11-ci sinif

Respublika Fənn Olimpiadaları

Kimya

04.02.2018

Ad _____________________

Soyad _____________________

Məktəb _____________________

1. İmtahan müddəti 180 dəqiqədir.

2. 4 səhv cavab 1 düz cavabı aparır.

3. Hər sual 4 bal ilə qiymətləndirilir.

4. Nəzarətçilərə yalnız cavab kartları təqdim olunur.

5. Rayon (Şəhər) mərhələsinin nəticələrini

www.olimpiada.edu.az saytından və ya təhsil

aldığınız ümumtəhsil müəssisəsindən öyrənə

bilərsiniz.

UĞURLAR!

Rayon (Şəhər) mərhələsi

Rayon (Şəhər) mərhələsi RESPUBLİKA FƏNN OLİMPİADALARI Kimya 11-ci sinif

- 2017/2018 -

1. Fenolun sənayədə tətbiqini əks etdirən

reaksiya tənliyini göstərin.

A) С6H5OH + Zn tC6H6 + ZnO

B) C6H5OH + KOH → C6H5OK + H2O

C) C6H5OH + CH2O H

C6H5(OH)CH2OH

D) C6H5OH + 3Br2 → C6H2Br3OH + 3HBr

E) 2C6H5OH + 2Na → 2C6H5ONa + H2

2. Məhlulun molyar qatılığını hansı formul ilə

hesablamaq olar?

A) 100CM

B) 1000C

M

C) m

CV

D) 1000M

C

E) CM

3. 1,2 mol H2 və 1,5 mol I2-dən (buxar) ibarət

qarışıq 1 litrlik qapalı qabda tarazlıq yaranana

qədər 8000C temperaturda saxlanılır.

Reaksiya nəticəsində 46,8 kC istilik ayrılır. HI-

un əmələ gəlmə istiliyi 26 kC/mol olarsa,

H2 + I2 ↔ 2HI reaksiyasının 8000C-də tarazlıq

sabitini müəyyən edin.

А) 1 В) 9 С) 18 D) 24 Е) 36

4. 42 q buten-2-nin polimerləşməsindən alınan

nümunənin polimerləşmə dərəcəsi 602-dir.

Reaksiyaya daxil olmayan buten-2-nin 20,25 q

HBr ilə reaksiyaya daxil olur. Alınan polimer

nümunədə xətti makromolekulların sayını

müəyyən edin.

Mr(C4H8)=56, Mr(HBr)=81

A) 1·1023 B) 3,01·1020 C) 6,02·1023

D) 3,01·1023 E) 5·1020

5. Mürəkkəb efirin 80%-li sulfat turşusu ilə

qızdırılması (1800C) zamanı qazlar qarışığı

alındı. Qarışığın artıq miqdarda götürülmüş

KMnO4 məhlulundan keçirilməsi zamanı

həcmi 2 dəfə azalır, sıxlığı isə dəyişmir.

Mürəkkəb efiri müəyyən edin (bütün

reaksiyalar miqdari baş verir).

A) HCOOC2H5 B) CH3COOC4H9

C) CH3COOCH3 D) HCOOC3H7

E) HCOOC5H11

6. Buxarının sıxlığı stirolun buxarının

sıxlığından 4 vahid az olan mürəkkəb efirin ikili

karbon atomlarının sayı onun birli karbon

atomlarının sayında 4 dəfə az, bu efirin hidroliz

məhsulu olan turşuda isə ikili karbon

atomlarının sayı birli karbon atomlarının

sayından 2 dəfə azdır. Mürəkkəb efir

molekulunda olan karbon atomlarının hibrid

orbitallarının sayını müəyyən edin.

Ar(H) = 1, Ar(C) = 12, Ar(O) = 16

A) 13 B) 17 C) 21 D) 25 E) 19

7. K2Cr2O7 + H2SO4 + H2S →

reaksiyasının məhsullarının əmsalları cəmini

müəyyən edin.

А) 8 В) 10 С) 12 D) 14 Е) 18

8. Kalium-peroksid və kalium-superoksiddən

ibarət 25,2 q qarışığın artıq miqdar karbon qazı

ilə reaksiyasıdan 4,48 l (n.ş.) oksigen alınır.

İlkin qarışıqda superoksidin kütləsini (q)

hesablayın.

Ar(O)=16, Ar(K)=39

A) 7,1 B) 14,2 C) 11,3 D) 18,1 E) 11,0

Rayon (Şəhər) mərhələsi RESPUBLİKA FƏNN OLİMPİADALARI Kimya 11-ci sinif

- 2017/2018 -

9. Molekulunda iki asimmetrik karbon atomu

olan C8H18 tərkibli alkanı Beynəlxalq

nomenklatura əsasında adlandırın.

A) 2,4-dimetilheksan

B) 2,3-dimetilheksan

C) 2,5-dimetilheksan

D) 3,3-dimetilheksan

E) 3,4-dimetilheksan

10. Formaldehidin sirkə və qarışqa turşuları

qarışığında 2,33 q məhlulu 18,7 ml 8,4%-li

kalium-hidroksid məhlulu (1,07 q/ml sıxlıqlı) ilə

tam reaksiyaya daxil olur. Bu zaman alınan

məhlulun qızdırılmaqla artıq miqdar gümüş(I)

oksidin ammonyaklı suda məhlulu ilə

reaksiyasından 9,72 q çöküntü alınır. İlkin

qarışıqda maddələrin mol payını müəyyən edin.

Ar(H)=1, Ar(C)=12, Ar(O)=16, Ar(K)=39,

Ar(Ag)=108

A) 20% HCOOH, 40% CH3COOH, 40% HCHO

B) 25% HCOOH, 50% CH3COOH, 25% HCHO

C) 10% HCOOH, 50% CH3COOH, 40% HCHO

D) 20% HCOOH, 30% CH3COOH, 50% HCHO

E) 30% HCOOH, 20% CH3COOH, 50% HCHO

11.

2 32 +Ag O (NH )+H O, kat+KOH (spirt) +CuO

2 5 1 2 3 4I II III IVC H Cl X X X X

Hansı mərhələlərdə siniflərarası izomeri

olmayan maddələr alınır.

A) I, II B) II, III C) I, III D) I, IV E) II, IV

12. 0,5 l 2 M qatılıqlı qarışqa turşusu

məhluluna əvvəlcə 1 l 2M NaOH, sonra isə

artıq miqdar təzə çökdürülmüş Cu(OH)2 əlavə

edilir. Lazımi şərait olarsa, məhlulda hansı

reaksiyalar baş vermir?

1. HCOOH + NaOH →

2. HCOOH + Cu(OH)2 →

3. HCOONa + Cu(OH)2 →

4. NaHCO3 + NaOH →

A) 1, 2 B) yalnız 2 C) 2, 4

D) 3, 4 E) yalnız 4

13. V litr a mol/l qatılıqlı NaNO3 və 2V litr b mol/l

qatılıqlı Na2SO4 məhlulları qarışdırılır. Alınan

məhlulda Na+ ionlarının molyar qatılığını (mol/l)

müəyyən edin.

A) 3

)( Vba

B) 3

4ba

C) 3

2ba

D) V

ba

3

4

E) 3

ba

14. Azot və ammonyakdan ibarət qarışığın 20 l

(n.ş.) HCl qazı ilə reaksiyası zamanı ilkin

qarışığın həcmi 25% azalır. Qalan qaz

qarışığının yanmasına 15 l (n.ş.) oksigen sərf

olunarsa, qarışıqda olan azot ilə reaksiyaya

neçə qram litium sərf olunar? Ar(Li)=7

A) 21 B) 42 C) 84 D) 75 E) 63

Rayon (Şəhər) mərhələsi RESPUBLİKA FƏNN OLİMPİADALARI Kimya 11-ci sinif

- 2017/2018 -

15. YXOH

H ,RCOOH

2

R radikalının turşu molekulunda kütlə payı 25%,

Y molekulunda isə 8 hidrogen atomu olarsa,

hansı reaksiyalar doğrudur?

1. X + CuO t HCHO + ...

2. C6H12O6qıcqırma2X + 2CO2

3. 2X tka ,С4250

CH2=CH–CH=CH2 + ...

4. Y + NaOH CH3OH + ...

A) 1, 3 B) 1, 4 C) yalnız 2 D) 2, 3 E) 3, 4

16. Müəyyən temperaturda 32,2 q

Na2SO4∙10H2O 82 q suda həll edildikdə

doymuş məhlul alınır. Verilmiş temperaturda

Na2SO4-ün suda həllolma əmsalını (q/l)

müəyyən edin. Mr(Na2SO4)=142, Mr(H2O)=18

A) 322 B) 142 C) 161 D) 71 E) 284

17. 1 mol naməlum quruluşlu alkil-yodidə

qızdırılmaqla NaOH-ın spirtdə məhlulu ilə təsir

etdikdə 1:7 kütlə nisbətində izomer alkenlərin

qarışığı alınır. Əsas məhsulun kütləsi 49 q olur.

Başlanğıc maddənin Vürs reaksiyasının

məhsulunun səmərəli nomenklatura əsasında

adını müəyyən edin. Ar(H)=1, Ar(C)=12

A) metiletilikili-butilmetan

B) trimetilüçlü-butilmetan

C) izopropilizobutilmetan

D) metilpropilizopropilmetan

E) metildietilmetan

18.

HCl

məhlulu

26 q

Zn H2

(n.ş.)

H2SO4

məhlulu

(duru)

m q

Fe H2

(n.ş.)

Hər iki qabdan eyni həcmdə hidrogen ayrılarsa,

dəmirin kütləsini (q) hesablayın.

Ar(Zn)=65, Ar(Fe)=56

A) 2,24 B) 44,8 C) 22,4 D) 11,2 E) 4,48

19. Stirol molekulunda rabitələrin əmələ

gəlməsində iştirak edən qeyri-hibrid orbitalların

ümumi sayını müəyyən edin.

A) 12 B) 14 C) 16 D) 18 E) 24

20. 5,3 q benzolun homoloqunun nitrat turşusu

ilə reaksiyası zamanı 4,53 q mononitro

törəmələr qarışığı alınır. Reaksiyanın çıxımı

60% olarsa, benzolun homoloqunun formulunu

müəyyən edin.

Ar(H)=1, Ar(C)=12, Ar(N)=14, Ar(O)=16

A) C7H8 B) C8H10 C) C9H12

D) C10H14 E) C11H16

21.

Reaksiya Entalpiya, kC

2Y + X → Z + 2T a

2K + Y → 2M + T b

4M + X → 4K + Z reaksiyasının entalpiyasını

müəyyən edin.

A) 2b – a B) b – a C) 2a – b

D) 2b + a E) 2a + b

Rayon (Şəhər) mərhələsi RESPUBLİKA FƏNN OLİMPİADALARI Kimya 11-ci sinif

- 2017/2018 -

22. Tərkibində 2 mol Ba(OH)2 olan məhlula

ardıcıl olaraq tərkibində 1 mol CuSO4, 1 mol

FeCl2 və 2 mol Na2CO3 olan məhlullar

əlavə edilir (hər dəfə məhlul əlavə etdikdə

reaksiyanın bitməsi üçün bir müddət gözlənilir).

Hansı ionlar arasında reaksiya baş verər?

1. Ba2+ və SO42– 2. Cu2+ və OH–

3. Fe2+ və CO32– 4. Fe2+ və OH–

5. Fe2+ və SO42– 6. Ba2+ və CO3

2–

A) 1, 3, 5

B) yalnız 2, 4, 6

C) 1, 2, 3, 4

D) 2, 3, 5

E) 1, 2, 4, 6

23. Naməlum duzun 0,2 molu parçalandıqda su

və 8,96 l üç qazın qarışığı alınır.

Qurudulduqdan sonra qazlar qələvi

məhlulundan buraxılır və məhlulun kütləsi 7,1 q

artır, qazların həcmi isə 25% azalır. Qalan

qazlardan elektrik qığılcımı keçirilir, sonra isə

suda həll edilir. Bu zaman kütləsi 11 q olan iki

turşunun 1:1 mol nisbətində qarışığı alınır.

Naməlum duzu müəyyən edin (Qəbul edin ki

bütün reaksiyalar miqdari gedir).

A) (NH4)2SO4∙2H2O

B) NH4NO2∙H2O

C) NH4ClO4

D) NH4ClO3

E) [NН3ОН]ClO

24. Polimerləşmə dərəcəsi 1000 olan

polimerlərin siqma rabitə saylarının (n)

polimerlərin molyar kütlələrindən (M) asılılıq

qarafikini müəyyən edin.

I. polistirol

II. polietilen

III. polibutadien

25. Müəyyən miqdar maqnezium-karbonat

parçalandıqda 5,1 kC istilik udulur. Alınan qaz

75 q 5,7%-li barium-hidroksid məhlul ilə udulur.

Alınan məhlulda duzun kütlə payını (%) ilə

hesablayın. Maqnezium-karbonatın parçalanma

reaksiyasının istilik effekti –102 kC-dur.

Ar(H)=1, Ar(O)=16, Ar(C)=12, Ar(Ba)=137

A) 8,4 B) 8,5 C) 8,6 D) 8,8 E) 8,9