19 hiri-egitura
-
Upload
jjerranddo -
Category
Documents
-
view
240 -
download
2
Transcript of 19 hiri-egitura
Hiriaren egitura
Fuente: Manuel Ibáñez
Hiriaren definizioa
a) Elementu nagusiak etorbideak lirateke, sarbide eta irteera zabalak. Horrekin loturik eraikuntza handiak, blokeak eta eraikuntza erraldoiak, adib. antzoki, denda, bulegoak....
b) Hiria izateko 10.000 biztanletik gorakoa izan behar du, baina askotan baldintza hori motz geratzen da eta populaketaren gehiengoa 2. eta 3. sektorekoa behar duela gehitu behar zaio.
c) Hiri batek bere inguru osoa antolatzeko gaitasuna:aktibitate, kale,industrigune,merkatal guneak....
HIRI MORFOLOGIA
Hiriaren itxura eragile hauen menpe dago:a) Kokapena: ingurune geografiko zabalarekiko
Fuente: Google Maps
HIRI MORFOLOGIA
b)Kokalekua: topografia eta funtzioa garrantzitsua da.
Fuente: Google Earth
Toledo, muino baten gainean eta Tajo ibaiak inguraturik gotorleku aproposa da.
HIRI MORFOLOGIA
c) Plano irregularra. Toledo Toledo
Fuente: Google Earth
HIRI MORFOLOGIA
Plano erradiala: Vitoria-Gasteiz
Fuente: Google Maps
HIRI MORFOLOGIA
Plano ortogonala . Iruña
Fuente: Google Maps
HIRI MORFOLOGIA
d) Eraikuntza:• Bilbe irekia eta itxia:
• Blokeak edo familia bakarrekoak
c) Erabilera
Fuente: Google Maps
Irekia
Hiriaren egitura
Kontzeptua: Morfologia eta erabilera ikusita hiriaren atal desberdinak dira:•Alde Zaharra (Hirigune historikoa): industria aurrekoa•Zabalgune : industria garaikoa•Periferia :gaurkoa
Fuente: Ayuntamiento de Pamplona
Hiriaren egitura 1. Alde zaharra
Hiriaren egitura 1. Erdigune historikoa
Zati txikia soposatzen du,baino balio historiko eta kutural handikoa.
• Harresiz inguratua
• Plano irregularra
• Bilbe itxia
• Erabilera anitzekoa.
• Talde sozial desberdinak (gehienetan maila ekonomiko txikikoak)
Hiriaren egitura 1. Erdigune historikoa
Garai historiko deberdinen ekarpenetan aldaketak ikusten dira:
a) Erromatar jatorrikoa Bi karrika nagusi nabaritzen dira (cardus eta decumanus) (León, Tarragona, Barcelona…)
a) Erdi Arokoa ..• musulmana (medina eta zokoa)• kristaua:gaztelua edo katedralaren inguruan, erradiala (Gasteiz), lineala
(Logroño), dameroan (Villarreal)
c) Errenazimenduan : “plaza nagusiak” eta “kale nagusiak”
d) Barrokoan eta Ilustrazioan apaindurak eta ekipamenduak.
Hiriaren egitura 1 . Erdigune historikoa
Tarragona: erromatarra
Córdoba: musulmana
Vitoria: erradiozentrikoa Sto. Domingo de la Calzada: kristaua
Hiriaren egitura 1. Hirigune historikoa
La Gran Vía: alde zaharrera sartzeko eta ateratzeko konponbidea
Hiriaren egitura 2.INDUSTRIA GARAIKOA: ZABALGUNEAK ETA AUZOAK
Industrializazioaren ondorioz harresiak bota eta antolatutako auzoak eraikitzen dira.
(Paseo de Sarasate eta Avda. Navas de Tolosa)
Hiriaren egitura 2.INDUSTRIA GARAIKOA: ZABALGUNEAK ETA AUZOAK
a) plano erregulara, erresidentziala. Barcelona (Cerdá) eta Madrid (De Castro)
b) Gerora dentsitatea handitu , bertikalizatu eta tertziarizatu
c) Gaur egun modernizatu.
d) CBDa (Erdigune historikoan ere)
Hiriaren egitura INDUSTRIA GARAIKOA: ZABALGUNEAK ETA AUZOAK
3. Auzo-lorategiak
Arturo Soriaren hiri lineala, Madrilen
Hiriaren egitura 2 INDUSTRIA GARAIKOA: ZABALGUNEAK ETA AUZOAK
2. Langile auzoak
a) Plano desordenatua eta kalitate kaxkarreko etxeak.
b) Gaur egun berritzen ari dira.
Hiriaren egitura 2. INDUSTRIA GARAIKOA: ZABALGUNEAK ETA AUZOAK
3. LORATEGI-HIRIAK
Colonia Argaray, Iruñan
Hiriaren egitura 3. PERIFERIA ETA ALDAKETAK
1960tik azkar handitzen dira:
Populaketaren hazkundea
Nekazal exodo Zerbitzuen garapena
(turismoa)
Gaur egun aglomerazioak, konurbazioak sortzen dira hiri lausoa agertzen delarik horrela eremu periurbanoa sortzen da edo nekazal-hiriak(rurourbanoak)
HIRI EGITURA3.1. PERIFERIA
Zaramaga, Gasteiz. 50-60ko babes ozialeko etxebizitzak
90ko etxe blokeak90ko etxe blokeak
HIRI EGITURA3.1. PERIFERIA
Etxadi berriak
HIRI EGITURA3.1. PERIFERIA
Mutilbako etxebizitzak
HIRI EGITURA3.2. PERIFERIA
2. Industrialdeak
.
HIRI EGITURA3.3. PERIFERIA
3. Merkatal guneak eta ekipamenduak
La Morea.Sarrigurengo Ikastetxea
HIRI EGITURA3.4. PERIFERIA
Txabolismoa :Cañada Real, Madrid
Isaac Buzo SánchezModificada por Manolo Ibáñez
Juanjo E. berregina
Fuente: Googlemap nighttime
HIRI SISTEMA
10 espainiarretik 8 hirietan bizi dira
100 gunetatik 8 hiritarrak
dira
Prof. ISAAC BUZO SÁNCHEZ
Hierarkiaren arabarea
Harremanak
Eragin eremua (kolorearen arabera)
HIRI SISTEMA
HIRI SISTEMA
15 hiriretan 500.000 biztanle baino gehiago bizi da.
1)Madrid eta Barcelonak 3 milioitk gora daukate.2)Bostek (Valencia, Sevilla, Bilbao, Ciudad Astur y Málaga) 800.000tik gora.3)Beste 8k 500.000tik gora (Zaragoza, Alicante-Elche, Bahía de Cádiz, Murcia, Las Palmas, Granada, Vigo y Palma de Mallorca).4) Asko badira 150.000tik gorakoak
Fuente: Wikimedia
HIRI SISTEMA
HIRI SISTEMA
Kostaldea eta barnealdea bereizten dira hiritartuaeta gutxi hiritartua daudelako (Madril salbuetsita)
Fuente: Wikimedia
HIRI SISTEMA
a) Lehen sektorekoak: Nekazal hiriak: andaluziakoak, mantxakoak, murtziakoak edo asturiakoak).
b) Bigarren sektorekoak:Euskadikoak, Kataluinia, Asturias.
c) Hirugarren sektorekoak. Zerbitzuetan espezializaguak
HIRI SISTEMA
Eragin eremu administratiboaren adibidea
Madrid
Eragin eremua Espainia
Mérida
Eragin eremua Extremadura
Badajoz
Eragin eremua Lurraldea (Diputazioa)
Udalherria (Udaletxea)
Fuente: Wikimedia y Banco de Imágenes CNICE
HIRI SISTEMA
HIRI HIERARKIA
TAMAINUA(demografikoa)
FUNTZIOAK ERAGIN EREMUA
HONENGATIK SORTZEN DA:
HIRI SISTEMA
Tamainua,funtzioa eta eragin eremua kontutan hartua hiru maila hierarkiko bereizten dira:
METROPOLI NAZIONALAMadrid eta Barcelona
ESKUALDEKO METROPOLIAValencia, Sevilla, Zaragoza,
Bilbao,
ESKUALDEKO AZPIMETROPOLIAA Coruña,Valladolid,Murtzia,Alacant,
Las Palmas de Gran Canaria, Málaga, HIRIAK > 200000 hab.
LURRALDEKOAK ETA TXIKIAGOAK
SISTEMA HIERARKIKOA
SISTEMA HIERARKIKOA
Eskualdeko azpisitemak
Prof. ISAAC BUZO SÁNCHEZ
Dortsala
Ardatz Mediterraneo
Ardatz Atlantikoa
Hegoak
Diagonala l
Ejes urbanos Europeos
EUROPAKO SISTEMA
EUROPAKO SISTEMA