U T QUC T NHM: 12

B TI CHNHTRNG I HC TI CHNH MARKETINGKHOA THNG MI

U T QUC TNHM 12

TI:

Ngnh: Qun Tr Kinh DoanhChuyn ngnh: Kinh Doanh Quc TGING VIN HNG DN: Th.S Hong Th Ph

Tp. H Ch Minh, nm 2014

DANH SCH THNH VIN NHM 12:1. Nguyn Thi Trng2. Th Kim Phng3. Dng Th nh Tuyt4. Bi Th Thm5. Nguyn Th Ngc Thnh

PHN CHIA CNG VICSTTTHNH VINNHIM V

1Nguyn Thi Trng

Tng hp ti liu, sa bi, lm WORD

2 Th Kim Phng

Thc trng ODA, lp dn bi, lm PPT

3Dng Th nh Tuyt

Tc ng vn ODA n Vit Nam

4Bi Th Thm

L thuyt: Tc ng ca vn ODA

5

Nguyn Th Ngc Thnh

L thuyt : Khi nim v c im vn ODA

U T QUC T NHM: 12

TRANG: 25

I. C S L THUYT2I.1:KHI NIM VN ODA.2I.2: C IM VN ODA.2I.2.1: Vn ODA mang tnh u i2I.2.2: Vn ODA mang tnh bt buc3I.2.3: ODA l ngun vn c kh nng gy n:3I.3: TC NG CA VN ODA.4I.3.1: Tc ng i vi nc u t.4I.3.1: Tc ng i vi nc nhn u t.7II. NGUN VN ODA TI VIT NAM8II.1: THC TRNG NGUN VN ODA VIT NAM HIN NAY.8II.2.1: Tnh hnh huy ng vn ODA hin nay.8II.2.2: Tnh hnh qun l v s dng vn ODA hin nay.16II.2: TC NG CA VN ODA N S PHT TRIN CA VIT NAM.18II.2.1: Tc ng tch cc18II.2.2: Tc ng tiu cc23

I. C S L THUYTI.1: Khi nim vn ODA. ODA l tn vit tt ca Official Development Assitance c ngha l H tr pht trin chnh thc hay cn gi l Vin tr pht trin chnh thc.(H tr pht trin chnh thc l mt hnh thc u t nc ngoi. Gi l h tr bi v cc khon u t ny thng l cc khon cho vay khng li sut hoc li sut thp vi thi gian vay di. Gi l pht trin v mc tiu danh ngha ca cc khon u t ny l pht trin kinh t v nng cao phc li cho cho nc c u t. Gi l chnh thc v n thng cho nh nc vay.) ODA bao gm cc khon vin tr khng hon li (cc khon cho khng, khng cn phi tr li), vin tr c hon li( cc khon cho vay u i) hoc tn dng u i ca cc chnh ph, cc t chc lin chnh ph, cc t chc phi chnh ph, cc t chc Lin Hp Quc, cc t chc ti chnh quc t dnh cho cc nc ang v chm pht trin.I.2: c im vn ODA.I.2.1: Vn ODA mang tnh u i Khi lng vn vay ln t hng chc n hng trm triu USD. Vn ODA c thi gian cho vay (hon tr vn) di, c thi gian n hn di (ch tr li, cha tr n gc). Vn ODA ca WB, ADB, Ngn hng Hp tc quc t Nht Bn (Japanese Bank for International Cooperation - JBIC) c thi gian hon tr l 40 nm v thi gian n hn l 10 nm. Thng thng trong ODA c thnh t vin tr khng hon li. Cc khon vay thng c li sut thp, thm ch khng c li sut. Li sut giao ng t 0,5% n 5% /nm (trong khi li sut vay trn th trng ti chnh quc t l trn 7% /nm v hng nm phi tho thun li li sut gia hai bn). V d li sut ca ADB l 1%/nm; ca WB l 0,75% /nm. Thnh t cho khng c xc nh da v thi gian cho vay, thi gian n hn v so snh li sut vin tr vi mc li sut tn dng thng mi. S u i y l so snh tp qun thng mi quc t. S u i cn th hin ch vn ODA ch dnh cho nc ang v chm pht trin, v mc tiu pht trin. C hai iu kin c bn nht cc nc ang v chm pht trin c th nhn c ODA l: iu kin thc nht: Tng sn phm quc ni (GDP) bnh qun u ngi thp. iu kin th hai: Mc tiu s dng vn ODA ca cc nc ny phi ph hp vi chnh sch v phng hng u tin xem xt trong mi quan h gia hai bn chp nhn ODA.Thng thng cc nc cung cp ODA u c chnh sch v u tin ring ca mnh, tp trung vo mt s lnh vc m h quan tm hay c kh nng k thut v t vnV d: Nht Bn vin tr ODA vo Vit Nam ch yu mt s lnh vc nh: Pht trin ngun nhn lc, ci to v xy dng cc cng trnh in giao thng, pht trin gio dc v y t, ...I.2.2: Vn ODA mang tnh bt bucODA c th rng buc nc nhn v a im ch tiu. Ngoi ra mi nc cung cp vin tr cng c nhng rng buc khc v nhiu khi cc rng buc ny rt cht ch i vi nc nhn. Tu theo khi lng vn ODA v loi hnh vin tr m vn ODA c th km theo nhng iu kin rng buc nht nh. Nhng iu kin rng buc ny c th l rng buc mt phn v cng c th l rng buc ton b v kinh t, x hi v thm ch c rng buc v chnh tr. Thng thng, cc rng buc km theo thng l cc iu kin v mua sm, cung cp thit b, hng ho v dch v ca nc ti tr i vi nc nhn ti tr. V d, B, c v an Mch yu cu khong 50% vin tr phi mua hng ha v dch v ca nc mnh Canada yu cu cao nht, ti 65%. Thy S ch yu cu 1,7%, H Lan 2,2%, hai nc ny c coi l nhng nc c t l ODA yu cu phi mua hng ha v dch v ca Nh ti tr thp. Nhn chung, 22% vin tr ca DAC phi c s dng mua hng ha v dch v ca cc quc gia vin tr. Ngun vn ODA lun cha ng c tnh u i cho nc tip nhn v li ch ca nc vin tr. Cc nc vin tr ni chung u khng qun dnh c li ch cho mnh, va gy nh hng chnh tr, va thc hin xut khu hng ha v dch v t vn vo nc tip nhn vin tr. Vin tr lun c hai mc tiu cng tn ti song song. Mc tiu th nht l thc y tng cng b vng v gim ngho cc nc ang pht trin.Mc tiu th hai l tng cng v th chnh tr ca cc nc ti tr.I.2.3: ODA l ngun vn c kh nng gy n:Khi tip nhn v s dng ngun vn ODA do tnh cht u i nn gnh nng n thng cha xut hin. Mt s nc do khng s dng hiu qu ODA c th to nn s tng trng nht thi nhng sau mt thi gian li lm vo vng n nn do khng c kh nng tr n. Vn l ch vn ODA khng c kh nng u t trc tip cho sn xut, nht l cho xut khu trong khi vic tr n li da vo xut khu thu ngoi t. Do , cc nc nhn ODA phi s dng sao cho c hiu qu, trnh lm vo tnh trng khng c kh nng tr n. I.3: Tc ng ca vn ODA.I.3.1: Tc ng i vi nc u t. ODA la ngun vn b sung quan trng cho u t phat trin Tt c cc quc gia khi thc hin CNH- HH u cn n mt lng vn u t rt ln v y l thch thc i vi cc nc ang phat trin. Vi ni lc cn hn ch th vn trong nc khng th p ng c nhu cu v vn u t, do vic huy ng vn t nc ngoi tr nn tt yu. Cu th sau chin tranh th gii th II, nhiu nc chu thiu vn khi phc v pht trin nn kinh t. u t vo c s h tng i hi mt lng vn ln, li sut thp, thi gian thu hi vn lu, nhiu ri ro. V vy cc nc gp nhiu kh khn trong vic thu ht vn vn FDI vo lnh vc ny. Nhiu nc tranh th c ngun vn ODA t cc nc giu. V d nh,trong giai on u pht trin kinh t, i Loan nhn c vin tr ca Hoa k ln ti 1,482 t USD. Vn vin tr gp phn ng k trong qu trnh pht trin kinh t ca i Loan, t mt nc nhn vin tr i Loan tr thnh nc cung cp vin tr. Hin nay Nht Bn l nh ti tr hng u th gii, nhng trc y Nht Bn cng tng l nc nhn vin tr, vi s gip ca Hoa K, cc nc trn th gii, cc t chc ti chnh quc t nh WB,Qu Nhi ng Lin hip quc v cc t chc Lin hip quc khc Do tnh cht u i, vn ODA thng dnh cho u t vo c s h tng kinh t x hi nh u t vo ng x, cu cng, cng trnh in, cng trnh cp thot nc v cc lnh vc gio dc, y t, vn ha v pht trin ngun nhn lc Nhiu cng trnh h tng kinh t x hi nh sn bay, bn cng, ng cao tc, trng hc, bnh vin, trung tm nghin cu khoa hc mang tm c quc gia Thi Lan, Singapore, Indonexia v c Vit Nam c xy dng bng ngun vn ODA ca Nht Bn, Hoa k, WB, ADB v mt s nh ti tr khc. Phn ny a xung c khng Thm, v Tr s trng ODA giup cho vic tip thu nhng thnh tu khoa hc, cng ngh hin ai v pht trin ngun nhn lc Nhng li ch quan trng m ODA mang li cho cc nc nhn ti tr l cng ngh, k thut hin i, k xo chyn mn v trnh qun l tin tin. Cc nh ti tr cn u tin u t cho pht trin ngun nhn lc v h tin tng rng vic pht trin mt quc gia quan h mt thit ti vic pht trin ngun nhn lc. y mi chnh l li ch cn bn, laua di i vi nc nhn ti tr. C iu l nhng li ch ny kh c th m lng ha c Thng qua cc d n ODA cc nh ti tr c nhng hot ng nhm gip cc nc nhn ti tr nng cao trnh khoa hc cng ngh v pht trin ngun nhn lc nh: hp tc k thut, c chuyn gia, cung cp thit b v vt liu c lp(c th hin r trong ODA ca Nht Bn) Hp tc k thut l b phn quan trng trong ODA (c bit ca Nht Bn), bao gm hng lot hot ng rng ri t vic xut bn v cung cp sch, ti liu k thut bng nhiu th ting, cc chng trnh hun luyn, o to cn b chuyn mn Vic c chuyn gia l mt hnh thc hp tc k thut c lch s lu di. Vic ny c tin hnh k kt gia hai bn v theo nhiu cch khc nhau. Trong mi trng hp, mc ch chnh l chuyn giao hiu bit, cng ngh ch cc nc ang pht trin thng qua nh hng, iu tra v nghin cu, gp vic ci tin trnh cng ngh k thut ca cc nc ang pht trin cui cng s gp phn vo s pht trin kinh t x hi ca h. Cung cp thit b v vt liu c lp cng l mt b phn ca chng trnh hp tc k thut. y, cung cp thit b k thut c ngha l cung cp cc thit b v vt liu vi t cch l mt b phn ca chng trnh hp tc k thut. Nhng phn bit s cung cp vi s cung cp thit b trong khun kh vin tr chung khng hon li ta gi chung l cung cp thit b v vt liu c lp. ODA gp phn tng kh nng thu ht FDI v to iu kin m rng u t pht trin trong nc Cc nh u t trc tip nc ngoi khi quyt nh b vn u t vo mt nc, trc ht h quan tm ti kh nng sinh li ca vn u t ti nc . H cnh gic trc nhng nguy c lm tng ph tn u t. Mt s c s h tng yu km nh h thng giao thng cha hon chnh, phng tin thng tin lin lc thiu thn v lc hu, h thng cung cp nng lng (in, nhin liu) khng cho nhu cu s lm nn lng cc nh u t v rng nhng ph tn m h phi tr cho vic s dng nhng tin nghi h tng s ln cao, cha k n thit hi nh hot ng ca nh my, x nghip phi dng v mt in, cng trnh ang xy dng phi b d v khng c nc. Mt h thng ngn hng lc hu cng l l do lm cho cc nh u t e ngi, v nhng chm tr, ch tc trong h thng thanh ton v s thiu thn cc dch v ngn hng h tr cho u t s lm ph tn u t gia tng, dn ti hiu qu u t gim st. Nh vy, u t ca Chnh ph vo vic nng cp, ci thin v xy dng mi cc c s h tng, h thng ti chnh, ngn hng u ht sc cn thit, nhm lm cho mi trng u t tr nn hp dn hn. Nhng vn u t cho vic xy dng c s h tng rt ln, trong nhiu trng hp, cc nc ang pht trin phi da vo ngun vn ODA b sung cho vn u t hn hp t ngn sch Nh nc. Mt khi mi trng u t c ci thin s lm tng sc ht dng vn FDI Mt khc, vic s dng vn ODA u t ci thin c s h tng s to iu kin cho cc nh u t trong nc tp trung u t vo cc cng trnh sn xut kinh doanh c kh nng mang li li nhun. R rng l ODA ngoi vic bn thn n l mt ngun vn b sung quan trng cho cc nc ang v chm pht trin, n cn c tc dng lm tng kh nng thu ht vn t ngun FDI v to iu kin m rng u t pht trin trong nc, gp phn thc hin thnh cng chin lc hng ngoi. ODA gip cho vic iu chnh c cu kinh tDo dn s tng qu nhanh, sn xut tng chm v cung cch qun l kinh t, ti chnh km hiu qu, cc nc ang pht trin c bit l cc nc Chu Phi ang vp phi nhiu kh khn kinh t nh n nc ngoi v thm ht cn cn kinh t ngy cng tng. gii quyt cc vn ny, cc quc gia ang c gng hon thin c cu kinh t bng cch phi hp vi Ngn hng th gii, Qu tin t th gii v cc t chc quc t khc tin hnh chnh sch iu chnh c cu. Chnh sch ny d nh chuyn chnh sch kinh t Nh Nc ng vai tr trung tm sang chnh sch khuyn khch nn kinh t pht trin theo nh hng pht trin khu vc kinh t t nhn Th gii tha nhn s cn thit ca loi hnh vin tr ny i vi cc nc ang pht trin v Nht Bn cng ch trng ti loi hnh ny. Nht Bn tch cc tham gia h tr cho cc cuc ci cch ny. c bit t nm 1988 n 1990, Nht dnh khong 52 t Yn cp vin tr khng hon li di dng tng ti tr vi cc t chc quc t. Nht Bn cng cp vin tr khng hon li nhm h tr cho vic iu chnh c cu kinh t Chu Phi v cc nc ang pht trin khc. Tc ng tiu cc Tuy nhin, ngun vn ODA cng tim n nhiu yu t bt li i vi cc nc tip nhn. Nu khng c s dng hiu qu, ngun vn ODA c th lm tng gnh nng n quc gia bi phn ln ngun vn ny l di dng tin cho vay. Tr nhng khon ODA dnh cho gio dc, y t, vn ha (ch chim mt t l nh) l khng hon li, cn ODA dng cho vic xy dng c s h tng kinh t l tin vay v s phi hon li trong tng lai. Mt kh nng khc cng cn tnh n l tc ng ca yu t t gi hi oi c th lm cho gi tr vn ODA phi hon li tng ln. Bn cnh , cc nc giu khi vin tr ODA cng tnh ton ti nhng li ch v chin lc nh m rng th trng, m rng hp tc theo hng c li cho h. Ngoi ra, nc c vin tr tuy c ton quyn qun l s dng ngun vn ny nhng thng thng, cc danh mc d n ODA cng phi c s tho thun, ng ca nc vin tr, d khng trc tip iu hnh d n nhng nc vin tr c th tham gia gin tip di hnh thc nh thu hoc h tr ca chuyn gia.I.3.1: Tc ng i vi nc nhn u t.Cc nc giu khi vin tr ODA u gn vi nhng li ch v chin lc nh m rng th trng, m rng hp tc c li cho h, m bo mc tiu v an ninh - quc phng hoc theo ui mc tiu chnh tr... V vy, h u c chnh sch ring hng vo mt s lnh vc m h quan tm hay h c li th (nhng mc tiu u tin ny thay i cng vi tnh hnh pht trin kinh t - chnh tr - x hi trong nc, khu vc v trn th gii).V d:V kinh t, nc tip nhn ODA phi chp nhn d b dn hng ro thu quan bo h cc ngnh cng nghip non tr v bng thu xut nhp khu hng ho ca nc ti tr. Nc tip nhn ODA cng c yu cu tng bc m ca th trng bo h cho nhng danh mc hng ho mi ca nc ti tr; yu cu c nhng u i i vi cc nh u t trc tip nc ngoi nh cho php h u t vo nhng lnh vc hn ch, c kh nng sinh li caoNgun vn ODA t cc nc giu cung cp cho cc nc ngho cng thng gn vi vic mua cc sn phm t cc nc ny m khng hon ton ph hp, thm ch l khng cn thit i vi cc nc ngho. V nh cc d n ODA trong lnh vc o to, lp d n v t vn k thut, phn tr cho cc chuyn gia nc ngoi thng chim n hn 90% (bn nc ti tr ODA thng yu cu tr lng cho cc chuyn gia, c vn d n ca h qu cao so vi chi ph thc t cn thu chuyn gia nh vy trn th trng lao ng th gii).Ngun vn vin tr ODA cn c gn vi cc iu khon mu dch c bit nhp khu ti a cc sn phm ca h. C th l nc cp ODA buc nc tip nhn ODA phi chp nhn mt khon ODA l hng ho, dch v do h sn xut.II. NGUN VN ODA TI VIT NAMII.1: Thc trng ngun vn ODA ti Vit Nam hin nay.II.2.1: Tnh hnh huy ng vn ODA hin nay.Thc hin cng cuc i mi do ng ta xng v lnh o t nm 1986, trong nhng nm u ca thp k 90, Vit Nam khng nhng thot khi cuc khng hong kinh t - x hi trm trng v ko di m cn to ra nhng bc tin vt bc vi vic ci thin tnh hnh chnh tr i ngoi, x l cc khon n nc ngoi thng qua Cu lc b ch n Pa-ri, kinh t trong nc t mc tng trng cao, i sng ca nhn dn c ci thin r rt. y l bi cnh dn n c hi Vit Nam v cng ng ti tr quc t ni li quan h hp tc pht trin. Hi ngh bn trn v vin tr dnh cho Vit Nam c t chc ti Pa-ri di s ch tr ca Ngn hng Th gii (WB) vo thng 11 nm 1993 l im khi u cho qu trnh thu ht v s dng ODA Vit Nam. Sau hn 20 nm i mi, Vit Nam t c nhng thnh tu pht trin kinh t v tin b x hi vt bc, c d lun trong nc v quc t tha nhn rng ri, hi nhp quc t su rng v ton din nh du bng vic Vit Nam tr thnh thnh vin th 150 ca T chc Thng mi Th gii (WTO), c bu l y vin khng thng trc ca Hi ng Bo an Lin Hp Quc, Vit Nam l thnh vin tch cc ca ASEAN, APEC, v nhiu Din n, t chc quc t khc,... Nhng thnh tu m Vit Nam t c trong thi gian qua c phn ng gp quan trng ca vin tr pht trin nh mt phn trong s nghip pht trin ca Vit Nam. Theo tp qun ti tr quc t, hng nm cc nh ti tr t chc Hi ngh vin tr quc t vn ng ti tr cho cc quc gia ang pht trin. i vi Vit Nam, sau Hi bn trn v vin tr pht trin dnh cho Vit Nam din ra ln u tin vo nm 1993, cc hi ngh vin tr tip theo c i tn thnh Hi ngh Nhm t vn cc nh ti tr dnh cho Vit Nam (gi tt l Hi ngh CG) v Vit Nam t v th l khch mi tr thnh ng ch tr Hi ngh CG cng vi Ngn hng Th gii. a im t chc Hi ngh CG cng thay i t vic t chc ti nc ti tr nh ti Php, Nht Bn,... sang v t chc ti Vit Nam. Hi ngh CG thng nin thc s l din n i thoi gia Chnh ph v cng ng cc nh ti tr quc t v chin lc, k hoch v chnh sch pht trin kinh t - x hi ca Vit Nam, trong quan h hp tc pht trin v vic cung cp, s dng vin tr phc v s nghip pht trin kinh t - x hi v xa i gim ngho l mt ni dung gn kt cht ch, khng tch ri. Ngoi Hi ngh CG thng nin, cn t chc Hi ngh CG gia k khng chnh thc ti cc a phng, to iu kin cho cc nh ti tr gn vi ngi dn v nm bt c nhu cu pht trin cn c h tr ca h. Tng vn ODA k kt, cam kt v gii ngn:

Tng vn ODA k kt trong cc iu c quc t c th t nm 1993 n 2012 t trn 58,4 t USD, chim 71,69% tng vn ODA cam kt, trong vn vay u i t 51,6 t USD v chim khong 88,4%, vn ODA khng hon li t 6,76 t USD v chim khong 11,6%. Trong s 51,607 t USD cc khon ODA vay u i k kt, phn ln c li sut rt u i, thi gian vay v n hn di. Khong 45% khon vay c li sut di 1%/nm, thi hn vay t 30-40 nm, trong c 10 nm n hn; khong 40% khon vay c li sut t 1-3%/nm, thi hn vay t 12-30 nm, trong c 5-10 nm n hn; cn li l cc khon vay c iu kin u i km hn.

Trong hai thp k qua, tng ngun vn ODA gii ngn t 37,59 t USD, chim trn 66,92% tng vn ODA k kt.Trong thi gian qua, cng ng ti tr ti Vit Nam c m rng rt nhiu v hin c 51 nh ti tr, bao gm 28 nh ti tr song phng v 23 nh ti tr a phng ang hot ng thng xuyn ti Vit Nam. Ngoi cc nc l thnh vin ca T chc OECD-DAC cn c cc nh ti tr mi ni nh Trung Quc, n , Hung-ga-ri, Sc,... Cc nh ti tr song phng: Ai-x-len, Anh, o, Ba Lan, B, Ca-na-a, C-ot, an Mch, c, H Lan, Hn Quc, Hungari, I-ta-lia, Lc-xem-bua, M, Na-uy, Nht Bn, Niu-di-ln, t-xtry-lia, Phn Lan, Php, Sc, Ty Ban Nha, Thi Lan, Thu in, Thu S, Trung Quc, Xin-ga-po. Cc nh ti tr a phng gm: Cc nh ch ti chnh quc t v cc qu: nhm Ngn hng Th gii (WB), Qu Tin t quc t (IMF), Ngn hng Pht trin chu (ADB), Ngn hng u t Bc u (NIB), Qu Pht trin Bc u (NDF), Qu Pht trin quc t ca cc nc xut khu du m OPEC (OFID - trc y l Qu OPEC), Qu Kuwait; Cc t chc quc t v lin chnh ph: y ban chu u (EC), Cao u Lin hp quc v ngi t nn (UNHCR), Qu Dn s ca Lin hp quc (UNFPA), Chng trnh Pht trin cng nghip ca Lin hp quc (UNIDO), Chng trnh Pht trin ca Lin hp quc (UNDP), Chng trnh phi hp ca Lin hp quc v HIV/AIDS (UNAIDS), C quan Phng chng ma tu v ti phm ca Lin hp quc (UNODC), Qu u t Pht trin ca Lin hp quc (UNCDF), Qu mi trng ton cu (GEF), Qu Nhi ng Lin hp quc (UNICEF), Qu Quc t v Pht trin nng nghip (IFAD), T chc Gio dc, Khoa hc v Vn ha ca Lin hp quc (UNESCO), T chc Lao ng quc t (ILO), T chc Nng nghip v Lng thc (FAO), T chc Y t th gii (WHO).

Theo s liu thng k, t trng ODA vn vay trong tng vn ODA tng dn t 80% trong thi k 1993-2000 ln 93% thi k 2006-2010 v gn y mc 95,7% trong hai nm 2011-2012.C th thy mc gii ngn vn ODA c tin b qua cc nm song cha tng xng vi mc cam kt. S vn ODA cam kt ni trn c gii ngn da trn tnh hnh thc hin cc chng trnh v d n c k kt gia Chnh ph v cc nh ti tr.Ring 2 nm tr li y, nh quyt tm cao ca Chnh ph, n lc ca cc ngnh, cc cp v nh ti tr, gii ngn ca mt s nh ti tr quy m ln (Nht Bn, Ngn hng Th gii - WB) c tin b vt bc. T l gii ngn vn ODA ca Nht Bn ti Vit Nam nm 2011 ng th nh v nm 2012 ng th nht th gii, t l gii ngn ca WB ti Vit Nam tng t 13% nm 2011 ln 19% nm 2012.Ti Hi ngh thc y gii ngn cc chng trnh, d n ODA t chc ngy 29/3/2014, B K hoch & u t cho bit trong nm 2013, Vit Nam gii ngn c hn 5,1 t USD vn ODA v vn vay u i, tng 23% so vi nm trc.Nht Bn tip tc l nh ti tr gii ngn ln nht vi 1,7 t USD, tip n l Ngn hng Th gii (WB) vi 1,35 t USD v Ngn hng Pht trin chu (ADB) vi khong 1,3 t USD. Vn ODA theo ngnh :Lnh vc giao thng vn ti v bu chnh vin thng c u tin tip nhn v s dng ngun vn ODA ln nht trong tng s 7 lnh vc khong 16,47 t USD, trong 15,9 t USD l ODA vn vay.Trong thi k 1993-2012, ngnh giao thng vn ti hon thnh v ang thc hin 132 d n, trong hon thnh 83 d n vi vn ODA t 5 t USD v ang thc hin 49 d n vi s vn ODA khong 12 t USD.Giao thng vn ti c coi l ngnh mi nhn trong vic gii ngn vn ODA tnh ti thi im hin nay. Nhiu cng trnh hon thnh ng gp khng nh vo s pht trin kinh t nh H thng ng b pha Bc (Quc l 5, 10, 18), Quc l 1A, ng xuyn Thnh ph H Ch Minh - Mc Bi, hm ng b o Hi Vn, cng bin nc su Ci Ln, cng Tin Sa ( Nng), cng Si Gn, nh ga quc t sn bay Tn Sn Nht, cc cu ln nh cu M Thun, cu Cn Th, cu Thanh Tr, cu Bi Chy.H thng thng tin lin lc ven bin, in thoi nng thn v internet cng ng... v nhiu d n ang c tin hnh. Thnh ph HCM tin hnh 6 d n vn ODA, c th k n tiu biu nh tuyn metro s 1 v s 2. Hin nay giao thng vn ti vn l ngnh ang c tp trung pht trin bng vn ODA. D kin trong nm 2014, chng ta phi thu ht kh nhiu vn ODA cho nhng d n ln nh sn bay Long Thnh-ng Nai. Nht bn hin ang xem xt h tr cho d n ny.Ngnh nng lng v cng nghip c tng vn ODA c k kt trong thi k 1993-2012 t khong 10 t USD, trong vin tr khng hon li khng ng k, khong 0,1%. Tng s nh ti tr l 32, trong c 26 nh ti tr song phng v 6 nh ti tr a phng. Kt qu em li kh kh quan khi chng ta hon thnh nhiu d n ln nh Nh my nhit in Ph M 2.1 cng sut 288 MW; nh my nhit in Ph Li II cng sut 600 MW; nh my thu in Hm Thun - a Mi cng sut 475 MW; nh my nhit in Ph M I cng sut 1.090 MW; nh my nhit in Mn cng sut 600 MW; nh my thu in i Ninh cng sut 360 MWLnh vc nng nghip v pht trin nng thn kt hp xa i gim ngho nhn c ngun vn ODA ng th ba vi tng tr gi k kt khong 8,85 t USD (ODA vn vay: 7,43 t USD, ODA vin tr khng hon li: 1,42 t USD). Vic h tr ny em li nhiu thay i cho i sng ngi dn Vit Nam, tnh ti thi im hin nay VN tr thnh quc gia c mc thu nhp trung bnh trn th gii, c ngha l chng ta ci thin c tnh trng ngho i.

Vn ODA theo vng:Hin vn tn ti tnh trng thu ht v s dng ngun vn ODA khng ng u gia cc tnh trn a bn cc vng trong c nc trong vng ng bng sng Hng tip nhn ngun vn ODA ln nht vi 10,42 t USD v vng Ty Nguyn tip nhn ngun vn ODA thp nht vi 1,36 t USD.

Chnh ph Vit Nam c chnh sch s dng ODA h tr cc ngnh, lnh vc v a phng u tin, nht l i vi nhng a bn c nhiu kh khn trong tng thi k pht trin.

Vn ODA theo cc nh ti tr:

Nht Bn l nh ti tr song phng ln nht cho Vit Nam trong giai on 1993-2012 vi khong 19,81 t USD. Php ng th hai vi 3,91 t USD. Hn Quc ng th ba vi 2,33 t USD.WB ng u trong nhm 6 ngn hng pht trin vi khong 20,1 t USD. Ngn hng Pht trin chu (ADB) ng th hai vi 14,23 t USD vn ODA cam kt.

II.2.2: Tnh hnh qun l v s dng vn ODA hin nay. C s php l cho hot ng qun l v s dng vn ODA :Vi nhn thc ODA l mt b phn ca u t cng nn phi c qun l cht ch v hiu qu, trong hn 20 nm qua Chnh ph khng ngng hon thin h thng t chc v qun l ngun vn ny. Theo tinh thn , Chnh ph thng nht qun l nh nc v ODA trong c phn cng trch nhim v quyn hn c th cho tng c quan vi mt c ch phi hp nhp nhng, c th Chnh ph giao B K hoch v u t l c quan u mi v iu phi, qun l v s dng ngun vn ODA; B Ti Chnh thc hin chc nng qun l ti chnh i vi ngun vn ny; B Ngoi Giao, B T Php, Ngn hng Nh nc, Vn phng Chnh ph,... tham gia qun l nh nc v ODA theo chc nng v nhim v c th ca mnh trong chu trnh ODA; cc B, ngnh v a phng vi vai tr c quan ch qun chu trch nhim qun l v t chc thc hin cc chng trnh, d n ODA thng qua ch d n v Ban qun l d n. V khung th ch php l, cng tc qun l v s dng ngun vn ODA t nm 1994 n nay c thc hin trn c s cc Ngh nh ca Chnh ph. Trong hn 20 nm qua Chnh ph ban hnh 5 Ngh nh v qun l v s dng ODA (Ngh nh 20/CP (1994), Ngh nh 87/CP (1997), Ngh nh 17/2001/N-CP (2001) v Ngh nh 131/2006/N-CP (2006), Ngh nh 38/2013/ ND CP( 2013)) p ng i hi t thc tin cung cp v tip nhn ngun vn ODA tng thi k. Cng vi l 8 quyt nh v 11 thng t trong vic thu ht, qun l cng nh s dng vn ODA. Thc trng qun l v s dng vn ODA: Theo nh gi chung ca nh nc th cng tc thu ht, qun l v s dng ODA ca Vit Nam c hiu qu. V qun l : Nh nc xc nh r rng v c th mc tiu qun l vn ODA, chin lc thu ht vn p ng c yu cu vn xy dng nn kinh t theo nh hng t ra. Ngoi ra, cng c chnh sch c th trong vic qun l kh nng tr n i vi ngun vn u i ODA bng vic gim dn vic vay n u i. C s phn cng r rng trong vic qun l ngun vn ny gia cc cp, b, ngnh B K hoch v u t l c quan u mi trong vic thu ht, iu phi v qun l ODA. B Ti chnh l i din chnh thc cho ngi vay l Nh nc hoc Chnh ph i vi cc khon vay nc ngoi ni chung v ngun vay n ODA ni ring. B Ti Chnh cng chnh l t chc cho vay li, hoc k hp ng y quyn cho vay li vi c quan cho vay li v thu hi phn vn cho vay li ca cc chng trnh, d n cho vay li t NSNN, qun l ti chnh i vi cc chng trnh, d n Ngn hng nh nc chu trch nhim tin hnh m phn v k cc iu c quc t c th v ODA vi WB, IMF,. V s dng : mc d ngun vn ODA ch chim khong 4% GDP, song li chim t trng ng k trong tng ngun vn u t t ngn sch nh nc (bnh qun chim khong 15-17%). iu ny rt c ngha trong bi cnh ngn sch nh nc dnh cho u t pht trin ca ta cn hn hp, trong khi nhu cu pht trin kt cu h tng kinh t - x hi li rt ln.C th ni, ODA l nhn t xc tc cho pht trin, gip Vit Nam thc hin thnh cng cc chin lc pht trin 10 nm v cc k hoch 5 nm. Vic s dng ODA trong thi gian qua c hiu qu, c tc ng tch cc n pht trin nng lc sn xut, nng cao cht lng dch v ca cc ngnh v a phng. Cc cng trnh giao thng nh Quc l 5, Quc l 10, Quc l 18, ng xuyn Tp. H Ch Minh - Mc Bi, cu Bnh, Cu Bi Chy, Cu M Thun, Cng hng khng Tn Sn Nht,... c ti tr t ngun vn ODA minh chng r rt v tc ng lan ta ca ngun vn ODA i vi pht trin. Ngoi ra, ngun vn ODA cn h tr cc a phng, c bit cc tnh cn ngho, nhng cc cng trnh phc v trc tip i sng ca nhn dn nh giao thng nng thn, cp in v nc sinh hot, trng hc, trm y t x v cc bnh vin tnh v huyn, cc cng trnh thy li, cc ch nng thn,...Tuy nhin thc tin qun l v s dng vn cn nhiu bt cp. Tnh hnh thc hin cc d n thng b chm nhiu khu: chm th tc, chm trin khai, gii ngn chm, t l gii ngn thp. Do vy, thi gian hon thnh d n ko di lm pht sinh cc kh khn, c bit l vn u t thc t thng tng hn so vi d kin v cam kt; ng thi cng lm gim tnh hiu qu ca d n khi i vo vn hnh khai thc. Thng k cho thy, nhiu d n trng im c s dng ngun vn ODA nhng t hiu qu thp, gy lng ph. Trong khng t v tiu cc trong vic s dng vn ODA gy bc xc trong x hi.Cc v n ti cc d n c s dng vn ODA c pht hin gn y c th nu ra nh: v n tham nhng ti PMU 18 hay v B Ngoi giao an Mch tuyn b ngng 3 trong s 4 d n ti tr vn ODA cho Vit Nam do c nhng sai phm khi s dng ngun vn v tt c sai phm u nm pha i tc Vit Nam.y khng phi ln u tin nh ti tr quyt nh ct vin tr i vi nc ta, trc , vo nm 2008, nh ti tr song phng ln nht l Nht Bn cng quyt nh tng t sau v n v Hunh Ngc S (nguyn Gim c BQL D n i l ng - Ty) trong v PCI a hi l c tham gia vo d n.Trn y ch l 3 v vic nghim trng b phanh phui ch yu do pha i tc nc ngoi iu tra, lm r. Cn nhiu v vic tng t nhng cha c xem xt nghim tc v quy ti danh tham nhng iu tra hnh s. Nhiu d n trong vi nm gn y c trin khai vi ngun vn ODA c nhiu du hiu tiu cc, sai phm nh D n Thy li Phc Ha (thc hin ti 2 tnh Bnh Dng v Bnh Phc) c s dng vn vay ODA t Ngn hng Pht trin chu . Ti d n ny, nm 2011, Thanh tra Chnh ph cng pht hin nhng sai phm trong qu trnh lp h s mi thu lm cho gi d thu tng 17-26% so vi gi mi thu v hng lot sai phm khc lin quan n vic nghim thu khi lng v thanh ton, tnh b gi vt liu vi nh thu tng cng gn 17 t ng.Tnh hnh gii ngn vn ODA cn chm. C th nhn nhn thc trng ny thng qua t l gii ngn so vi ngun vn ODA k kt trong 20 nm qua ch t khong 67%. Ring thi k 2006-2010, khong 7 t USD vn ODA k kt, nhng cha gii ngn, trong c nhiu chng trnh, d n c hng cc iu kin ti chnh u i cao phi chuyn tip sang thi k 2011-2015.Nhiu chng trnh v d n chm tin , nhiu trng hp phi xin gia hn. Do chm tin thc hin, m mt s d n b ct gim, hy mt s hng mc, hoc phi ti cu trc ton b d n, gy nh hng xu ti hiu qu s dng ngun vn ny.II.2: Tc ng ca vn ODA i vi s pht trin ca Vit Nam.II.2.1: Tc ng tch ccNh c s h tr bi cc khon vn v nhng kinh nghim pht trin qu bu t ngun ODA, c s h tng kinh t - x hi ca Vit Nam c ci thin v Vit Nam t c nhiu thnh tu trong cc lnh vc nh x hi, y t, gio dc, tng cng th ch, bo v mi trng, pht trin nng thn, c bit l trong cng tc xa i gim ngho... C th nh sau: Trong lnh vc nng nghip v pht trin nng thn: Cc chng trnh v d n ODA gp phn ci thin v pht trin sn xut nng nghip, thay i b mt nng thn Vit Nam, nh: cc chng trnh pht trin thy li, giao thng nng thn, nc sch v v sinh mi trng nng thn, pht trin li in nng thn Cc d n h tr pht trin h tng nng thn gp phn ci thin i sng ngi dn cc vng su, vng xa, vng ng bo dn tc thiu s, nht l trong vic tip cn ti cc dch v cng trong cc lnh vc y t, gio dc..., gp phn quan trng vo cng tc xo i gim ngho ti cc vng nng thn. Bn cnh , cc chng trnh, d n ODA cng h tr cng tc nghin cu khoa hc, cng ngh nng nghip gip nng cao cht lng, an ton sn phm nng nghip, tng sc cnh tranh ca sn phm.V d: D n khc phc khn cp hu qu thin tai nm 2005 vay vn ADB (Asian Development Bank) , tng vn 94,4 triu USD; d n phng chng dch cm gia cm, cm ngi v d phng i dch Vit Nam vay vn WB, tng vn 38 triu USD; D n pht trin c s h tng nng thn cc tnh min ni pha Bc vn vay ADB; D n nng cao cht lng, an ton thc phm nng nghip v pht trin chng trnh kh sinh hc, vay vn ADB, tng vn 110 triu USD V nng lng: Nh c ODA, Vit Nam xy dng hng lot cc d n ngun thu in, nhit in v nng lng ti to, li in v trm phn phi... gp phn nng cao nng lc sn xut, truyn ti, phn phi, qun l h thng in, p ng nhu cu tng trng ph ti cao vi tc 15%-17%/nm. V giao thng vn ti: y l ngnh tip nhn vn ODA nhiu nht. Trong thi k 1990-2013, ngnh Giao thng Vn ti hon thnh v ang thc hin 132 d n vi tng vn ODA hn 17 t USD, trong hon thnh 83 d n vi vn ODA t 5 t USD v ang thc hin 49 d n vi s vn ODA khong 12 t USD. Cc chng trnh, d n ODA trong lnh vc ny h tr Vit Nam xy dng v hon thin h thng giao thng quc gia cng nh giao thng vng v ti cc tnh, thnh.

Bng: Mt s d n ln s dng vn ODA cua Nht Ban Trong gio dc v o to: Tt c cc cp hc u nhn c s h tr thng qua cc chng trnh v d n ODA, gip tng cng nng lc dy v hc, h tr tr em b thit thi c n trng, y mnh gio dc cho tt c mi ngi. Bn cnh , cn phi k n cc d n h tr k thut, ch yu bng vin tr khng hon li, o to v o to li cho hng vn cn b Vit Nam cc cp v nhiu lnh vc khoa hc, k thut, cng ngh, qun l kinh t, ti chnh ngn hng, qun tr cng... Cc chng trnh v d n ODA a ti Vit Nam nhng chuyn gia quc t t khu vc v th gii, thng qua , cn b Vit Nam hc hi c khng nhng v chuyn mn m cn phong cch lm vic chuyn nghip, tinh thn trch nhim i vi cng vic c giao.V d: Vi tng s vn vay 100 triu USD t Ngn hng Th gii (WB), ngnh gio dc s trin khai d n Tng cng kh nng sn sng i hc cho tr mm non nhm gip cc em hc tp tt hn khi vo tiu hc. Cc hot ng ca d n bao gm: h tr o to bi dng hn 230.000 cn b qun l v gio vin mm non i mi phng php chm sc, gio dc tr; h tr cng tc nh gi cht lng t nht 5.400 trng mm non, thc hin chnh sch cho gio vin ngoi bin ch v hn 800.000 tr em 3-5 tui c hon cnh kh khn hng nm. Th im m hnh chm sc gio dc tr em da vo cng ng ti 4 tnh, thnh ph v ci tin nh gi mc sn sng i hc ca tr em 5 tui theo phng php tin tin cho tr em Vit Nam trn mu nh gi t 8.400 n 10.000 tr em 5 tui. V y t: cc chng trnh, d n ODA tng cng c s vt cht v k thut cho cng tc khm v cha bnh, nng cao cht lng dch v y t, xy dng c s sn xut khng sinh, trung tm truyn mu quc gia... Ngoi ra, nhiu chng trnh mc tiu quc gia v y t, phng chng HIV/AIDS v cc bnh truyn nhim c thc hin bng vn ODA em li hiu qu tch cc. S h tr ca ODA i vi ngnh y t trong thi gian qua gp phn vo nhng tin b t c trong vic thc hin cc Mc tiu pht trin Thin nin k (MDG) lin quan ti y t.V d: 4 d n c ph duyt s dng ODA Italia gm: D n Nng cao nng lc o to, nghin cu khoa hc v khm cha bnh ti trng H Y dc Hu v Bnh vin trng H Y dc Hu; d n Nng cp c s vt cht ngnh y t Qung Tr; d n Ci thin dch v y t ti tnh Tha Thin Hu; d n Nng cao nng lc ngnh y t Qung Nam. Trong pht trin th v bo v mi trng: T ngun vn ODA, hu ht cc thnh ph, th x, th trn c xy dng mi, ci to hoc m rng h thng cung cp nc sinh hot, thot nc v mt s nh my x l nc thi. Nhiu thnh ph Vit Nam c ci thin v mi trng bng cc d n vn ODA, in hnh thnh cng l d n knh Nhiu Lc - Th Ngh thnh ph H Ch Minh, vi s h tr vn vay ca Ngn hng Th gii (WB), dng knh tng nh cht ny li hi sinh, tr thnh con knh xanh, sch, p. Trong lnh vc khoa hc, cng ngh: Nhiu k nng v kinh nghim qun l tin tin c chuyn giao cho cc c quan, cc trung tm nghin cu, cng nh cc b, ngnh v a phng vi s h tr ca cc chng trnh, d n ODA v cng ngh cao, tin tin trong cc lnh vc cng ngh thng tin, cng ngh sinh hc, cng ngh vt liu, cng ngh xy dng... D n pht trin h tng khu cng ngh cao v Trung tm v tr Vit Nam ti khu Cng ngh cao Ha Lc, H Ni do Nht Bn ti tr l mt th d in hnh

V xy dng th ch: Thng qua vic tip nhn ngun vn ODA, Vit Nam hc hi c nhng kin thc, kinh nghim quc t hon thin mi trng th ch, php l trong qu trnh chuyn tip sang nn kinh t th trng v hi nhp quc t v khu vc, nht l qu trnh chun b gia nhp T chc Thng mi Th gii (WTO). Nhiu d tho lut v vn bn quy phm php lut di lut c xy dng vi s h tr ca ngun vn ODA, nh: Lut Xy dng, Lut t ai, Lut Thng mi, Lut u t nc ngoi, Lut Doanh nghipII.2.2: Tc ng tiu cc Gia tng n quc giaVic ODA khng ngng tng cao trong giai on 1993 - 2008 cng ko theo vic gia tng n ca quc gia.Nm 2005 Vit Nam n 19 t la, s tin tr hng nm l 2 t, c th tng ln 3 t v thi hn u i 3 nm u cha tr n. 20062010: tnh mn thm 17 t na. Sau 5 nm s n c th tng n 32 t (34% n 50% GDP). Theo bo co ca B Ti chnh, t nm 2006 - 2010, Vit Nam s phi tr n nc ngoi 10 t USD, tng ng 2 t USD/nm. Trong , 64,5% l n chnh ph t cc ngun ti tr chnh thc (ODA).Mc d phn ln trong s cc khon vay u i c li sut rt u i, thi gian vay v n hn di, c khong 45% khon vay c li sut di 1%/nm, thi hn vay t 30-40 nm; khong 40% khon vay c li sut 1-3%/nm, thi hn vay 12-30 nm, tuy nhin km theo l nhng iu kin nht nh t pha nh ti tr v cui cng khon vay phi c tr n gc v li. Thng thng, cc nh ti tr u i hi phi u tin (c khi bt buc) dng chuyn gia, nguyn vt liu, nh thu, thit k ca h vi gi cao hn nhiu gi th trng.Hin nc ta khng c vn xy dng c s h tng, u t pht trin, v vy, huy ng ngun vn t bn ngoi, trong c ngun vn ODA l mt tt yu. Tuy nhin, vay th phi tr, nay chng ta vay th sau ny, 30-40 nm sau, con chu chng ta l ngi tr n. Chnh v vy, ni lo vay n nhng lm n km hiu qu v kh nng tr n l rt ln. c bit, vic thu ht ODA thi gian qua thc hin theo t duy c vay c l vay, bt cn tnh ton. Hin, nguy c thy r kh gi ni ti chnh quc gia trong ngng an ton. Thiu ht ngn sch ngy cng tng, t l chi ngn sch Nh nc thc hin so vi t l ngn sch Quc hi thng qua thng cch xa nhau V vy, vic s dng tng ng vn ODA khng hiu qu, gy tht thot, lng ph th sau ny ODA s tr thnh gnh nng n nn cho con chu chng ta. V kinh t Nc nhn ti tr phi chp nhn b dn hng ro quan thu, dnh u tin cho hng ha ca nc ti tr. Trng hp nh VN l nc nhn nhiu ti tr nht ca Nht Bn, VN phi nhp cng u tin xe hi v cc dng c, my mc ca Nht. Tuy nc nhn tin ODA, trn nguyn tc, c ton quyn s dng v qun tr cc d n ti tr, nhng trong thc t, s tham gia ca cc chuyn vin, nhiu khi c nhn cng ca nc ti tr trong cc giai on chun b v thc hin, l iu kin cn thit d n c d dng chp thun. Ngoi ra, cc nguyn liu, trang b cung cp cho d n cng phi mua u tin t nc ti tr, chi ph o to nhn vin, chi ph hnh chnh c tnh trong s tin ti tr hay vin tr V li sut cho vay, S chnh lch v t gi hi oi c s tc ng rt ln n vic chi tr cc khon vay nc ngoi. Nu t gi tng ng ngha vi vic chi tr cc khon n tng ln. M hin nay ng tin chng ta c nhn vin tr nhiu nht chnh l Yn Nht, tip n l USD, nhng ng tin ny u l nhng ng tin mnh, do vic gia tng t gi l iu tt yu. Dn n s gia tng ca cc khon n phi tr trong tng lai.