05.35.00 Heimspekileg forspjallsvísindi Kennari: Róbert H. Haraldsson, dósent í heimspeki....
-
date post
21-Dec-2015 -
Category
Documents
-
view
221 -
download
0
Transcript of 05.35.00 Heimspekileg forspjallsvísindi Kennari: Róbert H. Haraldsson, dósent í heimspeki....
![Page 1: 05.35.00 Heimspekileg forspjallsvísindi Kennari: Róbert H. Haraldsson, dósent í heimspeki. Viðtalstími: Miðvikudögum, kl. 13:30–14:30 í Aðalbyggingu (herb.](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062304/56649d6a5503460f94a49304/html5/thumbnails/1.jpg)
05.35.00 Heimspekileg forspjallsvísindi
• Kennari: Róbert H. Haraldsson, dósent í heimspeki. Viðtalstími: Miðvikudögum, kl. 13:30–14:30 í Aðalbyggingu (herb. 223). Tölvupóstur: [email protected] og sími: 525–4364.
![Page 2: 05.35.00 Heimspekileg forspjallsvísindi Kennari: Róbert H. Haraldsson, dósent í heimspeki. Viðtalstími: Miðvikudögum, kl. 13:30–14:30 í Aðalbyggingu (herb.](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062304/56649d6a5503460f94a49304/html5/thumbnails/2.jpg)
05.35.00 Heimspekileg forspjallsvísindi
• Dagskrá, lesefni og annað efni (RH: www.hi.is/~robhar) og einnig á heimasvæði námskeiðsins á Uglunni.
![Page 3: 05.35.00 Heimspekileg forspjallsvísindi Kennari: Róbert H. Haraldsson, dósent í heimspeki. Viðtalstími: Miðvikudögum, kl. 13:30–14:30 í Aðalbyggingu (herb.](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062304/56649d6a5503460f94a49304/html5/thumbnails/3.jpg)
Jacques-Louis David, Dauði Sókratesar, 1787 http://socrates.clarke.edu/
![Page 4: 05.35.00 Heimspekileg forspjallsvísindi Kennari: Róbert H. Haraldsson, dósent í heimspeki. Viðtalstími: Miðvikudögum, kl. 13:30–14:30 í Aðalbyggingu (herb.](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062304/56649d6a5503460f94a49304/html5/thumbnails/4.jpg)
Andi Sókratesar
• Samræðan• Siðferðileg hugtök• Aðferðin• Broddflugan• Áhyggjurnar• Stóísk ró• Sláandi fullyrðingar
![Page 5: 05.35.00 Heimspekileg forspjallsvísindi Kennari: Róbert H. Haraldsson, dósent í heimspeki. Viðtalstími: Miðvikudögum, kl. 13:30–14:30 í Aðalbyggingu (herb.](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062304/56649d6a5503460f94a49304/html5/thumbnails/5.jpg)
Aðferðir Sókratesar
Samræðan Áhyggjurnar Broddflugan Kappræða/rökræða Hroki (Að þykjast
vita ...) Afhjúpun
![Page 6: 05.35.00 Heimspekileg forspjallsvísindi Kennari: Róbert H. Haraldsson, dósent í heimspeki. Viðtalstími: Miðvikudögum, kl. 13:30–14:30 í Aðalbyggingu (herb.](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062304/56649d6a5503460f94a49304/html5/thumbnails/6.jpg)
Broddflugan I
„Því að ég er blátt áfram, þótt skringilega kunni að þykja til orða tekið, settur á borgina eins og broddfluga á stóran og kyngóðan hest, sem er í latara lagi sakir stærðar sinnar og þarf því eitthvað til að pipra sig upp“ (Platón, 1990, bls. 54).
![Page 7: 05.35.00 Heimspekileg forspjallsvísindi Kennari: Róbert H. Haraldsson, dósent í heimspeki. Viðtalstími: Miðvikudögum, kl. 13:30–14:30 í Aðalbyggingu (herb.](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062304/56649d6a5503460f94a49304/html5/thumbnails/7.jpg)
Broddflugan II
• Sókrates er að lýsa ákveðnu hlutverki sem heimspekingar eins og hann hafa í borgarsamfélaginu.
• Sá sem leitar og gagnrýnir gerir samborgurum sínum meira gagn en hinn sem flýtur með straumnum.
![Page 8: 05.35.00 Heimspekileg forspjallsvísindi Kennari: Róbert H. Haraldsson, dósent í heimspeki. Viðtalstími: Miðvikudögum, kl. 13:30–14:30 í Aðalbyggingu (herb.](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062304/56649d6a5503460f94a49304/html5/thumbnails/8.jpg)
Þekking og rétt meining
• Að binda niður réttar meiningar
• Að skilja og muna
• Að gera meininguna (skoðunina) að sinni
• Að geta útskýrt skoðunina og varið hana
![Page 9: 05.35.00 Heimspekileg forspjallsvísindi Kennari: Róbert H. Haraldsson, dósent í heimspeki. Viðtalstími: Miðvikudögum, kl. 13:30–14:30 í Aðalbyggingu (herb.](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062304/56649d6a5503460f94a49304/html5/thumbnails/9.jpg)
Gagnrýnin hugsun
• Skilgreining
• Boðorð gagnrýninnar hugsunar
• Leiðir við skoðanamyndun
• Hvað eru góð rök?
![Page 10: 05.35.00 Heimspekileg forspjallsvísindi Kennari: Róbert H. Haraldsson, dósent í heimspeki. Viðtalstími: Miðvikudögum, kl. 13:30–14:30 í Aðalbyggingu (herb.](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062304/56649d6a5503460f94a49304/html5/thumbnails/10.jpg)
Gagnrýnin hugsun
• „Ef menn væru sífellt að gagnrýna kenningar, aðferðir og vinnubrögð í vísindum myndu vísindin staðna smám saman og verða úr sögunni. Framfarirnar eru undir því komnar að menn efist um gildi ríkjandi kenninga, reyni að finna á þeim veika bletti ... Að reynt sé að finna galla á verki - hvert svo sem það er - til að unnt sé að gera betur“ (Páll Skúlason, 1987, bls. 67).
![Page 11: 05.35.00 Heimspekileg forspjallsvísindi Kennari: Róbert H. Haraldsson, dósent í heimspeki. Viðtalstími: Miðvikudögum, kl. 13:30–14:30 í Aðalbyggingu (herb.](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062304/56649d6a5503460f94a49304/html5/thumbnails/11.jpg)
Gagnrýnin hugsun
• Skilgreining Páls:
• „Gagnrýnin er sú hugsun sem fellst ekki á neina skoðun nema hún hafi fyrst rannsakað hvað í henni felst og fundið fullnægjandi rök fyrir henni“ (Páll Skúlason, 1987, bls. 70).
![Page 12: 05.35.00 Heimspekileg forspjallsvísindi Kennari: Róbert H. Haraldsson, dósent í heimspeki. Viðtalstími: Miðvikudögum, kl. 13:30–14:30 í Aðalbyggingu (herb.](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062304/56649d6a5503460f94a49304/html5/thumbnails/12.jpg)
Boðorð gagnrýninnar hugsunar
• Það er rangt að trúa einhverju á ófullnægjandi forsendum.
• „Það er ætíð rangt, alls staðar og fyrir hvern mann að trúa einhverju á ófullnægjandi forsendum“ (Clifford, 1877/1993, bls. 51).
![Page 13: 05.35.00 Heimspekileg forspjallsvísindi Kennari: Róbert H. Haraldsson, dósent í heimspeki. Viðtalstími: Miðvikudögum, kl. 13:30–14:30 í Aðalbyggingu (herb.](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062304/56649d6a5503460f94a49304/html5/thumbnails/13.jpg)
Clifford
• Það eru rætur skoðunar eða sannfæringar (e. belief), en ekki innihald hennar eða afleiðingar, sem skipta máli.
• Réttnefnd sannfæring hefur áhrif á athafnir.
• Sannfæring er ekki einkamál þess er hana hefur.
![Page 14: 05.35.00 Heimspekileg forspjallsvísindi Kennari: Róbert H. Haraldsson, dósent í heimspeki. Viðtalstími: Miðvikudögum, kl. 13:30–14:30 í Aðalbyggingu (herb.](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062304/56649d6a5503460f94a49304/html5/thumbnails/14.jpg)
Leiðir við skoðanamyndun
• Þrjóskuleiðin (e. method of tenacity)
• Kennivaldsleiðin (e. method of authority)
• Fordómaleiðin (e. a priori method)
• Gagnrýnin/vísindaleg hugsun (e. method of science) (sbr. Charles Peirce, 1877)
![Page 15: 05.35.00 Heimspekileg forspjallsvísindi Kennari: Róbert H. Haraldsson, dósent í heimspeki. Viðtalstími: Miðvikudögum, kl. 13:30–14:30 í Aðalbyggingu (herb.](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062304/56649d6a5503460f94a49304/html5/thumbnails/15.jpg)
Hvað eru góð rök?
• Málefnaleg
• Þau má prófa í raunheimi og/eða rökheimi
• Skoðun manns má leiða af rökunum
![Page 16: 05.35.00 Heimspekileg forspjallsvísindi Kennari: Róbert H. Haraldsson, dósent í heimspeki. Viðtalstími: Miðvikudögum, kl. 13:30–14:30 í Aðalbyggingu (herb.](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062304/56649d6a5503460f94a49304/html5/thumbnails/16.jpg)
Leiðarregla Williams James
• Sækstu eftir sannleikanum!
• Varastu villu!• Það dugir ekki að
aðhyllast annað þessara boða, við verðum að hafa hvort tveggja í huga.