บทที่ 10 การประเมินคุณภาพสื่อการเรียนรู้

สถานการณ์ปัญหา ท่านเป็นศึกษานเิทศกซ์ึง่รบัผดิชอบหนา้ที่ในการพฒันาครูเกี่ยวกบัการออกแบบและผลิตสือ่วนัหนึง่มีครสูองคนมาปรกึษาวา่จะมีวิธีการที่ท าให้รูว้า่สื่อที่สร้างขึน้มานัน้มคีณุภาพได้อยา่งไร ซึ่งมีรายละเอยีดดังนี้ ครสูายใจ เป็นครสูงัคมศึกษาไดพ้ฒันาชดุการสอน ครสูมหญิง เป็นครสูอนวชิาวทิยาศาสตรไ์ด้พัฒนาสิ่งแวดล้อมทางการเรยีนรู้ ครมูาโนช เป็นสอนวิชาภาษาไดพ้ฒันาชุดสรา้งความรู้ ครปูระพาส เป็นครสูอนวชิาคอมพวิเตอรไ์ดพ้ฒันาบทเรยีน คอมพวิเตอรช์ว่ยสอนเพือ่ใชใ้นการเรยีนของตนเอง

ภารกิจที่ 1 เลือกวิธกีารประเมนิคณุภาพสื่อไม่สอดคลอ้งกับลักษณะของสื่อของครแูตล่ะคนพรอ้มทั้งให้เหตผุล

ครูสายใจ วิธีที่เหมาะสมกบัการประเมิน คือ วิธีประเมินโดยอาศยัเกณฑ์ เนื่องจากวิธนีี้ เป็นวิธีการที่ได้รับการพฒันามาเพือ่ประเมินประสทิธภิาพของบทเรียนโปรแกรม มีพื้นฐานมาจากการเรยีนรูแ้บบรอบรู้ (Mastery learning) ซึ่งวิธีนี้สอดคล้องกบัการพัฒนาชดุการสอนของผู้สอน เพราะการพฒันาชุดการสอนของผู้สอนนั้นเน้นผู้เรียนให้เรียนรูด้้วยตวัเอง

ครูสายใจ เป็นวิธีการเปรยีบเทียบผลในสองชว่งเวลา คือ ระหว่างจุดเริม่ตน้และจุดสิน้สุด เช่น ระหว่างก่อนเรียน และหลังสิ้นสดุการเรียนเพื่อให้เห็นพัฒนาการตามวัตถปุระสงคท์ี่มุง่หวงั ซึ่งผู้สอนจะตอ้งสร้างเครือ่งมือวดัคา่ของตวัแปรที่สนใจศึกษา อาจจะเป็นแบบทดสอบวดัผลสมัฤทธิ์ทางการเรยีน ซึ่งเป็นเครื่องมือที่สร้างขึน้เพือ่วดัผลการเรยีนรูห้ลงัจากที่เรยีนหรอืทดลองเรือ่งนั้น

ครูสมหญิง วิธีที่เหมาะสมกบัการประเมิน คือ วิธีประเมินโดยการเปรยีบเทียบคา่ทดสอบกอ่นเรยีนและหลงัเรยีน (ค่าดัชนีประสิทธผิล: EI) เพราะวชิาที่ผู้สอนนั้นเป็นวิชาวิทยาศาสตร ์ และได้มีการพัฒนาสิง่แวดลอ้มทางการเรยีนรูแ้ละวธิีนี้ จะสามารถเปน็ตวัชีว้ดัไดด้ีที่สุด เพราะมีการเปรยีบเทียบให้เห็นถงึความแตกตา่งของผู้เรียนก่อนเรยีนและหลงัเรยีนไดอ้ย่างชดัเจน และท าให้ทราบถงึความกา้วหน้าของผู้เรยีนไดอ้ีกดว้ย

ครูมาโนช วิธีที่เหมาะสมกบัการประเมิน คือ วิธีประเมินโดยอาศัยเกณฑ์ เนื่องจากวธินีี้ เป็นวิธีการที่ได้รบัการพัฒนามาเพือ่ประเมินประสทิธภิาพของบทเรยีนโปรแกรม มีพื้นฐานมาจากการเรยีนรูแ้บบรอบรู ้(Mastery learning) ซึ่งวิธีนี้สอดคลอ้งกบั การพัฒนาชดุสร้างความรู ้เนื่องจากชุดความรู ้ นั้นผู้เรียนสามารถศกึษาหาความรู้ได้ดว้ยตนเอง

ครูประพาส

วิธีที่เหมาะสมกับการประเมนิ คือ บทเรียนคอมพิวเตอรช์ว่ยสอนเกณฑ์มาตรฐาน 90/90 เป็นวิธีการที่ได้รบัการพัฒนามาเพือ่ประเมินประสิทธภิาพของบทเรียนโปรแกรม มีพื้นฐานมาจากการเรียนรูแ้บบรอบรู้ (Mastery learning) นิยามของเกณฑ์มาตรฐาน 90/90 นั้นได้อธิบายไวว้่า90 ตัวแรกเปน็คะแนนของทั้งกลุม่

ครูประพาส ซึ่งหมายถงึนักเรยีนทุกคน เมื่อสอนครั้งหลงัเสรจ็ให้คะแนนเสรจ็ น าคะแนนมาหาค่าร้อยละให้หมดทุกคะแนน แล้วหาคา่ร้อยละเฉลีย่ของทั้งกลุม่ ถ้าบทเรยีนโปรแกรมถงึเกณฑค์า่ร้อยละเฉลีย่ของกลุ่มจะตอ้งเปน็ 90 หรือสูงกวา่ 90 ตัวที่สองแทนคณุสมบัตทิี่วา่ ร้อยละ 90 ของนักเรียนทั้งหมด ได้รับผลสมัฤทธิต์ามมุ่งหมายแตล่ะขอ้ และทุกขอ้ของบทเรยีนโปรแกรม

ภารกิจที่ 2

อธิบายข้อจ ากดัของการประเมินสื่อการสอน

การประเมินประสทิธภิาพของสื่อการสอนมีขัน้ตอนการหาประสิทธภิาพเริ่มตั้งแต ่การทดลองแบบกลุ่มตอ่หนึง่ (One to one testing) แล้วน าสื่อมาทดลองกับกลุ่มเล็ก (Small group testing) และท้ายสุดท าการทดลองภาคสนาม (Field testing) และอาจใชว้ธิกีารหาคา่ประสิทธภิาพกระบวนการ (E1)/ผลลัพธ ์(E2) หรืออาจใชว่ธิกีารหาคา่ดัชนีประสิทธผิล (Effectiveness index หรือ E.I.) ค่าประสทิธภิาพดงักลา่ว ล้วนแตเ่ป็นคา่ที่ได้จากการท าแบบทดสอบวดัผลสัมฤทธิซ์ึง่จะไดเ้ป็นเพยีงเฉพาะคา่คะแนนที่เป็นตวัเลขเชงิปรมิาณเทา่นั้น

ภารกิจที่ 3

เปรียบเทียบความแตกตา่งของแนวคดิการประเมินสื่อการสอน สื่อการเรยีนรูแ้ละสิง่แวดลอ้ม

ทางการเรยีนรู้

การประเมินประสทิธภิาพของสื่อการสอนมีขัน้ตอนการหาประสิทธภิาพเริ่มตั้งแต ่การทดลองแบบกลุ่มตอ่หนึง่ (One to one testing) แล้วน าสื่อมาทดลองกับกลุ่มเล็ก (Small group testing) และท้ายสุดท าการทดลองภาคสนาม (Field testing) และอาจใชว้ธิกีารหาคา่ประสิทธภิาพกระบวนการ (E1)/ผลลัพธ ์(E2) หรืออาจใชว่ธิกีารหาคา่ดัชนีประสิทธผิล (Effectiveness index หรือ E.I.) ค่าประสิทธภิาพดงักลา่ว ล้วนแตเ่ป็นคา่ทีไ่ดจ้ากการท าแบบทดสอบวดัผลสัมฤทธิซ์ึง่จะไดเ้ป็นเพยีงเฉพาะคา่คะแนนที่เป็นตวัเลขเชงิปรมิาณเทา่นั้น

ซึ่งหากเราพิจารณาความสอดคล้องกบักระบวนทัศน์และลักษณะการออกแบบสื่อในปจัจุบันทีเ่ป็นสื่อการเรียนรู ้หรือ สิ่งแวดล้อมทางการเรียนรู้ ที่มุ่งเน้นการปรับปรุงและพัฒนาใหผ้ลผลติทีม่ีประสิทธภิาพเพิ่มขึ้น ดังนั้นการประเมินที่น ามาใชค้วรมีลักษณะทีส่อดคล้อง คือ การประเมินเพื่อปรับปรุง และการประเมินผลลัพธ ์ด้วยเหตนุี้การประเมินเพยีงเฉพาะมติดิ้านผลสัมฤทธิซ์ึง่ใชข้อ้มูลเชงิปริมาณทีเ่ป็นคา่คะแนน หรือตวัเลข อย่างเดยีว อาจให้รายละเอยีดไม่เพียงพอที่จะน ามาสู่การปรับปรงุในกระบวนการพฒันา