„Samodzielność przedszkolaka w aspekcie praktycznym, poznawczym i społecznym”

Opracowanie: Danuta Turłaj doradca metodyczny ds. wychowania przedszkolnego

Samodzielność wynika z potrzeby niezależnego zdobywania

i gromadzenia doświadczeń, sprawdzenia swoich umiejętności

w różnych sytuacjach, pokonywania przeszkód.

SAMODZIELNOŚĆ

• Jest gotowością do podejmowania zadań opartych na osobistej aktywności, a jej źródłem jest wola działania i akceptacja celu.

• Zanim pojawią się pierwsze małe sukcesy i niezależność, droga do samodzielności może być usłana błędami, próbami, ciągłymi pytaniami.

Samodzielność dziecka w wieku przedszkolnym przejawia się

w trzech aspektach

• Samodzielność praktyczna

• Samodzielność poznawcza ( umysłowa)

• Samodzielność społeczna

SAMODZIELNOŚĆ PRAKTYCZNA

Związana jest z samodzielnym radzeniem

sobie podczas wykonywania czynności samoobsługowych oraz

z samodzielnym wykonywaniem

powierzonych mu obowiązków związanych z pracami gospodarczymi

i porządkowymi.

SAMODZIELNOŚĆ POZNAWCZA

Polega na podejmowaniu

decyzji i rozwiązywaniu

problemów zarówno w organizowanej

zabawie, jak i pracy.

SAMODZIELNOŚĆ SPOŁECZNA

Oparta jest na umiejętności porozumiewania się, współpracy, współdziałania, współdecydowania oraz odpowiedzialności za podejmowane decyzje społeczne.

Samodzielność społeczna

Nabiera ona szczególnego znaczenia dla jednostki wkraczającej w świat szkoły, kiedy

to umiejętność nawiązywania kontaktów z innymi dziećmi jest istotna dla

kształtowania poczucia własnej wartości i osiągnięcia sukcesów szkolnych.

E. Gruszczyk- Kolczyńska do najważniejszych zachowań nawykowych, które warto kształtować u przedszkolaka zalicza:

• pomaganie innym,

• nawyk dbałości o to, aby rzeczy były na swoim miejscu,

• nawyk szanowania czyjegoś wysiłku i tego, co dobrego zrobił inny człowiek,

•nawyki właściwego zachowania się przy stole,

•nawyki higieniczne,

•nawyk samodzielnego rozbierania i ubierania się.

Warunkiem bezpiecznego prowadzenia dzieci ku samodzielności jest stworzenie im przestrzeni, w której będą mogły realizować postawione przed nimi zadania lub zadania,

które same sobie wytyczą.

Zdaniem E. Gruszczyk- Kolczyńskiej sposób wykonywania czynności

samoobsługowych i porządkowych przenosi się na czynności intelektualne.

Z analizy dziecięcych zachowań wynika że:

Dzieci, które marudzą i ociągają się przy każdej czynności samoobsługowej,

przenoszą ten styl zachowania na sytuacje zadaniowe typu dydaktycznego: zbyt wolno

układają przedmioty potrzebne do zajęć, zwlekają z wykonywaniem poleceń.

Dzieci, które bałaganią (np. rzucają ręcznik byle gdzie, depczą po swoich ubraniach w szatni) są zwykle równie niestaranne w realizacji zadań typu intelektualnego.

Dzieci, które przy wykonywaniu czynności samoobsługowych dopraszają się pomocy, chociaż przy niewielkim wysiłku mogłyby

poradzić sobie same. Przenoszą ten nawyk na sytuacje zadaniowe, pokazują swoją

bezradność.

DZIECKO WYRĘCZANE

• Jest nadmiernie uzależnione od osób dorosłych i w efekcie ma niskie poczucie własnej wartości.

• Ma trudności z samodzielnym podejmowaniem innych działań i decyzji

• Brak samodzielności praktycznej dziecka uwidacznia się we wszystkich innych obszarach jego funkcjonowania.

.

„Pozwól mi to zrobić samemu”Maria Montessori

Założenia pedagogiki Montessori

Maria Montessori stworzyła całościową koncepcję pedagogiczną obejmującą rozwój

człowieka od narodzin do dorosłości i opierającą

się na podstawowej zasadzie szacunku dla indywidualności i godności dziecka.

Głównymi filarami pedagogiki Montessori są:

• przygotowane otoczenie, które inspiruje dziecko do odkrywania świata i rządzących nim reguł,

•  materiał Montessori  -  opracowany tak, by zachęcał do pracy, zawierał element samokontroli, był estetyczny i trwały( przemyślane i rozwijające zabawki)

Praca na materiale montessori„różowa wieża”

• zasada wolności w podejmowaniu decyzji co do wyboru zajęcia, która pozwala dziecku wzmacniać w sobie przekonanie o własnej mocy sprawczej, budować adekwatną samoocenę,

• Nauczyciel (rodzic), który towarzyszy dziecku, obserwuje, w razie potrzeby  -  pomaga, ale niczego nie narzuca i nie przejmuje odpowiedzialności za dziecko,

• budowanie w dziecku wewnętrznej motywacji do działania tzn. unikanie kar i nagród, ćwiczenie umiejętności adekwatnej samooceny i podejmowania odpowiedzialności za własne działania sprawia, że dziecko uniezależnia się od zewnętrznej oceny i motywacji budując swoją wewnętrzną siłę i wiarę w siebie.

Program opracowany na założeniach pedagogiki Marii Montessori

Dziękuję za uwagę