ဓမၼသငတနး အမတစဥ {၁၆}

ဒေန႔ သငတနးသား (၁၆)ေယာက တကေရာကၾကပါတယ။ အမတစဥ (၁၃)က ဘနးႀကးေျပာခပါတယ၊

ရႈမတသျဖင ကေလသာကငးပက ေနာကတပတ ေျပာမယလ႔၊ သ႔ေပမ အျခားေသာ

အေၾကာငးအရာေတြက ေပၚလာေတာ တရားက မဆကႏႈငေသးပ ျဖစေနပါတယ။ ဒတစပတေတာ

ဆကၾကတာေပါ၊ ကေလသာကငးပမား မေျပာမ အနႏေကးဇးေတာရင မဟာစညဆရာေတာဘရား၏

ဓမၼလကၤာက အားလး ပေဇာလကၾကပါဥးလ႔ ဆရာေတာက ပဋသႏာရ စကားက ေျပာၿပးေတာ

ဓမၼသငတနးက စပါတယ။

“ျဖစတငးမျပတ ရႈမတေနလင၊ ဘယဟာကမ ၿမတာမျမင၊ ေလာဘ, ေဒါသ, ေမာဟ, ကငးစင၊ ထခါမ

ဒကၡၿငမးမညပင” {မဟာစည}

အဓပၸါယက ျဖစတငးျဖစတငး သတကပလ႔ ရႈေနလင၊ အရႈခ အာရမနသမသည ၿမတာတစခမ မရ၊ ၿမတာဘာတစခမ မေတြ႔ေတာဘး မၿမတ သေဘာေတြသာ ေတြ႔ရေတာတယလ႔ ဆလတာ။ ေနာကၿပးေတာ မၿမျခငး(အနစၥ)သေဘာသည ဆငးရျခငး (ဒကၡ) သေဘာျဖစသည၊ ဆငးရျခငး(ဒကၡ) သေဘာသည မလလားအပပါပ ေရာကလာေသာေၾကာင အလတငး မျဖစေသာ (အနတ) သေဘာျဖစတယ ဆတာက သေဘာကသြားပါတယ။ မၿမ၊ ဆငးရ၊ အလအတငး မျဖစတ သေဘာေတြ ဉာဏထမာ သက၀ငလာတာန႔အမ ထအရတ႔က လခငမႈ ေလာဘ၊ ရြမနးမႈ ေဒါသ၊ အမနမသမႈ ေမာဟ-တ႔သည ရႈမတခကတငးမာ ေခါငထပကေလသာ တရားေတြ ခပကြယေနတအတြက ထအာရတ႔က မ၍ ဒကၡမျဖစလာေတာပ ဆငးရ ၿငမးသြားပါတယလ႔ မန႔ပါတယ။

သတ၀ါတ႔၏ စတက ျခယလယၿပး ဒကၡေပးေနတာ ကေလသာေတြပါပ။ အဒ- ကေလသာေတြက စတရ႕ အညစအေၾကး ေခၚတယ၊ (၁၀)ပါးရပါတယ၊ ေလာဘ, ေဒါသ, ေမာဟ, မာန, ဒ႒, ၀စကစၦာ, ထန, ဥဒၵစၥ, အဟရက, အေနာတပၸ, ဆတ တရားေတြပါပ။ ေလာဘဆတာ လခငႏစသကတသေဘာ၊ ေဒါသဆတာ စတဆး စတပကတသေဘာ၊ ေမာဟဆတာ အမနက မသပ အမားကသတ သေဘာပါပ။ မၿမတာက ၿမတအေန စသညျဖင အလြအမားေတြက အဟတထငေနတာ သေနတာဟာ ေမာဟပါပ။ လြယလြယ ေျပာရမညဆလင မရးဖလာအားျဖင သျမငထငမတ ေနတာေတြဟာ ေမာဟပါပ။ မာနဆတာကေတာ ျမနမာစကားလ ျဖစေနပါၿပ၊ ကယကယက အထငႀကးၿပး ေထာငလႊားတကၾကြတ သေဘာပါပ။ ဒ႒ဆတာက သကာယဒ႒စတ အယအမားေတြပါပ။ ၀စကစၦာ ဆတာကေတာ ဘရား တရား သဃာ အကင သကၡာႏငစပၿပး ယမားမႈပါပ။ ထန-ဆတာက ကသလေရးရာ၌ ထငးမႈငးပငးရမႈပါပ။ ဥဒၵစၥ-ဆတာက စတပ႕လြငမႈပါပ။ အဟရက ဆတာက အကသလျပရမာ မရကတ သေဘာပါပ။ အေနာတပၸ ဆတာက အကသလျပရမာ မေၾကာကတ သေဘာ၊ ဒ(၁၀)ပါးက စတအညစအေၾကးလ႔ မတၾကပါ။ သတပါး ေကာငးစားခမးသာတာက မလလား မနာလတ ဣာရယ၊ မမဆငရာေတြက သတပါးန႔ မစပဆငေစလတ မစၦရယေခၚတ ၀နတ-တာရယ၊ ျပမား ေျပာမားမတာန႔စပၿပး ေနာငတ ပပနတ ကကစၥ-ရယ၊ ဒါေတြကလ စတရ႕ အညစအေၾကးေတြပါပတ။ ထကေလသာေတြထမာ ေမာဟဆတာက အသရ အခကဆးျဖစပါတယ။ ေလာဘ ေဒါသတ႔လ မသလြယဘး။ မရးဖလာ သေနကအတငး ၿမတအေနန႔ ခမးသာတအေနန႔ အသကရငေနတ ပဂၢလသတ၀ါ အေနန႔ ထငျမငသမတေနတာက ေမာဟလ႔ အ၀ဇၨာလ႔ မသၾကပ ရေနၾကတယ။ ျမငဆ ၾကားဆ- စသညမာ မရႈမမတႏႈငလ႔ ရပနာမ သေဘာတရားမပလ႔ မသဘ ရေနတာကက ေမာဟအ၀ဇၨာပ ျဖစပါတယ။ ထ- အ၀ဇၨာက ပယႏႈငေအာင ျမငဆ ၾကားဆ စသညမာ မျပတရႈမတ ေနရပါတယ။ ေနာကၿပး- ဒ႒ဆတာကလ အသရ ခကခကပါပ။ အယမားေနသေတြက သတ႔အယ သတ႔အသက အမနျမင အမနသလ႔ ထငျမငစြလမး ေနၾကပါတယ။ သတ႔စြလမးတ တရားေတြက ေဟာေျပာၿပး ၀ါဒျဖန႔ေနၾကတာ အျမငအသပါပ လ႔ ေလာက ျဖစေနပေတြက ရငးျပေပးပါတယ။ ဒေနရာမာ အျမငမား အယမား မစၦာဒ႒၏ ဆန႔ကငဘကျဖစတ သမၼာဒ႒က သနားလညထားဖ႔ အ႒ကထာမာ လာတအတငး ေျပာျပေပးပါတယ။ (၁) ကမၼကတာ သမၼာဒ႒။ (၂) စာန သမၼာဒ႒။ (၃) ၀ပနာ သမၼာဒ႒။ (၄) မဂၢ သမၼာဒ႒။ (၅) ဖလ သမၼာဒ႒။ (၆) ပစၥေ၀ကၡဏာ သမၼာဒ႒-လ႔ ေျခာကမးခြၿပး ျပေပးထားပါတယ။ ပစၥေ၀ကၡဏာ သမၼာဒ႒ ဆတာက မဂဉာဏဖလဉာဏျဖင နဗၺာနက ေတြ႔ျမငၿပးတ အခါမာ ထမဂဉာဏ ဖလဉာဏက ျပနလညၿပး ဆငျခငတ အသဉာဏလ႔ ဆပါတယ။ အထး အားထတေနစရာ မလပ၊ မဂဉာဏဖလဉာဏ ျဖစၿပးလင သ႔အလလ ဆငျခငၿပး ျဖစသြားပါတယ။ ဖလ သမၼာဒ႒ ဆတာကလ မဂ၏အကးပါပ၊ မဂျဖစၿပးလင သ႔အလလ ၿပးသြားတာပါပ၊ အထးအားထတ ယစရာမလတ ဉာဏႏစမးလ႔ မတၾကပါတ။ ေနာကၿပး ဆရာေတာက သမၼာဒ႒ ေလးမးက ဆကၿပး ရငးျပေပးထားပါတယ....

ကမၼကတာ သမၼာဒ႒၊ စာန သမၼာဒ႒၊ ၀ပနာ သမၼာဒ႒၊ မဂၢ သမၼာဒ႒ ဆတ သမၼဒ႒ ေလးပါးကေတာ မမသ႑ာနမာ ျဖစပြားေစရန အားထတဖ႔ လပါတယ။ ကမၼကတာ သမၼာဒ႒ ဆတာက က- က၏အကး ရတယလ႔ ယၾကညၿပး သျမငတ ဉာဏကေခၚပါတယ။ ဒဉာဏကေတာ ဗဒၶဘာသာ၀င ပဂၢလေတြမာဆလင ျပညစသေလာက ရပါတယ။ အရြယရလာတာန႔ တရားနာ ဗဒၶစာေပေတြက ဖတရမျဖင ခငၿမေနတတပါတယ။ ၀နာ အားထတသလ ကယတင ေတြ႔သရမာမးေတာ မဟတပါဘး၊ ယၾကညမႈေရ႕သြားရေသာ အသဉာဏလ႔ ဆတအတငး ယၾကညတသဒၶါ အရငးခၿပး သေနလင ျပညစေတာတာပါပ။ ယခေခတမာ ကယတငမေတြ႔ရလင မယၾကညပါဘးလ႔ ဆတသေတြက နနေတာ ေျပာခငတယ။ ေနရာတကာမာ ကယေတြ႔ေတြခညး မျဖစႏႈငပါဘး။ ကယတင- မေတြ႔ရေပမ ယၾကညသငတာကေတာ ယၾကညရပါတယ။ ဥပမာအားျဖင ျပရလင အေနာကဥေရာပမာ အဂၤလနႏႈငငဆတာ ရတယ၊ ကမၻာမာ အထငရားဆး ႏႈငငတစချဖစတယလ႔ ေျပာလင ကယမေရာကဖးတာန႔ မျမငတာန႔ လကမခလ႔ မယလ႔ မျဖစေပဘး၊ ေရာကဖး သဖးတသေတြက သတအတငး နားလညတအတငး ေျပာၾကတာက လကခသငရင လကခရတယ။ အဒါလပါပ အကသလကက မေကာငးကးကေပးတယ၊ ကသလကက ေကာငးကးကေပးတယ ဆတာက ျမတစြာဘရားရင ကယေတာတင သျမငၿပး ေဟာထားတာပ၊ ရဟႏာ အရငျမတတ႔သညလ ကယတငေတြ႔ျမငၿပး ေထာကခေဟာၾကားထားတာပ၊ ဒါေၾကာင ယသငပါတယ။ က- က၏အကးတရားက ယၾကညၿပး မေကာငးမႈက မျပပ ေရာငၾကဥတ သေတာေကာငးမား၊ ဒါနစေသာ ေကာငးမႈက ျပၾကတ သေတာေကာငးတ႔သည အပါယဆငးရတ႔မလြတၿပး မမတ႔ အလရတ လခမးသာ နတခမးသာ ေတြန႔ျပညစလ႔ ေနၾကၿပး ေနာကဆးမာ နဗၺာနခမးသာကလ ရသြားၾကတာပါပတ။ ျမတစြာဘရားရငက ဒါေတြက ကယေတာတင သၿပးမ သတ၀ါမားလ မမလပင သၾကပါေစဆတ ရညရြယခကျဖင သတ၀ါတ႔အား သနားေတာမၿပး ေဟာၾကားေတာမခတာပ ျဖစပါတယ။ မလတနး အလယတနး အထကတနးန႔ တကသလေကာငးေတြမာ ပညာသငၾကားေပးၾကတ ဆရာ-ဆရာမတ႔က သတ႔တတတ ပညာက တပညတ႔အား သငျပေပးသလပါပ၊ တပညေတြက ဆရာစကားက ယၾကညရတယ၊ တတသလမၼာေအာင သငၾကားေပးၾကတာပါလားလ႔ ဆရာ-ဆရာမမားက ေကးဇး တငဖြယရာသာ ရပါတယ။ အဒလပါပ ျမတစြာဘရားရငက ငါတ႔အား အမနတရားေတြကသၿပး ကငသးႏႈငေအာင ေဟာၾကားေပးခ ပါေပတယလ႔ နားလညယၾကည လကၡရမယ၊ ဒလ ယၾကညေနရမျဖင မၿပးေသးပါဘး၊ လကနာၿပးေတာ ကငဖ႔ရာလ လအပပါသတ။ မကနးမမာ ျဖစလာတအခါ ဆရာ၀နက အားကးၾကရတယဆတာ ဆရာ၀နက ညႊနၾကာတတငး လကနာၿပးေတာ ေနထငသြားလင ျဖစေပၚေနတ ေရာဂါေတြေပာကၿပး ကနးမာခမးသာသြားလမမယလ႔ ယၾကညၿပး အားကးရတာပ မဟတပါလား။ ဆရာ၀နေပးတေဆးက စားသးရတယ၊ တားျမစထားတ အရာေတြကလ ေရာငရတယ၊ ညႊနၾကားထားတအတငး ေနထငရတယ၊ ဒလသာ အခးတက ေျပာတအတငး လကနာလင အနာန႔ေဆး ေတြ႔ၿပးေတာ ေရာဂါက ယျပစသလ ေပာကသြားတာပ မဟတပါလား။ ျမတစြာဘရားရင ေဟာၾကားေတာမခတ တရားစစ တရားမနေတြက ယယၾကညၾကညန႔ လကနာကငသးသြားလင သသငသထက တာေတြက ကယတငသခြငရ နားလညခြငရရၿပး ေရးဥးစြာ အေျခခအေနန႔ က-က၏ အကးတရားက ယၾကညတ (၁)ကမၼကတာ သမၼာဒ႒ ခငခငမာမာ ရသြားပါတယ။

ထ-သမၼာဒ႒န႔ ျပညစသဟာ (၁) သတမႈ ခးမႈ၊ မေတာ-မတရားမႈ စေသာ မေကာငးမႈမားမ ၾကဥေရာငတယ။ (၂) လမလညေျပာဆမႈ စေသာ မေကာငးမႈမားမလ ၾကဥေရာငတယ။ (၃) မတရား စးပြားရာေဖြမႈတ႔မလ ၾကဥေရာငတယ။ ဒလ ၾကဥေရာငႏႈငခလင သလန႔ျပညစလ႔ သလ၀သဒၶ ျဖစတယလ႔ ဆရပါတယ။ သလ၀သဒၶန႔ ျပညစသသည သမာဓ ပညာတ႔၏ ေျခချဖစတ သမၼာ၀ါစာ- သမၼာကမၼ ႏ- သမၼာအာဇ၀- သလမဂၢငသးပါး လး၀ ျပညစသြားၿပလ႔ မတၾကပါလ႔ ေကာငးကးမားက ျပေပးပါတယ။ သလမဂၢင- ျပညစၿပးတေနာကမာ ကမၼ႒ာနး(၄၀)ထက တစခခေသာ ပထ၀-ကသဏးစေသာ အာရျဖစျဖစ၊ အာနာပါနျဖစျဖစ၊ ဆပင ေမြးညငး အစရတ (၃၂)ေကာ႒ာသ-ကပ ျဖစျဖစ၊ တစခခက စးစကၿပး စာနရေအာင အားထတႏႈငခလင ထ-စာန-သမာဓန႔ ယဥတြၿပးျဖစတ အသပညာသည (၂)စာန-သမၼဒ႒ပါပ။ ထ-စာနသမာဓႏင ျပညစလင န၀ရဏကငးၿပး စတစငၾကယမႈ စတ၀သဒၶ ျပညစတယလ႔ ဆရပါတယ။ ၀ပနာ သမၼာဒ႒ ျဖစပြားေစဖ႔ အေျခခ မလတရားေတြ လေလာကသြားၿပး မလမဂၢင ျပညစတယလ႔ ဆရပါတယ။ (၃)၀ပနာ သမၼာဒ႒ဆတာ အနစၥ ဒကၡ အနတ အျခငးအရာတ႔ျဖင ကယတငေတြ႔ ရႈသၿပးျဖစတ ၀ပနာဉာဏပါပ။ (၄) ျဖစတ မဂၢသမၼာဒ႒ျဖစဖ႔ရာ ၀ပနာမဂၢငက မျပတ ျဖစပြားေစရပါတယ။ ၀ပနာမဂၢင ျဖစပြားေစတယဆတာ ေပၚလာသမ ရပနာမအားလးက သတန႔ မျပတေအာင ေၾကာငၾကျပ အားထတေနတာပါပ။ ထ ၀ပနာဉာဏ ရငသနလာတအခါ နဗၺာနက မကေမာကျပၿပး အရယာ မဂဉာဏျဖစပါတယ၊ ဒါက (၄)မဂၢသမၼာဒ႒လ႔ ေခၚပါတယ။ ဒါေၾကာင ၀ပနာ သမၼာဒ႒က မဂၢသမၼာဒ႒၏ ေရ႕အဖ႔က ျဖစပြားေစရတအတြက အရယာမဂ၏ ေရ႕သြားျဖစေသာ ပဗၺဘာဂမဂလ႔ ဆရပါတယ။ ယခေျပာခတာေတြက သမၼာဒ႒ (၆)ပါး အဆငဆငျဖစပပါပလ႔ ရငးေပးၿပးေတာ သငတနးက ရပနားလ႔။ နဗၺာနက လခငတသသည အေျခခ ကမၼကတာ သမၼာဒ႒ရယ၊ သမၼာကမၼ ႏ၊ သမၼာအာဇ၀၊ သမၼာ၀ါယမ-ဆတ သလမဂၢငသးပါးရယ၊ စာနသမၼာဒ႒ရယ- ဒ မလမဂၢငမား ေရးဥးစြာ ျပညစလ႔ ထားရမယ။ အဒေနာက ၀ပနာမဂၢငေခၚတ ပဗၺဘာဂ-မဂၢငက ျဖစေစရမယ။ ထ-မဂၢင(၂)ပါး ျပညစပါလင အရယာမဂၢငျဖစလ႔ နဗၺာနကရ၊ နဗၺာနက မကေမာက ျပႏႈငပါတယဆတာက ဒကေန႔ ပ႔ခေပးလကပါတယ။ က လကၤာဆၿပး သမးၾကရေအာငတ ........ မလ, ပဗၺ, အရယ, သး၀မဂၢငျမတ၊ ျဖစပြားေစလင ဤမဂၢင၊ ေျပး၀ငနဗၺာနဓာတ။

သတ၀ါမနသေရြ႕ တရားေတြ႔ ခမးေျမ႕သာယာ ရၾကပါေစ။

ေလးစားစြာျဖင… ကေနာ ဘနးသ

၂. ၀၅. ၂၀၁၁။

ပါ၀ငသမားအတြက လကေဆာငအျဖစ ထညေပးလကပါတယ။

Copy လပယလ႔ ရပါတယ။