5 Element ’ le teşhis
description
Transcript of 5 Element ’ le teşhis
5 Element5 Element’le teşhis’le teşhis
Porf. Dr. Cemal Çevik
Special Thanks to Dr. Cheryl Special Thanks to Dr. Cheryl Chrisman for the use of her Chrisman for the use of her slides.slides.
Elementlerin Oluşumu
• Tao, Çiy’i oluşturdu• Çiy’den Yin Yang meydana geldi • Yin ve Yang’tan elementler oluştu• Elementlerden evren oluştu• Evrendeki her şey şekil, hareket ve
değişim beş elemnten oluştu ve oluşuyor.
Elementler ve Çiy
• Her element Çiy taşır• Her elemnt bir diğerinin etkiler.• Bu etkileme Çiy akışı şeklindedir.• Elementler arasında çiy akışından
dolayı sürekli bir değişim, etkilşeşim ve dönüşüm vardır.
• Evrende herşey bir diğeri ile ilişkilidir.
Vücudumuz
• Vücut bir makine gibi değil, bir bahçe gibidir ve akupunkturist’te bahçıvandır.
• Bir organizmayı kendi ortamından ayırmazsınız.
• Çiy, canlıların içlerinde ve aralarında akar. – Çiy, her yerdedir
– ”İçerde, dışarda , dört bir yanda”
Akupunkturist
• Akupunkturist, Çiy’nin(=enerjinin) içimizde ki akışını ve çevreyle olan dengesini sağlar.
• Akupunkturist’in Çiy’si dengeleme işlevinin bir parçasıdır.
Denge • Denge üç ilişkiye bağlıdır:
– Evren(Çevre) ve bireyler arasında
– Bireylerle diğer bireyler arasında
– Bireyin organları arasında denge
– Ref: Xie H, Priest V. Yin Yang Theory; TCVM Fundamental Principles pg 10
Çiy siz ve diğerler arasında akar mı?
• Şayet bu kavramı kabul etmekte zorlanıyorsanız etrafınızda bulunan hoşlanmadıklarınıza veya sizi yorduklarından dolayı az temasta olduklarınıza bakınız. Onlar sizin enerjinizi emerler
“Enerji Emiciler”Siz
Enerji Akışı
“Düşük dozdaki arkadaşlar
Diğer insanlar• Enerjinizi karşılıklı değişirsiniz ve etrafınızla
beraber mutlusunuzdur• Alınan ve verilen enerji de denge vardır
“Yüksek dozlu arkadaşlıklar
Çiy veterinerler ve hayvanlar arasında da akar
• Çoğumuz hayvanlarla enerji seviyesinde derin ilgi kurarız
• Onların enerjileri bizimkileri, bizim enerjimizde onların enerjilerini dengeler
• Çoğumuz bu doğal enerji alışverişinin farkındayız
• Sezgilerimizle biz bu enerji değişiminin her iki tarafa da iyileştirici etkisi olduğunu biliriz.
Doktor ve hasta arasındaki Çiy akışı sonucu etkiler mi?
• Aynı hastada aynı ilacı kullanan iki doktorun etkiler farklı olabilir mi?
• Şayet doktor ve hasta arasında enerji akışı varsa etkinlik gözükür.Aksi halde gözükmez.
Eksikliği olan insanDoctor 1 Doctor 2
İyi dengeli doktor Eksikliği olan Dr
ÇİY ÇİY
Çinlilerin bakışı ile akupunkturist tedavinin bir parçasıdır
• Yani hastanızın bedenini dengeye sokmak istiyorsanız kendinizin de dengede olmanız gerekir.
Etkin bir akupunkturist olmak için…
• Kendinizi biliniz• Günlük olarak kendinizi dengeleyiniz• Tedavi esnasında• O anki İşinizle ilgileniniz
– Ön yargılarınızı bırakınız– En iyi niyetle hastanıza yaklaşınız
• Sonra tekrar kendinizi dengeleyiniz
TCM• 5 Element Teorisi
– Ateş– Toprak– Metal– Su– Tahta
• Hastalıkların 8 Prensibi– Yin & Yang– Interior & Exterior– Soğuk & Sıcak– Eksiklik& Fazlalık
• Zang-Fu Organlar– HT/SI -- PC/TH– SP/ST– LU/LI– KID/BL– LIV/GB
Ağaç
• Ses– Bağırtılı(shout)
• Duygulanım(Emotion)– Kızgınlık(anger)
• İklim Özelliği(Climate)– rüzgarlı-ılık
• Mevsim– bahar
• Yön– doğu
• Açıldığı yer– gözler
• Vücut Parçası– ligamentler
• Zang/Fu– LIV/GB
Ağaç
Ağaç Yapısı“The Pioneer”
• Liderlik rollerinden hoşlanır ve görev alır• Kendinden emindir, kendine güvenir• Yarışmacı,başarılı olmak ister, atletiktir• Duyguları güçlüdür, çabuk kırılmaz• Kabiliyetlerini ve başarılarını açıkça tartışır• En ileride, en iyi ve tek olmayı ister• Diğerleri kabul etmese de daima haklı olduğunu düşünür• Risk almaktan korkmaz , karar vermekte zorlanmaz• Halk tarafından bilinmekten zevk alır • Mücadele etmekten hoşlanır• Başkalrını kendisini tenkid etmelerinden değrlendirmelerinden
hoşlanmaz, reddeder
Ateş
• Ses– alaycı
• Duygulanım durumu– eğlenceli
• İklim şartı– sıcak
• Mevsim– yaz
• Yön– güney
• Açıklık– dil
• Vücut Parçası– dil
• Zang/Fu– HT/SI - PC/TH
Ateş
Ateş kişilik yapısı“The Wizard-Büyücü, usta”
• Yüksek enerjili, canlı, heyecanlı• Hislerinin zevklerinde hoşlanır• Empati yapar, diğerlerinin ne hissettiklerini ve
düşündüklerini kolayca bilir• Fiziksel temastan ve duygusal yakınlıktan hoşlanır• Duygularına göre hareket etmekten hoşlanır• Uyarıcı ortamlarda bulunmaktan hoşlanır• Hissettiklerini paylaşır, içini döker• Anı yaşar• Hayatı gırgır gibi görür• Emosyonel olarak hassastır, sorumluluk sahibi ve sezgilidir• Çekici ve büyüleyici olmaktan hoşlanır
Toprak
• Ses– Şarkı söyler gibidir
• Duygu durumu– sempati
• İklim şart– nemli
• Mevsim– Yaz sonu
• Yön– merkez
• Açıklık– dudaklar/diş etleri
• Vücut Parçası– kaslar
• Zang/Fu– SP/ST
Toprak
Toprak tipi kişilik“The Peacemaker”Barışçı
• Cesaretlendirici, destekleyici, sempatetik• Diğerlerini seven ve destekleyen, diğerlerine
açık, kabul eder • Diğerlerinin ihtiyaçlarını kendi ihtiyaçlarından
önce karşılamak ister• Yardım etmekten hoşlanır• Ailesi ve arkadaşlarıyla beraberlikten hoşlanır • Analşılabilir, uyumlu, kolaylaştırıcı• Diplomatik ve sır tutucu• Diğer insanların hayatlarına girebilen• Diğer çalışanlarla Uyum içersinde çalışan• Diğerlerinin görüşlerine inanan• Zıt ve çatışmalı ilişkilerin devamından hoşlanan
Metal
• Ses– ağlamaklı
• Duygu durumu– Mateme varan
üzüntü
• İklim şartı– Kuru-soğuk
• Mevsim– sonbahar
• Yön– batı
• Açıklık– burun
• Vücut Parçası– deri
• Zang/Fu– LU/LI
Metal
Metal constitution“The Alchemist”
• Soğuk, Gururlu, içine kapanık• Kendini kontrol eder,kendilerini kolayca
durdurabilirler• Diğerlerinin işlerine karışmazlar• Temiz, titiz, düzenli,markaya önem veren, ayırımcı• Akılcı, analitik, problemlerin çözümüne sistematik
yaklaşır• Objektif kriterlere göre karar verir.• Prensipleri zevklerinden önce gelir• Daha yetkili olan otoriteleri kabul eder.• Puzzle ve sırları çözmeyi sever• Hedefleri belli olan işlerde iyi çalışır.
Su
• Ses– homurdanma
• Duygu durumu– korku
• İklim– soğuk
• Mevsim• Kış
• Yön– kuzey
• Açıklık– kulaklar
• Vücut Parça– Kemikler
• Zang/Fu– KID/BL
SU
Su Kişiliği“The Philosopher” Filozof
• Sıra dışı, ekzantirik• İntellektüel uğraşlarda bulunurlar• Gizli kalmayı severler• Hislerini paylaşmazlar, düşünceleri ve görüşleri
kendileri içindir self• Hayalerindekileri yapamayı severlern and curiosity• Yakınlık yerine kendi başlarına olmaktan hoşlanırlar• Dikkatli ve hassastırlar• Sosyal statülerde periferde bulunur • İnsanları ve olayları incelerkenCritical and skeptical
Her şahıs her elementi taşır
ToprakAGADWOOD
ATEŞ
Metal Su
YOU
Siz bütün elementlere
sahipsiniz,,Siz de bu
elementlerden bir tanes1 Siz de
WOODFIRE
Earth
MetalWater
Yang –dışa yönelik, extroverted, dışa yönlenmiş, konuşkan
Yin –içe yönelik, içe bağlı, sessiz
Sizin en fazla beş elementiniz hangisi?
AĞAÇ ELEMENTİ MİSİNİZ?
Kendine güvenir
Israrlı
cesur
ihtiraslı
yarışmacı
güçlü
direkt
Kararlı
kibirli
Agresif
huzursuz
dinlenemez
zıtlaşır
Sabit fikirli
dürtüsel
değişken
Ambivalan
dengede dengesiz bozukluklar
Yüksek tansiyon
Aşırı hassas barsak sendromu
Düzensiz solunum
Migren
TMJ problems
Seksüel disfonksiyon
Madde bağımlılığı
Kas krampları
AĞAÇ’ın hayat dersleri…
• Aşırılıkları dengeleme• Kendini zaptetmeyi
öğrenme• Kararsızlıkla başa çıkma• Siniri kontrol etme• Pylaşmayı öğrenme• Ortak çalışmayı öğrenme
Metal ve Toprak özelliklerinizi kendinizi dengelemekte kullanın
“He whom others fear likewise cannot but fear others” Lao Tzu
Ağaç ve toprak dengesi
Toprak benliğinizi nezaket, takım ruhu, paylaşma ve diğerlerinin düşüncelerine saygı göstermek için besleyin
Ağaç ve metal dengesi
Kendinizi kontrol etmek, sakin olmak ve aşırılıklarınızı baskılamak için metal benliğinizi besleyin
“fazlalıkta büyükanneyi besleyin”
ATEŞ ELEMENTİ MİSİNİZ?
canlı
Iletişimi seven
karizmatik
Olumlu düşünen
farkındalıklı
nazik
Empatik
heyecanlı
Kendini adayan
Kolay heyecanlanan
endişeli
Baştan çıkarıcı
Pollyanna
Kafası karışık
Aşırı duyarlı
duygusal
doyumsuz
bencil
DENGEDE DENGESİZ BOZUKLUKLARI
Aritmi
Sinirsel yorgunluk
uykusuzluk
Ağrılı işeme
hiperseksüel
Kolay yorulma
egzema
Thermoregulation
Uyarıcı madde bağımlısı
ATEŞ’in hayat dersleri
• Sınır koymak• Kişisel alanlara saygı• şunlarla başa çıkmak:• Ayrılık• Aşırı uyarıma ihtiyaç• Gündüz düşleri• uykusuzluk• Dram yaratma isteği
Su ve Metal özelliklerinizi kullanarak kendinizi dengelemek
“Striving for an excess of praise, one ends up without praise” Lao Tzu
Ataş ve su dengesi
Su benliğinizi güçlendirerek yanlızlığınızın ve içe dönük değerlendirmeler yapmanın tadını çıkarın (büyükanneyi güçlendirin)
Ateş ve metal dengesi
Bağımsızlık, duygusal kontrol ve öz-disiplin için metal benliğinizi besleyin.
TOPRAK ELEMENTİ MİSİNİZ?
besleyici
Destek verici
rahat
yönlenmiş
sosyal
sempatik
düşünceli
Anlaşması kolay
özgüvenli
ilgili
Aşırı koruyucu
Herşeye karışan
endişeli
dağınık
biriktirici
bağımlı
kişiliksiz
Herşeye uyan
istikrarsız
aşırı
DENGEDE DENGESİZ BOZUKLUKLARI
Fazla yeme
Su tutulumu
Kilo verememe
Yapışkan tükrük ve ter
Şiş göz kapakları
varis
Geç iyileşme
PMS
Diş çürükleri
TOPRAK’ın hayat dersleri
• Değişimle başa çıkmak• Yolunu kaybetmek• Kendinden fazla ödün vermek• yetersizlik• dengesizlik• Bireyselliğini korumak• Bağımsızlığı öğrenmek• Konsantrasyonunu korumak
Dried up Earth can no longer sustain life
How can your Wood and Earth Selves help you achieve balance?
“A terrace nine layers high starts from a basketful of earth” Lao Tzu
Toprak ve ağaç dengesi
Ağaç benlğinizi besleyerek köklerinizi güçlendirip kendi bireyselliğinizi, gücünüzü, kararlılığınızı geliştirin ve paspas olmayın”
Toprak ve su dengesi
Su benliğinizi geliştirerek kendinizle birlikte olmayı, kendinize güvenmeyi ve odaklanmayı öğrenin
METAL ELEMENTİ MİSİNİZ ?
metodik
anlayışlı
dikkatli
kabullenici
düzenli
sakin
Disiplinli
kesin
Içine kapanık
takıntılı
Esneklikten yoksun
mükemmelist
önyargılı
dikkatsiz
umursamaz
katı
Çok bilmiş
Dogmatik
DENGEDE DENGESİZ BOZUKLUK
kabızlık
Sırt ve omurga katılığı
Kuru öksürük
Kuru çilt, çatlayan dudaklar
depresyon
Sinuzal başağrısı
Solunum yolu bozuklukları
siğiller
Yakınlaşmaktan korkmak
METAL’in hayat dersleri..
• Duygusal olarak kendini ifade etmeyi öğrenme
• Rijidite• Yakınlaşmayı öğrenmek• Otorite figürlerini
kabullenme• Düzensizlik anksiyetesi
How can your Fire and Wood Selves help you achieve balance?
“A tree that is inflexible will snap” Lao Tzu
Metal ve ateş dengesi
Yakınlaşma, duygusal ifade ve spontanlık için ateş enerjisini besleyin.
Metal ve ağaç dengesi
Katılık ve kararlılık için ağaç enerjisini besleyin
SU ELEMENTİ MİSİNİZ?
İÇTEN
Iç gözlemci
alçakgönüllü
dikkatli
objektif
meraklı
Mantıklı
Ayrıntıya özenli
tutumlu
korkulu
Çekingen
gözetlemeci
kopuk
eleştirel
olumsuz
fobik
dikkatsiz
pinti
DENGEDE DENGESİZ BOZUKLUK
Böbrek ve mesane taşları
Osteoporoz
Frigidite/Impotans
IVDD
Soğuk el ve ayak
Anorexia
Sindirim bozukluğu
kabızlık
Hipertension
SUyun hayat dersleri…
• sosyalleşememe• Içe kapanıklık• Kural tanımazlık• eliaçıklık• Hipokondriak• Izolasyon• iletişim• Güven
How can your Water and Earth Selves help you achieve balance?
“The sage does not hoard, the more he does for others the more he has himself” Lao Tzu
Su ve toprak dengesi
Izolsayondan kurtulmak ve güvenebilmek için toprak elementini güçlendirin
Su ve ateş dengesi
Hayatınıza anlam katmak için ateşi körükleyin. (Dışa dönük, sosyal, iletişimi seven)
Shen (yaratma) döngüsü
• ateş ağacı yakar ve toprağı oluşturur. Toprak dağların oluşturduğu Metalleri yapar ve suyu biriktirir. the Su agacı besler
Ke (control) Cycle
• The Earth can dam up the Waters which can dowse the Fire which can melt the Metal which can be formed into axes to chop the Wood which sends its roots to hold the Earth.
TCM 24-hour Clock
GB 11- 1AM
TH 9- 11 PM
PC 7- 9 PM
KID 5- 7 PM
BL 3- 5 PM SI 1- 3 PM
HT 11- 1 PM
SP 9- 11 AM
ST 7- 9 AM
LI 5- 7 AM
LU 3- 5 AMLIV 1- 3 AM
TCM 8 Principles
• Hastalığın derinliği– Exterior -- Interior
• Hastalığın doğası– Hot -- Cold
• Hastalık ve bedenin birbirine olan güç dengesi– Excess -- Deficiency
• Tümüyle karekteri– Yang -- Yin
Zang/Fu (yin organ/yang organ)
• Karı/koca çiftleri• Dahiliye ile ilgili• anne çocuk
– Agaç ateşin annesidir
– Toprak ateşin çocuğudur
• büyükanne torun– Su ateşin
büyükannesidir
TCM Teorisi
• Dengeyi esas al• Yapısal gerekleri
destekle• Özel durum için özel
tedaviler ekle• Ana noktaları tedavi
et
• Eksiklik için—anayı tedavi et
• Fazlalık için—büyükanneyi tedavi et
• Önlemek için- - torunu tedavi et
6 Patojen
• rüzgar
• sıcak
• Yaz sıcağı
• soğuk
• nem
• kuruluk