ทกษะการบรหารในศตวรรษท 21 ของผบรหารสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครปฐม เขต 1

MANAGEMENT SKILLS IN THE 21ST CENTURY OF ADMINISTRATORS IN

BASIC EDUCATION SCHOOLS UNDER NAKHONPATHOM PRIMARY EDUCATIONAL SERVICE AREA OFFICE 1

ศศตา เพลนจต

การคนควาอสระนเปนสวนหนงของการศกษาหลกสตรครศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยราชภฏกาญจนบร

พ.ศ. 2558 ลขสทธของมหาวทยาลยราชภฏกาญจนบร

ทกษะการบรหารในศตวรรษท 21 ของผบรหารสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครปฐม เขต 1

MANAGEMENT SKILLS IN THE 21ST CENTURY OF ADMINISTRATORS IN BASIC

EDUCATION SCHOOLS UNDER NAKHONPATHOM PRIMARY EDUCATIONAL SERVICE AREA OFFICE 1

ศศตา เพลนจต

การคนควาอสระนเปนสวนหนงของการศกษาหลกสตรครศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยราชภฏกาญจนบร

พ.ศ. 2558 ลขสทธของมหาวทยาลยราชภฏกาญจนบร

หวขอการคนควาอสระ ทกษะการบรหารในศตวรรษท 21 ของผบรหารสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครปฐม เขต 1

ผวจย นางศศตา เพลนจต ปรญญา ครศาสตรมหาบณฑต สาขาวชา การบรหารการศกษา อาจารยทปรกษา รองศาสตราจารย ดร.จมพจน วนชกล อาจารยทปรกษารวม ผชวยศาสตราจารย ดร.วชร ชชาต

คณะกรรมการสอบ

.................................................. ประธานกรรมการ (ดร.สรยงค ชวนขยน) .................................................. กรรมการ (รองศาสตราจารย ดร.จมพจน วนชกล)

................................................. กรรมการ (ผชวยศาสตราจารย ดร.วชร ชชาต)

................................................. กรรมการผทรงคณวฒ (ดร.ชวน ภารงกล)

คณะกรรมการบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏกาญจนบร อนมตใหการคนควาอสระฉบบน

เปนสวนหนงของการศกษาหลกสตรครศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา

.................................................. (ดร.ณรงคเดช รตนานนทเสถยร) ประธานคณะกรรมการบณฑตศกษา

วนท..........เดอน...................พ.ศ. 2558

บทคดยอ

หวขอการคนควาอสระ ทกษะการบรหารในศตวรรษท 21 ของผบรหารสถานศกษา ขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครปฐม เขต 1

ผวจย นางศศตา เพลนจต ปรญญา ครศาสตรมหาบณฑต สาขาวชา การบรหารการศกษา ปการศกษา 2558 อาจารยทปรกษา รองศาสตราจารย ดร.จมพจน วนชกล อาจารยทปรกษารวม ผชวยศาสตราจารย ดร.วชร ชชาต

วจยครงนมวตถประสงคเพอศกษาและเปรยบเทยบทกษะการบรหารในศตวรรษท 21 ของผบรหารสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครปฐม เขต 1 จ าแนกตามขนาดของสถานศกษา กลมตวอยางทใชในการวจย คอ ครในสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครปฐม เขต 1 จ านวน 311 คน เครองมอทใชในการวจยเปนแบบสอบถามแบบมาตราสวนประมาณคา 5 ระดบ มคาความเชอมน 0.98 คาสถตทใชในการวเคราะหขอมล คอ รอยละ คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน การวเคราะหความแปรปรวนทางเดยว และทดสอบความแตกตางคาเฉลยรายคดวยวธการของเชฟเฟ ทระดบนยส าคญทางสถตท 0.05 ผลการวจย พบวา

1. ทกษะการบรหารในศตวรรษท 21 ของผบรหารสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครปฐม เขต 1 ในภาพรวมมการปฏบตอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา มการปฏบตอยในระดบมากทกดานเรยงล าดบตามคาเฉลย คอ ดานภาวะผน าและความรบผดชอบ รองลงมาคอ ดานทกษะดานสงคมและทกษะขามวฒนธรรม ดานความยดหยนและการปรบตว ดานการเปนผสรางหรอผลตและรบผดชอบเชอถอได และดานการรเรมสรางสรรคและการเปนตวของตวเอง

2. การเปรยบเทยบทกษะการบรหารในศตวรรษท 21 ของผบรหารสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครปฐม เขต 1 จ าแนกตามขนาดของสถานศกษา ในภาพรวมและรายดานไมมความแตกตางกน

ABSTRACT

Independent Study Title MANAGEMENT SKILLS IN THE 21ST CENTURY OF ADMINISTRATORS IN BASIC EDUCATION SCHOOLS UNDER NAKHONPATHOM PRIMARY EDUCATIONAL SERVICE AREA OFFICE 1

Researcher Mrs. Sasitra Plenjit Degree Master of Education Program Educational Administration Academic Year 2015 Advisor Assoc. Prof. Chumpot Wanichagul, Ph.D. Co-Advisor Asst. Prof. Watcharee Choochart, D.Ed. This research aimed to study and compare the management skills in the 21st century of the administrators in basic education schools under Nakhonpathom Primary Educational Service Area Office 1, classified by school sizes. The sample comprised 311 teachers in the subject area, treated by a 5-level rating scale questionnaire with reliability of 0.98 as a tool to collect data which were analyzed in terms of percentage, mean, standard deviation, one-way ANOVA, and Scheffe’s pair comparison at statistical significance of 0.05. The findings:

1. The level of the administrators’ management skills was, as a whole and in separate aspects, found high as written in descending order: leadership and responsibility, social and cross-culture, flexibility and adaptability, productivity and trustworthiness, and creativity and self-confidence.

2. No difference was found in the administrators’ management skills in the schools of different sizes.

(5)

กตตกรรมประกาศ

การคนควาอสระฉบบนส าเรจไดดวยดดวยไดรบความกรณาจาก รองศาสตราจารย ดร.จมพจน วนชกล อาจารยทปรกษา ผชวยศาสตราจารย ดร.วชร ชชาต อาจารยทปรกษารวม และผชวยศาสตราจารยพงษศกด รวมชมรตน ทกรณาใหค าปรกษาแนะน าตรวจแกไขขอบกพรอง จนท าใหการคนควาอสระฉบบน เสรจสมบรณ ผวจยขอกราบขอบพระคณมา ณ โอกาสน และขอกราบขอบพระคณ ดร.สรยงค ชวนขยน ประธานกรรมการการสอบ ดร.ชวน ภารงกล กรรมการผทรงคณวฒ ทใหขอเสนอแนะเพมเตม ท าใหการคนควาอสระฉบบนมความสมบรณถกตองมากยงขน ขอกราบขอบพระคณคณาจารยในสาขาวชาการบรหารการศกษาทกทานทไดกรณาใหความรและใหค าแนะน าดวยดเสมอมา และผทรงคณวฒทง 3 ทาน ทกรณาตรวจสอบเครองมอการวจย คอนางสมหมาย ลขตธนานนท ผอ านวยการโรงเรยนวดหนองลาน นางสาวปทตตา จรพฒธรทวผอ านวยการโรงเรยนบานหวยขวาง และดร.อ านาจ สนทรธรรม เลขาธการครสภา คณะคร สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครปฐม เขต 1 ทกทานทกรณาอ านวยความสะดวกใหความรวมมอในการตอบแบบสอบถามและชวยเหลอเกบขอมลให จงขอขอบพระคณมา ณ ทนดวย ประโยชนทงปวง ทเกดจากการคนควาฉบบน ขอมอบเปนสงบชา พระคณบดา มารดา ครอาจารย และผมพระคณทกทานทมสวนสงเสรมการศกษาใหเกดแกผวจยใหมความรความสามารถ ซงจะไดน าความรความสามารถนไปพฒนาสถานศกษาและสงคมสบไป

ศศตา เพลนจต

(6)

สารบญ

หนา บทคดยอภาษาไทย (3) บทคดยอภาษาองกฤษ (4) กตตกรรมประกาศ (5) สารบญ (6) สารบญตาราง (9) สารบญแผนภม (12) บทท 1 บทน า 1 ความเปนมาและความส าคญของปญหา 1 วตถประสงคของการวจย 4 สมมตฐานของการวจย 5 กรอบแนวคดในการวจย 5 ขอบเขตของการวจย 5 นยามศพทเฉพาะ 6 ประโยชนทรบจากการวจย 8 2 เอกสารและงานวจยทเกยวของ 9 ทกษะของผบรหารสถานศกษา 9 ผบรหารสถานศกษา 9 ขอบขายของการบรหารสถานศกษา 11 ความหมายของทกษะผบรหารสถานศกษา 22 ทกษะของผบรหารสถานศกษา 24 คณลกษณะของผบรหารสถานศกษา 29 แนวคดเกยวกบทฤษฎ ทกษะแหงศตวรรษท 21 32 ทกษะแหงศตวรรษท 21 32 ทกษะแหงศตวรรษท 21 ดานชวตและการท างาน 40 ดานความยดหยนและการปรบตว 41 ดานการรเรมสรางสรรคและการเปนตวของตวเอง 42 ดานทกษะดานสงคมและทกษะขามวฒนธรรม 43

(7)

สารบญ

บทท หนา ดานการเปนผสรางหรอผลตรบผดชอบเชอถอได 44

ดานภาวะผน าและความรบผดชอบ 45 แนวทางการพฒนาการศกษาไทย 46 กรอบนโยบายเพอขบเคลอนการปฏรปการศกษาในทศวรรษท 2 46 แนวทางการพฒนาการศกษาไทยเพอเตรยมความพรอมสศตวรรษท 21 51 สภาพการจดการสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษา 53 ประถมศกษานครปฐม เขต 1 ขอมลทวไป 53 สภาพการจดศกษา 54 งานวจยทเกยวของ 57 งานวจยในประเทศ 57 งานวจยตางประเทศ 61 สรปกรอบแนวคดในการวจย 65 3 วธด าเนนงานวจย 67 ประชากรและกลมตวอยาง 67 เครองมอทใชในการวจย 68 การสรางเครองมอทใชในการวจย 69 การเกบรวบรวมขอมล 70 การวเคราะหขอมล 70 สถตทใชในการวเคราะหขอมล 71 4 ผลการวเคราะหขอมล 72 สญลกษณทใชในการวเคราะหขอมล 72 การวเคราะหขอมล 72 ผลการวเคราะหขอมล 73 ตอนท 1 ขอมลพนฐานของผตอบแบบสอบถาม 73 ตอนท 2 ทกษะการบรหารในศตวรรษท 21 ของผบรหารสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครปฐม เขต 1 74

(8)

สารบญ

บทท หนา ตอนท 3 การเปรยบเทยบทกษะการบรหารในศตวรรษท 21 ของผบรหาร สถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษา ประถมศกษานครปฐม เขต 1 80

5 สรป อภปรายผลและขอเสนอแนะ 97 วตถประสงคของการวจย 97 สมมตฐานของการวจย 97 วธด าเนนการวจย 97 สรปผลการวจย 99 อภปรายผลการวจย 102 ขอเสนอแนะ 108 เอกสารอางอง 110 ภาคผนวก 116 ภาคผนวก ก รายนามผทรงคณวฒในการตรวจสอบคณภาพเครองมอวจย 117 ภาคผนวก ข หนงสอขอความอนเคราะหเกบขอมลวจย 122 ภาคผนวก ค แบบสอบถามเพอการวจย 125 ประวตผวจย 134

(9)

สารบญตาราง

ตารางท หนา 3.1 แสดงประชากรและกลมตวอยางจ าแนกตามขนาดของสถานศกษา 68 4.1 แสดงจ านวนและคารอยละของผตอบแบบสอบถาม 73 4.2 ทกษะการบรหารในศตวรรษท 21 ของผบรหารสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครปฐม เขต 1 ในภาพรวม 74 4.3 ทกษะการบรหารในศตวรรษท 21 ของผบรหารสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครปฐม เขต 1 ดานความยดหยนและการปรบตว 75

4.4 ทกษะการบรหารในศตวรรษท 21 ของผบรหารสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครปฐม เขต 1 ดานการรเรมสรางสรรคและการเปนตวของตวเอง 76

4.5 ทกษะการบรหารในศตวรรษท 21 ของผบรหารสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครปฐม เขต 1 ดานทกษะดานสงคมและทกษะขามวฒนธรรม 77 4.6 ทกษะการบรหารในศตวรรษท 21 ของผบรหารสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครปฐม เขต 1 ดานการเปนผสรางหรอผลตรบผดชอบเชอถอได 78 4.7 ทกษะการบรหารในศตวรรษท 21 ของผบรหารสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครปฐม เขต 1 ดานภาวะผน าและความรบผดชอบ 79 4.8 แสดงผลการเปรยบเทยบทกษะการบรหารในศตวรรษท 21 ของผบรหารสถานศกษา ขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครปฐม เขต 1 จ าแนกตามขนาดสถานศกษาในภาพรวม 80 4.9 แสดงผลเปรยบเทยบเฉลยรายคของการเปรยบเทยบทกษะการบรหารในศตวรรษท 21 ของผบรหารสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษา ประถมศกษานครปฐม เขต 1 ดานการรเรมสรางสรรคและการเปนตวของตวเอง 81 4.10 แสดงผลการเปรยบเทยบทกษะการบรหารในศตวรรษท 21 ของผบรหารสถานศกษา ขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครปฐม เขต 1 ดานความยดหยนและการปรบตว 82

(10)

สารบญตาราง

ตารางท หนา 4.11 แสดงผลเปรยบเทยบเฉลยรายคของการเปรยบเทยบทกษะการบรหารในศตวรรษ ท 21 ของผบรหารสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษา ประถมศกษานครปฐม เขต 1 เรองผบรหารสงเสรมและใหโอกาสผรวมงานมบทบาท เปนผน าเกยวกบงานทไดรบมอบหมาย 83 4.12 แสดงผลเปรยบเทยบเฉลยรายคของการเปรยบเทยบทกษะการบรหารในศตวรรษ ท 21 ของผบรหารสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษา ประถมศกษานครปฐม เขต 1 เรองผบรหารสงเสรมใหบคลากรมการน าเสนอ ความคดในการท างานดวยวธการทหลากหลาย 84 4.13 แสดงผลการเปรยบเทยบทกษะการบรหารในศตวรรษท 21 ของผบรหาร สถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครปฐม เขต 1 ดานการรเรมสรางสรรคและการเปนตวของตวเอง 85 4.14 แสดงผลเปรยบเทยบเฉลยรายคของการเปรยบเทยบทกษะการบรหารในศตวรรษ ท 21 ของผบรหารสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษา ประถมศกษานครปฐม เขต 1 เรองผบรหารมความร ความสามารถและทกษะ ดานเทคโนโลย 87 4.15 แสดงผลเปรยบเทยบเฉลยรายคของการเปรยบเทยบทกษะการบรหารในศตวรรษ ท 21 ของผบรหารสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษา ประถมศกษานครปฐม เขต 1 เรองผบรหารมวฒภาวะทางอารมณ อดทน อดกลน ไมหวนไหวงาย 88 4.16 แสดงผลเปรยบเทยบเฉลยรายคของการเปรยบเทยบทกษะการบรหารในศตวรรษ ท 21 ของผบรหารสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษา ประถมศกษานครปฐม เขต 1 เรองผบรหารแนะน าสงเสรมใหบคลากรศกษาหา ความรเพอพฒนาทกษะในการปฏบตงานอยเสมอ 89 4.17 แสดงผลการเปรยบเทยบทกษะการบรหารในศตวรรษท 21 ของผบรหาร สถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครปฐม เขต 1 ดานทกษะดานสงคมและทกษะขามวฒนธรรม 90

(11)

สารบญตาราง

ตารางท หนา 4.18 แสดงผลเปรยบเทยบเฉลยรายคของการเปรยบเทยบทกษะการบรหารในศตวรรษ ท 21 ของผบรหารสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษา ประถมศกษานครปฐม เขต 1 เรองผบรหารสามารถใหค าแนะน าในการใชเทคโนโลย กบบคลากรได 91 4.19 แสดงผลการเปรยบเทยบทกษะการบรหารในศตวรรษท 21 ของผบรหารสถานศกษา ขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครปฐม เขต 1 ดานการเปนผสรางหรอผลตรบผดชอบเชอถอได 92 4.20 แสดงผลเปรยบเทยบเฉลยรายคของการเปรยบเทยบทกษะการบรหารในศตวรรษ ท 21 ของผบรหารสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษา ประถมศกษานครปฐม เขต 1 เรองผบรหารมการบรหารจดการศกษาใหบรรล เปาหมายตามทก าหนดไวในแผนปฏบตการประจ าป 93 4.21 แสดงผลเปรยบเทยบเฉลยรายคของการเปรยบเทยบทกษะการบรหารในศตวรรษ ท 21 ของผบรหารสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษา ประถมศกษานครปฐม เขต 1 เรองผบรหารเปนตนแบบในการพฒนางานในทกดาน 94 4.22 แสดงผลการเปรยบเทยบทกษะการบรหารในศตวรรษท 21 ของผบรหาร สถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครปฐม เขต 1 ดานภาวะผน าและความรบผดชอบ 95

(12)

สารบญแผนภม

แผนภมท หนา 2.1 ทกษะการเรยนรศตวรรษท 21 33 2.2 กรอบแนวคดในการวจย 66

1

บทท 1

บทน า ความเปนมาและความส าคญของปญหา พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 แกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ. 2545 มความมงหมายทจะจดการศกษา เพอพฒนาคนไทยใหเปนมนษยทสมบรณ ทงนโดยการจดการศกษาใหบรรลเปาหมายอยางมพลงและมประสทธภาพนน จ าเปนตองมการกระจายอ านาจและใหทกฝายมสวนรวม จงก าหนดใหมการจดระบบโครงสรางและกระบวนการจดการศกษาของไทยใหมเอกภาพในเชงนโยบายและหลากหลายในทางปฏบต โดยใหกระทวงศกษาธการกระจายอ านาจการบรหารและการจดการศกษาทงในดานวชาการงบประมาณ การบรหารงานบคคล และการบรหารทวไป ไปยงคณะกรรมการและเขตพนทการศกษา และสถานศกษาในเขตพนทการศกษาโดยตรง ซงการกระจายอ านาจดงกลาว ท าใหสถานศกษามความคลองตวมอสระในการบรหารจดการการศกษาเปนไปตามหลกการบรหารจดการโดยใชโรงเรยนเปนฐาน (school based management) เปนการสรางรากฐานและความเขมแขงใหกบสถานศกษา (กระทรวงศกษาธการ, 2546, หนา 6-7)

การศกษาเปนปจจยทส าคญยงในการพฒนาประเทศ โดยเฉพาะอยางยงในการพฒนาคนซงเปนทรพยากรทมคณคายงกวาทรพยากรใด ๆ คณภาพของคนเปนสงส าคญตอความเจรญกาวหนาของประเทศแมประเทศทมทรพยากรธรรมชาตอนจ ากด หากพลเมองมคณภาพประเทศนนกจะมความเจรญกาวหนา แตคนจะมคณภาพมากนอยเพยงใดนนยอมขนอยกบประสทธภาพในการจดการศกษา รฐเหนความส าคญของการจดการศกษาจงไดปรบโครงสรางการบรหารและการจดการศกษารปแบบใหมตามพระราชบญญตการจดการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 แกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ. 2545 ซงตองปรบเปลยนสถานภาพขององคกรทมอย เดมของหนวยงานในกระทรวงศกษาธการตามโครงสรางใหมโดยยดหลกการจดโครงสรางองคกรการแบงสวนงานใหมเอกภาพดานนโยบาย และมความหลากหลายในการปฏบต การกระจายอ านาจไปสเขตพนทการศกษา สถานศกษาและองคกรปกครองสวนทองถน การมสวนรวมขององคกรชมชน องคกรปกครองสวนทองถน องคกรเอกชน องคกรวชาชพ สถาบนศาสนา สถานประกอบการ สถานบนทางสงคมอน ทงนโดยมงใหองคกรทกระดบ และองคกรอสระในก ากบของกระทรวง เปนองคกรขนาดเลกกะทดรด มความคลองตวในการบรหารงานใหมประสทธภาพเกดประสทธผล และเปนการปรบปรงเปลยนแปลงทไมกระทบตอสทธหรอสถานภาพซงจะกอใหเกดผลเสยตอบคลากรประจ าการ ทงนโดย

2

ค านงถงความเสมอภาพเทาเทยมเทาเทยมกนเกดคณภาพและเปนธรรม (กระทรวงศกษาธการ, 2546, หนา 9) สภาวการณเปลยนแปลงในโลกปจจบน ทนานาประเทศทวโลกตองใชกลยทธตาง ๆ ทงในดานความรวมมอ และการแขงขนดานสนคาบรการและบรการ เพอความอยรอดและผลประโยชนของประเทศ โดยเฉพาะการกาวเขาสประชาคมอาเซยนในป 2558 ทมการเปดเสรดานการคาและการบรการ เปนเหตผลส าคญประการหนงทประเทศทวโลกตองเรงพฒนาก าลงคนใหมคณภาพเทยบมาตรฐานสากลและกลไกทส าคญอยางหนงในการพฒนาก าลงคนสมาตรฐานสากล คอ การพฒนากรอบคณวฒแหงชาต (National Qualifications Framework: NQF) โดยใชระบบคณวฒเปนองคประกอบส าคญในการประเมนศกยภาพการเรยนรของบคคลทเชอมโยงคณวฒการศกษา กบการเทยบโอนประสบการณ ซงเปนแนวคดส าคญในการเชอมโยงและสรางความรวมมอระหวางการศกษาในระดบตาง ๆ การศกษานอกระบบ และการศกษาตามอธยาศย สงเสรมใหเกดการเรยนรตลอดชวต เพอใหคนไทยทอยในวยแรงงานมความรความสามารถตรงตามความตองการของตลาดแรงงานทงในระดบประเทศและระดบนานาชาต รวมทงการมองเหนถงเสนทางการเรยนรและความกาวหนาอยางชดเจน (ส านกงานเลขาธการสภาการศกษา, 2556, หนา ก) ผบรหารการศกษาไดรบการพฒนาใหมคณภาพและมาตรฐานทเหมาะสมกบความเปนวชาชพชนสง มใบอนญาตประกอบวชาชพตามทกฎหมายก าหนด ตลอดจนมองคกรวชาชพผบรหารสถานศกษาและผบรหารการศกษาดวยผบรหารในปจจบนจะตองไดรบการพฒนาทกษะ เชงมโนทศน (conceptual skills) เพอใหสามารถมการก าหนดทศทางการพฒนาหนวยงานหรสถานศกษาของตนเองไดอยางถกตองและถกทศทาง (do the right things) มากขน ทงนอนเปนผลมาจากผบรหารเหลานนจะไดรบการกระจายอ านาจการตดสนใจในเรองส าคญ ๆ มากขน จะตองมบทบาทเปนผพฒนานโยบายมากกวาเปนผน านโยบายไปปฏบตมากขน และแนวโนมของการเปลยนแปลงทางสงคมทเปนไปอยางรวดเรวจ าเปนตองมผบรหารทมทกษะในลกษณะดงกลาวสงกวาทเคยเปนมานอกจากการพฒนาทกษะเชงมโนทศนแลว ทกษะเชงมนษย (human skiils) กมความส าคญและจ าเปนดวยเชนกนเพราะการบรหารยคทจะมการกระจายอ านาจ บคลากรในองคกรจะเปนผมคณภาพและมาตรฐานสงขน จะท าใหผบรหารตองมบทบาทในการเจรจาตอรองกบกลมผลประโยชนทางการศกษา (interest groups) ตาง ๆ ทงในโรงเรยน ในสงคมชมชนมากขนจงจ าเปนตองอาศยภาวะผน า (leadership) สงขนมากกวาทอาศยการสงการหรอใชอ านาจบงคบดงทผานมา อยางไรกตาม การเรยนรเกยวกบศาสตรทางการบรหาร เกยวกบหลกการแนวคด และทฤษฎตาง ๆ ตามทศนะเชงวทยาศาสตร (scientific approach) เพอใหเกดทกษะเชงเทคนค (technical skills) กยงคงจ าเปนอยดวยเชนกน เพราะสงเหลานนจะสะทอนใหเหนถงความเปนวชาชพทางการบรหารไดในระดบ

3

หนง และเปนสงทจะชวยใหเกดแนวคดใหม ๆ ทสามารถน าไปประยกตใชกบสภาพความเปนจรงของหนวยงานหรอทองถนไดอยางเหมาะสม (วโรจน สารรตนะ, 2556, หนา 334) จากการศกษาวจยของสภาการศกษาแหงชาต เพอศกษาภาพการจดการศกษาไทยในอนาคต 10-20 ป พบบทสรปทนาสนใจพบวา สงคมโลกในอนาคตจะสงผลตอสงคมไทยเปน 3 ลกษณะคอ สงคมแขงขนทใชความรเปนพนฐานของการพฒนาและแขงขน เปนสงคมในยคเศรษฐกจฐานความร สงคมมนษยชน ซงจะไดรบความส าคญมากขนในสงคมไทยจากการบงคบใชกฎหมายทมความชดเจนเพมมากขน และสงคมพอเพยง จากสภาวะการแขงขนและวกฤตการณทางเศรษฐกจทจะตอเนองในอนาคตท าใหสงคมไทยตองหนไปใหความส าคญของหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง (พณสดา สรธรงศร, 2555, หนา 15-18) คณลกษณะของมนษยเปนเรองส าคญในยคไรพรมแดนทไดรบความเชอถอและน ามาเปนทศทางในการพฒนาทนมนษยทงวงการศกษาและวงการธรกจคอทกษะแหงศตวรรษท 21 (21 century skills) ซงกรอบแนวคดนไดรบการเผยแพรตงแตป พ.ศ. 2551 โดยขอบขายของทกษะ 3 ดาน คอ ทกษะดานการเรยนรและนวตกรรม (learning and innovation skill) ในยคไรพรมแดน การสรางผลผลตทางธรกจ การเมอง สงคม การศกษาและวฒนธรรม ลวนตองการความคดรเรม (Initiatives) ความรกทจะเรยนร และความจรงจงทจะพฒนาทกษะของตน เพอมงความเปนเลศในสงทตนท า ดวยการศกษาและสอบถามผร การแลกเปลยนเรยนร และการเรยนรดวยตนเอง จากแหลงเรยนรทหลากหลาย ลวนเปนสงจ าเปนอยางย งในการเชอมโยงและตอยอดความรทไดรบมาใหกลายเปนผลงานใหมทมคณคาสงขน สามารถแขงขนไดในตลาดการคาเสร ทกษะทจะท าใหเกดนวตกรรมไดตองอาศยการคดขนสง ทกษะดานชวตและอาชพ (life and career skills) ในยคอตสาหกรรม ประเทศตองการทนมนษยทมทกษะความเปนผเชยวชาญ สามารถท างานเฉพาะอยางของตนตามทก าหนดในเสนทางของกระบวนการผลต แตยคไรพรมแดนตองการมนษยทมทกษะชวตและอาชพมากกวา เนองจากโลกไดเปลยนเปนการด าเนนธรกจเชงสรางสรรคทเนนการสรางมลคาเพมและความแปลกใหมใหกบผลตภณฑ การพฒนาทกษะชวตดานความสามารถในการท างานรวมกบผอนไดอยางดจงจ าเปน เพอใหเกดการผสมผสานลกษณและความคดสรางสรรคระหวางกลมบคคล และทกษะดานสารสนเทศ สอและเทคโนโลย (information medial and technology skills) การเชอมโยงโลกเขาดวยกนผานทางเทคโนโลยการสอสารและสารสนเทศ (ICT) ท าใหมการพฒนาระบบและโปรแกรมตาง ๆ ส าหรบใชงานทงทางเศรษฐกจและสงคม การเมองการปกครอง และวฒนธรรม รวมถงการด ารงชวตประจ าวน ซงกลายเปนสวนหนงในวถชวตของผคน ทกษะดานการใชสารสนเทศ สอและเทคโนโลยเพอใหเกดประสทธภาพสงสด จงเปนเรองทตองฝกฝนและมการพฒนาอกมาก เพราะเทคโนโลยเปลยนแปลงรวดเรวและทนสมยเพมขนเรอย ๆ หากไมรจกใชอยาง

4

ถกวธและท าใหเกดประโยชนเชงสรางสรรค กอาจเปนอนตรายหรอเกดผลเสยหายไดมหาศาล (รสสคนธ มกรมณ, 2555, หนา 35-47) บทบาทผบรหารสถานศกษายคไรพรมแดน แมวาจะมการเคลอนไหวระดบชาตเกยวกบการบรหารจดการศกษาแหงศตวรรษท 21 จะมมาแลวตงแตเดอนธนวาคม พ.ศ. 2553 ดวยการจดประชมผบรหารสถานศกษาระดบมธยมโดยส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน รวมทงมการประชมทางวชาการ บทความขอเขยนเกยวกบทกษะแหงศตวรรษท 21 เนองจากการขาดแคลนแรงงานทกษะขนสงซงก าลงกายเปนแนวโนมส าคญของโลก แตการเคลอนไหวในเรองดงกลาวขาดความตอเนองจรงจงของทกฝาย การไมมเจาภาพองคกรทเปนหลกในการประสานงานและด าเนนการในเรองนอยางจรงจง ถอเปนความทาทายอยางยงส าหรบผบรหารสถานศกษาในยคไรพรมแดน การอยนงเฉย การท าแบบเดม ๆ ตามทเคยชน การรอรบนโยบายจากเบองบนแตฝายเดยว ขณะทการเมองการปกครองไมมเสถยรภาพ ลวนสรางความเสยหายตอการพฒนาทนมนษยของประเทศ สงผลใหประเทศชาตขาดศกยภาพในการแขงขนและเสยผลประโยชนเมอเปดพรมแดนอยางเปนทางการในป พ.ศ. 2558 การเรมตนในวนนอาจชาไปนด แตยงไมสายเกนไปทจะลงมอท า โดยผบรหารสถานศกษาทกระดบในฐานะผมอ านาจขององคกร จะตองตดสนใจด าเนนการใหแผนยทธศาสตรและภารกจของสถานศกษาทตนรบผดชอบ มการสรางคณภาพส าหรบอนาคตบนพนฐานของทกษะแหงศตวรรษท 21 และตดตามก ากบดแลใหมการด าเนนงานอยาจรงจง (รสสคนธ มกรมณ, 2555, หนา 38-40)

จากปญหาดงกลาวขางตน อาจจะมปญหาส าหรบผบรหารทยงไมสามารถปรบตวเขากบยคของการเปลยนแปลงอยางรวดเรว จงท าใหขาดทกษะทจ าเปนส าหรบการบรหารในองคกรและหนวยงานทเขามาเกยวของโดยเฉพาะผบรหารสถานศกษาจงเปนบคคลทมความส าคญอยางยงทจะตองมทกษะการเรยนรในศตวรรษท 21 เพอหนวยงานใหมมาตรฐานสงขน ดงนนจงสนใจศกษาทกษะการบรหารในศตวรรษท 21 ของผบรหารสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครปฐม เขต 1 เพอใชเปนแนวทางในการพฒนาทกษะของผบรหารและเปนขอมลใหหนวยงานทเกยวของน าไปใชในการวางแผนงานตลอดจนพฒนาการบรหารงานในสถานศกษาใหมประสทธภาพ

วตถประสงคของการวจย

การศกษาครงน มวตถประสงคในการวจย ดงน 1. เพอศกษาทกษะการบรหารในศตวรรษท 21 ของผบรหารสถานศกษาขนพนฐาน สงกด

ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครปฐม เขต 1

5

2. เพอเปรยบเทยบทกษะการบรหารในศตวรรษท 21 ของผบรหารสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครปฐม เขต 1 จ าแนกตามขนาดของสถานศกษา สมมตฐานของการวจย ทกษะการบรหารในศตวรรษท 21 ของผบรหารสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครปฐม เขต 1 ทมขนาดสถานศกษาตางกนมความแตกตางกน กรอบแนวคดในการวจย

การวจยครงนผวจยศกษาแนวคด ทฤษฎทกษะการบรหารของผบรหารกรอบแนวคดในการวจยครงนใชหลกตามแนวคดของ วจารณ พานช (2556, หนา 4) เกยวกบทกษะชวตและการท างานประกอบดวย 5 ดาน คอ ดานความยดหยนและการปรบตว ดานการรเรมสรางสรรคและการเปนตวของตวเอง ดานทกษะดานสงคมและทกษะขามวฒนธรรม ดานการเปนผสรางหรอผลตและรบผดชอบเชอถอได และดานภาวะผน าและความรบผดชอบ ขอบเขตของการวจย

1. ขอบเขตดานเนอหาการศกษาวจยครงน ผวจยมงศกษาเรอง ทกษะการบรหารในศตวรรษท 21 ของผบรหารสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครปฐมเขต 1 มขอบเขตของเนอหาครอบคลมประเดนดงตอไปนการวจยครงนผวจยศกษาแนวคด ทฤษฎทกษะการบรหารของผบรหารกรอบแนวคดในการวจยครงนใชหลกตามแนวคดของ วจารณ พานช (2556, หนา 4) เกยวกบทกษะชวตและการท างานประกอบดวย 5 ดานคอ ดานความยดหยนและการปรบตว ดานการรเรมสรางสรรคและการเปนตวของตวเอง ดานทกษะดานสงคมและทกษะขามวฒนธรรม ดานการเปนผสรางหรอผลตและรบผดชอบเชอถอได และดานภาวะผน าและความรบผดชอบ

2. ประชากรและกลมตวอยาง ประกอบดวย 2.1 ประชากรทใชในการวจย ไดแก ครในสถานศกษาขนพนฐานสงกดส านกงานเขต

พนทการศกษาประถมศกษานครปฐม เขต 1 ปการศกษา 2557 จากสถานศกษาทงหมด 125 แหง จ าแนกเปนสถานศกษาขนาดเลก 52 แหง จ านวนประชากร 294 คน สถานศกษาขนาดกลาง 65 แหง จ านวนประชากร 907 คน และสถานศกษาขนาดใหญ 8 แหง จ านวนประชากร 439 คน รวมประชากรทงหมด 1,640 คน

6

2.2 กลมตวอยางทใชในการวจย ไดแก ครในสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครปฐม เขต 1 ปการศกษา 2557 ซงการก าหนดขนาดของกลมตวอยางโดยใชตารางเครจซและมอรแกน (Krejc & Morgan, 1970, pp. 607-610) ทระดบความเชอมน รอยละ 95 โดยการสมตวอยางแบบสมอยางงายแบบเปนสดสวน ตามขนาดของสถานศกษา ไดกลมตวอยาง จ านวน 311 คน

3. ตวแปรทศกษา ประกอบดวย 3.1 ตวแปรตน คอ ขนาดของสถานศกษา ประกอบดวย 3.1.1 สถานศกษาขนาดเลก 3.1.2 สถานศกษาขนาดกลาง 3.1.3 สถานศกษาขนาดใหญ

3.2 ตวแปรตาม คอ ทกษะการบรหารในศตวรรษท 21 ของผบรหารสถานศกษาขนพนฐาน ประกอบดวย 3.2.1 ความยดหยนและการปรบตว 3.2.2 การรเรมสรางสรรคและการเปนตวของตวเอง 3.2.3 ทกษะดานสงคมและทกษะขามวฒนธรรม 3.2.4 การเปนผสรางหรอผลตและรบผดชอบเชอถอได 3.2.5 ภาวะผน าและความรบผดชอบ

นยามศพทเฉพาะ

ผวจยไดก าหนดนยามศพทเฉพาะไวเพอใหเกดความเขาใจความหมายเฉพาะของค าทใชในการวจย ดงน

1. ทกษะการบรหาร หมายถง ความรความช านาญ ความสามารถ ในการด าเนนกจกรรมบรหารเพอใหการปฏบตงานบรรลวตถประสงคทก าหนดไวอยางถกตองรวดเรว

2. ทกษะการบรหารของผบรหาร หมายถง ทกษะทผบรหารสถานศกษาจ าเปนตองมการบรหารทใชศาสตรและศลปะทกประการ เพราะวาการด าเนนงานตาง ๆ มใชเพยงกจกรรมทผบรหารจะกระท าเพยงล าพงคนเดยว แตยงมผรวมงานอกหลายคนทมสวนท าใหงานนนประสบความส าเรจ ผชวยงานแตละคนมความแตกตางกนทงในดานสตปญญา ความสามารถ ความถนด และความตองการทไมเหมอนกนจงเปนหนาทของผบรหาร ทจะน าเอาเทคนควธ และกระบวนการบรหารทเหมาะสม มาใชเกดประสทธภาพและบรรลเปาหมายของสถานศกษา

7

3. ทกษะการบรหารในศตวรรษท 21 ซงคนทเปนผบรหารจะตองท ามหนาทส าคญอย 5 ดาน คอ

3.1 ดานความยดหยนและการปรบตว หมายถง ความสามารถในการปรบตว ในหนาท และดดแปลงใหเหมาะสมตามบทบาทหนาท เพอเปลยนแปลงบรรยากาศของการท างาน ความรบผดชอบสวนตว และความยดหยนในบรบทสวนตว ทงทท างานและชมชน ก าหนดและบรรลตามมาตรฐานและเปาหมายทสง อดทนตอสภาวะทคลมเครอ

3.2 ดานการรเรมสรางสรรคและการเปนตวของตวเอง หมายถง ผทมความคดรเรมสรางสรรคและเปนผน าในทกดาน มงความเชยวชาญดานทกษะและความรทางปญญาเพอการพฒนาและเปนผรเรมสรางสรรคดานการสอสาร เปดรบแงมมใหม ๆ ทหลากหลายเพอความกาวหนาในอนาคต

3.3 ทกษะดานสงคมและทกษะขามวฒนธรรม หมายถง ทกษะการสอสาร การจดการ ผานทางมลตมเดยทมประสทธภาพเพอประสทธผลเชงสมพนธรวมกบผอน เพอการอยรวมกนและยอมรบขอแตกตางทางวฒนธรรม สามารถมองเหนคณคาในความแตกตางนน

3.4 การเปนผสรางหรอผลตรบผดชอบเชอถอได หมายถง ความรบผดชอบตอสงคม ใสใจกบชมชน มการจดการโครงการก าหนดเปาหมายใหชดเจน เพอมงสเปาหมายของงาน จดเรยงล าดบความส าคญ ใหเกดผลลพธทมงหวง การมสวนรวมอยางแขงขนและยอมรบผลผลตทเกดขนดวยความชนชม

3.5 ภาวะผน าและความรบผดชอบ หมายถง ผทเปนตวแบบและเปนผน า โดยใชทกษะการแกปญหาเพอน าพาองคการไปสผลลพธทประสงค เปนผประสานงานทมประสทธภาพ ยอมรบความสามารถของคณะท างานหรอผรวมงานทมความแตกตางกน สามารถก าหนดขอบขายของปญหา วเคราะหและแกปญหาดวยความรบผดชอบ

4. คร หมายถง ครในสถานศกษาทปฏบตหนาทสอนในสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครปฐม เขต 1 ปการศกษา 2557

5. ผบรหารสถานศกษา หมายถง ผทมความส าคญในการด าเนนงานท าหนาทก ากบ ควบคมดแล บรหารและอ านวยความสะดวกแกผรวมงานเพอใหการด าเนนงานตามภารกจของสถานศกษาบรรลวตถประสงคตามเปาหมายอยางมประสทธภาพโดยใชภาวะผน าสรางพลงแหงกระบวนการท างาน จงใจใหผตามหรอผปฏบตงานท างานไดส าเรจดวยความเตมใจ และเตมความสามารถเกดประสทธผลสงสด

6. สถานศกษาขนพนฐาน หมายถง สถานศกษาทจดการศกษาตงแตระดบอนบาลหรอปฐมวยถงมธยมศกษาตอนตน (ขยายโอกาส) ในสงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครปฐม เขต 1

8

7. ขนาดของสถานศกษา หมายถง จ านวนนกเรยนทเปนตวก าหนดขนาดของสถานศกษาตามเกณฑการแบงขนาดของสถานศกษาของส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครปฐม เขต 1 จ าแนก ไดดงน

7.1 สถานศกษาขนาดเลก ประกอบดวย จ านวนนกเรยน ไมเกน 120 คน 7.2 สถานศกษาขนาดกลาง ประกอบดวย จ านวนนกเรยน ตงแต 121-600 คน 7.3 สถานศกษาขนาดใหญ ประกอบดวย จ านวนนกเรยน ตงแต 601 คนขนไป 8. ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครปฐม เขต 1 หมายถง หนวยงานท

รบผดชอบในการจดการศกษาของสถานศกษาขนพนฐานในเขตอ าเภอเมอง อ าเภอก าแพงแสน อ าเภอดอนตม จงหวดนครปฐม สงกดส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ประโยชนทไดรบจากการวจย การวจยครงนกอใชเกดประโยชน ดงน

1. ผลการวจยจะเปนประโยชนตอผบรหารสถานศกษา หนวยงานทเกยวของในสงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครปฐม เขต 1 สามารถน าผลการวจยไปใชเพอวางแผนการพฒนาผบรหารสถานศกษา

2. ผลการวจยครงนท าใหทราบถงทกษะในศตวรรษท 21 ของผบรหารสถานศกษาทสามารถน ามาใชก าหนดนโยบาย แนวทางในการพฒนาสถานศกษาตอไป

3. ส านกงานเขตพนทการศกษาปฐมศกษานครปฐม เขต 1-2 ส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 9 และหนวยงานทเกยวของในจงหวดนครปฐมน าทกษะการบรหารของผบรหารสถานศกษาในศตวรรษท 21 เปนแนวทางในการพฒนาบคลากรในสถานศกษาตอไป

9

บทท 2

เอกสารและงานวจยทเกยวของ

การวจยครงนผวจยมงศกษาทกษะการบรหารในศตวรรษท 21 ของผบรหารสถานศกษา ขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครปฐม เขต 1 โดยไดศกษาคนควา หลกการ ทฤษฎ เอกสารและงานวจยทเกยวของ โดยน าเสนอตามล าดบ ดงน

1. ทกษะของผบรหารสถานศกษา 2. แนวคดเกยวกบทฤษฎ ทกษะแหงศตวรรษท 21 3. แนวทางพฒนาการศกษาไทย 4. การจดการสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครปฐม เขต 1 5. งานวจยทเกยวของ 6. สรปกรอบแนวคดในการวจย

ทกษะของผบรหารสถานศกษา

การศกษาการบรหารงานของผบรหารสถานศกษา ผวจยขอเสนอเนอหาตามล าดบดงตอไปน ผบรหารสถานศกษา ขอบขายของการบรหารการศกษา ความหมายของทกษะผบรหารสถานศกษา ทกษะของผบรหารสถานศกษา คณลกษณะของผบรหารสถานศกษา

ผบรหารสถานศกษา

นกวชาการและสถาบนทเกยวของกบการศกษาไดใหความหมายผบรหารสถานศกษาไวดงนพจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. 2542 ก าหนดศพทบญญตราชบณฑตยสถานค าวา admainistrator หมายถง นกบรหาร นกปกครอง (ราชบณฑตยสถาน, 2555 ข)

ผบรหารสถานศกษา หมายถง บคลากรวชาชพทรบผดชอบการบรหารสถานศกษาแตละแหง ทงของรฐและเอกชน (พระราชบญญตระเบยบขาราชการครและบคลากรทางการศกษา พ.ศ. 2542 ซงในหมวด 7 ไดก าหนดไววาผบรหารสถานศกษาและผบรหารการศกษาตองมใบอนญาตประกอบวชาชพตามกฏหมายก าหนด

นวลทพย กาฬศร (2547, หนา 16) กลาววาผบรหารสถานศกษา เปนบคคลทไดแตงตงใหเปนหวหนาในกลมหรอองคกรหรอไมไดรบการแตงตง แตเปนผมอทธพลเหนอกวาบคคลอน

10

วรรนา หมาดเทง (2551, หนา 14) กลาววา ผบรหารสถานศกษา หมายถง ผทท าหนาท ก ากบ ดแล ควบคม และจดการใหสถานศกษาด าเนนการและทมเทความพยายามในการด าเนนงานทงปวงของสถานศกษา เพอการพฒนาเดกหรอเยาวชนทอยในความรบผดชอบใหบรรลผลตามภารกจและวตถประสงคขององคการ

อนนต งามสะอาด (2553, หนา 1) กลาววา ผบรหาร หมายถง ผทสามารถจดการกระบวนการของการท างานและการใชทรพยากรเพอใหบรรลวตถประสงคขององคการทตงไวไดอยางมประสทธภาพ โดยมการวางแผน การจดองคการ การสงการ และการควบคม เพอเปนเครองมอในการบรหาร ความสามารถของผบรหาร สามารถวดไดจากประสทธผลและประสทธภาพของงานทเกดขน

กรฟฟทส (Griffiths, 1956, p. 18) กลาววา ผน าทดจะตองพรอมเสมอทจะชวยเหลอและแกไขปญหาใหแกผใตบงคบบญชาเมอเขาเกดตดขดเพอจะไดบรรลวตถประสงคขององคการ

ฮาลปน (Halpin, 1966, p. 43) ไดใหความหมายผน าไว 5 ประการ ดงน 1. ผน า หมายถง บคคลทมบทบาทหรอมอทธพลตอคนในหนวยงานมากกวาผอน 2. ผน า หมายถง บคคลทมบทบาทเหนอผอน 3. ผน า หมายถง บคคลทมบทบาทส าคญทสดในการอ านวยการใหหนวยงานด าเนนไปส

เปาหมายทตองการ 4. ผน า หมายถง บคคลทไดรบการคดเลอกจากผอนใหเปนผน า 5. ผน า หมายถง บคคลทด ารงต าแหนงผน าหรอหวหนาในหนวยงาน

สตอกดลล (Stogdill, 1974, p. 13) ใหความหมายของผน าวา ผน าเปนบคคลทผกพนกลมเขาดวยกนและกระตนใหกลมผรวมงานแสดงความสามารถสงสด เพอสรางผลงานใหเตมท แทนเนนบอม (Tannenbaum, 1968, p. 15) กลาวไววา ผน า คอ บคคลใดบคคลหนงในบคคลหลายคนทมอ านาจ มอทธพลมความสามารถในการจงใจคน ใหปฏบตตามความคดความตองการ หรอค าสงของเขาไดผน าอทธพลเหนอการปฏบตการหรอพฤตกรรมของคนอน นานส (Nanus, 1992, p. 13) กลาวาผน าตองท าหนาทเปนเพยงผชทศทางเปนทท าใหเกดการเปลยนแปลง เปนนกประชาสมพนธ และเปนผฝกสอน แนะน าแกผตาม

จากแนวคดดงกลาวสรปไดวา ผบรหารสถานศกษา หมายถง ผท มความส าคญในการด าเนนงานท าหนาทก ากบ ควบคมดแล บรหารและอ านวยความสะดวกแกผรวมงานเพอใหการด าเนนงานตามภารกจของสถานศกษาบรรลวตถประสงคตามเปาหมายอยางมประสทธภาพ โดยใชภาวะผน าสรางพลงแหงกระบวนการท างาน จงใจใหผตามหรอผปฏบตงานท างานไดส าเรจดวยความเตมใจ และเตมความสามารถเกดประสทธผลสงสด

11

ขอบขายของการบรหารสถานศกษา

กระทรวงศกษาธการ (2546, หนา 33-65) ไดก าหนการบรหารสถานศกษา ประกอบดวย 4 กลมงาน คอ การบรหารงานวชาการ การบรหารงานงบประมาณ การบรหารงานบคคล และการบรหารงานทวไป ผวจยขอเสนอเนอหาตามล าดบตอไปน ความหมายของ การบรหารงานวชาการ การบรหารงานงบประมาณ การบรหารงานบคล และการบรหารงานทวไป การศกษาเปนกระบวนการพฒนามนษยใหมความเจรญงอกงามทงทางดานสตปญญา ความร คณธรรมความดงามในจตใจ มความสามารถทจะท างาน และคดวเคราะหไดอยางถกตอง สามารถเรยนร แสวงหาความร ตลอดจนใชความรอยางสรางสรรค มสขภาพรางกายและจตใจสมบรณแขงแรงประกอบอาชพได มวถชวตกลมกลนธรรมชาต สงแวดลอมและสามารถปรบตนไดในสงคมทก าลงเปลยนแปลงอยางรวดเรว ซงสอดคลองกบอดมการณส าคญของการจดการศกษา คอ การจดใหมการศกษาตลอดชวต และท าสงคมไทยใหเปนสงคมแหงการเรยนร การศกษาทสรางคณภาพชวตและสงคม บรนาการอยางสมดลระหวางปญญาธรรม คณธรรม และวฒนธรรม เปนการศกษาตลอดชวตเพอคนไทย ทงปวง มงสรางพนฐานทดในวยเดก ปลกฝงความเปนสมาชกทดของสงคมตงแตวยการศกษาขนพนฐาน และพฒนาความร ความสามารถ เพอการท างานทมคณภาพ โดยใหสงคมทกภาคมสวนรวมในการจดการศกษาไดตรงตามความตองการของผเรยน และสามารถตรวจสอบไดอยางมนใจวาการศกษาเปนกระบวนการของการพฒนาชวตและสงคมเปนปจจยส าคญในการพฒนาประเทศอยางยงยนสามารถพงตนเองได และสามารถแขงขนไดในระดบนานาชาต วโรจน สารรตนะ (2545, หนา 3) การบรหาร (administion) หมายถง กระบวนการด าเนนการเพอบรรลเปาหมายขององคกร โดยอาศยหนาทของการบรหารทส าคญทส าคญ คอ การวางแผน การจดองคการ การน า และการควบคม การบรหาร (administion) เปนค ากลางในการในการบรหารกจการทเปนสาธารณะประโยชนหรอบรหาราชการแผนดน เชน รฐประศาสนศาสตรเปนศาสตรเกยวกบการบรหารดานการปกครองประเทศ การบรหารเปนกจกรรมตาง ๆ ทบคคลตงแตสองคนขนไป รวมมอกนด าเนนการ เพอใหบรรลวตถประสงคอยางใดอยางหนงหรอหลายอยางทหลายคนรวมกนก าหนด โดยใชกระบวนการอยางมระเบยบการใชทรพยากร ตลอดจนเทคนคตาง ๆ อยางเหมาะสม การบรหาร ในฐานะเปนศาสตรหมายถง หลกการ ทฤษฎ กระบวนการ เทคนค ตลอดจนปจจย ตาง ๆ ทใชในการด าเนนงานในองคการ เพอใหบรรลตามวตถประสงคตามทก าหนดเปนนโยบายไว (นพพงษ บญยจตราดลย, 2553, หนา 3)

12

สโตเนอร (Stoner, 1978, p. 8) ไดใหความหมายของการบรหารวา เปนกระบวนการวางแผน การจดการ การแนะน า และควบคม โดยระดมทรพยากรทมอยทงมวลในองคการเพอผลแหงการบรรลเปาหมายทวางไว เทอรร (Terry, 1979, p. 4) กลาวถงการบรหารวา คอ กระบวนการของการวางแผนการจงใจและการควบคมใหเปนไปตามวตถประสงคขององคการโดยใชทรพยากรมนษยและอน ๆ ทมอย เฮอรเซย บลนชาดรดและจอนธสน (Hersey Blanchard & Johnson, 2001) ใหความหมายวา การบรหาร หมายถงกระบวนการท างานกบบคคลและกลมบคคลซงพรอมดวยปจจยทางการบรหาร ไดแก เครองมอตาง ๆ งบประมาณ และเทคโนโลยเพอทจะน าองคการไปสความส าเรจตามเปาหมาย นพพงษ บญจตตราดลย (2553, หนา 4) การบรหารเกยวของกบหลกการกวาง ๆ 6 ประการ คอ มบคคลตงแตสองคนขนไปกลมบคคลดงกลาวรวมมอกนท ากจกรรมอยางใดอยางหนง หรอหลายอยางดวยความสมพนธ และมระเบยบกฎเกณฑ

1. รจกใชทรพยากร ตลอดจนเทคนคตาง ๆ อยางเหมาะสม 2. ใหบรรลวตถประสงคอยางหนงหรอหลายอยาง ทก าหนดใหลวงหนาอยางชดเจน 3. วตถประสงคดงกลาวไดชวยกนก าหนดขน โดยทกคนรบรและเหนดวยตรงกน

การบรหารการศกษาหมายถง กจกรรมตาง ๆ ทบคคลหลายคนรวมมอกนด าเนนการเพอพฒนาสมาชกของสงคมในทก ๆ ดาน นบตงแตบคลกภาพ ความร ความสามารถ พฤตกรรมและคณธรรม เพอใหมคานยมตรงกบความตองการของสงคม โดยกระบวนการตาง ๆ ทอาศยการควบคมสงแวดลอมใหมผลตอบคคลและอาศยทรพยากร ตลอดจนเทคนคตาง ๆ อยางเหมาะสมเพอใหบคคลพฒนาไปตรงตามเปาหมายของสงคมทตนด าเนนชวตอย ธร สนทรายทธ (ม.ป.ป., 2553, หนา 1-3) หนาทหลกของผบรหาร คอ การประสานงานใหบคคลในการปฏบตงานตาง ๆ ไปดวยดบ ารงรกษาหนวยงานใหด ารงอยอยางมนคงและมความเจรญกาวหนายง ๆ ขนไปการบรหารการศกษาเปนวชาชพชนสง (profession) เชนเดยวกบวชาชพอน ตามปกตแลววชาชพชนสงมกมองคประกอบดงน อาชพนนตองบรการแกสงคมโดยไมซ าซอนกบสาขาวชาอนอาชพนนตองบรการแกสงคมโดยวธแหงปญญาอาชพนนตองมความเปนอสระในการด าเนนการทเกยวของกบอาชพผใหบรการหรอสมาชกของวชาชพชนสงนนตองไดรบการศกษาระดบสงผใหวชาชพนน จะตองมความประพฤต มจรรยาบนแหงวชาชพตองมสถาบนอาชพเปนแหลงกลางทจะสรางสรรคจรรโลงความมนคงแหงวชาชพของสมาชก ภารด อนนตนาว (2555, หนา 2) การบรหารการศกษา อาจพจารณาวา เปนกจกรรมประเภทหนง หมายถง กจกรรมตาง ๆ ทบคคลหลาย ๆ คน รวมมอกนด าเนนการเพอพฒนาใหเดกเยาวชน ประชาชน หรอสมาชกของสงคมในทก ๆ ดานใหมความสามารถ ทศนคต พฤตกรรมคานยมหรอ

13

คณธรรม สวนดานสงคมการเมองและเศรษฐกจนน ตองการใหเปนสมาชกทดและมประสทธภาพของสงคมโดยกระบวนการตาง ๆ ทเปนระเบยบแบบแผนทงในระบบโรงเรยนและนอกระบบโรงเรยน พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 และฉบบทแกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ. 2545 ไดก าหนดหลกการการจดการเรยนรไวในมาตรา 8 วาการจดการการศกษาใหยดหลกดงน เปนการศกษาตลอดชวต ใหสงคมมสวนรวมในการจดการศกษา การพฒนาสาระและกระบวน การเรยนรใหเปนอยางตอเนองนอกจากน แผนการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2545 ถง พ.ศ. 2559 ไดก าหนดนโยบายเพอด าเนนการปฏรปการเรยนร พฒนาผเรยนตามธรรมชาต และเตมศกยภาพ ดงน ผเรยนเปนคนเกงทพฒนาตนเองไดเตมศกยภาพ เปนคนด และมความสข ครทกคนมความร ความสามารถในการจดการเรยนรทเนนผเรยนมความส าคญทสด ผบรหารสถานศกษาและครทกคนไดรบอนญาตประกอบวชาชพ และสถานศกษาทกแหงมการประกนคณภาพการศกษา (ส านกคณะกรรมการการศกษาแหงชาต, 2546, หนา 19) เพอใหการจดการศกษาเปนไปตามทกลาวมา กระทรวงศกษาธการจงไดก าหนดนโยบายเพอปฏรปการศกษาโดยใหโรงเรยนในสงกดด าเนนการเรงขยายและกระจายโอกาสทางการศกษาใหทวถงและพฒนามาตรฐานการศกษาของนกเรยนใหใกลเคยงกน สนบสนนและสงเสรมใหนกเรยนไดเรยนรวทยาศาสตร เทคโนโลยและสงแวดลอมตลอดจน ภมปญญาทองถนทสอดคลองกบชวตประจ าวนรวมทงพฒนาหลกสตรกระบวนการเรยนการสอนทหลากหลายโดยใหชมชน ทองถน เอกชน หนวยงานมสวนรวมจดท าและประสานเครอขายการเรยนร ทงนไดมมาตรการเรงพฒนาครและบคลากรทางการศกษาโดยใหเขารบการอบรม ศกษาดงานและศกษาตอเพอสรางจตส านกทดในการปฏบตงาน รวมทงใหมการปรบปรงหลกเกณฑการสรรหาบคลการ ใหไดผทมคณสมบตเหมาะสมยงขน และกระจายอ านาจไปสจงหวดและโรงเรยน เพอเรงด าเนนการปฏรปสถานศกษาใหสามารถจดการเรยน การสอนไดอยางมคณภาพมากยงขน จากนโยบายดงกลาวจงสงผลใหการจดการศกษาตองเรงด าเนนการพฒนางานวชาการในสถานศกษา เพอใหสอดคลองกบแนวปฏรปการศกษาตามพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พทธศกราช 2542 เปนทยอมรบกนวาการด าเนนงานในสถานศกษา งานวชาการเปนงานหลกของสถานศกษาและหวใจส าคญทจะสงผลใหการพฒนาคณภาพนกเรยนบรรลเปาหมาย

อทย บญประเสรฐ (2540, หนา 25) ทกลาววา งานวชาการเปนงานทส าคญทสดของสถานศกษา และงานวชาการยงเปนงานหลก เปนงานสวนใหญทสดของระบบ เปนงานทเปนหวใจของสถานศกษา งานวชาการจงกลายเปนงานทเปนศนยกลางของสถานศกษาครอบคลมสถานศกษาทงระบบ ดงนนสถานศกษาใดทงานวชาการกาวหนา หรอเปนเลศสถานศกษานนมกมชอเสยงเปนทนยม เปนทยอมรบ สวนสถานศกษาใดงานวชาการ ลาหลง หรอไมเปนเลศ สถานศกษานนจะไมเปนทนยม ขาดความศรทธา และมกเสอมถอยไมเปนทยอมรบ ส าหรบการบรหารงานวชาการ

14

กระทรวงศกษาธการ (2546, หนา 99-112) ไดกลาววา การบรหารงานวชาการ หมายถง การบรหารกจกรรมทกอยางในสถานศกษาทเกยวของกบการปรบปรงพฒนาการเรยนการสอน เพอกอใหเกดการเรยนรและการศกษาของนกเรยนอยางมประสทธภาพสงสดโดยมขอบขายการบรหารงานวชาการ ดงน หลกสตรและการบรหารหลกสตร 1. การวจยในชนเรยน 2. การสอนซอมเสรม 3. การจดกจกรรมเสรมหลกสตร 4. การนเทศภายในสถานศกษา 5. การประกนคณภาพการศกษา จากทกลาวมาขางตนจะเหนไดวาการบรหารงานวชาการของสถานศกษาถอไดวาเปนหวใจหลกในการพฒนาสถานศกษา และการบรหารงานวชาการในสถานศกษาทเลศนนนบวาเปนการทาทายความสามารถของผบรหารสถานศกษาทจะท าอยางไรในการรกษาคณภาพทมความเปนอยเลศอยแลว และจะท าอยางไรทจะพฒนาใหเปนเลศยงกวาเดมดงทโรงเรยนวดหนองแขมไดประกาศวาเปนโรงเรยนทมความเปนเลศทางวชาการโดยทางโรงเรยนไดเนนการพฒนาหลกสตรอยตลอดเวลาเพอใหทนตอการเปลยนแปลงในสงคม

การบรหารงาน 4 ฝาย ตามกฎกระทรวงซงก าหนดหลกเกณฑและวธการกระจายอ านาจการบรหารและการจด

การศกษา พ.ศ. 2550 อาศยอ านาจตามความในมาตรา 5 และมาตรา 39 วรรคสองแหงพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 (ซงแกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตการศกษาแหงชาตฉบบท 2 พ.ศ. 2545)

รฐมนตรวาการกระทรวงศกษาธการออกกฎกระทรวงไว ดงตอไปน ใหปลดกระทรวงศกษาธการหรอเลขาธการคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานพจารณาด าเนนการกระจายอ านาจการบรหารและการจดการศกษาในดานวชาการ ดานงบประมาณ ดานการบรหารงานบคคลและดานการบรหารทวไป ไปยงคณะกรรมการเขตพนทการศกษา ส านกงานเขตพนทการศกษาหรอสถานศกษาในอ านาจหนาทของตนแลวแตกรณในเรองตอไปน มภาระหนาท 17 อยางดวยกน คอ

1. การด าเนนการพฒนาสถานศกษา 1.1 การพฒนาหรอการด าเนนการเกยวกบการใหความเหนการพฒนาสาระหลกสตร

ทองถน 1.2 การวางแผนงานดานวชาการ 1.3 การจดการเรยนการสอนในสถานศกษา

15

1.4 การพฒนาหลกสตรของสถานศกษา 1.5 การพฒนากระบวนการเรยนร 1.6 การวดผล ประเมนผล และด าเนนการเทยบโอนผลการเรยน 1.7 การวจยเพอพฒนาคณภาพการศกษาในสถานศกษา 1.8 การพฒนาและสงเสรมใหมแหลงเรยนร 1.9 การนเทศการศกษา 1.10 การแนะแนว 1.11 การพฒนาระบบประกนคณภาพภายในและมาตรฐานการศกษา 1.12 การสงเสรมชมชนใหมความเขมแขงทางวชาการ 1.13 การประสานความรวมมอในการพฒนาวชาการกบสถานศกษาและองคกรอน 1.14 การสงเสรมและสนบสนนงานวชาการแกบคคล ครอบครว องคกร หนวยงานสถาน

ประกอบการ และสถาบนอนทจดการศกษา 1.15 การจดท าระเบยบและแนวปฏบตเกยวกบงานดานวชาการของสถานศกษา 1.16 การคดเลอกหนงสอ แบบเรยนเพอใชในสถานศกษา 1.17 การพฒนาและใชสอเทคโนโลยเพอการศกษา 2. มภาระหนาท 22 อยางดวยกนคอ 2.1 การจดท าแผนงบประมาณและค าขอตงงบประมาณเพอเสนอตอปลดกระทรวง

ศกษาธการ หรอเลขาธการคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน แลวแตกรณ 2.2 การจดท าแผนปฏบตการใชจายเงนตามทไดรบจดสรรงบประมาณจากส านกงาน

คณะกรรมการการศกษาขนพนฐานโดยตรง 2.3 การอนมตการใชจายงบประมาณทไดรบจดสรร 2.4 การขอโอนและการขอเปลยนแปลงงบประมาณ 2.5 การรายงานผลการเบกจายงบประมาณ 2.6 การตรวจสอบตดตามและรายงานการใชงบประมาณ 2.7 การตรวจสอบตดตามและรายงานการใชผลผลตจากงบประมาณ 2.8 การระดมทรพยากรและการลงทนเพอการศกษา 2.9 การปฏบตงานอนใดตามทไดรบมอบหมายเกยวกบกองทนเพอการศกษา 2.10 การบรหารจดการทรพยากรเพอการศกษา 2.11 การวางแผนพสด

16

2.12 การก าหนดรปแบบรายการ หรอคณลกษณะเฉพาะของครภณฑ หรอสงกอสรางทใชเงนงบประมาณเพอเสนอตอปลดกระทรวงศกษาธการหรอเลขาธการคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานแลวแตกรณ

2.13 การพฒนาระบบขอมลและสารสนเทศเพอการจดท าและจดหาพสด 2.14 การจดหาพสด 2.15 การควบคมดแล บ ารงรกษาและจ าหนายพสด 2.16 การจดหาผลประโยชนจากทรพยสน 2.17 การเบกเงนจากคลง 2.18 การรบเงน การเกบรกษาเงน และการจายเงน 2.19 การน าเงนสงคลง 2.20 การจดท าบญชการเงน 2.21 การจดท ารายงานทางการเงนและงบการเงน 2.22 การจดท าหรอจดหาแบบพมพบญช ทะเบยน และรายงาน 3. มภาระหนาท 20 อยางดวยกน คอ 3.1 การวางแผนอตราก าลง 3.2 การจดสรรอตราก าลงขาราชการครและบคลากรทางการศกษา 3.3 การสรรหาและบรรจแตงตง 3.4 การเปลยนต าแหนงใหสงขน การยายขาราชการครและบคลากรทางการศกษา 3.5 การด าเนนการเกยวกบการเลอนขนเงนเดอน 3.6 การลาทกประเภท 3.7 การประเมนผลการปฏบตงาน 3.8 การด าเนนการทางวนยและการลงโทษ 3.9 การสงพกราชการและการสงใหออกจากราชการไวกอน 3.10 การรายงานการด าเนนการทางวนยและการลงโทษ 3.11 การอทธรณและการรองทกข 3.12 การออกจากราชการ 3.13 การจดระบบและการจดท าทะเบยนประวต 3.14 การจดท าบญชรายชอและใหความเหนเกยวกบการเสนอขอพระราชทาน

เครองราชอสรยาภรณ 3.15 การสงเสรมการประเมนวทยฐานะขาราชการครและบคลากรทางการศกษา 3.16 การสงเสรมและยกยองเชดชเกยรต

17

3.17 การสงเสรมมาตรฐานวชาชพและจรรยาบรรณวชาชพ 3.18 การสงเสรมวนย คณธรรมและจรยธรรมส าหรบขาราชการครและบคลากร

ทางการศกษา 3.19 การรเรมสงเสรมการขอรบใบอนญาต 3.20 การพฒนาขาราชการครและบคลากรทางการศกษา การด าเนนการทเกยวกบการ

บรหารงานบคคลใหเปนไปตามกฎหมายวาดวยการนน 4. มภาระหนาท 21 อยางดวยกน คอ 4.1 การพฒนาระบบและเครอขายขอมลสารสนเทศ 4.2 การประสานงานและพฒนาเครอขายการศกษา 4.3 การวางแผนการบรหารงานการศกษา 4.4 งานวจยเพอพฒนานโยบายและแผน 4.5 การจดระบบการบรหารและพฒนาองคกร 4.6 การพฒนามาตรฐานการปฏบตงาน 4.7 งานเทคโนโลยเพอการศกษา 4.8 การด าเนนงานธรการ 4.9 การดแลอาคารสถานทและสภาพแวดลอม 4.10 การจดท าส ามะโนผเรยน 4.11 การรบนกเรยน 4.12 การเสนอความเหนเกยวกบเรองการจดตง ยบ รวมหรอเลกสถานศกษา 4.13 การประสานการจดการศกษาในระบบ นอกระบบและตามอธยาศย 4.14 การระดมทรพยากรเพอการศกษา 4.15 การทศนะศกษา 4.16 งานกจการนกเรยน 4.17 การประชาสมพนธงานการศกษา 4.18 การสงเสรม สนบสนนและประสานการจดการศกษาของบคคล ชมชน องคกร

หนวยงานและสถาบนสงคมอนทจดการศกษา 4.19 งานประสานราชการกบสวนภมภาคและสวนทองถน (ท) การรายงานผลการ

ปฏบตงาน 4.20 การจดระบบการควบคมภายในหนวยงาน 4.21 แนวทางการจดกจกรรมเพอปรบเปลยนพฤตกรรมในการลงโทษนกเรยน

18

การบรหารงาน 4 ฝายประกอบดวย 1. การบรหารวชาการ งานวชาการเปนงานหลก หรอเปนภารกจหลกของสถานศกษาทพระราชบญญตการศกษา

แหงชาต พ.ศ. 2542 (กระทรวงศกษาธการ, 2542, หนา 9) หมวด 4, มาตรา 27 วรรคสอง ระบวาใหสถานศกษาขนพนฐานมหนาทจดท าสาระของหลกสตรตามวตถประสงคในวรรคหนง ในสวนเกยวกบสภาพปญหาในชมชน และสงคม ภมปญญาทองถน คณลกษณะอนพงประสงคเพอเปนสมาชกทดของครอบครว ชมชน สงคม และประเทศชาต

พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 และทแกไขเพมเตม (ฉบบท2) พ.ศ. 2545 มงใหกระจายอ านาจในการบรหารจดการไปใหสถานศกษาใหไดมากทสด ดวยเจตนารมณทจะใหสถานศกษาไดด าเนนการไดโดยอสระ คลองตว รวดเรว สอดคลองกบความตองการของผเรยน สถานศกษา ชมชน ทองถน และการมสวนรวมจากผมสวนไดเสยทกฝาย ซงจะเปนปจจยส าคญท าใหสถานศกษามความเขมแขงในการบรหารและการจดการสามารถ พฒนาหลกสตรและกระบวนการเรยนรตลอดจนการวดผลประเมนผล รวมทงการวดปจจย เกอหนนการพฒนาคณภาพนกเรยน ชมชน ทองถน ไดอยางมคณภาพและมประสทธภาพ

วตถประสงคก าหนดไวดงน (กระทรวงศกษาธการ, 2546 ก, หนา 36-41) 1. เพอใหสถานศกษาบรหารงานดานวชาการไดโดยอสระ คลองตว รวดเรว และสอดคลอง

กบความตองการของนกเรยน สถานศกษา ชมชน ทองถน 2. เพอใหการบรหารและการจดการศกษาของสถานศกษาไดมาตรฐานและมคณภาพ

สอดคลองกบระบบประกนคณภาพการศกษา และการประเมนคณภาพภายใน เพอพฒนาตนเองและการประเมนจากหนวยงานจากภายนอก

3. เพอใหสถานศกษาพฒนาหลกสตรและกระบวนการเรยนร ตลอดจนจดปจจยเกอหนน การพฒนาการเรยนรทสนองความตองการของผเรยน ชมชน และทองถน โดยยดผเรยนเปนส าคญไดอยางมคณภาพและมประสทธภาพ

4. เพอใหสถานศกษาไดประสานความรวมมอในการพฒนาคณภาพการศกษาของสถานศกษาและของบคคล ครอบครว องคกร หนวยงานและสถาบนอน ๆ อยางกวางขวาง

แนวทางในการปฏบตงานดานวชาการ ของสถานศกษานตบคลตามขอบขายและภารกจมดงน

1. การพฒนาหลกสตรสถานศกษา 2. การพฒนากระบวนการเรยนร 3. การวดผล ประเมนผล และการเทยบโอนผลการเรยน 4. การวจยเพอพฒนาคณภาพการศกษา

19

5. การพฒนาสอ นวตกรรม และเทคโนโลยเพอการศกษา 6. พฒนาแหลงเรยนร 7. การนเทศการศกษา 8. การแนะแนวการศกษา 9. การพฒนาระบบประกนคณภาพภายในสถานศกษา 10. การสงเสรมความรดานวชาการแกชมชน 11. การประสานความรวมมอในการพฒนาวชาการกบสถานศกษาอน 12. การสงเสรม และสนบสนนงานวชาการแกบคคล ครอบครว องคกร หนวยงาน และ

สถานศกษาอน ๆ ทจดการศกษา 2. การบรหารงานงบประมาณ การบรหารงานงบประมาณของสถานศกษามงเนนความเปนอสระ ในการบรหารจดการม

ความคลองตว โปรงใส ตรวจสอบได ยดหลกการบรหารมงเนนผลสมฤทธการบรหารงานงบประมานแบบมงเนนผลงาน ใหมการจดหาผลประโยชนจากทรพยสนของสถานศกษา รวมทงจดหารายไดจากบรการมาใชบรหารจดการเพอประโยชนทางการศกษา สงผลใหเกดคณภาพทดขนตอผเรยน

ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน (2550, หนา 21-22) ไดก าหนดวา หลกการกระจายอ านาจการบรหารและการจดการศกษาใหค านงถงหลกการ ดงน คอ การอสระและความคลองตว ตองอยภายใตกรอบนโยบายทก าหนดดวยตนเอง การบรหารงานงบประมาน ทเปนสวนหนงของสถานศกษา ทตองบรหารจดการแบบเบดเสรจ วตถประสงคก าหนดไวดงน (กระทรวงศกษาธการ, 2546 ก, หนา 42-43) เพอใหสถานศกษาบรหารงานดานงบประมาณมความอสระ คลองตว โปรงใส ตรวจสอบได

1. เพอใหไดผลผลตผลลพธเปนไปตามขอตกลงการใหบรการ 2. เ พอใหสถานศกษาสามารถบรหารจดการทรพยากรท ไดอยางเพยงพอและม

ประสทธภาพ แนวทางในการปฏบตงานดานงบประมาณ ของสถานศกษานตบคคลตามขอบขายและ

ภารกจมดงน 1. การจดท าและเสนอของบประมาณ 2. การจดสรรงบประมาณ 3. การตรวจสอบ ตดตาม ประเมนผลและรายงานผลการใชเงนและผลการด าเนนงาน 4. การระดมทรพยากรและการลงทนเพอการศกษา 5. การบรหารการเงน

20

6. การบรหารบญช 7. การบรหารพสดและสนทรพย อ านวย วงศสงห (2552, หนา 25) ไดกลาววา หลกการของการใหอสระ เปนการทผบรหาร

สถานศกษามอบอ านาจการตดสนใจ ใหกบคณะกรรมการสถานศกษา และผทเกยวของไดแสดงออกเกยวกบการบรหารและการด าเนนงานไดดวยตนเอง โดยไมขดกบนโยบาย กฎระเบยบ และตองค านงถงความพอใจของผรบบรการ มงเนนใหมประสทธภาพสงสด และทายทสดเพอมงหวงประสทธผลใหเกดแกสถานศกษา ชมชน และนกเรยน ตามเปาหมายทวางแผนไวรวมกน

3. การบรหารงานบคคล การบรหารงานบคคลในสถานศกษา เปนภารกจส าคญทมงสงเสรมใหสถานศกษาสามารถ

ปฏบตงานเพอตอบสนองภารกจของสถานศกษา เพอด าเนนการดานการบรหารงานบคคลใหเกดความคลองตว อสระภายใตกฎหมาย ระเบยบ เปนไปตามหลกธรรมาภบาลขาราชการครและบคลากรทางการศกษาไดรบการพฒนา มความร ความสามารถ มขวญก าลงใจ ไดรบการยกยองเชดชเกยรต มความมนคงและกาวหนาในวชาชพ ซงจะสงผลตอการพฒนาคณภาพการศกษาของผเรยนเปนส าคญ

วตถประสงคก าหนดไวดงน (กระทรวงศกษาธการ, 2546 ก, หนา 53) คอ 1. เพอใหการด าเนนงานดานการบรหารงานบคคลถกตองรวดเรวเปนไปตามหลกธรรมาภบาล 2. เพอสงเสรมบคลากรใหมความรความสามารถและมจตส านกในการปฏบตภารกจท

รบผดชอบใหเกดผลส าเรจ 3. เพอสงเสรมใหครและบคลากรทางการศกษาปฏบตงานเตมตามศกยภาพ โดยยดมนใน

ระเบยบวนย จรรยาบรรณ อยางมมาตรฐานแหงวชาชพ 4. เพอใหครและบคลากรทางการศกษาทปฏบตงานไดตามมาตรฐานวชาชพไดรบการยก

ยองเชดชเกยรต มความมนคงและความกาวหนาในวชาชพ ซงจะสงผลตอการพฒนาคณภาพการศกษาของผเรยนเปนส าคญ

แนวทางในการปฏบตงานดานงานบรหารบคคล ของสถานศกษานตบคคลตามขอบขายและภารกจมดงน

1. การวางแผนอตราก าลงและก าหนดต าแหนง 2. การสรรหาและการบรรจแตงตง 3. การเสรมสรางประสทธภาพในการปฏบตราชการ 4. วนยและการรกษาวนย 5. การออกจากราชการ

21

4. การบรหารงานทวไป การบรหารงานทวไปเปนงานทเกยวของกบการจดระบบบรหารองคกร ใหการบรหารงาน

อน ๆ บรรลตามมาตรฐาน คณภาพและเปาหมายทก าหนดไว โดยมบทบาทหลกในการประสานสงเสรม สนบสนนและการอ านวยการ ความสะดวกตาง ๆ ในการใหบรการศกษาทกรปแบบมงพฒนาสถานศกษาใหใชนวตกรรมและเทคโนโลยอยางเหมาะสม สงเสรมในการบรหารและการจดการของสถานศกษา ตามหลกการบรหารทมงเนนผลสมฤทธของงานเปนหลกโดยเนนตามโปรงใส ความรบผดชอบทตรวจสอบได ตลอดจนการมสวนรวมของบคคล ชมชนและองคกรทเกยวของ เพอใหการจดการศกษามประสทธภาพและประสทธผล

วตถประสงคก าหนดไวดงน(กระทรวงศกษาธการ, 2546 ก, หนา 7-68) 1. เพอใหบรการ สนบสนน สงเสรม ประสานงานและอ านวยการ ใหการปฏบตงานของ

สถานศกษาเปนไปดวยความเรยบรอย มประสทธภาพและประสทธผล 2. เพอประชาสมพนธ เผยแพรขอมลขาวสารและผลงานของสถานศกษาตอสาธารณชนซง

จะกอใหเกด ความร ความเขาใจ เจตคตทด เลอมใส ศรทธาและใหการสนบสนนการจดการศกษา แนวทางในการปฏบตงานดานงานทวไป ของสถานศกษานตบคคลตามขอบขายและภารกจ

มดงน 1. การด าเนนงานธรการ 2. งานเลขานการคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน 3. การพฒนาระบบและเครอขายขอมลสารสนเทศ 4. การประสานงานพฒนาเครอขายการศกษา 5. การจดระบบการบรหารและพฒนาองคกร 6. งานเทคโนโลยสารสนเทศ 7. การสงเสรมสนบสนนดานวชาการ บคลากร และบรหารทวไป 8. การดแลอาคารสถานทและสภาพแวดลอม 9. การจดท าส ามโนผเรยน 10. การรบนกเรยน 11. การสงเสรมและประสานงานการจดการศกษาในระบบ นอกระบบ และตามอธยาศย 12. การระดมทรพยากรเพอการศกษา 13. การสงเสรมงานกจการนกเรยน 14. การประชาสมพนธงานการศกษา

22

15. การสงเสรมสนบสนนและประสานงานการจดการศกษาของบคล ชมชน องคการหนวยงาน และสถานบนสงคมอนทจดการศกษา

16. งานประสานราชการกบเขตพนทการศกษาและหนวยงานอน 17. การจดระบบควบคมภายในหนวยงาน 18. งานบรการสาธารณะ 19. งานทไมไดระบไวในงานอน ความหมายของทกษะผบรหารสถานศกษา

ทกษะการบรหาร เปนค าทประกอบดวยค าสองค า คอ ทกษะ กบการบรหาร ซงในแตละค ามความหมายตามแนวคดของนกการศกษา ดงน มลลกา ตนสอน (2547, หนา 19) กลาววา ทกษะทางการจดการ หมายถง ความสามารถทจะแสดงพฤตกรรมหรอปฏบตงานอยางถกตอง มความเชยวชาญ ซงจะชวยใหการบรหารงานมประสทธภาพ สณา อสสาหาก (2553) กลาววา ทกษะ หมายถง ความสามรถในการท างานไดอยางคลองแคลว วองไว รวดเรว ถกตองแมนย า และความช านาญในการปฏบตจนเปนทเชอถอและยอมรบของบคคลทวไป สมบต โฆษตวานช (2553) กลาววา ทกษะ หมายถง ความสามารถของบคคลทกระท าสงหนงสงใดไดอยางช านาญคลองแคลว วองไว ถกตองเหมาะสมโดยแสดงออกมาทางรางกายหรอสตปญญา และเปนทยอมรบของคนทวไป

แคทซ (Katz, 1995, pp. 33-42) กลาววา ทกษะ (skill) หมายถง ความสามารถในการเปลยนความรความเขาใจออกมาเปนรปของการกระท า สรปวาทกษะ หมายถง ความสามารถของบคคลทมตอการปฏบตงานดวยความช านาญและเชยวชาญ ซงสงผลใหการด าเนนงานในองคการเกดประสทธภาพและประสบผลส าเรจ สวนค าวา การบรหาร (administration) ไดมผใหความหมายไววา วรช วรชนภาวรรณ (2549, หนา 29-31) กลาววา การบรหาร (administration) มรากศพทมากภาษาลาตน หมายถง ความชวยเหลอ (assist) หรออ านวยการ (direct) การบรหารมความสมพนธหรอมความหมายใกลเคยงกบค าวา minister ซงหมายถง การรบใชหรอ ผรบใช หรอผรบใชรฐ คอ รฐมนตร ส าหรบความหมายดงเดมของค าวา administer หมายถง การตดตามดแลสงตาง ๆ

23

สโตนเนอร (Stoner, 1978, p.8) กลาววา การบรหารเปนกระบวนการของการวางแผน การจดการ การแนะน าและการควบคม โดยระดมทรพยากร โดยระดมทรพยากรทมอยทงมวลในองคการ มงใชเพอบรรลเปาหมายทวางไว สณา อสสาหาก (2553) กลาววาการบรหาร หมายถง การด าเนนงานตามภารกจทไดรบมอบหมายจากองคการ โยใชทรพยากรบคคลและอน ๆ ทมอย โดยผานกระบวนการทางการบรหารอยางมระบบเพอใหด าเนนงานบรรลวตถประสงคอยางมประสทธภาพ ปเตอร เอฟ. ดรคเกอร (Peter F. Drucker, 2005) กลาววา การบรหาร คอ ศลปะในการท างานใหบรรลเปาหมายรวมกบผอน การท างานตาง ๆ ใหลลวงไปโดยอาศยคนอนเปนผท าภายในองคการทกลาวนน ทรพยากรดานบคคลจะเปนทรพยากรหลกขององคการทเขามารวมกนในองคการ ซงคนเหลานจะเปนผใชทรพยากรดานวตถอน ๆ เครองจกร อปกรณ วตถดบ เงนทน รวมทงขอมลสารสนเทศตาง ๆ เพอผลตสนคาหรอบรการออกจ าหนายและตอบสนองความพอใจใหกบสงคม

บารนารด (Barnard, 2004) กลาววา การบรหารเปนกระบวนการทางสงคมทสามารถมองเหนได 3 ทาง ทางโครงสราง เปนความสมพนธระหวางผบงคบบญชาตามล าดบขนตอนตามสายการบงคบบญชา ทางหนาท เปนขนตอนของหนวยงานทระบหนาทบทบาท ความรบผดชอบและสงอ านวยความสะดวกตาง ๆ เพอใหส าเรจตามเปาหมาย ทางปฏบต เปนกระบวนการทบคคลและบคคลตองการรวมท าปฏกรยาซงกนและกน

สรปไดวา การบรหารหมายถง การด าเนนงานตามภารกจหรอกจกรรมตาง ๆ ทบคคลตงแตสองคนขนไปรวมมอกนด าเนนการใหส าเรจตามวตถประสงคและเปาหมายทก าหนดไว โดยใชทรพยากรมนษยและอน ๆ ทมอยโดยผานทางกระบวนการวางแผน การจดการ การจงใจ และการควบคม จากความหมายทกษะและการบรหาร สรปไดวา ทกษะการบรหาร หมายถง ความสามารถในการบรหารงานของผบรหารตามภารกจทไดรบมอบหมายจากองคการอยางรวดเรวและถกตอง โดยใชทรพยากรบคคลและอน ๆ ทมอยอยางมประสทธภาพและประสทธผล โดยผานกระบวนการทางการบรหารอยางมระบบ เพอใหการปฏบตงานบรรลตามวตถประสงคอยางมประสทธภาพและเปนทยอมรบของคนทวไป

24

ทกษะของผบรหารสถานศกษา โดยมนกวชาการหลายทานทกลาวถงทกษะการบรหารของผบรหารไวหลายทานดงตอไปน

เซอรจโอวานน (Sergiovanni, 1983, pp. 119-120) กลาวถงผบรหารโรงเรยนจะบรหารงานไดอยางมประสทธภาพจ าเปนตองมทกษะส าหรบผบรหารหลายประการ ดงน

1. ทกษะดานการเปนผน าเปนทกษะพนฐานในการเปนผน าทางดานการวางแผนการประสานงาน การตดตอสอสาร การจดการและการด าเนนงาน การมอบหมายงาน และการประเมนผล ทกษะในการแกปญหาความขดแยง การบรหารงานเปนทม การตดสนใจเปนตน ทกษะการเปนผน าถอวาเปนยทธวธการจดการกบทกสถานการณ โดยมจดมงหมายทผลงานขององคการหรอหนวยงานนน

2. ทกษะดานมนษยสมพนธเปนความสามารถในการเขากบบคคลตาง ๆ ในบางครงอาจเรยกวา ทกษะในการครองคน ไดแกทกษะในการตดตอระหวางบคล การประสานงานการแสดงภาวะผน า การจงใจ การสรางขวญและก าลงใจ ความเขาใจการท างานของกลมคนการจงใจ หรอชกจงใหสมาชกในกลมรวมกนท างาน

3. ทกษะดานบรหารงานบคคล เปนความสามารถทางงการสนบสนนพฒนาบคคลใหเจรญกาวหนาในอาชพ

4. ทกษะดานเทคนค ไดแก ทกษะดานการจดหา การซอ การจาง การเงนและการบญช งานสารบรรณ งานบคคล และการจดระบบงาน

5. ทกษะดานการศกษา ไดแกทกษะการสอน การวดผลการศกษา การนเทศน าแหลงวทยาการมาใชใหเกดประโยชน

6. ทกษะดานการสรางความคดเปนทกษะทส าคญอยางหนงส าหรบผบรหาร เพราะเปนทกษะในการคาดการณลวงหนา การวเคราะหปญหาการบรหาร การวางแผน การแกปญหาเฉพาะหนา

7. ทกษะดานการประเมนผล เปนความสามารถดานการประเมนผล ซงอาจประเมนไดโดยการออกแบบสอบถาม การสมภาษณ และการสงเกต แฮรรส (Harris) ไดน าทกษะของ แคทซ (Katz) มาขยายความเพมเตมวาทกษะคลายกระบวนการ แตมความแนนอนกวาและงายกวาและใชไดกบงานทงหลาย เชน ทางดานการบรหารทางดานการนเทศการศกษา โดยแฮรรสไดแยกแยะรายละเอยดของแตละทกษะ ดงตอไปน

1. ทกษะทางมโนภาพ (conceptual skill) ประกอบดวย 1.1 การมองเหนภาพโดยรวม 1.2 การวเคราะห 1.3 การวนจฉย 1.4 การสงเคราะห

25

1.5 การรจกวพากษวจารณ 1.6 การรจกใชค าถาม 2. ทกษะทางดานมนษย ประกอบดวย 2.1 การเขาอกเขาใจ 2.2 การรจกสงเกต 2.3 การรจกสมภาษณ 2.4 การรจกน าอภปราย 2.5 สามารถสะทอนความรสกและความคดออกมา 2.6 การมสวนรวมในการอภปราย 2.7 การแสดงบทบาทสมมตได

3. ทกษะดานเทคนค 3.1 การอาน เขยน พด ฟง 3.2 การจดล าดบเรองราวเปน 3.3 สาธตได 3.4 เขยนแผนภมและวาดภาพสอได 3.5 ค านวณเปน 3.6 สามารถเปนประทานในทประชมได

ไวล (Wiles, 1967) กลาววา ทกษะทางการบรหารทจ าเปนส าหรบผบรหาร คอ 1. ทกษะความเปนผน า 2. ทกษะมนษยสมพนธ 3. ทกษะกระบวนการกลม 4. ทกษะการบรหารบคคลในการบรหาร 5. ทกษะการประเมนผล แคทซ (Katz, 2005) ไดท าการวเคราะหความรความสามารถของผบรหารโดยใชวธท

เรยกวา three skill method หรอ ทฤษฎสามทกษะ พบวาผบรหารจะประสบความส าเรจมากนอยกวากนหรอไมนนขนอยกบทกษะสามประการ คอ

1. ทกษะดานเทคนค (technical skill) หมายถง ความสามารถของผบรหารในการใชความร กระบวนการ ขนตอน วการ วธเทคนคเฉพาะอยางการใชเครองมอตาง ๆ ทจ าเปนส าหรบการปฏบตงาน โดยการเรยนรจากประสบการณ การฝกปฏบต การศกษาเพมเตมและการฝกอบรม โดยในปจจบนถอวาทกษะดานเทคนคทส าคญทผบรหารจะตองมประกอบดวย

1.1 ทกษะดานการวางแผน (planning skill)

26

1.2 ทกษะดานกระบวนการกลม (group process and communication skill) 1.3 ทกษะดานการจดการและการจดองคการ (management and organization skill) 2. ทกษะดานมนษย (human skill) หมายถง เปนความสามารถของผบรหารในการ

ปฏบตงาน และใชดลยพนจเกยวกบการท างานรวมกบบคคลอนและการเรยนรจกใชคน ทกษะดานนประกอบดวย ความเขาใจถงการสรางแรงจงใจคน และมศลปะฝกตนเปนผน าทด เขาใจในความแตกตางระหวางบคคลทงทางดานรางกาย อารมณ สงคม และสตปญญา สามารถสรางระบบความรวมมอระหวางผใตบงคบบญชาและผรวมงานฝายตาง ๆ ไดอยางด

3. ทกษะดานมโนภาพ (conceptual skill) หมายถง ความสามรถของผบรหารในการเขาใจหนวยงานในทกลกษณะมองเหนความสมพนธในสวนตาง ๆ ในองคกรทงหมด มความคดทกวางไกล ครอบคลมและเชอมโยงกบองคการอน ๆ ไดเปนอยางด ทงดานการเมอง สงคม และเศรษฐกจ ทงในระดบจลภาคและมหภาค แคท (Katz, 2008, p. 15) ไดกลาวไววา ผบรหารแตละระดบแมวาจะใชทกษะทส าคญ 3 ทกษะนกตาม แตผบรหารแตละระดบกใชทกษะดงกลาวในสดสวนทไมเทากน กลาวโดยสรป คอ ผน าระดบลางขององคกรจะใชทกษะดานเทคนคมากทสดเพราะหนาทส าคญของผบรหารระดบนยงตองเกยวของอยกบระดบปฏบตการอยคอนขางมาก ตองควบคมงานใหเปนไปตามเปาหมาย ผบรหารระดบกลางตองใชทกษะดานมนษยสมพนธมากทสดเพราะผน าระดบนตองเปนตวกลางเชอมโยงระหวางผน าระดบสงและผน าระดบลาง ตองอาศยทกษะดานการสอสาร (information skill) และทกษะในการคดรปแบบการท างาน (design skill) ผบรหารระดบสงจะใชทกษะดานความคดมากทสด เพราะหนาทส าคญของผน าระดบนจะตองเปนผ ก าหนดนโยบาย ตองมวสยทศนและตองสามารถแกปญหาไดด ส าหรบ เดรค และ โรว (Drake & Roe, 1996) ไดเสนอแนะวาทกษะทจ าเปนในการบรหารสถานศกษานนควรม 5 ทกษะ โดยเพมจากทกษะทงสามสองแคทซอก 2 ทกษะ ทกษะทเพมไป คอ ทกษะทางการศกษาและการสอน และทกษะทางความรความคด

1. ทกษะทางการศกษาและการสอน (educational and Instructional Skill) นนเปนทกษะทผบรหารสถานศกษาจ าเปนตองเปนผน าทางการศกษาจะตองมความรและความเขาใจในการสอนและการเรยน จะตองมภมรและเปนนกวชาการทด

2. ทกษะทางดานความรความคด (cognitive skill) นนผบรหารสถานศกษาสามารถทจะพฒนาไดและเปนสวนส าคญในการสรางทกษะอน ๆ ผบรหารสถานศกษาจ าเปนจะตองมความร ความคดและมปญญาและวสยทศน ผบรหารสถานศกษาจะไมสามารถเปนผน าทางการศกษาทมประสทธผลได ถาปราศจากความรและไมสามารถใชความรนนในทางทมความหมายและสรางสรรค พะยอม วงศสารศร (2547, หนา 57-58) กลาวถงทกษะดานการจดการไว 3 ทกษะ คอ

27

1. ทกษะดานเทคนค (technical skills) คอ ความสามารถของผบรหารทเปนทปรกษาสาธตวธการตาง ๆ และสามารถท างานฝมอ

2. ทกษะดานมนษย (human skills) เปนการจดการกบมนษยโดยตรงใชวธการตาง ๆ จงใจสมาชกอยากท างาน มวธทสามารถโนมนาว เปลยนแปลงพฤตกรรมของบคคลทรวมงานไปในทศทางทพงประสงค

3. ทกษะดานความคด (conceptual skill) คอ ความสามารถในการมององคกรในภาพรวม เปนการพจารณาหนาทตาง ๆ ในองคกร และผลกระทบจากสงแวดลอมภายในและภายนอกไมวาจะเปนการแปรเปลยนทางดานเศรษฐกจ สงคม และการเมอง เพราะสงเหลานเปนปจจยส าคญตอกระบวนการตดสนใจ วโรจน สารรตนะ (2547, หนา 5) ไดกลาวถงการบรหารวา การบรหารอาศยทกษะทส าคญ 3 ทกษะ

1. ทกษะเชงเทคนค (technical skills) หมายถง ความสามารถในการใชเครองมอหรอวธการเฉพาะ

2. ทกษะเชงมนษย (humam skills) หมายถง ความสามารถทจะท างานกบคนอนหรอเขากบคนอนไดด

3. ทกษะเชงมโนทศน (conceptual skills) หมายถง ความสามารถในการจดองคกรโดยภาพรวมกบความสมพนธกบภายนอก เขาใจความสมพนธ ระหวางสวนตาง ๆ ขององคกรและความรทสามารถวนจฉย ประเมนปญหาตาง ๆ

ปรยาพร วงศอนตรโรจน ( 2548, หนา 179-181) ไดกลาววาทกษะของผบรหารเปนแนวคดของมนน ทกลาวถงผบรหารทมประสทธภาพ ควรมทกษะ 3 ดาน ทผสมผสานกลนไปตามอตราสวนทแตกตางกนไดแก

1. ทกษะดานมนษยสมพนธ เปนความสามารถทจะท างานรวมกบผอนอยางมประสทธภาพในกลม และสรางความสมพนธและความรวมมอระหวางสมาชกในกลม รวมทงการมอทธพลสรางแรงจงใจผอน พฒนางานกลมและการยอมรบความเปลยนแปลงเชน ความเหนอกเหนใจ การใหความส าคญกบทกคน มความจรงใจตอผอน ชมเชยใหเกยรตในผลงานของผอน มอารมณขน นองในโลกแงด เปนตน

2. ทกษะทางเทคนค เปนทกษะทผสมผสานระหวางความรและความสามารถในการท างานในหนาทของตน ผบรหารควรมความรเกยวกบงานในหนาทตาง ๆ ไดแก งานดาน วชาการ งานดานบรหารบคคลงานดานสงอ านวยความสะดวก การเงน

3. ทกษะทางดานจดการเปนความสามารถของผบรหารทจะบรหารงานและรกษาไวซ งความรวมมอของบคคลในการท างาน การสรางความกาวหนา และพฒนาสถานศกษา เพอผลผลต

28

และความสมฤทธผลตามจกมงหมายของ สถานศกษา ไดแก บทบาทหนาทของผบรหารในการวางแผน การตดสนใจ การสงงาน การควบคม การประสานงาน การจดองคการ การบรหารทรพยากรรวมทงการประเมนผลและตดตามผลการท างาน

ชาญชย อาจนสมาจาร (2548, หนา 17-20) กลาววา ผน าทดนนตองมทกษะ 3 ประการ คอ 1. ทกษะทางวชาการ (technical skills) คอ ความสามารถของผน าทมความรทางวชาการ

เพอเขาใจลกษณะทางวชาการของงานทด าเนนอยในองคการ 2. ทกษะทางมนษยสมพนธ (human skills) คอทกษะตาง ๆ ทเกยวกบการท างานกบคน

อน ซงเกยวของกบความรสก ความเชอ เจตคตทผน ามตอผอน 3. ทกษะทางความคดรวบยอด (conceptual skill) คอ ทกษะตาง ๆ ทท าใหผน าสามารถ

มองเหนบางสงบางอยางหรอทงหมดในภาพรวมขององคการ มความคดรวบยอดทด เพอสามารถตดสนใจไดอยางชาญฉลาดพจารณาผลกระทบบางอยางทเกดจากการตดสนใจ สเทพ เชาวลต (2549, หนา 21-22) ไดกลาววา ทกษะการบรหารจดการเบองตนของนกบรหารทตองพฒนาอยางตอเนองซงไดแก

1. ทกษะดานความคด (conceptual skills) หมายถง การคดเพอสรางวสยทศนใหกบตนเองและองคการ

2. ทกษะดานมนษยสมพนธ (human skills) หมายถง การเรยนรพฤตกรรม ของบคคล การเขาใจธรรมชาตของคน เพอใหบรรลเปาหมายในการท างาน

3. ทกษะทางดานเทคนคการปฏบตงาน (technical skills) หมายถง ความรความสามารถในเชงปฏบตการ เทคนคกระบวนการบรหารและการจดการ สณา อสสาหาก (2553) กลาววา ทกษะทางการบรหารหมายถง ความสามารถในการบรหารตามภารกจทไดรบมอบหมายจากองคกรอยางรวดเรวและถกตอง โดยใชทรพยากรบคคลและอน ๆ ทมอย โดยผานกระบวนการทางการบรหารอยางมระบบ เพอใหการปฏบตงานบรรลวตถประสงคอยางมประสทธภาพและเปนทยอมรบของคนทวไป สรปไดวา ทกษะของผบรหารสถานศกษา หมายถง ทกษะทผบรหารสถานศกษาจ าเปนตองมการบรหารงานนน จะตองใชศาสตรและศลปะทกประการ เพราะวาการด าเนนงานตาง ๆ มใชเพยงกจกรรมทผบรหารจะกระท าเพยงล าพงคนเดยว แตยงมผรวมงานอกหลายคนทมสวนท าใหงานนนประสบความส าเรจ ผชวยงานแตละคนมความแตกตางกนทงในดานสตปญญา ความสามารถ ความถนด และความตองการทไมเหมอนกนจงเปนหนาทของผบรหาร ทจะน าเอาเทคนควธ และกระบวนการบรหารทเหมาะสม มาใชเกดประสทธภาพและบรรลเปาหมายของสถานศกษา

29

คณลกษณะของผบรหารสถานศกษา ผบรหารสถานศกษายอมมบทบาททเปนผลตอความส าเรจ หรอประสทธภาพของงานเปนอยางยง ดงนนจงถอวาผบรหารสถานศกษาจะตองมพฤตกรรมและคณสมบตทถกตองเหมาะสม นกการศกษาไดใหทศนะเกยวกบคณลกษณะของผบรหารสถานศกษา ไวดงน

จรยา วโรจนและคณะ (2546, หนา 10-11) กลาววา ผบรหารมออาชพ ตองมจตวญญาณรกงานในหนาท ตงใจท างานใหบรรลผลสงสดมก าลงความสามารถท างานโดยไมตองรอค าสงหรอรอสตรส าเรจแนะวธการท างานจากผอนแตจะคดตรวจสอบการท างานของคนมนสยในการเรยนรคดแสวงหาวธการทเหมาะสมกบตนเองทจะแกปญหาขอบกพรองในงานของตนสรางสรรควธการใหม ๆทจะน าไปสการปฏบตและผลงานทดขนกวาเดม

อนชต วรรณสทธ (2546, หนา 1) กลาววา ดานความสามารถการเปนผน า ผบรหารควรมวสยทศนกวางไกลก าหนดเปาหมายสถานศกษาไดอยางชดเจน เพอเปนแนวทางในการจดกระบวนการเรยนร มความคดรเรมสรางสรรค กลาปฏรป ปรบปรงและพรอมทจะเปนผน าในการเปลยนแปลง มความสามารถประสานงานท างานกบชมชน องคการตาง ๆ สามารถจงใจผใตบงคบบญชาใหท างานเปนทมและมงสเปาหมายทก าหนดได มการก าหนดยทธศาสตรการท างานแบบมสวนรวม มความสามรถในการสรางทมงาน ประพฤตตนเปนแบบอยางทดแกผใตบงคบบญชา มวฒภาวะทางอารมณและความควบคมทางปญญา กลาคด กลาท า กลาน าเสนอ โครงการใหม ๆ มความสขมมนคง อดทน และหนกแนน และมความคลองแคลว เฉลยวฉลาดมไหวพรบดดานความสามารถทางวชาการ ผบรหารควรมการวางแผน ก าหนดนโยบาย และเปาหมายหลกของสถานศกษา โดยเปดโอกาสใหบคลากรทกสวนทเกยวของมสวนรวม เปนผใฝรเปนนกอาน เปนนกคด เปนนกเขยนและเขยนในสงทคด สอความหมายใหผอนเขาใจได มการวเคราะหภารกจขององคการ เพอประกอบก าหนดกลยทธในการท างาน มการคดพฒนางานไดอยางตอเนองและเปนระบบ รและเขาใจกระบวนการประกนคณภาพภายใน พรอมสการประเมนภายนอก และมการประยกตความรไปใชในการบรหารงานอยางมประสทธภาพ สงห ยมแยม (2550, หนา 29-30) ไดกลาววา ผบรหารสถานศกษาทมประสทธภาพจะตองมคณลกษณะ ดงน

1. มภาวะผน า มวสยทศน มความคดรเรมสรางสรรค ใสใจความรสกความเปนอยของผใตบงคบบญชา เฉลยวฉลาด มปฏภาณไหวพรบ ใชเหตผลแกปญหา

2. มความรความสามารถในวชาชพ การบรหารจดการ การวางแผน การตดสนใจการวนจฉยสงการ การจดโครงสรางองคการ การจดกระบวนการเรยนร การนเทศก ากบตดตาม การวดประเมนผล มความรความสามรถดานสอเทคโนโลยและนวตกรรมทางการศกษา

30

3. มทกษะดานสงคม มมนษยสมพนธทด เหนอกเหนใจเอออาทรตอผอน มน าใจสามารถแกปญหาความขดแยง

4. มบคลกภาพด สขภาพแขงแรงสมบรณ มการแสดงออกเหมาะสมตามกาลเทศะ 5. มคณธรรม จรยธรรม เปนแบบอยางทดของสงคม มความซอสตยสจรต เสยสละมวนย

ยตธรรม ดารณ พพฒนผล ภเษก จนทรเอยม และอรสา โกศลานนทกล (2552, หนา 17) กลาววา

ผบรหารนบวามความส าคญตอการจดการทางการศกษา ผบรหารเปนผน าจะสงผลตอการพฒนาการศกษาเปนอยางมาก โดยทวไปคณลกษณะของผบรหารจดการ จะตองเปนผมความรดมปฏภาณไหวพรบด มบคลกภาพด มความคดรเรม รจกปรบปรงแกไขความสามารถในการโนมนาวจตใจมความเขาใจบคลกทวไปและเขาใจสงคมไดด มความอดทนและรบผดชอบสงมมนษยสมพนธทดประสานงานไดด มความเชอมนในตนเองสงและยอมรบนบถอ ผซงใหความชวยเหลอผอนและความยตธรรม ลกษณะดงกลาวไมไดหากนงาย ๆ ในสถานศกษาทหายากยงกวานน คอ ภาวะผน าหรอความเปนผน า

ดรกเกอร (Drucker, 1958, p. 150) กลาวาคณลกษณะผน านนตองมความพรอมทงกาย ใจ สมอง (wealthy) มความช านาญพเศษ (skills) มอ านาจในตวเอง (power) รอบรทกอยางทสามารถท าได (enlightenment) แสวงหาสงทด (wellbelong) ตรงตอระเบยบ (rectitude) รจกทต าทสง (respect) การแสดงทาทางไมขดตา (affection)

ฟลอร (Flores, 1960, p. 7) กลาววา บคลกภาพเปนลกษณะของบคคลไดแกลกษณะทางกาย สตปญญา ก าลงใจ สงคมและอารมณ

รช (Ruch, 1995, p. 5) กลาววา ทกสงทกอยางทมอยในตวของบคคลไดแกลกษณะภายนอกทเหนพฤตกรรมทแสดงออกถงความรสกนกคดและลกษณะทเปนแบบเฉพาะของแตละคน แตเมอพจารณาถงทมาของบคลกภาพแลว อาจกลาวไดวา บคลกภาพของคนไมใชสงทเกดมาพรอมกบบคคลนน ยกเวนรปราง หนาตา สดสวน สผวของรางกายแลว นอกจากนเกดจากการฝกอบรมเรยนรจากประสบการณภายหลงทงสน

แชคส (Sachs, 1996, pp. 3-4) กลาววา ลกษณะของผน าทดตองประกอบดวยมความเขาใจตนเอง ยอมรบฟงและเคารพในความคดเหนของผ อน มความเขาใจในสถานการณของผรวมงาน มความคดรเรมสรางสรรค สามารถน าความคดของผรวมงานไปใชใหเกดประโยชนแกหนวยงาน

ดอล (Doll, 1998, pp. 153-154) กลาวาผบรหารทางการศกษาควรมคณลกษณะดงน คอ เอาใจเขามาใสใจเรา ผน าควรเปนผทมความรสกไวตอความตองการหรออารมณของสมาชกของกลม ควรเปนคนมชวตจตใจ มความตองการสวนตว เปนคนมความกระตอรอรนมความตนตวอยเสมอ

31

ราเรงแจมใส ควรไดรบการยอมรบจากสมาชกวาเปนสมาชกของกลม และพฤตกรรมของผบรหารจะตองสอดคลองกบเกณฑเฉลย (norms) ของกลมทมความคดไมตางหรอหางจากความคดของกลมมากนก ควรเปนทพงของสมาชกได สามารถควบคมอารมณของตนเองได เปนผมสตปญญา สนใจและรในบทบาทของการเปนผบรหารเปนอยางดและมความรบผดชอบสง

บารนารด (Barnard, 1999, pp. 93-100) กลาวา คณลกษณะทดของผบรหารทด ดงน ความมชวตชวาและทนทาน (itality and undulation) ตดสนใจเรวและเตมใจเสมอทจะเปนผตดสนใจดวยตนเอง (decisiveness) ความสามารถในการจงใจ (persuasiveness) ความรบผดชอบ (responsibility) สมองเฉยบแหลมเตมไปดวยความรทนโลกทนเหตการณ (intellectual capacity)

ฟอกว ( Fox, 2006, p. 57) ไดกลาววาผน าทมประสทธภาพควรมมนษยสมพนธอนดกบผรวมงาน และใหผรวมงานมสวนรวมในทกขนตอนของการด าเนนงานจากคณลกษณะของผบรหารสถานศกษาดงกลาว พอสรปไดวา ผบรหารสถานศกษาทมประสทธภาพควรเปนผท มความร ความสามารถในวชาชพ มมนษยสมพนธทด มบคลกภาพด มทกษะทางสงคม มคณธรรม จรยธรรม และเปนแบบอยาทดตอสงคม

ประคลภ ปณฑพลงกร (2548, หนา 179-181) กลาววา ปจจบนนสงตาง ๆ มการเปลยนแปลงไปอยางรวดเรว เนองจากการเตบโตอยางกาวกระโดดของเทคโนโลย ซงมผลกระทบตอการบรหารธรกจในทกดาน ไมวาจะเปนเรองของการขาย การตลาด การผลต บญช การเงน และแมกระทงการบรหารทรพยากรบคคล กถกผลกระทบจากการเปลยนแปลงอนกาวกระโดดนเชนกน ผบรหารขององคกรจงตองมทกษะทเปลยนแปลงไป ซงทกษะในอดตทเราเรยน ๆ กนมา หรอทเราพยายามจะพฒนาตนเอง อาจจะใชไมไดแลวส าหรบโลกในอนาคตขางหนา ผบรหารจะตองพฒนาทกษะใหม ๆ ใหสอดคลองกบอนาคตทเปลยนแปลงอยางรวดเรว และตลอดเวลา

จากแนวคดดงกลาวสรปไดวา ผบรหารสถานศกษาในยคปจจบนจะตองสรางภาพพจนใหมใหเปนผน าทางวชาการ มหนาทในการน าแนวคดใหม ๆ ไปสการปฏบตเพอพฒนาสถานศกษาดานตาง ๆ ตองท าตวเปนผจดประกายความคดในการพฒนาคณภาพงานในสถานศกษา ดงนนผบรหารสถานศกษาสามารถพฒนาสถานศกษาใหประสบผลส าเรจไดตองอาศยบคลากรทท าหนาทบรหารสถานศกษาจะตองมวสยทศน เปนผน า กลาเปลยนแปลง กลาตดสนใจ มคณธรรมจรยธรรมและมจรรยาบรรณทางวชาชพ มความสามารถใน การตดตอสอสารและมความรวชาชพ โดยเฉพาะผน าทางวชาการผบรหารตองเปนทงนกบรหาร นกวชาการ นกจดกจกรรมตาง ๆ ของสถานศกษาใหไดผลผลตทดเลศจงเปนแนวทางการปฏรปเพอน าไปสผบรหารทอยในศตวรรษท 21

32

แนวคดเกยวกบทฤษฎ ทกษะแหงศตวรรษท 21 ทกษะแหงศตวรรษท 21

เคอรทส (Curtis, 1795, p. 150) ไดเสนอทกษะทจ าเปนไวในหลกสตรการศกษา 3 ดาน คอ 3Rs ไดแก

1. รอานรเขยน (literacy) คอ ไมใชแคอานออกเขยนได (reading & writing) แตตอง “อานเขาใจเขยนรเรอง” คอ เขาใจความหมายของค าตาง ๆ และสามารถสอสารค าตาง ๆ เหลานนออกมาไดอยางถกตอง

2. เขาใจเปน (literacy) เมอใชกบความรดานอน ๆ เชน ICT literacy คอ เขาใจและใช ICT เปน, health literacy คอ เขาใจและสามารถด าเนนชวตใหเปนคนมสขภาพด ฯลฯ

3. รคณต (numeracy) คอ ไมใชแคคดเลขเปน (arithmetic) แตตองมความสามารถตความและเขาใจความคดตาง ๆ ทสอสารออกมาในรปของคณตศาสตร (mathematics) เชน เลขคณต, พชคณต, เรขาคณต, ตรโกณมต ฯลฯ และสามารถใชมนใหเกดประโยชนตอการด าเนนชวตได

4. ร ICT (information and communications technology literacy) คอ เขาใจและสามารถใชเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร อนเปนทกษะทจ าเปนอยางยงในโลกปจจบนทกษะ 4ก. หรอ 4Cs ดวย ไดแก

4.1 การคดแบบมวจารณญาณ (critical thinking) คอ มความสามารถในการคดวเคราะห คดอยางมเหตผล และตองสามารถตดสนคณคาของเรองตาง ๆ ทคดนนดวย

4.2 การสอสาร (communication) คอ ตองมความสามารถใชศพท ใชภาษา ใช ICT และใชจตวทยาเพอสอสารกบผอนใหประสบความส าเรจได

4.3 การท างานรวมกน (collaboration) คอ มความสามารถในการท างานรวมกบ ผอนได การรวมมอกบคนหลายคนทอาจมพนฐานตางกน ทงแนวคด ความเชอ หรอความร เพอท างานหรอท ากจกรรมใด ๆ ใหประสบความส าเรจได

4.4 การสรางสรรค (creativity) คอ มความสามารถในการจนตนาการเพอสรางสรรคสงใหม ๆ อนจะน าไปสสงใหมหรอความคดใหม ๆ วธการใหม ๆ ทเรยกวา นวตกรรม (Innovation)

ภาคเครอขายเพอศตวรรษท 21 น าโดย (Ken Kay) รวมกบสมาคมการศกษาแหงชาตของสหรฐอเมรกา และองคกรตางสาขาอาชพเกอบ 40 องคกร ไดพฒนาและน าเสนอ กรอบแนวคดเพอการเรยนรในศตวรรษท 21 (Framework for 21 Century Learning) ซงประกอบดวย วชาแกน แนวคดส าคญในศตวรรษท 21 ทกษะการเรยนรและนวตกรรม ทกษะดานสารสนเทศ สอและเทคโนโลย ทกษะชวตและการท างาน และระบบสนบสนนการศกษาของศตวรรษท 21 ดงแผนภมท 2.1

33

แผนภมท 2.1 ทกษะในศตวรรษท 21 ทมา (วจารณ พานช, 2556, หนา 10)

วจารณ พานช (2556, หนา 10) น าเสนอ แนวคดการสรางการเรยนรสศตวรรษท 21 ความหมาย และประเภทของทกษะ (skills) ความสามารถในการกระท าการลงมอท าหรอการปฏบตซงตองอาศยความร ความเขาใจเพมขนตามมา โดยทวไปเมอบคคลลงมอ กจะตองรวธการท าสงนนกอน เมอรวธการแลวผท าจะตองลงมอท าตามวธการหรอขนตอนนน จนกระทง ท าได ท าเปน ท าคลอง ท าช านาญจงเกดเปนทกษะในระดบตาง ๆ กน ดงนนทกษะจงหมายถงความสามารถในการท าทมลกษณะเปนขนตอน ทกษะจงมชอเรยกอกชอหนงวา ทกษะกระบวนการ (process skills) ประเภทของทกษะกระบวนการมหลายประเภท แตทส าคญทเกยวของกบทกษะแหงศตวรรษท 21 ม 3 ประเภทดงน ทกษะกระบวนการปฏบต (performance skills) หมายถงความสามารถในการกระท า หรอการปฏบตงานใด ๆ อยางเปนล าดบขนตอน เพอใหงานนนส าเรจตามวตถประสงคของการกระท า ทกษะนสามารถสงเกตเหนโดยตรงจากพฤตกรรมการแสดงออกของผกระท า เชน ทกษะการพด อาน เขยน ทกษะการเยบปกถกรอย ทกษะการท างานชาง ทกษะการวาดรป เลนดนตร และอน ๆ อกมาก ทกษะการใชสอและเทคโนโลย ซงเปนทกษะแหงศตวรรษท 21 นบเปนทกษะทจดอยในประเภทน ทกษะกระบวนการทางปญญา (cognitive skills) หมายถงความสามารถในการใชสมองด าเนนการคดใหบรรล

34

วตถประสงค ซงเปนกระบวนการภายในสมองของบคคลทมองไมเหน ผอนจะทราบไดกตอเมอผคดแสดงออกในการบอกเลาหรออนมานอางองจากผลงานทท า ทกษะการคดมจ านวนมากทงทกษะการคดพนฐานและทกษะการคดขนสง เชน ทกษะการคดวเคราะห สงเคราะห ทกษะการคดวพากษ คดแกปญหา คดสรางสรรค และคดอยางมวจารณญาณ ทกษะทางปญหาเหลานลวนเปนทกษะแหงศตวรรษท 21 ทจ าเปนส าหรบผเรยน ทกษะกระบวนการทางสงคม (social skills) หมายถง ความสามารถในการปฏสมพนธกบผอน เปนทกษะทจ าเปนตอการอยรวมกนและท างานรวมกบผอน ไดแก ทกษะการสอสาร ทกษะการท างานรวมกบผ อน ทกษะการเปนผน าและผตาม ทกษะการแกปญหา ทกษะการลดขจดความขดแยง เปนตน นอกจากนทกษะกระบวนการทางสงคมยงหมายรวมถง ทกษะความส าพนธระหวางบคคล ( interpersonal skills) และทกษะดานในของบคคล (intrapersonal skills) ดวย เชน ทกษะการรจกตนเอง การมสตรบรสงตาง ๆ ตามความเปนจรง การยอมรบตนเอง การไตรตรอง ทบทวน และปรบปรงตนเอง จะเหนไดวาทกษะทง 3 ประเภท มลกษณะเหมอนกนตรงทเปนการกระท าทมล าดบขนตอน แตแตกตางกนในสงทกระท าหรอแสดงออก ทกษะปฏบตเปนการกระท าทแสดงออกทางพฤตกรรมภายนอกสามารถมองเหนไดชดเจน แตทกษะทางปญญาเปนการกระท าภายในสมองทมองไมเหน สวนทกษะทางสงคมมลกษณะเชนเดยวกบทกษะปฏบต แตมความซบซอนและมตวแปรเกยวของทควบคมไดยากจ านวนมาก

จากการประมวลศกษาแนวคดทน าเสนอโดยบคคล คณะบคคล และหนวยงานตาง ๆ ดงกลาวขางตน สามารถสรปสาระส าคญไดวา การเรยนรทจ าเปนส าหรบผเรยนในศตวรรษท 21 จดไดเปน 5 กลม ดงน

1. ความรวชาแกน ไดแก ภาษาส าคญ คณตศาสตร วทยาศาสตร เศรษฐศาสตร ภมศาสตร ประวตศาสตร สงคมศกษา พหวฒนธรรม การปกครองและหนาทพลเมอง ศลปะ รวมทงแนวคดส าคญตาง ๆ เชนจตส านกตอโลก ส งแวดลอม สขภาพ ความเปนพลเมอง และการเป นผประกอบการอยางสรางสรรค ซงการเรยนรสาระดงกลาว ควรเปนการเรยนรเชงลกและมความเชอมโยงสมพนธกบสงตาง ๆ ทเกยวของ

2. คณธรรมและคณลกษณะ ไดแกความรบผดชอบ ความรรบผด ความซอสตย ความกลาเชงจรยธรรม การตดสนใจเชงจรยธรรม ความกลาเสยง

3. ทกษะทางปญญา ไดแก ทกษะการสอสาร ทกษะการคดวเคราะห คดวพากษ คดอยางมวจารณญาณ คดสงเคราะห คดรเรม คดสรางสรรค คดแกปญหา คดตดสนใจ คดจนตนาการ คดกวาง รวมไปถงทกษะอกชดหนงทเรยกวา ทกษะการเรยนรประกอบดวยทกษะการแสวงหาขอมล/เขาถงขอมล การวเคราะหขอมล การสรางความร การชน าตนเอง (seif-directed learning) การเรยนรดวยตนเอง การปรบปรงวการเรยนรของตนเอง การใฝรและการรบผดชอบการเรยนรของตนเอง

35

4. ทกษะทางสงคม ไดแก ความรบผดชอบตอตนเองและสงคม ความมวนยในตนเอง ความยดหยน การปรบตว การฟนตว (resilience) ความมบรณภาพเปนหนงเดยว (integrity) ความเขาใจผอนอยางลกซง (empathy) การเปนผน า การมภาวะผน า การสรางแรงจงใจและความรวมมอ การปฏสมพนธการสรางความสมพนธระหวางบคคล การท างานเปนทม และการเรยนรเปนทม

5. ทกษะการใชเทคโนโลย เชน การใชเทคโนโลยดจตล และการใชวการเชงปรมาณ (digital quantitative literacy) การใชเทคโนโลยสารสนเทศ และการใชเทคโนโลยในการสอสาร

สรรตน นาคน (2557, หนา 4) กลาววา การศกษาในปจจบนสวนใหญเปนการขวนขวายหาความร มนจงท าใหเราเปนกลไกยง ๆ ขน จตของเราปฏบตอยในรองรางแคบ ๆ ไมวาจะเปนความรดานวทยาศาสตร ปรชญา ศาสนา ธรกจ หรอเทคนควทยาทเราก าลงสงสมขน วถชวตของเราทงในบาน นอกบาน และทงความเชยวชาญงานอาชพเฉพาะดานของเรา ลวนท าใหจตคบแคบและไมสมบรณ ทงหมดนน ามาซงวถชวตอนเปนเสมอนเครองจกรกล เปนสภาพจตทถกวางใหเขามาตรฐานเดยวกน การเขาใจความหมายทอยเหนอถอยค าและพดถงเหตผลทเกดความงอกงามแหงจต ความเจรญงอกงามนเปนพฒนาการและความเบงบานของจตใจเรารวมทงสวสดภาพทางกายดวยนนคอความด ารงอยในความกลมกลนทวพรอม ซงในความกลมกลนเชนนนปราศจากความขดแยงหรอความไมลงลอยกนระหวางกาย จตและใจ ความงอกงามแหงจตจะเกดขน เมอมการสมผสทรแจมชดตามความเปนจรงไมเปนสวนตน และปราศจากแรงยดเยยดใด ๆ ประเดนไมไดอยทวา จตคดอะไร แตอยทวา จะใหคดชดเจนไดอยางไร ความปลอดโปรงอสระของจต ถาจตไมหมกมนอยกบสงใด ปญหาใด หรอกบความสนกสนาน ความเพลดเพลนทางประสาทสมผส ไรเจตจ านวนและไรทศทางทมงหมาย ในภาวะโปรงโลงอสระ เชนนทจตสามารถเรยนรได ซงไมเพยงเรยนรวชาวทยาศาสตร ประวตศาสตรและคณตศาสตรเทานน แตเรยนรเกยวกบตนเองดวย เพอเฝาสงเกตสงทก าลงเกดขนรอบ ๆ ตว และสงทก าลงเกดขนภายในตน

ในการสอนคณตศาสตร ฟสกส หรอวชาอน ๆ ซงนกเรยนจ าตองเรยนรเพอการด ารงชพครสามารถถายทอดใหกบนกเรยนวา เขาเปนผรบผดชอบตอมวลมนษยไดหรอไม แมเขาจะท างานเพอการด ารงชพตามวถชวตของเขาเอง แตจะไมท าใหจตใจเขาคบแคบลง เขาจะมองเหนภยนตรายของความเชยวชาญเฉพาะทางรวมทงความจ ากดคบแคบอนหฤโหดดวย ครตองชวยเขาใหมองเหนทงหมดน การผลบานในความดงามไมขนอยกบความส าเรจในอาชพการงาน ความดงามอยนอกเหนอสงเหลานและเมอความเบงบานเกด ความงามนนจะเสรมสงอาชพและกจจ าเปนอน ๆ จะถกสงเสรมความงามของมนเอง ทกวนนเรามงทมเทใหกบสง ๆ เดยวโดยมองขามความเบงบานนอยางชนเชง เราตองพยายามประสานทกอยางเขาดวยกน

ภาพกวางของการศกษา คอ การปลกฝงจตใจ โดยสวนใหญเรานกถงการศกษาซงกมกจะเปนวธทเหมาะสม เราตองยอมรบวาการศกษามอยตลอดชวงชวตของเราหรอแมกระทงคนท างาน

36

ทกคนกยอมจะตองเขาไปเกยวของกบการคดสรรของคนทจะเปนผถกคดสรรและผคดสรรคนทมทงความร ทกษะ และจตใจทเหมาะสมกบงานนน ๆ ซงในความหมายนกคอ เราตองคนหาคนทมจตช านาญการ จตสงเคราะห จตสรางสรรค จตเคารพ และจรยธรรมนนเอง ทกคนลวนตองพฒนาจต 5 ประการของคนเราทงคนทอยในความรบผดชอบอยางตอเนอง ดงท วนสตน เชอรวลล (Winston Churchill) ไดคาดการไววา จกรวรรดในอนาคตจะเปนจกรวรรดของจต เราตองระลกใหไดวาโลกยคใหมตองการอะไร ถงแมวาเราจะตองยดมนในทกษะและคานยมทเรามอยกตาม จตทง 5 ประการตางมความส าคญเปนมาทส าคญ ตางกมความส าคญในอนาคต และดวยจตเหลานจะชวยใหเรารบมอไดทงสงทคาดหวงและสงทไมคาดคด

การดเนอร (Gardner) เปน ปรมาจารยดานการสอนการคดแหงมหาวทยาลยฮารวารด ผทมผลงานโดงดงจากทฤษฎพหปญญา (multiple intelligences) ไดเขยนหนงสอ Five Minds for the Future ตองการใหทกคนไดรค าตอบของการเกดวธการเรยนรและการรคดดวยจตทง 5 ประการ

ส าหรบ 5 ลกษณะของจตนน การดเนอร (Gardner, 1993, p. 25) บอกวาคอ สมรรถนะ (competencies) ซงเปนค าใหมของราชบณฑตยสถาน ค านมความหมายใกลเคยงกบค าวาสมรรถนะทหมายถงความสามารถ

1. จตช านาญการ (the disciplined mind) มความหมายดงน disciplinary thinking คอ วธการคดหรอแบบแผนความคดทไมไดตดอยแคเนอหา แตสามารถเขาใจไปถงบรบท เชนไมตดอยกบการจ าตวเลขในประวตศาสตร แตเขาใจบรบทของประวตศาสตร มความสามรถในการเกบสะสมขอมลและสรปเปนทฤษฎหรอขอสงเกตได ไมยดตดอยกบสาขาการศกษาเดยวในการวเคราะห เชน เมอเปนนกเศรษฐศาสตรกวเคราะหโดยใชเศรษฐศาสตรแตเพยงอยางเดยว มความสามารถในการคดบงคบตนเองใหกระท าในสงทส าคญ ลกษณะของจตนหมายถงการมระบอบความคดทกวางเชงวเคราะห อยางเขาใจบรบทของสงทเกดขน เชน เมอเรยนภาษาองกฤษกไมกลายเปนคนทมปมดอย เหนวฒนธรรมของเจาของภาษาเหนอกวาตน หรอเหนวาคนทไมเกงภาษานนเทาตนเปนคน ต าตอย จนมทงปมดอยและปมเดนในตว หากเหนวาภาษานนเปนเพยงกลไกหรอเครองมอในการเปดประตใหสามารถรบการสอสารขอมลไดมากขน เปนความเชยวชาญในการคดเกยวกบวทยาการสาขาใดสาขาหนงเปนอยางนอย ซงเปนรปแบบหนงของการรคดทแยกออกไปตามลกษณะเฉพาะของสาขาหรองานฝมอ หรออาชพหนง ๆ จตช านาญการหมายรวมถง การท างานอยางสม าเสมอ เพอพฒนาทกษะและความเขาใจ คอความมวนยอยางสง

2. จตช านาญการ เปนวธคดเกยวเนองกบสาขาวชาหลก ๆ (ประวตศาสตร คณตศาสตร วทยาศาสตร ศลปะ) และสายวชาตาง (กฎหมาย แพทย การจดการ การเงน) รวมถงงานหตถศลปและการท าธรกจการคา จตช านาญการเปนความสามารถในการประยกตความขยนหมนเพยรของตน

37

พรอมทงปรบปรงสงทเลาเรยนมาใหดขนอยางตอเนอง การฝกฝนจตช านาญการ โดยการพยายามถายทอดความช านาญการใหแกจตของนกศกษาซงอนทจรงแลวกไมมวธ อนทจะสรางใหเกดนกวทยาศาสตร นกคณตศาสตร ศลปน นกประวตศาสตร นกวจารณ นกกฎหมาย ผบรหาร ผจดการ และผเชยวชาญ ในสาขาอาชพอน ๆ ไดอยางสม าเสมอ การฝกผช านาญการกระท าไดดวยการรชดถงความสนใจและพรสวรรคทผสมผสานกนอย เธอมพรสวรรคทจะเปนนกวทยาศาสตร นกประวตศาสตร นกวจารณ วรรณกรรม ทนายความ วศวกร ผบรหาร รวมถงการสรางตวแบบของวธการคด (นเปนวธการทเราจะพสจนทฤษฎทเกยวของ) ตลอดจนความส าเรจของสงทไดรบมอบหมายทคลายตนแบบ มการใชเวลาทกระชบในการวจารณตชมผลงานทผานมาทเปนประโยชน ในขณะทอาจารยผสอนกจะตองจะเผชญกบทางเลอกวา ไมตองสนเนอหาวชาการทงหมด สอนพวกเขาแคสาระส าคญของวชาแลวใหพวกเขาดแลตวเอง หรอพยายามใหพวกเขาไดลองเผชญกบ ประสบการเกยวกบการกาวขามแตละชวงของชวต ในความหมายของเดวด เพอรกนส ถอเปนสงทจะชวยท าใหเกดการคดอยางช านาญการได

3. จตสงเคราะห (the synthesizing mind) หรอความสามรถในการสงเคราะหขอมลทมมากมายจนไดเปนขอสรปตวอยางท การเนอร (Garner) ยกมาคอ ชาลส ดารวน (Charles Darwin) ซงเดนทางในเรอรอนแรมไปในทวปตาง ๆ เปนเวลา 5 ป เกบขอมลมหาศาลเกยวกบพนธพชสตว ท าการทดลองและสงเกตศกษา สอสารกบนกวชาการมากมาย จนอก 20 ป ตอมากสงเคราะหขอมลทงหมดและเอามาเขยนเปนหนงสอชอ Origin of the Species

4. จตสรางสรรค (the creative mind) คอความสามารถในการสรางสรรคนวตกรรม เมอลองนกดกจะเหนวามนษยจะเปนผสรางสรรคกตอเมอมความเชยวชาญในทางใดทางหนงไมต ากวา 10 ป เชน โมซารท (Mozart) แตงเพลงคลาสสกชนยอดตอนอาย 15-16 ป กเพราะเรมความเชยวชาญนเมอตอนอาย 5 ถง 6 ขวบ เชนเดยวกบ Picasso จตกรผยงใหญ เปนการผลตความคดใหม ๆ พรอมตงค าถามทแตกตางไปจากเดม และก าเนดวธการคดทสดใหม ซงกอาจจะกลายเปนค าตอบทคาดไมถง สงทสรางสรรคจะไดรบการยอมรบจากผรอบร ดวยเหตทการสรางสรรค คอ สงทอยนอกเหนอกฏเกณฑ ทมอย จตสรางสรรคจงตองล าหนากวาคอมพวเตอรหรอหนยนตทซบซอนทสดหนงกาว

5. จตเคารพ (the respectful mind) คอความสามารถในการเคารพ รวมมอกบคนอน ถงแมจะมความคดเหนและคานยมทแตกตางกน สงท การดเนอร (Gardner) พดถงนใกลเคยงกบวฒนธรรมประชาธปไตย ซงไดแก การเคารพซงกนและกน นบถอยอมรบในความแตกตางของกนและกน โดยอยรวมกนอยางสนต เปนการยอมรบในความแตกตางระหวางบคคลและระหวางกลม ถอเปนความพยายามทจะเขาใจผอน และหาวธทจะท างานรวมกบผอนไดอยางมประสทธผล ในโลกททกคนเชอมโยงถงกนไดนนการไมยอมรบฟงและขาดความเคารพซงกนและกน ยอมไมใชทางเลอกทดของการอยรวมกน เปนการตอบสนองตอคนหรอกลมคนทมความแตกตางทหลากหลายอยางเหน

38

อกเหนใจและเปนไปในทางสรางสรรคเปนความพยายามทจะเขาใจและท างานรวมกบคนทแตกตางกน เปนการขยายขอบเขตของความอดกลนและความถกตองของสงคมและการเมอง

6. จตจรยธรรม (the ethical mind) คอ การมจรยธรรมอยในพนฐานของจตใจ บคลกอปนสยทพงประสงคอนกอใหเกดความมจรยธรรมเปนเรองพงพจารณาของทกสงคมเพราะจรยธรรมท าใหสงคมอยดวยกนอยางเปนสข เปนอกขนหนงทนบไดวาเปนนามธรรมมากกวาจตเคารพ โดยทจตจรยธรรมถอเปนการไตรตรองถงธรรมชาตของงาน รวมทงความตองการและความปรารถนาของสงคมทด ารงอย ทส าคญกคอเปนแนวความคดทวา คนจะตอบสนองตอจดประสงคทเหนอไปกวาประโยชนสวนตนไดอยางไร และประชาชนจะท างานโดยปราศจากความเหนแกตวเพอพฒนาสวนรวมไดอยางไร จตจรยธรรมปฏบตโดยอาศยการคดวเคราะหเหลานเปนพนฐาน เปนคณลกษณะส าคญเชงนามธรรมของบทบาทหนาทการงานและบทบาทของการเปนพลเมอง รวมทงการถอปฏบตอยางเสมอตนเสมอปลาย ถอเปนการดนรนเพอใหเกดผลงานทด สทศน สงคะพนธ (2557, หนา 14) กลาววา ปจจบนยคทโลกมความเจรญกาวหนาอยางรวดเรวอนสบเนองมาจากการใชเทคโนโลยเพอเชอมโยงขอมลตาง ๆ ของทกภมภาคของโลกเขาดวยกน กระแสการปรบเปลยนทางสงคมทเกดขนในศตวรรษท 21 ทสงผลตอการด ารงชพของสงคมอยางทวถง ครจงตองมความตนตวและมการเตรยมความพรอมในการจดการเรยนรเพอเตรยมความพรอมใหนกเรยนทมทกษะส าหรบการออกไปด ารงชวตในโลกศตวรรษท 21 ทเปลยนไปจากศตวรรษท 20 และ 19 โดยทกษะแหงศตวรรษท 21 ทส าคญทสด คอ ทกษะการเรยนร (learning skill) สงผลใหมการเปลยนแปลงการจดการเรยนรเพอใหเดกในศตวรรษท 21 น มความรความสามรถ และทกษะจ าเปน ซงเปนผลจากการปฏรปเปลยนแปลงรปแบบการจดการเรยนการสอนตลอดจนการเตรยมความพรอมดานตาง ๆ ทเปนปจจยสนบสนนทจะท าใหเกดการเรยนร รวมทงเปนยคแหงการแขงขนทางสงคมคอนขางสงในปจจบน สงผลตอการปรบตวใหทดเทยมและเทาทนกบ ความเปลยนแปลงทเกดขนในบรบททางสงคมในทกมตรอบดาน ดงนนการเสรมสรางองคความร (content knowledge) ทกษะเฉพาะทาง (specific skills) ความเชยวชาญเฉพาะดาน (expertise) และสมรรถนะของการรเทาทน (literacy) จงเปนตวแปรส าคญทตองเกดขนกบตวผเรยนในการเรยนรยคสงคมแหงการเปลยนแปลงในศตวรรษท21 นอยางมประสทธภาพ กระแสการปรบเปลยนทางสงคมทเกดขนในศตวรรษท 21 ซงเปนยคแหงความเปนโลกาภวตน (the globalization) ทไดเกดววฒนาการความกาวหนาในทก ๆ มตเปนไปอยางรวกเรวและรนแรง สงผลตอวถการด ารงชพของสงคมอยางทวถง ดงนนการก าหนดยทธศาสตรและการสรางความพรอมทจะรบมอกบการเปลยนแปลงทเกดขนนน เปนสงททาทายศกยภาพและความสามารถของมนษยทจะสรางนวตกรรมทางการเรยนรในลกษณะตาง ๆ ใหเกดขน และสามารถรองรบการเปลยนแปลงดงกลาว การเรยนรในศตวรรษท 21 เปนการก าหนดแนวทางยทธศาสตรในการจดการเรยนร โดยรวมกนสรางรปแบบ

39

และแนวปฏบตในการเสรมสรางประสทธภาพในการจดการเรยนร โดยรวมกนสรางรปแบบและแนวปฏบตในการเสรมสรางประสทธภาพการจดการเรยนรในศตวรรษท 21 โดยเนนทองคความร ทกษะ ความเชยวชาญและสมรรถนะทเกดกบตวผเรยน เพอใหใชในการด ารงชวตในสงคมแหงความเปลยนแปลงในปจจบน โดยจะอางถงรปแบบ (model) ทพฒนามาจากเครอขายองคกรความรวมมอเพอทกษะแหงการเรยนรในศตวรรษท 21 ทมชอยอวาเครอขาย P 21 ซงไดพฒนากรอบแนวคดเพอการเรยนรในศตวรรษท 21 โดยผสมผสานองคความรทกษะเฉพาะดาน ความช านาญและความรเทาทนดานตาง ๆ เขาดวยกน เพอความส าเรจของผเรยนทงดานการท างานและการด าเนนชวต กรอบแนวคดในการจดการเรยนรแหงศตวรรษท 21 ทแสดงผลลพธของนกเรยนและปจจยทสงเสรมสนบสนนในการจดการเรยนรเพอรองรบศตวรรษท 21 กรอบแนวคดเชงมโนทศนส าหรบทกษะแหงศตวรรษท 21 เปนทยอมรบในการสรางทกษะการเรยนรในศตวรรษท 21 (model of 21 century outcomes and support systems) ซงเปนทยอมรบอยางกวางขวางเนองดวยเปนกรอบแนวคดทเนนผลลพธทเกดกบผเรยน (student outcomes) ทงในดานความร สาระวชาหลก (core subjects) และทกษะแหงศตวรรษท 21 ทจะชวยผเรยนไดเตรยมความพรอมในหลากหลายดาน รวมทงสนบสนนการเรยนร ไดแกมาตรฐานและการประเมน หลดสตรและการเรยนการสอน การพฒนาคร สภาพแวดลอมทเหมาะสมตอการเรยนในศตวรรษท 21 การใหการศกษาส าหรบศตวรรษท 21 จะมความยดหยน สรางสรรค ทาทายและซบซอน เปนการศกษาทจะท าใหเกดการเปลยนแปลงอยางรวดเรวอยางเตมไปดวยสงทาทายและปญหา รวมทงโอกาสและสงทเปนไปไดใหม ๆ ทนาตนเตน โรงเรยนในศตวรรษท 21 จะเปนโรงเรยนทมหลกสตรแบบยดโครงงานเปนฐาน (project-based curriculum) เปนหลกสตรทใหนกเรยนเกยวของกบปญหาในโลกทเปนจรงซงเปนประเดนทเกยวของกบความเปนมนษย และค าถามเกยวกบอนาคตเชงวฒนธรรม สงคม และสากล ภาพของโรงเรยนจะเปลยนจาการเปนสงกอสรางเปนภาพของการเปนศนยรวมประสาท (nerve centers) ทไมจ ากดอยแตในหองเรยน แตจะเชอมโยงคร นกเรยนและชมชน เขาสขมคลงแหงความรทวโลก ครเองจะเปลยนจากการเปนผถายทอดความรไปเปนผสนบสนนชวยเหลอใหนกเรยนสามารถเปลยนสารสนเทศเปนความร และน าความรเปนเครองมอสการปฏบตและใหประโยชน เปนการเรยนรเพอสรางความร และตองมการสรางวฒนธรรมการสบคน (create a culture of inquiry) ในศตวรรษท 21 การใหการศกษาตามแนวทฤษฎการเรยนรของบลม (Bloom s Taxonomy of Learning) จะเปลยนไป เนนทกษะการเรยนรขนทสงขน (higher order learning skills) โดยเฉพาะทกษะการประเมนคา (evaluating skills) จะถกแทนทโดยทกษะการเอาความรใหมไปใชอยางสรางสรรค (ability to new knowledge in a creative way) ในอดตทผานมา นกเรยนไปโรงเรยนเพอใชเวลาในการเรยนรายวชาตาง ๆ เพอรบเกรด และเพอใหจบการศกษา แตในปจจบนจะพบปรากฏการณใหมท

40

แตกตางไป เชน การเรยนการสอนทชวยใหนกเรยนไดเตรยมตวเพอใชชวตในโลกทเปนจรง (life in the real world) เนนการศกษาตลอดชวต (lifelong learning) ดวยวธการสอนทมความยดหยน (flexible in how we teach) มการกระตนและจงในใหผเรยนมความเปนคนเจาความคดเจาปญญา (resourceful) ทยงคงแสวงหาการเรยนรแมจบการศกษาออกไป ลกษณะของหลกสตรในศตวรรษท 21 จะเปนหลกสตรทเนนลกษณะเชงวพากษ (critical attributes) เชงสหวทยาการ (interdisciplinary) ยดโครงงานเปนฐาน (project-based) และคบเคลอนดวยการวจย (research-driven) เชอมโยงทองถนชมชนเขากบภาค ประเทศ และโลก ในบางโอกาสนกเรยนสามารถรวมมอ (collaboration) กบโครงงานตาง ๆ ไดทวโลก เปนหลกสตรท เนนทกษะขนสง พหปญญา เทคโนโลยมลตมเดย ความรพนฐานเชงพหส าหรบศตวรรษท 21 และการประเมนผลตามสภาพจรง รวมทงการเรยนรจากการใชบรการ (service) กเปนองคประกอบทส าคญภาพของหองเรยนจะกลายเปนชมชนทใหญขน (greater community) นกเรยนมคณลกษณะชน าตนเองได (self-directed) มการท างานทงอยางเปนอสระและอยางรวมมอกบคนอน หลกสตรและการสอนจะมลกษณะทาทายส าหรบนกเรยนทกคน และค านงถงความแตกตางระหวางบคคล หลกสตรจะไมเนนการยดต าราเปนตวขบเคลอน (textbook-driven) หรอแบบแยกสวน (fragmented) เชนในอดต แตจะเปนหลกสตรแบบยดโครงงานและการบรนาการ การสอนทกษะและเนอหาจะไมเปนจดหมายปลายทาง (as an end) เชนทเคยเปนมา แตนกเรยนจะตองมการเรยนรผานการวจยและการปฏบตในโครงงาน การเรยนรจากต าราจะเปนเพยงสวนหนงเทานน ความร (knowledge) จะไมหมายถงการจดจ าขอเทจจรงหรอตวเลข แตจะเปนสงทเกดขนจากการวจยและปฏบตโดยเชอมโยงกบความรและประสบการณเกาทมอย ทกษะและเนอหาทไดรบจะเกยวของและมความจ าเปนตอการปฏบตในโครงงาน จะไมจบลงตรงทการไดรบทกษะและเนอหาแลวเทานน การประเมนผลจะเปลยนจากการประเมนความจ าและความไมเกยวโยงกบความเขาใจตอการน าไปปฏบตไดจรง ไปเปนการประเมนทผถกประเมนมสวนรวมในการประเมนตนเองดวย (self-assessment) ทกษะทคาดหวงส าหรบศตวรรษท 21 ทเปนหลกสตรทเปนสหวทยาการ

ทกษะแหงศตวรรษท 21 ดานทกษะชวตและการท างาน

ทกษะชวตและการท างานคอทกษะของคนทตองเตรยมออกไปเปนการท างานทใชความร (knowledge worker) โดยครเพอศษยนนจะตองเปลยนแปลงตวเองโดยสนเชง เพอใหเปนการเตรยมคนออกไปท างานทใชความร (knowledge worker) (วจารณ พานช, 2553, หนา 17) เรองโรจน สขวรยะ (2557) ใหความหมาย ทกษะชวต หมายถง ความสามารถในการท าสง ตาง ๆ ดวยตวเอง สามารถพงพาตนเองได และท าสงตางใหเปนจรงขนมาไดดวยตนเอง การม

41

คณสมบตความเปนมนษยอยางสมบรณ สามารถใชชวตอยางมประสทธภาพ มชวตชวาไมวายคสมยจะเปลยนแปลงไปอยางไรกตาม สรปวาทกษะชวตและการท างาน หมายถง ความสามรถในการปรบตวและพฒนาตนเองใหเผชญกบปญหาไดอยางมประสทธภาพ และแกปญหารอบตวในสภาพปจจบนเพอเตรยมความพรอมส าหรบการปรบตวในอนาคต

ดานความยดหยนและการปรบตว นกการศกษาและนกวชาการไดใหความหมายของดานความยดหยนและการปรบตวไว ดงน วจารณ พานช (2553, หนา 4) กลาววา คอความรบผดชอบในหนาท และความสามารถใน

การปรบตว ความสามารถในการดดแปลงใหเหมาะสมได accountability and adaptability การฝกความรบผดชอบสวนตวและความยดหยนในบรบทสวนตว ทท างาน และชมชน ก าหนดและบรรลตามมาตรฐานและเปาหมายทสงส าหรบตนเองและผอน อดทนตอสภาวะทคลมเครอ สรศกด ปาเฮ (2556, หนา 1) กลาววา ความยดหยนและการปรบตว (flexibility and adaptability) ไดแก การปรบตวเพอเปลยนแปลง (adapt to change) โดยการปรบตวตามบทบาทหนาท ความรบผดชอบและบรบทตามชวงเวลาทก าหนด ปรบตวเพอการเปลยนแปลงบรรยากาศของการท างานในองคกรทดขน เกดความยดหยนในการท างาน (be flexible) โดย สามารถหลอมรวมผลสะทอนของงานไดอยางมประสทธภาพ เปนผน าทสรางสรรคใหเกดผลบวกกบการท างาน และมความรความเขาใจในการสรางความสมดลและความเสมอภาคอยางรอบดาน เพอกอใหเกดการเปลยนแปลงในเชงสรางสรรคของการท างาน

อนชา โสมาบตร (2556) กลาววา ความยดหยนและการปรบตว (flexibility and adaptability) ไดแก

1. การปรบตวเพอรบการเปลยนแปลง (adapt to change) โดยปรบตวตามบทบาทหนาทความรบผดชอบและบรบทตามชวงเวลาทก าหนด และปรบตวเพอการเปลยนแปลงบรรยากาศของการท างานในองคกรทดขน

2. เกดความยดหยนในการท างาน (be flexible) โดยสามารถหลอมรวมผลสะทอนของงานไดอยางมประสทธภาพ

3. เปนผน าทสรางสรรคใหเกดผลเชงบวกกบการท างาน 4. มความรความเขาใจในการสรางความสมดลและความเสมอภาคอยางรอบดาน เพอ

กอใหเกดการเปลยนแปลงในเชงสรางสรรคของการท างาน จากความหมายดานความยดหยนและการปรบตว สรปไดวา ทกษะดานความยดหยนและการปรบตว หมายถง ความสามารถในการปรบตว ในหนาท และดดแปลงใหเหมาะสมตามบทบาท

42

หนาท เพอเปลยนแปลงบรรยากาศของการท างาน ความรบผดชอบสวนตว และความยดหยนในบรบทสวนตว ทงทท างานและชมชน ก าหนดและบรรลตามมาตรฐานและเปาหมายทสง อดทนตอสภาวะทคลมเครอ

ดานการรเรมสรางสรรคและการเปนตวของตวเอง

นกการศกษาและนกวชาการไดใหความหมายของดานการรเรมสรางสรรคและการเปนตวของตวเองไว ดงน

วจารณ พานช (2553, หนา 4) กลาววา ความคดสรางสรรคและความกระตอรอรน (ความอยากรอยากเหน) ทางปญญา (creativity and intellectual curiosity) การพฒนา การน าไปใชและการสอสารขอคดเหนไปสผอน เปดรบและโตตอบแงมมทใหมและหลากหลาย สรศกด ปาเฮ (2556, หนา 1) กลาววา เปนผมความคดรเรมและเปนผน า (initiative and self-direction) ไดแก การจดการดานเปาหมายและเวลา (manage goals and time) โดย ก าหนดเปาหมายไดชดเจนบนฐานความส าเรจตามเกณฑทก าหนด สรางความสมดลในเปาหมายทก าหนด (ทงในระยะสนและระยะยาว) ใชเวลาและการจดการใหเกดประสทธภาพส งสดใน การท างาน การสรางงานอสระ (work independently) โดยก ากบตดตาม จ าแนกวเคราะห จดเรยงล าดบความส าคญ และก าหนดภารกจงานอยางมอสระปราศจากการควบคมจากภายนอก เปนผน าทมประสทธภาพในตนเอง (be self-directed learners) โดยมงมนสความเชยวชาญทงทางดานทกษะ ความรและขยายผลสความเปนเลศ เปนผน าเชงทกษะขนสง มงสความเปนมออาชพ เปนผน าในการเรยนรตลอดชวต (lifelong learning) สามารถสะทอนผลและเกบเกยวประสบการณจากอดตมงสเสนทางแหงความกาวหนาในอนาคต อนชา โสมาบตร (2556) กลาววา เปนผมความคดรเรมและเปนผน า (initiative and self-direction) ไดแก

1. การจดการดานเปาหมายและเวลา (manage goals and time) ก าหนดเปาหมายไดชดเจนบนฐานความส าเรจตามเกณฑทก าหนด สรางความสมดลในเปาหมายทก าหนด ทงในระยะสนและระยะยาว และใชเวลาและการจดการใหเกดประสทธภาพสงสดในการท างาน

2. การสรางงานอสระ (work independently) โดยก ากบตดตาม จ าแนกวเคราะห จดเรยงล าดบความส าคญ และก าหนดภารกจงานอยางมอสระปราศจากการควบคมจากภายนอก

3. เปนผน าทมประสทธภาพในตนเอง (be self-directed learners) โดยมงมนสความเชยวชาญทงทางดานทกษะ ความรและขยายผลสความเปนเลศ และเปนผน าเชงทกษะขนสง มงสความเปนมออาชพ เปนผน าในการเรยนรตลอดชวต (lifelong learning)

43

4. สามารถสะทอนผลและเกบเกยวประสบการณ จากอดตมงสเสนทางแหงความกาวหนาในอนาคต

จากความหมายดานการรเรมสรางสรรคและการเปนตวของตวเอง สรปไดวา ทกษะดานการรเรมสรางสรรคและการเปนตวของตวเอง หมายถง ผทมความคดรเรมสรางสรรคและเปนผน า ในทกดาน มงความเชยวชาญดานทกษะ และความรทางปญญาเพอการพฒนาและเปนผรเรมสรางสรรคดานการสอสาร เปดรบแงมมใหม ๆ ทหลากหลายเพอความกาวหนาในอนาคต

ดานทกษะดานสงคมและทกษะขามวฒนธรรม

นกการศกษาและนกวชาการไดใหความหมายดานทกษะดานสงคมและทกษะขามวฒนธรรมไว ดงน วจารณ พานช (2553, หนา 4) กลาววา ทกษะการสอสาร (communication skills) ความเขาใจ การจดการ และการสรางการสอสารทางการพด การเขยนทมประสทธภาพ และผานทางมลตมเดย ในรปแบบและบรบททหลากหลาย ขอมลและทกษะการอานสอ (information and media literacy skill) การวเคราะห การเขาถง การจดการ การบรณาการ การประเมนและการจดท าขอมลในรปแบบและสอทหลากหลาย

สรศกด ปาเฮ (2556, หนา 1) กลาววา ทกษะทางสงคมและการเรยนรขามวฒนธรรมประกอบดวยประสทธผลเชงปฏสมพนธรวมกบผอน โดยรอบรในการสรางประสทธภาพ จงหวะเวลาทเหมาะสมในการฟง-การพดในโอกาสตาง ๆ และสรางศกยภาพตอการควบคมใหเกดการยอมรบในการเปนผน าในทางวชาชพ การสรางทมงานทมคณภาพ โดยยอมรบในขอแตกตางทางวฒนธรรมและภารกจของทมงานทแตกตางกนหลากหลายลกษณะ เปดโลกทศนและปลกจตส านกเพอมองเหนการยอมรบในขอแตกตาง สามารถมองเหนคณคาในความแตกตางเหลานน และพงระลกเสมอวาขอแตกตางเชงสงคมและวฒนธรรมนน สามารถน ามาสรางสรรคเปนแนวคดใหม ๆ ใหเกดขนได โดยการคดคนนวตกรรมเพอการสรางงานอยางมคณภาพ

อนชา โสมาบตร (2556) ทกษะทางสงคมและการเรยนรขามวฒนธรรม (social and cross-cultural skills) ประกอบดวย

1. ประสทธผลเชงปฏสมพนธรวมกบผอน (interact effectively with others) โดยรอบรในการสรางประสทธภาพ จงหวะเวลาทเหมาะสมในการฟง -การพดในโอกาสตาง ๆ และสรางศกยภาพตอการควบคมใหเกดการยอมรบในความเปนผน าทางวชาชพ

2. การสรางทมงานทมคณภาพ (work effectively in diverse teams) โดยยอมรบในขอแตกตางทางวฒนธรรมและภารกจงานของทมงานทแตกตางกนหลากหลายลกษณะ และเปดโลก

44

ทศนและปลกจตสานกเพอมองเหนการยอมรบในขอแตกตาง สามารถมองเหนคณคาในความแตกตางเหลานน

3. พงระลกเสมอวาขอแตกตางเชงสงคมและวฒนธรรมนน สามารถนามาสรางสรรคเปนแนวคดใหม ๆ ใหเกดขนได โดยการคดคนนวตกรรมเพอการสรางงานอยางมคณภาพ

จากทกษะดานสงคมและทกษะขามวฒนธรรม สรปไดวา ทกษะดานสงคมและทกษะขามวฒนธรรม หมายถง ทกษะการสอสาร การจดการ ผานทางมลตมเดยทมประสทธภาพเพอประสทธผลเชงสมพนธรวมกบผอน เพอการอยรวมกนและยอมรบขอแตกตางทางวฒนธรรม สามารถมองเหนคณคาในความแตกตางนน

ดานการเปนผสรางหรอผลตรบผดชอบเชอถอได

นกการศกษาและนกวชาการไดใหความหมายดานการเปนผสรางหรอรบผดชอบเชอถอไดไว ดงน วจารณ พานช (2553, หนา 4) ความรบผดชอบตอสงคม (Social Responsibility) ใสใจตอชมชนขนาดใหญอยางมความรบผดชอบ ตระหนกในพฤตกรรมทางเชอชาตในบรบทของชมชน สรศกด ปาเฮ (2556, หนา 1) การเพมผลผลตและการรรบผด ประกอบดวย การจดการโครงการ โดยก าหนดเปาหมายใหชดเจนมงสความส าเรจของงาน และวางแผนจดเรยงล าดบความส าคญของงานและบรหารจดการใหเกดผลลพธทมงหวงผลผลตทเกดขน โดยสรางผลผลตทมคณภาพสง โดยมจดเนนในดานตาง ๆ ไดแก การท างานทางวชาชพทสจรต สามารถบรหารเวลาและบรหารโครงการไดอยางมประสทธภาพ เนนภารกจงานในเชงสหกจ การมสวนรวมอยางแขงขน น าเสนอผลงานไดอยางมออาชพ และยอมรบผลผลตทเกดขนดวยมความชนชม อนชา โสมาบตร (2556) การเพมผลผลตและการรรบผด (productivity and accountability) ประกอบดวย

1. การจดการโครงการ (manage projects) โดยก าหนดเปาหมายใหชดเจนเพอมงสความส าเรจของงาน และวางแผน จดเรยงล าดบความส าคญของงานและบรหารจดการใหเกดผลลพธทมงหวง

2. ผลผลตทเกดขน (produce results) โดยสรางผลผลตทมคณภาพสง โดยมจดเนนในดานตาง ๆ ไดแก การท างานทางวชาชพทสจรต สามารถบรหารเวลาและบรหารโครงการไดอยางมประสทธภาพ เนนภารกจงานในเชงสหกจ (multi-tasks) การมสวนรวมอยางแขงขน น าเสนอผลงานไดอยางมออาชพ และยอมรบผลผลตทเกดขนดวยความชนชม

45

จากทกษะดานการเปนผสรางหรอผลตรบผดชอบเชอถอได สรปไดวา การเปนผสรางหรอผลตรบผดชอบเชอถอได หมายถง ความรบผดชอบตอสงคม ใสใจกบชมชน มการจดการโครงการก าหนดเปาหมายใหชดเจน เพอมงสเปาหมายของงาน จดเรยงล าดบความส าคญ ใหเกดผลลพธทมงหวง การมสวนรวมอยางแขงขนและยอมรบผลผลตทเกดขนดวยความชนชม

ดานภาวะผน าและความรบผดชอบ

นกการศกษาและนกวชาการไดใหความหมายดานภาวะผน าและความรบผดชอบไว ดงน วจารณ พานช (2553, หนา 4) การคดเชงวพากษและการคดอยางเปนระบบ (critical thinking and systems thinking) ฝกการใหเหนผลในการท าความเขาใจและการสรางทางเลอกทซบซอน การเขาใจในความสมพนธระบบตาง ๆ ทกษะระหวางบคคลและการรวมมอประสานกน (interpersonal and collaborative skills) รจกการท างานเปนทมและภาวะผน า การปรบตวในบทบาทและความรบผดชอบทแตกตาง การท างานอยางมผลตภาพ (productivity) กบผ อน การเหนอกเหนใจ การเคารพในมมมองทแตกตางการระบปญหาการ ก าหนดการแกปญหา (problem identification formulation and solution) ความสามารถในการก าหนดขอบขายของปญหา วเคราะหและแกปญหา การก ากบตนเอง (self-direction) ก ากบดแลความเขาใจของตนเองและเรยนรความตองการระบแหลงเรยนรทเหมาะสม การถายโอนสงทเรยนรจากทหนงไปยงอกทหนง สรศกด ปาเฮ (2556, หนา 1) ภาวะผน าและความรบผดชอบ ประกอบดวย ความเปนตวแบบและเปนผน าคนอนโดยใชทกษะการแกปญหาระหวางบคคลได เพอน าพาองคการกาวบรรลจดมงหมาย เปนตวกลางหรอผประสานงานทมประสทธภาพสามารถชน าและน าพาองคการกาวสผลลพธทพงประสงค ยอมรบความสามรถของคณะท างานหรอผรวมงานทมความแตกตางกน และเปนแบบอยางในพฤตกรรมทพงประสงค ผอนยอมรบ อนชา โสมาบตร (2556) กลาววา ภาวะผน าและความรบผดชอบ (leadership and responsibility) หมายถง ความเปนตวแบบและเปนผน าคนอน (guide and lead others) โดยใชทกษะการแกไขปญหาระหวางบคคลได เพอน าพาองคการกาวบรรลจดมงหมาย เปนตวกลางหรอผประสานงานทมประสทธภาพ สามารถชน าและน าพาองคการกาวสผลลพธทพงประสงค ยอมรบความสามารถของคณะทางานหรอผรวมงานทมความแตกตางกน และเปนแบบอยางในพฤตกรรมทพงประสงค ผอนยอมรบ

จากทกษะดานภาวะผน าและความรบผดชอบ สรปไดวา ทกษะดานภาวะผน าและความรบผดชอบ หมายถง ผทเปนตวแบบและเปนผน า โดยใชทกษะการแกปญหาเพอน าพาองคการไปสผลลพธทประสงค เปนผประสานงานทมประสทธภาพ ยอมรบความสามารถของคณะท างานหรอ

46

ผรวมงานทมความแตกตางกน สามารถก าหนดขอบขายของปญหา วเคราะหและแกปญหาดวยความรบผดชอบ แนวทางการพฒนาการศกษาไทย

กรอบนโยบายหลกเพอขบเคลอนการปฏรปการศกษาในทศวรรษท 2 คณะนโยบายปฏรปการศกษาในทศวรรษทสอง (กปน.) ไดก าหนดวสยทศนไววาคนไทยไดเรยนรตลอดชวตอยางมคณภาพ โดยมพนธกจรวมกน คอ พฒนาคณภาพและมาตรฐานการศกษาและการเรยนรของคนไทย เพมโอกาสการศกษาและเรยนรอยางทวถงและมคณภาพ สงเสรมการมสวนรวมของทกภาคสวนของสงคมในการบรหารและจดการศกษา ก าหนดเปาหมายยทธศาสตร ไดแก คนไทยและการศกษาไทยมคณภาพและไดมาตรฐานระดบสากล ใฝร สามารถเรยนรไดดวยตนเอง รกการอาน แสวงหาความรอยางตอเนอง ใฝด มคณธรรมพนฐาน มจตส านกและคานยมทพงประสงค เหนแกประโยชนสวนรวม มจตสาธารณะ มวฒนธรรมประชาธปไตยและคดเปน ท าเปน แกปญหาได มทกษะในการคดและปฏบตมความสามารถในการแกปญหา มความคดรเรมสรางสรรค มความสามารถในการสอสาร นอกจากนไดก าหนดนโยบายหลกเพอ ขบเคลอนการปฏรปการศกษาในทศวรรษทสอง (พ.ศ. 2554-2556) ดงน

1. กระบวนการเรยนรใหม ประกอบดวย 12 นโยบายหลก 1.1 พฒนาใหผเรยนมทกษะทางวทยาศาสตร คณตศาสตร เทคโนโลย ภาษาไทย

ภาษาองกฤษ และภาษาตางประเทศอนและเทคโนโลยสารสนเทศ โดยด าเนนการใหเปนวาระแหงชาต

1.2 ปรบปรงหลกสตรการจดกระบวนการเรยนการสอนและประเมนผลในรปแบบใหม ตงแตระดบปฐมวยไปจนตลอดชวต โดยเนนกจกรมและการปฏบตงานจรงมากขน (70:30) เพอสงเสรมใหผเรยนใฝร ใฝเรยน และใฝด รวมทงก าหนดจดเนนพฒนาผเรยนแตละระดบใหชดเจน

1.3 สงเสรมสนบสนนการการศกษาใหแกประชากรทกกลม ไดแก ประชากรวยแรงงานผอยนอกภาคแรงงาน ผสงอาย ดอยโอกาส เรรอน ชายขอบ พการ ถกด าเนนคด อยในชนบทหางไกลดวยรปแบบหลากหลายทงการศกษาในระบบ นอกระบบ และตามอธยาศยและสนบสนนการจดการศกษาทางเลอก ความรวมมอของชมชนและครอบครวใหสามารถเชอมโยงกบการศกษาในระบบปกต

1.4 สรางความเปนพลเมอง และมมาตรการยกยองคนดอยางเปนรปธรรม

47

1.5 พฒนากรอบมาตรฐานคณวฒแหงชาต มาตรฐานคณวฒทกระดบ จดตงสถาบนคณวฒวชาชพ ระบบเทยบโอนความร ประสบการณและพฒนามาตรฐาน หลกสตรสรรถนะ

1.6 สงเสรมพฒนาสขภาวะของเดกและเยาวชน การศกษาเดกปฐมวย ชวตครอบครวการศกษา

1.7 จดใหมระบบคดกรองและสงเสรมการจดการศกษาส าหรบเดกทมความตองการพเศษและเดกทมความสามรถพเศษ ใหไดรบพฒนาตามศกยภาพ อยางเหมาะสมและทวถง

1.8 สงเสรมการจดการเรยนการสอนแบบใหมโดยใชกจกรรมทหลากหลาย การวจยและโครงงานใหผเรยนสามารถเรยนรดวยตนเองไดมากขน สามารถคดวเคราะห สงเคราะหแกปญหาเปน

1.9 ใชสอมวลชนและการสอสารสาธารณะ สอทองถน เพอสงเสรมกระบวนการเรยนรใหม โดยเฉพาะการสรางตวแบบทดแกเยาวชน

1.10 สงเสรมการเรยนการสอนรแบบทวภาค สหกจศกษาและการเรยนรทบรนาการกบการท างาน

1.11 ปรบระบบการคดเลอกเขาศกษาตอระดบอดมศกษาใหเชอมโยงกบการศกษาขนพนฐาน และเออตอการจดการศกษาทางเลอก รวมทงเปนระบบทค านงถงความตองการและศกยภาพของผเรยน

1.12 ผลตและพฒนาก าลงคนสาขาขาดแคลนทจ าเปนตอการพฒนาประเทศ รวมทงปรบกระบวนการผลตก าลงคนสายวชาการและสายวชาชพใหมประสทธภาพตอบสนองการพฒนาประเทศดวยกระบวนการเรยนรยคใหม

2. ครยคใหมและครสาขาคาดแคลน ประกอบดวย 13 นโยบายหลก 2.1 พฒนาทกษะครวทยาศาสตร คณตศาสตรและเทคโนโลย ภาษาไทย ภาษาองกฤษ

และภาษาตางประเทศอน และเทคโนโลยสารสนเทศ โดยใหครอบคลมถงครทกระดบ ทงครอาชวศกษา ครทางเลอก ครนอกระบบ ครของคร

2.2 เรงรดผลตครพนธใหม โดยมการสรรหา และคดกรองคนทมจตวญญาณคร คนด คนเกง อยากเปนครและพฒนาทกษะการเปนวทยากรกระบวนการ (facilitator)

2.3 เรงรดผลตครสาขาขาดแคลนและครวชาชพดวยวธการทหลากหลาย สนบสนนใหนกเรยนและคนไทยในตางประเทศมาเปนคร โดยมมาตรการจงใจทางการเงน และสนบสนนใหรบบคลากรจากภาคอตสาหกรรมทมความสามารถมาเปนคร

2.4 พฒนาครประจ าการใหเปนครยคใหม ดวยวธการพฒนาทหลากหลายบนพนฐานของการปฏบตงานจรง

2.5 สงเสรมพฒนาสถาบนผลตคร คณะครศาสตร ศกษาศาสตรและคณะอนทเกยวของ สถาบนอดมศกษา ใหมความเขมแขง และมประสทธภาพ

48

2.6 ยกยองครสอนด โดยสงเสรมใหทกภาคสวนรวมกนคนหาและคดเลอกเพอเปนตนแบบและขยายผลไปสครโดยทวไป

2.7 คนครใหกบศษย โดยลดภาระงานทไมใชงานสอนของคร เพอใหครไดท าหนาทครทดอยางเตมท

2.8 พฒนาศกษานเทศกยคใหม รวมทงครนเทศ ใหเปนผเชยวชาญเฉพาะเรองและเฉพาะวชา เพอเปนพเลยงใหค าแนะน าและพฒนาครในการปฏบตงานจรงในสถานศกษา

2.9 ยกเครองระบบการบรหารงานบคล และปรบระบบการประเมนวทยฐานะครเปนเชงประจกใหเปนทยอมรบ

2.10 พฒนามาตรฐานวชาชพครเฉพาะดานและเฉพาะวชา ใหสอดคลองกบภารกจทครแตละคนตองรบผดชอบและปฏบต

2.11 จดระบบ คปองพฒนาคร ใหครในการเพมพนความรและทกษะใหม ๆ 2.12 สนบสนนใหมสถานบนครศกษาแหงชาต ดแลดานนโยบายและแผนการผลตและ

พฒนาครของปะเทศในภาพรวม และสงเสรมความเปนเลศของสถาบนผลตครในทกภมภาค 2.13 ยกระดบสถาบนพฒนาครและบคลากรทางการศกษา เปนองคกรระดบนานาชาต

มความอสระ คลองตวในการด าเนนงาน เพอเพมประสทธภาพในการด าเนนงานยงขน 3. สถานศกษาและแหลงเรยนรใหม ประกอบดวย 9 นโยบายหลก 3.1 สนบสนนโรงเรยนดประจ าต าบล อ าเภอ จงหวดและพฒนาคณภาพดวยระบบ

เครอขาย โรงเรยนคพฒนา โดยการสนบสนนองคกรปกครองสวนทองถน ใหเขามามบทบาทใหมากขน 3.2 สรางโอกาสเขาถงมาตรฐานการศกษาและเทคโนโลยสารสนเทศ (3Ns มาจาก

national education network: NEdNet การสงเสรมและพฒนาเครอขายเพอการศกษาแหงชาต national education information system: NEIS ศนยสารสนเทศเพอการศกษาแหงชาตและ national learning center: NLC ศนยการเรยนรแหงชาต) ทเทาเทยมกนทงประเทศ โดยเชอมโยงการพฒนาระบบเครอขายใยแกวน าแสงความเรวสง (uninet) และระบบไรสายใหเขาถงทกโรงเรยนและชมชน รวมทงพฒนาระบบสารสนเทศดานการศกษาทมมาตรฐานและเทยงตรงทงระดบชาต (macro) และระดบสถานศกษา (micro)

3.3 พฒนาศนยการเรยนรใหมขอตกลงอยางเปนทางการ (MOU) ระหวางผบรหารคร เขตพนทการศกษาสถานศกษาและแหลงเรยนร

3.4 เพอใหเกดความรวมมอในการจดการเรยนรใหผเรยนอยางหลากหลายสนบสนนศนยการศกษานอกโรงเรยนประจ าต าบลและหองสมดประชาชนทมชวตและแหลงเรยนรอน ๆ ใหเปนแหลงเรยนรตลอดชวตของประชาชน ชมชน

49

3.5 สนบสนนการจดตงสถานโทรทศนเพอการศกษา (free TV) เพอเปดโอกาสทางการศกษาและเรยนร

3.6 สงเสรมใหมหาวทยาลยชวยพฒนาคณภาพการศกษาทกระดบอยางนอย 1 จงหวด ดวยรปแบบหลากหลายรวมถง learning cluster การพฒนาศนยนวตกรรมการเรยนร (innovative center)

3.7 เพอสงเสรมการเรยนการสอนของครสงเสรมสถานศกษารปแบบใหม ไดแก โรงเรยนนตบคคล โรงเรยนพนธะสญญาโรงเรยน สถาบนการศกษาในก ากบ โรงเรยนวทยาศาสตร โรงเรยนเทคโนโลยฐานวทยาศาสตร สถานศกษาทางเลอก โรงเรยนนานาชาต เปนตน

3.8 โดยใหไดรบการประเมนทเหมาะสมกบลกษณะของโรงเรยนเพมขดความสามารถของสถาบนอดมศกษา

3.9 เพอเพมศกยภาพในการแขงขนของประเทศในดานการวจยและพฒนานวตกรรมสงเสรมเอกชน ชมชน สถานบนศาสนาสถานประกอบการ องคกร สงคมใหมบทบาทหรอมสวนรวมในการจดและสนบสนนการจดการศกษาอยางเปนรปธรรมสงเสรมแหลงเรยนรส าหรบแรงงานในภาคเกษตร นอกภาคเกษตร แรงงานตางดาว

4. การบรหารจดการใหมประกอบดวย 8 นโยบายหลก 4.1 เพมประสทธภาพและลดความสญเปลาของสถานศกษาขนาดเลกดวยมาตรการท

เหมาะสม ไดแกการควบรวม การปรบปรงประสทธภาพ สรางเครอขาย การใหทกภาคสวนเขามามสวนรวมในการจดการศกษา

4.2 มการจดท าสถานทตงสถานศกษาและแผนด าเนนงานแบบขนบนไดสรางแรงจงใจเพอใหผเรยนอาชวศกษาเพมขนและขายการจดอาชวศกษาและอดมศกษาสกลมประชากรวยแรงงาน ผนอกภาคแรงงาน และผสงอายและสนบสนนการจดตงสถาบนการอาชวศกษา

4.3 เพอพฒนาการศกษาวชาชพชนสงระดบปฏบตการสรางโอกาสส าหรบคนไทยทกคนเขาถงการศกษาทมคณภาพไมนอยกวา 15 ป ปรบบทบาทของกระทรวงศกษาธการ ใหเปนหนวยอ านวยการ สนบสนนสงเสรมเปนผซอบรการ (outsource)

4.4 เพอใหเกดการจดการศกษาทหลากหลายอยางมคณภาพ ตลอดจนกบก าตดตาม ประเมนผลเนนกระจายอ านาจตดสนใจ หนาทและความรบผดชอบ (accountability)

4.5 การมสวนรวม ตลอดจนพจารณารปแบบการบรหารจดการรวมกบองคกรอนมากขนปรบระบบการจดสรรงบประมานทเนนอปสงคหรอผเรยน (demand side) ดวยมาตรการทกรปแบบ น างบประมาณอตราครเกษยณบางสวนมาเสรมการพฒนาคณภาพการศกษาดานอน

4.6 สงเสรมเครอขายความรวมมอและความเปนหนสวนทางการศกษาของบคลหนวยงานองคกรตาง ๆ รวมทงสนบสนนการจดกจกรรมรบผดชอบตอสงคม (CSR) ดานการศกษา

50

โดยเฉพาะเพอแกปญหา เฝาระวง ปองกน สงเสรม และพฒนาเดกและเยาวชน การจดศนยเดกเลกในสถานประกอบการ การสรางงานระหวางเรยน การจดการศกษาส าหรบเดกในสถานพนจการดแลเดกในพนทเสยง

4.7 มระบบสงเสรม จงใจดานการใชสทธประโยชนเชงภาษจดระบบบตรทองการศกษาใหแกผดอยโอกาสไดมโอกาสเขาถงการจดการศกษาอยางมคณภาพและฝกอาชพตามความตองการปรบระบบบรหารและการจดการระบบอดมศกษา

4.8 สงเสรมระบบธรรมาภบาลและความรบผดชอบตอสงคมของสถาบนอดมศกษา โดยปรบบทบาทคณะกรรมการอดมศกษาใหเปน higher education commission มอ านาจ หนาทและความรบผดชอบทชดเจน (ส านกงานเลขาธการสภาการศกษา, 2554) ส านกนายกรฐมนตร (2557) ก าหนดนโยบายการปฏรปการศกษา 2557 เรองการศกษาและเรยนร การทะนบ ารงศาสนา ศลปะและวฒนธรรม รฐบาลจะน าการศกษา ศาสนา ศลปวฒนธรรม ความภาคภมใจในประวตศาสตร และความเปนไทย มาใชสรางสงคมใหเขมแขงอยางมคณภาพและคณธรรมควบคกน ดงน

1. จดใหมการปฏรปการศกษาและการเรยนร โดยใหความส าคญทงการศกษาในระบบ และการศกษาทางเลอกไปพรอมกน เพอสรางคณภาพของคนไทยใหสามารถเรยนร พฒนาตนไดเตมตามศกยภาพ ประกอบอาชพและด ารงชวตไดโดยมความใฝรและทกษะท เหมาะสม เปนคนดมคณธรรม สรางเสรมคณภาพการเรยนร โดยเนนการเรยนรเพอสรางสมมาชพในพนท ลดความเหลอมล า และพฒนาก าลงคนใหเปนทตองการเหมาะสมกบพนท ทงในดานการเกษตร อตสาหกรรม และธรกจบรการ

2. ในระยะเฉพาะหนา จะปรบเปลยนการจดสรรงบประมาณสนบสนนการศกษาใหสอดคลองกบความจ าเปนของผเรยนและลกษณะพนทของสถานศกษา และปรบปรง และบรณาการระบบการกยมเงนเพอการศกษาใหมประสทธภาพ เพอเพมโอกาสแกผยากจนหรอดอยโอกาส จดระบบการสนบสนนใหเยาวชนและประชาชนทวไปมสทธเลอกรบบรการการศกษาทงในระบบโรงเรยนและนอกโรงเรยน โดยจะพจารณาจดใหมคปองการศกษาเปนแนวทางหนง

3. ใหองคกรภาคประชาสงคม ภาคเอกชน องคกรปกครองสวนทองถน และประชาชนทวไป มโอกาสรวมจดการการศกษาทมคณภาพและทวถง และรวมในการปฏรปการศกษาและการเรยนร กระจายอ านาจการบรหารจดการศกษาสสถานศกษา เขตพนทการศกษา และองคกรปกครองสวนทองถนตามศกยภาพและความพรอม โดยใหสถานศกษาสามารถเปนนตบคคลและบรหารจดการไดอยางอสระและคลองตวขน

4. พฒนาคนทกชวงวยโดยสงเสรมการเรยนรตลอดชวตเพอใหสามารถมความรและทกษะใหมทสามารถประกอบอาชพไดหลากหลายตามแนวโนมการจางงานในอนาคต ปรบกระบวนการ

51

เรยนรและหลกสตรใหเชอมโยงกบภมสงคม โดยบรณาการความรและคณธรรมเขาดวยกนเพอใหเออตอการพฒนาผเรยนทงในดานความร ทกษะ การใฝเรยนร การแกปญหา การรบฟงความเหนผอน การมคณธรรม จรยธรรม และความเปนพลเมองด โดยเนนความรวมมอระหวางผเกยวของทงในและนอกโรงเรยน

5. สงเสรมอาชวศกษาและการศกษาระดบวทยาลยชมชน เพอสรางแรงงานทมทกษะ โดยเฉพาะในทองถนทมความตองการแรงงาน และพฒนาคณภาพมาตรฐานการศกษาใหเชอมโยงกบมาตรฐานวชาชพ

6. พฒนาระบบการผลตและพฒนาครทมคณภาพและมจตวญญาณของความเปนคร เนนครผสอนใหมวฒตรงตามวชาทสอน น าเทคโนโลยสารสนเทศและเครองมอทเหมาะสมมาใชในการเรยนการสอน เพอเปนเครองมอชวยครหรอเพอการเรยนรดวยตนเอง เชน การเรยนทางไกล การเรยนโดยระบบอเลกทรอนกส เปนตน รวมทงปรบระบบการประเมนสมรรถนะทสะทอนประสทธภาพการจดการเรยนการสอนและการพฒนาคณภาพผเรยนเปนส าคญ

7. ทะนบ ารงและอปถมภพระพทธศาสนาและศาสนาอน ๆ สนบสนนใหองคกรทางศาสนามบทบาทส าคญในการปลกฝงคณธรรม จรยธรรม ตลอดจนพฒนาคณภาพชวต สรางสนตสขและความปรองดองสมานฉนทในสงคมไทยอยางยงยน และมสวนรวมในการพฒนาสงคมตามความพรอม

8. อนรกษ ฟนฟ และเผยแพรมรดกทางวฒนธรรม ภาษาไทยและภาษาถน ภมปญญาทองถน รวมทงความหลากหลายของศลปวฒนธรรมไทย เพอการเรยนร สรางความภาคภมใจในประวตศาสตรและความเปนไทย น าไปสการสรางความสมพนธอนดในระดบประชาชน ระดบชาต ระดบภมภาค และระดบนานาชาต ตลอดจนเพมมลคาทางเศรษฐกจใหแกประเทศ

9. สนบสนนการเรยนรภาษาตางประเทศ วฒนธรรมของประเทศเพอนบานและวฒนธรรมสากล และการสรางสรรคงานศลปะและวฒนธรรมทเปนสากล เพอเตรยมเขาสเสาหลกวฒนธรรมของประชาคมอาเซยนและเพอการเปนสวนหนงของประชาคมโลก

10. ปลกฝงคานยมและจตส านกทด รวมทงสนบสนนการผลตสอคณภาพ เพอเปดพนทสาธารณะใหเยาวชนและประชาชนไดมโอกาสแสดงออกอยางสรางสรรค

แนวทางการพฒนาการศกษาไทยเพอเตรยมความพรอมสศตวรรษท 21

แนวทางการพฒนาการศกษาไทยเพอเตรยมความพรอมสศตวรรษท 21 รวมทงกลไกการ

ขบเคลอนไปสภาคปฏบต

52

นโยบายและยทธศาสตรการศกษา สรางระบบการศกษาทมคณภาพ เนนการสรางพนฐาน ทมนคงและบรนาการเพอรองรบการศกษาและการเรยนรตอบสนองตอสงคมแหงการเปลยนแปลงในศตวรรษท 21 ใหความส าคญกบเรองความมประสทธภาพสงเสรมความเทาเทยม และเนนการสรางสมดล สรางพลเมองคณภาพ คนทสมบรณทกดาน ชวยใหพบความสามรถพเศษรบรศกยภาพ และความกระหายใครเรยนรตลอดชวต รปแบบการบรหารจดการ สรางสมดลระหวางการรวมศนยและการกระจายอ านาจ เนนการบรหารการศกษาดวยทองถนมากขน โดยสวนกลางเปนผวางเปาหมายและแนวทางส าหรบการศกษาของประเทศ และใหอสระกบสถานศกษาในการวางหลกสตรและการเรยนการสอนไดอยางยดหยน และเนนการมสวนรวมของทกภาคสวน สภาพแวดลอมการเรยนร การจดการเรยนการสอน ยดหลกการดแลแบบครบวงจรและเทาเทยม เปดโอกาสใหครเลอกวธการทเหมาะกบนกเรยนของตนไดอยางอสระ สงเสรมใหผเรยนคนพบความสามารถตนเอง แรงใจในการเรยนรตลอดชวต สรางสภาพแวดลอมททาทายและสนกสนาน ผสมผสานการเรยนในหองเรยนและนอกหองเรยนอยางสมดล ครเปนหวใจของการพฒนาการศกษาในหลายประเทศ จดเนน คอ การสรางครคณภาพสง คณภาพเลศ การคดเลอกครเขมขน คดเลอกครจากนกเรยนทมผลคะแนนสงเปนอนดบตน ๆ ของประเทศ วชาชพครเปนอาชพทคนปรารถนาและเปนทนบถอ บมเพราะทกษะอาชพคร มการสงเสรมการสรางเครอขายการพฒนาตนเองของคร แลกเปลยนประสบการณ วางระบบพฒนาครอยางครบวงจร ปรบอตราเงนเดอนใหสงเทาวชาชพชนสง ยกระดบมาตรฐาน เสนทางอาชพครมความกาวหนา หลกสตร

โครงสรางหลกสตรมความเขมขน มมาตรฐาน แตใหโครงสรางหลกสตรเปนเพยงกรอบเทานน โรงเรยนและครมอสระก าหนดวธการสอน การเรยนรเตมทการจดการหลกสตรเนนการเรยนรอยางกวางขวางและเปนองครวม การออกแบบหลกสตรและวดผลเนนความสอดคลองกบหลกสตรการคด การประเมน

ไมมระบบประเมนดวยขอสอบกลาง หรอมสอบวดผลมาตรฐานนอยครงหรอครงเดยวเมอจบมธยมศกษาตอนปลาย จดเนนคอ เนนการประเมนพฒนาการเรยนร เปนสวนหนงของกจกรรมการเรยนร และใหการประเมนในหองเรยนเปนการสงเกตพฒนาการ และสอสารกบผปกครองอยางสม าเสมอ

53

เทคโนโลยสารสนเทศ ICT เปนปจจยสงเสรมการเรยนรทนกเรยนเปนศนยกลางเนนทเนอหาสาระ น ามาใชบรนาการ

อยางเหมาะสม สอดคลองกบพฒนาการของแตละวย (ส านกงานเลขาธการสภาการศกษา , 2556, หนา 41)

สภาพการจดการสถานศกษาสงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครปฐม เขต 1 ขอมลทวไป ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครปฐม เขต 1 เปนหนวยการในสงกดคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน มภารกจกจหลกในดานการสงเสรม สนบสนน และบรหารจดการศกษาภาคบงคบอยางทวถงใหมคณภาพตามมาตรฐาน มบรบททวไปดงน ทตงอาณาเขต จงหวดนครปฐมเปนจงหวดหนงในภาคกลางดานตะวนตก ตงอยบรเวณลมแมน าทาจน ซงเปนพนทบรเวณทราบลมภาคกลาง โดยอยระหวางเสนรงท 13 องศา 45 ลปดา 10 ฟลปดา เสนแวงท 100 องศา 4 ลปดา 28 ฟลบดา มพนท 2,168.327 ตารางกโลเมตร หรอ 1,355204 ไร เทากบรอยละ 0.42 ของประเทศ และมพนทเปนอนดบท 62 ของประเทศ อยหางจากกรงเทพมหานครไปตามเสนทางถนนเพชรเกษมระยะทาง 56 กโลเมตร หรอตามเสนทางถนนบรมราชชนน(ถนนปนเกลา-นครชยศร) ระยะทาง 51 กโลเมตร และตามเสนทางรถไฟ ระยะทาง 62 กโลเมตร โดยมอาณาเขตตดตอดงน อาณาเขต

ทศเหนอ ตดตอกบอ าเภอสองพนองจงหวดสพรรณบร ทศใต ตดตอกบอ าเภอกระทมแบน อ าเภอบานแพว จงหวดสมทรสาคร และ

อ าเภอบางแพ จงหวดราชบร ทศตะวนออก ตดตอกบอ าเภอไทรนอย อ าเภอบางใหญ อ าเภอบางกรวย จงหวดนนทบร

และเขตทววฒนา เขตหนองแขม กรงเทพมหานคร อ าเภอบางไทร จงหวดพระนครศรอยธยา ทศตะวนตก ตดตอกบอ าเภอบานโปง อ าเภอโพธาราม จงหวดราชบร และอ าเภอ

ทามะกา อ าเภอพนมทวน จงหวดกาญจนบร การปกครองแบงออกเปน 7 อ าเภอ 106 ต าบล 930 หมบาน 1 เทศบาลนคร 3 เทศบาล

เมอง 15 เทศบาลต าบล และ 97 องคการบรหารสวนต าบล การปกครอง จงหวดนครปฐม แบงการปกครองเปน 7 อ าเภอ คอ

54

อ าเภอเมองนครปฐม อ าเภอก าแพงแสน อ าเภอนครชยศร อ าเภอดอนตม อ าเภอบางเลน อ าเภอสามพราน อ าเภอพธมณฑล การจดตงส านกงานเขตพนทการศกษา ส านกงานเขตพนทการศกษา เกดจากการทพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พทธศกราช

2542 ซงเปนกฎหมายทางการศกษาทเกดขนตามบทบญญตของรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทยพธศกราช 2542 ซงเปนกฎหมายทางการศกษาทเกดขนตามบทบญญตของรฐธรรมนญแหงราชอานาจกรไทย พทธศกราช 2540 ประกอบกบพระราชบญญตระเบยบการบรหารการกระทรวงศกษาธการ พทธศกราช 2546 ก าหนดใหการบรหารและการจดการศกษาขนพนฐานใหยดเขตพนทการศกษาโดยค านงถงปรมาณสถานศกษา จ านวนประชากร วฒนธรรม และความเหมาะสมดานอนและใหมส านกงานเขตพนทการศกษาเพอท าหนาท ในการด าเนนการใหเปนไปตามอ านาจหนาทของคณะกรรมการตามทก าหนดไวในกฎหมายนหรอกฎหมายอน ส านกงานเขตพนทการศกษาเปนหนวยงานทอยใตการก ากบดแลของส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

สภาพการจดการศกษา ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครปฐมเขต 1 ตงอยบรเวณวดพระประโทน

เจดย ถนนเพชรเกษม ต าบลพระประโทน อ าเภอเมองนครปฐม 73000 ดแลรบผดชอบการจดการศกษาในเขตอ าเภอ นครปฐม ก าแพงแสน และดอนตม เปนหนวยงานภายใตการก ากบดแลของส านกงานกรรมการการศกษาขนพนฐาน แบงสวยราชการตามกฎกระทรวงวาดวยการก าหนดหลกเกณฑและการแบงสวนราชการภายใน ส านกงานเขตพนทการศกษาพธศกราช 2546 และ 2553 เพอใหสอดคลองกบภารกจการกระจายอ านาจการบรหารจดการจากคระกรรมการการศกษาขนพนฐาน และกระทรวงศกษาธการ มเอกภาพในการบรหารจดการยดหยนพรอมรบการเปลยนแปลง และบรหารงานมงเนนผลสมฤทธ โดยแบงสวนราชการภายใน ตามโครงสรางการบรหารงานส านกงานเขต

พนทการศกษาประถมศกษานครปฐม เขต 1 1. กลมอ านวยการ 2. กลมบรหารงานบคคล 3. กลมนโยบายและแผน 4. กลมสงเสรมการจดการศกษา 5. กลมสงเสรมสถานศกษาเอกชน

55

6. กลมนเทศ ตดตามและประเมนผลการจดการศกษา 7. กลมบรหารงานการเงนและสนทรพย 8. หนวยตรวจสอบภายใน 9. ศนยส านกงานอเลคเทอรนคและเทคโนโลย อ านาจหนาทของส านกงานเขตพนทการศกษาส านกงานเขตพนทการศกษา มอ านาจหนาท

ตามกฎหมายวาดวยระเบยบบรหารราชการราชการกระทรวงศกษาธการ ดงตอไปน 1. จดท านโยบาย แผนพฒนาและมาตรฐานการศกษาของเขตพนทการศกษาใหสอดคลอง

กบนโยบาย มาตรฐานการศกษา แผนพฒนาการศกษาขนพนฐาน และความตองการของทองถน 2. วเคราะหและจดตงงบประมาณ เงนอดหนนทวไปของสถานศกษา และหนวยงานในเขต

พนทการศกษา และแจงจดสรรงบประมาณทไดรบใหหนวยงาน และก ากบการตรวจสอบ ตดตามการใชงบประมาณของหนวยงาน

3. ประสาน สงเสรม สนบสนน และพฒนาหลกสตรรวมกบสถานศกษาในเขตพนทการศกษา

4. ก ากบ ดแล ตดตาม และประเมนผลสถานศกษาขนพนฐานในเขตพนทการศกษา 5. ศกษา วเคราะห วจย และรวบรวมขอมลสารสนเทศดานการศกษาในเขตพนทการศกษา 6. ประสานการระดมทรพยากรดานตาง ๆ รวมทงทรพยากรบคคล เพอสงเสรม สนบสนน

การจดการและพฒนาการศกษาในเขตพนทการศกษา 7. จดระบบประกนคณภาพทางการศกษา และประเมนผลสถานศกษาในเขตพนท

การศกษา 8. ประสาน สงเสรม สนบสนนการจดการศกษาของสถานศกษาเอกชน องคกรปกครองสวน

ทองถน รวมทงบคคล องคกรชมชน องคกรวชาชพ สถานบนศาสนา สถานประกอบการและสถาบนทจดรปแบบทหลากหลายในเขตพนทการศกษา

9. ด าเนนการประสานสงเสรม สนบสนนการวจย และพฒนาการศกษาในเขตพนทการศกษา

10. ประสานสงเสรมด าเนนงานของคณะกรรมการอนกรรมการ และคณะท างานดานการศกษา

11. ประสานการปฏบตราชการทวไปกบองคกรหรอหนวยงานตาง ๆ ทงภาครฐ เอกชน และองคกรปกครองสวนทองถน ในฐานะส านกงานผแทนกระทรวงศกษาธการ ในเขตพนทการศกษา

12. ปฏบตหนาทอนเกยวกบภารกจภายในเขตพนทการศกษา ทไมไดระบใหเปนหนาทของหนวยงานใดโดยเฉพาะ หรอปฏบตงานอนตามทไดรบมอบหมาย

56

ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครปฐม เขต 1 ไดจดท าแผนปฏบตราชการประจ าปงบประมาณ พ.ศ. 2557 ทสอดคลองกบนโยบายของรบบาล กรอบทศทางการปฏรปการศกษาในทศวรรษทสอง (พ.ศ. 2552-2556) นโยบายของกระทรวงศกษาธการ กลยทธและจดเนนของส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ภายใตบรบทของส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครปฐม เขต 1 จงไดก าหนด วสยทศน พนธกจ เปาประสงค กลยทธ ดงนคอ

วสยทศน ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครปฐม เขต 1 เปนนครแหงคณภาพการศกษา

โรงเรยน และผเรยนมคณภาพไดมาตรฐาน และพฒนาสสากล โดยมสวนรวมจากทกภาคสวน พนธกจ 1. จดการศกษาแกประชากรวยเรยนอยางทวถงมคณภาพตามมาตรฐานการศกษา

ขนพนฐาน 2. พฒนาผเรยนใหมคณภาพ คณธรรม น าความร ตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง 3. พฒนาครและบคลากรทางการศกษาใหสามารถจดการเรยนรทมคณภาพสการแขงขนใน

ระดบสากล 4. เพมประสทธภาพการบรหารจดการส านกงานเขตพนทการศกษาและสถานศกษาโดยการม

สวนรวมจากทกภาคสวน เปาประสงค 1. ผเรยนทกคนมคณภาพไดมาตรฐานการศกษาขนพนฐานและพฒนาสสากล 2. ประชากรวยเรยนทกคนไดรบโอกาสในการศกษาขนพนฐานตงแต ปฐมวยจนจบ

การศกษาขนพนฐานอยางมคณภาพทงถงและเสมอภาค 3. ครและบคลากรทางการศกษาสามารถปฏบตงานไดอยางมประสทธภาพ เตมตาม

ศกยภาพ 4. ส านกงานเขตพนทการศกษาและสถานศกษามความเขมแขงตามหลกธรรมาภบาลและ

กลไกขบเคลอนการศกษาขนพนฐานสคณภาพสากล กลยทธ 1. พฒนาคณภาพและมาตรฐานทกระดบตามหลกสตรและสงเสรมความสามารถดาน

เทคโนโลยเพอเปนเครองมอในการเรยนร 2. ปลกฝงคณธรรมจรยธรรมความเปนไทยและวถชวตตามหลกปรชญาของเศรษฐกจ

พอเพยงความรบผดชอบตอสงคมและสงแวดลอม

57

3. ขยายโอกาสทางการศกษาใหทวถงครอบคลมผเรยนใหไดรบโอกาสในการพฒนาเตมตามศกยภาพ

4. พฒนาครและบคลากรทางการศกษาทงระบบใหสามารถจดการเรยนรไดอยางมคณภาพ 5. พฒนาประสทธภาพการบรหารจดการศกษาตามแนวทางกระจายอ านาจทางการศกษา

ตามหลกธรรมาภบาลเนนการมสวนรวมจากทกภาคสวนและความรวมมอกบองคกรปกครองสวนทองถนเพอสงเสรมและสนบสนนการจดการศกษา

งานวจยทเกยวของ

งานวจยในประเทศ งานวจยทเกยวของและมความสมพนธกบโครงสราง เนอหา และตวแปรของหวขอวจยผวจยไดรวบรวมมาเปนสวนหนงดงน ปรชา เพชรฉกรรจ (2547) ไดศกษาวจยเรอง คณลกษณะของผบรหารสถานศกษาระดบประถมศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาระยอง เขต 1 พบวา คณลกษณะทเปนจรงของผบรหารสถานศกษา ระดบประถมศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาระยอง เขต 1 ตามความคดเหนของครในอ าเภอเมอง โดยรวมทกดานอยในระดบมาก เรยงคะแนนเฉลยจากมากไปหานอย ไดแก การตดตอสอสาร ดานคณธรรมจรยธรรม ดานวสยทศน ดานความรบผดชอบและดานการตดสนใจผลการเปรยบเทยบ คณลกษณะทเปนจรงของผบรหารสถานศกษา ระดบประถมศกษา ตามความคดเหนของครในอ าเภอเมอง จ านกตามเพศพบวา ทงโดยรวมและรายไดแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถต ผลการเปรยบเทยบคณลกษณะทเปนจรงของผบรหารสถานศกษา ระดบประถมศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาระยอง เขต 1 ตามความคดเหนของครในอ าเภอเมอง จ าแนกตามประสบการณ สจรา กาญจนสาโรช (2547) ไดศกษาวจยเรองความตองการในการพฒนาทกษะการบรหารของผบรหารโรงเรยนมธยมศกษาในจงหวดสมทรสาคร พบวา ภาพรวมผบรหารโรงเรยนมธยมศกษาในจงหวดสมทรสาครมความตองการในการพฒนาทกษะการบรหารในทกดาน อยในระดบมากและเมอเปรยบเทยบความตองการ โดยจ าแนกตามต าแหนงการบรหาร พบวา ผด ารงต าแหนงผอ านวยการโรงเรยนและผชวยผอ านวยการโรงเรยน มความตองการคลายคลงกนในการพฒนาทกษะบรหารทงสามดาน ไดแก ความตองการพฒนาทกษะดานเทคนค ทกษะดานมนษยและทกษะดานความคดรวบยอดมความตองการอยในระดบมาก

58

ประภาส โปธปน (2547) ไดศกษาวจยเรองความคาดหวงของบคลากรตอทกษะการบรหารงานของคณะกรรมการบรหารโรงเรยนศรธนาพณชยการเทคโนโลย เชยงใหม พบวา บคลากรมความคาดหวงตอทกษะการบรหารงานของคณะกรรมการบรหารโรงเรยนศรธนาพาณชยการเทคโนโลยเชยงใหม ทกษะดานมโนทศของงานอยในระดบมาก ทกษะดานมนษยสมพนธอยในระดบมากสวนทกษะดานเทคนคปฏบตอยในระดบมากทสด

สมพนธ ทรพยแตง (2547) ไดศกษาทกษะการบรหารของผบรหารสถานศกษา ส านกงานเขตพนทการศกษานครปฐม เขต 2 พบวา ทกษะการบรหารของผบรหารสถานศกษาสงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครปฐมในภาพรวมรายดานอยในระดบมาก และเมอพจารณาเปนรายดานพบวา ทกษะดานมนษยอยในระดบมากเปนอนดบแรก รองลงมาคอ ทกษะดานผน า ทกษะดานมโนภาพ และทกษะดานเทคนคตามล าดบ แนวทางการพฒนาทกษะการบรหารของผบรหารสถานศกษาส านกงานเขตพนทการศกษานครปฐม คอ มความตองการใหพฒนาการวจย การใชคนใหเหมาะกบงาน การวางแผนปฏบตการ/เทคโนโลย แรงจงใจ การมอบหมายงานการรบฟงและเปดโอกาสแสดงความคดเหน การตดสนใจ การเปนผน าในการเปลยนแปลง การประสานและเปนผน าผตามเพอสรางสรรค

พระมหากานต ชาวดร (2548) ไดศกษาวจยเรองทกษะของผบรหารทสงผลตอการบรหารงานวชาการในสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษากรงเทพมหานคร พบวา ทกษะของผบรหารในสถานศกษา และการบรหารงานวชาการของผบรหารในสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษากรงเทพมหานคร โดยภาพรวมและรายดานอยในระดบมาก

ประคอง แสนจ าหนาย (2548) ไดศกษาวจยเรอง ทกษะการบรหารงานของผบรหารโรงเรยนประถมศกษาสงกดส านกงานเขตพนทการศกษาปทมธาน ผลการวจยพบวา ผบรหารมทกษะการบรหารโดยภาพรวมและรายดานอยในระดบมาก การเปรยบเทยบทกษะของผบรหาร ผบรหารทมประสบการณตางกน มทกษะการบรหารงานตางกนอยางมนยส าคญทางสถตโดยภาพรวมและรายดานแตกตางกน ผบรหารทท างานอยในเขตพนทการศกษาตางกน โดยภาพรวมมทกษะการบรหารงานแตกตางกน อยางมนยส าคญทางสถต แตเมอพจารณาเปนรายดาน ดานเทคนคและดานมนษยสมพนธ ผบรหารมทกษะการบรหารงานไมแตกตางกน

จนทกานต ตนเจรญพานช (2550) ไดศกษาเรอง การพฒนาภาวะผน าคลนลกใหมในภาคราชการไทย: โมเดลทพงประสงค โดยใช แบบสอบถามประมาณคา 5 ระดบ ผลการศกษาพบวา ผน าในศตวรรษท21 จะตองเปนผน าทมวสยทศนมภาวะผน าเชงกลยทธ เนนการเปลยนแปลง และสรางนวตกรรม รวมทงเปนผน าทมภาวะผน าเชงอเลคเทอรนค ผน าคลนลกใหม (ผ น าระดบตน) มความตองการพฒนาภาวะผน าในสามหวขอหลก คอ ทกษะสวนบคคล ความรเกยวกบราชการ และความรทางการบรหาร โดยผานการพฒนาภาวะผน าดวยการฝกอบรมนอกเหนอจากงานไดแก การ

59

เรยนรจากการลงมอกระท า เชน การใชกรณศกษา การจ าลองสถานการณ และเกมเช งธรกจ การระดมสมอง และ การอภปลายกลมเปนคณะ ควบคกบการฝกอบรมในงาน ไดแก การไดรบงานมอบหมายงานพเศษทถาทาย การสอนงาน การประเมนแบบ 360 องศา โมเดลการพฒนาภาวะผน าของผน าคลนลกใหม (ผน าระดบตน) ควรมรปแบบทเปนการผสมผสานวธการพฒนาภาวะผน าแบบดงเดมทใหการฝกอบรมในหองเรยนควบคกบวธการพฒนาภาวะผน าผานการปฏบตงานจรง การวเคราะหความจ าเปนและความตองการพฒนา เปนการประเมน 3 ระดบ คอ องคการ งานและบคคล โดยน าแนวคดเรองสมรรถนะมาใชในการวเคราะห การด าเนนการพฒนา เปนการฝกอบรมโดยใชสอไดแก โปรแกรมหองเรยน-รายการสด อนเตอรเนท และ เครอขายคอมพวเตอรภายใน และการเรยนรโดยอาศยการท าโครงการเพอพฒนาภาวะผน า การประเมนผล ใชการประเมนผลฝกอบรม 4 ระดบ ไดแก ผลการปฏบตงานทแทจรง การเรยนรทไดรบจรง พฤตกรรมทเปลยนแปลงหลงจบการฝกอบรม และ ปฏกรยาเกยวกบประโยชนทไดรบจากการฝกอบรม

ธาน ชนบญ (2551) ไดศกษาเรอง ทกษะการบรหารงานของผบรหารสถานศกษา ขนพนฐานส านกงานเขตพนทการศกษาประทมธาน เขต 2 ปการศกษา 2549 จ านวน 281 คน ผลการวจยพบวา ผลการวเคราะหการใชทกษะการบรหารของผบรหารสถานศกษาขนพนฐาน ส านกงานเขตพนทการศกษาปทมธาน เขต 2 ในภาพรวมพบวาอยในระดบมากทกดาน ดานทมคาเฉลยมากทสดคอดานเทคนค รองลงมาคอ ดานความคดรวบยอด ต าสดคอ ดานมนษยสมพนธ และเมอพจารณาเปนรายดานพบวา ดานเทคนค ขอทมคาเฉลยสงสด คอ ผบรหารสามารถวางแผนการปฏบตงานหรอโครงการของโรงเรยน รองลงมาคอ ผบรหารสามารถใหการดแลเอาใจใสการพฒนาความรความสามารถทางวชาชพคร ต าสดคอ ผบรหารสามารถน าผลการวจยไปประยกตใชในการปฏบตงานในองคกร ดานมนษยสมพนธ ขอทมคาเฉลยสงสด คอ ผบรหารสามารถปฏบตงานรวมกบบคลากรทงภายในและภายนอกโรงเรยน รองลงมาคอ ผบรหารสามารถปรบตนเองใหเขากบผอนไดเปนอยางดตามสถานการณต าสด คอ ผบรหารสามารถแกปญหาขอขดแยงทเกดขนระหวางบคลากรได ดานความคดรวบยอด ขอทมคาเฉลยสงสดคอ ผบรหารพฒนางานใหทนตอการเปลยนแปลงของสงคมอยเสมอต าสด คอ ผบรหารสามารถสรางนวตกรรมใชในการปฏบตงาน

ส าเรจ วงศศกดา (2553) ไดศกษาวจยเรอง รปแบบการพฒนาผบรหารสถานศกษาเพอสงผลตอความส าเรจในการบรหารการศกษา สงกดส านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษาวตถประสงคเพอพฒนารปแบบการพฒนาผบรหารสถานศกษาเพอ สงผลตอความส าเรจในการบรหารสถานศกษา สงกดส านกงานคณะกรรมการการการอาชวศกษาและสรางคมอส าหรบผบรหารสถานศกษาใชในการปฏบตงานการบรหารสถานศกษา สงกดส านกงานคณะกรรมการอาชวการศกษา ผใหขอมลการวจย คอ ผเชยวชาญ จ านวน 7 คน ผบรหารสถานศกษา ทเคยไดรบรางวลพระราชทาน ป พ.ศ. 2549-2551 จ านวน 44 คน และคร จ านวน 341 คน รวม 385 คน พบวา

60

ผบรหารเหนวาตนมการปฏบตงานดานการบรหารในสถานศกษาตามรายการในแบบสอบถามอยในระดบมาก ผลการวเคราะหขอมลจากแบบสอบถามส าหรบครเกยวกบพฤตกรรมภาวะผน าอยในระดบมาก และความตองการของรตองการให ผบรหารมภาวะผน าในระดบมาก และมคณธรรม และจรยธรรมในระดบมาก

ชยยนต ฉมกลอม (2555) ไดศกษาเรอง ทกษะการบรหารงานของผบรหารสถานศกษาตามทศนะของครผสอนในอ าเภอบางละมง สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาชลบร เขต 3 โดยกลมตวอยางครผสอนทปฏบตการสอนระดบประถมศกษาและมธยมศกษา ในอ าเภอบางละมง ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาชลบร เขต 3 จ านวน 209 คน ผลการวจยพบวา ทกษะการบรหารงานของผบรหารสถานศกษาความทศนะของครผสอนทปฏบตการสอนในระดบประถมศกษาและมธยมศกษา ในเขตอ าเภอบางละมง ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาชลบร เขต 3 โดยรวมและรายดานอยในระดบมาก เมอพจารณารายขอ ดานทกษะเทคนควธทกษะการบรหารงานของผบรหารสถานศกษา โดยภาพรวมและรายดานอยในระดบมาก ทงนเนองจากผบรหารท าหนาทเปนประทานในการประชมครไดอยางมประสทธภาพ ผบรหารสงการแ ละมอบหมายงานใหปฏบตตามเขาใจไดถกตองและชดเจน และผบรหารจดท าแผนพฒนาโรงเรยนไดสอดคลองกบความตองการของทองถนและโรงเรยน ดานทกษะดานมนษย ทกษะการบรหารงานของผบรหารสถานศกษา โดยรวมและรายดานอยในระดบมาก เมอพจารณารายดานแลวเรยงล าดบจากมากไปหานอย 3 อนดบแรก ไดแก ผบรหารวางแผนการใชอาคารสถานทเหมาะสมกบการจดกจกรรมการเรยนการสอน ผบรหารสามารถน านโยบายจดมงหมาย และขอบขายของงานทชดเจนไปใชในการปฏบตงานไดอยางมประสทธภาพและผบรหารสามารถวเคราะหงาน

วโรจน สารรตนะ (2556) ไดศกษาจดมงหมายพนฐานการศกษา คอ การเรยนรเพอความเปนมนษยทสามารถด ารงชพอยในโลกตามยคสมยไดอยางมคณภาพ เมอสงคมเปลยน กระบวนทศนทางการศกษาเปลยน นกวชาการหลายทานเหนตรงกนวา หากยงหลงตดอยกบสงเกา ๆ ทเคยใชไดผลในยคเกา ยอมจะสงผลใหการเรยนรของผเรยนไมสอดคลองกบโลกทเปนจรงทงในปจจบนและในอนาคตทยงจะเขมขนนนการตดสนใจไดในระดบบคคลหรอระดบหนวยงาน อยางตระหนกในศกยภาพของตนเองไมจ าเปนตองรอนนโยบายหรอค าสงจากระดบชาตหรอสวนกลาง โดยเฉพาะเรองการสอน การเรยนร การบรหารจดการ และการเปนผน า เพอเปนสวนหนงในการน าพาผเรยนใหกาวสความเปนผใหญไดอยางสอดคลองกบโลกทเปลยนแปลงไป

เดอนเพญ บญใหญเอก (2557) ไดศกษาการบรหารการจดการศกษาในศตวรรษท 21 ของสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ผลการวจยพบวา การบรหารการจดการศกษาในศตวรรษท 21 ของสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ในภาพรวม มการปฏบตอยในระดบ

61

มาก เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา มการปฏบตอยในระดบมากทกดานเรยงล าดบคาเฉลย คอ ดานใหความส าคญกบเทคนคการเรยนร รองลงมาคอ ดานยดเปาหมายเดมแตดวยสงใหม ๆ ดานเนนการกระท า ดานเปนพเลยง และดานใหความส าคญกบเทคโนโลย ผลการเปรยบเทยบการบรหารจดการศกษาในศตวรรษท 21 ของสถานศกษาขนพนฐานสงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 จ าแนกตามขนาดของสถานศกษา ในภาพรวมพบวา มความแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา ดานยดเปาหมายเดมแตดวยสงใหม ๆ และดานใหความส าคญกบเทคนคการเรยนร มความแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05

งานวจยตางประเทศ งานวจยทเกยวกบทกษะของผบรหาร มงานวจยตางประเทศทพอสรปไดจากการศกษาคนควา ซงเปนงานวจยทเกยวของดงน

วตสน (Waston, 2000) ไดศกษาวจยเรองภาวะผน าในศตวรรษท 21 ตามการรบรของผน าในภาคเอกชน ประเทศแคนนาดา โดยใชแบบสอบถามและการโทรศพทสมภาษณ ผลการศกษาพบวาผน าในภาคเอกชน รบรถงความส าคญอยางมากเกยวกบกระแสโลกาภวตน การมวสยทศน การท างานเปนทม ความสามารถในการเรยนร ทกษะการสอน การเจรจาตอรอง ทกษะระหวางบคคลจรยธรรม ทกษะของการเปนผประกอบการ การแกปญหา ความคดรเรม ความอดทน การใชเทคโนโลยและการตนตวกบกระแสโลกาภวตน เปนความสามารถทส าคญของผน า การปรบวธการลดขนาดก าลงคนในการท างานและยอมรบในความหลากหลายของสงคมทมความส าคญดวยเชนกน นอกจากนผน าใหความส าคญในการทจะผลกดนใหวสยทศนมการน าไปปฏบตขยายแนวคดสบรบทโลกอยางมประสทธภาพ โดยพจารณาเหนความส าคญของโปรแกรมการพฒนาภาวะผน า ควรเนนการพฒนาศกยภาพผน าทมงสอนอนาคตอยางมวสยทศนในโลกาภวตนและความสามารถในดาน อน ๆ เชนการตดตอสอสาร การท างานเปนทม เพอการกาวเขาสภาวะผน าในศตวรรษท 21

แมคคอลลม (Mccollum, 2000) ไดศกษาวจยเรองการพฒนาภาวะผน าโดยวธพฒนาตนเองกบการแสดงพฤตกรรมภาวะผน าอยางเปนธรรมชาตซงเปนการพฒนาภาวะผน าทเนนการพฒนาภายในตนเองในสวนจตส านกและพฒนาความตระหนกพนฐานของผน า เครองมอทใชวดพฤตกรรมภาวะผน าของกลมตวอยางเปนแบบวดภาวะผน า 5 ประการ คอ พฤตกรรม ทาทายกระบวนการ ดลบนดาลภาพฝน ขยนถามไถ ใหก าลงใจเปนนจ พดท าเปนแบบอยาง กลมตวอยางประกอบดวยฝายบรหาร และพนกงานในบรษทแหงหนงทเขารวมโครงการพฒนาตนเองทเรยกวา maharishi transcendental meditation ผลการศกษาพบวา พฤตกรรมภาวะผน าจะแสดงออก

62

อยางเปนธรรมชาตไดโดยงายในแตละบคคลและเกดขนไดอยางรวดเรว โครงการพฒนาตนเองและเปนทยอมรบในทกระดบของพนกงานอนเนองจากโครงการดงกลาวใชวธการมผลใหสามารถพฒนาภาวะผน าองคการไดดและพฒนางายกวาการพฒนาเพอเปลยนแปลงประสบการณทเคยรบร

วคโต (willeto, 2001) ไดศกษาวจยเรองการพฒนาภาวะผน าเพอประสทธผลขององคการโดยศกษาผลจากการด าเนนกจกรรมการพฒนาภาวะผน า 4 กจกรรมในกลมผบรหารวทยาลยระดบวทยาเขตในฐานะทเปนกลยทธหนงในการบรหารงานเพอบรรลพนธกจของวทยาลย โดยมกลมผ ใหขอมลประกอบในการศกษา คอ คณบด เจาหนาทวทยาเขต ผใหขอมลเพอการประเมนและผเกยวของเพอสรปผลการวเคราะหขอมลในเนอหาลงใน leadership educational plan (LEAP II) ซงเปนสวนหนงของการวจย ผลการศกษาพบวา การพฒนาภาวะผน าเปนแนวทางในการน าไปสความมประสทธผลของสถาบน

โกว (Kho, 2001) ไดศกษาวจยเรองการประเมนผลโครงการภาวะผน าระดบโลกของประเทศสหรฐอเมรกาเพอประกอบการพจารณาการลงทนสรางเทคนคการพฒนาภาวะผน าไปสการสรางภาวะผน าทมความสามารถในเชงแขงขนระดบโลก การวจยครงนเปนการศกษากรณโครงการพฒนาผบรหารและผน าของ GAP (บรษทขายปลกขามชาต) โดยมกจกรรมการพฒนา คอการมอบหมายใหศกษาดงานตางประเทศเปนระยะเวลา 6 เดอน เพอแลกเปลยนประสบการณดานธรกจและนวตกรรม พบวา การมอบหมายใหศกษาดงานตางประเทศเปนวธทดทสดในการพฒนาภาวะผน าของผบรหาร นอกจากเปนการพฒนาศกยภาพแลวยงไดเรยนรวฒนธรรม การปรบตวความเชอมนในตนเอง ความอดทน ความใฝร ความคดในเชงบรบทโลก การเขาใจในเชงลก ถงการแลกเปลยนประสบการณในการศกษาดงานตางประเทศ โดยมงจดเนนของความเขาใจและการประเมนกระบวนการตงแตการคดเลอกคนเขาอบรม การสรางทมงาน การมอบหมาย การศกษาดงานตางประเทศ การพฒนาภาวะผน าเชงระบบและครอบคลมพฒนาอยางมกลยทธในมมมองขององคกรในระยะยาว

แคปแลนและโอวง (Kaplan & Owings, 2002) ไดท าการวจยพบวา ผบรหารมบทบาทส าคญยงตอครและคณภาพการสอนของคร ความสมพนธระหวางครกบผบรหารมสวนเกยวเนองอยางมากตอความส าเรจของนกเรยน การเยยมชนเรยนอยางสม าเสมอ อยางนอยครงคะ 10 นาท เพอสงเกตการสอนและใหค าแนะน าแกคร จะท าใหครมแรงเสรมทางบวกในสงทตนไดรบการนเทศ นอกจากนผบรหารตองด าเนนการทกทางทจะเปนไปได การบ ารงรกษาครทด มคณภาพสง เพอใหมคณภาพในการสอนเพมขนเรอย ๆ และเหนอสงอนใดผบรหารทมความเขาใจในการเรยนการสอน จะมบทบาทส าคญในการพฒนาประสทธภาพการสอนของคร

ครอวฟรอรด (Crawford, 2004) ไดศกษาวจยเรองภาวะผน าของผบรหารโรงเรยนมธยมศกษาการฝกปฏบตและความเชอในองคกรแหงการเรยนร เพอส ารวจการฝกปฏบตและความ

63

เชอดานภาวะผน าทผบรหารโรงเรยนมธยมศกษาใช เพอสรางโรงเรยนใหเปนสงคมแหงการเรยนร (prosfessional learning organization) ตามกรอบพฤตกรรมการบรหารและความเชอของคซสและโพเนอร (Kouzes & Posner, 1993) การศกษาสรางกอบแนวคดวฒนธรรมสงคมแหงการเรยนรพนฐานดานภาวะผน า 5 ประการ ไดแกการสรางวสยทศนรวมการใชแบบจ าลองการท างานการเพมอ านาจ กระบวนการทาทาย การกระตนการตดสนใจ การวจยพบวา ผบรหารมความเชอในหลกการฝกปฏบต 5 ขอ ซงฝกภาวะผน าท าใหเกดการพฒนาและความยงยนขององคกรแหงการเรยนรนน การใชขอมลแขง (hard data) น าไปสกระบวนการเปลยนแปลง ความตองการทมภาวะผน าของโรงเรยนสนบสนนใหเกดการปฏรปครและวสยทศนรวมเปนจดรวมของการเปลยนแปลงการเผชญหนากบปญหาและอปสรรค ไดแก การขาดแคลนเวลา ขนาดของ การควบคม และความสามารถดานสตปญญาไมเปนไปตามกรอบแนวคดขององคกรแหงการเรยนร เซยน (Chien, 2004) ไดศกษาวจยเรอง ปจจยทสงผลใหโรงเรยนประถมศกษาในชมชนประสบความส าเรจ โดยมวตถประสงคเพอการศกษาโรงเรยนในชมชนเมองสวนใหญในประเทศสหรฐอเมรกา มกพบวานกเรยนสวนใหญมผลสมฤทธทางการเรยนอยในระดบกลาง แตอยางไรกตามมบางโรงเรยนทประสบความส าเรจ ในการท าใหผลสมฤทธ ในการเรยนของเดกอยในระดบด งานวจยสวนใหญทศกษาในดานน พบวา มหลายปจจยทมสวนท าใหโรงเรยนประสบความส าเรจ แตยงไมมการศกษาลกซงลงไปในดานตอไปน การจดท าโครงการตาง ๆ ในโรงเรยน ผลการวจยพบวา ผมสวนไดเสยของโรงเรยน มความคาดหวงสงทจะใหนกเรยนมผลสมฤทธในการเรยนอยในระดบด รวมถงเปนความรบผดชอบของทกคนในชมชน ทจะตองสงเสรมดวยการเรยนการสอนของโรงเรยน ใหมประสทธภาพนอกจากน ผทมสวนไดเสย ยงสนบสนนใหโรงเรยนจดท าโครงการสอนภาษา ส าหรบนกเรยน เพราะตองงงการใหนกเรยนมความสามรถ ในดานภาษามากกวาหนงภาษา นอกจากนผมสวนไดเสยของโรงเรยนยงเขามามสวนรวม ในดานตาง ๆ เพอใหโรงเรยนท างานไดอยางมประสทธภาพ เชน การเลอกจางครเปนตน งานวจยนยงไดคนพบอกวา ถงแมโรงเรยนจะมขนาดใหญ ประกอบขนดวยคร และนกเรยนจ านวนมาก แตทกคนในโรงเรยนตางกมความสามคคและท างานรวมกนได แชรแมน (Sharman, 2005) ไดศกษาวจยเรอง ภาวะผน าและองคกรแหงการเรยนรเปนการส ารวจธรรมชาตและคณลกษณะขององคกรแหงการเรยนรทสงผลในการสรางสรรคประสทธผลขององคกร โดยการใหนยามความหมายขององคกรแหงการเรยนรการศกษาวรรณกรรมรวมสมยและการส ารวจการเปลยนแปลงดานภาวะผน าขององคกรแหงการเรยนร ผลการศกษา พบวา มความแตกตางอยางมนยส าคญจากภาวะผน าแบบดงเดมในประเดนความเปนครและผฝกสอนและความเปนศนยกลางของผน า สงทเปนจดเดนเฉพาะ คอ ตามตองการแบบแผนความคดใหมส าหรบภาวะผน าภายใตองคกรแหงการเรยนร การส ารวจค าจ ากดความของผน าแบบดงเดม พบวาปจจยท

64

ชวยเกอหนนใหเกดองคกรแหงการเรยนร สามารถคนหาไดเหมอนกบขนตอนซงใชเพอสรางองคกรแหงการเรยนร

โคลแมน (Coleman, 2008) ไดศกษาวจยเรองบทบาทผบรหารโรงเรยนเกยวกบการจดการความรและกระบวนการปรบปรงโรงเรยน ความสามรถในการสรางองคกรมความส าคญตอผบรหารโรงเรยนทอยในความทาทายของการปรบปรงโรงเรยน เปาหมายของการปรบปรง คอ การปรบปรงการเรยนการสอนและเพมผลสมฤทธของนกเรยน การใชประโยชนจากขอมลและความรทใชรวมกนผานการจดการความรและกลายเปนเครองมอในการจดการประสทธภาพการท างาน ผลการศกษาพบวา ผบรหารโรงเรยนทไดรบการพฒนาวชาชพทเหมาะสมและทวถงในการจดการความรและกลยทธจะตระหนกถงการเปลยนแปลงทลกซงมความสามารถทดทสดในการปรบปรงขอมลโรงเรยน การปฏรปกระบวนการ และผบรหารโรงเรยนทใชกลยทธการจดการความรในการตดสนใจ ท าใหผลสมฤทธของนกเรยนเพมขน

อจโมฟรอ (Ejimofor, 2008) การวจยครงนท าการศกษาความส าพนธระหวางทศนคตของครในเรองเกยวกบทกษะดานภาวะผน าแบบเปลยนแปลงของอาจารยใหญ และความพงพอใจในการท างานของครรวมทงท าการศกษาความสมพนธระหวางปจจยดานคณลกษณะพนฐานของอาจารยใหญ และทศนคตของพวกเขาในเรองเกยวกบระดบความสามารถของพวกเขาในการแสดงลกษณะภาวะผน าแบบเปลยนแปลงดวย กลมตวอยางของผเขารวมการวจยในครงน ครจากโรงเรยนมธยมศกษา 518 คน และอาจารยใหญ 48 คน จากเขตพนทขนาดใหญ 2 แหง ของ local government areas ในภาคตะวนออกเฉยงใตในประเทศไนจเรย วธการทใชในการวเคราะหขอมล คอ การวเคราะหหาคาความถดถอยเชงเสนแบบหลายทาง ผลการวจยพบวา ทกษะดานภาวะผน าแบบเปลยนแปลงของอาจารยใหญมผลกระทบอยางมนยส าคญตอระดบความพงพอใจในการท างานของคร ดงนนจงมการศกษาความสมพนธระหวางตวแปรดานคณลกษณะพนฐานของครกบความพงพอใจในการท างานดวยผลการวจย พบวา อาจารยใหญทปฏบตงานอยในโรงเรยนเดมดวยจ านวนปทมากกวา สามารถรบรถงลกษณะภาวะผน าแบบเปลยนแปลงไดมากกวาในขณะทพบวากลมของอาจารยใหญทปฏบตงานอยในโรงเรยนเดมดวยจ านวนปทมากกวา สามารถรบรถงลกษณะภาวะผน าแบบเปลยนแปลงไดมากกวาในขณะทพบวากลมของอาจารยใหญทปฏบตงานอยในโรงเรยนเดมดวยจ านวนนอยกวา กบไมรถงลกษณะภาวะผน าแบบเปลยนแปลงไดจงกลาววา จ านวนปในการมประสบการณทางดานวชาชพของอาจารยและปจจยทางเพศยงไมนบวาเปนตวแปรทมนยส าคญ ในทศนคตของพวกเขาในเรองเกยวกบความสามารถของพวกเขาในการแสดงลกษณะภาวะผน าแบบเปลยนแปลง ขอเสนอแนะจากการวจย คอ กระทรวงศกษาธการและคณะกรรมการการศกษาควรประกาศจดตง และสงเสรมการใชโปรแกรมการฝกอบรมซงจะชวยในการสงเสรมการพฒนาทกษะดานภาวะผน าแบบเปลยนแปลงของอาจารยใหญ รปแบบโปรแกรมการฝกอบรมทนาจะมประโยชน

65

ในการสงเสรมการพฒนาทกษะดานภาวะผน าแบบเปลยนแปลงของ อาจารยใหญ เชน การสมมนา การประชมเชงปฏบตการ และการฝกทกษะดานการบรหารงานโรงเรยนททนสมยนอกจากน มขอเสนอแนะวา อาจารยใหญโรงเรยนมธยมศกษาควรเขาใจคณลกษณะพนฐานทจะสงเสรมดานระดบสตปญญา ความคดสรางสรรค การตดสนใจ ความรและความกาวหนาของครใหเพมขน และความสามารถพฒนาทกษะทจะสงเสรมการสรางและด ารงรกษามตรภาพ ระหวางเพอนรวมงานของตนเองไดอก ในสวนทายผวจยยงท าการเสนอแนะเพมเตมวา กระทรวงศกษาธการและคณะกรรมการการศกษาควรท าการประเมนปจจยดานลกษณะพนฐานของอาจารยในโรงเรยนรวมกบการประเมนผลการปฏบตงานของบคลากรในโรงเรยนไปโดยอยางตอเนอง

จากการศกษาคนควางานวจยทงในประเทศและตางประเทศ สรปไดวา ทกษะของผบรหารสถานศกษาในศตวรรษท 21 มความส าคญอยางยงในการพฒนาสถานศกษา ผบรหารสถานศกษาตองเปนผมวสยทศนใหมในการบรหารจดการบรณาการ เนนการใชทกษะชวตและการท างาน คอ ความยดหยนและการปรบตว การรเรมสรางสรรคและเปนตวของตวเอง ทกษะดานสงคมและทกษะขามวฒนธรรม การเปนผสรางหรอผลตและรบผดชอบเชอถอได และภาวะผน าและความรบผดชอบ มาใชในการแกปญหาและด าเนนการพฒนาทผสมผสานชดเจนทงเชงนโยบายและภาคปฏบต มพฤตกรรมบรหารเชงรก เนนผลงานหรอผลส าเรจตามเปาหมายและคณภาพทไดวางไว รจกประสานงานและดงศกยภาพบคลากรทกฝายทเกยวของใหมสวนรวม สถานศกษาคอหนวยงานทจดการศกษาใหกบผเรยน ผบรหารสถานศกษาเปนผมบทบาทส าคญอยางยงตอความส าเรจของการจดการศกษา เพอพฒนาใหมความพรอมทจะอยในสงคมแหงศตวรรษท 21 ทเปนสงคมแหงการเรยนรเพอเตรยมตวกบการเปลยนแปลงทจะมาถง สรปกรอบแนวคดในการวจย

จากการศกษาเอกสารและงานวจยดงกลาวขางตน ผบรหารสถานศกษานบเปนผทมความส าคญตอการพฒนาคณภาพการจดการศกษาเปนอยางมาก เพราะการทผบรหารสถานศกษาจะจดการศกษาไดประสบผลส าเรจนน ผบรหารสถานศกษาจะตองเปนผทมความรความสามารถเขาใจในหลกการบรหารหรอการจดการ ตลอดจนมประสบการณและมคณสมบตเฉพาะ น าไปใชเพอการวางแผนและพฒนาผบรหารสถานศกษาใหมคณลกษณะของผบรหารมออาชพดวยการปฏบตตนและปฏบตงานในหนาทไดอยางถกตองและเหมาะสมตามภารกจและอ านาจหนาทของผบรหารสถานศกษาทจะบรหารงานของสถานศกษาใหเปนไปตามกระบวนการทเปนระบบและตอเนองสงผลใหเกดการพฒนาหนวยงานไดอยางมประสทธภาพและเกดประสทธผลบรรลส าเรจตามเปาประสงคทกประการ เมอสงคมโลกเปลยนไป ผบรหารตองปรบตวเตรยมพรอมและมทกษะการบรหารงานใน

66

ศตวรรษท 21 ตามแนวคดของวจารณ พานช (2556, หนา 4) เกยวกบทกษะชวตและการท างานประกอบดวย 5 ดาน คอ ดานความยดหยนและการปรบตว ดานการรเรมสรางสรรคและการเปนตวของตวเอง ดานทกษะดานสงคมและทกษะขามวฒนธรรม ดานการเปนผสรางหรอผลตและรบผดชอบเชอถอได และดานภาวะผน าและความรบผดชอบ โดยผวจยไดสรปกรอบแนวคดในการวจยดงแผนภมรปภาพท 2.2 ดงตอไปน

แผนภมท 2.2 กรอบแนวคดในการวจย

ขนาดสถานศกษา ขนาดเลก ขนาดกลาง ขนาดใหญ

ทกษะการบรหารในศตวรรษท 21 ของผบรหารสถานศกษาขนพนฐาน

1. ดานความยดหยนและการปรบตว 2. ดานการรเรมสรางสรรคและการเปนตวของตวเอง 3. ดานทกษะดานสงคมและทกษะขามวฒนธรรม 4. ดานการเปนผสรางหรอผลตและรบผดชอบเชอถอได 5. ดานภาวะผน าและความรบผดชอบ

67

บทท 3

วธการด าเนนงานวจย

การวจยครงนมงศกษาทกษะการบรหารในศตวรรษท 21 ของผบรหารสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครปฐม เขต 1 โดยมแนวทางในการวจยตามขนตอน ดงน

1. ประชากรและกลมตวอยาง 2. เครองมอทใชในการวจย 3. การสรางเครองมอทใชในการวจย 4. การเกบรวบรวมขอมล 5. การวเคราะหขอมล 6. สถตทใชในการวเคราะหขอมล

ประชากรและกลมตวอยาง

ประชากรและกลมตวอยางของการศกษาครงน มดงน 1. ประชากรทใชในการวจย ไดแก ครในสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนท

การศกษาประถมศกษานครปฐม เขต 1 ปการศกษา 2557 จากสถานศกษาทงหมด 125 แหง จ าแนกเปนสถานศกษาขนาดเลก 52 แหง จ านวนประชากร 294 คน สถานศกษาขนาดกลาง 65 แหง จ านวนประชากร 907 คน และสถานศกษาขนาดใหญ 8 แหง จ านวนประชากร 439 คน รวมประชากรทงหมด 1,640 คน

2. กลมตวอยางทใชในการวจย ไดแก ครในสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครปฐม เขต 1 ปการศกษา 2557 ซงการก าหนดขนาดของกลมตวอยางโดยใชตารางเครจซและมอรแกน (Krejc & Morgan, 1970, pp. 607-610) ทระดบความเชอมนรอยละ 95 โดยการสมตวอยางแบบสมอยางงายแบบเปนสดสวน ตามขนาดของสถานศกษา ไดกลมตวอยางจ านวน 311 คน ดงตารางท 3.1

68

ตารางท 3.1 แสดงจ านวนประชากรและกลมตวอยางของครผสอน จ าแนกตามขนาดของโรงเรยนในสงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครปฐม เขต 1

ทมา (ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครปฐมเขต 1, 2557) เครองมอทใชในการวจย

เครองมอทใชในการวจยครงนเปนแบบสอบถาม โดยแบงเปน 2 ตอน คอ ตอนท 1 เปนแบบสอบถามแบบตรวจสอบรายการ (checklist) เกยวกบสภาพผตอบ

แบบสอบถามทกษะการบรหารของผบรหารสถานศกษา จ านวน 2 ขอ เพศ และขนาดของสถานศกษาของผตอบแบบสอบถาม

ตอนท 2 เปนแบบสอบถามทกษะผบรหารของสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครปฐมเขต 1 มลกษณะเปนแบบสอบถามแบบมาตราสวนประมาณคา (rating scale) ของลเคอรท (Likert) เกยวกบทกษะของผบรหารซงม 5 ดาน ดงน

ดานท 1 ความยดหยนและการปรบตว ดานท 2 การรเรมสรางสรรคและการเปนตวของตวเอง ดานท 3 ทกษะดานสงคมและทกษะขามวฒนธรรม ดานท 4 การเปนผสรางหรอผลตรบผดชอบเชอถอได ดานท 5 ภาวะผน าและความรบผดชอบ ผวจยไดใชเกณฑวดระดบพฤตกรรมทกษะการบรหารของผบรหารสถานศกษาขนพนฐานใน

ศตวรรษท 21 สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครปฐม เขต 1 เปนแบบมาตราสวนประมาณคา (rating scale) ของลเครท (likert) ม 5 ระดบซงมความหมายดงน ระดบท 1 หมายถง ปฏบตนอยทสด ระดบท 2 หมายถง ปฏบตนอย

ขนาดสถานศกษา จ านวน

สถานศกษา ประชากร

กลมตวอยางสถานศกษา

กลมตวอยางคร

สถานศกษาขนาดเลก 52 294 10 56 สถานศกษาขนาดกลาง 65 907 12 172 สถานศกษาขนาดใหญ 8 439 2 83

รวมทงสน 125 1,640 24 311

69

ระดบท 3 หมายถง ปฏบตปานกลาง ระดบท 4 หมายถง ปฏบตมาก ระดบท 5 หมายถง ปฏบตมากทสด

การสรางเครองมอทใชในการวจย

ผวจยไดด าเนนการสรางเครองมอตามขนตอน ดงตอไปน 1. ศกษาเอกสาร ต ารา และงานวจยท เกยวของกบ ทกษะการบรหารของผบรหาร

สถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครปฐม เขต 1 2. วเคราะหขอมลในการสรางเครองมอเกยวกบทกษะการบรหารของผบรหารสถานศกษา

โดยศกษาประกอบดวย 5 ดาน คอ ความยดหยนและการปรบตว การรเรมสรางสรรคและการเปนตวของตวเอง ทกษะดานสงคมและทกษะขามวฒนธรรม การเปนผสรางหรอผลตและรบผดชอบเชอถอไดและ ภาวะผน าและความรบผดชอบ

3. น าขอมลทไดจากการศกษาคนความาสรางเครองมอ ตามค านยามของทกษะของผบรหารสถานศกษาและวตถประสงคเปนหลก จ านวน 1ชด ประกอบดวย 2 ตอน

4. น าเครองมอทสรางขนเสนออาจารยทปรกษาการคนควาอสระ เพอตรวจสอบความชดเจน ของค าถาม ขอเสนอแนะและปรบปรงแกไขในขอบกพรอง

5. น าเครองมอทปรบปรงแกไขแลวใหผทรงคณวฒ จ านวน 3 ทาน ตรวจสอบความเทยงตรง (validity) เพอหาความสอดคลองในดานโครงสราง ความเทยงตรงในดานเนอหา ความเหมาะสม ความชดเจน และความถกตองของการใชภาษาแลวน ามาหาคาดชนความสอดคลองของเครองมอ (index of item objectives congruence: IOC) โดยพจารณาความเทยงตรงจากดชนความสอดคลอง คอ เกณฑคาดชนความสอดคลองมคาเทากบหรอมากกวา 0.50 ขนไป จงถอวาขอค าถามนนมความเทยงตรงตามเนอหา พบวาไดคาดชนความสอดคลองเทากบ 1 จ านวน 49 ขอ และคาดชนความสอดคลองกบเทากบ 0.67 จ านวน 1 ขอ

6. น าเครองมอทไดปรบปรงจากค าแนะน าของผทรงคณวฒและอาจารยทปรกษาการคนควาอสระ แลวไปทดลองใช (tryout) กบคร ในโรงเรยน สงกดเขตพนทการศกษานครปฐม เขต 1 (ทไมใชกลมตวอยาง) จ านวน 30 คน แลวน าขอมลมาวเคราะหหาคาความเชอมนของแบบสอบถาม (reliability)

วเคราะหหาคาสมประสทธแอลฟา ( coefficient) ของครอนบค (cronbach) ไดคาความเชอมนทระดบ 0.98

7. น าผลทไดมาพจารณาปรบปรง ขอค าแนะน าจากอาจารยทปรกษาการคนควาอสระ และ จดท าแบบสอบถามฉบบสมบรณ

70

การเกบรวบรวมขอมล

ผวจยไดด าเนนการรวบรวมขอมลตามล าดบดงน 1. น าหนงสอขอความรวมมอในการเกบรวบรวมขอมล จากส านกงานบณฑตวทยาลยจากมหาวทยาลยราชภฏกาญจนบรถงผบรหารสถานศกษา เพอใหผวจยไดเกบขอมล 2. ผวจยด าเนนการสงแบบสอบถามทางไปรษณยและประสานงานทางโทรศพทในการตดตามเกบแบบสอบถามจากสถานศกษาตาง ๆ โดยตนเอง โดยผวจยสงแบบสอบถามไปยงโรงเรยนเพอแจกใหกบครในโรงเรยนทเปนกลมตวอยาง จ านวน 311 ชด โดยก าหนดเวลาในการตอบแบบสอบถามและกลบคนใหผวจยภายใน 7-15 วน ทางไปรษณยและผวจยเกบรวบรวมขอมลเอง การวเคราะหขอมล

การวเคราะหขอมลส าหรบการวจยในครงน ผวจยด าเนนการวเคราะหขอมล ดงตอไปน 1. น าแบบสอบถามทไดรบตอบคนจากโรงเรยนในสงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครปฐม เขต 1 ทใชเปนกลมตวอยางมาตรวจสอบความถกตองและมความสมบรณในการตอบ 2. น าขอมลทไดจากแบบสอบถามทงหมดมาจดระเบยบขอมล ลงรหส และท าการวเคราะหขอมลดวยเครองคอมพวเตอร โดยใชโปรแกรมส าเรจรปทางสถต 3. วเคราะหขอมลเกยวกบสถานภาพของผตอบแบบสอบถาม วเคราะหโดยแจกแจงความถ (frequency) และหาคารอยละ (percentage) 4. วเคราะหทกษะการบรหารในศตวรรษท 21 ของผบรหารสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครปฐม เขต 1 มาวเคราะหขอมลระดบปฏบต โดยน ามาหาคาเฉลย (mean หรอ ) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (standard deviation หรอ S.D.) จ าแนกเปนรายขอ รายดานและรวมทกดาน โดยใชเกณฑการแปลความหมายของเบส (Best, 1981, p. 195) ดงน คะแนนเฉลย ( ) 1.00-1.50 หมายถง ผบรหารมทกษะในระดบปฏบตนอยทสด คะแนนเฉลย ( ) 1.51-2.50 หมายถง ผบรหารมทกษะในระดบปฏบตนอย คะแนนเฉลย ( ) 2.51-3.50 หมายถง ผบรหารมทกษะในระดบปฏบตปานกลาง คะแนนเฉลย ( ) 3.51-4.50 หมายถง ผบรหารมทกษะในระดบปฏบตมาก คะแนนเฉลย ( ) 4.51-5.00 หมายถง ผบรหารมทกษะในระดบปฏบตมากทสด

5. การเปรยบเทยบทกษะผบรหารของสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครปฐม เขต 1 จ าแนกตามขนาดสถานศกษา วเคราะหคาเฉลย ( ) และสวน

71

เบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) การวเคราะหความแปรปรวนทางเดยว (one-way ANOVA) กรณทพบวามความแตกตางคาเฉลยอยางมนยส าคญทางสถต ดงนนจงทดสอบความแตกตางคาเฉลยรายคดวยวธการของเซฟเฟ (Scheffe) สถตทใชในการวเคราะหขอมล การวเคราะหขอมลในการวจยโดยใชสถตในการศกษา ดงน

1. สถตพนฐาน 1.1 คารอยละ 1.2 คาเฉลย 1.3 สวนเบยงเบนมาตรฐาน 2. สถตทใชในการหาคณภาพของเครองมอทใชในการวจย 2.1 คาความเทยงตรงของเนอหา โดยค านวณคาดชนความสอดคลอง 2.2 คาความเชอมนของแบบสอบถามทงฉบบ โดยค านวณคาสมประสทธแอลฟาของครอนบค

3. สถตทใชในการทดสอบสมมตฐาน คอ การวเคราะหความแปรปรวนทางเดยวและทดสอบความแตกตางคาเฉลยรายคดวยวธการของเชฟเฟ

72

บทท 4

ผลการวเคราะหขอมล

การวจยนมงศกษาและเปรยบเทยบทกษะการบรหารในศตวรรษท 21 ของผบรหารสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครปฐม เขต 1 โดยผท าวจยไดด าเนนการตามล าดบหวขอ ดงน สญลกษณทใชในการวเคราะหขอมล เพอความสะดวกและเขาใจตรงกน ในการเสนอผลการวเคราะหขอมล ผวจยไดเสนอสญลกษณในการแปลขอมล ดงน แทน คาคะแนนเฉลย S.D. แทน สวนเบยงเบนมาตรฐาน F แทน คาสถตทใชการเปรยบเทยบคาเฉลยกรณของประชากรมากกวา 2 กลม

Sig. แทน คาจรงของความนาจะเปน * แทน มนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 ** แทน มนยส าคญทางสถตทระดบ 0.01 การวเคราะหขอมล จากการวจยเรอง ทกษะการบรหารในศตวรรษท 21 ของผบรหารสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครปฐม เขต 1 จ าแนกการวเคราะห ดงน

1. การวเคราะหขอมลสถานภาพของผตอบแบบสอบถาม โดยการวเคราะหหาคาแจกแจงความถและรอยละ

2. การวเคราะหทกษะการบรหารในศตวรรษท 21 ของผบรหารสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครปฐม เขต 1 โดยการวเคราะหหาคาเฉลยและ สวนเบยงเบนมาตรฐาน โดยพจารณาเปนรายขอละรายดานและภาพรวม

3. การวเคราะหเปรยบเทยบทกษะการบรหารในศตวรรษท 21 ของผบรหารสถานศกษา ขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครปฐม เขต 1 จ าแนกตามขนาด

73

สถานศกษา โดยการหาคาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐาน และการทดสอบความแตกตาง คาเฉลยรายคดวยวธการของเชฟเฟ ผลการวเคราะหขอมล ตอนท 1 สถานภาพของผตอบแบบสอบถาม ผลวเคราะหเกยวกบสถานการณของผตอบแบบสอบถาม จ าแนกตามเพศ และขนาดของสถานศกษา ดวยการวเคราะหการแจกแจงความถและรอยละ รายละเอยดปรากฏผลดงตารางท 4.1 ตารางท 4.1 แสดงจ านวนและคารอยละของผตอบแบบสอบถาม

ขอมลสถานภาพ จ านวน รอยละ เพศ ชาย หญง

132 179

42.40 57.60

รวม 311 100.0 ขนาดของสถานศกษา ขนาดเลก (นกเรยนนอยกวา 120 คน) ขนาดกลาง (นกเรยน 121-300 คน) ขนาดใหญ (นกเรยน มากกวา 301 คน)

56 172 83

18.00 55.31 26.69

รวม 311 100.0 จากตารางท 4.1 แสดงจ านวนและคารอยละของผตอบแบบสอบถามเปนเพศหญง จ านวน 179 คน คดเปนรอยละ 57.60 รองลงมาคอ เพศชาย จ านวน 132 คน คดเปนรอยละ 42.40 และขนาดสถานศกษาเปนแบบขนาดกลาง จ านวน 172 คน คดเปนรอยละ 55.31 รองลงมาคอ ขนาดเลก จ านวน 56 คน คดเปนรอยละ 18.00 และขนาดใหญ จ านวน 83 คน คดเปนรอยละ 26.69

74

ตอนท 2 ทกษะการบรหารในศตวรรษท 21 ของผบรหารสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครปฐม เขต 1

ผลการวเคราะหทกษะการบรหารในศตวรรษท 21 ของผบรหารสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครปฐม เขต 1 โดยการวเคราะหคาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐาน เปนรายขอและโดยรวมทกดาน ปรากฎผลดงตารางท 4.2-4.7 ตารางท 4.2 ทกษะการบรหารในศตวรรษท 21 ของผบรหารสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงาน

เขตพนทการศกษาประถมศกษานครปฐม เขต 1 ในภาพรวม

การบรหารจดการศกษาในศตวรรษท 21 S.D. ระดบ

การปฏบต 1. ดานความยดหยนและการปรบตว 3.99 0.52 มาก 2. ดานการรเรมสรางสรรคและการเปนตวของตวเอง 3.81 0.57 มาก 3. ดานทกษะดานสงคมและทกษะขามวฒนธรรม 4.00 0.53 มาก 4. ดานการเปนผสรางหรอผลตและรบผดชอบเชอถอได 3.97 0.54 มาก 5. ดานภาวะผน าและความรบผดชอบ 4.08 0.49 มาก

รวมเฉลย 3.97 0.48 มาก จากตารางท 4.2 พบวา ทกษะการบรหารในศตวรรษท 21 ของผบรหารสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครปฐม เขต 1 ในภาพรวม มการปฏบตอยในระดบ

มาก ( x =3.97) เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา มการปฏบตอยในระดบมากทกดานเรยงล าดบตาม

คาเฉลย คอ ดานภาวะผน าและความรบผดชอบ ( x =4.08) รองลงมาคอ ดานทกษะดานสงคมและ

ทกษะขามวฒนธรรม ( x =4.00) ดานความยดหยนและการปรบตว ( x =3.99) ดานการเปนผสราง

หรอผลตและรบผดชอบเชอถอได ( x =3.97) และดานการรเรมสรางสรรคและการเปนตวของตวเอง

( x =3.81)

75

ตารางท 4.3 ทกษะการบรหารในศตวรรษท 21 ของผบรหารสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครปฐม เขต 1 ดานความยดหยนและการปรบตว

ดานความยดหยนและการปรบตว S.D. ระดบ

การปฏบต 1. ผบรหารสงเสรมและใหโอกาสผรวมงานมบทบาทเปนผน าเกยวกบงานทไดรบมอบหมาย

4.27 0.71 มาก

2. ผบรหารสงเสรมใหบคลากรมการน าเสนอความคดในการท างานดวยวธการทหลากหลาย

4.36 0.72 มาก

3. ผบรหารมการจดระบบงานตามแผนและวฒนธรรมของทางราชการ

3.98 0.77 มาก

4. ผบรหารมการสงเสรมใหบคลากรมปฏสมพนธทตดตอกนรจกการปรบตวเขาหากน

4.07 0.64 มาก

5. ผบรหารมระบบและด าเนนการตรวจสอบ ตดตามงานทไดรบมอบหมาย

4.02 0.70 มาก

6. ผบรหารใหความยตธรรมแกเพอนรวมงานทกระดบ 3.82 0.78 มาก 7. ผบรหารกระตนใหบคลากรมความมงมนใสใจในการปฏบตงานใหประสบผลส าเรจ

3.83 0.86 มาก

8. ผบรหารรจกเสยสละประโยชนสวนตนเพอรกษาประโยชนสวนรวม

3.87 0.75 มาก

9. ผบรหารปรบตวเขากบชมชนไดด 3.88 0.74 มาก 10. ผบรหารเหนความส าคญในการเขารวมกจกรรมของชมชนและสงคม

3.85 0.74 มาก

รวมเฉลย 3.99 0.52 มาก

จากตารางท 4.3 พบวา ทกษะการบรหารในศตวรรษท 21 ของผบรหารสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครปฐม เขต 1 ดานความยดหยนและการปรบตว ในภาพรวม มการปฏบตอยในระดบมาก ( x =3.99) เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา มการปฏบตอยในระดบมากทกขอ เรยงล าดบตามคาเฉลย 3 ล าดบ คอ ผบรหารสงเสรมใหบคลากรมการน าเสนอความคดในการท างานดวยวธการทหลากหลาย ( x =4.36) รองลงมาคอ ผบรหารสงเสรมและใหโอกาสผรวมงานมบทบาทเปนผน าเกยวกบงานทไดรบมอบหมาย ( x =4.27) และผบรหารมการสงเสรมใหบคลากรมปฏสมพนธทตดตอกนรจกการปรบตวเขาหากน ( x =4.07) ตามล าดบ ส าหรบ ขอทมคาเฉลยต าสด คอ ผบรหารใหความยตธรรมแกเพอนรวมงานทกระดบ ( x =3.82)

76

ตารางท 4.4 ทกษะการบรหารในศตวรรษท 21 ของผบรหารสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครปฐม เขต 1 ดานการรเรมสรางสรรคและการเปนตวของตวเอง

ดานการรเรมสรางสรรคและการเปนตวของตวเอง S.D. ระดบ

การปฏบต 1. ผบรหารกระตนส งเสรมใหบคลากรแสดงความคดร เรมสรางสรรคและกลาแสดงออก

3.66 0.79 มาก

2. ผบรหารเปนแบบอยางในการน าแนวคดใหมมาใชในการบรหารการศกษา

3.71 0.73 มาก

3. ผบรหารสงเสรมการใชนวตกรรมเทคโนโลยในการพฒนาการเรยนการสอน

3.77 0.75 มาก

4. ผบรหารสนบสนน สงเสรมใหบคลากรเขารวมประชม อบรม สมมนา ศกษาดงาน เพอเพมพนความร ความช านาญ ในการปฏบตงาน

3.88 0.78 มาก

5. ผบรหารมวสยทศนกวางไกลรเทาทนกระแสโลกาภวฒน 3.91 0.76 มาก 6. ผบรหารมความร ความสามารถและทกษะดานเทคโนโลย 3.75 0.75 มาก 7. ผบรหารมวฒภาวะทางอารมณ อดทน อดกลน ไมหวนไหวงาย 3.76 0.80 มาก

8. ผบรหารแนะน าสงเสรมใหบคลากรศกษาหาความรเพอพฒนาทกษะในการปฏบตงานอยเสมอ

3.79 0.76 มาก

9. ผบรหารสงเสรมใหบคลากรใชสอเทคโนโลยททนสมยในการปฏบตงาน

4.00 0.60 มาก

10. ผบรหารสงเสรมใหบคลากรมความคดรเรมสรางสรรคในการปฏบตงาน

3.95 0.68 มาก

รวมเฉลย 3.81 0.57 มาก

จากตารางท 4.4 พบวา ทกษะการบรหารในศตวรรษท 21 ของผบรหารสถานศกษา ขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครปฐม เขต 1 ดานการรเรมสรางสรรคและการเปนตวของตวเอง ในภาพรวมมการปฏบตอยในระดบมาก ( x =3.81) เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา อยในระดบมากทกขอ เรยงล าดบคาเฉลย 3 ล าดบ คอ ผบรหารสงเสรมใหบคลากรใชสอเทคโนโลยททนสมยในการปฏบตงาน ( x =4.00) รองลงมาคอ ผบรหารสงเสรมใหบคลากรมความคดรเรมสรางสรรคในการปฏบตงาน ( x =3.95) และผบรหารมวสยทศนกวางไกลรเทาทนกระแสโลกาภวฒน ( x =3.91) ตามล าดบ ส าหรบขอทมคาเฉลยต าสด คอ ผบรหารกระตนสงเสรมใหบคลากรแสดงความคดรเรมสรางสรรคและกลาแสดงออก ( x =3.66)

77

ตารางท 4.5 ทกษะการบรหารในศตวรรษท 21 ของผบรหารสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครปฐม เขต 1 ดานทกษะดานสงคมและทกษะขามวฒนธรรม

ดานทกษะดานสงคมและทกษะขามวฒนธรรม S.D. ระดบ

การปฏบต 1. ผบรหารมทกษะการสอสารภาษาองกฤษเพอการสอสารในชวตประจ าวน

4.11 0.57 มาก

2. ผบรหารมทกษะการใช ICT ผานสงคมออนไลนในการตดตอประสานงานระหวางบคคลและหนวยงาน

4.03 0.64 มาก

3. ผบรหารมทกษะการใชภาษาทสามนอกเหนอจากภาษาองกฤษเพอการสอสาร เชน ภาษาจน ภาษาพมา ภาษาทมฬ

4.06 0.58 มาก

4. ผบรหารมทกษะการใชเทคโนโลยสารสนเทศพฒนาการบรหารจดการและใหบรการ

4.07 0.64 มาก

5. ผบรหารยอมรบขอแตกตางทางวฒนธรรมของบคคลในองคกร 4.08 0.69 มาก 6. ผบรหารเหนคณคาในการท างานของบคลากร วามความแตกตางกนตามความสามารถ

4.02 0.75 มาก

7. ผบรหารมการสงเสรมการเตรยมความพรอมเขาสประชาคมอาเซยน

4.03 0.70 มาก

8. ผบรหารสามารถใหค าแนะน าในการใชเทคโนโลยกบบคลากรได 3.83 0.80 มาก

9. ผบรหารมศกยภาพในการประสานภาคเครอขายเพอความรวมมอจดการเรยนรสประชาคมอาเซยน (เชนสถานศกษา องคกรเอกชน หนวยงานราชการ)

3.84 0.76 มาก

10. ผบรหารสงเสรมใหบคลากรใชสอเทคโนโลยททนสมยในการปฏบตงาน

3.97 0.69 มาก

รวมเฉลย 4.00 0.53 มาก จากตารางท 4.5 พบวา ทกษะการบรหารในศตวรรษท 21 ของผบรหารสถานศกษาขนพนฐาน

สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครปฐม เขต 1 ดานทกษะดานสงคมและทกษะขามวฒนธรรม ในภาพรวม มการปฏบตอยในระดบมาก ( x =4.00) เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา มการปฏบตอยในระดบมากทกขอ เรยงล าดบตามคาเฉลย 3 ล าดบ คอ ผบรหารมทกษะการสอสารภาษาองกฤษเพอการสอสารในชวตประจ าวน ( x =4.11) รองลงมาคอ ผบรหารยอมรบขอแตกตางทางวฒนธรรมของบคคลในองคกร ( x =4.08) และผบรหารมทกษะการใชเทคโนโลยสารสนเทศพฒนาการบรหารจดการและใหบรการ ( x =4.07) ตามล าดบ ส าหรบขอทมคาเฉลยต าสด คอ ผบรหารสามารถใหค าแนะน าในการใชเทคโนโลยกบบคลากรได ( x =3.83)

78

ตารางท 4.6 ทกษะการบรหารในศตวรรษท 21 ของผบรหารสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครปฐม เขต 1 ดานการเปนผสรางหรอผลตรบผดชอบเชอถอได

ดานการเปนผสรางหรอผลตรบผดชอบเชอถอได S.D. ระดบ

การปฏบต 1. ผบรหารมการบรหารจดการศกษาใหบรรลเปาหมายตามทก าหนดไวในแผนปฏบตการประจ าป

4.36 0.72 มาก

2. ผ บรหารมการน เทศ ต ดตาม ก ากบ ประเมนผลและประเมนผลการด าเนนงาน

3.98 0.77 มาก

3. ผบรหารสรางขวญก าลงใจในการปฏบตงาน 4.07 0.64 มาก 4. ผบรหารมความสามารถในการด าเนนงานพฒนาคณภาพการศกษาครอบคลมงาน 4 ฝายของสถานศกษา

4.02 0.70 มาก

5. ผบรหารสามารถวเคราะหแนวทางในการแกปญหาไดอยางถกตอง

3.82 0.78 มาก

6. ผบรหารเปนผประสานงานทมประสทธภาพ 3.83 0.86 มาก 7. ผบรหารตวแบบในการพฒนางาน ในทกดาน 3.96 0.72 มาก 8. ผบรหารเปดโอกาสผเกยวของทกฝายมสวนรวมในการก าหนดเปาหมายรวมรบผดชอบด าเนนงานตามบทบาทหนาท

3.90 0.73 มาก

9. ผบรหารมการวจยและพฒนากระบวนการทางการบรหารการศกษา

3.85 0.74 มาก

10. ผบรหารใชขอมลผลการประเมนและผลการวจยในการพฒนาหรอปรบปรงคณภาพการศกษา

3.92 0.73 มาก

รวมเฉลย 3.97 0.54 มาก จากตารางท 4.6 พบวา ทกษะการบรหารในศตวรรษท 21 ของผบรหารสถานศกษาขนพนฐาน

สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครปฐม เขต 1 ดานการเปนผสรางหรอผลตรบผดชอบเชอถอได ในภาพรวมมการปฏบตอยในระดบมาก ( x =3.97) เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา อยในระดบมากทกขอ เรยงล าดบตามคาเฉลย 3 ล าดบ คอ ผบรหารมการบรหารจดการศกษาใหบรรลเปาหมายตามทก าหนดไวในแผนปฏบตการประจ าป ( x =4.36) รองลงมาคอ ผบรหารสรางขวญก าลงใจในการปฏบตงาน ( x =4.07) และผบรหารมความสามารถในการด าเนนงานพฒนาคณภาพการศกษาครอบคลมงาน 4 ฝายของสถานศกษา ( x =4.02) ตามล าดบ ส าหรบขอทมคาเฉลยต าสด คอ ผบรหารสามารถวเคราะหแนวทางในการแกปญหาไดอยางถกตอง ( x =3.82)

79

ตารางท 4.7 ทกษะการบรหารในศตวรรษท 21 ของผบรหารสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครปฐม เขต 1 ดานภาวะผน าและความรบผดชอบ

ดานภาวะผน าและความรบผดชอบ S.D. ระดบ

การปฏบต 1. ผบรหารปฏบตหนาทดวยความซอสตยสจรต 4.37 0.67 มาก 2. ผบรหารรจกเสยสละประโยชนสวนตนเพอรกษาประโยชนสวนรวม

4.43 0.70 มาก

3. ผบรหารมมนษยสมพนธ มน าใจ และอธยาศยด 4.06 0.77 มาก

4. ผบรหารมกลยทธและเทคนควธการในการปฏบตงานไดอยางเหมาะสม

4.14 0.63 มาก

5. ผบรหารใหรางวล ยกยอง ชมเชยผรวมงานทปฏบตงานประสบผลส าเรจอยาสมศกดศร

4.08 0.69 มาก

6. ผบรหารมความสามารถในการปกครองและบงคบบญชาผรวมงาน

3.93 0.74 มาก

7. ผบรหารมความสามารถในการแกปญหาและความขดแยงโดยใชความคดเชงกลยทธ

3.87 0.89 มาก

8. ผบรหารมวสยทศนกวางไกล สามารถก าหนดภาพอนาคตของสถานศกษาไดชดเจนและสอดคลองกบแนวปฏรปการศกษา

4.00 0.74 มาก

9. ประพฤตตนเปนแบบอยางทดในทกดาน ทงความเกงความด มสขภาพกายและจตสมบรณ

4.00 0.71 มาก

10. ผบรหารสามารถว เคราะหปจจยและผลกระทบทเกยวของ เพอวางแผนและพฒนาการศกษา

3.98 0.68 มาก

รวมเฉลย 4.08 0.49 มาก

จากตารางท 4.7 พบวา ทกษะการบรหารในศตวรรษท 21 ของผบรหารสถานศกษา

ขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครปฐม เขต 1 ดานภาวะผน าและความรบผดชอบ ในภาพรวมมการปฏบตอยในระดบมาก ( x =4.08) เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา มการปฏบตอยในระดบมากทกขอ เรยงล าดบตามคาเฉลย 3 ล าดบ คอ ผบรหารรจกเสยสละประโยชนสวนตนเพอรกษาประโยชนสวนรวม ( x =4.43) รองลงมาคอ ผบรหารปฏบตหนาทดวยความซอสตยสจรต ( x =4.37) และผบรหารมกลยทธและเทคนควธการในการปฏบตงานไดอยางเหมาะสม ( x =4.14) ตามล าดบ ส าหรบขอทมคาเฉลยต าสด คอ ผบรหารมความสามารถในการแกปญหาและความขดแยงโดยใชความคดเชงกลยทธ ( x =3.87)

80

ตอนท 3 การเปรยบเทยบทกษะการบรหารในศตวรรษท 21 ของผบรหารสถานศกษา ขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครปฐม เขต 1 การวเคราะหการเปรยบเทยบทกษะการบรหารในศตวรรษท 21 ของผบรหารสถานศกษา ขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครปฐม เขต 1 จ าแนกตามขนาดของสถานศกษา โดยการวเคราะหคาเฉลย คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน การวเคราะหความแปรปรวนแบบทางเดยว และทดสอบความแตกตางคาเฉลยรายคดวยวธของเชฟเฟ ปรากฏผลตารางท 4.8-4.22 ตารางท 4.8 แสดงผลการเปรยบเทยบทกษะการบรหารในศตวรรษท 21 ของผบรหารสถานศกษา

ขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครปฐม เขต 1 จ าแนกตามขนาดสถานศกษา ในภาพรวม

ทกษะการบรหารในศตวรรษท 21 ขนาดสถานศกษา

F Sig. ขนาดเลก ขนาดกลาง ขนาดใหญ S.D. S.D. S.D.

1. ดานความยดหยนและการปรบตว 3.91 0.53 4.02 0.54 4.04 0.50 1.72 0.180 2. ดานการรเรมสรางสรรคและการเปนตวของตวเอง

3.74 0.56 3.91 0.53 3.75 0.61 3.25* 0.040

3. ดานทกษะดานสงคมและทกษะขามวฒนธรรม

3.98 0.52 4.05 0.51 3.95 0.55 1.01 0.363

4. ดานการเปนผสรางหรอผลตและรบผดชอบเชอถอได

3.88 0.55 4.00 0.56 4.02 0.52 2.02 0.134

5. ดานภาวะผน าและความรบผดชอบ

4.06 0.51 4.10 0.49 4.08 0.48 0.19 0.825

รวมเฉลย 3.91 0.49 4.02 0.48 3.97 0.47 1.23 0.291

จากตารางท 4.8 พบวา การเปรยบเทยบทกษะการบรหารในศตวรรษท 21 ของผบรหารสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครปฐม เขต 1 จ าแนกตามขนาดของสถานศกษา ในภาพรวมพบวา ไมมความแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา ดานการรเรมสรางสรรคและการเปนตวของตวเอง มความแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 ดงนน จงไดท าการทดสอบคาความแตกตางเฉลยรายค โดยวธการของเชฟเฟ ดงตารางท 4.9

81

ตารางท 4.9 แสดงผลเปรยบเทยบเฉลยรายคของการเปรยบเทยบทกษะการบรหารในศตวรรษท 21 ของผบรหารสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครปฐม เขต 1 ดานการรเรมสรางสรรคและการเปนตวของตวเอง

ขนาดของสถานศกษา

ขนาดเลก (Sig.)

ขนาดกลาง (Sig.)

ขนาดใหญ (Sig.)

3.74 3.91 3.75

ขนาดเลก 3.74 - -0.16

(0.087) -0.01

(1.000)

ขนาดกลาง 3.91 - - 0.16

(0.116)

ขนาดใหญ

3.75

-

-

-

จากตารางท 4.9 พบวา การทดสอบคาเฉลยรายคของการเปรยบเทยบทกษะการบรหารในศตวรรษท 21 ของผบรหารสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครปฐม เขต 1 ดานการรเรมสรางสรรคและการเปนตวของตวเอง ระหวางสถานศกษาขนาดเลก ขนาดกลางและขนาดใหญ พบวา ไมมความแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05

82

ตารางท 4.10 แสดงผลการเปรยบเทยบทกษะการบรหารในศตวรรษท 21 ของผบรหารสถานศกษา ขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครปฐม เขต 1 ดานความยดหยนและการปรบตว

ดานความยดหยนและการปรบตว ขนาดสถานศกษา

F Sig. ขนาดเลก ขนาดกลาง ขนาดใหญ S.D. S.D. S.D.

1. ผบรหารสงเสรมและใหโอกาสผรวมงานมบทบาทเปนผน าเกยวกบงานทไดรบมอบหมาย

4.15 0.78 4.26 0.66 4.42 0.66 3.36* 0.036

2. ผบรหารสงเสรมใหบคลากรมการน าเสนอความคดในการท างานดวยวธการทหลากหลาย

4.22 0.77 4.40 0.69 4.48 0.68 3.32* 0.037

3. ผบรหารมการจดระบบงานตามแผนและวฒนธรรมของทางราชการ

3.86 0.82 4.01 0.75 4.08 0.74 1.99 0.138

4. ผบรหารมการสงเสรมใหบคลากรมปฏสมพนธทตดตอกนรจกการปรบตวเขาหากน

3.97 0.65 4.12 0.59 4.13 0.70 1.96 0.142

5. ผบรหารมระบบและด าเนนการตรวจสอบ ตดตามงานทไดรบมอบหมาย

3.91 0.67 4.10 0.70 4.20 0.72 1.95 0.144

6. ผบรหารใหความยตธรรมแกเพอนรวมงานทกระดบ

3.73 0.86 3.85 0.79 3.88 0.66 1.06 0.347

7. ผบรหารกระตนใหบคลากรมความมงมนใสใจในการปฏบตงานใหประสบผลส าเรจ

3.89 0.75 3.77 0.95 3.83 0.84 0.58 0.558

8. ผบรหารรจกเสยสละประโยชนสวนตนเพอรกษาประโยชนสวนรวม

3.78 0.72 3.94 0.77 3.89 0.76 1.17 0.311

9. ผบรหารปรบตวเขากบชมชนไดด 3.89 0.68 3.90 0.79 3.86 0.73 0.07 0.926 10. ผบรหารเหนความส าคญในการเขารวมกจกรรมของชมชนและสงคม

3.76 0.74 3.89 0.73 3.89 0.74 0.98 0.376

รวมเฉลย 3.91 0.53 4.02 0.53 4.04 0.50 1.72 0.180

83

จากตารางท 4.10 พบวา การเปรยบเทยบทกษะการบรหารในศตวรรษท 21 ของผบรหารสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครปฐม เขต 1 ดานความยดหยนและการปรบตว ในภาพรวมพบวา ไมมความแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา ผบรหารสงเสรมและใหโอกาสผรวมงานมบทบาทเปนผน าเกยวกบงานทไดรบมอบหมาย และผบรหารสงเสรมใหบคลากรมการน าเสนอความคดในการท างานดวยวธการทหลากหลาย มความแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 ดงนน จงไดท าการทดสอบคาความแตกตางเฉลยรายค โดยวธการของเชฟเฟ ดงตารางท 4.11-4.12 ตารางท 4.11 แสดงผลเปรยบเทยบเฉลยรายคของการเปรยบเทยบทกษะการบรหารในศตวรรษ

ท 21 ของผบรหารสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครปฐม เขต 1 เรองผบรหารสงเสรมและใหโอกาสผรวมงานมบทบาทเปนผน าเกยวกบงานทไดรบมอบหมาย

ขนาดของสถานศกษา

ขนาดเลก (Sig.)

ขนาดกลาง (Sig.)

ขนาดใหญ (Sig.)

4.15 4.26 4.42

ขนาดเลก 4.15 - -0.12

(0.464) -0.27* (0.036)

ขนาดกลาง 4.26 - - 0.15

(0.310)

ขนาดใหญ

4.42

-

-

-

จากตารางท 4.11 พบวา การทดสอบคาเฉลยรายคของการเปรยบเทยบทกษะการบรหารในศตวรรษท 21 ของผบรหารสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครปฐม เขต 1 เรองผบรหารสงเสรมและใหโอกาสผรวมงานมบทบาทเปนผน าเกยวกบงานทไดรบมอบหมาย ระหวางสถานศกษาขนาดเลกกบสถานศกษาขนาดใหญ มความแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 นนคอ สถานศกษาขนาดใหญมการปฏบตงานมากกวาสถานศกษาขนาดเลก

84

ตารางท 4.12 แสดงผลเปรยบเทยบเฉลยรายคของการเปรยบเทยบทกษะการบรหารในศตวรรษท 21 ของผบรหารสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครปฐม เขต 1 เรองผบรหารสงเสรมใหบคลากรมการน าเสนอความคดในการท างานดวยวธการทหลากหลาย

ขนาดของสถานศกษา

ขนาดเลก (Sig.)

ขนาดกลาง (Sig.)

ขนาดใหญ (Sig.)

4.22 4.40 4.48

ขนาดเลก 4.22 - -0.18

(0.161) -0.26

(0.051)

ขนาดกลาง 4.40 - - 0.08

(0.756)

ขนาดใหญ

4.48

-

-

-

จากตารางท 4.12 พบวา การทดสอบคาเฉลยรายคของการเปรยบเทยบทกษะการบรหารในศตวรรษท 21 ของผบรหารสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครปฐม เขต 1 เรองผบรหารสงเสรมใหบคลากรมการน าเสนอความคดในการท างานดวยวธการทหลากหลาย ระหวางสถานศกษาขนาดเลก ขนาดกลางและขนาดใหญ ไมมความแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05

85

ตารางท 4.13 แสดงผลการเปรยบเทยบทกษะการบรหารในศตวรรษท 21 ของผบรหารสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครปฐม เขต 1 ดานการรเรมสรางสรรคและการเปนตวของตวเอง

ดานการรเรมสรางสรรคและ การเปนตวของตวเอง

ขนาดสถานศกษา

F Sig. ขนาดเลก ขนาดกลาง ขนาดใหญ S.D. S.D. S.D.

1. ผ บ ร ห า ร ก ร ะต น ส ง เ ส ร ม ใ หบ ค ล า ก ร แ ส ด ง ค ว า ม ค ด ร เ ร มสรางสรรคและกลาแสดงออก

3.58 0.78 3.74 0.77 3.63 0.83 1.16 0.315

2. ผบรหารเปนแบบอยางในการน าแนวคด ใหมมาใช ในการบรหารการศกษา

3.61 0.64 3.79 0.75 3.70 0.78 1.78 0.169

3. ผบรหารสงเสรมการใชนวตกรรมเทคโนโลยในการพฒนาการเรยนการสอน

3.73 0.70 3.87 0.74 3.68 0.83 1.92 0.148

4. ผบรหารสนบสนน สงเสรมใหบคลากร เข าร วมประชม อบรม สมมนา ศกษาดงาน เ พอเพมพนค ว า ม ร ค ว า ม ช า น า ญ ใ น ก า รปฏบตงาน

3.78 0.74 3.98 0.74 3.85 0.87 1.79 0.167

5. ผบรหารมวสยทศนกวางไกลรเทาทนกระแสโลกาภวฒน

3.85 0.77 3.95 0.75 3.92 0.79 0.46 0.626

6. ผบรหารมความร ความสามารถและทกษะดานเทคโนโลย

3.58 0.75 3.98 0.62 3.62 0.86 10.4** 0.000

7. ผบรหารมวฒภาวะทางอารมณ อดทน อดกลน ไมหวนไหวงาย

3.65 0.85 3.91 0.73 3.67 0.81 3.90* 0.021

8. ผ บ ร ห า ร แน ะน า ส ง เ ส ร ม ใ หบคลากรศกษาหาความรเพอพฒนาทกษะในการปฏบตงานอยเสมอ

3.75 0.77 3.93 0.65 3.62 0.87 4.31* 0.014

86

ตารางท 4.13 (ตอ)

ดานการรเรมสรางสรรคและ การเปนตวของตวเอง

ขนาดสถานศกษา

F Sig. ขนาดเลก ขนาดกลาง ขนาดใหญ S.D. S.D. S.D.

9. ผบรหารสงเสรมใหบคลากรใชสอเทคโนโลยททนสมยในการปฏบตงาน

3.97 0.60 4.03 0.59 3.99 0.63 0.30 0.735

10. ผบรหารสงเสรมใหบคลากรมความคดร เร มสร างสรรค ในการปฏบตงาน

3.99 0.60 3.99 0.69 3.83 0.75 1.63 0.196

รวมเฉลย 3.74 0.56 3.91 0.53 3.75 0.61 3.25* 0.040

จากตารางท 4.13 พบวา การเปรยบเทยบทกษะการบรหารในศตวรรษท 21 ของผบรหารสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครปฐม เขต 1 ดานการรเรมสรางสรรคและการเปนตวของตวเอง ในภาพรวมพบวา มความแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา ผบรหารมความร ความสามารถและทกษะดานเทคโนโลย มความแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.01 สวนผบรหารมวฒภาวะทางอารมณ อดทน อดกลน ไมหวนไหวงาย และผบรหารแนะน าสงเสรมใหบคลากรศกษาหาความรเพอพฒนาทกษะในการปฏบตงานอยเสมอ มความแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 ดงนน จงไดท าการทดสอบคาความแตกตางเฉลยรายค โดยวธการของเชฟเฟ ดงตารางท 4.9 และ 4.14-4.16

87

ตารางท 4.14 แสดงผลเปรยบเทยบเฉลยรายคของการเปรยบเทยบทกษะการบรหารในศตวรรษ ท 21 ของผบรหารสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครปฐม เขต 1 เรองผบรหารมความร ความสามารถและทกษะดานเทคโนโลย

ขนาดของสถานศกษา

ขนาดเลก (Sig.)

ขนาดกลาง (Sig.)

ขนาดใหญ (Sig.)

3.58 3.98 3.62

ขนาดเลก 3.58 - -0.41** (0.000)

-0.04 (0.932)

ขนาดกลาง 3.98 - - 0.36** (0.002)

ขนาดใหญ

3.62

-

-

-

จากตารางท 4.14 พบวา การทดสอบคาเฉลยรายคของการเปรยบเทยบทกษะการบรหารในศตวรรษท 21 ของผบรหารสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครปฐม เขต 1 เรองผบรหารมความร ความสามารถและทกษะดานเทคโนโลย ระหวางสถานศกษาขนาดเลกกบขนาดกลาง และสถานศกษาขนาดกลางกบขนาดใหญ มความแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.01 นนคอ สถานศกษาขนาดกลางมการปฏบตงานมากกวาสถานศกษาเลกและขนาดใหญ

88

ตารางท 4.15 แสดงผลเปรยบเทยบเฉลยรายคของการเปรยบเทยบทกษะการบรหารในศตวรรษ ท 21 ของผบรหารสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครปฐม เขต 1 เรองผบรหารมวฒภาวะทางอารมณ อดทน อดกลน ไมหวนไหวงาย

ขนาดของสถานศกษา

ขนาดเลก (Sig.)

ขนาดกลาง (Sig.)

ขนาดใหญ (Sig.)

3.65 3.91 3.67

ขนาดเลก 3.65 - -0.16* (0.045)

-0.02 (0.986)

ขนาดกลาง 3.91 - - 0.26*

(0.045)

ขนาดใหญ

3.67

-

-

-

จากตารางท 4.15 พบวา การทดสอบคาเฉลยรายคของการเปรยบเทยบทกษะการบรหารในศตวรรษท 21 ของผบรหารสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครปฐม เขต 1 เรองผบรหารมวฒภาวะทางอารมณ อดทน อดกลน ไมหวนไหวงาย ระหวางสถานศกษาขนาดเลกกบขนาดกลาง และสถานศกษาขนาดกลางกบขนาดใหญ มความแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 นนคอ สถานศกษาขนาดกลางมการปฏบตงานมากกวาสถานศกษาขนาดเลกกบขนาดใหญ

89

ตารางท 4.16 แสดงผลเปรยบเทยบเฉลยรายคของการเปรยบเทยบทกษะการบรหารในศตวรรษ ท 21 ของผบรหารสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครปฐม เขต 1 เรองผบรหารแนะน าสงเสรมใหบคลากรศกษาหาความรเพอพฒนาทกษะในการปฏบตงานอยเสมอ

ขนาดของสถานศกษา

ขนาดเลก (Sig.)

ขนาดกลาง (Sig.)

ขนาดใหญ (Sig.)

3.75 3.93 3.62

ขนาดเลก 3.75 - -0.17

(0.233) 0.14

(0.478)

ขนาดกลาง 3.93 - - 0.31*

(0.016)

ขนาดใหญ

3.62

-

-

-

จากตารางท 4.16 พบวา การทดสอบคาเฉลยรายคของการเปรยบเทยบทกษะการบรหารในศตวรรษท 21 ของผบรหารสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครปฐม เขต 1 เรองผบรหารแนะน าสงเสรมใหบคลากรศกษาหาความรเ พอพฒนาทกษะในการปฏบตงานอยเสมอ ระหวางสถานศกษาขนาดกลางกบขนาดใหญ มความแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 นนคอ สถานศกษาขนาดกลางมการปฏบตงานมากกวาสถานศกษาขนาดใหญ

90

ตารางท 4.17 แสดงผลการเปรยบเทยบทกษะการบรหารในศตวรรษท 21 ของผบรหารสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครปฐม เขต 1 ดานทกษะดานสงคมและทกษะขามวฒนธรรม

ดานทกษะดานสงคมและ ทกษะขามวฒนธรรม

ขนาดสถานศกษา

F Sig. ขนาดเลก ขนาดกลาง ขนาดใหญ

S.D. S.D. S.D. 1. ผ บ ร ห า ร ม ท ก ษ ะ ก า ร ส อ ส า รภ า ษ า อ ง ก ฤ ษ เ พ อ ก า ร ส อ ส า ร ใ นชวตประจ าวน

4.11 0.59 4.14 0.54 4.06 0.58 0.44 0.639

2. ผบรหารมทกษะการใช ICT ผานสงคมออนไลนในการตดตอประสานงานระหวางบคคลและหนวยงาน

4.01 0.62 4.10 0.62 3.94 0.71 1.66 0.191

3. ผบรหารมทกษะการใชภาษาทสามนอกเหนอจากภาษาองกฤษเพอการสอสาร เชน ภาษาจน ภาษาพมา ภาษาทมฬ

4.02 0.52 4.11 0.59 4.05 0.61 0.75 0.470

4. ผบรหารมทกษะการใชเทคโนโลยสารสนเทศพฒนาการบรหารจดการและใหบรการ

4.13 0.59 4.07 0.62 3.99 0.72 1.09 0.337

5. ผบรหารยอมรบขอแตกตางทางวฒนธรรมของบคคลในองคกร

4.19 0.67 4.06 0.69 3.98 0.69 2.24 0.108

6. ผบรหารเหนคณคาในการท างานของบคลากร วามความแตกตางกนตามความสามารถ

4.00 0.73 4.04 0.77 4.02 0.74 0.07 0.924

7. ผบรหารมการสงเสรมการเตรยมความพรอมเขาสประชาคมอาเซยน

3.92 0.78 4.12 0.63 4.02 0.69 2.26 0.105

8. ผบรหารสามารถใหค าแนะน าในการใชเทคโนโลยกบบคลากรได

3.74 0.83 3.98 0.74 3.73 0.84 3.74* 0.025

9. ผบรหารมศกยภาพในการประสานภาคเครอขายเพอความรวมมอจดการเ ร ย น ร ส ป ร ะ ชาคมอา เ ซ ยน ( เ ช นสถานศกษา องคกรเอกชน หนวยงานราชการ)

3.78 0.79 3.92 0.69 3.80 0.84 1.07 0.344

10. ผบรหารสงเสรมใหบคลากรใชสอเทคโนโลยททนสมยในการปฏบตงาน

3.96 0.68 4.00 0.68 3.95 0.72 0.14 0.865

รวมเฉลย 3.98 0.52 4.05 0.51 3.95 0.55 1.01 0.363

91

จากตารางท 4.17 พบวา การเปรยบเทยบทกษะการบรหารในศตวรรษท 21 ของผบรหารสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครปฐม เขต 1 ดานทกษะดานสงคมและทกษะขามวฒนธรรม ในภาพรวม พบวา ไมมความแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา ผบรหารสามารถใหค าแนะน าในการใชเทคโนโลยกบบคลากรได มความแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 ดงนน จงไดท าการทดสอบคาความแตกตางเฉลยรายค โดยวธการของเชฟเฟ ดงตารางท 4.18 ตารางท 4.18 แสดงผลเปรยบเทยบเฉลยรายคของการเปรยบเทยบทกษะการบรหารในศตวรรษท 21

ของผบรหารสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครปฐม เขต 1 เรองผบรหารสามารถใหค าแนะน าในการใชเทคโนโลยกบบคลากรได

ขนาดของสถานศกษา

ขนาดเลก (Sig.)

ขนาดกลาง (Sig.)

ขนาดใหญ (Sig.)

3.74 3.98 3.73

ขนาดเลก 3.74 - -0.25

(0.067) 0.01

(0.997)

ขนาดกลาง 3.98 - - 0.26

(0.075)

ขนาดใหญ

3.73

-

-

-

จากตารางท 4.18 พบวา การทดสอบคาเฉลยรายคของการเปรยบเทยบทกษะการบรหารในศตวรรษท 21 ของผบรหารสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครปฐม เขต 1 เรองผบรหารสามารถใหค าแนะน าในการใชเทคโนโลยกบบคลากรได ระหวางสถานศกษาขนาดเลก ขนาดกลางและขนาดใหญ ไมมความแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05

92

ตารางท 4.19 แสดงผลการเปรยบเทยบทกษะการบรหารในศตวรรษท 21 ของผบรหารสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครปฐม เขต 1 ดานการเปนผสรางหรอผลตรบผดชอบเชอถอได

ดานการเปนผสรางหรอผลตรบผดชอบเชอถอได

ขนาดสถานศกษา

F Sig. ขนาดเลก ขนาดกลาง ขนาดใหญ

S.D. S.D. S.D. 1. ผบรหารมการบรหารจดการศกษาใหบรรลเปาหมายตามทก าหนดไวในแผนปฏบตการประจ าป

4.22 0.77 4.40 0.69 4..48 0.68 3.32* 0.037

2. ผบรหารมการนเทศ ตตาม ก ากบ ป ระ เม น ผลและ ประ เม น ผลกา รด าเนนงาน

3.86 0.82 4.01 0.75 4.08 0.74 1.99 0.138

3. ผบรหารสรางขวญก าลงใจในการปฏบตงาน

3.97 0.65 4.12 0.59 4.13 0.70 1.96 0.142

4. ผบรหารมความสามารถในการด าเนนงานพฒนาคณภาพการศกษาครอบคลมงาน 4 ฝายของสถานศกษา

3.91 0.67 4.10 0.70 4.02 0.72 1.95 0.144

5. ผบรหารสามารถวเคราะหแนวทางในการแกปญหาไดอยางถกตอง

3.73 0.86 3.85 0.79 3.88 0.66 1.06 0.347

6. ผ บรหารเปนผประสานงานท มประสทธภาพ

3.89 0.75 3.77 0.95 3.83 0.84 0.58 0.558

7. ผบรหารเปนตนแบบในการพฒนางาน ในทกดาน

3.82 0.69 3.99 0.75 4.08 0.68 3.21* 0.041

8. ผบรหารเปดโอกาสผเกยวของทกฝายมสวนรวมในการก าหนดเปาหมายรวมรบผดชอบด าเนนงานตามบทบาทหนาท

3.86 0.69 3.95 0.77 3.88 0.71 0.47 0.623

9. ผ บ ร ห ารม กา รว จ ย และพฒนากระบวนการทางการบรหารการศกษา

3.76 0.74 3.89 0.73 3.89 0.74 0.98 0.376

10. ผบรหารใชขอมลผลการประเมนและผลการวจย ในการพฒนาหรอปรบปรงคณภาพการศกษา

3.80 0.69 3.96 0.76 4.01 0.72 2.14 0.119

รวมเฉลย 3.88 0.55 4.00 0.55 4.02 0.52 2.02 0.134

93

จากตารางท 4.19 พบวา การเปรยบเทยบทกษะการบรหารในศตวรรษท 21 ของผบรหารสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครปฐม เขต 1 ดานการเปนผสรางหรอผลตรบผดชอบเชอถอได ในภาพรวม พบวา ไมมความแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา ผบรหารมการบรหารจดการศกษาใหบรรลเปาหมายตามทก าหนดไวในแผนปฏบตการประจ าป และผบรหารเปนตนแบบในการพฒนางานในทกดาน มความแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 ดงนน จงไดท าการทดสอบคาความแตกตางเฉลยรายค โดยวธการของเชฟเฟ ดงตารางท 4.20-4.21 ตารางท 4.20 แสดงผลเปรยบเทยบเฉลยรายคของการเปรยบเทยบทกษะการบรหารในศตวรรษท

21 ของผบรหารสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครปฐม เขต 1 เรองผบรหารมการบรหารจดการศกษาใหบรรลเปาหมายตามทก าหนดไวในแผนปฏบตการประจ าป

ขนาดของสถานศกษา

ขนาดเลก (Sig.)

ขนาดกลาง (Sig.)

ขนาดใหญ (Sig.)

4.22 4.40 4.48

ขนาดเลก 4.22 - -0.18

(0.161) -0.26

(0.051)

ขนาดกลาง 4.40 - - -0.08

(0.756)

ขนาดใหญ

4.48

-

-

-

จากตารางท 4.20 พบวา การทดสอบคาเฉลยรายคของการเปรยบเทยบทกษะการบรหารในศตวรรษท 21 ของผบรหารสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครปฐม เขต 1 เรองผบรหารมการบรหารจดการศกษาใหบรรลเปาหมายตามทก าหนดไวในแผนปฏบตการประจ าป ระหวางสถานศกษาขนาดเลก ขนาดกลางและขนาดใหญ ไมมความแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05

94

ตารางท 4.21 แสดงผลเปรยบเทยบเฉลยรายคของการเปรยบเทยบทกษะการบรหารในศตวรรษท 21 ของผบรหารสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครปฐม เขต 1 เรองผบรหารเปนตนแบบในการพฒนางานในทกดาน

ขนาดของสถานศกษา

ขนาดเลก (Sig.)

ขนาดกลาง (Sig.)

ขนาดใหญ (Sig.)

3.82 3.99 4.08

ขนาดเลก 3.82 - -0.17

(0.214) -0.26* (0.050)

ขนาดกลาง 3.99 - - -0.09

(0.665)

ขนาดใหญ

4.08

-

-

-

จากตารางท 4.21 พบวา การทดสอบคาเฉลยรายคของการเปรยบเทยบทกษะการบรหารในศตวรรษท 21 ของผบรหารสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครปฐม เขต 1 เรองผบรหารเปนตนแบบในการพฒนางานในทกดาน ระหวางสถานศกษาขนาดใหญกบขนาดเลก มความแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 นนคอ สถานศกษาขนาดใหญมการปฏบตงานมากกวาสถานศกษาขนาดเลก

95

ตารางท 4.22 แสดงผลการเปรยบเทยบทกษะการบรหารในศตวรรษท 21 ของผบรหารสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครปฐม เขต 1 ดานภาวะผน าและความรบผดชอบ

ดานภาวะผน าและความรบผดชอบ ขนาดสถานศกษา

F Sig. ขนาดเลก ขนาดกลาง ขนาดใหญ S.D. S.D. S.D.

1. ผบรหารปฏบตหนาทดวยความซอสตยสจรต

4.31 0.71 4.32 0.66 4.50 0.61 2.28 0.103

2. ผบรหารรจกเสยสละประโยชนสวนตนเพอรกษาประโยชนสวนรวม

4.35 0.75 4.46 0.69 4.50 0.64 1.11 0.329

3. ผบรหารมมนษยสมพนธ มน าใจ และอธยาศยด

4.01 0.82 4.09 0.73 4.07 0.77 0.30 0.738

4. ผบรหารมกลยทธและเทคนควธการในการปฏบตงานได อยางเหมาะสม

4.06 0.65 4.18 0.58 4.17 0.69 1.08 0.338

5. ผบรหารใหรางวล ยกยอง ชมเชยผ ร ว ม ง านท ป ฏ บ ต ง า นประส บผลส าเรจอยาสมศกดศร

4.01 0.68 4.14 0.69 4.07 0.72 1.04 0.352

6. ผบรหารมความสามารถในการปกครองและบงคบบญชาผรวมงาน

3.91 0.81 3.96 0.73 3.89 0.69 0.22 0.795

7. ผบรหารมความสามารถในการแกปญหาและความขดแยงโดยใชความคดเชงกลยทธ

3.96 0.79 3.84 0.97 3.82 0.88 0.71 0.491

8. ผ บรหารมวส ยทศนกว างไกล สามารถก าหนดภาพอนาคตของสถานศกษาไดชดเจนและสอดคลองกบแนวปฏรปการศกษา

3.99 0.72 4.06 0.73 3.92 0.77 0.88 0.412

9. ประพฤตตนเปนแบบอยางทดในทกด าน ท ง ความ เก งความด มสขภาพกายและจตสมบรณ

4.03 0.66 4.02 0.73 3.92 0.73 0.73 0.483

10. ผบรหารสามารถวเคราะหปจจยและผลกระทบท เ ก ยวของ เ พอวางแผนและพฒนาการศกษา

3.99 0.72 3.98 0.65 3.98 0.67 0.01 0.985

รวมเฉลย 4.06 0.51 4.10 0.49 4.08 0.48 0.19 0.825

96

จากตารางท 4.22 พบวา การเปรยบเทยบทกษะการบรหารในศตวรรษท 21 ของผบรหารสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครปฐม เขต 1 ดานภาวะผน าและความรบผดชอบ ในภาพรวมและรายดาน พบวา ไมมความแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05

97

บทท 5

สรป อภปรายผล และขอเสนอแนะ การวจยเรอง ทกษะการบรหารในศตวรรษท 21 ของผบรหารสถานศกษาขนพนฐาน สงกด

ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครปฐม เขต 1 เปนการวจยเชงพรรณนา โดยมสาระทส าคญน าเสนอตามล าดบดงน วตถประสงคของการวจย สมมตฐานของการวจย วธด าเนนการวจย สรปผลการวจย อภปรายผลการวจยและขอเสนอแนะ

วตถประสงคของการวจย

1. เพอศกษาทกษะการบรหารในศตวรรษท 21 ของผบรหารสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครปฐม เขต 1

2. เพอเปรยบเทยบทกษะการบรหารในศตวรรษท 21 ของผบรหารสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครปฐม เขต 1 จ าแนกตามขนาดของสถานศกษา สมมตฐานของการวจย ทกษะการบรหารในศตวรรษท 21 ของผบรหารสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครปฐม เขต 1 ทมขนาดสถานศกษาตางกนมความแตกตางกน วธด าเนนการวจย

1. ประชากรและกลมตวอยาง 1.1 ประชากรทใชในการวจย ไดแก ครในสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขต

พนทการศกษาประถมศกษานครปฐม เขต 1 ปการศกษา 2557 จากสถานศกษาทงหมด 125 แหง จ าแนกเปนสถานศกษาขนาดเลก 52 แหง จ านวนประชากร 294 คน สถานศกษาขนาดกลาง 65 แหง จ านวนประชากร 907 คน และสถานศกษาขนาดใหญ 8 แหง จ านวนประชากร 439 คน รวมประชากรทงหมด 1,640 คน

1.2 กลมตวอยางทใชในการวจย ไดแก ครในสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครปฐม เขต 1 ปการศกษา 2557 ซงการก าหนดขนาดของกลมตวอยาง

98

โดยใชตารางเครจซและมอรแกน (Krejc & Morgan, 1970, pp. 607-610) ทระดบความเชอมน รอยละ 95 โดยใชวธการสมตวอยางแบบ 2 ขนตอน (two stage random sampling) ไดกลมตวอยาง จ านวน 311 คน

2. เครองมอทใชในการวจยครงนเปนแบบสอบถาม โดยแบงเปน 2 ตอน ตอนท 1 เปนแบบสอบถามแบบตรวจสอบรายการ (checklist) เกยวกบสภาพผตอบ

แบบสอบถามทกษะการบรหารของผบรหารสถานศกษา จ านวน 2 ขอ เพศ และขนาดของสถานศกษาของผตอบแบบสอบถาม

ตอนท 2 เปนแบบสอบถามทกษะผบรหารของสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครปฐม เขต 1 มลกษณะเปนแบบสอบถามแบบมาตราสวนประมาณคา (rating scale) ของลเคอรท (Likert) เกยวกบทกษะของผบรหารซงม 5 ดาน

3. การเกบรวบรวมขอมล ผวจยไดเกบรวบรวมขอมลโดย 3.1 น าหนงสอขอความรวมมอในการเกบรวบรวมขอมล จากส านกงานบณฑตศกษาจาก

มหาวทยาลยราชภฏกาญจนบรถงผบรหารสถานศกษา เพอใหผวจยไดเกบขอมล 3.2 ผวจยด าเนนการสงแบบสอบถามทางไปรษณยและประสานงานทางโทรศพทในการ

ตดตามเกบแบบสอบถามจากสถานศกษาตาง ๆ โดยตนเอง โดยผวจยสงแบบสอบถามไปยงโรงเรยนเพอแจกใหกบครในโรงเรยนทเปนกลมตวอยาง จ านวน 311 ชด โดยก าหนดเวลาในการตอบแบบสอบถามและกลบคนใหผวจยภายใน 7-15 วน ทางไปรษณยและผวจยเกบรวบรวมขอมลเอง

4. การวเคราะหขอมล ผวจยน าแบบสอบถามฉบบทสมบรณมาจ าแนกตามขนาดขอสถานศกษาแลววเคราะหขอมลเพอหาคาทางสถตดวยเครองคอมพวเตอร โดยใชโปรแกรมส าเรจรป วเคราะหขอมลตามขนตอนดงน

4.1 น าแบบสอบถามทไดรบตอบคนจากโรงเรยนในสงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครปฐม เขต 1 ทใชเปนกลมตวอยางมาตรวจสอบความถกตองและมความสมบรณในการตอบ

4.2 น าขอมลทไดจากแบบสอบถามทงหมดมาจดระเบยบขอมล ลงรหส และท าการวเคราะหขอมลดวยเครองคอมพวเตอร โดยใชโปรแกรมส าเรจรปทางสถต

4.3 วเคราะหขอมลเกยวกบสถานภาพของผตอบแบบสอบถาม วเคราะหโดยแจกแจงความถ (frequency) และรอยละ (percentage)

4.4 วเคราะหทกษะการบรหารในศตวรรษท 21 ของผบรหารสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครปฐม เขต 1 มาวเคราะหขอมลระดบปฏบต โดยน ามาหาคาเฉลย (mean หรอ ) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (standard deviation หรอ S.D.) จ าแนกเปนรายขอ รายดานและรวมทกดาน โดยใชเกณฑการแปลความหมายของเบส (Best, 1981, p.195)

99

4.5 การเปรยบเทยบทกษะผบรหารของสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครปฐม เขต 1 จ าแนกตามขนาดสถานศกษา วเคราะหคาเฉลย ( ) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) การวเคราะหความแปรปรวนทางเดยว (one-way ANOVA) กรณทพบวามความแตกตางคาเฉลยอยางมนยส าคญทางสถต ดงนนจงทดสอบความแตกตางคาเฉลยรายคดวยวธการของเซฟเฟ (Scheffe) สรปผลการวจย

ในการศกษาทกษะการบรหารในศตวรรษท 21 ของผบรหารสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครปฐม เขต 1 โดยสามารถสรปผลการวจยไดดงน

1. สถานภาพของผตอบแบบสอบถาม มจ านวนทงสน 311 คน สวนใหญเปนเพศหญง รอยละ 57.60 รองลงมาคอ เพศชาย รอยละ 42.40 และขนาดสถานศกษาเปนแบบขนาดกลาง รอยละ 55.31 รองลงมาคอ ขนาดเลก รอยละ 18.00 และขนาดใหญ รอยละ 26.69

2. ทกษะการบรหารในศตวรรษท 21 ของผบรหารสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครปฐม เขต 1 ในภาพรวม มการปฏบตอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา มการปฏบตอยในระดบมากทกดานเรยงล าดบตามค าเฉลย คอ ดานภาวะผน าและความรบผดชอบ รองลงมาคอ ดานทกษะดานสงคมและทกษะขามวฒนธรรม ดานความยดหยนและการปรบตว ดานการเปนผสรางหรอผลตและรบผดชอบเชอถอได และดานการรเรมสรางสรรคและการเปนตวของตวเอง เมอพจารณาเปนรายดานสามารถสรปไดดงน

2.1 ดานความยดหยนและการปรบตว ในภาพรวม มการปฏบตอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา มการปฏบตอยในระดบมากทกขอ เรยงล าดบตามคาเฉลยจากมากไปหานอย 3 ล าดบ คอ ผบรหารสงเสรมใหบคลากรมการน าเสนอความคดในการท างานดวยวธการทหลากหลาย รองลงมาคอ ผบรหารสงเสรมและใหโอกาสผรวมงานมบทบาทเปนผน าเกยวกบงานทไดรบมอบหมาย และผบรหารมการสงเสรมใหบคลากรมปฏสมพนธทตดตอกนรจกการปรบตวเขาหากน ตามล าดบ ส าหรบขอทมคาเฉลยต าสด คอ ผบรหารใหความยตธรรมแกเพอนรวมงานทกระดบ

2.2 ดานการรเรมสรางสรรคและการเปนตวของตวเอง ในภาพรวมมการปฏบตอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา อยในระดบมากทกขอ เรยงล าดบคาเฉลยจากมากไปหานอย 3 ล าดบ คอ ผบรหารสงเสรมใหบคลากรใชสอเทคโนโลยททนสมยในการปฏบตงาน รองลงมาคอ ผบรหารสงเสรมใหบคลากรมความคดรเรมสรางสรรคในการปฏบตงาน และผบรหารมวสยทศนกวางไกลรเทาทนกระแสโลกาภวฒน ตามล าดบ ส าหรบขอทมคาเฉลยต าสด คอ ผบรหารกระตนสงเสรมใหบคลากรแสดงความคดรเรมสรางสรรคและกลาแสดงออก

100

2.3 ดานทกษะดานสงคมและทกษะขามวฒนธรรม ในภาพรวม มการปฏบตอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา มการปฏบตอยในระดบมากทกขอ เรยงล าดบตามคาเฉลยจากมากไปหานอย 3 ล าดบ คอ ผบรหารมทกษะการสอสารภาษาองกฤษเพอการสอสารในชวตประจ าวน รองลงมาคอ ผบรหารยอมรบขอแตกตางทางวฒนธรรมของบคคลในองคกร และผบรหารมทกษะการใชเทคโนโลยสารสนเทศพฒนาการบรหารจดการและใหบรการ ตามล าดบ ส าหรบขอทมคาเฉลยต าสด คอ ผบรหารสามารถใหค าแนะน าในการใชเทคโนโลยกบบคลากรได

2.4 ดานการเปนผสรางหรอผลตรบผดชอบเชอถอได ในภาพรวมมการปฏบตอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา อยในระดบมากทกขอ เรยงล าดบตามคาเฉลยจากมากไปหานอย 3 ล าดบ คอ ผบรหารมการบรหารจดการศกษาใหบรรลเปาหมายตามทก าหนดไวในแผนปฏบตการประจ าป รองลงมาคอ ผบรหารสรางขวญก าลงใจในการปฏบตงาน และผบรหารมความสามารถในการด าเนนงานพฒนาคณภาพการศกษาครอบคลมงาน 4 ฝายของสถานศกษา ตามล าดบ ส าหรบขอทมคาเฉลยต าสด คอ ผบรหารสามารถวเคราะหแนวทางในการแกปญหาไดอยางถกตอง

2.5 ดานภาวะผน าและความรบผดชอบ ในภาพรวมมการปฏบตอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายขอ พบวามการปฏบตอยในระดบมากทกขอ เรยงล าดบตามคาเฉลยจากมากไปหานอย 3 ล าดบ คอ ผบรหารรจกเสยสละประโยชนสวนตนเพอรกษาประโยชนสวนรวม รองลงมาคอ ผบรหารปฏบตหนาทดวยความซอสตยสจรต และผบรหารมกลยทธและเทคนควธการในการปฏบตงานไดอยางเหมาะสม ตามล าดบ ส าหรบขอทมคาเฉลยต าสด คอ ผบรหารมความสามารถในการแกปญหาและความขดแยงโดยใชความคดเชงกลยทธ

3. การเปรยบเทยบทกษะการบรหารในศตวรรษท 21 ของผบรหารสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครปฐม เขต 1 จ าแนกตามขนาดของสถานศกษา ในภาพรวมพบวา ไมมความแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 เมอพจารณาเปน รายดาน พบวา ดานการรเรมสรางสรรคและการเปนตวของตวเอง มความแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 เมอทดสอบความแตกตางคาเฉลยรายค พบวา ไมมความแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 ส าหรบรายขอในแตละดานสรปไดดงน

3.1 การเปรยบเทยบทกษะการบรหารในศตวรรษท 21 ของผบรหารสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครปฐม เขต 1 ดานความยดหยนและการปรบตว ในภาพรวมพบวา ไมมความแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา ผบรหารสงเสรมและใหโอกาสผรวมงานมบทบาทเปนผน าเกยวกบงานทไดรบมอบหมาย และผบรหารสงเสรมใหบคลากรมการน าเสนอความคดในการท างานดวยวธการทหลากหลาย มความแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 นนคอ สถานศกษาขนาดใหญ มการปฏบตมากกวาสถานศกษาขนาดเลก

101

3.2 การเปรยบเทยบทกษะการบรหารในศตวรรษท 21 ของผบรหารสถานศกษา ขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครปฐม เขต 1 ดานการรเรมสรางสรรคและการเปนตวของตวเอง ในภาพรวมพบวา มความแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา ผบรหารมความร ความสามารถและทกษะดานเทคโนโลย มความแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.01 สวนผบรหารมวฒภาวะทางอารมณ อดทน อดกลน ไมหวนไหวงาย และผบรหารแนะน าสงเสรมใหบคลากรศกษาหาความรเพอพฒนาทกษะในการปฏบตงานอยเสมอ มความแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 นนคอ สถานศกษาขนาดกลาง มการปฏบตมากกวาสถานศกษาขนาดเลกและขนาดใหญ

3.3 การเปรยบเทยบทกษะการบรหารในศตวรรษท 21 ของผบรหารสถานศกษา ขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครปฐม เขต 1 ดานทกษะดานสงคมและทกษะขามวฒนธรรม ในภาพรวม พบวา ไมมความแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา ผบรหารสามารถใหค าแนะน าในการใชเทคโนโลยกบบคลากรได มความแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 เมอทดสอบความแตกตางคาเฉลยรายค พบวา ไมมความแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05

3.4 การเปรยบเทยบทกษะการบรหารในศตวรรษท 21 ของผบรหารสถานศกษา ขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครปฐม เขต 1 ดานการเปนผสรางหรอผลตและรบผดชอบเชอถอได ในภาพรวม พบวา ไมมความแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา ผบรหารมการบรหารจดการศกษาใหบรรลเปาหมายตามทก าหนดไวในแผนปฏบตการประจ าป และผบรหารเปนตนแบบในการพฒนางานในทกดาน มความแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 เมอทดสอบความแตกตางคาเฉลยรายค พบวา ไมมความแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05

3.5 การเปรยบเทยบทกษะการบรหารในศตวรรษท 21 ของผบรหารสถานศกษา ขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครปฐม เขต 1 ดานภาวะผน าและความรบผดชอบ ในภาพรวมและรายดาน พบวา ไมมความแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05

102

อภปรายผลการวจย

จากการศกษาทกษะการบรหารในศตวรรษท 21 ของผบรหารสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครปฐม เขต 1 สามารถอภปรายผลไดดงน

1. ทกษะการบรหารในศตวรรษท 21 ของผบรหารสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครปฐม เขต 1 ในภาพรวม มการปฏบตอยในระดบมาก ทเปนเชนนเพราะวา ความสามารถในการบรหารงานของผบรหารตามภารกจทไดรบมอบหมายจากองคการอยางรวดเรวและถกตอง โดยใชทรพยากรบคคลและอน ๆ ทมอยอยางมประสทธภาพและประสทธผล โดยผานกระบวนการทางการบรหารอยางมระบบ และเพอใหสอดคลองกบความตองการในการจดการศกษาใหบรรลเปาหมายอยางมพลงและมประสทธภาพนน จ าเปนตองมการกระจายอ านาจและใหทกฝายมสวนรวม จงก าหนดใหมการจดระบบโครงสรางและกระบวนการจดการศกษาของไทยใหมเอกภาพในเชงนโยบายและหลากหลายในทางปฏบต โดยใหกระทรวงศกษาธการกระจายอ านาจการบรหารและการจดการศกษาทงในดานวชาการงบประมาณ การบรหารงานบคคล และการบรหารทวไป ไปยงคณะกรรมการและเขตพนทการศกษา และสถานศกษาในเขตพนทการศกษาโดยตรง ซงการกระจายอ านาจดงกลาว ท าใหสถานศกษามความคลองตวมอสระในการบรหารจดการการศกษาเปนไปตามหลกการบรหารจดการโดยใชโรงเรยนเปนฐาน (school based management) เปนการสรางรากฐานและความเขมแขงใหกบสถานศกษา (กระทรวงศกษาธการ, 2546, หนา 6-7) ซงสอดคลองกบ เดอนเพญ บญใหญเอก (2557) ไดศกษาการบรหารการจดการศกษาในศตวรรษท 21 ของสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ผลการวจยพบวา การบรหารการจดการศกษาในศตวรรษท 21 ของสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ในภาพรวม มการปฏบตอยในระดบมาก และยงสอดคลองกบ ชยยนต ฉมกลอม (2555) ไดศกษาเรอง ทกษะการบรหารงานของผบรหารสถานศกษาตามทศนะของครผสอนในอ าเภอบางละมง สงกดส านกงานเขตพนท การศกษาประถมศกษาชลบร เขต 3 ผลการวจยพบวา ทกษะการบรหารงานของผบรหารสถานศกษาความทศนะของครผสอนทปฏบตการสอนในระดบประถมศกษาและมธยมศกษา ในเขตอ าเภอบางละมง ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาชลบร เขต 3 ในภาพรวม มการปฏบตอยในระดบมาก เชนกน

เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา มการปฏบตอยในระดบมากทกดาน เรยงล าดบตามคาเฉลย คอ ดานภาวะผน าและความรบผดชอบ รองลงมาคอ ดานทกษะดานสงคมและทกษะขามวฒนธรรม ดานความยดหยนและการปรบตว ดานการเปนผสรางหรอผลตและรบผดชอบเชอถอได

103

และดานการรเรมสรางสรรคและการเปนตวของตวเอง จากผลการวจยในรายดานมประเดนส าคญทอภปรายดงน

1.1 ดานความยดหยนและการปรบตว ในภาพรวม มการปฏบตอยในระดบมาก ทเปนเชนนเพราะวา ผบรหารสงเสรมใหบคลากรมการน าเสนอความคดในการท างานดวยวธการทหลากหลาย อกทงยงสงเสรมและใหโอกาสผรวมงานมบทบาทเปนผน าเกยวกบงานทไดรบมอบหมาย และผบรหารมการสงเสรมใหบคลากรมปฏสมพนธทตดตอกนรจกการปรบตวเขาหากน ดงท สรศกด ปาเฮ (2556, หนา 1) กลาววา ความยดหยนและการปรบตว ไดแก การปรบตวเพอเปลยนแปลง โดยการปรบตวตามบทบาทหนาท ความรบผดชอบและบรบทตามชวงเวลาทก าหนด ปรบตวเพอการเปลยนแปลงบรรยากาศของการท างานในองคกรทดขน เกดความยดหยนในการท างาน โดยสามารถหลอมรวมผลสะทอนของงานไดอยางมประสทธภาพ เปนผน าทสรางสรรคใหเกดผลบวกกบการท างาน และมความรความเขาใจในการสรางความสมดลและความเสมอภาคอยางรอบดาน เพอกอใหเกดการเปลยนแปลงในเชงสรางสรรคของการท างาน ซงสอดคลองกบ จนทกานต ตนเจรญพานช (2550) ไดศกษาเรอง การพฒนาภาวะผน าคลนลกใหมในภาคราชการไทย: โมเดลทพงประสงค ผลการศกษา พบวา ดานความยดหยนและการปรบตว ในภาพรวมมการปฏบตอยในระดบมาก และยงสอดคลองกบ ชยยนต ฉมกลอม (2555) ไดศกษาเรอง ทกษะการบรหารงานของผบรหารสถานศกษาตามทศนะของครผสอนในอ าเภอบางละม ง สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาชลบร เขต 3 ดานความยดหยนและการปรบตว ในภาพรวมมการปฏบตอยในระดบมาก

1.2 ดานการรเรมสรางสรรคและการเปนตวของตวเอง ในภาพรวมมการปฏบตอยในระดบมาก ทเปนเชนนเพราะวา ผบรหารสงเสรมใหบคลากรใชสอเทคโนโลยททนสมยในการปฏบตงาน และสงเสรมใหบคลากรมความคดรเรมสรางสรรคในการปฏบตงาน และผบรหารมวสยทศนกวางไกลรเทาทนกระแสโลกาภวฒนในยคปจจบน ดงท อนชต วรรณสทธ (2546, หนา 1) กลาววา ความสามารถการเปนผน า ผบรหารควรมวสยทศนกวางไกลก าหนดเปาหมายสถานศกษาไดอยางชดเจน เพอเปนแนวทางในการจดกระบวนการเรยนร มความคดรเรมสรางสรรค กลาปฏรป ปรบปรงและพรอมทจะเปนผน าในการเปลยนแปลง มความสามารถประสานงานท างานกบชมชน องคการตาง ๆ สามารถจงใจผใตบงคบบญชาใหท างานเปนทมและมงสเปาหมายทก าหนดได สอดคลองกบเดอนเพญ บญใหญเอก (2557) ไดศกษาการบรหารการจดการศกษาในศตวรรษท 21 ของสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ผลการวจยพบวา ดานการรเรมสรางสรรคและการเปนตวของตวเอง ในภาพรวมมการปฏบตอยในระดบมาก และยงสอดคลองกบ ชยยนต ฉมกลอม (2555) ไดศกษาเรอง ทกษะการบรหารงานของผบรหารสถานศกษาตามทศนะของครผสอนในอ าเภอบางละมง สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาชลบร เขต 3 ดานการรเรมสรางสรรคและการเปนตวของตวเอง ในภาพรวมมการปฏบตอยในระดบมากเชนกน

104

1.3 ดานทกษะดานสงคมและทกษะขามวฒนธรรม ในภาพรวม มการปฏบตอยในระดบมาก ทเปนเชนนเพราะวา ผบรหารมทกษะการสอสารภาษาองกฤษเพอการสอสารในชวตประจ าวน ผบรหารยอมรบขอแตกตางทางวฒนธรรมของบคคลในองคกร และผบรหารมทกษะการใชเทคโนโลยสารสนเทศพฒนาการบรหารจดการและใหบรการ ดงท สรศกด ปาเฮ (2556, หนา 1) กลาววา ทกษะทางสงคมและการเรยนรขามวฒนธรรมประกอบดวยประสทธผลเชงปฏสมพนธรวมกบผอน โดยรอบรในการสรางประสทธภาพ จงหวะเวลาทเหมาะสมในการฟง -การพดในโอกาสตาง ๆ และสรางศกยภาพตอการควบคมใหเกดการยอมรบในการเปนผน าในทางวชาชพ การสรางทมงานทมคณภาพ โดยยอมรบในขอแตกตางทางวฒนธรรมและภารกจของทมงานทแตกตางกนหลากหลายลกษณะ เปดโลกทศนและปลกจตส านกเพอมองเหนการยอมรบในขอแตกตาง สามารถมองเหนคณคาในความแตกตางเหลานน และพงระลกเสมอวาขอแตกตางเชงสงคมและวฒนธรรมนน สามารถน ามาสรางสรรคเปนแนวคดใหม ๆ ใหเกดขนได โดยการคดคนนวตกรรมเพอการสรางงานอยางมคณภาพ สอดคลองกบ โกว (Kho, 2001) ไดศกษาวจยเรองการประเมนผลโครงการภาวะผน าระดบโลกของประเทศสหรฐอเมรกา เพอประกอบการพจารณาการลงทนสรางเทคนคการพฒนาภาวะผน าไปสการสรางภาวะผน าทมความสามารถในเชงแขงขนระดบโลก พบวา การมอบหมายใหศกษาดงานตางประเทศเปนวธทดทสดในการพฒนาภาวะผน าของผบรหาร นอกจากเปนการพฒนาศกยภาพแลวยงไดเรยนรวฒนธรรม การปรบตวความเชอมนในตนเอง ความอดทน ความใฝร ความคดในเชงบรบทโลก การเขาใจในเชงลก ถงการแลกเปลยนประสบการณในการศกษาดงานตางประเทศ โดยมงจดเนนของความเขาใจและการประเมนกระบวนการตงแตการคดเลอกคนเขาอบรม การสรางทมงาน การมอบหมาย การศกษาดงานตางประเทศ การพฒนาภาวะผน าเชงระบบและครอบคลมพฒนาอยางมกลยทธในมมมองขององคกรในระยะยาว

1.4 ดานการเปนผสรางหรอผลตและรบผดชอบเชอถอได ในภาพรวมมการปฏบตอยในระดบมาก ทเปนเชนนเพราะวา ผบรหารมการบรหารจดการศกษาใหบรรลเปาหมายตามทก าหนดไวในแผนปฏบตการประจ าป ผบรหารสรางขวญก าลงใจในการปฏบตงาน และผบรหารมความสามารถในการด าเนนงานพฒนาคณภาพการศกษาครอบคลมงาน 4 ฝายของสถานศกษา ดงท สรศกด ปาเฮ (2556, หนา 1) กลาววา การเพมผลผลตและการรรบผด ประกอบดวย การจดการโครงการ โดยก าหนดเปาหมายใหชดเจนมงสความส าเรจของงาน และวางแผนจดเรยงล าดบความส าคญของงานและบรหารจดการใหเกดผลลพธทมงหวงผลผลตทเกดขน โดยสรางผลผลตทมคณภาพสง และยงสอดคลองกบอนชา โสมาบตร (2556) กลาววา การเพมผลผลตและการรรบผด คอ การจดการโครงการตองมการก าหนดเปาหมายใหชดเจนเพอมงสความส าเรจของงาน และวางแผน จดเร ยงล าดบความส าคญของงานและบรหารจดการใหเกดผลลพธทมงหวง โดยสรางผลผลตทมคณภาพสง โดยมจดเนนในดานตาง ๆ ไดแก การท างานทางวชาชพทสจรต สามารถบรหารเวลาและบรหารโครงการได

105

อยางมประสทธภาพ เนนภารกจงานในเชงสหกจ การมสวนรวมอยางแขงขน น าเสนอผลงานไดอยางมออาชพ และยอมรบผลผลตทเกดขนดวยความชนชม สอดคลองกบ ปรชา เพชรฉกรรจ (2547) ไดศกษาวจยเรอง คณลกษณะของผบรหารสถานศกษาระดบประถมศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาระยอง เขต 1 ผลการวจยพบวา ดานการเปนผสรางหรอผลตและรบผดชอบเชอถอได ในภาพรวมมการปฏบตอยในระดบมาก

1.5 ดานภาวะผน าและความรบผดชอบ ในภาพรวมมการปฏบตอยในระดบมาก ทเปนเชนนเพราะวา ผบรหารรจกเสยสละประโยชนสวนตนเพอรกษาประโยชนสวนรวม ผบรหารปฏบตหนาทดวยความซอสตยสจรต และผบรหารมกลยทธและเทคนควธการในการปฏบตงานไดอยางเหมาะสม ดงท อนชา โสมาบตร (2556) กลาววา ภาวะผน าและความรบผดชอบตองมความเปน ตวแบบและเปนผน าคนอน โดยใชทกษะการแกไขปญหาระหวางบคคลได เพอน าพาองคการกาวบรรลจดมงหมาย เปนตวกลางหรอผประสานงานทมประสทธภาพ สามารถชน าและน าพาองคการกาวสผลลพธทพงประสงค ยอมรบความสามารถของคณะท างานหรอผรวมงานทมความแตกตางกน และเปนแบบอยางในพฤตกรรมทพงประสงค ผอนยอมรบและสามารถก าหนดขอบขายของปญหา วเคราะหและแกปญหาดวยความรบผดชอบ ซงสอดคลองกบสมพนธ ทรพยแตง (2547) ไดศกษาทกษะการบรหารของผบรหารสถานศกษา ส านกงานเขตพนทการศกษานครปฐม เขต 2 ผลการวจยพบวา ดานภาวะผน าและความรบผดชอบ ในภาพรวมมการปฏบตอยในระดบมาก และยงสอดคลองกบปรชา เพชรฉกรรจ (2547) ไดศกษาวจยเรอง คณลกษณะของผบรหารสถานศกษาระดบประถมศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาระยอง เขต 1 ผลการวจยพบวา ดานภาวะผน าและความรบผดชอบ ในภาพรวมมการปฏบตอยในระดบมากเชนกน

2. การเปรยบเทยบทกษะการบรหารในศตวรรษท 21 ของผบรหารสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครปฐม เขต 1 จ าแนกตามขนาดของสถานศกษา ในภาพรวม พบวา ไมมความแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 ซงไมเปนไปตามสมมตฐานทตงไว ทงนเพราะ พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 แกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ. 2545 มความมงหมายทจะจดการศกษา เพอพฒนาคนไทยใหเปนมนษยทสมบรณ ทงนโดยการจดการศกษาใหบรรลเปาหมายอยางมพลงและมประสทธภาพนน จ าเปนตองมการกระจายอ านาจและใหทกฝายมสวนรวม จงก าหนดใหมการจดระบบโครงสรางและกระบวนการจดการศกษาของไทยใหมเอกภาพในเชงนโยบายและหลากหลายในทางปฏบต โดยใหกระทวงศกษาธการกระจายอ านาจการบรหารและการจดการศกษาทงในดานวชาการงบประมาณ การบรหารงานบคคล และการบรหารทวไป ไปยงคณะกรรมการและเขตพนทการศกษา และสถานศกษาในเขตพนทการศกษาโดยตรง ซงการกระจายอ านาจดงกลาว ท าใหสถานศกษามความคลองตวมอสระในการบรหารจดการการศกษาเปนไปตามหลกการบรหารจดการโดยใชโรงเรยนเปนฐาน (school based management) เปนการ

106

สรางรากฐานและความเขมแขงใหกบสถานศกษา (กระทรวงศกษาธการ, 2546, หนา 6-7) เมอพจารณาเปนรายดานในแตละดานสรปไดดงน

2.1 การเปรยบเทยบทกษะการบรหารในศตวรรษท 21 ของผบรหารสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครปฐม เขต 1 ดานความยดหยนและการปรบตว ในภาพรวมพบวา ไมมความแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 อาจเปนเพราะวา ผบรหารสถานศกษาไดมการใชทกษะในการบรหารงานโดยสงเสรมและใหโอกาสผรวมงานใหมบทบาทเปนผน าเกยวกบงานทไดรบมอบหมาย อกทงผบรหารยงสงเสรมใหบคลากรมการน าเสนอความคดในการท างานดวยวธการทหลากหลายและมประสทธผลในการบรหารสถานศกษามากยงขน ผลการวจยนสอดคลองกบแนวคดของปรยาพร วงศอนตรโรจน (2548, หนา 179-181) ไดกลาววา ทกษะของผบรหารเปนความสามารถในการบรหารตามภารกจทไดรบมอบหมายจากองคกรอยางรวดเรวและถกตอง โดยใชทรพยากรบคคลและอน ๆ ทมอย โดยผานกระบวนการทางการบรหารอยางมระบบ เพอใหการปฏบตงานบรรลวตถประสงคอยางมประสทธภาพและเปนทยอมรบของคนทวไป สรปไดวา ทกษะของผบรหารสถานศกษาจ าเปนตองมการบรหารงานนน จะตองใชศาสตรและศลปะทกประการ เพราะวาการด าเนนงานตาง ๆ มใชเพยงกจกรรมทผบรหารจะกระท าเพยงล าพงคนเดยว แตยงมผรวมงานอกหลายคนทมสวนท าใหงานนนประสบความส าเรจ ผชวยงานแตละคนมความแตกตางกนทงในดานสตปญญา ความสามารถ ความถนด และความตองการทไมเหมอนกนจงเปนหนาทของผบรหาร ทจะน าเอาเทคนควธ และกระบวนการบรหารทเหมาะสม มาใชเกดประสทธภาพและบรรลเปาหมายของสถานศกษา

2.2 การเปรยบเทยบทกษะการบรหารในศตวรรษท 21 ของผบรหารสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครปฐม เขต 1 ดานการรเรมสรางสรรคและการเปนตวของตวเอง ในภาพรวมพบวา มความแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 ทงนเพราะวา ผบรหารสถานศกษาขนาดกลางมการปฏบตงานมากกวาสถานศกษาเลกและขนาดใหญ อาจเปนเพราะวา ผบรหารมความร ความสามารถและทกษะดานเทคโนโลย ผบรหารมวฒภาวะทางอารมณ อดทน อดกลน ไมหวนไหวงาย และผบรหารแนะน าสงเสรมใหบคลากรศกษาหาความรเพอพฒนาทกษะในการปฏบตงานอยเสมอ ผลการวจยนสอดคลองกบแนวคดของ ไพฑรย ศรฟา (2558, หนา 28) ทกลาววา ผบรหารยคใหมทกระดบตองน านวตกรรมเทคโนโลยมาใชกนอยางแพรหลาย เชน ผบรหารระดบสงในองคการ จะน าสารสนเทศทแสดงภาพรวมของการด าเนนงาน ความสมพนธระหวางองคการและสงแวดลอม สรปปญหาและแนวทางแกไข มาใชเพอประกอบการแกปญหา และการตดสนใจก าหนดกลยทธขององคการ ปจจบนผบรหารในการศกษาไดน านวตกรรมและเทคโนโลยสารสนเทศมาใชและมบทบาทความส าคญในการบรหารจดการศกษากนมากขน จงสรปไดวาดานการรเรมสรางสรรคและการเปนตวของตวเองเขามามบทบาทในยคของการปฏรปการศกษา ผบรหาร

107

การศกษายคใหมตองน ามาใชในการจดการศกษา และสอดคลองกบ แชคส (Sachs, 1996, pp. 3-4) กลาววา ลกษณะของผน าทดตองประกอบดวยมความเขาใจตนเอง ยอมรบฟงและเคารพในความคดเหนของผอน มความเขาใจในสถานการณของผรวมงาน มความคดรเรมสรางสรรค สามารถน าความคดของผรวมงานไปใชใหเกดประโยชนแกหนวยงานไดอยางมประสทธภาพ 2.3 การเปรยบเทยบทกษะการบรหารในศตวรรษท 21 ของผบรหารสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครปฐม เขต 1 ดานทกษะดานสงคมและทกษะขามวฒนธรรม ในภาพรวม พบวา ไมมความแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 ทงนเพราะวา ผบรหารสถานศกษาขนาดเลก ขนาดกลาง และขนาดใหญ มการปฏบตงานไมแตกตางกน อาจเปนเพราะวา ผบรหารสถานศกษาสามารถใหค าแนะน าในการใชเทคโนโลยกบบคลากรไดโดยทกษะการบรหารงานของตนเอง ผลการวจยนสอดคลองกบแนวคดของแนวคดของ ไพฑรย ศรฟา (2558, หนา 28) ทกลาววา ผบรหารยคใหมทกระดบตองน านวตกรรมเทคโนโลยมาใชกนอยางแพรหลาย เชน ผบรหารระดบสงในองคการ จะน าสารสนเทศทแสดงภาพรวมของการด าเนนงาน ความสมพนธระหวางองคการและสงแวดลอม สรปปญหาและแนวทางแกไข มาใชเพอประกอบการแกปญหา และการตดสนใจก าหนดกลยทธขององคการ ปจจบนผบรหารในการศกษาไดน านวตกรรมและเทคโนโลยสารสนเทศมาใชและมบทบาทความส าคญในการบรหารจดการศกษากนมากขน จงสรปไดวาดานการรเรมสรางสรรคและการเปนตวของตวเองเขามามบทบาทในยคของการปฏรปการศกษา ผบรหารการศกษายคใหมตองน ามาใชในการจดการศกษา และสอดคลองกบอนนต งามสะอาด (2553, หนา 1) กลาววา ผบรหารเปนผทสามารถจดการกระบวนการของการท างานและการใชทรพยากรเพอใหบรรลวตถประสงคขององคการทตงไวไดอยางมประสทธภาพ โดยมการวางแผน การจดองคการ การสงการ และการควบคม เพอเปนเครองมอในการบรหาร ความสามารถของผบรหาร สามารถวดไดจากประสทธผลและประสทธภาพของงานทเกดขน 2.4 การเปรยบเทยบทกษะการบรหารในศตวรรษท 21 ของผบรหารสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครปฐม เขต 1 ดานการเปนผสรางหรอผลตและรบผดชอบเชอถอได ในภาพรวม พบวา ไมมความแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 ทงนเพราะวา ผบรหารมการบรหารจดการศกษาใหบรรลเปาหมายตามทก าหนดไวในแผนปฏบตการประจ าป และผบรหารเปนตนแบบในการพฒนางานในทกดาน ผลการวจยนสอดคลองกบแนวคดของ จรยา วโรจนและคณะ (2546, หนา 10-11) กลาววา ผบรหารมออาชพ ตองมจตวญญาณรกงานในหนาท ตงใจท างานใหบรรลผลสงสดมก าลงความสามารถท างานโดยไมตองรอค าสงหรอรอสตรส าเรจแนะวธการท างานจากผอนแตจะคดตรวจสอบการท างานของคนมนสยในการเรยนรคดแสวงหาวธการทเหมาะสมกบตนเองทจะแกปญหาขอบกพรองในงานของตนสรางสรรควธการใหม ๆ ทจะน าไปสการปฏบตและผลงานทดขนกวาเดม และสอดคลองกบอนนต งามสะอาด (2553, หนา 1) กลาววา ผบรหาร

108

เปนผทสามารถจดการกระบวนการของการท างานและการใชทรพยากรเพอใหบรรลวตถประสงคขององคการทตงไวไดอยางมประสทธภาพ โดยมการวางแผน การจดองคการ การสงการ และการควบคม เพอเปนเครองมอในการบรหาร ความสามารถของผบรหาร สามารถวดไดจากประสทธผลและประสทธภาพของงานทเกดขน 2.5 การเปรยบเทยบทกษะการบรหารในศตวรรษท 21 ของผบรหารสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครปฐม เขต 1 ดานภาวะผน าและความรบผดชอบ ในภาพรวมและรายดาน พบวา ไมมความแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 ทงนเพราะวา ผบรหารมความสามารถในการปกครองและบงคบบญชาผรวมงาน และผบรหารมความสามารถในการแกปญหาและความขดแยงโดยใชความคดเชงกลยทธ ผลการวจยนสอดคลองกบแนวคดของสรรตน นาคน (2557, หนา 4) กลาววา ผบรหารสถานศกษาในยคปจจบนจะตองสรางภาพพจนใหมใหเปนผน าทางวชาการ มหนาทในการน าแนวคดใหม ๆ ไปสการปฏบตเพอพฒนาสถานศกษาดานตาง ๆ ตองท าตวเปนผจดประกายความคดในการพฒนาคณภาพงานในสถานศกษา ดงนนผบรหารสถานศกษาสามารถพฒนาสถานศกษาใหประสบผลส าเรจไดตองอาศยบคลากรทท าหนาทบรหารสถานศกษาจะตองมวสยทศน เปนผน ากลาเปลยนแปลง กลาตดสนใจ มคณธรรมจรยธรรมและมจรรยาบรรณทางวชาชพ มความสามารถใน การตดตอสอสารและมความรวชาชพ โดยเฉพาะผน าทางวชาการผบรหารตองเปนทงนกบรหาร นกวชาการ นกจดกจกรรมตาง ๆ ของสถานศกษาใหไดผลผลตทดเลศจงเปนแนวทางการปฏรปเพอน าไปสผบรหารทอยในศตวรรษท 21

ขอเสนอแนะ จากผลการศกษาทกษะการบรหารในศตวรรษท 21 ของผบรหารสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครปฐม เขต 1 ผวจยมขอเสนอแนะ ดงน

1. ขอเสนอแนะจากผลการวจย 1.1 ผบรหารสถานศกษาควรมการกระตนและสงเสรมใหบคลากรแสดงความคดรเรม

สรางสรรคและกลาแสดงออกในการบรหารสถานศกษา 1.2 ผบรหารสถานศกษาควรใหค าแนะน าแกบคลากรในสถานศกษาในการใชเทคโนโลย

สารสนเทศอยางเหมาะสม 1.3 ผบรหารสถานศกษาควรสงเสรมและใหโอกาสผรวมงานเพอใหครมบทบาทเปนผน า

เกยวกบงานทไดรบมอบหมาย

109

2. ขอเสนอแนะส าหรบการท าวจยครงตอไป 2.1 ควรศกษาเรองทกษะการบรหารในศตวรรษท 21 ของสถานศกษาตอผบรหาร

สถานศกษาตามความคดเหนของครผสอน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาอน ๆ 2.2 ควรศกษาเรองปจจยทมผลตอทกษะการบรหารในศตวรรษท 21 ของผบรหาร

สถานศกษาในเขตพนทการศกษาประถมศกษาและมธยมศกษา

110

เอกสารอางอง

กระทรวงศกษาธการ. (2542). พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542. กรงเทพฯ: พรกหวานกราฟฟค.

_______. (2546). พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 และทแกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ. 2545. กรงเทพฯ: องคการรบสงสนคาและพสดภณฑ (ร.ส.ท.) _______. (2554). แนวทางการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยน. กรงเทพฯ: ชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย. จนทกานต ตนเจรญพานช. (2550). การพฒนาภาวะผน าคลนลกใหมในภาคราชการไทย: โมเดล

ทพงประสงค. วารสารสงคมศาสตรและมนษยศาสตร, 33 (1), 82-90. จนทราน สงวนนาม. (2545). ทฤษฏและแนวปฏบตในการบรหารงานสถานศกษา. กรงเทพฯ:

บค พอยท. ชยยนต ฉมกลอม. (2555). ทกษะการบรหารงานของผบรหารสถานศกษาตามทศนะของครผสอน

ในอ าเภอบางละมง สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาชลบร เขต 3. ปรญญานพนธการศกษามหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยบรพา.

ชาญชย อาจนสมาจาร. (2548). ศลปะการเปนผน า. กรงเทพฯ: พมพด. นวลทพย กาฬศร. (2547). แบบภาวะผน าของผบรหารสถานศกษาขนพนฐาน จงหวดฉะเชงเทรา.

วทยานพนธครศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยราชภฏ ราชนครนทร.

ธาน ชนบญ. (2551). ทกษะการบรหารงานของผบรหารสถานศกษาขนพนฐาน ส านกงานเขต พนทการศกษาประทมธาน เขต 2. วทยานพนครศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหาร การศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ. ธระ รญเจรญ. (2550). การบรหารโรงเรยนยคปฏรปการศกษา. กรงเทพฯ: ขาวฟาง. เดอนเพญ บญใหญเอก. (2557). การบรหารการจดการศกษาในศตวรรษท 21 ของสถานศกษา

ขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3. ภาคนพนธครศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา มหาวทยาลย ราชภฏกาญจนบร.

ปรชา เพชรฉกรรจ. (2547). คณลกษณะของผบรหารสถานศกษาระดบประถมศกษา สงกด ส านกงานเขตพนทการศกษาจงหวดระยอง เขต 1. วทยานพนธครศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยราชภฏราชนครนทร.

111

ประคอง แสนจ าหนาย. (2548). ทกษะการบรหารงานของผบรหารโรงเรยนประถมศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาปทมธาน. วทยานพนธครศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ. ประภาส โปธปน. (2547). ความคาดหวงของบคลากรตอทกษะการบรหารงานของคณะ กรรมการบรหารโรงเรยนศรธนาพานชยการเทคโนโลยเชยงใหม. วทยานพนธ ศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาอาชวศกษา มหาวทยาลยศลปากร. ปรยาพร วงศอนตรโรจน. (2548). การนเทศการสอน. กรงเทพ: ศนยสอเสรมกรงเทพฯ. พระมหากานต ชาวดร. (2548). ทกษะของผบรหารทสงผลตอการบรหารงานวชาการใน สถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษากรงเทพ. วทยานพนธ ศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยศลปากร. พะยอม วงศสารศร. (2547). องคการและการจดการ. กรงเทพฯ: ครสภา. ______. (2554). นโยบายหลกเพอขบเคลอนการปฏรปการศกษาในทศวรรษทสอง

(พ.ศ. 2554-2561). กรงเทพฯ: ส านกงานเลขาธการสภาการศกษา. พณสดา สรธรงศร. (2555). รายงานการวจยเรองภาพการศกษาไทยในอนาคต 10-20 ป.

กรงเทพฯ: ส านกนโยบายและแผนการศกษา. ไพฑรย ศรฟา. (2558). การจดนวตกรรมและเทคโนโลยสารสนเทศ. คนเมอมนาคม 30, 2558,

จาก http://www.paitoon-srifa.com/moodle มลลกา ตนสอน. (2547). การจดการยคใหม. กรงเทพฯ: เอกเปอรเนท. รสสคนธ มกรมณ. (2555). การจดการเรยนรเพอสรางสรรคดวยปญญา. วารสารการศกษาไทย,

3(1), 30. รชน กจสอ. (2555). ความสมพนธระหวางบทบาทของผบรหารสถานศกษาสประชาคมอาเซยนใน สถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 . ภาคนพนธครศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา

มหาวทยาลยราชภฏกาญจนบร. เรองโรจน สขวรยะ. (2557). ทกษะชวต. คนเมอ กนยายน 6, 2557, จาก www.Trangranglrait.ning.com วรรณา หมาดเทง. (2551). บทบาทของผบรหารทสงผลตอการบรหารจดการกจกรรมพฒนา ผเรยนของโรงเรยนเอกชนในกรงเทพฯ. การศกษาคนควาอสระศกษาศาสตร มหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยศลปากร. วจารณ พานช. (2555). การจดการความรกบการบรหารราชการไทย. กรงเทพฯ:

สถานบนสงเสรมเพอสงคม.

112

______. (2556ก). การศกษาในศตวรรษท 21. คนเมอ สงหาคม 25, 2557, จาก http://www.glenwoodacademy.com/21thst-century-education/doing- wpcron=1362985224.3900759220123291015625 ______. (2556ข). ทกษะแหงอนาคตใหม:การศกษาเพอศตวรรษท 21. กรงเทพฯ: มลนธสยามกมมาจล. ______. (2556ค). การสรางการเรยนรสศตวรรษท 21. มลนธสยามกมมาจล. กรงเทพฯ: ส.เจรญการพมพ. ______. (2557ก). การศกษาในศตวรรษท 21. คนเมอ กนยายน 15, 2557, จาก http://www.krutao.wondpress.com ______. (2557ข). ปลกโลกการสอนใหมชวตสหองเรยนแหงศตวรรษใหม. กรงเทพฯ: ส านกงานสงเสรมสงคมแหงการเรยนรและคณภาพเยาวชน (สสค.) วรช วรชนภาวรรณ. (2549). การพฒนาเมองและชนบทประยกต. กรงเทพฯ: ฟอรเพซ. วโรจน สารรตนะ. (2545). กระบวนทศนใหมทางการศกษา กรณทศนะตอการศกษาศตวรรษท

21. คนเมอ พฤศจกายน 30, 2556, จาก http://www.the Partnership for 21st century skills-youtube

_______. (2547). การบรหาร:หลกทฤษฎประเดนทางการศกษาและบทวเคราะหองคกร ทางการศกษา. กรงเทพฯ: อกษราพพฒน. _______. (2556). การวจยทางการบรหารการศกษา. กรงเทพฯ: อกษรพพฒน. _______. (2557). กระบวนทศใหมทางการศกษา กรณทศนะตอการศกษาศตวรรษท 21. กรงเทพฯ: ทพวสทธ. คนเมอ สงหาคม 28,2557 จาก http://www.the Pertnership for 21 century.skills-youtube สมบต โฆษตวานช. (2557). ความหมายของทกษะการบรหาร. คนเมอ กรกฎา 11, 2557, จาก http://www.thsis.swu.ac.th/swuthesis/Ed_Adm/Supaporn_R.pdf ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครปฐมเขต 1. (2555). แผนพฒนาการศกษาขนพนฐาน

ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครปฐม เขต 1. (พ.ศ. 2555-2558). นครปฐม: กลมนโยบายและแผนงาน.

ส านกนายกรฐมนตร. (2557). สรปค าแถลงนโยบายของคณะรฐมนตร. คนเมอ ตลาคม 10, 2557, จาก http://www.moe.go.th/websm/2014/sep/195.html

ส านกงานเลขาธการสภาการศกษา. (2556ก). ยทธศาสตรการพฒนาคณภาพการศกษา: ระเบยบ วาระแหงชาต (พ.ศ. 2551-2555). กรงเทพฯ: พรกหวานกราฟฟค.

113

ส าเรจ วงศศกดา. (2553). รปแบบการพฒนาผบรหารสถานศกษาเพอสงผลตอความส าเรจในการ บรหารสถานศกษา สงกดส านกคณะกรมการการอาชวการศกษา. วทยานพนธครศาสตร

อตสาหกรรมดษฎบณฑต สาขาการบรหารอาชวและเทคนคศกษา มหาวทยาลย เทคโนโลยพระจอมเกลาพระนครเหนอ. สมพนธ ทรพยแตง. (2547). ทกษะการบรหารของผบรหารสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนท นครปฐมเขต 2 . วทยานพนธศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยศลปากร. สงห ยมแยม. (2550). ภาวะผน าเหนอผน าของผบรหารสถานศกษาขนพนฐาน ชวงชนท 1-2 สงกดส านกงานเขตพนทการศกษากาญจนบร. วทยานพนธครศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยราชภฏกาญจนบร. สจรา กาญจนสาโรช. (2547). ความตองการในการพฒนาทกษะการบรหารของผบรหารโรงเรยน มธยมศกษาในจงหวดสมทรสาคร. วทยานพนธศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการ

บรหารการศกษา มหาวทยาลยเชยงใหม. สเทพ เชาวลต (2549). นกบรหารทนสมย. กรงเทพฯ: เสมาธรรม. สณา อสสาหาก. (2553). ทกษะการบรหาร. คนเมอ กรกฎาคม 11, 2557, จาก http:// www.gotoknow.org/blog/suna242/126541 สรศกด ปาเฮ. (2543). ผบรหารกบการสรางคณภาพโรงเรยนสความเปนเลศ, วารสารวชาการ, 32. _____. (2553, ธนวาคม). ผบรหารโรงเรยน: บทบาทและความทาทายในยคปฏรปการศกษาไทย ในทศวรรษทสอง( พ.ศ. 2552-2561). แพร: ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษา

แพรเขต 2. อนนต งามสะอาด. (2557). ภาวะผน าส าหรบผบรหาร. คนเมอ กรกฎาคม 12, 2557, จาก http://www.sisat.ac.th/main/index.php/component/content/article/36- dranand-workload/153-2009-02-12-14-49-22 Alfredo, D. (2014). Teaching and learning in 21 st century classrooms. Retrieved January 11, 2014, from http://Learning-21 century-classroms.htm Barnard, C. L. (2014). Administration. Retrieved july 15, 2014, from http://www.Athipong_hotpot.blogspot.com/2008/12/blog_post.thmt Bellanca, J., & Brandt, R. (2010). 21st Century skills, rethinking, how students learn. Bloomington, IN: Solution Tree Press. Best, J. W. (1981). Research in education (4 ed). Englewoood : Cliff Prentice Hall.

114

Chien, J. C. (2004). Examining a successful urban elementary school: Putting the pieces together. PhD. Dissertation: Northern IIIinois University. Coleman, L. A. (2008). The role of shool administrator as knowledge manager: A process for school improvement. New Jersey: Princeton University Press. Crawford, L. M. (2004). High school principal leadership: Practices and beliefs within the learning organization. PhD. Dissertation: Northern IIIinois

University. Drake, T. L., & Roe, W. H. (1996). The principalship. New York: Macmillan. Drucker, P. F. (1958). Administration. Retrieved January 15, 2014, from

http://www.wiruch.com/articles%20for%articles/articles%20comparative% 20analysis%20of%20administration%20words.pdf

Flamand, L. (2014). Role of teachers in the 21st century. Retrieved January 29, 2014, from http://www.Century html

Fox, W. (2006). Full-range leadership:Perceptions of the school resource officers leadership styles and effectiveness. Doctor of management in

organizational leadership, University 0f Phoenix, Australia. Gardner, H. (1993). Multiple Intelligence: The theory in practice. New York:

Basic Books. Griffiths, D. E. (1956). Human relationship in school administrators. New York: Appleton Century Crofts. Halpin, A. W. (1996). Theory and research in administrators. New York: Macmillan. Jolly, R., & Artlle, F. (1996). The effectiveness of secondary Regents Universities. Dissertation Abstracts International, 56, 42224-A. Katz, R. L. (2005). Skills of an effective administrators. Harvard Business Review, 30, 45-61. Kho, E. C. (2001). An evaluation study of the effectiveness of a united states based globalLeadership development program. n.p. Krejcie, R. V., & Morgan, D.W. (1970). Determining sample size for research activities. Educational and Psychological Measuremen, 30, 607-610. McCollum, B. C. (2000). Self-development and the spontaneous expression of leadership Behaviors. n.p.

115

Nanus, B. (1992). The leader’s contemporary book. Chicago: Rand Manually. P21. (2011). The partnership for 21 century skills. Retrieved july 15, 2014, from

http://www.youtube.com Shaman, C. C. (2005). Leadership and the learning organization. Retrieved July 18, 2014, From http://www.lib.umi.com/dissertations/fullcit/1426664 Stogdill, R. M. (1974). Handbook of leadership: A survey of theory and research. New York: The Free Press. Tannenbaum, R. (1986). Leadership in organization. New York: Mcgraw-hill. Waston, S. H. (2000). Leadership requirements in the 21 century: The perceptions of Canadian private sector leaders. n.p. Wiles, K. l. (1975). Supervision for better schools. New Jersey: Prentice-Hall . Willeto, P. (2001). A study on leadership development for effectiveness: The effects of Implementing four leadership development activities with triball collage administrators at the branch campus level as a strategy to articulate

a college mission. Dissertation Abstacts International, 68(11), 2403 A.

116

ภาคผนวก

117

ภาคผนวก ก รายนามผทรงคณวฒในการตรวจสอบคณภาพเครองมอวจย

118

รายนามผทรงคณวฒตรวจสอบคณภาพเครองมอทใชในการวจย 1. ชอ-สกล นางสมหมาย ลขตธนานนท ต าแหนงปจจบน

วฒการศกษา สาขาวชา สถาบน สถานทท างาน

ผอ านวยการโรงเรยน ครศาสตรมหาบณฑต (ค.ม.) การบรหารการศกษา มหาวทยาลยราชภฏกาญจนบร โรงเรยนวดหนองลาน ต าบลหนองลาน อ าเภอทามะกา จงหวดกาญจนบร ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 2

2. ชอ-สกล นางสาวปทตตา จรพฒธรทว ต าแหนงปจจบน

วฒการศกษา สาขาวชา สถาบน สถานทท างาน

ผอ านวยการโรงเรยน ครศาสตรมหาบณฑต (ค.ม.) การบรหารการศกษา มหาวทยาลยราชภฏกาญจนบร โรงเรยนบานหวยขวาง อ าเภอก าแพงแสน จงหวดนครปฐม ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครปฐม เขต 1

3. ชอ-สกล ดร.อ านาจ สนทรธรรม ต าแหนงปจจบน

วฒการศกษา สาขาวชา สถาบน สถานทท างาน

เลขาธการครสภา ปรชญาดษฎบณฑต (ปร.ด.) ปรชญา มหาวทยาลยมคธ (Magadh University) ต าบลโพธคยา อ าเภอคยา รฐพหาร ประเทศอนเดย ส านกงานเลขาธการครสภา 128/1 ถนนนครราชสมา เขตดสต กรงเทพ.

119

ท ศธ ๐๕๕๓.๑๗/ว.๐๐๕๒ ส านกงานบณฑตวทยาลย

มหาวทยาลยราชภฏกาญจนบร อ.เมอง จ.กาญจนบร ๗๑๑๙๐

๒๔ มกราคม ๒๕๕๘

เรอง ขอเชญเปนผทรงคณวฒตรวจสอบเครองมอวจย เรยน นางสมหมาย ลขตธนานนท เนองดวย นางศศตา เพลนจต นกศกษาหลกสตรครศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา รนท ๑๙ กาญจนบร ไดรบอนมตใหท าการคนควาอสระเรอง “ทกษะการบรหารในศตวรรษท ๒๑ ของผบรหารสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครปฐม เขต ๑” ซงขณะนนกศกษาไดจดท าเครองมอวจยเรยบรอยแลว โดยคณะกรรมการควบคมภาคนพนธไดใหความเหนชอบเปนเบองตนไวขนหนงแลว เพอใหเครองมอทจดท าขนมความครอบคลมเนอหาสาระของเรองทท าวจยและเปนไปตามหลกการทเหมาะสมของกระบวนการวจย มหาวทยาลยฯ จงใครขอความอนเคราะหจากทานในฐานะผทรงคณวฒในเรองดงกลาว ไดโปรดพจารณาตรวจสอบและใหความคดเหนเพอการปรบปรงเครองมอของนกศกษาผนดวย ส าหรบเครองมอวจยและเอกสารประกอบการพจารณา รวมทงรายละเอยดอน ๆ นกศกษาจะน าเรยนดวยตนเอง จงเรยนมาเพอโปรดพจารณาอนเคราะหและขอขอบคณมา ณ โอกาสน

(ดร.นพนธ วรรณเวช) หวหนาส านกงานบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยราชภฏกาญจนบร

ส านกงานบณฑตวทยาลย โทร. ๐ ๓๔๖๓ ๓๒๒๗ ตอ ๒๒๗ โทรสาร ๐ ๓๔๖๓ ๓๒๒๔ ผประสานงาน นางศศตา เพลนจต โทร. ๐๘๔ ๗๕๗๐ ๐๖๓

120

ท ศธ ๐๕๕๓.๑๗/ว.๐๐๕๒ ส านกงานบณฑตวทยาลย

มหาวทยาลยราชภฏกาญจนบร อ.เมอง จ.กาญจนบร ๗๑๑๙๐

๒๔ มกราคม ๒๕๕๘

เรอง ขอเชญเปนผทรงคณวฒตรวจสอบเครองมอวจย เรยน นางสาวปทตตา จรพฒธรทว เนองดวย นางศศตา เพลนจต นกศกษาหลกสตรครศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา รนท ๑๙ กาญจนบร ไดรบอนมตใหท าการคนควาอสระเรอง “ทกษะการบรหารในศตวรรษท ๒๑ ของผบรหารสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครปฐม เขต ๑” ซงขณะนนกศกษาไดจดท าเครองมอวจยเรยบรอยแลว โดยคณะกรรมการควบคมภาคนพนธไดใหความเหนชอบเปนเบองตนไวขนหนงแลว เพอใหเครองมอทจดท าขนมความครอบคลมเนอหาสาระของเรองทท าวจยและเปนไปตามหลกการทเหมาะสมของกระบวนการวจย มหาวทยาลยฯ จงใครขอความอนเคราะหจากทานในฐานะผทรงคณวฒในเรองดงกลาว ไดโปรดพจารณาตรวจสอบและใหความคดเหนเพอการปรบปรงเครองมอของนกศกษาผนดวย ส าหรบเครองมอวจยและเอกสารประกอบการพจารณา รวมทงรายละเอยดอน ๆ นกศกษาจะน าเรยนดวยตนเอง จงเรยนมาเพอโปรดพจารณาอนเคราะหและขอขอบคณมา ณ โอกาสน

(ดร.นพนธ วรรณเวช) หวหนาส านกงานบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยราชภฏกาญจนบร

ส านกงานบณฑตวทยาลย โทร. ๐ ๓๔๖๓ ๓๒๒๗ ตอ ๒๒๗ โทรสาร ๐ ๓๔๖๓ ๓๒๒๔ ผประสานงาน นางศศตา เพลนจต โทร. ๐๘๔ ๗๕๗๐ ๐๖๓

121

ท ศธ ๐๕๕๓.๑๗/ว.๐๐๕๒ ส านกงานบณฑตวทยาลย

มหาวทยาลยราชภฏกาญจนบร อ.เมอง จ.กาญจนบร ๗๑๑๙๐

๒๔ มกราคม ๒๕๕๘

เรอง ขอเชญเปนผทรงคณวฒตรวจสอบเครองมอวจย เรยน ดร.อ านาจ สนทรธรรม เนองดวย นางศศตา เพลนจต นกศกษาหลกสตรครศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา รนท ๑๙ กาญจนบร ไดรบอนมตใหท าการคนควาอสระเรอง “ทกษะการบรหารในศตวรรษท ๒๑ ของผบรหารสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครปฐม เขต ๑” ซงขณะนนกศกษาไดจดท าเครองมอวจยเรยบรอยแลว โดยคณะกรรมการควบคมภาคนพนธไดใหความเหนชอบเปนเบองตนไวขนหนงแลว เพอใหเครองมอทจดท าขนมความครอบคลมเนอหาสาระของเรองทท าวจยและเปนไปตามหลกการทเหมาะสมของกระบวนการวจย มหาวทยาลยฯ จงใครขอความอนเคราะหจากทานในฐานะผทรงคณวฒในเรองดงกลาว ไดโปรดพจารณาตรวจสอบและใหความคดเหนเพอการปรบปรงเครองมอของนกศกษาผนดวย ส าหรบเครองมอวจยและเอกสารประกอบการพจารณา รวมทงรายละเอยดอน ๆ นกศกษาจะน าเรยนดวยตนเอง จงเรยนมาเพอโปรดพจารณาอนเคราะหและขอขอบคณมา ณ โอกาสน

(ดร.นพนธ วรรณเวช) หวหนาส านกงานบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยราชภฏกาญจนบร

ส านกงานบณฑตวทยาลย โทร. ๐ ๓๔๖๓ ๓๒๒๗ ตอ ๒๒๗ โทรสาร ๐ ๓๔๖๓ ๓๒๒๔ ผประสานงาน นางศศตา เพลนจต โทร. ๐๘๔ ๗๕๗๐ ๐๖๓

122

ภาคผนวก ข หนงสอขอความอนเคราะหเกบขอมลวจย

123

ท ศธ ๐๕๕๓.๑๗/๐๐๗๐ ส านกงานบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยราชภฏกาญจนบร

อ.เมอง จ.กาญจนบร ๗๑๑๙๐

๑๔ มนาคม ๒๕๕๘

เรอง ขอความอนเคราะหในการทดลองเครองมอ เรยน ผอ านวยการส านกเขตพนทการศกษาประถมศกษานครปฐม เขต ๒ ดวย นางศศตา เพลนจต นกศกษาหลกสตรครศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา รนท ๑๙ กาญจนบร ซงขณะนอยระหวางการท าการคนควาอสระ เรอง “ทกษะการบรหารในศตวรรษท ๒๑ ของผบรหารสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครปฐม เขต ๑” มหาวทยาลยฯ จงขอความอนเคราะหใหนกศกษาคนดงกลาว ไดเกบขอมลเพอด าเนนการวจยจากผบรหารและครผสอนจากสถานศกษาภายในสงกดของทาน จงเรยนมาเพอโปรดพจารณาใหอนเคราะหและขอขอบคณมา ณ ทน

(ดร.นพนธ วรรณเวช) หวหนาส านกงานบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยราชภฏกาญจนบร

ส านกงานบณฑตวทยาลย โทร. ๐ ๓๔๖๓ ๓๒๒๗ ตอ ๒๒๗ โทรสาร ๐ ๓๔๖๓ ๓๒๒๔ ผประสานงาน นางศศตา เพลนจต โทร. ๐๘๔ ๗๕๗๐ ๐๖๓

124

ท ศธ ๐๕๕๓.๑๗/๐๐๗๐ ส านกงานบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยราชภฏกาญจนบร

อ.เมอง จ.กาญจนบร ๗๑๑๙๐

๓๐ มนาคม ๒๕๕๘

เรอง ขอความอนเคราะหในการเกบขอมลวจย เรยน ผอ านวยการส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครปฐม เขต ๑

ดวย นางศศตา เพลนจต นกศกษาหลกสตรครศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา รนท ๑๙ กาญจนบร ซงขณะนอยระหวางการท าการคนควาอสระ เรอง “ทกษะการบรหารในศตวรรษท ๒๑ ของผบรหารสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครปฐม เขต ๑” มหาวทยาลยฯ จงขอความอนเคราะหใหนกศกษาคนดงกลาว ไดเกบขอมลเพอด าเนนการวจยจากผบรหารและครผสอนจากสถานศกษาภายในสงกดของทาน จงเรยนมาเพอโปรดพจารณาใหอนเคราะหและขอขอบคณมา ณ ทน

(ดร.นพนธ วรรณเวช)

หวหนาส านกงานบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยราชภฏกาญจนบร

ส านกงานบณฑตวทยาลย โทร. ๐ ๓๔๖๓ ๓๒๒๗ ตอ ๒๒๗ โทรสาร ๐ ๓๔๖๓ ๓๒๒๔ ผประสานงาน นางศศตา เพลนจต โทร. ๐๘๔ ๗๕๗๐ ๐๖๓

125

ภาคผนวก ค แบบสอบถามเพอการวจย

126

แบบสอบถามเพอการวจย เรอง ทกษะการบรหารของผบรหารสถานศกษาขนพนฐานในศตวรรษท 21 สงกดส านกงานเขต

พนทการศกษาประถมศกษานครปฐม เขต 1 ................................................................................................................... ....................

ค าชแจง แบบสอบถามนส าหรบผบรหารและครผสอน ของสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขต

พนทการศกษาประถมศกษานครปฐม เขต 1 แบบสอบถามนม 2 ตอน คอ ตอนท 1 ขอมลเกยวกบสถานภาพผตอบแบบสอบถาม จ านวน 3 ขอ ตอนท 2 แบบสอบถามเกยวกบทกษะการบรหารของผบรหารสถานศกษาขนพนฐานใน

ศตวรรษท 21 สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครปฐม เขต 1 จ านวน 50 ขอ แบบสอบถามฉบบนมความมงหมาย เพอศกษาทกษะการบรหารงานของผบรหาร

สถานศกษาขนพนฐานในศตวรรษท 21 สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครปฐม เขต 1 เพอน าขอมลทไดไปวเคราะหทกษะการบรหารงานของผบรหารสถานศกษาขนพนฐาน ไมมผลกระทบตอการปฏบตงานของทานหรอผใดทงสน ค าตอบของทาน จะมความส าคญและเปนประโยชนตอการพฒนาการบรหารจดการศกษาในศตวรรษท 21 ในสถานศกษาทมคณภาพตอไป

ผวจยขอขอบพระคณเปนอยางสงทไดรบความอนเคราะหจากทาน

นางศศตา เพลนจต นกศกษาหลกสตรครศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาบรหารการศกษา

มหาวทยาลยราชภฏกาญจนบร

127

ส าหรบผวจย

ID

แบบสอบถามเพอการวจย เรอง

ทกษะการบรหารในศตวรรษท 21 ของผบรหารสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครปฐม เขต 1

ตอนท 1 แบบสอบถามเกยวกบสถานภาพสวนตวของผตอบแบบสอบถาม ค าชแจง โปรดท าเครองหมาย ลงในชอง ( ) หนาขอความทตรงกบสถานภาพของทาน

ท สถานภาพของผตอบแบบสอบถาม ส าหรบผวจย 1 เพศ

( ) 1. ชาย ( ) 2. หญง

A1

2 ขนาดของสถานศกษา ( ) 1. ขนาดเลก (นกเรยนนอยกวา 120 คน) ( ) 2. ขนาดกลาง (นกเรยน 121 -300 คน) ( ) 3. ขนาดใหญ (นกเรยนมากกวา 301 คน)

A2

128

ตอนท 2 แบบสอบถามเกยวกบทกษะการบรหารของผบรหารสถานศกษาขนพนฐานในศตวรรษท 21 สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครปฐม เขต 1 ค าชแจง โปรดท าเครองหมาย ลงในชองระดบการปฏบตของผบรหารสถานศกษา ทตรงกบความคดเหนของทานเพยงชองเดยวดงตวอยางตอไปน

ทกษะการบรหารในศตวรรษท 21ของผบรหารสถานศกษาขนพนฐาน

ระดบการปฏบต ส าหรบผวจย

มากทสด มาก ปานกลาง

นอย นอยทสด

5 4 3 2 1

ดานความยดหยนและการปรบตว 1.ผบรหารสงเสรมและใหโอกาสผรวมงานมบทบาทเปนผน าเกยวกบงานทไดรบมอบหมาย

B1

ระดบ 5 ปฏบตมากทสด หมายถง มการปฏบตเปนอยางสม าเสมอและตอเนอง (ปฏบต 80– 100%) ระดบ 4 ปฏบตมาก หมายถง มการปฏบตคอนคางบอย (ปฏบต 61-80%) ระดบ 3 ปฏบตปานกลาง หมายถง มการปฏบตเปนบางครง (ปฏบต 41-60%) ระดบ 2 ปฏบตนอย หมายถง มการปฏบตนอยครง (ปฏบต 21-40%) ระดบปฏบตนอยทสด หมายถง มการปฏบตนอยครงมากหรอไมมการปฏบต (ปฏบต 0-20%)

129

ทกษะการบรหารในศตวรรษท 21ของผบรหารสถานศกษาขนพนฐาน

ระดบการปฏบต ส าหรบผวจย

มาก ทสด

มาก ปานกลาง

นอย นอยทสด

5 4 3 2 1

ดานความยดหยนและการปรบตว 1.ผบรหารสงเสรมและใหโอกาสผรวมงานมบทบาทเปนผน าเกยวกบงานทไดรบมอบหมาย

B1

2. ผบรหารสงเสรมใหบคลากรมการน าเสนอความคดในการท างานดวยวธการทหลากหลาย

B2

3. ผบรหารมการจดระบบงานตามแผนและวฒนธรรมของทางราชการ

B3

4. ผบรหารมการสงเสรมใหบคลากรมปฏสมพนธทตดตอกนรจกการปรบตวเขาหากน

B4

5. ผบรหารมระบบและด าเนนการตรวจสอบ ตดตามงานทไดรบมอบหมาย

6. ผบรหารใหความยตธรรมแกเพอนรวมงานทกระดบ

B6

7. ผบรหารกระตนใหบคลากรมความมงมนใสใจในการปฏบตงานใหประสบผลส าเรจ

B7

8. ผบรหารรจกเสยสละประโยชนสวนตนเพอรกษาประโยชนสวนรวม

B8

9. ผบรหารปรบตวเขากบชมชนไดด B9 10. ผบรหารเหนความส าคญในการเขารวมกจกรรมของชมชนและสงคม

B10

130

ทกษะการบรหารในศตวรรษท 21ของผบรหารสถานศกษา

ขนพนฐาน

ระดบการปฏบต ส าหรบผวจย

มากทสด มาก ปานกลาง

นอย นอยทสด

5 4 3 2 1 ดานการรเรมสรางสรรคและการเปนตวของตวเอง 11. ผบรหารกระตนสงเสรมใหบ คล ากรแสดงคว ามค ด ร เ ร มสรางสรรคและกลาแสดงออก

B11

12. ผบรหารเปนแบบอยางในการน าแนวคดใหมมาใชในการบรหารการศกษา

B12

13. ผ บ ร ห า ร ส ง เ ส ร ม ก า ร ใ ชน ว ต ก ร รม เ ทค โน โ ลย ใ นก า รพฒนาการเรยนการสอน

B13

14. ผบรหารสนบสนน สงเสรมใหบคลากรเขารวมประชม อบรม สมมนา ศกษาดงาน เพอเพมพนความร ความช านาญ ในการปฏบตงาน

B14

15. ผบรหารมวสยทศนกวางไกลรเทาทนกระแสโลกาภวฒน

B15

16. ผ บ ร ห า ร ม ค ว า ม ร ความสามารถและทกษะด านเทคโนโลย

B16

17. ผ บ ร ห า ร ม ว ฒ ภ า ว ะ ท า งอ า ร ม ณ อ ด ท น อ ด ก ล น ไ มหวนไหวงาย

B17

18. ผบรหารแนะน าสงเสรมใหบ คลากรศกษาหาความร เ พ อพฒนาทกษะในการปฏบตงานอยเสมอ

B18

19. ผบรหารสงเสรมใหบคลากรใชส อเทคโนโลยททนสมยในการปฏบตงาน

B19

20. ผบรหารสงเสรมใหบคลากรมความคดรเรมสรางสรรคในการปฏบตงาน

B20

131

ทกษะการบรหารในศตวรรษท 21ของผบรหารสถานศกษา

ขนพนฐาน

ระดบการปฏบต ส าหรบผวจย

มาก ทสด

มาก ปานกลาง

นอย นอยทสด

5 4 3 2 1 ดานทกษะดานสงคมและทกษะขามวฒนธรรม 21. ผบรหารมทกษะการสอสารภาษาองกฤษเพอการสอสารในชวตประจ าวน

B21

22. ผบรหารมทกษะการใช ICT ผานสงคมออนไลนในการตดตอประสานงานระหวางบคคลและหนวยงาน

B22

23. ผบรหารมทกษะการใชภาษาทสามนอกเหนอจากภาษาองกฤษเพอการสอสาร เชน ภาษาจน ภาษาพมา ภาษาทมฬ

B23

24. ผ บ ร ห า ร ม ท ก ษ ะ ก า ร ใ ชเทคโนโลยสารสนเทศพฒนาการบรหารจดการและใหบรการ

B24

25. ผบรหารยอมรบขอแตกตางทางวฒนธรรมของบคคลในองคกร

B25

26. ผ บรหารเหนคณคาในการท างานของบคลากร วามความแตกตางกนตามความสามารถ

B26

27. ผบรหารมการสง เสรมการเตรยมความพรอมเขาสประชาคมอาเซยน

B27

28. ผบรหารสามารถใหค าแนะน าในการใชเทคโนโลยกบบคลากรได

B28

29. ผบรหารมศกยภาพในการประสานภาคเครอขายเพอความรวมมอจดการเรยนรสประชาคมอาเซยน (เชนสถานศกษา องคกรเอกชน หนวยงานราชการ)

B29

30. ผบรหารสงเสรมใหบคลากรใชส อเทคโนโลยททนสมยในการปฏบตงาน

B30

132

ทกษะการบรหารในศตวรรษท 21ของผบรหารสถานศกษา

ขนพนฐาน

ระดบการปฏบต ส าหรบผวจย

มาก ทสด

มาก ปานกลาง

นอย นอยทสด

5 4 3 2 1 ดานการเปนผสรางหรอผลตรบผดชอบเชอถอได 31. ผ บ ร ห า รม ก า รบร ห า รจ ดการศกษาใหบรรลเปาหมายตามทก า หนด ไ ว ใ น แผนปฏ บ ต ก า รประจ าป

B31

32. ผบรหารมการน เทศ ตตาม ก ากบ ประเมนผลและประเมนผลการด าเนนงาน

B32

33. ผบรหารสรางขวญก าลงใจในการปฏบตงาน

B33

34. ผบรหารมความสามารถในการด าเนนงานพฒนาคณภาพการศกษาครอบคลมงาน 4 ฝายของสถานศกษา

B34

35. ผบรหารสามารถว เคราะหแนวทางในการแกปญหาไดอยางถกตอง

B35

36. ผบรหารเปนผประสานงานทมประสทธภาพ

B36

37. ผบรหารตวแบบในการพฒนางาน ในทกดาน

B37

38. ผบรหารเปดโอกาสผเกยวของทกฝายมสวนรวมในการก าหนดเ ป า ห ม า ย ร ว ม ร บ ผ ด ช อ บด าเนนงานตามบทบาทหนาท

B38

39. ผบรหารมการวจยและพฒนากระบวนการทา งการบร ห า รการศกษา

B39

40. ผ บ ร ห า ร ใช ข อ ม ล ผลกา รประเมนและผลการวจยในการพฒน าหร อป ร บป ร ง คณภ าพการศกษา

B40

133

ทกษะการบรหารในศตวรรษท 21ของผบรหารสถานศกษาขน

พนฐาน

ระดบการปฏบต ส าหรบผวจย

มาก ทสด

มาก ปานกลาง

นอย นอยทสด

5 4 3 2 1 ดานภาวะผน าและความรบผดชอบ 41. ผ บรหารปฏบตหน าท ด วยความซอสตยสจรต

B41

42. ผ บ ร ห า ร ร จ ก เ ส ย ส ล ะปร ะ โ ย ช น ส ว นต น เ พ อ ร ก ษ าประโยชนสวนรวม

B42

43. ผบรหารมมนษยสมพนธ มน าใจ และอธยาศยด

B43

44. ผบรหารมกลยทธและเทคนควธการในการปฏบตงานไดอยางเหมาะสม

B44

45. ผบรหารใหรางวล ยกยอง ชมเชยผ ร ว มงานท ปฏบ ต ง านประสบผลส าเรจอยาสมศกดศร

B45

46. ผบรหารมความสามารถในการป ก ค ร อ ง แ ล ะ บ ง ค บ บ ญ ช าผรวมงาน

B46

47. ผบรหารมความสามารถในการแกปญหาและความขดแยงโดยใชความคดเชงกลยทธ

B47

48. ผบรหารมวสยทศนกวางไกล สามารถก าหนดภาพอนาคตของส ถ า น ศ ก ษ า ไ ด ช ด เ จ น แ ล ะสอดคลองกบแนวปฏรปการศกษา

B48

49. ประพฤตตนเปนแบบอยางทดในทกดาน ทงความเกงความด มสขภาพกายและจตสมบรณ

B49

50. ผบรหารสามารถว เคราะหปจจยและผลกระทบทเกยวของ เพอวางแผนและพฒนาการศกษา

B50

134

ประวตผวจย

ชอ-สกล นางศศตา เพลนจต วน เดอน ปเกด วนท 11 พฤศจกายน พ.ศ. 2519 สถานทเกด โรงพยาบาลพนมทวน ทอยปจจบน บานเลขท 273 หม 7 ต าบลพงตร อ าเภอพนมทวน จงหวดกาญจนบร โทร. 084-7570063 ต าแหนงหนาทการงาน คร คศ.1 โรงเรยนวดหนองศาลา (ประชานกล) สถานทท างานปจจบน โรงเรยนวดหนองศาลา (ประชานกล) ต าบลทงลกนก

อ าเภอก าแพงแสน จงหวดนครปฐม ประวตการศกษา

พ.ศ. 2532 ประถมศกษา โรงเรยนบานหววง ต าบลบอสพรรณ อ าเภอสองพนอง จงหวดสพรรณบร พ.ศ. 2534 มธยมศกษาตอนตน ศนยการศกษานอกโรงเรยนจงหวดสพรรณบร อ าเภอเมอง จงหวดสพรรณบร พ.ศ. 2537 มธยมศกษาตอนปลาย ศนยการศกษานอกโรงเรยนจงหวดสพรรณบร อ าเภอเมอง จงหวดสพรรณบร พ.ศ. 2542 อนปรญญา (อศ.บ.) วชาเอกการพฒนาชมชน

สถาบนราชภฏกาญจนบร พ.ศ. 2545 ศลปะศาสตรบณฑต (ศศ.บ.) สาขาการพฒนาชมชน

สถาบนราชภฏกาญจนบร พ.ศ. 2551 ประกาศนยบตรบณฑตวชาชพคร มหาวทยาลยราชภฏกาญจนบร พ.ศ. 2558 ครศาสตรมหาบณฑต (ค.ม.) สาขาวชาการบรหารการศกษา

มหาวทยาลยราชภฏกาญจนบร

ประวตผวจย

ชอ-สกล นางศศตา เพลนจต วน เดอน ปเกด วนท 11 พฤศจกายน พ.ศ. 2519 สถานทเกด โรงพยาบาลพนมทวน ทอยปจจบน บานเลขท 273 หม 7 ต าบลพงตร อ าเภอพนมทวน จงหวดกาญจนบร โทร. 084-7570063 ต าแหนงหนาทการงาน คร คศ.1 โรงเรยนวดหนองศาลา (ประชานกล) สถานทท างานปจจบน โรงเรยนวดหนองศาลา (ประชานกล) ต าบลทงลกนก

อ าเภอก าแพงแสน จงหวดนครปฐม ประวตการศกษา

พ.ศ. 2532 ประถมศกษา โรงเรยนบานหววง ต าบลบอสพรรณ อ าเภอสองพนอง จงหวดสพรรณบร พ.ศ. 2534 มธยมศกษาตอนตน ศนยการศกษานอกโรงเรยนจงหวดสพรรณบร อ าเภอเมอง จงหวดสพรรณบร พ.ศ. 2537 มธยมศกษาตอนปลาย ศนยการศกษานอกโรงเรยนจงหวดสพรรณบร อ าเภอเมอง จงหวดสพรรณบร พ.ศ. 2542 อนปรญญา (อศ.บ.) วชาเอกการพฒนาชมชน

สถาบนราชภฏกาญจนบร พ.ศ. 2545 ศลปะศาสตรบณฑต (ศศ.บ.) สาขาการพฒนาชมชน

สถาบนราชภฏกาญจนบร พ.ศ. 2551 ประกาศนยบตรบณฑตวชาชพคร มหาวทยาลยราชภฏกาญจนบร พ.ศ. 2558 ครศาสตรมหาบณฑต (ค.ม.) สาขาวชาการบรหารการศกษา

มหาวทยาลยราชภฏกาญจนบร