1 Mart 20121 Mart 2012

KONYAKONYA

Enerji Kaynakları

• Fosil Yakıtlar (Petrol, doğalgaz, kömür)

• Nükleer Enerji

• Yenilenebilir Enerji (Güneş, rüzgar, hidroelektrik v.b. ile biyokütle enerjisi)

Biyokütle enerji kaynakları “Biyoyakıtlar”.

Biyoyakıt

• Biyoyakıtın ilk kullanımı Rudolf Diesel’in 1893 yılında Bitkisel yağları yakıt olarak kullanan motoru tasarlamasına dayanmaktadır.

• 1990 yılında Körfez Savaşı ile artan petrol fiyatları, alternatif enerji olarak biyoyakıtın öneminin artmasına neden olmuştur.

• 2000’li yıllarda tekrar yükselişe geçen petrol fiyatları, güçlenen çevresel hassasiyet ve kırsal kalkınma faktörleri ile biyoyakıt sektörü hızlı bir büyüme trendine girmiştir.

Biyoyakıt Üretimini Tetikleyen Faktörler

• Enerji arz güvenliğinin sağlanması• Küresel ısınma, iklim değişikliği• Sera gazı salınımının azaltılması• Tarım sektöründe gelirin artırılarak kırsal

kalkınmanın sağlanması

En yaygın biyoyakıtlar:• Biyo-etanol: Hammaddesi; arpa, buğday, mısır,

şeker pancarı, şeker kamışı• Biyo-dizel: Hammaddesi; ayçiçeği, soya, kanola,

palm, aspir, pamuk vb. bitkisel yağlar

Dünya Yağlı Tohum Üretimi(Milyon ton)

240 220 212248 264 258

4545 40

4044 46

3033

3131 35

5050 58

5859 59

3540 48

4654 53

30

0

50

100

150

200

250

300

350

400

450

500

2006 2007 2008 2009 2010 2011

SOYA TOHUMU PAMUK TOHUMU AYÇİÇEK TOHUMU KOLZA TOHUMU DİĞER TOHUMLAR

400 386 391 423 452 451

Top

lam

Kaynak: USDA

Dünya Hububat Üretimi(Milyon ton)

Kaynak: USDA

566 556628 621 598 609

686 679 651 674

566628

713 698 710795 799 821 827 859

11321184

1341 1319 13081404

1485 1500 14781533

400

600

800

1000

1200

1400

1600

2002/03 2003/04 2004/05 2005/06 2006/07 2007/08 2008/09 2009/10 2010/11Tahmin

2011/12Öngörü

Buğday Mısır Toplam

700 900 800 1000 950

13001200

850

11501500

0

500

1000

1500

2000

2500

3000

2007 2008 2009 2010 2011

AYÇİÇEK TOHUMU PAMUK TOHUMU SOYA FASULYESİ KANOLA

Türkiye Yağlı Tohum Üretimi(Bin ton)

Kaynak: TUİK, BYSD 2011

2.064 2.216 1.801 2.315 2.613

Top

lam

Türkiye Hububat Üretimi(Milyon ton)

Kaynak: TUİK, 2011

20,0

17,2 17,8

20,6 19,720,9

3,8 3,5 4,3 4,3 4,3 3,7

23,8

20,822,1

24,9 24,0 24,6

0,0

5,0

10,0

15,0

20,0

25,0

30,0

2006 2007 2008 2009 2010 2011

Buğday Mısır Toplam

Hububat / Yağlı Tohum Üretim Oranları

Dünya

Hububat77%

Yağlı Tohum23%

Dünya hububat üretimi, yağlı tohum üretiminin 3,4 katıdır.

Türkiye hububat üretimi, yağlı tohum üretiminin 9,4 katıdır.

Hububat90%

Yağlı Tohum10%

DÜNYA

TÜRKİYE

Yağlı Tohumlu Bitkilerin Önemi

• Dünya’da olduğu gibi Ülkemizde de Yağlı Tohumlu Bitkiler stratejik ürün olarak kabul edilmeli ve üretimi mutlaka artırılmalıdır.

• Yağlı tohumlardan yağ dışında elde edilen yağlı tohum küspeleri hayvan beslemede en önemli protein kaynağıdır

Bitkisel Yağ Sanayi

• 6 Milyon ton tohum işleme

• 2 Milyon ton rafineri

• 1,5 Milyon ton margarin

kapasitesine sahip olup, kapasite kullanım oranı % 60-65 arasında değişmektedir.

Y.T

OH

UM

K

UL

LA

NIM

İŞL

EN

EN

Y

AĞ

LI

TO

HU

M

DİĞER

Yem, Boya, Sabun

Sıvı yağ

Margarin

Margarin

Sıvı Yağ

950 911 1.861 394 392 470 1.256 30 407 5 781 1.193

75 1.298 763 610 13 91 2 106 88 5 2 4 4 103

22 15 41 78 27 47 74

1.500 50 1.450 189 189 2 22 112 48 184

528 528 75 2 94 341 512

88 107 195 37 43 2 82 2 3 4 70 79

2.613 2.316 813 4.116 655 541 1.043 2.239 193 445 121 505 950 2.145

(BİN TON)

Bitkisel Yağ Arz ve Talebi 2011

Pamuk

Palm Yağı

TOPLAM YAĞ

KULLANIM

TOPLAM HAM YAĞ ARZI

Mısırözü Yağı

İthal Ham Yağ

ARZ-KULLANIM

YA

ĞL

I T

OH

UM

AR

Z

Kolza Yağı

TOPLAM

İHRACAT İÇ TÜKETİMYurt İçi Yağlı

Tohum Üretimi

İthal Tohum

FULLFAT,

YEM,TOHUMLUK KIRMA

Yurt İçi Tohum

Ham Yağ

İthal Tohum

Ham Yağ

Ayçiçeği

Soya Fasulyesi

YAĞ ARZ KULLANIM

Türkiye Bitkisel Ham Yağ Üretimi(Bin ton)

513

570

506

619641

300

400

500

600

700

2007 2008 2009 2010 2011

Kaynak: BYSD

Türkiye Likit Yağ &Margarin Tüketimi

(Bin ton)

Kaynak: BYSD

705 731

850929

967

851890 902

952 920

419 419 447488

535 554 536 515 532

1124 1150

1297

14171502

1405 1426 14171484 1450

530

200

400

600

800

1000

1200

1400

1600

2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

LİKİT YAĞ MARGARİN TOPLAM

OECD Ülkeleri Kişi Başı Yağ Tüketimi

(kg/yıl)

28,8 30,233,1

38,9

28,130,2 28,4

22,320,0

0,0

5,0

10,0

15,0

20,0

25,0

30,0

35,0

40,0

İngiltere

İspanya

İtalya

Almanya

Kanada

A.B.D.

Avustralya

Yeni

Zellanda

Türkiye

Kaynak: FAO

Türkiye Yağlı Tohum İthalatı(Bin ton)

Kaynak: TUİK

Ayçiçeği Tohumu

39%

Soya Fasulyesi

56%

Kolza Tohumu5%

TÜRKİYE YAĞLI TOHUM İTHALATI (BİN TON)

  2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

Soya Fasulyesi 613 831 682 1.154 1.016 1.230 1.239 974 1.756 1.298

Kolza Tohumu 1 2 6 65 185 245 216 158 307 122

Ayçiçeği Tohumu 129 541 482 499 390 613 474 586 662 911

Pamuk Tohumu 55 4 84 126 70 7 20 5 20 0

TOPLAM 798 1.378 1.254 1.844 1.661 2.095 1.949 1.723 2.735 2.331

2011 Yılı Yağlı Tohum İthalatı

Türkiye Ham Yağ İthalatı (Bin ton)

Kaynak: TUİK

Soya Hamyağı1%

Palm Yağı50%

Ayçiçeği Hamyağı

45%

Mısır Hamyağı4%

2011 Yılı Ham Yağ İthalatı

TÜRKİYE HAMYAĞ İTHALATI (BİN TON)

  2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

Ayçiçeği Hamyağı 93 102 84 207 400 174 425 342 238 470

Mısır Hamyağı 117 96 90 102 124 113 83 83 54 41

Soya Hamyağı 175 134 75 190 213 51 20 10 10 2

Palm Yağı 322 425 439 554 578 456 535 497 510 530

TOPLAM 707 757 688 1.053 1.315 794 1.063 932 812 1.043

Yağlı Tohum & Türevleri İthalatı(Milyon Dolar)

Kaynak: TUİK

650954 1.098

1.398 1.4351.693

2.994

2.058

2.490

3.102

0

500

1.000

1.500

2.000

2.500

3.000

3.500

2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

YAĞLI TOHUM İTHALATI HAMYAĞ İTHALATI KÜSPE İTHALATI TOPLAM

YILLAR İTİBARİYLE YAĞLI TOHUM VE TÜREVLERİ İTHALATI (MİLYON DOLAR)

  2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

YAĞLI TOHUM İTHALATI 223 424 464 597 525 874 1.304 910 1.393 1.358

HAMYAĞ İTHALATI 340 415 429 626 797 648 1.456 944 801 1.338

KÜSPE İTHALATI 88 115 205 175 113 171 234 204 296 406

TOPLAM 650 954 1.098 1.398 1.435 1.693 2.994 2.058 2.490 3.102

TÜRKİYE BİTKİSEL TÜRKİYE BİTKİSEL YAĞDA YAĞDA

NET NET İTHALATÇI İTHALATÇI BİR ÜLKEBİR ÜLKE

Dünya Biyodizel Üretimi(Milyon m3)

Kaynak: OECD & FAO Sekretaryası 2008-2010 Ortalamaları

Ülke Miktar Yüzde Pay

A.B. 9,18 54,0%

A.B.D. 1,65 9,7%

Arjantin 1,57 9,3%

Brezilya 1,55 9,1%

Malezya 0,76 4,5%

Avusturalya 0,62 3,7%

Diğer 1,64 9,7%

TOPLAM 17,01 100,0%

Soya Fasulyesi Üretimi(Milyon ton)

  2007 2008 2009 2010

A.B.D. 87 73 81 91

Arjantin 48 46 32 55

Brezilya 59 60 57 69

Kaynak: Oil World

AB Yağlı Tohum Üretimi(Milyon ton)

18,4 19,0 21,6 20,6 21,2

4,87,1

6,9 6,9 7,2

0,0

5,0

10,0

15,0

20,0

25,0

30,0

35,0

2007 2008 2009 2010 2011

Kolza Ayçiçeği Soya

Kaynak: Scanwel

23,9 26,8 29,3 28,6 29,5

Top

lam

AB Bitkisel Yağ Tüketimi (Gıda) (Bin ton)

2.731 2.750 2.760 2.700

2.998 3.010 3.010 3.020

1.240 1.250 1.250 1.260

2.600 2.600 2.600 2.600

0

2.000

4.000

6.000

8.000

10.000

12.000

2009 2010 2011 2012*

Kolza Ayçiçeği Soya Palm

Kaynak: Scanwel

9.569 9.610 9.620 9.580

Top

lam

AB Biyodizel Üretiminde Bitkisel Yağ Kullanım Miktarları

(Milyon ton)

6.555 6.300 6.400 6.300

960 1.110 1.060 1.200

600 650 700 720

0

1.000

2.000

3.000

4.000

5.000

6.000

7.000

8.000

9.000

2009 2010 2011 2012*

Kolza Soya Palm Ayçiçeği

Kaynak: Scanwel

8.315 8.206 8.305 8.360

Top

lam

Dünya Biyoetanol Üretimi(Milyon m3)

Ülke Miktar Yüzde Pay

A.B.D. 38,39 49,8%

Brezilya 22,11 28,7%

Çin 6,68 8,7%

A.B. 4,40 5,7%

Hindistan 1,90 2,5%

Kanada 1,38 1,8%

Diğer 2,17 2,8%

TOPLAM 77,05 100,0%

Kaynak: OECD & FAO Sekretaryası 2008

A.B.D. Mısır Üretimi ve Etanol Üretiminde Kullanılan Miktar

 Üretim Miktarı

(Milyon Ton)

Etanol Üretiminde Kullanılan Miktar

(Milyon Ton)Kullanım

Oranı

2004 300 33,6 11,2%

2005 282 40,7 14,4%

2006 268 53,8 20,1%

2007 331 76,9 23,2%

2008 307 92,7 30,2%

2009 312 104,1 33,4%

Brezilya Şeker Kamışı Üretimi

Brezilya Şeker Kamışı Üretim Miktarı (Milyon Ton)

  2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010Brezilya

400,0 412,9 453,7 503,1 583,0 686,9 557,0

Şeker kamışı üretiminin % 52’si Biyoetanol üretiminde kullanılıyor.

Kaynak: USDA 2011

Çin’de Mısır Üretimi(Milyon Ton)

  2007 2008 2009 2010

Çin 152 165 163 177

Kaynak: USDA 2011

Ülkelerin Biyodizel ve Biyoetanol Politikaları

• A.B.D. petrole olan bağımlılığını azaltma, enerji arz güvenliğini sağlama ve mısır stoklarını değerlendirmeyi hedeflemiştir.

• Brezilya petrolden kaynaklanan bütçe yükün azaltılması, enerji arz güvenliğinin sağlanması ve şeker kamışı stoklarını değerlendirmeyi amaçlamıştır.

• A.B. çevresel etkenlerin yanı sıra, kırsal kalkınmayı hedef olarak almıştır. Ana üretim hammaddesi kolzadır.

• Malezya petrole olan bağımlılığını azaltma ve elinde yüksek palm yağı stoklarını değerlendirme amacıyla biyodizel üretimine destek vermektedir.

• Çin yağlı tohumlu bitkilerde net ithalatçı konumunda olduğundan ve tarımsal hammadde temininde arz açığı bulunduğundan biyodizel sektörünü desteklememektedir.

Yerli Ürün Kullanımı !

• Biyoyakıt üreten ülkeler incelendiğinde üretim sürecinde kullandıkları hammaddeleri ithal etmek yerine o ülkede yetiştirilen tarımsal ürünlerden sağlandığı görülmektedir.

• Ülkemizde biyoyakıt üretiminin belli bir düzeye ulaşması için öncelikle yağlı tohum üretiminin artırılması gerekmektedir

27 Eylül 2011 tarihli ve 28067 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren “Motorin Türlerine İlişkin Teknik Düzenleme Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliği”ne göre:

Zorunlu Kullanım

Oranı

1% 1 Ocak 2014

2% 1 Ocak 2015

3% 1 Ocak 2016

492 441

16,4

164 138

328 294

Yıllık Motorin Talebi (Milyon m3)

Biyodizel İhtiyacı (Bin m3)

İhtiyaç Duyulan Yağ (Bin Ton)

Zorunlu Kullanım Uygulamasında Biyodizel ve Bitkisel Yağ İhtiyaçları

Zorunlu Biyoyakıt Kullanımı

Yağlı Tohum ve Ekim Alanı İhtiyacı

Bitkisel Yağ Açığımız

(Ton)

Yağlı Tohum Miktarı (Ton)

Ekim Alanı İhtiyacı (Hektar)

Gıda Açığı 1.000.000 2.500.000 1.388.000% 3 Biyodizel Kullanımı Kolza Yağı ile Karşılanırsa 441.000 1.050.000 343.000

TOPLAM 1.441.000 3.550.000 1.731.000

Gıda Açığı Bitkisel Yağ ile % 3 Biyodizel Kullanım Zorunluluğunda İhtiyaç Duyulan Yağlı Tohum Ekim Alanı

Türkiye Yağlı Tohum Ekim Alanı (Hektar)

Kaynak:TUİK

527.739506.752

552.947579.821

619.622 619.500

400.000

600.000

800.000

2006 2007 2008 2009 2010 2011

Türkiye Yağlı Tohum Ekim Alanları (Hektar)

  2006 2007 2008 2009 2010 2011

Soya 11.919 8.675 9.444 10.521 23.473 15.000

Ayçiçeği 510.000 485.700 510.000 515.000 551.400 561.000

Kolza 5.390 10.683 28.100 32.777 31.250 30.000

Aspir 431 1.694 5.402 21.524 13.500 13.500

TOPLAM 527.739 506.752 552.947 579.821 619.622 619.500

Değişik Hammaddelere göre Biyodizel ve Biyoetanol

Maliyetleri

Hammadde Türü Üretim Maliyeti (TL)

Atık Yağ 0,82

Kanola 2,01

Mısır 1,70

Şeker Pancarı 1,74

Buğday 1,80

1 Litre Biyoyakıt Maliyeti

Kaynak:DPT Yayın No: 2814

Bitkisel Atık Yağ

• Motorine biyodizel harmanlanmasında ülkemiz, bitkisel atık yağ potansiyelinden mutlaka yararlanmalıdır.

• 2010 yılında 8000 ton kızartmalık atık yağ toplanmıştır. Potansiyel bu miktarın üzerinde olup yakın zamanda 20-25 bin ton kızartmalık atık yağ toplanması hedeflenmelidir.

Bitkisel Atık Yağ

• BYSD olarak evsel atık yağların toplanması için patenti Derneğimize ait olan bitkisel atık yağ makinesi (BAYTOM) geliştirilmiştir Bitkisel Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliğinin yürürlüğe girmesi ile Dernek olarak Kızartmalık Evsel Atık Yağ toplatılacak ve geri kazanıma yani Biyodizel veya biyoenerjiye verilecektir.

SONUÇ• Biyoetanol ve Biyodizel kullanımı çevrenin

korunmasına, özellikle sera gazı salımı (GHG) ile mücadelede, çok önemli katkı sağlamaktadır.

• Ülkemiz şartları gereği Biyoetanolün zorunlu kullanımına geçilebilir, ancak Biyodizelin zorunlu kullanımı için henüz erkendir. “Önce üretelim, sonra kullanalım.”

• Zorunlu biyodizel kullanımı uygulamasının yağlı tohum üretimleri kendine yeterliliğe ulaştıktan sonra düşünülmesi daha uygun olacaktır.

SONUÇ

• Ülke olarak, bitkisel atık yağların toplanmasına önem verilmeli bu suretle hem çevre kirliliği önlenmeli hem de atık maddeler geri kazanımla değerlendirilmelidir.

• Motorinde zorunlu biyodizel kullanımı ve gıda açığının kapatılması için ülkemizde yağlı tohum ekim alanları en az 3 kat artırılmalıdır.

Teşekkürler.