บทท 1การดแลผสงอายระยะยาว

แนวคดและหลกการสำาคญเกยวกบผสงอายปจจบนความกาวหนาดานการแพทยและสาธารณสข สงผลให

จำานวนและสดสวนของประชากรผสงอายไทยเพมขนอยางรวดเรว โดยสดสวนประชากรสงอายเพมจากรอยละ 10.7 ในป 2550 (7.0 ลานคน) เปนรอยละ 11.8 (7.5 ลานคน) ในป 2553 และรอยละ 20.0 (14.5 ลานคน) ในป 2568 (สำานกงานสถตแหงชาต, 2551) นบวาอตราการเขาส ภาวะประชากรสงอาย “ (Population Ageing)” เรวมาก ซงหมายความ

วาประเทศไทยมเวลาสนมากทจะเตรยมการเพอรองรบประชากรผสงอาย ทงในดานสขภาพ เศรษฐกจ และสงคม

อตราสวนการเปนภาระวยสงอาย หรออตราพงพงวยสงอายในป 2537 เปน 10.7 เพมขนเปน 14.3 ในป 2545 และเพมขนเปน 16.0 ในป 2550 หมายความวา ประชากรวยทำางาน 100 คน ตองรบภาระในการเลยงดผสงอาย 16 คน ประกอบกบสดสวนผสงอายทอยตามลำาพงในครวเรอน มแนวโนมเพมสงขน จากรอยละ 6.3 ในป 2545 เปนรอยละ 7.7 ในป 2550 และรอยละ 56.7 ของผสงอายอยตามลำาพงในครวเรอน อยไดโดยไมมปญหา ทเหลอรอยละ 43.3 มปญหา ซงปญหาทพบมากทสดคอ รสกเหงารอยละ 51.2 ไมมคนดแลเมอเจบปวย รอยละ 27.5 (สำานกงานสถตแหงชาต, 2551)

ผสงอายตองการผดแลในการทำากจกรรมประจำาวน จากการตรวจสขภาพโดยการตรวจรางกายพบวาผสงอายวยปลาย (อาย 80 ปขนไป) ตองมคนดแลบางเวลารอยละ 52.2 และตองมคนดแลตลอดเวลา รอยละ 10.2 (เยาวรตน ปรปกษขาม, 2547)

อายยงสงยงเจบปวย จากการสำารวจของสำานกงานสถตแหงชาต ป 2550 พบวา รอยละ 69.3 ของประชากรในกลมอาย 60 - 69 ป เปน

โรคเรอรงและพบเพมขนเมออายมากขน และเพมขนเปน 83.3 ในกลมทมอาย 90 ปขนไป โดยภาวการณเจบปวยโดยเร อรง 6 โรคพรอมกนถงรอยละ 70.8 และหนงในสของผสงอายทมภาวะทพพลภาพจากปญหาสขภาพเปนเหตใหไมสามารถทำากจกรรม ทเคยทำาได รอยละ 18.9 ม ปญหาสขภาพเหลานนานกวา 6 เดอน เปนภาวะทพพลภาพระยะยาว เปนเหตใหมคาใชจายในการดแลสงและตองการคนดตลอดเวลา

ปญหาสขภาพปากและฟน ผสงอายมปญหาการสญเสยฟนทงปาก จนไมสามารถเคยวอาหารไดประมาณ 250,000 คน แมจะมโครงการฟนเทยมพระราชทาน กยงไมสามารถครอบคลมไดทงหมด นอกจากน ผสงอายยงมความเสยงตอการสญเสยฟนจากโรคในชองปาก จงมความตองการการบรการสงเสรมปองกนทนตสขภาพ เพอลดการสญเสยฟนควบคกนไป

กระทรวงสาธารณสขไดด ำาเนนงานตามกฎหมายและประกาศกระทรวงสาธารณสข โดยเฉพาะประกาศกระทรวงสาธารณสข เร องการบรการทางการแพทยและสาธารณสขทจดไวโดยใหความสะดวกรวดเรวแกผสงอายเปนกรณพเศษ พ.ศ. 2548 และดำาเนนงานภายใตรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทยพทธศกราช 2550 และแผนผสงอายแหงชาตฉบบท 2 (พ.ศ.2545 – 2564) เพอเตรยมความพรอมสการเปนสงคมผสงอายของประเทศไทย และยทธศาสตรการพฒนาสขภาพผสงอายของกระทรวงสาธารณสข (ป 2552–2554) ซงประกอบดวยยทธศาสตรท 1 การพฒนาระบบบรการสขภาพผสงอาย ยทธศาสตรท 2 การสรางและพฒนาศกยภาพกำาลงคนดานการดแลสขภาพผสงอาย ยทธศาสตรท 3 การสรางความเขมแขง และการมสวนรวมของชมชนและภาคเครอขายดานผสงอาย ยทธศาสตรท 4 การบรหารจดการเชงบรณาการสขภาพผสงอาย และยทธศาสตรท 5 การพฒนาองคความรและการศกษาวจยสขภาพผสงอาย

จากปญหาผสงอายขาดผดแล หรอขาดคนชวยเหลอจากชมชน หรอไดรบการดแลจากผดแลทไมมคณภาพ กระทรวงสาธารณสข จงไดประกาศกระทรวงสาธารณสข พ.ศ.2552 เรองกจการทเปนอนตราย ตอสขภาพ

2

(ฉบบท 6) “การประกอบกจการใหบรการดแลผสงอายทบาน เพอ”พทกษและคมครองสทธของผสงอายโดยเฉพาะผสงอายกลมทพงตนเองไดบาง ชวยเหลอตนเองไดบาง และผสงอายกลมทพงตนเองไมได ชวยเหลอตนเองไมได พการหรอทพพลภาพ ใหไดรบการดแลทมคณภาพ

กรมอนามย ไดดำาเนนงานพฒนาตำาบลตนแบบดานการดแลสขภาพผสงอายระยะยาวรวมกบศนยอนามยเขต โดยดำาเนนการนำารองตงแตป 2551 และไดมการพฒนารปแบบจนถงปจจบน โดยความรวมมอจากหลายภาคสวน โดยเฉพาะองคกรปกครองสวนทองถน และสำานกงานสาธารณสขจงหวด ซงผลลพธการดำาเนนงานตำาบลตนแบบดานการดแลสขภาพผสงอายระยะยาว สงผลใหชมชนมความตระหนกในการดแลผสงอาย ผสงอายไดรบการดแลและมคณภาพชวตทด

จากเหตผลดงกลาว การดำาเนนงานตำาบลตนแบบดานการดแลสขภาพผสงอายระยะยาว จงเปนกลไกขบเคลอนการดำาเนนงานดานผสงอายของกระทรวงสาธารณสข เพอชวยผลกดนการดำาเนนงานของภาคสวนตางๆ ใหมระบบการดแลสขภาพผสงอาย ทงในสถานบรการสขภาพและในชมชน โดยมผสงอายกลมทพงตนเองได ชวยเหลอผอนชมชน และสงคมได (ผสงอายกลมท 1 : ตดสงคม) รวมตวกนเปนชมรมผสงอายทเขมแขงทจะสงเสรมสนบสนน การสงเสรมสขภาพ และปองกนโรค และดแลผสงอายกลมทพงตนเองไดบาง ชวยเหลอตนเองไดบาง (ผสงอายกลมท 2 : ตดบาน) และผสงอายกลมพงตนเองไมได ชวยเหลอตนเองไมได พการ หรอทพพลภาพ (ผสงอายกลมท 3 : ตดเตยง) ใหเปนผสงอายมคณภาพชวตทดและอยในสภาพแวดลอมทเออตอการสงเสรมสขภาพ และจำาเปนตองมการพฒนาระบบการดแลรกษาผสงอาย ในโรงพยาบาลของกระทรวงสาธารณสข เพอรองรบปญหาทจะเกดขนในอนาคตอยางเปนระบบตอไป

3

กองทนบำา บาญแหงช าต

นโยบายทบรณาการ

ยทธศาสตรทปฏบตไ ด

แพทย/ พยาบาล ฯลฯ•บรการโรคเรอรง•สมรรถนะ•ระบบสงตอ

•ระบบบรการ ทางการแพทย คณภาพ

พงตนเองช วยคนอนไ ด

ผช วยผดแล •หลกสตร 1•มาตรฐาน •พฒนาสมรรถนะ

•การดแลทบาน

•ศนยดแลกลางวน•วดสงเสรมสขภาพ

การดแลใ นช มช น •อาสาสมคร•ช มรม•เครอขายพระสงฆ

ผช วยผดแล •หลกสตร 2•มาตรฐาน•พฒนาศกยภาพ

• สงเสรมสขภาพ ไ รพง คดกรอง สมองด

• อาสาสมคร• สภา/ ช มรม

•การมสวนรวม ของทองถน

คณภาพช วตผสงอาย

ตองพงคนอน • บรการทาง

การแพทย• ดแล กาย ใ จ

สงคม

ดแลตนเองไ ดบาง • การดแล

ทาง กาย ใ จ• การดแล

ทางสงคม

แนวคดการดแลสขภาพผสงอายระยะยาว (Long Term Care)

สนบสนนการพงตนเองของผสงอาย สนบสนนคลงสมองของผสงอาย พฒนาศกยภาพชมรมผสงอาย

พฒนาระบบบรการสงเสรมสขภาพผสงอาย บรหารความสมพนธภาคเครอขาย เพมศกยภาพภาคเครอขาย

ผลตพฒนาองคความรและนวตกรรม

ตรวจสขภาพประจำาป กจกรรมสงเสรมสขภาพ สงเสรมการเปนจตอาสา พฒนาคลงสมองในชมรมผสงอาย

ตรวจสขภาพประจำาป Home Visit / Home Health Care กจกรรมสงเสรมสขภาพเฉพาะโรค สนบสนนใหผสงอายมสวนรวมในกจกรรมของครอบครว ชมรม ชมชน วด ฯลฯ

กลมท 1 พงตนเองได

กลมท 2 พงตนเองไดบาง

กลมท 3 พงผอน

ผสงอาย

กลมอนามยผสงอายกลมอนามยผสงอาย 29/04/5229/04/52

ประเมนพฤตกรรมสขภาพและตรวจสขภาพประจำาป Home Visit / Home Health Care กจกรรมสงเสรมสขภาพเฉพาะโรค พฒนาศกยภาพผดแลผสงอาย

รปแบบสถานฟนฟสภาพชมชน

รปแบบสถานบรบาลชมชน

4

รปแบบการดแลสขภาพผสงอายระยะยาว (Long Term Care)สำานกสงเสรมสขภาพ กรมอนามย

ศนยอนามย/รพศ./รพท.

รพช.

สถานอนามย/PCU

ระบบ LTCในสถาบน

ระบบ LTCในสถาบน

บานบทบาท - ดแลกจวตรประจำาวน- การฟนฟสภาพ/กจกรรมบำาบด- อบรมใหความรญาต- ปรบปรงบาน สงเสรมสงแวดลอมภายในบาน

ระบบ LTCในชมชน

ระบบ LTCในชมชน

อปท.: เจาภาพหลกอปท.: เจาภาพหลก

วดบทบาท- ศนยฟนฟสภาพ- ศนย Day Care-Respite Care- เปนสถานทตงและดำาเนนกจกรรมชมรม

ศนยสงเสรมสขภาพผสงอายในชมชน

Day Care, Respite Careบทบาท - ดแลกจวตรประจำาวนในศนย-HC / HHC โดย อาสาสมคร / อผส./จตอาสา- กจกรรมชมรมผสงอาย- กจกรรมตรวจคดกรองเบองตน

ผลลพธ :การเขาถงบรการสขภาพ

อยางถวนหนาและเทาเทยม

กลมผสงอายตามศกยภาพกลมผสงอายตามศกยภาพ

ผสงอายกลมท 1เปาหมาย : สงเสรมสขภาพดยดระยะเวลาการเจบปวยกจกรรม - ตรวจคดกรองสขภาพ- กจกรรมชมรมผสงอาย- กจกรรมเพอนชวยเพอน- คลงสมอง- สงเสรมพฤตกรรมสขภาพด

ผสงอายกลมท 2เปาหมาย : สงเสรมสขภาพดยดระยะเวลาการเจบปวยกจกรรม - ตรวจคดกรองสขภาพ- กจกรรมชมรมผสงอาย-HC /HHC

ผสงอายกลมท 3เปาหมาย : ลดภาวะการเจบปวยซำา ซอนกจกรรม -HC /HHC โดยเจาหนาท- การฟนฟสภาพ/กจกรรมบำาบด กลมอนามยผสงอายกลมอนามยผสงอาย 29/04/5229/04/52

การดแลสขภาพผสงอายระยะยา(LongTerm Care : LTC)

ตำาบลตนแบบดแลผสงอายระยะยาว กจกรรมประกอบดวย1. มขอมลผสงอายตามกลมศกยภาพตามความสามารถ ในการ

ประกอบกจวตรประจำาวน (Barthel Activities of Daily Living : ADL)

2. มชมรมผสงอายผานเกณฑชมรมผสงอายคณภาพ3. มอาสาสมครดแลผสงอายในชมชน4. มบรการการดแลสขภาพผสงอายทบานทมคณภาพ (Home

Health Care) โดยบคลากรสาธารณสข5. มบรการสงเสรมปองกนทนตสขภาพในระดบตำาบล

6. มระบบการดแลผสงอาย กลมท 2 (ตดบาน) และผสงอาย กลมท 3 (ตดเตยง)

5

นโยบาย แผนผสงอายแหงชาต ระบบการบรการผสงอายในประเทศไทย

รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ.2540 ระบไวอยางชดเจนในมาตรา 54 และมาตรา 80 ถงภารกจทตองมตอประชากรสงอาย และป พ.ศ. 2542 ไดมการจดทำาปฏญญาผสงอายไทย ขนอนเปนภารกจทสงคมและรฐตองมตอผสงอาย การดำาเนนการตางๆ ตองสอดคลองตามเจตนารมณคณะกรรมการสงเสรมและประสานงานผสงอายแหงชาต (กสผ.) (2545 : 3)

แผนผสงอายแหงชาต ฉบบท 2 (พ.ศ.2545 – 2564) ซงปรบปรงจากแผนฉบบท 1 (พ.ศ.2525 - 2544) ปรบมมมองโดยมองวาผสงอายเปน บคคลทมประโยชนตอสงคมและสมควรสงเสรมใหคง“คณคาไวนานทสด แตในกรณทตกอยในสถานะทตองพงพงผอน ”ครอบครวและชมชนตองเปนดานแรกในการเกอหนนใหผสงอายสามารถดำารงอยไดนานทสด

จากปรชญาพนฐานขอบแผนนเนนใหมการสรางหลกประกนในวยสงอายเปนกระบวนการสรางความมนคงใหแกสงคม ซงตองมการกระทำาคอประชาชนชวยตนเอง ครอบครวเกอหนน ชมชนชวยเหลอ สงคม รฐ–เกอหนน ใหมองผสงอายมคณคาและศกยภาพ สมควรใหมสวนรวมทเปนประโยชนกบสงคม ดำารงชวตอยอยางมคณภาพ สมเหตสมผล สมวย ไมมองวาผสงอายเปนบคคลดอยโอกาสหรอเปนภาระตอสงคม

ตามแผนนไดแบงยทธศาสตรออกเปน 5 ยทธศาสตร คอยทธศาสตรท 1 ดานการเตรยมความพรอมของประชากรเพอวย

สงอายทมคณภาพ ประกอบดวย มาตรการ หลกประกนรายไดเพอวยสงอาย, การใหการศกษาและเรยนรตลอดชวต, การปลกจตสำานกใหคนในสงคมตระหนกถงคณคาและศกดศรของผสงอาย

ยทธศาสตรท 2 ดานการสงเสรมสขภาพผสงอาย ประกอบดวยมาตรการสงเสรมความร ดานการสงเสรมสขภาพ ปองกนดแลตนเองเบองตน, สงเสรมการอยรวมกนและสรางความเขมแขงขององคกรผสงอาย, สงเสรมดานการทำางานและการหารายไดของผสงอาย, สนบสนนผ

6

สงอายทมศกยภาพ, สงเสรมสนบสนนสอทกประเภทใหมรายการเพอผสงอายและสนบสนนใหผสงอายไดรบความรและสามารถเขาถงขาวสารและสอ, สงเสรมและสนบสนนใหผสงอายมทอยอาศยและสภาพแวดลอมทเหมาะสมปลอดภย

ยทธศาสตรท 3 ดานระบบคมครองทางสงคมสำาหรบผสงอาย ประกอบดวยมาตรการคมครองดานรายได, หลกประกนดานสขภาพ, ดานครอบครว ผดแล และการคมครอง, ระบบบรการและเครอขายเกอหนน

ยทธศาสตรท 4 ดานการบรหารจดการเพอการพฒนางานดานผสงอาย ประกอบดวยมาตรการการบรหารจดการเพอการพฒนางานดานผสงอายระดบชาต, สงเสรมและสนบสนนการพฒนาบคลากรดานผสงอาย

ยทธศาสตรท 5 ดานการประมวล และพฒนาองคความรดานผสงอายและการตดตามประเมนผล การดำาเนนงานตามแผนผสงอายแหงชาต ประกอบดวยมาตรการ สนบสนนและสงเสรมใหหนวยงานวจยดำาเนนการประมวลและพฒนาองคความรดานผสงอายทจำาเปนสำาหรบการกำาหนดนโยบาย และการพฒนาการบรการหรอการดำาเนนการทเปนประโยชนตอผสงอาย, สนบสนนสงเสรมการศกษาวจยดานผสงอายเฉพาะทเปนประโยชนตอการกำาหนดนโยบาย และพฒนาการบรการ และการสงเสรมใหผสงอายสามารถดำารงชวตในสงคมไดอยางเหมาะสม, ดำาเนนการใหมการตดตามประเมนผลการดำาเนนงานตามแผนผสงอายแหงชาตทมมาตรฐานอยางตอเนอง, พฒนาระบบขอมลทางดานผสงอายใหเปนระบบและทนสมย

ป พ.ศ.2546 มการประกาศใชพระราชบญญตผสงอาย ฉบบป 2546 มผลบงคบใชวนท 1 มกราคม 2548 ประกอบดวย 24 มาตรา

ป พ.ศ.2548 กระทรวงสาธารณสขมนโยบายใหมชองทางพเศษสำาหรบรกษาพยาบาลผสงอายใหไดรบความสะดวก รวดเรว มบรการดแลผสงอายทบาน ตงคลนกผสงอายในทกโรงพยาบาลในสงกดกระทรวงสาธารณสข ขยายชมรมผสงอายอยางนอยตำาบลละ 1 ชมรม

7

บทท 2การดำาเนนงาน Long Term Care

การดแลผสงอายในประเทศไทยในปจจบนและอนาคต จะใชแนวคดการดแลระยะยาวสำาหรบผสงอาย และครอบครวผสงอาย แนวคดเกยวกบการดแลผสงอายโดยครอบครว/โดยผดแล/โดยชมชนเปนฐาน การทำางานการดแลผสงอายระยะยาว จงควรนำาแนวคดดงกลาวมาเปนฐานแนวคดในการทจะดแลผสงอาย โดยมกระบวนการจากการวเคราะห นำาไปประยกตรวมกบแนวคดอน ๆ จนไดการดแลผสงอายทเหมาะสมกบการนำาไปใชไดจรงตอไป

องคกร / เครอขาย ทอยรายลอมรอบ ๆ บรบทการทำางานการดแลผสงอายระยะยาว เปนองคกรทจะชวยขบเคลอนการดแลผสงอายใหประสบความสำาเรจได (ขนอยกบบรบทของพนทเปนหลก) บทบาทหนาทของภาคเครอขาย

การทำางานการดแลผสงอายระยะยาว ไมสามารถประสบผลสำาเรจโดยองคกรใดองคกรหนง แตตองทำางานรวมกนระหวางองคกรตาง ๆ ทอยในพนท ซงขนอยกบบรบท องคกรตาง ๆ เมอทำางานรวมกนดแลผสงอาย ในทนเรยกวา การสรางภาคเครอขายการดแลผสงอาย ซงภาค“ ”เครอขายทควรม ประกอบดวย

1. หนวยงานสาธารณสข ไดแกโรงพยาบาล, โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตำาบล, อาสาสมครสาธารณสข, อาสาสมครดแลผสงอาย

8

2. หนวยงาน อปท. คอองคการบรหารสวนทองถน ไดแกเทศบาล, อบต. ซงประกอบดวย เจาหนาท และผบรหาร

3. หนวยงานสถานศกษา ไดแกศนยเดกเลก, โรงเรยนประถม, โรงเรยนมธยม มสวนรวมในการจดทำาแผนงานโครงการ เปนแหลงใหผสงอายไดถายทอดภมปญญา

4. เอกชน และอน ๆ ไดแก ศนยการศกษานอกโรงเรยน, ศนยวฒนธรรม เปนแหลงงบประมาณ แหลงเกบรวบรวมขอมลตาง ๆ

ภาพแสดงความเชอมโยงของหนวยงานภาคเครอขายการดแลผสงอาย

ในทนจะตองมหนวยงานทเชอมประสานกบภาคตาง ๆ ถอวาเปนหนวยงานทจะตองเรมตนใหเกดเครอขายการทำางานอยางเปนรปธรรม แตในภายหลงเมอเครอขายเขมแขง กจะสามารถผองถายงานในสวนทเกยวของใหกบหนวยงานตาง ๆ ตามบทบาทหนาทของภาคนน ๆ โดยทหนวยงานเรมตน ทำาหนาทในลกษณะการเปนพเลยง

หนวยงานเรมตนในการดแลผสงอายระยะยาว เปนหนาทของหนวยงานสาธารณสขทจะเปนหนวยงานเชอมประสาน ใหความร สรางความเขาใจใหกบภาคเครอขายในพนท ดงนนแนวทางการดำาเนนงานทจะผานการประเมนตำาบลสงเสรมสขภาพผสงอาย มกระบวนการ ตามภาพ ดงน

9

องคการบรหาร

สวนทองถน

สถานศกษา

เอกชนและอน ๆ

สาธารณสข

คนหาและสรางภาคเครอขาย

สรางความตระหนกรวมในการเปลยนแปลง

ประสานงานและสอสารอยางมประสทธภาพ

สรปผลงานใหเหนเปนรปธรรมอยางตอเนอง

ตดตามภาคเครอขายเปนระยะ ๆ

ภาพแสดงแนวทางการดำาเนนงานใหผานการประเมนตำาบลสงเสรมสขภาพผสงอาย

จากภาพ แสดงรายละเอยด ดงน1. คนหาและสรางภาคเครอขาย การคนหานนตองชวยกน

วเคราะหวาในผสงอายคนหนงตองเกยวของกบใครบาง ความเกยวของนนขนอยกบหนวยงานใดททำาหนาทนน เมอคนหาไดหนวยงานภาคมาแลว หลงจากนนสรางความสมพนธ จะทำาโดยการรกเขาไปพดคยทละหนวยงาน หรอจดการประชมการสรางเครอขาย การจดทำาทะเบยนเครอขาย เพอใชในการประสานงานอยางตอเนอง

2. สรางความตระหนกรวมในการเปลยนแปลง โดยการคนขอมลเกยวกบผสงอาย ใหภาคเครอขายไดเลงเหนถงความสำาคญในการดแลผสงอายรวมกน ใหความร สรางความเขาใจ ตลอดจนจำาลองสถานการณใหเหนภาพอนาคตเมอมผสงอายจำานวนเพมมากขน ผลเสยทตามมาจากการทไมไดใหการดแลผสงอายอยางเตมความสามารถ

3. ประสานงานและสอสารอยางมประสทธภาพ เปนขนตอนทตองทำาอยางตอเนอง ใชการสอสารทเหมาะสม สอทมประสทธภาพเหมาะกบบรบท เชนการออกหนงสอเชญประชม ใชขอความทชดเจน ใหเกรยตผรบ การสอสารทางโทรศพท Email Facebook สงเหลานถอเปนสงสำาคญในการสรางความตอเนองของการทำากจกรรมรวมกน

10

4. สรปผลงานใหเหนเปนรปธรรมอยางตอเนอง ถอเปนสงทจำาเปน เพราะจะทำาใหภาคเครอขายเหนพฒนาการของการทำางาน มกำาลงใจในการทำางานเนองจากมองเหนความกาวหนา และแนวโนมการพฒนาในอนาคต

5. ตดตามภาคเครอขายเปนระยะ ๆ ในการทำางานชวงแรก หนวยงานสาธารณสขไมควรทงระยะหางจากการตดตอประสานงานกน อาจจะใชการจดประชมแลกเปลยนเรยนรกนทก 3 เดอน หรอ 6 เดอนตามแตบรบทของพนท หรอมชองทางการสอสาร การตดตามรวมกน เชน ตดตามทาง website การ post ขอความทาง Facebook เปนตน ซงจะทำาใหเครอขายมการทำางานรวมกน มความตอเนอง เหนพฒนาการของงาน เมอมปญหา อปสรรคชวยกนแกไข แบงปนทรพยากรรวมกน

ซงกระบวนการทง 5 กระบวนการนเปนการเรมตนของความสำาเรจในการดแลผสงอายระยะยาว (นลน บญธรรม. 2555 : 149) ถอเปนเสนทางทสรางหนวยงานภาคใหเกดการมสวนรวมในการดแลผสงอาย เพ อผ านการประเมนรบรองต ำาบลสงเสรมสขภาพผ สงอาย ต อไป

กจกรรมในการดำาเนนงาน Long Term Care ตองดำาเนนงานใหครบทง 6 กจกรรม ไดแก

1. พฒนาระบบขอมลดานผสงอาย2. พฒนาชมรมผสงอายคณภาพ3. การดแลสขภาพผสงอายทบาน โดยบคลากรสาธารณสข4. การอบรมอาสาสมครผดแลผสงอายในชมชน5. การบรการสงเสรมปองกนทนตสขภาพในระดบตำาบล6. การดแลสงเสรมสขภาพผสงอาย โดย การมสวนรวมขององคกร

ปกครองสวนทองถน

11

บทท 3องคประกอบการดำาเนนงาน Long Term Care

ในการดำาเนนงานดแลสขภาพผสงอายระยะยาวมองคประกอบทสำาคญ ดงน

องคประกอบท 1 ระบบขอมลผสงอาย ไดแก

1. ขอมลผสงอายตามกลมศกยภาพตามความสามารถในการประกอบกจวตรประจำาวน ( Barthel of Daily Living : ADL ) เพอเปนขอมลใชในการจำาแนกกลมผสงอาย และวเคราะหสถานะสขภาพของผสงอายในชมชน เพอใหการชวยเหลอสงเสรมสขภาพอนามยผสงอายตรงตามบรบทและความตองการอยางทวถงและเทาเทยม ประกอบไปดวย

สวนท 1 ขอมลทวไป-จำานวนผสงอายทงหมดในพนทแยกชาย/หญง

12

-จำานวนผสงอายกลม 1 กลม 2 และกลม 3 แยกชวงอายผสงอายวยตน ( อาย 60-69 ป ) ผสงอายวยกลาง ( อาย 70-79 ป ) และผสงอายวยปลาย ( อาย 80 ปขนไป )

สวนท 2 ขอมลดานสขภาพ- มฐานขอมลโรคประจำาตว/ภาวะการเจบปวยทเปนปจจบน

แยกรายหมบาน- มทำาเนยบ อผส. / แฟมประวต อผส.กำาหนดบทบาทหนาท

ขอบเขตความรบผดชอบทไดรบมอบหมาย - มทะเบยนขอมลผสงอายในความรบผดชอบของ อผส.แตละคนในพนทแยกรายหมบาน

- มการคดกรองภาวะซมเศราในผสงอายโดยใชแบบคำาถาม 2Q

- มการคดกรองภาวะสมองเสอมในผสงอาย- มขอมลทนตสขภาพในผสงอาย โดยทนตบคลากรและอาสา

สมครดแลผสงอายหรออสม.สวนท 3 ขอมลดานความสามารถในการทำากจวตรประจำาวนของผสงอาย (ADL)

-รายชอ/ทอย ของผสงอายกลม 2 ผสงอายกลมทชวยเหลอตนเองไดบาง

-รายชอ/ทอย ของผสงอายกลม 3 ผสงอายทปวยและชวยเหลอตนเองไมได

พการ/ทพพลภาพ

องคประกอบท 2 ชมรมผสงอายคณภาพ

ชมรมผสงอาย คออะไร

ชมรมผสงอาย คอ การรวมกลมกนของผสงอายและสมาชกอนๆทมความสนใจและอดมการณรวมกน ตงแต 20 คน ขนไปเพอทำากจกรรมตางๆ ทจะชวยพฒนาคณภาพชวตผสงอายโดยเฉพาะการสรางคณภาพทงทางกาย จต สงคม เพอใหชวตมคณคาและคณประโยชน ทงแกตนเอง ครอบครว และสงคม

13

ประโยชนของชมรมฯในระดบพนฐาน ชมรมทพงตนเองไดสรางประโยชนสขใหแกสมาชก

ใหไดมเพอน ไดออกจากบาน ไดพดคย ทำากจกรรมรวมกนกบเพอน เปนตน

ในระดบทสงขนไป ชมรมทพงตนเองไดและสามารถชวยเหลอผอนไดดวย การทำากจกรรมชมรม เปนการสรางสขภาวะทง 4 มต คอ รางกาย จตใจ สงคม และจตวญญาณ

คณลกษณะทดของชมรมฯ ชมรมผสงอายทมนคง ควรจะ1. มสมาชกทหลากหลาย ทงในดานอาย คณวฒ อาชพ และความ

คด 2. สมาชกทงหมดมอดมการณและผลประโยชนรวมกนเปนหนงเดยว

คอ - พฒนาคณภาพชวตของสมาชก - ชวยเหลอผสงอายทดอยโอกาสซงมไดเปนสมาชก - เกอหนนตอชมชนและสงคม - อนรกษมรดกทางวฒนธรรมและทรพยากรธรรมชาต

การจดตงชมรมผสงอายเปนกลยทธสำาคญของการพฒนาคณภาพชวตผสงอายไทย เนองจากชมรมผสงอาย จะกอใหเกดการอยรวมกน รวมทงสรางความเขมแขงใหแกองคกรผสงอายซงจะขยายไปสการทำาประโยชนใหแกชมชนและสงคมตอไป

การดำาเนนงานชมรมผสงอายคณภาพ มขนตอนดงน1. จดตงคณะกรรมการชมรมฯ2. จดทำาสมดทะเบยนสมาชก3. กำาหนด นโยบาย/อดมการณ/วตถประสงค ของชมรม4. กำาหนดและประกาศใช ขอบงคบของชมรม 5. มการระดมทนเพอพฒนาชมรม และสงเสรมกจกรรม

ชมรม

14

6. รวบรวมกจกรรมตางๆของชมรม เชน ทะเบยนการออกกำาลงกายของสมาชก ทะเบยนการตรวจสขภาพของสมาชก/สรปผลการตรวจสขภาพ การเยยมเยยน / สงเคราะหสมาชก การรวมกจกรรมตามประเพณ จดบนทกการจดกจกรรมตางๆของชมรม ฯลฯ

ดงนนชมรมผสงอายจะตองไดรบการพฒนาใหเปนชมรมผสงอายคณภาพ เนองจากชมรมผสงอายเปนเครอขายหนงในการสงเสรมการดแลสขภาพผสงอายระยะยาวในชมชน หากชมรมผสงอายเขมแขงและมคณภาพกจะชวยใหการดำาเนนงานการดแลสขภาพผสงอายระยะยาว ประสบความสำาเรจ มเกณฑในการประเมน 5 ประเดน ไดแก ขอมลทวไป กรรมการ กฎ กตกาของชมรม การระดมทนและกจกรรมของชมรม ซงชมรมฯตองประเมนผานเกณฑคณภาพ ม 4 ระดบ ดงน

1. ระดบดเยยม ไดคะแนนรอยละ 80 – 100 2. ระดบดมาก ไดคะแนนรอยละ 60 – 793. ระดบดใชได ไดคะแนนรอยละ 40 – 594. ระดบดเลกนอย ไดคะแนนรอยละ ตำากวา 40 รายละเอยดของเกณฑชมรมผสงอายคณภาพ อยในภาค

ผนวก

องคประกอบท 3 อาสาสมครดแลผสงอายในชมชน (อผส.)ใครคออาสาสมคร อาสาสมครเปนใครและอาสาสมครมาจากไหน

อาสาสมครดแลผสงอายในชมชน เปนอาสาสมครทไมไดรบคาตอบแทนใดๆทงสน ฉะนนการคดเลอกอาสาสมครจงมความสำาคญเปนอยางยง ถาคดเลอกอาสาสมครทไมมจตอาสาเขามาปฏบตงาน กอาจจะทำาใหการปฏบตงานไมตอเนอง ไมประสบผลสำาเรจ และจำานวนอาสาสมครกจะลดนอยลงไปเรอยๆและหายไปในทสด ดงนนอาสาสมครอยางนอยควรเปนบคคลดงตอไปน

1. ผสงอายดวยกนเอง 2. คสมรส ญาต หรอลกหลาน

15

3. ผดแลผสงอาย 4. ผสมครใจเปนอาสาสมคร 5. เพอนบาน 6. ผมความรหรอผทผานการฝกอบรม(อบรมหลกสตร 2 วนของ

กรมอนามยในภาคผนวก) คณสมบตของอาสาสมครดแลผสงอาย

1. เปนคนในชมชน พรอมเสยสละและมจตอาสา ทำางานดวยใจรก2. มบคลกภาพทเอออาทร3. มคณธรรมและมจตใจโอบออมอาร4. มประสบการณในการทำางานกบผสงอาย5. สามารถปรบตวไดดและมความอดทน6. มทกษะและความรในการดแลผสงอาย7. มความกระตอรอรนและพรอมทจะเรยนรและหมนศกษาหาความ

รเพมเตมอยเสมอเปน8. เปนตวอยางทดในการสรางสขภาพและเปนทปรกษา/สามารถให

คำาแนะนำาแกผสงอายได9. มความตรงตอเวลา10. มการบรหารเวลาทด มเวลาวาง

บทบาทหนาทของอาสาสมครดแลผสงอาย

1. ใหคำาแนะนำาใหความรทางดานสขภาพทงกายและใจแกผสงอาย2. ใหความชวยเหลอแกผสงอายในทกๆดาน ตามความตองการของ

ผสงอาย โดยเฉพาะอยางยงการใหความชวยเหลอทางดานสงคมและเปนกำาลงใจใหผสงอาย

3. ถายทอดความรทเปนประโยชนในดานการสรางเสรมสขภาพและการฟ นฟสขภาพผสงอาย ใหกบสมาชกครอบครว/ผดแล ซงเปนผทตองดแลผสงอาย

4. ใหขอมลขาวสารทเปนประโยชนตอผสงอายและเปนตวแทนในการประสานงานรวมมอกบเจาหนาทหนวยงานทเกยวของทงดาน

16

สขภาพ สงคมและเศรษฐกจในการดแลและสรางเสรมสขภาพผสงอาย

5. เปนผคอยกระตนใหผสงอายปฏบตตวเพอใหมสขภาพด เชน การรบประทานอาหารทมประโยชน การออกกำาลงกายทเหมาะสม เปนตน

6. ตดตามเยยมบานกลมผสงอาย ดงน * ผสงอายกลมตดเตยง - ตดตามเยยมบานเดอนละ 2 ครง * ผสงอายกลมตดบาน - ตดตามเยยมบานเดอนละ 1 ครง

การปฏบตงาน / กจกรรมททำาในการเยยมผสงอาย1. ตรวจวดความดนโลหต / ชพจร / ประเมนภาวะสมองเสอม /

ประเมนภาวะซมเศรา( 2Q ) / ประเมนศกยภาพตามความสามารถในการประกอบกจวตรประจำาวน(ADL)

2. สอบถามความเปนอยดานสขภาพกายและใจ

3. สอนและสาธตการทำากายภาพแบบงายๆใหกบญาต / ผดแลผสงอาย

4. แนะนำาการคลายเครยด / พดใหกำาลงใจ ชวยแกปญหาเทาทสามารถจะทำาได

5. ถายทอดความรตางๆใหกบผสงอาย / ญาต / ผดแลในเรองสขภาพดานตางๆ ทพบมปญหา

6. ดแลสภาพแวดลอมทวไปภายในบาน7. อำานวยความสะดวกทวไปใหกบผปวย เชน ตดตอประสานรถ

รบ-สงผปวยในกรณทตองไปรบการรกษาทโรงพยาบาล8. สอนและสาธตการทำาแผลใหกบญาต / ผดแลผสงอาย9. แนะนำาเรองอาหาร การออกกำาลงกาย การดแลสขภาพชองปาก

และฟน 10. ในรายทพบมปญหาสงตอใหกบทมสขภาพ

17

ในการประเมนการดำาเนนงานของอาสาสมครผดแลผสงอาย ตามกจกรรมดงกลาว มเกณฑในการประเมนตามแบบประเมนในภาคผนวก

องคประกอบท 4 การดแลสขภาพผสงอายทบานโดยบคลากรสาธารณสข

การเยยมบาน เปนเครองมอทสำาคญในงานเวชปฏบตครอบครวและเปนกลวธหนง ของการดแลสขภาพทบานหรอการดแลอยางตอเนองใหกบผรบบรการทบาน  เพอสงเสรม ปองกน ดแลและแกไขความพการ รวมทงทำาหนาทอนในการสงเสรมสขภาวะของประชากรเปาหมาย ทงทเจบปวยและไมเจบปวย   ทำาใหไดรจกผปวยในบรบทสำาคญของผปวย เชน ความเปนอยของครอบครว  ความสมพนธระหวางผปวยและครอบครว  สงแวดลอม  สงคมและชมชนของผปวย  ทำาใหบคลากรสาธารณสขไดรจก เขาใจผปวยและครอบครวมากยงขน  รวมถงเกดสมพนธภาพทดระหวางบคลากรทางการแพทย  ซงจะนำาไปสความรวมมอในการแกไขปญหาสขภาพตอไป 

ความหมายการเยยมบาน คอ กลวธหนงของการดแลสขภาพทบานหรอการ

ดแลอยางตอเนอง ใหกบผรบบรการตามบาน  เพอสงเสรม ปองกน ดแลและแกไขความพการ รวมทงทำาหนาทอน ในการสงเสรมสขภาวะของประชากรเปาหมาย ทงทเจบ ปวยและไมเจบปวย

สำาเรง  แหยงกระโทก  และ  รจรา  มงคละศร (2545) ไดอธบายถง การเยยมบาน  วาเปนเคร องมอทสำาคญในงานเวชปฏบตครอบครว  ซงการเยยมผปวยทบาน ทำาใหทมสขภาพ ไดรจกผปวยในบรบทไมใชเพยง ตวผปวยแตผเดยว  บรบททสำาคญสำาหรบผปวยกคอครอบครว  การไดเหนถงความสมพนธระหวางผปวยและครอบครว  สงแวดลอมสงคมและชมชนของผปวย  ทำาใหไดรจกและเขาใจผปวยและครอบครวมากยงขน  เกดสมพนธภาพระหวางทมสขภาพ ครอบครว และผปวย (Doctor  -  Patient  Relationship)

18

แนวคดการเยยมบาน1.  การเยยมบาน เปนกลวธททมสขภาพเขาไปใหการดแลสขภาพ

ของประชาชน ทงคนทอยในภาวะปกต คนเจบปวยและพการ ซงจะทำาใหทราบปญหาทแทจรงและนำาขอมลมาวางแผนเพอใหการดแลตอไป

2. การปฏบตการเยยมบานม 3 ขนตอน การดำาเนนการกอนเยยมบาน  การดำาเนนการขณะเยยมบานและการดำาเนนการหลงเยยมบาน ซงขนตอนแรกเปนการเตรยมความพรอมทงดานพยาบาล ขอมล อปกรณ ขนตอนขณะเยยมเปนการดำาเนนการรวมกนระหวางทมสขภาพและครอบครวทไดรบการเยยมในการรวมกนแกปญหาสขภาพ และขนตอนสดทายเปนการบนทกขอมลเพอประโยชนในการตดตามประเมนผลและ วางแผนในครงตอไป

3. ความสำาเรจในการเยยมบานขนกบปจจยตาง ๆ หลาย ปจจย เชน ความรวมมอในการคนหาปญหา การวางแผน การดำาเนนการแกปญหา ทงนทมสขภาพควรมทกษะและเทคนคในการปฏบตการเยยมบาน เชน การสรางสมพนธภาพทด การสรางความไววางใจ การใชความสงเกต และทำาหนาทและบทบาททเหมาะสม         4. การดแลสขภาพทบาน เปนลกษณะของการพยาบาลแบบองครวม คอสามารถดแลบคคลทงในภาวะปกตและเจบปวย ในขณะทบคคลนนไดอยกบครอบครว จงสามารถดแลไดครอบคลมทงดานรางกาย จตใจและจตสงคมวตถประสงคของการเยยมบาน 

สำาเรง  แหยงกระโทก  และ รจรา  มงคละศร(2545) ไดกลาวถงวตถประสงคของการเยยมบานไวดงน

1. เพอรจกและเขาใจผปวยและครอบครวมากยงขน2. เพอใหเกดบรการอยางเปนองครวม  (Holistic  Care)  และตอ

เนอง  (Continuous  Care)3. เพ อประเมนการดแลตนเอง   (Self  care)  ของผ ป วยและ

ครอบครว

19

4. เพ อใหบรการแกผ ป วยในการสงเสรมสขภาพ รกษาพยาบาล ปองกนโรคและฟ นฟสภาพ

5. เพอคนหาปญหา ใหการชวยเหลอ และขจดปญหา6. เพอใหคำาแนะนำาในการดแลสขภาพ และแนะนำาใหรจกแหลงประโยชน7. เพอตดตามประเมนผลการดแลทบาน

 ขอบงชในการเยยมบานการทจะเกดการเยยมบานไดควรจะประกอบดวย 2 สวนคอ1. ผปวยและครอบครว มความเตมใจใหเยยมบาน2. ทมบคลากรสขภาพ มความเตมใจในการเยยม

และควรอยบนพนฐานของระบบบรการปฐมภมอนไดแก ดแลแตแรกทกเรอง, ตอเนอง, เบดเสรจ, ผสมผสาน, บรการทเขาถงสะดวก และมระบบปรกษาและสงตอ (ผศ.นพ. พระศกด เลศตระการนนท, 2547)ชนดของการเยยมบาน

ผปวยลกษณะไหนบางทควรเยยมบาน ทเหมาะสมทสดนาจะเปนผปวยทตดบาน (homebound) คอ ผปวยทไมสามารถออกจากบานไดหรอตองใชเครองชวยเมอตองการออกจากบาน (Montauk S, 2001) แตเราสามารถแบงประเภทของการดแลสขภาพโดยใชวธการเยยมบานไดเปน 4 กลม (Urwin BK, Jerant AF,2001) คอ 1. การเยยมบานกรณเจบปวย

การเจบปวยสามารถแบงออกไดเปน 3 ประเภทไดแก 1.1 กรณฉกเฉน การเยยมบานประเภทนมกจะเปนการชวยเหลอ

เมอเกดเหตฉกเฉนกบผปวยในครอบครว เชน หมดสต, หอบมาก เปนตน เมอเกดเหตการณเหลาน มกตองอาศยการชวยเหลอทบานหรอทเกดเหตทนท ตองมระบบการตดตอสำาหรบเจาหนาททใหการชวยเหลอ ทมทชวยเหลอควรจะมความรและทกษะเปนอยางดในการชวยเหลอเบองตนในทเกดเหต ในประเทศไทยการชวยเหลอลกษณะนมกจะพบในอบตเหตตามทองถนน ผชวยเหลอควรจะมความรในการชวยเหลอเพอปองกนการเกดอนตรายมากขนกวาเดมและ

20

ชวยเหลอเบองตนแกผปวยไดอยางด กอนทจะสงตอไปโรงพยาบาลเมอจำาเปน

1.2 โรคฉบพลน เชน โรคหวด, ทองรวง เปนตน การเยยมบานจะชวยประเมนและในการ

ชวยเหลอเบองตน1.3 โรคเร อรง เชน โรคเบาหวาน, ความดนโลหตสง, อมพาต

เปนตน การเยยมบานทำาเพอประเมนและวางแผนในการชวยเหลอใหกบผปวย, ญาต หรอหนวยงานใดในการชวยเหลอผปวย2. การเยยมบานผปวยใกลเสยชวต

ผปวยทใกลเสยชวตเชน ผปวยโรคมะเรงระยะสดทาย, โรคไตวายเรอรงระยะสดทาย เปนตน

จดประสงคในการเยยมบานผปวยประเภทน ไดแก2.1 การดแลระยะสดทาย ผปวยประเภทนมกจะทรมานจากอาการ

ปวดมาก, บวม หรอหอบ การชวยเหลอผปวย เชนใหยาลดอาการปวด, ลดอาการบวมใหผปวย, เจาะดดนำาในชองทอง, ใหออกซเจน เปนตน

2.2 ประกาศการเสยชวต เมอเกดการเสยชวตในบาน การบอกสาเหตของการเสยชวตอาจจะผดพลาดไดเนองจากผประกาศการเสยชวตมกจะเปนสมาชกในครอบครว การเยยมบานโดยทมสขภาพจะชวยบอกสาเหตการตายได และทำาใหอตราการตายทรวบรวมไวถกตองมากยงขน เพอทจะใชบอกแนวโนมการเสยชวตและวางแผนในการปองกนโรคเหลานน

2.3 ประคบประคองภาวะโศกเศรา ทมสขภาพสามารถใหการประคบประคองทงรางกายและจตใจ

แกสมาชกในครอบครวตงแตระยะทรวาผปวยอยในระยะสดทายของชวตจนถงผปวยเสยชวตลงไป และประเมนความผดปกตทเกดขนแกสมาชกในครอบครว เมอภาวะโศกเศราไมหายไปในระยะเวลาทสมควร

3. การเยยมบานเพอประเมน

21

ทมสขภาพใชการเยยมบานเพอประเมนสงแวดลอมทมผลตอสขภาพของผปวย ผปวยทเปนผสงอายหรอผปวยทมปญหาทางสขภาพกายตองประเมนการใชยาของผปวยซงมกจะมการใชยามาก ประเมนการใชแหลงบรการทางสขภาพมาก ผปวยบางคนอาจนยมไปหาหมอตามทตาง ประเมนความเสยงของสมาชกในบานทอาจจะถกละเลกหรอถกทำารายจากสมาชกในครอบครว เชน ผสงอายหรอเดก เปนตน ประเมนผปวยทจำาเปนตองไปรบการรกษาทโรงพยาบาล ประเมนรวมกบสมาชกในครอบครว เม อ เก นความสามารถของสมาชกในครอบครวจะดแกผ ป วยได

4. การเยยมบานหลงจากออกจากโรงพยาบาลประเภทของการเยยมบานหลงจากออกจากโรงพยาบาล จากการ

นอ นโ ร ง พ ยา บ า ล ห ร อ มา ต ร ว จ ท แ ผ น กผ ป ว ยน อ ก ไ ด แ ก 4.1 นอนโรงพยาบาลโดยโรคฉบพลน , อบตเหต หรอการผาตด ผ

ปวยทมานอนโรงพยาบาลโดยโรคตาง ๆ หลงจากทออกจากโรงพยาบาล สามารถทจะตดตามเยยมบานตอได เชน ในผปวยโรคฉบพลนเมอผปวยมอาการดขนสามารถกลบบานได ทมสขภาพสามารถตดตามเยยมบานเพอดอาการหรอปจจยบางอยางทมผลตอโรคผปวย ยกตวอยาง ผปวยโรคไขเลอดออกการตดตามการเยยมบานเพอประเมนอาการผปวย ประเมนแหลงทจะเปนทวางไขของยง เปนตน กรณผปวยอบตเหตหรอผาตด การตดตามการเยยมบานเพอประเมนบาดแผล, ทำาแผลผปวย, ตดไหม หรอประเมนสงแวดลอม เปนตน

4.2 ครอบครวและบตรทเกดใหม การเยยมบานครอบครวทมบตรเกดใหม เพอชวยเหลอพอแมทม

บตรใหมทยงไมมประสบการณในการดแลลก รวมถงการประเมนสงแวดลอมในครอบครว เพอใหเกดการดแลเดกเกดใหมอยางด

4.3 ไมมาตามนด ผปวยทขาดนดหรอไมมาตามนด การเยยมบานจะชวยประเมนสาเหตหรอเหตผล

ของผปวยทไมมาตามนด หรอมเหตการณทผปวยไมสามารถมาไดเพอทำาใหการความตอเนองของการรกษาไดดยงขน

22

ขนตอนการเยยมบาน1)กอนการเยยม เปนระยะของการวางแผน และกำาหนดวตถประสงคในการ

เยยม ทมสขภาพตองมการเตรยมตวในดานตาง ๆ เชน

- การทำาความเขาใจชมชน โดยการศกษาขอมลพนฐานทงดานเศรษฐกจ สงคม โครงสรางชมชน

- หาขอมลผรบบรการ จากแฟมประวตการสงตอ จากประวตครอบครว (Family Folder) จากการซกถาม การสงเกต

- การเตรยมตวของทมสขภาพ เชนเตรยมความพรอม เตรยมความร เตรยมเวชภณฑ อปกรณทจ ำาเปน และกระเปาเยยมซงบรรจอปกรณตางๆ ดงน แผนทในการเดนทาง หฟง(Stethoscope) เ ค ร อ ง ว ด ค ว า ม ด น แ ล ะ ท พ น ข น า ด ต า ง ๆ

(Sphygmomanometer and various cuff sizes) เ ค ร อ ง ต ร ว จ ห แ ล ะ ต า (Otoscope and

ophthalmoscope) สารหลอลน แฟมบนทกประวตครอบครว ใบสงยา ไมกดลน(Tongue depressors) ถงมอใชแลวทง ไฟฉาย ปรอทวดไข(Thermometer)

อปกรณอน ๆ อาจจะจดเตรยมตามความจำาเปนของการเยยมบาน เชน เตรยมชดทำาแผลสำาหรบวตถประสงคเยยมบานเพอทำาแผล ชดตรวจระดบนำาตาลในเลอด แผนพบเร องโรคตางๆ ทจ ำาเปน เคร องชงนำาห น ก เ ป น ต น

23

- แผนทการเดนทางและหมายเลขโทรศพทของผปวย กอนการเยยมบานควรจะทราบทางทจะไปบานทจะไปเยยมหรอมแผนทเดนทางไปยงบานหรอเขตทจะเยยมทำาใหสะดวกและประหยดเวลา ในการเยยม ควรจะทราบหมายเลขโทรศพทของบานทจะเย ยม กรณไมมอาจจะขอห ม า ย เ ล ข โ ท ร ศ พ ท ข อ ง บ า น ใ ก ล เ ค ย ง เ พ อ ใ ช ใ น ก า ร ต ด ต อ

- โทรศพทหรอตดตอนดหมายเวลาเยยมครอบครว หรอตดตอกบครอบครวทจะเยยมกอน เพอไมตองเสยเวลาในการไปเยยมเมอไมมสมาชกในบานอย หรอกรณทสมาชกในบานหรอผปวยไมสะดวกทจะใหเยยมบางเวลา และครอบครวควรตองมเบอรตดตอของผเยยมดวยเพอใชในการตดตอกลบ กรณทสมาชกของครอบครวตองการตดตอกลบเพอปรกษาหรอตองการใหเยยม โดยมขอตกลงของการใหบรการทง 2 ฝ า ย ก อ น

2) ขณะเยยมบานการเขาเยยม  เรมตนดวยธรรมเนยมปฏบตทด มทาททอดทน

การใชทกษะทเหมาะสม ใชภาษาเขาใจงาย  ควรคำานงถงธรรมเนยมทควรปฏบต เชน การขออนญาต การใหความเคารพ เกรงใจ ชางสงเกต

การตงคำาถามใหเหมาะสม ขณะเดยวกนการใหบรการ ควรใหสอดคลองกบความตองการ มความร มหลกการและเหตผล  รวมถงการใชกระเปาเยยม ยดหลกสะอาด ปลอดเชอ ปองกนการตดเชอ มความมนใจ นอกจากนนสำาเรง  แหยงกระโทก  และ  รจรา  มงคละศร (2545) ไดกลาววาในขณะเยยมผใหบรการจำาเปนตองมทกษะในการสอสาร  เพอสรางสมพนธภาพ  คนหาปญหา  แกปญหาของผปวยและครอบครวไดอยางเปนองครวม  นอกจากความรทางดานชวะการแพทย และยงมทกษะทจ ำาเปน คอทกษะการใหบรการดานจตวทยาสงคม และ ทกษะการใชเคร องมอทางดานมาน ษยวทยา ได แก ช วประวต Explanatory  Model Illness  episode  record  ผงครอบครว  (Family  Genogram) และการเยยม จะเปนไปตามวตถประสงค ซงถกกำาหนดจาก ปญหาของผปวยและครอบครว เปนสำาคญ  เรมจากทบทวนวตถประสงคของการเยยมรวมกบ

24

สมาชกครอบครว ประเมนปญหาเดมของผปวยและปญหาใหมทอาจจะเกดขน วนจฉยปญหาทเกดขน วางแผนและใหการชวยเหลอรวมกบผปวยและสมาชกในครอบครว เพอใหเกดบรการอยางเปนองครวม  ในการเยยมจะตองมการประเมนในเร องทเกยวของกบสขภาพของผปวยและ ครอบครว  โดยมแนวทางดงน  INHOMESSS

I  =  Immobility  (การเคลอนไหว) เปนการประเมนกจวตรประจำาวน (Activities of daily living)ไดแกการอาบนำา, การเคลอนยาย, การแตงตว, การเขาหองนำา, การกนอาหาร และการปสสาวะและอจจาระ ประเมนวาตองการความชวยเหลอในกจกรรมเหลานหรอไม ถามการชวยเหลอเรยกวามภาวะพงพาในกจวตรประจำาวน หรอประเมนการใชเคร องมอในกจวตรประจำาวน(Instrumental activities of daily living)ไดแก การใชโทรศพท, การรบประทานยา, การไปตลาด, ชำาระบล, เตรยมอาหาร และทำางานบาน ทมสขภาพ สามารถสงเกตกจวตรประจำาวนไดหรอขอรองใหผปวยทำาใหด เพอพบวามปญหาในการพงพาสามารถทจะแกไขปญหาใหกบผปวยและสมาชกในครอบครวได

N = Nutrition (อาหาร) เปนการประเมนภาวะดานโภชนาการของผปวย  ลกษณะอาหาร ชนดของอาหาร ทผปวย และครอบครวรบประทาน วาเหมาะสมกบโรค หรอภาวะทเปนหรอไม เพราะอาหารสงผลกระทบตอสขภาพโดยตรง เชน ผสงอายทานขาวไมได เดกขาดสารอาหาร ผปวยเบาหวานคมอาหารอยางไร รวมทงประเมนการเกบอาหารดวย เปนตน

H = Home environment (สภาพสงแวดลอมในบานและรอบบ าน ) เป นป จจ ยหน งท ส งผลกระทบต อส ขภาพผ ป วยและครอบครว การประเมนสภาพบานของครอบครวเหมาะสมกบโรคทผปวยเปนหรอไม เชน ผปวยเปนวณโรคควรอยในหองทมหนาตาง อากาศถายเทไดสะดวก, ผปวยทเปนโรคขอเขาเสอมควรทจะนอนอยชนหนงของบานไมเดนขนบนได เปนตน เชน สภาพบานแออด  มโรงงานอตสาหกรรมใกลบาน เปนตน

O = Other people (เพอนบาน) เปนการประเมนด เพอนบานของครอบครว ททมสขภาพดแล

25

ความสมพนธกบเพอนบานเปนอยางไรบาง เมอครอบครวผปวยมปญหาเพอนบานสามารถใหการชวยเหลอไดหรอไม และสมาชกในครอบครวมความสมพนธกนอยางไร 

M = Medications (การใชยา) เปนการประเมนวธการใชยา วาผปวยกนยาสมำาเสมอ และถกตองหรอไม ภาชนะทบรรจยา เหมาะสมกบโรคทผปวยเปนหรอไม หรอเหมาะสมกบยานนหรอไม เชน ผปวยเปนโรคขอ การหยบยาจากซองยาทำาไดยากตองบรรจยาไวในขวดยา ยาบางอยางไมใหถกแสง เปนตน รวมทงการซกประวตถงการใชสมนไพร ยาพนบาน การดแลตนเอง และการแสวงหาแหลงพงพาทางดานสขภาพของผปวย

E = Examination (การตรวจรางกาย) เปนการตรวจรางกายขณะเยยมบาน สำาหรบสมาชกในครอบครวเชน การวดความดนโลหต การดแลแผล การตรวจมารดาและทารกหลงคลอด เพอประเมนผปวยในขณะนน

S =  Spiritual  Health  (จตวญญาณรวมทงความเชอ   ทศนคต  คานยม  วฒนธรรม  ประเพณตางๆ)  เปนการประเมนในเรองของการคนหาความหมาย, วตถประสงคและความจรงในชวต ความเชอและคณคาในสงทแตละบคคลอาศยอย เรองของความรสก สงทอยในจตใจ รวมถงสงทบคคลแสดงออกมาจากความเชอทางจตวญญาณของแตละบคคล (Anandarajah G, Hight E. ,2001) สวนของจตวญญาณจะมผลตอสขภาพได เชน นกายในศาสนาบางนกายหามเตมเลอดจากผอน เมอผปวยทานนนจำาเปนตองผาตดอาจตองเตรยมการใชเลอดของผปวยเองเมอจำาเปน เปนตน การคนหาปจจยทางดานจตวทยาสงคมทมตอผปวยและครอบครว  ทำาใหรจกและเขาใจผปวยถงพฤตกรรมสขภาพของผปวยและครอบครว

S = Service (แหลงใหบรการ) เปนการประเมนทบานถงบรการสขภาพทผปวยไดรบนน ทำาใหทราบถงความรสกทมตอระบบบรการ และสะทอนถงบรการทใหแกผปวยและครอบครว กอใหเกดประโยชนแกผปวยและผใหบรการเอง เพอปรบปรงบรการใหมคณภาพ และประชาชนเขาถง

26

บรการยงขน การประเมนวามแหลงบรการอะไรบาง ทสามารถชวยเหลอผปวยภายในครอบครวหรอในชมชนได เชน ศนยบรการสาธารณสข, บานประธานชมชน, อสม. เปนตน

S = safety (ความปลอดภย) เปนการประเมนสภาพบานของผปวยตวบาน, เฟอรนเจอร, อปกรณอำานวยความสะดวก เปนตน วามความปลอดภยเพยงพอสำาหรบครอบครวในการอยอาศยเหลอไม เชน สายไฟทเดนในบานใชมานานควรจะเปลยนหรอไม, พนหองนำาลนเกนไปหรอไม, บนไดบานชนหรอมราวใหจบหรอไม เปนตนเทคนคทใชขณะเยยมบาน

ขณะทเยยมบาน แพทยฯสามารถใชวธการตาง ๆ เพอใหไดขอมล เพอประเมนครอบครวและวางแผนในการชวยเหลอ วธทแพทยฯ ใชในการเกบขอมลและใหการชวยเหลอไดแก

1. การสมภาษณ โดยมหลกคอฟงดวยความเหนใจ, ใชคำาถามเปด, อยาแสดงความรบรอน, อยา

ขดจงหวะ (Belzer EJ, 2001)2. การสงเกต ในสงทผปวยและสมาชกภายในครอบครวทำา สงเกต

สภาพบานและเพอนบานได3. การใหคำาแนะนำาและใหคำาปรกษา4. การใชจตบำาบด สำาหรบกรณทแพทยฯไมมเวลา การใชแบบ

สมภาษณในระยะเวลาประมาน15 นาทในการสมภาษณและใหการชวยเหลอทางดานจตใจผปวยไดแกเทคนค BATHE ไดแก สถานการณขณะเกดเหตการณ (background situation), อารมณของผปวย(affect), ปญหาอะไรทรบกวนผปวยมากทสด(troubling for the patient), วธการทผ ป วยจดการกบป ญ ห า น น (handing the problem), ค ว า ม เ ห น อ กเ ห น ใ จ (empathy) (Mcculloch J, Ramesar S, Peterson H,2001)

5. การตรวจรางกาย6. การรกษา อาจโดยการเขยนใบสงยาใหผปวยหรอญาตไปรบเองท

โรงพยาบาลหรอรานขายยา

27

หรอมการทำาหตถการโดยตองเตรยมอปกรณไป

3) ระยะหลงการเยยมบานภายหลงการเยยมบาน สำาเรง  แหยงกระโทก  และ  รจรา  มงคละ

ศร(2545) กลาววาตองมการนำาขอมลทไดมาลงบนทกในแบบฟอรมการเยยมบาน หรอใน Nurse’s note ใน OPD Card เพอใหเพอนรวมทมสขภาพ อนๆ ไดมโอกาสรจกและเขาใจผปวยและครอบครวเพมขนดวย การลงบนทกโดยทวไปจะลงตามหวขอ ดงน

S =  Subjective  ไดแกขอมลจากคำาบอกเลาของผปวย  ญาต  และเพอนบาน  ลงบนทยอ  ๆ  ใหครอบคลมประเดนทง  กาย   จต  และสงคม โดยเฉพาะอยางยง  Idea  Expectation  และ  Concern

O = Objective ไดแกขอมลจากการตรวจพบและการสงเกต เชน ผลการตรวจรางกายทาท อวจนะภาษา ทงของผปวยและญาต รวมทงขอมลดานสงแวดลอม

A =  Assessment  ค อ   การประ เม นป ญหาผ ป วยและครอบครว  ตามระดบของการดแล ซงการประเมนการวนจฉยอาจจะไดรบการวนจฉยอยแลว หรอเมอเปนปญหาใหม สามารถบนทกการวนจฉยเปนปญหา เชน ปวดทอง (abdominal pain) กรณทไมทราบการวนจฉยทแนชด และควรจะบอกสภาวะของปญหานนวา active หรอ inactive ปญหาท active คอปญหาทยงมอาการ, การตรวจรางกายพบความผดปกต หรอ ผลทางหองปฏบตการยงผดปกตอย สวนปญหาท inactive คอ ปญหานนไมมอาการ, ตรวจรางกายปกต รวมถงผลทางหองปฏบตการทปกต

P =  Plan  Management  ซง ตองใหครอบคลมการแกปญหาท  เบดเสรจ  ผสมผสาน เปนองครวมและตอเนอง โดยเฉพาะอยางยงการสงเสรมการดแลตนเอง และการนำาศกยภาพของครอบครวและเครอขายทางสงคมมาใชใหเหมาะสมดวยหลงจาก การเยยมบานและลง

28

บนทกแลว  ในการประชมทม  หรอการประชมวชาการทกครง ควรนำาเอาขอมลของผปวยและครอบครวมาแลกเปลยนเรยนรกนในทประชม เปนประจำา

การวเคราะหและนำาเสนอขอมลผปวยและครอบครว  มการแบงการดแลเปนระดบ  ดงน  ระดบบคคล ( Individual)        :  Case  Approach  เปนการดแลผปวยดานชวะการแพทย  (Bio – Med)                                    :  Holistic  Approach  (Whole  person  approach)ระดบครอบครว  (Family)       :  Family  Oriented  Care                                        :  Family  as  a  Unit  ภายหลงการเยยมตองมการทบทวน สรปประเดนใหผรบบรการเขาใจ มการบนทกและวางแผนงานครงตอไปรวมกน  และเมอเสรจจากการเยยมบาน ทมสขภาพตองมการสรป วเคราะห บนทก ทำาความสะอาดเครองมอ กระเปาเยยม และวางแผนการทำางานในวนตอไป

หลกในการจดลำาดบการเยยมบาน (เรณ   หาญวาฤทธ,2540) 1. ความเรงดวนในการชวยเหลอ เชนหากลาชาจะเกดอนตรายตอผรบ

บรการ2. ทราบประวตเจบปวยแนนอนและตองการความชวยเหลอ3. ตองใหการพยาบาล4. มอาการเจบปวยไมรนแรง เชนเปนไขหวด5. เจบปวยเรอรง6. โรคตดตอสำาหรบกระบวนการพยาบาลในการเยยมบาน อาศยหลกของ

กระบวนการพยาบาล คอการประเมนผรบบรการ การวางแผนการพยาบาล การปฏบตการพยาบาล การประเมนผล

การนำากรอบแนวคดการพยาบาลไปใช โดยคำานงถง 4 องคประกอบหลก คอ

29

1. บคคล โดยพจารณาถง ภาวะการเจบปวย ไดแก ปวยเร อรง พการ มารดา-ทารก ผปวยระยะสดทาย

2. สงแวดลอม ไดแกทอยอาศย ระบบครอบครว แบบแผนการดำาเนนชวต ระบบบรการสขภาพ แหลงประโยชน ความเชอ ประวตศาสตรชมชน พนธมตร

3. สขภาพโดยการคำานงถงมตดานรางกาจตใจ และจตวญญาณ4. การพยาบาล คำานงถงกระบวนการพยาบาล รวมทงการดแลทบาน

แนวทางการจดบรการดแลผสงอายเฉพาะกลม โดย รพ.สต.ในเบองตนตองเขาใจ ลกษณะของผสงอายในแตละกลม และตอง

ตระหนกในเปาหมายของการบรการสำาหรบผสงอายแตละกลมดวย จงจะสามารถจดบรการทสอดรบกบความตองการของผสงอายไดอยางมประสทธภาพ

ลกษณะผสงอาย และเปาหมายการบรการกลม 1. กลมผสงอายทสามารถชวยเหลอตนเองไดด (กลมตดสงคม)ลกษณะผสงอายดานสขภาพ

- สขภาพทวไปด- ชวยเหลอตนเองได- ไมมโรคเรอรง หรอ มโรคเรอรง แตสามารถควบคมได 1-2

โรค(เบาหวาน , ความดนโลหตสง, ไขมนในเลอดสง , หวใจ ฯลฯ)

ดานสงคม- สามารถเขารวมกจกรรมทางสงคมได- สามารถชวยเหลอผอนได- อาจมปญหาทกขยาก หรอ ไมมกได

เปาหมายการจดบรการ- การสงเสรมสขภาพ

30

- การชะลอความเสอมจากความสงอาย- สงเสรมการทำาประโยชนเพอสงคม- การคงภาวะสขภาพ และ ความสามารถในการทำาหนาทไดอยางตอ

เนองการจดบรการ1. การใหบรการสงเสรมสขภาพ

เนนการสรางพลงอำานาจของผสงอายในการสรางเสรมและดำารงสขภาพของตนเอง รวมทงเสรมพลงชมชนและครอบครวใหมศกยภาพในการสงเสรมสขภาพผสงอาย

สำาหรบผสงอายกลมทมโรคเรอรง แตควบคมได รพ.สต. ตองใหบรการเพอสรางความตระหนกในการดแลตนเองใหเหมาะสมกบโรคทเปนอย และใหสามารถปองกนภาวะแทรกซอนจากโรคไดดวย

การใหบรการดานน สามารถ แบงการใหบรการเปน 2 สวน ดงน

สวนท 1 การใหบรการสงเสรมสขภาพ โดย อาสาสมครผสงอาย(อผส.) เนนหลก 4 อ-3 ส-1 ย ซงบรณาการการใหความรเรองสขภาพ และสงคมไวดวยกน รวมทงการประสาน ตดตาม สงตอ ดงน ตารางท 1 ชดการใหบรการสงเสรมสขภาพ ตามหลก อ-ส-ย สำาหรบผสงอายกลม 1 โดย อผส.

อ 4 อ- อาหาร อารมณ ออกกำาลง

กาย อนามย

ส3 ส สมอง สง–แวดลอม สทธ

ย1 ย- ยา

อาหาร-กนอาหารครบ 5 หม หลากหลาย

สมอง- ทำากจกรรมกระตนความ

ยา- ใชยาถกขนาด ถกวธ

31

ประเภท ปรมาณ เพยงพอ เนนปลา ผก ผลไม-ลดอาหารหวาน มน เคม หมกดอง-งด/หลกเลยงแอลกอฮอล ชา กาแฟ-กนอาหารเฉพาะโรค-ดมนำา วนละ 6-8 แกว

จำาตามความสนใจ เชนวาดรป ฝกคำานวณ อานหนงสอพมพ ฟงดนตร รองเพลง เลนดนตร-ปรบเปลยน ทำาสงใหมๆ ไมทำาซำาเดม

และสงเกตอาการขางเคยงของยา-ไมนำายาผอนมาใช-ตรวจสอบวนหมดอายของยาทใช-เกบรกษายาใหถกวธ-หลกเลยงการซอยาใชเอง

อารมณ-ปรบตวตอการเปลยนแปลงดานรางกาย จตใจสงคม และปญหาสขภาพ-เขารวมกจกรรมชมรมผสงอาย/กลมตางๆ-เปนจตอาสา ทำาตนมคณคา ทำาประโยชนตอครอบครวและสงคม-ทำากจกรรมทพอใจ เพอคลายเหงาและมความสข

สงแวดลอม-จดสภาพแวดลอมใน/นอกบานใหเหมาะสม อากาศถายเท แสงสวางเพยงพอ โดยเฉพาะทางเดน หองนำา-จดสงของเครองใชในบานใหเปนระเบยบ ไมกดขวางทางเดน

ออกกำาลงกาย-ออกกำาลงกายตามสภาพและความสามารถของตนเอง เชนเดนเรว รำามวยจน -ออกกำาลงกายอยางนอยครงละ 20-30 นาท สปดาหละ 3-5 วน-กอนและหลงออกกำาลงกาย ควรอบอนรางกาย และผอนคลายดวยการเดนหรอกายบรหาร อยางนอย 5-10 นาท เพอปองกนการบาดเจบ-หลกเลยงการออกกำาลงกายทใชแรงกระแทกและมความรนแรง

สทธ-มความรเรองสทธของผสงอาย-มการรบรสทธในการรบบรการสขภาพ

อนามย-ดแลความสะอาดรางกายเนนชองปาก ฟน ผวหนงทอบชน

32

-ดแลผวหนงใหชมชน-ตรวจสขปากชองปาก ฟน สมำาเสมอ-ดแลเทา เลอกรองเทาทเหมาะสม หมนตรวจสอบความผดปกตหมนสงเกตการเปลยนแปลงตางๆของรางกายทอาจเปนสาเหตของการเกดโรค-ลางมอ กนรอน ใชชอนกลางตดตามตรวจสอบ : ตดตาม ประเมน ปญหาสขภาพและกลมอาการของผสงอาย ประเมนการเขาถง/ไดรบสทธ /การไดรบบรการทางดานสขภาพและสงคมของผสงอายตามทสทธสมควรไดรบประสานงาน : ปรกษา สงตอขอมล การดแลรกษาเบองตน เมอมปญหาสขภาพ ปรกษาและประสานการไดรบสทธดานสขภาพและสงคมของผสงอายกบหนวยงานตางๆ

สวนท 2 การใหบรการสงเสรมสขภาพ โดยบคลากรสาธารณสข- การใหความร และสงเสรมการทำาหนาทดานรางกาย และสต

ปญญา - การสงเสรมสขภาพดวยการจดสงแวดลอมใหปลอดภย- การใหความรเกยวกบการใชยาอยางปลอดภย

2. การใหบรการปองกนโรค และกลมอาการของผสงอาย (geriatric syndrome)

เปนบรการท รพ.สต. ดำาเนนการเพอปองกนโรคเฉยบพลน และโรคเรอรง รวมทงปองกนกลมอาการของผสงอาย โรคเฉยบพลนทตองใหการปองกน เชน ไขหวดใหญ อจจาระรวง โรคเรอรง ไดแก เบาหวาน ความดนโลหตสง ไขมนในเลอดสง การจดบรการในกลมนตองเชอมตอกบโรงพยาบาลแมขาย เพอขอรบการสนบสนน หรอสงตอ โดยม อาสาสมครผสงอาย (อผส.) รวมในการดำาเนนงาน อาจจดเปนรายกลมในชมชน หรอรายบคคลท รพ.สต. กได ซงชดการใหบรการทจดให ควรประกอบดวย

33

- การตรวจและเฝาระวงปญหาสขภาพอยางตอเนอง(ตอยอดและตอเนองจากการคดกรองสขภาพประจำาป)

- การคดกรองและปองกนกลมอาการของผสงอาย เชนการปองกนและจดการภาวะเสยงตอการปองกนการกลนปสสาวะไมได และสมองเสอม

- การคดกรองสขภาพชองปาก - การคดกรองความสามารถในการมองเหนและการไดยน

กลม 2. ผสงอายกลมตดบานลกษณะผสงอายดานสขภาพ

- ตองการความชวยเหลอบางสวน- มโรคเรอรงหลายโรค หรอมภาวะแทรกซอน- มกลมอาการของผสงอาย(geriatric syndrome) ทมผล

ตอการเคลอนทและการเขาสงคมดานสงคม

- มความจำากดในการเขารวมกจกรรมทางสงคม เชนมความเสยงตอการเกดอนตราย รวมถงกลมทไปมานอกบานไดโดยอสระ แตไมชอบออกสงคม และกลมทไมสามารถเขารวมกจกรรมสงคมไดเนองจากตดภาระทางบาน เชน ตองดแลหลาน

- อาจมปญหาทกขยาก หรอ ไมมกไดเปาหมายการจดบรการ

- การควบคมโรค- การปองกนภาวะแทรกซอน ภาวะทพพลภาพ และ ความพการ- เพมศกยภาพในการพงพาตนเอง

การจดบรการการจดบรการในกลมน ตองอาศยแนวคด เชงรก ครอบคลม “

และเขาถง”ในการใหบรการ และเปนบรการทผสมผสาน ทงการสงเสรมสขภาพ การปองกนโรค การบำาบดรกษา และการฟ นฟสภาพ ทงนขน

34

อยกบสภาพปญหาของผสงอายในกลมน และบรการทจดใหตองมทงเชงรกและเชงรบ

1. บรการเยยมบาน (Home Visit)โดยจดบรการใหอาสาสมครผสงอาย ตดตามเยยมบานเพอการดแล

สขภาพผสงอายในระดบททำาไดงาย ไมซบซอนรวมถงการประสานงานการดแล กบเจาหนาทสขภาพ และบคลากรทเกยวของ ทงนภายใตการมอบหมายและตดตามของเจาหนาททมสขภาพ โดยใชชดบรการเยยมบานโดย อผส.ตามหลก อ-ส-ย เปนเครองมอในการดำาเนนงาน เนนการใหคำาแนะนำา การชวยเหลอ ดแล ทเหมาะสมกบสภาพของผสงอาย เปนสำาคญ ดงนตารางท 2 ชดการใหบรการ: ชดสงเสรมชวยเหลอดแลตามหลก อ-ส-ย สำาหรบผสงอายกลม 2 โดย อผส.

อ 4 อ- อาหาร อารมณ ออก

กำาลงกาย อนามย

ส3 ส สมอง สงแวดลอม–

สทธ

ย1 ย- ยา

อาหาร- เหมอนผสงอาย กลมท 1 เพม-กนอาหารเฉพาะโรค เชนเบาหวาน ความดนโลหตสง โรคหวใจหลอดเลอด หรอตามปญหาสขภาพ-อาหารทเคยวและยอยงาย ประเภท ตม นง ตน

สมอง- เหมอนกลมท 1 เพม- ทำากจกรรมใหมทเพมพนประสบการณและปลอดภย-จดใหมสงกระตนการรบร เชนการตดปฏทน แขวนนาฬกา จดบนทกสงทตองทำา-พาเขารวมกจกรรมดานสงคม เชนเขาชมรมผสงอาย ไปวดวนพระ

ยา-เหมอนกลมท 1เพม-จดเตรยมยาทใชประจำาเปนชดๆ(unit dose) อาจใชภาชนะบรรจทสะดวกตอการตรวจสอบการไดรบยาอยางถกตอง-สงเกตอาการผดปกตโดยเฉพาะเมอไดรบยาชนดใหม-ตรวจสอบการใชและการเหลอของยาอยางสมำาเสมอ(ตามแนวทางการรกษาของแพทย)

อารมณ สงแวดลอม

35

-ปรบตวกบความจำากดดานรางกาย และความเจบปวย- เขารวมกจกรรมทางสงคม/ชมรมผสงอาย/กลมตางๆตามความสามารถ-ปฏบตกจทางศาสนาตามความเชอ เชน สวดมนต ปฏบตธรรม ฝกสมาธ ทำาบญตามความเหมาะสม-หากจกรรมงานอดเรกทเพลดเพลน มคณคาทางจตใจ-ชวยเหลอเกอหนนครอบครวตามความเหมาะสม

- จดสงของเครองใชในบานใหเปนระเบยบไมกดขวางใหเกดอบตเหต-จดใหมแสงสาวางภายในบานเพยงพอ โดยเฉพาะทางเดน-ดแลพนในบาน หองนำาไมใหเปยกชนจดใหนอนเตยงทไมสงมาก และสะดวกในการลกยนปรบปรงหองนำาใหสะดวกตอการใช มราวจบ ยดเกาะ ไมมธรณประต ทอาจเปนเหตใหเกดอบตเหต

ออกกำาลงกาย-พยายามทำากจวตรประจำาวนตางๆดวย ตนเอง-ใชอปกรณชวยเหลอการเคลอนทตามความเหมาะสม-ออกกำาลงกายหรอกายบรหารตามสภาพรางกาย และความสามารถตนเองหรอตามคำาแนะนำาของเจาหนาท

สทธ-เหมอนกลมท 1เพม- รบรสทธผพการ

อนามย-เหมอนกลมท 1 เพม-ดแลการขบถาย และการรกษาความสะอาด

2. บรการดแลสขภาพทบาน (Home Health Care)จดบรการโดยเจาหนาทใน รพ.สต. ครอบคลม การรกษาและควบคม

โรคเรอรงทเปนอย การปองกนภาวะแทรกซอน การทพพลภาพ การปองกนการเกดโรคใหม การเฝาระวง เปนตน การใหบรการสามารถปรบ

36

ใหเหมาะสมตามบรบทพนท ซงกจกรรมการดแลควรครอบคลม สงตางๆ ดงน

- การควบคมโรคและการเฝาระวงภาวะแทรกซอน- การปองกนละควบคมกลมอาการของผสงอาย เชน ภาวะหกลม

กลนปสสาวะไมได สมองเสอม ภาวะซมเศรา ปญหาโภชนาการบกพรอง ปญหาการเคลอนท การขบถาย ปญหาการนอนหลบ และการใชยา

- การใหบรการดแลรกษา ทำาหตถการตามปญหาสขภาพของผสงอาย

- การใหความร คำาแนะนำา ในการปฏบตตนตามปญหาเฉพาะของผสงอาย

- การสงเสรมสขภาพจต ทชวยใหปรบตวตอการเปลยนแปลงดานรางกาย และจตสงคม

- การใหคำาปรกษา การจดสภาพแวดลอม ภายในบานทปลอดภยกลม 3. ผสงอายกลมตดเตยง ลกษณะผสงอายดานสขภาพ

- ไมสามารถชวยเหลอตนเองได- มโรคเรอรงหลายโรค มภาวะแทรกซอน- มภาวะหงอม เปราะบาง ชราภาพ- มภาวะเจบปวยระยะสดทาย

ดานสงคม - ไมสามารถเขารวมกจกรรมทางสงคมได

เปาหมายการจดบรการ- ควบคมอาการ- ปองกนภาวะแทรกซอน การเสยชวตจากปญหาทแกไขได- ลดทอนภาวะทพพลภาพ- ประคบประคองอาการ- เสยชวตอยางสงบสข

การจดบรการ

37

เปนกลมทตองการผดแลสง ทงดานสขภาพและทางสงคม จงตองประสานการดแลรวมกบผใหบรการภาคสงคม โดยเฉพาะผสงอายทไมมผดแล ถกทอดทง ครอบครวทกขยากเดอดรอน

การจดบรการ เนนการดำารงไวซงภาวะสขภาพและความสามารถในการทำาหนาทตามทเปนอย การเฝาระวงและปองกนภาวะแทรกซอนการบำาบดฟ นฟสภาพ รวมทงสงเสรมใหผดแลเปนตวแทนของผสงอายในการมสวนรวม และเขาถงสทธประโยชนในสงคม รวมทงการจดบรการการดแลผสงอายระยะสดทาย โดยมงเนนใหผสงอายมคณภาพชวตทด และเสยชวตอยางสงบ ดงนนการจดบรการโดยรวมในกลมน จงเนนบรการเชงรกทเขาถงทบาน เปนบรการทจดใหรายบคคล มการปฏบตทเหมาะสม โดยคำานงถงความตองการสทธ และศกดศร ของผสงอายและครอบครว1. บรการเยยมบาน (Home Visit)

โดยจดบรการใหอาสาสมครผสงอาย ตดตามเยยมบานเพอการดแลสขภาพผสงอายในระดบททำาไดงาย ไมซบซอนรวมถงการประสานงานการดแล กบเจาหนาทสขภาพ และบคลากรทเกยวของ ทงนภายใตการตดตามของทมสขภาพ โดยใชชดบรการเยยมบานโดย อผส.ตามหลก อ-ส-ย เปนเครองมอในการดำาเนนงาน

ตารางท 3 ชดการใหบรการ: ชดสงเสรมชวยเหลอดแลตามหลก อ-ส-ย สำาหรบผสงอายกลม 3 โดยอผส.

อ 4 อ- อาหาร อารมณ ออก

กำาลงกายอนามย

ส3 ส สมอง สงแวดลอม สทธ–

ย1 ย- ยา

อาหาร- เหมอนผสงอาย กลมท 2 เพม- อาหารทสงเสรมการขบถายอจจาระ-ใหไดรบอาหารในปรมาณและพลงงานทเพยงพอ

สมอง- เหมอนกลมท 2เพม- กระตนการรบร เชนการตดปฏทน แขวนนาฬกา ตดรปภาพทมความหมาย หรอเปดมาน ไฟ เมอเปนเวลากลางวนและปดไฟ

ยา-เหมอนกลมท 2เพม-การใชยาอยางปลอดภย ไมสำาลก

38

-ใหไดรบนำาอยางพอเพยง ตอนกลางคน ใหการดแลโดยบคคลทคนเคย ชกชวนเพอนสนทมาเยยมเยยน-กระตนการรบรเปนปจจบน เชน บอก วนเวลา หรอบอกกลาวกอนทำากจกรรมตางๆใหทราบ-นำาผสงอายออกนอกบาน /หอง เพอเปลยนแปลงบรรยากาศ

-การใหยาทางสายยางใหอาหาร

อารมณ- เหมอนผสงอาย กลมท 2 เพม-ปฏบตกจกรรมทางศาสนาตามความเชอ เชน สวดมนต ปฏบตธรรม ฝกสมาธ-(ครอบครว) ยอมรบการเปลยนแปลงดานอารมณของผสงอาย และการปรบวถครอบครว

สงแวดลอม-จดบรเวณทอยใหสงบ และรบร บรรยากาศภายนอกได-ดแลทำาความสะอาด รอบบรเวณทพก /ทนอน ใหสะอาด ไมมกลนรบกวน-เลอกอปกรณทผสงอายหยบใชไดสะดวก จดวางไวใกลตวเพอสงเสรมการดแลตนเองไวใหไดนานทสด-จดใหมแสงสวางภายในบานอยางเพยงพอ

ออกกำาลงกาย-กระตนใหทำากจวตรประจำาวนตางๆดวยตนเองเทาทสามารถทำาได-ออกกำาลงกาย /กายบรหารตามคำาแนะนำาของเจาหนาท-กระตนออกกำาลงกายกลามเนอแขนขา เคลอนไหวรางกาย เปลยนทาทาง อรยาบถ ตามความสามารถ เพอปองกนการเกดแผลกดทบ-ฝกหายใจเขาออก-ลกๆอยางสมำาเสมอ

สทธ- เหมอนผสงอาย กลมท 2 เพม-รบรแหลงประโยชน แหลงสนบสนน อปกรณดแล เชน ทนอนลม เตยงผปวย ออกซเจน เครองดดเสมหะ

39

อนามย-ดแลสขวทยาของผวหนง ชองปาก และอวยวะการขบถายอยางสมำาเสมอ-ดแลผวหนงบรเวณทถกกดทบอยางสมำาเสมอตดตามตรวจสอบ : ตดตาม ประเมน ปญหาสขภาพและการใชยา ประเมนการไดรบ และเขาถงสทธดานสขภาพและสงคม ภายใตความจำากด ตดตามความตองการความชวยเหลอในการดแลของครอบครวประสานงาน : ปรกษา สงตอขอมล การดแลรกษาเบองตน เมอมปญหาสขภาพ ปรกษาและประสานการไดรบสทธทพงได ประสานเครอขายในการดแล เยยมเยยน ใหกำาลงใจผสงอายทบาน ประสานการดแลชวคราว

2.บรการดแลสขภาพทบาน (Home Health Care)จดบรการโดยเจาหนาทสาธารณสข ในรพ.สต. รวมทงเชอมประสาน

ความรวมมอกบโรงพยาบาล แมขาย และองคกรดานสขภาพอนๆ การจดบรการ ตองเนนการดแลทเฉพาะ ดงน

- การควบคม และจดการอาการไมสขสบายของผสงอาย (symptom management)

- การควบคมโรค และการปองกนภาวะแทรกซอน- การใหบรการดแล รกษา และทำาหตถการการดแลตามปญหา

สขภาพของผสงอาย- การใหความร และคำาแนะนำาการดแลผสงอายทไมสามารถ

เคลอนไหวได- การประเมนและการปองกนภาวะแทรกซอนจากการไมเคลอนไหว- การปองกนละควบคมกลมอาการของผสงอาย เชน ภาวะหกลม กลน

ปสสาวะไมได สมองเสอม ซมเศรา- การบำาบด ฟ นฟภาวะทพพลภาพ ทมงเนนการดำารงไวซงภาวะ

สขภาพของผสงอายทเปนอย ไมมภาวะแทรกซอนทรนแรงตามมา- การสงเสรมภาวะสขภาพจต เพอใหสามารถปรบตวตอการ

เปลยนแปลงทางดานรางกาย จตสงคม และการพงพาผอน

40

- การใหคำาปรกษาการจดสภาพแวดลอม / อปกรณททำาใหผสงอายไดรบความสะดวกในการดำารงชวตการจดบรการผสงอายกลมตดเตยง- ระยะสดทาย (Bed Bound Elder-End of life)

ผสงอายในกลมน จะมชวงเวลาของชวตทเหลออย แตกตางกน แตความเจบปวยจะทรดลงเรอยๆ จนเสยชวตเชนกน บรการทจดให จงเนนคณภาพชวตของผสงอาย และครอบครว ใหความสำาคญกบมตการดแลทางดานจตใจทเปนไปตามความเชอของผสงอาย และครอบครวดวย การบรการแบบประคบประคองอาการ (palliative care) รวมทงสนบสนนศกยภาพครอบครวใหสามารถจดการดแลผสงอายทบานไดจนกระทงเสยชวต

1. บรการเยยมบาน (Home Visit)โดยจดบรการใหอาสาสมครผสงอาย ตดตามเยยมบานเพอการดแล

ชวยเหลอแบบประคบประคองเบองตน ในกจกรรมทไมซบซอน โดยครอบคลมการดแล ทงทางดานรางกาย จตใจ จตวญญาณ รวมทงการดแลผชวยเหลอ และครอบครว โดยใชชดการดแลระยะสดทาย ตามหลก อ-ส-ย เปนเครองมอในการดแล ทเนนการอยเปนเพอนเพอใหกำาลงใจ และประคบประคองจตใจผสงอาย และครอบครว รวมถงการชวยเหลอดแลผสงอาย เพอใหผดแลไดหยดพก เปนครงคราว (respite care) โดยอยภายใตการมอบหมาย แนะนำา และตดตามโดยเจาหนาท รพ.สต. และยงมหนาทชวยประสานงานระหวางผสงอาย และครอบครวกบบคลากรสขภาพของ รพ.สต. เครอขายผดแลในชมชน หนวยงานในทองถน และพระภกษ เพอเยยมใหกำาลงใจผสงอาย ประกอบพธกรรมตามความเชอ สำาหรบผทอยในภาวะใกลตาย และการขอรบสทธประโยชนตางๆ

41

ตารางท 4 ชดการใหบรการ: ชดการชวยเหลอดแลระยะสดทาย ตามหลก อ-ส-ย สำาหรบผสงอายกลม 3 ระยะสดทาย โดย อผส.

อ 4 อ- อาหาร อารมณ ออก

กำาลงกาย อนามย

ส3 ส สมอง สงแวดลอม–

สทธ

ย1 ย- ยา

อาหาร- ใหไดรบอาหารในปรมาณทรบได หรอตามความตองการของผสงอาย เชน อาหารทเคยวงาย ยอยงาย เชน ประเภทตน นง ตม หรออาหารออน เหลว ป น-ใหไดรบนำาตามความตองการ

สมอง-ลดกจกรรม หรอสงกระตนการรบร ใหผสงอาย ไดพกผอน ในบรรยากาศทสงบ อบอน หรอทามกลาง ครอบครวและญาตมตรทใกลชด-จดบรรยากาศใหเหมาะสม เชน เปดมาน ไฟ เมอเปนเวลากลางวน และปดไฟตอนกลางคน

ยา-ดแลใหไดรบยาบรรเทาอาการทกขทรมาณ

ออกกำาลงกาย-เคลอนไหวเทาทจำาเปน และเมอตองมการเคลอนไหวใหทำาอยางระมดระวง ไมกอใหเกดอนตราย หรอความเจบปวด

สงแวดลอม-จดใหอยในบรเวณทคนเคย สงบ สะอาด ไมมกลนรบกวน-จดใหมแสงสวางภายในบานเพยงพอ

สทธ-- เหมอนผสงอาย กลมท 2 เพม-การรบรสทธการชวยเหลอจากการเสยชวต

ตดตามตรวจสอบ : ตดตาม ประเมน ความตองการความชวยเหลอของครอบครวประสานงาน : ปรกษา สงตอขอมล การสนบสนนการดแลระยะสดทาย ปรกษาและประสานการไดรบสทธทพงได ประสานเครอขายในการดแลเยยมเยยน ใหกำาลง

42

ใจผสงอาย และครอบครว

2.บรการใชบานเปนเรอนนอน(Home ward)เปนการใหบรการดแลทบานโดย เจาหนาท รพ.สต. ทเนนการดแล

ประคบประคอง ในบรรยากาศของบานหรอสงแวดลอมทเอออาทร ใหกำาลงใจ และสขสงบ ชดการใหบรการเปนไปตามสภาพและความตองการของผสงอาย ซงชดการดแลประกอบไปดวย

-การบำาบดอาการทกขทรมานตางๆของผสงอาย-การใหความรและคำาแนะนำาผดแล และครอบครวในการดแลอาการ

และการจดสภาพแวดลอมทเหมาะสมกบผสงอายระยะสดทาย-การดแลดานจตวญญาณของผสงอายทมงชวยคนหา ความ

ปรารถนาในชวตของผสงอาย ไดมการเตรยมตวปลดเปลองสงทคางคาใจ และไดรบการตอบสนองความตองการตามความเชอ ความศรทธาและประเพณทผสงอายยดถอ เพอชวยใหผสงอายเผชญความตายและจากไปดวยจตใจทสงบ

-การใหคำาปรกษาการตดสนใจเกยวกบการรกษาและการตอบสนองความตองการของผสงอายหรอการปฏบตตามเจตจำานงของผสงอาย

-การประคบประคองจตใจของผสงอายและครอบครวในการเผชญกบความสญเสย ทงขณะเจบปวยใกลเสยชวต ขณะเสยชวต ทเปนการดแลดานจตใจ จตวญญาณตามความเชอ วฒนธรรม ประเพณและสงคม โดยคำานงการตดสนใจของผสงอาย

-การดแลครอบครวหลงการสญเสยผสงอาย-การสนบสนนอปกรณการชวยเหลอผสงอายระยะสดทาย เชน ยา

อปกรณใหออกซเจนและเครองชวยหายใจสรปแนวทางการจดบรการดแลผสงอาย โดย รพ.สต.

ชดการใหบรการ

กจกรรมบรการระยะเวลาดำาเนน

การ

ผรบผดชอบ

หลก รอง

Health Promotio

-การสรางเสรมพลงอำานาจ

ใ น ช ว ตประจ ำาวน

อาสาสมครผ ส ง

รพ.สต.

43

n -การใหความร-ก า ร ส ร า งเสรมสขภาพ-ก า ร ส ง เ ส ร มความสามารถในการท ำาหน าท ให สงสด

(หรอตามทกำาหนด)

อาย(อผส.)ทผานการอ บ ร มพ ฒ น าศกยภาพ

Home Visit

-การใหความร-ก า ร ส ร า งเสรมสขภาพ-การสรางเสรมพลงอำานาจ-การดำารงความสามารถในการทำาหนาท-ก า ร ค ว บ ค ม /ปองกนโรค

อยางนอยเดอนละ 1 ครง

อาสาสมครผ ส งอาย(อผส.)ทผานการอ บ ร มพ ฒ น าศกยภาพ

รพ.สต.

Home health care

-การสรางเสรมพ ล ง อ ำา น า จ ใ นการดแลตนเองและครอบครว-การใหความร-ก า ร ส ร า งเสรมสขภาพ-การควบคมโรค-ก า ร ป อ ง ก นภาวะแทรกซอนแ ล ะ ภ า ว ะ ท พ ลภาพ

1-2 ส ป ดา ห ต อคร ง(ตามป ญ ห าหรอตามทก ำา ห น ดและใหการป ร ก ษ าท า งโทรศพท)

รพ.สต. (รวมกบโรงพยาบาลแมขายตามปญหา)

อาสาสมครดแลผสงอาย(อผส.)ทผานการอบรมพฒนาศกยภาพ

44

Home ward

-การดำารงคณคาของชวต-ก า ร ล ด ค ว า มทกขทนมาน (ผ ส ง อ า ย แ ล ะครอบครว)

ท ก 1-2 วน(ต า มป ญ ห าหรอตามทก ำา ห น ดและใหการป ร ก ษ าท า งโทรศพท)

รพ.สต. (รวมกบโรงพยาบาลแมขายตามปญหา)

อาสาสมครผสงอาย(อผส.)ทผานการอบรมพฒนาศกยภาพ

องคประกอบท 5 การบรการสงเสรมปองกนทนตสขภาพในระดบตำาบล

แนวทางการดำาเนนงานการสงเสรมปองกนทนตสขภาพในระดบตำาบล

การจดทำาฐานขอมลผสงอาย

ขอมลทเลอกเกบ ควรเปนขอมลททนสมย เกบงายไมยงยาก สามารถนำาไปใชประโยชนเพอวเคราะห วางแผนการรกษาและตดตามผลได ซงปจจบนมการเกบขอมลหลายๆแบบเพอใชในโครงการตางๆ เชน การสำารวจสภาวะทนตสขภาพผสงอาย (survey) หรอแบบตรวจในชดสทธประโยชนฯ จงสามารถนำามาปรบใชเพอเพมประสทธภาพในการดำาเนนงานโครงการ เชน

- ขอมลทวไป เชน ชอ ทอยปจจบน ชอผดแล เบอรโทรศพท เพอสะดวกในการตดตาม เมอผสงอายไดมารบการรกษา

- ขอมลทางสขภาพ เชน โรคประจำาตว ลกษณะผสงอายแบงตาม ADL

45

- ขอมลทนตสขภาพประจำาตวผสงอาย ควรเปนขอมลทสามารถนำาไปใชประเมนความเสยงตอการเกดโรคในชองปาก, วางแผนการรกษา หรอตดตามผลการรกษาไดในระยะยาวได เชน สภาวะฟน จำานวนฟนผ สภาวะเหงอกอกเสบ-ปรทนต สภาวะไรฟน จำานวนฟนคสบทใชไดทงฟนแทและฟนเทยม

- การวางแผนการรกษา การรกษาทให การวางแผนตดตามผลการรกษา (recall) เกณฑประเมนการมบรการสงเสรมปองกนทนตสขภาพในตำาบล

1. ผสงอายในตำาบลไดรบการตรวจฟนโดยทนตบคลากร ปละ 1 ครง อยางนอยรอยละ 20วธการ

- สรางแบบฟอรมการเกบขอมล จดทำาทะเบยนขอมลผสงอาย- วางแผนออกตรวจ โดยทนตบคลากรสามารถเกบขอมลผสง

อายทเขารวมโครงการไดจาก- ผปวยนอกทเขามารบการรกษาในคลนกทนตกรรมของโรง

พยาบาล หรอผสงอายทเขารวมโปรแกรมการรกษาอนๆ เชนผปวยคลนกโรคเรอรง(คลนกเบาหวานความดน) ผสงอายในชดสทธประโยชนฯ

- หนวยเคลอนท โดยประสานงานกบฝายสงเสรมฯ ชมรมผสงอาย องคกรสวนทองถนตางๆ

- เมอตรวจพบความผดปกตทตองไดรบการรกษา ควรมระบบการสงตอผสงอายเพอใหไดรบการรกษาทเหมาะสมจากทนตบคลากร (ตามเกณฑขอ 3)การตรวจสอบ

-แบบตรวจชองปาก-แบบบนทก ทะเบยนผปวย

2. ผสงอายไดรบคำาแนะนำาในการดแลดานทนตสขภาพ โดยอาสาสมครดแลผสงอายและ/หรอ อสม. ปละ 2 ครง มากกวารอยละ 70

46

จดมงหมายเพอตองการใหผสงอายไดรบการตรวจแนะนำาเบองตนจาก อสม.หรอ อผส. ในชมชน เพมความเขาถงระบบบรการทนตสขภาพใหแกผสงอาย วธการ

ควรมการอบรมเพมศกยภาพของ อสม. หรอ อผส. เพอใหสามารถใหคำาแนะนำาในการดแลทนตสขภาพแกผสงอายและผดแลได ทงผสงอายทตดสงคม ตดบาน และตดเตยง

- สามารถตรวจชองปากและฟนไดอยางงาย (จำานวนซฟน, ฟนผ, ฟนโยก, สภาวะการมฟนเทยม)

-ทราบถงลกษณะความผดปกตทตองการการรกษา-มความรดานการดแลทนตสขภาพ สามารถใหคำาแนะนำาเบองตน

แกผสงอายหรอผดแลไดอยางถกตองเหมาะสมเปนรายบคคล (ใหคำาแนะนำาแยกตามกลม ตดสงคม ตดบาน ตดเตยง)

-สามารถตดตอประสานงานกบสถานพยาบาลเพอการสงตอและตดตามผสงอายทควรไดรบการรกษาการตรวจสอบ

แบบบนทกประจำาตว อสม. หรอคมอการทำางานของ อสม. ทไดมการบนทกการตรวจ การใหคำาแนะนำาแกผสงอาย

3. ผสงอายทตรวจพบความผดปกต ไดรบการสงตอ เพอรบการรกษาอยางเหมาะสม อยางนอย 1 ครง มากกวารอยละ 80

เมอผสงอายไดรบการตรวจจากทนตบคลากร และไดรบการประเมนวามปญหาทางทนตสขภาพ ควรมการสงตอหรอนดหมายเพอใหผปวยไดรบการรกษาทเหมาะสม ซงตองมการเกบขอมลประวตการตรวจรกษาเพอการตดตามผลการรกษาในระยะยาวตอไปวธการ

- แจงถงปญหาทนตสขภาพทพบแกผสงอายเปนรายบคคล ใหคำาปรกษาแนะนำาถงแนวทางในการรกษา

- ควรมการนดหมายเพอใหผสงอายมารบการรกษาโดยทนตบคลากรทสถานพยาบาล

47

- สรางชองทางการตดตอสอสารกนระหวางทนตบคลากรและผสงอาย หรอผดแล หรอ อสม.ผรบผดชอบ

- ประสานกบทางชมรมผสงอาย เทศบาล / อบต. ในเรองการสงตอกลมผสงอายในเขตรบผดชอบ

- สำาหรบผสงอายกลม 2 หรอกลม 3 ทมความจำาเปนตองรบการรกษา ควรมการประสานกบกลมงานเวชปฏบตครอบครวและชมชน

- พฒนาปรบปรงระบบบรการเพออำานวยความสะดวกใหแกผสงอายทมารบบรการในสถานพยาบาล เชน การมชองทางพเศษสำาหรบผสงอาย เชน ชองทางดวนสำาหรบผสงอาย, คลนกผสงอาย, one stop serviceการตรวจสอบ

- ใบนดหรอใบสงตอทชดเจนใหแกสถานพยาบาล สามารถตรวจสอบ ตดตามได

- ประวตการรกษาของผปวยเมอมารบการรกษาแลว

48

ภาคผนวก

การประเมนความสามารถในการทำากจวตประจำาวน (Activity of Daily Living, ADL) ( ลงคะแนนตามทประเมนได)

49

ความสามารถในการทำากจวตรประจำาวน คะแนนทได

1. รบประทานอาหารเมอเตรยมสำารบไวใหเรยบรอยตอหนา (Feeding)

0 ไมสามารถตกอาหารเขาปากได ตองมคนปอนให 1 ตกอาหารเองได แตตองมคนชวย เชน ชวยใชชอนตก

เตรยมไวให 2 ตกอาหารและชวยตวเองไดเปนปกต2. ลางหนา, หวผม,แปรงฟน,โกนหนวด ในระยะ 24-48 ชวโมงท

ผานมา (Grooming) 0 ตองการความชวยเหลอ 1 ทำาไดเอง (รวมทงททำาไดเองถาเตรยมอปกรณไวให)3. ลกนงจากทนอน หรอจากเตยงไปยงเกาอ (Transfer) 0 ไมสามารถนงได (นงแลวจะลมเสมอ) หรอตองใชคนสอง

คนชวยกนยกขน 1 ตองการความชวยเหลออยางมากจงจะนงได เชน ตองใชคนทแขงแรงหรอมทกษะ 1 คน 2 ตองการความชวยเหลอบาง เชน บอกใหทำาตาม หรอชวยพยงเลกนอย หรอตองมคนดแล เพอความปลอดภย 3 ทำาไดเอง4. ใชหองสขา (Toilet use) 0 ชวยตวเองไมได 1 ทำาเองไดบาง (ทำาความสะอาดเองไดหลงจากเสรจธระ) แตตองการความชวยเหลอบางสง 2 ชวยตวเองไดด (ขนนงและลงจากโถสวมไดเอง ทำาความสะอาดไดเรยบรอยหลงจาก เสรจธระ ถอดใสเสอผาไดเรยบรอย)5. การเคลอนทภายในหอง หรอบาน (Mobility)

50

0 เคลอนทไปไหนไมได 1 ตองใชรถเขนชวยตวเองใหเคลอนทไดเอง และจะตองเขาออกมมหองหรอประตได 2 เดนหรอเคลอนทโดยทคนชวย เชน พยง หรอบอกใหท ำาตาม หรอตองใหความสนใจ ดแลเพอความปลอดภย 3 เดนหรอเคลอนทไดเอง6. การสวมใสเสอผา (Dressing) 0 ตองมคนสวมให ชวยตวเองแทบไมได หรอไดนอย 1 ชวยตวเองไดราวรอยละ 50 ทเหลอตองมคนชวย 2 ชวยตวเองไดด (รวมทงการตดกระดม รดซบหรอใชเสอผาทดดแปลงใหเหมาะสมกได)7. การขนลงบนได 1 ชน( Stairs) 0 ไมสามารถทำาได 1 ตองการคนชวย 2 ขนลงไดเอง (ถาตองการใชเครองชวยเดน เชน walker จะตองเอาขนลงไดดวย)

ความสามารถในการทำากจวตรประจำาวน คะแนนทได

8. การอาบนำา (Bathing) 0 ตองมคนชวย หรอทำาให 1 อาบนำาเองได9. การกลนการถายอจจาระในระยะ 1 สปดาหทผานมา (Bowels) 0 กลนไมได หรอตองการการสวนอจจาระอยเสมอ 1 กลนไมไดเปนครงคราว (เปนนอยกวา 1 ครง ตอสปดาห) 2 กลนไดเปนปกต10. การกลนปสสาวะในระยะ 1 สปดาหทผานมา (Bladder) 0 กลนไมได หรอใสสายสวนปสสาวะ แตไมสามารถดแลตว

51

เองได 1 กลนไมไดบางครง (เปนนอยกวาวนละ 1 ครง) 2 กลนไดเปนปกต

- ผสงอายกลมท 1: ผสงอายกลมทชวยเหลอตนเองได ชวยเหลอผอน สงคมและชมชนได

(ตดสงคม; ผลการประเมน ADL มคาคะแนนตงแต 12 คะแนนขนไป)

- ผสงอายกลมท 2 : ผสงอายกลมทชวยเหลอตนเองไดบาง (ตดบาน; ผลการประเมน ADL มคาคะแนน ระหวาง 5 -

11 คะแนน)- ผสงอายกลมท 3 : ผสงอายทปวยและชวยเหลอตนเองไมได พการ / ทพพลภาพ

(ตดเตยง; ผลการประเมน ADL มคาคะแนน 0- 4 คะแนน)

52

เกณฑประเมนชมรมผสงอายคณภาพ (ยนยาว)ลำาดบ

กจกรรม คะแนน

หมายเหต

1 ขอมลทวไป1.1 “อดมการณ” หรอ “นโยบายหรอวตถประสงค”ของการจดตงชมรม ไมม ม ระบ....................................................................................1.2 จำานวนสมาชกทงหมด...........คน ชาย.........คน หญง..........คน ชวงอายสมาชก ตำากวา 50 ป จำานวน.......................คน 50-59 ป จำานวน.......................คน 60-69 ป จำานวน.......................คน 70-79 ป จำานวน.......................คน 80 ปขนไป จำานวน.......................คน การชวยเหลอตนเองดานรางกาย/สขภาพของสมาชก ผสงอายทชวยเหลอตนเองและชวยเหลอผอนได (กลม 1) จำานวน...................คน ผสงอายทชวยเหลอตนเองไดบาง ( กลม 2 ) จำานวน...................คน ผสงอายทชวยเหลอตนเองไมได พการ / ทพพลภาพ (กลม 3) จำานวน...................คน

53

1.3 สถานทตงชมรม ททำาการถาวร ไมม ม ตงอยท (ระบไดเพยง 1 สถานท) โรงพยาบาล.................................................................. โรงเรยน....................................................................... สถานอนามย................................................................ วด................................................................................ อบต./เทศบาล.............................................................. อนๆ (ระบ).................................................................. สถานททผอนสามารถตดตอไดสะดวก ไมม ม (ระบชอทอย)..................................................................................

2 กรรมการชมรม2.1 มการประกาศแตงตงคณะกรรมการเปนทางการ ไมม ม 2.2 มการประชมคณะกรรมการในรอบ 1 เดอน ทผานมา ไมม มจำานวน.............ครง2.3 มการประชมคณะกรรมการกบองคกรภายนอกเชนชมรมอนๆ ในรอบ 1 ป ทผานมา ไมม ม

54

จำานวน............ครง2.4 โครงสรางคณะกรรมการทงหมด..............คน ชาย.............คน หญง............คน รวมทงหมด................คน

ลำาดบ

กจกรรม คะแนน

หมายเหต

3 กฎ กตกาของชมรม3.1 มระเบยบขอบงคบของชมรม ไมม ม...........โดย.... ไมเปนลายลกษณอกษร เปนลายลกษณอกษร (ระบไดมากกวา 1 ขอ) วตถประสงคของชมรม หลกเกณฑรบสมาชก และบทบาทสมาชก โครงสราง บทบาท หนาท กรรมการ ระเบยบการเงน แผนงาน/โครงการการจดกจกรรม3.2 มการตรวจสอบดานการเงนของชมรม ไมม ม ……………….. ไมประกาศใหสมาชกทราบ ประกาศใหสมาชกทราบ3.3 มการประชมใหญสมาชกในรอบป ทผานมา ไมม มจำานวน..............ครง

4 มการระดมทน สำาหรบใชในกจการของชมรม ในรอบ 1 ปท

55

ผานมา 4.1 จากสมาชก ไมม ม …… เปนครงคราว สมำาเสมอ เชน เดอนละครง4.2 จากทองถน เทศบาล / อบต. ไมม ม 4.3 จากองคกรชมชนและองคกรพฒนาเอกชน อนๆ ไมม ม 4.4 จากภาครฐ ไมม ม 4.5 ชมรมมกจกรรมฌาปนกจสงเคราะห ไมม ม 4.6 อนๆ ไมม ม ไดจาก...................................................

ลำาดบ

กจกรรม คะแนน

หมายเหต

5 กจกรรมทชมรมดำาเนนการ5.1 มกจกรรมการออกกำาลงกายรวมกน ในรอบ 1 เดอนทผานมา ไมม มจำานวน...............ครง5.2 มกจกรรมตรวจสขภาพรวมกนในกลมสมาชก ในรอบ 1 ป ทผานมา

56

ไมม มจำานวน......................ครง.........................คน5.3 มการเยยมเยยนสมาชกทเจบปวยพการ/ทพพลภาพ ในรอบ 1 เดอนทผานมา ไมม มจำานวน................ครง5.4 มการทำากจกรรมตามประเพณวฒนธรรมไทย ในรอบ 1 ปทผานมา ไมม มจำานวน.............ครง (ระบกจกรรม.......................)5.5 มการชวยเหลอสงเคราะหดานการเงนและสงของแกเพอนสมาชก ในรอบ 1 ปทผานมา ไมม มจำานวน................ครง5.6 ชมรมเปนแหลงศกษาดงาน ถายทอดองคความร ใหกบชมรมหรอหนวยงาน อนๆ ในรอบ 1 ปทผานมา ไมม มจำานวน.............ครง (ระบกจกรรมทเขาดงาน..............)5.7 กจกรรมอนๆ ในรอบ 1 ปทผานมา ไมม มจำานวน................ครง ระบกจกรรม 1....................................................................... . 2...................................................................... 3....................................................................... 4....................................................................... 5....................................................................... 6....................................................................... 7.......................................................................

57

8....................................................................... 9....................................................................... 10......................................................................

การใหคะแนนของเกณฑประเมนชมรมผสงอาย (ยนยาว)

1. ขอมลทวไป

รวม 15 คะแนน

1.1 อดมการณ

2 คะแนน

ไมม คะแนน = 0 ม คะแนน = 2

1.2 จำานวนสมาชก

10 คะแนน

ตำากวา 50 ป

คะแนน = 1

50 – 59 ป

คะแนน = 2

58

80 ป ขนไป

คะแนน = 2

การชวยเหลอตนเองดานรางกาย / สขภาพของสมาชก -ผสงอายกลมทชวยเหลอตนเองไดบาง

คะแนน = 3

-ผสงอายทปวยและชวยเหลอ ตนเองไมไดพการ / ทพพลภาพ

คะแนน = 2

1.3 สถานทตงชมรม 3 คะแนน ไมม คะแนน = 0 ม ตงอยท (ระบได

เพยง 1 สถานท)

คะแนนมเพยงขอใดขอหนงเทานน

ร.พ. คะแนน = 1 ร.ร. คะแนน = 1 สถานอนามย คะแนน = 1 วด คะแนน = 1 อบต. / เทศบาล

คะแนน = 1

อนๆ (ระบ) คะแนน = 2

สถานท หรอ บคคลทจะตดตอกบผอนไดสะดวก

ไมม คะแนน = 0 ม (ระบ) คะแนน = 1

2. กรรมการ

รวม 1 0 คะแนน

59

2.1 ประกาศแตงตงคณะกรรมการเปนทางการ 1 คะแนน

ไมม คะแนน = 0 ม คะแนน = 1

2.2 ประชมคณะกรรมการในรอบ 1 เดอนทผานมา 2 คะแนน

ไมม คะแนน = 0 ม 1 ครง คะแนน = 1

2 ครงขนไป

คะแนน = 2

2.3 ประชมคณะกรรมการกบองคกรภายนอกในรอบ 1 ปทผานมา 2 คะแนน

ไมม คะแนน = 0 ม 1 ครง คะแนน = 1

2 ครงขนไป

คะแนน = 2

2.4 โครงสรางคณะกรรมการทงหมด..............คน 5 คะแนน

ชาย คะแนน = 0 หญง 10% คะแนน = 1

20% คะแนน = 230% คะแนน = 340% คะแนน = 4ตงแต 50%

คะแนน = 5

3. กฎ กตกา 10 คะแนน

60

3.1 ระเบยบขอบงคบของชมรม 5 คะแนน ไมม คะแนน = 0 ม

ไมเปนลายลกษณอกษร

คะแนน = 2

เปนลายลกษณอกษร(ระบไดมากกวา 1)

ใหคะแนนไดทกขอทม

วตถประสงค คะแนน = 1 หลกเกณฑรบสมาชก

คะแนน = 1

โครงสรางบทบาท

คะแนน = 1

ระเบยบการเงน

คะแนน = 1

แผนงาน/โครงการจดกจกรรม

คะแนน = 1

3.2 การตรวจสอบดานการเงนของชมรม 2 คะแนน

ไมม คะแนน = 0 ม

ไมประกาศใหสมาชกทราบ

คะแนน = 1

ประกาศใหสมาชกทราบ

คะแนน = 2

3.3 ประชมคณะกรรมการในรอบ 1 เดอนทผานมา 2 คะแนน

ไมม คะแนน = 0

61

ม จำานวน 1 ครง

คะแนน = 1

จำานวน 2 ครงขนไป จำานวน 3 ครงขนไป

คะแนน = 2คะแนน = 3

4. ระดมทน 20 คะแนน4.1 จากสมาชก 8 คะแนน

ไมม คะแนน = 0 ม

เปนครงคราว คะแนน = 5 สมำาเสมอ เชน เดอนละครง

คะแนน = 8

4.2 จากทองถน 5 คะแนน

ไมม คะแนน = 0 ม คะแนน = 5

4.3 จากองคกรชมชนและองคกรพฒนาเอกชนอนๆ 3 คะแนน

ไมม คะแนน = 0 ม คะแนน = 3

4.4 จากภาครฐ 2 คะแนน ไมม คะแนน = 0 ม คะแนน = 2

4.5 ฌกส. 2 คะแนน

62

ไมม คะแนน = 0 ม คะแนน = 2

5. กจกรรม 45 คะแนน5.1 กจกรรมออกกำาลงกายรวมกนในรอบ 1 เดอนทผานมา 15 คะแนน ไมม คะแนน = 0 ม จำานวน...............ครง

12 ครง คะแนน = 15 11 ครง คะแนน = 14 10 ครง คะแนน = 13 9 ครง คะแนน = 12 8 ครง คะแนน = 11 7 ครง คะแนน = 10 6 ครง คะแนน = 9 5 ครง คะแนน = 8 4 ครง คะแนน = 7 3 ครง คะแนน = 6 2 ครง คะแนน = 5 1 ครง คะแนน = 4

5.2 กจกรรมตรวจสขภาพรวมกบในกลมสมาชกในรอบ 1 ปทผานมา 5 คะแนน ไมม คะแนน = 0 ม จำานวน...............ครง

1 ครง คะแนน = 3

63

2 ครงขนไป

คะแนน = 5

5.3 เยยมเยยนสมาชกทเจบปวยพการหรอทพพลภาพในรอบ 1 เดอนทผานมา 5 คะแนน ไมม คะแนน = 0 ม จำานวน...............ครง

1 ครง คะแนน = 3 2 ครงขนไป

คะแนน = 5

5.4 กจกรรมตามประเพณ วฒนธรรมโดยในรอบ 1 ปทผานมา 5 คะแนน ไมม คะแนน = 0 ม จำานวน...............ครง

1 ครง คะแนน = 3 2 ครงขนไป

คะแนน = 5

5.5 ชวยเหลอสงเคราะหดานการเงน / สงของ เพอนสมาชกในรอบ 1 ปทผานมา 5 คะแนน ไมม คะแนน = 0 ม จำานวน...............ครง

1 ครง คะแนน = 3 2 ครงขนไป

คะแนน = 5

5.6 ชมรมเปนแหลงศกษาดงานถายทอดองคความรใหกบชมรมหรอหนวยงานอนๆในรอบ 1 ปทผานมา 5 คะแนน

64

ไมม คะแนน = 0 ม จำานวน...............ครง

1 ครง คะแนน = 3 2 ครงขนไป

คะแนน = 5

5.7 กจกรรมอนๆในรอบ 1 ปทผานมา 5 คะแนน ไมม คะแนน = 0 ม จำานวน...............ครง

ระบกจกรรม

1 ขอ คะแนน = 1

2 ขอ คะแนน = 2 3 ขอ คะแนน = 3 4 ขอ คะแนน = 4 ตงแต 5 ขอขนไป

คะแนน = 5

ระดบผลการประเมนชมรมผสงอาย (ยนยาว) ผานเกณฑประเมนระดบท 1 (ดเยยม) คะแนนรอยละ 80 – 100 ผานเกณฑประเมนระดบท 2 (ดมาก) คะแนนรอยละ 60 – 79 ผานเกณฑประเมนระดบท 3 (ดใชได) คะแนนรอยละ 40 – 59 ผานเกณฑประเมนระดบท 4 (ดเลกนอย) คะแนนรอยละ ตำากวา 40

65

เกณฑประเมนการมอาสาสมครดแลผสงอายในชมชนตามองคประกอบท 3

หวขอการประเมน ม ไมม

หลกฐาน

1.มอาสาสมครทผานการอบรมโดยบคลกรสาธารณสขและปฏบตงานภายใตการดแลของเจาหนาทสาธารณสข

- รปภาพกจกรรม- ทะเบยนรายชออาสาสมครทผานการอบรม

2. อาสาสมคร มผสงอายในการดแลรบผดชอบไมนอยกวา 3 คน

- ทะเบยนรายชอผสงอายและอาสาสมครทดแล- แบบบนทกรายงานการปฏบตงานของอาสาสมคร- รปภาพกจกรรม

3. มบนทกการปฏบตงานของอาสาสมคร โดยเยยมตามเกณฑมาตรฐานทกำาหนด* ผสงอายกลมตดเตยง - ตดตามเยยมบานสปดาหละ 1 ครง * ผสงอายกลมตดบาน - ตดตามเยยมบานเดอนละ 1 ครง

- รปภาพกจกรรม- แบบบนทกรายงานการปฏบตงานของอาสาสมคร

66

เกณฑประเมนการดแลสขภาพผสงอายทบานโดยโรงพยาบาลตามองคประกอบ ท 4

กจกรรม ม ไมม หลกฐาน/สงทปรากฎ

4.1 มนโยบายการจดระบบการดแลผสงอายทบาน

4.2 ม ฐานขอมล ภาวะสขภาพผสงอายและผดแลในชมชนทรบผดชอบ4.3 มทมสขภาพ มการ ประเมนปญหา ของผปวยสงอาย ใหความรเฉพาะดานในการดแลผสงอายทเจบปวยทบานแกญาต ผดแล และ วางแผนการเยยม ผปวย4.4 มการ พฒนาบคลากร ทปฏบตงานดแลผสงอายทเจบปวยทบาน4.5 ม เวทแลกเปลยนเรยนร รวมกน4.6 มทม ใหการปรกษา ทชดเจน และสามารถใหคำาปรกษาแกเครอขายบรการและผดแลสมำาเสมอ4.7 มการจดหาวสด อปกรณ เครองมอทางการแพทยในการสนบสนนการดแลผสงอายทบาน4.8 ม ตารางปฏบตงาน ของเจา

67

หนาทในการดแลผสงอายทบาน4.9 มการเยยมและตดตามดแลผปวยผสงอายทบานอยาง ตอเนองตามแผน การเยยมผปวยจนสามารถจำาหนาย Case ได4.10 มระบบ สงตอ และตดตาม การตอบรบผปวยสงอายนอกเขตรบผดชอบ ทสงตอไปยงเครอขายบรการใหไดรบดแลทบานตอเนอง4.11 ม ระบบรายงาน ทกเดอน และรายป4.12 มการ อบรมผดแล ผสงอาย และหรออาสาสมครผดแลผสงอาย

เกณฑประเมนการมบรการสงเสรมปองกนทนตสขภาพในระดบตำาบล

ตามองคประกอบท 5

1. ผสงอายในตำาบลไดรบการตรวจฟนโดยทนตบคลากร ปละ 1 ครง อยางนอย รอยละ 20 (40 คะแนน)

2. ผสงอายไดรบคำาแนะนำาในการดแล ดานทนตสขภาพ โดยอาสาสมครดแลผสงอายและ

68

*** เกณฑการประเมน ตองผานการ

หรออสม. ปละ 2 ครง มากกวารอยละ 70 (30 คะแนน)3. ผสงอายทตรวจพบความผดปกต ไดรบการสงตอ เพอรบการรกษาอยางเหมาะสม อยางนอย 1 ครง มากกวารอยละ 80 (30 คะแนน)

หมายเหต : ผานเกณฑการมบรการสงเสรมปองกนทนตสขภาพในระดบตำาบล ตองมคะแนนมากกวา 60 ตวอยาง

หลกสตรการดแลสขภาพผสงอายโดยอาสาสมคร

69

หลกการและเหตผลประชากรผสงอายมสดสวนเพมขน กอใหเกดปญหาดานเศรษฐกจ

และสงคม ทำาใหผสงอายตอง พงพาตนเอง รฐไมสามารถใหความชวยเหลอไดครอบคลม ชมชน และสงคมจำาเปนทจะตองใหการดแล ด งน น จงจ ำา เป นต องมการพฒนาศ กยภาพผ ดแลผ ส งอาย ใหม ประสทธภาพในการชวยเหลอผสงอายใหม คณภาพชวตทดและอยในสงคมไดอยางมความสข

วตถประสงคเพอใหผดแลผสงอายมความร ความเขาใจ เรองการดแลสขภาพ

อนามยผสงอายและปฏบตตอผสงอายไดอยางมประสทธภาพ

กลมเปาหมาย ผดแลผสงอายหรออาสาสมครในชมชน

คณสมบตผดแลผสงอาย1. ระดบการศกษา (อานออกเขยนได)2. ไมจำากดอายและเพศ3. สมครใจทจะเขาอบรม4. ชอบชวยเหลอผอน5. สามารถนำาความรไปใชประโยชนในการเผยแพรและปฏบตตอผสง

อาย

ระยะเวลา2 วน (12 ชวโมง)

เนอหา

1. ความจำาเปนของการดแลผสงอาย แนวคดเกยวกบการสงอาย และการเปลยนแปลงดานรางกาย จตใจ สงคม (1 ชม.)

70

- สถานการณผสงอายในปจจบน- ความเปนมา และวตถประสงค - การเปลยนแปลงดานรางกาย- การเปลยนแปลงดานจตใจ- การเปลยนแปลงดานสงคม

2. โรคทพบบอยในผสงอาย (2 ชม.)- ความดนโลหตสง - โรคอวน- หวใจและหลอดเลอด - ความจำาเสอม- โรคขอเสอม - อนๆ- โรคเบาหวาน

3. การสงเสรมสขภาพผสงอาย (5 อ.) (2 ชม.)- อาหาร - อดเรก- ออกกำาลงกาย - อนามยในชองปาก- อารมณ

4. การจดสภาพแวดลอมทเหมาะสม (1 ชม.)- การจดสงแวดลอมทงในและนอกบานเพอปองกนอบตเหต

และเออตอการมสขภาพด5. การชวยเหลอผสงอายเบองตน (3 ชม.)

- การตรวจรางกายเบองตน (BP, T, P, R)- การพยาบาลผสงอายทเปนลม, ขอเทาแพลง- การเชดตวลดไข- การทำาแผล- การเคลอนยายผสงอาย- การชวยเหลอผสงอายทชวยเหลอตวเองไมได- การใชยาอยางถกตอง

ฯลฯ6. ภมปญญาพนบาน (1 ชม.)

71

- นวดแผนไทยเพอคลายเครยด- สมนไพรใกลตว

7. การจดนนทนาการ (1 ชม.)- การจดกจกรรมนนทนาการเพอผสงอายไดผอนคลาย

ความเครยด สนกสนาน มสงคมกลยาณมตร8. การดแลผสงอายอยางมความสข (1 ชม.)

- การสอสารและการดแลผสงอายอยางมความสข9. บทบาทผดแลผสงอาย (1 ชม.)

- การเตรยมตวของผดแลดานรางกาย / จตใจ- บทบาทของผดแลผสงอาย

วธการจดอบรม- การบรรยาย- สาธต, ฝกปฏบต- กจกรรมกลมสมพนธ, สรางความคนเคย- เรยนรโดยการมสวนรวม- สอ วดทศนตางๆ

การประเมนผล- ทดสอบความร, Pre – Post test- ตดตามหลงการอบรม 3 – 6 เดอน- สงเกตขณะฝกอบรม- จดเวทถอดบทเรยน (3 – 6 เดอน)

หมายเหต ควรจะจดแบงเวลาสำาหรบกจกรรมตอไปนดวย- Pre – Post test - พธเปด ปด –- อภปรายปญหา- สรป

72

ขอเสนอแนะ1. ชอหลกสตร อาจจะเปลยนใหนาสนใจ เชน หลกสตรการดแลผ“

สงวยใหสดใสดวยมอเรา ” หรอ หลกสตรดอกลำาดวนจะไมเฉา ถาพวกเราชวยกนดแล“ ”2. ระยะเวลา ของการจดอบรม อาจจะดำาเนนการครงเดยว 2 วน

หรอแบงเปน 2 ครงๆ ละ 1 วน

หรอแบงตามความเหมาะสม ขนอยกบความพรอมของผเขาอบรม วทยากร และการบรหารจดการ

3. เนอหาวชา อาจพจารณาเลอกหวขอหรอปรบเนอหา ตามความตองการหรอตามความสนใจ ของผเขาอบรม และประโยชนทคาดวาจะนำาไปใชกบกลมผสงอาย

4. จำานวนผเขาอบรม ไมควรมากนก ควรจะจดอบรมรนละ 25 – 30 คน เพราะมเนอหา

ทงภาคทฤษฎและฝกปฏบต

73

(ตวอยาง)ขอบงคบชมรมผสงอาย...................

ตำาบล......... อำาเภอ................ จงหวด.................พ.ศ........................

ลกษณะ 1 บททวไป

หมวด 1 ชอ วสยทศน และเครองหมายชมรม

วสยทศน เปนชมรมผสงอายทมงสงเสรม สนบสนน ใหผสงอายมสขภาพด ทงทางกาย จตใจ และสงคม และสามารถทจะดแลแลตนเองไดตามศกยภาพ และมคณภาพชวตทด และยามเจบปวยยงมผคอยชวยเหลอ และดแล สขภาพด มเพอน มคนดแล อยเคยงขางยามเจบ“ปวย”ขอท 1 ชอชมรม ชมรมนชอวา ชมรมผสงอายบานตะเฆคาย ขนทะเบยนเปนสมาชกสาขาสมาคมผสงอายแหงประเทศไทย ประจำาจงหวดนครสวรรค ในวนท 20 กรกฎาคม 2550ขอท 2 ขอบงคบนเรยกวา ขอบงคบชมรมผสงอายบานตะเฆคายขอท 3 ทตงชมรม ตงเปนสำานกงานชวคราวทสถานอนามยบานตะเฆคาย ตำาบลวงใหญ อำาเภอทาตะโก จงหวดนครสวรรคขอท 4 เครองหมาย ใชเครองหมายเปนตราสญลกษณ ดอกลำาดวน มวงกลมรอบลอม 2 ชน มอกษร เขยนวาชมรมผสงอายบานตะเฆคายขอท 5 ในขอบงคบน

(1) คณะกรรมการ หมายถง คณะกรรมการบรหารชมรม(2) คณะอนกรรมการ หมายถง คณะอนกรรมการฝายตาง ๆ ทคณะกรรมการบรหารชมรมตงขน(3) สมาชกคอ กลมผสงอายเกน 60 ป รวมทงผทมอายตงแต 45 ปขนไป ( ไมเกน 1 ใน 4 ของผทมอายเกน 60 ป ) ไมเลอก

74

เพศ หรอสญชาต รวมตวกนเปนชมรม มวตถประสงคและกจกรรมรวมกน(4) สมาชกม 2 ประเภท สมาชกสามญ ( อายเกน 60 ป) สมาชกวสามญอายเกน( 45 ปขนไป)

ขอท 6 วตถประสงคของชมรม1. เพอสงเสรมสขภาพรางกาย จตใจ และสงคม ผสงอาย2. เพอเปนเวทแลกเปลยนเรยนรประสบการณของผสงอาย3. เพอชวยเหลอผสงอายทมปญหา ยากไร พการ ถกทอดทง4. เพอรวมกลมการจดกจกรรมสาธารฯทเปนประโยชนตอ ผสง

อายและชมชน5. เพอระดมภมปญญาผสงอายทด ไมใหสญหายไป6. เพอเปนแกนนำาในการอนรกษขนบธรรมเนยม วฒนธรรมอนด

งานของชมชนไว

หมวดท 2 สมาชกภาพ

ขอท 7 สมาชกชมรม ไดแกบคคลทวไปทมคณสมบต ดงตอไปน1. ผทมภมลำาเนาอยในพนท อายตงแต 45 ปขนไป2. ไมเปนบคคลวกลจรต จตฟ นเฟอน3. เปนบคคลทคณะกรรมการพจารณาใหความเหนชอบควรเขา

เปนสมาชก4. ผเขาเปนสมาชกชมรมตองสมครใจในการเขาเปนชมรม โดย

มไดมผใดบงคบ

ขอท 8 การสมครเขาเปนสมาชก - ไมเสยคาสมครในการเขาเปนสมาชก

ขอท 9 การพนจากการเปนสมาชก1. ตาย2. ลาออก3. เปนบคคลวกลจรต จตฟ นเฟอน

75

4. ทประชมคณะกรรมการบรหาร มมตใหลาออก ดวยคะแนน 2 ใน 3

หมวดท 3 เงนทนของชมรม

ขอท 10 เงนทนของชมรม ไดมาจาก1. เงนสนบสนนจากองคกร บคคล2. เงนจากสมาชก ในการเกบเขาชมรม ปละ 1 ครง อตราเพมลด

แลวแตมตในการประชมของชมรม

หมวดท 4 คณะกรรมการบรหารชมรม

ขอท 11 คณะกรรมการบรหารชมรม ม จำานวน 17 คน ( ใหเปนไปตามมตของทประชมสมาชก)

ประกอบดวยตำาแหนงสำาคญไดแก1. นางหน กตตชยเจรญ ประธานชมรมผสง

อาย2. นายสอาด เกษหอม รองประธาน3. นายโลย พงษประยร เลขานการ4. น.ส.ประดบ เลกประดษฐ เหรญญก5. นายสอาด อมอระ ฝายกจกรรม / คณะ

กรรมการกลาง6. นายลวน ประคำาศร ฝายกจกรรม / คณะ

กรรมการกลาง7. นางกลบทอง กรตม ฝายกจกรรม /

คณะกรรมการกลาง8. นางฉออน แจมกระจาง ฝายกจกรรม /

คณะกรรมการกลาง9. นางประพนธ ประคำาศร ฝายกจกรรม / คณะ

กรรมการกลาง10.นางอบล รตนภกด ฝายกจกรรม / คณะ

กรรมการกลาง

76

11.นายสงบ คงเพชรศกด ฝายกจกรรม/ผทรงคณวฒ

12.นายพยง รตนภม ฝายประสานงานกจกรรมและเครอขาย

13.นายกงเพชร ทนทาน ฝายประสานงานกจกรรมและเครอขาย 14. น.ส.อดมลกษณ เมองแกว ฝายประสานงานกจกรรมและเครอขาย

15. นางนอย บญมา ฝายประสานงานกจกรรมและเครอขาย

16.น.ส.ดวงพร รตนภม ฝายประสานงานกจกรรมและเครอขาย

17 .นางคำาผง พวงมาลย ฝายประชาสมพนธ ทปรกษาของชมรมผสงอาย

1.นายมนส วทานยเวช ประธานสาขาสภาผสงอาย นครสวรรค ทปรกษาดานประสานงานโครงการ และ สภาผสงอายแหง

ประเทศไทย2. นายณรงค ฉมสพร นายกองคการบรหารสวนตำาบลวงใหญทปรกษาดานโครงการและ สวสดการผสงอาย งบประมาณสนบสนน

3. นายชอ ผลจำารส ผใหญบาน ม.4 บานตะเฆคาย

ทปรกษาดานโครงการ และ งบประมาณสนบสนน4. นางสาวนยนา สำาเภาเงน ศนยอนามยท 8ทปรกษาดานวชาการผสงอาย5.นายมานพ ศรชมภ ศนยอนามยท 8ทปรกษาดานกจกรรมการออกกำาลงกายและการทดสอบความ

สามารถในกจวตรประจำาวน6. ผศ.ธตมา บญเจรญ อาจารยมหาลยราชภฎนครสวรรคทปรกษาฝายวชาการและการวจย

77

7. พระครนเทศขนตคณ เจาอาวาสวดตะเฆคายทปรกษาดานกจกรรมของชมรมและการดำาเนนงานของชมรม

ขอท 12 คณะกรรมการบรหารชมรม อยในตำาแหนงคราวละ 2 ปขอท 13 คณะกรรมการบรหารชมรม มหนาทดงน

1 . ประธาน มหนาทบรหารงานชมรม และรบผดชอบในกจกรรมของชมรม ใหบรรล วตถประสงค และเปนประธานในการประชม2. รองประธาน มหนาทชวยประธานในกจกรรมตาง ๆ และทำาหนาทแทนในเมอประธาน ไมอย หรอไมสามารถทำาหนาทได 3. เลขานการ มหนาทในการประงานงานในกจกรรมตาง ๆ และ

จดบนทกแตละครง 4. ฝายกจกรรม /คณะกรรมการ มหนาทสงเสรมสขภาพของ

สมาชกชมรม 5. เหรญญก มหนาทรบผดชอบเกยวกบการเงน จดทำาบญช

การเงน จดทำาบญชราย รบ รายจาย ของชมรม– 6. ฝายประสานงานกจกรรมและเครอขาย ทำาหนาทประสานงานและรวมการประชม กบ หนวยงานภายนอกชมรมและเผยแพร ขยายเครอขายชมรม ผสงอายยงหมบานตาง ๆ 7. ประชาสมพนธ มหนาทเผยแพรประชาสมพนธงานของชมรม

หมวดท 5 การประชม

ขอท 14 การประชมใหมการประชม 3 กรณ- จดใหมการประชมใหญ เปนการประชมประจำาป ของสมาชก

ทงหมด ชวง เดอน ธนวาคม ของทกป ( เปลยนแปลงไดตามความเหมาะสม )

- การประชมสามญ เปนการประชมตามปกต อยางนอย เดอนละ 1 ครง

- การประชมวสามญ เปนการประชมเรงดวน นอกเหนอจากทกำาหนดไว

78

ขอท 15 การลงมตทประชม - การประชมใหถอเสยงขางมาก- การลงมตใด ๆ ถามเสยงเทากน ใหประธาน ในทประชม ออก

เสยง ได 1 เสยงเปนเสยง ชขาด

หมวดท 6 การจดการกองทน

ขอท 16 ทนของชมรม ทเปนวสด ครภณฑ ใหเกบไวททำาการสำานกงาน หรอกรรมการเหน วา เหมาะสม

ขอท 17 ทนของชมรม ทเปนเงนใหนำาฝากธนาคาร เปดบญชรวมกน 3 คน ไดแก

นายโลย พงษประยร นายสงบ คงเพชรศกด และนางกลบทอง กรตม เปนผทำาการเบก

จาย เงอนไขในการเบก 2 ใน 3ขอท 18 การนำาเงนกองทนมาใช

- สามารถเบกจายในกรณทสมาชกชมรม เกด การ เจบปวย โดย มการจดสงของเยยม

ครงละ 300 บาทและถามการตายของสมาชกในชมรมจะเบกจายเงน ครงละ 1000 บาท โดยเปน คาสวดพระอภธรรม และทำาบญกบครอบครว ผสงอาย ทงนในการเบกจายจะ ตองผานการประชม และสมาชก ในชมรมรบทราบ

ขอท 19 การนำาเงนฝากเขาชมรม- สมาชกชมรม จะมการระดมทนเขากองทน ปละ 1 ครง ทงน

อตราทนำาเขากองทน แลว แตมตทประชม และ ดำาเนนการ ระดมทนทก ปในชวงเมษายน

79

ขอท 20 เหรญญก จะตองทำาบญช รายรบ รายจาย ใหถกตองพรอมตรวจสอบได

หมวดท 7 การทำากจกรรม

ขอท 21 การจดกจกรรมของชมรม- ใหความร และความเขาในเกยวกบการสงเสรมสขภาพ การ

ควบคมปองกนโรค- จดใหมการออกกำาลงกายสมำาเสมอตามเกณฑอยางนอย 3 วน

ใน 1 สปดาห ถาสมาชกคนใดไมสามารถมารวมการออกกำาลงกายได ใหมการเคลอนไหวออกแรงทบานประจำาสมำาเสมอ อยางนอย 5 วน ใน 1 สปดาห

- จดใหมการจดกนกรรมการรกษาขนบธรรมเนยมและวฒนธรรม- จดใหมการปฎบตธรรม- จดกจกรรมอนๆรวมกบองคกรในทองถน หรอกจกรรมในชมชน

ตาง ๆ- จดกจกรรมอน ตามมตของสมาชก

หมวดท 8 ขอความอน ๆ

ขอท 22 ในระหวางทใชระเบยบน หากมเรองอนทไมไดกำาหนด หรอกำาหนดไมครบถวน ใหคณะกรรมการบรหารชมรม โดยความเหนชอบของสมาชกในชมรม ปรบและแกไขเพมเตม ไดตามความจำาเปน

ใหใชระเบยบน ตงแตวนทประชมมมตรบรอง

ลงชอ.................................................................

( ........................................ )ตำาแหนง ประธานชมรมผสง

อาย.........................

80

วนท ........ เดอน ............................ พ.ศ. ...............

แบบบนทก และการจดระบบใหบรการทางทนตสาธารณสขแกผสงอาย ไดแก

- แบบตรวจชองปากสมาชกชมรม- แบบประเมนความเสยงตอการเกดโรคในชองปาก

อสม.ใชตรวจ- ใบสงตอผสงอายโดย อสม.- แบบ recall examination ผปวยฟนเทยมบาง

สวน

แบบฟอรมสำารวจสภาวะชองปากผสงอายในชมรม.....................................................................

ชมชน............................................ หมท.............. ตำาบล..................................อ........................ จ..........................ผตรวจ................................................................................. วนทสำารวจ................................................

จำานจำานวนคสบฟนหลง

(ค)

การแผนการรกษา

81

ลำาดบ

ชอ-สกล อาย วนฟน(ซ)

แปรงฟน กอนนอน

หมายเหต

ฟนแท

กบฟนแ

ท

ฟนแท

กบฟนเทยม

ฟนเทยมกบฟนเทยม

ขดหนปน

อดฟน ถอนฟน

ฟนเทยม

(ตวอยาง) แบบประเมนความเสยงตอการเกดโรคในชองปาก

ชอ......................................................................... วน เดอน ปเกด.................................. อาย..................บานเลขท..................หมท............ตำาบล..........................................อ.พรานกระตาย จ.กำาแพงเพชรโรคประจำาตว [ ] เบาหวาน [ ] ความดนสง [ ] อนๆ(ระบ).....................................................

82

ลกษณะผสงอาย [ ] ชวยเหลอตวเองได [ ] ตองมผดแล [ ] ตดเตยงอสม. ผรบผดชอบ.......................................................................................................................................

ครงท 1 วนท...........................................

ครงท 2 วนท..................................................

1. ความถในการแปรงฟน วนละ..............ครง [ ] ตอนเชา [ ] กอนนอน [ ] อนๆ........................................

2. การทำาความสะอาดซอกฟน [ ] ไมทำา [ ] ทำา โดยใช [ ] ไหมขดฟน [ ] ไมจมฟน [ ] แปรงซอกฟน [ ] อนๆ.................................3. เหงอก/ฟน 3.1 มเลอดออกเวลาแปรงฟน [ ] ม [ ] ไมม 3.2 มหนปน เหนชดเจน [ ] ม [ ] ไมม 3.3 มฟนโยกในปาก เหนชดเจน [ ] ม [ ] ไมม 3.4 มอาหารตดซอกฟนเวลาเคยวเปน

1. ความถในการแปรงฟน วนละ..............ครง [ ] ตอนเชา [ ] กอนนอน [ ] อนๆ........................................

2. การทำาความสะอาดซอกฟน [ ] ไมทำา [ ] ทำา โดยใช [ ] ไหมขดฟน [ ] ไมจมฟน [ ] แปรงซอกฟน [ ] อนๆ.................................3. เหงอก/ฟน 3.1 มเลอดออกเวลาแปรงฟน [ ] ม [ ] ไมม 3.2 มหนปน เหนชดเจน [ ] ม [ ] ไมม 3.3 มฟนโยกในปาก เหนชดเจน [ ] ม [ ] ไมม 3.4 มอาหารตดซอกฟนเวลาเคยวเปน

83

ประจำา [ ] ม [ ] ไมม 3.5 มฟนผ/รากฟนผ คางในปาก เหนชดเจน [ ] ม [ ] ไมม

4. เนอเยอ 4.1 มแผลในปากบอย/เปนแลวหายชา > 2 สปดาห [ ] ม [ ] ไมม 4.2 มอาการปวดแสบปวดรอนในปาก [ ] ม [ ] ไมม

ประจำา [ ] ม [ ] ไมม 3.5 มฟนผ/รากฟนผ คางในปาก เหนชดเจน [ ] ม [ ] ไมม

4. เนอเยอ 4.1 มแผลในปากบอย/เปนแลวหายชา > 2 สปดาห [ ] ม [ ] ไมม 4.2 มอาการปวดแสบปวดรอนในปาก [ ] ม [ ] ไมม

ครงท 1 วนท...........................................

5. ฟนเทยม 5.1 ใสฟนเทยมบางสวนชนดถอดได [ ] ม [ ] ไมม 5.2 ใสฟนเทยมทไมถกตอง [ ] ม [ ] ไมม

6. สภาวะเสยงอน 6.1 สบบหร/ใบยาสบ มากกวา 10 มวนตอวน [ ] ม [ ] ไมม 6.2 เคยวหมาก [ ] ม [ ] ไมม

7. บรการทไดรบ

ครงท 2 วนท..................................................

5. ฟนเทยม 5.1 ใสฟนเทยมบางสวนชนดถอดได [ ] ม [ ] ไมม 5.2 ใสฟนเทยมทไมถกตอง [ ] ม [ ] ไมม

6. สภาวะเสยงอน 6.1 สบบหร/ใบยาสบ มากกวา 10 มวนตอวน [ ] ม [ ] ไมม 6.2 เคยวหมาก [ ] ม [ ] ไมม

7. บรการทไดรบ

84

[ ] ใหคำาแนะนำาในการดแลสขภาพชองปากเรอง..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... [ ] สงตอรพ.พรานกระตายเพอทำาการรกษาเรอง.....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

[ ] ใหคำาแนะนำาในการดแลสขภาพชองปากเรอง..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... [ ] สงตอรพ.พรานกระตายเพอทำาการรกษาเรอง.....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ใบสงตอผสงอายเพอรบการรกษาขาพเจา.........................................................................อสม.ตำาบลพรานกระตาย ไดทำาการตรวจชองปากของ ..............................................................................พบวา [ ] มฟนผ [ ] มฟนโยก [ ] มหนปน [ ] ไมมฟนเคยวอาหาร [ ] อนๆ

ใบสงตอผสงอายเพอรบการรกษาขาพเจา.........................................................................อสม.ตำาบลพรานกระตาย ไดทำาการตรวจชองปากของ ..................................................................................พบวา [ ] มฟนผ [ ] มฟนโยก [ ] มหนปน [ ] ไมมฟนเคยวอาหาร [ ] อนๆ

85

.................................................

...................**ถาบคคลนมาพบหมอฟน ขอคณหมอชวยตรวจและ รกษาดวย ขอขอบคณเปนอยางสง**

วนท...........................................

..................................................

......................**ถาบคคลนมาพบหมอฟน ขอคณหมอชวยตรวจและรกษาดวย ขอขอบคณเปนอยางสง**

วนท...........................................

แบบขนทะเบยนผปวยฟนปลอมบางสวนทไดรบการ Recall Examinationรหส HN ชอ - สกล

อาย

เบอรโทร

Recall (วนท / งานททำา)1 2 3 4 5 6 7 8

                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                      

86

                                                                                                                                                      

คำาแนะนำาในการดแลสขภาพชองปาก

รายการประเมน คำาแนะนำา1. การประเมนวธการทำาความสะอาด

ชองปากททำาประจำา

1.1 การแปรงฟน ตอบวา ไมทำา หรอแปรงนอยกวา

2 ครงตอวน

แนะนำาการแปรงฟนอยางนอยวนละ 2 ครง เชา และโดยเฉพาะกอนนอน

1.2 การทำาความสะอาดซอกฟน ตอบวา : ไมทำา

แนะนำาการใชอปกรณทำาความสะอาดซอกฟนเสรม หรอทบทวนเพอใหใชอปกรณไดถกตอง มประสทธภาพเพมขน

2. การประเมนสภาวะเสยงตอการเกดโรคในชองปาก 2.1 ขอ 3.1-3.5 มขอใดขอหนงตอบวา : ม

แนะนำาทำาความสะอาดเหงอกและฟนเพมเตม เนนบรเวณคอฟน ซอกฟน และแนะนำาใหพบทนตแพทย

2.2 ขอ 4.1-4.2 มขอใดขอหนงตอบวา : ม

ควรแนะนำาการดแล ทำาความสะอาดเพอบรรเทาอาการ และพบทนตแพทยโดยเรว

2.3 ขอ 5.1 ตอบวา : ม แนะนำาการดแลและทำาความสะอาดทงฟนแทและฟนเทยมเพมเตมพบทนตแพทยสมำาเสมอ อยางนอยปละ 2 ครง

87

และเมอมอาการผดปกต 2.4 ขอ 5.2 ตอบวา : ม ควรแนะนำา/สงตอ พบทนตแพทยโดยเรว 2.5 ขอ 6.1 การสบบหร ตอบวา : ใชแนะนำาพบบคลากร ทใหคำาปรกษาการเลกบหร

(ถาสมครใจ) 2.6 ขอ 6.2 เคยวหมาก ตอบวา : ใชแนะนำาการดแลทำาความสะอาดชองปาก

88

(ตวอยาง) แบบบนทกการตดตามเยยมผสงอายแบบท 1

ชอผปวย...........................................................................................อาย..............ป ทอย..........................................................................................โรคประจำาตว.........................................................................................................................................ประเภทผปวย ตดบาน ตดเตยงประวตความเจบปวย..............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ญาตทสามารถตดสนใจในการรกษาดแลผปวย........................................................................อปกรณทางการแพทยทตดตวผปวย.............................................................ชอผดแล...........................................................................................................ความเกยวของกบผปวย......................................................................... วน เดอน ป ท

เยยมอาการขณะเยยม การใหบรการ / ใหคำาแนะนำา /ใหการ

ชวยเหลอนดเยยมครงตอ

ไป................................................. ........................................

89

....................

...................

...............................................

.................................................

..............................................

.................................................

..............................................

.................................................

..............................................

.............................................

................................................

................................................

................................................

............................................

................................................

..............................................

…………………………………..

....................

...................

.................................................

...............................................

.................................................

..............................................

.................................................

..............................................

.................................................

..............................................

........................................

.............................................

................................................

................................................

................................................

............................................

................................................

..............................................

…………………………………..

....................

...................

.................................................

...............................................

.................................................

..............................................

.................................................

..............................................

........................................

.............................................

................................................

................................................

................................................

…………………………………..

90

.................................................

........................................................................................................................................................................................

(ตวอยาง) แบบบนทกการปฏบตงานประจำาวนสำาหรบอาสาสมครดแลผสงอาย

แบบท 2ชออาสาสมครดแลผสงอาย ............................................................ หมท ...........

ต.สวางอารมณ... อ.สวางอารมณ จงหวดอทยธานประจำาเดอน .................................................... พ.ศ. 2555

ลำาดบ

ชอ สกล บาน เลขท วน

ทท

ใหการ

ดแลผสงอาย

(1)

เยยมเยยนดแลทกขสข

(2)

ดแลอาหา

รการกน

(3)

ดแล

เรองยา

(4)

ชวยเรองออกกำาลง

กาย

(5)

พาออกไปพบแพทย

(6)พา

แพทยมา

ตรวจรกษา

ทบาน

(7)พาไปรวม

กจกรรมใน

ชมชน

(8)พาไปพกผอนนอกบาน

(9)พาไปรวม

กจกรรมทาง

ศาสนา

(10)ชวยปรบ

สภาพหรอ

ซอมแซมบาน

ใหเหมาะสม

(11)

รวมกลมผสงอายทำา

กจกรรม

(12)ให

ความร

แกผสง

อาย

(13)ใหคำาปรกษาแกผสงอายเมอ

เกดปญหา

(14)ประสานหนวยงานใหความชวย

เหลอผสงอาย

(15)พาไปตดตอทำากจ

ธระหรอการทำาแทนผสงอาย

หมายเหต

เชน ทำากจกรรมอน ๆ, ไมอยในพนท, สงตอเรอง ..

..1.2.

91

3.4.5.6.7.8.9.1011.12.13.14.

รวม (ครง)

92

93