www.EhlibeytKutuphanesi.com | www.IslamKutuphanesi.comeKitap: www.KitapIndir.com

110 Ayet Işığında Imam Ali (as)

Müminlerin Emiri İmam Ali (a.s) hakkında Hz. Peygamber buyurdular ki:

"Ya Ali, senin yüzünden iki kavim, (iki taife) helak olur. Birincisi; senin hakkındaguluv edip seni ilahIaştıran; ikinci sana düşmanlık yapıp hakkaniyetini gizleyenler. "

Elinizdeki bu kitapta da ilk kitaplarımızda olduğu gibi, İmam Ali'nin esrarperdelerini Kur'an-i Kerim'in ışık ve kılavuzluğunda aralamaya devam edeceğiz.

Hedefimiz, taraftarlarının korkulanndan, düşmanlarının da düşmanlıklarındandolayı gizledikleri bu hakikatleri, kitabımızın bu serisinde de gün ışığına çıkartarak,hak ve hakikate susamış hak aşığı, gerçek gönül erbabını, bu zülal ve pak suyla kanietmektir.

Allah, er geç nurunu tamamlayacak; dinini yeryüzüne hakim kılacaktır. İşte ogün, batıl inançlannda direnenlerin sonu çok acı olacak ve o gün pişmanlık da faydavermeyecektir.

Biz, bin dört yüz yıldır gizletilmeye çalışılan bu hakikatleri gün ışığınaçıkarmanın peşindeyiz. Olur ki, bu çabalanmızdan dolayı Yüce Allah, İmam Ali vemasum evlatlannın yüzü suyu hürmetine günahlarımızı bağışlar ve ebediyetdiyarında onlara komşu yapar.

Elinizde ki bu kitap Ehli Beyt mektebinin büyük alimlerinden olan Seyyit SadıkŞirazi'nin "Kur'an'da Hz. Ali" adli iki ciltlik kitabının özetidir.

s:4

1- "Bismillahirrahmanirrahim"

Hafız Suleyman b. İbrahim Kunduz'nin rivayetine göre; İbn-i Talha El-HalebiŞafii Dur-rul mensur adlı kıtabında şöyle rivayet etmiştir:

"Biliniz ki bütün semavi kitapların sırları Kuran'da'dır ve Kuran'da olanbütün sırlar ise Fatiha suresindedir. Fatiha suresinde olan bütün sırlar ise besmele'de 'dir. Ve besınele'de olan bütün sırlar ise besmeledeki be dedir. Be'de olan bütünsırlar ise be 'nin altındaki noktadadır. " 1

Daha sonra İmam Ali (a) nin şöyle buyurduğunu rivayet etmiştir: "Ben be 'ninaltındaki noktayım ".

Hafız Kunduzi'nin başka bir rivayetinde ise; Hakim Tirmizi, İbni Abbas'ın bu ayetintefsirinde, şöyle dediğini rivayet etmiştir: "İmam Ali Bismillahirrahmanirrahim de olan be'nin al- tındaki noktayı akşamdan sAllah namazına kadar tefsir eder fakat bitmezdi' 2

2- "İhdines sıratel Mustakim (Allahım bizi dosdoğru yola hidayet eyle)" 3

Salebi "Keşful Beyan fi Tefsir-ul Kur'an" adlı tefsir kitabında, bu ayetintefsirinde şöyle naklediyor: "Allah'ım bizi dosdoğru yola hidayet eyle" ayetinintefsirinde Müslim b. Heyyan Ebu Bureyde'nin şöyle dediğini duydum. Sırat'tan(Doğru yol) maksat Hz. Muhammed, Hz. Ali ve Ehl-i Beyti'dir." 4

Hadis ve tefsir alimleri bu ayetin tefsirinde birden fazla hadis nakleder ve buayetin Hz. Muhammed ve Ehl-i Beyt'i hakkında indiğini nakletmişlerdir.

3- "Kendilerine nimet verdiklerinin yoluna" 5

Hafız Hakim Haskani (hanefi) Şevahid Tenzil adlı kitabın------------------

1 - Yenabi-ul mevedde s.692 - Yanabı-ul mevedde s. 703- Fatiha Suresi 74 - Reşfet-ul Sadi s. 25 ve Yenabi-ul mevedde s. 1145- Fatiha Suresi 7

s:5

da bu ayetle ilgili olarak söyle rivayet etmiştir. "Kendilerine nimet verdiklerininyoluna" yani "Hz. Muhammed, Ali bin Ebi Talib ve taraftarları (yani kendilerinenimet verilenler Hz. Muhammed İmam Ali ve onların yolunu takip edentaraftarları (= Aşi Şiası = Caferiler = Şia = Ehlibeyt Taraftarları = Onikiimam Taraftarları = Ali gibiyaşamaya çalışan Aleviler)"6

4- "Bu kendisinde şüphe olmayan muttakiler için yol gösterici olan birkitaptır" 7

Ehli sünnet alimleri Abdullah b. Abbas'ın bu ayetin tefsirinde şöyle dediğinirivayet etmişlerdir: "Bu kendisinde şüphe olmayan" yani: Bu kendisinde süpheolmayan bir kitap ki Allah in katındandır. "

"Yol gösterici; yani aşikar, nurlu yol"

"Muttakiler" kelimesinden kasıt ise; Ali bin Ebu Talib'tir.

O'na göre ki, imam Ali, göz açıp kapayana kadar dahi, Allah'a şirk koşmamıştır" 8

Imam Ali şirk ve putlara tapmaktan uzak olarak yüce Allah'a halis kulluketmiştir. Imam ve taraftarlan da hesaba çekilmeden cennete gireceklerdir.

5- "Ve kendilerine rızık olarak verdiklerimizden Allah rızası için sarfederler" 9

Allame Hanefiyye Mir Muhammed Salih Tirmizi bu ayetle ilgili olarak Ahmedb. Musa Merdeveyh'den şöyle rivayet etmiştir: "Bu ayeti kerime EmirEl-Müminin Ali hakkında indi." 10

6- "İşte bunlar Rabb'lerinden olan bir hidayet üzeredirler ve kurtuluşaerenlerde bunlardır." 11------------------------

6- Şevahid-ul Tenzil c.1 s.667- Bakara Suresi 28- Sevahid-ul tenzil c.1 s. 679- Bakara Suresi 310- EI menakıb-ul Mir Keşfi Hanefi: son solumun ilk kısmına bak11- Bakara Suresi 5

s:6

Hakim Haskani Hanefrnin rivayetine göre, Selman Farsi, İmam Ali'den şöylenaklediyor: 'Ya Ebel Hasan (Ya Ali), sen ve ben peygamberin huzuruna her kabuledildiğimizde" Hz, Resul şöyle diyordu: "Ya Selman; Ali ve taraftarlan kıyametgününde kurtuluşa erenlerdir. " 12

7- "Adem Rabbinden bir takım emirler alıp onları yerine getirdi, bununüzerine Rabbi de tövbesini kabul etti. Şüphesiz ki O, daima tövbeleri kabuleden, çok esirgeyendir."13 ,

İbni Abbas Hz, Resulullah'a (s.a.a) bu ayetin tefsiri hakkında sorduğunda:'Adem (a.s), hangi kelimeler aldı da, Rabbide onun tövbesini kabul etti. " dedi.Hz. Resulullah şöyle buyurdu: "Adem, Allaha şöyle yalvarmıştı: 'Ey Rabbim,Muhammed (s.a.a) Ali, Fatma, Hasan ve Hüseyin'in hakkı için beni bağışla' veyüce Allah Adem 'in bu kelimeler ile yalvarışından dolayı onun tövbesini kabul etti."14

8- "Namaz kılın, zekatı verin ve ruku edenlerle ruku edin." 15

İbn-i Abbas'dan şöyle rivayet edilmiştir: "Bu ayeti kerime Hz. Resulullah veİmam Ali hakkında has olarak indi. Ona göre ki, ilk namaz kılan ve ruku edenonlar idi. "16

9- "Sabır ve namazla yardım isteyin şüphesiz namaz, huşu duyanlarındışındakilere ağır gelir." 17

Hakim Haskani Hanefi'nin rivayetine göre İbn-i Abbas'ın şöyle dediğini rivayeteder: İbn-i Abbas dedi ki "Namaz'da hu--------

12- Şevahid-ulTenzıl c1. s.6913- Bakara Suresi 3714-lbn-i Meğazili Şafii: Menakib Ali bin Ebi Talib s. 63, Suyuti el Şafii c.1 s.6015- Bakara Suresi 4316- Menakib Keşfı bırıncı bab, Harezmi; menakib Ali bın Ebi Talib s198, Zehebi: Mi- zin-ul i'tidals.223-224, Usd'ul Gabe c. 3 s.93-94, Şevahid-ul Tenzi! c. 1, s. 8917- Bakara Suresi 45

s:7

şu ile boyun eğenlerden kasıt, Hz. Muhammed ve Ali'dir ve bu ayet onlarhakkında indi". 18

10- "Bir zamanlar Rabbi İbrahim'i bir takım kelimelerle sınamı ş, onlarıtam olarak yerine getirince: Ben seni insanlara imam (önder) yapacağım,demişti... " 19

Abdullah b. Mes'ud bu ayetin tevilinde Hz. Resulullah'ın şöyle buyurduğunurivayet eder: "Yüce Allah; Beni Peygamber, Ali'yi ise vasi olarak seçti." 20

11- "Deki: "Doğu da Allah'ındır, batı da. O dilediğini doğru yola yöneltir." 21

Hafiz Hakim Haskani'nin rivayetine göre, Huzeyfe'den Hz. Resulullah'ın şöylebuyurduğunu rivayet eder: "Hakikaten Ali'yi kendilerine veli tutarlarsa kendilerine hakyolu gösteren bir rehber ve kendisiyle birlikte doğru yola ileten olarakbulacaktırlar. " 22

12- "Böylece sizi vasat bir ümmet kaldık ki, insanların üzerine şahitlerolasınız. Peygamber de sizin üzerinize şahit olsun..." 23

Hafiz Hakim Haskani'nin İmam Ali (a.s) şöyle buyurduğunu rivayet eder:

'İnsanların üzerine şahit olasınız" Kuran'daki bu ayetten kasıt; "Hz. Resulullahbize şahit ve biz de insanların üzerine şahitiz. Ve yeryüzündekilerin üzerinehüccetiz. Ve yüce Allah bizim hakkımızda şöyle buyurdu: 'Böylece sizi vasat birümmet kıldık "'24

13- "Ey İman edenler, sabır ve namazla Allah'tan yardım

------------------

18- Şevahid-ul Tenzil c.1.s. 8919. Bakara Suresi 12420- Meğazili: Menakıb Ali bin Ei Talib s. 276 ve Şevahid-ul Tenzil c. 1 s. 9221. Bakara Suresi 142 .22- Kenzul Ummal h. 32966 ve Şevahid-ul Tenzil c. 1 s. 63-6423. Bakara Suresi 14324- Şevahid-ul Tenzil c. 1 s.92

s:8

dileyin. Şüphesiz Allah sabredenlerle beraberdir."25

Abdullah b. Abbas Hz. Resulullah'ın şöyle buyurduğunu nakleder: "Allah TealaKuran'da her ne kadar 'Ey " İman edenler" ayetini nazil etmişse, bu hitabın ilkbaştaki efendisi Ali'dir. "26

14- " İnsanlardan öylesi de vardır ki, Allah'ın rızası için kendini feda eder.Allah kullarına kar şı çok şefkatlidir." 27

Allame Hindi Ubeydellah Bısmıl, Kitabul Kebir ve Menakib Emir EI-Mumin'inAli bin Ebi Talib kitabın'da, Gazali ve Sa'lebi'nin tefsirinden ve birçok tarih ve tefsirkitaplarından bu ayeti kerimenin, Hz. Resulullahlın Mekke'den Medine'ye hicretederken bu ayeti kerimenin İmam Ali hakkında indiği hakkında ittifak ediyorlar.

Doğrusu Hz. Resulullah hicret edeceği zaman İmam Ali'yi kendi borç veemanetlerini sahiplerine ulaştırması için kendi yerine halife tayin etti... PeygamberEfendimiz kendisine yönelik müşriklerin planladığı tuzakları İmam Ali'ye bildirerekonun kendi yerine yatmasını söylemişti. İmam Ali bir an tereddüt et- medenpeygamberin dediği gibi yaptı.

Yüce Allah Cebrail ve Mikail'e (a.s) şöyle buyurdu: "Ben birinizin ömrünüarkadaşınınkinden daha uzun etmek istesem, hanginiz ömrünün kısa olmasını isteyiparkadaşına karşı fedakar olmak isterdi? Cebrail ve Mikail (a.s) uzun hayatıistediklerinde, Yüce Allah onlara hitaben şöyle dedi: "Neden habibimin kardeşiAli gibi olmadınız? Ali, Hz. Muhammed (s.a.a) ve kardeşiği uğruna kendinefsini feda edip, onun yatağına yattı. Derhal yanına inin, onu (Ali 'yi)düşmanlarının şerrinden koruyun."

Bu emir üzerine Cebrail ve Mikail (a.s), İmam Ali'nin huzuruna indiler, biri başıucunda, öbürü ise ayakları ucunda beklediler. Cebrail (a.s) buyurdu ki: "Kim seningibi olabilir ki, Ey--------25- Bakara Suresi 15326. Irceh-ul metalib s. 29. EI Nizam Durrussemteyn s.8927- Bakars Suresi 208

s:9

Ali b. Ebi Talib! Allah, meleklerine kar şı seninle iftihar ediyor!"

Bunun üzerine yüce Allah İmam Ali'nin bu şanına Hz. Resulullah'a şu ayetiindirir: " İnsanlardan öylesi vardır ki, Allah'ın nzasını kazanmak için..." 28

Hakim Nisaburi ibni Abbas'dan şöyle rivayet ediyor: "Ali (a.s) bir an biletereddüt etmeden kendi nefsini, peygamberin nefsi yerine feda ederek, Hz.Peygamberin elbisesini giyindi.. . "29

Bu' ayetin İmam Ali hakkında indiğini bir çok Sünni alim kendi kitaplatındanakletmiştirler.Onlar'dan bazıları:

-İbn-ul Saib Kelbi kendi tefsirinde: El- Teshil Ulum-ul Tenzil c.l s. 94-Ebu Abdullah Muhammed Bin Ahmed Bin ebi Ahmed b. Ebı bekr b. ferec Ensar-ilKurtubi: Tefsir-ul Kurtubı c. 3 s. 347-Allame ŞAli Ebul Hasan Şeybanı (kendisi meşhur alimlerdendir.) ibn Esır: Esed-ulĞabet fı maarifetul sahabiye c.3 s. 25-Alleme Şafii, Ebu bekr Nişaburi: Tefsır-ul Taberi c. 1 s.281-Hadis alimi İbni Kenci: Kifayet-ul Talib s. 114-Abdurrahman el Sefuri Şafii: Nuzhetul Mealis c. 25 s. 168-Muhibbidin Taberi: Zehair-ul ukba s. 88-İmam Gazali: İhyaul Ulumul Din c. 35 s. 238-Allame Malikiyye Nureddın El Mekki (ibn-ı sabbağ): Fusul-lul Muhimme s. 33-Sıbt ibn Cevzi: Tezkiret-ul Havas s. 21

15- "Dinde zorlama yoktur. Gerçekten hak, batıldan iyice ayrılmıştır.Tağut'u inkar edip, Allah'a inanan kimse kopmak bilmeyen sağlam bir ku1pasarılmıştır. Ve Allah her şeyi duyan,

------------------

28. Irceh ul Metalib s. 7029. Mustedrek A'laI sahiheyn c.3 S. 4

s:10

bilendir" 30

Harezmi'nin naklettiği bir rivayette Hz. Peygamber'in (saa) İmam Ali'ye şöyledediğini rivayet etmiştir: 'Sen kopmak bilmeyen sağlam bir kulpsun." 31

16- "Mallarını Allah yolunda harcayanların durumu, her başağında yüztane olmak üzere yedi başak veren tanenin durumu gibidir. Allah dilediğine katkat verir. Allah'm lütfu geni ştir her şeyi bilir." 32

Hafız Hakim Haskani'nin rivayetine göre, İmam Muhammed Bakır (a.s) buayetin tefsirinde şöyle buyurmuştur: "Kur'an'daki mallarını Allah yolundaharcayanların durumu' ayeti kerimesi, İmam Ali'nin şanı hakkında inmiştir ."33

17-"Hikmeti diledi ğine verir. Kime de hikmet verişmişse şüphesiz ki, onapek çok hayır verilmiştir " 34

İbn-i Mes'ud Resulullah'ın şöyle buyurduğunu naklediyor:

"Hikmet on parçaya bölanda. Dokuz parçası Aliye verildi ve bir parçası dainsanlara verildi. " 35 Bu hadisi birden fazla sünni alimi nakletmektedir. Onlardanbazıları şunlardır.

-Ahmed Bin Henbel: Fazail Ali Bin Ebi Talib c.1, s.63-Hafız Hakim Haskani: Şevahid-ul Tenzil c. 1 s. 106-Hanefi Hındı: Kenzul Ummal c. 6 s. 104-Harezmi: Menakib Harezmi s. 49-İbn-il Esir: Usd-ul Ğabe c. 4 s. 22---------------------------------

30. Bakara Suresi 25631- Menakib-iI harazmi: s. 2432. Bakara suresi 26133.Şevahid-ul Tenzil c. 1 s.10634. Bakara suresi 269

35. EI bidaye ven nihaye c. 7 s. 360

s:11

18- "Gece ve gündüz, açık ve gizli Allah yolunda sarf edenlere gelince, işteonların mükafatları Rablerinin katındadır. Onlara korku yoktur ve onlarüzülmeyeceklerdir." "36

Osman Hadyevi, bu ayetin tefsirinde naklettiği bir rivayete göre, mezkur ayethakkında şöyle diyor: "Allah yolunda sarf edenlere gelince" ayeti kerimesi Ali binEbi Talib'in şanına in- di.

Ali'nin dört dirhemi vardı, birini gece, birini gündüz, birini aşikar ve birini desadaka verdi. Bunun üzerine bu ayet indi. "37

Bu ayetin İmam Ali hakkında indiğini, birçok Sünni tefsir ve hadis alimi kendikitaplarında nakletmiştir. Onlardan bazılarınnın fihristini aşağıda veriyoruz.

-Envar-ul Tenziı: s.162 (beyzani safii)-Tefsir-ul Hazin: c. 2 s. 201-İbni Kesir Dimeşki: Tefsır Kur'an'il Azim c. 1 s. 36-Irak muftisi olan Kenci Şafii: Kıfayet-ul Talıb s. 322-El Muhıbbiddin Taberi Şafii: Zuair-ul Ukba s. 88 ve Riyazed kitabi c. 2 s. 206-Tenvir-ul Mıkyas mın Tefsır İbn-i Abbas s. 39-Tefsir Sa'alebi: c. 1 s. 223-Fahn Razi: Menfatıh-ul Gayb. Bu ayetın T efsiri bölümünde-İbn-ı Hacer: Sevaik Muhrike s. 78-Sadık Hasen Han Buhari Kannuci: Fethul Beyan FıI Mega'sid-ul Kur'an c. 1 s. 457-Harezmi: Menakib Harezmi s. 198-Tirmizi: Sahih Tirmizi c. 2 s. 299

19- "Peygamber (Rabbi tarafından) kendisine indirilene

-------------------

16- Bakara suresi 27417 -Durret'un Nasihin c. 1 s. 22

s:l2

lman etti. Müminler de..." 38

Harezmi; Şafii alimi Muhammed b. İbrahim Hameveyni'den Ebi Selma dedi ki;Hz. Resulullah'ın şöyle buyurduğunu duydum: "Miraca çiktı ğımda yüce Allahbana dedi ki: 'Peygamber, (Rabbi tarafından) kendisine indirilene iman etti.'Bende dedim ki: 'MüminIerde' Yüce Allah bunun üzerine şöyle buyurdu; 'EyMuhammed! sana selam olsun, sen doğruyu söyledin. Senden sonra ümmetinesenin yerine geçmek üzere kimi seçtin?'

Ben dedim ki: 'Ehlimin en hayırlı olanını seçtim. '

Bana buyurdu ki: 'Ali bin Ebu Talib'i mi seçtin'

Ben dedim ki: 'Evet, ey Rabbim!'

Cenab-ı Hak bunun üzerine bana hitaben şöyle buyurdu: 'Ey Muhammed!Yeryüzüne baktım: Seni Seçtim sana isimlerimden bir isim verdim. Ben herzikredildi ğimde sende zikredi- lesin Ben Mahmud olanım, sen iseMuhammedsin, sonra bir daha yeryüzüne baktım ve Ali'yi seçtim, onaisimlerimden bir isim verdim. En yüce olan (Aliyyul Ala) benim:Oda yüce olanAli'dir.

Ey Muhammed seni, Ali, Fatıma, Hasan ve Hüseyni nurumdan (nurgölgeleri olarak) yarattım. Sonra da sizlerin velayetini göklere ve iki yeryüzüne sundum. Kim sizin velayetinizi kabul ettiyse zafere ulaştı vemüminlerden oldu. Kimde sizin velayetinizi inkar eder ve kabul edmezse küfreve dalalete saptı. "

Ya Muhammed! "Bir kul, soyu kesilene kadar veya beli bükülene kadar bana ibadetetse dahi, bu haliyle sizin velayetinizi inkar ederse onu kesinlikle affetmeyeceğim.Ancak sizin velayetinizle gelirse..." 39--------------------

38- Bakara Suresi 28539- Harezmi: Mektel Hüseyn c. 1 s. 95

Feraid-ul semteyn c. 2 ve Yenabi-ul Mevedde s. 486

s:13

20- "......Halbuki onun gerçek tevilini ancak ilimde derinleşmiş olanlar bilir,onlar; Biz ona inandık, hepsi Rabbimizin katındandır derler, ancak akılsahipleri düşünebilirler." 40

İbn-i Hacer Askalani'nın rivayetine göre Hz. Resulullah'm' şöyle buyurduğunurivayet etmiştir: "Ben Kuran in ini şi için nasıl savaştıysam, Ali'de Kuran in teviliiçin savaşacaktır. "

Başka bir hadiste Hz. Peygamber şöyle buyurmuştur: "Ben ilmin şehriyimAli'de onun kapısıdır. Kim ilim talep ederse onun Imam Ali'nin kapısına gelsin." 41

Başka bir hadiste: "Benden sonra insanların, Kuran'in tevilini debilmedikleri şeyleri Ali'den öğrenecekler. " 42

Tefsir ve hadis alimleri bu ayetin tefsir ve şerhinde, Hz. Reulullah'tannaklettikleri hadiste, Ali bin Ebu Talib'in tevili için savaşacak, nasıl ki Hz.Peygamber'in Kur'an'm inişi için savaştığı gibi bu gerçeği Sünni alimlerinin en öndegelenleri ittifak etmişlerdir ve biz size bu hadislerin kaynaklanndan bazılarını takdimediyoruz.

ı. El İsa be fi Temyız-ul Sahabe c. 1 s. 222. Kenzul Ummal c. 6 s. 390-3913. Yenabi-ul Mevedde s. 5214. Şevahid-ul Tenzil c. 1 s.295. Menakib ibn-i Meğazıli s. 1126. Menakib Harezmi s. 2467. Feraid-ul Semteyn bab 568. Sevik-ul Muhrike s. 75- 939. Mızan-ul i'tidal fi Nekd-ul Rical c. 1 s. 20510. El istıab fı Ma'arifetul Sehabe c. 4 s. 3511. Kıfayet-ul Talıb s. 24212 Hasais fi Fazı Ali Bin Ebi Talib'de

-----------------------

40. Al-i Imran Suresi 741.Menakib ibn-i Meğazıli s.8442.Şevahid-ul Tenzil c.1 s.29

s:14

13.Müstedrek ala-l Sahiheyn c. 2 s. 14814. Musned ibn-ı Hanbel c. 6 s. 28915. Musned Ebi Davud c. 3 s. 9016. B İmame ves Siyaset c. 2 s. 10617. Sahih Müslim c. 4 s. 235

21- "Gerçek şu ki Allah Adem 'i , Nuh'u, İbrahim ailesini ve İmranailesini....." 43

Hakim Haskani Hanefı Sekik'ten şöyle rivayet ediyor: "Abdullah'in mushafında(ibn-i Mesud'un yazdığı Kuran 'dan) bu ayeti şöyle okdum: "Gerçek şu ki AllahAdemi, Nuh'u, İbrahim ailesini ve İmran ailesini (Al-i Muhammed ailesini) alemlerüzerine (üstün) seçti. "44

22- "Çünkü Allah benim de sizin de Rabbinizdir. O'na kulluk edin, doğruyol budur." 45

Hakim Haskani Hanefi'nin rivayetine... Hz. Muhammed (saa), İmam Ali'ye (as) şöylededi: "Ey Ali sen net ve aşikar yolsun, sen dosdoğru yolsun ve sen müminlerinarıbeyisin " 46

23- "Sana bu ilim geldikten sonra seninle bu konuda çekişenlere de ki :Geliniz, sizler bizler de dahil olmak üzere, siz kendi çocuklarınızı, biz de kendiçocuklarımızı, siz kendi kadınlarınızı, biz de kendi kadınlarımızı, çağıralım,sonrada dua edelim de Allah'tan yalancılar uzerine lanet edelim" 47

Fahri Razi, bu ayeti kerimenin tefsirinde şöyle rivayet eder: "Hz. Resulullah ogün üzerinde siyah yünden dokulu bir örtüyle, mubahele için şehirden dışarı çıktı.Hz. Hüseyni şefkat dolu----------------------

43- AI-i imran Suresi 3344- Şevahıd-ul Tenzil c.1 s. 118-11945- AI-i İmran Suresi 6146- Şevahid-ul Tenzil c. 1 s. 5847- AI-i Imran Suresi 61

s:15

kucağına almış ve Hz. Hasan'in da ellerinden tutmuştu Hz. Fatıma hazretin ardından, Hz.Ali'de Fatıma'nın ardından hareket ediyordu. Peygamber onlara şöyle buyurdu: BenAllah'a dua ederken sizler de amin deyin. "

Necran Hıristiyanlarının piskoposu (Eskaf Necran) bu heyetin azamet vehaşmetli hallerini görünce Hıristiyan cemaata dönerek şöyle dedi: "Ben öyleçehreler görüyorum ki: Eğer AI- lah 'tan bir dağın yok olmasını isteseler, Allahonların duasına icabet edecektir. Sakın bunlarla mubahaleye girişmeyin. Zirahelak olursunuz. Öyle ki kıyamete kadar yeryüzünde bir tek Hristiyan bilekalmaz"48

Bu ayeti kerimenin Ehl-i Beyt'in faziletleri yönünde nazil olduğuna dair birçokEhl-i sünnet alimi rivayet etmiştir ve onlardan bazılarını aşığıda size takdimediyoruz.

1. Nizameddin Nisaburi : Tefsir Geraib-ul Kur'an ve Gera- ib-ul Furkan c. 3 s. 2132. İyun-ul-Tefsir Sefhel-ul s. 673. T efsir-ul Celaleyn c. 1 s. 2834. Medarik-ul Tenzil ve Hekailkul Te'vil c. 1 s. 2215. T efsir-ul Meragi c. 3 s. 1716. Tefsir-ul Vazih c. 3 s. 587. Futuhat-ul İlahıyyet bi T evzih-ul Celaleyn lil Dekaik Hefiyyet c. 1 s. 283Note: 8.kaynak ya unutulmuş ya da numaralandırma yanlış yapılmıştır.eKitaplaştıranın notu.9. Zad-ul Mesır fı İlmul Tefsir s. 39910. Ta'bir-ul Rahman, ve Tefsir-ul Menan c. 1 s. 11411. Tefsir-ul Ta'cul Tefasir c. 1 s. 6112. Tefsir Ebi Suud c. 1 s. 24413. Mu'terek-ul Ekran fı l'can-ul Kur'an s. 56214. Tefsir-ul Kur'an Hekim. c. 3 s. 32215. Sahih Muslim c.7 s. 120-----------------

48- Fahri Razi: Tefsir-ul Kebir c. 8 s. 80

s:16

16. Sahih Tirmizi c. 4 s. 29317. Musned Ahmed Bin Hanbel c. 1 s. 18518. Müstedrek alal Sahiheyn c. 1 s. 15019. Fahri Razı Tefsirul Mesir c. 8 s. 80

Ve bu kaynaklar dışında onlarca Tefsir kitaplarında, Hz. Resulullah (s.a.a)mubaheleye Ali, Fatıma, Hasan ve Hüseyn'i çağırmış ve şöyle buyurmuştur."Allah'ım bunlar benim Ehl-i Beyt'imdir." diye buyurmuştur. Bu hadisi ise aynımana içinde nakletmişlerdir.

24- "Kim Allah'a sımsıkı tutunursa, artık elbette o, dosdoğru olan bir yolailetilmi ştir." 49

Hafız Hakim Haskani'ninn rivayetine göre Cabir Bin Abdullah dedi ki;Resulullah şöyle buyurdu: "Allah-u Teala Ali, hanımı ve çocuklannı mahlukatınüzerindeki hüccetleri (kıldı) ve onlar ümmetimin ilim kapıları , kim onlarınvasıtasıyla hidayet olursa, dosdoğru yola hidayet olur (sıra-tul mustakıme)" 50

25- "Hep birden Allah'm ipine sımsıkı sarılın (parçalanmayın) Allah'ınüzerinizdeki nimetini düşünün..." 51

Ehl-i sünnetin tefsir ve hadis alimleri bu ayetin tefsirinde şöyle naklediyorlar.Onlardan Hafız Kunduzi, Muhammed Sebhan Mısn, Şafii alimi Şeblenci ve İbniHacer, şöyle rivayet et- mişlerdir: Hz. Resulullah, İmam Ali'nin elinden tutarak"Ona sarılın, bu Allah'ın sağlam ipidir."

Dedikten sonra bu ayeti okudu "Hep birden Allah'm ipine sımsıkı sarılın....." 52

Ayeti kerimenin İmam Ali ve Ehl-i Beyt'in faziletlerini ve azametlerini beyanmaksadını taşıdığı yönünde bir çok hadis------------------

49- AI-i Imran Suresi 10150- Şevahid-ul Tenzil c. 1 s. 58 ve Yenabi-ul Mevedde s. 6351- Al-i Imran Suresi 103

52- Yenabi-ul Mevedde s. 118-119, Sevikul Muhrike s. 93

s:17

nakledilmiştir: Ve hadis alimlerinden bazıları şunlardır.

-Şeblenci: Nur-ul Ebsar s. 124-Sabban Mısri: Esraful Rağibın s. 118-İbn-i Hacer Sevaikul Muhrike s. 90-Rah'ul Meani c. 4 s. 16

26- "Sizden hayra çağıran, hakkı emreden, batılı yasaklayan bir cemaatbulunsun, işte onlar kurtulu şa erenlerdir." 53

Hakim Haskani Hanefi'nin rivayetine göre: Ali bin Ebi Talib (a.s) şöyle dedi:Selman Farisi bana dedi ki: "Ya Ebel Hasan, ben ve sen Resulullah' ın yanında ikenHz. Resulullah, belime vurarak şöyle buyuruyordu! "Ya Selman,bu ve taraftarlarıkurtuluşa erenlerdir. " 54

27- "Muhammed, ancak bir peygamberdir. Ondan önce de peygamberlergelip geçmiştir. Şimdi o ölür ya da öldürülürse, gerisin geriye (eski dininize) midöneceksiniz? Kim (böyle) geri dönerse, Allah'a hiçbir şekilde zarar vermişolmayacaktır. Allah, şükredenleri mükafatlandıracaktır " 55

Huzeyfetul Yemani şöyle dedi: "Uhud savaşında Hz. Resulullah müşrikler ilesavaşa başladığında, Hz. Resulullah'ın sahabeleri hüsrana uğradıklannda, İmam Ali,Ebu Dücana ile Resulullah'ın yanında savaşarak müşrikteri Hz. Resullulah'tanuzaklaştırdılar ve bunun akabinde Allah'u Teala bu ayeti Ali ve Ebu Dücane içinnazil etti. "56

28- "...Kim dünya nimetini isterse, onu vereceğiz. Ahiret sevabmı isteyenede ondan vereceğiz. Biz şükredenleri yakında ınükafatlandıracağız." 57 .

---------------------

53- Al-i Imran Suresi 10454- Şevahid-ul Tenzil c. 1 s.68

55- AI-i Imran Suresi 14456- Şevahid-ul TenziI c. 1 s. 13657- AI-i Imran Suresi 145

s:18

İbn Abbas şöyle dedi: 'Yüce Allah Kur'an'ın iki ayetinde Ali'yi şükredenlerdiye zikretmiştir. (Allah şükredenleri mükafatlandıracaktır) Al-i İmran 144,(Biz şükredenleri yakında mükafatlandıracağız) Al-i İmran 145 ifadeleridir." 58

29- "Kim ateşten uzaklaştırılıp cennete konursa, gerçekten muradınaermiştir..." 59

Meğazili'nin rivayetine göre, Hz. Muhammed (s.a) şöyle buyurdu: "Kıyametgünü olduğunda, cehennem köpriisünün üzerinde bir yol vardır. Ali bin EbiTalib'in vilayeti (beraatı) olmayanara izin verilmeyecektir(geçemeyecekklerdir)"60

Birçok tefsir ve hadis alimleri bu hadisi kendi kitaplanna nakletmişlerdir.Onlardan bazıları şunlardır.

1. İbn-i Hacer Asakalani: Lisan-ul Mizan c. 1 s. 512 Harezmi (şafii): Menakib Ali bin Ebi Talib s. 2533 Hafız Muhibiddin Taberi: Zuhair-ul ukba s. 71 ve Erriyaz- un Nazire c. 2 S. 1774. Haliz Ebi Naim Ahmed Bin Abdullah İsfahani: Ahbar-ı İsfahan c. 1 s. 3425. Zehebi (şafii): Mizan-ul İ'tıdal c. 1 s. 286. Şa'zan Manakıb Mi'et Manakıb: 26 s. 11

30- ".....Allah kattında mükafattır bu, daha güzel mükafat da gene Allahkatındadır." 61

Hafız Hakim Haskani bu ayetin beyan ve tefsirinde diyor ki; Resulullah; bu ayethakkında Ali'ye şöyle dedi: "Allah katında mükafattır bu "Ey Ali, bu ayettekimükafat (sevap) sensin " 62

--------------------

58- Şevahıd-ul Tenzil c. 1 s. 13659- AI-i Imran Suresi 18560- Menakıb Ibn-i Meğazili s. 24261- AI-i Imran Suresi 19562- Şevahid-ul Tenzıl c. 1 s. 138 .

s:19

31- "Lakin Rablerinden korkanlar için altlarından ırmakar akancennetler vardır. Orada ebedi kalırlar, Allah tarafından i ağırlanacaklardır.Allah katındaki nimetler, iyiler için çok daha hayırlıdır." 63

Esbağ b. Nebbat'tan Hz Ali'nin şöyle buyurduğunu duydum: " Hz. Resulullah

elimden tuttuktan sonra şöyle buyurdu:

Ey kardeşim! Allah 'u T eala şöyle buyuruyor. 'Allah katından ki nimettir. . ... 'Ayetini okuduktan sonra şöyle dedi: Ey Ali sen mükafatsın (velayetin) ve senintaraftarların (şiaların) en hayırlılarıdır. "64

32- "...Ve, nefsinizi öldürmeyin, şüphesiz ki Allah, sizin için rahimolandır." 65

İbn-i Abbas bu ayetin tefsirinde şöyle rivayet ediyor: "... Ve nefsiniziöldürmeyin" yani, "Peygamber ehlini (Ehl-i beytini) öldürmeyin. " DoğrusuAllah şöyle buyuruyor: "Gelin oğullarımızı ve oğullarınızı, kadınlarımızı vekadınlarınızı, nefislerimizi ve nefislerinizi davet edelim..." Bu ayette:"oğullarımızdan kasıt İmam Hasan ve Hüseyin Kadınlarımızdan kasıt, Hz.Fatıma, nefislerimizden kasıt ise; İmam Ali'dir. " 66

33- "Yoksa onlar, Allah'm kendi fazlından insanlara verdiklerini mikıskanıyorlar?.." 67

İbn-i Abbas bu ayetin tefsirinde şöyle buyurmuştur: " Bu ayeti kerime Hz.Muhammed ve Hz. Ali hakkında indi, Allah'ın kendi fazlı, nübüwet veimamettir." 68

Bu ayeti kerimenin İmam Ali hakkında indiğini itiraf eden bazı sunni alimlerive kitapları şunlardır.--------------------------

63. Al-i İmran Suresi 19864. Şevahid-ul Tenzil c. 1 s.13865. Nisa Suresi 2966- Şevahid-ul Tenzil c. 1 s. 143, Menakib Ibni Meğazili s. 31867 - Nisa Suresi 5468- Ğayet-ul Meram s. 325

20

1. Allame Şevafi Hafız Ebul Hasan İbn-i Meğazili: Menakib İbn-i Meğazili s.2672. İbn-i Hacer Heysemi Sevaik-ul Muhrike s. 1503. Ebu Bekir Şehabeddin Hazremi şafi: Reşful Sadı s. 37 Mısır.4. Hafız Süleyman Kunduzi: Yenabi-ul Mevedde s. 121

34- ". . . oysa biz İbrahim ailesine kitap ve hikmet verdik, büyük bir mülkbağışladık" 69

İbn-i Hacer Heysemi'nin rivayetine göre; İmam Muhammed Bakır (a.s) buayetle ilgili şöyle (Büyük bir mülk bağışladık) buyurmuştur: "Onlara ( İbrahimailesine) imameti verdik. Onlara itaat Allaha itaat ve onlara isyan ise Allah ilisyandır. " 70

Değerli kardeşlerim imametten kasıt; İmam Ali ve on bir evladıdır. Hz.Resulullah imamların sayısını ve isimlerini birden defalarca sahabelere açıklamıştır.Bu konu hakkında onların alimleri tarafından değişik hadisler nakledilmiştir.

35- "Ey İman edenler, Allah'a itaat edin Peygbere ve sizden olan emirsahiplerine itaat edin." 71

Bu ayeti kerime Hz. Resulullah'ın İmam Ali'yi Medine de kendi yerine halifetayin ettiğinde nazil olmuştur. Alluh'u Teala Müslümanlara emrederek Peygamber vePeygamberin kendi yerine bıraktığı emir sahibi ve halifesine itaat etmelerini ve onakarşı gelmelerini yasaklamıştır.72

36- 'Ve kim Allah'a ve Peygamberine itaat ederse..işte onlar, Allah'ınnimet verdiği peygamberler, sıddıklar, şehitlerle beraberdir Bu Allah'm büyükbir lütfüdür" 73

----------------69- Nisa Suresi 5470- Savaik-ul Muhrike s. 93 mısır71- Nisa Suresi 5972- Ğayet-ul Meram s. 263-264'de Bak73 Nisa Suresi 69-70

s:21

İbn-i Abbas bu ayetin tefsirinde şöyle demiştir. "Kim Allah'a ve Peygamberineitaat ederse" den maksat: "Allah'ın farzlarına ve Hz. Resulullah in sünnetineitaat ederse. "

"İşte onlar, Allah'ın nimet verdiği Peygamberler, sıddıklar, şehitlerleberaberdirler" ayetinden kasıt: "Ali bin Ebi Talib, Cafer Tayyar, Hamza binAbdulmuttalib, Hasan ve Hüseyin. Bunlar şehitlerin efendileri ve enhayırlılarıdır. "

"Bu Allah'ın büyük bir 1ütfudur" dan maksat: "Ali, Fatıma, Hasan veHüseyin'in menzilesi, Resulullah'ın menzilesi gibidir. Cennette bir yerdedirler. "74

37- "Gerçekten münafıklar, ateşin en alt tabakasındadırlar. Artık onlara

alsa bir yardımcı bulamazsın"75

İbn-i Askır, Ahmed b. Hanbel'in rivayetine göre Hz. Muhammed (s.a.a) şöylebuyurmuştur: "Ey Ali, seni ancak mümin sever ve ancak münafık buğz eder. "

Daha sonra Hz. Muhammed bu ayeti okudu: "Gerçekten münafıklar, ateşin en alttabakasındandırlar. "76

Meğazili, Hz. Muhammed'in (s.a.a) şöyle buyurduğunu rivavet etmiştir: "Vay EhI-iBeytime zulüm (eziyet) eden kişiye, münafıklarla beraber cehennemin en alttabakasında cezalandırılacaktır. "77

38- "İman edip iyi işler yapanlar ise, Allah onlara ecirlerini eksiksizödeyecek ve onlara kendi fazlından fazlasını da vereektir."78

Hakim Haskani Hanefi'nin rivayetine göre ibn-i Abbas şöyle demiştir:"Kur'an'da her ne kadar 'iman edip iyi i şler yapanlar' hitabı varsa bu hitabınefendisi başta Ali'dir. Yüce Allah ki-

----------------------

74. Şevahid-ul Tenzil c.1 s. 153-154 ve Ircehul Metalib s. 22, Zehebi: Mızan-ul i'ti'dal kısım 2 s. 21275. Nisa Suresi 14576. Tarih ibni Asakir c. 2 s. 25377 - Menakib ibni Meğazili s. 6678. Nisa Suresi 173

s:22

tabında sahabeyi ayıpladığı halde Ali'yi hayırdan başka bir şey- le hiç birzaman anmamıştır. " 79

39- "Bugün dininizi kemale erdirdim, üzerinizdeki nimetimi tamamladımve size din olarak İslamı seçip beğendim." 80

Ebu Hureyre'den rivayet ediliyor ki: Zilhicce ayının on se kizinde. (Gadir Humgünü) Peygamber(saa) şöyle buyurdu: "Ben kimin mevlası isem Ali'de onunmevlasıdır. (Emiridir)" O an, "bu gün dininizi tamamladım" ayeti nazil oldu.

Denilir ki! Resulullah (s.a.a) Ali'nin halifeliğini beyan ettikten sonra 'Ali'yemüminlerin emiri diye selam verin" diye buyurdu.

Sonra Hz. Resulullah tekbir getirerek, "Allah'u Ekber, dini kemale erdirdi ğiiçin, nimeti tamamladığı için. benim risalemde (peygamberliğinde) Ebu Taliboğlu Ali'nin benden sonra velayetine razı olduğu için" buyurdu. 81

40- "Allah, iman edenlere ve iyi işlerde bulunanlara vaat etmiştir, onlariçin bir bağışlama ve büyük bir ecir vardır." 82

Allame Hanefiyye Mevfik Bin Ahmed'in rivayetine göre Yezid Bin ŞerahilEnsari, İmam Ali'nin şöyle dediğini duydum der: "Hz. Muhammed şöyle dedi: EyAli! Allah'u Teala'nın şu ayetini duymuyor musun: 'Allah iman edenlere ve iyiişlerde bulunanlara" ayetinden kasıt; Sen ve taraftarlanndır ve bizim buuşmayıvaat ettiğimiz yer havuzun başıdır. " 83

41- "İnkara sapanlar ve ayetlerimizi yalanlayanlar ise, alevli ateşinhaikıdırlar onlar" 84

79. Şevahid-ul Tenzil c.1 s.2180. Maide Suresi 381. Durr-ul Mensur c. 3 s. 19. Kur'an'da Hz. Ali c. 2 s. 56-59, Menakib-i ibn-i Meğazili s. 322-323, Maktel-i Hüseyin Harezmi c. 1 s.470.480, Menakıb Harezmi s.8O82-Maide Suresi 983. Menakib il Harezmi s. 187

84- Maide Suresi 10

s:23

Hafız İbn-i Meğazili'nin rivayetine göre İbn-i Abbas dedi ki Resulullah şöylebuyurdu: " İnkara sapanlar ve ayetlerimizi yalanlayanlar." Yani; Ali'ninvelayetidir. Ali'nin velayet hakkını tanımak bütün alemlerin üzerine farzdır" 85

42- "And olsum ki Allah israiloğullarından kesin söz almıştır'. Onlardanon iki güvenilir gözetleyici göndemiştik. " 86

İbni Abbas şöyle demiştir: "Cabir b. Abdullah Ensari ayağa kalkarak: 'Ya Resulullahimamların sayısı kaçtır?' dedi. Resulullah şöyle buyurdu: 'Ya Cabir bana sorduğuniçin All- ah sana rahmet eylesin, imamların sayısı Allah-u Teala'nın şu ayettebuyurduğu İsrail oğullarının on iki güvenilir gözeticileri kadardır. Allahbuyuruyor ki: 'And olsun ki "

Ey Cabir imamlar 12 tanedir. Onların evveli Ali bin Talib ve sonuncusuMuhammed Mehdi 'dir. " 87

43- "...Onları dosdoğru yola yöneltip iletir" 88

Hakim Haskani Hanefi'nin rivayetine göre Yeman Mevla Mesab b. Zübeyrşöyle demiştir. "Ali bin Ebi Talib, insanları do ğru yola iletir." 89

44- "Ey İman edenler, Allah'tan korkup-sakının ve sizi O'na yaklaştıracakvesile arayın. "90

İmam Ali (a.s) dedi ki, Hz. Resulullah bu ayetin tefsirinde öyle buyurdu."Evladımdan gelecek olan imamlara itaat, Allah'a itaattir, onlara isyan Allah'aisyandır. Onlar kopmayan kulp ve Allaha vesiledirler. "91

-----------

85- Menakib ibni Meğazili s. 322-32386- Maide Suresi 1287 - Menakib Mi'et Menakib 40 s. 28-2988- Maide Suresi 1689- Şevahid-ul Tenzil c. 1 s. 6590- Maide Suresi 3591- Meveddet Pınarları s.92

i

Allame Hindi bu ayetin tefsirinde, Ehl-i Beyt'in kıyamet gününde Allah'avesile veren yakınları olduğunu kaydediyor.92

Bu ayeti kerimenin İmam Ali hakkında indiğini birçok Sünni alimikaydetmektedir. Onlardan bazdan şunlardır:

-Menkıb İbn-ı Meğazili s. 56-İbn-ı Hacer Heysemi: Mecme-ul Zevaid c. 1 s. 239-Menakib-ul Mi'et, Menakib 53 s. 36

45- "Ey İman edenler! Sizden kim dininden dönerse (bilsin ki) Allah,sevdiği ve kendisini seven müminlere karşı alçak gönüllü (şefkatli), kafirlerekar şı onurlu ve zorlu bir toplum getirecektir. Allah yolunda cihad ederler vehiçbir kınayanın kınama- sından korkmazlar. Bu, Allah'm dilediğine verdiğilütfudur. Allah'ın lütfu ve ilmi geni ştir." 93

Fahri Razi bu ayetin tefsirinde şöyle rivayet etmiştir: Bu ayet Ali'nin (a.s)hakkında indi, dedikten sonra şöyle naklediyor: Hz. Resulullah sancağı ona verdiğigün buyurduğu söz ona dalalet ediyor: "Sancağı öyle birisine vereceğim ki, oAllah'ı ve Resulunu sever, Allah ve Resulu de onu sever" bu vasfedilen sıfatlar buayette zikredilen sıfatlardır. 94

Değerli okuyucu bu hadis sahih ve meşhurdur.

46- "Sizin veliniz ancak Allah, O'nun Peygamberi ve namaz kılan ve rükuhalinde zekat veren müminlerdir. "95

Ehl-i Sünnet'in önde gelen tefsir alimlerinden biri olan Fahri Razi şöyle rivayetetmiştir: Ebu Zer dedi ki: "Bilin ki bir gün Hz. Resulullah ile birlikte öğle namazıkıldığımız bir sırada, bir dilenci mescittekilerden sadaka istedi fakat ona kimse birşey vermedi. Bu sırada Hz. Ali-------------------

92- Irceh-ul Metalib s. 591-59293- Maide Suresi 5494- Mefatih-ul Ğayb c. 12 s. 30 Esnal Mutalib lil Cezni s. 10-1195- Maide Suresi 55

s:25

rukü halindeydi. Elinin küçük parma ğını ona doğru uzattı o parmağında yüzükvardı. Dilenci gidip yüzüğü hazretin parmağından çıkanp aldı." Bunun üzerineHz. Resulullah Allah'a yakararak şöyle dua etti "Allah'ım kardeşim Musa sana duaetti ve 'Rabbiml gönlümü aç işimi kolaylaştır. Dilimdeki düğümü çöz ki, sözümüanlasınlar. Ailemden bana bir yardımcı ver. Kardeşim Harun'u... Onunla kuvvetimi

arttır. Onu işime ortak et ki, seni çokça tespih edelim. Şüphesiz sen bizi görensin' 96

dedi.

Sende ona! 'Senin isteklerin sana verildi. Ey Musa'97 diye vahyettin.

Allah'ım! bende senin kulun ve peygamberinim benimde gönlümü aç, işimdekolaylık sağla, ailemden Ali'yi, bana yardımcı ver, onunla kuvvetimi arttır." Ebu Zerdiyor ki: "And olsun Allah'a! Henüz Hz. Resulullah sözünü tamamlamamıştı ki,Cebrail 'Sizin veliniz ancak Allah, onun peygamberi ve namaz kılan ve rükuhalinde zekat veren rnüminlerdir." ayetini getirdi. 98

Değerli Kardeşlerim, bu ayetin İmam Ali (a.s) hakkında indiğine dair Ehl-iSünnet alimleri ittifak etmişlerdir ve onlardan bazıları:

1.Harezmi: Ensab-ul Eşref c. 2 s. 1502.Tefsir Muhiddin Bin Arabi: c. 1 s. 3343.Menakib Havarezmi: s. 1864.Cami-ul Beyan c. 1 s .165 taberi5.İbn Kesir: Tefsir-ul Kur'an-ul Azim c. 2 s. 716. Vahidi: Esbab-ul Nuzul s. 148 mısır7. Suyuti: Durr'ul Mensur c. 2 s. 2958. Mutteki hindi: Kenzul Ummal c. 6 s. 4059. Şevkani: Feth-ul Gadir c. 2 s. 5010. İbn Esir: Camı-ul Usul c. 9 s. 478

-----------------

16- Ta-ha Suresi 25-3517- Ta-ha Suresi 3618- Fahrı Razi: Tefsir-ul Kebir c.12 s. 26 Beyrut ~6

s:26

11. Kenci: Kiyafetul Talib s. 25012. Tefsir Kurtubi: c. 9 s. 33613. Hafız Kunduzi: Yenabi-ul Mevedde s. 202

47- "Kim Allah'ı, Peygamberini ve inananları veli kabul ederse, bilsin ki,şüphesiz Allah'ın ordusu olanlar üstün gelirler. " 99

İbn-i Abbas şöyle demiştir: "Kim Allah'ı, Peygamberini ve inananian velikabul ederse..." ayeti kerimesi İmam Ali hakkında has olarak indi.

Hafız Hakim Haskani bu ayetin tefsirinde, İbn-i Abbas Hz. Resulullah'tan şöylerivayet etmiştir. "... yüzüğü sana kim verdi? Dilenci şöyle dedi: "Ayakta olan (kişi Alibin Ebi Talib)" Hz. Resulullah şöyle sordu: "Yüzüğü nasıl bir vaziyette verdi." Odedi: "Yüzüğü namazda rüku halinde iken verdi." Hz. Resulullah bunu duyduğundatekbir getirerek şöyle dedi: Allahu Teala şöyle buyuruyor! "Kim Allah'ı,Peygamberini ve inananları veli kabul ederse, bilsin ki, şüphesiz Allah'ınordusu üstün gelir."100

48- "Ey Peygamber, Rabbin tarafından indirilen emri bildir..." 101

Vahidi'nin nakline göre, bu ayeti kerime Gadir Hum günü Ali bin Ebi Talib

hakkında indi. 102

Fahreddin Razi bu ayetin tefsirinde şöyle naklediyor: "Ey Peygamber,Rabbin tarafından indirilen emri bildir ve e ğer bu tebliği ifa etmezsen, O'nunelçiliğini yapmamış olursun..." ayeti kerimesi, Ali bin Ebi Talib hakkında indi.Ayet indiğinde Ali'nin elinden tutup, Resulullah (saa) şöyle buyurmuştur:

"Ben kimim mevlası isem Ali de onun mevlasıdır. Ey Allah'ım---------

99- Maida Suresi 56100- Şevahid-ul Tenzil c. 1 s. 185-186101- Maide Suresi 67102- Vahidi: Esbab-ul Nuzul s. 135

s:27

Ali'nin vilayetini kabul edip onu seveni sen de sev ve onun vilayetini inkar edipdüşman olana sende düşman ol" 103

Cemaleddin Suyuti'nin 'Durr'ul mensur' adlı tefsir kitabında şöyle naklediliyor:

Ebu Said El Hudri dedi ki: "Bu ayeti kerime, Gadir Hum günü Ali bin Ebi Talib hakkında indi."

Başka bir rivayette, Abdullah b. Mesud şöyle buyurmuştur: "Bizler Resulullah(s.a.a) zamanında bu ayeti kerimeyi şöyle okurduk: (Ey Peygamber) Ali'ninmüminlerin mevlası olduğunu sana inen emir üzere bildir ve eğer bu tebliği ifaetmezsen onun elçiliğini yapmamış olursun..."lO4

Ehl-i Sünnetin önde gelen alimleri bu ayetin tefsirinde hep-si yukarıdaaktardığımız gibi ittifak etmişlerdir. Ve onların önde gelenleri şunlardır.

-Muhammed el Şevkani: Felh-ul Kadir c. 2 s. 57-Hakim Haskani: Sevahid-ul Tenzil c. 1 s. 188-190-Allame Nisaburi Ebu Bekir Muhammed b. Hasan (şafii) Tefsir-ul Nisaburi: c. 6 s.194-195-İbn-i Esir: Es'ed-ul Ğabe C. 2 s. 67-Kahire-Taberi: Zuhair ukba s. 67 Kahire-Ahmed Bin hanbel: Musned c. 4 s. 281 Mısır-Belği: Menakib s. 28 Hind.-İbn Hacer-ul Askalani: Tehzib Tehzib c. 3 s. 327-Zehebi: Mizan-ul rtidal c. 2 s. 107-Nisai: Hasais Emiril Müminin s. 89

49- "Ey iman edenler akitleri yerine getirin" 105

Zehebi, Abdullah b. Abbas'ın, bu ayetin tefsirinde şöyle de-------------------

103. Tefsir-ul Kebir c. 6 s. 53104- Suyuti: Durr'ul Mensur c. 2 s. 298105- Maide Suresi 1

s:28

diğini nakletmiştir. "Kur'an'da her ne kadar 'Ey İman edenler' hitabı varsa, iştebu hitabın efendisi başta Ali' dir. Yüce Allah kitabında sahabeleri ayıpladığıhalde, Ali'yi her zaman iyilikle anmıştır:' 106

50- "Allah buyurur ki: " İşte bu, doğrulara, doğruluklarının faydavereceği gündür." 107

Allame Hindi'nin rivayetine göre İbn-i Abbas şöyle dedi:"Ali sıddıkların efendisidir.' 108

51- "Allah kimi dilerse, saptırır; dilediği kimseyi de doğru yola iletir.""Qnları seçkin kıldık ve doğru yola ilettik." 109

Hafız Hakim Haskani Hanefi'nin rivayetine göre: Bu iki ayeti kerimedeki,"Sıratel Müstakim" yanı do ğru yoldan kasıt hitabı İmam Ali'yedir.

O rivayetlerden biri de, İmam Muhammed Bakır (a.s) bu ayetin tefsirinde şöylebuyurdu: "Allahu Teala'nın i şaret ettiği yol, Al-i Muhammed'in yoludur." 110

52- "De ki! Kesin delil ancak üstün ve mükemmel huccet, Allah'm delilidir.O dileseydi hepsini doğru yola iletirdi." 111

Meğazili, Enes'in bu ayetin tefsirinde şöyle dediğini nakletmiştir: Resulullah'ınyanında bulunuyorduk. Ali bin Ebi Talib'i gördüğümde şöyle buyurdu: "Ben ve Ali,kıyamet gününde bu ümmetin üzerine delil ve hüccetiz. "112

Al-i Muhammedin kıyamet ve dünya gününde, yüce Allah'ın bu ümmet üzerinegöndermiş olduğu delil ve hücceti olduğunu destekleyen hadisler çoktur ve onlardanbazıları:------------------

106. Zehebi Mizan I'tidal c. 3 s. 311107. Maide Suresi 119108- Inceh-ul MeTalib s. 19109- En'am Suresi 39 ve 87110- Şevahid-ul Tenzil c. 1 s. 59-61111. En'am Suresi 145112- Menalib ibn Meğazili s. 40 ve 197

s:29

Suyuti: Meğt'ul Hadis s. 19Taberi: Zehair-ul Ukba s. 77Taberi: Rayazun Nazire c. 2 s. 193Hatib Bağdadi: Tanh-ul Bağdat c. 2 s. 88Harezmi : Menakıb-ı Harezmi s. 228

53- "Anaya babaya iyilik edin" 113

Hz. Resulullah şöyle buyurdu: "Yüce Allah bana itaat etmenizi ve bana karşıgelmemenizi; emrime tabi olmanızı farz kıldı. Bana tabi olmanızı farz kıldığı gibi bendensonra Ali bin Ebi Talib'e itaat etmenizi de farz kıldı. Bana karşı gelmenizi yasakladığı gibiona karşı gelmenizi de yasakladı. Yüce Allah Ali'yi vezirim, varisim karar kıldı. Alibendendir. Ben de Ali denim.Ali'yi sevmek iman, Ali'ye buğz ise küfürdür. Onu seven benisevmiştir, ona buğzeden bana buğz etmiştir. Ben kimim mevlası isem Ali'de onunmevlasıdır. Ben bütün müslümanların mevlasıyım. Ben ve o, bu ümmetin babasıyız. "114

Meğazili, Hz.Resulullah'ın şöyle buyurduğunu naklediyor:

"Ali'nin müslümanlar üzerindeki hakkı, babanın evlatları üzerinde olanhakkı gibidir. " 115

-Zehebi: Mi'zan İ'tıdal c. 2 s 313-Asakalanı "Lısan-ul Mizan c. 4 s. 399-Harezmi: Menakıb-ı Harezmi s. 23 ve 219

54- "İblis, beni azdırdığın için ant olsun ki, senin doğru yolun üzerindeotunıp onlara karşı duracağım." 116

Hakim Haskani Hanefi'nin naklettiği bir rivayete göre Hz. Muhammed (saa) buayetin tefsirinde şöyle buyurdu: « ayeti kerimede İblis'in, 'senin doğru yolun' dediğiyol, Ali bin Ebu Ta-------------------

113- En'am Suresi 151114 -Manakıb Mı'et Menakıb 22 s. 15115- Menakib ibn-i Meğaziii s. 48116- Araf Suresi 16

s:30

lib'in yoludur. " 117

55- 'Ve derler ki, hamd olsun Allah'a ki; Bizi hidayeti ile buna ulaştırdı.Allah hidayet etmeseydi biz bunu bulamazdık... " 118

Allame Kabbisi, sünni alimlerinin önde gelen tefsir alimleinden olan Taberi denşöyle naklediyor. Hz. Resulullah Gadir Hum günü hutbesinde şöyle buyurdu: "Eyinsanlar size dediğim gibi, müminlerin emri Ali'yi tebrik edin' . Ve şöyle deyin'Ve derler ki hamdolsun Allah'a ki; bizi hidayeti ile buna ulaştırdı. AllahuTeala bütün söylenenleri (kalbinde), nefsinde hainlik olanlan da biliyor. "119

56- "....A'raf üzerinde herkesi simasından tanıyan adamlar vardır." 120

İbn-i Hacer (şafii) Sa'lebi'nin tefsirin'den İbn-i Abbas'ın bu ayetin tefsirindeşöyle dediğini rivayet ediyor: "A'raf, sırat köprüsünün üstünde olan yüksek, birdağdır. O dağın üzerinde Ab- bas, Hamza ve Ali bin Ebi Talib ve Cafer-i Tayyardururlar. Kendilerini sevenleri yüzlerinin (nurundan) beyazlığından ve kendilerinebuğzedenleri ise yüzlerinin kara olmasından tanırlar. "121

(Note: Imam Cafer Sadık buyurdu ki:"A'raf üzerinde duracak olanlar Ehl-i Beytimamlarıdır." )

57- "A'raf ehl-i simalarından tanıdıkları bir takım adamlara, 'Neçokluğunuz ne de taslamakta olduğunuz büyüklük size yarar sağladı" l22

Hafız Süleyman Kunduzi'nin rivayetine Selman Farisi şöyle demiştir: Hz.Muhammed'in Imam Ali'ye on dan fazla şöyle bu- yurduğunu duydum: "Ey Alisen ve senin vasilerin (imamlar) cennet i~e cehennem arasında Araf ehlisiniz.Sizi tanıyanlar ve

117_Şevahid-ul Tenzil c. 1 s.200118. Araf Suresi 43119. Kitap Maza rı Tarih c. 3s. 156, Şevahid-ul Tenzil c. 1 s.200120- A'raf Suresi 46121- Sevalk-ul Muhrike s.101

122- A'raf Suresi 48

31

sizin tanıdığınız (vilayeti kabul edenler) cennete girebilecek ve cehenneme deancak sizi inkar edenler ve sizin inkar ettikleriniz girecektir. "123 .

58- "... Affet deyin ve kapıdan secde ederek girin ki, hatalarınızıbağışlayalım, iyilik yapanlara ihsanımızı arttıracağız demiştik." l24

Hafız Heysemi (Safii)nin rivayetine göre Hz. Resulullah şöyle buyurdu: "Ehl-iBeyt'imin sizin aranızda ki misali, İsrail oğullarının Hitta kapısı (Selametkapısı) gibidir. Kim o kapıdan girerse Allah onu bağışlar. " 125

Mutteki Hindi'nin rivayetine göre Hz. Resulullah şöyle buyurdu: "Ali bin EbiTalib Hitta kapısıdır. Kim o kapıdan girerse mümin olur, ve kim de o kapıdançıkarsa kafir olur. " 126

Sünni hadis alimleri yukarıda size sunmuş olduğumuz hadisi kendi kitaplarındakaydetmişlerdir. Ve onlardan bazdan şunlardır:

-Suyuti: El kaul-ul Celil, hadis 39-Şeyh Muhammed Derulşi: Esnal Metalib ti Ehadıs Muhtelefet-ul Meratıb Huruf-ulAyn s. 141 Mısır-Allame Hındi: Menakıb Aynı s. 38-İbrahim Bin Abdullah Ri'sabi: Esna'l Metalib 18 babın sonu.

59- "Hani Rabbin: Ademoğullarının sulbünden soyunu çıkarmış vekendilerini nefislerine şahit tutmu ş: Ben, sizin Rabb'niz değil miyim?" demi şti.Onlar da demişlerdi ki: "Evet, biz buna şahidiz. Kıyamet günü: "Bizim bundanhaberimiz yoktu." demeyiniz" l27

--------------------

123- Yenabi-ul Mevedde s. 452, Şevahid-ul Tenzil c.1 s.199124. A'raf Suresi 161125- Mecme-ul Zevaid c.9 s.153126- Kenz-ul Ummal c.6 s. 153127 - A'raf Suresi 172

s:32

Bazı sünni alimleri bu ayetin tevil ve tefsirinde şöyle rivayet etmişlerdir: Hz.Muhammed (saa) şöyle buyurdu: " İnsanlar Ali'nin ne zamandan beri müminlerinemiri sıfatını aldığını bil- selerdi, onun faziletlerini inkar etmezlerdi. Alimüminlerin emiri sıfatını aldı ğında Adem (a.s) ruh ve ceset arasında idi. YüceAllah mübarek kitabında şöyle buyurdu. "Hani Rabbim: Ademoğullarının sulbündensoyunu çakarmış..."l28

60- "Allah'm doğru yola iletti ği kimse, doğru yoldadır. " 129

Hafız Süleyman Kunduzi'nin rivayetine göre Hz. Ali hutbelerinin birinde şöylebuyurdu: "Benim yol gösteren (hadi) ve benim hak yola ileten "130

61- "Yarattıklarımızdan öyle bir ümmet vardır ki, onlar hakkı gösterirlerve onunla adaleti uygularlar. "131

Hafız Süleyman Kunduzi'nin rivayetine göre Hz. Ali'den, Hz. Peygamber şöylebuyurdu: "Benden sonra ümmetim yetmiş üç fırkraya ayrılacak, yetmiş ikisiateşliktir, bir fırkra, fırka-i naciyedir. " Hadısi şerif-i beyan ederken şöylebuyurmuşlardır: 'Yarattıklanmızdan öyle bir ümmet vardır ki, onlar hakkı gösterirlerve onunla adaleti uygularlar."

"Bu ayeti kerimede, fırkai naciye beyan edilmiştir ki bu, ben, Ehl-iBeyt'im ve bize tabi olanlardır. "132

62- "Ey Allah'ım, eğer bu kitap senin katından gelen bir gerçekseüzerimize gökten taş yağdır ya da bize elem verici bir azap ver." demişlerdi."133

--------------

128. Delail-ul Sıdk, Allame Deylemiden naklen, Meğazili: Menakıb ibni Meğazili s. 271-172129- A'raf Suresi 178130- Yenabi-ul Mevedde s. 495131- A'raf S uresi 181132-Meveddet Pinarları s. 23 Ş. Yeşil yayınları ist133- Enfal Suresi 32

s:33

Allame Kabbisi, Hafız Ebi Ubeyd-ul Harvi'nın tefsirinden (Ğarib-ul Kur'an)naklen şöyle rivayet ediyor: Hz. Resulullah (saa) Gadır Hum günü Ali'nin hakkını(velayet ve imamet) du- yurduktan sonra, Cabır b. Nezer b. Hans b. Keldı Adbi Hz.Muhammed'e gelerek şöyle dedi: 'Ya Muhammed, Allah'm birliğini ve senin Allah'ınresulü olduğunu, namaz kılmayı, oruç tutmayı, hacca gitmeyi, zekat vermeyiemrettin ve kabul ettik. Bunlardan razı deyilmisin ki, amcan oğlu Ali'yi bizden (Benkimin mevlası isem, Ali de onun mevlasıdır) diyerek üstün tutuyorsun. Bu sendenmi yoksa Allah'tan mi?" Hz. Muhammed şöyle buyurdu: "Vallahi bu emirAllah'tandır."

Cabir giderek şöyle dedi: "Ey Allah'ım e ğer Muhammed doğru söylüyorsa,gökyüzünden başımıza taş yağdır ya da bize elem verici bir azabı indir, Cabirkendi grubuna ulaşamadan, Allah'u Teala gök yüzünden taş indirerek, onuöldürdü. " 134

Sünni alimlerinin önde gelenlerinden Şeyhul İslam Hamaveyni (hanefi)Feraid-ul Semteynn bab 13 de naklediyor.

İbni Sabbağ (maliki): Fusul-ul Muhimme s. 36

Şeblenci (Şafii): Nur-ul Ebsar s. 78

63- "Halbuki sen (Muhammed) onların içinde iken, Allah onlara azapedecek değildi..." 135

Meveddet Pınarları adlı kitabın yazarı, bu ayetin tefsirinde şöyle naklediyor:"Resulullah (saa) bu ayette beyan olunan, zat- i şerifleri hakkındaki mananın,kıyamet gününe kadar, Ehl-i Beyt'inden gelecek İmamlar hakkında da tecelliedeceğini beyan buyurmuşlardır. Nasıl ki Resulullah (saa) ehli arza eman ise,Ehl-iBeyt'i de arz ehlinin emanıdır."

Bu konu hakkında pek çok hadis zikr olunmuştur. Nitekim Resulullah (saa) birhadisi şeriflerinde şöyle buyurmuşlardır: "Ehl-i Beytim Ehl-i arzın emanıdır. Ehl-ibeyt'im helak olursa----------------

134- Maza fil Tarih c. 3 s. 151135- Enfal Suresi 33

s:34

dünyanın sonu gelir."136

64- "......Hem de O'nun dostu olmadıkları halde, O'nun dostları ancakAllah'tan korkanlardır, fakat ço ğu bunu bilmezler"137

Hakim Haskani'nin rivayetine göre, İbn-i Abbas bu ayetin tefsirinde şöyledemiştir: "Hem de onun dostu olmadıklan halde" ayetinden kasıt; Mekke kafirleri"Onun dostları ancak Allah'tan korkanlardır," ayetinden kasıt büyük şirklerdenkorkanlardır. Yani: "Ali bin Ebi Talib, Hamza, Cafer ve Akil'dır." Bunlar Allah'ındostlandır. Fakat çoğu bunu bilmezler. "138

65- "...Bilin ki ele geçirdiğiniz ganimetin beşte biri Allah'ın, Peygamberinve yakınlarının, yetimlerin, düşkünlerin ve yolcularındır, Allah, her şeye güçyetendir." l39

İman Cafer-i Sadık, (as) şöyle buyurdu: "Ayeti kerimede kastedilenPeygamberin yakınları olan; müminlerin emiri Ali ve geri kalan Ehl-i Beytimamlarıdır. "

Hz. Peygamberin döneminde elde edilen ganimetierin beşte biri Ehl-i Beytetahsis ediliyordu. Bu tahsis Peygamberden sonra, Ebubekir, Ömer, Osman'ındöneminde verilmedi. Emevi ve Abbasi döneminde de verilmedi. Lakin bir çokSünni tefsir alimleri bu ayeti kerimenin tefsirinde işaret edilen, yakınlardan kastın,Ali bin Ebi Talib (a.s) olduğuna işaret etmişlerdir. Ona göre ki, İmam Alipeygamberin kardeşi, damadı ve amcasının oğludur. Ve o akrabalık bakımındanPeygambere en yakın olandır. Bu konu hakkında aşağıda size aktaracağımkaynaklara müracaat edebilirsiniz.

-Dur'ul Esrar c. 1 s. 159-Cami-ul Beyan fi Tefsirul Kur'an bu ayetin tefsirinde-Tefsir-ul Kasımi: c. 8 s. 3001 Mısır .

-Tefsir-ul Tehrir ve Tenvir c. 10 s. 9 Tunus------------------------

136- Hz. Muhammed (saa) Al-i Aba on iki Imam, Mehdi Resul, Meveddet Pinarlan ,. Yeşil Yayınları s.131-132 ıst137 - Enfal Suresi 34

s:35

-Tefsir-ul Kur'an-i lil Kur'an c. 5 s. 618-İhya-ul Ulumud Din c .3 s. 410 Kahire-Musned Ahmed Bin Hanbel c. 1 s. 320 Mısır-Tefsir-ul Keşşaf bu ayetin tefsirinde Mısır-Kur'anda Ehli Beyt 104

66- "Eğer seni aldatmak isterlerse; Muhakkak ki Allah sana yeter. Seni vemüminleri yardımıyla destekleyen O'dur" l40

Ebu Hureyre'nin nakline göre: Hz. Resulullah şöyle buyurdu: 'Ar şın üzerineşöyle yazıldığını gördüm. Allah'tan başka bir ilah ve O'nun şeriki yoktur.Muhammed, Allah'in peygamber ve uludur. Ve Onu Ali ile destekleyipkuvvetlendirdim. "

Ayetteki Allah'ın yardımından kasıt: "Müminlerin emiri İmam Ali'dir. "Nitekim bunu destekleyen birçok sünni alimleri kitaplannda yer vermişlerdir.

-Süleyman Kunduzi Hanefi: Yanabi-ul Mevedde s. 94-Taberi: Zehair-ul Ukba s. 69-Hafız Ebul Hasan b. Meğazili: Menakib adlı kitabında s. 39-Harezmi: Menakib Harezmi S. 234-Taberi: Rıyaz-ul Nezer c. 2 s. 272-İbn Hacer: Mecme-ul Zevaid c. 9 s. 121-Alaeddin Hindi (Hanefi): Kenzul Ummal c. 6 s. 158-Habb Bağdadi: Tarih-ul Bağdat c. 11 s. 173-Kur'an'da Ehli Beyt s. 100. 105

67- "Ey Peygamber, sana ve sana uyan müminlere Allah yeter"141

----------------------

138- Şevahid-ul Tenzil c.1 s. 216139- Enfal Suresi 41140- Enfa\ Suesi 62141- Enfal Suresi 64

s:36

Hatib Ebu Bekir Ahmed b. Ali Bağdadi'nin nakline göre, Cabir b. Abdullah Ensaribu ayetin tefsirinde şöyle demiştir: "Ey Peygamber, sana ve sana uyan müminlereAllah yeter" ayetinden maksat; Ali bin Ebi Talib'tir ve müminlerinefendisidir."142

-Allame Hindi: İrceh-ul Metalib s. 88-Allame Hanefiyye Mir. Muhammed Salih Keşfi Tirmizi: Menakıb Iıl Keşfi ewelbab'da naklediyor

68- "En büyük hac günü, Allah ve Resulünden insanlara bir ilan bildirilir.Allah ve Peygamberi müşriklerden kesinlikle uzaktır." l43

Tefsir ve tarih alimlerinin nakline göre, Tövbe suresinin bu ayeti indiğinde, Hz.Peygamber Ebu Bekiri Tövbe suresi ile Mekke'de bulunanlara ilan etmesi içingönderdikten sonra Cebrail (a.s) Peygambere gelerek şöyle dedi: "Rabbin sanaselam söyler ve buyurur ki: Benim yerime ancak sen veya senden olan biri edaedebilir!" Bunu duyan Peygamber hemen Müminlerin Emiri Ali'yi Ebu Bekir'inarkasından gönderip, sureyi ondan almasını ve onu müşriklere İmam Ali'ninokumasını buyurdu. İmam Ali yolda Ebu Bekir'e yetişip, ayetleri onun elinden aldı.Mekke'ye ulaştığında, İmam Ali sureyi hazır olanlara bildirdi. Bu olaydan sonra Hz.Peygamber şöyle buyurdu: "Benim yerime ancak ben veya Ali eda edebilir."

Tefsir, tarih ve hadis alimleri bu ayetin tefsirinde yukarıda aktardığımız gibi buolayı ittifak ile kaydediyorlar. Ve onlardan bazıları şunlardır:

-Sahih Buhari c. 5 s. 37-Taberi: Camı-ul beyan fi Tefsir-ul Kur'an c. 1 s. 46-Tefsir-ul Menar c. 10 s. 157-Tefsir-ul Kur'an-ul Kerim Şeyh Şeltut s. 608-Tefsir-ul Tehrir vel Tenvir c. 10 s. 100---------------------------

142- Menakib Hatib Bağdadi s. 186143- Tövbe Suresi 3

s:37

-Tefsir-ul Kasımi c. 8 s. 3069

-Durr'ul Mensur: Bu ayetin tefsirinde-Nizamul Dur. C. 8 s. 364-365- Tefsir-ul Kur'an-iI lil Kur'an c. 5 s. 698-Menakıb Harezmi s. 24 ve 223-Menakıb ibni Meğazili s. 112-Feraidul Semteyn s. 58-Sevaik-ul Muhrike s. 75, 93-Mizan-ul İ'tidal Zehebi c. 1 s. 205-EI İstiab c. 3 s. 35-Kifayet-ul Talib s. 242-Fezail Ali Bin Ebi T alıb İbni Hanbel c. 1 s. 43-Hasais-ul Emiril Müminin Nisai s. 20-Menakıb Ayni s. 18 ve 198

69- "Eğer antlaşmalarından sonra yine yeminlerini bozar ve dininizesaldırırlarsa; o kafir önderlerini hemen öldürün çünkü onların yeminleriyoktur...." l44 . Hafız Hakim Haskanni'nin rivayetine göre: Müminlerin İmamı Hz. Ali şöylebuyurdu: "Cemel ve Sıfiın Savaşında, karşı tarafa ancak Allah'ın kitabındaki şuayete dayanarak savaştım ve bu ayet bu gün için nazil oldu. Eğerantlaşmalarından sonra yine yeminlerini bozar ve dininize saldırırlarsa"145

Başka bir rivayette İmam Basra'da iken Cemel savaşı başlamadan önce bu ayetiokudu ve şöyle buyurdu: Anah'a andolsun ki, Resulullah (saa) bana ahdedip şöylebuyurmuştu: "Ey Ali! yeminlerini bozanlara; ba ği, asi olanlara ve dindençıkanlara karşı savaşacaksın ki, bunların imanı yoktur. "

70- "Hacılara su vermeyi, Mecid-i Haram'ı onarmayı Allah'a ve Ahiretgününe iman edip de Allah yolunda cihat eden------------------------

144- Tövbe Suresi 12 .145- Şevadhid-ul Tenzil c. 1 s. 205, Kur'an'da Ehli Beyt s. 106

s:38

ierin imanı ile bir mi tutuyorsunuz? Cnlar Allah katında bir olmazlar All ahzulmeden toplumu doğru yola iletmez." " İnanan, hicret eden, Allah yolundamallarıyla canlarıyla cihat eden kim- selere Allah katında büyük derecelervardır. Kurtulu şa erenlerde işte onlardır." l46

Hafız Süleyman, Nesai'nin ikinci cildinden Muhammed b. Kab El Kurtubi'nin şurivayetine göre: "Bir gün Abd-ud Dar'dan Talha b. Şeybe, Abbas b. Abd-ul MuttalibKabe'ye olan hizmetlerinden bahsedip iftihar ediyorlardı. Talha, "Kabe'ninanahtarları bende", Abbas ise "sulama işi bana ait" diyordu. Yanlannda bulunan Hz.Ali'de şöyle buyurdu: 'Ben bu beyte herkesten altı yıl öncesinden secde edenimve cihat eden benim' dedi. Ve akabinde Cebrail (a.s) bu ayeti getirdi. "Hacdara suvermeyi Mes- cid-i Haram-ı onarmayı..."147

İmam Muhammed Bakır (a.s) şöyle buyurdu: Ayet, Ali, Hamza, Cafer, Abbasve Şeybe hakkında indi. Abbas ve Şeybe, Ali'ye karşı iftihar ederek, Abbas şöylededi: "Ben senden daha faziletliyim çünkü hacdara su vermek benim elimdedir.Şeybe de dedi ki: Ben de senden daha faziletliyim çünkü Mescid-i Haram-ı tamiretmek benim elimdedir: İmam Ali'de şöyle buyurdu: Ben ikinizden dahafaziletliyim. Çünkü sizden önce Allah'a iman ettim ve Allah yolunda cihatta vehicrette bulundum."

İkisi de dedi ki: "Bizler Resulullahım (saa) vereceği hükme razıyız."

Beraberce Resulullah'ın huzuruna varıp, herkes dediğini tekrarladıktan sonra,yüce Allah Peygamberine şu ayetleri indirdi: "Siz, hacılara su venneyi, Mescid-iHaram-ı tamir etmeyi, Allah'a ve Ahiret gününe inanan....."148

Ehl-i sünnetin önde gelen alimleri bu ayetin tefsir ve tevilinde yukarıdaaktardığımız gibi rivayet ediyorlar ve onlardan bazıları şunlardır.--------------------------

146- Tövbe Suresi 19-20147- Meveddet Pmarlani, s.18148- Kur'an'da Ehl-i Beyt s. 108

39

-Kifayet-ul Talib s. 237-238 Kenci Şafii-Ruhul Beyan c. 1 s. 323-Nur-ul Ebsar s. 77-Nuzhet-ul Mecalis c. 2 s. 169-Tefsir-ul Celalin c. 1 s. 10-Tefsirul Kurtubi c. 8 s. 91-Tefsirul Menar c. 1 s. 216-Tefsirul Kur'an-ul Azim c. 2 s. 241-Cami-ul Beyan fi Tefsirul Kur'an c. l0, s. 68-Mefatih-ul Gayb c. 4 s. 422-Esbâb-ul Nuzul s. 182-Durr'ul Mensur c. 3 s. 218-Fusulul Mubimme s. 123-Camı ul Usul c. 9 s. 477

71- "Ey lman edenler, Allah'tan korkun ve doArularla beraber ohm"149

İbn-i Asakır bu ayetin tefsirinde şöyle rivayet ediyor: Ayetten kasıt; "Ali binEbi Talib ile beraber olunuz."150

İbn-i Abbas bu ayetin tefsirinde şöyle demiştir: "Bu ayetteki 'Ey iman edenler've 'doğrularla beraber olun' hitaptan kasıt, İmam Ali bin Ebi Talib'e has olaraknazil olmuştur." 151

Bu ayeti kerimenin İmam Ali hakkında indiğini birçok sünni alimikaydetmektedir. Onlardan bazıları şunlardır.

-İbn-i Hacer Heysemi: Sevaik-ul Muhrike s. 93-Kenci Şafi: Kifayet-ul Talib s. 111-Hamaveyni Şafii: Feraid-ul Semteyn c. 1 s. 68-Suyuti: Ed Durr'ul Mensur c. 3 s. 390-------------------------------

149- Tövbe Suresi 119150- Tarih Medinet Dimeşk c. 2 s. 421-422151 Menakibi Harezmi s. 196

s:40

-Hafız Süleyman Kunduzi: Meveddet Pinarlan. s. 33, 105,130-Zerendi Hanefi: Nizam Durr-ul Semteyn s. 92-Allame Hindi: İrceh-ul Metalıb Fi Menakıb Ali Bin Ebi Talib s. 60

72- ".....Hakka eriştiren mi, yoksa götürülmeden gidemeyen mi uyulmayadaha layıktır. Ne oluyor size, nasıl hüküm ediyorsunuz?" 152

Hakim Haskani'nin nakline göre İbn-i Abbas bu ayetin tefsirinde şöyle demiştir:"Kendi aralannda tartışan kavim, bu münakaşayı Hz. Peygambere götürdüler ve Hz.Peygamber bazı sahabelerine emrederek onların aralannda hüküm vermelerini istedi.Verdikleri hükümden razı olmadılar. Daha sonra İmam Ali'nin hüküm vermesiniistedi. Onların arasında hüküm verdi ve onlar onun verdiği hükümden razıoldular. Bunun üzerine bazı münafıklar onlara şöyle dedi: Falan kişi size hüküm ettifakat razı olmadınız. Fakat Ali size bir hüküm verdi ve onun hük- müne razı oldunuzvay halinize! Bunun mukabilinde yüce Allah Ali'nin hakkında bu ayeti indiirdi.'Hakka eri ştiren mi, yoksa...' Ondan dolayı ki, Ali'nin verdiği hüküm en doğruhükümdür." 153

73- "O gerçek mi? diye senden haber sorarlar. De ki: Rabbime and olsunıki o, muhakkak gerçektir......" l54

Hafız Hakim Haskani'nin rivayetine göre: Mekke ehli Ya Muhammed, Ali'ninimameti hakkında söylediklerin gerçek mi? Dediler. Hz. Resulullah buyurdu:"Rabbime andolsun ki, Ali hakkında söylediklerim doğrudur. " 155--------------

152 -Yunus Suresi 35153- Şevahid-ul Tenzil c. 1 s. 265154- Yunus Suresi 53

155- Sevahid-ul Tenzil c. 1 s.267

s:41

74- "De ki: Allah'ın fazileti ve rahmeti ile..."156

Sünni alimlerinin önde gelenlerinden biri olan İbn-i Asakir Tarih Medinet-iDimeşk' adlı kitabında, Abdullah Bin Abbas'ın bu ayetin tefsirinde şöyle dediğinirivayet ediyor: "Allah'ın Fazileti Resulullah (saa) ve Allah'ın Rahmeti iseAli'dir." 157

75- "Biliniz ki, Allah'ın dostlarına korku y oktur, onlar üzülmeyeceklerdir." 158

Harezmi Enes'den Hz. Peygamber şöyle buyurdu: "Ali ve Onun zürriyeti vesevenleri (taraftarları) cennete ilk önce gireceklerdir. Ve Onlar cennette Allah'in veAllah dostlannın komşularıdır. " 159

Hakkim Haskani Ebu Hureyre'den Hz. Resulullah şöyle buyurdu: "... .İnsanlannüzüldüğü ve insanların korktuğundan korkmazlar ve üzülmeyecekler, eğer onlarüzüldüğünde biliyor musunuz kimlerdir. " Dedik ki: "Hayır ya Resulullah" Hz.Resulullah buyurdu: "Onlar, Ali bin Ebi Talib, Hamza b. Abdulmut- talib, Cafer ve Akil'dır." Hz. Resulullah daha sonra bu ayeti ke-rimeyi okudu: "Biliniz ki, Allahm dostlarınakorku yoktur "160

76- "Ona bir hazine indiriiseydi, yahut onunla beraber ya- nında birmelek de geJSeYdi demeierine SıkıIarak, sana vahye di- lenlerin bir iasmmıterk ediverecek misin? sen ancak bir korku- tucusun ve Allah her şeyikonır." 161

Bu ayetin tefsirinde Hz. İmam Cafer-i Sadık (a. s) şöyle buyurdu: Ayetikerimenin iniş sebebi şudur: Hz. Peygamber (saa) bir gün İmam Ali'ye buyurdu ki:"Ey Ali! Allah'tan seni bana vezir kılmasını istedim ve kabul etti; Seni vasimkılmasını istedim, kabul etti ve seni ümmetimin üzerine halifem olmanı istedimyi-

------------------

156- Yunus Suresi 58157- Tarihık Medinet Dimeşk. s. 428, Fazılet-i Ehli Beyt-i Resulullah s. 73158- Yunus Suresi 62159- Menakib Harezmi s.32160 Sevahid-ul Tenzil c. 1 s. 270161- Hud Suresi 12

s:42

ne kabul etti! "

Hz. Peygamberin yanında duran, Kureyşliler'den iki kişi birbirine şöyledediler: "Allah'a ant olsun ki, su tulumunun içinde çürümüş, eskimiş bir tabakhurma, Muhammed'in Rabbin'den istediğinden daha hayırlıdır. Rabbin den bir melekgelseydi de, ona yardımcı olsaydı veyahut ona mülk indirseydi de, fakirliğinigiderseydi Allah'a and olsun ki, kendisi hakla veya batılı Allah'tan dileseydi, isteğikabul edilecekti!" Ve bunun akabinde Yüce Allah bu ayeti kerimeyi indirdi?: "Onabir hazine indirilseydi, yahut onunla beraber yanında bir melek degelseydi..."162

Sünni alimlerinden olan Hakim Haskani'de bu ayetin tevil ve tefsirindeyukarıda naklettiğimiz hadise yakın bir hadis nakletmiştir. 163

77- "Rabbin den açık bir delil üzerinde buhman, ardmca da, Rabbitarafından bir şahit gelen" l64

Hafız Süleyman kunduzi, İmam Ali'nin bu ayetin tefsirinde şöyle buyurduğununaklediyor: "Beyyine (Açık bir delil) Hz. Muhammed; Şahid de benim"165

Şevkani'nin nakline göre bu ayet hakkında, Hz. Resulullah (saa) şöyle buyurdu:"Rabbinden açık bir delil üzerinde bulunan benim ve ardınca da rabbitarafından bir şahid gelen ise Ali'clir. "166

İbn-i Asakir Tarih Medinet-i Dimeşk' adlı kitabında bu ayetin tefsirinde yukarıdanaklettiğimiz rivayet aynen nakledililiyor.167

Sünni alimlerinin önde gelenleri bu ayetin tefsirinde, bu ümmetin şahidininİmam Ali olduğuna dair birçok rivayetler nakletmişlerdir ve onlardan bazılarışunlardır.-------------------

162- Kur'an'da Elh-i Beyt s.124163- Şevahid-ul Tenzil c. 1 s.282-283164- Hud Suresi 17165- Meveddet Pınarlani s. 25166- Feth-ul Kadir c. 2 s. 466

167- Tarih Medinet-i Dirneşk s. 420-421

s:43

Suyutı: Durr'ul Mensur c. 3 s. 324Muttuki Hindi Hanefi: Kenzul Ummal c. 1 s. 251Kenci Şafii: Kifayet-ul Talib s. 111Fahri Razi: Mefatih-ul Gayb bu ayetin tefsirindeHarezmi: Menakib Harezmi s. 197Meğazili: Menakıb İbn-i Meğazili s. 270-271İbn-ı Ebi-l Hedid Mutezili: Şerh-ul Nehcul Belağa c. 1 s.208 MısırTaberi: Cam-ul Beyan Fi Tefsir-ul Kur'an c. 21 s. 10Cevzi: Tezkiretul Havas-ul Ummeh s. 10Hindi Ubeydallah Besmel: İrceh-ul Metalib s. 62Mes'ud el Beğvi: Ma'alim el Tenzil c. 3 s. 224Alaeddin Ali Bin Muhammed Hanin: Hanin T efsiri c. 3 s.224

78- "Yeryüzünde hepsi de aynı kaynaktan sulanan birbirine sınır toprakparçaları, üzüm bağları... " 168

Cabir b. Abdullah Ensari bu ayetin tefsirinde, Hz. Resulul- lah'ın İmam Ali'ye şöyledediğini duydum: " Ya Ali, insanlar muhtelif soylardan sen ve ben ise birsoydanız (bir a ğaçtanız)" demiştir.169

79- "Şüphesiz sen bir uyarıcısın fakat her toplumun hadisi (yol göstericisi)vardır. " 170

Sa'lebi'nin rivayetine göre; İbn-i Abbas bu ayetin 'tefsirinde şöyle demiştir: Buayet indiği zaman Hz. Resulullah şöyle dedi: "Uyarıcı benim, hadi ise Ali'dir. YaAli benden sonra hidayet ehl-i seninle hidayeti seçecektir. "------------------

168. Ra'd Suresi 4169. Durr'ul Mensur bu ayetin tersirinde, Kenzul Umma! c. 6 s. 154 Menakıb Harezmi s. 86, Mustedrek AlalSahiheyn c. 2 s. 241170. Rad Suresi 7

s:44

Tefsir alimleri bu ayetin tefsirinde de, bu ayetteki Hadi hitabından, İmam Ali(a.s)'nin kastedildiğini nakletmektedirler. Ve onlardan bazıları şunlardır.

-Taberi: Cami-ul Beyan c. 13 s. 72

-İbn-i Sabbağ (maliki): Fusul-ul Muhimme fasıl 1-Şeblenci (Şafii): Nur-ul Ebsar s. 70-Mufessirlerin Şeyhi İsmail Hanifi: Ruhul beyan c. 2 s. 440-Süleyman Kunduzi: Meveddet Pınarlan s. 26-Kenei: Kifayet-ul Talib s. 109-Nisaburi: Mustedrek alal Sahiheyn c. 3 s. 129-Mutteki Hanefi Hindi: Kenzul Ummal c. 1 s. 251-Fahri Razi: Mefatih-ul Gayb bu ayetin tefsirinde-Suyutl: Durr'ul Mensur-Fakir Ayni: Menakıb Ayni s. 18- 26-Hakim Haskani: Şevahid-ul Tenzil c. 1 s. 301-302-İbn Şehr-i Aşub: Menakib İbn-i Şehr Eşub c. 3 s. 83

80- "Onlar ki, inanmı şlardır ve kalpleri Allah'ı anmakla huzurakavuşmuştur. Dikkat edin gerçekten kalpler, ancak Allah'ı anmakla huzurakavuşur." 171

Suyuti'nin rivayetine göre İmam Ali, Hz. Resulullah'tan şöyle naklediyor:"Onlar ki inanmı şlardır ve kalpleri Allah'ı..." bu ayette, "Kim Allah veResulünü sever ve Ehli Beyt'imi samimi sever. "172

Hz. Resulullah (saa) İmam Ali'ye şöyle buyurdu: 'Bu ayetin kimin hakkındaindiğini biliyor musun?" İmam Ali dedi ki: "Allah ve Resulu daha iyi bilirler."Resulullah (saa) buyurdu ki: 'Bu ayet, beni tasdik edip bana iman edenler vesenin zürriyetini senden sonra da sevip sizlere bu emri (halifeHği) teslimedenler---------------------

171. Rad Suresi 28172. Durr'ul Mensur bu ayetin tersirinde

s:45

hakkında inmiştir. " 173

81- "İman edip iyi ameller işleyenler için hoş bir hayat (tuba) ve güzel birgelecek vardır." 174

Süleyman Kunduzi Sa'lebi'den naklettiği rivayetine göre İmam Muhammed Bakır'danHz. Resululaha bu ayeti kerimenin manası sorulduğunda şöyle buyurdu: "0, kökü benimevimde, dalları cennete uzanan Allah'in öz eliyle cenneti Adne diktiği birağaçtır. "

Ya Resulullah! Bu ağaç hakkında, önceden buyurmuşdunuz ki, onun kökü Alive Fatıma'nın evinde, dalları da cennet ehlinin üzerinde diye sorulduğunda, Hz.Muhammed şöyle buyurdu: "Benim evimle Ali ve Fatımanın evi birdir. Cenab-ıHak kendi eli ile dikti ği bu ağaca ruhundan ruh üflemiştir. Güzelli ği tarif vetavsife gelmez, lütuf ve nimetleri benzersizdir. "175

Bu hadisi bir çok Sünni alimi nakletmiştir. Onlardan bazıları şunlardır:

Kurtubi: Tefsirul Kurtubi c. 9 s. 217 Suyutı: Durr'ul mensur c. 4 s. 59 Meğazili: Menakıb İbn-ı meğazili s. 268 Hakım Haskani Hanifi: Şevahid-ul tenzil c. 1 s. 5 ve c. 3 s.306

82- "Görmez misin Allah nasıl bir misal verdi. Hoş bir söz; kökü sağlam dalları göğe doğru olan bir ağaca benzer ki, Rabb'inin izniyie her zaman yemişiniverir. İnsanlar ibret alsın liye Allah onlara misal veriyor."176

Asım b. Hamza'nın naklettiği bir rivayetinde Hz. Resulullah şöyle buyurdu:"Ben ağacın köküyüm, Ali bu ağacın gövdesidir.------------------------

173- Kur'an'da Ehl-i Beyt s. 133174- Rad Suresi 29175- Meveddet Pınarlani s. 20176- İbrahim suresi 24-25

s:46

Hasan ve Hüseyin bu ağacın meyvesidir. Ehl-i Beyt 'in taraftar- lan ise buağacın yapraklandır " 177

Bir çok Sünni alimi bu ayetin tefsir ve tevilinde yukarıda naklettiğimiz hadisinaynısını naklediyorlar ve onlardan bazıları şunlardır.

-Hakim Haskani: Şevahid-ul Tenzil c. 1 s. 311-312-Hakim Nisaburi: Mustedrek alal Sahiheyn c. 3 s. 126-ıbn-ıl esir: Usd-ul ğabe c. 4 s. 22-İbn-ıl Hacer askalanı: T ehzib-ul T ehzib c. 6 s. 320-Abdul Rauf-ul Menavi Şafii: Feyzul Gadir c. 3 s. 46

83- "Hani İbrahim demişti ki; bu şehri emniyetli kıl, beni ve oğullarımı daputa tapmaktan uzak tut." 178

Imam Muhammed Bakır şöyle buyurdu: "Halil İbrahim dua etti: "Rabbim; buşehri emniyetli kıl, beni ve oğullarımı da puta tapmaktan uzak tut. Onun bu duasıPeygamberimiz Muhammede (saa) nübüwet olarak, Ali bin Talibe de imamet ve va-siyet olarak nailoldu. Şanı Yüce olan Allah buyurdu ki: 'Ey İbrahim: seniinsanlara imam kıldım. ' İbrahim buyurdu ki: 'Benim zürriyetimden de kılacakmısın?' Allah buyurdu ki: 'Bu ahdime (imamete) zalimlerer asla nailolamayacaktır. ' Buradaki zalimlerden maksat; Allah'a şirk koşan ve putlarakurban kesenlerdir. Müminlerin emiri İmam Ali hariç Araplar ve Kurey ştopluluğu, Peygamberimizin zuhurundan önce putlara tapmış ve onlarakurbanlar kesmişlerdi. İmamet putlara tapmış ve onlara kurban kesmiş birineasla caiz olmaz. Nitekim şam yüce olan Allah şöyle buyurdu: 'Bu ahdime(imamete) zalimler asla nail olmayacaktır. " 179------------------

177-Kifayet-ul Talib s. 220178-lbrahim Suresi 35179. Enis Emir Kur'an'da Elh-i Beyt s. 139 ve Şevatıid-ul Tenzil c. 1 s.316

180. Hicr SUresi 47

s:47

84- 'Biz onların gönüllerinden kim söküp attık. Hepsi kardeş olaraktahtlar üzerinde karşılıklı oturacaklar" 180

Süleyman Kunduzi Menakıb'tan Zeyd b. Erkam'dan naklettiği bir rivayetinegöre Hz. Peygamber şöyle buyurdu: 'Ya Ali! Sen ve Kızım Fatıma ile beraberbenim cennetteki köşkümdesiniz. " dedikten sonra bu ayeti kerimeyi okudu. "181

85- "Rabbin hakkı için onların hepsini mutlaka sorguya çekeceğiz." 182

Hafız Hakim Haskanni'nin rivayetine göre, Sıddı bu ayetin tefsirinde şöyle dedi:"Rabbin hakkı için onların hepsini mutlaka şorguya çekeceğiz." yani İmamAli'nin vilayeti hakkında" 183

86- "...Bilmiyorsanız, zikir ehline sorun."184

Taberi'nin rivayetine göre İmam Muhammed Bakır (a.s) bu ayetin tefsirindeşöyle buyurmuştur. "' Şayet bilmiyorsanız, zikir ehiine sorun' ayetinde işaretedilen zikir ehli, biz ehlibeyt'iz. "185

Ve Taberi' nin naklettiği başka bir rivayette ise İmam Ali şöyle buyurmuştur:"Ayette i şaret edilen zikir ehli biziz. "186

Yusuf Göktan kendi tefsirinde bu ayeti genişçe nakletmiş ve bu ayette ki zikirehlinden kastedilenlerin İmam Ali ve Ehl-i Beyt'i olduğunu kaydetmiştir. Ayncaaşağıdaki kaynak kitaplarda da bu konu zikrediliyor.

-Ebu Ömer Yusuf b. Abdullah Endulisi :İstiab c. 3 s. 74-Ali Mutteki Hindi Hanefi: Kenzul Ummal c. 3 s. 95-Cevzi: T ezkiret-ul Hevas s. 87-Ebu Davut Secistanı Süleyman bin Esa's: Sünen Ebi Davud----------------------

181- Meveddet Pınarlani s. 50182- Hicr Suresi 92183- Şevahid-ul Tenzil c. 1 s.325184- Nahl Suresi 43185- Cami-ul Beyan c. 14 s. 109 bu ayetin tefsirin'de186- Cami-ul Beyan c. 17 s. 5

s.48

c. 4 s ".114-Taberi: Zuhair-ul Ukba s. 81-İbrahim b. Muhammed Hamaveyni: Feraid-ul Semteyn c. 1 s. 66-Harezmi: Menakıb Harezmi s. 48

Bu ve diğer sünni alimleri bu ayette ki zikir ehlinden kastın, Al-i Muhammedolduğuna dair aynı mana içeriğinde bir çok rivayetler nakletmişlerdir.

87- "Akrabaya hakkını ver; yoksula ve yolda kalmışsa da..."187 .

Meveddet Pınarian adlı kitab, Ali bin Hüseyin (a.s)'ın şöy- le buyurduğunu naklediyor:"Burada ki akrabalık hakkı beyanındaki murad-i ilah i; Ehl-i Beyt'tir. " 188

İmam Rıza (a.s) şöyle buyurmuştur: "Bu ayet nazil olduğu zaman PeygamberHz. Fatıma'ya işte bu fedek arazisi senindir. Sana tahsis ettim." diye buyurdular.Ve "akrabaya... ayetinden kasıt Ehli Beyt manasını verdiler. "189

İbn-i Abbas'ın nakline göre: Hz. Resulullah'a senin akrabaların kimdir, diyesorduğumuzda Hz. Resulullah şöyle buyurdu: "Ali, Fatıma ve çocukları" 190

88- "...Rabb'lerine hangisi daha yakın olacak diye vesile ararIar."191

Hafız Haskani'nin nakline göre İkrime şöyle dedi: "Bu ayetteki vesiledenmaksat; Hz. Peygamber, Ali, Fatma, Hasan ve Hüseyin'dir."192--------------------------

187-lsra Suresi 26188- Gayet-ul Meram s. 40189- Meveddet Pınarlani s. 35-36190- Menakıb Harezmi s. 131, Şevahid-ul Tenzil c. 2 s. 134, Durr'ul Mensur c. 4 s. 176191-lsra Suresi 57192- Şevahid-u\ Tenzil c. 1 s. 343

s:49

Hz. Resulullah şöyle buyurdu:"Cennetteki tabakalar vesile diye adlanır. " diyebuyurduğunda şöyle sordular: "Va Resulullah seninle beraber kim olacak?" Hz.Resulullah şöyle buyurdu: "Fatıma, kocası, Hasan ve Hüseyin"193

İbni Kesir Dimeşki: T efsir-ul Kur'an-ıl Azim c. 3 s. 341 Mutteki Hindi: Muntehab Kenzul Ummal c. 5 s. 94 Hatıb Harezmi Meveffık bin Ahmed Hanefi: Mektel-i Hüseyin s. 66 .

Değerli okuyucu Ehl-i Beyt'in en katı düşmanlanndan biri ve harici olan İkrimedahi Ehl-i Beyt'in bu faziletini İbn-i Abbas'dan naklediyor. Amma ki hakka doğruvesile olan Hz. Mu- hammed, Ali, Fatıma, Hasan ve Hüseyi'nin en katı düşmanlandahi bu hakikati itiraf etmiş ve yazmışlardır. Amma ki günümüzdeki takipçileri ise buhakikati ne zaman itiraf edip mazlum müslümanlara ilan edecekler. Bunun cevabınıbekliyoruz?

89- "O gün bütün insanları imamları ile çağıracağız. "194

Bu ayet indiğinde müslümanlar, Hz. Peygambere sordular ki: "Va Resulullah!Bütün insanlann imamı sen değil misin?" Hz. Peygamber: "Ben bütün insanlaraAllah tarafından gönderilmiş bir Peygamberim. Lakin benden sonra insanlannüzerine Eh-li Beyt'imden imamlar olacaktır. Bu durum muhakkak olacaktır. Fakatbunu küffar ve dalalet ehli taraftarlan tekzip edip, onlara zülmedeceklerdir "195

Kıyamet gününde her ümmet kendi imamlan ile çağrıldı ğında, Allah-uTeala hidayet imamlarını çağırıp (İmam Ali, Hasan ve Hüseyin...) İmamlar vetaraftarlan hesaba çekilmeden cennete girecekerdir. Bu iddiamızı ehl-i sünnetalimi olan Hafız Kunduzi "Yenabi'ul Mevedde" adlı kitabında nakletmektedir .196------------------

93. Menakıb Ibni Meğazili s. 24794. Isra Suresi 7195. Kur'an'da EhH Beyt s. 15896- Yenabi-ul Mevedde s. 483

90- "Şüphe yok ki inanan ve iyi işlerde bulunanlara karşı Rahman,gönüllerde bir sevgi verir." 197

İmam Ali bir gün Hz. Peygamberin huzurunda iken, Peygamber ona şöylebuyurdu: "Ey Ali! de ki: Ey Allah'im, inananların kalbinde bana karşı bir sevgikıl!" İmam Ali bu duayı edince, Hz. Peygambere bu ayet indi: "Şüphe yok ki,inanan ve iyi işlerde bulunanlara karşı Rahman, gönüllerde bir sevgi verir." 198

Allame Nisaburi ve İbn-i Hacer Şafii bu ayetin tefsirinde İbn-i Abbas Hz.Peygamberden şöyle naklediyor: "Hakikaten bu ayet Ali bin Ebi Talib hakkındaindi. " 199

Taberi İbn-i Abbas'ın şöyle dediğini naklediyor. "Bu ayet Ali bin Ebi Talibhakkında indi. Allah-u Teala iman eden müminlerin kalbinde Ali'ye karşı birsevgi karar kılmıştır. " 200

Bir çok Sünni alimi bu ayetin İmam Ali hakkında indiğini nakletmiştir veonlardan bazıları şunlardır.

-Allame Ebu Bekir bin Şehabeddin Şafii: Reşfet-ul Sadi s. 25-Hatib Bağdadi: Menakıb Bağdadi s. 188-Sebban Safii: İsaf-ul Rağıbin s. 109-Şeblenci Şafii: Nur-ul Ebsar s. 112-Ebu Abdilah Şemseddin Zehebi: Tezkıret-ul Hıfaz c. 1 s. 10-Zamahşeri: Keşşaf bu ayetin tefsirinde-Camı-ul Zevaid c. 9 s. 125-Suyuti: Durr'ul Mensur c. 4 s. 287-İbni Meğazili: Menakıb İbni Megazili s. 327-Harezmi: Menakıb Harezmi s. 197

91- "Musa şöyle dedi: 'Rabbim, gönlüme ferahlık ver.' İşimi kolaylaştır,dilimden bağı çöz ki, sözümü anlasınlar, bana ai--------------------------

197. Meryern Suresi 96198- Kur'an'da EhH Beyt s. 168199. Tefsir Nısaburi c. 3 s.520, Sevaik.ul Muhrike s. 170

200. Zuhaır-ul ukba fi meakıb zeviıl gurba c. 1 s. 89

s:51

lemden bir vezir ver, kardeşim Harun'u, beni onunla destekle, onu görevimdeortak kıl, böylece Seni çok tespih edelim ve Seni çokça analım, şüphesiz bizigörmektesin"201

İbn-i Abbas şöyle dedi: "Hz. Peygamber Ali'yi yanına alarak dört rekat namazkıldıktan sonra, elini semaya doğru açarak, şöyle dedi: Ey Allahım! KardeşimMusa'nın sana dua ettiği gibi, bende senin kulun Muhammed (saa) Ey Allah'ım!Göğsümü aç, işimi kolaylaştır. Dilimden de düğümü çöz ki, sözümü iyianlasınlar. Kendi ailemden bir vezir ver bana Kardeşim Ali'yi , onunla desteklebeni, onu işimizde ortak yap ki, seni daha çok tesbih edelim. Ve seni daha çokanalım." Daha sonra İbn-i Abbas şöyle dedi: "Bir münadinin şöyle dediğiniduydum, Ya Ahmed senin isteklerin sana verildi."

92- "Şüphesiz ki ben tövbe edeni, inanan ve salih amel işleyen sonradadoğru yola gireni muhakkak bağışlayanım."202

İbn-i Hacer bu ayetin tefsirinde şöyle naklediyor: "Müminlerin Emiri Ali veEhl-i Beyt'in vilayetine doğru girin. " 203

Yani doğru yola ginnekten kasit Ehl-i Beyt'in vilayetidir.

93- "Kim de Beni anmaktan yüz çevirirse, şüphesiz onun için sııkıntılı birhayat vardır. Ve biz onu kıyamet günü kör olarak başrederiz. "204

Hafız Haskani Hanefi'nin nakline göre İbn-i Abbas bu ayet hakkında şöyle dedi:"Hakikaten kim Ali'in vilayetini tanımadan terkederse kıyamet günü Al lah onukör, dilsiz olarak haşredecektir. "205------------------

201- Taha Suresi 25-35202- Taha Suresi 82203- Delail Sıdk c. 2 s. 218204. Taha Suresi 124205- Şevahid-ul Tenzil c. 1 s. 379-380

s:52

94 "Ehline namazı öğret " 206

Hz. Resulullah (saa) bu ayet nazil olduğunda, her namaz vakti kızı Fatıma'nın veAli'nin kapısına giderek şöyle buyuruyordu: "Haydi namaza, Allah'ın rahmetiüzerinize olsun: "ve devamında şu ayeti okuyordu: "Allah ancak ve ancak sizden hertürlü pisli ği gidermek ister ve sizleri tertemiz kılmak diler. (Ahzab 33)"207

95- "Şu Rableri hakkında tarbşmaya giren iki taraf: Kafir olanlar içinateşten bir elbise biçilmiştir. Başlarına da kaynar su dökülür. "208

Ebu Zer şöyle dedi: "Bu ayet, Bedir günü Atıbe ile muharebe ederken Ali,Hamza ve Ubeyd bin Hans bin Abdulmuttalib hakkında indi. "209

Birçok tefsir ve hadis alimi bu ayetin İmam Ali, Hamza, Ubeyd hakkındaindiğine dair rivayetler nakletmişlerdir. Onlardan bazdan şunlardır.

-Suyuti: Durr'ul Mensur c. 4 s. 348 Suyuti bu ayetle ilgili hadisi Sahih Buhari' dennaklediyor.-Tefsir alimi Beyheki: Tefsır-ul Mevabıb-ul Aliyye, bu ayetin tefsirinde-Sufyan bin Send bin Mesruk: T efsirul Sufyan s. 167-Taberi: Zuhair-ul Ukba s. 89-Meğazili: Menakıb İbni Meğazili s. 264-265-Hakim: Mustedrek alal Sahiheyn c. 2 s. 386-Ebu Davud Teyalsı 'Müsned Davud Tayalsı s. 65

96- "Sur'a üfürüldüğü zaman, artık o gün aralarında ne akrabalık bağıkalır, ne de birbirlerini arayıp sorabilirler." 210-------------

206- Taha Suresi 132207- Şevahid-ul Tenzil c. 1 s.381-382208- Hac Suresi 19209. Sahih Müslim c. 2 s. 550210- Müminun Suresi 101

s:53

Meğazili' nin naklettiği bir rivayete göre Ömer bin Hattab Hz. Resulullah'ın şöylebuyurduğunu naklediyor: "Kıyamet günü bütün akrabalık bağları kesilir ancak benimnesebim kalır ve Ali bin Ebi Ta/ib benim nesebimdendir; kim Ali'yi severse ancak benisevmiştir, kim ona buğz ederse bana buğzetmiştir.."211

Tefsir alimleri kıyamet gününe kadar Hz. Resulullah'ın nesebininkesilmeyeceğine dair rivayetler nakletmişlerdir ve onlardan bazıları:

-Hatib Bağdadi: Tarih-u! Bağdat c. 6 s. 182

-Beyheki: Sünen Beyheki c. 7 s. 63-64-Hafız Ebu Naim Ahmed bin Abdullah İsbahanı: Hilyet-ut Jlema c. 7 s. 314-Zehebi: Tezkır-ul Hafız-ul Zehebi c. 3 s. 117.-İbn said: Tabakat-ul Kubra c. 8, s. 463-İbn-ı Hacer Heysemi: Mecme-ul Zevaid c. 9 s. 173 ve c.4, s. 271

97- "Ve yakın akrabalarını uyar" 212

Hz. Resulullah (saa) bu ayet nazil olduğunda akrabalarını toplayarak onlarahitaben şöyle buyurdu: "Ey Abdulmuttalib oğulları! Allaha and olsun ki;Araplardan hiçbir gencin kendi kavmine, benim size getirdiklerimden daha üstününügetirdiğini bilmiyorum;

Şüphesiz ben size, dünya ve ahiretin hayrını getirdim. Yüce Allah bana, sizi kendisinedavet etmemi emretmiştir. Sizler benim yakın akrabalarım ve içinizde bana uyanlarınız ardır.Allah her göndermiş olduğu peygambere muhakkak ehlinden bir kardeş, varis, vezzir ve vasikılmışhr. Hanginiz ayağa kalkıp; kardeşim, vezirim ve ehlimden başka varisim olmak;benden sonra vasim, ehlim üzerine halifem ve borcumu ödemek üzere bana biat eder?"Hazır olanlar sustuklannda Imam----------------

211- Menakib ibni Meğazili s. 109212- Şuara Suresi 214

s:54

Ali ayağa kalkıp, şöyle dedi: "Ben, biat ederim ya Resulullah." Hz. Resulullah(saa) elini Imam Ali'nin omuzuna koyup buyurdu: "Bu içinizde benim halifem,vasim ve kardeşimdir! Ona itaat ediniz." 213.

Bir çok tefsir ve hadis alimi bu ayetin tefsirini daha detaylı olaraknakletmişlerdir ve onlardan bazıları:

-Ebu Davud Secistanı: Sünen Ebi Davud c. 2-Ebu Cerir Taberi: Camı-ul Beyan fi Tefsiml Kur'an c. 19 s. 121 ve Tanh-ul Kebir'inde (Resulullah'a ilk iman edenlerin babı) bu rivayeti detayıyla nakletmiştir.-İbni Asakir: Tarih-ul Dimeşk, Tercumet-ul Ali bin Ebi Talib H. 132-Mutteki Hindi: Kenz-ul Ummal c. 13, s.128-129-İmarnuddin Ebul Fada bin Kesir: El bidayet vel Nihaye c.3, s.40 .-Alaeddin Ali bin Muhammed Hazin: Hazın Tefsiri c. 3, s. 224-Mes'ud Bağavi, Maalim el Tenzil c. 5 s. 127-Fazileti Ehl-i Beyt'i Resulullah Enis Emir s. 41,42,45, 55,58

98- "Fakat biz onu ve gemidekileri kurtardık, bunu alemler için bir ibretkıldık"214

İbn Abbas Hz. Resulullah'ın (saa) şöyle buyurduğunu naklediyor: Ya Alisenin ve evlatlarından olan imamların benden sonra ki misali Nuh 'un gemisi gibidir.Kim ona biner veya tutunursa kurtulur. Kim onu terk eder veya muhalif olursaboğulur helak olur " 215

Bu hadis, hadis alimleri arasında sahih bir hadistir. Bu hadisi ehli sünnet alimleriküçük mana değişikli ği ile nakletmişler-------------------

213-Kur'an'da Ehl-i Beyt s. 195214- Ankebut Suresi 15215-Ğayet-u! Meram s. 238

55

dir ve onlardan bazıları

-ibn Hacer Heysemi: Sevaik-ul Muhrike s. 234-Meğazili: Menakib İbn Meğazili s. 132-134-Süleyman Kunduzi: Yenabi-ul Mevedde s. 28-Hatıb Bağdad: Tarih-ul Bağdad c. 12 s. 91-İbni Kesir Dimeşki: Tefsir-ul Kur'an-ul Azim c. 9 s. 115-Suyutı: Hasa'is-ul Kubra c. 2 s. 266-Hakım: Mustedrek Alal Sahiheyn c. 3 s. 150-Hafız Ebu Naim: Hilyet-ul Evliya c. 4 s. 306-Hafız Heysemi: Mecmul Zevaid c. 9 s. 168-Zehebi: Mızan-ul İ'tidal c. 1 s. 224

99- "Gerçekten Allah her çeşit pislik ve noksanlığı siz Ehl- i Beyt'tengidermeyi ve sizi tertemiz kılmayı irade buyurmuştur. " 216

Sahih-i Müslim Ayşe'den şöyle rivayet etmektedir: "Bir sabah Hz.Peygamber, koyun yününden dokunmuş siyah abayı, sırtına alarak evdençıkmak kastıyla kapıya yöneldiğinde o anda Hasan b. Ali'nin geldiğini fark etti,Hazret onu abasının içine aldı sonra, Hüseyin daha sonra sırayla Fatıma ve Aligeldi, ikisine de abasında yer verdikten sonra bu ayeti okudular. "217

Değerli okuyucu bu ayeti kerime'nin Ehl-i Beyt hakkında indiği hakkında İslam

uleması ittifak etmiştir. Ehl-i sünnet alimleri muhtelif lafzlarla nakletmiş olduklarırivayetler de tek bir görüş içinde, bu ayetin tefsirinde ve ayette kastedilenlerin, Hz.Muhammed (saa) Ali, Fatıma, Hasan ve Hüseyin olduklarını ve bunlardanbaşkalarına şamil olmadığı konusunda ittifak etmiş- lerdi. Ve onlardan bazıları:

-Ahmed b. Hanbel: Müsned Ahmed b. Hanbel c. 6 s. 202-Hakım: Müstedrek A'lal Sahiheyn c. 3 s. 135---------------------

216- Ahzap Suresi 33.217_Sahih Müslim: Ehl-i Beyt'in Faziletleri c. 2 s. 331 ve c. 4 s. 24 Beyrut

s:56

-Ebu Davud Hafız Süleyman b. Davud Tayalsi: Müsned Tayalsi c. 8 s. 274-Ahmed b. Muhammed Tahavi: Meskel-ul Esar c. 1 s. 333-M. B. Sa'ib Kelbi: Tefsirul Kelbi s. 137-Muhibiddin Taberi: Zuhair-ul Ukba s. 23-Ahmed Mustafa Merağı (Mısır'ın, Ulumul Dar Kulliyesinin, İlahiyyat FakültesininArap Dili Öğretmenidir): Tefsir-ul Meraği c. 22 s. 7 .-Harezmi: Mektel Hüseyn Harezmi c. 1 s. 94-M. Sabban: isaf-ul Rağıbın s. 107-ibni Esir: Kamil fı Tarih-ul ibn-i Esir c. 3 s. 204-Nisai: Hasais-ul Emiril Müminin Ali bin Ebi Talib s. 4-Tefsir-ul Tibyan f. Ma'anil Kur'an c. 2 s. 1-Kifaye-tul Talib s. 200-Sahih Tirmizi c. 2 s. 301-Hasais-ul Nisai s. 72 - 76-Müsned Ahmed b. Hanbel c. 4 s. 363-Nizam Durr'ul Semteyn s. 18-Irsdul Sarı Şerh-ul Sahih Buhari c. 6 s. 81-Sıret-ul Halebiyye c. 3 s. 373-Riyazul Nezre c. 2 s. 192-Amdetul Kari c. 7 s. 592-Feth-ul Bari c. 7 s. 124-Tezkiret-ul Havas s. 41

100- "Sizi karanlıktan aydınlığa çıkarmak için melekleri ile birlikte sizerahmetini gönderen O'dur" 218

Harezmi Enes b. Malik'ten naklettiği bir rivayette Hz. Resulullah şöylebuyurdu: "Melekler bana ve Aliye yedi sene sa------------------

218- Ahzap Suresi 43

s:57

lat getirdiler" Neden dolayı ya Resulullah diye sorulduğunda Hazret şöyle buyurdu:"Çünkü Allahu Teala'nın vahdaniyetini ilk kabul ede n ben ve Ali idik. "219

-Muhammed b. İbrahim Hamaveyni: Feraid-ul Semteyn c. s. 47 de-İbni Esir: Esed-ul Gabe c. 4 s. 18 de-Taberi: Zuhair-ul Ukba s. 64 de

101- "...Allah'ın Peygamberine eziyet vermeniz..."220

Hakim Haskani Cabir b. Abdullah Ensari'den Hz. Resulullah'ın Ali'ye şöylebuyurduğunu rivayet eder: "Kim sana eziyet derse bana eziyet etmiştir. "Veya"Kim Ali'ye eziyet ederse bana eziyet etmiştir. " 221

102- "Şüphesiz Allah ve melekleri, Peygambere çok salavat getirirler. Eyİman edenler siz de ona salavat getirin ve tam bir teslimiyetle selam verin" 222

Buhari bu ayetin tefsirinde şöyle naklediyor: "Ya Resulullah! Sana selamın nasılverileceği ni bildik. Lakin sana nasıl salavat getireceğimizi bilmiyoruz?" diyesorulduğunda Hz. Resulullah buyurdu ki: Deyiniz ki: "Ey Allah'ım Muhammed 'veAl-i rfuhammed'e salavat eyle... "223

Ali bin Ebi Talib Hz. Resulullah'ın amcasının oğlu, damadı, kardeşi ve O'nunEhl-i Beyt'indendir. Ayrıca mubahale ayetinde O'nun kendi nefsi olarakzikredilmiştir. Bu ayetin Al-i Muhammed hakkında indiğine Sünni alimleri ittifaketmişlerdir ve onlardan bazıları şunlardır.

-Abdullah Rauf Menadı Şafii: Feyz-ul Gadır li Şerh-ul Ca- 1i-ul Sağır c. 5 s. 19--------------------

219-Menakıb Harezmi s. 31-32220- Ahzap Suresi 53221- Menakıb Harezmi s. 31-32, Şevahid Tenzil c. 2 s. 98222- Ahzap Suresi 56223- Sahih Buhari c. 3'de bu ayetin tefsirine bakın

s:58

-Buhari:Edeb-ul Müfred s. 93-Kita-ul Da'vat:~ Salat Ala Nebi (saa)-Tefsir-ul Meraği c. 22 s. 34

-Sevaik-ul Muhrike s. 88-Müsned İbni Hanbel c. 5 s. 353-Sahih-ul Nisai c. 1 s. 190-Sahih-ul İbni Mace Kitab-ul Salat s. 65-Müsned İmam Şafii: s. 23-Tarih-ul Bağdat c. 14 s. 303-Feth-ul Bari Şerh-ul Sahih Buhari c. 13 s. 411-Müsned Alal Sahiheyn c. 1 s. 69-Sevaikul Muhrike s. 89 Fahri Razin'nin nakline göre, onlarca kaynak-Kur'an'da Ehl-i Beyt s. 220-221

103- "Biz her şeyi apacık bir kitapta saymışızdır." 224

Hafız Süleyman Kunduzi' nin nakline göre bu ayet nazil olduğunda ashab şöylededi: "Ya Resulullah bu kitap Tevrat, İncil, Kur'an mıdır?" Resulullah buyurdu ki:"Hayır" tam bu sırada müminlerin emiri İmam Ali (as) onların yanına geldiğinde, Hz.Peygamber şöyle dedi: Yüce Allah'ın, her şeyi apaçık bir şekilde saydığı kitapbu imamdır. " 225

104- "Selam olsun Yasin ailesine"226

İbni Hacer'in nakline göre İbn-i Abbas şöyle dedi: "Al-i Yasin' den maksat,Al-i Muhammed'dir. " 227

Fahri Razi kendi tefsirinde Ehl-i Beyt'in sahip olduğu beş özellikle Peygamberleaynıdır. Bu özellikler:---------------------

224- Yasin Suresi 12

225- Yenabi-ul Mevedde s. 77, Kur'an'da Ehl-i Beyt s. 230

226- Saffat Suresi 130

s:59

A) Kur'an'da Peygambere ve onun eşsiz Ehl-i Beyt'ine selam verilmesi "Selamolsun bütün Peygamberlere" (Saffat süresi 181)

"Selam olsun yasin (Muhammed) Ehl-i Beyt'ine"

B) Namazın Teşehhüt bölümünde Peygambere ve Ehl-i Beytine selam verilmesi

C) Onların masum oluşlarında, Peygambere hitaben "Ta- ha" [Taha süresi 1) veEhl-i Beyt'ine hitaben "Ey Ehl-i Beyt" (Ahzab 33)

D) Peygamber ve Ehl-i Beyti'ne sadakanın haram olması

E) Allah'ın onlara muhabbet ve sevgi gösterilmesini farz kılması Peygambere

muhabbet edilmesinin farz kılındığı ayet Al-i İmran süresi 31 228

Ve Ehl-i Beyt'ine muhabbetinin farz kılındığı ayet ise Şura suresi 23

Al-i Yasin den kasıt Al-i Muhammed olduğu konusunda alimler ittifaketmişlerdir ve onlardan bazıları:

-Sahih Müslim c. 2 s. 231-Mustedrek Alal Sahiheyn c. 3 s. 146-Sahih Tirmizi c. 2 s. 393 ve 467-Müsned İbni Hanbel c. 6 s. 313-Tefsir-ul Keşşaf c. 2 s. 329-Manakib Harezmi s. 35-Sevaikul Muhrike s. 87-Reşfet-ul Sadi s. 16

105- "Ben bu tebliğime karşılık sizden ancak yakınlarıma sevginizdenbaşka bir mükafat ve ücret istemiyorum." 229-----------------------------

227- Sevaik-ul Muhrike 11 bab228- Tefsir-ul Fahri Razi c. 26 s. 162 mısır.229- Şura Suresi 23

s:60

Ehl-i Sünnet, Ehl-i Beyt Mektebi icma etmiştir ki, bu ayeti kerimede kiyakınlardan maksat, Hz. Ali, Hz. Fatıma, Hasan ve Hüseyin'dir. Hadis, tefsir ve tarihkitapları detaylı olarak nakletmişlerdir.

Bu ayet nazil olduğunda sahabeler Hz. Peygambere: "Ey Allah'ın Resulü,Allah'ın bizlere muhabbet beslerneyi farz kıldığı kimseler de kimlerdir diyesorduklarında"

Peygamber onların bu sorularına şöyle cevap verdi: "Ali, Fatıma ve onların ikievladıdır.(Hasan, Hüseyin)"

Bu ayetle ilgili daha detaylı araştırma yapmak isteyenler aşağıda sizesunacağımız kitaplara müracaat edebilirler. '

-Tefsir-ul Nesefi c. 4 s. 94-Tefsir-ul Kur'an-ul Azim c. 3 bu ayetin tefsirinde (İbni Kesir)-Zilal-ul Kur'an c. 25-Tefsir-ul Celaleyn c. 25-Menakib Harezmi s. 39-Mektel Harezmi c.1s.27-Yenabi-ul Mevedde s. 368-Tefsir-ul Keşşaf ayetin tefsirinde-Tefsir-ul Kelbi c. 4 s. 35-Nur-ul Ebsar s. 112-İsa'ful Rağıbin s. 105-Esbab-ul Nuzul s. 243 Suyuti Mısır.-Tefsir-ul Hadis c. 2 s. 127

Ve bu ayetin devamı olan "Kim bir iyilik yaparsa, onun iyili ğini arttırırız"ayetinden kastedilen "Ehl-i Beyt'e muhabbet beslemek" olduğunu Ehl-i sünnetalimleri kaydediyor ve onlardan bazıları:

-Sevahid-ul Tenzil c. 2 s. 149-150-Tefsir-ul Keşşaf bu ayetin tefsirinde-Mukatil Talibin s. 52-Menakib ibni Meğazili s. 316-Sevaikul Muhrike s. 175-Durr'ul Mensur c. 6 s. 7 ve diğerleri

s:61

106- "And olsun sen onları konuşma tarzlarından tanırsın." 230

İbni Merduveyh'in nakline göre İbn-i Mes'ud şöyle dedi: "Biz münafıkları, Hz.Resulullah'ın getirdiği dine iman edip etmediklerine, Ali'ye olan buğuzlarındantanırdık. " 231

Suyuti "And olsun sen onları konuşma tarzlarından tanırsın" ayetinin tefsirinde:"Ali b. Ebi Talibe olan bu ğuzlarından tanırsm."232

-Kifayet-ul Talib s. 111-Menakib İbni Meğazili s. 315-Sahih Tirmizi c. 5 s. 298 h. 3800

107- "Nitekim, Allah sizin bilmediğinizi bildi de i şte bundan önce sizeyakın bir fetih nasip etti. " 233

Allame Asakiri'nin naklettiği bir rivayete göre: Hz. Resulullah Hayber'in fethigününde, sancağı önce Ebu Bekir'e verdi fakat o geri döndü. Sonra Ömer'e verdi, oda geri döndü. Ve kaleyi fethedemediler. Hz. Resulullah (saa) bu durumdan sonraşöyle buyurdu: "Sancağı yarın öyle bir adama vereceğim ki, Allah vePeygamberini sever, Allah ve Peygamberi de onu sever. O geri kaçmayacaktır.Allah kaleyi onun eli üzere fethedecek. "

Hazır olanlar bu şerefe nail olmak istediler; Peygamber şöyle buyurdu: "EbiTalibin oğlu Ali nerede?"

Hz. Ali gözlerinden şikayetçi idi. Geldiğinde Resulullah mübarektükürü ğünü gözlerine sürdü ve sancağı üç kere sallayıp Ali'nin eline verdi. Hz.Ali kaleyi fethetti ve Merhabı'da öldürdü. 234

Bu olay İslam alimleri arasında çok meşhurdur. Bu rivayeti nakledenlerinbazıları şunlardır:------------------------

230- Muhammed Suresi 30231- Durr'ul Mensur c. 6 s. 66-68232- Durr'ul Mensur c. 6 s. 66233- Fetih Suresi 27

s:62

-Seyyid Kutub: Fi Zilal-ul Kur'an c. 26 s. 116-Tabakat-ul Kubra c. 2 s. 111-Sahih Müslim c. 5 s. 189-Hakim Nisaburi: Mestedrek Alal Sahiheyn c. 3 s. 38-Beyhaki: Sünen-ul Beyhaki c. 9 s. 131-İbnı Kesir Dimeşki: El Bidaye vel Nihaye c. 7 s. 336-Allame Şehabeddin Nuveyri: Nihayetul Irs fi Funun-ul Edeb c. 17 s. 252 .

108- "Ve bir de ileri geçenler ki herkesi geçmişlerdir. 00- laıdJr ~1>UdIanna yakJaştıranIar" 235

Allame Keşfi, Mir Muhammmed Salih Tirmizi'nin rivayetine göre bu ayetintefsirinde sahabeler Hz. Resulullah'a şöyle sordular: "Bu ayetle kastedilenlerkimlerdir?" Hz. Resulullah şöyle buyurdu: "Onlar önde gidenler ve Allah'ayakınlaşanlar, Ali ve taraftarlarıdır... " 236

Başka bir hadiste: "Önde gidenler üç kişidir. Hz. Musa'ya ilk varanHazkil'dir. Kendisi Firavun'un ailesinden iman edendir. İkincisi Habib-iNeccar ki, kendisi Hz. İsa'ya önde varandı. Hz. Muhammed'e ise en önde varanAli b. Ebi Talib'tir ki, kendisi hepsinden daha faziletlidir."

Bu ve bu tür hadisleri tefsir ve hadis alimleri kendi kaynaklarında ayrıntısıylazikretmişlerdir ve onlardan bazıları:

-İbni Cerir Taberi: Tarih-ul Taberi 1. bab-Müsned İmam Ebu Hanife c. 1 s. 110-Hatib Bağdadi: Menakıb Hatib Bağdadi s. 187-Meveddet Pınartan s. 30-Harezmi: Menakıb Harezmi s. 32-195-İbn-i Kesir: El Bidaye vel Nihaye c. 1 s. 231-Zehebi: Mizan-ul İ'tidal c. 1 s. 536------------------------

234- Tenzıb-ul Tehzıb c. 7 s. 480235- Vakıa Suresi 10-11236-Menakıb keşfi birinci bab.

63

-Mecne-ul Zevaid c. 9 s. 102-İrceh-ul Metalib s. 18-Allame Zehebi: Tarih-ul İslam Zehebi c. 2 s. 193-Ebu Davud Tayâlisi: Müsned Tayâlisi s. 360-Tirmizi: Sünen-ul Tirmizi c. 13 s. 176-Taberi: Tarih-ul Umem ve Vel Meluk Taberi c. 2 s. 211-İbni Kuteybe: Fil Meâ'rif İbn-i Kuteybe s. 169-Tehzib-ul Kemal c. 8 s. 336

109- "Ancak iman edip iyi işlerde bulunanlar..." 237

Hakim Haskani' nin naklettiği rivayete göre bu ayeti kerime " İmam Ali vetaraftarları" hakkında nazil olmuştur. 238

110- "Rahman ve rahim oJan Allah'ın adıyla. De ki: O Al- lah, birdir "239

Hafız Kunduzi (Hanefi'nin nakline İbn-i Abbas, Hz. ResululIah'tan şöyle naklediyor:

"Ey Ali: Senin insanlann içindeki misalin Kuran daki: 'De ki: O Allah birdir. 'ayet i gibidir. Kim İhlas suresini bir kere okursa, Kuran'ın üçte birini okumuş gibidir.Kim onu iki kere okursa, Kuran'ın üçte ikisini okumuş olur. Kim onu üç kere okursaKuran'ı tamamen okumuş gibi olur. Ya Ali sen de öylesin. Kim seni kalbi ileseverse imanın üçte birine sahip olur. Kim seni kalbi ve dili ile severse, imanınüçte ikisine sahip olur. Ve kim seni kalbi, dili ve eli ile severse imanın hepsine(yani kamil imana sahip) olur. Beni hak ile Peygamber gönderene and olsun ki,gök Ehli'nin seni sevdiği gibi yer yüryüzündekiler de sevseydi, Allahu Teala hiç birinsana ateş ile azap vermezdi. "240

-Meğazili: Menakib İbni Meğazili s. 69-70-Fakir Aynı: Menlikib-ul aynı s. 49---------------------

237- Tin Suresi 6238- Şevahid-ul Tenzil c. 2 s.352-356239- İhlas Suresi 1-4240- Enis Emir: Kur'an'da Ehl-i Beyt s. 336-337, Yenabi-ul mevedde s. 125 64

s:64

-----------------------------------------------------

Eserin Orjinal Adı: Miye Aşre Ayet Nezele Hakk-ul Imam AliSeyyid Sadık Hüseyni Şirazi