1024212Z การวิเคราะห์แบบเรียนคอมพิวเตอร์ระดับประถมศึกษา(Analysis Textbooks for Elementary School Level)

กระทรวงศึกษาธิการ มอบหมายให้ส าหนักวิชาการและมาตรฐานการศึกษา (สวก.) มีหน้าที่เตรียมการจัดหาวัสดุอุปกรณ์ประกอบหลักสูตร (Curriculum Materials) ให้พร้อม เพื่อให้โรงเรียนทุกแห่งสามารถจัดการเรียนการสอนไปตาม เนื้อหาที่ หลักสูตรก าหนดไว้ และท าให้การสอนเป็นไปในแนวทางเดียวกันทุกโรงเรียน

1. รายละเอียดของหลักสูตร2. แนวทางการใช้หลักสูตร3. หนังสือที่มีเนื้อหาตรงตามค าอธิบายในหลักสูตร (Course Description)4. คู่มือครูประกอบการใช้หนังสือเรียนแต่ละวิชา (Teacher Manual)5. อุปกรณ์การสอนของแต่ละวิชา (Course Materials)

1. จัดท าหนังสือเรียนส าหรับทุกวิชา2. ตรวจอนุญาตหนังสือที่เอกชนจัดท าทุกเล่ม และทุกครั้งที่พิมพ์3. ออกค าสั่งกระทรวงศึกษาธิการ เรื่อง การก าหนดหนังสือเรียนส าหรับเลือกใช้ในโรงเรียนทุกฉบับเป็นปี ๆ ไป

หนังสือที่ใช้ในโรงเรียนแบ่งเป็น 2 ประเภทใหญ่ๆ คือ 1. แบ่งตามลักษณะ 2. แบ่งตามวิธีการใช้

1. หนังสือเรียน (Textbooks)2. แบบฝึกหัด (Workbooks, Exercises)3. หนังสือเสริมสร้างประสบการณ์ (Experience-Enhancement Book)4. คู่มือครู (Teacher’s Manuals)5. คู่มือการเรียนการสอนและใบงาน (Instructional Manuals and Worksheets)

หนังสือเรียน (Textbooks)คือ หนังสือที่กระทรวงศึกษาธิการก าหนดใช้ส าหรับการเรียน มี

สาระตรงตามที่ระบุไว้ในหลักสูตรอย่างถูกต้อง อาจจะมีลักษณะเป็นเล่ม เป็นแผ่น หรือเป็นชุดก็ได้ หนังสือเรียนอาจมีช่ือเรียกต่าง ๆ กันดังนี้

หนังสือเรียน แบบเรียน แบบสอบอ่าน หนังสืออ่าน หนังสือประกอบการเรียน

1. ช่วยให้การจัดระเบียบการเรียนการสอน2. ช่วยผ่อนแรงครูและช่วยปรับปรุงการสอนของครูให้มีประสิทธิภาพดี ยิ่งขึ้น3. ช่วยนักเรียน ในการศึกษาค้นคว้าด้วยตัวเอง4. ช่วยส่งเสริมกิจกรรมการเรียนรู้ 5. เป็นคู่มือการเรียนที่ส าคัญของนักเรียน6. ใช้เป็นแหล่งข้อมูลเพ่ือใช้ในการประกอบการศึกษาค้นคว้าและอ้างอิง

1. หนังสือเรียน เป็นแหล่งข้อมูลที่ให้ข้อเท็จจริงในด้านเนื้อหาที่ถูกต้อง2. หนังสือเรียนเป็นอุปกรณ์การสอนที่ส าคัญต่อการพัฒนาการอ่านของนักเรียน3. หนังสือเรียนเป็นคู่มือของนักเรียนที่ให้ความรู้เพิ่มเติมจากการเรียนการสอนของครูในห้องเรียน4. ช่วยให้การจัดล าดับหัวข้อและการก าหนดขอบเขตของเนื้อหาในการเรียนการสอนให้เป็นไปอย่างเหมาะสม5. อ านวยความสะดวกแก่ครูในการจัดการเรียนการสอน

1. มคีวามถูกต้องและเที่ยงตรงในเรื่องของเน้ือหาและข้อเท็จจริง2. มีความยากง่ายในการใช้ภาษาที่เหมาะสมกับวัยของผู้เรียน3. การจัดรูปของหนังสือเรียนจะต้องแบ่งออกเป็นบท แต่ละบทแบ่งออกเป็นตอน แต่ละตอนให้มีความยาวเหมาะสมแก่การสอนของครู

3.1 การออกแบบปกนอก จะ ต้องมีความสวยงาม ส่วนในจะต้องบอกเรื่องราวที่ส าคัญให้ครบถ้วน

3.2 สารบัญและค าน าต้องจัดวางให้ถูกที่ 3.3 การจัดหน้าหนังสือต้องค านึงถึงความสะดวกในการอ่าน 3.4 ใชต้ัวพิมพท์ี่เหมาะสมและอ่านได้ชัดเจน

4. มีภาพประกอบที่ชัดเจนและสวยงาม ถ้าเป็นภาพสีที่เหมือนจริงจะดีมากและควรจัดวางอยู่ในต าแหน่งที่เหมาะสม มีขนาดพอดีและมีเฉพาะเท่าที่จ าเป็น5. การเข้ารูปเล่มควรมั่นคงแข็งแรง กระดาษที่ใช้ควรเป็นกระดาษที่ดี6. มีราคาพอสมควรไม่แพงเกินไป7. ให้ความรู้ที่ทันสมัย

ศาสตราจารย์ ดร.ก่อ สวัสดิ์พาณิชย์เป็นอดีตรัฐมนตรีว่าการกระทรวงศึกษาธิการ 3 สมัย และอดีตอธิบดีกรมสามัญศึกษา กระทรวงศึกษาธิการ

แบบฝึกหัด หมายถึง หนังสือที่กระทรวงศึกษาธิการอนุญาตให้ใช้ส าหรับช่วยเสริม ให้นักเรียนเกิดทักษะในวิชาหนึ่งๆ อาจมีลักษณะเป็นรูปเล่ม เป็นสมุดฉีก หรือเป็นบัตรงานก็ได้ แบบฝึกหัดที่ใช้ในโรงเรียนต้องมีในค าสั่งของกระทรวงศึกษาธิการ ว่าด้วยการก าหนดหนังสือเรียนในปีนั้น

แบบฝึกหัดเสริมทักษะ ในความหมายของเรวดี หน่อนารถ (2552) อธิบายว่า แบบฝึก คือ

- สื่อที่ใช้ในกิจกรรมการเรียนการสอนที่ส าคัญอย่างหน่ึง - มีไว้ให้นักเรียนฝึกฝน และเพิ่มทักษะภายหลังที่นักเรียนได้เรียน

เนื้อหาจากแบบเรียนปกติแล้ว - แบบฝึกจะท าให้ผู้เรียน มีความเข้าใจ มีความรู้ความสามารถและ

ทักษะในสิ่งที่เรียน มากขึ้น

หนังสือเสริมประสบการณ์ คือ หนังสือที่ช่วยเสริมความรู้ ทักษะต่าง ๆ โดยค านึงถึงประโยชน์ในแง่ของ

- การศึกษาหาความรู้- ความสนุกสนานเพลิดเพลิน ความซาบซึ้งในคุณค่าของภาษา- การเสริมสร้างทักษะ และนิสัยรักการอ่าน- การเพ่ิมพูนความรู้ ความเข้าใจในสิ่งที่เรียนรู้ตามหลักสูตรให้กว้างขึ้น

1. หนังสืออ่านนอกเวลา2. หนังสืออ่านเพิ่มเติม3. หนังสืออ้างอิง หรือหนังสืออุเทศ4. หนังสือส่งเสริมการอ่าน

หนังสืออ่านนอกเวลา คือ หนังสือที่กระทรวงศึกษาธิการก าหนดให้นักเรียน อ่านนอกเวลา เพื่อประกอบการเรียนวิชาใดวิชาหนึ่ง นอกเหนือจากหนังสือเรียน

เป็นหนังสือส าหรับค้นคว้าเพิ่มเติมต่อเนื่องจากเนื้อหาใน หนังสือเรียน มีเนื้อหาหรือให้รายละเอียดของเรื่องที่นอกเหนือจากในหนังสือ เพ่ือช่วยให้ นักเรียนเข้าใจเรื่องนั้นๆได้ดีย่ิงขึ้น

1. หนังสือที่ครูใช้ในการค้นคว้าเพิ่มเติม ประกอบการสอนเรื่องใดเรื่องหนึ่งของ วิชานั้นๆ โดยมี เนื้อหาที่ถูกต้องตามหลักฐานที่อ้างอิงและมีบรรณานุกรมด้วย

2. หนังสือ เช่น พจนานุกรม สารานุกรม ฯลฯ ซึ่งใช้เป็นหลักฐานอ้างอิงเพื่อตรวจความถูกต้องของเนื้อหาแต่ละเรื่อง ทั้งนี้ เนื้อหาต่างๆ มิได้เรียบเรียงขึ้น เพื่อให้อ่านเฉพาะเรื่องอย่างต่อเนื่องเพียงเรื่องใดเรื่องหนึ่งเท่านั้น

3. หนังสือที่ให้เรื่องราว ข้อเท็จจริงแก่ผู้ใช้อย่างรวดเร็วและสะดวกในการค้นหา เพราะมีการเรียงล าดับอย่างเป็นระบบ

หนังสือส่งเสริมการอ่าน หมายถึง หนังสือวารสาร หรือเอกสารต่างๆที่ช่วยส่งเสริม ให้นักเรียนมีทักษะการอ่านเพิ่มขึ้น และมีนิสัยรักที่จะแสวงหาความรู้เพิ่มเติมจากการ อ่าน ทั้งนี้เนื้อหาสาระของหนังสืออาจไม่เกี่ยวข้องกับหนังสือเรียนก็ได้ แต่อาจให้ ความรู้ในเรื่องที่นักเรียนสนใจเป็นพิเศษ อ่านแล้วให้ความเพลิดเพลิน และเป็นประโยชน์ตามสมควรแก่วัยและระดับของผู้เรียน

คู่มือครู หมายถึง เอกสารที่จัดท าขึ้นเพื่อช่วยครูในการสอน ซึ่งเน้นถึงการแนะแนว เกี่ยวกับวิธีการสอน การจัดกิจกรรม หนังสืออ้างอิง หรือแหล่งค้นคว้าเพิ่มเติมและ ข้อมูลอื่นๆ ตลอดจนวิธีวัดผลและประเมินผลต่างๆที่จะเป็นประโยชน์ต่อการเรียน การสอน

- เป็นสื่อการเรียนประเภทหนึ่งซึ่งจัดท าขึ้น เพื่อให้ทั้งครูและนักเรียนใช้ประกอบการเรียนการสอนร่วมกันในกลุ่มวิชาชีพเป็นส่วนใหญ่

ใบงาน (Student Worksheets) เป็น เอกสารที่จัดท าขึ้นเพื่อให้นักเรียนได้ฝึกท าแบบฝึก หัด และวัดความรู้ความเข้าใจของเด็ก โดยครูผู้สอนจะแจกให้ท าหลัง จบบทเรียน นอกจากนี้ใบงานยังสามารถเก็บสะสมเพ่ือดูพัฒนาการการเรียนรู้ของนักเรียนได้ด้วย

แบ่งได้เป็น 2 ประเภทตามวิธีการใช้ คือ หนังสือบังคับใช้ และ หนังสือไม่บังคับใช้

หนังสือบังคับใช้ คือ หนังสือและแบบฝึกหัด ซึ่งกระทรวงศึกษาธิการประกาศให้เป็น หนังสือที่ใช้ในโรงเรียนประจ าปีการศึกษาน้ัน ถ้ามีแบบฝึกหัดที่เอกชนจัดท าขึ้นโดยมิได้รับอนุญาตจากทางกระทรวง และไม่มีในรายช่ือค าสั่งเรื่องการก าหนดหนังสือ เรียนประจ าปี โรงเรียนจะสั่งให้นักเรียนซื้อไว้ประจ าตัวไม่ได้ แต่อาจหาไว้ให้ยืม หรือ อ่านในห้องสมุด เพื่อใช้ค้นคว้าเพ่ิมเติม

หนังสือไม่บังคับใช้ คือ หนังสือที่ช่วยส่งเสริมการเรียนการสอนของครูและนักเรียน นักเรียนไม่จ าเป็นต้องซื้อไว้ประจ าตัว หนังสือประเภทนี้ จะเป็นหนังสือที่ทางกระทรวงระบุไว้ว่าเป็นหนังสือ เสริมประสบการณ์

แหล่งอ้างอิงพันพิน. การวิเคราะห์หนังสือแบบเรียน. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก : http://kruoat.blogspot.com/2014/07/cen-2105_28.html