4

1ο ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΡΑΦΗΝΑΣ

Α΄ Λυκείου

«Ερευνητικές Εργασίες»

Σχολικό Έτος 2011-2012

(B΄ Τετράμηνο)

Εργασία στο αντικείμενο διδασκαλίας

“Υγιεινή Διατροφή”

με θέμα

«Διατροφικές Ασθένειες.»

των

Ειρήνη Κοντέλη

Μαρία Κουντούρη

Ελισάβετ Ορφανού

Εφραιμία Χατζηκυριάκου

Διδάσκων

Τουλή Αγγελική

5

Περιεχόμενα

Εισαγωγή 3

1. Νευρική Ανορεξία 4

2. Βουλιμία 18

3. Παχυσαρκία 29

4. Μερικές ακόμα ασθένειες που προκαλούνται από κακή διατροφή 38

5. Σημαντικές συνδέσεις 49

ΝΕΥΡΙΚΗ ΑΝΟΡΕΞΙΑ

6

«Περίπου 300 χρόνια πριν ξεκίνησε την εμφάνισή της μια καινούρια για την εποχή

ασθένεια που ονομαζόταν “νευρική φθίση” και αργότερα “νευρική ανορεξία”. Αυτή η

ασθένεια ξεκινά συνήθως με μια δίαιτα, η οποία σιγά – σιγά ξεφεύγει από τον έλεγχο

και καταλήγει σε μια υπερβολική δίαιτα θα έλεγε κανείς, όπου ο ασθενής

ενδιαφέρεται μόνο στην αποφυγή του βάρους και στη μείωσή του. Ο ασθενής αυτός

όσο πιο πολύ βάρος χάνει τόσο πιο πολύ βυθίζεται στην ασθένεια και επιδιώκει όλο

και πιο πολύ την αποφυγή και μείωση του σωματικού του βάρους. Η νευρική

ανορεξία έχει πολλά ανεπιθύμητα συμπτώματα με τελευταίο και χειρότερο το θάνατο.

Ο λόγος που η ασθένεια αυτή ονομάστηκε “νευρική ανορεξία” είναι επειδή

προέρχεται από νευρικής φύσεως προβλήματα, δηλαδή βρίσκονται όλα στο μυαλό

του ασθενούς. Είναι χρήσιμο να γνωρίζετε ότι η λέξη «ανορεξία» στον ορισμό της

ασθένειας είναι αποπροσανατολιστική, αφού το σύνδρομο δεν αφορά σε διαταραχή

της όρεξης. Η όρεξη για φαγητό δεν αποδυναμώνεται παρά αργότερα, στην εξέλιξη

της νόσου. Η νευρική ανορεξία κατατάσσεται στις ψυχικές νόσους με τα υψηλότερα

ποσοστά θνησιμότητας καθώς αγγίζει το 20%.

Τι ακριβώς είναι η νευρική ανορεξία;

Η νευρική ανορεξία (anorexia nervosa) είναι μια ψυχογενής διατροφική διαταραχή,

ένα σύνδρομο αυτοεπιβαλλόμενης ασιτίας. Τα άτομα που υποφέρουν από νευρική

ανορεξία περιορίζουν με τη θέληση τους την πρόσληψη τροφής καθώς έχουν τον

παράλογο φόβο ότι θα παχύνουν. Είναι χρήσιμο να γνωρίζετε ότι η λέξη «ανορεξία»

στον ορισμό της ασθένειας είναι αποπροσανατολιστική, αφού το σύνδρομο δεν

7

αφορά σε διαταραχή της όρεξης. Η όρεξη για φαγητό δεν αποδυναμώνεται παρά

αργότερα, στην εξέλιξη της νόσου. Η νευρική ανορεξία κατατάσσεται στις ψυχικές

νόσους με τα υψηλότερα ποσοστά θνησιμότητας καθώς αγγίζει το 20%.

Οποιοσδήποτε μπορεί να αναπτύξει μια ψυχογενή διατροφική διαταραχή όπως η

νευρική ανορεξία, ανεξάρτητα από την ηλικία, το φύλο ή το κοινωνικό επίπεδο.

Ωστόσο, έχει παρατηρηθεί ότι οι γυναίκες, ειδικά οι νεαρές μεταξύ των 15-25 ετών,

έχουν τις περισσότερες πιθανότητες. Η διαταραχή παρουσιάζεται συχνότερα σε

άτομα που έχουν δοκιμάσει αρκετές δίαιτες αδυνατίσματος και σε γυναίκες με

επαγγέλματα όπου η εξωτερική εμφάνιση παίζει κυρίαρχο ρόλο και οι απαιτήσεις για

χαμηλό σωματικό βάρος είναι μεγάλες, όπως οι χορεύτριες ή τα μοντέλα.

Μετά και τους τελευταίους θανάτους εξαιτίας της ασθένειας οι άνθρωποι της μόδας

δεσμεύτηκαν να λάβουν μέτρα ώστε να σταματήσουν οι διατροφικές διαταραχές των

μοντέλων. Μέχρι στιγμής ωστόσο δεν έχουν τεθεί σε εφαρμογή. Η εκδήλωση της

νόσου δεν είναι μόνο θέμα μιμητισμού -εξαιτίας των επιβαλλόμενων από τα Μ.Μ.Ε.

και τη μόδα πρότυπα ομορφιάς-, όπως πιστεύουν οι περισσότεροι.

Σήμερα οι επιστήμονες την αποδίδουν σε ένα συνδυασμό από νευρολογικούς,

ψυχολογικούς και κοινωνικούς παράγοντες ενώ έρευνες δείχνουν πως μπορεί να

υπάρχει και γενετική προδιάθεση. Ωστόσο είναι οι ψυχολογικοί παράγοντες, που

κυρίως επιδρούν στην εκδήλωση της ασθένειας. Το ασταθές οικογενειακό

περιβάλλον, τραυματικά γεγονότα (π.χ. απώλεια αγαπημένου προσώπου), η απόρριψη

είτε στον ερωτικό είτε σε άλλο τομέα, ακόμα και ανησυχίες γύρω από το σεξουαλικό

προσανατολισμό του ατόμου μπορούν να προκαλέσουν νευρική ανορεξία. Επίσης σε

καταστάσεις όπου υπάρχουν υψηλές προσδοκίες ή πιέσεις το άτομο μπορεί να

εστιάσει στο φαγητό για να διαχειριστεί το άγχος του.

Η ιστορία της νευρικής ανορεξίας

Η νευρική ανορεξία είναι μια καινούρια σχετικά ασθένεια, μια ασθένεια σύγχρονου

τρόπου ζωής, η οποία εξαπλώνεται σε ολόκληρο τον κόσμο χρόνο με το χρόνο, μέρα

με τη μέρα κ.ο.κ. Η νευρική ανορεξία έχει μήκος ζωής μόλις 300 - 350 περίπου

χρόνια. Στο παρελθόν, πρώτη φορά, αναφέρθηκε και περιγράφτηκε μια ασθένεια που

κανείς δεν την είχε δει ή την είχε ακούσει ξανά, ακόμα όπως και ολόκληρη η

κοινωνία, ή ακόμα και οι περισσότεροι γιατροί και ψυχολόγοι. Μια ασθένεια που οι

8

επιστήμονες, αποτελούμενοι κυρίως από γιατρούς και ψυχολόγους, της εποχής

εκείνης ονόμασαν “νευρική φθίση”. Η ονομασία αυτή δόθηκε στην ασθένεια περίπου

το 1689.

Λίγα χρόνια αργότερα, ένας Γάλλος επιστήμονας μετονόμασε τη “νευρική φθίση” σε

“υστερική ανορεξία”. Την ίδια χρονιά ο William Gull στη Μεγάλη Βρετανία,

μετονόμασε ξανά την περιβόητη ασθένεια, όπως είναι γνωστή σε εμάς και σε όλο

τον κόσμο, με το όνομα “νευρική ανορεξία”, αλλά και “anorexia nervosa”, όπως είναι

στην αγγλική γλώσσα. Η ασθένεια αυτή πλήττει κυρίως τα κορίτσια που βρίσκονται

στην εφηβεία ή ακόμα και μέχρι την τρίτη δεκαετία της ζωής τους, αν και τα αγόρια

που πάσχουν από νευρική ανορεξία δεν παραλείπονται.

Τα δυο τελευταία ονόματα, τα οποία δόθηκαν στην ασθένεια την ίδια χρονιά

αποδόθηκαν στην ασθένεια από γιατρούς και τους ψυχολόγους, 200 περίπου χρόνια

αργότερα. Δίνοντας κάποιες περισσότερες πληροφορίες, οι αλλαγές αυτές του

ονόματος τοποθετούνται στον χρονολογικό άξονα γύρω στο 1873. Δεν θα ήταν κόπος

μας να αναφέρουμε, ότι η συγκεκριμένη ασθένεια δεν είναι μια απλή ασθένεια, αλλά

είναι κυρίως μια ψυχογενής ασθένεια, γι’ αυτό και αντιμετωπίζεται με τη θέληση

κυρίως του ασθενούς, αλλά και με ψυχοθεραπεία.

Πιθανές αιτίες και ομάδες υψηλού κινδύνου:

Τη νευρική ανορεξία μπορεί να τη συναντήσει κανείς σε κορίτσια κυρίως, αλλά και

σπάνια σε αγόρια που βρίσκονται στην εφηβεία, όπως και στην τρίτη δεκαετία της

ζωής τους, δηλαδή 20 - 25 χρονών, επηρεασμένα από ανορεξικά, αποστεωμένα

μοντέλα, στα οποία προσπαθούν κάθε μέρα να τους μοιάσουν με κάθε δυνατό τρόπο.

Μπορεί να μην το έχετε ακούσει και να μην το πιστέψετε, αλλά άλλη μια πιθανότητα

να πέσουν θύματα της νευρικής ανορεξίας και άτομα που έχουν ή είχαν συγγενείς

ανορεξικούς ή ακόμα και αν οι γονείς τους και τα αδέρφια τους έπασχαν από αυτή

την ασθένεια, δηλαδή αυτή η ασθένεια μεταδίδεται με την κληρονομικότητα και την

επιρροή του συγγενικού περιβάλλοντος. Επίσης κάποιος μπορεί να γίνει ανορεξικός

εάν έχει συναισθηματικές διαταραχές. Δηλαδή οι άνθρωποι με κατάθλιψη, με

αγχώδεις διαταραχές, με αμφιθυμία και με ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή, έχουν

περισσότερες πιθανότητες να εμφανίσουν διαταραχή της όρεξης. Όσοι ασχολούνται

με αθλητισμό και δουλεύουν με πολύ μεγάλη ανταγωνιστικότητα έχουν αρκετές

πιθανότητες για να εμφανίσουν την αρρώστια της νευρικής ανορεξίας.

9

Συχνά ακούμε ότι ο αθλητισμός είναι καλός όσο για την σωματική τόσο και για την

πνευματική, εδώ βλέπουμε ότι εάν ο αθλητής βρίσκεται κάτω από μεγάλη καταπίεση

και ανταγωνιστικότητα, υπάρχει ο κίνδυνος να καταλήξει να έχει νευρική ανορεξία.

Γι’ αυτό το λόγο έλεγαν και οι αρχαίοι Έλληνες “μέτρον άριστον”, αν και δεν υπήρχε

εκείνη την εποχή αυτή η ασθένεια, το χρησιμοποιούσαν για άλλους δικούς τους

λόγους.

Οι 3 κυριότερες φάσεις της ασθένειας:

Η είσοδος στη νευρική ανορεξία, ενός οποιοδήποτε ατόμου, χωρίζεται, συνήθως, σε

τρεις φάσεις. Σύμφωνα με μια συνέντευξη του ψυχολόγου κ. Σπύρου Μπουρδούκη,

έχουμε καταφέρει να καταγράψουμε αυτές τις τρεις κρίσιμες φάσεις, οι οποίες

καθορίζουν το πώς και πόσο γρήγορα θα εξελιχθεί η ασθένεια αυτή σε έναν άνθρωπο.

“Η είσοδος στην ανορεξία γίνεται συνήθως με αφορμή μια δίαιτα που θα ξεκινήσει

κάποιος, θέλοντας να ελέγξει το βάρος του και η οποία, στην πορεία, θα ξεφύγει από

τον αρχικό στόχο και θα οδηγήσει στη χωρίς όρια μείωση των κιλών» επισημαίνει ο

κ. Μπουρδούκης. Σύμφωνα με τον ειδικό, η εξέλιξη της ασθένειας περιλαμβάνει τις 3

ακόλουθες φάσεις:

Στην πρώτη φάση, όλα βαίνουν καλώς. Η δίαιτα μαζί με τη μάλλον

υπερβολική άσκηση αποφέρουν τα επιθυμητά αποτελέσματα. Το

άτομο χάνει βάρος και αισθάνεται καλά με τον εαυτό του. Δεν υπάρχει

καμιά υπόνοια ασθένειας σε αυτό το στάδιο.

Στη δεύτερη φάση, τα αρνητικά σημάδια γίνονται εμφανή. Το

περιβάλλον του ασθενούς αρχίζει να παρατηρεί την υπερβολική

απώλεια κιλών. Το άτομο αυτό αισθάνεται διαφορετικό και αρχίζει να

αποστασιοποιείται από την οικογένεια και τους φίλους του. Αρνείται

να τρώει μαζί με την υπόλοιπη οικογένεια και φοράει φαρδιά ρούχα,

με σκοπό να καλύψει το ελλιπές βάρος του.

Στην τρίτη φάση, έχουμε, όχι πια την απόκρυψη, αλλά την παραδοχή

της κατάστασης. Αυτό δε, σημαίνει πως το άτομο έχει παραδεχτεί το

γεγονός της ασθένειας. Πρόκειται περισσότερο για υιοθέτηση της

“στέρησης τροφής” ως τρόπο ζωής και ο κίνδυνος πλέον είναι

εμφανής”.

10

Συμπτώματα νευρικής ανορεξίας

Όταν κάποιος άνθρωπος βιώνει καθημερινά τη νευρική ανορεξία, πλήττεται συνήθως

από μερικά συμπτώματα. Τα συμπτώματα ενός ατόμου που πάσχει από νευρική

ανορεξία αποτελούνται κυρίως από διάφορες παθολογικές καταστάσεις. Αυτά είναι:

Τριχόπτωση.

Ατροφία νυχιών.

Αϋπνίες.

Ατροφία των δοντιών.

Υπόταση.

Σοβαρές μεταβολικές διαταραχές.

Τελετουργική στάση προς το φαγητό (π.χ. κόψιμο του φαγητού σε

πολύ μικρά κομμάτια).

Πρόκληση εμετού, χρήση καθαρτικών και διουρητικών φαρμάκων.

Ακραία απώλεια βάρους.

Κοιλιακοί πόνοι, ζαλάδες, λιποθυμίες, πρηξίματα σε πρόσωπο και

στομάχι, κόπωση και μυϊκή ατονία.

Αίσθηση κρύου.

Δυσχρωμίες και ξηρότητα στο δέρμα.

Διακοπές στον εμμηνορρυσιακό κύκλο ή αμηνόρροια.

Μείωση της σεξουαλικής διάθεσης, προβλήματα στο κυκλοφορικό

σύστημα και μείωση της οστικής μάζας.

Διαταραγμένη αντίληψη για το σχήμα του σώματος ή το βάρος του.

Αλλαγές στην προσωπικότητα του ατόμου και μεταπτώσεις στη

διάθεση (μυστικότητα και υπερκινητικότητα).

Άρνηση της ύπαρξης του προβλήματος.

11

Υπεραπασχόληση με άθληση.

Έντονος φόβος για πρόσληψη βάρους.

Υπεραπασχόληση για ότι σχετίζεται με το φαγητό.

Κατάθλιψη και συνεχείς ψυχολογικές μεταπτώσεις (αμφιθυμία).

Ανώμαλος καρδιακός ρυθμός.

Ήπια αναιμία.

Άρνηση να αποκτήσει κανείς φυσιολογικό βάρος, ακόμα και αν ζυγίζει

λιγότερο κατά 15% ή και περισσότερο του φυσιολογικού.

Θάνατος.

Τρόποι αντιμετώπισης της ασθένειας:

Ευτυχώς για τους ασθενείς, αλλά και για τους συγγενείς τους, υπάρχει τρόπος

αντιμετώπισης και θεραπείας αυτής της σοβαρής αρρώστιας, που από καιρό σε καιρό

πλήττει όλο και περισσότερους ανθρώπους. Η νευρική ανορεξία ή αλλιώς και

ασθένεια των μοντέλων, όπως έχουμε φτάσει να τη λέμε σήμερα, εξαιτίας της

εξάπλωσής της στο χώρο της μόδας, πλήττει κυρίως τα κορίτσια μεταξύ 15-25

χρονών, επειδή επηρεάζονται από τα ανορεξικά μοντέλα που βλέπουν στα καλλιστεία

ή ακόμα και στην τηλεόραση. Από όσα έχω ψάξει πριν ξεκινήσω να γράφω αυτή την

εργασία, ανακάλυψα ότι υπάρχουν 200 διαφορετικές μορφές ψυχοθεραπείας. Από

αυτές τις 200, αναφέρουμε ενδεικτικά τις 3 δημοφιλέστερες.

1. Ατομική Ψυχοθεραπεία: Οι περισσότερες μορφές ψυχοθεραπείας δίνουν έμφαση

στο χτίσιμο μιας καλής σχέσης ανάμεσα στον ασθενή και στον θεραπευτή. Η

ψυχοθεραπεία εστιάζει στα τρέχοντα προβλήματα του ασθενή αλλά και σε πλευρές

της προσωπικής του ιστορίας. Οι περισσότεροι θεραπευτές προσπαθούν να

ενθαρρύνουν υγιεινές διατροφικές συνήθειες, να ενισχύσουν την επανάκτηση βάρους

και κάποιες συνεδρίες περιστρέφονται σχεδόν αποκλειστικά σε θέματα αυτοεικόνας

και εικόνας σώματος. Ωστόσο, σε πολλές περιπτώσεις, η θεραπεία εστιάζει σε άλλα

θέματα και ο ασθενής ενθαρρύνεται να διερευνήσει και να εκφράσει τα

συναισθήματά του γύρω από μια ευρεία γκάμα θεμάτων όπως είναι η επιτυχία και η

αποτυχία, τα σεξουαλικά ζητήματα και ο αυτοέλεγχος.

12

2. Γνωσιακή συμπεριφοριστική θεραπεία: Πρόκειται για θεραπευτικά προγράμματα

που περιλαμβάνουν ημερολόγια σίτισης κι εκτενή εκπαίδευση σχετικά με θέματα

διατροφής στα οποία υπογραμμίζονται οι κίνδυνοι του υποσιτισμού κι ενθαρρύνεται

η συζήτηση για θέματα υγείας και αντιλήψεων σε σχέση με το φαγητό. Πολλά

γνωσιακά προγράμματα θεραπείας έχουν αναπτυχθεί με στόχο την αλλαγή των μη

ρεαλιστικών αντιλήψεων των ασθενών σε θέματα εικόνας του σώματος και

διατροφής. Συχνά οι διαταραχές διατροφής χαρακτηρίζονται από την απουσία

ελέγχου στη σίτιση και η ανάπτυξη αυτοελέγχου είναι από τους βασικούς στόχους

της γνωσιακής θεραπείας. Αντίθετα, όταν η απώλεια του βάρος είναι αποτέλεσμα

υπερβολικού αυτοελέγχου, βαρύτητα δίνεται στην υιοθέτηση πιο ελαστικών

σχημάτων ελέγχου της συμπεριφοράς.

3. Συστηματική θεραπεία του συγγενικού περιβάλλοντος: Οι συγγενείς των

ανορεξικών σπάνια μένουν απλοί θεατές της θεραπείας του. Οι πιο πολλοί

εμπλέκονται ενεργά σε προσπάθειες να πείσουν, να εξαπατήσουν, να απειλήσουν ή

και να ικετέψουν τον άνθρωπό τους να φάει. Κάποιες φορές αυτές οι απόπειρες

μπορεί να φέρουν αποτέλεσμα αλλά συνήθως δυσκολεύουν την κατάσταση του

ανορεξικού. Οι οικογενειακοί θεραπευτές βλέπουν την ανορεξία σαν μια κατάσταση

που γεννιέται και συντηρείται από το οικογενειακό σύστημα. Υπογραμμίζουν την

υπερπροστατευτικότητα, την υπερεμπλοκή και την αποφυγή της σύγκρουσης σαν

χαρακτηριστικά των οικογενειών των ανορεξικών.

Όμως, για να ολοκληρωθεί η θεραπεία, δε φτάνει μόνο η ψυχοθεραπεία, ή να

παραδεχτεί ο ασθενής ότι πάσχει πραγματικά από νευρική ανορεξία, δηλαδή ότι είναι

ανορεξικός. Η συνέντευξη του ψυχολόγου κ. Σπύρου Μπουρδούκη, μπορεί να μας

διαφωτίσει σχετικά με το συγκεκριμένο θέμα.

“Η εισαγωγή στο νοσοκομείο είναι το πρώτο στάδιο θεραπείας», εξηγεί ο κ. Σπύρος

Μπουρδούκης. «Υπάρχουν άλλα δύο στάδια, για να ολοκληρωθεί η θεραπεία. Το

πρώτο στάδιο είναι εκείνο της επανένταξης του ατόμου στη ζωή που είχε και πριν

από τη νοσηλεία του. Το δεύτερο στάδιο είναι να σταθεροποιηθεί η κατάσταση του

ασθενούς. Αυτός ο άνθρωπος χρειάζεται να έχει μεγάλη στήριξη και καθοδήγηση. Με

αυτόν τον τρόπο το άτομο μπορεί να επενδύσει σε παλιές ή καινούριες

δραστηριότητες. Επίσης, έτσι, μπορεί να επενδύσει και σε καινούρια πρόσωπα και

κυρίως σε καινούργιους φίλους. Μέσα από την ψυχοθεραπεία, λοιπόν, βρίσκει ή

13

ανακτά τις εσωτερικές δυνάμεις του που θα τον προστατέψουν από το να

παλινδρομήσει προς παθολογικές καταστάσεις”.

ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΝΕΥΡΙΚΗΣ ΑΝΟΡΕΞΙΑΣ

ΜΑΡΑ ΔΑΡΜΟΥΣΛΗ: ΚΑΤΕΛΗΞΑ ΝΑ ΠΟΛΕΜΑΩ ΤΟ ΣΩΜΑ ΜΟΥ

“Αν θες να πετύχεις στο χώρο της μόδας πρέπει να πέσεις πολύ... χαμηλά. Από 52

κιλά και ύψος 1,74 στα 17 μου, έφτασα στα 43 κιλά στα 20... Τελειομανής ως

προσωπικότητα, ήθελα να αντεπεξέλθω με κάθε μέσο στον σκληρό ανταγωνισμό της

διεθνούς σκηνής της μόδας... Κατέληξα να πολεμώ το σώμα μου. Με όπλα δυνατά,

όπως είναι η βουλιμία και η ανορεξία... Οι συνέπειες πολλές. Σε καμιά περίπτωση δεν

λειτουργούσα το ίδιο. Οι ψυχοσωματικές επιδράσεις ήταν αμέτρητες”.

Η Μάρα Δαρμουσλή, ένα από τα πιο όμορφα πλάσματα που έχει να επιδείξει η χώρα

μας, μιλά στην ‘E’για τη μάστιγα της εποχής: τις διατροφικές διαταραχές.

Πανέμορφη, βάσει καθαρά ελληνικών προτύπων. Κορυφαία στον χορό μιας αρχαίας

ελληνικής τραγωδίας. Απλή, γλυκομίλητη, προσιτή στις κουβέντες της, μας λέει όταν

τη ρωτάμε αν ξεπέρασε το πρόβλημα: “Κάθε μέρα παλεύω μ' αυτό. Κάθε μέρα το

κερδίζω”. Ο μικρός Αγγελος, που σήμερα είναι ενάμισι έτους, ήταν το πιο σημαντικό

της όπλο στο να ξεπεράσει το πρόβλημα. “Η απόφαση για μητρότητα με έκανε να

συνειδητοποιήσω ότι οι δρόμοι που είχα επιλέξει δεν με άφηναν να αντεπεξέλθω σε

τίποτα και ειδικότερα στο να κάνω ένα παιδί.”

Μοντέλο στο επάγγελμα, με σταθερή εμφάνιση στις διεθνείς πασαρέλες από το

Παρίσι μέχρι τη Νέα Υόρκη, και στον περιοδικό Τύπο με εξώφυλλα στο Vogue, το

Marie Claire και το Bazaar. Αλλά και ηθοποιός, με πιο γνωστή εμφάνιση αυτή στην

14

ταινία Η Καρδιά του Κτήνους, στην οποία πρωταγωνίστησε και που τη σκηνοθέτησε

ο Ρένος Χαραλαμπίδης.

“Ο δικός μου φαύλος κύκλος ξεκίνησε με τη βουλιμία. Έτρωγα και μετά με κυρίευαν

έντονες τύψεις και, είτε με εμετό είτε με τη χρήση καθαρτικών ή χαπιών

αδυνατίσματος είτε με εξαντλητική γυμναστική, πάλευα να απαλλαγώ από τις

θερμίδες. Ακολούθησε η ανορεξία και ύστερα διαδοχικά η μία έπαιρνε τη σκυτάλη

από την άλλη. Στα παρασκήνια των διεθνών πασαρέλων, ο ανταγωνισμός είναι

μεγάλος. Αν θες να πετύχεις πρέπει να πέσεις πολύ... χαμηλά. Κι αυτό σου

ξεκαθαρίζεται με όλους τους τρόπους από την πρώτη μέρα”.

Για πέντε χρόνια, από τα 17 μέχρι τα 22 της, η Μάρα Δαρμουσλή αντιμετώπιζε πότε

βουλιμία πότε ανορεξία.

“Κατέληξα να πολεμώ το σώμα μου. Με όπλα δυνατά όπως είναι η βουλιμία και η

ανορεξία. Οι συνέπειες πολλές. Σε καμία περίπτωση δεν λειτουργούσα το ίδιο. Οι

ψυχοσωματικές επιδράσεις ήταν αμέτρητες. Αντιμετώπισα ισχιαλγίες, μηνίσκους,

πολλούς τραυματισμούς με το παραμικρό. Εζησα βλάβες στο γαστρεντερολογικό μου

σύστημα από την πρόσληψη χαπιών. Ψυχολογικά με έσκιζαν οι τύψεις και είχα

κυριευτεί από μια μανία για το φαγητό. Δεν μπορούσα να σκεφτώ τίποτε άλλο από το

φαγητό. Η συμπεριφορά μου ήταν αντικοινωνική, οδήγησα τον εαυτό μου στην

απομόνωση και ένιωθα μοναξιά. Δεν ήμουν καλά. Αντί να σκέφτομαι τον έρωτα, τις

απολαύσεις που μπορεί να ζήσει μια 20χρονη, τυραννιόμουν από τη σκέψη του

φαγητού. Ανέπτυξα μ' αυτό μια σχέση πάθους και μίσους: από τη μία σκεφτόμουν

πόσο πολύ θέλω να φάω και από την άλλη πόσο πολύ μισώ το φαγητό, γιατί με

παχαίνει”.

Στα 23 της, η Μάρα Δαρμουσλή έγινε μητέρα. Κι αυτό γιατί είχε αποφασίσει να

αλλάξει τη ζωή της, να ξεφύγει από το αδιέξοδο στο οποίο μόνη της είχε οδηγήσει

τον εαυτό της. “Συνειδητοποίησα στα 22 ότι δεν μπορώ ν' αντεπεξέλθω πουθενά. Στις

σχέσεις, στη δουλειά, πουθενά. Επιπλέον, η επιθυμία για μητρότητα και η απόφαση

γι' αυτήν με οδήγησε στην υιοθέτηση μιας διαφορετικής φιλοσοφίας: Είμαστε οι

άνθρωποι που επιλέγουμε μόνο οι ίδιοι για τον εαυτό μας... Εκανα τον μισό δρόμο

μόνη μου και τον υπόλοιπο με τη βοήθεια του μωρού που έμαθα ότι είχα στην

κοιλιά”.

15

Η Μάρα Δαρμουσλή σήμερα βρίσκεται δίπλα στις νέες και τους νέους που

αντιμετωπίζουν πρόβλημα μέσα από την Ανάσα, τη μοναδική μη κερδοσκοπική

εταιρεία με σκοπό τη στήριξη των ατόμων με διατροφικές διαταραχές στη χώρα μας,

πρωτοβουλία της ηθοποιού Ζέτας Δούκα. Κι η ανάγκη για μια τέτοια πρωτοβουλία

αποδεικνύεται μεγάλη, δεδομένων των 150-200 φωνών που ζητούν βοήθεια στα

τηλέφωνα της εταιρείας.

Ωστόσο, το πρόβλημα στην Ελλάδα δεν έχει τις διαστάσεις που έχει στο εξωτερικό,

εξηγεί η Μάρα Δαρμουσλή. “Σ' αυτή την περίπτωση, ευτυχώς που η Ελλάδα

καθυστερεί. Οι Ελληνες επιμένουν στο μεσογειακό πρότυπο παρά τον βομβαρδισμό

τους με αδύνατους σωματότυπους. Οι πιο ζουμερές γυναίκες προτιμούνται στη χώρα

μας, χωρίς αυτό να σημαίνει όμως ότι η συνεχής προβολή των αδύνατων προτύπων

δεν επηρεάζει τις γυναίκες. Άθελα τους, ειδικότερα τα νέα κορίτσια που διανύουν την

εφηβεία, αποκτούν την εντύπωση ότι πρέπει να είναι στέκες για ν' αρέσουν στον

εαυτό τους και στους άλλους”.

Στο εξωτερικό, η κατάσταση είναι τραγική, λέει η Μάρα. Η εικόνα των ανορεξικών

κοριτσιών έχει περάσει στις νέες και στις έφηβες. Και η πλύση εγκεφάλου

συνεχίζεται. Τα πράγματα για τα μοντέλα είναι εξαιρετικά πιεστικά: “Τα μοντέλα

είναι ένα παρεξηγημένο είδος. Επειδή προσελκύουν τα φώτα της δημοσιότητας

θεωρείται πως αυτά τα ίδια είναι εμπνευστές τού προτύπου που ενσαρκώνουν. Δεν

είναι έτσι, όμως. Τα κορίτσια και τα αγόρια αυτά είναι μόνο κλητήρες. Εμπνευστές

είναι οι ανά τον κόσμο δημιουργοί - σχεδιαστές μόδας. Δεν είναι λίγες οι φορές που,

όταν λόγω κάποιου θανάτου που κάνει το γύρο του κόσμου, έρχονται αντιμέτωποι με

το θέμα της ανορεξίας και τα πρότυπα που προωθούν, και απαντούν ότι "δεν θα μας

πείτε τι θα προωθήσουμε. Θα το αποφασίσουμε εμείς"”.

“Οι εμπειρίες που έχω από κορίτσια των διεθνών πασαρέλων είναι τρομακτικές. Οι

δίαιτες είναι κανόνας και οι βλάβες στην υγεία φωνάζουν. Κορίτσια που έχουν

περίοδο κάθε 6 μήνες και άλλα που έχουν κάθε 15 μέρες ως αποτέλεσμα συνεχούς

δίαιτας”.

Για τη φωτογράφιση του Ολιβιέρο Τοσκάνι, η Μάρα λέει: “Δημιουργεί αντιφατικά

συναισθήματα. Μια τέτοια εικόνα σοκάρει και ποτέ μια εικόνα σοκαριστική δεν έχει

θετικό αποτέλεσμα, τουλάχιστον στους πάσχοντες. Διότι το σοκ προκαλεί πίεση και η

πίεση, στην περίπτωση του προβλήματος αυτού, είναι αρνητικός παράγοντας”.

16

“Το 25% των ατόμων με διατροφική διαταραχή θεραπεύεται, το 50% το παλεύει και

το υπόλοιπο 25% καταλήγει. Εγώ είμαι στο 50%, που το παλεύω”, μας λέει. Στη δική

της μάχη όμως δεν έχει τίποτα να φοβηθεί αφού έχει αγκαλιά έναν Άγγελο που την

προστατεύει.

Ας εξετάσουμε όμως και μερικά στατιστικά στοιχεία για την νευρική ανορεξία

σύμφωνα με διάφορες επιστημονικές μελέτες..

Οι χρόνιες δίαιτες προκαλούν κατάθλιψη και άγχος.

Περισσότερα από τα μισά έφηβα κορίτσια και ένα στα τρία έφηβα αγόρια έχουν

δοκιμάσει ανθυγιεινούς τρόπους ελέγχου του βάρους τους, όπως είναι το χάσιμο

γευμάτων, η νηστεία, το κάπνισμα, η πρόκληση εμετού και η λήψη laxatives, δείχνει

μελέτη των Neumark και Sztainer. Τα κορίτσια που κάνουν συχνά δίαιτα έχουν

12πλάσιες πιθανότητες να πέσουν σε κρίσεις βουλιμίας σε σύγκριση με τις

συνομήλικές τους που δεν κάνουν δίαιτα, σύμφωνα με τους ίδιους ερευνητές.

Το 42% των κοριτσιών που πηγαίνουν στις τρεις πρώτες τάξεις του Δημοτικού

θέλουν να είναι λεπτότερα, δείχνει μελέτη τού Collins. Επιπλέον, 8 στους 10

δεκάχρονους φοβούνται μη γίνουν υπέρβαροι, αναφέρει μελέτη του Mellin.

17

Το 46% των κοριτσιών ηλικίας 9-11 ετών είναι «μερικές φορές» ή «πολύ συχνά» σε

δίαιτα και το 82% των οικογενειών τους είναι «μερικές φορές» ή «πολύ συχνά» σε

δίαιτα, σύμφωνα με τους Gustafson-Larson και Terry.

Εννέα στις δέκα φοιτήτριες έχουν προσπαθήσει να ελέγξουν το βάρος τους με δίαιτες

και δύο στις δέκα έκαναν δίαιτα «συχνά» ή «συνέχεια», σύμφωνα με τον Kurth. Το

95% των ατόμων που κάνουν δίαιτα θα ξαναπάρουν τα κιλά που έχασαν τον ίδιο

χρόνο ή μέσα στην επόμενη πενταετία, λέει ο Grodstein. Το 35% των ατόμων που

κάνουν δίαιτα, σε «φυσιολογικά» όπως χαρακτηρίζουν οι επιστήμονες πλαίσια,

προοδευτικά καταλήγουν να κάνουν δίαιτες «παθολογικά». Από αυτούς, το 20-25%

καταλήγουν να έχουν μερικό ή ολοκληρωτικό σύνδρομο διατροφικών διαταραχών

Shisslak και Crago. Σε τυχαία ημέρα, το 25% των Αμερικανών ανδρών και το 45%

των Αμερικανίδων είναι σε δίαιτα. Οι Αμερικανοί ξοδεύουν περισσότερα από 40

δισεκατομμύρια δολάρια το χρόνο σε προϊόντα που σχετίζονται με δίαιτα, σύμφωνα

με τον Smolak. Η συντριπτική πλειονότητα των μοντέλων είναι πιο αδύνατες από το

98% των Αμερικανίδων, έδειξε μελέτη του ίδιου.

18

Οι δίαιτες κατά τους επιστήμονες είναι εξαιρετικά επικίνδυνες:

· Οι δίαιτες γιο-γιο (οι συνεχείς κύκλοι απώλειας και ξανα-αύξησης του βάρους)

έχουν αποδειχτεί βλαβερές για την υγεία. Μεταξύ των συνεπειών τους αναφέρονται

οι καρδιαγγειακές ασθένειες, οι μόνιμες βλάβες στον μεταβολισμό κ.ά. Η δίαιτα

πιέζει το σώμα μας στη στέρηση κι αυτό, προκειμένου να εξοικονομήσει ενέργεια,

αντιδρά με το να θέτει σε υπολειτουργία πολλές από τις φυσιολογικές λειτουργίες

του. Τα άτομα που κάνουν δίαιτα στερούνται βασικών θρεπτικών συστατικών, όπως

είναι το ασβέστιο, το οποίο τα βάζει σε κίνδυνο οστεοπόρωσης, καταγμάτων που

μπορεί να προέλθουν από το άγχος και σπασμένων οστών. Αλλα συχνά

αποτελέσματα στην υγεία των ατόμων που κάνουν δίαιτα είναι η απώλεια μυϊκής

δύναμης και αντοχής, η μειωμένη οξυγόνωση, η απώλεια συγχρονισμού κινήσεων, η

αφυδάτωση και οι ανισορροπίες των ηλεκτρολυτών, η λιποθυμία, η αδυναμία και η

βραδυκαρδία.

· Οι δίαιτες έχουν επίδραση και στις εγκεφαλικές λειτουργίες. Οταν περιορίζεις τις

θερμίδες περιορίζεις την ενέργειά σου, που με τη σειρά της μειώνει την εγκεφαλική

ισχύ. Μελέτες έχουν δείξει ότι τα άτομα που κάνουν δίαιτα αντιδρούν

ετεροχρονισμένα σε σύγκριση με τα άτομα που διατρέφονται κανονικά. Επιπλέον,

έχουν μειωμένη ικανότητα συγκέντρωσης ενώ φθείρεται και η μνήμη, αφού το

μεγαλύτερο μέρος της εγκεφαλικής ενέργειας καταναλώνεται σε σκέψεις γύρω από το

φαγητό. Πολλές μελέτες έχουν αποδείξει ότι οι χρόνιες δίαιτες έχουν αποτέλεσμα

κατάθλιψη, μειωμένη αυτοπεποίθηση και αυξημένο άγχος.

19

· Η δίαιτα μπορεί να οδηγήσει σε διατροφική διαταραχή. Πολλές μελέτες αλλά και

μεγάλο μέρος της επιστημονικής κοινότητας υποστηρίζουν ότι η πλειονότητα των

ατόμων που ανέπτυξαν διατροφική διαταραχή το έκαναν ενώ βρίσκονταν σε δίαιτες.

Ότι οι δίαιτες τους οδήγησαν στη διατροφική διαταραχή, επειδή η συνεχής

ενασχόληση με το βάρος και τη μορφή, τα λιπαρά, τις θερμίδες κ.ο.κ. οδηγεί, και

μάλιστα ταχύτατα, στη διατροφική διαταραχή.

Η δίαιτα έχει γίνει «εθνικός τρόπος να περνάνε την ώρα τους οι Αμερικανοί -

ειδικότερα οι γυναίκες», γράφει η NEDA. Ξοδεύουν περισσότερα από 40

δισεκατομμύρια δολάρια το χρόνο σε δίαιτες και προϊόντα που σχετίζονται μ' αυτές.

Ποσό που αγγίζει εκείνο που η αμερικανική κυβέρνηση διαθέτει για την εκπαίδευση

ετησίως. Υπολογίζεται ότι οποιαδήποτε τυχαία μέρα του χρόνου επιλέξουμε, θα

μετρήσουμε τις μισές Αμερικανίδες να βρίσκονται σε δίαιτα.

"Στις ΗΠΑ οι διατροφικές διαταραχές είναι πιο συχνές από τη νόσο Αλτσχάιμερ,

κοστίζουν περισσότερο από τη θεραπεία της σχιζοφρένειας, έχουν τον υψηλότερο

δείκτη πρόωρων θανάτων από κάθε άλλη ψυχική ασθένεια".

20

Βουλιμία

Ο όρος ψυχογενής ή νευρική ή νευρογενής βουλιμία περιγράφει μια διαταραχή στην

πρόσληψης τροφής. Η νευρογενής βουλιμία χαρακτηρίζεται από επεισοδιακή

υπερφαγια (κατανάλωση πολύ μεγάλης ποσότητας φαγητού σε σύντομο χρονικό

διάστημα ),η οποία ακολουθείται από την προσπάθεια απαλλαγής από τις περιττές

θερμίδες συνήθως μέσω εμετού, καθαρτικών, διουρητικών και υπερβολικής άσκησης.

Οι γυναίκες έχουν 9 φορές μεγαλύτερη πιθανότητα να παρουσιάσουν νευρική

βουλιμία από τους άντρες. Τα αντικαταθλιπτικά ,ιδιαίτερα τα SSRIs (εκλεκτικοί

αναστολείς επαναπρόσληψης της σεροτονίνης) χρησιμοποιούνται στην θεραπεία της

νευρικής βουλιμίας).

Τα διαγνωστικά κριτήρια για τη Νευρογενή Βουλιμία κατά DSM-IV είναι τα

εξής:

Α. Επανειλημμένα επεισόδια υπερφαγίας. Ένα επεισόδιο υπερφαγίας χαρακτηρίζεται

και από τα δύο από τα παρακάτω:

το να τρώει κάποιος μέσα σε μια διακριτή χρονική περίοδο (π.χ. σε μια

περίοδο 2 ωρών) μια ποσότητα φαγητού που είναι σαφώς μεγαλύτερη

21

από όση θα έτρωγαν οι περισσότεροι άνθρωποι κατά τη διάρκεια μιας

παρόμοιας χρονικής περιόδου και κάτω από παρόμοιες περιστάσεις.

μια αίσθηση έλλειψης ελέγχου του πόσο τρώει κάποιος κατά τη

διάρκεια του επεισοδίου.

Β. Επανειλημμένη ακατάλληλη αντισταθμιστική συμπεριφορά για να αποτρέψει την

απόκτηση βάρους.

Γ. Η υπερφαγία και οι ακατάλληλες αντισταθμιστικές συμπεριφορές συμβαίνουν

κατά μέσο όρο τουλάχιστον 2 φορές την εβδομάδα για 3 μήνες.

Δ. Η εκτίμηση του εαυτού αδικαιολόγητα επηρεάζεται από το σχήμα του σώματος

και του βάρους.

Ε. Η διαταραχή δεν συμβαίνει αποκλειστικά κατά τη διάρκεια

επεισοδίων ψυχογενούς ανορεξίας.

Διακρίνονται δύο τύποι Νευρογενούς Βουλιμίας:

Ο τύπος κάθαρσης στον οποίο το άτομο εμπλέκεται συστηματικά στην

πρόκληση εμετού και την κατάχρηση καθαρτικών, διουρητικών ή

ενεμάτων.

22

Ο τύπος μη-κάθαρσης στον οποίο το άτομο δε χρησιμοποιεί την

κάθαρση αλλά άλλες αντισταθμιστικές συμπεριφορές (όπως π.χ.

νηστεία, υπερβολική άσκηση)

Συμπτώματα βουλιμίας:

Αυτοί οι κύκλοι συχνά περιλαμβάνουν έντονα και ανεξέλεγκτα επεισόδια υπερφαγίας

τα οποία μπορεί να σταματήσουν εάν κάποιο άλλο άτομο διακόψει τον ασθενή ή εάν

το στομάχι τους πονάει από την υπερέκταση ,η οποία ακολουθείται από

αυτοπροκαλούμενους εμετούς και άλλους .Ο κύκλος αυτός μπορεί να επαναληφθεί

αρκετές φορές την εβδομάδα και σε πιο σοβαρές περιπτώσεις αρκετές φορές την

ημέρα και μπορεί να προκαλέσει άμεσα:

Χρόνια γαστροοισοφαγική παλινδρομική νόσος

Αφυδάτωση και υποκαλεμία οι οποίες προκαλούνται από τους

συχνούς εμετούς

Αστάθεια των ηλεκτρολυτών η οποία μπορεί να οδηγήσει σε καρδιακή

αρρυθμία ,καρδιακή συγκοπή ακόμη και θάνατο

Οισοφαγίτιδα ή φλεγμονή

Ρήξη των τοιχωμάτων του

Στοματικό τραύμα, στο οποίο η επαναλαμβανόμενη εισαγωγή των

δαχτύλων ή άλλων αντικειμένων μπορεί να προκαλέσει κοψίματα στην

εσωτερική επένδυση του στόματος ή του λαιμού

Γαστροπαρεσις (καθυστερημένη γαστρική εκκένωση )

Δυσκοιλιότητα

23

Στειρότητα

Διογκωμένοι αδένες κάτω από το σαγόνι

Έλκος

Κάλοι ή ουλές στο πίσω μέρος των χεριών εξαιτίας από το

επαναλαμβανόμενο τραύμα από τους τομείς των δοντιών

Συνεχείς αυξομειώσεις βάρους

Η συχνή επαφή μεταξύ των δοντιών και του γαστρικού οξέος μπορεί να προκαλέσει

συγκεκριμένα:

Σοβαρή διάβρωση των δοντιών

Διάβρωση του σμάλτου των δοντιών

Πρησμένοι σιελογόνοι αδένες

Όπως σε πολλές ψυχιατρικές ασθένειες, μπορεί επίσης να υπάρξουν και παραισθήσεις

μαζί με τα άλλα σημάδια και συμπτώματα αφήνοντας το άτομο με μια ψευδή

πεπήθηση που κανονικά δεν γίνεται αποδεκτή από άλλους. Τα άτομα αυτά μπορεί

επίσης να υποφέρουν από σωματικές επιπλοκές όπως τετανία ,επιληπτικές , καρδιακή

αρρυθμία και μυϊκή αδυναμία (ICD-10). Τα άτομα με βουλιμία μπορεί επίσης να

ασκούνται σε τέτοιο βαθμό που αποκλείει όλες τις άλλες δραστηριότητες τους

Μερικά αίτια της βουλιμίας:

Τα ακριβή αίτια της βουλιμίας δεν είναι γνωστά. Φαίνεται πως είναι

πολύπαραγοντικά κι εμπλέκουν τόσο την προσωπικότητα των ατόμων, την έκθεσή

τους στα πρότυπα των σύγχρονων δυτικών κοινωνιών αναφορικά με την κομψότητα

και την ομορφιά αλλά και μια μικρή γενετική συνδρομή. Αν εξετάσουμε τη σχέση

του παιδιού κι αργότερα του εφήβου με τη διατροφή του, θα δούμε πως συχνά

δέχεται συγκρουόμενα μηνύματα αναφορικά με το φαγητό κατά τη διάρκεια της ζωής

του: Έτσι, στην παιδική ηλικία το καλό παιδί είναι αυτό που τρώει όλο το φαγητό

του, ενώ στην εφηβεία ο αποδεκτός , από τους συνομηλίκους του, κι από τον εαυτό

του, έφηβος είναι αυτός που έχει ένα αδύνατο, ελκυστικό για τα διαφημιστικά

πρότυπα της εποχής μας, σώμα. Έτσι ο έφηβος μπορεί να εμπλακεί σε ένα δίπολο

όπου από τη μια πλευρά νιώθει ανακούφιση κάθε φορά που τρώει μιας και έτσι έχει

μάθει κατά την παιδική του ηλικία να είναι «το καλό παιδί» κι από την άλλη κάθε

24

φορά που τρώει πολύ νιώθει απορριπτέος από την παρέα του κι αποκλίνων από τα

δυτικά πολιτισμικά πρότυπα ομορφιάς.

Η βουλιμία περιλαμβάνει και τα δυο αυτά στάδια. Ίσως δεν είναι τυχαίο ότι τόσο η

ανορεξία όσο και η βουλιμία «άνθισαν» τις τελευταίες δεκαετίες του 20ου αιώνα,

όταν τα διεθνή πρότυπα μόδας, περί τα τέλη της δεκαετίας του ’70 άρχισαν να

λανσάρουν όλο και πιο αποστεωμένα πρότυπα ομορφιάς. Τέλος, το βουλιμικό

επεισόδιο λειτουργεί και σαν έναν τρόπο απόσπασης του ατόμου από το περιβάλλον

του θυμίζει συμπεριφορές εξάρτησης κατά τις οποίες μια ουσία (π.χ. αλκοόλ), ή μια

συμπεριφορά (π.χ. τζόγος) έχουν την ιδιότητα να μπλοκάρουν ανεπιθύμητες σκέψεις

και αισθήματα κι όλη η προσοχή του ατόμου είναι στραμμένη σε αυτά. Κατά αυτή

την έννοια το βουλιμικό επεισόδιο εξυπηρετεί το άτομο να αποφεύγει αβάσταχτα

συναισθήματα, άγχους, απώλειας ελέγχου και δυστυχίας. Συναισθήματα βέβαια που

δεν εξαλείφονται απλά αναβάλλονται και γιγαντώνονται με το πέρας του βουλιμικού

επεισοδίου.

Φαρμακευτική θεραπεία:

Μερικοί ερευνητές έχουν υποθέσει μια σχέση στις αλλαγές διάθεσης και κλινικές

μελέτες έχουν διεκπεραιωθεί με τρικυκλικά αντικαταθλιπτικά ,αναστολείς

οξειδάσεων μονοαμίνης ,μιανσερίνη , φλουοξετίνη ,ανθρακικό λίθιο,

νιμιφενσίνη,τραζοδόνη και βουπροπιόνη .Ομάδες μελέτης οι οποίες έχουν δει μια

σχέση με διαταραχές κρίσεων έχουν επιχειρήσει θεραπεία με φαινυτοϊνη

,καρβαμαζεπίνη και βαλπροϊκό οξύ. Οπιούχοι ανταγωνιστές ναλοξόνη και

ναλτρεξόνη που μπλοκάρουν τις επιθυμίες για τυχερά παιχνίδια έχουν επίσης

χρησιμοποιηθεί. Έχει γίνει επίσης κάποια έρευνα η οποία χαρακτηρίζει την νευρική

βουλιμία σαν μια διαταραχή εξάρτησης και περιόρισε την κλινική χρήση τοπιραμάτης

,η οποί μπλοκάρει τις επιθυμίες για οπιούχα ,κοκαΐνη ,αλκοόλ και φαγητό.

Νοσηλεία:

Μπορεί να απαιτείται επί ηλεκτρολυτικών διαταραχών, μεταβολικής αλκάλωσης και

τάσεων αυτοκτονίας.

25

ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΒΟΥΛΙΜΙΑΣ

Ξαναανακαλύπτοντας την ευτυχία

Η Sophie πήγε κατευθείαν και υπερνίκησε τις αυτοκαταστροφικές διαδοχικές

διαταραχές της βουλιμίας και της ανορεξίας. Εδώ είναι ένας απολογισμός της πορείας

της προς τον αυτοσεβασμό... Η ιστορία μου αρχίζει σε μια πολύ παραδοσιακή

βρετανική οικογένεια, όπου οποιαδήποτε επίδειξη τρυφερότητας ή οικειότητας ήταν

απόλυτα περιφρονημένη. Όταν πρώτο-ανακάλυψα τα αγόρια, η πουριτανή

εκπαίδευσή μου είχε εντελώς αποτύχει να με προετοιμάσει για την εμφάνιση της

σεξουαλικότητας και σκέφτηκα ότι υπήρχε κάτι πολύ λανθασμένο με αυτήν. Βρήκα

ότι είναι βρώμικο οτιδήποτε συνδέεται με τη σάρκα. Ίσως αυτό να ήταν το γιατί

παρήγαγα τόσο πολύ από αυτό: για να μάθω πώς να το αγαπήσω περισσότερο.

Καταστολή της στεναχώριας

Η βουλιμία μου άρχισε όταν ξεκίνησα το τρίτο μου έτος στο γυμνάσιο. Ήταν ένα

μεικτό σχολείο. Είχα μια πολύ σκληρή χρονιά. Σκέφτηκαν ότι ήμουν κακή επιρροή

και ταραχοποιός. Αυτό απεικονίστηκε στην εργασία μου και κατέληξα να αποτύχω

και να ξανακάνω τη χρονιά. Κατόπιν όλα πήγαν χειρότερα. Άρχισα να καπνίζω σαν

καπνοδόχος και να τρώω ανεξέλεγκτα, ταλαντευόμενη από την ανορεξία στις

26

επιθέσεις βουλιμίας, ανάλογα με τις υψηλές ή χαμηλές μου συναισθηματικές

καταστάσεις. Όταν έγινα δεκαεννέα, άφησα το σπίτι και πήγα να συγκατοικήσω με

τον Jacques. Κατόπιν η βουλιμία μου πραγματικά χειροτέρεψε: αγαπούσαμε ο ένας

τον άλλον αλλά δεν μπορούσαμε να επικοινωνήσουμε. Σκέφτομαι ότι απλά δεν

ήμασταν φτιαγμένοι ο ένας για τον άλλο. Το να γεμίζω με φαγητό τον εαυτό μου

ήταν ένας τρόπος να καταστείλω τη στεναχώρια μου.

Πάθη που καταστρέφουν

Μετά από έξι χρόνια με τον Jacques, ήμουν σε μια φάση ανορεξίας. Επέλεγα τα

σπόρια ρυζιού για να τα βγάλω από τη σαλάτα επειδή πάχαιναν. Ο χωρισμός μας

προκάλεσε μια νέα περίοδο βουλιμίας. Έτρωγα χωρίς διακοπή: burgers (που δεν μου

αρέσουν), τηγανιτές πατάτες, παγωτό, και επίσης έπινα πολύ... ανάγκαζα τον εαυτό

μου να κάνει εμετό, έτσι ώστε να μπορέσω να ξεκινήσω πάλι από την αρχή και

φυσικά, τις περισσότερες φορές, έτρωγα κρυφά. Κανείς δεν ήξερε το πρόβλημά μου.

Μισούσα τον εαυτό μου, και όσο περισσότερο μισούσα τον εαυτό μου, τόσο

περισσότερο έτρωγα... Θυμάμαι να περνάω ολόκληρα Σαββατοκύριακα στο σπίτι να

τρώω, να κοιμάμαι και να βλέπω τηλεόραση. Ο πόνος του χωρισμού αργά έφυγε και

πέταξα στο Χονγκ Κονγκ για να βρω ένα φίλο μου. Είχαμε μία χαοτική,

υπερκαταναλωτική σχέση... υπερκαταναλωτική ήταν η λέξη. Μετά από δύο χρόνια

προβλημάτων και χωρισμών, έμαθα για πρώτη φορά στη ζωή μου πώς να λέω όχι :

Επέλεξα να μην συνεχίσω να ζω με αυτό το τόπο.

Το σώμα μου είναι ένα ιερό δοχείο

Τότε ήταν που συνάντησα το IVI και ανακάλυψα πάλι την προσευχή, την οποία δεν

είχα ασκήσει από τότε που ήμουν δέκα έξι. Μέσω της προσευχής, η βαθιά

στεναχώρια που με οδηγούσε στο να τρώω άρχισε να εξασθενεί σε μεγάλο βαθμό.

Μετά από λίγο καιρό συνάντησα τον Antoine, τον μελλοντικό μου σύζυγο. Έως τότε,

είχα ήδη αλλάξει αρκετά, ώστε πια να μην φοβάμαι το τι θα σκεφτόταν για μένα, ούτε

να φοβάμαι την τρυφερότητά του. Θυμάμαι το πρώτο μας βράδυ μαζί: μετά από μια

ώρα που προσπαθούσα να ντυθώ κατάλληλα, βγήκα έξω δείχνοντας ένα απόλυτο

χάλι... "δεν πειράζει," σκέφτηκα. "Εάν αυτός ο άντρας πρόκειται πραγματικά να είναι

καλός για σένα, δεν υπάρχει κανένα νόημα για καμουφλάζ". Είχα ελαττώσει τελικά

την αυτοάμυνά μου και είχα γονατίσει στο έδαφος.

27

Δεν μπορούσα να αντέξω αυτήν την σκλαβιά άλλο, αυτή τη μανιώδη ανάγκη να

πηγαίνω στα καταστήματα για να αγοράσω κάτι, οτιδήποτε, για να φάω... Σε ένα

ορισμένο σημείο, αποφάσισα να δεχτώ το σώμα μου. Η προσευχή με έσωσε με την

παρουσίαση του σώματος μου στον εαυτό μου ως ναό του Θεού, ένα ιερό δοχείο,

όπως μια εκκλησία, το οποίο πρέπει να προφυλαχτεί, έτσι ώστε να μπορεί η ψυχή μου

να είναι όμορφη, και όχι να μετατραπεί σε ένα σκουπιδοτενεκέ. Ακόμα έτρωγα πολύ

αλλά δεν μεθούσα με το ζόρι, όπως στο παρελθόν. Έμαθα επίσης να μην αισθάνομαι

πια ενοχή : όσο πιο ένοχοι αισθανόμαστε, τόσο περισσότερο τρώμε. Μια άλλη

τεχνική, αν μου επιτρέπεται να χρησιμοποιήσω τη φράση, που πραγματικά με

βοήθησε, ήταν να σκέφτομαι ολόκληρη την αλυσίδα των ανθρώπων που παράγουν το

φαγητό που βρίσκουμε στο πιάτο μας. Όταν έτρωγα ψωμί, σκεφτόμουν τον αγρότη

που δούλεψε για την παραγωγή του σιταριού, το πρόσωπο που το θέρισε, τον μυλωνά

που άλεσε το αλεύρι, τον αρτοποιό... Αυτή η αλυσίδα αγάπης ερχόταν φυσιολογικά

στο μυαλό μου και με ανάγκαζε να εκτιμώ όλες τις μπουκιές που κατάπινα.

Η νέα μου δίαιτα: να μοιράζομαι γεύματα με αγάπη

Προηγουμένως, δοκίμασα όλες τις διάφορες δίαιτες. Οι παρατηρητές βάρους (Weight

Watchers) ήταν οι καλύτεροι. Κατόρθωσα να κάνω έναν ολόκληρο χρόνο εκεί χωρίς

καμία οπισθοχώρηση. Είχα βοήθεια κατά τη διάρκεια εκείνου του χρόνου και έπειτα

αφέθηκα να προφυλάξω τον εαυτό μου, για να σταθώ μόνη μου στα δύο μου πόδια.

Την τελευταία ημέρα, είπα τα αντίο μου, πεπεισμένη ότι είχα ωριμάσει. Κατόπιν

έφαγα τρία «camemberts» και συγχρόνως δύο «μπαγκέτες» ψωμί. Παρακολούθησα

τον εαυτό μου να καταστρέφει τις προσπάθειες ενός χρόνου, χωρίς να μπορώ να

κάνω τίποτα γι’ αυτό. Κατόπιν κατάλαβα ότι κατά τη διάρκεια του χρόνου που

πέρασε, δεν είχα καταβάλει πολύ μεγάλη προσπάθεια. Ήταν ένας χρόνος μεγάλης

θέλησης. Δεν είναι η δύναμη της θέλησης που λύνει τα προβλήματα; Είναι η

εγκατάλειψη του εαυτού μας στο Θεό. Η αλήθεια δεν πρόκειται να βρεθεί στους

περιορισμούς. Βρίσκεται στην αναζήτηση της ελευθερίας και της ισορροπίας. Για

χρόνια, απαγόρευα στον εαυτό μου να μοιράζεται γεύματα με άλλους, προκειμένου

να αποφύγω να τρώγω υπερβολικά. Οι δίαιτες μας κρατούν μακριά από άλλους

ανθρώπους. Μας σταματούν από το να επωφεληθούμε από αυτήν την θρεπτική

αλχημεία ενός γεύματος, που το μοιραζόμαστε με αγάπη. Ποτέ ξανά τέτοια

απομόνωση. Το να μετρούμε τις θερμίδες είναι μια μεγάλη παγίδα: Ήξερα τη

περιεκτικότητα σε θερμίδες της κάθε μπουκιάς των τροφίμων που κατάπινα.

28

Ξεπέρναγα τις δύο με τρεις χιλιάδες θερμίδες... Δεν πρέπει να προσέχουμε την

ποσότητα του φαγητού αλλά την ποιότητα. Πρέπει να εκτιμούμε ότι τρώμε, όχι να το

μετράμε.

Γεμάτη από ζωή

Αφού γέννησα πρώτα τα παιδιά μου, έφθασα στο ιδανικό μου βάρος. Έτσι το βάρος

μου σταθεροποιήθηκε μια για πάντα. Αισθάνθηκα κυριολεκτικά γεμάτη από ζωή

κατά τη διάρκεια της κάθε εγκυμοσύνης μου. Τα τρόφιμα ήταν πιθανώς πάντα

συνδεδεμένα με την έντονη επιθυμία μου να γίνω μητέρα: Είχα γεννητική φυματίωση

όταν ήμουν είκοσι και σκέφτηκα ότι αυτό θα με είχε κάνει στείρα. Αλλά σήμερα, ο

Θεός μου έχει δώσει τρία μικρά κορίτσια και, μέσω αυτών, έχω ανακαλύψει την

αληθινή αρμονία. Τώρα αισθάνομαι απολύτως ελεύθερη σε σχέση με το φαγητό,

συνεχίζω όμως να το αγαπώ. Εφ' όσον υπάρχει αυτή η ευτυχία, δεν θα ξαναγίνω ποτέ

βουλιμική... Μερικές φορές τρώω ολόκληρη μπάρα σοκολάτας, αλλά χωρίς να

αισθάνομαι ένοχη. Ο σύζυγός μου είναι Ελβετός. Όταν ο αδελφός του έρχεται να

μείνει μαζί μας μερικές φορές, φέρνει ένα κιλό σοκολάτας ως δώρο. Πρώτα, όταν οι

γνωστοί μας έφερναν τρόφιμα, όπως τις σοκολάτες, τα πετούσα, επειδή φοβόμουνα.

Στην πραγματικότητα, είναι καλό να αγαπάμε όλα αυτά τα δώρα που λαμβάνουμε .. .

Επίσης, υπάρχουν στιγμές στη ζωή μας που χρειαζόμαστε κάτι γλυκό, καθώς και

άλλες στιγμές που χρειαζόμαστε κάτι αλμυρό. Πρέπει να υπακούμε στα μηνύματα

του οργανισμού μας και να του προσφέρουμε αυτό που μας λέει ότι το λαχταρά και

το χρειάζεται. Ακόμα δεν μπορώ να φάω αργά, ώστε για να απολαύσω την γεύση

του φαγητού: είναι δύσκολο όταν έχεις παιδιά. Αλλά ξέρω ότι δεν γίνεται μόνο με το

να κάθομαι εκεί λέγοντας: "τώρα θα φάω αργά". Αφήνω αυτό το πρόβλημα σε μια

γωνία του μυαλού μου και το εμπιστεύομαι στους αγγέλους και στο Κύριο. Εάν η

ζυγαριά του μπάνιου δείξει ότι έχω πάρει ένα ή δύο παραπάνω κιλά λόγω πάρα

πολλών ατασθαλιών, το εμπιστεύομαι και αυτό επίσης σε Εκείνον. Μαζί με την

αδιαφορία, όσον αφορά στα κιλά της ζυγαριάς, μου φαίνεται ότι ο καλύτερος τρόπος

να ζυγιστεί κάποιος είναι με ευαισθησία.

Ήταν καλοκαίρι, τελείωνα τη Β΄ Λυκείου, καθόμουν στο «Άρωμα», το καφέ στη

Θεσσαλονίκη, όταν με προσέγγισε μία κοπέλα και μου είπε: «Συγγνώμη, μη με

παρεξηγήσεις, αλλά τι ύψος έχεις;». Την ίδια μέρα συναντήθηκα με τον

Κωνσταντίνο, το σχεδιαστή, ο οποίος μου πρότεινε να λάβω μέρος σε μία επίδειξή

29

του. Δεν είχα ποτέ σχεδιάσει να γίνω μοντέλο, με γοήτευαν τα καλλιστεία και ο

χώρος της μόδας, αλλά ήταν απλώς ένα όνειρο... Εγώ εκείνη την εποχή

προετοιμαζόμουν για να δώσω Πανελλήνιες Εξετάσεις. Γιατί δέχτηκα να πάρω μέρος

στην επίδειξη; Επειδή θα έβγαζα εύκολα και γρήγορα αξιοπρεπή χρήματα. Εκείνο το

καλοκαίρι είχα κανονίσει να δουλέψω ως τραπεζοκόμος σε μία κατασκήνωση στη

Χαλκιδική και θα έπαιρνα 40.000 δραχμές σε ένα μήνα περίπου, με την επίδειξη

έβγαλα 50.000.

Η μαύρη περίοδος της ανορεξίας

Όπως συχνά στη ζωή, το ένα έφερε το άλλο. Έτσι, πήρα μέρος σε ένα

διαγωνισμό για μοντέλα, κέρδισα, και μετά πήγα στον παγκόσμιο διαγωνισμό, όπου

θα με έβλεπαν από τα πρακτορεία όλου του κόσμου. Κάπου εκεί ξεκίνησαν τα

προβλήματα με τις διατροφικές μου συνήθειες, που πολύ γρήγορα με οδήγησαν στην

ανορεξία. Ήμουν πάντα αδύνατη, όχι για κάποιο συγκεκριμένο λόγο, απλώς έτρωγα

προσεγμένα, μεσογειακά, στο σπίτι μου. Όταν με συμβούλεψαν ότι θα έπρεπε να

«μαζευτώ» λίγο με την ευκαιρία του διαγωνισμού, ως τελειομανής που είμαι από τη

φύση μου και θέλοντας να φανώ επαγγελματίας -έτσι φάνταζαν οι επαγγελματίες στο

μυαλό μου τότε-, πήγα σε ένα διατροφολόγο για να αδυνατίσω. Ήμουν 54 κιλά και

είχα 1,74 ύψος. Ήθελα να φτάσω τα 50 κιλά. Μου έδωσε μια

δίαιτα, την οποία και συνέχισα να κάνω ακόμα και αφού έχασα τα πρώτα κιλά.

Όσο βρισκόμουν στο εξωτερικό για το διαγωνισμό, έκανα εξαντλητική δίαιτα. Μαζί

με τις άλλες κοπέλες ακολουθούσαμε η μία το παράδειγμα της άλλης, ώστε να

είμαστε όσο πιο αδύνατες γινόταν. Τρώγαμε ελάχιστα:

Ένα ποτήρι γάλα το πρωί, δύο φύλλα μαρούλι, μία πιπεριά και ένα κομματάκι ψητό

κοτόπουλο το μεσημέρι, και ένα μήλο το βράδυ. Όταν γύρισα στην Ελλάδα μετά από

ένα μήνα, ήμουν 47 κιλά, και έμεινα σε αυτά για αρκετούς μήνες. Ήταν μία μαύρη

περίοδος στη ζωή μου. Ήμουν απομονωμένη, δεν μπορούσα να βγω, να ακολουθήσω

τους φίλους μου, δεν μπορούσα να σταθώ όρθια. Θυμάμαι ότι καθόμουν συνέχεια,

ώστε τα 5 λεπτά που θα μου ζητούσαν να κάνω πρόβα να αντέξω να σηκωθώ. Το

μόνο που σκεφτόμουν ήταν το φαγητό. Θυμάμαι επίσης, μία περίπτωση όπου ήμουν

με το αγόρι μου και σε μια ρομαντική στιγμή εγώ δεν μπορούσα να συγκεντρωθώ σε

αυτή, αλλά σκεφτόμουν τι θα μπορούσα να φάω μετά κι αν θα μου έδινε πολλές

θερμίδες. Μόλις έβαζα έστω και μία μπουκιά στο στόμα μου, ένιωθα απόλυτα

χορτασμένη και ταυτόχρονα αηδιασμένη. Είχα συνέχεια τύψεις και παράλληλα έκανα

30

ασταμάτητα γυμναστική.

Ο χείμαρρος της βουλιμίας

Όταν γύρισα στην Ελλάδα, με είδε ο μάνατζερ μου, σοκαρίστηκε και μου είπε: «Πώς

έχεις γίνει έτσι σαν κρεμάστρα;». Αυτή ήταν η «σφαλιάρα» που χρειαζόμουν. Ο

στόχος μου ήταν να είμαι σωστή στα επαγγελματικά μου, αλλά δεν ήμουν τελικά.

Ευτυχώς, δεν ήμουν πιεσμένη χρονικά, προσπάθησα πολύ και κατάφερα να επανέλθω

σιγά-σιγά στα 52 με 53 κιλά. Αυτά ήταν και τα κιλά με τα οποία έκανα καριέρα. Αυτό

που δεν καταλάβαινα τότε και μου πήρε πολλά χρόνια να συνειδητοποιήσω, όταν πια

φτιάξαμε την εταιρεία διατροφικών διαταραχών «Ανάσα», ήταν ότι όλο εκείνο το

διάστημα -μετά την περίοδο της ανορεξίας- υπέφερα από βουλιμία. Οι διατροφικές

διαταραχές είναι ένα τέρας με πολλά κεφάλια που επανέρχεται με διαφορετικές

μορφές. Τη βουλιμία δεν την είχα αναγνωρίσει, επειδή δεν έκανα εμετούς αλλά

εντατική γυμναστική για να «καίω» όσα έτρωγα. Σκεφτόμουν ότι αυτό ήταν

φυσιολογικό, αφού έκανα ένα ιδιόμορφο επάγγελμα με πολλές απαιτήσεις, όπως

εκείνο μιας αθλήτριας ή μιας χορεύτριας. Δεν έβγαινα ποτέ έξω, δούλευα, έκανα

δίαιτα -είχα δοκιμάσει όλες τις δίαιτες που είχα βρει σε περιοδικά ή είχα ακούσει από

άλλους- και το βράδυ πήγαινα γυμναστήριο. Είχα πάντα μαζί μου το θερμιδομετρητή.

Τον είχα μάθει απέξω... Ακόμα και όταν ήμουν στο εξωτερικό για δουλειά, είχα μαζί

μου και μία ζυγαριά ακριβείας για να ζυγίζω ό,τι έτρωγα. Κάθε βράδυ σχεδίαζα το

μενού της επόμενης ημέρας - στις 1.100 θερμίδες περίπου. Πείναγα τόσο, που

ξύπναγα τη νύχτα, και επίσης μου ήταν αδύνατο να συγκεντρωθώ. Βέβαια, μη

φανταστείτε ότι μπορεί ένας άνθρωπος να ζει έτσι. Κάποια στιγμή τα βουλιμικά

επεισόδια σε συμπαρασύρουν σαν χείμαρρος. Δεν ήταν σπάνιο να πάρω σε μία

βδομάδα 7 κιλά και την επόμενη να τα χάσω. Μπορούσα σε μία μέρα να φάω δύο

μεσημεριανά, τρία βραδινά και γλυκά ενδιάμεσα... Εκείνη την εποχή έπαθα

γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση. Παράλληλα, με έτρωγαν οι τύψεις για τα όσα

κατανάλωνα. Έπαιρνα καθαρτικά αλλά και χάπια κατά της παχυσαρκίας, κυρίως

όμως γυμναζόμουν. Μπορούσα να τρέξω 25 χιλιόμετρα τη μέρα. Είχα διαλύσει τη

μέση και τα γόνατά μου.

Ακολουθώντας τη σωστή διατροφή

Κάποια στιγμή, και ενώ η περίοδός μου ήταν τελείως άστατη, τα έντερά μου και το

στομάχι μου σε πολύ κακή κατάσταση, αναζήτησα ένα διατροφολόγο, για να

μπορέσω να χάσω και να διατηρήσω χαμηλά τα κιλά μου. Μου σύστησαν, λοιπόν,

κάποιον εδώ στην Ελλάδα. Βέβαια, είχα πάει και σε άλλους πριν, που όμως δεν με

31

είχαν βοηθήσει ποτέ. Αυτός ο διατροφολόγος ασχολήθηκε μαζί μου, μου έφτιαξε ένα

πολύ καλό πρόγραμμα διατροφής, μου έδωσε συμπληρώματα όταν τα χρειαζόμουν

και έτσι, τρώγοντας κανονικά, έφτασα στο ιδανικό μου βάρος και ταυτόχρονα είχα

αντοχές, μπορούσα να ασκούμαι και να δουλεύω. Αργότερα έμεινα έγκυος. Τότε

έδωσα προτεραιότητα στο παιδί και την υγεία του. Αφού γέννησα τον Άγγελο, άρχισα

ξανά γυμναστήριο. Εκεί γνώρισα τη Ζέτα Δούκα - κάναμε δίπλα-δίπλα διάδρομο.

Τότε θυμήθηκα μία συνέντευξη που είχε δώσει, στην οποία είχε μιλήσει για τις

διατροφικές διαταραχές και είχε πει ότι ήθελε να κάνει κάτι. Τότε της είπα ότι αν

χρειαζόταν βοήθεια για να φτιάξει κάτι, να με έχει υπόψη της. Μάλλον της το είχαν

πει και άλλοι. Έτσι, το 2007 φτιάξαμε την «Ανάσα».

Η μάχη αυτή είναι δύσκολη

Τη μάχη με το φαγητό τη δίνω ακόμα. Προσπαθώ να την κερδίζω και να τη βγάζω

από τη σκέψη μου. Δυστυχώς, όμως, δεν φεύγει εύκολα αυτό το πράγμα από το

μυαλό. Είναι μία φωνή που δεν σε αφήνει να ησυχάσεις. Σου λέει: «Μπορείς λίγο

ακόμα, λίγο καλύτερα...». Όταν το φαγητό και οι δίαιτες έχουν υπάρξει η εμμονή μου

για τη μισή μου ζωή, γίνεται να τις ξεχάσω τόσο εύκολα;

ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ

«Παχυσαρκία είναι κλινική κατάσταση στην οποία η υπερβολική αποθήκευση

λίπους μπορεί να έχει αρνητικές συνέπειες για την υγεία του ατόμου. Σύμφωνα με το

32

ΔΜΣ ως παχύσαρκοι χαρακτηρίζονται τα άτομα με ΔΜΣ μεγαλύτερο από 30. Κατά

μέσο όρο, οι παχύσαρκοι άνθρωποι έχουν μεγαλύτερη δαπάνη ενέργειας από

λεπτότερους, λόγω της ενέργειας που απαιτείται για να διατηρηθεί μια αυξημένη

μάζα σώματος.

Ιστορία

Το μεγαλύτερο μέρος της ιστορίας της ανθρωπότητας, το ανθρώπινο είδος ήταν

αντιμέτωπο με συνθήκες ελλείψεις τροφής με αποτέλεσμα η παχυσαρκία ιστορικά να

θεωρείται σημείο πλούτου και ευημερίας.

Οι Αρχαίοι Έλληνες ήταν οι πρώτοι που αναγνώρισαν την παχυσαρκία ως πάθηση.

Ο Ιπποκράτης στα γραπτά του παρατηρεί ότι οι παχύσαρκοι είχαν αυξημένες

πιθανότητες θανάτου και ότι η παχυσαρκία είναι αιτία εμφάνισης άλλων

ασθενειών. Ο Ινδός χειρούργος Σουσρούτα (6ος

π.Χ αιώνας) συσχέτισε την

παχυσαρκία με το διαβήτη και τις καρδιοπάθειες. Η εμφάνισή της ήταν συχνή

ανάμεσα σε κατόχους υψηλών αξιωμάτων στην Ευρώπη το Μεσαίωνα και

την Αναγέννηση, όπως και σε αρχαίους πολιτισμούς της Ανατολικής Ασίας.

Ο Άγγλος νεκροθάφτης και πρώην παχύσαρκος Γουίλιαμ Μπάντινγκ κατέγραψε τις

εμπειρίες του στο αδυνάτισμα στο πρώτο βιβλίο εμπορικής δίαιτας. Σε αυτό πρότεινε

μία δίαιτα βασισμένη σε χαμηλά ποσοστά υδατανθράκων, την οποία του είχε

συστήσει ο γιατρός του ως θεραπεία για τη βαρηκοΐα, παρατηρώντας ότι το

υπερβολικό λίπος έφραζε τις ευσταχιανές σάλπιγγες.

Αιτίες παχυσαρκίας:

Κληρονομικότητα:

Από παλιά έχει αναγνωρισθεί ότι η παχυσαρκία είναι συχνά οικογενές

χαρακτηριστικό, υπάρχει όμως μια αντικειμενική δυσκολία στο να εκτιμηθεί σ' αυτές

τις οικογένειες ο ρόλος της κληρονομικότητας ή της εξωτερικής επίδρασης.

Πρόσφατα η ανεύρεση ενός γονιδίου που είναι υπεύθυνο για τη σύνθεση μιας

πρωτεΐνης που ονομάζεται "λεπτίνη" φαίνεται να παίζει σημαντικό ρόλο στην

ανάπτυξη της παχυσαρκίας.

Τα λιποκύτταρα πολλαπλασιάζονται στην παιδική ηλικία ενώ μετά αυξάνουν μόνο

σε μέγεθος συνεπώς ένα παχύσαρκο παιδί θα έχει περισσότερα λιποκύτταρα

μεγαλύτερη όρεξη, κακές συνήθειες διατροφής και άρα περισσότερες πιθανότητες να

γίνει ένας παχύσαρκος ενήλικας.

Διαταραχές της πείνας όρεξης-κορεσμού:

Για τις ταραχές αυτές υπάρχουν βιολογικοί και ψυχολογικοί λόγοι που είναι και οι

συχνότεροι.

α) Βιολογικοί λόγοι: Οι πιο πολλοί παχύσαρκοι έχουν αυξημένη όρεξη με

αποτέλεσμα την πρόσληψη υπερβολικού ποσού θερμίδων σε σχέση με τις ανάγκες

τους.

33

Είναι γνωστό ότι, το κέντρο της όρεξης, πείνας και κορεσμού βρίσκεται στο

υποθάλαμο στον εγκέφαλο.

Βλάβες στην περιοχή αυτή όπως όγκοι, φλεγμονές, τραυματισμοί αγγειακά μπορούν

να προκαλέσουν τις παραπάνω διαταραχές.

β) Ψυχολογικοί λόγοι: Συχνά στο ιστορικό των παχύσαρκων βρίσκουμε περιπτώσεις

σωματικής και ψυχικής κακοποίησης κατά την παιδική ηλικία καθώς επίσης

συναισθηματική στέρηση, διαλυμένες οικογενειακές σχέσεις, απραγματοποίητες

επιθυμίες καθώς και περιπτώσεις εξάρτησης από άλλα μέλη τα οικογένειας.

Η χαμηλή αυτοεκτίμηση είναι ένα φαινόμενο συχνό στους παχύσαρκους. Δεν είναι

σπάνιες οι περιπτώσεις που η αύξηση του σωματικού βάρους επήλθε κατά την

διάρκεια μιας νεύρωσης κατάθλιψης ή και κάποιας ψύχωσης.

Η βουλιμία και η ψυχογενής ανορεξία αποτελούν τις δύο ακραίες διαταραχές της

όρεξης που έχουν σαν αιτία τους ψυχολογικούς λόγους.

γ) Μεταβολικοί λόγοι : Έχει υποστηριχθεί ότι η παχύσαρκοι μπορεί να

προσλαμβάνουν τα ίδια ποσά θερμίδων με φυσιολογικούς ανθρώπους αλλά έχουν

ελαττωμένο μεταβολισμό. Παρ' όλο που οι έρευνες έχουν δείξει ότι όντως οι

παχύσαρκοι έχουν διαταραχές του μεταβολισμού είναι δύσκολο να εκτιμηθεί ο

ακριβής ρόλος αυτών των διαταραχών. Το πιο πιθανόν είναι ότι οι περισσότερες

περιπτώσεις παχυσαρκίας είναι αποτέλεσμα αυξημένης λήψης τροφής ή τουλάχιστον

αυξημένων θερμίδων. Οι πιο συνηθισμένες μεταβολικές διαταραχές στην παχυσαρκία

είναι η αύξηση της χοληστερόλης, των τριγλυκεριδίων, των κετονικών σωμάτων, της

γλυκόζης της ινσουλίνης και του ουρικού οξέος στο πλάσμα.

δ) Ενδοκρινολογικοί λόγοι : Οι παχύσαρκοι συχνά ερευνώνται για πιθανό

υποθυρεοειδισμό όμως τα επίπεδα της Τ3 (τριιωδοθυρονίνη) και Τ4

(τετραιωδοθυρονίνη) είναι σπάνια. Παθολογικά τεστ που ελέγχουν την λειτουργία

υποθαλάμου υπόφυσης συχνά δείχνουν ανωμαλίες χωρίς όμως και πάλι να ξέρουμε

αν είναι το αίτιο ή το αποτέλεσμα της παχυσαρκίας. Ο υπογοναδισμός (ευνουχοειδής

γιγαντισμός) είναι ένα αίτιο παχυσαρκίας, αποτελεί όμως μια σπανιότητα.

Το σύνδρομο Cushing που οφείλεται στην αύξηση της κορτιζόλης και κορτιζόνης

είναι συχνότερα ιατρογενούς αιτιολογίας. (πανσεληνοειδές προσωπείο, εναπόθεση

λίπους στον αυχένα και στον κορμό). Άλλος σπάνιος λόγος παχυσαρκίας είναι η

παρουσία όγκων τύπου ινσουλινόματος στο πάγκρεας. Επίσης το σύνδρομο stein-

levent που συνδυάζεται συχνά με πολυκυστικές ωοθήκες και άλλες μεταβολικές

ανωμαλίες στη γυναίκα (υπερτρίχωση). Οι ορμονικές μεταβολές κατά την κύηση

φαίνεται να προδιαθέτουν στην ανάπτυξη της παχυσαρκίας.

Συνοψίζοντας, μπορούμε να πούμε ότι η παχυσαρκία οφείλεται διαφόρους

παράγοντες όπως:

Γενετικοί παράγοντες

Οικογενής παχυσαρκία

Λίγα και μεγάλα γεύματα

Μειωμένη φυσική δραστηριότητα

34

Λήψη φαρμάκων

Ψυχολογικοί παράγοντες

Τρόποι αντιμετώπισης παχυσαρκίας:

Παρεμβατικές Μέθοδοι Αντιμετώπισης της Παχυσαρκίας

Η παχυσαρκία αντιμετωπίζεται σήμερα ως ασθένεια. Οι διαστάσεις της έχουν πάρει

χαρακτήρα επιδημίας, ιδίως σε αναπτυγμένες χώρες. Υπολογίζεται χαρακτηριστικά

ότι περισσότεροι από 1 στους 4 Αμερικανούς μεταξύ 30 και 40 ετών είναι

παχύσαρκοι. Η παχυσαρκία οδηγεί σε αύξηση της συχνότητας εμφάνισης και άλλων

ασθενειών, όπως π.χ. του σακχαρώδους διαβήτη, της στεφανιαίας νόσου, της

αυξημένης χοληστερίνης, της φλεβικής ανεπάρκειας, του συνδρόμου υπνικής άπνοιας

κ.ά.. Αντιλαμβάνεται κανείς ότι η αντιμετώπιση της παχυσαρκίας έχει, πέρα από τις

σημαντικές επιπτώσεις στην υγεία, και βασικές οικονομικές συνισταμένες. Η

αντιμετώπιση των ασθενών με παχυσαρκία γίνεται από ιατρική ομάδα στην οποία

συμμετέχει διαιτολόγος και ψυχολόγος. Βασική προϋπόθεση είναι η επιθυμία του

ασθενούς να υποβληθεί σε θεραπεία, καθώς και η τήρηση των οδηγιών που δίνονται.

Μετά την αρχική εξέταση του ασθενούς για τον προσδιορισμό του δείκτη μάζας

σώματος (ΒΜΙ), καθορίζονται άλλες παθήσεις που σχετίζονται με την παχυσαρκία. Η

βασική αρχή της θεραπείας είναι ο ασθενής να καταναλώνει λιγότερες θερμίδες, έτσι

ώστε να αρχίσει να καίει το περιττό λίπος του σώματός του. Στόχος είναι η απώλεια

0,5 - 1kgr κάθε εβδομάδα. Αρωγοί σε αυτή την προσπάθεια είναι η τακτική σωματική

άσκηση και η υποστήριξη από ψυχολόγο. Οι χειρουργικές επεμβάσεις για την

αντιμετώπιση της παχυσαρκίας εφαρμόζονται εδώ και δεκαετίες. Η αρχή των

περισσοτέρων μεθόδων είναι η πρόκληση του αισθήματος κορεσμού από μικρή

ποσότητα τροφής. Αυτό επιτυγχάνεται με σμίκρυνση του στομάχου. Η πιο γνωστή

και παλαιότερη μέθοδος είναι η διαμερισματοποίηση του στομάχου. Προϋποθέτει

ανοιχτή χειρουργική επέμβαση κατά την οποία διενεργείται συρραφή του στομάχου,

έτσι ώστε να μένει μόνο μια μικρή οδός διέλευσης της τροφής. Τα τελευταία χρόνια

οι επεμβάσεις έχουν πάρει μεγάλη δημοσιότητα λόγω της ανάπτυξης δύο νέων

μεθόδων: 1) της ενδοσκοπικής τοποθέτησης ενδογαστρικού μπαλονιού και 2) της

χειρουργικής (ανοικτής ή λαπαροσκοπικής) τοποθέτησης δακτυλίου σιλικόνης. Η

ελκυστικότητα των δύο μεθόδων έγκειται στην εύκολη εφαρμογή τους. Η

ενδοσκοπική τοποθέτηση μπαλονιού γίνεται κατά τη διάρκεια γαστροσκόπησης. Με

τη χορήγηση καταστολής στον ασθενή, εισάγεται το μπαλόνι το οποίο φουσκώνεται

με νερό. Η όλη διαδικασία κρατά λιγότερο από μισή ώρα αλλά συστήνεται η

παραμονή του ασθενούς στο νοσηλευτικό ίδρυμα για τουλάχιστον μία νύχτα. Η

αφαίρεση του μπαλονιού γίνεται ενδοσκοπικά μετά από έξι μήνες το πολύ. Εάν σε

αυτό το χρονικό διάστημα δεν έχει επιτευχθεί η επιθυμητή απώλεια βάρους, τότε

μπορεί να τοποθετηθεί νέο μπαλόνι. Η τοποθέτηση δακτυλίου μοιάζει ως τεχνική με

τη διαμερισματοποίηση του στομάχου. Ο δακτύλιος τοποθετείται γύρω από το

στομάχι. Η τοποθέτηση και, αν χρειαστεί, η αφαίρεσή του προϋποθέτουν τη

διενέργεια χειρουργικής επέμβασης. Ωστόσο, η τοποθέτηση μπορεί να είναι μόνιμη.

Σημαντική είναι η σωστή επιλογή των ασθενών για αυτές τις μεθόδους. Πιο

συγκεκριμένα, οι ασθενείς που θα υποβληθούν σε επεμβάσεις πρέπει να πάσχουν από

σοβαρή παχυσαρκία ή από συνδυασμό παχυσαρκίας και άλλης σχετιζόμενης νόσου,

π.χ. από σακχαρώδη διαβήτη. Τα αποτελέσματα των επεμβατικών πράξεων για την

αντιμετώπιση της παχυσαρκίας είναι θετικά. Ωστόσο, υπάρχουν και επιπλοκές,

ευτυχώς σε χαμηλό ποσοστό, όπως άλλωστε σε κάθε επέμβαση. Οι μέθοδοι αυτές δεν

είναι ανταγωνιστικές μεταξύ τους ή απέναντι στη δίαιτα και τη φυσική άσκηση.

35

Αντίθετα, είναι συμπληρωματικές και η διατήρηση μιας σωστής διατροφής δια βίου

είναι ο σημαντικότερος παράγοντας που καθορίζει το μακροχρόνιο αποτέλεσμα.

Αντιμετώπιση παχυσαρκίας

Μετά από έναν πλήρη ιατρικό έλεγχο με σκοπό να αποκλεισθούν πιθανά παθολογικά

αίτια, η πιο υγιεινή αντιμετώπιση συνίσταται σε αλλαγή των διατροφικών συνηθειών,

δίαιτα και σωματική δραστηριότητα.

Ιδιαίτερα στα παιδιά η δίαιτα θα πρέπει να είναι ισορροπημένη σε θερμικές ανάγκες

και θρεπτικά στοιχεία που θα επιτρέπουν την φυσιολογική ανάπτυξή τους, ενώ

συγχρόνως θα χάνουν και περιττό βάρος. Στους ενήλικες μαζί με την διαιτητική

αγωγή μπορούν να χορηγηθούν και φάρμακα μόνο όμως κάτω από τον αυστηρό

έλεγχο του ειδικού γιατρού. Στην σοβαρού βαθμού παχυσαρκία με επιπλοκές μπορεί

να απαιτηθεί και χειρουργική αντιμετώπιση. Για την αναγκαιότητα της επέμβασης

αλλά και των επιπλοκών της ο παχύσαρκος ασθενής θα πρέπει να ενημερώνεται από

τον ειδικό γιατρό πριν αποφασίσει να ακολουθήσει αυτή την μέθοδο.

Ιστορίες αντιμετώπισης παχυσαρκίας:

Κ. , 32 ετών, 2 χρόνια χειρουργημένη με γαστρική παράκαμψη: «Είχα φτάσει 152 κιλά

όταν αποφάσισα να κάνω επέμβαση. Δεν πήγαινε άλλο, έπρεπε να χάσω όλα αυτά τα

κιλά αλλά και να διατηρηθώ, γιατί η επέμβαση εγγυάται το μόνιμο της απώλειας κιλών.

Σήμερα είμαι 80 κιλά, αλλά το δεύτερο χρόνο πήρα 10 κιλά… Ο γιατρός μου είπε ότι

πρέπει να προσέχω πιο πολύ γιατί θα καταστρέψω την επέμβαση. Για να είμαι

ειλικρινής, τρώω… όχι θέμα ποσότητας, τρώω πολύ, συνέχεια.. και τρώω και γλυκά,

δεν περπατάω και καμιά φορά δεν παίρνω και τα συμπληρώματα διατροφής που

πρέπει. Για να καταλάβεις, πριν την επέμβαση έτρωγα πολύ. Το μεσημέρι για

παράδειγμα, μπορούσα να φάω μια ολόκληρη πίτσα. Κι αν μετά πεινούσα λίγο, έτρωγα

σουβλάκια. Και το βράδυ στην τηλεόραση μπορούσα να φάω μια τούρτα και ενάμισι

λίτρο πορτοκαλάδα. Τώρα δεν μπορώ να φάω τέτοιες ποσότητες, αλλά και πάλι τρώω.

36

Βάζω ζάχαρη στον καφέ μου, τρώω πολύ παγωτό… Δεν προσέχω! Το μυαλό μου τελικά

δεν παύει να «πεινάει» ακόμη και όταν χορταίνω…!»

Χαρακτηριστικό είναι και το παράδειγμα του Δ. «Είμαι 28, είχα κάποια παραπάνω κιλά

και έβαλα γαστρικό δακτύλιο. Οι ποσότητες που έτρωγα μετά ήταν όντως μικρότερες,

έχανα κιλά. Όμως, μετά από 3 μήνες το ‘ριξα πολύ στην τρελή που λέμε, όλο μπύρες και

ποικιλίες κάθε βράδυ, αύξησα τα γεύματά μου, έτρωγα πολύ λιπαρά φαγητά και συχνά,

και ουσιαστικά ξεγέλασα το δακτύλιο, ξανακύλησα. Σταμάτησα να χάνω κιλά και τώρα

έχω θέμα… Ας ήμουν πιο προσεκτικός…!»

Όπως είπε η Σ. , 25 χρονών, 3 χρόνια χειρουργημένη με κάθετη γαστρεκτομή, «Μετά

την επέμβαση έκανα τα πάντα, ενώ δεν είχα πρόβλημα με τον εαυτό μου, ανακάλυψα

τελικά ότι υπήρχαν και πράγματα που δεν μπορούσα να κάνω, ή δεν τα έκανα όπως

ήθελα. Έμαθα πως τρώμε για να ζούμε και δεν ζούμε για να τρώμε. Από 150 είμαι 60

κιλά, νοιώθω πιο υγιής, αναπνέω καλύτερα, φοράω κολάν και μίνι φούστα και

πρόσφατα έκανα και extreme sport που πάντα ονειρευόμουν!! Οι φίλοι μου κάνουν

πλάκα, εγώ τους το πέρασα, αν ήμουν θλιμμένη θα με λυπούνταν. Με φωνάζουν

Σπουργίτη, επειδή τρώω μισή πίτα με σουβλάκι!!!»

Βέβαια, ίσως από την πλευρά των ιατρών, πιθανό είναι τελικά να χρειάζεται και η

παρουσία ενός ψυχολόγου, καθαρά για την προετοιμασία πριν την επέμβαση, αλλά και

την υποστήριξη κυρίως μετά από αυτήν. Μπροστά σε αυτό που κέρδισαν όσοι

χειρουργήθηκαν και πήγαν καλά, άκουσαν το γιατρό τους και πίστεψαν πραγματικά πως

το φαγητό δεν είναι τα πάντα, η επέμβαση μοιάζει μια απλή μετάβαση σε μια νέα ζωή,

γεμάτη υγεία.

Κράτησα για το τέλος τα λόγια του Χ. , μεσήλικα χειρουργημένου δέκα χρόνια

τώρα. «Μπήκα στα 265 κιλά… τώρα είμαι 120 –φυσιολογικά για το ύψος μου. Θα το

ξανάκανα σίγουρα, δεν αλλάζω αυτό που κέρδισα, κι ας χορταίνω με μισή μπριζόλα.

Δεν με νοιάζει, μετράει η ποιότητα και όχι η ποσότητα… Με ενδιαφέρει να χορταίνει το

στομάχι μου όσο χρειάζεται, όχι τα μάτια και το μυαλό μου…».

37

Μερικά ποσοστά παχυσαρκίας ανά τον κόσμο:

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (Π.Ο.Υ.) ανακοίνωσε πρόσφατα τα αποτελέσματα

των ερευνών για την υγεία, που ελήφθησαν μεταξύ των ετών 2000 και 2008, σχετικά

με την παχυσαρκία ανά τον κόσμο και τα νέα δεν είναι καθόλου καλά για αρκετές

χώρες.

Τα ποσοστά παχυσαρκίας μπορεί να είναι ένας δείκτης διατροφικών τάσεων, σχετικά

με την υγεία και τον πολιτισμό ενός έθνους.

Δείτε ποιες είναι οι 10 χώρες με τους πιο παχύσαρκους ανθρώπους την τελευταία

δεκαετία:

1. Η Αμερικανική Σαμόα, με ποσοστό 93.5% του πληθυσμού υπέρβαρο

Οι κάτοικοι της Αμερικανικής Σαμόα κατέχουν έναν εντυπωσιακό αριθμό κυρίως,

γιατί έχουν εγκαταλείψει τα παραδοσιακά φαγητά τους για τη φθηνή λύση των

μεταποιημένων τροφών που έχουν μεταφέρει από τη Δύση.

2. Το Κιριμπάτι, με ποσοστό 81.5% του πληθυσμού υπέρβαρο

Όπως στην Αμερικανική Σαμόα, έτσι και στο Κιριμπάτι έχει πλημμυρίσει η αγορά με

επεξεργασμένα τρόφιμα που συχνά πωλούνται σε χαμηλότερες τιμές από ότι τα

παραδοσιακά τους εδέσματα.

3. Οι ΗΠΑ, με ποσοστό 66.7% του πληθυσμού υπέρβαρο

Απίστευτο κι όμως οι ΗΠΑ δεν είναι πρώτοι στον κατάλογο, αλλά πολύ κοντά.

4. Η Γερμανία, με ποσοστό 66.5% του πληθυσμού υπέρβαρο

Η Γερμανία έχει τους παχύτερους ανθρώπους στην Ευρώπη. Είναι γνωστό ότι στην

Γερμανία καταναλώνονται τόνοι μπύρας και αλλαντικών, προϊόντα υπεύθυνα για την

αύξηση βάρους.

5. Η Αίγυπτος, με ποσοστό 66% του πληθυσμού υπέρβαρο

38

Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας η παχυσαρκία στις γυναίκες στην Αίγυπτο

είναι ιδιαίτερα υψηλή.

6. Η Βοσνία-Ερζεγοβίνη, με ποσοστό 62.9% του πληθυσμού υπέρβαρο

Η παχυσαρκία δεν θεωρείται πρόβλημα μόνο για τις χώρες υψηλού εισοδήματος. Το

πρόβλημα ξεκίνησε με το τέλος του πολέμου 1992 - 1995 όπου το κάπνισμα, το ποτό

και την κατανάλωση ανθυγιεινών τροφών ήταν η «εύκολη» λύση.

7. Η Νέα Ζηλανδία, με ποσοστό 62.7% του πληθυσμού υπέρβαρο

Η παχυσαρκία αποτελεί μια αυξανόμενη ανησυχία για τη Νέα Ζηλανδία.

8. Το Ισραήλ, με ποσοστό 61.9% του πληθυσμού υπέρβαρο

Στα τελευταία 30 χρόνια, ο αριθμός των παχύσαρκων Ισραηλινών τριπλασιάστηκε.

9. Η Κροατία, με ποσοστό 61,4% του πληθυσμού υπέρβαρο

Στην Κροατία, οι καρδιαγγειακές παθήσεις αποτελούν την κύρια αιτία θανάτου. Είναι

επίσης θύμα της παγκοσμιοποίησης της αγοράς τροφίμων, η οποία τείνει να

καταστείλει τις παραδοσιακές δίαιτες, με τα φθηνότερα επεξεργασμένα τρόφιμα από

τις ΗΠΑ και την Ευρώπη.

10. Το Ηνωμένο Βασίλειο, με ποσοστό το 61% του πληθυσμού υπέρβαρο

Μια πρόσφατη έρευνα κατατάσσει τους Βρετανούς στην τρίτη θέση των ευρωπαϊκών

εθνών που δεν αθλούνται.

Οι Έλληνες είναι πρώτοι σε ποσοστά παχυσαρκίας στην Ευρώπη:

Μείζον πρόβλημα δημόσιας υγείας αποτελεί η παχυσαρκία για την Ελλάδα, καθώς τα

ελληνόπουλα είναι τα πιο παχύσαρκα παιδιά σε ευρωπαϊκό επίπεδο, ενώ δεν

υστερούν και οι ενήλικες. Το 35,2% του γενικού πληθυσμού στη χώρα μας είναι

υπέρβαρο, ενώ το 22,5% παχύσαρκοι. Η παχυσαρκία παίρνει τη μορφή πανδημίας

λόγω της δραματικής αύξησης του αριθμού των παχύσαρκων ατόμων τόσο στις

αναπτυγμένες όσο και στις υπό ανάπτυξη χώρες και το ανησυχητικό είναι ότι η

39

Ελλάδα είναι πρώτη σε ποσοστά παχυσαρκίας και ειδικά της παιδικής στην Ευρώπη

επισήμανε ο αντιπρόεδρος της Ελληνικής Ενδοκρινολογικής Εταιρείας Τζάντ

Μούσλεχ και ο ενδοκρινολόγος Θεμιστοκλής Τζώτζας, κατά τη διάρκεια συνέντευξης

Τύπου με αφορμή την 24η Οκτωβρίου που έχει οριστεί Παγκόσμια Ημέρα κατά της

Παχυσαρκίας.

Σύμφωνα με στοιχεία της Διεθνούς Ομάδας Εργασίας για την Παχυσαρκία (IOTF),

τουλάχιστον 7 ευρωπαϊκές χώρες έχουν παρόμοια επίπεδα παχύσαρκων και

υπέρβαρων με τις Ηνωμένες Πολιτείες. Κύπρος, Ελλάδα, Τσεχία, Φινλανδία,

Γερμανία, Μάλτα και Σλοβακία έχουν υψηλότερο ποσοστό παχύσαρκων και

υπέρβαρων αντρών από το 67% που είναι στις Η.Π.Α.

Το πρόβλημα φαίνεται να είναι χειρότερο στις μεσογειακές χώρες, όπου έχουν

ξεφύγει από τη μεσογειακή παραδοσιακή διατροφή. Πιο συγκεκριμένα, η Ελλάδα

έρχεται πρώτη σε ποσοστά παχυσαρκίας, καθώς το 78,6% των αντρών είναι

παχύσαρκοι ή υπέρβαροι, ενώ οι Ελληνίδες γυναίκες έχουν επίσης τα πρωτεία με

74,7%.

Γιατί οι Έλληνες είναι παχύσαρκοι;

Οι Έλληνες δεν έχουν καταλάβει καλά ότι η παχυσαρκία είναι νόσος.

Μετά τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο, οι Έλληνες είχαμε σημαντική στέρηση

τροφίμων, και τώρα "πέσαμε" κυριολεκτικώς επάνω στην αφθονία του φαγητού.

Δυστυχώς δεν έχουμε την πρέπουσα ενημέρωση σε ευρεία έκταση σε ότι αφορά την

επιλογή τροφίμων, παρότι η ελληνική δίαιτα και ιδίως αυτή που εφαρμόζονταν την

παλαιά εποχή στην Κρήτη είναι η κατεξοχήν δίαιτα μεσογειακού τύπου, η οποία

συνιστάται σήμερα και μάλιστα υιοθετείται και ενθαρρύνεται από πολλές

πολιτισμένες χώρες. Μόνο τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα αρχίσαμε να

συνειδητοποιούμε ότι αυτή η δίαιτα η οποία στηρίζεται σε πολλά λαχανικά, όσπρια,

φρούτα, ψάρι και σε μικρές ποσότητες από κρέας και στα προϊόντα του, είναι η δίαιτα

η οποία συνδυάζεται με καλή υγεία, λιγότερη προσβολή του καρδιαγγειακού

συστήματος από αθηροσκλήρωση, λιγότερα νεοπλάσματα.

40

Μερικές ακόμα ασθένειες που προκαλούνται λόγω κακής διατροφής:

«Κάποιοι παράγοντες που επιδρούν στον κίνδυνο εμφάνισης κάποιας νόσου είναι

πέρα των δυνάμεών σας, όπως η ηλικία και το οικογενειακό ιστορικό. Ένας υγιεινός

τρόπος ζωής μπορεί να βελτιώσει ή ακόμη και να εξαλείψει τους σημαντικούς

παράγοντες κινδύνου για αρκετές σημαντικές χρόνιες παθήσεις. Κάποιες χρόνιες

παθήσεις όπως η κοιλιοκάκη, οι νόσοι του ήπατος και των νεφρών, απαιτούν να

ακολουθείτε μία εξειδικευμένη διατροφή. Για κάποιες από αυτές τις παθήσεις οι

διατροφικές αλλαγές μπορεί να είναι σωτήριες.

Αυτές είναι:

Στεφανιαία νόσος

Τα υψηλά ποσοστά χοληστερίνης στο αίμα μπορούν να οδηγήσουν στη συσσώρευση

αποθέσεων λίπους (πλάκες) στις αρτηρίες που τροφοδοτούν την καρδιά (στεφανιαία

αρτηρίες) στενεύοντας τις αρτηρίες και αυξάνοντας τον κίνδυνο καρδιακής

προσβολής ή εγκεφαλικού.

Μια διατροφή με χαμηλά λιπαρά και χαμηλή χοληστερίνη (π.χ. ψάρια, προϊόντα

σόγιας, τροφές με μεγάλη περιεκτικότητα σε ίνες, τροφές πλούσιες σε

41

αντιοξειδωτικά, φυλλικό οξύ και βιταμίνες) μπορεί να βοηθήσει στη μείωση των

επιπέδων χοληστερίνης στο αίμα και να ελαχιστοποιήσει τον κίνδυνο στεφανιαίας

νόσου.

Αρτηριακή υπέρταση

Η αρτηριακή υπέρταση, εάν δεν τη φροντίσετε, μπορεί να προκαλέσει σοβαρές

βλάβες στις αρτηρίες σας και να αυξήσει τον κίνδυνο εγκεφαλικού και καρδιακών

νόσων.

Μια διατροφή πλούσια σε φρούτα, λαχανικά και γαλακτοκομικά με χαμηλά λιπαρά

μπορεί να βοηθήσει στη μείωση της υψηλής πίεσης του αίματος. Επίσης, ο

περιορισμός νατρίου και αλκοόλ, αλλά και η διατήρηση ενός υγιούς βάρους μπορεί

να βοηθήσει στην πρόληψη ή στη μείωση της υψηλής πίεσης του αίματος.

Καρκίνος

Έρευνες έχουν δείξει ότι το 1/3 των θανάτων από καρκίνο κάθε χρόνο σχετίζονται με

διατροφικούς παράγοντες. Οι διατροφές με πολλά λιπαρά όπως λιπαρά κρέατα

σχετίζονται με αυξημένο κίνδυνο καρκίνου του εντέρου, του προστάτη και του

ενδομητρίου. Επίσης οι υπερβολικές θερμίδες λιπαρών μπορούν να οδηγήσουν σε

παχυσαρκία, ένα επιπλέον παράγοντα κινδύνου για διάφορες μορφές καρκίνου.

Αντίθετα, η κατανάλωση φρούτων και λαχανικών, η αποχή από το κάπνισμα και η

τακτική σωματική άσκηση μπορούν να σας βοηθήσουν να μειώσετε τον κίνδυνο

εμφάνισης καρκίνου.

Διαβήτης

Περισσότερα από 90% των ενηλίκων με διαβήτη έχουν διαβήτη τύπου 2(που

επισήμως ονομάζεται σακχαρώδης διαβήτης των ενηλίκων ή μη

ινσουλινοεξαρτώμενος σακχαρώδης διαβήτης). Το υπερβολικό βάρος είναι ο

μεγαλύτερος παράγοντας κινδύνου γι’ αυτήν τη μορφή διαβήτη. Εάν πάσχετε από

διαβήτη, διατρέχετε μεγαλύτερο κίνδυνο να αποκτήσετε καρδιαγγειακή νόσο, γι αυτό

είναι σημαντικό να περιορίσετε τα λιπαρά στη διατροφή σας, ειδικά τα κορεσμένα

λιπαρά.

Η κατανάλωση μεγάλων ποσοτήτων μη αποφλοιωμένων σιτηρών, λαχανικών,

φρούτων, ινών και οσπρίων μπορεί να κάνει ευκολότερη την πρόσληψη λιγότερων

θερμίδων και κατά συνέπεια την απώλεια βάρους. Η ζάχαρη δεν απαγορεύεται, εάν

42

πάσχετε από διαβήτη. Μπορεί να μην επηρεάσει τον έλεγχο του σακχάρου του

αίματος, εφόσον αντικαθιστάτε τις σακχαρώδεις τροφές με αμυλούχες τροφές που

περιέχουν μια ανάλογη ποσότητα υδατανθράκων. Οι απλοί υδατάνθρακες όπως η

ζάχαρη, το μέλι, τα ζελέ, ο χυμός φρούτων και τα γλυκά, επηρεάζουν το σάκχαρο του

αίματος στον ίδιο βαθμό με τους σύνθετους υδατάνθρακες, όπως το ψωμί, το ρύζι και

οι πατάτες. Αυτό που έχει τη μεγαλύτερη βαρύτητα είναι η ποσότητα των συνολικών

υδατανθράκων στη διατροφή σας, παρά η πηγή τους.

Οστεοπόρωση

Περίπου μία στις τέσσερις γυναίκες εμφανίζουν οστεοπόρωση μετά την

εμμηνόπαυση. Τόσο για τις γυναίκες όσο και για τους άνδρες ο κίνδυνος αυξάνεται

με την πάροδο του χρόνου. Η οστεοπόρωση χαρακτηρίζεται από μείωση της μάζας

των οστών προκαλώντας την αποδυνάμωσή τους και καθιστώντας τα εύθραυστα και

επιρρεπή σε σπασίματα.

Η κατανάλωση επαρκών ποσοτήτων ασβεστίου βοηθάει στην πρόσληψη της

οστεοπόρωση. Αλλά, εάν δεν μπορείτε να λάβετε τη συνιστώμενη ποσότητα από την

διατροφή σας, υπάρχουν συμπληρώματα για να ισοσταθμίσουν τη διαφορά.

Κοιλιοκάκη

Η κοιλιοκάκη, επίσης γνωστή ως κοιλιακή ιδιοπαθής στεατόρροια, είναι μία νόσος

του εντέρου που προκαλείται από τη δυσανεξία στη γλουτένη, μία πρωτεΐνη που

βρίσκεται στο σιτάρι, στο κριθάρι, στη σίκαλη και πιθανώς στη βρώμη. Στα

προσβεβλημένα άτομα η γλουτένη πυροδοτεί μια αντίδραση του ανοσοποιητικού

συστήματος που βλάπτει το λεπτό έντερο και εμποδίζει την απορρόφηση κάποιων

θρεπτικών συστατικών των τροφών.

Η θεραπεία για την κοιλιοκάκη είναι η αποφυγή των τροφών που περιέχουν

γλουτένη. Ακόμη και πολύ μικρές ποσότητες γλουτένης μπορούν να προκαλέσουν

σοβαρή βλάβη στα έντερα. Οι τακτικές εξετάσεις στο γιατρό σας και ένας καλός

διατροφολόγος διαδραματίζουν επίσης σημαντικό ρόλο στη θεραπεία.

Πέτρες στα νεφρά

Οι πέτρες στους νεφρούς (νεφρολιθίαση) είναι αρκετά κοινές. Μία πέτρα στους

νεφρούς είναι μία συσσώρευση αλάτων, που σχηματίζεται στο εσωτερικό των

νεφρών και περνά στην κατώτερη ουροφόρο οδό. Εάν δεν πίνετε αρκετά υγρά, ειδικά

νερό, είναι πολύ πιθανό να εμφανίσετε πέτρες στους νεφρούς. Ακόμα, εάν έχετε

43

ιστορικό νεφρολιθίασης, ο γιατρός σας πιθανότητα θα σας συστήσει να πίνετε

περίπου 3,5 λίτρα (14 ποτήρια) υγρών ημερησίως. Μία άλλη λύση είναι η λεμονάδα,

διότι το κιτρικό άλας που βρίσκεται σ’ αυτήν, βοηθάει στην πρόληψη σχηματισμού

λίθων.

Εάν σχηματίζονται συχνά πέτρες ασβεστίου στους νεφρούς σας, πρέπει να μειώσετε

τις τροφές που είναι πλούσιες σε οξαλικά οξέα. Αυτά περιλαμβάνουν το κρέας,

ειδικότερα τα εντόσθια, όπως το συκώτι, τα παντζάρια, τη σοκολάτα, τον καφέ, το

μαγειρεμένο σπανάκι, τις φράουλες, το τσάι και το πίτουρο σιταριού. Τα άτομα που

αντιμετώπιζαν πρόβλημα με τις πέτρες ασβεστίου θεωρείτο ότι έπρεπε να αποφύγουν

τροφές με μεγάλη περιεκτικότητα ασβεστίου. Ωστόσο, οι έρευνες έδειξαν ότι τα

γαλακτοκομικά και οι άλλες τροφές με πολύ ασβέστιο μπορεί στην πραγματικότητα

να προλαμβάνουν τις πέτρες ασβεστίου.

Νεφρική ανεπάρκεια

Η νεφρική ανεπάρκεια μπορεί να προκύψει λόγω άλλων παθήσεων, όπως ο διαβήτης,

η αρτηριακή υπέρταση, η νεφρολιθίαση, οι λοιμώξεις, ο τραυματισμός ή η έκθεση σε

τοξίνες. Οι νεφροί χάνουν την ικανότητά τους να καθαρίζουν τα υγρά και τις περιττές

ουσίες από το αίμα προκαλώντας την αυξανόμενη συσσώρευση αυτών των ουσιών

στο σώμα σας.

Μια δίαιτα με πολλούς υδατάνθρακες και περιορισμένες πρωτεΐνες, κάλλιο και υγρά,

για να προλάβετε τη συσσώρευση υπερβολικών υγρών και περιττών ουσιών στο αίμα

σας, καθώς οι νεφροί σας επουλώνονται. Επίσης, μπορεί να χρειαστεί να περιορίσετε

την ποσότητα νερού που πίνετε, για να μειώσετε τη συσσώρευση υγρών.

Νοσήματα του ήπατος

Η προχωρημένη ηπατική νόσος μπορεί να οδηγήσει σε υψηλά επίπεδα αμμωνίας στο

αίμα σας, σε κατακράτηση υγρών στην κοιλιά σας (ασκίτης) και κόπωση. Αντί να

καταναλώσετε όλες τις πρωτεΐνες της ημέρας σε ένα γεύμα, μοιράστε τες σε αρκετά

γεύματα κατά τη διάρκεια της ημέρας. Συνήθως είναι καλύτερα να τρώτε τέσσερα

έως έξι γεύματα την ημέρα αντί για δύο ή τρία.

Είναι επίσης σημαντικό να βεβαιωθείτε ότι λαμβάνετε αρκετές θερμίδες. Εάν έχετε

υψηλή πίεση του αίματος ή κατακράτηση υγρών, μπορεί να χρειαστεί να ,μειώσετε

την πρόσληψη νατρίου.

44

ΟΙ ΠΙΟ ΣΥΝΗΘΙΣΜΕΝΕΣ ΑΣΘΕΝΕΙΕΣ ΜΕ ΤΙΣ ΤΡΟΦΕΣ ΠΟΥ

ΕΝΔΕΙΚΝΥΝΤΑΙ ΚΑΙ ΠΡΟΤΕΙΝΟΝΤΑΙ ΓΙΑ ΑΥΤΕΣ

Άγχος:βερίκοκο, βρώμη, παντζάρι, λάχανο, μαρούλι,

μαντζουράνα, ρίγανη, ροδάκινο, μαϊντανός, σόγια.

Αεροφαγία:φρέσκο γλυκάνισο, μάραθο (φινόκιο), λεμόνι,

μαντζουράνα, μέντα, ρίγανη.

Αιμορραγία:πορτοκάλι, καρότο, λεμόνι, πρόπολη.

Αιμορροΐδες:παντζάρι, κάστανο, λάχανο, χαιρέφυλλο,

κρεμμύδι, πεπόνι, πατάτα, πράσο, φασκόμηλο, ταραξάκο, γιαούρτι.

Ακμή: καρότο, λάχανο, μαρούλι, μαγιά μπίρας, τομάτα, γογγύλι, ταραξάκο, γιαούρτι.

Αμυγδαλίτιδα:σκόρδο, λάχανο, καρότο, κρεμμύδι, σύκο, λεμόνι, μέλι, πρόπολη,

γογγύλι, δεντρολίβανο, φασκόμηλο, σέλινο, θυμάρι, γιαούρτι.

Αναιμία:σκόρδο, βερίκοκο, πορτοκάλι, παντζάρι, καρότο, κάστανο, λάχανο, ραδίκι,

νεροκάρδαμο, φύτρα, σιτάρι, μαγιά μπίρας, λεμόνι, μήλο, καρύδι, ελιά, πρόπολη,

πράσο, μαϊντανός, δαμάσκηνο, σπανάκι, ταραξάκο, σταφύλι.

Ανορεξία:σκόρδο, βερίκοκο, πορτοκάλι, ραδίκι, νεροκάρδαμο, μάραθο (φινόκιο),

κέδρος, λεμόνι, μοσχοκάρυδο, ρίγανη, βασιλικός πολτός, πρόπολη, γκρέιπ φρουτ,

μαϊντανός, μαυροράπανο, φασκόμηλο, σέλινο.

Αρθρίτιδα και Αρθροπάθεια:σκόρδο, σπαράγγι, αγκινάρα, λάχανο, αγγούρι, ραδίκι,

κρεμμύδι, κεράσι, φράουλα, λεμόνι, μήλο, τομάτα, γκρέιπ φρουτ, πράσο,

μαυροράπανο, ραπάνι, σταφύλι.

Αρτηριακή υπέρταση:σκόρδο, φράουλα, λεμόνι, μαντζουράνα, μήλο, ελιά, ρύζι,

σίκαλη, σόγια, σταφύλι.

Αρτηριοσκλήρυνση:σκόρδο, αγκινάρα, καρότο, λάχανο, κρεμμύδι, κεράσι, φράουλα,

σιτάρι, μαγιά μπίρας, μήλο, καρύδι, τομάτα, πράσο, δαμάσκηνο, σίκαλη, σόγια.

Αρτηριακή υπόταση:βρώμη, κριθάρι, βασιλικός πολτός, πρόπολη, δενδρολίβανο,

φασκόμηλο, θυμάρι.

Αφαλάτωση (έλλειψη μεταλλικών αλάτων):πορτοκάλι, σπαράγγι, παντζάρι, καρότο,

λάχανο, κεράσι, φράουλα, σιτάρι, φύτρα, μαγιά μπίρας, λεμόνι, αμύγδαλο, μήλο,

κριθάρι, πρόπολη, μαυροράπανο, σέλινο, σταφύλι, γιαούρτι.

Αϋπνία:βερίκοκο, βρώμη, βασιλικός, λάχανο, μαρούλι, μαντζουράνα, μήλο, ρίγανη,

ροδάκινο, κολοκύθα

Βήχας:σκόρδο, φρέσκο γλυκάνισο, βασιλικός, καρότο, λάχανο, κρεμμύδι, σύκο,

μαρούλι, αμύγδαλο, μέλι, ρίγανη, κουκουνάρι, πρόπολη, μαυροράπανο, γογγύλι,

45

φασκόμηλο, σέλινο, θυμάρι.

Βρογχίτιδα:σκόρδο, καρότο, λάχανο, χαιρέφυλλο, κρεμμύδι, νεροκάρδαμο, σύκο,

φύτρα, μαρούλι, μήλο, μέντα, μέλι, ρίγανη, κριθάρι, κουκουνάρι, μαυροράπανο,

δεντρολίβανο, φασκόμηλο, θρούμπι, θυμάρι.

Γαστρίτιδα:καρότο, λάχανο, μάραθο (φινόκιο), σύκο, μαρούλι, λεμόνι, πιπεριά, μέλι,

πατάτα, φασκόμηλο, γιαούρτι, κολοκύθι.

Γήρας:σκόρδο, βερίκοκο, πορτοκάλι, καρότο, κάστανο, λάχανο, κεράσι, κρεμμύδι,

σύκο, φύτρα, λεμόνι, μήλο, φουντούκι, βασιλικός πολτός, πρόπολη, γκρέιπ φρουτ,

σίκαλη, σόγια, γιαούρτι.

Γρίπη:σκόρδο, πορτοκάλι, κανέλλα, λάχανο, κρεμμύδι, φύτρα, λεμόνι, μέντα, μέλι,

κουκουνάρι, δεντρολίβανο, φασκόμηλο, θυμάρι, γιαούρτι.

Δερματίτιδα:πορτοκάλι, σπαράγγι, καρότο, λάχανο, χαιρέφυλλο, αγγούρι,

νεροκάρδαμο, φράουλα, μαγιά μπίρας, λεμόνι, αμύγδαλο, καρύδι, ελιά, πρόπολη,

μαυροραπανο, ρύζι, φασκόμηλο, ταραξάκο, σταφύλι, γιαούρτι.

Διαβήτης:σπαράγγι, βρώμη, αγκινάρα, λάχανο, ρεβίθι, ραδίκι, νεροκάρδαμο, φασόλι,

κέδρος, μαγιά μπίρας, μήλο, φουντούκι, ελιά, ρύζι, φασκόμηλο.

Διάρροια:σκόρδο, βερίκοκο, κανέλλα, καρότο, κάστανο, λάχανο, γαρύφαλλο, μαγιά

μπίρας, λεμόνι, μήλο, μέντα, μοσχοκάρυδο, πρόπολη, ρύζι, δεντρολίβανο,

φασκόμηλο, θρούμπι, γιαούρτι.

Δυσκοιλιότητα:βερίκοκο, πορτοκάλι, καρότο, λάχανο, χαιρέφυλλο, ραδίκι, κεράσι,

κρεμμύδι, σύκο, φράουλα, σιτάρι, μαρούλι, μαγιά μπίρας, αμύγδαλο, μήλο,

μελιτζάνα, πεπόνι, ελιά, πατάτα, ροδάκινο, πρόπολη, τομάτα, πράσο, δαμάσκηνο,

ρύζι, σίκαλη, ταραξάκο, σταφύλι, γιαούρτι, κολοκύθα, κολοκυθάκι.

Δυσμηνόρροια:φρέσκο γλυκάνισο, λάχανο, μαρούλι, μέντα, μαϊντανός,

δεντρολίβανο, φασκόμηλο.

Δυσπεψία:σκόρδο, δάφνη, φρέσκο γλυκάνισο, βασιλικός, κανέλλα, γαρύφαλλο,

ραδίκι, κρεμμύδι, μάραθο (φινόκιο), κέδρος, μαγιά μπίρας, λεμόνι, μελιτζάνα, μέντα,

μοσχοκάρυδο, κόκκινη πιπεριά, γκρέιπ φρουτ, μαϊντανός, μαυροράπανο,

δεντρολίβανο, φασκόμηλο, θρούμπι, σέλινο, ταραξάκο, θυμάρι, γιαούρτι, κολοκύθα.

Έλκος στομάχου και δωδεκαδάκτυλου:καρότο, λάχανο, λεμόνι, μήλο, πατάτα,

μυζήθρα, φασκόμηλο, γιαούρτι.

Εμετός:γλυκάνισο, μάραθο, μελισσόχορτο, μέντα.

Εντερικά παράσιτα:σκόρδο, κανέλλα, καρότο, λάχανο, ρεβίθι, γαρύφαλλο, κρεμμύδι,

νεροκάρδαμο, μάραθο (φινόκιο), λεμόνι, μήλο, μέντα, φουντούκι, καρύδι, πράσο,

46

μαϊντανός, θρούμπι, θυμάρι, σπόροι κολοκύθας.

Εντερικές σήψεις (αέρια): (βλέπε Ζυμώσεις του εντέρου).

Εντερίτιδα:(βλέπε Κολίτιδα).

Ευθραυστότητα των τριχοειδών:πορτοκάλι, λάχανο, μαυροσίταρο, λεμόνι, πιπεριά,

κόκκινη πιπεριά, γκρέιπ φρουτ, μαϊντανός.

Ζυμώσεις του εντέρου:σκόρδο, φρέσκο γλυκάνισο, βασιλικός, κανέλλα, καρότο,

γαρύφαλλο, κεράσι, κρεμμύδι, μάραθο, μαρούλι, μέντα, κόκκινη πιπεριά, πρόπολη,

μαϊντανός, μαυροράπανο, φασκόμηλο, θρούμπι, ταραξάκο, θυμάρι, γιαούρτι.

Ημικρανία:(βλέπε Πονοκέφαλος).

Ηπατική ανεπάρκεια:πορτοκάλι, σπαράγγι, αγκινάρα, καρότο, λάχανο, χαιρέφυλλο,

ραδίκι, κεράσι, νεροκάρδαμο, φράουλα, μαρούλι, μαγιά μπίρας, λεμόνι, μήλο,

μελιτζάνα, μέντα, καρύδι, ελιά, κριθάρι, πρόπολη, γκρέιπ φρουτ, μαϊντανός,

δαμάσκηνο, μαυροράπανο, ρύζι, δεντρολίβανο, φασκόμηλο, σέλινο, ταραξάκο,

θυμάρι, σταφύλι.

Ιγμορίτιδα:σκόρδο, λάχανο, λεμόνι, μέντα, πρόπολη, κουκουνάρι, θυμάρι, γιαούρτι.

Ίκτερος:(βλέπε Ηπατική ανεπάρκεια).

Ισχιαλγία:(βλέπε Αρθρίτιδα και Αρθροπάθεια).

Καρδιακό έμφραγμα:σκόρδο, καρότο, λάχανο, μήλο, σίκαλη, σόγια γιαούρτι.

Καρκίνος:σκόρδο, παντζάρι, καρότο, λάχανο, χαιρέφυλλο, κρεμμύδι, νεροκάρδαμο,

φύτρα, μήλο, πρόπολη, μαϊντανός, σέλινο.

Κίρρωση του ήπατος:κρεμμύδι, λάχανο, κέδρος, πρόπολη, δεντρολίβανο.

Κιρσοί:σκόρδο, λάχανο, λεμόνι, ταραξάκο.

Κοκίτης:σκόρδο, βασιλικός, λάχανο, μαρούλι, ρίγανη, μαυροράπανο, δεντρολίβανο,

θυμάρι.

Κολικοί του ήπατος:(βλέπε Πέτρες της χολής).

Κολίτιδα:σκόρδο, βασιλικός, κανέλλα, καρότο, αγκινάρα, λάχανο, ραδίκι, κρεμμύδι,

μαγιά μπίρας, μήλο, μέντα, μέλι, κριθάρι, τομάτα, ρύζι, δεντρολίβανο, ταραξάκο,

θυμάρι, σταφύλι, γιαούρτι, κολοκύθα, κολοκυθάκι.

Κόπωση:(βλέπε Υπερκόπωση).

Κρυολόγημα:(βλέπε Βρογχίτιδα και Γρίπη).

Κυστίτιδα:σκόρδο, καρότο, λάχανο, κρεμμύδι, μάραθο (φινόκιο), κέδρος, κριθάρι,

πράσο, γογγύλι, θυμάρι, γιαούρτι.

Λαρυγγίτιδα:σκόρδο, λάχανο, χαιρέφυλλο, κρεμμύδι, σύκο, λεμόνι, μέλι, φασκόμηλο,

σέλινο (σέλερι).

47

Λοιμώδη νοσήματα:(βλέπε Πυρετός).

Μετεωρισμός:σκόρδο, φρέσκο γλυκάνισο, βασιλικός, κανέλλα, γαρύφαλλο,

κρεμμύδι, μάραθο (φινόκιο), μαρούλι, λεμόνι, μαντζουράνα, μέντα, μοσχοκάρυδο,

ρίγανη, κόκκινη πιπεριά, μαϊντανός, δεντρολίβανο, φασκόμηλο, θρούμπι, θυμάρι,

γιαούρτι.

Νευρωτική κατάθλιψη:βερίκοκο, κανέλλα, λάχανο, μήλο, μέντα, μοσχοκάρυδο,

πρόπολη, βασιλικός πολτός, δαμάσκηνο, δεντρολίβανο, φασκόμηλο, σέλινο, θυμάρι.

Νεφρική ανεπάρκεια:σκόρδο, φρέσκο γλυκάνισο, αγκινάρα, λάχανο, χαιρέφυλλο,

ραδίκι, κεράσι, κρεμμύδι, νεροκάρδαμο, μάραθο (φινόκιο), μήλο, πεπόνι, κριθάρι,

αχλάδι, γκρέιπ φρουτ, ροδάκινο, πράσο, μαϊντανός, γογγύλι, ρύζι, φασκόμηλο,

ταραξάκο, κολοκυθάκι.

Όγκοι: (βλέπε Καρκίνος).

Οίδημα: σκόρδο, λάχανο, χαιρέφυλλο, κρεμμύδι, μαϊντανός, γογγύλι, σταφύλι.

Οξύτητα στομάχου: λεμόνι, μέντα.

Ολιγουρία: (βλέπε Νεφρική ανεπάρκεια).

Οστεοπόρωση: (βλέπε Αφαλάτωση).

Ουλίτιδα: πορτοκάλι, καρότο, λάχανο, κρεμμύδι, σύκο, λεμόνι, σέλινο (σέλερι).

Παχυσαρκία:κεράσι, κρεμμύδι, φράουλα, μαρούλι, λεμόνι, μήλο, πατάτα, γκρέιπ

φρουτ, πράσο, μαϊντανός, γογγύλι, ρύζι, σέλινο (σέλερι), ταραξάκο.

Πέτρες ουροδόχου κύστης (ουρολιθίαση):σκόρδο, βρώμη, καρό*το, λάχανο, κεράσι,

νεροκάρδαμο, μάραθο (φινόκιο), φράουλα, λεμόνι, μήλο, πράσο, μαϊντανός,

μαυροράπανο, γογγύλι, ραπάνι, σέλινο, ταραξάκο.

Πέτρες χολής( χολολιθίαση):αγκινάρα, καρότο, κεράσι, κρεμμύδι, φράουλα, λεμόνι,

μήλο, μελιτζάνα, καρύδι, ελιά, μαυροράπανο, ραπάνι, δεντρολίβανο, ταραξάκο,

σταφύλι.

Ποδάγρα:σκόρδο, σπαράγγι, βασιλικός, αγκινάρα, καρότο, λάχανο, χαιρέφυλλο,

ραδίκι, κεράσι, μάραθο, φράουλα, κέδρος, μαρούλι, λεμόνι, πεπόνι, ελιά. αχλάδι,

τομάτα, πράσο, μαϊντανός, δαμάσκηνο, μαυροράπανο, γογγύλι. δεντρολίβανο,

ταραξάκο, σταφύλι.

Πονοκέφαλος:βασιλικός, λάχανο, κεράσι, μάραθο (φινόκιο), λεμόνι, μαντζουράνα,

μήλο, μέντα, μαυροράπανο, δεντρολίβανο.

Πυρετός:σκόρδο, πορτοκάλι, κανέλλα, καρότο, λάχανο, αγγούρι, γαρύφαλλο,

κρεμμύδι, φύτρα, λεμόνι, μέντα, μήλο, μέλι, κριθάρι, γκρέιπ φρουτ, μαϊντανός,

θυμάρι, σταφύλι.

48

Ραχιτισμός:σκόρδο, βερίκοκο, καρότο, λάχανο, κρεμμύδι, τυρί, σιτάρι, φύτρα, μαγιά

μπίρας, καρύδι, ελιά, κουκουνάρι, πρόπολη, μαϊντανός, μαυροράπανο, φασκόμηλο,

σπανάκι, γιαούρτι.

Ρευματισμοί:(βλέπε Αρθρίτιδα και Αρθροπάθεια).

Σαλμονέλωοη (προσβολή από σαλμονέλα):σκόρδο, κανέλλα, καρότο, κρεμμύδι,

μαγιά μπίρας, μέντα, ρύζι, δεντρολίβανο, φασκόμηλο, θυμάρι, γιαούρτι.

Σκορβούτο:πορτοκάλι, καρότο, λάχανο, χαιρέφυλλο, κρεμμύδι, νεροκάρδαμο, φύτρα,

λεμόνι, πατάτα, πρόπολη, μαυροράπανο, ραπάνι, ταραξάκο.

Σμηγματόρροια:λάχανο, λεμόνι, μαυροράπανο, δεντρολίβανο.

Στηθάγχη: σκόρδο, αγκινάρα, καρότο, λάχανο, μαγιά μπίρας, μήλο, καρύδι, σίκαλη,

σόγια, γιαούρτι.

Στοματίτιδα:(βλέπε Ουλίτιδα).

Ταινία:(βλέπε Εντερικά παράσιτα).

Ταχυπαλμίες:φρέσκο γλυκάνισο, μαρούλι, αμύγδαλο, μέντα, δενδρολίβανο.

Τραχίτιδα:(βλέπε Βήχας).

Υπεργλυκαιμία:(βλέπε Διαβήτης).

Υπερθυρεοειδισμός:καλαμπόκι.

Υπερκόπωση:σκόρδο, βερίκοκο, πορτοκάλι, σπαράγγι, βρώμη, κανέλλα, καρότο,

κάστανο, λάχανο, γαρύφαλλο (μπαχαρικό), ραδίκι, κρεμμύδι, νεροκάρδαμο, φασόλι,

σύκο, φράουλα, σιτάρι, φύτρα, κέδρος, μαυροσίταρο, λεμόνι, μαντζουράνα,

αμύγδαλο, μήλο, μέντα, μέλι, κεχρί, μοσχοκάρυδο, βασιλικός πολτός, κουκουνάρι,

πρόπολη, μαϊντανός, δαμάσκηνο, ρύζι, δεντρολίβανο, φασκόμηλο, θρούμπι, σέλινο

(σέλερι), ταραξάκο, θυμάρι, σταφύλι.

Υπερουρικαιμία:(βλέπε Ποδάγρα).

Υπερχοληστερηναιμία:σκόρδο, αγκινάρα, ρεβίθι, λεμόνι, καλαμπόκι, μήλο,

μελιτζάνα, καρύδι, σόγια, ταραξάκο, γιαούρτι.

Φαρυγγίτιδα:σκόρδο, λάχανο, κρεμμύδι, λεμόνι, μέλι, πρόπολη.

Φλεβίτιδα:λάχανο, λεμόνι.

Χειλικός έρπης:λεμόνι.

Χιονίστρες:καρότο, λάχανο, χαιρέφυλλο, κρεμμύδι, λεμόνι, σέλινο (σέλερι).

49

Σημαντικές Συνδέσεις:

7gym-kater.pie.sch.gr/nevrikianorejia.htm

http://www.e-psychology.gr/forum/showthread.php?1228

Πηγές:

Mayo Clinic Οικογενειακός Οδηγός Υγείας, Τόμος 1, Εκδόσεις

Αξιωτελή (κυκλοφόρησε από την εφημερίδα Δημοκρατία.)