TEHNOLOGIJA VAZDUNOG SAOBRAAJA

TEORIJA SAOBRAAJNOG TOKA

Prof.dr Mirsad Kulovi, dipl.ing.saobr.

2. PredavanjeTeme:Osnovni parametri saobraajnog tokaParametri saobraajnog toka(1)Protok vozila(2)Gustina toka(3)Brzina toka(4)Vrijeme putovanja vozila u toku(5)Jedinino vrijeme putovanja vozila u toku(6)Vremenski interval slijeenja vozila u toku(7)Rastojanje slijeenja vozila u tokuOsnovni:Ostali:(8)Koncentracija(9)ZauzetostProtok

Broj vozila koja prou odreeni presjek puta u jedinici vremena (q voz/h)Protok (volume)

Protok na presjeku putaProtok na odsjeku putaGustina saobraajnog toka (density)

(broj vozila/km)Brzina saobraajnog toka (speed of traffic flow)

Srednja vremenska brzina (time mean speed)

Vremenska brzina

Srednja prostorna brzina (space mean speed)

Prostorna brzina

Vrijeme putovanja

Jedinino vrijeme putovanja

(min, s, h)(min/km, s/m)Interval slijeenja vozila (gap)

(s)Rastojanje slijeenja vozila (headway)

Kritini interval slijeenja (critical gap)

Minimalno potrebna veliina intervala slijeenja u glavnom toku koja omoguava jednom vozilu iz sporednog toka prolazak kroz sredite raskrsnice13Koncentracija (concentration) Gustina je u teoriji saobraajnog toka je mjera koncentracije vozila na nekom prostoru, a koncetracija kao parametar sobraajnog toka podrazumijeva mjeru vremenske koncentracije za isti tok vozila. Koncentracija se moe definisati kao odnos protoka i brzine mjerene na jednom presjeku puta.k = q / VsZauzetost (occupancy)Odnos izmeu perioda vremena u kome se vozila nalaze iznad posmatranog preseka puta u odnosu na ukupan vremenski period posmatranja T.

1950. god. u SAD prvi put objavljeni podaci o neprekidnom brojanju saobraaja za svih 8760 asova u godini na putnoj mrei na odreenim saobraajnim dionicamaU Velikoj Britaniji tek 1956. godine sprovedeno neprekidno brojanje saobraaja u svih 8760 asova u godini na putnoj mrei pomou automatskih brojaa saobraaja.Prvo brojanje saobraaja u naem regionu obavljeno je 1975. god. u Sloveniji, da bi se kasnije proirilo na cijelu bivu SFRJBrojanje saobraajaPrvi ureaji za regulisanje saobraaja

Runo brojanje vozila korienjem posebnog ureaja dizajniranog samo za tu svrhu

Brojanje saobraaja uz pomo brojakog obrascaRuno brojanje saobraaja18Detektori:

Induktivni (promjena induktiviteta)Pneumatski (promjena pritiska)Mikrotalasni radarski (promjena frekvencije talasa Doplerov efekat)Video (digitalna obrada video signala)

Induktivitet = odnos izmeu veliine magnetnog toka obuhvaenog strujom i jaine strujeDoplerov efekat = promjena duine talasa zbog meusobnog pribliavanja ili udaljavanja izvora i posmatraa Ureaji i sistemi za detekciju vozila i mjerenje parametara saobraajnog tokaInduktivna petlja otkrivena je 60- ih godina prolog vijekaSastoji od namotaja ice, najee bakarne

Ureaji i sistemi za detekciju vozila i merenje parametara saobraajnog toka

Postavlja se (ugrauje) u asfaltDetekcija vozila zasniva se na mjerenju promjene induktivnosti iane petlje

Induktivni detektori20

Pneumatski brojai Mikrotalasni detektor (Remote Traffic Microwave System -RTMS)Radi na principu Doplerovog efekta i detektuje iskljuivo vozila u pokretu Moe se podeavati udaljenost na kojoj se eli detektovati voziloMogue je detektovati i smjer kretanja vozilaJednostavan je za odravanje, ali su potrebni periodini pregledi

NAIN FUNKCIONISANJA RTMS-a

radar emitujui mikrotalasni zrak crta dug elipsasti trag na povrini putaRTMS radarski snop deli projekciju na 32 manja dela 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 mogu da daju podatke o prisustvu vozila, protoku, zauzetosti saobraajne trake, brzini60 m23

KAKO RTMS VIDI IZA VISOKIH VOZILA RTMS radar se tipino postavljaju na visinu od 5 metara od povrine puta i detektuju do 60 metara daleko koriste fenomen u fizici poznat kao difrakcija talasa testovi Ministarstva Saobraaja Ontario MTO (Ministry of Transportation Ontario) informacije mogu direktno biti poslane u saobraajnu kontrolu ceo sistem je mogue pratiti preko jednog raunara

Radari

RadariVideo detekcijski sistemiPrvi sistemi takozvani sistemi zatvorene televizije (CCTV Close Circuit Television System)Danas su to sistemi irokog pojasa detekcije vozila (Wide Area Vehicle Detection System)

Ovi sistemi se sastoje od video kamera (detektora) i glavnog upravljakog sklopaKamere se fiksiraju na onim pozicijama na raskrsnici koje omoguuju dobru preglednost Mogunost podeavanja nekoliko stotina zona posmatranja na raskrsnici

Mobilni brojai

Mobilni brojaiPitanja za provjeru znanjaParametri saobraajnog tokata je protok vozila, a ta je jedinino vrijeme putovanja? ta je gustina saobraajnog toka, a ta je koncentracija?Srednja prostorna brzinaSrednja vremenska brzinata je interval slijeenja, a ta je rastojanje slijeenja vozila?Nabrojati vrste detektora za detekciju vozilaNa kojem principu rade pneumatski brojai vozilata je RTMS i na koji nain funkcionie?Na koji nain funkcionie induktivni detektor?