การวจยเชงสารวจ (Survey Research)

“การวจย” หมายถง กระบวนการเสาะแสวงหาความรเพอตอบคาถาม หรอ ปญหาทมอยอยางเปนระบบ และมวตถประสงคทชดเจน โดยมการกาหนดคาถามวจย ซงอาจไดมาจากการศกษาเอกสารและ/หรอประสบการณตรง มการวางแผนการวจย หรอเขยนโครงการวจย สรางเครองมอเพอรวบรวมขอมลในการวจย รวบรวมขอมล วเคราะหขอมล และเขยนรายงานการวจย ประเภทของการวจย

การวจยทใชในวงการศกษามอยหลายประเภทสาหรบการวจยทเหมาะสมกบการเรยนการสอนใน

รายวชาโครงการ ผเขยนขอเสนอแนะไวเพยง 3 ประเภท คอ การวจยเชงสารวจ การวจยเชงทดลอง และการวจยและพฒนา การวจยเชงสารวจ

การวจยเชงสารวจ เปนการวจยทเนนการศกษารวบรวมขอมลตางๆ ทเกดขนในปจจบนการ

ดาเนนการวจยไมมการสรางสถานการณ เพอศกษาผลทตามมาแตเปนการคนหาขอเทจจรงหรอเหตการณ

ตางๆ ทเกดขนอยแลว นกวจยไมสามารถกาหนดคาของตวแปรตนไดตามใจชอบ เชน ผวจย ตองการสารวจความคดเหนของนกเรยน/นกศกษาตอการใหบรการทางดานการเรยนการสอนของวทยาลย และ

ตองการศกษาวาเพศชายและเพศหญงจะมความคดเหนตางกนหรอไม ในกรณนตวแปรตนคอเพศ และคาของตวแปรตนคอ ชายและหญง จะเหนไดวาคาของตวแปรตนเปนสงทเปนอยแลว นกวจยไมสามารถ

กาหนดไดเองวาตองการใหคาของตวแปรเพศเปนอยางอนทไมใชเพศชายหรอเพศหญง ความหมายของการสารวจ (Definition of the Survey) เปนเทคนคทางดานระเบยบวธ (methodological technique) อยางหนงของการวจย ทใชเกบ

ขอมลอยางเปนระบบจากประชากรหรอกลมตวอยาง โดยใชการสมภาษณหรอใชแบบสอบถามชนด

self-administered questionnaire

Survey มความคลายคลงกบการออกแบบวจยเชงเตรยมทดลอง (preexperimental design) ท

Campbell และ Stanley ใหความหมายวาเปน “one-shot case study” คอ เปนการเกบขอมลในเวลา

ขณะใดขณะหนง (at one point in time)

- ไมมการเกบขอมลทเกดขนอยกอน (no “before” observations are made)

2

- ไมมการควบคมตวแปรททาการทดลอง (no control excercised over experimental variables) และ

- ไมมการสรางกลมควบคม (no control groups are explicitly constructed) เพอการทดลอง

มแตเพยงกลมททาการศกษาในเวลาขณะนนเทานน แลวทาการสอบถามตามประเดน (issues) ทตองการ เชน พฤตกรรม ทศนคต หรอความเชอตางๆ เปนตน จากคาจากดความขางตน ไมไดเปนการจงใจทจะชใหเหนวา survey analysts ไมไดกระทา

เหมอนกบ the true experimental Design ในความเปนจรงแลว นกวจยทางดานนกไดมการกระทา

เชนกน โดยใชวธ multivariate analysis คอ ภายหลงจากการเกบขอมลแลว กลมตวอยางจากถกแบงเปน

กลมยอย ทมความแตกตางกนเพอการวเคราะห ( the sample is divided into subgroups that differ

on the variables or processes being analyzed) ตวอยางเชนในการศกษาทศนคตของบคคลตอ

ความสมพนธทางเพศในการแตงงาน นกวจยจะแบงกลมตวอยางออกเปน 3 กลมยอย คอ กลมทยงไม

เคยแตงงาน (never married) กลมทแตงงานแลว (currently married) และกลมทแตงงานแลว และเปน

หมายหรอหยาราง (those married previously but now divorced or widowed) ซงลกษณะเชนนจะ

คลายคลงกบ experimental design แบบ two experimental groups and one control group คอ 2

กลมทดลองกจะเปนพวกทแตงงานแลว (had been married) และกลมควบคมกจะเปนพวกทยงไมได

แตงงาน (never - married group) รปแบบการวจยเชงสารวจ (Survey Research Design) Survey Designเปนการดาเนนการเกบขอมลทตองการศกษาประชากรสวนใหญจากลมตวอยาง

จานวนหนงของประชากรกลมนน ซงไดมการนามาใชอยางกวางขวางในหมนกสงคมวทยาในยคปจจบน

การสารวจมลกษณะเหมอนกบการทดลอง คอ เปนทงวธการวจย (method of research) และการ

วเคราะหเงอนไขในทางสงคมจตวทยา ประเภทของรปแบบการวจยเชงสารวจ

นกวจยทางสงคมศาสตร ไดแบงรปแบบการวจยเชงสารวจ ออกเปนประเภทตาง ๆ เชน Warwick and Lininger แบงออกเปน 2 ประเภท คอ

1. The Single Cross Section Design

2. Designs for Assessing Change

3

Hyman แบงออกเปน 2 ประเภท คอ

1. การสารวจแบบพรรณนา (Descriptive Surveys)

2. การสารวจแบบอธบาย (Explanatory Surveys)

Oppenheim แบงออกเปน 2 ประเภท คอ

1. รปแบบการพรรณนา (Descriptive Designs)

2. รปแบบการวเคราะห (Analytic Designs)

Krausz and Miller แบงรปแบบการวจยสารวจออกไดเปน 4 ประเภทใหญ ๆ คอ

1. ศกษากลมเดยวขณะใดขณะหนง (One – shot case study)

2. ศกษากลมเดยวซากนหลายครง (One group recurrent study) หรอเรยกอกอยางวา

การศกษาซา (Panel design)

3. ศกษาเปรยบเทยบภายหลงจากเหตการณเกดขนแลว (Comparison groups ex post

facto study) ม 2 ประเภทยอยๆ คอ

1. Cross – sectional design

2. Target – control group design

4. ศกษาเปรยบเทยบซากนหลายครง (Comparison group recurrent study) หรอเรยกอก

อยางวาการศกษาในระยะยาว (Longitudinal designs) ม 3 ประเภทยอย ๆ คอ

1. cohort-sequential design

2. time-sequential design

3. cross- sequential design

Denzin ไดแบงรปแบบการวจยเชงสารวจ ออกเปน 2 ประเภทใหญๆ คอ

1. Nonexperimental Designs

- One-shot case study

- One-group pretest-posttest design

- Static-group comparison survey

2. Quasi-experimental Designs

- Same-group recurrent-time-series survey without comparison group

- Different-group recurrent-time series survey without comparison groups

- Same-group recurrent-time-series survey with comparison groups

4

สาหรบการอธบายรายละเอยดของรปแบบการวจยเชงสารวจในตอนตอไปน จะใชตามเกณฑของ

Denzin ซงไดแบงประเภทของ Survey Design โดยใชเกณฑของ Experimental Design เปนเกณฑ โดย

อางวายทธวธทางระเบยบวธ (methodological strategy) ของการสารวจจะตองเกยวของกบการสม

ตวอยางเปนอยางมาก โดยอางถงตวแบบของการทดลอง (classical experimental model) วาม 4

องคประกอบ คอ 1. นกวจยควบคมเงอนไขของการกระทา (control by the investigator over the treatment

conditions)

2. การศกษาซา (repeated observations)

3. การสรางกลมเปรยบเทยบ (construction of two or more comparison group :

experimental and control) และ

4. การใชกระบวนการสมตวอยางเปนเทคนคในการกาหนดกลมทดลองและกลมควบคม (the

use of randomization as a technique for assignment of objects to experimental and

control groups)

Non experimental Designs

เปนรปแบบการวจยทนยมใชกนมากทสดในการสารวจ ซงไมคอยไดใชกฎเกณฑ 4 อยาง ของ

รปแบบการทดลอง (คอการสมตวอยาง การใชกลมควบคม การศกษาซา และการควบคมตวแปรทดลอง)

อาจจะไมมลกษณะอยางใดอยางหนง หรอหลายอยางกได แบงออกเปน 3 ประเภทยอยๆ คอ

a. One-shot case study Case Study เปนการศกษาหนวยทางสงคมหนงหนวยหรอหนวยทมจานวนเลกนอยอยางลกซง

(intensive investigation) เชน อาจจะเปนบคคล ครอบครว องคการทางสงคมตางๆ ซงนกวจย

จะตองเขาไปอาศยอยในหนวยสงคมนนๆ ขณะทาการศกษา วธการนเปนทนยมกนในการวจยทาง

มานษยวทยา เปนวธการศกษาตวอยางแบบถวนทว (holistic method) แมวานกสถตทางสงคมศาสตรจะ

วจารณวา การใชวธการแบบนศกษาปรากฏการณทางสงคม เปนระเบยบวธทไมสามารถทาใหผลของ

การศกษาอธบายไดในลกษณะทวไปกตาม แตกจะเปนประโยชนตอการศกษาในขนตน (preliminary

approach) ในการทจะคนหาตวแปรทสาคญ ๆ(significant variables) และการจาแนกประเภท (categories) เพอนาไปสการสรางสมมตฐานทจะนาไปใชในการศกษาและทดสอบตอไป ซงนบวาเปนวธการทสาคญ

อยางหนงดวย ในการวจยทางสงคมวทยา

5

ความสมพนธกบวตถประสงคการวจยของ design แบบน นอกจากเพอการพรรณนา (Descriptive)

แลว อาจจะประยกตนาไปใชกบการอธบาย (explanation analysis) และการประเมนผล (Evaluation) ได

บางถาเปนการศกษาแบบเจาะลก (Intensive Study) ดงนนรปแบบการวจยประเภทน กลมตวอยางจะ

ไดรบการเลอกสมมาจากประชากรเพอวเคราะหเหตและผล ( causally analyzed ) โดยวธ multivariate

analysis ถามการใช sampling model เรยก design แบบนวา weighted one-shot survey design

แตถาไมไดใช sampling model ในการเลอกตวอยาง เราเรยก design แบบนวา nonweighted

one-shot survey design

รปแบบการวจยประเภทน มลกษณะออนทสด (the weakest) ในบรรดารปแบบของการวจยสารวจ เพราะไมมการใชกลมเปรยบเทยบในการศกษา ไมมการวดขอมลทเกดขนกอน ดงนนจงไม

สามารถอางองถงลาดบขนของเวลา (time order) ได เพราะใชเวลาการเกบขอมลศกษาเพยงครงเดยว

เทานน แตถงกระนนกตาม Stouffer กลาววา รปแบบยอย 2 ชนดของ One-shot case study น

เปนองคประกอบทสาคญของการวจยสารวจสมยใหมมาก เพราะสามารถใชเปนยทธวธทสาคญในการ

สรางขอเสนอตามหลกเหตผล (formulating causal proposition) เพอชวยใหสามารถนาทฤษฎมาชแนะ

และนากระบวนการสมตวอยางมาใชใหเปนประโยชนได จากขอจากดทเกดขน นกวจยสามารถแกไข สามารถประยกตหรออางองความเปนเหตผลได

ดวยการแบงกลมตวอยางทศกษาออกเปนกลมยอย แลวคนหาลกษณะทเหมอนกนและทแตกตางกน ซง

พอจะชวยใหสามารถคนหาความเปนเหตผลไดอยางหยาบๆ (rough indication) เพอเปนพนฐาน

การศกษาในระดบสงตอไป b. One-group pretest-posttest design เปนรปแบบการศกษา 2 ครงในกลมตวอยางเดยวกน มลกษณะคลายกบ “before after” true

experimental model แตตางกนตรงทไมมกลมควบคม (control group) ดงนน จงมขอจากดตรงทวา

นกวจยไมมทางรไดเลยวา อะไรเกดขนถากลมตวอยางไมไดแสดงออกในเหตการณทเกดขน เพราะวา

ไมมสถานการณเปรยบเทยบ คงรแตเพยงผลของการเปลยนแปลงทเกดขนเทานน แตผวจยจาตองม

ความระมดระวงเกยวกบเครองมอทใช ถามการเปลยนเครองมอวด จะทาใหเกดการบดเบอนในการ

วเคราะหความเปนเหตผลได รปแบบนมลกษณะเดนกวา One-shot case study ตรงทวามการศกษาซา

(repeated observations)

รปแบบนอาจเรยกไดอกอยางวา repeated-measured design แตกตองเขาใจวา ไมจาเปนตอง

เปน One-group pretest-posttest design เสมอไป เพราะนกวจยอาจศกษาขอมลจากกลมตวอยาง

เดยวกนภายใตสถานการณสองหรอมากกวากไดทแตกตางกน

6

c. Static-group comparison survey ในสมยกอนรปแบบการวจยแบบน เรยกอกชอวา ex post facto survey หรอ“after-only”

preexperimental design เปนการเลอกสมตวอยางสองกลม (อาจจะสมหรอไมสมกได) มาศกษาเพอ

อธบายเหตการณทเกดขน ซงกลมทตองการจะวเคราะห เรยกวา กลมเปาหมาย (target sample) อกกลม

หนงเอาไวสาหรบเปรยบเทยบผลทเกดขน เรยกวา กลมควบคม (control sample) แตรปแบบนมลกษณะ

เปนการศกษาในเวลาเพยงขณะเดยวเทานน (only one point)

ขอจากดของรปแบบน คอ ไมมขอมลของเหตการณทเกดขนกอน (there are no “before”

observation) ซงผวจยจาเปนจะตองอางถงวา อะไรไดเกดขนกอนในการศกษาครงน จากขอจากดอนน

ทาใหมปญหาในการตความและเปรยบเทยบกลมตวอยางทง 2 กลม วาแตกตางกนเนองจากเหตการณท

ศกษา (critical event) หรอแตกตางเนองจากสาเหตอน

มสาเหต 2 ประการ ททาใหเกดปญหาเหลานขน คอ

1. ผลจากการสมตวอยาง เนองจากนกวจยขาดความรทเพยงพอเกยวกบประชากรทจะศกษา

เพอทจะชวยใหการสมตวอยางมประสทธภาพในความเปนตวแทน (sufficiently representative) ดง

ตวอยาง Goode ไดแสดงใหเหนความยากลาบากทนกวจยตองเผชญหนาในการศกษาขนสารวจเกยวกบ

หญงหมาย (divorced women) โดยใชกลมตวอยางจากชมชนแหงหนง (one geographical area) ซงมอตราการหยารางสงในขณะทาการศกษา ปรากฏวากลมตวอยางในการศกษาครงนสวนใหญเปนพวกชน

ชนสง เมอนามาเปรยบเทยบกบอตราการหยารางของทงประเทศ ซงจาแนกตามขนทางสงคม ซงพบวา

อตราการหยาราง มกจะเกดขนมากในหมคนขนตาทางสงคม (lower classes) ผลจากการศกษาครงน

เปนการชวยให Goode ไดปรบฐานของการสมตวอยาง (sampling base) ใหใกลเคยงกบอตราสวนเฉลยของทงประเทศ

2. อคต (bias) ทเกดจากการใชปจจยทเกยวกบบคคลและสงคม (personalsocial factors) เปน

เกณฑในการจบคหรอจดประเภท (matching) กลมตวอยางใน target sample และ control sample

ไมวาจะเปนแบบใหความหมายแนนอน (precision) หรอโดยการควบคมการกระจายของความถกตาม

นกวจยจะตองจดบคคลเขาสกลมใหไดทงหมด อคตทจะเกดขนอยตรงนถานกวจยไมสามารถจดกลมคน

ทจะศกษา เขาไวในกลมทงสองตามเงอนไขได นกวจยจะตองทาใหกรณปญหานหมดไป เพราะจะทาให

เกดอคตขนมาในกลมตวอยางจรงๆ เพราะถาประชากรทจะศกษามขนาดเลก อคตในกรณน ทเกดจาก

การไมสามารถจบค จะมผลตอเนองหรอขยายกวางออกไป ทาให target sample มขนาดเลกเกนไป ซง

กอใหเกดปญหาอยางอนตามมาอก ดงท Freedman ไดชใหเหนวา การใชกลมตวอยางทมขนาดเลกมากๆ

มาจบคเปนสาเหตสาคญททาใหเกดความแตกตางอยางมนยสาคญขนมาเพราะยงกลมตวอยางมขนาดเลก

7

กจะยงเพมความนาจะเปนตอการไมสามารถควบคมปจจยทดสอบมากขน ซงจะเปนผลใหการ

เปรยบเทยบไมมความเทยงตรงอยางเพยงพอ นอกจากอคต 2 ประการขางตนแลวเกยวกบรปแบบการวจยประเภทน ซงมจดสนใจตรง

เหตการณในปจจบนเทานน เพอมงหาคาตอบเกยวกบนยสาคญของความแปรผนทเกดขน ไมไดมง

คาดการณเหตการณ ดงนนนกวจยจะตองปองกนผลกระทบจากปจจยทางวฒภาวะ และประสบการณแต

หนหลง (maturational and historical factors) ของกลมบคคลทศกษา ซงอาจมผลตอกระบวนการวเคราะห จดเดนของรปแบบน คอมการใชกลมเปรยบเทยบ (comparison group) แตมจดออนตรงไมม

ผลของการศกษาทเกดขนกอน (absence of before measures) จงมปญหาตอการอางองถงความเปน

เหตและผล (causal inference)

เกยวกบรปแบบการวจยประเภทน ซง Krausz and Miller เรยกวา Comparison Group Ex

Post Facto Study Design เชนกนนน เขาไดแบงออกเปน 2 ประเภท คอ

1. Cross – Sectional Design

2. Target / Control Groups Design

Cross – Sectional Design มจดมงหมายเพอวเคราะหความสมพนธระหวางตวแปร โดยม

ลกษณะสาคญ 2 ประการ คอ

1. เปนการศกษาในระยะเวลาขณะหนงซงมลกษณะเปนการศกษาในแงของความคงท (static

study )

2. จดสาคญของการศกษา คอ โครงสรางของระบบ (structure of the system) รปแบบของ

คณลกษณะของระบบ (patterns of system properties) และ ลกษณะการจดประเภทใน

สวนตางๆ ของระบบ (arrangement of system parts)

จดออนของ Cross – Sectional Design คอ บอกไดแตเพยงสหสมพนธ (correlation) แตไม

สามารถบอกความสมพนธในลกษณะทเปนเหตเปนผล (cause – and effect relationship) ถานกวจย

ตองการทราบความสมพนธในลกษณะน กตองใชรปแบบของ Longitudinal or Before and After

Designs

สวน Target / Control Groups Design นน มการสรางกลมควบคมขนมาศกษาพรอม ๆ กบ

กลมเปาหมายทตองการศกษา โดยกลมควบคมจะมหนาทเปนตวแสดงใหเราทราบวาอะไรจะเกดขนกบ

กลมทดลองหรอกลมเปาหมาย (experimental or target group) ถาไมมการทดลองหรอดาเนนการกบตว

8

แปรทเปนปจจยทดสอบจดมงหมายของ design แบบน กเพอคนหาผลกระทบของตวแปรทเปนปจจย

ทดสอบ (to discover effect of a test variable)

Quasi-Experimental Designs

ลกษณะสาคญของการวจยสารวจประเภทน คอ มการศกษาซา (repeated observation) มการ

สมตวอยาง (randomization) มการนาลกษณะการทดลองไปใชในสภาพการณทเปนธรรมชาตและ การ

เลอกใชกลมเปรยบเทยบ (the optional use of comparison groups) แบงออกเปน 3 ประเภทยอยๆ คอ

a. Same-group recurrent-time series survey without comparison group เปนการศกษาซาในกลมบคคลกลมเดยวตลอดระยะเวลาของการศกษาคลายกบรปแบบ การ

ทดลองประเภท “before-after” experimental แตไมมกลมควบคม กลมตวอยาง อาจจะสมมาอยางใช

ตวแบบหรอไมใชตวแบบ (weighied or unweighted basis) กได มลกษณะแตกตางจากรปแบบ one-

group pretest-posttest survey ตรงทมการศกษามากกวา 2 ครงขนไป แตกจะเกดปญหาเหมอน ๆ

กน อนเปนผลจากการศกษาซาๆ (repeated observation) เชน ปญหาจาก intrinsic test factors การขาดหาย หรอการเบอหนายของกลมตวอยางทจะใหขอมลแกเรา เพราจะตองใชเวลาในการศกษาหลาย

ครง เชน การตาย การเจบปวย การหลกหน และการเปลยนความคดทจะใหความรวมมอ เปนตน

ถาระยะเวลาของการศกษายาวนานเกนไป (1 ปหรอมากวาขนไป) บคคลทเปนกลมตวอยางอาจจะปลกตว

ออกจากกลมไป ซงจะเปนเหตใหการศกษาในครงหลงแตกตางจากครงแรกๆ นอกจากน historical

factors ทเกดขนในระหวางการศกษากอาจเปนเหตสาคญมากกวาเงอนไขของการทดลองกได

design แบบน มชอเรยกอกอยางหนงวา panel design (รปแบบการศกษาซา) โดยมจดมงหมายเพอคนหาการเปลยนแปลง หรอแนวโนมทเกดขนในกลม ซงโดยทวๆ ไป จะมการสรางสมมตฐานท

เปนเหตผล (Causal hypotheses) ขนมา ภายหลงจากการศกษาสถานการณอยางหนงททาใหเกด panel

design ขนมา คอ ความสนใจในตวผตอบขอมลวามการเรยนรในบทบาทเฉพาะมากนอยแคไหนอยางไร

ปจจยททาลายความเปนตวแทนของกลมตวอยาง เปนตน design แบบน มประโยชนในการวจยทางสงคมวทยามาก เพราะเปนตวแสดงใหเหนวามการ

เปลยนแปลงไปอยางไร ในคณลกษณะของบคคล บทบาท ระบบยอย หรอสวนอนๆ ของระบบ เพอ

ชใหเหนถงรปแบบการเปลยนแปลงทงหมดของระบบทงระบบ

ซงสามารถนาไปศกษาหรอวเคราะห

กระบวนการทางสงคม (Social process) และการวจยความเปนพลวตรทางสงคม (dynamic social

research) โดยวธการศกษา (form of study) เปนประเภทสงเกตการณแบบมสวนรวม (participant

observation) โดยนกวจยเขาไปอยในกลมทศกษาตลอดเวลา

9

ตวอยางของงานวจยในระดบคลาสสคของ design แบบน คอ การศกษาพฤตกรรมในการออก

เสยงเรอง “ The People’s Choice” ของ Paul F. Lazarsfeld , Bernard Berelson and Hagel Gaudet

ไดทาการวจย ซงตอนหลงไดตพมพครงใหมออกมาเมอป ค.ศ. 1944 b. Different-group recurrent-time series survey without comparison groups เปนการศกษาประชากรอยางตอเนอง (recurrent observations) แตไมไดใชกลมตวอยางเพยง

กลมเดยว ในการศกษาแตละครงจะสมตวอยางมาจากประชากรเดมทกครงโดยไมใชกลมตวอยางทใช

ศกษาในครงกอน แตทงนกลมตวอยางใหมจะตองมลกษณะคลายคลง (similar) กบกลมตวอยางเดม

เหตททาเชนน เพอควบคมผลกระทบทเกดจาก intrinsic factor (แตกทาใหเกดปญหาอยางอนตามมา)

ตวอยางของการศกษารปแบบน คอ การสารวจความคดเหนในการออกเสยงเลอกตง (public opinion

polls) ของ Gallup และ Harris ซงเปนการศกษาทศนคตของประชากรทมตอลกษณะทางการเมองหรอเหตการณทวๆ ไปในระยะเวลาตางๆ ขอสงเกต คอ การวจยรปแบบนไมไดครอบคลมไปถงการศกษาซา (repeated observation ) ถง

การเปลยนแปลงในทศนคตหรอพฤตกรรมและมลกษณะออนกวา the same group design เพราะวา

นกวจยไมสามารถทจะศกษาหนวยของการวเคราะหไดทกๆ มต design แบบนมชอเรยกอกอยางหนงวา รปแบบการศกษาอยางตอเนอง (Successive Design)

เปนการคดเลอกและศกษาขอมลจากกลมตวอยางทตางกน 2 กลม (หรอมากกวา) ในเวลาทตางกนจาก

ประชากรเดยวกน เรยกอกรปแบบหนงวา อนกรมเวลา (time series) ซงนาไปใชในการวเคราะหแนวโนม

(trend analysis) ดงนนจะเหนไดวาการศกษาแนวโนมหรอการศกษาในรปของกระบวนการไมไดเขมงวดเกยวกบ

การเลอกระยะเวลาทศกษาแตจะเกยวของกบการเลอกลกษณะหรอมตของระบบทจะศกษาอยางตอเนอง

ตลอดเวลาโดยสามารถนาไปใชไดอยางเหมาะสมเมอ 1. มจดมงหมายเบองตนเพอพรรณนาการเปลยนแปลงในทศนคตและพฤตกรรมของประชากร 2. เมอตองการพรรณนา วเคราะหหรอประเมนผล ถงผลกระทบทเกดขนโดยธรรมชาต หรอ

จากการกระทาตางๆ ทเขามาเกยวของ เชน สงคราม การเปลยนแปลงในสถานการณทาง

เศรษฐกจ การรณรงคการเลอกตง หรอการเปลยนแปลงในโครงการตางๆ ของรฐบาล 3. เมอกลมประชากรนนถกสอบถามหรอไดรบผลกระทบจากโครงการตางๆ อยตลอดเวลา

c. Same – group recurrent – time – series survey with comparison groups นกวจยไดสรางกลมเปรยบเทยบ (comparison group) หรอ control group ขนมา ในเวลาท

ศกษากลมตวอยางเปนเปาหมาย (target group) ซงไดมาโดยการสม (random selection) เพอใชศกษา

10

ตลอดในชวงเวลา (over a long period of time) ของการวจยรปแบบการวจยนมชอเรยกวา Longitudinal

design หรอเรยกอกอยางหนงวา Sequential Design

Design นสามารถแสดงถงธรรมชาตของการเจรญเตบโต (growth) และลกษณะของการ

เปลยนแปลงในบคคล และเปนรปแบบเดยวเทานนทแสดงถงลกษณะเหตและผลของความสมพนธทเกด

ขนอยตลอดเวลาไดอยางแทจรง

เหตผลสาคญของการศกษาแบบน เพอควบคมปจจยความเทยงตรง

ภายใน (internal validity factors) เชน ผลการสมภาษณ วฒภาวะ เวลา ซงปจจยเหลานมกจะมผลกระทบ

ตอรปแบบการวจยแบบอนๆ มาก ผลจากการศกษา เมอมขอแตกตางระหวาง comparison and focal samples นกวจยจะตอง

ถามตวเองวา ความแตกตางนมสามเหตมาจากการสมภาษณซาใน target sample หรอวา เปนขอ

แตกตางโดยธรรมชาตจากปรากฎการณทเกดขน ถานกวจยสามารถลงความเหนวาความแตกตางนเกด

จากกระบวนการการสมภาษณในขณะทาการศกษา กแสดงวาเกดความคลาดเคลอน (error) ขนแลวใน

การสารวจ ซงสามารถควบคมไดโดยฝกฝนพนกงานสมภาษณ (Interview retraining interviewers)

จะตองไมมการเปลยนแปลงรปแบบการสมภาษณ (Interview Schedule) และจะตองมการจดบนทกการ

ปฏสมพนธทเกดขนในขณะทาการสมภาษณ target sample ดวย ตวอยาง เชน ถากลมตวอยางท

ศกษาแสดงความไมพอใจ (unfavorable responses) ออกมา แตในกลมเปรยบเทยบไมไดแสดงออกมา เมอเปนเชนนกสามารถใหเหตผลไดวา ผสมภาษณทาใหเกดความคลาดเคลอนขนมา

ยทธวธการวเคราะหของการวจยรปแบบน กเพอตองการแสดงถงรปแบบของการเปลยนแปลง

ทางสงคม (patterns of social change) ทเกดขนจากการศกษาในครงแรกจนกระทงถงครงหลง ตวอยาง

จากการศกษาของ Lazarsfeld ในป 1948 ซงใชทศนคตของผออกเสยงเลอกตง (voters’ attitudes) เปน

หนวยของการเปลยนแปลง ซงผวจยสนใจตรงผลกระทบของสอมวลชน (impact of the mass media)

ทมตอ voters’ intentions ตงแตการเรมรณรงคหาเสยงเพอเลอกตงประธานาธบดจนกระทงถงวนทม

การออกเสยงเลอกตง การสมภาษณจะม 3 ครง คอ

ครงท 1 ตรวจสอบหรอทดสอบความสมพนธระหวาง ความชอบพาในพรรคการเมองกบการ

เลอกทจะออกเสยงใหกบผสมคร

ครงท 2 สมภาษณซาครงท 2 ในระหวางฤดกาลรณรงคหาเสยง เพอศกษาถงการเปลยนแปลงของทศนคต ครงท 3 ศกษาพฤตกรรมทออกเสยงจรงๆ เมอทาไดเชนนแสดงวา ผวจยประสบผลสาเรจในการเชอมตอระหวางทศนคตกบรปแบบของ

พฤตกรรม จดมงหมายพนฐานของการวจยรปแบบน เพอแสดงลกษณะของการเปลยนแปลงและอธบาย

11

ถงการเปลยนแปลงทเกดขนในหนวยทศกษา ดงนน ขอแตกตางจาก design แบบอน คอ นกวจยสามารถ

วดผลกระทบทเกดจากการสงเกตการณไดมการสรางกลมเปรยบเทยบ (comparison group) ขนมา ซง

ทาใหมการอางองถงความเปนเหตเปนผล (causal inference) ไดสามารถระบถงผลกระทบของตวกระตน

หรอเงอนไขของการทดลองได (ทงนเพราะมการควบคม factors of internal validity) จงทาใหการวจย

เชงสารวจแบบน มเครองมอประกอบทจกจกมากทสด แตกมปญหาในตวเอง ซงปญหาทปรากฏชด

ทสด คอ เรองการจดหาบคคล เพอใหยนยอมทจะถกสมภาษณซา ซง Glock ไดใหขอคดวาบคคลท

ยนยอมทจะใหสมภาษณซาๆ นน ในตอนแรกมกจะแตกตางจากผทจะไมยอมใหสมภาษณซาๆ และ

ทานองเดยวกบผทในตอนแรกรบปากวาจะใหสมภาษณ แตในตอนหลงกจะบอกปฏเสธออกมา ความ

แตกตางเหลาน นกวจยจะตองระบออกมาใหเหนชด เพอชใหเหนถงประเดนของอคตของกลมตวอยาง

และการคดเลอกตวเองทแตกตางกน และนกวจยจะตองประเมนลกษณะของผลกระทบทเกดจากการ

สมภาษณใหมออกมาดวย ซงการมสวนรวมในขณะทาการวจย จะทาใหเกดผลกระทบอนเปนลกษณะ

ของความตองการขนมาดวย นเปนเหตผลอนหนงททาใหมการใชกลมเปรยบเทยบหลายกลม ในการวจยรปแบบน ในขณะทการวจยรปแบบน ไดชอวาเยยมทสดในบรรดาการวจยสารวจประเภทตางๆ นน

นกวจยจะตองตระหนกถง ผลการเปลยนแปลงทอาจจะเกดจากปจจยแทรกซอนอยางอนๆ ดวย เชน

ปจจยทางดานเวลา การปฏสมพนธ และวฒภาวะ จดออนเหลาน ปรากฏอยโดยทวไปของ design แบบ

น ซงแกไขไดโดยการศกษาซา (repeated observation)

การศกษาในระยะยาว หรอ Sequential Design ม 3 รปแบบยอยๆ คอ

1. Cohort – sequential design

2. Time – sequential design

3. Cross - sequential design

Cross - sequential design เปนแนวความคดทใชในทางประชากรศาสตร หมายถง กลม

บคคลทมลกษณะเหมอนกนหรอรวมกน (common characteristic) เชน กลมบคคลทเกดในป 1940

กลมบคคลทเจบปวยจากโรคเฉพาะอยาง เมอนามาใชในสงคมศาสตรทวไปซงเรยกวา cohort analysis

นน เปนรปแบบของการศกษากลมคนทมลกษณะเหมอนกน ในระยะเวลายาว (over a long period

of time) ตวอยางในการวจยทางประชากรศาสตร ไดมการจดกลมสตรออกเปนกลมตามปทเกด (data

of birth) หรอตามการแตงงานแลวศกษาจานวนเดกทเกดจากสตรในกลมเหลาน ตลอดระยะเวลาของการ

สบพนธ (reproductive period) โดยนากลมทจดเปน cohort มาเปรยบเทยบกน

12

cohort analysis ในทางประชากรศาสตรนน นามาใชเปนตวชถงแนวโนมการเปลยนแปลงของ

ประชากร (population change) ในระยะยาว เชน แสดงถงการเปลยนแปลงในรปแบบของการสบพนธ

(pattern of reproduction) การเปลยนแปลงในจานวนหรอระยะเวลาของการเกด เปนตน

Cohort นอกจากจะใชในทางสงคมวทยาแลว ยงนาไปใชทางการแพทย , จตวทยา , psychiatric

ซงหมายถงจดเรมตนชวตของกลมบคคล (group of persons starting life) หรอการมประสบการณ

รวมกน (common experience together) และในทางประชากรศาสตร กใชเปนหนวยวเคราะหทาง

ประชากร (unit in demographic studies) ดวย

ขนตอนการวจยเชงสารวจ การวจยเชงสารวจ หรอ การวจยโดยการสารวจ เปนวธการวจยทใชกนแพรหลายมากทสด

โดยเฉพาะอยางยงในวงการวจยสาขาสงคมศาสตร ปจจบนการวจยทางสงคมวทยา รฐประศาสนศาสตร

จตวทยา การบรหารธรกจ สาธารณสขศาสตร ภมศาสตร ประชากรศาสตร ฯลฯ ในประเทศไทยอาศยการ

สารวจเปนเครองมอทสาคญในการเกบรวบรวมขอมลโดยทาการสมตวอยางจานวนหนงมาจากประชาการ

เปาหมายทตองการศกษาแลวนาผลทไดจากการศกษากลมตวอยางนอางองหรอประมาณคาไปยง

ประชากรทงหมดอกครงหนง ดงนน ในการวจยเชงสารวจจงมรายละเอยดปลกยอยในขนตอนของการวจย

แตกตางจากการวจยในแบบอนๆ อยบาง Denzin ไดเสนอขนตอนของการวจยเชงสารวจไว 9 ขนตอน คอ

1. การกาหนดรปแบบของปญหาทจะศกษาเปนการกาหนดปญหาทจะศกษา ศกษาจากใคร

ลกษณะการศกษาเปนแบบพรรณนาหรอเปนการอธบายและทานายรวมไปถงสมมตฐานทตองการจะ

ทดสอบดวย เปนการกลาวถงลกษณะทวไปของปญหา 2. กาหนดปญหาเฉพาะการวจย แปลความหมายของแนวความคดในปญหาทจะศกษาใหเปน

ตวแปรทสามารถวดไดและระบถงกลมตวอยางทจะใชเปนหนวยในการศกษา 3. การเลอกรปแบบของการสารวจ เลอกใหตรงกบจดมงหมายของการวจย 4. สรางเครองมอในการวจย 5. กาหนดรปแบบในการวเคราะหขอมล เลอกตวแปรอสระ ตวแปรตาม และตวแปรคมขนมา

พรอมทงระบมาตราหรอดชนของแตละตวแปรไวใหพรอม 6. กาหนดการเขาตารางขอมล การจดเตรยมรปแบบการวเคราะหในตอนนเปนการเตรยมลง

รหสใหกบประเดนปญหาและขอคาถามในแบบสอบถามเพอใหงายตอการแปลงขอมลไปสการวเคราะหซง

อาจจะใชบตรคอมพวเตอรหรอใชรปแบบการวเคราะหตาราง 7. การเตรยมการสาหรบผสมภาษณและผถกสมภาษณ กอนทนกวจยจะลงไปปฏบตงานใน

สนาม ผสมภาษณซงเปนนกวจยผชวยจะตองไดรบการฝกอบรมและชแนะถงทตงของพนทการวจยและม

13

การกาหนดผถกสมภาษณซงเปนกลมตวอยางจากประชากรโดยชแนะใหเหนถงถนทอยของกลมคนเหลาน

ซงอาจจะใชแผนทเปนเครองชวยอานวยความสะดวก 8. การวเคราะหผลของขอมลทออกมาในกระบวนการวเคราะหขอมล นกวจยตองมงคนหา

คาตอบประเดนปญหาทจะเกดขน คอ - กลมตวอยางทไดศกษาจรงนนมลกษณะรายละเอยดตางๆ เหมอนกบกลมตวอยางท

ไดมงหวงไวหรอไม ถานกวจยไดใชตวแบบการสมตวอยางทางสถตจะตองมการประเมนวา กลมตวอยางท

ไดมามความเปนตวแทนไดมากนอยแคไหน โดยเปรยบเทยบกบแบบแผนตอนตนทไดวางไวและกบ

ลกษณะของประชากรสวนใหญ - อตราการปฏเสธ (Refusals rate) ทจะตอบคาถามทเกดขนจะตองนามาคดคานวณ

ดวยเพราะถอเปนประเดนสาคญของการวจยซงจะตองมการตรวจสอบวาเกดจากอคตของกลมตวอยาง

(sample bias) หรอไม

9. การทดสอบสมมตฐาน ในขนนนกวจยจะตองสรางรปแบบการวเคราะหหลายตวแปรขนมา

เพอดลกษณะความแปรผนรวมระหวางตวแปร จดลาดบกอนหลง ความสมพนธของตวแปรและเมอ

กระบวนการวเคราะหสนสดลง นกวจยจะตองกลบไปพจารณาดวาขอมลทไดเหลานสามารถอยางเพยงพอ

หรอไม ทจะทดสอบสมมตฐานทตงไวและผลทไดออกมาสนบสนนหรอคดคานสมมตฐานอยางไรบาง Denzin ไดกลาววา ขนตอนเหลานเปนลกษณะความคดเพอใหขอเสนอแนะวาการวจยเชงสารวจ

จะแกปญหา 4 ประการ ทนกวจยทางดานนตองเผชญหนาอยตลอดเวลา คอ

1. การปฏสมพนธ 2. เวลา 3. ตวแบบการสมตวอยาง 4. หนวยของการวเคราะห

ความสมพนธระหวางการสมตวอยางกบการวจยเชงสารวจ

เนองจากการสารวจเปนการเลอกตวแทนของประชากรทเราตองการศกษาขนมาจานวนหนงเพอ

ทาการศกษาโดยมเปาหมายเพอนาเอาลกษณะขอมลทไดจากกลมตวอยางอางองไปถงลกษณะของ

ประชากรทเปนหนวยของการศกษาและเนองจากจดเรมตนของการสารวจเกยวของกบขอตกลงเบองตน

เกยวกบกลมตวอยางทสมมาจากประชากรททาการศกษา ดงนน การคดเลอกตวแบบการสมตวอยางจง

เปนสงจาเปนทจะตองกระทากอน การออกแบบการศกษาวาจะศกษาประชากรหรอกลมตวอยางแบบไหน

และดวยเหตนจงทาใหการสารวจขอมลตองอาศยทฤษฏทางคณตศาสตรสถต เกยวกบความนาจะเปนและ

การแจกแจงของตวแปรสมประกอบในการวางแผนการสารวจและการประมาณผล

14

การเกบรวบรวมขอมล การเกบรวบรวมขอมลจากแหลงตางๆ มเทคนคแตกตางกน ซงม 2 วธ คอ

1. การรวบรวมขอมลจากเอกสาร (Documentary Data)

2. การรวบรวมขอมลจากสนาม (Field Data)

ในการรวบรวมขอมลจากเอกสาร เปนการรวบรวมขอมลทมความสาคญเปนอนดบแรกของการ

วจย โดยเฉพาะการใชเอกสารและสงพมพเพอวเคราะหปญหาการวจยนน ยอมทาใหไดรบประโยชนอยาง

นอยถง 3 ประการ ประการแรก ผวจยยอมมองเหนภาพของปญหาทจะวจยไดชดเจนยงขน หลงจากทได

อานเอกสารและสงพมพทมประเดนสมพนธกบปญหาทจะวจยอยางถถวน ประการทสองผวจยจะไดทราบ

วาปญหาทจะวจยนน ไดมผหนงผใดทาไวกอนแลวหรอยง หรอมผใดไดวจยประเดนบางสวนของปญหาท

จะวจยไวบางแลวหรอเปลา และประการสดทาย ผวจยจะไดมความเขาใจอยางกวางขวางทจะเลอกใชวธ

วจยทเหมาะสมและตงแนววเคราะหทถกตอง เพอการวจยปญหาของตน สวนการรวบรวมขอมลสนามนน ในการวจยถอวาขอมลสนาม (Field Data) เปนขอมลทมคณคามากและเปนขอมลปฐมภม เพราะผวจยจะตองใชวธการรวบรวมจากแหลงตนตอของขอมล และยงอาจจะ

มโอกาสไดพบปะซกถามขอเทจจรงจากผใหขอมลโดยตรงอกดวย การรวบรวมขอมลสนามทสาคญและใช

กนทวไปม 3 วธ คอ การสงเกต (Observation) การสงแบบสอบถาม (Questionnaire) และการสมภาษณ

(Interview)

ในการวจยเชงสารวจ ซงสวนใหญแลวมความสมพนธกบขอมลสนาม (field data) มากทสดนน ม

วธการเกบขอมลทนยมใชกนอย 4 วธ คอ

1. ใชแบบสอบถาม ทผสมภาษณดาเนนการสอบถามเอง 2. การสมภาษณทางโทรศพท 3. การสงแบบสอบถามทางไปรษณย 4. แบบสอบถามทผใหขอมลเปนผตอบเอง จากวธการทง 4 ขางตนน เมอจาแนกตามลกษณะความสมพนธระหวางผเกบขอมลและผใหขอมล

สามารถแยกออกไดเปน 2 วธใหญ ๆ คอ

1. สมภาษณจากบคคลโดยตรง โดยผวจยหรอพนกงานสมภาษณอานปญหาจากแบบสอบถามท

ไดจดเตรยมไวแลวใหผถกสมภาษณฟงบางครงอาจจะใชวธการสมภาษณทางโทรศพทแตกมขอจากดมาก

คอ ไมสามารถสอบถามขอมลไดมาก โดยทวๆ ไป ไมควรเกน 20 นาท

2. สงแบบสอบถามไปใหผถกวจยตอบ ซงถอวาเปนการประหยดมาก แตมขอจากดตรงทไม

สามารถใชกบกลมบคคลบางประเภทได เชน คนทมการศกษาในระดบตา หรอไมมการศกษา ซงแมวา

สามารถจะอานแบบสอบถามได กอาจจะทาใหมการตความผดพลาดได

15

วธแรกถงแมจะตองเสยคาใชจายมากกวาวธทสอง แตจะมขอยงยากในการตอบปญหานอยกวา

เพราะผสมภาษณสามารถสอบถาม และใหคาอธบายปญหาแกผถกวจย ในกรณทเขาไมเขาใจคาถามได วธการเกบขอมลทง 4 วธทกลาวมา วธทนยมนามาใชเปนเครองมอทสาคญทสดในการวจยเชง

สารวจ คอ วธท 1 เปนการใชแบบสอบถาม ทผสมภาษณดาเนนการสอบถามเอง ซงมชอเรยกวา รปแบบ

การสมภาษณ หรอแบบสารวจ แตโดยทวๆ ไป กยงนยมเรยกวา แบบสอบถาม ซง แบบสอบถาม ม

หลกเกณฑเปนไปในทานองเดยวกนกบแบบสารวจหรอแบบสมภาษณ เพยงแตแตกตางกนเฉพาะวธการใช

เทานน กลาวคอ แบบสอบถามนน ปกต หมายถง แบบสอบถามทสงไป หรอนาไปมอบใหผตอบกรอก

ขอความลงเอง สวนแบบสารวจ คอ แบบสอบถามทใชประกอบในการสมภาษณ โดยผสมภาษณจะเปนผ

กรอกรายการแทนผถกสมภาษณ การใชแบบสอบถาม แบบสอบถาม หมายถง คาถามหรอชดของคาถามทเราคดขนเพอเตรยมไวไปถามผททราบขอมล

ตามทเราตองการทราบ อาจจะถามเอง ใหคนอนไปถาม หรอสงแบบสอบถามไปใหกรอกตามแบบฟอรม

คาถามทกาหนดให แลวนาคาตอบทไดมาวเคราะหแปลความหมายตอไป แบบสอบถาม (Questionnaire) เปนเครองมออยางหนงทใชรวบรวมขอมลซงตามปกตใชกนมาก

ในการวจยภาคสนาม เชน การสารวจหรอสามะโน และการวจยอยางอนๆ ทผวจยจะตองเขาไปเกยวของ

กบบคคลหรอสงแวดลอมทจะทาการวจย แบบสอบถามนบวาเปนเครองมอทมความสาคญอยางยง ในการ

วจยทางสงคมศาสตร เพราะใชบนทกขาวสาร ความรสกนกคดและทศนคต (attitude) ของประชากร

โดยตรง ขอดของแบบสอบถาม

1. คาลงทนนอยกวา เมอเทยบกบการสมภาษณ เพราะแบบสอบถามลงทนดวยคาพมพและ

สงไปยงผรบ สวนการสมภาษณตองออกไปสมภาษณทละคน ยอมเสยเวลาและคาใชจาย

มากกวา 2. การสงแบบสอบถามทางไปรษณย จะไปถงผรบแนนอนกวา การออกไปสมภาษณซงผตอบ

อาจไมอยบาน ไมวาง หรอไมยนดพบผสมภาษณ 3. การสงแบบสอบถามไปใหคนจานวนมาก ยอมสะดวกกวาการสมภาษณมากนก 4. แบบสอบถามจะไปถงมอผรบไดทกแหงในโลกทมการไปรษณย 5. แบบสอบถามทด ผตอบจะตอบอยางสะดวกใจมากกวาการสมภาษณ 6. ถาสรางแบบสอบถามใหดแลว การวเคราะหขอมลทาไดงายกวาการสมภาษณ 7. สามารถควบคมใหแบบสอบถามถงมอผรบไดในเวลาไลเลยกน จงทาใหการตอบ (ถาตอบ

ทนท) ไดแสดงถงความคดเหนของสภาวการณในเวลาทใกลเคยงกนได เปนการควบคมการ

ตอบไดแบบหนง

16

8. ผตอบตองตอบขอความทเหมอนกน และแบบฟอรมเดยวกน เปนการควบคมสภาวะท

คลายกน ทาใหสรปผลไดดกวาการสมภาษณ ขอเสยของแบบสอบถาม

1. มกจะไดแบบสอบถามกลบคนจานวนนอย 2. ความเทยง (reliability) และความตรง (validity) ของแบบสอบถามไดรบการตรวจสอบลาบาก

จงมกจะไมนยมหา 3. โดยปกตแบบสอบถามควรมขนาดสนกะทดรด ดงนนจงมขอคาถามไดจานวนจากด 4. คนบางคนมความลาเอยงตอการตอบแบบสอบถาม เนองจากไดรบบอยเหลอเกน หรอม

ประสบการณเกยวกบแบบสอบถามทไมดมากอนจงทาใหไมอยากตอบ 5. เปนการเกบขอมลทไมตองใชความสมพนธสวนตวเหมอนกบการสมภาษณซงผถามและ

ผตอบมปฏกรยาโตตอบกน แบบสอบถามใหปฏกรยาโตตอบทางเดยว 6. แบบสอบถามใชไดเฉพาะบคคลทอานหนงสออกเทานน 7. แบบสอบถามทไดรบคนมานน ผวเคราะหไมสามารถทราบไดวาใครเปนผตอบแบบสอบถาม

นน 8. ผตอบบางคนไมเหนความสาคญกอาจโยนแบบสอบถามทง โดยไมพจารณาใหรอบคอบ

ขอพจารณาในการเขยนแบบสอบถาม

ในการเขยนแบบสอบถามมองคประกอบทจะตองพจารณา 4 ประเดน คอ

1. ชนดของคาถาม 2. รปแบบของคาถาม 3. เนอหาของคาถาม 4. การจดลาดบของคาถาม คาถามในแบบสอบถามในลกษณะทวไป สวนใหญอาจแบงออกไดเปน 2 อยาง คอ คาถามปดกบ

คาถามเปด (Open and closed end question) คาถามปด คอ คาถามทผรางไดรางคาถามไวกอนแลว

และใหตอบตามทกาหนดไวเปนสวนใหญเทานน โดยใหโอกาสผตอบมโอกาสมอสระเลอกตอบไดนอย

สวนคาถามเปด คอ คาถามทเปดโอกาสใหผตอบๆ ไดอยางอสรเสรเตมท คาถามทงสองชนดใชควบคกน

ไป สวนใหญใชคาถามปดกอน แลวตามเกบประเดนความรสกดวยคาถามเปด ไวทายขอของคาถามปด

หรอของทายเรอง ขอดของแบบสอบถาม คอ 1. ผวจยตองการทราบ ความคดเหนของผตอบอยางเตมท โดยเฉพาะเรองทซบซอน ไมสามารถ

รางคาถามใหตอบเปนขอยอยๆ ได

17

2. ชวยผวจย เมอความรในเรองนน ๆ ของผวจยมจากด 3. ยงมขอความอะไรทเหลอตกคาง ยงไมไดตอบ ผตอบจะไดตอบมาได ไมตกคางหรอไมไดรบ

การบรรจอยในแบบสอบถาม 4. ชวยใหไดคาตอบในรายละเอยด ซงเปนเรองเกยวกบความรสก ความจงใจทซอนอย 5. ถาคาถามกาหนดไวตายตวมาก ผตอบไมมโอกาสไดแสดงความคดเหนตวเองเพมเตม จะได

เพมเตมตามทตองการ ทาใหไดขอเทจจรงเพมขน ขอเสยของคาถามเปด 1. การเปดโอกาสใหผตอบ ตอบไดโดยเสร อาจทาใหไดคาตอบไมตรงกบความตองการ ของ

เรองทตองการวจยได หรอมสวนตรงจดหมายนอย เพราะผตอบไมเขาใจเรองหรอตอบนอก

เรองทตองการจะวจย 2. อาจจะทาใหไดคาตอบออกนอกลนอกทาง ซงอาจไมเกยวกบเนอหาเลย 3. ลาบากในการรวบรวมและวเคราะห เพราะจะตองนามาลงรหสแยกประเภทซงทาใหลาบาก

มากและเสยเวลา เพราะแตละคนตอบตามความรสกนกคดของตนเอง ไมมกรอบหรอ

ขอบเขตทกาหนดให 4. ผลงรหสจะตองมความชานาญ จะตองมการอบรมมากอน มฉะนนอาจจะจบกลมของคาตอบ

ไมถก จะทาใหความหมายเปลยนแปลง หรอเปลยนคณคา หรออาจทาใหเปลยนความมง

หมายไป ขอดของคาถามปด 1. โดยทไดกาหนดคาถามไวแบบเดยวกน เปนมาตรฐาน จงทาใหไดคาตอบทมลกษณะเปน

มาตรฐานเดยวกน 2. สะดวกหรองายตอการปฏบตในการรวบรวมเกบขอมล 3. รวดเรว ประหยด 4. สะดวกในการวเคราะห ลงรหส และใชกบเครองจกรกลในการคานวณ 5. ทาใหไดรายละเอยดไมหลงลม 6. ไดคาตอบตรงกบวตถประสงค 7. ใชไดดกบคาถามทไมซบซอน หรอทเกยวกบขอเทจจรง

ขอเสยของคาถามปด 1. ผตอบไมมโอกาสไดแสดงความคดเหนอยางเตมท 2. อาจจะทาใหการวจยไมไดขอเทจจรงครบเพราะผวจยตงคาถามไวครอบคลมไมหมด 3. ถาคาถามไมชด ผตอบอาจตความหมายตางกน และคาตอบผดพลาดได

18

หลกการเขยนคาถามโดยทวไป 1. ตองมจดมงหมายทจาเพาะและชดเจนวาตองการถามอะไรบาง 2. ตองรลกษณะของขอมลทจะไดจากแบบสอบถาม วาจะไดขอมลประเภทใดบางเปนขอมลเชง

ปรมาณหรอคณภาพ ตลอดจนกลยทธทจะใหไดขอมลเหลานนมา 3. ภาษาทเขยนตองชดเจนใชศพทงาย ๆ 4. มการวางแผนการสรางแบบสอบถาม และคนควาขอความตาง ๆ จากแหลงทเกยวของ 5. ทาการตรวจสอบขอความเหลานวาใชไดหรอไม จดลาดบขอใหตอเนองเกยวของกนกอนทา

การใช 6. ศกษาวาผตอบแบบสอบถามเปนใคร มความสามารถและตงใจตอบหรอไม

การสมภาษณ

การสมภาษณ (Interview) เปนวธการเกบขอมลอยางหนงของนกสงคมศาสตรเปนการสนทนา

ระหวางนกวจยกบผใหขอมล (information) เพอวตถประสงคของการเกบขอมล วธการสมภาษณทนามาใชกนมากทสดในการวจยเชงสารวจ คอ รปแบบการสมภาษณหรอตาราง

การสมภาษณ (Interview schedule) ซงเปนการสมภาษณทมโครงสรางโดยใชรปแบบของแบบสอบถาม

(Questionnaire) ทนกวจยไดกาหนดหวขอปญหาไวเรยบรอยแลว นกวจยหรอพนกงานสมภาษณ ถามนา

ในปญหา แลวบนทกคาตอบทผถกสมภาษณตอบออกมา ลงในตารางการสมภาษณ รปแบบของการสมภาษณ

1. การสมภาษณทเปนรปแบบมาตรฐาน (The Schedule Standardized Interview, SSI) เปนรปแบบการสมภาษณทมโครงสรางดทสด ซงคาพดหรอกฎเกณฑของคาถามทงหมด สามารถ

ใชไดเหมอนกนกบผถกสมภาษณทกคน ดงนน นกวจยทใชการสมภาษณรปแบบนจะตองพฒนาเครองมอ

ใหมความสามารถทจะนาไปใชกบผถกสมภาษณได ในแนวทางเดยวกนและเมอมความแปรผนเกดขน

ระหวางผใหสมภาษณ กแสดงวา เปนลกษณะของการแสดงออกอยางแทจรง มใชเปนเพราะสาเหตมาจาก

เครองมออนน เกยวกบการใชรปแบบการสมภาษณประเภทน มขอตกลงเบองตน 4 ขอ คอ

1. เชอวาผถกสมภาษณมความสามารถในการเขาใจคาทใชรวมกน ทใชรวมกนตางๆ ไดอยาง

เพยงพอ ดงนน เราสามารถทจะตงปญหา ซงผถกสมภาษณแตละคนสามารถเขาใจปญหาเดยวกนได หรอ

19

อาจพดอกนยหนงไดวาผถกสมภาษณแตละคนทไดรบสงกระตนทเหมอนกนจะเขาใจขอบเขตของความหมาย

ไดเหมอนๆ กน 2. ขอตกลงทวา มความเปนไปไดทจะใชรปแบบของคาพด เพอใชเปนคาถามใหเขาใจไดเทากน

แกผสมภาษณทกคน แตขอตกลงทเกยวกบการสมภาษณทเปนรปแบบมาตรฐานประเภทนนน Benney

และ Hughes ไดใหขอสงเกตไววา แมวาสามารถนาไปใชกบประชากรกลมใหญไดกจรงแตกตองเปน

ประชากรทมลกษณะเปนเนอเดยวกน (homogeneous populations) ถาในกลมประชากรนนมภาษาท

แตกตางกนมาก มคานยมรวมกนนอย และเปนทซงความกลวทจะพดกบคนแปลกหนามอยมาก ดงนน

การสมภาษณทใชรปแบบมาตรฐานน ไมสามารถทจะนาไปใชได เพราะคาตอบทไดออกมาจะมความเปน

มาตรฐานนอยมาก ดงนน ผทประสบกบสถานการณเชนน จะตองสรางวธการสมภาษณแบบใหมขนมา ฉะนน ขอจากดของรปแบบการสมภาษณประเภทน คอ ใชไดเฉพาะกลมตวอยางทมความเปน

เนอเดยวกนและโดยเฉพาะอยางยงใชไดแตเพยงกลมตวอยางทเปนชนชนกลางเทานน เหตทเปนเชนน

Benney กบ Hughes ไดใหขอสงเกตไววา ในการวจยทางสงคมวทยานน ผถกสมภาษณจานวนมากทสดจะ

อยชวงชนทางสงคมเดยวกบผสมภาษณคอเปนคนชนกลาง อาศยอยในเมอง เปนกลมทมการศกษาสง ซง

มลกษณะแตกตางจากคนชนสงและคนชนตา ดวยเหตนบทบาททเหมาะสมของผใหขาวสารหรอผถก

สมภาษณในกลมคนชนสงกบคนชนตาจงมปรากฏอยนอยมาก 3. เชอวาผถกสมภาษณแตละคนมความเขาใจความหมายของแตละคาถามไดเหมอนกน ดงนน

เนอหารายละเอยดทจะสมภาษณในแตละคน กใชรปแบบเรยงลาดบทเหมอนกนซงเงอนไขของการใชคาถาม

จะตองวางไวใหเหมาะสมกบความสนใจและอารมณของผถกสมภาษณ เกณฑทนยมใชกนคอ ปญหาท

เกยวของกบความสนใจของผถกสมภาษณมากทสดไวเปนอนดบแรก สวนทสนใจนอยๆ วางไวตอนหลง

ๆ เรยงลาดบตอกนมา สวนปญหาทเกยวกบความรสก ควรวางไวในตอนหลงๆ กอนจะจบการสมภาษณ

โดยเฉพาะคาถามทเปนตวกระตนความรสกมากทสดจะตองจดใหเปนคาถามสดทาย 4. จะตองมการนารปแบบของคาถามไปทดลองศกษา ปรบปรงเปลยนแปลงและทดสอบกอนท

จะนาไปใชจรงเพอเปนตวชวยใหมการกระทาตามขอตกลงในขอท 1, 2 และ 3 เสยกอน โดยในกรทดสอบ

นน นกวจยจะตองเลอกกลมบคคลทเปรยบไดกบกลมตวอยางทจะใชในการสมภาษณจรง ๆ โดยทคน

กลมนจะใชเฉพาะทดสอบรปแบบการสมภาษณทสรางขนมาเทานน จากขอตกลงเบองตนทง 4 ประการของวธการสมภาษณโดยใชรปแบบนจะเหนไดวาเปนสงท

นกวจยกระทาไดยากมากในการทจะทดสอบใหมความเชอถอได เพราะโอกาสทจะไดคนพบเงอนไขเชง

ประจกษทตองการมนอยมากและการทจะชแนะถงลกษณะของการปฏสมพนธทจะเกดขนจากการ

สมภาษณกจะยากทจะทราบไดลวงหนาอยางถกตองแตถาเราทราบวากลมตวอยางทจะสมภาษณมลกษณะ

และประสบการณทเหมอนๆ กนแลว การใชเหตผลสนบสนนขอตกลงเบองตนดงกลาวกทาไดงาย แตถา

กลมตวอยางทศกษามความหลากหลาย การใชวธการสมภาษณรปแบบนจะมปญหาหลายอยาง

20

2. การสมภาษณแบบไมมโครงสราง (The Nonschedule Standardized Interview or Unstructured Schedule Interview ; USI)

เปนการสมภาษณทกาหนดขอมลทตองการจากผถกสมภาษณแตละคน มลกษณะใกลเคยงกบการ

สมภาษณแบบเฉพาะเรอง (focused interview) ซง Merton กบ Kendall นามาใช เงอนไขทใช คอ แมวา

เราตองการขอมลตางๆ จากผถกสมภาษณทกๆ คนแลวกตาม แตกตองมคาถามเฉพาะแกผถกสมภาษณ

แตละคนอกดวย เพอการปรบปรงใหเหมาะสมและหารายละเอยดเกยวกบขอมลทตองการเพมเตมอก ดวย

เหตนจงตองใชพนกงานสมภาษณทไดรบการฝกฝนมาแลวเปนอยางด ตองมความเขาใจในความหมาย

ของขอมลทตองการและตองมทกษะในการสรางคาถามขนมาสาหรบสมภาษณบคคลแตละคน ขอตกลงเบองตนของการสมภาษณรปแบบนม 3 อยาง คอ

1. เชอวาบคคลแตละคนจะมแนวทางของตนเองโดยเฉพาะในการใหความหมายโลกทศนของ

เขา ดงนน เพอทจะเขาใจความหมายอนน นกวจยจะตองใชวธการศกษาจากโลกทศนของผ

ถกสมภาษณ 2. เชอวาการกาหนดลาดบขนตอนของปญหาไวแนนอนแลว ไมอาจจะสรางความพอใจในการ

ตอบปญหาของผถกสมภาษณไดทกคน ดงนน เพอทจะใหการสมภาษณมประสทธภาพ

ไดมากทสด ควรเรยงลาดบขนตอนหวขอของการสมภาษณโดยดจากความพรอมและความ

เตมใจของผถกสมภาษณดวย 3. การทผถกสมภาษณทกคนไดรบคาถามจากชดของคาถามทเหมอนกน ดงนนจงมความเชอวา

ผถกสมภาษณแตละคนจะแสดงออกตอรปแบบของกลมคาถามทเหมอนกน ขอตกลงอนนม

ความเหมอนกบการสมภาษณทมรายการมาตรฐานเรยบรอยแลว ตางกนแตเพยงวาการใช

คาถามและการเรยงลาดบของคาถามจะเปลยนแปลงไปตามลกษณะผถกสมภาษณแตละคน 3. การสมภาษณทไมมแบบมาตรฐาน (The Nonstandardized Interview or Unstructured

Interview ; UI) เปนการสมภาษณทไมไดมการกาหนดกลมหรอชดของคาถามและเรยงลาดบทจะใชสมภาษณไว

ลวงหนา ไมมรายการสมภาษณเปนการเปดโอกาสใหผสมภาษณไดสอบถามปญหาไดอยางอสระและ

กวางขวาง ในการสรางปญหาและทดสอบสมมตฐานเฉพาะอยาง ในระหวางการสมภาษณได โดยม

ขอตกลงเบองตนและหลกความเปนเหตเปนผลเชนเดยวกบการสมภาษณทใชรายการแบบไมมโครงสราง

คอ ใชกลมคาถามอนเดยวกนแกผถกสมภาษณเพยงแตไมมการสรางรปแบบและกรอบของการสมภาษณ

ขนมาเทานนแบบสมภาษณนอาจเรยกชออกอยางไดวาการสมภาษณทไมมทศทางแนนอน (Nondirective

Interview)

นอกจากน ยงมรปแบบการสมภาษณอก 2 แบบทนยมใชกนอยโดยทวไป คอ

1. แนวการสมภาษณ (Interview guide) เปนการกาหนดหวขอขนมาใชในการสมภาษณแบบไม

มโครงสรางเพอเปนแนวทางและสรางความแนนอนทจะใหครอบคลมปญหาทสาคญๆ ทนกวจยตองการ

21

หวขอการสมภาษณมความแตกตางจากตารางการสมภาษณตรงทวา ในหวขอการสมภาษณไมมการ

กาหนดคาถามไวตายตวแตจะมหวขอกวางๆ ซงมความยดหยนและไมเปนทางการ ในการสมภาษณ

ระหวางผถกสมภาษณกบนกสมภาษณซงจดไดวามลกษณะคลายหรอเปนสวนหนงของรปแบบการ

สมภาษณประเภทท 3 ขางตน และ

2. การสมภาษณเฉพาะเรอง (Focused interview) เปนการสมภาษณทเนนหนกเฉพาะเรองหรอเหตการณทตองการขอมลจากผถกสมภาษณ โดยทวๆ ไปนยมใชกบบคคลทมหรอไดรบประสบการณ

รวมกน เชน การไดอานใบปลวโฆษณาชวนเชอทเหมอนกน ไดดภาพยนตรเรองเดยวกน หรอมสวนรวม

อยในเหตการณเดยวกนเปนคาตอบท Merton และคณะนามาใช การวางแผนวธการสารวจ การวางแผนการสารวจแบบยอนกลบเปนการวางแผนททาทายนกวจยมากกวาในความเปนจรง

การวางแผนควรจะเรมจากผลสดทายทตองการแลวยอนไปจนถงจดตงตนทาใหทราบวาตองการขอมล

อะไรบางและจะนาไปใชอะไรไดบาง การวางแผนสามารถโยงไปถงการวเคราะหและตารางวเคราะหทตรง

ตามความตองการ ชนดของตวแปรกลมตวอยาง รวมทงการใหรหสแกตวแปรแตละตว กลมตวอยางท

ครอบคลมประชากรทเกยวของและรวมถงพนกงานสมภาษณและผนเทศงานสนาม ความสาคญและขนตอนหลกของการวางแผน 2 ประเภทในวธการสารวจสมตวอยาง คอ

1. การวางแผนดานวชาการ ไดแก ขอบเขตของการสารวจ เลอกแบบแผนการสารวจรวมถง

เนอหาของการศกษาทงหมด 2. การวางแผนขนตอนการปฏบต เพอใหงานสารวจบรรลเปาหมายทตองการ การเตรยมการวางแผน ขอบเขต แบบแผน และเนอหาของการศกษา 1. ใหจดประสงคทจดเจนของการศกษา จดสาคญอยางทควรพจารณาในขณะเรมการศกษาดวย

การสารวจสมตวอยาง 1.1 ปญหาเบองตนของการศกษา ขนตอนในการวางแผนเพอการศกษาจาเปนตองเรมดวย

การระบปญหาทเกยวของกบการศกษาอยางชดเจน บอยครงทเดยวทปญหาซงเปนสงท

กระตนใหทาการศกษาไดถกดดแปลงไปหรอมคาถามอนทเขามาเพม ดวยเหตนเรอง

เวลาในการทาวจยจงเขามามสวนในการวางแผนการศกษา 1.2 ลกษณะทวไปของขอมลทตองการ 1.3 คาถามเฉพาะบางอยางซงจะตอบโตโดยวธการสารวจสมตวอยางเทานน

ทงสามประการนเปนขนตอนหลกของการกาหนดวตถประสงคของการสารวจสมตวอยางและ

จะตองพจารณาไปพรอม ๆ กน 2. การตความหมายแนวความคดหรอคาตางๆ

22

เมอกาหนดจดมงหมายทวไปและจดมงหมายเฉพาะของการสารวจแลวผศกษาจะพบวายงมคา

ตางๆ ทจะตองกาหนดความหมายคานยามอกมาก คาเหลานมกจะเปนทเขาใจในความหมายทวๆ ไป แต

มกจะไมชดเจนและไมมรายละเอยดพอสาหรบการวจย ในบางคาเปนคาทใชอยเสมอ เชน เพศ อาย

ระดบการศกษา แตในทกการสารวจจะตองใหนยามของคาเหลานไวดวย 3. คานยามทใชในการปฏบตงานจรง มความหมายในการเกบขอมลและวดได เชน นยามของคา

วาวางงาน 4. การเลอกหวขอทตองการเกบขอมล เพอใหไดแนวทางวาขอมลใดบางทควรเกบรวบรวมมา 5. การเตรยมแผนแบบของการสารวจ เมอมวตถประสงคของการศกษาทชดเจนและมเหตผลสมควรและไดกาหนดแบบของขอมลท

ตองการ ผวจยตองมงความสนใจไปยงแผนแบบของการศกษา แผนแบบของการศกษาทดจะไดมาจากวตถประสงคทชดเจนของการศกษาหรอเปนการ

ประนประนอมของวตถประสงคทงหมดกบขอกาหนดตาง ๆ เชน เวลา คาใชจาย สงทเนนคอ ขบวนการในการวางแผนควรจะพจารณาถงความสมพนธระหวางขอมลพนฐานท

ตองการและแผนแบบการทดลอง แบบแผนการสารวจ วตถประสงคของการวจย แผนแบบทใชในการสารวจในแตละวตถประสงคอาจจะเหมอนกนหรอตางกนขนอยกบลกษณะ

ของขอมลทตองการจากการสารวจนนๆ 1. การคนควาสารวจ (Exporation) 2. การศกษาแบบพรรณา (Description) จดมงหมายของการศกษาแบบนกเพอใหไดผลการวดท

เปนบรรทดฐานของปรากฏการณทตองการ เชน ความนยมตอพรรคการเมอง การสารวจคนหากบ

การศกษาแบบพรรณนาจะเหมอนกนมากในทางปฏบต แตกตางกนทความตงใจและการนาขอมลทไดมา

ใช การวจยพรรณนาโดยสรปจะสามารถนาไปสการวจยเพอวตถประสงคอนได 3. การวจยเพอคนหาสาเหต (Causal Explanation) 4. การทดสอบสมมตฐาน (Hypothesis testing) เปนจดมงหมายทใชมากเพออธบายสาเหต

ดงกลาว สมมตฐานคอสงทตองพสจนไดดวยขอมลทรวบรวมมาได สมมตฐานสวนมากจะตงใจในลกษณะ

ของตวแปรสองตวหรอมากกวาทจะเปนเหตเปนผลแกกน ขอความของสมมตฐานจะมคณคามากในการ

วางแผนการวจยและการรางแผนแบบของการสารวจ ขอดคอจะเปนกรอบบงคบใหนกวจยเขาใจชดเจนขน

ถงสงทตองการจะศกษา 5. การประเมนผล (Evaluation) การสารวจสมตวอยางไดถกนามาใชมากขนหรอนาไปใชรวมกบ

วธอนๆ ในการประเมนผลโครงการตางๆ

23

6. การคาดการณหรอพยากรณเหตการณ (Prediction) วตถประสงคทวไปของการวจยสารวจ

แบบนกคอ การหาขอมลเบองตนเพอคาดการณเกยวกบเหตการณในอนาคต วธคาดการณทใชมากอกวธ

คอ การสารวจขอมลปจจบนแลวพยากรณขอมลเหลานนสาหรบปตอๆ ไป

ตวอยางงานวจยเชงสารวจ

24

สภาพและปญหาการใชอนเทอรเนตของคร-อาจารยและนกเรยน โรงเรยนมธยมศกษา สงกดกรมสามญศกษา เขตการศกษา 11 ทเขารวมโครงการเครอขายคอมพวเตอร

เพอโรงเรยนไทย (School Net Thailand) Conditions and Problems of the Internet Usage of the Teachers and Students in Secondary

Schools Participation in the School Net Thailand Project in Educational Region 11,

Under the Department of General Education

นางสาวพรวจตร ชาตชานาญ ปรญญาการศกษามหาบณฑต สาขาวชาเทคโนโลยการศกษา มหาวทยาลยมหาสารคาม

ความเปนมา โครงการเครอขายคอมพวเตอรเพอโรงเรยนไทย (SchoolNet Thailand) เปนเครอขายคอมพวเตอรท

เชอมตอโรงเรยนในประเทศไทยเขาสระบบอนเทอรเนตเปนการใชเทคโนโลยสารสนเทศมาชวยใน

การศกษาของเยาวชนเพอสนองนโยบายของประเทศตามแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท

8 และแผนการศกษาแหงชาต ฉบบท 8 โดยมวตถประสงคเพอพฒนาคณภาพการศกษาของเยาวชนไทยและลดความเหลอมลาของโอกาสทางการศกษา โดยเปดโอกาสใหโรงเรยนประถมศกษาและโรงเรยน

มธยมศกษาทวประเทศ สามารถเขาถงเครอขายอนเทอรเนตไดอยางทวถง โดยมงหวงใหโรงเรยนสามารถใชประโยชนจากเครอขายคอมพวเตอรหรออนเทอรเนตในการพฒนาคณภาพการศกษา

(http://www.school.net.th/schoolnet1509/ school net _grd.php3) และทาหนาทเปนสอกลางในการแลกเปลยนเอกสารสอการสอน ดชนหองสมดระหวางโรงเรยน อกทงยงชวยใหครและนกเรยนสามารถ

ตดตอกบครและนกเรยนในโรงเรยนอนทงในและตางประเทศ (พรพไล เลศวชา. 2542 : 37) จากการ

ศกษาวจยของคมกรช ทพกฬา (2540 : บทคดยอ) วษณ โพธประสาท (2542 : บทคดยอ) และจาป

ทมทอง (2542 : บทคดยอ) เกยวกบการใชอนเทอรเนตเพอการเรยนการสอนของครและนกเรยนใน

โรงเรยนมธยมศกษาทเขารวมโครงการเครอขายคอมพวเตอรเพอโรงเรยนไทย ผลการวจยพบวา มการใช

อนเทอรเนตเพอการเรยนการสอนโดยใชบรการคนขอมลจากเวลดไวดเวบ ครสวนใหญไดรบการสนบสนน

การใชอนเทอรเนตเพอการเรยนการสอนมการใชประโยชนจากเครอขายเพอการเรยนการสอน ครมความตองการขอมลทเปนภาษาไทยมากทสดและตองการใหมการอบรมในการนาอนเทอรเนตไปประยกตใชกบ

การเรยนการสอน เหตผลการใชนกเรยนสวนใหญใชอนเทอรเนตเพอความบนเทงและมประโยชนตอการ

25

เรยน นกเรยนชายใชอนเทอรเนตมากกวานกเรยนหญง นกเรยนชายสายศลปะศาสตรเขาเวบไซดเพอการบนเทงมากกวานกเรยนชายสายวทยาศาสตร นกเรยนตางจงหวดเขาเวบไซดเกยวกบความรและการศกษามากกวานกเรยนในกรงเทพฯ และปรมณฑล และจากงานวจยของ ทอมสน,โมลนโด, และจอนหสน

(Thomson, Molindo และ Johnson อางจากจาป ทมทอง. 2542 : 5) พบวาตวแปรทมผลตอการใชอนเทอรเนตของคร ไดแก ระดบของการเขาถงอนเทอรเนต ระดบของการฝกอบรมทครไดรบ ทรพยากร ในการฝกอบรมเกยวกบอนเทอรเนต ผลประโยชนทนกเรยนไดรบ อาย จานวนปทปฏบตหนาทระดบ

การศกษาขนสงสด ขนาดของโรงเรยน สถานทตงของโรงเรยน (ในเมองกบชนบท) ความยงยากของ

ซอฟตแวร การไมมเวลาเพยงพอ จากการวจยทกลาวมาขางตนแสดงใหเหนวามการใชประโยชนจากอนเทอรเนต ในการนามาชวยในการสนบสนนในการเรยนการสอนซงเปนการชวยลดปญหาและอปสรรคในการเรยนร

ของผเรยน และสงเสรมการเรยนรดวยตนเองมากทสด ซงเปนการเรยนรทเนนผเรยนเปนสาคญ การใชเครอขายคอมพวเตอรตอการศกษาและประสบผลสาเรจมากนอยเพยงใดขนอยกบความพรอมในหลายๆ

ดาน ทเกยวของโดยตรงไดแก คร- อาจารย และนกเรยนซงเปนผใช คร เปนบคคลทสาคญในการสงเสรมการใชใหกบนกเรยน เปนผดแลนกเรยนในการใช ดงนนครจงตองเปนผทมความรความชานาญในการใชอนเทอรเนตเปนอยางด เขตการศกษา 11 ซงประกอบไปดวย 5 จงหวด ไดแก ชยภม นครราชสมา บรรมย สรนทรและศรสะเกษ ไดใหความสาคญกบโครงการเครอขายคอมพวเตอรเพอโรงเรยนไทย

(School Net Thailand) โดยใหโรงเรยนทมความพรอมสมครเขาใชบรการผานเครอขายเพอเปนการ

สนองนโยบายเทคโนโลยสารสนเทศแหงชาตและเพอเปดโอกาสใหกบคร-อาจารยและนกเรยนไดเขาส

อนเทอรเนตเพอเขาถงขอมลขาวสารและขอมลอนๆ ทเปนประโยชนตอการเรยนการสอนและเปนชองทางในการตดตอ สอสารแลกเปลยนเอกสาร สอการสอน ดชนหองสมดระหวางโรงเรยน และระหวางโรงเรยนกบสวนราชการทเกยวของกบการศกษา สามารถใหคร-อาจารยและนกเรยนในโรงเรยนสามารถตดตอกบคร-อาจารยหรอนกเรยนในโรงเรยนหรอสถาบนการศกษาอนๆ ในระดบโรงเรยนหรอสงกวาทงในและ

ตางประเทศ จากขอมลลาสด ในเดอนสงหาคม 2544 มโรงเรยนในโครงการทไดรบการจดสรรบญช

อนเทอรเนตทสงกดกรมสามญศกษาทงสน 118 โรงเรยน (http://user.school .net.th/school-

zone/Zone11.html#3100) ทงนเพอสงเสรมใหมการใชอนเทอรเนตเกดประโยชนสงสดตอการเรยนการ

สอน การใชอนเทอรเนตเพอการเรยนการสอนใหเกดประสทธภาพตองอาศยองคประกอบหลายๆ ดาน

เชน การใชบรการอนเทอรเนตประเภทตางๆ วสด อปกรณทเกยวของกบการใชระบบเครอขาย

อนเทอรเนต บคลากรทเกยวของกบระบบเครอขายอนเทอรเนต ดงนน ผวจยจงสนใจทจะทาการวจย

สภาพและปญหาการใชอนเทอรเนตของคร-อาจารย และนกเรยนของโรงเรยนมธยม ศกษา สงกดกรม

สามญศกษา เขตการศกษา 11 ทเขารวมโครงการเครอขายคอมพวเตอรเพอโรงเรยนไทยวาสภาพการใช

อนเทอรเนตเพอการเรยนการสอนอยางไร โรงเรยนมความพรอมในการใชหรอไม มสาเหตทเลอกใช

อนเทอรเนตและมปญหาในการใชอยางไร เพอเปนแนวทางปรบปรงการนาอนเทอรเนตมาชวยสนบสนน

26

ในการจดการเรยนการสอนใหกบผเกยวของกบการใชอนเทอรเนตโรงเรยน เพอใหคร-อาจารยและ

นกเรยนไดใชอนเทอรเนตใหเกดประโยชนสงสด โดยใชนวตกรรมทางเทคโนโลยสารสนเทศเพอทาใหเดกและเยาวชนมคณภาพตอไปในอนาคต แนวคดทฤษฎ ในการวจยครงนผวจยไดศกษา เอกสารโครงการเครอขายคอมพวเตอรเพอโรงเรยนไทย

(http://www. School.net.th/schoolnet1509/schoolnet_grd.php3) งานวจยของวษณ โพธประสาท

(2542) และงานวจยของจาป ทมทอง (2542) ตลอดจนเอกสารอนๆ ทเกยวของสรปเปนกรอบแนวคดในการวจยได ดงน

1. ดานสภาพการใชอนเทอรเนตเพอการเรยนการสอน ประกอบดวย

1.1 ลกษณะการใชอนเทอรเนตเพอการเรยนการสอน

1.2 ความถในการใชอนเทอรเนตเพอการเรยนการสอน

1.3 สาเหตทเลอกใชอนเทอรเนตเพอการเรยนการสอน

1.4 การตดตอสอสารผานระบบเครอขาย

2. ดานปญหาในการใชอนเทอรเนตเพอการเรยนการสอน ประกอบดวย

2.1 การบรการของศนยบรการและการเขาสเครอขาย

2.2 วสดอปกรณทเกยวของกบการใชเครอขายอนเทอรเนต

2.3 บคลากรทเกยวของกบการใชอนเทอรเนต

2.4 สารสนเทศบนระบบเครอขาย

วตถประสงค

1. เพอศกษาสภาพการใชอนเทอรเนตของคร-อาจารยและนกเรยน 2. เพอศกษาปญหาการใชอนเทอรเนตของคร-อาจารยและนกเรยน 3. เพอเปรยบเทยบสภาพและปญหาการใชอนเทอรเนตระหวางคร-อาจารยทสงกดหมวด

วชาตางกน 4. เพอเปรยบเทยบสภาพและปญหาการใชอนเทอรเนตระหวางคร-อาจารย ทสงกด

โรงเรยนทมขนาดแตกตางกน

27

5. เพอเปรยบเทยบสภาพและปญหาการใชอนเทอรเนตระหวางนกเรยนทเรยนแผน

การเรยนวทยาศาสตรกบทเรยนแผนการเรยนสายศลปศาสตร 6. เพอเปรยบเทยบสภาพและปญหาการใชอนเทอรเนตระหวางนกเรยนทมผลสมฤทธ ทางการเรยนตางกน 7. เพอเปรยบเทยบสภาพและปญหาการใชอนเทอรเนตระหวางนกเรยนทเรยนอยใน

โรงเรยนทมขนาดแตกตางกน สมมตฐานการวจย

1. คร-อาจารยทสงกดหมวดวชาตางกนมสภาพและปญหาการใชอนเทอรเนตแตกตางกน 2. คร- อาจารยทอยในโรงเรยนทมขนาดตางกนมสภาพและปญหาการใชอนเทอรเนต

แตกตางกน 3. นกเรยนในระดบมธยมศกษาตอนปลายทเรยนแผนการเรยนวทยาศาสตรและ ศลปศาสตรมสภาพและปญหาการใชอนเทอรเนตแตกตางกน 4. นกเรยนทมผลสมฤทธทางการเรยนตางกน มสภาพและปญหาการใชอนเทอรเนต

แตกตางกน 5. นกเรยนทอยในโรงเรยนทมขนาดตางกน มสภาพและปญหาการใชอนเทอรเนตแตกตางกน

ระเบยบวธวจย - การวจยเชงสารวจ (Survey Research)

ประชากร/กลมตวอยาง

ประชากร ทใชในการวจยครงนไดแก คร อาจารย และนกเรยนโรงเรยนมธยมศกษา สงกดกรมสามญศกษาเขตการศกษา 11 ทเขารวมโครงการเครอขายคอมพวเตอร เพอโรงเรยนไทยในปการศกษา 2543 จานวน ทงหมด 113 โรงเรยน คร- อาจารย จานวน 903 คน และนกเรยนระดบ มธยมศกษาตอนปลาย จานวน 10,715 คน

กลมตวอยาง ไดจากการสมแบบหลายขนตอน (Multi-stage Sampling) (บญชม ศรสะอาด.

2535 : 44-45) กาหนดกลมตวอยางโดยใชเกณฑรอยละ (บญชม ศรสะอาด. 2535 : 38) โดยจานวนคร-อาจารยประชากรหลกรอย จงใชกลมตวอยางรอยละ 15 ไดกลมตวอยางจานวน 174 คน สวนนกเรยนประชากรหลกหมนจงใชกลมตวอยางรอยละ 5 โดยไดกลมตวอยางจานวน 580 คน แบงเปน

นกเรยนแผนการเรยนสายวทยาศาสตรจานวน 367 คน และนกเรยนแผนการเรยนสาย ศลปศาสตร จานวน 213 คน รวมกลมตวอยาง จานวน 754 คน

28

เครองมอทใชในการวจย เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล เปนแบบสอบถามทผวจยสรางขน แบงเปน 2 ชด ชดท 1

แบบสอบถามสาหรบคร- อาจารย แบงเปน 3 ตอน

ตอนท 1 ขอมลเบองตนของผตอบแบบสอบถาม เปนแบบตรวจสอบรายการ

ตอนท 2 สภาพการใชอนเทอรเนตเพอการเรยนการสอน ลกษณะแบบสอบถามเปน

แบบสอบถามมาตราสวนประมาณคา (Rating Scale) 5 ระดบของลเครท (Likert)

จานวน 36 ขอ มคาอานาจจาแนกรายขอระหวาง 0.45-0.87 และคา

ความเชอมนรายดานเทากบ 0.96

ตอนท 3 ปญหาการใชอนเทอรเนตเพอการเรยนการสอน ลกษณะแบบสอบถามเปน

แบบสอบถามมาตราสวนประมาณคา Rating Scale) 5 ระดบของลเครท (Likert)

จานวน 15 ขอ มคาอานาจจาแนกรายขอระหวาง 0.41-0.87 และคาความเชอมนราย

ดานเทากบ 0.94 และคาความเชอมนทงฉบบเทากบ 0.96

ชดท 2 เปนแบบสอบถามสาหรบนกเรยน แบงออกเปน 3 ตอน

การวเคราะหขอมล ผวจยใชโปรแกรม SPSS for Windows Version 9.01 วเคราะหขอมล ดงน

1. ขอมลเบองตนของผตอบแบบสอบถาม โดยหาความถและคารอยละ

2. สภาพและปญหาการใชอนเทอรเนตของคร-อาจารยและนกเรยนของโรงเรยน

มธยมศกษา เขตการศกษา 11 ทเขารวมโครงการเครอขายคอมพวเตอรเพอโรงเรยนไทยโดยหาคา เฉลย

และคาสวนเบยงเบนมาตรฐาน 3. เปรยบเทยบสภาพและปญหาการใชอนเทอรเนตของคร-อาจารยทสงกดหมวดวชา

ตางกน คร-อาจารยทอยในโรงเรยนทมขนาดแตกตางกน นกเรยนทมผลสมฤทธทางการเรยนตางกน ดวย

การวเคราะหความแปรปรวนทางเดยว (One-way Analysis of Variance) และทดสอบความแตกตางเปน

รายคดวยวธของเชฟเฟ (Scheffe)

4. เปรยบเทยบสภาพและปญหาการใชอนเทอรเนตของนกเรยนแผนการเรยนสาย

วทยาศาสตรกบนกเรยนแผนการเรยนสายศลปศาสตรดวยการวเคราะหคา t (Independent Samples)

5. เปรยบเทยบสภาพและปญหาการใชอนเทอรเนตของนกเรยนทอยในโรงเรยนทมขนาด

แตกตางกน ดวยการวเคราะหความแปรปรวนทางเดยว (One-way A Analysis of Variance) และ

ทดสอบความแตกตางเปนรายคดวยวธของเชฟเฟ (Scheffe’) และดนแคน (Duncan)

29

สรปผลวจย 1. คร-อาจารยมสภาพการใชอนเทอรเนตเพอการเรยนการสอนโดยรวมและเปนรายดาน 2 ดาน

อยในระดบนอย มความคดเหนดวยตอสาเหตทเลอกใชอยในระดบปานกลาง และมความถในการใชอยในระดบนอยทสด (ไมเคยใช) และมปญหาในการใชอนเทอรเนตโดยรวมและเปนรายดาน 2 ดานอยใน

ระดบปานกลาง และมปญหาอยในระดบมาก 2 ดาน คอดานวสดทเกยวของกบอนเทอรเนตและดาน

บคลากรทเกยวของกบอนเทอรเนต คร-อาจารยหมวดวชาตางกน มสภาพและปญหาการใชอนเทอรเนตเพอการเรยนการสอนไมแตกตางกน และคร-อาจารยทอยในโรงเรยนขนาดตางกนมสภาพการใช

อนเทอรเนตเพอการเรยนการสอนไมแตกตางกน แตมปญหาแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ

0.05 โดยคร-อาจารยทอยในโรงเรยนขนาดเลกมปญหาโดยรวมและรายดานทง 4 ดานมากกวา คร-

อาจารยทอยในโรงเรยนขนาดใหญ 2. นกเรยนมสภาพการใชอนเทอรเนตเพอการเรยนการสอนโดยรวมอยในระดบปานกลาง มความ

คดเหนดวยตอสาเหตทเลอกใชอยในระดบปานกลาง สวนอก 3 ดานมการใชอยในระดบนอย และมปญหาในกรใชอนเทอรเนตโดยรวมอยในระดบปานกลางและรายดานทง 4 ดานอยในระดบปานกลาง นกเรยนแผนการเรยนตางกนมสภาพและปญหาการใชอนเทอรเนตเพอการเรยนการสอนไมแตกตางกน นกเรยนทมผลสมฤทธทางการเรยนแตกตางกนมสภาพการใชอนเทอรเนตเพอการเรยนการสอนแตกตางกนอยางม

นยสาคญทางสถตทระดบ 0.01 โดยนกเรยนทมผลสมฤทธทางการเรยนสงมการใชโดยรวมและรายดาน 2 ดานคอดานลกษณะการใชอนเทอรเนตและดานสาเหตทเลอกใชอนเทอรเนตมากกวานกเรยนทม

ผลสมฤทธทางการเรยนตา แตมปญหาการใชอนเทอรเนตเพอการเรยนไมแตกตางกน นกเรยนในโรงเรยนขนาดตางกนมสภาพและปญหาการใชแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 โดยนกเรยนในโรงเรยนขนาดใหญพเศษและขนาดเลกมการใชโดยรวมและรายดาน 2 ดานคอ ดานลกษณะการใช

อนเทอรเนตและดานสาเหตทเลอกใชมากกวานกเรยนในโรงเรยนขนาดใหญและขนาดกลาง และนกเรยนในโรงเรยนขนาดกลางมปญหาโดยรวมและรายดานทง 4 ดานมากกวานกเรยนในโรงเรยนขนาดเลก ขอเสนอแนะสาหรบการนาไปใช

1. โรงเรยนทเขารวมโครงการเครอขายคอมพวเตอรเพอโรงเรยนไทย ควรจดหาวสดอปกรณในการใหบรการอนเทอรเนตใหเพยงพอ เพอใหบรการไดอยางทวถงทงคร-อาจารยและนกเรยน

2. โรงเรยนควรจดอบรมบคลากร เพอใหมความสามารถในการใชอนเทอรเนต โดยเฉพาะคร-อาจารยซงจะตองเปนผควบคม ดแล และใหคาแนะนาการใชอนเทอรเนตแกนกเรยนใน

การเรยนการสอน 3. โรงเรยนควรกาหนดนโยบายการใชอนเทอรเนตเพอการเรยนการสอนไวในนโยบายหลกของ

โรงเรยน

30

ขอเสนอแนะสาหรบการวจยครงตอไป 1. ควรมการศกษาวจยเกยวกบสภาพการนาอนเทอรเนตมาใชเพอการเรยนการสอน ของสถาบน

การศกษาอนๆ ทงในระดบประถมศกษา และในโรงเรยนเอกชน ทเปนโรงเรยนเขารวมโครงการเครอขายคอมพวเตอรเพอโรงเรยนไทย เพอนาขอมลมาใชในการวางแผนพฒนาการใหบรการอนเทอรเนตในโรงเรยน

2. ควรมการศกษาวจยเชงสารวจเกยวกบสภาพความพรอมทงในดานวสดอปกรณ ดานนโยบายและดานบคลากรของโรงเรยนทเขารวมโครงการเครอขายคอมพวเตอรเพอโรงเรยนไทยเพอใหทราบถง

ศกยภาพในการนาประโยชนจากเครอขายไปประยกตใชในการเรยนการสอน 3. ควรมการศกษาวจยเกยวกบสภาพ ปญหาและความตองการการใชอนเทอรเนตเพอการเรยน

การสอนของคร- อาจารย และนกเรยนในโรงเรยนทเขารวมโครงการ เพอทราบถงปญหาและความ

ตองการ ของคร- อาจารย และนกเรยน เพอนาไปเปนแนวทางในการพฒนาการนาอนเทอรเนตเพอการเรยนการสอนไปใชใหตรงกบความตองการของผใช

4. ควรมการศกษาวจยเกยวกบสภาพการนาอนเทอรเนตมาใชเพอการเรยนการสอน จาแนกเปน

จงหวดในเขตการศกษา 11 ทเปนโรงเรยนเขารวมโครงการเครอขายคอมพวเตอรเพอโรงเรยนไทย

สภาพและปญหาการบรหารโครงการเครอขายคอมพวเตอร

31

เพอโรงเรยนไทยของโรงเรยนมธยมศกษา State and Problems in the Administration of the School net Thailand Project Management in

Secondary Schools Department of General Education

วาทรอยตรวนย คานอเนก ปรญญาครศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา สถาบนราชภฏเทพสตร

ความเปนมา โครงการเครอขายคอมพวเตอรเพอโรงเรยนไทย (School Net Thailand) เปนโครงการ

เครอขายคอมพวเตอรทเชอมตอโรงเรยนมธยมในประเทศไทยเขาสอนเทอรเนต เพอเปนการใช

เทคโนโลยสารสนเทศมาชวยกระตนการศกษาของเยาวชน ซงศนยเทคโนโลยอเลกทรอนคสและ

คอมพวเตอรแหงชาต (National Electronics and Computer Technology Center : NECTEC) ไดรเรม

ดาเนนการตงแตปพทธศกราช 2538 ตอมาเมอวนท 1 กมภาพนธ 2541 โครงการเครอขายคอมพวเตอร

เพอโรงเรยนไทย (School Net Thailand) ไดเรมมตใหมของโครงการ โดยพระมหากรณาธคณจากสมเดจ

พระเทพรตนราชสดาฯสยามบรมราชกมาร ซงมพระราชาอนญาตใหโรงเรยนตางๆ ทวราชอาณาจกรตดตอเขาเครอขายอนเทอรเนตผานทางศนยรบการเชอมตอออนไลนของเครอขายกาญจนาภเษก (เลขหมาย

1509) ประกอบกบการทกระทรวงคมนาคมไดมอบนโยบายใหองคการโทรศพทและ

การสอสารแหงประเทศไทย รวมมอกบ NECTEC ในการจดระบบอนเทอรเนตในราคาถกใหโรงเรยนตาง ๆ ทวประเทศอยางทดเทยมและทวถง โดยเรมตนท โรงเรยนมธยมศกษากอน จงทาใหเกดผนกกาลงกนระหวางโครงการเครอขายคอมพวเตอรเพอโรงเรยนไทยกบเครอขายกาญนาภเษก กลายเปนระบบบรการเครอขายคอมพวเตอรเพอโรงเรยนไทย ทสามารถเชอมตอออนไลนไดทวประเทศผานเลขหมาย

พระราชทาน 1509 โดยผใชเสยคาใชจายเพยงคาโทรศพทในอตราทองถนครงละ 3 บาททวประเทศ จงจด

ไดวาเปนการเรมตนมตใหมของโครงการเครอขายคอมพวเตอรเพอโรงเรยนไทยทสามารถเปนเครอขาย

อนเทอรเนตเพอการศกษา เปดโอกาสใหทางโรงเรยนมธยมศกษาทวประเทศ เขาถงระบบอนเทอรเนตไดอยางทวถงและเทาเทยมกน จงนบวาประเทศไทยเปนประเทศทมเครอขายคอมพวเตอร เชอมตอโรงเรยนในประเทศไทยเขาสระบบอนเทอรเนต เปนการใชเทคโนโลยสารสนเทศมาชวยพฒนาดานการศกษาเพอ

สนองนโยบายของประเทศตามแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 8 และแผนการศกษา

แหงชาต ฉบบท 8 โดยมวตถประสงคเพอพฒนาคณภาพการศกษาของเยาวชนไทยและลดความเหลอมลาของโอกาสทางการ ศกษาของโรงเรยนทวประเทศ ใหสามารถเขาถงเครอขายอนเทอรเนตไดอยางทวถง โดยมงหวงใหโรงเรยนสามารถใชประโยชนจากเครอขายคอมพวเตอร ในการพฒนาคณภาพการศกษา

32

จากขอมลโรงเรยนทวประเทศทสมครเขารวมโครงการตงแตป พทธศกราช 2538 – 2539 ม

จานวน 50 โรงเรยน เดอนตลาคม พทธศกราช 2544 มจานวน 473 โรงเรยน เดอนกนยายน พทธศกราช

2542 มจานวน 1,075 โรงเรยน เดอนพฤษภาคม พทธศกราช 2543 มจานวน 1,610 โรงเรยน เดอน

กนยายน พทธศกราช 2544 มจานวน 3,143 โรงเรยน ปจจบนโครงการเครอขายคอมพวเตอรเพอ

โรงเรยนไทย มสมาชกในโครงการจานวน 4,558 โรงเรยน ณ วนท 19 กนยายน 2545 สาหรบโรงเรยน

มธยมศกษา กรมสามญศกษา เขตการศกษา 6 ไดใหความสาคญกบโครงการเครอขายคอมพวเตอรเพอโรงเรยนไทย ไดสมครเขารวมโครงการเพอเปนการสนองนโยบายเทคโนโลยสารสนเทศแหงชาต และเพอเปดโอกาสใหกบครอาจารยและนกเรยนได ใชอนเตอรเนตเพอเขาถงขอมลขาวสารและขอมลอนๆ ทเปนประโยชนตอการเรยนการสอน พบวาเดอนกนยายน พทธศกราช 2545 มโรงเรยนมธยมศกษา สงกดกรม

สามญศกษา เขตการศกษา 6 ทเขารวมโครงการทงสนจานวน 123 โรงเรยน

ในฐานะทผวจยเปนบคลากรทปฏบตหนาทอยในโรงเรยน และมหนาทเกยวของกบการบรหารงานดานการพฒนาเทคโนโลยเพอการศกษาของโรงเรยน จงมความสนใจทจะศกษาสภาพและปญหาในการ

บรหารโครงการเครอขายคอมพวเตอรเพอโรงเรยนไทย ของโรงเรยนมธยมศกษา สงกดกรมสามญศกษา เขตการศกษา 6 ในดานการกาหนดขอบขาย การวางแผนการสรางการนาและการกระตนทมงาน การ

ควบคม การตดตอสอสาร และการตรวจสอบ ของโรงเรยนทเขารวมโครงการ เพอใหไดขอมลทถกตองและใหตรงกบสภาพทเปนอยจรงเพอทผบรหารโรงเรยน ผรบผดชอบโครงการและผทเกยวของ จะไดนาขอมลมาเปนแนวทางในการปรบปรงพฒนา การดาเนนงานโดยตรงใหเหมาะสมกบสภาพของโรงเรยน

และสอดคลองกบความตองการของผใชบรการและผทเกยวของ อนจะเพมประสทธภาพและประสทธผล

ของการบรหารงาน สามารถพฒนาการจดการศกษาของโรงเรยนใหไดตามเกณฑมาตรฐานตอไป

แนวคดทฤษฎ 1. ระบบเครอขายคอมพวเตอรและอนเตอรเนต

1.1 ความหมายของระบบเครอขายคอมพวเตอร

1.2 ความสาคญของระบบเครอขายคอมพวเตอร

1.3 ประเภทของระบบเครอขาย

1.4 รปแบบการเชอมตอเครอขาย

1.5 แนวทางการใชอนเทอรเนตเพอการศกษา

2. การบรหารโครงการเครอขายคอมพวเตอรเพอโรงเรยนไทย (School Net Thailand)

2.1 วตถประสงคของโครงการ

2.2 แนวการดาเนนการของกระทรวงศกษาธการ

33

2.3 แผนพฒนาและการดาเนนงานของโครงการ

2.4 วธการดาเนนงานโครงการ

2.5 ผลการดาเนนงานโครงการ

3. การบรหารโครงการ

3.1 ความหมายของการบรหารโครงการ

3.2 หลกการสาคญทเกยวกบการบรหารโครงการ

3.3 บทบาทของนกบรหารทมตอการบรหารโครงการ

3.4 ปจจยททาใหการบรหารโครงการประสบความสาเรจ

3.5 กระบวนการบรหารโครงการ

4. แนวความคดการบรหารโครงการ Sam Elbeik and Mark Thomas

4.1 การกาหนดขอบขาย

4.2 การวางแผน

4.3 การสราง การนาและการกระตนทมงาน

4.4 การควบคม

4.5 การตดตอสอสาร

4.6 การตรวจสอบ

วตถประสงค 1. เพอศกษาสภาพและปญหา การบรหารโครงการเครอขายคอมพวเตอรเพอโรงเรยนไทย ของ

โรงเรยนมธยมศกษา สงกดกรมสามญศกษา เขตการศกษา 6

2. เพอเปรยบเทยบสภาพและปญหา การบรหารโครงการเครอขายคอมพวเตอรเพอโรงเรยนไทย ของโรงเรยนมธยมศกษา สงกดกรมสามญศกษา เขตการศกษา 6 จาแนกตามขนาด

โรงเรยน 3. เพอศกษาความคดเหนและขอเสนอแนะ เกยวกบการบรหารโครงการเครอขายคอมพวเตอร

เพอโรงเรยนไทย ของโรงเรยนมธยมศกษา สงกดกรมสามญศกษา เขตการศกษา 6 สมมตฐานการวจย

34

1. สภาพและปญหาการบรหารโครงการเครอขายคอมพวเตอรเพอโรงเรยนไทย ของโรงเรยน

มธยมศกษา สงกดกรมสามญศกษา เขตการศกษา 6 อยในระดบมาก

2. โรงเรยนทมขนาดตางกน มสภาพและปญหาการบรหารโครงการเครอขายคอมพวเตอรเพอโรงเรยนไทย แตกตางกน

ระเบยบวธวจย - วจยเชงสารวจ

ประชากร/กลมตวอยาง ประชากรและกลมตวอยาง ไดแก ผบรหารโรงเรยนและครผรบผดชอบโครงการ จานวน 246 คน

เครองมอทใชในการวจย เปนแบบสอบถาม แบงออกเปน 3 ตอน ดงน

ตอนท 1 เปนแบบสอบถามทมลกษณะเปนแบบตรวจสอบรายการ สอบถามเกยวกบโรงเรยนและสถานภาพของผตอบ

ตอนท 2 เปนแบบสอบถามทมลกษณะเปนแบบมาตราสวนประมาณคา 5 ระดบ สอบถามเกยวกบสภาพและปญหาการบรหารโครงการเครอขายคอมพวเตอร เพอโรงเรยนไทย

การวเคราะหขอมล สถตทใช คอ คารอยละ คาเฉลย และคาสวนเบยงเบนมาตรฐาน

สรปผลวจย ผลการวจยพบวา 1. สภาพการบรหารโครงการเครอขายคอมพวเตอรเพอโรงเรยนไทย อยในระดบปานกลาง ทง

โดยภาพรวมและทกขนตอน 2. ปญหาการบรหารโครงการเครอขายคอมพวเตอรเพอโรงเรยนไทย อยในระดบปานกลาง ทง

โดยภาพรวมและทกขนตอน 3. สภาพและปญหา การบรหารโครงการเครอขายคอมพวเตอรเพอโรงเรยนไทย ของโรงเรยน

มธยมศกษา สงกดกรมสามญศกษา เขตการศกษา 6 ทเขารวมโครงการทงโรงเรยนขนาดเลก ขนาดกลาง

ขนาดใหญ และขนาดใหญพเศษ พบวาโดยภาพรวมอยในระดบปานกลาง ซงไมแตกตางกน

35

4. ความคดเปนและขอเสนอแนะ ในการบรหารโครงการเครอขายคอมพวเตอรเพอโรงเรยนไทย

ของโรงเรยนมธยมศกษา สงกดกรมสามญศกษา เขตการศกษา 6 ทเขารวมโครงการ พบวา ขอเสนอแนะ

สวนใหญจะเกยวของกบปจจยงบประมาณและสงอานวยความสะดวก ระบบการวางแผนทควรสงเสรมการมสวนรวมการดาเนนงานอยางจรงจง และการบรหารจดการทเปนระบบของผบรหารโรงเรยน

ขอเสนอแนะ 1. การศกษาสภาพและปญหา การบรหารโครงการเครอขายคอมพวเตอรเพอโรงเรยนไทย ของ

โรงเรยนมธยมศกษา กรมสามญศกษา เขตการศกษา 6 เปนการศกษาการบรหารเครอขายคอมพวเตอร

อนเทอรเนตในระดบการปฏบตและระดบของปญหาในการบรหารจงควรมการวจยเกยวกบรปแบบการ

บรหารเครอขายคอมพวเตอรและอนเทอรเนต ทสงผลตอการพฒนาเทคโนโลยเพอการศกษา 2. ควรมการศกษาวจยเกยวกบความตองการในการพฒนาของบคลากรเกยวกบเครอขาย

คอมพวเตอรและอนเทอรเนต 3. ควรมการศกษาวจยเกยวกบปจจยทสงผลตอประสทธผลของการบรหารเครอขายคอมพวเตอร 4. ควรมการศกษาวจยในแนวลกเกยวกบ การบรหารงานในแตละดานของการดาเนนงานดาน

อนเทอรเนต เชน การวางแผน การบรหารงบประมาณ การบรณาการในการเรยนการสอน 5. ควรวจยเพอศกษาถงบทบาทของผบรหารโรงเรยนและคร ในการสงเสรมใหมการใชอนเทอรเนต

ภายในโรงเรยนอยางเตมประสทธภาพ เพอเปนแนวทางดาเนนการสงเสรมพฒนาประสทธภาพการใชอนเทอรเนตตอไป

การใชคอมพวเตอรเพอการบรหารงานในโรงเรยนประถมศกษา สงกดสานกงานการประถมศกษาจงหวดอบลราชธาน

The Use of Computers for Primary School Administration under the Jurisdiction of the

Office of Ubon Ratchathani Provincial Primary Education

36

นายไพศาล พลาศาสตร

วทยานพนธ ครศาสตรมหาบณฑต สาขาการบรหารการศกษา สถาบนราชภฏอบลราชธาน

ความเปนมา ในปจจบนเพอใหการจดการศกษาใหมคณภาพและมประสทธภาพดขน จงมการใชคอมพวเตอร

จดทาระบบขอมลและสารสนเทศในหนวยงานตางๆ การใชคอมพวเตอรเพอการศกษาไดขยายตวเขามา

ชวยงานดานตางๆ ในทกระดบการศกษา เนองจากมการประดษฐเครองไมโครคอมพวเตอรขนมาใชงาน ซงเปนเครองขนาดเลก ราคาถกลง และมประสทธภาพการทางานสงขน ไมโครคอมพวเตอรจงนามา

พฒนาชวยงานในวงการศกษาไดอยางกวางขวาง และเขามามบทบาทในการแกไขระบบการศกษาใหดขน มความเหมาะสมสอดคลองกบสภาพแวดลอมมากยงขน (สมชาย ทยานยง 2529 : 3) การใชคอมพวเตอรของสถาบนการศกษาสามารถจาแนกเปนหลายประเภท เชน ใชสาหรบการเรยนการสอน การวจย และการ

บรหาร (ศรพร สาเกทอง 2528 : 18) กระทรวงศกษาธการไดเลงเหนความสาคญของคอมพวเตอรทมตอการศกษา จงมโครงการนาคอมพวเตอรเขามาใชในโรงเรยน โดยมแนวความคดทจะนาเอาคอมพวเตอร

เขามาใชในลกษณะตางๆ คอ 1. ใชในการเรยนการสอน โดยใชไมโครคอมพวเตอรชวยสอนหรอฝกทกษะในวชาทเรยนไปแลว

หรอใชไมโครคอมพวเตอรชวยสอนแทนครในบางสวน 2. ใชเพอชวยงานบรหาร เชน งบประมาณ ระบบการเงน ระบบบคลากร พสด

การลงทะเบยนเรยน การเกบประวตผลการเรยน การจดตารางสอน ตารางสอน ตลอดจนทาระบบเอกสาร

และงานหองสมด 3. ใชในการวเคราะหขอมลตาง ๆ เชน วเคราะหผลการสอบ วเคราะหขอสอบ

1. ใชการสอนนกเรยน ซงมการสอน 2 แบบ คอ

1.1 สอนใหนกเรยนรจกใชไมโครคอมพวเตอร

1.2 สอนใหนกเรยนเปนผสรางโปรแกรม

2. ใชเพองานอดเรกและสนทนาการ

จากสภาพปจจบน การใชเทคโนโลยสารสนเทศคอ การนาเครองคอมพวเตอรมาใชจดเกบขอมลสารสนเทศใหเปนระบบหมวดหม มความชดเจน คนหาขอมลดวยความสะดวกรวดเรวชวยในการตดสนใจ

ในการปฏบตงาน การใชคอมพวเตอรเขามามบทบาทในการบรหารงานทงภาครฐและเอกชนอยางแพรหลาย

เชน มหาวทยาลย สถาบนราชภฎ วทยาลย โรงเรยน โรงพยาบาล ธนาคาร รานสรรพสนคา รานคา ฯลฯ

และเชอมโยงขอมลสารสนเทศเปนเครอขาย ทงในระดบประเทศและนานาชาต

37

ดงนนผวจยมความสนใจทจะศกษาการใชคอมพวเตอรเพอการปฏบตงานในโรงเรยนประถมศกษา สงกดสานกงานการประถมศกษาจงหวดอบลราชธาน เนองจากไดกาหนดเปนเชงนโยบายจากรฐธรรมนญ

พทธศกราช 2540 แผนเศรษฐกจและสงคมแหงชาต (พ.ศ.2540 – 2544) พระราชบญญตการศกษา

แหงชาต พทธศกราช 2542 และนโยบายรฐบาล พ.ต.ท.ทกษณ ชนวตร ไดกาหนดเปนเชงนโยบายเทคโนโลยสารสนเทศทมความหลากหลาย โดยกาหนดใหคนเปนจดเนนเรงรดพฒนาบคลากรเทคโนโลย

ใหเพยงพอปรมาณและคณภาพ ใชเทคโนโลยสารสนเทศบรหารงานการจดการสมยใหม และพฒนาระบบสารสนเทศดานเศรษฐกจและสงคมไดอยางยงยน จากการสารวจการวจยการใชคอมพวเตอร ปรากฏวา

การวจยยงมนอย ไมมการแพรหลาย และเปนเรองใหมจงไดทาวจยเรองนขน เพอเปนการกระตนให

ผบรหารสถานศกษา ครผสอน มความสนใจในการใชคอมพวเตอรเพอเปนแนวทางในการบรหารงานของหนวยงานอน วางแผนการใชคอมพวเตอรเพอการบรหารงานของสานกงานการประถมศกษาจงหวด

อบลราชธาน และหนวยงานอนๆ ซงเปนประโยชนถงตวนกเรยนทกคน เปนการพฒนาประเทศทยงยน

และเตรยมประเทศเขาสเศรษฐกจใหม

แนวคดทฤษฎ 1. แนวคดทฤษฎทเกยวของกบคอมพวเตอร

1.1 ความหมายของคอมพวเตอร

1.2 ววฒนาการของคอมพวเตอร

1.3 สวนประกอบของคอมพวเตอร

1.4 การใชคอมพวเตอรในดานการศกษา

1.5 ผลกระทบทางดานการศกษา

2. การบรหารงานโรงเรยนประถมศกษา 2.1 การบรหารงานวชาการ

2.2 การบรหารงานบคลากร

2.3 การบรหารงานกจการนกเรยน

2.4 การบรหารงานธรการ การเงนและพสด

2.5 การบรหารงานอาคารสถานท

2.6 การบรหารงานความสมพนธระหวางโรงเรยนกบชมชน

38

วตถประสงค 1. เพอศกษาสภาพและปญหาการใชคอมพวเตอรเพอการบรหารงานโรงเรยนประถมศกษา สงกด

สานกงานการประถมศกษาจงหวดอบลราชธาน 2. เพอเปรยบเทยบสภาพและปญหาการใชคอมพวเตอรเพอการบรหารงานโรงเรยนประถมศกษา

ตามทศนะของขาราชการคร สงกดสานกงานการประถมศกษาจงหวดอบลราชธาน จาแนกตามเพศ และอายราชการ

สมมตฐานการวจย 1. ขาราชการครทมเพศตางกน มความคดเหนตอการใชคอมพวเตอรเพอการบรหารงานโรงเรยน

ประถมศกษาตางกน 2. ขาราชการครทมอายราชการตางกน มความคดเหนตอการใชคอมพวเตอรเพอการบรหารงาน

โรงเรยนประถมศกษาตางกน

ระเบยบวธวจย การวจยเชงสารวจ (Survey Research)

ประชากร/กลมตวอยาง ประชากรทใชในการวจยครงน รวมทงสน 837 คน ไดแก ขาราชการครในสงกดสานกงานการ

ประถมศกษาจงหวดอบลราชธาน ประกอบดวยผบรหาร 187 คน ครผสอน 650 คน จากโรงเรยน

ประถมศกษาในสงกดสานกงานการประถมศกษาจงหวดอบลราชธาน ทมคอมพวเตอร จานวน 187

โรงเรยน กลมตวอยางทใชในการวจยครงน เปนขาราชการครทงสน 369 คน กาหนดขนาดกลมตวอยางโดย

ใชตาราง Krejcie and Morgan และไดมาโดยการสมตวอยางแบบแบงชนเปนสดสวน (Proportionate

Stratified Random Sampling) ตามสดสวน โดยใชขนาด 1: 1: 1 ไดผบรหารโรงเรยน และครสายผสอน

เพศชาย และครสายผสอนเพศหญง กลมละ 123 คน

เครองมอทใชในการวจย เครองมอทใชในการวจยคอ แบบสอบถามการศกษาสภาพปจจบนและปญหาการใชคอมพวเตอร

เพอการบรหารงานโรงเรยนประถมศกษา สงกดสานกงานการประถมศกษาจงหวดอบลราชธาน ซงผวจยสรางขนมลกษณะเปนแบบสอบถามมาตราสวนประมาณคา การตรวจสอบคณภาพของเครองมอ แบบ

สอบถามไดผานการตรวจสอบความตรงเชงเนอหา (Content Validity) จากผทรงคณวฒ ทาการปรบปรง

และนาไปทดลองใชวเคราะหหาคาความเชอมนของแบบสอบถามโดยใชการหาคาสมประสทธแอลฟา

39

(- Coefficient) ของ Cronbach ไดคาความเชอมนเทากบ .98

การวเคราะหขอมล วเคราะหขอมลโดยใชคอมพวเตอร โปรแกรมสาเรจรป SPSS เพอหาคาสถตดงน

1. วเคราะหขอมลสภาพทวไปของผตอบแบบสอบถาม โดยการแจกแจงความถ คารอยละ และหาคาเฉลย

2. วเคราะหขอมลสภาพปจจบน ปญหาการใชคอมพวเตอรเพอการบรหารงานโรงเรยนประถม

ศกษา ตามภารกจและขอบขายงาน 6 งาน มงานวชาการ งานบคลากร งานกจการ นกเรยน งานธรการ

การเงนและพสด งานอาคารสถานท และงานความสมพนธระหวางโรงเรยนกบชมชน วเคราะหโดยหา

คาเฉลย และคาสวนเบยงเบนมาตรฐาน 3. วเคราะหเปรยบเทยบสภาพปจจบน และปญหาการใชคอมพวเตอรเพอการบรหารงานโรงเรยน

ประถมศกษาตามภารกจและขอบขายงาน 6 งาน มงานวชาการ งานบคลากร งานกจการนกเรยน งาน

ธรการ การเงนและพสด งานอาคารสถานท และงานความสมพนธระหวางโรงเรยนกบชมชน ในสงกดสานกงานการประถมศกษาจงหวดอบลราชธาน ดวยการทดสอบคา t (t – test) และคา F (F – test)

สรปผลวจย

1. สภาพการใชคอมพวเตอรเพอการบรหารงานโรงเรยนประถมศกษา พบวา ภาพรวมงาน

วชาการ งานบคลากร งานกจการนกเรยน งานธรการ การเงนและพสด งานอาคารสถานท งาน

ความสมพนธระหวางโรงเรยนกบชมชน มการใชคอมพวเตอรบรหารงานอยในระดบปานกลาง 2. ปญหาการใชคอมพวเตอรเพอการบรหารงานโรงเรยนประถมศกษา พบวาโดยภาพรวมและ

งานวชาการ งานกจการนกเรยน งานอาคารสถานท และงานความสมพนธระหวางโรงเรยนกบชมชน อยใน

ระดบปานกลาง สวนงานบคลากรและงานธรการ การเงนและพสดอยในระดบนอย 3. การเปรยบเทยบสภาพการใชคอมพวเตอรเพอการบรหารงานโรงเรยนประถมศกษา จาแนก

ตามเพศ พบวาโดยภาพรวมและงานวชาการ งานบคลากร งานกจการนกเรยน งานธรการ การเงนและพสด และงานสถานท ไมแตกตางกน สวนงานความสมพนธระหวางโรงเรยนกบชมชน แตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05

4. การเปรยบเทยบปญหาการใชคอมพวเตอรเพอการบรหารงานโรงเรยนประถมศกษา จาแนกตามเพศ พบวาโดยภาพรวมและงานวชาการ งานบคลากร งานกจการนกเรยน งานธรการ การเงนและพสด และงานอาคารสถานท ไมแตกตางกน สวนงานความสมพนธระหวาง โรงเรยนกบชมชนแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05

40

5. การเปรยบเทยบสภาพการใชคอมพวเตอรเพอการบรหารงานโรงเรยนประถมศกษา จาแนก

ตามอายราชการ พบวาโดยภาพรวมและงานวชาการ งานธรการ การเงนและพสด งานอาคารสถานทและงานความสมพนธระหวางโรงเรยนกบชมชน ไมแตกตางกน สวนดานงานบคลากร พบวา กลมอายราชการ 11 – 20 ป และกลมอายราชการ 21 – 40 ป แตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 งานกจการ

นกเรยน พบวา กลมอายราชการ 1 – 10 ป และกลมอายราชการ 11 – 20 ป แตกตางกนอยางมนยสาคญ

ทางสถตทระดบ .05

6. การเปรยบเทยบปญหาการใชคอมพวเตอรเพอการบรหารงานโรงเรยนประถมศกษา จาแนกตามอายราชการ พบวา ไมแตกตางกนทงโดยภาพรวมและรายดาน

ขอเสนอแนะ 1. โรงเรยนนาคอมพวเตอรมาใชในการบรหารงานตามภารกจ และขอบขาย 6 งาน ซงเปนงาน

หลกทสาคญของโรงเรยน มกจกรรมตองดาเนนการอยางมาก จาเปนอยางยงทจะตองมการพฒนา

บคลากรใหมความร ความชานาญ ความสามารถในการใชคอมพวเตอร อกทงคณภาพของเครอง

คอมพวเตอรและโปรแกรมการใชงานควรทนสมยตลอดเวลา 2. โรงเรยนกาหนดเปนนโยบายการใชคอมพวเตอรเพอการบรหารงานในโรงเรยน ในธรรมนญ

โรงเรยน และแผนปฏบตการประจาป เพอใหสอดคลองตามนโยบายรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย

พ.ศ.2540 มาตรา 81 แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตฉบบท 8 (พ.ศ.2540 – 2544) และ

พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พทธศกราช 2542 มาตรา 6, มาตรา 65, มาตรา 67 และมาตรา 68

3. หนวยงานตนสงกดจดสรรงบประมาณในการจดซอและซอมแซมคอมพวเตอร ใหแกโรงเรยนเพยงพอกบความตองการโรงเรยน

4. ผบรหารโรงเรยน คร กรรมการสถานศกษา และผปกครองนกเรยน รวมประชมวางแผนระดมความคดเหนจากฝายจดการศกษาในการนาคอมพวเตอรมาใชในโรงเรยน ใหเกดประโยชนสงสด

5. จดตงโรงเรยนในกลมโรงเรยน ใหม 1 โรงเรยน เพอรวมขอมลสารสนเทศตามภารกจ

ขอบขาย 6 งาน ในโรงเรยนใหเปนระบบออนไลน ในระดบสานกงานการประถมศกษาอาเภอ สานกงาน

การประถมศกษาจงหวด และสานกงานคณะกรรมการการประถมศกษาแหงชาต 6. ใหชมชนเขามามสวนรวมในการระดมทรพยากรเพอจดหาคอมพวเตอร เชน รบบรจาค

คอมพวเตอร และจดทาผาปาสามคคเพอสมทบทนซอคอมพวเตอร 7. คดเลอกโรงเรยนทมผลงานดเดนการใชคอมพวเตอรเพอการบรหารงานในโรงเรยน

ประถมศกษา เพอรบรางวลเกยรตยศในระดบชาต อาเภอ และจงหวด

ขอเสนอแนะในการวจยครงตอไป

41

1. ควรมการศกษาเกยวกบเรองน ในโรงเรยนประถมศกษา สงกดสานกงานคณะกรรมการการประถมศกษาแหงชาต ใหดาเนนการวจยในภาพรวมระดบประเทศ

2. ควรมการศกษาเกยวกบเรองน ในโรงเรยนในจงหวดอบลราชธาน โดยไมแบงแยกเปนโรงเรยน

ในสงกดกรมสามญ โรงเรยนในสงกดสานกงานการประถมศกษาจงหวดอบลราชธาน โรงเรยนในสงกด

เอกชนและโรงเรยนในสงกดเทศบาล 3. ควรศกษาเกยวกบผลกระทบทจะเกดขนกบการใชคอมพวเตอรเพอการบรหารงานโรงเรยน

ประถมศกษา สงกดสานกงานการประถมศกษาจงหวดอบลราชธาน

การใชไมโครคอมพวเตอรของอาจารยในมหาวทยาลยพายพ Microcomputer Usage of Instruction in Payap University

นายมานะ จรพรสวสด

วทยานพนธ ศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาเทคโนโลยทางการศกษา มหาวทยาลยเชยงใหม

ความเปนมา คอมพวเตอรไดเขามามบทบาทตอระบบการศกษาทงในดานการเรยนการสอนการบรหาร

การศกษา ตลอดจนการบรการตาง ๆ ซงทาใหการดาเนนการทางดานการศกษาสะดวก คลองตวทนตอเหตการณและทาใหระบบการศกษามประสทธภาพยงขน

42

การใชคอมพวเตอรสถาบนอดมศกษา ครรชต มาลยวงศ (2540 : 21-24) ไดแบงเปนประเภทตางๆ ไดดงน 1. ใชในการสอนวชาคอมพวเตอร เชน ใหรจกการใช DOS การใชโปรแกรมสาเรจรป

2. ใชในการสอนวชาตาง ๆ การใชคอมพวเตอรชวยสอน (CAI) โดยจดทาซอฟแวรชวยสอน

3. ใชในการทดลองในหองปฏบตการ ใชในดานการทดลองตางๆ เชน ฟสกส เคม ไฟฟา

4. ใชในงานหองสมด เปนการใชคอมพวเตอร ในการใหบรการดานตางๆ ของหองสมด เชน

การคนหาหนงสอ ใชในการบนทกการยมคน ใชในการทาบตรดรรชน ฯลฯ 5. ใชในงานสอสารอเลกทรอนกส เปนการใชคอมพวเตอรเชอมโยงระหวางสถาบนการศกษา

ตางๆ เพอใหเกดเปนเครอขายคอมพวเตอรขนาดใหญ สามารถตดตอเชอมกบเครอขายอนเทอรเนตไดทวโลก โดยมศนยเปนประตทางออก (Gateway) ของประเทศไทย มชอวา

ไทยสาร (THAISARN ยอมาจาก Thai Society Science Academic Research Network)

ปจจบนมสมาชกกวา 40 สถาบน

6. ใชในการบรหาร การใชคอมพวเตอรในการบรหารนนขนอยกบวสยทศนของผบรหาร เชน

งานบญช งานลงทะเบยน งานพสด เพอใชในการตดสนใจในการบรหาร 7. ใชในงานวจย สามารถทางานประกอบการวจย และวเคราะหขอมล ถงแมวาคอมพวเตอรจะเปนอปกรณทมบทบาทและความสาคญตอระบบการศกษาอยางมากก

ตาม แตโดยทวไปแลวยงไมอาจจะนามาใชประโยชนไดอยางเตมท เนองจากยงมปญหาและอปสรรคตอการนามาใชหลายประการดวยกน เชน ปญหาการขาดประสบการณในการใชซอฟตแวรของบคลากรในสถาบนการศกษา และปญหาเกยวกบความขาดแคลน จากป พ.ศ. 2532 จนถง พ.ศ. 2541 เปนเวลา 9 ป เทคโนโลยการสอสารและคอมพวเตอรไดม

การเปลยนแปลงและไดพฒนาขนอยางรวดเรว ประกอบกบรฐบาลไดมนโยบายในการประกนคณภาพ

การศกษาระดบอดมศกษา และการกระจายโอกาสทางการศกษาทาใหมจานวนมหาวทยาลยในประเทศ

เพมมากขน ทาใหมการแขงขนทางดานวชาการมากขน เพอใหไดมาตรฐานทางการศกษาทดเทยมกนโดยกาหนดองคประกอบทมผลตอคณภาพการเรยนการสอน ไดแก การพฒนาหลกสตร การพฒนาคณาจารย การพฒนาหองสมด การพฒนาสอการศกษา อปกรณการศกษาและประเดนทสาคญ คอ การผลตบณฑตใหเปนทตองการของตลาดแรงงาน มหาวทยาลยพายพเปนสถาบนอดมศกษาเอกชนแหงหนงทไดรบการยอมรบในปจจบนไดผลต

นกศกษาเพอมากขน ในขณะทเทคโนโลยคอมพวเตอรไดมการพฒนาเพมขนอยางรวดเรว ยอมสงผลใหการจดการเรยนการสอนของมหาวทยาลยตองเปลยนไป จากสภาพการเรยนการสอนและหลกสตรการสอนคอมพวเตอรในมหาวทยาลยพายพทผานมา การพฒนาในดานการใชคอมพวเตอรของมหาวทยาลยยงมปญหา และอปสรรค ในหลาย ๆ ดาน เชน การพฒนา

43

บคลากร การพฒนาอปกรณเครองคอมพวเตอร ในการเรยนการสอน และการใหบรการเกยวกบ

คอมพวเตอร ดงนนจงควรมการศกษาเกยวกบสภาพปญหาและความตองการในการใช

ไมโครคอมพวเตอร ของอาจารยในมหาวทยาลยพายพ เพอทจะใชเปนแนวทางประกอบในการพจารณา

วางแผนพฒนาเกยวกบการม การใช และการพฒนาหลกสตร การสอนใหสอดคลองกบเทคโนโลยท

ทนสมย เพอผลตบณฑตใหมคณภาพ มความสามารถใชคอมพวเตอรในการประกอบอาชพและเปนท

ตองการของตลาด แรงงานตอไป

แนวคดทฤษฎ 1. สภาพการเรยนการสอนในมหาวทยาลยพายพ

2. การใชคอมพวเตอรในการศกษา

3. คอมพวเตอรเพอการเรยนการสอน

4. การนาคอมพวเตอรเขามาใชในระบบสารสนเทศเพอการบรหาร

5. การใชคอมพวเตอรระบบอนเตอรเนตในสถานศกษา

วตถประสงค เพอศกษาการม การใช และความตองการในการใชคอมพวเตอรของอาจารยในมหาวทยาลย

พายพ ระเบยบวธวจย

การวจยเชงสารวจ ประชากร/กลมตวอยาง

ประชากรทใชในการศกษาวจยครงน ไดแก ผบรหาร จานวน 11 คน อาจารยประจามหาวทยาลย

พายพ จานวน 238 คน รวม 249 คน

เครองมอทใชในการวจย เครองมอทใชในการวจยครงน ม 3 ชนด คอ

1. แบบสอบถาม สาหรบหวหนาภาควชาและอาจารยผสอนเปนผใหขอมล ซงเปนแบบสอบถาม

ปลายเปดและปลายปด จานวน 23 ขอ ม 3 ตอน คอ

44

ตอนท 1 ขอมลทวไปเกยวกบผตอบแบบสอบถาม

ตอนท 2 สภาพการใชไมโครคอมพวเตอร ในมหาวทยาลยพายพ

ตอนท 3 ความตองการและปญหาในการใชไมโครคอมพวเตอร

2. แบบสมภาษณสาหรบระดบรองอธบดฝายวชาการ และคณบด 9 คณะ (รวมผอานวยการ

บณฑตวทยาลย) เพอถามเกยวกบนโยบาย ปญหาและความตองการในการพฒนาการใชไมโครคอมพวเตอรในการเรยนการสอน

1) ทานมความคดเหนและนโยบายเกยวกบการนาเอาไมโครคอมพวเตอรมาใชในการเรยนการสอนอยางไร

2) ความตองการในการใชไมโครคอมพวเตอรในวชาทสอนของอาจารยในแตละวชาเปนอยางไร

3) ปญหาในการใชคอมพวเตอรในมหาวทยาลยพายพ

3. แบบสงเกต ผวจยเปนผรวบรวมขอมลจากการสงเกตแบบมโครงสราง จากสภาพโดยทวไปดาน

อาคารสถานท วสดอปกรณ ตลอดจนการจดกจกรรมการเรยนการสอน ทเกยวของกบใชคอมพวเตอร

การวเคราะหขอมล ผวจยนาขอมลทไดมาวเคราะหโดยการหาคาความถ คารอยละ และคาเฉลยแลวนาเสนอในรป

ตารางประกอบความเรยง

สรปผลวจย 1. อาจารยสวนใหญมความรและประสบการณในการใชคอมพวเตอร (75.63%) โดยศกษาดวย

ตนเองและสอบถามจากผเชยวชาญ สวนใหญมคอมพวเตอรทบาน 2. อาจารยใชคอมพวเตอรสปดาหละ 5 วน เพอการผลตเอกสารประกอบการสอนคนหาขอมลจาก

อนเทอรเนตและการพมพ 3. โปรแกรมสาเรจรปทใชสวนใหญเปน Microsoft Word PowerPoint Excel SPSS Athorware

และ Toolbook

4. อาจารยสวนใหญตองการเขารบการอบรมเรองคอมพวเตอรชวยสอน

5. อาจารยสวนใหญตองการใหผบรหารระดบสง สนบสนนการใชคอมพวเตอรในหนวยงาน และมการเชอมตอระบบคอมพวเตอรทงภายในและภายนอกมหาวทยาลย

6. ปญหา คอ คอมพวเตอรมจานวนนอย ไมพอแกการใชงาน

45

ขอเสนอแนะ 1. ควรมการสนบสนนและสงเสรมใหอาจารยผสอนไดมการใชคอมพวเตอรเพอการเรยนการสอน

ใหมากขน โดยจดตงหนวยงานทรบผดชอบจดโครงการ Computer User Groups ขน เพอใหอาจารยไดแลกเปลยนความรทกษะในการใชคอมพวเตอร

2. ควรสนบสนนโครงการจดตงศนยบรการในการผลตสอการสอน รบผดชอบในการฝกอบรมคอมพวเตอรชวยสอน เพอพฒนาสอการเรยนการสอนใหทนสมย

3. ควรจดใหมหองปฏบตการคอมพวเตอรสาหรบใหบรการสาหรบอาจารยและนกศกษาในคณะทไมมหองปฏบตการคอมพวเตอร และเพอเปนการสงเสรมการใชคอมพวเตอรในการเรยนการสอนใหมากขน

4. ควรจดใหมหนวยงานทรบผดชอบในการจดซอและจดหาและพฒนา โปรแกรมคอมพวเตอร สาหรบใหบรการสาหรบอาจารยผสอนทกคณะ และเพอเปนการใชทรพยากรรวมกนและชวยแกปญหาในการจดซอซาซอน

5. ควรจดใหมการโครงการกยมเงนเพอจดซอเครองคอมพวเตอรและอปกรณตอพวงเพอเปนการ

สงเสรมใหอาจารยไดมและไดใชคอมพวเตอร ขอเสนอแนะในการทาวจยครงตอไป

1. ควรมการศกษาเฉพาะกรณถงความตองการและปญหาการใชคอมพวเตอรของแตละคณะและภาควชาตาง ๆ ทมพนฐานวชาตางกน

2. ควรมการศกษาในระดบลกลงไป ถงความตองการและปญหาในการเรยนวชาคอมพวเตอรทเหมาะสมสาหรบนกศกษา

3. ควรศกษาถงรปแบบการพฒนาศนยการสอนทเหมาะสมในการใหบรการเกยวกบการใหบรการคอมพวเตอรในการเรยนการสอน

4. ควรมการศกษาสภาพการมการใชและความตองการของมหาวทยาลยทงของรฐและเอกชนเพอเปนแนวทางในการนาผลการศกษามาปรบปรงและพฒนาคณภาพการศกษาในระดบอดมศกษา

46

การศกษาสภาพปญหาและความตองการในการใชเทคโนโลยสารสนเทศของหองสมดโรงเรยน

มธยมศกษา กรมสามญศกษา กรงเทพมหานคร A Study of Problems and Demand in Library Information Technology in the Secondary Schools

under the Department of General Education in Bangkok Metropolitan Areas

วระวรรณ วรรณโท

วทยานพนธ ศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาบรหารการศกษา มหาวทยาลยรามคาแหง

ความเปนมา จากความกาวหนาของเทคโนโลยสารสนเทศทาใหหองสมดตองรบเทคโนโลยสารสนเทศมาเปน

สวนหนงของการปฏบตงานภายในและการบรการแกผใช หองสมดเปนองคกรทางสงคมทรบเทคโนโลย

ใหมมาดาเนนกาแรละพรอมทจะสนองความตองการของสมาชกในสงคมทงในปจจบนและอนาคต นอกจากนเทคโนโลยยงกอใหเกดอตสาหกรรมสารสนเทศ เชน ระบบสารสนเทศ และฐานขอมลทขาย

ผลผลตและบรการสารสนเทศไดดวยตนเอง ไมวาผใชจะอย ณ ทใด ปจจบนจงปรากฏพฒนาการของหองสมดอเลกทรอนกส หองสมดดจตอลหองสมดไรกาแพง และหองสมดเสมอนจรง (virtual library)

(ประภาวด สบสนธ, 2541 : 37) ปจจบนหองสมดโรงเรยนหลายแหงไดนาเทคโนโลยสารสนเทศมาใชในหองสมด หองสมดเหลานอาจมปญหาในเรองการดาเนนการ การเรมตน การหารปแบบทด ซงสภาพปจจบนโรงเรยนไมมทศทางในการนาเทคโนโลยสารสนเทศและรปแบบทแนนอนมาดาเนนการ แตละแหงใชเครองมอและระบบท

แตกตางกน ซงกอใหเกดปญหาในการแลกเปลยนขอมลและความรวมมอเพอใชทรพยากรรวมกน จะเหน

47

ไดวาแตละแหงดาเนนการนาเทคโนโลยสารสนเทศมาใชโดยลาพง ไมไดศกษาแนวทางการ เตรยมงาม

รวมกน มการสอบถามกนบางเพราะเปนการเรมตนดวยกน มการลองผดซาๆ กนเปนการลงทนทสญเปลาไมบรรลตามจดหมายทวางไว เมอคานงถงขอเทจจรงดงกลาวผวจยจงมความประสงคทจะศกษาเกยวกบ

สภาพปญหาและความตองการในการใชเทคโนโลยสารสนเทศของหองสมดโรงเรยนมธยมศกษา กรม

สามญศกษา กรงเทพมหานคร กลมท 5 เพอจะไดทราบสภาพของหองสมด ปญหา ความคดเหนและ

ความตองการของบรรณารกษในการนาเทคโนโลยสารสนเทศมาใชตลอดจนความคดเหนเกยวกบปญหา

และความตองการในการใชเทคโนโลยสารสนเทศของนกเรยนโรงเรยนมธยมศกษา กรมสามญศกษา

กรงเทพมหานคร กลมท 5 อนจะเปนประโยชนในการพจารณาทศทางในการพฒนาระบบเทคโนโลย

สารสนเทศของหองสมดโรงเรยนในกลมตอไป แนวคดทฤษฎ

1. ความรเบองตนเกยวกบเทคโนโลยสารสนเทศ

2. เทคโนโลยสารสนเทศกบงานหองสมด

3. แนวคดและหลกการจดหองสมด

4. ระบบหองสมดอตโนมต

วตถประสงค 1. เพอศกษาสภาพการนาเทคโนโลยสารสนเทศมาใชในหองสมดโรงเรยนมธยมศกษา กรม

สามญ ศกษา กรงเทพมหานคร 2. เพอศกษาความคดเหนของบรรณารกษเกยวกบสภาพปญหา และความตองการในการนา

เทคโนโลยสารสนเทศมาใชในหองสมดโรงเรยนมธยมศกษา กรมสามญศกษา

กรงเทพมหานคร 3. เพอศกษาความคดเหนของนกเรยนเกยวกบสภาพปญหาและความตองการในการใช

เทคโนโลย สารสนเทศมาใชในหองสมดโรงเรยนมธยมศกษา กรมสามญศกษา กรงเทพมหานคร

4. เพอเปรยบเทยบความคดเหนของบรรณารกษเกยวกบสภาพปญหา และความตองการในการ

นา นาเทคโนโลยสารสนเทศมาใชในหองสมดตามตวแปร อาย วฒการศกษาสงสด และประสบการณในการใชเทคโนโลยสารสนเทศของหองสมด

5. เพอเปรยบเทยบความคดเหนของนกเรยนเกยวกบสภาพปญหา และความตองการในการใช เทคโนโลยสารสนเทศมาใชในหองสมดตามตวแปร เพศ ระดบชนมธยมศกษาตอนตนและระดบชนมธยมศกษาตอนปลาย

48

สมมตฐานการวจย 1. บรรณารกษของหองสมดโรงเรยนทมอาย วฒการศกษา และประสบการณตางกน มความ

คดเหน เกยวกบสภาพปญหาและความตองการในการใชเทคโนโลยสารสนเทศมาใชในหองสมดแตกตางกน

2. นกเรยนในโรงเรยนมธยมศกษา กรมสามญศกษา กรงเทพมหานคร ทมเพศตางกน และระดบชน ตางกน จะมความคดเหนเกยวกบปญหาและความตองการในการใชเทคโนโลยสารสนเทศแตกตางกน

ระเบยบวธวจย การวจยเชงสารวจ

ประชากร/กลมตวอยาง ประชากรและกลมตวอยางทใชในการคนควาวจยครงน คอ

1. บรรณารกษโรงเรยนมธยมศกษา กรมสามญศกษา กรงเทพมหานคร กลมท 5 จานวน 18 โรง

เรยนกาหนดขนาดของกลมตวอยางโดยใชแบบเจาะจง จานวน 18 คน

2. นกเรยนโรงเรยนมธยมศกษา กรมสามญศกษา กรงเทพมหานคร กลมท 5 มนกเรยนทงหมด

จานวน 44,378 คน กาหนดขนาดของกลมตวอยางโดยใชตารางยามาเน (Yamane 1973, 186) ทระดบ

ความคลาดเคลอนรอยละ 5 ไดกลมตวอยางจานวน 394 คน

เครองมอทใชในการวจย เครองมอทใชในการวจย คอ แบบสอบถาม ผวจยใชเกบรวบรวมขอมลจากบรรณารกษ และ

นกเรยนโรงเรยนมธยมศกษา กรมสามญศกษา กรงเทพมหานคร กลมท 5 แบบสอบถามม 2 ชด ใชกบ

ประชากร 2 กลม โดยแยกแบบสอบถาม ดงน

แบบสอบถามชดท 1 สาหรบบรรณารกษ ม 3 ตอน

ตอนท 1 เปนสถานภาพของผตอบแบบสอบถาม ถามเกยวกบอาย วฒการศกษาสงสด

ประสบการณในการใชเทคโนโลยสารสนเทศของหองสมด มลกษณะเปนแบบตรวจสอบรายการ (check

list) มทงหมดจานวน 3 ขอ

ตอนท 2 สอบถามสภาพการนาเทคโนโลยสารสนเทศมาใชในหองสมดโรงเรยน ตาม

องคประกอบของเทคโนโลยสารสนเทศในการประยกตใชงานหองสมด 6 ดาน มลกษณะเปนแบบ

ตรวจสอบรายการ (check list) และคาถามแบบชนดเตมคาและปลายเปด มทงหมด 22 ขอ

49

ตอนท 3 สอบถามคดเหนเกยวกบปญหาและความตองการในการนาเทคโนโลย

สารสนเทศมาใชในหองสมดโรงเรยน 9 ดาน มลกษณะเปนแบบมาตราสวนประมาณคา 5 ระดบ มทงหมด

จานวน 33 ขอ

แบบสอบถามชดท 2 สาหรบนกเรยน ม 2 ตอน

ตอนท 1 เปนสถานภาพของผตอบแบบสอบถาม ถามเกยวกบเพศ ระดบชนเรยนใน

ปจจบน มลกษณะเปนแบบตรวจสอบรายการ (check list) มทงหมดจานวน 2 ขอ

ตอนท 2 สอบถามความคดเหนเกยวกบปญหาและความตองการในการใชเทคโนโลย

สารสนเทศในหองสมดโรงเรยนของนกเรยน มลกษณะเปนแบบสอบถามชนดมาตรสวนประมาณคา 5

ระดบ ดงกลาวแลวในแบบสอบถามชดท 1 ตอนท 2 มทงหมด จานวน 36 ขอ

การวเคราะหขอมล 1. ใชคาสถตรอยละสาหรบขอมลเบองตน และสภาพการใชเทคโนโลยสารสนเทศของ

บรรณารกษ 2. หาคาเฉลยและคาสวนเบยงเบนมาตรฐานสาหรบวเคราะหความคดเหน 3. ใช One-way ANOVA ใชในกรณเปรยบเทยบปญหาและความตองการในการใชเทคโนโลย

สาร สนเทศของบรรณารกษหองสมดโรงเรยนมธยมศกษา กรมสามญศกษา กลมท 5 มากกวา 2 กลม

ไดแก ในกรณอาย วฒการศกษา และประสบการณในการใชเทคโนโลยสารสนเทศของหองสมด 4. ใช t-test ในกรณเปรยบเทยบความคดเหนระหวางวฒการศกษาระดบปรญญาตรกบระดบ

ปรญญาโทเกยวกบปญหาและความตองการในการใชเทคโนโลยสารสนเทศของบรรณารกษ และความคดเหนระหวางเพศชายและเพศหญงเกยวกบปญหาและความตองในการใชเทคโนโลยสารสนเทศของ

นกเรยนโรงเรยนมธยมศกษา กรงเทพมหานคร กลมท 5

สรปผลวจย 1. บรรณารกษสวนใหญนาเครองคอมพวเตอรรน Pentium I ขนาด 16 MB เครองพมพชนด

Epson Stylus จอภาพชนด VGA ขนาด 14” เครองแสกนเนอร รน HP Deskjet 840C และ File Sever

รน Pentium III ขนาด 30 MB มาใช มการใชโปรแกรมสาเรจรปเขยนดวยภาษา Visual Basic โดยนามาใชงานดานบรการของหองสมด มขอมล/สารสนเทศใหบรการแกนกเรยนดานหนงสอ มผปฏบตงานดานคอมพวเตอรวเคราะหออกแบบโปรแกรม มหวหนางานหองสมดดและรกษาเครองคอมพวเตอร และนาระบบ LAN มาใชในการปฏบตงานหองสมด ซงบรรณารกษเปนผเสนอขอดาเนนการนาเทคโนโลยสารสนเทศมาในการปฏบตงาน ผลจากการทาคมอปฏบตงาน/คมอการใชบรการ ทาใหสามารถจาขนตอน

50

การปฏบตงานไดและผลจากการไมทาคมอปฏบตงาน/คมอการใชบรการทาใหไมไดรบความสะดวกใน

การปฏบตงาน 2. บรรณารกษมความคดเหนเกยวกบปญหาในการนาเทคโนโลยสารสนเทศมาใชในหองสมดอย

ใน ระดบนอย 1 ดาน คอ ดานการประสานงานกบศนยคอมพวเตอร อยในระดบปานกลาง รวม 7 ดาน

คอ ดานบคลากร ดานผใชบรการ ดานการประสานงานกบศนยคอมพวเตอร ดานเครองคอมพวเตอร ดานโปรแกรม ดานงานบรหารของหองสมดดานงานเทคนคของหองสมด อยในระดบมากเพยงดานเดยว คอ

ดานงบประมาณ และมความตองการในการนาเทคโนโลยสารสนเทศมาใชในหองสมดอยในระดบมาก

รวม 5 ดาน คอ ดานบคลากร ดานการประสานงานกบศนยคอมพวเตอร ดานงานบรการของหองสมด

ดานงานเทคนคของหองสมด ดานงานบรการของหองสมดอยในระดบมากทสด รวม 4 ดาน คอ ดาน

งบประมาณ ดานผใชบรการ ดานเครองคอมพวเตอร ดานโปรแกรม 3. ผลการเปรยบเทยบพบวาบรรณารกษทมอายตางกนจะมความคดเหนเกยวกบปญหาและ

ความ ตองการในการนาเทคโนโลยสารสนเทศมาใชในหองสมด ในดานบคลากร ดานงบประมาณ ดานผใชบรการ ดานการประสานงานกบศนยคอมพวเตอรและดานเครองคอมพวเตอร ดานงานเทคนคของหองสมด แตกตางกนอยางไมมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 มความคดเหนเกยวกบปญหาและความ

ตองการในดานโปรแกรม และมความคดเหนเกยวกบปญหา ในดานงานบรการของหองสมด มความตองการดานบรหารงานของหองสมด แตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05

บรรณารกษาทมวฒการศกษาระดบปรญญาตรกบระดบปรญญาโทมความคดเหนเกยวกบ ปญหาในการนาเทคโนโลยสารสนเทศมาใชในหองสมด แตกตางกนอยางไมมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 สวน

บรรณารกษทมวฒการศกษาระดบปรญญาตรกบระดบปรญญาโทมความตองการในดานเครอง

คอมพวเตอร แตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05

บรรณารกษทมประสบการณตางกนจะมความคดเหนเกยวกบปญหาและความตองการในการนา เทคโนโลยสารสนเทศมาใชในหองสมด ในดานบคลากร ดานงบประมาณ ดานผใชบรการ ดานการประสานงานกบศนยคอมพวเตอร ดานงานบรหารของหองสมด ดานงานเทคนคของหองสมดแตกตางกนอยางไมมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 และมความคดเหนเกยวกบปญหาในดานเครองคอมพวเตอร ดาน

โปรแกรม และดานงานบรการของหองสมด แตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 มความตองการดานโปรแกรม และดานงานบรหารของหองสมด แตกตางกนอยางไมมนยสาคญทางสถตทระดบ

.05

4. นกเรยนมความคดเหนเกยวกบปญหาในการใชเทคโนโลยสารสนเทศของหองสมดโรงเรยน

มธยม ศกษา กรมสามญศกษา กรงเทพมหานคร กลมท 5 อยในระดบปานกลาง และมความตองการในการใชเทคโนโลยสารสนเทศอยในระดบมาก

51

5. ผลการเปรยบเทยบพบวานกเรยนชายกบนกเรยนหญงมความคดเหนเกยวกบปญหาในการใช เทคโนโลยสารสนเทศ แตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05

6. สวนนกเรยนชนมธยมศกษาตอนตนกบชนมธยมศกษาตอนปลายมความคดเหนเกยวกบ

ปญหา และมความตองการในการใชเทคโนโลยสารสนเทศ แตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ

.05

ขอเสนอแนะ 1. ผบรหารกบโรงเรยนมธยมศกษา กรมสามญศกษา กรงเทพมหานคร กลมท 5 สามารถนาผล

การ วจยไปกาหนดแนวทางในการวางแผนพฒนาและปรบปรงการจดระบบสารสนเทศของหองสมดใหครบวงจรไดอยางมประสทธภาพสามารถสรางเครอขายและทางานรวมกน เพอลดความซาซอนและความลาชาในการทางานประหยดคาใชจายในการดาเนนการตางๆ สามารถพฒนาเปนหองสมดดจตอลในอนาคตอนใกล

2. กรมสามญศกษาสามารถนาผลการวจยไปปรบใชเพอกาหนดแนวทางในการจดระบบสารสนเทศ ของหองสมดโรงเรยน ใหไดมาตรฐานตามระบบสากลสามารถสรางเครอขายแลกเปลยนขอมลขาวสารซงกนและกนไดอยางทวถงทงสวนกลางและสวนภมภาพ

ขอเสนอแนะในการทาวจยครงตอไป 1. ควรมการวจยเพอเปรยบเทยบการใชโปรแกรมตางๆ ของหองสมดโรงเรยนวา โปรแกรมใดม

ประ สทธภาพในการใชงานมากทสด 2. ควรมการศกษาวจยเรอง ปญหาการนาเทคโนโลยสารสนเทศมาใชในหองสมดโรงเรยน โดย

เปรยบเทยบความคดเหนระหวางผบรหารกบบรรณารกษในโรงเรยนมธยมศกษา กรมสามญศกษา กรงเทพมหานคร ทกกลม

3. ควรมการศกษาวจยเรอง ปญหาการนาเทคโนโลยสารสนเทศมาใชในหองสมดโรงเรยน โดย เปรยบเทยบความคดเหนระหวางนกเรยนนกเรยนกบบรรณารกษในโรงเรยนมธยมศกษา กรมสามญศกษา กรงเทพมหานคร ทกกลม

4. ควรมการสงบรรณารกษ และผปฏบตงานศนยคอมพวเตอร ไปศกษาโปรแกรมทดของหองสมด โรงเรยน ทประสบผลสาเรจในการปฏบตงานและใหบรการ

52

บรรณานกรม

บญเรยง ขจรศลป. วธวจยทางการศกษา. (พมพครงท 4). กรงเทพฯ : หจก. พ.เอน.การพมพ, 2543.

วจตร ชาตชานาญ. สภาพและปญหาการใชอนเทอรเนตของคร-อาจารยและนกเรยน โรงเรยน

มธยมศกษา, วทยานพนธปรญญาการศกษามหาบณฑต มหาวทยาลยมหาสารคาม. 2544.

วนย คานเอนก. สภาพและปญหาการบรหารโครงการเครอขายคอมพวเตอร เพอโรงเรยนไทยของ

โรงเรยนมธยมศกษา, วทยานพนธ สถาบนราชภฏเทพสตร. 2546.

ไพศาล พลาศาสตร. การใชคอมพวเตอรเพอการบรหารงานในโรงเรยนประถมศกษา สงกด

สานกงานการประถมศกษาจงหวดอบลราชธาน, วทยานพนธ สถาบนราชภฏอบลราชธาน.

2546.

มานะ จรพรสวสด. การใชไมโครคอมพวเตอรของอาจารยในมหาวทยาลยพายพ, วทยานพนธ

มหาวทยาลยเชยงใหม. 2542.

วระวรรณ วรรณโท. การศกษาสภาพปญหาและความตองการในการใชเทคโนโลยสารสนเทศของ

หองสมดโรงเรยนมธยมศกษา กรมสามญศกษา กรงเทพมหานคร, วทยานพนธมหาวทยาลย

รามคาแหง. 2544.

มานพ จตตภษา. การวจยเชงสารวจเบองตน, มหาวทยาลยสงขลานครนทร. 2525.

พรศกด ผองแผว. การสมตวอยางการวจยแบบสารวจ, กรงเทพฯ : คณะรฐศาสตร จฬาลงกรณ

มหาวทยาลย, 2529

วลลภ ลาพาย. เทคนควจยทางสงคมศาสตร, กรงเทพ : สานกพมพมหาวทยาลยเกษตรศาสตร, 2547.

สรพล กาญจนะจตรา. ระเบยบวธวจยทางสงคมศาสตร, กรงเทพ : กรมการพฒนาชมชน

กระทรวงมหาดไทย, 2530.

เยาวรตน ปรปกษขาม และคณะ. วธวจยสารวจ, กรงเทพฯ : หางหนสวนจากดพทกษ.2523.

อนนต ศรโสภา. หลกการวจยเบองตน, พมพครงท 2 (กรงเทพมหานคร : สานกพมพวฒนาพานช,

2521)

อทมพร (ทองอไทย) จามรมาน. การทาวจยเชงสารวจ, กรงเทพฯ : พนนพลบพชชง, 2537.

53

Abramson J.H (1974) Survey Methods in Community Medicine, Churchill Livergestone,

Edinburgh London and New York, 1974.

De Vaus, David (1991) Surveys in Social Research (3rd edition). London : UCL Press.

Roger Sapsford (1999). Survey research. London : Sage

Schofield, William (1996) Survey sampling, in R.J. Sapsford and V. Jupp (eds), Data Collection

and Analysis. London : Sage.

www.bpcd.netnetnew_subjectlibraryresearchdocumentsopidaresearchproject_research.pdf

www.elearning.nrct.netfileResearch1-9.pdf

www.pharmacy.psu.ac.thdocumentguide-researchRESEARCH1.pdf

http://gotoknow.org/blog/method/16485