I

ᨙ་ᨵ

མཆད་བརད............................................................... 1

མད་ས་དགངས་འགལ་ལ་བརན་པའ་ཕགས་ལ་གཉས།........... 5

མད་ས་ནས་ཇ་ལར་གསངས་པ་དགད་པ་ལ་བཞ།.................. 5

མད་ས་ལ་འགལ་སང་ག་ད་བ།......................................... 6

འགལ་བ་ད་སང་བའ་ལན་ལ་གཉས།.................................. 8

ང་བ་ཉད་མད་ཚལ་གང་ལ་དགངས་ནས་ང་བ་ཉད་

མད་པར་གསངས་པ་བཤད་པ་ལ་གསམ།........................... 8

མདར་བསན་པ་ན།....................................................... 8

རས་པར་བཤད་པ་ན།................................................... 10

ད་དག་ག་དཔ་བསན་པ་ན།............................................. 15

གང་ལ་དགངས་ནས་མ་སས་པ་སགས་ས་

གསངས་པ་བཤད་པ་ན།................................................ 19

ང་བ་ཉད་གསམ་ག་ང་བ་ངས་གཟང་བ་ན།.......................... 22

ད་དག་གས་གབ་པའ་དན་ཞས་པ་ལ་གཉས།........................ 25

མད་དགད་པ་ན།......................................................... 26

དའ་དན་ཅང་ཟད་བཤད་པ་ལ་གཉས།................................. 27

མདའ་ཚག་དན་ཅང་ཟད་བཤད་པ་ན།................................ 28

ᨙ་ᨵ

II

དང་ངས་ཀ་ཚལ་ཅང་ཟད་བཤད་པ་ན།............................... 30

དའ་དན་ཇ་ལར་བཀལ་བའ་ཚལ་ལ་གཉས།......................... 33

སབ་དཔན་ཐགས་མད་ཀས་གཙ་བར་དགངས་འགལ་

ལ་བརན་ཚལ་ན།......................................................... 33

ད་ལ་བརན་ནས་ད་ཁ་ན་ཉད་གཏན་ལ་ཕབ་པའ་

ཚལ་ལ་གསམ།........................................................... 35

མཐའ་གཉས་སང་ཚལ་སར་བསན་པ་ལ་གསམ།................... 35

བང་ས་ནས་བཤད་པའ་ཚལ་ལ་གཉས།.............................. 35

ས་སར་ད་ལ་བའ་ཚལ་ན།............................................... 35

ད་གཉས་འགག་པའ་ཚལ་ན།........................................... 38

བས་བ་ནས་བཤད་པའ་ཚལ་ལ་གཉས།.............................. 42

ཕགས་ས་མ་དགད་ཅང་དའ་དན་ལ་དས་ལན་བ་བ་ན།............ 43

ལན་བཏབ་པའ་ཕགས་དགག་པ་ལ་གཉས།.......................... 44

གཞན་ག་གབ་མཐའ་ལ་འགལ་བ་བསན་པ་ན།....................... 44

རང་ག་གབ་མཐའ་ལ་འགལ་བ་སང་བ་ན།............................ 50

ད་དག་ལས་གཞན་པའ་གཞང་ནས་བཤད་ཚལ་ལ་གཉས།........ 58

མད་ས་རན་ལས་བཤད་པའ་ཚལ་ན།................................. 58

III

ᨙ་ᨵ

དབས་མཐའ་ལས་བཤད་པའ་ཚལ་ན།................................ 63

ས་འདགས་ཀ་མཐའ་བ་བག་ཏ་དགག་པ་ལ་གཉས།................ 70

དགག་བ་ས་འདགས་ངས་གཟང་བ་ན།............................... 70

ད་ཇ་ལར་འགག་པའ་ཚལ་ལ་གཉས།................................. 75

དགག་པ་དངས་ན།....................................................... 75

ད་ལ་རད་པ་སང་བ་ན།.................................................. 83

དས་གསང་རབ་དང་ངས་འབད་པའ་ཚལ་ན།....................... 90

བ་གས་མ་ཟད་པས་བསན་པ་ལ་བརན་ནས་དང་ངས་

འབད་པའ་ཕགས་ལ་གཉས།........................................... 97

མད་ནས་ཇ་ལར་གསངས་པ་དགད་པ་ན།............................ 97

དའ་དན་ཇ་ལར་བཀལ་བ་ལ་གཉས།.................................. 102

མགན་པ་ཀ་སབ་ཀས་མདའ་དན་ཇ་ལར་བཀལ་བ་ལ་གཉས།.... 102

རན་འབང་ག་དན་རང་བཞན་མད་པའ་དན་ད་བཀལ་ཚལ་ན།.... 103

ད་ཉད་གསང་རབ་ཀ་དན་ག་སང་པར་བསགས་པའ་ཚལ་ན།.... 109

དའ་རས་འབང་བ་རམས་ཀས་ཇ་ལར་བཀལ་བའ་ཚལ་ན།........ 118

དབ་མ་རང་རད་པས་འཕགས་པའ་གཞང་ཇ་ལར་

བཀལ་བ་ལ་གཉས།...................................................... 119

ᨙ་ᨵ

IV

སབ་དཔན་ལགས་ལན་འབད་ཀས་ཇ་ལར་བཀལ་བ་ལ་གསམ།. 119

དན་དམ་པར་གང་ཟག་དང་ཆས་ལ་རང་བཞན་

ཡད་མད་ཇ་ལར་བཤད་པ་ན།.......................................... 119

ཐ་སད་ད་ཕ་རལ་ག་དན་ཡད་མད་ཇ་ལར་བཤད་པ་ན།........... 126

དན་དམ་པར་ཡད་པ་འགག་པའ་རགས་པའ་གཙ་བ་

གང་ལ་བད་བསན་པ་ན།................................................. 129

ཞ་བ་འཚ་ཡབ་སས་ཀ་ཇ་ལར་བ་ལ་བཞ།............................ 131

དན་དམ་པར་གང་ཟག་དང་ཆས་ལ་རང་བཞན་ཡད་མད་

ཇ་ལར་བཤད་པ་ན།...................................................... 131

ཐ་སད་ད་ཕ་རལ་ག་དན་ཡད་མད་ཇ་ལར་བཤད་པ་ན།........... 131

མད་ས་དགངས་འགལ་ག་དན་ཇ་ལར་བཤད་པ་ན།................ 137

དན་དམ་པར་ཡད་པ་འགག་པའ་རགས་པའ་གཙ་བ་

གང་ལ་བད་བསན་པ་ལ་གཉས།........................................ 144

རགས་པའ་དགག་བ་ངས་གཟང་བ་ན།............................... 144

ཐལ་འགར་བ་རམས་ཀས་འཕགས་པའ་དགངས་པ་

ཇ་ལར་བཀལ་བ་ལ་གཉས།............................................. 152

གང་ཟག་དང་ཆས་ལ་རང་བཞན་ཡད་མད་ཇ་ལར་

V

ᨙ་ᨵ

བཤད་པ་ལ་གསམ།...................................................... 152

གང་ཟག་དང་ཆས་ལ་རང་བཞན་འགག་པའ་ཁད་པར་

བཤད་པ་ལ་གཉས།...................................................... 152

རང་ག་མཚན་ཉད་ཀས་གབ་པའ་རང་བཞན་འགག་པ་

ཁད་པར་ཡན་པར་བསན་པ་ན།........................................ 153

དགག་བ་ད་ངས་བཟང་ནས་ཇ་ལར་མད་པ་བསན་པ་ལ་གཉས།. 156

ཀན་བརགས་དང་ལན་སས་ཀ་ས་འདགས་ཀས་

བཟང་ཚལ་བསན་ནས་ད་མད་པར་བསན་པ་ན།.................... 157

ཉན་ཐས་ཀ་ས་སད་ལ་བརན་ནས་ཀང་བདག་མད་གཉས་

གསངས་པའ་དན་བཤད་པ་ན།......................................... 166

ད་ལ་བརན་ནས་འཕགས་པའ་དགངས་པ་འགལ་ཚལ་

ཐན་མང་མ་ཡན་པ་བསན་པ་ལ་གསམ།.............................. 177

བདག་མད་རགས་པ་དང་བདག་འཛན་ཕ་རགས་

སགས་ཀ་ཐན་མང་མ་ཡན་པའ་ཁད་པར་ན།........................ 177

ཕ་དན་འཇག་ཅང་ཀན་གཞ་རང་རག་ཁས་མ་ལན་པའ་

ཐན་མང་མན་པའ་ཁད་པར་ན།......................................... 187

རང་རད་ཁས་མ་ལན་པའ་ཐན་མང་མན་

ᨙ་ᨵ

VI

པའ་ཁད་པར་ལ་གཉས།................................................. 196

རང་རད་བཀག་པའ་བང་ཚལ་དང་དའ་དན་ཇ་ལར་བཤད་པའ་

གཞན་ལགས་ན།......................................................... 196

རང་ལགས་ཀ་བསབ་བ་སབ་པའ་རགས་ཡད་པ་དང་

རང་རད་ཀ་རགས་མད་ཚལ་ལ་གཉས།.............................. 201

རགས་ཀས་བསབ་བ་སབ་པ་ཡད་ཚལ་ན།........................... 201

རང་རད་ཀ་རགས་ཁས་མ་ལན་པའ་ཚལ་ན།........................ 207

ཚལ་ད་ལ་མད་ས་རམས་དང་འགལ་བ་སང་བ་ལ་གཉས།.......... 218

དགངས་འགལ་དང་འགལ་བ་སང་བ་ན།.............................. 219

ད་དང་བས་ཞས་ཀ་ལའ་གཉས་མ་མཚངས་པར་བསན་པ་ན།... 233

དན་དམ་ད་གབ་པ་འགག་པའ་རགས་པའ་གཙ་བ་

གང་ཡན་བསན་པ་ལ་གསམ།.......................................... 244

རགས་པའ་གཙ་བ་ངས་བཟང་བ་ན།................................. 244

དས་རང་མཚན་འགག་ཚལ་ན།........................................ 247

བཀག་པའ་རང་བཞན་མད་པར་བསབ་པ་ཡན་མན་

བསམ་པ་ན།............................................................... 257

ᩔᨕ᪄་ᨾᨓᩏ་ᨎ

VII

ᨊ.གང་ས་ᨊ.ᨪ᪠་ᨵᨕ᪄་ᩂ་᪠ᨑ་᪠ᩏ་པ་ᨕᨵ་ᨵᨑ་ᨵ་

ᨓ་᪠᨞ᨑ᪄་ᨕᨵ. ཕན་ག་ᨵᨕ᪄་ᨪᨓས་བ་གསར་དན་གཉར་ཅན་᪇་ᨎ.....

ཀ་ཤ་རགས་ཅན་ག་ལག་ཐག་ཁ་པར་དང་.iPad.ᨾᨕᨵ་ᨠ་ᨕᨵ་᪠ᩃ་᪄་ᨓ་ᨓ᪠་ᨑ་᪠ᨑ᪄་᪠ᨕ་ᨑᨵ་་᪄་གཟགས་བད་ᨮᨕ་᪄ᨑ་ཆད་ད་

᪠ᨕ་་ཡན།. . སད་ནས་ཀང་རམ་པས་དཔ་དབ་ᩏᨕ་བཤས་ལག་ཏ་འབར་

ཚ་དབ་གངས་མང་ད་གཏང་རའ་ག་སབས་འང་སད་ན་དར་སན་པའ་ལམ་

སན་བཀའ་སབ་དགངས་འཆར་ལག་སལ་ཡང་བ་ར་བསལ་ཞ་ར་ᩏ།.

ཞ་དག་བསར་མ་སགས་ལ་རང་ནས་གང་ཡད་ཀས་འབད་རལ་གས་ཁལ་

བས་ཀང་ཆད་ཚད་ཞན་སབས་ནར་འཁལ་གང་ཤར་རམས་བཟད་གསལ་ཞ་

ར་᪠།.................................

སར་སད་དམར་་᪣ᩏ་᪠ᨕ་᪄་ཀས།

དབ་བཟས་ཟན་པ་རམས་ས་ལ་དགས་ན་ད་ར་རད་ནས་རན་མད་ད་ཕལ་ཆག

.ᨑ་ᨵཉས་ᨹᨑ་᪄ᩏ་་.iBooks.ᨕ་ᨓ་ᨓ᪠་ᨑ་᪙᪠་᪠་᪣ᨓ་ᨕᨵ

..ད་ᩂ་ᨮ་᪣ᩏ་ᨎ marjamson618@gmail.com

དང་ངས་ལགས་བཤད་སང་པ།

1

༄༅།.།དང་བ་དང་ངས་པའ་དན་རམ་པར་འབད་པའ་

བསན་བཅས་ལགས་བཤད་

སང་པ་བཞགས་ས།.།

མཆད་བརད

...............༄༅།.།ན་མ་ག་ར་མཉ་ག་ཥ་ཡ།.།

..............བད་འབང་སན་ལ་ཞན་དང་གསར་ག་མངལ།.།

..............ལས་མད་བདག་པ་ཐ་གའ་ལ་ལ་སགས།.།

..............སད་ན་དགས་པའ་ང་ར་ཆར་སགས་པའ།.།

..............རམ་པས་འགད་རམས་ཀས་ཀང་གང་ག་ས།.།

..............མཐང་བའ་མད་ལ་ཉ་མས་མ་ཁར་བཞན།.།

..............མཛད་པར་གར་ཚ་མཛས་པའ་ཅད་པན་གས།.།

..............གང་ག་ཞབས་པད་གས་པས་སན་བད་པ།.།

..............ཐབ་དབང་ལ་ཡ་ལ་ལ་ཕག་འཚལ་ལ།.།

..............མཁན་མརའ་གཏང་མཐའ་ཤན་ཏ་དཔག་པར་དཀའ།.།

..............བང་ཆབ་སད་པའ་རབས་ཆན་ཆལ་ཆལ་གཡ།.།

..............ལགས་བཤད་རན་ཆན་གཏར་གར་འཇམ་པའ་དབངས།.།

2

ར་ཙང་ཁ་པ་ཆན་པའ་་གསང།.

..............རལ་ཚབ་ར་མཚ་ཆ་ལ་གས་ཕག་འཚལ།.།

..............བདར་གཤགས་གསང་རབ་ཚལ་གཉས་ཤང་རའ་སལ།.།

..............ལགས་པར་ཕ་བས་རལ་བའ་བསན་པ་མཆག..།

..............ས་གསམ་འག་ན་ཉ་ལར་གསལ་མཛད་པ།.།

..............ཀ་སབ་ཐགས་མད་ཞབས་ལ་ས་བས་འདད།.།

..............ཤང་ར་ཆན་པའ་སལ་གཉས་ལགས་བཟང་ནས།.།

..............འཛམ་གང་བ་གསལ་བ་བའ་མག་འབད་པ།.།

..............འཕགས་པ་ལ་དང་དཔའ་བ་སངས་རས་བསངས།.།

..............ལགས་ལན་འབད་དང་ཟ་བ་གགས་པའ་ཞབས།.།

..............དབག་གཉན་ཞབས་དང་བ་བརན་ཕགས་གང་དང༌།.།

..............ཆས་ཀ་གགས་པའ་ཞབས་སགས་འཛམ་གང་རན།.།

..............ཐབ་བསན་མ་ནབ་རལ་མཚན་འཛན་པའ་མཆག..།

..............མཁས་པའ་དབང་པ་རམས་ལ་གས་པས་འདད།.།

..............གཞང་ལགས་མང་ཐས་རགས་པའ་ལམ་དའང༌།.།

..............ངལ་བ་མང་བསན་མངན་པར་རགས་པ་ཡ།.།

དང་ངས་ལགས་བཤད་སང་པ།

3

..............ཡན་ཏན་ཚགས་ཀས་མ་དམན་ད་མས་ཀང༌།.།

..............འབད་ཀང་རགས་པར་མ་གར་གནས་ད་ན།.།

..............འཇམ་མགན་བ་མའ་དན་གས་ལགས་མཐང་ནས།.།

..............ཤན་ཏ་བར་བའ་བསམ་པས་བདག་གས་བཤད།.།

..............བསན་པའ་ད་ཉད་རགས་པའ་རམ་དཔད་ཀས།.།

..............ས་བ་ཟ་མད་འདད་རམས་གས་པས་ཉན།.།

ཇ་སད་ད་འཕགས་པ་ཡལ་འཁར་སང་གས་ཞས་པ་ལས།.

..............སང་པ་ཞ་བ་ས་བ་མད་པའ་ཚལ།.།

..............མ་ཤས་པས་ན་འག་བ་འཁམས་གར་པ།.།

..............ད་དག་ཐགས་ར་མངའ་བས་ཐབས་ཚལ་དང༌།.།

..............རགས་པ་བར་དག་གས་ན་འཛད་པར་མཛད།.།

. ཅས་ཆས་རམས་ཀ་ད་བཞན་ཉད་ན་ཤན་ཏ་རགས་པར་དཀའ་བ་དང༌།.

མ་རགས་ན་འཁར་བ་ལས་མ་གལ་བར་གཟགས་ནས་ཐགས་ར་ཅན་ག་

སན་པས་ཐབས་ཀ་ཚལ་དང་རགས་པའ་ས་ད་མ་ཞག་གས་ད་ཁང་ད་ཆད་

བ་ལ་འཛད་པར་གསངས་ས།.།

. དའ་ཕར་རམ་དཔད་དང་ལན་པ་དག་གས་ད་ཉད་ཇ་ལར་ཡན་ཁང་ད་

ཆད་པའ་ཐབས་ལ་འབད་དགས་ལ་ད་ཡང་རལ་བའ་གསང་རབ་ཀ་དང་བ་

དང་ངས་པའ་དན་རམ་པར་ཕད་པ་ལ་རག་ལས་ཤང༌།. ད་གཉས་རམ་པར་

4

ར་ཙང་ཁ་པ་ཆན་པའ་་གསང།.

འབད་པ་ཡང་འད་ན་དང་བའ་དན་ན་འད་ན་ངས་པའ་དན་ན་ཞས་གསངས་

པའ་ལང་ཙམ་གས་ནས་པ་མ་ཡན་ཏ།. གཞན་ད་ན་ཤང་ར་ཆན་པ་དག་

གས་དང་ངས་འབད་བའ་དགངས་འགལ་བརམས་པ་དན་མད་པར་འགར་

བའ་ཕར་དང༌།. གསང་རབ་ལས་དང་ངས་ཀ་འཇག་ཚལ་མ་མཐན་པ་ད་མ་

གསངས་པའ་ཕར་དང༌།. འད་ན་འདའ་ཞས་གསངས་པ་ཙམ་ག་ལང་གས་

ད་ལར་གཞག་པར་ན་མ་ནས་ལ་དའ་ཚ་ས་ལ་ད་ལར་མ་ཁབ་པ་ན་བ་བག་

དང་ངས་ལ་ཡང་འད་འདའ་ཞས་གསངས་པ་ཙམ་གས་ཀང་སབ་པར་མ་

ནས་པའ་ཕར་ར།.།

. དའ་ཕར་གསང་རབ་ཀ་དང་ངས་འབད་པར་ལང་བསན་པའ་ཤང་ར་

ཆན་པ་དག་གས་དང་ངས་ཀ་དགངས་པ་བཀལ་ཞང་ད་ཡང་ངས་དན་ག་

གསང་རབ་ཀ་དན་གཞན་ད་འདན་པ་ལ་གནད་བད་དང༌།. གཞན་ད་དང་

ད་མ་རང་བར་དན་དར་ངས་པའ་སབ་བད་ཀ་རགས་པས་ལགས་པར་

གཏན་ལ་ཕབ་པ་ཞག་ག་རས་ས་འབངས་ནས་དགངས་པ་འཚལ་དགས་

པས་མཐར་གཏགས་ན་ད་མ་མད་པའ་རགས་པ་ཉད་ཀས་དབ་དགས་ཏ།.

རགས་པ་དང་འགལ་བའ་གབ་མཐའ་ཁས་ལན་ན་ས་བ་པ་ཚད་མའ་སས་

བར་མ་རང་བའ་ཕར་དང༌།. དངས་པའ་ད་ཁ་ན་ཉད་ཀང་འཐད་བས་སབ་

པའ་རགས་པའ་སབ་བད་དང་ལན་པའ་ཕར་ར།.།

དན་ག་དབང་འད་གཟགས་ནས།.

..............དག་སང་དག་གམ་མཁས་རམས་ཀས།.།

དང་ངས་ལགས་བཤད་སང་པ།

5

..............བསགས་བཅད་བརར་བའ་གསར་བཞན་ད།.།

..............ལགས་པར་བརགས་ལ་ང་ཡ་བཀའ།.།

...............བང་བར་བ་ཡ་གས་ཕར་མན།.།

ཞས་གསངས་ས།.།

. ད་ལར་ན་དང་ངས་འབད་པ་ལ་གཉས།. མད་ས་དགངས་འགལ་ལ་

བརན་པའ་ཕགས་དང༌།.བ་གས་མ་ཟད་པས་བསན་པ་ལ་བརན་པའ་ཕགས་

ས།.།དང་པ།

མད་ས་དགངས་འགལ་ལ་བརན་པའ་ཕགས་ལ་གཉས།.

. མད་ས་ནས་ཇ་ལར་གསངས་པ་དགད་པ་དང༌།. དའ་དན་ཇ་ལར་

བཀལ་བའ་ཚལ་ལ།.།དང་པ།

མད་ས་ནས་ཇ་ལར་གསངས་པ་དགད་པ་ལ་བཞ།.

. མད་ས་ལ་འགལ་སང་ག་ད་བ།. འགལ་བ་ད་སང་བའ་ལན།. ང་བ་ཉད་

གསམ་ག་ང་བ་ངས་གཟང་བ།.ད་དག་གས་གབ་པའ་དན་ཞས་པའ།.།

. དང་པ་ན།

6

ར་ཙང་ཁ་པ་ཆན་པའ་་གསང།.

མད་ས་ལ་འགལ་སང་ག་ད་བ།

. དགངས་འགལ་ལས།. བཅམ་ལན་འདས་ཀས་རམ་གངས་ད་མར་ཕང་

པ་རམས་ཀ་རང་ག་མཚན་ཉད་ཀང་བཀའ་སལ།. ས་བའ་མཚན་ཉད་དང༌།.

འཇག་པའ་མཚན་ཉད་དང༌།. སང་བ་དང་ཡངས་ས་ཤས་པ་ཡང་བཀའ་སལ།.

ཕང་པ་རམས་ཀ་ཇ་ལ་བ་ད་བཞན་ད་ས་མཆད་རམས་དང་རན་ཅང་འབལ་

པར་འབང་བ་དང་ཟས་རམས་ཀ་བར་ཡང་བཀའ་སལ།. ད་བཞན་ད་སར་

ནས་བདན་པ་རམས་ཀ་རང་ག་མཚན་ཉད་དང་ཡངས་ས་ཤས་པ་དང་སང་

བ་དང་མངན་ད་བག་བ་དང་བསམ་པ་དང་ཁམས་རམས་ཀ་རང་ག་མཚན་

ཉད་དང་ཁམས་ས་ཚགས་པ་དང་ཁམས་ད་མ་དང་སང་བ་དང་ཡངས་ས་

ཤས་པ་དང༌།. བང་ཕགས་ས་བདན་ག་རང་ག་མཚན་ཉད་དང་མ་མཐན་

པ་དང་གཉན་པ་དང་མ་སས་པ་ས་བ་དང་སས་པ་གནས་པ་དང་མ་བསད་

པ་དང་སར་ཞང་འབང་བ་དང་འཕལ་ཞང་ཡངས་བ་ཉད་ཀང་བཀའ་སལ་

ལ།. བཅམ་ལན་འདས་ཀས་ཆས་ཐམས་ཅད་ང་བ་ཉད་མ་མཆས་པ་ཆས་

ཐམས་ཅད་མ་སས་པ་མ་འགགས་པ་གཟད་མ་ནས་ཞ་བ་རང་བཞན་གས་

ཡངས་ས་མ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞས་ཀང་བཀའ་སལ་ལགས་ན།. བཅམ་

ལན་འདས་ཀས་ཅ་ལ་དགངས་ནས་ཆས་ཐམས་ཅད་ང་བ་ཉད་མ་མཆས་པ་

ཆས་ཐམས་ཅད་མ་སས་པ་མ་འགགས་པ་བཟད་མ་ནས་ཞ་བ་རང་བཞན་

གས་ཡངས་ས་མ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞས་བཀའ་སལ་སམ་བགད་ལགས་

དང་ངས་ལགས་བཤད་སང་པ།

7

ཏ།. བཅམ་ལན་འདས་ཀས་ཅ་ལ་དགངས་ནས་ཆས་ཐམས་ཅད་ང་བ་ཉད་

མ་མཆས་པ་ཆས་ཐམས་ཅད་མ་སས་པ་མ་འགགས་པ་གཟད་མ་ནས་ཞ་

བ་རང་བཞན་གས་ཡངས་ས་མ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞས་ཀང་བཀའ་སལ་

བའ་དན་ད་ཉད་བཅམ་ལན་འདས་ལ་བདག་ཡངས་ས་ཞ་ལགས་ས།. །ཞས་

གསངས་ས།.།

. འདས་ན་མད་ས་ཁ་ཅག་ཏ་ཆས་ཐམས་ཅད་ང་བ་ཉད་མད་པ་སགས་

ས་གསངས་པ་དང༌།. ཁ་ཅག་ཏ་ཕང་པ་ལ་སགས་པའ་རང་ག་མཚན་ཉད་

ལ་སགས་པ་ཡད་པར་གསངས་པ་གཉས་ས་སར་བཞག་ན་འགལ་ནའང་

འགལ་བ་མད་དགས་པས་ཅ་ལ་དགངས་ནས་ང་བ་ཉད་མད་པ་སགས་

ས་གསངས་ཞས་དས་ཏ།. དས་ན་རང་ག་མཚན་ཉད་ཡད་པ་སགས་ས་

གསངས་པ་ཡང་ཅ་ལ་དགངས་ནས་གསངས་པ་དན་གས་ཞས་ས།.།

. འདར་རང་ག་མཚན་ཉད་ཅས་པ་ར་ནག་ག་འགལ་ཆན་སགས་ལས་

ཐན་མང་མ་ཡན་པའ་མཚན་ཉད་ལ་བཤད་པ་ན་རགས་པ་མ་ཡན་ཏ།. མད་

ཉད་ལས་ཀན་བརགས་ཀ་སབས་ས་རང་ག་མཚན་ཉད་གས་གབ་པ་ལ་

གསལ་བར་གསངས་པའ་ཕར་དང༌།. ཀན་བརགས་ལའང་ཐན་མང་མ་ཡན་

པའ་མཚན་བད་ཡད་པས་མཚན་ཉད་ང་བ་ཉད་མད་པ་ཀན་བརགས་ལ་

བཤད་ད་མ་རང་བའ་སན་ད་འགར་བའ་ཕར་ར།. །ཁམས་ས་ཚགས་པ་དང་

ད་མ་ལ་འགལ་པ་རམས་ཀས་གཞན་ད་བཤད་ཀང་འག་ནས་འབང་བའ་

མད་དང་སར་ན་ཁམས་བཅ་བརད་དང་ཁམས་དག་ལ་བའ།. །མ་བསད་པ་

8

ར་ཙང་ཁ་པ་ཆན་པའ་་གསང།.

ན་མ་བརད་པའ།.།

. གཉས་པ།

འགལ་བ་ད་སང་བའ་ལན་ལ་གཉས།.

. ང་བ་ཉད་མད་ཚལ་གང་ལ་དགངས་ནས་ང་བ་ཉད་མད་པར་གསངས་

པ་བཤད་པ་དང༌།. གང་ལ་དགངས་ནས་མ་སས་པ་སགས་ས་གསངས་པ་

བཤད་པའ།.།དང་པ།

ང་བ་ཉད་མད་ཚལ་གང་ལ་དགངས་ནས་ང་བ་ཉད་མད་པར་གསངས་པ་བཤད་པ་ལ་གསམ།.

. མདར་བསན་པ་དང༌།.རས་པར་བཤད་པ་དང༌།.ད་དག་ག་དཔ་བསན་

པའ།.།

. དང་པ།

མདར་བསན་པ་ན།.

. དགངས་འགལ་ལས།. དན་དམ་ཡང་དག་འཕགས།. ངས་ཆས་རམས་

ཀ་ང་བ་ཉད་མད་པ་ཉད་རམ་པ་གསམ་པ་འད་ལ་ས།. མཚན་ཉད་ང་བ་ཉད་

མད་པ་ཉད་དང་ས་བ་ང་བ་ཉད་མད་པ་ཉད་དང་དན་དམ་པ་ང་བ་ཉད་མད་

པ་ཉད་ལ་དགངས་ནས་ཆས་ཐམས་ཅད་ང་བ་ཉད་མད་པའ་ཞས་བསན་ཏ།.།

དང་ངས་ལགས་བཤད་སང་པ།

9

. ཞས་ང་བ་ཉད་མད་པ་གསམ་ག་ལ་དགངས་ནས་ང་བ་ཉད་མད་པར་

གསངས་ས།.།བས་བ་ལས་ཀང༌།.

. བཅམ་ལན་འདས་ཀས་ཅ་ལ་དགངས་ནས་ཆས་ཐམས་ཅད་ང་བ་ཉད་

མད་པ་ཞས་གསངས་ཤ་ན།. སས་པ་འདལ་བའ་དབང་གས་ད་དང་དར་ང་

བ་ཉད་མད་པ་ཉད་རམ་པ་གསམ་ལ་དགངས་ནས་གསངས་ཏ།

. ཞས་གསངས་ཤང༌།.སམ་ཅ་པ་ལས་ཀང༌།.

...............ང་བ་ཉད་ན་རམ་གསམ་ག།.།

...............ང་བ་ཉད་མད་རམ་གསམ་པ།.།

...............དགངས་ནས་ཆས་རམས་ཐམས་ཅད་ན།.།

...............ང་བ་ཉད་མད་བསན་པ་ཡན།.།

. ཞས་གསངས་པས།. གང་དག་ཤར་ཕན་ལ་སགས་པའ་མད་རམས་

ལས་ཆས་ཐམས་ཅད་ང་བ་ཉད་མད་པར་གསངས་པ་ཀན་རབ་ཀ་ཆས་

ཐམས་ཅད་ལ་དགངས་ཀ་དན་དམ་པ་ལ་དགངས་པ་མན་ན་ཞས་འཆད་

པ་ན་དགངས་འགལ་དང་ཐགས་མད་ས་མཆད་ཀ་གཞང་དང་འགལ་ཞང་

འཕགས་པ་ཡབ་སས་ལ་སགས་པའ་ལགས་ལས་ཀང་ཕ་རལ་ཏ་གར་

པའ།.།

. འད་ལར་ཅ་ལ་དགངས་ནས་ང་བ་ཉད་མད་པར་གསངས་པ་དས་

པ་ན་ཅ་ལ་བསམས་ནས་ང་བ་ཉད་མད་པར་བསན་པ་དང་ང་བ་ཉད་མད་

ཚལ་དས་པ་ཡན་ལ་ལན་གས་ཀང་ད་གཉས་རམ་པ་བཞན་སན་པ་ལས་

10

ར་ཙང་ཁ་པ་ཆན་པའ་་གསང།.

དང་པ་འཆད་པ་ན།. གཟགས་ནས་རམ་མཁན་ག་བར་ག་ཆས་རམས་ཀ་

གསལ་བའ་དབ་བ་མཐའ་ཡས་པ་ལ་ང་བ་ཉད་དམ་རང་བཞན་མད་ད་ཞས་

གསངས་པ་རམས་ང་བ་ཉད་མད་པ་གསམ་ད་འད་ཞང་དའ་ང་བ་ཉད་མད་

ཚལ་བཤད་ན་ག་ས་བར་དགངས་ནས་ང་བ་མད་པ་གསམ་ད་བསས་ཏ།.

དན་དམ་པ་དང་ཀན་རབ་པའ་ཆས་ཐམས་ཅད་ད་གསམ་གས་བསས་ས།.།

. ད་ལར་མཛད་དགས་པ་ཡང་ཡམ་ག་མད་ལ་སགས་པར་ཕང་པ་ལ་

ཁམས་བཅ་བརད་ས་མཆད་བཅ་གཉས་ཀ་ཆས་ཐམས་ཅད་ལ་ར་ར་ནས་

དངས་པ་མད་པ་དང་རང་བཞན་མད་པ་དང་ང་བ་ཉད་མད་པར་གསངས་

ཤང༌།. ཁད་པར་ད་སང་པ་ཉད་དང་ཆས་ཀ་དབངས་དང་ད་བཞན་ཉད་ལ་

སགས་པ་དན་དམ་པའ་རམ་གངས་ཐམས་ཅད་སས་ནས་ད་དག་ལ་ང་བ་

ཉད་མད་པར་གསངས་པས་མད་ས་ད་དག་ལས་ཆས་རམས་ང་བ་ཉད་མད་

པར་གསངས་པའ་ཆས་ཀ་ནང་ན་དན་དམ་མད་ད་ཞས་སམས་དང་ལན་པ་

ས་ཞག་ས།.

. གཉས་པ།

རས་པར་བཤད་པ་ན།.

. གལ་ཏ་ང་བ་ཉད་མད་པར་གསངས་པའ་ཆས་རམས་ང་བ་ཉད་མད་པ་

གསམ་ད་སད་ན་ད་གསམ་གང་ཡན་ང་བ་ཉད་མད་ཚལ་ཇ་ལར་ཡན་སམ་

ན་ང་བ་ཉད་མད་པ་དང་པ་བཤད་པ་ན་དགངས་འགལ་ལས།.

དང་ངས་ལགས་བཤད་སང་པ།

11

. ད་ལ་ཆས་རམས་ཀ་མཚན་ཉད་ང་བ་ཉད་མད་པ་ཉད་གང་ཞ་ན།. ཀན་

བརགས་པའ་མཚན་ཉད་གང་ཡན་པའ།. །ད་ཅའ་ཕར་ཞ་ན།. འད་ལར་ད་ན་

མང་དང་བརས་རམ་པར་བཞག་པའ་མཚན་ཉད་ཡན་ག་རང་ག་མཚན་ཉད་

ཀས་རམ་པར་གནས་པ་ན་མ་ཡན་པས་དའ་ཕར་ད་ན་མཚན་ཉད་ང་བ་ཉད་

མད་པ་ཉད་ཅས་བའ།.།

. ཞས་གསངས་ཏ།.ཚག་དང་པ་གཉས་ཀ་དས་ལན་གས་ཀན་བརགས་

མཚན་ཉད་ང་བ་ཉད་མད་པར་བཤད་ནས།.ད་ཅའ་ཕར་ཞ་ན་ཞས་པས་དའ་

ར་མཚན་དས་པའ་ལན་ད་དགག་ཕགས་ནས་རང་ག་མཚན་ཉད་ཀས་མ་

གབ་པ་དང་སབ་ཕགས་ནས་མང་དང་བརས་བཞག་པ་ཡན་པའ་ར་མཚན་

གསངས་ས།. །མད་ཡ་དམགས་འབད་པ་འདས་འག་མ་གཉས་ཀང་ཤས་

པར་བའ།. །ཀན་བརགས་ལ་མད་རའ་མཚན་ཉད་ཀ་ང་བ་ཉད་ན་རང་ག་

མཚན་ཉད་ཀས་གབ་པའམ་གནས་པ་ལ་བའ།. །འདར་རང་ག་མཚན་ཉད་

ཀས་ཡད་མད་བསན་ཚད་ན་མང་དང་བར་ལ་ལས་ནས་བཞག. མ་བཞག་

ཡན་ལ།. བཞག་པ་ལ་ཡང་ཡད་པས་མ་ཁབ་ཅང་འཇག་ལགས་ཀང་ཐལ་

འགར་བས་ཡད་པ་རམས་མང་ག་ཐ་སད་ཀ་དབང་གས་བཞག་པ་དང་ཆས་

མ་མཐན་པས་རང་ག་མཚན་ཉད་ཀས་ཡད་མད་ཀ་དན་ཡང་མ་མཐན་

ན།. །འན་ཀང་འདའ་རང་མཚན་ཀས་ཡད་པར་འཛན་པ་ཡད་ན་ཐལ་འགར་

བའ་རང་མཚན་གས་གབ་པར་འཛན་པ་ཡང་ཡད་ལ་གཞ་འགའ་ཞག་ས་མ་

ལར་མ་འཛན་ཀང་ཕ་མ་ལར་འཛན་པ་ན་ཡད་ད།. །ང་བ་ཉད་མད་པ་གཉས་

12

ར་ཙང་ཁ་པ་ཆན་པའ་་གསང།.

པ་ན་དགངས་འགལ་ལས།.

. ཆས་རམས་ཀ་ས་བ་ང་བ་ཉད་མད་པ་ཉད་གང་ཞ་ན།. ཆས་རམས་ཀ་

གཞན་ག་དབང་ག་མཚན་ཉད་གང་ཡན་པའ།. །ད་ཅའ་ཕར་ཞ་ན།. འད་ལར་

ད་ན་རན་གཞན་ག་སབས་ཀས་བང་བ་ཡན་ག་བདག་ཉད་ཀས་མ་ཡན་

པས་དའ་ཕར་ད་ན་ས་བ་ང་བ་ཉད་མད་པ་ཉད་ཅས་བའ།.།

. ཞས་གསངས་ས།. །གཞན་དབང་ལ་མད་རའ་ས་བའ་ང་བའམ་ང་བ་

ཉད་ཀས་ས་བ་ན་བདག་ཉད་ཀས་མ་ཡན་པས་ཞས་གསངས་པས་བདག་

ཉད་ཀས་ས་བའ།.།ད་ན་རང་དབང་གས་ས་བ་ཡན་ཏ།.བས་བ་ལས།

. འད་བད་རམས་ན་རན་ཅང་འབལ་པར་འབང་བ་ཡན་པའ་ཕར་རན་

ག་སབས་ཀས་ས་བ་ཡན་ག་རང་ག་ས་བ་ན་ས་བ་ང་བ་ཉད་མད་པ་ཉད་

ཅས་བའ།.།

. ཞས་གསངས་པ་ལར་ར།. །གཞན་དབང་ལ་རང་བཞན་གས་ས་བ་ད་

འད་བའ་ང་བ་ཉད་མད་པས་ང་བ་ཉད་མད་པར་གསངས་ཀ་རང་ག་མཚན་

ཉད་ཀས་གབ་པ་མད་པས་ང་བ་ཉད་མད་པར་གསངས་པ་མན་པའ་ལགས་

ས།.།.ང་བ་ཉད་མད་པ་གསམ་པ་ལ་འཇག་ཚལ་གཉས་ལས་གཞན་དབང་

ལ་དན་དམ་པ་ང་བ་ཉད་མད་པར་བཞག་པ་ན་དགངས་འགལ་ལས།

. ཆས་རམས་ཀ་དན་དམ་པ་ང་བ་ཉད་མད་པ་གང་ཞ་ན།. རན་ཅང་

འདལ་པར་འབང་བ་ཚས་གང་དག་ས་བ་ང་བ་ཉད་མད་པ་ཉད་ཀས་ང་བ་

ཉད་མད་པ་ད་དག་ན་དན་དམ་པ་ང་བ་ཉད་མད་པ་ཉད་ཀས་ང་བ་ཉད་མད་

དང་ངས་ལགས་བཤད་སང་པ།

13

པ་ཡང་ཡན་ན།. །ད་ཅའ་ཕར་ཞ་ན།. དན་དམ་ཡང་དག་འཕགས།. ཆས་

རམས་ལ་རམ་པར་དག་པའ་དམགས་པ་གང་ཡན་པ་ད་ན་དན་དམ་པ་ཡན་

པར་ཡངས་ས་བསན་ལ།. གཞན་ག་དབང་ག་མཚན་ཉད་ད་རམ་པར་དག་

པའ་དམགས་པ་མ་ཡན་པས་དའ་ཕར་དན་དམ་པ་ང་བ་ཉད་མད་པ་ཉད་

ཅས་བའ།.།

. ཞས་གསངས་ས།. །གཞན་དབང་ན་དན་དམ་པའ་ང་བ་ཉད་ད་མད་

པས་དན་དམ་པ་ང་བ་ཉད་མད་པ་ཞས་བ་ས།. དན་དམ་པ་ན་གང་ལ་

དམགས་ནས་གམས་ན་སབ་པ་ཟད་པར་འགར་བ་ཡན་ན་གཞན་དབང་ལ་

དམགས་ནས་གམས་པས་སབ་པ་དག་པར་བད་མ་ནས་པའ་ཕར་ར།. །འ་

ན་ཀན་བརགས་ཀང་དན་དམ་པ་ང་བ་ཉད་མད་པར་ཅའ་ཕར་མ་གཞག་ཅ་

ན།.རམ་པར་དག་པའ་དམགས་པ་མ་ཡན་པ་ཙམ་གས་འཇག་ན་བདན་ཡང་

ལག་རག་དགག་པ་ལ་ལས་ནས་གཞན་དབང་རམ་པར་དག་པའ་དམགས་

པ་མན་པས་དན་དམ་ང་བ་ཉད་མད་པར་བཞག་ག་ཀན་བརགས་མ་བཞག་

ག་༌།. ཇ་ལར་ཞ་ན།. གཞན་དབང་ཀན་བརགས་ཀས་སང་པ་ལ་དམགས་

ནས་བསམས་པས་སབ་པ་དག་བར་འགར་བར་ཤས་པ་ན།. ད་ལ་ན་ཆས་

ཅན་གཞན་དབང་ལ་ཡང་དམགས་དགས་པས་ད་ཡང་རམ་པར་དག་པའ་

དམགས་པར་འགར་བས་དན་དམ་པར་འགར་ར་སམ་ད་དགས་པ་ས་ལ་

ཀན་བརགས་ལ་ད་འད་བའ་དགས་པ་མད་པའ་ཕར་ར།.།དགས་པ་དའ་སན་

ན་མད་ད་ས་མ་རག་པར་ངས་པས་ས་རག་འཛན་ཟག་ཀང་ས་ལ་དམགས་

14

ར་ཙང་ཁ་པ་ཆན་པའ་་གསང།.

པས་རག་འཛན་མ་ཟག་པ་མ་འགལ་བ་བཞན་ན།. །གཞན་དབང་རམ་པར་

དག་པའ་དམགས་པ་ལ་དན་དམ་ད་བས་པའ་དན་དམ་དར་མ་གབ་ཀང་

དན་དམ་གཞན་ད་གབ་མ་གབ་ན་འཆད་པར་འགར་ར།. །དན་དམ་པ་ང་བ་

ཉད་མད་པའ་འཇག་ཚལ་གཉས་པ་ཡང་དགངས་འགལ་ལས།.

. གཞན་ཡང་ཆས་རམས་ཀ་ཡངས་ས་གབ་པའ་མཚན་ཉད་གང་ཡན་པ་

ད་ཡང་དན་དམ་པ་ང་བ་ཉད་མད་པ་ཉད་ཅས་བའ།.།ད་ཅའ་ཕར་ཞ་ན།.དན་

དམ་ཡང་དག་འཕགས།. ཆས་རམས་ཀ་ཆས་བདག་མད་པ་གང་ཡན་པ་ད་

ན།.ད་དག་ག་ང་བ་ཉད་མད་པ་ཉད་ཅས་བ་ས་ད་ན་དན་དམ་པ་ཡན་ལ་དན་

དམ་པ་ན་ཆས་ཐམས་ཅད་ཀ་ང་བ་ཉད་མད་པ་ཉད་ཀས་རབ་ཏ་ཕ་བ་ཡན་

པས་དའ་ཕར་དན་དམ་པ་ང་བ་ཉད་མད་པ་ཉད་ཅས་བའ།.།

. ཞས་གསངས་ས།. །ཆས་རམས་ཀ་ཆས་ཀ་བདག་མད་ཡངས་གབ་

ན་རམ་པར་དག་པའ་དམགས་པ་ཡན་པས་དན་དམ་པ་ཡང་ཡན་ལ།. ཆས་

རམས་ཀ་བདག་ག་ང་བ་ཉད་མད་པས་རབ་ཏ་ཕ་བ་ས་ད་ཙམ་གས་བཞག་

པ་ཡན་པའ་ཕར་ཆས་རམས་ཀ་ང་བ་ཉད་མད་པ་ཞས་ཀང་བ་བས་དན་

དམ་པ་ང་བ་ཉད་མད་པ་ཞས་བའ།.།ཡང་དགངས་འགལ་ལས།.

. གལ་ཏ་འད་བད་ཀ་མཚན་ཉད་དང་དན་དམ་པའ་མཚན་ཉད་ཐ་དད་པ་

ཡན་པར་གར་ན་ན།. དས་ན་འད་བད་རམས་ཀ་བདག་མད་པ་ཙམ་དང་ང་

བ་ཉད་མད་པ་ཙམ་ཉད་དན་དམ་པའ་མཚན་ཉད་ཡན་པར་ཡང་མ་འགར།

. ཞས་གསངས་ཤང༌།. དཔའ་སབས་ས་ཡང་ནམ་མཁའ་གཟགས་མད་

དང་ངས་ལགས་བཤད་སང་པ།

15

པ་ཙམ་ལ་འཇག་པ་བཞན་ད་བདག་མད་འཇག་པར་གསངས་པས།. ཆས་

ཅན་འདས་བས་ལ་ཆས་ཀ་བདག་རམ་པར་བཅད་ཙམ་ག་སས་པ་མད་

དགག་ལ་ཆས་ཀ་བདག་མད་ཀ་ཡངས་གབ་འཇག་པར་ཤན་ཏ་གསལ་

བའ་ཕར།. མད་འདའ་ད་ཁ་ན་ཉད་ཀ་དན་བསན་པ་ངས་པའ་དན་ད་འདད་

བཞན་ད་འགར་མད་ཡངས་གབ་དགག་བ་བཅད་ཙམ་ག་བཅད་ལག་ནས་

མ་འཇག་པར་བའ་ཡལ་ད་འཆར་བ་དགག་བ་བཅད་པ་ལ་མ་ལས་པར་སབ་

པ་རང་དབང་བ་ལ་འདད་པ་ན་འགལ་བའ།. །ཡངས་གབ་འད་ན་ཆས་རམས་

ཀ་བདག.ག་ང་བ་རམ་པར་བཅད་པ་ཙམ་ཡན་པས་ཆས་རམས་ཀ་དན་དམ་

པ་ང་བ་ཉད་མད་པ་ཞས་གསངས་ཀ་དགག་པའ་རང་ག་ང་བ་ལ་རང་ག་

མཚན་ཉད་ཀས་གབ་པ་མད་པས་ང་བ་ཉད་མད་པར་མ་བཞད་པའ་ལགས་

ས།.།

. གསམ་པ།

ད་དག་ག་དཔ་བསན་པ་ན།.

. ང་བ་ཉད་མད་པ་གསམ་པ་ད་དཔ་ᨑ་དང་འད་པ་ན་དགངས་འགལ་

ལས།.

. ད་ལ་འད་ལ་ས་དཔར་ན་ནམ་ཁའ་མ་ཏག་ཇ་ལ་བ་ད་ལ་བར་ན་མཚན་

ཉད་ང་བ་ཉད་མད་པ་ཉད་བལ་བར་བའ།.།དན་དམ་ཡང་དག་འཕགས།.ད་ལ་

འད་ལ་ས་དཔར་ན་ས་མ་བས་པ་ཇ་ལ་བ་ད་ལ་བར་ན་ས་བ་ང་བ་ཉད་མད་

16

ར་ཙང་ཁ་པ་ཆན་པའ་་གསང།.

པ་ཉད་བལ་བར་བའ།.།དན་དམ་པ་ང་བ་ཉད་མད་པ་ཉད་ད་ལས་ཀང་གཅག་

ཀང་བལ་བར་བའ།. །དན་དམ་ཡང་དག་འཕགས།. ད་ལ་འད་ལ་ས་དཔར་ན་

ནམ་ཁའ་ན་གཟགས་ཀ་ང་བ་ཉད་མད་པ་ཙམ་གས་རབ་ཏ་ཕ་བ་དང་ཐམས་

ཅད་ད་སང་བ་ཇ་ལ་བ་ད་ལ་བ་ན་དན་དམ་པ་ང་བ་ཉད་མད་པ་ད་ལས་ཆས་

བདག་མད་པས་རབ་ཏ་ཕ་བ་དང་ཐམས་ཅད་ད་སང་བ་གཅག་བལ་བར་བ་

ས།.

. ཞས་ས།. །ཀན་བརགས་ནམ་ཁའ་མ་ཏག་དང་འད་བ་ན་རག་པས་

བཏགས་པ་ཙམ་ག ་དཔ ་ཡན་ག ་ཤས་བ་ལ་མ ་སད་པའ ་དཔ ་མན་

ན།. །གཞན་དབང་ས་མ་དང་འད་ཚལ་ན་འཆད་པར་འགར་ལ་ཡངས་གབ་

ཀ་དཔ་དན་ན་དཀས་ན་གསལ་ལ།. །ང་བ་ཉད་མད་པར་གསངས་པའ་ང་

བ་ཉད་མད་ཚལ་ན་ད་ལར་ད་བཤད་ཀ་ད་ལ་མན་པར་ང་བ་ཉད་གསམ་ག་

རང་ག་མཚན་ཉད་ཀས་མ་གབ་པ་ལ་ང་བ་ཉད་མད་པར་བཤད་ན་ང་བ་ཉད་

མད་པར་གསངས་པའ་མད་ས་ལ་ས་ཇ་བཞན་པར་ཞན་པ་ཡན་ལ།. ད་ལ་

ན་མད་ལའམ་ཆད་པར་ལ་བ་ཐབ་པར་འགར་ཏ་ང་བ་ཉད་གསམ་ག་ལ་སར་

བ་འདབས་པས་མཚན་ཉད་མད་པར་ལ་བ་ཅན་ད་འགར་བའ་ཕར་ར།. །འད་

ལར་གཞན་དབང་རང་ག་མཚན་ཉད་ཀས་གབ་པ་མད་ན་ས་བ་དང་འགག་

པ་མ་རང་བས་ད་ལ་སར་པ་འདབས་པ་ཡན་ལ་ཡངས་གབ་རང་ག་མཚན་

ཉད་ཀས་མད་ན་དངས་པའ་གཤས་ས་མ་འགར་བའ་ལགས་ས།. །གལ་ཏ་

རང་ག་མཚན་ཉད་ཀས་མ་གབ་པར་ལ་བ་ང་བ་ཉད་གཞན་གཉས་ལ་སར་

དང་ངས་ལགས་བཤད་སང་པ།

17

འདབས་ཡན་ད་ཆག་ཀང་ཀན་བརགས་ལ་སར་འདབས་ས་ཇ་ལར་འགར་

སམ་ན།. ང་བ་ཉང་གཞན་གཉས་རང་ག་མཚན་ཉད་ཀས་མད་ན་ད་གཉས་

མད་པར་འགར་ལ་ད་ལ་ན་ཀན་བརགས་འདགས་པའ་གཞ་དང་འདགས་པ་

པའ་ཐ་སད་ཀང་མད་པས་ཀན་བརགས་ཡ་མད་ད་འགར་བའ་ཕར་ར།. །ད་

ལར་ཡང་དགངས་འགལ་ལས།.

. ངའ་དགངས་ཏ་བཤད་པ་ཟབ་མ་ཡང་དག་པ་ཇ་ལ་བ་བཞན་ཏ་རབ་

ཏ་མ་ཤས་ཏ་ཆས་ད་ལ་མས་ཀང་ཆས་འད་དག་ཐམས་ཅད་ན་ང་བ་ཉད་

མད་པ་ཁ་ན་ཡན་ན།. །ཆས་འད་དག་ཐམས་ཅད་ན་མ་སས་པ་ཁ་ནའ།. །མ་

འགགས་པ་ཁ་ནའ།. །གཟད་མ་ནས་ཞ་བ་ཁ་ནའ།. །རང་བཞན་གས་ཡངས་

ས་མ་ངན་ལས་འདས་པ་ཁ་ནའ་ཞས་ཆས་ཀ་དན་ལ་ས་ཇ་བཞན་ཁ་ནར་

མངན་པར་ཞན་པར་བད་ད།. །ད་དག་གཞ་དས་ན་ཆས་ཐམས་ཅད་ལ་མད་

པར་ལ་བ་དང་མཚན་ཉད་མད་པར་ལ་བ་འཐབ་པར་འགར་ཏ།. མད་པར་ལ་

བ་དང་མཚན་ཉད་མད་པར་ལ་བ་ཐབ་ནས་ཀང་ཆས་ཐམས་ཅད་ལ་མཚན་

ཉད་ཐམས་ཅད་ཀས་སར་པ་འདབས་ཏ།. ཆས་རམས་ཀ་ཀན་བརགས་

པའ་མཚན་ཉད་ལ་ཡང་སར་པ་འདབས་ཆས་རམས་ཀ་གཞན་ག་དབང་

ག་མཚན་ཉད་དང་ཡངས་ས་གབ་པའ་མཚན་ཉད་ལ་ཡང་སར་པ་འདབས་

ས།. །ད་ཅའ་ཕར་ཞ་ན།. དན་དམ་ཡང་དག་འཕགས།. འད་ལར་གཞན་ག་

དབང་ག་མཚན་ཉད་དང་ཡངས་ས་གབ་པའ་མཚན་ཉད་ཡད་ན་ན་ཀན་

བརགས་པའ་མཚན་ཉད་ཀང་རབ་ཏ་ཤས་པར་འགར་ན།. ད་ལ་གང་དག་

18

ར་ཙང་ཁ་པ་ཆན་པའ་་གསང།.

གཞན་ག་དབང་ག་མཚན་ཉད་དང་ཡངས་ས་གབ་པའ་མཚན་ཉད་ལ་མཚན་

ཉད་མད་པར་མཐང་བ་ད་དག་གས་ན་ཀན་བརགས་པའ་མཚན་ཉད་ལ་ཡང་

སར་པ་བཏབ་པ་ཡན་པའ་ཕར་ཏ།. ད་ལ་བས་ན་ད་དག་ན་མཚན་ཉད་རམ་

པ་གསམ་ཆར་ལ་ཡང་སར་པ་འདབས་པ་ཞས་བའ།.།

. ཞས་ས།. །དན་ལ་ས་ཇ་བཞན་ད་ཞན་ཞས་པའ་ས་ན་ང་བ་ཉད་མད་

པར་སན་པའ་མད་ས་ལས་ཆས་ཐམས་ཅད་དན་དམ་པར་རང་བཞན་གས་

སང་པ་དང་ང་བ་ཉད་དང་རང་ག་མཚན་ཉད་ཀས་སང་ཞས་གསངས་པ་

རམས་ཡན་ལ་ད་དག་ལ་ཇ་ལར་བསན་པ་ལར་འཛན་པ་ན་ས་ཇ་བཞན་པར་

འདད་པའ་ལགས་ས།. །གཞན་དབང་དང་ཡངས་གབ་ཀ་མཚན་ཉད་ལ་

མཚན་ཉད་མད་པར་མཐང་བ་ན་ད་གཉས་རང་ག་མཚན་ཉད་ཀས་མ་གབ་

པར་ལ་བ་ས།. ད་ཅའ་ཕར་ཞ་ན།. ཞས་པ་མན་ཆད་ཀས་ང་བ་ཉད་གསམ་

ག་ལ་སར་འདབས་ས་འག་བའ་ར་མཚན་སན་ན།. །རང་ག་མཚན་ཉད་ཀས་

ས་བ་དང་འགག་པ་མད་པར་གསངས་པ་ལར་བཟང་ན་ཡང་གཞན་དབང་ལ་

སར་འདབས་ས་འགར་བའ་ཕར་གཞན་གཉས་ལ་ཡང་སར་འདབས་ས་འག་

བ་ཤས་པར་བ་ས།. ས་འགག་རང་ག་མཚན་ཉད་ཀས་མ་གབ་ན་ས་འགག་

མད་པར་འགར་བའ་ལགས་ས།.།.

དང་ངས་ལགས་བཤད་སང་པ།

19

གཉས་པ།

གང་ལ་དགངས་ནས་མ་སས་པ་སགས་ས་གསངས་པ་བཤད་པ་ན།.

. ང་བ་ཉད་མད་པའ་ཚལ་ད་ལར་ཡན་ན་ས་བ་མད་པ་སགས་གང་ལ་

དགངས་ནས་གསངས་ཤ་ན།. འད་ན་ང་བ་ཉད་མད་པ་དང་པ་དང་ཐ་མ་ལ་

དགངས་ནས་གསངས་ཏ།.ད་ཡང་དང་པ་ན།.དགངས་འགལ་ལས།.

. ད་ལ་མཚན་ཉད་ང་བ་ཉད་མད་པ་ཉད་ལ་དགངས་ནས་ངས་ཆས་

ཐམས་ཅད་མ་སས་པ་མ་འགགས་པ་གཟད་མ་ནས་ཞ་བ་རང་བཞན་གས་

ཡངས་ས་མ་ངན་ལས་འདས་པའ་ཞས་བསན་ཏ།.།.ད་ཅའ་ཕར་ཞ་ན།. དན་

དམ་ཡང་དག་འཕགས།. འད་ལར་རང་ག་མཚན་ཉད་ཀས་མད་པ་གང་ཡན་

པ་ད་ན་མ་སས་པ་ཡན་མ་སས་པ་གང་ཡན་པ་ད་ན་མ་འགགས་པ་ཡན་

ན།. མ་སས་པ་དང་མ་འགགས་པ་གང་ཡན་པ་ད་དག་ན་གཟད་མ་ནས་ཞ་

བ་ཡན་གཟད་མ་ནས་ཞ་བ་གང་ཡན་པ་ད་ན་རང་བཞན་གས་ཡངས་ས་

མ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡན།. རང་བཞན་གས་ཡངས་ས་མ་ངན་ལས་འདས་

པ་གང་ཡན་པ་ད་ལ་ན་ཡངས་ས་མ་ངན་ལས་བཟ་བར་བ་བ་ཅང་ཟད་ཀང་

མད་ད།.

. ཞས་གསངས་ས།. །ཀན་བརགས་ལ་ས་འགག་མད་པའ་ར་མཚན་ད་

རང་ག་མཚན་ཉད་ཀས་མ་གབ་པ་བཀད་པའ་ཕར་ས་འགག. ཡད་ན་རང་

མཚན་གས་གབ་པ་དང་གཞན་དབང་ལ་རང་ག་མཚན་ཉད་ཀས་གབ་པའ་

20

ར་ཙང་ཁ་པ་ཆན་པའ་་གསང།.

ས་འགག་ཡད་པར་ཡང་བསན་ན།. །ས་འགག་དང་བལ་བ་ན་འདས་མ་བས་

ཡན་པས་ཀན་ནས་ཉན་མངས་ཀ་ཆས་ས་མ་རང་བའ་ཕར་གཟད་མ་ནས་

ཞ་བ་དང་རང་བཞན་གས་མ་ངན་ལས་འདས་པར་བསན་ཏ་མ་ངན་ན་འདར་

ཀན་ཉན་ཡན་པའ་ཕར་ར།.།གཉས་པ་ཡང་དགངས་འགལ་ལས།.

. ཡང་དན་དམ་པ་ང་བ་ཉད་མད་པ་ཉད་ཆས་བདག་མད་པས་རབ་ཏ་ཕ་

བ་ལ་དགངས་ནས་ངས་ཆས་ཐམས་ཅད་མ་སས་པ་མ་འགགས་པ་གཟད་

མ་ནས་ཞ་བ་རང་བཞན་གས་ཡངས་ས་མ་ངན་ལས་འདས་པའ་ཞས་བསན་

ན།. །ད་ཅའ་ཕར་ཞ་ན།. འད་ལར་དན་དམ་པ་ང་བ་ཉད་མད་པ་ཉད་ཆས་

བདག་མད་པས་རབ་ཏ་ཕ་བ་ན་རག་པ་རག་པའ་དས་དང་ཐར་ཟག་ཐར་

ཟག་ག་དས་ས་རམ་པར་གནས་པ་ཁ་ན་ཡན་ལ།.ད་ན་ཆས་རམས་ཀ་ཆས་

ཉད་འདས་མ་བས་པ་ཉན་མངས་པ་ཐམས་ཅད་དང་བལ་པ་ཡན་ཏ།. རག་པ་

རག་པའ་དས་དང་ཐར་ཟག་ཐར་ཟག་ག་དས་ས་ཆས་ཉད་ད་ཉད་ཀ་རམ་

པར་གནས་པ་འདས་མ་བས་པ་གང་ཡན་པ་ད་ན་འདས་མ་བས་པའ་ཕར་

མ་སས་པ་དང་མ་འགགས་པ་ཡན་ལ།. ད་ན་ཉན་མངས་པ་ཐམས་ཅད་དང་

བལ་བའ་ཕར་གཟད་མ་ནས་ཞ་བ་དང་རང་བཞན་གས་ཡངས་ས་མ་ངན་

ལས་འདས་པ་ཡན་ཏ།.

. ཞས་གསངས་ས།.།རག་པ་རག་པའ་དས་ན་ས་མ་ས་མའ་དས་དང་ཐར་

ཟག་ཐར་ཟག་ག་དས་ན་ཕ་མ་ཕ་མའ་དས་ལ་ར་ནག་ག་འགལ་ཆན་ལས་

བཤད་ད།. །འ་ན་འདར་ང་བ་ཉད་མད་པའ་གཞ་གསམ་ག་ལ་མཛད་ནས་ས་

དང་ངས་ལགས་བཤད་སང་པ།

21

བ་སགས་མད་པའ་གཞ་ང་བ་ཉད་མད་པ་བར་པ་ལ་མ་མཛད་པ་དང༌།. ཀན་

ལས་བཏས་ལས་ཀང་།

. ཀན་བརགས་པའ་ང་བ་ཉད་ལ་མཚན་ཉད་ང་བ་ཉད་མད་པ་དང་གཞན་

ག་དབང་ལ་ས་བ་ང་བ་ཉད་མད་པ་དང་ཡངས་ས་གབ་པ་ལ་དན་དམ་པ་ང་

བ་ཉད་མད་པའ་ཕར་ར།.།མ་སས་པ་མ་འགགས་པ་གཟད་མ་ནས་ཞ་བ་རང་

བཞན་གས་མ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞས་འབང་བའ་དགངས་པ་གང་ཡན་ཞ་

ན།. ཇ་ལར་ང་བ་ཉད་མད་པ་ད་ལར་མ་སས་ས།. །ཇ་ལར་མ་སས་པ་ད་ལར་

མ་འགགས་ས།.།ཇ་ལར་མ་སས་པ་དང་མ་འགགས་པ་ད་ལར་གཟད་མ་ནས་

ཞའ།.།ད་ལར་རང་བཞན་གས་ཡངས་ས་མ་ངན་ལས་འདས་ས།.།

. ཞས་མཚན་ཉད་གསམ་གའ་དབང་ད་བས་ནས་མ་སས་པ་སགས་

ས་བཤད་པའ་དན་ཅ་ཡན་ཞ་ན།. འད་ལ་ར་ནག་ག་འགལ་ཆན་ལས།. མད་

ལས་གཞན་དབང་ས་བ་མད་པ་སགས་ཀ་དགངས་གཞར་མ་གསངས་པ་ན་

རན་ཅང་འབལ་པར་འབང་བའ་དན་མད་པ་མན་པར་བསན་པའ་ཕར་ཡན་

ལ།. ཀན་ལས་བཏས་ལས་བཤད་པ་ན་བདག་ཉད་ཀས་ས་བ་དང་ར་མད་

ལས་ས་བ་མད་པའ་དབང་ད་བས་པར་བཤད་ད།. །གཞན་དབང་ལ་རང་ག་

མཚན་ཉད་ཀས་ས་བ་དང་འགག་པ་ཡད་པས་ས་འགག་མད་པར་གསངས་

པ་གཞན་དབང་ལ་དགངས་པ་མན་ལ་གཞན་དབང་ཕལ་ཆར་ཀན་ཉན་གས་

བསས་པས་ཚག་ཕ་མ་གཉས་ཀ་གཞར་མ་མཛད་པ་ན་མད་འདའ་དགངས་

པའ།.།

22

ར་ཙང་ཁ་པ་ཆན་པའ་་གསང།.

. ང་བ་ཉད་གསམ་ག་རང་རང་ག་སབས་ཀ་ང་བ་མད་ར་དའ་དབང་

ད་བས་ནས་ཇ་ལར་ང་བ་ཉད་མད་པ་ད་ལར་མ་སས་པ་དང་མ་འགགས་ལ་

གཟད་མ་ནས་ཞ་བ་དང༌།. གདད་ནས་མ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡང་ཡན་པ་ལ་

དགངས་ནས་ཀན་ལས་བཏས་ལས་ད་ལར་བཤད་ད།.།

. གསམ་པ།

ང་བ་ཉད་གསམ་ག་ང་བ་ངས་གཟང་བ་ན།

. ཀན་བརགས་མཚན་ཉད་ང་བ་ཉད་མད་པ་ཡན་ན་ཀན་བརགས་ཉད་གང་

ཡན་སམ་ན།.ད་ན་དགངས་འགལ་ལས།.

. རམ་པར་རག་པའ་སད་ཡལ་ཀན་བརགས་པའ་མཚན་ཉད་ཀ་གནས་

འད་བད་ཀ་མཚན་མ་ལ་གཟགས་ཀ་ཕང་པ་ཞས་ང་བ་ཉད་དམ་བ་བག་

ག་མཚན་ཉད་ད་མང་དང་བརར་རམ་པར་བཞག་པ་དང༌།. གཟགས་ཀ་ཕང་

པ་སའ་ཞའམ་འགག་པ་ཞའམ་གཟགས་ཀ་ཕང་པ་སང་བ་དང་ཡངས་ས་

ཤས་པ་ཞས་ང་བ་ཉད་ཀ་མཚན་ཉད་དམ་བ་བག་ག་མཚན་ཉད་ད་མང་དང་

བརས་རམ་པར་བཞག་པ་གང་ལགས་པ་ད་ན་ཀན་བརགས་པའ་མཚན་ཉད་

ལགས་ཏ།.

. ཞས་གསངས་ས།. །ད་ལ་ཚག་དང་པ་གསམ་གས་ན་ཀན་བརགས་

འདགས་པའ་གཞ་བསན་ལ་ད་མན་ཆད་ཀས་ཀན་ཏ་བཏགས་ཚལ་སན་

ཏ།. འད་གཟགས་ཕང་པ་ཞས་ང་བ་དང་གཟགས་ཕང་སའ་ཞས་སགས་ས་

དང་ངས་ལགས་བཤད་སང་པ།

23

བཏགས་པ་ན་བ་བག་གམ་ཁད་པར་ད་བཏགས་ཚལ་ཡན་ཏ་ཞབ་ཏ་འཆད་

པར་འགར་ར།. །གཞན་དབང་ས་བ་ང་བ་ཉད་མད་པ་ཡན་ན་གཞན་དབང་

གང་ཡན་སམ་ན།.ད་ན་དགངས་འགལ་ལས།.

. རམ་པར་རག་པའ་སད་ཡལ་ཀན་བརགས་པའ་མཚན་ཉད་ཀ་གནས་

འད་བད་ཀ་མཚན་མ་གང་ལགས་པ་ད་ན་གཞན་ག་དབང་ག་མཚན་ཉད་

ལགས་ཏ།

. ཞས་གསངས་ཏ།. དང་པས་གང་ག་ཡལ་ཡན་པ་དང་གཉས་པས་ཀན་

བརགས་ཀ་གདགས་གཞ་དང་གསམ་པས་རང་ག་ང་བ་བསན་ཏ།. །ཡངས་

གབ་དན་དམ་པ་ང་བ་ཉད་མད་པ་ཡན་ན་ད་ཉད་གང་ཡན་སམ་ན།. ད་ན་

དགངས་འགལ་ལས།.

. རམ་པར་རག་པའ་སད་ཡལ་ཀན་བརགས་པའ་མཚན་ཉད་ཀ་གནས་

འད་བད་ཀ་མཚན་མ་ད་ཉད།. ཀན་བརགས་པའ་མཚན་ཉད་དར་ཡངས་ས་

མ་གབ་ཅང་ང་བ་ཉད་ད་ཁ་ནས་ང་བ་ཉད་མ་མཆས་པ་ཉད་ཆས་ལ་བདག་

མ་མཆས་པ།.ད་བཞན་ཉད་རམ་པར་དག་པའ་དམགས་པ་གང་ལགས་པ་ད་

ན་ཡངས་ས་གབ་པའ་མཚན་ཉད་ལགས་ཏ།

. ཞས་གསངས་ས།. །ཆས་ལ་ཞས་སགས་ཀས་ཆས་ཀ་བདག་མད་ད་

བཞན་ཉད་ཅས་བརད་པ་གང་ལ་དམགས་ནས་བསམས་པས་སབ་པ་དག་

པར་འགར་བ་ད་ཉད་ཡངས་གབ་ཏ་ངས་བཟང་ང།. །ཆས་ཀ་བདག་མད་

ད་གང་ཞ་ན་ང་བ་ཉད་མ་མཆས་པ་ཉད་ད་ཉད་ན་ད་ཁ་ན་ཞས་པའ་དན་

24

ར་ཙང་ཁ་པ་ཆན་པའ་་གསང།.

ན།. །གང་ག་ང་བ་ཉད་མད་པ་ཡན་སམ་པ་ལ།. ང་བ་ཉད་ད་ཁ་ནས་ཞས་

ཀན་བརགས་ཀ་ང་བ་ཉད་གང་ད་སས་པ་ལ་གསངས་ནས་ཁ་ནས་ཞས་

པས་ན་གཞན་གཅད་པས་ང་བ་ཉད་གཞན་གཉས་ཀ་ང་བ་ཉད་མ་མཆས་པ་

ལ་མ་བད་ཀ་ཀན་བརགས་ཁ་ནའ་ང་བ་མད་པ་ལ་ཡངས་གབ་ཏ་བད་ཅས་

པའ་དན་ན།. །ད་ཉད་གང་མས་བཤད་པ་ན་རམ་པར་རག་པ་ཞས་པ་ནས་ད་

ཉད་ཅས་པའ་བར་གས་གཞན་དབང་སང་གཞར་བསན་ནས་ཀན་བརགས་

ཀ་མཚན་ཉད་ད་མ་གབ་ཅས་པས་ད་ཉད་ཀན་བརགས་ཀས་སང་པ་ལ་

ཡངས་གབ་ཏ་ཤན་ཏ་གསལ་བས།.མད་འདས་སང་ཚལ་བསན་པ་ངས་དན་

ད་འདད་པ་དང་ང་བ་ཉད་ཐ་མ་ང་བ་ཉད་དང་པ་གཉས་ཀས་སང་པ་ཡངས་

གབ་ཏ་འདད་པ་ཡང་འགལ་བའ།. །སང་ལགས་ཀང་ས་ཕགས་བམ་པས་

སང་པ་ལར་དན་གཞན་ད་ཡད་པ་བཀག་པ་མན་ག་གང་ཟག་རས་ས་མད་པ་

ལར་གཞན་དབང་ཀན་བརགས་ཀ་ང་བར་གབ་པས་སང་པ་ཡན་ན།. །ད་ཉད་

ཀ་ཕར་མད་ལས།.

ད་ཉད་ཀན་བརགས་པའ་མཚན་ཉད་དར་ཡངས་ས་མ་གབ་ཅང༌།.

. ཞས་གསངས་ས།. །གང་གས་སང་པའ་ཀན་བརགས་ན་མད་འདའ་

ཀན་བརགས་ངས་བཟང་བའ་སབས་གཉས་ཀར་ང་བ་དང་ཁད་པར་ད་

བཏགས་པ་ཙམ་མན་པའ་ཀན་བརགས་གཞན་མ་གསངས་པའ་ར་མཚན་

ན་འཆད་པར་འགར་ར།. །ད་ལར་གཟགས་ཕང་ལ་ཇ་ལར་སར་བ་བཞན་ད་

ཕང་པ་ལག་མ་བཞ་དང་ས་མཆད་བཅ་གཉས་དང་རན་འབལ་བཅ་གཉས་

དང་ངས་ལགས་བཤད་སང་པ།

25

དང་ཟས་བཞ་དང་ཁམས་དག་དང་བཅ་བརད་པ་ར་ར་ལ་ཡང་མཚན་ཉད་

གསམ་གསམ་སར་བར་གསངས་ས།.།སག་བདན་ལ་ན་གདགས་གཞ་སར་

བཞན་ལ་སག་བསལ་ག་བདན་པའ་ཞས་ང་བ་དང་སག་བདན་ཡངས་ས་

ཤས་པ་ཞས་བ་བག་ཏ་མང་དང་བརས་བཞག་པ་ཀན་བརགས་དང༌།.གཞན་

དབང་སར་བཞན་དང་ཡངས་གབ་ཀང་སར་དང་འད་ལ་ང་བ་ཉད་ད་ཁ་ནས་

ང་བ་ཉད་མ་མཆས་པ་ཞས་གསངས་ཤང༌།.ད་བཞན་ད་བདན་པ་ལག་མ་ལ་

ཡང་སར་ར།.།བང་ཕགས་ས་ཚན་བདན་ལ་ཡང་སར་ཏ་གདགས་གཞ་སར་

བཞན་ལ་ཡང་དག་པའ་ཏང་ང་འཛན་ཞས་ང་བ་དང་དའ་མ་མཐན་ཕགས་

དང་གཉན་པ་སགས་སར་བཤད་པ་རམས་ལ་ད་དང་དའ་འ་ཞས་ཁད་པར་

ད་བཏགས་པའ་ཀན་བརགས་དང༌།. ང་བ་ཉད་གཞན་གཉས་སག་བདན་

བཞན་གསངས་ས།. །ད་དག་ན་སར་འགལ་སང་དས་པའ་སབས་ས་བཤད་

པའ་གཟགས་ཕང་ནས་ལམ་ག་ཡན་ལག་ག་བར་ག་ར་ར་ལ་ཡང་མཚན་

ཉད་གསམ་གསམ་ག་འཇག་ལགས་བས་ནས་ད་ལ་དགངས་ནས་སན་

པས་ང་བ་ཉད་མད་པ་གསམ་ད་བཤད་པར་བདག་གས་གའ་ཞས་དན་དམ་

ཡང་དག་འཕགས་ཀས་སན་པ་ལ་གསལ་བའ།.།

. བཞ་པ།

ད་དག་གས་གབ་པའ་དན་ཞས་པ་ལ་གཉས།.

. མད་དགད་པ་དང༌།.དའ་དན་ཅང་ཟད་བཤད་པའ།.།དང་པ།

26

ར་ཙང་ཁ་པ་ཆན་པའ་་གསང།.

མད་དགད་པ་ན།.

. ད་ལར་ན་གསང་རབ་ལ་ཆས་རམས་རང་ག་མཚན་ཉད་ཀས་ཡད་པ་

དང་ཆས་རམས་རང་ག་མཚན་ཉད་ཀས་མ་གབ་པར་སན་པ་དང༌།. རང་ག་

མཚན་ཉད་ཀས་གབ་མ་གབ་ལགས་པར་ཕ་བའ་མད་ས་གསམ་བང་ཞང་

ད་དག་ཀང་ང་བ་ཉད་ཡད་མད་ལགས་པར་ཕ་མ་ཕ་གཉས་ས་འགར་ལ་

ཕ་བ་ན་དན་གཞན་ད་དང་བར་མ་བ་བས་ངས་པའ་དན་དང༌།. མ་ཕ་བ་ན་

དན་གཞན་ད་དང་དགས་པས་དང་བའ་དན་ཡན་ལ།. ད་ལ་ཡང་གཉས་ཡད་

པས་མད་ས་གཉས་དང་དན་དང་གཅག་ངས་དན་ད་སར་བཤད་པ་རམས་ཀ་

ཤགས་ཀས་ཤས་པར་འགར་ར།. །ཤགས་ལ་གནས་པའ་དན་ད་ཉད་དས་

ཀ་རམ་པའ་ས་ནས་འཁར་ལ་གསམ་དང་སར་བའ་དང་ངས་ས་འགར་ཆལ་

དན་དམ་ཡང་དག་འཕགས་ཀས་སན་པ་ལ་ཞས་པ་ན་དགངས་འགལ་ལས།.

. བཅམ་ལན་འདས་ཀས་དང་པར་ཡལ་ཝ་ར་ཎ་སར་དང་སང་ས་བ་ར་

དགས་ཀ་ནགས་ས་ཉན་ཐས་ཀ་ཐག་པ་ལ་ཡང་དག་པར་ཞགས་པ་རམས་

ལ་འཕགས་པའ་བདན་པ་བཞའ་རམ་པ་བསན་པས་ཆས་ཀ་འཁར་ལ་ང་

མཚར་རད་ད་བང་བ་སན་ལར་གར་པའམ་མར་གར་པ་སས་ཀང་མཐན་

པར་འཇག་རན་ད་མ་བསར་བ་གཅག་རབ་ཏ་བསར་ཏ།. བཅམ་ལན་འདས་

ཀས་ཆས་ཀ་འཁར་ལ་རབ་ཏ་བསར་བ་ད་ཡང་བ་ན་མཆས་པ་སབས་

མཆས་པ་དང་བའ་དན་རད་པའ་གཞའ་གནས་ས་གར་པ་ལགས།. བཅམ་

དང་ངས་ལགས་བཤད་སང་པ།

27

ལན་འདས་ཀས་ཆས་རམས་ཀ་ང་བ་ཉད་མ་མཆས་པ་ཉད་ལས་བརམས།.

ས་བ་མ་མཆས་པ་དང་འགག་པ་མ་མཆས་པ་དང་གཟད་མ་ནས་ཞ་བ་དང་

རང་བཞན་གས་ཡངས་ས་མ་ངན་ལས་འདས་པ་ཉད་ལས་བརམས་ནས་

ཐག་པ་ཆན་པ་ལ་ཡང་དག་པར་ཞགས་པ་རམས་ལ་སང་པ་ཉད་སས་པའ་

རམ་པས་ཆས་ང་མཚར་རད་ད་བང་བའ་ཆས་ཀ་འཁར་ལ་གཉས་པ་བསར་

ཏ།. བཅམ་ལན་འདས་ཀས་ཆས་ཀ་འཁར་ལ་བསར་བ་ད་ཡང་བ་ན་མཆས་

པ་སབས་མཆས་པ་དང་བའ་དན་རད་པའ་གཞའ་གནས་ས་གར་པ་ལགས་

ཀ།. བཅམ་ལན་འདསཀས་ཆས་རམས་ཀ་ང་བ་ཉད་མ་མཆས་པ་ཉད་

ལས་བརམས།. ས་བ་མ་མཆས་པ་དང་འགག་པ་མ་མཆས་པ་དང་གཟད་

མ་ནས་ཞ་བ་དང་རང་བཞན་གས་ཡངས་ས་མ་ངན་ལས་འདས་པ་ཉད་

ལས་བརམས་ནས་ཐག་པ་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་དག་པར་ཞགས་པ་རམས་

ལ་ལགས་པར་རམ་པར་ཕ་བ་དང་ལན་པ་ང་མཚར་རད་ད་བང་བའ་ཆས་

ཀ་འཁར་ལ་གསམ་པ་བསར་ཏ།. བཅམ་ལན་འདས་ཀས་ཆས་ཀ་འཁར་

ལ་བསར་བ་འད་ན་བ་ན་མ་མཆས་པ་སབས་མ་མཆས་པ་ངས་པའ་དན་

ལགས་ཏ་རད་པའ་གཞའ་གནས་ས་གར་པ་མ་ལགས་ས།.།

. ཞས་གསངས་ས།.།གཉས་པ།

དའ་དན་ཅང་ཟད་བཤད་པ་ལ་གཉས།.

མདའ་ཚག་དན་ཅང་ཟད་བཤད་པ་དང༌།. དང་ངས་ཀ་ཚལ་ཅང་ཟད་བཤད་

28

ར་ཙང་ཁ་པ་ཆན་པའ་་གསང།.

པའ།.།དང་པ།

མདའ་ཚག་དན་ཅང་ཟད་བཤད་པ་ན།.

. ད་ལ་འཁར་ལ་དང་པ་བསར་བ་ལ་གནས་ན་ཚག་དང་པས་བསན་

ལ་གདལ་བ་ན་གཉས་པས་ས།. །འཕགས་པའ་ཞས་པ་ནས་བསར་ཏ་ཞས་

པའ་བར་གས་འཁར་ལའ་ང་བ་བསན་ན།. །བདན་པ་བཞའ་རམ་པ་བསན་

ཞས་པ་ན་བརད་བ་གང་ལས་བརམས་ནས་བསན་པའ།. །ང་མཚར་སགས་

ན་དའ་བསགས་པའ།. །ད་ཡང་ཞས་སགས་ན་ངས་དན་མན་པར་སན་

པའ།. །ད་ལ་བ་ན་མཆས་པ་ན་འདའ་གང་ན་ཁད་པར་ཅན་ག་བསན་པ་ཡད་

པའ།. །སབས་མཆས་པ་ན་འད་ལས་སབས་ཁད་པར་ཅན་ག་བསན་པ་ཡད་

པའ།. །སང་པ་ཉད་མ་སན་ཞང་ཡད་པར་སན་པས་དང་བའ་དན་ན།. །རད་པ་

དང་བཅས་པ་ན་གཞན་གས་གཞག་པར་བ་བ་དང་ཉན་ཐས་ས་བ་རམས་ཀ་

རད་པ་ས་བའ་གནས་ས་གར་པའ།.།ཞས་ཝན་ཚག་གས་བཤད་ད།.།མདའ་

དན་ན་དང་པ་ན་བ་ན་ས་འདའ་གང་ན་ངས་དན་གཞན་ཡད་པའ།.།

. གཉས་པ་ན།. འདའ་དན་ཇ་ལར་བསན་པ་ལར་ཁས་བངས་པ་ལ་རལ་

བ་གཞན་ག་སན་ག་སབས་མཆས་པའ།. །འད་ལ་ར་ནག་ག་འགལ་པ་ལས་

རལ་བ་དང་བཅས་པ་ཞས་ཀང་བསར་བས་དན་ད་ལར་ར།. །གསམ་པ་ན་

འདའ་དན་གཞན་ད་དང་དགས་པའ།. །བཞ་པ་ན་དན་འད་ལར་ཡན་སན་

པས་གསལ་པར་མ་ཕ་བས་དན་ལ་མ་མཐན་པར་རད་པའ།. །འཁར་ལ་

དང་ངས་ལགས་བཤད་སང་པ།

29

གཉས་པ་ལ་ཆས་རམས་ཀ་ཞས་པ་ནས་བརམས་ནས་ཞས་པའ་བར་ན་

བརད་བ་གང་ལས་བརམས་པའ།. །ཐག་པ་ཞས་སགས་ན་གང་ལ་བསར་

བའ་གདལ་བའ།. །སང་པ་ཉད་སས་པའ་རམ་པས་ཞས་པའ་དན་ཆས་ཀ་

བདག་མད་བསན་པ་ལ་འགལ་པ་ཁ་ཅག་གས་བཤད་ལ།. ར་ནག་ག་འགལ་

ཆན་ལས།. མ་མངན་པའ་རམ་པས་ཞས་ཀང་འབང་ལ་དའ་དན་ཡད་པ་

མཁད་པ་ལ་བཤད་ད།. །འགར་ན་ད་ལགས་ལ་དན་ན་འཁར་ལ་ཕ་མ་

གཉས་བརད་བ་ང་བ་ཉད་མད་པ་ལས་བརམས་ནས་སན་པར་འད་བ་ལ་

སན་ཚལ་ག་ཁད་པར་ན་བར་པས་ང་བ་ཉད་ཡད་མད་སར་ལར་མ་ཕ་བས་

མ་མངན་པའ་རམ་པས་ཞས་གསངས་ལ་ཐ་མས་ཕ་བས་ལགས་པར་རམ་

པར་ཕ་བ་ཞས་གསངས་ས།. །ས་སད་གསམ་པ་ཝན་ཚག་གས་གསམ་པ་

ལ་ལས་ནས་བ་ན་ཡད་པ་སགས་ལས་མ་བཤད་ཅང༌།.ར་གར་ག་མཁན་པ་

ཡང་དག་བདན་པའ་བཤད་པ་བཀད་མད་ཀང་ལགས་པར་མ་སང་བས་མ་

བས་ལ་རང་ག་ལགས་ན་ས་མ་ལར་ར།. །འཁར་ལ་གསམ་པ་ལ་བརད་བ་

གང་ལས་བརམས་པ་བར་པ་དང་འད་ཞང༌།. གདལ་བ་ན་ཐག་པ་ཐམས་ཅད་

ལ་ཡང་དག་པར་ཞགས་པ་ས་ས་མ་གཉས་ན་ཐག་པ་ཆ་ཆང་ས་ས་བ་ཡན་

ལ་འད་ན་གཉ་གའ་དབང་ད་བས་པའ།. །ལགས་པར་ཕ་བ་ན་སར་བཤད་པ་

ལར་གཟགས་ལ་སགས་པའ་ཆས་ར་ར་ལ་མཚན་ཉད་གསམ་གསམ་ག་

རམ་གཞག་དང་ད་ལ་ང་བ་ཉད་མད་ཚལ་གསམ་གསམ་ད་ཕ་བའ།. །ཆས་

ཀ་འཁར་ལ་བསར་བ་འད་ན་ཞས་ཉ་བའ་ཚག་གས་སས་པ་ན་ད་མ་ཐག་

30

ར་ཙང་ཁ་པ་ཆན་པའ་་གསང།.

ཏ་སས་པའ་ལགས་པར་རམ་པར་ཕ་བའ་འཁར་ལ་དགངས་འགལ་དང་ད་

བཞན་ད་ཕ་བ་རམས་ལ་ཟར་བ་ཡན་ག།. དས་ཐ་མར་གསངས་ཀང་ང་བ་

ཉད་ཡད་མད་ཀ་ཚལ་འད་བཞན་ད་མ་ཕ་བའ་མད་ས་རམས་ལ་ཟར་བ་མན་

ན།.།འཁར་ལ་དའ་ཆ་བ་ན་བ་ན་མ་མཆས་པ་སགས་ཀས་སན་ཏ།.

. འད་མཆག་ཏ་རད་ད་བང་ཞང་ད་ལས་ལག. པ་གཞན་མད་པས་བ་ན་

མ་མཆས་པ་དང༌།.ཕས་མཆག་ཏ་འགར་པའ་སབས་དང་གཞག་པའ་སབས་

མད་པས་སབས་མ་མཆས་པ་དང༌།. ཡད་མད་རགས་པར་བསན་པས་ངས་

པའ་དན་དང༌།.རད་པ་ས་བའ་གཞའ་གནས་མན་པའ།.།

. ཞས་ཝན་ཚག་གས་བཤད་པ་ན་སབས་མད་པའ་ས་མ་མ་གཏགས་པ་

སར་བདག་གས་བ་ན་ཡད་པ་སགས་ཀ་དན་བཤད་པ་ལས་བཟག་པ་དང་

དན་འདའ།. །མད་ས་ས་མ་གཉས་ཀ་ས་ཇ་བཞན་པའ་དན་ལ་སན་ག་སབས་

ཡད་ལ་འད་ལ་མད་པ་ན་ས་ཇ་བཞན་པའ་དན་ད་ལས་གཞན་ད་དང་དགས་

མ་དགས་ཀ་ར་མཚན་གས་ཡན་ལ།. རད་པ་ཡད་མད་ན་མད་སའ་དན་ང་

བ་ཉད་ཡད་མད་སན་པས་ད་ལར་གཏན་ལ་ཕབ་པ་ཡན་མན་ལ་མཁས་པས་

བརགས་ན་རད་ས་མད་པ་ལ་བའ་རད་པ་གཞན་མད་པར་སན་པ་མན་ན།.།

. གཉས་པ།

དང་ངས་ཀ་ཚལ་ཅང་ཟད་བཤད་པ་ན།.

. ད་འད་བའ་འཁར་ལ་དང་པ་ལ་བདན་བཞའ་ཆས་འཁར་དང་།. གཉས་

དང་ངས་ལགས་བཤད་སང་པ།

31

པ་ལ་མཚན་ཉད་མད་པ་དང༌།. གསམ་པ་ལ་དན་དམ་རམ་པར་ངས་བའ་

འཁར་ལ་ཞས་ར་ནག་ག་འགལ་ཆན་ལས་བཏགས་ལ།. མད་འད་ཉད་ཀ་

ཚག་དང་བསན་ན་གསམ་པ་ལ་ལགས་པར་རམ་པར་ཕ་བའ་འཁར་ལ་

ཞས་བའ།. །ད་ལ་མད་འདས་དང་ངས་ས་འཇག་པའ་ཚལ་ན་ལགས་པར་

ཕ་མ་ཕ་གཉས་ཡན་ལ།. དང་ངས་ས་འཇག་པའ་གཞ་ན་ཆས་རམས་པ་

རང་ག་མཚན་ཉད་ཀས་གབ་པའ་ང་བ་ཉད་ཡད་མཉམ་ད་གསངས་པ་དང་

མད་མཉམ་ད་གསངས་པ་དང་ཡད་མད་ལགས་པར་ཕ་བ་གསམ་ཡན་པ་

ན།. མད་ས་ལ་འགལ་སང་ག་ད་བ་དང་དའ་ལན་བཏབ་པ་དང༌།. ཆས་ར་ར་

ལ་ང་བ་ཉད་གསམ་གསམ་ག་རམ་གཞག་བས་ནས་ད་ལ་དགངས་ནས་

ང་བ་ཉད་མད་པར་བཤད་ཚལ་ཞས་པ་དང༌།. ད་དག་ལ་བརན་ནས་དས་

ས་ཕར་གསངས་པའ་འཁར་ལ་གསམ་ག་དང་ངས་ཞས་པ་ལས་ཤན་ཏ་

གསལ་བ་ཡན་ན།. །དའ་ཕར་དས་དང་པར་བདན་པ་བཞ་ལ་བརམས་ནས་

རང་ག་མཚན་ཉད་ཡད་པ་སགས་ས་གསངས་པའ་འཁར་ལ་དང་པ་དང་

དན་ད་སན་པ་ཡན་ག་དས་དང་པར་གསངས་ཚད་ཀ་གསང་རབ་ཐམས་

ཅད་ལ་མན་ཏ།. དཔར་ན་དས་དང་པར་ཝ་ར་ཎ་སར་ལ་ས་ལ་ཤམ་ཐབས་

ཟམ་པར་བག་བར་བའ།. །ཞས་པ་ལ་སགས་པའ་བསབ་བ་གསངས་པ་ལ་

འདར་དགས་པ་གཅད་མ་དགས་པ་བཞན་ན།. །ད་བཞན་ད་གཉས་པ་ཡང་

ང་བ་ཉད་མད་པ་སགས་ས་གསངས་པ་ལ་བའ།. དས་གཉས་པར་གསངས་

ཀང་ང་བ་ཉད་མད་པ་སགས་ལས་མ་བརམས་པའ་མད་ས་ལ་འགལ་སང་

32

ར་ཙང་ཁ་པ་ཆན་པའ་་གསང།.

དས་པ་ལར་ག་དགས་པ་མད་པས་ད་འདར་དང་དན་ད་སན་མ་དགས་

ས།. །འཁར་ལ་གསམ་པ་ངས་དན་ད་བཤད་པ་ཡང་སར་བཤད་པ་ལར་

ལགས་པར་ཕ་བ་རམས་ཡན་ག་ཐམས་ཅད་མན་པ་ན་མད་ཉད་ལས་ཀང་

ཤན་ཏ་གསལ་ལ།. དཔར་ན་མ་ངན་ལས་འདའ་ཁར་འདལ་བ་མདར་བསས་

ཞས་བ་བ་རང་མཐན་ད་གགས་པ་གསངས་ཀང་ད་མད་འདས་ངས་དན་ད་

སན་པ་མན་པ་བཞན་ན།. །མད་འདས་ཅ་ཞག་འགབ་པར་འདད་ནས་ཆས་

འཁར་ག་དང་ངས་ཕ་བ་ཡན་སམ་ན།. ཆས་རམས་ལ་ས་སར་མ་ཕ་བར་

རང་ག་མཚན་ཉད་ཀས་གབ་པ་དང་མ་གབ་པར་བསན་པ་ས་ཇ་བཞན་ད་

འཛན་པ་བཟག་ནས་ཀན་བརགས་རང་ག་མཚན་ཉད་ཀས་མ་གབ་ཅང༌།. ང་

བ་ཉད་གཞན་གཉས་རང་ག་མཚན་ཉད་ཀས་གབ་པ་དང་གཞན་དབང་ལ་

ཀན་བརགས་ཀས་སང་པའ་སང་ཉད་ལམ་ག་དམགས་པའ་དན་དམ་མཐར་

ཐག་ཏ་དའ་གདལ་བ་ལ་བསན་པར་བཞད་ནས་ཡན་ན།. །དའ་ཕར་འཁར་

ལ་དང་པ་གཉས་དང་དན་དང་ཐ་མ་ངས་དན་ད་གསངས་ས།. །དའ་ཕར་

ཁ་ཅག་གས་མད་འད་ལ་བརན་ནས་དས་གསམ་པར་གསངས་པའ་མད་

ཐམས་ཅད་ངས་དན་ད་བསབས་ནས་གཞན་སའ་རགས་ཅན་བདག་ཏ་ས་

བ་ལ་ཞན་པ་རམས་དང་བའ་ཕར་ད་གསངས་པ་འགའ་ཞག་ས་ཇ་བཞན་

པར་འདད་ཅང༌།. ཆས་ཉད་མ་གཏགས་པའ་ཆས་ཅན་ཐམས་ཅད་འཁལ་

པའ་བས་རམ་པ་མ་གཏགས་པ་རང་ག་ང་བ་གབ་པ་ཅང་ཟད་ཀང་མད་ཅང་

ཆས་ཉད་བདན་པར་གབ་པའ་བདན་མ་བདན་རམ་པར་ཕ་བ་ན་སར་བཤད་

དང་ངས་ལགས་བཤད་སང་པ།

33

པའ་ལགས་པར་རམ་པར་ཕ་བའ་དན་ད་འདད་ད།. །ད་ལ་གཞན་དག་གས་

ན་མད་འདས་དང་ངས་ཕ་བ་ལར་ཡན་ན་ཕགས་ས་མས་ས་བ་ལར་འགར་

ར་སམ་ནས་དང་ངས་ཀ་ཚལ་ད་ས་ཇ་བཞན་པ་མན་ན་ཞས་འགག་ག༌།ད་

གཉས་ཀས་ཀང་མད་འདར་མད་ས་ལ་འགལ་སང་ག་ད་བ་བང་ལགས་དང་

ད་ལ་སན་པས་ལན་བཏབ་ལགས་དང་ད་ལ་བརན་ནས་དང་ངས་ས་ཞག་

ལགས་རམས་ལ་ཞབ་ཏ་མ་བརགས་པར་དང་ངས་ཀ་རམ་དབ་བས་པའ་

སབས་ཙམ་ཞག་ལ་རད་པར་སང་ང།.།

. གཉས་པ།

དའ་དན་ཇ་ལར་བཀལ་བའ་ཚལ་ལ་གཉས།.

. སབ་དཔན་ཐགས་མད་ཀས་གཙ་བར་དགངས་འགལ་ལ་བརན་ཚལ་

དང༌།.ད་ལ་བརན་ནས་ད་ཁ་ན་ཉད་གཏན་ལ་ཕབ་པའ་ཚལ་ལ།.།

. དང་པ།

སབ་དཔན་ཐགས་མད་ཀས་གཙ་བར་དགངས་འགལ་ལ་བརན་ཚལ་ན།

བས་བ་ལས།.

. དན་དམ་པ་མཚན་ཉད་ལ་དང་ལན་པ་ཡང་དགངས་འགལ་ལས་འབང་

བ་བཞན་ཤས་པརབའ།.།

34

ར་ཙང་ཁ་པ་ཆན་པའ་་གསང།.

. ཞས་དགངས་འགལ་ག་དན་དམ་པའ་ལའ་རམས་དངས་ཤང༌།.

. ཆས་རམས་ཀ་མཚན་ཉད་ན་དགངས་འགལ་ལས་འབང་བ་བཞན་

བལ་བར་བའ།.།

. ཞས་མཚན་ཉད་གསམ་སན་པའ་མཚན་ཉད་ཀ་ལའ་རམས་དངས་

ལ།. ཆས་རམས་ཀ་ང་བ་ཉད་མད་པའ་མཚན་ཉད་ན་དགངས་འགལ་ལས་

འབང་བ་བཞན་བལ་བར་བའ།. །ཞས་མད་ས་ལ་འགལ་སང་ག་དས་ལན་

དང་དང་ངས་ལ་སགས་པ་རམས་སན་པའ་ང་བ་ཉད་མད་པའ་ལའ་རམས་

དངས་ས།. །ད་བཞན་ད་རམ་ཤས་ཚགས་བརད་དང་མཐར་ཐག་རགས་

ངས་པ་ཡང་དགངས་འགལ་ནས་གསངས་པ་རམས་དངས་ས།. །བང་སའ་

ད་ཁ་ནའ་ལའ་དང་དའ་རམ་པར་གཏན་ལ་དབབ་པ་དང་ཐག་བསས་ལས་

ཀང་དགངས་འགལ་ལས་གཞན་དབང་ང་བ་དང་ཁད་པར་ད་བཏགས་

པའ་ཀན་བརགས་ཀས་སང་པ་ཡངས་གབ་ཏ་གསངས་པ་ཉད་བཤད་པའ་

རམས་གངས་མང་པས་གཏན་ལ་འབབས་པར་མཛད་ད།. །མད་ས་རན་དང་

དབས་མཐའ་ལ་སགས་པར་ད་ཁ་ནའ་དན་བཤད་པ་དང་ད་དག་ག་འགལ་

པ་རམས་ས་བསན་པའ་གནད་རམས་ཀང་མད་ས་འདའ་དན་དང་ཤན་ཏ་

མཐན་པས་ལགས་འད་ལ་མད་ས་འདའ་དན་གཏན་ལ་འབབས་པ་ན་ར་

བར་སང་ང།.།

. གཉས་པ།

དང་ངས་ལགས་བཤད་སང་པ།

35

ད་ལ་བརན་ནས་ད་ཁ་ན་ཉད་གཏན་ལ་ཕབ་པའ་ཚལ་ལ་གསམ།.

. མཐའ་གཉས་སང་ཚལ་སར་བསན་པ།. ས་འདགས་ཀ་མཐའ་བ་བག་

ཏ་དགག་པ།.དས་གསང་རབ་ཀ་དང་ངས་འབད་པའ་ཚལ་ལ།.།

. དང་པ།

མཐའ་གཉས་སང་ཚལ་སར་བསན་པ་ལ་གསམ།.

. བང་ས་ནས་བཤད་པའ་ཚལ་དང༌།. བས་བ་ནས་བཤད་པའ་ཚལ་དང༌།.

ད་དག་ལས་གཞན་པའ་གཞང་ནས་བཤད་ཚལ་ལ།.།དང་པ།

བང་ས་ནས་བཤད་པའ་ཚལ་ལ་གཉས།.

ས་སར་ད་ལ་བའ་ཚལ་དང༌།.ད་གཉས་འགག་པའ་ཚལ་ལ།.།

. དང་པ།

ས་སར་ད་ལ་བའ་ཚལ་ན།

བང་ས་ལས།.

. ཇ་ལར་ཡད་ཅ་ན་ཡད་པ་མ་ཡན་པ་ལ་ས་བཏགས་པའ་ལགས་པར་མ་

ཟན་པ་སངས་པ་དང་ཡང་དག་པ་ལ་སར་པ་བཏབ་པའ་ལགས་པར་མ་ཟན་

པ་སངས་པ་ཡད་ད།.

36

ར་ཙང་ཁ་པ་ཆན་པའ་་གསང།.

. ཞས་ས་སར་སངས་པའ་ཚལ་གས་ཡད་ད་ཞས་གསངས་པའ་ས་

འདགས་དང་སར་འདབས་ན་ཇ་ལ་བ་ཞག་ཡན་ཞ་ན།. ད་གཉས་ན་བང་ས་

ལས།.

. གཟགས་ལ་སགས་པའ་ཆས་རམས་དང་གཟགས་ལ་སགས་པའ་

དངས་པ་ལ་འདགས་པའ་ཚག་ག་ང་བ་ཉད་ཀ་རང་ག་མཚན་ཉད་ཡད་པ་

མ་ཡན་པ་ལ་ས་བཏགས་ནས་མངན་པར་ཞན་པ་གང་ཡན་པ་དང༌།.

ཞས་པ་འདས་ས་འདགས་ཚལ་གསངས་ལ།.

. བཏགས་པའ་ཚག་ག་མཚན་མའ་གཞ་བཏགས་པའ་ཚག་ག་མཚན་

མའ་རན་ད་གར་པ།. བརད་ད་མད་པའ་བདག་ཉད་ཀས་དན་དམ་པར་ཡད་

པ་ཡང་དག་པའ་དངས་པ་ལ་ཐམས་ཅད་ཀ་ཐམས་ཅད་ད་མད་ད་ཞས་སར་

བ་འདབས་ཤང་ཆད་གཟན་པར་བད་པ་གང་ཡན་པ་འད་གཉས་ན་ཆས་

འདལ་བ་འད་ལས་རབ་ཏ་ཉམས་པ་ཡན་པར་རག་པར་བའ།.།

. ཞས་པ་ས་མས་ན་སར་པ་འདབས་ཚལ་བསན་ལ་ཆད་གཟན་ཞས་

པ་མན་ཆད་ཀས་ན་ཐག་པ་ཆན་པའ་ཆས་ཟབ་མ་ལས་ཉམས་པར་བསན་

ན།. །གཟགས་ཞས་པ་ནས་དངས་པ་ལ་ཞས་པའ་བར་གས་ཀན་བརགས་

འདགས་པའ་གཞ་བསན་ཏ།. ད་ལ་འདགས་པའ་ཚག་ག་ང་བ་ཉད་ཅས་པ་

ན་ཚག་གས་བཏགས་པའ་ང་བ་ཉད་ལ་བའ།.འདགས་བད་ཀ་ཚག་ལ་མ་བ་

ས་བས་བ་ལ་སགས་པ་ནས་གསལ་བར་བཤད་ད།.།བང་སའ་སབས་གཞན་

ད་བང་བ་རམས་ཀང་ད་ལར་ཤས་པར་བའ།. །ཚག་གས་བཏགས་པའ་ང་

དང་ངས་ལགས་བཤད་སང་པ།

37

བ་ད་ཉད་རང་ག་མཚན་ཉད་ཀས་ཡད་པ་མན་པ་ལ་དའ་རང་ག་མཚན་

ཉད་ཡད་ད་ཞས་ཞན་པ་ན་ས་འདགས་ས།. །བཏགས་པའ་ཚག་ག་མཚན་

མའ་གཞ་ན་བཏགས་པའ་ཚག་ག་མཚན་མའ་རན་ཞས་པས་བཤད་ད་ཀན་

བརགས་ཀ་གདགས་གཞའ།. །ད་ཉད་བརད་ད་མད་པའ་ཚལ་ཀ་དན་དམ་

པར་ཡད་པ་ལ་ཐམས་ཅད་ཀ་ཐམས་ཅད་ད་མད་ད་ཞས་འཛན་པ་ན་སར་

འདབས་ས།. །ད་ལར་བས་ན་ཀན་བརགས་དན་དམ་པར་ཡད་ད།. །ཞས་

པ་ན་ས་འདགས་དང་ང་བ་ཉད་གཞན་གཉས་དན་དམ་པར་མད་ད་ཞས་པ་

ན་སར་འདབས་ཡན་ཏ།. དང་པ་ཀན་རབ་དང་གཞན་གཉས་དན་དམ་པར་

ཡད་པའ་ཕར་ར།. །དན་དམ་པར་ཡད་པ་ལ་མད་པར་ལ་བ་སར་འདབས་

ས་བཤད་པའ་ཟས་དངས་ན་དན་དམ་པར་མད་པ་ལ་ཡད་པར་ལ་བ་ས་

འདགས་ས་བཤད་དགས་ལ་སབས་འདར་ཀན་བརགས་རང་ག་མཚན་ཉད་

ཀས་ཡད་པར་འཛན་པ་ལ་ས་འདགས་ས་གསངས་ཀས་ད་དན་དམ་པར་

ཡད་པར་འཛན་པ་ཚག་གས་གསལ་བར་མ་བསན་ཀང་རང་ག་མཚན་ཉད་

ཀས་ཡད་ན་དན་དམ་པར་ཡད་པ་གཞང་ག་དན་ཡན་པས་ཀན་བརགས་

དན་དམ་པར་ཡད་པ་ས་འདགས་ས་འག་བའ་ཕགས་ས།. །དགངས་འགལ་

ལས།. ཀན་བརགས་པའ་མཚན་ཉད་ཀ་གནས་འད་བད་ཀ་མཚན་མ་ང་བ་

དང་ཁད་པར་ད་འདགས་པའ་གཞ་གཞན་དབང་ལ་གསངས་པས།. གཞང་

འདས་བཏགས་པའ་ཚག་ག་མཚན་མའ་གཞ་དན་དམ་པར་ཡད་པ་ལ་མད་

ཅས་གསངས་པའ་དངས་བསན་གཞན་དབང་ཡན་མད་ཀང༌།. ད་དན་དམ་

38

ར་ཙང་ཁ་པ་ཆན་པའ་་གསང།.

པར་མད་ན་ཡངས་གབ་ཀང་དན་དམ་ད་མད་པར་འགར་བས་གཉས་ཀ་ལ་

བཤད་པ་ལ་སན་མད་ད་བང་ས་ལས།.

. གཟགས་ལ་སགས་པའ་ཆས་རམས་ཀ་དངས་པ་ཙམ་ལ་སར་པ་

འདབས་པ་ལ་ན་ད་ཁ་ན་ཡང་མད་ལ་འདགས་པ་ཡང་མད་ད་ད་གཉས་ཀ་

ཡང་མ་རགས་ས།. །ཞས་གསངས་པའ་ཕར་ཏ་དངས་པ་གཞན་དབང་ལ་

སར་པ་འདབས་ཚལ་ན་ཐ་སད་ད་མད་ད་ཞས་པའམ་སར་མད་ད་ཞས་པ་

མན་ག་སར་གང་ད་དན་དམ་པར་ཡད་པ་ལ་མད་ཅས་པ་སར་འདབས་ས་

གསངས་པ་ལར་ར།.།

. གཉས་པ།

ད་གཉས་འགག་པའ་ཚལ་ན།

. གལ་ཏ་ས་སར་བད་ཚལ་ད་ལར་ཡན་ན་ད་གཉས་སང་ཚལ་ཇ་ལར་

ཡན་སམ་ན།. ད་ལ་ས་འདགས་ཀ་མཐའ་ན་ཆས་གང་ལ་ཡང་དའ་ང་བ་དང་

ཁད་པར་ད་བཏགས་པ་དས་ད་དན་དམ་པར་སང་པར་བསན་པས་འགག་ས་

ཞབ་ཏ་འཆད་པར་འགར་ར།.།སར་འདབས་ན་བང་ས་ལས།.

. ད་མ་ཐག་ཏ་དངས་པའ་ལང་ད་དང་དའ་རས་ཐགས་ས་འད་ལ་ས་

དཔར་ན་གཟགས་ལ་སགས་པའ་ཕང་པ་རམས་ཡད་ན་གང་ཟག་གདགས་

ས་རང་ག་མད་ད་ཟན་ན་ན་དངས་པ་མད་པ་ལ་གང་ཟག་གདགས་ས་མད་

ད།. །ད་བཞན་ད་གཟགས་ལ་སགས་པའ་ཆས་རམས་ཀ་དངས་པ་ཙམ་

དང་ངས་ལགས་བཤད་སང་པ།

39

ཡད་ན་གཟགས་ལ་སགས་པའ་ཆས་འདགས་པའ་ཚག་ཉ་བར་གདགས་

ས་རང་ག།. མད་ད་ཟན་ན་དངས་པ་མད་པ་ལ་གདགས་པའ་ཚག་གས་ཉ་

བར་འདགས་པ་མད་ད།. །ད་ལ་འདགས་པའ་གཞ་མད་ད་ཟན་ན་ན་གཞ་

མད་པར་འགར་བས་འདགས་པ་ཡང་མད་པར་འགར་ར།.།

. ཞས་གསངས་པས་བཀག་ག༌།ད་ལ་འདར་སར་འདབས་འགག་པའ་

ཕགས་ས་ཁས་ལན་མཁན་ན་གཞན་སར་འང་དན་མད་ལ་རང་ས་ཡང་

ཉན་ཐས་ས་པ་ལ་མང་དང་བརས་ཐ་སད་འདགས་པའ་གཞའ་གཟགས་

སགས་ཀ་དངས་པ་རང་ག་མཚན་ཉད་ཀས་མད་ཅས་ཁས་ལན་པ་ཡང་

མད་ད།. །དས་ན་བས་བ་ལས་བཤད་པ་ལར་ཐག་པ་ཆན་པའ་གབ་མཐའ་

ས་བ་ཡན་ལ་ད་ཡང་ཆས་རམས་རང་ག་མཚན་ཉད་ཀས་མ་གབ་ཅས་ས་

བའ་ང་བ་ཉད་མད་པར་ས་བ་རམས་ས།. །ད་དག་གས་ན་གཞན་དབང་ལ་

སགས་པའ་ཆས་རམས་སར་མ་སད་པ་དང་ཐ་སད་ད་མད་ཅས་འདད་པ་

གཏན་མན་པས་དན་དམ་པར་མ་གབ་ཅས་སའ།. །དས་ན་དངས་པ་ཙམ་

མད་ན་ཞས་འགག་པ་ན་སར་བཤད་པ་ལར་དན་དམ་པར་ཡད་པའ་ཡང་

དག་ག་དངས་པ་མ་སད་ཅས་འགག་པ་ཡན་ཏ།. འདའ་ལགས་ཀས་ཀན་

བརགས་ལ་རང་ག་མཚན་ཉད་ཀས་མ་གབ་པ་དང་དན་དམ་པར་མད་ན་

མད་མ་དགས་ཀང༌།. ང་བ་ཉད་གཞན་གཉས་དན་དམ་པར་རམ་རང་ག་

མཚན་ཉད་ཀས་མ་གབ་ན་མད་པ་ཡན་ན།. །གཞན་དབང་སམས་སམས་

བང་རང་ག་ར་རན་ལ་བརན་ནས་ས་བ་ད་རང་ག་རང་མཚན་གས་གབ་

40

ར་ཙང་ཁ་པ་ཆན་པའ་་གསང།.

པའ་ས་བ་ཡན་ན་དན་དམ་པའ་ས་བར་འགར་ལ།. ད་མན་ན་བས་ས་བར་

རམས་ནས་སའ་ཞས་བཏགས་པ་ཙམ་ད་ཟད་ཀ་སམས་སམས་བང་ག་

དངས་པ་ལ་ས་བ་ཡད་བར་མ་འགར་ར་སམ་ད་ལགས་འདས་བསམས་

ས།. །དས་ན་གཞན་དབང་ག་ས་འགག་བ་འཁལ་པས་ས་འགག་ཏ་ཞན་པ་

ཙམ་ག་ངར་ཡན་པས་ཀན་རབ་ཏ་ས་འགག་ཡད་པས་སར་འདབས་ས་མ་

འགར་ར་ཞས༌།པས་ལན་མ་ཐབས་ཏ།. ཐག་པ་ལ་སལ་ད་ཞན་པའ་འཁལ་

ངར་ཐག་པ་སལ་ཡན་ལ་སར་ཐག་པ་སལ་ད་གབ་མ་མང་ཞས་པ་དང་འད་

བར་གཞན་དབང་ག་ར་འབས་ཀང་ར་འབས་བདན་འཛན་ག་འཁལ་ངར་ར་

འབས་ཡན་ག།. གཞན་དབང་ཁ་རང་ར་འབས་ས་མ་གབ་ཅས་འདད་ན་ན་

ད་འད་ཁས་བངས་ཀང་དག་སག་ལས་བད་སག་ས་བའ་ལས་འབས་གཞག་

ས་མད་པར་སང་བས་སར་འདབས་སང་མ་ནས་ལ།. ད་འད་མན་པའ་ར་

འབས་འདད་ན་ན་རང་ག་མཚན་ཉད་ཀས་གབ་པའ་ར་འབས་ཡན་པས་

དན་དམ་པར་ཡད་པའ་དན་གབ་པ་ཡན་ན་སམ་ད་བསམས་ནས།.གདགས་

གཞ་མད་ན་འདགས་པ་ཡང་མད་པས་ཆས་ཐམས་ཅད་བཏགས་པ་ཙམ་

ཡན་པ་དང་ད་ཉད་ད་ཁ་ནའ་དན་ད་བད་པ་གཉས་ཀ་མ་སད་པས་ཆད་ལའ་

གཙ་བར་འགར་ར་ཞས་བཤད་ད།.བང་ས་ལས།.

. ད་བས་ན་གང་ཟག་ཁ་ཅག་ཤས་པར་དཀའ་བའ་མད་ས་ཐག་པ་ཆན་

པ་དང་ལན་པ་ཟབ་མ་སང་པ་ཉད་དང་ལན་པ་དགངས་པའ་དན་བསན་པ་

དག་ཐས་ནས་བཤད་པའ་དན་ཡང་དག་པ་ཇ་ལ་བ་བཞན་ད་མ་ཤས་ནས་

དང་ངས་ལགས་བཤད་སང་པ།

41

ཚལ་བཞན་མ་ཡན་པར་རམ་པར་བརགས་ཏ་རགས་པ་མ་ཡན་པས་བསད་

པའ་རག་པ་ཙམ་གས་འད་ཐམས་ཅད་ན་བཏགས་པ་ཙམ་ད་ཟད་ད།. འད་ན་

ད་ཁ་ན་ཡན་ན་ས་འད་ལར་ལ་བ་ད་ན་ཡང་དག་པར་ལ་བ་ཡན་ན་ཞས་ད་

ལར་ལ་ཞང་ད་སད་སའ།. །ད་དག་ག་ལར་ན་འདགས་པའ་གཞའ་དངས་པ་

ཙམ་ཡང་མད་པས་འདགས་པ་ད་ཉད་ཀང་ཐམས་ཅད་ཀ་ཐམས་ཅད་ད་མད་

པར་འགར་ན་གདགས་པ་ཙམ་ག་ད་ཁ་ན་ལ་ཡད་པར་ག་ལ་འགར་ཏ།. ད་

བས་ན་རམ་གངས་དས་ན་ད་དག་གས་ན་ད་ཁ་ན་དང་བཏགས་པ་ད་གཉས་

ཀ་ལ་ཡང་སར་པ་བཏབ་པར་འགར་ཏ།. བཏགས་པ་དང་ད་ཁ་ན་ལ་སར་བ་

བཏབ་བས་ན་མད་པར་ལ་བའ་གཙ་བ་ཡན་པར་རག་པར་བའ།.།

ཞས་གསངས་ཤང༌།.

. ད་ལ་དགངས་ནས་གང་ཟག་ཏ་ལ་བ་ན་བའ་སང་ཉད་ལ་ལག་པར་ཟན་

པ་ད་ན་ད་ལ་མན་ན་ཞས་གསངས་ཏ།. ས་མ་ན་ཤས་བ་ལ་རངས་པ་ཙམ་

ཡན་ག་ཤས་བ་ཐམས་ཅད་ལ་སར་པ་མ་འདབས་ཤང་གཞ་དས་དམལ་

བར་མ་ས་ལ།. གཞན་ཆས་འདད་པ་ཡང་ཕང་བར་མ་བད་བསབ་པའ་གཞ་

ལ་ཡང་གཡལ་བར་མ་འགར་ལ།. ཕ་མ་ན་ད་དག་ལས་བཟག་པར་འགར་

བས་ས།.།

. ཞས་བང་ས་ལས་གསངས་ས།.།ད་ལར་བས་ན་གང་ལ་གང་མད་པ་ད་

ན་དས་སང་ཞང་ལག་མ་གང་ཡན་པ་ད་ན་ཡད་པ་ཡན་ལ་ད་ལར་མཐང་བ་

ན་སང་ཉད་ལ་ཕན་ཅ་མ་ལག་པར་ཞགས་པ་ཡན་ཏ།. གཟགས་ལ་སགས་

42

ར་ཙང་ཁ་པ་ཆན་པའ་་གསང།.

པའ་དངས་པ་རམས་ད་དག་ཏ་ཚག་གས་བཏགས་པའ་ང་བས་སང་པ་ན་

ཚག་ས་མའ་དན་ཡན་ལ།. ལག་མ་ཡད་པ་ན་གདགས་གཞའ་དངས་པ་ཙམ་

དང་འདགས་པ་ཙམ་ཡད་པར་བང་ས་ལས་གསངས་ཏ།. གང་གས་སང་པ་

ན་ཀན་བརགས་དང་གང་སང་པའ་གཞ་གཞན་དབང་དང་ས་མས་ཕ་མ་སང་

པའ་སང་པ་ཡངས་གབ་ཡན་ལ་ད་དག་ག་ཡད་མད་ཀ་དན་ན་སར་བཤད་

པ་ལར་ར།. །ད་ལར་ས་འདགས་ཀ་མཐའ་སངས་པས་ན་ཡད་པའ་མཐའ་དང་

སར་འདབས་སངས་པས་མད་པའ་མཐའ་སངས་པས་གཉས་ས་མད་པར་

རབ་ཏ་ཕ་བ་ཡང་ཡན་ཞང༌།. འད་འད་བའ་སང་ཉད་ན་དན་དམ་པའ་མཐར་

ཐག་ཏ་བཤད་ད།.བང་ས་ལས།

. དངས་པ་ས་མ་གང་ཡན་པ་དང་དངས་པ་མད་པ་འད་གཉས་ཀ་ཡད་

པ་དང་མད་པ་ལས་རམ་པར་གལ་བའ་ཆས་ཀ་མཚན་ཉད་ཀས་བསས་པའ་

དངས་པ་ད་ན་གཉས་ས་མད་པ་ཡན་ན།. །གཉས་ས་མད་པ་གང་ཡན་པ་ད་

ན་དབ་མའ་ལམ་མཐའ་གཉས་སངས་པ་བ་ན་མད་པ་ཞས་བ་ས།

ཞས་ས།.།གཉས་པ།

བས་བ་ནས་བཤད་པའ་ཚལ་ལ་གཉས།.

. ཕགས་ས་མ་དགད་ཅང་དའ་དན་ལ་དས་ལན་བ་བ་དང༌།. ལན་བཏབ་

པའ་ཕགས་དགག་པའ།.།དང་པ།

དང་ངས་ལགས་བཤད་སང་པ།

43

ཕགས་ས་མ་དགད་ཅང་དའ་དན་ལ་དས་ལན་བ་བ་ན།

བས་བ་ལས།.

. ཐག་པ་ཆན་པ་པ་ལ་ལ་རང་གས་ཉས་པར་བཟང་བས་འད་སད་ཅས་

ཀན་རབ་ཏ་ན་ཐམས་ཅད་ཡད་ལ་དན་དམ་པར་ན་ཐམས་ཅད་མད་ད་ཞས་

ཟར་ར།.།

. ཞས་གསངས་ཏ།. ཆས་ཀན་དན་དམ་པར་ན་མད་ལ་ཐ་སད་ད་ཡད་

པའ་ཞས་ས་བའ་དབ་མ་པ་རམས་ཀས་ཆས་རམས་ཀ་ཡད་མད་ཀ་ཁད་

པར་ཕ་བ་བརད་པའ།.།ད་ནས།

. ད་ལ་འད་སད་ཅས་ཚ་དང་ལན་པ་དན་དམ་པ་ན་གང་ཡན་ཀན་རབ་

ན་གང་ཡན་ཞས་བརད་པར་བའ།. །ད་སད་དས་པ་ན་གལ་ཏ་འད་སད་ཅས་

ཆས་ཐམས་ཅད་ཀ་ང་བ་ཉད་མད་པ་གང་ཡན་པ་ད་ན་དན་དམ་པ་ཡན་ལ།.

ང་བ་ཉད་མད་པའ་ཆས་ད་དག་ལ་ང་བ་ཉད་ད་དམགས་པ་གང་ཡན་པ་ད་

ན་ཀན་རབ་ཡན་ན།. །ད་ཅའ་ཕར་ཞ་ན།. འད་ལར་ད་ན་ཡད་པ་མ་ཡན་པ་

དག་ལ་ཀན་རབ་ཏ་བད་པ་དང་འདགས་པ་དང་མངན་པར་བརད་པ་དང་ཐ་

སད་ད་བད་པའ་ཕར་ར་ཞས་ལན་འདབས་པར་གར་ན།.

. ཞས་པ་ན་བདན་གཉས་གང་ཡན་དས་ནས་དའ་ལན་བཏབ་པ་ཕགས་

སར་མཛད་པའ།. །ད་ལ་འདར་དན་དམ་གང་ཡན་དས་པ་ན་དན་དམ་བདན་

པའ་མཚན་གཞ་དས་པ་ཡན་ག་དན་དམ་པར་མད་ཅས་པའ་ཇ་འད་ཞག་

44

ར་ཙང་ཁ་པ་ཆན་པའ་་གསང།.

ཏ་མད་པས་དན་དམ་ད་མད་པའ་མད་ས་དས་པ་མན་ཏ།. གཞན་ད་ན་ཆས་

རམས་ཀ་ང་བ་ཉད་མད་པ་དན་དམ་མ་ཞས་ས་བར་མ་རགས་ཏ།. དབ་མ་

པས་དན་དམ་ད་འདད་པའ་ཆས་ཀ་བདག་མད་ད་ཡད་པས་དན་དམ་ད་

ཡད་པར་མ་འཇག་པའ་ཕར་ར།. །ཀན་རབ་གང་ཡན་དས་པ་ཡང་ཀན་རབ་

བདན་པ་ཞས་པ་གང་ག་ངར་བདན་པ་འཇག་པའ་ཀན་རབ་དས་པ་ཡན་

ག་ཐ་སད་ད་ཡད་པའ་ཡད་སའ་ཐ་སད་ད་གང་ཡན་ཞས་དས་པ་མན་ཏ།.

གཞན་ད་ན་ང་བ་ཉད་མད་པ་ལ་ང་བ་ཉད་ད་འཛན་པ་ཀན་རབ་བ་ཞས་ས་

བར་མ་རགས་ཏ།.ད་ན་བདན་འཛན་ཡན་པས་དའ་ཞན་ཡལ་ཐ་སད་ད་ཡང་

མད་པར་དབ་མ་པས་འདད་པའ་ཕར་ཏ་ང་བ་ཉད་མད་ཅས་པའ་མད་རའ་

ང་བ་ན་བདན་པའ་ང་བ་ཉད་ལ་བ་དགས་པའ་ཕར་ར།.།གཉས་པ།

ལན་བཏབ་པའ་ཕགས་དགག་པ་ལ་གཉས།.

. གཞན་ག་གབ་མཐའ་ལ་འགལ་བ་བསན་པ་དང༌།.རང་ག་གབ་མཐའ་ལ་

འགལ་བ་སང་བའ།.།དང་པ།

གཞན་ག་གབ་མཐའ་ལ་འགལ་བ་བསན་པ་ན།.

. ད་ལ་ཐག་མར་ཀན་རབ་ཀ་ངས་འཛན་འགག་པ་ན།..བས་བ་ལས།

དང་ངས་ལགས་བཤད་སང་པ།

45

. ད་ལ་འད་སད་ཅས་བརད་པར་བ་ས་ང་བ་ཉད་ད་དམགས་པ་ད་མངན་

པར་བརད་པ་དང་ཀན་རབ་ཀ་ར་ལས་བང་བ་ཡན་པར་འདད་དམ་འན་ཏ་

མངན་པར་བརད་པ་དང་ཀན་རབ་ཙམ་ཞག་ཡན་པར་འདད།.གལ་ཏ་མངན་

པར་བརད་པ་དང་ཀན་རབ་ཀ་ར་ལས་བང་བ་ཡན་ན་ན་དས་ན་མངན་པར་

བརད་པ་དང་ཀན་རབ་ཀ་ར་ལས་བང་བ་ཡན་པས་ཡད་པ་མ་ཡན་ན་ཞས་

བར་མ་རང་ང།. །གལ་ཏ་མངན་པར་བརད་པ་དང་ཀན་རབ་ཙམ་ཞག་ཡན་

ན་ན་དས་ན་གཞ་མད་པར་མངན་པར་བརད་པ་དང་ཀན་རབ་ཅས་བར་མ་

རང་ང།.།

. ཞས་གསངས་ས།. །དའ་དན་ན་འད་ཡན་ཏ་དན་དམ་པར་ང་བ་ཉད་

མད་པ་ལ་ང་བ་ཉད་ཡད་ད་སམ་ད་འཛན་པའ་ཀན་རབ་ད་ནང་ག་མངན་

པར་བརད་པར་ཡང་འགར་ལ་དའ་ཚ་རང་ག་རགས་འད་ས་མའ་རས་

བསད་པ་ཡན་ནམ།. ཀན་རབ་པ་དང་མངན་པར་བརད་པའ་རམ་རག་

གས་བཏགས་པ་ཙམ་ཞག་ཡན།. དང་པ་ལར་ན་རས་བསད་པས་ཡད་པ་

མན་ཞས་པ་མ་རང་ཞས་པ་ན་དན་དམ་པར་ཡད་པ་མན་ཞས་པ་ཡན་ཏ་

འདར་དན་དམ་ད་ཡད་མད་རད་པའ་སབས་ཡན་པའ་ཕར་དང༌།. ཕ་རལ་

པས་དན་དམ་ད་མད་པར་ཁས་བངས་ཀ་སར་མད་ཙས་མ་སས་པའ་ཕར་

ར།.།གཉས་པ་ལར་ན་རག་པས་བཏགས་པ་ཙམ་ད་མ་རང་ས།.འདགས་པའ་

གཞ་མད་པའ་ཕར་ཏ་ཀན་རབ་དང་མངན་པར་བརད་པ་རག་པས་བཏགས་

ཙམ་ཡན་ན་གཞན་རམས་ཀང་ད་ཙམ་ད་འགར་བའ་ཕར་ར།.།དན་དམ་པའ་

46

ར་ཙང་ཁ་པ་ཆན་པའ་་གསང།.

ངས་འཛན་འགག་པ་ན་ད་ཉད་ལས།.

. ད་ལ་འད་སད་ཅས་ཚ་དང་ལན་པ་ཅའ་ཕར་ན་གང་དམགས་པ་ད་

མད་པ་ཡན་ཞས་ཀང་བརད་པར་བའ།. །ད་སད་ཅས་དས་པ་ན་གལ་ཏ་ད་

འད་སད་ཅས་ཕན་ཅ་ལག་ག་དངས་པ་ཡན་པའ་ཕར་ར་ཞས་ལན་འདབས་

པར་གར་ན།. ད་ལ་འད་སད་ཅས་བརད་པར་བ་ས་ཕན་ཅ་ལག་ད་ཡད་པར་

འདད་དམ་འན་ཏ་མད་པར་འདད།. གལ་ཏ་ཡད་ན་ན་དས་ན་ཆས་ཐམས་

ཅད་ཀ་ང་བ་ཉད་མད་པ་ཉད་ན་དན་དམ་པའ་ཞས་བར་མ་རང་ང།. །གལ་ཏ་

མད་ན་ན་དས་ན་ཕན་ཅ་ལག་ག་དངས་པ་ཡན་པའ་ཕར་གང་དམགས་པ་

ད་ང་བ་ཉད་མད་ད་ཞས་བར་མ་རང་ང།.།

. ཞས་གསངས་ས།. །དའ་དན་ན་ཆས་འད་དག་ལ་རང་ག་མཚན་ཉད་

ཀས་གབ་པའ་རང་མཚན་དམགས་བཞན་ད་ད་མད་ཅས་ཇ་ལར་རགས་

ཏ།. ད་ལ་ན་ད་ལར་དམགས་པའ་ཚད་མས་གནད་པའ་ཕར་ར།. །གལ་ཏ་

ད་ལར་དམགས་པའ་བས་མ་གནད་ད་བ་ད་ཉད་འཁལ་པའ་དངས་པ་ཡན་

པའ་ཕར་ར།. །ཞ་ན།. འ་ན་འཁལ་པ་ད་རང་ག་མཚན་ཉད་ཀས་ཡད་ན་ན་ང་

བ་ཉད་མད་པ་དན་དམ་ད་མ་རང་ལ།. མད་ན་ན་འཁལ་པའ་ཕར་དམགས་

ཀང་མད་ད།. །ཞས་པ་ད་མ་འཐད་ད།. །འདར་ཡང་དན་དམ་ད་ཡད་མད་ཀ་

བརག་པ་བ་དགས་མད་ཀང་དན་འད་ཞང་བརག་པ་ས་མ་ག་ས་བས་ད་ལར་

བཤད་ད།. །ད་ལར་ན་འདར་ཀན་བརགས་དང་ཡངས་གབ་གཉས་དན་དམ་

པར་མད་ཅང་ཐ་སད་ད་ཡད་པ་ལ་སན་མ་བསན་པར་ཀན་རབ་པའ་ཤས་པ་

དང་ངས་ལགས་བཤད་སང་པ།

47

དང་འཁལ་པའ་ཤས་པ་དན་དམ་པར་ཡད་མད་ལ་བརགས་ནས་སན་བསན་

པ་ན།.གཞན་དབང་དན་དམ་པར་མད་ལ་ཀན་རབ་ཏ་ཡད་པ་བཀག་པ་ཡན་

ཏ།. འད་ཉད་ཡངས་གབ་ཀ་ཆས་ཅན་དང་ཀན་བརགས་ཀ་འདགས་པ་པ་

དང་གདགས་གཞ་ཡན་བས་མཁས་པ་རམས་གཙ་བར་འད་ཉད་དན་དམ་

པར་ཡད་མད་ལ་རད་པ་ཡན་ན།.།གཞན་ཡང་བས་བ་ལས།.

. ད་ལ་གཞན་ག་དབང་ག་ང་བ་ཉད་དང་ཡངས་ས་གབ་པ་ལ་ཀན་

བརགས་པའ་ང་བ་ཉད་ད་མངན་པར་ཞན་པ་གང་ཡན་པ་ད་ན་ས་འདགས་

པའ་མཐའ་ཡན་པར་རག་པར་བའ།.།

ཞས་དང༌།.

. སར་པ་འདབས་པའ་མཐའ་ན་གཞན་ག་དབང་ག་ང་བ་ཉད་དང་ཡངས་

ས་གབ་པའ་ང་བ་ཉད་ཡད་པ་ལ་མད་ད་ཞས་རང་ག་མཚན་ཉད་ལ་སར་པ་

འདབས་པ་གང་ཡན་པ་ས་ད་ལར་མཐའ་གཉས་རམ་པར་སངས་པའ་ཚལ་

གས་ད་ཁ་ནའ་དན་ག་ཚལ་ཁང་ད་ཆད་པར་བའ།.།

. ཞས་ང་བ་ཉད་ཐ་མ་གཉས་རང་ག་མཚན་ཉད་ཀས་ཡད་པ་ལ་དར་མ་

གབ་བ་ཞས་པ་རང་མཚན་ལ་སར་འདབས་ས་གསངས་ཏ།.བང་ས་དང་འད་

གཉས་ས་སར་ག་མཐའ་དང་ད་སང་ཚལ་གཅག་ག༌།. ཀན་བརགས་མད་པ་

ཡང་དན་དམ་ད་ཡན་ག་ཐ་སད་ད་མད་པ་མན་ཏ།.བས་བ་ལས།

. མངན་པར་རགས་པ་ད་དག་མང་གང་དང་མངན་པར་བརད་པ་གང་

གས་རམ་པར་འཇག་པ་དའ་ང་བ་ཉད་ཡན་པར་བརད་པར་བའམ་འན་ཏ་

48

ར་ཙང་ཁ་པ་ཆན་པའ་་གསང།.

དའ་ང་བ་ཉད་མ་ཡན་པར་བརད་པར་བ་ཞ་ན།.སས་པ།.ཐ་སད་ལས་ན་དའ་

ང་བ་ཉད་ཡན་པར་བརད་པར་བའ།.།དན་དམ་པར་ན་དའ་ང་བ་ཉད་མ་ཡན་

པར་བརད་པར་བའ།.།

. ཞས་དང༌།.ད་ལ་མངན་པར་བརད་པ་ལ་ཡངས་ས་གམས་པའ་མང་ལ་

བརན་པའ་རམ་པར་ཤས་པའ་དམགས་པ་ཀན་བརགས་པའ་ང་བ་ཉད་གང་

ཡན་པ་ད་ན།

. ཞས་གསངས་ནས།. འད་ལར་ད་ན་བཏགས་པའ་ཡད་པ་ཡན་ག་དན་

དམ་པར་ཡད་པ་མ་ཡན་པའ་ཕར་ར།.།

. ཞས་གསངས་ས།. །དས་ན་བདག་གཉས་ཀ་ཀན་བརགས་ལ་བ་ཤས་

བ་ལ་མ་སད་ཀང་ད་ཙམ་གས་ཀན་བརགས་ཐམས་ཅད་མ་སད་པ་མན་

བས་རས་ས་ཡད་པ་དང་དན་དམ་པར་ཡད་པ་དགག་ལ་བཏགས་ཡད་དང་

ཐ་སད་ད་ཡད་པར་གཞག་ག༌།དའ་ཕར་དགངས་འགལ་ག་འགལ་ཆན་ཁ་

ཅག་ལས།

. ཀན་བརགས་བདན་པ་གཉས་ཀར་མད་ལ་གཟང་འཛན་གཉས་ཀ་

གཞན་དབང་ག་རན་ཅང་འབལ་པར་འབང་བ་ས་མ་བས་པ་དང་འད་བར་

ཀན་རབ་ཏ་ཡད་པ་དང༌།. ཡངས་གབ་དན་དམ་པ་ཡང་ཡན་ལ་ང་བ་ཉད་

མད་པའ་ཚལ་ད་ཡད་པ་དན་དམ་པར་ཡད་པ་ཡན་ན།.།

. ཞས་བཤད་པ་ན་མད་དའ་དགངས་པ་མན་ན།. །ཐག་བསས་ས་

དགངས་འགལ་དངས་ཏ་ཕ་རལ་མད་པར་བསབས་ནས་ཕ་ནང་ག་གཟང་

དང་ངས་ལགས་བཤད་སང་པ།

49

འཛན་ཀན་བརགས་ས་བཤད་པ་དང་འགལ་ཞང༌།. བང་ས་དང་བས་བ་དང་

ཡང་འགལ་ལ་དར་རམ་ངས་ཀ་ལང་ཡང་དངས་པས།.ཁ་ཅག་ད་ཐགས་མད་

ཀས་མཛད་ཟར་བ་ན་མ་བརགས་པ་ཆན་པའ།. །བས་བར་དགངས་འགལ་

ག་གང་གཞའ་ལའ་མ་གཏགས་པ་ལའ་ལག་མ་རམས་ཕལ་མ་ཆ་དངས་

ཤང་དཀའ་གནས་རམས་ལགས་པར་གཏན་ལ་ཕབ་འདག་པས་སབ་དཔན་

འདས་འགལ་བ་ཟར་ད་མཛད་དགས་པར་ཡང་མ་སང་ང།. །ཕས་ཀ་ཁ་ཅག་

ཀང་ང་བ་ཉད་དང་པ་ཐ་སད་ད་ཡང་མད་བར་བ་ཐ་སད་ད་ཡད་ཀང་དན་

དམ་པར་མད་ཐ་མ་དན་དམ་པར་ཡད་པ་ཐགས་མད་ས་མཆད་ཀ་དགངས་

པར་འཆད་པ་ཡང་ལགས་འད་ལས་ཕ་རལ་ཏ་གར་པ་ཡན་ལ།. ཁད་པར་

ད་གཞན་དབང་ཐ་སད་ད་ཡད་པའ་དན་འཁལ་པའ་བས་ད་ལ་ས་འགག་

སགས་ཡད་པར་ཞན་པ་ཙམ་ཡན་ག།. དངས་པ་ལ་ས་འགག་སགས་མད་

ད་ཞས་འདད་པ་ན།. གཞན་དབང་ལ་སར་འདབས་ཀ་མཐར་ཐག་དའ་ར་

མཚན་གས་ང་བ་ཉད་གཞན་གཉས་ལ་ཡང་སར་པ་བཏབ་པས་མཚན་ཉད་

གསམ་ག་ལ་སར་འདབས་ཆད་ལའ་གཙ་བར་སར་བང་ས་ལས་བཤད་པ་ད་

ཡན་ཞང༌།.མད་ས་དགངས་འགལ་ངས་དན་ཡན་པར་འདད་པའ་ཕགས་ལ་

སང་ད་མད་པའ་འགལ་བར་ཤས་པར་གས་ཤག..།

གཉས་པ།

50

ར་ཙང་ཁ་པ་ཆན་པའ་་གསང།.

རང་ག་གབ་མཐའ་ལ་འགལ་བ་སང་བ་ན།.

. གལ་ཏ་བང་ས་དང་བས་བ་ལས།.གཞན་དབང་དན་དམ་པར་ཡད་པར་

གསངས་པ་ལར་ཡན་ན་དགངས་འགལ་ལས།.

. ཇ་ལར་འཕགས་པའ་ལམ་ཡན་ལག་བརད་པ་ཕན་ཚན་མཚན་ཉད་ཐ་

དད་པ་ཡན་པ་ད་བཞན་ད།. གལ་ཏ་ཆས་ད་དག་ག་ད་བཞན་ཉད་དན་དམ་

པ་ཆས་བདག་མད་པ་ཡང་མཚན་ཉད་ཐ་དད་པ་ཡན་པར་འགར་ན་ན་དས་

ན་ད་བཞན་ཉད་དན་དམ་པ་ཆས་ལ་བདག་མད་པ་ཡང་ར་དང་བཅས་པ་

ཡན་པར་འགར་ར།. །ར་ལས་བང་བ་ཉད་ཡན་ན་ན་འདས་བས་ཡན་པར་

འགར་ར།.།འདས་བས་ཡན་ན་ན་དན་དམ་པ་ཡན་པར་མ་འགར་ར།.།

. ཞས་འདས་བས་ཡན་ན་དན་དམ་མན་པར་གསངས་པ་དང༌།. དབས་

མཐའ་ལས།.དམ་པའ་དན་ན་གཅག་པའ།.།ཞས་གསངས་ཤང་།

. དའ་འགལ་པ་ལས་ཀང༌།. དན་དམ་པའ་བདན་པ་ན་ཡངས་ས་གབ་

པའ་ང་བ་ཉད་གཅག་པར་རག་པར་བའ།.།ཞས་གསངས་པ་དང༌།.མད་སའ་

རན་ལས་ཀང༌།.

ཡད་མན་མད་མན་ད་བཞན་མན་གཞན་མན།.།

ས་དང་འཇག་མད་འབ་བར་མ་འགར་ཏ།.།

འཕལ་བ་མད་ཅང་རམ་པར་དག་པའང་མད།.།

རམ་པར་དག་འགར་ད་ན་དན་དམ་མཚན།.།

དང་ངས་ལགས་བཤད་སང་པ།

51

. ཞས་དན་དམ་བདན་པ་མཚན་ཉད་ལ་ལན་ད་གསངས་པའ་སབས་

ས་ས་འཇག་མད་པར་བཤད་ཅང་འགལ་པར་ཡང་ཀན་བརགས་དང་གཞན་

དབང་ག་མཚན་ཉད་ཀས་ཡད་པ་མན་ལ་ཡངས་གབ་ཀ་མཚན་ཉད་ཀས་

མད་པ་མན་པར་གསངས་པ་དང༌།.བས་བ་ལས་ཀང༌།.

. ར་མཚན་ཀན་རབ་ཏ་ཡད་པ་བརད་པར་བའམ་དན་དམ་པར་

ཡད་པར་བརད་པར་བ་ཞ་ན།. སས་པ་ཀན་རབ་ཏ་ཡད་པར་བརད་པར་

བའ།.།ཞས་དང༌།.

. རམ་པར་རག་པ་ཀན་རབ་ཏ་ཡད་པར་བརད་པར་བའམ།. དན་དམ་

པར་ཡད་པར་བརད་པར་བ་ཞ་ན།.སས་པ་ཀན་རབ་ཏ་ཡད་པར་བརད་པར་

བའ།.།

. ཞས་གསངས་པ་རམས་དང་ཇ་ལར་མ་འགལ་ཞ་ན།. ཇ་ལར་མ་འགལ་

བ་བཤད་པར་བ་ས།. འད་ལར་ཀན་རབ་དང་དན་དམ་པར་ཡད་པ་ལ་འཇག་

ཚལ་གཉས་ཡད་ད།.དང་པ་ན།.ཐ་སད་ཀ་དབང་གས་བཞག་པའ་ཡད་པ་ལ་

ཐ་སད་ད་ཡད་པ་དང༌།.དའ་དབང་གས་བཞག་པ་མན་ག་རང་ག་མཚན་ཉད་

ཀས་ཡད་པ་ལ་དན་དམ་པར་ཡད་པར་བཞག་པ་ས།.མད་ལས།

. ད་ཡང་འཇག་རན་ག་ཐ་སད་ཀ་དབང་གས་ཡན་ག་དན་དམ་པར་ན་

མ་ཡན་ན།. །ཞས་མང་ད་གསངས་པ་ལ་བའ།. །འད་ན་དབ་མ་པ་དང་རང་

གཞན་ག་ས་པ་དངས་པར་ས་བ་རམས་དན་དམ་པ་དང་ཐ་སད་ད་ཡད་མད་

རད་པའ་གཞར་གར་པའ།. །དའ་དབང་ད་བས་ན་སར་བཤད་པའ་ང་བ་ཉད་

52

ར་ཙང་ཁ་པ་ཆན་པའ་་གསང།.

དང་པ་ཐ་སད་ད་ཡད་ལ་དན་དམ་པར་མད་པ་དང༌།. ང་བ་ཉད་ཐ་མ་གཉས་

དན་དམ་པར་ཡད་ལ་ཐ་སད་ད་མད་པས་བང་ས་དང་བས་བ་ལས་སར་ལར་

གསངས་ཤང༌།.ཡང་བས་བ་ལས།.

. མངན་པར་བརད་པ་ལ་ཡངས་ས་གམས་པའ་མང་ལ་གནས་པའ་རམ་

པར་ཤས་པའ་དམགས་པ་གཟགས་ལ་སགས་པའ་མང་ཅན་ག་དངས་པ་

གཟགས་ལ་སགས་པའ་བདག་ཉད་གང་གས་ཡད་པ་ད་ན་བདག་ཉད་དས་

རས་དང་དན་དམ་པ་གཉས་ཀར་ཡང་མད་ད།. །ད་ལ་བས་ན་གཟགས་ལ་

སགས་པའ་མང་ཅན་ག་ཆས་ད་དག་ག་ང་བ་ཉད་ཡད་པ་མ་ཡན་པ་ལས་

དས་ཀན་བརགས་པ་གང་ཡན་པ་ད་ན་བཏགས་པ་ལས་ཡད་པ་ཡན་པར་

རག་པར་བའ།. །མངན་པར་བརད་པ་ལ་ཡངས་ས་གམས་པ་རམ་པར་

བསལ་བའ་མང་ཅན་ག་རམ་པར་ཤས་པའ་དམགས་པ་གཟགས་ལ་སགས་

པའ་མང་ཅན་ག་དངས་པ་བརད་ད་མད་པའ་བདག་ཉད་གང་གས་ཡད་པ་

ད་ན།. རས་དང་དན་དམ་པ་གཉ་གར་ཡང་ད་བཞན་ད་ཡད་པར་རག་པར་

བའ།.།ཞས་ཀང་གསངས་ས།.།

. རས་བཏགས་ཀང་བས་བ་ལས།. གང་ཅ་ཡང་རང་ས།. ད་ལས་གཞན་

པ་དག་ལ་མ་ལས་ཤང༌།.ད་ལས་གཞན་པ་དག་ལ་མ་རན་པར་རང་ག་མཚན་

ཉད་འདགས་པར་བད་པ་ད་ན་མདར་ན་རས་ས་ཡད་པ་ཡན་པར་རག་པར་

བའ།. །གང་ཅ་ཡང་རང་ས་ད་ལས་གཞན་པ་དག་ལ་ལས་ཤང༌།. ད་ལས་

གཞན་པ་དག་ལ་བརན་ནས་རང་ག་མཚན་ཉད་འདགས་པར་བད་པ་ད་ན་

དང་ངས་ལགས་བཤད་སང་པ།

53

མདར་ན་བཏགས་པའ་ཡད་པ་ཡན་པར་རག་པར་བའ་རས་ས་ཡད་པ་ན་མ་

ཡན་ཏ།.

. ཞས་ཕང་པ་ལ་བརན་ནས་བདག་གམ་སམས་ཅན་ད་བཏགས་པ་དའ་

དཔར་མཛད་ད།. །ཆས་གཞན་བཟང་བ་ལ་མ་ལས་པར་གཟང་ད་མད་ཅང་

ལས་ནས་གཟང་དགས་པའ་བཏགས་ཡད་དང་ཐ་སད་ཀ་དབང་གས་མ་

བཞག་པར་རང་ག་མཚན་ཉད་ཀས་གབ་པ་གཉས་ཀང་ལགས་འད་ལ་མ་

འགལ་བས་ཀན་གཞའ་བག་ཆགས་ལ་བ་བཏགས་ཡད་ད་གསངས་ཀང་

སར་བཤད་པའ་དན་དམ་པར་ཡད་པ་མ་འགལ་ག།. མང་དང་རག་པས་

བཏགས་པའ་བཏགས་ཡད་དང་ན་འགལ་ལ།. །འཇག་ཚལ་གཉས་པ་ལར་ན་

དབས་མཐའ་ལས།.

དན་དང་ཐབ་དང་སབ་པ་ན།.།

དན་དང་རམ་པ་གསམ་ད་འདད།.།

. ཅས་གསངས་པའ་འགལ་པ་ལས་དན་དན་དམ་པ་ན་ད་བཞན་ཉད་ད་

ཡ་ཤས་དམ་པའ་དན་ཡན་པའ་ཕར་ར།.།ཞས་དམ་པ་ན་ཟག་མད་ཀ་མཉམ་

གཞག་ག་ཡ་ཤས་ལ་བས་ནས་དའ་དན་ཏ།. ཡལ་ཡན་པས་དམ་པའ་དན་

ནམ་དན་དམ་པ་ཞས་གསངས་པ་ན་བདག་མད་པའ་དན་ད་བཞན་ཉད་ད་ད་

ན་རམ་པར་དག་པའ་དམགས་པའ་དན་དམ་ཡང་ཡན་ན།. །དར་ན་ང་བ་ཉད་

གཞན་གཉས་མད་ཀ་ཡངས་གབ་གཅག་པ་ཡན་པས་ད་ལར་གསངས་ཏ།.

དབས་མཐའ་ལས།.

54

ར་ཙང་ཁ་པ་ཆན་པའ་་གསང།.

རམ་དག་སད་ཡལ་རམ་གཉས་ཏ།.།

གཅག་པ་ཁ་ནར་བརད་པ་ཡན།.།

ཞས་དང༌།.དའ་འགལ་པ་ལས།.

. ཡངས་ས་གབ་པའ་ང་བ་ཉད་ད་བརད་ད་ང་བ་ཉད་གཞན་ན་རམ་པར་

དག་པའ་ཡ་ཤས་རམ་པ་གཉས་ཀ་ཡལ་མ་ཡན་ན།.།

. ཞས་གསལ་བར་གསངས་ས།. །ཡ་ཤས་གཉས་ན་སབ་པ་གཉས་དག་

པར་བད་པའ་ཡ་ཤས་ས།. །ལགས་འདས་ཡ་ཤས་ད་རང་རག་ཏ་བཞད་

པས་ཡ་ཤས་ཀང་ཡལ་ད་འགར་ར་སམ་ན།. ཡལ་གང་ལ་ལས་ནས་ད་ཁ་ན་

ཉད་ཀ་དན་རགས་པའ་ཡལ་ད་ལ་དགངས་པས་སན་མད་ད།. །དས་ན་ད་

འད་བའ་དན་དམ་ན་འདས་མ་བས་དང་ད་འད་བའ་དན་དམ་ད་མ་གབ་ཀང་

ཐ་སད་ཀ་དབང་གས་བཞག་པ་མན་པའ་རང་ག་མཚན་ཉད་ཀས་གནས་

པའ་དན་དམ་ད་གབ་པ་འད་པ་ལ་མ་འགལ་ལ།. །ཡ་ཤས་སང་པ་ཀན་ལས་

བཏས་ལས།.

གཟང་དང་འཛན་པ་ལས་གལ་བའ།.།

རམ་ཤས་དམ་པའ་དན་ད་ཡད།.།

བ་མཚའ་ཕ་རལ་ཕན་པ་ཡ།.།

རལ་འབར་སད་པའ་གཞང་ད་གགས།.།

. ཞས་གསངས་པ་ཡང་དན་དམ་པར་ཡད་ཚལ་ས་མ་ལ་དགངས་

ས།. །དབ་མ་པའ་བསན་བཅས་ད་མ་ནས་རལ་འབར་སད་པ་པ་དང་རད་པ་

དང་ངས་ལགས་བཤད་སང་པ།

55

ན་གཞན་དབང་ཡད་མད་ལ་རད་པ་ཡང་ཐ་སད་ཀ་དབང་ད་བས་པ་མན་ག་

དན་དམ་པར་ཡད་མད་ལ་རད་པ་ཡན་པས་དན་དམ་པ་ད་གཉས་ལགས་

པར་ཕད་དགས་ས།. །སབ་དཔན་ས་མཆད་ཀ་གཞང་ད་ན་དན་དམ་པའ་

རམ་གཞག་ཕ་མའ་ཕགས་ལ་བརན་པ་མང་ད་འབང་ང།. །ང་བ་ཉད་དང་པ་

གཉས་ཀན་རབ་ཏ་ཡད་ཚལ་ན།.བས་བ་ལས།.

. ར་མཚན་དང་རམ་རག་ཀན་རབ་ཏ་ཡད་པའ་ར་མཚན་ད།. ཀན་ནས་

ཉན་མངས་པ་ཀན་ནས་སང་བའ་ཕར་དང་གདགས་པའ་གཞ་ཡན་པའ་ཕར།.

. ཞས་གསངས་པའ་དང་པ་ན།.དགངས་འགལ་ལས།.རམ་པར་དག་པའ་

དམགས་པ་ལ་དན་དམ་ད་བཤད་པའ་ཟས་དངས་པ་ན་གང་ལ་དམགས་

པས་ཀན་ནས་ཉན་མངས་ཀན་ནས་སང་བའ་དན་གས་ཀན་རབ་ཏ་ཡད་

པར་བཞག་ས་ཀན་ལས་བཏས་དང་མཐན་ན།. །གཉས་པ་ན།. མང་དང་

བརའ་ཐ་སད་ཀས་བཏགས་པའ་ང་བ་ཉད་དང་ཐ་སད་འདགས་པའ་མཚན་

མའ་གཞར་གར་བས་ཐ་སད་ད་ཡད་པ་ཞས་བའ།. །ར་མཚན་ན་མངན་པར་

བརད་པའ་ཚག་ག་གནས་ས་གར་པའ་དངས་པ་ལ་བཤད་ད།. །རམ་བཤད་

རགས་པ་ལས་ཀང༌།.

. འཇག་རན་པའ་ཤས་པ་འཁལ་པའ་ཡལ་དང་འཇག་རན་ལས་འདས་

པའ་ཤས་པའ་ཡལ་ལ་དགངས་ནས་བདན་པ་གཉས་པ་ཀན་རབ་ག་བདན་

པ་དང་དན་དམ་པའ་བདན་པ་གསངས་ས།.།བརད་པ་ན་ཀན་རབ་ཡན་པས་

དས་ཁང་ད་ཆད་པར་བ་བའ་བདན་པ་ན་ཀན་རབ་ཀ་བདན་པ་ཡན་ཏ་གང་

56

ར་ཙང་ཁ་པ་ཆན་པའ་་གསང།.

ལ་བརད་པ་འཇག་པ་ས།. དཔར་ན་རང་པ་གཉས་ཀས་རལ་བར་བ་བའ་

འབབ་སགས་ལ་རང་པའ་འབབ་སགས་ཞས་བ་བ་དང༌།. ཀ་གས་རལ་བར་

བ་བའ་འབབ་སགས་ལ་ཀ་གའ་འབབ་སགས་ཞས་བ་བ་ལ་བའ།.།

. ཞས་གསངས་ས།. །བས་བ་ལས།ད་བཞན་ཉད་རགས་པའ་མཉམ་

གཞག་ག་འཕགས་པའ་ཡ་ཤས་ན་དན་དམ་པར་ཡད་པར་གསངས་ཏ་ཀན་

རབ་ཏ་ཡད་པར་འཇག་པའ་ར་མཚན་ས་མ་གཉས་མད་པ་ལ་དགངས་

ས།. །དའ་རས་ཐབ་ཀ་ཡ་ཤས་ན་ཀན་རབ་དང་དན་དམ་གཉས་ཀར་ཡད་

པར་གསངས་ཏ།. ཐ་སད་ཀ་མཚན་མ་ལ་དམགས་པའ་ས་ནས་ཐ་སད་ད་

ཡད་པར་གསངས་ས།.།ཐ་སད་འདགས་པའ་གཞའ་མཚན་མར་གར་པ་དང་

ཀན་ནས་ཉན་མངས་སང་བའ་དམགས་པ་བད་པས་ཀན་རབ་ཏ་ཡད་པ་

ན་རང་ག་མཚན་ཉད་ཀས་གབ་པའ་དན་དམ་པར་ཡད་པ་དང་མ་འགལ་ཏ།.

རམ་བཤད་རགས་པ་ལས།.

. ཉན་ཐས་ས་པས་དན་དམ་པ་སང་པ་ཉད་ལས།. ལས་དང་རམ་སན་

ཡད་ལ་བད་པ་པ་ན་མ་དམགས་ས་ཞས་གསངས་པ་ད་དན་དམ་པ་ཡན་ན་

ཇ་ལར་ན་ཆས་ཐམས་ཅད་ང་པ་ཉད་མད།. ཀན་རབ་ཏ་ཡན་ན་ན་དར་བད་

པ་པ་ཡད་པས་ད་མ་དམགས་ས།.།ཞས་ཇ་ལར་བརད།

. ཅས་བརད་པའ་ལན་ད་ཀན་རབ་དང་དན་དམ་གང་ཡན་ཤས་ན་ད་

ལས་ད་གཉས་ས་ཡད་པ་ཤས་པས་ད་གཉས་གང་ཡན་དས་པ་ན།.

. མང་དང་བརད་པ་དང་གདགས་པ་དང་ཐ་སད་ན་ཀན་རབ་ཡན་ལ།.

དང་ངས་ལགས་བཤད་སང་པ།

57

ཆས་རམས་ཀ་རང་ག་མཚན་ཉད་ན་དན་དམ་པ་ཡན་ན་ཞ་ན།. འ་ན་ད་ལ་

ན་ལས་དང་རམ་པར་སན་པ་གཉས་མང་ད་ཡང་ཡད།. རང་ག་མཚན་ཉད་ད་

ཡང་ཡད་པས་ད་གཉས་ཇ་ལར་འདད་པར་ཡད་ད་རག་ལ་རག་ག.།.

. ཞས་གསངས་ཏ་དན་དམ་པར་ཡད་ཚལ་ན་ས་མ་དང་ཀན་རབ་ཏ་

ཡད་ཚལ་ན་ཕ་མ་ལར་ཏ།. ད་གཉས་ཀར་ཡད་ཅས་པའ་དན་ན།. །དན་དམ་

དར་ཡད་པར་འདད་ཀང་དན་དམ་པར་ཆས་ཐམས་ཅད་ང་བ་ཉད་མད་པར་

གསངས་པ་ན་ས་ཇ་བཞན་པར་མ་འདད་པས་འད་པ་ལ་མ་འགལ་ལ།. །གང་

ཟག་ཀན་རབ་ཏ་ཡད་ཀང་རས་ས་མད།. ལས་དང་རམ་སན་ཀན་རབ་ཏ་

ཡད་ཅང་རས་ས་ཡང་ཡད་ལ་འཇག་རན་པའ་ཤས་པའ་ཡལ་ཡན་པས་

འཇག་ཚལ་གཉས་བའ་དན་དམ་ད་མད་པ་དང་ད་གཉས་འཇག་རན་ལས་

འདས་པའ་ཤས་པའ་ཡལ་མན་ཏ་དའ་ཡལ་ན་བརད་ད་མད་པ་སའ་མཚན་

ཉད་ཡན་པའ་ཕར་ར་ཞས་དང༌།. ཐག་ཆན་པ་ཁ་ཅག་ཆས་ཐམས་ཅད་རང་

ག་མཚན་ཉད་ད་མད་ལ་ཀན་རབ་ཏ་ཡད་པར་གསངས་ས།. །ཞས་ས་བ་ལ་

སར་ག་ཀན་ཀ་ད་འཇག་པར་རམ་བཤད་རགས་པ་ལས་བཤད་པ་འད་ཡང་

ཤན་ཏ་གསལ་ལ།.།དབས་མཐའ་ལས།.

བཏགས་པ་དང་ན་ཤས་པ་དང༌།.།

ད་བཞན་བརད་པར་རགས་པ་ཡན།.།

. ཞས་རགས་པའ་ད་ཁ་ན་ཀན་རབ་ཀ་བདན་པ་ལ་བཏགས་པའ་ཀན་

རབ་དང་ཤས་པའ་ཀན་རབ་དང་བརད་པའ་ཀན་རབ་གསམ་ད་མཛད་ནས།.

58

ར་ཙང་ཁ་པ་ཆན་པའ་་གསང།.

ང་བ་ཉད་གསམ་དང་སར་བའ་ཕ་མ་ན་མད་གཞན་ལས་ད་བཞན་ཉད་ལ་

སགས་པ་ཀན་རབ་ཏ་ཡད་པར་གསངས་པའ་དགངས་པ་འཆད་པ་ལ་ཤས་

དགས་ས།. །ད་ལར་གབ་མཐའ་གང་འག་ག་རས་བཏགས་དང་ཀན་རབ་

དང་དན་དམ་པར་ཡད་ཚལ་དང་གབ་མཐའ་གཅག་ག་ཡང་ད་དག་ག་འཇག་

ཚལ་མ་འད་བའ་ཁད་པར་ཞབ་པར་ཕད་ན་གབ་མཐའ་གལ་ཅན་རམས་

ལགས་པར་གཏན་ལ་འབབས་ནས་ཤང༌།.དངས་པར་ས་བས་བཏགས་ཡད་

དང་ཀན་རབ་ཏ་ཡད་པར་ཁས་བངས་པ་མང་པ་དབ་མ་པས་ད་དག་ལ་དན་

དམ་པར་མད་པར་སབ་དགས་པ་རམས་ཤས་པར་འགར་ལ།. གཞན་ད་ན་

གབ་མཐའ་གང་འག་ག་ཁད་པར་འབད་པ་ལ་དགའ་བ་ཙམ་ད་ཟད་ད།.།

. གསམ་པ།

ད་དག་ལས་གཞན་པའ་གཞང་ནས་བཤད་ཚལ་ལ་གཉས།.

. མད་ས་རན་ལས་བཤད་པའ་ཚལ་དང༌།. དབས་མཐའ་ལས་བཤད་

པའ་ཚལ་ལ།.།དང་པ།

མད་ས་རན་ལས་བཤད་པའ་ཚལ་ན།.

. རན་ལས།.

རང་དང་རང་ག་མཚན་ཉད་ད།.།

དང་ངས་ལགས་བཤད་སང་པ།

59

མད་ཕར་རང་ག་ང་བ་ལ།.།

མ་གནས་ཕར་དང་འཛན་བཞན་ད།.།

མད་ཕར་ང་བ་ཉད་མད་འདད།.།

. ཅས་འདས་བས་ཀ་མཚན་ཉད་གསམ་དང་བས་པས་ཞན་པ་བཞན་

ག་ང་བ་ཉད་མད་པ་ལ་དགངས་ནས་ང་བ་ཉད་མད་པར་གསངས་པར་

བཤད་ད།.།ཀན་ལས་བཏས་ལས་ན།.ད་གཉས་དང་ང་བ་ཉད་མད་པ་གསམ་

ལ་དགངས་ནས་ཤན་ཏ་རས་པ་ལས་ང་བ་ཉད་མད་པར་གསངས་པར་

བཤད་ད།. །ཆས་རམས་རན་ལ་རག་ལས་པས་རང་དབང་མད་པའ་ཕར་ང་

བ་ཉད་མད་ད།. འདའ་དན་ན་རང་ག་བདག་ཉད་ཀས་ས་བ་མད་པ་ལ་དབ་

མ་སང་བར་བཤད་པ་ལར་ར།. །ཆས་གང་འགགས་པ་ན་སར་ཡང་ཆས་དའ་

བདག་ཉད་ད་མ་ས་བས་རང་ག་བདག་ཉད་ད་མད་པའ་ཕར་ང་བ་ཉད་མད་

ད།. །སས་ལ་མ་འགགས་པ་ན་སད་ཅག་མ་ཡན་པས་རང་ག་ང་བ་ལ་དས་

གཉས་པར་མ་གནས་པའ་ཕར་ང་བ་ཉད་མད་ད།. །མདར་ན་མ་ག་མ་འངས་

པ་རང་ག་དབང་གས་མ་ས་ཞང་མ་ག་འདས་པ་བསར་ནས་མ་གའ་བདག་

ཉད་ད་མ་ས་ལ་མ་ག་ད་ལར་བ་རང་གབ་པའ་དས་གཉས་པར་མ་སད་པས་

དས་གསམ་ག་ཆས་རམས་ལ་ང་བ་ཉད་མད་པར་བཤད་ཅས་པའ།. །བས་

པས་གཙང་བད་རག་བདག་གམ་ཀན་བརགས་ག་མཚན་ཉད་གཞན་ད་ཞན་

པ་ལར་ག་ང་བ་ཉད་མད་པས་ང་བ་ཉད་མད་པར་དབག་གཉན་གས་བཤད་

ད།. །གཞན་ན་གཟང་འཛན་རས་ཐ་དད་ད་ཞན་པའ།. །ཇ་ལར་ང་བ་ཉད་མད་

60

ར་ཙང་ཁ་པ་ཆན་པའ་་གསང།.

པ་ད་ལར་མ་སས་ལ་མ་སས་པའ་ཕར་ད་ལར་མ་འགགས་ཞས་སགས་ས་

མ་ས་མ་ར་མཚན་ད་བས་ནས་ཕ་མ་ཕ་མ་འགབ་པ་ན།.ད་ཉད་ལས།.

ཕ་མ་ཕ་མའ་རན་ཡན་པས།.།

ང་བ་ཉད་ན་མད་པ་ཡན།.།

ས་མད་འགག་མད་གཟད་ནས་ཞ།.།

རང་བཞན་མ་ངན་འདས་པ་གབ།.།

. ཅས་གསངས་ཏ་བཤད་ཟན་ཏ།.།ཡང༌།.

ཐག་མ་དང་ན་ད་ཉད་གཞན་ཉད་དང༌།.།

རང་ག་མཚན་ཉད་རང་དང་གཞན་ད་འགར།.།

ཀན་ནས་ཉན་མངས་པ་དང་ཁད་པར་ལ།.།

ས་བ་མད་པའ་ཆས་ལ་བཟད་པར་བཤད།.།

. ཅས་མ་ས་བའ་ཆས་ལ་བཟད་པ་ཐབ་ཅས་གསངས་པའ་ཆས་རམས་

ཀ་ས་བ་མད་ཚལ་བཤད་ད།. །ད་ལ་ཐག་མ་ན་འཁར་བ་ལ་ཐག་མའ་ས་བ་

མད་པ་དང༌།. ད་ཉད་ན་ས་མ་ས་ཆས་གང་སར་སས་པ་ད་དག་སར་དའ་ང་

བར་ས་བ་མད་པ་དང་གཞན་ན་ཕ་མ་ས་སན་མད་པའ་རམ་པར་མ་ས་བ་

ལ་འགལ་པས་བཤད་ད།. །དའ་དན་ན་འཁར་བ་ན་སན་མད་པའ་སམས་

ཅན་མ་ས་བ་དང་སར་འགགས་པ་དང་རགས་མཐན་པ་ས་བས་ཆས་སན་

མད་པ་མ་ས་བ་ལ་དབ་མ་སང་བར་བཤད་པ་ལར་ར།. །རང་མཚན་ན་ཀན་

བརགས་ལ་ས་ད་ལ་ནམ་ཡང་ས་བ་མད་ད།. །རང་ག་ས་བ་ན་གཞན་དབང་

དང་ངས་ལགས་བཤད་སང་པ།

61

ལའ།. །གཞན་འགར་ག་ས་བ་མད་པ་ན་ཡངས་གབ་ལའ།. །ཉན་མངས་མ་

ས་བ་ན་ཟད་བ་ཤས་པ་ཐབ་པ་ལའ།. །ཁད་པར་ད་ས་བ་མད་པ་ན་སངས་

རས་ཀ་ཆས་ས་ལའ།. །ང་བ་ཉད་མད་ལགས་དང་ས་བ་མད་ཚལ་འད་

བཞན་འཆད་པ་ན་ཆས་ཐམས་ཅད་དན་དམ་པར་ང་བ་ཉད་ཀས་སང་པ་དང་

འདས་བས་རམས་ལ་དན་དམ་པར་ས་བ་མད་པར་བཤད་པ་ས་ཇ་བཞན་

པར་མ་འདད་པའ་ལགས་ས།. །ད་ལ་དས་གསམ་ག་ཆས་ལ་ང་བ་ཉད་མད་

ཚལ་ག་ད་ལར་བ་མ་གཏགས་པ་དང༌།. བས་པས་ཞན་པ་བཞན་ག་ང་བ་

ཉད་མད་ཚལ་ས་མ་ན་ཉན་ཐས་ས་གཉ་ག་དང་ཐན་མང་བའ།. །བ་བག་ཏ་ས་

བ་ན་སས་ཟན་པའ་འག་ཏ་གནས་པའ་བ་བ་དང་དའ་འག་ཏ་འཇག་པའ་བ་

བ་འཇག་པར་འདད་ད།. །གལ་ཏ་དགངས་འགལ་ལས་གཞན་དབང་ས་མ་

བཞན་ད་གསངས་ཤང༌།.རན་ལས་ཀང་འདས་བས་ཐམས་ཅད་ས་མ་བཞན་

ད་གསངས་པས་བདན་པར་གབ་པ་ད་དག་ག་དན་མན་ན་ཞ་ན།. ས་མ་ལ་

སགས་པ་བཞན་ད་བཤད་པས་བདན་པར་མ་སན་པའ་ངས་པ་མད་ད་ས་མ་

ལ་སགས་པ་དཔར་བད་ལགས་ལ་རག་ལས་ས།.།ད་ཡང་རན་ལས།

ཇ་ལར་ས་མ་ད་བཞན་ད།.།

ཡང་དག་མ་ཡན་ཀན་རག་འདད།.།

ས་མའ་རམ་པ་ཇ་ལ་བར།.།

ད་བཞན་གཉས་ས་འཁལ་པ་བརད།.།

. ཅས་གསངས་པ་འདས་ས་མ་དཔར་བད་ལགས་བསན་ཏ།. འཁལ་

62

ར་ཙང་ཁ་པ་ཆན་པའ་་གསང།.

པའ་གཞ་བང་བ་དང་ཤང་ལ་སགས་པ་ས་མའ་སགས་ཀས་བཏབ་པ་ན་

ཀན་རག་གཞན་དབང་དང་འད་ས་རང་པ་དང་པ་གཉས་ཀ་དན་ན།. །ས་མའ་

རམ་པ་ར་གང་ལ་སགས་པའ་གཟགས་ས་སང་བ་ན།. གཞན་དབང་གཟང་

འཛན་རངས་ཆད་གཉས་ས་སང་བ་དང་འད་ས་ཕ་མ་གཉས་ཀ་དན་ད་

དབག་གཉན་གས་བཤད་ད།.།ཡང་རན་ལས།.

ཇ་ལར་ད་ལ་ད་མད་པ།.།

ད་བཞན་ད་ན་དན་དམ་འདད།.།

ཇ་ལར་ད་ན་དམགས་གར་པ།.།

ད་བཞན་ད་ན་ཀན་རབ་ཉད།.།

. ཅས་ས་མ་ལ་གང་པ་ཆ་ལ་སགས་པ་མད་པ་བཞན་ད་གཞན་དབང་

ལ་གཟང་འཛན་གཉས་མད་པ་དན་དམ་དང་ས་མ་ད་ར་གང་ག་ང་བར་

དམགས་པ་བཞན་ད་ཡང་དག་པ་མན་པ་ལ་ཀན་བརགས་པ་ད་ཀན་རབ་ཀ་

བདན་པར་དམགས་ས་ཞས་འགལ་པར་བཤད་ད།. །རན་ལས།. ནང་ག་ས་

མཆད་དག་བདག་དང་སག་ལ་སགས་པར་མད་བཞན་ད་དར་སང་བའ་ཆ་

ནས་ས་མ་དང༌།.།ཕའ་ས་མཆད་དག་གང་ཟག་ག་བདག་ག་ཉ་བར་སད་བར་

མད་བཞན་ད་དར་སང་བའ་ཆ་ནས་ར་ལམ་ལ་བར་མད་ས་ལས་གསངས་

པར་བཤད་ཀ་ཕ་ནང་ག་འདས་བས་རང་བཞན་གས་སང་བཞན་ད་དར་

སང་བའ་དཔར་མ་གསངས་ས།. །ཐག་བསས་ལས་ཀང་ཡམ་ག་མདར་

གསངས་པའ་ས་མ་ལ་སགས་པའ་དཔར་གཞན་དབང་བསན་པའ་དཔ་དན་

དང་ངས་ལགས་བཤད་སང་པ།

63

སར་བ་ན།. ཕ་རལ་ག་དན་མད་ན་ཡལ་ད་ཇ་ལར་དམགས་སམ་པ་བཟག་

པའ་ཕར་ས་མ་དང༌།. དན་མད་ན་སམས་དང་སམས་བང་ཇ་ལར་ས་སམ་

པ་བཟག་པའ་ཕར་སག་ར་དང༌།. དན་མད་ན་ཡད་ད་འང་མ་འང་ལ་ཇ་ལར་

སད་སམ་པ་བཟག་པའ་ཕར་ར་ལམ་ལ་སགས་པ་དཔར་བཤད་ད།. །ས་མ་

སགས་མ་བདན་པའ་དཔར་བད་པ་ལ་ཡང་དབ་སམས་ས་སའ་མ་བདན་

ལགས་ཀ་དཔར་བད་ལགས་མ་འདས་པར་ཕད་པར་བའ༑.༑གཉས་པ།

དབས་མཐའ་ལས་བཤད་པའ་ཚལ་ན།.

. དབས་མཐའ་ལས།.

ཡང་དག་མ་ཡན་ཀན་རག་ཡད།.།

ད་ལ་གཉས་པ་ཡད་མ་ཡན།.།

སང་བ་ཉད་ན་འད་ལ་ཡད།.།

ད་ལ་ཡང་ན་ད་ཡད་ད།.།

སང་པ་མ་ཡན་མ་སང་མན།.།

ད་ལ་བས་ན་ཐམས་ཅད་བཤད།.།

ཡད་པས་མད་པས་ཡད་པས་ན།.།

ད་ན་དབ་མའ་ལམ་ཡན་ན།.།

64

ར་ཙང་ཁ་པ་ཆན་པའ་་གསང།.

. ཞས་གསངས་ཏ་ཚགས་བཅད་དང་པས་སང་ཉད་ཀ་མཚན་ཉད་དང་

གཉས་པས་ད་ཉད་དབ་མའ་ལམ་ད་བསན་ན།. །ད་ལ་གང་ན་གང་མད་པ་ད་

ན་དས་སང་པ་དང་འད་ལ་ལག་མ་ཡད་པ་ན་འདར་ཡད་པའ་ཞས་ཡད་མད་

ཡང་དག་པ་ཇ་ལ་བ་བཞན་ཤས་པ་ན་སང་ཉད་ལ་འཇག་པ་ཕན་ཅ་མ་ལག་

པར་གསངས་ལ།. འདས་ཀང་ད་སན་པའ་ཕར་སང་ཉད་ཡང་དག་པ་བསན་

ཏ།. །གང་ན་ཞས་པ་ན་སང་གཞ་ས་ད་ན་ཡང་དག་པ་མ་ཡན་པའ་ཀན་རག་

ས་གཞན་དབང་ང།. །གང་མད་ཅས་པའ་མད་ར་ན་གཟང་འཛན་རས་ཐ་དད་

པ་གཉས་པ་ས་ཀན་བརགས་ས།. །ད་ལ་ཡད་མ་ཡན་ཞས་པས་ན་ས་མ་ད་

ཕ་མ་འདས་སང་པར་བསན་ན།. །ད་མད་ན་དའ་ཤལ་ད་ལག་མ་ལས་པའ་

ཡད་པ་ད་གང་ཡན་སམ་ན།.ཀན་རག་ཡད་ཅས་པ་དང༌།.རང་པ་གསམ་པས་

གཞན་དབང་དང་ཡངས་གབ་གཉས་ཡན་ན་ཞས་བསན་ལ་རང་པ་བཞ་པས་

ན་དགས་པ་གཞན་ཞག་གཅད་ད།.།དབག་གཉན་གས་གང་སང་པ་དང་གང་

གས་སང་པའ་དན་ད་ད་ལར་བཤད་པ་ད་ཉད་བ་བརན་གས་གསལ་བར་

བསན་པ་ན་འགལ་བཤད་ལས།.

. ལ་ལ་དག་ཆས་ཐམས་ཅད་ར་བང་ག་ར་ལར་རང་བཞན་ཡ་མད་ད་

སམ་ད་སམས་པ་དའ་ཕར་ཐམས་ཅད་ལ་སར་པ་དགག་པའ་དན་ད།. ཡང་

དག་མ་ཡན་ཀན་རག་ཡད།. །ཅས་བ་བ་གསངས་ཏ་རང་བཞན་གས་ཞས་

བ་བ་ཚག་ག་ལག་མའ།.།

. ཞས་གསངས་ས།. །ཀན་རག་ཡད་ཅས་པའ་ཚག་ད་ད་ཙམ་གས་

དང་ངས་ལགས་བཤད་སང་པ།

65

མ་རགས་པས་དའ་ལག་མ་དབང་དགས་ལ་ད་ཡང་རང་བཞན་གས་ཞས་

པ་འདའ།. །ད་ལར་ན་ཀན་རག་ཡད་པ་ཙམ་མན་ག་རང་བཞན་གས་ཡད་

པའམ་རང་ག་མཚན་ཉད་ཀས་གབ་པའ་ཡད་པའ།. །ཡད་ཚལ་ད་དག་ན་

ཡངས་གབ་ལ་ཡང་འདའ།.།ཚག་གཉས་པས་དགས་པ་སལ་ཚལ་ཡང་།

. ད་ཉད་ལས།. ད་ལ་ན་མད་ལས་ཆས་ཐམས་ཅད་སང་པའ་ཞས་བཤད་

པས་མད་དང་མ་འགལ་ལམ་ཞ་ན།. མ་འགལ་ཏ་འད་ལར།. ད་ལ་གཉས་པ་

ཡད་མ་ཡན།.ཡང་དག་པ་མ་ཡན་པ་ཀན་ཏ་རག་པ་གཟང་བ་དང་འཛན་པའ་

ང་བ་དང་བལ་བས་སང་བ་ཞས་བའ་རང་བཞན་ཡ་མད་པ་ན་མ་ཡན་ཏ་དའ་

ཕར་མད་དང་མ་འགལ་ལ།.།

. ཞས་གཞན་དབང་རང་བཞན་གས་གབ་ན་ཆས་ཐམས་ཅད་རང་བཞན་

གས་ཡད་པས་སང་ང་ཞས་གསངས་པ་དང་འགལ་ལ་ཞས་པའ་ལན་ད་

ཀན་རག་ད་ཕའ་གཟང་བ་དང་ནང་ག་འཛན་པར་སང་བའ་གཟང་འཛན་

རངས་ཆད་ད་སང་བ་ད་ལར་ད་ཡད་པའ་ང་བས་སང་པ་ལ་དགངས་ནས་ང་

བས་སང་པར་གསངས་ཀ་རང་ག་མཚན་ཉད་ཀས་གབ་པའ་རང་བཞན་ཡ་

མད་མན་ན་ཞས་གསངས་ཏ་ས་མཆད་ཀ་གཞང་ག་དན་ན་འད་ཁ་ན་ལར་

ཡན་ཞང་ད་ཉད་ལ་དན་དམ་པར་ཡད་པར་ཡང་བཤད་པས་ལགས་འད་

ལ་གཞན་དབང་རང་སང་ད་འཆད་པ་གཏན་མ་ཡན་ན།. །ཚག་གསམ་པས་

དགས་པ་སལ་ཚལ་ཡང་།

. ད་ཉད་ལས།. གལ་ཏ་ད་ལར་གཉས་པ་ན་ར་བང་ག་ར་ལར་ཡ་མད་

66

ར་ཙང་ཁ་པ་ཆན་པའ་་གསང།.

ལ་ཡང་དག་པ་མ་ཡན་པ་ཀན་ཏ་རག་པ་ན་དན་དམ་པར་རང་བཞན་གས་

ཡད་ན་ད་ལ་ན་སང་པ་ཉད་མད་པར་འགར་ར་ཞ་ན།. ད་ན་ད་ལ་མ་ཡན་ཏ།.

འད་ལར་སང་པ་ཉད་ན་འད་ལ་ཡད།. ཡང་དག་པ་མ་ཡན་པ་ཀན་ཏ་རག་པ་

ལ་གཟང་བ་དང་འཛན་པ་མད་པ་ཉད་གང་ཡན་པ་ད་སང་པ་ཉད་ཡན་པས་

སང་པ་ཉད་མད་པར་མ་འགར་ར་ཞས་ས།. །ཀན་རག་ཡད་པ་དང་གཉས་

པ་མད་ཅས་པས་ཡད་པ་ས་མ་དང་མད་པ་ཕ་མ་ཡན་པར་བསན་པས་སང་

ཉད་མད་སམ་པའ་དགས་པ་བང་བ་བསལ་ལ།. །ཀན་རག་དན་དམ་པར་

རང་བཞན་གས་ཡད་ན་ཞས་རད་པ་ན་རང་ག་མཚན་ཉད་ཀས་གབ་ན་དན་

དམ་པར་ཡད་པར་འདད་པའ་བསམ་པ་བངས་པ་ས།.ལན་གས་ཀང་ད་ལར་

ཁས་མ་བངས་ཞས་མ་ཟར་ག་ད་ལར་ཁས་བངས་པའ་སང་ནས་ལན་མཛད་

ད།.།སམ་ཅ་པའ་འགལ་པ་ལས་ཀང༌།.

. ཡང་ན་རམ་པར་ཤས་པ་བཞན་ད་ཤས་བ་ཡང་རས་ཉད་ད་ཁ་ཅག་

སམས་པ་དང༌།. གཞན་དག་ཤས་བ་བཞན་ད་རམ་པར་ཤས་པ་ཡང་ཀན་

རབ་ཉད་ད་ཡད་ཀ་དན་དམ་པར་ཡད་པ་མན་ན་སམ་ད་སམས་པ་མཐའ་

གཅག་ཏ་ས་བ་འད་རམ་པ་གཉས་དགག་པའ་ཕར་རབ་ཏ་བད་པ་བརམས་

ས།.།

. ཞས་སབ་དཔན་འདས་གསངས་ས།. །དའ་ཕར་གཞན་དབང་ཡ་མད་

མན་ཞས་གསངས་པ་ན་སར་བང་ས་དངས་པ་ལར་དན་དམ་པར་ཡད་པའ་

དངས་པ་ཡ་མད་དམ་ཐམས་ཅད་ཀ་ཐམས་ཅད་ད་མད་ཅས་འགག་པ་ཡན་

དང་ངས་ལགས་བཤད་སང་པ།

67

ག་ཤས་བ་ལ་མ་སད་པར་འདད་པ་བཀག་པ་མན་ན།. །རང་པ་བཞ་པས་

ན་གཉས་སང་ཀན་རག་ལ་གཏན་ད་ཡད་ན་ཅའ་ཕར་མ་རགས་སམ་པའ་

དགས་པ་སལ་ཏ།.སང་ཉད་ད་ལ་གཉས་སང་འཁལ་པའ་ཀན་རག་ཡད་པས་

དས་བསབས་པའ་ཕར་ར།. །ཆས་ཐམས་ཅད་མཐའ་གཅག་ཏ་སང་པ་དང་

མ་སང་བ་དང་ཡད་པ་དང་མད་པ་ན་མཐའ་ཉད་ད་འགར་ག་དབ་མའ་ལམ་

མ་ཡན་པས་ད་དག་དགག་པའ་དན་ད་ཚགས་བཅད་གཉས་པ་གསངས་

ཏ།. ཀན་རག་དང་སང་ཉད་ཀས་སང་པ་མན་ཞང་གཟང་འཛན་གཉས་ཀས་

མ་སང་པ་མན་པ་ཐམས་ཅད་ན་ཀན་རག་ག་འདས་བས་དང་སང་ཉད་ཀ་

འདས་མ་བས་ས།. །བཤད་པ་ན་ཡམ་ག་མད་ལ་སགས་པ་ལས་འད་ཐམས་

ཅད་ན་གཅག་ཏ་སང་པ་ཡང་མ་ཡན་ལ་མ་སང་བ་ཡང་མ་ཡན་ཞས་བསན་

པ་ས་ད་དང་མཐན་པར་བས་པར་དབག་གཉན་གས་བཤད་པ་ལར་བའ་

སང་བ་མ་ཡན་པ་ཡངས་གབ་དང་མ་སང་པ་མ་ཡན་པ་ང་བ་ཉད་གཞན་

གཉས་ལ་འཆད་པ་དན་མན་ན།. །ཡད་པ་ན་ཀན་རག་དང་མད་པ་ན་གཉས་

པ་དང་ཡད་པ་ན་ཀན་རག་དང་སང་ཉད་གཉས་ཕན་ཚན་ཡད་པ་ལ་དབག་

གཉན་དཔན་སབ་ཀས་བཤད་པ་ལར་བའ་ད་གཉས་གཅག་དན་གཞན་ད་

ཡད་པས་ཅག་ཤས་སང་པའ་ཞས་འད་དག་ལས་བཟག་ས་འཆད་པ་ད་དག་

ག་བཞད་པར་འཆད་པ་ལར་མ་བའ།. །འད་སངས་ཀ་ལའ་ལས་ཡད་མད་

གཉས་མཐའ་ར་རར་བཤད་ནས་ད་གཉས་ཀ་དབས་ན་ཆས་རམས་ལ་སར་

རག་པའ་དབ་མའ་ལམ་ད་བཤད་པ་ཉད་ད་ན་དབ་མའ་ལམ་ཡན་ན།. །ཞས་

68

ར་ཙང་ཁ་པ་ཆན་པའ་་གསང།.

གསངས་པ་འདའ་དན་ད་བ་བརན་གས་བཤད་ད།.།དས་ན་རམ་པར་རག་པ་

ཙམ་ག་ཚལ་འད་ཉད་དབ་མའ་དན་ད་འགལ་པས་དབ་མ་པ་གཞན་ག་ལར་

ན་ད་གཉས་ས་མ་ལས་ཕ་མ་མཆག་ཏ་བཞད་ཀང་ཚལ་འདས་ད་གཉས་

དན་གཅག་ཏ་མཛད་པ་ཡན་ན།. །ད་ལར་ན་དབག་གཉན་དང་བ་གས་བརན་

པས་བཀལ་ཚལ་ན་སབས་སབས་ས་བརད་ཟན་ལ།. ཕགས་ཀ་གང་པས་

ཀང་བརད་སང་པའ་དན་རམས་ཐག་བསས་དང་མཐན་པར་བརད་སང་

དན་བསས་ས་བཀལ་ལ།.།ཆས་ཀ་གགས་པས་རམ་འགལ་ལས།.

ད་ལ་གཅག་ན་མད་པས་ཀང༌།.།

གཉས་ཀའང་ཉམས་པར་འགར་བ་ཡན།.།

ད་ཕར་གཉས་སང་གང་ཡན་པ།.།

ད་ན་ད་ཡའང་ད་ཉད་ཡན།.།

. ཞས་གཟང་འཛན་རས་གཞན་གས་སང་པའ་སང་ཉད་གཞན་དབང་

ག་ད་ཁ་ན་ཉད་ད་གསངས་ཤང༌།. ཆས་རམས་རང་བཞན་མད་པར་མད་ས་

ལས་གསངས་པའ་དན་ཡང་ད་ཉད་ད་འགལ་ཏ།.

དངས་རམས་ཐ་དད་གནས་པ་ན།.།

ད་ཐ་དད་ལ་བརན་པ་ཡན།.།

ད་ན་བསད་པ་ཉད་ཡན་ན།.།

ད་དག་ཐ་དད་ཀང་བསད་འགར།.།

གཟང་དང་འཛན་པའ་རམ་པ་ལས།.།

དང་ངས་ལགས་བཤད་སང་པ།

69

མཚན་ཉད་གཞན་ན་ཡད་མ་ཡན།.།

དས་ན་མཚན་ཉད་སང་པའ་ཕར།.།

རང་བཞན་མད་པར་རབ་ཏ་བཤད།.།

. ཅས་དངས་པ་རམས་ས་བ་ལ་སགས་པར་ཐ་དད་ད་འབད་པ་ན་རང་

རག་པ་ཙམ་གས་མན་ག་གཉས་ས་སང་བའ་ཤས་པ་ཉད་ཀས་འབད་

ད།. །གཉས་སང་ཡང་སད་པ་ས་བརན་པ་ཡན་པས་དས་རམ་པར་བཞག.

པ་ཡང་བརན་པར་འགར་ལ།. གཟང་འཛན་ག་རམ་པ་ལ་དན་གཞན་པའ་

མཚན་ཉད་ཀང་མད་ཅང༌།. གཉས་ས་སང་བའ་མཚན་ཉད་ཀང་ཇ་ལར་སང་

བ་བཞན་ད་མད་པས་རང་བཞན་མད་ད་ཞས་བཤད་ད།. །ཡང་རམ་འགལ་

ལས།.

ཕང་པ་ལ་སགས་བ་བག་གས།.།

མཚན་ཉད་ཐམས་ཅད་བད་པ་ཡ།.།

ཁད་པར་ཅན་དའང་ད་ཉད་མན།.།

དས་ཀང་ད་དག་མཚན་ཉད་བལ།.།

. ཞས་གཟགས་ཕང་ལ་སགས་པ་མཚན་བ་དང༌།. གཟགས་ས་རང་

བ་ལ་སགས་པ་མཚན་བད་ད་གསངས་པ་ན་ཐམས་ཅད་བ་བད་ཀས་ཁད་

པར་ད་བས་ལ།. ད་དག་ག་གཞ་རས་ས་ཡད་ཀང་བ་བད་ཀ་ཆ་ནས་ད་

ཁ་ན་ཉད་ད་མ་གབ་པ་ལ་དགངས་ནས་ཀང་མཚན་ཉད་ཀས་སང་ང་ཞས་

གསངས་པར་བཤད་ད་འད་ན་ཉན་ཐས་ས་པ་དང་ཡང་ཐན་མང་བའ།. །རམ་

70

ར་ཙང་ཁ་པ་ཆན་པའ་་གསང།.

འགལ་ལས།.

གལ་ཏ་ཐམས་ཅད་ནས་མད་ན།.།

ས་བན་སགས་ན་མག་སགས་ལ།.།

ནས་མཐང་གལ་ཏ་ད་ཀན་རབ།.།

འདད་ན་ཇ་ལར་ད་ལར་འགར།.།

. ཞས་གསངས་པ་ན་སར་བས་བ་ལས་གསངས་པ་དང་གནད་གཅག.

ག།.འད་དག་ག་བཀལ་ཚལ་ཞབ་པ་ན་མངས་ས་དགས་ནས་མ་བས་ས།.།.

. གཉས་བ།

ས་འདགས་ཀ་མཐའ་བ་བག་ཏ་དགག་པ་ལ་གཉས།.

. དགག་བ་ས་འདགས་ངས་གཟང་བ་དང༌།. ད་ཇ་ལར་འགག་པའ་ཚལ་

ལ།.།དང་པ།

དགག་བ་ས་འདགས་ངས་གཟང་བ་ན།.

. ལགས་འདའ་རགས་པའ་དགག་བ་ལ་གཉས་ཡད་པའ་སར་འདབས་

ན་གབ་མཐས་བཞག་པ་ཁ་ན་དང༌།. ད་ཡང་རང་ས་ང་བ་ཉད་མད་པར་ས་

བའ་ལགས་ས་སར་བཤད་པ་བཞན་ན།. །ས་འདགས་ལ་ན་ཀན་བརགས་

དང་ལན་སས་གཉས་ཡད་ལ་ཀན་བརགས་ན་གཞན་ས་དང་རང་ས་དན་ས་

དང་ངས་ལགས་བཤད་སང་པ།

71

གཉས་ག་ལགས་ས།. །ལན་སས་ལ་གང་ཟག་ག་བདག་ཏ་ས་འདགས་པ་ན་

འག་ཏ་སན་པས་ཆས་ཀ་བདག་ཏ་ས་འདགས་པ་བཤད་པར་བ་ས།. གབ་

མཐས་ཆས་བདག་བཏགས་པ་ཡང་ལན་སས་ཀས་བཟང་བའ་ཆས་བདག་

སབ་པའ་དན་ཡན་པའ་ཕར་དང་རགས་པའ་དགག་བའ་གཙ་བ་ཡང་ད་

ཡན་པའ་ཕར་ར།.།འདའ་གཞང་མང་པར་གཟང་འཛན་རས་གཞན་ད་འཛན་

པ་ཆས་ཀ་བདག་འཛན་ད་བཤད་པ་མ་གཏགས་པ་ཆས་ཀ་བདག་འཛན་

གཞན་མ་བཤད་ཀང༌།.མད་ས་དགངས་འགལ་ལས།.གཞན་དབང་ང་བ་དང་

ཁད་པར་ད་ཀན་བརགས་པའ་ང་བར་རང་ག་མཚན་ཉད་ཀས་གབ་པ་མད་

པས་མཚན་ཉད་ང་བ་ཉད་མད་པ་ཆས་ཀ་བདག་མད་ད་བཤད་པའ་ཤགས་

ཀས་གཞན་དབང་ལ་ང་བ་དང་ཁད་པར་ད་བཏགས་པ་རང་ག་མཚན་ཉད་

ཀས་གབ་པ་འཛན་པ་ཆས་ཀ་བདག་འཛན་ད་བསན་ལ།. བང་ས་དང་བས་

བ་དང་ཐག་བསས་ལས་ཀང་དས་ཇ་ལར་བཟང་བས་སང་པའ་སང་ཉད་དབ་

མའ་དན་མཐར་ཐག་པ་དང་ཆས་ཀ་བདག་མད་ཀ་ཡངས་གབ་ཏ་འབད་པ་

ད་མས་བསབས་པས།. གཞན་དབང་ལ་ཆས་བདག་ས་བཏགས་པའ་ཀན་

བརགས་འད་ཇ་ལར་ཡན་མ་ཤས་ན་ལགས་འདའ་ཆས་ཀ་བདག་འཛན་

དང་ཆས་ཀ་བདག་མད་མཐའ་ཆད་པར་མ་ཤས་ས།. །ཀན་བརགས་རང་

ག་མཚན་ཉད་ཀས་གབ་པར་འཛན་པ་ཆས་ཀ་བདག་འཛན་ད་འདད་པའ་

ཀན་བརགས་ན་ཕང་པ་ལ་སགས་པ་ལ་འད་གཟགས་ས་ཞས་ང་བ་དང་

འད་གཟགས་ཀ་ས་བའ་ཞས་སགས་ཁད་པར་ད་མང་དང་བརར་བཏགས་

72

ར་ཙང་ཁ་པ་ཆན་པའ་་གསང།.

པའ་ང་བའ།. །ད་ཙམ་ཞག་ཏ་ན་ཕང་པ་ལ་སགས་པ་ཡད་པས་དར་ཡད་

པར་འཛན་པ་ས་འདགས་མན་ག་ཕང་སགས་ང་བ་དར་རང་ག་མཚན་ཉད་

ཀས་ཡད་པར་འཛན་པ་ས་འདགས་ས།. །གལ་ཏ་གཟགས་སགས་མང་དང་

བརའ་ཡལ་ཡན་པ་རང་ག་མཚན་ཉད་ཀས་གབ་པ་འགག་པ་ད་རད་བད་

ཀ་དངས་ཡལ་ཡན་པ་འགག་ན་དངས་ཀ་བརད་བ་དང་རད་བད་དན་ས་

དང་ས་ས་དངས་མད་ད་དན་ས་རམས་ལ་གབ་ཟན་པས་གཞན་དབང་དས་

སང་པར་བསབ་མ་དགས་པ་དང༌།. །དས་སང་པར་གབ་པའ་ཚད་མས་ཆས་

ཀ་བདག་མད་མ་འགབ་ཅང་ད་ལ་དམགས་ནས་བསམས་པས་ཤས་སབ་

དག་པར་མ་འགར་བས་དགངས་འགལ་ལས་ཀན་བརགས་རང་མཚན་ད་

གབ་པས་སང་པ་ཆས་ཀ་བདག་མད་ཡངས་གབ་ཏ་བཤད་ཅང་བང་ས་ལས་

སང་པ་ད་ཤས་སབ་དག་པར་བད་པའ་དམགས་པར་བཤད་པ་དང་འགལ་

ལ།།གཟགས་སགས་རད་བད་ཀ་ཞན་ཡལ་ཡན་པ་འགག་པ་ལ་ཞན་ཡལ་

ག་གཞ་ལག་རང་མཚན་གས་ཡད་པ་འགག་ན་གཞན་དབང་རང་མཚན་

གས་གབ་པ་བཀག་པར་འགར་ལ།. ཞན་ཡལ་ག་རང་ལག་རང་མཚན་གས་

གབ་པ་འགག་ནའང་རས་དཔག་ཚད་མའ་གཞལ་བ་ས་མཚན་དངས་པར་

མད་པར་མད་ས་བས་ཀང་གབ་པས་མ་འཐད་ད།. །གཞན་ཡང་སད་པ་འཕ་

བའ་མད་ལས།.

མང་ན་གང་དང་གང་གས་ས།.།

ཆས་རམས་གང་དང་གང་བརད་པ།.།

དང་ངས་ལགས་བཤད་སང་པ།

73

ད་ལ་ད་ན་ཡད་མ་ཡན།.།

འད་ན་ཆས་རམས་ཆས་ཉད་ད།.།

. ཞས་གསངས་པའ་ལང་ཉན་ཐས་ས་པ་ལ་ཡང་གབ་པས་ད་ལས་ལག་

པར་དགངས་འགལ་ག་ཀན་བརགས་ཀས་སང་པའ་ཆས་ཉད་ལ་ཡང་མ་

སང་ང།. །སང་ཚལ་འད་ལ་གཟང་འཛན་རས་ཐ་དད་བཀག་པའ་རམ་པར་

རག་པ་ཙམ་ག་དན་མད་པས་ཆས་ཀ་བདག་མད་ཤས་སབ་དག་པར་བད་

པའ་དམགས་པར་བཤད་པ་ཡང་ཇ་ལར་འཐད།. དས་ན་ལགས་འད་ལ་

འགལ་བ་ད་དག་ཇ་ལར་མད་པའ་ར་མཚན་བཤད་པར་གས་ཤག. ཅ་ན།.

བཤད་པར་བ་ས་སང་ཚལ་འད་བན་ས་ལས་ཤས་སབ་དག་པར་བད་པའ་

ཡ་ཤས་ཀ་དམགས་པ་དང་དབ་མའ་ལམ་མཐའ་གཉས་སངས་པ་གང་ན་

མད་པར་བཤད་ཅང༌།.ཐག་བསས་ལས་འདའ་ས་ནས་འཇག་པ་ད་རམ་པར་

རག་པ་ཙམ་ད་འཇག་པར་གསངས་པའ་ཕར་ཉན་ཐས་ས་པས་གབ་ཟན་པ་

མན་ན།. །དའ་ཕར་འདའ་བཟག་ཕགས་ཀ་ས་འདགས་ང་བ་དང་ཁད་པར་

ད་མང་གས་བཏགས་པ་དར་གཟགས་སགས་རང་ག་མཚན་ཉད་ཀས་གབ་

པར་འཛན་པའ་གབ་མཐའ་ཁས་ལན་ཀང་ཉན་ཐས་ས་པ་ལ་ཡད་ད།. །འད་

ལར་འད་འགག་པར་བང་ས་ལས་ལང་གས་ཀང་བཀག་ཅང་གཞན་ས་ལ་

རང་ག་སན་པའ་ལང་གས་འགག་ཏ་མ་རང་བས་དགག་པའ་ཡལ་ལ་རང་ས་

ཡང་ཡད་ལ།ང་བ་ཉད་མད་པར་ས་བ་དང་རལ་འབར་སད་པའ་ཁད་པར་ལ་

འགག་པ་མན་པས་ཉན་ཐས་ས་པའ།. །དའ་ཕར་དགངས་འགལ་ག་ལང་མ་

74

ར་ཙང་ཁ་པ་ཆན་པའ་་གསང།.

དངས་པར་ད་དག་ལ་གབ་པའ་ལང་གསམ་གས་བཀག་ག. །ད་ལ་ཐག་མར་

ས་འདགས་ལན་སས་ངས་གཟང་ན་བས་བ་ལས།.

. ད་ལ་བས་པ་རམས་ན་བརད་པར་བ་བའ་དངས་པ་ལ་ར་ལས་མང་ཇ་

ལ་བ་དང་བརད་པ་ཇ་ལ་བ་བཞན་ད་ང་བ་ཉད་ད་མངན་པར་ཞན་པར་རག་

པར་བ་ས།.

. ཞས་གསངས་ཤང་དངས་པ་དའ་ང་བ་ཉད་གང་ཡན་དས་ན་ང་བ་

ཉད་གཟགས་ཡན་ན་ཞས་ལན་འདབས་ཀ་མང་གཟགས་ཡན་ན་ཞས་ལན་

མ་འདབས་པ་ར་མཚན་དང་པར་བཤད་ད།. །དའ་དན་ན་གཟགས་ཞས་

བརད་པའ་དན་དའ་ང་བ་ཉད་གང་ཡན་དས་པ་ན་དའ་ང་བ་ཉད་གཟགས་

ཡན་ཞས་སའ་གཟགས་ཞས་པའ་མང་ད་བཏགས་པ་ཙམ་ཞག་གཟགས་

ཞས་བརད་པའ་དན་དའ་ང་བ་ཉད་ཡན་ན་ཞས་ས་ར་མད་ད།. །དའ་

ཕར་གཟགས་ཞས་ཐ་སད་བཏགས་པའ་ཚ་སན་པ་གཟགས་ཀ་ཐ་སད་

འདགས་པའ་གཞ་ཡན་པ་ད་ཇ་ལར་སང་བལས་པས་ན་མང་དང་བརས་

བཞག་པ་མན་པར་རང་ག་གནས་ལགས་ཀ་དབང་གས་གབ་པ་བཞན་ད་

སང་ང།. །སན་པ་ད་ཇ་ལར་སང་བ་བཞན་ད་གབ་པར་འཛན་པ་ན་སན་པ་

ལ་གཟགས་ས་ཞས་མང་ད་བཏགས་པ་ལ་རང་ག་མཚན་ཉད་ཀས་གབ་

པར་འཛན་པའ་ས་འདགས་ཡན་ལ།. ད་བས་པ་རམས་ལ་ཡད་པར་སར་

བཤད་པ་དས་འགབ་ཅང་ད་འད་བའ་འཛན་སངས་ད་འཐད་ལན་ད་དན་ས་

ས་གཉས་ཀས་ཀང་འདད་པས་སའ་བརད་བའ་རང་ལག་རག་བཏགས་ཡན་

དང་ངས་ལགས་བཤད་སང་པ།

75

ཀང་དའ་གཞ་ལག་ཏ་རང་མཚན་འང་བའ་ལགས་དང་ག་ལ་མཚངས།. ཁད་

པར་ད་ཀན་བརགས་པ་ལ་ས་འདགས་ཚལ་དང་ཆས་གཞན་ལ་འདགས་

ཚལ་ཡང་དས་ཤས་པར་བའ།. །ད་བཞན་ད་ཡལ་ཡལ་ཅན་གཉས་ས་ཤར་

བ་ན་གཉས་ཀ་རས་ཐ་དད་ད་སང་བ་བཞན་ད་ཡད་པར་འཛན་པ་ཡང་ཆས་

ཀ་བདག་ཏ་འཛན་པའ་ས་འདགས་ས།.།རད་པ་ལག་མའ་ལན་ན་འཆད་པར་

འགར་ར།.།

. གཉས་པ།

ད་ཇ་ལར་འགག་པའ་ཚལ་ལ་གཉས།.

. དགག་པ་དངས་དང༌།.ད་ལ་རད་པ་སང་བའ།.།དང་པ།

དགག་པ་དངས་ན།.

. དགངས་འགལ་ལས་གཞན་དབང་ཀན་བརགས་ཀས་སང་བར་སབ་

པའ་རགས་པ་མ་གསངས་པ་རགས་པར་བ་བའ་ཕར་བང་ས་དང་བས་བ་

ལས་རགས་པ་གསམ་གསམ་གསངས་ཤང༌།.ཐག་བསས་ལས་ཀང༌།

. གཞན་ག་དབང་ག་ང་བ་ཀན་བརགས་པའ་བདག་ཉད་ད་ཇ་ལར་སང་

བ་ད་ཡ་བདག་ཉད་མ་ཡན་པར་ཅ་མངན་ཞ་ན།.

. ཞས་ད་བ་བཀད་པའ་ལན་ད།.

76

ར་ཙང་ཁ་པ་ཆན་པའ་་གསང།.

མང་ག་ས་རལ་བ་མད་ཕར།.།

མང་བའ་ཕར་དང་མ་ངས་ཕར།.།

ད་ཡ་བདག་ཉད་བདག་མང་དང༌།.།

བདག་འདས་འགལ་བས་འགབ་པར་འགར།.།

. ཞས་གསངས་ས།. །ད་ལ་ཆས་དའ་བདག་ཉད་ད་འགལ་བས་གཞན་

དབང་ཀན་བརགས་ཀས་སང་པ་འགབ་ཚལ་ག་ས་བར་བརད་ན།. ལ་ལར་བ་

བམ་པའ་ཐ་སད་ཀ་གཞ་འམ་གནས་ཡན་པ་ད་ལ་ལར་བའ་གནས་ལགས་

སམ་རང་ག་མཚན་ཉད་ཀས་གབ་ན།. བརའ་དབང་གས་མ་བཞག་པར་

འགར་ལ་ད་ལ་ན་བརའ་ཡལ་ཅན་ག་བ་ཡང་བར་ལ་མ་ལས་པས།བམ་པའ་

མང་བཏགས་པའ་ས་རལ་ནས་ལ་ལར་བ་ལ་བམ་པའ་སམ་པའ་བ་ས་བར་

འགར་ར།. །དན་གཅག་ཉད་དན་ག་བདག་ཉད་མང་པར་འགལ་བས་འགབ་

པ་ན་ཕགས་ས་ལར་ན་དན་གཅག་ལ་བར་བན་དང་དབང་པ་དང་གང་

འཇམས་ལ་སགས་པའ་མང་ད་མ་འཇག་པ་ད།. དངས་པའ་དབང་གས་

འཇག་དགས་ལ་རག་པ་ལ་ཇ་ལར་སང་བ་ད་བཞན་ད་དངས་པ་ལ་གནས་

པའ་ཕར་དན་ད་ད་མར་འགར་ར།. །དན་མ་འདས་པའ་ང་བ་འདས་པར་

འགལ་བས་འགབ་པ་ན་ཕགས་ས་ལར་ན།.སས་བ་གཉས་ལ་ཉར་སས་ཞས་

པའ་མང་གཅག་འཇག་པའ་ཚ་འད་ཉར་སས་ས་སམ་པའ་བ་ས་བ་ལ་ཁད་

པར་མད་པའ་ཕར་དང༌།.དའ་མང་དང་རག་པ་ཡང་དངས་པའ་དབང་གས་ད་

གཉས་ལ་འཇག་པའ་ཕར་དན་གཉས་དན་གཅག་ཏ་འགར་ར།.།..གཟགས་

དང་ངས་ལགས་བཤད་སང་པ།

77

སགས་རག་པའ་ཞན་གཞ་ཡན་པ་ད་དན་དམ་པའམ་རང་ག་མཚན་ཉད་

ཀས་གབ་པར་འཛན་ནའང་མང་ད་བཏགས་པའ་གནས་རང་མཚན་གས་

གབ་པར་འཛན་པ་དང་འད་བས།. འདའ་མང་འདའ་ཞས་བར་མ་ཤས་པ་ལ་

ཡང་དགག་བ་ས་འདགས་ཡད་ལ་ད་འགག་པའ་རགས་པ་ཡང་འདའ།.།

. བང་སར་དན་སར་ཡད་ལ་འད་འདའ་ཞས་མང་ཕས་འདགས་ན་ད་

ལར་མ་བཏགས་པའ་ཚ་དན་དའ་ང་བ་མད་པར་འགར་ལ།.མ་བཏགས་པའ་

ཚ་ཡང་ང་བ་ཡད་པ་ལ་ཕས་འདགས་ན་མང་མ་བཏགས་པའ་དས་ས་འད་

གཟགས་ས་སམ་པའ་བ་ས་བར་འགར།

. ཞས་བཀག་ག. །གང་ལ་བར་འདགས་པའ་དངས་ཀ་ཡལ་ད་དན་དའ་

ང་བར་རང་མཚན་གས་གབ་ན་བར་འགལ་བས་པར་མ་ལས་པར་མང་ག་

བ་ས་བ་སགས་ཀ་སན་ཡད་མད་ཀང༌།.གཟགས་སགས་བར་འདགས་བའ་

གནས་དང་རག་པའ་ཞན་གཞ་ཡན་པ་ད་རང་ག་མཚན་ཉད་ཀས་གབ་པ་

ལ་སན་དར་མ་འགར་ར།. །ཞས་ཉན་ཐས་ས་པ་དག་ས་མད་ཀང་འདའ།. །ད་

ལར་ན་གཟགས་སགས་རག་པའ་ཞན་གཞ་ཡན་པ་ད་མང་དང་བརས་

བཞག་པའ་ཀན་བརགས་ཡན་མད་ཀང་ཚད་མས་གབ་པས་དགག་མ་ནས་

ལ།. ད་ཉད་དངས་པ་ད་དག་ག་རང་ག་མཚན་ཉད་ཀས་གབ་པ་ན་མང་ཙམ་

གས་བཞག་པའ་ཀན་བརགས་ཤས་བ་ལ་མ་སད་པ་ཡན་པས་མང་དང་

བརས་བཞག་པ་ལ་ཚད་མས་གབ་མ་གབ་གཉས་ཡད་ད།. །འན་ཀང་མང་

དང་བརས་བཞག་པ་ཙམ་ཡན་ཕན་ཆད་ད་ལ་ར་འབས་མ་རང་བར་འད་པ་

78

ར་ཙང་ཁ་པ་ཆན་པའ་་གསང།.

འདད་ད།.།དན་ས་གཉས་ཀས་གཟགས་སགས་རག་པའ་ཞན་གཞ་དང་བར་

འདགས་པའ་གནས་ས་རང་མཚན་གས་གབ་པ་ཁགས་ན་ད་དག་ཡད་པར་

འཇག་མ་ཤས་ཏ་ཚད་མ་པ་ལ་གགས་པའ་རང་མཚན་ན་མན་ན།. །དཔར་

ན་བམ་མད་མད་དགག་ཡན་ཞང་ད་དང་ས་ཕགས་གཞ་མཐན་ད་འད་ཡང་

མད་དགག་དང་དངས་པ་གཉས་འགལ་བ་མ་འགག་པ་ལར།. རམ་ཤས་

རག་པའ་ཞན་གཞ་ཡན་པ་ད་དན་དམ་པར་མ་གབ་པའ་ཀན་བརགས་ཡན་

པ་དང་རམ་ཤས་དན་དམ་པར་གབ་པ་གཉས་ཀང་མ་འགལ་ལ།. །དའ་ཕར་

མང་ན་གང་དང་གང་གས་ས།.།ཞས་སགས་ཉན་ཐས་ས་པ་ལ་གབ་པའ་མད་

ཡན་ཡང་ད་དག་གས་བཤད་པ་དང་དན་ཁད་པར་མད་པ་མན་ཏ།. དཔར་

ན་ཕལ་ཆན་ས་པའ་ལང་ལས་ར་བའ་རམ་པར་ཤས་བ་ཞས་འབང་བ་འད་

པས་ཀན་གཞ་ལ་བཤད་པ་བཞན་ན།. །སར་བཤད་པའ་ང་བ་དང་ཁད་པར་

ད་བཏགས་པ་རང་མཚན་གས་སམ་དན་དམ་པར་ཡད་པར་འཛན་པ་ན་

ཤས་སབ་ཀ་གཙ་བ་ཡན་པས་དས་བཟང་བ་ལར་མད་པ་གཏན་ལ་ཕབ་

པའ་དན་ན་ཤས་སབ་དག་བད་ཀ་དམགས་པར་ཡང་འཐད་ད།. །རགས་པ་

འད་དག་གས་རམ་པར་རག་པ་ཙམ་ལ་ཇ་ལར་འཇག་སམ་ན།. གཟགས་

ནས་རམ་མཁན་ག་བར་ག་ཆས་རམས་མང་ག་ཐ་སད་འདགས་པའ་གནས་

དང་རམ་རག་ག་ཞན་པའ་གཞ་ཡན་པ་ད་དན་དམ་པར་གབ་པ་ཁགས་པ་ན།.

རད་བད་ཀ་མང་དང་བརད་བའ་དན་དང་མང་དན་འབལ་བ་ལ་བརན་ནས་

བརད་བའ་དན་ག་ང་བ་དང་ཁད་པར་ད་སང་བའ་ཡད་ཀ་རག་པ་ན།.ཇ་ལར་

དང་ངས་ལགས་བཤད་སང་པ།

79

སང་བ་ལར་ག་ཞན་སའ་དན་མད་པས་ད་ལར་འཛན་པ་མ་འཁལ་བ་ཡང་

མད་ད་སམ་ནས་གཟང་འཛན་གཉས་མད་པའ་རམ་རག་ཙམ་ལ་འཇག་ས།.

ཐག་བསས་ལས།.

. འད་ལར་བང་ཆབ་སམས་དཔའ་རམ་པར་རག་པ་ཙམ་ལ་འཇག་པར་

བརན་པ་ད་ལ་བ་ད་ཡ་ག་དང་དན་སང་བའ་ཡད་ཀ་བརད་པ་ད་ལ་ཡ་གའ་

མང་ད་ཡང་ཡད་ཀ་རག་པ་ཙམ་ད་ཟད་པར་ཡང་དག་པར་རག་ག།.ཡ་ག་ལ་

བརན་པའ་དན་ད་ཡང་ཡད་ཀ་བརད་པ་ཙམ་ད་ཟད་པ་ཉད་ད་ཡང་དག་པར་

རག་ག།. མང་ད་ཡང་ང་བ་ཉད་དང་ཁད་པར་ད་བཏགས་པར་ཟད་པ་ཙམ་

ད་ཡང་དག་པར་རག་ག།. དའ་ཕར་ཡད་ཀ་བརད་པ་ཙམ་ད་ཟད་པ་ཉད་ད་

དམགས་ཤང༌།.མང་དང་བཅས་པའ་དན་ང་བ་ཉད་དང་ཁད་པར་ད་བཏགས་

པ་དང་བཅས་ཤང༌།. ང་བ་ཉད་དང་ཁད་པར་ད་བཅས་པ་དན་ག་མཚན་ཉད་

ད་མ་དམགས་པ་ན་ཡངས་ས་ཚལ་བ་བཞ་དང༌།.ཡང་དག་པ་ཇ་ལ་བ་བཞན་

ད་ཡངས་ས་ཤས་པ་བཞ་པ་དག་གས་ཡ་ག་དང་དན་སང་བའ་ཡད་ཀ་རམ་

པར་རག་པ་ད་དག་ལ་རམ་པར་རག་པ་ཙམ་ཉད་ད་འཇག་ག།.

. ཞས་གསངས་ས།. །གལ་ཏ་འད་ཡད་ཤས་རག་པ་ལ་ལས་པའ་གཟང་

འཛན་ཁགས་པ་ཡན་ལ།. བག་ཆགས་བརན་པ་ལས་བང་བའ་རག་མད་ཀ་

ཤས་པ་ལ་ལས་པའ་གཟང་འཛན་རགས་པས་ཁགས་པ་མན་པས་རམ་

རག་ཙམ་ལ་འཇག་པར་ཇ་ལར་འཐད་ཅ་ན།. སན་མད་ད་འད་ལར་སན་པ་

གཟང་བ་དན་གཞན་ད་འཛན་པའ་རག་པའ་ཞན་གཞ་ཡན་པ་རང་མཚན་

80

ར་ཙང་ཁ་པ་ཆན་པའ་་གསང།.

གས་ཡད་པ་རགས་པས་ཁགས་ན་སན་པ་ཞན་གཞ་ཡན་པ་སང་བའ་ས་

འཛན་ད་སང་ཡལ་ལ་འཁལ་བར་འགབ་ས།. ད་སང་བ་ན་རང་ག་མཚན་ཉད་

ཀས་གབ་པར་སང་བའ་ཕར་ར།. །ད་གབ་ན་སན་པ་ད་རང་སང་བའ་ཤས་

པ་ལས་རས་གཞན་ད་མད་པ་གབ་བ།. །འ་ན་རམ་ཤས་རག་པའ་ཞན་གཞ་

ཡན་པ་ད་དན་དམ་པར་གབ་པ་རགས་པས་ཁགས་ན་ད་སང་བའ་རང་རག་

ད་སང་ཡལ་ལ་འཁལ་བར་འགབ་ས།.ད་སང་བ་ན་རང་མཚན་གས་གབ་པར་

སང་བའ་ཕར་ར།. །ད་གབ་ན་རམ་ཤས་ད་མང་བའ་ང་བར་རང་མཚན་གས་

གབ་པ་མད་པས་རལ་འབར་སད་པའ་གབ་པའ་མཐའ་དར་བར་འགར་ར་

ཞ་ན།. དའ་སན་མད་ད་རང་རག་ལ་རམ་ཤས་རག་པའ་ཞན་གཞ་ཡན་པ་མ་

སང་ལ་ས་འཛན་ལ་སན་པ་ཕ་རལ་ཏ་ཞན་པའ་ཞན་གཞ་ཡན་པ་སང་བའ་

ཕར་ཏ།. ཞན་གཞ་ཡན་པ་ད་གཉས་སང་ནབ་པའ་རང་རག་ལ་སགས་པ་

ལ་འཆར་ད་མ་རང་ཞང་གཉས་སང་ཅན་ག་ས་འཛན་ལ་སང་བ་མ་འགལ་

བའ་ཕར་ར།. །རག་པའ་ཞན་གཞ་ད་སང་བ་ན་གཉས་སང་ཡད་དགས་པའ་

ར་མཚན་ན་དའ་ས་རག་པ་ལ་འཆར་བ་ན་ངས་པར་གཉས་སང་ག་རམ་པ་

ཅན་ད་འཆར་བའ་ཕར་ར།.།འད་ཤས་པ་ལ་མཚངས་པ་མ་ཡན་ཏ་རག་པ་ལ་

ས་འཆར་བ་ནའང་མང་ཙམ་ག་རམ་པ་ཅན་ད་འཆར་བའ་ཕར་ར།. །རག་པ་

ལ་གཉས་སང་ངས་པར་ཡད་པས་མཚངས་ས་ཞས་ས་མ་ནས་ཏ།. རག་པ་

ལ་གཉས་སང་ཡད་པ་དང་ཡལ་ད་གཉས་སང་ག་རམ་པར་འཆར་པ་གཉས་

དན་མ་གཅག་པའ་ཕར་ར།. །ད་ལ་མ་ཡན་ན་གཉས་སང་ནབ་པ་རམ་རག་

དང་ངས་ལགས་བཤད་སང་པ།

81

ལ་འཆར་མ་སད་བར་ཁས་བང་དགས་ན་ད་ཡང་མ་རགས་ཏ་གཉས་སང་

ནབ་པ་མ་སད་པར་འགར་བའ་ཕར་ར།. །གལ་ཏ་སན་པ་རག་པའ་ཞན་གཞ་

ཡན་པ་ད་རག་པའ་དབང་གས་བཞག་པ་ཙམ་ཡན་པའ་ཕར་རག་བལ་ལ་

མ་སང་ང་སམ་ན།. ས་མ་ར་གང་ཡན་པ་ཡང་རག་བལ་ལ་མ་སང་བར་འགར་

ཏ་རག. པས་བཞག་པ་ཙམ་ཡན་པའ་ཕར་ར།. །དས་ན་ང་བ་དང་ཁད་པར་

ད་བཏགས་པའ་ཀན་བརགས་ཀས་སང་པ་ཡངས་གབ་ཏ་དགངས་འགལ་

ལས་གསངས་པ་ད་ལ་གཟང་འཛན་རས་གཞན་བཀག་པ་མད་པ་ཡང་

ཡན་ན།. །མད་ད་ལས་ཞ་གནས་ཀ་སབས་ས་ན་ཕ་རལ་དགག་པ་གསལ་

བར་གསངས་ས།. །སར་ཀན་བརགས་ལ་ས་མཚན་ཐམས་ཅད་དང་ནམ་

མཁའ་ལ་སགས་བ་ད་མ་ཞག་ཡད་ཀང་དགངས་འགལ་ལས་མ་གསངས་

པ་ན།. ཀན་བརགས་གང་གས་སང་པ་ཡངས་གབ་ཏ་འཇག་པའ་སབས་ས་

ད་དག་མ་མཁ་བས་ས།. །ད་དག་ག་མང་པ་ཞག་མང་དང་བརས་འཇག་མ་

ནས་པའ་ཡད་པ་ཡན་ཡང་རང་ག་མཚན་ཉད་ཀས་གབ་པ་མན་ཏ་རག་པས་

བཏགས་པ་ཙམ་ཡན་པའ་ཕར།. ཕ་རལ་ལ་ལས་པའ་གཟང་འཛན་འགག་

པ་ན་ཐག་བསས་ས་ར་ལམ་དང་གཟགས་བརན་ལ་སགས་པའ་རགས་

པ་དང་ཉ་ཤ་པར་རལ་ཆ་མད་འགག་པའ་རགས་པ་དང༌།. ཆས་ཀ་གགས་

པས་གཟང་འཛན་ག་མཚན་ཉད་སས་ལ་འད་བ་འགག་པའ་རགས་པ་དང་

ཕགས་གང་གས་རལ་འདས་པ་དང་ཕ་རབ་གཟང་དན་ཡན་པ་འགག་པའ་

རགས་པ་རམས་ཡན་ན།. །ཡམ་ག་མད་ནས་མད་ཅས་གསངས་པ་ཐམས་

82

ར་ཙང་ཁ་པ་ཆན་པའ་་གསང།.

ཅད་ཀས་ཀན་བརགས་དགག་པ་ཐག་བསས་ལས་གསངས་བ་རམས་

ལ་དགངས་འགལ་ག་ཀན་བརགས་འགག་ཚལ་འད་མ་ཤས་ན།. གཟང་

འཛན་རས་གཞན་ག་ཀན་བརགས་ཁ་ན་ལ་བཤད་པས་རལ་འབར་སད་པ་

བདག་ག་ལགས་ལ་ཡང་ཆས་མ་རགས་པ་ད་མ་ཞག་ས་དགས་ལ།. རག་མ་

རག་ལ་སགས་པ་གང་ད་ཡང་གཟང་ས་མད་པར་གསངས་པ་རམས་ཀང་

ལགས་འདས་བཤད་པར་ཤན་ཏ་དཀའ།. །དའ་ཕར་གང་ད་གཟང་ས་མད་

པར་གསངས་པ་རམས་ལ་མཉམ་གཞག་དང༌།. འད་ཡན་འད་མན་ཕ་ནས་

གཟང་ས་ཡད་པར་གསངས་པ་རས་ཐབ་ཤན་འབད་པའ་དས་ལ་དགངས་

ས་ཞས་ས་དགས་པ་ཡང་བང་ས་ཟར་རས་ཕངས་པ་ཡན་ན།།བང་ས་དང་

ཐག་བསས་དང་ཀན་ལས་བཏས་ལ་སགས་པར་ཚལ་བ་བཞ་དང་ཡངས་

ས་ཤས་པ་བཞ་གསངས་པ་ན་རམ་རག་པའ་ལ་བ་གཏན་ལ་འབབས་བད་

རམ་པར་རག་པ་ཙམ་ལ་འཇག. པའ་ས་དམ་པ་ཉན་མངས་པ་རམས་ཀའང་

གཞ་བད་པའ་རམ་རག་ཤས་སབ་ཀ་གཉན་པར་གསངས་ལ།. ད་དག་ག་

དན་ཤས་པ་ལ་དགངས་འགལ་ལས་གསངས་པའ་ཀན་བརགས་འགག་

པའ་རགས་པ་དང་དགག་བའ་ས་འདགས་ཕ་མ་ནས་ཤས་དགས་པར་སང༌།.

ཁད་པར་ད་རགས་པ་ད་དག་གས་གཟང་འཛན་རས་གཞན་ཁགས་ནས་

རམ་པར་རག་པ་ཙམ་ལ་འཇག་པའ་ཚལ་ཤས་དགས་པར་སང་ཡང་དཔད་

པ་ཙམ་ཡང་མ་ཞགས་པར་མཐང་ནས་བ་གས་ཅན་རམས་ལ་དཔད་པའ་ས་

ཙམ་ཞག་བསན་ན།.།གཉས་པ།

དང་ངས་ལགས་བཤད་སང་པ།

83

ད་ལ་རད་པ་སང་བ་ན།.

. དགངས་འགལ་ལས།. གཞན་དབང་ལ་ཀན་བརགས་ཀ་ང་བ་ཉད་

ད་མངན་པར་ཞན་པས་ཉན་མངས་པ་སད་ཅང་དས་ལས་བསགས་ནས་

འཁར་བར་འཁར་ལ།. གཞན་དབང་ལ་ཀན་བརགས་ཀ་མཚན་ཉད་ང་བ་

ཉད་མད་པར་མཐང་ན་ད་དག་རམ་པ་བཞན་ལག་པར་གསངས་ནས་ཉན་

རང་དང་བང་སམས་གསམ་གས་ལམ་འད་ཉད་དང་སབ་པ་འད་ཉད་ཀས་

མ་ངན་ལས་འདས་པ་འཐབ་པས་ད་དག་ག་རམ་པར་དག་པའ་ལམ་དང་རམ་

པར་དག་པ་ཡང་གཅག་ས་གཉས་པ་མད་པར་གསངས་ཤང༌།. གཞན་དབང་

ཀན་བརགས་ཀས་སང་ཚལ་སར་བཤད་པ་ལས་གཞན་པ་ཡང་མ་གསངས་

ས།. །དའ་ཕར་ཉན་རང་གས་ཀང་ཆས་ཀ་བདག་མད་རགས་པ་མད་འདའ་

དན་ད་བད་དམ་མ་བད་བད་ན་སར་ཐན་མང་མ་ཡན་པར་བཤད་པ་རམས་

དང་འགལ་ལ།. །མ་བད་ན་མདའ་དན་ཇ་ལར་བཤད་ཅ་ན།འད་ལ་བང་སར་

ཡང་ང་བ་དང་ཁད་པར་ད་རག་པ་དང་རལ་པར་འཛན་པའ་རམ་རག་གས་

རམ་རག་ག་དམགས་པའ་དངས་པ་སས་པའ་གནས་སད་ལ་ད་ལ་བརན་

ནས་འཇག་ལ་ས་ཞང་དས་ཉན་མངས་གཞན་རམས་བསད་ནས་འཁར་བར་

འཁར་ལ།. ཚལ་བ་བཞ་དང་ཡངས་ས་ཤས་པ་བཞས་རམ་རག་གས་བཟང་

བའ་དན་མད་པར་ཤས་ན་ད་དག་ལག་པར་གསངས་ས།. །ད་ལར་ན་ཆས་

84

ར་ཙང་ཁ་པ་ཆན་པའ་་གསང།.

རམས་ལ་ང་བ་དང་ཁད་པར་ད་བཏགས་པ་རང་ག་མཚན་ཉད་ཀས་གབ་

པར་འཛན་པའ་ཆས་ཀ་བདག་འཛན་གས་འཇག་ལའ་ར་བ་བད་པར་བཞད་

ལ།. ཆས་ཀ་བདག་འཛན་གས་གང་ཟག་ག་བདག་འཛན་ག་གཞ་བད་པ་

ན་ཉན་རང་ལ་ཆས་ཀ་བདག་མད་རགས་པ་མད་པར་བཞད་པའ་དབ་མ་པ་

རམས་ཀས་ཀང་བཞད་ད།. །ད་ལ་ན་ཆས་ཀ་བདག་འཛན་ཟད་ན་གང་ཟག་

ག་བདག་འཛན་ལག་ཀང་ཆས་ཀ་བདག་འཛན་མ་ཟད་ན་གང་ཟག་ག་བདག་

འཛན་མ་ལག་པ་མན་པས་འཁར་བའ་གཞ་མཐར་གཏགས་པ་མ་ལག་ཀང་

འཁར་བ་ལས་གལ་བ་མ་འགལ་ལ།. །དའ་ཕར་ལམ་འད་ཉད་ཅས་གསངས་

པ་ན་གཞན་དབང་ཀན་བརགས་ཀ་མཚན་ཉད་ཀས་སང་པར་རགས་པའ་

ལམ་ལ་བད་ཀང་ཆས་ཀ་བདག་མད་ཀ་ལམ་ལ་བ་མ་དགས་ཏ༑. གཞན་

དབང་ཀན་བརགས་ཀས་སང་པ་ལ་གང་ཟག་ག་བདག་མད་ཀ་དབང་ད་

བས་པ་ཡང་ཀན་ལས་བཏས་ལས་གསངས་པའ་ཕར་ར།. །གང་ཟག་ག་

བདག་མད་རགས་པས་ཉན་མངས་དག་པར་བད་པ་དང་ཉན་མངས་སངས་

པ་ཙམ་ག་རམ་གལ་ལ་ཐག་པ་ཆ་ཆང་ཁད་མད་པས་རམ་དག་ག་ལམ་དང་

རམ་དག་གཅག་པར་ཡང་གསངས་ས།. །ཕང་པ་ལ་སགས་པ་གཞན་དབང་

དང་ད་ལ་ཆས་ཀ་བདག་ཏ་ས་བཏགས་པ་ཀན་བརགས་དང་ད་དས་སང་

པ་ཆས་ཀ་བདག་མད་ཀ་ཡངས་གབ་ཏ་འཇག་པ་ཐག་ཆན་ག་མདའ་དན་

ད་དགངས་འགལ་གས་བཀལ་བའ་ཤགས་གས།. ཕང་པའ་གཞན་དབང་

གང་ཟག་ག་བདག་ག་ཀན་བརགས་ཀས་སང་པ་གང་ཟག་ག་བདག་མད་ཀ་

དང་ངས་ལགས་བཤད་སང་པ།

85

ཡངས་གབ་ཏ་འཇག་པའ་ང་བ་ཉད་གསམ་ག་རམ་གཞག་ད་ཙམ་ཞག་ཐག་

དམན་ག་མདའ་དན་ད་ག་ནས་ལ།. དའ་ཕར་འཁར་ལ་དང་པ་གསངས་

པའ་གདལ་བ་ན་གང་ཟག་ག་བདག་མད་ཀ་དབང་ད་བས་པའ་མཚན་ཉད་

ང་བ་ཉད་མད་པ་རགས་པའ་སད་ད་རང་ལ།. ཆས་ཀ་བདག་མད་ཀ་དབང་

ད་བས་པའ་མཚན་ཉད་ང་བ་ཉད་མད་པ་རགས་པའ་སད་ད་མ་རང་བ་ལ་

གསངས་པར་དགངས་འགལ་གས་ཤགས་ཀས་འགལ་པས།. ལགས་པར་

རམ་པར་ཕ་བའ་ཆས་འཁར་ཐག་པ་ཐམས་ཅད་ལ་ཞགས་པའ་ཆད་ད་

གསངས་པའ་དན་ན་དའ།. །གལ་ཏ་ང་བ་དང་ཁད་པར་ད་བཏགས་པ་དང་

གཟང་འཛན་རས་གཞན་ག་ཀན་བརགས་ཀས་སང་པའ་སབས་ཐམས་ཅད་

ད་གཞན་དབང་ཉད་སང་གཞར་བས་ནས།. ད་ས་མ་གཉས་ཀས་ཡན་པའ་

ཚལ་གས་སང་པ་ཡངས་གབ་ཏ་བ་དགས་ན།. དབག་གཉན་གས་ཡམ་

གསམ་གནད་འཇམས་ལས།.

. ད་ལ་མག་ཅས་བ་བ་ན་ཆས་ཉད་ཀ་མག་ག༌།མག་གས་ཞས་བ་བ་

ན་ཀན་བརགས་པ་དང་རམ་པར་བཏགས་པའ་མག་གས་ས།. །སང་ཞས་བ་

བ་ན་བལ་ཞས་བ་བའ་ཐ་ཚག་ག. །ད་བཞན་ད་ར་བས་སང་ཞས་བ་བ་ལ་

སགས་པ་ལ་ཡང་སར་བར་བའ།.།

. ཞས་ཡངས་གབ་སང་གཞར་བས་ནས་ང་བ་ཉད་གཞན་གཉས་ཀས་

སང་བར་གསངས་པ་ཇ་ལར་དང་ཞ་ན།. ད་ལ་རལ་འབར་སད་པ་པ་དང་

དབ་མ་པ་སའ་ལགས་ལ་ཡང་ཆས་ཀ་བདག་མད་ཀ་ཡངས་གབ་གཏན་

86

ར་ཙང་ཁ་པ་ཆན་པའ་་གསང།.

ལ་འབབས་པ་ན་སང་གཞ་གང་ལ་བ་དགས་པ་ན་ཆས་ཀ་བདག་འཛན་

གས་གཞ་གང་ལ་ཆས་ཀ་བདག་ཏ་བཟང་བ་ད་ལ་རག་ལས་ཏ།. དཔར་ན་

ཐག་པ་ལ་སལ་ད་བཟང་ནས་སག་པའ་སག་བསལ་བསལ་བར་འདད་པ་

ན་ཐག་པ་སང་གཞར་བཟང་ནས་ད་སལ་གས་སང་ང་ཞས་བསན་དགས་

ཀ།. ཐག་པ་སལ་གས་སང་པ་སང་གཞར་བཟང་ནས་ད་ཐག་པ་དང་སལ་

དན་གཞན་ད་ཡད་པས་སང་ང་ཞས་བརད་ད་མ་རང་བ་བཞན་ན།. །ཆས་

ཀ་བདག་འཛན་ཡང་རལ་ཕ་རབ་ཕགས་ཀ་ཆ་མད་དང་ད་བསགས་པའ་

གཟང་བ་དང༌།. དས་ས་ཕའ་ཆ་ཤས་མད་པའ་ཤས་པ་སད་ཅག་མ་དང་ད་

འཐད་པའ་རན་ག་ཤས་པ་ཡད་པར་འཛན་པ་ལ་བ་གབ་མཐས་བ་བསར་

བ་ཁ་ནས་བཏགས་པ་རམས་ན་གབ་མཐའ་ས་བ་ད་དག་ཁ་ན་ལ་ཡད་ཀ་

སམས་ཅན་གཞན་ལ་མད་ད།. །དས་ན་ད་ཙམ་ཞག་མད་པའ་སང་པ་བསན་

ཡང་ཐག་མ་མད་པ་ནས་རས་ས་ཞགས་པའ་ལན་སས་ཀ་བདག་འཛན་ལ་

ཅ་ཡང་མ་གནད་པས།. ལན་སས་ཀ་བདག་འཛན་གས་གང་ལ་བདག་ཏ་

བཟང་བའ་གཞ་ད་ཇ་ལར་བཟང་བ་ལར་ག་བདག་གས་སང་ང་ཞས་བསན་

དགས་ཤང༌།.གབ་མཐས་བཏགས་པ་འགག་པ་ཡང་ད་འགག་པའ་ཡན་ལག་

ཏ་ཤས་དགས་ས།. །ད་ལར་བས་ན་སམས་ཅན་རང་དགའ་བ་རམས་ཀས་

ན་མཐང་བ་དང་ཐས་པ་ལ་སགས་པའ་དན་མག་དང་གཟགས་ལ་སགས་

པའ་ཕ་ནང་ག་དངས་པ་གཞན་དབང་འད་ཙམ་ལ་བདག་ཏ་འཛན་པས་ད་

ཉད་སང་གཞར་བཟང་ནས་སང་པ་གཏན་ལ་དབབ་དགས་ཀ་ཡངས་གབ་

དང་ངས་ལགས་བཤད་སང་པ།

87

ལ་ང་བ་ཉད་གཞན་གཉས་དན་གཞན་ད་ཡད་ད་སམ་ད་བཟང་ནས་འཁལ་

བ་མན་པས་ཡངས་གབ་ང་བ་ཉད་གཞན་གཉས་དན་གཞན་ད་ཡད་པས་

སང་ང་ཞས་བདག་མད་གཏན་ལ་འབབས་པ་ག་ལ་ཡན།. ཆས་བདག་ཡད་

པར་འཛན་པ་ཡང་ལ་ལ་མ་ཡད་པར་འཛན་པ་ལ་བ་དན་གཞན་ཅག་ཡད་

པར་འཛན་པ་མན་ཏ།. རང་ག་སམས་ཕའ་ཡལ་དང་ནང་ག་ཡལ་ཅན་ད་ས་

ས་རངས་ཆད་ད་སང་བ་ན་ཇ་ལར་སང་བ་ད་བཞན་ད་གབ་པར་འཛན་པས་

དའ་གཉན་པར་ཡལ་ཡལ་ཅན་ད་སང་བ་ད་གཟང་འཛན་རས་གཞན་ད་མ་

གབ་ཅས་སན་ག་གཟང་འཛན་དན་གཞན་ད་ད་ལ་མད་ད་ཞས་སན་པ་མན་

ན།. །དས་ན་དབས་མཐའ་འགལ་བཤད་ལས་ཀང་གཙག་ལག་ཁང་དག་

སང་ལ་སགས་པས་སང་བ་ལར་མན་ག་ཐག་པ་སལ་གས་སང་བ་ལར་ཡན་

པར་གསངས་ཏ།. ཆས་བདག་གས་སང་ཚལ་གཞན་ཡང་ད་ལར་ར།. །དས་

ན་འཇག་རན་ན་འད་ཤར་སར་གནད་པ་ལ་གད་ནབ་སར་གཏང་ཞས་པ་ལར་

མ་སང་བར་གང་ལ་བདག་ཏ་བཟང་བའ་གཞ་གཞན་དབང་ད་ཇ་ལར་བཟང་

བལར་ག་ཀན་བརགས་ཀ་བདག་གས་སང་པ་ཡངས་གབ་ཡན་པའ་སང་

ཚལ་ད་འདའ་སང་ཉད་བསམས་ན།.བདག་འཛན་ག་གཉན་པར་འག་བ་ཡན་

ག་ལགས་ད་ལས་གཞན་པའ་སང་ཚལ་ག་སང་པ་བསམས་ན་ན་བདག་

འཛན་ལ་ཅ་ཡང་མ་གནད་ད།. །གནད་འཇམས་ཀས་བཤད་པ་ན་རག་པ་ལ་

རད་བད་ས་ས་དང་བརད་བ་དན་ས་སང་བ་ན་ཀན་བརགས་ཀ་མག་དང༌།.

གཟང་བ་གཟགས་ཀ་ས་མཆད་ལ་ད་འཛན་པའ་བདག་ཉད་ཀ་མག་ཏ་སང་

88

ར་ཙང་ཁ་པ་ཆན་པའ་་གསང།.

བ་ན་རམ་བཏགས་ཀ་མག་དང༌།. ས་དན་ག་སར་གར་བའ་བརད་པར་བ་

བད་དང་བལ་བས་བརད་ད་མད་ཅང༌།.མག་ག་གཟང་འཛན་ད་ས་སར་སང་

བར་གར་པ་དང་བལ་ཏ་མཉམ་གཞག་ས་ས་རང་རག་གས་རག་པའ་ཡངས་

གབ་ན་ཆས་ཉད་ཀ་མག་ཏ་འདད་པས།. མག་ག་ཆས་ཉད་ད་འཕགས་པའ་

མཉམ་གཞག་གས་རག་པའ་དན་བརད་བ་རད་བད་དང་གཟང་འཛན་ད་

སང་བའ་གཉས་སང་དང་བལ་བ་ལ་ང་བ་ཉད་གཞན་གཉས་ཀས་མཉམ་

གཞག་ག་ཡལ་ད་སང་ཞས་བ་ས་གཉས་སང་ས་མ་ན་ཀན་བརགས་དང་ཕ་

མ་ན་རམ་བཏགས་ཡན་པའ་ཕར་ར།.།ད་ལར་ཡང་ད་ཉད་ལས།.

. ད་ལ་བརད་པར་བ་བ་དང་བརད་པའ་རམ་པར་བཟང་བའ་མག་ཅས་

བ་བའ་དངས་པ་ན་ཀན་བརགས་པའ་མག་ཡན་ན།. །ད་ཉད་གཟང་བ་དང་

འཛན་པའ་བདག་ཉད་ད་གནས་པ་མག་ག་རམ་པར་ས་སར་སང་བ་ན་རམ་

པར་བཏགས་པའ་མག་ག།. ད་ཉད་བརད་པར་བ་བ་དང་བརད་པའ་རམ་བ་

དང་བལ་ཞང་བརད་ད་མད་པ་སང་བ་དང་བཅས་པར་གར་པ་དང་བལ་ཏ་ས་

ས་རང་གས་རག་པ་ཡངས་ས་གབ་པའ་ང་བ་ཉད་ན་ཆས་ཉད་ཀ་མག་ཅས་

བའ།.།

. ཞས་དང༌།. འད་ལར་ཁད་དན་དམ་པ་ཡད་ལ་བད་བ་སམ་པའ་ཚ་འད་

བད་ཀ་མཚན་མའ་དངས་པ་མ་སང་བས་དན་དམ་པར་ན་ད་མད་ཀ་ཀན་

རབ་ཏ་ཡད་པར་ཤས་པར་གས་ཤག..།

. ཅས་འཕགས་པའ་མཉམ་གཞག་ག་དན་གཉས་སང་མད་པ་ལ་བཤད་

དང་ངས་ལགས་བཤད་སང་པ།

89

པའ་ཕར་ར།. །དས་ན་ད་གཞའ་ལ་བ་ཆས་ཀ་བདག་མད་ཀ་ཡངས་གབ་

གཏན་ལ་འབབས་པའ་ཚལ་མན་ན།. །གནད་འཇམས་ལས་འཕགས་པའ་

མཉམ་གཞག་ག་ང་ན་ཡད་པ་ཙམ་ལ་དན་དམ་པར་ཡད་པ་ཞས་བཤད་ཀང་

མཉམ་གཞག་གས་ད་ཁ་ན་ཉད་རགས་པར་འདད་པ་ཐམས་ཅད་ཀང་རང་ག་

ཡལ་ཅན་ག་ང་ན་ཡལ་ཡད་པར་འདད་པ་ཁ་ན་ཡན་པས་དན་དམ་པར་ཡད་

མད་རད་པའ་དན་དམ་པར་ཡད་པ་ད་ག་ལ་ཡན།. ཡན་ལགས་དཔད་པའ་

རགས་པས་དཔད་བཟད་པའ་དན་དམ་པར་ཡད་པ་དས་གཏན་མ་འདད་པ་

ན་སང་པ་ཉད་སང་པ་ཉད་དང་དན་དམ་པ་སང་ཉད་དང་འདས་མ་བས་སང་

པ་ཉད་ཀ་སབས་ས་ད་ལར་འདད་པ་ལ་དམགས་ཀས་ཕ་བའ་དགག་བ་ད་

མ་བརད་པས་ཤས་ཏ་མངས་པས་འཇགས་ནས་མ་བས་ས།. །ཡམ་ག་མད་

ཉད་ལས།.གཟགས་ནས་རམ་མཁན་ག་བར་ར་ར་ལ་གསམ་གསམ་ག་རམ་

གཞག་བས་ནས་སང་གཞ་རམ་བཏགས་དགག་བ་ཀན་བརགས་ཀས་སང་

བ་ཆས་ཉད་ཡངས་གབ་ཏ་བཤད་པས་རམ་བཏགས་ཀ་མག་ཀན་བརགས་

ཀ་མག་གས་སང་བ་ན་ཆས་ཉད་ད་བཤད་དགས་པའ་ཕར།. མཉམ་གཞག་

ག་ང་ན་ས་མ་གཉས་ཀས་ཕ་མ་སང་བ་མདའ་དན་ད་འཆད་པ་ཡང་ལགས་

པར་མ་སང་ང།. །འད་ལས་ཉན་ཐས་ཀ་སས་བ་ཆན་པའ་རམ་རག་བརད་

རམ་འགལ་ད་ཁ་འཕངས་པ་བཞན་ད་ཉ་ཁ་རམ་འགལ་ན་ཡད་ཅང༌།. གཞན་

དབང་དང་ཡངས་གབ་གཉས་ཀ་ཡན་ལགས་དཔད་པའ་རགས་པས་དཔད་

བཟད་བཀག་པའ་ཕར་དང༌།. དབག་གཉན་གས་ཡམ་ག་མདའ་དགངས་

90

ར་ཙང་ཁ་པ་ཆན་པའ་་གསང།.

པའ་དན་དགངས་འགལ་གས་བཤད་པ་བཞན་ད་བད་དགས་པར་རམ་

བཤད་རགས་པ་ལས་བཤད་པ་དང་བཤད་ཚལ་ཆས་ཤན་ཏ་མ་མཐན་པའ་

ཕར་དབག་གཉན་གས་མཛད་པ་མན་ལ།.སན་ག་ཡ་ག་རང་པ་རམས་ལས་

དཥ་ས་ནས་མཛད་པར་གགས་པ་ལར་ཡན་ན།.།

. གསམ་པ།

དས་གསང་རབ་དང་ངས་འབད་པའ་ཚལ་ན།.

. དངས་པའ་ད་ཁ་ན་ཉད་སབ་དཔན་ས་མཆད་ཀས་བཀལ་བའ་ཚལ་

ད་ལར་བས་ན།. འཁར་ལ་དང་པ་ལས་ཕ་རལ་ག་དབང་ད་བས་པའ་གཟང་

འཛན་གཉས་གསངས་པ་དང་དན་ད་འགལ་བའ་དགངས་གཞ་ན་ཉ་ཤ་པ་

ལས།

རང་གས་བན་གང་ལས་ས།.།

རམ་རག་སང་བ་གང་འབང་བ།.།

ད་དང་ད་ཡ་ས་མཆད་ན།.།

རམ་པ་གཉས་ས་ཐབ་པས་གསངས།.།

. ཞས་གསངས་པ་དང༌།.དགས་པ་ཡང་ད་ཉད་ལས།.

གཟགས་སགས་ས་མཆད་ཡད་པར་ན།.།

དས་འདལ་བ་ཡ་ས་བ་ལ།.།

དགངས་པའ་དབང་གས་གསངས་པ་ས།.།

དང་ངས་ལགས་བཤད་སང་པ།

91

བརས་ཏ་འབང་བའ་སམས་ཅན་བཞན།.།

. ཞས་གསངས་པ་ལར་ཡན་ཏ།. ཕ་ནང་ག་ས་མཆད་ལས་གཟགས་

ལ་བ་སགས་ཀ་རམ་ཤས་འབང་པར་བསན་པ་ན་ད་དག་ལས་མ་གཏགས་

པའ་ལ་བ་བ་ལ་སགས་པ་མད་པར་རགས་པའ་དན་དའ།. །ས་ཇ་བཞན་པ་

ལ་གནད་བད་ན་ཕ་རལ་འགག་པའ་རགས་པ་རམས་ས།. །ཆས་རམས་ལ་

ང་བ་དང་ཁད་པར་ད་བཏགས་པའ་ཀན་བརགས་ན་ཆས་ཀ་ཁམས་དང་ས་

མཆད་ཡན་པས་ད་གཉས་ལ་མ་ཕ་བར་རང་ག་མཚན་ཉད་ཀས་གབ་པར་

གསངས་པ་ཡང་དང་དན་ན།. །ཀན་ལས་བཏས་ལས་ཤན་ཏ་རས་པ་ལས་

ཆས་ཐམས་ཅད་ང་བ་ཉད་མད་པར་གསངས་པ་ང་བ་ཉད་མད་པ་གསམ་

ལ་དགངས་ནས་གསངས་པར་བཤད་ཅང༌།. ཐག་བསས་ལས་ཤན་ཏ་རས་

པ་ལས་མད་ཅས་གསངས་པ་ཐམས་ཅད་ཀས་ཀན་བརགས་དང་ས་མ་ལ་

སགས་པའ་དཔ་བསན་པ་རམས་ཀས་གཞན་དབང་དང་རམ་པར་བང་བ་

བཞས་ཡངས་གབ་བསན་པར་གསངས་པའ་མད་ན་ཡམ་ག་མདར་སང་

བས་འཁར་ལ་གཉས་པ་དང་དན་ད་བཤད་པ་ཡང་ད་ཉད་དང་ད་དང་མཐན་

པ་རམས་ལ་བཞད་ད།.།རམ་བཤད་རགས་པར་ཡང་ཡམ་ག་མད་ལས་ང་བ་

ཉད་མད་པ་སགས་ས་བཤད་པ་ས་ཇ་བཞན་པར་འདད་པ་བཀག་ཅང༑།

. དགངས་པ་ངས་པར་འགལ་བའ་མད་ལས་ཆས་ཐམས་ཅད་ང་པ་ཉད་

མད་པ་ཞས་བ་བ་ད་ལ་བ་ལ་སགས་པ་ད་ཐམས་ཅད་ངས་པའ་དན་མ་ཡན་

པར་འབང་ལ།.

92

ར་ཙང་ཁ་པ་ཆན་པའ་་གསང།.

. ཞས་གསངས་པས་ཡམ་ག ་མད ་འཁར་ལ ་གཉས་པར་བཞད་

ད།. །འད་དང་དན་ད་འཆད་ཚལ་ན་འཁར་ལ་དང་པ་ལས་གཟང་འཛན་

གསངས་པ་དང་དན་ད་འག་ལགས་དང་ཆས་ཤན་ཏ་མ་འད་ས།. འད་ལར་

མག་ག་རམ་ཤས་རམ་སན་ག་བག་ཆགས་ཞས་བ་བ་རང་ག་ས་བན་སན་པ་

གང་ལས་བང་བའ་ས་བན་དང་སང་བ་ལ་དགངས་ནས་མག་དང་གཟགས་

ཀ་ས་མཆད་ཡད་པར་གསངས་པའ་དགངས་པའ་དན་ན་ཐག་དམན་ག་

མད་ད་དག་ག་བརད་བའ་དན་ད་མ་རང་ལ།. གང་ལ་དགངས་ནས་ང་བ་

ཉད་མད་པར་གསངས་པའ་ང་བ་ཉད་མད་ཚལ་གསམ་ན་ཡམ་ག་མདའ་

དན་ད་འཆད་པའ་ཕར་དང༌།. ཕ་རལ་དན་ག་ས་མཆད་ཡད་པ་ཐག་དམན་

ག་མདའ་དན་ད་འཆད་ལ་ང་བ་ཉད་མད་ཚལ་མ་ཕ་བར་དན་དམ་པར་ང་

བ་ཡ་མད་ད་འདད་པར་ཡམ་ག་མདའ་དན་ཡན་པར་མ་འཆད་པའ་ཕར་

ར།. །དས་ན་འད་དག་གས་མ་ཕ་བར་ཆས་ཐམས་ཅད་དན་དམ་པར་ང་བ་

ཉད་མད་པར་འཆད་པ་ཡམ་ག་མདའ་དན་ཡན་ཡང་ད་དང་དན་ཡན་ཞས་

མ་འགལ་ག་ད་འད་བ་ད་ས་ཇ་བཞན་པར་གཟང་ད་མ་རང་བའ་ཕར་དན་ད་

ཙམ་ཞག་ཏ་མ་ངས་ཀ་ད་དང་དའ་དན་བཤད་དགས་པའ་ས་ནས་དང་དན་

ད་འཆད་ད།. །འཆད་ལགས་ན་ཀན་བརགས་ཀ་ཆས་རམས་རང་ག་མཚན་

ཉད་ཀས་མ་གབ་པས་དན་དམ་པར་ང་བ་མད་པ་དང༌།. གཞན་དབང་ག་

ཆས་རམས་རམ་པར་དག་པའ་དམགས་པའ་དན་དམ་དར་མ་གབ་པས་དན་

དམ་པར་ང་བ་ཉད་མད་པ་དང་ཡངས་གབ་ཀ་ཆས་རམས་དན་དམ་པ་ཡང་

དང་ངས་ལགས་བཤད་སང་པ།

93

ཡན་ལ་ཆས་རམས་ཀ་བདག་ག་ང་བར་མད་པས་དན་དམ་པར་ང་བ་ཉད་

མད་ད་ཞས་ད་ལར་འགལ་བའ།. །དའ་ཕར་ས་ཇ་བཞན་པའ་དན་ད་འཛན་

པ་ན་ཡམ་ག་མད་གང་ག་ཆད་ད་གསངས་པའ་གདལ་བར་མ་འདད་པས་

དའ་ཆད་ད་བ་བའ་གདལ་བ་ན་མད་དའ་དན་དགངས་འགལ་གས་བཀལ་

བ་བཞན་ད་རགས་པ་ལ་བཞད་པས་འཁར་ལ་ཕ་མ་གཉས་ཀ་དགངས་པ་

ན་གཅག་ཡན་ན།. །ཤན་ཏ་རས་པ་ལ་མས་ཀང་ས་ཇ་བཞན་པར་བཟང་

ནས་མད་དའ་དན་ས་ཇ་བཞན་པའ་དན་ཡན་ན་ཞས་ས་བ་བཀག་ནས་ས་

ཇ་བཞན་པའ་དན་མན་པའ་མད་ཡ་དན་ཡད་པ་ད་དགངས་འགལ་གས་

གསལ་བར་འཆད་པས་ད་ལ་ངས་དན་དང༌།. ཡམ་ག་མདས་དན་ད་གསལ་

བར་མ་ཕ་ཞང་ས་ཇ་བཞན་བར་གཟང་ད་མ་རང་བས་དང་དན་ཞས་ཟར་

ར།. །ས་ཇ་བཞན་པ་ལ་གནད་བད་ན་ས་ཇ་བཞན་པར་བཟང་ན་མཚན་ཉད་

གསམ་ག་རང་ག་མཚན་ཉད་ཀས་མ་གབ་པར་འཛན་པའ་སར་འདབས་ས་

སར་གསངས་པ་ད་ཉད་ད།.།རམ་བཤད་རགས་པ་ལས་ཀང༌།.

. ཤས་རབ་ཀ་ཕ་རལ་ཏ་ཕན་པ་ལས།. ཆས་ཐམས་ཅད་ན་ང་བ་ཉད་

མད་པ་ཞས་བ་བ་ད་ལ་བ་ལ་སགས་པ་འད་ལན་མང་ད་བསན་ལ།. ཡང་ད་

ཉད་ལས་བཤད་པ་བང་ཆབ་སམས་དཔའ་སན་མད་པ་ལ་འཇག་པར་འདད་

པ་དང༌།. ཞས་པ་ནས་སག་པ་ཐམས་ཅད་ས་སར་བཤགས་པ་ལ་སགས་པ་

ཡང་བསན་པའ།.།

. ཞས་པའ་བར་ད་བཤད་ནས།.

94

ར་ཙང་ཁ་པ་ཆན་པའ་་གསང།.

. གལ་ཏ་ང་བ་ཉད་མད་པ་ལ་སགས་པའ་ཚག་རམས་ས་ཇ་བཞན་ཁ་

ནའ་དན་ཡན་ན་འད་ཐམས་ཅད་དང་འགལ་བར་འགར་ཏ།. བང་བར་བ་བ་

རམས་ཅ་ཡང་མད་པའ་ཕར་ར་འད་ལས་འད་ལ་བར་འགར་ར་ཞས་ད་ལར་

བང་བ་ན་རང་བ་མ་ཡན་ན།. །ཡང་ན་ད་ལར་བང་བར་བ་བ་ན་ཅ་ཞག་བང་

བར་བ་བ་ན་ཅ་ཞག་བང་བར་སམས།. ད་ལ་བས་ན་ཚག་ད་རམས་ན་ས་ཇ་

བཞན་ག་དན་ད་ངས་པར་གཟང་བར་མ་བའ།. །འ་ན་ཅ་ཞ་ན་དགངས་པ་

ཅན་ན།.།

. ཞས་ང་བ་ཉད་མད་པ་ལ་སགས་པ་ས་ཇ་བཞན་པ་ཡན་ན་ནང་འགལ་

སན་ན།. །འགལ་ཚལ་ན་ང་བ་ཉད་མད་ན་འད་དང་འད་ཐབ་པར་འདད་པས་

ཡམ་ལ་བསབ་པར་བ་ཞས་པའ་བང་བ་དང་ཐབ་འདད་ཀ་འདད་པ་དང༌།.

སན་པས་ལངས་སད་ཆན་པ་སགས་ས་འགར་བའ་ར་འབས་མ་རང་ཞས་

ས་ས་གཙ་ཆར་གཞན་དབང་མ་རང་ཞས་བཞད་ད།. །ཡམ་ག་མད་ངས་

དན་ད་བཞད་པ་རམས་ཀང་ད་ཡང་འཇག་རན་ག་ཐ་སད་ད་ཡན་ག་དན་

དམ་པར་ན་མ་ཡན་ན།. །ཞས་བང་དར་དང་ར་འབས་སགས་ལ་ཡང་ཡང་

གསངས་བ་ལར་འདད་ཀ་སར་ང་བ་ཡ་མད་དམ་ཐ་སད་ད་མད་པར་མ་

འདད་ལ་མད་ནས་ར་ར་ལ་མ་སར་ཡང་ས་ལ་སར་ཟན་པས་དན་དམ་པར་

མད་པ་ས་ཇ་བཞན་པར་འདད་ན་ར་འབས་སགས་མ་རང་ཞས་པའ་དན་

ཡན་ཏ།. བང་ས་དང་བས་བ་ལས་ཀང་དན་དམ་པར་ཐམས་ཅད་མ་གབ་པ་

སར་འདབས་ས་བཤད་ཅང་བཀག་པའ་ཕར་ར།. །དན་དམ་པ་ལ་བརམས་

དང་ངས་ལགས་བཤད་སང་པ།

95

ནས་གསངས་པའ་གསང་རབ་ཀ་དང་ངས་འབད་པ་ན་ས་ཇ་བཞན་པ་ལ་

རགས་བའ་གནད་པ་ཡད་མད་ལ་ཐག་ལ་འདར་གནད་པ་བསན་པ་ལ་

ན།. དན་དམ་པར་ཡད་པ་ལགས་པར་འགག་ཤས་ཤང་ད་ལར་ཁགས་པའ་

དངས་པ་ལ་ར་འབས་དང་འཆང་གལ་སགས་ཚད་མས་གབ་པར་འཇག་

ལགས་པར་ཤས་ན་ལན་ཐབས་ས།.།ད་ལ་མན་པར་མ་གའ་ས་བ་ཚད་མས་

གབ་ན་དན་དམ་པའ་ས་བར་སང་ནས་འཁལ་ཤས་ཀས་ས་བར་རམ་པའ་

ངར་ས་བས་ཀན་རབ་ཏ་ད་དག་ཐམས་ཅད་འཐད་ད།.།ཞས་ས་བས་ན་གནད་

པ་སང་མ་ནས་པས་རལ་འབར་སད་པ་པ་རམས་ཀས་བཀལ་བའ་ཚལ་

འད་ལ་བརན་ན་མཛས་ས།. །དང་དན་ད་འགལ་ལགས་ལ་ས་མང་པ་ཡད་

ཀང་རལ་འབར་སད་པ་པས་འཁར་ལ་གཉས་པ་དང་དན་ད་འགལ་ལགས་

ན་ད་ཁ་ན་ལར་ཡན་པར་བ་དང་ལན་པ་རམས་ཀས་ཤས་པར་བས་ཤག. །.

དགངས་འགལ་ལས་འཁར་ལ་རམ་པ་གསམ་གསངས་པ་ན་འཁར་ག་འད་

ཐབས་དང་སན་པའ་ས་ཚའ་ཚགས་ལ་སགས་པས་འཇག་པ་མན་ག་བརད་

བའ་ངས་ནས་ཡན་ན།. །ད་ཡང་བདག་མད་པའ་དན་གཏན་ལ་འབབས་བའ་

དབང་ད་བས་པ་ས།.དང་པར་ཝ་ར་ཎ་སར་གང་ཟག་ག་བདག་མད་གསངས་

ཤང་ཕང་པ་ལ་སགས་པའ་ཆས་ཉང་ཤས་གཅག་མ་གཏགས་པ་བདན་པར་

གབ་པ་མ་བཀག་ཅང་བདན་པར་ཡད་པ་མང་ད་གསངས་པའ་སར་གཅག་

ག་༌།. ད་ནས་རམ་དབ་མ་མཛད་པར་ཕང་སགས་ཀ་ཆས་ཐམས་ཅད་བདན་

པར་གབ་པ་བཀག་པའ་སར་གཅག་ག. །ད་ནས་ད་ལ་ང་བ་ཉད་དང་པ་རང་

96

ར་ཙང་ཁ་པ་ཆན་པའ་་གསང།.

ག་མཚན་ཉད་ཀས་མ་གབ་ཅང་གཞན་གཉས་རང་ག་མཚན་ཉད་ཀས་གབ་

པའ་ཚལ་ས་སར་ཕ་བའ་སར་གཅག་བང་བས་དའ་དབང་ད་མཛད་པ་ས།.

སན་ཚལ་ད་དག་ལས་གཞན་ད་སན་པའ་མད་ས་གཞན་རམས་འདའ་དང་

ངས་དཔད་པའ་གཞར་འད་དན་མད་ད།.།ཤར་ཕན་མན་ངག་ལས།

. མད་གང་དག་ག་དན་ས་ཇ་བཞན་པ་ཡན་པ་ད་ན་ངས་པའ་དན་ཁ་

ནའ།. །དན་ད་ལ་ན་དན་གཉས་པ་ཡད་བ་མ་ཡན་ཏ་འདའ་དན་ངས་པ་ཁ་

ནའ་ཞས་བ་བས་ན་ངས་པའ་དན་ཏ།. །གང་གས་དན་ངས་ཤ་ན་མད་ད་ཉད་

དང་ད་ལས་གཞན་པ་དང་གཉས་ཀས་ཀང་ང།.།

. ཞས་བཤད་ད།. དང་པ་ན་ལང་གཤགས་དང་དགངས་འགལ་སགས་

ལ་འདད་ད་ད་དག་གས་ང་བ་ཉད་ཡད་མད་གསལ་བར་ཕའ་སམ་ད་བསམ་

ས།.།གཉས་པ་ན་བརད་སང་པ་སགས་ལ་འདད་ད་འད་ལས་ང་བ་ཉད་ཡད་

མད་དགངས་འགལ་བཞན་ད་ཕ་བ་མད་པ་ལ་བསམ།. །གསམ་པ་ན་ཉ་ཁ་

ལ་སགས་ལ་འདད་ད་འདའ་བམས་ཞས་ཀ་ལའར་ས་ཇ་བཞན་ག་དན་

ད་ཞན་པའ་ཕན་ཅ་ལག་སང་བ་དང་དན་ག་བཤད་པ་ཡད་པ་དང་དགངས་

འགལ་གས་ཀང་འདའ་དང་དན་འགལ་བས་སམ་ད་བསམས་ས།. །བར་པ་

ལ་བམས་ཞས་ཀ་ལའ་མད་པའ་གནད་ཀས་ས།. །དའ་ལར་ན་བམས་ཞས་

ཀ་ལའ་མཚན་ཉད་གསམ་རམ་པར་བཞག་པ་དང་དགངས་འགལ་གས་

བཤད་པ་གཉས་དན་གཅག་ཏ་བཞད་ད།. །ད་གཉས་དན་གཅག་ན་ད་ལར་

འཐད་ཀང་དབག་གཉན་གས་ཡམ་ག་མད་ལས་ང་བ་ཉད་མད་པ་སགས་

དང་ངས་ལགས་བཤད་སང་པ།

97

ས་གསངས་པ་དགངས་འགལ་ལ་སགས་མད་ས་གཞན་གས་དང་དན་ད་

བསབས་ཤང༌།. ཡམ་ག་མད་ཉད་ལ་ན་ས་ཇ་བཞན་པ་ལ་ས་ཕའ་འགལ་བ་

བསན་ག་བམས་ཞས་ཀ་ལའས་མ་བསབས་པས་ས་མཆད་ཀ་དགངས་པ་

མན་ན།. །འད་གཉས་འད་མ་ཡད་པས་ཁད་པར་དབ་དཀའ་བ་དང་ད་གཉས་

དན་གཅག་ན་ཆས་ཐམས་ཅད་དན་དམ་པར་ང་བ་ཉད་མད་ལ་ཐ་སད་ད་

ཡད་པ་ཡམ་ག་མདའ་དགངས་པའ་དན་ད་བཤད་ད་མ་རང་བ་རམ་རག་པ་

ལར་འགར་ཞང་དཔད་གཞ་ཡང་ཤན་ཏ་འགངས་ཆ་ས་དབ་མ་པའ་སབས་

ས་བཤད་པར་བའ།.།

. གཉས་པ།

བ་གས་མ་ཟད་པས་བསན་པ་ལ་བརན་ནས་དང་ངས་འབད་པའ་ཕགས་ལ་གཉས།.

. མད་ནས་ཇ་ལར་གསངས་པ་དགད་པ་དང༌།. དའ་དན་ཇ་ལར་བཀལ་

བའ།.།དང་པ།

མད་ནས་ཇ་ལར་གསངས་པ་དགད་པ་ན།

. མགན་པ་ཀ་སབ་ཡབ་སས་ཀས་དང་ངས་འབད་པའ་མདའ་ཁངས་

དངས་ས་སས་ནས་དང་ངས་ཕ་བ་མད་ཀང་མདའ་དན་བཤད་པའ་ཚལ་

ལས་ན་དན་གས་བཤད་པ་ཡད་ད།. །ད་ཡང་ཚག་གསལ་དང་ཤས་རབ་

སན་མའ་འགལ་བཤད་དང་དབ་མ་སང་བ་རམས་ས་བ་གས་མ་ཟད་པས་

98

ར་ཙང་ཁ་པ་ཆན་པའ་་གསང།.

བསན་པ་ཁངས་ས་མཛད་ནས་ད་བཞན་ད་དང་ངས་འཇག་བར་གསངས་

པས་འདར་མད་ད་ཁངས་ས་བའ།.།མད་ས་ད་ལས་ཇ་སད་ད།.

. ངས་པའ་དན་ག་མད་ས་ན་གང་དང་བའ་དན་ག་མད་ས་ན་གང་ཞ་

ན།. མད་ས་གང་དག་ཀན་རབ་སབ་པ་བསན་པ་ད་དག་ན་དང་བའ་དན་ཞས་

བའ།.།མད་ས་གང་དག་དན་དམ་བསབ་བ་བསན་པ་ད་དག་ན་ངས་པའ་དན་

ཞས་བའ།. །མད་ས་གང་དག་ཚག་དང་ཡ་ག་ས་ཚགས་པ་བསན་པ་ད་དག་

ན་དང་བའ་དན་ཞས་བའ།. །མད་ས་གང་དག་ཟབ་མ་བལར་དཀའ་བརགས་

པར་དཀའ་བ་བསན་པ་ད་དག་ན་ངས་པའ་དན་ཞས་བའ།.།མད་ས་གང་དག་

བདག་དང་སམས་ཅན་དང་སག་དང་གས་བ་དང་སས་བ་དང་གང་ཟག་དང་

ཤད་ལས་སས་དང་ཤད་བ་དང་བད་པ་པ་དང་ཚར་བ་པ་སད་ས་ཚགས་

ཀས་བཤད་པར་བ་བ་བདག་པ་མད་པ་ལ་བདག་པ་ལ་བར་བསན་པ་ད་

དག་ན་དང་བའ་དན་ཞས་བའ།. །མད་ས་གང་དག་དངས་པ་སང་པ་ཉད་དང་

མཚན་མ་མད་པ་དང་སན་པ་མད་པ་དང་མངན་པར་འད་བད་པ་མད་པ་དང་

ས་བ་མད་པ་དང་མ་སས་པ་དང༌།. སམས་ཅན་མད་པ་དང་སག་མད་པ་དང་

གང་ཟག་མད་པ་དང་བདག་པ་མད་པ་རམ་པར་ཐར་པའ་ས་སན་པ་ད་དག་

ན་ངས་པའ་དན་ཞས་བ་ས།. འད་ན་ངས་པའ་དན་ག་མད་ས་ལ་རན་ག་དང་

བའ་དན་ག་མད་ས་ལ་མ་རན་བ་ཞས་བའ།.།

. ཞས་གསངས་ས།. །ད་ལ་དང་བ་གཉས་ཀས་ན་བདན་པ་གཉས་པ་

ལ་དང་ངས་ས་མཛད་ད་བརད་བའ་ས་ནས་དང་ངས་ཕ་བའ།. །བར་པ་

དང་ངས་ལགས་བཤད་སང་པ།

99

གཉས་ཀས་ན་ཀན་རབ་སན་པ་ན་ཚག་མ་འད་བ་ས་ཚགས་པས་དན་ས་

ཚགས་སན་པ་དང་དན་དམ་སན་པ་ན་རགས་དཀའ་བའ་དན་སས་པ་རམ་

པར་བཅད་པའ་ར་གཅག་པ་སན་པར་བཤད་ད་འཇག་ཚལ་ལགས་པ་མན་

ན།. །ཇ་འད་ཞག་བསན་པས་ཀན་རབ་དང་དན་དམ་པ་བསན་པར་འག་བའ་

བསན་ལགས་ན་ཐ་མ་གཉས་ཀས་སན་ཏ།. བདག་དང་སམས་ཅན་སགས་

ཡད་བ་ལར་བསན་པ་ན་ཀན་རབ་སན་པ་ས།. ད་ཡང་ད་ཙམ་ཞག་སན་པ་

མན་ག་བད་པ་པ་ད་ལ་ལས་ནས་བ་བ་དང་བད་པའ་དངས་པ་ཡད་པར་

སན་པ་ཐམས་ཅད་ལ་བའ།. །དངས་པ་རམས་སང་པ་ཉད་དང་ས་བ་མད་པ་

སགས་ས་བཤད་པ་ན་ཆས་རང་བཞན་མད་པར་བཤད་པ་ཡན་ལ་སམས་

ཅན་མད་པ་སགས་ས་སན་པ་ན་གང་ཟག་རང་བཞན་མད་པར་བཤད་པ་ས།.

སན་ལགས་ད་ལར་སན་པ་ན་དན་དམ་སན་པའ།.།འད་ལ་གཉས་བཤད་པའ་

གནད་ཀས་གང་མ་ལ་ཡང་ཆས་དང་གང་ཟག་གཉས་ཀ་ཡད་པར་སན་པ་

དགས་ས།. །འད་ཡང་ཆས་རག་པ་གཞན་ཞག་ཁད་གཞར་བཟང་ནས་ས་བ་

མད་པ་སགས་ས་བཤད་པ་མན་ག་མད་ཉད་ལས་གསངས་པ་ལར་ཕང་པ་

ལ་སགས་པའ་དངས་པ་དང་གང་ཟག་ཁད་གཞར་བཟང་ནས་ད་དག་བདན་

པ་མད་པར་བསན་པ་ས་གཞ་ད་དག་བདན་པར་གབ་པ་རམ་པར་བཅད་པ་

ཙམ་ད་ཉད་དན་དམ་ཡན་པས་དན་དམ་སན་པ་ཞས་བའ།. །ཏང་ང་འཛན་

རལ་པ་ལས་ཀང༌།.

སང་པ་བད་བར་གཤགས་པས་བཤད་པ་ལར།.།

100

ར་ཙང་ཁ་པ་ཆན་པའ་་གསང།.

ངས་དན་མད་ས་དག་ག་བ་བག་ཤས།.།

གང་ལས་སམས་ཅན་གང་ཟག་སས་བ་བསན།.།

ཆས་ད་ཐམས་ཅད་དང་བའ་དན་ད་ཤས།.།

. ཞས་དང་ངས་ཕ་བ་ཡང་ས་མ་དང་དན་མཐན་པར་ཚག་གསལ་ལས་

བཤད་ད།. །དང་དན་ག་མད་སས་གདལ་བ་ཁ་དང་བར་བ་བ་ཡང་ཡན་མད་

ཀང་ད་ན་དང་ཞས་པའ་དན་མན་ག་མདའ་དན་དའམ་ད་ལས་གཞན་ད་དང་

དགས་མ་དགས་ཀ་དང་ཚལ་ད་ཡན་ན།. །དན་དང་དགས་པ་འད་ལ་གཉས་

ལས།.

ཕ་དང་མ་ན་བསད་བས་ཤང༌།.

. ཞས་ཕ་མ་བསད་པར་གསངས་པ་ན་དངས་ཟན་ག་དན་ཕ་མ་ལས་

གཞན་ད་ལས་ཀ་སད་པ་དང་སད་པ་ལ་དང་དགས་པ་ལ་བ་ན་ཚལ་གཅག་

ག.།ཚལ་གཉས་པ་ན།.ལས་དཀར་ནག་ལས་འབས་བ་བད་སག་འབང་བར་

གསངས་པ་ལ་ལས་གཉས་ཀས་བད་སག་བསད་པ་ད་ད་གཉས་ཀ་ཡན་

ལགས་ཡན་ག་ད་མན་པའ་ད་དག་ག་ཡན་ལགས་མད་པས།.མད་དའ་དན་

ག་ད་ཁ་ན་ཉད་ན་དར་ངས་པས་ད་ལས་གཞན་ད་དང་ད་མ་རང་ང་ཞས་ས་

བ་ལ།. དའ་དན་གཉས་ཀ་ད་ཁ་ན་ཉད་ན་དངས་ཟན་ད་ལས་གཞན་ད་དང་

དགས་ས་ཞས་འཆད་པ་ལ་བའ།.།དས་ན་དབ་མ་སང་བ་ལས།.

. ངས་པའ་དན་ཀང་གང་ལ་བ་ཞ་ན།.ཚད་མ་དང་བཅས་པ་དང་དན་དམ་

པའ་དབང་ད་མཛད་ནས་བཤད་པ་གང་ཡན་པ་ས།. ད་ན་ད་ལས་ལགས་

དང་ངས་ལགས་བཤད་སང་པ།

101

ཤག་ཏ་གཞན་གས་གང་ད་ཡང་དང་བར་མ་ནས་པའ་ཕར་ར།.།

. ཞས་གསངས་ཏ།. ཇ་ལར་བསན་པ་ལར་ག་དན་ཡད་མད་ལ་དང་ངས་

ས་བད་ན་ཚད་མ་དང་བཅས་པས་ཆག་ཀང་དས་མ་ཆག་པས་དན་དམ་

པའ་དབང་ད་མཛད་པ་ཞས་གསངས་ས།. །དས་ནས་བན་ལས་མ་ག་ས་བ་

སགས་གསངས་པ་ལ་བསན་པ་ལར་ག་དན་ལ་ཚད་མའ་སབ་བད་ཡད་ཀང་

དན་དམ་པའ་དབང་ད་མཛད་པ་མན་པས་དང་དན་ཡན་ཏ་འདའ་དན་ལས་

དན་གཞན་འདན་ལགས་བཤད་ཟན་པ་ལར་ར།. །དས་ན་དངས་པ་རམས་

ལ་བདན་པའ་ས་བ་མད་པར་གསངས་པ་ན་ཚད་མ་དང་ཡང་ལན་ལ་ཇ་ལར་

བསན་པའ་དན་ད་ཆས་དའ་ད་ཁ་ན་ཉད་མན་པར་དན་གཞན་ད་ཡང་དང་

མ་ནས་པ་ད་འད་བའ་མད་ས་རམས་ངས་པའ་དན་ཏ།. འདན་ཚལ་གཉས་

གང་ག་ས་ནས་ཀང་གཞན་ད་དང་བར་མ་ནས་པའ་ཕར་ར།. །འདའ་དན་

གཞན་ད་དང་དགས་མ་དགས་ཀ་དབང་ད་བས་ནས་དང་ངས་འཇག་པ་ན་

གསང་རབ་ཉད་དང་ངས་ཀ་མཚན་གཞར་གཟང་ལ།. གཞན་ད་དང་དགས་

མ་དགས་ཀ་དན་ལ་དང་ངས་ས་འཇག་པ་ན་ཀན་རབ་དང་དན་དམ་ལ་དང་

ངས་ས་བ་ས།. ས་ཡ་དངས་གཞ་ལས་གང་ཟག་ལ་མ་རན་པར་ཆས་ལ་རན་

པའ་ཆས་ལ་ཚག་དན་གཉས་དང་དན་ལ་དང་ངས་གཉས་དང་ངས་དན་ལ་

རམ་ཤས་ལ་མ་རན་ཡ་ཤས་ལ་རན་ཞས་གསངས་པ་ལ་བའ།. །ཡ་ཤས་སང་

བ་རན་ག་མད་ལས་ཀང༌།.

. ངས་པའ་དན་གང་ཡན་པ་ད་ན་དན་དམ་པའ།.།

102

ར་ཙང་ཁ་པ་ཆན་པའ་་གསང།.

. ཞས་གསངས་ལ།. བ་གས་མ་ཟད་པས་བསན་པ་ལས།. ས་བ་མད་པ་

ལ་སགས་པ་དན་དམ་པར་བསན་པས་ས་བ་མད་པ་ལ་སགས་པ་ཁ་ན་དན་

དམ་པ་དང་ད་སན་པ་རམས་ཁ་ན་ངས་པའ་དན་ད་གཟང་ང།. །དགག་བ་ལ་

ཁད་པར་སབས་དར་མ་སར་བའ་ས་བ་མད་པ་ལ་སགས་པ་ས་ཇ་བཞན་པ་

མན་པས་ངས་དན་མ་ཡན་ན་སམ་ད་མ་གཟང་ས་དཔར་ན་འབམ་ལས།

. ད་ཡང་འཇག་རན་ག་ཐ་སད་ད་ཡན་ག་དན་དམ་པར་མན་ན།.།. .

. ཞས་ཆས་རམས་ཀ་ས་བ་སགས་ལ་སབས་གཅག་ཏ་སར་ན་སབས་

གཞན་ད་ཡང་དན་གས་སར་ཟན་པས་དངས་ས་མ་སས་པ་ད་དག་ཀང་ས་

ཇ་བཞན་པ་ཡན་ན།.།

གཉས་པ།

དའ་དན་ཇ་ལར་བཀལ་བ་ལ་གཉས།.

. མགན་པ་ཀ་སབ་ཀས་མདའ་དན་ཇ་ལར་བཀལ་བ་དང༌།.དའ་རས་ས་

འབང་བ་རམས་ཀས་ཇ་ལར་བཀལ་བའ་ཚལ་ལ།.།དང་པ།

མགན་པ་ཀ་སབ་ཀས་མདའ་དན་ཇ་ལར་བཀལ་བ་ལ་གཉས།.

. རན་འབང་ག་དན་རང་བཞན་མད་པའ་དན་ད་བཀལ་ཚལ་དང༌།. ད་

ཉད་གསང་རབ་ཀ་དན་ག་སང་པར་བསགས་པའ་ཚལ་ལ།.།དང་པ།

དང་ངས་ལགས་བཤད་སང་པ།

103

རན་འབང་ག་དན་རང་བཞན་མད་པའ་དན་ད་བཀལ་ཚལ་ན།.

. མད་ལས་ས་འགག་ལ་སགས་པ་ཡད་པ་དང་མད་པ་གཉས་ཀའང་

བཤད་ལ།. མད་ཁ་ཅག་ལས་ས་བ་མད་པ་སགས་གསངས་པ་ངས་དན་

དང༌།.ཁ་ཅག་ལས་དང་དན་ད་བཤད་པ་རམས་ལས།.དན་དམ་པར་རམ་རང་

ག་མཚན་ཉད་ཀས་ས་བ་སགས་མད་པར་བཤད་པའ་ས་ཇ་བཞན་པ་ལ་

རགས་པའ་གནད་པ་ཡད་ན།.རང་ག་མཚན་ཉད་ཀས་གབ་པའ་ང་བ་དང་ས་

འགག་སགསམད་པ་ཀན་བརགས་ལ་དགངས་ཤང་གཞན་གཉས་རང་ག་

མཚན་ཉད་ཀས་གབ་པ་དང༌།.དའ་ཚ་གང་བཀག་པས་བདག་མད་པར་སན་

པའ་ཆས་ཀ་བདག་ན་ཆས་རམས་ལ་ང་བ་དང་ཁད་པར་ད་བཏགས་པའ་ང་

བར་རང་ག་མཚན་ཉད་ཀས་གབ་པ་དང༌།. གཟང་འཛན་རས་ཐ་དད་ཀ་ཀན་

བརགས་ཙམ་ལ་བཤད་ནས།. ད་དག་གས་དབན་པ་ཉད་ད་ཁ་ན་ཉད་མཐར་

ཐག་པར་འཆད་པ་ཡང་རགས་ན།. གནད་པ་ད་ན་ཡད་པ་མ་ཡན་ཏ།. འད་

ལར་དན་དམ་པར་རམ་རང་ག་མཚན་ཉད་ཀས་གབ་པའ་རང་བཞན་ཡད་ན་

འབས་བ་རམས་ར་དང་རན་ལ་ལས་པར་ཤན་ཏ་འགལ་བའ་ཕར་ར།. །དས་

ན་ར་རན་ལ་རག་ལས་པ་ཉད་ཀས་རང་ག་མཚན་ཉད་ཀས་གབ་པ་མད་པ་

ཡན་པ་ལ།. རང་ག་མཚན་ཉད་ཀས་མ་གབ་ན་བཅངས་གལ་དང་བང་དར་

དང་ར་འབས་སགས་མད་པར་འགར་ར་ཞས་ས་བ་ན།. རང་ག་མཚན་ཉད་

104

ར་ཙང་ཁ་པ་ཆན་པའ་་གསང།.

ཀས་གབ་པའ་རང་བཞན་གས་སང་པའ་སབ་བད་མཐར་ཐག་པ་ལ་གནད་

བད་མཐར་ཐག་པར་འཛན་པ་ཡན་ན་ཞས་འཆད་བ་འད་ན་མགན་པ་ཀ་

སབ་ཀས་ཡམ་ག་མད་དང་ད་དང་རས་ས་མཐན་པའ་གསང་རབ་རམས་ཀ་

དན་གཞན་ད་དང་ད་མ་རང་བར་དན་དར་ངས་པའ་ངས་དན་ད་སབ་པའ་

སབ་བད་ཀ་རགས་པ་དང༌།.ད་དག་དང་མ་མཐན་པར་སན་པའ་མད་རམས་

ཀ་ས་ཇ་བཞན་པ་ལ་རགས་པའ་གནད་པ་སན་པའ་ཤང་རའ་སལ་ཕ་བ་

ཡན་ན།. །རང་ག་མཚན་ཉད་ཀས་མ་གབ་པར་མཐང་ན་མཚན་ཉད་གསམ་

ག་ལ་སར་འདབས་ཀ་ལ་བ་ས་བར་དགངས་འགལ་ལས་གསངས་པ་ན།. ད་

ལར་གང་མཐང་ཐམས་ཅད་ལ་མན་ག་བ་མཆག་དང་མ་ལན་པའ་གདལ་བ་

ལ་ཡན་ན།. །དའ་ཕར་གདལ་བའ་བསམ་པའ་དབང་གས་ད་ལར་གསངས་

ཀ་སན་པའ་བཞད་པ་མན་ཏ།. བ་མཆག་ག་གདལ་བས་ན་ར་འབས་རམ་

པར་གཞག་དགས་པ་ཉད་ཀས་རང་ག་མཚན་ཉད་ཀས་སང་པར་རགས་

པས་ད་ལ་ན་ད་ཉད་སར་འདབས་ཀ་ལ་བ་འགག་པའ་ཐབས་ས་འགར་བའ་

ཕར་ར།. །གདལ་བ་ད་ལ་ལས་ཏ་ཡམ་ག་མད་དང་དན་དང་དགངས་འགལ་

ངས་དན་ད་འག་ས།.བཞ་བར་པ་ལས།.བདག་མད་པ་བསན་པའ་སད་ད་མ་

རང་བའ་གདལ་བ་ལ་བདག་དང་བདག་མད་བསན་པ་གཉས་ས་མ་མཆག་

ཏ་གསངས་པ་བཞན་ན།.།ར་ཤ་ལས་ཀང༌།.

གལ་ཏ་འད་དག་ཀན་སང་ན།.།

འབང་བ་མད་ཅང་འཇག་པ་མད།.།

དང་ངས་ལགས་བཤད་སང་པ།

105

འཕགས་པའ་བདན་པ་བཞ་པ་རམས།.།

ཁད་ལ་མད་པར་ཐལ་པར་འགར།.།

. ཞས་སགས་ཀས།. ཆས་རམས་རང་ག་མཚན་ཉད་ཀས་ཡད་པའ་

རང་བཞན་གས་སང་ན་ས་འཇག་མ་རང་བས་འཁར་འདས་ཀ་རམ་གཞག་

ཐམས་ཅད་མ་འཐད་པར་བརད་པ་ན་ཡམ་ག་མད་ལ་སགས་པ་ས་ཇ་བཞན་

པ་ལ་གནད་བད་ཀ་རགས་པ་བསན་པའ།.།དའ་ལན་ད།.

གལ་ཏ་འད་ཀན་མ་སང་ན།.།

འབང་བ་མད་ཅང་འཇག་པ་མད།.།

འཕགས་པའ་བདན་པ་བཞ་པ་རམས།.།

ཁད་ལ་མད་པར་ཐལ་བར་འགར།.།

. ཞས་སགས་ཀས་རང་བཞན་གས་མ་སང་བ་ལ་ས་འཇག་ག་རན་

འབལ་མ་རང་བས་རམ་གཞག་ཐམས་ཅད་མ་འཐད་ལ་རང་བཞན་གས་སང་

པའ་ཕགས་ལ་ད་དག་ཐམས་ཅད་ཆས་འཐད་ད་ཞས་རང་བཞན་གས་སང་

བའ་དན་རན་འབང་ག་དན་ད་གསངས་ས།. །སབ་དཔན་གས་ཚལ་འད་

ཉད་དབ་མའ་བསན་བཅས་རམས་ས་རགས་པས་གཏན་ལ་འབབས་པས་

ན།.ས་བ་ལ་སགས་པ་བདན་པ་མད་པར་གསངས་པའ་གསང་རབ་ཀ་ས་ཇ་

བཞན་པ་ལ་རགས་པའ་གནད་པ་ཅང་ཟད་ཀང་མད་པར་འཆད་པ་ཡན་ལ།.

ད་མད་ན་ས་གཞན་ནས་ད་དག་དང་དན་ད་འགལ་བའ་ཐབས་ཀང་མད་པས་

ད་རམས་ངས་པའ་དན་ད་ཤན་ཏ་འགབ་པ་ལ་དགངས་ནས།. ཚག་གསལ་

106

ར་ཙང་ཁ་པ་ཆན་པའ་་གསང།.

ལས།

. . སབ་དཔན་གས་དང་བ་དང་ངས་པའ་དན་ག་མདའ་རམ་པར་དབ་བ་

བསན་པར་བ་བའ་ཕར་དབ་མའ་བསན་བཅས་འད་མཛད་པ་ཡན་ན།.།

. ཞས་ཆས་རམས་ལ་འགག་པ་ནས་དན་ཐ་དད་པའ་བར་བརད་ཡད་

པར་གསངས་པ་དང་མད་པར་གསངས་པ་གཉས་འགལ་ལ་ཞས་བརད་པའ་

ལན་ད་ད་ལར་གསངས་ཤང༌།.ཡང་ད་ཉད་ལས།.

. ད་ལ་བར་བསན་བའ་དགངས་པ་མ་ཤས་པས།. འདར་ད་ཁ་ནའ་དན་

ཅན་ག་བསན་པ་ན་གང་ཞག་ཡན།. དགངས་པ་ཅན་ན་འདར་གང་ཞག་ཡན་

སམ་ད་གང་ཞག་ཐ་ཚམ་ད་འགར་བ་དང༌།. གང་ཞག་བ་ཞན་པ་ཉད་ཀས་

དང་བའ་དན་ག་བསན་པ་ལ་ངས་པའ་དན་ད་རགས་པ་ད་གཉ་གའ་ཐ་ཚམ་

དང་ལག་པའ་ཤས་པ་དག་རགས་པ་དང་ལང་གཉས་ཀ་ས་ནས་བསལ་བར་

བ་བའ་ཕར།.སབ་དཔན་གས་འད་བརམས་ས།.།

. ཞས་ཀང་གསངས་ས།. །མད་ཀན་ལས་བཏས་བ་ལས་ཆས་ཟབ་མ་

གང་ཡན་དས་པའ་ལན་ད་འབམ་དང་ར་ར་གཅད་པ་དང་ཤར་ཕན་བདན་

བར་པ་ལ་སགས་པ་ཟབ་མ་སན་པའ་མད་རམས་དངས་ཤང༌།. རགས་

ཚགས་ཀས་ཀང་འད་དག་ག་དན་ཇ་ལར་བསན་པ་ལས་གཞན་ད་དང་ད་མ་

རང་བར་ངས་པར་མཛད་པའ་ཕར་ད་དག་ངས་པའ་དན་དང་ད་དག་ལས་

གཞན་ད་གསངས་པ་རམས་དགངས་པ་ཅན་ད་བཞད་ད།. བང་ཆབ་སམས་

འགལ་ལས།.

དང་ངས་ལགས་བཤད་སང་པ།

107

འད་དག་ཐམས་ཅད་སམས་ཙམ་ཞས།.།

ཐབ་པ་ཡས་ན་གང་གསངས་པ།.།

བས་རམས་སག་པ་སང་དན་ད།.།

ད་ན་ད་བཞན་ཉད་མ་ཡན།.།

. ཞས་ཕ་རལ་བཀག་ནས་སམས་ཙམ་ཞག་ལ་རང་བཞན་སབ་པ་ས་ཇ་

བཞན་པ་མན་པར་གསངས་ལ་རན་ཆན་ཕང་བ་ལས་ཀང༌།.

བར་སད་པ་དག་ཇ་ལ་བར།.།

ཡ་གའ་ཕ་མ་ཀག་འཇག་ལར།.།

ད་བཞན་སངས་རས་གདལ་བ་ལ།.།

ཇ་ཙམ་བཟད་པའ་ཆས་སན་ཏ།.།

ཁ་ཅག་ལ་ན་སག་པ་ལས།.།

རམ་པར་བཟག་ཕར་ཆས་སན་ཏ།.།

ཁ་ཅག་བསད་ནམས་བསབ་པའ་ཕར།.།

ཁ་ཅག་ལ་ན་གཉས་རན་པ།.།

ཁ་ཅག་ལ་ན་གཉས་མ་རན།.།

ཟབ་མ་ཁ་འཕག་ཅན་འཇགས་པ།.།

སང་ཉད་སང་རའ་སང་པ་ཅན།.།

བང་ཆབ་སབ་པ་ཁ་ཅག་ལའ།.།

. ཞས་ཚགས་བཅད་དང་པས་སན་པས་གདལ་བ་ལ་བ་དང་ཇ་ཙམ་

108

ར་ཙང་ཁ་པ་ཆན་པའ་་གསང།.

འཚམ་པའ་ཆས་སན་པ་དང༌།. ད་ནས་རང་པ་གསམ་གས་མངན་མཐ་ལས་

བརམས་ཏ་སན་པ་དང༌།. ད་ནས་གཅག་གས་དན་ས་གཉས་ཀ་རགས་ཅན་

ལ་གང་ཟག་ག་བདག་ན་མད་ཀ་གཟང་འཛན་གཉས་ཡད་པ་ལས་བརམས་

ནས་དང༌།. ད་ནས་གཅག་གས་ཐག་པ་ཆན་པའ་རགས་ཅན་འགའ་ཞག་

ལ་གཟང་འཛན་གཉས་མད་ཀ་གཉས་སང་ཡད་པ་དང༌།. ད་ནས་གསམ་

གས་ན་གདལ་བ་བ་རབ་ཀ་ཐག་ཆན་ལ་དམགས་པ་ཅན་རམས་སག་པ་

ས་བའ་ཆས་རང་བཞན་མད་པ་དང་སང་ར་ཆན་པ་ལས་བརམས་ནས་སན་

པར་གསངས་ས།. །དས་ན་ཇ་སད་ད་གང་བདན་པ་མད་པར་བསན་པ་ད་

ལ་བཅངས་གལ་སགས་ཀ་རམ་གཞག་ཐམས་ཅད་བཞག་པས་མ་ཆག་པ་

ད་སད་ད་ཁ་ཅག་མ་བདན་ལ་ཁ་ཅག་བདན་པའ་རམ་དབ་མཛད་དགས་

ཏ།. བདག་མད་པའ་ཕགས་ར་བསན་ནས་རམ་གས་འཁད་དགས་ལ་ར་

འབས་འཇག་པའ་གཞ་མད་ན་ཉ་ཚ་བའ་སང་པ་ད་ཡང་གཞག་ཏ་མ་རང་

བའ་ཕར་ར།. །དའ་ཕར་གང་ཟག་ལ་རང་བཞན་བཀག་ནས་ཕང་པ་ལ་ཕལ་

ཆར་མ་བཀག་པ་དང༌།. གཟང་འཛན་རས་གཞན་བཀག་ནས་གཉས་སང་ལ་

རང་བཞན་མ་འགག་པའ་ཚལ་གསངས་ས།. །གང་ག་ཚ་རན་འབང་ག་དན་

ཉད་རང་བཞན་མད་པའ་དན་ད་རགས་པར་ནས་པ་ན་ད་འད་བའ་རམ་དབ་

མཛད་དན་མད་ད།.རང་བཞན་བཀག་པའ་གཞ་ད་ཉད་ལ་རམ་གཞག་ཐམས་

ཅད་འཐད་པ་ཁས་བངས་པས་ཆག་པའ་ཕར་ར།.།ད་ལ་ནའང་ཐག་པ་མཆག་

ག་རགས་ཅན་ལ་ཡང་ལས་འབས་སགས་ལ་ཆད་པར་ལ་བའ་ཉན་ཆང་བ་

དང་ངས་ལགས་བཤད་སང་པ།

109

རམས་ལ་ན་དགག་བ་བདན་པ་རགས་པ་འགའ་ཞག་བཀག་ཀང་ཕ་མ་ནས་

མ་ཁགས་པ་ཤན་ཏ་མང་ལ།. ཕ་མ་ནས་འགགས་པ་རམས་ལ་ན་ཆད་མས་

གབ་པའ་རམ་གཞག་ཐམས་ཅད་བ་ས་མད་པར་སང་བ་ཆས་ཤན་ཏ་མང་

བས་མད་དགངས་འགལ་གས་དང་ངས་ཕ་བ་ད་ན་གདལ་བ་ཤན་ཏ་མང་

པ་ཞག་ཐག་པ་ཆན་པ་ལ་བཀ་བའ་ཐབས་མཁས་ཆན་པར་སང་ང།. །མད་

ས་ད་གདལ་བའ་དབང་གས་གསངས་པར་བཤད་པ་ད་བཞན་ད་ད་དང་

རས་ས་མཐན་པར་སན་པ་རམས་ཀང་ཤས་པར་བ་ལ།. ད་དག་ག་དགངས་

པ་འགལ་བའ་བསན་བཅས་མཛད་པ་པས་ཇ་ལར་བཀལ་བ་ལར་ག་དན་ད་

རང་ལགས་ལ་མ་བཞད་པའ་བསན་བཅས་ཀང་གདལ་བའ་དབང་གས་དའ་

བསམ་པ་དང་མཐན་པར་བཀལ་བར་ཁང་ད་ཆད་པར་བའ།.།

. གཉས་པ།

ད་ཉད་གསང་རབ་ཀ་དན་ག་སང་པར་བསགས་པའ་ཚལ་ན།.

. ད་ལར་ར་དང་རན་ལ་བརན་ནས་འབང་བའ་གཏན་ཚགས་ཉད་ཀས་

ཆས་རམས་ལ་རང་ག་མཚན་ཉད་ཀས་གབ་པའ་རང་བཞན་མད་ད།. །ཞས་

རང་བཞན་གས་སང་པའ་དན་རན་འབང་ག་དན་ད་གསངས་པ་འད་ཉད་

རང་ག་སན་པ་ས་བ་གཞན་ལས་ཁད་པར་ད་འཕགས་པའ་འཕགས་ཆས་

བ་ན་མད་པར་གཟགས་ནས་སབ་དཔན་གས་གཞང་མང་པར་བཅམ་ལན་

110

ར་ཙང་ཁ་པ་ཆན་པའ་་གསང།.

འདས་ལ་རན་འབང་གསངས་པའ་ས་ནས་བསད་ད།.ར་བ་ཤས་རབ་ལས།

གང་གས་རན་ཅང་འབལ་པར་འབང༌།.།

འགག་པ་མད་པ་ས་མད་པ།.།

ཆད་པ་མད་པ་རག་མད་པ།.།

འང་བ་མད་པ་འག་མད་པ།.།

ཐ་དད་དན་མན་དན་གཅག་མན།.།

སས་པ་ཉར་ཞ་ཞ་བརན་པ།.།

རགས་པའ་སངས་རས་ས་རམས་ཀ།.།

དམ་པ་ད་ལ་ཕག་འཚལ་ལ།.།

ཞས་དང༌།.རགས་པ་དག་ཅ་པ་ལས་ཀང༌།.

གང་གས་ས་དང་འཇག་པ་དག.།

ཚལ་འད་ཡས་ན་སངས་གར་པ།.།

རན་ཅང་འབང་བ་གསང་བ་ཡ།.།

ཐབ་དབང་ད་ལ་ཕག་འཚལ་ལ།.།

ཞས་དང༌།.རད་ཟག་ལས་ཀང༌།.

གང་གས་སང་དང་རན་འབང་དང༌།.།

དབ་མའ་ལམ་ད་དན་གཅག་པར།.།

གསང་མཆག་མཚངས་པ་མད་པ་ཡ།.།

སངས་རས་ད་ལ་ཕག་འཚལ་ལ།.།

དང་ངས་ལགས་བཤད་སང་པ།

111

ཞས་དང༌།.བསམ་གས་མ་ཁབ་པར་བསད་པ་ལས་ཀང༌།.

གང་གས་དངས་པ་རན་འབང་རམས།.།

ང་བ་མད་པ་ཉད་ད་གསངས།.།

ཡ་ཤས་མཉམ་མད་བསམ་མ་ཁབ།.།

དཔ་མད་ད་ལ་ཕག་འཚལ་ལ།.།

. ཞས་གསངས་ཏ།. དང་པས་རན་འབང་འགག་སགས་བརད་དང་བལ་

བར་གསངས་པ་ད་གཉས་པས་རན་འབང་ཡན་བའ་ར་མཚན་གས་ད་དག་

དང་བལ་བ་དང༌།. གསམ་པས་རན་འབང་དང་དབ་མའ་ལམ་དང་རང་བཞན་

གས་སང་པ་རམས་དན་གཅག་པ་དང༌།. བཞ་པས་ར་མཚན་དས་འགག་

སགས་རང་མཚན་གས་གབ་པའ་ང་བ་དང་བལ་བར་བསན་ན།. །སན་པའ་

གསང་རབ་ཐམས་ཅད་ན་ཀན་རབ་དང་དན་དམ་པའ་བདན་པ་གཉས་ལ་

བརམས་ནས་འཇག་ལ།. ད་གཉས་ཀ་རམ་དབ་མ་ཤས་ན་བསན་པའ་ད་ཁ་

ན་ཉད་མ་ཤས་པས་བདན་པ་གཉས་ཀ་ས་ནས་གསང་རབ་འགལ་པའ་ཚལ་

ཡང་ད་ཉད་ཡན་ཏ།. གང་བརན་ནས་བཏགས་པ་དང་བརན་ནས་ས་བའ་

ཆས་ཅན་ས་ཚགས་པ་ཞག་བསན་པ་ཐམས་ཅད་ན་ཀན་རབ་ཀ་བདན་པ་

ཡན་ལ།. དན་དམ་པ་ན་ར་མཚན་དས་རང་ག་མཚན་ཉད་ཀས་གབ་པ་མད་

པའ་སང་པ་ད་ཙམ་ཞག་ཏ་ཟད་པའ་ཕར་ཏ།.སང་ཉད་བདན་ཅ་པ་ལས།

.དངས་པ་ཐམས་ཅད་རང་བཞན་གས།.།

སང་པ་ཡན་པས་དངས་རམས་ཀ།.།

112

ར་ཙང་ཁ་པ་ཆན་པའ་་གསང།.

རན་འབང་འད་ན་ད་བཞན་གཤགས།.།

མཚངས་པ་མད་པས་ཉ་བར་བསན།.།

དམ་པའ་དན་ན་དར་ཟད་ད།.།

སངས་རས་བཅམ་ལན་འདས་ཀས་ན།.།

འཇག་རན་ཐ་སད་བརན་ནས་ས།.།

ས་ཚགས་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་བརགས།.།

. ཞས་ས།.།དའ་རང་འགལ་ལས།.

. དན་དམ་པ་ན་རན་ཅང་འབལ་པར་འབང་བའ་དངས་པ་ཐམས་ཅད་

རང་བཞན་གས་སང་ང་ཞས་བ་བ་དར་ཟད་ད།.།

. ཞས་གསངས་པ་བཞན་ད་དན་དམ་བདན་པ་བཞད་པས་དགག་བ་ལ་

མ་འད་བའ་ཁད་པར་ཡད་པ་མ་གཏགས་པ་དགག་གཞ་རན་འབལ་ལ་རང་

ག་དགག. བའ་བདག་རམ་བར་བཅད་པ་ཙམ་ལ་དན་དམ་བདན་པར་འཇག་

པ་ན།ཤང་རའ་སལ་གཉས་མཐན་པས་ད་ལས་གཞན་པའ་དན་དམ་འཇག་

པ་མ་རགས་ལ།.ད་ཉད་བདན་པར་འདད་པ་ཡང་ར་ཤས་ལས།.

གང་དག་སང་པ་ཉད་ལ་བ།.།

ད་དག་བསབ་ཏ་མད་པར་གསངས།.།

. ཞས་གསར་མ་རང་བའ་ལ་བ་ཅན་ད་བཤད་ཅང༌།. འཇག་རན་ལས་

འདས་པར་བསད་པ་ལས་ཀང༌།.

ཀན་རག་ཐམས་ཅད་སང་བའ་ཕར།.།

དང་ངས་ལགས་བཤད་སང་པ།

113

སང་ཉད་བདད་ར་སན་མཛད་ན།.།

གང་ཞག་ད་ལ་ཞན་གར་པ།.།

ད་ཉད་ཁད་ཀས་ཤན་ཏ་སད།.།

. ཅས་ཤན་ཏ་སད་པའ་གནས་ས་གསངས་ས།. །ཆས་ཅན་རན་འབལ་

དང་ཆས་ཉད་དན་དམ་པའ་བདན་པ་གཉས་རན་དང་བརན་པར་ཡད་པ་ན་

ཐ་སད་པའ་ཤས་ངར་ཡན་ལ་མཉམ་གཞག་ཟག་མད་ཀ་རགས་ཤས་ཀ་ངར་

མན་པས་དའ་དན་ཆས་ཉད་ཡད་ཀང་ཆས་ཅན་མད་པར་མ་འགལ་མད།.

ཆས་རམས་རང་ག་མཚན་ཉད་ཀས་གནས་ཚལ་ལ་ཇ་ལར་ཡད་དཔད་པའ་

དན་དམ་ད་ཡད་པ་ལ་ན་ཆས་ཅན་མད་ན་ཆས་ཉད་ཡན་གར་བ་ལ་གནས་

པའ་མཐ་མད་པས་གཞན་དབང་ག་རན་འབལ་རང་བཞན་གས་གབ་པས་

སང་ན་ཡངས་གབ་ཀང་རང་ག་མཚན་ཉད་ཀས་མ་གབ་པར་འགར་ཞས་

ལགས་ས་མས་ཀང་ས་ལ།.ལགས་འདས་ཀང་ད་ལར་ས་ས།.

འདས་བས་རབ་ཏ་མ་གབ་བས།.།

འདས་མ་བས་ན་ཇ་ལར་འགབ།.།

. ཅས་གསངས་ལ།.མད་ལས།

. གཟགས་ཉད་ཀང་མ་དམགས་ན་གཟགས་ཀ་ད་བཞན་ཉད་དམགས་

པར་ལ་ག་ལ་འགར།.

. ཞས་གསངས་པ་བཞན་ད་ལགས་གཉས་ཀས་ལན་ད་མར་གསངས་

ས།.།རགས་པ་དག་ཅ་པ་ལས།.

114

ར་ཙང་ཁ་པ་ཆན་པའ་་གསང།.

མ་ངན་འདས་པ་བདན་གཅག་པ།.

. ཞས་ད་གཅག་པ་བདན་ག་འད་བད་རམས་བརན་བས་བའ་ཆས་

ཅན་ན་ཞས་གསངས་བ་ན་མ་བདན་པ་བརན་པའ་དན་སབས་འདར་ས་བ་

ལ་གསངས་པས་དའ་བཟག་ཕགས་བདན་པའ་དན་ཡང་མ་བས་བ་ཡན་

ག་ཡན་ལགས་ལ་གབ་མ་གབ་དཔད་བའ་ཚ་རང་ག་མཚན་ཉད་ཀས་ཡད་

པའ་བདན་པ་མན་ན།. །ས་བ་ན་དཔར་ན་ཕན་འདགས་པ་ཡན་ཡང་ཕན་

འདགས་པ་ལར་བཅས་ནས་འདད་པ་ལ་ས་ཞས་བརད་པ་བཞན་ད་འད་བད་

འད་རམས་རང་ག་མཚན་ཉད་ཀས་མ་གབ་བཞན་ད་དར་སང་ནས་བས་པ་

ས་བས་བརན་པའམ་ས་བ་ཟར་ལ།. མང་འདས་དན་དམ་བའ་བདན་པ་ན་

ད་མངན་སམ་ད་མཐང་བའ་ངར་ས་མ་ལར་སང་ནས་ས་བ་མད་པས་མ་ས་

བའམ་བདན་པ་ཞས་གསངས་ས།. །གང་ཟག་དང་ཆས་བརན་ནས་འབང་

བའ་རན་འབལ་མ་འདད་པར་ད་གཉས་བདན་པར་འདད་པའ་གཞན་ས་ན་

རག་ཆད་ཀ་ལ་བའ་གཡང་ད་ལང་ལ།. ད་གཉས་རན་འབལ་ད་འདད་ཀང་ད་

ཁ་ན་ཉད་ད་གབ་པ་དང་རང་ག་མཚན་ཉད་ཀས་གབ་པར་འདད་པའ་རང་

ས་ད་དག་ཀང་རག་ཆད་ཀ་ལ་བའ་དབང་ད་འགར་བས།. རག་ཆད་ཀ་ལ་བ་

དང་བལ་བར་འདད་ན་གང་ཟག་དང་ཆས་རམས་བརན་ནས་འབང་བ་ཆ་ཟ་

བཞན་ད་རང་བཞན་གས་སང་པར་ཁས་བང་ང་ཞས་ཚལ་འད་ཉད་རག་ཆད་

སང་བའ་ས་དམ་བར་བཞད་ད།.རགས་པ་དག་ཅ་པ་ལས།.

གང་དག་གས་ན་མ་བརན་པར།.།

དང་ངས་ལགས་བཤད་སང་པ།

115

བདག་གམ་འཇག་རན་མངན་ཞན་པ།.།

ད་དག་ཀ་མ་རག་མ་རག.།

ལ་སགས་ལ་བས་འཕགས་པ་ཡན།.།

གང་དག་བརན་ནས་དངས་པ་རམས།.།

ད་ཉད་ད་ན་གབ་འདད་པ།.།

ད་དག་ལ་ཡང་རག་སགས་སན།.།

ད་དག་ཇ་ལར་འབང་མ་འགར།.།

གང་དག་བརན་ནས་དངས་པ་རམས།.།

ཆ་ཡ་ཟ་བ་ལ་བར་ན།.།

ཡང་དག་མ་ཡན་ལག་མན་པར།.།

འདད་པ་ད་དག་ལས་མ་འཕགས།.།

. ཞས་གསངས་ཏ་ཡང་དག་པར་མ་གབ་པས་རག་ལ་སང་ལ་རང་རང་

ག་བ་བ་བད་ནསཔས་ཆད་ལ་སང་ས་ད་ལར་མ་ནས་པའ་ལག་པ་ཡང་

མན་ན།. །དས་ན་ཕ་ནང་ག་དངས་པ་འད་རམས་རབ་བཞན་གས་སང་པར་

ཡང་འདད་ལ་སང་པ་ད་ཀན་རབ་ཆད་སང་ང་ཞས་ས་བ་ན་རན་འབལ་རག་

ཆད་གཉས་ཀ་དང་བལ་བར་ནན་ཏན་གས་སབ་བ་ཤང་ར་ཆན་པའ་ལགས་

གཉས་ཀ་དང་འགལ་བར་ས་བ་ཡན་ལ་དབ་མ་པར་རམ་པ་མང་པ་ཡང་

ད་དང་རང་ཉད་ཀན་རབ་རམས་རང་ག་ང་བས་སང་བར་འདད་པ་གཉས་

མཐན་པར་འདད་པ་གཉས་ཀ་ཡང་རང་སང་ག་དན་ཕན་ཙ་ལག་ཏ་གཟང་

116

ར་ཙང་ཁ་པ་ཆན་པའ་་གསང།.

བ་ཡན་ཞང༌།. ཁ་བ་ཅག་ལ་ཕ་ནང་ག་རན་འབལ་འད་རམས་རག་ཆད་དང་

བལ་བར་སན་པའ་ཐབས་མད་ད་ཞས་སག་པ་ཡང་ཡན་ན།. །དངས་པ་

རམས་རག་པར་ས་བའ་ཕ་རལ་པ་རན་འབལ་ཁས་མ་ལན་པས་ཆས་བདན་

པར་གབ་པར་འདད་པ་ན།. རང་ག་སན་པའ་ལགས་ཡན་པས་མཚར་པའ་

གནས་མན་ལ་ར་རན་ལ་བརན་ནས་ས་ཞང་འབང་བའ་རན་འབལ་ཁས་

བངས་ནས་བདན་པར་གབ་པར་འདད་པ་ན་ཆས་བཞད་གད་ཀ་གནས་ས་

ཞས་གསངས་ཏ།.རགས་པ་དག་ཅ་པ་ལས།.

གལ་ཏ་ཡད་པར་ས་བ་རམས།.།

དངས་མཆག་བཟང་ནས་གནས་པ་ན།.།

ལམ་ད་ཉད་ལ་གནས་པ་ས།.།

ད་ལ་ཡ་མཚན་ཆང་ངའང་མད།.།

སངས་རས་ལམ་ལ་བརན་ནས་ན།.།

ཀན་ལ་མ་རག་ས་བ་རམས།.།

རད་པས་དངས་རམས་མཆག་བཟང་ནས།.།

གནས་པ་གང་ཡན་ད་རད་ད།.།

. ཞས་ས།. །འདས་ན་བདན་པར་མད་པ་དང་རང་ག་མཚན་ཉད་ཀས་

མད་པ་ལ་ས་འགག་སགས་མཚན་ཉད་པ་གཞག་ཏ་མད་པར་འདད་པ་

རམས་བཞད་གད་ཀ་གནས་ས་གསངས་ས།.།རན་འབལ་རག.ཆད་དང་བལ་

བ་འད་ན་ཆས་ཤན་ཏ་རགས་དཀའ་བས་སན་པས་ཀང་ངས་ཆས་ཟབ་མ་

དང་ངས་ལགས་བཤད་སང་པ།

117

ཁང་ད་ཆད་པ་ད་གཞན་ལ་བསན་ན་ད་དག་གས་མ་རགས་པས་ར་ཞག་མ་

ས་བར་གནས་པར་བའ་སམ་ད་དགངས་པ་ཡན་ཏ།.ར་ཤ་ལས།.

ད་ཕར་ཞན་པས་ཆས་འད་ཡ།.།

གཏང་རགས་དཀའ་བར་མཁན་གར་ནས།.།

ཐབ་པའ་ཐགས་ན་ཆས་བསན་ལས།.།

རབ་ཏ་ལག་པར་གར་པ་ཡན།.།

. ཞས་གསངས་ཏ།. སལ་ཕ་བ་དང་པ་ལར་ཡན་ན་ད་ཙམ་ད་མ་དཀའ་

འ།. །ད་ཕར་ཞས་པ་ན་ཚལ་ད་ལ་ལག་པར་བཟང་བས་ན་ཕང་བར་བད་ལ།.

བ་མཆག་དང་མ་ལན་པས་ཀང་རགས་པར་དཀའ་བ་ལ་བཤད་ད།. དས་ན་

ཚལ་འདའ་ཚག་དང་དན་གཉས་ཀ་དང་དན་སང་བ་དང་ར་འབས་སགས་

གཞགས་མད་པའ་མད་ལ་སངས་ལ་ད་ཁ་ན་ཉད་ཀ་དན་ཤས་པ་ལ་འབད་

པར་གས་ཤག་ཅས་གསངས་ཏ།.རན་ཆན་ཕང་བ་ལས།.

ད་བཞན་ལག་བར་བཟང་བ་དས།.།

ཕང་བ་དག་ན་ཐབ་འགར་ཞང༌།.།

ལགས་པར་ཤས་པས་བད་བ་དང༌།.།

བང་ཆབ་བ་ན་མད་པ་འཐབ།.།

ད་ཕར་འད་ལ་སང་བ་དང༌།.།

མད་པའ་ལ་བ་སངས་ནས་ན།.།

དན་ཀན་བསབ་ཕར་ཡང་དག་པའ།.།

118

ར་ཙང་ཁ་པ་ཆན་པའ་་གསང།.

ཤས་ལ་ནན་ཏན་མཆག་མཛད་ཅག.།

. ཅས་ས།.།སབ་དཔན་གས་གསང་རབ་ཀ་ཟབ་དན་འགལ་པ་ལ་རགས་

པའ་རམ་གངས་མང་ད་གསངས་པ་གཞན་རམས་ན་འད་ཁང་ད་ཆད་པའ་

ཡན་ལག་ཏ་ཤས་པར་གས་ལ་དབ་མའ་དན་ལ་སང་བར་བའ།.།རགས་པའ་

ཚལ་འད་ན་གཞན་ད་མང་ད་བཤད་ཟན་ཅང༌།.ར་བ་ཤས་རབ་ཀ་རམ་འགལ་

ཡང་བད་པར་འདད་པས་འདར་ད་ཙམ་ལས་མ་སའ།.།

. གཉས་པ།

དའ་རས་འབང་བ་རམས་ཀས་ཇ་ལར་བཀལ་བའ་ཚལ་ན།.

. སབ་དཔན་འད་ཡ་རས་ས་འབང་བའ་གཙ་བ་ན་སབ་དཔན་འཕགས་

པ་ལ་ཡན་ཏ།. འདས་རལ་འབར་སད་པ་བཞ་བར་པར་སབ་དཔན་ག་སལ་

འད་རས་པར་བཀལ་ཞང༌།. སངས་རས་བསངས་དང་ལགས་ལན་འབད་

ཟ་བ་གགས་པ་དང་ཞ་བ་འཚ་ལ་སགས་པ་དབ་མ་པ་ཆན་པ་རམས་ཀས་

ཀང་སབ་དཔན་དང་འད་བར་ཡད་ཆས་པའ་ཁངས་ས་བད་ད།. །དའ་ཕར་

ཕར་དཔན་སབ་གཉས་ཀའ་གཞང་ལ་གཞང་ཕ་མ་ཞས་ས་རབས་པ་རམས་

ཟར་བ་ལར་ཡན་པས་འདར་འཕགས་པ་ཡབ་སས་ཀ་རས་ས་ད་དག་ག་

དགངས་པ་བཀལ་བའ་ཚལ་བརད་བར་བ་ལ།. ད་ཡང་སབ་དཔན་དཔའ་བ་

དང་ཀའ་བང་ཆབ་ལ་སགས་པ་མཁས་པའ་དབང་པ་མང་པ་ཡད་མད་ཀང་

འད་དག་གས་བཀལ་བའ་དབ་མའ་བསན་བཅས་འགར་བ་མ་སང་བས་ད་

དང་ངས་ལགས་བཤད་སང་པ།

119

ལས་གཞན་པ་གཞང་ཡད་པ་རམས་ཀ་ལགས་ཁད་པར་ཆ་བ་རམས་བཤད་

པར་བའ།.།

. འད་ལ་གཉས།. དབ་མ་རང་རད་པས་འཕགས་པའ་གཞང་ཇ་ལར་

བཀལ་བ་དང༌།. དབ་མ་ཐལ་འགར་བས་འཕགས་པའ་གཞང་ཇ་ལར་བཀལ་

བའ།.།དང་པ།

དབ་མ་རང་རད་པས་འཕགས་པའ་གཞང་ཇ་ལར་བཀལ་བ་ལ་གཉས།.

. སབ་དཔན་ལགས་ལན་འབད་ཀས་ཇ་ལར་བཀལ་བ་དང༌།. ཞ་བ་འཚ་

ཡབ་སས་ཀས་ཇ་ལར་བཀལ་བའ།.།དང་པ།

སབ་དཔན་ལགས་ལན་འབད་ཀས་ཇ་ལར་བཀལ་བ་ལ་གསམ།.

. དན་དམ་པར་གང་ཟག་དང་ཆས་ལ་རང་བཞན་ཡད་མད་ཇ་ལར་

བཤད་པ་དང༌།. ཐ་སད་ད་ཕ་རལ་ག་དན་ཡད་མད་ཇ་ལར་བཤད་པ་དང༌།.

དན་དམ་པར་ཡད་པ་འགག་པའ་རགས་པའ་གཙ་བ་གང་ལ་བད་བསན་

པའ།.།དང་པ།

དན་དམ་པར་གང་ཟག་དང་ཆས་ལ་རང་བཞན་ཡད་མད་ཇ་ལར་བཤད་པ་ན།

120

ར་ཙང་ཁ་པ་ཆན་པའ་་གསང།.

. སབ་དཔན་ག་དབ་མའ་བསན་བཅས་རམས་ཀ་གཙ་བ་ན།.ར་བ་ཤས་

རབ་ཡན་ལ།. ད་ལ་འགལ་པ་ག་ལས་འཇགས་མད་དང་ད་བ་ཤར་མ་དང་ག་

ན་མ་ཏ་དང་ག་ན་ཤ་དང་ས་ར་མ་ཏ་དང་སངས་རས་བསངས་དང་ལགས་

ལན་འབད་དང་ཟ་བ་གགས་པའ་འགལ་པ་ས་བརད་ཡད་ཅང༌།.ལགས་ལན་

འབད་ན་ད་བ་ཤར་མའ་འགལ་པ་དཀར་པ་རམ་པར་འཆར་བའ་རས་ས་

འབང་བར་སན་རས་གཟགས་བརལ་ཞགས་ཀས་བཤད་ད།. །རབ་བད་ཉར་

བདན་པའ་འགལ་བ་ག་ལས་འཇགས་མད་ལས༌།

. བཙན་པ་འཕགས་པ་ལས་ཀང༌།.

ཉན་པ་པ་དང་མཉན་བ་ལ།.།

ས་པ་འབང་བ་ཤན་ཏ་དཀན།.།

ད་ཕར་མདར་ན་འཁར་བ་ན།.།

མཐའ་ཡད་མ་ཡན་མཐའ་མད་མན།.།

. ཞས་བཤད་ད།.།ཞས་བཞ་བར་པའ་ལང་ཤས་བད་ད་དངས་པས་རང་

འགལ་ག་དན་མད་ད།. །སངས་རས་བསངས་དང་ལགས་ལན་འབད་དང་

ཟ་བ་གགས་པའ་འགལ་པར་འགལ་པ་དའ་ཟར་ཙམ་ཡང་མ་བང་བས་ཀང་

ཤས་ས།. ལགས་ལན་འབད་ཀས་འཕགས་པའ་དགངས་པ་བཀལ་བ་ལ་

དན་དམ་པ་བདག་མད་གཉས་ཇ་ལར་བཤད་པ་ན་སབ་དཔན་འདས་མཚན་

ཉད་གསམ་གཏན་ལ་ཕབ་ཆལ་ཤས་ན་གསལ་ཏ།. ད་ཡང་ཤས་རབ་སན་མ་

ལས།.

དང་ངས་ལགས་བཤད་སང་པ།

121

. ད་ལ་འདར་གལ་ཏ་གཟགས་ཞས་བ་བར་ཡད་ལ་བརད་པ་དང་ཚག་

ཏ་བརད་པའ་ཀན་བརགས་པའ་ང་བ་ཉད་གང་ཡན་པ་ད་མད་ད་ཞན་ན།.

དངས་པ་ལ་སར་པ་འདབས་པ་ཡན་ཏ་ཡད་ལ་བརད་པ་དང་ཚག་ཏ་བརད་

པ་ལ་སར་པ་འདབས་བའ་ཕར་ར།.།

. ཞས་ཀན་བརགས་ལ་མཚན་ཉད་ང་བ་ཉད་མད་ད་ཞས་ས་བའ་ཀན་

བརགས་ད་ང་བ་དང་ཁད་པར་ད་འདགས་པའ་རག་པ་དང་མང་ལ་བད་ན་ད་

གཉས་ཕང་པར་གཏགས་པས་གཞན་དབང་ལ་མཚན་ཉད་ང་བ་མད་པའ་

སར་འདབས་ས་བཤད་པས་གཞན་དབང་ལ་མཚན་ཉད་ང་བ་ཉད་ཡད་པར་

བཞད་ད།. །ད་ཡང་དགངས་འགལ་ལས་རང་ག་མཚན་ཉད་ཀས་མ་གབ་

པས་མཚན་ཉད་ང་བ་ཉད་མད་པར་བཤད་ཅང་འད་དག་ཀང་མད་དའ་དན་

གཏན་ལ་འབབས་པ་ཡན་པས་གཞན་དབང་ལ་རང་ག་མཚན་ཉད་ཀས་གབ་

པའ་ང་བ་ཡད་པར་བཞད་པར་གསལ་ལ།.།ཤས་རབ་སན་མ་ལས།.

. ཀན་བརགས་མང་དང་ར་མཚན་དང་རམ་པར་རག་པ་དང་ཡང་དག་

པའ་ཡ་ཤས་དང་ད་བཞན་ཉད་ལ་པ་གང་ག་ཡང་ཁངས་ས་མ་གཏགས་

པས་མཚན་ཉད་ང་བ་ཉད་མད་པའ།.

. ཞས་ཕགས་ས་བངས་པ་ན།. བས་བ་ལས།. ད་ལའ་ཁངས་ས་མ་

གཏགས་པར་བཤད་པ་ཡན་ལ།. དར་མང་ལན་མན་ད་བཤད་ལ་ར་མཚན་

ཀན་བརགས་ཀ་གདགས་གཞར་བཤད་ཅང་ཀན་བརགས་དངས་པར་མད་

པས་ཆས་གཞ་མ་ཡན་ལ།. རག་པས་བཏགས་པ་ཙམ་ད་ཟད་པས་ད་བཞན་

122

ར་ཙང་ཁ་པ་ཆན་པའ་་གསང།.

ཉད་ཀང་མ་ཡན་ན།. །དབས་མཐའ་ལས།. མང་ཀན་བརགས་ས་བཤད་པ་

ན་མང་གས་བཏགས་པའ་དན་ཡན་ག་མང་ག་ང་བ་མན་པར་བ་བརན་

གས་བཤད་ད།. །དར་ར་མཚན་གཞན་དབང་ད་བཤད་པ་ཡང་འད་བད་ཀ་

ར་མཚན་ལ་དགངས་ཏ་ད་ལ་འདས་མ་བས་ཀང་བས་བ་ལས་བཤད་པས་

ས།. །དས་ན་ཆས་ལར་མ་གཏགས་པའ་ར་མཚན་གས་མཚན་ཉད་ང་བ་

ཉད་མད་པ་ཡན་ཀང་དར་མ་གཏགས་པ་མཚན་ཉད་ང་བ་ཉད་མད་པའ་དན་

མན་ན།. །ཐ་སད་ད་ཡད་པ་ལ་ཡང་དའ་ང་བ་ཉད་དང་རང་བཞན་དང་དའ་

རང་གས་མཚན་ཉད་སགས་ས་ཐལ་འགར་བའ་གཞང་ནས་བཤད་པ་ཡང་

མང་ལ་རང་ག་ང་ཉད་ཀས་མ་གབ་པ་དང་ང་བ་ཉད་ཀས་མ་སས་པ་དང་

རས་ས་མ་གབ་པ་ལ་སགས་པ་སབ་དཔན་འད་ཡ་གཞང་ནའང་མང་བས་

དབ་དཀའ་བར་སང་ནའང་དགངས་འགལ་ལས་གསངས་པའ་མཚན་ཉད་

ང་བ་ཉད་ཡད་མད་ཀ་དན་བཤད་པ་འད་ཉད་སབ་དཔན་འདས་དངས་པ་

ལ་རང་ག་མཚན་ཉད་ཀས་གབ་པ་ཐ་སད་ད་བཞད་པའ་ཁངས་གསལ་ཤས་

ཡན་ན།. །དའ་ཕར་གང་ཟག་དང་ཆས་ལ་རང་ག་མཚན་ཉད་ཀས་གབ་པའ་

རང་བཞན་མད་པར་མ་རགས་ཀང་བདག་མད་གཉས་མཚན་ཉད་ཚང་བར་

རགས་པར་བཞད་ལ།. རང་ག་མཚན་ཉད་ཀས་གབ་པ་ཙམ་མན་པའ་ཇ་འད་

ཞག་བཀག་བས་བདག་མད་གཉས་ས་འཇག་པའ་དགག་བ་ན་འཆད་པར་

འགར་ར།.།ཡང་ཤས་རབ་སན་མ་ལས།.

. ཅ་ས་གང་ཡང་རང་བས་ད་གཉས་ཀས་དན་ཀན་བརགས་པ་ད་མད་

དང་ངས་ལགས་བཤད་སང་པ།

123

ད་དཔར་ན་ཐག་པ་ལ་སལ་ག་བ་བཞན་ན་ཞ་ན་ན།. ཀན་བརགས་པ་མད་པ་

མ་ཡན་ཏ།.ད་ལ་རམ་པ་འད་བས་བ་གས་འཁལ་བས་ཀན་བརགས་པའ་དན་

མད་ཀང་ཐ་སད་ད་སལ་འཁལ་བ་ལ་ད་མད་པ་མ་ཡན་པའ་ཕར་ར།.།

. ཞས་ཀན་བརགས་ད་འདགས་བད་མན་ག་བས་པ་གང་ཡང་རང་

བས་མང་དང་རག་པས་བཏགས་པའ་བཏགས་དན་ཡན་ལ་ད་ལ་མཚན་ཉད་

ང་བ་ཉད་མད་ད་ཐག་པ་ལ་སལ་ད་བཏགས་པ་བཞན་ཞས་ཟར་ན་དཔར་

མ་འཐད་པའ་སན་སན་ན།. །དའ་དན་ན་གཟགས་ལ་སགས་པ་ལ་འད་དང་

འདའ་ཞས་ང་བ་དང་ཁད་པར་ད་བཏགས་པའ་དན་ད་མཆན་ཉད་ང་བ་

ཉད་མད་པའ་དཔར་ཐག་པ་ལ་སལ་ལ་སམ་ད་བཏགས་པའ་བཏགས་དན་

མད་པ་འཇག་པ་མ་རགས་ཏ།. ད་ལ་ཕ་རལ་པས་ཐག་པ་ལ་སལ་ལ་སམ་

ད་བཟང་བ་དའ་དན་མད་ཀང་སལ་འཁལ་བ་ལ་སལ་ལ་སམ་ད་བཟང་བའ་

དན་ཐ་སད་ད་མད་པ་བཞན་ད་གཟགས་ལ་ཚར་བའ་སམ་ད་བཟང་བའ་

ཡལ།. མད་ཀང་གཟགས་ལ་གཟགས་ས་སམ་ད་བཟང་བའ་ཡལ་ཐ་སད་ད་

ཡད་ད་ཞས་ས་བར་ནས་པའ་ཕར་ར།. །འདར་ཡད་མད་ན་མཚན་ཉད་ང་བ་

ཉད་ཡད་མད་ཡན་པས་གཟགས་སགས་ལ་ང་བ་དང་ཁད་པར་ད་བཏགས་

པའ་ཡལ་ཐ་སད་ད་མཚན་ཉད་ང་བ་ཉད་མད་བ་མན་ཞས་པའ།. །ཅ་ས་ཐ་

སད་ད་སལ་འཁལ་པ་ལ་སལ་མད་ན་ན་གགས་པས་གནད་པར་གསངས་ཏ་

ཐ་སད་ད་སལ་འཁལ་བ་ལ་འད་སལ་ལ་སམ་ད་བཟང་བའ་ཡལ་ད་མད་ན་

ཞས་པའ།. །དན་དམ་པར་དངས་པ་སལ་ན་དབ་མ་པའ་རས་ས་ས་བ་ཡན་

124

ར་ཙང་ཁ་པ་ཆན་པའ་་གསང།.

ཏ་ཞས་གསངས་ཏ།. སལ་འཁལ་བ་ལ་སལ་ལ་སམ་ད་བཟང་བའ་ཡལ་ད་

དན་དམ་པར་མཚན་ཉད་ང་བ་ཉད་མད་པར་སབ་ན་དབ་མ་པའ་ལགས་

ས་འགར་ཞས་པའ།. །དས་ན་ང་བ་དང་ཁད་པར་ད་ཀན་བརགས་པའ་ཀན་

བརགས་མཚན་ཉད་ང་བ་ཉད་མད་པར་སན་འདད་པས་ན་དབ་མའ་རགས་

པ་འདད་པར་བའ་ཞས་ཤས་རབ་སན་མ་ལས་གསངས་ཏ།. རགས་པ་ན་ར་

ཤ་ལས།.

བརད་པར་བ་བ་ལག་པ་ས།.།

སམས་ཀ་སད་ཡལ་ལག་པས་ས།.།

མ་སས་པ་དང་མ་འགགས་པ།.།

ཆས་ཉད་མ་ངན་འདས་དང་མཚངས།.།

. ཞས་པའ།. །ད་ཡང་ལ་ལར་བ་ལ་བམ་པ་ཞས་བཏགས་པའ་བརས་

བཞག་པའ་ཡལ་དན་དམ་པར་གབ་པ་འགག་པ་ལ་དབ་མའ་རགས་པ་

དགས་ཞས་ས་བ་མན་ཏ།. རག་ག་འབར་བ་ལས།. ལགས་པ་དང་འན་པ་ལ་

སགས་པ་བར་མ་ཤས་པས་ཀང་བམ་པ་ལ་སགས་པའ་དན་ཤས་ཤང༌།. བ་

ལང་ལ་སགས་པས་ཀང་ད་དང་གཟགས་ལ་སགས་པ་ལས་རང་གཞན་ག་

བ་ཤས་ནས་པས་མང་ག་བརས་བཞག་པ་དངས་པའ་ད་ཁ་ན་ཉད་ད་མ་

གནས་པ་རལ་འབར་སད་པ་པ་དང་དབ་མ་པ་གཉས་ཀ་ལ་འད་བར་བཤད་

པས་ས།.།དས་ན་འད་གཟགས་ས་འད་གཟགས་ཀ་ས་བའ་ཞས་སགས་ས་

འདགས་པའ་ཞན་ཡལ་ན་དས་བཏགས་པའ་དན་ཡན་ལ།. ད་ཡང་ཐ་སད་ད་

དང་ངས་ལགས་བཤད་སང་པ།

125

རང་ག་མཚན་ཉད་ཀས་ཡད་པས་མཚན་ཉད་ང་བ་ཉད་མད་པའ་ཕར་དན་

དམ་པར་ཡད་པ་འགག་པས་དན་དམ་པར་མཚན་ཉད་ང་བ་ཉད་མད་པར་

སན་པ་མདའ་དན་ད་འཆད་པའ།. །དའ་ཚ་ཀན་བརགས་ལ་མཚན་ཉད་ང་བ་

ཉད་མད་ད་ཞས་གསངས་པའ་ཀན་བརགས་ན་ཞན་ཡལ་ད་དན་དམ་པར་

ཀན་བརགས་པ་ད་ཡན་ལ།. ད་ཉད་མང་དང་བརས་བཞག་པར་གསངས་པ་

ན་ས་རག་གས་བཏགས་པ་ཙམ་ད་ཟད་པའ་དན་ན།. །ད་ལ་ན་གཞན་དབང་

མཚན་ཉད་ང་བ་ཉད་མད་པར་གསངས་ཀ་ཀན་བརགས་མ་ཡན་ན་སམ་ད་

མ་གཟང་ས།. གཞན་ད་ན་རལ་འབར་སད་པའ་ལགས་ལ་ཡང་གཞན་དབང་

ང་བ་དང་ཁད་པར་ད་བཏགས་པའ་ང་བར་རང་ག་མཚན་ཉད་ཀས་མ་གབ་

པ་ལ་ཀན་བརགས་མཚན་ཉད་ང་བ་ཉད་མད་པར་བཤད་ད་མ་རང་བའ་

ཕར་ར།. །དའ་ཕར་དན་དམ་པར་གཟགས་ཀ་ང་བ་དང་དའ་ས་བ་སགས་

ཀས་སང་པ་ཡངས་གབ་ཡན་བ་མདའ་དན་ཡན་ག།. རལ་འབར་སད་པ་

པས་བཤད་པ་ལར་མདའ་དན་མན་པ་ས་བའ།. །ད་བཞན་ད་གཞན་དབང་

བདག་ཉད་ཀས་ས་བ་མད་པ་ས་བ་ང་བ་ཉད་མད་པར་གསངས་པའ་བདག་

ཉད་ཀས་ས་བ་མད་པ་ན་མད་གཞན་ལས་ང་བ་ཉད་ལས་ས་བ་དང་རང་

བཞན་གས་ས་བ་མད་པར་གསངས་པ་དང་དན་གཅག་ཏ་སབ་དཔན་འད་

བཞད་ལ་ད་ཉད་དན་དམ་པར་ས་བ་མད་པའ་དན་ད་བཞད་ད།. །ད་ལར་ན་

རང་བཞན་གས་ས་བ་ན་རང་ག་མཚན་ཉད་ཀས་གབ་པའ་ས་བ་ཡན་ལ་ད་

དངས་པ་ལ་འགག་པ་ན་དན་དམ་པའ་ཁད་པར་ངས་པར་སར་བས་རང་ག་

126

ར་ཙང་ཁ་པ་ཆན་པའ་་གསང།.

མཚན་ཉད་ཀས་གབ་པའ་ས་བ་ཐ་སད་ད་བཞད་ད།. །རལ་འབར་སད་པ་བ་

རམས་ཀང་དགངས་འགལ་ལས་བདག་ཉད་ཀས་ས་བ་དང་གཞན་ལས་རང་

བཞན་གས་ས་བར་གསངས་པ་རམས་དན་མཐན་པར་བཞད་ཅང༌།.དའ་ས་

བ་མད་པ་ན་རང་དབང་ད་ས་བ་མད་པ་ལ་འདད་པས་ད་མད་པས་དན་དམ་

པའ་ས་བ་མད་མ་དགས་པས་བཞད་ད།.།གཞན་དབང་བདན་པར་གབ་ན་ཇ་

ལར་སང་བ་ལར་གབ་དགས་པས་ས་མ་བཞན་ད་མད་ལས་གསངས་པ་མ་

འཐད་པར་བཞད་པས་ད་རང་བཞན་གས་སང་པ་དགངས་འགལ་ག་དན་ད་

འཆད་པའ།.།གཉས་པ།

ཐ་སད་ད་ཕ་རལ་ག་དན་ཡད་མད་ཇ་ལར་བཤད་པ་ན།.

. ད་ན་ཀན་རབ་པའ་དངས་པ་དན་དང་ཤས་པ་གང་ད་འདད་བཤད་

པར་བ་ས།.འད་ལ་འཕགས་པ་ཡབ་སས་ཀས་ན་ཐ་སད་ད་ཕ་རལ་ཡད་མད་

ཕ་ནས་གསལ་པར་བཤད་པ་མད་ལ་སབ་དཔན་འདས་ཐ་སད་ད་ཕ་རལ་

ཡད་པ་དང་དབང་པའ་ཤས་པས་དན་རམ་མད་ད་མ་འཛན་ག་རམ་ལན་ག་

ས་ནས་འཛན་ལ་དང་ད་གཉས་ར་འབས་ས་ཕ་བར་བཞད་ད།།. ས་བཅ་པ་

ལས།. ཁམས་གསམ་སམས་ཙམ་ད་གསངས་པ་ན་གཞན་ས་འདད་པ་ལར་

སམས་ལས་གཞན་པའ་འཇག་རན་ག་བད་པ་པ་འགག་པ་མདའ་དན་ཡན་

པས་དན་འགག་པ་མན་ན།.།ལང་ཀར་གཤགས་པ་ལས།.

དང་ངས་ལགས་བཤད་སང་པ།

127

ཕ་རལ་སང་བ་ཡད་མན་ཏ།.།

ལས་དང་ལངས་སད་གནས་འད་བར།.།

སམས་ན་ས་ཚགས་སང་བས་ན།.།

སམས་ཙམ་ད་ན་ང་སའ།.།

. ཞས་གསངས་པས་ཀང་ཕ་རལ་བཀག་པ་མན་པར་བཞད་པས་ཕ་

རལ་བཀག་པ་ད་མད་གང་ག་ཡང་དན་མན་པར་བཞད་དམ་དཔད་པར་

བའ།. །ལང་དའ་རང་པ་དང་པའ་དན་ན་ཕ་རལ་ང་བ་ཉད་ལས་ཡད་པ་མན་

པའ།. །ལས་དང་ལངས་སད་དང་གནས་ཀ་དན་དང་འད་བར་སམས་ས་

ཚགས་ས་ས་བ་ན་དན་ད་དག་དང་འད་བའ་རམ་པ་ཅན་ད་སས་པ་ལ་ཤས་

རབ་སན་མ་ལས་བཤད་ད༑.སམས་ཙམ་ག་དན་ན་སར་ལར་ར།.།གཟགས་

ས་ལ་སགས་པ་བསགས་པའ་སབས་ས་ན་རལ་ཕ་རབ་ར་རས་ཀང་དབང་

པའ ་ཤས་པའ་དམགས་རན་བད་པས་ད་དག་ད་ལ་མ་སང་བ་མ་ཡན་

ན།. །དམག་དང་ནགས་ཆལ་ལ་སགས་པ་རགས་ཐ་དད་ལ་བརན་པ་ན་

འདས་པ་ཡན་ལ།. ད་རས་ས་མད་ཀང་རན་གཅག་ལ་བརན་པའ་རགས་

མཐན་པའ་ཕ་རབ་རམས་ན་བསགས་པ་ཡན་ཞང་ད་བཞན་ད་བམ་པ་ལ་

སགས་པ་ཡང་ཡན་པས་ད་ན་རས་ས་ཡད་ད།. །ཟ་བ་གཉས་ས་སང་བ་ལ་

སགས་བའ་ཤས་པ་ཡང་ཟ་གཅག་དམགས་པ་ལ་བརན་ནས་ས་དགས་

པས་ཕ་རལ་ག་དམགས་པ་མད་པར་མ་སའ།.།ཕ་རལ་མད་ན་མད་ས་ལས་

དབང་པའ་ཤས་པ་རམས་དམགས་རན་ལས་ས་བར་གསངས་པ་ལ་སར་པ་

128

ར་ཙང་ཁ་པ་ཆན་པའ་་གསང།.

བཏབ་པར་ཡང་འགར་ཏ།. དན་དམ་དང་ཐ་སད་གང་ད་ཡང་དམགས་རན་

ལས་ས་བ་མ་འཐད་པའ་ཕར་ར།. །དའ་ཕར་ཀན་གཞ་རམ་པར་ཤས་པ་ཡང་

མ་བཞད་ད།. ད་འདད་ན་ཕ་རལ་མད་ཀང་དའ་བག་ཆགས་སན་པ་ལས་

དན་ད་སང་བའ་རམ་རག་ས་བར་འཇག་དགས་པས་ཕ་རལ་ཁས་ལན་དན་

མད་པའ་ཕར་ར།.།དས་ན་དབ་མ་སང་པ་ལས།.

རམ་ཤས་ཞས་བའ་རམ་གངས་ཀས།.།

བདག་ན་ངས་པར་བསན་པ་ཡན།.།

. ཞས་གསངས་ཏ།. ད་མ་འདད་ན་ཉན་ཡད་ཀང་མ་འཇག་ག༌།. ཡང་ད་

ཉད་ལས།.

ཡལ་ད་སང་ལས་གཞན་གར་པའ།.།

སམས་ཉད་ཇ་འད་བ་ཞག་སང༌།.།

. ཞས་རམ་ཤས་ཕ་རལ་ཡལ་ག་རམ་པར་སང་བ་དང༌།. རམ་པ་དར་

མ་སང་བར་འཛན་རམ་མང་བའ་ང་བར་སང་བས་རམ་པར་ཤས་པ་ཉད་

རང་སང་བ་དང་ཡལ་ད་སང་བ་གཉས་ས་སང་བ་འབང་བ་དང་ཡལ་ད་སང་

བ་ས་མས་མང་བའ་རང་རག་དང་ད་གཉས་དམགས་བ་དམགས་བད་ཀ་

དམགས་རན་འཇག་པ་རམས་ཐ་སད་ད་ཡང་འགག་པས་རང་རག་ཀང་མ་

བཞད་ད་རང་རག་འདད་པའ་ཚལ་ན་འད་ཉད་གསལ་ལ།. །སབ་དཔན་ཡ་

ཤས་སང་པས་དབ་མའ་ཚལ་བཀལ་བ་ཡང་ཐ་སད་ད་རང་ག་མཚན་ཉད་

ཀས་གབ་པ་མ་འགགས་པ་དང་ཕ་རལ་ཡད་པའ་ཚལ་ལགས་འད་དང་

དང་ངས་ལགས་བཤད་སང་པ།

129

མཐན་པར་སང་ང།.།གསམ་པ།

དན་དམ་པར་ཡད་པ་འགག་པའ་རགས་པའ་གཙ་བ་གང་ལ་བད་བསན་པ་ན།.

. སབ་དཔན་འདས་དན་དམ་པར་ཡད་པ་འགག་པའ་རགས་པ་གཙ་

བར་གང་ལ་བད་ཅན།. དགག་པའ་རགས་ཀས་འགག་པ་ལ་འགའ་ཟང་ཙམ་

མ་གཏགས་པ་འགལ་ཟ་དམགས་པ་ཉད་ཀས་འགག་ཅང༌།. ད་ཡང་གཏན་

ཚགས་དང་བསབ་བའ་ཆས་རས་ས་འག་བའ་དཔ་ས་བ་ལ་བསམས་ནས།.

མག་ན་དན་དམ་པར་གཟགས་ལ་མ་ལ་ས་དབང་པ་ཡན་པའ་ཕར་ར་བའ་

དབང་པ་བཞན་ན་ཞས་པ་དང༌།. སའ་ཁམས་ན་དན་དམ་པར་ས་བའ་ང་བ་

ཉད་མ་ཡན་ཏ།.འབང་བ་ཡན་པའ་ཕར་ཆ་བཞན་ན།.།.ཞས་པ་ལ་སགས་པ་

འད་འད་བའ་སར་བ་རམས་ཀས་སབ་བ།. །འད་ན་འཕགས་པ་ཡབ་སས་ཀ་

གཞང་ལས་ར་མཚན་མཚངས་པའ་མག་སམས་མང་ད་མཛད་པའ་རགས་

པ་ད་ཉད་ལ་གཙ་བར་མཛད་པ་ཡན་ཏ།. དན་དམ་པར་ས་བ་དང་གཟགས་

ལ་ལ་བའ་ང་བར་གབ་ན་འབང་བར་མཚངས་པ་ལ་ས་མ་སའ་ཁད་པར་དང་

དབང་པར་མཚངས་པ་ལ་གཟགས་ལ་ལ་མ་ལའ་ཁད་པར་མ་རང་ས།. ཁད་

པར་ད་ལར་འབད་པའ་གཏན་ཚགས་མ་རད་པའ་ཕར་ར་སམ་ད་དགངས་

ཏ།. འད་ལར་དན་དམ་པར་ཡད་ན་ན་ཇ་ལར་སང་བ་བཞན་ག་བའ་དབང་

གས་བཞག་པ་མན་པར་དན་རང་ཉད་ཀ་གནས་ལགས་ཀ་དབང་གས་ཡད་

པ་ཡན་ལ།. ད་ལ་ན་རང་དབང་ད་ཡད་པར་འགར་བས་གཞན་ས་ལ་ཡང་

130

ར་ཙང་ཁ་པ་ཆན་པའ་་གསང།.

མ་ལས་ས།. །དའ་ཕར་ཁད་པར་ད་དག་དབ་བར་ནས་པའ་ཚད་མ་མད་

ད།. དཔར་ན་ད་བ་ར་ལ་མ་ལས་པར་འབང་ན་ཡང་ན་ཐམས་ཅད་ལ་ལས་

པ་དང་ཡང་ན་མ་ལ་ཡང་མ་ལས་པར་ཐལ་བ་འཕན་པ་ལ་བའ།. །དས་ན་ང་

བ་ཉད་ལས་ཡད་པ་དན་དམ་ད་ཡན་ན་ར་རན་དང་འདས་པའ་ང་བ་ལས་

ལགས་ཤག་ན་རང་ག་ང་བ་ཉད་ཡན་གར་བར་འབའ་ཞག་པ་གནས་དགས་

ན་འབང་བ་དང་འབང་འགར་རམས་ན་རས་བརད་འདས་པ་དང་སམས་

སམས་བང་ན་ཕན་ཚན་མད་པར་མད་ལ།. དངས་པ་ཐམས་ཅད་ཀང་རང་

ག་ར་རན་ཚགས་པ་ལས་འབང་ཞང་ད་དང་བལ་ན་ཅང་ཟད་ཀང་མད་པས་

དན་དམ་པར་མད་པ་དང་རས་ས་མད་པར་འཆད་ད།.།འདས་པ་ལས་ལགས་

ཤག་ན་ང་བ་མད་པར་བསན་པ་ཡང་དན་དམ་པར་ཡད་ན་འབའ་ཞག་པར་

ཡད་དགས་པར་བསན་ནས་ད་ལ་གནད་པ་སན་པ་ཤས་ཆ་བར་བསན་ག།.

སབ་དཔན་གཞན་བཞད་པ་ལར་ཆ་དང་ཆ་ཅན་ལ་གཅག་དང་ད་མའ་བརག་

པ་བས་ནས་འགག་པ་ཤས་མ་ཆའ།. །འཕགས་པའ་རས་འབང་ཆན་པ་

རམས་ཀ་རགས་པའ་གནད་གང་གཙ་བར་བཏན་པ་རམས་ལགས་པར་ག་

ན་རགས་པ་ལ་བ་རས་པའ་ཕལ་ཆར་འག་བས་ལགས་འདའ་དན་དམ་པར་

ཡད་ན་ར་མཚན་མཚངས་པའ་མག་སམས་བད་ལགས་ཀ་རགས་པ་ཡང་

ལགས་པར་བསབ་པར་བའ།.།གཉས་པ།

དང་ངས་ལགས་བཤད་སང་པ།

131

ཞ་བ་འཚ་ཡབ་སས་ཀ་ཇ་ལར་བ་ལ་བཞ།.

. དན་དམ་པར་གང་ཟག་དང་ཆས་ལ་རང་བཞན་ཡད་མད་ཇ་ལར་

བཤད་པ་དང༌།. ཐ་སད་ད་ཕ་རལ་ག་དན་ཡད་མད་ཇ་ལར་བཤད་པ་དང༌།.

མད་ས་དགངས་འགལ་ག་དན་ཇ་ལར་བཤད་པ་དང༌།.དན་དམ་པར་ཡད་པ་

འགག་པའ་རགས་པའ་གཙ་བ་གང་ལ་བད་བསན་པའ།.།དང་པ།

དན་དམ་པར་གང་ཟག་དང་ཆས་ལ་རང་བཞན་ཡད་མད་ཇ་ལར་བཤད་པ་ན།

. མད་དགངས་འགལ་ལས།.མཚན་ཉད་ང་བ་ཉད་མད་པ་དང༌།.ས་བ་ང་

བ་ཉད་མད་པར་གསངས་པའ་དན་ལགས་ལན་འབད་བཞན་ད་དབ་མ་སང་

བར་བཀལ་བ་ཞ་བ་འཚའ་ཡང་བཞད་པ་ཡན་པས་ཐ་སད་ད་རང་ག་མཚན་

ཉད་ཀས་གབ་པའ་རང་བཞན་བཞད་ད།. །ཚན་མ་ས་བདན་ལ་སགས་པའ་

ར་འབས་རམ་པར་འཇག་པའ་རག་པ་རམས་ཐན་མང་བར་བཞད་པས་ཀང་

ཤས་ས།.།གཉས་པ།

ཐ་སད་ད་ཕ་རལ་ག་དན་ཡད་མད་ཇ་ལར་བཤད་པ་ན།.

ཐ་སད་ད་ཕ་རལ་ཡད་དམ་མད་ཅ་ན།.འད་ལ་ཤས་རབ་སན་མ་ལས།

132

ར་ཙང་ཁ་པ་ཆན་པའ་་གསང།.

. དང་པ་རམ་པར་རག་པ་ཙམ་བངས་ནས་ཕས་ད་ཡངས་ས་གཏང་བར་

འདད་ན་ཡང་འདམ་རབ་ཀས་སགས་ནས་འཁ་བ་ལས་དང་པ་ནས་མ་རག་

པར་ཐག་སང་བ་བཟང་ས།. ཕ་རལ་ག་དན་ང་བ་ཉད་མད་པར་རགས་པ་

བཞན་ད་རམ་ཤས་ཀང་བདག་མད་པ་དང་ས་བ་མད་པར་རགས་པར་བར་

རང་ང།.།

. ཞས་གསངས་ཏ།. འགལ་བཤད་ལས་རལ་འབར་སད་པ་པ་འགའ་

ཞག་གས་དང་པར་ཀན་རབ་ཀ་བདན་པ་ལ་འཇག་པའ་སབས་ས་ཕ་རལ་

དགག་ཅང་རམ་ཤས་ཙམ་ད་ཁས་བང་ལ།. ཕས་དན་དམ་བདན་པ་རགས་

པར་བ་བའ་དས་ས་རམ་ཤས་ཙམ་ཡང་སང་བར་བའ་ཞས་འདད་པའ་

ལགས་ཡན་པར་འཆད་ད།. །ད་ན་དང་པར་རམ་ཤས་བདན་པར་འཛན་ད་

བཅག་ནས་ཕས་ད་བདན་པ་འགག་པ་ལས་དང་པ་ནས་བདན་མད་ད་སན་

པ་ལགས་ཏ།. དན་བདན་པར་མད་པ་བཞན་ད་རམ་ཤས་ཀང་བདན་པར་

མད་པ་རགས་པར་བར་རང་བའ་ཕར་ར་ཞས་པར་སང་བས།. དབ་མ་པ་

ཁ་ཅག་གདལ་བ་ལ་རམ་པ་ད་ལར་ངས་པར་སན་དགས་ཞས་འདད་པ་

འགག་པར་མངན་ན།. །ད་བཞན་ད་ད་གཉས་དས་གཅག་ཏ་མ་སམ་པར་

རམ་ཅན་ད་བསམ་པར་བ་ཞས་པ་ལ་ཡང་ས་ནས་ཅག་ཅར་ད་སམ་པ་ལ་

སར་ས་བ་མ་དགས་ས་ཞས་ད་ཉད་ལས་གསངས་པ་ཡང་རལ་འབར་སད་

པ་པ་ཁ་ཅག. འདད་པར་འགལ་བཤད་ལས་བཤད་མད་ཀང་ས་མ་དང་འད་

བར་སམས་ས།. །དས་ན་འད་འད་བའ་ལགས་ཀང་ར་ར་ཙམ་བང་མད་ཀང་

དང་ངས་ལགས་བཤད་སང་པ།

133

གཞང་རས་པར་བརམས་ནས་ཐ་སད་ད་ཕ་རལ་མད་པའ་ཚལ་ག་དབ་མའ་

གབ་མཐའ་ན་སབ་དཔན་ཞ་བ་འཚས་སལ་ཕ་བར་སབ་དཔན་ཡ་ཤས་ས་

བཞད་པ་ལར་ལགས་ས།.།ད་ཡང་དབ་མ་རན་ག་རང་འགལ་ལས།.

. གང་དག་གས་ར་དང་འབས་བའ་དངས་པ་དམ་བཅས་པས་རལ་བ་

ངན་པ་ཐམས་ཅད་ཀ་ལན་བཏབ་པར་འདད་པའ་ཀན་རབ་པའ་དངས་པ་

དན་གང་ཡན་པ་ད་དཔད་པར་བའ།.།

. ཅ་སམས་དང་སམས་ལས་བང་བ་ཙམ་ག་བདག་ཉད་ཁ་ནའམ་ཅ་

ཕའ་བདག་ཉད་ཀང་ཡན་ཞ་ན།.ད་ལ་ཁ་ཅག་ན་ཕགས་ཕ་མ་ལ་བརན་ཏ།.

བསན་བཅས་སམས་ཙམ་ཞས་གསངས་པ།.།

བད་པ་ཟ་པ་དགག་ཕར་ར།.།

. ཞས་ཇ་སད་བརད་པ་ལ་བའ།.།གཞན་དག་སམས་པ་ན།.

ར་དང་འབས་བར་གར་པ་ཡང༌།.།

ཤས་པ་འབའ་ཞག་ཁ་ན་ས།.།

རང་གས་གབ་པ་གང་ཡན་པ།.།

ད་ན་ཤས་པར་གནས་པ་ཡན།.།

. ཞས་དབ་མ་སང་པའ ་ལང་དངས་ནས་ཕ་རལ་བཞད་པའ་ལགས་

བཞག་པ་ན་སར་བཤད་པ་ལར་ར།. །གཞན་དག་སམས་ཞས་པ་ན་རང་ག་

བཞད་པའ།. །མད་གང་ལ་བརན་ནས་ད་ལར་མཛད་པ་ཡང་གཞང་དའ་རང་

འགལ་ལས།.

134

ར་ཙང་ཁ་པ་ཆན་པའ་་གསང།.

. ད་ལར་བས་ན་སག་པ་བཀད་པ་དང་དགངས་པ་ངས་པར་འགལ་བ་

ལ་སགས་པ་ལས་འབང་བ་ཐམས་ཅད་དང་མཐན་པ་ཡན་ན།. །ལང་ཀར་

གཤགས་པ་ལས་ཀང༌།.

ཕ་རལ་གཟགས་ན་ཡད་མན་ཏ།.།

རང་ག་སམས་ན་ཕ་རལ་སང༌།.།

. ཞས་བསན་པ་འད་ཡང་ལགས་པར་བཤད་བ་ཡན་ན་སམ་ད་སམས་

ས།.།

. ཞས་གསངས་པ་ལར་ར།. །ད་ལར་སམས་ཙམ་ག་ཚལ་ལ་བརན་ནས་

གང་ཟག་ག་བདག་དང་བདག་ག་བ་དང་གཟང་འཛན་རངས་ཆད་ལ་སགས་

པ་རང་བཞན་མད་པར་ཆགས་ཆང་དས་རགས་ལ།. བའ་མཐ་མ་ཆང་བ་

དང་བརན་པ་ལག་པར་ཆ་བས་སམས་ད་ལ་གཅག་དང་ད་མའ་རང་བཞན་

གས་བརགས་པ་ན་དན་དམ་པར་སང་པ་མ་མཐང་བས་དན་དམ་པར་མཐའ་

ཐམས་ཅད་སངས་པ་དབ་མའ་ཚལ་རགས་ཏ།.དབ་མ་རན་ལས།.

སམས་ཙམ་ལ་ན་བརན་ནས་ས།.།

ཕ་རལ་དངས་མད་ཤས་པར་བ།.།

ཚལ་འདར་བརན་ནས་ད་ལ་ཡང༌།.།

ཤན་ཏ་བདག་མད་ཤས་པར་བ།.།

. ཞས་གསངས་ས།.།འད་ཡང་ལང་ཀར་གཤགས་པ་ལས།.

ར་དང་རན་ན་རམ་ལག་དང༌།.།

དང་ངས་ལགས་བཤད་སང་པ།

135

ར་ཡང་ངས་པར་བཀག་པ་དང༌།.།

སམས་ཙམ་རམ་པར་བཞག་པ་ན།.།

ས་བ་མད་པར་ངས་བཤད་ད།.།

དངས་པ་རམས་ཀ་ཕ་དངས་མད།.།

སམས་ཀང་ཡངས་ས་བཟང་མ་ཡན།.།

ལ་བ་ཐམས་ཅད་སངས་བའ་ཕར།.

ས་བ་མད་པའ་མཚན་ཉད་ད།.།

. ཞས་གསངས་པས་བསན་པར་རན་ད་བཤད་ལ།. ཚགས་བཅད་ས་

མས་རམ་པར་རག་པ་ཙམ་ག་ཚལ་ག་ས་མད་དང༌།. གཉས་པས་དབ་མ་

པའ་ལགས་ཀ་ས་མད་བསན་པར་དའ་འགལ་བཤད་ལས་གསངས་ས།. །ཐ་

སད་ད་ཕ་རལ་གས་སང་པས་རམ་པར་རག་པ་ཙམ་ག་ཚལ་དང༌།.དན་དམ་

པར་ཚས་ཐམས་ཅད་ང་བ་ཉད་མད་པའ་ཚལ་འད་གཉས་ཀ་ས་ནས་ཐག་པ་

ཆན་པ་འཐབ་པར་བད་ད།.ད་ཉད་ལས།.

ཚལ་གཉས་ཤང་ར་ཞན་ནས་ས།.།

རགས་པའ་སབ་སགས་འཇ་བད་པ།.།

ད་དག་ད་ཕར་ཇ་བཞན་དན།.།

ཐག་པ་ཆན་པ་པ་ཉད་འཐབ།.།

. ཅས་ས།. །འན་ཐ་སད་ད་ཕ་རལ་མད་པའ་ཚལ་འད་མགན་པ་ཀ་སབ་

ཀ་དགངས་པར་འཆད་དགས་ན་དའ་གཞང་གང་གས་བསན་པར་འདད་ཅ་

136

ར་ཙང་ཁ་པ་ཆན་པའ་་གསང།.

ན།.དབ་མ་རན་ལས།.འདར་ཡང་གསངས་པ།.

འད་ལ་ས་བ་ཅ་ཡང་མད།.།

འགག་བར་འགར་བའང་ཅ་ཡང་མད།.།

ས་བ་དང་ན་འགག་པ་དག..།

ཤས་པ་འབའ་ཞག་ཁ་ནའ།.།

འབང་བ་ཆ་ལ་སགས་བཤད་པ།.།

རམ་པར་ཤས་ས་ཡང་དག་འད།.།

ད་ཤས་པས་ན་འབལ་འགར་ན།.།

ལག་པར་རམ་བརགས་མ་ཡན་ནམ།.།

. ཞས་པ་འད་དངས་ནས་ཕ་དན་མད་པར་སབ་ས།. ཚགས་བཅད་ཕ་

མ་འད་རགས་པ་དག་ཅ་པ་ལས་གསངས་ས།. །ཚགས་བཅད་དང་པས་

སམས་ཙམ་ད་བསན་པ་ལ་འབང་བ་འབང་འགར་བཤད་པ་ཇ་ལར་ཡན་ཞ་

ན་ཕ་མས་ད་གཉས་རམ་ཤས་ད་དག་ཏ་སང་བ་ལ་བཞག་པས་རམ་ཤས་

ས་འདའ།. །རམ་ཤས་སམ་ཕ་དན་ཡན་ཡང་རང་དན་དམ་པར་ཡད་ད་ཞ་

ན་ཡང་དག་པའ་ཡ་ཤས་ལ་མ་སང་བས་ལག་པར་བརགས་པའ།. །འགལ་

བཤད་ལས་ཚགས་བཅད་དང་པ་ལང་གཤགས་ལས་དངས་པར་བཤད་

ད།. །ཤན་པས་འད་གཉ་ག་ཀ་སབ་ཀ་ཡན་པར་བས་ནས་འདས་སམས་

ཙམ་ད་བསན་པ་ལ་དབ་མ་དང་སམས་ཙམ་པ་གཉས་འད་བར་བཞད་ད།.

ཞ་བ་འཚས་རན་གཅག་ཏ་དངས་པ་ལ་བསམ་པར་མངན་ཡང་དར་བད་པ་

དང་ངས་ལགས་བཤད་སང་པ།

137

པ་ས་སས་མཛད་པ་རན་གཅག་ལ་དངས་པ་གཞན་ཡང་ཡད་ད།. །ལགས་

འདས་ས་སར་ལ་སགས་པའ་རམ་པ་དངས་པར་འདད་ད།. ཆས་ཀ་གགས་

པའ་བཞད་པ་ཡང་ད་ལར་འགལ་བས་ཐ་སད་ད་རམ་བདན་པ་ལར་འདད་

པའ་དབ་མ་པའ།. །རང་རག་ཐ་སད་ད་འཇག་ལ་ཀན་གཞ་འཇག་མ་འཇག་

ག་ཚལ་གསལ་བར་མ་བཤད་ཀང་མ་བཞད་པའ་ཕགས་ས་མངན་ན།. །ཐ་

སད་ད་ས་སར་ལ་སགས་པའ་རམ་པ་རམས་དངས་པར་མད་པ་རམ་རན་པ་

ལར་འདད་པའ་དབ་མ་པ་ན།. སབ་དཔན་ལ་བ་པས་བཀལ་བ་ལར་ཡན་ན་

ཞས་པཎ་ཏ་ལན་ཅག་སས་པའ་ར་རས་བཤད་ད།.།

. གསམ་པ།

མད་ས་དགངས་འགལ་ག་དན་ཇ་ལར་བཤད་པ་ན།.

. འ་ན་ལགས་འདས་མད་ས་དགངས་འགལ་ག་དན་རལ་འབར་སད་

པ་བ་དག་གས་ཇ་ལར་བཤད་པ་ད་བཞན་ད་འདད་དམ་ཇ་ལར་འདད་ཅ་ན།.

དབ་མ་སང་བ་ལས།.

. དའ་དན་ད་བཅམ་ལན་འདས་ཀས་ས་བ་མད་པ་ལ་སགས་པ་བསན་

པ་དན་དམ་པའ་དབང་ད་མཛད་པ་ཁ་ནར་བརད་ཅང༌།. ང་བ་ཉད་མད་པ་

རམ་པ་གསམ་ག་དགངས་པ་བསན་པས་དབ་མའ་ལམ་མཐའ་གཉས་དང་

བལ་བ་རབ་ཏ་བསན་པའ་ཕར་ངས་པའ་དན་ཁ་ན་གཞང་འཛགས་པར་

138

ར་ཙང་ཁ་པ་ཆན་པའ་་གསང།.

མཛད་པ་ཡན་ན།.།

. ཞས་དགངས་འགལ་གས་ང་བ་ཉད་མད་པ་གསམ་ག་དགངས་པ་

བསན་པ་ད་གཉས་ཀས་ཡམ་ག་མད་ལ་སགས་པ་ངས་པའ་དན་ཡན་པའ་

གཞང་བཙགས་པར་འཆད་ད།. །ད་ཡང་ཀན་རབ་པའ་ང་བ་ཉད་ལ་སར་

པ་འདབས་པ་དང༌།. ཐ་སད་ད་མད་པ་རག་པ་ལ་སགས་པའ་དངས་པ་དང་

གཟགས་ལ་སགས་པ་ཇ་ལར་སང་བ་ད་བཞན་ད་ཡད་པར་ས་འདགས་

པ།. དན་དམ་པ་ལ་མ་འཇག་པ་ད་དག་ག་ས་སར་ག་འཛན་པ་བསལ་བའ་

དན་ད་གསངས་ཏ།. ས་བ་མད་པ་ལ་སགས་པ་གསངས་པ་ས་ཇ་བཞན་པ་

བཀག་པས་ན་ས་འགག་མད་པ་ལ་སགས་པ་བསན་པ་དན་དམ་པའ་དབང་

ད་མཛད་པར་བསན་ལ་དས་ན་ཐ་སད་ད་ས་འགག་སགས་ཡད་པར་འདད་

དགས་པས་སར་འདབས་སལ་ལ།. །གཞན་དབང་རན་གཞན་ག་དབང་

གས་སའ་བདག་ཉད་ཁ་ནས་མ་ས་བས་ས་བ་ང་བ་ཉད་མད་པར་བཤད་པ་

ན་མཁས་པ་རམས་བརན་ནས་འབང་བ་གང་ཡན་པ་ད་རང་བཞན་གས་སང་

པ་ཉད་ད་ཞས་འདད་པས།.མ་དས་པས་ཞས་པ་ལས།.

གང་ཞག་རན་ལས་སས་པ་ད་མ་སས།.།

ད་ལ་ས་བའ་རང་བཞན་ཡད་མ་ཡན།.།

. ཞས་རན་ལས་སས་པ་རང་བཞན་གས་མ་སས་པར་བསན་པ་དང་

འདའ།. །དས་ན་ར་རན་ལས་ས་བས་གཞན་དབང་ཡང་དག་པར་ཡད་མ་

དགས་ཏ༑. གཞན་ད་ན་ས་མ་ལ་སགས་པའ་བརན་པ་རམས་ཀང་བདན་

དང་ངས་ལགས་བཤད་སང་པ།

139

པའ་དངས་པར་འགར་ར།. །དའ་ཕར་བདན་པར་མད་པ་ས་མ་དང་ཁད་པར་

མད་པ་ལ་དགངས་ནས་དགངས་འགལ་ལས་གཞན་དབང་ས་མ་བཞན་ད་

གསངས་ས།. །ད་ལ་བས་ན་ད་ལ་མ་རག་པ་ལ་སགས་པ་དན་དམ་པར་ཡད་

པར་བཟང་བའ་དན་ན་ཀན་བརགས་ཡན་ལ།. ད་ཡང་ཇ་ལར་བཏགས་པ་

བཞན་མ་གབ་པས་ཀན་བརགས་མཚན་ཉད་ང་བ་ཉད་མད་པར་གསངས་ཏ་

འད་ས་འདགས་སལ་ལ།. །གཞན་ག་དབང་ཉད་ལ་ཀན་བརགས་ཀ་ང་བར་

ཞན་པ་ཡན་ཞང་ད་ལར་བཟང་བའ་མཚན་ཉད་ཀ་ང་བ་ཉད་ད་གཞན་དབང་

མད་པར་བསན་དགས་པས་གཞན་དབང་དན་དམ་པར་མ་གབ་པ་ཉད་ལ་

མཚན་ཉད་ང་བ་ཉད་མད་པར་གསངས་པ་མ་འགལ་ལ།. །དགངས་འགལ་

ལས་ཀན་བརགས་རང་ག་མཚན་ཉད་ཀས་གབ་པ་མད་པས་མཚན་ཉད་

ང་བ་ཉད་མད་པར་བཤད་ཅང་ང་བ་ཉད་གཞན་གཉས་རང་ག་མཚན་ཉད་

ཀས་མ་གབ་པའ་མཚན་ཉད་ང་བ་ཉད་མད་པར་མ་གསངས་པ་ན།. ང་བ་

ཉད་གཞན་གཉས་དན་དམ་པར་མ་གབ་པ་ཉད་ཀན་བརགས་རང་ག་མཚན་

ཉད་ཀས་གབ་པའ་མཚན་ཉད་ང་བ་ཉད་མད་པར་བཤད་པའ་དན་ད་འད་

པ་འདད་ཅང༌།. དན་དམ་པར་རང་ག་མཚན་ཉད་ཀས་མ་གབ་པ་མཚན་ཉད་

ང་བ་ཉད་མད་པའ་དན་ཡན་པས་ས་འདགས་དང་བལ་ལ་ཐ་སད་ད་རང་ག་

མཚན་ཉད་ཀས་གབ་པའ་མཚན་ཉད་ཀ་ང་བ་ཉད་ཡད་པས་སར་འདབས་

སང་བར་ཤན་ཏ་གསལ་ལ།. །དས་ན་གཞན་དབང་རང་ག་མཚན་ཉད་ཀས་

མ་གབ་ན་ར་འབས་ལ་སར་འདབས་ས་འག་བ་རལ་འབར་སད་པ་པ་དང་

140

ར་ཙང་ཁ་པ་ཆན་པའ་་གསང།.

འད་ལ་ཁད་པར་ན་འད་བས་དན་དམ་པར་རང་ག་མཚན་ཉད་ཀས་མ་གབ་

པར་ས་ལ་རལ་འབར་སད་པ་པས་རང་ག་མཚན་ཉད་ཀས་གབ་ན་དན་དམ་

པར་ཡད་དགས་ཞས་ས་བའ།. །དགངས་འགལ་ལས་གཟགས་སགས་

ལ་འད་དང་འདའ་ཞས་ང་བ་དང་ཁད་པར་ད་བཏགས་པའ་ང་བར་གཞན་

དབང་ག་ཆས་ད་རམས་རང་ག་མཚན་ཉད་ཀས་མ་གབ་པས་ཀན་བརགས་

ཀས་གཞན་དབང་སང་པར་གསངས་པའ་དན་ན་འད་པས་ཀང་ལགས་ལན་

འབད་ལར་ཞན་ཡལ་ལ་འདད་པ་སར་བཤད་པ་དང་འདའ།. །གཞན་ཡང་

དབ་མ་སང་བར།. མད་ས་ཁ་ཅག་ལས་ཆས་ཐམས་ཅད་ན་ང་བ་ཉད་མད་པ་

མ་སས་པ་ཞས་སགས་གསངས་པ་ན་དང་དན་ཡན་ཏ།. དགངས་འགལ་ལ་

སགས་པ་ལས་མདའ་དན་ག་དགངས་པ་བསན་ན་ཞས་བརད་པའ་ལན་ད།

. དའ་ཕར་དགངས་པ་བསན་པ་ཡང་ངས་པའ་དན་ཉད་ད་འགལ་བར་

མ་བད་ད།. །ད་ཉད་ཀ་ཕར་ས་བ་མད་པ་ལ་སགས་པ་བསན་པ་ངས་པའ་

དན་ཉད་ད་བསབ་པའ་ཕར་དང་མཐང་བ་ལ་སགས་པ་དང་འགལ་བ་སང་

པའ་ཕར་དང་ས་ཇ་བཞན་ད་རག་པ་བསལ་བའ་ཕར།. འཕགས་པ་དགངས་

པ་ངས་པར་འགལ་པ་ད་ཉད་ལས།.

. ཞས་ཆས་བདག་མད་པའ་དན་དམ་ང་བ་ཉད་མད་པ་ལ་དགངས་ནས་

མ་སས་པ་སགས་གསངས་བ་དངས་ས།. །དའ་ཕར་ཞས་པ་ན་དགངས་

འགལ་ལས་དན་དམ་པ་ཡང་ཡན་ལ་ཆས་རམས་ང་བ་ཉད་མད་པས་རབ་ཏ་

ཕ་བ་ཡང་ཡན་པས་དན་དམ་པ་ང་བ་ཉད་མད་པར་གསངས་པའ་ང་བ་ཉད་

དང་ངས་ལགས་བཤད་སང་པ།

141

མད་པ་འདས་ཆས་ཐམས་ཅད་ང་བ་ཉད་མད་པ་ཁ་ན་ཡན་པའ་ཕར་ཞས་

པ་ལ་བཤད་ད།. །འདས་ན་ང་བ་ཉད་མད་པ་སགས་གསངས་པའ་དགངས་

པ་དགངས་འགལ་གས་བཀལ་ཏ་ས་ཇ་བཞན་པར་འཛན་པ་བཀག་ནས་

ངས་དན་ད་སབ་པར་བཤད་ད།. །དབ་མ་པས་དན་དམ་པར་ས་བ་མད་པ་ལ་

སགས་པ་ཁས་ལན་ཅང་ཀན་རབ་པའ་ས་བ་ལ་སགས་པ་འདད་པས་ས་བ་

མད་པ་ལ་སགས་པ་བསན་པ་ལ་ས་ཇ་བཞན་ད་མ་ཞན་ཞས་གསངས་པས་

ས་འགག་ལ་སགས་པ་ཡ་མད་ད་འཛན་པ་ས་ཇ་བཞན་པར་འཛན་པ་ཡན་

ག།. ད་དག་དན་དམ་པར་མད་པར་འདད་པ་ན་ས་ཇ་བཞན་པར་འཛན་པ་

མན་པའ་ལགས་ས།. །གལ་ཏ་ད་ལ་ཡན་ན་ང་བ་ཉད་མད་པ་དང་ས་བ་མད་

པ་སགས་བཤད་པའ་འཁར་ལ་གཉས་པ་དང་དན་ད་མད་འདས་བཤད་པ་

འགལ་ཏ།. ད་དག་མད་འདས་ངས་དན་ད་སབ་པ་ཡན་པའ་ཕར་ར་ཞ་ན།.

འདའ་འགལ་སང་དབ་མ་སང་བ་ལས་མཛད་མད་ཀང་དགངས་པ་ན།. དང་

དན་ད་གསངས་པ་དང་དགངས་པ་བསན་ནས་ངས་དན་ད་སབ་པ་གཉས་

མད་གཅག་ཡན་ན་འགལ་མད་ཀང་འཁར་ལ་བར་པ་ཙམ་ད་གཅག་པ་ཡན་

ག་མད་གཅག་མན་ན༑. ༑ད་ཡང་ཤས་རབ་སང་པ་ལ་བ་མད་དའ་ནང་ད་

དན་དམ་པ་དང་བདན་པའ་ཁད་པར་གསལ་བར་མ་སར་བར་གཟགས་མད་

ཅས་པ་ལ་སགས་པ་བསན་པ་ན་ཇ་ལར་བསན་པ་ད་ཙམ་གས་ས་ཇ་བཞན་

པར་གཟང་ད་མ་རང་བས་གཞན་ད་དངས་དགས་པས་དང་དན་ན།. །འདན་

ལགས་ན་མག་དང་ར་བ་ལ་སགས་པ་དན་དམ་པར་མད་ཀ་ཐ་སད་ད་མད་

142

ར་ཙང་ཁ་པ་ཆན་པའ་་གསང།.

པ་མན་པས་དན་དམ་པ་ལ་སགས་པའ་ཁད་པར་སར་དགས་ཞས་པ་ཡན་

ན།. །ད་ལར་བས་ན་ཤར་ཕན་འབམ་པ་ལ་བ་དགག་བ་ལ་དན་དམ་པ་ལ་

སགས་པའ་ཁད་པར་སར་བ་རམས་ས་ཇ་བཞན་པའ་ངས་དན་ད་གབ་ཅས་

པའ་དན་ཡན་པས་འཁར་ལ་གཉས་པ་དང་དན་ད་གསངས་པ་ད་གཉས་

པ་ཐམས་ཅད་མན་ཞས་པའ་དན་ན།. །འད་ཡང་དགངས་འགལ་ལས་ང་བ་

ཉད་དང་ས་འགག་སགས་མད་པར་གསངས་པ་ལ་ད་ཁ་ནའ་སམ་ད་འཛན་

པའ་ས་ཇ་བཞན་པར་འཛན་པ་བཀག་ཀང༌།. དན་དམ་པར་ང་བ་ཉད་མད་པ་

སགས་ས་འཛན་པ་ས་ཇ་བཞན་པར་འཛན་པའ་དན་ད་བས་ནས་ད་འགག་

པ་མ་གསངས་ལ།. གང་འག་བསགས་ན་རང་ག་མཚན་ཉད་ཀས་གབ་པའ་

ང་བ་དང་ས་འགག་སགས་མད་པར་འཛན་པ་ས་ཇ་བཞན་པར་འཛན་པ་

ཡན་ཀང་མད་འདར་རང་ག་མཚན་ཉད་ཀས་མ་གབ་པས་མཚན་ཉད་ང་བ་

ཉད་མད་པར་བཤད་པ་དན་དམ་པར་ཡད་པ་བཀག་པ་ལ་བཞད་ཅང༌།. ཐ་

སད་ད་རང་ག་མཚན་ཉད་ཀས་གབ་པ་བཞད་པའ་གནད་ཀས་ད་ལར་འཆད་

ད།.།མདར་བས་ན་ཐག་ཆན་ལ་ཞགས་པ་ལ་འཁར་ལ་གཉས་པ་གསངས་པ་

ད་ལ་དགག་བ་ལ་དན་དམ་པའ་ཁད་པར་སར་བ་དང་མ་སར་བ་གཉས་བང་

བའ་ཕ་མའ་མད་ནས་འབང་བ་བཞན་ས་ཇ་བཞན་པར་མ་གཟང་བར་ས་

མ་ནས་འབང་བ་བཞན་ས་འགག་ལ་སགས་པ་དན་དམ་ད་མད་ཅང་ཐ་སད་

ད་ཡད་པར་ཤས་པར་གས་ཤག་ཅས་དགངས་འགལ་གས་འགལ་པས་

དགངས་འགལ་ན་ཡམ་འབམ་པ་ལ་བ་རམས་ངས་དན་ད་གཞང་འཛགས་

དང་ངས་ལགས་བཤད་སང་པ།

143

པའ་མདར་བཞད་ད།. །འད་དག་གས་དང་པ་དང་དན་ད་འགལ་ཚལ་ན་ག་

བར་ཟད་ད།. །གལ་ཏ་རལ་འབར་སད་པ་པའ་མཚན་ཉད་གསམ་ག་འཇག་

ལགས་མད་འདའ་དན་མན་ན་མད་གང་ག་ཡང་དན་མན་པར་བཞད་དམ་

སམ་ན།. དབ་མ་སང་བ་ལས་དགངས་འགལ་དང་ལང་གཤགས་དང་རན་

སག་པ་བཀད་པ་སགས་ལས་ཕ་རལ་བཀག་ནས་སམས་ཙམ་ག་ལགས་

ས་བསབས་པའ་སབས་འགའ་ཞག.ཏ་སམས་ལ་རང་བཞན་མ་བཀག་པ་ན།.

ཆས་ཐམས་ཅད་རང་བཞན་མད་པ་ཅག་ཅར་ད་རགས་མ་ནས་པ་རམ་གས་

བཀ་དགས་པ་རམས་ཀ་བསམ་པ་དང་མཐན་པར་བསན་པ་ཡན་ན་ཞས་

གསངས་པས་མད་ད་དག་ལས་ཅག་ཅར་ད་ཆས་ཐམས་ཅད་རང་བཞན་

མད་པར་རགས་ནས་པའ་གདལ་བ་ལ་བཤད་པ་དང་ས་མ་གཉས་ཀ་ཡད་

པས་ཆ་ཕ་ནས་མདའ་དན་ད་འཇག་ག. །སབ་དཔན་ཞ་བ་འཚའ་གཞང་

འགར་བ་རམས་ལས་མཚན་ཉད་གསམ་གཏན་ལ་འབབས་ཚལ་སར་བཤད་

པ་བཞན་གསལ་བར་མ་བང་ཡང་སབ་དཔན་གཉས་ཀ་དགངས་པ་གཅག་

ཏ་ཡད་ད།. །དགངས་འགལ་ལས་མཚན་ཉད་གསམ་གསངས་པའ་དན་རལ་

འབར་སད་པ་བདག་གས་ཇ་ལར་བཀལ་བ་མདའ་དན་མན་པར་དབ་མའ་

དན་ད་འགལ་བའ་ལམ་སལ་འད་ན་ལགས་ལན་འབད་ཀས་ཕ་བ་ཞབ་ཏ་

ན་དབ་མ་སང་བ་ལས་བཤད་ད།. ཚལ་གཉས་ཀས་མད་འགལ་ཚལ་ཞབ་

ཏ་ཤས་ན་ཤང་ར་ཆན་པ་རམས་ཀ་རགས་པའ་རམ་འགར་དང་གསང་རབ་

འགལ་ཚལ་ད་མ་ཞག་ཤས་ས།.།བཞ་པ།

144

ར་ཙང་ཁ་པ་ཆན་པའ་་གསང།.

དན་དམ་པར་ཡད་པ་འགག་པའ་རགས་པའ་གཙ་བ་གང་ལ་བད་བསན་པ་ལ་གཉས།

. རགས་པའ་དགག་བ་ངས་གཟང་བ་དང༌།.ད་ཇ་ལར་འགག་པའ།.།དང་

པ།

རགས་པའ་དགག་བ་ངས་གཟང་བ་ན།.

. གལ་ཏ་ཆས་རམས་ལ་རང་ག་མཚན་ཉད་ཀས་གབ་པའ་རང་བཞན་

ཙམ་ཞག་ཐ་སད་ད་འདད་ན།. འ་ན་ད་ཙམ་མན་པའ་བདན་པ་དང་ཡང་དག་

པ་དང་དན་དམ་པར་གབ་པ་ཞས་བརད་པའ་དགག་བ་ད་ཇ་འད་བ་ཞག་

སམ་ན།. འདར་བདན་པར་གབ་པ་སགས་ས་འཛན་པའ་འཛན་ལགས་སམ་

དས་ཇ་འད་ཞག་ཏ་གཟང་བའ་དགག་བའ་ས་ལགས་པར་མ་ཤར་བར་ད་

རམས་ས་གབ་པ་མ་སད་ཅས་པའ་བར་འཇགས་པ་ཙམ་ལ་བརན་ནས།. ད་

ལར་གབ་ན་གནད་པ་འད་ཡད་དང་མ་གབ་པའ་སབ་བད་འདའ་ཞས་མང་

ད་སས་ཀང་དན་ལགས་པར་མ་ག་བས་དགག་བ་ངས་བཟང་བ་ན་ཤན་ཏ་

གལ་ཆའ།. །ད་ཡང་ས་ལ་སགས་པ་དན་དམ་པར་འབང་བའ་ང་བ་ཉད་མ་

ཡན་ཞས་གསངས་པའ་འགལ་པར་རག་ག་འབར་བ་ལས།.

. དན་ཞས་བ་བ་ན་ཤས་པར་བ་བ་ཡན་པའ་ཕར་དན་ཏ་བརག་པར་བ་

བ་དང་ག་བར་བ་བ་ཞས་བ་བའ་ཐ་ཚག་ག. །དམ་པ་ཞས་པ་ན་མཆག་ཅས་

དང་ངས་ལགས་བཤད་སང་པ།

145

བ་བའ་ཚག་ག་ས་ཡན་ན།. །དན་དམ་པ་ཞས་བས་བ་ན་ད་དན་ཡང་ཡན་

ལ་དམ་པ་ཡང་ཡན་པས་དན་དམ་པའ།. །ཡང་ན་དམ་པའ་དན་ཏ་རམ་པར་

མ་རག་པའ་ཡ་ཤས་དམ་པའ་དན་ཡན་པས་དམ་པའ་དན་ཏ།. །ཡང་ན་དན་

དམ་པ་དང་མཐན་པ་ས་དན་དམ་པ་རགས་པ་དང་རས་ས་མཐན་པའ་ཤས་

རབ་ལ་དན་དམ་པ་ད་ཡད་པས་དན་དམ་པ་དང་མཐན་པའ།.།

. ཞས་གསམ་གསངས་པའ་ཕ་མ་ན་སབས་ཀ་དན་ཡན་ཏ་རག་ག་

འབར་བ་ལས།.

. དན་དམ་པ་ན་རམ་པ་གཉས་ཏ།. ད་ལ་གཅག་ན་མངན་པར་འད་བད་

པ་མད་པར་འཇག་པའ་འཇག་རན་ལས་འདས་པ་ཟག་པ་མད་པ་སས་པ་

མད་པའ།. །གཉས་པ་ན།. མངན་པར་འད་བད་པ་དང་བཅས་པར་འཇག་པ་

བསད་ནམས་དང་ཡ་ཤས་ཀ་ཚགས་ཀ་རས་ས་མཐན་པ་དག་པ་འཇག་

རན་པའ་ཡ་ཤས་ཞས་བ་བ་སས་པ་དང་བཅས་པ་ས།. འདར་ད་དམ་བཅས་

པའ་ཁད་པར་ཉད་ད་བཟང་བས་ཉས་པ་མད་ད།.།

. ཞས་གསངས་ཏ།. དན་དམ་དཔད་པའ་རགས་ཤས་ཀང་དར་འདད་

དགས་ཀ་འཕགས་པའ་རས་ཐབ་ཀ་རགས་ཤས་ཁ་ན་མན་ན།. །ད་ལར་ན་

དབ་མ་པ་དང་གཞན་དག་ཡད་མད་དཔད་པའ་གཞ་ད་དན་དམ་པར་མད་

ཅས་པའ་དན་ན་གཞ་ད་དན་དམ་དཔད་པའ་རགས་ངར་མད་པ་ས་དས་མ་

གབ་ཅས་པའ།. །སབ་དཔན་འདའ་གཞང་ག་སར་ནས་ད་ལས་གསལ་བ་མ་

བཤད་ལ་སབ་དཔན་ཡ་ཤས་སང་པའ་བདན་གཉས་ཀ་སར་དང་དབ་མ་

146

ར་ཙང་ཁ་པ་ཆན་པའ་་གསང།.

རན་རང་འགལ་དང་བཅས་པ་ལས་ཀང་གསལ་བར་ངས་བཟང་བ་མ་སང་

ང།.།དབ་མ་སང་བ་ལས།.

. ཡང་དག་པའ་དན་ཐས་པ་དང༌།. བསམ་པ་དང༌།. བསམ་པ་ལས་བང་

བའ་ཤས་པ་ཐམས་ཅད་ན་ཕན་ཅ་མ་ལག་པའ་ཡལ་ཅན་ཡན་པའ་ཕར་དན་

དམ་པ་ཞས་བ་ས།. འདའ་དན་དམ་པ་ཡན་པའ་ཕར་ར།. །མངན་སམ་དང་

བརད་པས་བས་པའ་ཁད་པར་ན་ཡད་ད་ད་དག་ག་བསམ་པའ་དབང་གས་

དངས་པ་འད་དག་ཐམས་ཅད་མ་སས་པ་ཁ་ནར་ཤས་ས།. །དས་ན་འད་སད་

ད་དན་དམ་པར་ས་བ་མད་ད་ཞས་བ་བ་ན་འད་དག་ཡང་དག་པའ་ཤས་

པས་ས་བར་མ་གབ་པའ་ཞས་བ་བ་ཡན་ན་ཞས་བཤད་པར་འགར་ར།.།

. ཞས་ཤས་རང་གསམ་ན་ཡལ་དན་དམ་ཡན་པས་དན་དམ་ད་བཏགས་

ནས་བཤད་ལ།. ཡང་དག་པའ་ཤས་པས་ས་བར་མ་གབ་པས་དའ་བསམ་

པའ་དབང་གས་མ་སས་པར་བཤད་ཅང༌།. བདག་མད་གཉས་ན་རགས་པ་

དང་ལན་པས་དམ་པ་ཡང་ཡན་ལ་སབ་པ་སང་འདད་པས་རགས་བའ་ཆད་

ད་དན་ད་གཉར་བ་དང་ཡ་ཤས་དམ་པ་ཕན་ཅ་མ་ལག་པའ་དན་ཏ་ཡལ་

ཡན་པས་དན་དམ་མཚན་ཉད་པར་བཤད་ད།. །ད་བཞན་ད་ཡང་དག་པ་

ཡང་རགས་ཤས་ལ་བས་ནས་དའ་དབང་གས་རང་བཞན་མད་ཀ་ཐ་སད་

པའ་ཤས་པས་མན་པ་དང༌།. ཡང་ན་ད་ཁ་ན་ཉད་ཀ་ང་བ་ལ་བས་ནས་ད་ཁ་

ན་ཉད་ཀ་རམ་པར་དཔད་ན་མད་ད་ཞས་རན་ག་འགལ་བཤད་ལས་བཤད་

ད།. །དངས་པའ་ས་བ་ལ་སགས་པ་ད་ཁ་ན་ཉད་ད་ཡད་ན་ད་དག་ག་དན་

དང་ངས་ལགས་བཤད་སང་པ།

147

དམ་པ་དང་ད་ཁ་ན་འཇལ་བའ་བས་འགབ་དགས་ན་དས་མ་གབ་པའ་ཕར་

ས་བ་ལ་སགས་པ་དངས་པ་རམས་ཀ་ད་ཁ་ན་ཉད་ད་མ་གབ་ཅས་སན་པ་

ཡན་པས་ད་ཉད་ལ་དན་དམ་པར་ས་བ་མད་པ་ཞས་ཀང་བའ།. །འ་ན་ས་བ་

ཇ་འད་ཞག་ཏ་གབ་ན་ད་ཁ་ན་ཉད་ད་གབ་པ་ཡན་སམ་ན།. དཔར་ན་ས་མའ་

ར་གང་ད་སལ་པའ་གཞ་ཤང་དང་བང་བ་ལ་སགས་པ་ད་མག་བསད་པ་ལ་

ར་གང་ད་སང་བ་ན་དའ་ཤས་པ་ལ་དར་སང་བ་ཙམ་ཡན་ག་ཤང་ལ་སགས་

པ་དར་མ་སང་ཞས་ས་མ་ནས་པ་བཞན་ད།. མ་གས་བན་ལས་ས་བར་སང་

བ་ན་ཤས་པ་ལ་དར་སང་བ་ཁ་ནར་ཟད་ཀ་ད་ད་ལས་སས་པ་མན་ན་ཞས་

བར་མ་རང་ང།. །འ་ན་མ་ག་རང་ངས་ནས་ས་བན་ལས་སས་པས་དན་དམ་

པའ་ས་བའ་སམ་ན།. སན་མད་ད་སལ་གཞའ་ངས་ནས་ཀང་ར་གང་ད་སང་

བ་ཡད་མད་ཀང་མག་བསད་པའ་ཤས་པའ་དབང་གས་ད་ལར་སང་བ་ཡན་

ག་རང་ག་གཉག་མའ་ར་རན་ལས་དར་སང་ད་བསད་པ་མན་ཏ།. གཞན་ད་

མག་མ་བསད་པ་ལ་ཡང་དར་སང་བར་འགར་ར།. །ད་བཞན་ད་ས་བན་ལས་

མ་ག་ས་བ་ཡང་ཐ་སད་པའ་བ་ལ་ད་ལར་སང་བའ་དབང་གས་མ་བཞག་

པར་མ་ག་རང་ག་གནས་ལགས་ཀ་དབང་གས་ས་བ་མན་ན།. །ད་ལར་ཡན་

པ་ལ་རང་ག་ཡལ་ཅན་ག་བའ་སང་བའ་དབང་གས་མ་བཞག་པར་མ་ག་

རང་ག་གནས་ལགས་ཀ་དབང་གས་ས་བ་ཡད་པར་འཛན་པ་ན་དན་དམ་

པར་ས་བ་ཡད་པར་འཛན་པ་ཡན་ལ།. དས་དན་དམ་པ་དང་ད་ཁ་ན་ཉད་ད་

ས་བ་ཡད་ཅས་པ་ཡང་ཤས་པར་བ་ལ་ཆས་གཞན་ཐམས་ཅད་ཀ་དན་དམ་

148

ར་ཙང་ཁ་པ་ཆན་པའ་་གསང།.

པར་དང་ད་ཁ་ན་ཉད་ད་དང་བདན་པའ་ས་བ་སགས་ཡད་མད་ཀང་ཤས་

པར་བའ།.།འད་ན་དབ་མ་སང་བ་ལས།.

. དས་ཀང་སག་ཆགས་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་དག་པར་དངས་པའ་བདག་

ཉད་ལ་བར་ཉ་བར་སན་པ་མཐང་བར་འགར་ཏ།. དའ་ཕར་ད་དག་ག་བསམ་

པའ་དབང་གས་དངས་པ་བརན་པའ་ང་བ་ཐམས་ཅད་ན་ཀན་རབ་ཏ་ཡད་

པ་ཁ་ནའ་ཞས་བའ།.།

. ཞས་དན་དམ་པར་རང་བཞན་མད་པ་ལ་ཡད་པར་འཁལ་བའ་ཀ་ཀན་

རབ་པ་ཐག་མ་མད་པའ་བག་ཆགས་ལས་བང་བ་དས་སམས་ཅན་རམས་

ལ་ཡང་དག་པའ་དངས་པ་ཡད་པ་ལར་སན་པས་ད་དག་ག་བསམ་པའ་

དབང་གས་ཡད་པ་ལ་ཀན་རབ་ཏ་ཡད་པར་གསངས་པས།. དའ་བཟག་

ཕགས་ལ་དན་དམ་པར་ཡད་པར་བ་དགས་པས་ད་ལ་བརན་ནས་བཤད་

ད་དབ་མ་རང་རད་པ་ཐམས་ཅད་ཀ་ལགས་ཀང་འད་དང་འདའ།. །བདག་

འཛན་ལན་སས་གཉས་ལ་བ་མ་དཔད་པའ་བ་ལ་སང་བའ་དབང་གས་ཐ་

སད་ད་ཡད་པར་འཇག་མ་ནས་ཀང༌།. ཐ་སད་པའ་ཤས་པ་ཚད་མ་གཞན་

གས་མ་གནད་པ་ལ་སང་བའ་དབང་གས་ན་ཐ་སད་ད་དན་ཡད་པར་འཇག་

ནས་ས།. །འད་པའ་ལགས་ལ་འད་འད་བའ་ཤས་པ་ལ་སང་བའ་དབང་གས་

བཞག་པའ་ཐ་སད་པའ་གནས་ལགས་ཀང་ཡད་པས་རང་ག་ཡལ་ཅན་ག་

བའ་སང་བའ་དབང་གས་མ་བཞག་པའ་ཞས་ཁད་པར་སས་ས།. །བདན་

འཛན་ག་ཡལ་དས་གཞ་ད་དག་སང་པའ་སང་ཉད་ད་དག་ག་དན་དམ་པའ་

དང་ངས་ལགས་བཤད་སང་པ།

149

གནས་ལགས་ས་འདད་མད་ཀང་ད་དག་ཀང་རང་ག་ཡལ་ཅན་ལ་སང་

བའ་དབང་གས་བཞག་པ་མན་པའ་གནས་ལགས་ཀ་དབང་གས་མ་གབ་

པའ།. །འདས་ན་སང་པ་ཉད་སང་པ་ཉད་ཀ་དན་ཡང་ཤས་པར་བའ།. །སར་

བཤད་པའ་བདན་འཛན་ད་ན་འད་པའ་ལགས་ཀ་ལན་སས་ཀ་བདན་འཛན་

ཡན་ལ་བར་མ་ཤས་པའ་སམས་ཅན་ལ་ཡང་ད་དག་ག་མང་དན་སར་བའ་

ཚལ་གས་འཛན་པ་མད་ཀང་དན་ཡད་ད།. །དས་ན་བདན་འཛན་ག་ཡལ་

དར་གབ་ན་མཐར་ཐག་དཔད་པའ་རགས་པས་དཔད་བཟད་དང་ཆ་མད་

ཀ་དངས་པ་དང་རང་བཞན་ཁད་པར་གསམ་ལན་སགས་ས་ཡད་པར་

འགར་ར་ཞས་འཕན་ནས་ཀ་ད་དག་ཏ་འཛན་པ་བདན་འཛན་ག་དན་མན་

ཏ།. ད་དག་བཀག་ཀང་བདན་མད་ཀ་དན་མ་འགབ་པའ་ཕར་ར།. །འད་པའ་

བདན་འཛན་ག་དན་ལགས་པར་ངས་མ་ཟན་པས་རགས་ཤས་ལ་གཞལ་

བ་ཡད་ན་བདན་གབ་ཏ་སང་ནས་སན་གས་མཁས་པ་དག་ཀང་ཁ་ཅག་ད་

ཉད་འདད་ལ།.ལ་ལ་རགས་ཤས་ཡལ་མད་དང༌།.གཞན་དག་རགས་པ་དང་

རས་དཔག་ག་ལག་པ་ཕ་ནས་ཡལ་ཡད་མད་ད་འཇག་ག།. མདར་ན་ཆས་

ཀ་བདག་འཛན་ལན་སས་འད་ངས་ཟན་པར་བས་ལ་ཆས་བདག་འགག་

པའ་རགས་པ་ཐམས་ཅད་འད་འགག་པ་དངས་དང་དའ་ཡན་ལག་ཏ་ཤས་

པར་བས་ཏ།. མཉན་པ་དང་བཤད་པ་དང་བསས་པས་རང་རད་ཀ་འཛན་

པ་ད་ལ་ཅ་ཙམ་ཞག་གནད་ད་སང་བ་ཡང་ཡང་བརག་པ་ན་གདམས་པའ་

དན་པར་ཤས་པར་བ་ས།. རང་སའ་བདག་མད་འཆད་པའ་སབས་གཞན་ད་

150

ར་ཙང་ཁ་པ་ཆན་པའ་་གསང།.

ཡང་ད་བཞན་ད་བལའ།. །གཉས་པ་ན།. ད་ལ་བའ་དགག་བ་ད་འགག་པའ་

རགས་པའ་གཙ་བ་གང་ལ་བད་ཅ་ན།. ལགས་འདའ་དགག་བ་འགག་པའ་

རགས་ན་འགའ་ཟང་མ་གཏགས་པ་འབལ་ཟ་མ་དམགས་པའ་རགས་ལ་

བརན་ནས་བད་ལ།. ད་ཡང་ལང་ཀར་གཤགས་པ་དང་ཡབ་སས་མཇལ་བ་

ལས་གསངས་པ་ལ་བརན་ནས་གཅག་དང་ད་བལ་ག་རགས་ཉད་ཀས་སབ་

པ་ན་དབ་མ་རན་ལས་བཤད་ད།. དབ་མ་སང་བ་ལས་ན་ར་ར་གཟགས་མ་

དང་ཡད་མད་ས་འགག་དང་མ་བཞ་ས་འགག་དང་གཅག་དང་ད་བལ་ཡང་

གསངས་ལ།. རན་འབལ་ག་གཏན་ཚགས་ཀང་གསངས་ཏ་ད་ན་འགལ་ཟ་

དམགས་པའ་རགས་ས།. །ཕ་རལ་ལ་འགལ་འད་སན་པའ་མཚམས་མཐར་

ཐག་པ་ན།. རང་གཞན་ས་པས་ཇ་འད་ཞག་ཁས་བངས་པ་ལ་ཡང་དས་ཀ་

རམ་པའམ་ཡལ་ག་ཆའམ་ཤས་པའ་ཡལ་ག་རམ་པ་སགས་ཆ་ད་མ་མད་

པའ་ཆ་མད་མ་སད་པར་བསན་ནས།. ཆ་ད་མ་དང་ལན་པར་གབ་པ་ན་ཆས་

གཅག་ཆ་ད་མའ་བདག་ཉད་ད་ཡད་པ་ཐ་སད་པའ་དན་ལ་མ་འགལ་མད་

དན་དམ་པར་གབ་པ་ལ་ན་ཆ་དང་ཆ་ཅན་གཉས་ང་བ་ཐ་དད་ན་འབལ་མད་

དང་ང་བ་གཅག་ན་ཆ་རམས་གཅག་ཏ་འགར་བ་དང་ཆ་ཅན་ད་མར་འགར་

བའ་གནད་པ་བསན་ནས་ཆས་དན་དམ་པར་གབ་པ་འགག་ས།. འཕགས་པ་

ལས།.

ཚགས་ལས་སར་མ་གཞན་མད་ད།.།

. ཞས་སགས་གསངས་པའ་རགས་པ་ལ་རལ་ད་བཏན་ནས་འཆད་

དང་ངས་ལགས་བཤད་སང་པ།

151

པའ།. །དཔར་ན་གཞན་ས་འགག་པ་ལ་ཡང་རག་མ་རག་གཉས་ས་ཁ་ཚན་

བཅད་ནས་རག་པ་ལས་ས་བ་བཀག. . །མ་རག་པ་ལ་དས་མཉམ་མ་མཉམ་

གཉས་ས་བཅད་ནས་དས་མཉམ་ལས་ས་བ་བརག. །མ་མཉམ་པ་ལ་ཞག་

མ་ཞག་གཉས་ས་བཅད་ནས་ཞག་པ་ལས་ས་བ་བཀག . ས་མ་མ་ཞག་པ་

ལས་ས་བ་ལས་བར་ད་ཆད་མ་ཆད་གཉས་ས་བཅད་ནས་ཆད་པ་ལས་ས་

བ་བཀག་ས་ད་རམས་འགག་པ་ཅང་སའ།. །ད་ནས་མ་ཆད་པ་ལས་ས་བ་ལ་

བདག་ཉད་ཐམས་ཅད་ཀས་མ་ཆད་པ་དང་ཕགས་རས་མ་ཆད་པ་གཉས་ས་

བཅད་ནས་ས་མ་ལར་ན་དས་ཅན་གཉས་འདས་དགས་ཏ།. དཔར་ན་རལ་ཕ་

རབ་འདབ་ཆགས་པ་གཉས་བདག་ཉད་ཐམས་ཅད་ཀས་བར་མ་ཆད་ན་ཡལ་

གཅག་ཏ་འད་དགས་པ་ལར་ར།. །ཕ་མ་ལར་ན་ཆ་དང་བཅས་པས་ཀན་རབ་

པར་འགར་ར།.།ཞས་དབ་མ་སང་བ་ལས་འཆད་ད།.གནད་པ་སན་མཚམས་

མཐར་ཐག་པ་ན་ཆ་ཆ་ཅན་ལ་གཅག་ཐ་དད་ཀ་བརག་པ་བས་ནས་འགག་

པ་འདའ།. །དས་ན་གཞན་ས་ལ་བ་ཅག་འགག་པ་ལ་ཡང་གནད་བད་སན་

པའ་རགས་པའ་ས་མང་ང།. །སབ་དཔན་ཡ་ཤས་སང་པས་བདན་གཉས་ས་

བདན་གབ་འགག་པའ་རགས་པའ་དངས་གཞ་མ་བཞ་ས་འགག་ལ་མཛད་

པའ་གནད་པ་མཐར་གཏགས་པ་ཡང་ཞབ་འཚ་ཡབ་སས་དང་འདའ།. །འད་

དག་ཀང་མགན་པ་ཀ་སབ་ཀ་རས་ས་འབང་བའ་རགས་པའ་ལམ་ཆན་པ་

ས་རགས་པ་ལ་བ་རས་པར་འདད་པས་བསབ་པར་བའ།. །རང་རད་ཀ་

ཕགས་ལ་འད་དག་ག་རགས་པ་ཤས་ན་གཞན་རམས་ཀ་རགས་པ་ཡང་

152

ར་ཙང་ཁ་པ་ཆན་པའ་་གསང།.

བད་བག་ཏ་ཤས་པར་འགར་བས་ར་མ་བསད་ད།.།

. གཉས་པ།

ཐལ་འགར་བ་རམས་ཀས་འཕགས་པའ་དགངས་པ་ཇ་ལར་བཀལ་བ་ལ་གཉས།.

. གང་ཟག་དང་ཆས་ལ་རང་བཞན་ཡད་མད་ཇ་ལར་བཤད་པ་དང༌།.དན་

དམ་ད་གབ་པ་འགག་པའ་རགས་པའ་གཙ་བ་གང་ཡན་བསན་པའ།.།

. དང་པ།

གང་ཟག་དང་ཆས་ལ་རང་བཞན་ཡད་མད་ཇ་ལར་བཤད་པ་ལ་གསམ།

. གང་ཟག་དང་ཆས་ལ་རང་བཞན་འགག་པའ་ཁད་པར་བཤད་པ་དང༌།.

ད་ལ་བརན་ནས་འཕགས་པའ་དགངས་པ་འགལ་ཚལ་ཐན་མང་མ་ཡན་པ་

བསན་པ་དང༌།.ཚལ་ད་ལ་མད་ས་རམས་དང་འགལ་བ་སང་བའ།.།དང་པ།

གང་ཟག་དང་ཆས་ལ་རང་བཞན་འགག་པའ་ཁད་པར་བཤད་པ་ལ་གཉས།

. རང་ག་མཚན་ཉད་ཀས་གབ་པའ་རང་བཞན་འགག་པ་ཁད་པར་ཡན་

པར་བསན་པ་དང༌།. དགག་བ་ད་ངས་བཟང་ནས་ཇ་ལར་མད་པ་བསན་

པའ།.།

. དང་པ།

དང་ངས་ལགས་བཤད་སང་པ།

153

རང་ག་མཚན་ཉད་ཀས་གབ་པའ་རང་བཞན་འགག་པ་ཁད་པར་ཡན་པར་བསན་པ་ན།.

. སབ་དཔན་སངས་རས་བསངས་ཀས་ར་བ་ཤས་རབ་ཀ་འགལ་པ་

མཛད་པ་ལ་ལགས་ལན་གས་སན་མང་པ་བཟང་ཡང་བདག་མད་གཉས་ལ་

མ་མཐན་པ་ཡད་པའ་ས་ནས་སན་མ་བརད་ལ།. སན་རས་གཟགས་བརལ་

ཞགས་ཀས་ཀང༌།. ཐ་སད་ད་ཕ་ནང་ག་རན་འབལ་ས་མ་ཙམ་ད་བ་བ་བད་

ནས་ས་ཡད་ཅང་དན་དམ་པར་ང་བ་ཉང་མད་པར་ཤས་པ་ན།. འཕགས་

པ་ཡབ་སས་དང་ལགས་ལན་འབད་དང་སངས་རས་བསངས་ལ་སགས་

པ་དབ་མའ་ལམ་ས་བ་རམས་ཀས་ཤས་རབ་ཀ་ཕ་རལ་ཏ་ཕན་པའ་ཚལ་

བསན་པའ་ཞས་འཆད་ད།. ཐ་སད་ད་ས་མ་ཙམ་ད་ཡད་པ་དང་དན་དམ་པར་

ང་བ་ཉད་མད་ཚལ་ལ་སབ་དཔན་གཉས་འད་བར་བཤད་ད།. །ཡ་ཤས་སང་

པ་དང་ཞ་བ་འཚ་དང་ཀ་མ་ལ་ཤ་ལ་ལ་སགས་པ་རམས་ཀས་ཀང་སངས་

རས་བསངས་དང་ཟ་བ་གགས་པའ་ལགས་དང་རང་ག་ལགས་གཉས་ལ་

བདག་མད་ཀ་ཁད་པར་ཡད་པའ་ཚལ་མ་བཤད་ད།. །ཟ་བ་གགས་པས་

ན་སངས་རས་བསངས་ཀས་འཕགས་པའ་དགངས་པ་ཇ་ལ་བ་བཞན་ད་

བཀལ་བས་ད་དང་རང་ག་དན་དམ་པ་དང་ཀན་རབ་པའ་འཇག་ཚལ་ཁད་

པར་མད་པར་བཞད་ལ།. རང་ག་ལགས་ན་དབ་མ་པ་གཞན་གས་བཀལ་བ་

དང་ཐན་མང་མ་ཡན་པར་བཤད་ད།.འཇག་འགལ་ལས།.

154

ར་ཙང་ཁ་པ་ཆན་པའ་་གསང།.

. ཇ་ལར་དབ་མའ་བསན་བཅས་མ་གཏགས་པར་བསན་བཅས་གཞན་

ལས་སང་པ་ཉད་ཅས་བ་བའ་ཆས་འད་ཕན་ཙམ་ལག་པར་མ་བརད་པ་ད་

བཞན་ད།. ཁ་བ་ཅག་གས་འདར་ལགས་གང་ཞག་བརལ་ལན་དང་བཅས་

པར་བསད་པའ་ལགས་འད་ནས་འབང་བ་ད་ཡང་སན་པ་ཉད་ཀ་ཆས་ལར་

བསན་བཅས་གཞན་ན་མད་ད་ཞས་མཁས་པ་རམས་ཀས་ངས་པར་མཛད་

ད་གསལ་ལ།. །དའ་ཕར་ཁ་ཅག་གས་མད་ས་པ་རམས་ཀ་ལགས་དན་དམ་

པར་སས་པ་ད་ཉད་དབ་མ་པ་རམས་ཀས་ཀན་རབ་ཏ་འདད་ད་ཞས་སས་པ་

གང་ཡན་པ་ད་ན་དབ་མའ་བསན་བཅས་ཀ་ད་ཁ་ན་ཉད་མངན་པར་མ་ཤས་

པ་ཁ་ནས་སས་པ་ཡན་ན་ཞས་ཤས་པར་བའ།.།

. ཞས་གསངས་ཤང་།བ་བག་ཏ་ས་བའ་ལགས་ལ་ཡང་ད་ལར་གསངས་

པའ་མཐར་འད་ལར་འཇག་རན་ལས་འདས་པའ་ཆས་ན་འཇག་རན་པའ་

ཆས་དང་མཚངས་པར་མ་རགས་བའ་ཕར་ཏ།. ལགས་འད་ན་ཐན་མང་མ་

ཡན་པའ་ཞས་མཁས་པ་རམས་ཀས་ངས་པར་བའ།.།

. ཞས་གསངས་ས།. །རང་ག་ལགས་དབ་མ་པ་གཞན་དང་ཐན་མང་

མ་ཡན་པའ་གཏན་ཚགས་ཀས་དན་ས་གཉས་ཀས་དན་དམ་པར་སས་པ་

རམས་དབ་མ་པའ་ཀན་རབ་ཏ་འདད་པས་དབ་མའ་ད་ཁ་ན་ཉད་མ་ཤས་

པར་འཇག་པའ་ར་མཚན་ན་རང་ག་ལགས་ལ་ཐ་སད་ད་ཡང་རང་ག་མཚན་

ཉད་ཀས་གབ་པའ་ཆས་མ་འདད་ལ་ད་དག་ན་དའ་སང་ནས་འཇག་པ་ཤ་

སག་ཡན་པའ་ཕར་ར།. །བདན་པ་གཉས་གང་རང་གཅག་ལས་ཉམས་ན་

དང་ངས་ལགས་བཤད་སང་པ།

155

ཅག་ཤས་ལས་ཀང་ཉམས་པར་འགར་བས་བདན་གཉས་ཀ་ཚལ་ལས་མ་

ཉམས་པའ་འཇག་རན་ལས་འདས་པའ་ཆས་ན་བདན་གཉས་ལས་ཉམས་

པའ་འཇག་རན་པའ་ཆས་དང་བདན་གཉས་གང་ད་ཡང་མཚངས་པར་མ་

རགས་པས་འཕགས་པའ་ལགས་འད་ན་དན་དམ་ད་མ་ཟད་ཀན་རབ་ཏ་

ཡང་དངས་པར་ས་བའ་གབ་མཐའ་དང་ཐན་མངས་མ་ཡན་ན།. །བདན་

གཉས་རང་འགལ་ལས།.

གཞན་གས་དན་དམ་བས་གང་ཡན།.།

ད་ན་གཞན་ག་ཀན་རབ་ས།.།

གཞན་ག་མར་འདད་གང་ཡན་པ།.།

གཞན་ག་ཆང་མར་ཡང་འདད་བཞན།.།

ཞས་ཁངས་ས་དངས་པ་ད་ཀ་སབ་ཀ་ཡན་ཞས་འགལ་བཤད་ལས་འཚད་

མད་ཀང་ད་མན་པར་འཇག་འགལ་གས་ཤས་ས།. །འགལ་བཤད་ད་ཙམ་པ་

པ་ཞ་བ་འཚ་ཡན་ཞས་པ་ཡང་མང་མཐན་པའམ་ཁ་གཡར་བ་ཡན་ག་དབ་

མ་རན་ལ་སགས་པ་རམ་མཁན་ན་མན་ཏ།. འདས་བསན་བཅས་རམ་པའ་

དགས་པ་བཤད་པ་ཚད་མའ་ད་ཁ་ན་ཉད་བསས་པའ་འགལ་པར་བཀག་.

པའ་ཕར་དང༌།. གཟང་འཛན་ཇ་ལར་སང་བ་བཞན་ད་མད་པར་ས་བ་མངན་

སམ་དང་འགལ་ཞང་གགས་པས་ཀང་གནད་པར་བདན་གཉས་རང་འགལ་

ལས་བཤད་པ་ས་སར་བཞག་ག་དན་འཐད་ཕགས་ས་འགལ་བའ་ཕར་ར།. །.

གཞན་ཡང་འཇག་འགལ་ལས།.

156

ར་ཙང་ཁ་པ་ཆན་པའ་་གསང།.

. དན་དམ་པར་ས་བ་མད་པས་བདག་དང་གཞན་ལས་ས་བ་དགག་ལ་

རག་མད།. གཟགས་དང་ཚར་བ་ལ་སགས་པ་གང་དག་མངན་སམ་དང་

རས་ས་དཔག་པ་དག་གས་དམགས་པ་ད་དག་ག་རང་བཞན་གདན་མ་ཟ་

བར་གཞན་ལས་ས་བར་འགར་ར།. །ཅ་ས་ད་ལར་མ་འདད་ན་ན་བདན་པ་

གཉས་ཅ་ས་བརད་ད་བདན་པ་གཅག་ཁ་ནར་འགར་ར།. །དའ་ཕར་གཞན་

ལས་ས་བ་ཡད་པ་ཉད་ད།.།

. ཞས་གསངས་ཏ།. གང་ད་རང་མཚན་གས་གབ་པའ་ར་འབས་བཀག་

པ་ལ་དན་དམ་པར་ད་བཀག་ནས་གཞན་ས་འགག་པ་རགས་ཀང་ཐ་སད་ད་

རང་བཞན་ནམ་རང་ག་མཚན་ཉད་ཀས་ས་བའ་གཞན་ས་འདད་དགས།. ད་

མ་འདད་ན་ཀན་རབ་ཏ་ཡང་བདན་པ་མད་པས་ཀན་རབ་ཀ་བདན་པ་མད་

པར་འགར་ར་ཞས་རལ་བ་ལ་རམ་པ་བཞན་ད་རང་ག་མཚན་ཉད་ཀས་ས་

བ་བདན་པ་གཉས་ཆར་ད་མད་པར་བསབས་ཏ།. འད་ན་དབ་མ་བདན་དམ་

པར་མ་ས་ཡང་ཐ་སད་ད་རང་མཚན་ཉད་ཀས་ས་བ་ཡད་པར་འདད་པ་ལ་

སབ་ཀ་དངས་པར་ས་བ་ལ་མན་པས།. དབ་མ་པ་གཉས་ལ་དགག་བའ་ཁད་

པར་ད་ཙམ་ཡད་ན་ཟ་བ་གགས་པས་ད་ལ་དམགས་བསལ་ཅན་ག་དགག་

པ་ཅའ་ཕར་མ་མཛད་ཅས་ས་བར་མ་རགས་ས།.།

. གཉས་པ།

དགག་བ་ད་ངས་བཟང་ནས་ཇ་ལར་མད་པ་བསན་པ་ལ་གཉས།

དང་ངས་ལགས་བཤད་སང་པ།

157

. ཀན་བརགས་དང་ལན་སས་ཀ་ས་འདགས་ཀས་བཟང་ཚལ་བསན་

ནས་ད་མད་པར་བསན་པ་དང༌།. ཉན་ཐས་ཀ་ས་སད་ལ་བརན་ནས་ཀང་

བདག་མད་གཉས་གསངས་པའ་དན་བཤད་པའ།.།དང་པ།

ཀན་བརགས་དང་ལན་སས་ཀ་ས་འདགས་ཀས་བཟང་ཚལ་བསན་ནས་ད་མད་པར་བསན་པ་ན།.

. འན་ཇ་འད་ཞག་ཏ་བཟང་ན་རང་ག་མཚན་ཉད་ཀས་གབ་པར་བཟང་

བ་ཡན་ཞ་ན།. འད་ལ་ཐག་མར་གབ་མཐའ་ས་བའ་ལགས་བརད་པར་བ་

ས།. གང་ཟག་འདས་ལས་འད་བས་ས།. །འབས་བ་འད་མང་ང་ཞས་པའ་

ཐ་སད་བཏགས་པ་ལ་རང་ག་ཕང་པ་འད་ཉད་གང་ཟག་ཡན་ནམ་འན་ཏ་ད་

དག་ལས་དན་གཞན་ཞས་གང་ཟག་ག་ཐ་སད་བཏགས་པ་དའ་དན་བཙལ་

ཏ།. དན་གཅག་པའ་དན་ཐ་དད་ལ་སགས་པའ་ཕགས་གང་རང་ཞག་རད་

ནས་གང་ཟག་ད་འཇག་ས་བང་ན་ལས་གསག་པ་པ་ལ་སགས་པར་འཇག.

ནས་ལ།. མ་རད་ན་འཇག་མ་ནས་པས་གང་ཟག་ག་ཐ་སད་བཏགས་པ་ཙམ་

གས་མ་ཚམ་པར་དའ་ཐ་སད་གང་ལ་བཏགས་པའ་བཏགས་གཞ་ད་ཇ་ལར་

ཡན་དཔད་ཅང་བཙལ་ནས་འཇག་ན་གང་ཟག་རང་ག་མཚན་ཉད་ཀས་གབ་

པར་འཇག་པ་ཡན་ཏ།. རང་ས་བ་བག་ཏ་ས་བ་ནས་དབ་མ་རང་རད་པའ་

བར་ཐམས་ཅད་ཀས་ད་བཞན་ད་འདད་ད།. །ད་བཞན་ད་གཟགས་དང་ཚར་

བ་ལ་སགས་པའ་ཆས་འདས་བས་དང༌།. འདས་མ་བས་ཀ་ཆས་ཐ་ན་མད་

158

ར་ཙང་ཁ་པ་ཆན་པའ་་གསང།.

ས་པས་ཐགས་པའ་རག་བ་རམ་པར་བཅད་ཙམ་ག་མད་དགག་ལ་ནམ་ཁར་

བཞག་པ་ཡན་ཆད་ཀང་རང་ས།. ཚད་མས་གབ་པར་འདད་པ་ཐམས་ཅད་

ཡད་པར་འཇག་པ་ན་རང་རང་ག་མང་ག་ཐ་སད་འཇག་པའ་འཇག་གཞའ་

དན་ད་ཇ་འད་ཞག་ཏ་གབ་པ་བཙལ་བ་ན་དས་རད་པའ་དན་མད་ན་ཡད་

པར་འཇག་མ་ནས་པས་ད་ལས་བཟག་པ་ལ་ཡད་པར་འཇག་ག. །རག་གའ་

གཞང་ནས་དན་བད་ནས་པ་ཁ་ན་ལ་རང་མཚན་དང༌།. མངན་པའ་མད་ལ་

སགས་པར་གཞན་དང་ཐན་མང་མ་ཡན་པར་མཚན་པ་མའ་ཚ་བ་ལ་བ་ལ་

རང་ག་མཚན་ཉད་ད་བཤད་པ་དང༌།. རང་ག་མཚན་ཉད་ཀས་གབ་པའ་རང་

མཚན་ན་ཆས་ཤན་ཏ་མ་འདའ།. །ཟ་བའ་ཞབས་ཀ་ལགས་ན་ད་འད་བའ་

ས་ནས་ཡད་པར་འཇག་པ་ན་ཐ་སད་ད་ཡང་མ་བཞད་པས་རང་ག་ཐ་སད་

འཇག་ལགས་ན་ཚག་གསལ་ལས།.

. གཞན་ཡང་ལས་ཀ་རན་ཅན་ཁད་པར་ད་བད་པ་འཇག་རན་པའ་ཐ་

སད་ཀ་ཡན་ལག་ཏ་གར་པ་མ་བརགས་ན་གབ་པ་རན་པ་པ་མཆ་ག་དང༌།.

མག་ཡ་རན་ཅན་རན་པ་པ་དག་གཅན་ན་གང་ཟག་ལ་སགས་པ་བཏགས་པ་

ལར་ཡད་པའ་ཕར་དཔ་འད་རགས་པ་མ་ཡན་ན།.།

. ཞས་གསངས་ས།. །འདས་ན་འཇག་རན་ན་མཆ་གའ་ལས་དང་དག་

གཅན་ག་མག་ཞས་ཐ་སད་བད་པ་ལ་ལས་དང་མག་ལས་ཐ་དད་པའ་ཁད་

པར་མད་ཀང་རག་ངར་གཞ་ཆས་རང་བ་བཞན་ད་སའ་རང་ག་མཚན་ཉད་

ས་བ་ཞས་པ་ལ་ཡང་ས་བ་མན་པའ་ས་མད་ཀང་ད་ལ་བའ་ཐ་སད་བད་ད་

དང་ངས་ལགས་བཤད་སང་པ།

159

ཞས་པའ་ལན་ད།. ལས་དང་མག་ཞས་པའ་ས་ལས་ད་གཉས་ལ་དམགས་

པའ་བ་སས་པ་ན་ཁད་གཞར་བཟང་ནས་གང་ག་ལས་དང་གང་ག་མག་

ཡན་སམ་ད་ཤས་པར་འདད་པ་ན།.སན་པ་པས་ཀང་མཆ་ག་དང་དག་གཅན་

མན་པའ་ལས་དང་མག་ཡན་པ་བསལ་བར་འདད་ནས་འཇག་རན་པའ་

བརའ་རས་ས་བད་པ་ཁད་པར་ག་ཆས་མཆ་ག་དང་དག་གཅན་ག་སས་

ཉན་པ་པའ་དགས་པ་སལ་བ་ན་རགས་ན།. ས་བ་མན་པའ་ས་མད་པས་ས་

ཡ་རང་ག་མཚན་ཉད་ས་བའ་ཞས་པ་ལ་དགས་པ་ད་འད་བསལ་ར་མད་

པའ་ཕར་དཔ་དན་གཉས་མ་མཚངས་ས་ཞས་ལན་མཛད་ནས།. དཔ་མ་

གབ་པའ་ར་མཚན་གཞན་ཞག་ཀང་སན་ཏ་ཁད་པར་ག་གཞ་རན་ལས་དང་

མག་བ་དང་ཁད་པར་ག་ཆས་རན་པ་མཆ་ག་དང་དག་གཅན་འཇག་རན་

ཀ་ཐ་སད་ད་ཐ་དད་ད་གབ་པས་ད་གཉས་ཐ་དད་མད་པའ་དཔར་མ་གབ་བ་

ཞས་འཆད་ད།. །འད་ལ་ཐ་སད་འདགས་པའ་གཞ་གང་ཡན་བཙལ་ན་དན་

ཐ་དད་པ་མ་རད་ད་དག་གཅན་ག་མག་ལ་དག་གཅན་ད་བར་བས་པའ་ཕར་

དང་མཆ་ག་དང་དའ་ལས་ཞས་པའ་དན་བཙལ་ན་ས་སར་མ་རད་པའ་ཕར་

ར།. །ད་ལ་བརལ་ལན་མཛད་ནས་བསལ་བར་གསངས་ཏ།. ལང་དའ་འཕ་

ཉད་ནས།

. གལ་ཏ་ད་ཙམ་ཞག་དམགས་པས་ལས་དང་མག་ལས་ཐ་དད་པའ་

དན་གཞན་མ་གབ་པའ་ཕར་དཔ་གབ་པ་ཉད་ད་ཞ་ན།. ད་ན་ད་ལར་མ་ཡན་

ཏ།. འཇག་རན་པའ་ཐ་སད་ལ་ད་ལར་རམ་པར་དཔད་པ་མ་འཇག་པའ་ཕར་

160

ར་ཙང་ཁ་པ་ཆན་པའ་་གསང།.

དང༌།.འཇག་རན་པའ་དངས་པ་རམས་ན་མ་བརགས་པར་ཡད་པའ་ཕར་ར་

. ཞས་ས།. །ཉན་པ་པའ་ངར་གཞ་ཆས་ད་ཙམ་ཞག་ཡད་ཀང་ཐ་སད་

དའ་དན་ལ་བརགས་པ་ན་ལས་དང་མག་ལས་ས་སར་གབ་པའ་མཆ་ག་

དང་དག་གཅན་མ་རད་པས་ད་དག་གཞ་ཆས་ས་མ་གབ་བ་ཞས་རད་པ་ན་

སར་བཤད་པའ་གཞན་གས་ཆས་རམས་ཡད་པར་འཇག་ལགས་ས།. །ཡད་

པ་ན་འཇག་རན་ག་ཐ་སད་ད་ཡན་ལ་ད་ལ་ན་དཔད་པ་ད་ལར་བས་ནས་

འཇག་པ་མ་ཡན་ག་མ་དཔད་པར་འཇག་ག་ཞས་ལན་མཛད་ད།. །དཔད་

ནས་འཇག་ན་འཇག་མ་ནས་པ་དང་མ་དཔད་པར་འཇག་ལགས་ཀང་ལང་

དའ་འཕ་ཉད་ནས།

. ཇ་ལར་རམ་པར་དཔད་ན་གཟགས་ལ་སགས་པ་ལས་ཐ་དད་པར་

བདག་མད་མད་ཀ་འན་ཀང་ཕང་པ་ལ་བརན་ནས་འཇག་རན་ག་ཀན་རབ་

ཏ་འད་ཡད་པ་ཉད་ཡན་ལ་ད་བཞན་ཏ།. དག་གཅན་དང་མཆ་ག་གཉས་ཀང་

ཡན་པས་དཔ་གབ་པ་མད་ད།.།

. ཞས་གང་ཟག་འཇག་ཚལ་གསངས་ས།. །ལས་བན་ག་གཟགས་ལས་

བན་ག་སམས་ཞས་བརད་པ་ལ་ཡང་ཐ་སད་ད་གང་བཏགས་པའ་གཞ་

ལས་བན་དང་དའ་གཟགས་དང་སམས་ཇ་ལར་གབ་དཔད་པ་ན་ཆས་ད་

དག་ཀང་ལས་བན་མན་ལ་དའ་གཟགས་སམས་སགས་ལས་དན་གཞན་

ད་ཡང་ལས་བན་མ་རད་པས་དཔད་ཅང་བཙལ་ནས་རད་པའ་དན་ལ་ལས་

བན་འཇག་ས་མད་པ་ན་བདག་མད་མད་ཀ་ཞས་པའ།. །ད་ན་ལས་བན་

དང་ངས་ལགས་བཤད་སང་པ།

161

རང་ག་མཚན་ཉད་ཀས་མ་གབ་པ་ཡན་ག་ལས་བན་མད་པ་མན་པས་ཕང་

པ་ལ་བརན་ནས་ཀན་རབ་ཏ་ཡད་པ་བཞན་ད་དཔ་གཉས་ཀང་འཇག་ཅས་

པའ།.།ཆས་རམས་ཀ་འཇག་ཚལ་ཡང་ལང་དའ་འཕ་ཉད་ནས།

. ད་བཞན་ད་རམ་པར་དཔད་པ་ནས་ལ་སགས་པ་ད་དག་ལ་ཡང་ས་བ་

ལ་སགས་པ་དག་ལས་ཐ་དད་པའ་མཚན་གཞ་མད་ལ།. མཚན་གཞ་ལས་ཐ་

དད་པར་རན་མད་པའ་མཚན་ཉད་ཀང་མད་མད་ཀ་ད་ལ་ནའང་འད་ན་ཀན་

རབ་ཏ་ཡད་ད།. དས་ན་སབ་དཔན་རམས་ཀས་ཕན་ཚན་ལས་པ་ཙམ་ག་

གབ་པའ་ས་ནས་གབ་པར་རམ་པར་གཞག་པར་མཛད་ད།.།

. ཞས་གསངས་ཏ་ས་དང་ས་བ་སགས་མཚན་མཚན་ད་འཇག་པ་ལ་

ཡང་མཚན་མཚན་ག་ཐ་སད་འཇག་པའ་འཇག་གཞ་ད་སར་ལར་བཙལ་

ནས་རད་པའ་དན་ལ་འཇག་ན་ད་གཉས་འཇག་མ་ནས་ཀང་ཕན་ཚན་ལས་

པའ་ས་ནས་ད་དག་ཡད་པར་འཇག་ག་༌།. གང་ཟག་དང་ཆས་ཀ་འཇག་ཚལ་

འད་ངས་པ་ཁ་ནར་ཁས་བང་དགས་པ་ར་མཚན་དང་བཅས་པ་ན་ལང་དའ་

མཇག་ཉད་ནས།.

. འད་ན་ད་ཁ་ན་ལར་གདན་མ་ཟ་བར་ཁས་བང་བར་བ་ས།.ད་ལ་མ་ཡན་

ན་ཀན་རབ་འཐད་པ་དང་ལན་པ་མ་ཡན་ནམ་དས་ན་འད་ད་ཁ་ན་ཉད་ད་

འགར་ག་ཀན་རབ་ཏ་མ་འགར་ར།. །འཐད་པས་རམ་པར་དཔད་པ་ན་མཆ་

ག་ལ་སགས་པ་དག་ཁ་ན་མ་སད་པ་ན་མ་ཡན་ཏ།.འ་ན་ཅ་ཞ་ན།.འཆད་པར་

འགར་བའ་འཐད་པས་གཟགས་དང་ཚར་བ་ལ་སགས་པ་རམས་ཀང་ཡད་

162

ར་ཙང་ཁ་པ་ཆན་པའ་་གསང།.

པ་མ་ཡན་པས་ད་དག་ཀང་མཆ་ག་ལ་སགས་པ་བཞན་ཀན་རབ་ཏ་ཡད་པ་

མ་ཡན་པ་ཉད་ད་ཁས་བངས་པར་འགར་ལ་ད་ལར་ཡང་མ་ཡན་པས་འད་ན་

ཡད་པ་མ་ཡན་ན།.།

. ཞས་བཤད་ཅང་བརན་ནས་བཏགས་པ་རམ་པར་འཇག་ཚལ་འཇག་པ་

ལས་ཤས་དགས་པར་གསངས་ས།. །དས་ན་སར་ལར་དཔད་ནས་རད་པའ་

དན་ལ་ཐ་སད་ད་ཡད་པར་འཇག་ན་ད་ཁ་ནར་གབ་མ་གབ་དཔད་པའ་འཐད་

པས་བཞག་པས།. ད་ན་ཀན་རབ་ཏ་ཡད་པ་མན་ག་དན་དམ་ད་ཡད་པར་

འགར་ཞས་སན་པས་རང་མཚན་གས་གབ་ན་དན་དམ་པར་གབ་པའ།. །འ་

ན་བདན་གཉས་ལས།.

ཇ་ལར་སང་བཞན་ང་བའ་ཕར།.།

འད་ལ་དཔད་པ་མ་འཇག་ག.།

རམ་པར་དཔད་པར་བད་ན་དན།.།

གཞན་ད་སང་བས་གནད་པར་འགར།.།

. ཞས་གསངས་པ་བཞན་ད།. དབ་མ་རང་རད་པ་རམས་ཀང་ཀན་རབ་

པའ་དན་རམས་རགས་པས་དཔད་ནས་རད་པའ་དན་ལ་འཇག་པ་འགག་པ་

མ་ཡན་ནམ།. ཐ་སད་ད་ཡད་པ་རགས་པས་དཔད་དན་ལ་མ་འཇག་པ་ཁད་

ཀ་ཁད་ཆས་ཇ་ལར་ཡན་ཞ་ན།. འད་ན་དབ་མ་པ་གཉས་ཀ་ལགས་ཀས་

དཔད་ལགས་ཇ་འད་ཞག་གས་དཔད་པས་ད་ཁ་ནར་གབ་མ་གབ་དཔད་

པར་འགར་བའ་ཁད་པར་མ་ཕད་པའ་རད་པ་ཡན་ཏ།. །ཐལ་འགར་བས་

དང་ངས་ལགས་བཤད་སང་པ།

163

ན་སར་ལར་དཔད་པ་ཙམ་ནས་ད་ཁ་ནར་གབ་མ་གབ་དཔད་པར་བཞད་

ད།. སར་ལང་དངས་པ་དང་ཡད་པ་རམས་ཀང་མང་དང་བར་དང་ཐ་སད་

ཙམ་ད་ལན་མང་པར་བཤད་པའ་ཕར་ར།. །མང་ཙམ་ག་དན་ན་སར་ལར་ཐ་

སད་ཀ་དན་བཙལ་བ་ན་མ་རད་པ་ལ་བད་ཀ་མང་ཡད་ཅང་དན་མད་པའམ་

མང་མ་ཡན་པའ་དན་མད་པ་ན་མ་ཡན་ན།. །འདར་མང་ག་ཐ་སད་འདགས་

པའ་བས་གང་གཞག་ཐམས་ཅད་ཐ་སད་ད་ཡད་པར་མ་བཞད་ཀང་ཐ་སད་

འདགས་པའ་བའ ་དབང་གས་མ་བཞག་པའ་ཐ་སད་ད་ཡད་པ་མ་བཞད་

ད།. །དབ་མ་རང་རད་པ་རམས་ན་ཐ་སད་འདགས་པའ་བའ་དབང་གས་

གཟགས་ཚར་ལ་སགས་པ་འཇག་མ་ནས་ལ་གནད་པ་མད་པའ་དབང་པའ་

ཤས་པ་ལ་སགས་པ་ལ་སང་བའ་དབང་གས་ཐ་སད་ད་ཡད་པ་འཇག་ནས་

པར་འདད་ངས་བའ་དབང་གས་བཞག་མ་བཞག་ག་བ་ལ་ཡང་ཁད་པར་

ཆའ།. །ད་འད་བའ་བའ་དབང་གས་བཞག་པ་མན་པར་ཆས་རང་ག་ངས་

ཀ་གནས་ལགས་ཀ་དབང་གས་ཡད་མད་སགས་དཔད་པ་ནས་ད་ཁ་ནར་

གབ་མ་གབ་དཔད་པར་འག་བར་འདད་ཀ།. སར་བཤད་པའ་དཔད་ལགས་

ད་ཙམ་ནས་མ་འདད་པས་ཐ་སད་ད་རང་ག་མཚན་ཉད་ཀས་གབ་པ་བཞད་

ད།. །དའ་ཕར་གསང་རབ་ལས་ཀན་རབ་མང་དང་བར་དང་བཏགས་པ་ཙམ་

ད་གསངས་པའ་ཙམ་ག་སས་གང་གཅད་པ་ཡང་མ་མཐན་ན།. །འ་ན་འཇག་

རན་པ་ལ་ཡང་འངས་སམ་མ་འངས་སས་སམ་མསས་མ་སས་ཞས་སགས་

དཔད་པ་མང་པ་ཡད་པས་ད་ལར་དས་པ་ལ་འངས་པ་དང་སས་ཞས་སར་

164

ར་ཙང་ཁ་པ་ཆན་པའ་་གསང།.

མ་རང་ངམ་སམ་ན།. འདའ་ཚལ་ཚལ་དང་དཔད་ལགས་ས་མ་དང་ཆས་མ་

འད་ས།.འདས་ན་འག་འང་བད་མཁན་དང་འག་འང་ག་ཐ་སད་བཏགས་པ་ལ་

ད་ལར་བཏགས་པ་ཙམ་གས་མ་ཚམ་པར་ཐ་སད་ད་དག་བཏགས་པའ་དན་

ད་གང་ཡན་སམ་ད་དཔད་ནས་འག་འང་དས་པ་མན་ག།.འག་འང་ག་ཐ་སད་

རང་དགའ་བར་འཇག་པ་ལ་རང་དགའ་བའ་བརག་པ་བས་པ་ཡན་པས་དའ་

བརག་པ་ཁས་བངས་པ་ལ་འགལ་བ་ཅ་ཞག་ཡད།. ད་ལར་ཐ་སད་ཀ་དན་ལ་

དཔད་ནས་རང་ག་མཚན་ཉད་ཀས་གབ་པའ་རང་བཞན་ཡད་པར་འཛན་

པ་ན་བདག་འཛན་ལན་སས་ཀ་འཛན་ཚལ་མན་ལ།. སམས་ཅན་འཁར་

བར་འཆང་བ་ན་ལན་སས་ཉད་ཡན་པས་ད་ཉད་རགས་པ་རམས་ཀས་གཙ་

བར་དགག་དགས་པས་དའ་འཛན་ཚལ་ཇ་ལར་ཡན་ཞ་ན།. ད་ན་ཕ་ནང་ག་

ཆས་རམས་ཐ་སད་ཀ་དབང་གས་བཞག་པ་ཙམ་མན་པར་རང་ག་ང་བའ་

ས་ནས་ཡད་པར་འཛན་པ་ས།. ད་ཡང་མཆད་སན་ལ་སགས་པའ་གང་ཟག་

ལ་ད་ལར་འཛན་ན་གང་ཟག་ག་བདག་འཛན་དང་མག་ར་ལ་སགས་པའ་

ཆས་ལ་ད་ལར་འཛན་ན་ཆས་ཀ་བདག་འཛན་ཡན་ལ་དས་བདག་གཉས་

ཀང་ཤས་པར་བའ།. །འད་ལར་བཟང་བ་དས་ཐ་སད་ཀ་དན་གང་ཡན་དཔད་

ནས་བཟང་བ་མན་ཀང་འདས་བཟང་བ་ལར་ག་དན་ད་ཡད་ན།. དའ་ཐ་

སད་བཏགས་པའ་བཏགས་ས་ད་ཇ་ལར་ཡད་དཔད་པ་ན་དཔད་བད་ཀས་

རད་དགས་ས།. །དས་ན་མ་དཔད་པའ་ལན་སས་ཀ་བདག་འཛན་ཡལ་དང་

བཅས་པ་རགས་པའ་དགག་བའ་གཙ་བ་ཡན་པ་དང༌།. གཞང་རམས་ནས་

དང་ངས་ལགས་བཤད་སང་པ།

165

དཔད་ནས་འགག་པ་ཤ་སག་འབང་བ་ཡང་མ་འགལ་བས་ཀན་བརགས་ཀ་

འཛན་པ་ཡལ་བཅས་ཁ་ན་འགག་ག་སམ་ད་མ་བཟང་ང།. །གབ་མཐས་བ་

མ་བསར་བ་ཁ་ཅག་དང་བར་མ་ཤས་པའ་སམས་ཅན་གས་ཐ་སད་འདགས་

པའ་བའ་དབང་གས་མ་བཞག་པར་ཡད་པའ་མང་ད་ན་སར་མ་ནས་ཀང་

དའ་དན་ན་ཡད་ད་གཞན་ད་ན་བདག་གཉས་ས་འཛན་པའ་དན་ཡང་མད་

པར་འགར་ར།. །རལ་འབར་སད་པ་པ་དང་དབ་མ་རང་རད་པ་རམས་གང་

ཟག་དང་ཆས་ཀ་སང་ད་གང་བཀག་པས་བདག་མད་ད་འཇག་པའ་བདག་

གཉས་དང་དར་ཞན་ལགས་དན་མ་འད་བ་ཁ་ནར་འདད་མད་ཀང༌།. ལགས་

འདས་གཞ་ཆས་ཅན་ག་ས་ནས་བདག་མད་གཉས་ས་འབད་ཀ་མད་རའ་

བདག་ལ་མ་འད་བ་མ་བཞད་ད།.འཇག་པ་ལས།.

བདག་མད་འད་ན་འག་བ་རམ་དགལ་ཕར།.།

ཆས་དང་གང་ཟག་དབ་བས་རམ་གཉས་གསངས།.།

. ཞས་ཆས་དང་གང་ཟག་ག་དབ་བས་ཕ་ཡ་བདག་གཉས་ཀ་ས་ནས་

ཕ་པར་མ་གསངས་ལ།.བཞ་བར་པའ་འགལ་པ་ལས་ཀང༌།.

. ད་ལ་བདག་ཅས་བ་བ་ན།.གང་ཞག་དངས་པ་རམས་ཀ་གཞན་ལ་རག་

མ་ལས་པའ་ང་བ་རང་བཞན་ཏ་ད་མད་པ་ན་བདག་མད་པའ།. །ད་ན་ཆས་

དང་གང་ཟག་ག་དབ་བ་གཉས་ས་རགས་ཏ་ཆས་ཀ་བདག་མད་པ་དང་གང་

ཟག་ག་བདག་མད་པའ།.།

. ཞས་ས།. །རག་མ་ལས་ཀ་ང་བ་ན་མང་ད་བཏགས་པ་ཙམ་མན་པར་

166

ར་ཙང་ཁ་པ་ཆན་པའ་་གསང།.

དན་ག་ངས་ནས་སད་ལགས་ཡད་པ་རང་དབང་བའ་ང་བའ།. །གལ་ཏ་རང་

ས་བ་བག་ས་བ་ནས་དབ་མ་རང་རད་པ་ལ་ཐག་པའ་བར་ད་ཚད་མས་གབ་

པར་འདད་པའ་དན་ལ་འད་འད་བའ་རང་མཚན་གས་གབ་པ་འདད་ན།. འ་

ན་སར་རལ་འབར་སད་པ་པས་གཟགས་སགས་ཀ་ང་བ་དང་ཁད་པར་ད་

བཏགས་པའ་ཀན་བརགས་ཡད་པར་འདད་པ་ལ་རང་ག་མཚན་ཉད་ཀས་

གབ་པ་བཀག་ནས་མང་དང་བརས་བཞག་པར་བཤད་པ་དང་འགལ་ལ་སམ་

ན།. སན་མད་ད་ད་ན་མང་དང་བརས་འཇག་ནས་པས་རང་ག་མཚན་ཉད་

ཀས་མ་གབ་ཅས་ས་བ་ཡན་ག།. ད་ལ་རང་ག་མང་བཏགས་པའ་བཏགས་

གཞ་བཙལ་ན་མ་རད་པར་མ་འདད་པས་འད་པས་བཤད་པའ་རང་མཚན་

གས་གབ་པར་འཛན་པ་ཡད་ད།. །ད་དག་ག་གཞང་ལས་ང་བ་དང་ཁད་པར་

ད་བཏགས་པ་ད༌མང་ཙམ་ད་བཤད་པ་ཡང་ད་གཉས་སང་བའ་བ་ལ་གཟང་

འཛན་རང་ཆད་ད་སང་བ་ལར་ག་དན་མད་པ་ལ་བཏགས་པ་ཙམ་ད་འདད་

པས་འད་པའ་མང་ད་བཏགས་པ་ཙམ་དང་མ་འདའ།.།

གཉས་པ།

ཉན་ཐས་ཀ་ས་སད་ལ་བརན་ནས་ཀང་བདག་མད་གཉས་གསངས་པའ་དན་བཤད་པ་ན།.

. རལ་འབར་སད་པ་པ་དང་དབ་མ་རང་རད་པ་རམས་ཐག་དམན་ག་ས་

སད་ལས་ཆས་ཀ་བདག་མད་མ་བསན་ཞང༌།.གང་ཟག་ག་བདག་མད་བསན་

པ་ན་ཉན་ཐས་ས་པས་གཏན་ལ་ཕབ་པ་ལས་ལག་པ་ཐག་ཆན་ད་ཡང་བཤད་

དང་ངས་ལགས་བཤད་སང་པ།

167

ར་མད་པར་བཞད་ལ།. སབ་དཔན་གཉས་ཀ་ལགས་ཀས་ན་ད་གཉས་ཀ་

ལས་བཟག. ས་ས་བའ་དང་པ་ཐག་དམན་ག་ས་སད་ལས་ཆས་ཀ་བདག་

མད་བཤད་པའ་ཚལ་ན།.སངས་རས་བསངས་ཀས།.

. བཅམ་ལན་འདས་ཀས་འད་བད་རམས་བདག་མད་པའ་དཔར་ས་མ་

དང་བག་ཆ་དང་གཟགས་བརན་དང་སག་ར་དང་ར་ལམ་དང་དངལ་རས་པ་

དང་ཆའ་ཆ་བར་དང་ཆ་ཤང་ག་ཕང་པ་དག་བསན་ཏ།. འད་ལ་ད་བཞན་ཉད་

དམ་མ་ནར་བ་ད་བཞན་ཉད་ན་འགའ་ཡང་མད་ཀ་འད་དག་ན་སས་པ་ཡང་

ཡན་འད་དག་ན་རན་པ་ཡང་ཡན་ན་ཞས་ཀང་གསངས་ས།. །ཆས་ཐམས་

ཅད་བདག་མད་ད་ཞས་གསངས་པ་ལ་བདག་མད་པ་ཞས་བ་བ་ན་ང་བ་ཉད་

མད་པའ་དན་ཏ་བདག་ཅས་བ་བའ་ས་ན་ང་བ་ཉད་ཀ་ཚག་ཡན་པའ་ཕར་

ར།.།

. ཞས་གསངས་ཏ།. ཕང་པ་ལ་བདག་མད་པའ་དཔར་རམ་པ་བཞན་ད་

དབ་བ་དང་ཆ་བར་དང་ཆ་ཤང་དང་སག་ར་དང་ས་མ་བསན་པ་དང༌།. འད་

དག་རན་པ་ཡན་ན།. ཞས་གསངས་པ་དང༌།. ཆས་ཐམས་ཅད་བདག་མད་

ད་ཞས་ཐག་དམན་ག་ས་སད་ལས་གསངས་པས་ཆས་ཐམས་ཅད་ང་བ་

ཉད་མད་པར་བསན་ཏ་བདག་ག་དན་ན་ང་བའ་དན་ཡན་པའ་ཕར་ར་ཞས་

བཤད་ད།.།འཇག་འགལ་ལས་ཀང༌།.

གཟགས་ན་དབ་བ་རས་པ་འད།.

. ཞས་སགས་ཉན་ཐས་ལ་བསན་པའ་མད་ལས་དངས་ནས་ཆས་ཀ་

168

ར་ཙང་ཁ་པ་ཆན་པའ་་གསང།.

བདག་མད་བསན་པར་གསངས་ཤང༌།.རགས་པ་དག་ཅ་པའ་འགལ་པ་ལས་

ཀང༌།.

. མད་ལ་ཟག་པ་ན་ཉན་ཐས་ས་པ་ལ་གསལ་བས་དའ་རགས་པ་མ་

བཤད་ད།. །ཡད་ལ་ཟག་པ་ཡང་བདན་པ་དམ་པ་ན་གཅག་ས།. འད་ལ་ས་མ་

བས་བའ་ཆས་ཅན་མ་ངན་ལས་འདས་པའ།. །འད་བད་ཐམས་ཅད་ན་རན་པ་

ས་བའ་ཆས་ཅན་ན་ཞས་སགས་ཀས་གསངས་མད་ཀང༌།. ལན་མང་ད་དང་

བར་མད་པ་དང་གཞང་གཅག་ཏ་བཀད་ནས་མ་གསངས་པས་དའ་རགས་

པ་བཤད་པར་གསངས་ས།. །འད་ལ་ལགས་ལན་གས་དཔ་ད་དག་གས་ན་

གང་ཟག་ག་བདག་ཏ་སང་ཡང་མད་པ་སན་པས་གང་ཟག་ག་བདག་མད་

བཤད་ཀ་ཆས་ཀ་བདག་མད་མན་ན།.།

. བདག་ག་སའ་དན་ཀང་ཆས་ཀ་ང་བ་ཉད་མ་ཡན་ག་གང་ཟག་ག་

བདག་ཡན་ན།. །ཉན་ཐས་ཀ་ཐག་པར་ཆས་ཀ་བདག་མད་བཤད་ན་ན་ཐག་

པ་ཆན་པ་དན་མད་པར་འགར་ར་ཞས་བཀག་ག. །འཇག་འགལ་ད་ཐག་པ་

ཆན་པར་ན་ཆས་ལ་བདག་མད་པ་ཙམ་ཞག་མ་སན་གས་དང་ཕ་རལ་ཏ་

ཕན་པ་དང་སན་ལམ་དང་ཚགས་གཉས་ལ་སགས་པ་སན་པས་དན་མད་

ད་མ་འགར་ཞས་རན་ཆན་འཕང་བའ་ཤས་བད་དང་བཅས་པས་བསབས་

ས།.།སབ་དཔན་གས་བཞད་པར་ཡང་ར་ཤ་ལས།.

བཅམ་ལན་དངས་དང་དངས་མད་པ།.།

མཁན་པས་ཀ་ཏ་ཡ་ན་ཡ།.།

དང་ངས་ལགས་བཤད་སང་པ།

169

གདམས་ངག་ལས་ན་ཡད་པ་དང༌།.།

མད་པ་གཉས་ཀའང་དགག་པ་མཛད།.།

. ཅས་པ་དང༌།.

བཅམ་ལན་འདས་ཀས་ཆས་གང་ཞག..།

ས་བ་ད་ན་རན་ཞས་གསངས།.།

འད་བད་ཐམས་ཅད་ས་བའ་ཆས།.།

དས་ན་ད་དག་རན་པ་ཡན།.།

. ཞས་སགས་ཀས་ཟ་བས་བསབས་ཏ།.རགས་པ་དག་ཅ་པ་ལས་ཀང༌།.

མ་ངན་འདས་པ་བདན་གཅག་པ།.།

རལ་པ་རམས་ཀས་ནམ་གསངས་པ།.།

ད་ཚ་ལག་མ་ལག་མན་ཞས།.།

མཁས་པ་ས་ཞག་རག་པར་བད།.།

. ཅས་གསངས་ལ།. རན་པའ་དན་ང་བ་ཉད་ཀས་སང་པའ་རང་བཞན་

མད་པ་ལས་གཞན་ད་འདན་པ་ལ་གནད་པ་བརད་ནས་དན་དར་ངས་པར་ར་

ཤ་ལས་བསབས་པས།. ཐག་དམན་ག་ས་སད་ད་ཡང་ཆས་ཀ་བདག་མད་

ཀང་བཤད་པ་ན་འཕགས་པའ་དགངས་པར་ངས་པར་འདད་པར་བའ།. །ད་

ལ་ནའང་ཉན་ཐས་ཀ་ས་སད་ད་ཆས་ལ་རང་མཚན་གས་གབ་པའ་རང་

བཞན་ཡད་ད་ཞས་མ་གསངས་པར་མ་སབ་ཀ་ད་སད་གསངས་པའ་སབས་

ཀང་མང་ང།. །གང་ཟག་ག་བདག་མད་ན།. རང་ས་ཐག་པ་ཆ་ཆང་ག་གབ་

170

ར་ཙང་ཁ་པ་ཆན་པའ་་གསང།.

མཐའ་ས་བ་གཞན་ག་ལར་ན་གང་ཟག་ཕང་པ་དང་མཚན་ཉད་མ་མཐན་པའ་

རང་ར་ཐབ་པའ་རས་ས་མད་པ་ཙམ་ལ་འདད་ད།. །དའ་ཚལ་ན་ང་ཞས་

འཛན་པའ་གཞའ་བདག་འད་ཕང་པའ་ར་བ་ལ་བ་དང་ཕང་པ་རམས་དའ་

ཁ་ལ་ལ་བར་འཛན་ཏ།. ངའ་གཟགས་ང་ཡ་ཚར་བ་ཞས་སགས་ས་འཛན་

པས་ཕང་པ་རམས་བདག་དའ་ཡན་ན་ཞས་ངས་དབང་བར་འཛན་པའ་ཕར་

ར།. །དས་ན་ར་ཁལ་ལར་ཕང་པ་དང་མཚན་ཉད་མ་མཐན་པར་རང་ར་བར་

སང་ལ་ད་བཞན་ད་ཡད་པར་ཞན་པ་ན་རས་ས་ཡད་པར་འཛན་པའ།. །ད་

བཀག་པ་ན་གང་ཟག་ད་ཕང་པ་ལ་བཏགས་པ་ཙམ་ད་འགར་ཏ་ཙམ་གས་

ན་ཕང་པ་ལས་དན་གཞན་ད་ཡད་པ་གཅད་ད།. །བཏགས་ལགས་ན་རག་ག་

འབར་བ་ལས།.

. འད་ལར་ཁ་བ་ཅག་ཀང་ཐ་སད་ད་རམ་པར་ཤས་པ་ལ་བདག་ག་

ས་དངས་ས་འདགས་ཏ།. འད་ལར་རམ་པར་ཤས་པ་ན་ཡང་སད་པ་ལན་

པའ་ཕར་བདག་ཡན་ན་ཞས་ལས་དང་དབང་པའ་ཚགས་དག་ལ་ཉ་བར་

འདགས་པའ་ཕར་ཏ།.

. ཞས་ཡན་ལག་ཚགས་པ་ལ་བརན་ནས་ཤང་ར་ལར་ཕང་པ་ལ་བརན་

ནས་སམས་ཅན་ད་འདགས་པར་གསངས་པ་འདན་ན།. །ད་ཡང་མད་ཁ་

ཅག་ལས་སམས་དལ་ན་བད་བ་འཐབ་པར་གསངས་ལ་ཁ་ཅག་ཏ་བདག་

དལ་བས་མཐ་རས་འཐབ་པར་གསངས་པས་སམས་ལ་བདག་ཏ་འཇག་

ཅས་ལང་དང༌།. ཕང་པ་ལན་མཁན་ན་བདག་ཡན་ལ་རམ་ཤས་ཀས་ཡང་

དང་ངས་ལགས་བཤད་སང་པ།

171

སད་ལན་པའ་ཕར་རམ་ཤས་བདག་ཏ་བཞག་ག་ཞས་རགས་པའ་སབ་

བད་སའ།. །སབ་དཔན་འད་ཀན་གཞ་མ་བཞད་པས་ལས་ལན་པའ་རམ་

ཤས་ན་ཡད་ཀ་རམ་ཤས་ཡན་ཏ་ཀན་གཞ་མ་འདད་པ་གཞན་ཡང་ད་དང་

འདའ།. །ཀན་གཞ་འདད་པས་ན་ཀན་གཞའ་རན་ཉད་གང་ཟག་ཏ་འདད་

ད།. །གང་ཟག་ག་བདག་ད་དག་གས་ད་ལར་འདད་པའ་ལང་ན་མངས་ས་

དགས་ནས་མ་བས་ས།. །ཟ་བའ་ལགས་ཀས་ད་འདའ་གང་ཟག་རས་ཡད་

ཁགས་ཀང་གང་ཟག་ཐ་སད་ད་བཏགས་པ་ཙམ་མན་པའ་རང་ག་ང་བས་

གབ་པ་མ་ཁགས་ལ་ད་ཡད་པར་འཛན་པ་གང་ཟག་བདན་འཛན་ཡན་པས་

གང་ཟག་ག་བདག་འཛན་ཡན་ཏ་ཆས་ཀ་བདག་འཛན་བཞན་ན།. །གཞན་

ཡང་རང་ར་ཐབ་པའ་རས་ཡད་ཀ་བདག་ད་ན་ཕ་རལ་པས་ཕང་པ་ལས་

དན་གཞན་ད་ཀན་བརགས་པའ་ནང་ག་བད་པའ་སས་བ་ཡད་པར་བཟང་

བའ་ཡལ་ཡན་ལ།.ད་མད་པར་མངན་སམ་ད་རགས་ཤང་མཐང་ཟན་གམས་

པར་བས་ཀང་གཟགས་ལ་སགས་པ་ལ་སར་བདན་པར་བཟང་བ་ཅང་ཟད་

ཀང་ཁ་བ་བ་མད་པས་ཕང་པ་བདན་པར་བཟང་ནས་ས་བའ་འདད་ཆགས་

ལ་སགས་པའ་ཉན་མངས་པ་ལག་པའ་དན་མད་པར་འཆད་ད།. །འཇག་པ་

ལས།.

ཁད་ཀ་རལ་འབར་བདག་མད་མཐང་བ་ཡས།.།

གཟགས་སགས་ད་ཉད་རགས་པར་མ་འགར་ཞང༌།.།

གཟགས་ལ་དམགས་ནས་འཇག་ཕར་འདད་ཆགས་སགས།.།

172

ར་ཙང་ཁ་པ་ཆན་པའ་་གསང།.

ས་འགར་ད་ཡ་ང་བ་རགས་མད་ཕར།.།

. ཞས་དང༌།. རགས་པ་དག་ཅ་པའ་འགལ་པ་ལས་ཀང༌།. གང་དག་

གཟགས་ལ་སགས་པ་རམས་ཀ་རང་བཞན་དམགས་ཀང་ཉན་མངས་པ་

རམས་སང་བར་འདད་པ་ད་དག་ལ་ན་ཉན་མངས་པ་སང་བ་མ་སད་པ་ཉད་

ད།.།ཞས་བསན་པའ་ཕར་གསངས་པ།.

གནས་བཅས་སམས་དང་ལན་རམས་ལ།.།

ཉན་མངས་དག་ཆན་ཅས་མ་འབང༌།.།

གང་ཚ་བར་མར་འདག་པ་ཡང༌།.།

ཉན་མངས་སལ་གས་ཟན་པར་འགར།.།

. ཞས་གསངས་ཏ་གནས་ན་རང་མཚན་གས་གབ་པ་བདན་འཛན་ས་

བའ་དམགས་པའ།. །གཞན་ག་གང་ཟག་བཏགས་ཡད་ད་འཇག་ཚལ་ན་ཉན་

ཐས་ཀ་ས་སད་ལས།.

ཇ་ལར་ཡན་ལག་ཚགས་རམས་ལ།.།

བརན་ནས་ཤང་རར་བརད་པ་ལར།.།

ད་བཞན་ཕང་པ་རམས་བརན་ནས།.།

ཀན་རབ་སམས་ཅན་ཞས་བའ།.།

. ཞས་གསངས་པའ་དན་ཡང་མན་ཏ།. ཡན་ལག་ལ་བརན་ནས་བཞག་

པའ་ཤང་ར་ཡན་ལག་ཏ་མ་རང་བ་ལར་ཕང་པ་ལ་བརན་ནས་བཏགས་པའ་

གང་ཟག་ཀང་ཕང་པར་མ་རང་བའ་ཕར་ར།. །གལ་ཏ་ཡན་ལག་ཚགས་པ་

དང་ངས་ལགས་བཤད་སང་པ།

173

ལ་བརན་ནས་ཤང་རར་བཏགས་པ་ཚགས་ཙམ་ད་ཉད་ཤང་ར་ཡན་པ་ལར་

ཕང་པ་ཡང་ཡན་ན་སམ་ན།.ད་ལ་བརན་ནས་བཏགས་པ་ཉད་ཀས་གདགས་

གཞ་མ་ཡན་པར་འདད་དགས་ཏ་འབང་བ་རར་བས་ནས་སན་པ་དང་མག་

ལ་སགས་པ་བཏགས་པ་བཞན་ན།. །བམ་པ་ལ་སགས་པ་ཡང་བདག. དང་

འད་བས་ད་དག་གས་མ་ངས་པ་མད་ད།.།འཇག་པ་ལས་ཀང༌།.

མད་ལས་ཕང་པ་བརན་ནས་ཡན་གསངས་པ།.།

དའ་ཕར་ཕང་པ་འདས་ཙམ་བདག་མ་ཡན།.།

. ཞས་ས།.།གལ་ཏ་མད་ལས།.

. དག་སང་དང་བམ་ཟ་གང་དག་བདག་ག་སམ་ད་ལ་བ་ན་ཕང་པ་ལ་པ་

འད་དག་ཁ་ན་ལ་ལའ།.།

. ཞས་གསངས་པས་ཕང་པ་བདག་ལའ་དམགས་པར་གསངས་ལ་

ད་ལ་ན་ད་དག་བདག་ཡན་ན་སམ་ན།. ད་ན་སབ་པའ་ཚལ་གས་ཕང་པ་

བདག་ལའ་དམགས་པར་སན་པ་མན་ག་ཕང་པ་ལས་དན་གཞན་ད་བདག་

ལའ་དམགས་པ་ཡད་པ་ཁ་ནའ་སས་འགག་པ་ཡན་ཏ།. མད་གཞན་ལས།.

གཟགས་བདག་མ་ཡན་ཞས་སགས་ཀས་ཕང་པ་ར་ར་ནས་བདག་ཡན་པ་

བཀག་པའ་ཕར་ཏ།.འཇག་པ་ལས།.

གང་ཕར་སན་པས་ཕང་པ་བདག་ག་ཞས།.།

གསངས་པ་ད་ཕར་ཕང་པ་བདག་འདད་ན།.།

ད་ན་ཕང་ལས་གཞན་བདག་འགག་པ་ས།.།

174

ར་ཙང་ཁ་པ་ཆན་པའ་་གསང།.

གཟགས་བདག་མན་སགས་མད་གཞན་གསངས་ཕར་ར།.།

. ཞས་ས།. །འདས་འཇག་ཚགས་ལ་ལ་བ་ཞས་གསངས་པའ་སའ་དན་

ཡང་ཤས་པར་བའ།. །ད་དག་གས་ན་ངར་འཛན་ལན་སས་ལ་དམགས་

པ་དང་རམ་པ་གཉས་ཡད་པའ་དམགས་པའ་ཡལ་ཐ་སད་ད་ཡད་པ་ངས་

བཟང་བ་ཡན་ན།. །རམ་པའ་ཡལ་ན་བདག་ད་རང་ག་ང་བས་ཡད་ད་སམ་

ད་བཟང་བས་བདག་རང་ག་མཚན་ཉད་ཀས་གབ་པའ།. །འད་ན་ཐ་སད་

ད་ཡང་མད་ད།. །ང་ཡར་འཛན་པའ་འཇག་ལ་ལན་སས་ཀ་དམགས་པ་ན་

ང་ཡ་བའ།. །རམ་པ་ན་ང་ཡ་བ་རང་ག་མཚན་ཉད་ཀས་གབ་པར་འཛན་

པའ།. །གལ་ཏ་ངར་འཛན་ལན་སས་ཀ་དམགས་པར་ཕང་པ་མ་འཐད་ན།.

མད་ལས།.གཟགས་ལ་སགས་པ་བདག་མ་ཡན།. །ཞས་འགག་པ་མ་འཐད་

ད།. ད་དག་བདག་ཏ་འཛན་པའ་འཇག་ལ་ལན་སས་ཀ་ཡལ་ལམ་གཞར་མ་

རང་བའ་ཕར་ར་ཞ་ན།. ཕང་པ་དང་བདག་གཅག་དང་དན་གཞན་ད་འཛན་

པ་གཉས་ཀ་ཀན་བརགས་ཀ་འཛན་པ་ཡན་ག་ལན་སས་མན་པས་སན་མད་

ལ།. འན་ཀང་ལན་སས་ཀ་འཇག་ལས་བཟང་བ་ལར་ཡད་ན་གཅག་དང་དན་

གཞན་ལས་མ་འདའ་བས་ད་ལར་བརགས་ནས་འགག་པ་ཡང་འཐད་ད།. །ད་

དག་གས་ན་ལང་ག་སབ་བད་ཡད་པ་དང་གནད་བད་མད་པར་བསན་ནས་

རགས་པ་ན་ཕང་པ་བདག་ག་ཉ་བར་བང་བ་བདག་ན་ཉ་བར་ལན་པ་པ་ཡན་

པས་རམ་ཤས་སམ་གཞན་ཡང་རང་ཕང་པ་ན་བདག་ཏ་མ་རགས་ཏ་གཞན་

ད་ན་བད་པ་པ་དང་ལས་གཅག་ཏ་འགར་བས།. །འད་ཉད་འཕགས་པའ་

དང་ངས་ལགས་བཤད་སང་པ།

175

དགངས་པ་ཡན་ཏ།.ར་ཤ་ལས།.

གལ་ཏ་ཤང་ད་མ་ཡན་ན།.།

བད་པ་པ་དང་ལས་གཅག་འགར།.།

. ཞས་དང༌།.

མ་དང་ཤང་གས་བདག་དང་ན།.།

ཉ་བར་བང་བའ་རམ་པ་ཀན།.།

བམ་སམ་ལ་སགས་ལན་ཅག་ཏ།.།

མ་ལས་པར་ན་རམ་པར་བཤད།.།

. ཅས་གསངས་པའ་ཕར་ར།.།གཞན་ཡང་ར་ཤ་ལས།.

ད་བཞན་ཉར་ལན་ཤས་པར་བ།.།

. ཞས་ལས་དང་བད་པ་པ་གཉས་ཕན་ཚན་ལ་བརན་ནས་བཏགས་

པར་ཡད་ཀ་རང་ག་ང་བ་ཉད་ཀས་གབ་པ་མན་པ་བཞན་ད་ཉ་བར་བང་བ་

དང་ལན་པ་པ་ཡང་འཇག་པར་གསངས་ཏ།. མག་གས་གཟགས་མཐང་བ་

ལ་བརན་ནས་མཆད་སན་གས་མཐང་བ་དང་མཆད་སན་གས་གཟགས་

བལས་པ་ལ་བརན་ནས་དའ་མག་གས་གཟགས་མཐང་བར་ལགས་པར་

འཇག་ནས་ལ།. འན་ཀང་གཟགས་མཐང་བའ་མག་མཆད་སན་མན་ཞང་

གཟགས་ལ་མཁན་ག་མཆད་སན་ཡང་མག་མན་པ་མ་འགལ་ལ།. །ད་

བཞན་ད་མག་ན་བ་དང་བསས་པ་ན་ང་ན་བ་དང་བསས་ས་ཞས་ཐ་སད་

འདགས་པ་བཞན་ད་འཇག་ནས་ཤང་ངའ་མག་ན་ཞང་བསས་ས་ཞས་ཐ་

176

ར་ཙང་ཁ་པ་ཆན་པའ་་གསང།.

སད་འདགས་པ་ལར་ཡང་འཇག་ནས་མད་ཀང༌།. མག་ད་ཉད་བདག་དང་

བདག་ག་བ་གཉས་ཀར་འཇག་རན་ག་ཐ་སད་ཀས་འཇག་པ་མན་ན།. །ཚལ་

དས་ཕ་ནང་ག་ས་མཆད་ལག་མ་དང་བདག་གཉས་ཀང་གཅག་ལ་བརན་

ནས་ཅག་ཤས་ཐས་པ་པ་སགས་ས་འཇག་པ་ཡང་ཤས་པར་བའ།. །འད་ལ་

ཕ་རལ་པས་མག་ལ་སགས་པའ་ཆས་གང་ཟག་ཏ་འཇག་ཏ་མ་རང་བར་

མཐང་ནས་ད་དག་ལས་རས་གཞན་ག་མཐང་བ་པ་ལ་སགས་པའ་གང་ཟག་

ཁས་བངས་ཤང༌།. རང་ས་གཞན་གས་རས་གཞན་ལ་གནད་པ་མཐང་ནས་

རམ་ཤས་སམ་ཕང་པའ་ཆས་གཞན་གང་ཟག་ཏ་འདད་ལ།.རལ་བའ་གསང་

རབ་ཕན་ཅ་མ་ལག་པར་ཁང་ད་ཆད་པ་རམས་ན་ཐ་སད་ད་བཏགས་པ་ཙམ་

མ་གཏགས་པའ་ང་བ་མད་པར་རགས་ནས་གལ་བར་འཇག. འགལ་ལས་

གསངས་ཏ།. བཏགས་པ་ཙམ་ད་ཉད་ལ་ལས་གསག་པ་དང་འབས་ད་མང་

བ་སགས་ལགས་པར་འཇག་ཤས་པ་ཞག་དགས་ས།. །དས་ན་གང་ཟག་ག་

བདག་མད་ན།

ཇ་ལར་ཡན་ལག་ཚགས་རམས་ལ།.།

. ཞས་སགས་ཀ་དགངས་པ་འཇག་བ་ར་འགལ་ད་གཏན་ལ་ཕབ་པ་

བཞན།. རམ་པ་བདན་ད་གང་ཟག་ག་ཐ་སད་ཀ་དན་བཙལ་བས་མ་རད་པའ་

རང་བཞན་མད་པ་ལ་འདད་པས་གཞན་གས་འཆད་པ་དང་ཁད་པར་ཤན་

ཏ་ཆའ།. །འད་ཉད་སངས་རས་བསངས་ཀ་འགལ་པའ་དགངས་པའ་ཡང་

དངས་གཞར་སང་ང།.།

དང་ངས་ལགས་བཤད་སང་པ།

177

. གཉས་པ།

ད་ལ་བརན་ནས་འཕགས་པའ་དགངས་པ་འགལ་ཚལ་ཐན་མང་མ་ཡན་པ་བསན་པ་ལ་གསམ།

. བདག་མད་རགས་པ་དང་བདག་འཛན་ཕ་རགས་སགས་ཀ་ཐན་མང་

མ་ཡན་པའ་ཁད་པར་དང༌།. ཕ་དན་འཇག་ཅང་ཀན་གཞ་དང་རང་རག་ཁས་

མ་ལན་པའ་ཐན་མང་མན་པའ་ཁད་པར་དང༌།. རང་རད་ཁས་མ་ལན་པའ་

ཐན་མང་མན་པའ་ཁད་པར་བཤད་པའ།.།

དང་པ།

བདག་མད་རགས་པ་དང་བདག་འཛན་ཕ་རགས་སགས་ཀ་ཐན་མང་མ་ཡན་པའ་ཁད་པར་ན།.

. ད་ལར་བདག་དང་ཆས་རམས་ཀ་ཐ་སད་ཀ་དན་བཙལ་བ་ན་གཅག་

དང་ཐ་དད་སགས་ཅང་ཟད་ཀང་མ་རད་ལ།. འན་ཀང་མཆད་སན་ན།. །མག་

ག་ཞས་པ་སགས་ཀ་ཐ་སད་ཀང་ངས་པར་བ་དགས་པས་ཐ་སད་ཀ་དབང་

གས་མ་བཞག་པའ་ང་བ་མད་པ་དང༌།. ཐ་སད་ཀ་དབང་གས་ཡད་པར་

བཞག་པ་ལ་འཁར་འདས་ཀ་རམ་གཞག་ཐམས་ཅད་ཆས་ཤན་ཏ་འཐད་པའ་

བདན་པ་གཉས་ཀ་རམ་གཞག་འད་ན་སངས་རས་བསངས་དང་ཟ་བའ་

ཞབས་ཀས་འཕགས་པ་ཡབ་སས་ཀ་དགངས་པ་བཀལ་བ་འགལ་པ་གཞན་

ལས་ཁད་ཞགས་པའ་ཁད་ཆས་བ་ན་མད་པའ།.།ཐ་སད་ད་ཡད་པ་དང་ས་བ་

སགས་ན་ཐ་སད་ཀ་དབང་གས་ད་ལར་བཞག་པ་ཡན་པར་ཆས་ཡང་དག་

178

ར་ཙང་ཁ་པ་ཆན་པའ་་གསང།.

པར་སད་པ་ལས།.

. རགས་ཀ་བ་འཇག་རན་གནས་པ་ན་ས་བ་དང་འགག་པ་ལ་མངན་པར་

ཞན་པ་ཡན་པས།. ད་ལ་ད་བཞན་གཤགས་པ་ཐགས་ར་ཆན་པ་ཅན་གས་

འཇག་རན་ག་སག་པའ་གནས་ཡངས་ས་སང་བའ་ཕར་ཐ་སད་ཀ་དབང་

གས་སའ་འགག་ག་ཞས་གསངས་ཀ།.རགས་ཀ་བ་འད་ལ་ཆས་འགའ་ཡང་

ས་བ་ན་མད་ད།.།

. ཞས་གསངས་ཤང༌།.སང་ཉད་བདན་ཅ་པ་ལས་ཀང༌།.

གནས་པའམ་ས་འཇག་ཡད་མད་དམ།.།

དམན་པའམ་མཉམ་པའམ་ཁད་པར་ཅན།.།

སངས་རས་འཇག་རན་སད་དབང་གས།.།

གསངས་ཀ་ཡང་དག་དབང་གས་མན།.།

ཞས་ས།. །ཡམ་ག་མད་ལ་སགས་པ་ལས་འཇག་རན་ག་ཐ་སད་ད་ཡད་

ད།. །ཞས་གསངས་པ་ལར་དབ་མ་པས་ཐ་སད་ད་འཇག་དགས་ལ་འཇག་

རན་པའ་ཐ་སད་ན་ས་བན་ལས་མ་ག་ས་བ་སགས་ཀ་རམ་གཞག་བད་ཀང་

ཐ་སད་ཀ་དན་ད་ཇ་ལར་ཡན་བཙལ་ནས་བདག་གམ་གཞན་གང་ལས་ས་

བ་སགས་ཀ་དཔད་པ་མད་པ་ཁ་ནར་འཇག་པ་ཡན་ཞང༌།. འཕགས་པས་

ཀང་ད་ཁ་ན་ལར་བཤད་པའ་ཕར་དང་མ་དཔད་པའ་འཇག་རན་ག་ཐ་སད་

ཀ་དན་ན་སར་གང་ཟག་འཇག་ཚལ་བཤད་པ་ལར་ལགས་འདས་བཞག་པ་

ལར་སང་ག. །ཕང་པ་ལས་རས་ཐ་དད་པ་དང་ཕང་པ་ཚགས་ཙམ་ལ་སགས་

དང་ངས་ལགས་བཤད་སང་པ།

179

པ་གང་ཟག་ཏ་འཇག་པ་འཇག་རན་ག་ཐ་སད་ཀ་དན་ད་གཏན་མ་རང་བའ་

ཕར་ཏ།. བདག་དང་བདག་ག་བ་ན་འཇག་རན་ན་ར་ཁལ་ལར་འཇག་པའ་

ཕར་ར།. །གང་ཟག་དང་ཆས་དན་དམ་པར་མད་པ་དང་ཡད་པའ་ཚལ་ད་ལ་

ཡན་དང་བདག་མད་གཉས་ཀང་བཤད་པ་ལར་བ་དགས་ལ།. དའ་ཚ་ཆས་

བདག་གབ་མཐས་ཡད་པར་ཁས་ལན་ན་གང་ཟག་ག་བདག་མད་རགས་པ་

འང་ས་མད་པས་འཇག་འགལ་ལས་ཀང༌།. ཆས་ལ་བདག་ཏ་འཛན་པ་མ་

འདར་ན་གང་ཟག་ག་བདག་མད་མ་རགས་པར་གསངས་ས།.།དའ་ཕར་ཉན་

རང་གས་ཀང་བདག་མད་གཉས་རགས་དགས་ས།. །འད་ན་འཕགས་པའ་

བཞད་པ་དམ་པ་ཡན་ཏ།.རགས་པ་དག་ཅ་པ་ལས།.

ཡད་པས་རམ་པར་མ་གལ་ཏ།.།

མད་པས་སད་པ་འད་ལས་མན།.།

དངས་དང་དངས་མད་ཡངས་ཤས་པས།.།

བདག་ཉད་ཆན་པ་རམ་པར་གལ།.།

. ཞས་ཆས་རམས་རང་ག་མཚན་ཉད་ཀས་ཡད་པར་འཛན་པའ་ཡད་ལ་

དང་ར་འབས་ལ་སགས་པ་མ་རང་བར་མཐང་བའ་མད་ལ་གཉས་ཇ་སད་

མ་འདར་བ་ད་སད་ད་མ་གལ་བ་དང༌།.དངས་པ་དངས་མད་ཀ་ད་ཉད་མཐའ་

གཉས་དང་བལ་བ་ཤས་པས་གལ་བར་གསངས་པའ་ཕར་ར།.།གལ་ཞས་པ་

ཤས་སབ་ལས་གལ་བ་ལ་དང་ད་མ་རང་ས་སད་པ་འད་ལས་ཞས་གསངས་

པའ་ཕར་ར།.།ད་བཞན་ད་རན་ཆན་ཕང་བ་ལས་ཀང༌།.

180

ར་ཙང་ཁ་པ་ཆན་པའ་་གསང།.

ད་བཞན་སག་ར་ལ་བ་ཡ།.།

འཇག་རན་ཡད་ཅའམ་མད་པ་ཞས།.།

འཛན་པ་ད་ན་རངས་པ་ས།.།

རངས་པ་ཡད་ན་མ་གལ་ལ།.།

ཡད་པ་པ་ན་བད་འགར་འག།.།

མད་པ་པ་ན་ངན་འགར་འག།.།

ཡང་དག་ཇ་བཞན་ཡངས་ཤས་ཕར།.།

གཉས་ལ་མ་རན་ཐར་པར་འགར།.།

. ཞས་འཁར་བ་ལས་གལ་བ་ལ་ཡད་མད་ཀ་མཐའ་གཉས་སངས་པ་

དགས་པར་གསངས་ས།.།དས་ན་ཐག་པ་ཆན་པ་ལས་གཟང་འཛན་རས་

གཞན་བཀག་པ་ལ་ཆས་ཀ་བདག་མད་ད་གསངས་ནས་གཉས་སང་ག་

ཤས་པ་ལ་རང་བཞན་མ་བཀག་པ་དང་ད་ལ་ཡང་རང་བཞན་བཀག་པའ་

ཆས་ཀ་བདག་མད་ཕ་རགས་གཉས་གསངས་པའ་ཕ་མ་ངས་དན་ད་བད་

པ་བཞན་ད།.ཉན་ཐས་ཀ་ས་སད་ལས་ཀང་གང་ཟག་ག་བདག་མད་ཕ་

རགས་གཉས་གསངས་པའ་ཕ་བའ་བདག་མད་ངས་དན་ད་འདད་པར་བ་

ས་ར་མཚན་རམ་པ་ཀན་ནས་མཚངས་པའ་ཕར་ར།.།ད་ལར་བས་ན་བདག་

འཛན་སབ་པ་གཉས་ས་འཇག་ཚལ་ཡང་མ་འད་ས་དབ་མ་པ་གཞན་གས་

ཤས་སབ་ཏ་བད་པའ་ཆས་ཀ་བདག་འཛན་ན་ལགས་འདས་ཉན་མངས་ས་

བཞད་པའ་ཕར་ར།.།འད་ལར་སངས་རས་བསངས་ཀས་སམས་ཅན་སག་

དང་ངས་ལགས་བཤད་སང་པ།

181

བསལ་ས་ཚགས་ཀས་ཉན་པ་གཟགས་ནས་གལ་བར་བ་བའ་ཕར་ད་དངས་

པའ་ཡང་དག་པ་ཇ་ལ་བ་ཉད་བསན་པར་བཞད་ནས་ར་ཤ་བརམས་ལ།.ཡང་

དག་པའ་དན་ད་ཡང་ང་བ་ཉད་མད་པ་ཡན་ཏ་གཏ་མག་ག་མན་པས་བའ་

མག་བསབས་ཏ་དངས་པ་ལ་ང་བ་ཉད་ད་རག་པ་ན་ཆགས་སང་ས་བ་དང༌།.

རན་འབང་ཤས་པའ་སང་བས་གཏ་མག་ག་མན་པ་བསལ་ཞང་དངས་པའ་

ང་བ་ཉད་མད་པ་མཐང་བའ་ཚ་གནས་མད་པ་ལ་ཆགས་སང་མ་ས་བ་དང༌།.

ད་དག་ག་ཤས་བད་ད་བར་པ་ལས།.

སད་པའ་ས་བན་རམ་ཤས་ཏ།.།

ཡལ་རམས་ད་ཡ་སད་ཡལ་ལ།.།

ཡལ་ལ་བདག་མད་མཐང་ན་ན།.།

སད་པའ་ས་བན་འགག་པར་འགར།.།

. ཞས་གསངས་པ་དངས་ས།.།དས་ན་ཆགས་སང་གཉས་ཀ་ཡ་གལ་ག་

གཏ་མག་དངས་པའ་བདན་འཛན་དང་སད་པའ་ས་བན་ད་བཤད་ཅང༌།. ད་

ལག་པ་ལ་བདག་མད་མཐང་དགས་པ་དང་ད་ཡང་དངས་པ་རང་བཞན་མད་

པར་མཐང་བ་ཉད་ལ་གསངས་པས་གང་ཟག་དང་ཆས་ཀ་དངས་པ་བདན་

པར་འཛན་པ་ཉད་ཉན་མངས་ཅན་ག་མ་རག་པར་བཞད་ད།. །བར་བའ་

འགལ་བ་ལས་ཀང༌།.

. རམ་པར་ཤས་པ་དངས་པའ་རང་ག་ང་བ་ལག་པར་ས་འདགས་པར་

བད་པ་ཉན་མངས་པ་ཅན་ག་མ་ཤས་པའ་དབང་གས་དངས་པ་རམས་ལ་

182

ར་ཙང་ཁ་པ་ཆན་པའ་་གསང།.

ཆགས་པ་དང་ལན་ཞང༌།. འཁར་བ་འཇག་པའ་ས་བན་ད་གར་པ་རམ་པ་

ཐམས་ཅད་ད་འགགས་པ་ལས་འཁར་བ་ལག་པར་རམ་པར་གཞག་ག.།

. ཞས་དང༌།.འཇག་འགལ་ལས་ཀང༌།.

. མ་རག་པ་དངས་པའ་རང་ག་ང་བ་ཡད་པ་མ་ཡན་པ་ས་འདགས་པར་

བད་པ་རང་བཞན་མཐང་བ་ལ་སབ་པའ་བདག་ཉད་ཅན་ན་ཀན་རབ་བ་ཞས་

དང༌།. ད་ལར་ན་སད་པའ་ཡན་ལག་གས་ཡངས་ས་བསས་པའ་ཉན་མངས་

པ་ཅན་ག་མ་རག་པའ་དབང་གས་ཀན་རབ་ཀ་བདན་པ་རམ་པར་བཞག་ག།.

. ཞས་དངས་པ་བདན་འཛན་ཉད་ཉན་མངས་ཅན་ག་མ་རག་པ་ཡན་

ལག་བཅ་གཉས་ཀ་དང་བར་གསལ་བར་བཤད་ད།. །མ་རག་པ་ལན་སས་

འད་ལ་གང་ཟག་དང་ཆས་ཀ་བདག་འཛན་གཉས་ས་ཡད་པས་གང་ཟག་

ག་བདག་འཛན་ལན་སས་ཀང་ཉན་མངས་ཅན་ག་མ་རག་པའ།. །དའ་ཕར་

རས་འགའ་མ་རག་པ་འཁར་བའ་ར་བར་གསངས་ལ་རས་འགའ་འཇག་ལ་

ལན་སས་ར་བར་གསངས་པ་ཡང་མ་འགལ་ལ།. །ངར་འཛན་ལན་སས་ཀ་

དམགས་པ་ན་ང་ཞས་འཛན་པའ་གཞ་ཡན་པས་རད་གཞན་ག་གང་ཟག་

རང་ག་མཚན་ཉད་ཀས་གབ་པར་འཛན་པ་གང་ཟག་ག་བདག་འཛན་ཡན་

ཡང་འཇག་ལ་མན་ན།. །ཚལ་འད་འཕགས་པ་ཡབ་སས་ཀ་བཞད་པ་དམ་པ་

ཡན་ཏ།.སང་ཉད་བདན་ཅ་པ་ལས།.

ར་དང་རན་ལས་སས་དངས་རམས།.།

ཡང་དག་པར་ན་རགས་པ་གང༌།.།

དང་ངས་ལགས་བཤད་སང་པ།

183

ད་ན་སན་པས་མ་རག་གསངས།.།

ད་ལས་ཡན་ལག་བཅ་གཉས་འབང༌།.།

. ཞས་གསངས་ཤང་དངས་པར་རང་བཞན་གས་སང་པར་ཤས་པ་ལས་

མ་རག་པ་འགག་ཅང་ད་ལས་ཡན་ལག་བཅ་གཉས་འགག་པར་གསངས་

ས།. །མ་རག་པའ་རགས་འད་ས་མ་ལས་ཕ་མ་འབང་བས་བཅ་གཉས་ཞས་

གསངས་ས།.།བར་པ་ལས་ཀང༌།.

ལས་ལ་ལས་དབང་ཇ་བཞན་ད།.།

གཏ་མག་ཀན་ལ་གནས་འགར་ཏ།.།

ད་ཕར་ཉན་མངས་ཐམས་ཅད་ཀང༌།.།

གཏ་མག་བཅམ་པས་བཅམ་པར་འགར།.།

རན་ཅང་འབལ་པར་འབང་བ་ན།.།

མཐང་ན་གཏ་མག་འབང་མ་འགར།.།

ད་ཕར་འབད་པ་ཀན་གས་འདར།.།

གཏམ་ད་ཁ་ན་བསད་པར་བ།.།

. ཞས་དག་གསམ་ག་ཡ་གལ་ག་མ་རག་པ་ལག་པ་ལ་རན་འབང་མཐང་

བ་དགས་པར་གསངས་ཏ།.རན་འབང་ག་དན་ན་རང་བཞན་གས་སང་པའ་

དན་ད་ལགས་འད་ལས་ལན་མང་ད་གསངས་ས།.།དས་ན་དབ་མའ་རགས་

པ་ཐམས་ཅད་ན་འཁར་བའ་ར་བ་མ་རག་པའ་འཛན་སངས་སན་དབང་བའ་

ཡན་ལག་ཡན་པས།.རང་རད་ཀ་ལན་སས་ཀ་མ་རག་པས་ཇ་ལར་བཟང་

184

ར་ཙང་ཁ་པ་ཆན་པའ་་གསང།.

ངས་ཟན་པར་བས་ལ།.ད་ཉད་འགག་པ་ལ་བརན་པར་བའ་གབ་མཐའ་ས་བ་

དང་གཤགས་འགད་པ་ཙམ་ག་མཁས་པ་ལ་དགའ་བར་མ་བའ།.།འ་ན་ཆས་

དང་གང་ཟག་ག་བདག་འཛན་ལན་སས་འཛན་སངས་མ་མཐན་པ་གཉས་

གཉས་ན་མད་པས་རང་རད་པས་བཤད་པ་ད་དག་ཇ་ལར་ཡན་སམ་ན།.ད་

ལ་ཕང་པ་དང་མཚན་ཉད་མ་མཐན་པའ་གང་ཟག་རང་ར་ཐབ་པའ་རས་

ཡད་ད་འཛན་པ་ན་གང་ཟག་རང་ལག་སགས་ཀ་ཆས་ལས་རས་གཞན་ད་

འཛན་པ་ཡན་པས་གབ་མཐས་བ་མ་བསར་བ་ལ་མད་ད།.འཇག་པ་ལས།.

གང་ཕར་འཇག་རན་ས་བན་ཙམ་བཏབ་ནས།.།

བདག་གས་བ་འད་སད་ཅས་ས་བད་ཅང༌།.།

ཤང་ཡང་བཙགས་ས་སམ་ད་རགས་དས་ན།.།

གཞན་ལས་ས་བ་འཇག་རན་ལས་ཀང་མད།.།

. ཅས་གསངས་པ་ལར་སངས་རས་བསངས་ཀས་ཀང་གསངས་ཏ།.

ཤང་སང་ག་ས་བན་ཙམ་ཞག་བཏབ་ནས་བསད་པ་ལ་ཤང་སང་བསན་ནས་

འད་བདག་གས་བཙགས་ས་ཞས་ཐ་སད་འདགས་པས་ན་ད་གཉས་རས་

གཞན་ད་མ་འཛན་ཏ།. གཞན་ད་ན་ཤག་སང་བསད་པ་ལ་ཤ་བའ་སང་པ་

བཙགས་ས་ཞས་ཐ་སད་འདགས་པར་ཐལ་བས་ས།. །ད་ལར་བཤད་པའ་

རགས་པ་སར་ན།.

གང་ཕར་འཇག་རན་ལག་པ་ན་བ་ལ།.།

བདག་ན་ནའ་སམ་ད་རགས་དས་ན།.།

དང་ངས་ལགས་བཤད་སང་པ།

185

ད་གཉས་རས་གཞན་འཇག་རན་ལས་ཀང་མད།.།

. ཅས་ས་དགས་པའ་ཕར་ར།. །འད་དག་ན་འཇག་རན་གས་ད་ལར་ས་

བ་ཙམ་ད་མ་ཟད་ད་བཞན་ད་འདད་དགས་ཏ།. བཙགས་པའ་ས་བན་དང་ན་

བའ་ལག་པ་ཤང་སང་དང་གང་ཟག་མ་ཡན་པས་ཤང་སང་བཙགས་པ་དང་

གང་ཟག་ད་ན་བར་འཇག་མ་ནས་ན་ད་གཉས་མ་སད་བར་འགར་བས་རམ་

གཞག་ཐམས་ཅད་འཇག་པར་འགར་ར།. །རགས་པ་ད་དག་ག་གནད་ཀས་

རང་རད་པས་བཤད་པའ་ཆས་ཀ་བདག་འཛན་ལན་སས་ས་འདད་པ་ཡང་

ཀན་བརགས་ས་བའ།.།ད་ལ་ན་ཤས་སབ་གང་ལ་བད་སམ་ན།.འཇག་འགལ་

ལས།.

. ད་ལ་མ་རག་པའ་བག་ཆགས་ན་ཤས་བ་ཡངས་ས་གཅད་པའ་གགས་

ས་གར་པ་ཡན་ལ།. འདད་ཆགས་ལ་སགས་པའ་བག་ཆགས་ཡད་པ་ན་

ལས་དང་ངག་དག་ག་འཇག་པ་ད་ལ་བའ་ར་ཡང་ཡན་ཏ།. མ་རག་པ་དང་

འདད་ཆགས་ལ་སགས་པའ་བག་ཆགས་ད་ཡང་རམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁན་

པ་དང་སངས་རས་ཁ་ན་ལ་ལག་པར་འགར་ག་གཞན་དག་ལ་ན་མ་ཡན་

ན།.།

. ཞས་གསངས་པ་འད་ལས་གསལ་བའ་ངས་འཛན་ལགས་འདའ་སར་

དང་ཡབ་སས་ཀ་གཞང་རད་མད་ལས་མ་བང་ང།. །ལས་དང་ངག་ག་འཇག་

པ་ན་དག་བཅམ་པ་ལ་ཡད་པ་སའ་ལར་མཆང་བ་དང་གཞན་ལ་རངས་མ་

ཞས་ཟར་བའ་ལས་ངག་ག་གནས་ངན་ལན་སན་པས་བཀག་ཀང་མ་ལག་པ་

186

ར་ཙང་ཁ་པ་ཆན་པའ་་གསང།.

ལ་བ་ཡན་ན།.།ཡང་ཞས་པས་ཆགས་སགས་ཀ་བག་ཆགས་ཤས་བ་གཅད་

པའ་གགས་ས་ཡང་བསན་པས་ཉན་མངས་པའ་བག་ཆགས་ཐམས་ཅད་

ཤས་སབ་ཡན་ཏ།. དའ་འབས་བ་གཉས་སང་འཁལ་བའ་ཆ་ཐམས་ཅད་ཀང་

དར་བསའ།.།བག་ཆགས་ཀ་ང་བ་ན་འཇག་འགལ་ལས།.

. གང་གས་སམས་ཀ་རད་འབག་པར་བད་ཅང་ས་བར་བད་ལ་རས་ས་

བགད་པར་བད་པ་ད་ན་བག་ཆགས་ཏ།. ཉན་མངས་པའ་མར་ཐག་པ་དང་

གམས་པ་དང་ར་བ་དང་བག་ཆགས་ཞས་བ་བ་རམ་གངས་ས།.།

. ཞས་ས།. །ཤས་སབ་འད་སང་བ་ལ་ད་ཁ་ན་ཉད་རགས་པའ་ལམ་སར་

བཤད་པ་ལས་གཞན་པ་མད་མད་ཀང་ཐབས་ཀ་ཡན་ལག་ཚང་མ་ཚང་དང་

དས་རང་པར་གམས་མ་གམས་ལས་ཐག་པ་ཆ་ཆང་ག་སངས་པའ་ཁད་

པར་བང་ང།.།གསང་རབ་ལས་བདག་འཛན་གཉས་ཀ་ངས་འཛན་དང་བདག་

མད་གཉས་ཀ་ཕ་རགས་མ་འད་བ་མང་ད་གསངས་པའ་གནད་ཀས་བདག་

འཛན་གཉས་མ་འད་ཞང་བདག་མད་མཐང་བས་སབ་པ་ཇ་འད་བ་ལས་གལ་

བའ་ཚལ་ཡང་མ་འད་བ་མང་ད་ཡད་པ་རམས་ཀ་དང་ངས་ཀ་ཁད་པར་ཡང་

སར་བསན་པས་ཤས་པར་བའ།. །ཀན་གཞ་ཁས་མ་ལན་པ་ལ་བག་ཆགས་

ཀ་འཇག་ལགས་དང་གནས་ཚལ་དང་ང་བ་ཇ་ལར་ཡན་དཀའ་བས་བཤད་

དགས་མད་ཀང་ཉངས་ན་མཐའ་མ་ཆད་ཅང་མངས་པས་འཇགས་ནས་མ་

སས་ས།. །གང་ཟག་དང་ཆས་ལ་བདན་གཉས་ཇ་ལར་འཇག་པའ་ཚལ་མ་

འད་བས་ད་གཉས་ཀ་བདག་མད་གཉས་མ་འད་བའ་ཕར་ཐག་པ་ཆ་ཆང་

དང་ངས་ལགས་བཤད་སང་པ།

187

གས་ད་རགས་མ་རགས་དང་བདག་ཏ་འཛན་པ་གཉས་དང་སབ་པ་གཉས་

ཀང་ལགས་གཞན་དང་མ་འད་བའ་ཁད་ཆས་རམས་བང་ང།.།

. གཉས་པ།

ཕ་དན་འཇག་ཅང་ཀན་གཞ་རང་རག་ཁས་མ་ལན་པའ་ཐན་མང་མན་པའ་ཁད་པར་ན།

. ད་ལར་གང་ཟག་དང་ཆས་ཀ་འཇག་ཚལ་སར་ལར་ཡན་པས་རན་

ཞགས་ལ་སགས་པའ་གང་ཟག་ན་ཐ་སད་ད་ཡད་ལ་དམལ་བ་ལ་སགས་

པའ་གང་བག་ན་མད་ད་ཞས་ཁད་པར་དབ་མ་ནས་ཏ།. དན་དམ་པར་མད་

མཉམ་དང་ཐ་སད་ད་ཡད་མཉམ་ད་མཚངས་པའ་ཕར་ར།. །ད་བཞན་ད་

ཕང་པ་དང་ཁམས་དང་ས་མཆད་ཀ་ཆས་ལ་ཡང་གཟགས་ཅན་ན་མད་ལ་

སམས་དང་སམས་ལས་བང་བ་ན་ཡད་པའ་ཁད་པར་དབ་བར་མ་ནས་ཏ་

བདན་པ་གཉས་ཆར་ད་ཡད་མད་མཚངས་པའ་ཕར་ར།. །འད་ལ་དབ་མ་པ་

གཞན་དག་ཕ་རལ་དང་ཤས་པ་ཡད་མཉམ་ད་ས་བ་དང་དབ་མ་པ་ཁ་ཅག་

དང་རམ་རག་པ་ཤས་པ་ཡད་ཕ་རལ་མད་ཅས་ས་བ་ཐམས་ཅད་ཀང་ཡད་

ན་ཡང་རང་ག་མཚན་ཉད་ཀས་གབ་ཅང་རང་ག་མཚན་ཉད་ཀས་མད་ན་

མད་པར་ས་བ་ཁ་ནའ།. །ལགས་འདས་ཀང་ཕ་རལ་རང་ག་མཚན་ཉད་ཀས་

གབ་པ་མ་སད་པར་བཞད་མད་ཀང་ད་ལ་ཕ་རལ་མད་དགས་མ་དགས་

ཀ་ས་ནས་མ་མཐན་པ་ཡན་ན།. །དའ་ཕར་སར་ཆས་གང་རང་ཞག་རང་

ག་མཚན་ཉད་ཀས་མད་ཀང་ཡད་པར་འཇག་ཤས་ན་དན་ཤས་ཡད་མད་

188

ར་ཙང་ཁ་པ་ཆན་པའ་་གསང།.

འབད་མ་ནས་པའ་རགས་པ་ལགས་པར་ག་ནས་ལ་ད་མད་ན་མ་ནས་

ས།. །དས་ན་རལ་ཕ་རབ་ཆ་མད་བཀག་ནས་ད་མད་པས་ད་བསགས་པའ་

རགས་པ་ཡང་མད་ལ་ཕ་རགས་གཉས་ཀ་མད་པའ་ཕར་ཕ་རལ་མད་ད་

ཞས་པ་ལ་སགས་པའ་རགས་པས་ན།. ཕ་རལ་ཆ་མད་འགག་ནས་ཀང་ཕ་

རལ་ཡད་པ་འགག་མ་ནས་པས་ད་ལ་ན་ལང་དང་འཇག་རན་ག་གགས་པ་

གཉས་ཀས་གནད་པར་བར་པའ་འགལ་པ་ལས་གསངས་ས།. །ལང་ཡང་ས་

བཅ་པ་ལས་ཁམས་གསམ་པ་སམས་ཙམ་ད་གསངས་པའ་ཙམ་ག་སས་ད་

དག་འགག་པ་ན་མད་དའ་དན་མན་ཏ་སམས་ལས་གཞན་པའ་འཇག་རན་

ག་བད་པ་པ་བཀག་པར་མད་ལས་གསལ་བར་གསངས་པ་ལགས་ལན་དང་

འདའ།.།

ཕ་རལ་སང་བ་ཡད་མན་ཏ།.།

. ཞས་སགས་ན་ལང་དས་ཕ་རལ་མ་བཀག་ཅས་ལགས་ལན་གས་

འཆད་པ་ལར་ཟ་བ་མ་བཞད་ཀ་མད་དས་ད་ལར་བསན་ཀང་ད་དང་དན་

ཡན་ཞས་འགལ་ལ།.།དས་ན་ས་བཅ་པའ་མད་ལ་དང་དན་ཡན་ཞས་མ་ཟར་

ག་མདའ་དན་མན་ཞས་བཀག་ལ་ལང་གཤགས་ཀ་ལང་འད་ལ་མདའ་དན་

མན་ཞས་མ་གསངས་ཀ་ལང་ད་དང་དན་ན་ཞས་བཤད་ད།.།ཡམ་ག་མདར་

ཕང་པ་ལ་ག་ཁད་མད་པར་རང་བཞན་གས་སང་པར་བསན་ཞང་མངན་པ་

ལས་ལ་གའ་རང་སའ་མཚན་ཉད་ཡད་མཉམ་ད་བཤད་པ་ལར་འདད་པར་

བ་ས༌།. དན་ཤས་གཉས་ཀ་ལ་ཐ་སད་བཏགས་པའ་བཏགས་དན་ཡད་ཚལ་

དང་ངས་ལགས་བཤད་སང་པ།

189

དཔད་ན་མ་རད་བར་མཚངས་ལ༌།. ད་ལ་ནའང་ཐ་སད་ཀ་དབང་གས་ཀན་

རབ་ཏ་ཡད་པར་འཇག་པ་ཡང་ཁད་པར་མད་པའ་ཕར་ར་སམ་ད་དགངས་

ས།. །དས་ན་ད་འད་བ་ད་ལ་ཡད་མད་ཀ་ཁད་པར་འབད་པ་ན་འཇག་རན་

པའ་ཐ་སད་ལས་ཀང་རལ་ལ་དན་དམ་པའ་རམ་གཞག་ལས་ཀང་རལ་བས་

བདན་པ་གཉས་ཅར་ལས་ཉམས་པ་ཡན་ཏ།.བར་པ་ལས།.

གཅག་ཡད་གཅག་མད་ཅས་བ་བ།.།

ད་མན་འཇག་རན་པའང་མན།.།

དས་ན་འད་ཡད་འད་མད་ཅས།.།

བརད་པ་ཉད་ད་ནས་མ་ཡན།.།

. ཞས་ས།.།འཕགས་པའ་དགངས་པ་ཡང་འད་ཉད་ད།.།

འབང་བ་ཆ་ལ་སགས་བཤད་པ།.།

རམ་པར་ཤས་ས་ཡང་དག་འད།.།

. ཞས་སགས་ཀ་དན་ན།. གཟགས་དང་སམས་སམས་བང་དང་ལན་

མན་རམས་ན་རང་ལ་དམགས་པའ་རམ་ཤས་ལ་རང་ག་རམ་པ་བཞག་

པའ་ས་ནས་འབང་བ་ལ་སགས་པར་ཉ་བར་འདགས་པར་བད་ད།. རམ་པ་

མ་བཞག་པ་ན་འགས་ཀང་ཡད་པར་གཞག་མ་ནས་པའ་ཕར་ར།. །དས་

ན་འབང་བ་ལ་སགས་པ་ད་དག་ན་རམ་ཤས་ཀ་ཁངས་ས་འད་བ་ཡན་ཏ་

དས་རམ་པར་བཞག་པ་ཙམ་ཡན་པའ་ཕར་ར།. །གང་ག་ཚ་རམ་ཤས་ཀ་

ཚངས་པ་ད་རང་བཞན་གས་ས་བ་མད་པར་མངན་སམ་ད་ཤས་པ་དའ་ཚ་

190

ར་ཙང་ཁ་པ་ཆན་པའ་་གསང།.

གཟགས་འགགས་ན་གཟགས་བརན་འགག་པ་བཞན་ད་དས་བཞག་པའ་

དན་ས་ཚགས་པ་ད་དག་ཀང་བལ་ཞང་ནབ་པར་འགར་ར།. །ཞས་པའ་དན་

ད་དའ་འགལ་པ་ལས་བཀལ་བ་ལར་ཡན་པས་ལང་དས་ཕ་རལ་འགག་པ་

མན་ན།.།ཀན་གཞ་ཁས་མ་ལན་པ་ལ་ཡང་སན་མད་ད་འད་ལར།.ལས་ཀས་

རམ་སན་ཡན་རང་ད་ལན་ནས་སད་ལ།. ལས་ཀང་རང་ག་དས་གཉས་པར་

ཞག་ཅང་ཞག་པ་ལས་འབས་བ་འབང་བ་མད་པའ་ཕར་ལས་འབས་ཀ་རན་

ད་ཀན་གཞ་འདད་པ་ཡན་ན།. རང་ག་མཚན་ཉད་ཀས་མ་གབ་ཀང་དངས་

པར་འཇག་ནས་པ་ལ་ཞག་པ་དངས་པར་ཤན་ཏ་འཐད་པས་ཀན་གཞ་མ་

དགས་ཏ།.འཇག་པ་ལས།.

གང་ཕར་རང་བཞན་ག་ད་མ་འགག་པ།.།

ད་ཕར་ཀན་གཞ་མད་ཀང་འད་ནས་ཕར།.།

ལ་ལར་ལས་འགགས་ཡན་རང་ལན་ནས་ཀང༌།.།

འབས་བ་ཡང་དག་འབང་བར་རག་པར་གས།.།

. ཞས་གསངས་ས།. །ཀན་རབ་ཏ་ཡང་རང་མཚན་གས་གབ་པ་འགག་

ཅང་རང་བཞན་མད་པའ་ར་འབས་འཇག་ཤས་པ་ལ་བདན་པ་གཉས་ཀར་

རག་ཆད་ཀ་ལ་བ་སང་ས་བར་མ་ཟད་ཀན་གཞ་མ་འདད་ཀང་ལས་འབས་ཀ་

འབལ་པ་ཡང་འཐད་པར་གསངས་ཏ།.འཇག་འགལ་ལས།.

. དའ་ཕར་ད་ལར་བདན་པ་གཉས་གར་ཡང་རང་བཞན་མད་པས་རག་

པ་དང་ཆད་པར་ལ་བ་རང་རང་ད་སངས་པ་འབའ་ཞག་ཏ་མ་ཟད་ཀ།. ལས་

དང་ངས་ལགས་བཤད་སང་པ།

191

རམས་འགགས་ནས་ཡན་རང་ད་ལན་ཡང་ལས་རམས་ཀ་འབས་བ་དང་

འབལ་པ་ན་ཀན་གཞ་རམ་པར་ཤས་པའ་རན་དང་ཆད་མ་ཟ་བ་དང་ཐབ་པ་

ལ་སགས་པ་ཡངས་ས་རག་པ་མད་པར་ཡང་འཐད་པ་ཡན་ན།.།

. ཞས་ས།.།དའ་ཕར་ཞས་པ་ན་རང་བཞན་མད་པ་ལས་རང་བཞན་མད་

པ་ལས་རང་བཞན་མད་བ་ས་བར་དའ་གང་ད་བཤད་པའ།. །ཀན་གཞ་མ་

འདད་པས་ཐ་མའ་འཆ་སམས་དང་དང་པའ་ས་སམས་མ་རང་བ་སགས་

ཀ་སན་གཞན་ཡང་སང་དགས་མད་ཀང་ཚལ་འད་ཤས་ན་དས་གཞན་

རམས་ཤས་ནས་པ་ལ་དགངས་ནས་ཟ་བས་མ་བཤད་ལ།. མངས་པས་

འཇགས་ནས་འདར་མ་སས་ས།. །ཕ་རལ་ཁས་ལན་པའ་གནད་ཀས་ཀང་

ཀན་གཞ་མ་འཇག་པ་ཡན་ཏ།.ད་ཁས་ལན་ན་དབས་མཐའ་ལས།.

དན་དང་སམས་ཅན་བདག་རམ་རག..།

སང་བའ་རམ་པར་ཤས་པ་ན།.།

རབ་ཏ་སའ་ད་དན་མད།.།

ད་མད་པས་ན་ད་ཡང་མད།.།

. ཅས་གསངས་པ་ལར་འདད་དགས་པའ་ཕར་ར།. །ཞག་པ་དངས་པར་

སབ་ཚལ་ཚག་གསལ་དང་རགས་པ་དག་ཅ་པའ་འགལ་པ་ལས་གསངས་

ཏ་ར་ཤའ་རམ་པ་ཤད་ད་འཆད་པར་འགར་ར།. །ཞག་པ་དངས་པར་བཞད་

པའ་གནད་ཀས་དས་གསམ་འཇག་པ་ལ་ཡང་ཐན་མང་མ་ཡན་པའ་ཁད་

པར་ཆའ།. །རང་རག་འདད་པའ་ཕགས་ས་མ་དང་ད་འགག་པ་འཇག་པ་ར་

192

ར་ཙང་ཁ་པ་ཆན་པའ་་གསང།.

འགལ་ལས་འད་ལར་གསངས་ཏ།.སར་མ་མང་བ་དན་པ་མ་སད་པས་དན་པ་

ན་མང་བ་ལས་ས་ལ།. ད་ཡང་སར་འད་མཐང་ང་ཞས་ཡལ་དང་ངས་མཐང་

ང་ཞས་ཡལ་ཅན་དན་པ་ཡད་པས་སར་ག་ས་འཛན་ག་ཤས་པ་ལ་བ་ད་ལ་

མང་བ་ཡད་ད།.།ད་ཡང་ཤས་པ་དན་གཞན་གས་མང་ན་ད་ཡང་གཞན་གས་

མང་དགས་པས་ཐག་མད་དང༌།. ཤས་པ་ས་མ་ཕ་མའ་མང་བ་ཡན་ན་ཕ་

མའ་ཤས་པས་གཟགས་སགས་ཀ་ཡལ་གཞན་མ་གཅད་པར་འགར་བས་

རང་གས་མང་དགས་ཏ།. མང་བ་ལ་ད་གཉས་ས་ངས་པའ་ཕར་ར།. །དས་

ན་ཕས་ཀ་དན་པས་སར་ག་ཡལ་མང་བ་རང་རག་ཏ་འགབ་བ་ཞ་ན།. འདར་

རས་གབ་སབ་པའ་དབང་ད་བད་ན་ད་འདའ་དན་པ་མད་པས་བསབ་བ་དང་

མཚངས་ལ།. ཐ་སད་ཀ་དབང་ད་ཡན་ན་རང་རག་ཕར་རལ་ལ་མ་གབ་པས་

ད་དང་དན་པ་ར་འབས་ས་མ་འགབ་པ་དང་ཆ་དང་མ་ཡད་པས་ཆ་ཤལ་དང་

མ་ཤལ་ཡད་པར་སབ་པ་དང་དན་པ་ཡད་པས་རང་རག་ཡད་པར་སབ་པ་

གཉས་འད་བར་བཤད་ད།. །འད་འབས་རགས་ཡན་ཞང་བསབ་བའ་ཆས་ས་

རང་རག་བཟང་བའ་དབང་ད་མཛད་ད།.།ད་ལར་བད་ན་དཔ་མ་རད་པས་ས་

འཛན་ན་མང་བད་ཡད་ད་དས་ཕས་དན་པ་ཡད་པའ་ཕར་དཔར་ན་སན་པ་

བཞན་ཞས་འགད་ནའང་དཔ་ལ་རགས་ཆས་རས་ས་འག་བ་ཙམ་ཞག་ཡད་

མད་ཀང༌།.ཁབ་པ་སབ་མ་ནས་བས་རང་རག་བསབ་བའ་ཆས་ས་བཟང་བ་

དང་འད་བས་དངས་ས་མ་སས་ཏ།. མང་བ་ཙམ་སབ་ནའང་གབ་ཟན་པས་ད་

དང་འད་བར་མ་སས་ས།. །རང་ལགས་ཀས་རང་རག་མད་ཀང་དན་པ་ས་བ་

དང་ངས་ལགས་བཤད་སང་པ།

193

མ་འགལ་བ་ན།.

གང་ཕར་གང་གས་ཡལ་མང་གར་ད་ལས།.།

དན་པ་འད་གཞན་ངལ་ཡད་མན་པ།.།

ད་ཕར་ང་ཡས་མཐང་སམ་དན་འགར་ཏ།.།

འད་ཡང་འཇག་རན་ཐ་སད་ཚལ་ལགས་ཡན།.།

. ཞས་པས་སན་ན།. །རང་རག་མད་ན་དན་པ་ས་བ་འགལ་ལ་སམ་ད་

འཛན་པའ་ར་མཚན་སར་བཤད་པ་ད་འདས་སལ་བ་མན་ཏ།. འད་ན་དན་

པ་ས་བའ་དན་ཚལ་ཁད་པར་བ་ལ་བརན་ནས་ས་མ་རང་རག་ཏ་འཛན་པ་

ཞག་ག༌།ད་ཡང་སར་སན་པ་མཐང་བ་གས་དན་པ་ན་ངས་སར་མཐང་ང་

ཞས་སར་མཐང་བ་ད་ཉད་རང་གས་མཐང་བར་དན་པས་དན་ཚལ་ད་ན་སར་

ག་ས་འཛན་རང་གས་རང་མ་མང་ན་ས་བར་འགལ་བས་ས་མ་རང་རག་

ག་སམ་པའ།. །འད་ན་རང་རག་ག་དབང་གས་མ་བང་ཡང་སར་ག་ཡལ་

སན་པ་མང་བ་དང་ཕས་ཀ་དན་ཤས་གཉས་ཡལ་གཅག་ལ་འཇག་པའ་

དབང་གས་སར་ངས་མཐང་སམ་ད་དན་པ་སའ་ཞས་སབ་བ།. །ད་ལ་སར་

ག་ས་འཛན་གས་མང་བ་དང་བཅད་པའ་ཡལ་ཕས་ཀ་ས་འཛན་དན་པས་

མ་མང་བ་དང་མ་བཅད་པ་མན་པའ་སབ་བད་ད་ངད་ཀ་ལར་ན་མང་དན་

གཉས་རང་མཚན་གས་གཞན་མན་པའ་ཕར་ཞས་བཀད་ད།. །ར་མཚན་ད་

ཙམ་ཞག་ཡན་ན་བམས་པས་མང་བ་ཉར་སས་ཀས་དན་པར་ཡང་འགར་

ར།. །དས་ན་འད་ན་ད་གཉས་གཞན་ག་ལར་རས་ཐ་དད་ད་གབ་ན་ལན་སས་

194

ར་ཙང་ཁ་པ་ཆན་པའ་་གསང།.

ཀ་བས་རས་གཞན་ད་འཛན་ལ།. ད་ལ་ན་སར་ས་འཛན་གས་མཐང་བ་ལ་

ཕས་དན་པས་མཐང་ཞས་མ་འཛན་པས་མང་དན་གཉས་ཡལ་གཅག་པ་

འགལ་བས་སར་ངས་མཐང་སམ་པའ་དན་པ་ཡང་ས་བར་འགལ་ལ།. །ངད་

ཀ་ལར་ན་ད་གཉས་རས་གཞན་མན་ཞང་ལན་སས་ཀ་བས་ད་ལར་འཛན་

བའང་མད་པས་ས་མས་ཡལ་ད་བཅད་པ་ལ་དན་པས་ངས་བཅད་ང་ཞས་

འཛན་པ་ཡང་མ་འགལ་བར་སན་ན།. །ད་ཡང་མང་བ་ས་མས་དངས་བའ་

དབང་གས་ཡལ་ལ་འཇག་ག་རང་དབང་ད་ཡལ་བཅད་ར་མད་པ་ལ་ཡན་

ག་གཞན་ལ་མན་ན།. །དས་ན་རང་རག་ཐ་སད་ད་མ་བཞད་པ་ཡང་ཐ་སད་

ད་ཡང་རང་ག་མཚན་ཉད་ཀས་གབ་པ་འགག་བ་འདའ་མཐར་ཐག་པ་ཡན་

ན།. །མང་བ་ལ་རང་གས་དང་གཞན་གས་མང་བ་གཉས་ས་ཁ་ཚན༌ཆད་མ་

ཆད་གསལ་བར་མ་གསངས་ཀང་མ་ཆད་པ་དགངས་པ་ཡན་ཏ།. མར་མས་

རང་གས་རང་གསལ་བར་བད་པ་མ་བཞད་ཅང་གསལ་བར་ཡང་བཞད་

པས་རང་གས་དང་གཞན་གས་གསལ་བར་བད་པ་གཉས་ས་ཁ་ཚན་མ་

ཆད་པ་བཞན་ན།. །གལ་ཏ་མར་མ་རང་གས་གསལ་བར་མ་བད་ཀང་ཚད་

མས་མ་གབ་པའ་སན་མད་ལ།. ཤས་པ་རང་གས་ཤས་པར་མ་བད་ན་ཚད་

མས་མ་གབ་པར་འགར་བས་མར་མ་དང་མ་འདའ་ཞ་ན།. སན་མ་རང་གས་

གསལ་བར་མ་བད་ན་གཞན་གས་ཀང་གསལ་བར་མ་བད་པས་གསལ་

བར་མ་འགབ་ཅང་གཞན་ད་ཡང་མ་འགབ་པས་ཚད་མས་མ་གབ་བ་ཞས་

སས་ན་ལན་ཅ་ཡད།. རང་གཞན་གཉས་ཀས་གསལ་བར་མ་བད་ཀང་བམ་

དང་ངས་ལགས་བཤད་སང་པ།

195

སགས་གསལ་བར་བད་པས་གསལ་བར་གབ་བ་སམ་ན།. འ་ན་ཤས་པ་ལ་

ཡང་མཚངས་ས།. །གལ་ཏ་ཡལ་ཤས་པ་ཉད་རང་རག་ལ་རག་ལས་པས་ད་

མད་ན་ཡལ་ཤས་པ་མ་འགབ་བ་སམ་ན།. མར་མ་ལ་ཡང་མཚངས་ས།. །ད་

ལ་ན་ཁ་བ་ཅག་མར་མ་རང་གས་རང་གསལ་བར་སའ་སམ་ན།. མ་རགས་

ཏ་མན་པས་སབ་པ་མ་སད་པའ་ཕར་དང་མན་པ་ཡང་རང་གས་རང་ལ་སབ་

པར་འགར་ལ་ད་འདད་ན་མན་པ་མ་མཐང་བར་འགར་ར།. །མདར་ན་ཤས་

པ་ཤས་བ་ལ་བརན་ནས་བཏགས་པས་རང་ག་མཚན་ཉད་ཀས་མ་གབ་ལ་

ཤས་བ་ཡང་ད་ལར་ཡན་པའ་ར་མཚན་གས་ད་གཉས་ཀ་ཐ་སད་ཕན་ཚན་

ལས་པར་མ་ཟད་དན་ཡང་ཕན་ཚན་ལས་བཏགས་ཙམ་ཡན་པས་རང་རག་

མ་འདད་པ་ཡན་ན།.།རད་ཟག་ལས་ཀང༌།.

གལ་ཏ་རང་ལས་ཚད་མ་གབ།.།

གཞལ་བ་རམས་ལ་མ་ལས་པར།.།

ཁད་ཀ་ཚད་མ་གབ་འགར་འདར།.།

གཞན་ལ་མ་ལས་རང་འགབ་འགར།.།

ཞས་རང་རག་བཀག་པའ་རགས་པས་ཀང་ཤས་ས།.།

. འ་ན་ངས་སར་སན་པ་མཐང་ང་ཞས་དན་པའ་ང་ན་གང་ཟག་ཡན་ལ་

ས་འཛན་ག་ཤས་པ་དང་ད་གཉས་འགལ་བས་ད་ལར་དན་པ་ད་ས་འཛན་

དན་པར་ཇ་ལར་འགར་སམ་ན།. ས་འཛན་ག་མག་ཤས་དང་སན་པ་མཐང་

མཁན་ག་གང་ཟག་གཉས་འགལ་ཡང་ཤས་པ་དས་སན་པ་མཐང་བ་ལ་

196

ར་ཙང་ཁ་པ་ཆན་པའ་་གསང།.

བརན་ནས་ངས་མཐང་ང་ཞས་འཇག་པ་མ་འགལ་བ་བཞན་ད་ས་འཛན་ག་

ཤས་པས་སན་པ་མཐང་བ་དན་པ་ལ་བརན་ནས་ངས་སར་སན་པ་མཐང་ང་

ཞས་གང་ཟག་དན་པ་དས་ས་འཛན་ག་ཤས་པ་དན་པ་ཡང་ཅ་ཞག་འགལ།.

གསམ་པ།

རང་རད་ཁས་མ་ལན་པའ་ཐན་མང་མན་པའ་ཁད་པར་ལ་གཉས།

. རང་རད་བཀག་པའ་བང་ཚལ་དང་དའ་དན་ཇ་ལར་བཤད་པའ་གཞན་

ལགས་དང༌།.རང་ལགས་ཀ་བསབ་བ་སབ་པའ་རགས་ཡད་པ་དང་རང་རད་

ཀ་རགས་མད་ཚལ་ལ།.།དང་པ།

རང་རད་བཀག་པའ་བང་ཚལ་དང་དའ་དན་ཇ་ལར་བཤད་པའ་གཞན་ལགས་ན།

. གསང་རབ་ཀ་དན་འད་ལར་འགལ་ན་རང་རད་འདད་དགས་ལ།. འད་

ལར་འགལ་ན་ད་འདད་ད་མ་རང་ང་ཞས་པའ་དན་ན་གསང་རབ་ལ་ཤན་ཏ་

གནས་མད་ཀང༌།.རང་སའ་གཞང་འགར་བ་རམས་ལས་ཐལ་རང་གང་འདད་

བརགས་ནས་རང་རད་མ་འཐད་ཐལ་འགར་འཐད་ཅས་པ་ན་ཟ་བའ་གཞང་

རས་འབང་དང་བཅས་པ་མན་པ་ནས་དངས་ས་མ་བང་ང།. །བང་ཚལ་ན་

སངས་རས་བསངས་ཀས།.

བདག་ལས་མ་ཡན་གཞན་ལས་མན།.།

དང་ངས་ལགས་བཤད་སང་པ།

197

. ཞས་སགས་ཀ་ཚགས་བཅད་ཀ་དན་བཀལ་བ་ལ་ལགས་ལན་གས་

སན་བཟང་བ་མ་འཇག་པར་སན་པའ་སབས་ས་ཚག་གསལ་ལས།. སངས་

རས་བསངས་རང་རད་མ་བཞད་པ་དང༌།. དབ་མ་པས་རང་རད་བ་མ་

རགས་པའ་སབ་བད་དང་བཟག་ཕགས་ལ་གནད་བད་མང་ད་བསན་ནས་

ཤང་རའ་སལ་ཕ་ལ།. བར་པའ་འགལ་པ་ལས་ཀང་སབ་དཔན་ཆས་སང་

ག་འདད་པ་འགག་པའ་སབས་ཤག་ཏ་རང་རད་འགག་ཚལ་མདར་བསས་

ཤག་གསངས་ས།. །ལགས་ལན་ལ་ཡང་སངས་རས་བསངས་དང་རང་ཉད་

རང་རད་ཁས་ལན་མ་ལན་མ་མཐན་སམ་པ་མ་འདག་ག་རང་རད་ཁས་

ལན་པ་འས་མད་ད་བས་པའ་ལགས་ས་སང་ང།. །དའ་གནད་ཀས་ཀང་རང་

ཉད་དང་སངས་རས་བསངས་གཉས་ལ་ཆས་དང་གང་ཟག་ལ་རང་བཞན་

འགག་པའ་དགག་བ་ལ་ཡང་ཁད་པར་ཡད་པར་མ་བཞད་ད།. །ལགས་ལན་

ག་རས་འབང་སན་རས་གཟགས་བརལ་ཞགས་ལ་འགལ་པ་ཚག་གསལ་

ག་རས་འདག་པས།. ཤས་རབ་སན་མར་སངས་རས་བསངས་བཀག་པའ་

འགལ་བཤད་ཀ་སབས་ས་ཟ་བས་ལགས་ལན་ལ་སན་བརད་པ་རམས་

འཇག་མ་འཇག་ག་བཤད་པ་འང་རར་སང་ཞང༌།. ཞ་བ་འཚ་དཔན་སབ་ལ་

སགས་པས་ཀང་ཟ་བས་རང་རད་བཀག་པའ་སན་སང་མཛད་རར་སང་

ཡང་མ་མཛད་ད།. །ད་ལ་སར་སབ་དཔན་གཉས་ཀས་རང་ག་མཚན་ཉད་

ཀས་གབ་པ་ཐ་སད་ད་ཡང་བཀག་པའ་རང་བཞན་མད་པ་ལ་ར་འབས་ལ་

སགས་པའ་རམ་གཞག་ཐམས་ཅད་ཆས་འཐད་པ་དང་ད་ཡང་འཇག་རན་

198

ར་ཙང་ཁ་པ་ཆན་པའ་་གསང།.

ལས་འདས་མ་འདས་ཀ་རན་འབང་ངས་པར་ཁས་བང་དགས་པའ་རན་

འབང་ག་ར་མཚན་ཉད་ཀས་དགག་བ་ད་འགག་པར་བཤད་པའ་རགས་

པ་རམས་རགས་པ་རམས་ཀ་ཟབ་ལ་ཕ་བའ་མཐར་ཐག་ཏ་སང་ལ།. དའ་

ནང་ནས་ཀང་རང་རད་འགག་པ་འད་རགས་པ་ཕ་བར་སང་ང།. །འད་ལ་

པཎ་ཏ་ཁ་ཅག་ན་ར་བསབ་བ་སབ་པའ་རགས་དང་ཁབ་པ་ཚད་མས་གབ་པ་

ཅག་ཡད་ན་རང་རད་ཀ་རགས་འཐད་ནའང་ད་མད་པས་རང་རད་མ་འཐད་

ད།. །ད་ལ་རལ་ཕ་རལ་གཉས་ཀ་ལ་ཚད་མས་གབ་པ་རགས་ས་འདད་པ་

ན་མ་རགས་ཏ།. ཕ་རལ་གས་ཚད་མས་གབ་པར་སར་རལ་གས་མ་ཤས་

པའ་ཕར་ཏ་དའ་མངན་རས་ཀས་གཞན་ག་སམས་ཀ་ཁད་པར་མ་ཤས་

པའ་ཕར་ར།. །རང་གས་ཚད་མས་གབ་པ་ཡང་མ་ཤས་ཏ་དར་ཐག་བཅད་

ཀང་ས་བ་སད་པའ་ཕར་ར་ཞས་ཟར་ར།. །ད་ན་ཤན་ཏ་མ་རགས་ཏ་ད་ལ་

ཡན་ན་གཞན་གས་ཁས་བངས་པའ་ས་ནས་ཀང་འགག་པར་མ་རགས་ཏ་

དས་ད་ལར་འདད་པ་ཡན་པར་རང་གས་མ་ཤས་པའ་ཕར་ཏ་གཞན་སམས་

མ་ཤས་པའ་ཕར་ར།. །རང་གས་གནད་བད་བསན་ནས་འགག་པ་ཡང་མ་

རགས་ཏ་གནད་བད་ད་ཐག་བཅད་ཀང་ས་བ་སད་པས་ས།. །ཁད་པ་ཚད་

མས་མ་གབ་པའ་ར་མཚན་ན་མངན་སམ་གས་ན་ཚད་མད་ག་ད་ཡད་ལ་

མ་ཡད་ཀ་ཁབ་པ་རགས་ཀ་ཡལ་དས་ཐམས་ཅད་ཀ་ད་ཡད་ལ་མ་ཡད་

ཀས་ཁབ་པ་མ་རགས་ས།. །རས་དཔག་གས་ཀང་ཡལ་དས་ཐམས་ཅད་

ན་ཡད་པའ་རགས་ལ་བསབ་བའ་ཆས་ཀས་ཁབ་པ་མ་རགས་པས་འཇག་

དང་ངས་ལགས་བཤད་སང་པ།

199

རན་པའ་ཁས་བངས་པ་ཙམ་གས་ཁབ་པ་གབ་པ་ཡན་ག་ཚད་མས་གབ་པ་

མན་ན་ཞས་ཟར་ར།. །འད་ཡང་ཤན་ཏ་མ་རགས་ཏ་རགས་པའ་གཞང་ལས་

ཁབ་པ་འགབ་ཚལ་བཤད་པའ་དན་ལག་པར་བཟང་ནས་འགག་པའ་ཕར་

ཏ།.འད་ལར་ཚད་མད་ག་སང་ད་ད་ཡད་ལ་མ་ཡད་ཀས་ཁབ་པར་སབ་པ་ན་

ཚད་མད་ག་ད་ཡད་ལ་ཚད་མད་ག་མ་ཡད་ཀས་ཁབ་པར་སབ་པ་གཞང་ག་

དན་གཏན་མ་ཡན་པའ་ཕར་ར།. །ད་ལ་མ་ཡན་ན་ད་བ་དང་ལན་པའ་ལ་ལ་

ཚང་མང་ག་ད་བ་ཡད་པའ་རགས་ཀས་ཚད་མད་ག་མ་ཡད་པར་སབ་པར་

འགར་ཏ།.ལ་ལ་ད་ཡད་ཀ་རགས་ཀས་མ་ཡད་པའ་ཁབ་པ་སབ་པ་ན་རགས་

ས་གང་བཟང་བ་ལ་ཆས་ས་བཟང་བ་དས་ཁབ་པ་སབ་པ་ཡན་པའ་ཕར་

དང་དའ་སབ་ཚལ་ཡང་སར་ལར་ཡན་པའ་ཕར་ར།. །དས་ན་ཚད་མད་ན་

ད་ཡད་ལ་མ་ཡད་ཀས་ཁབ་པ་ངས་པའ་གཞ་དང་ཁབ་པ་ན་དར་ངས་རའ་

དན་ཡན་ག་ཁད་འདད་པ་ལར་ཡན་ན་ཁབ་པ་ད་གཞ་གང་ག་སང་ད་ངས་

པའ་དཔའ་ཆས་ཅན་ཟར་པ་ཅག་སན་ཅག. . །ད་བཞན་ད་བས་པའ་རགས་

ཀས་ས་མ་རག་པར་སབ་པའ་ཁབ་པ་བམ་པའ་སང་ད་སབ་པ་ཡང་བམ་པའ་

བས་པ་ལ་བམ་པའ་མ་རག་པས་ཁབ་པར་སབ་པ་ག་ལ་ཡན།. ཡལ་དས་

འདའ་ད་བ་དང་བས་པ་ཞས་སགས་ཡལ་དས་ཀ་ཁད་པར་ད་མ་བས་པར་

ད་བ་དང་བས་པ་ཙམ་ལ་མ་ཡད་དང་མ་རག་པས་ཁབ་པར་སབ་པ་ཁ་ན་

ཡལ་དས་ཐམས་ཅད་ད་མ་འཁལ་བ་ངས་པར་འགར་བའ་ཐབས་ཡན་པས་

ད་ལ་ལག་པར་མ་འཛན་ཅག..།དའ་ཕར་རགས་པ་འད་ཡ་རས་ས་འབངས་

200

ར་ཙང་ཁ་པ་ཆན་པའ་་གསང།.

ནས་ལག་པ་གཅག་པའ་དཔང་འཕལ་འདད་པ་ན་ཆས་ཁར་བས་ར་ཕང་

དང་ཕངས་ལ་འཇ་བ་དང་འདའ།. །ད་བཞན་ད་དངས་པ་སབས་ཞགས་སམ་

འཛན་སངས་དན་ལ་མ་འཁལ་བའ་ཚད་མ་བཀག་ནས་མ་དཔད་པ་འཇག་

རན་གགས་པའ་ཚད་མ་འཇག་ཅང༌།. བཀག་པའ་སན་རང་ལ་མ་འཇག་

པའ་ར་མཚན་ད་རང་ལགས་ལ་རགས་པས་དཔད་བཟད་མ་འདད་ཅང་ཕ་

རལ་པས་འདད་པའ་ཕར་ར་ཞས་ས་མད་ཀང༌།. ཐ་སད་པ་དང་ད་ཁ་ནར་

གབ་མ་གབ་དཔད་པའ་ཁད་པར་དང་དབ་མ་པ་གཉས་ཀ་ད་ཁ་ནར་གབ་མ་

གབ་དཔད་པའ་ཁད་པར་ཕད་པ་ཡང་མ་སང་ལ།. སར་བཤད་པ་ལར་ག་ཐ་

སད་བཏགས་པའ་བཏགས་དན་བཙལ་བས་མ་རད་པའ་མང་ད་བཏགས་པ་

ཙམ་ལ་ར་འབས་སགས་འཇག་མ་ཤས་པར་སང་པས་ཐ་སད་ད་ཡང་རང་

མཚན་མད་ཅས་མང་ད་སས་ཀང་སས་པ་ཙམ་ད་ཟད་ད།. །ཡང་ཁ་ཅག་ཚད་

མས་གབ་པའ་དན་ཐམས་ཅད་ད་མད་པས་ཕ་རལ་པས་ཁས་བངས་པའམ་

བངས་པའ་མཐར་ཐག་པ་ལ་བརན་པའ་ཐལ་འགར་གས་ལག་རག་འགག་

ལ།. བདན་པ་རམ་པར་བཅད་ཙམ་ག་བདན་མད་བསབ་ར་མད་པ་རང་རད་

ཀ་རགས་དང་དམ་བཅའ་མད་པའ་དན་ད་འདད་ད།. །གཞན་དག་ཀན་རབ་

དང་དན་དམ་ལ་བརམས་པའ་རམ་གཞག་ཐམས་ཅད་གཞན་ངར་སས་ཀ་

རང་ལགས་ལ་མན་ན།. །ད་སད་སས་པ་ད་ཡང་རང་གས་མ་བས་ཀ་གཞན་

ག་ངར་སང་བ་ཙམ་མ་ཞས་ས་ས་འད་ན་སན་ག་དས་ཀ་རང་རད་འགག་

པ་རམས་ལ་མད་ཀ་ཕས་ཀ་རམས་ཀས་སས་པ་ཙམ་མ།. །ད་དག་ག་ཁ་

དང་ངས་ལགས་བཤད་སང་པ།

201

ཅག་གས་ན་ལགས་འདའ་ཐན་མང་མ་ཡན་པའ་དགག་བ་ཁས་བངས་ལ་

ཕལ་མ་ཆས་ན་རན་འབལ་ཚད་མས་གབ་པ་ཡང་བཀག་པས་ལགས་འདའ་

ཕགས་ས་མའ་གཙ་བར་སང་ང།. །ད་དག་ག་དགག་གཞག་རས་པར་བང་

ཆབ་ལམ་ག་རམ་པར་བཤད་ཟན་པས་མ་སའ།.།

. གཉས་པ།

རང་ལགས་ཀ་བསབ་བ་སབ་པའ་རགས་ཡད་པ་དང་རང་རད་ཀ་རགས་མད་ཚལ་ལ་གཉས།.

. རགས་ཀས་བསབ་བ་སབ་པ་ཡད་ཚལ་དང༌།.རང་རད་ཀ་རགས་ཁས་

མ་ལན་པའ་ཚལ་ལ།.།དང་པ།

རགས་ཀས་བསབ་བ་སབ་པ་ཡད་ཚལ་ན།.

. རང་ག་ལགས་ན་དགངས་འགལ་ལས་གསངས་པ་ལར་རང་ག་མཚན་

ཉད་ཀས་གབ་པ་འདད་ན་ན་ངས་པར་རང་རད་བ་དགས་ཏ།. རང་ས་དངས་

པར་ས་བ་རམས་དང་ལགས་ལན་ལ་སགས་པ་བཞན་ན།. །ཐ་སད་ད་ཡང་

རང་མཚན་གས་གབ་པའ་ཆས་མ་འདད་ན་ན་རང་རད་ཁས་མ་ལན་པ་

གདན་མ་ཟ་བར་བ་དགས་པས་འད་ཡང་དགག. བ་ཕ་མ་ནས་འགག་པ་

འད་ལ་ཐག་ག. །ད་ཡང་ཐ་སད་ད་ཡང་རང་མཚན་གས་གབ་པ་མད་ན་རང་

ཕགས་ཀ་བསབ་བ་དང་ད་སབ་པའ་སབ་བད་དང་ཚད་མ་དང་གཞལ་བ་

202

ར་ཙང་ཁ་པ་ཆན་པའ་་གསང།.

རམས་འཇག་པ་འགལ་བར་མཐང་ནས་རང་རད་ཁས་མ་ལན་པ་ན་མན་ཏ།.

འཇགཔ་ར་འགལ་ལས་རས་འབས་བ་ཕད་ནས་སམ་མ་ཕད་པར་སད་ཅས་

བརགས་ནས་ཕགས་གཉས་བཀག་ཅང༌།. སན་ད་ཕ་རལ་པ་ལ་འཇག་པའ་

སབ་བད་ད་འགལ་པ་ལས་གང་ག་ལར་ན་རང་ག་མཚན་ཉད་བསད་པར་བ་

བ་ཉད་དང་སད་པ་བད་པ་ཡན་པ་ད་ལ་ན་རམ་པར་དཔད་པ་འདར་འགར་

ཞས་རང་མཚན་གས་གབ་པའ་ར་འབས་འདད་པ་ལ་བརག་པ་གཉས་བས་

པའ་སན་ད་འཇག་ལ་ས་མ་ལར་རང་བཞན་མད་པར་ས་བ་ལ་སན་ད་མད་

ཅས་གསངས་ས།. །ད་ལ་ཕ་རལ་པས་སན་འབན་ལ་མག་མཚངས་བས་

པའ་ལན་ད།.

སན་འབན་པས་སན་དབང་བ་མ་ཕད་སན་ན་འབན་བད་དམ།.།

འན་ཏ་ཕད་ནས་ཡན་ཞས་སས་ཟན་ཉས་པ་འདར་གང་ལ།.།

ངས་པར་ཕགས་ཡད་ད་ལ་འགར་ག་བདག་ལ་ཕགས་འད་ན།.།

ཡད་པ་མན་པས་ཐལ་བར་འགར་བ་འད་ན་སད་མ་ཡན།.།

. ཞས་ད་གཉས་མ་མཚངས་པའ་ར་མཚན་ད་རང་ལ་ཕགས་མད་ད་

ཞས་ར་བ་ལས་གསངས་ཤང་དའ་འགལ་པ་ལས།.

. སན་དབང་བ་དང་སན་འབན་པ་གཉས་ཀ་རང་བཞན་གས་མ་གབ་

པའ་ཕར་ར།.།

. ཞས་ས།.།ཕགས་མད་པ་ན་རང་མཚན་ནམ་རང་བཞན་གས་གབ་པའ་

ཁས་ལན་མད་པའ་དན་ད་བཤད་ད།. ར་འབས་ཀ་སབས་ས་མ་མཚངས་

དང་ངས་ལགས་བཤད་སང་པ།

203

པའ་ར་མཚན་བཤད་པ་དང་དན་གཅག་ག. །སབས་འདར་འཇག་འགལ་

ལས།. ཤ་རའ་བས་རབ་འབར་ལ་སས་པའ་ཆས་ཀས་མ་སས་པའ་ཐབ་པ་

འཐབ་པ་མ་སས་པའ་ཐབ་པ་འཐབ་ཅས་དཔད་ནས་དས་པ་ལ་ལན་ད་ད་

གཉས་ཀ་མ་འདད་ད་ཞས་གསངས་པ་ན་ཅ་ཐབ་པ་དང་མངན་པར་རགས་

པ་མད་དམ་ཞས་དས་པ་ལ་ད་གཉས་ཡད་མད་ཀ་གཉས་ཀ་ཚལ་གས་

ན་མན་ན་ཞས་གསངས་ས།. །ད་གཉས་དང་རན་ད་ཞགས་པ་ལ་སགས་

པ་ཡང་འཇག་རན་ག་ཐ་སད་ད་ཡན་ག་དན་དམ་པར་ན་ཐབ་པ་མད་ཅང་

མངན་པར་རགས་པ་མད་ད་ཞས་གསངས་པ་དངས་ནས།.ད་ཉད་ལས།

. འདར་ཇ་ལར་གཉས་ས་ཐལ་བར་འགར་བའ་ཕར་སས་པ་དང་མ་སས་

པའ་ཆས་ཀ་ཐབ་པ་འཐབ་པ་བཀག་ཅང༌།. གཉས་ཀང་དངས་པ་མད་པ་ལ་

མ་རགས་པའ་པར་མ་བརགས་པར་འཇག་རན་ག་ཐ་སད་ད་ཐབ་པ་འཐབ་

པར་ཁས་བངས་པ་ད་བཞན་ད།. སན་དབང་བར་བ་བ་དང་སན་འབན་པ་

དག་ཀང་ཕད་པ་དང་མ་ཕད་པར་མ་ཡན་མད་ཀ་འན་ཀང་ཐ་སད་ད་སན་

འབན་པས་སན་དབང་བ་སན་འབན་པར་བད་ད་ཞས་ཤས་པར་བའ།.།

. ཞས་དང༌།. རང་བཞན་གས་སང་པའ་སན་འབན་པས་སན་དབང་བ་

སན་འབན་པ་དང༌།. རང་བཞན་གས་སང་ཞང་འཐད་པ་དང་བལ་བའ་གཏན་

ཚགས་ཀས་བསབ་པར་བ་བ་སབ་པ་ཡན་ལ།. ཞས་སབ་པ་དང་སན་འབན་

ཐམས་ཅད་ཀང་གནས་བརན་གཉས་ཀས་དས་ལན་མཛད་པ་ད་བཞན་ད་བ་

བར་གསངས་ས།.།ད་ལ་ཐབ་པ་ན་ཐབ་བའ།.།དཔད་ནས་ཐབ་བ་གང་འཐབ་

204

ར་ཙང་ཁ་པ་ཆན་པའ་་གསང།.

དས་པའ་ཚ་གཉས་ཀ་མ་འདད་ན་ཐབ་བ་ཐབ་པ་མད་དམ་ཞས་པ་ན་དཔད་

བད་ཀས་མ་རད་པ་ན་དས་ད་བཀག་པར་འཛན་པའ།. །ཡད་མད་ཀ་ཞས་

པ་ན་རགས་ཤས་ཀས་མ་རད་པ་ཡན་ག་བཀག་པ་མན་པས་ཡད་ཅས་

པའ།.།གཉས་ཀ་ཚལ་གས་མན་པར་གསངས་པ་ན་སས་མ་སས་གང་འཐབ་

ཅས་པ་ལ་པར་དཔད་པའ་གཉས་པ་ད་གང་ཡང་མ་འཐབ་ཅས་པའ།. །ད་

མན་ཆད་ཀས་ན་གཉས་ཀ་ཚལ་གས་དཔད་ན་མ་རད་པ་དན་དམ་ད་མད་

པ་དང་མ་དཔད་པར་ཡད་པ་ཐ་སད་ད་ཡད་པའ་དན་ད་བཤད་ད།. །འད་

ཤན་ཏ་གསལ་ཡང་དཔད་མ་དཔད་ཀ་ས་ཚགས་དཀའ་བས་ད་ལ་ན་སར་

བཤད་པའ་དཔད་ལགས་བཞ་པ་ཤས་དགས་ས།. །གཉས་ཀང་དངས་པ་

མད་པ་ལ་མ་རགས་ཞས་པ་ན་རང་མཚན་གས་ཡད་པའམ་ཐ་སད་ཀ་དབང་

གས་བཞག་པ་ཙམ་མན་པའ་ཡད་པ་སགས་ས་འདད་ན་གཉས་ཀ་དཔད་

པ་རགས་ཀང་དངས་པའམ་རང་བཞན་མད་པ་ལ་དའ་དཔད་པ་མ་རགས་

པའ་དན་ན།. །དས་ན་ཚག་གསལ་ལས་ཀང་ཚད་མ་དང་གཞལ་བ་རམས་ང་

བ་ཉད་ཀས་གབ་པ་བཀག་ནས་ཕན་ཚན་ལས་ནས་འཇག་པར་གསངས་ལ་

རད་ཟག་རང་འགལ་ལས་ཀང་རང་བཞན་མད་ཀང་བསབ་བ་སབ་ནས་པ་

དཔ་དང་བཅས་ཏ་གསངས་ས།.།སར།

གང་ལ་སང་པ་ཉད་རང་བ།.།

ད་ལ་ཐམས་ཅད་རང་བར་འགར།.།

. ཞས་གསངས་པའ་ཚལ་གས་རང་མཚན་གས་གབ་པའ་རང་བཞན་

དང་ངས་ལགས་བཤད་སང་པ།

205

སང་པའ་ཕགས་ལ་འཁར་འདས་ཀ་རམ་གཞག་ཐམས་ཅད་འཐད་པར་ཡང་

དང་ཡང་ད་གསངས་པ་ལ།. རགས་ཀས་བསབ་བ་སབ་པ་དང་ཚད་མས་

གཞལ་བ་འཇལ་བའ་བ་བད་མ་རང་བར་འཛན་པ་རང་ག་བ་གས་ཡང་བར་

སན་པ་ཙམ་མ།.།གང་ཡང་རད་ཟག་ལས།.

གལ་ཏ་ངས་དམ་བཅས་འགའ་ཡད།.།

དས་ན་ང་ལ་སན་ད་ཡད།.།

. ཅས་པའ་དན་ན་གང་ལ་ཕགས་ཡད་ད་ལ་འགར་ག་ཞས་པའ་དན་

ཡན་ལ།.

ང་ལ་དམ་བཅའ་མད་པས་ན།.།

ང་ན་སན་མད་ཁ་ན་ཡན།.།

. ཞས་པའ་དན་ཡང༌།. བདག་ལ་ཕགས་འད་ན་ཡད་པ་མན་པས་ཐལ་

བར་འགར་བ་སད་མ་ཡན་ཞས་པའ་དན་ཡན་པས།. དམ་བཅའ་དང་ཕགས་

མད་པའ་དན་ན་འཇག་འགལ་གས་བཤད་པ་ལར་ར།.།བར་པ་ལས།.

ཡད་དང་མད་དང་ཡད་མད་ཅས།.།

གང་ལ་ཕགས་ན་ཡད་མན་པ།.།

ད་ལ་ཡན་ན་རང་པ་ནའང༌།.།

ཀན་ཀ་བརད་པར་ནས་མ་ཡན།.།

. ཞས་ཕགས་མད་པས་སན་གདགས་ས་མད་པར་གསངས་པ་ཡང༌།.

འཇག་འགལ་ལས་བཏགས་པར་ཡད་པ་ལ་གཉས་ས་ས་བ་འད་མ་རགས་

206

ར་ཙང་ཁ་པ་ཆན་པའ་་གསང།.

པ་ད་ཉད་ཀ་ཕར་གཉས་ལ་བརན་ནས་སན་འབན་པ་དང་ལན་ས་བས།.དབ་

མ་པ་ལ་རམ་པ་ཐམས་ཅད་ད་གགས་མ་རད་ད།.།

. ཞས་ཐ་སད་ཀ་དབང་གས་བཞག་པའ་བཏགས་ཡད་མ་དཔད་པར་

འཇག་པའ་ཚལ་ལ་སས་མ་སས་གང་འཐབ་ཅས་དཔད་ནས་སན་འབན་པ་

མ་རགས་པའ་ཕར།. གཉས་ས་དཔད་ནས་སན་འབན་པའ་ཀན་ཀས་ནམ་

ཡང་གགས་མ་རད་པའ་དན་ད་བཤད་པས་མ་དཔད་པའ་ཐ་སད་ད་ཡང་

བསབ་བ་བསབ་བད་ཁས་མ་ལན་པའ་ཁངས་མ་ཡན་ན།. །དའ་ཕར་ཚག་

གསལ་ལས།.

. དབ་མ་པ་ཡན་ན་རང་རད་བ་མ་རགས་པའ་ར་མཚན་ད་ཕགས་

གཞན་ཁས་བངས་པ་མད་པའ་ཕར་ར།.།

. ཞས་བཀད་པའ་ཤས་བད་ད།. ལང་ད་རམས་དངས་པ་ཡང་དབ་མ་པ་

ལ་དན་དམ་པར་གབ་པར་ཁས་བངས་པ་མད་པའམ་རང་མཚན་གས་གབ་

པའ་ཁས་ལན་མ་རགས་པའ་ཤས་བད་ཡན་ལ།. ད་མད་པའམ་མ་རགས་

ན་རང་རད་ཀ་རགས་མ་རགས་ཞས་རང་རད་འགག་པ་ཡན་ག་བསབ་བ་

སབ་པའ་རགས་ཙམ་ཞག་འགག་པ་མན་ན།. །གཉས་ས་ས་བ་ཞས་པ་ལ་

དགག་བ་བདན་པ་དང་ད་བཀག་པའ་བཀག་པ་བདན་པར་ས་བ་དང་རང་

མཚན་གས་ཡད་པ་དང་ཡ་མད་ད་ས་བ་དང༌།. སར་བཤད་པ་ལ་བའ་གཉས་

ས་ས་བ་ས་ཚལ་གསམ་གསངས་ས།.།

. གཉས་པ།

དང་ངས་ལགས་བཤད་སང་པ།

207

རང་རད་ཀ་རགས་ཁས་མ་ལན་པའ་ཚལ་ན།.

. གལ་ཏ་རང་མཚན་གས་གབ་པའ་ཕགས་དང་རགས་དང་དཔ་གང་

ཡང་མ་སད་པས་དའ་དབང་ད་བས་ན་རང་རད་རགས་ས་མ་ཟད་བ་བད་

གང་ཡང་མ་འཐད་མད།. འན་ཀང་ད་བཀག་ནས་བསབ་བ་སབ་བད་ལ་

སགས་པའ་བ་བད་ཐམས་ཅད་འཐད་པར་སབ་པའ་ལགས་ལ་རང་རད་

ཀ་རགས་དང་བསབ་བའ་བ་བད་ཁས་བང་ད་མ་རང་བའ་ར་མཚན་གང་

ཡན་སམ་ན།. འད་ལ་ཚག་གསལ་ལས་རང་རད་འགག་པའ་རགས་པ་དང་

རགས་པ་ད་ཕ་རལ་པས་ཀང་དན་གས་ཁས་བངས་ཚལ་དང་སན་བརད་

ད་རང་ག་སར་བ་ལ་མ་མཚངས་པའ་ར་མཚན་གསམ་གས་འཆད་ད།. །ད་

ཡང་ལགས་ལན་གས།

. དན་དམ་པར་ནང་ག་ས་མཆད་རམས་བདག་ལས་ས་བ་མད་པར་ངས་

ཏ།.ཡད་པའ་ཕར་ཤས་པ་ཡད་པ་ཉད་བཞན་ན།

. ཞས་བཀད་པ་ལ།. དན་དམ་པ་ཞས་པ་ད་དམ་བཅའ་ཁད་པར་ད་སར་

ན་རང་གས་ན་བདག་ས་ཀན་རབ་ཏ་ཡང་ཁས་བངས་པ་མད་པས་རང་

ལ་ལས་ནས་སར་མ་དགས་ལ།. གཞན་ལ་ལས་ཏ་ཡན་ན་བདན་གཉས་

ལས་ཉམས་པའ་མ་སགས་ན་བདན་པ་གཉས་ཀའ་ས་ནས་འགག་པར་

རགས་པས་ཁད་པར་མ་སར་བར་བཀག་ན་ལགས་ས།. །འཇག་རན་ག་ཐ་

208

ར་ཙང་ཁ་པ་ཆན་པའ་་གསང།.

སད་ད་བདག་ས་འདད་པ་དགག་མ་རགས་པས་ད་ལ་ལས་ནས་ཁད་པར་

སར་བ་ཡང་མ་རགས་ཏ།. འཇག་རན་པས་ན་ར་ལས་འབས་བ་འབང་

བ་ཙམ་ཞག་འདད་ཀ་བདག་དང་གཞན་གང་ལས་ས་ཞས་མ་དཔད་པའ་

ཕར་ར།. །གཞན་ཡང་ཕ་རལ་པས་དན་དམ་པར་འདད་པའ་མག་སགས་

ལ་ཀན་རབ་ཏ་ཡང་ས་བ་དགག་འདད་ནས་ཡན་ན་ན་དའ་ཚ་གཞ་ཆས་

ཅན་མ་གབ་པའ་ཕགས་མ་རགས་ཀ་སན་ད་འགར་ཏ།. རང་གས་དན་དམ་

པར་མག་སགས་ཁས་མ་བངས་པའ་ཕར་ར།. །གལ་ཏ་དན་དམ་པའ་མག་

སགས་མ་གབ་ཀང་ཀན་རབ་པའ་མག་སགས་ཡད་པས་སན་ད་མད་ད་

ཞ་ན།. འ་ན་དན་དམ་པ་ཞས་པ་ད་གང་ག་ཁད་པར་ཡན།. མག་སགས་ཀན་

རབ་པ་རམས་དན་དམ་པར་ས་བ་འགག་པས་ས་བ་འགག་པའ་ཁད་པར་

ར་ཞ་ན།. མ་རགས་ཏ་ད་སད་ད་མ་སས་པའ་ཕར་དང༌།. སས་ནའང་གཞན་

ལ་ཆས་ཅན་མ་གབ་པའ་ཉས་པར་འགར་བའ་ཕར་ར་ཞས་བཀག་ག. །དའ་

སན་སང་ལ་ཅ་ས་སངས་རས་པས་བ་བག་པ་ལ་ས་མ་རག་པར་སབ་པ་ན་

ས་འཛན་ག་ཁད་པར་མ་འཛན་ཏ་འཛན་ན་བསབ་བ་སབ་བད་མད་པར་

འགར་ར།. །འད་ལར་འབང་འགར་ག་ས་ཆས་ཅན་ད་འཛན་ན་བ་བག་པ་ལ་

མ་གབ་ལ་ནམ་མཁའ་ཡན་ཏན་ག་ས་འཛན་ན་སངས་རས་པ་ལ་མ་གབ་

པའ་ཕར་ར།. །དའ་ཕར་ཁད་པར་དར་བའ་ས་ས་ཙམ་ཞག་ཆས་ཅན་ད་

འཛན་པ་བཞན་ད་དན་དམ་པ་དང་ཀན་རབ་པའ་ཁད་པར་དར་ནས་མག་

སགས་ཙམ་ཞག་ཆས་ཅན་ད་འཛན་པས་ཆས་ཅན་མ་གབ་པའ་སན་མད་

དང་ངས་ལགས་བཤད་སང་པ།

209

ཅས་ཟར་ར།. །དའ་ལན་ད་མག་སགས་ཀ་ཆས་ཅན་ག་རང་ག་ང་བ་ད་ཕན་

ཅ་ལག་ཙམ་གས་རད་པ་མན་པར་ལགས་ལན་རང་ཉད་ཀས་ཁས་བངས་

ལ།. ཕན་ཅ་ལག་མ་ལག་ཐ་དད་པ་ས་དངས་འགལ་ཡན་པ་ལ་སགས་པའ་

རགས་པ་བསན་ནས་བཀག་ག།. ད་དག་ག་དན་ན་མག་སགས་བདག་ལས་

མ་ས་བར་སབ་པའ་ཆས་ཅན་ད་བདན་གཉས་ཀ་ཁད་པར་དར་བའ་མག་

སགས་ཙམ་གཞག་ཏ་མ་རང་ས།. ཆས་ཅན་ད་འཇལ་བའ་ཚད་མ་ན་མག་

སགས་ཀ་རང་བཞན་ལ་མ་འཁལ་བའ་ཤས་པ་ཡན་ལ་ཤས་པ་ཕན་ཅ་མ་

ལག་པ་རང་བཞན་ལ་མ་འཁལ་བའ་གནས་སབས་ཏ།. དས་རད་པའ་ཡལ་

ན་ཤས་བ་ཕན་ཅ་ལག་རང་མཚན་གས་མད་བཞན་ད་དར་སང་བའ་རན་

སང་མད་པའ་ཕར་ར།. །རགས་ས་མ་ད་ཁས་བངས་པའ་ཚལ་ན།. ཡད་པ་

གང་ཡན་རང་ག་ང་བས་ཡད་པར་འདད་པའ་ལགས་ལ་རང་མཚན་སང་

བ་ལ་ལས་ཏ་འཁལ་པར་སང་ན་དས་རང་ག་གཞལ་བ་རད་པར་འཇག་མ་

ནས་པས།. རག་པ་དང་རག་མད་ཀ་ཚད་མ་གང་ཡན་ཀང་ཚད་མར་སང་ས་

སང་ཡལ་དང་ཞན་ཡལ་རང་མཚན་ལ་མ་འཁལ་བ་ཅག་དགས་ས།. །དའ་

ཚ་ཐ་སད་ད་མང་ད་བཏགས་པ་ཙམ་མན་པའ་དན་རང་ག་གནས་ཚལ་ཀ་

ང་བའམ་རང་བཞན་ཅག་ལ་ཚད་མར་འག་དགས་ཤང་རང་གས་ཁས་ལན་

པ་ཡང་ཡན་ན།. །. ད་འད་བའ་ཚད་མས་རད་པའ་དན་ཡན་ན་ཤས་བ་ཕན་

ཅ་ལག་ཡན་པར་འགལ་བས་རགས་ཕ་མ་འགབ་བ།. །ད་བཞན་ད་ཤས་པ་

འཁལ་པས་རད་པའ་དན་ཡན་ན་ཡང་ཤས་བ་ཕན་ཅ་མ་ལག་པ་ཡན་པ་

210

ར་ཙང་ཁ་པ་ཆན་པའ་་གསང།.

འགལ་ལ།. །དའ་ཕར་ཆས་ཅན་མ་གབ་པའ་སན་སང་མ་ནས་ས།. །གལ་

ཏ་ས་འཇལ་བའ་ཚད་མ་ལ་རག་མ་རག་གཉས་ས་ཁ་ཚན་ཆད་ཀང་མ་རག་

པའ་ཚད་མ་ཞའམ་རག་པའ་ཚད་མ་ཞས་གང་རང་གས་ཁད་པར་ད་བས་

པའ་ཚད་མ་ཆས་ཅན་ས་སབ་བད་ཀ་ཚད་མར་སབ་མ་དགས་པ་བཞན་ད།.

ཤས་པ་ལ་འཁལ་མ་འཁལ་གཉས་ས་ཁ་ཚན་ཆད་ཀང་ཆས་ཅན་སབ་བད་

ཀ་ཚད་མ་སན་པ་ན་ད་གཉས་གང་རང་གས་ཁད་པར་ད་བས་ནས་བསབ་

མ་དགས་ས།. །ད་བཞན་ད་ས་ལ་རག་མ་རག་གཉས་ས་ཁ་ཚན་ཆད་ཅང་ས་

འཇལ་བད་ཀ་ཚད་མས་ས་རག་མ་རག་གང་ད་ཡང་མ་རད་ཀང་ས་འཇལ་བ་

མ་འགལ་བ་བཞན་ད།. མག་སགས་ལ་ཤས་བ་ཕན་ཅ་ལག་མ་ལག་གཉས་

ས་ཁ་ཚན་ཆད་ཅང་མག་སགས་འཇལ་བད་ཀ་ཚད་མས་མག་སགས་ཤས་

བ་ཕན་ཅ་ལག་མ་ལག་གང་ད་ཡང་མ་རད་ཀང་མག་སགས་འཇལ་བ་མ་

འགལ་བས།. མག་སགས་ཙམ་ཆས་ཅན་ད་གཟང་ད་མ་རང་བའ་རགས་པ་

ད་རམས་མ་འཐད་ད་སམ་ན།. དགས་པ་འད་འད་ན་ལགས་ལན་ལ་སགས་

པ་དང་དངས་པར་ས་བའ་མཁས་པ་རམས་ལ་ཡང་ས་དན་མད་པས་ཟ་བས་

ཀང་དའ་སལ་ཕགས་མ་མཛད་ད།. །འན་ཀང་ད་ལའ་དས་འད་བའ་རལ་

བ་མ་ཤས་པ་ལ་ས་བས་ད་བཤད་ན།. དན་ད་ཚད་མས་གབ་མ་གབ་དཔད་

པའ་དས་ས་ཚད་མས་གབ་ཅས་པ་ན་རག་མད་ཀ་ཚད་མ་ཡན་ན་དན་ད་

རང་ལ་སང་བ་ལར་གབ་པ་དང་རག་པའ་ཚད་མ་ཡན་ན་དན་ད་རང་གས་

ངས་པའམ་ཞན་པ་ལར་གབ་པ་ཅག་ཏ་གང་ལ་སན་པའ་ཡལ་དས་ག་དགས་

དང་ངས་ལགས་བཤད་སང་པ།

211

ས།. །ད་ན་མ་འཁལ་བའ་དན་ཡན་ཏ་ཡལ་ད་རང་ལ་སང་བ་ལར་དང་རང་

གས་ངས་པ་བཞན་ད་གབ་པའ་རམ་འཇག་གས་བ་ད་སང་ཡལ་དང་ཞན་

ཡལ་ལམ་དས་ཡལ་ལམ་འཁལ་བར་འཇག་པའ་ཕར་ར།. །དས་ན་དངས་

པ་ལ་ཁ་ཚན་ཆད་པ་ཙམ་ཡན་ག་བས་འགབ་པ་ལ་མཆད་པ་ལ་བ་ག་ལ་

ཡན།. ད་ལར་ན་ཤས་པ་རང་མཚན་སང་བ་ལ་ལས་ཏ་མ་འཁལ་བའ་རད་

དན་ན་ཤས་བ་ཡང་དག་པའ་རམ་འཇག་ཏ་གབ་པས་ཤས་བ་ཡང་ལག་ཀང་

དངས་པ་ལ་ཁ་ཚན་ཆད་ཅང་བ་ངར་མཆད་པ་ག་ལ་ཡན།. འད་དག་ན་ཡད་

པ་རམས་རང་ག་ང་བས་ཡད་པར་འདད་པའ་རལ་བ་རམས་ཀ་ཚད་མས་

འགབ་ལགས་ཡན་ག་རང་ག་ལགས་མན་ན།. །དའ་ཕར་རང་རད་པ་རམས་

ཀ་ལར་ན་མག་སགས་ཀ་ཆས་ཅན་ཤས་བ་ཡང་དག་པ་ད་འད་བར་ཤས་

པ་མ་འཁལ་བས་རད་ཀང་བདན་གཉས་ས་གབ་པའ་ཐ་སད་དང་དན་གང་

གས་ཀང་ཁད་པར་ད་བས་ནས་གབ་མ་དགས་ཤང༌།. ད་ཁད་གཞར་བཟང་

ནས་དན་དམ་པར་ཡད་མད་དཔད་པས་ཆག་པས་ས་ཆས་ཅན་ད་བཟང་བ་

ལ་བདན་གཉས་ཀ་ཁད་པར་ལ་བརགས་པའ་སན་བརད་ག་ལ་འཇག. སམ་

ད་སམས་ས།. །ཟ་བས་ད་འད་བ་ད་རང་ག་ང་བས་ཡད་པར་སང་ལ་ད་ཉད་

དན་དམ་པར་ཡད་པའ་དན་ཡན་པས་ད་ཁད་གཞར་བཟང་བའ་ཆས་ཅན་

ཙམ་པ་ག་ལ་སད་སམ་ད་དགངས་ནས་ཁད་པར་དར་བའ་ས་ཆས་ཅན་ད་

འཛན་པ་འགག་ག.།འད་དག་ག་གནད་རགས་ན་རང་རད་པས།.

སང་ད་འད་ཡང་དན་བད་དག..།

212

ར་ཙང་ཁ་པ་ཆན་པའ་་གསང།.

ནས་པའ་ཕར་དང་མ་ནས་ཕར།.།

ཡང་དག་ཡང་དག་མ་ཡན་པས།.།

ཀན་རབ་ཀ་ན་དབ་བ་བས།.།

. ཞས་བཤད་པ་དང༌།. ད་ཡང་ཡལ་ཅན་ལ་ཡང་ལག་གཉས་ས་མ་བད་

པ་དང༌།.ཐལ་འགར་བས་འཇག་རན་ཉད་ལ་ལས་ཏ་ཡང་ལག་ཡལ་ཡལ་ཅན་

གཉས་ཀ་ལ་འཇག་ལ་རང་ལགས་ལ་མ་འཇག་པའ་ར་མཚན་རམས་ཤས་

པར་འགར་ར།. །ཅ་ས་རག་པ་དང་རག་མད་ལ་རང་མཚན་སང་བ་ལར་མད་

པའ་འཁལ་ཤས་ཀས་ཆས་ཅན་གབ་པར་འཇག་ན་ན་བསབ་བ་རང་བཞན་

མད་པའ་དན་གབ་ཟན་པས་ད་བསབ་དགས་ཀ་ཕ་རལ་ད་ག་ལ་རང༌།.དས་

ན་ཆས་ཅན་མ་གབ་པའ་སན་ས་ན་གནས་ས།. །གལ་ཏ་ཤས་པ་འཁལ་པས་

རད་པའ་དན་དང་ཤས་བ་ཕན་ཅ་མ་ལག་པ་གཉས་འགལ་ན།. རགས་ཤས་

རས་དཔག་གས་རད་པའ་དན་དང་དན་དམ་བདན་པ་གཉས་ཀང་འགལ་

བར་འགར་ལ།. ཤས་པ་ཕན་ཅ་ལག་ཙམ་གས་རད་པར་མ་འདད་པས་རང་

བཞན་ལ་མ་འཁལ་བའ་ཤས་པས་རད་དགས་ན་ཀན་རབ་པ་ཐམས་ཅད་

ཀང་དར་འགར་ཏ།. ད་དག་རལ་བའ་ཇ་སད་པ་མཁན་པའ་ཡ་ཤས་ཀས་

འཇལ་བའ་ཕར་དང༌།.ཙམ་ག་སས་ན་མ་འཁལ་བས་རད་པ་གཅད་པའ་ཕར་

ར་ཞ་ན།. སན་དང་པ་ན་མད་ད་རགས་ཤས་རས་དཔག་སང་ཡལ་ལ་འཁལ་

པའ་འཁལ་ཤས་ཡན་ཀང་དས་རད་པ་འཁལ་ཤས་ཀས་རད་པ་མན་པ་མ་

འགལ་བའ་ཕར་ཏ།. ས་ཡང་ཡན་ལ་བརན་པ་ཡང་ཡན་པའ་དང་ས་རད་ཀང་

དང་ངས་ལགས་བཤད་སང་པ།

213

དང་ས་རན་པ་མ་རད་པ་མ་འགལ་བ་བཞན་ན།. །ཙམ་ག་ངས་བཟང་སར་

ས་ལ་བལས་ན་ད་འདའ་དགས་པ་ས་ཡང་ས་བ་པའ་བརད་འདད་ན་ཡད་

ཚལ་ཇ་ལར་ཡན་དཔད་པའ་དཔད་བད་ཀས་རད་པ་དགག་པར་འདད་ནས་

ཙམ་སས་ཀ་མ་འཁལ་བ་ཡན་པའ་ཤས་པས་རད་པ་འགག་པ་མན་ཏ།.ཚག་

གསལ་ལས།.

. དཔད་པ་ཞབ་མ་འཇག་རན་ག་ཐ་སད་ལ་བཅག་པ་འདས་ཅ་དགས་

ཞས་ཁ་བ་ཅག་ཀང་ད་སད་ད་ས་ས་ཀན་རབ་ཕན་ཅ་ལག་ཙམ་གས་བདག་

ག་ང་བ་ཡད་པར་རད་པ།.

. ཞས་གསངས་པའ་ཕར་ར།. །རན་ཆས་ཅན་ད་ཁ་ནར་གབ་པ་ཉམས་

པར་ཁས་བངས་པའ་སང་ནས་ཀང་གཞན་ད་བཤད་པ་དང་བཤད་ཚལ་འད་

གཉས་མ་མཐན་ཀང་རང་རད་འགག་པའ་གབ་མཐའ་མ་མཐན་པ་མན་

ན།. །ད་དག་གས་དན་བཀག་ནས་ད་ན་དཔ་དགག་པར་བ་ས།. སངས་རས་

པས་བ་བག་པ་ལ་ས་མ་རག་པར་སབ་པ་ན་གཉས༌།ཀའ་ལགས་ཀས་འབང་

གར་དང་ནམ་མཁའ་ཡན་ཏན་ཆས་ཅན་འཇལ་བའ་ཚད་མས་མ་གབ་ཀང༌།.

གང་ལ་ཚད་མར་སང་སའ་ས་ཙམ་ཞག་ག་དན་འདའ་ཞས་སན་ར་ཡད་

ལ།. མག་སགས་བདག་ལས་མ་ས་བར་སབ་པའ་རང་བཞན་གས་སང་བར་

ས་བ་དང་རང་བཞན་གས་མ་སང་བར་ས་བ་ལ་ན་གཉས་ཀ་ལ་ཡང་རང་

ག་ང་བས་ཡད་པ་དང་རང་ག་ང་བས་མ་གབ་བ་གཉས་གང་ཡང་མ་འཇལ་

ཀང་ཆས་ཅན་ག་ང་བ་འད་འད་ཞག་གཞལ་ལ་ཞས་ཕན་ཚན་སན་པར་མ་

214

ར་ཙང་ཁ་པ་ཆན་པའ་་གསང།.

ནས་པས་མ་འདའ།. །འད་ལ་ལགས་ལན་ལ་སགས་པ་རང་རད་པ་རམས་

ཀས་ད་འདའ་ཁད་པར་དར་བའ་ས་ཕན་ཚན་ད་སན་ར་མད་ཀང་དན་དམ་

པར་དང་བདན་པར་ཡད་མད་ཀས་ཁད་པར་ད་མ་བས་པའ་ས་ཆས་ཅན་

ད་གཟང་ར་ཡད་ཅས་སབ་མ་ནས་ཏ།. རང་ག་ང་བས་ཡད་ན་བདན་པར་

ཡད་པའ་དན་ཡན་པའ་ཕར་ར།. །དས་ན་དགག་བའ་ཚད་ལ་མ་མཐན་པའ་

གནད་ཀས་ད་ལར་བང་བ་ཡན་པས་ས་མ་རག་པར་སབ་པ་ལ་ཡང་ད་གཉས་

ཀ་ལགས་ཀས་ཁད་པར་གཉས་ཀས་ཁད་པར་ད་བས་པ་མ་གབ་ཀང་ས་

སབ་ས་ཡད་ཅས་སན་པ་ཡན་ག་ད་གཉས་ཀས་ས་འཇལ་བའ་ཚད་མ་སའ་

དན་འད་འད་བ་ཞག་ལ་ཚད་མར་སང་ཞས་སས་པ་ལར་ག་ཚད་མ་ན་མད་

ད།. །ད་ན་སར་རལ་རང་ག་ང་བས་ཡད་པ་ཁས་ལན་པའ་དབང་ད་བས་ལ་

ཐལ་འགར་བས་སར་རལ་བས་ཀང་ཕ་རལ་ད་ལ་རང་ག་ང་བས་ཡད་མད་

གང་གས་ཀང་ཁད་པར་ད་མ་བས་པར་ཆས་ཅན་འཇལ་བའ་ཚད་མས་གབ་

ཚལ་བསན་ར་མད་ད།. །རགས་པ་ད་དག་གས་གཏན་ཚགས་མ་གབ་པའ་

ཚལ་ཡང་ཤས་པར་བའ།. །ལགས་ལན་རང་ཉད་ཀས་ཀང་ནང་ག་ས་མཆད་

རམས་ན་སད་བད་ཀ་ར་རན་ཡད་ད་ད་ལར་རལ་བས་གསངས་པའ་ཕར་

ཞས་བའ་རགས་ཀ་དན་ལ་གསངས་པ་ད་ཀན་རབ་ཏ་ཡན་ན་ཁད་རང་

དང་དན་དམ་ད་ཡན་ན་ངད་ལ་མ་གབ་བ་ཞས་བདན་གཉས་ལ་བརགས་

ནས་སན་བརད་པའ་ཕར།. ཆས་ཅན་འཁལ་མ་འཁལ་ག་ཤས་པ་གང་གས་

རད་ཅས་བད་བག་ལ་བརགས་ནས་སན་བརད་པར་རགས་ས།. །འདའ་ར་

དང་ངས་ལགས་བཤད་སང་པ།

215

མཚན་ན་འཇག་པ་ལས།.

དངས་ཀན་ཡང་དག་བརན་པ་མཐང་བ་ཡས།.།

དངས་རད་ང་བ་གཉས་ན་འཛན་པར་འགར།.།

ཡང་དག་མཐང་ཡལ་གང་ཡན་ད་ཉད་ད།.།

མཐང་བ་བརན་པ་ཀན་རབ་བདན་པར་གསངས།.།

. ཞས་ཤས་བ་ཡང་དག་པ་མཐང་བ་དང་ཤས་བ་བརན་པ་ས་ལག་པ་

མཐང་བའ་ཤས་པས་རད་པ་གཉས་བདན་གཉས་ཀ་དན་ད་གསངས་པའ་

གནད་ཀས་ས།. །རགས་ལ་བདན་གཉས་ཀ་བརག་པ་གཉས་ལས་མ་མཛད་

པ་ལར་ན་རགས་ཀ་དན་གང་ཡན་ཞས་ད་དགས་ལ་ད་གཉས་གང་གས་ཀང་

ཁད་པར་ད་མ་བས་པའ་ཙམ་པ་དང་བཅས་པའ་བརག་པ་གསམ་བས་པའ་

སབས་ས་རགས་ས་གང་འགད་ཅས་ད་དགས་ས།. །ད་འདའ་སན་བརད་

རམས་རང་ག་སར་བ་ལ་མ་མཚངས་པའ་ར་མཚན་ད་རང་རད་ཁས་མ་

ལན་པ་བཀད་ནས་རང་ག་ལགས་ཀ་བསབ་བ་སབ་པའ་སར་བ་རམས་ཕ་

རལ་ལ་གབ་པས་ཆག་ས་ད་ཉད་ཀས་ལག་རག་ཟག་བ་ཙམ་ག་ཚད་ཡན་

པའ་ཕར་ར་ཞས་གསངས་ཤང༌།. གང་རང་ལ་གབ་པས་མ་ཆག་གམ་སམ་

པ་ལ་འཇག་རན་པའ་རད་པ་དཔར་བས་ནས་དས་ཆག་པ་དང༌།.སབ་པ་དང་

སན་འབན་གཉས་ཀ་ལ་གཉས་ཀས་གབ་པ་དགས་པར་འདད་པའ་ཕགས་

གང་གས་ཀང་ལགས་ས་མ་འདད་པར་བ་ས།.ལང་ག་གནད་པ་དང་རང་དན་

རས་དཔག་ལ་རང་ལ་གབ་པས་ཆག་པའ་ཕར་ཞས་འཆད་ད།.།དས་ན་ཤས་

216

ར་ཙང་ཁ་པ་ཆན་པའ་་གསང།.

རབ་སན་མར་གཞན་ག་སན་བརད་ཀ་སབས་ཤག་ཏ་རང་དབང་ད་བས་

ནས་སམ་སན་འབན་པའ་དབང་ད་བས་ནས་བརད་ཅས་རང་དབང་ཞས་

བསར་བ་འད་དང་རང་རད་གཉས་དན་གཅག་པས།.ཕ་རལ་ག་ཁས་བངས་

ལ་མ་འཁས་པར་ཚད་མས་དན་ག་སད་ལགས་ནས་རང་དབང་ད་ཆས་ཅན་

གཉས་དང་རགས་ཀ་ཚལ་རམས་གབ་ཚལ་ངས་པར་བས་ནས་བསབ་བ་

རགས་པའ་རས་དཔག་སད་པ་ཅག་རང་རད་ཀ་དན་ཡན་ན།. །ད་ན་ཡད་པ་

རམས་རང་ག་ང་བས་ཡད་པར་འདད་པའ་ཕ་རལ་ལ་བསབ་བ་གབ་མ་ཟན་

ག་གང་ད་རང་ག་ང་བས་ཡད་མད་གང་གས་ཀང་ཁད་པར་ད་མ་བས་པའ་

ཚད་མས་གཞལ་བ་གབ་ལགས་འད་འད་ཞག་ཡན་ན་ཞས་ངས་པར་བ་མ་

ནས་པས་རགས་དང་བསབ་བ་འདད་ཀང་རང་རད་ཀ་རགས་དང་བསབ་བ་

མ་འདད་པ་ཡན་ན།. །རན་འབང་ག་གཏན་ཚགས་དང་གཟགས་བརན་ག་

དཔ་ལ་བརན་ནས་མ་ག་རང་ག་ང་བས་གབ་པའ་རང་བཞན་མད་པར་སབ་

པའ་གཞན་གགས་ཀ་རས་དཔག་བཀད་པ་ལ།. རང་ཉད་མ་ག་རན་འབང་

དང་བརན་ནས་འབང་བ་ལ་རང་བཞན་མད་པའ་ཁབ་པ་ཁས་མ་ལན་པའ་

ར་མཚན་གས་གཉས་ཀ་ལ་མ་གབ་པ་དང་གཞན་གགས་ཞས་ཟར་བ་མན་

ག་སར་ལར་ཕ་རལ་ལ་ཚད་མས་རང་དབང་ད་བསབ་ས་མ་བང་བས་ད་

ལར་ད་ཚད་མས་རང་གཞན་གཉས་ཀ་ལ་མ་གབ་པའ་དན་ན།. །མ་ག་དང་ད་

རན་འབང་སགས་ས་ཐ་སད་པའ་ལན་སས་ཀ་ཚད་མས་གབ་པ་ཡང་རལ་

ཕ་རལ་གཉས་ཀའ་རད་ལ་ཡད་མད་ཀང་ད་དང་རང་ག་ང་བས་ཡད་པ་

དང་ངས་ལགས་བཤད་སང་པ།

217

འཇལ་བའ་ཚད་མ་གཉས་ཕ་རལ་ག་ངར་འདས་ནས་ལ་བ་མ་སས་བར་ད་

མ་ཕད་པས་སར་རལ་གས་ཕད་ཀང་དའ་རང་ལ་སན་མ་ནས་ས།. །ཐལ་

འགར་བ་ནང་ཕན་ཚན་ལ་ཁས་བངས་ལ་མ་འཁས་པར་ཚད་མས་གབ་ཚལ་

བསན་ད་ཡད་ཀང་མང་ག་ཐ་སད་ཀ་དབང་གས་བཞག་པའ་ཚད་མ་ཡན་

ག་དངས་པའ་རང་ག་ང་བའ་དབང་གས་བཞག་པ་མན་པས་རང་རད་མ་

རང་ང།. །མ་ག་ལ་བ་ལ་རང་ག་ང་བས་ཡད་པར་འཛན་པ་དང་དར་མད་

པར་འཛན་པ་དང་ད་གཉས་གང་གས་ཀང་ཁད་པར་ད་མ་བས་པའ་འཛན་

པ་གསམ་ཡད་ལ།. ལ་བ་སས་པའ་རད་ལ་གསམ་ག་ཡད་ཀང་ལ་བ་མ་རད་

པའ་རད་ལ་དང་པ་དང་ཐ་མ་གཉས་ལས་མད་པའ་ཁད་པར་རམས་ལགས་

པར་ཤས་ན།. རག་པས་འདའ་སམ་ད་གང་བཟང་ཐམས་ཅད་རགས་པས་

མ་འགག་པ་དང༌།. ལ་བ་རད་ལ་མ་སས་གང་ག་བང་ཆབ་སམས་སང་ལ་

སགས་པ་ཐམས་ཅད་བདན་འཛན་ནམ་མཚན་འཛན་ད་འདག་སམ་ནས།.ལ་

བ་རད་ལ་སས་པར་རམ་པའ་འག་ཏ་སད་ཕགས་ཐམས་ཅད་ལ་ཞ་རས་

མད་པའ་ལག་ལ་རམས་ལགས་པར་ཁགས་པར་འགར་ར།. །དས་ན་གཞན་

འགགས་ཀ་རགས་ཀས་བསབ་བ་སབ་པ་ལ་ཕ་རལ་པས་ཁས་བངས་པ་

ཙམ་གས་མ་ཆག་ག་ཆག་ག་ཆས་ཅན་གཉས་དང་རགས་ལ་སགས་པ་

རང་ངས་ནས་གཞལ་ན་ཚད་མས་ཀང་གབ་ལ་ཁ་རང་ཡང་ངས་པར་འདད་

དགས་པའམ་འདད་པ་ཅག་དགས་ཏ།. ད་མད་པར་ཞན་ཡལ་ལ་འཁལ་ན་

དས་ད་ཁ་ན་ཉད་རགས་པའ་ལ་བ་སད་པར་མ་ནས་པའ་ཕར་ར།. །ཐ་སད་

218

ར་ཙང་ཁ་པ་ཆན་པའ་་གསང།.

པའ་ཚད་མ་དན་དམ་པ་འཇལ་བའ་རར་མད་མ་རང་ཡན་པ་འད་ཉད།.

ཐ་སད་ལ་ན་མ་བརན་པར།.།

དམ་པའ་དན་ན་རགས་མ་འགར།.།

. ཞས་གསངས་པའ་དན་ན།. །འད་པ་ལར་ན་ལགས་ལན་ལ་སགས་

པའ་རང་རད་པ་རམས་དན་དམ་པར་དང་བདན་པར་གབ་པའ་དན་ཁས་

ལན་པས་དབ་མ་པར་མ་འཇག་གམ་སམ་ན།. ལ་ལར་བ་ངས་ཀང་གཞ་ད་

བམ་པར་མ་ངས་པ་ལ་ཚད་མས་གདད་སབ་དགས་པས་དས་གཞ་ད་བམ་

པར་འདད་ད་ཞས་ས་མ་ནས་པ་དང༌།. བ་བག་པས་བམ་པ་ལ་རང་ག་ཡན་

ལག་ལས་རས་གཞན་པའ་ཡན་ལག་ཅན་མད་པའ་དན་ཚད་མས་གབ་ཀང་

ཡན་ལག་ཅན་རས་གཞན་འདད་པའ་གབ་མཐའ་བ་མན་ན་ཞས་ས་མ་ནས་

པ་བཞན་ད།. མཁས་པ་ད་དག་ཀང་ཆས་བདན་པར་ཡད་པའ་གབ་མཐའ་

རགས་པའ་ས་ད་མས་འགག་ཅང་བདན་མད་ད་ལགས་པར་ཞལ་གས་

བཞས་པས་དབ་མ་པ་ན་ཡན་ན།. །དབ་མ་པ་ཡན་ན་རང་རད་བ་མ་རགས་

པར་གསངས་པ་དང་མ་འགལ་ཏ་བཅས་ལན་ག་དག་སང་གས་བཅས་པ་

དང་འགལ་བར་མ་རགས་ཀང་ད་དང་འགལ་བ་ཙམ་གས་དག་སང་མན་མ་

དགས་པ་བཞན་ན།.།

. གསམ་པ།

ཚལ་ད་ལ་མད་ས་རམས་དང་འགལ་བ་སང་བ་ལ་གཉས།.

དང་ངས་ལགས་བཤད་སང་པ།

219

. དགངས་འགལ་དང་འགལ་བ་སང་བ་དང༌།. ད་དང་བས་ཞས་ཀ་ལའ་

གཉས་མ་མཚངས་པར་བསན་པའ།.།དང་པ།

དགངས་འགལ་དང་འགལ་བ་སང་བ་ན།.

. དགངས་འགལ་ག་མཚན་ཉད་གསམ་ག་ས་ནས་ང་བ་ཉད་ཡད་མད་

ཕ་བ་དང་དང་ངས་འཇག་ཚལ་སབ་དཔན་གཞན་ག་བཞད་པ་སར་བཤད་

པ་ལར་ཡན་ན་སབ་དཔན་འད་ཇ་ལར་བཞད་ཅ་ན།. འད་ལ་འཕགས་པ་ཡབ་

སས་གཉས་ཀ་གཞང་ཁངས་མ་ནས་གསལ་བར་བཤད་པ་མད་ལ།. སངས་

རས་བསངས་ཀས་ཀང་དའ་ཁད་པར་གསལ་བར་མ་བཤད་ད།. །འན་ཀང་

འཇག་པ་ལས།.

རམ་པ་ད་ལའ་མད་ས་གཞན་ཡང་ན།.།

དང་དན་ཉད་ད་ལང་འདས་གསལ་པར་བད།.།

. ཅས་པའ་རང་འགལ་ལས།

. རམ་པ་ད་ལ་བའ་མད་ས་གང་ཞ་ན།. ཇ་སད་ད་དགངས་པ་ངས་པར་

འགལ་བའ་མད་ལས།. བཏགས་པ་དང་གཞན་ག་དབང་དང་ཡངས་ས་གབ་

པ་ཞས་བ་བའ་རང་བཞན་གསམ་བསན་པ་ལས།. བཏགས་པ་མད་པ་ཉད་

དང་གཞན་ག་དབང་ཡད་པ་ཉད་དང་ད་བཞན་ད།

ལན་པའ་རམ་པར་ཤས་པ་ཟབ་ཅང་ཕ།.།

220

ར་ཙང་ཁ་པ་ཆན་པའ་་གསང།.

ས་བན་ཐམས་ཅད་ཆ་བའ་རན་བཞན་འབབ།.།

བདག་ཏ་རག་པར་གར་ན་མ་རང་ཞས།.།

འད་ན་བས་པ་རམས་ལ་ངས་མ་བསན།.།

. ཞས་བ་བ་ལ་སགས་པ་ས་འད།.

ཇ་ལར་ནད་པ་ནད་པ་ལ།.།

སན་པ་སན་རམས་གཏང་བ་ལར།.།

སངས་རས་ད་བཞན་སམས་ཅན་ལ།.།

སམས་ཙམ་ད་ཡང་རབ་ཏ་གསངས།.།

ཞས་བ་བའ་ལང་འདས་དང་བའ་དན་ཉད་་ད་གསལ་བར་བད་ད།.།

. ཞས་ང་བ་ཉད་དང་པ་གཉས་ལ་རང་ག་མཚན་ཉད་ཀས་ཡད་མད་

དང་ཀན་གཞ་བཤད་པ་གཉས་དང་སགས་ཀས་བསས་པ་ཕ་རལ་མད་པ་

དང་མཐར་ཐག་རགས་ངས་པ་བཤད་པ་ས་བཞ་དང་དན་ད་འཆད་ད།. །ཕ་

མ་འད་དང་དན་ཡན་པ་མད་ཀན་ལས་བཏས་པ་ལས་ཐག་པ་གཅག་ཏ་

བསབས་པས་ག་ནས་པར་དགངས་ནས་ས་མ་གསམ་འཇག་པ་ར་འགལ་

ལས་ལང་རགས་གཉས་ཀས་དང་དན་ད་སབ་པ་ལ་སབས་འདར་ལང་གས་

དང་དན་ད་སན་ན།.།སམས་ཙམ་ད་གསངས་པ་ལ་ཕ་རལ་འགག་མ་འགག་

གཉས་ལས་འགག་པའ་མད།

ཕ་རལ་སང་བ་ཡད་མན་ཏ།.།

. ཞས་སགས་གསངས་པ་ན་ནད་པ་ས་ས་ལ་སན་སར་བ་ན་སན་པའ་

དང་ངས་ལགས་བཤད་སང་པ།

221

རང་དབང་གས་མ་ཡན་ག་ནད་པའ་ནང་ཀ་ཚལ་དང་བསན་དགས་པ་བཞན་

ད།. སམས་ཙམ་ད་གསངས་པ་ཡང་སན་པའ་རང་ལགས་ཀ་དབང་གས་

མན་ག་གདལ་བའ་བསམ་པའ་དབང་གས་ཡན་པར་ལང་གཤགས་ལས་

གསངས་པས་དང་དན་ད་གསལ་ལ།.།ད་ནས།

. ད་བཞན་ད་བཅམ་ལན་འདས་ཀས་མད་བརད་པ་ལས་ད་བཞན་

གཤགས་པའ་སང་པ་གསངས་པ་ད།

. ཞས་སགས་དངས་པའ་མཐར།

. ད་ལར་ན་རམ་པ་ད་ལ་བའ་མད་ས་རམ་རག་པས་ངས་དན་ད་ཁས་

བངས་པ་ཐམས་ཅད་དང་དན་ཡན་པར་ལང་འདས་གསལ་བར་བས།

. ཞས་གསངས་ས།. །འདར་འཇག. པའ་འགལ་བཤད་ལས།. སང་པ་

དང་དན་ད་གསངས་པ་དཔར་བས་ནས་སམས་ཙམ་ད་གསངས་པ་ཡང་

དང་དན་ད་སན་པ་དང༌།. ལང་འདས་ཞས་པ་ས་བཅ་པའ་མད་ཡ་རན་འབལ་

ལ་རག་པའ་སབས་ས་བད་པ་པ་བཀག་པ་ལ་འཆད་ད།. །ད་ན་མ་རགས་ཏ་

རང་འགལ་ལས།. སམས་ཙམ་ད་གསངས་པ་དང་དན་ཡན་པ་དཔར་བས་

ནས་སད་པ་དང་དན་ད་གསངས་པའ་ར་མཚན་གས་རམ་པ་ད་ལ་བའ་མད་

ས་སམས་ཙམ་པས་ངས་དན་ད་ཁས་བངས་པ་དང་དན་ད་བསབས་པས་

ལང་འདས་ཞས་པ་ལ་གཉས་གསངས་པའ་གཅག་ན་སབས་འདར་ལང་

གཤགས་ལས་སང་པ་དང་དན་དང་རང་བཞན་མད་པ་མད་ས་ཐམས་ཅད་

ཀ་ནང་ད་ཆད་པར་བསན་པས་དངས་པའ།. །བད་པ་པ་གཞན་བཀག་པ་ན་

222

ར་ཙང་ཁ་པ་ཆན་པའ་་གསང།.

ས་བཅ་པ་ལས་སམས་ཙམ་མ་ཞས་གསངས་པའ་ཙམ་ག་སས་ཕ་རལ་མ་

འགག་པའ་ཤས་བད་ད་གསངས་ཀ་ཕ་རལ་བཀག་པ་དང་དན་ད་སན་པའ་

ཤས་བད་མན་ན།. །རམ་པ་ད་ལ་བའ་མད་ན་སར་དགངས་འགལ་ལ་བཤད་

པ་ལར་ཡན་ག་སང་པ་དང་དན་ད་སན་པའ་མད་ལ་རམ་རག་པས་ངས་

དན་ད་འདད་པར་སན་པ་མན་ཏ་ད་ལ་ན་གཉས་ཀ་ལ་རད་པ་མད་ད།. །རང་

ལགས་ན་སང་པ་དང་དན་ད་གསངས་པ་དངས་པ་དས་དགངས་འགལ་

ལས་ཀན་གཞ་བསན་པ་ས་ཇ་བཞན་པ་མན་པར་སབ་པ་ཡན་ན།. །ད་ལ་ན་

ཐག་མར་སང་པ་བསན་པ་ས་ཇ་བཞན་པ་མན་པར་ཤས་དགས་པས།. ལང་

གཤགས་ལས།.

. མད་ས་ན་སམས་ཅན་ག་བསམ་པ་བཞན་བསན་པ་དན་འཁལ་བ་

ཡན་ཏ་ད་ཁ་ནའ་གཏམ་མན་ན།.།དཔར་ན་སག་ར་ན་ཆ་མད་པས་ཆར་ཞན་

པའ་ར་དགས་ས་བ་བཞན་ད་བསན་པའ་ཆས་ཀང་བས་པ་མག་བར་བད་ཀ་

འཕགས་པའ་ཡ་ཤས་རམ་པར་འགད་པའ་གཏམ་ན་མན་ན།. །དས་ན་ཁད་

ཀས་དན་ག་རས་ས་འབང་བར་བའ་བརད་པ་ལ་ཆགས་པར་མ་བའ།.།

ཞས་བཀའ་སལ་པ་དང༌།.

. བ་གས་ཆན་པས་མད་ས་ལས་ད་བཞན་གཤགས་པའ་སང་པ་

གསངས་པ་ད་རང་བཞན་གས་འད་གསལ་བ་ཐག་མ་ནས་རམ་པར་དག་

པ་མཚན་ས་གཉས་དང་ལན་པ་སམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀ་ལས་ཀ་ནང་ན་

ཡད་པར་བརད་ད།. ནར་བ་རན་པ་ཆ་གས་ད་མ་ཅན་གས་དཀས་པ་བཞན་

དང་ངས་ལགས་བཤད་སང་པ།

223

ད་ཕང་ཁམས་ས་མཆད་ཀ་གས་ཀས་དཀས་ཤང་ད་མ་ཅན་ད་གར་པ་རག་

བརན་ཐར་ཟག་ཏ་བརད་ན་སང་པ་ས་བ་འད་མ་སགས་ཀ་བདག་ས་བ་དང་

ཇ་ལར་མ་འད་བ་ལགས།. མ་སགས་ཀང་རག་པ་བད་པ་མད་པ་ཡན་ཏན་

མད་པ་ཁབ་པ་མ་འཇག་པ་ཞས་བདག་ཏ་སའ་ཞས་ཞས་ས།.།

. དའ་ལན་ད་སངས་རས་རམས་ཀས་ན་བས་པ་བདག་མད་ལ་སག་

པ་སང་བ་དང་མ་སགས་བད་བདག་ཏ་ས་བ་ལ་ཞན་པ་རམས་དང་བའ་ཕར་

སང་ཉད་མཚན་མད་སན་མད་ལ་སགས་པའ་་ཚག་ག་དན་ཆས་ཀ་བདག་

མད་སང་མད་ཀ་སད་ཡལ་ལ་ད་བཞན་གཤགས་པའ་སང་པ་ཞས་སན་

པས་མ་སགས་ཀ་བདག་ས་བ་དང་མ་འད་ས་འད་ལ་ད་ལར་དང་མ་འངས་

པའ་བང་སམས་ཀས་བདག་ཏ་ཞན་པར་མ་བའ།. །བདག་ཏ་ལ་བར་ལང་

བའ་བསམ་པ་ཅན་རམས་རམ་ཐར་གསམ་ག་སད་ཡལ་ལ་གནས་པའ་

བསམ་པ་དང་ལན་ཞང་མར་ད་འཚང་ར་བར་གར་ན་སམ་ནས་དའ་དན་ད་

སང་པ་སན་པས།. མ་སགས་ཀ་ལ་བ་བཟག་པའ་ཕར་སང་པ་བདག་མད་

པའ་རས་ས་འཇག་པར་བའ་ཞས་གསངས་ཏ་མངས་ས་དགས་ནས་རས་

པར་མ་དངས་ས།.།དས་ན་དགངས་གཞ་ཆས་ཀ་བདག་མད་ཀ་སང་ཉད་ལ་

དགངས་ནས་དགས་པ་བདག་མད་ལ་སག་པ་སང་བ་དང༌།.བདག་ས་ལ་ཞན་

པ་རམས་རམ་གས་བདག་མད་ལ་དང་བའ་ཕར་ད་གསངས་པའ་རགས་

ཀས་སང་པ་དང་བདག་ཡད་པར་ས་བ་གཉས་མ་མཚངས་པར་བསབས་

ལ།. ད་ལར་བས་ན་བདག་ཡད་པར་ས་བ་རམས་ཀས་གང་ལ་བསམས་

224

ར་ཙང་ཁ་པ་ཆན་པའ་་གསང།.

ནས་སས་པ་ན་བསན་ཚད་ད་ཉད་ཡན་ལ།. སན་པས་གང་ལ་བསམས་ནས་

གསངས་པའ་དགངས་པའ་དན་དང་སས་ཟན་ག་དན་གཉས་ཆས་མ་མཐན་

པ་དང༌།. བདག་ཡད་པར་ས་བ་རམས་ཀས་བདག་རག་པ་སགས་ས་བསན་

པ་ན་སས་ཟན་ག་དན་ད་ཉད་ལ་དས་ཀན་ཏ་ངས་པ་བརན་ད་གཏང་བའ་

ཕར་ཡན་ལ།. སན་པས་གསངས་པ་ན་ར་ཞག་སས་ཟན་ག་དན་ད་ཡད་

པར་བསན་ནས་ཕ་ནས་གང་ལ་བསམས་ནས་གསངས་པའ་དན་ད་ལ་དང་

བའ་ཕར་ཡན་པས་ད་གཉས་མ་མཚངས་ས་ཞས་མཚངས་པ་འབད་དགས་

པས།. སང་པ་སར་ལར་གསངས་པ་ས་ཇ་བཞན་པར་འཛན་ན་བདག་ཡད་

པར་ས་བ་དང་མཚངས་པར་གསལ་བར་བསན་ཏ་དངས་ལ་གནད་བད་ཀང་

ད་ཉད་ད།. །ས་ཇ་བཞན་པར་གཟང་ད་མ་རང་བ་ན་སར་སག་རའ་དཔ་དན་

སར་ནས་དན་ག་རས་ས་འབང་བར་བའ་བརད་པ་ལ་ཆགས་པར་མ་བའ་

ཞས་སགས་ཀས་ཀང་ཤན་ཏ་གསལ་བས་མད་འདས་མད་གཞན་ལས་

ད་ལར་གསངས་པ་ད་དགངས་གཞ་དང་དགས་ལ་དང་ས་ཇ་བཞན་པ་ལ་

གནད་བད་བསན་པའ་ས་ནས་དང་དན་ད་བསབས་མ་བསབས་ལ་ཤས་རབ་

ཅན་ས་ཞག་རད།. འན་ཀང་འདས་བཀལ་བ་ལར་མ་འདད་ན་འདའ་ས་ཇ་

བཞན་པ་ལ་རགས་པའ་གནད་པ་བསན་ནས།. འད་ཉད་དང་དན་ད་འཆད་

པ་ར་གར་མཁས་པའ་མན་ངག་ཡན་པས་ད་ལར་ད་བའ་མད་ས་མས་ཀང་

ད་ལར་མ་བསན་ཞས་བས་ན་རང་ག་ད་ཁ་ན་ཉད་བསན་པ་ཙམ་ད་ཟད་

ད།.།མད་ཀན་ལས་བཏས་པ་ལས་ཀང༌།.

དང་ངས་ལགས་བཤད་སང་པ།

225

. ད་བཞན་གཤགས་པས་འདལ་བའ་དབང་གས་ཐག་པའ་ས་ས་ཚགས་

ཉ་བར་སན་པས་ཆས་ཉད་ཟབ་མ་འད་སན་ཏ།.

. ཞས་མཚམས་སར་ནས་སར་དངས་པའ་མད་རམས་དངས་ལ་ཆས་

ཉད་ཟབ་མ་འད་ཞས་ཉ་ཚག་གས་སས་པ་ན་དའ་གང་ཉད་ད་ཤར་ཕན་

ག་མད་ལ་སགས་པ་མང་ད་དངས་ནས་ཆས་བདག་མད་པའ་སང་ཉད་

གསངས་པ་རམས་ས།. །འདལ་བའ་དབང་གས་ཞས་པ་ན་གདལ་བའ་

བསམ་པའ་དབང་གས་བཤད་ཅས་པ་ས་སར་བས་པ་མག་བར་བད་པའ་

གཏམ་ཡན་ག་ད་ཁ་ནའ་གཏམ་མན་ཞས་གསངས་པའ་དན་ན།. །ས་ཇ་

བཞན་པར་བཟང་ན་བདག. ཡད་པར་ས་བ་དང་མཚངས་ལགས་ན།. སང་

པ་ཉད་དང་མ་སས་པ་དང་བདག་མད་པ་ལ་བ་རང་ག་མཚན་ཉད་ཀས་ཡད་

ཅང་ས་བ་དང་ཆས་ཀ་བདག་ག་སས་པ་རམ་པར་བཅད་ཙམ་ག་དགངས་

པའ་དན་ལ་བསམས་ནས་སང་པ་ཡད་པར་གསངས་པ་མན་པར་སས་ཟན་

གས་ཇ་ལར་བསན་པ་ལར་ཡན་ན།. ད་ཡ་རག་པ་ཡང་དགག་བ་འཇག་པ་

རམ་པར་བཅད་ཙམ་ག་འཇག་མད་མན་པས་དགག་བ་བཅད་པའ་ངས་ནས་

འཇག་མ་དགས་པར་ས་སར་བཞན་ད་སབ་པའ་ང་བར་འཆར་བའ་རག་

པར་འགར་ར།. །ད་ལ་ན་མ་སགས་ཀ་བདག་རག་པར་ས་བའ་རག་ལགས་

དང་ཁད་པར་མད་པས་དངས་པ་རག་པ་ཁས་བངས་པར་འགར་བའ།. །ད་

ལ་གནད་བད་ན་གཞན་ས་འདད་པའ་རག་པ་འགག་པའ་རགས་པ་རང་ས་

གང་འག་གས་བཤད་པ་རམས་ཡན་པས་ད་དག་གས་ཀང་ད་འད་བའ་དན་

226

ར་ཙང་ཁ་པ་ཆན་པའ་་གསང།.

ཁས་མ་ལན་ན།. །རག་པའ་དན་འཇག་པ་རམ་པར་བཅད་ཙམ་ག་རམ་བཅད་

མན་པའ་ཡངས་གཅད་ལ་འདད་ཕན་ཆད་བདགགཉས་ཀ་སས་པ་རམ་པར་

བཅད་ཙམ་ཡང་བདག་མད་པའ་ད་ཁ་ན་ཉད་ད་སན་པའ་བདག་མད་གཉས་

གང་ཡང་ར་ཞག་བཤད་པའ་སད་ད་མ་རང་བས་མད་ས་ད་དག་གས་སར་

ལར་གསངས་པ་ད་བདག་མད་ལ་སག་པ་སང་བ་དང་བདག་ཏ་ས་བ་ལ་ཞན་

པ་རམས་དང་བའ་ཕར་ད་གསངས་ས།. །དའ་ཕར་དང་དན་ལ་ཚལ་གཉས་

ཡད་ད་ར་ཞག་གང་ཟག་ག་བདག་མད་ཐན་མང་བ་དང་ཆས་ཀ་བདག་མད་

རགས་པ་བཤད་པའ་སད་ད་རང་བའ་རང་ས་ད་ཁ་ན་ཉད་ལ་རམ་གས་དང་

བའ་ཕར་ད་གསངས་པའ་དང་དན༌ག་ས་ཇ་བཞན་པ་ལ་ན་གནད་བད་སན་

ཤན་ཏ་དཀའ།. །སར་བཤད་པ་ལར་གཞན་ས་བདག་ཏ་ས་བ་དངས་སམ་

དའ་ལ་བ་ལ་ཚ་རབས་ས་མར་གམས་པ་ཆས་པས་ར་ཞག་ལ་གང་ཟག་ག་

བདག་མད་ཐན་མང་བ་ཡང་རགས་པར་བཤད་ད་མ་རང་བའ་གཞན་སའ་

རགས་ཅན་དང་བའ་ཕར་གསངས་པའ་དང་དན་ག་ས་ཇ་བཞན་པ་ལ་གནད་

བད་སན་པར་ས་བ་ཡན་ན།. །ད་ལར་རག་པ་སགས་ཀ་སང་པ་ཡད་པར་

བསན་པ་དང་དན་ཡན་པས་ཀན་གཞ་དང་དན་ད་ཇ་ལར་འགབ་ཅ་ན།. རན་

སག་པ་བཀད་པ་ལས།.

ས་རམས་ས་ཚགས་ཀན་གཞ་ས།.།

བདར་གཤགས་སང་པ་དག་བའང་ད།.།

སང་པ་ད་ལ་ཀན་གཞའ་སས།.།

དང་ངས་ལགས་བཤད་སང་པ།

227

ད་བཞན་གཤགས་རམས་སན་པར་མཛད།.།

སང་པ་ཀན་གཞར་བསགས་པ་ཡང།.།

བ་ཞན་རམས་ཀས་མ་ཤས་ས།.།

ཞས་གསངས་ཤང་ལང་ཀར་གཤགས་པ་ལས་ཀང༌།.

. ད་བཞན་གཤགས་པའ་སང་པ་ཀན་གཞ་རམ་པར་ཤས་པར་བསགས་

པ་རམ་པར་ཤས་པ་བདན་དང་བཅས་པ།

. ཞས་ད་གཉས་མང་ག་རམ་གངས་ས་ལན་ད་མར་གསངས་ས།. །ད་

ཡང་ད་གཉས་གཅག་རག་ལ་གཅག་མ་རག་པར་བཤད་པས་ས་ཟན་ག་དན་

གཉས་གཅག་ཏ་བསན་པ་མན་ཡང་གང་ལ་བསམས་ནས་སང་པ་བསན་

པའ་དན་ད་ཉད་ལ་དགངས་ནས་ཀན་གཞ་བསན་པས་དགངས་པའ་དན་ལ་

ལས་ཏ་མང་ག་རམ་གངས་ཡན་པས་དན་གཅག་ག༌།. ད་ལར་ན་ས་མ་དང་

དན་ད་བསན་པ་ཉད་ཀས་ཕ་མ་ཡང་དང་དན་ད་འགབ་བ།. །འཇག་འགལ་

ལས།.

. དངས་པ་ཐམས་ཅད་ཀ་རང་བཞན་ག་རས་ས་ཞགས་པའ་ཕར་སང་

པ་ཉད་ཁ་ན་ཀན་གཞ་རམ་པར་ཤས་པའ་སས་བསན་པར་རག་པར་བའ།.།

. ཞས་གསངས་པས་ཟ་བའ་བཞད་པ་ན་ད་ལར་ར།. །ད་ལར་དགངས་

གཞའ་དན་གཅག་ཡན་ཀང་གདལ་བ་ན་མ་གཅག་ས་ཀན་གཞ་གང་ག་

ཆད་ད་གསངས་པ་ན་གང་ཟག་ག་བདག་མད་ཐན་མང་བ་དང་གཟང་འཛན་

གཉས་སང་ག་ཆས་ཀ་བདག་མད་བསན་པའ་སད་ད་རང་ལ།. གང་ཟག་དང་

228

ར་ཙང་ཁ་པ་ཆན་པའ་་གསང།.

ཆས་ཐམས་ཅད་རང་བཞན་མད་པར་རགས་མ་ནས་པའ་གདལ་བ་ཡན་

པའ་ཕར་ཏ།.འཇག་པ་ལས།.

ཀན་གཞ་ཡད་ཅང་གང་ཟག་ཉད་ཡད་ལ།.།

ཕང་པ་འད་དག་འབའ་ཞག་ཉད་ཡད་ཅས།.།

བསན་པ་འད་ན་ད་ལར་ཆས་ཟབ་དན།.།

རག་པར་མ་འགར་གང་ཡན་ད་ལའ།.།

. ཞས་གསངས་ཤང་ཀན་གཞ་འཇག་པ་ན་ཕ་རལ་དན་གས་སང་པར་

བསན་དགས་པའ་ཕར་ར།.།འཇག་འགལ་ལས།

. སར་ལར་དང་དན་ད་སན་པའ་མད་དངས་པའ་འག་ཉད་ད།. བ་གས་

ཆན་པ་སང་པ་ཉད་དང་མ་ས་བ་དང་མ་གཉས་པ་དང་རང་བཞན་མད་པའ་

མཚན་ཉད་སངས་རས་ཐམས་ཅད་ཀ་མད་སའ་ནང་ད་ཆད་པ་འད།.།

. ཞས་དངས་པ་ན་ང་བ་ཉད་དང་པ་གཉས་ལ་རང་ག་མཚན་ཉད་ཀས་

ཡད་མད་ཀ་ཁད་པར་ཕ་བ་དང་དན་ད་སན་པའ་ཁངས་ཡན་ཏ།. ལང་ཀར་

གཤགས་པ་ལས་ཆད་པ་ཞས་པའ་བར་སར་བཞན་གསངས་ནས།

. འད་ན་མད་ས་གང་ད་ཡང་རང་ས་ད་དག་ཏ་དན་འད་ཉད་ཁང་ད་ཆད་

པར་བའ།.།ཞས་གསངས་པའ་ཕར་ར།.།

. འ་ན་ལགས་འདས་འཁར་ལ་གསམ་ག་དང་ངས་ཇ་ལར་འཇག་ཅ་

ན།. འཁར་ལ་དང་པར་གང་ཟག་དང་ཆས་རང་བཞན་མད་པར་གསངས་པ་

རམས་ངས་དན་ཡན་ལ།. གང་ཟག་ལ་ཕང་པ་དང་མཚན་ཉད་མ་མཐན་པའ་

དང་ངས་ལགས་བཤད་སང་པ།

229

རང་ར་ཐབ་པའ་རས་ཡད་ཙམ་བཀག་ནས་རང་ག་མཚན་ཉད་ཀས་གབ་པ་

བཀག་པ་གང་ཟག་ག་བདག་མད་ད་མ་བཤད་པ་དང༌།. ཕང་པ་ལ་སགས་

པའ་ཆས་རམས་རང་ག་མཚན་ཉད་ཀས་གབ་པར་གསངས་པ་ན་དང་དན་

ན།. །དའ་དགངས་གཞ་ན་ཐ་སད་ད་ཡད་པ་ཙམ་མ།. །དགས་པ་ན་གང་

ཟག་དང་ཆས་རང་ག་མཚན་ཉད་ཀས་སང་པར་བསན་ན་ཆད་ལ་ས་བས་ད་

བཟག་པའ་ཕར་དང་རགས་པའ་བདག་མད་བསན་པས་རད་སངས་ནས་

ཕ་བའ་བདག་མད་ལ་གཞག་པའ་དན་ན།. །ས་ཇ་བཞན་པ་ལ་གནད་བད་ན་

རང་མཚན་གས་ཡད་པ་འགག་པའ་རགས་པ་རམས་ས།.།ད་ནས་འཁར་ལ་

གཉས་པར་གང་ཟག་དང་ཆས་རམས་དན་དམ་པར་རམ་རང་ག་མཚན་ཉད་

ཀས་ཡད་པས་སང་ཞང་འཇག་རན་ག་ཐ་སད་ད་ཡད་པར་གསངས་པ་ན།.

རང་ག་མཚན་ཉད་ཀས་གབ་པ་ལ་འཆང་གལ་སགས་གཏན་མ་རང་ཞང་

འཆང་གལ་སགས་ཀ་རན་འབང་ཁས་བང་དགས་པ་ཁ་ནས་ད་དག་རང་ག་

མཚན་ཉད་ཀས་གབ་པས་སང་པ་རན་འབང་ག་དན་རང་བཞན་གས་སང་

པའ་དན་ད་རགས་ནས་པའ་ཐག་ཆན་པ་ལ་གསངས་པ་ཡན་པས་ངས་པའ་

དན་མཐར་ཐག.པའ།.།ཤས་རབ་སང་པ་ལ་སགས་པ་དགག་བ་ལ་དན་དམ་

ག་ཐ་སད་དངས་ས་མ་སར་བ་ལ་ཡང་

. ཕང་པ་ལ་པ་ད་དག་ཀང་རང་བཞན་གས་སང་པར་རམ་པར་ཡང་དག་

པར་རས་ས་བལའ།.།

. ཞས་མདར་བསན་ད་རང་མཚན་གས་སང་པར་གསངས་པ་རས་

230

ར་ཙང་ཁ་པ་ཆན་པའ་་གསང།.

བཤད་ཀ་སབས་ས་སར་དགས་པས་དན་གས་སར་ཟན་ལ།.ད་ལ་མན་ཡང་

ཡམ་འབམ་པ་ལ་བར་དན་དམ་ག་ཁད་པར་སར་ན་ད་དག་རགས་མཐན་

པའ་མད་ས་ཐམས་ཅད་ལ་ག་དགས་པས་དན་གས་སར་བ་ཡན་ཏ།. དཔར་

ན་ད་ལར་ག་རམ་པ་པ་གཅག་གས་བརམས་པའ་བསན་བཅས་བརད་བ་

མཐན་པ་གཅག་ཏ་བང་བ་མ་བང་སར་འཁར་དགས་པ་དང་འདའ།. །དས་

ན་ཐག་པ་ཆན་པའ་རགས་ཅན་ཡན་ཡང་རང་ག་མཚན་ཉད་ཀས་གབ་པས་

སང་པའ་རང་བཞན་མད་པ་ལ་ལས་འབས་དང་འཆང་གལ་སགས་བཞག་

ས་མད་པར་འག་བ་ལ་ན།. འཁར་ལ་བར་པས་བསན་པ་ལར་བསན་ན་ཆད་

ལ་ཆན་པ་ས་བས་ད་སང་བའ་ཕར་དང༌།. རགས་པའ་ཆས་ཀ་བདག་མད་

བསན་ནས་རད་སངས་ནས་ཕ་བའ་ཆས་ཀ་བདག་མད་ལ་གཞག. པའ་

ཕར་ད་ང་བ་ཉད་དང་པ་དང༌།. གཞན་གཉས་ལ་ཐ་སད་ད་རལ་འབར་སད་

པ་པ་འདད་པ་ལར་ག་མང་དང་བརས་བཞག་མ་བཞག་ག་ཁད་པར་ཡད་

པ་ལ་དགངས་ནས་རང་ག་མཚན་ཉད་ཀས་ཡད་པ་དང་མད་པར་གསངས་

ས།. །ས་ཇ་བཞན་པ་ལ་གནད་བད་ན་གང་ཟག་དང་ཆས་རམས་དན་དམ་

པར་མ་གབ་པ་ལ་རགས་པའ་གནད་བད་ཅ་ཡང་མད་ལ་དན་དམ་པའམ་

རང་ག་མཚན་ཉད་ཀས་གབ་པ་ལ་ར་འབས་སགས་རམ་གཞག་ཐམས་ཅད་

མ་རང་བར་དབ་མའ་བསན་བཅས་ནས་གསངས་པ་རམས་ས།. །ད་འད་

བའ་དང་ངས་འཇག་ཚལ་ན་མད་ས་དགངས་འགལ་གས་བཞག་པ་དང་མ་

མཐན་ཡང་ཏང་འཛན་རལ་པ་དང་བ་གས་མ་ཟད་པས་བསན་པ་དང་མཐན་

དང་ངས་ལགས་བཤད་སང་པ།

231

ན།.།གཟངས་ཀ་དབང་ཕག་རལ་པས་ཞས་པ་ལས།.

. ནར་བ་མཁན་གས་བཀ་བ་གསམ་དང་ཕ་བ་གསམ་གས་རམ་གས་

ནར་བ་སང་བའ་དཔས།. རལ་བས་ཀང་མ་དག་པའ་སམས་ཅན་ག་ཁམས་

མཁན་ནས་མ་རག་སག་བསལ་བདག་མད་མ་སག་པ་ཡད་འབང་བའ་

གཏམ་གས་འཁར་བ་ལ་དགའ་བ་རམས་ཡད་འབང་བ་དང་ཆས་འདལ་བ་

ལ་འཇག་པར་བད་ད།. །ད་ཡ་འག་ཏ་སང་ཉད་དང་མཚན་མད་དང་སན་

མད་ཀ་གཏམ་གས་ད་བཞན་གཤགས་པའ་གཏམ་ག་ཚལ་ཁང་ད་ཆད་

པར་བད་ད།. །ད་ཡ་འག་ཏ་ཕར་མ་ལག་པའ་འཁར་ལའ་གཏམ་དང་འཁར་

གསམ་ཡངས་དག་ག་གཏམ་གས་སམས་ཅན་ད་དག་སངས་རས་ཀ་ཡལ་

ལ་འཛད་པར་མཛད་ད།. །སམས་ཅན་ར་དང་རང་བཞན་ས་ཚགས་པ་ད་

དག་མཉམ་ད་ཞགས་ནས་ད་བཞན་གཤགས་པའ་ཆས་ཉད་ཁང་ད་ཆད་

པས་སན་གནས་བ་ན་མད་པ་རམས་ཞས་བའ།.།

. ཞས་གསངས་པ་ན་ཆས་འཁར་ལན་གསམ་ད་བསར་བ་དང་དན་མ་

གཅག་ས།.འད་ན་གང་ཟག་གཅག་དང་པར་ཐག་དམན་ད་འཁད་ད།.ད་ནས་

སངས་རས་ཀ་ཡལ་ཐག་ཆན་ལ་བཙད་ནས་མཐར་སངས་རས་ཐབ་པར་

བད་པའ་རམ་པ་ཡན་ལ།.ཆས་འཁར་གསམ་ན་ཐག་པ་ཆ་ཆང་ག་གདལ་བ་

རད་ཐ་དད་ཀ་དབང་ད་མཛད་པའ་ཕར་ཏ།. མད་ཀན་ལས་བཏས་པ་ལས།.

མད་འད་ཐག་དམན་རམས་ཀང་མཐར་ཐག་ཆན་ད་ཞགས་ནས་འཚང་ར་བ་

མཐར་ཐག་ཐག་པ་གཅག་ཡན་པའ་སབ་བད་ད་དངས་པའ་ཕར་ར།. །དས་

232

ར་ཙང་ཁ་པ་ཆན་པའ་་གསང།.

ན་རམ་པ་དང་པ་གཉས་ཀ་ཐག་དམན་ད་ཁད་པ་ཡན་པས་དང་པའ་སབས་

ཀ་བདག་མད་ན།. བཞ་བར་པ་ལས།. སང་ཉད་ཀ་ལ་བ་སན་པའ་ས་རལ་ཏ་

རད་སང་བད་ལ་མ་རག་པ་ལ་སགས་པ་བཞ་བཤད་པའ་བདག་མད་དང་

འད་ས།. བདག་ག་ང་རམས་རང་དབང་ད་གར་པའ་བདག་མད་པའ།. །ཕར་

མ་ལག་པ་ན་དར་ཞགས་ནས་ཐག་པ་གཞན་ད་འག་མ་དགས་པའ་དན་

ན།. །གལ་ཏ་རམ་རག.པས་བཀལ་བ་ད་མདའ་དན་ཡན་ན་ད་དང་མ་མཐན་

པར་དབ་མ་པས་བཀལ་བ་ཡང་མདའ་དན་ཡན་པས།. གསང་བ་པ་ལ་ནང་

འགལ་ཡད་པར་འགར་ཞང་མདའ་དན་བཀག་པར་ཡང་འགར་ར་སམ་ན།.

འ་ན་རན་ལ་ལས་ཏ་སག་གཅད་ལ་གནང་བ་མད་པ་ད་ཉན་ཐས་ཀ་ས་སད་

ཀ་དན་ཡན་ནམ་མན།. མན་ན་ཐག་པ་ཆ་ཆང་ག་ས་སད་ལ་སག་གཅད་

ལ་གནང་བཀག་ག་ཁད་པར་མད་པར་འགར་ར།. །ཡན་ན་དགས་པ་འགའ་

ཞག་ལ་ལས་ནས་སག་གཅད་ལ་གནང་བ་ཡད་པ་ཡང་ཐག་ཆན་ག་ས་

སད་ཀ་དན་ཡན་པས་གསང་བ་པ་ལ་ནང་འགལ་ཡད་པར་འགར་ར་ཞས་

སས་ན་ལན་ཅ་ཡད།. གདལ་བ་ཐག་དམན་ལ་ལས་ཏ་སག་གཅད་ལ་ནམ་

ཡང་གནང་བ་མད་ལ།. ཐག་ཆན་ག་ཁད་པར་འགའ་ཞག་ལ་ལས་ཏ་གནང་

བ་ཡད་པ་གསང་བ་པའ་དགངས་པ་ཡན་པས་མ་འགལ་ལ་ཞ་ན།. ཐག་པ་

ཆན་པའ་རགས་ཅན་ར་ཞག་ཟབ་མའ་དན་རགས་པར་བཤད་པའ་སད་ད་

མ་རང་བའ་གདལ་བའ་བ་ལ་ལས་ཏ་རང་ག་མཚན་ཉད་ཀས་གབ་པ་ཡད་

ལ།.ཟབ་མའ་དན་རགས་པར་ག་བའ་སད་རང་ག་གདལ་བ་ལ་ལས་ཏ་ཆས་

དང་ངས་ལགས་བཤད་སང་པ།

233

ཐམས་ཅད་རང་ག་མཚན་ཉད་ཀས་གབ་པ་མད་པ་ལ་ཅ་ཞག་འགལ།.

ཕ་དང་མ་ན་གསད་བས་ཤང༌།.

. ཞས་གསངས་པ་ལར་སས་ཟན་བརད་བའ་དན་མན་ཡང་ས་བ་པའ་

བརད་འདད་ཀ་དན་སད་སད་བརད་བའ་དན་ཡན་པ་ལར་འད་ལ་བར་མད་

ད།. གསང་བ་པས་འདའ་གདལ་བ་ལ་དངས་བསན་ག་དན་ད་ཉད་འཛན་ད་

གཞག་པར་བཞད་པའ་ཕར་ར།.།དས་ན་འད་ལ་བརད་བ་ཅག་བསན་དགས་

ལ་སས་ཟན་ལས་གཞན་པའ་བརད་བ་ཡང་བསན་ད་མད་པའ་ཕར་དངས་

ཟན་ག་དན་རམས་བརད་པར་བ་དགས་ཤང་ས་ཇ་བཞན་པའ་དན་ལ་གནད་

པ་བསན་ནས་ངས་དན་མན་པར་སབ་པ་ན་འདད་པ་ཡན་ན།.།དས་ན་གསང་

རབ་ཀ་བརད་བའ་དན་ཡང་ཡན་ལ།.གསང་བ་པའ་དགངས་པ་ཡང་ཡན་པ་

དང་གསང་བ་པའ་དགངས་པ་མན་ཀང་གསང་རབ་ཀ་དན་ད་བཞག་དགས་

པ་གཉས་ཡད་ད།.།

. གཉས་པ།

ད་དང་བས་ཞས་ཀ་ལའ་གཉས་མ་མཚངས་པར་བསན་པ་ན།

. གལ་ཏ་དགངས་འགལ་ག་མཚན་ཉད་གསམ་ག་རམ་གཞག་རལ་

འབར་སད་པའ་ལགས་ས་འཆད་ན་བམས་ཞས་ཀ་ལའ་ལས་མཚན་ཉད་

གསམ་གསངས་པ་ཡང་ད་བཞན་ད་འདད་དམ་མ་འདད།. འདད་ན་ཡམ་ག་

མད་རམས་ས་ཇ་བཞན་པར་འདད་པ་མ་རགས་ཏ་དགངས་འགལ་བཞན་

234

ར་ཙང་ཁ་པ་ཆན་པའ་་གསང།.

ན།.།མ་འདད་ན་མད་ད་ལས།.

. བམས་པ་གང་ཀན་བརགས་པའ་གཟགས་ད་ན་རས་ས་མད་པར་

བལ་བར་བའ།. །རམ་པར་བཏགས་པའ་གཟགས་གང་ཡན་པ་ད་ན་རམ་པར་

རག་པ་རས་ས་ཡད་པའ་ཕར་རས་ས་ཡད་པར་བལ་བར་བ་ས།. རང་དབང་

ད་འབང་བའ་ཕར་ན་མ་ཡན་ན།. །གང་ཆས་ཉད་ཀ་གཟགས་ད་ན་རས་ས་

མད་པའང་མ་ཡན་རས་ས་ཡད་པའང་མ་ཡན་ཞང་དན་དམ་པས་རབ་ཏ་ཕ་

བར་བལ་བར་བའ།.།

. ཞས་གཞན་དབང་རས་ཡད་ད་གསངས་ཤང༌།. གཟགས་ནས་སངས་

རས་ཀ་བར་ག་ཆས་རམས་མང་ཙམ་ད་སབ་པ་ན་མང་ག་ས་རལ་བ་མད་

ཕར་ལ་སགས་པའ་རགས་པ་གསམ་གས་བསབས་པས་དགངས་འགལ་

དང་མཐན་ན་ཞ་ན་བཤད་པར་བ་ས།. བམས་པས་ཤར་ཕན་ལ་སད་པ་

བང་སམས་ཀ་སད་པ་ལ་སབ་འདད་པས་གཟགས་ནས་སངས་རས་ཀ་

བར་ལ་ཇ་ལར་བསབ་པར་བ་བ་དས་པའ་ལན་ད་ད་དག་མང་ཙམ་མ་ཞས་

བསབ་པར་གསངས་ཏ།. ད་ལ་གཟགས་ཞས་བ་བ་ལ་སགས་པའ་མང་

རམས་འདགས་གཞའ་དངས་པ་དང་བཅས་པར་དམགས་ན་གཟགས་ཞས་

སགས་ན་མང་ཙམ་ད་མ་རང་བས་གཟགས་སགས་མང་ཙམ་མ་ཞས་ཇ་

ལར་བསབ་པར་བ།. དངས་པ་ད་མད་ན་མང་ད་ཡང་མང་ཙམ་ཞས་མ་རང་

ང་ཞས་དས་ཏ།. དན་ག་དངས་པ་ཡད་ན་ཙམ་ག་སས་གཅད་ར་མད་ལ་

མད་ན་མང་འཇག་པའ་གཞ་མད་པས་མང་ཡང་མད་ཅས་པའ།. །དའ་ལན་

དང་ངས་ལགས་བཤད་སང་པ།

235

ད་གཟགས་ཞས་བ་བ་ནས་སངས་རས་ཞས་བ་བའ་བར་ན་དངས་པ་ལ་

ག་བར་ད་མང་བཏགས་པའ་ཞས་གསངས་ཏ་མང་ད་བཏགས་པ་ན་ག་

བར་བའ་ཞས་སར།. །. ག་བར་བ་ན་འདར་བཅས་མའ་དན་ཡན་པས་རང་

བཞན་འགག་པའ།. །འདས་རམ་རག་པ་ལར་གཟགས་སགས་བདན་གབ་

མ་འགག་པར་གཟགས་ལ་སགས་པར་མང་བཏགས་པའ་ང་བར་གཟགས་

སགས་བདན་པར་གབ་པ་བཀག་ན་ན།. སར༌གཟགས་ནས་སངས་རས་

ཀ་བར་མང་ཙམ་ད་གསངས་པའ་དགངས་པ་ན་འད་གཟགས་ས་ཞས་

སགས་ས་བཏགས་པའ་ང་བ་མང་ད་བཏགས་པ་ཙམ་ཡན་ག་འདགས་པའ་

གཞ་གཟགས་སགས་མང་ད་བཏགས་པ་ཙམ་མན་ཞས་བསན་པར་འགར་

ར།. །ད་ལ་ན་འག་ནས་གཟགས་སགས་མཚན་ཉད་ཐམས་ཅད་ཀས་མད་

དམ་ཞས་ཞས་པའ་ལན་ད་ད་ལར་ང་མ་སའ་ཞས་གསངས་པ་ན་འ་ན་ཇ་

ལར་མཆས་ཞས་པའ་ལན་ད་འཇག་རན་ག་བར་དང་ཐ་སད་ཀས་ཡད་ཀ་

དན་དམ་པར་ན་མ་ཡན་ན་ཞས་གཟགས་ནས་སངས་རས་ཀ་བར་ཐམས་

ཅད་དན་དམ་པར་མད་མཉམ་དང་ཐ་སད་ད་ཡད་མཉམ་ད་གསངས་པ་

མ་རགས་པར་འགར་ར།. །དའ་ཕར་ལའ་འདས་ཡམ་ག་མད་ལས་སར་

ཆས་ཐམས་ཅད་དན་དམ་པར་མད་ཅང་ཐ་སད་ད་ཡད་པར་གསངས་པའ་

དགངས་པ་བསན་ནས་དང་དན་ད་བཀལ་ལ་ཞས་པ་ན་མ་རགས་པ་ས་

བའ།. །དས་ན་མང་ད་བཏགས་པའ་ཆས་རམས་ན་ཐ་སད་ཀ་དབང་གས་

ཡད་པར་བཞག་པའ་བཅས་མ་ཡན་པས།. ཐ་སད་ཀ་དབང་གས་ཡད་པར་

236

ར་ཙང་ཁ་པ་ཆན་པའ་་གསང།.

བཞག་པ་ཙམ་མན་པའ་མང་འཇག་པའ་གཞ་མད་ཀ་སར་མང་འཇག་པའ་

གཞའ་དངས་པ་མད་པ་མན་པས་ད་ཡད་པ་དང་མང་ད་བཏགས་པ་ཙམ་ད་

གསངས་པ་མ་འགལ་བའ་དན་ན།. །ད་ལ་གཟགས་ཞས་བ་བའ་མང་མད་

པར་གཟགས་ཀ་དངས་པ་མཐང་བའ་དབང་གས་འད་གཟགས་ས་སམ་

པ་མ་སའ་མང་ག་དབང་གས་ས་བས་གཟགས་ཞས་བ་བ་ན་ཀ་བར་ད་

མང་ད་བཏགས་པའ་ཞས་ཇ་ལར་རགས་ཞས་དས་ཏ།. གཟགས་ཐ་སད་ཀ་

དབང་གས་བཞག་ན་དའ་མང་མ་བཏགས་པའ་དས་ས་ཡང་ཐ་སད་ཀ་དབང་

གས་བཞག་པ་ཡད་པས་གཟགས་ས་སམ་པ་ས་བར་རགས་ཞས་པའ།. །ད་

ནས་བམས་པ་ཉད་ལ་མང་ལ་མ་བརན་པར་དངས་པ་ལ་གཟགས་ས་སམ་

པའ་བ་སའམ་ཞས་དས་པ་ན་མ་སའ་ཞས་ཞས་པའ་ཚ་ར་མཚན་ད་ཉད་

ཀས་གཟགས་ཞས་བ་བ་ལ་སགས་པ་ན་ག་བར་ད་མང་ད་བཏགས་པར་

གསངས་ས།. །འདས་ར་མཚན་ད་གཟགས་སགས་ཐ་སད་ཀ་དབང་གས་

བཞག་པའ་སབ་བད་ཡན་ག་ད་ལས་བཟག་པའ་སབ་བད་མན་པར་བསན་

པ་ན།. གཟགས་སགས་རང་ག་མཚན་ཉད་ཀས་གབ་ན་ད་ལ་གཟགས་ས་

སམ་པ་ས་བ་ད་མང་བཏགས་པ་ལ་མ་ལས་པར་ས་དགས་ཞས་པ་ས་དཔར་

ན་མ་ག་རང་ག་མཚན་ཉད་ཀས་གབ་ན་ས་བན་ལ་མ་ལས་པར་འཕན་པ་

དང་འདའ།. །དངས་པ་གཅག་ལ་མང་འད་བ་ད་མ་དང་དན་ད་མ་ལ་མང་

གཅག་འཇག་པའ་ར་མཚན་གས་ཀང་གཟགས་སགས་ས་བཏགས་པ་ག་

བར་བར་གསངས་པ་ཡང་གཟགས་སགས་ཐ་སད་ཀ་དབང་གས་བཞག་

དང་ངས་ལགས་བཤད་སང་པ།

237

པའ་ག་བར་བ་མན་ན་མང་ག་ཐ་སད་རམས་རང་མཚན་ག་དབང་གས་

འཇག་དགས་ལ་ད་ལ་ན་ད་རམས་མ་རགས་པའ་དན་ན།. །རགས་པ་འད་

རམས་ཀས་བསབས་པས་ཐག་བསས་ལར་སབ་དགས་པའ་ངས་པ་ཅ་ཡང་

མད་ད།.ཞབ་མ་རམ་འཐག་ལས།.

. ད་ཡང་དན་དམ་པར་གབ་པ་ཡང་མ་ཡན་པ་དའ་ཕར་རད་པར་བད་པ་

དང་བརད་པར་བ་བ་དག་རམ་པ་ད་མ་འདས་པའ་སན་མཐང་བའ་ཕར་དང་

མ་ངས་པའ་ཕར་མ་གབ་པ་ཡན་ན།.།

. ཞས་རགས་པ་གསམ་པའ་ཕ་མ་གཉས་ཀས་དན་དམ་པར་གབ་པ་

བཀག་པ་བཞན་ན།. །ད་ནས་ད་ལ་ཡན་ན་གཟགས་ཞས་པ་ནས།. སངས་

རས་ཞས་པའ་བར་ད་དངས་པ་གང་ཉ་བར་བཟང་ནས་མང་དང་ཐ་སད་

འདགས་པའ་གཟགས་སགས་ཀ་ང་བ་ཉད་དམགས་པ་ཁ་ནར་མ་འགར་

རམ་ཞས་ཞས་པ་ན།. མང་འདགས་པའ་གཞའ་དངས་པ་འདག་པས་

གཟགས་སགས་ལ་རང་བཞན་གས་གབ་པའ་ང་བ་ཉད་ཡད་པ་མན་ནམ་

ཞས་པའ།. །དའ་ལན་ད་གཟགས་ཞས་པ་ལ་སགས་པའ་མང་དང་ཐ་སད་

འདགས་པའ་དན་ད་གཟགས་སགས་ཀ་ང་བ་ཉད་ཡན་ནམ་བཏགས་པ་

ཙམ་ད་ཟད་ཅས་གསངས་པ་ན།. བཏགས་པ་ཙམ་ད་ཟད་ཅས་ཞས་པའ་ཚ་

འ་ན་ད་བ་ས་མ་ལར་སམས་པ་ཇ་ལར་ཡན་ཞས་གསངས་ས།. །འདས་ན་

རང་མཚན་གས་གབ་པའ་ང་བ་མད་ཀང་མང་ག་གཞའ་དངས་པ་ཡད་པ་

དང་ད་ལ་མང་ད་བཏགས་པ་ཙམ་ད་གསངས་པ་ཡང་མ་འགལ་བར་བསན་

238

ར་ཙང་ཁ་པ་ཆན་པའ་་གསང།.

ན།. །ད་ནས་གཟགས་སགས་མང་དང་ཐ་སད་ཙམ་ཡན་ན་གཟགས་སགས་

ཀ་ང་བ་ཉད་དམགས་པར་འགར་རམ་ཞས་ཞས་པ་ན་སར་བཏགས་པ་ཙམ་

ད་ཟད་ན་ང་བ་ཉད་དམགས་པར་མ་འགར་རམ་ཞས་པ་གཉས་འགལ་བར་

བསན་པ་ལ།. བཏགས་པ་ཙམ་ད་ས་བས་ཀང་འདགས་གཞ་དང་འདགས་

བད་ཁས་བངས་དགས་ལ་ད་ལ་ན་གཟགས་སགས་ཀ་ང་བ་ཉད་ཡད་

དགས་པས་མ་འགལ་ཞས་པའ།. །དའ་ལན་ད་མང་ད་བཏགས་པ་ཙམ་ད་

ལ་ས་འཇག་དང་ཀན་བང་ཡད་དམ་གསངས་པ་ལ་མད་ད་ཞས་ཞས་པ་ན།.

འ་ན་བཏགས་པ་ཙམ་ཡན་ན་ང་བ་ཉད་ཡད་པར་མ་འགར་རམ་ཞས་འད་

བ་ཇ་ལར་འཐད་ཅས་གསངས་ས།. །ད་ནས་སར་བཤད་པ་ལར་གཟགས་

སགས་རམ་པ་ཐམས་ཅད་ད་མད་དམ་ཞས་པའ་དས་ལན་མཛད་པས་ང་

བ་ཉད་དང་ས་འགག་དང་ཀན་བང་བཀག་པ་དན་དམ་པར་ཡན་ལ།. ཐ་སད་

ད་གཟགས་སགས་ཡད་པར་བསན་པས་མང་ད་བཏགས་པ་ཙམ་ཡང་ཐ་

སད་ད་ཡན་པས་དགངས་འགལ་དང་འཆད་ཚལ་ག་ལ་མཐན།. སབ་དཔན་

ས་མཆད་ཀས་ཀང་ལའ་འདས་ཡམ་ག་མད་དང་དན་ད་མ་འགལ་ཞང་

དགངས་འགལ་གས་འགལ་བའ་ར་མཚན་ཡང་འདས་ཀང་ཆས་ཐམས་

ཅད་དན་དམ་པར་མད་ལ་ཐ་སད་ཙམ་ད་ཡད་པར་བསན་པས་ས་ཇ་བཞན་

པར་གཟང་ད་མ་རང་བ་འདའ་སམ་ད་དགངས་ས།. །གཞན་དབང་རས་ཡད་

ད་གསངས་པ་དང་མ་འགལ་བ་ན་ཐག་མར་མད་ད་ལས་མཚན་ཉད་གསམ་

གསངས་ཚལ་ཤས་དགས་པས་བཤད་པར་བ་ས།.ད་ཉད་ལས།.

དང་ངས་ལགས་བཤད་སང་པ།

239

. བམས་པ་གང་འད་བད་ཀ་མཚན་མའ་དངས་པ་ད་དང་ད་ལ་གཟགས་

ཞས་བ་བའ་མང་དང་འད་ཤས་དང་བཏགས་པ་དང་ཐ་སད་ལ་བརན་ནས་

གཟགས་ཀ་ང ་བ་ཉད་ད་ཡངས་ས་རག་པ་འད་ན་ཀན་བརགས་པའ་

གཟགས་ས།.།

. ཞས་པ་ནས་འད་དག་ན་ཀན་བརགས་པའ་སངས་རས་ཀ་ཆས་

རམས་ཀ་བར་རམས་ས།. །ཞས་ཀན་བརགས་ངས་བཟང་ང།. །བརན་

ནས་ཞས་པ་ན་མང་ད་བཏགས་པའ་དན་གཟགས་ལ་དམགས་ནས་ཞས་

པའ།. །གཟགས་ཀ་ང་བ་ཉད་ད་རག་ཅས་པ་ན་འདས་རག་པ་མན་ག་གང་

ད་རག་པའ་ང་བ་ཉད་ཀན་བརགས་ས་སན་ན།.།རམ་པར་བཏགས་པ་ཡང་ད་

ཉད་ལས།

. འད་བད་ཀ་མཚན་མའ་དངས་པ་ད་རམ་པར་རག་པ་ཙམ་ག་ཆས་

ཉད་ལ་གནས་པའ་རམ་པར་རག་པ་ལ་བརན་ནས་མངན་པར་བརད་ད།.གང་

ལ་འད་ན་གཟགས་ས་ཞས་བ་བ་དང་ཚར་བའ་ཞས་བ་བ་དང་འད་ཤས་ས་

ཞས་བ་བ་དང་འད་བད་རམས་ས་ཞས་བ་བ་དང་རམ་པར་ཤས་པའ།.།

. ཞས་བ་བ་ནས།

སངས་རས་ཀ་ཆས་རམས་ས།.།

. ཞས་བ་བའ་བར་ག་མང་དང་འད་ཤས་དང་བཏགས་པ་དང་ཐ་སད་

གང་ཡན་པ་འད་ན་རམ་པར་བཏགས་པའ་གཟགས་ས།. །ཞས་པ་ནས་

འད་དག་ན་རམ་པར་བཏགས་པའ་སངས་རས་ཀ་ཆས་ཀ་བར་དག་ག་

240

ར་ཙང་ཁ་པ་ཆན་པའ་་གསང།.

ཞས་རམ་བཏགས་ངས་བཟང་ང།. །ད་ལ་དངས་པ་ད་ཞས་པ་ན་བརད་

བའ།. །རམ་རག་ལ་བརན་ནས་ད་བརད་པའ་བརད་ཚལ་ན་གཟགས་ཞས་

སགས་ས།. །ད་ལར་བརད་པའ་མང་སགས་རམ་བཏགས་ས་བཤད་པས་

ན་སར་བསན་པའ་བརད་བ་དང་རམ་རག་ཀང་རམ་བཏགས་ས་བཤད་བར་

བཟང་ས་འདས་རམ་པར་བཏགས་པ་དང་འད་ལ་རམ་པར་བཏགས་པའ་

གཞ་གཉས་ས།.།ཆས་ཉད་ཀང་ད་ཉད་ལས།.

. གང་ཀན་བརགས་པའ་གཟགས་དས་རམ་པར་བཏགས་པའ་གཟགས་

རག་པ་རག་པའ་དས་དང་ཐར་ཐག་ཐར་ཟག་ག་ད་ས་ང་བ་ཉད་མད་པ་ཁ་

ན་དང་ཆས་ལ་བདག་མད་པ་དང་ད་བཞན་ཉད་དང་ཡང་དག་པའ་མཐའ་ན་

ཆས་ཉད་ཀ་གཟགས་ས།.།

. ཞས་པ་ནས།

འད་དག་ན་ཆས་ཉད་ཀ་སངས་རས་ཀ་ཆས་རམས་ཀ་བར་དག་ག.།

. ཞས་ཆས་ཉད་ངས་བཟང་ང།. །ད་ལ་རམ་བཏགས་ཀ་གཟགས་ཀ་

ང་བ་ཉད་མད་པ་དང་ཆས་ཀ་བདག་མད་སགས་ན་ཆས་ཉད་ཀ་གཟགས་

ས།. །ཆས་ད་ཡང་རམ་བཏགས་ཀ་གཟགས་ཀན་བརགས་པའ་གཟགས་

དས་ང་བ་ཉད་དང་བདག་མད་བ་ཡན་པས་མད་རའ་བདག་གམ་ང་བ་ན་

ཀན་བརགས་ས།. །རག་པ་ཞས་སགས་ཀས་ན་དས་ཐམས་ཅད་ད་ངས་ད་

སང་པར་སན་ན།. །ཚལ་འད་ན་འཇག་འགལ་ལས།. སལ་ད་ཐག་པ་ལ་མད་

པས་ཀན་བརགས་དང་སལ་དངས་ལ་ཡངས་ས་གབ་པ་ས་ད་ད་ལ་ཀན་

དང་ངས་ལགས་བཤད་སང་པ།

241

ཏ་མ་བརགས་པས་ས།. །ད་བཞན་ད་རང་བཞན་ཡང་གཞན་དབང་ག་རན་

འབལ་བས་པ་ཅན་ལ་ན་ཀན་བརགས་ཡན་ཏ་རང་བཞན་བཅས་མན་དང་

གཞན་ལ་མ་ལས་པར་གསངས་པས་ས།. །སངས་རས་ཀ་སད་ཡལ་ལ་ན་

དངས་ཡན་ཏ་ཀན་ཏ་མ་བརགས་པའ་ཕར་ཏ།. དངས་པ་བས་པ་ཅན་ལ་

མ་རག་པར་རང་བཞན་འབའ་ཞག་མངན་སམ་ད་མཛད་པས་སངས་རས་

ཞས་བརད་ད།. །ང་བ་ཉད་གསམ་ག་འཇག་ལགས་འདས་མདའ་དགངས་

བ་བཤད་པར་བའ་ཞས་གསངས་པ་དང་མཐན་པས་དབ་མ་པའ་མཚན་

ཉད་གསམ་ག་འཇག་ལགས་ན་ཡམ་ག་མདའ ་དན་འཇག་འགལ་ལས་

བཤད་པ་འད་བཞན་བའ།. །ད་ལ་རམ་བཏགས་ན་གཟགས་ནས་སངས་

རས་ཀ་བར་ག་རན་འབང་ག་གཞན་དབང་ལ་བ་ས་གཙ་བའ ་དབང་ད་

བས་པའ།. །གཟགས་ནས་སངས་རས་ཀ་བར་ལ་ང་བ་ཉད་ད་བཏགས་

པ་ཀན་བརགས་ས་བཤད་པའ་ང་བ་ཉད་ན་གཤས་སམ་རང་བཞན་ལ་བ་

ཞང༌།. གཞན་དབང་དར་ཡད་པ་ཀན་བརགས་ཡན་ཡང་སངས་རས་ཀ་ཇ་

ལ་བ་མཁན་པའ་ཡལ་ན་ད་ཡད་པ་ཡངས་གབ་བ།. །ད་ཡང་གཞན་དབང་

ཡན་ལགས་ས་ཡད་པའ་ཀན་བརགས་ཀས་སང་པ་ད་གཞན་དབང་ག་ཡན་

ལགས་ཡན་པ་ད་ཉད་སངས་རས་ཀ་དན་དམ་མཁན་པའ་ཡལ་ན་ཡད་

པས་ཡན་ལགས་གཅག་ཉད་གཞ་ས་ས་ལ་ལས་ནས་ཀན་བརགས་དང་

ཡངས་གབ་གཉས་ས་འཇག་པའ།. །དས་ན་རང་ག་མཚན་ཉད་ཀས་གབ་

པའ་རང་བཞན་ད་དན་དམ་དང་ཀན་རབ་བའ་ཆས་གང་ཡང་མ་གབ་ཀང་

242

ར་ཙང་ཁ་པ་ཆན་པའ་་གསང།.

ཆས་ཉད་ལ་རང་བཞན་ད་བཞག་པ་དར་ན་ཀན་རབ་པའ་ཆས་མ་གབ་ཀང་

དན་དམ་བདན་པ་གབ་བ་ཡན་པས་རང་བཞན་ཡད་མད་རམས་ཞབ་ཏ་

རགས་པར་བའ།. །དངས་པ་བས་པ་ཅན་ལ་མ་རག་པར་རང་བཞན་འབའ་

ཞག་མངན་སམ་ད་རགས་བར་གསངས་པ་ན་དན་དམ་བདན་པ་མངན་

སམ་ད་རགས་པའ་དན་ཆས་ཅན་ཡད་པ་འགག་པ་ཡན་ཏ་ད་མ་འགལ་བ་

ན་སར་ཡང་བཤད་ད།.།འཇག་འགལ་ལས།.

. གཞན་དབང་ལས་མ་གཏགས་པའ་གཟང་འཛན་མད་པས་གཞན་

དབང་ལ་གཟང་འཛན་གཉས་ས་ཀན་བརགས་པ་བསམ་བར་བའ།.།

. ཞས་གསངས་པ་ན།. ཕ་རལ་དང་ཤས་པ་ལ་ཡད་མད་ཀ་ཁད་པར་

མད་པས་གཟང་འཛན་གཉས་ཀ་གཞན་དབང་ད་འགར་ལ་ད་ལ་ན་ད་གཉས་

ཀན་བརགས་འདགས་པའ་གཞ་ཡན་ག་ད་གཉས་ལ་གཟང་འཛན་གཉས་

ས་ཀན་བརགས་པ་མ་འཐད་པའ་དན་ན།. །དའ་ཕར་བམས་ཞས་ལས་རས་

ས་ཡད་མད་གསངས་པའ་རས་ན་གཞང་གཞན་ལས་རས་བཏགས་གཉས་

ས་བཤད་པའ་རས་ཀང་མན་ལ།. དབ་མ་པས་རང་ག་མཚན་ཉད་ཀས་

གབ་པ་ལ་རས་ས་བཤད་པ་ཡང་མན་པས་ཡད་པ་ཙམ་མ།. །ད་ལ་ན་ཀན་

བརགས་རས་ས་མད་པ་ན་གཞན་དབང་ཡན་ལགས་ས་ཡད་པ་མ་སད་པ་

ལ་དགངས་ཀ་མང་དང་བརའ་ཡལ་ལ་སགས་བའ་ཀན་བརགས་སད་པ་

རམས་མན་ན།. །རམ་བཏགས་རས་ས་ཡད་བ་ན་མད་ཉད་ལས་རམ་རག་

རས་ས་ཡད་པས་རས་ཡད་ད་བཞག་ག་རང་དབང་ད་འབང་བའ་དན་གས་

དང་ངས་ལགས་བཤད་སང་པ།

243

རས་ཡད་མན་པར་གསངས་པས།.རང་དབང་བ་ན་སབ་དཔན་ཡབ་སས་ཀ་

གཞང་ལས་རང་ག་མཚན་ཉད་ཀས་གབ་པ་ལ་བཤད་པ་ད་ཡན་པས་མད་

གཞན་ལས་གཞན་དབང་རང་ག་མཚན་ཉད་ཀས་གབ་པར་གསངས་པ་དང་

མ་འདའ།. །རམ་རག་རས་ས་ཡད་པས་རས་ཡད་ད་བཞག་པ་ཡང་རམ་རག་

ག་དབང་གས་བཞག་པའ་ཡད་པས་ཡད་པར་བཞག་ག་རང་ག་མཚན་ཉད་

ཀས་གབ་པའ་ཡད་པ་མན་པའ་དན་ན།. །རམ་རག་ག་དབང་གས་བཞག་པ་

ལ་ཐ་སད་ད་ཡད་མད་ཀ་ཁད་པར་ཕ་བས་ཐག་པ་ལ་སལ་ད་རམ་རག་གས་

བཞག་པ་དང་མ་འདའ།. །ཆས་ཉད་རས་ས་ཡད་མད་གཉས་ཀ་མན་པར་

གསངས་པ་ན་སར་ལར་ག་ཀན་བརགས་ཀ་ང་བར་མད་པ་དང་ད་བཀག་

པའ་རང་བཞན་ད་ཡད་པ་ལ་དགངས་ས།. །ད་ལར་བས་ན་ལའ་འདས་

ཡམ་ག་མདའ་ལའ་གཞན་རམས་ཀས་ཆས་ཐམས་ཅད་མང་ད་བཏགས་པ་

ཙམ་ད་གསངས་པའ་འཁལ་ས་རམས་བརལ་ལན་གས་གཏན་ལ་ཕབ་ཅང༌།.

མཚན་ཉད་གསམ་ག་ཡད་མད་ཀ་ཁད་བར་རམས་ཀང་ལགས་པར་ཕ་ནས་

སར་བཤད་པ་རམས་ཀ་གཞང་བཅགས་པར་ཤས་པར་བའ།. །དས་གསམ་

ག་རལ་བ་ཐམས་ཅད་ཀ་བགད་པ་གཅག་པའ་ལམ་ཤས་རབ་ཀ་ཕ་རལ་ཏ་

ཕན་པའ་མད་ལ་མད་ད་ཉད་ཀ་ནང་ནས་དགངས་འགལ་དང་འད་བར་དང་

དན་ད་གཏན་ལ་ཕབ་འདག. སམ་ད་རག་ལན་མཁས་པ་ལ་འཁལ་བ་ས་བའ་

གནས་ཆས་ན་བམས་ཞས་ཀ་ལའར་སང་ཞང་ད་ཉད་ཀ་དན་དབ་མ་པ་

ཆན་པ་དག་གས་ཞབ་ཏ་བཀལ་བ་ཡང་མ་སང་བས་ཞབ་ཏ་གཏན་ལ་ཕབ་

244

ར་ཙང་ཁ་པ་ཆན་པའ་་གསང།.

པའ།.།

. གཉས་པ།

དན་དམ་ད་གབ་པ་འགག་པའ་རགས་པའ་གཙ་བ་གང་ཡན་བསན་པ་ལ་གསམ།.

. རགས་པའ་གཙ་བ་ངས་བཟང་བ་དང༌།. དས་རང་མཚན་འགག་ཚལ་

དང༌།.བཀག་པའ་རང་བཞན་མད་པར་བསབ་པ་ཡན་མན་བསམ་པའ།.།དང་

པ།

རགས་པའ་གཙ་བ་ངས་བཟང་བ་ན།.

. ལགས་འདས་ཆས་རམས་དན་དམ་པར་གབ་པ་འགག་པའ་རགས་

པའ་གཙ་བ་གང་ལ་བད་ཅ་ན།.འཇག་པ་ལས།.

བསན་བཅས་ལས་དཔད་རད་ལ་ཆགས་པའ་ཕར།.།

མ་མཛད་རམ་གལ་ཕར་ན་ད་ཉད་བསན།.།

. ཞས་གསངས་པ་ལར་དབ་མའ་བསན་བཅས་ལས་རགས་པའ་དཔད་

པ་ཇ་སད་ཅག་གསངས་པ་ཐམས་ཅད་ན་སམས་ཅན་གས་རམ་གལ་ཐབ་པ་

ཁ་ནའ་ཆད་ཡན་ལ།. སམས་ཅན་རམས་ཀང་གང་ཟག་དང་ཆས་ཀ་བདག་

ཏ་མངན་པར་ཞན་པ་ཉད་ཀས་འཁར་བར་བཅངས་ས།. །ད་ཡང་གང་ལ་ངའ་

སམ་པ་ས་བའ་དམགས་པ་གང་ཟག་དང་དའ་རད་ཀ་ཆས་གཉས་ལ་བདག་

གཉས་ས་མངན་པར་ཞན་པ་འཆང་བད་ཀ་གཙ་བ་ཡན་བས།. རགས་པས་

དང་ངས་ལགས་བཤད་སང་པ།

245

གང་ད་བདག་ཏ་འཛན་པ་འགག་པའ་གཞའ་གཙ་བ་ཡང་ད་གཉས་ཡན་

ན།. །དའ་ཕར་རགས་པ་རམས་ཀང་བདག་གཉས་འགག་བར་འད་ཞང༌།.

འཇག་པ་ལས་ད་ཁ་ན་ཉད་གཏན་ལ་འབབས་པའ་རགས་པ་གསངས་པ་

རམས་འགལ་པར་བདག་མད་གཉས་གཏན་ལ་འབབས་པར་བསས་པའ་

སབས་ས་མཐའ་བཞའ་ས་བ་འགག་པའ་རགས་པ་རམས་ཀས་ཆས་ཀ་

བདག་མད་བསན་པར་གསངས་ཤང༌།. ས་བཅ་པའ་མད་ལས་མཉམ་པ་ཉད་

བཅས་ས་དག་པ་ལ་འཇག་པར་གསངས་པའ་ཆས་ཐམས་ཅད་ས་བ་མད་

པར་མཉམ་པ་ཉད་ཁ་ན་རགས་པས་བསན་པས།. ཆས་མཉམ་པ་ཉད་གཞན་

བསན་ས་བར་དགངས་ཏ་སབ་དཔན་གས་དང་པར།.

བདག་ལས་མ་ཡན་གཞན་ལས་མན།.།

. ཞས་སགས་བཀད་པ་ཡན་ཞས་གསངས་པས་ཆས་ཀ་བདག་མད་

སབ་པའ་རགས་པའ་གཙ་བ་ན་མཐའ་བཞའ་ས་བ་འགག་པའ་རགས་

པའ།.།འད་ཡང་འཇག་པ་ལས།.

གང་ཕར་ར་མད་པ་དང་དབང་ཕག་ག.།

ར་ལ་སགས་དང་བདག་གཞན་གཉས་ཀ་ལས།.།

དངས་རམས་ས་བར་འགར་བ་མ་ཡན་པ།.།

ད་ཕར་བརན་ནས་རབ་ཏ་ས་བར་འགར།.།

གང་ཕར་དངས་པ་བསན་ནས་རབ་འབང་བས།.།

རག་པ་འད་དག་བརག་པར་མ་ནས་པ།.།

246

ར་ཙང་ཁ་པ་ཆན་པའ་་གསང།.

ད་ཕར་རན་འབང་རགས་པ་འད་ཡས་ན།.།

ལ་ངན་ད་བ་མཐའ་དག་གཅད་པར་བད།.།

. ཅས་གསངས་པས་མ་ག་ལ་སགས་པ་ཕ་དང་འད་བད་ལ་སགས་པ་

ནང་ག་དངས་པ་རམས་ས་བན་དང་མ་རག་པ་ལ་སགས་པའ་ར་རན་ལ་

བརན་ནས་འབང་བ་ཉད་ཀས།.ད་དག་ས་བ་ལ་སགས་པ་རང་ག་མཚན་ཉད་

ཀས་གབ་པའ་རང་བཞན་གས་སང་པ་དང་བདག་གཞན་གཉས་ཀ་ར་མད་

ལས་ས་བ་མན་ན་ཞས་འགག་པས་ལ་ངན་ག་ད་པ་ཐམས་ཅད་གཅད་བད་

རགས་པའ་རལ་པ་རན་འབང་ག་རགས་པ་ཉད་ལ་གཏགས་ནས་འགག་ག.

གང་ཟག་ག་བདག་འགག་པའ་རགས་པའ་གཙ་བ་ན།.འཇག་པ་ལས།.

ད་ན་ད་ཉད་དའམ་འཇག་རན་ད།.།

རམ་པ་བདན་གས་འགབ་འགར་མན་མད་ཀ།.།

རམ་དཔད་མད་པར་འཇག་རན་ཉད་ལས་ན།.།

རང་ག་ཡན་ལག་བརན་ནས་འདགས་པ་ཡན།.།

. ཞས་ཤང་ར་རང་ག་ཡན་ལག་དང་གཅག་དང་ཐ་དད་དང་ལན་པ་དང་

ཕན་ཚན་བརན་པའ་ཚལ་གཉས་དང་ཚགས་ཙམ་དང་ཚགས་པའ་དབབས་

ཏ་བདན་ད་བཙལ་བས་མ་རད་ཀང༌།. རང་ག་ཡན་ལག་ལ་བརན་ནས་

བཏགས་པའ་བཏགས་ཡད་ད་འཇག་པ་བཞན་ད་གང་ཟག་ཀང་འཇག་པར་

གསངས་ལ།. ད་ཉད་ཟབ་མའ་ལ་བ་བད་བག་ཏ་རད་པའ་ཐབས་ས་གསངས་

པས་དའ་རགས་པ་རམས་ན་གང་ཟག་ག་བདག་འགག་པའ་རགས་པའ་

དང་ངས་ལགས་བཤད་སང་པ།

247

གཙ་བར་ཤས་པར་བ་ས།.འཇག་པ་ལས།.

རམ་བདན་གས་མད་གང་ད་ཇ་ལ་བར།.།

ཡད་ཅས་རལ་འབར་པས་འདའ་ཡད་མ་རད།.།

དས་ད་ཉད་ལའང་བད་བག་འཇག་འགར་བས།.།

འདར་དའ་གབ་པ་ད་བཞན་འདད་པར་བ།.།

. ཞས་གསངས་ཏ།. ཐག་མར་གང་ཟག་ལ་རམ་པ་བདན་ད་བཙལ་ན་མ་

རད་པ་དང་རང་ག་ཕང་པ་ལ་བརན་ནས་འདགས་པ་འད་ག་ས་བས་འཁད་

པའ་རམ་པ་ཡང་ད་བཞན་ན།. །འད་ཡང་ཕང་པ་ལ་བརན་ནས་བཏགས་པ་

ཉད་ཀས་བདན་པ་དར་གང་ཟག་མ་རད་པ་གང་ཟག་ག་བདག་མད་ཀ་དན་

ཡན་པས་རན་འབང་ག་རགས་པ་ལ་ཐག་ག།. །ད་ལར་ན་བརན་ནས་ས་བ་

དང་བརན་ནས་བཏགས་པའ་གཏན་ཚགས་ཀས་རང་ལས་ས་བ་ལ་སགས་

པ་བཞ་དང་རང་བཞན་གཅག་ཐ་དད་ལ་སགས་པ་བདན་ཆས་དང་གང་ཟག་

ལ་འགག་པ་འད་ཉད་རགས་པ་རམས་ཀ་དན་པར་ཟངས་ཤག.།

. གཉས་པ།

དས་རང་མཚན་འགག་ཚལ་ན།.

. འ་ན་རན་འབང་ག་རགས་ད་དག་གས་རང་ག་མཚན་ཉད་ཀས་གབ་

པ་ཀན་རབ་ཏ་ཡང་འགག་པ་འད་ལགས་འདས་འཕགས་པའ་དགངས་པ་

འགལ་བའ་ཁད་ཆས་ས་སང་ན་ད་ལ་དམགས་བསལ་ཅན་ག་དགག་པ་

248

ར་ཙང་ཁ་པ་ཆན་པའ་་གསང།.

ཇ་ལར་མཛད་ཅ་ན།. འད་ན་ཤན་ཏ་གནད་ཆ་བས་བཤད་པར་བའ།. །འད་

ལ་འཇག་པའ་ར་བར་རགས་པ་གསམ་དང་འགལ་པར་རགས་པ་གཅག་

ས་བཞས་བཀག་ག. །ད་ལ་དང་པ་འཕགས་པའ་མཉམ་གཞག་དངས་པའ་

འཇག་རར་ཐལ་བ་ན།. གལ་ཏ་དངས་པ་རམས་ལ་རང་ག་མཚན་ཉད་ཀས་

གབ་པའ་རང་བཞན་ཡད་ན་རལ་འབར་པས་ཆས་ཐམས་ཅད་རང་བཞན་

མད་པར་མངན་སམ་ད་རགས་པའ་ཚ་ཡ་ཤས་དས་གཟགས་ཚར་ལ་

སགས་པ་དམགས་དགས་པ་ལས་མ་དམགས་པའ་ཕར་ད་དག་མད་པར་

འགར་ར།. །དངས་པ་སར་ཡད་ཕས་མད་པ་ན་ཞག་པ་ཡན་ལ་དའ་འཇག་

ར་ན་ཡ་ཤས་དས་བས་པས་ད་ན་འཇག་རར་འགར་ན་ད་ན་མ་རགས་

པས་རང་མཚན་ག་ས་བ་ན་ཐམས་ཅད་ཀ་ཚ་ཁས་མ་བང་ས།. འཇག་པ་

ལས།.

གལ་ཏ་རང་ག་མཚན་ཉད་རན་གར་ན།.།

ད་ལ་བསར་པས་དངས་པ་འཇག་པའ་ཕར།.།

སང་ཉད་དངས་པ་འཇག་པའ་རར་འགར་ན།.།

ད་ན་རགས་མན་ད་ཕར་དངས་ཡད་མན།.།

. ཞས་ས།. །གལ་ཏ་རང་ག་མཚན་ཉད་ཀས་ཡད་པ་ཙམ་ལ་ཡ་ཤས་

དས་དམགས་མ་དགས་ཀ་དན་དམ་པར་ཡད་ན་དམགས་དགས་ལ་ད་ཡང་

ཁས་མ་ལན་ཏ་རང་ག་མཚན་ཉད་ཀས་གབ་པ་ན་ཐ་སད་ད་ཡན་པའ་ཕར་

ར་ཞ་ན།. འད་ན་སན་སང་དངས་གཞ་ཡན་མད་ཀང་སང་མ་ནས་ཏ་རགས་

དང་ངས་ལགས་བཤད་སང་པ།

249

པ་འག་མའ་སབས་ས་བཤད་པར་བའ།.།ཐ་སད་བདན་པ་རགས་པས་དཔད་

བཟད་ད་ཐལ་བ་ན།. དངས་པ་རམས་རང་ག་མཚན་ཉད་ཀས་གབ་ན་དཔར་

ན་ས་བའ་ཐ་སད་བཏགས་པའ་བཏགས་སའ་དན་ལ་ཅ་མ་ག་འད་ས་བན་

ལས་རང་བཞན་ཐ་དད་པ་ཞག་གམ་འན་ཏ་རང་བཞན་གཅག་པ་ཞག་ས་

ཞས་དཔད་པ་ན་དཔད་བད་ཀས་རད་དགས་ཏ།. གཞན་ད་ན་ཐ་སད་ཀ་

དབང་གས་བཞག་པ་ཙམ་ད་འགར་བས་རང་མཚན་གས་གབ་པའ་དན་

མད་པའ་ཕར་ར།.།ད་ལར་བཙལ་ཞང་དཔད་པ་ན་ད་ཁ་ན་ཉད་ཀ་བདག་ཉད་

ཅན་མ་སས་ཤང་མ་འགགས་པ་ལས་གཞན་ད་ས་བ་སགས་མ་རད་པས།.

ཀན་རབ་པའ་དན་རམས་ད་ལར་དཔད་པས་རད་པའ་དན་ད་མ་བཟང་ས།.

འཇག་པ་ལས།.

གང་ཕར་དངས་པ་འད་དག་རམ་དཔད་ན།.།

ད་ཉད་བདག་ཅན་དངས་ལས་ཚ་རལ་ཏ།.།

གནས་རད་མ་ཡན་ད་ཕར་འཇག་རན་ག།.།

ཐ་སད་བདན་ལ་རམ་པར་དཔད་མ་བ།.།

. ཞས་ས།. །འད་ལ་སར་བཤད་པ་ལར་དཔད་ལགས་ཅ་ཙམ་ནས་ད་

ཁ་ན་ཉད་ད་གབ་མ་གབ་དཔད་པའ་རགས་པའ་ས་མཚམས་ལ་མ་མཐན་

པའ་གནད་ཀས་འདར་བཤད་པ་འད་བའ་དཔད་ལགས་ཀས་དཔད་བཟད་

ཡན་ཡང་ད་ཁ་ནར་གབ་མ་གབ་དཔད་པའ་རགས་པས་དཔད་བཟད་ད་མ་

འདད་པས་མ་གནད་པར་ས་བ་སན་སང་ག་དངས་གཞ་ཡན་ཏ་སན་སང་ས་

250

ར་ཙང་ཁ་པ་ཆན་པའ་་གསང།.

མ་དང་གནད་གཅག་ག།. ད་དག་ག་སན་སང་མ་ནས་པའ་ར་མཚན་ན་སར་

མང་ད་བཤད་པ་བཞན་ཟ་བས་སབས་འད་དང་གཞན་མང་པར་ཀན་རབ་ཏ་

ཡད་པ་ན་འཇག་རན་ག་ཐ་སད་ད་ཡད་པར་གསངས་པ་ལར་ཡན་ལ།.འཇག་

རན་པའ་ཐ་སད་ཀས་གང་ཟག་དང་ཚས་གང་ཡད་པར་འཇག་པ་རམས་ཐ་

སད་ཀ་དན་ཇ་ལར་ཡད་ཡ་མ་དཔད་པ་ཁ་ནར་འཇག་པས།. དའ་བཟག་

ཕགས་དཔད་ནས་ཡད་པར་འཇག་པ་ན་དན་དམ་ད་ཡད་པར་གསངས་པ་

ཉད་ད།. །དས་ན་རང་ག་མཚན་ཉད་ཀས་ཡད་ན་རགས་ཤས་ཀས་དཔད་

བཟད་དང་དན་དམ་མངན་སམ་ད་འཇལ་བའ་ཡ་ཤས་ཀས་དམགས་དགས་

ས།. །གལ་ཏ་དབང་པའ་ཤས་པ་ལ་སགས་པ་ཤས་པ་གནད་མད་ལ་སང་

བའ་དབང་གས་བཞག་པ་མན་པར་དངས་པ་རང་ག་གནས་ལགས་ཀ་

དབང་གས་ཡད་པ་ན་དན་དམ་པར་ཡད་པའ།. །དའ་ཕར་དངས་པ་རང་ག་

གནས་ལགས་ཀ་དབང་གས་ཡད་པ་མན་པར་ཤས་པ་གནད་མད་ལ་སང་

བའ་དབང་གས་ཡད་པ་ན་འཇག་རན་པའ་ཐ་སད་ད་ཡད་པ་ཡན་ག་མང་ག་

ཐ་སད་ཀ་དབང་གས་བཞག་པ་ན་མན་ན་ཞ་ན།. ད་ལ་ཡན་ན་ཆས་ཐམས་

ཅད་མང་དང་བར་དང་བཏགས་པ་ཙམ་ད་གསངས་པ་དང་ད་ཡང་འཇག་རན་

ག་བར་དང་ཐ་སད་ཀས་ཡད་ཀ་དན་དམ་པར་ན་མ་ཡན་ན་ཞས་གསངས་

པ་དང་འགལ་ཏ།. ཐ་སད་བཏགས་པའ་བཏགས་དན་ཇ་ལར་ཡད་དཔད་

པས་རད་པའ་དན་ཡད་ན་ཙམ་ག་སས་ཅ་ཞག་གཅད་ཅང་འཇག་རན་ག་

བརས་ཡད་པའ་ཞས་ཀང་ཇ་ལར་བརད་པར་རགས།. འཇག་རན་པས་ཐ་

དང་ངས་ལགས་བཤད་སང་པ།

251

སད་བཏགས་པའ་དན་ཇ་ལར་ཁས་ལན་པའ་ཚལ་དང་ཆས་མ་མཐན་པ་ལ་

འཇག་རན་ག་ཐ་སད་ད་ཡད་པའ།. །ཞས་སས་ཀང་དན་མ་འདད་པས་སས་

པ་ཙམ་ད་ཟད་ད།.།གང་ཟག་ག་ཐ་སད་ཀ་དན་ལ་བཙལ་ཞང་དཔད་པས་རད་

པའ་དན་གང་ཟག་ཏ་བཞག་ཏ་མ་རང་བ་ན་རམ་པ་བདན་ག་དཔད་པ་དང༌།.

ས་བ་ལ་སགས་པའ་ཆས་ཀ་ཐ་སད་ཀ་དན་ལ་དཔད་ནས་རད་པའ་དན་ས་

བ་ལ་སགས་པར་བཞག་ཏ་མ་རང་བ་ན་ཐ་སད་ད་ཡང་གཞན་ས་འགག་པ་

སགས་ཀ་རགས་པས་གཞན་ད་རས་པར་གཏན་ལ་ཕབ་ཟན་པ་ལས་ཤས་

པར་བའ།. །དས་ན་མ་ག་སའ་ཞས་པ་དང་ངས་མཐང་ང་ཞས་པ་ལ་བའ་

ཆས་དང་གང་ཟག་ག་ཐ་སད་དང༌།. མ་ག་ས་བན་རས་གཞན་ལས་སའ་

ཞས་པ་དང་རས་ཡད་ཀ་བདག་གས་མཐང་ང་ཞས་པའ་ཐ་སད་རམས་གང་

ལ་ཐ་སད་བས་པའ་དན་ཇ་ལར་ཡད་པ་ཙལ་བ་ན་མ་རད་པ་ལ་ཁད་པར་

མད་ཀང༌།. ཇ་ལར་བཏགས་པ་བཞན་ག་དན་ཡད་པ་ལ་ཚད་མ་གཞན་གས་

གནད་མ་གནད་ཤན་ཏ་ཁད་ཆ་བས་ས་མ་གཉས་ན་ཐ་སད་ད་ཡད་ལ་ཕ་མ་

གཉས་ན་ཐ་སད་ད་ཡང་མད་ད།. །འད་ཡང་རགས་ཤས་ཀས་གནད་པ་དང་

དཔད་མ་བཟད་པ་གཉས་ཀ་ཁད་པར་དང༌།. རགས་ཤས་ཀས་ཡད་པར་མ་

རད་པ་དང་མད་པར་མཐང་བ་གཉས་ཀ་ཁད་པར་ཤན་ཏ་ཆ་བ་ལགས་པར་

ཕད་པ་ལ་རག་ས་ད་དག་ན་གཞན་ད་རས་པར་བཤད་ཟན་ཏ།. །ད་དག་ཞབ་

ཏ་འབད་པའ་དཔད་པ་མ་རགས་པར་རགས་པ་ལར་སང་རས་དན་དམ་ད་

གབ་པ་བཀག་ཅང༌།. ཀན་རབ་ཏ་ཡད་པ་རམས་འཁལ་ཤས་རས་ཡད་པར་

252

ར་ཙང་ཁ་པ་ཆན་པའ་་གསང།.

བཟང་ན་དའ་ངར་ཡད་པ་ཙམ་གས་འཇག་ནས་ཏ།. དའ་དན་ན་འཁལ་ངར་

ཡད་པ་ཙམ་ཡན་པའ་ཕར་ར་སམ་ད་བསམས་ན་ན།. དབང་ཕག་དང་གཙ་

བ་ལ་སགས་པ་ལས་བད་སག་ས་བ་དང་དཀར་ནག་ག་ལས་གཉས་ལས་

བད་སག་ས་བ་གཉས་འཐད་ན་འཐད་མཉམ་དང་མ་འཐད་ནའང་མ་འཐད་

མཉམ་ད་འག་ས།.སར་བཞན་དཔད་ན་ན་དཔད་བད་ཀས་ཕ་མ་ཡང་མ་རད་

ལ་འཁལ་ངར་ན་ས་མ་ཡང་ཡད་པའ་ཕར་ར།.།ད་ལ་ན་འཇག་པ་ལས།.

འད་ན་ངར་འཛན་རན་དའང་མ་རགས་ལ།.།

འད་ན་ཀན་རབ་ཏ་ཡང་ཡད་མ་འདད།.།

ཅས་དང༌།.

མ་ཤས་གཉས་ཀས་རབ་བསད་མ་སགས་ཅན།.།

རམས་ཀས་བདག་ཉད་ཇ་བཞན་བརགས་པ་དང༌།.།

ས་མ་སག་ར་སགས་ལ་བརགས་པ་གང༌།.།

ད་དག་འཇག་རན་ལས་ཀང་ཡད་མན་ཉད།.།

. ཅས་སགས་ཀས་རང་གཞན་ག་ས་པ་གཞན་ག་གབ་མཐའ་ཐན་མང་

མན་པས་བཏགས་པ་རམས་དང༌།. ས་མ་ལ་ར་གང་དང་སག་ར་ལ་ཆར་

འཛན་པ་སགས་ཀ་ཡལ་རམས་ཀན་རབ་ཏ་ཡང་མད་ད་ཞས་གསངས་པ་

རམས་མ་རགས་པར་འགར་ཏ།. བ་འཁལ་པས་ཀང་ད་ལར་མ་བཟང་བར་

འགར་བ་དང་འཁལ་ངར་ཡད་པའ་ཕར་ཐ་སད་ད་ཡད་པར་འགར་བའ་ཕར་

དང༌།.བདག་གཞན་ལས་ས་བ་སགས་ཐ་སད་ད་ཡང་མ་གབ་བ་ཞས་རགས་

དང་ངས་ལགས་བཤད་སང་པ།

253

པས་བཀག་པ་རམས་ཀས་ཀང་འགག་མ་ནས་པར་འགར་ར།. །འཁལ་པ་

ད་དག་ཐགསམད་ནས་བརད་ད་འངས་བའ་སམས་ཅན་རང་དགའ་བའ་

འཁལ་པ་མན་ལ།. མ་དཔད་པ་ཐག་མད་ནས་བརད་ད་འངས་པའ་འཁལ་

ངར་ཡད་པ་ཙམ་ལ་ཀན་རབ་ཏ་ཡད་པར་འཇག་པས་སན་མད་ད་ཞས་ཀང་

ས་མ་ནས་ཏ།. ད་ལ་ན་ས་ཕ་གཅག. འཛན་ག་རག་འཛན་དང་གང་ཟག་དང་

ཆས་རང་ག་མཚན་ཉད་ཀས་གབ་པར་འཛན་པའ་བདག་འཛན་ལན་སས་

ཀ་ཞན་ཡལ་ཡང་ཐ་སད་ད་ཡད་པར་འགར་བའ་ཕར་ར།. །དས་ན་ཐ་སད་ད་

ཡད་ན་རགས་ཤས་ཀས་ཇ་ལར་ཡད་བཙལ་བས་རད་པ་འགལ་མད་ཀང༌།.

རགས་ཤས་ཚད་མས་མ་གནད་པ་ཅག་ངས་པར་དགས་ལ་ཐ་སད་པའ་ཚད་

མ་གཞན་གང་གས་ཀང་མ་གནད་པ་ཅག་ཀང་དགས་ཏ།. ཐ་སད་ད་ཡད་པ་

ལ་ཚད་མས་གབ་པ་དགས་པའ་ཕར་ར།. །ད་ལ་ན་ཐ་སད་ད་ཡད་པ་རམས་

མང་ག་ཐ་སད་ཀ་དབང་གས་བཞག་པ་ཙམ་ཡན་པ་འགལ་ལ་ཞ་ན་སན་

མད་ད་གང་ཟག་ལ་བ་ཀན་རབ་ཏ་ཡད་པ་ད་མང་ག་ཐ་སད་ཀ་དབང་གས་

བཞག་པ་ཙམ་མ་ཞས་པའ་ཙམ་ག་སས་གང་ཟག་མང་ག་ཐ་སད་ཀ་དབང་

གས་མ་བཞག་པ་གཅད་ཀ།. གང་ཟག་ཚད་མས་གབ་པ་ཡང་མ་གཅད་ལ་

མང་ག་ཐ་སད་ཀ་དབང་གས་གང་བཞག་ཐམས་ཅད་ཀན་རབ་ཏ་ཡད་པར་

སན་པ་ཡང་མན་ན།. །འ་ན་མང་ག་ཐ་སད་ཀ་དབང་གས་མ་བཞག་པ་ཇ་འད་

ཞག་གཅད་སམ་ན།. གང་ཟག་ག་ཐ་སད་བཏགས་པའ་དན་ད་རང་ག་མཚན་

ཉད་ཀས་གབ་ན་དན་ཁ་རང་ག་རང་ག་ང་བ་ཉད་ཀས་ཡད་པར་སང་ག་

254

ར་ཙང་ཁ་པ་ཆན་པའ་་གསང།.

ཡལ་ཅན་ཐ་སད་དའ་དབང་གས་ཡད་པར་མ་སང་བས་ད་གཅད་ད།.།ད་འད་

བ་ད་རགས་ཤས་ཀས་ཁགས་ཀང་མཆད་སན་གས་མཐང་ང་ཞས་པའ་ཐ་

སད་ཀ་དན་མད་ན་ཐ་སད་པའ་ཚད་མས་གནད་པས་ཡད་པར་ན་གབ་ལ།.

དན་དང་ཐ་སད་གཉས་ཀ་ནང་ནས་དན་རང་ག་ང་བ་ཉད་ཀས་ཡད་པར་མ་

སང་བ་ན་ཐ་སད་ཀ་དབང་གས་ཡད་པར་འས་མད་ཀས་འགབ་བ།. །དའ་

ཕར་དན་དམ་བདན་པའ་ཡད་ཚལ་ཡང་ཇ་ལར་ཡན་དཔད་པ་ན་ད་དང་འད་

བ་ཁ་ནར་ཟད་པས་དའ་ཡད་པ་ཡང་ཐ་སད་ཀ་དབང་གས་བཞག་པར་སའ་

དན་དམ་བདན་པ་ཐ་སད་པའ་ཚད་མས་གབ་པར་མ་སའ།. །དན་དམ་བདན་

པ་ཡད་པ་ཐ་སད་པའ་ཤས་ངར་འཇག་ཅས་པ་ཡང་དན་དམ་པ་ཡད་པར་

བཟང་བ་ད་རགས་ཤས་ཀ་འཛན་སངས་ལ་མད་པའ་ར་མཆན་གས་ཡན་

ག་དས་གབ་ཅས་པ་མན་ན།. །སངས་རས་བསངས་ཀས་ཀང་རལ་བས་

ཐ་སད་ཀ་དབང་གས་ས་བ་ལ་སགས་པ་གསངས་པ་དང་ས་བ་ལ་སགས་

པ་བརད་པ་ཙམ་ད་གབ་པར་བཤད་ད།. །རང་རད་པ་རམས་ཀས་ཐ་སད་ད་

ཡད་པར་འཇག་པའ་ཤས་པ་གནད་མད་ན་སང་ཡལ་ལམ་ཞན་ཡལ་རང་ག་

མཚན་ཉད་ཀས་གབ་པའ་དན་ལ་མ་འཁལ་བ་ཞགལ་འདད་ལ།. འད་ལ་སང་

ཡལ་ལ་འཁལ་བས་དན་འཇག་ནས་པ་ད་མ་ཞག་ཡད་པས་འད་གཉས་ཀ་

ཤས་པ་གནད་མད་ཀ་གནད་པ་ཡད་མད་ཀང་ཁད་པར་ཆའ།.།འད་འད་བའ་

ཐ་སད་ཀ་དབང་གས་ཡད་པ་ལ་བཏགས་ཡད་ད་གསངས་ཀ་ཆས་ད་དངས་

མན་བཞན་ད་དར་བཏགས་པའ་བཏགས་ཡད་གཏན་ནས་མན་པས་འད་ལ་

དང་ངས་ལགས་བཤད་སང་པ།

255

སངས་རས་དང་སམས་ཅན་མཚན་ཉད་པ་དང་འཆང་གལ་མཚན་ཉད་པ་ལ་

སགས་པ་ཐམས་ཅད་འཐད་ཀ་གཞན་ག་ལགས་ལ་ཡ་མ་འཐད་ད།. །ད་ཉད་

འཕགས་པ་ཡབ་སས་ཀ་དགངས་པ་མཐར་ཐག་ཏ་སབ་དཔན་འད་གཉས་

ཀས་འགལ་པ་ལ་རམ་གཞག་མཚན་ཉད་པ་འཇག་ས་མ་བང་ན་ར་འབས་

མཚན་ཉད་པ་ལ་སགས་པ་ཐམས་ཅད་རང་ག་མཚན་ཉད་ཀས་གབ་པའ་

སང་ད་ཁར་བའ་གམས་པ་ཆས་པས་ལན་ཞང༌།. ད་དང་རན་འབང་ག་དན་

རང་བཞན་གས་སང་པའ་དན་ད་མ་ཤར་བ་ཡན་པས་ལགས་འདའ་གལ་ས་

ཆན་པ་ལ་གནས་པར་ཤས་པར་གས་ཤག. །དན་དམ་པའ་ས་བ་མ་ཁགས་

པར་ཐལ་བ་ན།. དངས་པ་རམས་ཐ་སད་ད་རང་ག་མཚན་ཉད་ཀས་གབ་པ་

ལ་བདག་གཞན་གང་ལས་ས་དཔད་ནས་འགག་པས་མ་ཁགས་ན་དན་དམ་

པར་གབ་པ་ལ་ཡང་ད་ལར་དཔད་ནས་འགག་པས་མ་ཁགས་པར་འགར་ན་

ད་མ་རགས་པའ་ཕར་ཐ་སད་ད་རང་མཚན་ཀས་གབ་པ་ཡང་འགག་པར་

ནས་ས།. །རང་མཚན་གས་གབ་ན་དན་དམ་པར་གབ་དགས་པའ་གནད་

ཀས་དན་དམ་པའ་ས་བ་འགག་པའ་རགས་པས་ཐ་སད་ད་རང་མཚན་གས་

གབ་པ་ཡང་བཀག་ག།. དའ་ཕར་རང་མཚན་གས་ས་བ་ད་བདན་པ་གཉས་

ཀར་ཡང་མད་ད།.།ད་ཡང་འཇག་པ་ལས།.

ད་ཉད་སབས་ས་རགས་པ་གང་ཞག་གས།.།

བདག་དང་གཞན་ལས་ས་བ་རགས་མན་པའ།.།

རགས་དས་ཐ་སད་ད་ཡང་རགས་མན་ན།.།

256

ར་ཙང་ཁ་པ་ཆན་པའ་་གསང།.

ཁད་ཀ་ས་བ་གང་གས་ཡན་པར་འགར།.།

. ཞས་ས།.།ཆས་རམས་རང་བཞན་གས་སབ་པར་གསངས་པ་མ་འཐད་

པ་ན།.རགས་པ་དང་པ་སན་པའ་འགལ་པ་ལས།.

. འད་སངས་གཞན་ཡང་དབ་མའ་ལམ་ཆས་རམས་ལ་ཡང་དག་པར་ས་

སར་རག་པ་ན།. གང་སང་པ་ཉད་ཀས་ཆས་རམས་སང་པར་མ་བད་ཆས་

རམས་ཉད་སང་པ་དང་།

. ཞས་གསངས་ཤང༌།. ད་བཞན་ད་གང་མཚན་མ་མད་པ་དང་གང་

སན་པ་མད་པ་དང་གང་མངན་པར་འད་བ་བ་མད་པ་དང་གང་མ་སས་པ་

དང་གང་མ་བང་བས་ཆས་རམས་མཚན་མ་མད་པར་མ་བད་པ་ནས་ཆས་

རམས་མ་བང་བར་མ་བད་ད།. ཆས་རམས་ཉད་མཚན་མ་མད་པ་ནས་ཆས་

རམས་ཉད་མ་བང་བའ་བར་ད་འད་སངས་ཀས་ཞས་པ་ལས་གསངས་པ་

དངས་ནས་རང་ག་མཚན་ཉད་ཀས་སང་པར་བསབས་ཤང༌།. ལང་དས་རམ་

རག་པའ་སང་པ་ཡང་མ་འཐད་པར་བསན་པར་བཤད་ད།. །ཆས་རམས་ལ་

རང་མཚན་གས་གབ་པའ་རང་བཞན་ཡད་ན་ཆས་ད་རམས་རང་ངས་ནས་

སང་པར་མ་སང་བས་ཆས་རམས་ཉད་སང་པ་དང་ཞས་པ་མ་འཐད་ལ།.རང་

ངས་ནས་ང་བ་ཉད་ཀས་ཡད་པ་མ་བཀག་པར་གཞན་ཞག་གས་སང་པའ་

ས་ནས་སང་པར་བསན་དགས་པས་སང་པ་ཉད་ཀས་ཆས་རམས་སང་པར་

མ་བད་ད་ཞས་པ་དང་འགལ་ཏ་མདར་ན་རང་ག་ང་བས་སང་པའ་རང་སང་

མན་ཞས་པའ་དན་ན།. །དས་ན་ཆས་རམས་རང་ག་མཚན་ཉད་ཀས་གབ་

དང་ངས་ལགས་བཤད་སང་པ།

257

པའ་རང་བཞན་གས་སང་པ་མ་འདད་ན་རང་སང་ད་མང་བཏགས་ཀང་

གཞན་སང་ལས་མ་འདའ་ལ།.རམ་རག་པས་གཞན་དབང་གཟང་འཛན་རས་

གཞན་ད་མད་པར་བསན་པ་ཡང་གཞན་དབང་རང་བཞན་མད་པའ་དན་ཡན་

བས་ན་མ་ཁགས་ཞས་པའ།. །དགག་གཞ་ད་དགག་བའ་ང་བར་མད་པ་དང་

གཞ་ད་དགག་བས་སང་ཚལ་ཡང་ཡན་པས་སང་པར་འད་བཞན་ད་ཆས་

རམས་རང་ག་མཚན་ཉད་ཀས་གབ་པས་སང་པ་ན་རང་ག་ང་བས་སང་པའ་

དན་ཡན་ལ།. ད་ལས་གཞན་པའ་སང་ཚལ་རམས་རང་ག་ང་བས་སང་པ་

མན་པའ་ར་མཚན་ན་སང་ཚལ་ས་མཚད་མས་གབ་ཟན་བད་པ་མ་ཉམས་

པའ་རང་ལ་གབ་མཐས་གཞ་ད་བདན་པའམ་དའ་དན་ད་ཡད་པར་འཛན་

པའ་ས་འདགས་ས་མ་སད་ལ།.ཕ་མ་རམས་ཀ་དན་ཚད་མས་གབ་ཅང་བད་

པ་མ་ཉམས་ཀང་གབ་མཐས་བདན་པའམ་བདན་པའ་དན་ད་ས་འདགས་པ་

མ་འགལ་བའ།.།

. གསམ་པ།

བཀག་པའ་རང་བཞན་མད་པར་བསབ་པ་ཡན་མན་བསམ་པ་ན།.

. འ་ན་གང་ཟག་དང་ཆས་ལ་རང་བཞན་རགས་ཀས་བཀག་པ་ཙམ་ཡན་

ག་མ་བསབས་ཞས་ས་བ་ལར་ཡན་ནམ།. འན་ཏ་རང་བཞན་མད་པ་རགས་

ཀས་སབ་པ་ཡན་སམ་ན།. འད་ལ་ཐག་མར་དགག་པ་གཉས་ཀ་མཚན་ཉད་

ཤས་དགས་པས་ད་བཤད་པར་བའ།. །ད་ལ་དགག་པ་ན་སས་བརད་པ་ན་

258

ར་ཙང་ཁ་པ་ཆན་པའ་་གསང།.

ཚག་གས་ཟན་པར་དགག་བ་བཅད་པའམ་དའ་རམ་པ་བ་ལ་འཆར་བ་ན་

དགག་བ་བཀག་པའ་རམ་པ་ཅན་ད་དངས་ས་ཤར་ནས་རགས་པར་བ་བ་

ཞག་ས།.དང་པ་ན་བདག་མད་ལ་བའ།.།གཉས་པ་ན།.ཆས་ཉད་ལ་བ་ས་འད་

ལ་ཚག་གས་ཟན་པར་དགག་བ་བཅད་པ་མད་ཀང་དའ་དན་འཆར་བ་ན་

སས་པ་བཅད་པའ་རམ་པ་ཅན་ད་འཆར་བ་ཡད་ད།.།ད་ལར་དགག་བ་དངས་

ས་བཅད་པས་རགས་པར་བ་བའ་དན་ད་ལ་གཉས་ལས་མ་ཡན་དགག་ན་

དགག་བ་དངས་ས་བཅད་ནས་ཆས་གཞན་འཕན་པ་ས།. རག་ག་འབར་བ་

ལས།.

. མ་ཡན་པར་དགག་པ་ན་དངས་པའ་ང་བ་ཉད་དགག་པས་ད་དང་འད་

བ་ད་ལས་གཞན་པའ་དངས་པའ་ང་བ་ཉད་སབ་པར་བད་པ་ས།. དཔར་ན་

འད་བམ་ཟ་མ་ཡན་ན་ཞས་དགག་པས་བམ་ཟ་འད་བ་ད་ལས་གཞན་པ་བམ་

ཟ་མ་ཡན་པ་དཀའ་ཐབ་དང་ཐས་པ་ལ་སགས་པས་དམན་པའ་དམངས་

རགས་ཡན་པར་སབ་པ་ལ་བའ།.།

. ཞས་ས།. །མད་དགག་ན་དགག་བ་དངས་ས་བཅད་ནས་ཆས་གཞན་

མ་འཕན་པ་ས།.རག་ག་འབར་བ་ལས།.

. མད་པར་དགག་པ་ན་དངས་པའ་ང་བ་ཉད་ཙམ་ཞག་འགག་པར་ཟད་

ཀ་ད་དང་འད་བ་ད་མ་ཡན་པ་གཞན་ག་དངས་པ་སབ་པར་མ་བད་པ་ས་

དཔར་ན་བམ་ཟས་ཆང་བཏང་བར་མ་བའ།. །ཞས་བ་བ་ད་ཙམ་ཞག་འགག་

པར་ཟད་ཀ་ད་ལས་གཞན་པའ་བཏང་བ་བཏང་ང་ཞའམ་མ་བཏང་ང་ཞས་མ་

དང་ངས་ལགས་བཤད་སང་པ།

259

བརད་པ་ལ་བའ།.།

. ཞས་ས།. །ད་ལ་སབ་མ་སབ་ན་འཕན་མ་འཕན་དང་དན་གཅག་ལ་ད་

ལས་གཞན་པ་ན་དགག་བ་བཀག་ཙམ་མན་པའ།. །མ་ཡན་ཞས་པ་དང་མད་

ཅས་པའ་ཚག་གས་བཀག་པ་ན་ད་གཉས་ཀ་ཁད་པར་མན་ཏ།. བདག་ལས་

མ་ཡན་ཞས་བཀག་པ་མད་དགག་ཏ་ལགས་ལན་དང་ཟ་བ་གཉས་ཀས་

བཤད་པའ་ཕར་དང་ཚ་དཔག་མད་ཅས་པ་མ་ཡན་དགག་ཏ་བ་དགས་པའ་

ཕར་ར།.།དས་ན་དགག་པ་ལ་ཆས་ཀན་ཀང་རང་མ་ཡན་བཀག་པས་དངས་

པ་ལ་དགག་བ་བཅད་པས་མ་ཆག་ག་རང་བརད་པའ་སས་བཅད་པ་དང་

རང་རགས་པའ་བ་ལ་དངས་ས་དགག་བ་བཅད་པའ་རམ་པ་ཅན་ད་འཆར་

བ་གང་རང་དགས་ས།. །ཁ་ཅག་བདག. མད་ལ་བ་མད་དགག་ཡན་ག་གང་

ཟག་ལ་བདག་མད་ཅས་པ་ལ་བ་གཞ་སབ་པ་དང་ཚགས་ན་མད་དགག་མན་

ཞས་འདད་ལ་གཞན་དགག་ཞ་དང་ཚགས་ན་ཆས་གཞན་འཕངས་པས་མད་

དགག་མན་ཞས་ས་བ་ན་མ་རགས་ཏ།.དགག་པ་གཉས་ཀ་ཁད་པར་ན་སར་

བཤད་པ་ཁ་ན་བཞན་གཞང་གཞན་ལས་ཀང་འབང་ལ་དའ་ཚ་བམ་ཟས་

ཆང་མ་བཏང་ང་ཞས་པ་ལ་བ་ལ་གཞ་སབ་པ་དང་ཚགས་ཀང་མད་དགག་

ག་མཚན་ཉད་གནས་པའ་ཕར་དང༌།. བམ་ཟ་ལ་བ་ད་དགག་བ་བཅད་ནས་

ཆས་གཞན་འཕན་མ་འཕན་ར་བའ་གཞ་ཡན་ག་འཕངས་པའ་ཆས་གཞན་

མ་ཡན་པའ་ཕར་ར།. །དས་ན་ཆས་གཞན་འཕངས་ཚལ་ལ་ཤགས་དང་

དངས་དང་ད་གཉས་ཀ་དང་སབས་ཀས་འཕངས་པ་བཞ་ཡད་ད་ཤས་རབ་

260

ར་ཙང་ཁ་པ་ཆན་པའ་་གསང།.

སན་མའ་འགལ་བཤད་ད་དངས་པ་ལས།.

དགག་པ་དན་གས་བསན་པ་དང༌།.།

ཚག་གཅག་སབ་པར་བད་མ་དང༌།.།

ད་ལན་རང་ཚག་མ་སན་པ།.།

མ་ཡན་གཞན་པ་གཞན་ཡན་ན།.།

. ཞས་ས།. །ད་ལ་དན་གས་བསན་པ་ན་མཆད་སན་ཚན་པ་ཉན་པར་

མ་ཟ་བ་ཞས་པ་ལ་བའ།. །ཚག་གཅག་གས་དངས་པ་སབ་པ་ན་བདག་ལས་

མ་སས་པ་ཡད་ཅས་པ་ལ་བ་དགག་བ་གཅད་པ་དང་ཆས་གཞན་དངས་ས་

འཕན་པ་གཉས་ཀ་ཚག་གཅག་གས་ཟན་པའ།. །ད་ལན་ན་དངས་ཤགས་

ལ་ཆས་གཞན་འཕངས་པ་ད་གཉས་ཀ་ཡད་པའ་ཚག་ས་མཆད་སན་ཚན་

པ་ཉན་པར་མ་ཟ་བ་རད་པ་མན་པ་ཡད་ཅས་པ་ལ་བའ།. །རང་ག་ཚག་གས་

མ་སན་པ་ན་སས་བ་གཅག་རལ་རགས་དང་བམ་ཟ་གང་རང་གཅག་ཏ་

ངས་ཤང་ཁད་པར་མ་ངས་པའ་སབས་ས་འད་བམ་ཟ་མ་ཡན་ཞས་པ་ལ་

བའ།. །འཕན་ཚལ་བཞ་པ་ད་གང་བང་ཡང་མ་ཡན་དགག་ཡན་ལ་ད་ལས་

གཞན་པ་ད་བཞ་གང་ཡང་མ་འཕངས་པ་ན་མ་ཡན་དགག་ལས་གཞན་མད་

དགག་ག།. འད་ལ་སན་ག་ཁ་ཅག་དབ་མ་པ་ལ་རང་བཞན་འགག་པའ་

རགས་དང་རས་དཔག་ཡད་ཀ་རང་བཞན་མད་པ་སབ་པའ་ད་གཉས་མད་

ཅས་ས་བ་ན་མ་འཐད་ད།. བསབ་བ་མད་པའ་རགས་ཡང་དག་དང་གཞལ་བ་

མད་པའ་རས་དཔག་ཚད་མ་མ་སད་པའ་ཕར་ར།. །གཞན་དག་དབ་མ་རང་

དང་ངས་ལགས་བཤད་སང་པ།

261

རད་པ་ལ་བདག་མད་སབ་པའ་རགས་དང་རས་དཔག་ཡད་ཀ་ཐལ་འགར་

བ་ལ་མད་ད།.ཚག་གསལ་ལས།

. ཁ་བ་ཅག་ན་འད་མད་པར་སབ་པ་མ་ཡན་ག་འ་ན་ཅ་ཞ་ན།.འད་གཞན་

གས་ཡད་པ་ཉད་ད་ཡངས་ས་བརགས་པ་འགག་པ་ཡན་ན།. །ད་བཞན་ད་

ཁ་བ་ཅག་ན་འད་ཡད་པ་ཉད་ད་སབ་པ་མ་ཡན་ཏ་འ་ན་ཅ་ཞ་ན།. འད་གཞན་

གས་མད་པ་ཉད་ད་བརགས་པ་སལ་བ་ཡན་ཏ་མཐའ་གཉས་བསལ་ནས་

དབ་མའ་ལམ་སབ་པར་འདད་པའ་ཕར་ར།.།

. ཞས་དང༌།.ཐལ་འགར་རམས་ན་གཞན་ག་དམ་བཅའ་བ་འགག་པ་ཙམ་

ག་དགས་པ་ཅན་ད་བཤད་ཅང༌།.འཇག་པ་ལས་ཀང༌།.

རག་རམས་ལག་པར་གར་པ་གང་ཡན་ཏ།.།

རམ་པར་དཔད་པའ་འབས་བར་མཁས་རམས་གསངས།.།

ཞས་བཤད་པའ་ཕར་ར།.།

. དས་ན་གཞན་ལགས་བཀག་པ་ཙམ་ཡན་ག་རང་བཞན་མད་པ་སབ་

པ་མན་ན་ཞས་ཟར་ར།. །དགག་བ་བཅད་ཙམ་ག་དགས་པ་ཅན་ད་བཤད་པ་

ན་ཐལ་འགར་བའ་ཁད་ཆས་མན་ཏ།.རག་ག་འབར་བ་ལས་ཀང༌།.

. ས་ལ་སགས་པ་དན་དམ་པར་ན་འབང་བའ་ང་བ་ཉད་མ་ཡན་པར་

དགག་པ་ཙམ་ཞག་བད་པར་ཟད་ཀ་གཞན་ག་ང་བ་ཉད་ཡན་པ་དང་དངས་

པ་མད་པའ་ང་བ་ཉད་ཡན་པར་མ་སབ་པ་ཡན་ན།.།

. ཞས་བཤད་པའ་ཕར་ར།. །དས་ན་ཆས་རམས་རང་ག་མཚན་ཉད་

262

ར་ཙང་ཁ་པ་ཆན་པའ་་གསང།.

ཀས་གབ་པ་འགག་པ་ན་དགག་བ་བཅད་པ་ཙམ་དང་གཞན་ག་ལག་རག་

ལག་པ་ཙམ་ཡན་ཞས་པའ་ཙམ་ག་སས་ན།. རགས་པའ་ཡལ་ད་དགག་བ་

བཀག་ཙམ་མན་པའ་ཆས་གཞན་འཕན་པ་གཅད་པས་མ་ཡན་དགག་ཡན་

ནམ་སམ་པ་བཀག་ནས་མད་དགག་ཏ་སན་པ་ཡན་ཏ།. ད་ན་རང་ག་དགག་

བ་བཅད་ཙམ་ཡན་ག་ཆས་གཞན་མ་སབ་བ་ཞས་སར་བཤད་པའ་ཕར་

ར།. །དཔར་ན་མཚ་ལ་ད་བ་མད་ཅས་པ་ན་མཚ་ལ་ད་བ་རམ་པར་བཅད་

ཙམ་ཡན་ག་ད་ལས་གཞན་པའ་ཆས་མ་འཕངས་ཀང་ཚག་དས་མཚ་ད་

མད་མ་བསན་པ་དང༌།. དའ་རས་ས་འབང་བའ་བས་ཀང་མཚ་ད་མད་མ་

ངས་པ་མན་པ་བཞན་ད་མ་ག་ལ་རང་བཞན་མད་ཅས་བསན་པ་ནའང་མ་

ག་ལ་རང་བཞན་རམ་པར་བཅད་ཙམ་ཡན་ཀང་དའ་ས་དང་བས་མ་ག་རང་

བཞན་མད་བ་བརད་པ་དང་ངས་པ་ཅ་ཞག་འགལ།. དས་ན་མཚ་ལ་ད་བ་

ཚག་གས་རམ་པར་བཅད་པ་ཉད་ད་མད་བརད་པ་ཡན་ཞང་བས་ཀང་ད་

བ་བཅད་པ་ཉད་ད་མད་ངས་པ་ཡན་ཏ།. དགག་བ་རམ་པར་གཅད་པ་དང་

བཀག་པ་ཡངས་ས་གཅད་པ་གཉས་གཅག་མད་ན་ཅག་ཤས་མད་པའ་ཕར་

ར།. །ད་བཞན་ད་རང་བཞན་མད་པ་སན་པའ་ལང་རམས་ཀས་རང་བཞན་

བཀག་པ་ཉད་རང་བཞན་མད་པ་བརད་པ་དང༌།. རང་བཞན་འགག་པའ་

རགས་ཤས་ཀས་རང་བཞན་བཀག་པ་ཉད་རང་བཞན་མད་པ་ཤས་པ་དང་

རང་བཞན་འགག་པའ་རགས་ཀས་རང་བཞན་བཀག་པ་ཉད་རང་བཞན་

མད་པ་བསབས་པར་འདང་པར་བའ།.ལང་ལ་བརད་བ་དང་ཤས་པ་ལ་ཤས་

དང་ངས་ལགས་བཤད་སང་པ།

263

བ་དང་རགས་ལ་བསབ་བ་མད་ཅས་ས་བར་མ་བའ།. །དའ་ཕར་རགས་པས་

རང་བཞན་བཀག་ཙམ་ཡན་ཏ་རང་བཞན་མད་པ་བསབས་པ་མན་ཞས་

ས་བ་ན་དབ་ཚད་གང་ག་ཡང་རགས་པར་མ་སང་ང།. །ས་ན་དན་དམ་པར་

འབང་བའ་ང་བ་ཉད་མ་ཡན་ཞས་པས་དན་དམ་པར་འབང་བའ་ང་བ་ཉད་

ཡན་པ་བཀག་པ་ཙམ་ཞག་བད་ཅས་ས་བ་ན་མད་དགག་ད་བསབ་བར་བད་

ཅས་པའ་དན་ཡན་པས་དངས་པ་མད་པའ་ང་བ་ཉད་ཡན་པར་མ་སབ་ཅས་

པས་དན་དམ་པར་འབང་བའ་དངས་པར་མད་པ་མ་སབ་ཅས་པ་མན་ག་

བཀག. ཙམ་ལས་མ་གཏགས་པའ་དངས་མད་ཀ་ང་བ་ཉད་ད་མ་སབ་པའ་

དན་ན།. །དས་ན་དགག་བ་བཅད་ཙམ་ལས་གཞན་ཅག་སབ་མ་སབ་འད་ན་

བདན་མད་དགག་བ་རམ་པར་གཅད་པར་ཁས་བངས་ནས་དགག་པ་རགས་

དང་ས་བས་ཡལ་ད་བས་མ་བས་དཔད་པ་ག་ལ་འཐད།. གལ་ཏ་རང་བཞན་

གས་ཡད་པ་རགས་ཀས་རམ་པར་བཅད་པས་རང་བཞན་མད་པ་རགས་

ཀས་སབ་ན།.འཕགས་པས།.

འད་ན་ཡད་ཉད་འགག་པ་ས།.།

མད་ཉད་ཡངས་ས་འཛན་པ་མན།.།

ནག་པ་མན་ཞས་སས་པ་ན།.།

དཀར་པ་མན་ཞས་མ་བརད་བཞན།.།

. ཞས་གསངས་པ་ཇ་ལར་དང་ཞ་ན།. དཔར་ན་ནག་པར་མད་པ་ཙམ་

ཞག་སན་པར་འདད་པས་འད་ནག་པ་མན་ཞས་སས་པ་ན་ནག་པ་བཀག་པ་

264

ར་ཙང་ཁ་པ་ཆན་པའ་་གསང།.

ཙམ་ཞག་ཡན་ག།. ད་ལས་གཞན་པའ་དཀར་པ་ཡན་ཞས་མ་སན་པ་བཞན་

ད་མ་ག་ལ་བ་ལ་དན་དམ་པར་རང་བཞན་མད་ད་ཞས་སས་པ་ཡང་དན་

དམ་པར་རང་བཞན་ཡད་པ་བཀག་པ་ཙམ་སབ་པ་ཡན་ག།. ད་ལས་གཞན་

པའ་བདན་མད་ཡད་པར་སབ་པ་མན་ཞས་པའ་དན་ཏ།. ཤས་རབ་སན་མ་

འགལ་བཤད་དང་བཅས་པས་ཀང་མ་ཡན་དགག་བསབ་བ་མན་ལ་མད་

དགག་ཡན་པའ་དན་ད་བཤད་ད།. །དཔར་བརད་ཀས་ཀང་ཤས་ཏ་ནག་པ་

མན་ཞས་པས་ནག་པ་མན་པ་མ་བསན་མ་ཟར་བར་དཀར་པ་ཡན་ཞས་མ་

བསན་ཅས་གསངས་པས་ས།. །ལང་འད་འཇག་རན་བརག་པ་ན་ཡད་ཅས་

སན་རས་གཟགས་བརལ་ཞགས་གསང་ང།. །དགས་པ་འདའ་ས་ཚལ་

ན།. མ་ག་དན་དམ་པའ་ས་བ་མད་པ་ད་ཡད་པར་རགས་ཤས་ཀས་འགབ་

དགས་ལ་ད་ཡ་ཚ་མ་ག་དན་དམ་པར་ས་བ་མད་པར་སབ་པ་ན་དན་དམ་

པའ་ས་མད་ཡད་པ་བསབ་བར་འགར་ཏ་རས་དཔག་གས་ད་འགབ་པའ་

ཕར་ར་སམ་ད་དགས་པ་སའ།. །འད་ལ་རང་བཞན་མད་པ་ཡད་པར་རགས་

ཤས་ཀས་མ་འགབ་པ་ན་ར་ཤའ་རམ་བཤད་ད་འཆད་པར་འགར་ལ།.བསབ་

བ་མད་དགག་ཡན་པ་རགས་ན་དན་དམ་པར་ས་བ་རམ་པར་བཅད་ཙམ་

སབ་ཀ་ད་མན་པའ་དན་དམ་པའ་ས་མད་ཡད་པར་མ་སབ་པར་ག་བས་

ཚག་གསལ་ལས་ཀང༌།. གཞན་གས་ཡད་པར་བརགས་པ་འགག་ག་མད་

པར་མ་སབ་པར་གསངས་ལ།. མད་པ་ཉད་ད་བརགས་པ་འགག་པ་ན་དན་

དམ་པའ་ས་མད་བདན་པར་བཟང་བ་མད་ད་ཞས་འགག་པ་ལ་བའ།. །ཡད་

དང་ངས་ལགས་བཤད་སང་པ།

265

པ་ཉད་ད་མ་སབ་པ་ན་དན་དམ་པའ་ས་བ་ཡད་པར་མ་སབ་པའ།. །དས་ན་

མ་ག་བདན་གབ་དང་བདན་མད་བདན་གབ་གཉས་ཀ་དགག་ནས་པས་

གཅག་རམ་པར་བཅད་པས་ཅག་ཤས་ཡངས་ས་གཅད་པ་མ་ཡན་ཀང༌།. མ་

ག་བདན་ཡད་དང་བདན་མད་གཉས་ན་གཅག་རམ་པར་བཅད་ན་ཅག་ཤས་

ཡངས་ས་གཅད་དགས་པས་གཉས་ཀ་འགག་མ་ནས་ཏ།.རད་ཟག་ལས།

གལ་ཏ་རང་བཞན་མད་ཉད་ཀས།.།

ཇ་ས་རང་བཞན་མད་པ་ཟག.།

རང་བཞན་མད་པ་ཉད་ལག་ན།.།

རང་བཞན་ཉད་ད་རབ་གབ་འགར།.།

. ཞས་རང་བཞན་མད་པའ་ཚག་གས།. དངས་པ་རམས་ཀ་རང་བཞན་

མད་པ་འགག་ན་དངས་པ་རམས་རང་བཞན་ཡད་པ་ཉད་ད་འགར་བར་

གསལ་བར་གསངས་ས།. །དན་དམ་པར་ཡད་མད་གཉས་ཀང་ད་དང་འད་

བས་གཉས་ཀ་དགག་མ་ནས་ལ།.དན་དམ་པར་ཡད་པ་དང་དན་དམ་ད་མད་

པ་དན་དམ་ད་ཡད་པ་ན་གཉས་ཀའང་དགག་པར་ནས་ས།. །འད་ལ་དངས་

པར་ས་བ་རམས་ན་དགག་བ་མ་བདན་ན་ད་བཀག་པ་བདན་ལ་བཀག་པ་

མ་བདན་ན་དགག་བ་བདན་པར་འདད་པས་གཉས་ཀ་བདན་པ་འགག་མ་

ནས་ས།. །དབ་མ་པ་རམས་ན་མཐའ་ད་གཉས་ཀ་སངས་པའ་དབ་མའ་ལམ་

ཟབ་མ་དམགས་པ་མད་པ་ངས་པའ་དན་ལང་དང་རགས་པས་ལགས་པར་

བསབས་ནས་རལ་བའ་བསན་པའ་སང་པ་ཕགས་ཀན་ཏ་རས་པར་མཛད་

266

ར་ཙང་ཁ་པ་ཆན་པའ་་གསང།.

ད།. །ད་ན་འད་ད་བར་བ་ས་ཅ་ཤང་ར་ཆན་པའ་ཆལ་གཉས་ཀས་གསང་

རབ་ཀ་དང་བ་དང་ངས་པའ་དན་རམ་པར་ཕ་བ་དང༌།. ད་དག་ག་དགངས་པ་

མཁས་པའ་དབང་པ་རམས་ཀས་ས་སར་བཀལ་བའ་ས་མང་ད་སང་ན་ཁད་

ཅག་ད་གཉས་ཀ་དགངས་འགལ་མཁན་པ་གང་ག་རས་ས་འབངས་ནས།.

ངས་པའ་དན་ད་བཞག་པ་གང་ལ་མཐར་ཐག་པའ་དན་ད་འདད་པ་བརད་

པར་གས་ཤག་ཅས་འད་ན།.

འཛམ་གང་མཁས་པའ་རན་གར་འད་རམས་ཀ།.།

ལགས་བཤད་ཀན་ལ་སང་ནས་གས་མད་ཀང༌།.།

འཁར་འདས་རན་འབང་མ་སའ་གཏན་ཚགས་ཀས།.།

མཚན་འཛན་དམགས་གཏད་ཐམས་ཅད་འཇག་བད་པ།.།

ཟ་བ་ལས་འངས་ལགས་བཤད་འད་དཀར་གས།.།

བ་མག་ཀན་ཏའ་ཚལ་རབ་ཕ་བའ་ཆ།.།

སངས་རས་བསངས་ཀས་བསན་པའ་ལམ་མཐང་ནས།.།

ཀ་སབ་ལགས་བཟང་གཙ་བར་མ་འཛན་ས།.།

. ཞས་ཁ་བ་ཅག་ན་ད་སད་ད་སའ།. །ད་ལར་སར་བཤད་པའ་ཚལ་གས་

གསང་རབ་ཀ་དང་ངས་ཕ་ནས་ད་ཁ་ན་ཉད་གཏན་ལ་འབབས་པའ་ཤང་

རའ་སལ་གཉས་པ་འད་ན་ཕ་རལ་ཏ་ཕན་པའ་ཐགཔའ་སབས་ས་རས་མད་

ཀང༌།. གསང་སགས་ཀ་གཞང་འགལ་བའ་པཎ་ཏ་དང༌།. གབ་ཐབ་རམས་

ཀས་ཀང་ད་གཉས་གང་རང་ཅག་དང་མཐན་པར་ད་ཁ་ན་ཉད་ཀ་དན་

དང་ངས་ལགས་བཤད་སང་པ།

267

གཏན་ལ་འབབས་པ་ལས་གཞན་པའ་ཕང་གསམ་མད་པས་ཚལ་འད་ན་

གསང་རབ་མད་སགས་མཐའ་དག་ག་ད་ཁ་ན་ཉད་གཏན་ལ་འབབས་པའ་

ལམ་ད་ཤས་པར་བའ།. །དའ་ཕར་ཚལ་གཉས་ཀ་ཤང་ར་ཆན་པའ་སལ་ལ་

མ་བརན་པར་ད་ཁ་ན་ཉད་འཚལ་པ་ན་ལང་ཁད་མད་པའ་ལང་བ་ཉམ་ང་

བའ་ཕགས་ས་རགས་པ་དང་འད་ལ།. བརན་པར་འདད་ཀང་འད་དག་ག་

གཞང་ལ་རང་ད་མ་འདས་པ་དང་ཁད་པར་ད་འད་དག་ག་རགས་པའ་གནད་

ཕ་མ་རམས་མ་ཤས་པར་གསང་རབ་ཀ་དང་ངས་འབད་པའ་ཚག་འགའ་

ཞག་ལ་བརན་ནས་ལང་ཙམ་སབས་ས་གར་པ་རམས་ཀས་ད་ཁ་ན་ཉད་ཀ་

གཏམ་བས་ས་ཟན་ཀང་ཚག་ཙམ་ཞག་སང་པར་ཟད་པར་མཐང་ནས།. དན་

ག་གནད་ཆ་ལང་ཙམ་ད་མ་ཞག་མཐང་ཡང་ཡད་མ་ཚམ་པར་ཤང་ར་ཆན་

པ་རམས་ཀས་གསང་རབ་ལ་བའ་མག. ཏ་ཕན་པའ་རགས་པའ་གནད་ཕ་

རགས་རམས་ལ་ལགས་པར་འདས་པར་བས་ནས།.གསང་རབ་ཀ་ར་ཆ་བ་

དང་ཟབ་པ་དང་ཟབ་པ་ལས་ཀང་ཆས་ཟབ་པའ་ཟབ་གནས་རམས་གཏན་ལ་

འབབས་པ་ལ་བརན་པ་ཆ་བའ་རན་ལར་རམ་ཞང༌།.ཇ་ཙམ་ཤས་པ་ད་ཙམ་

ད་སབ་པ་སང་པར་བས་ཏ་རལ་བའ་བསན་པ་རང་ད་གནས་པར་འདད་

པའ་རམ་དཔད་ཅན་རམས་ལ་ཁ་བས་ལགས་པར་བཤད་པའ་སང་པ་འད་

གཏམ་ད་བས་ས།།.།།

268

ར་ཙང་ཁ་པ་ཆན་པའ་་གསང།.

རལ་བའ་དགངས་ཟབ་ཟབ་མའ་མད་ཡས་རབ་བསན་བསན་པའ་སང་པ་འཛན།.།

ཐབ་པའ་རང་ལགས་ལགས་མཆག་གཉས་ཀ་གཞང་མང་མང་ད་ཐས་པ་དང༌།.།

ད་དན་རམ་དཔད་དབད་ལན་ཡད་འཕག་རགས་ཚལ་ཚལ་བཞན་བསམས་པ་དང༌།.།

འཇམ་དབངས་ཞས་གགས་གགས་པའ་ཕང་བས་ཀན་ཁབ་ཁབ་བདག་ད་ཡ་ཞབས།.།

ཤགས་དག་རན་མ་འཆད་པའ་དད་པ་ཡས།.།

སང་ག་པད་མའ་ལ་བར་གས་བསན་པས།.།

གསང་རབ་ད་ཉད་མཐང་བའ་རགས་ས་དས།.།

རད་བང་གཏམ་ག་སར་བ་འད་བས་ས།.།

ལགས་བཤད་གཏར་ཆན་ད་ཡ་གསང་རབ་དན།.།

ས་བའ་ཁ་མཆག་ཀ་སབ་ཐགས་མད་ཀས།.།

ཇ་བཞན་བཀལ་བའ་ཚལ་གཉས་ཤང་རའ་སལ།.།

ད་བཞན་འཆད་པའང་འད་ལས་གཞན་ན་གང༌།.།

རབས་ཆན་སད་ལ་རང་ནས་ཞགས་པ་ཡ།.།

རལ་སས་རག་གནས་ཀན་ལ་མཁས་པས་ཀང༌།.།

ཤན་ཏ་དཔག་དཀའ་ཟ་བ་དང་ར་ཆའ་གནས།.།

ཇ་བཞན་རད་ནས་ཚལ་བཞན་འདས་བས་པས།.།

ཏང་འཛན་ཤས་རབ་ཚལ་ཁམས་ཡངས་དག་པའ།.།

དགའ་སད་ཆན་པས་ཡད་རབ་ཚམ་གར་ནས།.།

དང་ངས་ལགས་བཤད་སང་པ།

269

ངས་འགའ་རལ་ལ་དད་པའ་དགའ་བ་རས།.།

སབས་འགར་ཤང་ར་ཆན་པའ་ས་དན་དན།.།

གཞན་ཚ་མཁས་པའ་བཤས་ལ་གས་པ་དང༌།.།

ཉམ་ཆང་འག་ལ་སང་ནས་བར་བ་དང༌།.།

བསན་པ་རན་ཆན་རང་ད་གནས་འདད་པ།.།

འད་དག་ཕན་ཚན་འགན་བཞན་འཕལ་བར་འགར།.།

ད་ཚ་རང་ནས་ཉམས་པའ་རགས་དཀའ་གནས།.།

གང་གས་བཙལ་བས་རད་བའ་རགས་པའ་ལམ།.།

ད་ཡ་རམ་འཕལ་ཀ་མའ་ང་མཚར་ཞས།.།

གཅག་པར་གནས་ཀང་དགའ་བའ་ཅ་ཅ་འཚར།.།

ད་འད་ད་ལ་ས་བའ་ཟ་བ་ཡས།.།

འད་ན་ཤས་རབ་མཆག་ག་བསམ་གཏན་པ།.།

ཚལ་ཁམས་དག་པའ་མག་ལ་འདག་པ་བ།.།

རལ་བའ་གདང་འཆབ་ངས་དན་རད་པ་ཞས།.།

བསད་བའ་ཕང་བས་ཡང་དང་ཡང་ད་བསགས།.།

ད་ལར་རལ་བའ་བསགས་པ་གང་གས་འདད།.།

བ་ལན་ད་ཡས་རམ་བཤད་འདར་ཞགས་ནས།.།

བ་མག་རགས་པའ་ལམ་གས་དག་པར་གས།.།

ཚལ་གཉས་ཤང་རའ་སལ་འབད་འདར་འབད་པས།.།

270

ར་ཙང་ཁ་པ་ཆན་པའ་་གསང།.

བདག་གས་བསད་ནམས་གང་ཞག་བསགས་པ་དས།.།

ཀ་སབ་ཐགས་མད་ཇ་བཞན་རལ་བ་ཡ།.།

དམ་ཆས་མཐའ་དག་ཡན་རང་འཛན་པར་ཤག.།

ཚལ་དས་རལ་བ་དགས་བ་སད་པ་ལ།.།

རལ་སས་མཁས་པ་ཀན་བཟང་འཇམ་དབངས་ཀས།.།

ཇ་ལར་སད་པ་ད་ལར་བདག་གས་ཀང༌།.།

རབས་ཆན་སད་ལ་ཀན་ནས་སད་པར་ཤག...།

. ཅས་མགན་པ་ཀ་སབ་ཀས་ང་བ་ཉད་མད་པའ་ཚལ་དང༌།. བདག་ཉད་ཆན་

པ་ཐགས་མད་ཀས་རམ་པར་རག་པ་ཙམ་ག་ཚལ་ག་ཤང་ར་ཆན་པའ་སལ་གཉས་

ཕ་ནས།. གསང་རབ་ཀ་དང་བ་དང་ངས་པའ་དན་རམ་པར་ཕ་བ་གསལ་བར་བད་པ་

ལགས་པར་བཤད་པའ་སང་པ་ཞས་བ་བ་འད་ན།. ཤཀའ་དག་སང་མང་ད་ཐས་པ་

རགས་པ་ས་བ་ཤར་ཙང་ཁ་པ་བ་བཟང་གགས་པའ་དཔལ་གས་སར་བའ་ཡ་ག་པ་ན་

དག་སང་སམ་བརན་བསད་ནམས་བ་གས་ས།.

. ས་ས།.།

བད་བར་གཤགས་གསང་ཟབ་བརང་ཟ་བས་འཕལ།།

ད་མད་ལང་རགས་འགགས་འགས་བསབས་སས་འབས།.།

ལ་སད་ར་དགར་འགགས་པའ་ཚལ་གཉས་ཀ།.།

ལམ་སལ་ཉ་ཟའ་སང་བ་འབར་གར་ཅག.།.།།

མང་ལ།།.

271

དཔར་བང་སན་ཚག....................................................

༈.རམ་གལ་ཞ་བའ་ར་མཚར་ར་གཅག་ཏ།.།

........གཞལ་བའ་མཐའ་ཡས་ཆས་ཚལ་དལ་འབབ་ཀང་།.།

...ཚག་ག་གཟགས་མ་རས་ཀང་དག་གསམ་ག།.།

.....ད་མ་ཡངས་འཁད་ལགས་བཤད་བདད་ར་འད།.།

........དཔར་ད་བསན་པའ་རམ་དཀར་ཕང་པའ་མཐས།.།

ཡང་དག་ཆས་ཀ་ས་མ་སང་ཕག་བར།.།

...གདངས་ཏ་རད་ལའ་འག་བ་མ་ལས་པ།.།

.....ངས་ལགས་ནར་བའ་མཛད་ལ་དབང་འབར་ཤག

.................ཅས་ནང་བསན་གབ་མཐའ་རས་མད་ཀ་གསང་རབ་དག་དཔར་བསན་དང་བསན་

འགར་གང་ལའང་སར་ཆག་པའ་དག་བསའ་སན་ཚག་ཏ་ཤཀའ་དག་སང་ཆས་ས་བ་ངག་དབང་བ་

བཟང་བསན་འཛན་ར་མཚས་སར་བའ།།

272

...་ᩂ་ᨮ་᪣ᩏ་ᨎ. marjamson618@gmail.com