Дэлхийн э/з –н өсөлт

/Семинар/

Эдийн засаг яагаад өсдөг вэ ?

Muis bank – SteVe 2012

Дэлхийн эдийн засаг, тухай нь улс орнуудын э/з -н үзүүлэлтийг ҮНБ,ДНБ зэргээр авч үздэг .

ДНБ гэж : Тодорхой хугацаан дахь тухайн улс доторхи борлуулагдсан нийт бараа бүтээгдэхүүн, үйлчилгээний орлогын /зарлагын/ олон улсын валютаар илэрхийлэгдсэн /ихэвчлэн $/ өртгийн дүн байдаг.

Дэлхийн нийт GDP = 69,993,693$ /2011/ = 63,048,823$ /2010/ worldbank.org

Э/з өсөлт нь тухайн оны ДНБ суурь оныхоос хичнээн хувиар өөрчлөгдсөнийг харуулдаг. Хэрвээ ДНБ нь үйлдвэрлэсэн Б/Б/ү зах зээл дээр борлуулагдсан зардал /орлого/ дүн юм бол э/з өсөлт гэж юу вэ ?

Э/з –н онолоор өсөлтийг нэмүү б/б/ү/ буюу хөдөлмөрийн бүтээмжтэй холбон авч үздэг .

*Хөдөлмөрийн бүтээмж гэж - 1 нэгжийн 1 цагт гаргасан Б/Б/Ү тоо хэмжээг хэлнэ.

№₮: 1%

2%

3%

4%

5%

6%

7%

8%

9%

10 %

11%

12%

15%

25%

GDP*2

70 36 24 18 15 12 11 9 8 7 6.5 6 5 3

GDP*10

232

117

78 59 47 39 34 30 27 25 22.5

21 17 10.5

ДЭЛХИЙН GDPG%=

C – COUNTY ECONOMIC GROWTH

M – MASS /POPULATION/

Хөдөлмөрийн бүтээмжийг /нэмүү өртөг/ дээшлүүлэх нь тухайн улсын амьдралын

түвшинг /ДНБ/ дээшлүүлнэ .

1. Б/Б/Ү хэмжээг өсгөх 2. Цаг хугацааг хэмнэх *Тэгэхээр Хөдөлмөрийн бүтээмжийн өсөлт болон эдийн засгийн өсөлт 2 хоорондоо шууд

хамааралтай. .

Хөдөлмөрийн бүтээмжийг өсгөхөд нөлөөлөх хүчин зүйлсийг 1.Микро

2.Макро түвшинд авч үзвэл: *Микро /Үйлдвэрлэл үйлчилгээнд тусах/ орчинд:

- Биет капитал /капиталын бүтээгдэхүүн/- Хүмүүн капитал / сурах хурд,чадвар …/- Байгалын нөөц /сэргээгдэх,no/- Технологи / үйлвэрлэлийн, менежментийн

арга/ 2Y= *T/2k,2L,2R/

Макро /Э/з –н гадаад , дотоод бодлого/

- Хадгаламж, Хөрөнгө оруулалт - Гадаадын хөрөнгө оруулалт - Боловсрол /Knowledge, quality/ - хууль эрх зүй ба улс төрийн тогтвортой

байдал - Чөлөөт худалдаа - Шинжлэх ухааны /технологи / судалгаа

*хүн амын өсөлт,Нөөц багасалт ? /хямрал/

Хадгаламж, Хөрөнгө оруулалт

Хадгаламж, х/о–г урамшуулах нь амьдралын түвшинг өсгөх 1боломж ба хад,х/о өсөхөд илүү хэрэглээ буурдаг ч капиталын Q өсдөг ба энэ нь хөдөлмөрийн бүтээмжийг өсгөж

хүн амын орлогыг + эргээд дунд хугацаанд хад, хөрөнгө оруулалтыг

өсгөнө.

Theory/Э/з-н эхлэл шатны Түргэн гарааны хууль /

Эдийн засгийн суурь нөхцлүүдээ бүрдүүлж /дэд бүтэц,хууль журам../ хөгжиж байгаа орнуудын хувьд капиталын нэмэгдэл буюу хөдөлмөрийн бүтээмжийн багахан өсөлт ч

ДНБ-г эрчимтэйгээр өсгөдөг.

Харин аажмдаа энэ хурд саарахыг үр өгөөж буурах хууль

гэнэ.

Гадаадын хөрөнгө оруулалт

Ихэвчлэн шилжилтийн эдийн засагтай орнуудад гадаад х/о чухал.

Why ?Тэгээд ч хөнжингүй орнуудын х/о-н

сонирхол их байдаг.

/-/ 1хэсэг хөрөнгө эргээд гардаг ч/+/ Үйлдвэрлэлийн өсөлт, ажлын байр ,

орлогыг өсгөдөг.Үүнээс илүү нь дэвшилтэт технолийг

оруулж ирдэг.

Боловсрол /Knowledge, quality/

Энэ бүхий л зүйлийг хэн хийхийг томилдог, хэрхэн яаж хийхийг сурдаг

ойлгодог, хэзээ хаана боловсруулахыг төлөвлөдөг,

удирддаг субъект нь хүн. Ямар хүн бэ ?

Гэхээр боловсорсон/мэдлэгээ баталгаажуулсан, чадвараа

илтгэсэн/

БОЛОВСРОЛ /KNOWLEDGE, QUALITY/

Хөдөлмөрийн бүтээмж дээр гэхэд л боловсорсон хүний техник, технологийн

дэвшлийг сурах хурд, чанартай гүйцэтгэл, шинэ ололт, амжилт , хүчин чармайлт гэх

зэрэг нь илүү өндөр байдаг. /Гадаад сайн нөлөө/

Энэ бүхнээрээ бүх зүйлийн хэмжүүр нь хүн өөрөө.

АНУ-д жил бүр хүмүүс шинэ мэдлэгтэй болсноор орлогоо 10%+.Үүндээ ч хүмүүсийн

боловсрол эзэмших тэмүүллийг нь урамшуулдаг.

хууль эрх зүйн орчин ба улс төрийн тогтвортой байдал

Дотоод либералчлал тааруу, татварын % өндөр , хуулийн

хэрэгжилт муу, хууль бус зүйлс газар авдаг./Хүнд суртал,

авлига../ энэ нь өсөлтийг зогсооно удаашруулна.

Ж:/МУ-н гадаад хөрөнгө оруулалтын хууль/

*Хууль нь Та Бидний хүсч тэмүүлж байдаг бүхий зүйлийн орших баталгааг олгодог.

ЧӨЛӨӨТ ХУДАЛДАА Импортын хэмжээ өсөхөд цэвэр export

буурдаг ч дотоодын х/о,улсын худалдан авалт өсөх тул ДНБ дүнп нөлөөлдөггүй.

Гадаадын хямд б/б/ү хааснаараа дотоодын хадгаламж,х/о-г бууруулдаг.

Хамгийн сөрөг нөлөө нь өрсөлдөх чадварыг саармагжуулдаг.

- Куба+Өмнөд солонгос

ШИНЖЛЭХ УХААНЫ /ТЕХНОЛОГИ / СУДАЛГАА

Дэлхийн хүн амд ноогдох орлого 100 жилиин өмнөхөөс хэд дахин өссөнийг юутай холбоотой гэж үзэх вэ ? Ганц хүний нээлт, амжилт ч бүх нийгмийг

өөрчлөн сайжруулах/хувьсгах/ чадалтай.1.Утас,ком,www,дотоод шаталтын

хөдөлгүүр – T2.Шинэ технологит капитал – Хөд/ Бүт

*Ямар ч орны хувьд Ш/у технологио дэмжин дэвшүүлэх бодлого идэвхитэй явуулах нь

маш чухал.

Хүн амын өсөлт,Нөөцийн багасалт /нефть , нүүрс,ус,хоол хүнс/ ? /хямрал/

Технологийн дэвшил /Edu,k,q/нь хүн амын өсөлтийг үргэлжид гэтэлгэдэг.

Биотехнологи – ургацыг хэд дахин санхүү,ком,технолийн дэвшилтэй

холбоотойгоор янз бүрийн ажлын байрууд бий болж байна,орлого өсч байна.

- Цөмийн, нар,салхины эрчим хүч- Нөөцүүдийн хэмнэлтийн аргууд

/Түлш бага зарцуулдаг машин, чийдэн/

- *Ихэнхи нөөцүүдийн үнэ тогтмол эсвэл буурч байна.

НЭГТГЭВЭЛ

Инфляци, ажилгүйдэл нь урвуу хамааралтай тул эдийн засгийн өсөлт, түүний тогтмол байдлыг бодлогоор хангах нь э/з-н өсөлтийн микро орчны үр ашгыг хангах, макро орчныг улам бүр сайжруулах нь хүний амьдралын түвшин, суурь хэрэгцээнээс гарах

боломжийг олгоно.

Эцэст нь: Жок рокфеллер /1839 – 1937 /

/Маслоу хэрэглээний онол/

Н.Грегори менкью /Макроэкономикс/ http:w3.google.com