09.0409.04.2020 3 Dönen Varlık Yatırımlarının Büyüklüğü Ne Olmalı • Elde bulundurma...

09.04.2020

1

KBUZEMKarabük ÜniversitesiUzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi

ISF 304FİNANSAL YÖNETİM II

Doç. Dr. Murat YILDIRIM

[email protected]

KBUZEMKarabük ÜniversitesiUzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi

Çalışma Sermayesi Yönetimi ve Politikaları

Net Çalışma Sermayesi• Bilanço,işletmeninyatırımlarını, vebuyatırımların kaynaklarınıbiraradagösterenmalitablodur.

• Dönen varlıklar ile kısa vadeli yükümlülükler arasındaki pozitif farkı ifade eden Net çalışmasermayesi, işletmelerin var olabilmek ve karlarını maksimize etmek için gerekli olan fon ihtiyaçlarınınmiktarınıbelirler.

• Dönen varlıklar duran varlıklara nazaran daha likit varlıklar iken; duran varlıklara göre daha az karlıunsurlardır.

• Net çalışma sermayesi kaçınılmaz olarak katlanılan bir durumdur: Bir çok işletme müşterilerineürünlerini sergilemek ve bunları kredili olarak satmak, çeşitli ödemeleri yerine getirmek için netçalışmasermayesibulundurmakzorundadırlar.

• Net çalışma sermayesinin finansmanında dikkat edilmesi gereken en önemli husus: net çalışmasermayesine bağlanan her bir sermayenin marjinal faydasının, bu sermayenin pozitif net bugünküdeğerlisabitvarlıklara yatırılmamasınınmarjinalmaliyetineeşitolacağındaneminolmaktır.

Nakit Takibi ve Net İşletme Sermayesi

Eksiklik Maliyetleri: Yeterli nakit, stok ya da alacakolmamasından kaynaklanan maliyetlerdir.

Fırsat Maliyeti: Yeni bir projede, işletme tarafından zaten birprojede kullanılan varlık ya da istihdam edilmiş bir kişiyikullanma fırsatının kaçırılması ya da maliyeti.

İşletmenin Bilanço Modelini Yeniden Değerlendirmek

Net çalışma sermayesi = Dönen Varlıklar – Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar

Nakit Takibi ve Net İşletme Sermayesi

• İşletmenin faaliyetlerinden kaynaklanan nakit akımlarını takip etmek için faaliyetdöngüsüve nakitdöngüsünükullanırız.

• Faaliyet Döngüsü: Hammaddeyi elde edip üretmek, satmak ve biten mallar içinödemeyialmakiçingereklizamanıifadeeder.

• FaaliyetDöngüsü:Stoklarıneldetutulmasüresiilealacaklarıntahsilsüresiiçingerekliolansürenintoplamıolarakifadeedilir.

Faaliyet Döngüsü = Stok Elde Tutma Süresi + Alacak Tahsil Süresi

Stok x 365 Alacaklar x 365Faaliyet Döngüsü =

Satılan Mamül Maliyeti Kredili Satışlar

1

2

3

4

5

6

09.04.2020

2

Nakit Takibi ve Net İşletme Sermayesi • Nakit Döngüsü; İşletmenin faaliyetlerinin kaç günlük kısmının devamlı sermaye

(uzunvadeliyabancıkaynak+Özkaynaklar)ile karşılanmasıgerektiğinigösterir.Busürenin uzun olması maliyeti yüksek olan devamlı sermayeden yüksek düzeydeistifade edilmesi gerektiğini ifade ederken; bu sürenin kısa olması maliyeti yüksekolandevamlısermayedendahadüşükdüzeydeistifadeedilmesigerektiğini gösterir.

• Nakit Döngüsü: İşletmelerin faaliyet döngüsünden ortalama ödeme süresininçıkarılmasıylabulunur.

Nakit Döngüsü = Faaliyet Döngüsü - Ortalama Ödeme Süresi

Ticari Borç x 365Nakit Döngüsü = Faaliyet Döngüsü -

Satılan Malın Maliyeti

Faaliyet ve Nakit Döngüleri Arasındaki İlişki

Faaliyet Döngüsünün Hesaplanması

• Örnek: MMK Endüstri’nin yıllık satışlarının 1 milyon $, satılan mallarınmaliyetinin 650.000$ ortalama stoklarının 116.000$ ve ortalama alacakhesabının 150.000$ olduğunu farz edin. MMK’nın tüm satışlarının krediliolduğunu varsayarsanız, işletmenin faaliyet döngüsü ne olacaktır?

• Hammaddenin alınıp üretilmesi, pazarlanıp satılması ve bitmiş mallardannakdin toplanması MMK için yaklaşık 120 gün sürecektir.

Faaliyet Döngüsü = Stokların Devir Süresi + Alacak Tahsil Süresi

Stok x 365 Alacaklar x 365Faaliyet Döngüsü =

Satılan M am ül M aliyeti Kredili Satışlar

116.000$ x 365 150.000$ x Faaliyet Döngüsü =

650.000$

365

1.000.000$

Faaliyet Döngüsü = 65,15gün + 54,75 gün =119,89 gün

Nakit Döngüsünün Hesaplanması

• Örnek: MMK Endüstri’nin ortalama borç hesabının 120.000$olduğunu varsayarsak, işletmenin nakit döngüsü ne olacaktır?

Nakit Döngüsü = Faaliyet Döngüsü - Ortalama Ödeme Süresi

Ticari Borç x 365Nakit Döngüsü = Faaliyet Döngüsü -

Satılan Malın Maliyeti

120.000$ x 365Nakit Döngüsü = 119,89 gün -

650.000$

Nakit Döngüsü = 119,89 gün - 67,38 gün =52,50 gün

Kısa Vadeli Finansman Politikasının Bazı Yönleri

• Nakit döngüsü, işletmelerin net çalışma sermayesi ihtiyaçlarınıazaltmak için iki yol önerir.• İşletmeler dönen varlıklara olan ihtiyaçlarını iyi

yönetebilirler. (Dönen varlıkların büyüklüğü ne olmalı??)• İşletmeler ihtiyaçları olan dönen varlıkları finanse etmek

için ekonomik olarak uygun kısa vadeli borç temin etmekiçin çabalayabilirler. (Dönen varlıkların finansmanındahangi kaynaklardan yararlanılmalı??)

Dönen Varlık Yatırımlarının Büyüklüğü Ne Olmalı

• Dönen varlıkların ne büyüklükte olması gerektiği ve hangivarlıklar arasında nasıl dağıtılması gerektiği çalışma sermayesiyönetiminde cevabı bulunması gereken önemli bir sorudur.

• Optimum seviyede dönen varlıklara yatırım yapılması veoptimum çalışma sermayesi karmasının oluşturulması işletmeleriçin önemlidir.

• Dönen varlık türündeki her yatırımın optimum seviyesininseçimi, elde bulundurma maliyetleri ve eksiklik maliyetleriarasında bir denge kurulmasını gerektirir.

7

8

9

10

11

12

09.04.2020

3


• Elde bulundurma maliyetleri, daha verimli sabit varlıklar yerine dönenvarlıklara bağlı sermayeye sahip olma ile ilgili fırsat maliyetini ve dönenvarlıkların değerini korumak için gerekli açık maliyetlerdir. Dönenvarlıklara yatırım yapıldıkça elde bulundurma maliyeti artar.

• Eksiklik maliyetleri, yeterli dönen varlık olmamasından dolayı ortayaçıkan müşteri kayıpları, peşin alım indirimleri gibi maliyetlerdir. Dönenvarlıklara yeteri kadar yatırım yapılmadıkça eksiklik maliyeti artar.

• İşletmeler marjinal elde bulundurma maliyeti ve eksiklik maliyetinin eşitolduğu dönen varlıkların en düşük toplam maliyet noktasını seçmek içinuğraşmalıdırlar.

Elde Bulundurma ve Eksiklik Maliyetleri


Dönen Varlıklar için Alternatif Finansman Politikaları

• İşletmeler için finansal açıdan kaynaklar ve bu kaynakların kullanıldığıvarlıklar arasında bir uyumun olması gerekir.

• İşletmeler sabit varlıklarını uzun vadeli borç ve özkaynaklarla, dönenvarlıklarını ise kısa vadeli borçlarla finanse etmeleri mükemmel olan birdurumdur.

• Böyle bir yaklaşım işletmeye düşük ya da var olmayan net çalışmasermayesi ile sonuçlanan, vade uyumlu varlık ve yükümlülüklerin biraraya gelmesine izin vermektedir.

• Ancak gerçek dünyada dönen varlıkların bir kısmının uzun vadeli borç veözkaynaklarla finanse edilmesi durumu söz konusudur.

• Birçok işletmede takvim yılı boyunca dönen varlıklar için sabit istikrarlı ve mevsimsel döngülerde de artan bir talebin olacağı varsayılırsa işletmenin varlıklarının toplam talebi aşağıdaki şekildeki gibi olacaktır.

Dönen varlıklar için alternatif finansman politikaları

• Dönen varlıkların finansmanında• Esnek finansman

(ihtiyatlı finanslama)• Kısıtlayıcı

finansman(Atılgan finanslama)

• Uzlaşmacı finansman

• İhtiyatlı finanslama stratejisinde, işletmenin sahip olduğu tüm varlıklardiğer bir ifadeyle duran varlıklar ve işletme sermayesi uzun vadeli kaynaklarlafinanse edilmektedir.

• Likidite riskinin en düşük ancak maliyetin en yüksek ve dolayısıylakarlılığın da en düşük olduğu stratejidir.


• Atılgan finanslama alternatifi, işletme sermayesinin hem dalgalanan hem desüreklilik gösteren kısımlarının diğer bir ifadeyle işletme sermayesinintümünün kısa vadeli yabancı kaynaklarla finanse edildiği bir stratejidir.

• En görünür avantajı, kısa vadeli yabancı kaynak kullanımı nedeniylekaynak maliyetinin düşük olmasıdır ki, bu da karlılığı arttırır.

• Buna karşılık diğer stratejilere göre daha risklidir çünkü likidite derecesidüşüktür.


13

14

15

16

17

18

09.04.2020

4

Dengeli finanslama stratejisinde, işletmenin duran varlıkları ve işletmesermayesinin süreklilik gösteren kısmı uzun vadeli kaynaklarla; işletmesermayesinin dalgalanma gösteren kısmı olan işletme sermayesi unsurları isekısa vadeli kaynaklarla finanse edilir.Bu stratejide kaynakların sağlandığı süre ile varlıkların paraya çevrilmezamanları uyumlu olmaktadır.Bu alternatifte likidite riski oldukça düşük düzeydedir ancak uzun vadelikaynak kullanılması nedeniyle kaynak maliyeti yükseldiğinden karlılık dadüşüktür.


Kısa Vadeli Finansal Plan

• Esnek finansman politikası dışında herhangi bir finansman politikasıtakip eden şirketler kendilerini zaman zaman kısa vadeli finansmanaramak zorunda bulacaklardır.

• Sektörlerine bağlı olarak kısa vadeli kaynak çeşitleri aşağıdaki gibidir.• Teminatsız kredi• Teminatlı kredi• Diğer kısa vadeli kaynaklar

Kısa Vadeli Finansal Plan

• Teminatsız kredi, bankalar tarafından işletmelerin kullanımına sunulankredi hesabıdır. Belli bir limit dahilinde kullanılmasına izin verilmektedir.

• Teminatlı kredi, işletmenin kullanmış olduğu kredinin büyüklüğüne görebanka tarafından kredi için ayrıca teminat istenir.

• Diğer kısa vadeli kaynaklar, işletmeler tarafından kullanılabilecek diğerkısa vadeli kaynaklar; finansman bonosu ve banka kabul kredisidir.• Finansman bonosu, Anonim ortaklık şekilde kurulan işletmelerin

kısa vadeli finansman ihtiyaçlarını karşılamak üzere ihraç ettikleri birmenkul kıymettir.

• Banka kabul kredisi, tüzel bir kişi tarafından çıkarılan ve büyük birbankanın koşulsuz garantisini taşıyan kısa vadeli borçlanma senedir.

Nakit ve Nakit Benzeri Varlıkların Yönetimi


• İşletmelerde nakit kavramıyla işletmenin kasasında veya bankalardabulundurduğu parası kastedilmektedir.

• Nakit benzeri varlıklar ise, doğrudan nakit olarak kasa veya bankadatutulmayıp çeşitli menkul kıymetlere yatırılan kısa sürede nakdedönüşümü kolay olan varlıklardır.

• Nakit giriş ve çıkışları eş zamanlı olsa ve kesin doğrulukla tahminedilebilseydi, kurumların nakit mevcudu bulundurmalarına gerekkalmaz, nakit yönetimi gibi bir sorunları da olmazdı.


• Nakit ve nakit benzeri varlıkların yönetiminin temel amacı, işletmenin likiditesini,işletmeninfirma değeriniyükseltecekbiçimde düzenlemektir.

• Nakit yönetimini, nakit giriş ve çıkışlarını tahmin etmek, elde tutulacak optimumnakit miktarını saptamak, nakit girişlerini hızlandırırken nakit çıkışlarını yavaşlatmakve nakit mevcudunu en iyişekildedeğerlendirmek şeklindetanımlanabilir.

• İşletmenin bulunduracağı nakit tutarının fazla ya da az olması çeşitlisakıncalar çıkarabilecektir.

19

20

21

22

23

24

09.04.2020

5


• Bu sakıncaları ortadan kaldıracak biçimde nakit yönetiminin amacı;işletmelerin finansal yükümlülüklerinde sıkıntıya girmeden, faaliyetetkililiğini düşürmeden, karlılığı mümkün olduğunca arttıracak biçimdebulundurulacak nakit miktarını ayarlamaktır.

• İşletmelerde nakit ve nakit benzeri varlıkların etkin yönetimi ile faaliyetleri genişletmek içingerekli kaynaklar sağlanacağı gibi önemliölçüde faiz tasarrufu dasağlanır.


• Nakit, genelliklekazanmayan unsur olarakkabul edilmektedir.

• Bunun yanı sıra net sabit para değerli unsur olduğundan enflasyonist dönemlerdeenflasyonunetkisi değerineyansımamaktadır.

• Dolayısıyla işletmeler fazla nakit bulundurdukları takdirde, değer artışısağlamadıkları gibi bulundurulan nakitlerin çeşitli unsurlardan kaynaklanan birmaliyetide olacaktır.

• Bu açıdan işletmelerin ödemeler ve ihtiyat amacıyla bulunduracakları optimumnakitseviyesinibelirlemelerigerekmektedir.

Nakit Bulundurma Nedenleri

• Genellikle, işlem, ihtiyat ve spekülasyon olmak üzere üç amaç için nakitbulundurulmaktadır.

• İşlem amacıyla bulundurulan nakit, işletmelerin günlük faaliyetleri sırasında gerekenödemeleri içinkullanılannakitlerdir.

• İşletmeler, faaliyetleri ile ilgili ilk madde ve malzemelerin veya girdilerin satınalınması, çalışanların ücretlerinin ödenmesi, genel giderler için harcama yapılması,duran varlıkların satın alınması gibi çeşitli işlemler nedeniyle nakit bulundurmaihtiyacıiçerisindedirler.


• İhtiyat nedeni ile nakit bulundurulması, mevsimlik veya dönemseldalgalanmalara, olağanüstü olaylara karşı hazırlıklı olmak amacıyla nakittutulmasını ifade etmektedir.

• Beklenmeyen olaylar (alacağın zamanında tahsil edilememesi, borcunzamanından önce talep etmesi, doğal afetler, grev vb.) karşısında ortayaçıkabilecek ödeme ihtiyaçlarının karşılanabilmesi, işletmelerin elindegündelik işlemler dışında da nakit bulundurmasını gerekli kılar.


• Spekülasyon amacıyla nakit bulundurma ise, beklenmeyen fiyat artışlarındanyararlanarak kazanç eldeetmek amacıylanakit bulundurmadır.

• Spekülatif amaçlı olarak elde bulundurulan bu nakitler, işletmelerin elverişlikoşullarda satın alma yapabilmeleri, avantajlı iş ve yatırım imkanlarınınkaçırılmaması ve alışiskontolarındanyararlanılmasıgibiamaçlarla kullanılırlar.

Nakit Bulundurmanın Yararları

• İşletmelerin nakit bulundurmak ile sağlayacakları yararları şu noktalardatoplayabiliriz:– Günlük işlemlerin gerektirdiği ödemeleri eksiksiz şekilde karşılamak.

– Beklenen ödemeleri zamanında yapmak.

– Beklenmedik olaylara karşı hazırlıklı olmak.

– Olağanüstü nakit ödemelerini yapabilmek (zarar, tazminat ödemeleri gibi).

– Alışlarda nakit iskontosundan faydalanmak.

– Bankalardan ve diğer finansman kuruluşlarından kolaylıkla kredi temin etmek.

– Ortaya çıkabilecek karlı iş olanaklarını ve yatırım fırsatlarını değerlendirebilmek.

25

26

27

28

29

30

09.04.2020

6

Nakit Bulundurmanın Sakıncaları

• Nakit bulundurmanın sağlayacağı faydalara karşılık, bazı sakıncaları dabulunmaktadır. Bunlar;– İşletmeler likit fon tutmakla, bu fonları karlı yatırım alanlarında kullanma olanağından yoksun

kalmaktadır. Nakitbulundurmanın önemli bir fırsat(alternatif) maliyeti vardır.

– İşletmelerin elinde bulundurduğu nakde aşırı ölçüde dayanması, kısa süreli finansmanpiyasalarından uzaklaşmasına, bu durum da ihtiyaç halinde para piyasasından fon teminedememesine neden olabilir.

Optimum Nakit Seviyesinin Belirlenmesinde Kullanılan Modeller• İşletmelerin faaliyetlerini aksatmadan yürütebilmeleri için, finansal yöneticilerin, fazla

likit fon bulundurmanın sağlayacağı yararlar ile likit fon bulundurmamanın direkt vefırsat maliyetlerini göz önünde bulundurarak en uygun nakit düzeyini saptamasıgerekmektir.

• Ancak bulundurulacak likit fonların optimum tutarlarının belirlenmesi oldukça zorve karmaşık bir sorundur.

• Optimum nakit seviyeleri belirlenirken soruna, ya geçmişteki deneyimlerdençıkartılan basit metotlarla ya da matematiksel karar metotları kullanılarak çözümaranmaktadır.

Optimum Nakit Seviyesinin Belirlenmesinde Kullanılan Modeller• İşletmelerin bulundurmaları gereken nakit tutarını belirlemesi ile ilgili uygulamada

kullanılanpratik yöntemlerinbaşlıcalarışunlardır:– İşletmenin enaz15 günlük ihtiyaçları karşılayacak tutara eşitmiktarda nakit bulundurması.

– İşletmenin kısavadeli borçlarının belirli bir oranını karşılayacak nakdi bulundurması.

– İşletmenin belirli bir süredeki nakit çıkışını karşılayacak nakdi bulundurması.

• Bu yöntemlerin pratik olma gibi avantajlı yönlerinin bulunmasına karşılık sorunadoğruçözümgetirdikleri tartışma konusudur.

• Nakitdengesinin hesaplanması için iki standart modelinden bahsedilebilir.

• Baumol Modeli

• Miller– OrrModeli

Optimum Nakit Seviyesinin Belirlenmesinde Kullanılan Modeller• Baumol Modeli, Bir işletmede nakit giriş ve çıkışlarının kesinlikle tahmin edilebildiği dolayısıyla nakit

talebinin belirli olduğu varsayımına dayanan bu modelde serbest menkul değerler portföyünün işlemamacıyla tutulan para miktarını takviyeedecek birrezerv olduğu düşünülür.

• Böylece nakit gereksinimi oldukça bu rezervdeki menkul kıymetler nakde dönüştürülecektir.BaumolModeli,nakit maliyetlerini; nakit bulundurma ve nakit tedarik maliyetleri olarak ikiyeayırarak inceleyen modeldir.

• Nakit bulundurmamaliyetleri, nakdieldetutmasonucundakaçırılan alternatifgetiriler nakdinbulundurma maliyeti olarak ifade edilir. Nakdin maliyetine bağlı olarak bulundurulacaktutarla orantılı olarak artmaktadır. Nakit tedarik maliyetleri ise, menkul kıymetlerin parayaçevrilmesi esnasındaki katlanılan maliyettir. Büyüklüğü dikkate alınmadan işlem başına sabitolduğu varsayılır.

Baumol Modelinin Nakit Akım Örneği

Optimum Nakit Seviyesinin Belirlenmesinde Kullanılan Modeller• Baumol Modeli’nin amacı, işletmelerin faaliyetini yürütebilmesi için her seferinde borç alacağı

veya diğer kullanım alanlarından çekeceği likit fonların optimum tutarını belirlemektir. Diğerbir ifadeyle model, heriki nakit maliyetinin kesiştiği optimumnoktayı bulmayı hedefler.

• Nakit bulundurmanın toplam maliyeti = (Dönüşüm başına maliyet x dönüşüm sayısı) + (fırsat maliyeti (%) x ortalama nakit tutarı)

2TFC* =

i

C* = Nakdin Yenileme Seviyesi

T = İlgili dönemdeki nakit ihtiyacı

F = Dönüşüm işlemi başına maliyeti

i = Fırsat maliyeti(faiz oranı) (%)

31

32

33

34

35

36

09.04.2020

7

Optimum Nakit Seviyesinin Belirlenmesinde Kullanılan Modeller

Örnek: Bir işletmenin gelecek yılnakit ihtiyacı50.000$olaraktahmin edilmiştir. Menkulkıymetlerinparaya dönüşme maliyeti 20$ ve menkul kıymetlerin ortalama getirisi % 8 ise optimal dönüşümmiktarınedir?

2 x 50.000$ x 20$C = = 5.000$

0,08

NBM= (20 $ x 10 kez) + (0,08 + 5.000$/2) = 400$

NBM = (Nakit Bulundurma Maliyeti)

• Paraya dönüşümler 5.000 $′lik miktarlarda olacağında yıl boyunca 50.000 / 5.000 = 10 dönüşüm gerçekleştirilecektir. Bu durumda ortalama nakit mevcudu 5.000 / 2 = 2.500 $

Optimum Nakit Seviyesinin Belirlenmesinde Kullanılan Modeller• Örnek: AFC şirketinin yıllık 2.000.000$ nakit talebi ile karşılaştığını, menkul kıymetleri her

aşamasında 150$’lık işlem maliyetine maruz kaldığını ve menkul kıymetlerinden %6kazanabileceğini varsayın. Şirketin optimumnakit yenileme seviyesi neolacaktır?

2TFC* =

i

C* = ?

T = 2.000.000$

F = 150$

i = 0,06

2 x 2.000.000$ x 150$C* = 100.000$

0, 06

NBM= (150 $ x 20 kez) + (0,06 + 100.000$/2) = 6.000$

NBM = (Nakit Bulundurma Maliyeti)

Optimum Nakit Seviyesinin Belirlenmesinde Kullanılan Modeller• Miller-Orr Modeli, geleceğin belirsiz olması nedeniyle nakit ihtiyacının ne kadar

olacağınınbilinemeyeceğinivarsaymaktadır.

• Bu modelde, elde bulundurulacak nakit miktarı için bir üst sınır ile bir geri dönüşnoktasıbelirlenir.

• Geri dönüş noktası, paranın menkul değerlere yada menkul değerlerin parayadönüştürülmesi sırasında nakit mevcudunun korunacağı düzeyi gösterir. Böylecenakit mevcudun sıfırileüstsınırarasındadeğişimineizinverilir.

Miller-Orr Modelinin Nakit Akım Örneği

Optimum Nakit Seviyesinin Belirlenmesinde Kullanılan Modeller• Model, pazarlanabilir menkul kıymetlerle nakit arasındaki karşılıklı

aktarmaların zaman ve tutarını belirlemek için düzenlenmiştir.

• Modelin uygulanmasında, nakit seviyesi için limitler (üst limit, hedef nakit seviyesi,alt limit)belirlenmektedir.

• Nakit mevcudu alt ve üst limitler arasında dalgalanma gösterir. Nakit seviyesi, hedefnakit seviyesinin altına düştüğünde menkul kıymet bozdurularak tekrar hedefnakde ulaşılmakta; nakit seviyesi üst limite çıktığı takdirde hedef nakit seviyesineinenekadar menkul kıymet alınmaktadır.

Optimum Nakit Seviyesinin Belirlenmesinde Kullanılan Modeller• Miller-Orr modelindegeridönüşnoktasıaşağıdaki formüllehesaplanmaktadır.

42

3

L= Alt kontrol sınırı

F = Menkul kıymet için her işlem başına işlem maliyeti,

= Günlük net nakit akımlarının standart sapması

i = Menkul değerlerden alınan günlük faiz oranı

Z= Nakit dönüm noktası

3Z* =

2 x F x

4 x iL

37

38

39

40

41

42

09.04.2020

8

Optimum Nakit Seviyesinin Belirlenmesinde Kullanılan Modeller• Örnek: Dandy Candy nakit hesabını minimum 100.000$ seviyesinde tutmak

istemekte; ancak net günlük nakit akımlarının standart sapmasının 5.000$ olmasınıbeklemektedir. Menkul kıymetler için yıllık faiz oranı yıllık %8, her menkul alım yadasatımında maliyet işlem başına 200$ olacaktır. Dandy Candy’nin optimum nakitdönümnoktasıve üstsınırıne olacaktır?

43

3 6 5

23

23

M e n k u l K ıy m e t le rd e k i g ü n lü k fa iz o ra n ı

i 1, 0 8 1 0 , 0 0 0 2 1 1

O p tim u m n a k i t d ö n ü m n o k ta s ı v e ü s t s ın ır

3 x F x Z * =

4 x i

3 x 2 0 0 $ x 5 .0 0 0 Z * = 1 0 0 .0 0 0 $

4 x 0 ,0 0 0 2 1 1

Z * 1 2 6 .1 0 1, 7 2 $

* 3 * 2 1 7 8 .3 0 5

g ü n

L

H Z L

,1 6 $

İşletmenin nakit mevcudu 100.000$ ile178.305,16$ arasında değişecektir. Nakitmiktarı 178.305,16$ ye çıktığında 178.305,16$ –126.101,72$ = 52.203,44$’lik miktar menkuldeğerlere yatırılacaktır. Buna karşın nakitmiktarı 100.000$’a inerse 26.101,72$ TL’likmenkuldeğerparayaçevrilecektir.

Nakit ve Nakit Benzeri Varlıkların Yönetiminde Etkililiği Artırma Yöntemleri• Nakit ve nakit benzeri varlıkların yönetiminde etkililiği arttırmak amacıyla işletmeler

tarafındanalınabilecekbaşlıcaönlemler şöyleözetlenebilir:• Nakitdevir hızınıarttırmak.

• Tahsilatilefonlarınkullanımı arasındakizamanaralığınıkısaltmak.

• Çok sayıda banka ve banka şubesi ile çalışmak yerine, para alımı ve ödemelerini belirli banka veya bankaşubelerindetoplamak.

• Nakitgirişve çıkışlarıarasındazamanuyumu sağlamak.

• Ödemeleri haftanınbelirligünündemerkezden yapmak.

• Peşinödemeler konusunda dikkatlidavranmak ve olabildiğincekaçınmak.

• Yatırımharcamalarındaöncelikanaliziyaparak acilolmayanları ertelemek.

• Haftalıkhattadahakısasürelinakitgirişve çıkışlarınıgösterennakitbütçeleri hazırlamak.

44

Nakit Bütçesi

• Nakit bütçesi, belirli bir zaman dilimindeki para giriş ve çıkışlarını detaylı olarak ortaya koyarakişletmeninnakitgereksinimlerininzamanvetutar olarakortaya konulmasına yardımcı olur.

• Nakit bütçesinin hazırlanması için nakit giriş ve çıkışlarının zamanlarının doğru tahmin edilmesigerekir.

45

Nakit Bütçesi• Birişletmenin nakitgirişleri:

• Satışlardanpeşintahsilat

• Alacaklardantahsilat

• Faaliyetdışısağlananfaiz,kiraveyasabitvarlıksatışlarındaneldeedilengelirlerdenoluşur.

• Birişletmenin nakitçıkışları ise:

• Hammaddealışlarındapeşinödeme

• İşçilikgiderleri

• Genelüretimgiderleri

• Satışveyönetimgiderleri

• Ticariborçlarınödenmesi

• Uzunvadeliborçlarınödenmesi

• Faiz,karpayıvevergiödemeleri

• Yatırımharcamaları

46

Nakit Bütçesi

• Nakit bütçesinin hazırlanmasında en önemli konu satışların doğru tahminedilmesidir.

• Nakit bütçesinin hazırlanabilmesi için işletmenin dönem başı kasasındakipara miktarının bilinmesi ve işletmenin bütçe hazırlayacağı her dönemiçin kasasında minimum olarak bulundurmak istediği para miktarının dabelirlenerek hesaplara dahil edilmesi gerekmektedir.

47

Nakit Bütçesi

• En yalın haliyle nakit bütçesi formatı aşağıdaki gibidir:

48

n n+1

+ Nakit girişleri x x

- Nakit çıkışları x x

=(+ veya-) Nakit giriş ve çıkış farkı x x

+ Dönem başı nakit mevcudu

x x

- Minimum nakit düzeyi x x

=(+ veya-) Nakit açığı / fazlası x x

Açığı giderici kaynak x x

43

44

45

46

47

48

09.04.2020

9

Nakit Bütçesi

• Örnek: XYZ işletmesinin Şubat ve Mart aylarında gerçekleşen ve diğeraylar için planlanan satışları ve mal alımları aşağıdaki gibidir. Buişletmenin Nisan, Mayıs ve Haziran aylarına ilişkin nakit bütçesininhazırlayarak ilgili aylardaki nakit açığı ve fazlasını tespit ediniz.

49

Gerçekleşen Planlanan

Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran

Satışlar 60.000 TL 80.000 TL 85.000 TL 90.000 TL 100.000 TL

Mal alışlar 65.000 TL 80.000 TL 90.000 TL 100.000 TL 100.000 TL

Nakit Bütçesi• İşletmedeki nakit giriş ve çıkışlara ilişkin hareketler aşağıdaki gibidir.

• Satışların %20’si peşin, %70’i bir ay vadeli %10’u ise 2 ay vadeli olarakgerçekleşmektedir.

• Mal alımına ilişkin ödemelerin yarısı gerçekleşen ay diğer yarısı ise 1 ayvadeli olarak yapılacaktır.

• İşletmenin her ay diğer alanlardan elde ettiği 2.500 TL nakit girişi olacaktır.

• Ödenecek ücretler bir ay önceki satışların %10’u kadar olacaktır.

• Her ay 5.000 TL kira ödenecektir.

• Nisan ayında 10.000 TL vergi ödenecektir.

• Mayıs ayında 15.000 TL kar payı ödenecektir.

• Haziran ayında 10.000 TL’lik borç faizi ödenecektir.

• Nisan ayının başında kasada 50.000 TL olacak ve her ay 20.000 TL iseminimum nakit kasada bulundurulmak istenmektedir.

50

51

Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran

Satışlar 60.000 80.000 85.000 90.000 100.000

Peşin 12.000 16.000 17.000 18.000 20.000

1 ay vadeli 42.000 56.000 59.500 63.000

2 ay vadeli 6.000 8.000 8.500

Satışlardan Tahsilat 12.000 58.000 79.000 85.500 91.500

Diğer Gelirler 2.500 2.500 2.500 2.500

Toplam Nakit Girişi 60.500 81.500 88.000 94.000

Mal Alımları 65.000 80.000 90.000 100.000 100.000

Peşin 32.500 40.000 45.000 50.000 50.000

1 ay vadeli 32.500 40.000 45.000 50.000

Alımlar için ödemeler 32.500 72.500 85.000 95.000 100.000

Ücretler 6.000 8.000 8.500 9.500

Kira 5.000 5.000 5.000 5.000 5.000

Vergi 10.000

Kar Payı 15.000

Borç Faizi 10.000

Toplam Nakit Çıkışları 37.500 83.500 108.000 123.500 124.000

Giriş-Çıkış Farkı (23.000) (26.500) (35.500) (30.000)

Dönem Başı Nakit 50.000 23.500 20.000

Minimum Kasa (20.000) (20.000) (20.000)

Açık/Fazla 3.500 (32.000) (30.000)

Borç 32.000 30.000

Kümülatif Borç 32.000 62.000

Nakit Bütçesi• İşletmenin Nisan ayında 3.500 TL nakit fazlası oluşurken Mayıs ve

Haziran aylarında 32.000 TL ve 30.000 TL olmak üzere nakit açığıortaya çıkacaktır.

• İşletme nakit fazlasının gelecek aylarda ortaya çıkabilecek nakitihtiyacını karşılamak üzere her an paraya çevrilebilir finansalvarlıklara yatırılabilir.

• Mayıs ve Haziran aylarındaki 32.000 TL’lik ve 30.000 TL’lik nakitaçığını karşılamak için kaynak temin etmek yada borçlanmakdurumundadır.

• Burada nakit açığı yada fazlası ortaya çıkmasındaki en büyük etkenminimum olarak tutulması istenen nakit düzeyidir.

52

Nakit Bütçesi• ArtDeco İşletmesinin mal satış ve alışlarına ilişkin bilgiler aşağıdaki

gibidir.

53


Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos

Satışlar 80.000 90.000 100.000 115.000 120.000

Nakit Bütçesi• ArtDeco işletmesinin mal satış ve alışlarına ilişkin bilgiler aşağıdaki gibidir.

• Şirket satışlarının tamamı peşin yapmakta buna karşın satışların %70’ınıoluşturan alımlarının yarısı bir ay, diğer yarısı ise iki ay vadeli olarakgerçekleştirmektedir.

• Ödenecek maaş ve ücretler her ay satışların %20’i kadar olup ilgili aydaödenecektir.

• Şirketin her ay 5.000 TL’lik kira ödemesi olup, Temmuz ayında 15.000 TLvergi ödemesi, Haziran ayında 250.000 TL kar payı ödemesi yapılacaktır.Ayrıca Ağustos ayında 100.000 TL borç ödemesi vardır.

• Şirketin kasasında dönem başında (Haziran) 1.000.000 TL’si olup her ayminimum olarak 750 TL’yi kasasında bulundurmak istemektedir.

• Nakit bütçesini hazırlayarak Haziran, Temmuz ve Ağustos aylarında nakitaçığı ve fazlası olup olmadığını tespit ediniz.

54

49

50

51

52

53

54

09.04.2020

10

55


Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos

Satışlar 80.000 90.000 100.000 115.000 120.000

Toplam Nakit Girişi 80.000 90.000 100.000 115.000 120.000

Mal Alımları 56.000 63.000 70.000 80.500 84.000

1 ay vadeli 28.000 31.500 35.000 40.250

2 ay vadeli 28.000 31.500 35.000

Alımlar İçin Ödemeler 56.000 91.000 129.500 147.000 159.250

Ücretler 20.000 22.500 25.000 28.750 30.000

Kira 10.000 10.000 10.000 10.000 10.000

Vergi 25.000

Kar Payı 75.000

Borç Faizi 100.000

Toplam Nakit Çıkışları 30.000 32.500 110.000 63.750 140.000

Giriş-Çıkış Farkı 50.000 57.500 -10.000 51.250 -20.000

Dönem Başı Nakit 10.000 7.500 58.750

Minimum Kasa -7.500 -7.500 -7.500

Açık/Fazla -7.500 51.250 31.250

Kümülatif Borç -7.500 43.750 75.000

Nakit Bütçesi

• ArtDeco işletmesinin Haziran ayında 295.000 TL nakit fazlasıolurken; Temmuz ve Ağustos aylarında sırasıyla 25.000 TL ve505.000 TL’lik nakit ihtiyacı ortaya çıkacaktır. Nakit fazlası heran paraya çevrilebilir finansal varlıklara yatırılabilir. AncakTemmuz ayında ortaya çıkan ve Ağustos ayında artan nakitihtiyacı için kaynak temin edilmesi gerekiyor.

56

Alacak Yönetimi

Alacak Yönetimi

• İşletmelerin satış hacimlerini artırmak için müşterilerine vadeli mal satmaları alacakyönetiminiönemlihalegelmektedir.

• İşletme, geniş kredi politikası güttüğünde satış hacminde bir artış olurken, kendivarlıkları ile müşterilerini finanse etmektedirler. Sıkı kredi politikasında ise satışhacminde düşüşleryaşanabilmektedir.

58

Alacak Yönetimi

• Bir işletmenin müşterilere kredili satış yapması kararı verilirken 5K olarak belirtilen,karakter, kapasite, kapital, karşılık vekoşullar dikkate alınmaktadır.

• Karakter; müşterininborcunuödemekonusundaoluşturduğu güveni ifadeeder.

• Kapasite;müşterininborcunuödemegücünügösteren işyapmakapasitesini ifadeeder.

• Kapital; müşterinin varlıklarının finansmanında ne kadar öz kaynaklarını kullandığınıifade eder. Varlıkların finansmanında öz kaynakların ağrılıkta kullanılması işletmeninborçdüzeyinin düşükolduğunu, geri ödememeriskinin azolduğunu gösterir.

• Karşılık; müşterinin borcuna karşılık teminat gösterip gösteremediğini ifade eder.Teminatlarınbulunmasıgeri ödememeriskini azaltanbir unsurdur.

• Koşullar; müşteriye kredili mal satmak için ekonomik ve sektörel şartların ne kadaruygun olduğunu ifade ederi. Büyüme dönemlerinde kredi kurumlarından kolay kredisağlanırken; tersidurumlardakredibulmakzor olur.

59

Alacak Yönetimi

• Alacaklara yapılacak yatırımın maliyeti, elde edilecek faydanın altındakaldığı sürece alacaklara yatırım yapılacak, değilse alacaklara yatırımyapılmayacaktır.

• Alacaklara yapılacak yatırımın maliyeti alacaklara bağlanan fonlarınmaliyetinden, kredili satış ile tahsilat yönetiminin maliyetinden vealacakların tahsil edilememesinin ortaya çıkaracağı kayıplardanoluşmaktadır.

60

55

56

57

58

59

60

09.04.2020

11

Alacak Yönetimi• Örnek: Mevcut satışları 9.000.000 TL olan işletmenin müşterilere tanıdığı vade 30 gündür.

Finans yöneticisi işletmenin kredi politikasını değiştirir ise satışların artabileceğidüşünülmektedir. İşletmenin uyguladığı vade 45 güne çıkarılır ise satışların % 10 artmasıbeklenmektedir. Kar marjı %25’tir ve satışların artmasından sonra da aynı kalacağıvarsayılmaktadır. Yatırımın fırsat maliyeti %30 ise vadenin uzatılması doğru bir kararmıdır?

61

9.000.000Alacaklara yapılan yatırım(eski) = x (1- 0,25) = 562.500 TL

360 / 30

9.900.000Alacaklara yapılan yatırım(yeni) = x (1- 0,25) = 928.125 TL

360 / 45

Alacaklara yapılan yatırım artışı = 928.125 - 562.500 = 365.625 TL

Alacaklara yapılan yatırımın fırsat maliyeti = 365.625 x 0,30 = 109.687,5 TL

Satışlardaki artışın sağlayacağı ilave kar:

9.000.000 x 1,10 =9.900.000 TL

9.900.000 - 9 .000.000 = 900.000 TL

900.000 x 0,25 = 225.000 TL

Alacak Yönetimi• Örnek: CDE işletmesi kredili satış politikasını gözden geçirerek yeni bir uygulamaya

geçmek istemektedir. Yeni uygulamada müşterilerin ilk 10 günde ödeme yapmalarıhalinde %2 nakit iskontosu uygulanacaktır. Bu politika aşağıdaki sonuçların ortayaçıkmasınaneden olacaktır.

• Bunlar;• İşletmenin yıllık satışları3.000.000 TL’den 3.100.000. TL’ye çıkacaktır.

• %2olan şüpheli alacaklar oranı %1’edüşecektir.

• Alacakların ortalama tahsil süresi 50 günden 20güne düşecektir.

• Müşterilerin %80’i nakit ıskontosundan yararlanmak isteyeceklerdir.

• Alacak yönetimine ilişkin giderlerden 2.000TL’lik tasarruf edilecektir.

• Kar marjı % 20 olanbu işletmede nakit iskontosu uygulanmalı mıdır?(yatırımın fırsatmaliyeti%15 ve bir yıl365 günalınacaktır)

62

Alacak Yönetimi

MALİYETLER:

Nakit iskontosu =% 2 x %80 x 3.100.000 = 49.600 TL

ELDE EDİLECEK FAYDALAR:

Şüpheli alacaklardaki azalış;

- mevcut durum : %2 x 3.000.000 = 60.000 TL

- yeni durum : %1 x 3.100.000 = 31.000 TL

Şüpheli alacaklardaki azalışın faydası = 29.000 TL

63

Alacak YönetimiELDE EDİLECEK FAYDALAR:

Satışlardaki artışın sağlayacağı ilave kar = 100.000 x %20 = 20.000 TL

Alacak yönetim giderlerinden tasarruf = 2.000 TL

Alacaklara yapılan yatırım eski: 3.000.000 / (365/50) = 410.959

Alacaklara yapılan yatırım eski: 3.000.000 / (365/20) = 169.863

Alacaklara yapılan yatırımdaki azalma = 241.096 TL

Alacak yatırımının maliyetindeki azalma = 241.096 x %15 = 36.164

Elde Edilecek Toplam Faydalar:

29.000 + 20.000 + 2.000 + 36.164 =87.164 TL

Nakit İskontosu Uygulanmasının Net Faydası:

87.164 - 49.600 = 37.564 TL

64

Stok Yönetimi

Stok Yönetimi

• Stok, herhangi bir malın yada kaynağın işletme bünyesinde depolanmasını ifadeetmektedir.

• Stok yönetimi, stok seviyesinin izlenerek hangi seviyede bulunması gerektiğine ,stokun ne zaman yenilenmesi ve ne büyüklükte sipariş verilmesi gerektiğine kararverilmesi işlemleriniiçeren bir süreçtir.

• Stok yönetiminin amacı, müşteriye doğru ürünü, doğru yerde ve zamanda sunmak,ayrıcasiparişve stokbulundurma maliyetleriniminimumseviyeyeindirmektedir.

66

61

62

63

64

65

66

09.04.2020

12

Stok Yönetimi

• Stoklar genel olarak, hammadde, yarı mamul, işletme malzemesi, ve nihai mallardanoluşur.

• Hammadde; işletmenin üretim sürecinde kullanılmak üzere satın alınan temelmallardır.

• Yarımamul; üretim sürecitamamlanmamış mallardır.

• Nihaimal; satışahazır mallardır.

67

Stok Yönetimi

• Stoklar işletme için bir yatırım kararı olarak değerlendirilmelidir. Burada paranınstoklara bağlanması alternatif kazanç imkanlarından vazgeçilmesi anlamınagelmektedir.

• Stoklara bağlanacak para miktarının ne olması gerektiği yapılan fayda maliyet analiziiledeğerlendirilmelidir.

• Stokyönetimindealacakyönetimide dikkate alınmalıdır.

68

Stok Maliyetleri ve Optimum Stok Miktarının Belirlenmesi• Çok çeşitli ve değişik parçaların oluşturduğu stok yönetiminin amacı, toplam stok

maliyetlerinin en az olacağı, işletmenin karlılığını düşürmeyeceği stok seviyesini belirlemektir.Dolayısıyla işletmeler stoklarının ne fazla ne de noksan olmasını arzu etmekte,kendileri içinen uygunstokseviyesinibelirlemeye çalışmaktadırlar.

• Bir işletme açısından stoklara yapılan yatırımın optimum tutarda bulunupbulunmadığının saptanması, stok tutmanın gerektirdiği giderler ve taşıdığı risk ilestoktutmanın faydalarınındengelenmesinigerekli kılmaktadır.

• Özetle, stoklara sahip olmanın maliyetleri ile stokları bulundurmanın kazandıracağı gelirlerkarşılaştırılarak optimum stok seviyesi belirlenmeyeçalışılacaktır.

69

Stok Maliyetleri ve Optimum Stok Miktarının Belirlenmesi• Stoklar ile ilgili alınacak kararlar genellikle stokların maliyetlerine dayalı olarak

belirlenmektedir. Bu nedenle stokların maliyetlerinin bilinmesi büyük önem arzetmektedir.

• Stoklara yönelik maliyetleri; stok bulundurma maliyetleri ve stok bulundurmamamaliyetleriolarakiki temel grupta inceleyebiliriz.

• Stok bulundurma maliyetleri, stok bedelleri, tedarik (sipariş) maliyetleri vebulundurma maliyetlerindenoluşmaktadır.

70

Stok Maliyetleri ve Optimum Stok Miktarının Belirlenmesi• Stok bedelleri, stoklarla ilgili ilk ve temel maliyet unsurudur. İşletmelerin stokları olan

ilk madde ve malzemeler için stok bedeli, satın alma fiyatlarıdır. Stok bedelleri, stokmiktarları iledoğruorantılıolarakartışve azalışgöstermektedirler.

• Stok tedarik (sipariş), maliyetleri, stokların işletmenin ihtiyaç duyduğu andakullanıma hazır hale getirilmesi amacıyla yapılan çeşitli işlem maliyetlerindenoluşmaktadır. Malların tedariki ile ilgili olarak ödenen ücretler, yazılı ve her türlühaberleşme giderleri, sözleşme giderleri, eksper ücretleri, kalite kontrol analizleri ileilgiliharcamaların tümü tedarik (sipariş)maliyetininunsurlarıdır.

• Bu maliyetler sipariş adedi ile doğru orantılı, stokta bulundurulan miktar ile tersorantılıolarakartışve azalışgöstermektedirler.

71

Stok Maliyetleri ve Optimum Stok Miktarının Belirlenmesi• Bulundurma maliyetleri ise, bulundurulan stok miktarına bağlı olarak değişen, stok miktarı

arttıkçaartan,bulundurulan stokmiktarıazaldıkçaazalan birmaliyet türüdür.• Dolayısıyla işletmeler küçük partiler halinde sipariş vererek bulunduracakları stokların

miktarınıböylecebulundurma maliyetini azaltabilirler.• Bulundurma maliyetleri, stokların işgal ettiği yer ile ilgili giderlerden (kira, bakım ve onarım

giderleri, çeşitli vergiler, vb.), stok riskleri ile ilgili giderlerden (fiyat düşmeleri nedeniyledoğabilecek risk, talep azalma riski, demode olma riski, vb.) ve sermaye maliyetindenoluşmaktadır.

• Stokların yabancı kaynaklarla finanse edilmeleri halinde katlanılan faiz giderleri sermayemaliyeti olarakstokta bulundurmagiderlerinin birparçasışeklinde nitelendirilmektedirler.

72

67

68

69

70

71

72

09.04.2020

13

Stok Maliyetleri ve Optimum Stok Miktarının Belirlenmesi• Stoklara yönelik maliyetlerin ikincisi olan stok bulundurmama maliyetleri, stoklarla

ilgiliolarakhesaplanmasıgüçolanbir maliyet türüdür.• Stok yetersizliği nedeniyle karşılaşılması muhtemel olan kayıplar stok

bulundurmamanın maliyetinioluşturmaktadır.• Bu maliyetleri; stok bulundurmama nedeniyle hizmet üretiminde gecikme, üretimin

gecikmesi nedeniyle taahhütlerin yerine getirilememesi, geciken üretim nedeniylemuhtemel gelirlerin elde edilememesi, hizmet üretimin durması halinde sabitgiderlere katlanılma durumu, hizmet üretiminin durması nedeniyle talep azalmasıvb. katlanılanmaliyetler şeklindesıralayabiliriz.

73

Stok Maliyetleri ve Optimum Stok Miktarının Belirlenmesi• Stok miktarı attıkça ile sipariş maliyetleri azalırken; Stok miktarı arttıkça bulundurma

maliyetleriartar.• Ekonomik sipariş miktarı yardımıyla stokların optimum miktarlarının belirlenmesi

içinekonomiksiparişmiktarı yöntemindenyararlanılmaktadır.• Ekonomik sipariş miktarı, stok miktarları, stokların sipariş maliyetleri ve stok

bulundurma maliyetleri arasındaki ilişkiden yararlanarak optimum stok miktarınınbulunmasına yönelikbir yöntemdir.

74

Stok Maliyetleri ve Optimum Stok Miktarının Belirlenmesi• Ekonomik sipariş miktarının hesaplanmasında aşağıdaki formülden

yararlanılmaktadır.

75

2E O Q =

E O Q = E k o n o m ik S ip a r i ş M ik ta r ı

D = Y ı ll ık T a le p M ik ta r ı

S ip a r i ş M ik ta r ı

= B u lu n d u rm a M a liy e t i

D S

H

S

H

Stok Maliyetleri ve Optimum Stok Miktarının Belirlenmesi• Örnek: Otomobil lastiği bayisi olan EHM A.Ş. Gelecek yıl 5.000 adet lastik satacağını

tahmin etmektedir. Lastiğin siparişinin maliyeti 150 TL’dir. İşletmenin bir lastiği bir yılstokta tutmasının maliyeti ise 3 TL’dir. Bayinin yıllık toplam stok bulundurma vesipariş maliyetini minimize etmek için bir siparişte vermesi gereken optimal siparişmiktarını hesaplayınız.

76

2 x 5 .0 0 0 x 1 5 0 E O Q = = 7 0 7 a d e t

3

Sıra Sizde Soruları

• Soru 1. Şirketlerin negatif net çalışma sermayesine sahip olmaları mümkün müdür?

• Mümkündür, Eğer kısa vadeli borçları, dönen varlıklardan daha büyükseşirketin negatif net çalışma sermayesine sahip olması söz konusudur.


• Soru 2. Müşteriye kredi açmanın reddedilmesi ile değer maksimizasyonumümkün olabilir mi?

• Müşterilerin alışılmadık derecede yüksek bir temerrüde düşme eğilimivarsa, müşteriye kredili mal ve hizmet satışının reddedilmesi satışları azaltırancak kötü kredilerden kaynaklanan kayıplar konusunda endişelenmeyegerek kalmaz.

73

74

75

76

77

78

09.04.2020

14


• Soru 3. Aşağıdakilerden hangisi net çalışma sermayesinde artışa sebep olur?• Kasadaki artış

• Borç hesaplarındaki düşüş

• Borç senetlerindeki artış

• Alacak hesaplarındaki düşüş

• Stoklardaki artış

• Kasadaki artış (Net çalışma sermayesinde bir artışa sebep olur)

• Borç hesaplarındaki düşüş (Net çalışma sermayesinde bir artışa sebep olur)

• Borç senetlerindeki artış (Net çalışma sermayesinde bir azalışa sebep olur)

• Alacak hesaplarındaki düşüş (Net çalışma sermayesinde bir azalışa sebep olur)

• Stoklardaki artış (Net çalışma sermayesinde bir artışa sebep olur)


• Soru 4. İşletmenin negatif nakit döngüsüne sahip olması mümkünmüdür? Nasıl?

• Evet mümkündür. Ancak firmanın ortalama ödeme süresinin faaliyetdöngüsünden daha uzun olması durumunda işletmenin negatif nakitdöngüsüne sahip olması mümkündür.


• Soru 5. Eğer işletmenin stok devir hızı artarsa faaliyet döngüsü ne şekildedeğişir?

• Eğer stok devir hızı artarsa stok gün sayısı azalacağından faaliyetdöngüsünün düşmesi gerekir.


• Soru 6. Eğer işletmenin stok devir hızı artarsa nakit döngüsü ne şekildedeğişir?

• Eğer stok devir hızı artarsa faaliyet döngüsü düşeceği için nakit döngüsüsüresinin de düşmesi gerekir.


• Soru 7. Her şey sabit kalsaydı, eldeki stok miktarındaki bir artışişletmenin karlılığını artırır mıydı azaltır mıydı?

• Stok bulundurmanın işletmeye getirdiği bazı maliyetler bulunmaktadır:• Alış maliyetleri,

• Sipariş maliyetleri ve

• Bulundurma maliyetleri satışlarda herhangi bir artış olmadan stoklardaki artışlar işletmekarlılığını azaltır.


• Soru 8. İşletmeler sabit varlıklarını finanse etmek için kısa vadeli borçlarkullanabilir mi? Neden?

• Finans literatüründe işletmenin kullanmış olduğu varlıklarla buvarlıkların kaynakları arasında bir vade uyumunun bulunması önemli birprensiptir. Yani: dönen varlıkların finansmanında kısa vadeli borçlarınkullanılması, sabit duran varlıkların finansmanında ise uzun vadelidevamlı sermaye kaynaklarının kullanılması önemlidir.

• Ancak bazen uzun vadeli kaynak sağlamanın şartları o anda uygunolmayabilir bu durumda işletme sabit duran varlıklarının finansmanındakısa vadeli kaynaklarla müracaat edebilir. Ancak bu sürekli olmaz.

79

80

81

82

83

84

09.04.2020

15


• Soru 9. Kısa vadeli borçlanmanın uzun vadeli borçlanmadan daha pahalıolduğunu varsayın: bu işletmelerin esnek finansman politikası vekısıtlayıcı politika arasında karını nasıl etkiler?

• Esnek bir finansman politikası hem dönen varlıkların dalgalı ve sabitkısmı, hem de sabit varlıkların tamamının uzun vadeli devamlı sermayeile finanse edilmesini ifade eder.

• Kısıtlayıcı bir finansman sadece sabit varlıkların finansmanının uzunvadeli devamlı sermaye ile finanse edilmesini hem dönen varlıklarındalgalanan kısmını hem de dönen varlıkların sabit kısmının kısa vadeliyabancı kaynaklar ile finanse edilmesini ifade eder.

• Eğer kısa vadeli borçlanma uzun vadeli borçlanmadan daha pahalı halegelirse işletmenin daha esnek bir politikaya doğru ilerlemesine yol açar.


• Soru 10. Eğer varlığa dayalı krediler, teminatsız kredilerden daha ucuz iseişletmelerin varlığa dayalı kredi kullanmasının dezavantajı nedir?

• Varlığa dayalı krediler bir varlığın ipotek gösterilmesi ile sağlanankredilerdir. Bu krediler teminatsız kredilerden daha az risktaşıdıklarından dolayı işletmeler bu kredi daha düşük sermaye maliyetiile tedarik ederler. Ancak borç ödemelerini yapamazlarsa alacaklınınböyle bir borcun teminatı olan varlıkları ele geçirmesi daha kolay olur.


• Soru 11. Nakit hesabındaki bir artış, fon kaynağı mıdır yoksa fonkullanımı mıdır?

• Nakit, alacak veya stoklardaki artışlar fon kullanımlarıdır.


• Soru 12. Bloke mevduat koşulu ile elde bulundurma maliyeti arasında nasıl bir ilişki vardır?

• Bloke mevduat koşulu bankadan kredi kullanılması karşılığındabankadaki parasal varlığın bir kısmının bankanın blokesi altındabulunmasını ifade eder.

• Bu bloke edilen paranın işletme açısında elde tutulduğunu ancak karlı biralanda kullanılamadığı kabul edilir. Paranın karlı alanlardakullanılmaması bu paranın fırsat maliyeti olarak değerlendirilir.


• Soru 13. Bloke mevduat koşulu ile eksiklik maliyeti ne olacaktır?

• Borç anlaşmasının şartlarına bağlı olacaktır. Ancak genellikle eksiklikmaliyetleriyle karşılanamayan müşteri talepleri karşılanamayacağındandolayı işletme bir tür ceza ödeyecektir.


• Soru 14. Menüsünde değişiklik yapmak için elinde yeterli nakdi olmayanbir restoran ile ilgili eksiklik maliyeti ne olabilir?

• Müşteri taleplerin karşılayamayacağı için eksiklik maliyetleri satışkayıplarına neden olacaktır.

85

86

87

88

89

90

09.04.2020

16


• Soru 15. Eğer işletmenin minimum nakit dengesini koruması gerekiyor venakit girişi ve çıkışlarının her ikisi ile de karşı karşıya kalıyorsa, bubölümde ele alınan nakit yönetim modellerinden hangisinin firmatarafından kullanılması daha uygundur?

• Miller – Orr modeli daha uygun olacaktır.


• Soru 16. Baumol Modelindeki optimum yenileme seviyesindeki menkulkıymet satışı ile ilgili işlem maliyetlerinde bir artışın nasıl etkisi olacaktır?Neden?

• Alım satım maliyetlerindeki artış, optimal yenileme seviyesini yükseltir.İşlem maliyetleri arttıkça, daha az işlem yapmak anlamlıdır.


• Soru 17. Miller-Orr modelinde dönüm noktası üzerinde günlük nakitakımlarının standart sapmasındaki bir yükselişin nasıl bir etkisi neolacaktır? Neden?

• Optimum dönüş noktasını artıracaktır. Nakit akışındaki dalgalanmaarttıkça, model beklenen yüksek oynaklığı gidermek için ortalama olarakdaha fazla nakit tutmaya çalışır.


• Soru 18. Bir işletme negatif tahsilat sürecine sahip olabilir mi? Neden?

• Hayır. Doğru olması için bile postayla gönderilmeden önce ödemeyitoplamak zorunda kalacaklardı.


• Soru 19. Bir işletme negatif ödeme süresine sahip olabilir mi? Neden?

• Sadece paralarını topladılarsa, birkaç günlüğüne oturdular ve ardındantedarikçilerine nakit olarak gönderdiler. Ve bunu yapmak istemezlerdi.


• Soru 20. Poliçenin ulaşılabilirlik süresi olabilir mi? Neden?

• Evet çünkü poliçeler ödenmeden önce poliçelerin bankaya ulaştırılmasıgerekir.

91

92

93

94

95

96

09.04.2020

17


• Soru 21. Bir işletmenin bir projeyi finanse etmek için kaynak toplaması vebu fonları projede harcaması arasında neden gecikme olması beklenir?

• İşletmelerde projeler ve bunlara ilişkin kaynak planlaması kaynaktoplanmasından önce çalışılan konulardır. Ortaya çıkan kaynak ihtiyacınagöre projeyi finanse edecekleri kaynakların planlamasına başlarlar.


• Soru 22. Kredi koşulları üzerindeki indirim hangi amaca hizmet eder?Bunu sunan firmaya böyle bir indirimin maliyeti ne olur?

• Daha önce ödeme yapmak için müşterilere teşvik verir. İndiriminmaliyeti, indirimli fiyat ile tam fiyat arasındaki farktır.

Basit Problemler

• Soru 1. Çalışma sermayesi ihtiyaçları, JohnBoy şirketinin 45.000$’lık nakitve nakit benzeri varlığı, 125.000$ borç hesabı, 175.000$ stokları, 210.000$alacak hesabı, 120.000$ borç senetleri ve 37.000$ tahakkuk etmiş ücret vevergiler bulunmaktadır. Şirketi finanse etmek için ne kadarlık net çalışmasermayesini ihtiyaç vardır?

• Net çalışma sermayesi = Dönen varlıklar- Kısa vadeli Borçlar

• Net Çalışma Sermayesi= (45,000$ + 210,000$ + 175,000$) – (125,000$ +120,000$ + 37,000$) = 148,000$.

Basit Problemler

• Soru 2. Net Çalışma Sermayesi Gereksinimleri Dandee Lions, Inc.'in105.000$ tutarında bir nakit bakiyesi, 220.000$ tutarında borcu, 203.000$envanteri, 319.000$ alacağı hesapları, 65.000$ borcu ve 75.000$ tutarındakimaaş ve vergileri bulunmaktadır. Firmanın ne kadar net işletme sermayesifonlaması gerekiyor?

• Net çalışma sermayesi = Dönen varlıklar- Kısa vadeli Borçlar

• Net Çalışma Sermayesi= (105.000$ + 203.000$ + 319.000$) - (220.000$ +65.000$ + 75.000$) = 267.000$

Basit Problemler

• Soru 3. Dabble şirketinin satışları 980.000$, satılan malların maliyeti640.000$’dır. İşletmenin dönem başı stoku 36.000$ ve dönem sonu stoku46.000$’dır. Şirketin stok elde tutma süresi ne kadardır?

Stoklar x 365Stokta Geçen Süre =

Satılan Malın Maliyeti veya Satışlar

46.000$ x 365Stokta Geçen Süre = 23, 23

640.000$gün

Basit Problemler

• Soru 4. Sow tire şirketinin satışları 1.450.000$, satılan malların maliyeti980.000$’dir. İşletmenin dönem başı stoku 97.000$ ve dönem sonu stoku82.000$’dır. Şirketin stok elde tutma süresi ne kadardır?

Stoklar x 365Stokta Geçen Süre =

Satılan Malın Maliyeti veya Satışlar

82.000$ x 365Stokta Geçen Süre = 30,54

980.000$gün

97

98

99

100

101

102

09.04.2020

18

Basit Problemler

• Soru 5. Eğer şirketin nakit döngüsü 67 gün ve faaliyet döngüsü 104 günise ortalama borç ödeme süresi ne kadardır?

Nakit döngüsü = Faaliyet döngüsü - Ortalama Ödeme Süresi

Nakit döngüsü = 104 gün - 67 gün =37 gün

Basit Problemler

• Soru 6. Eğer şirketin nakit döngüsü 45 gün ve faaliyet döngüsü 77 gün iseortalama borç ödeme süresi ne kadardır?


Nakit döngüsü = 77 gün - 45 gün =32 gün

Basit Problemler

• Soru 7. Eğer işletmenin nakit döngüsü 73 gün ve faaliyet döngüsü 127 günise ortalama borç devir hızı ne kadar olur?


73 = 127 - Ortalama Ödeme Süresi = 54 gün

365Borç Devir Hızı = 6,76 kez.

54

Basit Problemler

Soru 8. Eğer işletmenin nakit döngüsü 54 gün ve faaliyet döngüsü 77 günise ortalama borç devir hızı ne kadar olur?


54 = 77 - Ortalama Ödeme Süresi = 23 gün

365Borç Devir Hızı = 15,87

23 Kez

Basit Problemler

Soru 9. 1 yıllık %1 daha düşük faizli 225.000$’lık iskontolu kredi almakyerine 10.000$’lık bloke mevduata katlanmak daha değerli olabilir mi?

225.000$ (1 1) 235.000$ (1 ( 0,01))x x i

103

104

105

106

107

09.0409.04.2020 3 Dönen Varlık Yatırımlarının Büyüklüğü Ne Olmalı • Elde bulundurma...

Documents

Transcript of 09.0409.04.2020 3 Dönen Varlık Yatırımlarının Büyüklüğü Ne Olmalı • Elde bulundurma...