01 A Estrada v. 12dspace.aestrada.com/jspui/bitstream/123456789/759/1/13...02_Estrada_v.17:01 A...

Resumo. Preséntase unha escolma de fotografías obtidas por Celestino Fuentes noano 1953 en Oca (A Estrada-Pontevedra) e outras parroquias limítrofes —Riobó,Arnois, Remesar, Loimil—, en negativos de 6´5 x 11 cm. Debido ás deficientes con-dicións de almacenaxe o soporte sufriu graves deterioros que se fan patentes nacalidade das fotografías. Malia a esta evidente eiva, o valor dos retratos de CelestinoFuentes reside na súa capacidade de transmitir non só emocións senón tamén infor-mación de índole material e sociolóxica.

Abstract. We present a selection of photographs taken by Celestino Fuentes in1953 in Oca (A Estrada, Pontevedra) and other bordering parishes (Riobó, Arnois,Remesar, Loimil) in negative 6,5 x 11cm. Due to poor storage conditions, thesupport suffered serious damage which become evident in the quality of thephotographs. Despite this obvious defect, the value of the portraits of CelestinoFuentes lies in his ability to convey not only emotions but also information ofmaterial and sociological nature.

No decurso dos anos 2006 e 2007 incorporouse ao Museo “ManuelReimóndez Portela” da Estrada un legado de negativos fotográficosdo retratista Celestino Fuentes González (Oca, A Estrada, 1918-1987). A doazón incluía un bloque compactado pola humidade de680 clichés en formato 6´5x11 cm. que houbo que separar e, poste-riormente, someter a un proceso de limpeza para eliminar adheren-cias, fungos e manchas de humidade. Logrouse recuperar deste modoa maioría das unidades aínda que o dano sufrido por mor dun moideficiente almacenaxe faise patente en moitas delas.

Toda esta serie fotográfica foi impresionada no 1953, candoCelestino Fuentes contaba con 35 anos, moi probablemente cunhaKodak, marca que tiña no mercado cámaras fotográficas populares esinxelas, mais dunha excelente calidade. Cómpre engadir que esteformato de 6´5x11 producía negativos de tamaño abondo para lograrfotografías por contacto, sen mediación da ampliadora.

Vol. 17 (2014)

Juan Andrés Fernández [email protected]

Olladas do pasado.Retratos de mulleres do ruralestradense no 1953*

* Agradecementos: a Esther Baltar, Pacita Tato, Flora Otero, Teresa Ruibal e FelicianoEspiño, que me axudaron a documentar estas fotografías.

02_Estrada_v.17:01 A Estrada v. 12 18/11/14 19:31 Página 257

A ESTRADAmiscelánea histórica e cultural

Olladas do pasado. Retratos de mulleres do rural estradense no 1953

258

Nestas imaxes de hai 61 anos aparecen, fundamentalmente,familiares, veciños e amigos do retratista, o que vén demostrar quenon se consolidara daquela o seu estatus profesional e que retratabapor gusto, aínda que cobrase algúns dos seus traballos. Caracterizanesta etapa a rigorosa isocefalia e as fotos en exteriores con fondos deteas, cortinas ou colchas, recorrindo ocasionalmente á montaxe deverdadeiros escenarios vexetais. Son tamén peculiares do seu estilo(especialmente nos grupos femininos) as composicións simétricas eo peculiar apoio do brazo exterior na cadeira, o que induce, en oca-sións, posturas forzadas e nada naturais. É tamén frecuente que asmulleres e os nenos leven flores nas mans.

Poida que os rudimentos da arte fotográfica e o emprego de cer-tos recursos como as teas dos fondos e as mans portando flores eincluso froitos as aprendese do seu mestre don Pedro Brey Guerra, dequen foi alumno na escola de Oca.

Nestas fotos do 1953 faise patente o apego de Fuentes á terra, aoseu microcosmos rural de Oca, Loimil, Arnois, Remesar e Riobó,ámbito das súas incursións fotográficas. Pero nestas imaxes espellatamén o respecto ás persoas e a devoción pola familia, que retratainnumerables veces. El soubo rexistrar coa súa cámara a madurez sere-na, a enteireza e dignidade da muller labrega, o orgullo da nai e a ale-gría das mozas na plenitude da súa beleza xuvenil. As composiciónsde Fuentes son pouco espontáneas, sen embargo, a carón destas fotosconvencionais descubrimos destellos de talento en certos retratos quedespertan, tantos anos despois, torrentes de saudosa nostalxia.


Alicia, Carmiña, Dorinda, e Lola de Ramona. Os Besteiros, Riobó.

Clotilde e Aurora do Vincoleiro de Valboa, Arnois.

Vol. 17 (2014)

Juan Andrés Fernández Castro

259


OmesdemaioenOca.AVirxeMaríaéMargaritadeBatallán(MargaritaPazos),oanxiñocoapombaéPacitaTato;FelisadeCollazo,María

delCarmenFariñas,TeresitadoGuisanteiro,CarmiñadoPiñeiro(cantabamoiben),MargaritadoGuisanteiro,MarisadePereiras,Carmiña

deEspiño,TeresadeFariñas,TeresadeQuinteiro,PaquitadoPiñeiro,MiluchadeNebra,CarmiñadeCollazo.



260


Mercedes Porto, con Joseciño no colo, e Eulalia Carballeda.

Vol. 17 (2014)


261


PacitaBarcala,conrosarioevestidoescuro.CarmendoNeno(CarmenPereiras),MarisadePereira,MaríadelCarmenFariñas,Teresade

Fariñas,TeresitadoGuisanteiro,PacitaTato,CarmiñadoPiñeiro,PaquitadoPiñeiro,CarmiñadeEspiño,MinuchaNebra,Rosalíade

Pereiras,OlitadeCarrillo,MercedesdeEspiño.



262


Deesquerdaadereita:CarmiñaListe,MargaritaListe,LucitaBarcala,unhaamiga,PacitaBarcala,unhameniña,JuliaListeeRosaBaldarís.

Vol. 17 (2014)


263


Carmen Pazos Maceira.



264


Linita Porto e Pilar Espiño cuns elegantes mantóns de Manila.

Vol. 17 (2014)


265


Pacita Barcala e Lucita Barcala.



266


Lola de Olegario, de Arnois.

Vol. 17 (2014)


267


Ofelia de Quinteiro.



268


Linita Porto.

Vol. 17 (2014)


269


Clarita de Amigo e Celia de Oliveira.



270


Mercedes Amosa, de Castación, Oca.

Vol. 17 (2014)


271


PilarEspiñoeLinitaPortoacaróndoPazodeOca.



272


Elisa Fuentes (irmá de Celestino), cun cestiño de crisantemos.

Vol. 17 (2014)


273


Esperanza Formoso, esposa de Celestino.



274


Josefa Cacheiro (Josefita) e Mariqueca Cacheiro no cruceiroda Praza de Oca.

Vol. 17 (2014)


275


Pilar Espiño Fuentes, sobriña de Celestino.



276


Elisa Fuentes (irmá de Celestino) e Divina Formoso (irmá da súa esposaEsperanza).

Vol. 17 (2014)


277


Elisa Fuentes e Pilar Espiño.



278


Unha tarde outoniza no xardín do Pazo de Oca: Rosalía de Pereiras, Teresa Ruibal,Minucha do Bravo e Higinia Lugo ou de Touceda.

Vol. 17 (2014)


279


Pilar Espiño.



280


Elisa Fuentes a carón dunha chumbeira.

Vol. 17 (2014)


281


Lola de Batallán.



282


Esperanza Formoso e Pilarita Fuentes, esposa e filla de Celestino,respectivamente.

Vol. 17 (2014)


283


Sinda de Quinteiro, de Riobó.



284


Josefina Otero Carrillo e súa irmanciña Matilde (Fina e Matusa deCalveiro), de Remesar.

Vol. 17 (2014)


285


Concha de Calveiro, do Outeiro de Loimil.



286


Pacita de Latas ou de Barcala, de Oca, cunha meniña no colo.

Vol. 17 (2014)


287


Clotilde e Celia de Oliveira.



288


Pilar Espiño Fuentes, sobriña de Celestino.

Vol. 17 (2014)


289


Lola do Caminero, de Arnois.



290


Elvira de Cardelle, de Valboa, Arnois.

Vol. 17 (2014)


291


Margarita de Batallán, Margarita Pazos Viz.



292


Pilar Salgado; formou parte, xunto a seus irmáns Luis, Enrique e Manuel,da Orquestina de Oca, que tantas festas e romarías amenizou na décadados cincuenta.

Vol. 17 (2014)


293


Celia do Plateiro, a carón dun laranxeiro.



294


Celia do Plateiro sentada.

Vol. 17 (2014)


295


Lola de Batallán e Ermitas Agra diante do Pazo de Oca.



296


Lucita, Digna e Gloria de Quinteiro de Arnois.

Vol. 17 (2014)


297


Pilar Salgado, cun ramiño de carballo, e Lucita Barcala.



298


Linita Puente.

Vol. 17 (2014)


299


Carmiña de Carrillo.



300


María Teresa Tato.

Vol. 17 (2014)


301


01 A Estrada v. 12dspace.aestrada.com/jspui/bitstream/123456789/759/1/13...02_Estrada_v.17:01 A...

Documents

Transcript of 01 A Estrada v. 12dspace.aestrada.com/jspui/bitstream/123456789/759/1/13...02_Estrada_v.17:01 A...