1

Studiedag 10 maart 2010

met de kleuterleidster werken aan extra zorg rond

psychomotoriek

2

Wie ben ik?

Leene Leyssen

Lector bewegingsopvoeding

Lerarenopleiding bachelor kleuteronderwijs KHLeuven

Wat heeft een pas afgestudeerde kleuterleidster in huis op het vlak van bewegingszorg voor het jonge kind?

3

Programma studiedag

• ontvangst met koffie

• deel 1 : de expertise van de kleuterleidster inzake motorische ontwikkeling

• deel 2 : de expertise van de kleuterleidster inzake kindvolgsystemen en methodieken

• 12.30 middagpauze

• deel 3 : pannelgesprek

• deel 4 : mogelijkheden tot ondersteuning door de clb-medewerker (ideeën)

4

Deel 1 en deel 2 : expertise kleuterleidster

Bedoeling deel 1 en 2 :

• door de BRIL van de kleuterleidster kijken

• toenadering wereld CLB en wereld KLEUTERLEIDSTER

5

DEEL 1 : ontwikkelingsplan

• een referentiekader voor onderwijs en opvoeding dat aansluit bij de specifieke kenmerken van jongste lln

• een inspiratiebron voor visieontwikkeling scholen

• concreet instrument om doelstellingen te realiseren

6

Ontwikkelingsplan : 3 delen

• Deel 1 : wegwijs voor goed kleuteronderwijs

17 wegwijzers die de richting van goed kleuteronderwijs aangeven

• Deel 2 : praktische realisatie van goed kleuteronderwijs

hoe maken we dit waar?

• Deel 3 : ontwikkelingsaspecten met ontwikkelingslijnen

ruime achterliggende kwaliteiten die een kleuter ontwikkelt

7

GOED KLEUTERONDERWIJSGOED KLEUTERONDERWIJS

ondersteunt en beïnvloedt de ontwikkelingsaspecten

creëert ervaringskansen in ervaringssituaties om dominante ontwikkelingsaspecten aan te spreken

niet vanuit leergebieden maar vanuit ontwikkeling (gelinkt aan de eindtermen en de leerplannen)

vanuit positieve ingesteldheid

8

ONTWIKKELINGSASPECTEN

• ruime achterliggende kwaliteiten die een kleuter verwerft- basiskennis- basisvaardigheden- basisattitudes- elementen van positieve ingesteldheid

• zijn wereld begrijpen en ermee omgaan• 85 ontwikkelingsaspecten rond de TOTALE PERSOON van

het KIND

Gelinkt met ONTWIKKELINGSDOELEN (zie eindtermen :www.onderwijsvlaanderen.be) en leerplandoelen (VVKBaO)

9

ONTWIKKELINGSLIJNEN (kader)

= de verschillende stapjes die de kleuters kunnen zetten

= de mijlpalen in de ontwikkeling

- per ontwikkelingsaspect - geeft inspiratie- niet volledig!- meer info in de leerplannen

10

VOORBEELD

Ontwikkelingsaspect 48 lateraliteit en voorkeurslichaams-zijde aanvoelen en hanteren

Aanvoelen dat beide lichaamshelften verschillend zijn en afzonderlijk van elkaar kunnen worden gebruikt, een voorkeur voor een lichaamszijde ontwikkelen, de begrippen links en rechts aanvoelen en hanteren,…

• Als je met twee handen tegelijk werkt : onduidelijke taakverdeling tussen beide handen één hand actief terwijl andere fixeert een vlotte taakverdeling hanteren in het gebruik van linker- en rechterhand.

• Ervaren dat je twee lichaamshelften hebt aanvoelen dat de ene helft van het lichaam spontaan de voorkeur geniet omdat die ‘handiger’ werkt aanvoelen dat de ene lichaamshelft dominant is ten opzichte van de andere zonder zich daar echt van bewust te zijn zijn voorkeurhand kennen

45) Klein motorisch bewegen

46) Kennismaking met geschreven taal

11

ERVARINGSSITUATIES

12

POSITIEVE INGESTELDHEID

1. zich emotioneel goed voelen2. zich als persoon iets waard voelen (zelfwaardegevoel)3. zich als persoon present stellen4. gemotiveerd zijn5. zich vitaal en gezond voelen6. plezier beleven7. tot rust komen8. zich geborgen voelen9. zich verbonden voelen10. interesse hebben voor anderen11. nieuwsgierig zijn12. initiatief nemen13. betrokken bezig zijn14. speels, onbevangen en creatief omgaan met de wereld

13

MOTORISCHE ONTWIKKELING

BEWEGINGSVORMEN

44. Grootmotorisch bewegen (verplaatsingsvormen, hanteervormen, andere)

45. Klein motorisch bewegen (handen en vingers bewegen, handvaardig zijn, spreken, mimiek, schrijven)

14

MOTORISCHE ONTWIKKELING

MOTORISCH COMPETENT WORDEN

46. Evenwicht bewaren

47. Lichaamsruimte aanvoelen en gebruiken (lichaamsruimte, lichaamsgrenzen, opbouw vh lichaam, lichaamsassen, lichaamshoudingen)

48. Lateraliteit en voorkeurslichaamszijde aanvoelen en hanteren (aanvoelen lichaamshelften en afzonderlijk gebruiken, voorkeurslichaamszijde, links, rechts)

15

MOTORISCHE ONTWIKKELING

49. dynamisch bewegen (bewegingen afremmen, snel reageren, gedifferentiëerd bewegen, bewegingen timen, energie doseren, tot rust komen)

50. aangepast bewegen in de ruimte (plaats, afstand, bewegingsbanen)

51. aangepast bewegen in de tijd (duur, tempo, tijdsvolgorde, ritme en metrum)

52. fysieke fitheid verwerven (snelheid, uithouding, kracht, spiersoepelheid)

16

GELINKTE ONTWIKKELINGSDOMEINEN

Afhankelijk van de activiteit :• Zintuiglijke ontwikkeling• Denkontwikkeling• Taalontwikkeling• Ontwikkeling van de zelfsturing• Emotionele ontwikkeling• Sociale ontwikkeling• Morele ontwikkeling• Muzische ontwikkeling

17

PRAKTIJKOPDRACHT

Kruis aan op welke dominante motorische ontwikkelingsaspecten volgende danslesje voor kleuters gericht is :

grootmotorisch bewegenkleinmotorisch bewegenevenwicht bewarenlichaamsruimte aanvoelen en hanterenlateraliteit en voorkeurslichaamszijde aanvoelen en hanterendynamisch bewegenaangepast bewegen in de ruimteaangepast bewegen in de tijdfysieke fitheid verwerven

18

MOGELIJKE OPLOSSING

grootmotorisch bewegenkleinmotorisch bewegenevenwicht bewarenlichaamsruimte aanvoelen en hanterenlateraliteit en voorkeurslichaamszijde aanvoelen en hanterendynamisch bewegenaangepast bewegen in de ruimteaangepast bewegen in de tijdfysieke fitheid verwerven

19

LEERPLAN BEWEGINGSOPVOEDING VVKBAO

Geeft concrete richtlijnen en suggestiesom de totale persoonlijheidsontwikkelng van kinderen te begeleiden viabewegingsopvoeding

- verouderd+ ontwikkelingslijnen en veel ideeën

Er is een nieuw leerplan in de maak