Nhóm 7

• Ham muốn được người khác đối xử với mình như người lớn

• Tình bạn mở rộng và sâu sắc hơn trong độ dậy thì

• Ý thức về giới tính trở nên rõ ràng hơn

Những biến chuyển về tâm lý – xã hội ở tuổi dậy thì

• Có sự chuyển biến rất lớn về tâm lý, thể hiện qua các mối quan hệ cuộc

sống, rõ nét nhất là trong quan hệ với cha mẹ, với bạn bè, bạn cũng nhận

thấy mình có ý thức hơn về giới tính, muốn khám phá mình và bạn khác

giới.

• Đặc biệt các bạn rất thích hoặc có những hành vi thử nghiệm như: ý thức

được về tình dục, rất thích thử sức mình, thích khẳng định mình và thích

thoát ly sự kiểm soát của bố mẹ…do thiếu hiểu biết nên những hành vi thử

nghiệm đó thường có nguy cơ gây hại cho sức khỏe và xã hội.

Cùng với sự biến đổi hình dáng thì biến đổi về tâm sinh lý cũng

ngày càng rõ rệt, tác động mạnh mẽ đến ý thức của trẻ về bản

thân.

Lúc này, trẻ đã bắt đầu hình thành khái niệm

“thích”, “yêu”, “kết”, “cặp đôi”. Đặc biệt, cảm xúc

của trẻ lúc này cực kỳ nhạy. Tuy nhiên, vì cảm

xúc và nhận thức chưa chín chắn, chưa ổn định

nên tình cảm rất dễ thay đổi.

• Rối loạn tâm lý:

Trẻ thường dễ bị tác động bởi chuyện học hành, bài vở, nhất là khi bướcvào mùa thi. Không những thế, một số trẻ còn thường xuyên phải thứckhuya hay phải nhờ đến sự trợ giúp của café để tỉnh táo hơn. Điều này càngkhiến cho sức khỏe của trẻ bị suy giảm, tinh thần mệt mỏi, lo âu, rối loạntâm lý…

Bên cạnh đó, việc ăn uống và sinh hoạt thất thường ở lứa tuổi này cũngdễ khiến trẻ dễ mắc bệnh hơn. Các biểu hiện dễ thấy nhất của căn bệnh rốiloạn tâm lý là biếng ăn, mất ngủ, mệt mỏi, dễ cáu gắt, lo âu, học tập giảmsút… Nặng hơn, một số trường hợp còn có cả các biểu hiện như nói nănglung tung, khóc cười vô cớ, dễ hoảng sợ, ngại tiếp xúc với người khác…,thậm chí còn có ý định tự tử.

• Rối loạn cảm xúc:

Rối loạn cảm xúc là một căn bệnh tâm lý xảy ra khi có tình trạng rối loạn tại

não bộ, gây nên những bất ổn về tinh thần như chuyển từ cảm xúc hưng phấn

sang cảm xúc ức chế một cách nhanh chóng hoặc ngược lại. Nguyên nhân của căn

bệnh này thường là do những biến đổi ở tuổi dậy thì sẽ khiến trẻ nhạy cảm hơn,

dễ bị tác động bởi các áp lực trong học tập, làm việc…

Vì thế, khi cha mẹ thấy trẻ có các biểu hiện của rối loạn cảm xúc như chán ăn,

mất ngủ, gầy sút, hoạt động chậm chạp, mất tập trung, hay quên… thì cần tham

khảo ý kiến các chuyên gia tâm lý để điều chỉnh kịp thời và tránh tình trạng bệnh

nghiêm trọng hơn.

• Rối loạn hành vi:

Ở tuổi dậy thì, những định hình về xã hội xung quanh chưa thể toàn diện nhưngười trưởng thành. Trẻ có thể bị tác động chỉ từ sách báo, phim ảnh bạo lực, cácvăn hóa phẩm đồi trụy và cả từ bạn bè xấu. Đây chính là nguyên nhân dẫn đến rốiloạn hành vi và gây nên những hậu quả nghiêm trọng như gây thương tích chongười khác, chống người thi hành công vụ, trộm cắp, đua xe mạo hiểm…

Khi mắc phải căn bệnh này, trẻ thường có hành vi xâm phạm sớm và rất khóthích ứng với xã hội. Một số trường hợp có thể thích ứng với các hoạt động xã hộinhưng vẫn có hành vi chống đối, phạm pháp. Việc điều trị căn bệnh này cũng rấtkhó khăn, đòi hỏi phải có sự phối hợp khắt khe từ bản thân người bệnh và nhữngngười xung quanh.

• Nhu cầu tình dục:

Ở độ tuổi này, trẻ đã có nhu cầu tình dục. Đặc biệt, trẻ luônthích khám phá tò mò về cơ quan sinh dục và các hành vi liên quan đếntính dục. Với bản tính tò mò, ham khám phá cùng với sự nhầm tưởngtình yêu và chưa ý thức được hậu quả, dễ khiến các em hành động theobản năng dẫn đến những hậu quả đáng tiếc.

Nếu không được quan tâm, với bản tính tò mò, trẻ sẽ tự tìm hiểutrên mạng và bạn bè. Lúc này sẽ rất nguy hiểm nếu trẻ sa vào nhữngtrang web có nội dung xấu, đồi trụy, hay gặp bạn bè xấu dễ dẫn đếnnhững nhận thức lệch lạc về tình yêu và tình dục.

• Trầm cảm:

Trầm cảm là căn bệnh rối loạn tâm thần thường gặp với nhiều triệu chứng

như hay buồn bã, không quan tâm tới mọi thứ xảy ra xung quanh và cả với bản

thân, dễ mệt mỏi, mất hi vọng vào tương lai… Căn bệnh này thường rất dễ mắc

phải ở lứa tuổi dậy thì do độ tuổi nhạy cảm này dễ chịu áp lực từ xung quanh, từ

học hành, bố mẹ, thầy cô, bạn bè hay cả từ các chất kích thích…

Khi bị trầm cảm, trẻ thường tự cô lập mình với thế giới bên ngoài. Thậm chí,

rất nhiều trẻ chỉ quan tâm tới thế giới “ảo” và sống trong thế giới này. Điều này

khiến cho cuộc sống của trẻ trở nên nhàm chán, u ám, thiếu niềm tin…

- Khi có biểu hiện của các bệnh tâm lý như trên, cha mẹ nên tâm sự tìm cách giúpđơn con.- Khuyến khích trẻ tham gia các hoạt động tập thể, hoạt động xã hội, tránh tiếp xúcvới các loại phim ảnh, các trò chơi bạo lực hay văn hóa phẩm đồi trụy…- Bổ sung đầy đủ dinh dưỡng cho cơ thể trẻ bằng các thực phẩm lành mạnh, chăm chỉtập thể dục để tăng cường sức khỏe…- Nếu bệnh không giảm hoặc có các dấu hiệu nặng hơn, cha mẹ hãy đưa trẻ tới gặpbác sĩ tâm lý ngay để có hướng điều trị kịp.

Phòng chống các biến đổi tâm lý ở tuổi dậy thì

- Định nghĩa các mối quan hệ: tình bạn hay tìnhyêu. Việc phân biệt những cảm xúc của tình bạn vàtình yêu là rất khó khăn.

- Làm sao để ứng xử thích hợp trước sự hấp dẫn củamột người bạn khác giới.

- Vấn đề xác định sự bình đẳng giữa hai người. Mộttình bạn đích thực có thể tồn tại giữa hai người bìnhđẳng với nhau.

- Địa điểm làm quen