Recenzja

dorobku naukowego, rozprawy habilitacyjnej: obroz wsp6lczesnej rodziny w opiniimlodzie2y, (stalowa wola 2016, ss. 484) oraz osiqgniq6 dydaktyczno - organizacyjnych Ks.dr' wladyslawa Kqdziofki, dokonana na zlecenie centralnei Komisji Kwotifikocyjnej , dlaPa p i eski eg o Wydzialu Teol og iczn eg o w e Wroclawiu

Habilitacja iest usamodzielnieniem naukowym i odgrywa w zyciu akademickim wa2nqrolq' spefnia ona potr6jne zadanie. w aspekcie historycznym stanowi uznaniedotychczasowego dorobku naukowego za temotycznie oryginalny, metodycznie warlosciowyi merytorycznietworczY'w wymiarze teraZniejszosci habilitacja potwierdza zyweuczestnictwo habilitanta w toczqcym siq dialogu naukowym oraz jego kreatywnywsp6tudzial w funkcjonowaniu r6znorodnych instytucji naukowych. Habilitacja ma tak2ewalor perspektywiczny, otwiera nie tylko nowe horyzonty badawcze, ale tak2e stwarzamozliwoSi wywierania znaczacego wplywu na kierunki rozwoju nauki oraz promocjqprzyszlych adept6w nauki.

1. Biografia naukowa Habilitanta - Ks. dr,wtadysfawa Kqdziofki

Ks' Wladystaw Kqdziolka urodzif siq24listopada 1969 roku w Limanowej. szkotqPodstawowq w Limanowej ukoriczyl w 1985 roku. Nastqpnie uczqszczat do TechnikumPrzemystu spozywczego w Krakowie, gdzie w 1991 roku zlo2yl egzamin dojrzatosci. wy2szeseminarium Duchowne ukoriczyt w Radomiu w 1889 roku. studia seminaryjne zwienczytmagisterium, obronionym na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim, w oparciu o pracQ

'spofeczna dzialalnde parafii wielkomieiskich no przykladzie wybronych parafii rodomskich,napisanq pod kierunkiem ks. prof. dr. hab. J6zefa wilka. w tym2e, 199g roku przyiqt

Swiqcenia kaptariskie. Pracowat w nastepujqcych parafiach diecezji radomskiej:

Niepokalanego Poczqcia w Starachowicach ( 199s - 2000), Sw. Jana Chrzciciela w Radomiu(2000 - 2005) oraz w parafii 5w. Mikolaja w Koriskich (2005 - 2009). w 1999 roku, zgodnie z

wolq Ks' bpa Edwarda Materskiego rozpoczqf studia licencjackie w papieskiej AkademiiTeologicznej w Krakowie. w 2001 roku obronil pracq licencjackq na tejze uczelni pt.: Rodzina

ioko irodowisko wychowowcze - no przykfodzie starachowickich szk6l lrednich, ktorqnapisat pod kierunkiem Prof. dr. hab. Mariana Snie2yriskiego. Doktorat sfinalizowat na tej

samej uczelni pod kierunkiem Prof. dr. hab. Mariana Snie2yriskiego w 2004 roku. Dysertacja

doktorska nosi tytuf: Pedagogiczna i duszpastersko dziololnoii biskupo Piotra Bednorczyko .

Pracq dydaktycznq na Papieskiej Akademii Teologicznej, rozpoczql w 2008 roku. W 2009

roku, decyzjq Ks. biskupa Zygmunta Zimowskiego zostat zwolniony z pracy parafialnej i

skierowany do pracy dydaktycznej w PapieskiejAkademiiTeologicznej w Krakowie. Od 2009

roku mieszka i pomaga w pracy duszpasterskiej w parafii Matki Bozej Kr6lowej Polski w

Krakowie - Biericzycach. W latach 2006 - 2010 prowadzil badania ankietowe na terenie

wojew6dztw: mazowieckiego, 5wiqtokrzyskiego i matopolskiego na temat komunikacji w

rodzinie, kt6rych efektem byfa opublikowana rozprawa habilitacyjna: Dialog ir6dlem

wychowonio w rodzinie, Krak6w 20L2, ss. 486. W listopad zie 2QI3 roku wszczql przew6d

habilitacyjny na Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie, zakodczony decyzjq Rady

Wydziatu Teologicznego z dnia 23 maja 2014 roku o nie nadaniu mu stopnia doktora

habilitowanego. Poniewa2 bylem recenzentem w tym przewodzie i pozytywnie ocenitem

jego dotychczasowy dorobek, pragne w kilku stowach uzasadnii moje stanowisko w tym

wzglqdzie. Juz wtedy dorobek naukowy Habilitanta byt spory, merytorycznie ciekawy,

opublikowany w cenionych czasopismach naukowych, a wiqc wystarczajqcy do habilitacji.

Takze do6wiadczenie dydaktyczne Ks. dr. Wfadysfawa Kqdziofki byto znaczne (wyktady na

PAT w Krakowie, wyktady akademickie po hiszparisku w Ameryce Potudniowej), oraz jego

aktywno6i naukowo - organizacyjna (udziat w sympozjach, cztonkostwo w Polskim

Towarzystwie Teologicznym i w Polskim Stowarzyszeniu Familiologicznym [od 2013 roku]],

uzasadnialy mojq pozytywnA ocenq tego aspektu aktywnoSci naukowej Habilitanta. Nie

zamierzam na tym miejscu odnosid siq do dwu negatywnych recenzji pracownic naukowych:

UKSW i KUL, bo to nie moje zadanie. Chciafbym jedynie podkre6li6, i2 moja ocena

koncentrowata uwagq na aspekcie komunikacyjnym w rodzinie. Zagadnieniem dialogu

zajmujq siq od dawna. Napisatem na ten temat kilka ksiqzek:Vodemecum dialogu, Krak6w

1998; Kultura dialogu, Krak6w 2OI2; Duch dialog4 Krak6w 2OL3; Kopfan w diologu

[wsp6tautorstwo z (s. prof. dr hab. Tadeuszem Borutkq], Krak6w 201,4; Dialog Kolciola,2OI5

i Dekalog dialogu, Krak6w 2OL5, wiqc czujq siq trochq kompetentny w temacie. Takze dziS

moja ocena rozprawy: Dialog 2r6dlem wychowanio w rodzinie, wyglqdalaby tak samo.

Podam tylko dla ilustracjijeden przykfad mqdrego ustawienia sprawy przez Ks. dr.

Wtadystawa Kqdziotkq w tej publikacji. Zwykle podkre6la siq potrzebq symetrycznoici

dialogu (wym69 adekwatnodci stanowisk jego partner6w). Autor nawiqzujqc do my6li

Emmanuela Levinasa, zauwa2a, ze dialog mo2e miei charakter tak2e asymetryczny.Iaki

charakter ma wta6nie dialog wychowawczy (por. W. Kqdziotka, Diolog irodlem wychowonia

w rodzinie, s. 383). co w wypadku dialogu asymetrycznego decyduje o r6wno$ci i

partnerstwie uczestnik6w dialogu? Elementem decydujqcym jest tutaj wynikajqce z miloici

uczestnictwo w 2yciu wychowank6w i to uczestnictwo dwukierunkowe: zaangazowanie w los

wychowa n k6w, oraz oprowadza n ie wychowan k6w, poprzez Swiadectwo, po (wiecie

cenionych przez siebie wartoSci. Jak slusznie przypomniat Ks. prof. dr hab. J6zef Majka

Coritas aut est inter aequoles, out aequoles focit [MitoSC albo jest miqdzy r6wnymi, albo

r6wnymi czynil- (por. J, Majka, Filozofio spoleczna, Wrocfaw L}BZ, s. 205).

Ks. Habilitant nie podaje daty zakor{czenia pracy dydaktycznej w Papieskiej Akademii

Teologicznej w Krakowie. Recenzent przypuszcza,2e byt to rok 2013, bo w tymze roku podjql

wsp6tpracq z Katedrq Pedagogiki Katolickiej Wydziatu Zamiejscowego Nauk o Spoleczeristwie

KUL w Stalowej Woli (obecnie Wydziaf Zamiejscowy Prawa i Nauk o Spoteczeristwie KUL w

Stalowej Woli). W latach 2OI5 - 2015 Ks. dr Wtadystaw Kqdziotka prowadzif, ale na inny

temat: obrazu wsp6lczesnej rodziny w opinii mlodzieiy, badania w tych samych

Srodowiskach co poprzednio, czego efektem jest obecna rozprawa habilitacyjna.

2. Prezentacja dotychczasowego dorobku naukowego Ks. dr. Wfadysfawa Kqdziofki

Po doktoracie Ks. Habilitant opublikowat 7 ksiq2ek: Pedagogiczna i duszposterska

dziololnoi6 biskupo Piotra Bednarczyko, Krak6w 2004 (doktorat); Rodzino irodlem

komunikacii z Bogiem, Krak6w 2OtL; Diolog irodlem wychowanio w rodzinie, Krak6w 2OL2;

Historio iliteroturo o rodzinie, Krak6w 2OI3oraz po hiszparisku - Lo transformotion de la

familio moderna, Cochabamba (Bolivia) 20t4, a tak2e pozycjq wsp6tautorskq (W. Kqdziotka,

P.A. Caballero, F. V. Ticona), Desofios paro la familia, Cochabamba (Bolivia) 20L5. Ostatnia

publikacja: Obraz wsp6lczesnej rodziny w opinii mlodzieiy, Stalowa Wola 2016 jest rozprawq

habilitacyjnq ijako taka zostanie zrecenzowana na innym miejscu.

Habilitant byt redaktorem 5 pozycji ksiq2kowych, majqcych charakter prac zbiorowych: 3 w

jqzyku polskim i2w jqzyku stowackim. Opublikowal nadto 1-4artykul6wwczasopismach

naukowych i a2 46 artykut6w w monografiach, lub pracach zbiorowych. Ks. dr Wfadysfaw

Kqdziotka napisat jeszcze 1 recenzjq ksiq2ki orazzredagowalS hasel stownikowych

(irodowisko wychowowcze, kultura jqzyko. dialog wychowawczy, autorytet, komunikacja

i nte rpe rson a I na, si n gi e l).

Habilitant specjalizuje siq w zakresie pedagogiki chrze6cijaf skiej. W ramach pedagogiki

chrze6cijariskiej, szczeg6lnq uwagQ po6wiqca nastqpujqcym kwestiom: komunikocja i diolog

w rodzinie; historia i transformacjo rodziny, wychowanie w rodzinie, proces ksztoltowania

czlowieka. Odno6nie komunikacji i dialogu w rodzinie kluczowe w tej materii sq dwie

pubf ikacje ksiq2kowe: Rodzina 2r6dlem komunikocji z Bogiem i Dialog lrodlem wychowania

w rodzinie. Tejtematyce poSwiqcittez L8 artykuf6w. Przyktadowo mo2na wskazai kilka

tytut6w artykut6w: Konflikt pokoleri na tle komunikacjiw rodzinie, Rola muzyki i kod6w

jqzykowych w procesie komunikacji rodzinnej, Autorytet a efektywnoii diologu

wychowowczego, Wartoiciw komunikacji interpersonalnej, czy Dialog w rodzinie w

kontekicie medi6w. W aspekcie historii i transformacji rodziny takze opublikowat 2 ksiq2ki:

Historia i literatura o rodzinie oraz Lo tronsformoti6n de lo familio moderna. Z 1L artykut6w,

napisanych w tej materii, na szczeg6lnq uwagq zastugujq: Dewiocje seksualne - destrukcja

czy wyzwonie dlo wsp6lczesnej rodziny?, Nowy model ojcostwa, Przyczyny migrocji

ekonomicznej i jej skutkiw dobie wsp6fczesnoici, Literatura Polski Ludowej o dziecku -wplywy radzieckie oraz Obrsz rodziny XXI wieku. Na temat wychowania w rodzinie Habilitant

opublikowat 11 artykut6w. Najciekawsze z nich dotyczq nastqpujqcych kwestii: Wychowonie

personolistyczne o komunikacjo w rodzinie, Funkcje i znaczenie rodziny w koedukacji wartoSci

w 2yciu spolecznym, Wsp6lczesny ideol wychowania oraz Media iwychowanie w pedagogice

katolickiej. Czwartym obszarem zainteresowari Habilitanta jest proces ksztatcenia czlowieka.

Tej materii dotyczy praca zbiorowa z wsp6tautorstwem Ks. dr. Wtadystawa Kqdziotki:

Desafios poro la fomilio . Interesujqce sq w tej dziedzinie takze artykufy: Polisemia joko klucz

do estymy logosu, lntegralna wizjo czlowieka ijego poslonnictwa. Proces ksztalcenia a

system wartoici, Kultura jqzyka w ludzkiej egzystencji, The cells of medio democracy, czy

Trudnoici w realizowoniu poslannictwa irodowisk wychowawczych. W sumie op16cz

wsp6fautorskiej pozycji ksiq2kowej Autor opublikowat na ten temat 15 artykut6wl.

Oceniajqc ukierunkowania badawcze Ks. dr. Wtadyslawa Kqdziofki nalezy stwierdzii, iz

wszystkie one mieszczq siq w ramach pedagogiki chrzeScijariskiej. Dotyczq zar6wno sfery

1 Recenzent nie uwzglqdnia tutaj pigciu Wstqpriw Ks. Wladyslawa Kqdziolki, napisanych w pracach zbiorowych,kt6re Autor potraktowal w wykazie pozycji opublikowanych, jako artykuly. Dlatego suma wymienionych na

tym miejscu artykut6w wynosi 55, a nie jak na to wskazuje pelny wykaz 60.

Logosu (komunikacja, jqzyk, dialog), jak i Etosu (warto5ci, autorytet, zachowania

dewiacyjne). Habilitant dobrze operuje metodami diagnostycznymi, ale takze jego prognozy

sq stuszne, a wytyczone dla ich realizacji metody postQpowania (psychotechniczne,

socjotechniczne, pedagogiczne, pastoralne) zasadne. Dobrze, ze w swoich zainteresowaniach

badawczych ogranicza siq do czterech zagadnieri tematycznych, bo przy rozwoju

wsp6lczesnych nauk, takze pedagogiki, nie mo2na byi specjalistq od wszystkiego. Dorobek

naukowy w wymienionych wczeSniej czterech obszarach zainteresowari Ks. dr. Wtadystawa

Kqdziotki jest znaczny i znaczqcy. Recenzent postuluje, by w dalszych swoich badaniach

jeszcze bardziej zacie6nil swoje zainteresowania i skoncentrowat je gf6wnie na pedagogice

rodzinnej. Jest to bowiem zagadnienie niezwykle aktualne (przyszloii ludzkoici idzie przez

rodzinq), w tej dziedzinie Habilitant ma dobre przygotowanie metodyczne i ju2znaczqce

osiqgniqcia, nale2y te2 wesprzei rodzinq w realizacjijej cel6w wychowawczych, bo z r62nych

powod6w (braku dojrzato6ci osobowej mafzonk6w, po5piechu cywilizacyjnego, utylitarnego

oraz roszczeniowego podej5cia do 2ycia i mentalno5ci konsumpcyjnej) czqsto nie spefnia ona

nalezycie swoich funkcji opiekuriczo - wychowawczych

3. Ocena rozprawy habilitacyjnej Ks. dr-Wladysfawa Kqdziofki Obraz wsp6tczesnei

rodziny w opinii mlodzieiy, Stalowa Wola 2OL6, ss. 484

Praca habilitacyjna sktada siq z trzech czq6ci. Pierwsze dwa rozdzialy: Rodzina, jako

lrodowisko wychowawcze i Czynniki pedagogiczne w procesie formacji mlodego pokolenia,

ukazujq w Swietle nauczania ostatnich papiezy i zasad pedagogiki chrze6cijariskiej pewien

wzorzec ksztafcenia i wychowania rodzinnego. Autor bardzo trafnie za 5w. Janem Pawfem ll

wyodrqbnia cztery podstawowe zadania rodziny: tworzenie wsp6lnoty os6b, sfu2bq 2yciu,

udziai w rozwoju spoteczeristwa oraz uczestnictwo w 2yciu i postannictwie Ko6ciola (por.

przypis 268 na s. 8a). Benedykt XVI w swoim nauczaniu o rodzinie du2o uwagi po6wiqcil

prawom i obowiqzkom rodziny w zakresie wychowania dzieci (por. s. 93), za6 papie2

Franciszek zaakcentowat znaczenie rodziny wielopokoleniowej oraz rolq dzieci i os6b

starszych w rodzinie (por. s. 99 i 97). W Rozdziale 2 na tle wymog6w pedagogiki

chrze6cijariskiej zostaly ukazane wsp6tczesne koncepcje wychowania w rodzinie. Zawierajq

one istotne elementy zwiqzane z personalizocjqi socjalizacjq mtodego pokolenia (por.

Goudium et spes,6). Celem pedagogiki chrze5cijariskiej jest obok personolizocii i sociolizocii,

majqcych na uwadze doczesny wymiar ludzkiej egzystencji, takze tronscendentalizocia, czyli

wychowanie do 2ycia religijnego ijedno6ci z Bogiem (por. s. !26 rozprawy). Recenzent

pragnie zwr6cii uwagq, na dwie sprawy, jego zdaniem nie do korica wyjadnione i pogtqbione

w drugim rozdziale pracy. M6wiqc o wychowaniu w rodzinie nale2atoby dopracowai

zagadnienie wsp6fpracy rodziny z tradycyjnymi Srodowiskami wychowawczyni: szkotq i

Ko6ciotem orazze Srodowiskami nowymi: multimediami (telewizja. Internet, telefonia

kom6rkowa), kt6rym poSwiqcono sporo uwagi, ale takze - Srodowiskami r6wieSniczymi i

Swiatem popkultury. Druga uwaga dotyczy prezentacji wsp6tczesnych koncepcji wychowania

rodzinnego. Habilitant wprawdzie nie ogranicza siq wytqcznie do prezentacji istotnych

element6w tych pedagogik, ale tak2e ich brak6w i zarzut6w im stawianych (por przypis 366,

s. 120n.). Wskazujqc na te zarzuty Ks. dr Wfadystaw Kqdziotka odwoluje siq do ocen innych

autor6w, nie ujawniajqc zasadniczo wtasnego stanowiska w tych sprawach. Omawiajqc

pedagogikq antyautorytarnq na kanwie publikacji T. W. Adorno, Wychowonie po Oiwiqcimiu,

pisze: Wychowanie wedlug T.W. Adorno powinno przygotowywai do konflikt6w, jako czegoi

normolnego i do stonowienia oporu wobec przemocy wzglqdem slobszych (por. s. 119). Nie

wyja5nia jednak do korica w jakim sensie konflikty sq czym6 normalnym? Sq czym5

normalnym w tym sensie, 2e stanowiq nieodtqczny element ludzkiej egzystencji, wynikajEcy z

ro2nic charakterologicznych, uwarunkowari spotecznych, czy wydarzef losowych. Nie sq one

natomiast czymS pozytywnym w doczesnej egzystencji czfowieka. Pozytywny charakter majq

nie konflikty, a rozwiqzywanie konflikt6w. Dlatego nie mo2na siq zgodzii, ze stwierdzeniami

Stanistawa Chetpy i Tomasza Witkowskiego,2e wywotywanie konflikt6w mo2e by6 celowe ze

wzglqd6w funkcjonalnych. Na przyklad ich zdaniem konflikty mogE zapobiegai

samozadowoleniu ludzi (por. S. Chetpa, T. Witkowski, Psychologio konflikt6w,Warszawa

1999, s. 239). Twlaszcza w pedagogice, pewne niedopowiedzenia mogq rodzii fatalne skutki

spofeczne. Wiemy przecie2,jak lansowana swego czasu teza o ksztattowaniu zdrowej

rywalizacji w szkole, rykoszetem spowodowala wzrost agresji w mtodym pokoleniu, dlatego

dzisiaj w wychowaniu akcentuje siq rolq osobowego rozwoju, dla owocnej realizacji r62nych

form tw6rczo5ci, stuzqcej innym ludziom (por. E. Sujak, Rozwo2onio o ludzkim rozwoju,

Krak6w L975, s. 202 n.).

Trzeci Rozdziat stanowi drugq czq5i pracy. Omawia on metodologiq przeprowadzonych

badari. Dowiadujemy siq z niego, ze badania zostafy przeprowadzone w5r6d mfodziezy, na

przestrzeni lat 2015 -2016, w trzech wojew6dztwach : mafopolskim, mazowieckim i

6wiqtokrzyskim. Przebadano mfodzie2 w trzech grupach wiekowych: gimnazjalnej (1a - 16

lat), licealnej(L7 -19 lat) istudenckiej( 20-30lat). Autorsformutowat6hipotez

badawczych. Szczeg6lna uwagq recenzenta zwr6city dwie hipotezy: czwarta z nich zaktada,

2e dobre relacje i otwarto66 na rozmowy prowadzq do dialogu rodzinnego, zaS sz6sta

hipoteza podaje, 2e brak otwartoici na dialog przyczynia siq do zaburzefi relacji

miqdzyludzkich (por. s. 173). Podstawowq metodq badawczq Autora byl sondoi

diognostyczny (por. s. L79\. Technikami badawczymi sondazu sq: onkieto i wywiad. Ankieta

u2ywajqca trzech rodzaj6w pyta6: otwartych (dajqcych petnq swobodq wypowiedzi),

p6lotwartych (pozwalajqcych na wyb6r zaproponowanych opcji, lub mozliwoSi dodania

wtasnej odpowiedzi) i zamkniqtych (przewidujqcych tylko wypowiedzi zamieszczone w

ankiecie). Ankieta tym r6zni siq od kwestionoriuszo,2e ten ostatni umo2liwia wyb6r tylko

spoSr6d skategoryzowanych odpowiedzi. Podczas badaf przeprowadzono tak2e wywiady.

Ksiqdz Habilitant postugiwal siq nadto w swoich badaniach testem niedokoriczonych zdari, w

kt6rych zadaniem osoby badanejjest dokoriczenie wcze6niej przygotowanych zdari (por. s.

183 n.). Dziqki badaniom przeprowadzonym w wymienionych Srodowiskach dwukrotnie:

(2006 - 20L0)- na potrzeby pierwszej pracy i (1015 -201,61- na potrzeby drugiej pracy, w

sumie przebadano 2700 os6b. Autor zyskal dodatkowq szansq por6wnania wcze5niejszego

materiatu badawczego, z materialem p6lniejszym. M6gtby kto5 postawi(zarzut,2e nalezato

pominqi w tym rozdziale szczeg6fowe ttumaczenia i wyja6niania technik badawczych, ale

taki zarzut nie jest zasadny. Nie wszyscy czytelnicy bowiem, majq w tym wzglqdzie

dostateczne rozeznanie, wiqc dziqki wyjaSnieniom zawartym w Rozdziale 3, posiqdq

dostatecznq wiedzq w powy2szej materii.

Dwa ostatnie rozdzialy pracy prezentujq wyniki przeprowadzonych badari, ukazujqc tym

samym pewien model rzeczywistych przemySleri izachowari, poglqd6w ipostaw, os6b

ankietowanych. Autor w tych rozdziatach nie tylko przedstawia wyniki badari w postaci tabel

i gruntownie je interpretuje, ale takze zestawia obok siebie w rubrykach testy zdari

niedokoriczonych z lat 2010 i 2016, por6wnujqc je ze sobq. Recenzent pragnie siq skupii

jedynie na niekt6rych dosy6 istotnych konstatacjach Habilitanta. Okazuje siq,2e w stosunku

do badari zZOLO roku, zwiqkszyfa siq w 2016 roku liczba rodzin jednodzietnych. Autor zywi

nadziejq, ze program rzqdowy 500+ przynajmniej zahamuje, je5li nie odwr6ci ten trend (por.

s. 238). Badania dowiodly tak2e, 2e dzieci dzisiaj czq6ciej w rodzinach maja kontakt z babciq

niz z mamq, co jest spowodowane aspiracjami kobiet: chqciq osiqgniecia sukcesu

zawodowego, podniesienia wyksztatcenia, czy zyskania lepszego statusu spotecznego (por. s.

276). Rodziny pefne wedtug badari bardziej sprzyjajq pojmowaniu domu rodzinnego przez

dzieci, jako wsp6lnotq os6b. Da siq jednak zauwa2y( w ostatnich badaniach tendencje

spadkowq w tym wzglqdzie. W wojew6dztwie matopolskim, podczas badari w 2010 roku,

dom, jako miejsce, w kt6rym siq chqtnie przebywa traktowalo 73,8% ankietowanych, w

2Ot6-56,4% ankietowanych, w wojew6dztwie mazowieckim w 20L0 roku dom jako bliskq

wsp6lnotq os6b wymienito 58, 2%o, zas w roku 2Ot6 - 39,7 %; wreszcie w wojew6dztwie

Swiqtokrzyskim dom, jako wsp6lnotq os6b traktowalo w 2010 roku 53, t%o, zai w 2016 - 48,

3 %. Na kanwie tych danych rodzi siq pytanie, dlaczego w badaniach mafopolskich w 20L0

roku, dom, jako bliskq wsp6lnotq os6b traktowato tylko 2,7 yo, a w roku 2Ot6 - L4,9 %? Jest

to jedyna zresztq w tym wzglqdzie, tak wyralna, tendencja wzrostowa, w prowadzonych

badaniach. Moglo to wynikai z faktu iz dla mtodziezy maiopolskiej pojqcie wspolnoty

rodzinnej, byto bardziej abstrakcyjne, ni2 okre6lenie miejsce, w kt6rym siq chqtnie przebywo,

albo, 2e w Srodowisku mlodych Matopolan nadal funkcjonuje tradycyjne pojqcie domu, jako

symbolu ogniska rodzinnego, bo trudno przypuScii, aby o takim podejSciu do sprawy

decydowaly inne czynniki, np. atrakcyjna lokalizacja.

W piqtym Rozdziale pracy, Autor zauwa2a, ze w opinii mtodzie2y w dziedzinie autorytetu,

nastqpuje przestawienie akcentu z autorytetu urzqdowego, na autorytet osobowy, ale

ostatnio mozna zauwa2y( tak2e tendencjq, powodujqcq, i2 rzadziej ni2 poprzednio za osobq

godnq naSladowania uwa2a siq 5w. Jana Pawta ll, czq6ciej za6 muzyk6w, aktor6w filmowych,

czy ludzi popkultury. Autor ttumaczy to zmianq warto:ici, mentalno6ci i priorytet6w

mlodziezy (por. s. 377).Po czqSci pewno tak jest, ale o tym mogq decydowai tak2e takie

sprawy, jakfakt,2e mlode pokolenie nie pamiqta ju2Jana Pawta ll, a wychowanie rodzinne,

czy katecheza, nie przedstawiajq go w spos6b mo2e nie tyle atrakcyjny, co raczej

interesujqcy. Moze byi tez tak, i2 w SwiadomoSci mfodzie2y kanonizacja Jana Pawta ll

odrealnita trochq jego postai.

Formalne uwagi na temat recenzowanej rozprawy, najpierw dotyczq samego tytutu

dysertacji. Bytby on precyzyjniejszy, gdyby brzmiaf: Obraz wsp6lczesnej rodziny w opinii

mlodzieiy wojewodztw: malopolskiego, mazowieckiego i iwiqtokrzyskiego. Recenzent nie

czyniz tego powodu zarzutu, bo tendencja do skracania tytuf6w jest dzi6 niemal

powszechna. Przyktadem mo2e byi chocia2by praca Prof. dr. hab. Marina Sniezyf skiego:

Sztuko diologu. Teoretyczne zaloienio o szkolno i akademicka rzeczywistoii, Krak6w 2008.

Plan rozprawy jest przejrzysty, logicznie skonstruowany i konsekwentnie realizowany. Jqzyk

rozprawy stanowi niewqtpliwy walor tej publikacji, jest: potoczysty, klarowny, a przy tym

terminologicznie poprawny. Autor ma swoistq fatwo5i, m6wienia o rzeczach

skomplikowanych prosto i przystqpnie. Spos6b przytaczania , czy wskazywania w przypisach

omawianych pozycji bibliograficznych nalezy uznai, z metodologicznego punktu widzenia, za

wla6ciwy. Szkoda, 2e nie rozdzielono w pracy ir6det od literotury przedmiotu.

Dowarto6ciowai nale2y za to wykorzystywanie w pracy pozycji internetowych i sporzqdzenie

Netogrofii. W publikacji wykorzystano dosy6 obficie literaturq obcojqzycznq, zwlaszcza

literaturq stowackq. Do rozprawy dotqczono: Sprs tabel (1,16), Spis histogram6w (4),

Kwestionariusz onkiety oraz Test niedokoriczonych zdafi. Praca zawiera tak2e: Spis trelcii

Streszczenie w jqzyku angielskim.

Wstqp rozprawy wskazuje najpierw na aktualno6i tematu. Wymienia te2znaczqcych polskich

autor6w, kt6rzy w ostatnich czasach zajmowali siq problematykq rodzinnq. We Wstqpie

wymienione sq takze postawione w pracy hipotezy badawcze. Po ich om6wieniu Autor

przechodzi do prezentacji poszczeg6lnych rozdziat6w pracy. Na koricu Wstqpu zostaty

wskazane praktyczne mo2liwo5ci wykorzystania prezentowanego studium. Mo2na

powiedziei, 2e we Wstqpie zostaty zawarte, wszystkie, poza metodologiq badari, kt6rej

po5wiqcono odrqbny rozdzial, wymagane iwazne z metodologicznego punktu widzenia

tre6ci. W Zakoriczeniu Ks. dr Wfadyslaw Kqdziofka w spos6b bardzo ciekawy analizuje

dylematy wsp6fczesnej rodziny. Stoiona pod potq2nq presja ideologicznq. Z jednej strony

przedstawia siq jej ideafy 2ycia mal2eriskiego i rodzinnego, z drugiej za5 jest torpedowana

wizjami: swob6d obyczajowych, partnerskich zwiqzk6w, czy genderyzmu. W praktyce

realizacja ideat6w 2ycia matzeriskiego i rodzinnego odbywa siq w wyjqtkowo nieprzyjaznym

Srodowisku, w kt6rym prace trzeba lqczyc z domem, karierq z ojcostwem, czy

macierzyf stwem, a osobiste zainteresowania z problemami domownik6w.

W dalszej czq6ci Zakoriczenio Ks. dr Wfadystaw Kqdziofka wskazuje, jak wypadfa weryfikacja

postawionych we Wstqpie hipotez. Potwierdzenie powyzszych hipotez uprawnia Autora do

wyciagniqcia koricowych wniosk6w. Autor wyprowadza z przeprowadzonych badari

nastqpujqce wnioski. Rodzina pefna wykonuje lepiej swoje wychowawcze powinno6ci, ni2

rodzina rozbita. Mlodziez uczestniczqca w badaniach zasadniczo darzy szacunkiem i mitoSciq

swoich rodzic6w. Waznq rolq w procesie wychowawczym odgrywa czas po6wiqcony

dzieciom przez rodzic6w. Mtodzi ludzie pragnA, aby rodzice traktowali ich w spos6b

podmiotowy. Warunkiem owocnego dialogu wychowawczego w rodzinie, jest akceptacja

dziecka takim, jakim jest, a nie jakim pragnA go widziei rodzice, co nie znaczv, iz mo2na siq

dyspensowai od pragnienia zmiany na lepsze r poprzez oddziatywanie wychowawcze swoich

dzieci. Chocia2 Habilitant tego wprost, we wnioskach koricowych nie m6wi, waZnq rolq w

wychowaniu mtodzie2y mo2e odegrai autentyczne 2ycie religijne rodzic6w. Podstawowym

gwarantem skutecznych oddziatywar{ wychowawczych w rodzinie jest, zdaniem Ks. dr.

Wtadystawa Kqdziofki sama prawidtowo5d rodziny, czyli normalne jej funkcjonowanie i

milo56 macierzyriska.

Recenzent uwa2a, 2e rozprawa habilitacyjna Ks. Wladystawa Kqdziotki, Obrqz

wsphlczesnej rodziny w opinii mlodzieiy,jest dzietem oryginalnym, podejmujqcym temat

bardzo aktualny, metodologicznie poprawnym oraz merytorycznie pogtqbionym. Wykazat siq

w nim Ksiqdz Habilitant nie tylko dobrq znajomo6ciq metodologii pracy naukowej, ale tak2e

wielkim oczytaniem w temacie i rzetelno6ciq w formufowaniu wynikajqcych z badari

wniosk6w. Antoine De la Garanderie pisat kiedyS, 2e nauczanie i wychowanie stanowi dialog,

czyli formq refleksji podejmowanej wsp6lnie z innymi (por. A. De la Garanderie, Le diologue

pddagogique ovec l'6ldve, Paris 1984, s. 121). Studiujqc rozprawq habilitacyjnq Ks. dr.

Wfadystawa Kqdziotkijest siq pewnym, 2e stanowi ona, poprzez spos6b prezentowania

tre6ci, autentyczny dialog pomiqdzy Autorem a czytelnikiem.

4. Do6wiadczenie pedagogiczne i udziat w organizacji iycia naukowego Ksiqdza

Habilitanta

Ks. dr Wtadyslaw Kqdziotka posiada ju2 dosy6 du2e doiwiadczenie dydaktyczne. W latach

2OO8|2O09,2OO9|2OIO,TOLO|ZO1.L,2OLt/2012 prowadzif na Papieskiej Akademii

Teologicznej w Krakowie (obecnie UPJPII)wyktady, gfownie z pedagogiki o96lnej i pedagogiki

rodzinnej oraz iwiczenia na studiach podstawowych, w ramach zajqi zleconych. Pomagal

tak2e w tych latach ks. dr hab. Januszowi Mieczkowskiemu w prowadzeniu seminarium

naukowego z historii i teologii liturgii. W semestrze letnim 2013 prowadzil wyktady po

hiszparisku na Focultod de Teologia San Poblo Universidod Cotolics Boliviana w

Cochabamba, na temat transformacji globalnych wsp6tczesnej rodziny. W semestrze

zimowym 20L4, takze w jqzyku hiszpariskim w Centro Regionol de Estudios Teologicos de

Aragon Creto w Taragoza (Hiszpania) mial cykl prelekcji z pedagogiki og6lnej i pedagogiki

10

5. Wnioski koficowe

Ocena wielorakich aspekt6w 2ycia naukowego Ks. dr. Wtadystawa Kqdziotki dowodzi, iz

jest on naukowcem dojrzatym, metodologicznie dobrze przygotowanym, majqcym rozliczne

kontakty intelektualne w kraju i zagranicq, niezwykle operatywnym i tw6rczym, o czvm

Swiadczq jego talenty organizacyjne oraz zr6znicowane i ciekawe publikacje. Bardzo dobra

znajomoSd jqzyka hiszpar{skiego utatwia mu kontakty naukowe, bo jqzyk hiszpariski jest

dzisiaj, po jqzyku angielskim, najczqstszym jqzykiem r62nych sympozj6w naukowych z racji

swojego zasiqgu (Hiszpania, zdecydowana wiqkszoii kraj6w Ameryki Potudniowej, cata

Ameryka Srodkowa znaczna liczba ludnoSci USA oraz do pewnego stopnia inne dawne kraje

kolonialne - Gwinea hiszpariska, Maroko hiszpariskie i Sahara hiszpadska). Recenzent nie ma

najmniejszej wqtpliwoSci, 2e jego dorobek byl wystarczajqcy do habilitacji ju2 w roku 20L3, a

przecie2 po roku 201-3 zostat bardzo ubogacony i to zar6wno w zakresie liczby publikacji,

doSwiadczenia dydaktycznego oraz czynnego udziatu w organizacji 2ycia naukowego. Kierujq

wiqc pro6bq i wniosek do Szanownej Rady Wydziatu Teologicznego Papieskiego Wydziatu

Teologicznego we Wroctawiu o kontynuacjq oraz pozytywne zwieficzenie przewodu

habilitacyjnego Ks. dr. Wladyslawa Kqdziotki.

A *o&Ks. prof. zw. dr hab. Jan Wal

Uniwersytet PapieskiJana Pawfa ll w Krakowie

Krak6w, tO. 7L.20L6

12