T Ü R K I Y E K Ö Y L Ü P A R T I S I

G A Y E - P R E N S İ P L E R

T Ü Z Ü K

P R O G R A M

B E Y A N N A M E

E R : T Ü R K İ Y E B A S I M E V İ — İ S T A N B U L

TBMM KUTUPHANESI

T Ü R K İ Y E K Ö Y L Ü P A R T İ S İ

GAYE - PRENSİPLER

TÜZÜK

PROGRAM —

o BEYANNAME

No. ; ı V S . ^ - [ Ç J J j J '

[Remiz : 5 , B ' ¿ 1 * - O

B A S I L D I Ğ I Y E R : T Ü R K İ Y E B A S I M E V İ — İ S T A N B U L 1 9 5 2

TBMM KUTUPHANESI

G A Y E

T a r i h i m i z i n son y ü z y ı l l a r d a k i s e y r i n i n t ab i î b i r net icesi o l a r a k mi l l e t imiz in a n a kü t les in i t eşk i l eden k ö y l ü n ü n ç o k ger i v e re fah tan ade ta m a h r u m bi r s e v i y e d e ka ld ığ ın ı , ha t t â b u g e ­r i l iğ in bizzat şehir l i v e a y d ı n kü t l en in hız la ge l i şmes ine m â n i o l a n a n a sebepler in b a ş ı n d a b u l u n d u ğ u n u g ö r ü y o r u z .

T ü r k i y e K ö y l ü P a r t i s i ; k ö y l ü l e r b a ş t a o l m a k üzere b ü t ü n ç a l ı ş a n v a t a n d a ş l a r ı v e a i le ler in i kü l tü rde , t eknik te , r e fah ta i leri b i r yen i h a y a t a k a v u ş t u r u p söz v e m e v k i s ah ib i y a p a r a k mi l l e t imiz i d ı ş a rdan , içerden gelecek her tü r lü t eh l ike v e t a a r ­ruz la ra ka r ş ı k o y a b i l e n , s a ğ l a m b ü n y e l i b i r mi l l e t b i r l iğ i ha l ine ge t i rmek v e böy l ece u m u m î e m n i y e t v e refahı s a ğ l a m a k m a k ­s a d ı y l a k u r u l m u ş t u r .

P R E N S İ P L E R

1 — T ü r k i y e n i n k ı s a z a m a n d a b a ş a n l a c a k ı s l a h a t i le , i ç t ima î , i k t i s ad î ge l i şmes in i s a ğ l a m a k , onu her b a k ı m d a n ger i k a l m ı ş b i r ü lke o l m a k t a n k u r t a r m a k i s t iyoruz .

2 — S i y a s î , i ç t ima î , ida r î s a h a d a gerçekten d e m o k r a t i k o l a n p a r l a m e n t e r b i r c u m h u r i y e t r e j imin i kuvve t l end i r ecek , t a m a m l a y a c a k y e n i b i r a n a y a s a m e y d a n a ge t i r i lmes in i s a ğ ­l a m a k , T ü r k i y e y i ida re eden k u v v e t l e r a r a s ı n d a k i v a z i f e v e m e s ' u l i y e t s ın ı r la r ın ı düzene k o y m a k i s t iyo ruz .

3 — V a t a n d a ş l a r ı n s i y a s î v e meden î h a k l a n n ı her s a h a ­d a t a m a m l a y ı p k u v v e t l e n d i r e r e k T ü r k i y e m i z d e y a ş a n a n ge r ­çek le r ha l ine ge t i rmek v e bun la r ı a n a y a s a t emina t ı a l t ı na a l m a k prens ib imizd i r .

A n a y a s a y a a y k ı r ı k a n u n l a r ı n ç ı k m a s ı n ı , t a tb ik ed i lmes i -

TBMM KUTUPHANESI

4 T Ü R K İ Y E K Ö Y L Ü P A R T İ S İ

ni ön l emek için m ü s t a k i l b i r ( A n a y a s a M a h k e m e s i ) k u r u l m a ­s ını za ru r î g ö r m e k t e y i z .

4 — C u m h u r i y e t r e j imin i v e b u re j imle elde edi len z ihni ­ye t i v e e sa s l a r ı k o r u m a k , gerekenler i y e n i h a y a t ı n i c a p l a r ı n a göre ı s l ah e tmek, t a m a m l a m a k prens ib imizd i r .

5 — L â i k l i ğ i n d in d ü ş m a n l ı ğ ı şek l inde a n l a ş ı l m a s ı n ı r edde tmek , d in v e v i c d a n hür r iye t in i ö teki a n a h a k l a r g ib i i n san l ığ ın m u k a d d e s h a k l a r ı n d a n s a y m a k prens ib in i b e n i m ­s iyo ruz . P a r t i m i z l â ik l i ğ i , m e m l e k e t i ş ler inde, ida res inde b ü t ü n k a n u n l a r ı n mi l l e t a n l a y ı ş ı n a , i h t i y a ç l a r ı n a v e i l m i n e sa s l a r ı na u y g u n o l m a s ı m â n a s ı n d a al ı r . D i n i n t a m a m i y l e m u h t e r e m b i r v i c d a n k o n u s u o l a r a k , s i ya se t t en a y r ı t u t u l m a s ı p rens ib in i ben imser .

6 — D e v l e t t e şk i l â t ın ı ida re edenler i her tü r lü s i y a s î t e ­s i rden, nü fuzdan , m ü d a h a l e d e n k o r u m a k ; m e m u r l a r ı n , m ü s ­t ahdemle r in t â y i n , terfi , e m e k l i l i k i ş le r inde a ç ı k s ic i l u s u l ü ­ne d a y a n m a k , eh l iye t v e k ı d e m i d i k k a t e a l m a k , p r ens ib imiz ­dir . H e r derecedeki h izmet e rbabın ı r e f a h l a n d ı r m a iş ini , k a d ­ro engel ler inden k u r t a r m a k i s t i yo ruz .

7 — B ü t ü n â m m e hizmet ler inde , gereken İs lâha t ı s ü ­ra t le y a p a c a ğ ı z . K ö y c ü l ü k , i ç t ima î emniye t , ı s l aha tç ı l ık b a ş l ı ­ca p rens ip le r imizd i r .

8 — K ö y , B u c a k , B e l e d i y e , İ l idare ler in i M e r k e z î n v a s i ­l iğ inden k u r t a r ı p idar î m u h t a r i y e t e e r i ş t i rmek, t a m teşk i l â t l ı b u c a k l a r s a y ı s ı n ı a r t ı r a r a k ida r î t e şk i l â t ı gen iş le tmek , t a m a m ­l a m a k k a r a r ı n d a y ı z .

9 — A d a l e t i , gerçekten m ü l k ü n esas ı ha l ine k o y m a k l â ­z ımdır . B u m a k s a t l a da , ada l e t c ihazını her t ü r lü s i y a s î tes i r le r in ü s tünde m ü s t a k i l b i r v a r l ı k o l a r a k t u t m a k ; ı s l âh et­mek , gen iş le tmek , t a m a m l a m a k , k u v v e t l e n d i r m e k zarure t ine i nan ıyo ruz . A d a l e t dağ ı t ımın ı , b u c a k l a r a v e k ö y l e r e k a d a r y a ­y a c a ğ ı z .

ı o — Ç a l ı ş a n b ü y ü k k i t l en in (ç i f tç in in , i şç inin , e sna f ın ) her b a k ı m d a n i y i ye t i ş t i r i lmes in i s a ğ l a m a k v e on la r ı i l im , i da re a l a n l a r ı n d a vaz i f e v e m e s ' u l i y e t l e r y ü k l e n e c e k s e v i y e y e y ü k s e l t m e k prens ib ine b ü y ü k değer v e r i y o r u z .

TBMM KUTUPHANESI

G A Y E V E P R E N S İ P L E R S

ı ı — K ö y l ü n ü n v e ç a l ı ş a n b ü y ü k k i t l en in - d e v ­letçe a y r ı bir m e v z u o l a r a k henüz ele a l ı n m a y a n - h a y a t ı n ı ; iç

t i m a î t e m i n a t a l t ı na a l m a k ; sağ l ık , has t a l ık , i şs iz l ik , ih t i ­y a r l ı k günler inde k o r u m a k prens ib in i m i l l e t im iz için h a y a t î b i l i yo ruz .

1 2 — Ç a l ı ş a n v a t a n d a ş l a r ı n k a n u n u n v e dev le t in henüz üs tünde e sas l ı ca d u r a m a d ı ğ ı a i le y u v a l a r ı n ı k o r u m a k ; i s t ida t v e ehl iye t le r in i y ü k s e l t m e k y o l u n d a tedbir ler i , t e şv ik l e r i es i r ­g e m e m e k e sa s l a r ımızdand ı r .

1 3 — V a t a n d a ş l a r a r a s ı n d a din, ırk, cins, mezhep, a i le , zümre , mes lek , pa r t i f a rk ı göze tmeks iz in , eşi t h a k l a r a d a y a ­nan , d e v a m l ı b i r i ç t ima î y a r d ı m l a ş m a y ı t e ş v i k e tmek, k u v ­ve t l end i rmek , k imses iz le r i , y o k s u l l a r ı , s a k a t l a r ı k o r u y a c a k müessese l e r m e y d a n a ge t i rmek i s t iyoruz .

1 4 — D u l l a r , y e t i m l e r b a ş t a o l m a k üzere b ü t ü n m e m u r v e emekl i le r i - eski , y e n i f a rk ı göze tmeks iz in - eşit h a k l a r l a terf ih e tmek v e i s t iyen le r i m ü s t a h s i l ha l e ge t i rmek prens ib imizd i r .

1 5 — K a d ı n l a r ı m ı z ı n her b a k ı m d a n v e b i l h a s s a a i le y u -v a l a n n d a k i vaz i fe le r in i k o l a y l a ş t ı r m a k b a k ı m ı n d a n y e t i ş i p y ü k s e l m e l e r i n i s a ğ l a m a k hedef imizdi r .

1 6 — M i l l î E ğ i t i m ile k ö y d e v e şehi rde T ü r k fer t ler ini hür , a raş t ı r ı c ı i n san ş u u r u n a v e i t i y a t l a r ı n a d a y a n a n ş a h s i ­y e t s ah ib i o l a r a k y e t i ş t i r m e k prens ib imizd i r . B i r k ö y v e şehir d ü ş m a n l ı ğ ı y a r a t m a d a n , k ö y ü n b ü n y e s i n i göz önünde t u t an b i r y e t i ş t i r m e y e b ü y ü k e h e m m i y e t v e r i y o r u z .

1 7 — M i l l î ve ebedî değer ler i k o r u m a k , d e v a m et t i rmek, y ü k s e l t i p s e v d i r m e k ; i l im a r a ş t ı r m a l a r ı n a t e ş v i k e tmek , m ü ­zeleri , kü tüphane le r i , güzel .sanat v e spor y u v a l a r ı n ı ç o ğ a l t ­m a k y o l u ile ha lk ın t e rb iye v e k ü l t ü r iş ler ini s a ğ l a m a k , i l im v e k ü l t ü r ü m ü z ü tesadüf le rden k u r t a r a c a k a k a d e m i l e r l e enst i tü ler i k u r m a k prens ib ine önem v e r i y o r u z .

1 8 — M i l l e t m u r a k a b e s i n i en tes i r l i şek i lde t a m a m l a ­y ı p k u v v e t l e n d i r e c e k o l a n bas ın v e y a y ı n hür r iye t in i , ge r ­çek d e m o k r a s i l e r d e k i se rbes t l ik s e v i y e s i n e ç ı k a r m a k i s t i y o ­ruz. B a s ı n ı , r a d y o y u , her tür lü y a y ı n v a s ı t a l a r ı n ı , h ü k û -

TBMM KUTUPHANESI

6 T Ü R K İ Y E K Ö Y L Ü P A R T İ S İ

met i e l inde b u l u n d u r a n P a r t i n i n , kendi p o l i t i k a s ı n a â le t o l ­m a k t a n k o r u m a y ı b a ş l ı c a p rens ip g ö r ü y o r u z .

1 9 — M i l l e t i m i z i n h a y a t k a y n a ğ ı o l a n k ö y l ü m ü z ü v e k ö y ­ler imiz i t o p y e k û n k a l k ı n d ı r m a k prens ib imizd i r . P a r t i m i z , k ö y ­lü k a l k ı n m a d a v a s ı n ı y a l n ı z k ö y l ü m e v z u u deği l , şeh i r l e r iy le b i r l ik te T ü r k v a t a n d a ş l a r ı n ı n da b a ş l ı c a b a k a şar t ı t e l â k k i e y ­ler . T ü r k k ö y l ü s ü , meden î i n san l ık h a y s i y e t i n e y a k ı ş ı r b i r v a r ­l ık ta o l m a d ı k ç a T ü r k mi l l e t in in meden î d ü n y a d a k i ye r i n i h a k -k i y l e a l m a s ı n a i m k â n y o k t u r k a n a t i n d e y i z .

20 — T ü r k k ö y l ü s ü n ü n v e T ü r k v a t a n ı n ı n k a l k ı n m a s ı iç in m e m l e k e t b ü n y e s i n e u y g u n bir z i r aa t r e fo rmu şar t t ı r .

2 1 — H e r t ü r lü s e r m a y e v e y a t ı r ı m i m k â n l a r ı n d a n f a y ­d a l a n a r a k köy le r imiz i yen iden inşa , i m a r v e i h y a e tmek pren­s ib imizd i r .

22 — K ü ç ü k m ü l k i y e t , k ü ç ü k s e r m a y e v e k ü ç ü k kazanç sah ip le r in in v a r l ı k l a r ı n ı k o r u y u p ge l i ş t i rmey i , s a y ı l a r ı n ı a r t ı r ­m a y ı , i ç t i m a î s e l â m e t i m i z için za ru r î g ö r ü y o r u z .

23 — İ ç t i m a î b ü n y e m i z i k u v v e t l e n d i r m e k , g i t t ikçe a r t a n işs iz l iği ön l emek için y a p ı l a c a k z i raa t r e f o r m u y l a b i r l ik te v e b u n l a r a m u v a z i o l a r a k s a n a y i l e ş m e ğ i p l â n l a m a k , h ız landı r ­m a k i s t iyo ruz . D e v l e t i n y a l n ı z ağ ı r s a n a y i k u r m a s ı n ı , b u s a ­n a y i i d e v a m et t i rmesini , d iğer s a n a y i ko l l a r ın ı d a serbes t t e ­şebbüse , ( ç a l ı ş a n l a r ı n d a o r t ak o l ab i l eceğ i ) ş i rket lere b ı r a k ­m a s ı n ı l ü z u m l u b u l m a k t a y ı z .

24 — Se rbes t t e ş ebbüsün ge l i şmes i iç in gerekl i o l an hukuk , idare , m a l i y e s a h a l a r ı n d a k i i s t ik ra r ı v e m e m ­leket te v a r o l a n m ü k t e s e p h a k l a r a s a y g ı y ı s a ğ l a m a k a n a pren­s ip le r imizdendi r .

25 — T ü r k o r d u s u n u her tü r lü iç, d ış s i y a s e t tes i r ler inden uzak , t a r ih tek i ş an ına y a r a ş ı r b i r mi l le t müessese s i ha l inde de ­v a m e t t i rmek, k u v v e t l e n d i r m e k k a r a r ı n d a y ı z .

26 — D e v l e t i n v e a n a y u r d u n b ü t ü n l ü ğ ü n ü , iç v e d ı ş emniye t in i , i ç t ima î v e ik t i s ad î s e l âme t in i s a ğ l a y a c a k h a b e r ­ler i t o p l a y a n , her tü r lü P a r t i z a n tes i r le rden u z a k i l m î v e t ek­n i k se rv i s l e r l e de c i h a z l a n m ı ş yen i b i r t e şk i l â t k u r u l m a s ı n ı f a y d a l ı b u l u y o r u z . TBMM KUTUPHANESI

T Ü R K I Y E K Ö Y L Ü P A R T I S I T Ü Z Ü Ğ Ü

(Ana Nizamname)

I E S A S L A R

M A D D E i — T ü r k i y e C u m h u r i y e t i A n a y a s a s ı , İ n s a n H a k ­la r ı B e y a n n a m e s i , M e d e n î K a n u n ve C e m i y e t l e r K a n u n u e s a s ­la r ı dah i l inde ç a l ı ş m a k üzere ( T ü r k i y e K ö y l ü P a r t i s i ) ad l ı s i ­y a s î b i r c e m i y e t k u r u l m u ş t u r .

M e r k e z i A n k a r a ' d a d ı r . M A D D E 2 — P a r t i n i n e sas g a y e s i k ö y c ü l ü k , i ç t ima î

emniye t , her s a h a d a i ç t ima î t e r r akk i v e t e s a n ü d ü t a h a k k u k et t i recek ı s l aha t y a p m a k v e bu y o l d a n mi l l î b ir l iği k o r u m a k t ı r .

M A D D E 3 — T ü r k i y e K ö y l ü P a r t i s i T ü r k i y e hudu t l a r ı d ı ş ındak i h içb i r P a r t i y l e a n l a ş a m a z , t a m a m e n mi l l î b i r m ü ­essesedir . P a r t i n i n m e m e k e t iç indeki g a y r i s i y a s î t e şekkü l le r l e o l a c a k m ü s t a k b e l münasebe t le r ine , l ü z u m v e i h t i y a c a göre M e r k e z T e m s i l c i l e r M e c l i s i n c e k a r a r ve r i l i r .

n Ü Y E L E R

M A D D E 4 — T ü r k i y e K ö y l ü P a r t i s i n e : a ) T ü r k i y e C u m h u r i y e t i t ab i i ye t i nde b u l u n m a k v e seç ­

men l ik v a s ı f l a r ı n ı ha iz o l m a k , b) A ğ ı r haps i müs te l z im v e y a şeref v e h a y s i y e t k ı r ıc ı b i r

suç tan v e a le l ı t l ak â m m e ma l ın ı ç a l m a k t a n h ü k ü m g i y m e m i ş b u l u n m a k v e h a l k ç a kö tü t a n ı n m a m ı ş o l m a k ,

c) A s k e r l i ğ i n i y a p m ı ş b u l u n m a k ( k a n u n î mazere t le r m ü s ­t e s n a d ı r ) .

d) K o m ü n i s t l i k t e n , i r t i cadan v e m u k a d d e s a t a hü rme t s i z -

TBMM KUTUPHANESI

8 T Ü R K İ Y E K Ö Y L Ü P A R T İ S İ

l ik t en h ü k ü m g i y m e m i ş b u l u n m a k ş a r t l a r ı y l a her T ü r k v a ­t andaş ı ü y e k a y d o l u n a b i l i r .

M A D D E 5 — P a r t i n i n I ) M ü e s s i s , I I ) F a a l , I I I ) F a h r î ü y e o l m a k üzere üç tü r lü ü y e s i v a r d ı r .

a) M ü e s s i s ü y e : P a r t i gaye l e r i n i ben imseyen , P a r t i için, e l inden gelen m a d ­

d î v e m a n e v î y a r d ı m l a r d a b u l u n m a y a söz veren le rd i r . P a r t i n i n k u r u l u ş u n d a n i t ibaren geçecek i lk y ı l iç inde i s t i -

y e n l e r v e şa r t l a r ın ı k a b u l v e t a a h h ü t edenler M e r k e z İ d a r e K u r u l u t a r a f ı n d a n M ü e s s i s Ü y e o l a r a k k a b u l o lunab i l i r l e r .

İ l k m ü e s s i s ü y e l e r l is tesi t üzüğün son sah i fes indedi r . b) F a a l Ü y e : P a r t i g a y e l e r i n i b e n i m s e y e n v e a ida t ın ı

m u n t a z a m a n ödeyen v e P a r t i ç a l ı ş m a l a r ı n a d i k k a t v e i n t i zam­la i ş t i r ak edenlerdir .

c) F a h r î Ü y e : P a r t i y e m a d d î v e m a n e v î y a r d ı m ı b u l u n a n ­l a r a m u v a f a k a t l a r ı a l ı n m a k ş a r t i y l e fahr î ü y e l i k t e v c i h o l u ­nab i l i r . B u t evc ih le r her k a d e m e d e k i İ d a r e K u r u l l a r ı t a r a f ın ­d a n y a p ı l ı r .

M A D D E 6 — P a r t i y e g i r i ş ş e k l i : P a r t i y e k a y d o l u n m a k i s t i yen her v a t a n d a ş d iğe r bi r P a r t i l i n i n t a k d i m i y l e ad ın ı a rzu et t iği k u r u l k ü t ü ğ ü n e k a y d e t t i r i r v e P a r t i n i n tekl i f kâğ ıd ın ı d o l d u r a r a k k i m l i k kar t ın ı a l m a s ı l âz ımdı r .

M A D D E 7 — P a r t i d e n ç ı k ı ş : H e r h a n g i b i r sebeple P a r t i ­den ç ı k m a k i s t iyen le r k a y ı t l ı b u l u n d u k l a r ı K u l ü p B a ş k a n l ı ğ ı ­n a i s t i f a l a r ın ı y a z ı i le b i ld i r i r le r v e k i m l i k ka r t ın ı i ade eder­ler .

m K U R U L L A R

M A D D E 8 — T ü r k i y e K ö y l ü P a r t i s i T e ş k i l â t ı : a) K ö y , M a h a l l e , İ lçe v e İ l K o n g r e l e r i , İ d a r e K u r u l l a r ı v c

K u l ü p l e r , b) M e r k e z İ d a r e K u r u l u ; T e m s i l c i l e r M e c l i s i , M e r k e z

D i v a n ı , c) G e n e l B a ş k a n ı k , d) B ü y ü k K o n g r e d e n ibare t t i r .

TBMM KUTUPHANESI

TÜZÜK (ANA NİZAMNAME)

M A D D E g — P a r t i k u r u l u ş l a r ı n ı n i lk b a s a m a ğ ı K ö y K u ­ru l la r ıd ı r .

M A D D E ı o — P a r t i k u r u l u ş u b u l u n m ı y a n k ö y v e y a m a ­ha l lede , P a r t i y e k a y ı t l ı üyen in s a y ı s ı beşden az o l u r s a b u n l a r a P a r t i T e m s i l c i s i ad ı ve r i l i r .

M A D D E ı ı — P a r t i k u r u l u ş l a r ı o l m a y a n il v e i lçelerde P a r t i M e r k e z t da r e K u r u l u beş ten on bire k a d a r t e şebbüs he­ye t le r i teşk i l edebi l i r , i l l e r , i lçeleri , i lçeler de k ö y l e r i v e m a ­ha l le le r i t e şebbüs heyet le r i ha l inde k u r a r l a r .

M A D D E 1 2 — K ö y v e m a h a l l e l e r i l çeye , i lçe ler i l lere, i l ler de M e r k e z İ d a r e K u r u l u n a bağ l ıd ı r l a r .

M A D D E 1 3 — P a r t i k a d e m e l e r i k u r u l u ş ye r l e r i i t i b a r i y l e m ü l k î t e şk i l â t a t âb i deği ld i r le r . P a r t i İ l İda re l e r in in gös te re ­cekler i l ü z u m üzerine G e n e l M e r k e z i n t a s v i b i y l e i t ibar î i lçe t e şk i lâ t ı k u r u l a b i l i r .

IV K O N G R E L E R

M A D D E 14 — K ö y , i lçe, il kongre ler i her sene N i s a n a y ı n d a b a ş l a r H a z i r a n sonunda i k m a l ed i lmiş bu lunu r .

B ü y ü k K o n g r e her y ı l E k i m a y ı iç inde y a p ı l ı r . B ü y ü k K o n g r e n i n m a h a l l i n i M e r k e z İ d a r e K u r u l u tesbi t eder.

M A D D E 1 5 — K o n g r e l e r İ l İ da re K u r u l l a r ı n ı n tekl i f i üze­rine İ d a r e K u r u l u n u n k a r a r i y l e e l a ğ a n üs tü o l a r a k d a t o p l a ­nab i l i r . Z a r u r î ha l le rde n o r m a l kongre le r in in b a ş l a m a v e b i tme ta r ih le r inde M e r k e z İ d a r e K u r u l u değ i ş ik l i k y a p a b i l i r .

M A D D E 1 6 — K ö y l e r d e n başken te k a d a r t o p l a n a c a k o l a n kongre le r P a r t i n i n vaz i f e v e s e l â h i y e t b a k ı m ı n d a n kend i ç e v ­releri iç inde en s a l a h i y e t l i t e şekkül le rd i r . U m u m i y e t l e k o n g r e ­ler in t o p l a n m a günü , s aa t i , y e r i v e g ü n d e m i b i r a y önceden tesbi t ed i le rek i lg i l i k u r u l b a ş k a n l ı ğ ı n a tebl iğ edi l i r . G a z e t e b u l u n a n ye r l e rde en az iki gazete i le i l ân o lunur . G a z e t e b u ­l u n m ı y a n ye r le rde m a h a l l î t e a m ü l e göre i l ân edi l i r . B ü y ü k K o n g r e n i n günü , s a a t i , y e r i v e g ü n d e m i de başken t t e ç ı k a n ik i gazete i le i l an o lunur . V c a y r ı c a da t e şk i l â t a t a m i m su re t iy l e b i ld i r i l i r .

TBMM KUTUPHANESI

10 T Ü R K İ Y E K Ö Y L Ü P A R T İ S İ

M a d d e 1 7 — K ö y K o n g r e l e r i i l ân edi len g ü n d e v e y e r d e o y ı l a ida t ı n ı v e r m i ş o l a n l a r ı n e k s e r i y e t i y l e aç ı l ı r . O g ü n ç o ğ u n l u k b u l u n m a z s a ü ç g ü n sonra m e v c u t üye l e r l e kong re y a p ı l ı r .

M A D D E 1 8 — B ü t ü n kong ı elerde ç a l ı ş m a ş u şek i lde ter ­t i p l en i r :

A) K u r u l B a ş k a n l a r ı t a r a f ı n d a n aç ı l ı ş v e s e l â m l a m a , B) B ü t ü n şehi t v e ö len T ü r k b ü y ü k l e r i n i s a y g ı i le a n m a , C) Y o k l a m a , Ç) K o n g r e d i v a n ı seç imi , D) İ d a r e K u r u l u n u n r a p o r u n u n o k u n m a s ı , m a l î m u r a ­

k a b e k o m i s y o n u v e h a k e m k o m i s y o n u r apo r l a r ı n ın o k u n m a s ı , E) R a p o r l a r üzerine m ü z a k e r e v e ib ra , F) Y e n i y ı l bü tçes in in m ü z a k e r e v e t a sd ik i , G) D i l e k l e r , H) İ d a r e K u r u l u , H a k e m v e M a l î M u r a k a b e K o m i s y o n u

seç imle r i v e delege seç imler i , İ) K o n g r e n i n a r z u s u üzerine y a p ı l a c a k k o n u ş m a l a r v e

kongre b a ş k a n ı t a r a f ı n d a n k a p a n ı ş . M A D D E 1 9 — K o n g r e l e r e iştirak edecek delegeler in

kend i k ö y , i lçe v e i l inden o l m a s ı şar t t ı r . M A D D E 20 — K o n g r e l e r d e b i r y u k a r ı k o n g r e y e g idecek

de legeler seç iminde u m u m î heye t ih t i l â fa düşe r se v e g r u p l a r a a y r ı l m a k t e m a y ü l ü ba ş gös te r i r se ; K o n g r e D i v a n ı m e v c u t d e ­legeler i v e de legeler a r a s ı n d a k i g r u p l a ş a n delege ade t le r in i g r u p l a r a göre a y r ı a y r ı tesp i t ederek v e t enasüp ka ides ine göre delege seçt i r i r ler .

M A D D E 2 1 — K o n g r e l e r e i ş t i r ak edecek de legeler i lg i l i b u l u n d u ğ u k u r u l u n m ü h r ü v e B a ş k a n ı n ı n imzas ın ı h a v i b i r delege be lges i a l ı r l a r v e a n c a k b u belge ler le kongre le re iştirak o l u n a b i l i r .

M A D D E 22 — K o n g r e l e r d e a d a y l ı k l a r ı k o n u l m a k istenen­le r in i s imle r i K o n g r e D i v a n ı t a r a f ı n d a n a l f a b e t i k s ı r a y a göre siyah b i r t a h t a y a yaz ı l ı r .

M A D D E 23 — P a r t i K o n g r e l e r i n d e kongre le r i g r u p ha­linde t e rk etmek huzur v c s ü k û n u b o z m a k y a s a k t ı r . B u nevi

TBMM KUTUPHANESI

T Ü Z Ü K ( A N A N İ Z A M N A M E ) 11

t e şebbüs te b u l u n a n l a r K o n g r e D i v a n ı n c a H a k e m K o m i s y o n l a ­r ına s e v k o lunu r l a r .

M A D D E 24 — A i d a t ı n ı ö d e m e m i ş o l a n l a r kongre lere de le ­ge o l a r a k i ş t i r ak edemezler . A i d a t kongre le rde ödenemez .

M A D D E 25 — Y a l n ı z t ems i l c i b u l u n a n ye r le rde B a ş k a n ­l a r b i r üs t kongren in t ab i î de leges id i r .

M A D D E 26 — İ lçelerden, il kongre le r ine gönder i l ecek de­lege s a y ı s ı i lçenin u m u m î nü fusuna n a z a r a n her beş b in için b i r ade t o l a r a k hesap lan ı r . İ l l e rden B ü y ü k K o n g r e y e gönde r i ­lecek delege s a y ı s ı ise y i n e u m u m î nüfus i t i b a r i y l e her y i r m i beş b in n ü f u s için b i re r delege h e s a p edi l i r . K ü s u r a t b i r f az la delege o l a r a k h e s a p edi l i r . V e her kongrede a s i l de legeler k a ­d a r yedeğ i de seçi l i r .

M A D D E 27 — P a r t i l i M i l l e t v e k i l l e r i v e m ü e s s i s üye l e r B ü y ü k K o n g r e n i n tabii üye le r id i r .

M A D D E 28 — K ö y v e maha l l e l e rden ilçe kongre l e r ine ; t e şk i l â t ın ü y e s a y ı s ı ne o lu r sa o l sun s i y a n e n ik i delege seç i ­lerek gönder i l i r . P a r t i l i M i l l e t v e k i l l e r i v e m ü e s s i s üye l e r kendi bö lge le r in in her kongres in in t ab i i üye le r id i r .

M A D D E 29 — P a r t i n i n M e s l e k G r u p l a r ı d a t ıpk ı k ö y v e m a h a l l e kongre le r i g ibi a r a l a r ı n d a kongre le r y a p a r a k i lçe kongre le r ine ik i şe r delege ile i ş t i r ak ederler .

M A D D E 30 — P a r t i l i B e l e d i y e M e c l i s i ü y e l e r i y l e P a r t i l i G e n e l M e c l i s üye le r i b u l u n d u k l a r ı ye r l e r kongre le r in in tabi i üye le r id i r . V e t ıpk ı d iğer delegeler gibi kongre le rde o y a i ş t i r ak rd^rJer .

B ü t ü n kongre le rde seç imle r gizl i o y l a yap ı l ı r . K o n g r e l e r d e a l m a n k a r a r l a r ı n b i r h ü l â s a s ı m ü m k ü n o l an

ye r l e rde ik i gazete i le v e y a m a h a l l î t e a m ü l e göre i l ân edi l i r . B i r sure t i de par t i k u r u l v e y a k l ü p b inas ı d ı ş k a p ı s ı n a talik o lunur .

V Î D A R E K U R U L L A R I

M A D D E 3 1 — İ d a r e Kurulları; k ö y l e r d e v e mahallelerde dör t ü y e , ayrıca kongrede seç i len bir B a ş k a n d a n ; ilçelerde se­kte üytidrn Vfe ayrıca kemgrece ssçilen bir Başkandan; illertfe ön

TBMM KUTUPHANESI

12 T Ü R K İ Y E K Ö Y L Ü P A R T İ S İ

ü y e v e a y n c a kongrece seç i len b i r B a ş k a n d a n t e şekkü l eder . B u k u r u m l a r v a z i f e t a k s i m i n d e b i r İk inc i B a ş k a n , b i r k â t i p , b i r m u h a s i p ü y e v e P a r t i p rens ip le r in i y a y m a k v e P a r t i neş ­r i y a t ı n ı ida re e t m e k üzere b i r t e şk i l â t ç ı ü y e seçerler .

M A D D E 3 2 — B ü t ü n kongre le rde K u r u l B a ş k a n l a r ı a y ­r ıca seç i l i r .

M A D D E 3 3 — İ d a r e K u r u l l a r ı en az h a f t a d a b i r defa top lan ı r l a r . B u n d a n b a ş k a B a ş k a n ı n v e üye l e rden her b i r in in tek l i f i üzerine İ d a r e K u r u l u t op l an t ı l a r ı y a p ı l a b i l i r .

M A D D E 34 — İ d a r e K u r u l l a r ı n ı n k a r a r l a r ı ç o ğ u n l u k l a ve r i l i r . A z ı n l ı k t a k a l a n ü y e l e r b u k a r a r l a r a u y m a ğ a m e c b u r ­du r l a r .

M A D D E 3 5 — İ d a r e K u r u l l a r ı n ı n e sa s v a z i f e l e r i :

a ) P a r t i n i n prens ip ler in i her ves i l e i le y a y m a k , b) Ü y e s a y ı s ı n ı a r t ı r m a k , c) B ü t ç e l e r i n i y a p m a k v e t a t b i k e tmek, ç) B ü t ü n seç imle rde P a r t i a d a y l a r ı n ı k a z a n d ı r m a k iç in

ç a l ı ş m a k , d) Y u k a r ı derecelerden a l a c a k l a r ı d i rekt i f le r i t a tb ik et­

mek t i r . İ d a r e K u r u l l a r ı üye l e r i t o p l a n t ı l a r a m u n t a z a m a n de ­

v a m e tmeğe m e c b u r d u r l a r . M a z e r e t s i z o l a r a k üs t üs te üç de fa t o p l a n t ı y a g e l m i y e n ü y e i s t i fa e tmiş s a y ı l ı r .

Parti Merkez îdare Kurulu

M A D D E 36 — P a r t i M e r k e z İ d a r e K u r u l u M e r k e z T e m ­s i lc i l e r M e c l i s i n i n d a i m î o l a r a k P a r t i i ş ler in i i da re e tmek üzere kend i a r a l a r ı n d a n seç t iğ i 8 k i ş i l i k b i r k u r u l d u r . B ü y ü k K o n g r e n i n d o ğ r u d a n d o ğ r u y a seçt iğ i G e n e l B a ş k a n l a b u k u r u l d o k u z k i ş i l i k b i r heye t ha l in i a l ı r .

M A D D E 3 7 — P a r t i M e r k e z İ d a r e K u r u l u n u n vaz i fe le r i ş u n l a r d ı r :

Aralarından bir G e n e l Sekreter, bir muhasebeye, bir ba­sına, bir de teşkilâta bakmak üzere üç üye seçerler. Genel sek­reter, diğfer üyelerle halü zamana nazaran aralarında iş bö-

TBMM KUTUPHANESI

T Ü Z Ü K ( A N A N İ Z A M N A M E ) 13

l ü m ü y a p a r l a r . G e n e l Sek re t e r P a r t i B ü y ü k K o n g r e s i n i n k a ­ra r l a r ın ı sonuç land ı r ı r . P a r t i n i n b ü t ü n m u h a b e r a t ı n ı v e ç a l ı ş ­m a l a r ı n ı t anz im eder. G e n e l Sek re t e r P a r t i a d ı n a söz s ö y l e m e k ye tk i s i n i ha izdi r .

M A D D E 38 — M e r k e z İ d a r e K u r u l u n u n B a ş k a n ı , G e n e l B a ş k a n b u l u n m a d ı ğ ı t a k d i r d e G e n e l Sekre te rd i r ,

M e r k e z İd re K u r u l u a r a l a r ı n d a iş b ö l ü m ü y a p a r l a r . E n az ha f t ada bi r t o p l a n a r a k P a r t i } ' i i lg i lendi ren k a r a r l a r a l ı r l a r .

M e r k e z İ d a r e K u r u l u , B ü y ü k K o n g r e y e s u n u l a c a k t ek ­l if leri haz ı r l a r v c B ü y ü k K o n g r e y e suna r . L ü z u m g ö r d ü ğ ü y e r ­lerde t e şk i l â t y a p a r . P a r t i p r o g r a m ve t ü z ü ğ ü n ü n t a tb ika t ı iç in ça l ı ş ı r v e b ü t ü n y a y ı n v a s ı t a l a r ı n d a n i s t i fade eder. P a r t i n i n genel bütçes in i t anz im eder. İ l l e r bütçes in i de te tk ik v e t a s d i k eder.

Temsilciler Meclisi

M A D D E 39 — P a r t i n i n en b ü y ü k idare t eşk i lâ t ı 2 1 ü y e l i ( M e r k e z T e m s i l c i l e r M e c l i s i ) dir . B u mec l i s her üç a y d a b i r A n k a r a ' d a v e y a d a h a önceden k a r a r ve re rek tesbi t ett iği b i r i lde top lan ı r . V a z i f e l e r i ş u n l a r d ı r :

a) M e r k e z İ d a r e K u r u l u n u teşk i l ederek kendi ad ına P a r t i i ş ler ini d a i m î o l a r a k y ü r ü t e c e k o l a n M e r k e z İ d a r e K u r u l u n a G e n e l B a ş k a n ha r i ç sekiz ü y e y i seçmek ,

b) H e r üç a y d a b i r t o p l a n a r a k M e r k e z İ d a r e K u r u l u n u n h a z ı r l ı y a e a ğ ı r a p o r üzer ine f ik i r tea t i e tmek,

c) P a r t i n i n u m u m î po l i t i ka s ı üzer inde k a r a r l a r a v a r m a k , d) T e ş k i l â t h a k k ı n d a k i görüş le r i be raberce gözden geç i r ­

mek . e ) G e r e k i r s e fahr î b a ş k a n l ı k t e v c i h e tmek.

Merkez Divanı

M A D D E 40 — M e r k e z D i v a n ı P a r t i n i n en b ü y ü k i s t i şa r î ku ru ldu r . M e r k e z D i v a n üye le r i B ü y ü k K o n g r e t a r a f ı ndan seçi l i r . M e r k e z D i v a n üye le r i e v v e l c e B a ş b a k a n l ı k , B a k a n ­lık, M i l l e t v e k i l l i ğ i , M ü s t e ş a r l ı k , U . M ü d ü r l ü k , V a l i l i k , G e n e -

TBMM KUTUPHANESI

14 T Ü R K İ Y E K Ö Y L Ü P A R T İ S İ

ra l l ik , E l ç i l i k , P r o f e s ö r l ü k , D a n ı ş t a y , Y a r g ı t a y , S a y ı ş t a y ü y e ­l iğ i y a p m ı ş v e y a serbes t mes l ek t e t e m a y ü z e tmiş k imse l e rden seç i l i r . S a y ı l a r ı 2 1 den ç o k o l a m a z . B u d i v a n her a l t ı a y d a bir P a r t i G e n e l M e r k e z i n d e top lan ı r . L ü z u m u n d a G e n e l B a ş k a n ı n d a v e t i üzer ine de t op l anab i l i r . M e r k e z İ d a r e K u r u l u b u t o p ­l a n t ı l a r a i ş t i r ak h a k k ı n ı ha izdi r .

M A D D E 4 1 — İ l d i v a n ı :

İ l merkez le r inde her üç a y d a b î r i lçe b a ş k a n l a r ı y l a P a r t i l i B e l e d i y e v e G e n e l M e c l i s G r u b u B a ş k a n l a r ı , M e s l e k G r u p B a ş k a n l a r ı v e İ l İ d a r e K u r u l l a r ı üye le r i b i r leşerek P a r t i n i n il ç ev re s indek i u m u m î v a z i y e t i n i m ü t a l â a ederek b i r r a p o r t a n ­z imle M e r k e z T e m s i l c i l e r M e c l i s i n e gönder i r le r . B u k u r u l a İ l D i v a n ı ad ı ve r i l i r . B a ş k a n ı , İ l B a ş k a n ı d ı r .

Genel Başkanlık M A D D E 42 — B ü y ü k K o n g r e n i n i lk t op lan t ı s ında b i r

genel b a ş k a n seçi l i r . G e n e l B a ş k a n P a r t i n i n b ü t ü n t e ş e k k ü l ­le r in in t ab i î b a ş k a n ı v e m ü m e s s i l i d i r . L ü z u m g ö r d ü ğ ü z a ­m a n l a r d a M e r k e z İ d a r e K u r u l u ç a l ı ş m a l a r ı n a b a ş k a n l ı k eder. M e r k e z d i v a n ı n ı n b a ş k a n ı d ı r .

M A D D E 43 — G e n e l B a ş k a n l ü z u m g ö r d ü ğ ü t a k d i r d e genel b a ş k a n l ı k vaz i f e v e s a l â h i y e t i n i m u v a k k a t e n G e n e l S e k ­retere t evd i edebi l i r .

M A D D E 44 — G e n e l B a ş k a n m a h k e m e l e r d e , dev le t d a ­i re ler inde v e üçüncü ş a h ı s l a r a ka r ş ı P a r t i y i t ems i l eder. P a r t i a d ı n a söz s ö y l e m e k ye tk i s i n i ha izd i r .

M A D D E 45 — G e n e l B a ş k a n l ı k , i s t i fa , ö l ü m v e y a v a z i ­feye engel o l an he rhang i b i r h a s t a l ı k s e b e b i y l e inh i l â l ederse G e n e l Sek re t e r de rha l genel b a ş k a n seç i lmes i iç in B ü y ü k K o n ­g r e y i t o p l a n t ı y a d a v e t eder.

Büyük Kongre M A D D E 46 — B ü y ü k K o n g r e her y ı l E k i m a y ı iç inde

y a p ı l ı r . B ü y ü k K o n g r e n i n top lan t ı m a h a l l i n i M e r k e z İ d a r e K u r u l u tespi t eder . Ç a l ı ş m a tarz ı t ü z ü ğ ü n kongre le r h a k k ı n ­d a k i u m u m î h ü k ü m l e r i n e göre ce reyan eder.

TBMM KUTUPHANESI

TÜZÜK (ANA NİZAMNAME)

VI M A L I H Ü K Ü M L E R

M A D D E 47 — P a r t i n i n ge l i r l e r i : a) M ü e s s i s üye le r in verecek le r i i lk y ı l iç in y ü z , d iğer y ı l ­

l a r için a s g a r î elli l i r a l ık a ida t , b) H e r P a r t i l i ü y e n i n C e m i y e t l e r K a n u n u n a göre senede

y ü z y i r m i l i r a y ı g e ç m e m e k üzere ve recek le r i a s g a r î b i r l i ra a ida t ,

c ) K o n g r e l e r d e bedeller i t â y i n edi lecek k i m l i k ka r t ı v e P a r t i rozetleri gel i r ler i ,

d) P a r t i y e y a p ı l a c a k bağ ı ş l a r , e) K o ş u , cir i t , p e h l i v a n güreş i , m ü s a m e r e , p i y a n g o v e s a i r e

gibi i ş lerden a r t a c a k pa r a l a rd ı r . M A D D E — 48 — P a r t i n i n p a r a l a r ı b a n k a o l a n ye r l e rde

b a n k a l a r a t evd i edi l i r . B a n k a o l m ı y a n yer le rde İ d a r e K u r u l ­lar ı müş te rek mes 'u l iye t l e r i a l t ı nda P a r t i p a r a l a r ı n ı s a k l a r l a r .

M A D D E 49 — P a r t i p a r a l a r ı n ı , sar f ın ı , h e sap l a r ı n ı v e P a r t i bütçes i t a tb ika t ın ı kont ro l e tmek üzere i lçe, i l v e g e ­nel merkezde üçer k i ş i l i k birer m a l î m u r a k a b a k o m i s y o n u bu lunur . V e b u n l a r kongre le rde idare k u r u l l a r ı n d a n a y r ı o l a ­r ak seçi l i r .

B u k u r u l l a r vaz i f e t a k s i m i n d e a r a l a r ı n d a n bir b a ş k a n se ­çer ler .

M A D D E 50 — İ lçe m u r a k a b e k o m i s y o n u i le , il m u r a k a ­ba k o m i s y o n u genel merkez m u r a k a b a k o m i s y o n u n a bağl ı o lup her tü r lü m u h a b e r a t bu e s a s a göre c e r e y a n eder . G e n e l merkez m u r a k a b a k o m i s y o n u d a r apor l a r ın ı bağ l ı b u l u n d u ğ u genel merkez idare k u r u l u n a ve re rek n iha î k a r a r ı i s t ihsa l eder.

VII P A R T İ Ü Y E L E R İ N İ N G E N E L O L A R A K R İ A Y E T E D E C E K L E ­

R İ E S A S H Ü K Ü M L E R

M A D D E 5 1 — H e r P a r t i l i a r k a d a ş g a y e v e p rens ip le r imiz TBMM KUTUPHANESI

İG TÜRKİYE KÖYLÜ PARTİSİ

i cab ı a h l â k v e k a n u n h â k i m i y e t i n i her ş e y d e n ü s tün t u t m a y ı v e b u n u her y e r d e v e her z a m a n sözle v e ha reke t l e t ey i t et­m e ğ i kendis ine mi l l î , i n san î v e v i c d a n î b i r v a z i f e s a y a r . Ü y e ­ler b i rb i r ine k a r ş ı k a r d e ş ç e m u a m e l e ederler . B i r b i r i a l e y h i n ­de b e y a n v e n e ş r i y a t t a b u l u n m a l a r ı m i l l î a h l â k v e t e r b i y e ­mize a y k ı r ı t e l â k k i edi l i r . D i ğ e r P a r t i m e n s u p l a r ı n a k a r ş ı d a i y i ş ek i lde ha reke t e tmeğe kendi le r in i m e c b u r s a y a r l a r . Ü y e ­ler her k a d e m e d e ida re vaz i f e s ine ge t i rd ik le r i a r k a d a ş l a r ı d e s ­t e k l e m e y i , iş ler ini k o l a y l a ş t ı r m a y ı v e o n l a r a gönü l lü y a r d ı m c ı ­l a r o l m a y ı vaz i f e bi l i r ler . S i y a s î m ü c a d e l e l e r i n ş idde t lendiğ i gün le rde b i l h a s s a b i r l ik ha l inde b u l u n m a y ı , P a r t i iç inde y ı k ı ­cı v e a y ı r ı c ı i ş le rden s a k ı n m a y ı s i y a s î s ec iye o l a r a k k a b u l ederler . K ö y d e , şeh i rde b ü t ü n v a t a n d a ş l a r a r a s ı n d a t a m b i r s e v g i v e b i r l ik h a v a s ı y a r a t m a k v e y a ş a t ­m a k v e b u y o l d a örnek o l m a k ü y e l e r i n en b a ş t a ge len vaz i fe le r indendi r . P a r t i iç inde v e P a r t i t op l an t ı l a r ı nda P a r t i dok t r in i d a h i l her ş e y aç ık k a l p l i l i k l e v e b ü t ü n ç ı p l a k l ı ğ i y l e k o n u ş u l a b i l i r , m ü n a k a ş a ed i leb i l i r v e tenki t edi lebi l i r . A n c a k b u n l a r t a t b i k a t t a y ü r ü y ü ş v e ha reke t b i r l iğ in i b o z m a m a l ı ­d ı r . H e r hang i b i r tesir , nüfuz v e m e n f a a t v a a d i l e ü y e l e r i n b i rb i r le r ine v e y a b a ş k a l a r ı n a P a r t i iç inde v e y a d ı ş ında ba sk ı y a p m a l a r ı , b u m a k s a t l a t o p l a n t ı l a r te r t ip e tmeler i v e t ü ­züğe a y k ı r ı y o l l a r l a seç imlere v e o y l a r a hi le k a r ı ş t ı r m a l a r ı , kongre le rde söz, i şare t le r le b i rb i r le r ine haka re t t e b u l u n m a l a r ı h içb i r z a m a n tecv iz ed i lemez. P a r t i n i n k u r u l u ş g ü n ü o l an 1 9 M a y ı s ' t a b ü t ü n P a r t i l i l e r b i r k a r d e ş l i k h a v a s ı iç inde şen l ik le r ter t ip v e y a r d ı m a m u h t a ç v e h a s t a o l a n üye le r i zi­y a r e t su re t iy l e t e sanü t le r in i b i r defa d a h a tey i t e tmek su re ­t i y l e bu g ü n ü k ıymet l end i r i r l e r .

Cezaî Hükümler

M A D D E 52 — E l l i b i r inci m a d d e d e k i e s a s l a r a r i a y e t e t m i y e n P a r t i l i , m ü d a f a a s ı a l ı nd ık t an son ra v a z i y e t i n i n v e h a m e t i n e göre a ş a ğ ı d a k i ceza l a r a ça rp t ı r ı l ı r :

a) Y a z ı ile d i k k a t i ç e k m e , b) A ç ı k ihtar , TBMM KUTUPHANESI

T İ Z Ü K (ANA NİZAMNAME) 17

c) M u v a k k a t b i r m ü d d e t P a r t i mesa i s i nden a y ı r m a . d) P a r t i d e n ç ı k a r m a . B u c e z a l a n P a r t i H a k e m K o m i s y o n l a r ı ve r i r . M A D D E 5 3 — T ü z ü ğ ü n ceza h ü k ü m l e r i n i t a tb ik için

İ lçelerde üç , i l lerde beş k i ş iden t e şekkü l edecek h a k e m k o -m i s y o n l a n v a r d ı r . B u k o m i s y o n üye le r in i i lçe lerde ilçe k o n ­gresi , i l lerde il kongres i seçer. B u k o m i s y o n l a r a r a l a r ı n d a n birini B a ş k a n y a p a r a k vaz i fe görür le r .

M A D D E 54 — H a k e m K o m i s y o n u k a r a r l a r ı n a b i r üs t k a d e m e , h a k e m k o m i s y o n u nezdinde i t i raz edi lebi l in i r .

M A D D E 55 — Ç ı k a r m a ka ra r l a r ı n ı ve ren h a k e m k o m i s ­y o n u bu kara r ın ı n iha î o l a r a k o m a h a l l i n kongres ine t a s d i k ett ir ir . H a k k ı n d a h a k e m k o m i s y o n u n u n ç ı k a r m a k a r a n v e r ­m i ş b u l u n d u ğ u ü y e ç ı k a r ı l m a k a r a n ile bu k a r a n n iha î o l a ­r a k t a sd ik edecek o lan kongre k a r a r ı n a k a d a r P a r t i k u r u l l a ­r ında f a a l vaz i fe a l a m a z .

M A D D E 56 — B ü y ü k K o n g r e yed i k iş iden m ü r e k k e p G e n e l M e r k e z H a k e m K o m i s y o n u n u seçer. İ l ida re k u r u l u üye le r iy le il m a l î m u r a k a b e ve h a k e m k o m i s y o n l a r ı üye le r i vı Mi l l e tvek i l l e r i h a k l a r ı n d a m u a m e l e y a p ı l m a k ikt iza edince bu h a k e m k o m i s y o n l a r ı n a ver i l i r le r .

Parti Gazetelerinin ve Gazetecilerinin Riayet Edecekleri Hususlar

M A D D E 57 — P a r t i gazete ler inde dokt r in , p r o g r a m ve ietol m ü n a k a ş a l a r ı bü tün P a r t i üye le r i v e P a r t i l i gazete ler

jcm t a m a m i y l e serbest t i r . A n c a k fiil v e ha reke t P a r t i d i s i p -lininin ve kongre ka ra r l a r ın ın merkez idare k u r u l u k a r a r l a -r : n ı n a k s i n e o l m a z .

M A D D E 58 — P a r t i n i n m a l ı o lan gazete v e dergi ler g e -r< k ida re b a k ı m ı n d a n ve gerek s i y a s î kont ro l b a k ı m ı n d a n P a r t i G e m i M e r k e z K u r u l u n u n bu iş iç in a y ı r a c a ğ ı ü y e n i n m u r a k a b e s i n e t ab id i r l e r .

M A D D E 59 — M a h a l l î t eşk i lâ t ın m a l ı o l a n gazete ler o bÖlg« idare ku ru l l a r ı n ın kont ro l v e d i rekt i f le r ine tab id i r le r .

TBMM KUTUPHANESI

18 TÜRKİYE KÖYLÜ PARTİSİ

vm A D A Y Y O K L A M A S I

M A D D E 60 — M u h t a r , İ h t i y a r H e y e t i Ü y e l i ğ i , B e ­led iye G e n e l M e c l i s , M i l l e t M e c l i s i üye l ik l e r ine seç i lecekle r y a kendi ler i a d a y l ı k l a r ı n ı k o y a r l a r , y a h u t da muhte l i f k a d e m e ­lerdeki idare ku ru l l a r ı çevre le r in in t e m a y ü l ü n ü göz önünde t u t a r a k a d a y tekl i f le r inde b u l u n u r l a r . A d a y l ı ğ ı n ı k o y m a k i s t iyen le r m ü r a c a a t ev rak ın ı m a k b u z m u k a b i l i n d e k a y ı t l ı o l ­d u k l a r ı k ö y v e y a m a h a l l e ku ru l b a ş k a n l ı ğ ı n a ver i r l e r .

M A D D E 6 1 — K u r u l l a r seç im f aa l i ye t i n in k a n u n e n b a ş l ı y a c a ğ ı ta r ih ten bir a y önce k ö y ve m a h a l l e l e r d e m u h t a r v e i h t i y a r heyet ler i için, i lçelerde ve i l lerde be led iye , genel mec l i s üye l iğ i a d a y l ı ğ ı iç in f a a l i y e t e geçerler . M i l l e t v e k i l i a d a y ı tesbi t i için bu f aa l i ye t genel merkez in tebl iği ile b a ş ­la r .

M A D D E 62 — A d a y tesbi t i için bi r i l in b ü t ü n i lçe ler in­de il idare k u r u l u n d a n bir t ems i l c in in de i ş t i r a k i y l e ( A d a y S e ç i m M e c l i s i ) teşk i l o lunur . B u mecl i s te k ö y v e m a h a l l e ku ru l b a ş k a n l a r ı ile ilçe idare k u r u l u h a k e m v e m a l î m u -r a k a b a k o m i s y o n u üye le r i , v a r s a mes lek g u r u p l a r ı b a ş k a n ­la r ı bu lunu r l a r . V e y o k l a m a o i l in b ü t ü n i lçeler inde a y n ı g ü n v e a y n ı saa t t e y a p ı l m a ğ a ba ş l a r .

M A D D E 63 — B u mec l i s en yaş l ı s ı n ın b a ş k a n l ı ğ ı a l ­t ında v e seçi lecek iki kâ t i b in i ş t i r a k i y l e ça l ı ş ı r . A d a y l a r ı n e v v e l c e il idare k u r u l l a r ı t a r a f ı n d a n haz ı r l anmış ha l t e rcü­meler i y ü k s e k sesle okunu r . A d l a r ı b i r s i y a h t a h t a y a y a z ı ­lır . Ü y e l e r e k a ç i s im y a z m a l a r ı l âz ım geldiği a n l a t ı l a r a k m ü ­hür lü o y p u s u l a l a r ı dağı t ı l ı r . O k u m a , y a z m a b i l m e y e n l e r ( A d a y S e ç i m M e c l i s i ) d i v a n ı n a baş v u r a r a k d i led ik le r i i s i m ­leri y a z d ı r ı r l a r ve o y p u s u l a l a r ı d o l d u r u l d u k ç a d i v a n t a r a f ı n ­d a n haz ı r l anmış bi r sepete a t ı l ı r . B u s ı r a d a mec l i s in ça l ı ş t ığ ı o d a hiç k i m s e t a r a f ı ndan terk edi lemez.

M A D D E 64 — O y l a m a b i t t ik ten sonra d i v a n t a r a f ı n ­d a n tasn i f y a p ı l ı r v e netice b i r zab ı t l a tesbi t ed i lmek le b e ­r abe r a d a y l a r ı n a ld ığ ı o y m i k t a r ı s i y a h t a h t a d a k i i s imle r in TBMM KUTUPHANESI

TÜZÜK (ANA NİZAMNAME) 19

h i z a s ı n a k a y d e d i l i r . O y ve rmeğe i ş t i r ak edenler in s a y ı s ı n ı n y a r ı s ı n d a n m az bi r o y fazla a l m ı ş o l a n l a r a d a y i lân edi l i r . B u n l a r ye t e r s a y ı d a o l m a z s a d iğer az o y a l m ı ş o l a n l a r a r a ­s ında t ek ra r o y a m ü r a c a a t edi l i r ve bu sure t le en fazla o y a l m ı ş l a r d a n o y s ı ras ı ile eks ik t a m a m l a n ı r .

M A D D E 65 — T u t u l a c a k zabı t üç nüsha o l a r a k tanz im, bi r i i lçede m u h a f a z a edil ir , d iğer ik is i S e ç i m M e c l i s i D i v a n ı ü y e l e r i y l e İ lçe K u r u l B a ş k a n l a r ı t a r a f ından hemen ertesi gün il merkez ine gö türü le rek II İda re K u r u l u ile y a p ı l a n müş t e r ek bi r top lan t ıda bütün i lçelerden ge lmiş o l an n a m ­zetlerin a ld ık l a r ı o y l a r tevhi t ve o il in ç ı k a r a c a ğ ı M i l l e t v e k i l i s a y ı s ı k a d a r s ı r a y l a en fazla oy a l m ı ş a d a y l a r ı n i s imle r i v e a ld ık l a r ı o y l a r a a i t zabı t la seç im heyet le r in in i lçelerde t a n ­zim et t ikleri zab ı t l a r l a bir ikte derha l genel merkeze gönde ­rilir .

M A D D E 66 — S e ç i m Mec l i s inde a d a y l a r ı n i s imler i s i ­y a h t a h t a y a yaz ı l ı rken v a r s a o v i l â y e t i n Pa r t i l i M i l l e t v e k i l ­l e r i de. a d a y o l a r a k en üste yaz ı l ı r .

M A D D E 6 7 — G r n e l M e r k e z i n t a s v i b i y l e i l lerin, m ü s t a ­ki l ler i l i s te ler ine a l m a l a r ı m ü m k ü n d ü r .

M A D D E 68 — Sek izden fazla M i l l e t v e k i l i ç ı k a r a n i l ler ­de G e n e l M e r k e z , t e şk i l â t a a d a y t a v s i y e s i n d e bu lunab i l i r .

M A D D E 6(> — M i l l e t v e k i l i seç imler inde G e n e l M e r k e z ge rek i r s ' tüzük hükümle r ine u y g u n v e her tü r lü t e reddüdü ön-l i y e c e k şeki lde a y r ı bir t a l i m a t ı haz ı r la r .

IX

P A R T İ M E S L E K G R U P L A R I

M A D D E 70 — A y n ı mes lek le rden b u l u n a n v e y a y a k ı n mes lek le rden o l an P a r t i l i l e r a r a l a r ı n d a P a r t i M e s l e k G r u p l a r ı a d ı y l a teşekkül le r v ü c u d a get i rebi l i r ler . B u m e s l e k g rup la r ı kendi a r a l a r ı n d a t ıpkı k ö y v e m a h a l l e k u r u l l a r ı g ibi k o n g r e ­ler a k d i y l e b u l u n d u k l a r ı maha l l e l e r i n ilçe kongre le r ine a r a ­l a r ı n d a n seçecekler i iki de legey le i ş t i r ak ederler . B u g r u p l a r :

TBMM KUTUPHANESI

20 TÜRKİYE KÖYLÜ PARTİSİ

çif tçi , işçi , esnaf, serbest mes lek , eski m u h a r i p v e e m e k l i l e r g rup la r ıd ı r .

X

K Ö Y ve M A H A L L E P A R T Ì K U L Ü P L E R İ

M A D D E 7 1 — B i r k ö y v e m a h a l l e d e v e y a b i r k a ç m a ­ha l le b i r a r a y a ge lerek P a r t i l i l e r a r a l a r ı n d a P a r t i K u l ü p l e r i ku rab i l i r l e r . M e m l e k e t i n t ahs i l d ış ı k a l a n v a t a n d a ş l a r ı n ı n kü l tür le r ine hizmet e tmeği hedef t u t an P a r t i m i z bu Par t i . K u l ü p l e r i n i n i ş l ey i ş tarzını a y r ı c a bir t a l i m a t n a m e ile t anz im

tdecek t i r . B u K u l ü p l e r , i l ler in izni ile açı l ı r , aç ı l ı ş ye r l e r i merkeze b i ld i r i l i r .

XI

P A R T İ L İ M İ L L E T V E K İ L L E R İ ­N İ N D İ K K A T E D E C E Ğ İ

H U S U S L A R

M A D D E 72 — P a r t i l i M i l l e t v e k i l e r i B ü y ü k M i l l e t M e c ­l i s inde bi r g u r u p teşk i l ederler . A r a l a r ı n d a n bir g u r u p b a ş ­k a n ı v e l âz ım o l d u ğ u k a d a r idare k u r u l u üye le r i seçer ler . P a r t i M e c l i s G r u p l a r ı ç a l ı ş m a tarz lar ın ı kendi tüzük le r ine göre t anz im ederler .

U m u m î heyet ler i t a r a f ı n d a n y a p ı l ı p M e r k e z T e m s i l c i l e r M e c l i s i n c e t a s d i k edi lecek t a l i m a t a u y g u n ha reke t ederler .

M A D D E 73 — P a r t i l i M i l l e t v e k i l l e r i b ü t ü n söz v e h a ­reket ler inde P a r t i tüzüğüne v e p r o g r a m ı n d a k i prens ip le re t i t iz l ikle r i a y e t e tmeğe m e c b u r d u r l a r .

M A D D E 74 — M a h a l l î P a r t i M e c l i s G u r u p l a r ı : M a h a l l î P a r t i M e c l i s G r u p l a r ı , o m a h a l l i n P a r t i l i B e l e ­

d i y e M e c l i s ve G e n e l M e c l i s Ü y e l e r i y l e İ d a r e K u r u l l a n n d a n t e ş e k k ü l eder. M a h a l l î P a r t i G r u p l a r ı , o ye r i a l â k a d a r eden b ü t ü n iş lerde y e t k i l i k a r a r l a r a l ı r l a r .

TBMM KUTUPHANESI

TÜZÜK (ANA NİZAMNAME) 21

XII

T A M A M L A Y I C I M A D D E L E R

M A D D E 75 — P a r t i k u r u l u ş u n d a n i t ibaren geçecek i lk y i r m i beş sene zar f ında ve r i l ecek fesih k a r a r l a r ı n d a , B ü y ü k K o n g r e n i n fiilî n i sab ın ın üçte iki ç o ğ u n l u ğ u ile beraber m ü e s s i s üye le rden h a y a t t a b u l u n a n l a r ı n üçte ik i s in in k a b u l ü şar t t ı r . B u tar ih ten sonra fesih k a r a r ı B ü y ü k K o n g r e n i s a ­bının üçte ik i ekse r iye t k a r a r i y l e a l ını r . F e s i h ha l inde P a r ­t in in her nev i n u k u t v e e m v a l i K ı z ı l a y , T ü r k H a v a v e Ç o c u k E s i r g e m e K u r u m l a r ı n a m ü t e s a v i y e n ver i l i r . P a r t i t ü z ü ğ ü n ü n tadi l i b ü y ü k kongren in üçte iki ç o ğ u n l u ğ u ile y a p ı l ı r .

M A D D E 76 — M u v a k k a t m a d d e l e r :

a) P a r t i n i n i lk m ü e s s i s l e r top lan t ı s ında , m ü e s s i s l e r bir gene l b a ş k a n ve b ü y ü k kongre t o p l a n ı n c a y a k a d a r vaz i f e g ö r m e k üzere a r a l a r ı n d a n b a ş k a n l a be rabe r y i r m i bi r k i ş i o l m a k üzere y i r m i k i ş i l ik bi r t ems i l c i l e r mec l i s i seçerler . A y r ı c a s a y ı l a r ı y i r m i biri g e ç m e m e k üzere M e r k e z D i v a n ı ile yed i ü y e l i b i r H a k e m K o m i s y o n u v e üç ü y e l i k M a l î M u ­r a k a b e K o m i s y o n u n u seçerler .

b) B ü t ü n P a r t i l i l e r v e k u r u l l a r B ü y ü k K o n g r e y e k a d a r b u t üzük h ü k ü m l e r i n e u y a r l a r .

c) M e r k e z İda re K u r u l u , T ü r k i y e K ö y l ü P a r t i s i r e smen f a a l i y e t e b a ş l a m a s ı n d a n i t ibaren i lk ge lecek E k i m a y ı n d a B ü y ü k K o n g r e y i t o p l a n t ı y a çağ ı r acak t ı r .

c) P a r t i merkez i A n k a r a , Demi r t epc , S ü m e r s o k a k N o . 2i dir .

TBMM KUTUPHANESI

T Ü R K I Y E K Ö Y L Ü PARTISI MÜESSÎS A Z A L A R I

Soy ve Öz adı

Arık, Remzi Oğuz

Avşar, Galip

Aksu, Lütfi Atâ, Tahir Alt ıparmak, Mehmet Aytemür, Kemal Arıkan, Ker im Akman, Cevdet Alt ıparmak, Şevket Bulutbeyaz, Veli Bayaslan, Hilmi Birol, Mustafa Enver

Balkan, Hasan Bakirl i , Kâzım Bayatlı , Mitat Beşe, Hakkı Kâmil

Cirit, Nejat Can, Abdülkadir

Cerit, Hasan

Çöktü, Niyazi Çavuş, Sadık Çelik, Memduh Çıngıtaş, Ahmet

Demiray, Tahsin

Direk, Zeki Diril, Bahr i Doğantaş, İsmail Eker, İsmail Hakkı

Eker, Yusuf Ziya

Endik, Süreyya

Genç, Osman Genç, Celâl

Mesleği İkametgâh»

Prof. Seyhan Milletvekili—Onur Sok. 13, Ankara

Çiftçi, Orman Müh. — Adana Cad 43, Ceyhan

Prof. — Çemberli taş, Evkaf Sk. 6, İst. Tüccar — Sofular 17, Aksaray, Niğde Çiftçi — Topraklı köyü, Adana Çiftçi, avukat—Kaltaki mah. Ceyhan Çiftçi — Kesikli köyü. Kadirli Tüccar — Adana cad. 123, Ceyhan Çiftçi — Topraklıköyü, Adana Keresteci — Reşatbey mah, 22. Adana Çiftçi—Hükümet cad. 95. sk. 37 Adana Süt mütehassısı — Beyoğlu. Afrika

Han, 40, İst. Tüccar — Çarşıiçi, Gelibolu Çiftçi — Büyükkır ım mah., Ceyhan Tüccar—Nuribey sok. 1, Çamlıca, İst. Sabık Evkaf Müd. — Erenköy, Ko-karpınar sok Acunçıkmazı, 13/1, İst. Doktor — Tüı iübaş mah., Ceyhan Emekli Albay — Karagümrük, Koru­

cu sok. 16, İst . Avukat ve çiftçi — Konakoğlu mah.

Ceyhan Çiftçi — Yemişli köyü. Adana Esnaf — Sugediği, 226, Sok. 12, Adana Çiftçi — Sucuzade, 50. Sok. 17. Adana Çiftçi ve tüccar — Büyükkır ım mah..

Ceyhan Naşir ve muharr i r — Baltalimanı cad.

31. İstanbul Avukat—Kurtuluş , Asfalt cad. Adana Çiftçi — Reşat mah. 27, Adana Çiftçi — Herekli köyü. Adana Çiftçi — Sar ıyakup mah. 84. sok. 25.

— Adana Doktor, Çiftçi. Seyhan Milletvekili —

Cebeci cad. 4 / 6. Ankara Çanakkale Milletvekili, Doktor —

Dışkapı. Ankara Çiftçi — Çakşırlı köyü. Adana Çiftçi — Develiören köyü. Adana

TBMM KUTUPHANESI

S o y v e Öz adı Mesleği İ k a m e t g â h ı

Güngör, Zahit Gökpınar, Ali Hadi

Gücüm, M. Muhtar Gülsöylc, Şerafettin

Günç, A6im

Güler. Osman Nuri

Genç. Sabri

Genç, Yahya Günister, Ahmet Günçan, Salâhattin

Güleçyüz, Muharrem

Güzelsoy, M. Emin Genç, Mustafa İz.gi, Hayri Jlbay, Asaf

İşgör. Ali Şahin 7.şık. Yusuf Ziya Kılınç. Bekir Kısacık. Hüseyin Koca, Atıf Koca. Ömer Lütfi Kapılı. Şevket Koca. İsmet Kapılı. Mehmet Kantemir , Cemil

Menemcncioğlu. Etem

Özcan. Remzi özt t i rk, Bekir Öziş, Kemal

Örselen. Cahit

Özer, Ömer

Özü nal. Fahri

Doktor — Müze karşısı ,1, Adana Muhasip — Yarbaşı karakolu yanı,

Adana Çiftçi — Tanrıverdi köyü, Adana Tüccar — Hekimoğlu Alipaşa cd. 178,

Samatya, İst. Yüksek Mühendis — Refik Saydam

cad. 37/4. Beyoğlu, İst. Emekli General — Hırkaişerif, Uğur­

lu Ap. 17/1, İst. Tüccar — Çınarlı mah. 121, sok. 58,

Adana Çiftçi — Çakşırlı köyü, Adana Tüccar — Çarşıiçi. Biga Avukat — Söğütlüçeşme, 5 1, Kadı­

köy, İst. Çiftçi ve Tüccar — Türlübaş mah.

Ceyhan Çiftçi — Herekli köyü. Adana Çiftçi — Sugediği mah. Adana Tüccar — Tepebağ. 20, sok. 39. Adana Yük. Müh.. Eski Milletvekili — Ha-

lâskârgazı cad. 5, İst. Muhasip—Alidede S. 84 No. 41 Adana Çiftçi ve Tüccar—Kürt köyü. Ceyhan Çiftçi — Helvacı köyü. Adana Çiftçi — Oymaklı köyü. Adana Çiftçi — Yemişli köyü. Adana Çiftçi — Yemişli köyü. Adana Çiftçi — Tepebağ mah. 26. Sk. Adana Çiftçi — Yemişli köyü. Adana Çiftçi — Kapılı köyü. Adana Emekli General — Aydınlık evler,

25, Ankara Ordinaryüs Prof. — Etlik. Dört Ev­

ler, Ankara Çiftçi — Develiören. Adana Çiftçi — Yemişli köyü, Adana Tüccar — Beyçelcbi mah. 66, Kasta­

monu Mâli Müşavir — Lâleli. Yeşiltulum-

ba Sok. 17 İst. Diştabibi — Kepkebirlc-r mah. Saylav

sok. 6, Kastamonu Çiftçi — Misis Bucağı. Adana

TBMM KUTUPHANESI

Soy v e Öz adı Mesleğ i İkame tgâh ı

Özdilek, Cevdet

Öztürk, Hayri Önal, Sakıp Önal, İhsan

Öztürk .Kemal

Sarp, Selim

Soydaner, Cemal Azmi

Seğmen, Şükrü Ahmet

Tekerek, Kâmil Temizer, Sacit Tanyo, Hüseyin

Topaloğlu, Veli Tecer, Besim

Türk, Cezmi

Uluç, Osman Ünaldı, Mehmet Üzel, Kemal

Ünal. Hacı Mehmet Üstok, Kemal

Ülkü, Feyzullah Sacit

Yıldırım, Hüseyin Yalçın, Hilmi Yakar, Necati

Yılmazer, Sabri Zeren, Zühtü Zener, Hadi

Ecza Depocusu — Eski Tabakhane, 94. Sok. 6, Adana

Fabr ikatör — Adana cad. 9. Ceyhan Doktor — Ulucami. 92. So. 19, Adana Operatör — Postane karşısı No. 44,

Adana Çiftçi ve Tüccar — Adana cad. 160,

Ceyhan Tüccar — Abidin Paşa, 139, Adana Millet Matbaası sahibi — Ankara cad.

Sirkeci, İst. Çiftçi — Cemalpaşa mah. Vali yolu.

Adana Avukat — Kuruköprü , 32. Sok. 59,

Adana Tüccar — Çarşıiçi, Gelibolu Nakliyeci — Mollabayırı, Çeşme sok.

8, Fındıklı , İst. Çiftçi — Pazarlar cad. 32, Adana Emekli Başmüfettiş — Atatürk Bul­

varı 160/10 İstanbul. Doktor. Seyhan Milletvekili — Ay­

dınlık Evler, 46. Ankara Çiftçi — Acıdere, Adana Tüccar — Çınarlı. 123. Sok. 75. Adana Emekli General — Şair Nedim Cad.

85, Beşiktaş, İst. Çiftçi — Helvacı köyü. Adana Yüksek Ziraat Müh., çiftçi — Şevki-

ye köyü, Ceyhan Mülkiye Müfettişi — Edirnekapı cad.

İstanbul Çiftçi — Kııhasan köyü. Adana Doktor — Abidin Paşa, 102, Adana Emekli Yarbay — Nazif bey sok. 21,

Kadıköy, İst. Mücadele gazetesi sahibi—Kastomonıı Tuhafiyeci — İstiklâl mah. Biga Mühendis — Çifte Havuzlar, 4 /1 .

Kızıltoprak. İst.

i.Liberal Köylü Partisi» nan kongresinde kurulacak katı lmağa karar vermiştir.

de daha evvel İstanbulda topla­d a n Türkiye Köylü Part is ine

TBMM KUTUPHANESI

T Ü R K İ Y E K Ö Y L Ü P A R T İ S İ

P R O G R A M I

Partinin müteşebbisler heyeti tarafından vü­

cuda getirilen bu program, IQ Mayıs IQ$J Pa­

zartesi günü Ankarada yapılan ilk Parti kuruluş

toplantısında okunmuş ve bütün vatandaşların,

aydınların fikir yardımlariyle geliştirildikten

sonra Ekim 1952 de toplanacak olan Birinci

Büyük Kongreye sunulması kararlaştırılmıştır.

TBMM KUTUPHANESI

TBMM KUTUPHANESI

TÜRKİYE KÖY LÛ PARTİSİNİN PROGRAMI

I. HUKUK ve ADALET ÎŞLERİMÎZ

M A D D E i — İlmî mânasiyle demokra t ik olan pa r l amen­ter bir Cumhur iye t rejimini t amaml ıyacak , kuvvet lendirecek yeni bir ( A n a y a s a ) meydana getirilmesini s ağ l amak ; T ü r k i -yeyi idare eden kuvvet ler a ras ındaki vazife ve mes 'ul iyet sı­nırlarını düzene koymak prensibimizdir .

M A D D E 2 — İnsanlar ın siyasî ve medenî haklar ını her sahada (içt imaî, iktisadî, h a r s î . . ) t a m a m l a y ı p kuvvet lendire­cek Türkiyemizde yaşanı r gerçekler hal ine getirmek ve bun­ları anayasa teminat ı al t ına a lmak, bu Par t in in prensibidir . Anayasaya aykırı kanunlar ın çıkmasını , ta tbik edilmesini ön­lemek için bir müs tak i l (Anayasa Mahkemes i ) kuru lmas ın ı zarur î görüyoruz.

M A D D E 3 — Demokra t ik par lamenter rejimin iki mec­lisli olması lâzım geldiğine inanıyoruz. (Milletvekil leri Mec­lisi) ve ( A y a n Meclisi) adlarını a lacak olan bu iki meclis, (Türk iye B ü y ü k Millet Meclisi) ni teşkil eder. İlk anayasan ın tedvinini , (Müessis ler Meclisi) yapar .

(Türk iye B ü y ü k Millet Meclisi) adıyla doğacak olan bu iki meclis birliğinin esas vazifesi anayasayı , gerekirse, tadil etmek ve C u m h u r Başkanın ı seçmektir .

M A D D E 4 — Millet bünyemize ve tarihî tecrübelere uy ­gun olarak yapı lacak yeni anayasa d a : Devlet in esas teşki lâ­t ına girmesini ve (Milletvekileri Meclisi) ne kat ı lacak mües ­seseler o lmasını d ü ş ü n d ü ğ ü m ü z bir (Mill î E m n i y e t Konsey i ) , bir ( İç t imaî , İkt isadî Konsey ) , bir (Dinler Konsey i ) , bir de (Yüksek Seçim Mahkemes i ) kuru lmas ın ı lüzumlu buluyoruz.

M A D D E ,s — Vazifelerini, sayılarını , salâhiyetlerini yeni anayasada tespit etmeyi muvafık bu lduğumuz bu konseylerin hazır layacağı kanun tasar ı lar ı , teşriî meclislerin incelemesine.

TBMM KUTUPHANESI

IH TÜRKİYE KÖYLÜ PARTİSİ

t a sd ik ine sunu lu r . H ü k ü m e t ç e kendi le r ine ve r i l ecek k o n u l a r d a da i s t i şa r î m ü t a l e a l a r ı n ı b i ld i rmele r i u s u l o lma l ıd ı r .

M A D D E 6 — Y e n i a n a y a s a d a : T e ş r i î mecl i s le r in , ü y e l e ­rinin, C u m h u r B a ş k a n ı n ı , B a ş b a k a n l a , B a k a n l a r ı n tek tek v e ­y a top lu o l a r a k vaz i fe le r i ile s o r u m l u l u k l a r ı n ı n s ın ı r la r ın ı , k e n ­d i le r in in vec ibe le r in i tespi t e tmek şar t t ı r .

M A D D E 7 — T ü r k i y e d e , her a l t m ı ş b in nü fusa bi r M i l ­l e tvek i l i , her iki y ü z bin nüfusa bir a y a n ü y e s i seç i lmes in i esas a l ı yo ruz . B u seç imlerde ekse r iye t u s u l ü n ü v e seç im ç e v ­re le r in in k ü ç ü l t ü l m e s i n i k a b u l ed iyo ruz .

U m u m i y e t l e s eçmen y a ş ı n ı n on sek iz o lmas ın ı , seç i len le­rin ise, İ l v e B e l e d i y e Mec l i s l e r i nde 25 , M i l l e t v e k i l e r i M e c l i ­s inde 30 , A y a n M e c l i s i n d e 50 y a ş ı n d a o l m a s ı n ı f a y d a l ı b u l u ­y o r u z .

M A D D E 8 — A d a l e t i gerçekten m ü m k ü n esas ı o lan , ger ­çekten m ü s t a k i l bir d u r u m a k a v u ş t u r m a n ı n , bu m e m l e k e t i huzura erdi recek baş ça re o l d u ğ u n a inan ıyo ruz . A d a l e t c i h a ­zını her tü r lü s i y a s î düşünce le r in , tes i r ler in üs tünde t u t an bir z ihniye t i bu v a t a n d a h â k i m k ı l acağ ız . B u m a k s a t l a d a ada le t c ihaz ında gereken ı s laha t ı y a p m a k , o n u gen iş le tmek , t a m a m ­l a m a k , k u v v e t l e n d i r m e k zarure t ine i n a n ı y o r u z .

A d a l e t dağ ı t ımın ı b u c a k l a r a v e köy le r e k a d a r y a y m a k , hele ada le t i sü rüncemede b ı r a k m a m a k , h â k i m l e r i n terf i ler ini , nak i l l e r in Y a r g ı t a y d a n seçi lecek bir k o m i s y o n e l iy i e y a p t ı r m a k prens ip ler ine b ü y ü k değer v e r i y o r u z .

M A D D E Q — E l d e k i k a n u n l a r ı m ı z ı n s a y ı b a k ı m ı n d a n pek çok o l d u ğ u n a , iç ler inde b i rb i r ler ine zıt h ü k ü m l e r b u l u n d u ğ u ­na, z ihniye t b a k ı m ı n d a n hem mi l le t b ü n y e m i z i , h e m gerçek d e m o k r a s i n i n h u k u k prens ip ler ine , usu l le r ine t a m u y g u n d ü ş ­med ik l e r ine kan i iz . B u b a k ı m d a n b i r çok değ i ş ik l ik l e re u ğ r a ­y a n k a n u n l a r ı tek k a n u n ha l inde b i r l e ş t i rmey i - b i l h a s s a m ü l ­k i y e t h a k l a r ı n d a - meden î k a n u n u m u z u n esas t u t u l m a s ı n ı , ona a y k ı r ı h ü k ü m l e r t a ş ı y a n k a n u n l a r ı n k a l d ı r ı l m a s ı n ı l ü ­z u m l u b u l m a k t a y ı z . A s k e r î v e s i v i l coza k a n u n l a r ı m ı z ı n de ­m o k r a t i k e sa s l a r a , insan h a k l a r ı n a s a y g ı gös t e rme e sa s ına g ö ­re yen iden t edv in in i de zarur î g ö r m e k t e y i z .

TBMM KUTUPHANESI

P R O G R A M 29

Umumiye t l e usul kanunlar ımızın içt imaî bünyemize uy­gun o larak ve işlerin sür 'a t le neticelenmesini sağl ıyacak şekil­de ıslahını, t amamlanmas ın ı , adalet emniyet inin ve huzurunun yerleşmesi için başlıca şart görüyoruz. Jür iye , çocuk m a h k e -meleri kuru lmas ına taraftarız.

M A D D E ıo — Ticaret K a n u n u iie Borçlar K a n u n u n u n tezatları o r t adan kaldır ı lacaktır . Umumiye t l e şirketlere ait kanunlar ın , daha demokra t ik olması ve küçük mülkiyet , kü­çük sermaye, küçük tasarruf, küçük kazanç sahiplerinin ge­lişmesini sağlaması lâzımdır.

P4ADDE 1 1 — Köylerimizin şu veya bu b a k ı m d a n ka l ­k ınmasına engel olan ve kanun yolu ile veya idarî karar la r la yüklenmiş bu lunan mevzuat ın yeni baş tan düzenlenmesini zaruri görüyoruz.

M A D D E 1 2 — Köylerimizi demokra t ik haya t ın ana te­larli te lâkki ediyoruz. B u n d a n ötürü köylerin kendi hükmî şahsiyetleri içinde gelişmelerini sağlıyacağız ve İht iyar He-

tlerinin kazaî yetkilerini artıracağız. M A D D E 1 3 — Lüzum ve imkân görülen yerlerde mah­

kemeler ku ra r ak köy islerine ait dava lar ı bu mahke ­melerde sür 'a t le gördüreceğiz.

I I . D I N İ Ş L E R İ

M A D D E 14 — T a m a m i y l e muhte rem bir vicdan mese­lesi olan dinin, devlet irilerine ve siyasete kar ı ş t ı r ı lmamal ın ı esas biliyoruz. Din ve vicdan hürriyet ini zedeleyen veya t ahd i t eden devlet müdahales in in aie yhindeyiz.

PvIADDE 1 5 — LnyjJdığı din düşmanl ığı şeklinde tefsire k ıâkışan her anlayışı reddediyoruz. Din ve vicdan hürr iye­tini - öteki ana haklar gibi - insanlığın mukaddes haklar ın­dan saymaktay ız . (Türk iye Köylü Pa r t i s i ) , Lâyıkl ığı : Dev­let ve hüküme t işlerinde kanunla r ın yalnız millet iht iyaçla­r ına ve ilmin esaslarına göre hazır lanmasını , t a tb ik edilme­sini sağlıyan bir zihniyet olarak kabul etmektedir .

M A D D E 16 — Sağlığa, ahlâka , âdaba aykırı o l m a m a k â m m e sükûnunu bozmamak , kanun çevresi içinde kalmak

TBMM KUTUPHANESI

30 TÜRKİYE KÖYLÜ PARTİSİ

şart iyle, b ü t ü n dinî toplant t lar ın , meras imin serbest o lmas ı ­nı tabi î hak l a rdan saymaktay ız . Türkiyede b ü t ü n dinlere, din müesseselerine, din bilgini yet iş t i rmek için açılan mües ­seselere eşit hak la r t an ınmas ın ı millet haya t ı bak ımından gerekli bu lmaktay ız .

M A D D E 17 — Dinler a ras ında olduğu gibi aynı dinden olan tü r lü mezheplerin salikleri a ras ında düşmanl ık u y a n ­d ı rmak suretiyle millet birliğinin bozulmasına k a f i y e n m ü ­saade etmiyeceğiz.

I I I . İ K T İ S A T İ Ş L E R İ M İ Z

M A D D E 18 — İktisadımızı , millî güvenliği koruyacak , millî s avunmayı , millî refahı sağl ıyacak temel unsu r te lâkki ediyoruz. T ü r k mil let inin derinliğine, genişliğine sa tmal ına gücünü ar t t ı racak, m ü m k ü n olan en yüksek c ihan seviyesine u laşmasın ı sağlıyacak, va t andaş l a r a ras ında servetin bölün­me ve toplanmasın ı düzenleyecek bir ikt isat sistemini ku r ­m a k istiyoruz.

Kooperatif lerin çalışan insanlar aras ında büyük ve h a ­ya t î roller oynayacağına inanıyor ; tür lü ist ihlâk ve sana t kooperatif lerini teşvik, h imaye e tmeyi ; çal ışan va tandaş la r ın tasarruf ve sermaye gücünü a r t t ı rma, sa t ına lma kabil iyet le­rini çoğal tma bak ımından lüzumlu buluyoruz .

M A D D E 1 9 — Devir devir veya fevkalâde şar t lar ın t e ­siri a l t ında v u k u a gelen ikt isat buhran la r ına da karşı koya­cak şekilde büyük bir ka lk ınma plân ve programının hazır­lanmasın ı ve bu işin ( İç t imaî - İkt isadî Konsey) in de t a s ­vibinden sonra kanunlaşmas ın ı , milletçe benimsenmiş bir p lân haline gelmesini kolaylaşt ıracağız.

M A D D E 20 — Ziraat ve yeralt ı servetlerini ik t i sadımı­zın temeli sayıyoruz. Ziraî istihsalin her a landa ve müs tahs i l sayısı, müstahs i l in refahı ile birl ikte, hızla a r tmas ın ı sağlı­y a c a k ıs lahat tedbirleri alacağız.

Sanayi a lan ında işçi sayısını a r t t ı rmak , ziraat a lan ında ise azal t ıp çiftçi sayısını çoğal tmak hedefimizdir.

M A D D E 21 — Yurdumuzu bir h a m madde memleket i TBMM KUTUPHANESI

P R O G K A M 31

kalmak tehlikesinden k u r t a r a r a k büyük sanayi memleketler i karşısında d u y u l a n ıztıraplı duygular ı yok e tmek istiyoruz. B u n u n için yeral t ı servetlerimizin a ranmas ın ı , çıkarı lmasını , değerlendirilmesini sağlıyacak sanayi leşmeye büyük önem veriyoruz. Ziraat sanayi inden baş l ıyarak büyüyen , genişle­yen, kuvvet lenen bir sanayi ekonomisini sistemlendireceğiz.

Yurt içinde ikt isat işletmeleri ile teknik bilgiyi, iyi va ­sıflı işçi sayısını a r t t ı rmak için gereken bü tün tedbirleri a la­cağız.

M A D D E 22 — Millî istihsali a r t t ı rmak için, köylerden başl ıyarak ağır sanayie kadar her sahada plânlı bir sermaye yat ı r ımının zaruretine: inanıyoruz. Bu ya t ı r ımlar köylerde ge­niş ölçüde hayvancıl ık, ormancıl ık ve ziraî küçük sana t la r a lanında olacaktır .

Elektr ik enerjisinden başl ıyarak her tür lü kömür, aka r ­yakıt istihsalini hususî yat ı r ım plânlar ı ile art t ıracağız. B u yolda yerli, yabancı serbest teşebbüs ve sermayeden de en büyük faydayı sağlıyacak, onlara gerekli kâr ve transfer t e ­minat ı vereceğiz.

M A D D E 23 — Ağır sanayi in devletin emniyeti ile a l âka ­lı ve hususî teşebbüsün rağbet göstermediği a lanlarda devlet­çe ele al ınmasını doğru buluyoruz. Diğer sanayi alanlar ını serbest teşebbüse bırakacağız. Bu gün devlet elinde bu lunan bu gibi sanayi işletmelerinin, hususî sermayeye ve bu mües ­seselerde çal ışanların da or tak olacağı anonim şirketlere b ı ­rakılmasını , bu or taklar ın borçlarını az faizli uzun vadeleri* devlet hazinesine ödemelerini faydalı bu lmaktayız .

M A D D E 24 — Mal iye mevzuatımızı kökünden ıslah et­mek istiyoruz. Vergi adaletini cn başta gelen esas o larak ele alacağız. Vergilerin, tür lü meslek mensuplar ının - millî gelir bak ımından - ödeme güçlerine uygun bir nisbetle a l ınmasını adi lâne buluyoruz. Bu günkü vergi esaslarının ters, tezatlı hükümler ine son verilmesi gereklidir.

M A D D E 25 — Paramız ın emniyet ve i s t i k r an ; bütçenin âd i masraf lar ında tasarruf, ya t ı r ımlar dışında bütçe denek­l i s ine mut lak r iayet ; plânsız ya t ı r ımla rdan şiddetle çekin-

TBMM KUTUPHANESI

32 TÜRKİYE KÖYLÜ PARTİSİ

m e k ; iç i s t i k r a z l a r d a n k a ç ı n m a k ; bütçe haz ı r l ı k l a r ında s i y a ­set h e s a p l a r ı n d a n uzak bir i lmi l iğe d a y a n m a k ; t a sa r ru f i t i ­y a t l a r ı n ı v e b a n k a l a r a g ü v e n i a r t t ı rmak . . . i lk hedef imizdi r .

M A D D E 26 — H a l k ı n re fah s e v i y e s i n i , memleke t t ek i n a y a t paha l ı l ığ ın ı d i k k a t e a l m a d a n y ü r ü t ü l e c e k her t ü r l ü e n f l â s y o n v e d e f l a s y o n s i y a s e t i n i n a l e y h i n d e y i z .

D e v l e t haz ines in in v e husus î s e r m a y e l i b a n k a l a r ı n , d e v ­let b a n k a s ı bonolar ın ı , r eeskont la r ın ı - ma l î , i k t i sad î p r e n ­s ip le r d ı ş ında - k u l l a n m a i t i yad ın ı k a l d ı r a c a ğ ı z .

S i y a s î m e n f a a t l e r ve m a k s a t l a r l a y a p ı l a c a k her tü r lü d e v l e t ve resmî b a n k a y a r d ı m l a r ı n a , y a t ı r ı m l a r ı n a son v e ­receğiz .

( İ k t i s a d î D e v l e t T e ş e k k ü l l e r i ) a n o n i m ş i rke t le r ha l ine g i r inceye k a d a r s e r m a y e buhran ın ı ön lemek v e bu i ş l e tme le ­ri, her y ı l öded ik le r i ağ ı r faiz y ü k ü n d e n k u r t a r m a k gerek t i ­ğine i n a n ı y o r u z .

M A D D E 27 — P a m u k , tü tün, üzüm, incir , f ındık, h u b u ­ba t , y ü n , y a p a ğ ı g ib i ih raç m a l l a r ı m ı z ı n değer f ia t l a s a t ı l m a s ı için esas l ı t edb i r le r a l a c a ğ ı z . On la r ın serbest s a ­t ı ş l a r ına dev le tçe d o k u n u l m a m a k şa r t iy l e , v a k t i n d e tesbi t edi lecek i s t ik ra r l ı ( a s g a r î f i a t l a r ) k a b u l ederek her tür lü bo r ­sa o y u n l a r ı n d a n ve m u t a v a s s ı t l a r ı n fahiş s p e k ü l â s y o n l a r ı n ­dan k u r t u l m a s ı n ı s a ğ l a m a k azmindey iz .

M A D D E 28 — F i a t t e şekkü l le r inde , m ü s t a h s i l d e n m ü s ­teh l ike doğru b ü y ü k f a r k l a r m e y d a n a get i ren u l a ş t ı r m a s i s ­t emi i le u l a ş t ı r m a m a s r a f l a r ı n ı ; ucuz a l ı nan m a l l a r ı n , m a d ­deler in çok paha l ı s a t ı l m a s ı n a â m i l o l an d iğer a r a sebepler i t ad i l edecek v e y a o r t a d a n k a l d ı r a c a ğ ı z .

M A D D E 29 — Y u r d u m u z u n muhte l i f bölgeler i a r a s ı n ­d a k i re fah v e m a h r u m i y e t tezadını en k ı sa z a m a n d a düzel t ­m e ğ e ça l ı ş acağ ı z . M i l l e t ç e , i k t i s a t y ö n ü n d e n k a l k ı n m a n ı n m e m l e k e t ç a p ı n d a i n s i c a m l ı o l m a s ı n a b i l h a s s a d i k k a t ede­ceğiz .

G e r i k a l m ı ş i l l e r imizde dev le t e l iy le y a p ı l a c a k y a t ı r ı m ­l a r ı n h u s u s î t e şebbüs le h u s u s î s e r m a y e ile b i r l ik te ve o v a s ı t a i l e iş gö rmes in i f a y d a b b u l u y o r u z .

TBMM KUTUPHANESI

P R O G R A M

I V . Z İ R A A T İ Ş L E R İ M İ Z

M A D D E 30 — K ö y l e r d e y a ş ı y a n v e y a a s l en k ö y l ü o l ­d u k l a r ı ha lde kent lere göçen y a h u t y u r t iç inde iş a n y a r a k d o l a ş a n y u r t t a ş l a r ı n b u g ü n k ü ac ık l ı d u r u m l a r ı n ı düze l tmek , a y n ı z a m a n d a z i ra î i s t ihsa l i a r t t ı rmak , çeş id in i ç o ğ a l t m a k , ka l i t e s in i , değer in i y ü k s e l t m e k için geniş ö lçüde b i r z i raa t re­f o r m u n u n l ü z u m u n a i nan ıyo ruz .

M A D D E 3 1 — K ö y l e r i m i z i n i ç t ima î , i k t i s ad î k a l k ı n m a ­sı b a k ı m ı n d a n d a z i raa t r e f o r m u n u bir a n a t emel t e l â k k i et­mek tey i z . K ö y l ü o l d u k l a r ı ha le g i t t ikçe ç i f tç i l ik le a l â k a l a n kes i len z i r aa t i şç i ler in in , rençper ler in , y a r ı c ı l a r ı n v e k i r a c ı l a ­r ın k ü ç ü k v e or ta çif tç i ler in h a y a t s e v i y e l e r i n i y ü k s e l t m e y i , i k t i s ad î ge l i şmele r in i s a ğ l a m a y ı ; d e m o k r a t i k h a y a t ı n v e y u r ­d u m u z d a k i s o s y a l v e s i y a s î i s t ik ra r ın esas ı s a y m a k t a y ı z .

S o n y ı l l a r d a bi r çok ü lke le rde y a p ı l d ı ğ ı g ib i y u r d u m u z u n d a muhte l i f bö lge v e i l ler inin husus iye t l e r ine göre k ı s a z a ­m a n d a k a l k ı n m a s ı n ı s a ğ l ı y a c a k re form şeki l le r in i d i k k a t e a l a c a ğ ı z .

M A D D E 32 — Z i r a a t e e lver i ş l i t o p r a k l a r üs tünde , nü fus nisbet i faz la o l a n il v e bölge lerde s a n a y i l e ş m e ha reke t in in de z i r aa t r e fo rmu ile b i r l ik te y ü r ü t ü l m e s i gerek t iğ ine kan i iz . B u h u s u s l a r d a tecrübes i o l a n ü lke le rdek i örnek t a t b i k a t t a n f a y ­d a l a n m a y ı l ü z u m l u b u l m a k t a y ı z .

B u a r a d a , b i l h a s s a t op raks ı z v a t a n d a ş l a r l a az t op rak l ı ç i f tç i ler in ız t ı rapl ı d u r u m l a r ı n ı , ç a b u k net icel i k a n u n tedbi r ­leri i le k a r ş ı l a m a y ı p r e n s i p - o l a r a k k a b u l e tmek tey iz .

M A D D E 3 3 — T o p r a k r e fo rmu d e r k e n : b i r y a n d a n b ü ­y ü k t o p r a k sah ib i s ı fa t ı i le t op rağ ı iş le terek i s t ihsa l i a r t t ı r an v a t a n d a ş l a r ı n huzu r suz luk v e emniye t s i z l ik t en k o r u n m a s ı n ı , t op rak l a r ı n ı d a h a entans i f usu l le r le i ş l eye rek i s t ihsa l g ü ç l e ­r ini , r a n d ı m a n l a r ı n ı a r t t ı r m a y ı hedef t u t u y o r b i r y a n d a n d a bi lf i i l a i les i e f r ad iy l e ç i f tç i l ik y a p a n v a t a n d a ş l a r ı n g e ç i m l e ­r ine ye t ecek m i k t a r d a t o p r a k i ş lemeler in i , m ü m k ü n o l a n ye r le rde t o p r a k m ü l k i y e t i n e s a h i p o l m a l a r ı n ı t emin e tmey i d ü ş ü n ü y o r u z .

TBMM KUTUPHANESI

3<! TÜRKİYE KÖYLÜ PARTİSİ

D e v l e t t o p r a k l a r ı b a ş t a o l m a k üzere i ş l e n m e m i ş t o p r a k ­lar ı , k u r u t u l a c a k b a t a k l ı k l a r ı , ı s l ah edi lecek az v e r i m l i y e r ­leri k ö y l ü y e d a ğ ı t a c a ğ ı z .

B ü y ü k t o p r a k sah ip le r in in kendi faz la t op rak l a r ın ı , b i r ç i f tç i a i l e s in i geç ind i recek derecede k ü ç ü k parse l l e re a y ı r a r a k t op raks ı z v e y a d a r t o p r a k l ı ç i f tç i lere k i r a l a m a l a r ı , y a n c ı o l a r a k v e r m e l e r i iç in gerek l i t e m i n a t ı s a ğ l a y ı p gereken k a n u ­nî h i m a y e l e r d e , t e ş v i k l e r d e b u l u n a c a ğ ı z .

M A D D E 34 — Y u r d u m u z d a k i z i r aa t koopera t i f l e r ine a i t m e v z u a t ı y e n i d e n t edv in edeceğiz. U m u m i y e t l e z i ra î k red i müessese le r in in s a y ı l a r ı n ı , s e r m a y e l e r i n i a r t t ı r a c a ğ ı m ı z g ib i z i ­r a a t a l a n ı n d a y a t ı r ı m l a r y a p a n h u s u s î s e r m a y e v e t e ş e b b ü s ­leri t e şv ik , h i m a y e edecek z i ra î s igo r t a usu l le r in i t es i s ede ­ceğiz .

B i l h a s s a köy l e rde h a y v a n c ı l ı k , o r m a n c ı l ı k , h a y v a n m a h ­su l le r i , k ü ç ü k s a n a t koopera t i f l e r i k u r u l a m s ı n ı , b u n l a r ı n d i ­ğer B a n k a l a r t a r a f ı ndan d a des t ek lenmes in i t e ş v i k v e h i m a y e edeceğiz .

Z i r a a t mak ine l e r i a l ım ı , t ami r l e r i , y e d e k p a r ç a sa t ı ş l a r ı ile de i ş t iga l edecek koopera t i f l e r k u r u l m a s ı n ı t emin edece­ğiz .

M A D D E 3 5 — K ö y l ü v e ç i f tç imiz in her v a s ı t a ile z i r aa t b i lg i s in i , t ekn iğ in i y ü k s e l t e c e k m a d d î , m a n e v î v a s ı t a l a r ı t ed ­bi r le r i sü r ' a t l e ı s l a h edecek, her tü r lü k u r s l a r l a t ekn ik öğ ­r e t imin ö rnek l ik k ü ç ü k ç i f t l ik le rde gös te r i le rek öğre t imes in i s a ğ l ı y a c a ğ ı z .

M A D D E 36 — D e v l e t i s t a t i s t ik le r inde işs iz , m e s l e k s i z o l a r a k gö rü len v e m a h a l l î müşahede l e r l e de v a r o l d u k l a r ı tesbi t edi len v a t a n d a ş t o p l u l u k l a r ı i le z i r aa t i şç i ler in in , m u ­a y y e n m e v s i m l e r d e d iğe r A v r u p a ü lke le r inde a ç ı l a n iş s a h a ­la r ına , g i tmeler in i v e değer ücre t le ç a l ı ş a r a k i ş le r in in s o n u n ­d a t e k r a r y u r d a dönmele r in i her b a k ı m d a n f a y d a l ı g ö r m e k ­te, b u n u dev le t i n İ ş v e İ şç i B u l m a İda re s in in en esas l ı v a z i ­fe ler inden s a y m a k t a y ı z .

TBMM KUTUPHANESI

P R O G R A M SS

Ormancılık M A D D E 37 — Ormansız bir Türk iyen in çorak bozkırlar

gibi y a ş a n m a z bir ülke hal ine geleceğine inanıyoruz. T ü r k i ­yenin y a ğ m u r ve m a h s u l rejimini, sağlık ve iklim şar t la r ı ­nın düzelmesini, sellerden, tu fan la rdan korunmasın ı , mevcut ormanlar ımız ın iyi muhafazas ına , bi lhassa yeniden geniş öl­çüde büyük o rman la r yet iş t i r i lmesine bağlı görmekteyiz.

M A D D E 38 — O r m a n Genel Müdür lüğü teşki lât ve ça­l ışmalarının ıslahını zarur i görüyoruz. Bi lhassa o rman ka ­das t ro , bakım, a m e n a j m a n işlerinin yeni bir reform ile r a s ­yonel şekilde yürü tü lmes in i sağlıyacağız. Ormanl ık bölgeler­de b u l u n a n köylerin hükmî şahsiyetlerine emanet edilerek bal ta l ık lar la , dar toprakl ı , da r geçimli ailelere borç landı rma suretiyle verilecek yeteri kadar o rman devaml ı bakımını , iş­leti lmesini hususî kanunla r , ciddî müeyyideler le t emina t a l ­t ına alacağız. Ayrıca, yeniden o rman yetişt irecek olan ve or­manl ık bölgelerde b u l u n a n köylülerimize arazi, sermaye, pr im vereceğiz. B u teşvikleri, iyi bakım, iyi işletme, iyi ye­t iş t i rme örnekleri verenleri ikramiyelerle de teşvik edeceğiz. H a l k t a n veya a lâkal ı m e m u r l a r d a n o rman sui is t imaline, or­man ın h a r a p o lmasına sebep olanlar ın şiddetle tecziyesinin gerektiğine kaniiz.

V . M Ü L K , Î S K Â N , I M A R İ Ş L E R I M I Z

M A D D E 3Q — Tapu , kadas t ro , toprak , mesken ve iskân işleri bir idare a l t ında top lanacak ve t a p u l a m a , toprak landı r ­ma ve iskan mevzuat ı bu günkü iht iyaçlara göre tedvir edi­lecektir. K a d a s t r o ve ona d a y a n a n t a p u l a m a işi mevzuat ı ­mızdaki birbirine aykır ı ve yer yer husumet lere , bünyevî sar­s ınt ı lara sebep olan hükümler in tadi l ini en âcil ve zarur î bir iht iyaç hal inde görmekteyiz.

M A D D E 40 — Mesken, iskân ve köy kalkınması işleri. TBMM KUTUPHANESI

36 TÜRKİYE KÖYLÜ PARTİSİ

her bö lgen in çeş i t l i husus iye t l e r i gözönünde t u t u l a r a k h a ­z ı r l anmış p l â n v e p r o g r a m l a r a göre y a p ı l a c a k , bu p l â n v e p r o g r a m l a r ı n h a z ı r l a n m a s ı n d a v e t a tb ik inde ecnebi m ü t e h a s ­s ı s v e t ekn i syen le rden , a z a m î derecede f a y d a l a n ı l a c a k t ı r .

M A D D E 4 1 — D ı ş a r d a n gelen göçmen le r in i s k â n ı s ı r a ­s ında esk i v e y e n i v a t a n d a ş l a r a r a s ı n d a sevg i v e d a y a n ı ş m a ­y ı b o z a c a k teza t la r m e y d a n a g e l m e m e s i iç in tedbi r le r a l a ­cağız .

M A D D E 42 — M e m l e k e t i m i z i n y ü k s e l m e v e kalkınma s ında a i l e y u v a s ı n ı n en e sas l ı t eme l o l d u ğ u n a i n a n ı y o r u z . H e r a i l e b i r ev s ah ib i o l m a l ı b u sure t le sağ l ığ ın ı , ah l âk ın ı , k ü l t ü r ü n ü , hür r iye t in i t e m i n a t a l t ına a l m a l ı d ı r . İ n ş a a t a y a ­p ı l a c a k y a t ı r ı m l a r ı n t e rc ihan az gel i r l i a i l e y u v a l a r ı n a o l m a ­s ına t a ra f t a r ı z . B u m a k s a t l a k a t m ü l k i y e t i n i n k a b u l ü n ü l ü ­z u m l u b u l u y o r u z .

K ö y l e r d e n b a ş l ı y a r a k b ü t ü n k a s a b a l a r ı m ı z ı n , ş eh i r l e r imi ­zin kend i bö lge husus iye t l e r i ne göre y a p ı l a c a k s ıhhî , i k t i s a ­d î p l â n l a r a d a y a n a n i m a r l a r ı n ı e sas tu t acağ ız . Y e t k i l i d a i r e ­lerce t a s d i k ed i lmiş p l â n l a r üzer inde s o n r a d a n , ş ahs î v e y a s i ­y a s î sebepler le , t a d i l â t y a p ı l m a s ı n ı ön l iyeceğ iz .

M A D D E 43 — M e m l e k e t t e b i r i n ş a a t endüs t r i s i k u r u l m a ­sını h a y a t î za ru re t t e l â k k i ed iyo ruz . A n c a k b u s a y e d e m a l i ­ye t in d ü ş ü r ü l m e s i , d a r gel i r l i a i le le re de k ı s a z a m a n d a , y e ­ter s a y ı d a ev y a p t ı r ı l m a s ı m ü m k ü n o l acak t ı r .

İ n ş a a t m a l i y e t i n i yükse l t en , şehi r lerde ise u m u m î h iz­met ler i i m k â n s ı z ha l e get i ren g e n i ş l e m e y e sebep a r s a s p e k ü ­l â s y o n l a r ı n ı ön l ey i c i tedbi r le r a l a c a ğ ı z .

Y a ş a m a s ev iye s in in , h a y a t paha l ı l ı ğ ın ın en esas l ı u n s u r ­l a r ı n d a n bir i o l a n m e s k e n k i r a l a r ı n ı n m ü l k sah ip le r in in de h a k l a r ı n ı d i k k a t e a l a r a k y e n i d e n t anz im v e m u r a k a b e y i z a ­rur î b u l u y o r u z .

V ı . M I L L Î E Ğ ı T ı M I Ş L E R I M I Z

M A D D E 44 — B u g ü n k ü m a a r i f s i s temi , mi l l î t e rb iye v e TBMM KUTUPHANESI

P R O G R A M 37

m e m l e k e t i h t i y a ç l a r ı e sa s ına göre yen i b a ş t a n ı s l ah v e t an ­z im ed i l ecek ; ş i m d i k i t e reddüt lü d u r u m a son ve r i l ecek t i r .

M i l l e t i m i z i n tar ih î , a h l â k î k a r a k t e r i n i d e v a m et t i recek, k u v v e t l e n d i r e c e k m a n e v î m u k a v e m e t v e m ü c a d e l e k u v v e t i n i a r t t ı r a cak b i r ruh t e rb iyes i e s a s o l a r a k ele a l ı n a c a k ; b u u m ­de, en i leri , y e n i beden te rb iyes i , t ekn ik öğre t im, güzel s a n a t ­l a r b i lg i s i v e iş t e rb iyes i i le t a m a m l a n a c a k t ı r .

M A D D E 45 — İ l k öğre t im y e d i y ı l a ç ı k a r ı l a c a k ; ş i m d i ­k i O r t a o k u l l a r t a s f i y e edi l ip yer le r ine , muhte l i f bö lge l e r imi ­zin i h t i y a ç l a r ı n a u y g u n p r o g r a m v e t a tb ika t ı iş h a y a t ı n ı h a z ı r l ı y a c a k , kız v e e rkek le r iç in a y r ı , ya t ı l ı , y a t ı s ı z m e k ­tepler v e k u r s l a r a ç ı l a cak t ı r .

M A D D E 46 — Çif tç i , esnaf, işçi ç o c u k l a r ı n d a n , en y e n i me to t l a r l a seç i lerek y ü k s e k kab i l i ye t l e r i tespi t edi lenler d e v ­let h i m a y e s i , m u r a k a b e s i a l t ı nda ye t i ş t i r i l ecek , d iğer le r in in de m e k t e p , iş s aa t l e r i d ı ş ında ye t i şme le r i , ge l i şmele r i iç in y e ­ni mües se se l e r k u r u l a c a k ; m e v c u t o l a n l a r d a n bu m a k s a d a u y g u n a z a m î i s t i f adeye ça l ı ş ı l a cak t ı r .

M A D D E 47 — K ö y E n s t i t ü l e r i ye r ine yen i e s a s l a r a u y ­g u n p r o g r a m l a y a t ı l ı ( B ö l g e T e k n i k M e k t e p l e r i ) k u r u l a c a k ­tır. M e v c u t S a n a t M e k t e p v e E n s t i t ü l e r i de ( Y ü k s e k T e k n i k İ h t i s a s M e k t e p l e r i ) ha l ine get i r i lecekt i r .

M A D D E 48 — H e r v i l â y e t merkez inde i cab ına göre K o ­le j ler v e y a t ı l ı , k a d r o s u , öğre t im teçhizat ı t a m a m l a n d ı k ç a L i s e l e r a ç ı l a c a k ; y a b a n c ı d i l öğre t imine önem ve ren h u s u s î p r o g r a m l a r u y g u l a n a c a k t ı r . Ç i f tç i , işçi , e snaf ç o c u k l a r ı n d a n seç i lecekler in de i ler ide m e m l e k e t i ida re edecek k ı y m e t l e r o l a r a k y ü k s e l : öğ re t ime h a z ı r l a n m a s ı s a ğ l a n a c a k t ı r .

L i s e l e r i n a k a d e m i k benl iğ in i b o z a c a k t e şebbüs le r ön lene­cek, ( K ı ş l a - L i s e ) v e y a ( F a b r i k a - L i s e ) z ihn iye t ine son v e ­r i lecekt i r . K l â s i k d i l le r in a r t ık L i s e l e r d e öğren imi , y e r y e r t e ­m i n o l u n a c a k t ı r .

M A D D E 49 — Ü n i v e r s i t e l e r i n m u h t a r i y e t i n e d o k u n m a ­d a n tens ik , ı s l ah v e t a k v i y e l e r i için i m k â n l a r h a z ı r l a n a c a k ; b i l h a s s a i l m î a r a ş t ı r m a v e t a t b i k a t c n s t i t ü l r r î y l t i l imc i , a r a ş -

TBMM KUTUPHANESI

38 T Ü R K İ Y E K Ö Y L Ü P A R T İ S İ

t ır ıcı ruh ta , y ü k s e k ka l i t ede k ı y m e t l e r m e y d a n a ge lmes ine , eser ler d o ğ m a s ı n a ç a l ı ş m a l a r ı t e m i n o l u n a c a k t ı r . Ü n i v e r s i t e m u h t a r i y e t i n i , m ü s t a k i l v a k ı f l a r , ge l i r le r le de k u v v e t l e n ­d i r m e y o l u t u t u l a c a k t ı r .

M A D D E 50 — Y ü k s e k d in öğre t imi y a p a c a k m ü s t a k i l İlahiyat F a k ü l t e s i n i n v e y a y ü k s e k mek tep le r in b ü t ü n Ş a r k v e G a r p ü lke le r indek i m e v c u t l a r ı n a ü s t ü n b i r şek i lde k u r u l m a ­la r ın ı d o ğ r u g ö r m e k t e y i z . L i s e l e r i bi t i ren genç le rden i s tek l i o l a n l a r ı n y ü k s e k d in t ed r i sa t ı y a p a n müesse se l e rden y e t i ş m e ­ler ini t emin edeceğiz.

B u y e n i müessese l e rde Ş a r k v e G a r p d i l le r i t ed r i sa t ına a y r ı c a e h e m m i y e t ve r i l ecek t i r .

M A D D E 5 1 — H a l k t e rb iyes in i dev l e t e l iy l e düzene k o ­y a c a k y e n i b i r t e şk i l â t v ü c u d a get i r i lecekt i r .

A y r ı c a , eks ik l iğ i , i l im h a y a t ı m ı z d a b i r a s ı r d a n beri a c ı k ­lı t ecrübeler le m e y d a n a ç ı k a n mi l l î a k a d e m i l e r i n k u r u l m a ­lar ı t emin o l u n a c a k t ı r . M i l l î k ü t ü p h a n e y e , şeh i r v e k a s a b a kü tüphane l e r ine de b ü y ü k ö n e m ver i l ecek t i r .

M A D D E 52 — R a d y o p o s t a l a n y l a b u n l a r d a n n a k l e n y a y ı m d a b u l u n a c a k ta l î k ü ç ü k i s t a s y o n l a r k u r u l a r a k m e k ­teplerde v e b i l h a s s a y a b a n c ı d i l öğ ren iminde b u n l a r d a n i s t i ­f ade edi leceği g ib i , b ü t ü n h a l k ı n g ü n l ü k h a y a t ı n d a i ş ler ine y a r a y a c a k u m u m î , p r a t i k b i lg i ler in i a r t t ı r a c a k n e ş r i y a t y a p ı ­l a c a k t ı r .

T i y a t r o v c M ü z e l e r d a h i l o l m a k üzere bü tün güzel s a ­na t l a r ın ş ü m u l l ü b i r ş ek i lde t e ş k i l â t a b a ğ l a n m a s ı n ı l ü z u m l u b t l m a t a y ı z . G e n ç l i ğ i n b u müessese l e rden geniş ö l çüde f a y ­d a l a n m a s ı n ı ; ka f i l e l e r ha l inde y u r t iş i v e y u r t d ı ş ı gezi lerde b u l u n m a s ı n ı t e m i n edeceğiz .

M A D D E 5 3 — T ü r k i y e n i n y a r ı n ı n ı h a z ı r l a d ı k l a r ı n a i nand ığ ımız öğre tmenler in , ter f ih ler in i enge l l eyen k a y ı t l a r ı t a m a m e n o r t a d a n k a l d ı r m a k v e i s teyenler in , k a b i l i y e t e r i y l e u z l a ş a n i l im, ih t i sas k a d e m e l e r i n e y ü k s e l m e s i n i t e m i n edic i t edbî r le r a l m a k a z m i n d e y i z .

M A D D E 54 — T ü r k î y c d e m e c b u r i öğ re t im u s û l ü n ü y a v a ş TBMM KUTUPHANESI

P R O G R A M 38

y a v a ş ka ld ı r ıp , h u s u s î mek tep le r in s a y ı s ı n ı a r t t ı r a c a k bir t e ş v i k v e k o l a y l a ş t ı r m a y o l u n a g i r m e y i d o ğ r u b u l m a k t a y ı z . Öğren im s e v i y e s i n i n d ü ş m e m e s i , öğ re tme i ş in in kötü bi r a l ı ş ve r i ş ha l ine g e t i r i l m e m e s i için, M i l l î E ğ i t i m B a k a n l ı ğ ı ­nın gerekl i m u r a k a b e s i n i k a b u l e tmek le beraber , husus î m e k ­tepler in g i t t ikçe m ü s t a k i l b i r öğre t im s i s t emine k a v u ş m a s ı ­n ı f a y d a l ı b u l u y o r u z .

M A D D E 55 — K a d ı n l ı e rkekl i , ç a l ı ş a n l a r ı v e işçi h a y a ­tı b o y u n a gen i ş l eyen m e m l e k e t i m i z d e resmî i l köğ ren im y a ­ş ından k ü ç ü k o l an ç o c u k l a r için r e s m î v e y a h u s u s î a n a m e k ­tepler i v e çocuk bahçe ler in in k u r u l u p y a y ı l m a s ı n ı t emin , t e ş v i k v e h i m a y e edeceğiz .

M A D D E 56 — U m u m i y e t l e k imses i z ç o c u k l a r i ş in i , T ü r k i y e n i n b ü n y e s i n e v e i h t i y a c ı n a en u y g u n şek i lde ha l le t ­m e y i ; ç a l ı ş an ç o c u k l a r l a suç lu ç o c u k l a r ı n kade r i üs tünde yen i m e v z u a t ı n t edv in in i ne k a d a r l ü z u m l u b u l u y o r s a k ta t i lde kendi kendine v e hemen d a i m a sokağ ın o r t a s ına b ı r a k ı l a n ç o ­cuk la r ın , gençler in ta t i l iş ini de en i y i şek i lde h a l l e t m e y i i ç ­t i m a î vaz i fe le r imiz in ba ş ında s a y ı y o r u z .

V I I . V A K I F ve H A Y I R İ Ş L E R İ M İ Z

M A D D E 57 — V a k ı f l a r ; h ü k m î ş a h s i y e t i haiz , h u s u s î h u k u k h ü k ü m l e r i n e göre idare o lunur , m ü s t a k i l b i r m ü e s s e s e ha l ine get i receğiz. V a k f ı n tü r lü bahane le r le , çeşi t l i y o l a r d a n m a l l a r ı n ı n y o k p a h a s ı n a elrnden a l ı n a r a k m ü e s s e s e y i i ş l e y e ­mez, vaz i fe le r in i l â y ı k i y l e gö remez bi r v a z i y e t e düşü ren zih­n i y e t v e hareke t le re s o n ve receğ iz .

V a k f ı n m a l v e h a k l a r ı n a , v a k ı f y a p a n l a r ı n a r z u l a r ı n a s a y g ı gös te rmen in , h a r a p , metruk, t a m i r e m u h t a ç a k a r v c h a y r a t b ı r a k m a m a n ı n ; y e n i nesi l lere h a y ı r f ikr in i a ş ı l a m a v e ye r l e ş t i rmen in e sa s şa r t ı o l d u ğ u n a i nan ıyo ruz .

M A D D E 58 — A l e l û m u m akarlarla h a y r a t t a n o l a n b ü ­tün i s l â m î eski e se r le r in m u h a f a z a , b a k ı m v e t a m i r işer ini , â m n i t r rruraakbtki m a h f u z k a l n r a k k a y t i i y î c , V a k ı f l a r M ü t s -

TBMM KUTUPHANESI

40 TÜRKİYE KÖYLÜ PARTİSİ

seses ine t e v d i ve b u m ü e s s e s e y i y e t i ş k i n e l e m a n ve v a s ı t a ­l a r l a teçhiz e t m e y i i h t i s a s v e p r a t i k b a k ı m ı n d a n zurur î g ö r ­m e k t e y i z .

M i m a r î v e y a t a r ih î k ı y m e t i ha iz â k a r v e h a y r a t t a n ta­mire m u h t a ç o l u p d a b a k ı m v e t a m i r k a r ş ı l ı k l a r ı y u r t d ı ş ın ­d a k a l m a k v e y a k i f a y e t dereces inde b u l u n m a m a k g ib i s e b e p ­ler le V a k ı f l a r M ü e s s e s e s i n c e t a m i r e d i l e m e y e n eser ler in d e v ­let y a r d ı m ı y l a , k ı s a b i r z a m a n d a v e p l ân l ı b i r sek ide o n a r ı l ­m a l a r ı n ı s a ğ l ı y a c a ğ ı z .

M A D D E 59 — V a k ı f p a r a v e a k a r l a r l a i ş le tmele r in s a ğ ­l a m e s a s l a r a göre ida re ed i leb i lmele r in i s a ğ l a m a k üzere b i r ( V a k ı f l a r B a n k a s ı ) k u r a c a ğ ı z .

V I I I . S A Ğ L I K I Ş L E R I M I Z

M A D D E 60 — S a ğ l ı k h izmet in i m i l l î h a y a t v e i s t i k b a l i ­miz in en e sas l ı t emina t ı s a y m a k t a y ı z . İnsan ımız ın , d o ğ u m önces inden b a ş l ı y a r a k i h t i y a r l ı k çağ ı s o n u n a k a d a r s a ğ l ı k te­m i n a t ı a l t ına a l ı n m a s ı n ı z a ru r î g ö r m e k t e y i z .

B i l g i s i z l i k t e n , b a k ı m s ı z l ı k t a n , sefa le t , fakirlik, g ı d a k i f a ­ye t s iz l iğ inden i leri gelen ö lümle r i n ön lenmes i için m e m l e k e t ç ap ında , b ü y ü k , faal b i r t e şk i l â t ın zarure t ine i n a n ı y o r u z .

M A D D E 6 1 — H a y a t l a n b o y u n c a bü tün v a t a n d a ş l a r ı n t ıbbî , cer rah î âc i l h a s t a l ı k l a r ı n ı n dev l e t el i v e v a s ı t a l a r i y l c t e d a v i s i n i hedef t u t u y o r u z . H e r tü r lü s a lg ın l a r , a n d e m i k h a s ­t a l ı k l a r l a m ü c a d e l e y i de dev l e t h izmet le r inden s a y ı y o r u z . S a l g ı n l a r l a , âc i l h a s t a l ı k l a r v e m ü d a h a l e l e r d ı ş ı n d a k a l a n va ­k a l a r ı n , serbes t t a b a b e t s ek tö ründe k a l m a s ı n a b i l h a s s a i t ina edeceğiz . A n t i b i o t i k l e r de d a h i l o l m a k üzere âc i l t e d a v i l e r e m a h s u s m a l z e m e v e v a s ı t a l a r ı m e m l e k e t i n muh te l i f bö lge l e ­r indek i i k l i m , m e v s i m , i h t i y a ç i c a p l a n n a göre d e v l e t e l i y l e v e m a l i y e t f i a t ı y l a t emin in i h a y a t î değe rde g ö r m e k t e y i z .

M A D D E 62 — Y ü k s e k m a l i y e t l i , az y a t a k l ı , y ü k s e k m a s ­r a f ı ( s a ğ l ı k merkez l e r i ) y e r i n e ( s o s y a l h izmet d i s p a n s e r l e r i ) a ç ı l m a s ı n ı ; Ve bunh rnn T ü r k k ö y t o p l u l u k l a r ı n a k a d a r gî?tu-

TBMM KUTUPHANESI

P R O G R A M Al

r ü l m e s i n i ; k o r u y u c u h e k i m l i k tes is ler in in o l d u ğ u gibi , b ü ­y ü k t e d a v i müessese le r in in de muhte l i f bölgelerde v e gere ­ken i l lerde y e r l e ş t i r i l m e s i n i ; i h t i y a ç l a r a c e v a p ve recek d e ­recede r and ıman l ı , ucuz müessese l e r k u r u l m a s ı n ı t emin ede ­ceğiz.

M A D D E 63 — K ö y l e r d e ve uzak i l le rdeki ih t i sas h izmet ­ler inin t a k v i y e s i n i ; serbes t t a b a b e t i n geniş led iğ i b ü y ü k ş e ­hi r lerden z i y a d e u f a k k a s a b a l a r a m ü t e h a s s ı s k a d r o l a r ı n a y ­r ı lmas ın ı mi l l e t s ağ l ığ ı b a k ı m ı n d a n za ru r î b u l u y o r u z .

S a ğ l ı k h izmet in in i lmî v e t ekn ik tef t iş ini , m ü r a k a b a s ı n ı yen iden k u r a c a ğ ı z . S a ğ l ı k y a r d ı m c ı s ı personel in ye t i şmes in i , terf ihini ı s l ah k a r a r ı n d a y ı z .

M A D D E 64 — V e r e m ve d iğer i ç t ima î h a s t a l ı k l a r d a n k o r u n m a teşk i lâ t ın ı m o d e r n e s a s l a r a göre ıs lah, b i l h a s s a v e ­remin cer rahî t edav i s in i t emin edecek teşk i l le r i t a k v i y e ede ­ceğiz.

Y u r t iç indeki k a p l ı c a l a r l a ş i fa l ı su la r ın , bü tün ha lk ın k o l a y c a , ucuzca , s ıhhî ş a r t l a r iç inde i s t i fadeler ine haz ı r l an ­m a s ı n ı ; a y r ı c a , y o r g u n l a r , z a y ı f l a r , i h t i y a r l a r iç in h u s u s î m ü ­esseseler m e y d a n a ge t i r i lmes in i f a y d a l ı b u l u y o r u z .

I X . S O S Y A L E M N İ Y E T İ Ş L E R İ M İ Z

M A D D E 65 — B u g ü n k ü ( Ç a l ı ş m a B a k a n l ı ğ ı ) n ı k a l d ı ­r a r a k - k ö y l ü , işçi , esnaf b a ş t a o l m a k üzere - bü tün ça l ı ş an v a t a n d a ş l a r ı n s ağ l ık v e ha s t a l ı k l a r ı n ı t e m i n a t a l t ına a l an , muhte l i f s o s y a l s igor ta müessese le r in in de b a ğ l a n a c a ğ ı , b i r ( S o s y a l E m n i y e t B a k a n l ı ğ ı ) k u r a c a ğ ı z .

M A D D E 66 — İş v e ç a l ı ş m a m e v z u a t ı n ı n yen i b a ş t a n v e bu g ü n B a t ı l ı d e m o k r a s i l e r d e m e v c u t e s a s l a r iç inde t edv in in i za rur i b u l u y o r u z . A s g a r î ücret tespi t in i ç a l ı ş a n l a r a o t o m a t i k ücret v e r i l m e s i prens ip in i k a b u l ed iyo ruz .

Ç a l ı ş t ı r a n l a r l a ç a l ı ş a n l a r a r a s ı n d a ka r ş ı l ı k l ı güven i , s e v ­g i y i , s a y g ı y ı t emin edecek ; h a k v e vaz i fe le r i t anz im edecek, mi l l e t l e ra ras ı , e sas l a r ı y u r d u m u z d a tedricen yer leş t i receğiz .

TBMM KUTUPHANESI

42 TÜRKİYE KÖYLÜ PARTİSİ

M A D D E 67 — Ç a l ı ş a n v a t a n d a ş l a r ı n s ağ l ık , has t a l ık , i şs iz l ik , s aka t l ı k , i h t i y a r l ı k l a r ı dev l e t t emina t ı a l t ı na a l ı n m a ­l ıd ı r . H e r v a t a n d a ş a geç imin i t e m i n edecek b i r iş b u l m a y ı d a dev le t in s o s y a l vaz i fe le r inden s a y m a k t a y ı z .

M A D D E 68 — B ü t ü n s a n a t v e m e s l e k t e şekkü l l e r in in s i y a s î tes i r v e c e r e y a n l a r d a n k u r t a r ı l m a s ı n ı , b ü t ü n b u t e şek­kü l l e r in yen iden v e serbestçe k u r u l m a s ı n ı , k u v v e t l e n m e s i n i t emin edecek m e v z u a t m e y d a n a get i receğiz .

M A D D E 69 — Ç a l ı ş m a h a y a t ı n d a v a t a n d a ş l a r ı n , sü r ' a t -le i ş l eyecek b i r t a h k i m m e k a n i z m a s ı n d a n f a y d a l a n m a l a r ı l ü ­z u m u n a i n a n ı y o r v e k a n u n î h a k l a r ı t a t m i n ed i lmediğ i t a k ­di rde , ç a l ı ş a n l a r ı n g rev h a k k ı n a v e tedbi r ine b a ş v u r m a l a r ı n ı t ab i î h a k l a r d a n s a y ı y o r u z .

B ü y ü k ç o ğ u n l u ğ u k ö y l ü o l a n T ü r k i şç i s in in mi l l î mef­k u r e v e şuu r l a r ın ın k u v v e t i n e ; mi l e t hak l a r ı n ı her z a m a n , her ye rde herkese k a r ş ı her ş e y d e n ü s t ü n t u t a c a k l a r ı n a v e y a b a n c ı re j imlerde , y a b a n c ı memleke t l e rde g ö r ü l d ü ğ ü gibi m e m l e k e t i n iş h a y a t ı n ı ana r ş i l e re s ü r ü k l e m i y e c e k l e r i n e g ü ­v e n i y o r u z .

M A D D E 70 — Ç a l ı ş a n i n s a n l a r d a n ç o k ç o c u k l u a i le lere y a r d ı m ed i lmes in i i lk h a m l e d e ve rg i y ü k ü n ü n ha f i f l e t i lmes i ­n i ; ha f ta v e y ı l t a t i l l e r in in t e m i n a t a l t ı na a l ı n m a s ı n ı ; u m u ­m i y e t l e ücret s ev iye l e r in in u y g u n şek i lde y ü k s e l t i l m e s i n i za­rure t t e l â k k i ed iyo ruz .

X . M Î L L Î S A V U N M A Î Ş L E R Î M Î Z

M A D D E 7 1 — M i l l î S a v u n m a e m n i y e t i m i z ; t o p y e k û n s a v u n m a a n l a y ı ş ı n ı n v e D ı ş İ ş l e r imiz i a l â k a l a n d ı r a n m e s e ­le ler in i c a p l a r ı n a göre t e tk ik e t t ik ten v e mi l l î e m n i y e t konsey in in m ü t a l â a s ı n ı a l d ı k t a n son ra mi l l î m e n f a a t l a r a en u y g u n şek i lde s a ğ l a m a k k a r a r ı n d a y ı z .

M A D D E 72 — G e n e l K u r m a y B a ş k a n l ı ğ ı n ı n t ekn ik m u h t a r i y e t i n i tes is v e M i l l î S a v u n m a t e şk i l a t ı ndak i m u h telif s e rv i s l e r in i skân , i k m a l , s ağ l ık , b a k ı m , eğ i t im iş ler ini i s ­t i k r a r a k a v u ş t u r a c a k yen i m e v z u a t m e y d a n a get i r i lecekt i r .

TBMM KUTUPHANESI

P R O G R A M 43

M A D D E 73 — K a r a , Den iz , H a v a Ordu la r ımız ın m o ­dern i c a p l a r a , m i l l î husus iye t l e r imize u y g u n a n a t e şk i l â t ka ­nun la r ın ın t edv in in i , bu a r a d a , gerekl i i lmî , t ekn ik a r a ş t ı r m a v e tecrübe ens t i tü le r inden m ü r e k k e p yen i b i r ( F e n D a i r e s i ) tes i s in i l ü z u m l u g ö r m e k t e y i z .

M A D D E 74 — Y u r t i ç inden v e d ı ş ından gelecek her tür ­lü s i y a s î c e r e y a n l a r l a i k t i d a r v e y a m u h a l e f e t Pa r t i l e r i n in , t ü r lü tesir , hulul, nüfuz y o l l a r ı y l e , o r d u n u n iç mesele ler ine ka r ı ş t ı n lmab in ı ön l iyeceğ iz .

X I . I Ç İ Ş L E R İ M İ Z

M A D D E 75 — T ü r k i y c d e merkez iye tç i r e j ime fi i len n i ­h a y e t ve r i lmes in in , mi l le tçe k a l k ı n m a m ı z b a k ı m ı n d a n zarur î o l d u ğ u n a i nan ıyo ruz . B e l e d i y e , B u c a k , İ l , K ö y Mec l i s l e r i n in idar î s a l âh iye t l e r i v e m a l î i m k â n l a r ı n ı a r t t ı r acağ ız .

İ l le r ida res i k a n u n u ile k ö y k a n u n u n yen iden , d e m o k r a ­t ik e s a s l a r a u y g u n o l a r a k ç ı k a r ı l m a s ı n ı , be l ed iye k a n u n l a r ı ­nın ı s lahın ı , b i r l eş t i r i lmes in i l ü z u m l u b u l m a k t a y ı z .

M A D D E 76 — S a ğ l ı k , toprak , i skân , ada l e t t eşk i lâ t ın ı da h a v i o l a n t a m teşk i l â t l ı b u c a k l a r ı n , bun la r ı idare edecek mec l i s l e r in k u r u l m a s ı n ı , m a l î k a y n a k l a r ı n ı n ye tk i l e r in in t e s -bi t ini , t emin in i b a ş a r ı l a c a k . i l k i ş lerden s a y m a k t a y ı z .

K ö y l e r i n idar î m u h t a r i y l e r i n i k u v v e t l e n d i r e c e k m e v z u a t m e y d a n a ge t i recek ; k ö y l e r d e k i k a l k ı n m a y a y a p ı l a c a k her tü r lü y a r d ı m l a r ı n ( K ö y D e r n e k l e r i ) t a r a f ı n d a n ben imsene ­rek, e lbi r l iğ i i le b a ş a r ı l m a s ı n ı e s a s a l a c a ğ ı z .

M A D D E 77 — S e ç i m iş ler ini , seç im kü tük l e r i t anz im v e m u h a f a z a s ı n ı seç im emniye t in i ad l î c ihaza t evd i edeceğiz.

S e ç i m i s ta t i s t ik le r in i t a k i p v e neşre tmek, seç im k ü t ü k ­le r in in d e v a m l ı y o k l a m a v e m ü r a k a b a s ı n ı b a ş a r m a k h u s u ­s u n d a h ü k ü m e t i n a l â k a l ı se rv i s le r in i hareke te get i receğiz .

TBMM KUTUPHANESI

41 T Ü R K İ Y E K Ö Y L Ü P A R T İ S İ

X ı ı . D ı Ş I Ş L E R I M I Z

M A D D E 78 — D ı ş i ş le r imizde i s t ik l â l , e m n i y e t t o p r a k b ü t ü n l ü ğ ü m ü z ü her tü r lü tes i r v e t e c a v ü z d e n m a s u n b u l u n ­d u r m a y ı dış p o l i t i k a m ı z ı n t eme l i s a y m a k t a y ı z . B u güne k a ­d a r d e v l e t i m i z v e mi l l e t im iz ad ına y a p ı l m ı ş o l a n her t ü r lü t aahhü t l e r e v e a n l a ş m a l a r a sad ık ız . D o s t v e müt t e f ike r imiz le o l a n y a k ı n a l â k a v e bağ l a r ı d a h a ç o k a r t t ı r m a k , s ık ı l a ş t ı r -m a k k a r a r ı n d a y ı z .

M A D D E 79 — D ü n y a mi l l e t l e r in in s o s y a l v e e k o n o m i k y ü k s e l i ş i n i a r t t ı r m a y a y ö n e l m i ş o l a n b ü t ü n hareke t le re k a ­t ı l m a k ; ka r ş ı l ı k l ı y a r d ı m l a ş m a y ı a r t t ı r m a k hedef imizdi r . B u a l a n d a B i r l e ş m i ş M i l l e t l e r T e ş k i l â t ı M ü e s s e s e l e r i i le d a h a s ık ı b i r i şb i r l iğ i s a ğ l ı y a c a ğ ı z .

M A D D E 80 — D ı ş p o l i t i k a m ı z d a sadece bu g ü n ü n s i ­y a s e t i ile k a p a l ı k a l m a y ı p dev l e t imiz in v e T ü r k mi l l e t in in u z a k i s t ikba l ine a i t b ü y ü k mese le le r i de d i n a m i k v e d e v a m l ı o l a r a k t a k i p edeceğiz .

TBMM KUTUPHANESI

T Ü R K I Y E K Ö Y L Ü P A R T I S I N I N K U R U L U Ş B E Y A N N A M E S I

Büyük Türk Milletine:

T ü r k i y e K ö y l ü P a r t i s i b u g ü n - 1 9 M a y ı s 1 9 5 2 P a z a r t e s i g ü n ü - mi l l î vaz i f e v e h izmet y o l u n a g i rmiş b u l u n u y o r .

T ü r k i y e K ö y l ü P a r t i s i , b i r sınıf s a v a ş ı y a p m a k v e b u n ­d a n z ü m r e m e n f a a t l a r ı elde e tmek g a y e s i l e k u r u l m u ş s i y a s î b i r b i r l ik deği ld i r . O n u n b i r ic ik g a y e s i , T ü r k mi l l e t in in hür ­r i ye t v e eş i t l ik iç inde b i r l iğ in i s a ğ l a m a k t ı r . İ ş t e bu g a y e s i d o l a y ı s i y l e T ü r k i y e K ö y l ü P a r t i s i , T ü r k mi l l e t in in p a r t i s i ­d i r . T ü r k i ç t ima î b ü n y e s i n i n t emel in i t eşk i l eden k ö y v e k ö y l ü , hiç şüphes iz , bü tün s o s y a l mese le le r imiz in d ü ğ ü m nok tas ıd ı r . P a r t i m i z i n ad ı d a b u n u i fade e tmekted i r .

G e n ç O s m a n d a n , S e l i m I I I . den, M a h m u d - u A d l î - d e n , G ü l h a n e H a t t ı h ü m a y u n u ' n d a n , B i r i n c i v e İk inc i M e ş r u t i y e ­ti h a z ı r l ı y a n l a r d a n tâ C u m h u r i y e t i k u r a n l a r a k a d a r , bu m e m l e k e t i n i y i n iyet s a h i b i a y d ı n a d a m l a r ı k a l k ı n m a ğ a , y e ­ni l iğe, i l e r iye doğru h a m l e l e r y a p t ı l a r . T ü r k D e v l e t i n i y e n i ­l e t t i rmek v e T ü r k mi l le t in i y ü k s e l t m e k için T ü r k ç o c u k l a r ı can la r ın ı ve rd i l e r . B ü t ü n bu gayre t l e re r a ğ m e n a l ı nmış v e y a v a r ı l m ı ş o l an netice b u g ü n gözler imiz in önündedi r . B u k ü ­ç ü l m ü ş v a t a n m a n z a r a s ı b i rçok b a k ı m d a n , b i l h a s s a k ö y l e r i ­miz b a k ı m ı n d a n , iç s ız la t ıc ıd ı r . B u n u n l a be raber y ü z , y ü z -el l i y ı l d ı r mi l l e t imiz in temel i o l a n k ö y l ü n ü n m a r u z ka ld ığ ı sü rek l i i h m a l d ü ş ü n ü l ü r , öte y a n d a n İ s t i k l â l S a v a ş ı g ib i b ü ­y ü k zafer ler v e i n san l ık önünde ve rd iğ i p a r l a k i m t i h a n l a r d a göz önüne get i r i l i r se , b ü y ü k k i t l emiz in y a n l ı ş b i r p l â n v e p r o g r a m a k u r b a n ed i l ege lmiş o l d u ğ u k o l a y c a an laş ı l ı r .

M i l l e t i m i z i b i r an e v v e l k a l k ı n d ı r a b i l m e k iç in b ü y ü k k ö y l ü k i t les in i ön p l â n a a l a n y o l u t u t m a k zarure t i v a r d ı r . B u k a n a a t P a r t i m i z i n p r o g r a m ı n a b a ş t a n b a ş a h â k i m o l -

TBMM KUTUPHANESI

46 T Ü R K İ Y E K Ö Y L Ü P A R T İ S İ

m u ş t u r . P a r t i n i n b u g ü n t o p l a n a n m ü t e ş e b b i s l e r heye t i t a r a ­f ından v ü c u d e get i r i len b u p r o g r a m , b u g ü n d e n b a ş l ı y a r a k , bü tün d ü ş ü n e n v a t a n d a ş l a r ı n , a y d ı n l a r ı n f i k i r y a r d ı m l a r i l e T ü r k i y e n i n u m u m î k a l k ı n m a p r o g r a m ı değer in i a l a r a k E k i m a y ı n d a t o p l a n a c a k o l a n b i r inc i B ü y ü k K o n g r e m i z e s u n u l a c a k t ı r .

S i y a s î s a h a d a b a ş l ı y a n f a a l i y e t i m i z e ge l ince : P a r t i m i z d e m o k r a t i k v e hay ı r l ı b i r m u r a k a b e vaz i fe s in i b a ş a r m a k a z ­minded i r . M i l l e t i m i z i n el v e gönü l b i r l iğ i le k a l k ı n m a s ı g ib i b i r g a y e y e b a ğ l a n d ı ğ ı iç indi r k i , k inden, nefretten, h ı r s t an u z a k k a l m a ğ ı kendis ine d ü s t u r b i l m e k t e ; s e v g i v e ş u u r u h a ­reket n o k t a s ı o l a r a k a l m a k t a d ı r . B u p a r t i y i k u r a n l a r v e o n u b e n i m s i y e n l e r k in v e h ı r s tan ne k a d a r k a ç ı n ı y o r l a r s a , p ren­s ip le r üs tünde herhangi b i r f e d a k â r l ı k t a n d a o k a d a r t i k s i ­n i y o r l a r .

B u p a r t i y i y a l n ı z seç im m & k a n i z m a s ı g ib i t e l â k k i eden­ler a ldan ı r l a r . B u par t i b i r f ik i r pa r t i s i o l a r a k y a ş a m a k a z ­minded i r . B u memleke t t e , pa r t i zan t ip in i v e o n u n m e m l e k e t b i r l iğ ine v u r d u ğ u da rben in net iceler ini o r t adan k a l d ı r m a k zo runday ız .

T ü r k i y e K ö y l ü P a r t i s i b ü y ü k k ö y l ü k i t l es in in de söz s ah ib i o l m a s ı n a ç a l ı ş a n b i r m a k a n i z m a o l a r a k mi l l e t imiz in emr ine g i r i y o r ve A l l a n ı n inaye t ine , mi l l e t imiz in sağ d u y u s u ­na g ü v e n e r e k ç a l ı ş m a ğ a b a ş l ı y o r .

TÜRKİYE KÖYLÜ PARTİSİ

TBMM KUTUPHANESI

19 Mayıs 19:32 Pazartesi günü Ankarada yapılan ilk müessisler taplantısında tüzük gereğince seçilenler:

Fahrî Başkan Ord. Prof. Ethem MENEMENCÎOĞLU

Genel Başkan Seyhan Milletvekili

Prof. Remzi Oğuz A R I K

Genel Sekreter Tahsin D E M Î R A Y

Genel Merkez İdare Kurulu Üyeleri

H a k k ı K â m i l B e ş e — E s k i V a k ı f l a r Gene l M ü d ü r ü S ü r e y y a E n d i k — Doktor , Ç a n a k k a l e M i l l e t v e k i l i Y u s u f Z i y a E k e r — S e y h a n M i l l e t v e k i l i A s ı m G ü n ç — Y ü k s e k Mühend i s A s a f İ l bay — Y . Mühendis , E s k i B i l e c i k M i l l e t v e k i l i Cemi l K a n t e m i r — E m e k l i G e n e r a l Cczml T ü r k — Doktor , S e y h a n M i l l e t v e k i l i

Temsilciler Meclisi

(Tamamı 21 üyelik olan bu meclisin yukarıda adı geçen 9 üyeden başka diğer 12 üyesi)

Gene ra l Osman Nur i G ü r l e r — C e m a l A z m i S o y d a n c r — K â m i l T e k e r e k — İhsan Önal — T a h i r A t a — K e m a l A y t e -mür — S e l i m S a r p — H a l i m K a y ı l ı — S a b r i Y ı l m a z e r — Mi ta t B a y a t l ı — Mus ta fa E n v e r B i r o l — Hadi Z e n e r .

Merkez Divanı

Eteni Menemenc ioğ lu — G e n e r a l K e m a l Üzel — Prof. Doktor Lütfi Aksu — F e y z u l l a h Sac i t Ü l k ü .

TBMM KUTUPHANESI