7/30/2019 1915: Trkiye ne yapabilir?

1/2

Etyen Mahupyan

1915: Trkiye ne yapabilir?

Malum yldnm kanlmaz olarak yine gndemde ve Trkiye yine ayn aresizliin

penesinde skm, neredeyse paralize olmu gibi duruyor. 1915 ylnda OsmanlErmeni milletine uygulanm olan bilinli azaltma ve imha politikas ile yzlemektezorlanld srece, bu olay bir siyasi ve kimliksel malzeme olarak kullanlmayadevam edilecek.

1915 sadece Ermenilerin yaad ykmn anlmas iin deil, Trk kimliininhorlanmas ve aalanmas iin de kullanlyor. Failler gerek kiiliklerinden veideolojik yaklamlarndan syrlp tm Trkleri ve tm toplumu temsil etmeyebalyorlar ve budurum Trkiye'nin daha serinkanl admlar atmasn engelliyor. Amabakalarn, yani Ermeni diasporasn veya yabanc lke hkmetlerini sulayarak bu

durumdan kurtulmak mmkn deil. nk Trkiye'nin ve kendisini bu topraklara aithisseden herkesin kaamayaca, bakasnn srtna ykleyemeyecei bir sorumlulukvar. 1915 yldnmleri kanlmaz olarak her yl gelecek olsa da, iinde olduumuzaresizlik kanlmaz deil. Trkiye'nin ve genelde Trklerin' yapabilecekleri eylermevcut ve stelik bunun psikolojik altyaps yeterince hazr.

Her eyden nce Trkiye toplumu artk ok daha zgvenli Gemii hatrlamak,suskunluun sebep olduu eziklii amak istiyor. Bugn Anadolu'nun neresinegiderseniz gidin, insanlar hibir gocunma olmadan size yaananlar, duyduklarn vebildiklerini anlatmak istiyorlar. kincisi lkeyi etnik kimliklere mesafe alabilen bir

hkmet ynetiyor. Her trl milliyetilik ayaklar altna alnacaksa, herhaldettihatlarn kaba milliyetiliini savunulacak bir deer olarak ne srmek pek anlamlolmaz. ncs bu hkmetin dayand slami duyarllk erevesi, bu meseleyizebilmenin de en temel olanaklarndan birini salyor. nk tehcir srecindeErmenileri koruyup kollayan binlerce Mslman ailenin dnda, merkezden gelenkarara direnen onlarca Mslman mlki amir bulunuyor. lgin bir nokta bununErmeni cephesinde de bir farkndala karlk gelmesi. Yllar nce Ermenistan'a birgazeteci ziyaretinde, en milliyeti parti olan Tanaklarn ikinci bakan bile biz Trkmilliyetiliine karyz, Mslmanlarla ve slamiyet'le sorunumuz hi olmad demiti.

Madalyonun teki yz de byk lde deiti. Ermenistan Trkiye'nin soykrmkabul etmesini bir art olarak grmekten vazgemenin eiinde Her yl binlercediaspora Ermeni'si buralara geliyor ve tamamen farkl bir ruh hali ve siyaset algsylageri dnyor. Btn bu gelimeler yeni bir imkann nnde durduumuzun belirtileri

nmzdeki dnem soykrm' kavramnn neminin nispeten azald, ancak odnem yaananlarn neminin hzla artt bir dnem olacak. Soykrm szcndenrahatsz olan Trkiye iin iyi bir haber Ama eer gereklerle samimi ve drst biryzlemeye hazrsak. Bu gerekler ok da karmak deil ve aslnda gnmznKrt meselesine fazlasyla benziyor:Zamann ruhuna uygun olan zgrlk ve eitlik

taleplerine direnen ve toplumu oyalamaya alan bir devlet, giderek ktleeniktisadi ve sosyal koullara mahkum hale gelirken etnik kimlii nedeniyle ayrmcla

7/30/2019 1915: Trkiye ne yapabilir?

2/2

urayan bir kesim, bu kesimin iinden ayrlk ve silahl bir grubun karak direnimcadelesine balamas, devletin o grubu bahane ederek belirli bir blgede szkonusu kimlik sahiplerinin tmn madur eden bask politikalar uygulamas, silahlgrubun yabanc lke istihbaratlar ile ilikiye geerek kendini korumaya almas, bununzerine devletin daha da sertleerek kesin zm' peine dmesi ve o kimlii tmlkede belirli bir srede sistematik olarak kazmay' hedeflemesi

Bu srece mesafe alarak, nesnel bir biimde yaklamak, her aktrn neyi niyeyaptn anlamaya almak mmkn. Dier taraftan devlet adna yaplanlarnbilinli' olduu gerei ile de yzlemek durumundayz. Tehcirin sadece kadnlar,yallar ve ocuklardan oluan bir milyonun stnde kiiyi kapsadn dnrsek,Ermeni toplumunun birka yz bin erkeine ne olduunu sormak zorundayz.ttihatlar ve Mahsusaclarn niin btn belgeleri imha ettikleri zerinde dnmekzorundayz. Nihayet Ermenilerin ahs ve vakf mallarnn imdi kimlerin elinde

olduunu da grmek zorundayz Ermeni meselesi bir hukuki mesele deil. Hukukitaraf iin asln gz ard etmekten baka ie yaramyor. Esas mesele kendimizlebarmak Ve Trkiye bu samimiyeti yaayabilecek ve hatta bunun keyfinikarabilecek olgunlua ok yakn.