4 2 - dei.ac.th ครั้งที่พิมพ์ พิมพ์ครั้งที่ 1...

4-2_1ทช33015_ปก.docx

ชดการเรยนทางไกลรายวชาเรยนรอยอยางไทย รหสรายวชา ทช 33015 จ านวน 2 หนวยกต ระดบมธยมศกษาตอนปลาย

หามจ าหนาย ชดการเรยนทางไกลเลมนจดท าตนฉบบและจดพมพดวยเงนงบประมาณของแผนดน

ลขสทธเปนของส านกงาน กศน. ส านกงานปลดกระทรวงศกษาธการ

สถาบนการศกษาทางไกล ส านกงาน กศน.

ส านกงานปลดกระทรวงศกษาธการ กระทรวงศกษาธการ

4_2


ISBN 970 616 202 592 1 ชอหนงสอ ชดการเรยนทางไกลรายวชาเรยนรอยอยางไทย รหสรายวชา ทช 33015 จ านวน 2 หนวยกต ระดบมธยมศกษาตอนปลาย

ชอผแตง สถาบนการศกษาทางไกล หนวยงานจดพมพ สถาบนการศกษาทางไกล เดอน/ปทพมพ มนาคม 2555

จ านวน 185 หนา ครงทพมพ พมพครงท 1 จ านวน 300 เลม พมพท รงสการพมพ

44 หลงศาลเจาพอเสอ ถนน บรณศาสตร แขวง ศาลเจาพอเสอ เขต พระนคร จงหวด กรงเทพมหานคร โทรศพท 022241648-9

ประสานงานการจดพมพ สวนสอ เทคโนโลยและ ICT


สถาบนการศกษาทางไกลไดด าเนนการพฒนาหลกสตรสถานศกษาของสถาบนการศกษา

ทางไกล ตามหลกสตรการศกษานอกระบบระดบการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 ขนเมอเดอน

พฤษภาคม 2553 เพอรองรบการจดการศกษาวธเรยนทางไกล ตามหลกสตรการศกษานอกระบบระดบ

การศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 ของสถาบนการศกษาทางไกล ในภาคเรยนท 1/2553 โดย

ในการพฒนาหลกสตรสถานศกษาดงกลาว ไดมการพฒนารายวชาเลอกในสาระการเรยนรตางๆ เพอใหม

คาน าหนกในเรองขององคความรพนฐานทจ าเปนส าหรบการศกษาตอในระดบทสงขน

ชดการเรยนทางไกลรายวชาเรยนรอยอยางไทย รหสรายวชา ทช 33015 ระดบ

มธยมศกษาตอนปลาย เปนชดการเรยนทางไกลทสถาบนการศกษาทางไกลออกแบบและพฒนาให

เหมาะสมกบรปแบบการจดการเรยนการสอน วธเรยนทางไกล ของสถาบนการศกษาทางไกล

สถาบนการศกษาทางไกลหวงเปนอยางยงวาหากนกศกษาไดศกษาและปฏบตตาม

ค าแนะน าการใชชดการเรยนทางไกลทกขนตอนแลว จะชวยใหนกศกษามความรตามผลการเรยนร

ทคาดหวงได

สถาบนการศกษาทางไกล

มนาคม 2555

ค ำน ำ


หนา

ค าน า สารบญ ค าแนะน าในการศกษา โครงสรางชดการเรยนทางไกลรายวชาเรยนรอยอยางไทย (ทช 33015) 1 แบบทดสอบกอนเรยน 3 หนวยการเรยนรท 1 วฒนธรรมและประเพณไทย 12

ตอนท 1 ความหมาย ความส าคญและความเปนมาของวฒนธรรมและประเพณไทย 14 ตอนท 2 วฒนธรรมและประเพณทส าคญของไทย 23 ตอนท 3 คานยม พธกรรมและความเชอแบบไทย 31 ตอนท 4 การสบทอด อนรกษวฒนธรรมและประเพณไทยในปจจบน 39

กจกรรมท 1.1 44 หนวยการเรยนรท 2 แหลงโบราณคดและแหลงทองเทยวทส าคญของไทย 46

ตอนท 1 แหลงโบราณคดและแหลงทองเทยวทส าคญของไทย 48

กจกรรมท 2.1- กจกรรมท 2.3 101 ตอนท 2 จตส านกสาธารณะในการอนรกษและพฒนาแหลงโบราณคด 106

และแหลงทองเทยวในทองถนของตนเอง กจกรรมท 2.4- กจกรรมท 2.6 115

หนวยการเรยนรท 3 การประยกตใชเทคโนโลยบนพนฐานความพอเพยง 120 ตอนท 1 ปรชญาเศรษฐกจพอเพยง 122

กจกรรมท 3.1- กจกรรมท 3.2 132 ตอนท 2 เทคโนโลยในชวตปจจบน 134

กจกรรมท 3.3- กจกรรมท 3.4 142 ตอนท 3 การเลอกและประยกตใชเทคโนโลยบนพนฐานของความพอเพยง 144

กจกรรมท 3.5- กจกรรมท 3.6 150 แบบทดสอบหลงเรยน 154 บรรณานกรม 163

สารบญ


หนา

เฉลยแบบทดสอบและแนวตอบกจกรรม 165

- แบบทดสอบกอนเรยนและหลงเรยน 166 - หนวยการเรยนรท 1 วฒนธรรมและประเพณไทย 167 - หนวยการเรยนรท 2 แหลงโบราณคดและแหลงทองเทยวทส าคญของไทย 167 - หนวยการเรยนรท 3 การประยกตใชเทคโนโลยบนพนฐานความพอเพยง 173

ภาคผนวก - ค าสงสถาบนการศกษาทางไกล ท 77/2554 ลงวนท 7 มถนายน 2554 183 - คณะผจดท า 184 - คณะผเขยน 185 - คณะบรรณาธการ 185

สารบญ


องคประกอบของชดการเรยนทางไกล ชดการเรยนทางไกลแบงออกเปน 2 สวน คอ

สวนท 1 โครงสรางของชดการเรยน แบบทดสอบกอนเรยน โครงสรางของ หนวยการเรยนร เนอหาสาระ กจกรรมเรยงล าดบตามหนวยการเรยนร และแบบทดสอบหลงเรยน

สวนท 2 เฉลยแบบทดสอบและกจกรรม ประกอบดวย เฉลยแบบทดสอบกอนเรยนและหลงเรยน เฉลยกจกรรมเรยงล าดบตามหนวยการเรยนร

วธการใชชดการเรยนทางไกล

เมอนกศกษาไดรบชดการเรยนทางไกลแลว ใหนกศกษาด าเนนการตามขนตอน ดงน 1. ศกษารายละเอยดโครงสรางชดการเรยนทางไกลโดยละเอยด เพอใหทราบวานกศกษา

ตองเรยนรเนอหาในเรองใดบางในรายวชาน 2. วางแผนเพอก าหนดระยะเวลาและจดเวลาทนกศกษามความพรอมทจะศกษาชดการ

เรยนทางไกล วนละ 3-5 ชวโมง เพอใหสามารถศกษารายละเอยดของเนอหาไดครบทกหนวยการเรยนร พรอมท ากจกรรมตามทก าหนดกอนสอบปลายภาค

3. ท าแบบทดสอบกอนเรยนของชดการเรยนทางไกลรายวชานตามทก าหนด เพอทราบ พนฐานความรเดมของนกศกษา โดยตรวจสอบค าตอบจากเฉลยแบบทดสอบทายเลม

4. ศกษาเนอหาในชดการเรยนทางไกลในแตละหนวยการเรยนรอยางละเอยดใหเขาใจ ทงในชดการเรยนและสอประกอบ (ถาม) และท ากจกรรมตามทก าหนดไวใหครบถวน

5. เมอท ากจกรรมเสรจแตละกจกรรมแลว นกศกษาสามารถตรวจสอบค าตอบไดจากเฉลยทายเลม หากนกศกษายงท ากจกรรมไมถกตองใหนกศกษากลบไปทบทวนเนอหาสาระในเรองนนซ าจนกวาจะเขาใจ

6. เมอศกษาเนอหาสาระครบทกหนวยการเรยนรแลว ใหนกศกษาท าแบบทดสอบหลงเรยน และตรวจสอบค าตอบจากเฉลยทายเลมวานกศกษาสามารถท าแบบทดสอบไดถกตองทกขอหรอไม หาก ขอใดยงไมถกตอง ใหนกศกษากลบไปทบทวนเนอหาสาระในเรองนนใหเขาใจอกครงหนง นกศกษาควรท าแบบทดสอบหลงเรยนใหถกตองไมนอยกวารอยละ 70 ของแบบทดสอบทงหมด เพอใหมนใจวาจะสามารถสอบปลายภาคผาน

7. หากนกศกษาไดท าการศกษาเนอหาและท ากจกรรมดวยตนเองแลวยงไมเขาใจ นกศกษาสามารถสอบถามและขอค าแนะน าไดจากครทปรกษาประจ ารายวชาตามชอ ทอย และสถานทตดตอทสถาบนการศกษาทางไกลแจงใหนกศกษาทราบ

ค ำแนะน ำในกำรศกษำ


การศกษาคนควาเพมเตม

นกศกษาอาจศกษาหาความรเพมเตมไดจากแหลงเรยนรอนๆ เชน การศกษาต าราหรอสออนๆ ทเกยวของกบรายวชาน การศกษาจากอนเตอรเนต การศกษาจากพพธภณฑ นทรรศการ การแสดงตางๆ การศกษาจากผรหรอผทรจก เปนตน

การวดผลสมฤทธทางการเรยน

ในแตละรายวชานกศกษาตองวดผลสมฤทธทางการเรยน ดงน 1. ระหวางภาค ท าขอสอบอตนยทสถาบนการศกษาทางไกลจดสงให โดยใชลายมอของ

นกศกษาเอง และจดสงกลบไปตามเวลาทสถาบนการศกษาทางไกลก าหนด 2. ปลายภาค เมอสนภาคการศกษา นกศกษาจะตองเขาสอบปลายภาคตามวน เวลา

และสถานททสถาบนการศกษาทางไกลก าหนด ซงจะแจงใหนกศกษาทราบทางไปรษณย โดยนกศกษาจะตองน าบตรประจ าตวนกศกษา และบตรประจ าตวประชาชนหรอบตรขาราชการไปดวย หากไมมไปแสดงนกศกษาอาจไมไดรบสทธในการเขาสอบ นอกจากนนนกศกษาตองแตงกายสภาพเรยบรอยตามระเบยบหามใสรองเทาแตะ

4‐2_2ทช33015_โครงสรางชด หนา 1

โครงสรางชดการเรยนทางไกล รายวชา เรยนรอยอยางไทย รหสรายวชา ทช 33015

ระดบ มธยมศกษาตอนปลาย

สาระการเรยนรท 4 ทกษะการดาเนนชวต

มาตรฐานการเรยนร มาตรฐานท 4.1 มความร ความเขาใจ เจตคตทดเกยวกบปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง และสามารถ

ประยกตใชในการดาเนนชวตไดอยางเหมาะสม

สาระสาคญ

ศกษาความหมาย ความสาคญ ความเปนมาของวฒนธรรม ประเพณไทยและการอนรกษ วฒนธรรมไทย รวมทงการเลอกรบวฒนธรรมสากล

ศกษาความรเกยวกบแหลงโบราณคดและแหลงทองเทยวทสาคญของไทย 5 ภาค คอ ภาคกลาง ภาคตะวนออก ภาคเหนอ ภาคใต ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ

ประยกตใชหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงกบการนาเทคโนโลยมาใช การรจกเลอกใชเทคโนโลยทเหมาะสมในชวตประจาวน ตลอดจนการรเทาทนเทคโนโลยสารสนเทศ

ผลการเรยนรทคาดหวง 1. อธบายความหมาย ความสาคญและความเปนมาของภมปญญาไทยและวถการกนอาหารของคนไทย 2. เหนความสาคญของภมปญญาไทยกบวถการกนอาหารไทย 3. วเคราะหผลทเกดจากการกนอาหารแบบไทยตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงและประโยชนทได 4. ประยกตใชในการดารงชวตประจาวนได 5. อธบายความหมาย ความสาคญ ความเปนมาของวฒนธรรม ประเพณไทย 6. เหนความสาคญของวฒนธรรมประเพณไทยและการอนรกษ 7. วเคราะหสถานการณดานวฒนธรรม ประเพณไทยปจจบนไดอยางถกตอง และนามาปรบใชใน

ชวตประจาวนไดอยางเหมาะสม 8. ประพฤตตนเปนแบบอยางตามแบบวฒนธรรม ประเพณไทยและปรบใชวฒนธรรมตางชาตได

อยางเหมาะสม 9. อธบายความหมาย ความสาคญ และระบแหลงโบราณคดได

4‐2_2ทช33015_โครงสรางชด หนา 2

10. มสวนรวมในการพฒนาแหลงโบราณคดในทองถนของตนเอง 11. บอกวธการรกษา อนรกษแหลงโบราณคดในทองถนของตนเองได 12. อธบายความหมาย ความสาคญของ แหลงทองเทยวทสาคญในไทย 13. มสวนรวมในการพฒนาแหลงทองเทยวในทองถนของตนเอง 14. บอกวธการรกษา อนรกษแหลงทองเทยวทองถนของตนเองได 15. มความร ความเขาใจในหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงกบเทคโนโลย 16. มความร ความเขาใจในการใชเทคโนโลยทเหมาะสมในชวตประจาวน 17. วเคราะหและตดสนใจเลอกใชเทคโนโลยทเหมาะสมในการดารงชวตไดอยางเหมาะสม 18. อธบายผลการรเทาทนเทคโนโลยและสารสนเทศไดอยางเหมาะสม

ขอบขายเนอหา

หนวยการเรยนรท 1 วฒนธรรมและประเพณไทย หนวยการเรยนรท 2 แหลงโบราณคดและแหลงทองเทยวทสาคญของไทย หนวยการเรยนรท 3 การประยกตใชเทคโนโลยบนพนฐานความพอเพยง

สอประกอบการเรยนร

ชดการเรยนทางไกลรายวชาเรยนรอยอยางไทย รหสรายวชา ทช 33015 ระดบมธยมศกษา ตอนปลาย

จานวนหนวยกต 2 หนวยกต (80 ชวโมง)

กจกรรมการเรยนร

1. ทาแบบทดสอบกอนเรยนในชดการเรยนทางไกลและตรวจสอบคาตอบจากเฉลยทายเลม 2. ศกษาเนอหาสาระในหนวยการเรยนรทกหนวย 3. ทากจกรรมตามทกาหนดในแตละหนวยการเรยนรและตรวจสอบแนวตอบจากเฉลยทายเลม 4. ทาแบบทดสอบหลงเรยนในชดการเรยนทางไกลและตรวจสอบคาตอบจากเฉลยทายเลม

การประเมนผล 1. การทาแบบทดสอบกอน – หลงเรยน 2. การทากจกรรมในแตละหนวยการเรยนร

4‐2_3ทช33015_แบบทดสอบกอนเรยน หนา 3

แบบทดสอบกอนเรยน

คาชแจง จงเลอกคาตอบทถกตองทสดเพยงคาตอบเดยว

1. ขอใดกลาวถงวฒนธรรมไมถกตอง

ก. วฒนธรรมเปนมรดกทางสงคม

ข. วฒนธรรมทาใหมนษยแตกตางจากสตวอน

ค. วฒนธรรมเปนสงทคดเองตามวถธรรมชาต

ง. วฒนธรรมสามารถเปลยนแปลงไดตามยคสมย

2. วฒนธรรมไทยมการเปลยนแปลงตลอดเวลา เนองจากสาเหตใดมากทสด

ก. การพฒนาเทคโนโลย

ข. การตดตอกบชาตตาง ๆ

ค. การเพมขนของประชากร

ง. การเปลยนแปลงทางการเมองการปกครอง

3. คากลาวทวา “วฒนธรรมไทยถอเปนมรดกทางสงคมไทย” หมายถงขอใด

ก. มการถายทอดจากบรรพบรษสลกหลาน

ข. เปนสงทมคณคาควรรกษาไว

ค. ประวตความเปนมายาวนาน

ง. เปนมรดกทางวตถโอนใหใครไมได

4. ขอใดกลาวไมถกตอง

ก. วฒนธรรมทาใหมนษยรจกปรบตว

ข. วฒนธรรมสมยใดกถอเปนสมบตเฉพาะของคนสมยนน

ค. วฒนธรรมทมนษยสรางขน มทงคณและโทษจงเปลยนแปลงได

ง. วฒนธรรมคอเอกลกษณของความเปนชาตททาใหเราแตกตางจากชาตอน

5. คานยมในขอใดเปนคานยมของคนไทยในปจจบน

ก. ชอบทาบญ หวงผลชาตหนา

ข. ชอบแขงขน นยมความหรหรา

ค. ชอบสนโดษ นยมคณธรรม

ง. ชอบเสยงโชค นยมผมอานาจ


6. ขอใดคอประเพณนยม

ก. แตงกายชดดาไปงานศพ

ข. การสมครสอบคดเลอกในสถาบน

ค. การมความสมพนธของหนมสาวกอนแตงงาน

ง. การหาฤกษยามในการประกอบพธกรรมตาง ๆ

7. สถาบนแรกทสรางคานยมทถกตองใหเยาวชนคอขอใด

ก. สถาบนศาสนา

ข. สถาบนครอบครว

ค. สถาบนการศกษา

ง. สถาบนพระมหากษตรย

8. ขอใดไมใชพฤตกรรมของเยาวชนไทยทเกดจากการเปลยนแปลงทางเทคโนโลยดานสอสาร

ก. ไมสนใจผอน ความสมพนธทางครอบครวนอยลง

ข. ใชภาษาไทยไมถกตอง

ค. ไมมวนยในการใชโทรศพทมอถอ

ง. นยมเขาหองสมดเพอคนควาหาความร

9. ขอใดแสดงถงความเชอในวฒนธรรมประเพณทผดในสงคมไทย

ก. การแหเทยนเขาพรรษา

ข. การรดนาวนสงกรานต

ค. การฉลองพระบวชใหม

ง. การลอยกระทงในแมนาลาคลอง

10. วฒนธรรมของไทยดานใดทเปลยนแปลงงายทสด

ก. ดานภาษา

ข. ดานอาหาร

ค. ดานทอยอาศย

ง. ดานการแตงกาย


11. แหลงโบราณคด มความสาคญอยางไร ก. เปนรองรอยของมนษยในสมยกอนประวตศาสตร ข. เปนแหลงทมาของเงนตราตางประเทศทสาคญ

ค. เปนเครองมอททาใหผคนสามารถดารงชวตได ง. เปนการพกผอนทชวยลดความตงเครยด

12. เหตใดจงตองเรยนรแหลงโบราณคด ก. เพอใหเกดความรสกมสวนรวมในการดแลและอนรกษไวใหคงอย ข. เพอจะไดมจตสานกตอการรกษามรดกทางวฒนธรรม ค. เพอทจะไดมความรมความเขาใจตอประวตศาสตร ง. ไมมขอใดผด

13. การทองเทยวจดเปนอตสาหกรรมประเภทใด ก. การบรโภค ข. การบรการ ค. การสงออก ง. การผลต

14. ขอใดไมใชจตสาธารณะ ก. บรจาคโลหต ข. รกษาสงแวดลอม ค. ประหยดพลงงาน ง. ใชโทรศพทสาธารณะ

15. เพราะเหตใดเยาวชนจงตองใหความสาคญกบจตสาธารณะ ก. เพราะจตสาธารณะยอมกอใหเกดปญหาวนวายในสงคม

ข. เพราะจตสาธารณะทาใหคนในสงคมมสาธารณสมบตใช ค. เพราะจตสาธารณะเปนสงทควรระมดระวงไมใหเกดขน ง. เพราะจตสาธารณะทาใหคนในสงคมลดการเหนแกตว


16. เรองของจตสาธารณะเกดขนไดโดยอะไร ก. การอบรมขดเกลา ข. พนธกรรม ค. สงแวดลอม ง. ปญหาสงคม

17. คาสภาษตทวา "ตนเปนทพงแหงตน" มความสาคญในการสรางจตสาธารณะอยางไร ก. ถาตนเองไมเหนความสาคญแลวคงไมมใครบงคบได ข. ตนเองตองพงตนเอง เพราะไมมใครจะชวยได ค. ถาไมพงตนเอง กจะไมมใครใหพงได ง. อยาหวงไปพงใคร พงตนเองดทสด

18. นกศกษาสามารถชวยเหลอชมชนดานการทองเทยวเชงอนรกษไดอยางไร ก. ไมกระทาการใดๆ ทเปนผลเสยหายตอทรพยากรการทองเทยว ข. ไมอนญาตใหบคคลภายนอกชมชนเขาไปในแหลงทองเทยว ค. ไมอนญาตใหคนในชมชนเขาไปในแหลงทองเทยว ง. ไมใหกระทาการใดๆ ตอแหลงทองเทยวในชมชน

19. สงใดทคาดวาจะเกดขนจากความตระหนกสานกในคณคาความสาคญของแหลงทองเทยวและ แหลงโบราณคด ก. เกดความรกความสามคคในหมมวลมนษยชาต ข. เกดการใหบรการเกยวกบการทองเทยวมากขน ค. เกดแหลงทองเทยวในทองถนเพมมากขน ง. เกดการคนหาแหลงโบราณเพมมากขน

20. หวใจสาคญทสงเสรมใหเกดการพฒนาอยางยงยนคออะไร ก. การประชาสมพนธใหคนมาทองเทยวจานวนมาก ข. การใหบรการทด ประทบใจลกคา ค. การมรายไดดจากการทองเทยว ง. การมสวนรวมในการพฒนา


21. ปรชญาเศรษฐกจพอเพยง คอ ก. พอประมาณ สมดล มเหตผล ข. มเหตผล มภมคมกน พอไปวดไปวา ค. พอประมาณ มเหตผล มภมคมกน ง. มเหตผล มนคง ยนไดดวยตนเอง 22. ปรชญาเศรษฐกจพอเพยง เปนแนวพระราชดารของรชกาลใด ก. รชกาลท 7 ข. รชกาลท 8 ค. รชกาลท 9 ง. รชกาลท 10 23. ปรชญาเศรษฐกจพอเพยง มเปาหมาย คอ

ก. ดาเนนชวตไดทกวย ข. ดาเนนชวตไดทกประเทศ ค. ดาเนนชวตไดทกสภาพอากาศ ง. ดาเนนชวตไดทกสถานการณ

24. กระบวนการปรชญาเศรษฐกจพอเพยง คอ ก. บคคล ชมชน ประเทศ ข. ชมชน ประเทศ รายคน ค. ประเทศ ชมชน รายคน ง. ประเทศ รายคน ชมชน

25. ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงใหความสาคญในเรองใด ก. คณคาชมชน ข. คณคาความร ค. คณคาคณธรรม ง. คณคาความเปนคน

26. ขอใดถกตองตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง ก. นายทนงยนทากนจนมเงนใชจายไมเดอดรอน ข. นายศกดสทธรจกกนรจกใชจนอยไดไมเดอดรอน ค. นายมารโอขยนทามาหากน รจกเกบออมจนมเงนใหก ง. นายเดอขยนทามาหากน รจกเกบออม ใชจายอยางไมเดอดรอน


27. ขอใดไมใชลกษณะทสาคญของหลกการ “เศรษฐกจพอเพยง” ก. พงตนเองเปนหลก ข. รวมตวกนและชวยเหลอซงกนและกน ค. ใชศกยภาพทมอยใหเตมท ง. ใหความสาคญกบการอตสาหกรรม

28. ขอใดไมใชหลกการสาคญของ “เศรษฐกจพอเพยง” ก. การจดการ ข. ยดผลกาไร ค. การพงพาตนเอง ง. การพงพากนเอง

29. ขอใดไมใชการปฏบตตามแนวทางเศรษฐกจพอเพยง ก. ยดหลกพออย พอกน พอใช ข. ทามาคาขาย กอนทามาหากน ค. ยดความประหยด ตดทอนคาใชจาย ง. ภมปญญาชาวบาน ทดนทากน คอทนทางสงคม

30. ขอใดกลาวถกตองเกยวกบเศรษฐกจพอเพยงระดบเกษตร ก. สงเสรมใหลงทนเพอหวงผลกาไรในอนาคต ข. เปนเศรษฐกจเพอการเกษตรทเนนพงพาตนเอง ค. หาแหลงเงนทนเพอซอทดนไวใหไดจานวนมากๆ เพอขยายการผลต ง. เนนการใชเทคโนโลยททนสมยเพอเปนผนาแหงการทาเกษตรยคใหม

31. พสกนกรชาวไทยประสบปญหาใด พระบาทสมเดจพระเจาอยหวจงทรงมพระราชดารสชแนะ แนวทางการดาเนนชวต ก. สภาวะแหงแลง ข. สภาวะนาทวม ค. ผลผลตราคาตา ง. ถกทกขอ

32. อาชพใดนาจะเกยวของกบ “ทฤษฎใหม” มากทสด ก. ขาราชการ ข. เกษตรกร ค. คาขาย ง. นกธรกจ


33. ขอใดไมจดเปนพชพลงงานทดแทน ก. ออย ข. สบดา ค. ตะไคร ง. มนสาปะหลง

34. การสรางความสมดลของแนวคดเศรษฐกจพอเพยงเนนใหเกดกบสงใดมากทสด ก. ความสมดลระหวางมนษยกบสงแวดลอม ข. ความสมดลระหวางสนคาตางประเทศกบสนคาไทย ค. ความสมดลระหวางอตสาหกรรมกบเกษตรกรรม ง. ความสมดลของความเจรญทางเทคโนโลยกบภมปญญาไทย 35. ขอใดตอไปนไมใชหลกการพงพอตนเองตามแนวทางของเศรษฐกจพอเพยง

ก. การพงตนเองทางดานสงคม ข. การพงตนเองทางดานจตใจ ค. การพงตนเองทางดานเศรษฐกจ ง. การพงตนเองทางดานการเมองการปกครอง

36. แนวทางเศรษฐกจพอเพยงสงเสรมใหประชาชนดาเนนชวตในลกษณะใด ก. ดาเนนชวตในลกษณะงายๆ ข. ดาเนนชวตอยางเครงครด ค. ดาเนนชวตทางสายกลางยดความพอด ง. ดาเนนชวตเพอสรางความสะดวกสบายตนเอง

37. หลกการใดไมใชเศรษฐกจพอเพยง ก. การพงตนเองเปนสาคญ ข. การสรางนสยนยมไทย ค. การบรการดนและนาอยางเหมาะสม ง. การลงทนขนาดใหญเพอการผลตสนคา

38. ความพอเพยงทางเทคโนโลยตามหลกการเศรษฐกจพอเพยงมความหมายวาอยางไร ก. การไมใชเทคโนโลยในการผลต

ข. การใชเทคโนโลยแบบผสมผสาน ค. การใชเทคโนโลยชนสงเพอการผลต ง. การใชภมปญญาทองถนเพอการผลต


39. ความพอเพยงดานสงคมตามหลกการเศรษฐกจพอเพยงหมายถงสงใด ก. สงคมเขมแขง

ข. สงคมมความหลากหลาย ค. คนในสงคมมความเปนอยทด ง. คนในสงคมไมตองการความชวยเหลอจากใคร

40. การสรางความพอเพยงดานจตใจของประชาชนหนวยทางสงคมใดทมบทบาทสาคญทสดในการสราง ความพอเพยง ก. ศาสนา ข. การปกครอง ค. ทางการศกษา ง. สถาบนครอบครว

41. คณธรรมดานใดทมความสาคญกบหลกเศรษฐกจพอเพยงมากทสด ก. เปนคนมศลธรรม ข. มความละอายตอบาป ค. เปนผมความโอบออมอาร ง. มความซอสตย ขยนหมนเพยร

42. แนวทฤษฎใหมใหความสาคญกบการจดการทรพยากรใดมากทสด ก. มนษย ข. ทรพยากรนา ค. ทรพยากรดน ง. ทรพยากรปาไม

43. ทฤษฎใหมตามแนวพระราชดารของพระเจาอยหวองคปจจบน ดาเนนชวตแบบใด ก. ตามยถากรรม ข. ดาเนนชวตตามปกต ค. ดาเนนชวตทพอเพยง ง. ดาเนนชวตอยางฟมเฟอย

44. ทฤษฎใหมและการดาเนนชวตตามหลกเศรษฐกจพอเพยงมงแกไขปญหาในดานใดในสงคมเปนสาคญ ก. ความยากจน ข. ปญหาการกอการราย ค. ปญหาความขดแยงทางสงคม ง. ปญหาความแตกแยกของประชาชน


45. การสรางความพอเพยงในการดาเนนชวตตามทฤษฎใหม ใครมบทบาทมากทสด ก. ผนาทางศาสนา ข. สถาบนการศกษา ค. ทกคนในทองถน ง. ผนาทองถน

46. การปรบตวใหทนตอการเปลยนแปลงของโลกในยคโลกาภวตควรปฏบตตนอยางไร ก.จดหาเทคโนโลยททนสมย ข. การศกษาหาความรอยเสมอ ค. การพฒนาเทคโนโลยขนมาใชเอง

ง. วาจางผเชยวชาญมาถายทอดเทคโนโลย 47. การปฏบตตวทเหมาะสมในหลกเศรษฐกจพอเพยงมวธการอยางไร

ก. การดาเนนชวตตามปกต ข. การตองอาศยในชนบทเทานน ค. การดาเนนชวตตามทางสายกลาง ง. การดาเนนชวตอยางสะดวกสบาย

48. การประกอบอาชพตามหลกเศรษฐกจพอเพยงมลกษณะอยางไร ก. ประกอบอาชพทตนถนด ข. ประกอบอาชพตามบรรพบรษ ค. การประกอบอาชพทาการเกษตรเทานน ง. การประกอบอาชพตามความซอสตยสจรต

49. " ความมเหตมผล" เปนความพอเพยงทางดานใด ก. ดานความคด ข. ดานคณธรรม ค. ดานความเคารพ ง. ดานกาย วาจา ใจ

50. ขอใดจดเปนเทคโนโลยสารสนเทศ ก. เครองกรองนา ข. เครองไมโครเวฟ ค. คอมพวเตอร อนเทอรเนต ง. เครองฟอกอากาศอนฟาเรต

4‐2_4ทช33015_หนวยท1 หนา 12

หนวยการเรยนรท 1

วฒนธรรมและประเพณไทย

มาตรฐานการเรยนร มาตรฐานท 4.1 มความรความเขาใจ เจตคตทดเกยวกบปรชญาเศรษฐกจพอเพยง และสามารถ


ผลการเรยนรทคาดหวง 1. อธบายความหมาย ความสาคญและความเปนมาของวฒนธรรมและประเพณไทยทสาคญได 2. อธบายคณคาของวฒนธรรมและประเพณไทย และนาไปประยกตใชในชวตประจาวนได 3. วเคราะหสถานการณดานวฒนธรรมและประเพณไทยในปจจบนได 4. ปฏบตตนตามวฒนธรรมและประเพณไทยและปรบใชวฒนธรรมตางชาตไดอยางเหมาะสม

รายละเอยดขอบขายเนอหา ตอนท 1 ความหมาย ความสาคญและความเปนมาของวฒนธรรมและประเพณไทย

เรองท 1.1 ความหมาย ความสาคญของวฒนธรรมและประเพณไทย

เรองท 1.2 ความเปนมาของวฒนธรรมและประเพณไทย

ตอนท 2 วฒนธรรมและประเพณไทยทสาคญของไทย

เรองท 2.1 วฒนธรรมและประเพณไทยทสาคญของไทย

ตอนท 3 คานยม พธกรรมและความเชอแบบไทย

เรองท 3.1 ความเชอและคานยมแบบไทย

เรองท 3.2 พธกรรมแบบไทย

ตอนท 4 การสบทอด อนรกษวฒนธรรมและประเพณไทยในปจจบน

เรองท 4.1 การสบทอดวฒนธรรมและประเพณไทย

เรองท 4.2 การอนรกษวฒนธรรมและประเพณไทย

เวลาทใชในการศกษา 30 ชวโมง

4‐2_4ทช33015_หนวยท1 หนา 13

สอการเรยนร 1. ชดการเรยนทางไกลรายวชา เรยนรอยางไทย รหสรายวชา ทช 33015

ระดบมธยมศกษาตอนปลาย 2. VCD เรอง วฒนธรรมและประเพณไทยของไทย


1. ศกษารายละเอยดจากชดการเรยนทางไกล 2. ศกษา VCD ประกอบชดการเรยนทางไกล เรอง วฒนธรรมและประเพณไทย 3. ปฏบตกจกรรมแตละตอนทกาหนดและตรวจสอบกบแนวตอบทายเลม 4. ศกษาหาความรเพมเตมจากผรหรอสอทมอยในแหลงการเรยนรตาง ๆ

การประเมนผล

ประเมนผลดวยตนเองจากการทาแบบทดสอบ แบบฝกหดและกจกรรมในแตละตอน

แลวตรวจสอบคาตอบจากเฉลยทายเลม

4‐2_4ทช33015_หนวยท1 หนา 14

ตอนท 1 ความหมาย ความสาคญและความเปนมาของวฒนธรรมและประเพณไทย

เรองท 1.1 ความหมายและความสาคญของวฒนธรรมและประเพณไทย

1. ความหมายของวฒนธรรม

วฒนธรรม มความหมายครอบคลมถงทกสงทกอยางทเปนแบบแผนทางความคดและ

การกระทาทแสดงออกถงวถชวตของมนษยในสงคมกลมใดกลมหนง หรอสงคมใดสงคมหนง มนษยไดคด

สรางระเบยบกฎเกณฑวธการในการปฏบต การจดระเบยบตลอดจนความเชอ ความนยม ความร และ

เทคโนโลยตาง ๆ ในการควบคม และใชประโยชนจากธรรมชาต (สพตรา สภาพ, 2528)

สวนความหมายของวฒนธรรมในภาษาไทยนน ตามพระราชบญญตวฒนธรรมแหงชาต

พทธศกราช 2485 ไดใหความหมายไวดงตอไปน

"วฒนธรรม" หมายถง ลกษณะทแสดงความเจรญงอกงาม ความเปนระเบยบ ความกลมเกลยว

กาวหนาของชาตและศลธรรมอนดงามของประชาชน เปนการชชวน เชญชวน วงวอนใหประชาชนรวมกน

ทาใหเกดความเจรญงอกงาม ใหมความดงามขน ไมใชเพยงแตรบมรดกกนมา แตจะตองรกษาของเดมทด

แกไขดดแปลงของเดมทควรแก หรอดดแปลงวางมาตรฐานความดความงามขนใหม แลวสงเสรมใหเปน

ลกษณะทดประจาชาตสบตอไปจนถงอนชนรนหลง

"วฒนธรรม" หมายถง ความเจรญงอกงาม ซงเปนผลจากระบบความสมพนธระหวางมนษย

กบมนษย มนษยกบสงคม และมนษยกบธรรมชาต จาแนกออกเปน 3 ดาน คอ จตใจ สงคม และวตถ มการ

สงสมและ สบทอดจากคนรนหนงไปสคนอกรนหนง จากสงคมหนงไปสอกสงคมหนง จนกลายเปน

แบบแผนทสามารถ เรยนรและกอใหเกดผลตกรรมและผลตผล ทงทเปนรปธรรมและนามธรรม อนควรคา

แกการวจย อนรกษ ฟนฟ ถายทอด เสรมสรางเอตทคคะ และแลกเปลยน เพอสรางดลยภาพ

แหงความสมพนธระหวางมนษย สงคม และธรรมชาต ซงจะชวยใหมนษยสามารถดารงชวตอยางมสข

มสนตสขและมอสรภาพ อนเปนพนฐานแหงอารยธรรมของมนษยชาต (สานกงานคณะกรรมการวฒนธรรม

แหงชาต, 2535)

"วฒนธรรม" เปนคาทเกดขนในภาษาไทย ในสมยรฐบาลจอมพล ป. พบลสงคราม ได

มองเหนความสาคญของเรองน คาเดมภาษาองกฤษ คอ "Culture" ในตอนแรก "พระมหาหรน" แหงวด

มหาธาตไดแปลคานวา "ภมธรรม" แตกรมหมนนราธปพงศประพนธ ทรงเลงเหนวา คาวา "ภมธรรม"

มความหมายคอนขางคงท พระองคทานทรงมความประสงคใหคานมความหมายในลกษณะเคลอนไหว

เปลยนแปลงและพฒนาอยางตอเนอง จงทรงแปลใหมเปน "วฒนธรรม" และมการนามาใชสบตอมาตลอด

4‐2_4ทช33015_หนวยท1 หนา 15

สมยทประเทศไทยมกระทรวงวฒนธรรมและคงใชอยในปจจบน (วระ บารงรกษ, ระบบการจดวฒนธรรม

และคณภาพมาตรฐาน, มปป.)

วฒนธรรมยอมเปลยนแปลงไปตามเงอนไขและกาลเวลา เมอมการประดษฐหรอคนพบ

สงใหม วธใหม ทใชแกไขปญหาและตอบสนองความตองการของสงคมไดดกวา ยอมทาใหสมาชกของ

สงคมเกดความนยม และในทสดอาจเลกใชวฒนธรรมเดม การจะรกษาวฒนธรรมเดมไวไดจงตองปรบปรง

เปลยนแปลง หรอพฒนาวฒนธรรมนนใหเหมาะสม มประสทธภาพตามยคสมย (อางใน นคม มสกะคามะ,

2539)

วฒนธรรมเปนวถการดาเนนชวตของสงคมเปนแบบแผนการประพฤตปฏบตและ

การแสดงออกซงความรสกนกคดในสถานการณตาง ๆ ทสมาชกในสงคมเดยวกนสามารถเขาใจและซาบซง

รวมกน ดงนน วฒนธรรมไทย คอ วถชวตทคนไทยไดสงสม เลอกสรร ปรบปรง แกไข จนถอกนวาเปนสง

ดงามเหมาะสมกบสภาพแวดลอม และไดใชเปนเครองมอหรอเปนแนวทางในการปองกนและแกไขปญหา

ในสงคมวฒนธรรมเกดขนจากการประพฤตปฏบตรวมกน เปนแนวเดยวกนอยางตอเนองของสมาชกใน

สงคม มการสบทอดเปนมรดกทางสงคมตอกนมาจากอดตหรออาจเปนสงประดษฐคดคน สรางสรรค

ขนใหม หรอ อาจรบเอาสงทเผยแพรมาจากสงคมอน ทงหมดนหากสมาชกยอมรบและยดถอเปนแบบแผน

ประพฤต ปฏบตรวมกนกยอมถอวาเปนวฒนธรรมของสงคมนน

ดงนน สามารถสรปโดยภาพรวมไดวา วฒนธรรม หมายถง วถการดาเนนชวต (The way of life) ของคนในสงคม นบตงแตวธกน วธอย วธแตงกาย วธทางาน วธพกผอน วธแสดงอารมณ วธ สอความ วธอยรวมกนเปนหมคณะ วธแสดงความสขทางใจ และหลกเกณฑการดาเนนชวต โดยแนวทางการแสดงออกถงวถชวตนนอาจเรมมาจาก เอกชนหรอคณะบคคลทาเปนตวแบบอยาง แลวตอมาคนสวนใหญกปฏบตสบตอกนมา วฒนธรรมสามารถเปลยนแปลงไปตามเงอนไขและกาลเวลาเมอมการประดษฐหรอคนพบสงใหม วธใหมทใชแกปญหาและตอบสนองความตองการของสงคมไดดกวา ซงอาจทาใหสมาชกของสงคมเกดความนยม และในทสดอาจเลกใชวฒนธรรมเดม ดงนนการรกษาหรอธารงไวซงวฒนธรรมเดมจงตองมการปรบปรงเปลยนแปลงหรอพฒนาวฒนธรรมใหเหมาะสมมประสทธภาพตามยคสมย

2. ความสาคญของวฒนธรรม

วฒนธรรมเปนสงทสาคญยงทแสดงถงความเปนชาต ชาตใดทไมมวฒนธรรมเปนของตนเองแลว ชาตนนจะคงความเปนชาตอยไมได ชาตทไรวฒนธรรม แมจะเปนผพชตในการสงคราม แตในทสดกจะเปนผถกพชตในดานวฒนธรรม ซงนบวาเปนการถกพชตอยางราบคาบและสนเชง ทงนเพราะผทถกพชตในทางวฒนธรรมนนจะไมรตวเลยวาตนไดถกพชต เชน พวกมองโลกทยงใหญ พชตจนและชาต

4‐2_4ทช33015_หนวยท1 หนา 16

ตาง ๆ ไดมากมายเกอบครงโลก แตในปจจบนนเปนเพยงประเทศทกาลงพฒนา คอ ประเทศมองโกเลยและถกวฒนธรรมจนกลนไปในหลายสวน

3. หนาทของวฒนธรรม

วฒนธรรมเปนตวกาหนดรปแบบของสถาบนซงมลกษณะแตกตางกนไปในแตละสงคม เชน วฒนธรรมอสลามอนญาตใหชาย (ทมความสามารถเลยงดและใหความยตธรรมแกภรรยาได) สามารถ มภรรยาไดมากกวา 1 คน แตไมเกน 4 คน โดยหามสมสระหวาง เพศเดยวกนอยางเดดขาด ในขณะทศาสนาอนอนญาตใหชายมภรรยาไดเพยง 1 คน แตไมมบญญตหามความสมพนธระหวางเพศเดยวกน ฉะนนรปแบบของสถาบนครอบครวจงอาจแตกตางกนไป

วฒนธรรมเปนสงทกาหนดพฤตกรรมของมนษย พฤตกรรมของคนจะเปนเชนไรกขนอยกบวฒนธรรมของกลมสงคมนน ๆ เชน วฒนธรรมในการพบปะทกทายของไทยใชการไหวสวสด สวนชาวตะวนตกทวไปใชการสมผสมอ ชาวทเบตใชการแลบลน ชาวมสลมใชการกลาวสลาม เปนตน วฒนธรรมเปนสงทใชในการควบคมสงคม สรางความเปนระเบยบเรยบรอยใหแกสงคม เพราะในวฒนธรรมจะมทงความศรทธา ความเชอ คานยม บรรทดฐาน เปนตน ตลอดจนมผลตอบแทนในการปฏบตและมบทลงโทษเมอฝาฝน

4. ความหมายของประเพณ

ประเพณ หมายถง พฤตกรรมของมนษยทเลอกปฏบตตามคานยมในทางทดงามและเปนท ประสงคของคนสวนใหญ โดยปฏบตสบทอดกนเรอยมาจนกลายเปนความเชอวาเปนสงจาเปนและสาคญจะตองปฏบตตามประเพณของแตละสงคมแตกตางกนไป หากสงคมใดอยใกลชดกน ประเพณยอมคลายคลงกนได เพราะมการไปมาหาสกน ทาใหประเพณเลอนไหลกนได ซงประเพณของสงคมยงเปนบอเกดของวฒนธรรมอกดวย

ในอกความหมายหนง ประเพณ หมายถง ระเบยบแบบแผนทกาหนดพฤตกรรมในสถานการณตางๆ ทคนในสงคมยดถอปฏบตสบกนมา ถาคนใดในสงคมนน ๆ ฝาฝนมกถกตาหนจากสงคม ลกษณะประเพณในสงคมระดบประเทศชาตมทงประสมกลมกลนเปนอยางเดยวกนและมผดแผกกนไปบางตามความนยมเฉพาะทองถน แตโดยมากยอมมจดประสงคและวธการปฏบตเปนอนหนงอนเดยวกนมเฉพาะสวนปลกยอยทเสรมเตมแตงหรอตดทอนไปในแตละทองถนสาหรบประเพณไทยมกมความเกยวของกบความเชอในคตพระพทธศาสนาและพราหมณมาแตโบราณ ประเพณเปนเอกลกษณและมความสาคญตอสงคม เชน การแตงกาย ภาษา วฒนธรรม ศาสนา ศลปกรรม กฎหมาย คณธรรม ความเชอ เปนตน อนเปน บอเกดของวฒนธรรมของสงคมเชอชาตตางๆ กลายเปนประเพณประจาชาตและถายทอดกนมาโดยลาดบ หากประเพณนนดอยแลวกรกษาไวเปนวฒนธรรมประจาชาต

4‐2_4ทช33015_หนวยท1 หนา 17

5. ประเภทของประเพณ ประเพณสามารถแบงออกเปน 3 ประเภท ดงน 5.1 จารตประเพณหรอกฎศลธรรม (Mores) หมายถง สงทสงคมใดสงคมหนงยดถอและปฏบตสบกนมาอยางตอเนองและมนคง เปนเรองของความถกผด และศลธรรมอยดวย ผใดทฝาฝนหรอละเลยถอวาเปนการละเมดกฎของสงคม ผดประเพณจารตประเพณหรอกฎศลธรรมของ แตละสงคมยอม ไมเหมอนกน เชน สงคมไทยเหนวา การมความสมพนธทางเพศกอนแตงงานเปนการผดจารตประเพณ แตชาวตะวนตกบางประเทศ เหนวาเปนเรองธรรมดา ดงนน จารตประเพณเปนเรองของแตละสงคม จะใชคานยมของสงคมหนง ไปตดสนสงคมอนไมได

5.2 ขนบธรรมเนยมหรอสถาบน เปนระเบยบแบบแผนทสงคมไดกาหนดไวแลวปฏบตสบกนมา คอเรยนรกนเอง ไมไดเปนระเบยบแบบแผนไววาควรประพฤตปฏบตกนอยางไร มกใชคาวาสถาบนแทนขนบธรรมเนยมประเพณ มขอกาหนดบงคบเอาไว เชน สถาบนการศกษามคร ผเรยน เจาหนาท มระเบยบการรบสมครเขาเรยน การสอบไล ประเพณเกยวกบการเกด การบวช การแตงงาน การตาย มกฎเกณฑของประเพณวางไว แตอาจเปลยนแปลงไดเมอจาเปน 5.3 ธรรมเนยมประเพณหรอประเพณนยม (Convention) เปนแนวทางการปฏบตในการดาเนนชวตประจาวนทปฏบตกนมาจนเคยชน แตตองไมขดแยงกน เปนเรองของทกคนควรทา แมมผฝาฝนหรอทาผดกไมถอวาเปนเรองสาคญ แตอาจถกตาหนไดวาไมมมารยาท ไมรจกกาลเทศะ เชน การแตงกาย การรบประทานอาหาร การดมนาจากแกว เปนตน 6. ลกษณะของประเพณไทย ประเพณไทยจะแยกเปน 2 ประเภท คอ ประเพณเกยวกบชวตและประเพณเกยวกบเทศกาล

6.1 ประเพณสวนบคคลหรอประเพณเกยวกบชวตความเปนอย เปนประเพณเกยวกบการสงเสรมความเปนสรมงคลแกชวตตงแตเกดจนตาย ไดแก ประเพณการเกด การบวช การแตงงาน การตาย การทาบญในโอกาสตาง ๆ

1) ประเพณการเกด เปนเรองทสงคมไทยใหความสาคญ แลวแตความเชอของบคคลหรอสงคมทตนอย ซงแตเดมคนเชอในสงลกลบ พธกรรมจงมตงแตตงครรภจนคลอดเพอปองกนภยอนตรายใหกบทารก เชน ทาขวญเดอน โกนผมไฟ พธโกนจก (ถาไวจก) เปนตน 2) ประเพณการบวช ถอเปนประเพณทอบรมสงสอนใหเปนคนด ตลอดจนทดแทนบญคณพอแม ผใหกาเนด รวมทงตวผบวชเองไดมโอกาสศกษาพระธรรมวนย (1) การบรรพชา คอ การบวชเณร ตองเปนเดกชายทมอายตงแต 7 ขวบขนไป

4‐2_4ทช33015_หนวยท1 หนา 18

(2) การอปสมบท คอ การบวชพระ ชายทบวชตองมอายครบ 20 ปบรบรณ 3) ประเพณการแตงงาน เกดขนภายหลงผชายบวชเรยนแลว เพราะถอวาไดรบการอบรมมาดแลว เมอพบหญงผทจะรวมชวตกน ฝายชายกใหผใหญไปสขอฝายหญง ขนตอนตาง ๆ กเปน การหาฤกษหายาม พธหมน พธแหขนหมาก การรดนาประสาทพร การาบญเลยงพระ พธสงตวเจาสาว เปนตน การประกอบพธตาง ๆ กเพอความเปนมงคลใหชวตสมรสอยกนอยางมความสข 4) ประเพณการเผาศพ ตามคตของพระพทธศาสนาถอวารางกายมนษยประกอบดวยธาต 4 คอ (1) ดน (เนอ หนง กระดก) (2) นา (เลอด เหงอ นาลาย) (3) ลม (อากาศหายใจเขา-ออก) (4) ไฟ (ความรอนความอบอนในตวเรา) ดงนน เมอสนชวตแลว สงขารทเหลอจงไมมประโยชนอนใด การเผาเสยจงเปนสงด ผทอยเบองหลงไมหวงใย โดยมากมกเกบศพไวทาบญใหทานชวคราว เพอใหบรรเทาความโศกเศรา โดยปกตมกทาการเผาเมอครบ 100 วนแลว เพราะไดทาบญใหทานครบถวนตามทควรแลว

6.2 ประเพณเกยวกบสงคมหรอประเพณสวนรวม เปนประเพณทประชาชนสวนใหญในสงคมถอปฏบต ไดแก ประเพณทาบญขนบานใหม ประเพณสงกรานต ประเพณสาคญทางพระพทธศาสนา เปนตน ประเพณสวนรวมทคนไทยสวนมากยงนยมปฏบตกนเชน

1) ประเพณสงกรานต เปนประเพณทกาเนดมาจากประเทศอนเดย เปนประเพณเฉลมฉลองการเรมตนปใหม ไทยเราใชกนตงแตสมยสโขทยเปนราชธาน วนทเรมตนปใหมคอวนท 13 เมษายนของทกป ถอปฏบตจนถงป พ.ศ. 2483 รฐบาลจงไดกาหนดใหวนท 1 มกราคม เปนวนปใหม ในวนสงกรานตจะมการทาบญตกบาตร ปลอยนก ปลอยปลา สรงนาพระพทธรปพระสงฆ รดนาดาหวผใหญ การเลนสาดนากน การเลนกฬาพนเมอง ปจจบนยงเปนประเพณนยมเพอความบนเทงสนกสนาน ไดไปเยยมพอแม ญาต พนอง

ประเพณสงกรานต

2) ประเพณเขาพรรษา สบเนองจากอนเดยสมยโบราณกาหนดใหพระสงฆทจารก ไปยงสถานทตาง ๆกลบมายงสานกของอาจารยในฤดฝน เพราะลาบากแกการจารก ยงไดทบทวนความร อบาสก

4‐2_4ทช33015_หนวยท1 หนา 19

อบาสกาไดทาบญถวายผาอาบนาฝน ถวายตนเทยน เพอใหพระสงฆใชในพรรษา ชาวไทยถอนยมปฏบตเขาพรรษาแรกคอปรมพรรษา เรมตงแตแรม 1 คา เดอน 8 จนถงขน 15 คา เดอน 11

3) ประเพณทอดกฐน ทอดผาเมอพนพรรษาแลว จะมประเพณถวายผาพระกฐนแกพระสงฆเพอผลดเปลยนกบชดเดม ซงถอปฏบตกนมาตงแตสมยสโขทย

การทอดกฐนเรมตงแตวนแรม 1 คา เดอน 11 จนถงกลางเดอน 12 รวมเวลา 1 เดอน จะทอดกอนหรอหลงนกได

ประเพณการทอดกฐน

สาหรบประเพณทอดผาปาเรมเมอรชกาลท 4 ทรงทอดผาปาครงแรกทวดสระปทม การทอดผาปาไมกาหนดระยะเวลาเหมอนการทอดกฐน สามารถทอดผาปาไดทกฤดกาล

7. ประเพณทองถน ไดแก ประเพณนยมทปฏบตกนในแตละทองถน หรอภมภาคของประเทศไทย ดงน

7.1 ภาคกลาง เชน ประเพณอมพระดานา ประเพณวงควาย ตกบาตรเทโว ทาขวญขาว เปนตน

ประเพณอมพระดานา ประเพณวงควาย ตกบาตรเทโว ทาขวญขาว

7.2 ภาคใต เชนประเพณบญเดอนสบ ประเพณชกพระ ประเพณวงเปรต ประเพณเหผาขน พระธาต เปนตน

ประเพณบญเดอนสบ ประเพณวงเปรต ประเพณชกพระ ประเพณแหผาขนพระธาต

4‐2_4ทช33015_หนวยท1 หนา 20

7.3 ภาคเหนอ เชน ประเพณสงกรานต ประเพณรดนาดาหว ประเพณปอยสางลอง เปนตน

ประเพณสงกรานต ประเพณรดนาดาหว ประเพณปอยสางลอง

7.4 ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ เชน ประเพณไหลเรอไฟ ประเพณบญบงไฟ ประเพณ แหเทยนพรรษาประเพณแหผตาโขน เปนตน

ประเพณไหลเรอไฟ ประเพณบญบงไฟ ประเพณแหเทยนพรรษา ประเพณแหผตา

โขน

ขนบธรรมเนยมประเพณไทยทกภาคมความสาคญตอคนไทยในแตละภาค แสดงใหเหนวาสงคมไทยเปนสงคมทมวฒนธรรมเปนของตนเองซงเปนเอกลกษณทโดดเดน ควรสงเสรมและอนรกษไวเพอเปนมรดกของสงคมสบไป

เรองท 1.2 ความเปนมาของวฒนธรรมและประเพณไทย

1. ความเปนมาของวฒนธรรม ชาตไทยเปนชาตทมวฒนธรรมอนดงามมาแตโบราณ วฒนธรรมไทยทมและปฏบตกน

อยสวนหนงเปนเปนเรองของคนรนกอนๆ หรอบรรพบรษของเราไดถายทอดมายงอนชนรนหลง ทาใหเรามความประพฤตและการปฏบตอยางทเปนอย อกสวนหนงมาจากการทเรามการตดตอกบชาตอนๆ เพอเชอมสมพนธไมตร หรอเพอคาขาย หรอดวยเหตใดกตาม วฒนธรรมของชาตทเราเกยวของดวย สงผลตอวฒนธรรมไทย โดยชนชาตทมอทธพลตอวฒนธรรมไทย คอ มอญ ขอม อนเดย จน และชาตตะวนตก หากทบทวนยอนสอดต จะพบวาเราไดตดตอสมาคมกบชาวพนเมอง คอ มอญและขอม ซงมอญและขอมรบอทธพลจากอนเดยเชนกน โดยคนไทยเหนวาสงใดดมประโยชนกนามาดดแปลงกลายเปนวฒนธรรมไทย

4‐2_4ทช33015_หนวยท1 หนา 21

สงทเหนไดชดคออทธพลของอารยธรรมอนเดย ปรากฎในดานศาสนา การปกครอง ขนบธรรมเนยมประเพณ วรรณคด ศลปกรรมอยางกวางขวาง แตในระยะหลง อทธพลของอารยธรรมตะวนตกและจนมมากขน สาหรบดานศาสนาไทยรบศาสนาพทธมาจากอนเดย ซงอทธพลของศาสนาพทธมตอคนไทยอยางมาก ทงในดานการปกครองและในดานกรยามารยาทและความเปนอย จนกลายเปนธรรมเนยมไทยไป สวนคตความเชอในการประกอบพธตางๆ ของพราหมณ ไทยกรบมาปฏบตในหลายเรอง ในดานการปกครอง สมยสโขทย ไทยมการปกครองแบบของตนเองคอแบบพอปกครองลก แตปลายสมยสโขทยและสมยอยธยา มอทธพลของขอมเขามาแทรกแซง ทาใหรปแบบการปกครองไดเปลยนจากแบบพอปกครองลกมาเปนขากบเจาหรอบาวกบนาย ซงขอมกรบการปกครองจากอนเดยมาอกทหนง โดยถอวากษตรยเปนสมมตเทพ ภายหลงไทยรบอารยธรรมของตะวนตก จงเปลยนการปกครองเปนแบบประชาธปไตยมพระมหากษตรยเปนประมข ศลปกรรม สมยสโขทยมศลปกรรมเปนของตนเอง งดงามและคอนขางเปนแบบไทยแท แตเมอไทยไดรบพทธศาสนาลทธหนยาน นกายลงกาวงศ ศลปกรรมของลงกาจงเขามามอทธพลในศลปะของสโขทย โดยเฉพาะเจดย สวนคตการสรางวดหรอการสรางพระพทธรป เรารบมาจากอนเดย จนถงสมยอยธยาอทธพลของขอมมมากขนโดยแสดงในลกษณะของการสรางพระปรางค ในเรองของวรรณกรรม วรรณกรรมของอนเดยมกเกยวกบศาสนาหรอยกยองเทดทน พระมหากษตรย ซงคตความเชอในเรองนมอทธพลตอวรรณกรรมหรอพนฐานความเชอของไทย สาหรบดานภาษา ในสมยสโขทย พอขนรามคาแหงประดษฐอกษรไทยขน โดยไดรบอทธพลจากอกษรขอม นอกเหนอจากภาษาขอมแลวเรายงนยมใชภาษาบาลและภาษาสนสกฤต ซงเปนผลจากการเผยแผศาสนาพทธและศาสนาพราหมณ เมอเรารบศาสนาเขา เรากรบภาษาเขามาใชดวย สมยอยธยาเรารบการปกครองแบบสมมตเทพมาจากขอม เราจงรบภาษาขอมมาใชมากขน โดยเฉพาะคาราชาศพท สวนชาวจน เราตองอาศยในการเดนเรอ คาขาย และรบเอาภาษาจนมาใชในการเรยกตาแหนงตางๆ ปจจบนเรารบเอาภาษาอนๆ มาใชบางเพอความเขาใจตอกนและเพอความร ขนบธรรมเนยมประเพณไทยในสมยอยธยาไดคตความเชอจากขอมทถอวากษตรยเปนสมมตเทพ ทาใหมการใชคาราชาศพทและพธการตางๆ ในราชสานก นอกจากนน ประเพณไมนอยไดมาจากอนเดย เชน การแตงงาน เผาศพ ปลกบาน การตงศาลพระภม แตอารยธรรมตะวนตกกไดเขามาผสมผสานในหลายเรอง เชน การแตงงานแบบไทยแตเลยงแบบฝรง หรอการจบมอกนแทนการไหวใน บางโอกาส เปนตน ระยะหลง สงคมไทยมการตดตอกบประเทศทเจรญกวามากขน โดยเฉพาะประเทศตะวนตก และยงเราตดตอกนมากขนเทาไร เรากยงรบอารยธรรมจากเขามากขนเทานน ไมวาจะในดานความเชอ ลทธ อดมการณ การปกครอง การศกษา สงคม เปนตน วถชวตทเคยเปนอยจงเปลยนไปจากเดม ในหลายดาน เชน ในดานการปกครอง ดานความเปนอย (ชายกบหญงกเทาเทยมกนมากกวาเมอกอน หญง

4‐2_4ทช33015_หนวยท1 หนา 22

สามารถทางานเคยงบาเคยงไหลกบชายได) ดานการแตงกาย ดานการปลกสราง (มการใชวสดใหมๆ เชน อะลมเนยม ซเมนต เปนตน) สรปแลว วฒนธรรมไทยในอดตและปจจบนมอทธพลของอารยธรรมตางชาตแทรกอย ไมมากกนอย การรบวฒนธรรมจากตางชาตทไมทาลายวฒนาธรรมดงเดม คอ การทไดเลอกสรรสงท เปนประโยชน และเขากบสภาพความเปนอยของคนไทยเปนการผสมผสานกบวฒนธรรม ของเราเองทมมาแตเดม คอ เรายอมรบเอาวฒนธรรมทดของชาตอนทเราตดตอดวยมาเปนของเราบาง ดดแปลงบาง ใหเขากบความเชอแบบไทยๆ จนเปนวฒนธรรมทมลกษณะแบบของเราเองทแตกตางกบชาตอนๆ โดยในแตละยค แตละสมยไดพยายามสงเสรมและรกษาวฒนธรรมทดงามเหลานตลอดมา

2. ความเปนมาของประเพณ ประเพณมบอเกดมาจากสภาพสงคม ธรรมชาต ทศนคต เอกลกษณ คานยม โดยความเชอ

ของคนในสงคมตอสงทมอานาจเหนอมนษยนนๆ เชน อานาจของดนฟาอากาศและเหตการณทเกดขนโดยไมทราบสาเหตตางๆ ฉะนน เมอเวลาเกดภยพบตขน มนษยจงตองออนวอนรองขอในสงทตนคดวา จะชวยไดพอภยนนผานพนไปแลว มนษยกแสดงความรคณตอสงนนๆ ดวยการทาพธบชา เพอเปนสรมงคลแกตน ตามความเชอ ความรของตน ตอมาความประพฤตนน คนสวนรวมในสงคมยดถอปฏบตเปน ธรรมเนยม หรอเปนระเบยบแบบแผนและทาจนเปนพมพเดยวกน สบตอๆ กนจนกลายเปนประเพณของสงคมนนๆ ประเพณและวฒนธรรมเปนสงทไมใชมอยในธรรมชาตโดยตรง แตเปนสงทสงคมหรอคนในสวนรวมรวมกนสรางใหมขน แลวถายทอดใหแกกนไดดวยลกษณะและวธการตางๆ วาโดยเนอหาของประเพณและวฒนธรรมทอยในจตใจของประชาชนเกยวกบเรองความคดเหน ความรสก ความเชอ ซงสะสมและสบตอรวมกนมานานในสวนรวม จนเกดความเคยชน เรยกวา นสยสงคมหรอประเพณ ประเพณเปนสงทมนษยกาหนดขนเพอเปนกฎเกณฑในสงคม ใหทกคนปฏบตรวมกน

4‐2_4ทช33015_หนวยท1 หนา 23

ตอนท 2 วฒนธรรมและประเพณทสาคญของไทย

แตละทองถนลวนแลวแตมวฒนธรรมและประเพณเปนของตนเอง คาวา "ทองถน"

หมายถง พนทและขอบเขตทชมชน หมบาน เมอง มการปะทะสงสรรคกนทางดานสงคม เศรษฐกจและ

วฒนธรรม จนปรากฏรปแบบทางวฒนธรรมทเหมอนกนและแตกตางกนไปจากชมชน หมบานและเมองใน

ทองถนอน ดงนน วฒนธรรมและประเพณของทองถนแตละแหงอาจมรปแบบแตกตางกนไปตามสภาพทาง

ภมศาสตร ทรพยากรธรรมชาตและสภาพแวดลอม ซงเราพอจะสรปลกษณะสาคญของวฒนธรรมและ

ประเพณทองถนของไทยได ดงน

1. วฒนธรรมและประเพณทองถนภาคกลาง

ภาคกลางเปนภาคทมประชาการสงสด โดยรวมพนทอนเปนทตงของจงหวดมากกวา

ภมภาคอน ๆ ใชภาษากลางในการสอความหมายซงกนและกน วฒนธรรมไทยทองถนภาคกลาง ประชาชน

ประกอบอาชพทานา การตงถนฐานจะหนาแนนบรเวณทราบลมแมนา มวถชวตเปนแบบชาวนาไทย

คอ การรกพวกพอง พงพาอาศยกน มความเชอและเคารพบคคลสาคญผลวงลบไปแลว มการใช

เครองปนดนเผาตามชมชนและหมบานในชนบท การละเลนพนบานทเปนลกษณะเดน ไดแก เตนการาเคยว

เพลงปรบไก เพลงลาตด เปนตน

นอกจากน ในทองทแตละแหงมวฒนธรรมประเพณแตกตางกนไป เชน จงหวดเพชรบร

มเอกลกษณทโดดเดน คอมความสามารถในการปลกสรางเรอนไทย ความเปนชางฝมอทประณตในการ

ตกแตงวด และชางประดษฐตาง ๆ เชน ชางทอง ชางแกะสลกลายไทย ลวดลายปนปนประดบ พระ

สถปเจดย ชนกลมนอยในทองถนภาคกลางมหลายเผาพนธ อาท ลาวโขง กระเหรยง ในพนทจงหวด

เพชรบร ลาวพวน ในอาเภอบานหม จงหวดลพบร คนลาว ในเขต จงหวดเพชรบร ปราจนบร และ

ฉะเชงเทรา มอญ ในอาเภอพระประแดง จงหวดสมทรปราการ

4‐2_4ทช33015_หนวยท1 หนา 24

ตวอยาง วฒนธรรมและประเพณทสาคญของภาคกลาง

ประเพณตกบาตรดอกไม

ในวนเขาพรรษาคอวนแรม 1 คา เดอน 8 ชาวบานวดพระพทธบาท จงหวดสระบร มคต

ความเชอวาการบชาพระรตนตรยดวยดอกไมธปเทยน "อามสบชา" ในวนสาคญทางพระพทธศาสนานนยอม

ไดรบผลอานสงสมากมาย ดงนนพอถงวนเขาพรรษา ชาวบานจะเกบดอกไมปาซงสวนใหญจะเปนพช

ประเภททมกอหรอเหงาฝงอยใตดน เชน ตนกระชายหรอตนขมน เปนตน พชไดรบความชมชนจากฝนลาตน

กแตกยอดโผลขนมาจากดน สงประมาณคบเศษ ๆ ดอกมขนาดเลก ออกเปนชอตรงบรเวณสวนยอดของ

ลาตนหลายสสน ไดแกสขาว สเหลอง และสเหลองแซมมวง ชาวบานเรยกชอตางกนไปวา "ดอกยงทอง"

บาง หรอ "ดอกหงสทอง" บาง แตทนยมเรยกรวมกนกวา "ดอกเขาพรรษา" เพราะเหนวาดอกไมปาเหลาน

จะบานสะพรงใหเหนอยางดาษดนกเฉพาะในเทศกาลเขาพรรษานเอง ซงในประเพณการตกบาตรดอกไมนนจะมพธตกบาตรดอกไมวนละ 2 รอบ คอ รอบเชาเวลา 08.00 น. รอบบาย เวลา 15.00 น. ในวนแรกของ

การจดงาน เปนพธบวงสรวงดวงพระวญญาณ สมเดจพระเจาทรงธรรมและสงศกดสทธทมอยในอาณา

บรเวณพระพทธบาท ภาคคาขบวนพยหยาตราสมเดจพระเจาทรงธรรม ขบวนรถบปผชาต การแสดงศลปะ

พนบาน วฒนธรรมและขบวนตาง ๆ ดอกไมทใชตกบาตรแดพระภกษสงฆนนจะตองเปน “ดอกเขาพรรษา”

เทานน ตนดอกไมเขาพรรษานจะขนตามไหลเขาโพธลงกาหรอเขาสวรรณบรรพต เทอกเขาวงและเขาพ

ใกลกบรอยพระพทธบาทและจะผลดอกเฉพาะชวงเขาพรรษาเทานน ดอกเขาพรรษาทชาวพทธออกไปเกบ

นน ม 3 ส คอ ดอกสเหลอง ม 2 พนธ คอ พนธเหลองพวง (หางกระรอก) และพนธเหลองมะละกอ (บานปลาย)

ดอกสขาวและดอกสมวง แตการเกบดอกไมเขาพรรษาซงเปนสมวงนนเขาถอกนวาถาผใดออกไปเกบ

ดอกเขาพรรษาสมวงมาใสบาตรได คนนนจะไดรบบญกศลมากกวาการนาดอกไมสอนมาตกบาตร

4‐2_4ทช33015_หนวยท1 หนา 25

2. วฒนธรรมและประเพณทองถนภาคอสาน

ภาคอสานเปนภมภาคทมความหลากหลายทางศลปวฒนธรรมและประเพณทแตกตางกน

ไปในแตละทองถน แตละจงหวด ศลปวฒนธรรมเหลานเปนตวบงบอกถงความเชอ คานยม ศาสนาและ

รปแบบการดาเนนชวตตลอดจนอาชพของคนในทองถนนนๆไดเปนอยางด สาเหตทภาคอสานมความ

หลากหลาย เนองจากทางแถบลมแมนาโขงมศลปวฒนธรรมประเพณทคลายๆ กน และรปแบบ

การดาเนนชวตกมความคลายคลงกนดวย รวมทงชาวเวยดนามทอพยพเขามาในชวงสงครามเวยดนามกได

นาเอาศลปวฒนธรรมของเวยดนามเขามาดวย และในปจจบนชาวเวยดนามเหลานไดปรบตวเขากบ

วฒนธรรมของทองถนอสาน (เพอใหการดารงชวตเปนไปอยางราบรน) โดยเฉพาะชาวเวยดนามทเปนวยรน

ในปจจบนซงไดรบการศกษาทด จะมวถชวตกลมกลนกบชาวอสาน และรปแบบการดาเนนชวตกมความ

คลายคลงกนดวย ประชาชนทอาศยอยทางจงหวดสรนทร บรรมย ศรสะเกษ นครราชสมา มการตดตอกบ

ประชาชนชาวกมพชากจะรบเอาวฒนธรรมของกมพชามาประยกตใช ซงสวนใหญแลววฒนธรรมประเพณ

ของคนทงสองเชอชาตกมความคลายคลงกนอยแลว จะเหนไดอยางชดเจนวาภาคอสานเปนภมภาคทมความ

หลากหลายทางวฒนธรรมและวฒนธรรมตางๆ กมความแตกตางกนไปในแตละทองถนและแตกตางจาก

ภมภาคอนๆ ของไทยอยางเหนไดชดเจน ทงวฒนธรรมทางดานการดารงชวตและวฒนธรรมทเกยวของกบ

ศาสนา ซงเราสามารถสงเกตรปแบบวฒนธรรมทดงามของชาวอสานผานทางประเพณตางๆ ทชาวอสาน

จดขน ซงสามารถถายทอดวฒนธรรมเปนอยางด เชน ประเพณบญบงไฟ เปนตน

4‐2_4ทช33015_หนวยท1 หนา 26

งานประเพณบญบงไฟ

ประเพณบญบงไฟกาเนดจากไหนนน ยงไม

ปรากฏหลกฐานชดเจน สวนหลกฐานเอกสารในภาคอสาน

ปรากฏในวรรณกรรมทองถนเรองผาแดง-นางไอ ซงกลาวถง

ตานานบญบงไฟบาง สวนความเปนมาและตานานเกยวกบ

บญบงไฟมหลายประการ ดวยผรหลายทานไดกลาวและให

ขอสนนษฐานเกยวกบตนเหตความเปนมาของประเพณบญบงไฟ

ในแงตางๆ ไววาศาสนาพราหมณมการบชาเทพเจาดวยไฟซงเปนเครองบชาเทพเจาบนสวรรค การจดบงไฟ

เปนการละเลนอยางหนงและเปนการบชาเพอใหพระองคบนดาลในสงทตนเองตองการ ดานศาสนาพทธ

เปนการฉลองและบชาเนองในวนวสาขบชามการนาเอาดอกไมไฟแบบตางๆ บงไฟ นามน ไฟ ธป เทยนและ

ดนประสว มการรกษาศล ใหทาน การบวชนาค การนมนตพระเทศน ใหเกดอานสงส ดานความเชอของ

ชาวบาน ชาวบานเชอวามโลกมนษย โลกเทวดา และโลกบาดาล มนษยอยภายใตอทธพลของเทวดา

การราผฟาเปนตวอยางแหงการแสดงความนบถอเทวดา เทวดา คอ "แถน" "พญาแถน" เมอถอวามพญาแถน

กถอวามฝน ฟา ลม ซงเปนอทธพลของพญาแถน หากทาใหพญาแถนโปรดปรานหรอพอใจกจะบนดาล

ความสข จงมพธบชาพญาแถน การใชบงไฟเชอวาเปนการบชาพญาแถน ซงแสดงความเคารพและแสดง

ความจงรกภกด ชาวอสานสวนใหญจงเชอวาการจดบชาบงไฟเปนการขอฝนจากพญาแถน และมนทาน

ปรมปราลกษณะนอยทวไป นอกจากนยงเปนโอกาสใหประชาชนมารวมชมนมกนเพอเปดโอกาสใหม

การแสดง การละเลนจนสดเหวยง ใหมความสนกสนาน กอนทจะเรมทางานหนกประจาป คอ การทานา

นอกจากน ยงมการกลาวถงการทาบงไฟวา มตานานเลาถงเมองธตานครของทาวพญาขอมเกดแลงหนก

ทานจงปาวประกาศใหเมองตางๆ ทาบงไฟมาแขงกน ของใครขนสงสดจะเปนผชนะไดอภเษกสมรส

กบ "นางไอ" ผเปนพระราชธดา ผลการแขงขนจดบงไฟปรากฏวาทาวผาแดงเปนผชนะเลศ เมอพญาขอม

สนพระชนม ทาวผาแดงไดครองเมองสบตอมาดวยความสงบสขรมรน กลาวถงทาวภาคบตรพญานาค เคย

เปนคครองของนางไอในชาตปางกอน ยงมอาวรณถงนางจงไดแปลงกายเปนกระรอกเผอกมาใหนางไอเหน

เมอนางไอเหน กอยากไดกระรอกนนเปนกาลง นางไดสงบรวารไปชวยกนจบ บงเอญบรวารยงธนถก

กระรอกเผอกถงแกความตาย กอนตายทาวภาคไดอธษฐานใหรางกายของตนใหญโต แมคนจะเชอดเพอไป

กนมากมายอยางไรกอยาไดหมด หากใครทกนเนอตนหมดจงถงแกชวตพรอมกนทงแผนดน เมองธตานคร

จงถลมและจมหายไปกลายเปนหนองหาน ทาวผาแดงและนางไอพยายามขมาหนแตไมรอด ไดเสยชวตลง

4‐2_4ทช33015_หนวยท1 หนา 27

ในคราวนดวย จากผลแหงกรรมดทสรางไว ทาวผาแดงไดไปจตเปนเทพเจาชอวาพญาแถน ดงนน จงถอกน

วาการทาบญบงไฟนนเปนการบชาพญาแถน

3. วฒนธรรมและประเพณทองถนภาคเหนอ

ตงเปนภาษาถนประจาภาคเหนอซงตรงกบคาวา ธง ในภาษาไทยภาคกลางและตรงกบคาวา

ธง ในภาษาทองถนอสาน มลกษณะเปนแผนวตถ สวนปลายแขวนตดกบเสาหอยเปนแผนยาวลงมา

การใชตงทางภาคเหนอไดปรากฏหลกฐานในตานานพระธาตดอยตง ซงกลาวถงการสรางพระธาตไววา

เมอพระมหากสสปะเถระไดนาเอาพระบรมสารรกธาตพระรากขวญเบองซายของพระพทธเจามาถวายแด

พระยาอชตราชกษตรยแหงราชวงศสงหนวต พระองคไดทรงขอทดนของพญาลาวจก (ราชวงศลวจงคราช)

ในหมเขาสามเสาเปนทกอสรางพระมหาสถป และใหทาตงตะขาบยาวถงพนวา ไปปกไวบนยอดดอยปเจา

ถาหางตงปลวไปเพยงใดกาหนดใหเปนรากฐานสถป

ภาพตงไชยและตงใสหมใชประดบ ตกแตงในพธมงคลและงานบญ

ตงมหลายชนด หลายแบบ หลายลกษณะ หลากรปทรง ตางลวดลาย และมวสดในการทา

มากมายหลายชนด รวมทงมโอกาสในการใชตงหลายโอกาส จงพอทจะจาแนกออกเปนประเภทของตงได

ดงน

3.1. แบงตามวสดในการทา คอ

1) ตงททาจากกระดาษ ไดแก ตงชาง ตงไสหม

4‐2_4ทช33015_หนวยท1 หนา 28

2) ตงททาจากผนผา ไดแก ตงตะขาบ ตงจระเข ตงแดง ตงซาววา ตงพระบฏ

3) ตงททาดวยกระดาษหรอผา ไดแก ตงสามหาง ตงททอจากเสนดายหรอเสนไหม ไดแก ตงไชย

4) ตงททาจากไมหรอสงกะส ไดแก ตงกระดาง

3.2 ตงทใชในงานประดบประดาหรอรวมขบวน ไดแก 1) ตงซาววา มความหมายมงคลใชงานเหมอนตงไชยแตมลกษณะยาวกวา ไมมเสาทปก ตองใชคนถอหลายคนนยมใหผรวมขบวนเดนถอชายตงตอ ๆ กน 2) ตงกระดาง มกนยมทาดวยไมแกะสลกและประดบกระจก ลงรกปดทองดวยลวดลายดอกไมตาง ๆ ลายสตวตาง ๆ แบบถาวรและมกจะทาไวในททมความสาคญในพนทตาง ๆ 3.3 ตงทใชในงานพธมงคล 1) ตงไชย เปนเครองหมายบอกถงความเปนสรมงคล ทาไดโดยการทอจากดายหรอสลบสเปนรปเรอ รปปราสาทหรอลวดลายมงคล ใชเพอถวายเปนพทธบชาและเปนเครองหมายบอกใหรวา ในบรเวณนนจะมงานฉลองสมโภชโดยจะปกตงไวหางกนประมาณ 8-10 เมตร เปนแนวสองขางถนนสบรเวณงาน และยงนยมใชในการเดนขบวนเมอมงานเฉลมฉลองตาง ๆ ตงชางสวนใหญทาดวยกระดาษมลกษณะ การนาไปใชงานเชนเดยวกบตงไชย 2) ตงพระบฏ จะเขยนภาพเกยวกบพทธประวต จะประดบตงไวดานหลงของพระประธานในโบสถ โดยการแขวนไวกบผนงดานหลงพระประธานทงสองขาง 3) ตงตะขาบ ตงจระเข จะมรปตะขาบและจระเขอยตรงกลาง ปกไวเปนการแสดงวาวด

นจะมการทอดกฐน หรอแหนาขบวนไปยงวดทจองกฐนไว ตงไสหมเปนพวงประดษฐรปรางคลายจอมแห

หรอปรางค ใชประดบตกแตงงานพธบญตาง ๆ เพอความสวยงาม

4‐2_4ทช33015_หนวยท1 หนา 29

3.4 ตงทใชในงานพธอวมงคล 1) ตงแดง หรอเรยกวา ตงคางแดง ตงผตายโหง จะปกตงแดงไวตรงบรเวณทผตายโหง แลวกอเจดยทรายกองเลก ๆ เทากบอายของผตายไวในกรอบสายสญจนโดยเชอวาผตายจะไดหมดทกขและเปนการปกสญลกษณเตอนวาจดนเกดอบตเหต 2) ตงสามหาง มความเชอตามคตของพระพทธศาสนาวา อนจจง ทกขง อนตตา หรอมความเชอวาคนเราตายแลวตองไปเกดใหมในภพใดภพหนง หรอหมายถงพระพทธ พระธรรม พระสงฆ ใชในการเดนนาขบวนศพ ชาวเหนอมจดมงหมายในการใชตงเพอเปนพทธบชามานาน และยงเชอวาการไดถวายตงเปนการสรางกศลใหกบตนเอง ใชในการสะเดาะเคราะหขจดภยพบตตาง ๆ ใหหมดไป และยงเปนการอทศใหผทลวงลบไปแลว นอกจากนจดมงหมายในการใชตงทสาคญอกอยางคอการใชเพอ การเฉลมฉลองศาสนสถาน ศาสนวตถ หรอสงทเปนสาธารณประโยชนอกดวย แตในปจจบนอาจจะเหนไดวาเมอความเจรญทางวตถเรมเขามาแทนท รปแบบการผลตของสงคมเปลยนไป กทาใหรปแบบของการใชตงเรมเปลยนแปลงจากการสนองตอบความตองการทางดานจตใจเปนสวนใหญ กบเปนการใชตงเปนเพยงสญลกษณของชาวเหนอ และเนนทางดานธรกจมากขน

4. วฒนธรรมและประเพณทองถนภาคใต ประเพณทองถนทสาคญคอ ประเพณชกพระ ทอดผาปา หรอ ประเพณลากพระ ชวงเวลา

วนลากพระ จะทากนในวนออกพรรษา คอวนแรม 1 คา เดอน 11 โดยตกลงนดหมายลากพระไปยงจดศนย

รวม วนรงขน แรม 2 คา เดอน 11 ซงลากพระกลบวด

ประเพณชกพระหรอลากพระนนเปนประเพณทองถนของชาวใตทไดมการสบทอดกนมา

ตงแตสมยศรวชย โดยสนนษฐานวาไดเกดมขนครงแรกในประเทศอนเดยซงเปนประเพณความเชอของ

พราหมณศาสนกชนและพทธศาสนกชน มพทธตานานเลาขานสบทอดกนมาวาหลงจากทพระพทธเจา

4‐2_4ทช33015_หนวยท1 หนา 30

ทรงไดทรงกระทายมกปาฏหารยปราบเดยรถย ณ ปามะมวง กรงสาวตถ และไดเสดจไปทรงจาพรรษา

ณ ดาวดงส เพอทรงโปรดพระพทธมารดา จนพระพทธมารดาไดทรงสนพระชนมลง จงเสดจกลบมายง

โลกมนษย เมอพระอนทรทรงทราบจงไดนมตบนไดนาค บนไดแกวและบนไดเงนทอดลงมาจากสรวงสวรรค

เมอพทธศาสนกชนไดทราบจงพรอมใจกนมาเฝารบเสดจทหนาประตนครสงกสสะในตอนเชาของวนแรม 1 คา

เดอน 11 พรอมกบไดจดเตรยมภตตาหารเพอถวายแดพระพทธองค เปนการรบเสดจพระพทธองคกลบมายง

โลกมนษย

4‐2_4ทช33015_หนวยท1 หนา 31

ตอนท 3 คานยม พธกรรมและความเชอแบบไทย

เรองท 3.1 คานยมและความเชอแบบไทย 1. คานยมของสงคมไทย

คานยม (Value) ของสงคมไทย หมายถง สงทคนสนใจ สงทคนปรารถนาจะได

ปรารถนาจะเปนหรอสงททาใหมความสขทไดเหนไดฟงไดเปนเจาของ คานยมในสงคมจงเปน "วถของ

การจดรปความประพฤต" ทมความหมายตอบคคล เปนแบบฉบบของความคดทมคณคาสาหรบยดถอใน

การปฏบตตวของคนในสงคม

สาหรบคาวา คานยม นน มทานผรหลายทานไดใหความหมายไว ซงพอสรปไดวาคาวา

คานยม เปนแนวความคด ความเชอ เปนอดมการณ เปนความตองการของกลมคนในสงคมซงยอมรบวาเปน

สงทดมคณคาควรแกการนาไปเปนแนวทางในการปฏบต เปนกรอบของการดาเนนชวตเพอประโยชนสข

ของตนเองและสวนรวม ทงน ดลยพนจของตนเองเปนสงสาคญ เพราะจะมคานยมทพงประสงคและไมพง

ประสงคควบคกนไปแตละสงคม เพราะคานยมของแตละสงคมสวนใหญของมนษยเปนมรดกทางความคด

และเปนพนฐานของการเกดขนบธรรมเนยมประเพณและวฒนธรรมอกดวย

ลกษณะของคานยม พอสรปไดดงน

1.1 กาหนดการประพฤตปฏบตของคนในสงคม

1.2 สมาชกในสงคมยดถอมานาน

1.3 คานยมทยดถอนนเปนความตองการของคนในสงคม

1.4 สมาชกในกลมใหการยอมรบ

ดงนน คานยมจงเปนรปแบบความตองการของมนษยในสงคมหนง ๆ ทมเปาหมาย ม การยดถอของสมาชกในกลมนน โดยสงผลใหเกดการตดสนใจของคนในสงคม ซงจะนาไปสการปฏบต สบทอดเปนวฒนธรรมวาเปนสงทนากระทาและนายกยอง

2. ลกษณะคานยมของสงคมไทยในอดต วถชวตของสงคมไทยในอดตสวนใหญยดมนปฏบตสบตามบรรพบรษ พอแม และญาตผใหญ ทงน เพอทาใหเกดความสขสบาย ไมอยากใหใครเดอดรอน วถชวตเปนแบบเรยบงายไมคอยเปลยนแปลง แมวาจะมระบบขากบจา บาวกบนายกตาม คานยมของสงคมไทย ในอดตจะมลกษณะดงน

4‐2_4ทช33015_หนวยท1 หนา 32

2.1 ยดมนในพระพทธศาสนา

คนไทยในอดตสวนใหญยดมนและปฏบตตามหลกธรรมในพระพทธศาสนา เพราะเมอทาแลวเกดความสบายใจ มความสขจากการทาบญ ทาใหคนมจตใจด มความออนโยน มเมตากรณา การประพฤตตามหลกธรรมคาสอนใหเปนคนด อกทงยงเปนการสบทอดพระพทธศาสนาใหยนยาวดวย

2.2 เชอเรองในกฎแหงกรรม การเชอในกฎแหงกรรมเปนแนวทางใหสงคมไทยในอดตเกดความกลว ละอายตอ

การทาบาป เพราะเมอตายแลวตองตกนรกทาใหเกดการทาบญหรอทาความดเพอหนทางสสวรรค 2.3 เชอในเรองวญญาณ ภตผปศาจ

ความเชอในเรองอานาจลลบทมอยเหนอมนษย สามารถบนดาลใหเกดสงทดหรอ สงทราย ดวยเหตผลนจงมพธกรรมเกดขนมากมายซงเปนความเชอในเรองไสยศาสตร เชน เชอในเรองเจาทเจาทาง ผบานผเรอน เปนตน

2.4 ยกยองระบบศกดนา คนไทยในอดตเชอวาผมบารม จะตองเปนบคคลทรารวย บคคลในตระกลสงศกด

คอ ผทเทพเจาบนดาลใหมาเกดจงไดรบการยกยองเกรงกลว 2.5 เคารพผอาวโส

ในทนอาจหมายถงผทสงอายดวยคณวฒและวยวฒ มความเชอวาผอาวโสเปน

ผมประสบการณ มความสามารถ เชน สานวนทวา “ผใหญอาบนารอนมากอน” การเคารพผอาวโสจะทาให

มความสขเจรญกาวหนา

2.6 มชวตอยกบธรรมชาต

การประกอบอาชพในสมยกอนจะอาศยแมนา ลาคลอง หรอจากนาฝน มการหา ของปา ถาปใดเกดความแหงแลงจะเปนปญหาทางการเกษตรเปนอยางยง เพราะยงไมมการคดคนเทคโนโลยสมยใหม

2.7 เชอถอโชคลาง

เมอมชวตอยกบธรรมชาตจงถอวาสงลกลบจะชวยใหเกดสงดหรอรายไดและ

มอทธพลตอการชวตดาเนนมาก

4‐2_4ทช33015_หนวยท1 หนา 33

2.8 ตองการเปนทยอมรบของสงคม

เพอแสดงถงการพงพาอาศยกน มการปรกษาหารอ ทาใหชวตไมเหงา และรสกวาตนเอง

ยงมคณคาในสงคม

2.9 ยดมนในจารตประเพณ

คนสวนใหญตางยอมรบกฎเกณฑทปฏบตสบทอดกนมาวาเปนสงดงาม และตองรกษา

แบบแผนไวสบตอกนไป

2.10 นยมอานาจและบารม

เนองจากสภาพสงคมในอดตเปนระบบศกดนา จงทาใหกลมผมอานาจพยายามสราง

ฐานอานาจ ซงเปนการสงผลทาใหเกดบารมในตนเอง ไปสการเปนผทกวางขวางในสงคม มเมตตาตอ

ผยากไรทาใหเกดระบบอปถมภ

2.11 ชอบพงพาอาศยซงกนและกน

สงคมไทยในอดตมความเขาใจ และไววางใจกน ชวยเหลอซงกนและกน หรอแมแต

การทางานทตองใชเวลาจากด เชน การทานา ทาไรหรอจดงานบญทบานหรอทวด จะนยมชวยเหลอกน ซง

เรยกประเพณนยมนวา “การลงแขก” เปนตน

2.12 พงพอใจในสงทตนมอย

การใชชวตแบบสนโดษเพอใหสอดคลองกบหลกธรรม เปนกลมอนรกษนยม

มากกวาแสวงหาความกาวหนา ตองการความสบายใจการทางานจงไมเปนระบบ ไมมการวางแผนชวตใน

ระยะยาว

3. คานยมทวไปของสงคมไทย

คานยมทวไปของสงคมไทยมทงดและไมด ซงแลวแตทศนคตของแตละบคคลหรอ

กลมคนตามโอกาสหรอวาระตาง ๆ สงใดทเราเหนวาไมดควรหลกเลยงไมปฏบต สงใดเหนวาด

เปนประโยชนแกสงคม เรากควรปฏบตเพอเสรมสรางสงคมใหดขน คานยมทวไปของสงคมไทยมดงน

4‐2_4ทช33015_หนวยท1 หนา 34

3.1 มความจงรกภกดตอพระมหากษตรย 3.2 เลอมใสศรทธาในพระพทธศาสนา 3.3 นบถอเงนตรา ยดมนในเงนทองสงของมากกวาความด ใหความยกยองตอผมอานาจ 3.4 ขาดระเบยบวนย เชนคาพดทวา “ทาอะไรตามใจคอไทยแท” 3.5 เคารพผอาวโส ยกยองผมความร 3.6 รกความสนก ชอบความสบาย รกความอสระ ไมชอบขดใจใคร 3.7 มความกตญรคณ รกพวกพอง มความเออเฟอเพอแผ 3.8 ไมตรงตอเวลา ชอบผดผอนเลอนเวลา 3.9 ขาดความอดทน ขาดความกระตอรอรน เชอโชคลาง อยากรวย ชอบเลนการพน

3.10 ชอบงานพธ สอดรสอดเหน ลมงาย ชอบนบญาต 3.11 ชอบโฆษณา ชอบของแจกของแถม เหนใครดกวาไมได 3.12 ชอบตอรอง ชอบพดหรอบอกเลาเกนความจรง

4. คานยมสงคมเมองและสงคมชนบท มความแตกตางกน ดงน 4.1 คานยมสงคมเมอง

1) ชอบสงหรหรา ใชจายฟมเฟอย 2) นยมสนคามยหอจากตางประเทศ 3) ยกยองผมอานาจและเงนทอง 4) นยมในเรองวตถมากกวาจตใจภายใน 5) เหนแกประโยชนสวนตน มการแขงขนสง 6) เชอในเรองหลกการและเหตผล 7) ชอบเสยงโชค 8) รวมงานหรอพธกรรมทางศาสนานอย 9) ชวตเรงรบ แขงขนกบเวลา

10) ขาดความมระเบยบวนย 11) ไมชอบเหนใครเหนอกวา

4‐2_4ทช33015_หนวยท1 หนา 35

4.2 คานยมสงคมชนบท 1) ประหยด อดออม เศรษฐกจพอเพยง 2) นยมภมปญญาไทย สนคาไทย 3) ยกยองคนด ความมนาใจ 4) นยมเรองคณงามความด มจรยธรรม 5) เสยสละ เออเฟอเผอแผ เหนแกสวนรวม 6) เชอโชคลาง ไสยศาสตร 7) ชอบเลนการพนน 8) ชอบทาบญ รวมพธกรรมทางศาสนามาก 9) ชวตขนอยกบธรรมชาต อาศยธรรมชาต

10) พงพาอาศยกนและกน 11) มความสนโดษ พอใจในสงทมอย

5. คานยมทควรปรบปรงในสงคมไทย

คานยมของสงคมไทยนนไมใชวาจะกอใหเกดผลดตอสงคมทงหมดดงทไดกลาวมาแลว

เพราะคานยมทไมควรยกยองทเกดขนในสงคมกยงมอยมาก ซงถาคนในสงคมปฏบตยดถอ ยอมกอใหเกด

ผลเสยตอสงคมนนๆ ได ดงนน คานยมดงกลาวจงเปนสงทควรแกไข ซงมดงน

5.1 ใหความสาคญกบวตถหรอเงนตรา ยอมกอใหเกดผลเสย ไดรบการดถกดแคลน

เปนทรงเกยจตอสงคม

5.2 ยดถอในตวบคคล ยกยองผมอานาจ มเงน

5.3 รกพวกพอง รกความสนกสนาน ความสบาย

5.4 รกความหรหรา ฟมเฟอย นยมใชสนคาราคาแพง สนคาจากตางประเทศ

5.5 ไมตรงเวลา ขาดระเบยบวนย ขาดความกระตอรอรนและความอดทน

5.6 เชอเรองโชคลาง อานาจเหนอธรรมชาต ชอบเลนการพนน

5.7 ขาดความเคารพผอาวโส

5.8 นบถอวตถ ชอบทาบญเอาหนา หวงความสขในชาตหนา

5.9 นยมตะวนตกจนลมภาษาไทย ซงเปนภาษาของชาต ทาใหภาษาไทยผดเพยน

5.10 พดมากกวาทา หนาใหญใจโต สอดรสอดเหน เหนใครดไมได

4‐2_4ทช33015_หนวยท1 หนา 36

คานยมนน บางครงเปลยนแปลงตามกาลเวลาไดเชนเดยวกบความเชอซงแตกตางกนไป

ตามสงคมและวฒนธรรม อยางไรกตาม ในขณะทปฏบตอยกควรจะระลกไววา สงใดด สงใดเหมาะสมใน

สภาพสงคมปจจบน สามารถเลอกไดวาคานยมใดคอคานยมทดและควรปฏบต

6. การสรางคานยมใหกบเยาวชน

ถาเดกหรอเยาวชนในวนนเปนผทมคณคา มปญญา มคณธรรมและมสตปญญาในทางท

ถกตอง สงคมไทยจะไดผใหญทดในอนาคต ครอบครวเปนสถาบนแรกทสาคญทสดในการอบรมสงสอน

ปลกฝงคณธรรมความดหรอสงทเลวรายใหกบเดกและเยาวชนได ดงนน การอบรมเยาวชนใหเปนคนด

สามารถปฏบตได ดงน

6.1 สถาบนครอบครวสามารถปลกฝงคานยมทดใหเยาวชนได โดยพอแม ผอบรมเลยงด

ตองเปนแบบอยางทดใหกบลกเพอใหเขาเตบโตมาอยางมคณภาพทงรางกายและจตใจ

6.2 สถาบนการศกษาใหการอบรมสงสอนในดานความรทางวชาการ รวมทงปลกฝง

สรางใหมคณธรรม จรยธรรม โดยมครเปนแบบอยางทด

6.3 การปลกฝงทง 2 สถาบน นอกจากจะอบรมสงสอนและเปนแบบอยางทดแลว

ควรปลกฝงใหเยาวชนรจกใชสตปญญาในการแกไขปญหาดวยเหตผลแหงความถกตอง เพอใหเกดความ

มนใจในการปฏบตวาสงทตนไดปฏบตนนเปนสงทดถกตอง

เรองท 3.2 พธกรรมแบบไทย

1. ประเภทของพธกรรม พธกรรมทางศาสนาพทธหรอทเรยกอกอยางหนงวาศาสนพธ มอยหลายรปแบบดวยกน

เชน พธการแสดงตนเปนพทธมามกะ พธรกษาศลอโบสถ เปนตน จาแนกออกเปน 2 ประเภท 1.1 พธกรรมทเปนพทธบญญต เปนพธการเกยวกบวนยสงฆซงพระพทธเจาไดทรง

บญญตไววาจะตองปฏบตพธกรรมนน ๆ ใหถกตองตามทบญญตไว 1.2 พธกรรมทพฒนาขนในทองถน คอ พธกรรมทพทธศาสนกชนในทองถนตาง ๆ

กาหนดขน โดยมการผสมผสานขนบธรรมเนยมประเพณทองถนใหเขากบกจกรรมทางพทธศาสนา และไดปฏบตสบตอกนมาจนเปนประเพณ หลกปฏบตทวไปเกยวกบพธกรรมทางพระพทธศาสนามหลกการปฏบต 4 ประการ คอ 1) ความถกตอง ตามพทธบญญต

2) คานงถงความเหมาะสม 3) คานงถงความประหยดและภาวะทางเศรษฐกจ

4‐2_4ทช33015_หนวยท1 หนา 37

4) คานงถงประโยชนทไดจะรบตองคมคา

2. คณประโยชนของพธกรรม ม 3 ประการ คอ 2.1 มคณคาทางจตใจ ทาใหศาสนามความศกดสทธ

2.2 สงเสรมความสามคคเปนอนหนงอนเดยวกนของคนในสงคม 2.3 สงเสรมและรกษาเอกลกษณทดงาม เปนการสรางสมวฒนธรรมคงอยตอไป

3. ตวอยางพธกรรมของไทย 3.1 พธบรรพชาอปสมบท (พธบวช) เปนพธกรรมของชาวพทธ โดยเฉพาะชาวไทย

นยมปฏบตกน การบวชเปนคารวมทงการบวชเณร (การบรรพชา) และการบวชพระ (การอปสมบท) 1) การบรรพชา คอ การบวชสามเณร ผบรรพชาตองอายไมตากวา 7 ป ไมเปน

โรคราย วปรต หรอทพพลภาพ ไมเปนโจรผราย บดามารดาตองอนญาต ภายหลงจากมการปลงผมแลว นาเครองบรขารไปหาพระอปชฌาย แลวกลาวคาบรรพชาเปนภาษาบาล ปฏญาณตนตอพระพทธ พระธรรม พระสงฆ รบศล 10 ขอ

2) การอปสมบท คอ การบวชพระ ตามหลกพระพทธศาสนานน การบวชม 3 วธ

คอ เอหภกขปสมปทา เปนการบวชทพระพทธเจาบวชใหโดยเปลงวาจาวา "จงเปนภกษเถด" ตอจากนนกครองผาเหลอง ประพฤตตนตามธรรม ผอปสมบทตองเปนชาย อายไมตากวา 20 ปบรบรณ บดามารดาตองอนญาตและตองถอศล 227 ขอ

4‐2_4ทช33015_หนวยท1 หนา 38

3.2 พธเขาพรรษา คอ การจาวดของพระสงฆ เปนเวลา 3 เดอนในฤดฝน จะไปคางแรมทอนไมได ถามความจาเปนตองไปคางแรมทอน จะตองกลบวดภายใน 7 วน ตามทบญญตไวในพระวนย

3.3 พธปวารณา เปนพธทพระสงฆปฏบตตามวนยสงฆ คอ พระภกษจาพรรษาจนครบ 3 เดอนแลว พระภกษตองทาพธกลาวตกเตอนซงกนและกน พธปวารณาม 3 วน คอ วนขน 15 คาเดอน 11 (บณณรส) วนแรม 14 คา เดอน 11 (จาตททส) และวนสามคต

3.4 พธทอดกฐน 1) กฐน แปลวา ไมสะดง หรอไมแบบตดเยบจวร เปนผาทนามาถวายพระภกษสงฆ

ในพธทอดกฐน เรมนบตงแตออกพรรษา คอ วนแรม 1 คา เดอน 11 จนถงกลางเดอน 12 2) ลกษณะพระภกษสงฆทควรไดรบผากฐน ตองจาพรรษามาแลว 3 เดอนมจวร

เกากวาพระภกษรปอน เรยนพระวนยแตกฉาน คณะสงฆเหนชอบใหเปนพระภกษทจะรบผากฐนได พธใน การทอดกฐนมวธปฏบต ดงน

(1) ทาการจองวดทจะทอดกฐนตามความเหมาะสมกบกาลงผทอด (2) ตองทาการจองเมอเขาพรรษาแลว (3) ประชาชนทวไปจะจองไดแตวดราษฎรทวไปเทานน (4) ในวดหนงจะรบกฐนไดครงเดยวใน 1 ป (5) ตองมการประกาศจองกฐนใหพระในวดรทวกน

4‐2_4ทช33015_หนวยท1 หนา 39

ตอนท 4 การสบทอด อนรกษวฒนธรรมและประเพณไทยในปจจบน

เรองท 4.1 การสบทอดวฒนธรรมและประเพณไทย 1. วฒนธรรมไทยและวถชวตของคนในสงคมไทย

วฒนธรรมไทยเปนตวกาหนดวถชวตของคนในสงคมไทย ทงยงเปนเครองวดความเจรญหรอความเสอมของสงคมซงมผลตอความกาวหนาของประเทศ เพราะประเทศจะเจรญหรอไมนนยอมขนอยกบการพฒนาของคนในสงคม จากแผนพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ทกลาวถงการพฒนาประเทศใหเจรญกาวหนานน สงคมตองมดลยภาพจากการพฒนาคนในสงคม ปรากฏผลไดดงน 1.1 เปนสงคมคณภาพ หมายถง สงคมไทยตองพฒนาคนในสงคมทกดาน ทงดานความร ทกษะ มการดาเนนชวตทด โดยยดหลกความพอเพยง ความพอดและสามารถพงตวเองได 1.2 เปนสงคมแหงภมปญญาและการเรยนร โดยคนไทยสามารถเรยนรไดตลอดชวต เปนคนคดเปน ทาเปน และแกปญหาเปน เปนผมเหตผล รวมใจกนพฒนาภมปญญาไทย ควบคกบการอนรกษ สบสานวฒนธรรมประเพณในทองถน 1.3 เปนสงคมทมความเอออาทรตอกนโดยตองปลกฝงใหคนไทยเปนผมคณธรรม จรยธรรม และมคานยมทถกตอง พงพาอาศยกน มความรรก รสามคค ภมใจในความเปนไทย รกษาสถาบนทสาคญของสงคมไทยสบตอไป

2. ความสาคญของการสบทอดวฒนธรรม ดวยเหตดงกลาวเบองตน การสบทอดวฒนธรรมไทย จงเปนสงจาเปนและมความสาคญตอ

การพฒนาคนและสงคมไทยอยหลายประการ ดงน 2.1 ทาใหมองเหนวถความเปนไทย รวมทงความคดสรางสรรค ทงทางดานศาสนา สงคม

วฒนธรรม การปกครองทสงคมสบทอดกนมา 2.2 ทาใหคนไทยเปนผมความรบผดชอบ รจกรกษาระเบยบวนย มความรกชาต ศาสนา

พระมหากษตรย รจกพฒนาตนเอง ซงเปนการเสรมสรางในการปลกจตสานกทดงามเหมาะสมกบสภาพของสงคมไทยสบไป

2.3 ทาใหคนไทยทงชมชนเมองและชมชนชนบทเกดความรวมมอรวมใจ สงเสรม ขนบธรรมเนยมทดงาม นาภมปญญาทองถนมาใชใหเกดประโยชนแกคนในชาต เปนทรจกของชาวโลก

4‐2_4ทช33015_หนวยท1 หนา 40

2.4 ทาใหเกดการถายทอดจากคนรนหนงไปสคนอกรนหนง ซงนบวาเปนการสบทอดเอกลกษณไทยเพอใหคงอยในสงคมสบตอไป

3. การธารงรกษาวฒนธรรมไทย

วฒนธรรม เปนสงมคณคาทควรธารงรกษาไวเปนมรดกของชาตสบไป จงเปนหนาทขององคกรหลกของประเทศและคนไทยทกคนทตองสงเสรมและธารงรกษาไว ซงมแนวทางดงน

3.1 การสงสมวฒนธรรมเพอการอนรกษ โดยประพฤตปฏบตวฒนธรรมประเพณทดงาม ทงศลปะวรรณกรรม ประเพณตาง ๆ คณธรรม จรยธรรมตามหลกศาสนา มารยาทไทย ศลธรรมจรรยาตาง ๆเพอธารงรกษาเอกลกษณของชาต และมการถายทอดสคนรนตอไปใหเปนมรดกทางวฒนธรรม

3.2 การถายทอด สบสานวฒนธรรมโดยการเรยนรจากบรรพบรษ ครอบครว ผใหญ หรอบคคลอนซงเปนงานทางวฒนธรรมประเพณทสงสมไวและเหนวาเปนสงทดงาม นามาปฏบต อาจถายทอด ออกมาในรปแบบกจกรรมตาง ๆ เชน ปายโฆษณา แผนพบ วทย และโทรทศน เปนตน เพอธารงรกษาวฒนธรรมสบไป

3.3 การปรบปรงและเผยแพรงานทางวฒนธรรมไทย การสรางความรความเขาใจโดยอาศยสอตาง ๆ

3.4 รฐบาลตองสนบสนนและสงเสรมองคกรทเกยวของในการรณรงคเพอการอนรกษ อบรมใหความร เสนอขาวประชาสมพนธ ฟนฟ เผยแพรวฒนธรรมไทยเพอใหชาวตางชาตรจก

การทประเทศชาตเจรญกาวหนานนขนอยกบทรพยากรบคคลเปนสงสาคญ และการดารงไวซงความเปนชาตยอมขนอยกบการรกษาวฒนธรรม ประเพณและขนบธรรมเนยมตาง ๆ เพราะสงเหลานนบวาเปนสงสาคญทหลอมใหคนในชาตเปนอนหนงอนเดยวกน

4. การสบทอดวฒนธรรม การพฒนาและสบทอดวฒนธรรมไทยเปนกระบวนการทสาคญยงทจะดารงไวซงสงทดงาม

สบไป การเรยนรและฝกตนเองใหเหนคณคาจงเปนวธการทดและควรทาตงแตวยเดก ดวยการปลกจตสานกโดยสถาบนทสาคญของชาตตองใหความสาคญ ไมวาจะเปนในลกษณะการอบรมสงสอน หรอการปฏบตเปนแบบอยางทดกตาม

5. การสบทอดวฒนธรรมไทยทสาคญ วฒนธรรมไทยจะดารงอยและสบทอดสลกหลานได ตองอาศยความรวมมอรวมใจจากคน

ในชาต เราสามารถสบทอดวฒนธรรมไทยไดโดยมแนวปฏบต ดงน

4‐2_4ทช33015_หนวยท1 หนา 41

5.1 การปลกฝงคานยมทด ซงตองเรมทพอ – แม ควรเปนตวอยางทด อบรมสงสอนลกใหเปนคนดของสงคม

5.2 การจดวชาทเกยวกบวฒนธรรมประเพณไวในหลกสตรทกระดบชน เพอเปนการปลกฝงและสงสมความร ประสบการณตงแตเดก ซงตองเปนทงความรบผดชอบและความรวมมอจากสถาบนการศกษา ทงภาครฐและเอกชน ไดแก กระทรวงศกษาธการและภาคเอกชน ทเปนสถาบนการศกษาตาง ๆ

5.3 การสนบสนน สงเสรมวฒนธรรมประเพณอยางจรงจงโดยประสานงานกบหนวยงานของจงหวดหรอทองถน ทงภาครฐและเอกชน ในการรวมกนจดงานฟนฟวฒนธรรมประเพณใหเปนทรจก

5.4 การจดกจกรรมสงเสรมวฒนธรรมและประเพณไทย โดยใชการทองเทยว เชน โครงการ Unseen Thailand เทยวเมองไทยไมไปไมร เปนตน

5.5 การจดงานเกยวกบการผลตสนคาซงเปนงานเกยวกบ OTOP (One Tambol One Product) หนงตาบล หนงผลตภณฑ มการสาธตเกยวกบวฒนธรรม ประเพณไทย เรองของอาชพ การแสดงพนบานตางๆ

5.6 การเสนอขาวประกาศเกยรตคณบคคลทประพฤตตนเปนประโยชนตอสงคมโดยไมหวงผลตอบแทนเปนตวอยางทดแกคนทวไป เชน แมดเดน ลกกตญ หรอผทมผลงานหรออนรกษผลงานเกยวกบวฒนธรรมไทย ผอนรกษหนละครโรงเลก ผประดษฐดนตรไทยอาจใชวสดสมยใหม

5.7 การสงเสรมใหสถาบนทางศาสนาเปนศนยรวมแหลงความรแขนงตางๆ เชน วด หรอพระสงฆ เปนตน มสวนในการชวยปลกฝงสงเสรมประเพณ วฒนธรรมไทยในรปแบบตางๆ เชน การเทศน การอบรม การเรยนการสอนในโรงเรยนพระพทธศาสนาวนอาทตย เปนตน เรองท 4.2 การอนรกษวฒนธรรมและประเพณไทย

วฒนธรรมไทยทมมาตงแตอดตจนถงปจจบน ทงทปฏบตคลายคลงกนทวประเทศและมวฒนธรรมทแตกตางกนแตละภมภาค วฒนธรรมไทยมรายละเอยดในดานตาง ๆ หลายดาน คอ

1. วฒนธรรมไทยดานการแตงกาย

ตงแตในอดตมานนคนไทยมเอกลกษณดานการแตงกายทใชผาไทยซงทาจากผาไหม ผาทอมอตางๆ นามาทาเปนผาสไบสาหรบผหญงไทย สวนผชายกมการแตงกายทเปนทนยมสาหรบชาวบานกคงหนไมพนผาขาวมาซงนยมใชมาตงแตสมยโบราณจนถงปจจบนกยงมอย ในชนบท ตวอยางเชน ในสมยอยธยาตอนปลายนนหญงไทยจะนงโจงกระเบนสวมเสอรดรปแขนกระบอก สวนผชาย กจะนงผามวงโจง สวมเสอคอปด ผาอกแขนยาว แตโดยปกตกจะไมนยมใสเสอ แตในปจจบนนเปลยนแปลงไป เนองจากคนไทยสมยปจจบนนยมแตงกายตามแบบนยมตามชาวตะวนตก ซงทาใหการแตงกายแบบอดตเลอนหายไปมาก

4‐2_4ทช33015_หนวยท1 หนา 42

ดงนนเพอใหวฒนธรรมการแตงกายแบบไทยยงคงอยตอไปเราชาวไทยควรชวยกนอนรกษวฒนธรรมการแตงกายแบบไทยไวเพอลกหลานของเราจะไดไมนยมแตของชาวตางชาต

2. วฒนธรรมไทยดานภาษา ประเทศไทยมภาษาเปนของตนเองมาตงแตอดตจนถงปจจบนเนองจากประเทศไทยไมเคยตก

เปนเมองขนของประเทศใดในโลก ทาใหเรามภาษาไทยใชมาจนถงปจจบน และในประเทศไทยกม ภาษาทางการ คอภาษากลาง ซงคนในประเทศไมวาจะอยในภาคไหนกสามารถสอสารกนไดดวยภาษากลางนนเอง เพราะในประเทศไทยเรามถง 4 ภาคหลก และในแตละภาคกใชภาษาทแตกตางกนไปบางดงนนเพอใหคนไทยสามารถสอสารตรงกนไดเราจงมภาษากลางเกดขนนนเอง

3. วฒนธรรมไทยดานอาหาร

วฒนธรรมทมความสาคญกบคนไทยไมนอยไปกวาวฒนธรรมดานการแตงกายและวฒนธรรมดานภาษาคอวฒนธรรมดานอาหาร ซงวฒนธรรมดานอาหารของคนไทยนนกมมาตงแตสมยอดต

จนมาถงปจจบน แตละพนทจะมลกษณะอาหารการกนทแตกตางกนออกไป แตโดยรวมแลวเราจะเรยกวาวฒนธรรมอาหารไทยซงมมากมายทขนชอของไทย และโดงดงไปทวโลก ไมวาจะเปน ตมยากง ผดไทย แกงมสมน เปนตน อาหารถอเปนวฒนธรรมอกอยางหนงของไทย ทคนไทยควรใหความสาคญ และถอวาอาหารไทยกไมแพอาหารของชนชาตใด ปจจบนอาหารไทยไดรบความนยมไปทวโลก

4‐2_4ทช33015_หนวยท1 หนา 43

4. การอนรกษวฒนธรรมไทย วฒนธรรมทกลาวถงขางตนถอเปนวฒนธรรมหลกๆ ทเรามอยในประเทศไทย แตใน

ความเปนจรงแลว เรายงมวฒนธรรมอกมากมาย เพยงแตอาจจะยดถอกนในชมชนหรอหมบานของแตละทองถน และเมอเรามวฒนธรรมหลกทเปนของเราเองอยแลวเราจงควรอนรกษไวใหเปนเอกลกษณของเราไมควรรบวฒนธรรมตางชาตใหมามอทธพลตอเรามากเกนไป เพราะในอนาคตเราอาจไมเหลอวฒนธรรมไทยสบทอดตอไปถงลกหลาน ฉะนน คนไทยทกคนจงควรรวมกนอนรกษวฒนธรรมไทย เพอลกหลานเราในอนาคตจะไดไมหลงลมไปและมความภาคภมใจในความเปนไทยตลอดไป

การอนรกษวฒนธรรมไทยนน ตองอาศยความรวมมอกนของคนไทยทกคน มแนวทางท เปนวธการปฏบต ไดดงน

4.1 ศกษา คนควาและวจยวฒนธรรมไทยและวฒนธรรมทองถน ทงทมการรวบรวมไวแลวและยงไมไดศกษา เพอทราบความหมายและความสาคญของวฒนธรรมในฐานะทเปนมรดกของไทยอยางถองแท ซงความรดงกลาวถอเปนรากฐานของการดาเนนชวต เพอใหเหนคณคา ทาใหเกดการยอมรบและนาไปใชประโยชนอยางเหมาะสมตอไป

4.2 สงเสรมใหทกคนเหนคณคา รวมกนรกษาเอกลกษณทางวฒนธรรมของชาตและของทองถนเพอสรางความเขาใจและมนใจแกประชาชนในการปรบเปลยนและตอบสนองกระแสวฒนธรรมอนๆ อยางเหมาะสม

4.3 รณรงคใหประชาชนและภาคเอกชน ตระหนกในความสาคญ ของวฒนธรรมวาเปนเรอง ททกคนตองรบผดชอบรวมกนในการสงเสรม สนบสนน ประสานงานการบรการความรทางวชาการและ ทนทรพยสาหรบจดกจกรรมทางวฒนธรรม

4.4 สงเสรมและแลกเปลยนวฒนธรรมภายในประเทศและระหวางประเทศ โดยการใชศลปวฒนธรรมเปนสอสรางความสมพนธระหวางกน

4.5 สรางทศนคต ความร และความเขาใจวาทกคนมหนาทเสรมสราง และดแลรกษาสภาพแวดลอมทางธรรมชาตและทางวฒนธรรมทเปนสมบตของชาต และมผลโดยตรงของความเปนอยของทกคน

4.6 จดทาระบบเครอขายสารสนเทศทางดานวฒนธรรมเพอเปนศนยกลางการเผยแพรประชาสมพนธผลงานเพอใหประชาชนเขาใจ สามารถเลอกสรร ตดสนใจและปรบเปลยนใหเหมาะสม กบการดาเนนชวต ทงนสอมวลชนควรมบทบาทในการสงเสรมและสนบสนนงานดานวฒนธรรมมากยงขนดวย

4‐2_4ทช33015_หนวยท1 หนา 44

กจกรรมท 1.1

ใหนกศกษาศกษาวฒนธรรมประเพณไทยในทองถนทอย หรอทนกศกษารจกคนเคยมา 1 เรอง ตามรายละเอยดในหวขอตอไปน

1. วฒนธรรมประเพณไทยทเลอกศกษา มความเปนมาอยางไร 2. นกศกษาคดวาวฒนธรรมประเพณไทยดงกลาวมคณคาอยางไร 3. ในการดาเนนชวตประจาวน นกศกษาสามารถชวยในการอนรกษและสบทอดวฒนธรรมและ

ประเพณไทยไดอยางไรบาง ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ...........................................................................................................................................................................

4‐2_4ทช33015_หนวยท1 หนา 45

...........................................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................

4‐2_4ทช33015_หนวยท1 หนา 46

4‐2_5ทช33015_หนวยท2 หนา 46

หนวยการเรยนรท 2

แหลงโบราณคดและแหลงทองเทยวทสาคญของไทย

มาตรฐานการเรยนร มาตรฐานท 4.1 มความรความเขาใจ เจตคตทดเกยวกบปรชญาเศรษฐกจพอเพยง และสามารถ


ผลการเรยนรทคาดหวง 1. แนะนาแหลงโบราณคดและแหลงทองเทยวทสาคญของไทยได 2. อธบายความหมาย ความสาคญของแหลงโบราณคดและแหลงทองเทยวทสาคญของไทยได 3. บอกวธการแสดงออกในการมจตสานกสาธารณะดานการอนรกษ พฒนาแหลงโบราณคด

และแหลงทองเทยวในทองถนของตนเองได

รายละเอยดขอบขายเนอหา ตอนท 1 แหลงโบราณคดและแหลงทองเทยวทสาคญของไทย

เรองท 1.1 แหลงโบราณคดทสาคญของไทย เรองท 1.2 แหลงทองเทยวทสาคญของไทย เรองท 1.3 ความสาคญของแหลงโบราณคดและแหลงทองเทยวทสาคญของไทย

ตอนท 2 จตสานกสาธารณะในการอนรกษและพฒนาแหลงโบราณคดและแหลงทองเทยวในทองถนของตนเอง

เรองท 2.1 การสรางจตสานกสาธารณะ เรองท 2.2 การอนรกษและพฒนาแหลงโบราณคดและแหลงทองเทยวในทองถน

เรองท 2.3 การมสวนรวมในการพฒนาแหลงโบราณคดและแหลงทองเทยวในทองถน

เวลาทใชในการศกษา 30 ชวโมง

สอการเรยนร 1. ชดการเรยนทางไกลรายวชา เรยนรอยางไทย รหสรายวชา ทช 33015

ระดบมธยมศกษาตอนปลาย 2. VCD เรอง แหลงโบราณคดทสาคญของไทย 3. VCD เรอง แหลงทองเทยวทสาคญของไทย

4‐2_5ทช33015_หนวยท2 หนา 47


1. ศกษารายละเอยดจากชดการเรยนทางไกล 2. ศกษา VCD ประกอบชดการเรยนทางไกล เรอง แหลงโบราณคดและแหลงทองเทยวทสาคญ

ของไทย 3. ปฏบตกจกรรมแตละตอนทกาหนดในสมดบนทกกจกรรมกลมการเรยนรประกอบชดการ

เรยนทางไกล 4. ศกษาหาความรเพมเตมจากผรหรอสอทมอยในแหลงการเรยนรตาง ๆ

การประเมนผล

ประเมนผลดวยตนเองจากการทาแบบทดสอบ แบบฝกหดและกจกรรมในแตละตอน แลวตรวจสอบคาตอบจากเฉลยทายเลม

4‐2_5ทช33015_หนวยท2 หนา 48

ตอนท 1 แหลงโบราณคดและแหลงทองเทยวทสาคญของไทย

เรองท 1.1 แหลงโบราณคดทสาคญของไทย

แหลงโบราณคดในประเทศไทยมอยมากมายในทกภาค ในตอนนจะนาเสนอแหลงโบราณคดเชง ประวตศาสตรทนาสนใจ เพอทจะไดมความร ความเขาใจตอประวตศาสตร โบราณคด และมจตสานก ตอการรกษามรดกทางวฒนธรรมและคณคาของสภาพแวดลอม อกทงมสวนรวมในการดแลและอนรกษไวใหคงอยอยางสวยงามและยาวนานตลอดไป

1. แหลงโบราณคดในภาคเหนอ 1.1 เวยงทากาน จงหวดเชยงใหม

เวยงทากาน ตงอยในเขตบานทากาน ตาบลบานกลาง อาเภอสนปาตอง จงหวดเชยงใหม 1) ประวตความเปนมา

จากหลกฐานทางดานตานานปรากฏชอวาเมองตระการ สนนษฐานวานาจะไดสรางขนราวพทธศตวรรษท 13 สมยพระเจาอาทตยราชครองเมองหรภญไชย จากพงศาวดารโยนกไดกลาววาเมองนในสมยพญามงราย มฐานะเปนเมองขนของเชยงใหม มชอวาพนนาทะการ สมยพระเจาตโลกราชไดยกทพไปตเมองเงยวกยงไดนาเชลยเงยวไปไวทพนนาทะการในป พ.ศ. 2060 สมยพระเมองแกวมไทถนตาง ๆ เขามาสวามภกดกใหไปตงบานเรอนทเวยงพนนาทะการอก จนในป พ.ศ. 2101 พระเจาหงสาวดบเรงนองของพมาตไดเชยงใหมและลานนาไวในอานาจ ใหพระเจาเมกฏครองเมองเชยงใหม เวยงนกคงอยในอานาจของพมาดวย และภายหลงเจาองคนกแขงเมอง ปกครองตนเองและมการตอสกนจนเชยงใหมรางไปในระยะป 2318-2339 ประมาณ 20 ปเศษ พนนาทะการกอาจจะรางไปดวย จนสมยพระเจากาวละตเชยงใหมคนมาได และไดปราบปรามเมองอนๆ กใหเมองนเปนทอยของชาวไทลอเมองยองซงใหอยทงทพนนาทะการและเมองลาพน

4‐2_5ทช33015_หนวยท2 หนา 49

2) ลกษณะทวไป เวยงทากานมลกษณะเปนเมองรปสเหลยมผนผาขนาดกวาง 460 x 740 เมตร

ความกวางของคนาประมาณ 8 เมตร สภาพคนาคนดนลอมรอบเปนเขตเมองนน ยงมสภาพตนเขนเหลอสภาพแนวคนาคนดนใหเหน 3 ดาน บรเวณรอบเมองโบราณมสภาพเปนเนนสงกวาทนาโดยรอบ

3) หลกฐานทพบ (1) เจดยทรงมณฑป ฐานสเหลยม ยอมมไมสบหก กออฐกอดน ฉาบปน กวาง ประมาณ 3.5 เมตร สวนยอดเจดยพง ความสงของเจดยทเหลอประมาณ 3 เมตร ตวเจดยถกลกลอบขดเปนโพรง

(2) เปนโบราณสถาน อยทางทศตะวนออกเฉยงเหนอของเจดยหางประมาณ 20 เมตรขนาดประมาณ 6.8 x 8 เมตร พนทเนนปกคลมดวยตนไมและวชพช พบ แนวอฐสวนฐานวางตวตามทศตะวนออก - ตะวนตก ยาวประมาณ 4 เมตร สง ประมาณ 60 เซนตเมตร

(3) ศลปวตถทพบตามบรเวณเจดย สวนใหญเปนพระพมพดนเผาทเรยกชอวา พระแผง (หรอกาแพงหารอย) พระสาม พระสบสอง พระบวเขม พระคง พระเลยงหลวง พระสามใบโพธ พระรมโพธ ซงเปนวตถทมรปลกษณะศลปกรรม ของสมยหรภญไชย นอกจากนกพบมยาสบ (กลองยาสบ) ตมตาชงสมฤทธ ตมแห ชามเวยง กาหลง คอสงหดนเผา ศลปวตถทสาคญอกชนหนงคอโถลายครามจน สมยปลายราชวงศหยวน ขนาดสงประมาณ 38 เซนตเมตร เสนผาศนยกลางตรง กลางโถประมาณ 32 เซนตเมตร เสนรอบวงประมาณ 106 เซนตเมตร มหเลก ๆ เปนรปมงกร

4) เสนทางเขาสแหลงโบราณคดเวยงทากาน จากอาเภอเมอง จงหวดเชยงใหม ไปตามทางหลวงหมายเลข 108 เชยงใหม -

จอมทอง เลยอาเภอสนปาตองไปประมาณ 7 กโลเมตร ถงบานทงเสยว เลยวซายขางปอมตารวจเขาไปประมาณ 2 กโลเมตรผานบานตนกอกจงถงบานทากานซงเปนแหลงโบราณคดเวยงทากาน

1.2 วดพระธาตหรภญชยวรมหาวหาร จงหวดลาพน

4‐2_5ทช33015_หนวยท2 หนา 50

1) ประวตวดพระธาตหรภญชย วดพระธาตหรภญชยวรมหาวหาร สรางขนในพทธศตวรรษท 17 ในรชสมยของ

พญาอาทตยราช กษตรยแหงราชวงศจามเทววงศ โดยทแหงน เคยเปนพระราชฐานของพระองคซงพระราชทานอทศถวายใหเปนวดพระธาตฯ เพอเปนพทธบชา หลงจากทพระบรมสารรกธาตไดปรากฏใหพระองคไดทอดพระเนตรในบรเวณดงกลาว มวลสารผงจากองคพระบรมธาตหรภญชยใชทาพระสมเดจจตรลดา

2. โบราณสถานทสาคญภายในวด พระบรมธาตหรภญชยเปนโบราณสถานอนสาคญของนครหรภญชยทพระเจาอาทตยราช

เปนผสถาปนาขนในราวพทธศตวรรษท 17 เพอประดษฐานพระบรมสารรกธาต อนมธาตกระหมอม

ธาตกระดกอก ธาตกระดกนวมอ และธาตยอยอกเตมบาตรหนง ตามพทธทานายลกษณะทางสถาปตยกรรม

ขององคพระธาตหรภญชย ตามทปรากฏในหนงสอตานานพระธาตหรภญชย กลาววามลกษณะเปนสถป

สเหลยมทรงปราสาท ทมซมทวารเขา- ออกทะลกนไดทงสดาน มปราสาทสเหลยมอยตรงมมๆ ละองคกอ

ดวยศลาแลงซงเปนวตถดบทมมากอยในเมองน ภายในเปนแทนสาหรบประดษฐานพระโกศทบรรจ พระบรมสารรกธาต ในสมยของพญาสรรพสทธ กษตรยแหงราชวงศจามเทววงศ ทรงโปรดใหปฏสงขรณ

เจดยเดมทพญาอาทตยราชทรงสรางไวและไดขดรองทวารประตเขา-ออก ทงสเพอความปลอดภย รปทรง

สณฐานขององคพระบรมธาตยงคงเปนลกษณะเดม คอ เปนทรงปราสาทสเหลยมทกวางใหญและสง เมอ

พญามงรายตเมองหรภญชยได โปรดใหซอมแซมดดแปลงองคพระธาตนขนใหม การปฏสงขรณครงนเปน

การเปลยนแปลงทรวดทรงขององคพระธาตฯ จากทรงปราสาทกลายเปนทรงเจดยฐานกลมแบบทรงลงกา

ในสมยของพระเจาแสนเมองมา ประมาณป พ.ศ. 1951 โปรดใหมการปดทององคพระธาต พ.ศ. 1990

พระเจาตโลกราชกษตรยองคสาคญแหงเมองเชยงใหม ทรงรวมกบพระมหาเมธงกรเถระ กอพระมหาเจดย

ใหสงขนเปน 92 ศอก กวางยาวขน 52 ศอก เปนรปรางทเหนเปนอยในปจจบน

1.3 วดพระธาตแชแหง จงหวดนาน

วดพระธาตแชแหงตงอยทบานหนองเตา หม 3 ตาบลมวงตด อาเภอภเพยง จงหวดนาน

4‐2_5ทช33015_หนวยท2 หนา 51

ชาวลานนามคตความเชอเรองของการบชาพระธาตประจาปเกด ทถอกนวาจะไดรบกศลอยางสงสงหนงในพระบรมธาตสาคญทางภาคเหนอทมผนยมเดนทางมาสกการะนน ไดแก พระธาต แชแหงทจงหวดนาน ซงเปนพระธาตปเกดของผทเกดในปเถาะ

พระธาตแชแหงนนประดษฐาน ณ ดอยภเพยงแชแหง อยทางทศตะวนออกของแมนานาน ถอเปนปชนยสถานเกาแกคบานคเมองและเปนโบราณสถานทงดงามทสดแหงหนงของลานนาซงมอายมากกวา 600 ป เปนศนยกลางแหงจตใจและศรทธาของชาวเมองนานและจงหวดใกลเคยงอยางไมเสอมคลาย

ตามประวตศาสตรนนกลาววาพระธาตแชแหงเปนอนสรณของความรกและความสมพนธอนดระหวางเมองนานและเมองสโขทยในอดต สรางขนในสมยพระยาการเมอง เจานครปว ทเดนทางลงมาชวยผครองเมองสโขทยสรางวดหลวงอภย พระยากรงสโขทยจงไดมอบพระธาต พระพมพเงนและพระพมพทองใหเพอตอบแทนและเจรญสมพนธทางศาสนา ดงนนเจาพระยาการเมองไดอญเชญพระบรมสารรกธาตและพระพมพทไดรบกลบมายงเมองปว แลวสรางพระธาตขนประดษฐานไวบนยอดดอยภเพยงแชแหงน

สาหรบทมาของชอพระธาตแชแหงนน มเรองเลาสบกนมาวาพระพทธเจาไดเสดจมาประทบ สรงนาทรมฝงแมนานานทางทศตะวนออก ทบานหวยไค และเสวยผลสมอแหงทพระยามลราชนามาถวายแต ผลสมอนนแหงมากพระพทธเจาจงทรงนาผลสมอนนไปแชนากอนเสวยและทรงพยากรณวาตอไปทนจะมผนา พระบรมสารรกธาตมาประดษฐาน พระสถปทประดษฐานพระบรมสารรกธาตแหงนจงไดชอวาพระธาตแชแหง

งานนมสการพระธาตแชแหงจดระหวางวนขน 11 – 15 คา เดอน 6 ของทกป ราวปลาย เดอนกมภาพนธ - มนาคม (เปนการนบทางจนทรคตของทางเหนอ) ในงานจะมการนมสการพระธาต มหรสพ การแหพระตงถวายพระบรมธาตและการจดไฟถวายเปนพทธบชา

1.4 วดพระธาตลาปางหลวง จงหวดลาปาง

วดพระธาตลาปางหลวงตงอยในเขตตาบลลาปางหลวง อาเภอเกาะคา จงหวดลาปาง อยหางจาก ตวเมองลาปางไปทางทศตะวนตกเฉยงใตประมาณ 18 กโลเมตร ตววดตงอยบนเนนสง มการจดวางผงและสวนประกอบของวดสมบรณแบบทสด มสงกอสรางและสถาปตยกรรมตาง ๆ บรเวณพทธาวาสประกอบดวยองคพระธาตลาปางหลวงเปนประธาน มบนไดนาคนาขนไปสซมประตโขง ถดซมประตโขง

4‐2_5ทช33015_หนวยท2 หนา 52

ขนไปเปนวหารหลวง บรเวณทศเหนอขององคพระธาตมวหารบรวารตงอยคอวหารนาแตมและวหาร ตนแกว ดานตะวนตกขององคพระธาตประกอบดวยวหารละโวและหอพระพทธบาท ดานใตมวหาร พระพทธและอโบสถ ทงหมดนจะแวดลอมดวยแนวกาแพงแกวทงสดาน นอกกาแพงแกวดานใตมประตทจะนาไปสเขตสงฆาวาส ซงประกอบดวยอาคารหอพระไตรปฎก กฏประดษฐาน พระแกวดอนเตา อาคารพพธภณฑและกฏสงฆ

1) ประวต ตามตานานกลาววาในสมยพทธกาล พระพทธเจาพรอมดวยพระเถระสามองคไดเสดจจารกไป

ตามบานเมองตาง ๆ จนถงบานลมภะการวน (บานลาปางหลวง) พระพทธเจาไดประทบเหนอดอยมอนนอย มชาวลวะคนหนงชอลวะอายกอน เกดความเลอมใส ไดนานาผงบรรจกระบอกไมปาง มะพราวและมะตมมาถวายพระพทธเจา พระพทธองคไดฉนนาผงแลวทงกระบอกไมปางไปทางทศเหนอ แลวทรงพยากรณวา สถานทแหงนตอไปจะมชอวาลมพกปปะนคร แลวไดทรงลบพระเศยรไดพระเกศามาหนงเสน มอบใหแกลวะอายกอนผนน ลวะอายกอนไดนาพระเกศานนบรรจในผอบทองคาและใสลงในอโมงคพรอมกบถวายแกวแหวนเงนทองเปนเครองบชา แลวแตงยนตผด (ยนตหมน) รกษาไว และถมดนใหเรยบเสมอกน แลวกอเปนพระเจดยสงเจดศอกเหนออโมงคนน ในสมยตอมากไดมกษตรยเจาผครองนครลาปางอกหลายพระองค มากอสรางและบรณะซอมแซม จนกระทงเปนวดทมความงามอยางทเปนอยในปจจบน

ในทางประวตศาสตรนครลาปาง วดพระธาตลาปางหลวงมประวตวาเมอป พ.ศ. 2275 นครลาปางวางจากผครองนครและเกดความวนวายขน สมยนนพมาเรองอานาจไดแผอทธพลปกครองอาณาจกรลานนาไวไดทงหมด พมาไดยดครองนครเชยงใหม ลาพน โดยแตงตงเจาผครองนครอยภายใตการปกครองของกษตรยพมา ทาวมหายศเจาผครองนครลาพนไดยกกาลงมายดนครลาปาง โดยไดมาตงคายอยภายใน วดพระธาตลาปางหลวง ครงนนหนานทพยชาง ชาวบานปงยางคก (ปจจบนอยอาเภอหางฉตร) วรบรษของชาวลาปาง ไดรวบรวมพลทาการตอสทพเจามหายศโดยลอบเขามาในวดและใชปนยงทาวมหายศตาย แลวตทพลาพนแตกพายไป ปจจบนยงปรากฏรอยลกปนอยบนรวทองเหลองทลอมองคพระธาตเจดย ตอมาหนานทพยชางไดรบสถาปนาขนเปนพระยาสลวะลอไชยสงคราม เจาผครองนครลาปาง และเปนตนตระกล ณ ลาปาง เชอเจดตน ณ เชยงใหม ณ ลาพน ณ นาน

2) ศลปกรรม วดพระธาตลาปางหลวงเปนโบราณสถานสาคญ ทตงอยในบร เวณซากเมองโบราณ

ลมพกปปะนคร ตามประวตพระนางจามเทวเคยเสดจมานมสการและทาการบรณะซอมแซมอยเสมอ นบวาเปนวดสาคญคบานคเมองมาแตโบราณกาล มความสวยงามและมความยอดเยยมทงสถาปตยกรรม ประตมากรรมและจตรกรรม เปนทประดษฐานพระแกวดอนเตาซงเปนทเคารพสกการะของชาวลาปาง และชาวพทธทวไป

4‐2_5ทช33015_หนวยท2 หนา 53

2. แหลงโบราณคดในภาคอสาน 2.1 วดพระธาตเชงชม จงหวดสกลนคร

วดพระธาตเชงชมวรวหารตงอยทรมหนองหาน อาเภอเมองสกลนคร จงหวดสกลนคร จะมงานมนสการพระธาตประจาป เรมตงแตวนขน 11 คา ถง 15 คา เดอนย

พระพทธเจาพรอมดวยพระอานนทไดเสดจจากพระวหารเชตวน เสดจตามลาแมนาโขง มพระพทธบาทบวบก พระพทธบาทโพนเพล พระพทธบาทเวนปลา ภกาพรา เปนทตงของพระธาตพนม พระพทธบาททภนาลอดเชงชม พระพทธบาทของพระพทธเจาพระนามกกสนธะ พระพทธบาทของพระพทธเจาพระนามโกนาคมะและพระพทธบาทของพระพทธเจาพระนามกสสปะ เมอพระเจาสวรรณภงคาระทรงทราบขาว จงไดเสดจออกตอนรบ พรอมทงพระนางนารายณเจงเวงราชเทว พระพทธเจามพทธประสงคใหพระเจาสวรรณภงคาระทรงเลอมใสในพระพทธศาสนายงขน จงทรงแสดงปาฏหารยบนดาลใหมดวงมณรตนมรศม พวยพงออกจากพระโอษฐพรอมกนสามดวง พระเจาสวรรณภงคาระทรงเหนเปนอศจรรยกบงเกดศรทธา เปลงวาจาสาธการดวยความปต พระพทธเจาไดตรสวา ณ ทนเปนสถานทอนอดมประเสรฐทพระพทธเจาทงสพระองค จะไดมาประชมรอยพระพทธบาทไว เพอเปนทสกการะแกเทวดาและมนษยทงหลาย พระเจาสวรรณภงคาระบงเกดความปตโสมนส จงไดถอดพระมงกฎทองคาของพระองค สวมบชารอยพระพทธบาท แลวทรงสรางเจดยครอบไว จงไดชอวา พระธาตเชงชมตามพงศาวดารลาวในสมยพระเจาไชยเชษฐาธราชแหงกรงศรสตนาคนหต ลานชาง เรยกพระธาตเชงชมวา พระธาตหนองหาร

1) สงกอสรางภายในวด พระธาตเชงชมตงหนหนาไปทางหนองหารทอยทางทศตะวนออก เปนเจดยกออฐ

ถอปน รปทรงสเหลยม สง 24 เมตรเศษ ฐานเปนรปสเหลยม สวนบนเปนทรงบวเหลยม ไมมลวดลายประดบ ทฐานเจดย มซมประตทงสดาน ซมยอดประตมลกษณะเปนยอดปราสาท ขางในทบสรางดวย ศลาแลง และหนทรายแดง มซมประตหลอกแบบขอม ดานทศเหนอ ใต และตะวนตก ซมประตทางเขาจรงดานทศตะวนออก แตแรกเรมพระธาตเชงชมคงเปนปราสาทหนทรายศลปะสมยขอม ภายในกรอบประต

4‐2_5ทช33015_หนวยท2 หนา 54

ทางเขาอโมงคดานขวามอมจารกพระธาตเชงชม อกษรขอมโบราณ ราวพทธศตวรรษท 16 องคพระธาตในปจจบนเปนศลปะลานชาง เนองจากชวงทอทธพลของอาณาจกรลานชางแผเขามาบรเวณภาคตะวนออกเฉยงเหนอของไทย ราวพทธศตวรรษท 19 และไดมการบรณะองคพระธาตขนมาใหม

2) วหาร ภายในพระวหารประดษฐานหลวงพอพระองคแสนเปนพระพทธรปปางมารวชย

ศลปเชยงแสน เปนพระพทธรปคบานคเมองของชาวสกลนคร

3) อโบสถ พ.ศ. 2370 สรางพระอโบสถหลงเดมหรอสมเกา มลกษณะเปนสมแบบโถง

โครงสรางเปนไมกออฐถอปน หลงคาเปนกระเบองไมแบบเดม หนหนาไปทางทศใต ครงพระธานเปนเจาเมอง ภายในมจตรกรรมเปนภาพเถาไมเลอยเปนแนวรอบอาคาร

หนาบนมจตรกรรมฝาผนงเปนรปเทพบตรและเทพธดา ดาวประจายาม มงกรและเถาไมเลอย ภายในประดษฐานพระพทธรปหลายองค ทงทสรางดวยไมและเปนปนปน

4) บอนาศกดสทธ เปนบอนาทมมาพรอมองคพระธาตเชงชม เดมมนาพผดขนมาเนองจากเปน

ปลายทางของลานาใตดนซงไหลมาจากเทอกเขาภพาน ผานศนยราชการดานทศเหนอ ผานใจกลางเมอง ขางวดเหนอ แลวไหลมาผดทน เรยกวา "ภนาซอด" หรอ "ภนาลอด" แลวไหลผานไปทสระพงทอง ในสวนสมเดจพระศรนครนทรซงอยตดกบวด เมอนานอยลงเรอยๆ จงไดมการทาผนงกนไมใหดนพงลงไป ในอดตจะมการนานาจากบอนาทนไปประกอบพธเมอมพธกรรมอนสาคญตางๆ อกดวย

5) หอกลอง หอกลองหรอหอระฆงเปนหอกลองสง ทงหมดสามชน สรางขนในป พ.ศ. 2503

โดยชาวเวยดนามทไดมาพานกอาศย ณ จงหวดสกลนคร รวมใจกนสรางขนถวายองคพระธาตเชงชมสาหรบเปนพทธบชาเพอใชบอกเวลา ยามตางๆ

2.2 พระธาตยาค จงหวดกาฬสนธ

เจดยพระธาตยาค ตงอยในเมองฟาแดดสงยาง อาเภอกมลาไสย จงหวดกาฬสนธ

4‐2_5ทช33015_หนวยท2 หนา 55

เจดยพระธาตยาคมลกษณะสถาปตยกรรมทแปลกกวาเจดยแหงอนคอเปนเจดยแปดเหลยม มองคระฆงคลายหมอนาแปดเหลยมซอนกนสองลก ชาวบานไดรวมแรงรวมใจกนสรางเจดยพระธาต ยาคขนเพอเปนศนยกลางชมนมทาบญตามเทศกาล เชอวาชาวบานสรางขนตรงทมรากฐานเดมซงเปนของสมยทวารวด เพราะพบใบเสมาหนสมยทวารวดจานวนมากในบรเวณเมองฟาแดดสงยาง

พระธาตยาคหรอพระธาตใหญ เปนเจดยทใหญทสดในเมองฟาแดดสงยาง ลกษณะเปนเจดยทรงแปดเหลยมกอดวยอฐ ทาการกอสรางใน 3 สมยดวยกน คอ สวนฐานเปนรปสเหลยมยอมม มบนไดทางขน 4 ทศ มปนปนประดบสรางในสมยทวาราวด ถดขนมาเปนฐานรปแปดเหลยมยอมมไมสบสอง ขนาดฐานกวาง 10 เมตร ยาว 10 เมตร ซงสรางซอนทบบนฐานเดมเปนรปแบบเจดยในสมยอยธยา สวนองคระฆงและสวนยอดสรางในสมยรตนโกสนทร สรางซอนกนเปนลกษณะแบบจตรมขสงจากฐานถงยอด 8 เมตร รอบ ๆ องคพระธาตพบใบเสมาแกะสลกภาพนนตาเรองพทธประวต ชาวบานเชอกนวาในองคพระธาตบรรจอฐของพระเถระผใหญทชาวเมองเคารพนบถอ สงเกตไดจากเมอเมองเชยงโสมชนะสงคราม ไดทาลายทกสงทกอยางในเมองฟาแดดแตไมไดทาลายพระธาตยาค จงเปนโบราณสถานทยงคงสภาพคอนขางสมบรณ ชาวบานจะจดใหมงานประเพณบญบงไฟเปนประจาทกปในเดอนพฤษภาคม เพอเปนการขอฝนและความรมเยนใหกบหมบาน

2.3 ภาพเขยนสกอนประวตศาสตรผาแตม จงหวดอบลราชธาน

อทยานแหงชาตผาแตมมเนอทครอบคลมทองทอาเภอโขงเจยม อาเภอศรเมองใหม และอาเภอโพธไทร จงหวดอบลราชธาน ประกอบดวยสภาพปาทอดมสมบรณ สตวปานานาชนด มจดเดนทสวยงามตามธรรมชาตมากมาย เชน ผา นาตกสรอยสวรรค เสาเฉลยง ถาปาฏหารย ภนาทาม เปนตน อกทงยงไดมการคนพบภาพเขยนสโบราณ สมยกอนประวตศาสตรอายราว 3,000 - 4,000 ป ทบรเวณผาขาม ผาแตม ผาเจก ผาเมย และถอไดวาเปนอทยานแหงชาตแหงแรกในประเทศไทยทมแมนาโขง ซงเปนเสนกนพรมแดน ระหวางประเทศไทยและประเทศลาวเปนแนวเขตอทยานแหงชาตทยาวทสด ทาใหสามารถมองเหนทวทศนปาเขาทางฝงประเทศลาวไดเปนอยางด

4‐2_5ทช33015_หนวยท2 หนา 56

ภาพเขยนสผาแตมเปนภาพเขยนสกลมทใหญ อยหางจากภาพเขยนกลมผาขาม 300 เมตร ภาพเขยนสในจดนเปนกลมภาพเขยนสทมขนาดใหญและยาวถง 180 เมตร มหลากหลายแบบทงภาพ คน สตวและอนๆ กวา 300 ภาพ ปะปนกน บางภาพกซอนทบกนอย ภาพทพบในจดนจะ มลกษณะทสามารถแยกประเภทไดชดเจน ใชสแดงเปนสวนใหญ มการใชเทคนคทงการลงส และการทารปรอยลงในเนอหนลกษณะเดนของกลมภาพเขยนสทผาแตมนจะเปนภาพของฝามอมนษยแบบทบและแบบโปรง ภาพสตวทมขนาดใหญ เหนไดชดเจนวาเปนทงสตวบกและสตวนา ภาพเขยนทเปนสตวบก เชน ชาง วว หมา และภาพเขยนสทเปนสตวนา เชน เตาหรอตะพาบ ปลาบก (ซงเปนสตวทมขนาดใหญทพบในลานาโขง) ลกษณะของการวาดภาพมทงการวาดโครงรางและการระบายสทบ ภาพสตวตางๆ ทปรากฏอยนนาจะเกยวของกบวถชวตของมนษยในยคนน การสรางภาพเขยนสสรางโดย 2 เทคนคใหญๆ คอ

1) การลงส (Pictograph) หรอการสรางภาพดวยส ในวธตางๆ เชน วาดดวยสแหง(Drawing Withdraw Pigment) เขยนหรอระบายเปนรป (Painting) พนส (Stenciling) สะบดส (Paint Splattering) การทาบหรอทบ (Imprinting) 2) การทารปรอยลงในหน มวธตางๆ เชน ฝน จารขดขด แกะหรอ ตอก ฯลฯ การใชส ทพบจะเปนสแดงซงสมพนธกบพธกรรมทเกยวกบความตาย เพราะตามแหลงโบราณคดหลายแหงในประเทศไทยมกจะพบสแดงหรอสงของสแดงในหลมฝงศพ งานศลปะทผาแตมจงอาจจะมสวนเกยวของกบพธกรรมทเกยวกบความตายของผตายในสมยนน ภาพเขยนสในอทยานแหงชาตผาแตมทพบและมชอเสยงทสดในประเทศไทย มทงหมด 4 กลม ตามเสนทางศกษาธรรมชาตชอวาศลปะถา สทคนในยคโบราณ มกใชในการวาดคอหนเทศ ทจรงแลวกคอหนทรายชนดหนง มชอหลกวาหนทรายแดง จะพบไดทวไปในพนทประเทศไทย และจะพบมากในพนทภาคอสานซงเตมไปดวยภเขาหนทราย หนทรายแดงจะประกอบดวยอนภาคดนทรายแปงทมความละเอยดมาก สเทาปนแดง แรทเปนองคประกอบหลกคอ แรควอตรและแรเหลกทเรยกวา hematite คนในยคกอนรจกนาเอาหนทรายแดงมาใชประโยชน โดยเฉพาะตามแหลงภาพเขยนสโบราณจะพบวามการนาเอาหนทรายแดงหรอหนเทศมาใชเปนวตถดบในการวาดภาพตามผนงถา ตามหนาผาหรอวาดลงบนเครองมอเครองใชตางๆ

2.4 พระมหาเจดยชยมงคล จงหวดรอยเอด

4‐2_5ทช33015_หนวยท2 หนา 57

พระมหาเจดยชยมงคลตงอยบรเวณวดผานาทพยเทพประสทธวราราม ตาบลโคกสวาง อาเภอหนองพอก จงหวดรอยเอด ระยะทางจากตวเมองรอยเอดประมาณ 80 กโลเมตร

พระมหาเจดยชยมงคลมลกษณะเปนมหาเจดยขนาดใหญทวจตรพสดาร ใชศลปกรรมรวมสมยระหวางภาคกลางและภาคอสาน เปนการผสมกนระหวางพระปฐม เจดยและพระธาตพนม ใชงบประมาณกอสรางถงปจจบนกวา 3,000 ลานบาท ดาเนนการสรางโดย “พระอาจารยศร มหาวโร” ซงเปนศษยพระอาจารยมน ภรทตโต

พระมหาเจดยนออกแบบโดยกรมศลปากรเปนสขาวตกแตงลวดลายตระการตาดวย สทองเหลองอราม รายลอมดวยเจดยองคเลกทง 8 ทศ สรางในเนอท 101 ไร กวาง 101 เมตร ยาว 101 เมตร ความสง 101 เมตร รวมยอดทองคาเปน 109 เมตร ใชทองคาหนก 4,750 บาท หรอประมาณ 60 กโลกรม ภายในองคพระมหาเจดยเหมอนอยบนวมานแดนสวรรค

ชนท 1 เปนหองโถงกวางใหญ โออา ผนงจารกนามทานาธบดตาง ๆ ใชเปนหองประชม บาเพญบญ

ชนท 2 เปนหองโถงโออาเชนกน ผนงตดตงรปพระพทธประวต ลวดลาย ไทยวจตรพสดาร

ชนท 3 เปนทประดษฐานรปพระณาจารย ปราชญอสานในอดต เปนรปเหมอนสลกหนออน และหนรปเหมอนพระสปฏปนโน 101 องค

ชนท 4 จดเปนพพธภณฑแสดงวดวาอาราม สถานปฏบตสมถะวปสสนา กรรมฐานทหลวงปศร เคยบาเพญธรรมมา

ชนท 5 บนไดเวยน 119 ชน เปนหองโถงรประฆง 8 เหลยมบรรจพระบรมสารรกธาต

3. แหลงโบราณคดในภาคตะวนออก 3.1 โบสถวดแมพระปฏสนธนรมล จงหวดจนทบร

โบสถวดแมพระปฏสนธนรมล ตงอยในบรเวณเดยวกบโรงเรยนสตรมารดาพทกษ (เดมเปนโรงเรยนสอนศาสนา) เปนโบสถครสตนกายโรมนคาธอลก

4‐2_5ทช33015_หนวยท2 หนา 58

โบสถวดแมพระปฏสนธนรมลมลกษณะตามศลปะแบบโกธก เดมมหลงคาเปน ยอดแหลมแตไดมการรอสวนแหลมออกในสมยสงครามโลก ครงท 2 เพอไมใหเปนเปาหมายในการโจมตทางอากาศ มการตกแตงโบสถไมฉลลายประดบกระจกสเปนรปนกบญในศาสนาครสต รปปนพระแมมารสหนาสงบเปยมประกายเมตตา ยนอยหนาวหารทรงโกธกซงดยงใหญ หากภายในกลบมแตความสงบเยนและงดงามดวยศลปะตกแตง แบบยโรป อาคารอนงดงามนยนหยดผานกาลเวลามากวาศตวรรษ โบสถแมพระปฏสนธ จงไมใชเปนเพยงโบสถซงสวยงามทสดและเปนศนยรวมศรทธาของผองชาวครสตทงปวงของเมองจนทบรเทานน แตครอบคลมไปทวฝงทะเลตะวนออก

โบสถแหงนมประวตการกอสรางยาวนานถง 300 ป ลกษณะเปนสถาปตยกรรมตะวนตกแบบโกธค ภายในตกแตงดวยกระจกสทเรยกวาสเตนกลาส เปนภาพนกบญตาง ๆ ซงมควางดงามและมคณคาทางประวตศาสตรเปนอยางยง ซงกระจกสเหลานมอายรวมกวา 100 ป แตสสนยงเดนชด ไมลอกหรอลบเลอน และโบสถแหงนยงเปนสถาปตยกรรมทสวยงามทสดในเอเชย โดยในปครบรอบ 100 ป ของโบสถ ชาวครสตจนทบรไดจดสรางรปหลอพระนางมารอา ทาดวยทองคาขาวนาหนก 76 กโลกรม สง 1.20 เมตร ประดบดวยพลอย 2 แสนเมด 2 หมนกะรต มลคากวา 10 ลานบาท โดยพลอยทงหมดมาจากความตงใจของผมจตศรทธาของจงหวดจนทบรบรจาครวมกน ประดษฐานไวใหประชาชนไดสกการะและชนชมความงดงาม

1) ประวต ใน ป ค.ศ. 1707 (พ.ศ. 2250) พระสงฆราช เดอ ชเช ซงเปนประมขพระศาสนจกร

แหงสยาม อนมศนยกลางอยทกรงศรอยธยา ทราบขาววามคาทอลกกลมเลก ๆกลมหนงทจนทบร คนเหลานเปนคนญวนหรอเวยตนามทลภยมาอยในดนแดนกรงสยาม ทานจงสงคณพอเฮต (Heutte) มสชนเนอร ชาวฝรงเศสในอาณตมาดแลคาทอลกกลมน แตเณรชาวตงเกย 2 คนทเดนทางมากบคณพอถกจบขอหาวาจะเดนทางออกนอกพระราชอาณาจกรโดยไมไดรบอนญาต ตองโทษจาคกระยะหนง

เมอพนโทษแลวคณพอจงไดเดนทางตอมาถงจนทบรในป ค.ศ. 1711 (พ.ศ. 2254) คณพอพบวากลมคาทอลกชาวญวนนนมประมาณ 120-130 คน จงรวมมอกนสรางโบสถนอยขนหลงหนงบนฝงขวา(ฝงตะวนตก) ของแมนาจนทบร บนเนนสงรมฝงทางทศใตของวดจนทนาราม ประมาณ 200- 300 เมตร สนนษฐานวาเปนทตงโบสถในปจจบน หลงจากนนกไดมการบรณะซอมแซมเพมเตมและสรางขนใหม อกหลายครง สรปไดวากวาจะสรางวดหลงท 5 นเสรจสมบรณจรงๆในป ค.ศ. 1926 รวมระยะเวลาในการสรางทงหมดมากกวา 200 ป

2) การปกครอง การปกครองอยภายใตการดแลของพระสงฆราชและคณะสงฆสงฆมณฑลจนทบร

มเจาอาวาสทเคยปกครองวดนมามากกวา 20 องค

4‐2_5ทช33015_หนวยท2 หนา 59

3) ลกษณะการกอสราง การกอสรางมลกษณะรปแบบสถาปตยกรรมตะวนตกซงเรยกวา "ศลปะแบบโกธค"

ตวอาคารยาว 60 เมตร กวาง 20 เมตร มหอแหลมสงเดน ในตอนเรมแรกสรางทงสองดาน ตอมาป ค.ศ. 1940 (พ.ศ. 2483) ทางการสงใหรอออก เพราะเกรงวาจะเปนเปาของระเบดทางอากาศในชวงสงครามโลกครง 2 หอสงดานขวามนาฬกาเรอนใหญตดตงอย เสนรอบหนาปดวดได 4.70 เมตร จากหอสงนสามารถมองเหนทศนยภาพของเมองจนทบรไดไกลประมาณ 2 กโลเมตร

4) ศลปะ วดหลงนไดรบการประดบประดาตกแตงทงภายในและภายนอกดวยศลปะเกาแก

อยางสวยงาม มคณคาทงทางดานศลปะ ดานความสวยงามและดานของโบราณ (Antiques) ประกอบดวยภาพกระจกสทเรยกวา สเตนกลาส เปนรปของนกบญหลายองคตดอยบรเวณเหนอพระแทนบชาและ เหนอหนาตาง ทงทางดานขวาและดานซายของสกการะสถาน กระจกสเหลานมอายรวม 100 ป แตสสนยงเดนชด ไมลอกลบเลอนแตอยางใด นบวาเปนสงงดงามหาคามได

นอกจากนบรเวณพระแทนไดรบการตกแตงแบบโกธค พนปดวยหนออน บรเวณเหนอพระแทนบชา มรปกางเขนและพระรปพระนางมารอาปฎสนธนรมล องคประธานของวดตงตระหงานอยางงดงาม รวมทงรปปนของนกบญยออากมและนกบญอนนา บดามารดาของพระนางมารดวย อาสนวหารแหงนไดรบรางวลอนรกษอาคารดเดน ประจาป 2542 จากสมาคมสถาปนกสยามใน พระบรมราชนปถมภ

3.2 อนสาวรยสนทรภ จงหวดระยอง

อนสาวรย สนทรภ เปนอนสาวรยทสร างขน เพ อ เปนอนสรณแดมหากวแหง

กรงรตนโกสนทร คอ พระสนทรโวหาร (ภ) หรอทเรยกกนโดยทวไปวาสนทรภ ตงอยบนเสนทาง แกลง-แหลมแมพมพ ทตาบลบานกรา อาเภอแกลง จงหวดระยอง ซงเชอวาเปนบานเกดของบดาของ สนทรภและทานเคยมาเยอนทนเมอครงวยหนม พรอมกบไดประพนธนราศเมองแกลงเอาไวดวยพนท

4‐2_5ทช33015_หนวยท2 หนา 60

อนสาวรยมรปปนของสนทรภตงอยตรงกลางเปนประธานบนเนนสง ดานลางเปนบอนา มประตมากรรมรปปนหลอของตวละครในวรรณกรรมเอกของสนทรภ เรอง พระอภยมณ ประดบอย 3 ตว ไดแก พระอภยมณ นางผเสอสมทรและนางเงอก

อนสาวรยสนทรภมอาณาบรเวณ 8.5 ไร เรมวางศลาฤกษตงแตวนท 30 ธนวาคม พ.ศ. 2498 โดย จอมพล ป. พบลสงคราม นายกรฐมนตรในยคนน แตงานกอสรางคางเตงไปเปนเวลารวมสบป จนถงป พ.ศ. 2511 ผวาราชการจงหวดระยองในยคนนคอ นายวทยา เกษรเสาวภาค เปดรบบรจาคเงนทวประเทศไดเปนจานวน 962,776.10 บาท งานกอสรางจงไดดาเนนตอ มพธเททองทหลอรปทกรมศลปากรเมอ วนท 2 มนาคม พ.ศ. 2512 และนาไปตดตงจนเสรจเรยบรอยเมอวนท 5 มนาคม พ.ศ. 2513 มพธเปดอนสาวรยอยางเปนทางการเมอวนท 25 พฤษภาคม พ.ศ. 2513

1) ประตมากรผปนรปหลอในอนสาวรย ประกอบดวย (1) อาจารยสกจ ลายเดช เปนผปนสนทรภ (2) อาจารยไกรสร ศรสวรรณ เปนผปนพระอภยมณ (3) อาจารยสาโรช จารกษ เปนผปนนางเงอก (4) อาจารยธนะ เลาหกยกล เปนผปนผเสอสมทร

2) ประวต สนทรภหรอพระสนทรโวหาร (ภ) มนามเดมวาภ เปนบตรขนศรสงหาร (พลบ)

และแมชอยเกดในรชกาลท 1 กรงรตนโกสนทร เมอวนจนทร เดอนแปด ขนหนงคา ปมะเมย จลศกราช 1148 เวลาสองโมงเชา ตรงกบวนท 26 มถนายน พ.ศ. 2329 ทบานใกลกาแพงวงหลง คลองบางกอกนอย สนทรภเกดไดไมนาน บดามารดากหยาจากกน ฝายบดากลบไปบวชทบานกรา เมองแกลง จงหวดระยองสวนมารดาคงเปนนางนมพระธดาในกรมพระราชวงหลง (กลาวกนวาพระองคเจาจงกลหรอเจาครอกทองอย) ไดแตงงานมสามใหมและมบตรกบสามใหม 2 คน เปนหญงชอฉมและนม ตวสนทรภเองไดถวายตวเปนขาในกรมพระราชวงหลงตงแตยงเดก สนทรภเปนคนเจาบทเจากลอน สนทดทงสกวาและเพลงยาว เมอรนหนมเกดรกใครชอบพอกบนางขาหลวงในวงหลงชอแมจน ครนความทราบถงกรมพระราชวงหลง พระองคกกรว รบสงใหนาสนทรภและจนไปจองจาทนท แตทงสองถกจองจาไดไมนาน เมอกรมพระราชวงหลงเสดจทวงคตในป พ.ศ. 2349 ทงสองกพนโทษออกมา เพราะเปนประเพณแตโบราณทจะมการปลอยนกโทษ เพออทศสวนพระราชกศลแดพระมหากษตรยหรอพระราชวงศชนสง แมจะพนโทษ สนทรภและจนกยงมอาจสมหวงในรก สนทรภถกใชไปชลบรและไดเดนทางเลยไปถงบานกรา เมองแกลง จงหวดระยอง เพอไปพบบดาทจากกนกวา 20 ป สนทรภเกดลมเจบหนกเกอบถงชวต กวาจะกลบมากรงเทพฯ กลวงถงเดอน 9 หลงจากกลบจากเมองแกลง สนทรภไดเปนมหาดเลกของพระองคเจาปฐมวงศ พระโอรสองคเลกของกรมพระราชวงหลงซงทรงผนวชอยทวดระฆง ในชวงนสนทรภกสมหวงในรก ไดแมจนเปนภรรยาสนทรภคงเปนคนเจาช แตงงานไดไมนานกเกดระหองระแหงกบแมจน ยงไมทนคนด สนทรภกตองตามเสดจพระองคเจาปฐมวงศไปนมสการพระพทธบาท จงหวดสระบร ในวนมาฆบชา สนทรภไดแตงนราศ

4‐2_5ทช33015_หนวยท2 หนา 61

เรองทสองขน คอ นราศพระบาท สนทรภตามเสดจกลบถงกรงเทพฯ ในเดอน 3 ป พ.ศ. 2350 สนทรภมบตรกบแมจน 1 คน ชอหนพด แตชวตครอบครวกยงไมราบรนนก ในทสดแมจนกรางลาไป พระองคเจาจงกล (เจาครอกทองอย) ไดรบอปการะหนพดไว ชวตของทานสนทรภชวงนคงโศกเศรามใชนอย ประวตชวตของสนทรภในชวงป พ.ศ. 2350 – 2359 กอนเขารบราชการไมชดแจง แตเชอวาทานหนความเศราออกไปเพชรบร ทาไรทานาอยกบหมอมบญนาค ในพระราชวงหลง นกเลงกลอนอยาง ทานสนทรภทาไรทานาอยนานกชกเบอ ดวยเลอดนกกลอนทาใหทานกลบมากรงเทพฯ หากนทางรบจางแตงเพลงยาว บอกบทสกวา จนถงบอกบทละครนอก บางทนทานเรองแรกของทานคงจะแตงขนในชวงน การทเกดมนทานเรองใหมๆ ทาใหเปนทสนใจมาก เพราะสมยนนมแตกลอนนทานจกรๆ วงศๆ ไมกเรอง ซาไปซามาจนคนอาน คนดรเรองตลอดหมดแลว นทานของทานทาใหนายบญยง เจาของคณะละครนอกชอดงในสมยนนมาตดตอวาจางสนทรภ ทานจงไดรวมคณะละคร เปนทงคนแตงบทและบอกบทเดนทางเรรอนไปกบคณะละครจนทว รบราชการครงแรกกสมยพระพทธเลศหลานภาลย ทไดอาจจะมาจากมลเหตทรชกาลท 2 ชอบบทกลอนเหมอนกน แตหลงจากรชกาลท 2 เสดจสวรรคต นอกจากแผนดนและผนฟาจะราไห ไพรธรรมดาคนหนงทมโอกาสสงสดในชวตไดเปนถงกวทปรกษาในราชสานกกหมดวาสนาไปดวยสมเดจกรมพระยาดารงราชานภาพ ทรงพระนพนธไวถงเหตทสนทรภไมกลารบราชการตอในแผนดนพระบาทสมเดจพระนงเกลาฯ ดงน "เลากนวาเมอทรงพระราชนพนธบทละครเรองอเหนา ทรงแตงตอนนางบษบาเลนธาร เมอทาวดาหาไปใชบน พระราชทานใหพระบาทสมเดจพระนงเกลาเจาอยหว เมอยงดารงพระยศเปนพระเจาลกยาเธอ กรมหมนเจษฎาบดนทรทรงแตง เมอทรงแตงแลว ถงวนจะอานถวายตว พระบาทสมเดจพระนงเกลาเจาอยหวมรบสงวานสนทรภตรวจดเสยกอน สนทรภอานแลวกราบทลวา เหนดอยแลว ครนเสดจออก เมอโปรดใหอานตอหนากวททรงปรกษาพรอมกนถงบทแหงหนงวา "นาใสไหลเยนแลเหนตว ปลาแหวกกอบวอยไหวไหว" สนทรภตวายงไมด ขอแกเปน "นาใสไหลเยนเหนตวปลา วายแหวกปทมาอยไหวไหว" โปรดตามทสนทรภแก พอเสดจขนแลว พระบาทสมเดจพระนงเกลาเจาอยหวกกรว ดารสวาเมอขอใหตรวจทาไมจงไมแกไข แกลงนงเอาไปไวตหกหนากลางคน เปนเรองททรงขดเคองสนทรภครงหนง อกครงหนงรบสงใหพระบาทสมเดจพระนงเกลาเจาอยหว ทรงแตงบทละครเรอง สงขทอง ตอนทาวสามลจะใหลกสาวเลอกค ทรงแตงคาปรารภของทาวสามลวา "จาจะปลกฝงเสยยงแลว ใหลกแกวสมมาดปรารถนา" ครนถงเวลาอานถวาย สนทรภถามขนวา 'ลกปรารถนาอะไร' พระบาทสมเดจพระนงเกลาเจาอยหวตองแกวา " 'จาจะปลกฝงเสยยงแลว ใหลกแกวมคเสนหา' "ทรงขดเคองสนทรภวาแกลงประมาทอกครงหนง แตนนกวาพระบาทสมเดจพระนงเกลาเจาอยหวทรงมนตงตอสนทรภมาจนตลอดรชกาลท 2 ... " จะโดยตงใจหรอไมตงใจ เพยงคดไดดวยเฉพาะหนาตรงนนกตาม สนทรภกไดทาการไมเปนทพอพระราชหฤทย ประกอบกบมความอาลยเสยใจหนกหนา ในพระบาทสมเดจพระพทธเลศหลานภาลย สนทรภจงลาออกจากราชการ และตงใจบวชเพอสนองพระมหากรณาธคณ เมอกลบจากกรงเกา พระสนทรภไดไปจาพรรษาอยทวดอรณราชวรารามหรอวดแจง ป พ.ศ. 2372 เจาฟากณฑลทพยวด ในพระบาทสมเดจพระพทธเลศหลานภาลย ทรงฝากเจาฟากลางและเจาฟาปว พระโอรสองคกลางและองค

4‐2_5ทช33015_หนวยท2 หนา 62

นอยใหเปนศษยสนทรภ การมศษยชนเจาฟาเชนน จงทาใหพระสนทรภ สขสบายขน พระสนทรภอยวดอรณฯ ราว 2 ป จงขามฟากมาจาพรรษาอยทวดพระเชตพนวมลมงคลาราม หรอวดโพธ เลากนถงสาเหตทพระสนทรภยายวดมากเพราะสมเดจพระมหาสมณเจา กรมพระปรมานชตชโนรส ทรงชกชวนใหมาอยดวยกน สมเดจฯ ทรงเปนกวองคสาคญของกรงรตนโกสนทรพระองคหนง เชอวาคงจะทรงคนเคยกบสนทรภในฐานะทเปนกวดวยกน โดยเฉพาะสมยทสนทรภเปนขนสนทรโวหารในรชกาลท 2 ชพจรลงเทา สนทรภอกครงเมอทานเกดไปสนใจเรองเลนแรแปรธาตและยาอายวฒนะ ถงแกอตสาหะไปคนหา ทาใหเกดนราศวดเจาฟาและนราศสพรรณ ป พ.ศ. 2383 สนทรภมาจาพรรษาอยท วดเทพธดาราม ทานอยทนได 3 พรรษา คนหนงเกดฝนรายวาชะตาขาด จะถงแกชวต จงไดแตงเรองราพนพลาป ซงทาใหทราบเรองราวในชวตของทานอกเปนอนมาก จากนนจงลาสกขาบทเมอป พ.ศ. 2385 เพอเตรยมตวจะตาย

4. แหลงโบราณคดในภาคกลาง 4.1 องคพระปฐมเจดย จงหวดนครปฐม

วดพระปฐมเจดยราชวรมหาวหารตงอยทตาบลพระปฐมเจดย อาเภอเมองนครปฐม จงหวดนครปฐม เปนพระอารามหลวงชนเอกพเศษ ชนดราชวรมหาวหาร

องคพระปฐมเจด ย เปนปชน ยสถานอนส าคญของประ เทศไทย อย ภ ายใน วดพระปฐมเจดยราชวรมหาวหาร มประวตความเปนมายาวนานในแผนดนสวรรณภม เปนทประดษฐานพระบรมสารรกธาตขององคพระสมมาสมพทธเจา

องคพระปฐมเจดยเปนพระเจดยใหญ รประฆงควา ปากผายมหมา โครงสรางเปนไมซง รดดวยโซเสนมหมากออฐ ถอปน ประดบดวยกระเบองปทบ ประกอบดวยวหาร 4 ทศ กาแพงแกว 2 ชน เปนทประดษฐานพระบรมสารรกธาตของพระพทธเจา เปนทเคารพสกการบชาของบรรดาพทธศาสนกชนทวโลก ทางวดกาหนดใหมงานเทศกาลนมสการองคพระปฐมเจดย ในวนขน 12 คา เดอน 12 ถง วนแรม 5 คา เดอน 12 รวม 9 วน 9 คน เปน ประจาทกป

4‐2_5ทช33015_หนวยท2 หนา 63

1) ประวตองคพระปฐมเจดย พระปฐมเจดยหรอเดมเรยกวาพระธมเจดย มฐานะเปนมหาธาตหลวง ของแผนดน

สวรรณภม ทงน พระบาทสมเดจพระจอมเกลาเจาอยหว ทรงมพระราชวนจฉยวาพระธมเจดยองคนอาจเปนเจดยทสรางขนเมอคราวทพระสมณทตในพระเจาอโศกมหาราช เดนทางมาเผยแผศาสนายงสวรรณภม กเปนได เพราะพระเจดยเดมมลกษณะทรงโอควา หรอทรงมะนาวผาซกแบบเดยวกบพระสถปสาญจ แตปรากฏวามยอดเปนแบบปรางค ซงพระองคฯ ทรงมพระราชวนจฉยวาอาจมเจานายพระองคใดมาบรณะไวกเปนได ซงตรงกบความในศลาจารกหลกท 2 (ศลาจารกวดศรชม) ของพระมหาเถรศรศรทธาฯ อนไดกลาวไววา พระมหาเถรศรศรทธาฯ ทานทรงไดแวะมาบรณะพระธมเจดยองคนกอนททานจะเดนทางกลบเมองราด เมอคราวททานเสดจกลบจากศกษาพระพทธศาสนาทลงกา ทงน พระบาทสมเดจพระจอมเกลาเจาอยหว จงทรงพระราชทานนามใหมวาพระปฐมเจดย ดวยทรงเชอวานคอเจดยแหงแรกของสวรรณภมนนเอง

ในเรองน นกประวตศาสตรและนกโบราณคดบางทานไดระบวาพระปฐมเจดยไมไดเปนเจดยทเกาทสดของสวรรณภม แตเปนพระมหาธาตหลวงในยคทวารวดมากกวา เนองดวยเหตผลประกอบหลายประการ โดยเฉพาะการคนพบเจดยทมอายเกาแกกวาพระธมเจดยและหลกฐานลายลกษณอกษรทระบวา " พระเจดยองคน เดม ขอมเรยก พระธม " ซงไมวาจะเปนชาวขอมจรงๆ หรอชาวลวรฐ ซงสมยนนเรากเรยกวาขอม เชน ขอมสบาดโขลญลาพง คาวา ธม สาหรบชาวขอมนน แปลวา ใหญ ตรงกบคาเมองวา หลวง ซงเรากเรยกพระนครธมวาพระนครหลวง ดวยเหตผลเดยวกน

นอกจากนพระบรมราชสรรางคาร รชกาลท 6 พระบาทสมเดจพระมงกฎเกลาเจาอยหว บรรจทฐานพระรวงโรจนฤทธ พระปฐมเจดย จงหวดนครปฐม และฐานพระพทธชนสห วดบวรนเวศวหาร ตามทมพระบรมราชโองการสงไวในพระราชพนยกรรม ตอมาในพทธศกราช 2529 พระบาทสมเดจพระเจาอยหวรชกาลปจจบน ทรงพระกรณาโปรดเกลาฯ ใหเชญพระองคารของ พระนางเจาสวทนาพระวรราชเทวในรชกาลท 6 ไปบรรจไวเคยงขางพระบรมราชสรรางคารรชกาลท 6 ทใตฐานพระรวงโรจนฤทธ

2) พระรวงโรจนฤทธ ป พ.ศ. 2451 พระบาทสมเดจพระมงกฏเกลาเจาอยหว รชกาลท 6 เมอครงดารง

พระอสรยยศเปน สมเดจพระยพราช เสดจประพาสหวเมองฝายเหนอไดทอดพระเนตรพระพทธรปโบราณเปนจานวนมาก แตมพระพทธรปองคหนงทเมองศรสชนาลย (จงหวดสโขทย) กอปรดวยพระลกษณะงามเปนทตองพระราชหฤทย แตชารดมากเหลออยแตพระเศยร พระหตถและพระบาท จงโปรดเกลาฯ ใหอญเชญลงมากรงเทพฯ แลวใหชางปนสถาปนาขนมาบรบรณเตมพระองค และโปรดเกลาฯ ใหจดการ พระราชพธเททองหลอขนเมอวนท 30 ธนวาคม พ.ศ. 2456 ณ วดพระเชตพนวมลมงคลาราม กรงเทพมหานครฯ

พระรวงโรจนฤทธเปนทเคารพบชาของพทธศาสนกชนชาวไทยทวไป ชอเตมกคอ พระรวงโรจนฤทธ ศรอนทราทตย ธรรโมภาส มหาวชราวธ ราชปชนยบพตร ตามประกาศกระแส

4‐2_5ทช33015_หนวยท2 หนา 64

พระบรมราชโองการ ลงวนท 12 ตลาคม พ.ศ. 2466 แตประชาชนทวไปจะเรยกวาหลวงพอพระรวง หรอพระรวงโรจนฤทธ

พระรวงโรจนฤทธมขนาดความสงวดจากพระบาทถงพระเกศ 7.42 เมตร หรอราว 12 ศอก 4 นว เปนพระพทธรปปางหามญาต ศลปะแบบสโขทย ประทบยนอยบนฐานโลหะทองเหลองลายบวควาบวหงาย ทาวงพระพกตรตามยาว พระหนเสยม นวพระหตถและพระบาทไมเสมอกน หอยพระหตถซาย ลงขางพระวรกาย แบฝาพระหตถขวายกตงขน ยนออกไปขางหนาระดบพระอระ เปนกรยาหาม มพระอทรพลยออกมา หมจวรบางคลมแนบตดพระวรกาย บายพระพกตรสทศเหนอ ทาดวยโลหะทองเหลอง หนก 100 หาบ

การอญเชญพระรวงโรจนฤทธเมอเดอนกรกฎาคม พ.ศ. 2457 จาเปนตองแยกชนมาและมาประกอบเขาดวยกนทจงหวดนครปฐมแลวเสรจเปนองคสมบรณ เมอวนท 2 พฤศจกายน พ.ศ. 2458 หลงจากรชกาลท 6 เสดจสวรรคตแลวตามความในพระราชพนยกรรมของพระองคระบวาใหบรรจพระองคารของพระองคไวใตฐานพระรวงฯ ทองคพระปฐมเจดย วนท 31 สงหาคม พ.ศ. 2469 จงไดทาพธบรรจพระบรมราชสรรงคาร ณ ใตฐานพระรวงโรจนฤทธศรอนทราทตยธรรโมภาส มหาวชราวธ ราชปชนยบพตร ตามพระประสงคทกประการ

3.3 พระปรางคสามยอด จงหวดลพบร

พระปรางคสามยอด จงหวดลพบร เปนโบราณสถานและแหลงทองเทยวทางประวตศาสตรและโบราณคดทสาคญแหงหนงของจงหวดลพบร ลกษณะเปนปราสาทเขมรในศลปะบายน (พ.ศ. 1720 - 1773) โครงสรางเปนศลาแลงประดบปนปน สรางขนในรชสมยพระเจาชยวรมนท 7 (ครองราชย พ.ศ. 1724 - 1757) เพอเปนพทธสถานในลทธวชรยาน ประจาเมองละโวหรอลพบร ซงในขณะนนเปนเมองลกหลวงของอาณาจกรกมพชา แตเดมภายในปราสาทประธานประดษฐานพระพทธรปนาคปรกทรงเครอง ปราสาททศใตประดษฐานรปพระโลเกศวร (พระโพธสตวอวโลกเตศวร) สกร และปราสาททศเหนอประดษฐานรปพระนางปรชญาปารมตาสองกร

4‐2_5ทช33015_หนวยท2 หนา 65

ตงอยทตาบลทาหน อาเภอเมองลพบร จงหวดลพบร บนเนนดนดานตะวนตกของทางรถไฟ ใกลกบศาลพระกาฬ เปนปราสาทศลาแลงแบบเขมรเรยงตอกน 3 องค เชอมตอกนดวยมขกระสน ภายในบรเวณนอกจากปราสาททง 3 องคนแลว ทางดานทศตะวนออกของปราสาทประธานมการตอเตมวหาร กออฐถอปนเชอมตอกบปราสาทประธานเพอประดษฐานพระพทธรปในรชสมยสมเดจพระนารายณมหาราช (ครองราชย พ.ศ. 2199 -2231)

1) ประวต กรมศลปากรไดประกาศขนทะเบยนเปนโบราณสถานในราชกจจานเบกษา เลม 53

หนา 904 ลงวนท 2 สงหาคม พ.ศ. 2479 และไดกาหนดเขตทดนใหมพนทโบราณสถานประมาณ 3 ไร 2 งาน 54 ตารางวา ตามความในมาตรา 7 แหงพระราชบญญตโบราณสถาน โบราณวตถ ศลปวตถ และพพธภณฑสถานแหงชาต พ.ศ. 2504 ในราชกจจานเบกษา เลม 119 ตอนพเศษ 119 ง ลงวนท 4 ธนวาคม 2545

2) ลกษณะทางสถาปตยกรรม พระปรางคสามยอดเปนปราสาทขอม 3 องค เชอมตอกนดวยมขกระสน (อนตรละ)

โดยวางตวในแนวเหนอ-ใต หนหนาสทศตะวนออก ปราสาทประธานมความสงใหญกวาอก 2 องค โครงสรางของปราสาททาจากศลาแลงฉาบปน มการประดบประดาตามสวนตางๆ ของปราสาทดวยปนปน อนเปนลกษณะของงานสถาปตยกรรมในยคของพระเจาชยวรมนท 7 (ครองราชย พ.ศ. 1724 - ประมา1757) ทนยมใชศลาแลงเปนวสดในการกอสราง เชน ปรางคพรหมทตทปราสาทพมาย จงหวดนครราชสมา ซงประดษฐานพระรปของพระเจาชยวรมนท 7 ปราสาทวดกาแพงแลง จงหวดเพชรบร ทสรางเปนปราสาทศลาแลง 3 องคเรยงกนในลกษณะเดยวกบพระปรางคสามยอดและปรางคองคกลางของวดพระพายหลวง จงหวดสโขทย เปนตน

3) รปเคารพในพระปรางคสามยอด ปจจบนไมพบหลกฐานรปเคารพประธานในพระปรางคสามยอด พบเพยงฐานสนาน

โทรณทใชเปนแทนรองสรง แตจากรปแบบของพระพมพรปปราสาท 3 องคทพบภายในกรปรางคประธานวดราชบรณะ จงหวดพระนครศรอยธยา หรอทนยมเรยกกนวา "พระพมพรตนตรยมหายาน" ทาใหทราบวา แตเดมภายในปราสาทประธานของพระปรางคสามยอดคงเปนทประดษฐานพระพทธรปนาคปรกทรงเครอง พระโลเกศวรสกรในปราสาททศใตและพระนางปรชญาปารมตาในปราสาททศเหนอ เชนเดยวกบทปรากฏในพระพมพ โดยพระพมพดงกลาวสรางขนภายใตคตความเชอพทธศาสนาลทธวชรยานจากกมพชา

สาหรบรปเคารพอน ๆทพบในพระปรางคสามยอดนน สวนมากเปนพระพทธรปนาคปรก ซงกรมศลปากรไดอญเชญไปเกบรกษาไวในพพธภณฑสถานแหงชาต นารายณราชนเวศน จงหวดลพบร

4‐2_5ทช33015_หนวยท2 หนา 66

4) วหารหนาพระปรางคสามยอด เปนวหารกออฐถอปน มแผนผงเปนรปสเหลยมผนผา หนหนาไปทางทศตะวนออก

สภาพของวหารคงเหลอเพยงผนงทง 2 ขางและผนงหมกลองทางดานทศตะวนออก สวนเครองบนพงทลายไปหมดแลว ประตของผนงหมกลองดานทศตะวนออกกออฐเปนซมโคงหรออารค (arch) แบบตะวนตก สวนประตทางเขาทผนงดานขางของวหารและหนาตางทผนงดานหลงของวหารกออฐเปนซมโคงกลบบว (pointed arch) แบบศลปะอสลาม ปจจบนเหลอเพยงซมหนาตางดานทศเหนอเทานน โครงสรางผนงของกออฐหนาทบสลบกบศลาแลงบางสวนอนเปนเทคนคทใชในงานสถาปตยกรรมในรชสมยของสมเดจ พระนารายณมหาราชเชนเดยวกบอาคารทสรางขน รชสมยนทนยมกอสรางดวยอฐแทรกดวยศลาแลงเปนชนๆ เชน พระทนงสรยาศนอมรนทร ในพระราชวงโบราณ จงหวดพระนครศรอยธยา และอาคารหลายหลงในพระนารายณราชนเวศน จงหวดลพบร ดานหลงของวหารยกเกจเปนกะเปาะเชอมตอกบประตทางเขาดานทศตะวนออกของปราสาทประธาน ซงการยกเกจเปนกะเปาะนเปนรปแบบทางสถาปตยกรรมของวหารซงนยมสราง ในรชสมยสมเดจพระนารายณ เชน พระทนงจนทรพศาล ภายในพระนารายณ ราชนเวศนและวหารหลวงวดพระศรรตนมหาธาต ลพบร ภายในวหารประดษฐานพระประธานเปนพระพทธรปประทบสมาธราบ ปางสมาธ ทาจากศลา

5) อายเวลาของพระปรางคสามยอด อายเวลาของพระปรางคสามยอด พจารณาจากรปแบบการกอสรางทใชศลาแลงเปน

โครงสราง พอกดวยปนและประดบดวยลวดลายปนปน อนเปนรปแบบทางสถาปตยกรรมทนยมมากในศลปะบายนของกมพชา โดยเฉพาะอยางยงงานสถาปตยกรรมทสรางขนในรชสมยของพระเจาชยวรมน ท 7 และยงสอดคลองกบรปแบบของพระพมพรปปราสาทสามยอดทภายในแตละยอดประดษฐานพระพทธรปทรงเครองนาคปรก พระโลเกศวรสกรและพระนางปรชญาปารมตา อนเปนรปเคารพทเคยประดษฐานภายในปราสาททง 3 หลงของพระปรางคสามยอดดวย โดยพระพมพดงกลาวสรางขนใน พทธศาสนาลทธวชรยานทรงเรองเปนอยางยงในรชสมยพระเจาชยวรมนท 7 แหงกมพชา จากเหตผลดงกลาว จงสนนษฐานไดวาพระปรางคสามยอดสรางขนในรชสมยของพระองคททรงครองราชยระหวาง พ.ศ. 1724 ถงประมาณ 1757

สวนวหารดานหนาของพระปรางคสามยอดคงสรางขนในรชสมยสมเดจพระนารายณ โดยพจารณาจากเทคนคการสรางซมโคงของประตและหนาตางทกออฐตะแคงเปนซมโคงหรออารค (arch) อนเปนรปแบบของสถาปตยกรรมตะวนตกทเรมนยมสรางในรชสมยสมเดจพระนารายณ ดงตวอยางจากซมโคงของบานวชาเยนทร จงหวดลพบร ซงสรางในรชสมยดงกลาวเชนกน นอกจากน ผนงของวหารซงมการเสรมศลาแลงเขาไประหวางอฐเพอใหโครงสรางแขงแรงขนกเปนเทคนคทนยมในรชสมยนเชนเดยวกน ดงปรากฏในอาคารหลายหลงทพระนารายณราชนเวศน จงหวดลพบร

4‐2_5ทช33015_หนวยท2 หนา 67

6) อทธพลทางดานศาสนาและการเมอง จากหลกฐานทปรากฏแสดงใหเหนวาพระปรางคสามยอดสรางขนเพอเปนพทธสถานใน

ลทธวชรยานประจาเมองละโว เพอประดษฐานรปพระวชรสตวนาคปรก พระโลเกศวรและพระนางปรชญาปารมตาอนเปนรปเคารพทนยมสรางขนในพทธศาสนาลทธวชรยานของกมพชา ในรชกาลของพระเจาชยวรมนท 7 ซงเปนชวงระยะเวลาทพทธศาสนาลทธวชรยานเจรญรงเรองอยางมากในกมพชา เทยบไดกบศาสนาประจาอาณาจกรภายใตพระราชปถมภของพระองค ดงจารกปราสาทพระขรรคทกลาวถงพระเจาชยวรมนท 7 วา หลงทรงครองราชยได 10 ป ไดทรงสรางเทวรปทาดวยทองคา เงน สมฤทธ และศลา เพอสงไปพระราชทานยงเมองตางๆ ในราชอาณาจกรของพระองคเปนจานวนถง 20,400 องค และทรงสงพระชยพทธมหานาถ ซงเปนพระพทธรปนาคปรกทรงเครองอก 23 องคไวตามเมองใหญ ๆ ในอาณาจกร เชนท “ละโวทยประ” (จงหวดลพบร) “สวรรณประ” (จงหวดสพรรณบร) “ศมพกปฏฏนะ” (เมองหนงในภาคกลางของประเทศไทย) “ชยราชบร” (จงหวดราชบร) “ชยสงหบร” (เมองสงห จงหวดกาญจนบร) “ชยวชรบร” (จงหวดเพชรบร) ซงในขณะนนเมองละโวในรชสมยของพระองคกมศกดเปนเมองลกหลวงของอาณาจกรกมพชาดวย ดงปรากฏในจารกของกมพชาวาเจาชายอนทรวรมน (ตอมาคอพระเจาอนทรวรมนท 2) พระราชโอรสของพระเจาชยวรมนท 7 กบพระนางชยราชเทว ทรงครองเมอง “ลโวทย”[5]

ตอมาหลงการลมสลายของพทธศาสนาลทธวชรยานในกมพชา พระปรางคสามยอดจงไดรบการดดแปลงใหเปนพทธสถานในนกายเถรวาท ดงจะเหนไดจากการสรางวหารเชอมตอกบปราสาทประธานในรชสมยสมเดจพระนารายณ ซงทรงสรางพระนารายณราชนเวศนและบรณปฏสงขรณวดวาอารามตางๆ ในเมองลพบร ในชวงระยะเวลาทเสดจแปรพระราชฐานมายงเมองลพบรเกอบตลอดรชกาล

3.4 แหลงโบราณคดหนองราชวตร จงหวดสพรรณบร

แหลงโบราณคดหนองราชวตรอยในพนทหม 5 ตาบลหนองราชวตร อาเภอหนองหญาไซ จงหวดสพรรณบร ถกคนพบโดย นายวมล อบล เจาของทดน จากการขดปรบหนาดนเพอทาการ

4‐2_5ทช33015_หนวยท2 หนา 68

เกษตรกรรม เมอวนท 12 มถนายน 2546 และไดแจงใหองคการบรหารสวนตาบลหนองราชวตรทราบ จากนนองคการบรหารสวนตาบลหนองราชวตรไดแจงใหสานกงานศลปากรท 2 สพรรณบรทราบ เพอตรวจสอบและดาเนนการในสวนทเกยวของ

จากการดาเนนการตรวจสอบแหลงโบราณคดดงกลาวในเบองตน โดยนายเขมชาต เทพไชย ผอานวยสานกงานศลปากรท 2 สพรรณบร (ขณะนน) และนางสาวสภมาศ ดวงสกล นกโบราณคด ไดพบหลกฐานทางโบราณคดจานวนมาก ไดแก ชนสวนโครงกระดกมนษยโบราณ ชนสวนกระดกสตวขวานหนขด ชนสวนภาชนะดนเผารปทรงตาง ๆ โดยเฉพาะอยางยงไดพบชนสวนขาภาชนะดนเผา ทม รปแบบเฉพาะท เ รยกวา “หมอสามขา” อยางท เคยพบในแหลงโบราณคดบานเก า จงหวดกาญจนบร และแหลงโบราณคดแจงงาม อาเภอหนองหญาไซ จงหวดสพรรณบร

ผลจากการขดคนแสดงใหเหนวามกลมคนเขามาอยอาศยใชประโยชนทเนนดนน 2 สมยใหญๆ ทมความแตกตางกนในเรองทศทางฝงศพ เมอพจารณาโบราณวตถตางๆ ทพบในชนดนของแตละสมย ทาใหสามารถกาหนดอายสมยแหลงโบราณคดแหงนในเบองตนไดดงน สมยแรก พบโบราณวตถทฝงรวมกบศพและในพนทอยอาศยหลายชนด เชน ขวานหนกะเทาะ ขวานหนขด กาไลหน และภาชนะดนเผา โดยเฉพาะการพบขาหมอสามขาทาใหสามารถกาหนดอายโดยเทยบเคยงไดกบทแหลงโบราณคดบานเกา จงหวดกาญจนบร ทเคยมการกาหนดอายไวแลววาอยในสมยหนใหม อายราว 4,000 - 3,500 ปมาแลว โดยชมชนทเขามาอยอาศยทนนนเรมทาการเพาะปลกมาตงแตแรก เนองจากไดพบแกลบขาวปะปนในเศษภาชนะดนเผาของสมยนดวย สมยทสอง โบราณวตถจาพวกขาวของเครองใชสวนใหญยงคงคลายคลงกบสมยแรก แตมขอสงเกตคอสมยทสองจะนยมใชขวานหนขดมากกวาหนกะเทาะ และเรมพบขวานหนขดแบบมบาดวย รปแบบหมอสามขากหลากหลายมากขน อกทงยงไมพบโลหะในทนเลย จงกาหนดอายสมยทสองนอยในสมยหนใหมตอนปลาย ราว 3,500-2,500 ปมาแลว รปแบบหมอสามขาในสมยแรกของทนนนมลกษณะพเศษแตกตางไปจากทบานเกาและแหลงอนๆ ในไทย โดยมขาอวนปอมคลายคลงกบทพบในวฒนธรรมลงชานของจนทเปนตนแบบภาชนะประเภทนมากกวา อกทงในสมยทสองยงไดพบวามการพฒนารปแบบภาชนะหมอสามขาใหหลากหลายมากขน โดยทหมอรปแบบเดยวกบทบานเกาซงเปนพมพนยมในไทยนนกไดพบในสมยทสองนดวย จงนาไปสขอสนนษฐานวา แหลงโบราณคด หนองราชวตรอาจจะเปนชมชนเกษตรกรรมยคหนใหมระยะแรกๆ ในลมนาทาจน-แมกลองทมกลมชนภายนอกจากทางตอนใตของจนเคลอนยายลงมาผสมผสานแลกเปลยนทางวฒนธรรมโดยม “หมอสามขา” เปนภาชนะแบบพเศษของคนกลมน จนผสมกลมกลนกบคนในทองถนเดม พฒนารปแบบภาชนะใหสวนขาเรยวแหลมเหมาะแกการใชงานมากขน เราจงไดพบรปแบบหมอสามขาแบบหลงนแพรหลายทวไป ในแหลงโบราณคดในทราบลมแมนาแควนอย-แควใหญ และอกหลายแหลงในคาบสมทรภาคใต แหลงโบราณคดแหงนจดเปนแหลงโบราณคดยคหนใหมทเกาแกทสดในจงหวดสพรรณบร

4‐2_5ทช33015_หนวยท2 หนา 69

3.5 อทยานประวตศาสตรพระนครศรอยธยา จงหวดพระนครศรอยธยา

อทยานประวตศาสตรพระนครศรอยธยาเปนอทยานประวตศาสตรในจงหวดพระนครศรอยธยา ไดรบการพจารณาเปนมรดกโลกเมอวนท 13 ธนวาคม พ.ศ. 2534

1) ความเปนมา ครงพระบาทสมเดจพระพทธยอดฟ าจฬาโลกมหาราชทรงสถาปนากร ง

รตนโกสนทรขนเปนราชธาน ไดมการรออฐจากสถาปตยกรรมในกรงศรอยธยาเพอไปกอสรางกรงเทพมหานคร ทาใหโบราณสถานตาง ๆ ถกทาลายและทงรางไป ครนถงสมยพระบาทสมเดจพระจอมเกลาเจาอยหวโปรดใหอนรกษและฟนฟโบราณสถานในกรงศรอยธยาขนอกครง

ในสมยพระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหว โปรดเกลาฯ ใหพระยาโบราณ ราชธานนท ขาหลวงมณฑลกรงเกาทาการขดแตงโบราณสถานและปรบปรงสภาพในพระราชวงโบราณ

เมอป พ.ศ. 2478 กรมศลปากรประกาศขนทะเบยนโบราณสถานหลายแหงใน เกาะรอบเมองพระนครศรอยธยาเปนโบราณสถานสาคญของชาต รวม 69 แหง

ตอมาในสมยของ จอมพล ป. พบลสงคราม จงไดเรมโครงการบรณะพระทนง และวดตางๆ โดยมกรมศลปากรเปนผดแล

ป พ.ศ. 2512 ไดมโครงการชอโครงการสารวจขดแตงและบรณะปรบปรงโบราณสถาน โดยมความพยายามทจะประสานงานรวมมอกบองคกรตางๆ ในอนทจะอนรกษเมองประวตศาสตรพระนครศรอยธยาไว

ในทสด พ.ศ. 2519 ไดมการปรบปรงโครงสรางของงานชนใหม แลวจดทาโครงการอทยานประวตศาสตรพระนครศรอยธยาขน และเรมทาการบรณะปรบปรงโบราณสถานเปนตนมาตงแต พ.ศ. 2520

4‐2_5ทช33015_หนวยท2 หนา 70

2) เหตผลทไดรบคดเลอกเปนมรดกโลก อทยานประวตศาสตรพระนครศรอยธยาไดจดทะเบยนเปนมรดกโลกจาก

องคการยเนสโกภายใตชอ "นครประวตศาสตรพระนครศรอยธยาและเมองบรวาร" ในการประชมคณะกรรมการมรดกโลกสมยสามญครงท 15 เมอป พ.ศ. 2534 ทเมองคารเทจ ประเทศตนเซย ดวยขอกาหนดและหลกเกณฑพจารณาใหเปนมรดกโลก คอ เปนสงทยนยนถงหลกฐานของวฒนธรรมหรออารยธรรมทปรากฏใหเหนอยในปจจบนหรอวาทสาบสญไปแลว

3) โบราณสถานทนาสนใจ มดงน (1) พระราชวงโบราณ หรอพระราชวงหลวง เปน ทประทบของพระมหากษตรย

และเปนทงศนยกลางดานการเมองและการปกครองในเวลาเดยวกน เมอแรกสรางกรงศรอยธยานนสมเดจพระเจาอทอง (พ.ศ. 1893-1912) โปรดเกลาฯ ใหสรางพระราชวงขนในบรเวณทปจจบนเปนทตงวดพระศรสรรเพชญ

(2) วดพระศรสรรเพชญ เดมเปนพระราชวงทประทบซงสมเดจพระรามาธบดท 1 (พระเจาอทอง) ทรงสรางขน ตอมาในรชกาลสมเดจพระบรมไตรโลกนาถ พ.ศ. 1991 โปรดเกลาฯ ใหยายพระราชวงไปสรางใหมทางดานรมแมนาลพบร และอทศพระราชวงใหเปนวดสาหรบประกอบพธตาง ๆ

(3) วดราชบรณะ เปนวดทสาคญวดหนงในสมยกรงศรอยธยา สมเดจพระบรมราชาธราชท 2 (เจาสามพระยา) โปรดเกลาฯ ใหสถาปนาขนในป พ.ศ. 1967 ในบรเวณทถวายพระเพลงศพเจาอายพระยา เจายพระยา พระเชษฐาทงสองของพระองค ซงสนพระชนมลงเนองจากการรบแยงชงราชสมบต

(4) วหารพระมงคลบพตร พระมงคลบพตรเปนพระพทธรปบทองสมฤทธองคใหญทสดองคหนงในประเทศ ไทย สนนษฐานวาสรางในสมยอยธยาตอนตน เมอพ.ศ. 2499 จอมพลป.พบลสงครามไดบรณะวหารพระมงคลบพตรใหมทงหมดดงทปรากฏใน ปจจบน นอกจากน ในเขตอทยานฯ ยงมโบราณสถานทสาคญอกหลายแหง เชน

วดพระราม วดญาณเสน วดธรรมมกราช วดวรโพธ วดวรเชษฐาราม วดพระราม พระราชวงจนทรเกษม วดสวรรณดาราราม วดโลกยสธาราม วดธรรมกราช วดเสนาสนาราม เจดยพระศรสรโยทย กาแพงและปอมปราการกรงเกา (เกาะนอกเมอง) วดไชยวฒนาราม วดพทไธศวรรย วดหนาพระเมร วดใหญชยมงคล วดกษตราธราชวรวหาร วดพนญเชง วดกฏดาว วดภเขาทอง วดพระยาแมน หมบานโปรตเกส หมบานญปน เพนยดคลองชาง โบสถนกบญยอเซฟ เปนตน

4‐2_5ทช33015_หนวยท2 หนา 71

4. แหลงโบราณคดในภาคใต

4.1 วดพระมหาธาตวรมหาวหาร จงหวดนครศรธรรมราช

วดพระมหาธาตวรมหาวหารเดมเรยกวาวดพระบรมธาต เปนวดใหญ ตงอยภายในเขตกาแพงเมองโบราณคอนมาทางทศใต เนอท 25 ไร 2 งาน มถนนราชดาเนนตดผานหนาวด เขาใจวาเดมคงเปนถนนโบราณ ประวตการสรางวดไมมหลกฐานปรากฏแนชด นอกจากประวตจากตานานทกลาวถงการกอสรางพระมหาธาตซงเปนเอกสารทเขยนขนจากคาบอกเลาภายหลงเหตการณจรงเปนเวลายาวนานมาก หลกฐานทางเอกสารทชดเจนปรากฏขนในสมยรชกาลท 6 แหงกรงรตนโกสนทร กลาววาวดนเปนวดทไมมพระสงฆจาพรรษา ตอมาพระเจาบรมวงศเธอเจาฟายคลฑฆมพร กรมหลวงลพบรราเมศวร อปราชปกษใตทรงอาราธนาพระสงฆจากวดเพชรจรกมาดแลรกษาวด และคราวทรชกาลท 6 เสดจประพาสเมองนคร ไดโปรดพระราชทานนามวดวาวดพระมหาธาตวรมหาวหาร ประวตจากตานานทเลาเรองการกอสราง พระบรมธาตมหลายสานวน สามารถประมวลเนอหาไดวาเมอพระพทธเจาเสดจดบขนธปรนพพาน เมองตาง ๆ ในแวนแควนชมพทวปไดแบงพระบรมสารรกธาตไปเกบรกษาเคารพบชา มเมองหนงชอเมองทนธบรไดพระทนตธาตมาเกบรกษาไว ตอมามกษตรยจากเมองอนยกทพมาเพอขอแบงพระทนตธาต กษตรยสงหราชเจาเมองทนธบรเหนวาจะรกษาเมองไวมได จงใหพระนางเหมชาลาและเจาชายทนทกมาร พระธดาและพระโอรสอญเชญพระทนตธาตลงเรอหนไปลงกา เผอญเรอกาปนถกพายพดเรอแตก ทงสองพระองคมาขนฝง ณ หาดทรายแกว แลวฝงพระทนตธาตไว เรองราวดาเนนตอไปจนทงสองพระองคไดกลบไปลงกาโดยมพระทนตธาตสวนหนงยงฝงอยทหาดทรายแกว ตอมาพระเจาศรธรรมาโศกราชไดมาพบพระทนตธาตและโปรดใหสรางพระบรมธาตเจดย ประดษฐานพระบรมสารรกธาตและสรางเมอง ณ หาดทรายแกวจนสาเรจ เมองดงกลาวกคอเมองนครศรธรรมราช พระบรมธาตเจดยกคอพระบรมธาตเจดย นครศรธรรมราช ซงเชอกนวาเดมเปนเจดยแบบอทธพลศลปะศรวชย คอเปนเจดยทรงมณฑป มหลงคาเปนสถปหายอดคลายพระบรมธาตเจดยทอาเภอไชยา จงหวดสราษฎรธาน อายราวพทธศตวรรษท 13 - 15 ตอมาพระสถปแบบศรวชยทรดโทรมลง จงไดมการสรางเจดยองคใหญทรงลงกาซงเปนเจดยองคปจจบนครอบไว เชอกนวาในขณะนนคอราวพทธศตวรรษท 18 อทธพลพทธศาสนาแบบลงกาในดนแดน

4‐2_5ทช33015_หนวยท2 หนา 72

นครศรธรรมราชเขมแขงมาก นครศรธรรมราชจงไดรบอทธพล ทงทางศาสนาและศลปกรรมจากลงกา ศาสตราจารยหมอมเจาสภทรดศ ดศกลทรงวนจฉยวาพระบรมธาตเจดยปจจบนมลกษณะคลายเจดยกรเวเทระ ในเมองโบโลนนารวะ ประเทศศรลงกา สรางในสมยพระเจาปรากรมพาหมหาราช ราวตนพทธศตวรรษ ท 18 พระบรมธาตเจดยนครศรธรรมราชกควรสรางหลงจากนนไมมาก สวนสถาปตยกรรมอน ๆ ภายในวดพระมหาธาตฯ ลวนเปนของทสรางขนในสมยอยธยาเปนสวนใหญ จะมสงกอสรางในสมยธนบรและรตนโกสนทรตอนตนอยบาง เชน วหารทบเกษตร วหารพระแอด เปนตน

4.2 วดพระบรมธาตไชยาราชวรวหาร จงหวดสราษฎรธาน

วดพระบรมธาตไชยาราชวรวหารเปนพระอารามหลวงชนเอก ชนดราชวรวหาร

สงกดคณะสงฆมหานกาย ตงอยเลขท 50 ถนนรกษนรกจ หม 3 ตาบลเวยง อาเภอไชยา จงหวดสราษฎรธาน พระบรมธาตไชยาเปนสถานทบรรจพระบรมสารรกธาตของสมเดจพระสมมาสมพทธเจา นบเปนปชนยสถานสาคญคบานคเมองของจงหวดสราษฎรธาน และเปนหนงในสามของโบราณสถานอนศกดสทธทเคารพบชาของภาคใต ไดแก พระบรมธาตไชยา จงหวดสราษฎรธาน เจดยพระมหาธาตวดพระมหาธาตวรมหาวหาร จงหวดนครศรธรรมราช และพระพทธไสยาสนในถาคหาภมข บรเวณวดคหาภมข จงหวดยะลา

วดพระบรมธาตไชยาเปนทตงของโรงเรยนวดพระบรมธาตไชยา โรงเรยนสงฆ และ พพธภณฑสถานแหงชาตไชยา

จากคาบอกเลาของชาวเมองไชยาไดมตานานทเลาขานเกยวกบเจดยพระบรมธาตไชยา วาครงหนงมพนองชาวอนเดยสองคนชอปะหมอกบปะหมน ทงสองเดนทางโดยเรอใบเขามาถงเมองไชยา ไดพาบรวารขนบกทบานนาคายตรงวดหนาเมอง ในตาบลเลเมด เจาเมองมอบใหปะหมอซงเปนนายชางมความเชยวชาญการกอสราง สรางเจดยพระบรมธาตไชยา ครนเสรจกตดมอตดเทาเสย เพอมใหปะหมอไปสรางเจดยทงดงามเชนนใหผใดอก ปะหมอทนบาดพษบาดแผลไมไดถงแกความตาย เจาเมองไดหลอรปพระโพธสตวอวโลกเตศวรไวเปนเครองหมายแทนตวปะหมอ สวนนองชายทชอปะหมนไดไปครองเกาะพดหมนและตงรกรากอยทนนจนกระทงสนชวต สถานทตงบานเรอนของปะหมนนนเปนทดอน นาทวม

4‐2_5ทช33015_หนวยท2 หนา 73

ไมถง มนาลอมเนอทประมาณ 1 ไรเศษ สมยโบราณทนศกดสทธเปนทเคารพนบถอของชาวบานมาก คณะมโนราหทเดนทางผานจะตองหยดไหวรารองถวายมอ คณะใดไมเคารพ คนในคณะจะชกหรอเกดเหตขดของตางๆ ถาใครไปตงคอกเลยงหมในบรเวณดงกลาวหมจะตายหมดทงคอก

เจดยพระบรมธาตไชยาเปนสถาปตยกรรมแบบศรวชยองคเดยวทยงอยในสภาพทดทสด สนนษฐานวาสรางขนประมาณพทธศตวรรษท 13-14 ไมปรากฏประวตการสรางและผสราง เขาใจวาสรางในขณะทเมองไชยาสมยศรวชยกาลงเจรญรงเรองสงสด

หลกฐานทยนยนวาอาณาจกรศรวชยมอายไมตากวา 1200 ป นนกคอจงหวดสราษฎรธานไดใชภาพของ เจดยพระบรมธาตนเปนสญลกษณในดวงตราประจาจงหวด และเปนสญลกษณในธงประจากอง และผาพนคอลกเสอดวย ซงถอกนวาถาใครไปเทยวจงหวดสราษฎรธาน หากไมไดไปนมสการพระบรมธาตไชยาแลวกเหมอนกบยงไปไมถงจงหวดสราษฎรธาน

สวนทางดานสถาปตยกรรมและศลปกรรมนน มลกษณะเปนเจดยองคเดยวในปจจบนทอยในสภาพสมบรณทสด โดยองคเจดยพระบรมธาตมความสงจากฐานใตดนถงยอด 24 เมตร ตงอยบนฐานสเหลยมสงยอเกจ ขนาดฐานวดจากทศตะวนตกยาว 13 เมตร ฐานนสรางกอนสมยทพระชยาภวฒน (หน ตสโส) จะบรณะ ตงอยบนผวดนซงมระดบตากวาพนดนปจจบน ทางวดไดขดบรเวณโดยรอบฐานเปนเสมอนสระกวางประมาณ 50 เซนตเมตร ลกประมาณ 60-70 เซนตเมตร เพอใหฐานเดมมนาขงอยรอบฐานตลอดป บางปในหนาแลงรอบๆ ฐานเจดยพระบรมธาตจะแหง จะมตานาพขนมา ซงชาวบาน ถอวาเปนนาศกดสทธสามารถแกโรคภยตางๆ ได ตอมาทางวดไดใชปนซเมนตปดตานาเสย

โดยองคเจดยพระบรมธาตเปนทรงสเหลยมจตรมขยอ มขดานหนาหรอมขดานตะวนออกเปด มบนไดขนสาหรบใหประชาชนเขาไปนมสการพระพทธรปภายในเจดย เมอเขาไปภายในจะเหนองคพระเจดยหลวง เหนผนงกออฐแบบไมสอปนลดหลนกนขนไปถงยอดมข อกสามดานทบทงหมด ทมมฐานทกษณมเจดยทศหรอเจดยบรวารตงซอนอยดวย หลงคาทาเปน 3 ชนลดหลนกนขนไป แตละชนประดบรปวงโคงขนาดเลกและสถปจาลองรวม 24 องค เหนอขนไปเปนสวนยอดซงไดรบการซอมแซมครงใหญในสมยรชกาลท 5 เปนการบรณะปฏสงขรณยอดเจดยทเดมหกลงมาจนถงคอระฆง ทาใหเหนลวดลายละเอยดเสยหายมาก รวมทงฐานเจดยทจมอยใตดน ไดขดดนโดยรอบฐานพระเจดยและทาลายรากไมในบรเวณนนแลว กออฐถอปนตลอดเพอใหเหนฐานเดมของเจดย อกทงลวดลายประดบเจดยไดมการสรางเพมเตมใหมดวยปนปนเกอบทงหมด เปนลายปนใหม ตามความคดของผบรณะ มไดอาศยหลกทางโบราณคด รวมถงลานระหวางเจดยและพระระเบยง เปลยนจากอฐหนาววเปนกระเบองซเมนต จนถงในรชกาลปจจบน พ.ศ.2521-2522 ไดรบการบรณะปฎสงขรณใหญอกครง โดยการบรณะในครงนเปน การซอมแซมของเกาทมอยเดมใหคงสภาพด เพอไวเปนปชนยสถานทสาคญของชาตสบตอไป

4‐2_5ทช33015_หนวยท2 หนา 74

4.3 วงเจาเมองพทลง จงหวดพทลง

วงเจาเมองพทลงตงอยในหมท 4 ตาบลลาปา อาเภอเมองพทลง หางจากตวเมองประมาณ 8 กโลเมตร เปนอาคารทรงไทย แบงเปน 2 กลมอาคาร ตงอยในบรเวณพนทเดยวกน กลมอาคารทตงอยตดกบ ถนนราเมศวรอภยบรรกษ เรยกกนวาวงเกา เปนบานพกของพระยาอภยบรรกษ (นอย จนทโรจวงศ) เจาเมองพทลง ระหวางป พ.ศ.2409 – 2431

สวนอาคารทตงอยรมคลองลาหา หางจากวงเกาไปทางทศใตประมาณ 30 เมตร เรยกวาวงใหม หรอชาวบานเรยกอกชอหนงวาวงใหมชายคลอง เปนบานพกของพระยาอภยบรรกษ (เนตร) ซงเปนบตรชายของพระยาอภยบรรกษ (นอย) เจาเมองพทลงใน พ.ศ. 2431 – 2446 ซงเปนเจาเมอง คนสดทายในสมยโบราณ

ตอมาใน พ.ศ. 2524 ทายาทของพระยาอภยบรรกษ (เนตร) โดย นายวเวก จนทโรวงศ อดตผวาราชการจงหวดสตล ไดมอบวงใหม พรอมทดน 2 ไร 3 งาน 75 ตารางวา ใหเปนโบราณสถานของชาตในความดแลของกรมศลปากรอกแหงหนง กรมศลปากรในฐานะผดแลรกษา ไดเลงเหนถงคณคาโบราณสถานวงเมองพทลง จงไดจดสรรงบประมาณทาการบรณะอาคารพรอมทงจดภมทศนเพอใหโบราณสถานแหงนเปนมรดกทางศลปวฒนธรรมและเปนอนสรณสถานเมองพทลงตอไป

สมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมารเสดจพระราชดาเนนมาทรงประกอบพธเปด "วงเจาเมองพทลง" อยางเปนทางการเมอวนท 16 สงหาคม พ.ศ. 2536

"เจาเมอง" ในสมยโบราณ คอ "ผเปนเจาแหงเมอง" เนองจากมอานาจสทธขาดในการปกครองบานเมองแบบ "กนเมอง" เมอเจาเมองมอานาจในฐานะเปนผแทนตางพระเนตรพระกรรณเชนน ยอมถอวาเปนเสมอนเจาหรอเจาแหงเมองเมองนน ทอยของทานทเปนเจาเมองจงตองเรยกวา "วง" ดวย และทเรยกวา "วง" กมใชเฉพาะ "วงเกา" และ "วงใหม" ดงกลาว แตมเรยกวาวงอกหลายแหง เชน ทเมอง

4‐2_5ทช33015_หนวยท2 หนา 75

นครศรธรรมราช หรอทเมองพทลงนเองกเคยม "วงกลาง" และ "วงสวนดอกไม" อยไมไกลจากกลมอาคาร "วงเกา" และ "วงใหม"

ปจจบนยงเหลออยสวนหนงคอวงเกา สรางในสมยพระยาพทลง (นอย จนทโรจนวงษ) เปนผวาราชการจงหวด ตอมาวงไดตกทอดมาจนถงนางประไพ มตามะระ บตรของหลวงศรวรฉตร สวนวงใหมสรางเมอ พ.ศ. 2432 โดยพระยาอภยบรรกษจกราวชตพพธภกด (เนตร จนทโรจนวงษ)

เรองท 1.2 แหลงทองเทยวทสาคญของไทย

แหลงทองเทยวในประเทศไทยมอยมากมายในทกภาค ในตอนนจะนาเสนอแหลงทองเทยวเชงธรรมชาตทนาสนใจ เพอใหเกดความชนชมและเพลดเพลนในสถานททองเทยว ใหมความร มความเขาใจตอธรรมชาตและมจตสานกตอการรกษามรดกทางวฒนธรรมและคณคาของสภาพแวดลอม อกทงมสวนรวม ในการดแลและอนรกษไวใหคงอยอยางสวยงามและยาวนานตลอดไป

1. แหลงทองเทยวในภาคเหนอ 1.1 อทยานแหงชาตแมวงก จงหวดกาแพงเพชร

สถานทตง อทยานแหงชาตแมวงก ตาบลปางตาไว อาเภอคลองขลง จงหวดกาแพงเพชร

อทยานแหงชาตแมวงกเปนแหลงทองเทยวทางธรรมชาตทสวยงาม จดเดนทนาสนใจคอแกงผา นางคอย เปนแกงหนขนาดใหญ มนาตกทมความสวยงามตามธรรมชาต มจดชมววอยบรเวณกโลเมตรท 81จากททาการของอทยาน ซงเปนจดชมววทเหนทศนยภาพทกวางไกลและสวยงาม นอกจากนยงมชองเยนกโลเมตร ท 93 และยอดเขาโมโกจซงถอเปนยอดเขาทสงสด

เสนทางเขาสอทยานแหงชาตแมวงกจากตวเมองใชเสนทางหมายเลข 1116 ถงหลกกโลเมตร 346 ไปตามเสนทางคลองลาน – อมผาง ถงจดแยกเขาอทยานใหตรงไปอก 19 กโลเมตร จะถงททาการอทยานแหงชาตแมวงก

4‐2_5ทช33015_หนวยท2 หนา 76

1.2 ดอยตง จงหวดเชยงราย

ดอยตงอยในเขตอาเภอแมฟาหลวง จงหวดเชยงราย ดอยตงเปนภเขาลกหนงทอยในกลมดอยสามเสา ซงมภเขาสาคญๆ ไดแก ดอยปเจา ดอยยาเจา (ยาเฒา) ดอยดนแดง นอกจากนมดอยบรวารอก เชน ดอยทา ดอยเกตบรรพต และดอยตายสะ เปนตน ปจจบนเรยกรวมๆ กนวา ดอยตง (ดอยทงหรอดอยธง) ตงอยบนเทอกเขาแดนลาวบรเวณอาเภอแมฟาหลวง จงหวดเชยงราย สงจากระดบนาทะเลประมาณ 1500-1750 เมตร

มสถานทนาสนใจคอวดพระธาตดอยตง มเจดยบรรจพระมหาชนธาตพระรากขวญเบองซาย พระตาหนกของสมเดจพระศรนครนทราบรมราชชนนและหมบานชาวไทยภเขา เผาอะขา ลาห ลซอ กระเหรยง ฯลฯ

เสนทางเขาสดอยตงจากถนนพหลโยธน (เชยงราย-แมสาย) ประมาณกโลเมตรท 870 บานหวยไคร มถนนลาดยางแยกเขาไปทางทศตะวนตก เลยบไหลเขาขนไปจนถงพระตาหนกและวดพระธาตดอยตง ระยะทางรวมประมาณ 14 กโลเมตร

4‐2_5ทช33015_หนวยท2 หนา 77

1.3 สามเหลยมทองคา บานสบรวก จงหวดชยงราย

สามเหลยมทองคาตงอยหางจากเชยงแสนไปทางทศเหนอ 9 กโลเมตร ตามถนนเลยบ

รมแมนาโขง เปนชอใหมทตงขนเพอการทองเทยวใหแกบานสบรวก ตาบลเวยง อาเภอ เชยงแสน ซงเปนบรเวณทแมนารวกจากพมาไหลลงสแมนาโขง หางจากตวอาเภอเชยงแสนขนไปทางเหนอประมาณ 8 กโลเมตร กอนแมนาทงสองจะบรรจบกน ลานาไดขนาบแผนดนของประเทศพมาใหแคบลงๆ จนกลายเปนแหลมเลกๆ บรเวณนจงเปนจดทแผนดนของสามประเทศมาพบกน คอ ไทย พมาและลาว

สามเหลยมทองคามทศนยภาพทสวยงาม มอากาศด เพราะเปนทโลงกวางสามารถมองเหนแมนาโขงและแมนารวก ซงมสแตกตางกนอยางชดเจน

เสนทางเขาสสามเหลยมทองคา เราสามารถเดนทางจากเชยงราย ผานอาเภอแมจนไปยงอาเภอเชยงแสนเปนระยะทาง 62 กโลเมตร และจากเชยงแสนขนไปอก 8 กโลเมตร มรถโดยสารบรการ

4‐2_5ทช33015_หนวยท2 หนา 78

ตลอดวน อกดานหนงสามารถเดนทางจากอาเภอแมสายถงบานสบรวก เปนระยะทางประมาณ 30 กโลเมตร

1.4 วดสวนดอกหรอวดบปผาราม จงหวดเชยงใหม

วดสวนดอกตงอยท ถนนสเทพ ตรงขามกบโรงพยาบาลประสาทเชยงใหมใกลกบ

ประตสวนดอก วดสวนดอกในอดตนนเปนสวนดอกไม (ตนพยอม) ของเจานายฝายเหนอในราชวงศเมงราย โดยในป พ.ศ. 1914 (ศกราชนถอตามหนงสอชนกาลมาลปกรณของพระรตนปญญาเกต) พระเจากอนากษตรยองคท 6 แหงราชวงศเมงราย ทรงพระกรณาโปรดเกลาฯ ใหสรางเปน "พระอารามหลวง" เพอใหเปนทจาพรรษาของ "พระมหาเถระสมน" ผประดษฐานพระพทธศาสนาลทธลงกาวงศในแผนดนลานนา และสรางองคพระเจดยเพอประดษฐาน "พระบรมสารรกธาต" 1 ใน 2 องค ท "พระมหาเถระสมน" อญเชญมาจากสโขทย ในป พ.ศ. 1912 (องคหนงประดษฐานอยในพระเจดย ในวดพระธาตดอยสเทพราชวรวหาร)

ในสมยราชวงศเมงราย วดสวนดอกมความเจรญรงเรองมาก แตหลงจากสนราชวงศเมงราย บานเมองตกอยในอานาจพมา ทงเกดจลาจลวนวาย วดนจงกลายสภาพเปนวดรางไป วดสวนดอกไดรบ การบรณะปฏสงขรณขนใหมอกครง ในรชสมย พระเจาบรมราชาธบดกาวละแหงราชวงศทพยจกราธวงศ (เจาเจดตน) และไดรบการทานบารงจากเจานายฝายเหนอและประชาชนเชยงใหมมาโดยตลอด

วดสวนดอกไดรบการบรณะครงสาคญ 2 ครง ครงแรกในป พ.ศ. 2450 พระราชชายา เจาดารารศม ในพระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหว ทรงพระกรณาโปรดเกลาฯ ใหอญเชญรวบรวมพระอฐ เจาผครองนครเชยงใหมและพระประยรญาตมาประดษฐานรวมกน และตอมาในป พ.ศ. 2475 เปนการบรณะปฏสงขรณองคพระวหารโดยครบาเจาศรวชย นกบญแหงลานนา

4‐2_5ทช33015_หนวยท2 หนา 79

การเดนทางเราสามารถขบรถไปทางถนนสเทพ มงหนาไปทางมหาวทยาลยเชยงใหม ผานโรงพยาบาลมหาราช แลวเลยวซายตรงโรงพยาบาลประสาท วดสวนดอกตงอยฝงตรงขามโรงพยาบาลประสาท

1.5 อทยานแหงชาตรามคาแหง (เขาหลวง) จงหวดสโขทย

อทยานแหงชาตรามคาแหงมพนทครอบคลมพนทของอาเภอเมองสโขทย อาเภอบานดานลานหอยและอาเภอครมาศ มพนททงสนประมาณ ๒๑๓,๒๑๕ ไร

อทยานแหงชาตรามคาแหง (เขาหลวง) เปนอทยานแหงชาตทางประวตศาสตรแหงแรกของเมองไทยทนาสนใจและนาศกษา เพราะเปนการอนรกษปาทมหลกฐานทางประวตศาสตรสมย กรงสโขทยไวพรอมกบธรรมชาต ในสมยกอนเรยกปานวา “ปาเขาหลวง” แตเมอทางการเขามาดาเนนการสงวนพนทแหงนไวเพอประกาศใหเปนอทยานแหงชาตนน ไดตงชอเสยใหมวา “รามคาแหง” ซงเปนมงคลนาม เพราะมาจากพระนามของกษตรยอจฉรยะของชาตไทย คอ “พอขนรามคาแหงมหาราช” ผครองกรงสโขทย เพราะชอเดมนน (เขาหลวง) ซากบ “ปาเขาหลวง” ซงเปนชออทยานแหงชาตเขาหลวงทจงหวดนครศรธรรมราช อทยานแหงชาตรามคาแหงมขนเขาทสงเดนเปนสงาคอยอดเขาหลวง ภายในอทยานฯ สามารถทจะเหนสตวปาได เชน ววแดง เกง หม หมปา นกกระเตน นกนางแอง พรรณไมทสาคญไดแก สก ตะเคยน เตง รง พชสมนไพร วาน นาตกทสวยงามและถาตาง ๆ ทสาคญทางประวตศาสตร เหมาะสาหรบการไปพกผอนและไดรบการประกาศแตตงใหเปนอทยานแหงชาตรามคาแหง เมอวนท 27 ตลาคม 2523

เขาหลวงอยสงจากระดบนาทะเลถง 1,200 เมตร เปนภเขาทมหนาผาสงชน และมยอดเขาสงทสดอยทางดานทศใตของเมองสโขทย บนยอดเขามทวทศนทสวยงามและปกคลมดวยทงหญาธรรมชาต ประกอบดวยยอดเขา 4 ยอดดวยกน คอ ยอดเขานารายณ สงจากระดบนาทะเล 1,160 เมตร

4‐2_5ทช33015_หนวยท2 หนา 80

ยอดเขาพระแมยา สงจากระดบนาทะเล 1,200 เมตร ยอดเขาภกา สงจากระดบนาทะเล 1,200 เมตร และ ยอดเขาพระเจดย สงจากระดบนาทะเล 1,185 เมตร เมอมองจากยอดเขาเหลานลงไป เหน “สรดภงค” เปนทวทศนทสวยงาม และตวจงหวดสโขทยไดอยางชดเจน

การเดนทางจากจงหวดกาแพงเพชรเขาทางหลวงหมายเลข 101 จนถงอาเภอครมาศ จงหวดสโขทย กอนถงจงหวดสโขทย 20 กโลเมตร บรเวณกโลเมตรท 414 จะเหนยอดเขาสงอยทางซายมอแลวเลยวซายไปประมาณ 16 กโลเมตร ถงททาการอทยานแหงชาตรามคาแหง

2. แหลงทองเทยวในภาคอสาน

2.1 อทยานแหงชาตภเวยง อาเภอภเวยง จงหวดขอนแกน

เมอป พ.ศ. 2519 มการสารวจแหลงแรยเรเนยมในบรเวณอทยานแหงชาตภเวยง ระหวางการสารวจนกธรณวทยาไดคนพบซากกระดกชนหนง และเมอสงไปใหผเชยวชาญชาวฝรงเศสวจย ผลปรากฏออกมาวาเปนกระดกหวเขาขางซายของไดโนเสาร จากนนนกสารวจกไดทาการขดคนกนอยางจรงจงเรอยมา จนกระทงปจจบน บนยอดภประตตหมา หลมขดคนท 1 ไดพบฟอสซลไดโนเสารพนธหนง มลาตวสงใหญประมาณ 15 เมตร คอยาว หางยาว เปนพนธกนพชซงไมเคยพบทใดมากอน จงไดอญเชญพระนามของสมเดจพระเทพฯ มาตงชอไดโนเสารพนธน เพอเปนการเฉลมพระเกยรตวา "ภเวยงโกซอรส สรนธรเน" (Phuwianggosaurus Sirindhornae) และในบรเวณหลมขดคนเดยวกนนนเอง นกสารวจไดพบฟนของไดโนเสารประเภทกนเนอปะปนอยมากกวา 10 ซ ทาใหสนนษฐานไดวาโซโรพอดตวนอาจเปนอาหารของเจาของฟนเหลาน แตในกลมฟนเหลานนมอยหนงซทมลกษณะแตกตางออกไป เมอนาไปศกษาปรากฏวา ฟนชนนเปนลกษณะฟนไดโนเสารพนธใหมทไมเคยคนพบมากอนเชนกน จงตงชอเปนเกยรตแกผคนพบซงคอนายวราวธ สธธร วา "ไซแอมโมซอรส สธธรน" (Siamosaurus Suteethorni) หลมขดคนท 1 นนอยไมไกลจากททาการอทยานและยงสามารถเดนไปชมหลมขดคนท 2 และ 3 ซงอยบรเวณใกลเคยงดวย ฟอสซลของ "ไซแอมโมไทรนนส อสานเอนซส" (Siamotyrannus Isanensis) เปนสงทชวา ไดโนเสาร จาพวกไทรนโนซอรมตนกาเนดในทวปเอเชย เพราะฟอสซลทพบทนเปนชนทเกาแกทสด (120-130 ลานป) แตกระดกชนนไดนาไปจดแสดงไวทพพธภณฑในกรมทรพยากรธรณ กรงเทพฯ บรเวณหนลาดปาชาด

4‐2_5ทช33015_หนวยท2 หนา 81

หลมขดคนท 8 พบรอยเทาไดโนเสารจานวน 68 รอย อายประมาณ 140 ลานป เกอบทงหมดเปนรอยเทาของไดโนเสารกนเนอพนธเลกทสดในโลก เดน 2 เทา แตหนงในรอยเทา เหลานนมขนาดใหญผดจาก รอยอน คาดวาเปนของคารโนซอรส การไปชมควรเดนทางดวยรถขบเคลอน 4 ลอ ใชเวลาประมาณ 1 ชวโมง หางจากททาการ 19 กโลเมตรสวนฟอสซลดกดาบรรพอนๆ ทขดพบ เชน ซากลกไดโนเสาร ซากจระเขขนาดเลก ซากหอย 150 ลานป เปนตน จะอยกระจดกระจายกนตามหลมตางๆ

2.2 อทยานแหงชาตปาหนงาม จงหวดชยภม

อทยานแหงชาตปาหนงามมเนอทประมาณ 62,437.50 ไร หรอ 99.9 ตารางกโลเมตร ตงอยอยในทองทอาเภอเทพสถตและอาเภอซบใหญ จงหวดชยภม มสภาพปาสมบรณ เปนแหลงตนนา ลาธารของ ลมนาชและแมนาปาสกมจดเดนทางธรรมชาตทสวยงามหลายแหง โดยเฉพาะทงดอกกระเจยวความเปนมา เดมบรเวณลานหนงามเปนทรจกเฉพาะราษฎรในทองถน ตอมาเมอ พ.ศ. 2528 นายอาเภอเทพสถตและปาไมอาเภอเทพสถตไดออกตรวจพนทและพบกบลานหนธรรมชาตทมรปรางสวยงามมคณคาควรอนรกษไวเปนสถานททองเทยวและพกผอนของบคคลทวไป จงเสนอเรองไปยง กรมปาไมผานทางจงหวดชยภม ในชนตนกรมปาไมไดประกาศเปนวนอทยานปาหนงาม เมอวนท 10 ตลาคม 2529 ครอบคลมพนทประมาณ 10 ตารางกโลเมตร หรอ 6,250 ไร

ตอมาเมอ พ.ศ. 2536 กรมปาไมไดทาการสารวจพนทใกลเคยงอยางละเอยด และพบวายงมพนท ปาไมอดมสมบรณ เมอรวบรวมพนทแลวประมาณ 112 ตารางกโลเมตร หรอ 70,000 ไร โดยพนทดงกลาวไดกนหมบานออกจากพนทเรยบรอยแลวโดยการปฏรปทดน อกทงพนทเตรยมจดตงนมความโดดเดนทางธรณวทยา มลานหนทมรปลกษณสวยงามแปลกตา มดอกกระเจยวซงเปนพนธไมลมลกประจาถนทมดอกสชมพอมมวงชดอกสะพรงในชวงตนฤดฝน มนาตกทสวยงาม สมควรทจะอนรกษไวในรปแบบของอทยานแหงชาต

ตอมากรมปาไมมคาสงท 1642/2537 ใหนายววฒน จนทรเผอก นกวชาการปาไม 5 ตาแหนงเลขท 2459 อทยานแหงชาตรามคาแหง จงหวดสโขทย ไปดาเนนการจดตงพนทปาดงกลาวใหเปน

4‐2_5ทช33015_หนวยท2 หนา 82

อทยานแหงชาตตามพระราชบญญตอทยานแหงชาต พ.ศ. 2504 และใหทาหนาทเปนหวหนาอทยานแหงชาตปาหนงามแหงนดวย

ตอมาป 2550 ไดมพระราชกฤษฎกากาหนดบรเวณทดนปานายางกลก ในทองทตาบลโปงนก ตาบลนายางกลก ตาบลบานไร ตาบลวะตะแบก อาเภอเทพสถต และตาบลซบใหญ กงอาเภอ ซบใหญ อาเภอจตรส จงหวดชยภม ใหเปนอทยานแหงชาต ซงประกาศในราชกจจานเบกษา เลม 124 ตอนท 26 ก ลงวนท 6 มถนายน 2550 จดเปนอทยานแหงชาตลาดบท 105 ของประเทศ ขนาดพนท 62,437.50 ไร

ลกษณะภมประเทศเปนเทอกเขา ประกอบไปดวยภเขาตางๆ เชน เขาพงเหย มความสงประมาณ 200 - 800 เมตร ทางธรณวทยาของพนทเปนหมวดหนภพาน หมวดหนพระวหารและหมวดหนภกระดง เปนหนในระหวางชวงเวลาประมาณ 180 - 230 ลานป ยคจแลสสกและไทรแอสสก เปนแหลงตนนาลาธารลมนาช (แมนาช) ลานาสนธซงไหลลงแมนาปาสก

2.3 เชยงคาน จงหวดเลย

เชยงคาน ความงามในความเงยบ

ปฐมบทของเสนทางเลาะเลยบรมโขงเรมขนทเมอง “เชยงคาน” อาเภอเชยงคาน จงหวดเลย ดนแดนแรกในอสานทสมผสกบลานาโขง ณ จดทเรยกวา “ปากเหอง” บานทาดหม

เชยงคานคอเมองทองเทยวแหงยคสมยของคนเมองยคใหมทอยากจะหลกลหนความวนวาย ในเมองใหญ ความเรงรดในหนาทการงาน มาพกกายคลายใจ เอกเขนก นอน นง ฟงสรรพสาเนยงของความเงยบสงบ (Sound of Silence) ทแฝงเจอไวดวยความงามแหงวถอนเรยบงาย

บานเรอนทนดานหนงหนหนาออกแมนาโขงดานหนงหนหนาเขาหาถนน สวนใหญเปนบานไมเกาประตบานเฟยมแซมดวยบานใหมทสรางอยางไมแปลกแยก บางบานดเงยบเหงาไรวแววคนอย บางบานดมชวตชวาดวยสมาชกอนอบอนในครอบครว บางบานปรบเปลยนฟงกชนเปนทพก เกสตเฮาสราคาประหยด บางบานเปดเปนรานขายของทระลก รานอาหาร รานนวดแผนโบราณ เรยกวาเปนการปรบเปลยนไปตามยคสมย ในชวงเยนจะมรานรวงจานวนหนงบรเวณเฮอนหลวงพระบาง ยานดาวนทาวน

4‐2_5ทช33015_หนวยท2 หนา 83

จะดคกคกเลกนอย จากการเปดขายของทระลก ผลตภณฑชมชน ทมนกทองเทยวแวะเวยนเขามาซอของ ชนชมกนพอประมาณ

2.4 ถาดนเพยง จงหวดหนองคาย ถาดนเพยง วดถาศรมงคล (บานดงตอง ตาบลผาตง อาเภอสงคม) สถานททองเทยวทาง

ธรรมชาตแหงใหมทแมระบบการจดการยงไมลงตวนก แตวานคอหนงในสถานททตอกยาความเปนเมองพญานาคของหนองคายไดเปนอยางด โดยเฉพาะเรองเลาขานตางๆ นาๆ เกยวกบงใหญ ผนวกกบรปลกษณะภายในถาอนนาพศวง ซงชาวบานเชอวานคอเมองพญานาคทสามารถเดนทางไปใตลาโขง ไป ๆมา ๆระหวางหนองคายกบเวยงจนทนได นอกจากนยงมเรองเลาวาในถาแหงนเปนเสนทางทพระธดงดจากลาวใชขามฝงลอดใตแมนาโขงเขามายงเมองไทย เปนถาทตองเปนพระผทรงศลอนแกกลาเทานนจงจะเหนเสนทางสญจรดงกลาว ถาดนเพยงน เหมาะสาหรบผทชนชอบความตนเตน ทาทาย โดยตองมผนาทางเขาชม และ ผเขาชมกตองมรางกายแขงแรง ไมเปนโรคไขขอ เนองจากการเขาถาตองยอ หมอบ ลอด มด คลานสง คลานตา และแถเถอกไถเลอยไปดงพญานาคในหลายๆ ชวง เรมตงแตปากทางเขาถาทตองมดซอกหนเขาไป

จากนนภายในถาจะเปนเพยงชองเลกๆ แคบๆ ขนาดตวคนใหเคลอนกาย สารพดวธ (ทกลาวมาในขางตน)ไปตามเสนทาง ซงภายในมหอง ชอง ซอก ซอย ทมากดวยสวนโคง สวนเวา อนเกดจากการกดเซาะของนาใตดนจานวนมากนบเปนพนๆ หลายชองทางสามารถเดนทะลเชอมถงกนไดอยางไมนาเชอ อกทงในเสนทางเทยวถายงมสายนาตนๆ ไหลเออยๆ เกอบตลอดเสนทาง จดเดนๆ ภายในถา มสวนหองโถง หองหบศพปอนทรนาคราช ชางสามเศยร บรรลงกพญานาค ธดาพญานาค 3 องค ฯลฯ โดยบรเวณทางออกจากมเจดยหนทเชอวาสรางถวายแกพญานาคตงโดดเดนใหสกการะบชาเพอความเปนสรมงคล

4‐2_5ทช33015_หนวยท2 หนา 84

2.5 อทยานแหงชาตเขาใหญ นครราชสมา จงหวดนครราชสมา

อทยานแหงชาตเขาใหญ ตงอยในเขตพนท 4 จงหวด คอ นครราชสมา นครนายก สระบรและปราจนบร เปนอทยานแหงชาตแหงแรกของไทย ประกาศเปนอทยานแหงชาต เมอวนท 18 กนยายน พ.ศ. 2505 ไดรบสมญาวาเปน "อทยานมรดกของกลมประเทศอาเซยน" เปนผนปาใหญในเทอกเขาพนมดงรก ในสวนหนงของดงพญาไฟหรอดงพญาเยนในอดต ประกอบไปดวยขนเขานอยใหญสลบซบซอนหลายลก เปนแหลงกาเนดของตนนาลาธารทสาคญถง 5 สาย เชน แมนานครนายก แมนามล อดมสมบรณไปดวยพนธไมและสตวปานานาชนด เชน ชางปา กวาง เกง กระทง ตลอดจนมเอกลกษณทางธรรมชาตทสวยงาม อทยานแหงชาตเขาใหญมเนอท 2,168.64 ตารางกโลเมตร หรอ 1,355,396.96 ไร

4‐2_5ทช33015_หนวยท2 หนา 85

3. แหลงทองเทยวในภาคตะวนออก 3.1 เกาะกด มลดฟเมองไทย จงหวดตราด

เกาะกดเปนเกาะสดทายไกลจากฝงมากทสดของจงหวดตราด ทมชายแดนนานนาตดกบกมพชา เกาะกดเปนเกาะทใหญรองจากเกาะชาง มฐานะเปนกงอาเภอ ขนอยกบจงหวดตราด หางจากตวจงหวดตราดมาทางทศใตประมาณ 82 กโลเมตรเปนกาแพงขวางกนไมใหผใดไปสมผสไดงายๆ เมอ 20 ปทแลวนอยคนนกจะรจกเกาะกด แตสาหรบวนนเมอความเจรญเขามาถงกมผคนมากมายหลงไหลเพอยลโฉม เกาะกดมนาตกหลายแหง แตทขนชอบนเกาะกด คอนาตกคลองเจา จะมนาไหลตลอดทงป มทงหมด 3 ชน นอกจากน บนเกาะกดยงมสถานททองเทยวทเปนหาดทรายและนาทะเลใสสมรกต จนไดรบการขนานนามวา "อนดามนแหงทะเลตะวนออก" หรอมลดฟเมองไทยทนกทองเทยวนยมเดนทางไปพกผอน เชน หาดตะเภา หาดคลองเจา หาดคลองระหาน หาดคลองหน หาดพราว เปนตน ในแตละหาดจะมทพกไวบรการนกทองเทยวในบรรยากาศทเปนสวนตว ดวยความทเปนเกาะขนาดใหญ ทาใหดนแดนแหงน เปยมไปดวยทรพยากรธรรมชาต ทยงคงความอดมสมบรณอยมากมาย เหมาะแกการทองเทยวพกผอน โดยเฉพาะในชวงเดอนตลาคมไปจนถงเดอนพฤษภาคม เพราะเปนชวงทดทสดในการทองเทยว

4‐2_5ทช33015_หนวยท2 หนา 86

3.2 อทยานแหงชาตเขาคชฌกฏ จงหวดจนทบร

อทยานแหงชาตเขาคชฌกฏหรอทใคร ๆ เรยกกนจนตดปากวา "เขาคชฌกฏ" มพนทครอบคลมอาเภอมะขามและกงอาเภอเขาคชฌกฏ จงหวดจนทบร และยงเปนตนนาสาคญของแมนาจนทบร สภาพปาในบรเวณนมทงปาดบชน ปาดบเขาและปาไมผลดใบ มสมนไพรและกลวยไมปานานาชนด รวมทง มพนธไมหายาก คอ ไมกฤษณา เนองจากเปนปาทอยในเขตเทอกเขาสงชนจงมสตวปาชกชม เชน กระทง เสอ หม กวาง เกง เลยงผา และนกชนดตาง ๆ นอกจากน ตามลาหวยยงมปลาพลวง ปลากาง ปลาหนวด ปลาดกราพน อาศยอยเปนจานวนมาก

สาหรบสถานททองเทยวทนาสนใจในบรเวณอทยานแหงชาตเขาคชฌกฏ ไดแก นาตกกระทง นาตกคลองชางเซ ยอดเขาพระบาท และทไดรบความสนใจจากนกทองเทยวเปนพเศษนน เหนจะเปนการนมสการรอยพระบาทเขาคชฌกฏหรอพระบาทพลวงนนเอง

พระบาทพลวงหรอพระพทธบาทพลวงประดษฐานอยบนเขาคชฌกฎ โดยพระบาทพลวงนเปนรอยพระพทธบาทขนาดใหญ กวาง 1 เมตร ยาว 2 เมตร อยบนยอดเขาสงจากระดบนาทะเล 1,000 เมตร ทจงหวดจนทบร และถอวาเปนรอยพระพทธบาททสงทสดของประเทศไทย และอยหางจากตวเมองจนทบรประมาณ 40 กโลเมตร

ประชาชนจะนยมไปนมสการพระบาทหลวงเปนจานวนมากเพอเสรมสรมงคลใหกบตวเอง โดยเฉพาะในชวงเทศกาลตรษจนถงชวงวนมาฆบชาของทกป จะมประชาชนขนไปนมสการรอยพระพทธบาททงกลางวนและกลางคน ขณะททางเจาหนาททเกยวของของเขาคชฌกฏกไดจดงานนมสการพระบาทพลวงเปนประจาทกปอกดวย

4‐2_5ทช33015_หนวยท2 หนา 87

ในชวงเทศกาลนมสการรอยพระพทธบาทพลวง พทธศาสนกชนทมศรทธาจะเดนทางขนเขาไปแสวงบญเปนจานวนมาก เพราะนอกจากจะไดนมสการพระพทธบาทศกดสทธแลว ยงจะไดชมความงดงามแปลกอศจรรยของหนลกพระบาท กอนหนกลมใหญรมหนาผา และไดรบความสดชนจากบรรยากาศบนยอดเขาคชฌกฏ นอกจากน ผทถงวดพลวงตอนเยน สามารถพกคางคนเพอเรมขนยอดเขาในตอนเชาได โดยทางวดมทพก และทอาบนาไวรองรบคนไดจานวนมาก

3.3 เกาะเสมด จงหวดระยอง

เชอกนวาเกาะเสมดคอเกาะแกวพสดารในวรรณคดเรองพระอภยมณของสนทรภ เปนแหลงทองเทยวทมชอของระยอง ทไดรบความนยมทงจากชาวไทย และชาวตางประเทศ ตงอยตาบลเพ อาเภอเมองระยอง อยหางจากชายฝงบานเพประมาณ 6.5 กโลเมตร มเนอทประมาณ 3,125 ไร. เกาะเสมด มลกษณะเปนเกาะรปสามเหลยม สวนฐานของเกาะอยดานทศเหนอซงหนเขาสฝงบานเพ มภเขาสลบซบซอนกนอย 2-3 ลก มทราบอยตามรมฝงชายหาด สวนใหญจะอยทางดานเหนอและตะวนออก เหตทมชอวา "เกาะเสมด" เพราะเกาะนมตนเสมดขาว และเสมดแดงขนอยมาก นบเปนแหลงทองเทยวอนดบหนงของนกทองเทยว ทงชาวไทยและชาวตางชาต

นอกจากนยงมหาดสวยงามอน ๆ ทอยไมไกลจากกนอก เชน หาดทรายแกว อาววงเดอน หาดคลองพราว อาวชอ/อาวทานตะวน อาวทบทม อาวแสงเทยน อาวหวาย อาวกวหนานอก อาวกะรง อาวนอยหนา อาวลก อาวไผ อาวนวล อาวขาม เปนตน

4‐2_5ทช33015_หนวยท2 หนา 88

4. แหลงทองเทยวภาคกลาง 4.1 ตลาดนด สวนจตจกร กรงเทพมหานคร

ตลาดนดจตจกร (Jatujak Market) หรอทเรยกกนวา JJ Market เปนแหลงชอปปงของทงชาวไทยและชาวตางชาต เพราะเปนตลาดนดทใหญทสดในโลกทรวบรวมสนคามากมายจากทกภมภาค ทวประเทศ มสนคาหลากชนดใหเลอกสรรทถกใจในราคายอมเยาว สาหรบตลาดนดจตจกรมจานวนแผงคาทงหมดมากกวา 8,000 แผงคา แบงเปน 27 โครงการ มสนคา 8 ประเภท ไดแก ผกและผลไม เสอผา สตวเลยง ตนไม อาหารปรง อาหารสาเรจรป อาหารสดและเบดเตลด

ตลาดแหงนมความเปนมายาวนานกวา 60 ป เรมตงแตป พ.ศ. 2491 ในสมยจอมพล ป. พบลสงคราม เปนนายกรฐมนตร รฐบาลมนโยบายใหจดตงตลาดนดขนในทกจงหวด สาหรบกรงเทพนนไดเลอกสนามหลวงเปนสถานทจดตลาดนด แตเพยงไมถงปทางราชการกยายตลาดนดไปอยใน พระราชอทยานสราญรมยแลวจงยายออกไปตงอยบรเวณสนามไชย และยายตลาดนดกลบไปอยทสนามหลวงในป พ.ศ. 2501 ตอมาในป พ.ศ. 2521 ไดมนโยบายใชสนามหลวงเปนทพกผอนหยอนใจ และจดงานกรงรตนโกสนทร 200 ป การรถไฟแหงประเทศไทยจงไดมอบทดนยานพหลโยธนตอนตอจากสวนจตจกรดานทศใตใหแกกรงเทพมหานครเพอใชในกจการสาธารณะประโยชน และกรงเทพมหานครไดปรบพนทเพอใหผคาหาบเรแผงลอยและขณะเดยวกนกพยายามยายผคาจากสนามหลวงมาดวย จนกระทงดาเนนการสาเรจ เมอป พ.ศ. 2525 โดยใชชอวาตลาดนดยานพหลโยธน ตอมาเปลยนชอใหมเปน “ตลาดนดจตจกร” ใหสอดคลองกบสวนสาธารณะจตจกรในบรเวณใกลเคยง ตงแตป พ.ศ. 2530 จนถงปจจบน

4‐2_5ทช33015_หนวยท2 หนา 89

4.2 สะพานขามแมนาแคว จงหวดกาญจนบร

สะพานขามแมนาแควเปนสถานททางประวตศาสตรทสาคญยงแหงหนง เปนสะพานท

สาคญทสดของเสนทางรถไฟสายมรณะ สรางขนสมยสงครามโลก ครงท 2 โดยกองทพญปนไดเกณฑเชลยศกฝายสมพนธมตร ไดแก ทหารองกฤษ อเมรกน ออสเตรเลย ฮอลนดาและนวซแลนดประมาณ 61,700 คน และกรรมกรชาวจน ญวน ชวา มลาย ไทย พมา อนเดยอกจานวนมาก มากอสรางทางรถไฟสายยทธศาสตร เพอเปนเสนทางผานไปสประเทศพมา ซงเสนทางชวงหนงจะตองขามแมนาแควใหญ จงตองมการสรางสะพานขน การสรางสะพานและทางรถไฟสายนเตมไปดวยความยากลาบาก ความทารณของสงครามและโรคภย ตลอดจนการขาดแคลนอาหาร ทาใหเชลยศกหลายหมนคนตองเสยชวตลง

ในชวงสงครามโลกครงทสองสะพานขามแมนาแควเดมไดรบความเสยหาย และรฐบาลไทยไดซอมแซมใหม ภายหลงสงครามสนสดลง เมอป พ.ศ. 2489 จนสามารถใชงานไดดงเดม ปจจบนมการ ยกยองใหสะพานขามแมนาแควเปนสญลกษณแหงสนตภาพ

เดมทสะพานขามแมนาแควไมเคยมในประวตศาสตร แตเนองจากทางอเมรกาไดทาเปนภาพยนตรดงนนทางจงหวดจงมความเหนใหตงชอสะพานททามะขามใหเปนสะพานขามแมนาแคว เพอใหเหมอนในภาพยนตรและไดมกลมนกทองเทยวมาตามหาจรงๆ สรางรายไดใหแกทองถน

สะพานเดมนนจะเปนเหลกโคง สวนทเปน 4 เหลยมเปนการซอมแซม สะพานเหลานเดมทมมากมายหลายแหงในประเทศไทย ลาว และพมา แตสวนใหญทาจากไม ในไทยมททาจากเหลกไมถง 15 สะพาน

นกทองเทยวสามารถเดนเทยวชมบนสะพานได งานสปดาหสะพานขามแมนาแควจดในชวงปลายเดอนพฤศจกายนถงตนเดอนธนวาคมของทกป เพอราลกถงความสาคญของการสรางทางรถไฟสายมรณะ และสะพานขามแมนาแคว ซงเปนเหตการณทางประวตศาสตรชวงสงครามโลก ครงท 2 มการแสดงนทรรศการในทางประวตศาสตรและโบราณคด การแสดงพนบาน การออกรานจาหนายสนคาพนเมอง และการแสดง แสง ส เสยง บรเวณสะพานขามแมนาแคว

4‐2_5ทช33015_หนวยท2 หนา 90

4.3 ชมทงดอกทานตะวน จงหวดสระบร

ทงทานตะวนตงอยทบรเวณเขตตดตอระหวางจงหวดลพบรและจงหวดสระบ ร

ตามเสนทางสายพฒนานคม-วงมวง มการทาไรทานตะวนกนมากในชวงฤดหนาวราวเดอนพฤศจกายน-ธนวาคม รมฝงถนนจะสะพรงไปดวยสเหลองทองอราม งดงามกวางไกลสดสายตาของดอกทานตะวนบาน ชชอเปนทสะดดตาแกผผานมาบรเวณนเปนอยางมาก สาหรบจงหวดลพบรมการปลกทานตะวนมากทสดในประเทศไทย คอ ประมาณ 200,000 – 300,000 ไร ดอกทานตะวนจะบานสะพรงในชวงเดอนพฤศจกายน – มกราคม โดยแหลงทปลกทานตะวนจะกระจายอยทวไปในเขตอาเภอเมอง อาเภอพฒนานคม อาเภอ ชยบาดาล พนททปลกเปนจานวนมาก ไดแก บรเวณเขาจนและใกลวดเวฬวนตาบลโคกตมอาเภอเมอง

การเดนทางไปลพบรใชเสนทางถนนพหลโยธน (ลพบร - สระบร) ถงกโลเมตรท 4 เลยวซายไปตามทางหลวงหมายเลข 3017 (ทางไปตาบลโคกตม) ระยะทางประมาณ 8 กโลเมตร จะถงทางเขาวดเวฬวน (ดานซายมอ) เลยวเขาไปอกประมาณ 2 กโลเมตร จะถงทงทานตะวน

นอกจากน ยงมแหลงปลกทานตะวนกระจดกระจายไปตามเสนทางทจะไปอาเภอพฒนานคม บรเวณชองสารกา (เขาทางวดมณศรโสภณ) รมทางหลวงหมายเลข 21 และบรเวณตาบลชอนนอย ทางหลวงหมายเลข 3334

จงหวดสระบรไดจดงานเทศกาลทงทานตะวนบานสะพรงทวทงสระบร ประจาป ณ บรเวณพนทในเขตอาเภอวงมวงและอาเภอมวกเหลก โดยมกจกรรมถายภาพ ชมวว ขจกรยานชมทงทานตะวนและการจาหนายสนคาหนงตาบลหนงผลตภณฑ

4‐2_5

เปนพเปนพเกลาเกระท(ปน สกอสรพระรคอนกของยสมยใเดยวกเพอคแตงพสะพา

พระรพระรเสดจในกา

พนกง

5ทช33015_ห

4.4 พ

พพระราชวงซงพระตาหนกปเจาอยหวไดททรวงมหาดไทสขม) เสนรางพระราชนราชนเวศนเปกรตตลอด อายคสมยทเปนรใหม (Modeกนหมด ทกหวามสะดวกแพระองค มหอานทอดยาวไป

1

าชนเวศนมฤคราชนเวศนมฤประทบพกผอารเสดจครงนพ

งานรกษาทพ

หนวยท2

พระราชนเวศ

พระราชนเวศสรางในสมยระทบแรมขอ

ทรงพอพระราทยไดดาเนนกนาบดกระทรวนเวศนดวยพรปนอาคารแบบาคารดเรยบงารอยตอระหวern Architecหลงจะมระเบและรวดเรวในองเสวยดานหปเปนหองทรง1) ประวต

เมอการกอคทายวน พรฤคทายวนในชอนพระราชอพระองคทรงงหลงจากสร

กมฤคทายวน

ศนมฤคทายวน

ศนมฤคทายวรชกาลท 6 ตองพระบาทสาชหฤทยในสการกอสรางพวงมหาดไทยระองคเอง บไมชนเดยวาย มความโปางสถาปตยกcture) พระตบยงและบนไนการเดนตดตลง มสะพานงพระอกษรใ

อสรางพระระบาทสมเดจชวงฤดรอน พอรยาบถในฤดงานตลอดเวลรางเสรจแลวทน ตอมาใน พ.

น จงหวดเพช

นเปนสถานทตงอยทตาบลหสมเดจพระมงสถานททตาบพระราชนเวศยเปนผอานวยโดยพระองค หลงคาทรงรงเบา มการรรมวคตอเรยตาหนกตางๆด สวนทางเดตอกนระหวางนทอดออกไปกลชายหาด

ราชนเวศนเสจพระมงกฎเกพ.ศ. 2467 เปดรอน พ.ศ. 24ลา างกระทรวงมหศ. 2512 พระ

ชรบร

ททองเทยวทหวยทรายเหนงกฎเกลาเจาอลบางควาย จศนใหญใน ยการกอสรางคไดทรงเพมพปนหยา มรประดบประดยน (Victoria ไดแบงกรดนจะมลกกรงพระตาหนกต ทางดานขว

สรจไดพระรากลาเจาอยหว นครงแรก (ว467 เปนครงท

หาดไทยไดจดะบาทสมเดจพ

ทสาคญแหงหนอ อาเภอชะอยหว ซงพรจงทรงพระกรพ.ศ. 2466 งและพระองคพระตาหนกฝมงกระเบองสดาแตนอยทสan Architectะจายกนอยเปรงและหลงคาตางๆ หองบรวามอเปนสวน

าชทานนามพไดทรงแปร

วนท 22 เมษาท 2 (วนท 12

ดใหหลวงสมบพระเจาอยหวร

หนงของจงหวอา จงหวดเพระบาทสมเดจรณาโปรดเกลโดยทเจาพรคไดทรงรางแฝายใน ทรงสเหลยม ใตถนสด ตอบรบกบture) กบสถาปนหลงๆ มราเชอมตดตอถรรทมอยกลางนของฝายใน

พระราชนเวศรพระราชฐานายน-13 กรกฎ2 เมษายน-20

บรณบรนทรเปรชกาลปจจบ

หนา 91

วดเพชรบร พชรบร โดยจพระมงกฎลาฯ สงใหระยายมราช แผนผงการงเลอกแบบ นสง เทพนบความนยมาปตยกรรมรปทรงแบบถงกนตลอดงตดกบหองดานหนาม

ศนแหงนวา นประทบ ณ ฎาคม) และ0 มถนายน)

ปนหวหนาน

4‐2_5ทช33015_หนวยท2 หนา 92

ทรงพระกรณาโปรดเกลาฯ พระราชทานพระบรมราชานญาตใหกองบญชาการตารวจตะเวนชายแดนใชเปนทตงศนยฝกการตอตานปราบปรามการกอความไมสงบคอกองกากบการท 1 กองบงคบพเศษ ใน พ.ศ. 2523 หนวยราชการนไดนามพระราชทานวา "คายพระรามหก"

นอกจากนไดจดตงมลนธพระราชนเวศนมฤคทายวนขน โดยสมเดจพระเจาภคนเธอเจาฟาเพชรรตนราชสดา สรโสภาพณณวด ไดทรงพระกรณาโปรดรบไวในพระอปถมภ ปจจบนนทางมลนธและคายพระรามหกยงไดเปดใหประชาชนไดเขาชมพระราชนเวศนความสวยงามของพระราชวงแหงนดวย

2) สวนพระราชนเวศนมฤคทายวน แตเดมพบเพยงภาพถายในชวงรชสมยพระบาทสมเดจพระมงกฎเกลาเจาอยหว โดยปรากฏ

สภาพเปนปาชายหาดตามลกษณะภมประเทศ และถากเปนพนโลงเตยนโดยรอบหมพระทนง เมอทางมลนธมโครงการในการปรบปรงภมทศนโดยรอบพระราชนเวศน โดยหมอมหลวงภมใจ ชมพล ผออกแบบสวนไดแรงบนดาลใจจากบทพระราชนพนธในพระบาทสมเดจพระมงกฎเกลาเจาอยหว ดงปรากฏชอสวนตางๆ ในพระราชนเวศนทเปนชอบทพระราชนพนธ เชน ศกนตลา ววาหพระสมท สาวตรหรอเวนสวานช เปนตน โดยบทพระราชนพนธสะทอนใหเหนถงองคเจาของพระราชนเวศนไดอยางดยง และสามารถใหอนชนรนหลงไดมโอกาสซาบซงในพระปรชาสามารถของพระองคทานในดานวรรณกรรม

การออกแบบยงไดผสานแนวคดในการแกไขปญหาทางสภาพภมประเทศ เชน สภาพดนทมความเคม ดนทราย ดนดานและลมทะเล รวมถงพชพนธทมความเหมาะสมและทนทานตอสภาพภมอากาศรมทะเลไดด นอกจากนยงไดคานงถงการออกแบบทสนองกบสถาปตยกรรมและบรรยากาศโดยรวม

ทางมลนธพระราชนเวศนมฤคทายวนพบปญหาโครงสรางดนทมสภาพเปนดนทรายและ ดนดานซงไมเหมาะแกการเพาะปลก เปนเหตใหตนไมไมเจรญเตบโต ในขนแรกไดมการนาแนวพระราชดารเรองหญาแฝกของพระบาทสมเดจพระเจาอยหว รชกาลท 9 มาปรบใชโดยไดทาการขยายพนธหญาแฝกและปลกในแปลงทดลองครงแรกเมอ วนท 31 มนาคม พ.ศ. 2549 รากของหญาแฝกชวยทาใหดนทแขงรวนซยขนไดจนเหมาะแกการเพาะปลก อกทงยงมการปลกพชตระกลถวตางๆ เพอไถกลบ อนจะเปนการชวยเพมแรธาตและสารอนทรยวตถใหแกดน นอกจากการปรบสภาพดนดวยหญาแฝกและพชตระกลถวแลว ยงมการใชปยหมกชวภาพอกดวย

4‐2_5ทช33015_หนวยท2 หนา 93

5. สถานททองเทยวในภาคใต 5.1 เกาะหนงาม จงหวดสตล

เกาะหนงามเปนเกาะขนาดเลกทางทศใตของเกาะอาดง ทวทงเกาะหนงามเตมไปดวยหน สดา กลมเกลยง มนวาว ความพเศษของเกาะหนงามคอเปนเกาะทไรหาดทราย เปนหาดหนทงเกาะ บรเวณหาดดานหนาเปนหนกอนกลม ๆ ขนาดเทา ๆ กน หนทกกอนทเกาะหนงามมรปรางประหลาด กลมมน ทกกอนนอนเรยงรายทบถม บางกจมอยใตทะเล สนนษฐานวากาเนดมาจากแรงกดกรอนจากคลนลมนบลานป เลากนวาหนทกกอนมคาสาปของเจาพอตะรเตา หากใครนาตดตวไปจะเกดแตหายนะ แตหากไปชมแลวเรยงกอนหนได 12 ชน แลวอธษฐานขอพรกจะไดสมปรารถนาทกสงทกอยาง กลางเกาะหนงามเปนปาขนาดยอมทสมบรณเขยวสด และมหนขนาดใหญหลายกอนระเกะระกะอยกลางเกาะหนงาม

เกาะหนงามอยหางจากเกาะอาดงประมาณ 2.5 กโลเมตร อยในเขตอทยานแหงชาตตะรเตา จงหวดสตล เปนเกาะทไมมหาดทราย เปนหาดหนทงเกาะ

การเดนทางจากปากบาราตอเรอไปหมเกาะอาดง-ราว ตอเรอหางยาวตอไปอกประมาณ 30-45 นาท

5.2 อาวไรเลยหรอหาดไรเลย จงหวดกระบ

อาวไรเลยหรอหาดไรเลย อาเภอเมอง จงหวดกระบ อยในเขตพนทของอทยานแหงชาต หาดนพรตนธารา– หมเกาะพพ ไดชอวาเปนเกาะพพแหงท 2 ของจงหวดกระบ เปนหาดทงดงามดวยหนผาสงตระหงานและถอวาเปนแหลงกฬาปนผาทลอชอ ซงนกทองเทยวทงไทยและชาวตางชาตตางใหความสนใจอยากมาลองสมผส ประสบการณอนนาทาทายน

4‐2_5ทช33015_หนวยท2 หนา 94

หาดไรเลยประกอบดวยหาดทรายซงแบงออกเปน 2 ดาน และมโรงแรมทพกทง 2 หาด ดานหาดไรเลยตะวนตกและดานหาดไรเลยตะวนออก เปนหาดทโคงเขาหากนมทางเดนเลก ๆสามารถเดนเชอมทะลถงกนได ตรงชองทางเดนดานขางโรงแรมรายาวด เมอเดนผานมาจะสงเกตเหนทางและปายทบอกวาสามารถปนขนไปชมลากน (ทะเลปด) ได หาดไรเลยนอกจากจะมความสวยงามเรองโตรกหนผาและธรรมชาตทางทะเลทสวยงามแลว ความสวยงามของธรรมชาตพงปาและตนไมเขยวชอม อกทงมเถอนถาทางธรรมชาตองแอบอยภายใน นนคอ ถาอาว พระนางหรอถาเพชร อนสวยสดงดงามดวยหนงอกและหนยอย สองแสงแวววาว เมอกระทบกบแสงไฟทตกแตงเอาไวเพอสองนาทางสาหรบนกทองเทยวทเดนเขาไปสารวจภายในถาแหงน

อกหาดหนงซงมความสวยงามไมแพไรเลยตะวนตกและไรเลยตะวนออก นนคออาวตนไทร ซงมชอเสยงในเรองปนผาเชนกน เพราะเปนสถานทปนผา สาหรบผทเชยวชาญและผานประสบการณ ปนผามาพอสมควรจะปนทอาวตนไทรได เพราะหนาผาทนคอนขางชนและมความยากยงกวาทางฝงไรเลย

การเดนทางไปเทยวไรเลย สามารถนงเรอไดททาเรอหางยาวทสะพานเจาฟา ตวเมองกระบ คาโดยสารประมาณ 100 บาท หรอทอาวนางและอาวนาเมา คาเรอโดยสารประมาณ 50 บาท ใชเวลาในการเดนทางประมาณ 10-15 นาท หรอเหมาเรอจากไรเลยออกไปดานาตามเกาะใกลๆ เชน เกาะปอดะ เกาะไก ซงเปนจดดานาทนยมของนกทองเทยว

1) หาดไรเลยตะวนออก หาดดานนจะมปาโกงกางเปนแนวยาว พนทรายเปนโคลน มเปลอกหอย และมรากโกงกาง

ไมเหมาะสาหรบการเลนนา อาบแดด แตหาดดานนกมจดทนาสนใจคอจดปนหนาผา ทนมโรงเรยน ปนหนาผานานาชาตอยหลายแหง และนกทองเทยวสามารถเดนเลนตามทางเดนเรยบหาด แตเปนทางเดน หนกรวดและคอนกรตเลกๆ ตลอดหาดเรยบชายทะเลได

2) หาดไรเลยตะวนตก หาดดานนเปนหาดทมเมดทรายละเอยดขาวสะอาด นาทะเลใส บรเวณรอบหาดถก

โอบลอมดวยภเขาหนผาและตงตระหงานอยรอบดาน มรานอาหาร โรงแรมทพก รวมตวอยทหาดแหงนเปนจานวนมาก และเพราะหาดนเปนหาดทรายยาวเหยยด จงมนกทองเทยวทงไทยและตางประเทศถอเอาหาดนเปนสถานทออกกาลงกายรมหาดและยงเปนทตงของสงศกดสทธทชาวไทยและชาวตางประเทศ เดนทางมาเคารพสกการะกราบไหวคอศาลพระนาง ใกลกบทางเดนทะลไปอาวไรเลยตะวนออก

4‐2_5ทช33015_หนวยท2 หนา 95

5.3 เกาะมก-ถามรกต จงหวดตรง

เกาะมกเปนเกาะใหญอกเกาะหนงในนานนาตรง หากมองจากภาพถายทางอากาศจะเหนหวแหลมของเกาะมก ยนแหลมออกมากลางทะเล บรเวณหวแหลมคอเขตชมชนบานเกาะมกทขนาบดวยหาดเทยบทาเรอเขาหมบานคอหาดหวแหลม และอกดานมลกษณะโคงเปนอาวกาบงลมไดดเรยกวา อาวพงกา ชายทะเลทงสองดานมหาดทรายขาวสะอาด นาใส เหมาะทจะเลนนาไดด ลกษณะของเกาะ สวนใหญเปนโขดผาสงตระหงาน หนหนาออกสทะเลใหญ ทางดานทศตะวนตก หมบานชาวประมงจะอยทางฝงตะวนออกของตวเกาะ ซงหนหนาเขาแผนดนใหญ หนาผาโขดหนสงเปนทอยอาศยของนกนางแอนและมถามรกตหรอถานาอยทางทางดานทศตะวนตกของตวเกาะ

เกาะมกและถามรกตนบเปนจดเดนทสดในทะเลตรง ลกษณะของเกาะทางดานทศตะวนตกสวนใหญเปนโขดหนาผาหนสงตระหงาน หนหนาออกสทะเล ทางฝงตะวนออกเปนทตงของหมบานชาวประมง ทยงคงวถชวตของชาวเกาะไวอยางดสามารถเดนเทยวรอบเกาะได และไมหางจากเกาะมกมถามรกตหรอ ถาทะเลซงมความงดงามตระการตาอยางมาก จากปากทางเขาถาเปนโพรงเลกๆ สงพนระดบนาพอเรอลอดได หรอตองวายนาเขาไป ถาหากนามาก ระยะทาง 80 เมตร บรเวณปากทางเขาถาแสงจากภายนอกจะสะทอนกบนาภายในถาทาใหเหนนาเปนสเขยวมรกต ดแปลกตาและมหศจรรยในความสวยงามทธรรมชาตไดบรรจงสราง เมอพนปากถาออกมาอกดานหนงจะเหนหาดทรายขาวสะอาดลอมรอบดวยหนาผาสงชน นงเลนนาได

ชวงเวลาทดทสดในการเทยวถามรกตคอชวงทนาขนเตมทในแตละวน เนองจากจะเหนทะเลสาบ สมรกตงดงาม และเวลาทแสงจะลอดปากถามรกตลงมา คอระหวาง 10.00-14.00 น. การลอดถาสามารถ ทาไดตลอดเวลา เดอนทเหมาะสมในการทองเทยวคอระหวางเดอนธนวาคมถงตนเดอนพฤษภาคม เวลา นาลงสามารถมดเขาถามรกตได และตองดนาขนนาลงดวย

4‐2_5ทช33015_หนวยท2 หนา 96

5.4 บอนารอน สวนสาธารณะรกษะวารน จงหวดระนอง

บอนารอน สวนสาธารณะรกษะวารน เปนบอนารอนซงเกดขนเองตามธรรมชาตนมอย

3 บอ คอ บอพอ บอแม และบอลก ทง 3 บอ มอณหภมสงประมาณ 65 องศาเซลเซยส นาพรอนแหงนไดรบการวเคราะหจากกรมวทยาศาสตรบรการวาประกอบดวยแรธาตทสาคญ และเปนแหลงเดยวในประเทศไทยทไมมสารกามะถนเจอปนอยเลย จงทาใหไมมกลนของกามะถนและมความบรสทธสามารถดมไดจากแหลงกาเนด โดยไมตองผานการกลนกรองใดๆ ทงสน ซงมอยเพยงไมกแหงในโลก นอกจากนยงถอเปนนาบรสทธจงเปนแหลงหนงทนาไปผานพธพทธาภเษก ทานาศกดสทธเพอใชเปนนาพระพทธมนตใน พระราชพธฉลองพระชนมพรรษา ครบ 5 รอบ ของพระบาทสมเดจพระเจาอยหว ภายในบรเวณบอนารอน มบรการอาบนาแร ผอนคลายความเมอยลาดวยการบาบดจากนาแร ดานนอกมบรการแชเทาฟรเพอผอนคลาย นอกจากนบรเวณใกล ๆ บอนารอนไดจดเปนสวนสาธารณะ "รกษะวารน" มศาลาทพกและหองอาบ นารอนไวบรการดวย ปจจบนแหลงนาพรอนแหงน ซงเปนแหลงทสาคญทสดของจงหวดระนอง เนองจากอยใกลแหลงชมชนและมศกยภาพสง ไดรบการพฒนาเปนแหลงทองเทยวทมชอเสยงแหงหนงของจงหวด มการจดสราง ตกแตงสวนหยอมตาง ๆ ไวเปนทพกผอนหยอนใจของประชาชน

ลกษณะของบอนารอนทง 3 บอ 1) บอพอ เปนบอปนซเมนตทมขนาดใหญทสดในบรรดาบอนารอนทงสามบอ มลกษณะเปน

บอวงกลม เสนผาศนยกลางของบอ ขนาด 2.80 เมตร สงจากผวดน 0.80 เมตร นารอนในบอมลกษณะใสมฟอง กาชคารบอนไดออกไซดทผดขนมาจากกนบอสผวนาคอนขางนอย ไมมกลนกามะถน ไมมสาหราย นารอนจะไหลลนออกนอกบอตลอดเวลา ทาใหบรเวณบางสวนของปากบอและผนงบอนาดานนอกมการสะสมตวของแรแคลไซต ซงเปนแรทมขนาดผลกละเอยดมาก แรชนดนเปนแรอลเทอรเรชนทสาคญชนดหนง อณหภมของนารอนวดได 65 องศาเซลเซยส คาความเปนกรดดางวดไดประมาณ 8 อตราการไหลของนารอนทบอพอวดไดประมาณ 3.5 ลตร/วนาท หรอประมาณ 12.6 ลกบาศกเมตร/ชวโมง แสดงลกษณะของบอนาพรอน (บอพอ) รายลอมดวยสวนหยอมและพมไม

4‐2_5ทช33015_หนวยท2 หนา 97

2) บอแม เปนบอปนซเมนตเชนเดยวกบบอพอ แตมขนาดเลกกวา โดยมเสนผาศนยกลางของบอขนาด 1.50 เมตร และสงจากผวดน 0.85 เมตร นารอนในบอมลกษณะใส มฟองกาซคารบอนไดออกไซดผดขนมาเปนจงหวะ ๆ และมปรมาณมากกวาบอพอ ไมมกลนกามะถน ไมมสาหราย อณหภมของนารอนวดได 65 องศาเซลเซยส คาความเปนกรดดางวดไดประมาณ 8 มแรอลเทอรเรชนเคลอบเลกนอยทดานในของผนงบอ ระดบของนารอนอยตาจากปากบอลงไป 0.48 เมตร ไมสามารถวดอตราการไหลของนารอนได

3) บอลกสาว เปนบอปนซเมนตเชนเดยวกน มเสนผาศนยกลางของบอขนาด 2.00 เมตร และ สงจากผวดน 0.90 เมตร นารอนในบอมลกษณะใส มฟองกาชคารบอนไดออกไซดผดขนมายงผวนามากกวา สองบอแรก ไมมกลน กามะถน ไมมสาหราย อณหภมของนารอนวดได 65 องศาเซลเซยส คาความเปน กรดดางวดไดประมาณ 8 มแรอลเทอรเรชนเคลอบเลกนอยทดานในของผนงบอเชนเดยวกบบอแม ระดบนารอนอยตาจากปากบอลงไป 0.1 เมตร ไมสามารถวดอตราการไหลของนารอนได

เรองท 1.3 ความสาคญของแหลงโบราณคดและแหลงทองเทยวของไทย 1. ความสาคญของแหลงโบราณสถาน

แหลงโบราณคดเปนรองรอยของมนษยในสมยกอนประวตศาสตรททาใหเรารบรถงการดารงชวตของคนในสมยดงกลาว แสดงใหเหนถงวฒนธรรมทมพฒนาการแลวในหลายๆ ดาน โดยเฉพาะดานความรความสามารถหรอภมปญญา อนเปนเครองมอสาหรบชวยใหผคนเหลานนสามารถดารงชวตและสรางสงคม-วฒนธรรมของมนษยไดสบเนองตอกนมาเปนระยะเวลายาวนาน ซงเหนไดจากหลกฐานทยงคงหลงเหลออย ไดแก เครองมอ เครองใช ภาชนะดนเผา ซากพช ซากสตว อาคารสถานท สงกอสรางทมนษยสรางขน สงทมนษยประดษฐคดคนขน โครงกระดกมนษย รวมทงหลกฐานเกยวกบสภาพแวดลอมทางธรรมชาตทมนษยดดแปลงเพอใชประโยชนในการดารงชวต ตงแตเกดจนตาย การทางาน ศลปะ กฬา การรกษาพยาบาล การฝงศพและกจกรรมอนๆในยคสมยตางๆ อาจเกาแกยอนหลงไปตงแตเมอหลายแสนปกอนเรอยมา จนถงไมกสบปกอนหนาน

ความสาคญของโบราณคดจะชวยใหเขาใจถงเหตปจจยของการเปลยนแปลงทางสงคม วฒนธรรม ประสบการณความสาเรจ ความลมเหลว ภมปญญา ความร วถการดารงชวตในแตละระบบนเวศนวฒนธรรมในอดตทผานมา เพอนาความรทไดไปปรบใชใหเหมาะสมกบปญหาในปจจบนและอนาคต เปนพนฐานในการกาหนดแนวทางการดาเนนชวต เปนบทเรยนใหคดสรรเอาแบบแผนทดงามไปประยกตใช เพอปองกนความเสยหายรายแรงตอเพอนมนษยและธรรมชาตทอาจเกดขนไดอก และอาจสรางความเดอดรอน ความเสยหายอยางรายแรงตอวฒนธรรม ธรรมชาต สงแวดลอมและมนษยดวยกนเอง ยงกวาในอดต ดวยอตราเรงของความกาวหนาทางเทคโนโลย กบความเสอมถอยทางวฒนธรรม จรยธรรม คณธรรมของมนษยซงเปนผใชเทคโนโลย

4‐2_5ทช33015_หนวยท2 หนา 98

ปจจบนประเทศตางๆ ทวโลกไดใหความสาคญตอการใชทรพยากรทางโบราณคด (archaeological resources) เพอเพมความเขมแขงทางเศรษฐกจ ดงจะเหนไดจากการทประเทศตางๆ พยายามเสนอแหลงโบราณคดสาคญๆใหเปนมรดกโลก และปจจบนแหลงมรดกโลกทางวฒนธรรมสวนใหญ (มากกวารอยละ 80) เปนแหลงโบราณคดเพอเปนแหลงทองเทยว

2. ความสาคญของการทองเทยว ในปจจบนอตสาหกรรมทองเทยวไดกลายมาเปนอตสาหกรรมทมความสาคญอยางยงตอระบบ

เศรษฐกจของโลกไปแลว เปนทยอมรบกนวาเกอบจะทกประเทศในโลกน อตสาหกรรมทองเทยวไดเจรญเตบโตจนกลายมาเปนสนคาหลกในระบบการคาระหวางประเทศอยางรวดเรว และในหลายประเทศ อตสาหกรรมทองเทยวเปนอตสาหกรรมทมความสาคญอยในระดบท 1-3 ของ 10 อนดบแรกในอตสาหกรรมสาคญของประเทศนนๆ อกดวย

อตสาหกรรมการทองเทยวมความสาคญตอความเจรญกาวหนา เสถยรภาพทางเศรษฐกจและสงคมของประเทศไทยเปนอยางมาก และเปนทเชอกนวาความสาคญของการทองเทยวจะมมากขนในอนาคต เนองจากรฐบาลมนโยบายสงเสรมอยางตอเนอง และการทองเทยวกลายเปนแหลงทมาของเงนตราตางประเทศทสาคญทสด การเดนทางทองเทยวเปนกจกรรมธรรมชาตของมนษยทมมาแตโบราณกาล และไดพฒนาการมาเปนลาดบ ยงมความเจรญกาวหนาดานเทคโนโลยสมยใหม โดยเฉพาะการคมนาคมขนสง กยงทาใหการเดนทางทองเทยวขยายวงกวางออกไป โดยมวตถประสงคตาง ๆ หลากหลายกนไมวาเพอธรกจ เพอนนทนาการและเพอศกษาหาความรในสงทไมเคยรเคยเหน การเดนทางทองเทยวซงเปนกจกรรมอนเปนสวนบคคลเหลานไดเตบโตรวมกนเปนกลมกอนขน จนกระทงตองอาศยเทคนควชาการเฉพาะ การวางแผน การจดองคการและการตลาด รวมเขาแลวเรยกวา “อตสาหกรรมการทองเทยว” ซงจะมบทบาทสาคญอยางมากตอระบบเศรษฐกจ สงคมและการเมองของนานาประเทศในปจจบน

การทองเทยวมบทบาทสาคญตออตสาหกรรมการทองเทยวของประเทศ มสวนสาคญในการสรางงาน และกระจายรายไดไปสทองถน ทาใหประชาชนมงานทาและมสภาพความเปนอยทดขน การทองเทยวเปนอตสาหกรรมบรการทมบทบาทสงยงในการนาเงนตราตางประเทศเขาสระบบเศรษฐกจของประเทศไทย โดยเปนอตสาหกรรมททารายไดอนดบหนง เมอเทยบกบสนคาสงออกอน ๆ

2.1 การทองเทยวมความสาคญตอเศรษฐกจและสงคม มดงน 1) เปนแหลงทมาของรายไดในรปเงนตราตางประเทศ 2) ชวยลดปญหาการขาดดลการชาระเงนระหวางประเทศ 3) ชวยสรางอาชพและการจางงาน 4) กอใหเกดการกระจายรายได 5) กอใหเกดการเปลยนแปลงโครงสรางเศรษฐกจของทองถน 6) กอใหเกดการกระตนการผลต

4‐2_5ทช33015_หนวยท2 หนา 99

2.2 ความสาคญของการทองเทยวตอสงคมของประเทศ มดงน 1) ชวยยกมาตรฐานการครองชพของคนในทองถน 2) ชวยสรางความเจรญทางสงคมใหแกทองถน 3) ชวยอนรกษฟนฟวฒนธรรมและสงแวดลอม 4) ชวยลดปญหาการอพยพยายถนของชมชนทองถน 5) ชวยกระตนใหมการคดคนนาทรพยากรสวนเกนทไรคามาประดษฐเปนสนคาทระลก จาหนาย กระทรวงการทองเทยวและกฬา อธบายวาการทองเทยวเปนอตสาหกรรมทประกอบดวย

ธรกจหลายประเภท ทงทเกยวของโดยตรง ไดแก ดานการขนสง ทพก อาหารและธรกจนาเทยว ซงผลผลตหลกทนกทองเทยวซอโดยตรงคอบรการ กบทเกยวของทางออม ไดแก การผลตสนคา เปนตน รวมเปนการซอสนคาและการบรการ และสาหรบกลมนกทองเทยวตางประเทศ ถอเปนการสงสนคาออก อตสาหกรรมทองเทยวจงเปนแหลงทมาของเงนตราตางประเทศทสาคญ ทงการลงทนในอตสาหกรรมทองเทยว นอกจากผลประโยชนจะตกอยภายในประเทศ ยงชวยสรางงานอาชพ เกดการหมนเวยนทางเศรษฐกจ ขณะทดานสงคม การทองเทยวเปนการพกผอนทชวยลดความตงเครยด พรอมสรางความเขาใจอนดระหวางผมาเยอนและเจาของทองถน จงเหนไดวาอตสาหกรรมการทองเทยวมบทบาทสาคญทงใน ดานเศรษฐกจ สงคมและการเมอง เปนการเสรมสรางความเจรญทางเศรษฐกจและสงคมของประเทศ

2.3 สรปความสาคญของการทองเทยวทมตอดานเศรษฐกจ สงคมและการเมอง มดงน 1) อตสาหกรรมทองเทยวกอใหเกดรายไดเปนเงนตราตางประเทศ 2) รายไดจากอตสาหกรรมทองเทยวทไดมาในรปของเงนตราตางประเทศมสวนชวยสราง

เสถยรภาพใหกบดลการชาระเงน เชน พ.ศ. 2545 การทองเทยวทารายไดเปนเงนตราตางประเทศ 558,821 ลานบาท ขณะทรายจายจากการเดนทางทองเทยวของคนไทยเปนเงนประมาณ 235,337 ลานบาท สวนทเกนดลจงมสวนชวยแกไขการขาดดลในดานอนเปนอยางมาก

3) รายไดจากอตสาหกรรมทองเทยวกระจายไปสประชากรอยางกวางขวาง 4) จากการวจยการสรางงานในอตสาหกรรมทองเทยวพบวานกทองเทยวตางประเทศ 1 คน

มสวนสรางงานทงทางตรงและทางออมเฉลยประมาณ 1 คน เชนกน 5) มบทบาทกระตนใหเกดการผลตและนาเอาทรพยากรของประเทศมาใชประโยชนอยาง

สงทสด 6) อตสาหกรรมทองเทยวไมมขดจากดในการจาหนาย เพราะประชากรโลกเพมจานวนขน

ตลอดเวลา ขณะทการขนสงสามารถบรรจผโดยสารไดจานวนมาก ทาใหคาใชจายการเดนทางถกลง 7) ไมมขดจากดในการผลต เนองจากผลผลตของอตสาหกรรมทองเทยวทเสนอขายใหแก

นกทองเทยวคอความสวยงามของธรรมชาตและสงทมนษยสรางขน ตลอดจนขนบธรรมเนยมประเพณ วถชวตความเปนอยของประชาชน ซงสงเหลานไมผนแปรหรอขนอยกบสภาพฝนฟาอากาศ

4‐2_5ทช33015_หนวยท2 หนา 100

8) ชวยสนบสนนการฟนฟอนรกษศลปะ วฒนธรรม ประเพณ เมอมการทองเทยวเปนสอนาในการเผยแพรและแลกเปลยนวฒนธรรม เจาของทองถนกจะตระหนกถงความสาคญของมรดกทางศลปวฒนธรรม และชวยกนฟนฟและอนรกษไว

9) มบทบาทสรางสรรคความเจรญ เมอเกดการเดนทางทองเทยวจากภมภาคหนงไปยงภมภาคหนง ยอมชวยสรางสรรคใหเกดสงใหมในทองทนนๆ

10) ชวยสงเสรมความปลอดภยและความมนคงใหแกพนททไดรบการพฒนาเปนแหลงทองเทยว เชน การจดตงกองบงคบการตารวจทองเทยว

11) ชวยเสรมสรางสนตภาพ สมพนธไมตร เปนหนทางทมนษยตางสงคมไดพบปะ ทาความรจก และเขาใจกน

12) สงเสรมใหเกดความเขาใจด ตอกนระหวางนกทองเทยวและผมาเยอน 13) ชวยใหเกดการพฒนาระบบสาธารณปโภค 14) ลดปญหาการอพยพเขาสเมองหลวงดวยการมอาชพทมนคงและมรายไดดตามแหลง

ทองเทยวในทองถน 15) กระตนการคดคนในการนาทรพยากรสวนเกนมาผลตใหเกดรายไดเพมพน และนาไปส

การพฒนาคณภาพของสนคานนๆ 16) ชวยใหเกดความรกความภาคภมใจในทองถน เปนผลใหเกดการอนรกษ 17) เปนประโยชนทางการศกษา การคนควาแหลงทองเทยวทาใหมโลกทศนกวางขวาง 18) เปนประโยชนดานการพฒนาเทคโนโลยเพอชวยอานวยความสะดวก รวดเรว

อตสาหกรรมทองเทยวจงถอไดวาเปนพลงขบเคลอนทางเศรษฐกจทแสดงบทบาทเดนชด ในแตละปทผานมา ความสาเรจโดยรวมหรอบางสวนนน ยอมมาจากพลงของฟนเฟองหรอพลงขบเคลอนทงสวนเลกและสวนนอยทชวยกนผลกชวยกนดนใหอตสาหกรรมนเคลอนไหวไปขางหนาอยางไมหยดยง และแสดงบทบาทนาในการเปนตวกระตนใหเกดการขยายตวทางเศรษฐกจซงนาไปสการ จางงานสรางอาชพ การกระจายรายไดและการลงทนในธรกจทเกยวเนองมากมายหลายรอยสาขา เปนการสรางความมงคงใหกบประชาชนและประเทศชาตอยางเอนกอนนต และนาไปสความสาเรจในการยกระดบคณภาพชวตของประชาชนชาวไทย

4‐2_5ทช33015_หนวยท2 หนา 101


ใหนกศกษาศกษาเอกสารความรเกยวกบแหลงโบราณคดทสาคญของไทย แลววเคราะหความรทได ตามหวขอทกาหนด ตอไปน

1. นกศกษาคดวาแหลงโบราณคดมความสาคญตอทองถนและประเทศชาตของเราอยางไร จงอธบายใหเขาใจ

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

2. แหลงโบราณคดทสาคญทอยในทองถนทนกศกษาอย มอะไรบาง และมประวตความเปนมาอยางไร จงอธบายใหเขาใจ.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

4‐2_5ทช33015_หนวยท2 หนา 102

กจกรรมท 2.2 ใหนกศกษาศกษาเอกสารความรเกยวกบแหลงทองเทยวทสาคญของไทย แลววเคราะหความรทได

ตามหวขอทกาหนด ตอไปน

1. นกศกษาคดวาแหลงทองเทยวมความสาคญตอทองถนและประเทศชาตของเราอยางไร จงอธบายพอเขาใจ

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

2. แหลงทองเทยวทสาคญทอยในทองถนทนกศกษาอย มอะไรบาง และมประวตความเปนมาอยางไร .........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

4‐2_5ทช33015_หนวยท2 หนา 103

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

4‐2_5ทช33015_หนวยท2 หนา 104

กจกรรมท 2.3 ใหนกศกษาศกษาเอกสารความรเกยวกบแหลงโบราณคดและแหลงทองเทยวทสาคญของไทย

แลวตอบคาถามตอไปน

1. การทองเทยวมบทบาทสาคญ ตอระบบเศรษฐกจ สงคม และการเมองของนานาประเทศในปจจบนอยางไร จงอธบายพอเขาใจ

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

2. ใหนกศกษาวเคราะหวาหลกฐานทางโบราณคด ชวยใหเขาใจถงเหตปจจยของการเปลยนแปลงทาง สงคม วฒนธรรม ไดอยางไรบาง จงอธบายพอเขาใจ.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

4‐2_5ทช33015_หนวยท2 หนา 105

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

4‐2_5ทช33015_หนวยท2 หนา 106

ตอนท 2

จตสานกสาธารณะในการอนรกษและพฒนาแหลงโบราณคดและแหลงทองเทยวในทองถน ของตนเอง

เรองท 2.1 การสรางจตสานกสาธารณะ 1. ความหมาย

ความเจรญรงเรองทางดานวตถในปจจบนเปนสาเหตททาใหสงคมโดยทวไป มคานยมทใหความสาคญในการแสวงหาเงนทอง แสวงหาอานาจ บารม มากกวาทจะใหความสาคญทางดานจตใจ สงคมในปจจบนจงกลบเสอมโทรมลงอยางเหนไดชดเจน ปญหาตาง ๆ ทมมากมาย การปลกฝงความสานก ใหกบบคคล เพอใหมความรบผดชอบตอตนเองและสงคม จงควรบงเกดขนในสงคม ดวยเหตน ในปจจบน จงมการกลาวถงคาวา จตสาธารณะมากขน เพอใหผคนไดตระหนกถงความรบผดชอบตอสาธารณะ มากกวาตนเอง นนหมายถงวาทกคนตองมการใหมากกวาการรบ เพราะสงเหลาน ถาสามารถปลกฝงใหเดกและเยาวชนไดตระหนก สงคมยอมไดรบแตความสขอยางแนนอน คาวา จตสาธารณะ จงมความสาคญตอชวตและความเปนอยของมนษยโดยสวนรวม

การปลกฝงความสานกกบบคคลตาง ๆ ใหมความรบผดชอบตอตนเองและสงคมหรอสาธารณะ จะเปนการสรางคณธรรมจรยธรรมใหเกดขนกบบคคลโดยทวไป โดยเฉพาะเดกและเยาวชนรวมทง ประชาชนทวไป สงเหลาน เปนเรองทเกดขนจากภายในกายของคน "จตสาธารณะ" เปนความสาคญในการปลกจตสานกใหผคนรจกการเสยสละ การรวมแรงรวมใจ รวมมอในการทาประโยชน เพอสงคมและสวนรวม จตสานกดงกลาวจะชวยลดปญหาทเกดขนกบตนเองและสงคม การชวยกนพฒนาคณภาพชวต อนจะเปนหลกการในการดาเนนชวต เปนการแกปญหาและสรางสรรคเพอใหเกดประโยชนสขกบสงคมอยางไดผลเปนเชงประจกษ

พจนานกรมไทยฉบบของราชบณฑตยสถาน (ฉบบพมพครงท 14 ปรบปรง-เพมเตมใหม) พ.ศ. 2537 ไดใหความหมายของ จตสาธารณะ ไวดงน

จต มความหมายวา ใจ, ความรสกนกคด สาธารณ หรอ สาธารณะ มความหมายวา ทวไป, เปนของกลางสาหรบสวนรวม สานกงานคณะกรรมการวจยแหงชาตไดใหความหมายของ จตสาธารณะ วาการรจกเอาใจใส

เปนธระและเขารวมในเรองของสวนรวมทเปนประโยชนตอประเทศชาต มความสานกและยดมนในระบบคณธรรมและจรยธรรมทดงาม ละอายตอสงผด เนนความเรยบรอย ประหยดและมความสมดลระหวางมนษยกบธรรมชาต

จากความหมายดงกลาวพอสรปไดวา “จตสาธารณะ” หมายถง “ความรสกนกคดทเปนสวนรวม” หรอ “การตระหนกรและคานงถงการมสวนรวมรวมกน การตระหนกรตนทจะทาสงใดสงหนง

4‐2_5ทช33015_หนวยท2 หนา 107

เพอเหนแกประโยชนสวนรวมหรอการคานงถงผอนทมความสมพนธทเปนสงคมเดยวกน เปนการแสดงออกเพอสงคมสวนรวม การบรการชมชน การทาประโยชนเพอสงคม ถาเปนวตถหรอสงของทกคนสามารถใชประโยชนรวมกนได”

จตสาธารณะ จงเปรยบไดกบความรสกนกคดถงการเปนเจาของในสงทเปนสาธารณะรวมกน การใชสทธและหนาททจะดแล รวมทงการบารงรกษาสงของทเปนของสวนรวมรวมกนเชน การชวยกนดแลรกษาสงแวดลอมโดยไมทงขยะลงทพนทวไป ตองทงขยะในทจดไวให ไมทงขยะลงในแหลงนา การดแลรกษาสาธารณะสมบต เชนโทรศพทสาธารณะ หลอดไฟฟาทใหแสงสวางตามถนนหนทาง การใชนาธรรมชาตและนาประปาอยางประหยดรวมกน การใชกระแสไฟฟาสาธารณะใหเกดประโยชนอยางคมคา ตลอดจนชวยเหลอดแลผตกทกขไดยาก อนเปนการใหโอกาสกบผดอยโอกาสตามสมควร แตตองไมทาใหตนเองและครอบครวเดอดรอน และการชวยเหลอตองไมขดตอกฎหมายบานเมอง อนเปนประโยชนของสวนรวม

จตสานกของคน จากการศกษาพบวา ม 2 ลกษณะคอ จตสานกภายใน และจตสานกภายนอก 1. จตสานกภายใน เปนสงทไดรบการถายทอดมาจากเลอดเนอเชอไขของพอแมและบรรพบรษ

เปนจตสานกทอยากทาดวยจตใจของตนเอง ไมมใครมาบงการใหทานนทาน หนวยงานหรอองคกรใด มคนในลกษณะดงกลาวมารวมงาน จะทาใหหนวยงานและองคกรนน มแตความเจรญรงเรอง เพราะไดรบความรวมมอดวยด

2. จตสานกภายนอก คอการกระทาโดยมคนอนบอกใหทา บงคบใหทา ทาตามแนวทางทหนวยงานและองคกรตาง ๆ กาหนดขน เพอใชเปนแนวปฏบต การทาในลกษณะดงกลาว จะขาดความรวมมอในกจกรรมนน ๆ เพราะเปนการปฏบตตามแนวทาง ถาไมทาจะไดรบการลงโทษ การวากลาวตกเตอน ซงคนทมจตสานกทมมาจากภายใน จะไมเกดความประทบใจ หนวยงานหรอองคกรใด มบคคลลกษณะด งกล าวท างาน มกจะกอปญหาในหนวยงานและองคกร กจกรรมต าง ๆ ไมคอย ประสบความสาเรจ

ผลกระทบทเกดจากการขาดจตสานกทงในระดบครอบครว ชมชน ระดบชาต ระดบโลก มดงน ในระดบครอบครว ครอบครวไทยในปจจบน เปนครอบครวขนาดเลก นอกจากพอแมแลวใน

ครอบครวหนง ๆ จะมลก 2-3 คนเทานน เพราะไมสามารถเลยงดลกทมมากมายได ลกทไมมาก พอแมสามารถเลยงดไดคอนขางจะดและมคณภาพ นอกจากใหการศกษาในสถาบนการศกษาแลว พอแม ยงชวยกนอบรมสงสอนในดานคณธรรมจรยธรรมใหกบลก ๆ เพอใหเปนพลเมองทดของชาต ครอบครวจะมแตความสขและความอบอน ผลกระทบทจะเกดขน ในกรณทครอบครวขาดผนาทด พอแมแยกทางกน ลก ๆ ขาดความอบอน พงพอแมไมได กลบตองไปพงพาเพอน ๆ เดกและเยาวชน ตางคนกตางไปพงยาเสพตดแทน ครอบครวเรมออนแอ สนคลอน นบวาเปนผลกระทบกบสงคมสวนรวมในอนาคต เพราะ

4‐2_5ทช33015_หนวยท2 หนา 108

ครอบครวเปนสถาบนทเลกทสด ถาครอบครวมปญหา กจะสงผลกระทบตอชมชนและสงคมภายนอกในเรอง จตสาธารณะ อยางแนนอน

ในระดบชมชน ถาคนในชมชนขาด จตสานก ขาดจตสาธารณะ ตางคนตางอย ไมมใครสนใจใคร ชมชนเรมออนแอ ยงนานไป กมแตเสอมทรดลง เพราะชมชนขาดการพฒนา ขาดศนยรวมทางจตใจ ขาดผนาทดและเขมแขง สมาชกขาดการมสวนรวม เนองจากการเหนแกตว ไมยอมเสยสละ กลวเสยทรพย รวมทงตองเสยเวลา ทตองมาชวยเหลอชมชน เมอชมชนขาดการพฒนา อาชญากรรมในชมชนยอมเกดขน อนจะสงผลใหชมชนเกดการลมสลายในอนาคต ในระดบชาต ยอมรบผลจากครอบครว จากชมชน ถาครอบครวและชมชนขาดจตสาธารณะ ทด ขาดความความเขมแขง ประเทศชาตกยอมเกดวกฤตการณภายในประเทศทกดาน ผนาประเทศแกปญหาไมไดเพราะบคลากรในประเทศขาดการเสยสละ มการเบยดเบยนทาลายทรพยากรและสมบตทเปนสวนรวมอยางตอเนอง เหมอนปลวกทคอยแทะกนเนอไม ประเทศชาตตกอยในสภาพทลาหลง ไมสามารถตอสกบชาตอนทอยขางเคยงได เพราะขาดพลงและความรวมมอของคนในสงคม แมวาผนาประเทศจะนามาตรการใด ๆ ออกมาใช ประชาชนกจะขดขวาง ไมใหความรวมมอ เกดการแบงพรรคแบงพวก แกงแยงแขงขน เหนแกตว เหนแกประโยชนสวนตนและกลมของตน การทจรตคอรปชนจงเกดขน ผลทตามมาคอ การลมสลายของชาต ในระดบโลก ซงเปนระดบทไดรบผลกระทบในวงกวาง ถาบคคลในระดบประเทศขาดจตสานกสาธารณะ ตางประเทศตางอย หวงแตเอารดเอาเปรยบกบประเทศอน โดยไมมจตสานกในการชวยเหลอ โดยเฉพาะประเทศทดอยโอกาส การพฒนามนอย หวงแตจะกอบโกยผลประโยชนเขาภายในประเทศของตนเอง ขาดความชวยเหลอมตรประเทศทเคยงขาง หวงใหประเทศของตนเองอยรอดปลอดภยเทานน ประเทศทถกเอาเปรยบ เกดความไมพอใจ หวงทจะแกแคน ขาดการไววางใจซงกนและกน แตละประเทศมการสะสมอาวธยทโธปกรณ เพอปกปองประเทศของตนเอง เมอมปญหาเกดขน มกมแนวโนมในการใชกาลงและความรนแรง เพอแสดงแสนยานภาพทางการสงครามในการตดสนปญหา จากความสาคญดงกลาว ขนอยกบความสานก จตสานกทพฒนาไปเปนจตสาธารณะ หรอ จตสานกสาธารณะ ถาสามารถปลกฝง สงเสรมหรอพฒนาใหเดกมจตสานกดานสาธารณะ ดวยวธการตางๆ ได จะทาใหเดกและเยาวชน มจตใจทเหนแกประโยชนสวนรวมมากกวาประโยชนสวนตน นนคออาสาดแลรบผดชอบสมบตสวนรวม มการใชสมบตของสวนรวมอยางเหนคณคา ใชอยางทะนถนอมและประหยด รจกการแบงปน เปดโอกาสในการใชของสวนรวมตอผอน เมอเดกและเยาวชนเจรญเตบโตเปนผใหญ ปญหาทเกดการเอารดเอาเปรยบคนอน ปญหาการทาลายสาธารณะสมบตตาง ๆ จะลดลง การเหนแกประโยชนสวนตน และประโยชนของพวกพองกจะลดนอยลง และจะนามาสสงคมทพฒนาขน

4‐2_5ทช33015_หนวยท2 หนา 109

2. ความสาคญของจตสาธารณะ จตสาธารณะเปนความรบผดชอบทเกดจากภายใน คอ ความรสกนกคด จตใตสานกตลอดจนคณธรรม จรยธรรม ซงอยในจตใจ และสงผลมาสการกระทาภายนอก ปญหาตาง ๆ ทเกดขน จะเหนวาเกดจากการขาดจตสานกของคนสวนรวมในสงคมเปนสาคญ เชน ปญหายาเสพตดซงเกดจากความเหนแกตวของผชาย ไมนกถงปญหาทเกดขนตอไปกบสงคม ปญหามลพษตาง ๆ ทเกดจากความไมรบผดชอบ ขาดจตสานก เชน การจอดรถยนตโดยไมดบเครองยนต ทาใหเกดควนพษ โดยเฉพาะในเมองใหญ เปนตน ปญหาทรพยากรปาไมถกทาลาย ปญหาเดกถกทอดทง ปญหาการใชทางเทาสาธารณะเพอประโยชนสวนตว โดยไมคานงถงสวนรวม ปญหาการทงขยะลงแมนา ลาคลอง ปญหาการฉดสารเรงเนอแดงในสตวเลยง โดยเฉพาะสกร ซงมผลตอโรคภยไขเจบในมนษย เชนโรคมะเรง เปนตน

จตสานกสาธารณะเพอสวนรวม จตสานกสาธารณะเพอสวนรวมนน คอตองมความรบผดชอบตอสงคม สามารถกระทาได โดยมแนวทางเปน 2 ลกษณะ ดงน

2.1 โดยการกระทาของตนเอง ตองมความรบผดชอบตอตนเอง เพอไมใหเกดผลกระทบและเกดความเสยหายตอสวนรวม จตสานกในความรบผดชอบตอตนเอง นบวาเปนพนฐานตอความรบผดชอบตอสงคม ตวอยางความรบผดชอบ ตอตนเองดงน

1) ตงใจศกษาเลาเรยนหาความร 2) รจกการออกกาลงกายเพอสขภาพใหแขงแรงสมบรณ 3) มความประหยดรจกความพอด 4) ประพฤตตวใหเหมาะสม ละเวนการกระทาทกอใหเกดความเสอมเสย 5) ทางานทรบมอบหมายใหสาเรจ 6) มความรบผดชอบ ตรงเวลา สามารถพงพาตนเองได

2.2 ความรบผดชอบตอสงคมในการรกษาประโยชนของสวนรวม เพอแกปญหา สรางสรรคสงคม ซงถอวาเปนความรบผดชอบตอตนเองและสงคม เปนการชวยเหลอสงคม ไมทาใหผอนหรอสงคมเดอดรอนไดรบความ เสยหาย เชน

1) มความรบผดชอบตอครอบครว เชน เชอฟงพอแม ชวยเหลองานบาน ไมทาใหพอแมเสยใจ 2) มความรบผดชอบตอโรงเรยน ครอาจารย เชน ตงใจเลาเรยน เชอฟงคาสงสอนของคร

อาจารยปฏบตตามกฎระเบยบวนยของโรงเรยน ชวยรกษาทรพยสมบตของโรงเรยน 3) มความรบผดชอบตอบคคลอนเชนใหความชวยเหลอใหคาแนะนาไมเอาเปรยบเคารพสทธ

ซงกนและกน

4‐2_5ทช33015_หนวยท2 หนา 110

4) มความรบผดชอบในฐานะพลเมอง เชน ปฏบตตามกฎระเบยบของสงคม ปฏบตตามกฎหมาย รกษาสมบตของสวนรวม ใหความรวมมอตอสงคมในฐานะพลเมองด

3. แนวทางการสรางจตสานกสาธารณะ การสรางจตสานกสาธารณะเปนความรบผดชอบในตนเอง แมวาจะไดรบการอบรมสงสอนถา

ใจตนเองไมยอมรบ จตสาธารณะกไมเกด ฉะนนคาวา "ตนเปนทพงแหงตน" จงมความสาคญสวนหนงในการสรางจตสาธารณะ ถาตนเองไมเหนความสาคญแลวคงไมมใครบงคบได นอกจากใจของตนเองแลว แนวทางทสาคญในการจตสาธารณะยงมอกหลายประการถาปฏบตไดกจะเปนประโยชนตอตนเองและสงคม ดงน

3.1 สรางวนยในตนเอง ตระหนกถงการมสวนรวมในระบบประชาธปไตย รถงขอบเขตของสทธ เสรภาพหนาท ความรบผดชอบ ตอตนเองและสงคม

3.2 ใหความสาคญตอสงแวดลอม ตระหนกเสมอวาตนเองคอสวนหนงของสงคมตองมความรบผดชอบในการรกษาสงแวดลอม ซงเปนเรองของสวนรวม ทงตอประเทศชาตและโลกใบน

3.3 ตระหนกถงปญหาและผลกระทบทเกดขนกบสงคม ใหถอวาเปนปญหาของตนเองเชนกนอยางหลกเลยงไมได ตองชวยกนแกไข เชน ชวยกนดาเนนการใหโรงงานอตสาหกรรมสรางบอพกนาทงกอนปลอยลงสแหลงนาสาธารณะ

3.4 ยดหลกธรรมในการดาเนนชวต เพราะหลกธรรมหรอคาสงสอนในทกศาสนาทนบถอ สอนใหคนทาความดทงสน ถาปฏบตไดจะทาใหตนเองมความสข นอกจากนยงกอใหเกดประโยชนตอสงคมดวยทาใหเราสามารถอยในสงคมไดอยางมความสข

นอกจากน แนวทางทสาคญในการสรางจตสาธารณะ ยงมอกหลายประการทตองตระหนก คอ 1) การเพมคณคาการมวนยในตนเอง นนคอความตระหนกถงการมสวนรวม การปกครอง

ในระบอบประชาธปไตย ทกคนตองศกษาสทธ เสรภาพ หนาท ความรบผดชอบตอตนเองและสาธารณะ 2) สงแวดลอมคอชวต ทกคนตองตระหนกอยเสมอวา เราเปนสวนหนงของสงคม เปน

สวนหนงของสงแวดลอม ทกคนตองชวยกนดแลรกษาสงแวดลอม ถาสงแวดลอมโดยสวนรวมด กจะสงผลดกลบคนมายงผคนในผนโลกใบน ไดพบแตความสข อากาศทดและสดชน

3) ขจดผลกระทบทเกดขนกบสวนรวม ทกคนตองชวยกนในการกาหนดแผนการดแลและแกไข จากผลกระทบทจะเกดขน ในอนทจะเปนเหตทาใหโลกรอนเชน การใชพลงงาน โรงงานอตสาหกรรม การทาลายปาไม ตนนา ลาธาร การขจดสงทจะกอใหเกดมลพษตาง ๆ บานทกหลงตองสรางบอพกนาทง บอดกไขมน กอนปลอยนาลงสแหลงนาสาธารณะ เปนตน

4) หลกธรรมชวยในการดาเนนชวต สงคมเปนสข เพราะหลกธรรมหรอคาสงสอนของทกศาสนา ซงในแตละศาสนาลวนแตสอนใหคนเปนคนดทงสน ถาปฏบตได ยอมจะทาใหสงคมเปนสข ดแลตนเอง บงคบจตใจ ไมทารายตนเอง ไมทารายผอน ไมเบยดเบยนซงกนและกน โดยเฉพาะเดกและเยาวชน

4‐2_5ทช33015_หนวยท2 หนา 111

ทจะเตบโตเปนผใหญ ดแลบานเมองแทนผใหญในปจจบน ถายดมนในหลกธรรมคาสอนของศาสดาแตละศาสนา จะทาใหสงคมอยเยนเปนสขอยางแนนอน

สรปไดวา จตสาธารณะ หรอจตสานกสาธารณะ เปนสงทมความจาเปนอนจะเปนประโยชนใน ทกระดบ โดยเฉพาะถาพฒนาใหเกดขนไดอยางเขมแขง ตงแตบคคลในระดบครอบครวทวโลก ยอมสงผลดในระดบทสงขนเปนลาดบ และทสาคญทสด การสรางและปลกฝงจตสานก ทดนน ตองสรางกบ เดกและเยาวชน เปนพนฐาน เพราะเดกสามารถรบรในสงทดงามจากพอแมทบาน รบรจากผหลกผใหญ ผนาชมชน พระสงฆองคเจา ดแลลกหลานในระดบชมชนและสงคม เมอถงสถาบนการศกษา ครจะคอยอบรมสงสอน ทงดานวชาการ อบรมคณธรรม จรยธรรม ปลกฝงใหเดกและเยาวชนรจกการเสยสละ การ ให มากกวา การรบ อยางเดยว จะทาใหเดกและเยาวชน พฒนาจตใจในการชวยเหลอผอน มความออนนอมถอมตน เตรยมเขาสการพฒนาจตใจตนเองสจตสานกสาธารณะตอไป เรองท 2.2 การอนรกษและพฒนาแหลงโบราณคดและแหลงทองเทยวในทองถน

การทองเทยวมบทบาทสาคญตออตสาหกรรมการทองเทยวของประเทศ มสวนสาคญในการสรางงาน และกระจายรายไดไปสทองถน ทาใหประชาชนมงานทา และมสภาพความเปนอยทดขน แตเนองจากการทองเทยวเปนกจกรรมทจาเปนตองพงพาทรพยากรทมอย ทงทรพยากรธรรมชาต ศลปะ วฒนธรรม และทรพยากรดานประวตศาสตร ทรพยากรเหลานเปนปจจยสาคญทสามารถดงดดใหนกทองเทยวเดนทาง เขามาทองเทยว แตการใชประโยชนจากทรพยากรธรรมชาตโดยไมเขาใจเรองการจดการ และไมคานงถงขดความสามารถในการรองรบ อาจกอใหเกดความเสยหายอยางรายแรงแกแหลงทองเทยว ทาให ความหลากหลายทางชวภาพลดลงซงจะสงผลสะทอนกลบมายงชมชนทองถนหลายดาน เพราะหาก แหลงทองเทยวเสอมโทรม กจะไมมนกทองเทยวมาเยอน ทาใหชมชนขาดรายได การบรณะฟนฟใหกลบคนสภาพดดงเดมยอมยากกวาการปองกน

ประเทศไทยของเรามหลกฐานการตงถนฐานและพฒนาการของมนษยมาตงแตสมยกอนประวตศาสตรเมอหลายแสนปมาแลว ในปจจบนจงปรากฏหลกฐานทางโบราณคด โบราณสถาน โบราณวตถ ศลปวตถทเกดจากภมปญญาของบรรพบรษกลมตางๆในสมยตางๆเหลออยมากมาย แต แหลงโบราณคดและโบราณสถานสวนใหญทมอยอกหลายพนแหงในทกจงหวดยงไมไดมการศกษาวจย พฒนาและจดการใหเกดประโยชนอยางคมคา ในขณะทแหลงโบราณคด โบราณสถานจานวนมากทถกทาลายเสอมคาลงไปอยางรวดเรวเพราะประชาชนสวนใหญไมรวามความสาคญและจะจดการใหยงยนไดอยางไร ทาใหแหลงโบราณคดถกปลอยปละละเลย ไมมการดแลรกษา มการขดทาลายแหลงโบราณคดเพอหาวตถโบราณไปขาย มการขดและไถทาลายแหลงโบราณคดเพอขยายพนททากนเกดความเสยหายเปนจานวนมาก

4‐2_5ทช33015_หนวยท2 หนา 112

ดงนนเพอใหเกดการอนรกษและพฒนาแหลงโบราณคดและแหลงทองเทยวในทองถน เพอสรางความตระหนกสานกในคณคาความสาคญของแหลงทองเทยวและแหลงโบราณคดทบรรพบรษไดสรางสรรคไวในอดต นอกจากนยงเปนการสรางแรงบนดาลใจใหเกดความรกความสามคคในหมมวลมนษยชาต รกประเทศ รกถนฐานบานเกดและถนทอยอาศย และสามารถสรางสรรคแหลงเรยนรและ แหลงทองเทยวทางวฒนธรรมใหมๆ ทสรางมลคาทางเศรษฐกจอยางยงยนในทองถน หนวยงานทเกยวของรวมทงบคคลในทองถน จงควรสรางความตระหนกใหคนในทองถนเหนคณคาและความสาคญและเกดจตสานกทจะรวมกนดแลรกษา พฒนารวมทงอนรกษแหลงทองเทยวและแหลงโบราณคดใหดารงไวอยางยงยน โดยมแนวทางในการอนรกษและพฒนาดงน

1. แนวทางการอนรกษและพฒนาแหลงโบราณคดและแหลงทองเทยวในทองถน 1.1 เสรมสรางความร ความเขาใจใหแกบคลากรในทองถนเพอทาหนาทรบผดชอบรวมกนใน

การคมครองและรกษาสภาพแวดลอมทดแกแหลงโบราณคดและแหลงทองเทยวในทองถน 1.2 สงเสรมใหมการอบรมและสรางสามญสานกใหคนในทองถนเกดความรสกหวงแหนและ

เหนคณคาของแหลงโบราณคดและแหลงทองเทยวในทองถน 1.3 ปลกจตสานกและปรบเปลยนพฤตกรรมของนกทองเทยวและผคนทเกยวของใหชวยกน

ดแลรกษาสงแวดลอม 1.4 เปนแรงกาลงในการอนรกษและชวยฟนฟแหลงทองเทยวรวมไปถงทรพยากรธรรมชาตใหคงอย 1.5 สรางเครอขายกลมผทมจตอาสาในการอนรกษใหมากขน 1.6 เสรมสรางกจกรรมทมประโยชนตอสงคมและสงแวดลอมในเชงการทองเทยว 1.7 รกษา ดแล และพฒนาแหลงโบราณคดและทองเทยว เพอการทองเทยวในอนาคต 1.8 เสรมสรางความร ความเขาใจ ทถกตองเกยวกบการทองเทยวเชงอนรกษ 1.9 ปลกฝงคานยมเกยวกบการทองเทยวเชงอนรกษใหแกบคคลทเกยวของ

1.10 สงเสรมใหทกคนรบรวามหนาทและบทบาทในการดแลรกษาแหลงโบราณคดและ ทองเทยวเทาๆ กน

2. หลกการสาคญของการทองเทยวเชงอนรกษ (conservation tourism) คอ 2.1 จะตองมการอนรกษทรพยากรการทองเทยวตางๆ ไมวาจะเปนทรพยากรการทองเทยว

ทางธรรมชาต หรอทรพยากรการทองเทยวทางวฒนธรรม ใหคงสภาพเดมไวใหมากทสด ไมถกทาลายไป 2.2 กระตนจตสานกของคนในทองถนใหพยายามดแลรกษาและปกปองทรพยากรการทองเทยว

เหลานน โดยไมกระทาการใดๆ ทเปนผลเสยตอทรพยากรการทองเทยว เพยงเพอหวงผลประโยชนสวนตน 2.3 ใหความรความเขาใจแกนกทองเทยว เพอตระหนกถงคณคาและความสาคญของแหลง

ทองเทยวทตนเดนทางเขาไปเยอน และใหความรวมมอแกชมชนในทองถนในการอนรกษสงแวดลอม อนเปนมรดกตกทอดของคนในทองถนนนๆ ใหคงสภาพทดตอไป นานๆ

4‐2_5ทช33015_หนวยท2 หนา 113

3. ประโยชนทจะไดรบ 3.1 ดานการอนรกษทรพยากรทางวฒนธรรมและแหลงโบราณคด 1) เปนการชวยสงเสรมคณคาและความสาคญของแหลงโบราณคดและแหลงทองเทยว

ในทองถน ซงถอวาเปนทรพยากรทางวฒนธรรม (Cultural Resource) ใหเดนชดขน 2) เปนการชวยใหเกดความภาคภมใจในอารยธรรมอนเกาแกของชาต 3) เปนการชวยใหเกดความสามคคในการรวมมอรวมใจ ดแล ปกปองและรกษาแหลง

โบราณคดและแหลงทองเทยวในทองถนทเปนมรดกทางวฒนธรรมของชาต ใหคงอยตอไป 4) เปนการแสดงถงพลงแหงความสามคคของคนไทยทมหวใจอนรกษ อนจกนามา

ซงภาพลกษณทดของประเทศชาตตอสายตาประชาคมโลก 5) เปนการสรางงานสรางรายไดและกระจายงานกระจายรายไดสชมชน

6) ชมชนมความเขมแขง พงตนเองไดและพฒนาไปในทศทางทยงยน 7) เปนการสงเสรมใหนกทองเทยวไดความร มความเขาใจและสานกในความสาคญของ

การอนรกษประวตศาสตร ศลปวฒนธรรมประเพณและภมปญญาทองถนอนดงาม ตลอดจนการอนรกษระบบนเวศธรรมชาตใหคงอยอยางยงยน

3.2 ดานการอนรกษสงแวดลอม 1) ชวยเสรมสรางสภาพแวดลอมทดใหแกชมชน 2) ชวยเสรมสรางใหประชาชนในทองถนมคณภาพชวตทดขน 3) ชวยใหชมชนมแหลงสนทนาการเพอประโยชนทางดานสขภาพอนามยและจตใจ

3.3 ดานการศกษาและวจย 1) ชวยยกระดบคณภาพทรพยากรบคคลใหมมาตรฐานสงขน ทงทางดานวชาการ

และทศนคต 2) ชวยใหเยาวชนของชาตมแหลงความรทางวชาการทจะนาไปสการศกษาและวจย

ซงจะมประโยชนมาสทองถนในอนาคต เรองท 2.3 การมสวนรวมในการพฒนาแหลงโบราณคดและแหลงทองเทยวในทองถน

ทกประเทศในโลก หากปรากฏพบวามสถานท หรอสงใด ๆ ทมคณคา อนมความสาคญตอมวลมนษย เปนสงลาคาทมนษยไดรบจากอดต ไดใชและภาคภมใจในปจจบน ดารงอย ไมวาจะเปนสงตกทอดทางวฒนธรรมหรอทางธรรมชาต ถอไดวาเปนมรดกของมนษยชาตทงปวงในโลก จงเปนทแนชดวาเราจาเปนตองดแลอยางหวงแหน และอนรกษไวใหนานทสด เพราะหากเราสญเสยสถานทเหลานไป เรากไมสามารถทจะสรางกลบคนมาไดดงเดมอก จงถอเปนพนธกรณทจะตองชวยกนดแลรกษา เพอมอบใหเปนมรดกอนลาคาแดมวลมนษยชาตในอนาคตตอไป ดงนนทกคนในชมชนหรอทองถน ตองมสวนรวมในการดแลรกษาและพฒนา โดยมแนวทางในการดาเนนการดงน

4‐2_5ทช33015_หนวยท2 หนา 114

1. มสวนรวมในการกาหนดเปาหมาย และมาตรการในการพฒนาอยางชดเจน 2. มสวนรวมในการปลกฝงจตสานกของคนในชมชนในการอนรกษดแลรกษา

ทรพยากรธรรมชาตของชมชน และสรางความภาคภมใจในภมปญญาทองถนและวถชวตชมชนใหสบทอดอยคกบชมชน รวมทงการเปนเจาบานทด เปนมตรกบผมาเยอน

3. มสวนรวมในการจดกจกรรมรณรงคสงแวดลอมเพอสรางจตสานกและสรางความตระหนกใหเกดความรกในทองถน

4. มสวนรวมในการจดกจกรรมแลกเปลยนเรยนรองคความรระหวางกน เชน มคคเทศกทองถน การใหบรการดานอนๆ เปนตน

5. มสวนรวมในการพฒนาองคความรขององคกรชมชนเพมเตม เชน การสรางจตสานกการอนรกษ การอบรมผนาในทองถนใหเขมแขง

6. มสวนรวมในการพฒนากจกรรมของทองถนใหชดเจน มเปาหมาย มปฏทนการทางาน สรปรวบรวมผล และเผยแพร เพอรบรแลกเปลยนเรยนร

7. มสวนรวมในการประชมพดคยหารอ และรวมจดกจกรรมรวมกนอยางสมาเสมอ แหลงโบราณคดและแหลงทองเทยวในทองถน ถอเปนความภาคภมใจของคนในทองถนและของคนในประเทศทไดเปนเจาของสถานททมความเปนเลศ ในดานธรรมชาต สถาปตยกรรม ศลปกรรม แสดงใหเหนถงภมปญญา ในการสรางสรรคของคนไทยในอดต เปนประจกษพยานทแสดงใหเหนถงความรงเรองของอารยธรรมในอดต อนนามาซงชอเสยง เกยรตภม และศกดศรของประเทศชาต เปนการประชาสมพนธใหนกทองเทยวจากทวโลกสนใจมาเยยมชม สงผลใหเกดการเตบโตทางเศรษฐกจทเกยวของกบการทองเทยวในระดบชมชนทองถนจนถงระดบชาต นบเปนผลทงทางตรงและทางออมในการสรางมลคาจากมรดกของชาต เปนรายไดของประชาชนทงประเทศ เพราะอตสาหกรรมทองเทยว เปนอตสาหกรรมทนารายไดจานวนมหาศาลเขาประเทศมาตลอด แมอยในชวงเศรษฐกจตกตากตาม

ดงนนการมสวนรวมในการพฒนาแหลงโบราณคดและแหลงทองเทยวในทองถนของชมชนในทองถนและผทเกยวของทงภาครฐ ภาคประชาชน และองคกรตาง ๆ จงเปนหวใจสาคญ ทสงเสรมใหเกดการพฒนาอยางยงยน

4‐2_5ทช33015_หนวยท2 หนา 115


ใหนกศกษาศกษาเอกสารความรเกยวกบการสรางจตสานกสาธารณะ แลวตอบคาถาม ตอไปน 1. คากลาวทวา "ตนเปนทพงแหงตน" มความสาคญตอการสรางจตสานกสาธารณะอยางไร จงอธบายพอเขาใจ .........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................

2. จตสาธารณะมความสาคญตอชวตและความเปนอยของมนษยโดยสวนรวมอยางไร จงอธบายพอเขาใจ.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

4‐2_5ทช33015_หนวยท2 หนา 116

3. นกศกษาจะมความรบผดชอบตอสงคมในการรกษาประโยชนของสวนรวมไดอยางไรบาง จงอธบายพอเขาใจ.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................


ใหนกศกษาศกษาเอกสารความรเกยวกบการอนรกษและพฒนาแหลงโบราณคดและแหลงทองเทยว ในทองถนแลวตอบคาถามตอไปน

1. นกศกษามแนวทางในการอนรกษและพฒนาแหลงโบราณคดและแหลงทองเทยวในทองถนของนกศกษาอยางไรบาง จงอธบายพอเขาใจ

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

4‐2_5ทช33015_หนวยท2 หนา 117

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

2. การอนรกษและพฒนาแหลงโบราณคดและแหลงทองเทยวมประโยชนอยางไรบาง จงอธบายพอเขาใจ.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

4‐2_5ทช33015_หนวยท2 หนา 118

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

กจกรรมท 2.6 ใหนกศกษา ศกษาเอกสารความรเกยวกบการมสวนรวมในการพฒนาแหลงโบราณคดและ

แหลงทองเทยวในทองถน แลวตอบคาถาม ตอไปน

1. นกศกษามสวนรวมในการดแลรกษาและพฒนา แหลงโบราณคดและแหลงทองเทยวในทองถนอยางไรบาง จงอธบายพอเขาใจ

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

4‐2_5ทช33015_หนวยท2 หนา 119

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

2. เหตใดการมสวนรวมในการพฒนาแหลงโบราณคดและแหลงทองเทยวในทองถนของชมชน จงเปนหวใจสาคญ ทสงเสรมใหเกดการพฒนาอยางยงยน จงอธบายพอเขาใจ

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

4‐2_5ทช33015_หนวยท2 หนา 120

4‐2_6ทช33015_หนวยท3 หนา 120

หนวยการเรยนรท 3 การประยกตใชเทคโนโลยบนพนฐานความพอเพยง

มาตรฐานการเรยนร

มาตรฐานท 4.1 มความรความเขาใจ เจตคตทดเกยวกบปรชญาเศรษฐกจพอเพยง และสามารถประยกตใชในการดาเนนชวตไดอยางเหมาะสม

ผลการเรยนรทคาดหวง

1. อธบายความหมาย ความสาคญหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงได 2. อธบายความหมาย ความสาคญและชนดของเทคโนโลยในชวตประจาวนได 3. อธบายวธการเลอกและประยกตใชเทคโนโลยในชวตประจาวนตามหลกปรชญาเศรษฐกจ

พอเพยงได 4. อธบายประโยชนและโทษของเทคโนโลยได

รายละเอยดขอบขายเนอหา

ตอนท 1 ปรชญาเศรษฐกจพอเพยง เรองท 1.1 ความหมาย ความสาคญ แนวคด หลกการ เรองท 1.2 การประยกตใชหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง

ตอนท 2 เทคโนโลยในชวตปจจบน เรองท 2.1 ความหมาย ความสาคญ และประเภทของเทคโนโลย เรองท 2.2 เทคโนโลยในชวตประจาวน ตอนท 3 การเลอกและประยกตใชเทคโนโลยบนพนฐานของความพอเพยง เรองท 3.1 การเลอกใชเทคโนโลยบนพนฐานของความพอเพยง เรองท 3.2 ประโยชนและโทษของเทคโนโลย เวลาทใชในการศกษา 20 ชวโมง สอการเรยนร

1. ชดการเรยนทางไกลรายวชา เรยนรอยางไทย รหสรายวชา ทช 33015 ระดบมธยมศกษาตอนปลาย 2. VCD เรอง การประยกตใชเทคโนโลยบนพนฐานความพอเพยง

4‐2_6ทช33015_หนวยท3 หนา 121

กจกรรมการเรยนร 1. ศกษารายละเอยดจากชดการเรยนทางไกล 2. ศกษา VCD ประกอบชดการเรยนทางไกล เรองการประยกตใชเทคโนโลยบนพนฐาน

ความพอเพยง 3. ปฏบตกจกรรมแตละตอนทกาหนดในสมดบนทกกจกรรมกลมการเรยนรประกอบชดการเรยน

ทางไกล 4. ศกษาหาความรเพมเตมจากผรหรอสอทมอยในแหลงการเรยนรตาง ๆ

การประเมนผล ประเมนผลดวยตนเองจากการทาแบบทดสอบ และกจกรรมในแตละตอน แลวตรวจสอบคาตอบจากเฉลยทายเลม

4‐2_6ทช33015_หนวยท3 หนา 122

ตอนท 1 ปรชญาเศรษฐกจพอเพยง

เรองท 1.1 ความหมาย ความสาคญ แนวคด หลกการ ปรชญาเศรษฐกจพอเพยง “ ...การพฒนาประเทศจาเปนตองทาตามลาดบขน ตองสรางพนฐาน คอ ความพอม พอกน พอใช ของประชาชนสวนใหญเบองตนกอน โดยใชวธการและอปกรณทประหยด แตถกตองตามหลกวชาการเพอไดพนฐานความมนคง พรอมพอสมควรและปฏบตไดแลว จงคอยสรางความเจรญและฐานะเศรษฐกจขนสงโดยลาดบตอไป...”

พระบรมราโชวาทในพระบาทสมเดจพระเจาอยหว พระราชทานแกนสตมหาวทยาลยเกษตรศาสตร

เมอวนท 18 กรกฎาคม 2517 กระแสพระราชดารสของพระบาทสมเดจพระเจาอยหว สะทอนใหเหนถงความหวงใยทพระองคทรงมตอพสกนกร และเหตการณบานเมองในแตละยคสมย โดยใหขอคดแกบคคลทกฝายนากลบไปคดใครครวญไตรตรอง เพอชวยกนหาทางปรบปรงแกไขสถานการณใหดขน

กลาวไดวา “เศรษฐกจพอเพยง” เปนปรชญาทพระบาทสมเดจพระเจาอยหวทรงมพระราชดารสชแนะแนวทางการดาเนนชวตแกพสกนกรชาวไทยมาโดยตลอดนานกวา 30 ป ตงแตกอนเกดวกฤตการณทางเศรษฐกจ เมอภายหลงไดทรงเนนยาแนวทางการแกไขเพอใหรอดพนและสามารถดารงอยไดอยางมนคงและยงยน ภายใตกระแสโลกาภวตนและความเปลยนแปลงตาง ๆ ทเกดขนในสงคมโลก ในปจจบนเศรษฐกจพอเพยงเปนแนวทางการดารงอยและการปฏบตตนของประชาชนในทกระดบตงแตระดบครอบครว ระดบชมชน จนถงระดบประเทศ ใหดาเนนไปในทางสายกลาง โดยเฉพาะการพฒนาเศรษฐกจเพอใหกาวทนตอโลกยคโลกาภวฒน ซงความพอเพยงหมายถงความพอประมาณ ความมเหตผล และจะตองมระบบภมคมกนในตวทดพอสมควรเพอพรอมรบผลกระทบทเกดจากการเปลยนแปลงทง

4‐2_6ทช33015_หนวยท3 หนา 123

ภายนอกและภายใน ทงน จะตองมสานกในคณธรรม ความซอสตยสจรตและใหมความรอบร รอบคอบ และความระมดระวงอยางยงในการนาวชาการตางๆ มาใชใหเหมาะสม เพอใหการดาเนนการในทกระดบ สามารถดาเนนชวตดวยความอดทน ความเพยร มสต ปญญาและความรอบคอบ ใหเกดสมดลและพรอมในการรองรบการเปลยนแปลงอยางรวดเรวและกวางขวาง ทงดานวตถ สงคม สงแวดลอมและวฒนธรรมจากโลกภายนอกไดเปนอยางด

1. ความหมาย : เศรษฐกจพอเพยง “เพราะความพอเพยงหมายถงการทมความพอ คอ มความโลภนอย เมอมความโลภนอยกเบยดเบยนคนอนนอย ถาประเทศใดมความคดน คนเรากอาจจะเปนสข พอเพยงนอาจจะมมาก อาจจะมความหรหราได แตวาตองไมเบยดเบยนผอน”

พระราชดารสพระบาทสมเดจพระเจาอยหว วนท 17 มกราคม 2544

"ความพอเพยง" หมายถง ความพอประมาณอยางมเหตผล โดยสรางภมคมกนในตวทดพอสมควร เพอทจะรองรบการเปลยนแปลงทรวดเรว กวางขวาง ทงทางดานวตถ สงคม สงแวดลอมและวฒนธรรมจากโลกภายนอกไดเปนอยางด โดยอาศยความรอบร รอบคอบและความระมดระวงในการนาวชาการตาง ๆ มาใช วางแผนและดาเนนการทกขนตอน ควบคไปกบการสรางพนฐานจตใจของคนในชาตทกระดบ ใหสานกในคณธรรม ความซอสตยสจรต ดาเนนชวตดวยความอดทน ความเพยร ความมสตปญญาและความรอบคอบ มเหตผล โดยทความพอประมาณนน หมายถง ความพอดทไมนอยเกนไปและไมมากเกนไป ไมเบยดเบยนตนเองและผอน เชน การผลตและการบรโภคทอยในระดบพอ ประมาณ ความมเหตผล หมายถง การตดสนใจเกยวกบระดบของพอเพยงนน จะ ตองเปนไปอยางมเหตผล โดยพจารณาจากเหตปจจยทเกยวของตลอดและผลทจะ เกดขนอยางรอบคอบ (http://www.rta.th)

ความพอเพยง หมายถง ความพอประมาณ ความมเหตผล รวมถงความจาเปนทจะตองมระบบภมคมกนในตวทดพอสมควรตอการมผลกระทบใด ๆ อนเกดจากการเปลยนแปลงทงภายนอกและภายใน ทงนจะตองอาศยความรอบร ความรอบคอบและความระมดระวงอยางยง ในการนาวชาการตาง ๆ มาใชในการวางแผนและการดาเนนการทกขนตอน และขณะเดยวกนจะตองเสรมสรางพนฐานจตใจของ คนในชาตโดยเฉพาะเจาหนาทของรฐ นกทฤษฎและนกธรกจในทกระดบ ใหมสานกในคณธรรม ความซอสตยสจรต และใหมความรอบรทเหมาะสมในการดาเนนชวตดวยความอดทน ความเพยร มสตปญญา และความรอบคอบ เพอใหสมดลและพรอมตอการรองรบการเปลยนแปลงอยางรวดเรวและกวางขวาง ทงดานวตถ สงคม สงแวดลอมและวฒนธรรมจากโลกภายนอกไดเปนอยางด (สานกงาน กปร. 2550 : 5, อางถงใน

www.villagefund.or.th/Sitedirectory/.../1942_เศรษฐกจพอเพยง.doc)

4‐2_6ทช33015_หนวยท3 หนา 124

เศรษฐกจพอเพยง หมายถง ความสามารถของชมชนเมอง รฐ ประเทศ หรอภมภาคหนง ๆ ในการผลตสนคาและบรการทกชนดเพอเลยงสงคมนน ๆ ไดโดยไมตองพงพาปจจยตางๆ ทเราไมไดเปนเจาของเศรษฐกจพอเพยง หมายถง ความพอประมาณ ความมเหตผล รวมถงความจาเปนทจะตองมระบบภมคมกนในตวทดพอสมควรตอการมผลกระทบใด ๆ อนเกดจากการเปลยนแปลงทงภายนอกและภายใน ทงนจะตองอาศยความรอบร ความรอบคอบและความระมดระวงอยางยงในการนาวชาการตางๆ มาใชในการวางแผนและดาเนนการทกขนตอน และขณะเดยวกนจะตองเสรมสรางพนฐานจตใจของคนในชาต ทกระดบใหมสานกในคณธรรมความซอสตยสจรตและใหมความรอบรทเหมาะสม ดาเนนชวตดวยความอดทน ความเพยร มสตปญญาและความรอบคอบ เพอใหสมดลและพรอมทจะรองรบการเปลยนแปลงอยางรวดเรวและกวางขวางทง ดานวตถ สงคม สงแวดลอมและวฒนธรรมจากโลกภายนอกไดเปนอยางด เศรษฐกจพอเพยงในระดบบคคลนน คอ ความสามารถในการดารงชวตไดอยางไมเดอดรอน มความเปนอยอยางประมาณตน ตามฐานะ ตามอตภาพ และทสาคญไมหลงใหลไปตามกระแสของวตถนยม มอสรภาพ เสรภาพ ไมพนธนาการอยกบสงใด

2. หลกการของปรชญาเศรษฐกจพอเพยง จากสภาวะเศรษฐกจของประเทศไทยในปจจบนทประชาชนตองประสบกบสภาวะวกฤตทาง

เศรษฐกจอยางรนแรง ตงแตชวงป พ.ศ. 2540 เปนตนมา สงผลถงความทกขยากของประชาชนในทกระดบ ทาใหการพฒนาประเทศไมเปนไปตามแผนการพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตในหลายๆ ฉบบ รฐบาลไดพยายามทจะพฒนาวถชวตความเปนอยของประชาชนในสงคมชนบทและหมบานตางๆ ใหดขนกวาเดม โดยไดนาแนวคดเศรษฐกจพอเพยง (Sufficiency Economy) ทเปนแนวคดและปรชญาทพระบาทสมเดจ พระเจาอยหวทรงมพระราชดารสแนะแนวการดาเนนชวตแกพสกนกรชาวไทยมาโดยตลอดนานกวา 30 ป ตงแตกอนเกดวกฤตการณทางเศรษฐกจและเมอภายหลงไดทรงเนนยาแนวทางการแกไขปญหาเพอใหสงคมไทยรอดพนจากภาวะวกฤตทางเศรษฐกจและสงคม และเพอชวยใหสงคมไทยสามารถดารงอยไดอยางมนคงและยงยนภายใตกระแสโลกาภวตนและการเปลยนแปลงตาง ๆ ของสงคม องคประกอบของปรชญาเศรษฐกจพอเพยงออกเปน 3 องคประกอบ คอ

2.1 ความพอประมาณ 2.2 ความมเหตผล 2.3 การมภมคมกนตนเอง องคประกอบทง 3 อยางตองเกดขนพรอมกนและพรอมกบเงอนไขทสาคญ 2 ประการ ไดแก

“ความรและคณธรรม” อนจะขาดสงหนงสงใดไมได เพราะความพอประมาณและความมเหตผลเปนองคประกอบแรกทนามาซงความยงยนของการใชทรพยากรในสถานการณทปราศจากการกระทบจากภายนอก (Deterministic Optimality) และการมภมคมกนเปนองคประกอบทสอง ทจะเสรมประสทธภาพของการใชทรพยากรใหพรอมตอการรองรบผลกระทบจากภายนอก (Stochastic Optimality) สาหรบทฤษฎใหมนนเปน

4‐2_6ทช

เพยงสวนเศรษฐกจ

โดยมพนโลกเชงรความยงย

โดยเนนก

ตนเองแล

ช33015_หน

นหนงของปรจพอเพยง เพอ

ปรชญาข

3. กรอบแนว ปรชญาเศรนฐานมาจากวระบบทมการยนของการพฒคณลกษณ

การปฏบตบน4. คานยาม

ความพอเ ความพอปละผอน เชน

นวยท3

รชญาเศรษฐอการพฒนาป

ของเศรษฐกจ

วคด รษฐกจพอเพยวถชวตดงเดมเปลยนแปลงฒนา

ณะของเศรษฐนทางสายกลา พยงจะตองปประมาณ หม การผลตและ

กจพอเพยงทประเทศในกาว

พอเพยง มหล

ยงเปนปรชญามของสงคมไทงอยตลอดเวล

ฐกจพอเพยงสางและการพฒ

ระกอบดวย 3ายถง ความพการบรโภคท

ทมความหมายวตอไป (http:

ลกพจารณาอ

าทชแนะแนวททย สามารถนา มงเนนการ

สามารถนามฒนาอยางเปน

3 คณลกษณะพอดทไมนอยเทอยในระดบพ

ยกวางกวา ://www.rsu.ac

ย 5 สวน ดงน

ทางการดารงอนามาประยกตรอดพนจากภ

มาประยกตใชขนตอน

ะ พรอม ๆ กนเกนไปและไมพอประมาณ เ

และเปนกรอc.th/)

น

อยและปฏบตใชไดตลอดเวภย และวกฤต

ชกบการปฏบ

น ดงน มมากเกนไปโปนตน

อบชบอกหลก

ตนในทางทควลา และเปนต เพอความม

บตตนไดในท

โดยไมเบยดเบ

หนา 125

กการของ

ควรจะเปน นการมองมนคงและ

ทกระดบ

บยน

4‐2_6ทช

เหตผลโดอยางรอบ ตาง ๆ ทและไกล

คณธรรม

ความรอระมดระ สจรตแล

ประชาชโดยเฉพาหมายถงพอสมควสานกในการนาวชความอดเปลยนแไดเปนอตอการเปจากโลกภ

ช33015_หน

ความมเหตดยพจารณาจาบคอบ

การมภมคจะเกดขนโดย 5. เงอนไข

การตดสนมเปนพนฐาน

5.1 เงอนไบคอบทจะนาวงในขนปฏบ

5.2 เงอนไละมความอดท

กลาวโดยชนทกระดบ าะการพฒนาง ความพอปวรตอผลกระนคณธรรม คชาการตางๆ ดทน ความแปลงอยางรวยางด ซงการปลยนแปลงใภายนอก

นวยท3

ตผล หมายถงากเหตปจจยท

คมกนทดในตยคานงถงควา

นใจและการด กลาวคอ ไขความร ปราความรเหลาบต ไขคณธรรม ททน มความเพ

ยสรปกคอเศรตงแตระดบคเศรษฐกจเพอประมาณ ทบใดๆ ทเกความซอสตย มาใชในการวมเพยร มสตปดเรวและกวารนาปรชญาเศในทกดาน ทง

ง การตดสนใทเกยวของ ต

ตว หมายถง กามเปนไปไดข

ดาเนนกจกรรม

ระกอบดวยควนนมาพจารณ

จะตองเสรมสยร ใชสตปญ

รษฐกจพอเพครอบครว ระดอใหกาวทนตความมเหตผ

กดจากการเปลย สจรตและอวางแผนและกปญญาและควางขวาง ทงดศรษฐกจพอเพงดานเศรษฐก

จเกยวกบระดลอดจนคานง

การเตรยมตวใของสถานการ

มตางๆ ใหอย

วามรอบรเกยณาใหเชอมโย

สราง ประกอบญาในการดาเ

พยงเปนปรชญดบชมชนจนอโลกยคโลกผล รวมถงคลยนแปลงทงอาศยความรอการดาเนนการวามรอบคอบดานวตถ สงคพยงมาประยกกจ สงคม สง

ดบของความพงถงผลทคาดว

ใหพรอมรบผรณตาง ๆ ทคา

ยในระดบพอเ

วกบวชาการตงกน เพอปร

บดวยมความตเนนชวต

ญาชถงแนวทถงระดบประกาภวฒน ใหอความจาเปนทภายนอกและบร ความรอบรทกขนตอนทบ เพอใหสคมสงแวดลอกตใช คอ การแวดลอม ค

พอเพยงนน จวาจะเกดขนจา

ลกระทบและาดวาจะเกดขน

เพยงนน ตอง

ตาง ๆ ทเกยวระกอบการวา

ระหนกในคณ

ทางการดารงะเทศ ใหดาเนอยบนพนฐานทจะตองมระบะภายใน ทงนบคอบ ความทเหมาะสมกบสมดลและพรอมและวฒนธพฒนาทสมดความร เทคโ

จะตองเปนไปากการกระทา

ะการเปลยนแนในอนาคตท

อาศยทงความ

วของอยางรองแผนและคว

ณธรรม มความ

อยและปฏบนนไปในทางนหลกคดความบบภมคมกนจะตองมพนฐระมดระวงอบการดาเนนชรอมตอการรอธรรมจากโลกดลและยงยน โนโลยและวฒ

หนา 126

ปอยางมานน ๆ

ปลงดาน ทงใกล

มรและ

บดาน วาม

มซอสตย

ตตนของสายกลาง มพอเพยง ในตวทดฐานจตใจยางยงใน ชวต ดวยองรบการกภายนอก พรอมรบฒนธรรม

4‐2_6ทช33015_หนวยท3 หนา 127

เรองท 1.2 การประยกตใชหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง

ทมา http://www.inspect9.moe.go.th

1. การประยกตใชหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง

“ ...พอเพยง หมายความวาพอประมาณ ไมสดโตง ไมโลภอยางมาก คนเรากอยเปนสข พอเพยงนอาจจะมมาก อาจจะมของหรหรากได แตวาตองไมไปเบยดเบยนคนอน ตองใหพอประมาณตามอตภาพ พดจากพอเพยง ทาอะไรกพอเพยง ปฏบตตนกพอเพยง...” (พระราชดารสเนองในวนเฉลมพระชนมพรรษา : 4 ธนวาคม 2541)

จากพระราชดารสของพระบาทสมเดจพระเจาอยหวททรงพระราชทานแกประชาชนไวขางตนแสดงใหเหนวาการประยกตใชหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงเปนสงสาคญยงในการดารงชวตใหอยอยางมความสขทยงยน เพราะหลกคดของเศรษฐกจพอเพยงเปนหลกสาคญสาหรบการคดวเคราะหในทกเรอง ไมวาจะเปนเรองการดารงชวต การประกอบอาชพ การอยรวมกนในครอบครว ชมชน สงคมและประเทศชาต ดงนนบคคลทกระดบจงควรนาหลกคดเศรษฐกจพอเพยงมาประยกตใชใหเหมาะสมกบตนเอง และชมชนสงคมตอไป การนาหลกเศรษฐกจพอเพยงมาใชนน ขนแรก ตองยดหลก "พงตนเอง" คอ พยายามพงตนเองใหไดกอน ในแตละครอบครวมการบรหารจดการอยางพอด ประหยดไมฟมเฟอย สมาชกในครอบครวแตละคนตองรจกตนเอง เชน ขอมล รายรบ-รายจาย ในครอบครวของตนเอง สามารถรกษาระดบการใชจายของตน ไมใหเปนหน และรจกดงศกยภาพในตวเองในเรองของปจจยสใหไดในระดบหนง

4‐2_6ทช33015_หนวยท3 หนา 128

2. การประยกตใชเศรษฐกจพอเพยงสาหรบบคคลและชมชน การพฒนาตนเองใหสามารถ "อยไดอยางพอเพยง" คอ ดาเนนชวตโดยยดหลกทางสายกลางใหอยไดอยางสมดล คอ มความสขทแท ไมใหรสกขาดแคลน จนตองเบยดเบยนตนเอง หรอดาเนนชวตอยางเกนพอด จนตองเบยดเบยนผอนหรอเบยดเบยนสงแวดลอม โดย

2.1 ยดหลก พออย พอกน พอใช 2.2 ยดความประหยด ตดทอนคาใชจาย ลดความฟมเฟอยในการ ดารงชพ 2.3 ยดถอการประกอบอาชพดวยความถกตองและสจรต 2.4 ละเลกการแกงแยงผลประโยชนและแขงขนในการคาขาย ประกอบอาชพ แบบตอสกนอยางรนแรง

2.5 มงเนนหาขาวหาปลา กอนมงเนนหาเงนหาทอง 2.6 ทามาหากนกอนทามาคาขาย 2.7 ภมปญญาชาวบานและทดนทากน คอ ทนทางสงคม 2.8 ตงสตทมนคง รางกายทแขงแรง ปญญาทเฉยบแหลม นาความร ความเขาใจอยางลกซง เพอปรบวถชวต สการพฒนาทยงยน

การใชชวตตามแนวทางเศรษฐกจพอเพยงนน จะตองมความพอด ๕ ประการคอ

1) ความพอดดานจตใจ (1) ตองเขมแขง สามารถพงตนเองได (2) มจตสานกทด (3) เอออาทร ประนประนอม (4) นกถงผลประโยชนสวนรวมเปนหลก 2) ความพอดดานดานสงคม (1) ชวยเหลอเกอกลกน

(2) รรกสามคค (3) สรางความเขมแขงใหครอบครวและชมชน 3) ความพอดดานทรพยากร สงแวดลอม

(1) รจกใชและจดการอยางชาญฉลาดและรอบคอบ (2) เลอกใชทรพยากรทมอยใหเกดความยงยนอยางสงสด

4‐2_6ทช33015_หนวยท3 หนา 129

4) ความพอดดานเทคโนโลย (1) รจกใชเทคโนโลยทเหมาะสมสอดคลองตอความตองการและ สภาพแวดลอม (2) พฒนาเทคโนโลยจากภมปญญาชาวบานของเราเองกอน (3) กอใหเกดประโยชนกบคนหมมาก

5) ความพอดดานเศรษฐกจ (1) เพมรายได ลดรายจาย ดารงชวตอยางพอควร (2) พออย พอกนสมควรตามอตภาพ และฐานะของตน

เมอคนในสงคมหรอชมชนสรางครอบครวพอเพยงไดแลว สงทจะตามมาคอการเกดขนของชมชนพอเพยงทสมาชกชมชนนนจะรวมกลมกนทาประโยชนเพอสวนรวม มการแบงปน ชวยเหลอซงกนและกนตามกาลงและความสามารถของตน บรหารจดการปจจยตางๆ เชน ทรพยากรภมปญญาทองถนใหสามารถนาไปใชดาเนนชวตไดอยางถกตองและสมดล และเมอหลาย ๆ ชมชนพอเพยงมารวมกลมกนแลกเปลยนความร สบทอดภมปญญาและรวมกนพฒนาตามแนวทางเศรษฐกจพอเพยง กจะกลายเปนสงคมแหงความพอเพยงไดในทสด

5. การพฒนาชมชนและสงคม ชมชนและสงคมทพอเพยงนน เกดขนไดจากกจกรรมการผลต โดยเฉพาะในภาค การเกษตรทไมทาลายสงแวดลอม แตใชทรพยากรทมอยในชมชนอยางคมคา ดวยการหมนเวยนทน ธรรมชาตภายในพนทและดวยวธ การทาเกษตรทเนนปลกเพอกนเองกอน และการทากจกรรมทเปนมตรกบสงแวดลอม เชน การทาปยชวภาพ การปลกผกและขาวทปลอดสารพษ การทาสวนสมนไพรของชมชน การคดคนสารไลแมลงสมนไพร การทาถานชวภาพ การรวมกลมขยายพนธปลา การแปรรปผลผลตและการทาเกษตรผสมผสาน เปนตน มการรวมกลมกนเปนสหกรณ รวมมอกน ทงในดานปจจยและอปกรณการผลต การตลาด

เงนทน การศกษา และชวตความเปนอย (ขอมลจาก : หนงสอเศรษฐกจพอเพยง , องคการบรหารสวนจงหวดนนทบร)

เมอมการรวมกลมเพอทากจกรรมตาง ๆ ทเกดจากความรก ความสามคคและเออเฟอเผอแผตอกน ของคนในสงคมชมชน เชน การชวยเหลอกนเมอเกดภยพบต ไมวาจะเปนการชวยดวยกระบวนการคด การใชแรงงาน ขาวของ เงนทอง และสงจาเปนตอผประสบภยนาทวมทเกดขนในสงคมปจจบน ใหมาชวย

4‐2_6ทช33015_หนวยท3 หนา 130

สอนจรยธรรมและศลธรรมในโรงเรยนชมชน การรวมกลมเพอเรยนรรวมกน การจดตงศนยชวยเหลอผประสบภยในชมชน เพอใหการชวยเหลอดแลของคนภายในและภายนอกชมชนทาใหสรางความเขมแขงตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง ใหเกดขนกบคนทงภายในและภายนอกชมชน จากวกฤตทเกดขนไดเชนกน

นอกจากเหตการณการดงกลาว การพฒนาตนเองและคนในชมชนอยางเปนลาดบตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงดงกลาว จะทาใหคนในชมชนเปนบคคลทมความรความสามารถในการพฒนาตนเอง และมสวนรวมในการพฒนาชมชนโดยเรมเหนไดจากการจดทาแผนแมบทชมชน การจดตงกลมออมทรพย การจดตงกองทนสวสดการ การรวมอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม การรวมกลมทาขนมของแมบานหรอรวมกลมเพอปลกพชผกสวนครว บนพนฐานของการปลกฝงสมาชกในชมชนใหมความ เอออาทรตอกนมากกวาคานงถงตวเงนหรอวตถ มความคดทจะแจกจายแบงปนใหผอน ซงจะทาใหไดเพอนและ เกดเปนวฒนธรรมทดทจะชวยลดความเหนแกตวและสรางความพอเพยงใหเกดขนในจตใจ แมวาระดบความพอเพยงของแตละคนจะไมเทาเทยมกนแต ทกคนกสามารถดาเนนชวตตามหลกการเศรษฐกจพอเพยงไดดวยการ ยดมนในหลกการ ๓ ประการ เหมอนกน คอ การใชชวตบนพนฐานของการรจกตนเอง รจกพฒนาตนเอง ดวยการพยายามทาจตใจใหผองใส รวมทงมความเจรญและมความเยนในจตใจอยเปนประจาอยางตอเนอง การคดพงพาตนเองและพงพาซงกนและกน ในการดาเนนกจกรรมตาง ๆ คอ เมอปญหาจาก การดาเนนชวต กใหใชสตปญญา ไตรตรองหาสาเหตของปญหาและแกไขไปตามเหตและปจจยดวย ความสามารถและศกยภาพทตนเองมอย กอนทจะคดพงผอน และมการปรกษาหารอถอยทถอยอาศย ชวยเหลอซงกนและกนในชมชน การใชชวตอยางพอเพยง รจกลดกเลสและลดความตองการของตนเองลง เพอใหเหลอแรงและเวลาในการพฒนาคณภาพชวต ตลอดจนทาประโยชนใหแกสวนรวมไดมากขน (ขอมลจาก : หนงสอเศรษฐกจพอเพยง , องคการบรหารสวนจงหวดนนทบร)

3. การประยกตใชเศรษฐกจพอเพยงสาหรบนกธรกจ นกธรกจเปนกลมผประกอบอาชพทมงเนนผลกาไรเปนหลก แตสาหรบนกธรกจพอเพยงทสงคมชมชนตองการใหเกดและมในสงคมไทยนน ผประกอบธรกจพอเพยงจะตองคานงถงความมนคงและยงยนของการดาเนนธรกจมากกวาการแสวงหาผลประโยชนในระยะสน ฉะนนจงตองมความรอบรในธรกจทตนดาเนนงานอยและมการศกษาขอมลขาวสารอยตลอดเวลา เพอใหสามารถกาวทนตอการเปลยนแปลงตางๆ มความรอบคอบในการตดสนใจในแตละครงเพอปองกนขอบกพรองเสยหายตางๆไมใหเกดขน และตองมคณธรรม คอ มความซอสตยสจรตในการประกอบอาชพ ไมผลตหรอซอขายสนคาท กอโทษหรอสรางปญหาใหกบคนในสงคมและสงแวดลอม มความขยนหมนเพยร อดทน ในการพฒนาธรกจไมใหมความบกพรองและกาวหนาไปอยางตอเนองโดยมการพฒนาประสทธภาพการผลตปรบปรงสนคาและคณภาพใหทนกบความตองการของตลาดและการเปลยนแปลงในเทคโนโลย ในขณะเดยวกนตองมความรบผดชอบ

4‐2_6ทช33015_หนวยท3 หนา 131

ตอสงคมและระบบนเวศวทยาในทกขนตอนของการดาเนนธรกจ โดยการรกษาสมดลในการแบงปนผลประโยชนของธรกจในระหวางผมสวนไดสวนเสยตางๆ อยางสมเหตสมผล ตงแตผบรโภค พนกงาน บรษทคคา ผถอหน และสงคมวงกวางรวมถงสงแวดลอม

4. การประยกตใชเศรษฐกจพอเพยงระดบประเทศ (สนธน ผวเแกว และคณะ โรงเรยนมธยมพระราชทานนายาว)

การนาปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาประยกตใช คอ การพฒนาทสมดลและยงยน พรอมรบตอ การเปลยนแปลงในทกดาน ทงดานเศรษฐกจ สงคม สงแวดลอม ความรและเทคโนโลย และเพอเปนการสงเสรมการพฒนาทยงยนตามแนวทางหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงสาหรบบคคลทกระดบ โดยเรมจากการพฒนาตนเอง จงควรศกษาและยดมนในหลกการปฏบตตนตามแนวทางของปรชญาเศรษฐกจพอเพยงอนประกอบดวยหลกคดทเปนองคประกอบ 3 องคประกอบ คอ ความพอประมาณ ความมเหตผล และการมภมคมกนตนเอง พรอมกบเงอนไขทสาคญ 2 ประการ ไดแก “ความรและคณธรรม” อนจะขาด สงหนงสงใดไมได เพราะความพอประมาณและความมเหตผลเปนองคประกอบแรกทนามาซงความยงยน และเมอบคคลพฒนาตนเองกจะขยายเปนชมชน สงคม กลายเปนชมชนสงคมพอเพยง และสาหรบนกธรกจ ทตองปรบกระบวนการคด จากการหวงเพยงผลกาไรแตเพยงอยางเดยว ควรตองนาปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงมาประยกตใชในการประกอบธรกจเชนเดยวกบการพฒนาตนเอง ชมชนและสงคม เพอเหนถงประโยชนของบคคล ชมชนและสงคมมากยงขน เพอใหการดาเนนการธรกจเปนธรกจทยงยนและไมแยกสวนกบชมชน สงคม ทาใหทกภาคสวนสามารถอยรวมกนไดอยางมความสข มนคงและยงยน

4‐2_6ทช33015_หนวยท3 หนา 132

กจกรรมท 3.1 ใหนกศกษา ศกษาเอกสารความรเกยวกบหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง และสรปความรทกาหนดไว

ในแบบบนทกน เศรษฐกจพอเพยง หมายถง....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................ ความพอประมาณ หมายถง ....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................ ความมเหตผล หมายถง ....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................ การมภมคมกนทดในตว หมายถง .............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................ เงอนไขความร ประกอบดวย ....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................

4‐2_6ทช33015_หนวยท3 หนา 133

กจกรรมท 3.2 ใหนกศกษาวเคราะหองคประกอบหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง พรอมยกตวอยางและอธบาย

เหตผลประกอบ บอกวธการพฒนาตนเอง ตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง อยางไร (ตอบอยางนอย 5 ขอ) .................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................อธบาย ความพอด 5 ประการ ในการดาเนนชวตตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง ....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................................... หากทานเปนนกธรกจ ทานมวธคดอยางไรทจะขยายธรกจของทานใหมความมนคงและยงยน....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................

4‐2_6ทช33015_หนวยท3 หนา 134

ตอนท 2 เทคโนโลยในชวตปจจบน

เรองท 2.1 ความหมาย ความสาคญ และประเภทของเทคโนโลย

เทคโนโลยหรอประยกตวทยาหรอเทคนควทยา มความหมายคอนขางกวาง โดยทวไปหมายถง การนาความรทางธรรมชาตวทยา และตอเนองมาถงวทยาศาสตร มาเปนวธการปฏบตและประยกตใชเพอชวยในการทางานหรอแกปญหาตาง ๆ อนกอใหเกดวสด อปกรณ เครองมอ เครองจกร แมกระทงองคความรนามธรรม เชน ระบบหรอกระบวนการตาง ๆ เพอใหการดารงชวตของมนษยงายและสะดวกยงขน (มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช, 2552. หนา 244.)

1. ความหมาย พจนานกรมไทยใหความหมายของเทคโนโลยวา “คอการประยกตทางวชาชาง” พจนานกรมฉบบ

ราชบณฑตยสถานพ.ศ.2525 ไดใหความหมายวา เทคโนโลยคอวทยาการทเกยวกบศลปะในการนาเอาวทยาศาสตรมาประยกตใชใหเกด ประโยชนในทางปฏบตและอตสาหกรรม”

ดร.สนทด โรจนสนทร ไดใหความหมายของเทคโนโลยวา “คอพาหะหรอเครองมอ ทจะเสรมสรางความสามารถทงกายภาพ และความคดของมนษยชาต โดยมลกษณะดงน

1.1 เปนเครองมอสาหรบชวยเปลยนแปลงทรพยากรธรรมชาตใหเปนสนคาหรอบรการใหมประโยชน 1.2 เปนเครองมอชวยบรการควบคมสงแวดลอม 1.3 เปนทรพยากรทเสรมสรางความรารวยมากขน 1.4 เปนตวแทนทาใหเกดการเปลยนแปลงทางสงคม 1.5 เปนปจจยทมผลกระทบตอการพฒนาอยางเดนชด 1.6 เปนสนคาทสามารถซอขายได เทคโนโลย หมายถง สงทมนษยพฒนาขนเพอชวยในการทางานหรอแกปญหาตาง ๆ เชน

อปกรณ เครองมอ เครองจกรวสด หรอแมกระทงทไมไดเปนสงของทจบตองได เชน กระบวนการตาง ๆ เทคโนโลย เปนการประยกตนาเอาความรทางวทยาศาสตรมาใชและกอใหเกดประโยชนในทางปฏบตแกมวลมนษย กลาวคอเทคโนโลยเปนการนาเอาความร ทางวทยาศาสตรมาใชในการประดษฐสงของตางๆ ใหเกดประโยชนสงสด สวนทเปนขอแตกตางอยางหนงของเทคโนโลยกบวทยาศาสตรคอเทคโนโลยจะขนอยกบปจจยทางเศรษฐกจ เปนสนคามการซอขาย สวนความรทางวทยาศาสตรเปนสมบตสวนรวมของ ชาวโลกมการเผยแพรโดยไมมการซอขายแตอยางใดกลาวโดยสรปคอเทคโนโลยสมยใหมเกดขนโดยมความรทางวทยาศาสตรเปนฐานรองรบ

4‐2_6ทช33015_หนวยท3 หนา 135

2. ลกษณะของเทคโนโลย เทคโนโลยสามารถจาแนกออกไดเปน 3 ลกษณะ คอ (Heinich, Molenda and Russell. 1993 : 449)

2.1 เทคโนโลยในลกษณะของกระบวนการ ( process) เปนการใชอยางเปนระบบของวธการทางวทยาศาสตรหรอความรตางๆ ทไดรวบรวมไว เพอนาไปสผลในทางปฏบต โดยเชอวาเปนกระบวนการทเชอถอไดและนาไปสการแกปญหาตาง ๆ 2.2 เทคโนโลยในลกษณะของผลผลต (product) หมายถง วสดและอปกรณทเปนผลมาจากการใชกระบวนการทางเทคโนโลย 2.3 เทคโนโลยในลกษณะผสมของกระบวนการและผลผลต (process and product) เชน ระบบคอมพวเตอรซงมการทางานเปนปฏสมพนธระหวางตวเครองกบโปรแกรม เปนตน

3. ความสาคญของเทคโนโลย ปจจบนววฒนาการความกาวหนาดานวทยาศาสตรและเทคโนโลยเปนไปอยางรวดเรว วทยาศาสตรและเทคโนโลยถกนาไปใชเปนกลไกสาคญในการพฒนาประเทศเพอใหแขงขนไดในเวทโลก รวมทงการนาไปใชทกกระบวนการดาเนนชวตของมนษย เพอพฒนาชวตและสงคมความเปนอยใหดขน โดยเฉพาะในระดบชมชนหรอทองถน (รวมเทคโนโลย ของ วท.:๒๕๕๒)

เทคโนโลยเปนการประยกตนาเอาความรทางวทยาศาสตรมาใชและกอใหเกดประโยชนในทางปฏบตแกมวลมนษย กลาวคอ เทคโนโลยเปนการนาเอาความรทางวทยาศาสตรมาใชในการประดษฐสงของตาง ๆ ใหเกดประโยชนสงสด สวนทเปนขอแตกตางอยางหนงของเทคโนโลยกบวทยาศาสตร คอเทคโนโลยจะขนอยกบปจจยทางเศรษฐกจ เปนสนคามการซอขาย สวนความรทางวทยาศาสตรเปนสมบตสวนรวมของชาวโลก มการเผยแพรโดยไมมการซอขายแตอยางใด กลาวโดยสรปคอเทคโนโลยสมยใหมเกดขนโดยมความรทางวทยาศาสตรเปนฐานรองรบ ปจจบนเทคโนโลยมบทบาทตอการพฒนาอยางมาก กลาวโดยสรปดงน

3.1 เทคโนโลยกบการพฒนาอตสาหกรรม การนาเทคโนโลยมาใชในการผลตทาใหประสทธภาพในการผลตเพมขน ประหยดแรงงาน ลดตนทนและรกษาสภาพแวดลอม เทคโนโลยทมบทบาทในการพฒนาอตสาหกรรมในประเทศไทย เชน คอมพวเตอร และอเลกทรอนกส การสอสาร เทคโนโลยชวภาพและพนธวศวกรรม เทคโนโลยเลเซอร การสอสาร การแพทย เทคโนโลยพลงงาน เทคโนโลยวสดศาสตร เชน พลาสตก แกว วสดกอสราง โลหะ เปนตน

3.2 เทคโนโลยกบการพฒนาดานการเกษตร ใชเทคโนโลยในการเพมผลผลต ปรบปรงพนธ เปนตน เทคโนโลยมบทบาทในการพฒนาอยางมาก แตทงนการนาเทคโนโลยมาใชในการพฒนาจะตองศกษาปจจยแวดลอมหลายดาน เชน ทรพยากรสงแวดลอม ความเสมอภาคในโอกาสและการแขงขนทางเศรษฐกจและสงคม เพอใหเกดความ ผสมกลมกลนตอการพฒนาประเทศชาตและสวนอนๆ อกมาก (มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช, 2552. หนา 244.)

4‐2_6ทช33015_หนวยท3 หนา 136

4. ประเภทของเทคโนโลย การจาแนกประเภทของเทคโนโลย มความหลากหลายเนองจากเทคโนโลยมความเกยวเนอง

สมพนธกบปจจยตางๆ ทงวถชวตในทกดานของมนษย ไมวาจะเปนเรองปจจยส ทเปนความตองการพนฐานของมนษย เศรษฐกจและสงคม สงแวดลอม ดงทไดกลาวแลวขางตน ดงนนจงจาแนกประเภทของเทคโนโลยทเกยวของและมความสาคญ ตอการดาเนนชวตมากทสด ดงน

4.1 ประเภทของเทคโนโลยในสาขาหลก (Core Technologies) 4 สาขา ซงไดแก 1) เทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร (Information and Communication Technology :

ICT) ทาใหประชาชนและธรกจสามารถเขาถงและใชประโยชนความรจากแหลงสารสนเทศทวทกมมโลกในราคาทถกลงทกวน ในดานการคา อนเทอรเนตเปนทงแหลงความรและสอกลางในการทาธรกรรมทางการคาและบรการแบบใหมทเรยกวาพาณชยอเลกทรอนกส (e – Commerce) ดานการศกษา มการนาเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารไปใชประโยชนเพอการศกษา โดยเนนผเรยนเปนศนยกลาง (e-Education) การลดความเหลอมลาของประชาชนในการเขาถงสารสนเทศและความร (Digital Divide) เพอใหสงคมมความเทาเทยมกนมากขน (e- Society) การเสรมสรางขดความสามารถในการแขงขนของภาคอตสาหกรรม (e- Industry) และการเพมความแขงแกรงในการดาเนนการของภาครฐ (e- Government)

2) เทคโนโลยวสด (Material Technology) เปนอกเทคโนโลยหนงทมบทบาทสาคญมาก ตอการพฒนาเศรษฐกจและยกระดบคณภาพชวต ความกาวหนาทางเทคโนโลยวสด ทาใหสามารถผลตวสดใหมๆ (โดยมตนทนไมสงเกนไป) ตอบสนองความตองการใชงานไดอยางมประสทธภาพมากขน และ ทาใหเราสามรถพฒนาวทยาการดานตางๆ ทเคยถกจากด เนองจากไมมวสดททรงประสทธภาพ เชน เซรามก ทนความรอนสง หรออลลอยดทมความแขงแกรงสงแตมนาหนกเบา จะนาไปสการพฒนาอากาศยานทมความเรวสงกวาปจจบนไดหลายเทา เปนตน อนทจรงความหมายของเทคโนโลยวสดนน มขอบเขตมากกวาเทคโนโลยทเกยวกบวตถดบหรอการแปลงวสดไปใชในอตสาหกรรม หากแตยงครอบคลมไปถงวสดระดบโมเลกลและอะตอม ซงรวมถงวสดทางชวภาพดวย (Biomaterials) จงอาจกลาวไดวาความรทางวสดศาสตร มขอบเขตกวางขวางและเปนพนฐานของเทคโนโลยอนดวย ทงเทคโนโลยชวภาพและเทคโนโลยทเกยวของกบวสดทมขนาดเลกระดบโมเลกลหรออะตอม อยางไรกตาม ในทนเมอกลาวถงเทคโนโลยวสดจะหมายถงเทคโนโลยในการเตรยมวสดเพอเปนวตถดบทางอตสาหกรรมเทานน สวนเทคโนโลยวสดทเกยวของกบชววทยาไดจดไวเปนเทคโนโลยชวภาพและเทคโนโลยวสดทเกยวของกบการเตรยมวสดขนาดเลกมาก (ระดบนาโนเมตร) ไดแยกออกไปเปนอกสาขาหนง เรยกวา นาโนเทคโนโลย

3) เทคโนโลยชวภาพ (Biotechnology) โดยเฉพาะอยางยงทเปนเทคโนโลยสมยใหมเปนสหวทยาการ ทมวทยาศาสตรเปนรากฐานประกอบดวยหลายสาขาวชาผสมผสานกนอย ตงแตชววทยา เคมไปจนถงวศวกรรม ทมการนาความรพนฐานเกยวกบสงมชวตไปประยกตใหเกดประโยชนในดานตางๆ อาท การพฒนาพนธพชและสตว การแปรรปอาหาร การผลตยารกษาโรค การพฒนาดานการแพทยและการอนรกษสงแวดลอม เปนตน และยงไปกวานน ความรความเขาใจเกยวกบกลไกตางๆ ของสงมชวตในระดบ

4‐2_6ทช33015_หนวยท3 หนา 137

โมเลกลทเรยกวา ชววทยาโมเลกล (Molecular Biology) ซงปจจบนไดรดหนาไปมาก จะสงผลกระทบตอการพฒนาเศรษฐกจและสงคมอยางมหาศาล เชน ทาใหเราสามารถปรบปรงเปลยนแปลงลกษณะ ทางพนธกรรมของจลนทรย ( http://pirun.ku.ac.th/~g4986066/lifesci.pdf) ใหผลตฮอรโมนหรอโปรตนของมนษยทใชเปนยา ซงสามารถผลตในระดบอตสาหกรรมไดงายและดกวาเดม ทตองนามาจากสตวหรอเลอดมนษยหรอการใสลกษณะพเศษทางพนธกรรมเขาไปในพชใหสามารถตานทานโรคหรอแมลงทเปนศตร หรอในสตวใหสามารถผลตวคซนในนานมของมนได เปนตน

4) นาโนเทคโนโลย (Nanotechnology) ปจจบนมความตนตวกนมากเกยวกบเทคโนโลยวสดระดบนาโนเมตรซงไดมการแยกออกมาเปนอกสาขาหนงโดยเฉพาะ เรยกวา นาโนเทคโนโลย ซงเปนเทคโนโลยเกยวกบการสรางวสดและอปกรณตางๆ ทมขนาดระดบนาโนเมตร หรอ 1/1,000,000,000 เมตร เนองจากไดมการคนพบวาวสดชนดเดยวกน จะมคณสมบตหลายอยาง ( เชน คณสมบตทางไฟฟา แมเหลก ความรอน แสง และเชงกล เปนตน) เปลยนไปเมออยในสภาวะทมขนาดเลกมาก (1-100 นาโนเมตร) นาโนเทคโนโลยกาลงเขามามบทบาทมากขน และในอนาคตเชอกนวาจะสามารถผลตเครองจกรโมเลกลทประกอบไปดวยอะตอมของธาตตางๆ ทสามารถสงเขาไปในรางกาย เพอทาลายเซลลมะเรงหรอเขาไปขจดไขมนอดตนในเลอดโดยไมตองผาตดหรอสรางอนภาคขนาดเลกมาใชในการนายาไปรกษาในจดทเปนโรคโดยไมมผลขางเคยงตอสวนอนๆ ของรางกายเปนตน (http://pirun.ku.ac.th/~g4986066/lifesci.pdf)

สรปองคความร จากการทเราทราบความหมาย ความสาคญของเทคโนโลยดงกลาว จะรวาเทคโนโลยนนไดม

สวนเกยวของกบวถชวตมนษย และมสงตางๆ หลายอยางทเปนปจจยทาใหเกดเทคโนโลย พบวาความรทเปนพนฐานทางดานวทยาศาสตรเปนสงสาคญในการพฒนาเทคโนโลย และองคประกอบทสาคญททาใหเกดการพฒนาเทคโนโลยอยางตอเนองกคอความตองการของมนษย เพอหาสงทจะอานวยความสะดวกหรอสนองตอบความตองการ ซงในการพฒนาความรเพอไปสการสรางหรอพฒนาเทคโนโลยนน จะกอใหเกดทงผลดและผลเสยซงเปนผลกระทบตอมนษยไดเชนกน ดงนนสงทจะเปนกรอบในการคดของการพฒนาเทคโนโลยใหมความสมดลนน คอการนอมนาหลกคดปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงเขามาใชในกระบวนการพฒนาเทคโนโลยดวยเชนกน

4‐2_6ทช33015_หนวยท3 หนา 138

เรองท 2.2 เทคโนโลยในชวตประจาวน ในชวตประจาวนของทกคนมกจกรรมทตองปฏบตหลายอยาง เรมตงแตตนนอนตอนเชา

เราตนนอนมกไดยนเสยงนาฬกาปลก กดเปดไฟเพอเปดไฟฟาแสงสวาง ลางหนาโดยใชนาประปา จากกอกนา แปรงฟนโดยใชแปรงสฟนและยาสฟน จากนนแตงตวโดยเลอกสวมใสเสอผาชนด ตางๆ กน เสรจแลวจงรบประทานอาหารเชาและเดนทางจากบานไปโรงเรยนหรอททางาน ถงท ทางานกใชเครองคดเลข คอมพวเตอรและอปกรณตางๆ ทางาน

ตอนเยนเมอกลบถงบานมกจกรรมเกยวกบการประกอบอาหาร ชวงตอนคาพกผอนดวยการชมรายการตาง ๆจากโทรทศน ฟงวทย หลงจากนนจงเขาหองนอน โดยเปดพดลมหรอเครองปรบอากาศเพอใหรสกสบาย ไมรสกรอน จากกจวตรประจาวนของแตละคนลวนเกยวของกบผลตภณฑตางๆ ลองพจารณาวาแตละชวงเวลาตงแตตนนอนถงเขานอน เราใชผลตภณฑอะไรบาง และผลตภณฑแตละชนดอนเปนผลมาจากการคดคนของมนษยสามารถแกปญหาหรอสนองความตองการของมนษยดานใดบาง จะเหนวาชวตประจาวนของทกคนในปจจบนเกยวของกบสงของเครองใชหรอผลตภณฑทมนษยสรางขนเพอแกปญหาหรอสนองความตองการทงสนและไมอาจปฏเสธวาเราไมจาเปนตองพงพาสงเหลาน ซงตางจากสมยทยงไมมไฟฟาใช ชวตประจาวนของคนในอดตจงเรยบงาย ตนนอนตอนเชามดดวยเสยงไกขนแทนนาฬกาปลก เดนทางไปทางานดวยเรอแจวหรอรถจกรยานหลงเลกงานกลบบานกพกผอน ไมมสงอานวยความสะดวกมากมาย ดงปจจบน เชน พดลม วทย โทรทศน วดทศน ยามคาคนกมเพยงตะเกยงลานและแสงสวางจากดวงจนทรเทานน แลวเขานอนตงแตหวคา เมอกาลเวลาผานไปความเจรญรดหนาอยางรวดเรว เกดสงอานวยความ

กจวตรประจาวน

ตนนอน

อาบนา แปรงฟน

รบประทาน อาหารเชา

เดนทาง

กลบบาน รบประทาน อาหารเยน

ดโทรทศน

เขานอน

4‐2_6ทช33015_หนวยท3 หนา 139

สะดวกและระบบอตโนมตมากมาย ทาใหทกคนสะดวกสบาย เชน ตถอนเงนอตโนมต (ATM) นาฬกาปลกตงเวลาได หมอหงขาวไฟฟา โทรศพทมอถอ เปนตน สงเหลานมผลตอกจวตรประจาวนและรปแบบการใชชวตของสงคมปจจบนลวนไดรบอทธพลจากสงของเครองใชหรอผลตภณฑและบรการทมาจากการแกปญหาหรอสนองความตองการทงสน จนอาจกลาวไดวาสงเหลานเปนสวนหนงในชวตประจาวนของ ทกคน ทกคนมโอกาสใกลชดและพบเหนสงตางๆ ทเปนผลจากการคดคนของมนษย เชน ขณะโดยสารรถประจาทางหรอขบรถยนตจากบานไปทางาน พบวาสองขางถนนมเทคโนโลยหลายรปแบบ ไมวาจะเปน ไฟสญญาณจราจร ปายโฆษณา อาคารทเปนตกสง ลองพจารณาสงตางๆ ทใชในชวตประจาวนเหลานน มการคดคนหรอสรางขนเพอเปาหมายใดหรอเพอแกไขปญหาใดบาง(http://www.satitm.chula.ac.th/technology/content/D_content1.pdf)

1. เทคโนโลยทพบในชวตประจาวนของคนเมองหลวง ในแตละทองถนมบคคลทประกอบอาชพตางๆ กน สาหรบบคคลทอยในสงคมเมอง ยอมพงพา

เทคโนโลยมากกวาผทอยสงคมชนบท เนองจากปจจยหลายสาเหต เชน การประกอบอาชพ เศรษฐกจ สงคม วถชวตความเปนอย วฒนธรรม เปนตน ทเหนความแตกตางกนมากคอวถชวตของคนเมองหลวงทสวนใหญเปนผททางานในสานกงาน แตละอาชพใชผลตภณฑทแตกตางกน เพอชวยในการทางาน เทคโนโลยในชวตประจาวนใชผลตภณฑจากการคดคนของมนษย ตงแตผลตภณฑทมลกษณะไมซบซอนจนถงซบซอน ดงตวอยางตอไปน

1.1 อาคาร บานเรอนทพกและสานกงาน มงเนนสงอานวยความสะดวก สบาย เนองจากพนท ในการสรางอาคารบานเรอนมความจากด จงมการกอสรางทอยอาศยในลกษณะตกสง ดงนนการพงพาเทคโนโลยเพออานวยความสะดวก ในการดาเนนชวตจงตองมมาก เชน การตดตงเครองปรบอากาศ เครองทานาอน เครองปมนา ลฟต พดลม ทว ตเยน เปนตน ถอวาเปนปจจยทสาคญตอการดาเนนชวตความเปนอยใหสะดวกสบายขน

1.2 อปกรณเครองมอ เครองใชในการสอสาร เชนโทรศพท โทรศพทเคลอนท คอมพวเตอร แฟกซ เปนตน ในกลมอปกรณเครองมอเครองใชในการสอสารทสาคญในดานเทคโนโลยสารสนเทศทมผลตอสงคมททาใหเกดการเปลยนแปลงของสงคมไดมากทสดในปจจบน เนองจากเปนเรองทเกยวกบการใหความรความเขาใจ การประชาสมพนธทมความหลากหลายทงทเปนการสรางสรรคและการทาลาย ดงนน ในสงคมปจจบน ผผลตเทคโนโลยดานนตองมความรบผดชอบตอสงคมในการพฒนาเทคโนโลย ดานสารสนเทศ

1.3 อาหาร เครองอปโภคบรโภค สวนใหญเนนการบรโภคอาหารสาเรจรป หรอการซออาหารทพรอมปรงเพอความสะดวกรวดเรว ในการประกอบอาหาร รปแบบการปรงดวยไมโครเวฟ

1.4 การเดนทาง สวนใหญคนในชมชนเมองทางานสานกงาน ตองมความรบเรงในการเดนทาง ดงนนในสงคมเมองจงมการสรางเทคโนโลยเพอรองรบการเดนทาง เชน รถเมล รถปรบอากาศ รถไฟฟา เปนตน

4‐2_6ทช33015_หนวยท3 หนา 140

2. เทคโนโลยทพบในชวตประจาวนของคนชนบท

2.1 อาคาร บานเรอนทพกและสานกงาน มงเนนสงอานวยความสะดวกสบาย ไมแตกตางจาก คนเมองหลวงมากนก สาหรบการกอสรางบานเรอนทอยอาศยสวนใหญยงเปนอาคารบานเรอนทไมซบซอน ดงนนการพงพาเทคโนโลยเพออานวยความสะดวกในการดาเนนชวตจงไมจาเปนตองมมากเทากบ คนในเมอง เชน การตดตงเครองปรบอากาศ เครองทานาอน เครองปมนา ลป พดลม ทว ตเยน เปนตน ถอวาเปนปจจยทสาคญตอการดาเนนชวตความเปนอยใหสะดวกสบายขน

2.2 อปกรณเครองมอ เครองใชในการประกอบอาชพ คนชนบทบทสวนใหญประกอบอาชพเกษตรกรรม ดงนนเครองมอเครองใชในการประกอบอาชพจงเนนการใชเครองมอเพอการเกษตร ซงปจจบนไดมการพฒนาอปกรณเครองมอทเปนเทคโนโลยมาประยกตใชเพอใหประหยดเวลา และเปนการเพมผลผลต ไมวาจะเปนการใชเทคโนโลยชวภาพเกยวกบการพฒนาผลผลต เครองมอในการเกบเกยว ทใชทดแทนกาลงคนและแรงงานสตว ทาใหภาพของการการเกษตรกรรมปรบเปลยนไป เทคโนโลยชวยลดระยะเวลาในการผลตทาใหสามารถเพมผลผลตไดมากขน

2.3 อาหาร เครองอปโภคบรโภค สวนใหญเนนการผลตเพอสงขายสสงคมเมอง ดงนนการบรโภคของคนในชมชนชนบทยงคงบรโภคอาหารสดทเนนการผลตเพอการบรโภคและสงขาย แตเนองจากกระแสการเปลยนแปลงของสงคมการบรโภคและการกระจายดานขอมลขาวสาร ทาใหวถในการบรโภคของคนในชนบทเรมเปลยนไป เนนการบรโภคอาหารสาเรจรปหรอการซออาหารพรอมปรงเพอความสะดวกและรวดเรว ในการประกอบอาหาร รปแบบการปรงดวยไมโครเวฟ

2.4 การเดนทางของคนในชนบทไมซบซอนมากเทากบคนเมอง เนองจากปจจบนมการเดนทางสะดวก ไมตองมความรบเรงในการเดนทาง ดงนนในสงคมชนบทมประชากรนอยกวาสงคมเมอง และ การสรางเทคโนโลยเพอรองรบการเดนทาง เชน พาหนะในการเดนทางมความหลากหลายใหคนในชนบท เลอกใชไดอยางเหมาะสมในการเดนทาง ตงแตรถจกรยาน มอเตอรไซด รถยนต รถเมล รถไฟ เปนตน จากวถชวตของคนในสงคมเมองและชนบท อาจมความเหมอนและความแตกตางกน ซงเทคโนโลยทมสวนเกยวของกบวถชวตของคนทงในเมองและชนบทดงกลาว เปนการนาความร ทกษะ และทรพยากรมาสรางสงของเครองใชผลตภณฑหรอวธการโดยผานกระบวนการเพอแกปญหาหรอเพมความสามารถในการทางานของมนษย สรปใหเหนถงสาเหตของการเกดเทคโนโลยได ดงน

1) เทคโนโลยเกดจากความตองการหรอความมงหมายของมนษย เพอใหเกดผลตามท ตนตองการ เชน มนษยตองการขนยายสงของจานวนมากไดสะดวก จงใชลอตดกบโครงไมกลายเปนเกวยน จนกระทงปจจบนเทคโนโลยดานการคมนาคม ทาใหเกดยวดยานพาหนะตางๆ มากมายและหลายรปแบบ

2) เทคโนโลยเกยวของกบการใชทรพยากรดานตางๆ ไดแก ความรและสารสนเทศ เครองมอ อปกรณ พลงงานในการสรางเทคโนโลยนน มนษยตองใชความร เชน ใชความรอนสงหลอมละลายโลหะเพอนามาหลอพระพทธรป หรอตเหลกทรอนใหแบนเพอทามด ตองอาศยทงเครองมอ วสดและพลงงาน

4‐2_6ทช33015_หนวยท3 หนา 141

3) เทคโนโลยเปนกจกรรมของมนษยทเกดจากการคด การแกปญหา ทดลอง ออกแบบประดษฐ สรางและเปนกระบวนการ การนาความร ประสบการณ เทคนคหรอวธการหรอทกษะและทรพยากรตางๆ ไปใชในการแกไขปญหาปรบปรงสภาพแวดลอมและความเปนอยของมนษยใหดขน เชน คดประดษฐเครองปรบอากาศเพอใหสภาพแวดลอมความเปนอยของมนษยดขน ซงกวาจะมเครองปรบอากาศเชนทกวนนตองเรมจากการใชพดทสานจากใบไม ตอมาเปนพดลมไฟฟา จนถงปจจบนจงมเครองปรบอากาศททาใหมนษยสขสบาย มนษยตองอาศยความรทางวทยาศาสตรและสาขาอนๆ ใชทกษะและทรพยากรตางๆ ผานการทดลอง ออกแบบจนเกดเทคโนโลยททางานไดตรงตามตองการ

4) มนษยใชกระบวนการทางเทคโนโลยทาใหไดผลผลต (Product) หรอวธการตางๆ เปนกจกรรมทมงสนองความประสงค หรอเปนทพงพอใจของมนษย เชน ตองการรดนมววใหไดคราวละมากๆ ทาใหมการประดษฐเครองรดนมวว เครองเกบเกยวและรกษาพชผลหรอเนอสตวทลาไดจานวนมาก จงหาวธถนอมอาหาร ทาใหเกดเทคโนโลยดานอาหาร เชน อาหารกระปอง อาหารสาเรจรป เปนตน

สงอานวยความสะดวกในชวตประจาวนของมนษยเปนผล มาจากการพฒนาทางเทคโนโลย ชวต ประจาวนของคนผกพนกบ

ความเจรญกาวหนาทางเทคโนโลยทกลมหายใจเขาออก โดยเฉพาะสงคมเมองตองอาศยเทคโนโลยอยางไมมทางหลกเลยง เชน ตนเชาแมบานตองประกอบอาหารบนเตาแกส เดนทางออกจากบานตองอาศยยานพาหนะซงใชนามนหรอแกสเปนเชอเพลงในการขบเคลอน มวทยโทรทศนเพอความบนเทง ตเยน เครองปรบอากาศ คอมพวเตอร สาหรบการตดตอขอมลขาวสารทาง e-mail เครองมอเครองใชสาหรบผลตปจจยส ไมวาจะ เปนผลตภณฑอาหารนานาชนด ยารกษาโรค เครองนงหมหรอทอยอาศย ลวนแตเปนผลตผลจากโรงงานอตสาหกรรม ความกาวหนาทางแพทยและเทคโนโลยชวภาพชวย ใหมนษยมอายยนยาวขน

การดารงชวตของมนษยตองการปจจยตางๆ เพมมากขน จงเกดการแขงขนในการสรางเทคโนโลย เพอความเปนผนาทางเศรษฐกจและสงคม แตถาใชไปในทางทผดหรอไมเหมาะสม เทคโนโลยกมผลในทางลบดวยคอทาใหคณภาพของสงแวดลอมเลวลง เชน ปญหามลพษ เปนตน วทยาศาสตรจงมบทบาทสาคญอยางยง

4‐2_6ทช33015_หนวยท3 หนา 142

กจกรรมท 3.3 ใหนกศกษาศกษาเอกสารความรเกยวกบความหมาย ความสาคญ และประเภทของเทคโนโลย

และสรปความร ทกาหนดไวในแบบบนทกน เทคโนโลย หมายถง.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................. .......................................................................................................................................................................... บอกความสาคญของเทคโนโลยทเกยวกบการดารงชวต ....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................................... บอกปจจยททาใหเกด เทคโนโลยในชวตประจาวน ....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................................... ประเภทของเทคโนโลยในสาขาหลกมกสาขา อะไรบางอธบายพรอมยกตวอยางเทคโนโลยทนกศกษารจก............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................. .......................................................................................................................................................................... เทคโนโลยสารสนเทศ หมายถง ....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................

4‐2_6ทช33015_หนวยท3 หนา 143

กจกรรมท 3.4 ใหนกศกษาศกษาเอกสารความรเกยวกบความหมาย ความสาคญ และประเภทของเทคโนโลย

และสรปความร ทกาหนดไวในแบบบนทกน เทคโนโลยในชวตประจาวนของคนทอาศยอยในเมองมอะไรบาง ....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................................... เทคโนโลยในชวตประจาวนของคนทอาศยอยในชนบทมอะไรบาง ....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................................... สาเหตของการเกดเทคโนโลยมอะไรบาง.......................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ..........................................................................................................................................................................

4‐2_6ทช33015_หนวยท3 หนา 144

ตอนท 3 การเลอกและประยกตใชเทคโนโลยบนพนฐานของความพอเพยง

เรองท 3.1 การเลอกใชเทคโนโลยบนพนฐานของความพอเพยง 1. การเลอกใชเทคโนโลย

กลาวไดวาเทคโนโลยสามารถใชเปนเครองมอเครองใชและแนวทางสาหรบการดารงชวตและแกปญหาของมนษยอยางเปนระบบ โดยอาศยทรพยากรและความรตาง ๆ การทดสอบและประเมนผลชนงานหรอวธการสราง ทาใหเกดการปรบปรงและพฒนาผลตภณฑคณภาพตรงตามความตองการมากขนนอกจากนยงกอใหเกดการววฒนาการทางเทคโนโลยและสามารถสรางผลตภณฑหรอเทคโนโลยใหมๆ ได ดงนน เทคโนโลยจงเกยวของกบวฒนธรรมและสงแวดลอมของมนษย การเลอกใชเทคโนโลยควรเหมาะสมกบปรมาณการผลต คณภาพของผลตภณฑผลตอบแทนทางเศรษฐกจและกระทบสงแวดลอมนอยทสด ซงการใชเทคโนโลยอาจเปนการใชเทคโนโลยทเราสรางขนเองหรอเปนเทคโนโลยทมอยแลว โดยจะ เนนไปทคณธรรมและจรยธรรมของการใชเทคโนโลย

พนฐานของเทคโนโลยแตละทองถนหรอประเทศ สรางและพฒนาขนดวยความรและทกษะของตนเพอการดารงชวตซงมทงสรางสรรคและขดแยง ดงนน การเลอกใชเทคโนโลยจงตองคานงถงการตอบสนอง ความตองการ ความปลอดภย ความเหมาะสมกบสภาพทองถน ผลกระทบตอสงแวดลอมและประเมนอยาง มวจารญาณโดยใชเกณฑทางสงคมมาประกอบดวย อยางไรกด เทคโนโลยแหงหนงอาจไมเหมาะสมกบอกแหงหนงกได จงตองเลอกใชอยางระมดระวง ดงนน การนาหลกคดเศรษฐกจพอเพยงมาใชเกยวกบความพอประมาณ หมายถง ความพอดทไมใชเทคโนโลยนอยเกนไปหรอมากเกนไปโดยไมเบยดเบยนตนเองและผอน เชน การผลตและการบรโภคทอยในระดบพอประมาณ ความมเหตผล หมายถง การตดสนใจเกยวกบระดบของความพอเพยงนน จะตองเปนไปอยางมเหตผลโดยพจารณาจากเหตปจจยทเกยวของตลอดจนคานงถงผลทคาดวาจะเกดขนจากการกระทานน ๆ อยางรอบคอบ การมภมคมกนทดในตว หมายถง การเตรยมตวใหพรอมรบผลกระทบและการเปลยนแปลงดานตาง ๆ ทจะเกดขนในอนาคตทงใกลและไกล

ในการตดสนใจและการดาเนนกจกรรมตางๆ ใหอยในระดบพอเพยงนน ตองอยบน เงอนไข ทงความรและคณธรรมเปนพนฐาน ในการคดและตดสนใจ นนคอ เงอนไขความร ประกอบดวย ความรอบรเกยวกบเทคโนโลยและวชาการตางๆ ทเกยวของอยางรอบดาน ความรอบคอบทจะนาความรเหลานนมาพจารณาใหเชอมโยงกน เพอประกอบการวางแผนและความระมดระวงในขนปฏบตและเงอนไขคณธรรม ทจะตองเสรมสรางประกอบดวยมความตระหนกในคณธรรม มความซอสตยสจรตในการใชหรอผลตเทคโนโลยเพอการคา และมความอดทน มความเพยร ใชสตปญญา

2. เทคโนโลยทเหมาะสมตามแนวเศรษฐกจพอเพยง เศรษฐกจพอเพยงเปนปรชญาชถงแนวการดารงอยและปฏบตตนของประชาชนในทกระดบตงแตครอบครว ระดบชมชนจนถงระดบรฐ ทงในการพฒนาและการบรหารประเทศใหดาเนนไปในทางสายกลาง

4‐2_6ทช33015_หนวยท3 หนา 145

โดยเฉพาะการพฒนาเศรษฐกจเพอใหกาวหนาทนตอยคโลกาภวตน ความพอเพยง หมายถง ความพอประมาณ ความมเหตผล รวมถงความจาเปนทจะตองมระบบภมคมกนในตวทด พอสมควรตอการมผลกระทบใดๆ อนเกดจากการเปลยนแปลงทงภายนอกและภายใน ทงนจะตองอาศยความรอบร ความรอบคอบ ความระมดระวงอยางยงในการนาวชาการตางๆ มาใชในการวางแผนและการดาเนนการทกขนตอน ขณะเดยวกนจะตองเสรมสรางพนฐานจตใจของคนในชาต โดยเฉพาะเจาหนาทของรฐ นกทฤษฎและนกธรกจในทกระดบใหมสานกในคณธรรมความซอสตยสจรตและใหความรอบรทเหมาะสม ดาเนนชวตดวยความอดทน ความเพยร มสตปญญาและความรอบคอบ เพอใหสมดลและพรอมตอการรองรบการเปลยนแปลงอยางรวดเรว และกวางขวาง ทงดาน วตถ สงคม สงแวดลอมและวฒนธรรมจากโลกภายนอกไดเปนอยางด ”

เทคโนโลยทเหมาะสมเปนปจจยสาคญชนดหนงทกอใหเกดเศรษฐกจพอเพยง ควรเลอกใชเทคโนโลยทเหมาะสม เพอสรางเสรมความรในการทามาหากนและ การทาการเกษตร โดยนาภมปญญาทไดรบสบทอดกนมาในทองถนนามาประยกตใช เพราะเทคโนโลยทใชใน การผลตเพอดารงชวตและการจดการลวนแตเรมจากความเขาใจพนฐานทเปนภมปญญาชาวบานทนามาปรบใชตาม การเปลยนแปลงของสภาพแวดลอมและการประกอบอาชพของราษฎรแตละภมภาค

3. แหลงทมาของเทคโนโลยทเหมาะสม

3.1 เทคโนโลยทคดคนมาตงแตเดมและมความเหมาะสมในสมยกอนเรยกวาเทคโนโลยพนบาน 3.2 การพฒนาเทคโนโลยขนภายในประเทศหรอปรบปรงทมอยใหกาวหนายงขน 3.3 รบถายทอดเทคโนโลยจากภายนอกประเทศและนามาดดแปลงใชภายในประเทศ

4. เหตผลการเลอกเทคโนโลยทเหมาะสม 4.1 ประชาชนมความรและยอมรบในเทคโนโลยนน ๆ ในทองถนอยแลว 4.2 ประชาชนในทองถนสามารถบรหารและจดการในกระบวนการผลตไดงาย ๆ ไมซบซอน 4.3 เทคนคการใชงายและไมซบซอน เปนเครองมอขนาดเลก ใชคลองตว 4.4 ราคาประหยด ตนทนในการผลตตา 4.5 ไมทาลายระบบนเวศวทยาและสภาพสมดลของสงแวดลอม [http://www.lks.ac.th/kukiat/student/betterroyal/social/42.html]

4‐2_6ทช33015_หนวยท3 หนา 146

เศรษฐกจพอเพยงกบวทยาศาสตรและเทคโนโลยลวนเปนความจาเปนและสาคญตอการดารงชวตของมนษยในสงคมปจจบน ซงจากแนวคดเศรษฐกจพอเพยงทเนนความสามารถระดบบคคลและความสามารถของชมชน โดยเฉพาะความสามารถระดบบคคลทคานงถงความสามารถในการดารงชวตไดอยางไมเดอดรอน มความเปนอยอยางประมาณตนตามฐานะ ตามอตภาพ ทสาคญไมหลงใหลไปตามกระแสของวตถนยม มอสรภาพ เสรภาพ ไม

พนธนาการอยกบสงใด สาหรบความสามารถของชมชนเมอง รฐ ประเทศหรอภมภาคในการผลตสนคาและบรการเพอใหบคคลในสงคมบรโภคไดโดยไมตองพงปจจยตางๆ ทเราไมไดเปนเจาของ ซงความสามารถ ทง ๒ ลกษณะดงกลาว จาเปนตองยดทางสายกลางในการดารงชวตเพอเปนหลกในการพงพาตนเอง

5. หลกการพงพาตนเอง หลกการพงพาตนเองอาจแยกแยะโดยยดหลก 5 ประการ คอ

5.1 ดานจตใจ ทาตนใหเปนทพงตนเอง มจตสานกทด ประนประนอม เหนประโยชนสวนรวมเปนทตง 5.2 ดานสงคม แตละชมชนตองชวยเหลอเกอกลกน เชอมโยงกนเปนเครอขายชมชนทแขงแรงเปนอสระ 5.3 ดานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ใหใชและจดการอยางฉลาด พรอมทงหาทางเพมมลคา โดยใหยดอยบนหลกการของความยงยน 5.4 ดานเทคโนโลย จากสภาพแวดลอมทเปลยนแปลงรวดเรว เทคโนโลยทเขามาใหมมทงดและไมด จงตองแยกแยะบนพนฐานของภมปญญาชาวบานและเลอกใชเฉพาะทสอดคลองกบความตองการ ตามสภาพแวดลอมและควรพฒนาเทคโนโลยจากภมปญญาของเราเอง 5.5 ดานเศรษฐกจ แตเดมนกพฒนามกมงทการเพมรายไดและไมมการมงทการลดรายจาย ในภาวะทเศรษฐกจวกฤต โดยยดหลกพออย พอดน พอใช (ตามรอยพระราชดาร เศรษฐกจพอเพยง :๒๕๔๔)

4‐2_6ทช33015_หนวยท3 หนา 147

สาหรบในอนาคตวทยาศาสตรและเทคโนโลยจะชวยเตรยมใหมนษยมความพรอมทจะเผชญกบปจจยพนฐานในการดารงชวต และพบปญหาอนเกยวกบมนษยและสงแวดลอม ขอทพงตระหนกคอการดารงชวตของมนษยมใชเพอกอบโกยผลประโยชนจากธรรมชาต หรอทาตนอยเหนอธรรมชาต หากแตมนษยตองเรยนรเพอดารงชวตรวมกบผอน สงคม วฒนธรรมและธรรมชาต ดงนน เปาหมายของวทยาศาสตรและเทคโนโลย คอ

เพอเรยนรและเขาใจธรรมชาต อกทงเพอสรางสรรคประโยชนแกสงคมอยางผสมผสานหรอกลมกลนกบสงแวดลอม ไมรบกวนและทาลายธรรมชาต ทกคนตองมจตสานกในหนาทรบผดชอบตอสงคม สามารถเผชญอนาคตดวยตาทมองการณไกล มคณธรรมและสานกในหนาทรบผดชอบตอสงคม สงแวดลอมทางธรรมชาตและยดสายกลางในการดารงชวต "กนพอดอยพอด"

สรปไดวาเศรษฐกจพอเพยงกบวทยาศาสตรและเทคโนโลยลวนมเปนความจาเปนและสาคญ การดารงชวตของมนษยในสงคมปจจบน เราไมสามารถหลกเลยงหรอไมยอมรบเทคโนโลย เนองจากในการดารงชวตของเราตงแตตนนอนถงคา เราใชเทคโนโลยจนกลายเปนความเคยชน เชน ไฟฟา นาประปา นาฬกา โทรศพท ทว ตเยน พดลม แอร เครองทานาอน เสอผาเครองนงหม เปนตน ดงนนวธการทจะอยและเลอกใชเทคโนโลยใหเหมาะสมและเกดประโยชนสงสด จงเปนสงสาคญการนาหลกคดเศรษฐกจพอเพยง หรอหลกการพงพาตนเองมาประกอบการคดวเคราะหเพอตดสนใจ จงเปนสงทควรคานงและฝกตนเอง บคคลในชมชนใหเปนนสย เพอเปนการสรางภมคมกนเกยวกบการบรโภค และใชเทคโนโลยไดอยางเหมาะสม คมคาสงสด ทงของระดบบคคลและของชมชน เพอนาไปสความยงยนอยางแทจรง

4‐2_6ทช33015_หนวยท3 หนา 148

เรองท 3.2 ประโยชนและโทษของเทคโนโลย 1. ประโยชนและโทษของเทคโนโลย

สปปนนท เกตทต (ม.ป.ป. : 80) กลาววาวทยาศาสตรและเทคโนโลยมความจาเปนและเพมความสาคญมากขนเปนลาดบตอการดารงชวตของมนษย แมวาการพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยจะเอออานวยในดานชวตความเปนอยทสะดวกสบายและอายยนนานขน หากการการนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยมาใชโดยมไดพจารณาอยางสขมรอบคอบและกวางไกลแลว ยอมเกดผลเสยตอสภาพแวดลอมและสมดลทางธรรมชาตอยางมหนต เมอมองไปขางหนา วทยาศาสตรและเทคโนโลยควรชวยเตรยมใหมนษยมความพรอมทจะเผชญกบปจจยพนฐานในการดารงชวตและปญหาอนเกยวเนองกบมนษยและสงแวดลอม ขอทพงตระหนกคอการดารงชวตของมนษยมใชเพอกอบโกยผลประโยชนจากธรรมชาต หรอการทาตนอยเหนอธรรมชาต หากแตมนษยตองเรยนรทจะดารงชวตอยอยางสนตรวมกบผอน กบสงคมวฒนธรรมและกบธรรมชาต

เทคโนโลยถอไดวามความจาเปนตอการดารงชวตประจาวนของมนษยมาก ไมวาจะเปนดานการเรยนการสอน การทางานตางๆ และการตดตอสอสาร ซงถอไดวามความสาคญเปนอยางยง แตถามนษยไมรจกใชกจะมโทษตอมนษยเชนกน เชน มผลทาลายธรรมชาตสงแวดลอมและอาจทาใหมนษยขเกยจทางานมากขนอนเนองมาจากความสะดวก สบายรวดเรวเกนไป เปนตน

2. ปญหาจากการใชวทยาการและเทคโนโลย มดงน 2.1 ปญหาดานทรพยากรธรรมชาต เชน ปญหาการขาดแคลนทรพยากร ปญหาสงแวดลอม ปญหาการแยงชงทรพยากรธรรมชาต เปนตน ซงสงผลกระทบตอสงคมมนษยมากทสด 2.2 ปญหาสงคมและภาวะประชากร เปนปญหาซงเกดขนในสงคมไทยปจจบนและสงผลกระทบในระยะยาว เชน ปญหาการละเมดสทธสวนบคคล การลกลอบใชโทรศพทมอถอ ปญหาทางการแพทยในการเพมและลดจานวนประชากร การผสมเทยม เปนตน 2.3 ปญหาจากการประยกตใชวทยาการและเทคโนโลยทางการเมองและการทหาร ปจจบนไดนาเทคโนโลยมาใชเปนเครองมอสรางอานาจและการตอรองทางการทหารและการเมอง เชน ระเบด เทคโนโลยทางดานอเลกทรอนกส เพอใชพฒนาขปนาวธนาวถ เทคโนโลยการสอสารเพอใชพฒนาดาวเทยมจารกรรม เทคโนโลยทางเคมเพอใชพฒนาวตถ เทคโนโลยชวภาพเพอใชพฒนาอาวธ เปนตน 2.4 ปญหาตอการพฒนาประเทศ ความกาวหนาทางวทยาการและเทคโนโลยเปนปจจยสาคญตอการพฒนาประเทศดานตาง ๆ ซงจะครอบคลมตงแตเทคนคการใช การดดแปลง การปรบปรง การพฒนาและการประดษฐคดคนสงใหม ๆ การถายทอดเทคโนโลยทมประสทธภาพจงเปนสงสาคญทจะชวยพฒนา

4‐2_6ทช33015_หนวยท3 หนา 149

ประเทศใหมความมนคงทางอตสาหกรรม การพฒนาวทยาการและเทคโนโลยเปนสงสาคญในการพฒนาประเทศใหเจรญกาวหนา หากประเทศใดละเลยกสงผลใหประเทศนนไมสามารถพฒนาไดเทาเทยมกบประเทศอนได

3. สงสาคญทควรตระหนกในการใชวทยาการและเทคโนโลยในการพฒนาประเทศ ไดแก 3.1 เทคโนโลยมทงผลดและผลเสย ตองพยายามลดผลเสยใหมากทสด 3.2 ควรคานงถงประโยชนทจะไดรบเปนสาคญ 3.3 ควรไดรบการยอมรบจากหลายฝาย เพอใหสามารถใชอานวยประโยชนไดสงสด 3.4 ควรคานงถงความสมดลระหวางมนษย เทคโนโลยและธรรมชาตใหมากทสด

4. ผลกระทบของการใชวทยาการและเทคโนโลยตอมนษย มดงน 4.1 ดานเกษตรกรรม 1) ผลด ตอบสนองความตองการของผบรโภคไดมากขน เนองจากผลผลตเพมสงขน มอปกรณทใชผอนแรงมากขน มการสงเคราะหทางเคมชวยกาจดแมลงและศตร มการผสมเทยมและพฒนาฮอรโมนเรงผลผลต 2) ผลเสย กอใหเกดสารพษตกคางในอาหารจากการใชสารเคม การใชปยเคมทาใหสภาพดนเสอมคณภาพ และทาใหมการตดไมทาลายเพมมากขน เนองจากมเครองมอททนสมย 4.2 ดานอตสาหกรรม 1) ผลด กรรมวธการผลตใชทรพยากรนอยลง ใชเทคโนโลยทนสมยชวยเพมคณภาพและปรมาณสนคาและบรการเพมมากขน เพยงพอแกความตองการของประชาชน ตนทนการผลตลดตาลง กระจายสนคาไดอยางกวางขวาง 2) ผลเสย เกดการแขงขนทางการตลาดมากขน สรางคานยมการบรโภคทฟมเฟอยแกประชาชน การผลตสนคากแขงขนเชนเดยวกนและมการใชทรพยากรธรรมชาตมากขน

5. แนวทางการแกไขปญหาจากการใชวทยาการและ เทคโนโลย มดงน 5.1 ควรประเมนผลกระทบทเปนผลดและผลเสยตอสภาพแวดลอมจากการใชเทคโนโลย 5.2 ควรเลอกใชเทคโนโลยทสอดคลองกบสภาพแวดลอมและระบบนเวศวทยา 5.3 มการบรหารและควบคมการใชเทคโนโลยทเปนประชาธปไตย

ความสาคญของการพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยในแตละสาขาอาชพเพอทจะใหการดารงชวต มความสะดวกสบายและอายยนนานขน หากแตการนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยมาใชโดยมไดพจารณาอยางสขมรอบคอบและกวางไกลแลว ยอมเกดผลเสยตอสภาพแวดลอมและสมดลทางธรรมชาตอยางมหนต เมอมองไปขางหนา วทยาศาสตรและเทคโนโลยควรชวยเตรยมใหมนษยมความพรอมทจะเผชญกบปจจยพนฐาน ในการดารงชวตวธการเลอกและประยกตใชเทคโนโลยในชวตประจาวนตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง

4‐2_6ทช33015_หนวยท3 หนา 150

กจกรรมท 3.5 ใหนกศกษาศกษาเอกสารความรเกยวกบการเลอกใชเทคโนโลยบนพนฐานของความพอเพยงและ

สรปความรทกาหนดไวในแบบบนทกน อธบายความสมพนธระหวางหลกคดเศรษฐกจพอเพยงกบวทยาศาสตรและเทคโนโลยทเกยวของกบบคคล.................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... บอกชนดของเทคโนโลยทนกศกษาใชในชวตประจาวน จานวน ๑๐ ชนด .................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... อธบายเหตผลความจาเปนทตองใชเทคโนโลย .................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... บอกแหลงทมาของเทคโนโลย.................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... เหตผลการเลอกเทคโนโลยทเหมาะสม .................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ..........................................................................................................................................................................

4‐2_6ทช33015_หนวยท3 หนา 151

กจกรรมท 3.6 ใหนกศกษาศกษาเอกสารความรเกยวกบประโยชนและโทษของเทคโนโลยโดยความรทกาหนดไว

ในแบบบนทกน

อธบายปญหาจากการใชวทยาการและเทคโนโลย.................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... บอกสงสาคญทควรตระหนกในการใชวทยาการและเทคโนโลยในการพฒนาประเทศ .................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... .........................................................................................................................................................................อธบายผลดและผลเสยของการใชเทคโนโลย ทนกศกษาพบในปจจบน.................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ..........................................................................................................................................................................

4‐2_6ทช33015_หนวยท3 หนา 152

..........................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................................... บอกแนวทางแกปญหาในการใชเทคโนโลย.......................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... บอกแนวทางในการวเคราะหประโยชนและโทษในการใชเทคโนโลยตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง ....................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... ..........................................................................................................................................................................

4‐2_6ทช33015_หนวยท3 หนา 153

..........................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................

4‐2_6ทช33015_หนวยท3 หนา 154

4‐2_7ทช33015_แบบทดสอบหลงเรยน หนา 154

แบบทดสอบหลงเรยน

คาชแจง เลอกคาตอบทถกตองทสดเพยงคาตอบเดยว

1. ขอใดกลาวถงวฒนธรรมไมถกตอง

ก. วฒนธรรมเปนมรดกทางสงคม

ข. วฒนธรรมทาใหมนษยแตกตางจากสตวอน

ค. วฒนธรรมเปนสงทคดเองตามวถธรรมชาต

ง. วฒนธรรมสามารถเปลยนแปลงไดตามยคสมย

2. วฒนธรรมไทยมการเปลยนแปลงตลอดเวลา เนองจากสาเหตใดมากทสด

ก. การพฒนาเทคโนโลย

ข. การตดตอกบชาตตาง ๆ

ค. การเพมขนของประชากร

ง. การเปลยนแปลงทางการเมองการปกครอง

3. คากลาวทวา วฒนธรรมไทย ถอเปนมรดกทางสงคมไทย หมายถงขอใด

ก. มการถายทอดจากบรรพบรษสลกหลาน

ข. เปนสงทมคณคาควรรกษาไว

ค. ประวตความเปนมายาวนาน

ง. เปนมรดกทางวตถโอนใหใครไมได

4. ขอใดกลาวไมถกตอง

ก. วฒนธรรมทาใหมนษยรจกปรบตว

ข. วฒนธรรมสมยใดกถอเปนสมบตเฉพาะของคนสมยนน

ค. วฒนธรรมทมนษยสรางขน มทงคณและโทษจงเปลยนแปลงได

ง. วฒนธรรมคอเอกลกษณของความเปนชาตททาใหเราแตกตางจากชาตอน

5. คานยมในขอใดเปนคานยมของคนไทยในปจจบน

ก. ชอบทาบญ หวงผลชาตหนา

ข. ชอบแขงขน นยมความหรหรา

ค. ชอบสนโดษ นยมคณธรรม

ง. ชอบเสยงโชค นยมผมอานาจ


6. ขอใดคอประเพณนยม

ก. แตงกายชดดาไปงานศพ

ข. การสมครสอบคดเลอกในสถาบน

ค. การมความสมพนธของหนมสาวกอนแตงงาน

ง. การหาฤกษยามในการประกอบพธกรรมตาง ๆ

7. สถาบนแรกทสรางคานยมทถกตองใหเยาวชนคอขอใด

ก. สถาบนศาสนา

ข. สถาบนครอบครว

ค. สถาบนการศกษา

ง. สถาบนพระมหากษตรย

8. ขอใดไมใชพฤตกรรมของเยาวชนไทยทเกดจากการเปลยนแปลงทางเทคโนโลยดานสอสาร

ก. ไมสนใจผอน ความสมพนธทางครอบครวนอยลง

ข. ใชภาษาไทยไมถกตอง

ค. ไมมวนยในการใชโทรศพทมอถอ

ง. นยมเขาหองสมดเพอคนควาหาความร

9. ขอใดแสดงถงความเชอในวฒนธรรมประเพณทผดในสงคมไทย

ก. การแหเทยนเขาพรรษา

ข. การรดนาวนสงกรานต

ค. การฉลองพระบวชใหม

ง. การลอยกระทงในแมนาลาคลอง

10. วฒนธรรมของไทยดานใดทเปลยนแปลงงายทสด

ก. ดานภาษา

ข. ดานอาหาร

ค. ดานทอยอาศย

ง. ดานการแตงกาย


11. แหลงโบราณคด มความสาคญอยางไร ก. เปนรองรอยของมนษยในสมยกอนประวตศาสตร ข. เปนแหลงทมาของเงนตราตางประเทศทสาคญ ค. เปนเครองมอททาใหผคนสามารถดารงชวตได ง. เปนการพกผอนทชวยลดความตงเครยด

12. เหตใดจงตองเรยนรแหลงโบราณคด ก. เพอใหเกดความรสกมสวนรวมในการดแลและอนรกษไวใหคงอย ข. เพอจะไดมจตสานกตอการรกษามรดกทางวฒนธรรม ค. เพอทจะไดมความรมความเขาใจตอประวตศาสตร ง. ไมมขอใดผด 13. การทองเทยวจดเปนอตสาหกรรมประเภทใด ก. การบรโภค ข. การบรการ ค. การสงออก ง. การผลต 14. ขอใดไมใชจตสาธารณะ

ก. บรจาคโลหต ข. รกษาสงแวดลอม ค. ประหยดพลงงาน ง. ใชโทรศพทสาธารณะ

15. เพราะเหตใดเยาวชนจงตองใหความสาคญกบจตสาธารณะ ก. เพราะจตสาธารณะยอมกอใหเกดปญหาวนวายในสงคม

ข. เพราะจตสาธารณะทาใหคนในสงคมมสาธารณสมบตใช ค. เพราะจตสาธารณะเปนสงทควรระมดระวงไมใหเกดขน ง. เพราะจตสาธารณะทาใหคนในสงคมลดการเหนแกตว


16. เรองของจตสาธารณะเกดขนไดโดยอะไร ก. การอบรมขดเกลา ข. พนธกรรม ค. สงแวดลอม ง. ปญหาสงคม

17. คาสภาษตทวา "ตนเปนทพงแหงตน" มความสาคญในการสรางจตสาธารณะอยางไร ก. ถาตนเองไมเหนความสาคญแลวคงไมมใครบงคบได ข. ตนเองตองพงตนเอง เพราะไมมใครจะชวยได ค. ถาไมพงตนเอง กจะไมมใครใหพงได ง. อยาหวงไปพงใคร พงตนเองดทสด

18. นกศกษาสามารถชวยเหลอชมชนดานการทองเทยวเชงอนรกษ ไดอยางไร ก. ไมกระทาการใดๆ ทเปนผลเสยหายตอทรพยากรการทองเทยว ข. ไมอนญาตใหบคคลภายนอกชมชนเขาไปในแหลงทองเทยว ค. ไมอนญาตใหคนในชมชนเขาไปในแหลงทองเทยว ง. ไมใหกระทาการใดๆ ตอแหลงทองเทยวในชมชน 19. สงใดทคาดวาจะเกดขนจากความตระหนกสานกในคณคาความสาคญของแหลงทองเทยวและ

แหลงโบราณคด ก. เกดความรกความสามคคในหมมวลมนษยชาต ข. เกดการใหบรการเกยวกบการทองเทยวมากขน ค. เกดแหลงทองเทยวในทองถนเพมมากขน ง. เกดการคนหาแหลงโบราณเพมมากขน 20. หวใจสาคญ ทสงเสรมใหเกดการพฒนาอยางยงยน คออะไร ก. การประชาสมพนธใหคนมาทองเทยวจานวนมาก ข. การใหบรการทด ประทบใจลกคา ค. การมรายไดดจากการทองเทยว ง. การมสวนรวมในการพฒนา


21. ปรชญาเศรษฐกจพอเพยง คอ ก. พอประมาณ สมดล มเหตผล ข. มเหตผล มภมคมกน พอไปวดไปวา ค. พอประมาณ มเหตผล มภมคมกน ง. มเหตผล มนคง ยนไดดวยตนเอง 22. ปรชญาเศรษฐกจพอเพยง เปนแนวพระราชดารของรชกาลใด ก. รชกาลท 7 ข. รชกาลท 8 ค. รชกาลท 9 ง. รชการท 10 23. ปรชญาเศรษฐกจพอเพยง มเปาหมาย คอ

ก. ดาเนนชวตไดทกวย ข. ดาเนนชวตไดทกประเทศ ค. ดาเนนชวตไดทกสภาพอากาศ ง. ดาเนนชวตไดทกสถานการณ

24. กระบวนการปรชญาเศรษฐกจพอเพยง คอ ก. บคคล ชมชน ประเทศ ข. ชมชน ประเทศ รายคน ค. ประเทศ ชมชน รายคน ง. ประเทศ รายคน ชมชน

25. ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงใหความสาคญในเรองใด ก. คณคาชมชน ข. คณคาความร ค. คณคาคณธรรม ง. คณคาความเปนคน

26. ขอใดถกตองตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง ก. นายทนง ขยนทากน จนมเงนใชจายไมเดอดรอน ข. นายศกดสทธ รจกกนรจกใช จนอยไดไมเดอดรอน ค. นายมารโอ ขยนทามาหากน รจกเกบออม จนมเงนใหก ง. นายเดอ ขยนทามาหากน รจกเกบออม ใชจายอยางไมเดอดรอน


27. ขอใดไมใชลกษณะทสาคญของหลกการ “เศรษฐกจพอเพยง” ก. พงตนเองเปนหลก ข. รวมตวกนและชวยเหลอซงกนและกน ค. ใชศกยภาพทมอยใหเตมท ง. ใหความสาคญกบการอตสาหกรรม

28. ขอใดไมใชหลกการสาคญของ “เศรษฐกจพอเพยง” ก. การจดการ ข. ยดผลกาไร ค. การพงพาตนเอง ง. การพงพากนเอง

29. ขอใดไมใชการปฏบตตามแนวทางเศรษฐกจพอเพยง ก. ยดหลกพออย พอกน พอใช ข. ทามาคาขาย กอนทามาหากน ค. ยดความประหยด ตดทอนคาใชจาย ง. ภมปญญาชาวบาน ทดนทากน คอทนทางสงคม

30. ขอใดกลาวถกตองเกยวกบเศรษฐกจพอเพยงระดบเกษตร ก. สงเสรมใหลงทนเพอหวงผลกาไรในอนาคต ข. เปนเศรษฐกจเพอการเกษตรทเนนพงพาตนเอง ค. หาแหลงเงนทนเพอซอทดนไวใหไดจานวนมากๆ เพอขยายการผลต ง. เนนการใชเทคโนโลยททนสมยเพอเปนผนาแหงการทาเกษตรยคใหม

31. พสกนกรชาวไทยประสบปญหาใด พระบาทสมเดจพระเจาอยหวจงทรงมพระราชดารสชแนะแนวทางการดาเนนชวต ก. สภาวะแหงแลง ข. สภาวะนาทวม ค. ผลผลตราคาตา ง. ถกทกขอ

32. อาชพใดนาจะเกยวของกบ “ทฤษฎใหม” มากทสด ก. ขาราชการ ข. เกษตรกร ค. คาขาย ง. นกธรกจ


33.ขอใดไมจดเปนพชพลงงานทดแทด ก. ออย ข. สบดา ค. ตะไคร ง. มนสาปะหลง

34. การสรางความสมดลของแนวคดเศรษฐกจพอเพยงเนนใหเกดกบสงใดมากทสด ก. ความสมดลระหวางมนษยกบสงแวดลอม ข. ความสมดลระหวางสนคาตางประเทศกบสนคาไทย ค. ความสมดลระหวางอตสาหกรรมกบเกษตรกรรม ง. ความสมดลของความเจรญทางเทคโนโลยกบภมปญญาไทย 35. ขอใดตอไปนไมใชหลกการพงพอตนเองตามแนวทางของเศรษฐกจพอเพยง

ก. การพงตนเองทางดานสงคม ข. การพงตนเองทางดานจตใจ ค. การพงตนเองทางดานเศรษฐกจ ง. การพงตนเองทางดานการเมองการปกครอง

36. แนวทางเศรษฐกจพอเพยงสงเสรมใหประชาชน ดาเนนชวตในลกษณะใด ก. ดาเนนชวตในลกษณะใด ข. ดาเนนชวตอยางเครงครด ค. ดาเนนชวตทางสายกลางยดความพอด ง. ดาเนนชวตเพอสรางความสะดวกสบายตนเอง

37. หลกการใดไมใชเศรษฐกจพอเพยง ก. การพงตนเองเปนสาคญ ข. การสรางนสยนยมไทย ค. การบรการดนและนาอยางเหมาะสม ง. การลงทนขนาดใหญเพอการผลตสนคา

38. ความพอเพยงทางเทคโนโลยตามหลกการเศรษฐกจพอเพยงมความหมายวาอยางไร ก. การไมใชเทคโนโลยในการผลต ข. การใชเทคโนโลยแบบผสมผสาน ค. การใชเทคโนโลยขนสงเพอการผลต ง. การใชภมปญญาทองถนเพอการผลต


39. ความพอเพยงดานสงคมตามหลกการเศรษฐกจพอเพยงหมายถงสงใด ก. สงคมเขมแขง ข. สงคมมหลากหลาย ค. คนในสงคมมความเปนอยทด ง. คนในสงคมไมตองการความชวยเหลอจากใคร

40. การสรางความพอเพยงดานจตใจของประชาชนหนวยทางสงคมใดทมบทบาทสาคญทสดในการสรางความพอเพยง ก. ศาสนา ข. การปกครอง ค.ทางการศกษา ง. สถาบนครอบครว

41. คณธรรมดานใดทมความสาคญกบหลกเศรษฐกจ พอเพยงมากทสด ก. เปนคนมศลธรรม ข. มความละอายตอบาป ค. เปนผมความโอบออมอาร ง. มความซอสตย ขยนหมนเพยร

42. แนวทฤษฎใหมใหความสาคญกบการจดการทรพยากรใดมากทสด ก. มนษย ข. ทรพยากรนา ค. ทรพยากรดน ง. ทรพยากรปาไม 43. ทฤษฎใหมตามแนวพระราชดารขององค ดาเนนชวตแบบใด ก. ตามยถากรรม ข. ดาเนนชวตตามปกต ค. ดาเนนชวตทพอเพยง ง. ดาเนนชวตอยางฟมเฟอย 44. ทฤษฎใหมและการดาเนนชวตตามหลกเศรษฐกจ พอเพยงมงแกไขปญหาในดานใดในสงคมเปนสาคญ

ก. ความยากจน ข. ปญหาการกอการราย ค. ปญหาความขดแยงทางสงคม ง. ปญหาความแตกแยกของประชาชน


45. การสรางความพอเพยงในการดาเนนชวตตามทฤษฎใหมใครมบทบาทมากทสด ก. ผนาทางศาสนา ข. สถาบนการศกษา ค.ทกคนในทองถน ง. ผนาทองถน

46. การปรบตวใหทนตอการเปลยนแปลงของโลกในยคโลกาภวตควรปฏบตตนอยางไร ก.จดหาเทคโนโลยททนสมย ข. การศกษาหาความรอยเสมอ ค. การพฒนาเทคโนโลยขนมาใชเอง ง. วาจางผเชยวชาญมาถายทอดเทคโนโลย 47. การปฏบตตวทเหมาะสมในหลกเศรษฐกจพอเพยงมวธการอยางไร ก. การดาเนนชวตตามปกต ข. การตองอาศยในชนบทเทานน ค. การดาเนนชวตตามทางสายกลาง ง. การดาเนนชวตอยางสะดวกสบาย 48. การประกอบอาชพตามหลกเศรษฐกจพอเพยงมลกษณะอยางไร ก. ประกอบอาชพทตนถนด ข. ประกอบอาชพตามบรรพบรษ ค. การประกอบอาชพทาการเกษตรเทานน ง. การประกอบอาชพตามความซอสตยสจรต 49. " ความมเหตมผล" เปนความพอเพยงทางดานใด ก. ดานความคด ข. ดานคณธรรม ค. ดานความเคารพ ง. ดานกาย วาจา ใจ 50. ขอใดจดเปนเทคโนโลยสารสนเทศ ก. เครองกรองนา ข. เครองไมโครเวฟ ค. คอมพวเตอร อนเทอรเนต ง. เครองฟอกอากาศอนฟาเรต

4‐2_8ทช33015_บรรณานกรม หนา 163

บรรณานกรม

กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย, สานกสงเสรมละถายทอดเทคโนโลย. รวมเทคโนโลย ของ วท. แอคม พรนตงจากด :กรงเทพ,พ.ศ. ๒๕๕๒.

พระบรมราโชวาทในพระบาทสมเดจพระเจาอยหว พระราชทานแกนสตมหาวทยาลยเกษตรศาสตร เมอวนท ๑๘ กรกฎาคม ๒๕๑๗ เศรษฐกจพอเพยงของในหลวงกบการวเคราะหความหมาย ของนกเศษรฐศาสตร. คณะกรรมการสภาวจยแหงชาต, เกษตรบลพรนต กรงเทพ, ๒๕๕๔.

พระราชดารสเนองในวนเฉลมพระชนมพรรษา : เมอวนท ๔ ธนวาคม ๒๕๔๑. สรางหลกคด พชตโลกรอน ใสใจเอออาทร ทกขนตอนอยางพอเพยง. โรงเรยนจฬาภรณราชวทยาลย เพชรบร.

มปป. สาขาวชาศลปศาสตร มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช. "5.1.2 ความรทวไปเกยวกบเทคโนโลย". ประมวล สาระชดวชาไทยศกษา หนวยท 1-7. พมพครงท 15. กรงเทพฯ : สานกพมพ มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช, 2552. การประยกตใชเศรษฐกจพอเพยงสาหรบบคคลและชมชน. หนงสอเศรษฐกจพอเพยง , องคการบรหารสวน

จงหวดนนทบร. คนหวาจาก : http://www.rta.mi.th/21610u/Data/Data/_pro/Popeaing/1.htm การเลอกใชเทคโนโลยบนพนฐานของความพอเพยง . คนควาจาก

http://www.lks.ac.th/kukiat/student/betterroyal/social/42.html ตามรอยพระราชดาร เศรษฐกจพอเพยง :๒๕๔๔. คนควาจาก :

http://www.lks.ac.th/kukiat/student/betterroyal/social/42.html เทคโนโลยในชวตประจาวน.คนควาจาก : krumaew.wordpress.com/ เทคโนโลยในชวตประจาวน. คนควาจาก :

http://www.satitm.chula.ac.th/technology/content/D_content1.pdf เทคโนโลยทเหมาะสม ตามแนวเศรษฐกจพอเพยง. คนควาจาก :

http://www.lks.ac.th/kukiat/student/betterroyal/social/42.html พระราชดารสพระบาทสมเดจพระเจาอยหว วนท ๑๗ มกราคม ๒๕๔๔. คาพอสอน : คนควาจาก

http://www.rta.th ประเภทของเทคโนโลยในสาขาหลก. คนหวาจาก : http://pirun.ku.ac.th/~g4986066/lifesci.pdf ประโยชนและโทษของเทคโนโลย. คนควาจาก :

http://www.lks.ac.th/kukiat/student/betterroyal/social/42.html ภาพประกอบ. การประยกตใชหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง. คนควาจาก :

http://www.inspect9.moe.go.th

4‐2_8ทช33015_บรรณานกรม หนา 164

สานกงาน กปร.๒๕๕๐ , คนควาจาก : www.villagefund.or.th/Sitedirectory/.../1942_เศรษฐกจพอเพยง.doc หลกการปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง. คนควาจาก : http://www.rsu.ac.th/

[http://www.lks.ac.th/kukiat/student/betterroyal/social/42.html] http://www.creative.su.ac.th/tkk-10/?page_id=9 สบคน 10 กนยายน 2554 http://www.archaeopen.com/ศาสตราจารยสายนต ไพรชาญจตร สบคน 10 กนยายน 2554 http://mos.e-tech.ac.th/mdec/learning/s1301/unit08.html

วชาชวตและวฒนธรรมไทย 3000-1301 หนวยท 8 จตสาธารณะ อาจารยจนทรา ธนสงวนวงศ http://nounlaor123.exteen.com/profile เสร : พงศพศ ดร. หนงสอรอยคาทควรร คนควาจาก

http://www.villagefund.or.th/index.aspx?pageid=470&parent=433&directory=2242&pagename=content

http://www.oknation.net/blog/somchoke101/2010/01/21/entry-1 สมโชค เฉตระการ, วาท ร.ต. ดร. เดกและเยาวชนกบจตสาธารณะ(Public Mind) วทยาลยเทคนครอยเอด) อาจารยพเศษ มหาวทยาลยแมโจ – รอยเอด คนควาจาก

http://elearning.siam.edu/course/view.php?id=226 การอนรกษและการพฒนาแหลงทองเทยว รหสวชา116-322 คาควาจาก

http://kanchanapisek.or.th/kp6/BOOK27/chapter3/t27-3-l1.htm http://www.tungsong.com/NakhonSri/amphur_new/lansaka/Lansaka04.html http://514center.org/index.php?option=com_content&task=view&id=32&Itemid=9 http://khoneconet.wu.ac.th/program/plan.php

มานต มานตเจรญ. 2537. พจนานกรมไทยฉบบของราชบณฑตสถาน. พมพครงท 4. กรงเทพ ฯ : สานกพมพ อกษรพทยา. คนควาจาก http://www.thaiwhic.go.th/article0.aspx

4‐2_9ทช33015_เฉลยแบบทดสอบและกจกรรม หนา 165

เฉลยแบบทดสอบและแนวตอบกจกรรม


เฉลยคาตอบแบบทดสอบกอน/หลงเรยน

1. ค 2. ข 3. ข 4. ข 5. ข 6. ก 7. ข 8. ง 9. ค 10. ง 11. ก 12. ง 13. ข 14. ง 15. ง 16. ก 17. ก 18. ก 19. ก 20. ง 21. ค 22. ค 23. ง 24. ก 25. ง 26. ง 27. ก 28. ข 29. ข 30. ข 31. ง 32. ข 33. ค 34. ก 35. ง 36. ค 37. ง 38. ข 39. ก 40. ง 41. ง 42. ก 43. ค 44. ก 45. ค 46. ข 47. ค 48. ง 49. ก 50. ค


แนวตอบกจกรรม

หนวยการเรยนรท 1 วฒนธรรมและประเพณไทย กจกรรมท 1.1 วฒนธรรมประเพณไทย แนวตอบ ขอ 1-2 ตอบอสระแตใหสอดคลองกบวฒนธรรมประเพณไทยในทองถนของตนเอง ขอ 3 (ตวอยางคาตอบ) 1. แตงกายสภาพเรยบรอยมความเปนไทย 2. รบประทานอาหารไทยตามสภาพของทองถน 3. พดภาษาไทยใหถกตอง 4.ทาบญใสบาตร/ไปวดฟงธรรม หนวยการเรยนรท 2 แหลงโบราณคด และแหลงทองเทยวทสาคญของไทย ตอนท 1 แหลงโบราณคดและแหลงทองเทยวทสาคญของไทย กจกรรมท 2.1 แหลงโบราณคด

นกศกษาคดวาแหลงโบราณคดมความสาคญตอทองถนและประเทศชาตของเราอยางไร จงอธบายพอเขาใจ แนวตอบ

1. แหลงโบราณคดมความสาคญตอทองถนและประเทศชาตของเราคอแหลงโบราณคดจะเปนรองรอยของมนษยในสมยกอนประวตศาสตรททาใหเรารบรถงการดารงชวตของคนในสมยดงกลาว แสดงใหเหนถงวฒนธรรมทมพฒนาการแลวในหลายๆ ดาน โดยเฉพาะดานความรความสามารถหรอภมปญญา อนเปนเครองมอสาหรบชวยใหผคนเหลานนสามารถดารงชวตและสรางสงคม-วฒนธรรมของมนษยไดสบเนองตอกนมาเปนระยะเวลายาวนาน ซงเหนไดจากหลกฐานทยงคงหลงเหลออย ไดแก เครองมอ เครองใช ภาชนะดนเผา ซากพช ซากสตว อาคารสถานท สงกอสรางทมนษยสรางขน สงทมนษยประดษฐคดคนขน โครงกระดกมนษย รวมทงหลกฐานเกยวกบสภาพแวดลอมทางธรรมชาตทมนษยดดแปลงเพอใชประโยชนในการดารงชวต ตงแตเกดจนตาย การทางาน ศลปะ กฬา การรกษาพยาบาล การฝงศพ และกจกรรมอนๆ ในยคสมยตางๆ อาจเกาแกยอนหลงไปตงแตเมอหลายแสนปกอนเรอยมาจนถงไมกสบปกอนหนาน ซงทาใหเราทราบถงความเปนมาของทองถนและชมชนทเราอาศยอยวามประวตความเปนมาอยางไรและหลกฐานดงกลาวจะทาใหคนในทองถนนนเกดสานกรกบานเกดของตนและเกดการมสวนรวมในการอนรกษสงด ๆ ทยงคงหลงเหลออยนนใหนานสบไป

2. แหลงโบราณคดทสาคญ ทอยในทองถนทนกศกษาอย มอะไรบาง และมประวตความเปนมาอยางไร แนวตอบ

ตอบอสระตามสภาพทเปนจรง


กจกรรมท 2.2 แหลงทองเทยว 1. นกศกษาคดวาแหลงทองเทยวมความสาคญตอทองถนและประเทศชาตของเราอยางไร

จงอธบายพอเขาใจ แนวตอบ

แหลงทองเทยวจะเปนสถานทดงดดผคนใหมาทองเทยว ถาสถานททองเทยวในทองถนนนสวยงาม สะอาด ผคนในทองถนมมตรไมตร ผคนกจะบอกตอและมาเทยวกนอก เมอมคนมาทองเทยวกนมาก กจะเกดการสรางงานและกระจายรายไดไปสทองถน ทาใหประชาชนมงานทาและมสภาพความเปนอยทดขน การทองเทยวนนเปนอตสาหกรรมบรการทมบทบาทสงยงในการนาเงนตราตางประเทศเขาสระบบเศรษฐกจของประเทศไทย โดยเปนอตสาหกรรมททารายไดอนดบหนง เมอเทยบกบสนคาสงออก อน ๆ

2. แหลงทองเทยวทสาคญทอยในทองถนทนกศกษาอยมอะไรบาง และมประวตความเปนมาอยางไร แนวตอบ ตอบอสระตามสภาพทเปนจรง กจกรรมท 2.3 ความสาคญของแหลงโบราณคดและแหลงทองเทยวของไทย

1. การทองเทยวมบทบาทสาคญตอระบบเศรษฐกจ สงคม และการเมองของนานาประเทศในปจจบนอยางไร จงอธบายพอเขาใจ แนวตอบ

การทองเทยวมความสาคญตอระบบเศรษฐกจ สงคมและการเมองของนานาประเทศในปจจบนคอ 1. เปนแหลงทมาของรายไดในรปเงนตราตางประเทศ 2. ชวยลดปญหาการขาดดลการชาระเงนระหวางประเทศ 3. ชวยสรางอาชพและการจางงาน 4. กอใหเกดการกระจายรายได 5. กอใหเกดการเปลยนแปลงโครงสรางเศรษฐกจของทองถน 6. กอใหเกดการกระตนการผลต 7. ชวยยกมาตรฐานการครองชพของคนในทองถน 8. ชวยสรางความเจรญทางสงคมใหแกทองถน 9. ชวยอนรกษฟนฟวฒนธรรมและสงแวดลอม

10. ชวยลดปญหาการอพยพยายถนของชมชนทองถน 11. ชวยกระตนใหมการคดคนนาทรพยากรสวนเกนทไรคามาประดษฐเปนสนคาทระลกจาหนาย

อตสาหกรรมทองเทยวถอไดวาเปนพลงขบเคลอนทางเศรษฐกจทแสดงบทบาทเดนชด ในแตละป ทผานมา ความสาเรจโดยรวมหรอบางสวนนน ยอมมาจากพลงของฟนเฟองหรอพลงขบเคลอนทงสวนเลกและสวนนอยทชวยกนผลกชวยกนดนใหอตสาหกรรมนเคลอนไหวไปขางหนาอยางไมหยดยง และแสดงบทบาทนาในการเปนตวกระตนใหเกดการขยายตวทางเศรษฐกจซงนาไปส การจางงาน สรางอาชพการกระจายรายได


และการลงทนในธรกจทเกยวเนองมากมายหลายรอยสาขา เปนการสรางความมงคงใหกบประชาชนและประเทศชาตอยางเอนกอนนต และนาไปสความสาเรจในการยกระดบคณภาพชวตของประชาชนประเทศนน ๆ

2. ใหนกศกษาวเคราะหวาหลกฐานทางโบราณคดชวยใหเขาใจถงเหตปจจยของการเปลยนแปลง ทางสงคม วฒนธรรม ไดอยางไรบาง จงอธบายพอเขาใจ แนวตอบ

หลกฐานทางโบราณคดจะชวยใหเขาใจถงเหตปจจยของการเปลยนแปลงทางสงคม วฒนธรรม การประสบการณความสาเรจ ความลมเหลว ภมปญญา ความร วถการดารงชวต ในแตละระบบนเวศนวฒนธรรม ในอดตทผานมา เพอนาความรทไดไปปรบใชใหเหมาะสมกบปญหาในปจจบนและอนาคต เปนพนฐานในการกาหนดแนวทางการดาเนนชวต เปนบทเรยนใหคดสรรเอาแบบแผนทดงามไปประยกต ใชเพอปองกนความเสยหายรายแรงตอเพอนมนษยและธรรมชาตทอาจเกดขนไดอก และอาจสรางความเดอดรอน ความเสยหายอยางรายแรงตอวฒนธรรม ธรรมชาต สงแวดลอม และมนษยดวยกนเอง ยงกวาในอดต ดวยอตราเรงของความกาวหนาทางเทคโนโลย กบความเสอมถอยทางวฒนธรรม จรยธรรม คณธรรมของมนษยซงเปนผใชเทคโนโลย ความสาคญของแหลงโบราณคดทาใหคนในชมชนและในชาตมจตสานกตอการรกษามรดกทางวฒนธรรมและคณคาของสภาพแวดลอม อกทงมสวนรวมในการดแลและอนรกษไวใหคงอยอยางสวยงามและยาวนานตลอดไป

ตอนท 2 จตสานกสาธารณะในการอนรกษและพฒนาแหลงโบราณคดและแหลงทองเทยวในทองถนของตนเอง กจกรรมท 2.4

1. คากลาวทวา “ตนเปนทพงแหงตน” มความสาคญตอการสรางจตสานกสาธารณะ คอ ชวยใหตระหนกถงการเหนความสาคญในการสรางจตสานกสาธารณะในตวเองและลงมออนรกษและพฒนาแหลงโบราณคดและแหลงทองเทยวในทองถน ซงถาทกคนในชมชนมจตสานกรวมกนจะเปนผลดตอการอนรกษและพฒนาแหลงโบราณคดและแหลงทองเทยวในทองถนในภาพรวมตอไป

2. จตสานกสาธารณะมความสาคญตอชวตและความเปนอยของมนษยโดยสวนรวม คอ 2.1 ในระดบชมชน ถาคนในชมชนขาด จตสานก ขาดจตสาธารณะ ตางคนตางอย ไมมใคร

สนใจใคร ชมชนเรมออนแอ ยงนานไป กมแตเสอมทรดลง เพราะชมชนขาดการพฒนา ขาดศนยรวมทางจตใจ ขาดผนาทดและเขมแขง สมาชกขาดการมสวนรวม เนองจากการเหนแกตว ไมยอมเสยสละ กลวเสยทรพย รวมทงตองเสยเวลา ทตองมาชวยเหลอชมชน เมอชมชนขาดการพฒนา อาชญากรรมในชมชนยอมเกดขน อนจะสงผลใหชมชนเกดการลมสลายในอนาคต

2.2 ในระดบชาต ยอมรบผลจากครอบครว จากชมชน ถาครอบครวและชมชนขาดจตสาธารณะ ทด ขาดความความเขมแขง ประเทศชาตกยอมเกดวกฤตการณภายในประเทศทกดาน ผนาประเทศแกปญหาไมไดเพราะบคลากรในประเทศขาดการเสยสละ มการเบยดเบยนทาลายทรพยากรและสมบตทเปน


สวนรวมอยางตอเนอง เหมอนปลวกทคอยแทะกนเนอไม ประเทศชาตตกอยในสภาพทลาหลง ไมสามารถตอสกบชาตอนทอยขางเคยงได เพราะขาดพลงและความรวมมอของคนในสงคม แมวาผนาประเทศจะนามาตรการใด ๆ ออกมาใช ประชาชนกจะขดขวาง ไมใหความรวมมอ เกดการแบงพรรคแบงพวก แกงแยงแขงขน เหนแกตว เหนแกประโยชนสวนตนและกลมของตน การทจรตคอรปชนจงเกดขน ผลทตามมาคอ การลมสลายของชาต

2.3 ในระดบโลก ซงเปนระดบทไดรบผลกระทบในวงกวาง ถาบคคลในระดบประเทศขาดจตสานกสาธารณะ ตางประเทศตางอย หวงแตเอารดเอาเปรยบกบประเทศอน โดยไมมจตสานกใน การชวยเหลอ โดยเฉพาะประเทศทดอยโอกาส การพฒนามนอย หวงแตจะกอบโกยผลประโยชนเขาภายในประเทศของตนเอง ขาดความชวยเหลอมตรประเทศทเคยงขาง หวงใหประเทศของตนเองอยรอดปลอดภยเทานน ประเทศทถกเอาเปรยบ เกดความไมพอใจ หวงทจะแกแคน ขาดการไววางใจซงกนและกน แตละประเทศมการสะสมอาวธยทโธปกรณ เพอปกปองประเทศของตนเอง เมอมปญหาเกดขน มกมแนวโนมในการใชกาลงและความรนแรง เพอแสดงแสนยานภาพทางการสงครามในการตดสนปญหา

3. ขาพเจาจะมความรบผดชอบตอสงคมในการรกษาผลประโยชนของสวนรวม ดงน 3.1 สรางวนยในตนเอง ตระหนกถงการมสวนรวมในระบบประชาธปไตย รถงขอบเขตของ

สทธ เสรภาพหนาท ความรบผดชอบ ตอตนเองและสงคม 3.2 ใหความสาคญตอสงแวดลอม ตระหนกเสมอวาตนเองคอสวนหนงของสงคมตองมความ

รบผดชอบในการรกษาสงแวดลอม ซงเปนเรองของสวนรวม ทงตอประเทศชาตและโลกใบน 3.3 ตระหนกถงปญหาและผลกระทบทเกดขนกบสงคม ใหถอวาเปนปญหาของตนเองเชนกน

อยางหลกเลยงไมได ตองชวยกนแกไข เชน ชวยกนดาเนนการใหโรงงานอตสาหกรรมสรางบอพกนาทงกอนปลอยลงสแหลงนาสาธารณะ

3.4 ยดหลกธรรมในการดาเนนชวต เพราะหลกธรรมหรอคาสงสอนในทกศาสนาทนบถอ สอนใหคนทาความดทงสน ถาปฏบตไดจะทาใหตนเองมความสข นอกจากนยงกอใหเกดประโยชนตอสงคมดวยทาใหเราสามารถอยในสงคมไดอยางมความสข


1. แนวทางในการอนรกษและพฒนาแหลงโบราณคดและแหลงทองเทยว มดงน 1.1 เสรมสรางความร ความเขาใจใหแกบคลากรในทองถนเพอทาหนาทรบผดชอบรวมกนใน การ

คมครองและรกษาสภาพแวดลอมทดแกแหลงโบราณคดและแหลงทองเทยวในทองถน 1.2 สงเสรมใหมการอบรมและสรางสามญสานกใหคนในทองถนเกดความรสกหวงแหนและเหน

คณคาของแหลงโบราณคดและแหลงทองเทยวในทองถน 1.3 ปลกจตสานกและปรบเปลยนพฤตกรรมของนกทองเทยวและผคนทเกยวของใหชวยกน

ดแลรกษาสงแวดลอม


1.4 เปนแรงกาลงในการอนรกษและชวยฟนฟแหลงทองเทยวรวมไปถงทรพยากรธรรมชาตใหคงอย 1.5 สรางเครอขายกลมผทมจตอาสาในการอนรกษใหมากขน 1.6 เสรมสรางกจกรรมทมประโยชนตอสงคมและสงแวดลอมในเชงการทองเทยว 1.7 รกษา ดแล และพฒนาแหลงโบราณคดและทองเทยว เพอการทองเทยวในอนาคต 1.8 เสรมสรางความร ความเขาใจ ทถกตองเกยวกบการทองเทยวเชงอนรกษ 1.9 ปลกฝงคานยมเกยวกบการทองเทยวเชงอนรกษใหแกบคคลทเกยวของ

1.10 สงเสรมใหทกคนรบรวามหนาทและบทบาทในการดแลรกษาแหลงโบราณคดและ ทองเทยวเทาๆ กน

2. การอนรกษและพฒนาแหลงโบราณคดและแหลงทองเทยวมประโยชน ดงน 2.1 ดานการอนรกษทรพยากรทางวฒนธรรมและแหลงโบราณคด

1) เปนการชวยสงเสรมคณคาและความสาคญของแหลงโบราณคดและแหลงทองเทยว ในทองถน ซงถอวาเปนทรพยากรทางวฒนธรรม (Cultural Resource) ใหเดนชดขน

2) เปนการชวยใหเกดความภาคภมใจในอารยธรรมอนเกาแกของชาต 3) เปนการชวยใหเกดความสามคคในการรวมมอรวมใจ ดแล ปกปองและรกษาแหลง

โบราณคดและแหลงทองเทยวในทองถนทเปนมรดกทางวฒนธรรมของชาต ใหคงอยตอไป 4) เปนการแสดงถงพลงแหงความสามคคของคนไทยทมหวใจอนรกษ อนจกนามา

ซงภาพลกษณทดของประเทศชาตตอสายตาประชาคมโลก 5) เปนการสรางงานสรางรายไดและกระจายงานกระจายรายไดสชมชน

6) ชมชนมความเขมแขง พงตนเองไดและพฒนาไปในทศทางทยงยน 7) เปนการสงเสรมใหนกทองเทยวไดความร มความเขาใจและสานกในความสาคญของ

การอนรกษประวตศาสตร ศลปวฒนธรรมประเพณและภมปญญาทองถนอนดงาม ตลอดจนการอนรกษระบบนเวศธรรมชาตใหคงอยอยางยงยน

2.2 ดานการอนรกษสงแวดลอม 1) ชวยเสรมสรางสภาพแวดลอมทดใหแกชมชน 2) ชวยเสรมสรางใหประชาชนในทองถนมคณภาพชวตทดขน 3) ชวยใหชมชนมแหลงสนทนาการเพอประโยชนทางดานสขภาพอนามยและจตใจ

2.3 ดานการศกษาและวจย 1) ชวยยกระดบคณภาพทรพยากรบคคลใหมมาตรฐานสงขน ทงทางดานวชาการและทศนคต 2) ชวยใหเยาวชนของชาตมแหลงความรทางวชาการทจะนาไปสการศกษาและวจย

ซงจะมประโยชนมาสทองถนในอนาคต


กจกรรมท 2.6 1. ขาพเจามสวนรวมในการดแลรกษาและพฒนา แหลงโบราณคดและแหลงทองเทยวในทองถน ดงน

1.1 มสวนรวมในการกาหนดเปาหมาย และมาตรการในการพฒนาอยางชดเจน 1.2 มสวนรวมในการปลกฝงจตสานกของคนในชมชนในการอนรกษดแลรกษา

ทรพยากรธรรมชาตของชมชน และสรางความภาคภมใจในภมปญญาทองถนและวถชวตชมชนใหสบทอดอยคกบชมชน รวมทงการเปนเจาบานทด เปนมตรกบผมาเยอน

1.3 มสวนรวมในการจดกจกรรมรณรงคสงแวดลอมเพอสรางจตสานกและสรางความตระหนกใหเกดความรกในทองถน

1.4 มสวนรวมในการจดกจกรรมแลกเปลยนเรยนรองคความรระหวางกน เชน มคคเทศกทองถน การใหบรการดานอนๆ เปนตน

1.5 มสวนรวมในการพฒนาองคความรขององคกรชมชนเพมเตม เชน การสรางจตสานกการอนรกษ การอบรมผนาในทองถนใหเขมแขง

1.6 มสวนรวมในการพฒนากจกรรมของทองถนใหชดเจน มเปาหมาย มปฏทนการทางาน สรปรวบรวมผล และเผยแพร เพอรบรแลกเปลยนเรยนร

1.7 มสวนรวมในการประชมพดคยหารอ และรวมจดกจกรรมรวมกนอยางสมาเสมอ 2. การมสวนรวมในการพฒนาแหลงโบราณคดและแหลงทองเทยวในทองถนของชมชน เปนหวใจ

สาคญทสงเสรมใหเกดการพฒนาอยางยงยนเพราะแหลงโบราณคดและแหลงทองเทยวในทองถน ถอเปนความภาคภมใจของคนในทองถนและของคนในประเทศทไดเปนเจาของสถานททมความเปนเลศ ในดานธรรมชาต สถาปตยกรรม ศลปกรรม แสดงใหเหนถงภมปญญาในการสรางสรรคของคนไทยในอดต เปนประจกษพยานทแสดงใหเหนถงความรงเรองของอารยธรรมในอดตอนนามาซงชอเสยง เกยรตภมและศกดศรของประเทศชาต เปนการประชาสมพนธใหนกทองเทยวจากทวโลกสนใจมาเยยมชม สงผลใหเกดการเตบโตทางเศรษฐกจทเกยวของกบการทองเทยวในระดบชมชนทองถนจนถงระดบชาต นบเปนผลทงทางตรงและทางออมในการสรางมลคาจากมรดกของชาต เปนรายไดของประชาชนทงประเทศ เพราะอตสาหกรรมทองเทยวเปนอตสาหกรรมทนารายไดจานวนมหาศาลเขาประเทศมาตลอด แมอยในชวงเศรษฐกจตกตากตาม

ดงนนการมสวนรวมในการพฒนาแหลงโบราณคดและแหลงทองเทยวในทองถนของชมชนในทองถนและผทเกยวของทงภาครฐ ภาคประชาชน และองคกรตาง ๆ จงเปนหวใจสาคญทสงเสรมใหเกดการพฒนาอยางยงยน

4‐2_9ทช

หนวยกาตอนท 1 เรองท 1.กจกรรม

ผลตสนคเศรษฐกจในตวทดอาศยควและดาเนใหมสานความเพยและกวา ความเปนมอสรภา

และผอน เหตผลโดอยางรอบ ตาง ๆ ทและไกล

คณธรรม

รอบคอบในขนปฏ

ช33015_เฉล

ารเรยนรท 3 ปรชญาเศร.1 ความหมามท 3.1 เศรษฐกจพอคาและบรการจพอเพยง หมดพอสมควรตามรอบร ควนนการทกขนนกในคณธรรยร มสตปญญางขวางทงดเศรษฐกจพอนอยอยางประาพ เสรภาพ ไความพอประน เชน การผลความมเหตผดยพจารณาจาบคอบ การมภมคมกจะเกดขนโดย เงอนไข การตดสนใ

มเปนพนฐาน 1 เงอนไขควบทจะนาความฏบต

ลยแบบทดสอบ

รษฐกจพอเพยาย ความสาคญ

อเพยง หมายถรทกชนดเพอมายถง ความพอการมผลกรามรอบคอบแนตอน แลรมความซอสญาและความรานวตถ อเพยงในระดะมาณตน ตามมพนธนาการะมาณ หมายถลตและการบรผล หมายถง กากเหตปจจยท

กนทดในตว หยคานงถงควา

ใจและการดา กลาวคอ ามร ประกอบมรเหลานนมา

บและกจกรรม

ยง ญ แนวคด ห

ถง ความสามอเลยงสงคมนพอประมาณ คะทบใด ๆ อนและความระมละขณะเดยวกสตยสจรตแลอบคอบ เพอใสงคม สง

บบคคลนน คมฐานะ ตามอรอยกบสงใด ถง ความพอดรโภคทอยในรารตดสนใจเกทเกยวของ ต

หมายถง การเามเปนไปไดข

าเนนกจกรรม

บดวย ความราพจารณาใหเ

ลกการ

ารถของชมชนน ๆ ไดโดยไความมเหตผลนเกดจากการเมดระวงอยาง กนจะตองเสรละใหมความรใหสมดลและแวดลอมแลคอ ความสอตภาพ และท ทไมนอยเกนระดบพอประกยวกบระดบขลอดจนคานง

เตรยมตวใหพของสถานการ

มตางๆ ใหอยใ

รอบรเกยวกบชอมโยงกน

ชนเมอง รฐ ปไมตองพงพาล รวมถงควาเปลยนแปลงทยงในการนาวรมสรางพนฐรอบรทเหมาะพรอมทจะรอละวฒนธรรมสามารถในกาทสาคญไมหล

นไปและไมมาะมาณ เปนตนของความพองถงผลทคาดว

พรอมรบผลกรรณตาง ๆ ทคา

ในระดบพอเพ

วชาการตาง ๆ เพอประกอบ

ระเทศ หรอาปจจยตางๆ ทามจาเปนทจะทงภายนอกแวชาการตางๆฐานจตใจของาะสม ดาเนนองรบการเปลมจากโลกภารดารงชวตไลงใหลไปตาม

ากเกนไปโดย เพยงนน จะตวาจะเกดขนจา

ระทบและกาาดวาจะเกดขน

พยงนน ตองอ

ๆ ทเกยวของบการวางแผน

ภมภาคหนง ทเราไมไดเปะตองมระบบภละภายใน ทง มาใชในการงคนในชาต นชวตดวยควาลยนแปลงอยาายนอกไดเปดอยางไมเดอมกระแสของ

ไมเบยดเบยน

ตองเปนไปอยากการกระทา

รเปลยนแปลนในอนาคตท

อาศยทงความ

งอยางรอบดานและความระ

หนา 173

ๆ ในการนเจาของภมคมกนงนจะตองรวางแผนทกระดบ ามอดทน างรวดเรว นอยางด อดรอน มงวตถนยม

นตนเอง

ยางมานน ๆ

งดาน ทงใกล

ร และ

น ความมดระวง


2 เงอนไขคณธรรม ทจะตองเสรมสราง ประกอบดวย มความตระหนกในคณธรรม มความซอสตยสจรตและมความอดทน มความเพยร ใชสตปญญาในการดาเนนชวต เรองท 1.2 การประยกตใชเศรษฐกจพอเพยงสาหรบบคคลและชมชน กจกรรมท 3.2

วธการพฒนาตนเองตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง มดงน 1. ยดหลก พออย พอกน พอใช 2. ยดความประหยด ตดทอนคาใชจาย ลดความฟมเฟอยในการดารงชพ 3. ยดถอการประกอบอาชพดวยความถกตองและสจรต 4. ละเลกการแกงแยงผลประโยชนและแขงขนในการคาขายประกอบอาชพ แบบตอสกนอยางรนแรง 5. มงเนนหาขาวหาปลา กอนมงเนนหาเงนหาทอง 6. ทามาหากนกอนทามาคาขาย 7. ภมปญญาชาวบานและทดนทากน คอ ทนทางสงคม 8. ตงสตทมนคง รางกายทแขงแรง ปญญาทเฉยบแหลม นาความร ความเขาใจอยางลกซง เพอ

ปรบวถชวต สการพฒนาทยงยน ความพอด ๕ ประการในการดาเนนชวตตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง ไดแก 1. ตองเขมแขง สามารถพงตนเองได 2. มจตสานกทด 3. เอออาทร ประนประนอม 4. นกถงผลประโยชนสวนรวมเปนหลก 5. ชวยเหลอเกอกลกน 6. รรกสามคค 7. สรางความเขมแขงใหครอบครวและชมชน หากขาพเจาเปนนกธรกจ ขาพเจาจะขยายธรกจใหมความมนคงและยงยน โดย 1. ความมนคงและยงยนในการดาเนนธรกจ 2. มความรอบรในธรกจทดาเนนการอย โดยศกษาขอมลขาวสารตลอดเวลา 3. มความรอบคอบในการตดสนใจแตละครง เพอปองกนขอบกพรองและความเสยหายดงกลาว 4. มคณธรรม มความซอสตยสจรตในการประกอบอาชพ 5. มความขยนหมนเพยรอดทนในการพฒนาธรกจ 6. มความรบผดชอบตอสงคมและสงแวดลอม


ตอนท 2 เทคโนโลยในชวตปจจบน เรองท 2.1 ความหมาย ความสาคญและประเภทของเทคโนโลย กจกรรมท 3.3

1. เทคโนโลย หมายถง สงทมนษยพฒนาขนเพอชวยในการทางานหรอแกปญหาตาง ๆ เชน อปกรณ เครองมอ เครองจกรวสด หรอแมกระทงทไมไดเปนสงของทจบตองได เชน กระบวนการตาง ๆ เทคโนโลย เปนการประยกตนาเอาความรทางวทยาศาสตรมาใชและกอใหเกดประโยชนในทางปฏบตแกมวลมนษย กลาวคอเทคโนโลยเปนการนาเอาความร ทางวทยาศาสตรมาใชในการประดษฐสงของตางๆ ใหเกดประโยชนสงสด สวนทเปนขอแตกตางอยางหนงของเทคโนโลยกบวทยาศาสตรคอเทคโนโลยจะขนอยกบปจจยทางเศรษฐกจ เปนสนคามการซอขาย สวนความรทางวทยาศาสตรเปนสมบตสวนรวมของ ชาวโลกมการเผยแพรโดยไมมการซอขายแตอยางใดกลาวโดยสรปคอเทคโนโลยสมยใหมเกดขนโดยมความรทางวทยาศาสตรเปนฐานรองรบ

2. ความสาคญของเทคโนโลยทเกยวกบการดารงชวต มดงน เทคโนโลยเปนการประยกตนาเอาความรทางวทยาศาสตรมาใชและกอใหเกดประโยชนในทาง

ปฏบตแกมวลมนษย กลาวคอ เทคโนโลยเปนการนาเอาความรทางวทยาศาสตรมาใชในการประดษฐสงของตาง ๆ ใหเกดประโยชนสงสด สวนทเปนขอแตกตางอยางหนงของเทคโนโลยกบวทยาศาสตร คอเทคโนโลยจะขนอยกบปจจยทางเศรษฐกจ เปนสนคามการซอขาย สวนความรทางวทยาศาสตรเปนสมบตสวนรวมของชาวโลก มการเผยแพรโดยไมมการซอขายแตอยางใด กลาวโดยสรปคอเทคโนโลยสมยใหมเกดขนโดยมความรทางวทยาศาสตรเปนฐานรองรบ ปจจบนเทคโนโลยมบทบาทตอการพฒนาอยางมาก กลาวโดยสรปดงน

2.1 เทคโนโลยกบการพฒนาอตสาหกรรม การนาเทคโนโลยมาใชในการผลตทาใหประสทธภาพในการผลตเพมขน ประหยดแรงงาน ลดตนทนและรกษาสภาพแวดลอม เทคโนโลยทมบทบาทในการพฒนาอตสาหกรรมในประเทศไทย เชน คอมพวเตอร และอเลกทรอนกส การสอสาร เทคโนโลยชวภาพและพนธวศวกรรม เทคโนโลยเลเซอร การสอสาร การแพทย เทคโนโลยพลงงาน เทคโนโลยวสดศาสตร เชน พลาสตก แกว วสดกอสราง โลหะ เปนตน

2.2 เทคโนโลยกบการพฒนาดานการเกษตร ใชเทคโนโลยในการเพมผลผลต ปรบปรงพนธ เปนตน เทคโนโลยมบทบาทในการพฒนาอยางมาก แตทงนการนาเทคโนโลยมาใชในการพฒนาจะตองศกษาปจจยแวดลอมหลายดาน เชน ทรพยากรสงแวดลอม ความเสมอภาคในโอกาสและการแขงขนทางเศรษฐกจและสงคม เพอใหเกดความ ผสมกลมกลนตอการพฒนาประเทศชาตและสวนอนๆ อกมาก (มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช, 2552. หนา 244.)

3. ปจจยททาใหเกดเทคโนโลยในชวตประจาวน ความรท เปนพนฐานทางดานวทยาศาสตรเปนสงสาคญในการพฒนาเทคโนโลย และ

องคประกอบทสาคญททาใหเกดการพฒนาเทคโนโลยอยางตอเนองกคอความตองการของมนษย เพอหาสง


ทจะอานวยความสะดวกหรอสนองตอบความตองการ ซงในการพฒนาความรเพอไปสการสรางหรอพฒนาเทคโนโลยนน จะกอใหเกดทงผลดและผลเสยซงเปนผลกระทบตอมนษยไดเชนกน ดงนนสงทจะเปนกรอบในการคดของการพฒนาเทคโนโลยใหมความสมดลนน คอการนอมนาหลกคดปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง เขามาใชในกระบวนการพฒนาเทคโนโลยดวยเชนกน

4. ประเภทของเทคโนโลย ม 4 สาขา ดงน 1) เทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร (Information and Communication Technology : ICT)

ทาใหประชาชนและธรกจสามารถเขาถงและใชประโยชนความรจากแหลงสารสนเทศทวทกมมโลกในราคาทถกลงทกวน ในดานการคา อนเทอรเนตเปนทงแหลงความรและสอกลางในการทาธรกรรมทางการคาและบรการแบบใหมทเรยกวาพาณชยอเลกทรอนกส (e – Commerce) ดานการศกษา มการนาเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารไปใชประโยชนเพอการศกษา โดยเนนผเรยนเปนศนยกลาง (e-Education) การลดความเหลอมลาของประชาชนในการเขาถงสารสนเทศและความร (Digital Divide) เพอใหสงคมมความเทาเทยมกนมากขน (e- Society) การเสรมสรางขดความสามารถในการแขงขนของภาคอตสาหกรรม (e- Industry) และการเพมความแขงแกรงในการดาเนนการของภาครฐ (e- Government)

2) เทคโนโลยวสด (Material Technology) เปนอกเทคโนโลยหนงทมบทบาทสาคญมาก ตอการพฒนาเศรษฐกจและยกระดบคณภาพชวต ความกาวหนาทางเทคโนโลยวสด ทาใหสามารถผลตวสดใหมๆ (โดยมตนทนไมสงเกนไป) ตอบสนองความตองการใชงานไดอยางมประสทธภาพมากขน และ ทาใหเราสามรถพฒนาวทยาการดานตางๆ ทเคยถกจากด เนองจากไมมวสดททรงประสทธภาพ เชน เซรามก ทนความรอนสง หรออลลอยดทมความแขงแกรงสงแตมนาหนกเบา จะนาไปสการพฒนาอากาศยานทมความเรวสงกวาปจจบนไดหลายเทา เปนตน อนทจรงความหมายของเทคโนโลยวสดนน มขอบเขตมากกวาเทคโนโลยทเกยวกบวตถดบหรอการแปลงวสดไปใชในอตสาหกรรม หากแตยงครอบคลมไปถงวสดระดบโมเลกลและอะตอม ซงรวมถงวสดทางชวภาพดวย (Biomaterials) จงอาจกลาวไดวาความรทางวสดศาสตร มขอบเขตกวางขวางและเปนพนฐานของเทคโนโลยอนดวย ทงเทคโนโลยชวภาพและเทคโนโลยทเกยวของกบวสดทมขนาดเลกระดบโมเลกลหรออะตอม อยางไรกตาม ในทนเมอกลาวถงเทคโนโลยวสดจะหมายถงเทคโนโลยในการเตรยมวสดเพอเปนวตถดบทางอตสาหกรรมเทานน สวนเทคโนโลยวสดทเกยวของกบชววทยาไดจดไวเปนเทคโนโลยชวภาพและเทคโนโลยวสดทเกยวของกบการเตรยมวสดขนาดเลกมาก (ระดบนาโนเมตร) ไดแยกออกไปเปนอกสาขาหนง เรยกวา นาโนเทคโนโลย

3) เทคโนโลยชวภาพ (Biotechnology) โดยเฉพาะอยางยงทเปนเทคโนโลยสมยใหมเปนสหวทยาการ ทมวทยาศาสตรเปนรากฐานประกอบดวยหลายสาขาวชาผสมผสานกนอย ตงแตชววทยา เคมไปจนถงวศวกรรม ทมการนาความรพนฐานเกยวกบสงมชวตไปประยกตใหเกดประโยชนในดานตางๆ อาท การพฒนาพนธพชและสตว การแปรรปอาหาร การผลตยารกษาโรค การพฒนาดานการแพทยและการอนรกษสงแวดลอม เปนตน และยงไปกวานน ความรความเขาใจเกยวกบกลไกตางๆ ของสงมชวตในระดบโมเลกลทเรยกวา ชววทยาโมเลกล (Molecular Biology) ซงปจจบนไดรดหนาไปมาก จะสงผลกระทบตอ


การพฒนาเศรษฐกจและสงคมอยางมหาศาล เชน ทาใหเราสามารถปรบปรงเปลยนแปลงลกษณะ ทางพนธกรรมของจลนทรย ( http://pirun.ku.ac.th/~g4986066/lifesci.pdf) ใหผลตฮอรโมนหรอโปรตนของมนษยทใชเปนยา ซงสามารถผลตในระดบอตสาหกรรมไดงายและดกวาเดม ทตองนามาจากสตวหรอเลอดมนษยหรอการใสลกษณะพเศษทางพนธกรรมเขาไปในพชใหสามารถตานทานโรคหรอแมลงทเปนศตร หรอในสตวใหสามารถผลตวคซนในนานมของมนได เปนตน

4) นาโนเทคโนโลย (Nanotechnology) ปจจบนมความตนตวกนมากเกยวกบเทคโนโลยวสดระดบนาโนเมตรซงไดมการแยกออกมาเปนอกสาขาหนงโดยเฉพาะ เรยกวา นาโนเทคโนโลย ซงเปนเทคโนโลยเกยวกบการสรางวสดและอปกรณตางๆ ทมขนาดระดบนาโนเมตร หรอ 1/1,000,000,000 เมตร เนองจากไดมการคนพบวาวสดชนดเดยวกน จะมคณสมบตหลายอยาง ( เชน คณสมบตทางไฟฟา แมเหลก ความรอน แสง และเชงกล เปนตน) เปลยนไปเมออยในสภาวะทมขนาดเลกมาก (1-100 นาโนเมตร) นาโนเทคโนโลยกาลงเขามามบทบาทมากขน และในอนาคตเชอกนวาจะสามารถผลตเครองจกรโมเลกลทประกอบไปดวยอะตอมของธาตตางๆ ทสามารถสงเขาไปในรางกาย เพอทาลายเซลลมะเรงหรอเขาไปขจดไขมนอดตนในเลอดโดยไมตองผาตดหรอสรางอนภาคขนาดเลกมาใชในการนายาไปรกษาในจดทเปนโรคโดยไมมผลขางเคยงตอสวนอนๆ ของรางกาย เปนตน

5. เทคโนโลยสารสนเทศ หมายถง เทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร (Information and Communication Technology : ICT) ทาใหประชาชนและธรกจสามารถเขาถงและใชประโยชนความรจากแหลงสารสนเทศทวทกมมโลกในราคาทถกลงทกวน ในดานการคา อนเทอรเนตเปนทงแหลงความรและสอกลางในการทาธรกรรมทางการคาและบรการแบบใหมทเรยกวาพาณชยอเลกทรอนกส (e – Commerce) ดานการศกษา มการนาเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารไปใชประโยชนเพอการศกษา โดยเนนผเรยนเปนศนยกลาง (e-Education) การลดความเหลอมลาของประชาชนในการเขาถงสารสนเทศและความร (Digital Divide) เพอใหสงคมมความเทาเทยมกนมากขน (e- Society) การเสรมสรางขดความสามารถในการแขงขนของภาคอตสาหกรรม (e- Industry) และการเพมความแขงแกรงในการดาเนนการของภาครฐ (e- Government)

6. เทคโนโลยมความสาคญตอการพฒนาประเทศ ใหนกศกษายกตวอยางเทคโนโลยทนกศกษาเหนวามความสาคญตอการพฒนาประเทศ

มา 1 ตวอยาง เรองท 2.2 เทคโนโลยในชวตประจาวน กจกรรมท 3.4

เทคโนโลยในชวตประจาวนของคนทอาศยอยในเมอง มดงน 1. อาคาร บานเรอนทพกและสานกงาน มงเนนสงอานวยความสะดวกสบาย เนองจากพนท

ในการสรางอาคารบานเรอนมความจากด จงมการกอสรางทอยอาศยในลกษณะตกสง ดงนนการพงพาเทคโนโลย


เพออานวยความสะดวก ในการดาเนนชวตจงตองมมาก เชน การตดตงเครองปรบอากาศ เครองทานาอน เครองปมนา ลฟต พดลม ทว ตเยน เปนตน ถอวาเปนปจจยทสาคญตอการดาเนนชวตความเปนอยใหสะดวกสบายขน

2. อปกรณเครองมอ เครองใชในการสอสาร เชนโทรศพท โทรศพทเคลอนท คอมพวเตอร แฟกซ เปนตน ในกลมอปกรณเครองมอเครองใชในการสอสารทสาคญในดานเทคโนโลยสารสนเทศทมผลตอสงคมททาใหเกดการเปลยนแปลงของสงคมไดมากทสดในปจจบน เนองจากเปนเรองทเกยวกบการใหความรความเขาใจ การประชาสมพนธทมความหลากหลายทงทเปนการสรางสรรคและการทาลาย ดงนน ในสงคมปจจบน ผผลตเทคโนโลยดานนตองมความรบผดชอบตอสงคมในการพฒนาเทคโนโลย ดานสารสนเทศ

3. อาหาร เครองอปโภคบรโภค สวนใหญเนนการบรโภคอาหารสาเรจรป หรอการซออาหารทพรอมปรงเพอความสะดวกรวดเรว ในการประกอบอาหาร รปแบบการปรงดวยไมโครเวฟ

4. การเดนทาง สวนใหญคนในชมชนเมองทางานสานกงาน ตองมความรบเรงในการเดนทาง ดงนนในสงคมเมองจงมการสรางเทคโนโลยเพอรองรบการเดนทาง เชน รถเมล รถปรบอากาศ รถไฟฟา เปนตน

เทคโนโลยในชวตประจาวนของคนทอาศยอยในชนบท มดงน 1. อาคาร บานเรอนทพกและสานกงาน มงเนนสงอานวยความสะดวกสบาย ไมแตกตางจาก

คนเมองหลวงมากนก สาหรบการกอสรางบานเรอนทอยอาศยสวนใหญยงเปนอาคารบานเรอนทไมซบซอน ดงนนการพงพาเทคโนโลยเพออานวยความสะดวกในการดาเนนชวตจงไมจาเปนตองมมากเทากบ คนในเมอง เชน การตดตงเครองปรบอากาศ เครองทานาอน เครองปมนา ลฟต พดลม ทว ตเยน เปนตน ถอวาเปนปจจยทสาคญตอการดาเนนชวตความเปนอยใหสะดวกสบายขน

2. อปกรณเครองมอ เครองใชในการประกอบอาชพ คนชนบทบทสวนใหญประกอบอาชพเกษตรกรรม ดงนนเครองมอเครองใชในการประกอบอาชพจงเนนการใชเครองมอเพอการเกษตร ซงปจจบนไดมการพฒนาอปกรณเครองมอทเปนเทคโนโลยมาประยกตใชเพอใหประหยดเวลา และเปนการเพมผลผลต ไมวาจะเปนการใชเทคโนโลยชวภาพเกยวกบการพฒนาผลผลต เครองมอในการเกบเกยว ทใชทดแทนกาลงคนและแรงงานสตว ทาใหภาพของการการเกษตรกรรมปรบเปลยนไป เทคโนโลยชวยลดระยะเวลาในการผลตทาใหสามารถเพมผลผลตไดมากขน

3. อาหาร เครองอปโภคบรโภค สวนใหญเนนการผลตเพอสงขายสสงคมเมอง ดงนนการบรโภคของคนในชมชนชนบทยงคงบรโภคอาหารสดทเนนการผลตเพอการบรโภคและสงขาย แตเนองจากกระแสการเปลยนแปลงของสงคมการบรโภคและการกระจายดานขอมลขาวสาร ทาใหวถในการบรโภคของคนในชนบทเรมเปลยนไป เนนการบรโภคอาหารสาเรจรปหรอการซออาหารพรอมปรงเพอความสะดวกและรวดเรว ในการประกอบอาหาร รปแบบการปรงดวยไมโครเวฟ


4. การเดนทางของคนในชนบทไมซบซอนมากเทากบคนเมอง เนองจากปจจบนมการเดนทางสะดวก ไมตองมความรบเรงในการเดนทาง ดงนนในสงคมชนบทมประชากรนอยกวาสงคมเมอง และ การสรางเทคโนโลยเพอรองรบการเดนทาง เชน พาหนะในการเดนทางมความหลากหลายใหคนในชนบท เลอกใชไดอยางเหมาะสมในการเดนทาง ตงแตรถจกรยาน มอเตอรไซด รถยนต รถเมล รถไฟ เปนตน

สาเหตของการเกดเทคโนโลย มดงน 1. เทคโนโลยเกดจากความตองการหรอความมงหมายของมนษย เพอใหเกดผลตามท

ตนตองการ เชน มนษยตองการขนยายสงของจานวนมากไดสะดวก จงใชลอตดกบโครงไมกลายเปนเกวยน จนกระทงปจจบนเทคโนโลยดานการคมนาคม ทาใหเกดยวดยานพาหนะตางๆ มากมายและหลายรปแบบ

2. เทคโนโลยเกยวของกบการใชทรพยากรดานตางๆ ไดแก ความรและสารสนเทศ เครองมอ อปกรณ พลงงานในการสรางเทคโนโลยนน มนษยตองใชความร เชน ใชความรอนสงหลอมละลายโลหะเพอนามาหลอพระพทธรป หรอตเหลกทรอนใหแบนเพอทามด ตองอาศยทงเครองมอ วสดและพลงงาน

3. เทคโนโลยเปนกจกรรมของมนษยทเกดจากการคด การแกปญหา ทดลอง ออกแบบประดษฐ สรางและเปนกระบวนการ การนาความร ประสบการณ เทคนคหรอวธการหรอทกษะและทรพยากรตางๆ ไปใชในการแกไขปญหาปรบปรงสภาพแวดลอมและความเปนอยของมนษยใหดขน เชน คดประดษฐเครองปรบอากาศเพอใหสภาพแวดลอมความเปนอยของมนษยดขน ซงกวาจะมเครองปรบอากาศเชนทกวนนตองเรมจากการใชพดทสานจากใบไม ตอมาเปนพดลมไฟฟา จนถงปจจบนจงมเครองปรบอากาศททาใหมนษยสขสบาย มนษยตองอาศยความรทางวทยาศาสตรและสาขาอนๆ ใชทกษะและทรพยากรตางๆ ผานการทดลอง ออกแบบจนเกดเทคโนโลยททางานไดตรงตามตองการ

4. มนษยใชกระบวนการทางเทคโนโลยทาใหไดผลผลต (Product) หรอวธการตางๆ เปนกจกรรมทมงสนองความประสงค หรอเปนทพงพอใจของมนษย เชน ตองการรดนมววใหไดคราวละมากๆ ทาใหมการประดษฐเครองรดนมวว เครองเกบเกยวและรกษาพชผลหรอเนอสตวทลาไดจานวนมาก จงหาวธถนอมอาหาร ทาใหเกดเทคโนโลยดานอาหาร เชน อาหารกระปอง อาหารสาเรจรป เปนตน ตอนท 3 การเลอกและประยกตใชเทคโนโลยบนพนฐานของความพอเพยง เรองท 3.1 การเลอกใชเทคโนโลยบนพนฐานของความพอเพยง กจกรรมท 3.5

ความสมพนธระหวางหลกคดเศรษฐกจพอเพยงกบวทยาศาสตรและเทคโนโลยทเกยวของกบบคคล คอ เทคโนโลยสามารถใชเปนเครองมอเครองใชและแนวทางสาหรบการดารงชวตและแกปญหาของมนษยอยางเปนระบบ โดยอาศยทรพยากรและความรตาง ๆ การทดสอบและประเมนผลชนงานหรอวธการสราง ทาใหเกดการปรบปรงและพฒนาผลตภณฑคณภาพตรงตามความตองการมากขนนอกจากนยงกอใหเกดการววฒนาการทางเทคโนโลยและสามารถสรางผลตภณฑหรอเทคโนโลยใหมๆ ได ดงนน


เทคโนโลยจงเกยวของกบวฒนธรรมและสงแวดลอมของมนษย การเลอกใชเทคโนโลยควรเหมาะสมกบปรมาณการผลต คณภาพของผลตภณฑผลตอบแทนทางเศรษฐกจและกระทบสงแวดลอมนอยทสด ซงการใชเทคโนโลยอาจเปนการใชเทคโนโลยทเราสรางขนเองหรอเปนเทคโนโลยทมอยแลว โดยจะ เนนไปทคณธรรมและจรยธรรมของการใชเทคโนโลย

พนฐานของเทคโนโลยแตละทองถนหรอประเทศ สรางและพฒนาขนดวยความรและทกษะของตนเพอการดารงชวตซงมทงสรางสรรคและขดแยง ดงนน การเลอกใชเทคโนโลยจงตองคานงถงการตอบสนอง ความตองการ ความปลอดภย ความเหมาะสมกบสภาพทองถน ผลกระทบตอสงแวดลอมและประเมนอยาง มวจารญาณโดยใชเกณฑทางสงคมมาประกอบดวย อยางไรกด เทคโนโลยแหงหนงอาจไมเหมาะสมกบอกแหงหนงกได จงตองเลอกใชอยางระมดระวง ดงนน การนาหลกคดเศรษฐกจพอเพยงมาใชเกยวกบความพอประมาณ หมายถง ความพอดทไมใชเทคโนโลยนอยเกนไปหรอมากเกนไปโดยไมเบยดเบยนตนเองและผอน เชน การผลตและการบรโภคทอยในระดบพอประมาณ ความมเหตผล หมายถง การตดสนใจเกยวกบระดบของความพอเพยงนน จะตองเปนไปอยางมเหตผลโดยพจารณาจากเหตปจจยทเกยวของตลอดจนคานงถงผลทคาดวาจะเกดขนจากการกระทานน ๆ อยางรอบคอบ การมภมคมกนทดในตว หมายถง การเตรยมตวใหพรอมรบผลกระทบและการเปลยนแปลงดานตาง ๆ ทจะเกดขนในอนาคตทงใกลและไกล

ในการตดสนใจและการดาเนนกจกรรมตางๆ ใหอยในระดบพอเพยงนน ตองอยบน เงอนไข ทงความรและคณธรรมเปนพนฐาน ในการคดและตดสนใจ นนคอ เงอนไขความร ประกอบดวย ความรอบรเกยวกบเทคโนโลยและวชาการตางๆ ทเกยวของอยางรอบดาน ความรอบคอบทจะนาความรเหลานนมาพจารณาใหเชอมโยงกน เพอประกอบการวางแผนและความระมดระวงในขนปฏบตและเงอนไขคณธรรม ทจะตองเสรมสรางประกอบดวยมความตระหนกในคณธรรม มความซอสตยสจรตในการใชหรอผลตเทคโนโลยเพอการคา และมความอดทน มความเพยร ใชสตปญญา

ระบชนดของเทคโนโลยทนกศกษาใชในชวตประจาวนใหครบ 10 ชนด

อธบายเหตผลความจาเปนตามความเปนจรง ระบแหลงทนกศกษาไดเทคโนโลยทง 10 อยาง เหตผลการเลอกเทคโนโลยทเหมาะสม มดงน 1. ประชาชนมความรและยอมรบในเทคโนโลยนน ๆ ในทองถนอยแลว 2. ประชาชนในทองถนสามารถบรหารและจดการในกระบวนการผลตไดงาย ๆ ไมซบซอน 3. เทคนคการใชงายและไมซบซอน เปนเครองมอขนาดเลก ใชคลองตว


4. ราคาประหยด ตนทนในการผลตตา 5. ไมทาลายระบบนเวศวทยาและสภาพสมดลของสงแวดลอม

4‐2_9ทช33015_ภาคผนวก หนา 182

ภาคผนวก


คณะผจดทา

ทปรกษา นายประเสรฐ บญเรอง

ผควบคม นางสาววไล แยมสาขา

ผรบผดชอบ

นางสาววาสนา โกสยวฒนา

คณะผวเคราะหโครงสรางชดการเรยน นางอมรรตน ศรกระจบคร ครเชยวชาญ สถาบน กศน. ภาคกลาง จงหวดราชบร นางสาวพชรา จงโกรยคร ศกษานเทศกชานาญการพเศษ สานกงาน กศน. จงหวดลพบร นางสาวนตยา มขลายคร ศกษานเทศกชานาญการพเศษ สานกงาน กศน. จงหวดลพบร

ประสานงานและจดพมพตนฉบบ นางสาวฐตรฐ บวโรย นางสาวณฐหทย เปลยนรง นายวรวฒ แถมสข


คณะผเขยนและบรรณาธการ

คณะผเขยน หนวยการเรยนรท 1 วฒนธรรมและประเพณไทย

นางสาวพชรา จงโกรยคร ศกษานเทศกชานาญการพเศษ สานกงาน กศน. จงหวดลพบร หนวยการเรยนรท 2 แหลงโบราณคดและแหลงทองเทยวทสาคญของไทย

นางอมรรตน ศรกระจบคร ครเชยวชาญ สถาบน กศน. ภาคกลาง จงหวดราชบร หนวยการเรยนรท 3 การประยกตใชเทคโนโลยบนพนฐานความพอเพยง

นางสาวนตยา มขลายคร ศกษานเทศกชานาญการพเศษ สานกงาน กศน. จงหวดลพบร

คณะบรรณาธการ นางสาววไล แยมสาขา ครเชยวชาญ สถาบนการศกษาทางไกล นางอมรรตน ศรกระจบคร ครเชยวชาญ สถาบน กศน. ภาคกลาง จงหวดราชบร นางสาวพชรา จงโกรยคร ศกษานเทศกชานาญการพเศษ สานกงาน กศน. จงหวดลพบร นางสาวนตยา มขลายคร ศกษานเทศกชานาญการพเศษ สานกงาน กศน. จงหวดลพบร

4 2 - dei.ac.th ครั้งที่พิมพ์ พิมพ์ครั้งที่ 1...

Documents

Transcript of 4 2 - dei.ac.th ครั้งที่พิมพ์ พิมพ์ครั้งที่ 1...