Kinh nguyệtKinh nguyệt

Mục tiêuMục tiêu

1. Định nghĩa được kinh nguyệt (KN) là gìị g ợ g yệ ( ) g

2. Trình bày được cơ chế của kinh nguyệt

3 Nêu được những tính chất của kinh nguyệt3. Nêu được những tính chất của kinh nguyệt

4. Kể ra những đặc điểm của kinh nguyệt

ấ ấ5. Nêu được các dấu hiệu bất thường và xử trí

Bộ phận sinh dục nữ

Định nghĩa kinh nguyệtĐịnh nghĩa kinh nguyệt

• Hiện tượng chảy máu có tính chất chu kỳ hàng tháng từ tử cungHiện tượng chảy máu có tính chất chu kỳ hàng tháng từ tử cung ra ngoài

• Do bong niêm mạc tử cung g ạ g

• Ảnh hưởng của sự tụt đột ngột estrogen hoặc estrogen và Progesteron trong cơ thể

• Chu kỳ kinh nguyệt: từ khi bắt đầu hành kinh lần này đến khi bắt đầu hành kinh lần sau được gọi là 1 chu kỳ kinh nguyệt

•Cơ chế của kinh nguyệtHoạt động của hệ trục: Dưới đồi - tuyến yên - buồng trứng.FSH => buồng trứng, trứng phát triển. Nang trứng tiết estrogen => niêm mạc tử cung dày lên LH do tuyến yên tiết ra => trứng chín và rụng => nang chứa trứng tiết hóc môn progesterontrứng tiết hóc môn progesteronTH trứng không thụ tinh, hóc môn giảm dần rồi mất hẳn, =>niêm mạc tử cung bong và chảy ra ngoài. Đó chính là đợt hành kinh của chu kỳ mớikinh của chu kỳ mới.Vòng kinh không phóng noãn: chỉ có estrogen => tụt đột ngột của estrogen => chảy máu kinh nguyệt.Vòng kinh có phóng noãn: có hoàng thể => sự tụt đột ngột của cả estrogen và Progesteron => chảy máu kinh nguyệt.

Đặc điểm & tính chất của KNNiêm mạc tử cung bong không đều => mỗi đợt hành kinh dài 3 - 5 ngày.

Niêm mạc tử cung bong đến đâu thì tái tạo ngay đến đấy.

Chu kỳ kinh có thể thay đổi giữa người này, người khác, nhưng ítChu kỳ kinh có thể thay đổi giữa người này, người khác, nhưng ít thay đổi ở cùng một người ở trong tuổi hoạt động sinh dục.

Lượng máu mất trong mỗi kỳ kinh khoảng 60 - 80 ml, hường nhiều g g ỳ g gvào những ngày giữa kỳ kinh,

Chu kỳ kinh, thời gian hành kinh (kỳ kinh), lượng máu kinh chịu ả h h ở ủ th đổi ội tiết i h d tì h t à t ả lời ủảnh hưởng của thay đổi nội tiết sinh dục; tình trạng và sự trả lời của niêm mạc tử cung.

Dấu hiệu bất thường và xử trí

1. Thống kinhg2. Rong kinh, rong huyết3. Vô kinh4. Kinh thưa5. Kinh mau 6. Cường kinh7. Thiểu kinh8 HC tiền kinh nguyệt8. HC tiền kinh nguyệt

Thống kinhHiện tượng đau liên quan đến hành kinh. Thống kinh thường được chia làm hai loại:

ố ấ ổ ể+ Thống kinh cơ năng: không thấy tổn thương thực thể, khám phụ khoa thấy bình thường. Thường do rối loạn tâm lý. +Thống kinh thực thể: do một số nguyên nhân: tử cung quá đổ+Thống kinh thực thể: do một số nguyên nhân: tử cung quá đổ sau, u xơ ở eo tử cung, lạc nội mạc tử cung, viêm dính, chít hẹp CTC…Với thống kinh cơ năng phương pháp xử trí cần có sự phối hợpVới thống kinh cơ năng, phương pháp xử trí cần có sự phối hợp giữa tâm lý liệu pháp như dành thời gian thư giãn,thay đổi tư thế máu lưu thông dễ dàng hơn; ới hố ki h h hể hủ ế đề hò iê hiễ i h dVới thống kinh thực thể, chủ yếu đề phòng viêm nhiễm sinh dục

như cần thực hiện tốt việc vệ sinh khi hành kinh, trước và sau khi có quan hệ tình dục, khi mang thai, vô trùng sau khi đẻ, sẩy thai hay nạo hút thaithai hay nạo hút thai.

Rong kinh, rong huyếtki h là ì h h ế ừ ử ké dài ê à óRong kinh là tình trạng ra huyết từ tử cung kéo dài trên 7 ngày, có

tính chu kỳ. Rong huyết là hiện tượng ra huyết từ bộ phận sinh dục nữ kéo dài trên 7 ngày, không có tính chu kỳ. Rong kinh và rong huyết đều tính theo thời gianrong huyết đều tính theo thời gian

Nguyên nhân thường gặp:

+ Tuổi trẻ

+ Nhiễm khuẩn sau đẻ, sau nạo thai, u xơ tử cung, polyp buồng tử iê ội ử h ội ử h ổcung, viêm nội mạc tử cung, ung thư nội mạc tử cung,ung thư cổ

tử cung, ung thư âm đạo, rối loạn hoạt động vùng dưới đồi, bệnh lý tuyến yên, buồng trứng khác....

Ảnh hưởng đến sức khoẻ nên cần được sự kiểm tra và xác định nguyên nhân càng sớm càng tốt của bác sỹ.

Vô kinhHiện tượng không thấy kinh nguyệt trong một thời gian nhất định

Vô kinh nguyên phát: không có kinh nguyệt khi đã quá 18 tuổiVô kinh nguyên phát: không có kinh nguyệt khi đã quá 18 tuổi.

Vô kinh thứ phát: đã có kinh nguyệt nhưng vì lý do nào đó mà không thấy kinh nguyệt trở lại trong vòng 3 tháng nếu trước đó kinh nguyệtthấy kinh nguyệt trở lại trong vòng 3 tháng nếu trước đó kinh nguyệt đều, hoặc 6 tháng nếu trước đó kinh nguyệt không đều.

Nguyên nhân của vô kinh nguyên phát thường do không có tử cungNguyên nhân của vô kinh nguyên phát thường do không có tử cung, không có âm đạo, có vách ngăn âm đạo, màng trinh không thủng, teo tuyến yên bẩm sinh, teo buồng trứng bẩm sinh, rối loạn hoạt động enzym bẩm sinh của tuyến sinh dục, tuyến vỏ thượng thận …

Nếu vô kinh nguyên phát có kèm theo đau bụng có chu kỳ, dễ bế kinh, cần sự giúp đỡ của các bác sỹ.

Vô kinhNếu vô kinh nguyên phát không kèm theo đau bụng, vú và lông mu có phát triển đôi chút, có thể chờ thêm tới tuổi 20 mới cần đi khám. Cần ăn uống đầy đủ chất dinh dưỡng và vitamin, sống thoải mái và là h hlành mạnh.

Nguyên nhân của vô kinh thứ phát: dính buồng tử cung (sau nạo thai, l i h d ) ớ b ồ ứ ki h ớ khối b ồlao sinh dục), suy sớm buồng trứng, mãn kinh sớm, khối u buồng trứng, rối loạn hoạt động nội tiết của tuyến vỏ thượng thận, tuyến giáp, hoại tử tuyến yên sau đẻ bị băng huyết, vú tiết sữa liên tục....

Nếu vô kinh thứ phát trên ba tháng thì nên đi khám bệnh để tìm rõ nguyên nhân. Trước tiên nên xác định xem có thai không, nếu không phải do có thai thì đi khám phụ khoa càng sớm càng tốt để có thể tìmphải do có thai thì đi khám phụ khoa càng sớm càng tốt để có thể tìm được nguyên nhân và điều trị sớm.

Một số bất thường khácMột số bất thường khác

Kinh thưa là vòng kinh dài từ 35 ngày trở lên g g yKinh mau là hiện tượng vòng kinh ngắn, từ 21 ngày trở xuốngCường kinh: ngày hành kinh kéo dài trên 7 ngày, lượng máu

ềkinh ra nhiều trên 200 mlThiểu kinh: ngày hành kinh dưới hai ngày và lượng máu kinh ra ít hơn 15ml thì được coi là thiểu kinhra ít hơn 15ml thì được coi là thiểu kinh.Hội chứng tiền kinh nguyệt

Vệ sinh kinh nguyệtầThay băng vệ sinh 4-5 lần/ngày

Tránh ngâm người trong bồn tắm, bơi lội

Dùng nước sạch hoặc nước vệ sinh phụ nữ

Không thụt rửa âm đạo

Rửa sạch tay và cắt móng tay trước những ngày có kinh

Khi rửa đưa tay từ phía trước về phía sau

Dùng khăn bông khô sạch thấm nhẹ nhàng

Nên ăn uống điều độ, đủ chất. Tránh chạy nhảy hoặc lao động nặng

Tình dục trong khi có kinh: vệ sinh, nguy cơ viêm nhiễm đường sinh dục vấn đề tránh thaisinh dục, vấn đề tránh thai