11. กัณฑ์ที่ ๑๑ มหาราช ๖๙ พระคาถา

9
หมวด: ต ้นแบบเทศน์มหาชาติ ๑๓ กัณฑ์ ,๐๐๐ พระคาถา เผยแพร่เมื่อ วันศุกร์ , 30 สิงหาคม 2556 16:54 เขียนโดย manop ฮิต: 20782 ก ัณฑ ์ที๑๑ มหาราช ๖๙ พระคาถา กัณฑ์มหาราช http://www.mahachat.com/index.php/kan-11?tmpl=componen... 1 of 9 26/5/2559 19:55

Transcript of 11. กัณฑ์ที่ ๑๑ มหาราช ๖๙ พระคาถา

Page 1: 11. กัณฑ์ที่ ๑๑ มหาราช  ๖๙ พระคาถา

หมวด: ตนแบบเทศนมหาชาต ๑๓ กณฑ ๑,๐๐๐ พระคาถา

เผยแพรเมอ วนศกร, 30 สงหาคม 2556 16:54

เขยนโดย manop

ฮต: 20782

กณฑท ๑๑ มหาราช ๖๙ พระคาถา

กณฑมหาราช http://www.mahachat.com/index.php/kan-11?tmpl=componen...

1 of 9 26/5/2559 19:55

Page 2: 11. กัณฑ์ที่ ๑๑ มหาราช  ๖๙ พระคาถา

พระครวนยธร ดร.มานพ กนตสโลผชวยเจาอาวาสวดพระเชตพนวมลมงคลาราม

พระนพนธ สมเดจพระมหาสมณเจา กรมพระปรมานชตชโนรส

--------------------------

เอว โพธสตโต จ มทท จ สมโมทมานา สกกทตตเย อสสเม วสส ฯ ชชโก ป กมาเร คเหตวา สฏฐโยชนมคค ปฏปชชฯ เทวตา กมาราน อารกขมกรส ฯ ชชโก ป สรเย อตถงคมเต กมาเร คจเฉ พนธตวา ภมย นปชชาเปตวา สย ป จณฑวาฬมคภเยน รกข อารยห สาขาวฏปสสพภนตทเรสยตต ฯ

(1) อโภ ขตตยตาปสา ป อนวาพระบรมดาบสดาปสนศรสมมตเทเวศรเกศตระกลกษตรยขตตยะทงสองพระองค โพธสตโต จ คอสมเดจพระหนอนเรศเพศยนดรพงศพทธางกรราช ผเปนมงมกฎวสทธสขมาลชาตเฉลมพภพสพ มททจ คอพระยอดเยาวมาลยมาศมหษมทรสนทรสวสดมททราชธดา สมโมทมานา ตางพระองคทรงสมครสโมสรภรมยดวยอดมอฏฐวรวโรวาท อนทาวสทศนธานนทรสรนทรเทวราช ประสาทประสทธเทวโองการ วสส เสดจสถตสาราญแรมผนวชพนสพรหมจรรย สรรพภยนตรายนราศ อสสเม ในพระอาศรมบรมศกรทตตยาวาสครยวงกต เสวยสขวหารสมาธพรตพรหมพธฌานในหมวานสถานนนแล

(2) ชชโก ป สวนชชกพฤฒาจารย จาเดมแตรบพระราชทานสองกมารไดแลว เฒาใจแกลวกพามา สฏฐโยชนมคคลวงมรรคาลยไกลไดหกสบโยชน เทพยเจานนโสดชวยอภบาลบารงรกษาสองกมาร อโรคา หตวา หาโรคโรคาบมได สองอรทยกไปดวยพฤฒาจารย ในมรรคากนดารนนแล

(3) สรเย ในเมอพระสรยงทรงรศมจร ยงยอดสงขรยคนธเรศ อตถงคมเต เปนเวลาทพระสรยงทรงเดชเสดจดวนจวนจะใกลอษฎงค กมามดมวไปทวพงพนภมภาคแผนดนดล จตบาทนกมาคะนองรองคารามรนระราเรง บางหมอบเมยงมองวงลองเชงระเรงเลน ตนกระแตเตนตามกระตาย หมละมงและกวางทรายเสยงเซงแซ พาฬพยคฆชะงกชะแงแลแลวเลยงหลบ บางเผนโผนโจนประจบกระโจมจบ หกคอมฤคพบเผนเขาพง เมนหมหมาหมหมกระจงจามร พากนวงกระจดกระเจงกระจายหนมะมกอง ถกกระทงทองทองทองตามแถวเถอน พระยาไกรสรสงหราชนกมาคลาดเคลอนจากถาทอง เผนพยศผยองลาพองผนแผดสรสาเนยงเสยงสนนเสนาะดง คชพา คชาพงคเชนทรเผอกดผองผทในไพร ลงอาบกนกระแสสนธใสเกษมสนต ขนจากทาแลวพากนจรจรลเขาในดง เทยวมวสมตามพมพงแลวผายผน มากกวาหมนแสนแนนอนนตสนนไพร หมมงมาอาชาไนยสนธพชาต เผนพยศผยองลาพองบาทบทจร พากนวงรมสงขรครราย กระบอเถอนกเบอนชายเขาเชงชน โผผวาถลาวนดไววอง กเลนโลดโดดจากปลองชองคหา สงโตเตนเผนภผาพาพวกเพอน เทยวหลอนๆ หลอกกนออกเกลอนทกลางเนน เลยงผากาวเทาเกนตกดงปง ตวกระดอนกระทอนกระทงแผนพสธาเสยงสนนอรญวาหมวนต สนธชลลนละลนไหลเปนละลอก เชยวกระฉอกฉะฉาดฉาน กระแสสนธเปนสายซานสาดกระเซน ยะหยดยะหยดยะเยอกเยนสยดสยอง หรงๆ เรไรรองระรนโรย ชะนนาง

เดนกลาย

เดน

ขน

กณฑมหาราช http://www.mahachat.com/index.php/kan-11?tmpl=componen...

2 of 9 26/5/2559 19:55

Page 3: 11. กัณฑ์ที่ ๑๑ มหาราช  ๖๙ พระคาถา

เหนยวกงยางโยนหกโหนโหยไหหาผว รองระเรวรวผววะๆ ผวโวยวเวกวงเวงโวยในหองหมวนต แจวๆ จกกระจนจาทกราวรกขสกณเขาเขาเคลาคคจฮกกจฮกกกกระหมไพร เฒาอาธรรมจญไรสยดสยอง ทกเสนโลมาพองอยเกรยวๆ ตาแกกเรงไมเรยวเขวยวขวะขวบขวาบขนาบโบย แสนสงสารดวยสองกมารนกมาออกพระโอษฐโอยสะอกสะอนออนออนระทดระทวยองค

ทกเทพยพนสแนวพงสอดทพยเนตรเมอไดสดบสาสนสองดรณนเรศเธอตองไมเรยวรน ทกอกองคนกมาสงสารแสนกาสรดดวย แตไมรทวาจะชวยเจาไดเลย จงตรสวาโออกชาวเราเอยอกชาวเราเอย อกเรานเพยงจะพงภนท ดวยพระนยนอยหนอนรนทรเธอมานราศพระชนน อนจจาๆ เอย อนจจาๆ เอย พราหมณจะเรงรบรอนตอนตามตตะบงไปถงไหน จงรอรงฝไมไวบางเถดราทกเทพยราคาญเนตรเวทนาทกองค สวนวาเฒาชราทชาชงคชชกเชอหนชาต ตาแกมาเกรงภยพาลพยคฆจตบาทจะเบยดเบยน เฒากพาสองกมารแวะวงเวยนเขาสพมพฤกษา คจเฉ พนธตวา จงผกพนกระสนขอพระกรกษตรยแลวรดรง ผกเปนเงอนตายตงตดเขาไวใหมนกบกอไมขางหนงนน เฒากผอนผนขนสพมพฤกษา เหนอยมาเฒาชราตาแกกนอน สาขาวฏปสสพภนตเรเหนอคาคบไมนนแล

(4) ตสม ขเณ ขณะนนไซร ควรทวาจะสงสารดวยสองกมาร มาตองทกขทรมานเมอยามนอน ทรงกรรแสงสะอกสะอนออนออนพระองคลงไสยา เอโก เทวปตโต ยงมบวรเทพสรารกขพมานมาศ เวทนาดวยหนอนฤนาททงสองพระองค จงจาแลงลกษณะรปทรงใหสวยสด นฤมตเพศเหมอนพระเจาเวสสนดรจอมดาบสบาเพญฌาน ทรงครองซงเครองทพยบรกขารเหมอนโยค เอกา เทวธตา ยงมนางองคเอกอปสรศรสวยศภลกษณ นฤมตเพศพมลพกตรผองฉวเหมอนสมรมงแมมทรสขมกษตรย ทรงชฎากาญจนสงวาลรตนคากรอง โทเทพยกเยองยองตามกนยรยาตร เลหประหนงสมเดจพระปตราชมารดา มาทาโศกแสรงกรรแสงหาไหละหอย พอประสบสองพนองนอยอนาถนอน พระกรทงคเธอขอนๆ อรงคา โมเจตวา จงปลดเปลองลดาวลยทพนธนาพระลกแลว เธอทงสองประคองแกวกอดกบทรวง พระอสสชลนยนเธอไหลรวงลงรนพกตรพลาปร าพไรรกราพนครวญ จงตรสวาเจาทรามสงวนของแมเอย ไฉนเลยแมไมเคยมาเคองเขญ มาตกตาลาเคญแตนอยๆ ดหรอ ดหรอพระกายแมนมาเปนรวรอยดวยไมเรยวรน ระบมบวมเปนบนๆ ดวยพราหมณมนโบย โอรอยชงของแมนยงสะอกสะอนโอยนาเวทนา แมเจบทไหนทปวยปวด มาเถดนะมาๆ แมจะนวดใหหายคลายทมนเมอย สมพาหตวา เทพยกคลาเคลนเสนพระสายสองกษตรย เดชทพยสมผสหตถเธอเคลนคลา รอยไมเรยวทเขยวชาเปนชนๆ กอนตรธานบนดาลสนทงอนทรย นหาเปตวาเทพยกทรงสซงเหงอไคล เครองวเลปนะกลบไลละเลงทา แลวกนกระหมวดกวดเกศาแซมมาลยกรอง ปกทพยจฑาทองใสกรอบพกตร แลวจนเจมเฉลมลกษณะวไลเลศ ดนกผองผดสดประเสรฐสาอางองค เทพยกโอบอมเอาองคละองคแลวชมเชย กตรสวากณหาของแมเอยมาเสวยนมแมเสยหนอยเถดสนะแมเนอละมน ถนของแมนยงคงคดเจยวนะพอคณแมคณของมารดา ทงผลไมแมกหามาอยมากม ทงปรงปรางซางสาลและพลบสด จนทนลนจยอมมรสหวานสนท เชญเถอะหนาพอชาลดวงชวตปอกเสวย กนเถดสหนาพอเอยแมเอยใหอมเอม เทพยกชวนใหสรวลเกษมเสพพฤกษาหาร ครนอมหนาสาราญอรารมณเทพยประทบใหบรรทมเหนอแทนฐาน แลวจงกลาวเปนกลอนสนทรหวานประสานขบ ใหสองดรณทออนนนนอนหลบดวยลมลอย เทพยกคร าครวญหวนละหอยแลวจงคอยกลาวเปนกลกลอน วานอนเสยเถดสหนาพอนอนแมนอน ขวญเอยขวญออนของแมอยาออนอยาแอ หลบเสยหนอยเถดสหนาพอคณแมคณทลกระหมอมแม ดกมใชนอย ทงดาวเดอนดหรอนกมาเคลอนคลอยนอยไปแลวหรอนะเจายงไมหลบเลย ยางเขาทตยยามแลวหนาพอทรามเชยชนอรารมณ น าคางยอยประพรอยพรมพมพฤกษาไพร สองกมารไดสดบเทพยโทไทเธอกลอมขบ เปนพณเพลงวงเวงวบหลบสนท ยาว ตราบเทาพระสรยาวราฤทธอรณรงขนรางๆ เทพยกโอบอมพระองคลงวางไวดงเกา บนดาลพระกรหตถเธอของเขาดวยเครอเขาเถาลดาวลล ทพราหมณมนผกพนธนาการ อนตรธายตวา ตางเทพยกบนดาลสญสรกขมลวมาน อนเปนนวาสนสถานนนแล

(5) ปนทวเส ครนเวลาอรณรงเชา พราหมณพฤฒาเฒาตนจากคาคบพฤกษา จงชาระมขมลทนกนมลผลาหารทเหลอไวแตหวคาแลวมชา เฒากฉวยยามละวาควาไมเทาคอนสลดซดขนใสไหล เฒากลงมาจากคาคบพฤกษาใหญแลวแกลดาวลยทผกพนจตรกร แหงพระเจาพนองสองบงอรเสรจแลว เฒาจญไรใจแกลวกพามา พอประสบพบมรรคาเขาสองแพรง แหงหนงจะไป กลงคราฐวสย แหงหนงจะไปพชยเชตดร เทพยเจาเขาสงสงหรณหากดลจต ใหพราหมณเหนชอบเปนผด ตาแกกบดเบอนเชอนทางวางร กมาลถงบรกรงพชยเชตดร อนเปนมหานครนนแล

(6) ตทวส คนวนนนไซร ปจจสกาเล เปนยามสดปจจสสมยจะใกลรง ราชา สญชโย สวนสมเดจพระเจากรงสญชยมงมกฎเกศกษตรย อนเถลงถวลยรฐฉตรพไชยเชตดร ปางเมอพระองคทรงสโมสรภรมเยศ ในมณเฑยรประเทศทบรรทมอเนกแนนดวยแสนสาวสนมนกรคณานาง อนทรงสวสดสาอางสะอาดเอยมลออเนตร ดงนางอปสรอมรเทเวศรในเมองแมนแดนดสตพภพ ทกหนานางตางนกมานอบนบประณมนง บางหมอบชะมอยคอยรบสงสนทรเสนอนวล นาฏกตถ มทงนางระบาราตบาเรอบารงรน ใหทาวเธอบนเทงในเชงชนชพระทย ลางนางนกมาขบขานไขเออนซงโอษฐพนประสานเสยง แลวกสอดสรสาเนยงเสยงสนนเสนาะนวลควรทวาจะเปรมปรด พวกเหลาสงคตนกมาดดสระดมดง ทงโทนทบรบจงหวะโจงจะจงจงโจงๆ

ขน

สง

เดนกลาย

ขน

ยายออน

เขาเดม

ขนสงออน

คงเดม

กลอม

เดน

ขน

กณฑมหาราช http://www.mahachat.com/index.php/kan-11?tmpl=componen...

3 of 9 26/5/2559 19:55

Page 4: 11. กัณฑ์ที่ ๑๑ มหาราช  ๖๙ พระคาถา

ทงๆ บณเฑาะกดดสายพณดงฟงวเวกแวว รวระนาดแกวแจวใจจรง ทระหรางทระหรงฉงฉงฉางฉบ ฆองวงกรบถงนงโหนงเหนงกระจบปกรเรงเรวๆๆ เรงระนาดกกราดเกรงบรรเลงลอย วานอระนอดๆ นอง ชาเจาโหงกทรงรองตามเพลงขบ ชารามะนารบปบปดปง พาเอยพาปงๆ ชนอารมณเสยงกลมกลงกลอมหฤทย ทงสซอนกมาสอดใสเขาเสยดส นระหนๆๆ กลองสองหนาทาทาตโปงปะโปงปะโปงเทงโปงทง สายจะเขขงตงทกเสนลวดแลเอนดดโดงดง ทะรหรางทะรรางๆๆ เสยงกรางกรง ฟงเสนาะเสยงเพราะพรงเขากบเสยงขลย วานระหนยนระนยๆ หนอด แหบหวนตอดสอดซออแออออดสอดสาเนยง ลางนางเจากสงเสยงหวนละหอย แหบบรรเลงเปนเพลงลอยขบเปนราๆ ครวญเฉอยฉาสงพดชาชาลกหลวง ตามกระทรวงเหมอนหนงเคย เสยงเจาพเอยวเวกแวว ใหทาวเธอบรรทมเหนอบรมแทนแกวหลบสนท ทรงเสวยพระสบนนมตเปนมหศจรรย วาทาวเธอเสดจออกอาสนรตนบลลงกอนโอโถง สมมตวาทองพระโรงราชกจวนจฉย เหมอนรตนอาไพแลระยบ ประดบไปดวยแกวกาญจนะประกอบแกมแซมสชมพนท ทงแสนเสวกามาตยราชบรษนกมาหมอบอยเรยงราย มหาดเลกนกมากราบทลถวายซงรายงานการบญช คดเอาขอสนทรคดขนกราบทลถวายศรสญชยราช ทาวเธอจงตรสพพากษา โดยพระราชกฤษฎกากฎหมายไมลาเอยง เปนเทยงธรรมตามประเพณ เอโก ปรโส วายงมชายพนายผหนงนน กณโห เตบโตดาลาสนสงสกสศอก มมอถอปทมทองทงสองดอกสดสะพรมดอกหนงพงเตงตมหมเกษรแซมดอกหนงพงจะแยกแยมขยายกลบ ชายนนนกมาเรงรบไมรอรงหลกเหลาสาวสนมกรมวงลอมวงเวร ทะลวงทะลงถงนเรนทรราชอาสนรตน ถวายโกสมกบกษตรยสญชเยศนเรนทร ในฝนวาทาวเธอนกมาเหยยดยนพระวรกรรบเอาโกเมศมาเหนบแนมแซมไวเหนอพระกรรณประเทศทาวเธอทงค เรณอนวาผกาเกสรดอกบวหลวง นกมาโรยรวงลงตองเตมพระทรวงรดอรา กลนสคนธซาบอาบนาสาสาเรงรมย ทาวเธอนกมาฟนตนบรรทมในทนท ปาโต ว ครนอรณรงรงสสวางแสงทอง นาฬกานกมาตสบสองฆองประโคมขานเสยงสงขวๆ แววกงวานหวานวงเวง ตะแกรนๆ แกรแซบรรเลงลนพลก ทงฆองกลองมโหระทกครกครนกอง เสยงฆองกระแตตดงกระจองหงองตระเวนวง กลองชนะทาจงหวะดงปงปงเปงๆๆครม ปเปารมร าตะบอยแออออยๆ อแอ กลองแขกแพรบรรเลงกระจงหนงกระจงเหนงๆ ตดตดตงทงโหนงทง ปชวาดงฟงวเวกเปดนวเอกตอยรด ตอยแรแออออย เพลงบวลอยซอยบรรเลงลม พณพาทยฟงระงมเสยงเครงครม เครองใหญใสกระหมครมมหศจรรย เกบสามชนลนบรรเลงเพลง ฆองใหญใสเตงเตงทงนงเหนงๆๆ หนอด ฆองเลกกลอดหนอระหนอดๆ หนอง รวระนาดทองทระหรงๆ หรงๆ ระนาดทมทมๆ ทงทมทงเทง ระนาดไมเรงรอปรอๆ ปรด หนองๆ หนดปรดปรอปรอย ปเปาแปแตตหยอดตอดตหยอยออยอแอแออด สองหนาหนดปะๆ ปดๆ ปง ตะโพนพงปะๆ เพดๆ เพดเพง กลองตตงตมตามเพลง ฟงนกมาเสนาะเพราะวงเวงวาบวญญา ปกโกสาเปตวา ทาวเธอจงใหหาขนโหรโหรามาพรอมเฝา บพตรจงแจงแถลงเลาซงพระราชสบน ตงแตตนไปจนสนอวสาน ฝายขนโหรโหราจารยผชานาญในการพยากรณ จงกราบทลบพตรอดศรสญชยราช ขอเดชะพระบรมบาทปกกระหมอม พระสบนนมตนเหนดพรอมเพรศไพบลย พระประยรวงศพงศประยรพโยคยาก ภยพบตกาจดจากไปนาน จะกลบมาสสมบรมโพธสมภารเหมอนดงเดม ทาวเธอไดฟงทลกพนเพมความยนด จงเอาหรญรตนมณมาบาเหนจบานาญใหแกขนโหรโหราจารยเพอเจอใจ ครนสายแสงพระสรยใสเขาหองสรง ผลดภษาซบสาหรบทรงสคนธเรศ ไขสวรรณทอปทเมศประเทองทอง กระแสสนธนกมาฟฟองเปนฝอยฝน ระรนรสเกศรสรอยเสาวคนธฟงขจร ภรมยระรนชนจตอดศรสาเรงรมย กหลาบธารประสานประสมดอกไมสด กระแจะปรงจรงรสสมามาลย หอมประทนกลนผกากาญจนลออองคครนสาเรจเสรจสรงทรงสวรรณภษตอนลาเลศ สนบเพลากพราวเพรศดพรายพรอย ทรงชายไหวหอยชายแครงแสงรตนยรรยงแลวสอดฉลองพระองคดเพรศแพรวแกวเกยร ตามเพชรไพฑรยรตนประพาฬ สรอยสงวาลบวรวไลเฉลมเนตร ทาวเธอทรงมหามงกฎเกศแกวกาญจนประดบสาหรบพระเกศลออองค แสงวเชยรชอพระธามรงคเปนรงรวงอรามตา รายเรยงดวยรตนโมราบราวราน ประดบพระองคอลงการดโออาสงางามตามขตตยราช กมพระแสงทรงพระกรกระกรายนาฏยาตรเยองชาเลองยล เสดจสทองพระโรงรตนพมลพมานมาศ ประทบเหนอพระทนงรจโรภาสทพากร พวกแสนเสวกากรนกมากราบบงคมคล ทาวเธอเสดจจรจรลสงหบญชรพมานมาศ ทาวเธอลลาศยงเกยชาลา บายพระพกตราตอหนาฉาน โส ชชโก สวนชชกชชราพฤฒาจารย เมอตาแกพาสองกมารผานมาตรงหนาพระทนง เทพเจาเขากาบงตาประชาชนสนทงปวง มใหใครทกทวงหามปรามเมอยามนน พอทาวเธอทอดพระเนตรเหนพระเจาหลานขวญ มทนทวาจะแจงประจกษ ทาวเธอจงเปลงพระสรสงหนาทประภาษทกดวยสาระพระคาถา

กสเสตมขมาภาต ฯลฯ อเม ทสสนต ทารกาต

(7) โภ อมจจา ดกรอามาตยเอย เอต มข อนวาดวงสกลพระพกตรแหงสองกมาราอนเดนตามพราหมณผนนไป จะวาเปนบตรนดดาของผใด อาภาต ดนกสกใสบรสทธสะอาด เหมว เปรยบเสมอเหมอนกาญจนมาศอนตองเพลง กเรอเรองเรงรงโรจน อรามแสงสวรรณชวงโชตชชวาล ถามฉะนนดวงพระพกตรสองกมารา ปานประหนงวากนกรสน าทอง ดนกผองผดสพรรณรงสบรเศรา อกกามข กระเพอมพนปากเบาบราค อโภ สทสปจจงคา สสกลกายาเจาพระพนองนกมาบรสทธเสมอกนกมารฝายขางโนนนนกแมนละมายคลายพอชาล กมารฝายขางนดประดจแกวกณหาบเพยนผด นาจะแนตามกระแสสบนนมตเมอราตร ทงกรยาทาทกอาจองค สมเปนศกดสรยวงศพงศกษตรา สหา วลาว นกขนตา สองพะงางามเจาตามกนบทจร ดดงดรณ

เตนขนเสยง

เขาเดม

เดนกลาย

ขน

เดนกลาย

เดนเตน

กณฑมหาราช http://www.mahachat.com/index.php/kan-11?tmpl=componen...

4 of 9 26/5/2559 19:55

Page 5: 11. กัณฑ์ที่ ๑๑ มหาราช  ๖๙ พระคาถา

ไกรสรสงหราช อนออกจากกนกรตนามาศหองแกวกาญจนอาไพ สององคกทรงสนทรวไลลาเพาภาคพนทจะอปมา ชาตรปมยาเยว เมาะ สวณณรปกา เปรยบเสมอเหมอนสวรรณปฏมาอนหลอเลศ ทสสนต กปรากฏประเสรฐสวสดทวทงอนทรย นนแล

(8) ราชา สญชโย ขณะเมอสมเดจบรมกษตรยตรสชมโฉมพระเจาหลานแลวไซร จงดารสใชใหอามาตยผหนงผ ใดไปจบพราหมณเฒากบสองกมารเจาอยาชา อามาตยถวายบงคมลาลกออกไปจบพราหมณเฒา กบสองกมารเจาเขามาถวาย ทาวเธอจะใหอามาตยราชเสนาผใดใครผหนงซกไซไตถาม กลววาเนอความนนจะฟนเฟอนไมเหมอนบพตร ทาวเธอจงตรสถามพราหมณใหแจงจตดวยพระองคแลวมชา กตรสเปนบาทพระคาถา

กโต น ตว ภารทวาช ฯลฯ โปตานทาส นกกายนต

(9) น ดงกถามออพราหมณเฒา อนเปนพงศเผาภารทวาชเพศ อเม อาเนส ทารเก สองดรณนเรศนออเฒาไดมาจากสถานใด สกกวนจงบรรลถงกรงไกรกในวนน ธชกนบนวประณมบงคมทล วาขาแตนเรนทรสรสญชยราช เต ทารกาอนวาดรณนอยนาถทงสององค เปนโอรสสมเดจพระเพศยนดรพงศพทธางกร อนทรงเสวยสขสวสดไพบลยบรรพชตเพศ ในวงกตสขเรศครรมย ดวยพระทยเธอมงมาดพระปรมาภเศกเอกอครอดมอดลดวงดลก ทาวเธอมายอยกปยปตตทาน ใหแกขาพฤฒาจารยผยากจน ดวยพระราชศรทธาแททางกศลแสวงหา ปรมรรถมงโมลโลกอดร แตขาพาสองบงอรบรรลถงกรงไกรเขาในวนน พอครบสบหาราตรนะพระพทธเจาขา จงตรสวาหาหาธช มงนมาพาทมสาเสกแสรงแกลงหลอกลวง ควรแลหรอพระลกรกดงดวงกมลหฤทย ดงฦๅตวผใดใครผน จะมายอมยกใหเปนทาสขาดแกธชดนกผดทาง เออกเองจะอาจอางเอาอนใดเปนทอง กยงไมเหนจรงประจกษใจ เกน วาจาเปยเยน หรอวาเองประโลมลวงลอพระลกกไฉนฉะน ใหบรจาคสองกมารราชนดดา ดนกเกนศรทธาทจะทาทาน พระพทธเจาขา สดแทแตวาพระปญญาจะหยงลงทรงพระวนจฉย โย เวสสนตโร อนวาพระเวสสนดรพระองคใด เปนปนปกหลกชยแกฝงยาจกผคนจน ธรณ รว เปรยบเหมอนพสธาดลอนหนาแนน เปนทพานกแกแสนสรรพสตวสนทงปวง ถามฉะนนเปรยบดงหนงวาหวงมหรรณพนท อนเปนทเปรมปรดแกฝงสตว ดจน าพระทยบรมกษตรยอนทรงพระราชศรทธาแทในทางทาน อนนแหละนะขาพระพทธเจา อาจอางเอามาเปนพยานของขาธช

วนนนหมมขมนตรอามาตยราชเสวก เมอไดฟงชชกชกธรรมเนยมมาเปรยบปราย ตางๆ กมามนหมายเหนจรงประจกษแจงในใจความของพราหมณ ตางคนตางกมากลาวความวปวาท วา โภนโต เมาะ นครวาสโน ดกรชาวเราประชาราษฎรสนทงปวง อนมาสโมสรประชมยงหนาพระลานหลวงในครงน นสาเมถ จงมาพจารณาในเนอคดของพระเวสสนดร ปางเมอทาวเธอเสวยสขสวสดในพระนครอนไพบลย กมาทรงประสาทคเชนทรตระกลเกดเปนศรเมอง จนไพรฟาประชาชนเขาชวนกนแคนเคองใหเนรเทศ ออกไปพรหาหมเวศกฎดง ดนกผดขตตยะประเพณอยางโบราณ ถาแลวาทาวเธอทรงพระราชศรทธาในทางทานแท กควรจะบรจาคแตเพยงมงมามงคลราชรถคชชาตราชทรพยทงปวง กถ น ปตตเก ทชชา เออนไฉนมาเสยสละพระเยาว ยอดปโยรสดงดวงพระนยนเนตร ดนกผดเพศพสยทานประเพณ

วนนนพระชาลศรเยาวราชกมารไดทรงฟง พระกมลมาตงอยในกตญญรพระคณสมเดจพระบดา มอาจทจะอดกลนคาครหาวปวาท หมายจะปองกนคานนทาแหงอามาตยสนทงปวง เปรยบประหนงวาขนเขาหลวงพระสเมร อนตองลมประลยโลกใหออนเอนเอยงลง มมหทธเทพเจาเอาพระกรทงสองเขาประคองใหคนคงตรงดงเกา จงกราบทลพระปเจาจอมพภพสพ วา ปตามหา ขาแตสมเดจพระอยกาธบดบรมนาถ ควรแลหรอหมอามาตยากร มนชวนกนมาประมาทหมนบดนทรบดาไดดงน เพราะพระองคเสดจนราศรตนบรไปสปา มนจงชวนกนนนทาคอนไคไดไมกรงเกรง พระอยกาเจาเอย แตตอหนาพระทนง ยงไมยาเยงมาหยาบคายหมายวาตกยาก ยสส นาสส ฆเร ทาโส เออกเมอพระปตรงคทรงเสวยทกขลาบากผนวชเปนชไพร จะเอาพระราชทรพยสงใดมาทาทาน เหนแตหนาพระปยบตรสดสงสารทงสองพระองค จงสเสยสละพระกมลประสงคแสวงหาวสทธสมบต เปนเยยงอยางบรมโพธสตวสบๆ กนมา เออกการอะไรเลากบอายเหลาพวกพาลหมมจฉาหนชาต มนมาแกลงกลาวสบประมาทไดดงน พระองคยงทรงวนจฉยชอบดวยมนตรแลหรอ พระพทธเจาขา

ราชา สญชโย สวนสมเดจพระเจากรงสญชยไดทรงสดบสาร จงมพระราชโองการตรสปลอบประโลมพระชาลศรสรยวงศเยาวราช วา โปตก ดกรพอผเผาพงศองคอศวราธเบศรเกศกษตรย ดงหรอพอจะมาถอพระทยโทมนสบบงควร ปสสาม เราทงหลายนกชวนกนชนชมซงบรมมงมหาทาน ของพระพอเจาอยดอกนะพระเจาหลานอยาพโรธ นาวนนทาม ดงหรอตวผใดใครจกอาจอาโอษฐออกมานนทาเลา ตเมห ทตวา วนพพเก เออขณะเมอพระพอเจาทรงสละพระหลาน ใหเปนทานแกพฤฒาจารยผน ดวงพระพกตรของพระพอเจาน เอยมละอองผองฉวเปรมปราโมทย หรอวามพระกมลมาโนชญแหนงพระทย เจาจงเลาแกพระอยกาไปแตเดมมา

เดน

เดน

เตน

เดน

เตน

(เดน)

เตน

(เดน)

ขนสง

(เดน)

ขน

กณฑมหาราช http://www.mahachat.com/index.php/kan-11?tmpl=componen...

5 of 9 26/5/2559 19:55

Page 6: 11. กัณฑ์ที่ ๑๑ มหาราช  ๖๙ พระคาถา

พระชาลจงนาเอาคาแกวกณหา อนทรงพระโศกาพลาป กลบมากราบทลตามมลคดอนมอยในกณฑกมารบรรพใหพระอยกาเจาทรงสดบโดยพสดาร ในกาลบดนนแล

(10) ราชา สญชโย สมเดจพระจอมมกฎผผานพภพสพ เมอทอดพระเนตรเหนพระชาลนดดานาถ ยงนงอยในสานกพฤฒาชาตไมหางไกล ทาวเธอจงตรสปราศรยโดยสนทรบณฑรวา โปตก ดกรพระหลานแกวเกศตระกลมกฎวงศ อนสมเดจพระบตรงคราชมารดาของเจา กเปนพงศเผาเหลากษตรยสมมตเทเวศร ปพเพ แตปางกอนพอผเปนหนอนเรศราชนดดา เจาเคยเฝาพระอยกาสนทแนบนงเหนอพระเพลา บดนไฉนพระกรยาเจาจงมาเปลยนแปลก ตะละหนงวาแขกมคนเคย กนน ตฏฐถไยพอจงมานงนงเฉยใหเหนหาง อยางประหนงวาคนอนเจยวนะพระหลานเอย

พระชาลจงกราบทลเฉลยพระราชโองการวา พระพทธเจาขา ซงทรงพระกรณานบเนองในพระประยรวงศพระคณของพระองคกเปนลนเกลา ทาสา มย แตตวขาพระพทธเจาสยงเปนทาส ดงหรอจะอกอาจขนไปนงรวมบลลงกรตนวราภรมย ดนกไมประเสรฐสงสมพสยศกด ตสมา ตฏฐาม อารกา เหตฉะนนพระหลานรกจงเจยมตวดวยกลวอาย เกรงเกลอกวาจะเคองระคายฝาพระบาท จงเฝาอยแตหางๆ อยางทานองทาสแตเพยงน

สมม เหม ดหรอนะพอชาลชะลนลม ชางคมคายเหมอนใครไฉนฉะน จตกายว เม กาโย ดจหนงวามบคคลเอาคบไฟเขามาลามลนทวสกลอนทรย ถามฉะนนดจดงนงเหนอกองอคคเชงตะกอน ใหกลดกลมรมรอนไมรวาย ดงวาดวงพระหฤทยจะแตกพงทาลายไปเจดภาคในครงน จะหยดย งพระอรยาบถทงสไมมสข ภยโย โสก ชเนถ ม เจาอยามาเพม พออยามาเตมเทวษทวทกขใหพระอยกาอกเลย พระหลานเอย ปนจะถายเจาดวยสงแสนสรสมบต พพฒนโภไคย มไหศรยสนทงปวง มใหพระหลานหลวงตกเปนทาสขาดอยแกธช กมคฆย ห โว ตาต เออกเมอพระพอบรจจาคเจาทงสองนใหแกเฒาชรา มพกดคาดคาเจาสกเทาไร เจาจงเลาแกพระอยกาไปเถดนะพระเจาหลาน

พระชาลกกราบทลสนองพระราชโองการวา พระพทธเจาขา สมเดจพระบดาเธอตรสสง ม ซงเกลากระหมอมฉนพนตาลงทอง กณหาชน กญญ แตพระนชนองนาฏแกวกณหา เธอทรงพระพกดคาดราคาดวยพระราชทรพยสงละรอยๆ กบสวรรณไมนอยรอยตาลงทองเขาดวยกน

จงตรสวา ออ เทานนดอกหรอนะพระเจาหลาน กตเต เหวยนายนกการ ตรมาโน ใครนงอยนนหวา จงไปเบกสงของมา พราหมณสส อวากร เอามานกจะพระราชทานใหแกพฤฒาจารย อามาตยรบพระราชโองการแลวมชา ไปมะนมมะนาเบกพระราชทรพยมาใหแกชชกพฤฒาจารย แลวทาวเธอซาพระราชทานปรางคปราสาทเจดชนเปนรางวลแกธช ดวยวาตาแกมสามภกดพาพระเจาหลานรกมาสสมบรมโพธสมภาร

โส ชชโก สวนวาชชกพฤฒาจารย เมอตาแกไดรบพระราชทานสนไถพระชาลแมกณหา เปนตนวาทาสกรรมกรชายหญงสงทรพยโคคาว ธชกขนสปรางคปราสาทสบายใจ มหาสยน ออเฒากนอนเหนอทนอนใหญนนแล

ตมตถ ปกาเสนโต สตถา อาห

นกกณตวา นหาเปตวาน ฯลฯ สญจ โภเคห อตรชนต

(11) ภกขเว ดกรสงฆผทรงศลวสทธสกขา ราชา สญชโย สมเดจพระเจากรงสญชยไตรภวนาถ นกกณตวา เมอทาวเธอไถพระนดดานาถแลวมชา พระกรกโอบอมแกวกณหาจงพอชาล ประโลมลบจบพระเกศสองสรยวงศ สวนสมเดจพระจอมมกฎอนงคองคพระอยก กบแสนสรางคนางนารราชกญญา พระประยรญาตวงศาสะพรบพรอม ชวนกนมาแวดลอมอยแออด ตางพระองคกทรงพระโสมนสปรดา นหาเปตวาน แลวเชญทงสองดรณราชนดดาสรงสนานสคนธ รสวาร ชาระพระสรระอนทรยวไลเลศ ถวายเครองเสาวคนธอนประเสรฐสาองคองค แลวเชญสองสรยวงศใหเสวยสทธาโภชน ลวนแลวดวยมธรเอมโอษฐอนโอชา สมลงกรตวา ใหประดบประดาพระองคทรงพพฒนภษต สรรพางคพรรณพจตรอลงการ แลวจงใหแตงเครองสมโภชพระเจาหลานโดยขนาด บายศรหรญรตนามาศทงสามสารบ ทาวเธอจงตรสบงคบแกชาวพนกงานใหจดการแตงบายศรใหหาชางทอยางดฝมอเกาการชางแกะ เลอกจดคดแคะทคนสาคญ แนะประกอบประกวดกนเปนหลายกอง ยกขนปกเสยบประทบเทยบทกชองทงเจดชน ดโสภาสารพนนาทศนา ใหประดบประดาลวนแลวไปดวยแกวเพชรพลอยนล เลอกเอาเนาวรตนจดใสใหสน แสงเพชรแสงนลใหสนทงนน ชองปรกดนทกชนกนก ชอหอยชอหกกนกแกมกน กระจายหลายพรรณพนพลอยมรกต ปรชองทองใสกานใบเขยวสด ชางพลอยมรกตสฉาน าทอง เหนงามเรองรองเอาทองแกมแกว สใสไวแววทก

(เดน)

เดน

ขน

(ขน)

(เตน)

(ขน)

(ขน) เตน

(เดน)

เดน

ยายเตน

กณฑมหาราช http://www.mahachat.com/index.php/kan-11?tmpl=componen...

6 of 9 26/5/2559 19:55

Page 7: 11. กัณฑ์ที่ ๑๑ มหาราช  ๖๙ พระคาถา

แถวกระจง ชอหอยชอตงฝงดวยพลอยนล สลบดอกปนเอานลแกมชอ ปรปลองทองลอเอาชอแกมกง กนกเพรศพรงกานกงชงกน กนกเฉดฉนเครอวลยกนกลาย เหนงามเฉดฉายลายดวยพนทอง เอาเพชรเปนชองกรองดอกไมไหว ประดบอาไพพศดเหนงาม แอรมอรามเหนงามเฉดฉน มรกตกบนลสใหแกมประดบ มรกตสลบแกมกบทบทม องแอบแนบรมจดจมเปนแถว มกดาผาแววผองแผวพรายพรง แกะกนกคาบกงงามจรงยงยวด เฟองฝงบงอวดลวดลายดอกแกม เพชรแนบแกมสนกลบกลบสลบนลมจนดาป พลอยพลามวามวพศดดเฉด นลระบายฉายเฉดลายเลศชวงแสง สเขยวขาวแดงหยาดยอยอยระยบ จงเอาแกวแกมประกบประดบทบทอง โมรารอยกรองชอชองวเชยร สแสงแพลงเพยนจดเจยนบรรจง บางระบปรโปรงเพชรโสรงเรองรง แกวรายสายรงผดพงอาไพ มรกตใสเจยระไนมณนล มณสอนทรจนดาประพาฬ เขาประสานประสมศร จงเอาแกวมณมาทาเปนแวว ครนสาเรจเสรจแลวมชา วเศษซายขวาเขามาจดเครอง จานขาวเขยวเหลองแกวเฟองเจยระไน ยอดเหมนนใสฟองไกขาวขวญพมเพชรเจดชนคนนลชอหอย กระจงตาออยพลอยแกวสรกาญจน พอบายกเสรจสาเรจบายศรยกขนทแทนถาน ทศบรพเบกบานพฤฒาจารยจดแจง แวนวเชยรเทยนชยตงในตาแหนง ขนขาวสารสรรแสรงกระแจะแปงปรงปรน สาหรบสบกษตรยเพมพพฒนศภผล นาลเกแกมกลไสยมนตพธ พรอมทงอามาตยทกกรมนกสนมเสน สงขแตรดนตรทกหมมมากมาย พระจอมพภพมไหศรยเพมพนพกตรผาย พระวงศาเชอสายหมอบรายเรยงถวน เหนอแทนทพยพธ ชมบายศรแยมสรวล เหนถกทถถวนเขบจขบวนแบบโบราณ จงใหหาพฤฒาจารยสะพรบพรอม ประณตนงประนงนอมประณมเนยน ใหเบกแวนเวยนเทยนมาแตขวา แลวอญเชญพระขวญราพนวา พระพกตรเพยงจนทราของพระอยกาเอย เชญมาชมเชยพระนครเชตดรอนพศาล พระชนมานจงยนยง ขวญพระมงเมองจงเสดจมา ดงป นตรสหานนแล

(12) ราชา สญชโย สมเดจพระเจากรงสญชย เมอสมโภชพระเจาหลานแกวแลวไซรจงตรสวา อมม ตาตดกรพอชาลแมกณหา พระบดามารดาของเจาทงสองยงคอยครองพระชนม เทยวแสวงหาผลาผลพอขบฉนอยหรอไฉน อนภยพาฬมฤครายกาจยงจะมากระทาราย ทงความสบายยงมอยหรอทกขยากเปนประการใด เจาจงเลาแกพระอยกาไปเถดนะพระเจาหลาน พระชาลจงกราบทลสนองพระราชโองการวา พระพทธเจาขา ซงทรงพระกรณาโปรดประภาษถามถงพระทกขยากนน พระพทธเจาขา อโรคา พระคณทงสองยงคอยครองพระชนม แสวงหาผลาผลพอขบฉน มลผลา พห ไดมากครามครนเปนเครองปา พาฬมคากณเณ ทงหมสตวจตบาทนอยใหญนน กมไดเบยดเบยนมายาย ดวยเดชะพระบารมของพระพอเจา ยอมเยนเกลาทกอกสตว มไดกอวบตมาเบยดเบยนแกกนเลย พระอยกาเจาเอย สา อมมา โอ โอสงสารแลแตพระแมเจา เมอเวลาเชาเธอขวายขวน ทงไมสฟนแลน าบวนพระทนตทกเวลา แลวกประโลมขาทงสองศร เมอพระแมมทรจะเขาไปสปา ขนนตา เมอเทยวเสาะแสวงหาผลาผลมลเผอกมน ฉดกระชากลากมาแตปา โกลมพลา ตกก เวฬ ทงผลพทราสมสกใสกระเชา ทงผลมะตมแตงเตาตามแตจะไดมากนอยเทาใดกด สา โน อาหจจ โปสต เธอมไดคดเลยทจะเหนอยลาบาก กลวแตวาลกผวจะอดอยากอตสาหหาบมาเลยงกนทกวนทกเวลามไดทอ พระคณเจาเอย แตเชาจะไดฉนจนสายณหเยนระยอเขายามคาสนธยา โน ทวา จะไดกนกลางวนสกเวลาหนงกไมมเลย พระอยกาเจาเอย ควรมควรใชการของขาชาลจะกราบทล เกลอกวาทาวเธอจะทรงอาดรดารเหนมบงควรจะวาชาลนทลลามลวนละเลงถอย ดวยเปนเดกลกเลกนอยนหรอ จะพลอยเขามาพดพลอดชางสอดแซง ใชวาหลานนอยนจะแกลงกลาวกลอบาย กระทบกระเทยบเปรยบปรายทาวเธอนนหาบมได แตถาวาไมทราบในน าพระทยของพระอยกา ขนชอวาสตวโลกทเกดมาสนทงปวง ประกอบไปดวยกเลสยงมไดลลวงพระนพพาน ยอมจะมสนดานหนาดวยสเนหารกใคร คอจะรกสงใดเสมอลก อนบดาแลวยอมมหฤทยผกถงลกนไมลมเลย พระอยกาเจาเอย สมเดจพระบดานนนบวาเปนหนอกษตรยสมมตเทวราช แตมาระแวงผดดวยประสาทพญาคชสาร อนเปนสตวดรจฉานชาตฉะน ตกแตวาจะยงกวาพระปยบตรสดสงสารศรนครอกหรอไฉน พระคณเจาเอย ยงไมอาลยมาลมละพระเจาลกเสยกได ไมเลงเหนวาหายากเปนยอดกษตรยหลกชยสมบรณเวยง เฝาแตฟงเอาเสยงพวกไพรฟา ปพพาเชต จงมาขบพระบดาหลานเสยจากเมอง ใหหายความแคนเคองไปอยไพร ยากทจะอาศยสงอนใดมาอางอง เออนกจรงเจยวหนอพอชาล แตเดมทปหลงแลวพระหลานเอย เจาอยาเสวยพระโศกา ดวยปนยงมทนพจารณาใหแจงกอน เพราะวาราษฎรมนมากลมรมกนกลาว พระอยกาเจานกมาเคลอบแคลงหลงฟงแตคาของไพรฟา ปพพาเชส จงมาขบพระบดาเจาเสยจากวง สวน วจนา ชชะมนชางชวเสยจรงจงเจยวหนอ มนดกแตคาปอยอใหปนเชอฟง จนดรณหนอเนอดงดวงนยนาของปนตองปพพาชนยกรรม แลวมหนามนยงซ าใหปนโกรธ มนยกเอาแตอธกรณโทษมาเสกใส พระบดาเจานหรอดงธงชยของชาวเมอง เออนกเนอแทวากรรมมาทาเคองใหแกพระอยกา พอชาลเจาเลาแลวนาเวทนาซงทกขยาก ปนไดฟงกเหนลาบากแกตา ย เม กญจ อธ อตถ อนงแสนสตตพธรตนโภคาของปมอยอกโขมโหฬารนบบมได เจาจงออกไปอาราธนา เอต เวสสนตโรราชา จงเชอเชญนมนตพระบดาเจา เขามายงกรงแกวเกษมสนต เหมอนดงเกากระนนเถดนะพระหลาน พระชาลจงกราบทลพระราชโองการวา ซงทรงพระกรณาจะใหชาลนยกพลออกไปรบเสดจ เกลอกวาจะทรงเคลอบแคลงระแวงวาเปนความเทจไมเชอฟง ขอเชญพระบาทยาตราพลออกไปยงวงกต ตรสประโลมเลาพระโอรสดวยพระองค สญจ โภเคห อตรช จะไดอภเษกใหเปนเอกอครราชดารงราชาฉตร มอบมงมไหศรยสมบตสบสรยวงศา บารงราษฎรนกรประชาแกพระลกเกดกบอก ตามชนกประเพณ ในพระนครสพนแลวแล

เดน

ยายเตน

เดน

ขน

เดน เตน

ขน

เดน

ขน

กณฑมหาราช http://www.mahachat.com/index.php/kan-11?tmpl=componen...

7 of 9 26/5/2559 19:55

Page 8: 11. กัณฑ์ที่ ๑๑ มหาราช  ๖๙ พระคาถา

ตมตถ ปกาเสนโต สตถา อาห

ตโต เสนาปต ราชา ฯลฯ กฎมพา ทนทมาน จาต

(13) ภกขเว ดกรสงฆผทรงศลสงวรวสทธ ราชา สญชโย ปางเมอสมเดจพระจอมมกฎผผานพภพสพ เมอทรงสดบสาสนพระชาลศรราชดนย กเบกบานพระหฤทยชนชอบ จงตรสตอบวาพระนดดากลาวมาน กตองตามระบอบบรพประเพณ พระอยกานกจะเรงรบไปรบเอง พระพอเจาทาวเธอจงจะไมกรงเกรงรงเกยจรงกล เจาจงเปนมคคเทศกนาพหลไปยงวงกต ซงเปนตาแหนงศวาศรมบทของพระบดา อชฌภาสถ แลวทาวเธอจงมพระบญชาตรสประภาษ วาเหวยหมมขอามาตยราชมนตร จงรบเรงตระเตรยมจตรงคโยธทงสหม จะยกไปรบพระลกกเกษมสตย คนเขาสบรรตนราชเสมา บรรดาพวกพราหมณปโรหตโหราพฤฒามาตย ฝงอาณาประชาราษฎรสนทงปวง จงตามเสดจในกระบวนทพหลวงสนดวยกน อกทงพวกพลขนธสหชาตทงหกหมน อนรวมวนทนคนบงเกดมา กบพระบรมราชโอรสาศรสรยวงศ ใหตกแตงบรรจงบรรเจดกาย เปนเหลาๆ แลหลากหลายระคนกน บางพวกกนงหมนลวตถาพรรณรจ บางพวกกประดบดวยแสงสเหมอนชาด บางพวกเลากเหลองประหลาดเลหดงสทอง บางพวกกขาวผองบรสทธสรรพางค แสนสหชาตเสนางคนกรโยธาใหพรอมเสรจ ถงวนคารบเจดจะเสดจยรยาตราออกจากพระนครพารานนแล

(14) ขณะเมอสมเดจบรมกรงกษตรย ตรสใหเตรยมจตรงคโยธา จะยกไปรบพระลกยาอดลดวงดลก ฝายวาเฒาทลทกชชกพฤฒาจารย กบรโภคซงอาหารเหลอขนาด จนเตโชธาตมอาจเผาผลาญใหอาหารนนยอยยบไปได อายเฒาจญไรกทากาลกรยา แลวสมเดจบรมนราจงใหทาฌาปนกจ แลวบรมบพตรใหปาวรอง หาพวกพองเหลาพนองของธช ทวจงหวดนครสพกไมพบสกคน ทาวเธอจงใหขนทรพยสงของๆ ตาเฒาทงปวง คนเขายงทองพระคลงหลวงนนแล

ตมตถ ปกาเสนโต สตถา อาห

สา เสนา มหต อาส ฯลฯ ยตถ เวสสนตโร อหต

(15) สตตเม ทวเส ในวนทเปนคารบเจดจกเสดจยกพยหยาตรา แสนสรเสนาสนทงปวง กจดแจงแตงตามกระทรวงพนกงาน โดยพระราชโองการตรสสง เรงรดตระเตรยมตงแตราตร พลชางเอาชางออกยนทตามตาแหนง พลมายนมาแซงประจาซอง พลรถเทยบรถทองอยรายเรยง พลราบเดนเทาเขาประจาคเคยงเปนขนด ขนสารวตรวงตรวจตรา ทงกระบวนพยหซายขวาแลหนาหลง ทกหมวดหมดสะพรงสะพรบพรอม นงคอยรบเสดจพระจอมมกฎพภพสพ สวนพระสนมนารราชกานล กตกแตงประกวดกนทกองคอนงคนาง ลวนศรสวสดสาอางลออตา ผใดเหนกปรดากมลชน แตงองคทรงสคนธรสรนระรวยรมย ทงวตถาภรณนงหมนกแปลกกน ลวนแตลายสวรรณวลาสเลศ ทรงสรรพางคประเสรฐสภาภรณ ดดจองคอนทรอปสรสนทรคณา อนสถต ณ ทพยไพชยนตมหาพมานมาศ มาแวดลอมสมเดจทาวพชรนทรเทวราชอยเรยงราย ฝายพระสนมทงหลายกชนบาน ลวนแตจะเชยชมพนมพนสสถานเถอนทเรศ ในปาพระหมเวศแดนดง มานงคอยรบเสดจสมเดจพระผทรงภพพสธา สวนสมเดจบรมกษตรากษตรยทงสพระองค กเขาทชาระสระสรงสนธสนานสคนธธารอทกธารา แลวสวมทรงอลงกรณศรราชวภสนาขตตยาภรณพรอมเสรจเสดจยงเกยชย แสนสรชาตโยธชลกรไสวอยเดยรดาษ ขณะนนทวชาตชาวกลงคราษฎรทงแปดนาย นาเอาชางตนมงคลเศวตไอยรามาถวายคนดงเกา กพอไดเวลามหาอดมฤกษเขาในขณะนน พระโหราลนฆองชยใหมหตสญญา เสยงสงขแตรแซศพทมหามโหระทกกกกอง กลองชนะสนนเนยรนาท ทาวเธอกใหพระชาลศรสรยราชนดดา ขนทรงมงคลเศวตคชาคเชนทรปจจย เปนทพหนานาพลาพลไกรลวงลลาศ สวนองคพระอยกากทรงพาหนะหศดนกรนทรราชเปนทพหลวง ตามกระทรวงพยหบาตรา สวนสมเดจพระอยกกบกมารรตนกณหาชนานาฏ กทรงอลงกตรถอาสนราชพมาน อนปองปดมดมานกาบงองค แลวรถประเทยบแสนสาวสรางคนางอเนกอนงคนกรกานลเปนคๆ ดเปนหลนๆ กนเรยงราย อยยตตา เมาะปยาตา พวกพลหวหนากคลคลายขยายเขยอน ยกพยหยาตราคลาเคลอนออกจากบร เดนยดเยยดเบยดสกนสบสน สบสองอโขเภณมประมาณพลโดยคณนา โกญจ นทต วารโณ ฝายคชนทเรศเศวตคชาพเชยรพชยปจจยนาค กเปลงเสยงกองโกญจนศพทประกาศกาหล คารนนฤโฆษดวยไดกลบมาเหนเจาตน กมกมลปราโมทยภรมยปรดาทงสาเนยงจตรงคคณามารถคชบทจรกองเอก เพยงจะพกเพกแผนพสธาดลกมปนาท ธลตระหลบอบอากาศบดบงทพากร เต เมาะ จตตาโร ขตตยา อนวาพระจอมมกฎอดศรทงสพระองค เสดจเขาพนาพงหมวนต กพาพระสนมกานลนกรกญญา ชมอรญญกสาขาผลาผล กแกมกลทกกงกานพรรณวหคหงสกแขงขานประสานเสยง เยนเสนาะเพราะสาเนยงวงเวงไพร เสยงจกกระจนพรรณเรไรรองระหรงเรอย ไดฟงนกมาฉาเฉอยชนอรารมณ แลวทาวเธอทอดพระเนตรแนวสงขรพนมเนนลาเนา ชะงอนชะโงกโกรกเขาเกลอนแลเถอนถา ทกหนแหงตาแหนงน าละหารธาร เสดจประทบรอนแรมสาราญในราวเถอน แลวกคลคลายขยายพยหคลาดเคลอนไปตามมรรคา

เดน

เตน

เดน

เตน

เตนสง

กณฑมหาราช http://www.mahachat.com/index.php/kan-11?tmpl=componen...

8 of 9 26/5/2559 19:55

Page 9: 11. กัณฑ์ที่ ๑๑ มหาราช  ๖๙ พระคาถา

กาหนดนบไดหลายทวาและราตร เวสสนตโร ราชา อนวาสมเดจพระจอมมกฎโมฬนฤเบศรเพสสนดร เสดจทรงศลสโมสรภรมย ดวยองคเอกอครอดมอดลดวงกษตรยมททราชบตร บาเพญผนวชเนกขมมบารมมหาภรยบตรทาน สถตยงศวาศรมบรมสถานประเทศทใด สกษตรยกยกพยหแสนยาพลานกรไปถงกระทง ต ปเทส ยงประเทศทนนแล ฯ

มหาราชปพพ นฏฐต

ประดบดวยพระคาถา ๖๙ พระคาถา

เอว กมดวยประการดงนแล ฯ

(ปพาทยทาเพลงกราวนอก)

-----------------------

หมายเหต ตงแตแหล 3 เปนตนไป วากนวาเปนฉบบของ พระยาธรรมปรชา (บญ)

ขนสงสง

กณฑมหาราช http://www.mahachat.com/index.php/kan-11?tmpl=componen...

9 of 9 26/5/2559 19:55