Πρόσβαση των ατόμων με αναπηρίαστην ιδιωτική αγορά ασφαλειών

- στα πρότυπα της ασφάλισης έναντι ανικανότητας για εργασία -

Συνομιλία με τις βουλευτές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου:κ. Ευαγγελία Τζαμπάζη και κ. Μαρία Παναγιωτοπούλου-Κασσιώτου

Εισηγητής: Βασίλειος Κατσιούλης

Σήμερα, τα άτομα με αναπηρία δεν μπορούν κατά κανόνα να συνάπτουν ιδιωτικές ασφαλίσεις, διότι οι ασφαλιστικές εταιρείες -χωρίς να προβούν στην απαιτούμενη εξέταση κάθε περίπτωσης ξεχωριστά- αρνούνται να συνάψουν ασφαλιστική σύμβαση όταν υπάρχουν ορισμένα προβλήματα υγείας.

Οι σχετικές αποφάσεις βασίζονται στο λεγόμενο «κατάλογο νόσων και προβλημάτων υγείας που συνεπάγονται αποκλεισμό», που έχουν καταρτίσει οι επιχειρήσεις αντασφάλισης. Όταν διαπιστώνεται νόσος η πρόβλημα υγείας που περιλαμβάνεται σ’ αυτόν, απορρίπτεται αυτομάτως η αίτηση του (ανάπηρου) υποψηφίου. Η διαδικασία είναι εν πολλοίς η ίδια σε όλες τις ασφαλιστικές εταιρείες, με αποτέλεσμα οι ανάπηροι αιτούντες να μην διαθέτουν καμιά εναλλακτική δυνατότητα ασφάλισης.

Η κατάσταση αυτή, που δεν έχει αλλάξει ως τώρα, προκαλεί πολύ μεγάλη επιβάρυνση στα άτομα με αναπηρία, διότι τους στερεί τη δυνατότητα να ασφαλίζονται κατά των κινδύνων που απειλούν τη ζωή τους (συνεπώς δε και την οικογένειά τους), και ταυποχρεώνει να φέρουν το βάρος των κινδύνων αυτών μόνα (κάτι που φυσικά τους είναι αδύνατον). Ατυχήματα ή ασθένειες ανεξάρτητες από αναπηρίες (έμφραγμα, κ.λπ.) πλήττουν τόσο άτομα χωρίς αναπηρία όσο και αναπήρους, και οι τελευταίοι έχουν ανάγκη από σχετική ασφαλιστική προστασία -όπως, άλλωστε, οποιοσδήποτε άλλος.

Ο εισηγητής διαπίστωσε ότι στον τομέα της ασφάλισης έναντι ανικανότητας για εργασία δεν τεκμηριώνεται ουσιαστικά η σημερινή πρακτική της απόρριψης των αιτήσεων ατόμων με αναπηρία μόνο με βάση έναν «κατάλογο νόσων και προβλημάτων υγείας που συνεπάγονται αποκλεισμό», διότι για κάθε επιμέρους νόσο ή πρόβλημα υγείας υπάρχουν πολυάριθμες στατιστικές του γερμανικού ασφαλιστικού οργανισμού Deutsche Rentenversicherung από το 1993. Από αυτές, ο οργανισμός Deutsche Rentenversicherung διαπιστώνει, σε ποια ηλικία κατά μέσο όρο τα άτομα με αναπηρία (αναλυτικά, ανά νόσο ή σχετικό πρόβλημα υγείας βάσει του ICD-10) αναγκάζονται, λόγω της αναπηρίας τους, να πάψουν να εργάζονται. Με βάση τα στατιστικά αυτά στοιχεία, θα ήταν δυνατός ο υπολογισμός μιας προσαύξησης του ασφαλίστρου, για την κάλυψη του κινδύνου, και επομένως θα μπορούσαν οι ανάπηροι εργαζόμενοι να ασφαλίζονται έναντι του κινδύνου ανικανότητας για εργασία. Ο εισηγητής γνωστοποίησε τις στατιστικές αυτές σε πολιτικούς παράγοντες της Γερμανίας, και τούτο οδήγησε στη θέσπιση του δεύτερου εδαφίου στην παράγραφο 2 του άρθρου 20 του νόμου AGG (γενικός νόμος περί ισότητας). Κατά την άποψη του εισηγητή, η πρακτική που εφαρμόζεται σήμερα είναι αυθαίρετη -άρα παράνομη- και θέτει τους ανάπηρους εργαζομένους σε μειονεκτική θέση, απαιτείται επομένως σχετική διορθωτική ρύθμιση σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

Περίπου 10% των Ευρωπαίων πολιτών είναι άτομα με αναπηρία. Με την προϊούσα γήρανση του πληθυσμού της Ευρώπης και τη συνακόλουθη αύξηση των αναπηριών, η αρνητική αυτή αντιμετώπιση των ατόμων με αναπηρία από τις ασφαλιστικές εταιρείες καθίσταται πρόβλημα που θα αντιμετωπίζουν διαρκώς περισσότεροι άνθρωποι στο μέλλον.