รหสวชาTAH1201 รายวชา ความรเบองตนเกยวกบอตสาหกรรมบรการ

บทท 4 ธรกจทเกยวของกบอตสาหกรรมทองเทยวและบรการ

เมอนกทองเทยวตดสนใจทจะทองเทยวความจ าเปนในเรองความตองการดานพาหนะเพอการเดนทาง

ทพก อาหารการกน ของทระลก ความบนเทงเรงรมยจงเกดขน ธรกจในอตสาหกรรมทเกยวของทงหลายจง

เกดขนเพอรองรบการทองเทยว เชน ธรกจน าเทยว ธรกจทพกแรม ธรกจขนสง ธรกจบรการอาหารและบนเทง

ธรกจสนคาทระลก เปนตน ธรกจใดๆ กตามทใชเปนฐานรองรบกจกรรมการเดนทางทองเทยว จะเรยกโดยรวม

วาอตสาหกรรมทองเทยว

ธรกจในอตสาหกรรมทองเทยวเปนธรกจทเกยวเนองกบการผลตในหลายสาขา สนคาและบรการทนกทองเทยว

บรโภคอาจเปนทงสนคาหรอบรการเพอตอบสนองความตองการทงของนกทอง เทยวและคนในทองถน หรอ

อาจเปนสนคาหรอบรการเฉพาะทผลตขนมาเพอรองรบนกทองเทยวเปนหลกกได โดยธรกจในอตสาหกรรม

ทองเทยวประกอบไปดวย 6 ธรกจหลก คอ

1. ธรกจน าเทยว

2. ธรกจทพกแรม

3. ธรกจอาหารและเครองดม

4. ธรกจจ าหนายสนคาและของทระลก

5. ธรกจคมนาคมขนสง

6. ธรกจนนทนาการและธรกจเพอความบนเทง

1. ธรกจน าเทยว

ตามความในพระราชบญญตธรกจน าเทยวและมคคเทศก พ.ศ.2551 ไดใหความหมายของธรกจน า

เทยวไววา คอ “ธรกจเกยวกบการน านกทองเทยวเดนทางไปทองเทยวหรอเดนทางไปเพอวตถประสงคอน โดย

จดใหมบรการหรอการอ านวยความสะดวกอยางใดอยางหนงหรอหลายอยาง อนไดแก สถานทพก อาหาร

มคคเทศกหรอบรการอนใดตามทก าหนดในกฎกระทรวง ทงนธรกจน าเทยวจะมงเนนการน าเทยวในเชงธรกจ

มการด าเนนการเปนกจการโดยมผลตอบแทนในการด าเนนงาน ทางบรษทน าเทยวอาจด าเนนการจดบรการ

ดานตางๆ ในการเดนทางหรอจดน าเทยวเอง หรออาจเปนตวกลางหรอตวแทนใหบรการระหวางนกทองเทยว

กบสถานประกอบตางๆ ทเกยวของไดเชนกน ทงนธรกจน าเทยวอาจรวมถง บรษทตวแทนขนาดเลกทท าหนาท

ขายบตรโดยสารเครองบน เปนนายหนาใหเชารถ หรอรบจองโรงแรม หรอตดตอหามคคเทศกใหกบ

นกทองเทยวดวยกได

ประเภทของบรษทนาเทยว ในกฎกระทรวง พ.ศ.2536 ออกตามความในพระราช บญญตธรกจน า

เทยวและมคคเทศก พ.ศ.2535 ไดแบงธรกจน าเทยวออกเปน 3 ประเภทดงน

1. ธรกจนาเทยวเฉพาะพนท คอ การประกอบธรกจน าเทยวไปยงสถานทหนงสถานทใด ใน

จงหวดหนงจงหวดใด และจงหวดทมเขตพนทตดตอกบจงหวดนน

2. ธรกจนาเทยวในประเทศ คอ การประกอบธรกจน าเทยวไปยงสถานทหนงสถานทใด

ภายในราชอาณาจกรไทย

3. ธรกจนาเทยวตางประเทศ คอ การประกอบธรกจน าเทยวไปยงสถานทหนงสถานทใดใน

ตางประเทศ หรอน าเทยวใหกบนกทองเทยวจากตางประเทศ ไปยงสถานทหนงสถานทใด

ภายในประเทศ

ส าหรบประเทศไทยบรษทน าเทยวสวนใหญจะด าเนนการในรปแบบบรษทบรการน าเทยวซงแบง

ออกเปน 5 ประเภทไดแก

1. บรษทการนาเทยวเฉพาะนกทองเทยวตางประเทศ( Inbound Tour Operator) เปนบรษททท า

หนาทจดการทองเทยวใหแกนกทองเทยวชาวตางประเทศทเดนทางเขามาในประเทศโดยจดการตงแตการ

เดนทางของนกทองเทยวจากตางประเทศเขามาในประเทศไทย การจดน าเทยวไปยงสถานททองเทยวตางๆ ใน

ประเทศ จนกระทงการสงนกทองเทยวใหเดนทางกลบไปยงตางประเทศเมอสนสดรายการน าเทยว

2. บรษทบรการนาเทยวตางประเทศ(Outbound Tour Operator) เปนบรษททท าหนาทจดการ

ทองเทยวใหแกคนทหรอชาวตางประเทศทอาศยอยในไทยในการเดนทางออกไปเทยวยงตางประเทศ ท าหนาท

ตงแตการจดการเรองการเดนทางออกนอกประเทศ การจดการน าเทยวในตางประเทศ จนกระทงนกทองเทยว

เดนทางกลบเขามายงประเทศไทย

3. บรษทนาเทยวภายในประเทศ(Domestic Tour Operator) เปนบรษททท าหนาทจดการทองเทยว

ใหแกคนไทยทเดนทางภายในประเทศ การน าเทยวในลกษณะนเปนการจดการดานการเดนทางขามจงหวดซง

อยไกล โดยนกทองเทยวตองการการอ านวยความสะดวก ตงแตการจดการการดานการเดนทางไปยงแหลง

ทองเทยวตางๆ ในพนท รวมทงทพกและอาหาร

4. บรษทบรการนาเทยวในทองถน(Local Tour Operator) เปนบรษททท าหนาทเหมอนบรษทท

จดการน าเทยวภายในประเทศ แตเนนการจดการทองเทยวในพนททบรษทนนตงอยเนองจากบรษทมความ

เชยวชาญรวมทงช านาญเสนทางในพนทนนๆ ซงรวมถงกาน าเทยวในลกษณะพเศษทตองการผเชยวชาญ

เฉพาะดาน เชน การจดการน าเทยวเดนปา การด าน า การลองแกง เปนตน

5. บรษทบรการน าเทยวหลายลกษณะ (variety of tour operator) เปนบรษททด าเนนการจดน า

เทยวผสมผสานกนหลายรปแบบจากลกษณะการด าเนนงาน 4 รปแบบดงกลาวขางตน โดยสวนใหญการ

ด าเนนการรวมกนจะเปนลกษณะผสมผสานระหวางการจดการน าเทยวเฉพาะนกทองเทยวตางประเทศ และ

การจดน าเทยวภายในประเทศกบการจดการน าเทยวในพนท ซงมลกษณะการด าเนนการทใกลเคยงกนและ

สามารถประสานรวมกนได

ขอบเขตของการใหบรการของบรษทน าเทยว

บรษทน าเทยวอาจมการจดบรการหลก ๆ ใหกบนกทองเทยวในเรองตอไปน

1. บรการน าเทยวจากมคคเทศก บรษทน าเทยวอาจมบรการน าเทยวใหกบนกทองเทยว ทงใน

ประเทศและตางประเทศในรปแบบมคคเทศกน าชม

2. บรการรบสงในลกษณะ Transfer In, Transfer Out จากสนามบน-โรงแรมหรอโรงแรม-สนามบน

3. บรการจดรายการน าเทยวหรอจดน าเทยว โดยอาจพมพหรอแสดงรายละเอยดของโปรแกรม

ทองเทยว วนเวลาสถานททองเทยวคาใชจายและอน ๆ ทเกยวกบการจดน าเทยวไปในทหนงทใด อาจเปนไป

ตามความตองการของลกคาเองกได โดยมากมกเปนการจดรายการน าเทยวในลกษณะทพมพออกมา เปน

รปเลม แผนพบ โบชวร หรอโฆษณาในนตยสารตาง ๆ เพอเสนอขายแกลกคาหรอนกทองเทยว หรอจดน า

เทยวตามความตองการของนกทองเทยว

4. บรการจองตวเดนทาง เชน รบจองตวเครองบน ตวเรอส าราญ เปนตน

5. บรการรบจองโรงแรมหรอทพกใหกบนกทองเทยว ทงในและตางประเทศ

6. บรการดานการขนสง บางบรษทอาจรบขนสงพสดภณฑ หรอรบสงนกทอง เทยวระหวางการ

ทองเทยว

7. บรการจองรานอาหาร และบตรเขาชมการแสดง เชน ขนโตกดนเนอร อลคาซารโชว ภเกตแฟนตา

ซ เปนตน

8. บรการรบแลกเปลยนเงนตราตางประเทศใหแกนกทองเทยว โดยเฉพาะบรษททตงอยในยานทม

นกทองเทยวอยมาก

9. บรการตดตอหาสถานศกษาในตางประเทศ บรษทน าเทยวหลายๆ แหงใหบรการหาสถานศกษา

ระดบตางๆ ในตางประเทศ

10. บรการจดท าหนงสอเดนทางและวซา หลายบรษทกรบจดท าวซาแทบทกประเทศ แตบางบรษทก

รบท าวซาเฉพาะบางประเทศเทานน

11. บรการใหค าปรกษา แนะน าการเดนทางทองเทยว

นอกจากนบรษทน าเทยวบางบรษทกมบรการดานการจดหางานทงในและตางประเทศ มบรการจ าหนายของท

ระลก บรการเพอนน าเทยว และอนๆ อกมากมายโดยบรษทน าเทยวใหญๆ อาจมบรการตามรายการดงกลาว

ขางตนครบแทบทกอยาง แตโดยมากแลวบรษทน าเทยวในประเทศไทยมกเปนบรษทเลกๆ มพนกงานประจ า

นอย มบรการในลกษณะเปนตวแทนจ าหนาย และอาจจดน าเทยวเองไดเปนสวนใหญ

2. ธรกจทพกแรม

โรงแรมตามความหมายในพระราชบญญตธรกจโรงแรม พ.ศ.2547 มาตรา 4 หมายถง สถานทพกท

จดตงขนโดยมวตถประสงคในทางธรกจเพอใหบรการทพกชวคราวส าหรบคนเดนทางหรอบคคลอนใดโดยม

คาตอบแทน ทงนไมรวมถง

1. สถานทพกทจดตงขนเพอใหบรการทพกชวคราวซงด าเนนการโดยสวนราชการ รฐวสากจ องคการ

มหาชน หรอหนวยงานอนของรฐ หรอเพอการกศล หรอการศกษา ทงนโดยมใชเปนการหาผลก าไรหรอรายได

มาแบงปนกน

2. สถานทพกทจดตงขนโดยมวตถประสงคเพอใหบรการทพกอาศยโดยคดคาบรการเปนรายเดอนขน

ไปเทานน

3. สถานทพกอนใดตามทก าหนดในกฎกระทรวง

ธรกจทพกแรมมหลายประเภท เชน โรงแรม โมเตล เกสตเฮาส รสอรท อพารทเมนทแมนชน คอนโดมเนยม

ทตงแคมป บานพกรบรองของกรมปาไม บานพกตากอากาศ บงกะโล แพ ฯลฯ สถานทพกจะตองสะอาด

สะดวกสบายปลอดภย

โรงแรมในประเทศไทยอาจแบงกลมตามวธการบรหารจดการเปน 3 กลม คอ (1) โรงแรมทบรหาร

จดการโดยเจาของ (2) โรงแรมทบรหารจดการโดยเครอขายการจดการ(Management Chain) ของทองถน

และ(3) โรงแรมทบรหารโดยเครอขายนานาชาต

1) โรงแรมทบรหารจดการโดยเจาของ โรงแรมทบรหารจดการโดยเจาของ หรอโรงแรมอสระ

(Independent Hotels) หมายถง โรงแรมทไมมความเปนเจาของรวมหรอขอผกพนทางดานการบรหาร

จดการกบโรงแรมอน (อนพนธ กจพนธพานช, 2546) เจาของโรงแรมจงสามารถก าหนดนโยบายและวธการ

บรหารของตนไดโดยอสระ ทงนเจาของมการวาจางผทมความร และประสบการณมาเปนผจดการ หรอ

ต าแหนงอนๆ แตเจาของมกจะตดตามการท างานอยางใกลชด

2) โรงแรมทบรหารจดการโดยเครอขายการจดการของทองถน(Local Chains) เครอขายโรงแรม

ทองถนพฒนาขนพรอมๆ กบการเตบโตของอตสาหกรรมทองเทยวเจาของโรงแรมทประสบความส าเรจจาก

โรงแรมแหงแรกของตน เรมขยายธรกจโดยการสรางหองพกเพมขนหรอสรางโรงแรมแหงใหมของตน จงเรมม

กลมโรงแรมในประเทศเกดขน กลมโรงแรมบางกลมนอกจากจะบรหารโรงแรมทตนเองเปนเจาของแลว ยง

ขยายธรกจดวยการรบจางบรหารโรงแรมใหแกเจาของอน โดยรบคาจางบรหาร(Management Fee) หรอขาย

สทธในการใชชอ และเครองหมายการคา(Franchise) เครอขายเหลานบางรายกอาศยประสบการณและการ

เรยนรจากการจางบรษทตางประเทศ เชน เครอเซนทรล สวนเครอดสตอาศยการสรางคมอการบรหารจาก

ความชวยเหลอของนกวชาการตางประเทศ และเครออมารอาศยการจางมออาชพชาวตางประเทศมาจดตง

ระบบงานทงหมด

เครอขายโรงแรมขนาดใหญของไทยทเปนทรจกด ม

ก. เครอดสต เครอดสตเปนเครอท ใหญทสดเมอวดจากจ านวนโรงแรมและจ านวนหอง มโรงแรมใน

ตางประเทศทฟลปปนส ทดไป พมา และทอนโดนเซย 2 แหง ส าหรบชอการคาของเครอดสตนนม 2 ชอ คอ

Dusit Hotels & Resorts และ Royal Princess Hotel & Resorts

ข. เครออมพเรยล เครออมพเรยล เปนเครอโรงแรมไทยทมขนาดใหญเปนอนดบ 2 รองจากเครอดสต มชอ

การคา 5 ชอ คอ “Plaza Athenee” “Imperial” “Tara” “Impala” และ “Eurasia” เครออมพเรยลเปน

เจาของโรงแรมทใหญเปนอนดบ 2 ของประเทศไทย คอ โรงแรมอมพเรยลควนสปารค กรงเทพฯ รองจากแอม

บาสเดอรซตจอมเทยน โรงแรมในตางประเทศของเครออมพเรยลม ทนวยอรก ประเทศสหรฐฯ คอ Hotel

Plaza Athenee New York ทปารส สลตางแหงบรไนไดซอไปพรอมกบเงอนไขการใชชอการคาในยโรป

นอกจากโรงแรมในเครอแลว ยงมโรงแรมในกมพชาทเครออมพเรยลเปนเจาของ(โดยบรษทนวอมพเรยลโฮเตล

จ ากด)คอ The Imperial Angkor Palace Hotel

ค. เครออมาร เครออมารไดกอตงขนในป พ.ศ.2508 ในชอ “Siam Lodge Group of Hotels” และได

เปลยนชอเปน “Amari Hotel and Resorts” ในป พ.ศ.2535 ปจจบน มหองกระจายอยตามแหลงทองเทยว

ตางๆ ในประเทศไทย เชน กรงเทพฯ เชยงใหม สมย ภเกต และพทยา โดยใชชอการคา “อมาร” 9 แหง และ

เปนโรงแรมสมทบในเครออก 5 แหง เชน ซตลอดจ รสอรตธรรมชาตอางขาง และโรงแรมเลยพาเลซ เปนตน

ง. เครอเซนทรล เครอเซนทรลกอตงขนในป พ.ศ.2523 โดยกลมจราธวฒน และเปดด าเนนการโรงแรมแหง

แรกในป พ.ศ.2526 โดยอยภายใตการบรหารจดการของกลม Hyatt International Corporation โดยใชชอ

วาโรงแรมไฮแอทเซนทรลพลาซา แตไดขอเลกสญญาการบรหาร และเปลยนมาใชการบรหารของบคลากรคน

ไทยในป พ .ศ .2531 เปนตนมา ชอการคาท โรงแรมในเครอใช คอ “Central” และชอการคา “Sofitel

Central” และ “Novotel Central” ซงเปนการ Co-branding กบชอการคาของ ACCOR ทงนโรงแรมใน

เครอทใชชอการคารวมกบ ACCOR ม 3 แหง แตทบรหารงานโดย ACCOR มเพยงแหงเดยว คอ โซฟเทล

เซนทรลหวหนบช

รสอรต สวนอก 2 แหงเปนการซอแฟรนไชสเทานน ส าหรบโรงแรมในเครอทอยในตางประเทศมเพยง 1 แหง

คอ Central Maritime Hotel ซงเปนโรงแรมในเรอ ทเมองดล ประเทศตมอรตะวนออก

จ. เครอโรงแรมเอเชย เครอโรงแรมเอเชยกอตงขนในป พ.ศ.2509 โดยกลมตระกลเตชะหรวจตร ปจจบนม

โรงแรมในเครอ 3 แหง คอ โรงแรมเอเชย ซงเปนโรงแรมแหงแรกของกลม โรงแรมเอเชยพทยา และโรงแรม

เอเชยแอรพอรท

ฉ. เครอโรงแรมสยาม เครอสยามมโรงแรมในเครอ 3 แหง คอ สยามซตกรงเทพฯ สยามเบยววพทยา และ

สยามเบยชอรรสอรต

ช. เครอแอมบาสเดอร เครอแอมบาสเดอรมโรงแรมในเครอ 2 แหง คอ แอมบาสเดอรซตจอมเทยน ซงเปน

โรงแรมทใหญทสดในประเทศไทย เพราะมหองพกมากถง 4,210 หอง และแอมบาสเดอรกรงเทพฯ

3) โรงแรมทบรหารโดยเครอขายนานาชาต ประเทศไทยมเครอขายโรงแรมนานาชาตทส าคญเกอบ

ทกเครอขาย ตวอยางเครอขายโรงแรมนานาชาตขนาดใหญทด าเนนธรกจในประเทศไทย เชน

ก. เครอ Accor กลม Accor มโรงแรมในเครอทตงอยในประเทศไทย ดงน

● ใชชอการคา “Sofitel” 4 แหง ซงเปนโรงแรมในกรงเทพฯ 2 แหง คอ “Sofitel Central Plaza”

และ “Sofitel Silom” และตางจงหวดอก 2 แหงคอ “Sofitel Central Hua Hin Resort” และ “Sofitel

Raja Orchid” ขอนแกน

● ใชชอการคา “Novotel” 8 แหง เปนโรงแรมในกรงเทพฯ 3 แหง คอ “Novotel Bangkok”

“Novotel Lotus” “Novotel Bangna” แ ล ะต า งจ งห ว ด อ ก 5 แ ห ง ค อ “Novotel Chiang Mai”

“Novotel Coralia Rim Pae” จ ง ห ว ด ร ะ ย อ ง “Novotel Coralia Phuket” “Novotel Central

Sukhontha” ในอ าเภอหาดใหญ “Novotel Coralia Magic Lagoon Khao Lak” จงหวดพงงา

● ใช ช อ ก า รค า “Mercure” 3 แ ห ง ได แ ก “Mercure Hotel Chonburi” “Regency Park

Bangkok(Associated Mercure)” และ “Panwa Beach Resort(Associated Mercure)” ในจงหวดภเกต

ข. เครอ Starwood กลม Starwood มโรงแรมในเครอในประเทศไทย โดยจ าแนกตามชอการคาได

ดงน

● “Westin” ไดแก “The Westin Grande Sukhumvit”

● “Sheraton Grande” ไ ด แ ก “Sheraton Grande Sukhumvit”แ ล ะ “Sheraton Grande

Laguna Phuket”

● “Sheraton” ไ ด แ ก “The Royal Orchid Sheraton Hotel&Towers” “Sheraton Krabi

Beach Resort” และ“Sheraton Chiangmai”

● “The Luxury Collection” ไดแก “Rayavadee The Luxury Collection” ทจงหวดกระบ

ค. เครอ Four Seasons โรงแรมในประเทศไทยทบรหารจดการโดยกลม Four Seasons ม 2 แหง

คอ โฟรซซน รสอรทเชยงใหม และโฟรซซนกรงเทพฯ ซงเปนกจการของบรษทรอยลการเดน

รซอรท จ ากด(มหาชน)

ง. เครอ Mandarin Oriental โรงแรมในประเทศไทยทบรหารโดยกลม Mandarin Oriental คอ

โรงแรมโอเรยนเตล ซงกอตงในป พ.ศ.2519 ในนาม บรษทไทยโรงแรม จ ากด และกลมอตลไทยไดเขาซอ

กจการในป พ.ศ.2510 และกลม Mandarin Oriental ไดเขารวมลงทน และบรหารจดการในป พ.ศ.2528

ปจจบนกลม Mandarin Oriental ยงรบบรหารจดการใหกบโรงแรมดาราเทว ซงเปนทพกแบบ City

Resort ในจงหวดเชยงใหม

จ .เครอ Peninsula กลม Peninsula มโรงแรมในเครอทอย ในกรงเทพฯ คอ The Peninsula

Bangkok ซงกลม Peninsula มสดสวนการถอหนในโรงแรมดงกลาวประมาณรอยละ 75 (ป พ.ศ.2545)

ฉ. เครอ Banyan Tree โรงแรมในประเทศไทยทอยในเครอของ Banyan Tree คอ บนยนทรภเกต

และบนยนทรกรงเทพฯ ส าหรบบนยนทรภเกต นนทพกแบบจากชชวลลา จ านวน 121 หลง เปดด าเนนการ

เมอป พ.ศ.2538 โดยบรษท ลากนา รสอรต แอนด โฮเทล จ ากด(มหาชน) ซงเปนธรกจในกลมไทยวา

ช. เครอ Shangri-La โรงแรมแชงกร-ลา กรงเทพฯ เปนโรงแรมเพยงแหงเดยวของกลม Shangri-La

ในประเทศไทย โรงแรมนกอตงเมอป พ.ศ.2524 จากการรวมทนของกลมน าตาลไทยรงเรอง และนายคอก

ฮอค เนยน นกลงทนจากประเทศฮองกง ปจจบนโรงแรมนมหองพกทงหมด 850 หอง ซงถอวาใหญเปนอนดบ

3 ของโรงแรมในประเทศไทย รองจากและแอมบาสเดอรซตจอมเทยน และอมพเรยลควนสปารค

3.ธรกจบรการดานอาหารและเครองดม

เปนธรกจทตองใหบรการอาหารแกนกทองเทยวในระหวางเดนทางทองเทยว เนองจากนกทองเทยว

จะตองรบประทานอาหารในขณะทเดนทางทองเทยวจงจ าเปนตองมธรกจอาหารไวบรการนกทอง เทยวใน

แหลงทองเทยว ธรกจอาหารหมายถงผประกอบธรกจใหบรการดานอาหารและเครองดมแกนกทองเทยวใน

ระหวางเดนทางทองเทยว อาจเปนภตตาคารหรอรานอาหารกได เพอใหนกทองเทยวสามารถรบประทาน

อาหารและเครองดมอยางอมหน าส าราญ นอกจากนธรกจอาหารยงเปนสงดงดดในใหนกทองเทยวเดนทางไป

ชมรสอาหารอรอยแปลกพเศษกวาทอน หรอเปนอาหารเฉพาะแหง ซงอาหารไทยนบวาเปนสนคาทางการ

ทองเทยวประเภทประเภทหนงทสามารถดงดดนกทองเทยวชาวตางประเทศ โดยอาหารไทยหลายประเภทเปน

ทรจกในตางประเทศ เชน ตมย ากง ตมขาไก กวยเตยวผดไทย สมต า เปนตน การทองเทยวแหงประเทศไทย

จงไดน าอาหารมาจดเปนสนคาหลก 1 ใน 9 กลมประเภทสนคาโดดเดนเพอนเสนอขายแกนกทองเทยวใน

โครงการปทองเทยวไทย พ.ศ.2541-2542 หรอทรจกกนดในชอ Amazing Thailand 1998-1999 โดยใชชอ

ในการประชาสมพนธอาหารไทยทางการตลาดวา “Amazing Taste of Thailand” ทงนเราอาจแบงธรกจ

อาหารออกไดเปน 7 ประเภทใหญๆ ดงตอไปนคอ

1. ธรกจอาหารจานดวน(Fast-Food) เปนธรกจอาหารทก าลงขยายตวอยางรวดเรวในปจจบน เพอ

รองรบชวตของผคนในเมองธรกจขนาดใหญทตองรบรอนในการท างาน ซงธรกจอาหารจานดวนจะบรการ

อาหารแกลกคาทงทรบประทานในรานหรอซอออกไป รายการอาหารทบรการมคอนขางจ ากด แตราคา

คอนขางต า โดยปกตการด าเนนธรกจอาหารจานดวนมกอยในรปการรบสทธ (Franchising) ท าใหตองรกษา

มาตรฐาน ราคา และคณภาพของอาหารตามขอตกลงกบบรษทแมทใหสทธ เชน พซซาฮท ไกทอดแคนตกก

แฮมเบอรเกอรแมคโดนลด เปนตน

2. ธรกจอาหารสาเรจรปเดล(Deli Shop) เปนธรกจอาหารผสมผสานการใหบรการอาหารส าเรจ รป

ประเภทเนอแชแขง เนย แซนวช สลด และอาหารส าเรจรปประเภทอนๆ ซงปจจบนนก าลงไดรบความนยม

จากลกคามาก รานอาหารประเภทนอาจมทนงคอนขางจ ากดในรานไวบรการลกคามกตงอยในท าเลทมผคน

หนาแนนหรอบรเวณศนยการคา

3. ธรกจอาหารบฟเฟต(Buffet) เปนธรกจอาหารแบบชวยตวเองของลกคา ปกตมกมบรการเครองดม

ดวย ส าหรบอาหารทบรการแกลกคาจะเปนประเภทยอดนยม อาหารทบรการจะมเพยงราคาเดยว ในปจจบน

ภตตาคารในโรงแรมตางๆ เรมหนมาใหความสนใจตอการจดรายการอาหารบฟเฟตมอเทยงแบบชวยตวเองมาก

ขนดวยราคาทเหมาะสม เปดบรการใหลกคาทเขาพกในโรงแรมและลกคาจากภายนอกดวย

4. ธรกจคอฟฟชอพ(Coffee Shop) เปนธรกจอาหารทมลกษณะการใหบรการแบบรวดเรว ลกคา

หมนเวยนเขาไปรบประทานอาหารโดยใชเวลานอย การใหบรการของธรกจอาหารประเภทนสวนใหญเปนการ

ใหบรการทเคานเตอร การตกแตงภายในรานกไมหรหรา แตเปนการตกแตงแบบงาย ๆ ราคาอาหารคอนขาง

ต า ท าเลทดของธรกจคอฟฟชอพควรเปนอาคารตามศนยการคาทมผคนเดนผานเปนจ านวนมาก

5. ธรกจคาเฟทเรย(Cafeteria) เปนธรกจอาหารทบรการตวเอง ซงอาหารสวนใหญคอนขางจ ากดกวา

ภตตาคารทวๆ ไป ท าเลทตงตองเปนทซงมผคนจ านวนมากเดนผาน เชน ตงอยทศนยการคา สนามบน

สถาบนการศกษา ยานส านกงาน เปนตน ธรกจอาหารประเภทนตองการสถานทเตรยมอาหารคอนขางมาก

ความรวดเรวในการใหบรการกเปนสงส าคญเพราะลกคาจะมจ านวนคอนขางมากในชวงเวลามออาหารตางๆ

6. ธรกจอาหารกรเมต (Gourmet) เปนธรกจอาหารทตองลงทนคอนขางสงกวาภตตาคารหรอ

รานอาหารประเภทอนๆ เพราะตองตกแตงใหมสภาพแวดลอมทคอนขางหร ซงธรกจอาหารประเภทนมงลกคา

ทตองการมาตรฐานระดบคอนขางสง และพรอมทจะจายแพงเพอซอบรหารทพงพอใจ ราคาอาหารจงคอนขาง

สงกวาปกต รายการอาหารและเครองดมไดรบการคดเลอกใหอยในระดบด พนกงานบรการดเยยม และ

บรรยากาศการตกแตงมรสนยมสง

7. ธรกจอาหารสาหรบคนเฉพาะกลม อาจเปนธรกจอาหารทใหบรการอาหารพเศษเฉพาะรายการ

อาหารประจ าทองถนหรอประจ าชาต เชน ภตตาคารอาหารไทย ภตตาคารอาหารจน ภตตาคารอาหารญปน

ภตตาคารอาหารฝรงเศส ภตตาคารอาหารอตาเลยนภตตาคารอาหารเยอรมนเปนตนการตกแตงภายในรานก

เนนลกษณะประจ าชาต หรออาจเปนธรกจอาหารทใหบรการระหวางการเดนทาง การจดเลยง เปนตน

เชนเดยวกบรายการอาหารและเครองแบบพนกงาน สวนราคาอาหารอาจแตกตางกนไปขนอยกบคณภาพและ

รายการอาหาร การลงทนในการตกแตงราน ท าเลทตงและบรการทให ซงอาหารมอเยนเปนรายการอาหาร

หลกของภตตาคารประเภทน

4. ธรกจจาหนายสนคาและของทระลก

การซอของ(Shopping) เปนกจกรรมส าคญอกอยางหน งของนกทองเทยว สนคาทมคณคาใน

ความรสกของนกทองเทยว คอสนคาพนเมอง โดยเฉพาะสนคาหตถกรรมซงเปนผลผลตของคนทองถนแทๆ

นอกจากนน สถานทซอของหรอยานซอของเปนอกสวนหนงทชวยดงดดความสนใจของนกทองเทยว หาก

สถานทนน เปนแหลงหรอเปนตลาดของคนพนเมอง เพราะมสสนและความมชวตชวาของวถชมชน

นกทองเทยวมกมความตองการทจะใชสนคาอปโภคบรโภคในระหวางการเดนทางเสมอ ไมวาจะเปน

ของใชสวนตว หรออปกรณทจ าเปนในการเดนทาง โดยสวนใหญนกทองเทยวหาซอไดจากรานคาปลกในแหลง

ทองเทยว ซงใหบรการแกคนในทองถนอยแลว สวนรานขายสนคาทระลกนน เปนรานคาทตงขนเพอ

จดประสงคหลกในการขายของใหแกนกทองเทยวโดยเฉพาะ ซงมกจะพบในบางพนททองเทยวทมสนคาท

ระลกทมเอกลกษณเฉพาะของพนทนนๆ และเปนทตองการของนกทองเทยว โดยนกทองเทยวมกซอเปนของ

ฝาก หรอซอไวเพอเปนสงเตอนใหตนเองระลกวา ครงหนงไดเคยมาเยอนสถานทแหงนนแลว ในหลายประเทศ

ไดน าเอาสนคาของทระลกมาเปนจดขายในการทองเทยว โดยพยายามแขงขนกนจดเทศกาลลดราคาสนคาเพอ

ดงดดนกทองเทยว ตวอยางประเทศในเอเชยทมจดเดนดานสนคาทมราคาถก และสามารถใชกลยทธนดงดด

นกทองเทยวไดเปนจ านวนมาก คอ จน สงคโปร ฮองกง รวมทงประเทศไทย

สนคาทระลกในความหมายทเขาใจกนโดยทวไป คอสนคาทนกทองเทยวซอกลบไปยงภมล าเนา เพอ

เกบไวเปนสงเตอนใจวาครงหนงเคยเดนทางไปทนนทน แตในปจจบนการเดนทางทองเทยวขยายตวอยาง

กวางขวาง การคมนาคมขนสงสะดวกรวดเรว การรบและเผยแพรวฒนธรรมวตถกระจายไปทวโลก สงของวตถ

อยางเดยวกนมผซอไปใชทวโลก การซอสนคากลบบานจงมไดจ ากดอยเฉพาะของซงจะน าไปเปนของทระลก

อกตอไป ดงนนค าจ ากดความของสนคาทระลกจงนาจะหมายถง สงของใดกตามทนกทองเทยวซอและน า

สนคานนกลบไปยงภมล าเนาของตน อาจจะมวตถประสงคเพอใชสอยในชวตประจ าวน เปนทระลก หรอเปน

ของฝากกได อกนยหนงการซอของนบวาเปนสวนหนงของการทองเทยว เพอความเพลดเพลน นกทองเทยว

ชอบซอสนคาทตวเองชอบ หรอของทระลกแบบแปลกๆ เขาจะรสกผดหวงถาในแหลงทองเทยวไมคอยมสนคา

ทระลกใหเลอกซอ สนคาทระลกจงนบเปนสงจ าเปนทตองอยควบคเปนเอกลกษณกบแหลงทองเทยวนนๆ

เสมอ การเดนทางทองเทยวในสถานทแหงหนง นอกจากนกทองเทยวจะน าความประทบใจในความสวยงาม

ของสถานทนนแลว สงหนงทจะย าความทรงจ าไดอยางด กคอสนคาทระลกในแหลงทองเทยว แรงจงใจทท าให

นกทองเทยวตดสนใจซอสนคาทระลกกคอ ความคดทวาเปนของทเนนราคายอมเยาวมเอกลกษณประจ าถน

งานหตถกรรมพนบานของแตละทองถนจงเปนสนคาทระลกทางการทองเทยวทมบทบาทส าคญ และกลายเปน

คานยมส าหรบนกทองเทยวทงชาวไทย และชาวตางประเทศ ทจะตองซอสนคาของทระลกเปนของฝากญาต

มตรเปนของฝากตนเองใหจดจ าวาครงหนงในชวตเคยไปสถานทแหงนนมาแลว

ธรกจจ าหนายสนคาทระลกเปนธรกจการใหบรการจ าหนายสนคาประเภททระลกแกนกทอง เทยว

นบเปนกจกรรมทชวยใหการเดนทางทองเทยวของนกทองเทยวมชวตชวาออกรสชาตยงขน เมอไดมโอกาส

จบจายใชสอยซอของทระลก ตามปกตนกทองเทยวมกนยมซอสนคาทระลกในทองถนทเขาไปทองเทยว เพอ

น าไปใชเองหรอเกบไวเปนทระลกหรอน าไปฝากญาตมตรโดยมนกทองเทยวจ านวนมากเมอเดนทางกลบ

ภมล าเนาแลวมกจะน าประสบการณทประทบใจไปเลาใหญาตมตรฟงถงความตนเตนทจะไดสนคาทระลกชนน

มาหรอสาธยายถงกรรมวธการผลตสนคาทระลกชนนตามทตนไดพบเหนมา โดยสนคาทระลกมกมลกษณะท

ส าคญอย 7 ประการดงตอไปนคอ

1. เปนสนคาเอกลกษณของทองถนทไปเทยว เปนสนคาทเมอเอยถงทกคนกรถงหรอเดาทมาของ

สนคานนได หรอเมอยามเหนสนคานกใหนกถงสถานทซอได เชนเครองแกะสลกเมองแพร เครองเงนเชยงใหม

เครองถมเมองนครศรธรรมราช ขาวหลามนครปฐม ล าไยล าพน ลนจเมองฝาง เปนตน

2. เปนสนคาหายาก เปนสนคาทแหลงทองเทยวนนเปนตนก าเนดหรอมชอเสยงในการผลตสนคาท

ระลกประเภทน ท าใหแนใจวาไดสนคาทเปนของแทหรอมราคาถกกวาทอน เชนอญมณ หนแรบางชนด สาร

สมนไพรบางชนด ศลปวตถโบราณ เปนตน

3. เปนสนคาทมราคาถกกวาทวางขายในภมล าเนาของนกทองเทยว เปนสนคาใชสอยทนกทองเทยว

ใชประจ าวน แตมราคาถกกวาทซอในภมล าเนาของนกทองเทยวเอง เชนเสอผา เครองส าอาง เครองหนง

อาหารแหง ภาชนะใชในครวเรอน บหร เหลา เปนตน

4. เปนสนคาทออกแบบผลตภณฑแปลกหรอมประโยชนใชสอย เปนสนคาทมความแปลกใหมในการ

ออกแบบหรอมประโยชนใชสอยพเศษ เชนเฟอรนเจอรไมสก ทใสภาชนะหบหอสวยงาม อปกรณแกะสลก พวง

กญแจ ของเลยนแบบโบราณ ตกตา เปนตน

5. เปนสนคาทมรปราง ขนาด และน าหนกเหมาะสมตอการขนสง เปนสนคาทไมเปราะบางหรอช ารด

งาย ถาหากสนคามจดออนดงกลาวตองหาทางแกไข เชนมการบรรจหบหอทมประสทธภาพ การออกแบบ

ผลตภณฑใหมใหมน าหนกนอยและมขนาดเลกลง เปนตน

6. เปนสนคาทใชวสดและแรงงานในทองถนนน เปนสนคาทน าวสดเหลอใชไรคามาแปรรปเปนสนคาท

ระลก ซงจะกอใหเกดมลคาเพม นอกจากนนการใชแรงงานเดกและสตรนอกเวลางานประจ ามาประดษฐสนคา

ยอมกอใหเกดประโยชนอยางเตมท

7. เปนสนคาทมการแสดงขนตอนการผลตใหนกทองเทยวเหนหรอทดลองท า ไดเปนสนคาทแสดงให

เหนถงขนตอนการผลต เพอใหนกทองเทยวเกดความประทบใจและเหนคณคาของสนคานน เชนให

นกทองเทยวเกบผลไมดวยตวเอง การวาดลายรมใหนกทองเทยวชม การทอผาใหนกทองเทยวชม เปนตน

สนคาทระลกทนกทองเทยวซอไปฝากญาตมตร ยอมเปนสงแสดงถงความมน าใจและความระลกถง

ของผเดนทางทองเทยวตอผรบฝาก ท าใหผรบดใจและผใหมความสข จงไมแปลกทนกทองเทยวแตละคนมกจะ

ซอสนคาทระลกไปฝากญาตหลายชน แตถาไมซอสนคาทระลกกลบไปเปนเรองแปลก เพราะมโอกาสเดนทาง

ไปทองเทยวถงตางประเทศแต ไมมของทระลกหรอของฝากส าหรบญาตมตรเลย กดจะเปนคนไรน าใจเกนไป

ดงนนนกทองเทยวตางประเทศทเขามานกทองเทยวมกนยมซอสนคาทระลกเปนจ านวนมาก ท าใหรายไดจาก

นกทองเทยวตางประเทศในการใชจายซอสนคาทระลกจงอยในอตราสวนทสง และบอยครงทนกทองเทยวจะ

ออกไปจากประเทศทมาทองเทยว มกมเงนทองถนเหลออย แลวไมอยากจะน ากลบบาน จงซอสนคาทระลกตด

ตวกลบไปดวย เมอรวมกนมากๆ เขา จงกลายเปนจ านวนเงนกอนใหญทตกอยกบประชาชนและประเทศเจา

บาน ยงในภาวะปจจบน การเดนทางทองเทยวขยายตวอยางขวางขวางประกอบกบการคมนาคมขนสงมความ

สะดวกรวดเรว การซอสนคากลบบานจงไมไดจ ากดอยแตเพยงสนคาทเกบไวเพอเตอนใจวาครงหนงไดเคยมา

เยอนทแหงนเทานน แตสนคาทระลกยงหมายถงสนคาตางๆ ทนกทองเทยวซอหรอน ากลบไปยงภมล าเนาของ

ตนไมวาจะมวตถประสงคเพอใชสอยในชวตประจ าวน หรอเพอเปนของทระลกเกบไวเตอนใจถงถนทเคยไป

เยอน หรอเปนของฝากญาตมตรกได เปนผลใหธรกจจ าหนายสนคาทระลกท ารายไดสงสดเมอเทยบกบธรกจ

ทองเทยวอนๆ

ความสาคญของสนคาทระลก สนคาทระลกจงมความส าคญในดานตางๆ ดงน

1. สนคาของทระลกมความสาคญตอเศรษฐกจสงคมของประเทศ ประชากรในประเทศไทยมากกวา

รอยละ 80 ประกอบอาชพเกษตรกรรม เกษตรกรจะมเวลาวางนอกฤดกาลท าการเกษตร เวลาวางเหลาน

เกษตรกรสามารถผลตงานหตถกรรมพนบานเปนของทระลก จ าหนายใหกบนกทองเทยว กอใหเกดรายได

เพมขนในครอบครวอกทางหนง ซงชวยยกมาตรฐานการครองชพของประชากรในทองถนนนๆ ไดเปนอยางด

การผลตหตถกรรมพนบานใหเปนสนคาทระลก เพอจ าหนายใหกบนกทองเทยวนนมความส าคญตอทก

ครอบครว ครอบครวใด ๆ ในทองถนนนกสามารถประกอบศลปหตถกรรม เพอยกมาตรฐานการครองชพได

เชนกน ท าใหรายไดในทองถนนนเพมมากขน

2. สนคาของทระลกเปนทรพยากรการทองเทยว ทเปนจดเดนควบคกบแหลงทองเทยว สามารถดงดด

นกทองเทยวใหเขาไปเยยมชมในทองถนนน สนคาทระลกสามารถประชาสมพนธแหลงทองเทยวไปในตวได

แหลงทองเทยวหลายแหงมคนนยมเขาไปเทยวกเพราะมสนคาทระลกทดนาสนใจ ในบางทองถนกเปนแหลง

ผลตใหญทงหมบานขายทงปลกและสง เปนแหลงทองเทยวทนกทองเทยวสามารถเขาไปดการผลตตงแต

ขนตอนเรมแรกจนขนตอนสดทาย เชน บานบอสราง อ าเภอสนก าแพง บานถวาย อ าเภอหางดง จงหวด

เชยงใหม บานนาขา จงหวดอดรธาน บานดานเกวยน อ าเภอโชคชย จงหวดนครราชสมา และต าบลพมเรยง

อ าเภอไชยา จงหวดสราษฎรธาน

3. สนคาของทระลกเปนมรดกทางหตถกรรมพนบาน หากทองถนใดสามารถน างานหตถกรรมพนบาน

มาสงเสรมใหกลายเปนสนคาของทระลกได กเทากบเปนการสบทอดและฟนฟฝมอหตถกรรมดงเดมของบรรพ

บรษของทองถนนนใหคงอยยาวนานสรางชอเสยงใหทองถนสบไป

4. สนคาของทระลกเพมมลคาทรพยากรทองถน ทองถนใดน าวสดทเปนทรพยากรทองถนมาใช

ประโยชนน ามาผลตเปนสนคาทระลก เพอเพมมลคาทรพยากรของทองถนนน กสามารถสรางงานสรางอาชพ

และยกมาตรฐานการครองชพของประชากรในทองถนนนใหดขนดวย

5. สนคาของทระลกกระตนใหเกดการสงเสรมอาชพ และสรางงานใหกบทองถน เกดการผลตสนคาใน

อตสาหกรรมครวเรอน เปนผลตภณฑในครอบครวทมลกษณะการผลตภายในบานหรอหมบานเพอหวง

ประโยชนไวใชเองสวนหนง สวนทเกนความจ าเปน กจะน าไปจ าหนายเพอหารายไดพเศษ เชน การทอผา การ

ท าเครองเงน เปนตน การผลตจะใชแรงงานของสมาชกภายในครอบครว หรอแรงงานจากครอบครวอนใน

หมบานรวมกนท างานโดยแบงรายไดกน กรรมวธการผลตกใชแบบดงเดมทเคยท ามาแตครงบรรพบรษ การ

ผลตของทระลกนกยงผลใหมการจางงานตอๆ กนไป ดวย เชน การผลตของทระลกอยางหนงอาจตองใช

วตถดบในหลายชน หรออาศยความช านาญพเศษเฉพาะบคคล มกระบวนการท าหลายขนตอน จงท าใหเกด

การจางงานตอ ๆ ไป

6. สนคาของทระลกมความส าคญตอนกทองเทยว มไดมประโยชนตอผผลตแตฝายเดยว ผซอกม

ประโยชนเชนเดยวกนกลาวคอการไดซอสนคาเปนการตอบสนองความตองการทางใจของนกทองเทยว

นกทองเทยวจ านวนมากเมอไดซอสนคาบางชน กจะรสกมความสขกบการไดเปนเจาของสนคาชนนน และ

ภาคภมใจจากการไดใชสนคานนใหเกดประโยชน และการซอสนคาทระลกบางอยาง จะเปนเครองชวยชใหเหน

ถงฐานะทางเศรษฐกจ รสนยม รวมถงฐานะทางสงคมของนกทองเทยวคนนนใหเปนทยอมรบในกลม และจะม

การเอาอยางหรอชกจงใหผอนซอสนคานนตามตนเอง รวมไปถงในการซอสนคาทระลก โดยเฉพาะจากพอคา

แมคาพนเมอง ผซออาจไดรบความประทบใจ มความสนกสนานจากการเจรจาตอรอง มการพดคยเรยนร

ขนบธรรมเนยมประเพณซงกนและกน นบเปนการสรางสมพนธและมตรภาพทดระหวางกนดวย

5. ธรกจคมนาคมขนสง

“การขนสง”ตามพระราชบญญตการขนสง พ.ศ.2497 หมายถง การล าเลยงหรอเคลอนยายบคคล

หรอสงของดวยเครองอปกรณการขนสง การขนสงเปนกรยาอยางหนงทไมมตวตน ซงเมอเกดขนแลวจะท าใหม

การเคลอนยายคนหรอสงของ ซงอาจเกดขนโดยกระท าของมนษย เชน การโดยสารรถประจ าทาง รถไฟ เปน

ตน

ส าหรบการทองเทยวดงทกลาวมาแลว การทองเทยว คอการเดนทาง และในปจจบนการเดนทางท

สะดวกเพราะมการขนสง ดงนน การขนสงจงเปนปจจยทจะขาดเสยมไดในการทองเทยว ทงยงเปนกจกรรม

ส าคญอยางยงอยางหนงในพฒนาการของมนษยตงแตสมยแสนปมาแลว มนษยเดนทางเรรอนไปตามทตางๆ

จนถงยคทการเดนทางทองเทยวเปนกจกรรมสามญของมวลชนกจกรรมการขนสงกไมมการหยดพฒนา ทงใน

ดานพาหนะทใชในการขนสง และวถในการขนสง

ความสาคญของคมนาคมขนสงตออตสาหกรรมการทองเทยว

การคมนาคมขนสงเปนองคประกอบของการผลตเพอการขบเคลอนของอตสาหกรรมแทบทกประเภท

ซงผผลตจะตองสงสนคาไปยงลกคา แตในอตสาหกรรมทองเทยวนน การคมนาคมขนสงถอวาเปนปจจยหลก

ของการผลตดวยเหตทวา

1. การคมนาคมขนสงยงมความกาวหนา และวถการขนสงมการพฒนาดานเทคโนโลย กจะยงมสวน

สงเสรมใหเกดการเดนทางทองเทยวมากขน ท าใหนกทองเทยวไดทองเทยวมากขน แตใชเวลานอยลง หมายถง

โลกแหงการทองเทยวแคบลง ซงเราสามารถมองเหนไดชดเจน ถาหากเปรยบเทยบการทองเทยวในสมยป

พ.ศ.2462 ประเทศองกฤษ มเรอกลไฟขามมหาสมทรแอตแลนตกระหวางเมองซาวานาหรฐจอรเจยกบเมองล

เวอรพล โดยใชเวลาในการเดนทางทงสน 29 วน กระทงในป พ.ศ.2482 เสนทางการเดนเรอขามมหาสมทร

แอตแลนตกกเรมลดจ านวนเวลาการเดนทางเปนเทยวละ 4-5 วนเทานน

2. นกทองเทยวสามารถเดนทางทองเทยวในระยะไกลขนได แมจะมชวงเวลาการหยดงานสนๆและจะ

มจ านวนนกทองเทยวเพมมากขน

3. จากผลของการคมนาคมขนสงทพฒนากาวไกล นกทองเทยวกมเวลามากขน ใชเวลาทเสยไปในการ

เดนทางทองเทยวสนลง ดงนนชวงเวลาทเหลอจงมเพมมากขนส าหรบการพกผอนหาความสนกสนาน

เพลดเพลน หาความร ท าใหนกทองเทยวอยในสถานททองเทยวไดนานขน ดงนน อตสาหกรรมทองเทยวกตอง

พยายามพฒนาสงเสรมการทองเทยวโดยการใชปจจยองคประกอบทมอยในระบบดงดดใจลกคานกทองเทยว

ทงหลายใหใชจาสนคาและบรการเพมขน

ธรกจขนสงเปนผใหบรการดานการขนสงแกนกทองเทยวใหสามารถเดนทางเขาสแหลงทองเทยวได

อยางสะดวกสบาย รวดเรว และปลอดภย นบเปนปจจยส าคญทท าใหนกทองเทยวเกดความพอใจ

4. นกทองเทยวในระดบลางกสามารถไปเทยวไกลๆ ได โดยไมตองเสยคาใชจายมาก เพราะใน

สมยกอน การเดนทางทองเทยวตองใชเวลานาน สนเปลองเงนทองมาก ดงนน เศรษฐและชนชนสงเทานนทจะ

ทองเทยวได จนกระทงธรกจขนสง มปรมาณเพมมากขนและมราคาถกลงกวาเดม ผเดนทางจงเสยคาใชจาย

นอยกวา นอกจากนนธรกจขนสงทเกดขนนบวนจะมความหลากหลายเพอใหบรการส าหรบชนทกชน เชน

ธรกจการบนนอกจากจะมระดบชนตางๆ ในเครองบนตงแตระดบชนประหยดจนถงชนหรหราแลว ยงมสาย

การบนตนทนต าทขายในราคาไมแพง และบางชวงเวลายงมราคาพเศษเพอสงเสรมการขายอกดวย

5. แหลงทองเทยวโดยเฉพาะเกาะตางๆ หรอสถานททองเทยวทเขาถงยากการเดนทางโดยเครองบน

จะรวดเรวและประหยดเวลามากขนโดยความจ าเปนพนฐานการพฒนาระบบคมนาคมจะตองพฒนาระบบการ

ขนสงทางบกใหมประสทธภาพและสอดคลองกบแผนการใชทดนเปนสงทจ าเปนกอน อนจะกอประโยชนตอ

การพฒนาระบบคมนาคม และการทองเทยวดงน

1) สามารถเปนตวก าหนดและการวางแผน ตลอดจนการจดสรรงบประมาณส าหรบระบบเสนทางเดน

รถสายหลกได

2) กอใหเกดการเชอมโยงระหวางศนยกลางการทองเทยวหลกและแหลงทองเทยวตางๆ

3) สามารถจดระบบขนสงทางบกประเภทตางๆ ตามล าดบความส าคญไดอยางเหมาะสม

4) ท าใหเกดเสนทางเขาถงพนทใหมๆ รวมทงการเขาถงแหลงทองเทยวไดงายขน และกอใหเกดการ

เชอมโยงของสถานททองเทยวตางๆ ไวดวยกน

การบรการขนสงในเชงพาณชย สวนใหญจะเกยวของกบการขนยายผโดยสารและสนคาจากจดหนงไป

ยงอกจดหนง แตการขนสงทนบวามอทธพลกบทองเทยวโดยตรงกคอ การขนสงผโดยสาร การขนสง

น กท องเท ยว ซ งอาจแบ งออกตามรปแบบการขนส งได 4 ประเภท คอ การขนส งทางบก (Land

Transportation) การขนสงทางน า(Water Transportation) การขนสงทางอากาศ(Air Tran- sportation)

และการขนสงทางทอ(Tube Transportation) แตหากจะมองในภาพการเดนทางทองเทยวการขนสงจะ

หมายถงการขนสงทางรถยนต ขนสงทางรถไฟ ขนสงทางเรอและขนสงทางอากาศ ดงรายละเอยดตอไปน

1. การขนสงดวยรถยนต

1.) ประเภทของรถยนต รถยนตโดยสาร ในประเทศไทยรถยนตทใหบรการเพอการทองเทยว(ไมนบ

รถสวนตว) แบงออกเปน 2 ประเภท คอ รถยนตโดยสารสาธารณะ เชนรถประจ าทาง รถยนตโดยสารแทกซ

และรถยนตบรการ เชนรถเชาขนาดตางๆ

2.) เสนทางถนน เปนเสนทางส าหรบรถยนตโดยสารวงบรการไปยงสถานทตางๆ รฐบาลทกประเทศ

ไดเลงเหนความส าคญของถนน จงไดใชงบประมาณจ านวนมากในการพฒนาถนนเชอมทองถนตางๆ เพอให

ประชาชนสามารถเดนทางไปมาหาสตดตอกนได และยงผลประโยชนถงนกทองเทยวใหสามารถเดนทางไปยง

แหลงทองเทยวในจงหวดตางๆ การก าหนดเสนทางหลวงหลกเปนหมายเลขประจ าโดยใชตวเลข 1 หลก เพอ

ความสะดวกแกผใชเสนทางระหวางการเดนทาง โดยแบงออกเปน 4 สาย ดงตอไปน

ทางหลวงหมายเลข 1 เปนเสนทางหลวงสายเหนอชอถนนพหลโยธน(เดมชอถนนประชาธปไตย) ม

จดเรมตนจากอนสาวรยชยสมรภมไปสนสดทจงหวดเชยงราย รวมระยะทาง 845 กโลเมตร

ทางหลวงหมายเลข 2 เปนเสนทางหลวงตะวนออกเฉยงเหนอชอมตรภาพ โดยแยกจากเสนทางหลวง

หมายเลข 1 ทจงหวดสระบร ไปสนสดทจงหวดหนองคาย รวมระยะทาง 408 กโลเมตร

ทางหลวงหมายเลข 3 เปนเสนทางหลวงสายตะวนออกชอถนนสขมวท มความยาว 315 กโลเมตร ไป

สนสดทจงหวดตราด

ทางหลวงหมายเลข 4 เปนเสนทางหลวงสายใตชอถนนเพชรเกษม จากกรงเทพมหานครไปสนสดท

อ าเภอสะเดา จงหวดสงขลา รวมระยะทาง 1,305 กโลเมตร

3.) สถานขนสงผโดยสาร การคมนาคมขนสงทางรถยนตอาศยสถานขนสงผโดยสาร เปนจดรวบรวม

ผโดยสารกอนการออกเดนทางตามตารางเวลาทก าหนดไว สถานขนสงนมหนาทส าคญคอ เปนสถานทให

ผโดยสารขนลงรถยนตโดยสาร เชอมโยงระหวางรถยนตโดยสารในระบบเดยวกนหรอตางระบบ รวบรวม

ปรมาณผโดยสาร เพอคอยขนรถยนตโดยสาร ตามเสนทางทมการขนสง เปนสถานทรถยนตเขาไปจอดเพอ

รบสงผโดยสาร แวะพกเพอพกรถหรอซอมบ ารง

สถานขนสงสายเหนอและอสานแตกจะมรถวงไปฝงตะวนตกและตะวนออกบาง จะอยทหลงสวน

จตจกรบรเวณ กม.11 เรยกวา สถานขนสงหมอชต(ใหม) สถานขนสงผโดยสารภาคกลาง(ฝงตะวนออก) และ

ภาคตะวนออกจะอยทถนนสขมวท เรยกวาสถานขนสงเอกมย และสถานขนสงผโดยสารภาคกลาง(ฝง

ตะวนตก) ภาคตะวนตกและภาคใต อยบรเวณถนนบรมราชชนน จะเรยกวาสถานขนสงสายใต(ใหม)

2. การขนสงดวยรถไฟ

การใหบรการขนสงผโดยสารดวยรถไฟของประเทศไทยอยในระบบเศรษฐกจแบบผกขาดโดยการ

รถไฟแหงประเทศไทย(รฟท.) ซงเปนรฐวสาหกจทไดรบใบอนญาตประกอบการขนสงผโดยสารดวยรถไฟทวทง

ประเทศไทย โดยเสนทางการขนสงผโดยสารดวยรถไฟของการรถไฟแหงประเทศไทยเกอบทงหมดเปนการ

ใหบรการขนสงผโดยสารระหวางเมองในประเทศไทย

การขนสงผโดยสารดวยรถไฟระหวางเมองของประเทศไทย เปนการใหบรการขนสงผโดยสารของการ

รถไฟแหงประเทศไทย เสนทางทการรถไฟฯ เปดเดนรถเฉพาะสายใหญ(ไมรวมสายแมกลอง) มความยาวรวม

ทงสน 4,443 กโลเมตร การขนสงผโดยสารดวยรถไฟทใหบรการนกทองเทยวระหวางเมองตางๆ ของประเทศ

ไทยสามารถจ าแนกตามภมภาคไดดงตอไปน

สายเหนอ เรมจากกรงเทพฯ ไปชมทางบานภาช จงหวดพระนครศรอยธยาขนไปทางเหนอ สถาน

ปลายทางทจงหวดเชยงใหม ระยะทางประมาณ 751 กโลเมตร

สายตะวนออกเฉยงเหนอ เรมจากกรงเทพฯ แลวแยกเปน 2 สาย สายหนงไปยงสถานปลายทางท

จงหวดอบลราชธาน ระยะทางประมาณ 575 กโลเมตร สวนอกสายหนงแยกจากสถานจงหวดนครราชสมา ไป

สถานปลายทางทจงหวดหนองคาย รวมระยะทางประมาณ 624 กโลเมตร

สายแมกลอง เรมจากวงเวยนใหญไปมหาชย จงหวดสมทรสาคร แลวไปสดสายแมกลองจงหวด

สมทรสงคราม รวมระยะทางประมาณ 60 กโลเมตร

การรถไฟแหงประเทศไทยไดจดขบวนรถโดยสารบรการขนสงผโดยสารระหวางเมองไว 4 ประเภท คอ

ประเภทท 1 ขบวนรถดวน (express train) ส าหรบใหบรการผโดยสารชนท 1 และชน 2 และทางขบวนอาจม

รถนงชน 3 ไวบรการตามความเหมาะสม ประเภทท 2 ขบวนรถเรว (rapid train) ปจจบนจะใหบรการ

ผโดยสารชน 2 และชน 3 เทานน การใชบรการขบวนรถดวนหรอขบวนรถเรว ผใชบรการจะตองเสย

คาธรรมเนยมรถดวนหรอรถเรวเพมขนนอกเหนอจากคาโดยสารตามชนทนง และถาหากตองการใชบรการรถ

นอนหรอรถปรบอากาศกตองเสยคาธรรมเนยมเพม ประเภทท 3 ขบวนรถธรรมดา(Ordinary Train) โดยทวไป

จะบรการผโดยสารชนท 3 เทานน และประเภทท 4 ขบวนรถดเซลราง ซงเปนขบวนรถทสามารถขบเคลอนได

ดวยตนเองโดยไมตองมหวรถจกรลากจง

สายตะวนออก เรมจากกรงเทพฯ ไปทางภาคตะวนออกถงสถานปลายทางทอ าเภออรญประเทศ

จงหวดสระแกวรวมระยะทางประมาณ 255 กโลเมตร

สายใต เรมจากกรงเทพฯ เลยบฝงตะวนตกของแมน าเจาพระยา ไปยงสถานปลายทางทปาดงเบซาร

ระยะทางประมาณ 990 กโลเมตร และอกสายหนงจากกรงเทพฯ ไปยงสถานชมทางหาดใหญถงสถาน

ปลายทางทสไหงโกลก รวมระยะทางประมาณ 1,159 กโลเมตร

สายตะวนตก เรมจากกรงเทพฯ ไปสดปลายทางทจงหวดสพรรณบร ระยะทางประมาณ 157

กโลเมตร และอกสายหนงจากกรงเทพฯ ไปสดปลายทางทจงหวดกาญจนบร รวมระยะทางประมาณ 210

กโลเมตร

การขนสงผโดยสารทางรถไฟฟา

การขนสงผโดยสารทางรถไฟฟานนบเปนการขนสงประเภทเดยวกบรถไฟเนองจากใชระบบราง

เหมอนกน ในประเทศทเจรญแลวจะไดรบความนยมอยางมากเนองจากสะดวกรวดเรว ส าหรบประเทศไทยเพง

จะมการขนสงทางนเกดขนเมอไมนาน และมเฉพาะในเขตกรงเทพมหานคร และในอนาคตอนใกลกจะขยาย

พนทบรการไปยงเขตจงหวดทมพนทตดตอ โดยการขนสงทางรถไฟฟาปจจบนมผใหบรการอย 2 บรษท คอ

บรษทระบบขนสงมวลชนกรงเทพ จ ากด (มหาชน)หรอรถไฟฟา BTS ใหบรการรถไฟลอยฟา และบรษท

รถไฟฟากรงเทพ จ ากด (มหาชน)หรอรถไฟฟามหานคร ใหบรการรถไฟฟาใตดน รถไฟฟาทงสองประเภท

เหมาะส าหรบการเดนทางทตองการหลกเลยงการจราจรทหนาแนน ตองการความรวดเรวเหมาะส าหรบการ

เดนทางแวะชอปปง และเทยวชมเมอง

1. รถไฟฟา BTS รถไฟฟาบทเอส(รถไฟลอยฟา) ด าเนนการโดย บรษทระบบขนสงมวลชนกรงเทพ

จ ากด (มหาชน) มส านกงานใหญตงอยท อาคารบทเอส เลขท 1000 ถนนพหลโยธน แขวงลาดยาว เขตจตจกร

กรงเทพฯ 10900 โทรศพท 02-617-7300 โครงการระบบขนสงมวลชนกรงเทพมหานคร เปนโครงการทรฐให

สมปทานแก เอกชน เพอสรางและประกอบการระบบขนสงมวลชน วงบนทางยกระดบ 2 สายใน

กรงเทพมหานคร โดยมวตถประสงค เพอชวยบรรเทา ปญหาการจราจร ในกรงเทพมหานคร และเพอให

ประชาชนมทางเลอกในการเดนทาง ทมประสทธภาพ

2. การรถไฟฟาขนสงมวลชนแหงประเทศไทย หรอชอเดมคอ รถไฟฟามหานคร หรอบรษท

รถไฟฟากรงเทพ จ ากด(มหาชน)ใหบรการรถไฟฟาใตดน บรษทรถไฟฟากรงเทพ จ ากด กอตงเมอวนท 18

กมภาพนธ 2541 โดยมกลมบรษท ช.การชาง เปนผถอหนรายใหญ เพอเขารวมประมลสมปทานโครงการ

ระบบขนสงมวลชนดวยรถไฟฟาใตดนรายแรกของประเทศไทย ในฐานะผออกแบบ ผลต จดหา ตดตง ทดสอบ

และใชงานอปกรณงานระบบ เพอด าเนนการและบ ารงรกษาระบบรถไฟฟา บรษทรถไฟฟากรงเทพ จ ากด ถอ

เปนผใหบรการรถไฟฟาใตดนสายแรกของประเทศไทย โดยไดรบความเชอมนใหเปนผรบสมปทานการ

ใหบรการเดนรถ โครงการรถไฟฟามหานครสายเฉลมรชมงคล จากการรถไฟฟาขนสงมวลชนแหงประเทศไทย

เมอวนท 1 สงหาคม พ.ศ. 2543 ในการจดเกบรายไดคาโดยสารรวมทงการด าเนนกจกรรม และการพฒนาเชง

พาณชย ซงรวมถงการโฆษณา และการใหเชาพนทในโครงการโดยมอายสมปทานเปนระยะเวลา 25 ป และ

ตอมาไดจดทะเบยนเปนบรษทมหาชน บรษท รถไฟฟากรงเทพ จ ากด(มหาชน) มงหวงจะพฒนาบรการ

สาธารณปโภค พนฐานของประเทศใหดขน และเชอมนวาการเดนทางโดยรถไฟฟาใตดนจะเปนรปแบบการ

เดนทางในอนาคต ซงชวยพฒนาคณภาพชวตของคนเมองและชวยประหยดการใชทรพยากรของชาต

3. การขนสงผโดยสารทางเรอ

ปจจบนการขนสงผโดยสารทางเรอไดลดความส าคญลง เนองจากประชาชนไมนยมเดนทาง เพราะ

ตองใชเวลาในการเดนทางนานกวาการขนสงผโดยสารประเภทอน อกทงการขนสงผโดยสารทางเรอ สามารถ

ท าไดเฉพาะในบรเวณทมทางน าตามธรรมชาต หรอเปนทางน าทมนษยท าขน เชน มหาสมทร ทะเล ทะเลสาบ

แมน าและคลองตางๆ เปนตน แตการขนสงทางเรอมบทบาทส าคญในการขนสงสนคาระหวางประเทศมากกวา

ทางอนๆ เนองจากสามารถขนสนคาไดครงละมากๆ

ยานพาหนะทางน าทใชในการขนสงมหลายประเภท เชน แพ แพขนานยนต เรอหางยาว เรอเฟอร

เปนตน ปจจบนเรอมราคาแพงมาก โดยเฉพาะเรอเดนสมทรเพราะมขนาดใหญ ใชเทคโนโลยการผลตสง การ

ขนสงผโดยสารดวยเรอในประเทศไทย ใหบรการใน 2 รปแบบ ดงตอไปน

การขนสงผโดยสารดวยเรอในเขตกรงเทพมหานคร การขนสงผโดยสารดวยเรอในกรงเทพฯ

ปจจบนไดลดบทบาทลงอยางมาก เนองจากการขนสงดวยรถยนตไดพฒนาขนมาก ประชาชนจงใหความสนใจ

ตอการขนสงดวยรถยนตเปนหลก ซงในอดตการขนสงดวยเรอถอเปนหวใจส าคญของการเดนทางในกรงเทพฯ

เนองจากกรงเทพฯ มแมน าล าคลองเชอมตอกนจ านวนมาก จนไดรบการขนานวา “เวนสตะวนออก” แต

ปจจบนมการถมคคลองเพอสรางถนนและขยายถนนในการพฒนาประเทศใหเขาสความทนสมย การขนสงดวย

เรอในกรงเทพฯ จงเหลอเพยง 3 ระบบ คอเรอโดยสารขามฟากแมน าเจาพระยา เรอดวนเลยบแมน า

เจาพระยา และเรอหางยาว

การขนสงผโดยสารดวยเรอระหวางเมอง การขนสงผโดยสารดวยเรอระหวางเมองทใหบรการเพอ

การทองเทยว สวนใหญเปนธรกจเรอโดยสารทองเทยว(Ferry) ทใหบรการรบสงนกทองเทยวระหวางฝงกบ

เกาะหรอระหวางเกาะกบเกาะทเปนแหลงทองเทยวส าคญ ในทนจะขอกลาวถงเรอโดยสารทองเทยวทสามารถ

บรรทกผโดยสารไดคราวละไมนอยกวา 200 คน มเสนทางเดนเรอประจ า ทงนหากพจารณาจากเสนทางการ

เดนเรอ สามารถแบงไดเปน 2 กลมเสนทาง คอ

- เสนทางตามหมเกาะจงหวดสราษฎธาน มผประกอบการทส าคญจ านวน 2 รายคอ บรษทราชาเฟอร

ร จ ากด ใหบรการเดนเรอขนสงผโดยสาร สนคาและรถยนตในเสนทางระหวางอ าเภอดอนสก(สราษฎธาน) กบ

เกาะสมย เสนทางระหวางอ าเภอดอนสกกบเกาะพะงน และเสนทางระหวางหมเกาะสมยกบเกาะพะงน และ

บรษทซทรานเฟอรร จ ากด ใหบรการเดนเรอขนสงผโดยสาร สนคาและรถยนตในเสนทางระหวางอ าเภอดอน

สกกบเกาะสมย

- เสนทางหมเกาะในจงหวดตราด ในปจจบนมผประกอบการทส าคญจ านวน 3 รายใหบรการเดนเรอ

ระหวางแหลมงอบกบเกาะชาง ไดแก บรษทเกาะชางเฟอรร จ ากดใหบรการเดนเรอจากทาเรอแหลมงอบไปยง

กบเกาะชาง(ทาเทยบเรอดานเกา) บรษทเฟอรรเกาะชาง จ ากด ใหบรการเดนเรอจากทาเรออรณ (อาว

ธรรมชาต-ฝงแหลมงอบ) ไปยงเกาะชาง(ทาเทยบเรออาวสปปะรด) และบรษททาเรอเซนเตอรพอยต จ ากด

ใหบรการเดนเรอเฟอรรจากทาเทยบเรอเซนเตอรพอยต(ฝงแหลมงอบ) ไปยงเกาะชาง(ทาเทยบเรอคาบานา)

สวนเรอโดยสารทองเทยวฝงทะเลอนดามนม 1 เสนทางคอ

- เสนทางตามหมเกาะและจงหวดชายฝงอนดามน ปจจบนมผประกอบการทส าคญ 6 ราย ไดแก

บรษท อนดามนเวฟมาสเตอร จ ากด ใหบรการเดนเรอโดยสารจากทาเรอประมงภเกตไปยงเกาะพพ (อาวตน

ไทร) ดวยเรอขนาดบรรทกประมาณ 250 คน บรษทพพมารน จ ากด ใหบรการเดนเรอโดยสารจากทาเรอ

รษฎา(ภเกต) ไปยงเกาะพพ(อาวตนไทร) ดวยเรอขนาดบรรทกประมาณ 200 คน บรษทซทรานแทรเวล จ ากด

ใหบรการเดนเรอโดยสารจากทาเรอไทยซาโก(ภเกต) ไปเกาะพพ (อาวตนไทร) ดวยเรอขนาดบรรทกประมาณ

250 คน บรษทพาราไดซ ครยซ จ ากด ใหบรการเดนเรอโดยสารจากทาเรอรษฎา(ภเกต) ไปเกาะพพ(อาวตน

ไทร) ดวยเรอขนาดบรรทกประมาณ 280 คน และบรษทไทยเฟอรรเซนเตอร จ ากด ใหบรการเดนเรอโดยสาร

ระหวางประเทศจากทาเรอดานศลกากรต ามะลง(สตล) ไปเกาะลงกาว(ประเทศมาเลเซย) ดวยเรอขนาดบรรทก

ประมาณ 90-200 คน

4. การขนสงทางเครองบน

ในป ค.ศ.1914 เทคโนโลยการบนไดพฒนาอยางมากจนสามารถสรางเครองบน ซงไดกลายเปนหนงใน

ยทโธปกรณส าคญในสงครามโลกครงท 1 เมอสงครามสนสดลงในป ค.ศ.1918 รฐบาลสหรฐฯไดมอบบทบาท

ส าคญแกอตสาหกรรมการบนคอ การขนสงจดหมาย ภายในเวลาเพยงไมกเดอน การบรการขนสงจดหมายทาง

อากาศไดกลายเปนงานหลกขององคการขนสงทางไปรษณยของสหรฐฯ จากความส าคญของการด าเนนงาน

โดยรฐบาล ท าใหนกธรกจมองเหนชองทางท าก าไรจากการขนสงไปรษณยทางอากาศ พวกเขาจงขอความ

สนบสนนจาก Clyde Kelly ซงเปนสมาชกรฐสภาของ Penn Sylvania และจากความพยายามของทานไดท า

ใหเกดพระราชบญญตวาดวยการขนสงไปรษณยทางอากาศขนในป ค.ศ.1925 พระราชบญญตนสงผลใหการ

ขนสงไปรษณยทางอากาศไดด าเนนการโดยภาคเอกชนแทนภายใตระบบการประมลแขงขน หนงในผทชนะ

การประมลคอ Mr. Walter T. Varney ซงไดเปดบรการไปรษณยทางอากาศในบรเวณระหวาง Pasco,

Wash., ElkoและNev. ในวนท 6 เมษายน ค.ศ.1926 ซงวนดงกลาวถอวาเปนจดเรมตนทแทจรงของการขนสง

ทางอากาศในเชงพาณชยในสหรฐฯ

โดยการขนสงทางอากาศ ในสวนทเกยวของกบการทองเทยวมองคประกอบหลก 2 สวนคอทาอากาศ

ยานระหวางประเทศ กบการบรการของสายการบนนานาชาต

1. ทาอากาศยานระหวางประเทศ มบทบาทและหนาทเกยวของกบการขนสงผโดยสาร อนไดแก

1) มบทบาทเสมอนประตเขาออกของนกทองเทยว จงตองมการบรการขนสงผโดยสาร อนไดแก

สะดวกดานตางๆ ทจะท าใหนกทองเทยวเกดความรสกประทบใจ

2) การตกแตงทาอากาศยานใหสะทอนถงเอกลกษณและวฒนธรรมของประเทศ รวมทงสรางความ

อบอนเพอตอนรบนกทองเทยว เชน การตดปายตอนรบนกทองเทยว มพนกงานตอนรบทยมแยมและพรอมท

จะใหความชวยเหลอ เปนตน

3) มระบบการขนสงกระเปาของผโดยสารทรวดเรว และถกตอง

4) มระบบการขนสงระหวางทาอากาศกบสถานขนสงในพนท หรอกบทพกในพนททสะอาดและ

รวดเรว

5) มสถานทใหบรการขอมลขาวสารการทองเทยว หรอบรการน าเทยว ทพกแรม บรการรถเชาและ

การแลกเปลยนเงนตรา

ส าหรบประเทศไทย หนวยงานทดแลทาอากาศยานระหวางประเทศคอ บรษท ทาอากาศยานไทย

จ ากด (มหาชน) เดมใชชอวา การทาอากาศยานแหงประเทศไทย หรอ ทอท. เปนรฐวสาหกจสงกดกระทรวง

คมนาคม โดยเรมด าเนนการตงแตวนท 1 กรกฎาคม พ.ศ.2522 ทอท. และไดแปลงสภาพเปนบรษทภายใต

นโยบายการแปรรปรฐวสาหกจไทย โดยไดจดทะเบยนเปนนตบคคลชอ “บรษท ทาอากาศยานไทย จ ากด

(มหาชน)” และปรบตราสญลกษณใหม แตชอยอของบรษทยงคงใช “ทอท.”เชนเดม สวนชอภาษาองกฤษคอ

Airports of Thailand Public Company Limited และใช ช อ ย อ ว า AOT ต งแ ต ว น ท 30 ก น ยายน

พ.ศ.2545 เปนตนมา ปจจบน ทอท.เปนผบรหารงานทาอากาศยานระหวางประเทศ

ส าหรบต าแหนงทตงภมศาสตรของประเทศไทย ถอไดวาประเทศไทยตงอยในท าเลทสามารถเปน

ศนยกลางการบนของภมภาคเอเชยใตซงท าใหประเทศไทยไดเปรยบในดานทตงทางภมศาสตรซงสอดคลองกบ

รายงานการวจยของสถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทยและจฬาลงกรณมหาวทยาลย (2543) ทพบวา

บรการขนสงทางอากาศเปนบรการขนสงทางอากาศเปนบรการทประเทศไทยเปนผไดเปรยบดานแหลงทตง ซง

เปนจดศนยกลางของสายการบนทจะบนไปยงประเทศตางๆ ได รวมทงประเทศไทยยงไดรบผลพลอยไดจาก

การเปนแหลงทองเทยวทส าคญในภมภาคเอเชย

2. การบรการของสายการบนนานาชาต ปจจยหนงทสงเสรมการขยายตวของตลาดนก ทองเทยว

ชาวตางชาต คอ การมบรการของสายการบนนานาชาตทมายงประเทศทเปนแหลงทองเทยว โดยตวการส าคญ

ทก าหนดจ านวนนกทองเทยวตางชาตทใชบรการของการบนระหวางประเทศคอ ตารางการบน ความถของ

เทยวบน จ านวนนงบนเครองบนทอยในเสนทางการบน สดสวนทนงบนเครองทมงสจดทองเทยวทส าคญ

เสนทางของสายการบนและการเชอมโยงเมองทเปนศนยกลางการขนสงทางอากาศ ระยะเวลาการเดนทาง คา

โดยสาร จดเรมตนและปลายทาง ตลอดจนการตดสนใจเลอกสายการบน

ส าหรบประเทศไทย บรษท การบนไทย จ ากด(มหาชน) เปนอกหนวยงานหนงทมบทบาทส าคญตอ

อตสาหกรรมการทองเทยวของประเทศไทย เนองจากเปนสายการบนแหงชาตทด าเนนการดานการพาณชยทง

ในประเทศและระหวางประเทศ การบนไทยมภารกจหลกคอการใหบรการขนสงทางอากาศอยางครบวงจรทง

ภายในและระหวางประเทศ โดยค านงถงความปลอดภย ความสะดวกสบาย ความพงพอใจของลกคาและ

บรหารธรกจอยางมประสทธภาพ โปรงใส โดยเฉพาะอยางยงภารกจส าคญทสดคอ ความรบผดชอบตอ

ประเทศในฐานะเปนสายการบนแหงชาต โดยรวมสงเสรมและพฒนาอตสาหกรรมการทองเทยวรวมกบ

กระทรวงการทองเทยวและกฬาอยางตอเนอง ปจจบนการบนไทยมเครอขายเสนทางการบนทใหบรการ

ครอบคลมเครอขายเสนทางบนกวา 62 จดบน ใน 35 ประเทศ และจะขยายเสนทางอก เพอรองรบยทธศาสตร

เสรมสรางประเทศไทยใหเปนศนยกลางการบนหลกของภมภาคเอเชย

นอกเหนอจากการบรการของสายการบนระหวางประเทศแลว การบรการสายการบนภายในประเทศ

กเปนปจจยส าคญเชนกน ซงในหลายประเทศมการพฒนาระบบเครอขายการบนภายในประเทศทดและม

ประสทธภาพ ส าหรบประเทศไทย ปจจบนเรมมสายการบนของเอกชนเขามาสธรกจการบนมากขน ซงในอดต

จะมเพยงสายการบนไทย ซงเปนสายการบนแหงชาต และสายการบนบางกอกแอรเวย ของบรษทการบน

กรงเทพ จ ากด เทานน โดยสายการบนเหลานจะท าการบนทงในและตางประเทศ และในอดตสายการบน

เอกชนไมสามารถท าการบนในเสนทางทสายการบนไทยท าการบนอยได แตในปจจบนรฐบาลมนโยบายเปด

เสรดานการบน จงมผประกอบการเอกชนเขามาสธรกจการบนมากขน โดยสายการบนเอกชนสามารถท าการ

บนในเสนทางเดยวกนกบสายการบนไทยได และยงมสายการบนตนทนต าเกดขนอกหลายสายการบน เชน โอ

เรยนไทย นกแอร และไทยแอรเอเชย จ ากด แสดงใหเหนวาผลประโยชนทางเศรษฐกจจากอตสาหกรรมการ

ทองเทยว จ าเปนตองอาศยเครอขายทางการบนในการรองรบการเตบโตและการกระจายตวของการทองเทยว

นอกจากน ภาคเอกชนควรจะไดรบการสนบสนนพฒนาบรการดานสายการบนทมความปลอดภย และมความ

นาเชอถอเพอสงเสรมการทองเทยวของประเทศและภมภาค

สายการบนเปนอตสาหกรรมทมอทธพลในระบบการคมนาคมขนสงเปนอยางมาก มการขนสงดวยวธ

นมากกวา 92 % ซงมแผนการทจะขยายการทองเทยวใหพฒนาขนโดยค านงถงความเพยงพอของการขนสง

ทางอากาศเปนหลก การทจะมเทยวบนถมากหรอไมนนจะตองขนอยกบขนาดและรปแบบของเครองบนเปน

ส าคญ การบรการบนเครองบนกเปนพนฐานส าคญทจ าเปนทนกทองเทยวจะบอกกนปากตอปากไดอยางด

6. ธรกจหรอแหลงนนทนาการเพอการทองเทยว(Commercial Recreation Tourism)

หมายถง ธรกจทเกยวของกบกจกรรมและการบรการเพอตอบสนองความตองการ หรอวตถประสงค

ในการเดนทางของนกทองเทยว ซงจะไดผลก าไรจากการใหบรการ การเขารวมกจกรรมหรอชมการแขงขนกฬา

การเขารวมการแขงขนและเลนกฬา การใชบรการศนยสขภาพ(Fitness Center) การฟนฟสขภาพจากสถานท

แหลงธรรมชาต การเขารวมกจกรรมกฬาผจญภย รวมทงการจดประชม อบรม สมมนาเกยวกบการกฬา เปน

ตน ธรกจหรอแหลงนนทนาการในการทองเทยวมกจะด าเนนการโดยภาคเอกชนแตกมไมนอยทรฐบาลเปนเปน

ผจดสรางเพอใหผคนมาพกผอนหยอนใจ

ความสาคญของธรกจหรอแหลงนนทนาการในการทองเทยว

ธรกจหรอแหลงนนทนาการเพอการทองเทยวเปนธรกจหรอแหลงทองเทยวพกผอนหยอนใจอ ก

รปแบบหนงทใหประโยชนโดยตรงตออตสาหกรรมการใหบรการนกทองเทยวใหครบวงจรตลอดระยะเวลา

ส าหรบการไดเดนทางทองเทยว ในทนจะสรปความส าคญของธรกจหรอแหลงนนทนาการในการทองเทยว

ดงน

1) เปนธรกจหรอแหลงบรการดานการพกผอนหยอนใจและความบนเทง ทสนองตอบความตองการ

ของประชาชนและนกทองเทยว

2) เปนการเสรมการบรการใหนกทองเทยวทมจดประสงคอนทไมใชเดนทางเพอการพกผอนหรอเพอ

สขภาพ เชน การเดนทางเพอเยยมญาต เพอธรกจและเพอการประชมสมมนา เพราะเมอวางเวนจากภารกจ

ดงกลาวสามารถใชบรการดานนนทนาการในแหลงทองเทยวนน ซงเปนกจกรรมเสรมการทองเทยวทท าใหเกด

รายไดจากนกทองเทยวอกทางหนง

3) เปนธรกจหรออตสาหกรรมทมแนวโนมขยายตวมากขน และใหผลตอบแทนสง เนองจากประชาชน

ตองการแหลงพกผอนหยอนใจและเลนกฬามากขน เนองจากสภาพสงคมทเปลยนไป ท าใหมนษยตองแสวงหา

การพกผอนหยอนใจเพมมากขน

4) เปนการแบงภาระการจดบรการนนทนาการภาครฐ ซงปจจบนไมเพยงพอตอความตองการของ

ประชาชน

5) เปนทางเลอกอกทางหนงส าหรบประชาชนทตองการพกผอนหยอนใจจากกจกรรมนนทนาการ

รวมทงนกทองเทยว

ประเภทและรปแบบของธรกจแหลงนนทนาการ

ธรกจนนทนาการเปนการประกอบธรกจบรการเพอการพกผอนหยอนใจและใหความบนเทงส าหรบ

ผใชบรการหรอนกทองเทยวนกวชาการไดแบงประเภทของธรกจนนทนาการไวหลายรปแบบ ดงน

ประเภทธรกจหรอแหลงนนทนาการจาแนกตามสถานทนนทนาการ ดดแปลงจากแนวคดของชบบ

และชบบ(Chubb and chubb, 1981) ไดแบงประเภทธรกจนนทนาการตามสถานทเปน 10 ประเภท ไดแก

1.1 ศนยการคา ปจจบนศนยการคาถอเปนแหลงนนทนการทส าคญของสงคมเมอง เพราะผเขาไปใช

บรการนอกจากจะมวตถประสงคเพอซอสนคาแลว ยงเปนการพกผอนและซอสนคาทจดไวสวยงาม รวมทงยง

เปนแหลงศนยรวมความบนเทง รานอาหาร และบรการนนทนาการประเภทอนอกมากมาย

1.2 ภตตาคาร รานอาหารและเครองดม เปนแหลงนนทนาการทใหการบรการดานอาหาร เครองดม

และเปนแหลงพกผอน โดยเฉพาะรานอาหารและเครองดมทมลกษณะเปนธรกจสวนหนง ซงรานอาหาร

ประเภทนจะเปนสถานทรบประทานอาหารและพกผอนไปดวยในตว เชน สกเอมเค รานแมคโดนลด เปนตน

เพอเปนการสรางแรงจงใจของครอบครวในการยอมรบความสขจากการรบประทานอาหาร และความสนก

บนเทงททางรานจดกจกรรมส าหรบเดก เชน เครองเลน การวาดรป ระบายส ระหวางรบประทานอาหาร เปน

ตน

1.3 ศนยรวมทางสงคม เปนสถานททเปนศนยกลางทางสงคม ส าหรบจดกจกรรมนนทนาการซง

อาจจะจดเปนครงคราวหรอจดเปนประจ า เชน ศนยแสดงออกรานขายของ กจกรรมการแสดงและ

ศลปหตถกรรม ศาลาประชาคม ศาลาเทศบาล ซงเปนสถานทส าหรบจดกจกรรมนนทนาการส าหรบประชาชน

ได

1.4 อทยานสวนสนก เปนสถานททสรางขนส าหรบใหบรการดานความสนกสนานเพลดเพลน

ประกอบดวยเครองเลน เกมส มการใหบรการดานอาหารและเครองดมส าหรบบรการนกทองเทยวหรอ

ผใชบรการ

1.5 พพธภณฑ เปนสถานทแสดงความเปนมาของศาสตรสาขาตางๆ ทไดรวบรวมไวเพอเปนแหลง

ความรและความเขาใจเรองราวตางๆ รวมทงศลปวฒนธรรมและความเปนมาของสงทน ามาแสดง พพธภณฑจง

เปนแหลงนนทนาการทใหทงการศกษาและความเพลดเพลน รวมทงการปลกฝงทศนคตเชงอนรกษและหวง

แหนใหผเขาชมอกดวย เชน พพธภณฑสถานแหงชาต พพธภณฑวทยาศาสตร และพพธภณฑการกฬาแหงชาต

เปนตน

1.6 สวนหยอมและสวนพกผอน มลกษณะเปนการจดสวนทมการตกแตงใหสวยงาม โดยทวไป

สวนหยอมนยมจดส าหรบบานหรอชมชนเลกๆ หรอจดเปนสวนพกผอนสาธารณะส าหรบชมชนขนาดใหญ เพอ

เปนสถานทพกผอนทมธรรมชาตสวยงามดวยตนไมนานาพนธทมการตกแตงอยางสวยงามส าหรบประชาชน ซง

มทงสวนพกผอนทเปนสาธารณะของหนวยงานภาครฐ เชน สวนลมพน สวนหลวง ร.9 เปนตน นอกจากนยงม

สวนพกผอนทเปนของภาคเอกชนทเปดโอกาสใหประชาชนไดเขาไปพกผอน ซงมทงทตองเสยคาใชจายและไม

ตองเสยคาใชจาย เชน สวนนงนช สวนสดา และสวนสามพราน เปนตน

สวนพกผอนบางแหง นอกจากจะมตนไมนานาชนดแลว บางแหงยงมพนธสตวบก สตวน า และสตว

ปก ประเภทสวยงาม เพอเปนการสงเสรมใหคนไดมจตส านกรกธรรมชาตและชวยใหมการอนรกษธรรมชาต

เพอเปนมรดกแกสงคมตอไป

1.7 โรงมหรสพหรอโรงละคร เปนสถานทส าหรบจดการแสดง เชน ละคร การแสดงโชว ภาพยนตร

และดนตร ในปจจบนโรงมหรสพมทงเปนของภาครฐและเอกชน การด าเนนการจะเปนรปแบบทแตกตางกน

ออกไป ขนอยกบความตองการของชมชนเปนส าคญ ตวอยางโรงมหรสพทเปนของทางราชการ เชน โรงละคร

แหงชาต โรงละครหนเลก(โจ หลยส) ศนยวฒนธรรมแหงประเทศไทย โรงละครกรงเทพ โรงละครกาดสวนแกว

จงหวดเชยงใหม เปนตน

1.8 สนามกฬาและศนยออกกาลงกาย เปนสถานทส าหรบเลนกฬา แขงขนกฬา หรอออกก าลงกายทม

การจดเตรยมอปกรณและสงอ านวยความสะดวกใหพรอมส าหรบผมาใชบรการ ส าหรบกรณทเปนสนาม

ส าหรบแขงขนกฬา จ าเปนจะตองมสถานทและสงอ านวยความสะดวกส าหรบผชมกฬา สถานกฬาและศนย

ออกก าลงกายซงเปนแหลงนนทนาการส าหรบผทจะออกก าลงกายและเลนกฬาโดยตรง กบผทตองการชมกฬา

เพอเปนการพกผอนหยอนใจ สถานกฬาจงเปนนนทนาการทสามารถตอบสนองความตองการของทง 2 กลมได

ในขณะเดยวกน

สนามกฬาและศนยออกก าลงกายมทงสวนทเปนราชการและเอกชน ในการเขาใชบรการจะมการเกบ

คาใชจายหรอไมตองเสยคาใชจายส าหรบสมาชก ขนอยกบสถานกฬานนๆ ตวอยางทเปนของภาครฐ เชน

สนามกฬาแหงชาตของกรมพลศกษา สนามกฬาหวหมาก และสนามกฬาราชมงคลากฬาสถานของการกฬา

แหงประเทศไทย สนามกฬาศนยเยาวชนกรงเทพ(ไทย-ญปน) ของกรงเทพมหานคร และสนามกฬาศนยกฬา

มหาวทยาลยธรรมศาสตรรงสต เปนตน

1.9 สถานทพก คายพกแรม โรงแรมและรสอรท เปนสถานทพกส าหรบนกทองเทยวโดยทวไป

สถานทพกดงกลาว นอกจากจะมสงอ านวยความสะดวกส าหรบการพกคางแรมแลว มกจะจดบรการ

นนทนาการอนๆ ไวดวย เชน รานอาหาร ภตตาคาร สถานทออกก าลงกาย ดนตร เปนตน

1.10 สวนและฟารม เปนแหลงนนทนาการทดดแปลงการด าเนนการอาชพการท าสวนและฟารมปศ

สตว โดยเปดใหนกทองเทยวเขาไปชมการด าเนนกจกรรมการผลต ผลผลต นบเปนกจกรรมนนทนาการทไดรบ

ความสนใจอยางมากในปจจบน เชน การทวรสวนผลไม การชมสวนองนและการผลตไวน หรอการชมฟารมโค

นมและดอตสาหกรรมผลผลตของฟารมโคนม เปนตน