เอกสารประกอบการอบรมเชิง ... · 2016-09-02 · 5. แจกใบงาน ตาราง บันทึกรายรับ รายจ่าย
151 - Prince of Songkla Universitykb.psu.ac.th/psukb/bitstream/2010/6463/11/Appendix.pdf ·...
Transcript of 151 - Prince of Songkla Universitykb.psu.ac.th/psukb/bitstream/2010/6463/11/Appendix.pdf ·...
151
ภาคผนวก
ภาคผนวก ก
รายชอผเชยวชาญตรวจสอบเครองมอทใชในการวจย
152
รายชอผเชยวชาญตรวจสอบเครองมอทใชในการวจย
ผเชยวชาญตรวจสอบเครองมอทใชในการวจยเรอง ผลของการเรยนแบบรวมมอ ตอผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรและความพงพอใจตอการจดการเรยนรของนกเรยน ชนมธยมศกษาปท 2 ประกอบดวย
แผนการจดการเรยนรทใชจดการเรยนรแบบรวมมอ และวฏจกรการสบเสาะหาความร
1. ดร. อสมาน สาร อาจารยประจาโรงเรยนสาธต มหาวทยาลยสงขลานครนทร
2. อาจารยฮารง หะยวาเฮาะ อาจารยประจาโรงเรยนนราธวาส
3. อาจารยเรยมนอย ทองวไล อาจารยประจาโรงเรยนเดชะปตตนยานกล จงหวดปตตาน
4. อาจารยกาญจนา บารงศกด อาจารยประจาโรงเรยนเดชะปตตนยานกล จงหวดปตตาน
5. อาจารยจนทรดา พทกษสาล อาจารยประจาโรงเรยนสาธต มหาวทยาลยสงขลานครนทร
153
แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตร
1. ดร. อสมาน สาร อาจารยประจาโรงเรยนสาธต มหาวทยาลยสงขลานครนทร
2. ดร. วนดา เจยรกลประเสรฐ อาจารยประจาแผนกวชาเคม ภาควชาวทยาศาสตร คณะวทยาศาสตรและเทคโนโลย มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน
3. อาจารยเรยมนอย ทองวไล อาจารยประจาโรงเรยนเดชะปตตนยานกล จงหวดปตตาน
4. อาจารยกาญจนา บารงศกด อาจารยประจาโรงเรยนเดชะปตตนยานกล จงหวดปตตาน
5. อาจารยวรรณด สระอส อาจารยประจาโรงเรยนเดชะปตตนยานกล จงหวดปตตาน
154
แบบวดความพงพอใจตอการจดการเรยนร
1. ผชวยศาสตราจารยพงศกร สวรรณเดชา อาจารยประจาแผนกวชาฟสกส ภาควชาวทยาศาสตร คณะวทยาศาสตรและเทคโนโลย มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน
2. ผชวยศาสตราจารยนฟารด ระเดนอาหมด อาจารยประจาแผนกวชาหลกสตรและการสอน ภาควชาการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน
3. รองศาสตราจารยพนธ ทองชมนม อาจารยประจาโรงเรยนสาธต มหาวทยาลยสงขลานครนทร
4. อาจารยชมนา จกรอาร อาจารยประจาโรงเรยนสาธต มหาวทยาลยสงขลานครนทร
5. อาจารยจนทรดา พทกษสาล อาจารยประจาโรงเรยนสาธต มหาวทยาลยสงขลานครนทร
155
ภาคผนวก ข
การตรวจคณภาพเครองมอ
156
ตาราง 19 คาดชนความสอดคลอง (IOC) ของแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร
คะแนนความคดเหนของผเชยวชาญ ขอสอบ ขอท คนท 1 คนท 2 คนท 3 คนท 4 คนท 5
∑ R IOC
1 1 0 1 1 1 4 0.8 2 0 1 1 1 1 4 0.8 3 1 1 1 1 1 5 1 4 1 1 1 1 1 5 1 5 1 1 1 1 1 5 1 6 1 1 1 1 1 5 1 7 1 1 1 1 1 5 1 8 1 1 1 1 1 5 1 9 1 1 1 1 1 5 1 10 1 1 1 1 1 5 1 11 1 1 1 1 1 5 1 12 1 1 1 1 1 5 1 13 1 1 1 1 1 5 1 14 1 1 1 1 1 5 1 15 1 1 1 1 1 5 1 16 1 1 1 1 1 5 1 17 1 1 0 1 1 4 0.8 18 1 1 1 1 1 5 1 19 1 1 1 1 1 5 1 20 1 1 1 1 1 5 1
157
ตาราง 19 (ตอ) คาดชนความสอดคลองของแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร
คะแนนความคดเหนของผเชยวชาญ ขอสอบ ขอท คนท 1 คนท 2 คนท 3 คนท 4 คนท 5
∑ R IOC
21 1 1 1 1 1 5 1 22 1 1 1 1 1 5 1 23 1 1 1 1 1 5 1 24 1 1 1 1 1 5 1 25 1 1 1 1 1 5 1 26 1 1 1 1 1 5 1 27 1 1 1 1 1 5 1 28 1 1 1 1 1 5 1 29 1 1 1 1 1 5 1 30 1 1 1 1 1 5 1 31 1 1 1 1 1 5 1 32 1 1 1 1 1 5 1 33 1 1 1 1 1 5 1 34 1 1 1 1 1 5 1 35 1 1 1 1 1 5 1 36 1 1 1 1 1 5 1 37 1 1 1 1 1 5 1 38 1 1 1 1 1 5 1 39 1 1 1 1 1 5 1 40 1 1 1 1 1 5 1
158
ตาราง 20 คาดชนความสอดคลอง (IC) ของแบบวดความพงพอใจตอการจดการเรยนร
คะแนนความคดเหนของผเชยวชาญ แบบวด ขอท คนท 1 คนท 2 คนท 3 คนท 4 คนท 5
∑ R IC
1 1 1 1 1 1 5 1 2 1 1 1 1 1 5 1 3 1 1 1 1 1 5 1 4 1 1 1 1 1 5 1 5 1 1 1 1 1 5 1 6 1 1 1 1 1 5 1 7 1 1 1 1 1 5 1 8 0 1 0 1 1 3 0.6 9 1 1 0 1 1 4 0.8 10 1 0 1 1 0 3 0.6 11 0 1 1 1 1 4 0.8 12 1 1 1 1 1 5 1 13 1 1 1 1 0 4 0.8 14 0 1 1 1 1 4 0.8 15 0 1 1 1 1 4 0.8 16 1 1 1 1 1 5 1 17 1 1 1 1 1 5 1 18 1 1 1 1 1 5 1 19 1 1 1 1 1 5 1 20 1 1 1 1 1 5 1 21 1 1 1 1 1 5 1 22 1 1 1 1 0 4 0.8 23 1 1 1 1 1 5 1 24 1 1 1 1 1 5 1
159
ตาราง 20 (ตอ) คาดชนความสอดคลอง (IC) ของแบบวดความพงพอใจตอการจดการเรยนร
คะแนนความคดเหนของผเชยวชาญ แบบวด ขอท คนท 1 คนท 2 คนท 3 คนท 4 คนท 5
∑ R IC
25 1 1 1 1 1 5 1 26 1 1 1 1 0 4 0.8
160
ตาราง 21 คาความยาก (p) และคาอานาจจาแนก (r) เปนรายขอของแบบทดสอบวดผลสมฤทธ ทางการเรยนวชาวทยาศาสตร
ขอท คาความยาก (p)
คาอานาจจาแนก (r)
ขอท คาความยาก (p)
คาอานาจจาแนก (r)
1 0.32 0.27 21 0.31 0.34 2 0.38 0.21 22 0.48 0.30 3 0.25 0.28 23 0.31 0.28 4 0.41 0.27 24 0.63 0.24 5 0.38 0.42 25 0.33 0.31 6 0.35 0.28 26 0.26 0.24 7 0.35 0.25 27 0.39 0.24 8 0.34 0.24 28 0.31 0.27 9 0.55 0.24 29 0.35 0.39 10 0.44 0.55 30 0.65 0.40 11 0.30 0.36 31 0.24 0.28 12 0.37 0.45 32 0.46 0.28 13 0.63 0.38 33 0.27 0.36 14 0.25 0.32 34 0.34 0.28 15 0.30 0.24 35 0.67 0.42 16 0.45 0.30 36 0.30 0.30 17 0.27 0.38 37 0.33 0.24 18 0.43 0.24 38 0.33 0.31 19 0.30 0.36 39 0.35 0.31 20 0.27 0.34 40 0.32 0.42
** คาความเชอมนเทากบ 0.72
161
ภาคผนวก ค
ตวอยางแผนการจดการเรยนรทใชจดการเรยนรแบบรวมมอ
162
แผนการจดการเรยนรท 2 รายวชา ว 32101 วทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 2 ภาคเรยนท 2 หนวย สารและการเปลยนแปลง เวลา 3 ชวโมง เรอง สารประกอบและธาต มาตรฐานการเรยนรท ว 3.1 เขาใจสมบตของสาร ความสมพนธระหวางสมบตของสารกบ โครงสรางและแรงยดเหนยวระหวางอนภาค มกระบวนการสบเสาะหาความรทางวทยาศาสตร สอสารสงทเรยนรและนาความรไปใชประโยชน มาตรฐานการเรยนรชวงชน ม.1-ม.3 สารวจตรวจสอบและเปรยบเทยบสมบตของสาร อธบาย องคประกอบ สมบตของธาตและสารประกอบ สามารถจาแนกและอธบายสมบตของธาต กมมนตรงส โลหะ อโลหะ กงโลหะ และการนาไปใชประโยชน
จดประสงคการเรยนร 1. สบคนขอมลและตรวจสอบสมบตของธาต สารประกอบ และธาตกมมนตรงส 2. เสนอแนะการใชประโยชนจากธาตและสารประกอบในชวตประจาวน และในดานตาง ๆ
รวมทงบอกวธหลกเลยงและปองกนอนตรายจากกมมนตรงส 3. สรางแบบจาลองแสดงโมเลกลสารประกอบหรออะตอมของธาตบางชนด และอธบาย
องคประกอบภายในของสารประกอบแตละชนด
แนวความคดหลก สารประกอบและธาตจดเปนสารบรสทธ สารประกอบนนประกอบดวยหนวยยอยทคง
แสดงสมบตของสาร เรยกวา โมเลกล สวนธาตจะประกอบดวยหนวยยอยทคงแสดงสมบตของธาต เรยกวา อะตอม สารประกอบเปนสารบรสทธทมธาตเปนองคประกอบอยางนอยสองชนด ในขณะ ทธาตจะมองคประกอบเพยงชนดเดยว ธาตแตละชนดจะมสมบตแตกตางกน มทงธาตโลหะ อโลหะ และกงโลหะ ธาตบางชนดมสมบตเปนธาตกมมนตรงสซงมทงคณและโทษ นกวทยาศาสตรไดศกษาสมบตของสารประกอบและธาตตาง ๆ แลวสรางแบบจาลองแสดงแสดง โมเลกลของสารประกอบหรออะตอมของธาต ซงไดมการพฒนาและปรบปรงอยตลอดเวลา
163
กระบวนการจดการเรยนร 1. ครทบทวนความรเดมของนกเรยนเกยวกบสารและสมบตของสาร โดยอภปรายรวมกบนกเรยน
ในประเดนตอไปน - การจดจาแนกสารออกเปนหมวดหม - เกณฑทใชในการจดจาแนกสาร พรอมตวอยางประกอบ - ความหมายของสารบรสทธ พรอมตวอยางประกอบ
2. ครชแจงเนอหาและจดประสงคการเรยนรแกนกเรยน ซงเปนเนอหา “สารประกอบและธาต” จากนนใหนกเรยนเขากลมการเรยนแบบรวมมอดวยเทคนคการการตอบทเรยนแบบ Jigsaw II แตละกลมประกอบดวยสมาชกทมความสามารถคละกน เรยกวา “กลมบาน” (Home Groups)
3. ครจะใหกาลงใจแกนกเรยนทกกลมในการปฏบตกจกรรมครงน โดยสมาชกในแตละกลมจะตอง ใหความรวมมอและรบผดชอบตอบทบาทและหนาทของตนเอง และชวยเหลอสมาชกในกลม เพอใหสมาชกในกลมมความเขาใจในเนอหาทเรยนไดเปนอยางด ซงจะเปนประโยชนตอการทา แบบทดสอบ เพราะคะแนนของสมาชกแตละคนจะนามารวมเปนคะแนนของกลม
4. ครแบงเนอหาทจะเรยนออกเปนหวขอยอยใหเทากบจานวนสมาชกในกลม ซงประกอบดวย 5 หวขอยอยดวยกน คอ - หวขอท 1 คอ สารประกอบ - หวขอท 2 คอ ธาตโลหะ ธาตอโลหะ และธาตกงโลหะ - หวขอท 3 คอ ตารางธาต - หวขอท 4 คอ ธาตกมมนตรงส - หวขอท 5 คอ อะตอมและโมเลกล
5. สมาชกแตละคนศกษาหวขอทแตกตางกน จากนนนกเรยนทไดรบหวขอเดยวกนจากแตละกลม มานงดวยกน เพอศกษาและทาความเขาใจรวมกนในหวขอดงกลาว เรยกวา “กลมผเชยวชาญ” (Expert Groups)ในระหวางทนกเรยนแตละกลมปรกษาหารอและทาความเขาใจรวมกน ครจะเดนสงเกตกระบวนการทางานของนกเรยนแตละกลม และเปดโอกาสใหนกเรยนได ซกถามปญหาและขอสงสยเพมเตม
6. สมาชกแตละคนออกจากกลมผเชยวชาญกลบไปกลมเดมของตนแลวผลดกนอธบาย เพอถายทอดความรทไดไปศกษาใหเพอนฟงจนครบทกหวขอ
7. นกเรยนแตละกลมรวมกนอภปรายแลกเปลยนความร และสงตวแทนนาเสนอผลการอภปราย ในแตละประเดน
164
8. ครอธบายความรเพมเตมแกนกเรยน เพอเชอมโยงจากการอภปรายแลกเปลยนความร ประกอบดวย - ธาตกมมนตรงส และตวอยางธาตกมมนตรงส - ประโยชนและวธหลกเลยงปองกนอนตรายจากธาตกมมนตรงส - โครงสรางอะตอมของธาต
9. ครแจกใบงานท 1 เรอง สารประกอบและธาต เพอเปนการฝกทบทวนความรและเนอหากอนท จะทาแบบทดสอบ จากนนครและนกเรยนรวมกนเฉลยใบงานท 1
10. ครและนกเรยนรวมกนสรปผลการปฏบตกจกรรมในเนอหา “สารประกอบและธาต” 11. ครทดสอบเนอหาทนกเรยนไดรวมกนศกษา และนาคะแนนของทกคนในกลมมารวมกน
เปนคะแนนกลม 12. ครแจกแบบประเมนพฤตกรรมการอภปรายและแบบประเมนการทากจกรรมในการเรยนแบบ
รวมมอแกนกเรยน เพอประเมนตนเองและสมาชกในกลม พรอมทงใหนกเรยนเขยนบนทก การเรยนรเปนรายบคคล แลวนามาสงภายในเวลาทกาหนด
การวดและประเมนผล 1. ใบงานท 1 เรอง สารประกอบและธาต 2. แบบทดสอบ เรอง สารประกอบและธาต 3. แบบประเมนพฤตกรรมการอภปรายในการเรยนแบบรวมมอ 4. แบบประเมนพฤตกรรมการทากจกรรมในการเรยนแบบรวมมอ 5. บนทกการเรยนรสาหรบนกเรยน
วสด อปกรณ สอ และแหลงการเรยนร สอการเรยนร 1. ใบความรท 1 เรอง สารประกอบและธาต 2. ใบงานท 1 เรอง สารประกอบและธาต 3. แบบทดสอบ เรอง สารประกอบและธาต 4. ตวอยางตารางธาต
165
แหลงการเรยนร 1. หองสมดโรงเรยน 2. หองสมดมหาวทยาลย 3. เวบไซตทางดานการศกษาวทยาศาสตรและเทคโนโลย เชน http://www.ipst.ac.th
http://www.stkc.go.th เปนตน
166
เอกสารประกอบการสอนวชา ว 32102 วทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 2 สาระ : สารและสมบตของสาร หนวย : สารและการเปลยนแปลง
ธาต
ธาต (Elements) เปนสารบรสทธทมอะตอมองคประกอบเพยงชนดเดยวเทานน และ ไมสามารถแยกสลายเปนองคประกอบยอย ๆ โดยวธทางเคม ตวอยางธาต เชน Li, Mg, Al, K, He เปนตน จากตารางธาตสามารถแบงกลมของธาตออกไดตามสมบตไดเปน โลหะ (Metal) อโลหะ (Non-Metal) และกงโลหะ (Metalloid)
โลหะ เปนธาตกลมใหญมสดสวนประมาณสามในสของตารางธาตทครอบคลมพนท ดานลางซายของตารางธาต ซงอยใตเสนขนบนไดลงมาทงหมด โลหะมกมพนทผวเปนมนวาว นาไฟฟาและความรอนไดด นอกจากนนยงมความเหนยวจงสามารถดงใหเปนเสนหรอตใหเปน แผนบางไดงาย
อโลหะ เปนธาตกลมทอยทางดานขวาของเสนขนบนไดในตารางธาต ทอณหภมหอง อโลหะอาจอยในรปของแกส หรอของแขงทมพนทผวดานหรอมความวาวในลกษณะทไมเหมอน โลหะ เปราะและแตกงาย อโลหะนาไฟฟาและความรอนไดไมด
กงโลหะ เปนธาตทอยขนาบขางทงดานบนและดานลางของเสนขนบนได ไดแก B (โบรอน) Si (ซลคอน) Ge (เจอรเมเนยม) As (อารเซนก) Sb (แอนตโมน) Te (เทลลเรยม) Po (พอโลเนยม) และ At (แอสทาทน) ธาตเหลานมสมบตอยระหวางสมบตของโลหะกบอโลหะ โดยสวนใหญแลวธาตเหลานจะมสมบตทางเคมและกายภาพคลายอโลหะมากกวา แตในแงของ สมบตการนาไฟฟา ธาตเหลานจะนาไฟฟาไดแตจะนาไดไมดเทากบโลหะ และสมบตการนาไฟฟา ของธาตกงโลหะจะเปลยนไปภายใตภาวะตาง ๆ เชน แสง อณหภม หรอสงเจอปนอน ๆ จงเรยก ธาตกลมนวามสมบตกงตวนา (Semiconductivity) สมบตดงกลาวมความสาคญมากในการพฒนา เทคโนโลยตาง ๆ โดยเฉพาะอยางยงทางดานอเลกทรอนกส สามารถนามาใชเปนอปกรณ อเลกทรอนกสขนาดเลก เพอเกบขอมลในคอมพวเตอร เครองอานวยความสะดวก และอปกรณ อเลกทรอนกสสมยใหม
ใบความรท 1
167
การเปรยบเทยบสมบตของโลหะและอโลหะ
โลหะ อโลหะ 1. สถานะเปนของแขง ยกเวนปรอท (Hg) ซเซยม (Cs) และเฟรนเซยม (Fr)
1. มทง 3 สถานะ - ของแขง เชน คารบอน กามะถน ฟอสฟอรส - ของเหลว เชน โบรมน - แกส เชน ออกซเจน ไนโตรเจน ไฮโดรเจน
ฟลออรน คลอรน อารกอน เปนตน 2. นาไฟฟาและนาความรอนไดด โดยเฉพาะ เงน (Ag) และทองแดง (Cu)
2. ไมนาไฟฟาและความรอน
3. จดเดอดและจดหลอมเหลวสง ยกเวนปรอท 3. จดเดอดและจดหลอมเหลวตา ยกเวนคารบอน 4. เหนยว ทนทาน ตแผเปนเสนและดงเปน เสนได
4. เปราะ
5. เคาะมเสยงดงกงวาน 5. เคาะเสยงไมกงวาน 6. ขดเปนมนวาว 6. ไมเปนมนวาว 7. มชวงการกลายเปนไอและหลอมเหลวกวาง ยกเวนปรอท
7. มชวงการกลายเปนไอและหลอมเหลวแคบ ยกเวนคารบอน
8. หม IA และ IIA มความหนาแนนคอนขางตา สวนโลหะทรานซชนมความหนาแนนสง
8. มความหนาแนนตา
9. ทาปฏกรยากบกรดใหแกสไฮโดรเจน 9. ไมทาปฏกรยากบกรด 10. รวมตวกบแกสออกซเจนไดในภาวะปกต 10. ไมรวมตวกบแกสออกซเจนทภาวะปกต
ตองใหความรอนชวย
168
ตารางธาต
ตารางธาตในปจจบน ตารางธาตในปจจบนจะเรยงตามเลขอะตอมจากนอยไปมากและอาศยการจดเรยง
อเลกตรอนเปนหลกในการบอกตาแหนงของธาตตาง ๆ โดยเลขทคาบของธาตดจากจานวนระดบ พลงงานของอเลกตรอน สวนเลขหมดจากจานวนเวเลนซอเลกตรอนของอะตอมทเปนกลางทาง ไฟฟา ดงนนเมอทราบเลขอะตอมของธาตควรบอกไดวาธาตนนอยในหมใด คาบใด หรอถาทราบ วาธาตหนงอยในหมหรอคาบหนง ๆ ควรระบตาแหนงของธาตนนในตารางธาตไดและบอกการ จดเรยงอเลกตรอนได
ตารางธาตในปจจบน
169
ขอมลจากตารางธาตดงกลาว สรปไดวา การจดเรยงลาดบของธาตจะอาศยเลขอะตอมเปนเกณฑ โดยเรยงเลขอะตอมจากนอยไป
มาก ธาตทเรยงไปตามแถวแนวนอน เรยกวา คาบ (Period) โดยเรยงลาดบจากบนลงลาง คาบท 1 อย บนสดแลวถดลงไปจะเปนคาบท 2, 3, 4, ... จนถงคาบสดทายอยลางสด จะเปนคาบท 7 ธาตใน แตละคาบจะมจานวนไมเทากน ดงน
- คาบท 1 ม 2 ธาต คอ H และ He - คาบท 2 ม 8 ธาต คอ Li ถง Ne - คาบท 3 ม 8 ธาต คอ Na ถง Ar - คาบท 4 ม 18 ธาต คอ K ถง Kr - คาบท 5 ม 18 ธาต คอ Rb ถง Xe - คาบท 6 ม 32 ธาต โดยธาตกลมแรกม 18 ธาต คอ ธาตทมเลขอะตอม 55-86 (Cs ถง Rn)
คาบท 6 จะมธาตทมเลขอะตอม 58-71 (Ce ถง Lu) จานวน 14 ธาตรวมอยดวย เรยกธาตพวกนวา “กลมแลนทาไนด” (Lanthanide Series หรอ Rare-Earth Elements) เพราะวาอยถดจากธาต แลนทานม (La)
- คาบท 7 ม 32 ธาต โดยธาตกลมแรกม 11 ธาต คอ ธาตทมเลขอะตอม 87- 89 (Fr, Ra และ Ac) และธาตทมเลขอะตอม 104 - 111 (Unq ถง Uuu) คาบท 7 จะมธาตทมเลขอะตอม 90-103 (Th ถง Lw) จานวน 14 ธาตรวมอยดวย เรยกธาตพวกนวา “กลมธาตแอกทไนด” (Actinide Series) เพราะวาอยถดจากแอกทเนยม (Ac)
ธาตทเรยงเปนแถวตามแนวตง เรยกวา หม (Group) มทงสน 18 แถวตามแนวตง ซงแบง ออกเปน กลมยอย A กบ B ธาตกลม A ม 8 หม คอ หม IA- VIIIA เรยกธาตกลม A นวา ธาตเรพรเซนเททฟ (Representative Elements) ดงรป
170
กลมธาตหมหลก (เรพรเซนเททฟ) โลหะทรานซชน และธาตทรานซชนชนใน (Inner Transition Elements)
171
ธาตกลม B อยระหวางหม IIA และ IIIA เรมตงแตคาบท 4 เรยกวา ธาตทรานซชน ธาตกลม B ม 8 หมเชนกน คอ หม IB-VIIIB แตในหม VIIIB จะม 3 แถว และธาตกลม B ยงแบงออกเปนอก 2 กลม คอ กลมแลนทาไนดและกลมแอกทไนด ซงทงสองกลมจะอย 2 แถวลางในตารางธาต เรยกวา ธาตแทรนซชนชนใน (Inner Transition Elements) ธาตทรานซชนชนในไมพบใน ธรรมชาต แตเปนธาตทมนษยสงเคราะหขน และทงหมดเปนธาตกมมนตรงส
คอนไปทางขวาของตารางธาตจะมเสนหนกเปนขนบนได ธาตทางขวาของเสนจะเปน อโลหะ สวนทางซายของเสนจะเปนโลหะ สาหรบธาตทอยชดเสนแบงนจะมสมบตเปนทงโลหะ และอโลหะ ไดแก โบรอน ซลคอน เจอรเมเนยม สารหน เทลลเรยม พอโลเนยม และแอสทาทน ซงจะเรยกธาตพวกนวา ธาตกงโลหะ(Metalloids)
172
ธาตกมมนตรงส
กมมนตรงส (Radioactive) หมายถง ธาตหรอสารทนวเคลยสของอะตอมยงไมเสถยร ทาใหมการเปลยนแปลงภายในเพอปรบตวเองใหอยในสภาพเสถยรโดยการปลดปลอยรงสบางชนด ออกมา เรยกปรากฏการณทรงสออกมาจากภายในนวเคลยสนวา กมมนตภาพรงส (Radioactivity) การปลดปลอยรงสของธาตหรอสารเหลานจะเกดขนในอตราลดลงตลอดเวลา บางชนดลดลงอยาง ชา ๆ แตบางชนดกลดลงอยางรวดเรว โดยถอเปนคณสมบตเฉพาะของสารนน ๆ และเมอสาร เหลานสลายตวลงจนเหลอเพยงครงหนง เรยกระยะเวลาทสารนสลายตวเหลอปรมาณเพยงครงหนง นวา ครงชวต (Half -Life) สมบตทวไปของกมมนตภาพรงส
1. รงสเหลานมอานาจทะลทะลวงสง มปฏกรยาตอฟลมถายรป ทาใหกาซแตกตวเปน ไอออนได ทาใหเกดการเรองแสงบนฉากเรองแสงได ทาใหเกดความรอน และกอใหเกด การเปลยนแปลงทางเคมได
2. หลงจากทรงสเหลานถกแผออกมาแลว ธาตทไดใหมจะกลบเปลยนไปอยางเดมไมได อกแลว และมกเปนธาตกมมนตรงสดวย
3. การแผรงสนเกดขนไดเอง และไมขนกบอทธพลของสงแวดลอมได ๆ ประโยชนของกมมนตภาพรงส 1. ประโยชนดานเกษตรกรรม
- ใชถนอมอาหาร โดยการนาอาหารไปอาบรงสทพอเหมาะ จะทาใหอาหารประเภท เนอสตวและผลไมเนาเปอยหรอสกงอมชาลง ในการสงสนคาทใชบรโภคออกไปจาหนายยง ตางประเทศ หากถนอมดวยการอาบรงสกนบวาสะดวกและทาใหการสงออกมประสทธภาพ
- ใชปรบปรงพนธพช เชน นาเมลดขาวไปอาบรงส อาจทาไดพนธใหมทดกวา เชน เมลด โตขน ทนนา ทนศตรพช เปนตน
-ใชศกษาอตราการดดซมของปย หากตองการทราบวาปยฟอสฟอรสมประโยชนตอพช เพยงใด ใหพชดดฟอสฟอรส (P-32) ซงเปนธาตกมมนตรงสเขาไป และสามารถตรวจสอบ ปรมาณฟอสฟอรสทใบพชโดยไดโดยการวดรงส β ทปลอยออกมาจากฟอสฟอรส-32 ดงนนจง จะทราบอตราการดดซมปยทนาไปใชสรางอาหาร
173
- ใชศกษาเกยวกบการผลตไขและนมของสตว เนองจากตอมไทรอยดและการผลตนานม มความสมพนธกน การศกษาการทางานของตอมไทรอยดทาไดโดยใชไอโอดน (I-131) ซงเปนธาต กมมนตรงสผสมลงในอาหารสตว I-131 จะถกไทรอยดจบไว การตรวจวดกมมนตภาพรงสทแผ จากตอมไทรอยดทาใหทราบการทางานของตอมไทรอยด 2. ประโยชนดานการแพทย
- ใชรกษาโรคมะเรง การรกษาโรคมะเรงบางชนดกระทาไดโดยการฉายรงสแกมมาทได จากโคบอลต-60 (Co-60) เขาไปทาลายเซลลมะเรง ผปวยทเปนมะเรงในระยะแรกสามารถรกษาให หายขาดไดดวยวธน
- การตรวจการไหลเวยนของโลหต โดยการใชโซเดยม-24 (Na-24) ทอยในรปของ NaCl ฉดเขาไปในเสนเลอด โซเดยม-24 (Na-24) จะสลายใหรงส β ซงสามารถตรวจวดได และ สามารถบอกไดวามการตบตนของเสนเลอดหรอไม
- ตรวจความผดปกตของตอมไทรอยด เนองจากตอมไทรอยดสามารถจบไอโอดน-131 ไดด จงใชในการตรวจความผดปกตของตอมไทรอยด เมอตอมไทรอยดจบไอโอดนแลวเรากวด กมมนตภาพรงสทแผออกมาจากตอมไทรอยด นาไปวเคราะหจะบอกความผดปกตได 3. ประโยชนดานอตสาหกรรม
- ควบคมความหนาของแผนโลหะ โดยใชรงส β ยงผานในแนวตงฉากกบโลหะทรดแลว แลววดรงส β ททะลผานแผนโลหะออกมาดวยเครองวดรงส เครองวดรงสจะสงสญญาณไปยง เครองควบคมความหนา กรณทความหนาของแผนโลหะทรดแลวผดไปจากทตงไว เครองวดรงส จะสงสญญาณทตางไปจากเดมไปยงเครองควบคมความหนา เมอเครองควบคมวเคราะหสญญาณ แลวกจะสงใหมอเตอรทางานในลกษณะกดหรอผอนลกกลง เพอใหไดความหนาตามตองการ
- การตรวจสอบความเรยบรอยในการเชอมโลหะ วธการตรวจสอบทาไดโดยการใชรงส เอกซหรอรงส γ ยงผานบรเวณการเชอมตอ ซงอกดานหนงจะมฟลมมารบรงสททะลผานออกมา ภาพการเชอมตอทปรากฏบนฟลมจะสามารถบอกไดวาการเชอมตอนนเรยบรอยหรอไม อนตรายจากกมมนตภาพรงสและการปองกน
รงสทแผออกมาจากธาตกมมนตรงส เปนพวกทสามารถทาใหตวกลางทมนวงไปแตกตว เปนไอออน ดงนนเมอรงสวงผานเขาไปในรางกายของเรา รงสจะมปฏกรยาทาใหสารประกอบ ตาง ๆ ในรางกายแตกตวได นบวาเปนอนตรายอยางมาก แตอนตรายจะมากหรอนอยขนปจจย หลายอยาง เชน ความสาคญของอวยวะทไดรบรงส ความสามารถในการถานโอนพลงงานของรงส และจานวนพลงงานทรงสถายโอนใหรางกายคดตอหนวยมวลของรางกาย
174
อนตรายของรงสถงขนทาใหเสยชวตไดฉบพลนหากไดรบรงส ในปรมาณทสงมาก ๆ แมวารงสจะมอนตรายมาก แตกมประโยชนมากเชนกน การนารงสไปใชประโยชนจงจาเปนตองร วธปองกนอนตรายจากรงส ซงมหลกสาคญอย 3 ประการ คอ
1. ใชเวลาเขาใกลบรเวณทมธาตกมมนตรงสใหสนทสด 2. พยายามอยใหหางจากธาตกมมนตรงสใหมากทสดเทาทจะทาได 3. ใชตะกว คอนกรต หรอนาเปนเครองกาบงบรเวณทมการแผรงส
175
สารประกอบ
สารประกอบ (Compound) เปนสารบรสทธทเกดจากธาตตงแต 2 ชนดขนไปมารวมตว ทางเคม โดยมอตราสวนในการรวมตวคงทแนนอน เชน กรดซลฟวรก (H 2 SO 4 ) ประกอบดวย ธาตไฮโดรเจน 2 อะตอม ธาตกามะถน 1 อะตอม และธาตออกซเจน 4 อะตอม สารประกอบมทง สถานะทเปนของแขง ของเหลว และกาซ เชน กลโคส (C 6 H 12 O 6 ) มสถานะเปนของแขง เอทานอล (C 2 H 5 OH) มสถานะเปนของเหลว และมเทน (CH 4 ) มสถานะเปนเปนกาซ เปนตน สมบตของสารประกอบ
สารประกอบเปนสารบรสทธทประกอบดวยอะตอมของธาตตงแต 2 ชนดขนไป สารประกอบสามารถแยกสลายใหเปนธาตหรอเปนสารประกอบชนดใหมได วธการตรวจสอบวา สารบรสทธชนดหนงเปนธาตหรอสารประกอบจงอาจทาไดงาย ๆ โดยพจารณาจากการสลายตว โดยวธทางเคม ดงตวอยางตอไปน
โพแทสเซยมเปอรมงกาเนต มลกษณะเปนเกลดของแขง มสมวง สามารถละลายนาได เกดเปนสารละลายสมวงแดง เมอเผาโพแทสเซยมเปอรมงกาเนต จะแยกสลายใหโพแทสเซยม มงกาเนตซงมสเขยว แมงกานส (IV) ออกไซดซงมสดา และกาซออกซเจน ดงสมการเคมตอไปน
KMnO 4 (s) K 2 MnO 4 (s) + MnO 2 (s) + O 2 (g) เกลดสมวงมส ของแขงสเขยว ของแขงสดา กาซไมมส
เมอนาสารทไดจากการเผาไปละลายนา จะพบวาโพแทสเซยมมงกาเนตละลายนาได สารละลายสเขยว สวนแมงกานส (IV) ออกไซดไมละลายนา แสดงวาสารทง 2 ชนดนเปนสาร คนละชนด (มสตรเคมตางกน) และประกอบดวยธาตมากกวา 1 ชนด โพแทสเซยมเปอรมงกาเนต จงเปนสารประกอบ เพราะสามารถแยกสลายไดสารใหมทมสมบตแตกตางจากสารเดม
เผา
176
การเปรยบเทยบความแตกตางระหวางสมบตของธาตและสารประกอบ
สมบต ธาต สารประกอบ 1. องคประกอบ ประกอบดวยอะตอมของธาต
ชนดเดยวกน ประกอบดวยธาตมากกวาหนง ชนดขนไป
2. การเปลยนแปลงเมอไดรบ ความรอนหรอไฟฟา
ไมเกดสารใหม แตอาจเปลยน สถานะ
เกดการสลายตวไดสารมากกวา 1 ชนด
177
แบบจาลองอะตอม
แบบจาลองอะตอม เปนมโนภาพทนกวทยาศาสตรสรางขนจากขอมลทไดจากการทดลอง เพอใชอธบายลกษณะของอะตอม แบบจาลองอะตอมทสรางขนสามารถปรบปรงหรอเปลยนแปลง ได ถามผลการทดลองใหม ๆ ซงแบบจาลองเดมอธบายไมได นกวทยาศาสตรจงเสนอแบบจาลอง ใหมใหสอดคลองกบผลการทดลอง แบบจาลองอะตอมไดถกพฒนามาตงแตยคจอหน ดอลตน จนถงปจจบนมดวยกน 5 แบบ ดงน
1. แบบจาลองอะตอมของดอลตน 2. แบบจาลองอะตอมของทอมสน 3. แบบจาลองอะตอมของรทเทอรฟอรด 4. แบบจาลองอะตอมของโบร 5. แบบจาลองอะตอมแบบกลมหมอก
1. แบบจาลองอะตอมของดอลตน มสาระสาคญดงน 1.1 สสารทกชนดประกอบดวยอนภาคทเลกทสด ซงไมสามารถแบงแยกตอไปไดอก
เรยกวา อะตอม 1.2 อะตอมของธาตเดยวกนยอมมสมบตเหมอนกนทกประการและยอมมสมบตแตกตาง
จากอะตอมของธาตอน 1.3 อะตอมของธาตทาใหสญหายหรอทาใหเกดขนมาใหมไมได 1.4 สารประกอบเกดจากการรวมตวทางเคมระหวางอะตอมของธาตตางชนดกน
ดวยอตราสวนของจานวนอะตอมเปนเลขลงตวนอย 1.5 โมเลกลของสารประกอบชนดเดยวกนยอมมสมบตเหมอนกนทกประการ
และมสมบตตางจากสารประกอบอน 2. แบบจาลองอะตอมของทอมสน มสาระสาคญดงน
ทอมสนเสนอแบบจาลองอะตอมวา “อะตอมมลกษณะเปนทรงกลม ประกอบดวยอนภาค โปรตอน ซงมประจบวกและอเลกตรอนซงมประจลบ กระจายอยทวไปอยางสมาเสมอ” ในอะตอม ในสภาพทเปนกลางทางไฟฟาจะมจานวนประจบวกเทากบจานวนประจลบ
178
3. แบบจาลองอะตอมของรทเทอรฟอรด มสาระสาคญดงน รทเทอรฟอรดไดเสนอแบบจาลองอะตอมวา “อะตอมประกอบดวยนวเคลยสทมโปรตอน
รวมกนอยตรงกลาง มนวเคลยสขนาดเลก แตมมวลมากและมประจบวก สวนอเลกตรอนซงม ประจลบและมมวลนอยมากจะเคลอนทอยรอบ ๆ นวเคลยสเปนบรเวณกวาง” ในป ค.ศ. 1932 เซอร เจมส แซดวก (Sir James Chadwick) นกวทยาศาสตรชาวองกฤษไดทดลองคนพบอนภาคท เปนกลางทางไฟฟาในนวเคลยสของอะตอมทรทเทอรฟอรดตงสมมตฐานไว โดยเรยกชออนภาคน วา “นวตรอน” (Neutron) การคนพบนวตรอนทาใหความรเกยวกบนวเคลยสของอะตอมกระจางชด ขน และทาใหทราบวาอะตอมประกอบดวยอนภาคอยางนอย 3 ชนด คอ อเลกตรอน (e - ) โปรตอน (p) และนวตรอน (n) เรยกอนภาคทเปนองคประกอบของอะตอมทงสามนวา อนภาคมลฐานของ อะตอม (Fundamental Particles of Atoms) 4. แบบจาลองอะตอมของโบร มสาระสาคญดงน
โบรไดเสนอแบบจาลองอะตอมวา “อเลกตรอนจะเคลอนทรอบนวเคลยสเปนวงคลายกบ วงโคจรของดาวเคราะหรอบดวงอาทตย แตละวงจะมระดบพลงงานเฉพาะตว และเรยกระดบ พลงงานของอเลกตรอนทอยใกลนวเคลยสทสด ซงมระดบพลงงานตาทสดวาระดบพลงงาน K และระดบพลงงานทอยถดออกมาเปน L, M, N, ..... ตามลาดบ 5. แบบจาลองอะตอมแบบกลมหมอก มสาระสาคญดงน
แบบจาลองอะตอมแบบกลมหมอก มลกษณะดงน 1. อเลกตรอนเคลอนทรอบนวเคลยสอยางรวดเรวดวยรศมทไมแนนอน 2. ไมสามารถบอกตาแหนงของอเลกตรอนได บอกไดแตเพยงโอกาสทจะพบอเลกตรอน
ในบรเวณตาง ๆ ปรากฏการณแบบนเรยกวา “ กลมหมอกอเลกตรอน” บรเวณใดทมกลมหมอก อเลกตรอนหนาแนน แสดงวามโอกาสทจะพบอเลกตรอนมาก บรเวณใดทมกลมหมอกอเลกตรอน เบาบาง แสดงวามโอกาสทจะพบอเลกตรอนนอย
179
เอกสารประกอบการสอนวชา ว 32101 วทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 2 สาระ : สารและสมบตของสาร หนวย : สารและการเปลยนแปลง
ใบงานท 1 เรอง สารประกอบและธาต
คาชแจง ใหนกเรยนตอบคาถามตอไปนใหถกตอง 1. จากความรเรอง สารประกอบและธาต จงตอบคาถามในประเดนตอไปน
1.1 จงระบอะตอมของธาตทเปนองคประกอบของสารตอไปน : นาแขงแหง แอมโมเนย ดเกลอ เบนซน และเกลอจด
.....................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................... 1.2 จงวเคราะหประเดนความแตกตางระหวางธาตและสารประกอบ พรอมยกตวอยางประกอบ ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... 1.3 จงยกตวอยางธาตกงโลหะ และอธบายประโยชนของธาตกงโลหะ ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... .....................................................................................................................................................
180
1.4 จงยกตวอยางธาตกมมนตรงส พรอมอธบายประโยชนและโทษของธาตกมมนตรงส ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... .....................................................................................................................................................
2. จากความรเรอง อะตอมและโมเลกล จงตอบคาถามในประเดนตอไปน 2.1 นกเรยนคดวาอะตอมและโมเลกลเหมอนกนหรอไม อยางไร จงอธบาย ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... 2.2 จงวเคราะหประเดนและเหตผลททาใหแบบจาลองอะตอมของดอลตนถกลมเลกไป ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... .....................................................................................................................................................
181
แบบทดสอบวชา ว 32101 วทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 2 สาระ : สารและสมบตของสาร หนวย : สารและการเปลยนแปลง
คาชแจง
1. แบบทดสอบฉบบนเปนแบบอตนย จานวน 3 ขอ 25 คะแนน เวลา 50 นาท 2. ใหนกเรยนตอบคาถามตอไปนใหถกตอง 3. เมอตองการเปลยนคาตอบใหทาเครองหมายขดฆาตรงคาตอบเดมใหเรยบรอย
ดวยปากกาสแดง หรอลบดวยหมกลบใหสะอาด 1. จงอธบายความหมายของคาตอไปน พรอมยกตวอยางประกอบ (10 คะแนน)
1.1 สารบรสทธ (2 คะแนน) ................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................
1.2 ธาตกงโลหะ (2 คะแนน) ................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................
1.3 กมมนตภาพรงส (2 คะแนน) ................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................
1.4 โมเลกล (2 คะแนน) ................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................
182
1.5 แบบจาลองอะตอม (2 คะแนน) ................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................
2. จงพจารณาชอสารตอไปน แลวตอบคาถาม (4 คะแนน)
กาซนออน กรดมด ทองคาขาว แกสโซฮอล โบรมน การบร แบเรยม ดนประสว เรเดยม โฟม เรดอน นาประสานทอง ดบก เงนอะมลกม ตะกว ยาสฟน แกรไฟต โซดาแอช นกเกล นามนเตา
2.1 สารชนดใดจดเปนธาตกลมเรพรเซนเททฟทมสมบตเปนโลหะและอโลหะ ตามลาดบ (2 คะแนน) ................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................
2.2 สารชนดใดจดเปนสารประกอบ (2 คะแนน) ................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................
3. จงอธบายประโยชนของธาตกมมนตรงสตอไปน (6 คะแนน) 3.1 โคบอลต- 60 (2 คะแนน)
.................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................
................................................................................................................................................. 3.2 คารบอน-14 (2 คะแนน)
.................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................
183
3.3 เหลก- 59 (2 คะแนน) ................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................
4. จงเปรยบเทยบความแตกตางระหวางแบบจาลองอะตอมของดอลตน ทอมสน รทเทอรฟอรด โบร และกลมหมอก โดยแยกในแตละประเดนใหชดเจน (5 คะแนน) ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................
184
แบบประเมนพฤตกรรมการอภปรายในการเรยนแบบรวมมอ วชา ว 32101 วทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 2
เรอง................................................................ ชอผประเมน....................................บทบาทหนาท.................................ชน.................เลขท.............. ชอกลม.............................................................................. รายชอสมาชกในกลม
1. ............................................................บทบาทหนาท...............................เลขท................. 2 ............................................................บทบาทหนาท...............................เลขท................. 3. ............................................................บทบาทหนาท...............................เลขท................. 4. ............................................................บทบาทหนาท...............................เลขท.................
วนท................เดอน.........................................พ.ศ. ...................
คาชแจง แบบประเมนพฤตกรรมการอภปรายในการเรยนแบบรวมมอฉบบน มจานวนทงหมด 10 ขอ
เพอประเมนการอภปรายในการเรยนแบบรวมมอของสมาชกในแตละกลมและตนเอง ทงนให นกเรยนทาการประเมนหลงจากเสรจสนการจดกจกรรมการเรยนรในแตละชวโมงเรยน โดยให นกเรยนเขยนชอสมาชกแตละคนลงในชองวางทเวนไว และทาการประเมนโดยการเขยนคะแนน ลงในชองทกาหนดใหในแตละขอ ซงมเกณฑการประเมนดงน
ปฏบตเปนประจาและสมาเสมอ ให 3 คะแนน ปฏบตคอนขางบอย ให 2 คะแนน ปฏบตบางเปนครงคราว ให 1 คะแนน ไมเคยปฏบต ให 0 คะแนน
หมายเหต : โปรดอานคาชแจงใหเขาใจ และทาการประเมนสมาชกแตละคนใหตรงกบชอทเขยน ไวในแตละชอง พรอมทงเขยนดวยตวเลขทอานเขาใจงายและชดเจน
185
ระดบการแสดงพฤตกรรมของสมาชกคนท พฤตกรรมในการอภปราย 1...................... 2..................... 3...................... 4..................... 5 (ตนเอง) 1. การยอมรบความคดเหน ของสมาชกในกลม 2. ทางานรวมกบสมาชก ในกลมไดเปนอยางด 3. มสวนรวมในการ แลกเปลยนความรและ แสดงความคดเหน ในการอภปรายรวมกน 4. ชวยเหลอสมาชกใน กลมทประสบกบปญหา 5. ชวยประสานความ คดเหนของสมาชกในกลม 6. มความสนใจและ กระตอรอรนในการ รวมกนอภปราย 7. ใหกาลงใจแกสมาชกใน กลมในการรวมกน อภปราย 8. พดคยในเรองทกาลง ศกษาโดยไมพดคยเรอง อน ๆ 9. ชวยเพมเตมและเสรม ขอมลในบางประเดน ใหชดเจนยงขน 10. มการเตรยมขอมลและ เนอหาลวงหนา
186
แบบประเมนพฤตกรรมการทากจกรรมในการเรยนแบบรวมมอ วชา ว 32101 วทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 2
เรอง................................................................ ชอผประเมน..............................บทบาทหนาท.................................ชน.................เลขท.............. ชอกลม.............................................................................. รายชอสมาชกในกลม
1. ............................................................บทบาทหนาท...............................เลขท................. 2 ............................................................บทบาทหนาท...............................เลขท................. 3. ............................................................บทบาทหนาท...............................เลขท................. 4. ............................................................บทบาทหนาท...............................เลขท.................
วนท................เดอน.........................................พ.ศ. ...................
คาชแจง แบบประเมนพฤตกรรมการทากจกรรมในการเรยนแบบรวมมอฉบบนมจานวนทงหมด
10 ขอ เพอประเมนการทากจกรรมในการเรยนแบบรวมมอของสมาชกในแตละกลมและตนเอง ทงนใหนกเรยนทาการประเมนหลงจากเสรจสนการจดกจกรรมการเรยนรในแตละชวโมงเรยน โดยใหนกเรยนเขยนชอสมาชกแตละคนลงในชองวางทเวนไว และทาการประเมนโดยการเขยน คะแนนลงในชองทกาหนดใหในแตละขอ ซงมเกณฑการประเมนดงน
ปฏบตเปนประจาและสมาเสมอ ให 3 คะแนน ปฏบตคอนขางบอย ให 2 คะแนน ปฏบตบางเปนครงคราว ให 1 คะแนน ไมเคยปฏบต ให 0 คะแนน
หมายเหต : โปรดอานคาชแจงใหเขาใจ และทาการประเมนสมาชกแตละคนใหตรงกบชอทเขยน ไวในแตละชอง พรอมทงเขยนดวยตวเลขทอานเขาใจงายและชดเจน
187
ระดบการแสดงพฤตกรรมของสมาชกคนท พฤตกรรมในการทางาน 1 ................... 2.................... 3.................... 4..................... 5 (ตนเอง)
1. การยอมรบความคดเหน ของสมาชกในกลม 2. ทางานรวมกบสมาชกใน กลมไดเปนอยางด 3. มสวนรวมในการทา กจกรรมอยางกระตอรอรน 4. การใหความชวยเหลอ สมาชกในการทางานกลม 5. การอภปรายและ แลกเปลยนความรกบ สมาชกในกลม 6. ความรบผดชอบในงานท ไดรบมอบหมาย 7. สนบสนนและคอยให กาลงใจแกสมาชกในกลม 8. ทางานในกลมโดยไม รบกวนการทางานของ กลมอน 9. ทางานเสรจเรยบรอย ภายในเวลาทกาหนด 10. มการใหขอมลยอนกลบ ในการปฏบตกจกรรม ระหวางสมาชกภายในกลม รวมกน
188
บนทกการเรยนรวชา ว 32101 วทยาศาสตร สาระ : สารและสมบตของสาร ชนมธยมศกษาปท 2
ชอ............................................นามสกล........................................ชน.....................เลขท.................... ชอกลม...................................................................................... วนท.....................เดอน.................................. พ.ศ. .................. 1. ความรทไดจากการเรยน ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. 2. บทบาทของผสอน ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................
189
3. บทบาทของผเรยน ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. 4. การจดกจกรรมการเรยนร ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. 5. ปญหา อปสรรค และขอเสนอแนะ ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................
190
แผนการจดการเรยนรท 4 รายวชา ว 32101 วทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 2 ภาคเรยนท 2 หนวย สารและการเปลยนแปลง เวลา 3 ชวโมง เรอง การละลายของสาร มาตรฐานการเรยนรท ว 3.2 เขาใจหลกการและธรรมชาตของการเปลยนสถานะของสาร การละลาย การเกดปฏกรยาเคม มกระบวนการสบเสาะหาความรและจตวทยาศาสตร สอสารสง ทเรยนรและนาความรไปใชประโยชน มาตรฐานการเรยนรชวงชน ม.1-ม.3 สงเกต สารวจตรวจสอบ อภปราย อธบายการเปลยนแปลง สมบต มวลและพลงงานของสาร เมอสารเกดการละลาย เปลยนสถานะ และเกดปฏกรยาเคม รวมทงวเคราะหปจจยทมผลตอการเปลยนแปลงของสาร
จดประสงคการเรยนร 1. สารวจและอธบายการเปลยนแปลงของสารทเกดการละลายได 2. สรปความสมพนธระหวางพลงงานความรอนกบการละลายของสารได 3. อธบายการใชประโยชนจากความรเรองการละลายของสารและการเกดผลกของสารละลายอมตว
ในชวตประจาวนได
แนวความคดหลก กลไกในการละลายของสารจะเรมตนจากตวถกละลายทเปนของแขงจะแยกตวออกเปน
อนภาคเลก ๆ โดยการดดพลงงานความรอนจากสงแวดลอม จากนนอนภาคเลก ๆ ของตวถก ละลายจะยดเหนยวกบโมเลกลของตวทาละลาย โดยจะคายพลงงานความรอนออกมาใหกบ สงแวดลอม การละลายของ มปจจยทสาคญ ไดแก อณหภม พนทผวสมผส การคนหรอเขยา เพอใหเกดการละลายไดดขน จากหลกการละลายของสารสามารถนาไปใชประโยชน ในชวตประจาวน ไดแก การแยกสารทผสมกนและอยในรปสารละลาย เชน การละลายพชสมนไพร การใชตวทาละลายสนามน ทาใหสทาบานแหงชา หรอเรวไดตามตองการ
191
กระบวนการจดการเรยนร 1. ครแนะนาทกษะในการเรยนแบบรวมมอเพมเตมหลงจากทนกเรยนไดใชกจกรรมการเรยนแบบ
รวมมอไปแลวในหลายชวโมงทผานมา 2. ครทบทวนความรในเนอหาเกยวกบสารละลาย โดยใหนกเรยนยกตวอยางสารละลาย พรอมทง
ระบองคประกอบของสารละลายแตละชนด และใชคาถามถามนกเรยนวา “นกเรยนคดวา การละลายของสารจะมการเปลยนแปลงความรอนหรอไม อยางไร”
3. ครชแจงเนอหาและจดประสงคการเรยนรแกนกเรยน ซงเปนเนอหา “การละลายของสาร” จากนนใหนกเรยนจดกลมการเรยนแบบรวมมอโดยหมนเวยนสบเปลยนบทบาทและหนาทของ การทางานภายในกลม ทงนครจะใหกาลงใจแกนกเรยนทกกลมในการปฏบตกจกรรม โดยให สมาชกในแตละกลมใหความรวมมอและรบผดชอบบทบาทหนาทของตนเอง และชวยเหลอ สมาชกในกลม ซงจะเปนประโยชนตอการเลนเกมการแขงขนเพราะคะแนนของสมาชกแตละ คนจะนามารวมเปนคะแนนของกลม
4. นกเรยนแตละกลมศกษาขนตอนและวธการปฏบตกจกรรมจากบตรคาสงท 2 โดยครจะเปด โอกาสใหนกเรยนไดซกถามปญหาเพมเตม จากนนใหนกเรยนลงมอปฏบตการทดลอง ในระหวางนครจะเดนสงเกตพฤตกรรมการทางานของนกเรยนแตละกลม โดยครจะคอยให กาลงใจและอานวยความสะดวกแกนกเรยนแตละกลม
5. นกเรยนแตละกลมรวมกนอภปรายผลการปฏบตการทดลองในบทปฏบตการท 2 และ สงตวแทนนาเสนอผลการอภปรายจากการปฏบตการทดลองครงน
6. ครอธบายความรเพมเตมแกนกเรยนควบคไปกบการใหนกเรยนแตละกลมศกษาใบความรท 3 เรอง การละลายของสาร ประกอบดวย - พลงงานกบการละลาย - การนาหลกการละลายของสารไปใชในชวตประจาวน - การคานวณเกยวกบสภาพละลายไดของสาร ในระหวางนครจะใหนกเรยนเชอมโยงความรทไดจากการปฏบตกจกรรมในบทปฏบตการท 2 ผนวกกบเนอหาทนกเรยนกาลงศกษาในใบความรท 2
7. ครแจกใบงานท 3 เรอง การละลายของสาร โดยใหนกเรยนแตละกลมลงมอปฏบต เพอเปน การฝกทบทวนความรและเนอหากอนทจะทาการแขงขน จากนนครและนกเรยนรวมกนเฉลย ใบงานท 3
8. ครและนกเรยนรวมกนสรปผลการปฏบตกจกรรมในเนอหา “การละลายของสาร”
192
9. ครแจกแบบประเมนพฤตกรรมการอภปรายและแบบประเมนการทากจกรรมในการเรยนแบบ รวมมอแกนกเรยน เพอประเมนตนเองและสมาชกในกลม พรอมทงใหนกเรยนเขยนบนทก การเรยนรเปนรายบคคล แลวนามาสงภายในเวลาทกาหนด
การวดและประเมนผล 1. รายงานบทปฏบตการท 2 เรอง การละลายของสารบางชนด 2 ใบงานท 3 เรอง การละลายของสาร 3. แบบประเมนพฤตกรรมการอภปรายในการเรยนแบบรวมมอ 4. แบบประเมนพฤตกรรมการทากจกรรมในการเรยนแบบรวมมอ 5. บนทกการเรยนรสาหรบนกเรยน
วสด อปกรณ สอและแหลงการเรยนร วสด อปกรณ และสารเคม 1. หลอดทดลองขนาดกลาง 2. เทอรมอมเตอร 3. กระบอกตวง ขนาด 10 mL 4. ตะแกรงวางหลอดทดลอง 5. เครองชง 6. โซเดยมคลอไรด 7. คอปเปอร (II) ซลเฟต 8. โซเดยมไฮดรอกไซด 9. แอมโมเนยมคลอไรด 10. นากลน สอการเรยนร 1. บตรคาสงท 2 2. รายงานบทปฏบตการท 2 เรอง การละลายของสารบางชนด 3. ใบความรท 3 เรอง การละลายของสาร 4. ใบงานท 3 เรอง การละลายของสาร
193
แหลงการเรยนร 1. หองสมดโรงเรยน 2. หองสมดมหาวทยาลย 3. เวบไซตทางดานการศกษาวทยาศาสตรและเทคโนโลย เชน http://www.ipst.ac.th
http://www.stkc.go.th เปนตน
194
เอกสารประกอบการสอนวชา ว 32101 วทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 2 สาระ : สารและสมบตของสาร หนวย : สารและการเปลยนแปลง
รายงานบทปฏบตการท 2 เรอง การละลายของสารบางชนด
ชอผรายงาน..........................................................................ชน……………เลขท................. ชอสมาชกในกลม 1....................................................................เลขท.................
2....................................................................เลขท................. 3.....................................................................เลขท................. 4.....................................................................เลขท.................
วนท.....................เดอน...........................พ.ศ. ................ วตถประสงค ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. การออกแบบการทดลอง ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................
195
ผลการทดลอง ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. สรปผลการทดลอง ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. วจารณผลการทดลองและขอเสนอแนะ ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................
196
เอกสารประกอบการสอนวชา ว 32101 วทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 2 สาระ : สารและสมบตของสาร หนวย : สารและการเปลยนแปลง
การละลายของสาร
การเปลยนแปลงพลงงานความรอนของระบบ การเปลยนแปลงพลงงานความรอนของระบบม 2 ประเภท คอ 1. การเปลยนแปลงประเภทคายความรอน (Exothermic Change) เปนการถายเทพลงงาน
จากระบบไปสสงแวดลอม ทาใหสงแวดลอมมอณหภมสงขน ภาชนะรอนขน 2. การเปลยนแปลงประเภทดดความรอน (Endothermic Change) เปนการเปลยนแปลงท
ระบบดดพลงงานจากสงแวดลอม ทาใหสงแวดลอมมอณหภมตาลง ภาชนะเยนลง การละลายของสารแตละชนดไมวาจะเปนของแขง ของเหลว แกส ในนา หรอในตวทา
ละลายอน ๆ อาจมการเปลยนแปลงพลงงาน ทาใหสงแวดลอมมอณหภมสงขนหรอตาลง แตสารบางชนดละลายนาแลวอณหภมเปลยนแปลงนอยมากหรอไมเปลยนแปลง
สารประกอบเมอละลายนาจะมการเปลยนแปลงพลงงานเกดขนดวย พลงงานท เปลยนแปลงนจะเรยกวา “พลงงานของการละลาย” ( E ∆ = Heat of Solution) เมอนา สารประกอบมาละลายนาจนเปนสารละลาย การละลายของสารประกอบนนจะเปนการดดหรอคาย ความรอนกกโลจล (kJ) เมอเทยบกบนา โดยสามารถคานวณหาปรมาณความรอนไดจากสตร ตอไปน
T mc Q ∆ =
เมอ Q แทน ปรมาณความรอนทเปลยนไป (J) m แทน มวลของนา (g) c แทน ความจความรอนของนา (4.2 J/g .°C) T ∆ แทน อณหภมทเปลยนแปลงไป (°C)
ใบความรท 3
197
กลไกการละลายของสารในตวทาละลาย กลไกการละลายของสารในตวทาละลายม 2 ขนตอน ดงน 1. ตวถกละลายทเปนของแขงจะแยกตวออกเปนอนภาคเลก ๆ โดยการดดพลงงานความ
รอนจากสงแวดลอม เพอทาลายแรงยดเหนยวระหวางอนภาคของตวถกละลาย พลงงานทใชใน การแยกอนภาคของตวถกละลายออกจากกนนเรยกวา พลงงานแลตทซหรอพลงงานโครงรางผลก (Lattice Energy)โดยสามารถแสดงขนตอนทเกดขน ดงแผนภาพตอไปน
สารประกอบ (s) + E L → ไอออนบวก (g) + ไอออนลบ (g)
ไอออนบวกและไอออนลบจะหลดออกจากโครงผลกโดยใชพลงงานปรมาณหนง เรยกวา พลงงานโครงรางผลก โดยทไอออนทหลดออกมาจะอยในสถานะแกส
2. อนภาคเลก ๆ ของตวถกละลายจะยดเหนยวกบโมเลกลของตวทาละลาย โดยจะคาย พลงงานความรอนออกมาใหกบสงแวดลอม พลงงานทคายออกมาเมออนภาคเลก ๆ ของตวถก ละลายยดเหนยวกบโมเลกลตวทาละลายนเรยกวา พลงงานไฮเดรชน (Hydration Energy) โดยสามารถแสดงขนตอนทเกดขน ดงแผนภาพตอไปน
ไอออนบวก (g) + ไอออนลบ (g) → ไอออนบวก (aq) + ไอออนลบ (aq) + E H
ไอออนในสถานะแกสทหลดออกจากโครงผลกเดมแตละไอออนจะถกลอมรอบดวย โมเลกลของนา เกดแรงยดเหนยวกบไอออนเหลานน และคายพลงงานออกมาปรมาณหนง เรยกวา พลงงานไฮเดรชน หมายเหต : เมอนาขนตอนท 1 และ 2 มารวมกน จะไดสมการรวมดงน
สารประกอบ (s) → O H 2 ไอออนบวก (aq) + ไอออนลบ (aq) + E H
198
การคานวณหาปรมาณความรอน ตวอยาง
สาร มวลของสาร (กรม) อณหภมของนา (°C) อณหภมของสารละลาย (°C) CuSO 4 1.0 29.0 33.5 NH 4 Cl 1.0 29.0 26.5 NaCl 1.0 29.0 25.5
คานวณไดจากสตร T mc Q ∆ = ในทนขอยกตวอยางการละลายของ CuSO 4 1. เมอละลาย CuSO 4 (s) ทปราศจากนาลงในนา อณหภมของสารละลายจะสงขน แสดงวา
การละลายนาของสารนเปนการเปลยนแปลงประเภทคายความรอน นนคอ E L < E H ปรมาณความรอนทคายออกมา = 25(4.2)(33.5 – 29.0)
= 475.2 J = 0.4752 kJ
โดยสามารถเขยนสมการแสดงกลไกการละลายของ CuSO 4 ในนาไดดงน ( ) s CuSO 4 → ( ) ( ) g SO g Cu − + + 2
4 2
( ) ( ) g SO g Cu − + + 2 4
2 → O H 2 ( ) ( ) aq SO aq Cu − + + 2 4
2
( ) s CuSO 4 → O H 2 ( ) ( ) aq SO aq Cu − + + 2 4
2
E ∆ = (+E L ) + (-E H ) = - 0.4752 kJ
199
สภาพละลายได (Solubility) สภาพละลายไดของสาร หมายถง ปรมาณของตวถกละลายทละลายไดในตวทาละลาย
จานวนหนง ณ อณหภมหนง จนไดสารละลายอมตว ณ อณหภมนน โดยนยมบอกมวลของตวถก ละลายเปนกรมในตวทาละลาย 100 กรม (ตวทาละลายในทน หมายถง นา) สภาพละลายไดของ สารประกอบแตละชนดจะแตกตางกน การตกผลก (Crystallization)
เมอละลายสารชนดหนงลงในตวทาละลาย โดยเพมปรมาณของตวถกละลายลงไปเรอย ๆ จนกระทงสารนนไมละลายอกตอไป สารละลายทไดจะมตวถกละลายอยในปรมาณสงสด ณ อณหภมขณะนน เรยกวา สารละลายอมตว (Saturated Solution) และเรยกปรมาณของตวถกละลาย ในสารละลายอมตว ณ อณหภมขณะนนวา สภาพละลายไดของสาร (Solubility) โดยทสภาพละลาย ไดของสารมหนวยเปนกรมตอนา 100 กรม ณ อณหภมหนง
การคานวณโจทยปญหาเกยวกบสภาพละลายไดของสาร ขอมลแสดงสภาพละลายไดของสารบางชนด ณ อณหภมตาง ๆ
สภาพละลายไดเปนกรมในนา 100 กรม ณ อณหภมตาง ๆ (°C)
สาร สตร
0 20 60 100 โซเดยมคลอไรด NaCl 35.7 36.0 37.3 39.8 โซเดยมไนเตรต NaNO 3 73.0 88.0 124.0 180.0 โพแทสเซยมไอโอไดด KI 127.5 144 176 208 โพแทสเซยมไนเตรต KNO 3 13.3 31.6 110.0 246.0 แคลเซยมโครเมต CaCrO 4 13.0 10.4 6.1 3.2
จงใชขอมลจากตารางดงกลาวขางตน ตอบคาถามตอไปน 1. นา KNO 3 42 กรม ละลายนารอน 100 กรม แลวทาใหเยนลงทอณหภม 20 องศาเซลเซยส จะมผลก KNO 3 ตกลงมากกรม
วธทา จากขอมลในตารางขางตน ทอณหภม 100 °C KNO 3 42 กรม จะละลายไดหมด ทอณหภม 20 °C KNO 3 ละลายไดเพยง 31.6 กรม ดงนนจะม KNO 3 ตกผลกลงมา ไดเทากบ 42 - 31.6 = 10.4
200
2. ถาตองการให KNO 3 5.5 กรม ละลายในนา 5 กรมไดจนหมด จะตองใหอณหภมเทาไร วธทา นา 5 กรม ละลาย KNO 3 ได 5.5 กรม
ถานา 100 กรม ละลาย KNO 3 ได 110 กรม ซงพบวามความสอดคลองกบขอมลในตารางขางตน
------------------------------------------
201
เอกสารประกอบการสอนวชา ว 32101 วทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 2 สาระ : สารและสมบตของสาร หนวย : สารและการเปลยนแปลง
ใบงานท 3 เรอง การละลายของสาร
ชอ-สกล......................................................................ชน............................เลขท.................... วนท.......................เดอน..................................พ.ศ. ....................... คาชแจง ใหนกเรยนตอบคาถามตอไปนใหถกตอง 1. เมอนาสารประกอบ AB และ XY ละลายนา ไดขอมลดงน
สาร อณหภมของนา (°C) อณหภมของสารละลาย (°C) AB 29 20 XY 29 35
จากขอมลดงกลาวขางตน นกเรยนคดวามการเปลยนแปลงพลงงานของระบบหรอไม อยางไร ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... .....................................................................................................................................................
202
2. เดกหญงเมยนาสารประกอบชนดหนงจานวน 8 กรม ใสลงไปในนา 40 ลกบาศกเซนตเมตร ซงมอณหภม 30 องศาเซลเซยส เมอสารประกอบละลายหมดแลว วดอณหภมได 50 องศา เซลเซยส การละลายของสารประกอบดงกลาวมการเปลยนแปลงพลงงานเทาใด (กาหนดใหความจความรอนของนาเทากบ 4.2 จลตอกรม- องศาเซลเซยส) ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... .....................................................................................................................................................
3. เมอนาสารประกอบ PQ มาละลายนา พบวามพลงงานทเปลยนแปลงเมออนภาค PQ แตกตว เทากบ 810.6 กโลจลตอโมล และมพลงงานทเปลยนแปลงเมออนภาค PQ รวมกบนาเทากบ 760.8 กโลจลตอโมล ตามลาดบ จงเขยนปฏกรยาแสดงการละลายนาของสารประกอบ PQ และคานวณหาคาพลงงานการละลายของสารประกอบ PQ ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... .....................................................................................................................................................
203
4. สภาพละลายไดของสารประกอบ NaX เทากบ 210.5 กรมในนา 100 กรม ทอณหภม 60 องศา เซลเซยส และ 60 กรมในนา 100 กรม ทอณหภม 20 องศาเซลเซยส ถานาสารละลายอมตว NaX จานวน 70 กรม ทอณหภม 60 องศาเซลเซยส มาทาใหเยนลง ทอณหภม 20 องศาเซลเซยส จะมผลกของสารละลาย NaX ตกลงมากกรม ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... .....................................................................................................................................................
-------------------------------------------
204
เกมการแขงขนระหวางกลม วชา ว 32101 วทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 2 สาระ : สารและสมบตของสาร หนวย : สารและการเปลยนแปลง
คาชแจง
1. เกมการแขงขนระหวางกลม เรอง การเปลยนแปลงของสาร มจานวน 15 ขอ 2. ใหนกเรยนแตละทมปฏบตตามกตกาทใชในการแขงขนระหวางกลมดวยเกม
(Team Games Tournaments : TGT)
1. จงเปรยบเทยบประเดนความแตกตางระหวางการเดอดและการระเหยของสาร จานวน 2 ขอ 2. จงคานวณหาปรมาณความรอนในการทาใหนาแขงมวล 20 กรม เปลยนสถานะเปนไอนาเดอด
จนหมดทอณหภม 100 องศาเซลเซยส (กาหนดใหความรอนแฝงของการหลอมเหลวของนาแขง และความรอนแฝงของการกลายเปนไอ เทากบ 80 แคลอร/กรม และ 540 แคลอร/กรม ตามลาดบ)
3. จงอธบายความหมายของคาตอไปน พรอมยกตวอยางประกอบ - พลงงานโครงรางผลก - พลงงานไฮเดรชน
4. สภาพละลายไดของสารประกอบ NaX ทอณหภม 40 และ 100 องศาเซลเซยส มคาเทากบ 14.6 และ 54.3 กรมในนา 100 กรม ตามลาดบ ถานาสารละลายอมตว NaX จานวน 162 กรม มาทาใหเยนจากอณหภม 100 องศาเซลเซยส จนมอณหภมเหลอ 40 องศาเซลเซยส อยากทราบวาจะมผลก NaX ตกลงมากกรม
5. จงยกตวอยางผลของปฏกรยาเคมทเกดจากปฏกรยาสะเทนตอการนาไปใชประโยชน ในชวตประจาวน จานวน 2 ขอ
----------------------------------------------
205
ภาคผนวก ง
ตวอยางแผนการจดการเรยนรทใชจดการเรยนร ดวยวฏจกรการสบเสาะหาความร
206
แผนการจดการเรยนรท 1 รายวชา ว 32101 วทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 2 ภาคเรยนท 2 หนวย สารและการเปลยนแปลง เวลา 3 ชวโมง เรอง สารประกอบและธาต มาตรฐานการเรยนรท ว 3.1 เขาใจสมบตของสาร ความสมพนธระหวางสมบตของสารกบ โครงสรางและแรงยดเหนยวระหวางอนภาค มกระบวนการสบเสาะหาความรทางวทยาศาสตร สอสารสงทเรยนรและนาความรไปใชประโยชน มาตรฐานการเรยนรชวงชน ม.1-ม.3 สารวจตรวจสอบและเปรยบเทยบสมบตของสาร อธบาย องคประกอบ สมบตของธาตและสารประกอบ สามารถจาแนกและอธบายสมบตของธาต กมมนตรงส โลหะ อโลหะ กงโลหะ และการนาไปใชประโยชน
จดประสงคการเรยนร 1. สบคนขอมลและตรวจสอบสมบตของธาต สารประกอบ และธาตกมมนตรงส 2. เสนอแนะการใชประโยชนจากธาตและสารประกอบในชวตประจาวน และในดานตาง ๆ
รวมทงบอกวธหลกเลยงและปองกนอนตรายจากกมมนตรงส 3. สรางแบบจาลองแสดงโมเลกลสารประกอบหรออะตอมของธาตบางชนด และอธบาย
องคประกอบภายในของสารประกอบแตละชนด
แนวความคดหลก สารประกอบและธาตจดเปนสารบรสทธ สารประกอบนนประกอบดวยหนวยยอยทคง
แสดงสมบตของสาร เรยกวา โมเลกล สวนธาตจะประกอบดวยหนวยยอยทคงแสดงสมบตของธาต เรยกวา อะตอม สารประกอบเปนสารบรสทธทมธาตเปนองคประกอบอยางนอยสองชนด ในขณะ ทธาตจะมองคประกอบเพยงชนดเดยว ธาตแตละชนดจะมสมบตแตกตางกน มทงธาตโลหะ อโลหะ และกงโลหะ ธาตบางชนดมสมบตเปนธาตกมมนตรงสซงมทงคณและโทษ นกวทยาศาสตรไดศกษาสมบตของสารประกอบและธาตตาง ๆ แลวสรางแบบจาลองแสดงแสดง โมเลกลของสารประกอบหรออะตอมของธาต ซงไดมการพฒนาและปรบปรงอยตลอดเวลา
207
กระบวนการจดการเรยนร 1. ขนสรางความสนใจ
1.1 ครทบทวนความรเดมของนกเรยนเกยวกบสารและสมบตของสาร โดยอภปรายรวมกบ นกเรยนในประเดนตอไปน - การจดจาแนกสารออกเปนหมวดหม - เกณฑทใชในการจดจาแนกสาร พรอมตวอยางประกอบ - ความหมายของสารบรสทธ พรอมตวอยางประกอบ
1.2 ครนาเสนอตารางธาต แลวตงคาถามเพอกระตนใหนกเรยนคดหาคาตอบ - นกเรยนสงเกตเหนอะไรบางจากตารางธาต - นกเรยนคดวาสามารถจดกลมธาตทปรากฏอยในตารางธาต โดยใชเกณฑ ใดบาง - นกเรยนคดวาธาตและสารประกอบเหมอนหรอแตกตางกนหรอไม อยางไร
2. ขนสารวจและคนหา 2.1 ครชแจงเนอหาและกจกรรมทนกเรยนตองศกษารวมกน คอ สารประกอบและธาต
จากนนใหนกเรยนแบงกลม ๆ ละ 5-6 คน โดยแบงหนาทในการปฏบตงานภายในกลม 2.2 นกเรยนแตละกลมวางแผนการปฏบตกจกรรม เรอง สารประกอบและธาต 2.3 นกเรยนแตละกลมลงมอปฏบตกจกรรมจากใบกจกรรม เรอง สารประกอบและธาต 2.4 นกเรยนรวบรวมขอมลทไดจากการสบคน เพอนาไปสการอภปรายผลการปฏบต
กจกรรมในครงน ในระหวางนครจะเดนสงเกตพฤตกรรมการทากจกรรมของนกเรยน แตละกลม พรอมทงใหกาลงใจและกระตนใหนกเรยนชวยกนคดแกปญหา
3. ขนอธบายและลงขอสรป 3.1 นกเรยนแตละกลมรวมกนอภปรายและสรปผลการปฏบตกจกรรมจากใบกจกรรม
เรอง สารประกอบและธาต 3.2 ในระหวางทนกเรยนแตละกลมรวมกนอภปราย ครจะสงเกตพฤตกรรมการอภปราย
ของนกเรยนแตละกลม 3.3 นกเรยนแตละกลมสงตวแทนนาเสนอผลการอภปรายจากการปฏบตกจกรรมในครงน 3.4 ครและนกเรยนรวมกนสรปผลการปฏบตกจกรรม โดยครอบคลมในประเดนตอไปน
- ความแตกตางระหวางธาตและสารประกอบ - สมบตของธาตและสารประกอบ - การเขยนสญลกษณของธาตทใชในชวตประจาวน
208
4. ขนขยายความร 4.1 ครอธบายความรเพมเตมแกนกเรยน ประกอบดวย
- การใชประโยชนจากธาตและสารประกอบ - ธาตกมมนตรงส และตวอยางธาตกมมนตรงส - ประโยชนและวธหลกเลยงปองกนอนตรายจากธาตกมมนตรงส - โครงสรางอะตอมของธาต
4.2 นกเรยนแตละกลมศกษาใบความรท 1 เรอง สารประกอบและธาต และเชอมโยงความร จากการอธบายของครเพมเตมกบผลการปฏบตกจกรรมในครงน
5. ขนประเมน 5.1 ครแจกใบงานท 1 เรอง สารประกอบและธาต เพอใหนกเรยนไดตรวจสอบความร
ความเขาใจ และทบทวนเนอหาจากการศกษาในหวขอ สารประกอบและธาต 5.2 นกเรยนแตละกลมสงใบกจกรรม เรอง สารประกอบและธาต และใบงานท 1 ตามเวลา
ทกาหนด 5.3 นกเรยนทาแบบทดสอบ เรอง สารประกอบและธาต เพอทดสอบความรความเขาใจจาก
การศกษาในหวขอ สารประกอบและธาต 5.4 นกเรยนประเมนพฤตกรรมของตนเองและสมาชกในกลมจากการทากจกรรมและ
การอภปรายในการจดการเรยนรดวยวฏจกรการสบเสาะหาความร 5.5 นกเรยนเขยนบนทกการเรยนรเปนรายบคคล แลวนามาสงภายในเวลาทกาหนด
การวดและประเมนผล 1. ใบกจกรรม เรอง สารประกอบและธาต 2. ใบงานท 1 เรอง สารประกอบและธาต 3. แบบทดสอบ เรอง สารประกอบและธาต 4. แบบประเมนพฤตกรรมการอภปรายในการจดการเรยนรดวยวฏจกรการสบเสาะหาความร 5. แบบประเมนพฤตกรรมการทากจกรรมในการจดการเรยนรดวยวฏจกรการสบเสาะหาความร 6. บนทกการเรยนรสาหรบนกเรยน
209
วสด อปกรณ สอ และแหลงการเรยนร สอการเรยนร 1. ใบความรท 1 เรอง สารประกอบและธาต 2. ใบกจกรรม เรอง สารประกอบและธาต 3. ใบงานท 1 เรอง สารประกอบและธาต 4. ตวอยางตารางธาต แหลงการเรยนร 1. หองสมดโรงเรยน 2. หองสมดมหาวทยาลย 3. เวบไซตทางดานการศกษาวทยาศาสตรและเทคโนโลย เชน http://www.ipst.ac.th
http://www.stkc.go.th เปนตน
210
เอกสารประกอบการสอนวชา ว 32101 วทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 2 สาระ : สารและสมบตของสาร หนวย : สารและการเปลยนแปลง
ใบกจกรรม เรอง สารประกอบและธาต
คาชแจง ใหนกเรยนแตละกลมรวมกนอภปรายในประเดนตอไปน
1. ความหมายและสมบตของสารประกอบ 2. ความหมายและสมบตของธาต 3. การจดจาแนกประเภทของธาต 4. การเขยนสญลกษณของธาตทใชในชวตประจาวน 5. การใชตารางธาต
....................................................
211
แบบประเมนพฤตกรรมการอภปรายในการจดการเรยนรดวยวฏจกรการสบเสาะหาความร วชา ว 32101 วทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 2
เรอง................................................................ ชอผประเมน............................................................ชน.................เลขท.............. ชอกลม.............................................................................. รายชอสมาชกในกลม
1. .........................................................................................เลขท................. 2 .........................................................................................เลขท................. 3. .........................................................................................เลขท................. 4. .........................................................................................เลขท.................
วนท................เดอน.........................................พ.ศ. ...................
คาชแจง แบบประเมนพฤตกรรมการอภปรายในการจดการเรยนรดวยวฏจกรการสบเสาะหาความร
ฉบบนมจานวนทงหมด 10 ขอ เพอประเมนการอภปรายในการจดการเรยนรดวยวฏจกร การสบเสาะหาความรของสมาชกในแตละกลมและตนเอง ทงนใหนกเรยนทาการประเมนหลงจาก เสรจสนการจดกจกรรมการเรยนรในแตละชวโมงเรยน โดยใหนกเรยนเขยนชอสมาชกแตละคนลง ในชองวางทเวนไว และทาการประเมนโดยการเขยนคะแนนลงในชองทกาหนดใหในแตละขอ ซงมเกณฑการประเมนดงน
ปฏบตเปนประจาและสมาเสมอ ให 3 คะแนน ปฏบตคอนขางบอย ให 2 คะแนน ปฏบตบางเปนครงคราว ให 1 คะแนน ไมเคยปฏบต ให 0 คะแนน
หมายเหต : โปรดอานคาชแจงใหเขาใจ และทาการประเมนสมาชกแตละคนใหตรงกบชอทเขยน ไวในแตละชอง พรอมทงเขยนดวยตวเลขทอานเขาใจงายและชดเจน
212
ระดบการแสดงพฤตกรรมของสมาชกคนท พฤตกรรมในการอภปราย 1...................... 2..................... 3...................... 4..................... 5 (ตนเอง) 1. การยอมรบความคดเหน ของสมาชกในกลม 2. ทางานรวมกบสมาชก ในกลมไดเปนอยางด 3. มสวนรวมในการ แลกเปลยนความรและ แสดงความคดเหน ในการอภปรายรวมกน 4. ชวยเหลอสมาชกใน กลมทประสบกบปญหา 5. ชวยประสานความ คดเหนของสมาชกในกลม 6. มความสนใจและ กระตอรอรนในการ รวมกนอภปราย 7. ใหกาลงใจแกสมาชกใน กลมในการรวมกน อภปราย 8. พดคยในเรองทกาลง ศกษาโดยไมพดคยเรอง อน ๆ 9. ชวยเพมเตมและเสรม ขอมลในบางประเดน ใหชดเจนยงขน 10. มการเตรยมขอมลและ เนอหาลวงหนา
213
แบบประเมนพฤตกรรมการทากจกรรมในการจดการเรยนรดวยวฏจกรการสบเสาะหาความร วชา ว 32101 วทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 2
เรอง................................................................ ชอผประเมน..............................................................................ชน.................เลขท.............. ชอกลม.............................................................................. รายชอสมาชกในกลม
1. .........................................................................................เลขท................. 2 .........................................................................................เลขท................. 3. .........................................................................................เลขท................. 4. .........................................................................................เลขท.................
คาชแจง แบบประเมนพฤตกรรมการทากจกรรมในการจดการเรยนรดวยวฏจกรการสบเสาะหาความร
ฉบบนมจานวนทงหมด 10 ขอ เพอประเมนการทากจกรรมในการจดการเรยนรดวยวฏจกร การสบเสาะหาความรของสมาชกในแตละกลมและตนเอง ทงนใหนกเรยนทาการประเมนหลงจาก เสรจสนการจดกจกรรมการเรยนรในแตละชวโมงเรยน โดยใหนกเรยนเขยนชอสมาชกแตละคนลง ในชองวางทเวนไว และทาการประเมนโดยการเขยนคะแนนลงในชองทกาหนดใหในแตละขอ ซงมเกณฑการประเมนดงน
ปฏบตเปนประจาและสมาเสมอ ให 3 คะแนน ปฏบตคอนขางบอย ให 2 คะแนน ปฏบตบางเปนครงคราว ให 1 คะแนน ไมเคยปฏบต ให 0 คะแนน
หมายเหต : โปรดอานคาชแจงใหเขาใจ และทาการประเมนสมาชกแตละคนใหตรงกบชอทเขยน ไวในแตละชอง พรอมทงเขยนดวยตวเลขทอานเขาใจงายและชดเจน
214
ระดบการแสดงพฤตกรรมของสมาชกคนท พฤตกรรมในการทางาน 1 ................... 2.................... 3.................... 4..................... 5 (ตนเอง)
1. การยอมรบความคดเหน ของสมาชกในกลม 2. ทางานรวมกบสมาชกใน กลมไดเปนอยางด 3. มสวนรวมในการทา กจกรรมอยางกระตอรอรน 4. การใหความชวยเหลอ สมาชกในการทางานกลม 5. การอภปรายและ แลกเปลยนความรกบ สมาชกในกลม 6. ความรบผดชอบในงานท ไดรบมอบหมาย 7. สนบสนนและคอยให กาลงใจแกสมาชกในกลม 8. ทางานในกลมโดยไม รบกวนการทางานของ กลมอน 9. ทางานเสรจเรยบรอย ภายในเวลาทกาหนด 10. มการใหขอมลยอนกลบ ในการปฏบตกจกรรม ระหวางสมาชกภายในกลม รวมกน
215
แผนการจดการเรยนรท 3 รายวชา ว 32101 วทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 2 ภาคเรยนท 2 หนวย สารและการเปลยนแปลง เวลา 3 ชวโมง เรอง การละลายของสาร มาตรฐานการเรยนรท ว 3.2 เขาใจหลกการและธรรมชาตของการเปลยนสถานะของสาร การละลาย การเกดปฏกรยาเคม มกระบวนการสบเสาะหาความรและจตวทยาศาสตร สอสารสง ทเรยนรและนาความรไปใชประโยชน มาตรฐานการเรยนรชวงชน ม.1-ม.3 สงเกต สารวจตรวจสอบ อภปราย อธบายการเปลยนแปลง สมบต มวลและพลงงานของสาร เมอสารเกดการละลาย เปลยนสถานะ และเกดปฏกรยาเคม รวมทงวเคราะหปจจยทมผลตอการเปลยนแปลงของสาร
จดประสงคการเรยนร 1. สารวจและอธบายการเปลยนแปลงของสารทเกดการละลายได 2. สรปความสมพนธระหวางพลงงานความรอนกบการละลายของสารได 3. อธบายการใชประโยชนจากความรเรองการละลายของสารและการเกดผลกของสารละลาย
อมตวในชวตประจาวนได
แนวความคดหลก กลไกในการละลายของสารจะเรมตนจากตวถกละลายทเปนของแขงจะแยกตวออกเปน
อนภาคเลก ๆ โดยการดดพลงงานความรอนจากสงแวดลอม จากนนอนภาคเลก ๆ ของตวถก ละลายจะยดเหนยวกบโมเลกลของตวทาละลาย โดยจะคายพลงงานความรอนออกมาใหกบ สงแวดลอม การละลายของสารมปจจยทสาคญ ไดแก อณหภม พนทผวสมผส การคนหรอเขยา เพอใหเกดการละลายไดดขน จากหลกการละลายของสารสามารถนาไปใชประโยชน ในชวตประจาวน ไดแก การแยกสารทผสมกนและอยในรปสารละลาย เชน การละลายพชสมนไพร การใชตวทาละลายสนามน ทาใหสทาบานแหงชา หรอเรวไดตามตองการ
216
กระบวนการจดการเรยนร 1. ขนสรางความสนใจ
1.1 ครนาสารประกอบ 2 ชนด สมมตใหเปนสาร X มลกษณะเปนผงสขาว และสาร Y ซงมลกษณะเปนผงสขาวเชนเดยวกน แตเปนเกลดขนาดใหญกวาสาร X แลวเทลงไปใน หลอดทดลองทบรรจดวยนากลน ปรมาตร 5 cm 3 ทไดบนทกอณหภมของนากลนไว เรยบรอยแลว จากนนบนทกอณหภมของสารละลาย ใหนกเรยนสงเกตและชวยกน ตงคาถาม
1.2 ครตงคาถามเพอกระตนใหนกเรยนคดหาคาตอบ ดงน - นกเรยนสงเกตเหนอะไรบางจากกจกรรมดงกลาวขางตน - นกเรยนคดวาการละลายนาของสารมความรอนเกดขนหรอไม อยางไร - การละลายของสารจะเกดไดเรวหรอชา ขนอยกบปจจยใดบาง
2. ขนสารวจและคนหา 2.1 ครชแจงเนอหาและกจกรรมทนกเรยนตองศกษารวมกน คอ การละลายของสาร จากนน
ใหนกเรยนแบงกลม ๆ ละ 5- 6 คน โดยใหแตละกลมแบงหนาทรบผดชอบการทางาน ภายในกลม
2.2 นกเรยนระบปญหาและตงสมมตฐานเกยวกบการละลายของสารในบทปฏบตการท 2 เรอง การละลายของสารบางชนด จากนนครจะใหนกเรยนแตละกลมสบคนขอมล เพอใชในการออกแบบการทดลอง
2.3 นกเรยนแตละกลมดาเนนการทดลองตามทไดออกแบบการทดลอง 2.4 นกเรยนรวบรวมขอมลทไดจากการทดลองในบทปฏบตการท 2 เพอนาไปสการอภปราย
ผลการทดลอง 2.5 ในระหวางทนกเรยนแตละกลมปฏบตกจกรรม ครจะเดนสงเกตพฤตกรรมการทา
กจกรรมของนกเรยนแตละกลม ขณะเดยวกนครจะคอยใหกาลงใจและกระตน ใหนกเรยนชวยกนคดแกปญหา
3. ขนอธบายและลงขอสรป 3.1 นกเรยนแตละกลมรวมกนอภปราย และสรปผลการทดลองจากบทปฏบตการท 2 3.2 ในระหวางทนกเรยนแตละกลมรวมกนอภปราย ครจะสงเกตพฤตกรรมการอภปรายของ
นกเรยนแตละกลม 3.3 นกเรยนแตละกลมสงตวแทนนาเสนอผลการอภปรายจากบทปฏบตการท 2
217
3.4 ครและนกเรยนรวมกนสรปอกครง โดยครอบคลมในประเดนตอไปน ประกอบดวย - กลไกในการละลายของสาร - ปจจยทมผลตอการละลายของสาร - การเกดผลก - สภาพละลายไดของสาร
4. ขนขยายความร 4.1 ครอธบายความรเพมเตมแกนกเรยน ประกอบดวย
- พลงงานกบการละลาย - การนาหลกการละลายของสารไปใชในชวตประจาวน - การคานวณเกยวกบสภาพละลายไดของสาร
4.2 นกเรยนแตละกลมศกษาใบความรท 3 เรอง การละลายของสาร และเชอมโยงความร ระหวางทครอธบายเพมเตมกบผลการปฏบตการทดลองในครงน
5. ขนประเมน 5.1 ครแจกใบงานท 3 เพอใหนกเรยนไดทบทวนและฝกคานวณโจทยปญหาเกยวกบ
การเปลยนแปลงพลงงานของการละลาย และสภาพละลายไดของสาร 5.2 นกเรยนแตละกลมสงรายงานบทปฏบตการท 2 ตามเวลาทกาหนด 5.3 นกเรยนประเมนพฤตกรรมของตนเอง และสมาชกในกลมจากการทากจกรรม และ
การอภปรายในการจดการเรยนรดวยวฏจกรการสบเสาะหาความร 5.4 นกเรยนเขยนบนทกการเรยนรเปนรายบคคล แลวนามาสงภายในเวลาทกาหนด
การวดและประเมนผล 1. รายงานบทปฏบตการท 2 เรอง การละลายของสารบางชนด 2. ใบงานท 3 เรอง การละลายของสาร 3. แบบประเมนพฤตกรรมการอภปรายในการจดการเรยนรดวยวฏจกรการสบเสาะหาความร 4. แบบประเมนพฤตกรรมการทากจกรรมในการจดการเรยนรดวยวฏจกรการสบเสาะหาความร 5. บนทกการเรยนรสาหรบนกเรยน
218
วสดอปกรณ สอ และแหลงการเรยนร วสด อปกรณ และสารเคม 1. หลอดทดลองขนาดกลาง 2. เทอรมอมเตอร 3. กระบอกตวง ขนาด 10 mL 4. ตะแกรงวางหลอดทดลอง 5. เครองชง 6. โซเดยมคลอไรด 7. คอปเปอร (II) ซลเฟต 8. โซเดยมไฮดรอกไซด 9. แอมโมเนยมคลอไรด 10. นากลน สอการเรยนร 1. รายงานบทปฏบตการท 2 เรอง การละลายของสารบางชนด 2. ใบความรท 3 เรอง การละลายของสาร 3. ใบงานท 3 เรอง การละลายของสาร แหลงการเรยนร 1. หองสมดโรงเรยน 2. หองสมดมหาวทยาลย 3. เวบไซตทางดานการศกษาวทยาศาสตรและเทคโนโลย เชน http://www.ipst.ac.th
http://www.stkc.go.th เปนตน
219
ภาคผนวก จ
ตวอยางแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตร
220
แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตร สาระ สารและสมบตของสาร หนวย สารและการเปลยนแปลง
คาชแจง
1. แบบทดสอบฉบบนเปนแบบปรนย ชนดเลอกตอบ 4 ตวเลอก จานวน 40 ขอ เวลา 90 นาท
2. จงเลอกคาตอบทถกตองทสดเพยงคาตอบเดยวในแบบทดสอบแตละขอ โดยใหนกเรยน ทาเครองหมายх ลงในกระดาษคาตอบ
3. เมอตองการเปลยนคาตอบใหขดฆาคาตอบเดมใหเรยบรอย และไมอนญาตใหใช หมกลบ
4. อนญาตใหนกเรยนทดเลขลงในกระดาษเปลาทแนบตดไวกบกระดาษคาตอบ 5. หามขดเขยนหรอทาเครองหมายใด ๆ ลงในขอสอบ
221
จงพจารณาขอมลตอไปน แลวตอบคาถามขอ 1 เดกชายตนและเดกหญงแปงทาการทดลองตรวจสอบสมบตของธาต 3 ชนด คอ A, B และ C
ไดผลการทดลองดงน ธาต การนาไฟฟา ความเหนยว จดหลอมเหลว การทาปฏกรยา
กบกรด A ไมนาไฟฟา แตกเปนกอน ไมหลอมเหลว ไมเกดฟองแกส B นาไฟฟา บบหรองอ ไมหลอมเหลว เกดฟองแกส C ไมนาไฟฟา แตกเปนกอน ไมหลอมเหลว ไมเกดฟองแกส
1. จากขอมลดงกลาว ธาต A, B และ C เปนธาตในขอใดตามลาดบ ก. คารบอน, เหลก และฟอสฟอรส ข. ฟอสฟอรส,โซเดยม และสงกะส ค. โซเดยม, ฟอสฟอรส และกามะถน ง. กามะถน, สงกะส และโพแทสเซยม
จงพจารณาขอมลตอไปน แลวตอบคาถามขอ 2 สาร ประโยชน P ใชปรงรสอาหาร Q ใชในการแชผลไมใหกรอบ R ใชในการเรงใหผลไมออกนอกฤดกาล
2. จากขอมลดงกลาว P, Q และ R เปนสารในขอใดตามลาดบ ก. กรดนาสม, แคลเซยมไฮดรอกไซด และถานโคก ข. โซเดยมคลอไรด,โพแทสเซยมเปอรมงกาเนต และถานโคก ค. กรดนาสม,โพแทสเซยมเปอรมงกาเนต และโพแทสเซยมคลอเรต ง. โซเดยมคลอไรด, แคลเซยมไฮดรอกไซด และโพแทสเซยมคลอเรต
222
3. จากขอความเกยวกบแบบจาลองอะตอมตอไปน ขอใดไมถกตอง ก. อะตอมของธาตชนดเดยวกน ยอมมมวลเทากนเสมอ ข. ขอแตกตางระหวางแบบจาลองอะตอมของทอมสนกบรทเทอรฟอรด คอ ประจไฟฟาภายใน
อะตอม ค. ตามแบบจาลองอะตอมของโบร อเลกตรอนจะเคลอนทรอบนวเคลยสเปนวงคลายวงโคจร
ของดาวเคราะหรอบดวงอาทตย ง. ตามแบบจาลองอะตอมแบบกลมหมอก บรเวณใดทมกลมหมอกอเลกตรอนหนาแนนแสดง วามโอกาสทจะพบอเลกตรอนมาก และบรเวณใดทมกลมหมอกอเลกตรอนเบาบาง แสดงวา มโอกาสทจะพบอเลกตรอนนอย
4. ขอใดกลาวไมถกตองเกยวกบสถานะของสาร ก. การบบหรออดของเหลวทาใหปรมาตรของของเหลวเปลยนไป ข. ของเหลวมรปรางไมแนนอนเปลยนแปลงไปตามภาชนะทบรรจ ค. ของเหลวมสมบตบางประการเหมอนกาซ คอ สามารถเคลอนทได ง. สารชนดเดยวกนจะมคาความรอนแฝงของการกลายเปนไอและคาความรอน
แฝงของการควบแนนเปนคาเดยวกน แตมทศทางตรงกนขาม
5. ขอใดกลาวไมถกตองเกยวกบการเดอด ก. ของเหลวทมแรงยดเหนยวระหวางโมเลกลสงจะมจดเดอดสง ข. ของเหลวทมความรอนแฝงของการกลายเปนไอสงจะมจดเดอดสง ค. บรเวณผวหนาของของเหลวบรเวณจะมพลงงานมากกวาแรงยดเหนยวระหวางโมเลกล ง. ฟองกาซทเกดขนขณะทของเหลวกาลงเดอด เนองมาจากโมเลกลของของเหลวทม
พลงงานจลนมาก ๆ หลดออกจากผวของเหลวไมทน
223
จงพจารณาขอความตอไปน แลวตอบคาถามขอ 6 1. การเจรญเตบโตของพช 2. การยอยแปงเพอใหเกดพลงงาน 3. การเปลยนแปลงรปรางของผลก 4. การทาใหเหลกมสมบตเปนแมเหลก 5. ทองเหลองเปลยนเปนสเขยว เมอตงทงไวใหสมผสกบอากาศชนเปนระยะเวลานาน
6. จากขอความดงกลาวขางตน ขอใดเปนการเปลยนแปลงทางเคม ก. 1, 2 และ 5 ข. 2, 3 และ 4 ค. 1, 3 และ 5 ง. 3, 4 และ 5
7. บรรจโพแทสเซยมไอโอไดดจานวน 4 กรม ลงไปในหลอดทดลองทมนา 10 ลกบาศก เซนตเมตร ทงไวสกคร จะสงเกตเหนหยดนาเกาะขางหลอด จากขอนสรปไดวาอยางไร ก. พลงงานทใชแยกโพแทสเซยมไอโอไดดออกจากกนมคาเทากบพลงงานยดเหนยวระหวาง
อนภาคของสารกบโมเลกลของนา ข. พลงงานทใชแยกโพแทสเซยมไอโอไดดออกจากกนมปรมาณนอยกวาพลงงานยดเหนยว
ระหวางอนภาคของสารกบโมเลกลของนา ค. พลงงานทใชแยกโพแทสเซยมไอโอไดดออกจากกนมปรมาณมากกวาพลงงานยดเหนยว
ระหวางอนภาคของสารกบโมเลกลของนา ง. พลงงานทใชแยกโพแทสเซยมไอโอไดดออกจากกนมปรมาณสงมาก และพลงงานยดเหนยว ระหวางอนภาคของสารกบโมเลกลของนามปรมาณนอยมาก
8. ขอใดกลาวไมถกตองเกยวกบการเกดผลก ก. เมอสารละลายอมตวเยนตวลงอยางชา ๆ จะเกดผลกขนาดใหญ ข. ปจจยทบงชประสทธภาพของการตกผลก คอ ปรมาณของสารเจอปนนอยทสด ค. สารทมสภาพการละลายไดมากจะตกผลกแยกตวออกมากอนสารทมสภาพการละลายได
นอย ง. คณสมบตของตวทาละลายทใชในการตกผลก คอ มจดเดอดสงกวาจดหลอมเหลวของสาร
ทนามาตกผลก
224
9. สภาพละลายไดของสาร XY ทอณหภม 20 องศาเซลเซยส และ 60 องศาเซลเซยส เปน 32 และ 110 กรมตอนา 100 กรม ตามลาดบ ถาสารละลายอมตว AB 105 กรม ทอณหภม 60 องศาเซลเซยส แลวทาใหเยนลงทอณหภม 20 องศาเซลเซยส จะมผลก XY ตกลงมากกรม ก. 19 กรม ข. 29 กรม ค. 39 กรม ง. 49 กรม
10. ขอใดกลาวไมถกตอง ก. โซดาแอช กาซคารบอนไดออกไซด และนา เปนผลตภณฑทเกดขนเมอผงฟไดรบ
ความรอน ข. ภาชนะททามาจากอะลมเนยมไมนยมใสอาหารทสมบตเปนกรด เนองจากเกดปฏกรยา
ระหวางอะลมเนยมกบกรด ทาใหภาชนะดงกลาวเกดการผกรอนได ค. การทาไวนเปนการเปลยนแปลงทางเคม ซงเกดจากการทาปฏกรยาระหวางยสต กรด
และนาตาลทมอยในผลไม โดยผลตภณฑทไดเปนสารประกอบพวกแอลกอฮอล ง. เหตผลสาคญทไมใชนาในการดบเพลงไหมทเกดจากนามนเบนซนตลอดจนนามนกาด
เนองจากนามนเบากวานาจงลอยอยเหนอนา นามนจงกระจายไดกวางกวาเดม ทาใหเพลง ไหมยงกระจายมากยงขน
เฉลยคาตอบ
1. ก 6. ก 2. ง 7. ค 3. ข 8. ค 4. ก 9. ค 5. ค 10. ค
225
ภาคผนวก ฉ
แบบวดความพงพอใจตอการจดการเรยนร
226
แบบวดความพงพอใจตอการจดการเรยนร
คาชแจง
1. แบบวดความพงพอใจตอการจดการเรยนรฉบบน มจานวน 26 ขอ 2. ใหนกเรยนทาเครองหมาย✔ ลงในชองระดบความพงพอใจทตรงกบความรสก
ทแทจรงของนกเรยน 3. ขอมลทไดจากนกเรยนจะเปนประโยชนตอการวจย เพอนาไปพฒนาการจดการเรยนร
ใหมประสทธภาพตอไป
227
ระดบความพงพอใจ ประเดนพจารณา มากทสด มาก ปานกลาง นอย นอยทสด
ดานบทบาทของผสอน 1. ครใชคาถามกระตนใหนกเรยนคนหา คาตอบดวยตนเอง 2. ครสงเสรมใหนกเรยนแสวงหาความร ดวยตนเอง 3. ครเปดโอกาสใหนกเรยนไดซกถาม ปญหาและแสดงความคดเหน 4. ครชแนะแหลงศกษาคนควาหา ความรเพมเตม 5. ครใหขอมลยอนกลบเกยวกบ การปฏบตงานของนกเรยน 6. ครใหความสนใจในความคดของนกเรยน และใหกาลงใจในการปฏบตงานของ นกเรยน ดานบทบาทของผเรยน 7. นกเรยนกาหนดจดมงหมาย วางแผน การคนหาคาตอบ และแหลงการเรยนร ดวยตนเอง 8. นกเรยนกาหนดหวขอหรอประเดน ทจะศกษาไดตามความสนใจ 9. การอภปรายแลกเปลยนความรระหวาง นกเรยนกบนกเรยนและครกบนกเรยน 10. นกเรยนมสวนรวมในการกาหนด กจกรรมการเรยนรรวมกบคร 11. นกเรยนไดใหความชวยเหลอซงกนและ กนในการทางานกลม
228
ระดบความพงพอใจ ประเดนพจารณา มากทสด มาก ปานกลาง นอย นอยทสด
ดานการจดกจกรรมการเรยนร 12. การจดกจกรรมการเรยนรทมความ หลากหลายสอดคลองกบความสนใจ และความถนดของนกเรยน 13. การจดกจกรรมการเรยนรไดปลกฝง คณธรรมและจตสานกทดในการทางาน ใหแกผเรยน 14. การจดกจกรรมการเรยนรมงสงเสรม ใหนกเรยนไดฝกทกษะการแกปญหา 15. การจดกจกรรมการเรยนรทสงเสรม ใหนกเรยนไดใฝรและแสวงหาความร อยางตอเนอง ดานการวดและประเมนผล 16. การเปดโอกาสใหนกเรยนไดตรวจสอบ ตวเองและปรบปรงผลงานใหดขน 17. นกเรยนมสวนรวมในการประเมนผล การเรยนรของตนเองและเพอน 18. นกเรยนมสวนรวมในการประเมน พฤตกรรมของตนเองและเพอน 19. มการวดและประเมนผลการเรยนร ของผเรยนหลายวธ เชน การทดสอบ การอภปรายรวมกน การเขยนบนทก การเรยนร เปนตน
229
ระดบความพงพอใจ ประเดนพจารณา มากทสด มาก ปานกลาง นอย นอยทสด
ดานประโยชนทผเรยนไดรบ 20. นกเรยนมความรบผดชอบในการเรยน วชาวทยาศาสตรมากขน 21. นกเรยนมความตงใจในการเรยนวชา วทยาศาสตรมากขน 22. นกเรยนสามารถคดแกปญหาได 23. นกเรยนไดเรยนรวธการปฏบตงาน ใหมประสทธภาพมากขน 24. นกเรยนไดเสรมสรางทกษะทางสงคม 25. นกเรยนมความเชอมนในตนเองและ กลาแสดงออกมากขน 26. นกเรยนไดนาความรทไดไปใชใน ชวตประจาวน
230
ภาคผนวก ช
นพนธตนฉบบ
231
Effects of Cooperative Learning on Science Achievement and Satisfaction with Learning of Mathayomsuksa Two Students
Chardchai Payommaykha M.Ed. (Science Education), Graduate, Suwimon Kiokaew Ph.D. (Curriculum and Instruction, Science Education), Associate Professor, Department of Education, Faculty of Education, Suthep Suntiwaranont M.Ed. (Education Measurement), Assistant Professor, Department of Educational Evaluation and Research, Faculty of Education, Pairote Klinpituksa Doctorat (Chimie Organique Macromoleculaire), Associate Professor, Chemistry Division, Department of Science, Faculty of Science and Technology
ABSTRACT
The purposes of this research were 1) to compare science achievement and satisfaction with learning between cooperative learning and inquiry cycle ; 2) to compare science achievement and satisfaction with learning according to students’ ability level ; 3) to study the relationships between science achievement and satisfaction with learning through cooperative learning and inquiry cycle. The samples were 81 Mathayomsuksa Two students of the Demonstration School in the second semester of the academic year 2005, received by simple random sampling. The experimental group consisted of 40 students who were taught by cooperative learning and 41 students who were taught by inquiry cycle. Both groups were taught for 15 hours. The research designed was Nonequivalent Control Group Design. The research instruments consisted of cooperative learning’s lesson plans, inquiry cycle’s lesson plans on unit of changing and substances, science achievement test and satisfaction with learning questionnaires. The data were analyzed by the use of arithmetic mean, standard deviation, t-test dependent,
232
t-test independent, One Way ANOVA and testing the difference of each pair by using Scheffe' Method and Pearson Product Moment Correlation.
The findings were as followed : 1. The science achievement of students after learning by cooperative learning were
significantly different before learning, the science achievement of students after learning by inquiry cycle were significantly different before learning.
2. The science achievement of students learning by cooperative learning was not significantly different from those learning by inquiry cycle.
3. The science achievement on the pretest of students learning by cooperative learning according to students’ ability level was not significantly different but the science achievement on the posttest of their were significantly different.
4. The satisfaction with learning of students learning by cooperative learning was not significantly different from those learning by inquiry cycle.
5. The satisfaction with learning of students learning by cooperative learning according to students’ ability level were not significantly different.
6. The correlation between satisfaction with cooperative learning and science achievement was not significantly different.
7. The correlation between satisfaction with inquiry cycle and science achievement was not significantly different.
Key Words : Cooperative Learning, Inquiry Cycle, Science Achievement, Satisfaction with Learning
233
ผลของการเรยนแบบรวมมอตอผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรและความพงพอใจ ตอการจดการเรยนรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2
ชาตชาย โพยมเมฆา ศษ.ม. (วทยาศาสตรศกษา), นกศกษาปรญญาโท สวมล เขยวแกว Ph.D. (Curriculum and Instruction, Science Education), รองศาสตราจารย ภาควชาการศกษา คณะศกษาศาสตร สเทพ สนตวรานนท กศ.ม. (การวดผลการศกษา), ผชวยศาสตราจารย ภาควชาประเมนผลและการวจยทางการศกษา คณะศกษาศาสตร ไพโรจน กลนพทกษ Ph.D. (Chimie Organique Macromoleculaire), รองศาสตราจารย แผนกวชาเคม ภาควชาวทยาศาสตร คณะวทยาศาสตรและเทคโนโลย
บทคดยอ
การวจยครงนมวตถประสงคเพอเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรและ ความพงพอใจตอการจดการเรยนรของนกเรยนทไดรบการจดการเรยนรแบบรวมมอกบนกเรยนท ไดรบการจดการเรยนรดวยวฏจกรการสบเสาะหาความร เพอเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยน วชาวทยาศาสตรและความพงพอใจตอการจดการเรยนรแบบรวมมอ ซงจาแนกตามระดบ ความสามารถของนกเรยน และเพอศกษาความสมพนธระหวางผลสมฤทธทางการเรยนวชา วทยาศาสตรกบความพงพอใจตอการจดการเรยนรของนกเรยนทไดรบการจดการเรยนร แบบรวมมอและการจดการเรยนรดวยวฏจกรการสบเสาะหาความร กลมตวอยางทใชในการวจย เปนนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2548 โรงเรยนสาธต มหาวทยาลยสงขลานครนทร จานวน 81 คน ซงไดมาจากการสมอยางงาย (Simple Random Sampling) กลมทดลองประกอบดวยนกเรยนจานวน 40 คน เปนกลมทไดรบการจด การเรยนรแบบรวมมอ และกลมควบคมประกอบดวยนกเรยนจานวน 41 คน เปนกลมทไดรบ การจดการเรยนรดวยวฏจกรการสบเสาะหาความร ระยะเวลาทใชในการจดการเรยนร 15 ชวโมง โดยมแบบแผนการวจยในครงน คอ Nonequivalent Control Group Design เครองมอทใชใน
234
การวจยประกอบดวยแผนการจดการเรยนรทใชจดการเรยนรแบบรวมมอ แผนการจดการเรยนรท ใชจดการเรยนรดวยวฏจกรการสบเสาะหาความรวชาวทยาศาสตร หนวย สารและการเปลยนแปลง แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตร และแบบวดความพงพอใจตอการจด การเรยนร วเคราะหขอมลดวยสถต คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน การทดสอบคาท (t-test) วเคราะหความแปรปรวนแบบทางเดยว (One Way ANOVA) ทดสอบความแตกตางรายคโดยวธ ของเชฟเฟ (Scheffe') และการวเคราะหสมประสทธสหสมพนธเพยรสน (Pearson Product Moment Correlation)
ผลการวจยพบวา 1. ผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรกอนกบหลงเรยนของนกเรยนทไดรบ
การจดการเรยนรแบบรวมมอและการจดการเรยนรดวยวฏจกรการสบเสาะหาความรแตกตางกน 2. ผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรของนกเรยนทไดรบการจดการเรยนร
แบบรวมมอกบนกเรยนทไดรบการจดการเรยนรดวยวฏจกรการสบเสาะหาความรไมแตกตางกน 3. ผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรของนกเรยนกอนไดรบการจดการเรยนร
แบบรวมมอทมระดบความสามารถตางกนไมแตกตางกน แตหลงไดรบการจดการเรยนร แตกตางกน
4. ความพงพอใจตอการจดการเรยนรของนกเรยนทไดรบการจดการเรยนรแบบรวมมอ กบนกเรยนทไดรบการจดการเรยนรดวยวฏจกรการสบเสาะหาความรไมแตกตางกน
5. ความพงพอใจตอการจดการเรยนรของนกเรยนทไดรบการจดการเรยนรแบบรวมมอ ทมระดบความสามารถตางกนไมแตกตางกน
6. ผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรกบความพงพอใจตอการจดการเรยนร แบบรวมมอไมมความสมพนธกน
7. ผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรกบความพงพอใจตอการจดการเรยนร ดวยวฏจกรการสบเสาะหาความรไมมความสมพนธกน
คาสาคญ : การเรยนแบบรวมมอ, การจดการเรยนรดวยวฏจกรการสบเสาะหาความร, ผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตร, ความพงพอใจตอการจดการเรยนร
235
บทนา ในสงคมแหงภมปญญาและการเรยนร คนทอยในสงคมตองมความรเพยงพอทจะดารงชวต
อยไดโดยปลอดภย และตองไดรบโอกาสในการเรยนรตลอดชวต ทงนตองมพนฐานความรทาง วทยาศาสตรและเทคโนโลยอยางเพยงพอทจะใชประกอบอาชพและแกปญหาในชวตประจาวนได ซงสอดคลองกบคากลาวของนายอานนท ปนยารชน ทสรปไดวา “สงคมไทยในอนาคต ตองอาศย วทยาศาสตรและเทคโนโลยเพอสรางความรคไปกบปญญาทสรางสรรค เปนรากฐานของ การดาเนนชวตของคนไทย เปนวทยาศาสตรและเทคโนโลยเพอประชาชน และนาพาสงคมแหง การเรยนรเพอการพฒนาอยางยงยนและสามารถทจะอยรวมกบสงคมโลก” (สานกงานพฒนา วทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต, 2543 : 97)
ดงนนการเรยนการสอนวทยาศาสตรตองเนนกระบวนการทนกเรยนเปนผลงมอกระทา และฝกคดดวยตนเอง ครผสอนควรทาหนาทเปนผจดกจกรรมใหนกเรยนไดศกษาดวยตนเอง มากกวาทจะเปนผบอกเลาใหนกเรยนไดจดจาเรองราวหรอเนอหาโดยคานงถงวฒภาวะ ประสบการณเดม สงแวดลอม และขนบธรรมเนยมประเพณตาง ๆ ทนกเรยนไดรบมาแลวกอนเขาส หองเรยน การเรยนรของนกเรยนจะเกดขนในระหวางทนกเรยนไดมสวนรวมโดยตรงในกจกรรม การเรยนการสอนเหลานน นกการศกษาหลายทานไดเสนอแนวทางการจดการเรยนรไวหลายแนว แนวทางหนง คอ การจดการเรยนรดวยวฏจกรการสบเสาะหาความร เปนกระบวนการทเกดขน อยางตอเนองกนไปในลกษณะของวฏจกร (Cycle)โดยจะเรมตนจากขนการนาเขาสบทเรยนและจบ ลงโดยการประเมนผล ผลทไดจะถกนาไปใชเปนพนฐานในการเรยนการสอนครงตอไป (นนทยา บญเคลอบ, 2540 : 11-14) ทงนการนาความรหรอแบบจาลองไปใชอธบายหรอ ประยกตใชกบเหตการณหรอเรองอน ๆ จะนาไปสขอโตแยง หรอขอจากด ซงจะกอใหเกดประเดน หรอคาถาม หรอปญหาทจะตองสารวจตรวจสอบตอไป ทาใหเกดเปนกระบวนการทตอเนองกนไป เรอย ๆ จงเรยกวา วฏจกรการสบเสาะหาความร (Inquiry Cycle) (กรมวชาการ, 2546 : 220) จากการศกษางานวจยทเกยวกบการจดการเรยนรดวยวฏจกรการสบเสาะหาความรพบวาสงผลให ผลสมฤทธทางการเรยนกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตรและเจตคตตอวชาวทยาศาสตรของ นกเรยนสงขน (Nasseri, 1986 : 1894-A ; จงกลรตน อาจศตร, 2544 ; พงศรตน ธรรมชาต, 2545 และวนดา ธนประโยชนศกด, 2548) นอกจากนยงสงผลใหนกเรยนมการพฒนากระบวนการคด ระดบสง (สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย, 2547)
236
สวมล เขยวแกว, สเทพ สนตวรานนท และ อสมาน สาร (2542 : 78) กลาววา ยทธศาสตรการสอนหรอวธสอนเปนองคประกอบสาคญประการหนงททาใหการจดการเรยน การสอนบรรลจดหมายทกาหนด นกการศกษาทงในและตางประเทศไดพยายามศกษาคนควาอยาง กวางขวางและตอเนอง เพอแสวงหา “วธสอนและวธเรยน” ทมประสทธภาพเพอพฒนาเยาวชนให เตบโตทงทางสตปญญา รางกาย และคณธรรม วธการหนงทไดรบการยอมรบอยางกวางขวาง และ นามาใชแลว คอ การสอนโดยใหผเรยนไดมกจกรรมการเรยนแบบรวมมอ จากการสงเคราะห งานวจยเกยวกบการเรยนแบบรวมมอโดยสลาวน (Slavin, 1991 : 71-82) ทศกษาจากงานวจยทม คณภาพดจานวนกวา 70 เรอง ผลการศกษาพบวาม 41 เรอง หรอคดเปนรอยละ 61 ทกลมทดลอง มผลสมฤทธทางการเรยนสงกวากลมควบคม ม 25 เรอง หรอคดเปนรอยละ 37 ทกลมทดลองและ กลมควบคมมผลสมฤทธทางการเรยนไมแตกตางกน และม 1 เรอง หรอหรอคดเปนรอยละ 1 ทกลม ควบคมมผลสมฤทธสงกวากลมทดลอง นอกจากนยงสงผลตอเจตคตตอวธการเรยนแบบรวมมอ (Johnson and Johnson, 1986 ; สวมล เขยวแกว และ อสมาน สาร, 2542)
การจดการเรยนรแบบรวมมอและการจดการเรยนรดวยวฏจกรการสบเสาะหาความร เปนวธการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนสาคญ และจากการศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของ ไมพบวามงานวจยทศกษาการเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรและความ พงพอใจตอการจดการเรยนรระหวางการจดการเรยนรแบบรวมมอกบการจดการเรยนรดวยวฏจกร การสบเสาะหาความร จากสภาพและแนวคดดงกลาว ผวจยจงมความสนใจทจะศกษาผลของ การเรยนแบบรวมมอตอผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรและความพงพอใจตอการจด การเรยนร โดยมกลมตวอยางเปนนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 โรงเรยนสาธต มหาวทยาลยสงขลานครนทร ซงผวจยจะทาการสอนและเกบรวบรวมขอมลในรายวชา ว 32101 วทยาศาสตร สาระ สารและสมบตของสาร หนวย สารและการเปลยนแปลง เพอใหการจด การเรยนรวชาวทยาศาสตรเปนไปอยางมประสทธภาพ และสอดคลองตามเปาหมายของการจด การเรยนรกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ตามหลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2544
237
วตถประสงคของการวจย 1. เพอเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรกอนกบหลงเรยนของ
นกเรยนทไดรบการจดการเรยนรแบบรวมมอและนกเรยนทไดรบการจดการเรยนรดวยวฏจกร การสบเสาะหาความร
2. เพอเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรของนกเรยนทไดรบการจด การเรยนรแบบรวมมอกบนกเรยนทไดรบการจดการเรยนรดวยวฏจกรการสบเสาะหาความร
3. เพอเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรกอนกบหลงเรยนของนกเรยน ทไดรบการจดการเรยนรแบบรวมมอ ซงจาแนกตามระดบความสามารถของนกเรยนทแตกตางกน
4. เพอเปรยบเทยบความพงพอใจตอการจดการเรยนรของนกเรยนทไดรบการจด การเรยนรแบบรวมมอกบนกเรยนทไดรบการจดการเรยนรดวยวฏจกรการสบเสาะหาความร
5. เพอเปรยบเทยบความพงพอใจตอการจดการเรยนรแบบรวมมอ ซงจาแนกตามระดบ ความสามารถของนกเรยนทแตกตางกน
6. เพอศกษาความสมพนธระหวางผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตร กบความพงพอใจตอการจดการเรยนรแบบรวมมอ
7. เพอศกษาความสมพนธระหวางผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตร กบความพงพอใจตอการจดการเรยนรดวยวฏจกรการสบเสาะหาความร สมมตฐานของการวจย
1. นกเรยนทไดรบการจดการเรยนรแบบรวมมอและนกเรยนทไดรบการจดการเรยนร ดวยวฏจกรการสบเสาะหาความรมผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรกอนกบหลงไดรบ การจดการเรยนรแตกตางกน
2. นกเรยนทไดรบการจดการเรยนรแบบรวมมอกบนกเรยนทไดรบการจดการเรยนร ดวยวฏจกรการสบเสาะหาความรมผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรแตกตางกน
3. นกเรยนทไดรบการจดการเรยนรแบบรวมมอทมระดบความสามารถตางกน มผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรกอนไดรบการจดการเรยนรไมแตกตางกน และหลงไดรบการจดการเรยนรแตกตางกน
4. นกเรยนทไดรบการจดการเรยนรแบบรวมมอกบนกเรยนทไดรบการจดการเรยนร ดวยวฏจกรการสบเสาะหาความรมความพงพอใจตอการจดการเรยนรแตกตางกน
5. นกเรยนทไดรบการจดการเรยนรแบบรวมมอทมระดบความสามารถตางกน มความพงพอใจตอการจดการเรยนรแตกตางกน
238
6. ผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรกบความพงพอใจตอการจดการเรยนร แบบรวมมอมความสมพนธกน
7. ผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรกบความพงพอใจตอการจดการเรยนร ดวยวฏจกรการสบเสาะหาความรมความสมพนธกน ความสาคญของการวจย
1. ไดแนวทางการพฒนาผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรของนกเรยนทมระดบ ความสามารถตางกนโดยการจดการเรยนรแบบรวมมอใหมประสทธภาพมากขน
2. ไดแนวทางการจดการเรยนรวชาวทยาศาสตรใหเปนไปตามเปาหมายของการจด การเรยนรกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ตามหลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2544
3. ใชเปนขอมลในการศกษาวจยตอไปสาหรบหนวยงานหรอบคลากรทเกยวของกบ การจดการเรยนรกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ขอบเขตของการวจย
1. ประชากร ประชากรทใชในการวจยเปนนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2548
โรงเรยนสาธตมหาวทยาลยสงขลานครนทร จานวน 3 หองเรยน รวม 121คน โดยทนกเรยนแตละ หองเรยนมความรความสามารถคละกน
2. กลมตวอยาง กลมตวอยางทใชในการวจยเปนนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 ภาคเรยนท 2 ปการศกษา
2548 โรงเรยนสาธตมหาวทยาลยสงขลานครนทร จานวน 2 หองเรยน ซงไดมาจากวธการสมอยาง งาย (Simple Random Sampling)โดยการจบสลาก เพอกาหนดเปนกลมทดลอง 1 กลม และกลมควบคม 1 กลม
3. เนอหาทใชในการวจย เนอหาทใชในการวจยเปนเนอหาในรายวชา ว 32101 วทยาศาสตร สาระ สารและสมบต
ของสาร หนวย สารและการเปลยนแปลง ตามหลกสตรสถานศกษาของโรงเรยนสาธต มหาวทยาลยสงขลานครนทร
4. ระยะเวลาทใชในการวจย ในภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2548 เปนเวลา 5 สปดาห ๆ ละ 3 ชวโมง รวม 15 ชวโมง
239
5. ตวแปรทศกษา 5.1 ตวแปรอสระ คอ วธการจดการเรยนร ซงแบงออกเปน
5.1.1 การจดการเรยนรแบบรวมมอ 5.1.2 การจดการเรยนรดวยวฏจกรการสบเสาะหาความร
5.2 ตวแปรตาม ประกอบดวย 5.2.1 ผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตร 5.2.2 ความพงพอใจตอการจดการเรยนร
นยามศพทเฉพาะ 1. ผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตร หมายถง ความสามารถในการเรยนวชา
วทยาศาสตร ซงวดไดจากแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรทผ วจยสรางขน หนวย สารและการเปลยนแปลง ตามหลกสตรสถานศกษาของโรงเรยนสาธต มหาวทยาลยสงขลานครนทร
2. ความพงพอใจตอการจดการเรยนร หมายถง ระดบความพงพอใจตอการจดการเรยนร ของนกเรยนทไดรบการจดการเรยนรแบบรวมมอและการจดการเรยนรดวยวฏจกรการสบเสาะหา ความรในรายวชาวทยาศาสตร สาระ สารและสมบตของสาร หนวย สารและการเปลยนแปลง ซงวด ไดจากแบบวดความพงพอใจตอการจดการเรยนรทผวจยสรางขน
3. การเรยนแบบรวมมอ หมายถง การจดการเรยนรโดยแบงนกเรยนออกเปนกลมยอย ซง ประกอบดวยนกเรยนทมความสามารถหลากหลาย คอ นกเรยนทมระดบผลสมฤทธทางการเรยนอย ในกลมเกง กลมปานกลาง และกลมออน กลมละ 5 คน แตละกลมจะมนกเรยนทจดอยในกลมเกง 1 คน กลมปานกลาง 3 คน และกลมออน 1 คน ซงผวจยไดพจารณาจากคะแนนผลสมฤทธทาง การเรยนวชาวทยาศาสตรในภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2548 ในทนผวจยไดเลอกใชการจด การเรยนรแบบรวมมอโดยเนนรปแบบการตอบทเรยนแบบ Jigsaw II และการแขงขนระหวางกลม ดวยเกม (Teams-Games-Tournament : TGT)
4. การจดการเรยนรดวยวฏจกรการสบเสาะหาความร หมายถง การจดการเรยนร แบบสบเสาะหาความร ตามรปแบบวฏจกรการเรยนรแบบ 5E ประกอบดวยขนตอนทสาคญ คอ ขนสรางความสนใจ (Engagement) ขนสารวจและคนหา (Exploration) ขนอธบายและลงขอสรป (Explanation) ขนขยายความร(Elaboration) และขนประเมน(Evaluation)
240
5. ระดบความสามารถทางการเรยน หมายถง ระดบผลการเรยนรของนกเรยนชน มธยมศกษาปท 2 โรงเรยนสาธตมหาวทยาลยสงขลานครนทร จานวน 40 คน ในวชา ว 32101 วทยาศาสตร ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2548 ซงเปนกลมทไดรบการจดการเรยนรแบบรวมมอโดย จาแนกตามระดบความสามารถของนกเรยนออกเปน 3 กลมดวยกน คอ
5.1 กลมออน หมายถง นกเรยนทมคะแนนผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตร อยในชวง 30.91-36.17 จากคะแนนรวมรอยละ 50
5.2 กลมปานกลาง หมายถง นกเรยนทมคะแนนผลสมฤทธทางการเรยนวชา วทยาศาสตรอยในชวง 36.56-45.84 จากคะแนนรวมรอยละ 50
5.3 กลมเกง หมายถง นกเรยนทมคะแนนผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตร อยในชวง 46.09-49.06 จากคะแนนรวมรอยละ 50
วธดาเนนการวจย การวจยครงนเปนการวจยกงทดลอง (Quasi-Experimental Research) เรอง ผลของการเรยน
แบบรวมมอตอผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรและความพงพอใจตอการจดการเรยนร ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 ซงไดดาเนนการทดลองตามแบบแผน Nonequivalent Control Group Design (Christensen, 1988 : 257)
กลมตวอยางทใชในการวจยเปนนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2548 โรงเรยนสาธตมหาวทยาลยสงขลานครนทร จานวน 81 คน ซงไดมาจากการสมอยางงาย (Simple Random Sampling) โดยการจบสลากมา 2 หองเรยน เพอกาหนดเปนกลมทดลอง ซงเปน กลมทไดรบการจดการเรยนรแบบรวมมอ จานวน40 คน และกลมควบคม เปนกลมทไดรบ การจดการเรยนรดวยวฏจกรการสบเสาะหาความร จานวน 41 คน สาหรบการจดกลมนกเรยน ในกลมทดลองนน ผวจยไดดาเนนการโดยนาคะแนนผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตร ในภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2548 มาเรยงลาดบคะแนนจากสงไปตา จากนนแบงนกเรยนทม คะแนนสง 8 คนแรกเปนนกเรยนกลมเกง 24 คนตอไปเปนนกเรยนกลมปานกลาง และ 8 คน สดทายเปนนกเรยนกลมออน และทาการจดแบงนกเรยนออกเปนกลมยอย โดยในแตละกลมจะ ประกอบดวยนกเรยนเกง ปานกลาง และออน ซงจะไดกลมยอยทงหมด 8 กลม แตละกลม ประกอบดวยสมาชกจานวน 5 คน
241
เครองมอทใชในการวจยครงนประกอบดวย แผนการจดการเรยนรทใชจดการเรยนร แบบรวมมอ จานวน 4 แผนแผนการจดการเรยนรทใชจดการเรยนรดวยวฏจกรการสบเสาะหา ความร วชาวทยาศาสตร หนวย สารและการเปลยนแปลง จานวน 4 แผน แบบทดสอบวด ผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตร จานวน 40 ขอ เปนแบบปรนยชนด 4 ตวเลอก โดยมคา ความยากตงแต 0.24- 0.67 คาอานาจจาแนกตงแต 0.21- 0.55 และมคาความเชอมนเทากบ 0.72 และ แบบวดความพงพอใจตอการจดการเรยนร เปนแบบมาตราสวนประมาณคา 5 ระดบ จานวน 26 ประเดน โดยมคาดชนความสอดคลองระหวางขอคาถามกบลกษณะพฤตกรรมทตองการวด (IC) ในแตละประเดนตงแต 0.6 ขนไป การเกบรวบรวมขอมล
ผวจยนาหนงสอจากภาควชาการศกษา คณะศกษาศาสตร ถงผอานวยการโรงเรยนสาธต มหาวทยาลยสงขลานครนทร เพอขออนญาตใชนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 ในการทดลองและเกบ รวบรวมขอมล จากนนทาการเลอกตวอยางโดยใชวธการสมอยางงาย โดยการจบสลากมา 2 หองเรยน และใหกลมตวอยางทงสองกลมทาการทดสอบกอนเรยนจากแบบทดสอบวดผลสมฤทธ ทางการเรยนวชาวทยาศาสตร จากนนดาเนนการจดการเรยนรกบกลมตวอยางทงสองกลม โดยใช เวลาในการจดการเรยนรเปนเวลา 5 สปดาห ๆ ละ 3 ชวโมง รวมเปน 15 ชวโมง เมอสนสด การจดการเรยนรตามเวลาทกาหนด ผวจยทาการทดสอบหลงเรยนกบกลมตวอยางทงสองกลมอก ครง โดยใชแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตร และทาการวดความพงพอใจ ตอการจดการเรยนรกบกลมตวอยางวจยทงสองกลม การวเคราะหขอมล
วเคราะหขอมลโดยใชโปรแกรมคอมพวเตอร สถตทใชประกอบดวยคาเฉลย (Arithmetic Mean) คาเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) การทดสอบคาท (t-test) วเคราะหความ แปรปรวนแบบทางเดยว (One Way ANOVA) การทดสอบความแตกตางเปนรายคโดยวธของ เชฟเฟ (Scheffe' ) และการวเคราะหสมประสทธสหสมพนธเพยรสน (Pearson Product Moment Correlation)
242
ผลการวจย ผวจยเสนอผลการวเคราะหขอมลออกเปน 3 ตอนดวยกน ดงน
ตอนท 1 ผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตร 1.1 การเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรของนกเรยนกอนกบหลงไดรบ การจดการเรยนรแบบรวมมอโดยการทดสอบคาท (t-test) แบบกลมตวอยางไมเปนอสระจากกน (Dependent Group) ตาราง 1 ผลการเปรยบเทยบคะแนนผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรของนกเรยนกอน
กบหลงไดรบการจดการเรยนรแบบรวมมอ
ผลการจดการเรยนร n X D S. t กอนเรยน 40 14.23 1.44 6.768**
หลงเรยน 40 18.70 4.54
**p < .01 จากตาราง 1 พบวาผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรของนกเรยนกอนกบหลงไดรบ
การจดการเรยนรแบบรวมมอแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 ซงเปนไปตาม สมมตฐานทตงไว
1.2 การเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรของนกเรยนกอนกบหลงไดรบ การจดการเรยนรดวยวฏจกรการสบเสาะหาความร โดยการทดสอบคาท (t-test) แบบกลมตวอยาง ไมเปนอสระจากกน (Dependent Group) ตาราง 2 ผลการเปรยบเทยบคะแนนผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรของนกเรยนกอน
กบหลงไดรบการจดการเรยนรดวยวฏจกรการสบเสาะหาความร
ผลการจดการเรยนร n X D S. t กอนเรยน 41 12.88 1.55 19.205**
หลงเรยน 41 20.17 3.04
**p < .01
243
จากตาราง 2 พบวาผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรของนกเรยนกอนกบหลงไดรบ การจดการเรยนรดวยวฏจกรการสบเสาะหาความรแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 ซงเปนไปตามสมมตฐานทตงไว
1.3 การเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรของนกเรยนทไดรบการจดการเรยนร แบบรวมมอกบนกเรยนทไดรบการจดการเรยนรดวยวฏจกรการสบเสาะหาความร โดยการทดสอบ คาท (t-test) แบบกลมตวอยางเปนอสระจากกน (Independent Group) ตาราง 3 ผลการเปรยบเทยบคะแนนผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรของนกเรยนทไดรบ
การจดการเรยนรแบบรวมมอกบนกเรยนทไดรบการจดการเรยนรดวยวฏจกร การสบเสาะหาความร
วธการจดการเรยนร n X D S. t การจดการเรยนรแบบรวมมอ 40 18.70 4.54 1.708
การจดการเรยนรดวยวฏจกร การสบเสาะหาความร
41 20.17 3.04
p > .05 จากตาราง 3 พบวาผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรของนกเรยนทไดรบการจด
การเรยนรแบบรวมมอกบนกเรยนทไดรบการจดการเรยนรดวยวฏจกรการสบเสาะหาความร ไมแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 ซงไมเปนไปตามสมมตฐานทตงไว
244
1.4 การเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรกอนเรยนกบหลงเรยนของนกเรยนท ไดรบการจดการเรยนรแบบรวมมอ จาแนกตามระดบความสามารถของนกเรยน โดยการวเคราะห ความแปรปรวนแบบทางเดยว (One Way ANOVA) ตาราง 4 ผลการเปรยบเทยบคะแนนผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรกอนเรยนกบหลง
เรยน จาแนกตามระดบความสามารถของนกเรยน
กลมเกง กลมปานกลาง กลมออน ผลการจด การเรยนร n X . .D S n X . .D S n X . .D S
F p
กอนเรยน 8 15.25 1.91 24 14.04 1.27 8 13.75 1.04 2.913 .067 หลงเรยน 8 22.50 5.43 24 18.00 3.90 8 17.00 3.74 4.254 .022*
*p < .05 จากตาราง 4 พบวานกเรยนทไดรบการจดการเรยนรแบบรวมมอ ซงจาแนกตามระดบ
ความสามารถ มคาเฉลยของคะแนนผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรกอนเรยนไมแตกตาง กนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 แตคาเฉลยของคะแนนผลสมฤทธทางการเรยนวชา วทยาศาสตรหลงเรยนแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 ซงเปนไปตามสมมตฐาน ทตงไว
ตาราง 5 ผลการทดสอบความแตกตางเปนรายคของคะแนนผลสมฤทธทางการเรยนวชา วทยาศาสตรหลงเรยนระหวางนกเรยนกลมเกง กลมปานกลาง และกลมออน
เกง(X 1 )
ปานกลาง (X 2 )
ออน (X 3 )
ระดบความสามารถทาง การเรยนวชาวทยาศาสตร
X 22.50 18.00 17.00 เกง (X 1 ) 22.50 - 4.50* 5.50* ปานกลาง (X 2 ) 18.00 - - 1.00 ออน (X 3 ) 17.00 - - - *p < .05
245
จากตาราง 5 พบวาผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรหลงเรยนของนกเรยนกลมเกง กบกลมปานกลาง และนกเรยนกลมเกงกบกลมออนแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตท ระดบ .05 แตผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรหลงเรยนของนกเรยนกลมปานกลางกบกลม ออนไมแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05
ตอนท 2 ความพงพอใจตอการจดการเรยนร 2.1 การเปรยบเทยบความพงพอใจตอการจดการเรยนรของนกเรยนทไดรบการจดการเรยนรแบบ รวมมอกบนกเรยนทไดรบการจดการเรยนรดวยวฏจกรการสบเสาะหาความร โดยการทดสอบคาท (t-test) แบบกลมตวอยางเปนอสระจากกน (Independent Group) ตาราง 6 ผลการเปรยบเทยบความพงพอใจตอการจดการเรยนรของนกเรยนทไดรบการจด
การเรยนรแบบรวมมอกบนกเรยนทไดรบการจดการเรยนรดวยวฏจกรการสบเสาะ หาความร
วธการจดการเรยนร n X D S. t การจดการเรยนรแบบรวมมอ 40 3.92 0.45 0.396
การจดการเรยนรดวยวฏจกร การสบเสาะหาความร
41 3.96 0.60
p > .05 จากตาราง 6 พบวาความพงพอใจตอการจดการเรยนรของนกเรยนทไดรบการจดการเรยนร
แบบรวมมอกบนกเรยนทไดรบการจดการเรยนรดวยวฏจกรการสบเสาะหาความรไมแตกตางกน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 ซงไมเปนไปตามสมมตฐานทตงไว
246
2.2 การเปรยบเทยบความพงพอใจตอการจดการเรยนรแบบรวมมอ จาแนกตามระดบความสามารถ ของนกเรยน โดยการวเคราะหความแปรปรวนแบบทางเดยว (One Way ANOVA) ตาราง 7 ผลการเปรยบเทยบคาเฉลย ( X ) คาเบยงเบนมาตรฐาน ( D S. ) และระดบความพงพอใจ
ตอการจดการเรยนรแบบรวมมอ จาแนกตามระดบความสามารถของนกเรยน
องคประกอบ การจดการเรยนร
ระดบ ความสามารถ
X D S. ระดบความ พงพอใจ
F p
1. บทบาทของผสอน กลมออน กลมปานกลาง
กลมเกง
4.02 3.79 4.06
0.55 0.61 0.40
มาก มาก มาก
0.955 .394
2. บทบาทของผเรยน กลมออน กลมปานกลาง
กลมเกง
4.08 3.69 3.83
0.51 0.69 0.69
มาก มาก มาก
1.018 .371
3. การจดกจกรรม การเรยนร
กลมออน กลมปานกลาง
กลมเกง
3.94 3.73 3.75
0.46 0.62 0.44
มาก มาก มาก
0.426 .656
4. การวดและประเมนผล กลมออน กลมปานกลาง
กลมเกง
4.19 4.21 4.21
0.37 0.46 0.36
มาก มาก มาก
0.011 .989
5. ประโยชนทผเรยน ไดรบ
กลมออน กลมปานกลาง
กลมเกง
3.89 3.90 4.11
0.62 0.61 0.42
มาก มาก มาก
0.397 .675
เฉลยรวมทงหมด กลมออน
กลมปานกลาง กลมเกง
4.02 3.87 3.99
0.38 0.48 0.40
มาก มาก มาก
0.493 .615
p > .05 จากตาราง 7 พบวานกเรยนทไดรบการจดการเรยนรแบบรวมมอ ซงจาแนกตามระดบ
ความสามารถเปนกลมออน กลมปานกลางและกลมเกง มคาเฉลยของคะแนนความพงพอใจ ตอการจดการเรยนรในแตละดานไมแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 ซงไมเปน ไปตามสมมตฐานทตงไว
247
ตอนท 3 ความสมพนธระหวางผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรกบความพงพอใจตอการ จดการเรยนร 3.1 ความสมพนธระหวางคะแนนผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรกบความพงพอใจของ นกเรยนตอการจดการเรยนรแบบรวมมอ ตาราง 8 คาสมประสทธสมพนธระหวางคะแนนผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตร
กบความพงพอใจตอการจดการเรยนรแบบรวมมอ
ความสมพนธระหวาง คาสมประสทธสหสมพนธ p คะแนนผลสมฤทธทางการเรยนวชา วทยาศาสตรกบความพงพอใจ ตอการจดการเรยนรแบบรวมมอ
.173 .286
p > .05 จากตาราง 8 พบวาคะแนนผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรกบความพงพอใจ
ตอการจดการเรยนรแบบรวมมอไมมความสมพนธกน ซงไมเปนไปตามสมมตฐานทตงไว
3.2 ความสมพนธระหวางคะแนนผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรกบความพงพอใจของ นกเรยนตอการจดการเรยนรดวยวฏจกรการสบเสาะหาความร ตาราง 9 คาสมประสทธสหสมพนธระหวางคะแนนผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตร
กบความพงพอใจตอการจดการเรยนรดวยวฏจกรการสบเสาะหาความร
ความสมพนธระหวาง คาสมประสทธสหสมพนธ p คะแนนผลสมฤทธทางการเรยนวชา วทยาศาสตรกบความพงพอใจตอการจด การเรยนรดวยวฏจกรการสบเสาะหาความร
.116 .469
p > .05 จากตาราง 9 พบวาคะแนนผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรกบความพงพอใจตอ
การจดการเรยนรดวยวฏจกรการสบเสาะหาความรไมมความสมพนธกน ซงไมเปนไปตาม สมมตฐานทตงไว
248
อภปรายผลการวจย 1. การเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรกอนกบหลงเรยนของนกเรยนทไดรบ การจดการเรยนรแบบรวมมอและนกเรยนทไดรบการจดการเรยนรดวยวฏจกรการสบเสาะหา ความร
ผลการวจยพบวาผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตร หนวย สารและการเปลยนแปลง กอนกบหลงเรยนของนกเรยนทไดรบการจดการเรยนรแบบรวมมอแตกตางกนอยางมนยสาคญทาง สถตทระดบ .01 โดยทผลสมฤทธทางการเรยนหลงไดรบการจดการเรยนรสงกวากอนไดรบ การจดการเรยนร สอดคลองกบงานวจยของมาณตย คดพศาล (2541) วระยทธ คณารกษ (2543) พบวาผลสมฤทธทางการเรยนวชาเคมของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 และนกเรยนชนมธยมศกษา ปท 4 หลงไดรบการสอนโดยการเรยนแบบรวมมอแตกตางจากกอนไดรบการสอนอยางมนยสาคญ ทางสถตทระดบ .01 ตามลาดบ และสอดคลองกบงานวจยของรพพรรณ วบลยวฒนกจ และ จราจนทร คณฑา (2548) ซงผลการวจยในครงนเปนไปตามสมมตฐานทตงไว อาจเนองมาจาก นกเรยนทกคนไดชวยเหลอสนบสนนซงกนและกน ใหความไววางใจกน มงมนใหงานของกลม บรรลเปาหมาย จนเกดความรสกวางานของตนคองานกลม และงานกลมคองานของตน โดยแตละ กลมประกอบดวยนกเรยนทมระดบความสามารถทางการเรยนและภมหลงแตกตางกน มการเรยนร พรอมกน แบงบทบาทหนาทภายในกลม แกปญหารวมกน ตลอดจนมการเสนอแนะซกถาม คนควา หาความรจากแหลงการเรยนรตาง ๆ และสงเสรมใหนกเรยนรจกคดอยางวเคราะห และสงเคราะห (สมศกด ขจรเจรญกล, 2534 : 21-22) ซงผลทไดจากการแลกเปลยนความคดเหน ทาใหนกเรยนได แนวคดทหลากหลาย รจกใชเหตผล ใชความคดอยางรอบคอบ รบรปญหาและทางเลอกใน การแกปญหา อนจะชวยใหการปฏบตงานบรรลผลสาเรจและมประสทธภาพมากยงขน (Slavin, 1980 : 315-342 ; รพพรรณ วบลยวฒนกจ และ จราจนทร คณฑา, 2548 : 93)
นอกจากนยงพบวาผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตร หนวย สารและ การเปลยนแปลง กอนกบหลงเรยนของนกเรยนทไดรบการจดการเรยนรดวยวฏจกรการสบเสาะ หาความรแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01สอดคลองกบงานวจยของ จงกลรตน อาจศตร (2544) พงศรตน ธรรมชาต (2545) พบวาผลสมฤทธทางการเรยนวชา วทยาศาสตรของนกเรยนวชาวทยาศาสตรและผลสมฤทธทางการเรยนวชาเคมของนกเรยนชน มธยมศกษาปท 1 และชนมธยมศกษาปท 4 หลงไดรบการสอนตามรปแบบวฏจกรการเรยนรสงกวา กอนไดรบการสอนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 และสอดคลองกบงานวจยของ
249
วนดา ธนประโยชนศกด (2548) ซงผลการวจยในครงนเปนไปตามสมมตฐานทตงไว อาจเนองมาจากการจดการเรยนรดวยวฏจกรการสบเสาะหาความรมงเนนนกเรยนเปนศนยกลาง ในการจดการเรยนร สอดคลองกบแนวคดของวชาญ เลศลพ (2543 : 58) พบวาการจดการเรยนร ดวยวฏจกรการเรยนรทาใหนกเรยนไดสรางความสมพนธจากการสงเกตสวนตาง ๆ เพอจะตอบ ปญหา ซงจะสงผลใหนกเรยนไดพฒนาการคดจากขอมลทมอย และสงเสรมใหนกเรยนไดแสวงหา ความรดวยตนเอง ทาใหไดรบประสบการณตรง ไดพฒนาการคดจากการจดการเรยนรตลอดเวลา และนกเรยนไดทาการสารวจอยางมความหมาย ซงเปนการฝกทกษะการสอสาร สงผลใหนกเรยน กลาคด กลาตดสนใจ กลาแสดงออก และมความเชอมนในตนเองสงในขนอธบาย สวนในขนขยาย จะสงผลใหนกเรยนมความชดเจนในมโนมตมากขน เนองจากนกเรยนไดเกยวของกบปญหาใหม หรอสถานการณใหม เพอเสรมสรางความเขาใจทไดจากการสารวจโดยใหนกเรยนไดแลกเปลยน ความคดเหนกบเพอนนกเรยน ซงเปนการปรบและขยายความคดจนไดความคดทช ดเจน สอดคลอง กบแนวคดของเพยเจต (Piaget) เกยวกบพฒนาการทางสตปญญาและความคด โดยบคคลจะม ปฏสมพนธกบสงแวดลอมตงแตแรกเกด และเมอมปฏสมพนธอยางตอเนอง จะสงผลใหระดบ สตปญญาและความคดมการพฒนาขนอยตลอดเวลา นอกจากนนกเรยนไดมสวนรวม ในการประเมนผลการเรยนร ทาใหภาพของการประเมนมความชดเจนและสมบรณมากยงขน
2. การเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรของนกเรยนทไดรบการจดการเรยนร แบบรวมมอกบนกเรยนทไดรบการจดการเรยนรดวยวฏจกรการสบเสาะหาความร
ผลการวจยพบวานกเรยนทไดรบการจดการเรยนรแบบรวมมอกบนกเรยนทไดรบ การจดการเรยนรดวยวฏจกรการสบเสาะหาความรมผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตร ไมแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 ซงผลการวจยในครงนไมเปนไปตามสมมตฐาน ทตงไว อาจเนองมาจากการจดการเรยนรทงสองวธเปนการจดการเรยนรทมงเนนนกเรยนเปนสาคญ นกเรยนมสวนรวมในการจดการเรยนร มอสระในการแสดงความคดเหน สงผลใหนกเรยนมความ กลาทจะแสดงออกไดอยางเตมท สามารถสอสารกนไดด และเกดการเรยนรซงกนและกน สอดคลองกบแนวคดของวชาญ เลศลพ (2543 : 115) พบวา การจดการเรยนรดวยวฏจกร การสบเสาะหาความรไดสงเสรมใหมการอภปรายระหวางนกเรยนดวยกน มโอกาสไดทางาน กบกลมอยางเตมท ทาใหเกดความสนกสนานในการเรยน ไดคดอยางอสระ ไมตองอายเพอน ในการตอบคาถาม นอกจากนการสอความหมายจะใชประโยคทเขาใจงาย สงผลใหนกเรยนมความ กระตอรอรนในการเรยน และเกดการเรยนรไดดยงขน ขณะเดยวกนกลมตวอยางวจยทงสองกลม เปนนกเรยนทมคะแนนผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรในภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2548
250
อยในเกณฑดถงดมาก ผวจยไดจดกลมนกเรยนในกลมทดลองโดยจาแนกตามระดบความสามารถ ทงนนกเรยนแตละกลมระดบความสามารถทใชในการวจยครงนมความแตกตางจากนกเรยนแตละ กลมระดบความสามารถทปรากฏในงานวจยอน ๆ เนองจากเปนนกเรยนในโรงเรยนสาธต สงกด ทบวงมหาวทยาลย ซงไดรบการคดเลอกมาเปนอยางด นกเรยนมอสระในแสดงความคดเหน กลาพด กลาแสดงออก และมสวนรวมในการจดการเรยนรรวมกบผสอนเปนอยางด
3. การเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรกอนกบหลงเรยนของนกเรยนทไดรบ การจดการเรยนรแบบรวมมอ ซงจาแนกตามระดบความสามารถของนกเรยนทแตกตางกน
ผลการวจยพบวานกเรยนทไดรบการจดการเรยนรแบบรวมมอทมระดบความสามารถ ตางกนมผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรกอนไดรบการจดการเรยนรไมแตกตางกนอยาง มนยสาคญทางสถตทระดบ .05 แตหลงไดรบการจดการเรยนรแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถต ทระดบ .05 และเมอเปรยบเทยบคาเฉลยเปนรายคโดยใชวธของเชฟเฟ (Scheffe') พบวาความ แตกตางของคาเฉลยคะแนนผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรหลงไดรบการจดการเรยนร ของนกเรยนกลมปานกลางกบกลมออนไมแตกตางกน แตนกเรยนกลมเกงกบกลมปานกลางและ นกเรยนกลมเกงกบกลมออนแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 สอดคลองกบงานวจย ของโฆษต จตรสวฒนากล (2543) และสรศกด นมนวล (2543) ซงผลการวจยในครงนเปนไปตาม สมมตฐานทตงไว อาจเนองมาจากนกเรยนในแตละกลมระดบความสามารถมคะแนนผลสมฤทธ ทางการเรยนวชาวทยาศาสตรในภาคเรยนทผานมาใกลเคยงกนโดยเฉพาะนกเรยนในกลมปานกลาง มคะแนนผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรทใกลเคยงกบนกเรยนในกลมเกง และนกเรยนใน กลมออนมคะแนนผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรทใกลเคยงกบนกเรยนในกลมปานกลาง นอกจากนนกเรยนกลมเกงจะมผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรสงขนเมอไดรบการจด การเรยนรแบบรวมมอ เนองจากตองอธบายเนอหาใหแกสมาชกคนอน ๆ ภายในกลม นกเรยนกลม นจงศกษาและทาความเขาใจเนอหาอยางละเอยด และจากการทไดอธบายเนอหาทเรยนหลาย ๆ ครง ยงเปนการเสรมสรางความเขาใจในบทเรยนมากยงขน สอดคลองกบแนวคดของยง (Young, 1995 : 190-191) พบวา การอธบายความรใหแกเพอน เปนการสงเสรมการคงอยของ ความร เพมระดบความมเหตผล และลดการใชเหตผลในทางทไมถกตอง
251
4. การเปรยบเทยบความพงพอใจตอการจดการเรยนรแบบรวมมอ ซงจาแนกตามระดบ ความสามารถของนกเรยนทแตกตางกน และการเปรยบเทยบความพงพอใจตอการจดการเรยนร ของนกเรยนทไดรบการจดการเรยนรแบบรวมมอกบนกเรยนทไดรบการจดการเรยนรดวยวฏจกร การสบเสาะหาความร
ผลการวจยพบวานกเรยนทไดรบการจดการเรยนรแบบรวมมอทมระดบความสามารถ ตางกนมความพงพอใจตอการจดการเรยนรไมแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 ซงไมสอดคลองกบงานวจยของมยร ศรคะเณย (2547) และพบวานกเรยนทไดรบการจดการเรยนร แบบรวมมอกบนกเรยนทไดรบการจดการเรยนรดวยวฏจกรการสบเสาะหาความรมความพงพอใจ ตอการจดการเรยนรไมแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 ซงผลการวจยในครงน ไมเปนไปตามสมมตฐานทตงไว อาจเนองมาจากการจดการเรยนรแบบรวมมอ เปนการจด การเรยนรทสงเสรมใหนกเรยนเหนคณคาในตนเองและมความภาคภมใจในตนเอง การรวมมอกน เรยนภายในกลมทมระดบความสามารถทางการเรยนแตกตางกนโดยมเปาหมายกลมรวมกน คอ ทาใหกลมไดคะแนนมากทสด นกเรยนทกคนในกลมจะตองชวยเหลอกน ทมเทความสามารถ ทางการเรยนของตนสความสาเรจของกลม ทาใหนกเรยนแตละคนเหนคณคาของตนเองและเกด ความภาคภมใจในตนเอง โดยนกเรยนทเรยนเกงและปานกลางจะรสกวาตนเองมคณคาทได ชวยเหลอเพอนในกลมใหเขาใจเนอหามากขน นกเรยนทเรยนออนจะรสกวาตนเองมคณคา เพราะ คะแนนของกลมจะมากทสดขนอยกบตน ถาตนทาคะแนนไดสงขนเทาใด นนหมายถงโอกาสท กลมจะมคะแนนมากทสดเปนไปไดสงเชนกน อกประการหนง เมอนกเรยนไดรบการยอมรบจาก เพอนในกลม จะเกดทศนคตทางบวกตอสภาพตนเองเชอมโยงถงการยอมรบตนเองและเหนคณคา ของตนเองในทสด (สมศกด ขจรเจรญกล, 2534 : 21-22) ขณะเดยวกนกลมตวอยางวจยทงสอง กลมเปนนกเรยนทมแรงจงใจใฝสมฤทธสง มความสนใจ และใหความรวมมอในการจดการเรยนร เปนอยางด ดงทสรางค โควตระกล (2545 : 174) กลาววา แมคเคลแลนด (McClelland)ไดสรปถง ลกษณะของบคคลทมแรงจงใจใฝสมฤทธสงวา เปนผมความรบผดชอบตอพฤตกรรมของตนและ ตงมาตรฐานความเปนเลศ (Standard of Excellence) มความพยายามทจะทางานอยางไมทอถอย จนถงจดหมายปลายทาง ดงนนเมอนกเรยนเกดความสนใจสงใด จตใจจะมงเพงเลงจดจออยในสงท สนใจ และเปนแรงจงใจทจะทาใหเกดความมงมนทจะทาใหเกดผลสาเรจ นอกจากนบรรยากาศใน การจดการเรยนรระหวางผสอนกบนกเรยนมความเปนกนเอง แมวาในชวงแรกของการจด การเรยนร นกเรยนอาจจะยงไมคนเคยกบผสอนเทาทควร โดยบรรยากาศทดจะสงเสรมใหนกเรยน มสขภาพจตด มความตงใจ และใหความรวมมอในการจดการเรยนร สอดคลอง กบแนวคดของ พมพนธ เดชะคปต (2544 : 262-263) พบวา บรรยากาศทางจตใจหรอบรรยากาศทางจตวทยา
252
มความสาคญตอการเรยนการสอนเปนอยางมาก เพราะการเรยนการสอนจะดาเนนไปอยาง มชวตชวาและราบรนนน ผเรยนกบผเรยน และผสอนกบผเรยนตองมความสมพนธกนและ มปฏสมพนธกน ซงเปนบรรยากาศของการใหความรวมมอกนและกน ซงทงผสอนและผเรยน มสวนรวมในการสรางบรรยากาศทางจตใจรวมกน
5. ความสมพนธระหวางผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรกบความพงพอใจตอการจด การเรยนรแบบรวมมอ และความสมพนธระหวางผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตร กบความพงพอใจตอการจดการเรยนรดวยวฏจกรการสบเสาะหาความร
ผลการวจยพบวา ผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรกบความพงพอใจตอการจด การเรยนรแบบรวมมอ และผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรกบความพงพอใจ ตอการจดการเรยนรดวยวฏจกรการสบเสาะหาความรไมมความสมพนธกน สอดคลองกบงานวจย ของแอล-ฟาเลห (Al-Faleh, 1981 : 1083A-1084A) ทศกษาผลของการสอนแบบสาธตประกอบ การบรรยายกบการสอนแบบแบงกลมยอยปฏบตการทดลองตอผลสมฤทธทางการเรยนวชาเคมและ เจตคตตอวชาวทยาศาสตรของนกเรยนในประเทศซาอดอาระเบย พบวาผลสมฤทธทางการเรยน มความสมพนธกบเจตคตตอวชาวทยาศาสตรตาและไมมนยสาคญทางสถต และสอดคลองกบ งานวจยของสมศร เจงไพจตร (2532) ทศกษาความสมพนธระหวางพฤตกรรมดานจตพสยกบ ผลสมฤทธทางการเรยนวชาเคมของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 พบวาคาสมประสทธสหสมพนธ ระหวางพฤตกรรมดานจตพสยกบผลสมฤทธทางการเรยนวชาเคมของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 มคาเทากบ-0.034 ซงไมมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 ซงผลการวจยในครงนไมเปนไปตาม สมมตฐานทตงไว อาจเนองมาจาก กลมตวอยางวจยทงสองกลมมคะแนนผลสมฤทธทางการเรยน วชาวทยาศาสตรในภาคเรยนทผานมาใกลเคยงกน แมวานกเรยนทงสองกลมจะไดรบการจด การเรยนรทแตกตางกน แตเปนการจดการเรยนรทมงเนนนกเรยนเปนสาคญ และมสวนรวม ในการจดการเรยนร โดยมผสอนทาหนาทเปนผอานวยความสะดวก และใหคาแนะนาปรกษา เพมเตมแกนกเรยน แมวาผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรกบความพงพอใจตอการจด การเรยนรในแตละวธจะไมมความสมพนธกน แตเมอพจารณาจากผลสมฤทธทางการเรยนวชา วทยาศาสตร พบวาอยในระดบด เนองจากกลมตวอยางวจยเปนนกเรยนในโรงเรยนสาธต ซงมการจดสภาพแวดลอมในการจดการเรยนรทใหนกเรยนมอสระในการแสดงความคดเหน กลาคด กลาแสดงออก และมความเชอมนในตนเอง และยงมแรงจงใจใฝสมฤทธสง จงมความพยายามและมงมนทจะปฏบตกจกรรมใหบรรลผลสาเรจ
253
ขอเสนอแนะ
1. ขอเสนอแนะในการนาผลการวจยไปใช
1.1 ผสอนควรมความรความเขาใจในการจดการเรยนรทงสองวธเปนอยางด และตองม การวางแผนการดาเนนงานใหเปนระบบ เพอใหการจดการเรยนรดาเนนไปอยางมประสทธภาพ
1.2 ผสอนควรใหนกเรยนมความคนเคยและมประสบการณในการจดการเรยนรทงสองวธ นานพอสมควร โดยอาจจะใชระยะเวลาประมาณ 2 เดอน หรอตลอดภาคการศกษา และตองตดตาม ผลการปฏบตกจกรรมของนกเรยนอยางสมาเสมอ และใหนกเรยนไดแสดงความคดเหนเกยวกบผล ทไดรบ ปญหา และอปสรรค หลงจากทไดเขารวมในการจดการเรยนรทงสองวธ
1.3 ผสอนควรบรณาการเนอหาทมความสมพนธกนในแตละสาระการเรยนรของกลม สาระการเรยนรวทยาศาสตรในระดบชวงชนท 3 และควรจดเรยงลาดบสาระการเรยนรของกลม สาระการเรยนรวทยาศาสตรในระดบชวงชนท 3 ใหมความตอเนองกน เนองจากในแตละภาคเรยน นกเรยนจะตองเรยนรในแตละสาระการเรยนรทมความหลากหลาย และแตกตางกนออกไป
2. ขอเสนอแนะในการทาวจยครงตอไป
2.1 ควรศกษาการเปรยบเทยบการจดการเรยนรแบบผสมผสานระหวางการจดการเรยนร ดวยวฏจกรการสบเสาะหาความรกบการจดการเรยนรแบบรวมมอ การจดการเรยนรดวยวฏจกร การสบเสาะหาความร และการจดการเรยนรแบบรวมมอ ตอการคดอยางมวจารณญาณ ความคด สรางสรรค และความสามารถในการคดแกปญหา
2.2 ควรศกษาผลของการจดการเรยนรดวยวฏจกรการสบเสาะหาความรตอวธการศกษา วทยาศาสตร การนาความรทางวทยาศาสตรไปใชในชวตประจาวน และเจตคตตอการจดการเรยนร ดวยวฏจกรการสบเสาะหาความร
2.3 ควรศกษาความสมพนธระหวางวธการจดการเรยนร พฤตกรรมการเรยนร พนฐานความรเดมทางดานวทยาศาสตรและคณตศาสตรตอผลสมฤทธทางการเรยนวชา วทยาศาสตรในระดบชวงชนท 3 และ 4
254
บรรณานกรม
กรมวชาการ. (2546). การจดสาระการเรยนรกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร. กรงเทพฯ : ครสภาลาดพราว.
โฆษต จตรสวฒนากล. (2543). ผลของการเรยนแบบรวมมอโดยใชเทคนคการสอนเปนกลมท ชวยเหลอเปนรายบคคลทมตอผลสมฤทธทางการเรยนและความสามารถในการถายโยง การเรยนรในวชาคณตศาสตรของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 ทมระดบความสามารถ ตางกน. วทยานพนธครศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาจตวทยาการศกษา จฬาลงกรณ มหาวทยาลย.
จงกลรตน อาจศตร. (2544). การศกษาผลของการจดการเรยนการสอนตามแบบวฏจกร การเรยนรทมตอผลสมฤทธทางการเรยนและเจตคตตอวชาวทยาศาสตรของนกเรยนชน มธยมศกษาปท 1. วทยานพนธวทยาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการศกษาวทยาศาสตร สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาเจาคณทหารลาดกระบง.
จนทรดา พทกษสาล. (2547). ผลของการจดการเรยนรวทยาศาสตรดวยวฏจกรการสบเสาะ หาความรทสงเสรมทกษะการคดวจารณญาณตอความสามารถในการคดวจารณญาณและ ความพงพอใจตอการจดการเรยนรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1. วทยานพนธศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาวทยาศาสตรศกษา มหาวทยาลยสงขลานครนทร.
ทศนา แขมมณ. (2545). กลมสมพนธเพอการทางานและการจดการเรยนการสอน. กรงเทพฯ : นชนแอดเวอร ไทซง กรฟ.
นนทยา บญเคลอบ. (2540). การเรยนการสอนวทยาศาสตรตามแนว Constructivism. สสวท, 25 (96), 11-15.
บญมน ธนาศภวฒน. (2537). จตวทยาองคการ. กรงเทพฯ : โอ. เอส. พรนตง เฮาส. ประสาท อศรปรดา. (2538). สารตถะจตวทยาการศกษา. กรงเทพฯ : นาอกษรการพมพ. พงษพนธ พงษโสภา. (2542). จตวทยาการศกษา. กรงเทพฯ : วสทธพฒนา จากด. พงศรตน ธรรมชาต. (2545). ผลการสอนโดยการเรยนแบบวฏจกรการเรยนรกบการสอนตาม
คมอครของสสวท.ทมตอผลสมฤทธทางการเรยนวชาเคมของนกเรยนชนมธยมศกษา ตอนปลาย. วทยานพนธศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาวทยาศาสตรศกษา มหาวทยาลยสงขลานครนทร.
255
พมพนธ เดชะคปต. (2542). “การเรยนแบบรวมมอ” ใน การเรยนการสอนและการวจยระดบ มธยมศกษา. หนา 1-15. จนทรเพญ เชอพานช และ สรอยสน สกลรตน, บรรณาธการ. กรงเทพฯ : จฬาลงกรณมหาวทยาลย.
________. (2544). “การสรางบรรรยากาศในการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนสาคญ” ใน แนวคดและแนวปฏบตสาหรบครมธยมเพอการปฏรปการศกษา. หนา 257-270 . พมพนธ เดชะคปต, สวฒนา อทยรตน และ กมลพร บณฑตยานนท, บรรณาธการ. กรงเทพฯ : บพธการพมพ จากด.
มยร ศรคะเณย. (2547). การเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยน ความคงทนในการเรยน และความพงพอใจในการเรยนแบบรวมมอดวยบทเรยนคอมพวเตอรวชาภาษาไทย เรอง รามเกยรตและคาราชาศพท นกเรยนชนประถมศกษาปท 5 ทมผลสมฤทธทางการเรยน ตางกน. วทยานพนธการศกษามหาบณฑต สาขาวชาเทคโนโลยการศกษา มหาวทยาลยมหาสารคาม.
มาณตย คดพศาล. (2541). ผลการสอนโดยการเรยนแบบรวมมอกบการสอนตามคมอครทมตอ ผลสมฤทธในวชาเคมของนกเรยนชนมธยมศกษาตอนปลาย. วทยานพนธศกษาศาสตร มหาบณฑต สาขาวชาวทยาศาสตรศกษา มหาวทยาลยสงขลานครนทร.
รพพรรณ วบลยวฒนกจ และ จราจนทร คณฑา. (2548). ผลของการเรยนแบบรวมมอตอ พฤตกรรมการทางานกลมและผลสมฤทธทางการเรยนของนกนกศกษาหลกสตร พยาบาลศาสตรบณฑต. พยาบาลสาร, 32 (2), 84-107.
วนดา ธนประโยชนศกด. (2548). การพฒนาหลกสตรวทยาศาสตรระดบมธยมศกษาตอนปลาย เรอง ทรพยากรธรรมชาตและมลพษสงแวดลอมทเกยวของกบสถานการณจรงโดยใชวฏจกร การเรยนร แบบสบเสาะหาความร. วทยานพนธการศกษาดษฎบณฑต สาขาวชาวทยาศาสตรศกษา มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.
วชาญ เลศลพ. (2543). การเปรยบเทยบผลการเรยนรโดยวธจดการเรยนการสอนตามรปแบบ วฏจกรการเรยนร รปแบบสสวท. และรปแบบการผสมผสานระหวางวฏจกรการเรยนร กบสสวท. วทยานพนธการศกษาดษฎบณฑต สาขาวชาวทยาศาสตรศกษา มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.
วระยทธ คณารกษ. (2543). การเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนวชาเคมระหวางการเรยน แบบรวมมอกบการสอนตามคมอครของสสวท. ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4. วทยานพนธศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาวทยาศาสตรศกษา มหาวทยาลยสงขลานครนทร.
256
สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย. (2547). เอกสารสรปการศกษาพฒนา รปแบบการเรยนการสอนแบบสบเสาะหาความร (Inquiry Cycle หรอ 5Es) เพอพฒนา กระบวนการคดระดบสง. กรงเทพฯ : ม.ป.พ.
สมศกด ขจรเจรญกล. (2534). รวมคด รวมทา รวมใจ ในการรวมกลมเรยนวชาคณตศาสตร. สารพฒนาหลกสตร, 10, 19-23.
สมศร เจงไพจตร. (2532). ความสมพนธระหวางพฤตกรรมดานจตพสยกบผลสมฤทธทาง การเรยนวชาเคมของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5. วทยานพนธครศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการศกษาวทยาศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย.
สานกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต. (2545). แผนการศกษาแหงชาต (2545-2559) ฉบบสรป. กรงเทพฯ : สานกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต.
สานกงานพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต. (2543). วทยาศาสตรและเทคโนโลยไทย จากอดตสอนาคต. กรงเทพฯ : ฝายวเทศสมพนธ สานกงานพฒนาวทยาศาสตรและ เทคโนโลยแหงชาต.
สรศกด นมนวล. (2543). ผลของวธการเรยนแบบรวมมอแบบแบงกลมคละผลสมฤทธทมตอ ผลสมฤทธทางการเรยนในวชาเคมและทกษะการคดอยางมวจารณญาณของนกเรยนชน มธยมศกษาปท 4. วทยานพนธศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาศกษาศาสตร- การสอน มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.
สรศกด หลาบมาลา. (2536). ขอแนะนาบางประการเกยวกบการเรยนแบบรวมมอ. สารพฒนา หลกสตร, 12, 3-5.
สรางค โควตระกล. (2545). จตวทยาการศกษา. กรงเทพฯ : ดานสทธาการพมพ จากด. สวมล เขยวแกว, สเทพ สนตวรานนท และ อสมาน สาร. (2542). ผลของการเรยนแบบรวมมอ
ตอผลสมฤทธทางการเรยนวชาเคมของนกเรยนในโรงเรยนรฐบาลและโรงเรยนเอกชนสอน ศาสนาอสลามในจงหวดชายแดนภาคใต. สงขลานครนทร ฉบบสงคมศาสตร และมนษยศาสตร, 5 (1), 76-93.
สวมล เขยวแกว และ อสมาน สาร. (2542). ผลของการเรยนแบบรวมมอทมตอผลสมฤทธ ทางการเรยนวชาเคมและเจตคตตอการเรยนของนกเรยนระดบมธยมศกษาตอนปลาย เขตการศกษา 2. วทยาศาสตร, 53 (4), 224-237.
257
Al-Faleh, N. A. (1981). Effects of Lecture Demonstration and Small Group Experimentation Teaching Methods on Saudi-Arabian Students' Chemistry Achievement and Attitude toward Science Learning. Dissertation Abstracts International, 42 (3), 1083A-1084A.
Christensen, L. (1988). Experimental Methodology. 4 th ed. Boston : Allyn and Bacon. Johnson, D. W. and Johnson, R.T. (1986). Action Research : Cooperative Learning in the
Science Classroom. Science and Children, 24 (2), 31-32. Johnson, D. W. ; Johnson, R.T. and Holubec, E. J. (1994). The Nuts and Bolts of
Cooperative Learning. Minnesota : Interaction Book Company. Nasseri, A. S. (1986). An Introductory Chemistry Laboratory Model Incorporating Learning
Cycle Strategies for Iranian High School. Dissertation Abstracts International, 46 (7), 1894-A.
Odom, A. L. and Kelly, P. V. (2001). Integrating Concept Mapping and the Learning Cycle to Teach Diffusion and Osmosis Concepts to High School Biology Student. Science Education, 85 , 615-635.
Slavin, R. E. (1980). Cooperative Learning. Review of Educational Research, 50 (2), 315-342.
________. (1987). Cooperative Learning and Cooperative School. Educational Leadership, 45 (3), 7-13.
________. (1985). Learning to Cooperate Cooperating to Learn. New York : Plunum Press.
________. (1991). Synthesis of Research of Cooperative Learning. Educational Leadership, 48 (5), 71-82.
Young, S. D. (1995). Study Groups among Nursing Students. Journal of Nursing Education, 34, 190-191.