رب نلاپ رد TMD رگاریم یمرج دصرد و تیعقوم ریثات همرآنتب ...

9
31 سازهامه آنالیز فصلن دورهلزله ز12 ، شماره2 ابستان ، ت1394 میراگرصد جرمیقعیت و در تاثیر موTMD ن بر در پکرد لرزه عملی سازه ا های بتن آرمهرزاده، سعید جواه عضو هیأت علمیمی واحد شبستره آزاد اسنشگای، گروه عمران، داشکده فن دان، شبستر، ايران مید، كارشناسحمدی اصل نژا مم ر اسمیه آزاد اسنشگای، گروه عمران، داشکده فنزه، دانرشد سا ا واحد شبستر ، شبستر، ايران[email protected] اریخ دریافت: ت25 / 3 / 94 ی:یخ پذیرش نهای تار8 / 10 / 94 چكيده: کنترل سازهنیک تکلزله می متعارف باد و ز غیرروهایود رفتار سازه در مقابل نیهبین روش جهت ب ها، جدیدترستا. در این را باشد نظیر میراگبتکارییل از وساده استفا محققین، اعاشات لرزههش ارت جهت کا تنظیم شده را ر جرمیی سازه اتیمودن تسهی و نیز فراهم ن هاشنهاد میلزله پیی مقابله با بار باد و ز برا میراگرصد جرمیقعیت و در تاثیر مورسی مقاله حاضر، بر. در کنندTMD ن بر عملکرد در پ لرزهی سازه اه است. بر گرفتارسی قررد بر بتنی مور هاییجده ه منظور، رفتار سازه این ایا نسبت جرمیراگر جرمی بلحاق می اقه بتنی با طب5 % ، 10 % ، 15 % و20 % م افزار نر درSAP 2000 ج حاصل، بیانگرید. نتاییل گردر خطی تحل غیخچه زمانیز تاریحت آنالی مدلسازی و تن می ای شده می تنظیم جرمیگرهایشد که میرا باکینامی پاسخ دیند توان سازهلزله، در مقابل ز را هاد. از این روادی کاهش دهن تا حد زییستمین س چنی می هایقاوم سازی سازهند برای م توان گیرند.ارستفاده قرلزله مورد احت اثر زار آنها تهبود رفت ها و بژگان كليد وا: ، آنالیز تان در پ میراگر، موقعیت میراگرصد جرمیه، در تنظیم شدراگر جرمی میر خطی غی ريخچه زمانی1 - مقدمه ميراگر( جرمیTMD ) یاTuned Mass Damper نمونه اي از غير فعال میگرهاي ميرا باشد. ویا پشت در طبقات این ميراگر بام نصب می ساختمان گردد.ن رو می از ای آنرا توانوان ابزاري جهت به عنقاوم م برد. نيز به كار سازيز طرح این م سرآغاه مطالعاتیگرها بر پای يرايكی توسط فرهامعاشات دینامي ارت گيرهاوي ضربه ر است كه برنجام شد ا و نتایج آن در سال1909 منتشرید گرد[ 2 .] ندرویدرمو او دن هارتوگ در سال و1928 كامل مدل تري ا ز ضربه گير[ ندا گسترش داد ها ر2 . در سال] 1960 Snowdon برايیش بازده افزايستم در كاهش پاسخ س كننده صلب را ، رفتار جذبن داد كه جذبخير نشالعه اد. نتيجه مطاار داسی قررد بر اصلی مور با فركانس وا سختی متناسبده از مواد بستفا اناميكی باه دی كنندی ثابت می ضریب ميرایحظهند بطور قابل م توا تشدیدرتعاش اي ا. در سهد كاهش ديستم اصلی را شده س ال1977 آقایانJennige وFrohrib نتقالیيستم جذب كننده ادي اثر یك س بصورت عد- مربوط به یكدال خمشی و پيچشی كاهش مقادیر موخشی را در چر[ ندار دادسی قررد بران مور ساختم3 .] نيز ایرانمی در ميراگر جرّ مورد توجل اخيره در پنج ساوشبختان خ ميانه است. در این گرفتار ه قرZahrai وGhannadi-Asl ي كاهشبرد ميراگر جرمی برا كارعاشات لرزه ارتي ساختمان اشانده و نرسی نموا برتبه ر ميان مر هاي

Transcript of رب نلاپ رد TMD رگاریم یمرج دصرد و تیعقوم ریثات همرآنتب ...

Page 1: رب نلاپ رد TMD رگاریم یمرج دصرد و تیعقوم ریثات همرآنتب ...

1394، تابستان 2، شماره 12زلزله دوره –فصلنامه آنالیز سازه 31

در پلان بر TMDتاثیر موقعیت و درصد جرمی میراگر آرمههای بتنای سازهعملکرد لرزه

، دانشکده فنی، گروه عمران، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شبسترعلمی عضو هیأتسعید جواهرزاده،

ايران شبستر،

ارشد سازه، دانشکده فنی، گروه عمران، دانشگاه آزاد اسلامی ر اسلام محمدی اصل نژاد، كارشناسمی

، شبستر، ايرانواحد شبستر

[email protected]

8/10/94تاریخ پذیرش نهایی: 25/3/94تاریخ دریافت:

چكيده:باشد. در این راستا ها، جدیدترین روش جهت بهبود رفتار سازه در مقابل نیروهای غیر متعارف باد و زلزله میتکنیک کنترل سازه

ها و نیز فراهم نمودن تسهیلاتی ای سازهر جرمی تنظیم شده را جهت کاهش ارتعاشات لرزهمحققین، استفاده از وسایل ابتکاری نظیر میراگ

در پلان بر عملکرد TMDکنند. در مقاله حاضر، بررسی تاثیر موقعیت و درصد جرمی میراگر برای مقابله با بار باد و زلزله پیشنهاد می

طبقه بتنی با الحاق میراگر جرمی با نسبت جرمی ای این منظور، رفتار سازه هیجده های بتنی مورد بررسی قرار گرفته است. برای سازهلرزه

مدلسازی و تحت آنالیز تاریخچه زمانی غیر خطی تحلیل گردید. نتایج حاصل، بیانگر SAP 2000در نرم افزار %20و 15%، 10%، 5%

تا حد زیادی کاهش دهند. از این رو ها را در مقابل زلزله،سازهتوانند پاسخ دینامیکی باشد که میراگرهای جرمی تنظیم شده میاین می

ها و بهبود رفتار آنها تحت اثر زلزله مورد استفاده قرار گیرند.توانند برای مقاوم سازی سازههایی میچنین سیستم

ريخچه زمانی غیر خطیمیراگر جرمی تنظیم شده، درصد جرمی میراگر، موقعیت میراگر در پلان، آنالیز تا :كليد واژگان

مقدمه -1

اي از نمونه Tuned Mass Damper یا (TMDجرمی ) ميراگر بام این ميراگر در طبقات ویا پشت باشد.ميراگرهاي غير فعال می

به عنوان ابزاري جهت توان آنرااز این رو می گردد.ساختمان نصب میيراگرها بر پایه مطالعاتی سرآغاز طرح این م سازي نيز به كار برد.مقاوم

است كه بر روي ضربه گيرهاي ارتعاشات دیناميكی توسط فرهام [.2] گردید منتشر 1909 در سال آن نتایج و انجام شد

زتري امدل كامل 1928و دن هارتوگ در سال اورموندروید براي Snowdon 1960[. در سال 2ها را گسترش دادند ]گيرضربه

، رفتار جذب كننده صلب را در كاهش پاسخ سيستم افزایش بازده

اصلی مورد بررسی قرار داد. نتيجه مطالعه اخير نشان داد كه جذب كننده دیناميكی با استفاده از مواد با سختی متناسب با فركانس و

اي ارتعاش تشدید تواند بطور قابل ملاحظهضریب ميرایی ثابت میو Jennigeآقایان 1977ال شده سيستم اصلی را كاهش دهد. در س

Frohrib بصورت عددي اثر یك سيستم جذب كننده انتقالی- چرخشی را در كاهش مقادیر مودال خمشی و پيچشی مربوط به یك

ميراگر جرمی در ایران نيز [.3ساختمان مورد بررسی قرار دادند ]ه قرار گرفته است. در این ميان خوشبختانه در پنج سال اخير مورد توجّ

Zahrai وGhannadi-Asl كاربرد ميراگر جرمی براي كاهشهاي ميان مرتبه را بررسی نموده و نشان اي ساختمانارتعاشات لرزه

Page 2: رب نلاپ رد TMD رگاریم یمرج دصرد و تیعقوم ریثات همرآنتب ...

32 1394، تابستان 2، شماره 12زلزله دوره –فصلنامه آنالیز سازه

سازه

[. 4ثر است ]زلزله بر راندمان ميراگر جرمی مؤ دادند كه مشخصاتMohtat ثير عملكرد يز بر روي معياري براي پایداري تأو همكاران ن

[.5دگانه كار كردند ]بهينه ميراگرهاي جرمی چن

یراگر جرمی تنظیم شده برایمدل تحلیلی م -2

های یک درجه آزادسیستم

اگر جرمی و سازه اصلی را اي از تعامل ميرنماي ساده شده 1شكل به ترتيب نمایانگر جرم SM ،SC، SKپارامترهاي دهد.نشان می

ه داراي زیر هایی كبوده و پارامتر سازه اصلی، استهلاک وسختی آن

guباشند، بيانگر مقادیر نظير آن براي ميراگر هستند. اگرمی dنویس

du,su, و به ترتيب نشانگر تغيير مكان سازه اصلی نسبت به تكيه

گاه، تغيير مكان ميراگر نسبت به سازه اصلی و تغيير مكان تكيه گاه اشند، آنگاه معادلات دیفرانسيل تعادل دیناميكی سيستم به صورت ب

شدزیر نوشته خواهد

(1)

(𝑀𝑆 + 𝑀𝑑)𝑢�̈� + 𝐶𝑆�̇�𝑠 + 𝐾𝑆𝑢𝑠

= −(𝑀𝑆 + 𝑚𝑑)�̈�𝑔 − 𝑚𝑑�̈�𝑑

(2)

𝑚𝑑𝑢�̈� + 𝐶𝑑�̇�𝑑 + 𝐾𝑑𝑢𝑑 = −𝑚𝑑(�̈�𝑔 + �̈�𝑑)

میراگر جرمی تصویر شماتیک سازه اصلی و– 1شکل

متصل به آن

ddumاگر مولفه ( استخراج نموده 2را با استفاده از رابطه)

(به شرح زیر حاصل می گردد:4(و)3(قرار دهيم ،معادلات )1در معادله )

𝑀𝑆𝑢�̈� + 𝐶𝑆�̇�𝑆 + 𝐾𝑆𝑢𝑆 = −𝑀𝑆�̈�𝑔 + 𝐹𝑇𝑀𝐷

(3)

(4)

𝑀𝑆𝑢�̈� + 𝐶𝑆�̇�𝑆 + 𝐾𝑆𝑢𝑆 = −𝑀𝑆�̈�𝑔 + 𝐹𝑇𝑀𝐷

= 𝐶𝑑�̇�𝑑 + 𝐾𝑑𝑢𝑑

در واقع همان نيروي اندركنش ميان سازه اصلی و 𝐹TMDپارامتر شتاب نگاشت معينی اشد. در صورتيكه سازه اصلی تحت بميراگر می

( و3( و)2) هايدي همزمان معادلهتوان با حل عدمرتعش گردد، می( نيروي اندركنش را براي هر گام زمانی محاسبه نمود و پاسخ سازه 4)

خطی را بدست آورد. كارایی روش مزبور در صورتيكه رفتارسازه غير زمانی بدون وارد كردن توان در هریباشد بسيار بالاست چرا كه م

هاي ميراگر در ماتریس سختی سازه اثر ميراگر را در پاسخ سازه پارامترقرارداد. هدف این تحقيق بررسی تأثير موقعيت و درصد مورد بررسیهاي بتنی میاي سازهدر پلان بر عملكرد لرزه TMDجرمی ميراگر

9بتنی مطابق با مبحث طبقهباشد. براي این منظور، سازه هيجده ETABS 2000، در نرم افزار 2800مقررات ملی ساختمان و استاندارد

، با SAP 2000تحليل و طراحی گردید. در مرحله بعدي در نرم افزار با تغيير %20و %15، %10، %5الحاق ميراگر جرمی با نسبت جرمی

و در پلان، رفتار این سازه از لحاظ برش پایه TMDموقعيت تغييرمكان سازه ناشی از بارگذاري مقایسه و ارزیابی گردید.

مشخصه های میراگر جرمی تنظیم شده -3التيكه سازه هاي عمده ميراگر جرمی در حبا در نظر گرفتن رابطه

را ارائه TMD توان فرم تحليلی تعيين مشخصات اصلی ناميرا باشد میتعيين مشخصات بهينه رابطه [. در صورت وجود ميرایی براي 2نمود]

تحليلی وجود ندارد. تساي ولين، بر پایه كمينه ساختن نوسانات سازه دي جداولی را جهت هاي عدرجه آزادي اصلی، طی یكسري فرآیندیكد

[. به كمك این 1] هاي ميراگر جرمی منتشر نمودندمحاسبه پارامترليه و توان بر اساس نسبت جرم ميراگر به جرم سازه اوجداول میهاي جرم تنظيم لفهتهلاک سازه اصلی، مقادیر مطلوب مؤهمچنين اس

ر ل ارتعاشی دشونده را تعيين نمود. با توجه به اینكه مشاركت مود اوّهاي ميراگر جرمی سازه بر ساختمانها بيش از سایر مودهاست، پارامتر

هاي بتنی و ميرایی كلی سازه تعيين اساس جرم مودي اول ساختمانبام نصب گرهاي مزبور زمانی است كه در پشت. كارایی ميراگردید زیرا مود اول بيشترین نقش را در جابجایی بام دارد. شوند

براي تعيين مقادیر بهينه نسبت جرم و فركانس و ميرایی هاي ژنتيك سازي با كمك الگوریتمهاي مختلفی از جمله بهينهروش

است. بر اساس نتایج تحليلی ها بكار گرفته شدهیا ميانگين مربع پاسخ، (TMD)در تحقيقات انجام شده با موضوع ميراگر جرمی تنظيمی

ترین نسبت ميرایی ميراگر اغلب نتایج حاكی از این هستند كه مناسبباشد. همچنين نسبت فركانس ميراگر به فركانس درصد می 30تا 20

مقادیر براي در تغيير است. البته این 1و 9/0مود تنظيم شونده بين شرایط مختلف ممكن است متفاوت باشد. بنابراین با استناد به نتایج به

و f، فركانسیهاي جرمیدست آمده در تحقيقات گذشته، نسبت

Page 3: رب نلاپ رد TMD رگاریم یمرج دصرد و تیعقوم ریثات همرآنتب ...

1394، تابستان 2، شماره 12زلزله دوره –فصلنامه آنالیز سازه 33

با استفاده از تحقيقاگر جرمی تنظيم شده در این مير dميرایی

[ انتخاب شدند:6زیر و از مرجع ]روابط (5)

𝜇 = 𝑚𝑑

𝑚

(6)

𝑓 = 𝜔𝑑

𝜔

(7)

ω2 = 𝑘

𝑚

درصد، نسبت 20و 15، 10، 5برابر با نسبت جرمیدرصد و مقدار سختی كل 96ها برابر با براي تمام مدل f فركانسی آید:راگر جرمی تنظيم شده از رابطه زیر به دست میسيستم مي

(8)

𝑘𝑑 = 𝑚𝑑 (𝑓𝜔1𝑏)2 نسبت ميرایی ميراگر

d 27براي تعيين ضریب ميرایی آن، برابر با

درصد فرض شد. ضریب ميرایی كل سيستم ميراگر جرمی تنظيم شده آید:از رابطه زیر به دست می

(9)

𝐶𝑑 = 2𝑚𝑑(𝑓𝜔1𝑏)𝜁𝑑

باشد. فركانس مود اول ساختمان می b1در روابط یاد شده

برخی از مشخصات دیناميكی سازه مورد مطالعه و ميراگرها، از جمله ( ارائه شده است. 1دول )مقادیر سختی، ميرایی و نسبت جرمی در ج-می Kg 4060400.6همچنين جرم كل سازه بدون ميراگر برابر با

باشد.

مقادیر سختی، میرایی و نسبت جرمی میراگر -1جدول

Damping Ratio Mass ,

Kg Stiffness ,

N/Cm Damping , N.Sec/Cm

5% 203020 31948 43489

10% 406040 63897 86979

15% 609060 95845 130469

20% 812080 127794 173959

به شرح توضيحات زیر PEERهفت زوج شتاب نگاشت از سایت )در این مقاله براي تحليل دیناميكی مورد استفاده قرار گرفته است

:آورده شده( 1جهت اختصار نتایج مربوط به یك ركورد ردیف

ثانيه، از 005/0، با فواصل زمانی 1999در سال Chi-Chiزلزله -1 ریشتر. 62/7و به بزرگاي HWA 059ایستگاه

ثانيه، از 005/0، با فواصل زمانی 1976در سال Friuliزلزله -2 ریشتر. 5/6و به بزرگاي Tolmezzoایستگاه

Sahop Casa، از ایستگاه 1979در سال Imperial Valleyزلزله -3

Flores ریشتر. 53/6و به بزرگاي

ثانيه، از ایستگاه 01/0، با فواصل زمانی 1995در سال Kobeزلزله -4Shin-Osaka ریشتر. 9/6و به بزرگاي

ثانيه، 005/0، با فواصل زمانی 1989در سال Loma Prietaزلزله -5 ریشتر. 93/6و به بزرگاي Capitolaاز ایستگاه

ز ثانيه، ا 02/0، با فواصل زمانی 1994در سال Northridgeزلزله -6

ریشتر. 69/6و به بزرگاي Santasusanaایستگاه

01/0، با فواصل زمانی 1980در سال Victoria, Mexicoزلزله -7 ریشتر. 33/6و به بزرگاي Cerro Prietoثانيه، از ایستگاه

ی میراگر در پلان بر اثر تغییرموقعیت ودرصدجرم -4

ای سازهعملکرد لرزهه به همراه محور قرارگيري ميراگر و ( پلان ساز2در شكل )

همچنين نقاطی از سازه كه تغيير مكان آنها مورد مقایسه قرار خواهد گرفت، آورده شده است.

[.7پلان سازه ] – 2شکل

گره در 5( نمایانگر تغيير مكان ماكزیمم سازه در 3شكل )، 5هاي مختلف الحاق ميراگر جرمی بدون ميراگر جرمی و حالت حالت . Aدر محور % 20و 15، 10

Page 4: رب نلاپ رد TMD رگاریم یمرج دصرد و تیعقوم ریثات همرآنتب ...

34 1394، تابستان 2، شماره 12زلزله دوره –فصلنامه آنالیز سازه

سازه

Chi-Chi[7.] تحت رکورد زلزله Aای تغییر مکان سازه در محور نمودار مقایسه – 3شکل

از ميزان تغيير مكان در این Aبا الحاق ميراگر جرمی در محور Aشود. با افزایش درصد جرمی ميراگر در محور محور كاسته می

باشد. ولی از طرف دیگر در محور تر میكاهش تغيير مكان محسوسE باشيم.شاهد افزایش تغيير مكان می

گره در حالت 5( نمایانگر تغيير مكان ماكزیمم سازه در 4شكل ) و %15هاي مختلف الحاق ميراگر جرمی بدون ميراگر جرمی و حالت

.Bدر محور 20%

Chi-Chi [7.]تحت رکورد زلزله Bمحور ای تغییر مکان سازه در نمودار مقایسه– 4شکل

بدون حالتگره در 5( نمایانگر تغيير مكان ماكزیمم سازه در 5)شكل %20و %15هاي مختلف الحاق ميراگر جرمی ميراگر جرمی و حالت

.Cدر محور

.Chi-Chi [7]تحت رکورد زلزله Cای تغییر مکان سازه در محور نمودار مقایسه – 5شکل

15

25

35

45

55

65

موقعیت

Chi.A20

Chi.A15

Chi.0

Chi.A5

Chi.A10

E D C B

A

Dis

pla

cem

ent

(cm

)

20

25

30

35

40

45

50

55

موقعیت

Chi.B20

Chi.B15

Chi.0

E D C B A

Dis

pla

cem

ent

(cm

)

32

34

36

38

40

42

44

موقعیت

Chi.0

Chi.C15

Chi.C20

E D C B A

Dis

pla

cem

ent

(cm

)

Page 5: رب نلاپ رد TMD رگاریم یمرج دصرد و تیعقوم ریثات همرآنتب ...

1394، تابستان 2، شماره 12زلزله دوره –فصلنامه آنالیز سازه 35

گره در 5( نمایانگر تغيير مكان ماكزیمم سازه در 6شكل )

، Aدر محورهاي%15بدون ميراگر جرمی و الحاق ميراگر جرمی حالتB وC.

Chi-Chi [7.]تحت رکورد زلزله %15ای تغییر مکان سازه با میراگر جرمی نمودار مقایسه – 6شکل

گره در 5سازه در ( نمایانگر تغيير مكان ماكزیمم 7شكل )

در %20بدون ميراگر جرمی و الحاق ميراگر جرمی حالت .Cو A ،Bمحورهاي

Chi-Chi [7.]تحت رکورد زلزله %20ای تغییر مکان سازه با میراگر جرمی نمودار مقایسه – 7شکل

گره 5( نمایانگر تغيير مكان ماكزیمم سازه در 8شكل ) در شرایط بدون C15و ACE5 ،BCD5هاي مشخص شده در نمونه

: ميراگر و داراي ميراگر در سه حالت مختلف

Chi-Chi [7.]تحت رکورد زلزله C15و ACE5 ،BCD5هاینمودار تغییر مکان سازه نمونه – 8شکل

15

25

35

45

55

65

موقعیت

Chi.0

Chi.A15

Chi.B15

Chi.C15

E D C B A

Dis

pla

cem

ent

(cm

)

15

25

35

45

55

65

موقعیت

Chi.0

Chi.A20

Chi.B20

Chi.C20

E D C B A

Dis

pla

cem

ent

(cm

)

37

38

39

40

41

42

43

44

موقعیت

Chi.0

Chi.C15

Chi.ACE5Chi.BCD5

E D C B A

Dis

pla

cem

ent

(cm

)

Page 6: رب نلاپ رد TMD رگاریم یمرج دصرد و تیعقوم ریثات همرآنتب ...

36 1394، تابستان 2، شماره 12زلزله دوره –فصلنامه آنالیز سازه

سازه

گره 5( نمایانگر تغيير مكان ماكزیمم سازه در 9شكل ) یط در شرا C20و AE10 ،BD10هاي مشخص شده در نمونه

: ميراگر و داراي ميراگر در سه حالت مختلفبدون

Chi-Chi [7.]تحت رکورد زلزله C20و AE10 ،BD10هاینمودار تغییر مکان سازه نمونه – 9شکل

(نمايانگر نمودارهای برش پايه ماکزيمم 11( و )10اشکال )

تحت رکورد زلزله های مختلف :سازه

Chi-Chi [7.]ها تحت رکورد زلزله ش پایه نمونهنمودار بر – 10شکل

Friuli [7.]ها تحت رکورد زلزله نمودار برش پایه نمونه – 11شکل

32

34

36

38

40

42

44

موقعیت

Chi.0

Chi.C20

Chi.AE10

Chi.BD10

E D C B A

Dis

pla

cem

ent

(cm

)

620000

630000

640000

650000

660000

670000

680000

690000

700000B.CH

0 10A 20A 20B 20C 5BCD 10BD

5A 15A 15B 15C 5ACE 10AE

Bas

e S

hae

ar (

Kgf)

300000

320000

340000

360000

380000

400000

420000

440000B.F

0 10A 20A 20B 20C 5BCD 10BD

5A 15A 15B 15C 5ACE 10AE

Bas

e S

hae

ar (

Kgf)

Page 7: رب نلاپ رد TMD رگاریم یمرج دصرد و تیعقوم ریثات همرآنتب ...

1394، تابستان 2، شماره 12زلزله دوره –فصلنامه آنالیز سازه 37

ها محور افقی نشان دهنده محورهاي آكس سازه ودر كليه نمودار باشد. ر تغيير مكان و برش پایه سازه میمحور قائم بيان كننده مقادی

نتیجه گیری -5نمودارها قابل ملاحظه است، تغييرمكان سيستم همانطور كه در

تاحد زیادي به شكل ركورد زلزله ورودي وابسته است. در صورت الحاق ميراگر به محورهاي خارج از مركز پلان، الحاق ميراگر هرچند

تواند تغيير مكان سازه را كاهش دهد ولی به علت وقوع پيچش در میهاي دیگر افزایش یابد. تواند در گرهن سازه میسازه، تغيير مكا

از ميزان تغيير مكان در Aبطوریكه با الحاق ميراگر جرمی در محور Aشود. با افزایش درصد جرمی ميراگر در محور این محور كاسته می

باشد. ولی از طرف دیگر در محور كاهش تغيير مكان محسوس تر میE يم. در صورت الحاق ميراگر در باششاهد افزایش تغيير مكان می

یابد. با قرارگيري ميراگر در مركز پلان، تغيير مكان سازه كاهش میمحور ميانی سازه، با توجه به تقارن سازه تمامی محورها كاهش

كنند.تغييرمكان یكسانی را تجربه می، ACE5هايبا توجه به نمودارهاي تغييرمكان و برش پایه نمونه

BCD5 وC15 لاحظه گردید رفتار سازه از لحاظ تغييرمكان و برش م، AE10هاي باشد. این مطلب براي نمونهپایه دقيقاً منطبق برهم می

BD10 وC20 توان نتيجه گرفت كه با ثابت باشد. مینيز صادق مینگه داشتن درصد جرمی و استفاده از دو یا سه ميراگر بجاي استفاده از

توان از تمركز جرم در محل خاصی از می یك ميراگر در مركز پلان،سازه جلوگيري كرد. با مقایسه نمودارهاي برش پایه مشخص گردید

با افزایش درصد دهد.كه الحاق ميراگر برش پایه سازه را كاهش مییابد. اصولاً جرمی ميراگر، تغيير مكان و برش پایه سازه كاهش می

ار ورودي )شتاب( فعال شده ميراگر جرمی بعد از وقوع اولين ماكزیمم ب و توان فرو نشاندن حداكثرهاي بعدي را دارا است.

از آنجا كه كليه مشخصه هاي ميراگر جرمی در طول زمان لرزش ثابت می ماند، عملكرد این ميراگرها به صورت غير فعال است. در

اثر نا مطلوب نيز داشته باشد. TMD اثراختلالات تنظيم ممكن است

ا پيشنهاد می گردد جهت مهار لرزه اي سازه ها در زلزله هایی با لذشدت هاي زیاد از سامانه هاي چندگانه شامل ادوات ميراگر غير فعال

به همراه تجهيزات مستهلك كننده فعال مانند جرم هاي TMDنظير ( Active Tendon( یا كشنده هاي فعال )Active Massفعال )

اكننده فعال یا هوشمند داراي قابليت برنامه استفاده گردد. ادوات ميرریزي بوده و می توانند به صورت خودكار با ایجاد یك سيستم نيرویی مانع بر هم خوردن تعادل سازه و فرو ریختن آن شوند. تدارک سيستم كنترلی فعال براي سازه هاي با رفتار غير خطی مستلزم دانستن مدل

احی آنها است كه با استفاده از واقعی رفتار مصالح و اجزاء و طراطلاعات ارسالی توسط سيستم مونيتورینگ وضعيت سازه را ارزیابی نموده، با فرمانهاي مناسب براي عملگرهاي مكانيكی، سازه رابه سمت

حالت مطلوب سوق دهد. لازم به ذكر است استفاده از ادوات كنترل ه در صورت هوشمند داراي هزینه بسيار بالا می باشد ضمن اینك

قطعی یا وجود اختلالات در جریان برق هنگام زلزله، سيستم هاي از كار می افتند. "فعال كاملا

یكی از دغدغه هاي مهم در امر مقاوم سازي به حداقل رساندن

هماهنگی هاي معماري است. همانگونه كه ذكر گردید ميراگر نا ود. بنابراین می توان جرمی را می توان در بام یا كف طبقات نصب نم

بدون نياز به اعمال تغييرات در معماري داخلی ساختمان وتنها با نصب ميراگر در بام، سازه را در مقابل زلزله هاي متوسط مقاوم نمود.

بطور كلی تفاوت محتواي فركانسی زمين لرزه با فركانس سازه دیگر اصلی باعث كاهش مطلوبيت ميراگر جرمی می گردد. از سوي

با توسعه تغيير شكل هاي پلاستيك در زلزله هاي شدید سختی تغيير كرده وتناسب آن با پارامتر هاي ميراگر به هم می ریزد. به تعبيري

نيز از بين TMD تنظيم بين سازه و ميراگر مختل می گردد لذا كارایی خواهد رفت.

منابع -6[1]- Wilson, eM.d, (2005), “Fuzzy Conntrol of

Magnetorheological Damper for Vibration

Reduction of Seismically Excited Structure,

Chapter2: Control of Civil Structures”, Thesis

for Ph.D, Florida State University, Florida.

[2]- Den Hartog, J.P., (1956), “Mechanical

Vibrations.”, 4th edition, McGraw-Hill, NY,

Pages 57-78.

[3]- Frohrib, D.A., Jennige, R.L., (1977),

“Alternative Tuned Absorbers for Steady State

Vibration Control of Tall Structures.”, J. Mech.

Des., ASME, Volume 77, Issue 8, Pages 1-7.

[4]- Zahrai, S.M., Ghannadi_Asl, A., (2008),

“Seismic Performance of TMDs in Improving

the Response of MRF Buildings.”, Scientia

Iranica, Volume 18, Issue 1, Pages 94-105.

[5]- Mohtat, A., Zahrai, S.M., Dehghan-Niri, E.,

(2007), “Design Methodology for MTMD

Performance Optimization Using a New

Criterion for Robustness, COMPDYN.”,

European conference on computational methods

in structural dynamics and earthquake

engineering, Rethymno, Greece, Pages 135-141.

[6]- Warburton, G.B., (1982), “Optimum Absorver

Parameteres for Various Combinations of

Response and Exitation Parameteres.”, Earth

Eng Struct Dyn, Volume 10, Issue 7, Page 381-

401.

Page 8: رب نلاپ رد TMD رگاریم یمرج دصرد و تیعقوم ریثات همرآنتب ...

38 1394، تابستان 2، شماره 12زلزله دوره –فصلنامه آنالیز سازه

سازه

تاثير موقعيت ودر "(1393محمدي اصل نژاد ،ميراسلام ) -[7]هاي در پلان بر عملكرد لرزه اي سازهTMDصد جرمی ميراگر

،پایان نامه كارشناسی ارشد سازه دانشگاه آزاد اسلامی "بتن آرمه بستر.واحد ش

.

Page 9: رب نلاپ رد TMD رگاریم یمرج دصرد و تیعقوم ریثات همرآنتب ...

1394، تابستان 2، شماره 12زلزله دوره –فصلنامه آنالیز سازه 79

The effect of position and percentage of TMD in plan on seismic

performance of concrete structures

Saeid Javaherzadeh

Assistant Professor, Department of Civil Engineering, Islamic Azad University, Shabestar

Branch, Shabestar, Iran

Mireslam Mohammadi aslnejad

Master of Science in Civil Engineering- Structures, Islamic Azad University, Shabestar

Branch, Sabestar, Iran

ABSTRACT

The most modern control techniques to improve the structural behavior of structures

against unconventional forces of wind and earthquake. In this regard, researchers using

innovative tools such as tund mass damper (TMD) to reduce seismic vibrations. This paper

examines the effect of the position and the percentage by mass damper TMD plan on seismic

performance of concrete structures. For this purpose, a concrete structures eighteen floor, are

selected. The TMD are uniformly distributed along the height of the structural models.

Nonlinear dynamic time history analyses are used to determine the add TMD related response

reduction. The results show an reduction in the dynamic response, by increasing damping

ratios of structural systems caused by add TMD. Therefore, such systems can be used to

retrofit buldings and improve their behavior under earthquake used.

Key words: tund mass damper, percentage mass damper, time history analyses, position

mass damper