Οι πληροφορίες σ’ αυτό το φυλλάδιο σχεδιάστηκαν για να σας βοηθήσουν να καταλάβετε περισσότερα γύρω από την επέμβαση της ολικής αρθροπλαστικής του ισχίου. Σκοπεύει να είναι ένας γενικός οδηγός και φυσικά μπορεί να υπάρχουν διαφορές μεταξύ των διαφόρων τεχνικών της επεμβάσεως. Είναι σημαντικό συνεπώς να συζητήσετε τα πάντα με τον γιατρό σας.

Ανατομία της Άρθρωσης του ισχίου

Το ισχίο είναι μία άρθρωση που αποτελείται από μία σφαίρα και μία υποδοχή. Η άρθρωση του ισχίου επιτρέπει κινήσεις μεταξύ του κορμού (πύελος) και του κάτω άκρου (μηριαίο οστούν). Η πύελος έχει την υποδοχή που ονομάζεται κοτύλη. Η στρογγυλή κεφαλή του μηριαίου οστού εφαρμόζει στην κοτύλη, φτιάχνοντας έτσι μία άρθρωση με μία σφαίρα και μία υποδοχή, η οποία επιτρέπει στο κάτω άκρο

να έχει ένα μεγάλο εύρος από κινήσεις. Η εξωτερική επιφάνεια της μηριαίας κεφαλής και η εσωτερική επιφάνεια της κοτύλης καλύπτονται με χόνδρο. Η χόνδρινη επιφάνεια είναι μία ανθεκτική και πολύ λεία επικάλυψη του οστού στις αρθρώσεις, η οποία με την παρουσία του αρθρικού υγρού επιτρέπει στις δύο επιφάνειες να γλιστρούν η μία πάνω στην άλλη κατά τη διάρκεια της κίνησης με ευκολία. Πτυχές από σκληρούς συνδέσμους, τένοντες και μύες συνδέουν την πύελο και τον μηρό καλύπτοντας, σταθεροποιώντας και κινητοποιώντας την άρθρωση. Οι κινήσεις της άρθρωσης ελέγχονται από τους μεγάλους μύες του γλουτού και από τους μύες του μηρού. Μία υγιής άρθρωση επιτρέπει στο κάτω άκρο να κινηθεί ελεύθερα και να απορροφά την πίεση και τους κραδασμούς που προέρχονται από τις δραστηριότητες όπως το περπάτημα, το τρέξιμο, το άλμα κλπ.

Καταστάσεις που απαιτούν

Αντικατάσταση του ισχίου

Υπάρχει ένας αρκετά μεγάλος αριθμός από παθολογικές καταστάσεις οι οποίες έχουν σαν αποτέλεσμα την επέμβαση ολικής αντικατάστασης του ισχίου σ’ έναν ασθενή. Ίσως η περισσότερο συχνή είναι η οστεοαρθρίτιδα, η οποία είναι η φθορά της άρθρωσης. Η οστεοαρθρίτιδα μπορεί να συμβεί χωρίς κανένα προηγούμενο ιστορικό κακώσεως στην άρθρωση. Ο χόνδρος της άρθρωσης του ισχίου απλώς «φθείρεται». Μπορεί να υπάρχει μια κληρονομική προδιάθεση σε μερικούς ανθρώπους στους οποίους αυξάνονται οι

πιθανότητες να παρουσιάσουν οστεοαρθρίτιδα. Η άσηπτη νέκρωση είναι άλλη μία κατάσταση η οποία μπορεί να οδηγήσει σε αντικατάσταση της άρθρωσης. Σε αυτή την περίπτωση ένα τμήμα της κεφαλή του μηριαίου χάνει την αιμάτωση και στην ουσία νεκρώνεται. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να υποστεί καθίζηση η μηριαία κεφαλή και να εκφυλιστεί η άρθρωση του ισχίου. Αυτό μπορεί να συμβεί λόγω αλκοολισμού, καταγμάτων και εξαρθρημάτων του ισχίου καθώς και λόγω μακροχρόνιας λήψης κορτιζόνης για άλλες ασθένειες. Ανωμαλίες στη λειτουργία της άρθρωσης του ισχίου μπορεί να συμβούν μετά από τραυματισμό του. Σε μερικές περιπτώσεις εμφανίζεται λανθασμένη διάταξη της ανατομίας του ισχίου κατά τη γέννηση, η συγγενής δυσπλασία του ισχίου, που μπορεί να οδηγήσει σε εκφύλιση πολλά χρόνια αργότερα. Πολλές ανατομικές ανωμαλίες μπορούν να οδηγήσουν επίσης σε φθορά του ισχίου.

Επιλογές Θεραπείας

Υπάρχει ένας αριθμός μεθόδων οι οποίες μπορούν να ανακουφίσουν τον πόνο του ισχίου. Αυτό μπορεί να περιλαμβάνει αλλαγή στον τρόπο ζωής ή λήψη αγωγής με αντιφλεγμονώδη - παυσίπονα φάρμακα. Μία άλλη επιλογή είναι η εγχείρηση για την αντικατάσταση της άρθρωσης του ισχίου. Η αντικατάσταση της άρθρωσης συνήθως συνιστάται όταν ο πόνος γίνεται τόσο συνεχής που όχι μόνο περιορίζει τις καθημερινές δραστηριότητες αλλά είναι υπαρκτός ακόμα και στην ανάπαυση.

Ολική αρθροπλαστική ισχίου τύπου επιφανείας (resurfasing)

Σχετικά με την εγχείρηση της Αντικατάστασης του ισχίου Ο σκοπός της χειρουργικής αντικατάστασης του ισχίου είναι:

Να σας απελευθερώσει από τον πόνο Να διορθώσει οποιαδήποτε δυσλειτουργία π.χ. ανισότητα στο μήκος

του κάτω άκρου Να επαναφέρει την ομαλή λειτουργία του ισχίου Να βελτιώσει την ποιότητα της ζωής σας

Η εγχείρηση της αντικατάστασης του ισχίου περιλαμβάνει την αντικατάσταση της κεφαλής του μηριαίου (σφαίρα) και της κοτύλης (υποδοχή), με τεχνητά μέρη που έχουν κατασκευασθεί με λεπτομέρεια από, ανθρώπους που ονομάζονται «προθέσεις». Οι προθέσεις είναι σχεδιασμένες κατά τέτοιο τρόπο ώστε να μιμούνται την ανθρώπινη ανατομία όσο το δυνατόν περισσότερο. Ανάλογα με το πρόβλημα του ισχίου σας, ο χειρουργός μπορεί να αποφασίσει για το είδος της ολικής αντικατάστασης της άρθρωσης σας. Υπάρχουν διαθέσιμοι πολλοί τύποι προθέσεων για την αντικατάσταση του ισχίου και ο χειρουργός θα διαλέξει αυτή η οποία είναι πιο κατάλληλη για εσάς. Παρόλα αυτά, η τελική απόφαση μπορεί να διαφοροποιηθεί και κατά τη διάρκεια της εγχείρησης.

Τα τμήματα των προθέσεων της Αρθροπλαστικής του Ισχίου

Κάθε πρόθεση είναι κατασκευασμένη από δύο διαφορετικά μέρη τα οποία είναι:

1. Το τμήμα της λεκάνης η θήκη που αντικαθιστά την κοτύλη. Το τμήμα της κοτύλης μπορεί να είναι είτε από ένα μεταλλικό κέλυφος εξωτερικά και μεταλλικό, κεραμικό, πλαστικό εσωτερικά, ή μπορεί να είναι από ένα ολόκληρο πλαστικό τμήμα.

2. Το μηριαίο τμήμα αντικαθιστά την κεφαλή. Μπορεί να αποτελείται από ένα τμήμα το οποίο είναι μεταλλικό ή από δύο τμήματα που το ένα είναι η μεταλλική μηριαία πρόθεση και το άλλο η μεταλλική ή κεραμική κεφαλή γνωστή σαν σύνθετη πρόθεση.

Προετοιμάζοντας τον εαυτό σας για την Επέμβαση

Η εγχείρηση της αρθροπλαστικής ισχίου είναι μία διαδικασία επιτυχής και ασφαλής. Όπως σε όλες τις εγχειρήσεις, υπάρχει ένας αριθμός από εξετάσεις που θα σας ζητηθεί να κάνετε για να εκτιμηθεί η κατάσταση της γενικής σας υγείας και να εξασφαλισθεί η επιτυχία της επεμβάσεως. Εάν έχετε οποιαδήποτε απορία ή ανησυχία, ρωτήστε τον γιατρό σας ή το νοσηλευτικό προσωπικό. Η επόμενη ενότητα εξηγεί τι θα σας ζητηθεί να κάνετε πριν την εισαγωγή σας στο νοσοκομείο, κατά τη διάρκεια της παραμονής σας σε αυτό και κατά την περίοδο της ανάρρωσής σας στο σπίτι.

Πριν την εισαγωγής σας στο

Νοσοκομείο

Προετοιμασθείτε πριν την εγχείρηση έτσι ώστε η ανάρρωσή σας να γίνει πιο εύκολη και πιο ασφαλής.

οδηγώντας την επέμβασή σας στην επιτυχία: δουλεύοντας μαζί με την ιατρική ομάδα, τον φυσικοθεραπευτή και την οικογένειά σας, πρέπει να υιοθετήσετε μία θετική διάθεση προς την επιτυχία της επέμβασης. Όλοι μαζί θα πετύχουμε μία ξεκάθαρη κατανόηση των κοινών στόχων και των προσδοκιών της επέμβασης.

μην εγκαταλείπετε την δραστηριότητα σας: Το να παραμείνετε δραστήριοι ενώ περιμένετε την επέμβαση είναι ένα σημαντικό κλειδί για την επιτυχία της επέμβασης. Μελέτες έχουν δείξει ότι όσο περισσότερο δυνατοί και ευέλικτοι είσαστε πριν από την επέμβαση τόσο πιο γρήγορα θα αναρρώσετε και θα έχετε περισσότερη άνεση κατά την ανάρρωσή σας. Ασκήσεις πλήρους κινήσεως όπως το περπάτημα και το κολύμπι θα σας βοηθήσουν να μείνετε δυνατοί και ευλύγιστοι. Συμβουλευτείτε τον γιατρό σας πριν ξεκινήσετε οποιαδήποτε άσκηση.

Σταματήστε το κάπνισμα: Εάν δεν το έχετε κάνει ήδη, σας προτείνουμε να σταματήσετε το κάπνισμα τουλάχιστον 4 βδομάδες πριν την επέμβαση. Αυτό θα σας βοηθήσει να μειώσετε το ποσοστό των επιπλοκών κατά τη διάρκεια και μετά την επέμβαση.

Σιγουρευτείτε ότι δεν υπάρχει καμία μόλυνση εν όψει του χειρουργείου: Αυτό περιλαμβάνει: αποστήματα δοντιών, ουρολοιμώξεις, λοιμώξεις όπως έλκη ποδιών, κρυολογήματα και ιώσεις. Αυτό γιατί οι μολύνσεις μπορούν να μεταδοθούν σ’ όλο το σώμα κατά τη διάρκεια της επέμβασης καθώς και μετέπειτα και να μολύνουν την νέα αντικαθιστούμενη άρθρωση. Γι’ αυτό θα πρέπει να ειδοποιήσετε αμέσως τον χειρουργό σας εάν έχετε υποψία ή πάσχετε από μία μόλυνση διότι πρέπει η επέμβασή σας να μετατεθεί χρονικά.

Επίσης θα πρέπει να μεριμνήσετε για τις ανάγκες σας μετά την επέμβαση, για παράδειγμα τη βοήθεια που θα χρειασθείτε στο σπίτι κατά τον αρχικό χρόνο μετά την έξοδός σας από το νοσοκομείο.

Η παραμονή σας στο

Νοσοκομείο

Θα πρέπει να εισαχθείτε στο νοσοκομείο εγκαίρως πριν από την επέμβαση έτσι ώστε να επιτρέψετε στον εαυτό σας να προσαρμοστεί. Θα εξεταστείτε από τον καρδιολόγο και τον αναισθησιολόγο. Το είδος της

αναισθησίας που θα πάρετε εξαρτάται από τον αναισθησιολόγο, τον γιατρό σας, τη γενική κατάσταση της υγείας σας και φυσικά εσάς. Άλλες φορές γίνεται γενική αναισθησία, άλλες φορές με μία ένεση στη σπονδυλική στήλη (επισκληρίδιος ή ραχιαία αναισθησία) και άλλες φορές γίνεται συνδυασμός των δύο παραπάνω. Την ημέρα της επέμβασης, θα σας ζητηθεί να μην πιείτε και να μην φάτε τίποτα. Η περιοχή γύρω από το ισχίο θα καθαρισθεί επιμελώς για να μειωθεί ο κίνδυνος της μόλυνσης. Πριν από την επέμβαση θα σας δοθεί κάποιο φάρμακο από το στόμα ή σε ένεση για να ηρεμήσετε. Αυτό είναι γνωστό ως προνάρκωση. Έπειτα θα σας μεταφέρουν στο χειρουργείο όπου θα πάρετε την αναισθησία και θα γίνει η επέμβαση. Η επέμβαση συνήθως διαρκεί 2-3 ώρες. Αμέσως μετά την επέμβαση θα μεταφερθείτε σε ειδικό χώρο ανάνηψης για στενή παρακολούθηση. Θα έχετε ένα ή δύο καθετήρες στα χέρια σας έτσι ώστε να μπορούν να χορηγηθούν υγρά στο σώμα σας Η καινούργια σας άρθρωση μπορεί να μην σας προκαλέσει ενόχληση αλλά θα έχετε πόνο από την χειρουργική προσπέλαση. Σ’ αυτή την περίπτωση θα σας δοθούν παυσίπονα. Όταν θα ξυπνήσετε πλήρως, αναπνέετε κανονικά, η πίεση του αίματος σας και ο σφυγμός σας σταθεροποιηθούν, θα μεταφερθείτε στο δωμάτιο σας. Στην αρχή ίσως να μην έχετε όρεξη για φαγητό, αλλά είναι σημαντικό να πιείτε νερό. Η τομή της επέμβασης στο πλάι του ποδιού σας, με τον καιρό θα μετατραπεί σε μία λεπτή άσπρη γραμμή. Κατά τη διάρκεια των επομένων ημερών οι καθετήρες θα αφαιρεθούν. Ο φυσικοθεραπευτής σας θα σας επισκεφθεί την επόμενη της επέμβασης για να σας εντάξει σε ένα πρόγραμμα ασκήσεων το οποίο θα σας βοηθήσει να επανέλθετε στο φυσιολογικό βάδισμα. Μπορεί να αισθανθείτε αστάθεια και πόνο στην αρχή, αλλά θα σας δοθεί ένα στήριγμα τύπου «Π» για να σας βοηθήσει στο περπάτημα και μετά μπαστούνι, που μπορεί να το χρειαστείτε για 4-6 βδομάδες μετά την επέμβαση ανάλογα με τις οδηγίες του χειρουργού. Όταν ο χειρουργός και εσείς είσαστε ευχαριστημένοι με την γενική σας υγεία και την κινητικότητά σας θα μπορέσετε να εξέλθετε από το νοσοκομείο. Η συνήθης παραμονή στο νοσοκομείο για την αρθροπλαστική ισχίου είναι 7 έως 10 ημέρες.

Αναρρώνοντας στο

Σπίτι

Κατά την επιστροφή σας στο σπίτι θα χρειαστείτε βοήθεια τις πρώτες βδομάδες και θα πρέπει να κανονίσετε με κάποιον να ψωνίζει για σας και

να σας βοηθάει με τις δουλειές του σπιτιού. Θα χρειαστεί να πάρετε τα συνήθη φάρμακά σας και να συνεχίσετε τις ασκήσεις κάτω από την καθοδήγηση του φυσικοθεραπευτή και του χειρουργού. Παραμένοντας σε δραστηριότητα και συμμετέχοντας σε ειδικές ασκήσεις θα έχετε γρήγορη και πλήρη ανάρρωση. Έχετε κάθε λόγο να αναμένετε να επανακτήσετε την πλήρη κινητικότητα του κάτω άκρου. Παρόλα αυτά αυτό θα πάρει χρόνο. Για να επιστρέψετε στις κανονικές σας δραστηριότητες θα χρειαστεί να περάσουν μερικοί μήνες από την επέμβαση. Αυτό περιλαμβάνει την οδήγηση, την περιποίηση του κήπου σας, το περπάτημα, αλλά όλα αυτά μετά από συνεννόηση με το χειρουργό σας. Θα υπάρξει μια συνεχόμενη βελτίωση κατά τη διάρκεια των πρώτων 6 μηνών. Όταν η επέμβαση έχει πλήρως αποκατασταθεί, δεν θα έχετε την αίσθηση μιας τεχνητής άρθρωσης. Mετά από 1 χρόνο από την επέμβαση θα επανεξετασθείτε με μία νέα ακτινογραφία του χειρουργημένου ισχίου σας. Έπειτα θα πρέπει σχεδόν μία φορά το χρόνο να επανεξετάζεστε.

Ειδικές Οδηγίες

Καταβάλλεται κάθε προσπάθεια για να μειωθούν οι κίνδυνοι των επιπλοκών. Παρόλα αυτά όπως σε κάθε επέμβαση μπορεί να συμβούν. Ο παρακάτω κατάλογος περιλαμβάνει τα πιθανά σημεία και συμπτώματα που μπορούν να δηλώσουν μία επιπλοκή της εγχείρησης. Παρακαλώ επικοινωνήστε με τον γιατρό σας όταν αισθανθείτε ότι μπορεί να έχετε κάποιο πρόβλημα ή σας συμβεί κάποιο από τα παρακάτω συμπτώματα.

Πυρετός πάνω από 38,3 βαθμούς Celcious Ασυνήθιστη ερυθρότητα, κάψιμο, ή πρήξιμο στην περιοχή του

τραύματος Δυσκολία στην αναπνοή Αύξηση του πόνου που δεν σταματάει με τα παυσίπονα Αύξηση του πόνου ή πόνος στην γαστροκνημία Οίδημα στο κάτω άκρο που δεν μειώνετε με την ανύψωση του.

Κωνσταντίνος Δ. ΣτρατηγόςΟρθοπαιδικός Χειρουργός Μετεκπαιδευθείς εις Μεγάλην Βρετανίαν Τ. επιμελητής του Royal Orthopaedic Hospital“Woodlands” Birmingham England

Ιατρείο: Λ. Βουλιαγμένης 233 & Μιλτιάδου 2 17237 Δάφνη Αθήνατηλ: 2109731111, 2109892181fax: 2109892182 κιν: 6932405459

Επιμέλεια Φυλλαδίου Ιωάννα Κατσαρού