123 usool at tafsir

27
http://www.tangali.net Publicatie 123 Alhaaj Mohamed Juzoef Tangali Qadri

description

 

Transcript of 123 usool at tafsir

Page 1: 123 usool at tafsir

http://www.tangali.net

Publicatie 123

Alhaaj Mohamed Juzoef Tangali Qadri

Page 2: 123 usool at tafsir

Copyright © M.J. TangaliAmsterdam, 15 januari 2007

1e drukUitgever: Stichting Noorani Islamic Research Institute

E-mail: [email protected]: www.tangali.net

Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaargemaakt door druk, fotokopie, microfilm of op welke andere wijzedan ook zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uit-gever.

No part of this book may be reproduced in any form, by print, photoprint, microfilm or any other means without written permissionfrom the publisher.

Page 3: 123 usool at tafsir

Inhoudsopgave

1. Historische studie van de Qur’aanexegese2. Tafsir-bi-‘l-mathur3. Tafsir bi-‘l-ra’y4. Al-tafsir al-‘Ishari5. Al-tafsir al-fiqhi

Page 4: 123 usool at tafsir

0. Tafsir wal tarjuma al-Qur’aan

(Exegese en vertaling van de Qur’aan)

0.1 Betekenis van het begrip vertaling vande Qur’aan

Elke vertaling is een interpretatie van de tekst.Het begrip ‘vertalen’ duid taalkundig op hetwoordelijk overbrengen van een mededelingvan de ene taal naar de andere taal. Een andereuitleg van het begrip is de transformatie van deboodschap van de ene taal naar de andere waar-bij de weergave van de essentie centraal staat.Islamgeleerden vinden dat het letterlijk vertalenvan de verzen onmogelijk, omdat de innerlijkebetekenis vanuit het Arabisch niet in een anderetaal overgebracht kan worden. Bovendien zoudoor letterlijk vertalen van de Arabische verzenin een vreemde (andere) taal grammaticaal nietjuist zijn in den vreemde taal.

Tafsir betekend uitleg van de Qur’aan betekenden deze kan uitsluitend in het Arabisch tot zijnrecht komen. Al tarjuma is uit vertaling van deQur’aan.

Page 5: 123 usool at tafsir

0.2 Opvatting over vertaling van de HeiligeQur'aan

Een Qur’aan vertaling dient aan de volgendevoorwaarden te voldoen:

De vertaler dient diepgaand kennis tebezitten van de profetische traditie,wetenschappen van Arabische taal enArabische exegese.De vertaler mag geen eigen overtui-ging, filosofie etc. aan de vertalingtoevoegen.De vertaler dient grondige kennis tehebben van de Arabische grammaticaen ook de grammatica van de taalwaarin hij schrijft.

Page 6: 123 usool at tafsir

1. Historische studie van de Qur’aanexegese

Tafsir al Qur’aan (Qur’aanexegese) is een be-langrijk onderdeel van de Qur’aanweten-schappen.

1.1 Terminologie van het begrip ‘Qur’aan- exegese

Taalkundig betekent tafsir (exegese) uitleg enverklaring. Tafsir is/zijn de regel(s) die onshelpt om de Qur’aan te begrijpen. Volgens al-Zurqani wordt onder tafsir verstaan de weten-schap waarin men zoekt naar:

· de betekenissen en voorschriften van deQur’aan

· al-nasikh wa-‘l mansukh (opheffende enopgeheven verzen)

· asbab al-nuzul (aanleiding tot de open-baring).

Naar aanleiding van bovenstaande definitie zijnSchriftgeleerden van mening dat er een verschilis tussen tafsir en ta’wil (interpretatie). Doordeze opvatting over ta’wil in de islam verschil-lende stromen ontstaan.

Page 7: 123 usool at tafsir

Mofassir (exegeet) en historicus Imam al Tabari,een mu’talizit (vrijzinnige denkers), is van me-ning dat beide begrippen tafsir en ta’wil hetzelf-de zijn, dit is te lezen in zijn exegeseboek Jamial-bayan.

Een andere mu’talizit al Zamakhshari schrijft inzijn boek al Kashshaf dat er wel verschil istussen beide begrippen. Hij schrijft dat ta’wilzich bezig houd met verhelderen van Qur’aan-verzen en tafsir met de betekenissen van deQur’aanwoorden.

1.2 De ontwikkelingsfasen van de Qur’aanexegese

Tafsir stamt uit de periode van de HeiligeProfeet sallallaaho alaihi wa sallam gevolgd doorSahāba (metgezellen), Tabaa (opvolgers) enTaba Taba’ien (volgers). Volgens sommigegeleerden heeft de Profeet alle Qur’aanwoordenuitgelegd. Andere beweren, dat de Profeet sall-allaaho alaihi wa sallam niet alle woorden heeftuitgelegd en daarom de Sahāba en de volgersde woorden ook hebben uitgelegd.

Page 8: 123 usool at tafsir

Ibn ‘Abbas wist niet wat het woord fatir bete-kende totdat hij twee Arabieren bij een puthoorde discussiëren over ana fatartuha. DeHeilige Profeet sallallaaho alaihi wa sallam heefttoen aan hem uitgelegd wat de eigenlijke bete-kenis van het woord is.

Volgens geleerden houdt de tafsir van deSahaaba in:

· Tafsir al Qur’aan bie Qur’aan (uitleg vanQur’aan met ayaat (Qur’aanverzen))

· Datgene wat de Sahāba hebben onthou-den van de profetische tafsir van ver-schillende ayaat.

N.B.: een aya dat uitgelegd wordt door middelvan andere aya(at) krijgt binnen tafsir dezelfdewaarde als de Qur’aan.

Tafsir van de Taba’ien (opvolgers van deSahāba) is tot stand gekomen door het raadple-gen van de tafsir van de Sahāba. De Taba’iengeven soms ook een eigen tafsir van de Qur’aan.

Tafsir taak van de Heilige Profeet sallallaahoalaihi wa sallam: uitleg geven over de Qur’aan-

Page 9: 123 usool at tafsir

verzen aan de Sahāba en ook op verzoek van deSahāba zelf.

Wat is de waarde van de tafsir van de Sahāba?· Tafsir op gezag van de Heilige Profeet

sallallaaho alaihi wa sallam heeft dezelfdewaarde van een hadith.

· Tafsir niet op gezag van de HeiligeProfeet wordt onderscheiden in:

o Heeft tafsir een keten met aanlei-ding tot openbaring dan krijgtdeze tafsir dezelfde waarde vaneen hadith.

o Is de tafsir alleen op zelfstandigoordeel van de Sahāba gefun-deerd, dan kan deze tafsir nietvergeleken worden met een religi-euze tekst of overlevering.

Uit de islamitische bronnen kunnen wij over hetalgemeen opmaken dat de Taba’ien hun tafsirbaseerden op de wijze waarop de Qur’aan doorde Sahāba, die in hun stad woonde, werd uitge-legd.

Na de periode van de Taba’ien kwam de fasewaarin de tafsir onafhankelijk werd van de

Page 10: 123 usool at tafsir

hadith. Van de 8ste tot de 11de eeuw zijn verschil-lende methodes van tafsir ontwikkeld.

Het is niet vast te stellen wat het eerste tafsir-boek is, maar het eerste boek dat wij kennen isMa’ani al Qur’an geschreven door al-Farra’. Ditboek is te beschouwen als belangrijkste referen-tie binnen de tafsir al ‘adabi (literair) en tafsir allughawi (taalkundig).

Page 11: 123 usool at tafsir

2. Tafsir-bi-‘l-mathur

(De religieuze exegese van de Qur’aan)

Verschillende methoden van tafsir:1. al-tafsir bi-‘l-mathur (exegese van de

Qur’aan m.b.v. Qur’aanverzen)2. al-tafsir bi-‘l-ra’y (exegese van de Qur’aan

op basis van menselijke opinie)3. al-tafsir al-ishari (symbolische exegese)4. al-tafsir al-fiqhi (rechtsgeleerde exegese)5. al-tafsir al-‘ijtima’i wa-‘l-‘adabi (sociale en

literaire exegese)6. al-tafsir al-‘ilmi (wetenschappelijke exege-

se)7. al-tafsir al-lughawi (taalkundige exegese)

Al-tafsir bi-‘l-mathur is de belangrijkste tafsirmethode, omdat de Qur'aan aan de hand vanQur'aan verzen zijn uitgelegd.

De tafsir registratie begon eind 1e/begin 2eHijrah, maar officieel begin 2e Hijrah. Dezetafsir werd in het begin gezien als onderdeelvan hadith. Shu’ba Ibn al-Hajjaj is de eerste diemet de registratie begon.

Page 12: 123 usool at tafsir

2.1. Fundamenten van tafsir en voorwaardenwaaraan een exegeet moet voldoen

Ibn ‘Abbas deelt tafsir in vier categorieën:

Fundamenten1. Goede kennis van grammatica, retorica en

welsprekendheid van Arabisch. (al-i’-djaz)2. Betekenissen van de Qur'aanverzen kennen

(wat verboden en wat toegestaan is)3. Ijtihad (zelfstandige oordeelsvorming)4. Specifieke thema’s zoals geloofsleer (geest,

engelen en Dag des Oordeels).

Voorwaarden voor een exegeet, deze heeft goedekennis van:1. Grammatica, retorica en welsprekendheid

van Arabisch.2. Asbab al-nuzul (inhoud, stijl, indeling, etc.)3. Al-‘aqida (geloofsleer)4. Al-fiqh (rechtsbronnen, jurisprudentie)5. Al-hadith (tradities van de Heilige Profeet

sallallaaho alaihi wa sallam )6. Shurut tatbiqiyya (goede beheersing van

bovengenoemde wetenschappen)7. Shurut ‘aqliyya (wijsgeer zijn, kan voor-

schriften uit de Qur'aan afleiden)

Page 13: 123 usool at tafsir

8. Shurut ‘akhlaqiyya wa diniyya (rechtvaar-dig en oprecht zijn).

2.2 Omschrijving van begrip tafsir al mathuren de zwakke punten hiervan

DefinitieTafsir al-mathur is de oudste methodiek. Onderdeze methodiek wordt verstaan het verduidelij-ken van de Qur'aan op basis van Qur'aan-verzen, Soennah, uitleg van Sahāba, Taba’ien ofTaba Taba’ien.

Zwakke punten

1. Israëlitische verhalen (al-isra’iliyyat)Overleveringen van verhalen door bekeerdejoden tot de islam. Sommige exegeten heb-ben hiervan gebruik gemaakt om extra uit-leg te geven aan de Qur'aanverzen.

· Verhalen die in strijd zijn metQur'aan of Soennah worden verwor-pen;

· Verhalen die niet in strijd zijn metQur'aan en Soennah worden gelatenvoor wat het is;

Page 14: 123 usool at tafsir

· Ibn Kathir (exegeet en historicus)zegt alle verhalen in strijd met logicazijn onaanvaardbaar in de islam.

2. Ontbreken van ketens van overleveraars(silsilah)Uit islamitische bronnen blijkt dat na deTaba-ien de silsilah van overleveraars nietzo betrouwbaar was. Daarom zijn door ha-dithwetenschappers toen strenge voorwaar-den geformuleerd om de ketens van alleuitspraken van de Heilige Profeet sallallaahoalaihi wa sallam te toetsen.

2.3 De belangrijkste boeken van tafsir bi-‘l-mathur

Belangrijke exegeten zijn Sufyan Ibn ‘Uyayna,Waki’ Ibn al-Djarrah, Shu’ba Ibn al-Hajjaj, al-Bukhari, Ibn Majah, Ibn Mardawayah en IbnHibban.

Drie belangrijke tafsirboeken zijn:

1. Jami’al Bayan van Ibn Djarir al-Tabari (inCaïro in 30 delen gedrukt). Kenmerkendvoor dit boek is de uitleg van Qur'aanverzen

Page 15: 123 usool at tafsir

aan de hand van Qur'aanverzen, hadith,Arabische poëzie en meest aansprekendeuitspraken van Sahāba, leid handelings-normen uit de verzen en geeft aan elke uit-gelegd vers een titel.

2. Tafsir van Ibn Kathir, hij richt zich ook op deuitleg van Qur'aanverzen aan de hand vanQur'aanverzen, hadith en uitspraken vanSahāba. Hij baseert zijn werk grotendeels optafsir van al Tabari, bovendien bekritiseerthij de zwakke silsilah van overleveringen enricht zich vooral op taalkundige aspectenvan de Qur’aanverzen.

3. Lubab al-tawil fi ma’ani al-Tanzil (interpre-tatie van de concepten der nederzending)van ‘Ali Ibn Mohammed (ook bekent alsal-Khazin). Zijn tafsir boek bevat ook eenaantal zwakke overleveringen waardoorQur’aan experts zich afvragen of zijn metho-de niet eerder tot al-tafsir bil ra’y behoort.Uit zijn tafsir methodiek blijkt dat hij detafsir bi-‘l-mathur lijn volgt.

Page 16: 123 usool at tafsir

3. Tafsir bi-‘l-ra’y

(Exegese van de Qur’aan op basis van menselijkeopinie)

Tafsir bi-‘l-ra’y wil zeggen verduidelijking vande betekenissen van de Qur’aanverzen op basisvan zelfstandig oordeel.

Sommige mufassirs (exegeten) zeggen dat tafsirbi-‘l-ra’y niet is toegestaan op basis van per-soonlijk oordeel, andere mufasirs zeggen datonder bepaalde voorwaarde van ijtihad het welmogelijk is.

3.1 Standpunten van moesliemgeleerden overtafsir bi-‘l-ra’y

Sommige geleerden zeggen dat tafsir bi-‘l-ra’yniet is toegestaan, omdat iets wordt gezegdover:1. Allah op basis van persoonlijke opinie zon-

der de Qur’aan of soenna te raadplegen;2. Niemand de Qur’aanverzen beter kan uit-

leggen dan de Profeet ;3. De Qur'aan zonder diepgaand kennis ervan

(inhoud, stijl, grammatica, etc.);

Page 17: 123 usool at tafsir

4. De Profeet of de Qur’aan op basis van ra’ydat niet waar is, moge zijn plaats nemen inde hel (zijn uitspraken van de Profeet)

Degenen die zeggen dat het wel is toegestaanbaseren zich op het standpunt dat zij:1. het woord ra’y definiëren als ijtihad (consen-

sus) en dit in de islam is toegestaan;2. de Profeet niet alle verzen had uitgelegd.3. sommige verzen rondom thema’s zoals rooh

(geest) meerdere betekenissen heeft;4. het feit dat sommige metgezellen geen

ijtihad uitoefenden niet wil zeggen dat hetverboden is.

Uiteindelijk is het verschil van mening totuitdrukking door de Arabische woorden dieverschillende betekenissen kunnen hebben.Daarnaast zijn tafsirs vaak gebaseerd op despecialisatie van de mufassirs.

Bijvoorbeeld het woord bay voor woezoe han-deling. De verschillende imams van de verschil-lende soennie wetscholen interpreteren hetwoord als volgt: het doen van masaa kan metéén vinger op een paar haarlokjes, een andereimam zegt dat het met alle vingers moet over

Page 18: 123 usool at tafsir

een paar haarlokjes en de andere imam zegt hetmoet met beide handen vanaf het voorhoofd totde nek.

N.B.: voor ijtihad is echter wel voorwaardenverbonden, namelijk goede kennis vanQur’aanwetenschappen, geloofsleer en thema’s(zoals strafrecht, euthanasie). Degene die aanijtihad deelnemen moeten bovendien benoemdzijn door de Raad van Oelema.

3.2 Belangrijkste boeken van tafsir bi-‘l-ra’y

Belangrijke tafsir boeken van deze methodolo-gie zijn van al-Zamakhshari, al-Razi en al-Alusidie vanaf de 11e eeuw tot stand gekomen.

9.2.1 Tafsir van al Zamakhshari

Deze mufasir behandelt de welsprekendheidvan de taal van de Qur’aan in zijn tafsir-boekal-Kashshaf’an haqa’iq al-Tanzil wa ‘uyun al-aqawilfi wudjuh al-Ta’wil. Daarnaast wijst hij vaak opisraëlitische verhalen. Dit tafsirboek heeft vrij-wel geen invloed op de moesliems, omdat hijtot de stroming mutazillies behoorde.

Page 19: 123 usool at tafsir

3.2.2 Tafsir van al-Razi

Hij bekritiseert de stroming mutazillies, maarverwijst in zijn tafsirboek mafatih-al-Ghayb ooknaar theologische debatten van de christenen.Zijn tafsirboek gaat over de taalkundige kantvan de verzen. Ook wordt zijn boek sterk bekri-tiseerd.

3.2.3 Tafsir van al-Alusi

Hij baseert zijn tafsirboek Rooh al-ma’ani fi tafsiral-Qur’aan al-‘Azim wa-‘l-Sab’ al-Mathani op uit-spraken van moesliemgeleerden die na deTaba’ien en Taba Taba’ien zijn gekomen. Ba-seert zijn tafsir veelal op retorica en welspre-kendheid van de Qur’aan. Bij het afleiden vanvoorschriften uit de Qur’aan verwijst hij veelnaar de vier wetscholen van soennieten. Bekriti-seert de israëlitische verhalen.

Page 20: 123 usool at tafsir

4. Al-tafsir al-‘Ishari

(Exegese van de Qur’aan op basis van symbolischebenadering)

Tafsir al-‘Ishari is gebaseerd op al-Hawaa datwil zeggen op figuurlijke uitleg van de HeiligeQur'aan. Deze uitleg wordt ook al tafsir al-soefigenoemd. De meeste uitleggers van deze tafsirmystici zijn.

Er zijn twee soorten soefi’s:

1. Soefi’s die hun leven baseren op de HeiligeQur'aan en Soennah én het verrichten vanvrijwillige gebeden. Kortom, deze soefi’shebben hun leven gericht op Ibādat. Dit ishet echte soefisme.

2. Soefi’s die eigen denkbeelden hebben overde islam. Deze groep soefi’s interpreteren deislam naar eigen inzichten en baseren hetniet op de methoden van de islamgeleerden.

Page 21: 123 usool at tafsir

Er zijn twee standpunten ten aanzien van dezetafsir methode:1. Het is verboden om de Heilige Qur'aan uit

te leggen op basis van symbolen die inbepaalde ayaat voorkomen.

2. Deze methode is toegestaan onder bepaaldevoorwaarde.

4.1 Standpunten van moslimgeleerdenover de symbolische exegese

Degenen die vinden dat deze methode wel is toege-staan zeggen:

1. Tafsir ‘Ishari is een figuurlijke uitleg van deHeilige Qur'aan en gebaseerd op symbolendie voor soefi’s zichtbaar zijn.

2. De Qur’aantekst moet symbolisch geleerdworden om de ware kennis te weten.

3. Deze methode is onder de volgende voor-waarden toegestaan:

a. Mag niet in strijd zijn met de bedoe-lingen van de Qur’aanverzen.

b. Mag niet in strijd zijn met deArabische grammatica.

c. Niet in strijd met logica.

Page 22: 123 usool at tafsir

Degenen die vinden dat deze methode verboden iszeggen, omdat:

1. Voorstanders zeggen dat de Qur’aan kanalleen met symbolische exegese verklaard,kan worden, maar meestal dient het versletterlijk te worden genomen.

2. Door meer mystieke ervaring werden doorsommigen enkele verzen anders geïnterpre-teerd en daardoor de betekenis van deverzen verdraaid.

3. Deze groep zegt dat het woord ‘salāt’ in deHeilige Qur'aan zikr betekend en niet duidop het verrichten van het dagelijkse ver-plichte gebed (wa akimus-salāt).

4.2 Belangrijkste tafsir ‘Ishari boeken

1. Tafsir van al-Tustari: zijn boek al-Qur’aanal-‘Azim voldoet aan de soennitische islam.Het boek gaat over onder andere reinigingvan de ziel en interpretatie van de Basmala-formule.

2. Tafsir van Ibn ‘Arabi: hij baseert zich in zijntafsir metaforisch op onthullingen van deQur’aan geheimen. Als voorbeeld, hij zegt

Page 23: 123 usool at tafsir

dat het woord Baqarah duidt op dierlijkeziel en niet op het dier (koe).

3. Tafsir van al-Alusi: in zijn boek Ruh al-ma’ani dat gebaseerd is op tafsir bi-‘l-ra’y isook voor de symbolische methode gekozen.

Page 24: 123 usool at tafsir

5. Al-tafsir al-fiqhi

(Exegese van de Qur’aan op basis van rechtsgeleerd-heid)

Tafsir al-fiqhi is gebaseerd op de invloed van devier wetscholen Hanafi, Shafi’i, Hanbali enMaliki. Deze wetscholen ontwikkelden opeigen wijze regels die door een mufassir wordtgebruikt bij et afleiden van voorschriften (al-ahkam al-fiqhiyya) uit de Heilige Qur'aan. Dezemethode is begonnen in de tijd dat de HeiligeProfeet sallallaaho alaihi wa sallam de islamverkondigde.

�Al Ahkam al fiqhiyya: rechtsgeleerde voor-schriften�Qawa’id fiqhiyya: rechtsgeleerde regels

5.1 Ontstaansgeschiedenis van tafsir fiqhi

Deze tafsir is ontstaan door de onduidelijkheidvan bepaalde Qur’aanverzen. Deze gingenmeer over geloofsleer zoals het salāt, saum,zakāt, hadj en praktische voorschriften overerfrecht, koop en verkoop, huwelijk en

Page 25: 123 usool at tafsir

echtscheiding. Het afleiden van de rechtsgeleer-de voorschriften is beperkt tot de mufassir. Hijvormt zijn oordeel zelfstandig op basis vanQur’aanverzen en Soennah.

Na de Heilige Profeet sallallaaho alaihi wa sallamhebben zijn metgezellen de tafsir voortgezet.Hierbij hebben zij zich gebaseerd op Qur’aan-teksten, Soennah, hun Ijtihad en kennis van deArabische taal. Soms waren er meningsverschil-len onderling. Bijvoorbeeld in geval van de ‘idda(wachttijd) van verstoten vrouwen.

Umar ibn al-Khattab, Ibn Mas’ud en ‘Ali meen-den dat met drie tijdmaten (vers 2:228) wordtbedoeld drie perioden waarin de vrouw niethad gemenstrueerd (al-thur). Anderen zoals IbnUmar, Zayd Ibn Thabit en Aisha meenden datmet dit vers werd gedoeld op drie menstruatie-cycli (hayz). Het meningsverschil ging om hetwoord quru’. De betekenis van het begrip Quru’(enkelvoud van qur) kan in het Arabisch bete-kenen thur en hayz.

Tegenwoordig wordt druk gestudeerd op hetontwikkelen van nieuwe regels omtrent situatievan minderheden in het Westen.

Page 26: 123 usool at tafsir

5.2 Belangrijkste boeken van tafsir al-fiqhi

1. Tafsir van al-Djassas: deze Hanafi mufassirheeft een methode ontwikkeld waarbij hij deQur’aanverzen verdeeld in verschillende ca-tegorieën op basis van chronologische volg-orde van de soera’s.

2. Tafsir van al-Qurtubi: in zijn tafsirboek al-Jami’li-ahkam al-Qur'aan heeft deze mufassirzijn interpretatie gebaseerd op de Qur'aan,Soennah, uitspraken van de metgezellen enandere de vier Imams van de wetscholen.

Page 27: 123 usool at tafsir