1. บทน ำ รูปแบบกำรประกันคุณภำพ ...1. บทน ำ...

1. บทน ำ รปแบบกำรประกนคณภำพเครอขำยมหำวทยำลยอำเซยน

1.1 กำรประกนคณภำพในระดบอดมศกษำ

คณภาพของการศกษาระดบอดมศกษานนไมใชเปนเพยงความเขาใจเกยวกบคณภาพ

ทางวชาการเพยงมตเดยวเทานน ตองมมมมองดานความตองการและความคาดหวงท

หลากหลายของผมสวนไดสวนเสย คณภาพของการศกษาระดบอดมศกษา สามารถกลาวไดวา

เปนนยามทมหลากหลายมต

ปฏญญาโลกวาดวยเรองการศกษาระดบอดมศกษาในศตวรรษท 21: วสยทศนและการ

ด าเนนงาน (ตลาคม 2541) บทความท 11 กลาววา การประเมนเชงคณภาพ ค านงถงคณภาพ

ในการศกษาระดบอดมศกษาแบบหลากหลายมต ซงหมายรวมถงภารกจและกจกรรม การ

สอนและหลกสตร การท าวจยและความเชยวชาญดานวชาการ การท างานรวมกบผอน ผเรยน

อาคาร สงอ านวยความสะดวก อปกรณ การใหบรการแกชมชนและสงแวดลอมทางดาน

วชาการซงการประเมนตนเองภายในและการตรวจสอบจากภายนอกอยางเปดเผยโดย

ผทรงคณวฒอสระรวมถงผเชยวชาญชาวตางประเทศหากเปนไปได เปนสงส าคญในการเพม

ประสทธภาพการประกนคณภาพการศกษา

ในการพฒนา การปฏบตงาน การใหการสนบสนนและการปรบปรงระดบคณภาพ

การศกษาระดบอดมศกษานน สถาบนจ าเปนตองมการวางระบบการประกนคณภาพ The

Regional Report of Asia and the Pacific (ยเนสโก, 2003b) ใหค าจ ากดความของการประกน

คณภาพในระดบอดมศกษาไววาเปน “ขนตอนการจดการและประเมนอยางมระบบเพอ

ควบคมดแลผลงานของสถาบนระดบอดมศกษา”

1.2 รปแบบของ AUN-QA

เครอขายมหาวทยาลยอาเซยน หรอ AUN ตระหนกถงความส าคญของคณภาพใน

การศกษาระดบอดมศกษาและความจ าเปนในการพฒนาระบบการประกนคณภาพแบบองค

รวมเพอเพมมาตรฐานทางวชาการความกาวหนาทางการศกษา การวจยและการใหบรการแก

มหาวทยาลยทเปนสมาชก ในป พ.ศ.2541 เครอขายมหาวทยาลยอาเซยนเสนอแนวคด

เกยวกบเครอขายประกนคณภาพของมหาวทยาลยในอาเซยนซงน าไปสการพฒนารปแบบของ

การประกนคณภาพการศกษาของเครอขายมหาวทยาลยอาเซยน ตงแตนนเปนตนมา เครอขาย

ประกนคณภาพการศกษาของมหาวทยาลยอาเซยนไดท าการสนบสนน พฒนา และประยกตใช

แนวปฏบตเกยวกบการประกนคณภาพการศกษาโดยใชแนวทางเชงประจกษผานการทดสอบ

2

ประเมน ปรบปรงและเผยแพร ทงน ในภาพท 1 แสดงใหเหนถงพฒนาการของเครอขาย AUN-

QA และพฒนาการการประกนคณภาพ

ภาพท 1.1 พฒนาการของเครอขาย AUN-QA

3

รปแบบของ AUN-QA ส าหรบการศกษาระดบอดมศกษาประกอบไปดวยมตทางกลยทธ ระบบ

ยทธวธ (ดภาพ 1.2) ซงมความจ าเปนทงการประเมนคณภาพภายในและภายนอก

ภาพท 1.2 รปแบบของ AUN-QA ระดบอดมศกษา

การประกนคณภาพภายในนนเปนการใหความมนใจวาสถาบน ระบบหรอหลกสตรม

นโยบายและกลไกทสอดคลองกบวตถประสงคและมาตรฐานของตนเอง

การประกนคณภาพภายนอกด าเนนการโดยองคกรหรอบคคลจากภายนอกสถาบน ผ

ประเมนจะประเมนการด าเนนงานของสถาบน ระบบหรอหลกสตรเพอตดสนวาตรงกบ

มาตรฐานทไดแจงไวหรอไม

รปแบบของ AUN-QA สามารถปรบใชไดกบมหาวทยาลยในอาเซยน ซงเปนแนวทาง

เดยวกบกรอบประกนคณภาพทงในระดบภมภาคและระดบนานาชาต

1.2.1 รปแบบของ AUN-QA ระดบสถำบน

กลยทธการประกนคณภาพระดบสถาบนประกอบดวยเกณฑ 11 ขอ ตามท

ปรากฏในภาพ 1.3

4

ภาพ 1.3 รปแบบ AUN-QA ระดบสถาบน

การประกนคณภาพเชงกลยทธระดบสถาบนเรมตนดวยความตองการของผมสวนได

สวนเสยซงถายทอดมาส วสยทศน พนธกจ เปาหมาย เปาประสงคและวตถประสงคของ

มหาวทยาลย ซงหมายความวา การประกนคณภาพและการประเมนคณภาพจะเรมตน

ดวยพนธกจและเปาหมาย (แถวท 1) และจะสนสดดวยผลสมฤทธเพอความพงพอใจของผม

สวนไดสวนเสยเสมอ (แถวท 4)

ขอความในภาพท 1.3 แสดงใหเหนวธการทมหาวทยายาลยวางแผนเพอใหบรรลเปาหมาย

การถายทอดเปาหมายเปนเอกสารเชงนโยบายและกลยทธเชงนโยบาย

โครงสรางและรปแบบการจดการของมหาวทยาลย

การจดการทรพยากรบคคล การสนบสนนบคลากรใหบรรลเปาหมาย และ

การจดหาเงนทนเพอใหบรรลเปาหมายทตงไว

แถวท 3 แสดงถงกจกรรมหลกของมหาวทยาลย

กจกรรมการเรยนการสอน

การวจย

การใหบรการแกสงคมและการสนบสนนและพฒนาแกชมชน

ความพงพอใจของผ มสวนไดสวนเสย

พนธกจ

เปาหมาย

เปาประสงค

นโยบายและแผน

การจดการ

บคลากร

ทนทรพย

กจกรรมการ

เรยนการสอน

งานวจย

การบรการ

วชาการ

ผลสมฤทธ

การประกนคณภาพและเกณฑมาตรฐานระดบ (นานา) ชาต

5

เ พอใหเกดการพฒนาอยางตอเนอง สถาบนควรน าระบบประกนคณภาพทม

ประสทธภาพไปใชและวดเปรยบเทยบสมรรถนะของการปฏบตงานเพอใหบรรลความเปนเลศ

ทางการศกษา

1.2.2 รปแบบ AUN-QA ส ำหรบระบบประกนคณภำพภำยใน (IQA)

รปแบบ AUN-QA ส าหรบระบบประกนคณภาพภายใน (รปท 1.4) ประกอบไปดวยสวน

ตาง ๆ ดงน

กรอบการประกนคณภาพภายใน

เครองมอตดตามตรวจสอบ

เครองมอวดและประเมนผล

กระบวนการประกนคณภาพพเศษ เพอใชในกจกรรมเฉพาะทาง

เครองมอการประกนคณภาพเฉพาะทาง

กจกรรมตดตามผลเพอการปรบปรง

ภาพ 1.4 รปแบบ AUN-QA ระบบประกนคณภาพภายใน

การประกนคณภาพภายใน

เครองมอตรวจสอบ

เครองมอวดประเมนผล

การบวนการประกนคณภาพ

พเศษ

เครองมอการประกน

คณภาพเฉพาะทาง

ความกาวหนาของ

ผ เรยน

การประเมนผ เรยน

การประเมนประกน

ผ เรยน

การวเคราะหจดแขง

จดออน

อตราการส าเรจการศกษา

และอตราการตกออก

การประเมนรายวชาและ

หลกสตร

บคลากรประกนคณภาพ

ผตรวจสอบจากสถาบนอน

ขอมลปอนกลบจาก

ตลาดแรงงานและศษยเกา

การประเมนงานวจย

สงอ านวยความสะดวกการ

ประกนคณภาพ

ระบบสารสนเทศ

ผลงานการวจย

การประเมนผลการ

บรการ

คมอคณภาพ

การตดตามผล

การสนบสนนการ

ประกนคณภาพผ เรยน

6

ระบบการประกนคณภาพภายในเปนภาพรวมของระบบ แหลงทรพยากรและขอมลซง

เออใหกบการจดเตรยม ดแล และปรบปรงคณภาพและมาตรฐานการสอน ประสบการณการ

เรยนรของผเรยน งานวจย และการบรการชมชน ระบบนเปนระบบทกลไกการประกนคณภาพ

มไวเพอดแลและเพมประสทธภาพระดบของการประกนคณภาพในการศกษาระดบอดมศกษา

1.2.3 รปแบบ AUN-QA ระดบหลกสตร

รปแบบ AUN-QA ระดบหลกสตรมงเนนไปทคณภาพของกจกรรมทางการศกษาตาม

มตดงตอไปน

คณภาพของปจจยน าเขา

คณภาพของกระบวนการ

คณภาพของผลผลต

การพฒนารปแบบ AUN-QA ระดบหลกสตรเรมตงแตฉบบท 1 จนถงฉบบท 3 ตาม

ภาพท 1.5, 1.6, และ 1.7

ภาพ 1.5 รปแบบของ AUN-QA ระดบหลกสตร (ฉบบท1)


ผลการ

เรยนรท

คาดหวง

ขอก าหนดของ

หลกสตร

คณภาพของ

บคลากร

การประกนคณภาพ

การเรยนการสอน

ลกษณะของบณฑต

ทพงประสงค

เนอหาของหลกสตร

คณภาพของบคลากร

สายสนบสนน

การประเมนผล

ผ เรยน

อตราการจบ

การศกษา

การจดการ

หลกสตร


ผ เรยน

การออกแบบ

หลกสตร

อตราการตกออก

แนวคดเกยวกบ

การสอน

การใหค าปรกษา

แกผ เรยน

กจกรรมพฒนา

บคลากร

เวลาในการจบ


การประเมน

ผ เรยน

สงอ านวยความ

สะดวก

ขอมลปอนกลบจาก

ผมสวนไดสวนเสย

การใชบณฑต


การประกนคณภาพและเกณฑมาตรฐานระดบ (นานา)ชาต

7

ภาพ 1.6 รปแบบ AUN-QA ระดบหลกสตร ฉบบท 2

ภาพ 1.7 รปแบบ AUN-QA ระดบหลกสตร ฉบบท 3



ผลการ

เรยนรท

คาดหวง

ขอก าหนดของหลกสตร


สายวชาการ

การประกนคณภาพการเรยนการสอน

อตราการจบ


โครงสรางและเนอหา

ของหลกสตร



กลยทธในการเรยน

การสอน


ผ เรยน

กจกรรมพฒนาบคลากร ขอมลปอนกลบจากผมสวนไดสวนเสย


การสนบสนนและให

ค าปรกษาแกผ เรยน

สงอ านวยความสะดวก

และโครงสรางพนฐาน

อตราการตกออก เวลาในการจบ

การศกษา การใชบณฑต การวจย


ความตองการของผ มสวนไดสวนเสย

ผลการ

เรยนรท

คาดหวง


หลกสตร

โครงสรางและ



การสอน






คณภาพและการ

สนบสนนแกผ เรยน

สงอ านวยความสะดวกและ

โครงสรางพนฐาน

การเพมประสทธภาพของคณภาพ

ผลผลต



8

ภาพท 1.8 แสดงใหเหนถงความเปลยนแปลงของเกณฑ AUN-QA ระดบหลกสตรฉบบท

1, 2 และ 3

ฉบบท 1 ฉบบท 2 ฉบบท 3

1. เปาหมายและวตถประสงค

ของผลการเรยนรทคาดหวง

1. เปาหมายและ

วตถประสงคของผลการ

เรยนรทคาดหวง

1. ผลการเรยนรทคาดหวง

2. ขอก าหนดของหลกสตร 2. ขอก าหนดของหลกสตร 2. ขอก าหนดของหลกสตร

3. เนอหาของหลกสตร 3. โครงสรางและเนอหา

ของหลกสตร

3. โครงสรางและเนอหาของ

หลกสตร

4. การจดการหลกสตร 4. กลยทธในการเรยนการ

สอน

4. กลยทธในการเรยนการ

สอน

5. แนวคดเกยวกบการสอน

และกลยทธในการเรยน

5. การประเมนผเรยน 5. การประเมนผเรยน

6. การประเมนผเรยน 6. คณภาพของบคลากร


6. คณภาพของบคลากรสาย

วชาการ

7. คณภาพของบคลากร 7. คณภาพของบคลากร



สนบสนน


สนบสนน

8. คณภาพของผเรยน 8. คณภาพของผเรยนและ

การสนบสนน

9. คณภาพของผเรยน 9. การใหค าปรกษาและ

การสนบสนนผเรยน

9. สงอ านวยความสะดวก


10. การใหค าปรกษาและการ

สนบสนนผเรยน



10. การเพมประสทธภาพ

ของคณภาพ



11. การประกนคณภาพการ

สอนและกระบวนการการ

เรยนร

11. ผลผลต

9

ฉบบท 1 ฉบบท 2 ฉบบท 3

12. การประกนคณภาพการ

สอนและกระบวนการการ

เรยนร

12. กจกรรมพฒนา

บคลากร

13. การประเมนผลผเรยน 13. ขอมลปอนกลบจากผม

สวนไดสวนเสย

14. การออกแบบหลกสตร 14. ผลผลต

15. กจกรรมพฒนาบคลากร 15. ความพงพอใจของผม


16. ขอมลปอนกลบจากผม


17. ผลผลต

18. ความพงพอใจของผมสวน

ไดสวนเสย

ภาพท 1.8 ความเปลยนแปลงของเกณฑ AUN-QA ระดบหลกสตร

2. รปแบบ AUN-QA ระดบหลกสตร

รปแบบการประกนคณภาพตามเกณฑ AUN-QA ระดบหลกสตร (ภาพ 2.1) เรมตน

ดวยความตองการของผมสวนไดสวนเสย ความตองการเหลานน าไปสการสรางเปนผลการ

เรยนรทคาดหวงซงเปนสงทขบเคลอนหลกสตร ขอมล 4 แถวในชวงกลางของรปแบบและขอมล

ในแถวท 1 น าไปสค าถามเกยวกบวธการน าผลการเรยนรทคาดหวงไปใสในหลกสตร และ

วธการทจะท าใหผลการเรยนรทคาดหวงนนจะบรรลผลไดโดยการใชกลยทธการเรยนการสอน

และการประเมนผเรยน

ขอมลในแถวท 2 แสดงถง “ปจจยน าเขา” ในกระบวนการ ไมวาจะเปนบคลากรสาย

วชาการและบคลากรสายสนบสนน คณภาพและการใหการสนบสนนผเรยน รวมถงสงอ านวย

ความสะดวกและโครงสรางพนฐาน

10

ในแถวท 3 เปนขอมลเกยวกบการเพมประสทธภาพของคณภาพหลกสตร ครอบคลม

ถงการออกแบบและการพฒนาหลกสตร การเรยนการสอน การวดและประเมนผลผเรยน

คณภาพของการใหบรการสนบสนนและสงอ านวยความสะดวกตลอดจนขอมลปอนกลบของผ

มสวนไดสวนเสย

ขอมลแถวท 4 เนนทเรองของผลผลตของหลกสตร รวมถงอตราการส าเรจการศกษา

และการตกออก ระยะเวลาเฉลยทใชในการส าเรจการศกษา การใชงานบณฑต การวจยและ

ความพงพอใจของผมสวนไดสวนเสย

ขอมลในแถวสดทายกลาวถงการบรรลผลการเรยนรทคาดหวงและหลกสตร

11

รปแบบของ AUN-QA นสนสดทการบรรลความตองการของผมสวนไดสวนเสยและ

การพฒนาอยางตอเนองของระบบการประกนคณภาพและเกณฑมาตรฐานเพอแสวงหา

ระเบยบปฏบตทดทสด

ภาพ 2.1 รปแบบของ AUN-QA ฉบบท 3

ความตองการของผ มสวนไดสวนเสย

ผลการเรยนรทคาดหวง


หลกสตร

โครงสรางและ



การสอน






คณภาพและการ

สนบสนนแกผ เรยน

สงอ านวยความสะดวกและ

โครงสรางพนฐาน

การเพมประสทธภาพของคณภาพ

ผลผลต



12

รปแบบของ AUN-QA ในฉบบท 3 ในระดบหลกสตรประกอบไปดวยเกณฑ 11 ขอ ดงตอไปน

1. ผลการเรยนรทคาดหวง

2. ขอก าหนดของหลกสตร

3. โครงสรางและเนอหาของหลกสตร

4. กลยทธในการเรยนการสอน

5. การประเมนผเรยน

6. คณภาพของบคลากรสายวชาการ

7. คณภาพของบคลากรสายสนบสนน

8. คณภาพและการใหการสนบสนนผเรยน

9. โครงสรางพนฐานและสงอ านวยความสะดวก

10. การเพมประสทธภาพของคณภาพ

11. ผลผลต

ขอก าหนดของเกณฑ AUN-QA ในแตละขอนนจะแสดงอยในตาราง เพอความสะดวก

ในการน าไปปฏบตและการประเมน มการแตกรายละเอยดของเกณฑตาง ๆ เปนเกณฑยอย

ตวเลขในวงเลบ [ ] ในเกณฑยอยบอกถงขอความทตรงกบในตาราง มค าอธบายค าส าคญท

สามารถน าไปใชได รวมถงมค าถามวนจฉยและแหลงขอมลใหผปฏบตงานดวย ส าหรบเกณฑ

ยอยในการประเมน AUN-QA ระดบหลกสตรจะแสดงอยในภาคผนวก ก

13

ควำมสมพนธของเกณฑคณภำพ AUN QA

14

2.1 ผลกำรเรยนรทคำดหวง (Expected Learning Outcomes)

เกณฑคณภำพท 1

1. การก าหนดผลการเรยนรทคาดหวงตองสะทอนถงวสยทศนและพนธกจของ

มหาวทยาลย ซงนกศกษาและบคลากรจะตองทราบถงวสยทศนและพนธกจของ

มหาวทยาลยดวย

2. หลกสตรแสดงผลการเรยนรทคาดหวงจากบณฑตทส าเรจการศกษา โดยทก

รายวชาในหลกสตรควรออกแบบมาใหตอบสนองตอผลการเรยนรทคาดหวง และ

ตองสอดคลองกบผลการเรยนรทคาดหวงของหลกสตร

3. หลกสตรมผลการเรยนรทคาดหวงครอบคลมทงความรและทกษะเฉพาะทาง (ท

เกยวของกบความรในสาขาวชา) รวมถงความรและทกษะทวไป (บางครงเรยกวา

ทกษะทจ าเปนตอการท างาน) ทเกยวของกบสาขาวชาอน ๆ เชน การเขยน การพด

การแกปญหา เทคโนโลยสารสนเทศ ทกษะการท างานเปนทม เปนตน

4. หลกสตรก าหนดผลการเรยนรทคาดหวงไวอยางชดเจน และสะทอนถงความ

ตองการของผมสวนไดสวนเสย

เกณฑคณภำพท 1 - เกณฑยอย

1 ผลกำรเรยนรทคำดหวง 1 2 3 4 5 6 7

1.1 การก าหนดผลการเรยนรทคาดหวงมความชดเจนและ

สอดคลองกบวสยทศนและพนธกจของมหาวทยาลย

[1,2]

1.2 ผลการเรยนรทคาดหวงครอบคลมทงความรและทกษะ

ทวไป รวมถงความรและทกษะเฉพาะทาง [3]

1.3 ผลการเรยนรทคาดหวงสะทอนถงความตองการของผม

สวนไดสวนเสยอยางชดเจน [4]

ระดบคะแนนในภำพรวม (Overall opinion)

15

ค ำอธบำย

การศกษาทมงผลลพธ (Outcomes-based education – OBE) หมายถง การออกแบบ

หลกสตรบนพนฐานของผลการเรยนรทคาดหวง และจะบรรลผลเมอผเรยนส าเรจหลกสตร

การศกษาทมงผลลพธนจะมงเนนทผลลพธของการเรยนเปนส าคญ โดยมความร ทกษะ เจต

คต และอปนสยในการคด สงทผเรยนถกคาดหวงใหเรยนจะมการระบไวอยางชดเจนและแสดง

ออกมาในรปของผลการเรยนรทคาดหวง

ผลการเรยนรทคาดหวงนนเกดจากความตองการของผมสวนไดสวนเสยซงน าไปสการ

สรางหลกสตร ทงน ผลการเรยนรทคาดหวงจะยดผลส าเรจของผเรยนเปนหลก มากกวา

จดมงหมายของผสอนทมกจะเขยนในรปของเปาหมาย เปาประสงคหรอวตถประสงคของ

หลกสตร นอกจากน ผลการเรยนรควรจะเขยนในสงทกระบวนการเรยนการสอนจะสามารถท า

ใหเกดผลลพททสงเกตและวดประเมนได

ค ำถำมวนจฉย

- วตถประสงคของหลกสตรคออะไร

- ผลการเรยนรทคาดหวงของหลกสตรคออะไร

- หลกสตรมวธก าหนดผลการเรยนรทคาดหวงอยางไร

- ผลการเรยนรทคาดหวงสะทอนวสยทศนและพนธกจของมหาวทยาลย คณะ หรอ

ภาควชาหรอไม

- ตลาดแรงงานมสวนชวยในการก าหนดคณลกษณะบณฑตทพงประสงคหรอไม

- เนอหาของหลกสตรมความสอดคลองกบตลาดแรงงานมากนอยเพยงใด

- หลกสตรไดระบถงความสามารถทจ าเปนในงาน (Job profile) ไวอยางละเอยด

หรอไม

- บคลากรและนกศกษารบรผลการเรยนทคาดหวงไดอยางไร

- ผลการเรยนรทคาดหวงสามารถวดประเมนผลและบรรลไดหรอไม อยางไร

- ผเรยนสามารถบรรลผลการเรยนรทคาดหวงไดมากนอยเพยงใด

- มการทบทวนผลการเรยนรทคาดหวงเปนระยะหรอไม

- ผลการเรยนรทคาดหวงน าไปสการก าหนดคณลกษณะบณฑตทพงประสงค

อยางไร (เชน ความร ทกษะ เจตคต และอปนสยในการคด)

16

แหลงขอมล

ขอก าหนดของหลกสตรและรายละเอยดของวชา

เอกสารประชาสมพนธหลกสตรและเลมหลกสตร

เมทรกซแสดงทกษะ (Skills Matrix)

เอกสารแสดงความเหนจากผมสวนไดสวนเสย

เวบไซตของมหาวทยาลยและคณะ

รายงานการประชมและเอกสารทเกยวของกบการทบทวนหลกสตร

รายงานการรบรองมาตรฐานและการเปรยบเทยบ

17

2.2 ขอก ำหนดของหลกสตร


1. มหาวทยาลยควรมการสอสาร เผยแพรขอก าหนดของหลกสตรและรายละเอยดของ

วชา รวมถงขอมลตางๆทเกยวของกบหลกสตรทกหลกสตร เพอใหผมสวนไดสวน

เสยไดรบร

2. ขอก าหนดของหลกสตรและรายละเอยดของวชาตองแสดงถงผลการเรยนรท

คาดหวง ซงประกอบไปดวย ความร ทกษะ และเจตคต ซงชวยใหผเรยนเขาใจถง

กระบวนการการเรยนการสอนทท าใหบรรลผลการเรยนร วธการวดประเมนผลท

แสดงถงการบรรลผล รวมไปถงความสมพนธของหลกสตรและองคประกอบในการ

เรยน


2 ขอก ำหนดของหลกสตร 1 2 3 4 5 6 7

2.1 ขอก าหนดของหลกสตรมความครอบคลมและทนสมย

[1, 2]

2.2 รายละเอยดของวชามความครอบคลมและทนสมย [1,

2]

2.3 ผมสวนไดสวนเสยสามารถเขาถงและรบรขอก าหนด

ของหลกสตรและรายละเอยดของวชา [1, 2]



ขอก าหนดของหลกสตร หมายถง ชดเอกสารทแสดงถงหลกสตรของมหาวทยาลย ซง

ประกอบไปดวย

วตถประสงคของหลกสตรโดยสรปและผลลพธทคาดหวง

โครงสรางรายวชา

18

เมทรกซทแสดงวธการทท าใหผลการเรยนรของหลกสตรบรรลเปาหมายโดยผาน

รายวชา และ

รายละเอยดของรายวชาตาง ๆ

ขอก าหนดของหลกสตร มหนาทดงตอไปน

เปนแหลงขอมลใหผเรยนในปจจบนรวมถงผทคาดวาจะรบเขาศกษาไดท าความเขาใจ

เกยวกบหลกสตร

เปนแหลงขอมลใหผใชบณฑต เกยวกบความรและทกษะทจ าเปนตอการท างานท

หลกสตรพฒนาขน

ชวยหนวยงานรฐบาลและองคกรวชาชพในการรบรองคณภาพของหลกสตรท

สามารถน าไปสเนอหาทเกยวของวชาชพ ดงนน ขอก าหนดของหลกสตรจงควร

ระบถงองคประกอบตางๆทหลกสตรก าหนดขนเพอใหบรรล ขอก าหนดของ

หนวยงานตาง ๆ ทเกยวของ

ใหสถาบนและคณาจารยผสอนใชเปนแนวทางในการแลกเปลยนความเหนและผล

สะทอน เกยวกบหลกสตรใหมและหลกสตรปจจบน นอกจากน ยงเปนการรบรอง

วาทกคนมความเขาใจตรงกนเกยวกบผลการเรยนรทคาดหวงของหลกสตร

มหาวทยาลยสามารถใชขอก าหนดของหลกสตรเปนสงยนยนวาผออกแบบ

หลกสตรทกคนเขาใจเกยวกบผลการเรยนรทคาดหวงอยางชดเจนและรวาจะท าให

บรรลผลไดอยางไร รวมทงยงสามารถใชเปนแหลงอางองส าหรบการตรวจสอบ

ภายใน รวมถงการตดตามผลการด าเนนงานของหลกสตรอกดวย

เปนแหลงขอมลเพอใหผทมความรความเชยวชาญในสาขาวชานน ๆ และกรรมการ

ผทรงคณวฒภายนอกไดเขาใจถงวตถประสงคและผลลพธทคาดหวงของหลกสตร

และ

เปนพนฐานในการรบขอมลปอนกลบจากผเรยนหรอบณฑตทเพงส าเรจการศกษา

เกยวกบเนอหาของหลกสตรวาผเรยนและบณฑตรบรถงโอกาสในบรรลผลลพธ

การเรยนรทตองการ ไดมากนอยเพยงใด

ขอก าหนดของหลกสตรประกอบไปดวยรายละเอยด ดงตอไปน

สถาบนทอนมต

สถาบนทท าการสอน (หากแตกตางจากสถาบนทอนมต)

19

รายละเอยดการรบรองคณภาพโดยหนวยงานภายนอก หรอ องคกรวชาชพ

ชอคณวฒ

ชอหลกสตร

ผลการเรยนรทคาดหวงของหลกสตร

เกณฑการรบเขาหรอความตองการของหลกสตร

การก าหนดกรอบมาตรฐานคณวฒของสาขาวชาทเกยวของและแหลงอางองทง

ภายในและภายนอกเพอใชในการใหขอมลดานผลการเรยนรของหลกสตร

โครงสรางหลกสตรและขอก าหนดตางๆ เชน ระดบการศกษา รายวชา และหนวยกต

เปนตน

วนทเขยนหรอปรบปรงขอก าหนดของหลกสตร

รายละเอยดของวชา ประกอบไปดวย

ชอรายวชา

ขอบงคบรายวชา เชน รายวชาบงคบกอน และ จ านวนหนวยกต เปนตน

ผลการเรยนรทคาดหวงของรายวชา ในแงของความร ทกษะ และเจตคต

กลยทธการเรยนการสอนและการวดประเมนผลทท าใหบรรลผลการเรยนรท

คาดหวง

ค าอธบายรายวชาและประมวลรายวชา

การวดประเมนผลนกศกษา

วนทเขยนหรอปรบปรงรายละเอยดของวชา


- หลกสตรและรายวชาสะทอนผลการเรยนรทคาดหวงหรอไม

- ขอก าหนดของหลกสตรและรายละเอยดของวชามเอกสารประกอบอะไรบาง

- หลกสตรและรายละเอยดของวชาเปนมาตรฐานเดยวกนหรอไม

- ผมสวนไดสวนเสยสามารถรบรและเขาถงขอก าหนดของหลกสตรไดหรอไม

- การทบทวนขอก าหนดของหลกสตรและรายละเอยดของวชามกระบวนการอยางไร



20

เอกสารประชาสมพนธหลกสตรหรอเลมหลกสตร

เมทรกซแสดงทกษะ (Skills Matrix)

เอกสารแสดงความเหนจากผมสวนไดสวนเสย

เวบไซตของมหาวทยาลยและคณะ



21

2.3. โครงสรำงและเนอหำของหลกสตร


1. หลกสตร กระบวนการจดเรยนการสอนและวธการวดประเมนผลนกศกษามความ

เชอมโยงและเออประโยชนใหแกกน เพอน าไปสผลการเรยนรทคาดหวง

2. หลกสตรถกออกแบบมาใหตรงกบผลการเรยนรทคาดหวง โดยแตละรายวชาใน

หลกสตรมสวนชวยใหหลกสตรบรรลผลการเรยนรทคาดหวง

3. หลกสตรมการจดเรยงรายวชาอยางเปนระบบ เปนล าดบและมการบรณาการ (ซง

กนและกน)

4. หลกสตรแสดงใหเหนถงความสมพนธและความกาวหนาของรายวชาอยางชดเจน

ตงแตรายวชาพนฐาน รายวชาระดบกลาง ไปจนถงรายวชาเฉพาะทาง

5. โครงสรางของหลกสตรมความยดหยนเพอใหผเรยนสามารถเลอกเรยนในสาขา

เฉพาะทาง รวมถงมการน าเอาสถานการณการพฒนาและการเปลยนแปลงใน

ปจจบนทเกยวของกบสาขามาปรบเขากบหลกสตร

6. มการทบทวนหลกสตรเปนระยะเพอใหแนใจวาหลกสตรมความสมพนธกนและ

ทนสมยอยตลอดเวลา


3 โครงสรำงและเนอหำของหลกสตร 1 2 3 4 5 6 7

3.1 การออกแบบหลกสตรมความสอดคลองกบผลการ

เรยนรทคาดหวง [1]

3.2 มการก าหนดสดสวนทเหมาะสม ระหวางรายวชาตางๆ

ในหลกสตรเพอใหบรรลผลการเรยนรทคาดหวง [2]

3.3 หลกสตรมการจดเรยงรายวชาอยางเปนระบบ มการบร

ณาการและทนตอยคสมย [3, 4, 5, 6]


22


การออกแบบหลกสตรควรค านงถงกระบวนการจดการเรยนการสอนและการ

ประเมนผลนกศกษาทจะชวยใหผเรยนบรรลผลการเรยนรทคาดหวง Biggs (2003) เรยก

กระบวนการดงกลาววา “ความสอดคลองเชงโครงสราง” (constructive alignment) ค าวา

“เชงโครงสราง” (constructive) หมายถงแนวคดท วาผ เรยนจะเกดการเรยนรและสราง

ความหมายไดโดยผานกจกรรมการเรยนรทเกยวของกน สวน “ความสอดคลอง” หมายถง

สถานการณทมการจดกระบวนการเรยนการสอนและการประเมนผลทสอดคลองกนเพอให

บรรลผลการเรยนรทคาดหวง

ความสอดคลองเชงโครงสรางในรายวชาตางๆ หมายรวมถง

การระบถงผลการเรยนรทคาดหวงทสามารถวดผลได

การเลอกใชกระบวนการจดการเรยนการสอนทน าไปสการบรรลผลการเรยนรท

คาดหวง

การประเมนวานกศกษาสามารถบรรลผลการเรยนรทคาดหวงไดดเพยงใด


- เนอหาของหลกสตรสะทอนผลการเรยนรทคาดหวงหรอไม

- มการออกแบบหลกสตรอยางไรเพอใหมความสอดคลองระหวางรายวชาพนฐาน

และรายวชาเฉพาะทาง

- เนอหาของหลกสตรมสดสวนทเหมาะสมระหวางความรและทกษะทวไปกบความร

และทกษะเฉพาะทางหรอไม

- มการปรบปรงเนอหาของหลกสตรใหทนสมยอยางไร

- หลกสตรเลอกใชโครงสรางในปจจบนเพราะอะไร

- ทผานมา มการปรบเปลยนแผนการศกษาในเชงโครงสรางหรอไม หากม เปน

เพราะอะไร

- หลกสตรสงเสรมใหเกดความหลากหลาย การเคลอนยายนกศกษา และ /หรอ

การศกษาขามพรมแดนหรอไม

- ความสมพนธระหวางรายวชาพนฐาน รายวชาระดบกลาง และรายวชาเฉพาะทาง

ในสวนของวชาบงคบและวชาเลอกมความสมเหตสมผลหรอไม

- การศกษาตลอดหลกสตรใชระยะเวลาเทาใด

23

- แตละรายวชา ใชระยะเวลาเรยนและมความตอเนองกนอยางไร มความ

สมเหตสมผลหรอไม

- เกณฑมาตรฐานทใชในการออกแบบหลกสตรและรายวชาคออะไร

- หลกสตรมวธในการเลอกกลยทธการเรยนการสอนและการประเมนผลอยางไร

เพอใหสอดคลองกบผลการเรยนรทคาดหวง



เอกสารประชาสมพนธหลกสตรและเลมหลกสตร

แผนทการกระจายความรบผดชอบ

เมทรกซแสดงทกษะ

เอกสารแสดงความเหนและขอมลปอนกลบจากผมสวนไดสวนเสย

เวบไซตของมหาวทยาลยหรอคณะ



24

2.4. กำรเรยนรทมคณภำพ


1. กลยทธการเรยนและการสอนเปนไปตามปรชญาการศกษาของมหาวทยาลย ซง

ปรชญาการศกษานหมายถงแนวความคดในการก าหนดแนวทางการจดการเรยน

การสอนวา ผเรยนควรตองเรยนรอะไรบางและเรยนรอยางไร นอกจากนปรชญา

การศกษายงบอกถงวตถประสงคของการศกษา บทบาทหนาทของผสอน ผเรยน

รวมทงเนอหาและกลยทธในการสอนดวย

2. ทงผเรยนและผสอนเขาใจวาการเรยนรอยางมคณภาพ (Quality learning) ถอเปนกล

ยทธในการเรยนซงจะชวยใหผเรยนเขาใจและบรรลผลการเรยนร

3. คณภาพของการเรยนรขนอยกบวธการเรยน แนวคดทผเรยนมตอการเรยน กลยทธ

การเรยนทผเรยนเลอกใช รวมถงความเขาใจเกยวกบการเรยนรของตนเอง

4. การเรยนรทมคณภาพใหความส าคญตอหลกการเรยนร กลาวคอ ผเรยนจะสามารถ

เรยนรไดดเมอรสกผอนคลาย อยในสภาพแวดลอมทเออตอการเรยนร และมการ

จดการเรยนรแบบรวมมอรวมคด

5. ผสอนควรสงเสรมใหผเรยนส านกถงความรบผดชอบตอการเรยน โดย

ก. สรางสภาพแวดลอมในการเรยนการสอนทเออใหผเรยนแตละคนมสวนรวม

ตอกระบวนการเรยนร และ

ข. มหลกสตรทยดหยนและเออใหผเรยนสามารถเลอกเนอหารายวชา แผนการ

ศกษา กลวธในการประเมนผล รปแบบและระยะเวลาในการเรยนได

6. กลยทธการเรยนการสอนควรมสวนชวยสนบสนนใหผเรยนเกดการเรยนร รจกวธ

แสวงหาความรและปลกฝงใหผเรยนเกดการเรยนรตลอดชวต (เชน การตงค าถาม

อยางสรางสรรค มทกษะในการรบและใชขอมล การน าเสนอแนวความคดใหม ๆ

และลงมอปฏบต เปนตน)

25


4 กลยทธกำรเรยนและกำรสอน 1 2 3 4 5 6 7

4.1 ปรชญาการศกษามความชดเจนและมการเผยแพรใหผ

มสวนไดเสยสามารถไดรบร [1]

4.2 กจกรรมการเรยนการสอนมความสอดคลองกบการ

บรรลผลส าเรจตามผลการเรยนรทคาดหวง [2, 3, 4,

5]

4.3 กจกรรมการเรยนการสอนกระตนใหเกดการเรยนร

ตลอดชวต [6]



เพอใหเปนไปตามวตถประสงคของการศกษาในระดบอดมศกษา ทกษะทจ าเปนตอการ

เรยนรทมคณภาพ ไดแก

- ความสามารถในการคนควาหาความรดวยตวเอง โดยผเรยนตองมทกษะดานการ

ท างานวจย ความสามารถในการวเคราะหและสงเคราะหขอมลทคนความาได

นอกจากน ผเรยนตองรและสามารถเลอกใชกลยทธในการเรยนไดอยางเหมาะสม

- ความสามารถในการคงความรไวใชในระยะยาว มกลยทธในการเรยนทเนนการ

สรางความหมายมากกวาการทองจ า

- ความสามารถในการเชอมโยงความสมพนธระหวางความรเกาและความรใหมเขา

ดวยกน การเรยนรทหมายถง ความสามารถในการรวบรวมขอมลจากแหลงตางๆ

เขาดวยกนได

- ความสามารถในการสรางองคความรใหม ผเรยนทมคณภาพจะตองรเทาทนผอน

และสามารถเชอมโยงความรและประสบการณของตนอนจะน าไปสการสรางองค

ความรใหม

- ความสามารถในการประยกตใชความรเพอแกปญหาตางๆ

26

- ความสามารถในการถายทอดความรใหแกผอน ผเรยนทมคณภาพสามารถสราง

และพสจนแนวความคดและการกระท าของตนดวยวธการทชดเจน

- ความกระตอรอรนในการหาความรเพมเตม ผเรยนทมคณภาพเปนผใฝรตลอดชวต

(lifelong learners)

ปจจยส าคญในการสรางผเรยนทมคณภาพ

- การเรยนรทมคณภาพจะเกดไดเมอผเรยนมความพรอม ทงดานสตปญญาและ

อารมณเพอใหบรรลวตถประสงคของการเรยน

- การเรยนรทมคณภาพจะเกดไดเมอผเรยนมจดมงหมายในการเรยน

- การเรยนรทมคณภาพจะเกดไดเมอผเรยนสามารถประสานความรเกาและใหมเขา

ดวยกน

- การเรยนรทมคณภาพจะเกดไดเมอผเรยนเรยนรอยางกระตอรอรน

- การเรยนรทมคณภาพจะเกดไดเมอผเรยนอยในสภาพแวดลอมทเออตอการเรยนร

การเลอกใชกลยทธในการเรยนและการสอนขนอยกบสถานการณ หลกสตรควร

พจารณาเลอกใชกลยทธการเรยนและการสอนทเหมาะสม


- ปรชญาการศกษามความชดเจนและบคลากรทกคนสามารถรบรไดหรอไม

- มการสรางบรรยากาศการเรยนรทหลากหลาย เชน มโครงการนกศกษา

แลกเปลยน หรอไม

- การสอนโดยภาควชาอนเปนทนาพงพอใจหรอไม

- กลยทธการเรยนและการสอนทใชมความสอดคลองกบผลการเรยนรทคาดหวง

หรอไม

- มการน าเทคโนโลยมาใชในการเรยนการสอนอยางไร

- มวธการประเมนการเรยนการสอนอยางไร วธการประเมนทเลอกใชเหมาะสมกบ

ผลการเรยนรทคาดหวงของรายวชาหรอไม และวธการประเมนผลมความ

หลากหลายและเพยงพอหรอไม

- กลยทธการเรยนการสอนทใชมอปสรรคหรอไม เชน จ านวนนกศกษา โครงสราง

พนฐาน ทกษะการสอน เปนตน

27

ค าถามวนจฉยส าหรบมหาวทยาลยทเนนการวจย:

- ผเรยนมาตดตอเพอท าการวจยครงแรกเมอใด

- การศกษาและการวจยในหลกสตรมความสมพนธเชอมโยงกนอยางไร

- ผลการวจยสามารถน าไปประยกตใชกบหลกสตรไดอยางไร

ค าถามวนจฉยส าหรบกลยทธการเรยนและการสอนทมงเนนการฝกงานและ/หรอการบรการ

ชมชน:

- การฝกงานถอเปนขอบงคบหรอเปนทางเลอก

- การฝกงานหรอการบรการชมชนมหนวยกตจ านวนเทาใด

- ระดบของการฝกงานและ/หรอการบรการชมชนเปนทนาพอใจหรอไม

- ชมชนไดรบประโยชนจากการบรการชมชนของหลกสตรอยางไร

- ผใชบณฑตและผเรยนไดรบประโยชนจากการฝกงานอยางไร

- มปญหาอปสรรคในการฝกงานหรอไม ถาม สาเหตของปญหาคออะไร

- ผเรยนไดรบการดแลและฝกอยางไร

- มการวดประเมนผลอยางไร

แหลงอำงอง

ปรชญาการศกษา

เอกสารแสดงการจดการเรยนทหลากหลาย เชน โครงงาน การเรยนรนอกสถานท

และการฝกปฏบต เปนตน

ขอมลปอนกลบของผเรยน

การเรยนออนไลน


รายงานผลการด าเนนงานการปฏบตงานสหกจศกษา

การมสวนรวมตอสงคมและชมชน

บนทกความเขาใจ

28

2.5 กำรประเมนผเรยน

เกณฑคณภำพท5

1. การประเมนครอบคลมถง

การรบเขานกศกษาใหม

การประเมนผเรยนอยางตอเนองระหวางการศกษา

การสอบกอนส าเรจการศกษา

2. ในการสนบสนนใหเกดความสอดคลองเชงโครงสราง ควรใชวธการประเมนผลท

หลากหลายทสอดคลองกบผลการเรยนรทคาดหวง การประเมนควรวดผลสมฤทธ

ของผลการเรยนรทงหมดทปรากฎอยในผลการเรยนทคาดหวงของหลกสตรและ

รายวชาวธการและเกณฑทใชในการประเมนควรมการก าหนดลวงหนา เพอ

วตถประสงคในการประเมนผลวนจฉย การประเมนผลระหวางเรยน และ การ

ประเมนผลสรป

3. การประเมนผเรยน รวมถงชวงเวลาการประเมน วธการประเมน การก าหนดเกณฑ

ประเมน การกระจายน าหนกการประเมน ไปจนถงเกณฑการใหคะแนนและการตด

เกรด ควรท าใหชดเจนและสอความทเกยวของได

4. ก าหนดมาตรฐานทใชในแผนการประเมนอยางชดเจนและสอดคลองกบหลกสตร

5. น ากระบวนการและวธการประเมนมาใชเพอเปนการยนยน การประเมนผเรยนม

ความสมเหตสมผล นาเชอถอ และด าเนนการโดยเทยงธรรม

6. ควรระบความเชอมนและความเทยงตรงของวธการประเมนระบเปนลายลกษณ

อกษรและมการตรวจสอบอยางสม าเสมอ และน าไปใชทดสอบและพฒนาแนวทาง

ประเมนใหมๆได รวมทงมการพฒนาวธการประเมนผลแบบใหม ๆ และน าไปใชใน

การทดสอบเปดเผยใหผเรยนรบรถงสทธในเกยวกบกระบวนการอธรณ

29

เกณฑคณภำพท 5 – เกณฑยอย

5 กำรประเมนผเรยน 1 2 3 4 5 6 7

5.1 การประเมนผเรยนมความสอดคลองโครงสรางกบผลสมฤทธ

ของผลการเรยนรทคาดหวง [1, 2]

5.2 การประเมนผเรยน รวมถงชวงเวลาการประเมน วธการ

ประเมน การก าหนดเกณฑประเมน การกระจายน าหนกการ

ประเมน ไปจนถงเกณฑการใหคะแนนและการตดเกรด ม

ความชดเจนและสอสารใหผเรยนรบทราบ [4, 5]

5.3 เกณฑการใหคะแนนและแผนการใหคะแนนถกใชในการ

ประเมนเพอยนยนความเทยงตรง ความเชอมนและความ

โปรงใสในการประเมนผเรยน [6, 7]

5.4 มการใหขอมลปอนกลบเกยวกบการประเมนผเรยนทเหมาะสม

แกเวลาและชวยพฒนาการเรยนร [3]

5.5 ผเรยนรบรถงสทธเกยวกบกระบวนการอธรณ [8]



การประเมนผ เรยนถอเปนองคประกอบทส าคญทสดอนหนงของการศกษาใน

ระดบอดมศกษา ผลของการประเมนสงผลโดยตรงตออาชพในอนาคตของผเรยน ดงนนจง

ตองด าเนนการอยางเชยวชาญและค านงถงองคความรทงหลายทมอยในขนตอนการทดสอบ

การประเมนยงใหขอมลทเปนประโยชนแกสถาบนทงในดานประสทธภาพการสอนและการ

สนบสนนผเรยน การประเมนผเรยนควรจะตอง :

ไดรบการออกแบบใหวดความส าเรจตามผลการเรยนรทคาดหวง

สอดคลองกบวตถประสงคในการประเมนผลวนจฉย การประเมนผลระหวางเรยน

และการประเมนผลสรป รวมทงมเกณฑในการตดเกรดและใหคะแนนทชดเจนเปน

ลายลกษณอกษร

30

ด าเนนการโดยบคคลทเขาใจบทบาทของการประเมนความกาวหนาของผเรยนทม

ตอสมฤทธผลทางดานความรและทกษะทเกยวของกบคณสมบตทก าหนดไว ถา

เปนไปได การประเมนไมควรประเมนโดยผประเมนเพยงคนเดยว

พจารณาถงผลลพธตางๆทเปนไปไดจากเกณฑการสอบ

ก าหนดกฎเกณฑทชดเจน ครอบคลมถงการขาดเรยน การปวย และเหตทสมควร

ลดหยอนผอนโทษของผเรยน

ยนยนวาการประเมนมการจดการอยางรอบคอบและรดกมตามขนตอนทสถาบน

ก าหนด

อยภายใตการบรหารตรวจสอบเพอยนยนประสทธภาพของขนตอน

แจงขอมลแกผเรยนถงการประเมนทใชในหลกสตรของตน วามการทดสอบอะไร

หรออยภายใตเงอนไขการประเมนแบบใด การประเมนคาดหวงอะไร รวมถง

เกณฑทใชในการประเมนสมรรถนะของผเรยน


- มการประเมนนกศกษาใหมเมอแรกรบเขาหรอไม

- มการประเมนนกศกษากอนส าเรจการศกษาหรอไม

- การประเมนครอบคลมเนอหาของหลกสตร และวตถประสงคของรายวชาและ

หลกสตรโดยรวมมากนอยแคไหน

- เปนการประเมนแบบองเกณฑหรอไม

- มการใชวธการประเมนทหลากหลายหรอไม อะไรบาง

- เกณฑการผานหรอตกชดเจนหรอไม

- เกณฑการประเมนชดเจนหรอไม

- มมาตรการปองกนเพอยนยนความเปนปรนยในการวดผลหรอไม

- ผเรยนพงพอใจกบกระบวนการหรอไม มการรองเรยนอะไรจากผเรยนบาง

- มกฎส าหรบการประเมนซ าทชดเจนหรอไมและผเรยนพงพอใจหรอเปลา

การประเมนผเรยนส าหรบผลงานจบ เชน วทยานพนธ หรอโครงงาน เพอใหผเรยนใชความร

ทกษะและความสามารถของตนเพอปรบองคความรไปใชในสถานการณใหมทเหมาะสม

- มเกณฑทชดเจนส าหรบประเมนผลงานจบหรอไม

- ใชเกณฑอะไรบางในการพจารณาผลงานจบ

31

- การเตรยมการท าผลงานจบเกยวของกบอะไรบาง ทงเนอหา ขนตอนและทกษะ

- ระดบของผลงานจบเปนทพงพอใจหรอไม

- มอปสรรคเกดขนในการท าผลงานจบหรอไม ถามเพราะสาเหตใด

- ผเรยนไดรบการชแนะ อยางไร


ตวอยางการประเมนในหลกสตร โครงงาน วทยานพนธ ขอสอบปลายภาค ฯลฯ

เกณฑการใหคะแนน

แผนการใหคะแนน

กระบวนการกลนกรอง

ขนตอนการอธรณ

ขอมลจ าเพาะของรายวชาและหลกสตร

เกณฑการทดสอบ

32

2.6 คณภำพบคลำกรสำยวชำกำร


1. มการวางแผนทงในระยะสนและระยะยาวในการบรหารจดการบคคลากรสาย

วชาการ รวมถง การสบทอดต าแหนง การเลอนต าแหนง การจดสรรบคลากร การ

สนสดต าแหนง และแผนการเกษยณเพอใหแนใจวาคณภาพและปรมาณของ

บคคลากรสายวชาการตอบสนองตอความตองการดานการศกษา วจย และบรการ

วชาการ

2. มการตรวจสอบและตดตามอตราสวนบคลากรสายวชาการตอจ านวนนกศกษาและ

ภาระงานทไดรบเพอพฒนาคณภาพดานการศกษา วจย และบรการวชาการ

3. มการระบและประเมนความสามารถของบคลากรสายวชาการ บคลากรทม

ความสามารถจะตองมคณสมบตดงน

ออกแบบและจดกระบวนการเรยนการสอนทสอดคลองกบหลกสตร

น ากระบวนการเรยนการสอนทหลากหลายมาใช และเลอกวธการประเมนท

เหมาะสมใหบรรลผลการเรยนรทคาดหวง

พฒนาและใชสอประกอบการเรยนการสอนไดหลากหลาย

ตรวจสอบและประเมนความกาวหนาดานการสอนและรายวชาทตนเองสอน

ได

มการใหขอมลปอนกลบเกยวกบการสอนของตนเอง

มการท าวจยและจดหาบรการทเปนประโยชนแกผมสวนไดเสย

4. การสรรหาและการเลอนต าแหนงบคลากรสายวชาการยดตามระบบคณธรรม โดย

พจารณาจากการสอน การท าวจย และการบรการวชาการ

5. การก าหนดบทบาทและความสมพนธของบคลากรสายวชาการชดเจนและเปนท

เขาใจตรงกน

6. มการมอบหมายงานทเหมาะสมกบความรความสามารถ ประสบการณและความ

เชยวชาญ

7. บคลากรสายวชาการทกคนตองรบผดชอบตอมหาวทยาลยและผมสวนไดเสยของ

องคกร โดยค านงถงเสรภาพทางวชาการและจรรยาบรรณดานวชาชพ

33

8. มการวนจฉยความตองการในการฝกอบรมและพฒนาของบคลากรสายวชาการ

อยางเปนระบบ และน าไปจดการฝกอบรมทเหมาะสมรวมถงกจกรรมทพฒนา

ตนเองเพอตอบสนองตอความตองการของบคลากร

9. มการน าการบรหารผลการปฏบตงานรวมถงการใหรางวลและการยอมรบมาใชเพอ

กระตนและสนบสนนการเรยนการสอน การวจยและการบรการวชาการ

10. มการตรวจสอบ ประเมนและเปรยบเทยบประเภทและจ านวนงานวจยกบเกณฑ

มาตรฐานทไดรบการยอมรบเพอการพฒนา


6 คณภำพบคลำกรสำยวชำกำร 1 2 3 4 5 6 7

6.1 การบรหารจดการบคลากรสายวชาการ (การสบทอด

ต าแหนง เลอนต าแหนง การปรบวธการจดสรรบคลากรเขาส

ต าแหน ง การ สนสดต าแหน ง และแผนการเกษยณ)

ตอบสนองตอความตองการดานการศกษา การวจย และการ

บรการวชาการ [1]

6.2 มการเปรยบเทยบอตราสวนบคลากรสายวชาการตอจ านวน

นกศกษาและภาระงานกบเกณฑมาตรฐาน และตดตาม

ตรวจสอบขอมลเพอพฒนาคณภาพดานการศกษา การวจย

และการบรการวชาการ [2]

6.3 เกณฑในการสรรหาและการคดเลอกบคลากรสายวชาการซง

ประกอบดวยจรรยาบรรณ ความรบผดชอบตอเสรภาพทาง

วชาการ การจดสรรบคลากรเขาสต าแหนง การเลอน

ต าแหนงบคลากรถกก าหนดและประกาศใหทราบทวกน [4,

5, 6, 7]

6.4 มการวนจฉยและประเมนความสามารถของบคลากรสาย

วชาการ [3]

34

6 คณภำพบคลำกรสำยวชำกำร 1 2 3 4 5 6 7

6.5 ความตองการในการฝกอบรมและพฒนาตนเองของบคลากร

สายวชาการถกวนจฉยและน าไปจดกจกรรมเพอตอบสนอง

ตอความตองการของบคลากร [8]

6.6 การบรหารผลการปฏบตงานรวมถงการใหรางวลและการ

ยอมรบถกน ามาใชเพอกระตนและสนบสนนการเรยนการ

สอน การวจยและการบรการวชาการ [9]

6.7 มการตรวจสอบ ประเมนและเปรยบเทยบประเภทและ

จ านวนงานวจยกบเกณฑมาตรฐานทไดรบการยอมรบเพอ

การพฒนา [10]

ระดบคะแนนในภำพรวม


บคลากรสายวชาการถอวาเปนทรพยากรการศกษาทส าคญทสดส าหรบผเรยน บคคล

เหลานตองมความร ความเขาใจในศาสตรทตนเองสอน มทกษะและประสบการณทจะถายทอด

ความรแกผเรยนในขอบเขตบรบทการสอนของตนไดอยางมประสทธภาพ และสามารถน าผล

การประเมนการสอนมาปรบปรงพฒนาการสอนไดอยางตอเนอง

คณภาพของสถาบนไมเพยงแตขนอยกบคณภาพของหลกสตรเทานน แตยงขนอยกบ

คณภาพบคลากรสายวชาการอกดวย คณภาพบคลากรสายวชาการขนอยกบคณวฒการศกษา

ความเขาใจ ความช านาญ ความเชยวชาญในศาสตรทสอน ประสบการณ ทกษะการสอน

รวมถงจรรยาบรรณทมตอวชาชพ บคลากรสายวชาครอบคลมถงอาจารยทสอนเตมเวลาและ

นอกเวลา และผบรรยายพเศษ นอกจากคณภาพของบคลากรสายวชาแลวสถาบนตองก าหนด

ปรมาณบคลากรสายวชาใหเหมาะสมกบความตองการของผเรยนและสถาบน โดยก าหนด

ขนาดของบคลากรสายวชาการใชคาหนวยนบภาระงาน (Full-Time Equivalent - FTE) และ

อตราสวนบคลากรสายวชาการตอจ านวนนกศกษา

35

หนวยนบภำระงำน Full-Time Equivalent (FTE)

ในการค านวณ หนวยนบภาระงานบคลากรสายวชาการ (FTE) สถาบนควรก าหนด

ภาระการเรยนนกศกษาเตมเวลา และภาระการสอนของบคลากรคณะทรวมถง ภาระการเรยน

นกศกษานอกเวลา และภาระการสอนบคลากรของคณะทตอนกศกษานอกเวลาเปนจ านวน

รอยละของภาระการสอนเตมเวลาของบคลากรสายวชาการ

มหลายวธในการค านวณคา FTE (หนวยนบภาระงาน) และสถาบนควรก าหนดวธการ

ตวแปร และขอสมมตฐานทจะใช วธหนงในการค านวณคา FTE (หนวยนบภาระงาน) คอ ยด

ตนทนดานเวลา เชน ถา1 FTE เทากบ 40 ชวโมงตอสปดาห (จางงานเตมเวลา) ดงนน FTE ของ

บคลากรสายวชาการทมภาระงานสอน 8 ชวโมงตอสปดาหจะเปน 0.2 (8 หารดวย 40) วธการ

ทยดหลกการตนทนดานเวลา สามารถน ามาใชค านวณคา FTE (หนวยนบภาระการเรยน) ของ

นกศกษาไดอกดวย เชน ถา 1 FTE ทนกศกษาตองเขาชนเรยนเทากบ 20 ชวโมงตอสปดาห

ดงนนคาหนวยนบภาระการเรยน FTE ของนกศกษาภาคสมทบ 10 ชวโมงในชนเรยนตอสปดาห

จะเปน 0.5 (10 หารดวย 20)

วธการอนในการค านวณคา FTE คอ ยดภาระงานสอน เชน ถาภาระการสอนภาคปกต

เตมเวลาของบคลากรสายวชาการคอ 4 วชาตอภาคการศกษา ดงนนแตละวชามคา 0.25 FTE

(หนวยนบภาระงาน) ถาบคลากรสายวชาการไดรบมอบหมาย 2 วชาตอภาคการศกษา ดงนน

คา FTE(หนวยนบภาระงาน) จะเปน 0.5 (2 คณ 0.25 FTE) ในท านองเดยวกนภาระการเรยน

ของนกศกษาสามารถใชการค านวนคา FTE (หนวยนบภาระการเรยน) ของนกศกษาได เชน ถา

1 FTE (หนวยนบภาระการเรยน) ทนกศกษาตองเรยนคอ 24 หนวยกตตอภาคการศกษา ดงนน

คา FTE (หนวยนบภาระการเรยน)ของนกศกษาทเรยน 18 หนวยกตตอภาคการศกษา จะเปน

0.75 (18 หารดวย 24)

36

ตำรำง 2.3 ระบตวเลขบคลำกรสำยวชำกำรและคำ FTE (หนวยนบภำระงำน) ใน 5

ปกำรศกษำทผำนมำ

ประเภท ชาย หญง รวม

จ านวนรอยละ

ของปรญญาเอก

จ านวนพนกงาน คา FTE

ศาสตราจารย

รอง/ผชวยศาสตราจารย

อาจารยประจ า

อาจารยพเศษ

ผบรรยายพเศษ/อาจารยพเศษ

รวม

อตรำสวนบคลำกรตอจ ำนวนนกศกษำ

ตวบงชนคอ อตราสวน 1 FTE (หนวยนบภาระงาน) ของการจางบคลากรสายวชาการ

ตอตวเลขคา FTE (หนวยนบภาระการเรยน) นกศกษาทลงทะเบยน จดมงหมายเพอใชคด

จ านวนเวลาทใชในการตดตอและสนบสนนดานวชาการแกนกศกษาทสถาบนคาดวาควรไดรบ

ระบอตราสวนบคลากรตอจ านวนนกศกษาใน 5 ปการศกษาทผานมาตามตาราง2.4

ตำรำง 2.4 อตรำสวนบคลำกรตอจ ำนวนนกศกษำ (ระบวธกำรทใชค ำนวณคำ FTE

- หนวยนบภำระกำรเรยน) ของนกศกษำ)

ปการศกษา รวมคา FTE (หนวยนบภาระงาน)

ของบคลากรสายวชาการ

รวมคา FTE (หนวยนบภาระการ

เรยน) ของนกศกษา

อตราสวนบคลากรตอ

จ านวนนกศกษา

37

ผลงำนวจย

การวจยคอผลผลตส าคญจากบคลากรสายวชาการ ประเภทตางๆของงานวจย (เชน

ผลงานตพมพ งานทปรกษา โครงงาน เงนสนบสนน เปนตน) ทลลวงโดยบคลากรสายวชาการ

ควรตอบสนองความตองการของผมสวนไดเสย บอกขอมลประเภทและจ านวนของการ

เผยแพรงานวจยใน 5 ปการศกษาทผานมาตามตาราง2.5

ตำรำง 2.5 ประเภทและจ ำนวนของกำรเผยแพรงำนวจย

ปการศกษา ประเภทผลงานตพมพ รวม ตวเลขผลงาน

ตพมพตอ

บคลากรสาย

วชาการ

ในสถาบน ระดบชาต ระดบภมภาค ระดบ

นานาชาต


บคลากรสายวชาการ:

- บคลากรสายวชาการมความสามารถและคณสมบตในงานของตนหรอไม

- ความร ความสามารถและความเชยวชาญของบคลากรสายวชาการเหมาะสมใน

การสรางหลกสตรหรอไม

- อะไรคอความทาทายทสถาบนตองเผชญในสวนของทรพยากรบคคล เชน การ

จ าแนกอาย ความยงยากในการเตมเตมต าแหนงวาง หรอการดงดดบคลากรสาย

วชาการทมคณสมบตตามตองการ สถาบนจดการกบความทาทายนอยางไร

- บคลากรสายวชาการมผจบการศกษาในระดบปรญญาโทและเอกจ านวนเทาไหร

- การจางงานบคลากรสายวชาการทงดานสอนและวจยด าเนนตามนโยบายอะไร

- มความพยายามสรางพเลยงดานวชาการแกบคลากรสายวชาการรนใหม หรอไม

- มนโยบายดานการสมมนา การก ากบดแลรายงาน หรอการฝกงานหรอไม

38

- บคลากรสายวชาการพงพอใจกบภาระงานสอนหรอไม

- อตราสวนบคลากรตอจ านวนนกศกษาเปนทนาพอใจหรอไม

- ค าอธบายในดานบทบาท ความรบผดชอบ เสรภาพทางวชาการ และจรรยาบรรณ

ทางวชาชพ กลาววาอยางไร

- บคลากรสายวชาการท าผลงานทางวชาการประเภทใด ผลงานเหลานสอดคลอง

กบวสยทศนและพนธกจของมหาวทยาลยและคณะหรอไม

- เงนสนบสนนงานวจยอยในระดบไหน และถกใชใหเปนประโยชนไดอยางไร

- ผลงานตพมพมจ านวนเทาไหร เปนผลงานระดบชาต ภมภาค หรอนานาชาต

การบรหารจดการบคลากร:

- มการวางแผนก าลงคนในบคลากรสายวชาการอยางไร

- ภาควชามระบบโครงสรางการบรหารจดการบคลากรทชดเจนหรอไม

- มการตงเกณฑในการสรรหาและเลอนต าแหนงบคลากรสายวชาการหรอไม

- มระบบการบรหารผลการปฏบตงานหรอไม

- มแผนการสบทอดส าหรบผทอยในต าแหนงทเกยวกบการควบคมและการบรหาร

จดการงานในองคกรอยางไร

- มแผนพฒนาความกาวหนาทางอาชพส าหรบบคลากรสายวชาการอยางไร

- บคลากรสายวชาการพงพอใจกบนโยบายการบรหารงานบคคลหรอไม

- มนโยบายพฒนาการบรหารงานบคคลส าหรบบคลากรสายวชาการในอนาคต

อยางไร

- บคลากรสายวชาการไดรบการเตรยมพรอมดานภารกจงานสอนอยางไร

- การจดการเรยนการสอนโดยบคลากรสายวชาการไดรบการควบคมและประเมน

หรอไม

การฝกอบรมและพฒนา:

- ใครเปนผรบผดชอบการฝกอบรมและกจกรรมพฒนาบคลากรสายวชาการ

- มแผนและกระบวนการการฝกอบรมและพฒนาอยางไร มการวนจฉยความ

ตองการในการฝกอบรมอยางไร

- แผนและกระบวนการการฝกอบรมและพฒนาสะทอนถงพนธกจและวตถประสงค

ของมหาวทยาลยและคณะหรอไม

39

- มระบบในการพฒนากลยทธและความสามารถเฉพาะดานของบคลากรสาย

วชาการหรอไม

- มการก าหนดชวโมงการฝกอบรม และจ านวนสถานทฝกอบรมส าหรบบคลากร

สายวชาการตอปอยางไรบาง

- มการก าหนดอตราสวนรอยละของเงนเดอนหรองบประมาณส าหรบฝกอบรม

บคลากรสายวชาการเทาใด


แผนก าลงคน

การกระจายก าลงของคณะ ในแงของอาย เพศ และความเชยวชาญ เปนตน

แผนอาชพและการรบชวงตอ

เกณฑการรบสมคร

คณสมบตบคคลากร

การวเคราะหความตองการในการฝกอบรม

แผนและงบประมาณการฝกอบรมและพฒนาบคลากร

การทบทวนโดยผรเสมอกน (peer review) และ ระบบการประเมนผลการ

ปฏบตงาน (appraisal system)

ความคดเหนจากนกศกษา

รางวลและโครงการทไดรบการยอมรบ

ภาระงานบคลากร

แผนภมองคกร

นโยบายการบรหารงานบคคล

คมอบคลากร

ค าบรรยายลกษณะงาน

สญญาจางงาน

ขอมลวจยและตพมพ

ใบอนญาตหรอหนงสอรบรอง ระดบชาตและ/หรอระดบวชาชพ

40

2.7 คณภำพบคลำกรสำยสนบสนน


1. มการด าเนนการวางแผนระยะสนและระยะยาวในการแตงตงบคลากรสายสนบสนน

หรอการวางแผนความตองการหองสมด หองปฏบตการ สงอ านวยความสะดวกดาน

เทคโนโลยสารสนเทศ และงานบรการนกศกษาเพอสรางความมนใจวาคณภาพและ

จ านวนบคลากรสายสนบสนนบรรลตามความตองการทางวชาการ งานวจย และ

การบรการวชาการ

2. มการก าหนดและการแจงขอมลการสรรหาบคลากร และเกณฑการคดเลอกในการ

แตงตง การมอบหมายงาน และการเลอนขนบคลากรสายสนบสนน โดยก าหนด

บทบาทหนาทไวชดเจน และแบงหนาทความรบผดชอบตามความเหมาะสม

คณสมบต และประสบการณ

3. มการวนจฉยและการประเมนความสามารถของบคลากรสายสนบสนนเพอสราง

ความมนใจวาความสามารถของบคลากรเหลานนเปนไปตามขอก าหนด และการ

ใหบรการนนตอบสนองความตองการของผมสวนไดสวนเสย

4. มการวนจฉยความตองการในการฝกอบรมและพฒนาอยางมระบบใหแกบคลากร

สายสนบสนน และมการด าเนนกจกรรมการฝกอบรมและกจกรรมเพอการพฒนาท

ตอบสนองความจ าเปนพบ

5. มการบรหารผลการปฏบตงานรวมถงการตอบแทนและการยอมรบ เพอผลกดนและ

สนบสนน การเรยนการสอน การวจย และ การบรการวชาการ

เกณฑคณภำพท 7 –เกณฑยอย

7 คณภำพบคลำกรสำยสนบสนน 1 2 3 4 5 6 7

7.1 มการด าเนนการวางแผนแตงตงบคลากรสายสนบสนน

(หองสมด หองปฏบตการ สงอ านวยความสะดวกดาน

เทคโนโลยสารสนเทศและงานบรการนกศกษาเพอตอบสนอง

ความตองการทางการศกษา งานวจย และการบรการ

วชาการ [1]

41

7 คณภำพบคลำกรสำยสนบสนน 1 2 3 4 5 6 7

7.2 มการก าหนดและการแจงขอมลการสรรหาบคลากร และ

เกณฑการคดเลอกในการแตงตง การมอบหมายงาน และ

การเลอนขนบคลากรสายสนบสนน [2]

7.3 มการวนจฉยและประเมนความสามารถของบคลากรสาย

สนบสนน [3]

7.4 มการวนจฉยความตองการการฝกอบรมและพฒนาตนเอง

ของบคลากรสายสนบสนน และด า เนนกจกรรมเ พอ

ตอบสนองความตองการนน [4]

7.5 มการบรหารผลการปฏบตงานรวมถงการตอบแทนและการ

เหนคณคา การยอมรบ เพอกระตนและสนบสนนการเรยน

การสอน การวจย และการบรการวชาการ [5]



คณภาพหลกสตรสวนใหญขนอยกบปฏสมพนธระหวางบคลากรและนกศกษา อยางไร

กตามบคลากรสายวชาการไมสามารถปฏบตงานไดดหากปราศจากคณภาพการใหบรการท

จดสรรโดยบคลากรสายสนบสนน ซงบคลากรสายสนบสนนเหลาน คอ บคลากรทบรหาร

จดการหองสมด หองปฏบตการ ทรพยากรคอมพวเตอร และงานบรการนกศกษา

ใชตารางท 6.2 เพอก าหนดจ านวนบคลากรสายสนบสนนทมในระยะ 5 ปการศกษาลาสด

42

ตำรำงท 6.2 จ ำนวนบคลำกำรสำยสนบสนน (ระบวนทอำงอง)

บคลากรสายสนบสนน ระดบการศกษาสงสดทส าเรจ จ านวนทงหมด

มธยมศกษา

ตอนปลาย

ปรญญาตร ปรญญาโท ปรญญาเอก

บคลากรหองสมด

บคลากรหองปฏบตการ

บคลากรดานเทคโนโลย

สารสนเทศ

บคลากรดานงานบรหารงาน

บคคล

บคลากรดานงานบรการ

นกศกษา (ระบประเภทงาน

บรการ)

จ านวนทงหมด


บคลากรสายสนบสนน:

- บคลากรสายสนบสนนเปนบคลากรทมความสามารถและมคณสมบตเหมาะสมกบ

งานหรอไม

- สมรรถนะและความช านาญงานของบคลากรสายสนบสนนนนเหมาะควรแกความ

ตองการแลวหรอไหม

- อปสรรคในการดงดดบคลากรทมคณสมบตเหมาะสมมอะไรบาง

- นโยบายอะไรทใชด าเนนการจางงานบคลากรสายสนบสนน

- บคลากรสายสนบสนนพอใจกบบทบาทหนาทของตนหรอไม

การบรหารจดการบคลากร:

- มการด าเนนการวางแผนอตราก าลงบคลากรสายสนบสนนอยางไร

- มการสรางเกณฑการสรรหาและเลอนขนบคลากรสายสนบสนนหรอไม

- มระบบการบรหารผลการปฏบตงานหรอไม

- แผนการพฒนาความกาวหนาทางอาชพส าหรบบคลากรสายสนบสนนคออะไร

43

การฝกอบรมและการพฒนาบคลากร:

- ใครรบผดชอบกจกรรมการฝกอบรมและพฒนาบคลากรฝายสนบสนน

- กระบวนการ แผนการพฒนาและการฝกอบรมมอะไรบาง แลวใชวธใดหาความ

ตองการในการฝกอบรม

- มระบบพฒนาสมรรถนะเฉพาะทางของบคลากรสายสนบสนนหรอไม

- จ านวนชวโมงทใชในการฝกอบรมและสถานทฝกอบรมบคลากรฝายสนบสนนตอป

คอเทาไร

- เงนเดอนหรองบประมาณทไดรบการจดสรรส าหรบการฝกอบรมใหแกบคลากร

สายสนบสนนมอตรารอยละเทาไร


แผนอตราก าลงบคลากร

แผนความกาวหนาในสายอาชพ

หลกเกณฑการสรรหาบคลากร

คณสมบตบคลากร

การวเคราะหความตองการในการฝกอบรม

แผนการพฒนาการฝกอบรมและงบประมาณ

ระบบการประเมนผลการปฏบตงาน

ขอมลปอนกลบจากนกศกษา

แผนการใหคาตอบแทนและการยกยองชมเชย

แผนภมองคกร

นโยบายทรพยาการบคคล

คมอบคลากร

ค าบรรยายลกษณะงาน

สญญาการจางงาน

44

2.8 คณภำพผเรยน (Student Quality)


1. มการก าหนด การสอสาร และการประกาศนโยบายการรบนกศกษาเขาเรยนและ

เกณฑการรบนกศกษาเขาศกษาในหลกสตรอยางชดเจนและเปนปจจบน

2. มการก าหนดและการประเมนกระบวนการและเกณฑการคดเลอกนกศกษา

3. มระบบตดตามความกาวหนา ผลการศกษา และภาระการเรยนของนกศกษาท

เพยงพอ โดยมการบนทก การตดตามความกาวหนา ผลการศกษา และภาระการ

เรยนของนกศกษาไวอยางเปนระบบ โดยมการใหขอมลปอนกลบแกนกศกษาและ

ด าเนนการแกไขขอบกพรองหากจ าเปน

4. มการจดการใหค าแนะน าทางวชาการ กจกรรมเสรมหลกสตร การแขงขนของ

นกศกษา และการบรการสนบสนนนกศกษาดานตาง ๆ เพอปรบปรงการเรยนและ

ความร ทกษะและความสามารถในการท างาน

5. การสรางสภาพแวดลอมการเรยนรเพอสนบสนนผลส าเรจของคณภาพการเรยนร

ของนกศกษานน ทางสถาบนควรจดเตรยมสภาพแวดลอมทางกายภาพ สงคม และ

จตใจทสามารถสรางเสรม การเรยนการสอน การวจย รวมถงสขสภาวะสวนบคคล

ดวย

เกณฑคณภำพท 8 –เกณฑยอย

8 คณภำพนกศกษำ และ กำรสนบสนน 1 2 3 4 5 6 7

8.1 มการก าหนด การสอสาร และการประกาศนโยบาย

การรบนกศกษาเขาเรยนและเกณฑการรบนกศกษา

เขาศกษาในหลกสตรอยางชดเจนและเปนปจจบน

[1]

8.2 มการก าหนดและการประเมนกระบวนการและ

เกณฑในการคดเลอกนกศกษา [2]

45

8 คณภำพนกศกษำ และ กำรสนบสนน 1 2 3 4 5 6 7

8.3 มระบบในการตดตามความกาวหนา ผลการศกษา

และภาระการเรยนของนกศกษาทเพยงพอ [3]

8.4 มการจดใหค าแนะน าทางวชาการ กจกรรมเสรม

หลกสตร การแขงขนของนกศกษา และบรการ

สนบสนนนกศกษาดานตาง ๆ เพอปรบปรงการเรยน

และความร ทกษะและความสามารถในการท างาน

[4]

8.5 มสภาพแวดลอมทางกายภาพ สงคมและจตใจท

สรางเสรมการเรยนการสอน และการวจย รวมถง

สขภาวะสวนบคคล [5]



คณภาพของบณฑตขนอยกบคณภาพของนกศกษาทรบเขาเรยน นนหมายความวา

คณภาพนกศกษาทรบเขามานนเปนสงส าคญ

กำรรบนกศกษำ:

- สรปรายละเอยดนกศกษาชนปท 1 ทรบเขาในตารางท 2.7

- สรปจ านวนนกศกษาทลงทะเบยนเรยนในหลกสตรทงหมดตามตารางท 2.8

ตำรำงท 2.7 กำรรบนกศกษำชนปท 1 ( 5 ปกำรศกษำลำสด)

ปการศกษา ผสมคร

จ านวนทสมครเรยน จ านวนทประกาศรบ จ านวนทรบเขา/จ านวนทลงทะเบยน

46

ตำรำงท 2.8 จ ำนวนนกศกษำทงหมด (5 ปกำรศกษำลำสด)

ปการศกษา นกศกษา

ชนปท 1 ชนปท 2 ชนปท 3 ชนปท 4 >ชนปท 4 รวม


- คณภาพนกศกษา

- มการก ากบดแลและวเคราะหนกศกษาทรบเขามาอยางไร

- นกศกษาไดรบการคดเลอกอยางไร

- ใชนโยบายอะไรในการรบนกศกษาเขาเรยน มจดประสงคทจะเพมหรอรกษา

จ านวนทรบเขาใหคงทใชหรอไม เพราะอะไร

- ใชวธการใดเพมคณภาพและปรมาณนกศกษาทรบเขา แลวผลกระทบจากวธการ

ดงกลาวมอะไรบาง

- หลกสตรพจารณาระดบผลสมฤทธของนกศกษาทรบเขาอยางไร

ความสามารถในการเรยนหรอผลการศกษา

- ภาควชามระบบหนวยกตหรอไม แลวคดค านวณหนวยกตอยางไร

- มการแบงภาระการเรยนอยางเทาเทยมตลอดปการศกษาหรอภายในปการศกษา

ใชหรอไม

- นกศกษาทมผลการเรยนปานกลางสามารถเรยนจบหลกสตรตามระยะเวลาท

วางแผนไวไดหรอไม

- มตวบงชอะไรบางทใชตดตามความกาวหนาและการเรยนของนกศกษา

47

การสนบสนนนกศกษา

- ภาควชามระบบตดตามส าหรบบนทกความกาวหนาทางการศกษาและตดตาม

บณฑตทจบไปหรอไม (เชน แบบส ารวจตดตามผล)

- ใชขอมลทไดจากระบบตดตามอยางไร

- บคลากรสายวชาการมบทบาทอะไรบางในการใหขอมล การแนะน าและบรณาการ

สงเหลานเขาไปในหลกสตร

- นกศกษารบทราบแผนการเรยนอยางไร

- ใหความใสใจในการสอนแกนกศกษาชนปท 1 หรอนกศกษาทมผลการเรยนระดบ

ต าเปนพเศษหรอไม และด าเนนการอยางไร

- มการสนบสนนเฉพาะเพอสรางเสรมทกษะทางการศกษาใหแกนกศกษาทมปญหา

หรอไม

- ใหความใสใจในการสอนแกนกศกษาทมผลการเรยนดแยกโดยเฉพาะหรอไม

- ใหความชวยเหลอในการจดท าปรญญานพนธ (final project)ใหสมบรณหรอไม

แลวนกศกษาทตดขดเรองการฝกงานหรอปรญญานพนธสามารถไดรบความ

ชวยเหลออยางไร

- นกศกษาไดรบค าแนะน าเรองปญหาทเกดขนในการเลอกรายวชา เปลยนรายวชา

การตดขดหรอการเพกถอนการเรยนอยางไร

- มการใหหรอเตรยมขอมลดานความกาวหนาทางอาชพใหแกนกศกษาอยางไร

- มการตรวจสอบหามลเหตกรณนกศกษาอาจเรยนจบหลกสตรลาชาหรอไม

- นกศกษาพงพอใจกบงานบรการสนบสนนตาง ๆ ทมหรอไม


กระบวนการและเกณฑการคดเลอกนกศกษา

แนวโนมการรบนกศกษาเขาเรยน

ระบบหนวยกต

ภาระการเรยน

รายงานผลการศกษาของนกศกษา

การมสวนรวมในกจกรรมทางวชาการ กจกรรมทไมเกยวของทางวชาการ

กจกรรมนอกหลกสตร การจบการศกษา ฯลฯ

48

กระบวนการรายงานและใหขอมลปอนกลบเกยวกบความกาวหนาของนกศกษา

ขอก าหนดงานบรการสนบสนนนกศกษาระดบมหาวทยาลยและระดบคณะ

แผนการสอน การอบรมและการใหค าปรกษา

ขอมลปอนกลบจากนกศกษาและการประเมนผลรายวชา

49

2.9 สงอ ำนวยควำมสะดวกตำงๆ และโครงสรำงพนฐำน


1. มทรพยากรกายภาพทใชด าเนนการหลกสตรรวมทงเครองมอ วสดและเทคโนโลย

สารสนเทศตาง ๆ เพยงพอ

2. มเครองมอทนสมย พรอมใชและมประสทธภาพในการใชประโยชน

3. มการคดสรร กลนกรอง และใชทรพยากรการเรยนกบวตถประสงคของหลกสตรท

ศกษาไดเหมาะสม

4. มการตดตงหองสมดดจตอลเพอปรบขอมลและเทคโนโลยสารสนเทศใหทนสมย

กาวหนา

5. มการตดตงระบบเทคโนโลยสารสนเทศเพอตอบสนองความตองการของบคลากร

และนกศกษา

6. สถาบนจดเตรยมเครองคอมพวเตอรและโครงสรางเครอขายทสามารถเขาถงไดใน

พนทในมหาวทยาลย โดยสามารถใชประโยชนทางเทคโนโลยสารสนเทศส าหรบการ

เรยนการสอน การท าวจย การบรการวชาการ และการบรหารงานได

7. มการก าหนดและด าเนนการมาตราฐานดานสงแวดลอม สขภาพ และ ความ

ปลอดภยรวมถงการไดรบสทธหรอโอกาสในการเขาถงใหแกผทมความจ าเปนพเศษ


9 สงอ ำนวยควำมสะดวกและโครงสรำงพนฐำน 1 2 3 4 5 6 7

9.1 มสงอ านวยความสะดวกท ใ ชในการเรยนการสอนและ

อปกรณ (หองบรรยาย หองเรยน หองท าโครงการ ฯลฯ)

เพยงพอ และทนสมยเพอสงเสรมการศกษาและการท าวจย

[1]

9.2 มทรพยากรตาง ๆ ทใชในหองสมดเพยงพอและทนสมยเพอ

สงเสรมการเรยนการสอน และการวจย [3,4]

9.3 มหองปฏบตการและอปกรณเพยงพอและทนสมยเพอ

สงเสรมการเรยนการสอน และการวจย [1,2]

9.4 สงอ านวยความสะดวกทางเทคโนโลยสารสนเทศรวมถง

โครงสรางพนฐานการเรยนรผานสออเลกทรอนกสเพยงพอ

50

9 สงอ ำนวยควำมสะดวกและโครงสรำงพนฐำน 1 2 3 4 5 6 7

และทนสมยเพอสงเสรมการเรยนการสอน และการวจย

[1,5,6]

9.5 มการก าหนดและด าเนนการตามมาตราฐานดานสงแวดลอม

สขภาพและความปลอดภยและการไดรบสทธหรอโอกาสใน

การเขาถงใหแกผทมความจ าเปนพเศษ [7]



ขอก าหนดเรองสงอ านวยความสะดวกและโครงสรางพนฐานนนควรสอดคลองกบ

วตถประสงคของหลกสตร นอกจากน สงอ านวยความสะดวกตาง ๆ ควรเชอมโยงกบ

กระบวนการเรยนการสอน เชน การเรยนการสอนควรจดใหอยในกรอบของความยดหยนหาก

จดการเรยนการสอนส าหรบกลมเลก ควรจดสรรทรพยากรการเรยน เชน เครองคอมพวเตอร

ชองทางการเขาถงระบบการเรยนผานสออเลกทรอนกส ทรพยากรหองสมด ฯลฯ ใหเพยงพอ

เพอตอบสนองความตองการของผเรยนและบคลากร


- มหองเรยน หองสมมนา หองปฏบตการ หองอานหนงสอ และหองคอมพวเตอร

เพยงพอหรอไม ตอบสนองความตองการของนกศกษาและบคลากรหรอไม

- หองสมดมอปกรณส าหรบการศกษาและการท าวจยตดตงไวเพยงพอหรอไม

- สามารถเขาใชหองสมด(สถานท และ ชวโมงท าการ)ไดงายใชหรอไม

- มสงอ านวยความสะดวกส าหรบหองปฏบตการรวมทงบคลากรเพยงพอหรอไม

- หองปฏบตการมลกษณะตามความตองการหรอไม

- อปกรณการสอนและสอการเรยนการสอนทมอยเพยงพอกบจ านวนนกศกษาและ

บคลากรหรอไม

- อปกรณของเครองคอมพวเตอรและโปรแกรมตาง ๆ ทมตอบสนองความจ าเปน

ทางการศกษาและการท าวจยหรอไม

- สงอ านวยความสะดวกและโครงสรางพนฐานสงเสรม หรอ ขดขวางการด าเนนการ

ของหลกสตรมากนอยเพยงใด

51

- งบประมาณทงหมดส าหรบอปกรณการสอนและเครองมอตาง ๆ เพยงพอหรอไม

- สงอ านวยความสะดวกและโครงสรางพนฐานไดรบการบ ารงรกษาอยางไร


รายการสงอ านวยความสะดวก อปกรณของเครองคอมพวเตอร โปรแกรม ฯลฯ

บนทกการจองสงอ านวยความสะดวก อตราการใชสอย บนทกชวงเวลาเครองไม

ท างาน/ชวงเวลาใหบรการและชวโมงปฏบต

แผนซอมบ ารง

แผนปรบปรงและแผนการส าหรบสงอ านวยความสะดวกใหม ๆ

นโยบายดานความปลอดภย สขภาพ และสงแวดลอม

แผนส าหรบเหตการณฉกเฉน

ขอมลปอนกลบจากนกศกษาและบคลากร

งบประมาณส าหรบสงอ านวยความสะดวกและโครงสรางพนฐาน

52

2.10 กำรสงเสรมคณภำพกำรศกษำ


1. หลกสตรไดรบการพฒนาจากค าแนะน าและขอมลปอนกลบจากบคลากรสาย

วชาการ นกศกษา ศษยเกา และผมสวนไดสวนเสยจากภาคอตสาหกรรม รฐบาล

และองคกรวชาชพตาง ๆ

2. มกระบวนการออกแบบและกระบวนการพฒนาหลกสตรรวมถงทบทวนและประเมน

หลกสตรเปนระยะ ๆ เพอปรบปรงประสทธภาพและประสทธผลใหดขน

3. มการทบทวนและประเมนกระบวนการเรยนการสอนและการวดผลประเมนผล

นกศกษาอยางตอเนองเพอสรางความมนใจวากระบวนการเหลานนสอดคลองและ

เปนไปตามผลการเรยนรทคาดหวง

4. ใชผลผลตทไดจากงานวจยมาสงเสรมการเรยนการสอน

5. มการประเมนและการปรบปรงคณภาพงานบรการสนบสนนและสงอ านวยความ

สะดวกตาง ๆ (หองสมด หองปฏบตการ สงอ านวยความสะดวกดานสารสนเทศ

และงานบรการนกศกษา)

6. มระบบและกลไกในการรวบรวมขอมลตาง ๆ ทไดรบรวมถงขอมลปอนกลบจาก

บคลากร นกศกษา ศษยเกา และ ผใชบณฑต เพอน ามาประเมนและปรบปรง

คณภาพงาน

เกณฑคณภำพท10 –เกณฑยอย

10 กำรยกระดบคณภำพ 1 2 3 4 5 6 7

10.1 ใชความตองการและขอมลปอนกลบจากผมสวนไดสวน

เสยเปนขอมลในการออกแบบและการพฒนาหลกสตร

[1]

10.2 สรางกระบวนการออกแบบและพฒนาหลกสตร และ

ด าเนนการประเมนและปรบปรงใหดขน [2]

10.3 มการทบทวน ประเมนกระบวนการเรยนการสอนและ

การวดผลประเมนผลนกศกษาอยางตอเนองเพอยนยน

ความสอดคลองและความเหมาะสมตามทก าหนดไว [3]

53

10 กำรยกระดบคณภำพ 1 2 3 4 5 6 7

10.4 ใชผลผลตทไดจากงานวจยมาปรบปรงการเรยนและการ

สอนใหดขน [4]

10.5 มการประเมนและการปรบปรงคณภาพงานบรการและ

สงอ านวยความสะดวกตาง ๆ (หองสมด หองปฏบตการ

สงอ านวยความสะดวกดานสารสนเทศ และงานบรการ

นกศกษา) [5]

10.6 มการประเมนและปรบปรงระบบและกลไกการรบขอมล

ปอนกลบเพอรวบรวมขอมลทไดรบและขอมลปอนกลบ

จากบคลากร นกศกษา ศษยเกา และ ผใชบณฑตอยาง

เปนระบบ [6]



การสงเสรมคณภาพการศกษาระดบอดมศกษา หมายถง การปรบปรง

ความร ทกษะ และทศนคตหรอสมรรถนะของนกศกษา

สภาพแวดลอมทางการเรยนและโอกาสของนกศกษา รวมทง

คณภาพของสถาบนหรอหลกสตร

การสงเสรมคณภาพถอเปนการเรมตนวางแผนการด าเนนงานโดยมวตถประสงคเพอ

การประกนคณภาพและการปรบปรง ซงมการแสวงหาวธการปรบปรงและหาวธปฏบตทเปน

เลศ

มการสรางและการรกษาความมนใจและความเชอถอแกนกศกษาและผมสวนไดสวน

เสยในระดบอดมศกษาผานการประกนคณภาพทมประสทธภาพและประสทธผลและกจกรรม

เสรมทท าใหมนใจวาหลกสตรนนไดรบการออกแบบทด มการก ากบดแลและการตรวจสอบเปน

ประจ าเพอรบประกนความสอดคลองและคณภาพทใช

การประกนคณภาพและการปรบปรงหลกสตรตามความคาดหวง รวมถง:

- การก าหนดผลการเรยนรทคาดหวง

54

- การออกแบบและกระบวนการพฒนาหลกสตร

- กระบวนการเรยนการสอนและการวดผลประเมนผลนกศกษา

- ทรพยากรสนบสนน สงอ านวยความสะดวก และบรการตาง ๆ

- การประยกตใชงานวจย และ

- กลไกการรบขอมลปอนกลบจากผมสวนไดสวนเสย


การออกแบบและประเมนหลกสตร:

- ผรบผดชอบการออกแบบหลกสตรคอใคร

- บคลากรสายวชาการและนกศกษามสวนเกยวของกบการออกแบบหลกสตร

อยางไร

- บทบาทของผมสวนไดสวนเสยในการออกแบบและตรวจสอบหลกสตรมอะไรบาง

- นวตกรรมหลกสตรเกดขนอยางไร ใครเปนผเรมด าเนนการ โดยมพนฐานมาจากตว

บงชใด

- หลกสตรทออกแบบนนมการด าเนนการเปรยบเทยบสมรรถนะเกณฑมาตรฐานกบ

สถาบนอน ๆ ใหแลวเสรจเมอใด

- ภาควชาเขารวมเครอขายระดบนานาชาตใดบาง

- การแลกเปลยนนกศกษาเกดขนกบสถาบนตางประเทศใด

- หลกสตรไดรบความสนใจในตางประเทศหรอไม

- มโครงสรางของการประกนคณภาพหลกสตรหรอไม

- ใครมสวนเกยวของกบการประกนคณภาพภายในและภายนอก

- มคณะกรรมการหลกสตรหรอไม มบทบาทอะไรบาง

- มคณะกรรมการทเกยวของกบการจดการสอบหรอไม มบทบาทอะไรบาง

- หลกสตรและรายวชาตาง ๆ ไดรบการประเมนอยางไร

- มการด าเนนการประเมนอยางเปนระบบหรอไม

- มการประยกตใชผลผลตทไดจากงานวจยกบการเรยนการสอนอยางไร

- นกศกษามสวนในการประเมนหลกสตรและรายวชาตาง ๆ อยางไร

- มการแจงผลการประเมนอยางไร และแจงใหใครทราบบาง

- การปรบปรงหลกสตรและกระบวนการออกแบบหลกสตรนนมการด าเนนการ

อะไรบาง

55

กลไกในการรบขอมลปอนกลบ

กลไก เชน การส ารวจ การตอบแบบสอบถาม การตดตามผล การสนทนากลม การ

สนทนา ฯลฯ มกจะน ามาใชเพอรวบรวมปจจยน าเขา (input) และขอมลปอนกลบจากผมสวนได

สวนเสย

- กลไกการรบขอมลปอนกลบทใชรวบรวมปจจยน าเขาและขอมลปอนกลบจาก

บคลากร นสต ศษยเกา และผใชบญฑตนนมกลไกอะไรบาง

- แนวทางทใชรวบรวมขอมลปอนกลบจากผมสวนไดสวนเสยไดรบการจดการและ

เปนทางการหรอไม

- คณภาพของงานบรการสนบสนนและสงอ านวยความสะดวกตาง ๆ ไดรบการ

ประเมนอยางไร

- วเคราะหและใชขอมลปอนกลบในการปรบปรงอยางไร


การออกแบบ การทบทวน กระบวนการอนมต และรายงานการประชมหลกสตร

ปจจยน าเขาของผมสวนไดสวนเสย

การประกนคณภาพการวดผลและการสอบ

ผตรวจประกนคณภาพจากภายนอก

การเทยบเคยงสมรรถนะในประเทศและตางประเทศ

ขอมลปอนกลบรายวชาและหลกสตร

การใชขอมลปอนกลบในการปรบปรง

ตวอยางแบบสอบถามขอมลปอนกลบ

รายงานจากการส ารวจ การสนทนากลม การสนทนา การตดตามผล ฯลฯ

56

2.11 ผลผลต


1. มการก าหนด ตดตามและเทยบเคยงคณภาพของผส าเรจการศกษา (เชน อตราการ

ส าเรจการศกษา อตราของการออกกลางคน ระยะเวลาโดยเฉลยในการเรยนจบ

การศกษา การมงานท า ฯลฯ) นอกจากนนหลกสตรควรบรรลตามผลการเรยนรท

คาดหวง (expected learning outcomes) ทตงไว และสนองตอความพงพอใจของผม

สวนไดสวนเสย (stakeholders)

2. มการก าหนด ตดตามและเทยบเคยงสมรรถนะในการท างานวจยของนกศกษาและ

งานวจยเหลานนตองตรงตามความตองการของผมสวนไดสวนเสย

3. มการก าหนด ตดตามและเทยบเคยงระดบความพงพอใจของบคลากร นกศกษา

ศษยเกา นายจาง ฯลฯ ทมตอคณภาพของหลกสตรและบณฑต และกลมคนเหลาน

มความพงพอใจตอคณภาพของหลกสตรและบณฑต

เกณฑคณภำพท10 –เกณฑยอย

11 ผลผลต 1 2 3 4 5 6 7

11.1 มการก าหนด ตดตามและเทยบเคยงอตราการส าเรจ

การศกษาและอตราของการออกกลางคนเพอใชในการ

ปรบปรง [6]

11.2 มการก าหนด ตดตามและเทยบเคยงระยะเวลาโดยเฉลย

ในเรยนจบการศกษาเพอใชในการปรบปรง

11.3 การก าหนด ตดตามและเทยบเคยงการไดงานท าของ

บณฑตเพอใชในการปรบปรง

11.4 การก าหนด ตดตามและเทยบเคยงประเภทและปรมาณ

ของการท าวจยของนกศกษาเพอใชในการปรบปรง

11.5 การก าหนด ตดตามและเทยบเคยงระดบความพงพอใจ

ของผมสวนไดสวนเสยเพอใชในการปรบปรง


57


ในการประเมนระบบการประกนคณภาพนน สถาบนการศกษาไมเพยงแตประเมน

คณภาพของกระบวนการเทานนตองประเมนคณภาพของผลผลตและคณภาพของบณฑตดวย

ในการประเมนคณภาพของบณฑตนน สถาบนการศกษาควรตดตามผลสมฤทธของผลการ

เรยนรทคาดหวง อตราการส าเรจการศกษาและอตราของการออกกลางคน ระยะเวลาโดย

เฉลยในการเรยนจบการศกษา และการไดงานท าของบณฑต ทงนงานวจยกถอไดวาเปน

ผลผลตทส าคญของกระบวนการดงกลาว นอกจากน ประเภทงานวจยของนกศกษาควรเปน

งานวจยทตอบโจทยความตองการของผมสวนไดสวนเสย

หลงจากวเคราะหปจจยน าเขา กระบวนการและผลผลตแลว สถาบนการศกษาควร

วเคราะหความพงพอใจของผมสวนไดสวนเสย ซงควรจะมระบบเพอเกบรวบรวมและประเมน

ระดบความพงพอใจของผมสวนไดสวนเสย ขอมลทรวบรวมไดควรน ามาวเคราะหและ

เทยบเคยงเพอน าไปปรบปรงพฒนาหลกสตร คณภาพของการปฏบตงานรวมถงคณภาพของ

ระบบประกนคณภาพ

อตรำกำรส ำเรจกำรศกษำและอตรำของกำรออกกลำงคน

ตาราง 2.9 เปนตารางขอมลเกยวกบอตราการส าเรจการศกษาและอตราของการออก

กลางคนของนกศกษา 5 ชนปลาสด ดงน

ตำรำงท 2.9 – อตรำกำรส ำเรจกำรศกษำและอตรำกำรออกกลำงคน ( 5 ชนปลำสด)

ปการศกษา (ชนป) เปอรเซนตของนกศกษาทจบ

ปรญญาภายใน

เปอรเซนตของนกศกษาทออกกลางคนระหวางการศกษา

3 ป 4 ป มากกวา 4

ป

ชนปท 1 ชนปท 2 ชนปท 3 ชนปท 4

ขนไป

58


อตราการส าเรจการศกษาและอตราของการออกกลางคน

- สถาบนการศกษามระบบทมประสทธภาพเพอใชในการตรวจสอบตดตามอตรา

การส าเรจการศกษาและอตราของการออกกลางคนหรอไม

- สาขาวชาคดอยางไรกบอตราการส าเรจการศกษา หากอยในระดบทไมนาพงพอใจ

สาขาวชามมาตรการอะไรในการปรบปรงอตราการส าเรจการศกษาใหดขน

- อตราการออกกลางคนเปนเทาใด ทางสาขาวชามค าชแจงเกยวกบการออก

กลางคนของนกศกษาหรอไม

- สาขาวชาทราบหรอไมวานกศกษาทออกกลางคนนนไปท าอะไร

ระยะเวลาโดยเฉลยในการเรยนจบการศกษา

- สาขาวชาไดมการคาดการณเวลาโดยเฉลยในการเรยนจบการศกษาวาใช

ระยะเวลาเทาใด

- มาตรการอะไรทชวยสงเสรมใหนกศกษาเรยนจบการศกษาและมาตรการอะไรท

ยนระยะเวลาในการจบการศกษาใหสนลง

- ผลกระทบจากมาตรการเหลานนมอะไรบาง

คณภาพของบณฑต

- คณภาพของบณฑตอยในระดบทนาพงพอใจหรอไม

- มาตรฐานทบรรลผลสอดคลองกบมาตรฐานทคาดหวงหรอไม

- เมอเรยนจบ บณฑตไดงานท าในทนทหรอไม อะไรคอโอกาสในการไดงานท าของ

บณฑตในชวง 2-3 ปทผานมา

การมงานท าของบณฑต

- อตราของบณฑตทหางานไดภายใน 6 เดอนหลงจากจบการศกษาในชวง 5 ปท

ผานมาคดเปนกเปอรเซนต และอตราของบณฑตทหางานไดภายใน 1 ปคดเปนก

เปอรเซนต

59

- อตราของบณฑตทยงไมมงานท าชวง 1 ปหลงจากจบการศกษาคดเปนกเปอรเซนต

งานวจย

- นกศกษาท างานวจยประเภทใด และงานวจยเหลานนสอดคลองกบผลการเรยนรท

คาดหวง และวสยทศนและพนธกจของมหาวทยาลยและของคณะหรอไม

ความพงพอใจของผมสวนไดสวนเสย

บคลากร

- มวธการหรอกลไกอะไรทใหบคลากรแสดงความพงพอใจหรอไมพงพอใจตอ

หลกสตร ทรพยากรทางการศกษา สงอ านวยความสะดวก กระบวนการ นโยบาย

ฯลฯ

- ตวชวดอะไรทใชเพอวดผลและตดตามระดบความพงพอใจของบคลากร

- มการวางแนวทางปฏบตอะไรบางทจะเพมระดบความพงพอใจของของบคลากร

และแนวทางเหลานนมประสทธผลหรอไม

นกศกษา

- สาขาวชาไดมการส ารวจวานกศกษามความคดเหนอยางไรตอวชา หลกสตร การ

เรยนการสอน การสอบ ฯฯ

- สาขาวชามวธการจดการกบขอมลปอนกลบและขอรองเรยนจากนกศกษาอยางไร

ศษยเกา (บณฑต)

- ความคดเหนและขอมลปอนกลบของบณฑตเกยวกบสมรรถนะทบณฑตพง

ประสงคมอะไรบาง

- ขอมลปอนกลบจากศษยเกาจะน ามาใชในการปรบปรงหลกสตรอยางไรบาง

ตลาดแรงงาน

- นายจางพอใจกบคณภาพของบณฑตหรอไม

- มขอรองเรยนทเฉพาะเจาะจงเรองใดบางเกยวกบบณฑต

60

- จดแขงทเปนเอกลกษณเฉพาะของบณฑตเปนทพงพอใจของนายจางหรอไม


กระบวนการและตวชวดในการวดความพงพอใจของผมสวนไดสวนเสย

แนวโนมความพงพอใจของผมสวนไดสวนเสย

แบบสอบถามทไดจากบณฑต ศษยเกา นายจาง

รายงานดานประชาสมพนธ

แบบสอบถามการภาวการณมงานท า

สถตการจางงาน

ขอมลปอนกลบของนายจาง

61

3. กำรประเมนคณภำพ

3.1 ค ำน ำ

การประเมนคณภาพ หมายถง ขอตกลงทวไปทน าแนวทางตาง ๆ มาใชในการประเมน

ศกยภาพของบคคล ของกลม หรอขององคกร อนง การประเมนตนเอง คอ กระบวนการ

ตรวจสอบหรอทบทวนคณภาพศกยภาพของตนเองในระบบของสถาบนการศกษาหรอในระดบ

หลกสตร

ส าหรบการประเมนคณภาพในระดบอดมศกษานน หมายถง การตรวจสอบวนจฉย

และการประเมนผลการสอน การเรยนร และผลลพธ ทขนอยกบการตรวจสอบของหลกสตร

โดยละเอยดท ง ในเรองโครงสราง ทรพยากรทางการศกษา และประสทธผลของ

สถาบนการศกษา ระบบหรอหลกสตร เปนตน ทงนมจดประสงคเพอระบวาสถาบนการศกษา

ระบบหรอหลกสตรสอดคลองกบมาตรฐานคณภาพทเปนทยอมรบหรอไม

3.2 หนำทและหลกกำรของกำรประเมนคณภำพ

การประเมนตนเองส าหรบสถานศกษาในระดบอดมศกษาไดน ามาใชควบคกบการ

ประเมน การรบรอง หรอ การตรวจสอบคณภาพจากภายนอก ในหลาย ๆ กรณ การประเมน

ตนเองเปนการเตรยมการส าหรบการมาประเมนของผเชยวชาญจากภายนอก และรายงานการ

ประเมนตนเอง (SAR) ยงเปนการใหขอมลแกผเชยวชาญจากภายนอกเกยวกบสถาบน หลกสตร

และระบบประกนคณภาพ รวมถงเปนการเปดโอกาสใหสถาบนและบคลากรในสงกดท าความ

เขาใจกบคณภาพของระบบประกนคณภาพของหนวยงานของตน

การประเมนตนเองทมประสทธภาพ คอ การใชเวลากบความทมเทในการท างานและ

เวลาจากบคลากร อยางไรกตาม ประโยชนจากการประเมนตนเองทดนนยอมมคณคา ขอมล

และขอเทจจรงตาง ๆ เกยวกบระบบประกนคณภาพจะมประโยชนและใชเปนหลกการใหกบผม

สวนไดสวนเสยทจะใชในการอภปรายประเดนตาง ๆ ทเกยวของกบคณภาพของการศกษา

หลกการเบองตนทไดระบไวในมาตรฐาน ISO 19011 มความเกยวของกบการประเมน

ตนเองและการประเมนโดยใชเกณฑ AUN-QA: หลกการ 3 ประการทเกยวของกบการปฏบต

ของผประเมน ไดแก

62

หลกปฏบตดานจรรยาบรรณ – เปนรากฐานของความเปนมออาชพ

การน าเสนอทยตธรรม – คอ หนาททตองรายงานการประเมนตามจรงและ

ถกตองแมนย า และ

ปฏบตงานอยางมออาชพ – ใชความอตสาหะและการพจารณาตดสนใจในการ

ประเมน

นอกจากนยงมหลกการอน ๆ อก 2 ประการทเกยวของกบกระบวนการประเมน คอ

ความเปนอสระ – เปนพนฐานส าหรบความเสมอภาคและความเปนกลางของการ

สรปการประเมน และ

หลกฐาน – เปนพนฐานทเปนเหตเปนผลในการสรปการประเมนทนาเชอถอและ

น ามาใชไดในครงตอไปในกระบวนการประเมนทเปนระบบ นอกจากน หลกฐาน

ตาง ๆ นนขนอยกนบนทกและรายงานขอเทจจรงทเกยวของกบเกณฑการประเมน

และควรจะตองเปนจรงตรวจสอบได

การยดหลกการเบองตนเหลานเปนสงทตองท ากอนเพอทจะก าหนดกระบวนการการ

ประเมนและผลลพธทนาเชอถอซงมความสอดคลองสมพนธกน

ประเดนทควรพจารณากอนทจะท าการประเมนตนเอง

จะตองวางแผนการจดการ ซงหากมการจดการทดแลวจะชวยใหการประเมน

ตนเองเขาถงขอมลทเกยวของและทจ าเปนตอระบบการประกนคณภาพทม

ประสทธภาพ การประเมนตนเองจะน าไปสความเขาใจแบบแผนขนตอนการ

ด าเนนงานและศกยภาพของสถาบนการศกษา

การไดรบความชวยเหลอเพยงแคในเรองการจดการของการประเมนตนเองนนไม

เพยงพอ ทงองคกรตองเตรยมตวเองในเรองของการประเมนตนเอง การประเมน

คณภาพนนเปนมากกวาการประเมนศกยภาพของหลกสตร แตยงหมายถงการ

พฒนาและการวางโครงสรางของสถาบนการศกษาซงบคลากรควรมสวนในการ

รบผดชอบคณภาพ และบคลากรทกคนควรมสวนเกยวของกบการประเมนตนเอง

การเขยนรายงานการประเมนตนเองควรอยภายใตกรอบของความเปนเหตเปนผล

ทสอดคลองกบระบบประกนคณภาพซงตองมองคประกอบและความรวมมอทด

63

สงส าคญกคอ ตองมผน าเพอท าหนาทประสานงานกระบวนการประเมนตนเอง

ผน าทไดรบเลอกมานนควรมความสามารถในดานการตดตอประสานงานภายใน

สถาบนการศกษาซงรวมถงการตดตอประสานกบเจาหนาทเกยวของกบการ

บรหารจดการ คณะและเจาหนาทฝายสนบสนน และผน านนตองเปนผทสามารถ

เขาถงขอมลทตองการไดในทกระดบ และมหนาทในการนดหมายกบผมสวนไดสวน

เสย

ควรมการจดตงคณะท างานทมหนาทรบผดชอบในการประเมนตนเอง โดย

คณะท างานจะเกยวของกบทกภาคสวน หนาทรบผดชอบของคณะท างาน คอ การ

ประเมนตนเอง รวบรวมและวเคราะหขอมลและรวบรวมขอสรปตาง ๆ

การประเมนตนเองนนควรไดรบการสนบสนนจากสถาบนการศกษา สงส าคญ คอ

บคลากรทกคนควรคนเคยกบเนอหาของรายงานการประเมนตนเอง คณะท างาน

อาจจะมการจดการประชมเชงปฏบตการหรอสมมนา เพออภปรายหารอเกยวกบ

การจดท ารายงานการประเมนตนเอง

3.3 กำรเตรยมรำยงำนกำรประเมนตนเอง (SAR)

จากตาราง 3.1 ระบถงวธการในการเตรยมรายงานการประเมนตนเอง ซงสรปไดเปนส

ขนตอน เรยกวา วงจรคณภาพ Plan-Do-Check-Act (PDCA)

64

ตำรำง 3.1 – แสดงวธกำร PDCA เพอใชในกำรพฒนำ SAR

“Plan” (วางแผน) คอ การก าหนดจดประสงคของการประเมนคณภาพ ควรมการ

แตงตงคณะท างานเพอจดท ารางรายงานการประเมนตนเองขนมา ซงคณะท างานนประกอบไป

ดวยบคคลทเปนตวแทนจากหลายสาขาวชา มผน าทไดรบการแตงตงมาจากคณะหรอจากทาง

มหาวทยาลย เนองจากการจดท ารางรายงานการประเมนตนเองเปนสวนหนงของกระบวนการ

บรหารการเปลยนแปลง การตดตอขอทราบขอมลกบผมสวนไดสวนเสยเปนสงส าคญทจะท าให

ไดขอมลความตองการหรอขอผกพนตาง ๆ กอนทจะเรมเขยนรายงานการประเมนตนเอง

นอกจากนควรมตารางเวลาเพอก าหนดระยะเวลาในการเขยนรายงานการประเมนตนเอง

สมาชกในคณะท างานมหนาทในการเกบและวเคราะหขอมลตาง ๆ รวมทงชวยกนเขยน

รายงานการประเมนตนเอง ซงในขนแรกนน สมาชกแตละคนควรมความรความเขาใจเกยวกบ

เกณฑคณภาพ AUN-QA กอนทจะเรมลงมอท างานในขนตอนตอไป

• การบรหารการเปลยนแปลง

Act (ปรบปรง)

- ปรบปรงคณภาพ

- จดท ารายงานการประเมนตนเอง ใหเสรจสมบรณ

- พดคยแลกเปลยนเรองการจดท า รายงานการประเมนตนเอง

Plan (วางแผน)

- พดคยเพอก าหนด จดประสงค

- จดตงคณะท างาน

- จดท าแผนการด าเนนงาน

- ท าความเขาใจเกณฑและ กระบวนการของ AUN-QA

Do (ปฏบต)

- ประเมนตนเอง

- เกบขอมลและหลกฐานตางๆ

- ตรวจสอบขอบกพรอง

- เขยนรายงานการประเมนตนเอง

- ตรวจทานรายงานการประเมนตนเอง

Check (ตรวจสอบ)

- ตรวจสอบรายงานการประเมนตนเอง

- รวบรวมขอมลปอนกลบ

65

ตำรำงท 3.2 ตำรำงเวลำก ำหนดระยะเวลำในกำรเขยนรำยงำนกำรประเมนตนเอง

กจกรรมการปฏบตงาน /

เดอน

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 วน

ก าหนด

สงงาน

วน

สดทาย

ผทไดรบ

มอบหมาย

สถานะ

P

L

A

N

พดคยเพอก าหนด

จดประสงค

จดตงคณะท างาน

จดท าแผนการ

ด าเนนงาน

ท าความเขาใจเกณฑ

และกระบวนการ

ของ AUN-QA

D

O

ประเมนตนเอง

เกบขอมลและ

หลกฐานตางๆ

ตรวจสอบ

ขอบกพรอง

เขยนรายงานการ


ตรวจทานรายงาน

การประเมนตนเอง

C

H

E

C

K

ทบทวนและ

ตรวจสอบรายงาน

การประเมนตนเอง

รวบรวมขอมล

ปอนกลบ

A

C

T

ปรบปรงคณภาพ

จดท า SAR ใหเสรจ

สมบรณ

พดคยแลกเปลยน

เกยวกบรายงานการ


เตรยมพรอม

น าเสนอ

การบรหารการ

เปลยนแปลง

66

“Do” (ปฏบต) ในขนตอนนคณะท างานจะระบขอบกพรองของระบบการประกน

คณภาพทเกยวของกบเกณฑ AUN-QA สงส าคญ คอ ขนตอนการเกบขอมล เนองจากจะชวย

ในการหาจ านวนของขอปฏบตของการประกนคณภาพพรอมทงชวยในการพจารณาวา

สถาบนการศกษาตองการอะไรบางเพอใหสอดคลองกบเกณฑ AUN-QA ทางออก คอ การลง

มอแกไขขอบกพรองกอนทจะไปสขนตอนการเขยนและทบทวนรายงานการประเมนตนเอง

“Check” (ตรวจสอบ) คอ การตรวจทานรายงานการประเมนตนเอง และขอปฏบตใน

เรองการประกนคณภาพ รวมไปถงการใหขอมลปอนกลบและปรบปรงแกไข คณะท างานอก

ชดหนงจะมหนาทชวยก าหนดการประเมนรายงานการประเมนตนเอง และขอปฏบตในเรองการ

ประกนคณภาพใหสอดคลองกบเกณฑ AUN-QA นอกจากนคณะท างานชดนควรมขอแนะน า

เพอปรบปรงรายงานการประเมนตนเอง และแกไขขอปฏบตทบกพรองในเรองการด าเนนการ

ประกนคณภาพทใชอยปจจบน

“Act” (ปรบปรง) คอ การน าเอาขอแนะน าตาง ๆ จากขนตอนตรวจสอบมาแกไข และ

ทบทวน ตรวจทานรายงานการประเมนตนเอง อกครงกอนทจะมอบรายงานการประเมนตนเอง

ฉบบสมบรณใหแกผมสวนไดสวนเสยไดศกษาเพอเตรยมพรอมส าหรบการประเมนคณภาพ

จากภายนอก

3.4 รำยงำนกำรประเมนตนเอง (SAR)

โดยปกตแลวการประเมนตนเองนนใชระยะเวลาประมาณ 9 เดอนหรอ 1 ปในการ

เตรยมการ อยางไรกตาม ระยะเวลาดงกลาวกขนอยกบระยะเวลาของการจดท า ความพรอม

ของขอมล และ ความพรอมของมหาวทยาลยหรอคณะ ในขนตอนแรก สงส าคญ คอ

ผสนบสนน คณะท างาน และบคลากรความมความเขาใจเบองตนเกยวกบแนวทางและเกณฑ

คณภาพ AUN-QA ควรมการจดอบรมและพดคยแลกเปลยนขอมล อนงรายงานการประเมน

ตนเองนนเปนผลผลตของการด าเนนการประเมนตนเอง และควรจะประกอบไปดวย การระบ

วตถประสงค ขอเทจจรงและรปแบบทสมบรณ รวมทงควรเปนไปตามรายการตรวจสอบ การ

ประเมนตนเองทสอดคลองกบเกณฑ AUN-QA (ดภาคผนวก A)

67

รายงานการประเมนตนเองเปนผลทเกดขนจากการประเมนตนเอง การเขยนรายงาน

การประเมนตนเองใหมประสทธภาพนนตองอาศยทกษะการเขยนและเวลา แนวทางการเขยน

รายงานการประเมนตนเอง ใหมประสทธภาพมดงน:

รายงาน คอ การเขยนสงทเกดขนจากการประเมนตนเอง กลาวคอ การเขยน

รายงานนนไมไดแคเปนการบรรยายแตควรเปนการเขยนเชงวเคราะห และรวมถง

การประเมนปญหาตาง ๆ นอกจากนการเขยนรายงานจะตองระบวาหลกสตรใช

วธการอะไรมาแกไขปญหา ควรใชค าถามวนจฉยทระบไวในเกณฑคณภาพ AUN-

QA ของแตละเกณฑมาเปนแนวทางในการเขยน

เนองจากการประเมนตนเองเปนสงทส าคญสงสดส าหรบกรรมการประเมนจาก

ภายนอก ดงนนควรยดรปแบบหรอแบบฟอรมของการเขยนรายงานการประเมน

ตนเอง ตามเกณฑ และรายการตรวจสอบของ AUN-QA

ควรเขยนระบใหชดเจนถงปรากฏการณทเกดขน เชน เวลา สถานท บคคลตาง ๆ

และกลไกคณภาพหรอเครองมออะไรทน ามาใชในการประกอบเกณฑประเมน ซง

การท าเชนนจะชวยในการรวบรวมขอมลทเกยวของตาง ๆ เขาดวยกน

มงใหความส าคญกบขอมล (ขอเทจจรง) ทอางถงเกณฑโดยตรง รายงานควรสน

กระชบและเขยนรายงานตามจรง ซงประกอบไปดวยแนวโนมและขอมลทางสถต

เพอทจะแสดงใหเหนถงผลสมฤทธและศกยภาพ และตองใหความส าคญเปนพเศษ

กบขอมลเชงปรมาณ และสงส าคญกคอควรมการตความขอมลทถกตอง และควร

มการเทยบมาตรฐานของขอมลตาง ๆ เชน จ านวนนกศกษา การประชมของ

บคลากรสายวชาการ สดสวนของบคลากรตอนกศกษา อตราการส าเรจการศกษา

ฯลฯ

การประเมนตนเองถอวาเปนจดเรมตนของการปรบปรงทเกยวของคณะกรรมการ

และคณะ รวมทงเอกสารจากการประเมนระหวางสถาบนการศกษา เมอท าการ

ประเมนตนเอง ควรก าหนดมาตรฐานและเกณฑของสถาบนการศกษาเอง แตทงน

เกณฑทตง ขนจากบคคลภายนอกกมความส าคญ เชน หนวยงานทรบรอง

ระบบงาน เมอท าการวเคราะหคณภาพของสถาบนการศกษาของตนเอง

จ าเปนตองมหลกฐานวาเกณฑครอบคลมมากแคไหน หากไมมมาตรฐานทก าหนด

68

ใชในประเทศอยางเปนทางการ กสามารถใชมาตรฐานทระบไวในคมอฉบบนเพอใช

เปนเกณฑมาตรฐาน

รายงานการประเมนตนเอง นนควรเขยนและแปลอยางนอยหนงอกภาษา (เชน

ภาษาองกฤษ) เพอใหงายตอการเขาใจของผประเมนจากภายนอก นอกจาก

รายงานแลวควรมอภธานศพทของอกษรยอและค าศพทเฉพาะทางตาง ๆ ทปรากฏ

ในเลมรายงาน

รายงานการประเมนตนเองเปนเอกสารฉบบสมบรณทมสวนส าคญในการก าหนดแผน

คณภาพในปตอ ๆ ไป ซงจะเปนขอมลส าหรบการรบรองหรอเปนการประเมนระหวาง

สถาบนการศกษา

เนอหำของรำยงำนกำรประเมนตนเอง ควรประกอบไปดวย:

สวนท 1 ค ำน ำ

แนวทางการเขยนบทสรปส าหรบผบรหาร ของรายงานการประเมนตนเอง

องคประกอบของการประเมนตนเอง – การด าเนนการประเมนตนเองเปนอยางไร

และมใครเกยวของบาง

ขอมลโดยยอของมหาวทยาลย คณะและสาขาวชา โครงรางความเปนมาของการ

ประกนคณภาพ พนธกจ วสยทศน จดประสงค และนโยบายคณภาพของ

มหาวทยาลย พรอมทงขอมลโดยยอของคณะและสาขาวชา

สวนท 2 เกณฑ AUN-QA

สวนนประกอบดวยการเขยนอธบายวา มหาวทยาลย คณะ หรอสาขาวชาระบเกยวกบ

ขอก าหนดของเกณฑ AUN-QA อยางไร ตามดวยเกณฑทระบในรายการตรวจสอบของการ


สวนท 3 กำรวเครำะหจดแขงและจดออน

บทสรปของจดแขง – สรปเกยวกบประเดนทภาควชามองวาเปนจดแขงและเปนสง

ทเปนความภมใจของสถาบนการศกษา

69

บทสรปของจดออน – ระบเกยวกบประเดนทภาควชา เหนวาเปนจดบกพรองและ

ตองการปรบปรงแกไข

รายการตรวจสอบการประเมนตนเองฉบบสมบรณ ตามทระบไวใน ภาคผนวก A

แผนการพฒนาปรบปรง – ระบเกยวกบขอแนะน าตาง ๆ ในการแกไขขอบกพรอง

ในการประเมนตนเอง และแผนการปฏบตงานในการปรบปรงขอบกพรองนน ๆ

สวนท 4 ภำคผนวก

อภธานศพทและเอกสารอางองเพมเตม

3.5 กำรเตรยมตวส ำหรบกำรประเมนคณภำพ

การจะเขาสกระบวนการประเมนคณภาพตองมการเตรยมการทด มหาวทยาลยควรจะ

ส ารวจทรพยากรทางการศกษา และเตรยมบคลากรกอนทจะเขาสการประเมน การเตรยมการ

ประกอบไปดวยการเตรยมและศกษาเอกสารรายงานการประเมนตนเองรวมถงเอกสารอน ๆ ท

เกยวของ พรอมทงเตรยมการในดานตาง ๆ เชน คณะผปฏบตงาน ผรบการสมภาษณ คณะผ

ประเมน การจดเตรยมอปกรณ และการเตรยมการด าเนนงานตาง ๆ ฯลฯกอนทจะขอรบการ

ประเมน สงส าคญ คอ ผรบผดชอบจะตองประสานงานแจงจดประสงคใหแกผมสวนไดสวนเสย

ทเกยวของ เพอเปนการสรางความเขาใจในเรองของเหตผลและจดประสงคของการประเมน

ในขณะเดยวกน เพอใหบรรลเปาหมายของการประเมน ควรจดสรรเวลาทเหมาะสมใหกบผ

ประเมน เพอทจะเตรยมพรอมส าหรบการประเมนคณภาพและท าความเขาใจเกณฑตาง ๆ

วตถประสงคของการประเมนไมไดอยทคะแนนการประเมน แตอยทการปรบปรงระบบ

การประกนคณภาพอยางตอเนองจนบรรลผล เนองจากโดยสวนใหญการประเมนขนอยกบ

หลกฐานทเปนรปธรรม มหาวทยาลยจงตองจดท ารายงานการประเมนทเรยบเรยงไวเปนอยาง

ด พรอมทงเตรยมเอกสารส าคญและบนทกขอมลส าหรบการประเมน ควรจดเตรยมขอมล

เกยวกบมหาวทยาลยและหลกสตรเพอน าเสนอตอคณะผประเมน เพอใหคณะผประเมนได

เขาใจภาพรวมของประวต นโยบาย วสยทศน พนธกจ และหลกสตรตาง ๆ ของมหาวทยาลย

ควรแปลรายงานการประเมนตนเอง และเอกสารส าคญทงหมดเปนส านวนทคณะผประเมน

เขาใจไดโดยงาย หากจ าเปนอาจมการแนะน าตวลามในระหวางการประเมนการท างานจรง

70

ควรจดสงส าเนารายงานการประเมนทแปลเรยบรอยแลวใหแกคณะผประเมนลวงหนากอนการ

ประเมนการท างานจรงอยางนอยหนงเดอนครงถงสองเดอน

ทางมหาวทยาลยควรก าหนดตวแทนฝายบรหาร คณะผจดท ารายงานการประเมน

ตนเองและผแนะน าใหเปนผรบผดชอบในการจดการประเมน ตวแทนฝายบรหารสามารถเปนผ

ก าหนดขอตกลงและใหการสนบสนนการประเมนและการน าเสนอของมหาวทยาลย คณะ หรอ

หลกสตรได คณะผจดท ารายงานการประเมนตนเอง ควรน าเสนอค าชแจงเกยวกบรายงานการ

ประเมนตนเอง และท าหนาทตดตอประสานงานเพอด าเนนกจการดงกลาว ลามควรพรอมทจะ

น าผประเมนไปยงสถานททไดจดเตรยมไวตลอดจนเตรยมเอกสารและหลกฐานตางๆ ใหพรอม

และท าหนาทประสานงานระหวางผประเมนและคณะท างานของคณะหรอมหาวทยาลย ลาม

อาจเขารวมท าหนาทแปลเอกสารและค าถามหรอค าตอบในการสมภาษณ เตรยมความพรอม

และแจงผใหสมภาษณใหทราบลวงหนาเกยวกบการประเมนทจะจดขน ผใหสมภาษณตองรบร

ถงเจตนาและวตถประสงคของการประเมน ควรเชญผบรหาร ตวแทนบคลากรทนาเชอถอ และ

นกศกษาใหเขารวมการจดการประเมน ควรเชญบคคลภายนอก เชน ศษยเกา ผประกอบการ

และผมสวนไดสวนเสยอนๆ ใหเขารวมการสมภาษณ

อาจพจารณาใหผเชยวชาญจากคณะทมสาขาทวชาทสมพนธกนเปนผประเมนภายใน

อยางไรกตาม ผประเมนแตละคนตองปฏบตตามบางเงอนไขดงตอไปน

ผประเมนแตละคนควรปฏบตหนาทโดยอสระ

ไมควรมการขดแยงทางผลประโยชน ผประเมนแตละคนไมควรไดรบผลประโยชน

จากการตดสนใจ

ผประเมนแตละคนตองไดรบการยอมรบจากคณะทไดรบการประเมน

สามารถเชญผท างานทเกษยณอายราชการทสามารถปฏบตหนาทไดอยางอสระ

มากกวาและมเวลาใหแกการปฏบตงานไดมากกวาใหเขารวมได อยางไรกตาม การมคณะผ

ท างานทยงปฏบตงานในดานนและมความรทเทาทนตอการพฒนาถอเปนสวนส าคญอยางยง

คณะผประเมนในการประเมนคณภาพควรมจ านวน 2 ถง 5 คน ขนอยกบประเภทของ

การประเมนคณภาพ สมาชกในคณะท างานอาจรวมถง

71

ประธานทปฏบตหนาทโดยอสระและไมมสวนเกยวของกบสถาบนทไดรบการ

ประเมน ประธานไมจ าเปนตองเปนผทมความเชยวชาญในดานดงกลาว แตควรม

ประสบการณในดานการบรหารจดการสถาบนอดมศกษาและการพฒนาระบบ

ประกนคณภาพในระดบอดมศกษา

ผเชยวชาญสาขาวชาตาง ๆ จ านวน 2 คน

ผเชยวชาญจากตลาดแรงงาน และ/หรอ ผเชยวชาญจากองคกรวชาชพ

ผเชยวชาญจากตางประเทศ แตสมาชกดงกลาวตองมทกษะดานภาษา เนองจากใช

ภาษาแมในการประเมน

ผเชยวชาญดานการศกษาและการเรยนรกระบวนการ

ในการคดเลอกผประเมน ควรพจารณาจากความสามารถและคณลกษณะสวนบคคล

ของผประเมน นอกเหนอจากประสบการณการศกษาและการท างาน ความรและทกษะเฉพาะ

ส าหรบระบบการจดการคณภาพทเกยวของกบ

คณภาพและการประกนคณภาพโดยทวไป

คมอและเกณฑ AUN-QA

แบบจ าลองการประกนคณภาพและกรอบแนวคดอนๆ

หวหนาคณะผประเมนควรมความรและทกษะดานผน าเพอใหจดการประเมนไดอยางม

ประสทธภาพและประสทธผล นอกจากน ผประเมนควรมคณลกษณะสวนบคคลทแสดงใหเหน

ถงการมทกษะทจะน าไปสการประเมนอยางประสบความส าเรจ ผประเมนควรมจรยธรรม ใจ

กวาง เจรจาตอรองเปน ชางสงเกต เฉลยวฉลาด ปรบตวไดงาย ยดมน เดดขาด และพงพา

ตนเอง การผสมผสานระหวางการศกษา ประสบการณการท างาน การฝกฝนการประเมนและ

ประสบการณดานการประเมนจะกอใหเกดความร ทกษะ และคณลกษณะสวนบคคลทจ าเปน

ตอผประเมน โดยคณสมบตดงทกลาวมานอาจจะก าหนดขนจากระดบการศกษาขนต าสด

ระยะเวลาของประสบการณการท างาน และระยะเวลาขนต าของการมประสบการณการตรวจ

หรอประเมนคณภาพ เปนตน

72

ผประเมนทไดรบการแตงตงควรมความรและทกษะดานคณภาพ การประกนคณภาพ

คมอและเกณฑ AUN-QA และมกลวธและทกษะดานการประเมน หรอควรจดใหมการฝกอบรม

หากผประเมนไมมความรหรอทกษะดงทกลาวมา

การฝกอบรมควรประกอบดวย

คณภาพและการประกนคณภาพในระดบอดมศกษา

คมอและเกณฑ AUN-QA

องคกรของโครงการการประเมนตนเอง

การเขยนและการทบทวนรายงานการประเมนตนเอง

การกระบวนการประเมนคณภาพ

การสมภาษณผมสวนไดสวนเสย

การเขยนรายงานขอเสนอแนะ

ผจดการประเมนควรดแลการจดสงและการบรการอนๆ ดงตอไปน

หองประชมและหองสมภาษณ

- การเปด/ปดประชมซงโดยปกตจะตองมหองพกขนาดใหญโดยค านงถงจ านวน

ของผทเกยวของ

- หองสมภาษณส าหรบจดการด าเนนการประเมนรวมกบผใหสมภาษณ

- ผประเมนอาจตองใชหองส าหรบการอภปรายและการเขยนรายงาน

ผสงเกตการณทตองการเรยนรเกยวกบการด าเนนการประเมน

การเยยมชมสถานท – จดส าหรบใหผประเมนเขาเยยมชมสถานทตางๆ เชน

หองสมด หองทดลอง หอประชม ฯลฯ ซงเปนสวนหนงในการประเมน

อปกรณคอมพวเตอร/สงอ านวยความสะดวกส าหรบการน าเสนอในการเปดและ

ปดการประชม

บรการถายเอกสาร/งานพมพ

เครองดม/อาหาร

การรบสงจากสนามบน

73

ทพก

3.6 กระบวนกำรประเมนคณภำพ

วงจรคณภาพ PDCA (Plan-Do-Check-Act) หรอวงจรเดมง (Deming Cycle) ทแสดง

ในรป 3.3 ไดถกน ามาปรบใชส าหรบการประเมนคณภาพในระดบหลกสตร ระดบสถาบน และ

ในระบบ IQA

รปท 3.3 – แนวทาง PDCA ในการประเมน AUN-QA

3.6.1 ขนตอนกำรวำงแผน

ขนตอนการ "วางแผน" ประกอบดวย:

ประเภทของการประเมน

คณะผประเมน

ก าหนดการและรายละเอยด

วางแผน

- ประเภทของการ

ประเมน

- คณะผประเมน

- ก าหนดการและ

รายละเอยด

ปฏบต

- การประเมนดวยเอกสาร

- การประเมนคณภาพภายใน


- การเตรยมรายงาน

- การน าเสนอผลการประเมน

ปรบปรง

- รายงานผลการประเมนและขอเสนอแนะ

- ขอมลปอนกลบเกยวกบการประเมน

74

ในชวงเรมตนวางแผน สถาบนตองตดสนใจเลอกการประเมนคณภาพแบบใดแบบหนง

เนองจากการประเมนคณภาพแตละแบบตอบสนองตอจดประสงคทแตกตางกนและตองการ

ผเชยวชาญทมระดบความช านาญแตกตางกน การประเมนคณภาพ AUN-QA มสามรปแบบ

ไดแก ระดบสถาบน ระบบประกนคณภาพภายใน และระดบหลกสตร

คณะผประเมนจะไดรบการแตงตงลวงหนาโดยส านกงานเลขานการ AUN โดย

พจารณาจากประวตความเปนมา ประสบการณ และทกษะดานภาษาของผประเมน แตละคณะ

ผประเมนควรประกอบดวยสมาชกทมาจากมหาวทยาลยทตางกนจ านวนอยางนอย 2 คน ผ

ประเมนในแตละคณะควรก าหนดบทบาทและภาระงานของตนในชวงกอน ระหวาง และ

ภายหลงการประเมน

ประธานหรอหวหนาผประเมนจะเปนผน าคณะผประเมน จดการประชม/อภปราย

เบองตน ก าหนดบทบาทและขอบเขต/เกณฑการประเมน และกลนกรองผลการประเมนในขน

สดทาย โดยทวไป ผประเมนควรด าเนนบทบาทดงน

การเตรยมแผนการประเมนและตรวจสอบ

การสอสารและการชแจงความตองการในการประเมน

การวางแผนและการก าหนดหนาทความรบผดชอบอยางมประสทธภาพและม

ประสทธผล

การสงเกตการณหลกสตร กระบวนการ สงอ านวยความสะดวก และการปรบปรง

คณภาพ

การรายงานผลการประเมน

ยอมรบความคดเหนของผอนและเสนอเหตผลในการสนบสนนแนวคดในการ

ประเมนของตนเอง

ผประเมนตองตรวจสอบวน เวลา ทตง และสถานทในการจดการประเมนของแตละ

หลกสตรกอนการประเมนจรง โดยปกตจะจดการประเมนภายในมหาวทยาลยซงสะดวกตอ

การเขาถงเอกสาร การเยยมชมสถานท คณาจารย และบคลากรฝายสนบสนน การสมภาษณ

ควรจดขนใหคลายคลงกบการประชมและหลกเลยงการใชหองทใหญเกนไปหรอมลกษณะ

75

คลายหองเรยน นอกจากนควรใชหองทมเอกสารทเกยวของเตรยมพรอมไวแลวในขณะ

ด าเนนการสมภาษณบคลากร เพอความสะดวกและงายตอกระบวนการตรวจสอบ

หากจ าเปน ผประเมนควรไดรบรายละเอยดของผประสานงานของทางมหาวทยาลย

และส านกงานเลขานการ AUN เพอใหสามารถจดการสอสารในเบองตนได ถาเปนไปได ควรร

วาคณะผประเมนเปนใครบางและตกลงรวมกนในการแบงหนาทความรบผดชอบ ผประเมนควร

ตรวจสอบใหแนใจวาไดมการจดสงรายงานการประเมนกอนการประเมนการท างานจรงอยาง

นอยหนงเดอนครงถงสองเดอน

การก าหนดรายละเอยดโดยทวไปจะจดไวเปนเวลาสามวน และโดยปกตจะประกอบไป

ดวย

การเปดประชม

- การน าเสนอโดยภาพรวมของหนวยงานทไดรบการประเมน

การสมภาษณ (คณบด หวหนาภาค ประธานหลกสตร คณาจารย บคลากรฝาย

สนบสนน นกศกษา ศษยเกา และผประกอบการ)

การเยยมชมสถานท (สงอ านวยความสะดวกในการสอน หองปฏบตการ หอง

ท างาน หองสมด สงอ านวยความสะดวกทวไป)

การเตรยมการประเมนและรายงาน

อาหารวาง อาหารกลางวน อาหารเยน

การปดประชม

- การน าเสนอผลการประเมนเบองตน

การก าหนดรายละเอยดโดยทวไป แสดงในรปท 3.4

76

รปท 3.4 – ก ำหนดกำรประเมนทวไปตำมเกณฑคณภำพ AUN-QA

วน / เวลา กจกรรรม

วนกอนการประเมน

รบผประเมนและผรวมงานจากส านกงานเลขานการ AUN วนท 1

09.00 – 09.30 พธเปดการประชม

09.30 - 09.45 พกรบประทานอาหารวาง

09.45 – 10.00 บรรยายสรป โดยคณบด

10.00 – 11.30 สมภาษณหวหนาภาควชา ประธานหลกสตร และคณะจดท ารายงานการประเมน

ตนเอง

11.30 – 13.00 เยยมชมพนทในมหาวทยาลยและคณะ - หองปฏบตการ สงอ านวยความสะดวกใน

การเรยนการสอน หองสมด คอมพวเตอร ฯลฯ

13.00 – 14.00 รบประทานอาหารกลางวน

14.00 – 15.30 ส านกงานเลขานการ AUN คณาจารย

15.30 – 15.45 พกรบประทานอาหารวาง

15.45 – 17.00 ส านกงานเลขานการ AUN บคลากรฝายสนบสนน

17.00 เปนตนไป รบประทานอาหารเยน

วนท 2

08.30 – 10.00 สมภาษณนกศกษา

10.00 – 10.15 พกรบประทานอาหารวาง

10.15 – 11.30 สมภาษณศษยเกา

11.30 – 13.00 สมภาษณผประกอบการ

13.00 – 14.00 รบประทานอาหารกลางวน

14.00 – 17.00 หารอเกยวกบขอมลทไดรบและเตรยมการประเมนผล

17.00 เปนตนไป รบประทานอาหารเยน (มองายๆ แลวแตสะดวก)

วนท 3

09.00 - 11.00 น าเสนอผลการประเมนเบองตน

11.00 – 11.30 ปดการประชม

11.30 – 13.00 รบประทานอาหารกลางวน และผประเมนเดนทางกลบ

77

3.6.2 ขนตอนกำรปฏบต

ขนตอนการปฏบตจะเกยวของกบการประเมนดวยเอกสารและการประเมนคณภาพ

ภายใน

กำรประเมนดวยเอกสำร

การประเมนดวยเอกสารในหองทจดไวส าหรบคณะผประเมนเปนขนตอนแรกกอนการ

เยยมชมสถานท การประเมนเปนการทบทวนเอกสารการด าเนนงานทเกยวของกบระบบการ

ประกนคณภาพโดยอางองจากรายงานการประเมนตนเอง และเอกสารอน รายงานการ

ประเมนตนเองชวยในการพฒนาแผนการประเมน รปแบบการวางแผนการประเมน AUN QA

ถกใชเพอวตถประสงคดงกลาวมา รายงานการประเมนตนเองชวยใหการเตรยมงานดงตอไปนส

ลวงได

การท าความเขาใจรายงานการประเมนตนเองและการด าเนนการประกนคณภาพ

การวนจฉยจดออนและจดแขงของการด าเนนการประกนคณภาพ

การวนฉยปญหาทเกดขนในการท างานเพอใหบรรลตามเกณฑ AUN QA

การวนจฉยแนวทางทเปนไปไดส าหรบการปรบปรง

การสรางค าถามส าหรบการสมภาษณผมสวนไดสวนเสย

การวนจฉยแหลงทมาของหลกฐานส าหรบการตรวจสอบ

วตถประสงคของการวางแผนการประเมน คอ การรวบรวมหลกฐานของการปฏบต

ตามคมอและเกณฑ AUN-QA แผนควรประกอบดวย

แหลงขอมลและหลกฐาน

กลยทธทใชเพอรวบรวมหลกฐานตลอดจนการระบเอกสารและบนทกส าหรบการ

ทบทวน กลยทธอาจรวมถงการลงพนท การทบทวนเอกสาร การสมภาษณ การ

เขาใชงานเวบไซต ฯลฯ

ระบบคคลทจะใหสมภาษณ และการวางแผนก าหนดการสมภาษณ และการเยยม

ชมสถานท

เตรยมค าถามทจ าเปนในการรวบรวมหลกฐาน

78

รายงานการประเมนตนเอง คอ เอกสารส าคญทสดส าหรบการประเมนดวยเอกสาร

และควรสงมอบรายงานการประเมนตนเอง ใหแกผประเมนลวงหนากอนการประเมนจรง

รายงานการประเมนตนเองแสดงภาพโดยรวมของมหาวทยาลย คณะ สาขา และหลกสตรท

ไดรบการประเมน รายงานการประเมนตนเอง ควรครอบคลมเงอนไขทงหมดทแสดงรายการใน

รายการตรวจสอบ ถาประเมนตามเกณฑไมมเอกสาร ผประเมนควรอธบายกบผประสานงาน

ของมหาวทยาลย ผประเมนควรวนจฉยขอมลและเอกสารทกลาวถงในรายงาน และตรวจสอบ

กบเอกสารจรงในระหวางการประเมนการท างานจรง

กระบวนการ PDCA เปนเครองมอทดส าหรบใชในการวางแผนการประเมน ค าถาม

สามารถก าหนดขนในแตละขนตอนของกระบวนการ PDCA (ดรปท 3.5)

รป 3.5 – กลยทธ PDCA ในการก าหนดค าถาม

วำงแผน (Plan)- อะไรทจ าเปนตองท า

บาง?- ควรจะท าทไหนและ

เมอไหร?- ท าไมตองท า?

ปฏบต (Do)- ใครเปนคนท า?- ท าอยางไร?

ตรวจสอบ (Check)- สงทท าเปนไปตามแผนหรอไม?- อะไรคอผลส าเรจและผลลพธ?

ปรบปรง (Act)- ปรบปรงอะไรบาง?

79

เชน ในขนตอนการ "วางแผน" ค าถามเกยวกบอะไร เมอไหร และท าไม ใชสราง

วตถประสงคและกระบวนการทน าไปสผลลพธตามคมอและเกณฑ AUN-QA และนโยบาย

องคกรได ในขนตอนการ "ปฏบต" ค าถามมงไปทการด าเนนงานและผเกยวของ ในขนตอนการ

"ตรวจสอบ" เปนค าถามเกยวกบการตรวจสอบและการประเมนการท าใหบรรลผลและการ

ก าหนด สดทาย ในขนตอนการ "ปรบปรง" ผประเมนสามารถวางแผนค าถามเกยวกบการ

ด าเนนการปรบปรงประสทธภาพการท างานใหบรรลผล ผประเมนควรใชค าถามทขนตนดวย

5Ws (ท าไม อะไร ทไหน ใครท า และเมอไหร) และ 1H (วธการ) มาปรบใชในการตงค าถาม

ระหวางการสมภาษณ

เพอความสะดวกในการประเมนดวยเอกสารและการวางแผน รปแบบส าหรบการ

ประเมนระดบหลกสตรอยในเอกสารภาคผนวก B ตวอยางวธใชรปแบบส าหรบการวางแผน

ดวยเอกสารมการระบไวในภาคผนวก C

กำรประเมนคณภำพภำยในและกำรใหคะแนน

การประเมนคณภาพาภายในและการใหคะแนนประกอบดวยการเปดการประชมกบ

ตวแทนผบรหารของมหาวทยาลย โดยทวไปหลงจากการเปดการประชมแลวจะมการน าเสนอ

ของมหาวทยาลยและหลกสตรเปนล าดบตอไป หลงจากนนจงมการจดการสมภาษณกบผม

สวนไดสวนเสยอนๆ การเยยมชมสถานทอาจถกจดขนกอนหรอระหวางการสมภาษณ การ

ประเมนจะจบลงดวยการปดการประชม

ควรจดการเปดการประชมกบตวแทนผบรหารของมหาวทยาลยทขอรบการประเมน

ตงแตชวงแรกของการประเมนดวยเอกสาร วตถประสงคของการเปดการประชมโดยสงเขปคอ:

แนะน าสมาชกของคณะผประเมนตอตวแทนผบรหารของมหาวทยาลยทขอรบการ

ประเมน

สรางเครอขายการตดตอสอสารอยางเปนทางการระหวางคณะผประเมนและ

มหาวทยาลยทขอรบการประเมน

ทบทวนขอบเขตและวตถประสงคของการประเมน

ชแจงรายละเอยดของแผนการประเมนและก าหนดการ

80

ใหมหาวทยาลยทขอรบการประเมนไดแนะน ามหาวทยาลยและหลกสตรผานการ

น าเสนอ

ค ากลาวเปดการประชมโดยประธานของคณะผประเมนโดยทวไปมดงน

“อรณสวสดสภาพบรษและสภาพสตร ผมชอ XXX และผรวมงานของผม YYY เราคอ

คณะประเมนจากเครอขายมหาวทยาลยอาเซยน (ASEAN University Network: AUN)

ทางเรามความยนดเปนอยางยงทไดมาประเมนคณภาพในระดบหลกสตรภายใต

แนวทางและเกณฑ AUN-QA ตามทมหาวทยาลยของทานไดสงค าขอ การประเมนครงนจะ

ครอบคลมถงหลกสตร XXX ของคณะ ABC เราจะพจารณากจกรรมทเกยวของในสวน

ดงกลาว ก าหนดการตางๆจะเปนไปตามทไดตกลงไวกอนหนาน หรอหากมการเปลยนแปลง

ก าหนดการใดๆโปรดแจงใหทางเราทราบ การประเมนจะใชเวลาทงสน 3 วน

จะมพธปดการประชมขนในวนสดทายของการประเมนซงเราจะท าการน าเสนอผล

การประเมนเบองตนในวนดงกลาว

กอนทจะเรม มทานใดมค าถามหรอไม (รอสกครหนง)

ขอบคณและขอเชญแนะน าสมาชกในคณะท างานของทานเปนล าดบตอไป”

กำรสมภำษณ

มหาวทยาลยทขอรบการประเมนจะจดการสมภาษณรวมกบผมสวนไดสวนเสยตางๆ

กอนการประเมนดวยเอกสาร การสมภาษณอาจเรมจากการอภปรายรวมกบผ เขยนรายงาน

การประเมนตนเอง ตงแตชวงแรกและชวงระหวางการประเมนดวยเอกสาร ในการสมภาษณนน

ทางคณะผด าเนนงานสามารถซกถามขอชแจงและอธบายเกยวกบหวขอตางๆทไมชดเจน

การสมภาษณนกศกษาเปนวธการทท าใหไดขอมลเปนจ านวนมาก แตตองมการ

ตรวจสอบขอมลดงกลาว โดยเปรยบเทยบกบขอคดเหนของบคลากร การสมภาษณนกศกษาม

ความส าคญตอการท าความเขาใจถงภาระงานทเกยวของการเรยนการสอน คณภาพของ

บคลากรฝายวชาการ หลกสตรของสาขาวชา คณภาพของสงอ านวยความสะดวก ฯลฯ

81

การสมภาษณนกศกษาควรท าเมอไมมบคลากรของคณะอยดวยซงจะท าใหนกศกษา

สามารถใหขอมลไดอยางเปนอสระ ตามหลกการแลว จ านวนนกศกษาในแตละชนปควรม

ประมาณ 5 คน โดยแยกเปนนกศกษาชนปท 1 ชนปท 2 ชนปท 3 และนกศกษาชนปสดทายท

ใกลจบการศกษา นกศกษาทไดรบเลอกตองเปนตวแทนทเทยงตรงของกลมประชากรทงหมด

การเลอกนกศกษาตองเปนไปตามความตองการทระบไวในคมอส าหรบการประเมนและผ

ประเมนของ AUN-QA ผประเมนตองมรายชอของนกศกษาและรายละเอยดของแตละคน เชน

ชอ ชนปทก าลงศกษา ฯลฯ

การสมภาษณบคลากรจะเปนเรองเกยวกบเนอหาของหลกสตร ผลการเรยนร กล

ยทธการเรยนการสอน การประเมนนกศกษา ในการสมภาษณบคลากรนน ไมควรจะสมภาษณ

บคลากรมากกวา 25 คน อาจจะมการสมภาษณอาจารยประจ าหลกสตรและบคลากรท

รบผดชอบเกยวกบการสอบเพมเตม ระหวางการสมภาษณอาจารยประจ าหลกสตร ควรจะม

ค าถามวาหลกสตรไดรบการปรบปรงใหเปนปจจบนไดอยางไรและมการวางแผนและตระหนก

ในการน านวตกรรมไปใชในหลกสตรอยางไร การสมภาษณบคลากรทรบผดชอบเกยวกบการ

สอบนนตองแสดงใหเหนชดเจนวาความเชอมนในคณภาพของขอสอบและการตดสนผลคะแนน

เกดขนไดอยางไร

การสมภาษณนายจางและศษยเกาเปนตวชวดทดทท าใหเหนถงคณภาพของบณฑต

และหลกสตร กลมคนเหลานเปนแหลงขอมลทดของมหาวทยาลยในการปรบปรงกระบวนการ

ระบบ สงอ านวยความสะดวก หลกสตร ฯลฯ

ในการสมภาษณแตละครง ผประเมนจะตองด าเนนการหลายขนตอนรวมถงการให

ขอมลกบผสมภาษณเกยวกบจดประสงคของการสมภาษณ รวบรวมขอมลเกยวกบผเขา

สมภาษณและจดการการสมภาษณใหเปนไปตามความเปนจรง

วตถประสงคในการสมภาษณ

รวบรวมขอมลและหลกฐาน

กลนกรองและตรวจสอบรายงานการประเมนตนเองและการด าเนนการ

เปดโอกาสใหผเขาสมภาษณใหขอมลในภาพรวมทงหมด

82

สงทส าคญในการสมภาษณ คอ ผสมภาษณจะตองพดนอยและฟงผเขาสมภาษณให

มากเพราะจดประสงคในการสมภาษณ คอ การยนยนใหแนใจวาการประเมนเปนไปอยาง

ยตธรรมและไมล าเอยง ในการสมภาษณ ผประเมนควรพจารณาประเดนตอไปน

รขอมลผเขาสมภาษณ

- ภาษา

- การศกษา

- ความเชยวชาญเฉพาะดานหรอความสนใจ

วางแผนในการตงค าถาม

- มงไปทเกณฑ

- ใชถอยค าทเปนกลางเพอหลกเลยงความล าเอยง

- ใชค าถามปลายเปดทเรมตนดวย 5Ws และ 1H เพอตรวจสอบขอมล

- ใชค าถามปลายปดเพอยนยนขอมล

- ควบคมเวลาใหครอบคลมเกณฑและผเขาสมภาษณทหลากหลาย

กระบวนการสมภาษณประกอบไปดวย 3 ขนตอน ดงตอไปน

แนะน า

ซกถาม

สรป

ในขนตอนการแนะน า ควรจะด าเนนการดงตอไปน

แนะน าทมประเมน

อธบายวตถประสงคของการสมภาษณ

ท าใหผถกสมภาษณรสกผอนคลาย

ทราบถงภมหลงของผใหสมภาษณ เชน ปทใหบรการ หรอปทศกษา ต าแหนงใน

ปจจบน ขอบเขตของการท างาน ฯลฯ ถาจ าเปน

ในระหวางการตงค าถาม ควรใสใจปจจยดงตอไปน

83

ใชโทนเสยงทมนใจ และเขาถงขอมลอยางสภาพ

ท าใหผถกสมภาษณมนใจวา ขอมลทกอยางทไดรบจะถกเกบเปนความลบอยาง

เครงครด และไมมขอมลใดทจะน าไปเผยแพรแกบคคลอน

น าเขาสการอภปราย ปรกษาหารอ

ท าตามก าหนดการทไดระบไว

รกษาเวลา

ใชเทคนคซกถามทมประสทธผล คอ

ถามค าถามครงละหนงค าถาม และใหเวลาเพยงพอแกผใหสมภาษณในการตอบ

ค าถามกอนทจะถามค าถามถดไป

ใชค าถามปลายเปดเพอคนหาตรวจสอบขอมล

ใชค าถามปลายปดเพอยนยนขอมล

หลกเลยงค าถามแบบชน า

พยายามใชภาษาทแสดงความเปนกลาง หลกเลยงค าเหลาน เชน ไมเคย ไมด ด

เสมอ ออนแอ ฯลฯ

กอนสนสดการสมภาษณ ควรปฏบตดงตอไปน

สอบถามผใหสมภาษณวาตองการเสนอขอมลใดเพมหรอไม ซงจะท าใหพวกเขาม

โอกาสทจะบอกถงขอมลส าคญทอาจไมไดอยในแผนทวางไว

แสดงความขอบคณตอผใหสมภาษณทไดสละเวลาของพวกเขามาเขารบการ

สมภาษณ

เทคนคพนฐาน 4 ประการในการฟงอยางมสวนรวม

1. การสะทอนกลบ คอ การกลาวซ าค าพดของผใหสมภาษณเพยงแตใชค าทแตกตาง

ออกไป เพอสงเสรมและกระตนผใหสมภาษณด าเนนการใหขอมลอยางตอเนอง

2. การนงเงยบ บางครงความเงยบอาจจะท าใหคนรสกอดอดในระหวางการสนทนา

อยางไรกตาม ไมจ าเปนทจะตองสนทนาตลอดการใหสมภาษณ โดยสามารถแบง

84

ออกเปนการเงยบดานบวก และดานลบ มกจะเกดขนในขณะทผใหสมภาษณก าลงคด

ระหวางการน าเสนอขอมล ซงถาในระหวางการสมภาษณ ผใหสมภาษณนงเงยบ

เนองจากไมสามารถตอบขอมลได ผสมภาษณควรใหความชวยเหลอ

3. การตอบสนอง ท าใหผใหสมภาษณรบรไดเปนระยะๆ วาผประเมนก าลงตงใจฟงอย

โดยใชค าพด เชน "ใช" "ฉนเขาใจ" "อมม... ม" หรออาจจะใชภาษากาย เชน พยกหนา

และการสบตาโดยไมขดจงหวะผใหสมภาษณถาไมจ าเปน

4. การตงค าถามปลายเปด ใชค าถามทกระตนใหผใหสมภาษณเสนอความคดเพมเตม

มากกวาทจะใหตอบค าถามเพยงวา "ใช" หรอ "ไมใช" สวนค าถามปลายปดมกจะปดกน

ความคดของผใหสมภาษณ ท าใหพวกเขารสกวาถกซกถามและถกกดกนการใหขอมล

หลกฐำนกำรตรวจประเมน

หลกฐานตางๆควรถกรวบรวมในทกๆเรองทเกยวของตามวตถประสงคและขอบเขต

ของการตรวจประเมน สามารถใชรายการตรวจสอบเพอชวยในการเกบรวบรวมหลกฐาน ซง

สามารถรวบรวมหลกฐานจาก

การสมภาษณ

การตรวจสอบเอกสาร/รายงานบนทก (ทางกายภาพ และอเลกทรอนกส)

การสงเกตกจกรรม และสงอ านวยความสะดวกตางๆ

การเยยมชมสถานท

ใชวธการทางสถต เชน สมตวอยางทสามารถใชเพอเพมประสทธภาพในระหวาง

การประเมน อยางไรกตาม ตวอยางควรจะมสดสวนของขอบเขตทอยภายใตการ


การเยยมชมสถานทสามารถท ากอน หรอ ระหวางการสมภาษณ การเยยมชมสถานท

โดยทวไป หมายถง การไปเยยมชมหองเรยนทใชในการบรรยาย หองสอนเสรม หองปฏบตการ

โรงงานทนกศกษาฝกงานหรอหองฝกงาน หองสมด และหองปฏบตการคอมพวเตอร ซงควรให

ความสนใจเปนพเศษในเรองของสงอ านวยความสะดวก สภาพของอปกรณและเครองมอ

ความสะอาดและการบ ารงรกษาสงอ านวยความสะดวกตางๆ นอกจากนการเยยมชมสถานท

85

ยงเปนการใหผประเมนมโอกาสชแจงประเดนตาง ๆ ทปรากฎในรายงานการประเมนตนเอง

พรอมบคลากรสายสนบสนน

3.6.3 ขนตอนกำรตรวจสอบ

ขนตอนขนตอน "ตรวจสอบ" เกยวกบการจดท ารายงานและการน าเสนอผลการ

ประเมน

เมอสนสดการประเมน กอนทจะเตรยมพรอมการรายงานขนสดทาย คณะผประเมน

อาจจะจดการประชมชแจงกบตวแทนของมหาวทยาลยและผรบผดชอบแผนงาน โดยม

วตถประสงคของการประชมเพอ

น าเสนอผลการประเมนเบองตน

มนใจวาผลการประเมนกอใหเกดความเขาใจอยางชดเจนและทวถง

เปดโอกาสใหมการชแจง

สรปผลการประเมน

การประชมเปนสวนหนงของขนตอน "การตรวจสอบ" และชวยใหผประเมนเตรยมความ

พรอมและการรายงานขอเทจจรง อกทงยงเปดโอกาสใหผประเมนและผถกประเมนชแจงขอ

สงสยและมความเขาใจกระบวนการประกนคณภาพและเกณฑคณภาพ AUN QA ไดดมากขน

กวาเดม นอกจากนยงชวยในการแสดงประเดนทสมควรไดรบการปรบปรง และสรางแรง

กระตนใหแกมหาวทยาลยในการปรบปรงระบบประกนคณภาพ ซงการสอสารสองทางใน

ขนตอน "ตรวจสอบ" น จะท าใหมหาวทยาลยยอมรบการตดสนและการชวยเหลอซงน าไปสการ

สรางความสมพนธทใกลชด และยงยนระหวางผประเมนและมหาวทยาลย

รำยงำนผลกำรประเมน

วตถประสงคของรายงานผลการประเมน

- ระดบของการปฏบตงานตามแนวทางและเกณฑคณภาพ AUN QA

- จดแขงของมหาวทยาลย/คณะ/แผนงาน

- แนวทางการพฒนาปรบปรง

86

ขนตอนการจดท ารายงานผลการประเมนจะแสดงในรปท 3.6

รปภาพท 3.6 ล าดบขนตอนในการเตรยมการรายงานผลการประเมน

การตรวจสอบขอมลใน

การประเมน

- ตรวจสอบหลกฐาน ขอมลตางๆ

ระบจดแขง

- ตรงตามเกณฑ

- แนวปฏบตทด

มองหาจดในการแกไข

ปรบปรง

- จดทตองการการปรบปรงและพฒนา

- จดทเปนขอทควรปรบปรง

อธบายขอมลทคนพบ

- ยนยนประเดนทเปนขอสงสย

- เหนดวยในการพฒนาปรบปรง

- น าเสนอผลทจะรายงานในพธปด

ใหคะแนนระดบตาม

เกณฑ

- แสดงระดบคะแนนทเหนพองตองของผประเมนตามเกณฑ

- ปรบคะแนนของผประเมนใหสอดคลองกบเกณฑทก าหนด

เตรยมพรอมในการ

รายงานผลขนสดทาย

- ใชรปแบบการประเมนผลการประกนคณภาพตามเกณฑ AUN-QA

- รายงานผลฉบบสดทาย

87

เพอจดเตรยมรายงานใหเกดความนาเชอถอและตรงตามวตถประสงคนน คณะผ

ประเมนจ าเปนตองมการตรวจสอบหลกฐานทรวบรวมมา และแบงเปนจดแขงและจดทควร

ปรบปรงของตามแนวทางปฏบตของการประกนคณภาพทถกน ามาใชโดยมหาวทยาลย จากนน

คณะผประเมนควรแนะน าขอบเขตการพฒนาและการปรบปรงแกไขตามเกณฑประกนคณภาพ

AUN QA คณะผประเมนตองมการใหคะแนนและตกลงผลคะแนนทไดตามเกณฑทก าหนด ขอ

ขดแยงทเกดขนระหวางผประเมนตองมการตดสนบนพนฐานของขอเทจจรงและหลกฐาน

อางองทเทยบกบแนวปฏตทด และควรมการปรบคะแนนใหเปนตามเกณฑทก าหนดเพอให

แนใจวาไดผลลพธทตรงตามเกณฑ

การประเมนคณภาพตามเกณฑ AUN QA จะม เกณฑการวด 7 ระดบเ พอให

มหาวทยาลยและผประเมนใชเปนเครองมอในการตรวจสอบวดระดบคณภาพวาม

ความกาวหนามากนอยถงระดบใด โดยใชเกณฑ 7 ระดบ ตามรายละเอยดตอไปน

88

ระดบ ค ำอธบำย

1 คณภำพไมเพยงพออยำงชดเจน

ไมปรากฎผลการด าเนนการ ไมมเอกสาร ไมมแผน หรอไมมหลกฐานทสนบสนนการ

ด าเนนงาน คณภาพไมเพยงพออยางชดเจน จ าเปนตองปรบปรง แกไข หรอพฒนา

อยางเรงดวน

2 คณภำพไมเพยงพอ จ ำเปนตองมกำรปรบปรง

มการวางแผนแตยงไมไดเรมด าเนนการ เนองจากมขอมล เอกสาร และหลกฐานไม

เพยงพอในการด าเนนการ จงจ าเปนตองมการปรบปรง แกไข หรอพฒนา

3 คณภำพไมเพยงพอ แตกำรปรบปรง แกไข หรอพฒนำเพยงเลกนอยสำมำรถท ำ

ใหมคณภำพเพยงพอได

มเอกสารแตยงไมเชอมโยงตอการปฏบต หรอมการด าเนนการตามเกณฑประกน

คณภาพ พบแนวทางการพฒนาบาง มหลกฐาน เอกสารบาง แตขาดความชดเจน ผล

การด าเนนงานยงไมสมบรณในบางผลลพธ

4 มคณภำพของกำรด ำเนนกำรของหลกสตรตำมเกณฑ

มเอกสาร และหลกฐานการด าเนนการตามเกณฑ ผลลพธเกดขนตามทคาดหวง

5 มคณภำพของกำรด ำเนนกำรของหลกสตรดกวำเกณฑ

มเอกสารและหลกฐานชดเจนทแสดงถงการด าเนนการทมประสทธภาพดกวาเกณฑ

สงผลใหเกดผลดในการพฒนาระบบ

6 เปนตวอยำงของแนวปฏบตทด

มเอกสาร หลกฐานสนบสนนทดตามเกณฑอยางมประสทธภาพ มผลลพธการ

ด าเนนการทด และมแนวโนมผลการด าเนนการในเชงบวก

7 ระดบดเยยม เปนแนวปฏบตในระดบโลกหรอแนวปฏบตชนน ำ

มการด าเนนการตามเกณฑอยางมนวตกรรม มผลลพธทโดดเดนในระดบโลก ม

แนวโนมเชงบวกใหเหนอยางชดเจน ซงผลงานการด าเนนงานสามารถน าไปเปนแนว

ปฏบตชนน าได

ในการก าหนดคะแนนในแตละเกณฑและเกณฑยอย ควรจะใชเลขจ านวนเตมเทานนใน

การใหคะแนน ค าวพากษโดยรวมของการประเมนจะค านวณตามคาเฉลยเลขคณตซง

ประกอบดวยเกณฑทงหมด 11 เกณฑ โดยมทศนยมไดเพยงหนงต าแหนง

89

กอนทจะท าการน าเสนอขนสดทายตอคณะผบรหารมหาวทยาลย คณะผประเมนควร

ชแจงขอสงสยใด ๆ และแจงใหทราบถงสวนทควรไดรบการปรบปรงไปพรอมๆกบบคลากร

หลกๆ ของคณะหรอสาขา การรายงานไมควรออกมาในรปแบบของการตดสน เชน ใชค าวา

"บอย" แตควรแสดงความคดเหนตามจรง และระบความส าคญของการปฏบตหรอกระบวนการ

รายงานขนสดทายควรจดท าในรปแบบรายงานการประเมนตามเกณฑ AUN QA ดงภาคผนวก

D

ในการเขยนรายงานขอมลปอนกลบจ าเปนตองมประเดนดงตอไปน

การเขยนวตถประสงค

การอางองจากหลกฐาน

การสงเสรมสนบสนน

การเปนสวนหนงของกระบวนการ "เรยนร"

ในการเขยนรายงานผลสะทอนกลบตองไมมประเดนดงตอไปน

ตองไมแสดงการกระทบกระเทยบ

ตองไมสงการใหปรบปรงแกไข

ตองไมเพกเฉยตอความพยายามโดยรวย

ตองไมเพกเฉยตอการกระท าใหบรรลผล

ขอมลปอนหลบทดเปนรากฐานของการประเมนผลทมประสทธผล ซงสามารถชวยให

มหาลยเตรยมความพรอมในการตรวจสอบตามแนวทางการประกนคณภาพตามเกณฑ AUN

QA อกทงยงใหสะทอนกลบในประเดนตางๆทมหาวทยาลยจ าเปนตองปรบปรง

ขอมลปอนกลบทดควรทจะ

ใชประโยคชดเจน งาย ไวยากรณถกตอง และสมบรณ จะชวยใหลดเวลาในการ

ชแจง

หลกเลยงการใชภาษาเฉพาะกลม หรอตวยอ

90

ควรมความสรางสรรค – ใชโทนเสยงดานบวก มการปรบปรงค าแนะน าและ

ขอคดเหนเฉพาะในขอบเขตทอยในเกณฑ

หลกเลยงการระบเงอนไข - ใหเฉพาะขอสงเกตและการประเมนผล

การปดประชม จะด าเนนการโดยประธานของทมประเมน การกลาวปดประชม

โดยทวไปมดงน

สวสดทกทาน ในนามของคณะประเมน ขาพเจาใครขอขอบคณบคลากรทกคน

ส าหรบการใหบรการและความชวยเหลอทพวกทานมใหเราตลอดการประเมน เราได

เพลดเพลนกบบรรยากาศเปนกนเองในระหวางการประเมน

ในอนดบแรก ขาพเจาใครขอกลาวทวนวตถประสงคและขอบเขตของการประเมน

ภายใตแนวทางและเกณฑคณภาพ AUN-QA ซงการประเมนไดเปนไปตามแผนทวางไว โดย

ไดท าการตรวจสอบกลมตวอยางทมความเกยวของกบกรอบตามเกณฑคณภาพ AUN-QA

ในการน ขาพเจาขอรายงานผลขนตนโดยไดรบขอมลมาจากทมประเมนดงน

ผลรายงานครงสดทายจะถกด าเนนการสงใหทางมหาวทยาลยโดยเลขาคณะผ

ประเมนคณภาพในภายหลง

3.6.4 ขนตอนกำรปรบปรง

ในขนตอนการปรบปรง จะเกยวของกบการเตรยมรายงานและขอเสนอแนะการ

ประเมนขอมลสะทอนกลบในรายงานขนสดทาย รายงานครงสดทายนประกอบดวยขอสรปและ

รายละเอยดของผลการประเมน (ดภาคผนวก D) ตวอยางของรายงานมรายละเอยดใน

ภาคผนวก E

โดยการสรปรายงานโดยทวไปมดงน

รายงานนเปนไปตามขอมลทใหไวในรายงานการประเมนตนเอง (SAR) โดยดจากหลกฐาน

การเยยมชมสานท และการสมภาษณจากกลมผมสวนไดสวนเสย คอ บคลากรสายวชาการและ

สายสนบสนน นกเรยน ศษยเกา และผใชบณฑต (ซงควรจะอานไปพรอมกบผลการวจยเบองตนท

เสนอพธปดทเนนจดแขงและขอบเขตการพฒนา) โดยสามารถสรปผลการประเมนไดดงน

91

เกณฑ คะแนน

1. ผลการเรยนรทคาดหวง 4

2. ขอก าหนดของหลกสตร 5

3. โครงสรางและเนอหาของหลกสตร 4

4. วธการเรยนการสอน 5

5. การประเมนผเรยน 5

6. คณภาพบคลากรสายวชาการ 5

7. คณภาพบคลากรสายสนบสนน 4

8. คณภาพผเรยนและการใหค าปรกษาแก

ผเรยน

5

9. สงอ านวยความสะดวกและโครงสราง

พนฐาน

4

10. การปรบปรงคณภาพ 4

11. ผลผลต 5

ผลคะแนนโดยรวม 4.5

จากผลการประเมนโดยรวมสามารถสรปไดวา หลกสตรมการด าเนนงานตามเกณฑ AUN

QA และมผลการด าเนนงานของหลกสตรอยระหวางเปนไปตามเกณฑและดกวาเกณฑ

หลงจากคณะผประเมนไดท าการประเมนแลวเสรจ และสงส าเนารายงานใหเลขาธการ

ประกนคณภาพ AUN พรอมกบสงส าเนารายงานผลขอมลสะทอนกลบ (ภาคผนวก F) ใหกบ

มหาวทยาลยทขอรบการประเมน วตถประสงคของการรายงานผลจะชวยในการปรบปรง

กระบวนการประเมนผล

1. บทน ำ รูปแบบกำรประกันคุณภำพ ...1. บทน ำ...

Documents

Transcript of 1. บทน ำ รูปแบบกำรประกันคุณภำพ ...1. บทน ำ...