กรมโยธาธการและผงเมอง กระทรวงมหาดไทย

พ.ศ. 2551

LOGO

มยผ. 8301-51

ขอกาหนดการออกแบบตดตง

ชนสวนโครงสรางทนไฟ

ฉบบราง

มยผ. 8301-51 : มาตรฐานการออกแบบตดตงชนสวนโครงสรางและสวนประกอบอาคารทนไฟ

มาตรฐานมาตรฐานการออกแบบตดตงการออกแบบตดตงชนสวนโครงสรางชนสวนโครงสรางและและสวนประกอบอาคารสวนประกอบอาคารทนไฟทนไฟ

มยผ. 8301-51 กรมโยธาธการและผงเมอง

กระทรวงมหาดไทย

LOGO

ฉบบราง

มยผ. 8301-51 : มาตรฐานการออกแบบตดตงชนสวนโครงสรางและสวนประกอบอาคารทนไฟ

บทนา

ชนสวนโครงสรางทนไฟตามขอกาหนดนประกอบดวย ชนสวนโครงสรางเสา คาน พน ผนง

และชดประตหรอหนาตาง ซงจะใหรายละเอยดดานคณลกษณะของชนสวนโครงสรางตางๆ การออกแบบและตดตง โดยการใชงานตามมาตรฐานนเพอเปนการปองกนอคคภยเชงรบ อนไดแกการคงทนของโครงสรางโดยภาพรวม การปองกนการขยายตวของเพลงไหม และความปลอดภยในการอพยพหนไฟในอาคารซงถอเปนสวนสาคญยง

ขอกาหนดฉบบนตระหนกดวาคณสมบตและความสามารถในการทนไฟของชนสวนโครงสราง ซงขนกบประเภทการใชงานและกจกรรมการใชงานของอาคาร อยางไรกตามปจจยเหลานมไดอยในขอบเขตของมาตรฐานน ดงนนขอกาหนดดานความสามารถในการทนไฟทกาหนดขนตามมาตรฐานนเปนขอกาหนดสาหรบอาคารโดยทวไป การใชงานในอาคารทมความเสยงภยสงหรอไมมความเสยงภย ผใชงานอาจปรบคาดงกลาวใหเกดความเหมาะสมและสอดคลองกบขอบงคบอาคาร

ฉบบราง

มยผ. 8301-51 : มาตรฐานการออกแบบตดตงชนสวนโครงสรางและสวนประกอบอาคารทนไฟ

คณะทางานจดทามาตรฐาน

1) ผจดการโครงการ รศ.วเชยร เตงอานวย 2) ผเชยวชาญดานวสดและผลตภณฑดานการปองกนอคคภย (1) ผศ.ดร.ชชชาต สทธพนธ 3) ผเชยวชาญดานวสดและผลตภณฑดานการปองกนอคคภย (2) ผศ.ดร.ธญวฒน โพธศร 4) ผเชยวชาญดานวศวกรรมงานระบบหรอความปลอดภยจากอคคภย นายพชญะ จนทรานวฒน นางสาวบษกร แสนสข นายจลดษย จายนยโยธน นายปฐเมศ ผาณตพจมาน นายเอกชย แกวกาญจนดษฐ 5) ผเชยวชาญดานสถาปตยกรรม

นายอาคม เวพาสยนนท 6) ผเชยวชาญดานกฎหมาย

รศ.ดร.วศณ ทรพยสมพล

ฉบบราง

สารบญ

หนา 1. ขอบขาย 1 2. นยาม 1 3. มาตรฐานอางอง 2 4. ขอกาหนดตามมาตรฐาน 4

4.1 บทนา 4 4.2 ลกษณะชนสวนโครงสรางและสวนประกอบอาคารทนไฟ 4 4.3 ขอกาหนดการออกแบบการทนไฟชนสวนโครงสราง 6 4.4 ขอกาหนดทวไปการออกแบบการกนแยก 6 4.5 การออกแบบการกนแยกในเสนทางหนไฟ 7 4.6 การออกแบบตดตงสวนกนแยกในการปองกนชองโลง (Cavity Barriers) 12 4.7 การออกแบบตดตงสวนกนแยก ในชองลฟต 12 4.8 ขอกาหนดการปองกนรอยตอชนสวนโครงสรางทนไฟในการกนแยกพนท 12

5. เอกสารอางอง 14

ฉบบราง

-1-

มยผ. 8301-51

มาตรฐานการออกแบบตดตงชนสวนโครงสรางและสวนประกอบอาคารทนไฟ

1. ขอบขาย

1.1 มาตรฐานการออกแบบตดตงชนสวนโครงสรางทนไฟ ครอบคลมขอกาหนดคณสมบตดานอคคภย การออกแบบและตดต งชนสวนโครงสรางทนไฟ ซงจดทาเพอเปนแนวทางในการควบคมมาตรฐานผลตภณฑ ใหมการออกแบบ ตดตงและมการทดสอบผลตภณฑใหไดมาตรฐาน สามารถใชงานในดานความปลอดภยจากอคคภยไดอยางมประสทธภาพ 1.2 มาตรฐานนครอบคลม การใชงานชนสวนโครงสรางและสวนประกอบอาคารทนไฟ ไดแก

- ชนสวนโครงสรางรบนาหนกบรรทก เชา เสา คาน พน - สวนประกอบอาคารประเภทกนแยก เชน พน ผนง - สวนประกอบอาคารประเภทปองกนชองเปด เชน ชดประตหนาตาง

1.3 มาตรฐานนไมรวมขอกาหนดดานอตราการทนไฟของพนทอาคารตามประเภทการกอสราง ลกษณะอาคารและการใชงาน

2. นยาม

“ชนสวนโครงสรางทนไฟ” (Fire Resistance Element) หมายถง ชนสวนโครงสรางซงสรางจากวสดทนไฟหรอวสดไมเผาไหม ซงมความแขงแรงทนทานในการรบน าหนกบรรทกใชงาน ไดรบการออกแบบและกอสรางใหมอตราการทนไฟตามทกาหนด “ผนงทนไฟ” (Fire Resistance Partition) หมายถง ผนงทใชแบงพนทภายในอาคารออกเปนสวนเพอควบคมการลามของไฟ โดยมลกษณะชนสวนโครงสรางแบบระนาบทตอเนองหรอไมตอเนองและตองมการปองกนชองเปดของผนงตามอตราการทนไฟทกาหนด ซงผนงทนไฟนตองไดรบการออกแบบและกอสรางใหมอตราการทนไฟตามทกาหนดเพอจากดการลามของไฟและยบย งการแพรกระจายของควนไฟดวย “วตถทนไฟ” (Fire Resistance Material) หมายถง วตถกอสรางทไมเปนเชอเพลง และไมลดความแขงแรง เมอสมผสกบไฟในชวงเวลาหนง “การกนแยก” (Fire Compartment) หมายถง ชนสวนโครงสรางหรอสวนประกอบอาคารททาหนาทแบงพนทในอาคารออกเปนสวน และทาหนาทปองกนการลามของไฟระหวางแตละสวนของอาคาร โดยหมายรวมถงการแบงสวนในแนวราบ ซงไดแก ผนง ประต หนาตาง และการแบงสวนในแนวดงซงไดแก พน เปนตน

ฉบบราง

-2-

“การปองกนชองเปด” (Fire Protection of Opening) หมายถง การปองกนชองเปดของสวนกนแยกใดๆ เพอปองกนไมใหไฟลกลามและเพมความสมบรณของสวนกนแยกหรอผนงทนไฟ ใหใชงานไดตรงตามวตถประสงค “อตราการทนไฟ” (Fire Resistance Rate) หมายถง ความสามารถของชนสวนโครงสรางทสามารถตานทานการทดสอบการทนไฟตามมาตรฐานทกาหนด โดยอตราการทนไฟประกอบดวยคณสมบต 3 ดาน คอ ความสามารถในการรบนาหนกบรรทกใชงาน การเปนฉนวนและการทะลผานของเปลวไฟ “ชดประตทนไฟ” (Fire Door Assembly) คอ บานประตรวมทงอปกรณประกอบประต เชน กรอบประตหรออปกรณอน ๆ โดยชดประตทนไฟจะตองมอตราการทนไฟเทากบทระบใหใชในการปองกนชองเปด “ชดหนาตางทนไฟ” (Fire Window Assembly) คอ บานหนาตางรวมทงอปกรณประกอบหนาตาง เชน กรอบหนาตางหรออปกรณอน ๆ โดยชดหนาตางทนไฟจะตองมอตราการทนไฟเทากบทระบใหใชในการปองกนชองเปด

3. มาตรฐานอางถง

3,1 มาตรฐานทอางถงในสวนนประกอบดวย 3.1.1 มาตรฐานกรมโยธาธการและผงเมอง มยผ. 8201-51: มาตรฐานการทดสอบการทนไฟของ

ชนสวนโครงสรางและสวนประกอบอาคาร ภาคท 1 รายละเอยดและขอกาหนดการทดสอบ 3.1.2 มาตรฐานกรมโยธาธการและผงเมอง มยผ. 8202-51: มาตรฐานการทดสอบการทนไฟของ

ชนสวนโครงสรางและสวนประกอบอาคาร ภาคท 2 ชนสวนโครงสรางประเภทรบน าหนกบรรทก

3.1.3 มาตรฐานกรมโยธาธการและผงเมอง มยผ. 8203-51: มาตรฐานการทดสอบการทนไฟของชนสวนโครงสรางและสวนประกอบอาคาร ภาคท 3 สวนประกอบอาคารไมรบนาหนกบรรทก

3.1.4 มาตรฐานกรมโยธาธการและผงเมอง มยผ. 8204-51: มาตรฐานการทดสอบการทนไฟของชนสวนโครงสรางและสวนประกอบอาคาร ภาคท 4 คาการทนไฟของชดประต

3.1.5 มาตรฐานกรมโยธาธการและผงเมอง มยผ. 8205-51: มาตรฐานการทดสอบการทนไฟวสดปองกนการลามไฟ

3.1.6 มาตรฐานกรมโยธาธการและผงเมอง มยผ. 8212: มาตรฐานการทดสอบแรงยดเหนยววสดพนเคลอบผวทนไฟ

3.2 หากขอกาหนดในมาตรฐานนมความขดแยงกบมาตรฐานทอางถงในแตสวน ใหถอขอกาหนดในมาตรฐานนเปนสาคญ

ฉบบราง

-3-

4. ขอกาหนดตามมาตรฐาน

4.1 บทนา ชนสวนโครงสรางและสวนประกอบอาคารทนไฟประกอบดวย 3 ประเภท คอ ประเภทชนสวน

โครงสรางรบน าหนกบรรทก เชน เสา คาน พน ชนสวนโครงสรางหรอสวนประกอบอาคารประเภทกนแยก เชน พน ผนง สวนประกอบอาคารประเภทปองกนชองเปด เชน ชดประต หนาตาง โดยการทดสอบอตราการทนไฟของชนสวนโครงสรางและสวนประกอบอาคารตางๆ ใหเปนไปตามมาตรฐานการทดสอบ มยผ.8201-8205 มาตรฐานการทดสอบการทนไฟของชนสวนโครงสรางและสวนประกอบอาคาร และมาตรฐานการทดสอบการทนไฟวสดปองกนการลามไฟจากหองปฏบตการทเชอถอได

การออกแบบการใชงานชนสวนโครงสรางหรอสวนประกอบอาคารทนไฟ มวตถประสงคเพอปองกนการวบตของสวนโครงสรางและการขยายตวของเพลงไหมขามพนทในสภาวะการเกดเพลงไหม ซงชวยใหมระยะเวลาในการอพยพหนไฟ และการผจญเพลงของพนกงานดบเพลงมมากเพยงพอ 4.2 ลกษณะชนสวนโครงสรางและสวนประกอบอาคารทนไฟ

4.2.1 ลกษณะชนสวนโครงสรางทนไฟ 4.2.1.1 สวนโครงสรางคอนกรตเสรมเหลกและระบบโครงสรางคอนกรตอดแรง ทไดรบการ

ออกแบบอตราการทนไฟของชนสวนโครงสรางคอนกรตเสรมเหลกแบบตางๆ เชน คาน เสา พน โดยกาหนดระยะความกวางนอยทสดของชนสวนโครงสราง และระยะหมเหลกเสรมนอยทสดสาหรบคาอตราการทนไฟแตละคา ซงการคานวณดงกลาวใหคานวณโดยหลกการทางวศวกรรมหรอมาตรฐานหรอขอกาหนดทเปนทยอมรบ ทงนอาจเพมคาการทนไฟของโครงสรางคอนกรตโดยใชวสดปองกนไฟชนสวนโครงสรางนน

4.2.1.2 สวนโครงสรางเหลกตองไดรบการปองกนชนสวนโครงสราง และผานการทดสอบการทนไฟตามมาตรฐานการทดสอบการทนไฟทงชนสวนโครงสรางและสวนปองกนชนสวนโครงสราง ทงนการหาคาอตราการทนไฟดงกลาวสามารถใชหลกการทางวศวกรรมหรอมาตรฐานหรอขอกาหนดทเปนทยอมรบในการประยกตใชผลการทดสอบ

การปองกนชนสวนโครงสรางเหลกสามารถทาไดโดยวธการตางๆ ดงน (1) การหมดวยวสดทนไฟ เชน การหมดวยระบบยปซมประกอบ หรอฉนวนทนไฟทม

ลกษณะแขงอยตว โดยวสดหมดงกลาวตองมการออกแบบใหสามารถยดเกาะกบชนสวนโครงสรางไดตลอดอายใชงาน และในสภาพขณะเกดเพลงไหม

(2) การทาสทนไฟหรออนทรเมตเซนส (Intumescent) หรอ การพนเคลอบดวยวสดพนเคลอบทนไฟ เชน ซเมนทเชยส ตองมคณสมบตในการยดเกาะกบโครงสราง

ฉบบราง

-4-

ไมนอยกวา 7.2 kN/m2 เพอใหสวนปองกนโครงสรางเหลกมความสามารถในการยดเกาะทเพยงพอไมหลดรอนโดยงายภายใตสภาพการใชงานปกต โดยการทดสอบตามมาตฐาน มยผ. 8212: มาตรฐานการทดสอบแรงยดเหนยววสดพนเคลอบผวทนไฟ

อตราการทนไฟสาหรบโครงสรางเหลกภายใตระบบปองกนไฟใดๆ ใหยดตามผลการทดสอบอตราการทนไฟเปนหลก โดยผลการทดสอบสาหรบหนาตดเหลกประเภทหนง สามารถใชไดกบหนาตดเหลกทมคาสดสวนเสนรอบหนาตดตอพนทหนาตด (Hp/A) เทากน หรอตากวาคา Hp/A ของชนตวอยางทใชในการทดสอบอตราการทนไฟ ทงนเนองจากอตราการทนไฟของระบบปองกนไฟสาหรบโครงสรางเหลกแปรผกผนกบคา Hp/A โดยหนาตดทมคา Hp/A สงจะมการถายเทความรอนไดเรวกวาหนาตดมคา Hp/A ตากวา ดงนนจงตองการความหนาของระบบปองกนไฟสงกวา

4.2.2 ลกษณะผนงทนไฟ ผนงทนไฟเปนสวนประกอบทสาคญในการใชแบงพนทในอาคารออกเปนสวน(Compartmentation) เพอควบคมการลามของไฟ โดยตองเปนผนงทผลตหรอกอสรางจากวสดทนไฟไมเผาไหมและมลกษณะเปนฉนวน เนองจากผนงทนไฟนอกจากจะปองกนการลามของเปลวไฟแลว ยงตองปองกนการเพมของอณหภมจากดานทเกดเพลงไหมสอกดานหนง

อตราการทนไฟของผนงซงใชงานในการกนแยกแบบไมรบนาหนก คาอตราการทนไฟของผนงชนดตางๆ ในอาคารสามารถอางองตามขอกาหนดในตารางท 1 หากมไดระบไวในตารางดงกลาวการหาคาอตราการทนไฟของผนงทนไฟใหยดตามผลการทดสอบอตราการทนไฟเปนหลก

ตารางท 1 อตราการทนไฟสงสดของผนงไมรบนาหนก

(ขอ 4.2.2) ประเภทของผนง อตราการทนไฟ (นาท)

ผนงอฐมอญ กอ 1/2 แผน ฉาบปน 1.5-2 ซม สอง 60 ผนงอฐมอญ กอเตมแผน ฉาบปน 1.5-2 ซม สองดานดาน 120 ผนงอฐบลอคหนา 14 เซนตเมตร ฉาบปน 1.5-2 ซม สองดาน 120 ผนงอฐบลอคหนา 19 เซนตเมตร ฉาบปน 1.5-2 ซม สองดาน 180

ทมา : มาตรฐานปองกนอคคภย ของสมาคมวศวกรรมสถานแหงประเทศไทย

ฉบบราง

-5-

4.2.3 ลกษณะชดประตทนไฟ ชดประตทนไฟซงสวนประกอบตางๆซงไดรบออกแบบใหสามารถทนไฟไดตาม

เกณฑการทนไฟดานการเปนฉนวนและการลามไฟ ทงนชดประตและสวนประกอบตางๆอาจทาโดยวสดทนไฟหรอวสดไมเผาไหมซงรวมถงกระจกทนไฟ และมความแขงแรงทนทานตามสภาพการใชงาน และมลกษณะดงน 4.2.3.1 ประตทนไฟซงทาจากเหลก ไม หรอวสดอน ๆ ซงมแกนประตเปนฉนวนหรอวสดท

ชวยใหมอตราการทนไฟตามความตองการ โดยผานการทดสอบตามมาตรฐาน มยผ. 8204-51: มาตรฐานการทดสอบการทนไฟชนสวนโครงสรางและสวนประกอบอาคาร

4.2.3.2 ประตทนไฟตองมอตราการทนไฟไมนอยกวาอตราการทนไฟของผนงทประตทนไฟนนตดตง ยกเวนกาหนดไวเปนอยางอน

4.2.3.3 ประตทนไฟตองตดตงอปกรณดงปดประตไดเอง (Self-closing Device) 4.2.3.4 สวนประกอบประต รวมถง วงกบ บานพบ อปกรณลอก และอปกรณดงปดประต ตอง

เปนวสดทไมตดไฟ และไมทาใหอตราการทนไฟของประตทนไฟลดลง 4.2.3.5 ประตทนไฟกรณไมมธรณประตจะตองมชองวางระหวางขอบประตกบพนไมมากกวา

5 มลลเมตร และหากเปนประตทใชเพอการปองกนควนชองวางระหวางขอบประตกบวงกบตองตดตงแถบกนควน (Smoke Strip) ตองมชองวางระหวางประตกบวงกบไมมากกวา 3 มลลเมตร

4.2.3.6 กรณตองตดตงธรณประตสาหรบทางหนไฟ เชน บนไดทมการอดอากาศ ธรณประตตองมความสงไมเกน 13มลลเมตร และทงสองดานตองมขอบทมความลาดเอยงอยางนอย 1:2 ยกเวนธรณประตสงนอยกวา 6มลลเมตร

4.2.3.7 ชองมองผานประต ใหทาดวยกระจกเสรมลวด แตตองมขนาดพนทไมเกน 600 ตารางเซนตเมตร และไมมดานใดดานหนงยาวเกนกวา 40 เซนตเมตร

4.2.4 ลกษณะชดหนาตางหรอชองกระจกทนไฟ (Fire-resisting Window and Glazed Screen) ชดหนาตางหรอชองกระจกทนไฟซงสวนประกอบตางๆไดรบการออกแบบใหสามารถ

สามารถทนไฟไดตามเกณฑการทนไฟตางๆ ทงดานความสามารถการเปนฉนวนและการทะลผานของเปลวไฟ ทงนชดหนาตางหรอชองกระจกทนไฟและสวนประกอบตางๆตองมลกษณะดงน 4.2.4.1 หนาตางหรอชองกระจกทนไฟของสวนกนแยกหรอผนงทนไฟ ตองมอตราการทนไฟ

ไมนอยกวาอตราการทนไฟของผนงนน

ฉบบราง

-6-

4.2.4.2 กระจกทนไฟ ชนดเสรมลวด (Fire-resisting Glass, Wired Type) รวมถงอฐแกว (Glass Block) อนญาตใหใชงานได แตตองมความยาวรวมไมเกนรอยละ 10 ของความยาวของผนงนน และอนญาตใหใชกบผนงทนไฟไมเกน 1 ชวโมง

4.2.4.3 กรอบหนาตางหรอชองกระจกทนไฟ (Frame) ตองมอตราการทนไฟไมนอยกวาอตราการทนไฟของผนงนนๆ

4.2.4.4 วสดยาแนวระหวางกระจกทนไฟกบกรอบหนาตางตองมอตราการทนไฟไมนอยกวากรอบหนาตางนน

4.2.4.5 ขนาดของหนาตางหรอชองกระจกทนไฟ ตองเปนการใชงานตามขนาดมาตรฐานของผผลตกระจกทนไฟ

4.2.5 รอยตอระหวางชนสวนโครงสรางทนไฟ การประกอบชนสวนโครงสรางใดๆ เชน ระหวางชดประตกบผนง หรอระหวางพน

และผนงทนไฟ เปนตน ตองมการออกแบบการเชอมตอตามหลกทางวศวกรรม หรอมการอดปองกนดวยวสดทนไฟทสามารถทนไฟไดไมนอยกวาชนสวนโครงสรางและคงสภาพในการยดเกาะกบชนสวนโครงสรางไดขณะเกดเพลงไหม ทงนรอยตอดงกลาวตองไมทาใหเกดรอยเปดใดๆในชนสวนโครงสราง สาหรบการปองกนชองเปดซงเกดจากการเจาะทะลงานระบบและชองเปดอนๆอางองตาม มาตรฐานการออกแบบและตดตงวสดและอปกรณปองกนการลามไฟและมาตรฐานการทดสอบการทนไฟวสดปองกนการลามไฟ

4.3 การออกแบบการทนไฟชนสวนโครงสราง ชนสวนโครงสรางตองมอตราการทนไฟเทากบอตราการทนไฟของสวนกนแยกในพนทนน ทงน

การกาหนดอตราการทนไฟนขนกบลกษณะกจกรรมการใชงานพนท ประเภทและลกษณะอาคาร โดยชนสวนโครงสรางตองไดรบการออกแบบหรอทดสอบใหมความแขงแรงทนทานเพยงพอทจะใชงานในสภาพการเกดเพลงไหมตามระยะเวลาทออกแบบไว 4.4 ขอกาหนดทวไปการออกแบบการกนแยก

สวนกนแยกทเปนระบบพนและผนงตองไดรบการออกแบบใหมอตราการทนไฟทเหมาะสมกบการใชงานของแตละพนท โดยการกนแยกพนทดงกลาวใหใชหลกการควบคมเพลงและความเสยหายใหมขนาดจากดไมลกลามขามพนท ทงนการแบงสวนอาคารจะตองใชผนงทนไฟตามหลกเกณฑดงน

4.4.1 ผนงทนไฟจะตองตอเนองจากผนงดานนอกจนถงผนงดานนอก หรอจากผนงทนไฟดานหนงไปยงอกดานหนง หรอรวมกน รวมทงจะตองตอเนองถงบรเวณทถกปดซอนอยดวย เชน บรเวณเหนอฝาเพดาน เปนตน

4.4.2 สวนของโครงสรางทรองรบผนงทนไฟจะตองมอตราการทนไฟเทากบอตราการทนไฟทกาหนดตามประเภทการกอสรางของอาคารนน

ฉบบราง

-7-

4.4.3 ชองเปดบนผนงทนไฟ ตองปองกนดวยชดประตและชดหนาตางทนไฟทไดรบการรบรอง และผานการทดสอบจากสถาบนทเชอถอได พรอมทงมปายตดยนยนผลการทดสอบดวย โดยทงชดประตและชดหนาตางประกอบดวย ตวบานประตหรอหนาตาง กรอบ อปกรณดงกลบ เปนตน จะตองเปนไปตามขอกาหนดทระบในมาตรฐานXXXXXXX

4.4.4 พนทรวมทงหมดของชดประตทนไฟทมกระจกและชดหนาตางทนไฟทมกระจกทตดตงในผนงทนไฟจะตองไมเกนรอยละ 25 ของพนทผนงทนไฟ ยกเวนกรณการตดตงนน เปนการตดตงกระจกลวดและกระจกทนไฟในกรอบแบบโลหะทไดรบการทดสอบรวมกบชดประตหนาตาง และมอตราการทนไฟระดบเดยวกบผนงทนไฟ

4.4.5 อาคารทมการใชงานเกนกวาหนงกจการขนไป ตองทาสวนกนแยกพนททมประเภทการใชแตกตางกน เพอใหแยกขาดจากกนระหวางประเภทการใชงานแตละประเภทของอาคารนน โดยสวนกนแยกของแตละพนทการใชงานตองมอตราการทนไฟไมนอยกวาคาทกาหนดไวในขอบงคบอาคาร กรณตดตงระบบดบเพลงอตโนมตทงอาคาร ยอมใหลดอตราการทนไฟได 1 ชวโมง ทงนอตราการทนไฟหลงการปรบลดตองไมนอยกวา 1 ชวโมง

4.4.6 อาคารทมพนทใชสอยตากวาระดบพนดนเกนกวา 1 ชน ตองกนแยกชนอาคารออกจากกนดวยสวนกนแยกทมอตราการทนไฟไมนอยกวาสชวโมง เวนแตจะใชพนททต ากวาระดบพนดนนนทงหมดเปนทจอดรถและมระบบดบเพลงอตโนมต

4.4.7 อตราการทนไฟของสวนกนแยกสาหรบเสนทางหนไฟ ใหเปนไปตามขอกาหนดในสวนท 4.5 4.4.8 สาหรบพนทการใชสอยทมความสาคญกรณฉกเฉน หรอพนททอาจเกดอคคภยไดงายตองมการ

กนแยกจากพนทสวนอนๆของอาคาร ดวยสวนกนแยกทมอตราการทนไฟไมนอยกวา 1 ชวโมง

4.5 การออกแบบการกนแยกในเสนทางหนไฟ 4.5.1 ชองผานทนาไปสทางหนไฟซงใชเปนสวนหนงของทางไปสทางหนไฟ ในกรณทรองรบความ

จคนมากกวา 30 คน ตองถกกนแยกออกจากสวนอนของชนดวยผนงทมอตราการทนไฟไมนอยกวา 1 ชวโมง และประตทเจาะทะลผนงทนไฟนนจะตองมอตราการทนไฟไมนอยกวา 1 ชวโมง ยกเวนตดตงระบบหวกระจายนาดบเพลง อตราการทนไฟของผนงตองไมนอยกวา 30 นาท

4.5.2 ทางหนไฟเชอมตอกนไมเกน 3 ชน ใหกนแยกทางหนไฟโดยการปดลอมทางหนไฟทกดานดวยอตราการทนไฟไมนอยกวา 1 ชวโมง ดงแสดงในรปท 1

4.5.3 ทางหนไฟเชอมตอกนตงแต 4 ชนขนไป ใหกนแยกทางหนไฟโดยการปดลอมทางหนไฟทกดานดวยอตราการทนไฟไมนอยกวา 2 ชวโมง ซงรวมถงสวนประกอบของโครงสรางทรองรบทางหนไฟดวย ดงแสดงในรปท 1

4.5.4 พนทหลบอคคภย ตองกอสรางดวยผนงทมอตราการทนไฟ 1 ชวโมง

ฉบบราง

-8-

4.5.5 ชนทเปนทางออกสภายนอกตองกนแยกพนททไมไดตดตงระบบหวกระจายน าดบเพลงออกไปดวยอตราการทนไฟไมนอยกวาอตราการทนไฟของทางหนไฟ

4.5.6 กรณใชชนหลงคาเปนพนททางออกสภายนอกของทางหนไฟ พนของชนหลงคาตองกอสรางใหมอตราการทนไฟไมนอยกวาอตราการทนไฟของทางหนไฟทปลอยคนสชนนน

4.5.7 หากมการใชงานพนทวางใตบนไดตองกนแยกบรเวณนนออกจากบนไดหนไฟดวยอตราการทนไฟเทากบบนไดหนไฟนน ดงแสดงลกษณะในรปท 2

4.5.8 ชองบนไดหนไฟปลอดควน เปนบนไดหนไฟทตองปดลอมจากลางสดถงบนสดดวยผนงทมอตราการทนไฟ 2 ชวโมง ถามหองทางเขา (Vestibule) กอนทจะเขาสบนได ใหถอวาหองทางเขาเปนสวนหนงของชองบนไดหนไฟปลอดควนและตองมผนงทนไฟ 2 ชวโมงเชนกน ดงแสดงตวอยางในรปท 3

รปท 1 อตราการทนไฟของสวนปดลอมเสนทางหนไฟ

(ขอ 4.5.2 และ 4.5.3)

ฉบบราง

-9-

รปท 2 พนทวางใตบนได

(ขอ 4.5.7)

รปท 3 ชองบนไดหนไฟปลอดควน

(ขอ 4.5.8)

การกนแยกใตหองบนได

ฉบบราง

-10-

4.5.9 ทางผานหนไฟทรองรบผใชอาคารทอพยพออกจากทางหนไฟดงแสดงลกษณะในรปท 4 ตองมอตราการทนไฟไมนอยกวาอตราการทนไฟของทางหนไฟ

4.5.10 ทางหนไฟในแนวราบจะตองกนแยกดวยผนงและประตทนไฟทมอตราการทนไฟไมนอยกวา 2 ชวโมง

4.5.11 ชองเปดตาง ๆ ตองปองกนดวยประตทนไฟ (Fire Doors) โดยตองตดตงอปกรณดงหรอผลกบานประตใหกลบมาอยในตาแหนงปดอยางสนทไดเองโดยอตโนมตดวย

4.5.12 ประตทนไฟทตดตงในเสนทางหนไฟหากจาเปนตองใหประตทนไฟนนเปดตลอดเวลาในการใชงานปกต จะตองตดตงอปกรณททาใหประตทนไฟเปดคางไวไดและสามารถปดไดอตโนมต เชน อปกรณยดประตดวยแมเหลกไฟฟา (Magnetic Door Holder) ซงสามารถเปดคางไดและสงปดประตอตโนมต เมอไดรบสญญาณจากอปกรณตรวจจบเพลงไหม หรออปกรณยดประตดวยลวดหลอมละลาย (Fusible Link) ซงประตสามารถปดเองเมอลวดหลอมละลายขาด

4.5.13 ประตหรอหนาตางสาหรบบนไดหนไฟภายนอกอาคารดงแสดงลกษณะดงรปท 5 ตองมอตราการทนไฟไมนอยกวา 1 ชวโมง ถาอยในตาแหนงดงน 4.5.13.1 อยหางจากสวนประกอบตางๆของบนไดหนไฟภายนอกอาคาร ในระยะไมเกน 4.5

เมตร ตามแนวระดบ 4.5.13.2 อยดานบนหรอดานลางของสวนประกอบตาง ๆ ของบนไดหนไฟภายนอกอาคาร

ในระยะไมเกน10 เมตร หรอเทากบความสง 3 ชนของอาคาร 4.5.14 ประตทนไฟทตดตงในเสนทางหนไฟทมจานวนคนตงแต 50 คนขนไป จะตองเปนแบบบาน

สวงแบบทางเดยวหรอสองทาง สามารถเปดไดตลอดเวลาในทศทางเดยวกนกบทศทางหนไฟ ในกรณทเสนทางหนไฟมความกวางททาใหตองตดตงประตทนไฟชนดบานค บานประตจะตองเปนแบบทมขอบเรยบ เพอไมใหบานประตทงสองบานเกดขดกน แตตองตดตงแถบกนไฟหรอวธการอนทเทยบเทาทขอบประตดวย หากเปนประตชนดบานคทสวนปดลอมของทางหนไฟ เชน บนได โถงปลอดควนจาเปนตองเปดประตไดในทศทางเดยวกนทงสองบาน และบานประตทงสองตองมอปกรณควบคมการปดบานประต (Door Coordinator) ดวย

ฉบบราง

-11-

รปท 4 การกนแยกเสนทางเดนหนไฟ (ขอ 4.5.9)

รปท 5 ทางหนไฟภายนอกอาคาร

(ขอ 4.5.13.1)

ฉบบราง

-12-

4.6 การออกแบบการกนแยกในการปองกนชองโลง (Cavity Barriers) ชองโลงระหวางผนง พน หรอเพดานทมขนาดใหญ (ความสง หรอความลกมากกวา 600 มลลเมตร)

หรอพนทซอนเรน (Hidden Void) ในเพดานหรอใตพน ตองมการทาผนงปองกนชองโลง (Cavity Barriers) เพอมใหควนไฟหรอไฟลกลามไปไดโดยงาย ดงน

4.6.1 ผนงปองกนชองโลง ตองมอตราการทนไฟไมนอยกวา 30 นาท และตองตดตงตามตาแหนง ดงน 4.6.1.1 ในกรณของชองโลงระหวางผนง ใหตดตงผนงปองกนชองโลงตามแนวของผนงหรอ

พนกนแยก (Fire Separating Wall and Floor) 4.6.1.2 ในกรณของชองโลงระหวางพนหรอเพดาน ใหตดตงผนงปองกนชองโลงทก ๆ ระยะ

20 ม.หรอในแนวเดยวกนกบผนง 4.6.2 หามมใหใชผนงปองกนชองโลงเปนสวนหนงของผนงกนแยก (Compartmentation) หรอผนง

ทนไฟ (Fire Wall) 4.6.3 ถาชองโลงมขนาดเลกกวา 100 มลลเมตร ไมจาเปนตองทาผนงปองกนชองโลง สามารถใชวสด

อดปองกนไฟลามทดแทนได 4.7 การออกแบบตดตงสวนกนแยก ในชองลฟต

4.7.1 ชองลฟตจะตองมผนงโดยรอบ รวมทงประตลฟตทมอตราการทนไฟไมนอยกวา 2 ชวโมง ยกเวนหากมโถงทางเขาลฟตซงผนงโดยรอบของโถงทางเขาตองมอตราการทนไฟไมนอยกวา 2 ชวโมง

4.7.2 ประตของโถงทางเขาลฟต ตองเปนประตทนไฟทมอตราการทนไฟไมนอยกวาอตราการทนไฟของผนงทประตนนตดตง

4.8 ขอกาหนดการปองกนรอยตอชนสวนโครงสรางทนไฟในการกนแยกพนท (Fire Stopping and Linear Gap Sealing) ใหตดตงวสดหรออปกรณปองกนการลามไฟทรอยตอหรอระหวางพนทนไฟ ผนงทนไฟ และเพดาน

ทนไฟ ดงแสดงตวอยางในรปท 6 โดยใชวสดหรออปกรณปองกนการลามไฟใหเหมาะสมกบรอยตอชนดตางๆ และวสดหรออปกรณดงกลาวตองผานการทดสอบจากสถาบนทเชอถอได และไมทาใหความสามารถในการทนไฟของพนทนไฟ ผนงทนไฟหรอเพดานทนไฟนนลดนอยลง ทงนวสดหรออปกรณปองกนการลามไฟดงกลาวตองมอตราการทนไฟไมนอยกวา พน ผนง และเพดานนน ๆ

ฉบบราง

-13-

ตวอยางการปองกนรอยตอ ผนงยบซม รปตด

พนคอนกรต

เพดานเหลกลกฟก

วสดปองกนไฟลาม

แผนยบซม 2 ชน

ใยหน

ตวอยางการปองกนรอยตอ ผนงคอนกรต รปตด

พนคอนกรต

เพดานเหลกลกฟก

วสดปองกนไฟลาม

ผนงคอนกรต

ใยหน

เหลกเสรม

ตวอยางการปองกนรอยผนง-ผนง รปตด

ผนงคอนกรต ใยหน

วสดปองกนไฟลาม

รปท 6 ตวอยางการปองกนรอยตอในระบบการแบงสวนพนท (ขอ 4.8)

ฉบบราง

-14-

5. เอกสารอางอง

มาตรฐานปองกนอคคภย ของสมาคมวศวกรรมสถานแหงประเทศไทย

NFPA 5000 Building Construction and Safety CodeTM 2003 Edition IBC International Building Code 2006 เอกสารการประชมใหญวศวกรรมแหงชาต 11-13 ตลาคม 2550 อ. ดร. ณฐศกด บญม และ อ. สภทร พฒนวชยโชต

ฉบบราง