2127 - KNAWresources.huygens.knaw.nl/pdf/cid/2100-2199/2127.pdf · -3- in de lijn vali do op hot...
47
Transcript of 2127 - KNAWresources.huygens.knaw.nl/pdf/cid/2100-2199/2127.pdf · -3- in de lijn vali do op hot...
.* ” , 1’ , ‘. .,
I
I
I
Hoofdstuk
1
I1
a.
C .
d .
0 .
f.
Bladz . De ontwikkeling van de vredesbeweging na het i n September i936 t e Brussel gehouden woreldvredes- congres van d e FsRassemblement Univorsel pour l a Paix" (R.U.P.) ................................. 1,
Verkiezingon voor do 20 Kamer op 26 Mei 1937...
Nat ionaa l -Soc ia l i s t i s che Beweging.............,
Zwart Front on N.S.N.A.P. (KYuyt).. ............ S e D o A o P . ...................................... Communistische P a r t i j . ......................... R o C o A e P . ...................................... C.D.U. ........................................ Slotbeschouwin~oii ..............................
-I_ S t a a t A: De s temtota len i n h o t gohoole land.
-- S t a a t EJ: Percentages van het a a n t a l u i tgebrachte ge ld ige stemmen voor d e verkiezingen voor de 26 Kamer s e d e r t 1_9_1_8.
S t a a t c: Ze te lve rdee l ing Ee r s t e en Tweede Kamer.
e-- -
's-Gravenhage, begin J u l i 1937 .
18 . 20
22.
22.
23
eenige, welke i n den naasten toekomst z a l z i j n t e verwezenl i j -
ken, 1s de ad 2 genoemde, n.1. de ve r s t e rk ing van den Volken- bond op den grondslag van c o l l e c t i e v e v e i l i g h e i d en wederzi j d - schen b i j s t a n d . Duide l i jk i s op h e t Brusselsche congres aan h e t l i c h t gekomen, da t het s t r e v e n van h e t R.U,P. g e r i c h t i s op het verk r i jgen van een v e e l k r a c h t i g e r invloed van h e t volk op d e
bes l i s s ingen en maatregelen van den Volkenbond, d i e zooals wel gezegd is, z a l moeten worden omgezet van een Woci6 t6 dec N a - t i o n s " ( d u s van de Regeeringen) i n een IlSociet6 des peuplestt, dus van he t volk. En waar Duitschland en Japan geen l i d meer z i j n en I t a l i ë z ich min of meer a f z i j d i g houdt van den Volken- bond, i s de i l l u s i e van de le iders , dezen bond om t e z e t t e n i n een o r g a n i s a t i e van een wereld-volksfront , d i a m i t s a l l o ando- r o grooto volkoren daaraan meedoon, steeds i n s t a a t z a l z i j n , d e f a s c i s t i s c h e s t a t e n i n bedwang t e houden en a l d u s d e vrede t e bewaren.
Daarnhast z a l , g e l e t op de mislukte pogingen van den Volken- bond om I t a l i ë t e b e l e t t e n z ich meester t e maken van Abessynië, de gepropageerde v e r s t e r k i n g van den Volkenbond op den grond- slag van c o l l e c t i e v e v e i l i g h e i d en wederzi jdschen b i j s t a n d , voorloopig s l e c h t s kunnen worden verkregen door een consequente, onvoorwaardelijke toepass ing b i j een oor logsdre ig ing van a r t i k e l 16 van het Volkenbondspact, d.w,z. onvoorwaardeli jke toepass ing van s a n c t i e s van a l l e aangesloten s t a t e n tegen e lken vrede- schender, zoowel de economische a l s de m i l i t a i r e s a n c t i e s . Tegenover k r a c h t i g e m i l i t a i r e s t a t e n a l s Duitschland, I t a l i ë en Japan s l u i t d i t i n , de noodzake&ijkheidvaneen s t e r k e weermacht b i j d e Volkenbondsstaten, en een bere idhe id om desnoods m e t dwang en geweld de vrede a f t e dwingen.
Gelet op d e c o n s t e l l a t i e i n Europa i s h e t d u i d e l i j k , d a t b i j
deze plannen t o t vormen van een wereld-volksfront en van een v e r s t e r k t e n Volkenbond op grondslag van c o l l e c t i e v e v e i l i g h e i d de medewerking van Moscou onmisbaar wordt geacht en de samen-
aanvaard.
gewelds-pacifisme, a l was h e t a l l e e n omdat d e Sovjet-Unie zoo- doende i n s t a a t i s haar macht en invloed i n hkropa u i t t e b r e i - den e n he t fascisme t e fnuiken , Deze vredesbeweging is geheel
'werking met Moscou en he t communisme a l s onafwendbaar wordt
D u i d e l i j k i s ook, d a t Moscou van h a r t e medewerkt aan d i t
- 3 -
i n de l i j n vali do op hot VIIe WorGldcongras der communisten vastgclcgde eenhe idspo l i t i ek tegen h e t fascisme ei1 s l u i t vol- komen aan op de z.g. v redespo l i t i ek van de Sovjet-Unie. Zooals '{De Tribune;; van 5 November i936 nog eens d u i d e l i j k zegt: Een z i ch beroepen op he t congres t e Brussel beteekent het er- kennen van de v r e d e s p o l i t i e k van d e Sovjet-Unie a l s een der ge- w ich t igs t e f a c t o r e n i n den s t r i j d tegen den oorlog.
N a t u u r l i j k i s hloscou z i c h t e n v o l l e b e m s t welke s t e r k e s l e u t e l p o s i t i e door haar i n den Volkenbond en door h a a r aan- hangers i n he t R.U.P. w o r d t ingenomen, en het l a a t geen t w i j f e l dat de slimme en i n t r i g e e r e n d e bo l s j ewis t i s che l e i d e r s de ster- ke p o s i t i e z u l l e n gebruiken t e n b a t e van hun u i t e i n d e i i j k doel , de bols jewisoer ing van Europa.
N a h e t inderdaad geslaagde Brusselsche congres i s h e t R.U.P. overgegaan t o t het i n s t a l l e e r e n van een I n t e rna t iona len Raad en een S e c r e t a r i a a t gevest igd t e Genève, welke d e i n g e z e t t e a c t i e op deze l fde grondslagen voor t ze t . A l s v o o r z i t t e r s fungee- ren Lord C e c i l en P i e r r e Cot, a l s v i ce -voorz i t t e r Ds. J6z6quel en Noel Baker, a l s s e c r e t a r i s s e n Miss Allen en Louis Dolivet . H e t s e c r e t a r i a a t i s geves t igd i n he t oude Volkonbondsgebouw ( P a l a i s Uilson) t e Gonave. I n een 40 - t a l landen z i j n r e e d s na- t i o n a l e comité 's opger ich t en werkzaam i n nauw contac t met h e t algemeen s e c r e t a r i a a t . D e verreweg b e l a n g r i j k s t e a fdee l ing i s n a t u u r l i j k de Fransche en h e t i s t e beg r i jpen , d a t deze een ab- so luut vo lksf ront -karakter d raag t .
Tot heden concentreerde de a c t i e van he t R.U.P. zich i n hoofdzaak i n h e t ver leenen van s t eun aan de pogingen om de in- t e r n a t i o n a l e bemoeiingen inzake Spanje t e on t t rekken aan de t e Londen geves t igde non-int erventie-commissie en i n handen te s t e l l e n van den Volkenbond. Zooals bekend is , mislukten deze pogingen, d i e trouwens v r i j doorz i ch t ig waren.
Voorts i s door h e t R.U.P. op d e I Je re ld t en toons te l l i ng t e P a r i j s een groot vredes-pavi l joen i n g e r i c h t bestemd t o t bekend- making van z i j n werk en z i j n doe l . I n Augustus z a l i n d i t p a v i l - joen een s p e c i a l e vredesweek worden georganiseerd.
Uit de ve r sch i l l ende p u b l i c a t i e s b l i j k t , da t het ui tvoerend comité b i j haar a c t i e van velen, voora l van Engelsche z i j d e , moeilijkhedeii h e e f t ondervonden, ei1 medewerking werd geweigerd
i
op grond van h e t f e i t , d a t de beweging onder comrnunistischen invloed zou s taan . Telkenmale wanneer d e l e i d e r s i n he t publ iek optreden, i r o r d t door hsn d i e invloed met k l e m ontkend, a l kan n a t u u r l i j k n i e t ont;kend worden, da t communisten medewerken.
I n een op L5 Maart 1937 ce Genhe ui tgesproken redevoering zegt Lord Cec i l , dat de v r e e s voor communistische beinvloeding t o t a a l ongegrond is.
'!Wij s t e l l e n s l e c h t s één voornaarde, n . l . d a t onze beweging n i e t mag worden g e ë x p l o i t e w d voor p o l i t i e k e doeleinden. Men mag he t R.U.P. gebruiken voor der1 vrede, mar voor den vrede a l l e e n . 1)
r i D e communisten wi l le l i ue vrede, evenals v r i j , dat i s voor ons voldoende, en wij behoeven oLis n i e t t e bemoeien om welke reden z i j voor den vrede zi j a e i [
I n een b r i e f g e r i c h t aan de r e d a c t i e van liet t i j d s c h r i f t Wnivers; i , g e e f t Lord Cec i l t o e , d a t de comuni s t en deelnemen aan d e propaganda, ook dat i n h e t Uitvoerend Conzit6 enkele com- munistsn z i t t i n g immen en z e l f s da t 6611 van do twee s e c r e t a r i s - sen van h e t I n t e r n a t i o n a a l S e c r o t a r i a a t , n.1. _-_._______- Louis Do l ive t , communist is.
-- Pier-re- --- Cot, de tweede algemeene v o o r z i t t e r van h e t R.U.P., Min i s t e r van Luchtvaart i n de Regeeriiig van Blum, dus pur-sang volksfrontman, h i e l d op 30 p r i l 1937 een redevoering i n de Royal Alber t Hall t e Londen, waarin h i j z e i , d a t he t R.U.P. de hulp van elkeen aanneemt, onder voorwaarde da t h i j de v i e r grondslageLi aanvaard t , en absoluut weiger t hen af t e wijzen, d i e andere p o l i t i e k e beginselen huld igen , doch d a t n i e t z a l worden toege la t en , d a t z i j de beweging bezigen voor p o l i t i e k e doeleinden.
Communistische beïnvloeding wordt oiitkond , m a r d i t k l i n k t i n d i t verband toch w e l zoiîderling u i t d e mond van een Fransch vo lks f ro l i t l e ide r , d i e k o r t e l i n g s z i ch l i e t verkiezen t o t hoofd- b e s t u u r s l i d van de Fransche VereeniAillg vim Vrienden der Sovje t - Unie.
Ook Ds, Jézéquel ontkende t e n s t e r k s t e op een h i e r t e lande i n J a n u a r i 1937 gehouden b e s l o t e n propaganda vergadering voor h e t R .U.P., da t i n d e beweging communistische beinvloeding zou bes taan . Ook aai1 d e z m p red ikan t , d i e op h e t Brusselsche congres de beruchte c o m u i i i s t i s c h ~ propagaiidistGn Dolores I b a r r u r i
(“la P a s s i o n a r i a i t ) b i j h o t publiek in t roducmrdu on t o n s l o t t o aan de communistische p a r t i j een dankbrlef schreef voor de ver- leende medewerking aan h e t R,U.P.-congres, kan meilijk i n d i t
opz ich t een ig vertrouwen worden geschonken . Het Nederlandsche Comité van de I n t e r n a t iona le Vredes Cam-
paane, geves t igd i n h e t tlVredeshuisii t e %+Gravenhage, waarin z i t t i n g nemen Mr.A.B,CohskStuart ( v o o r z i t t e r ) , Mevrouw l d r , B.J.A.de Kanter-van Het t inga T r o q ( s e c r e t a r e s s e ) , G.J,de Voogd, iO.J.Visser, - Mr.J.ten B r i n k en b&.H,E.Scheffer, h e e f t i n zijn p u b l i c a t i e s ook meermalen u i t i n g gegeven aan z i j n opvat t ingen t e n opz ich te van de communistische belnvloeding.
de gedachte van de campagne weerklank h e e f t gevonden ook i n Rusland en dat he t dus n i e t aanging Russen, dus communisten b u i t e n t e s l u i t e n van deze i n t e r n a t i o n a l e massa-actie voor den Volkenbond, waarvan de Sovjet-Unie l i d is. Ook wordt erkend, d a t de p o s i t i e der communisten i n d e vredesbeweging i n Frank- r i j k n i e t zonder be t eeken i s is .
t o t welke groepen h e t z ich zal wenden met verzoek o m medemer- king., . .“Het Nederlandsche comité a c h t h e t voor Nederland t e r v e r k r i j g i n g van d e v e r e i s c h t e eenheid gewenscht, o r g a n i s a t i e s , d i e a c t i e f aan p a r t i j - p o l i t i e k deelnemen, a l s zoodanig b i j z i j n a c t i e n i e t t e betrekken. Hetgeen u i t e r a a r d n i e t u i t s l u i t , d a t vaak adv ie s en medeaerking van personen, e rvaren i n h e t Neder- landsch p o l i t i e k leven, van groot nu t kunnen zijn.ri
;!Ondanks de v r i j h e i d aan h e t Nat iona le Comité g e l a t e n , om dee l - neming van p o l i t i e k e z i j d e - en dus ook t o e t r e d i n g van comuni s - t i s c h e o r g a n i s a t i e s (d.2. o n d e r s t r e e p t ) - af t e wijzen, bleef men zich in sommige kringen t o c h nog vastklampen aan een nauwe- li j k s t e mot iveeren bezorgdheid dienaangaande.“
n i s t i s c h e o r g a n i s a t i e s , Hierop v a l t t e l e t t e n , i n verband m e t de t a l l o o z e gecamoufleerde semi-communist i s che en vo lks f ron t - vereenigingen *
t o t de a c t i e , a l t h a n s h e e f t de v o o r z i t t e r , Mr.Cohen StuayC,
I n een onlangs uitgegeven c i r c u l a i r e zegt d i t comité, d a t
I n Nederland zou h e t Nat ionaal Comité v r i j z i j n t e kiezen
I n een andere c i r c u l a i r e van r e c e n t e datum leest men:
H e t gaat i n d e bovenstaande aanhalingen a l l e e n over: cornu-
Communisten p e r s o o n l i j k b l i j k e n gaarne t e worden t o e g e l a t e n
vo k e n 8
volgens een v e r s l a g voorkomende i n ; t H e t Vaderland“ van 20 J u n i 1937 op een vergadering van d e I n t e r n a t i o n a l e Vredescampagne gezegd: “De v r e e s voor communisten i n onze beweging i s onge- grond. A l s de communist voor vrede werkt, i s h id ons welkom.i!.. “Lord C e c i l zeide eens: Z i j konden w a a r l i j k n i e t b e t e r doen.“
i n Nederland wat ;‘ruimer opvat t ingeni t gaat huldigen t e n aanzien van d e i n t e r n a t i o n a l e p o l i t i e k .
Vaderland‘!) z e t t e h e t Nederlandsche comité z i j n s tandpunt t e - genover het communisme nog eens nader u i t e e n .
-----
Naar de meening van ikr.Cohen S t u a r t wordt het t i j d , d a t men
I n een perscommunique (22 J u n i 1937 o.a. verschenen i n “ H e t
I n Nederland is s l e c h t s a a n s l u i t i n g mogelijk van o r - g a n i s a t i e s of groepen, welker s t r even n i e t is georiën- t e e r d naar binnenlandsche p a r t i j - p o l i t i e k . Communisti- sche o r g a n i s a t i e s a l s zoodanig z i j n dus 66k buitenge- s lo t en . Aangezien de landen, b i j de campagne aangeslo- t e n , i n hun na t iona le o r g a n i s a t i e autonoom z i j n , kan h e t e c h t e r voorkonen, dat e l d e r s - a l s b.v. i n Frank- r i j k - t e n deze andere opvat t ingen heerschen. D e I . V , C , als gehee l z i e t h i e r i n geeii bezwaar, voorsoover d e vre- desbeweging n i e t d i ens tbaa r wordt gemaakt aan d e p o l i - t i e k e doeleinden van s p e c i a l e groepen,en i n d i t opz ich t b e s t a a t inderdaad geen reden t o t klagen.
Aangezien he t de bedoeling is , de voors tanders van vrede op r a t i o n e e l e wi j ze t e organiseeren, i s het een levensbelang, d e beweging evenwichtig t e doen verloopen en men kan z ich verzekerd houden, d a t h i e raan voortdu- rend de g r o o t s t mogelijke aandacht wordt gewijd. De ordel ievende groepen kunnen z i ch dus wel i n de e e r s t e p l a a t s aangewezen acht en,de beweging t e s teunen.
N a d e i n t a l van vo r ige vers lagen gedane mededeelingen over de vanui t Moscou geordonneerde wroetende a r b e i d der communisten om invloed t e k r i jgeii i n o r g a i i i s a t i e s van andersdenkenden, kan h e t vellen van een oordeel ovsr d i t standpunt van he t Neder- landsche comité van de I n t e r n a t i o n a l e Vredes Campagne aan den l e z e r worden overgelaten.
d a t u i t d e door h e t cornit6 u i tgevaard igde c i r c u l a i r e s i s op t e maken, dat h e t z i ch i n h s t bi jzonder voor z i j n a c t i e wendt t o t o r g a n i s a t i e s en groepen en mindsr t o t o i i l r d ~ personen. Opgemerkt
Ter voorkoming van misverstand d i e n t nog t e worden opgemerkt,
d i a t v o o r t s , d a t he t z ich d a a r b i j gccnszins bopaalt t o t vrodes- Organ i sa t i e s , doch i n het bi jzondor modewerking word t gozocht opdor anders u i t h e t maatschappcdi j kc l o v m voortgekomen groe- pcoringon van de bovolkiiig. Gcnoomd worden: kcrrkcli jko organi- satios, vrouwanbowoging, middonstandsbondon, vakbowoging, ondor- wijs, kunstcn on wotenschappon on coöpera t ie .
Onlangs wc--*
i
I
Onlangs verscheen i n België , a l s u i tgave van S.E.P.E.S. Postbus 76 Brusse l , een brochure over he t h i e r behandelde onderwerp, g e t i t e l d : '[Le R.U.P. OU un nouveau "Club d'inno- cents" . H i e r i n varden nog merkwaardige bijzonderheden ver- meld omtrent de communistische invloed i n deze "Club van onnoozelen';. Deze brochure e i n d i g t met d e volgende conclusie:
F'Certains membres du R.U.P. peuvent ê t r e animés d'un d e s i r s i n c e r e de pa ix , mais l e R.U.P. a rapidement perdu son independance, ayant c o m i s l a f a u t e grave de c o l l a - borer avec l a I I I e I n t e r n a t i o n a l e communiste o t avec scs o r g a n i s a t i o n s a u x i l i a i r e s ; i1 est devenu au jourd 'hu i un instrument d e propagande pour l e Komintern e t pour l e s f r o n t s popu la i r e s d i r i g k s par c e l u i - e i .
A c e t i t r e , i1 ne peut pas s e r v i r l a Pa ix v é r i t a b l e . Drapres l ' aveu meme de qomain Rolland, i1 s e r v i r a uni- quement ;'ia paix par l a r évo ìu t ion e t i a r évo iu t ion p a r l a paix."
H e t i s i n t e r e s s a n t t hans na t e gaan welk standpunt door de bestaande v redeso rgan i sa t i e s wordt ingenoinen t e n opz ich te van h e t met h e t R.U.P. opgekomen nieuwe geweld-pacifisme, da t z i ch t e n d o e l s t e l t door machtsvorming gepaard aan t o t op d e tanden gewapende legermachten, de vrede t e handhaven.
Vooropgesteld kan worden, da t de vredesbeweging voor zoo-
ver s taande op a n t i - m i l i t a i r i s t i s c h r a d i c a a l - p a c i f i s t i s c h s tandpunt , a l z a l z i j , t e h a r e r o r i ë n t e e r i n g , s t e e d s wel a f - gevaardigden zenden naar b i jeenkomsten georganiseerd door h e t R,U,P,, toch i n p r i n c i p e afvrijzend s t a a n tegenover deze bewe-
I n Nederland kan f e i t e l i j k a l l e e n de Vereeniging voor Vol- ging.
kenbond en Vrede en een d e e l van de Nederlandsche afdeeling van de I n t e r n a t ioriale Vrouwenbond voor Vrede en V r i j h e i d , geacht worden ach te r he t R.U.P. t e s t aan .
ROK, Vredesbond ein d e nieuw opge r i ch te Oecumenische Vereeni- ging) a l l e overige bestaande v redeso rgan i sa t i e s globaal worden ingedeeld i n d r i e ca tegor ieën n o l . : - a,
Tot goed begr ip van zaken kunnen ( h i e r b i j u i t schakelend d e
de a n a r c h i s t i s c h a n t i - m i l i t a i r i s t i s c h e groepen, d i e i n p r i n c i p e a l l e gazag en dus geweld verwerpen en oor log
de
Be ergste misdaad en de g r o o t s t e dwaasheid beschouwen. D i t z i j n de i n h e t bu i ten land vee lvuld ig a l s de i n t e g r a a l - p a c i f i s t e n aangeduide personen, van w i e de bepaald anar- c h i s t i s c h gezinden meenen den oor log t e kunnen b e l e t t e n door sabotage van de oorlogsvoorbereiding, d iens tweiger ing en algemeene s t ak ing .
Hiertoe behooren i n Nederland: het I n t ,An t i -Mi l i t a i r i s - t i s c h Bureau, d e I n t .An t i -Ni i l i t a i r i s t i s che Vereeniging, de Bond van Anarcho-social is ten e.a. I n het bu i ten land spe len bui ten de a n a r c h i s t i s c h e groepen een b e l a n g r i j k e r o l : de W a r R e s i s t e r s I n t e r n a t i o n a l r i ( l e ider Lord Ponsonby, z e t e l t e E n f i e l d ) en d e i'Ligue i n t e r n a t i o n a l e d e s Combattants d e l a Paix";
- 0 b de k e r k e l i j k e groepen, d i e de oorlog a l s zonde beschouwen en elken oo r log en oorlogsvoorberciding achten i n s t r i j d met God. ( I n Nedarland bchoorm h i o r t o o Kerk en Vrede, do Doops- gezinde Arbeidsgroep tegen den Kr i jg sd iens t , d e Gereformeer- de Vereeniging voor daadwerkeli jke Vredesact ie e.d..
een zeer s t e r k e n aanhang, weer onderverdeeld i n t a l van scha- keer ingen) ;
I n de Angel-Saksische landen v ind t v o o r t s deze o p v a t t i n g
s. de groep van r a d i c a a l - s o c i a l i s t i s c h e p a c i f i s t e n , d i e
vermenen da t d e oorlog een v e r s c h i j n s e l is, d a t onafscheide- lijk verbonden i s aan he t t hans bestaande k a p i t a l i s t i s c h e s taatsbestel . Z i j beschouwen de Volkenbond a l s een i n s t r u - ment der k a p i t a l i s t i s c h e regeeringen, en w i l l e n daarmede n i e t s t e maken hebben, Algemeene vrede kan pas komen a l s h e t kapi ta l i sme z a l z i j n vervangen door h e t social isme. Alle o o r l o g s m o r b e r e i d i n g , a l s s taande i n d i e n s t van het kapitalis- me, wordt veroordeeld. Tot deze groep z i j n i n Nederland t e rekenen de Jongeren Vredes Ac t i e , de Algemeene Vredes Actie, de Antieoorlogsgroep van Verplegenden, de I n t .SOC Anti-oor- logsliga e.d.
Alle hierboven genoemdo groepan, h e t z i j op a n a r c h i s t ischen, h e t z i j op c h r i s t e l i j k e n , dan wel op r a d i c a a l - s o c i a l i s t i s c h e n grondslag, verwerpen elken oor log en oorlogsvoorbereiding, Z i j s taan dus a l l o n i n wezsn afwijzend togonovor con gowolds-paci- Pismo dat d e vrodo t r a c h t t e bowarcn door dro ig ing mct s t o r k o legermachten en door vorming van een m i l i t a i r v e r s t e r k t blok tegen het fascisme.
- 7 -
Op het i n September i936 t e Brussel gehouden Uereldcongres van h e t R.U.P. waren al deze groepen door hun meest vooraan- s taande l e i d e r s vertegennoordigd. Reeds t i jdelis he t congres werd door t a l van deze voorgangers begrepen, d a t voor hen en voor de door hen voorgestano p r i n c i p e s op d i t congres geen p l a a t s mas, en z i j bes lo ten a f z o n d e r l i j k t e vergaderen. Op deze opposit ie-bijeenkomsten varen o.a. tegenwoordig de anar- c h i s t B.de L x , Ds.Huffer$o.&tz, s e c r e t a r i s van "Kerk en Vrede", _I_ Louis ---- Launex cn F&..ic~~n-Chal_l_a, aanhangers van d e "Ligue i n t e r n a t i o n a l e d e s combattants de l a Pa ix" , de o r g a n i s a t i e van z .g , in tegraa l -pac i f i s t e n , welke i n P rankr i j k v e l e aan- hangers heef t , ei1 ook enkele vertegeii~-Joordigers van r a d i c a a l - s o c i a l i s t i s c h e groepen o.a. u i t België .
Staande d e vergadering i-lerd bes lo t en gezamenlijk t o e t e t reden t o t een r eeds door de Fransche i n t e g r a a l - p a c i f i s t e n ontworpen congres en een nieune i n t e r n a t i o n a l e vredes-organi- s a t i e op t e r i c h t e n , genaamd: RASSEhlB i X i v E N T - I & ~ A T I O NAL CONTRA ,LA -Gas-g -E-X -&&&~LITAR-I-SNIE
Omtrent d i t R.I.G.M. kan he t volgelide norden medegedeeld,
I n t e r n a t i o n a a l A n t i - X i l i t a i r i s t i s c h Bureau (Heemstede) . I n t e r n a t i o n a l of ?;Jar Resisters ( ~ J . R . I . ) . I n t erna t i ona l e Unie van
A l l N o r i d Gandhi Fellowship. I n t e r n a t i o n a l e Vrouwenbond voor Vrede en Vr i jhe id , New His to ry S o c i e t y (Amerika). I n t e r n a t i o n a l e Anti-Oorlogs Liga. I n t e r n a t i o n a l Fellowship o f Reconc i l i a t ion .
( R . I . G . N . )
Aangesloten z i j n de volCelide i n t e r n a t i o n a l e o r g a n i s a t i e s :
iit i -Fi i ì i t a i r i st i s che Geest e l i j ken (Arilmerstoï) .
Be volgende Nederlandsche o r g a n i s a t i e s s l o t e n z i c h aan: Kerk en Vrede(x), Onafhankelijke Rel ig ieuze Gemeenschap, Jongeren Vredes Act ie , Algemeeiie Nederlandsche Vredes Actie, S t i c h t i n g Manifest: Mobiliseereii, 1led.sectie van d e W.R.1.. &. ----------------
x) Merkwaardig i s , d a t i n het j a a r v e r s l a g l936/'37 van ;*Kerk en Vrede;' de mededeeling voorkomt, dat K.en V, & i s toe- getredeli t o t d e Nederlandscho ctf'dcelinF; van h e t R.U,P,, wel i s miar onder voorbohoud, d a t m i l i t t i ire s m c t i c s d o o r haar n i e t worden aanvtinrd.
AlgeNederlandsehe Vrouwen Vredebond(x) , Bond van Anarcho- S o c i a l i s t e n , Coöperatieve Vereeniging 6'Gerneenschappeli j k
Grondbezit* ' , Syndi c a l i s t i sche Vrouwenbeweging en d e I n t e r - nat i o n a l e S o c i a l i s t i s c h e Anti-Oorlogs Liga ( s i n d s k o r t ge- naamd: i i S o c i a l i s t i s c h e Liga van Anti-Oorlogs Str i jders ; ' ) , en de Kathol ieke Jongeren Vredes-Actie. Van belang is dat behalve de bovengenoemde Ligue des Com-
b a t t a n t s de l a Pa ix , ook deelneemt de bekende Engelsohe liFeace Pledge Unionit van D r .Sheppard en A.Huxley.
I n h e t eere-comité nemen o.a. z i t t i n g de volgende Neder- landers : J.J.Buskes, v o o r z i t t e r van Kerk en Vrede, B.de &&& M,C,Schermerhorn (beiden a n a r c h i s t ) , Dr.Nico v S S u c h t e l e n , en Henri e-&- R o land H o L s i .
Iiî he t i n t e r n a t i o n a a l orgai i isat ie-comité z i j n o.a. opgeno- men: D s . J . B . T h . H u ~ e n h o ~ ~ ~ ~ en B.de L i g t .
Algemeen s e c r e t a r i s is: Jacques Aiartin t e P a r i j s ; d e voor- z i t t a r van de Nedsrlandsche s e c t i e is Ds.A,R.de Jong; de secre- t a r i s Ing.B.J.Max, s e c r e t a r i s van den Bond van Anarcho-socia- l i s t e n t o Rotterdam.
R.1.G.M. k e e r t z i c h tegen e lken o o r ì o g tiusschen volken en tusschen r a s sen . Hoewel toegegeven wordt, d a t e r i n z i j n m i d -
den t a l van p a c i f i s t e n z i j n , d i e elken mrm van c o l l e c t i e f of z e l f s van ind iv iduee l v e r z e t verwerpen, h e e f t men gemeend, i n verband met h e t f e i t , da t de Spaansche ana rch i s t en z ich ge- schaard hebben i n het l e g e r van de Spaansche regeer ing en dus In Saita hun. geweldloos-standpunt hebben verzaakt , ve r s t and ig t e doen b i j a l l e d i c c u s s i ë n h e t vraagstuk van den burgeroorlog bui ton beschouwing t e l a t e n . I n a a n s l u i t i n g hiermede is nog u i t d r u k k e l i j k bepaald, d u t a110 o r g a n i s u t i o s , d i e aan het R , I . G.M. en z i j n congre,sscn willen modowsrkcn, z i ch binnen h e t ka- do r van he t R.I.G.M. t o r vorworkol i jking van z i j n d o o r on door vrcodzamo doeleinden, s l o c h t s z a l kunnon bodienen van gowQld- loozc middelen .
A l s - (x) Ook d e Alg.Ned,Vrouwen Vredebond i s tevens aangesloten
b i j à e Ned. a f d e e l i n g van h e t R.U.P. Men moet h i e r b i j bedenken, da t over he t algemeen de vredesvereenigingen n i e t zeer p r i n c i p i e e l z i j n en voora l de vrouwelijke pa- c i f i s t e n gewoonlijk gaarne bere id z i j n aan een a c t i e deel t e nemen vaii anderen, a l s het maar om den vrede gaat I
1
Als algemeene d o e l s t e l l i n g heeft h e t R.I.G.M. de volgende punten opges te ld :
I. voor m i l i t a i r e en moreele ontwapening; 2. voor p o l i t i e k e , economische en maatschappelijke gerecht ig-
30 tegen m i l i t a i r e d i e n s t p l i c h t en iedere andere vorm van m i -
4. tegen m i l i t a i r e , i ndus t ruee le en s o c i a l e voorbereiding met
5.
he id a l s wezenl i jke voorwaarden t o t een alomvattenden vrede;
lit a i ri sme ;
h e t oog op den alomvattenden oor log ; voor d e i n v r i j h e i d s s t e l ï i n g van 500 p r i n c i p i ë e l e dien&-
Van 1 t o t 5 Augustus 1937 z a l t e P a r i j s he t eerste congres
D i t congres v a l t voor een deel samen met de door het R.U.P.
weigeraars, d i e i n d e v e r s c h i l l e n d s gevangenissen zitten.
van he t R.I.G.M. worden gehouden.
op de Were ld ten toons te l l ing georganiseerde Wredesweekif en word t d i r e c t gevolgd door een van 6 t o t 8 Augustus t e P a r i j s t e houden congres van d e Fransche a f d e e l i n g van het R.U.P, on- der l e i d i n g van P ier re Cot.
Afstappende van de toch n i e t a l s e lkaar v i j a n d i g e en be- s t r i j d e n d e t e beschouwen wereld v r e d e s o r g a n i s a t i e s R.U.P. en R,I ,G,M. , wordt t e n s l o t t e nog een e n ander medegedeeld om- t r e n t een nieuwe i n Nederland opgekomen v r e d e s - a c t i e uitgaan- de van he t r a d i c a a l - p a c i f i s t i s c h orgaan: "NIEUWE VE23RBAARHEIDi1, onder r e d a c t i e van Eva Raedt-de Canter, J ,Pront en R , P . S t e p kenburq, waarvan i n A p r i l het eerste nummer verscheen.
Zooals i n d i t orgaan staat vermeld, s t e l t d e r e d a c t i e z ich voor aan de orde t e s t e l l e n a l s p o s i t i e v e punten: de pacifis- tische volksverdediging, de g e e s t e l i j k e weerbaarheid en d e vredes-be lof te beweging i n Nederland .
Hoewel h e t verband n i e t z e e r d u i d e l i j k is , kan morden aan- genomen, d a t d i t orgaanicmtstaan u i t een i n he t begin van d i t jaar door meerdere vooraanstaande pac i f i s t en rondgezonden op- roep, om t e komen t o t h e t vormen van een Aotie-C_e_ntrum xog. het radi-caal-pacif isme in Nederland.
De vredes-be lof te beweging s t e l t z ich voor i n Nederland i e t s d e r g e l i j k s t e organiseeren als i n he t vor ige j a a r in Engeland tot s tand is gebracht op i n i t i a t i e f van den Christen-
p a c i f i s t Dr.H.R.L.Sheppa_rd, ---- d a a r b i j k r a c h t i g b i j g e s t a a n door den bekenden s c h r i j v e r Aldous Huxleg. In kor ten t i j d g e l u k t e he t de l e i d e r s van deze Peace Pled,qe- Union ruim 100.000 hand- teekeningen t e v e r k r i j g e n onder een k o r t e vredes-belofte; "1 renounce war, and I w i l l liever support o r s anc t ion another.:' Thans nauweli jks een j a a r na haar geboorte h e e f t deze beweging z ich i n Engeland ontwikkeld t o t een machtige o r g a n i s a t i e van a l l e r a d i c a l e pacifiston,
I n F r a n k r i j k i s men voornemens een dergeli jke beweging op touw t e ze t ten , waarvoor do d e f i n i t i o v o plannen z u l l e n morden opges te ld op he t i n Augustus a a s , t e P a r i j s t e houden vredes- congres van de Fransche a f d e e l i r g van he t R.U.P..
In Nederland gaan van bovengenoemd act ie-centrum socrtge- l i j k e plannen u i t . D e l e i d i n g van deze beweging is toevertrouwd aan mevrouw H . van @gt-ss-_cOd~ri e d , Ds .N . Padt en D r . G .Stu l*v'e&Ln.. Het cor r e s pond en t i e -a d r e s i s : bi. Val&-e s t i ,i $, Poor tug aa 1 s c h e - s t r a a t 12a t e Schiedam.
A l s t e k s t waamp ii1 Nederland z a l g e t r a c h t worden d e hand- teekeningen vair duizenden t e verzamelen, i s a l s vo lg t gekozen:
[Fik beschouw georganiseerd geneld a l s s t r i j d i g m e t de menschelijke waardigheid. I k z a l m i j e r van onthouden zooveel i n mijn vermogen l i g t en i k z a l t r a c h t e n anderen t e over tu igen , d i t
standpunt; eveneens t o aanvaarden. [I
I n h e t Overzicht No.3 van 1935 i s een poging gedazn, om de herkomst van 295,000 stemmen, d i e de N.S.B. op haa r l i j s t e n verkreeg, af t e l e i d e n u i t de v e r l i e z e n der andere groepen, waarb i j d e g e d e t a i l l e e r d e c i j f e r s een aanwijzing konden geven. D i t was toen mogelijk, . daar he t a a n t a l u i tgeb rach te stemmen i n 1935 weinig ( d . w . z . 10.000) v e r s c h i l d e met d a t i n 1933.
Nu is een d e r g e l i j k e beschouwing v e e l s p e c u l a t i e v e r daar behalve de 32O.OOO stemmen, d i e ver l iezende groepen ve r lo ren , 349.000 meer stemmen werden u i tgeb rach t We l a t e n daarom h i e r een s t a a t j e volgen, da t d e t-Jinston on v e r l i e z e n vorgolokon mot 1935 aangeoft .
In 1937 werden 349.000 stemmen meer u i tgeb rach t , hetgeen een a c c r e s van 976 voor a l l e p a r t i j e n zou beteekenen, voordat van een vooruitgang zou kunnen worden gesproken, E r gingen a c h t e r u i t (&les i n dui.qendtallen):
9% normale r e l a t i e f l e s i n 1937 vooruitgang v e r l i e s Ver 3 i n i935 - y__-- 1----- - - - --.- - ._ --_I
N.S.B. 123 p i u s 26 149 294 I' 20 87 V r i jhe idsb . 67
C .H.unie 40 I t 31 71 Ka t h . Dem. 30 [I 5 35 winst i6 R.S.A.P. 19 5 Staatk.Geref . i5 i 6 9 24 Kleine p a r t i j e n 26
reeds 32 verloren El 6 u
24 r e e d s 24 i f
Totaa l ver l ies 320 l/ïeer stemmen 349
Winst hadden i n 1937 de volgende p a r t i j e n ( i n du izend ta l l en ) :
Winst i n 1937 -- 9% normale r e l a t i e v e vooruitgang winst
-, ---. _-- --.----_ -., -.-* .--- _.*-- --- -" - ---- v e r l i e s 80 XI-"--- Ant i - revol . 24-4 min 38 206
R.K.S.P. 14-0 'I 93 47 i3.D.A.P. 108 11 70 38
~t 14 69 Vrijz.Dem. 83 Chr . Dem. Un i e i a Com.pa r t i j 10 11 v e r l i e s 1 [I 10 IS
CD 8 t l 16
33 It
.E 6 12 r eeds 2.9 winst
Nwe.partijen 66
669 --
x) Deze 80.000 waren i n 1933 n& de ca t a - s t r o f e met d e Zeven Prouinciën,door bui- t e n h o t k c r k e l i j k verband staanden, op de A.R.P. u i tgeb rach t . Doch i n 1935 l i e t e n dezo k i u z o r s h3-L vortrouwcn wcer varen.
We z ien nu u i t d e r e l a t i e v e winsten en ve r l i ezen nog duide- l i j k e r da t noch b i j d e R,K.S.P., noch b i j de S.D.A.P. groote veranderingen p l a a t s vonden. De groote verschuiving ging ech- t e r van de N.S.B., d e Vri,ih&asbond ’311 de C.H.unie naar de -- Ant i - revo l u t i onna i ren en d e V r i ;i z i nn i g d emo_o_r_a_t_en. Hoe, da t i s d u i s t e r , doch met eenigc zekerheid kan de conclus ie worden getrokken, dat de winst voor d e A , R , p a r t i j voor een aan- merkelijk deel (moor dan 40.000) moot komon van k i o z c r s , d i o i n 1935 hun stem op do N . S . B , u i tb rach ton ,
Om d i t aan t e toonen kunnen wij aan de verzoeking geen weer- s tand bieden een v e r o n d e r s t e l l i n g t e maken, waarb i j dan van d e r e l a t i e v e c i c j f e r s wordt uitgegaaii , m , a . w , a l s o f e e r s t i e d e r e p a r t i j het normale a c c r e s van 9% had verkregen.
A* R K StaatspartAA winst 47000; van R.K,democraten 35.000,van N , S . B. 12.000 ( d i t l a a t s t e k l o p t a a r d i g met het t o - t a l e v e r l i e s van d e N,S.B. i n d e kieskr ingen
I Maas t r i ch t , ‘s-Hertogenbosch en T i lbu rg r e s p . i3.000, i900 an 2500)
winst 38.000; van R.S.A,P, 24.000, van k l e i n e l i nksche groepen 14,000 e
- S.D.A.P. ..----
-- Vrijz,Democraten -.----- winst 69,000; verkregen van Vrijheidsbond 19000, N.S.B. 50000.
Rnti-rev.pa~t-i . . winst 206.000; vorkrogon van C h r . H i s t . 71000, 24000 , --
Staatk.Gcref. V r i jhoidsb . 68000, N.S.B. 43000 .
Nemen w i j s t a a t B t e r hand, vraar i n de l a a t s t e t a b e l d e par- t i j e n i n 5 hoofdgroepen z i j n samengebracht, dan z ien m i j d a t s i n d s 1918 en 1922, a l l e e n d e l i n k q g r o e p e n s t e r k e r z i j n gewor- den en d i t n i e t t e n k o s t e van d e andere hoofdgroepen, maar door h e t opnemen en binnen haar organisch verband brengen van 6$, d i e i n 1922 nog versnipperd waren.
Verder volgen hier nu een ige beschouwingen, die hoofdzakelijk z i j n gewijd aan d e r a d i c a l e p a r t i j e n van r e c h t s en l i n k s .
, Rechter p a r t i j e n . a* 7 NATIONAAL-SOCIALISTISC_HE JJQVEGING.
De ach te ru i tgang van d e N . S . B . i s merkwaardig rege lmat ig over he t geheele land. Van de e e r s t e momenten, da t de c i j f e r s op den avond van den 26en Mei z ich afteekenden t o t de e i n d u i t s l a g
wa s -
- 16 -
i
waar t e nemen was een z e l f d e beeldren w e l overa l tusschen 1/3 en d e h e l f t .
l i j k meer aanhang had, dan h e t gemiddelde i n het land ( 7 , 9 2 ) was h e t v e r l i e s nog g r o o t e r dan de h e l f t , en wel i n d e k i e s - k r i n g Maas t r ich t ( m e t de mijns t reek) daalde he t percentage van i i , 6 9 t o t 5,32, i n den Haag van 12% t o t 5,9$.
Alleen i n Groningen en Drente kwam h e t v e r l i e s i n verhou- ding i n ger ingere mate dan elders: Groningen
Zelfs waren er i n Drente nog 11 gemeenten (Bc i l en , Dalen, N i j e -
de Wijk en Zweelo) maar d e N.S.B. nog i e t s vooru i tg ing , I n deze gemeenten tezamen kreeg de p a r t i j i n 1935 1514, nu 2018, he t nor- male a c c r e s van 9% I n aanmerking genomen een vooruitgang van 370 stemmen .
I n 2 dee len van h e t l and , waar de N . S . B . i n 1935 aanmerke-
t e l d e i n 1935 8,41$ tegen nu 5,19%;
I 11 i i , 9 % (1 (1 8,64%.
I veen, Oostorhessolen, Peizo, Ruinon, Clccn, Vladder, Wostorbork,
Kieskring Assen 11 ii
!
Deze c i j f e r s geven weer eenige k i j k op de be teekenis van de a c t i e van den bekenden oud-kr ingle ider i n Assen \Vessels. Deze h e e f t d e N , S . B . i n Drcnte groot gemaakt, doch bij de afbrekende a c t i o , d i e h i j ook h i e r i n verhoogde m t o voorde, hoof t h i j n a a r verhouding mindor SUCCBS gobockt. Vat Dronto aangaat moot wordon opgomorkt, da t 8000 aanhangors do l i j s t Vervoorn ( P l a t t e l a n d e r ) i n de s t eek l i e t e n en d a t een a a n a e r k e l i j k deel (misschien door invloed van o r g a n i s a t i e Landbouw en Maatschappij) overging naar d e N . S . B . , Geven w i j t o t slot nog eenige p l a a t s e n i n den lande , d i e i n 1935 een groot percentage voor d e N.S.B. gaven:
Winterswijk Zandvoor t Voorburg R i j s w í j k Wa s sena a r Over sch ie H i l l e g e r sber g Schiebroek
15%
D e u i t s l a g bevest igde dus geheel d e be r i ch ten d i e het laat- s t e h a l f j a a r b i j den I n l i c h t i n g s d i e n s t over de gang van zaken b i j d e N . S . B . waren binnengekomen, en d i e meest i n mineur l u i d - den, Toch is er niemand geweest, d i e eon dergeli jke o a t a s t r o f a l o teruggang h e o f t durven voorspcl lon.
U i t een oogpunt van i n l i c h t i n g s d i e n s t i s het van waarde te -
- 17 - t e her inneren aan den indruk , d i e de be r i ch ten over den landdag t e Lunteren op i7 Ellei wekten.
Volgens d e couranten-berichten, d i e z i c h op o f f i c i e e l e mede- deel ingen ber iepen , werd het bezoek op 70.000 deelnemers begroot.
den landdag op h e t z e l f d e t e r r e i n i n 1936. I n de dagbladen i s het v o r i g j aa r h e t c i j f e r 45.000 genoemd, Zooals toen u i t h e t a a n t a l f i e t s e n , a u t o ' s en busson is gecons ta teerd , v a s deze s c h a t t i n g ze e r gof l a t t o er d ,
zoor misloidcnd i s geweest. Ook is e r e e n sprake van d a t een overwegend a a n t a l jeugdige personen op den landdag is geweest, d i e den s templ ich t igen l e e f t i j d nog n i e t hebben b e r e i k t .
Wel h e e f t de beweging meer dan 100.000 kaa r t en g e p l a a t s t , doch i n ve r sch i l l ende s teden heeft men u i t p ropagandis t i sche overwegingen vele k a a r t e n kos t e loos rondgezonden, zoodat d i t
a a n t a l geen aanwijzing kan geven.
hoogstens 1200 f i e t s e n aannezig waren. De aanvoer p e r t r e i n on t e voot is n i e t van oenige omvang gonccst . Wanneer van ambte l i jke z i j d e h e t a a n t a l geparkeerde a u t o ' s en bussen ware v a s t g e s t e l d , dan had een g loba le raming vermoede- l i j k wel e e n ander ( l a g e r ) c i j f e r l a t e n z i en , doch d i t i s na- ge l a t en .
Nu is w e l gecons ta teerd , d a t h e t bezoek drukker vas dan op
Achtoraf kan h i e r wel nordon vastgolegd, d a t ho t g e t a l 70.000
Vastges te ld kan nog wel norden, da t i n de r i j w i e l b e w a a r p l a a t s
b. ZWART FRONT en N.S.N.A.P. - --a- De aanhang van deze beide f a s c i s t i s c h e groepen i s u i t e rma te
k l e i n gebleken en ook i n e igen k r ing , voora l bij Arnold Meyer, w a s de t e l e u r s t e l l i n g over d e ger inge r e s u l t a t e n , g root .
7 kieskringen een l i j s t ingediend. De volgende a i j f e r s geven een afdoend bee ld van doze groopon: Zwart Front : Kieskring T i lbu rg 4100
IE 's-Hertogenbosch 836 If Nijmegen 802
Overige i4 kieskr ingen 1819
Door de s l e c h t e o r g a n i s a t i e b i j d e N . S . N . A . P . was i n s l e c h t s
Maas t r ich t 653 ( t
Totaa l 8210
N .S .N . A.P . : ---I_
i Kieskring Maas t r ich t IS Ti lbu rg ! 358
153 If Rot terdam i43 r I Den Haag 100 t i Haarlem 66
Overige 2 kieskringen 192
Totaa l 1012 --
, Linker P a r t i j e n . c. S.D.A.P..
Percentages van h e t aa î i t a l u i tgeb rach te stermen:
P rov inc ie F r i e s l and Groningen Drente Over i j s e l Gelder land Utrecht Noord-Holland Zuid -Ho 1 l a n d Zeeland Noord -Bra ban t Limburg
1922 24.7 28.9 24.0 20.. o 14.8 18.7
23 .O 9.1 5.0 O 9#.8
25.2
27.. 8 32.6
15.. 1 6.5
1o;j
i933 24.. 6 28.5 25 -7 20 .o 18.2 21.2 27.6 25.2 15.4 7.1
lö,. 2 Geheele land 22.0 19.4 22.9 23.8 21.5 21.9
D e S.D.A.P. h e e f t s e d e r t 1918 haar o r g a n i s a t i e danig geper- f e c t i onneer d . Zoo l i e p h e t l e d e n t a l s u c c e s s i e v e l i j k op van 3O.OOO t o t 9O.OOO i n 1937. De aanverwante vakbeweging t e l t 3OO.OOO l eden , de samen- werking hiermee is s t e e d s hechter geworden. De bladen der a r b e i d e r s p e r s t e lden i n 1918 40.000 abonne's; i n 1937 ruim 200.000.
Voor ts beschik t men over de hulp van een radio-omroep om de ideëele denkbeelden t e verspre iden . T,och i s h e t percentage over h e t geheele land ger inger dan i n 1918. De c r i s i s waarin de p a r t i j z i ch i n 1 9 3 3 / ' 3 4 bevond, i s nog geens- zins overwonnen . D e zoozeer geperf eot ionneerde propaganda en de enome a c t i e voor he t P l a n van den Arbeid, hebben geen aanmerke- li jke voorui tgang kunnen brengen. De voorspiegel ingen van w e l - v a a r t , hoe a a n t r e k k e l i j k z i j ook voor de door werkloosheid ge- t r o f f e n bevolking moet hebben geklonken, hebben dus b l i j k b a a r geen geloof gevonden b i j hen, op wier overgang de l e i d i n g dozer partij meende t e kunnen rekenen.
Per I_
Per s l o t h e e f t haar gematigd programma voor een v o l k s p a r t i j , waarmede z i j r e c h t s van haar staande groepen naar z ich t o e meen- de t e h a l e n , een geheel andere ui twerking gehad.
Die groepen van r e c h t s z i j n n i e t gekomen, daarentegen moet een aanmerkel i jk dee l van de groepen van l i n k s weer in de boe- zem van de S.D.A.P. z i j n teruggekeerd, want d e u l t r a r a d i c a l e n
/c&-, /, d J
i i e p e a y p z a m e n l i j k &$J terug< De g e d e t a i l l e e r d e c i j f e r s over de p rov inc ios toonen a l d i -
r e c t aan d a t do invloed van do S.D.A.P. i n h a t Zuiden ach to r - u i t g a a t , i n Limbure a l s e d e r t 1925 onafgebroken. In Brabant i s de vooruitgang van 1933 tegen i929 weer verspee ld . I n ver- band m e t d e toenemende i n d u s t r a l i s a t i e i s d i t opmerkelijk. Per- centage i n Eind-hoven mas i n 1933 16.4 tegen nu 15.9. I n de d r i e noorde l i jke p r o v i n c i e s i s eveneens ach te ru i tgang en i n FriesLamJ i s de toes tand z e l f s zeer ongunst ig ( z i e 1918 32$, nu 23). Hier maren de Vrijzinnig-democraten e e n e r z i j d s e r n s t i g e concurrenten, t e r w i j l de C h r i s t e l i j k Demooratische Unie n a t u u r l i j k d i e k i e z e r s t o t z i ch t r o k , d i e de programma- w i j z i g i n g inzake he t m i l i t a i r e vraagstuk n i e t wilden volgen,
De p r o v i n c i e s klderlanii_, Noord-, doch v o o r a l Zufb.Ha&a&d zorgden e c h t e r voor winst . Over het geheel kwam de toename i n de s teden , terwi ji ver l i ezen op he t p l a t t e l a n d werden geleden, en wel s p e c i a a l i n de landbouwende s t r e k e n was de a c h t e r u i t - gang aanmerkelijk. Noord-Ho-&&a,n_g ( l/5 van onze bevolking) g e e f t een percentage voor de S.D.A.P. van 28.1. Amsterdam 33.1, Haarlem 28.8.
H e t noorde l i j k g e d e e l t e vei1 Noord-Holland, gaf (4-8$) ver- lies. Den H e l d e r l i e p t e r u g van 34% i n 1933 t o t 25% nu. Zaan- dam g ing onvoldoende vooru i t .
1 m i l l i o e d ) was he t percentage 27,83.
H e t percentage i n d e g roo te s teden was: --- Rotterdam 37,9, &@aaq 3 0 , 6 , Leiden 32.
\:c . I , I - .
I n &uid_l-l_land (met ì /4 van ' s l a n d s bevolking, p r e c i e s ,.--.- C._
Beschouwen wij de veranderingen i n de zes g r o o t s t e s teden , vergeleken m e t de r e s u l t a t e n van 19-35, dus de e i g e n l i j k per iode da t de P lan -ac t io i n we&ing is: acc ros
stommonaantal voorui tgang Amst ardam Rot t o r dam Den Haag U t r o ch t G r on ing on Haarlem
533% 9 . 9 7% 11.0%
6 2 % 11 , 0% 11 , 0%
Opmor king:
r ela t i o vc winst 5,3%
13 % 13 % 795% 7 %
v o r l i o s
i
I I
I
I
I
I
" 20 -
Opmerking.
s teden i s u i t g e b r a c h t , vergeleken m e t het percentage R.K. vol- gens d e l a a t s t e v o l k s t e l l i n g , g e e f t a a n l e i d i n g t e vermoeden, d a t i n deze steden een aanmerkel i jk a a n t a l R.K. arbeiders hun stem op de S.D.A.P. ui tbrengen.
H e t percentage, d a t op d e R.K.S.P. i n de 3 groote
h s t er dam Rotterdam Den Haag
Volkst e l l i n g $ P . K . 21.99 22.89 28 .i6
$ R.K.S.P.
:2.a 18
I n F r i e s l a n d kwam de candidaat Pau l K i e s , oud-le Lui tenant weer i n opspraak. Evenals i n 1933, t oen h i j b i j n a d e oude ve teraan Harmen de Boer o p z i j had ges tooten , doordat h i j z i c h i n d e p rov inc ie a l s een g e l i e f d spreker naar voren w i s t t e d r i n - gen, h e e f t h i j d i t j a a r i n he t Noorden v e e l op vergaderingen ge- sproken. H i j kon door z i j n bezoeken aan Spanje , m e t eenige erva- r ingen over den burgeroorlog spreken. ( I n d i t verband l i e t h i j z i ch o.a. .te Harl ingen zeer laatdunkend u i t over de fees tvreug- de b i j het huweli jk van P r i n s e s J u l i a n a ) .
Op de cand ida ten l i j s t verkreeg K i e s e c h t e r een kanslooze p l a a t s , n ie t tegens taande door Heerenveen s terk voor hem w e r d gewerkt. Z i j n b i jzonciere karaktereigenschappen, d i e hem stem- pe len a l s een h o l l e Streber, waardoor i n d e r t i j d z i j n r o l in Am- sterdam zoo s n e l was u i tgespee ld , z u l l e n h i e raan n i e t vreemd z i j n geweest . Daarop h e e f t z ich een a c t i e on tp looid om hem b i j voorkeur i n d e
2e Kamer t e brengen, m e t het gevolg, da t h i j 10,265 stemmen Op z i ch vereenigde. Om he t beoogde d o e l t e bereiken was dit 10,000 t e wein i g . en verwijt K i e s aan deze a c t i e steun t e hebben ver leend . Binnen de p a r t i j moet deze k m s t i e nog worden ui tgevochten.
Het p a r t i j b e s t u u r beschouwt deze a c t i e a l s d i sc ip l ine -b reuk
d, COMMUNISTISCHE PARTIJ. H e t percentage d e r stemmen voor de C.P.N. bedroeg in:
2.222 1925 u-?22 m istaten_JS) .EZ 1.83 1.19 1.99 3 017 3 .w 3.38
- 21 - Dat de communisten een z e t e l zouden v e r l i e z e n , i s s t e l l i g
één der ver rass ingen , voora l nu d e R.S.A.P. 43.000 moest on t - beren. i 3 i j h e t opmaken van e e n s c h a t t i n g onder ve r sch i l l ende medewerkers aan den C . I . gaf d e s l e c h t s t e raming nog 5 Kamer- z e t e l s aan de C.P.N.. De t e r u g s l a g van d e gebeurtenissen i n Rusland en Spanje hebben s t e l l i g een nadee l ige r invloed op h a r e p o p u l a r i t e i t gehad. Ook z u l l e n ve len u i t weerzin tegen de hu iche lach t ige wijzigingen i n de t a k t i e k z i ch van de I I I e In te r - n a t i o n a l e hebben afgekeerd.
d e r k i e z e r s t e z i j n opgekomen. Aan deze beide ex t remis ten werd de t r o e f van het wederziJdsche onafwendbare gevaar u i t d e hand
geslagen . De l e i d i n g d e r p a r t i j had, gez i en de toename van he t leden-
t a l i n het l a a t s t e j a a r m e t 4000 leden en een toename van he t vergaderbezoek, eveneens aanmerkeli j k b e t e r e r e s u l t a t e n ver- wacht. Gaan w i j de d e t a i l - c i j f e r s na, dan z i e n wij van de l9.000 stem- men d i e d e C.P. i n 1937 meer ve rk reeg dan i n 1933 e r l 5 . O O O wer- den verkregen in Noord-Holland, waarvan a l l e e n Amsterdam 13 .OOO; waarschi j n i i j k a l l e van vroegere aanhangers van S n e e v l i e t .
I n den lande i s de aanhang van de C.P.N. dus nagenoeg con- s t a n t geweest en v r i j onbeduidend. Toch geven we h i e r i n d e t a i l een a a n t a l p l aa t sen , waar naar verhouding vooruitgang werd be- haald.,
Zoo bleek er voor de t e g e n s t e l l i n g Mussert-Moscou s l e c h t 7s
F i n s t e rwo 1 de Assen Apeldoorn Anna -Pau lowna Schagen Alkmaar Koog a/d Zaan Beverwijk Hilversum Bussum Baarn Soes t Laren Zei st ‘s-Hertogenbosch T i lbu rg Vaals
1933 a a n t a l stemmen
546
44 22 181 268
5::
;o48 165 28 6 1 42 4-0
i937 a a n t a l st
628
1 ?32 02 111 88
1102 374 76
117 130 122 208 883 10 o
emmen
- 22 - D e Zaanstreek geeft; ongeveer een z e l f d e percentage communis-
t i s c h e stemmen a l s Amsterdam: 12.8'$, waarboven Koog a/d Zaan u i t s t e e k t met 21% en grommeniz, d a t 50 stemmen t e r u g l i e p , doch een percentage van &$I ver toon t . ( D e S . D . A . P . met 23% is h i e r zvrakker daii de 13 .P. ) o
Achteruitgang vertoonde de C.P.N. i n de volgende p l aa t sen :
Zno 11 e Arnhem Eindhoven Haarlem Leiden Delft Gouda
54s 1661 722
3 204 1122 i027
369
19-37
10 528 4 573
2987
356 94;f 93
DQ g r o o t e stodon vertooncn d e volgende getallen:
i937- 19-33 i93_s 1937 47291 51350 Amst ordam 38307
Rotterdam 12090 Den Haag i0196 10295 9154 3,6%
percentago 12,8jb 4,28$1 140 6 9 12380
2. ---.Y_I R.S.A.P.
De teruggang d ie z i ch i n deze p a r t i j a l vertoonde i n 1935, v o l t r o k z i ch verder ; 2,04% i n 1933, nu 0,81$. In Amsterdam a l - l e e n had deze p a r t i j l 5 . O O O stemmen minder dan in 1933. De sympathie, d i e S n e e v l i e t i n 1933 door z i j n h e c h t e n i s (wegens a r t i k e l e n naar a a n l e i d i n g van de m u i t e r i j op de Zeven Provinc iën) had verworven, is s e d e r t vervlogen. Z i j n p a r t i j k iezen voor Trotzky, noch z i j n scherpe k r i t i e k op Moscou, konden h e m z i j n aanhang doen behouden.
De vroegere 0,S.P.-ers z i j n w a a r s c h i j n l i j k met P.J.Schmidt naar de S..T).A.P. teruggekeerd, De anderen v e r s t e r k t e n do C.P.N.. I n den lande g ing do vcrspro ide aanhang i n doze l fde verhouding terug.
- f. C.D.U. H e t zaad, i n vroogcrc ja ron door do S.D.A.P. an andoro l ink-
scho groopen gezaaid, hcof t vas to w o r t e l geschoten. Daarb i j moet nog worden gevoegd de invloed van ;'Kerk en Vrede'!
Voor hen, d i e van geen oorlogsvoorbereiding w i l l e n weten en voor wie d i t vraagpunt van overheerschende be teekenis i s , b i e d t
de I-
- 23 =
de. p a r t i j van Van Houten een toevluohtsoord, De C.D.U. t r p k 85,000 stemmen, waarvan I n d e 4 NoordeliJke p r o v i n c i e s 52,OOO (fl):) Noord-Holland lS.000 (2$) , Zuid-Holland8700 (0,8$) . P r a c t i s c h z i j n deze 2 Kamerzetels b i j u l t r a links i n t e deelen.
x) van a l l e u i tgeb rach te stemmen.
SLOTBES CHOVNINGEN
De deelname aan d e verkiezingen b e r e i k t e een record. H e t a a n t a l ge ld ige stemmen b e r e i k t e 91,146 van d a t a l l e r kiezers. Op de 10 p a r t i j e n , welke geen z e t e l verwierven, werden nog plm. 400.000 stemmen ( d i t is 10%) u i tgeb rach t . De veranderde Kies- wet, waarb i j d e verdeeling der r e s t z e t e l s geschiedde volgens h e t s t e l s o l D'Hondt, gaf een verdoel ing , waaru i t we i n do vol- gendo s t a a t een indruk kunnen bekomen, welke p a r t i j e n ditmaal het geluk meehadden. 37.737 mas het r e s t a n t , waarmee de laatste res tze te l aan d e R.K.S.P. kwam.
Zooals het nu u i t v i e l , b l i j k t d a t 66n z e t e l werd verkregen door de R.K.S.P. voor 37..737 st€3Im3ne
S.D.A.P. 43.072 I'
C o P o N e (1 45.342 11
C.D.U. nb." 52.502 II
Waar de I n l i c h t i n g s d i e n s t t o t taak h e e f t de stroomingen In one volk t e bestudeeren is i n d e voorafgaande b l a d z i j d e geheel de nadruk gelegd op de verhoudingen der u i t g e b r a c h t e stemmen en is geen aandacht gewijd aan de niouwe p o l i t i e k e format ie i n do Staten-Generaal.
Vollodighoidshalvo i s i n S t a a t C. do niouwo sarnonstoll ing van 20 en lo Kamor i n 1937 opgenomon.
Staat 4 . . DE S T w á T O T m IN HET GEHEEL8 LAND,
De stemmentotalen van de particlen. welke aan deze ver- kiezing hebben deelgenpmsn. vergeleken bi j 1933 (Kamerver- kiezing) en 1935 (Prov.Staten) bedraa$t in 1000 tallen:
1933 R.K. Staatsp ............. 1037 S.D.A.P. ................. 799 A.R. Partij .............. 500 C.H. Unie ................ 340 Lib.staatsparti j . . 8 * . . . 259 Vrijz.Dem.Bond ........... 189 Comm.Parti j .............. 118 St.Ger,Partij ............ 93 R.S.A.P. ................. 76 Nat .Boeren ............... 48 Kath .De m.Bond ............ 61 N . S e N . A . P . .. Chr.Dem.Unie ............. 38 AlgeBelang ............... _- N.S.B L I
Herv.Gerost . Parti j ....... 34 Chr,Nat.Actie ............ i-
ACtie.BOUm .............. I-
Nationaal Herstel ........ 30 Zwart Front .............. _- Overige part i jen ......... 99
............... ....................
1935 i030 782 421 344. 15 **Ti 128 94 52 8
57
67 .. 295 23
.. 27
1937 1170 891
i60 30 665 239 137 79 33 7
28 1
85 9
171 24 20 21 6 8
c-
Totaal 3722 3710 4060
DE STWBCENTAGES IN HET GWEELE LAND.
Het percentage stemmen. dat e lke partij bij deze verkiezing heeft behaald. bedraagt. vergeleken met de stempercentages van 1933 (Kamerverkiezing) en 1935 (Prov.Staten) :
S L Z L 19'3s R.K. Staatspartij ........ 27. 8 i 2L77 S.D.A.P. ...... .......... 21. 4 2 w 9 A.R. P a r t i j .............. 13. 43 1L35 C.H. Unie ~ o a ~ o ~ o e ~ ~ ~ e o o ~ o 9 . 13 9 , 26 Lib.staat s p a r t i j . . e . . o * 6 . 12 V.D. Bond ................. 5 . OS 4. 21 Comm.Partij .............. 3. i8 3 . 44. St,Ger.Partij ............ 2. 51 2353 R,S,A.P, ................. 2. O4 1839 Nat.Boeren ............... 1. 28 o. 21 Kath.Dem.Partij .......... 1. 65 L54
7. 94 Herv.Ger.St . Parti j ....... O. 9 1 o. 61
6. 95
Chr.Dem.Unie ............. 1. O3 1. 81 N.S.Ba .-.. Nationaal Herstel ........ O. 81 Overige partijon ......... 3 . 48 O. 08
................... ----
i937 28. 82 21995
3895 5890 3. 38 1394 O. 81 0117 o. 67 2309 4. 21 o. 60 o. 15 1. 61
l;;zz
1
Staat 8. --- Percentages van het aantal u i tgeb rach te geldige stemmen
voor de verkiezingenvoor de 28 Kamer s e d e r t 1918. - Groep 1.
1918 1922 1925 1929 1933 1937
Groep 11 19 18 1922 1925 1929 1933
’ 1937 Groep 111
19 18
Groep v. 1918 1922
Nemen wij alle I
1918 30- 1922 29.85 1925 29*.80 1929 30.33 i937 29. i i933 2a.p
Vri;ih.bond -- io-- 9 .26 8.73
i:;; 3.95
19.38
23.81 21.48 21.94
22.90
Vrijz.Dem.
6,. 18 5 .o7 5.90
groepen te zamen:
Groep m.
I V V 22T82 21.91 24.54 26.82 27 -70
c-
4.21 28.22
Z t lverd ellng, Tweede Kamer Eerste Kamer .
R.K.S.P.
S a D e A a P .
1 A.R.P .
C.H.U.
V , D e B *
Lib .St ,Par t i j
N . S . B .
C a P a N e
St .Geref.P.
R .S 0A.P a
C. D ,Un I e
Xath.Dem.P.
Nat .Her stel
Nat.Boeren- en Tuinder sb,
Herv,Gersf .Stp
Oude Kamer
20
22
i4 10
6
7 -.-.
4
3 1
1
1
1
1
1 - 100
Nieuwe Kamer
33.
23 17
8
6
4 4
3 2
O
2
O
O
O
O
100
16
11
6
7 3 5 2 -
so
16
12
7 6
2
3 4
50
a LIJST VAN UIT DUZTSC "D GEVLUCHTE CO-
APZL, Paul, 15.5.l897 t e Kleinrudestedt geboren; v e r b l i j r t in Frankrijk.
a r t h a , geb. 29,f.lWj te BerllJn. - BSBEK, F r i t z , geb. 27.9.1907 te Vlirzburg; v e r b l i j r t in Tsjecho-Slowakije. . .
A m geb. Schafer, Sophie, mb. 1402,1887 t e M i n a a .
BALzeR4PìZ, Karl, geb. 3.6.1897 t e Beuthen.
BAFnJs, W i l l i , geb. 7.9.leSO; vennoedelijk verblijvend@ te bfuerpep.
m, Sophie, geb. 22.9.1693; verblijft in Paleetitra.
w, Johanna, geb. 3.3.1899 t e Hatzbaoh;
BARON, Franz, geb. 30.8,191& t e Berlijn. - BAR!PH, Walter, geb. 21.12.1913 t e Sohbneberg.
BARTR, Alfred, geb. 4.12.1907 te Berlijn. - BARTIFL, Heinz, geb. 27.7.1914 t e Berlijn.
v e r b l i j f t in PaleetiPa (Tel-Aoiv).
WBARTELS, 1188, geb. 19.12.1903 t e Bordenaua, aohuîlnnnm van -- N I K O U S , Waltraut. 1
BAUEdCCIRmm, Joeer.
BAYER, Walter, geb. 6.6.19i4 t e Zeitz. BEUTLW, Reiahoìd, geb. 4.1.1'jU t e Hamburg,
BEZTZ, Custav Hermann, geb. 5.8.1892 t e Colditz;
- BECK, -ea, geb. 27.3.1907 t e S tu t tga r t ,
- BERLI, Rudolf, geb. 10.10.1907 te Scharedt e/d 0,;
BEm, hlar;
---- BEKITL, 7 i l h e i m , geb. 30.6.1906 t e Hanburg.
-- BENZ, Wilhelm, G b . 7.5.1899 te Ottenbaoh/Lahr.
v e r b l i j f t t e Zwedm (Coteborg).
verblijft in Tsjecho-Slowakije,
verb11 j ft in T8jecho-Slowakije. -. i - . .
- 2 -
BWCHTAOLD, Alfred, geb. 27.5.1904 te Bayr.Gnmin.
BImm, Johannes, geb. 9.2.1900 te Zeulenroba.
BITTEs geb. Stocker, Paula, geb. l.iO.ig00 t e zSulmro&~.
.
BLAHOUT, Franz, geb. 27.10.1895 te Neuralt (TsJsaho4,oisaki.je] ; . verblijrt ia Tsjecho-Slowakije (Neuwalt).
--- BORONOVSKY, Gerhard geb. 2'7 .6.1917 te Schmiûnhochvioû ( P ) O.Schlrli. v e r b l i j r t i a Tsjecho-Slowakije.
BOSE, K u r t , geb. 7.5.i910 te Erealau;
BRANDT, Walter, g e b . 26.8.19i2 te Hamburg;
BRPJDL, JObef, geb. 6.12.ì897 t e lïürnberg.
verbiijrt in Tsjeuho-Sloraki je.
verblijft in Frankrijk.
. . -- BRbuER, Karl, geb. 6.6.1909 te Unterdeutscheotal=~~e~d( verblijft in Ts jecho-Slomäkije.
-- BREITH, Paul, geb. î g . 9 . ~ 6 9 te Vocelsdorr (Irurdeaut).
- BURDE, Friedrich, geb. 20.9.1901 t e Berlijn;
BURKHARDT, Hermana, geb. 'c.7.1910 t e Eisenberg.
$c.huilaamen: IQclgar", Wr.Sahwartzn, aAdolZ%
-- BURSZTYN, Lola, geb. 30.9.1901te Berl1jn;verblijtt in Tajeaho- . . Sl.Öwakije, PZDLUC, Stanls lau, geb. 31.3.1901 te Blola (Polen))
verblijft in T~jecho-Slow8icije.
D A N " gob. Wilgend, Erna, gob. 4,5,i906 t o Reiniokondor$. . .
DORNBEROER, Paul, gob. 18.8.1901to Zoitz;
DULL, Karl, geb. U0601900 te Heidelberg; verblijft la QanJo.
EIGENFELD, Joset, geb. 5.12.1895 te Kolomea;
- EUUZI, K u r t , geb. t e Rixdorf; v e r b l i j r t ia TeJecho-Slowakije
- EINS, Zalter, geb. 22.2.1899 te Bisenberg.
vorbli jft in Tejocho-slowakiJo.
1 verblî jrt in Holland (Amsferdam, Heerengraabt 42)
(Ausriig)
.*. - < '. -6 JECXSTEIN 8 GeOrg; verblijrt b BrnnkriJk,
ECESEIN, Kurt, geb. 14.6.1896 te Oberhaussa; 0 verblijit i n Holland (d'dain, A o h i l l e a a t r a T l e ) .
EIGEIS, HeiIlrioh, geb. 1.4,1909 t e Blberfelâ.
JZRRLB, Ernat, geb. 25.9.1909 t e l&~axhelm.
WRNSTg~, - al ias '%A€Ug', a l ias "PAULn, metaalarbeider. Slgnalenent: 28-30 jaar oud, aa.1.70-1-72 M. Lang, gezet)
dik, donirerblond, krullend haar, soheidipg rechta, zonder baard, a l t i J d goed gekleed, komt uit Oûst-Prul8a ûî P-m. o
-- IESER, Bartara, geb. l7.2.1902 t e LdPrgiIlgen.
.IIici1 EXERT, Arthur, geb. 1~.3.1.1f390 t o Hainrlchanralde.
PAL^^, Joaof, geb. l2.5.1907 te O b n l t Z (olrdtz). FMJcH?7RAIJGER, Franz, gob, 6.6.1908 te Iltlnohea.
- PFEïFFER, Wilhoîm *idrich, gob. 15.7.1590 t e ïUaae1.
Schuilnaea: "Harry Berger''; v e r b l i j f t îa Z.-dmer&b.
. “4-
. . VOZIXW, Karl, gob. 2û.4.1911 to Tambach-Dlotharx;
VO-, Waldenar, geb. ~.6,1916 te Stuttgart-Feuerbaah.
Dr.Jur.PHILIPP, Hanb Cotthold, $eb, 26.6.I906-te Keulen; verblijit . ân Frankrijk (Parijrr).
VOrnioOdolijk i n T8jOChO-SlOWakijO.
FDWST, Mar, geb. verb 1
pUNK, RuQlr, geb. 5.l0.1903 te Il;rnatadt)
W C Z I K , Frieda, geb. fi.3.1912 te BerUjn.
FRANCZIK, üally, geb. 30.4.1908 t e Berlijn.
v e r b l i s t ia T8jeoho4loitakije.
. . gRILEIZIK, ~1111, geb. 30.4.1908 t e Berlijn;
verblijft In Tsjeoho-ûlowaklje.
PEUDEN-, Mergaretha, geb. 7.7.1910 te Esohree; verblijft in Palestina.
nlrREy81, Bruna (schuilnaam), z i e onder Freistadt, Bruno, geb.
FFBISTADT, BNILO, geb. i i . 6 . i ~ 9 7 te Pressburg, redaotcnir,
11.6.1897 te Pressburg.
Ooetenrl Iker.
O t t o , geb. verbl i j it
5.5.1697 t e BerllJn; in Tsjecho-Slowakije (Praag),
--s GANZER Emin, geb. 24.3.1907 t 5 Spndau; verblijft in TajechaSlowakije.
--, GEORG 6 Teb. Penísr, Zlstt , geb. 50.9.1903 t o Dieedorf/Altmark.
GEORG, Wilhelm, geb. U.l.i9& te Barmen,
I
....
I . .
.. , .
7' CIERBEl?, A u g u e t , arbeider; vermedelijk la Spanje.
GOETZ, Arthur, geb. 3 l . l O . 1 8 ~ te Gleiritz.
GILBERT, Horst, gob. lû.9.iûû9 te Clogau.
O GRAF, Robort, gob. 6 . 2 . ~ ~ to Robatoin l/Zritrrorland.
W E , Paul, gob. 4.12.1903 to Ul sgo . . r
- 1 c >IN GREINlSì, O t t o ; verblijft in Tajeoho-Slorakije,
G R E U , IhwIn, geb. 4.6.i907 t e BlzPodtellhagen.
CZUEIzJOertrud, geb. 2.10.1902,
mm, Juìius, geb. 6. i0i894 te walt.
GRUZXLXR, Kurt, geb. 15.8.igû6 te Leipag.
GRIJI!NSTEïN, Herbert, geb. 27.7.1912 te Brfut ; v e r b l i j t t in ~urenrb~rg,
geb .Lofir, . . .
POSSE, Herma, geb. 2e05.i9o6 to Berlijn; v e r b l i j f t in Frankrink.
JIKNNERT, Carl, geb. 5.9.U3û!j te Sohlettau. *
G R Z O ~ I E L , roser, geb. 26.~.igOrC te zaieme;
m G R 4 A m D Karl.
verblijft in Tajeaho-Slowakije.
HALM, Josei, geb. 15.1.1903 t e Plerzheím.
)IAMA", Alfred, geb. 3l.g.l.882 te Skohl,
pIuJ" , C e r t m d , geb. 2().12.1902 t e Gross Tuckor& vemosdelijk te Wskou.
HARTClA, Custav, geb. 23.i2.1897 te Akan.
geb. Unenstein, Edith, geb. 9.E.l9lo te Bsaen-Barbeck verblijft is Frankrijk (ParlJs, Availue des Ver d e s ) .
H6EFge,
b
- .
BmT, Karl, geb. 7.901901 te Blelcherode; verblijrt In Palestina,
IWcMuT's iachuihaam) , ongeveer 35 jaren oud, p h . 1.75 Y. lang, zonder beard, lang gezicht, donker naar achter g e k a haar, spreekt Noord-kitsch dialeat. Verblijft in Tadocha-si ewf ik i fn - - - _ - ----- --"--*"*
BELhy3, Paul, geb. 13.10~1901 te Hamburgo
O
KREN- (Qenzke), waiter, gobe 18.4.1907 te rosse; verblijf t In Spanje.
- KUIJZ -3 Peter, eb. i6.6.i914 te h i s b u r g ; verblijrt ia --ijk f L a Gul= D’Harvegres chez Mr.Raslund, Eloe B e u -
quet , avegres-Gironde) . K U R E U , U i r e d , geb. 2.5.1895 te Brie&
5 , . M G , Franz.
LANGE, Erna, geb. 14.9.1912 t e Altona.
- LJ2JG?, Isaak, geb. 27.2.1908 t e Frankart a/U.;
LAUFER, bfax, geb. l’C.3.1913 t e Uadeburg.
LAüFtTOLiX, Helarich, geb. 6.8.lSe6 te &inz.
verblijrt in Holland (Dea Haag).
---- LIIUTERBACH, Otto Oakar Steward. - LEB= geb. Reichelt, Anna, geb. l l . 8 0 ~ 7 t e Jaer. . .
L - . - . - - i . c
t f - 10 - i
c
.
I;EB3IC, Max, geb. 11.10.1889 t e Cleini%.
-- LE;-nm, Fi-iedrich, geb. 11.2.1886 te Iioblenz.
-- L-T, Guatav, geb, 6.7.1896 te Geletmkirahen.
- m Z , Friedrich, geb. 14.10.1902 t e Saerbr(iuken.
-.-i> IJ!” Friedrich, geb. 27.4.1901 t e ûïell.
. .
I 4
LO-IM, ‘Ernst, geb. 28.10.18p te Berlijn.
m m B D geb. Kahn, Traute, geb. 7,‘r.lgOS te W e i m ; verb l i j r t ia E$geland.
- m, Erich, geb. 29.7.19w te Rotenöur:g a/Fulda; j 4 verb11 jft ia Amsterdam.
- i LEW, K u r t D geb, 11.12.1906 t e Neuenklrohen;
3 v e r b l i j r t in Tsjeaho-Slowakije.
. i Artur, geb. 14.4.1907 ‘ t e Leipzig; v e r b l i j t t i a Spanje.
&I- geb. Liprert, Else, geb. 16.9.1902 t e oelze;
L ü E D ~ D û H p , Erarin, geb. 9 , ~ , i g 0 6 t e Borl i jn .
f 1 schuilnaam: %oh8ssaaeisei~.
-- LIPPERT, K u r t , geb. 2~,9.1903 te Uarlrneuklrohen,
LIPPWL”, Hugo, geb. 5.9.lûS9 te Xlelnbltz;
LOQUING~QT, Peter, geb. 14.8.lûy3 t e Xsaeläarf.
LûSSAW, F r i t z , geb. 25.7.lB9f t e Hanaover.
verb l i j r t in Palestina ( Jerusalepi).
JJJDWIG, A d o l f , geb. 27.6.1692 t e Pirmasens.
- IiIACRROtvITz, Karl, geb. 18.10.1895 t e Ser l i jn ; v e r b l i j r t in Tsjecho-Slo~akije.
.4 . :I
- MANS, Gerda, geb. 3O.lO.lpû8 t e Erîurt; verblijft in Spanje,
MARCHAND, Felix, geb. 3.6.1899 t e a r u t ; verblijrt ia Tajecho-
lURcBI7ITZA, E m s , geb. 25.6.1890 t e Scharlep; verblijrt i a Spanje.
WQTIN, Relmolà, geb. ~.iO.i909 t e Nowgorod-Wolin. Martin ia n i e t de j u i s t t naam. Vermoedelijk gaat h e t om een Sovjet- Russische koerisr, die op 6.8.1936 met een valeche p s over de Ailtsche grens gdconsn ia. Niet identiek met do i n Grossbohringon sodort i O , U , l g 9 w~anachtige RU8818che vluohtoling, d i o dozolfdo mam draagt,
slowauje. -
~ 4 ~ O ~ L Z , Wilheim, geb. 2OOl.l9U te Keulen.
.
wjQ=AmziilzE,
i
- u - rech bialoot;
v o r b l i j f t In Fejooho-Slowakijo.
' i
, :
--- UTISZE, Xarl, geb. 2.6.1896 te Pitken.
+íEYIBl, Albrecht, geb. 25.5.1888 te Barei~@auaen.
-- EEYER, - Friedrich, (noemt zich Fritz) , geb. 27.2.lû93 Gandersbergen;
-- UYER geb. Schlesinger, Hilde, geb. 2.g.iegg te Lelpzlg;
v e r b l i j f t in Frankrijk.
schuilnaam: URelflersoùeidtu.
JtEïW, Karl, geb. 25.5.1887 t e X6nigsteia; 1.76-ils0 M. hng; vernoedelljk te Berlijn.
I
2dOECI@Z, Karl, geb. i6.9.1~90 te Mînohen; verblijft in Zuitserlend.
___I MOESER, Berth, geb. 26.9.19~ te Berlijn. bdl[cHBEL, Beínz, geb. 27.4.1918 te Schw.Gmünd.
1 -; v e r b l i j f t i n dnrsterrdam. 4;.
m., Alfons, geb. 20.9.1907 te Heidelberg.
mw-, Airons, geb. 3.3.1908 te Wsum (Dienalaken);
--- MüELLw, Elsa.
mm, =n, geb. 2806.1909 t e Bh,-CharlOtteaburg;
&lTJELLER, Guatav, geb. û.ü.l875 te Halberetadt.
. . verblijft in Frankrîjk.
. .
verblijft in Tsjeoho-Slowakije. . -\
'..
m.-, Herbert, geb. 13.9.1900 te Ludarigshaven.
m C H O B V , Eugen, geb. 6.5.1896 t e Uinterbaoh.
)lïNK (Weterstrat), Werner, geb. 10.9.1911 te Iiitzenor.
MIWJZER-, Wolfgang, geb. l3.3.19U te Ugdeburg ( W O U Preiberg);
- - DOS, &na, geb. 25.12.1906 t e Hamburg.
WTH, Hilde.
NAGLEI, Herbert, geb. 10.2.1913 te %nisdorf.
I_- FEB ERG^, geb. Heymann, Elly Berta, geb. 25.5.189L Frankfurt a/Y.
verblijft in SpanJe (8- de zijde der%-oodenn).
verblijft In Tsjeaho-Slovrakije.
Josef 8 geb. 21.7,ï9~ te Yalàîonster; schuilnaan: i*Seppolbi.
I
- u - . *
J?ICOLAS, geb. 1 3 o U 0 1 9 O l t e Zipperna ( I ( rOn0); eohulïnaani: "Ernet Othraldf~.
u. PJIKOLAS, geachsiden van Efattenklot, geb. Bartels, Waltraut, geb. t e Bordenau; echuiJncmen: "Ilse Bartelso ea
NIIZSCHE, A r m , geb. 28 . lo .i897 te Leipzig-gleinzsohooher; verblijrt i n Tsjecho-Slowakije.
flIHK)HF, O t t o , geb.in 189gi verbl i j f t ia Moakou.
NOSSEAüM, Lazahs, geb. 19.9.1883 t e S~hUahtern.
YJrrssBAUH, Max, geb. 5.7.lû99 te Vacha/RhUn. I
. 1
ONDRUSCB, Alois, geb. ïû.!j0i89û t e bugsburg; 3
1 I schuilnemen: b'Viktor Rittera ~ c 1 @Uchael
verblijft ia Spanje. -1 a. i
~oheiaebeak~ 8
- 1
- i ONDRUCCB, Helene, geb. 24.6.iûgi te Eauureröd,
OP-, m l , geb. 6.8.ieS6 te Untertürkheim. . .
< . . Y 1
f
i
OTTWAIB, Brnat, SChriJVer; Zie Onder NiCOIaS, &RSf, *b. 13.11. 1901 te Zippenor.
I
pANTScHyg, Frledrlch, geb. 2%1.1913 te Harber. pASsEITZ, Otto mil, geb. 10.2.1907 t e Berlijn.
"PAüL" (schuilnaam) ; signalement: 25-30 jaar oud, ongeveer 1.76=1.78 Y. lang,
elank, lang bleek gezicht, l i ch t blond naar achteren gekamd haar, zonder baard, w e e k t
1 s 4 Bramensch Qnlsct. .* 3 $
1 5
rtpAUL" (ackuilnaam) ; signalement: ongeveer 1.70 M. lang, bleek rsial geztoht,
donkere oogen, donker haer.; aPaulm va8 voor de nationale amwentellng dgitprop-leider in Barmbûck-Z. ûr Bannbeok-C. Hij =U U W - burg-Barnbeck gewoond hebben. 3
PAüLICH, Riohard, geb. 17.5.1892 te Cottbus; veruredelijk te Genève. . . - PIPfi, a l i a s Kleinmann, z i e onder Bernhard glelnmrinn8 geb. 16.4.
1887 t e Franidurt e/&
m n , Hel - , geb. i3.5.1906 te Bromberg; verbiijtt in alsa at in a. ,PITOFU, Walter, Zwitser; verb11 j f t ín Zwltserland.
PURïXA, Vincent, gob. 26.ï.1902 t o Wchen.
PUSS, Christian; vorblljtt in T8jecho-8lowskije (Aach).
--, gob. Strauss, =li, gob. 28.ïû.ì9ûk t o Stuttgart.
1
pBbRL8
. . . . - - . . - . . _ . > , - . . - .
6
.
t e Hamburg; - PRAHL, Hugo , geb . 11,~.1902 rverblijrt ia Holland.
pREPJCSCHAT, Anna, kom3 uit dbechruten ( T í l s i t ) ;
PunELxo, Eâmnä, geb, if.lO,is93 te Xattowita. ’
v w m j t ? in S p x je. 1
W E , K u r t , geb. 27.5.1899 tre brandenbug;
pEGLER, Gustav, Dz.phil . , geL. 25.5.1898 te Hertzâg.
nREIFPWSCHEfDT~~, zie onder Uayer, geb. Sohlesiager, Hllde, geb. ;
REUNER, v i l l i , geb, 7.9.1905 te Miaseidorr;
. p ” H O Q , Icarl, geb. 6.4.1891, te Berlijn.
RAECICJZ, Erioh, geb. &!j.4.1901 t e Frankfurt 8 / O ,
I verblijft in Ts:echo-Slowakije. (Praag) , I
s t
2.9,19.9 b i p a g . 2
verblijft in Tsjecho-Slowakije (Praag) . i 1 i E
!
Slowaklfe. - FUN, Rudolf, geb. 16.2.1906 $e Lelpzlg; v e r b l i j f t In Tejeaho-
BE3J”AK, geb. 7.U.1933 t e Kueror (Stolp); verbl i j t t in Tsjecho-SlowakiJe. * .
Dr. ROSFITGEN, HB118, geb. 8.1.1898 te Wuppertal-Elberfelä;
ROBTTGER, Heinrioh, geb. 27.1.19& te Lübeok.
BOBISCH, Rudolf, gob. 14.9.1902 t e Naeaongrub (
- RODER, (Donnor) Erna, gob, i8.9,19& te Llmbaoh; ,
verblijf t In Brazlllë (Rio-de-Janeiro).
3
er); c
i. 5 vorbli jtt I n Tsjecho4lorakiJe t &eh). verblijft In Tsjooho-Slowakije (Praag).
- ROCK, u r r o d .
- ROSEN, Felix, geb. 8.9.1896 te Berlijn.
pOSENBWC, Arthur, geb. 19.12.1889 t e Berlijn.
-- ROTfI, Hermann, g3b. 6.12.1901 te Elnheim/Rheinheaseu; varblijrt in Rusland (Uskou) ,
ROTSCHILD, Recha, geb. 20.6.1880 t e FrankrUrt/M.; vert l i j f t :n Zwitserland .
-- RüDOLF, Fritz, mb. 5.7-1909 te Chemcltz; verb1i:rt l a Rusland.
RzrMBìSRGER, Kari, 3eb . 14.7.1908 t e Uhchen.
-- RUSCHKS, Heinz, geb. 3 C .7.1918 te Bln.We1sseneee. . .
SLBLXBdJtat
SAI;EMKA, Paul, geb. 2l.ll.lgO2 te Warglitten; rerblijtt i a Spanje. -- SALONON, geb. Veinand, Alma, geb. 6.lLl898 t e E88812.
-- SALClbtorI, hi. Gcttfr iaC, geb. 21.11.1832 te Frankfurt/?.
SALXLT6N, Ladislaus, geb. 19 . I , . l $Ol te Groomirdela; - verblij tt in Ta j echo-Slowaki j e . -- SEITZ, Sieglinde, geb. 30.8.1913 t e Berlijn.
SILBWSTEIN, Aiar, geb. 4.1.1688 t e Schwisbus;
7 SIMON, Prilli, geb. 19.l2.19l2 te Berlijn. , verblijf t in Spanje (aan de zi jde der"roodena). . .
- SITECS, Max, geb. 2û.3.ie79 te Groorendorf;
- SYt'!ZRL, Heinrich, geb. lg.S.1900 ta Hot/Beieren;
SNOLKA, Edrmrnd, geb. 27.10.1908 te Stauwerder.
SOBOT!FKA, Gustav, geb. 1.2.7.1886 te Turoaen.
L I verblijft ia T6jacho-SlowaklJe.
- . verbiijrt in Tsjeobo-Slowakije.
. .
. . SOBIECH, Rudolf, geb. L8.12.1917 te BûU68; Verblijft in -- S P I m , Kurt, gob. 26.6.1887 to Ortolaburg.
SCHAvMBw_, Ster=, geb. . . 26.9.197 t e Neuburg a& SCHAEIFER, blbert, geb. 4.7.1901 t e Kara/Gula (Oekraiae);
verbïljit in Tsjecho-Slowakije.
SCAAEFER, W i l l i , geb. 4.11.1908 te Leipzig-Udeaau.
CzBJI[OlVSKI, Marie, geb. 8.11.1887 t e Podzon (Thorn); verblijtt in Tsjecho-Slowakije. . .
ScHAEJ;JXR, Kurt, geb. 2.1.1w te Hermsdorf.
SCHELLER, Willl, geb. 26.1.1893 t e Berlijn. -- SCHOINFELD, Ludwig, geb. 6.1.1e9 te Berlijn;
verblijft In Tsjeuho-Slowakije.
S C ñ O ~ ~ , J o ~ e f , geb. 25.9.1907 te Keulen.
Y, A l o l s , geb. i&.7.i903 te Prnnkhrrt 18 het be- -- S-m zit van een vauche pas 11r.6 name van: . itFrledrli=h Paul Umdt , eleotro-technllser , geb . 2;4.15)08 te Akenu, uitgegeven door de Politie Aken 83 ieldlg VBP 29.11.1933 tot e.lL.1938. Blond haar, blauwgrijze oogan, een klein lit- teek6n op zijn voorhoofd cn een lltteekon vein 4 o.M. atìn z i j n linkorhand. Charlotte, gab. 30.10.1~09 t e Basen,. juiste naam: Sokaikonreutor, Chariot ts, gob.3O.lû.lg09 Xsea.
"SGLQ-
SCHIW)r
. . 8CHILD, August 8 gob 23 2,1908
smLIZTpP, Frioärîoh, gob . il.l.1896 to grausoadart. . . SCHMXT ZER, O t t o , gob. 7.3.1909 t o Stuttgart.
SCEhîïDT, Albrocht, gob. 5.lO.lSeg t o Bochum.
SCHMIDT, Otk, gob. 31.5.18eO t e G u s t ~ ~ / h h . ; vorblijtt in Tsjooho-Slowakije.
1 .
k
L ScHMfTZ, Rpald, gob. 18.10.1907 to T r l o r ; vorblljft in fAuomburgO . - i
$ 5 S-IDER, H ~ B . ?
SCHNEIDER, Walt=, gob. 4 .~ . IBg l to Plauon. . - I
i 5
. . . . -..- ..: I.
SCHOLEM, gob. Wlooholt, b n y , gob. # , . ~ ~ î a 9 6 t o Braun80hroig. . . . .
J;CñRAM&, Josot, gob. 2.12.1874 t o Weanen.
SCHROEI>ER, Johannes, geb. 23.9.1896 t e Briurt;
SCHULZ, Marin, geb. iO.10.19ll te Beuthea;
SCHWAFE, Konrad Christian, geb. 20.2~1899 te FrAnktullt a/Y.
verblljrt te Dene~iadren.
V t e r b l l ? ft in T~JOch04lo~akij0.
SCHI9ESIG, Karl, geb. 19.6.1898 t e Gel~enkirûûeil.
SCRIJIPPE, Joseph, geb. 20.9.1897 te Alt-Ahlsa.
- STANG& Ranz, geb. 10.2.1903 te Eerlias.
STANGE, geb. Heber, =te, geb. 28.10.1898 te Traptor.
- STAAR, Charlotte, geb. 15.6.1914 te H a l l e a/S.;
. . .
. . verblijft te TsJ e c h o s l o w a k l J e.
STEP", Fraz, geb. !j05d89 t e Habelscbrerät, (schuilnaam) , raarachi jnll jk identiek aan We leadorl, philipp, geb. 4.l2.189p te ï?einheim. S iegJPgnt: 1.70-1.73 M. lang, gezet, ongeveer 30 jaar oud, zw8rt gekruld naar echter gekamd haar, bleek rond gezicht, donkers ooaen, groote dikke eenigazins gebogen neus, groote afstaande ooren, gave tanden. a .
SPEIDLE, Josef, g6b. 24.2.1908 te St.Georglan.
* .
STEiN, - Anne Marla, gob. e6.8.iû# t o Sao.Zous bo Boa Síeta; vorbiijrt to Wow-York.
i
.
'REiLAND, Ralter, geb. 19.11.1908 te Eialebsn. WEIMAMS-~ Jr., Karl, geb. 7.5.1915 t e Trier; vennoedslijk i n F t t w c r ~ $ ~ . 4
. . WElXAR, Gottitried, geb. 13.9.l890 te Baalingea. ,
KEINBERC, Dr.; verblijrt in Belg18 (Cent).
WEINU", Rolf, geb. 12.f.i91!t t e Altona.
-EL8 áugust Johann, geb. 9.3.1902 te Ifedau;
-8 WERKW Paul, vermoedelijk identiek aan Xmil V e n r e , geb. 13.9.is99. te Weisabach b i 3 Zschoppau; narschijnlijk iri Tsjecho-Slowakije . Z
a. ,
i 4
L . . achuLlnaam: 4%erniannu.
t
b
.
,-, geb. Behrend (eChfgtmOOte van Arnold V i r t z ) Ida, geb. r C a g o ~ 9 ~ te ~ckhoret.
c
