Tbilisi 2013

2

2

6

8

16

21

24

27

28

33

42

46

50

=�+�<���/�@�3

saavtoro ufleba

avtori, saavtoro uflebis mflobeli

saavtoro uflebis warmoSoba

saavtoro uflebis obieqtebi

saavtoro qonebrivi uflebebi

saavtoro qonebrivi ufleba samsaxurebriv da SekveTiT Seqmnil nawarmoebze

avtoris piradi araqonebrivi uflebebi

saavtoro uflebis moqmedebis vadebi

saavtoro honoraris ufleba

saavtoro uflebebis individualuri da koleqtiuri marTva

saavtoro uflebebis darRveva, pasuxismgebloba

koleqtiuri marTvis organizaciis roli saavtoro uflebebis dacvisas

maregulirebeli aqtebi

2

=++@>9<9�?06/,+

saavtoro ufleba aris ufleba, romelic warmoiSoba inteleqtualurSemoqmedebiTi saqmianobis Sedegad Seqmnil mecnierebis, literaturisa da xelovnebis nawarmoebze. saavtoro ufleba Sedgeba saavtoro qonebrivi da piradi araqonebrivi uflebebisgan.

+@>9<3 �=++@>9<9�?06/,3=�7069,/63

avtori aris fizikuri piri, romlis inteleqtualurSemoqmedebiTi saqmianobis Sedegadac Seiqmna nawarmoebi. magaliTad kompozitori, poeti da sxva.

nawarmoebi SeiZleba Seiqmnas ori an meti piris mier erToblivad. aseT SemTxvevaSi mis Semqmnelebs

3

saavtoro ufleba warmoeSobaT Tanabrad da isini xdebian Tanaavtorebi. nawarmoebis gamoyeneba regulirdeba TanaavtorTa Soris gaformebuli xelSekrulebiT.

saavtoro uflebis mflobeli, garda avtorisa, aseve SeiZleba iyos sxva fizikuri da/an iuridiuli piri, romelmac memkvidreobiT an xelSekrulebis safuZvelze miiRo es ufleba. mocemul SemTxvevaSi xdeba avtoris mier sakuTari uflebebis xelSekrulebis safuZvelze gadacema an am uflebebis memkvidreobiT miReba da igi exeba mxolod saavtoro qonebriv uflebebs.

saavtoro uflebis mflobelebi aseve arian Sedgenili da gadamuSavebuli nawarmoebis avtorebi da gamomcemlebi. Sedgenili da gadamuSavebuli nawarmoebebis avtorebs ekisrebaT valdebuleba

4

daicvan Tavdapirveli nawarmoebebis avtorebis saavtoro ufleba.

saqarTvelos kanonmdeblobis Tanaxmad avtori SeiZleba iyos:

musikaluri nawarmoebis avtori - kompozitori, aranJirebis avtori, teqstis avtori

literaturuli nawarmoebis (poema, leqsi, moTxroba, novela da sxva) avtori da/an mTargmneli

mecnierebis nawarmoebis (samecniero kvlevebi, samecniero statiebi, naSromebi da sxva) avtori da/an mTargmneli prodiuseri, reJisori, scenaris avtori da kinematografiuli nawarmoebis sxva avtori

5

dramaturgi da Teatraluri xelovnebis nawarmoebis sxva avtori

mxatvari, fotografi da saxviTi xelovnebis nawarmoebis sxva avtori

arqiteqtori, moqandake, dizaineri da arqiteqturul-monumenturi nawarmoebis sxva avtori kompiuteruli programebis da monacemTa bazebis avtori

sxva nebimieri inteqleqtualurSemoqmedebiTi saqmianobis Sedegad Seqmnili nawarmoebis avtori.

6

=++@>9<9�?06/,3=�A+<79"9,+

saqarTvelos kanonmdeblobis Tanaxmad saavtoro ufleba warmoiSoba nawarmoebis Seqmnis momentidan. nawarmoebi Seqmnilad iTvleba, rodesac igi gamoxatulia raime obieqturi formiT (xelnaweri an nabeWdi teqsti, musikaluri Canaweri da sxva) da SesaZlebelia misi aRqma da reproducireba (aslis Seqmna)

saavtoro uflebis warmoSobisa da ganxorcielebisaTvis ar aris aucilebeli nawarmoebis registracia, specialuri gaformeba an sxva formalobaTa dacva. Tumca, sxva qveynebis msgavsad, avtoris an saavtoro uflebis sxva mflobelis survilis SemTxvevaSi, saqarTvelos kanonmdebloba iTvaliswinebs

7

inteleqtualuri sakuTrebis erovnul centrSi, saqpatentSi, nawarmoebis deponirebas. deponireba xorcieldeba nebayoflobiT, ra drosac avtori saqpatents warudgens nawarmoebis originals an asls, romelzec mieTiTeba avtoris saxeli da deponirebis TariRi. deponirebis Sedegad gaicema mowmoba, romelic ar warmoSobs saavtoro uflebas, aramed, mxolod adasturebs saqpatentSi wardgenis TariRisaTvis nawarmoebis obieqturi formiT arsebobis faqts. saWiroebis SemTxvevaSi, saavtoro uflebebTan dakavSirebuli urTierTobebis daregulirebisas, aRniSnuli mowmoba iwvevs avtorobis prezumfcias, kerZod, avtoris miTiTeba mowmobaze gulisxmobs, rom swored aRniSnuli piria nawarmoebis avtori, vidre sawinaaRmdego ar damtkicdeba.

8

avtors an saavtoro uflebis sxva mflobels nawarmoebis gamocemisas aseve aqvs SesaZlebloba moiTxovos da gamoiyenos saavtoro uflebis dacvis niSani, romelic daismeba nawarmoebis yovel egzemplarze da Sedgeba sami elementisgan: 1. laTinuri aso C wrewirSi: ©2. gansakuTrebuli saavtoro uflebis mflobelis saxeli (dasaxeleba)3. nawarmoebis pirveli gamocemis weli.

=++@>9<9�?06/,3=�9,3/;>/,3

saavtoro ufleba vrceldeba mecnierebis, literaturisa da xelovnebis yvela im nawarmoebze, romelic warmoadgens inteleqtualurSemoqmedebiTi saqmianobis Sedegs da arsebobs obieqturi formiT, miuxedavad imisa,

9

moxda Tu ara misi gamocema an sajaro gacnoba, rac gulisxmobs, rom nawarmoebis gamocema an gamoqveyneba ar aris savaldebulo nawarmoebze saavtoro uflebebis warmoSobisaTvis.

saavtoro ufleba vrceldeba inteleqtualurSemoqmedebiTi saqmianobis Sedegad Seqmnil yvela nawarmoebze ganurCevlad nawarmoebis daniSnulebisa, avkargianobisa, Janrisa, moculobisa, gamoxatvis formisa da saSualebisa.

10

saavtoro uflebis obieqtebia:

1. literaturuli nawarmoebi

moTxroba

leqsi

poema

novela

statia

sxva.

2. xelovnebis nawarmoebi

musikaluri nawarmoebi (teqstiT an uteqstod)

qoreografiuli nawarmoebi

dramatuli an musikalur-dramatuli nawarmoebi

audiovizualuri nawarmoebi

11

saxviTi xelovnebis nawarmoebi (skulptura,

ferwera, grafika, liTografia da sxva)

Teatralur-dekoratiuli xelovnebis nawarmoebi

fotografiuli nawarmoebi

arqiteqturuli nawarmoebi

sxva.

3. mecnierebis nawarmoebi

ruka

gegma

eskizi

kompiuteruli programa

disertacia

sxva.

12

saavtoro uflebis obieqts aseve warmoadgens gadamuSavebuli da Sedgenili nawarmoebi, rogoricaa:

1. gadamuSavebuli nawarmoebi

Targmani

mxatvruli nawarmoebis pwkaredi

adaptacia

ekranizacia

mimoxilva

inscenireba

kompilacia

musikaluri aranJireba

sxva.

13

2. Sedgenili nawarmoebi

krebuli

enciklopedia

anTologia

monacemTa baza

sxva.

gadamuSavebul da Sedgenil nawarmoebze saavtoro uflebis dacva xorcieldeba originaluri nawarmoebis Tanabrad, miuxedavad imisa, warmoadgenen Tu ara saavtoro uflebis obieqtebs is nawarmoebebi, romlebsac emyareba an Seicavs es nawarmoebi. magaliTad Tu avtorma ganaxorciela saavtoro uflebebiT daucveli nawarmoebis gadamuSaveba, gadamuSavebuli nawarmoebi daculi iqneba saavtoro uflebiT miuxedavad imisa, rom

14

nawarmoebi romelsac emyareba es nawarmoebi ar warmoadgens saavtoro uflebis obieqts.

saqarTvelos kanonmdebloba, sxva qveynebis msgavsad adgens gamonaklisebs razec ar vrceldeba saavtoro ufleba da rac ar warmoadgens saavtoro uflebis obieqts.

saavtoro ufleba ar vrceldeba ideebze, meTodebze, procesebze, sistemebze, saSualebebze, koncefciebze, principebze, aRmoCenebsa da faqtebze, maSinac ki, Tu isini gamoxatulia, aRwerilia, axsnilia, ilustrirebulia an xorcSesxmulia nawarmoebSi. magaliTad, romelime arsebuli scenaris ideis safuZvelze axali nawarmoebis (filmi, speqtakli, moTxroba da sxva) Seqmna ar gamoiwvevs scenaris avtoris saavtoro

15

uflebis darRvevas. aseve, Jurnalistebis mier erTidaigive faqtis gaSuqeba ar gamoiwvevs am faqtis aRmomCenis saavtoro uflebis darRvevas.

saavtoro ufleba aseve ar vrceldeba:

saxelmwifos oficialur simboloebze - himni, droSa, gerbi, jildo, fulis niSnebi

oficialur dokumentebze - kanonebi, sasamarTlos gadawyvetilebebi, administraciuli da normatiuli xasiaTis sxva teqstebi

saxelmwifos oficialuri simboloebisa da dokumentebis Targmanze

informaciebze faqtebisa da movlenebis Sesaxeb.

16

=++@>9<9�;98/,<3@3�?06/,/,3

avtoris saavtoro qonebriv uflebas warmoadgens saavtoro honoraris miRebis ufleba da gansakuTrebuli ufleba ganaxorcielos, neba darTos an akrZalos nawarmoebis nebismieri saxiT gamoyeneba, kerZod:

sajaro gadacemis ufleba - nawarmoebis televiziis, radios, internetisa da sxva msgavsi saSualebiT gadacema

sajaro Sesrulebis ufleba - nawarmoebis Sesruleba cocxlad an Canaweris saSualebiT, magaliTad nawarmoebis Sesruleba restoranSi, sastumroSi, koncertebze da sxva

17

sajaro Cvenebis ufleba - nawarmoebis uSualod ekranze demonstrireba

reproducirebis ufleba - xmis an videoCanaweris saxiT nawarmoebis mTliani versiis an nawilis aslis damzadeba, magaliTad musikaluri nawarmoebis kompaqtdiskze Cawera

reprografiuli gamravlebis ufleba - werilobiTi an grafikuli nawarmoebis faqsimiluri reproducireba, rac gulisxmobs wignis aslis gadaRebas da sxva

gavrcelebis ufleba - nawarmoebis originalis an aslis gavrceleba, gayidvis an sxvagvarad gadacemis gziT. gavrcelebad CaiTvleba magaliTad wignis aslis gayidva an gaCuqeba

18

importis ufleba - nawarmoebis sazRvargareT gavrceleba gayidvis an gaqiravebis gziT

gadamuSavebis ufleba - erTi an ramdenime nawarmoebis gadamuSavebis Sedegad axali nawarmoebis Seqmna

sxva

saavtoro qonebrivi uflebis mflobeli SesaZlebelia iyos aramarto avtori, aramed sxva nebismieri is fizikuri an iuridiuli piri, romelic kanonis da/an xelSekrulebis safuZvelze miiRebs saavtoro qonebriv uflebebs.

literaturuli da xelovnebis nawarmoebis dacvis bernis konvencia icnobs xelovnebis nawarmoebebsa da xelnawerebze avtorTa wilobrivi

19

monawileobis gansakuTrebul uflebas (Droit de Suit). aRniSnuli gulisxmobs xelovnebis nawarmoebebisa da xelnawerebis pirveladi gayidvis Semdgom, maTi yoveli gayidvidan Sesabamisi wilis miRebis uflebas avtoris mier. "saavtoro da momijnave uflebebis Sesaxeb" saqarTvelos kanonic iTvaliswinebs zemoaRniSnul uflebas, Tumca, im pirobiT, rom avtors an memkvidres "wilobrivi monawileobis ufleba" aqvs nawarmoebis mxolod sajaro (auqcionis, samxatvro salonis, saxviTi xelovnebis galereis, maRaziis an sxva saSualebiT) gayidvis yovel calkeul SemTxvevaSi. honoraris odenoba ki ganisazRvreba gadaxdili safasuris 5%-iT. aseve am uflebis gasxviseba dauSvebelia avtoris sicocxleSi da igi kanoniT an anderZiT gadadis mxolod memkvidreebze. wilobrivi monawileobis ufleba SezRudulia droSi da moqmedebs saavtoro uflebis moqmedebis vadiT.

20

wilobrivi monawileobis ufleba, rogorc wesi, exeba xelovnebis originalur nawarmoebebs. zog saxelmwifoSi (mag.: niderlandebSi, braziliaSi, portugaliasa da urugvaiSi) ki igi exeba xelnawerebsac. wilobrivi monawileobis ufleba gaTvaliswinebulia nebismieri gayidvis SemTxvevaSi, magram saxelmwifoTa umravlesobaSi am uflebis realizacia SesaZlebelia mxolod nawarmoebis sajarod gayidvis dros. amis safuZvelia is, rom uflebis realizacia SezRudulia im qveynebis kanonmdeblobebis TaviseburebebiT, sadac gayidvis faqtebs aqvs adgili. musikaluri da literaturuli nawarmoebebis avtorebs SesaZlebloba aqvT mravalmxriv gamoiyenon (Caweron, sajarod Seasrulon, eTeriT gadascen, gamoaqveynon da sxva) TavianTi qmnilebebi, originaluri nawarmoebebis (grafikis, ferweris, qandakebis) avtorebi ki,

21

piriqiT, sakmaod SezRudulebi arian miiRon samarTliani anazRaureba TavianTi nawarmoebebis gamoyenebidan. praqtikulad wilobrivi monawileobis ufleba aris gansakuTrebuli uflebis - samarTliani gasamrjelos miRebis - Semsubuqebuli forma. =++@>9<9�;98/,<3@3�?06/,+�=+7=+B?</,<3@�.+�"/5@/#3#�"/;7836�8+A+<79/,D/

samsaxurebriv da SekveTiT Seqmnil nawarmoebze saavtoro qonebrivi uflebebis gadacemis sakiTxi xSir SemTxvevaSi sadao xdeba.

aRniSnul urTierTobebs saqarTvelos teritoriaze aregulirebs "saavtoro da momijnave uflebebis Sesaxeb" saqarTvelos kanoni. kanonis Tanaxmad, msgavsi sakiTxebis

22

regulirebisas gadamwyvetia damsaqmebels/SemkveTsa da dasaqmebuls/Semsrulebels/avtors Soris dadebuli xelSekrulebis forma. saqarTvelos kanonmdeblobis Tanaxmad arsebobs xelSekrulebis (garigebis) ori forma: zepiri da werilobiTi.

damsaqmebelsa da avtors Soris werilobiTi xelSekrulebis SemTxvevaSi, Tu xelSekruleba pirdapir ar gansazRvravs dakveTiT da/an samsaxurebrivi movaleobisas Seqmnil nawarmoebze saavtoro qonebrivi uflebebis gadacemis sakiTxs, avtoris mier Seqmnil nawarmoebze saavtoro qonebrivi uflebebi ekuTvnis damsaqmebels.

zepiri xelSekrulebis SemTxvevaSi saavtoro qonebrivi uflebebi ekuTvnis avtors. saavtoro uflebebis gadacemisas, kanoni moiTxovs mxareebs Soris werilobiTi xelSekrulebis arsebobas

23

da aRniSnuli formis ararsebobis SemTxvevaSi nawarmoebze saavtoro qonebrivi uflebebi gadacemulad ar iTvleba. iqidan gamomdinare, rom "saavtoro da momijnave uflebebis Sesaxeb" saqarTvelos kanoni gansazRvravs saavtoro uflebebis gadacemis xelSekrulebis werilobiTi formis savaldebuloobas, aRniSnuli urTierTobebisas mxolod formis dacviT dadebulma garigebam SeiZleba warmoSvas mxareTa ufleba-movaleobebi, vinaidan samoqalaqo kodeqsis Tanaxmad, baTilia kanoniT gaTvaliswinebuli, aucilebeli formis daucvelad dadebuli yvela garigeba.

gamomdinare zemoTqmulidan, werilobiTi formiT dadebuli xelSekrulebis dros nawarmoebze saavtoro qonebrivi uflebebi gadaecema damsaqmebels/SemkveTs, zepiri xelSekrulebis SemTxvevaSi ki dasaqmebuls/Semsrulebels/avtors.

24

+@>9<3=�:3<+.3�+<+;98/,<3@3�?06/,/,3

avtors gaaCnia Semdegi piradi araqonebrivi uflebebi:

aRiarebul iqnas nawarmoebis avtorad da moiTxovos aseTi aRiareba nawarmoebis yovel egzemplarze. es daTqma aniWebs avtors uflebamosilebas mosTxovos nebismier mosargebles nawarmoebis yvela egzemplarze misi saxelis miTiTeba, aseve nawarmoebis sajarod Sesrulebisas, raime obieqturi formiT misi avtorobis aRniSvnamiuTiTos fsevdonimi saxelis nacvlad damoiTxovos aseTi miTiTeba an uari Tqvas saxelis aRniSvnaze. avtori Tavad wyvets ra formiT gaxdeba igi sazogadoebisTvis cnobili, sakuTari saxeliT Tu fsevdonimiT. aseve avtors SeuZlia anonimurad

25

gamoaqveynos nawarmoebi. am SemTxvevaSic, avtori uflebamosilia moiTxovos an akrZalos yvela egzemplarze fsevdonimis miTiTeba. gadawyvitos, rodis, sad da ra formiT gaxados cnobili nawarmoebis Seqmnis faqti. avtoris survilzea damokidebuli nawarmoebs SeqmnisTanave gaxdis cnobils, Tu ufro mogvianebiT. aseve misi gadasawyvetia ra formiT gaxdis cnobils nawarmoebs, iqneba es satelevizio Tu sxva saSualeba

neba darTos sxva pirebs, Seitanon cvlilebebi rogorc TviT nawarmoebSi, aseve mis saxelwodebaSi (saTaurSi) da avtoris saxelSi, agreTve, win aRudges misi Tanxmobis gareSe nawarmoebSi cvlilebebis Setanas

daicvas nawarmoebi yovelgvari damaxinjebisagan an sxvagvari xelyofisagan, romelmac SeiZleba

26

Selaxos avtoris pativi, Rirseba an saqmiani reputacia.avtoris nebarTvis gareSe Setanilma cvlilebebma SesaZlebelia daamaxinjos nawarmoebi, an Seexos iseT sakiTxebs, romelic laxavs avtoris pativsa da Rirsebas

neba darTos sxva pirebs daurTon nawarmoebs sxva avtorTa nawarmoebebi (ilustracia, winasityvaoba, bolosityvaoba, komentari, ganmarteba da sxva) moiTxovos nawarmoebis gamoyenebis Sewyveta (nawarmoebis gamoxmobis ufleba). am SemTxvevaSi avtori valdebulia sajarod ganacxados gamoxmobis Sesaxeb. nawarmoebis gamoxmobis ufleba ar vrceldeba samsaxurebriv nawarmoebze.

27

=++@>9<9�?06/,3=�79;7/./,3=�@+./,3

piradi araqonebrivi uflebebis dacva xorcieldeba uvadod.

saavtoro qonebrivi uflebebi moqmedebs avtoris mTeli sicocxlis manZilze da misi gardacvalebidan 70 wlis ganmavlobaSi. im SemTxvevaSi, Tu nawarmoebs hyavs erTze meti avtori, saavtoro uflebebis moqmedebis vadis aTvla iwyeba ukanaskneli avtoris gardacvalebis dRidan. saavtoro ufleba nawarmoebze, romlis gamocema an sajaro gacnoba moxda fsevdonimiT an anonimurad, moqmedebs am faqtis marTlzomierad dadgomis TariRidan 70 wlis ganmavlobaSi.

saavtoro qonebrivi uflebebis vadis aTvla iwyeba im weliwadis Semdgomi wlis pirveli

28

ianvridan, rodesac avtori gardaicvala. saavtoro uflebebis moqmedebis vadis amowurvis Semdeg, nebismier pirs, yovelgvari nebarTvisa da saavtoro honoraris gadaxdis gareSe SeuZlia nawarmoebis gamoyeneba.

=++@>9<9�2989<+<3=�?06/,+

avtori uflebamosilia nawarmoebis nebismieri saxiT gamoyenebisaTvis miiRos saavtoro honorari mosargeblisagan. saavtoro uflebebiT mosargeble aris nebismieri fizikuri an iuridiuli piri, romelic iyenebs saavtoro uflebiT dacul nawarmoebebs da aRniSnuliT, pirdapiri Tu arapirdapiri saxiT iRebs sargebels.

kanoni avtors utovebs SesaZleblobas ar

29

isargeblos am uflebiT da neba darTos sxva pirebs usasyidlod (honoraris gadaxdis gareSe) gamoiyenon misi nawarmoebebi.

saqarTvelos kanonmdeblobiT gaTvaliswinebulia saavtoro uflebiT sargeblobisas arsebuli gamonaklisi, kerZod: Tu mosargeble iyenebs saavtoro uflebiT dacul nawarmoebs da mas aqvs piradi sargeblobis mizani, ar aris saWiro avtoris Tanxmoba da mosargeble Tavisufldeba saavtoro honoraris gadaxdisagan, Tumca es gamonaklisi ar moqmedebs Semdeg SemTxvevebSi:

arqiteqturuli nawarmoebis nagebobis formiT aslis damzadebis dros

wignebis (srulad), notebis da saxviTi xelovnebis nawarmoebebis fotoaslebis Seqmnis dros

30

audiovizualuri nawarmoebis, fonogramaze an videogramaze Cawerili nawarmoebis reproducirebis dros.

mosargebles aseve SeuZlia avtoris nebarTvisa da misTvis saavtoro honoraris gadaxdis gareSe gamoiyenos nawarmoebi Semdeg SemTxvevebSi: gamoqveynebuli nawarmoebebidan samecniero, kvleviTi, polemikuri, kritikuli da sainformacio miznebisaTvis citirebis an ilustrirebis dros. magaliTad dasaSvebia gamoqveynebuli nawarmoebis sadisertacio naSromSi gamoyeneba citirebis mizniT, wyaros da avtoris miTTebiT. aseve gamoyenebuli nawarmoebi unda amarTlebdes citirebis da ilustraciis mizans da ar unda moxdes mTliani nawarmoebis ucvleli saxiT gadatana, mosargebles agreTve

31

SeuZlia Jurnal-gazeTebis mier mimdinare ekonomikur, politikur, socialur da religiur sakiTxebze gamoqveynebuli statiebis gamoyenebac. rig SemTxvevebSi SesaZlebelia statiis avtors specialurad hqondes akrZaluli misi nawarmoebis gamoyeneba

mauwyeblobebis organizaciebis mier, mimdinare movlenebis procesSi danaxuli an mosmenili nawarmoebis aslis damzadebis da/an sajaro gadacemis dros, romelic emsaxureba sainformacio mizans da gamoyenebulia am miznisTvis Sesabamisi moculobiT

Jurnal-gazeTebisa da sxva perioduli gamocemebis, agreTve mauwyeblobis organizaciebis mier sajarod warmoTqmuli politikuri moxsenebis, sityvis, leqciis, mimarTvis, qadagebis, maT Soris,

32

sasamarTlo procesebze warmoTqmuli sityvebis, gamoyenebis dros, mxolod im moculobiT, rac gamarTlebulia sainformacio mizniT

marTlzomierad gamoqveynebuli, reliefuri, wertilovani SriftiT an sxva specialuri saSualebiT usinaTloTaTvis Seqmnili nawarmoebis reproducirebis dros mogebis miRebis miznis gareSe, garda im nawarmoebebisa, romlebic specialurad aris Seqmnili gamoyenebis aseTi saSualebebisaTvis.

mocemul SemTxvevebSi aucilebelia miTiTebuli iyos wyaro, saidanac uSualod gamoyenebulia nawarmoebi da miTiTebuli iyos avtoris saxeli/fsevdonimi.

33

=++@>9<9�?06/,/,3=�38.3@3.?+6?<3�.+�596/;>3?<3�7+<#@+

saavtoro uflebebis marTva (gankargva) farTo gagebiT gulisxmobs mosargeblisaTvis nawarmoebis gamoyenebaze nebarTvis (licenziis) gacemas, saavtoro honoraris Segrovebasa da nawarmoebis gamoyenebis kontrols. avtorma SesaZloa marTos da daicvas sakuTari uflebebi rogorc individualurad, aseve koleqtiuri marTvis organizaciis meSveobiT.

avtors an saavtoro uflebis sxva mflobels SeuZlia individualurad (Tavad) gasces nebarTva misi nawarmoebis gamoyenebaze, rogorc gansakuTrebuli (eqskluziuri), ise Cveulebrivi salicenzio xelSekrulebis formiT. orive saxis nebarTva unda gaices werilobiT, sadac detalurad

34

iqneba gansazRvruli sanebarTvo pirobebi (vada, fasi da sxva) Cveulebrivi salicenzio SeTanxmebis SemTxvevaSi, avtori aZlevs uflebas mosargebles gamoiyenos nawarmoebi SeTanxmebiT gaTvaliswinebuli pirobebiT da amavdroulad inarCunebs uflebas gasces aseTive nebarTva sxva pirebze. eqskluziuri licenziis SemTxvevaSi ki avtori aniWebs sxva pirs (mosargebles) gansakuTrebul uflebas gamoiyenos misi nawarmoebi da avtori Tavad kargavs amave nawarmoebis gamoyenebasTan dakavSirebiT axali nebarTvis sxva pirebze gacemis uflebas. ufro metic, am SemTxvevaSi gansakuTrebuli uflebis mqone pirs SeuZlia aukrZalos nawarmoebis gamoyeneba ara mxolod mesame pirebs, aramed Tavad avtorsac. avtori/saavtoro uflebis mflobeli uflebamosilia Tavisi saavtoro ufleba yovel konkretul nawarmoebze gaasxvisos

35

srulad an nawilobriv, rogorc sasyidliani, aseve usasyidlo formiT, uvadod an gansazRvruli vadiT.

avtorebs/saavtoro uflebis mflobelebs SeuZliaT marTon da daicvan saavtoro qonebrivi uflebebi koleqtiuri marTvis organizaciis meSveobiT. koleqtiuri marTvis organizacia marTavs mxolod saavtoro qonebriv uflebebs. saavtoro uflebebis individualurad marTva sakmaod rTul process warmoadgens, vinaidan, erTi mxriv avtoris/saavtoro uflebis mflobelisTvis rTulia aramarto qveynis sazRvrebs gareT, aramed qveynis SigniTac ki gasces yvela calkeul mosargebleze nebarTva da akontrolos misi kuTvnili nawarmoebebis gamoyenebis kanoniereba, xolo meore mxriv, es sirTules warmoadgens mosargebleebisTvisac,

36

vinaidan maT mouwevT TiToeul avtorTan/saavtoro uflebis mflobelTan individualuri saxelSekrulebo urTierTobis damyareba, rac araTanazomier materialur, finansur da adamianur resurss saWiroebs. am sirTulem gamoiwvia aucilebloba Seqmniliyo koleqtiuri marTvis organizacia, romelic koleqtiuri wesiT marTavs da icavs saavtoro qonebriv uflebebs da aadvilebs avtors/saavtoro uflebis mflobelsa da mosargebles Soris urTierTobas.

sazRvargareTis qveynebis msgavsad saqarTveloSic arsebobs koleqtiur safuZvelze mmarTveli organizacia - saqarTvelos saavtoro uflebaTa asociacia. asociacia Seqmnilia "saavtoro da momijnave uflebebis Sesaxeb" saqarTvelos kanonis safuZvelze, saavtoro da momijnave uflebebis mflobelTa mier. asociacias saqarTvelos

37

iusticiis saministros mier miniWebuli aqvs qonebrivi uflebebis koleqtiur safuZvelze mmarTveli organizaciis specialuri statusi da igi am statusis mqone erTaderTi organizaciaa qveyanaSi.

asociaciis mTavar funqcias saqarTvelos teritoriaze saavtoro uflebebis koleqtiur safuZvelze marTva warmoadgens, ra mizniTac igi:

warmoadgens da icavs saavtoro uflebaTa mflobelebis interesebs

saavtoro uflebis mflobelTa mier miniWebuli uflebamosilebis safuZvelze adgens saavtoro uflebiT daculi obieqtebis gamoyenebis satarifo ganakveTebs

38

gascems nebarTvebs (licenziebs) saqarTvelos teritoriaze saavtoro uflebiT daculi obieqtebis gamoyenebisTvis

agrovebs saavtoro uflebaTa mflobelebis kuTvnil honorarebs da anawilebs maT

awarmoebs saavtoro uflebebiT daculi obieqtebis gamoyenebis (sargeblobis) monitorings

ebrZvis saavtoro uflebebiT daculi obieqtebis unebarTvod gamoyenebas

ucxoeTis qveynebis msgavs organizaciebTan gaformebuli urTierTwarmomadgenlobis xelSekrulebebis safuZvelze axorcielebs saqarTvelos teritoriaze ucxoeli avtorebisa da saavtoro uflebaTa mflobelebis qonebrivi

39

uflebebis koleqtiur safuZvelze marTvas.saqarTvelos saavtoro uflebaTa asociacia, urTierTwarmomadgenlobis xelSekrulebebis safuZvelze, saqarTvelos teritoriaze warmoadgens da icavs 150-ze meti qveynisa da teritoriis, sam milionze met avtorsa da saavtoro uflebis mflobels. Tavis mxriv, amave xelSekrulebebis safuZvelze, sazRvargareT arsebuli, msgavsi mandatis mqone organizaciebis mier msoflios umravles qveyanaSi uzrunvelyofilia asociaciis wevrebis saavtoro qonebrivi uflebebis dacva. saqarTvelos saavtoro uflebaTa asociacia uzrunvelyofs qarTveli avtorebisa da maTi repertuaris registracias erTian saerTaSoriso bazebSi, romliTac xelmZRvanelobs msoflios yvela qveynis koleqtiuri marTvis organizacia honorarebis Segrovebisa da ganawilebis dros.

40

sazRvargareTis qveynebSi arsebuli mravalwliani gamocdilebis gaTvaliswinebiT, aRniSnuls minimumamde dahyavs asociaciis wevrebis uflebebis darRvevis faqtebi sazRvargareT. ucxoeTis koleqtiur safuZvelze mmarTveli organizaciebis mier Segrovebuli saavtoro honorarebi igzavneba saqarTvelos saavtoro uflebaTa asociaciaSi, romelic Semdgom uzrunvelyofs honoraris ganawilebas Sesabamisi uflebamflobelebisaTvis.

saavtoro uflebaTa asociacia aris sami saerTaSoriso qolga organizaciis wevri: avtorTa da kompozitorTa sazogadoebebis saerTaSoriso konfederaciis (CISAC), meqanikur uflebaTa dacvis sazogadoebebis warmomadgeneli saerTaSoriso organizaciis (BIEM) da reproducirebis uflebis mqone organizaciebis

41

saerTaSoriso federaciis (IFRRO). qolga organizaciebi adgenen wevri asociaciebisaTvis saqmianobis standartebs. aRniSnuli kidev erTxel usvams xazs saqarTvelos saavtoro uflebaTa asociaciis mniSvnelobas da saerTaSoriso doneze aRiarebas.

asociacia saavtoro qonebriv uflebebs marTavs saavtoro uflebis mflobelTa saxeliT. asociacia uflebamosilia samarTavad gadacemuli saavtoro uflebebis marTvisas gaweuli xarjebis anazRaurebisaTvis honoraridan gamoqviTos mis Segrovebaze, ganawilebasa da gadaxdaze daxarjuli Tanxebi, rac asociaciisaTvis mis mier gaRebuli administraciuli xarjebis dafarvis wyaros warmoadgens.

saqarTvelos saavtoro uflebaTa asociacia

42

valdebulia, mis wevrebs yovelwliurad warudginos saqmianobis detaluri angariSi, romelic imavdroulad sajaroa yvela dainteresebuli pirisTvisac.

saavtoro uflebaTa asociaciaSi rogorc gawevrianeba, aseve wevroba usasyidloa da ar iwvevs raime saxis finansur valdebulebas. =++@>9<9�?06/,/,3=�.+<!@/@+ �:+=?B3=71/,69,+ saqarTvelos kanonmdeblobiT saavtoro qonebrivi uflebebi darRveulad iTvleba, rodesac xdeba nawarmoebis gamoyeneba avtoris nebarTvisa da misTvis saavtoro honoraris gadaxdis gareSe. fizikuri da/an iuridiuli piri, romelic arRvevs saavtoro kanondeblobis moTxovnebs iTvleba saavtoro uflebis damrRvevad.

43

piradi araqonebrivi ufleba darRveulia rodesac nawarmoebis gamoyenebisas ar aris an SecdomiTaa miTiTebuli avtoris saxeli, aseve, rodesac nawarmoebebSi cvlilebebis Setana xorcieldeba avtoris nebarTvis gareSe, xdeba nawarmoebis damaxinjeba da sxva.

arsebuli kanonmdeblobidan gamomdinare, darRveuli piradi araqonebrivi uflebebis dacva koleqtiuri wesiT ar xorcieldeba da avtors SeuZlia dacva ganaxorcielos an uSualod, an isargeblos iuridiuli momsaxurebiT, maT Soris aseTi momsaxureba miiRos asociaciisganac.

saavtoro uflebis darRvevisaTvis pasuxismgeblobas iTvaliswinebs "saavtoro da momijnave uflebebis Sesaxeb" saqarTvelos kanoni, saqarTvelos administraciul

44

samarTaldarRvevaTa kodeqsi da sisxlis samarTlis kodeqsi.

"saavtoro da momijneve uflebebis Sesaxeb" saqarTvelos kanonis Tanaxmad saavtoro uflebis damrRvevi valdebulia:

aRiaros saavtoro uflebebi

uzrunvelyos uflebis darRvevamde arsebuli mdgomareobis aRdgena

aanazRauros miyenebuli ziani miuRebeli Semosavlis CaTvliT

zianis anazRaurebis nacvlad daabrunos darRveviT miRebuli Semosavali

45

zianis anazRaurebis nacvlad uzrunvelyos kompensaciis gadaxda misaRebi Tanxis aranakleb aTmagi odenobiT.

saqarTvelos administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsi saavtoro uflebebis darRvevisaTvis iTvaliswinebs jarimas 500 dan 3 000 laramde, xolo darRvevis ganmeorebis SemTxvevaSi jarima ganisazRvreba 3 000 dan 5 000 laramde.

saavtoro uflebebis darRvevisaTvis aseve gaTvaliswinebulia sisixlis samarTlis pasuxismgeblobac, kerZod, saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsi saavtoro uflebis darRvevisaTvis iTvaliswinebs 3 wlamde Tavisuflebis aRkveTas.

46

596/;>3?<3�7+<#@3=�9<1+83D+-33=�<963�=++@>9<9�?06/,/,3=�.+-@3=+=

koleqtiuri marTvis organizacia valdebulia ganaxorcielos yvela qmedeba, romelic saWiroa misTvis samarTavad gadacemuli saavtoro qonebrivi uflebebis jerovnad ganxorcielebisa da dacvisaTvis. saavtoro uflebis darRvevis faqtis aRmoCenis Semdeg, darRvevis sfecifikurobidan gamomdinare, asociacia mimarTavs damrRvevs darRvevis aRkveTis, pirvandeli mdgomareobis aRdgenis, zianis anazRaurebis an kompensaciis gadaxdis moTxovniT. asociacia exmareba avtorebs sadavo sakiTxTa gadaWrisTvis aucilebeli, swori gadawyvetilebebis miRebaSi, afasebs riskebs, mosalodnel Sedegebs, uwevs maT Sesabamis konsultacias da sasurveli SeTanxmebis miRwevis mizniT awarmoebs molaparakebebs.

47

saWiroebis SemTxvevaSi asociacia warmoadgens da icavs avtors saxelmwifo-administraciul organoebTan urTierTobaSi da awarmoebs saqmeebs sasamarTlosa Tu arbitraJSi.

saqarTvelos saavtoro uflebaTa asociaciam aseve danerga saavtoro uflebebTan dakavSirebuli iuridiuli momsaxurebis praqtikac. asociacia warmoadgens avtorebs/saavtoro uflebis mflobelebs mesame pirebTan urTierTobaSi da xels uwyobs maT mecnierebis, xelovnebisa da literaturis nawarmoebTa individualur safuZvelze gamoyenebasa da dacvaSi, ra mizniTac monawileobas iRebs molaparakebebSi, uzrunvelyofs garigebis pirobebis SemuSavebas da Sesabamisi xelSekrulebebis gaformebas. iuridiuli momsaxureba aseve moicavs dokumentaciis samarTlebriv analizs,

48

maT damuSavebas da kanonmdeblobasTan SesabamisobaSi moyvanas, samarTlebrivi daskvnebis da rekomendaciebis momzadebas, rCevebs xelSekrulebis SecvlasTan, SeCerebasTan da SewyvetasTan dakavSirebul da sakanonmdeblo regulirebis sxva sakiTxebis Sesaxeb. koleqtiuri marTvis organizacia mniSvnelovan rols TamaSobs saavtoro uflebebis dacvisa da ganxorcielebis sferoSi. saavtoro uflebebis koleqtiuri wesiT marTva ufro moxerxebuli da efeqturia, rogorc avtoris, aseve mosargeblisaTvis. mxareebi sasurvel Sedegs aRweven mniSvnelovani adamianuri, droiTi da finansuri resursis ekonomiis xarjze, rac erTi mxriv xels uwyobs saavtoro samarTlebrivi urTierTobebis ganviTarebas da darRvevaTa aRmofxvras, xolo meore mxriv inteleqtualuri

49

sakuTrebis legaluri moxmarebis kulturis danergvas.

50

7+</1?63</,/63�+;>/,3

saqarTvelos konstitucia

saqarTvelos kanoni "saavtoro da momijnave uflebebis Sesaxeb"

saqarTvelos administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsi

saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsi "inteleqtualur sakuTrebasTan dakavSirebul sasazRvro RonisZiebaTa Sesaxeb" saqarTvelos kanoni

"literaturisa da xelovnebis nawarmoebebis dacvis Sesaxeb" bernis konvencia (ratificirebuli 1995 wels)

"saavtoro uflebebis Sesaxeb" inteleqtualuri sakuTrebis msoflio organizaciis xelSekruleba (ratificirebuli 2002 wels)

inteleqtualuri sakuTrebis msoflio organizaciis SeTanxmebebi saavtoro uflebebis Sesaxeb (WCT) (ratificirebuli 2002 wels)

vaWrobis msoflio organizaciis "inteleqtualur sakuTrebaze uflebebis vaWrobasTan dakavSirebuli aspeqtebis Sesaxeb" (TRIPS) SeTanxmeba (ratificirebuli 2000 wels)