Ú S-exchange

พฒนาทกษะการสอสารเรองเพศใหผปกครอง โครงการกาวยางอยางเขาใจ ภาคตะวนตก จดอบรมผปกครองนกเรยนโรงเรยนเบญจมราชทศ จ.ราชบร เพอสรางความเขาใจเรองการเรยนการสอนเพศศกษาในสถานศกษา พรอมกบพฒนาทกษะในการสอสารเรองเพศกบเยาวชนในครอบครวเมอเดอนกรกฎาคมณโรงเรยนเบญจมราชทศ

S-exchangeสงวาสสาระราย๓เดอนเปนเวทการสอสารเรองเพศศกษาสำหรบเครอขายโครงการ“กาวยางอยางเขาใจ” และเครอขายคนทำงานดานเอดสเพศศกษาและสขภาพทางเพศ ตดตอS-exchange ไดทองคการแพธ (PATH) ๓๗/๑ซอยเพชรบร๑๕ถนนเพชรบรกรงเทพฯ๑๐๔๐๐โทรศพท๐-๒๖๕๓-๗๕๖๓ถง๕โทรสาร๐-๒๖๕๓-๗๕๖๘อเมลpathbangkok@path.orgและwww.teenpath.net

จดทำโดยองคการแพธ (PATH) ในโครงการ“กาวยางอยางเขาใจ” ซงไดรบการสนบสนนเงนทนจากกองทนโลกเพอแกไขปญหาเอดส วณโรค และมาลาเรย (GolbalFundtoFightAIDS,Tuberculosis&Malaria)บรรณาธการ : รจนโกมลบตรกองบรรณาธการ : ภาวนา เหวยนระว, วรานช ชนวรโสภาค, หทยรตน สดา, กษมาสตยาหรกษ,อษาสนรวทอง,พรนชสถาผลสวสด,ชไชยนจไตรรตน,สภทราบวเพม,พรพรรณทองทนงศกด, อรสา สมามาลย, แสงจนทร เมธาตระกล, รดาพร คำทอง, สทศา ศรบตรวงษ, กนทมา เพชรคง, ศนสนย กองอ, นนทกานต เกษร, ผกามาศ อาจพล,พรรณอมาสหะจนทรศลปกรรม :ธานนทรกลกาญจน

บทความหรอขอคดเหนใดๆ ในจดหมายขาวนเปนความเหนสวนตวของผเขยน และอาจไมสอดคลองกบความคดเหนของกองบรรณาธการ

กาวยางฯ ภาคอสานรวมงานประชมวชาการสขภาพจตนานาชาต ครและเยาวชนจากโครงการกาวยางอยางเขาใจ ภาคอสาน เขารวมงานประชมวชาการสขภาพจตนานาชาต ครงท ๗ ประจำป ๒๕๕๑ โดยรวมแสดง ผลงานวชาการในประเดนเพศศกษารอบดาน และการบรณาการงานปองกน สงเสรมสขภาพจตแกเยาวชนโดยการจดการเรยนรเรองเพศศกษา เมอเดอนกรกฎาคมณโรงแรมแอมบาสซาเดอรกรงเทพฯ

เลฟแคร ‘กลารก กลาเชค’ โครงการกาวยางอยางเขาใจรวมกบสปสช.UNFPAแผนงานสขภาวะเดกและเยาวชน (เดกพลส) สนบสนนโดย สสส. และสำนกอนามยกรงเทพมหานครเปดตวโครงการเลฟแคร‘กลารกกลาเชค’ทใหบรการตรวจรกษาโรคตดตอทางเพศสมพนธ เอดส การคมกำเนดและมะเรงปากมดลก ฟร แกวยรนอาย ๑๔-๒๕ ป ในพนทกรงเทพฯเมอเดอนกรกฎาคมณโรงแรมวนเซอรกรงเทพฯ

แกนนำเยาวชนกลมขนโตกสรางแกนนำทำละคร แกนนำเยาวชนกลมขนโตกจากวทยาลย ๖ แหง รวมกบกลม เรอนเพาะชำ จ.แพร จดกจกรรมสรางแกนนำทำละคร วย X ตอง SexEducation เพอพฒนาแกนนำเยาวชนใหมความรเพศศกษารอบดานและนำความรไปขยายผลผานการแสดงละครตามวทยาลย

ค น ใ น ข า ว กตจง

สารบญ

บ ท บ ร ร ณ า ธ ก า ร

คนในขาว ๒

รอบรวบานเรา ๔

บางกอกซอกแซก ๖

ทแยงมม ๘

4จด‘เรทตง’ชวยเดกไทยพนภยเกม

เขาใจไอท ๙

4จำไมไดวาเกบไฟลไวทไหน?

มองมมเยาว ๑๐

4 เยาวชนมหาสดม...เรามาถงวนนไดเพราะ?

เรองประจำฉบบ ๑๒

4ทำไมชวตแกนนำเยาวชนจงเปลยนไป

รายงานพเศษ ๑๘

4จำเปนหรอไมทสอตองทำหนาท‘เตอนภยทางเพศ’

ลงขนความคด ๒๐

4ถงเวลารยงทครศาสตรตองผลต‘ครเพศ’

สอนรกสลกใจ ๒๒

4นาสมเสรจฯเปดใจทำไมตอง‘สอนรก’

รายงานพเศษ ๒๔

4วเคราะหเพศศกษา๕ป

ผานมมมองของ‘บอรดกาวยางฯ’

คอความเขาใจ ๒๘

4โลกนไมเคยม‘เชอเอดส’(จรงๆนะ)

เทยวทวไทยไปกบเยาวชนกาวยางฯ ๒๙

4 รวมฮตสดยอดทเทยวของเยาวชนกาวยางฯ

sexual literature ๓๒

4บดาแหงเรองอนาจาร

จดหมายนอย ๓๔

4‘พอ’ของเดกหองบวย

อยากใหมวนสตรสากล (๘ มนา) ปละหลายๆ วน การศกษาตางๆพบวา... ในจำนวนประชากร๑.๒พนลานคนทยากจนขนแคนทสดในโลก--๒ใน๓เปนผหญง ในจำนวนแรงงาน ๕๕๐ ลานคนทยากจน -- ๓๓๐ ลานคนหรอรอยละ๖๐เปนผหญง ในจำนวนประชากร ๗๙๙ ลานคนทไมรหนงสอ -- ๒ ใน ๓เปนผหญง รอยละ๘๓ของเดกหญงทวโลกทไมไดไปโรงเรยนอาศยอยในแอฟรกาเอเชยใตและเอเชยตะวนออก ในประเทศกำลงพฒนา เมอเทยบกบคาแรงทผชายได ผหญงจะไดรอยละ๗๓สวนในประเทศอตสาหกรรมผหญงไดรอยละ๗๗ การเพมโอกาสทางการศกษาใหแกผหญงเพยง ๑ ป จะเพมคาแรงใหผหญงไดอกรอยละ๑๐-๒๐ ในจำนวนสมาชกรฐสภาทวโลก--รอยละ๑๗เปนผหญง หากประเทศใดมสมาชกรฐสภาหญงนอยกวารอยละ ๓๐ประเทศนนจะมความหลากหลายทางความคดนอย มความเทาเทยมนอยและมความเปนประชาธปไตยนอย หนงใน๔ ของหญงทอยระหวางตงครรภ เคยมประสบการณถกทารณทางเพศ และถกทำรายรางกาย ซงทำใหมโอกาสเสยงตอการแทงลก๒เทาและทารกมนาหนกนอยกวาปกต๔เทา ในประเทศอตสาหกรรมความรนแรงทางเพศและการทำรายรางกายผหญง ทำใหผหญงอาย ๑๕-๔๔ป สญเสยชวงชวตทควรจะมสขภาพดไป๕ป การศกษาทวโลกพบวา หากผหญงเขาถงสทธทางเพศ และอนามยเจรญพนธของตวเอง จะเปนเงอนไขหลกททำใหผหญงสามารถพฒนาศกยภาพ เขาถงประโยชนทางเศรษฐกจและการเมองไดมากขนและสามารถกำหนดชะตาชวตของตวเองไดดขน หญงทไดรบการศกษาจะมสวนรวมกบงานของชมชนสงหากไดรบขอมลเรองสขภาพทงเรองเพศและเอดส จะทำใหผหญงแตงงานชาลง มลกนอยลง ลกมสขภาพดขน และลกมโอกาสไดไปโรงเรยนมากขน การกดกนสทธของผหญง จงไมเพยงแตละเมดสทธมนษยชน แตยงเทากบเปนการปลนคณภาพชวตโดยรวมของทกคนในสงคมดวย ]

สงวาสสาระ ราย ๓ เดอน ปท ๕ ฉบบท ๒๖ ตลาคม-ธนวาคม ๒๕๕๑ *สงวาส(น.)การอยดวยกน;การอยรวมกน;การรวมประเวณ;(พจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถานพ.ศ.๒๕๒๕)*สงวาสสาระ:สาระแหงการอยรวมกน

�

รอบรวบานเรา ทดหลด

S-exchange

n พนกงานบรการไดรบรางวลการทำงานดานเอดส ในการประชมนานาชาตเรองเอดสครงท๑๗ทเมกซโกเครอขายพนกงานบรการแหงภมภาคเอเชยแปซฟก(TheAsiaPacificofSexWorkers)ไดรบรางวลในการทำงานดานเอชไอว/เอดสและสทธมนษยชนประจำป๒๕๕๑จากเครอขายนกกฎหมายดานเอชไอว/เอดสแหงแคนาดาและฮวแมนไรตซวอชตซงมอบรางวลนใหแกผททำงานปกปองสทธของผตดเชอหรอผไดรบผลกระทบจากเอดส รชารด อเลยต ผอำนวยการเครอขายนกกฎหมายฯ กลาววา พนกงานบรการมกจะถกละเมดสทธเชนถกปฏเสธการรกษาถกตำรวจจบโดยไมมเหตผลหรอถกทำรายทงกายและใจฯลฯรางวลนจงมอบใหแกเครอขายพนกงานบรการฯททำงานอยางมงมนเพอปกปองสทธของเหลาพนกงานบรการ เครอขายพนกงานบรการฯ กอตงเมอป ๒๕๓๗ โดยสงเสรมใหพนกงานบรการมสวนรวมในการ แลกเปลยนเชงนโยบาย และจดการศกษาเรองเอชไอว/เอดส รวมกบภาครฐ และเอนจโอ รวมทงปกปอง พนกงานบรการจากการเปนผถกทดลองยาทผดจรรยาบรรณ ในงานประชมนานาชาตครงน หนวยงานททำงานดานเอดสและสทธมนษยชนกวา๔๐๐แหงยงไดออกแถลงการณใหรฐบาลทวโลกยตการละเมดสทธมนษยชนทนท มฉะนนการแกปญหาเรองเอดสจะกาวหนาไปไดนอยมากอาทเมกซโกเจาภาพจดประชม แมจะมกฎหมายทดในเรองเอดส แตรฐยงไมสามารถขจดปญหาการละเมดสทธได เชน คนจำนวนหนงยงเขาไมถงอปกรณปองกนเอชไอว ผตดเชอจำนวนหนงยง ไมไดรบยาตานไวรสพนกงานบรการถกตำรวจทำรายชายรกชายถกรงเกยจฯลฯ การละเมดสทธยงเหนไดจากการทแมวาขณะนผตดเชอรายใหมทวโลกราว๑ ใน๓ ตดเชอจากการใชเขมฉดยารวมกน แตหลายประเทศกยงมกฎหมายหามแจกเขมฉดยาใหแกผใชยาเสพตด ในบางประเทศอนญาตใหแจกเขมได แตตำรวจกยงจบผใชยาเพอรดไถ นกกจกรรมทไปแจกเขมกถกจบ หรอหากผใชยาตดเชอกมกจะถกกดกนใหไมไดรบยาตานไวรสสวนชายบรการทพกถงยางอนามยกมกถกจบในขอหาขายบรการโดยมถงยางเปนหลกฐาน นอกจากนผหญงจำนวนมาก โดยเฉพาะในแอฟรกากถกละเมดสทธ เชน บางประเทศหามผหญงหยา หามถอครองทรพยสน บางประเทศไมใสใจปญหาความรนแรงในครอบครว ซงลวนเปนปจจยททำให

ผหญงตดเชอไดมากขน และไมสามารถเขาถงบรการรกษาได โฮเซ ววงโค ผอำนวยการดานทวปอเมรกาแหงฮวแมน ไรตซ วอชต กลาววา ‘การประชมทงหลาย ไมเคยขาดแคลนถอยคำอนหวานหยดยอยทจะทำใหผคนเหนถงความสำคญของสทธมนษยชนในเรองเอดส ดงนนถงเวลาแลวทการประชมนานาชาตเรองเอดสในครงน จะตองเปลยนจากการพดเปนการลงมอทำเสยท’]

�S-exchange

n นกวจยเผย ยาตานไวรสทำใหผตดเชอมอายถง ๖๙ ป ทมวจยจากมหาวทยาลย Bristol ประเทศองกฤษเปดเผยวา หากผตดเชอเอชไอว/เอดสพบวาตวเองตดเชอเมออาย ๒๐ป จะสามารถมชวตตอไปไดจนถงอาย ๖๙ป ทงนเปนผลมาจากประสทธภาพของการรกษาดวยยาตานไวรส(เออารว)ซงเขาไปชะลอการขยายตวของเอชไอวในรางกายผมเชอ อยางไรกตามทมวจยยงเตอนวา แมผตดเชอจะมชวตยนยาวไดถง๖๙ป แตกยงถอวาอายสนกวาชาวองกฤษทวไปทมอายเฉลย๘๐ป ทมวจยไดศกษาผตดเชอในประเทศรารวยจำนวน๔๓,๐๐๐ คน มาตงแตเมอมการใชยาตานไวรสในทศวรรษ๑๙๙๐จนถงขณะนพบวามผเสยชวตไปราว๒,๐๐๐คน ในระยะแรกๆ คาดวายาตานฯ จะชวยใหผตดเชอมอายไดจนถง๕๖ปตอมาในชวงป๒๕๔๖-๒๕๔๘กลบพบวายาตานฯจะชวยใหมอายไดถง๖๙ป โจนาธาน เสตรน นกวจยคนหนงกลาววา ‘ความกาวหนานไดเปลยนโฉมเอดส ซงเคยเปนโรคทไดชอเปนแลวตายใหกลายมาเปนเพยงแคโรคเรอรง’ มารค โธมส นกวจยอกคนหนงกลาววา แมการพฒนายาจะกาวหนาไปมาก แตยงตองเรงพฒนายาตอไปเพอชวยเหลอผตดเชอทเรมแพยาสตรทมอย นอกจากนประชาชนควรไดรบการตรวจแตเนนๆ วามเชอหรอไม เพอจะชวยเพมประสทธภาพการรกษา อยางไรกตามขณะนคาดวามผตดเชอราว๑ใน๓ทมเชออยในรางกายตวเองแตไมรวาตวเองมเชอ เดบบราแจคจากNationalAIDSTrustกลาววาโชคดมากทการศกษานจะสงเสรมใหคนมาตรวจหาเชอ เอชไอว/เอดสกนมากขน แตกมความจำเปนทตองเรงอบรมหมอใหสามารถวนจฉยอาการและรวธรกษาดวย]

n การฟง คอหวใจสำคญในการทำงานกบเดกแกง จอหน พทส แหงมหาวทยาลย Bedfordshireประเทศองกฤษกลาววา ในการทำงานพฒนาเยาวชนมความจำเปนอยางยงในเชงยทธศาสตรทตองมการแบงปนความเปนเจาของและการเปนผนำโครงการระหวางเยาวชนและนกพฒนา ‘นกพฒนาจำเปนตองละวางอำนาจของตวเอง ตำรวจกจำเปนตองรบฟงเดกแกง ซงเปนสงทตำรวจแทบไมเคยทำมากอน’ พทสกลาวอกวา การใหครอบครวของเยาวชนเขาไปมสวนรวมถอเปนอกกลวธหนงทสำคญมาก ‘มนเปนเรองยากมากทครอบครวของเดกแกงจะใหคำแนะนำลกๆของพวกเขาซงเราตองเขาใจในอปสรรคอนนดวย’ จเลย วอลตน ผประสานงานของ LambethCouncilซงทำงานกบเดกแกงกลาววางานของโครงการประสบผลเปนอยางด เพราะกจกรรมทกอยางเปนงานทเยาวชนลงมอทำดวยตวเอง และมเยาวชนเปนผนำในการขบเคลอน ‘เราคาดหวงสงมากตอเยาวชน เพราะพวกเขากระตอรอรนทจะทำงานกนจรงๆ’]

� S-exchange

ในการประชมองคกรภาค และคณะทำงานโครงการ กาวยางอยางเขาใจเมอเดอนสงหาคมทกรงเทพฯไดเหน‘พลง’ของคนทำงานเพศศกษาสำหรบเยาวชนใน ๕ ปทผานมา แลวมนใจวาโครงการตอเนอง (RCC) ในอก ๖ ปมแตความฉดใฉ-ทราบไหมวา ๕ ปทผานมา ‘เรา’ สามารถดำเนนการเรองเพศศกษาในโรงเรยนทสงกดการศกษาขนพนฐานจำนวน๔๕๕ แหงใน๓๓จงหวด๗๑สพท.สงกดสอศ.๒๔๒สถานศกษาใน๖๔จงหวดสงกดกศน.๔๘ศบอ. ใน๒๑จงหวดสงกดอดมศกษา๑๒ แหง และศนยฝกและอบรมเดกและเยาวชน ๒แหง รวมสถานศกษาทเขารวมทงสน ๗๕๙ แหงใน ๗๓ จงหวด เฮอ... แคอานยงเหนอยเลย-ขณะนโครงการดานเอดสในภาพใหญของกองทนโลก ซงกาวยางฯ เปนสวนหนง กำลงเตรยมการจบหาปแรกและวางแผนเขาสระยะขยายผลอก หกป สำนกงานสาธารณสขจงหวดหลายจงหวด ซงเปนภาคหลกกำลงเตรยมเปล ยนบทบาทเปนหนวยประสานงานจงหวด เพอชวยทกภาค ในการขบเคลอนงานใหเปนสวนหนง ของแผนจงหวด ทง สสจ.อดร ลำปาง เพชรบร-ดงนน โครงการตอเนองใน ๖ ปขางหนาจงปรบเปลยน‘เหลาเกา ในขวดใหม’โดยยงคงมโหนดทเนนการดแลเรองวชาการและรวมขบเคลอนคณะทำงานจงหวดใน ๔๓ แหง-เพชรนอย สงหชางชย มอ.หาดใหญ ยนยน ‘พรอม’ รบเปนโหนดวชาการดแลภาคใตทกจงหวดเดมทเคยงคกนมา รวมถงจงหวดใหม คอ ระนอง ซงมการนำรองเรองเพศศกษาดวยงบจงหวด-ยงยทธ วงควชย และเพญแข ดวงคำสวสด สสจ.ลำปางหลงจากทบทวนภาระงานและทศทางการเปลยนแปลงในสำนกงาน จงขอยตบทบาทโหนดวชาการ

ภาคเหนอ แตยงคงเคยงขางโครงการกาวยางฯ ตอไปในฐานะคณะทำงานจงหวด และตลาคมนเตรยมประสานครผสอน เพศศกษาทง ๔ จงหวดภาคเหนอ เขารวมอบรมหลกสตรผาตดกจกรรมเพศศกษากาวยางฯ รนท ๒- เพญศร ศรจนทร สสจ.อดรธาน บอกใหทราบทวกนวา เพราะความ ‘อด’ ในการทำงานเชอมเครอขายทองถนใหสนบสนนงบประมาณในการทำงานเพศศกษาสำหรบเยาวชนอยางตอเนอง จงหวดอดรธานจงเขาสตำแหนงคณะทำงานจงหวดอก ๑ แหง ครบทน-สมวงศ

อไรวฒนา มลนธเขาถงเอดส ไดรบคำชนชมวา ๕ปทผานมา เปนโหนดท ‘ชวยตวเองไดดมาก’

ขอใหชวยตวเองเยอะๆ ตอไปในอก ๖ ปขางหนานะคณพขา-สจตรา

โปรงแสง แหงสอศ.มงมนกบการขยายงานเพศศกษาทมคณภาพ ใหครอบคลมอาชวศกษา และพฒนาศ กยภาพกล มแกนนำเยาวชนอาชวะอยางตอเนอง ดงทเจาตวมกเอยวา ‘ทำงานกบเดก

แลวมความสข’-นพรตน เวโรจนเสรวงศ สำนกบรหารงาน กศน.แยม

วา หากไดรวมงานกนตอ จะใชรปแบบคณะทำงาน ๕ ภาคในการขบเคลอนงาน

เพศศกษาใหสอดคลองกบบรบทวถชวตและการ เรยนรตามอธยาศยของผเรยน-ศกดไชย เตรยมพทกษ และ พรทพย บญสถตย เทศบาลเมองศรสะเกษเสนอตวเปนเจาภาพชวคราว ในระหวางรอเจาภาพคณะทำงานเอดสจงหวด (PCM)ตวจรง เสยงจรง โดยจดประชมเพอเตรยมทพคนทำงานเครอขายในระดบจงหวด ทงภาครฐและองคการพฒนาเอกชน เพอหารอแนวทางการสงเสรมสขภาพจตและทกษะชวตสำหรบเยาวชนในสถานศกษาอยางตอเนองเมอเดอนกนยายน-อรอนทร ขำคม และกนกวรรณ วงศขง โรงพยาบาลพระศรมหาโพธ จดอบรมการใหบรการปรกษาขนพนฐานสำหรบครผสอนเพศศกษาและ

บางกอกซอกแซก แพรด ซอย ๑๕

�

ประชาสมพนธโครงการเลฟแคร ‘กลารก กลาเชค’ หนามหาวทยาลยรามคำแหง เพอใหประชาชนทมาจบจายใชสอย รมถนนไดรจกบรการของโครงการไดแกตรวจเอชไอวโรคตดตอทางเพศสมพนธ การคมกำเนด ตรวจคดกรองมะเรงปากมดลก -สมาคมสภาเยาวชนจงหวดสรนทร รวมกบ สสจ.และ ศกษานเทศกจด ‘โครงการฝกอบรมเชงปฏบตการแกนนำเยาวชนนกกจกรรมเพอพฒนาสงคม’ มเยาวชนทเขารวมคายYouth Activist เปนพเลยงคาย-กลมเยาวชนอดรธาน จดเวทแลกเปลยนเรยนรเครอขายเยาวชน เมอเดอนกรกฎาคม งานนมกลมเยาวชนไปรวมแลกเปลยนถง๑๙กลมรวม๔๔คนไดแกกลมหงหอยรอยแสงกลมเอมเฟรนกลมสำนกขาวเดกและเยาวชนกลมไขมดแดงกลมแมงระงำกลมเยาวชนอนามยโนนสงกลมกระจานสรง กลมเยาวชนอาสาพฒนาแผนดน กลมชมนม ภฟา กลมกลวยไมอดรซนไฌม กลมหมากเลบแมว กลมเหดขอนขาว กลมเยาวชนคนรกษบาน กลมสภาเดกและเยาวชน กลมกดจบประชาสรรคกลมฟาใสวยทนกลมตะขบปากลมปลอดภยวยทน และกลมคนไรถน... เหนชอกลมอนนาตนเตนแลว เลอก ไมถกวาอยากเปนสมาชกกลมไหนด-กลมเยาวชนหมากเลบแมวไดทายาท เพราะสำนกมาตรฐานการอาชวศกษาฯ รวมกบ อศจ.อดรธานจดคายสรางเครอขายเยาวชนหมากเลบแมวรน ๔ มเยาวชนรวมงาน ๔๗ คน-พนองเอย...ชวงนอากาศและการเมองเปลยนแปลงบอยดแลสขภาพกายใจใหเขมแขงเกบแรงไวรวมทำงานเพศศกษาบนเสนทางทยาวไกล-ยนยนจะรวมสราง ชวยกนถางทางเสนใหม สานหวงสงคมไทย เรยนร รกใครเขาใจชวต]

เจาหนาทสาธารณสขในพนท ๔ จงหวด เมอกนยายน ทอบลราชธาน-ไพรวรรณ รตนบวร ผอ.ศนยฝกและอบรมเดกและเยาวชนเขต ๕ อบลราชธาน ไฟเขยวในการจดการเรยนรเพศศกษา และแจกถงยางอนามยใหเยาวชนอยางตอเนองมาแลว๔ ป เพราะเหนผลเรองพฤตกรรมทางเพศทปลอดภย และไดสนบสนนใหครและเจาหนาทเขารวมอบรมเชงปฏบตการเรองการออกแบบการเรยนร เมอเดอนกนยายน อยางพรอมเพรยงกน -สรนทรผลกดนเพศศกษาเพมอก ๘ โรง และม ๔ โรงคอ สรพนทร จอมพระ ปราสาท และ ศรขรภม ไดจดอบรม เพศศกษาใหแกครทงโรงเรยนไปเสรจแลว สวน โนนคณ ภกดชมพล ทชยภม และรมยบร ลำปลายมาศ ละหานทราย ทบรรมย กอบรมครไปแลวทงโรงเรยนเชนกน-การประชมเอดสนานาชาตครงท ๑๗ ทเมกซโก วรานช ชนวรโสภาค จาก องคการแพธ พาจนตนา เวชม ผประสานงานโหนดราชภฏทไปเสนอโปสเตอรผลการดำเนนงานเพศศกษาของคณะครศาสตรของ ๑๐ มรภ. เดน เดน เดน และเดน จนอาจารยบอกวา เซลลไลททตนขาหายไปเลย แถมยงไดรองเทาแตะจากเมกซโก

กลบบานมาคนงดวย -อยากเปน ‘หนงในแสน’ เชญทางนคณะทำงานเพศศกษาภาคตะวนตกและมลนธเขาถงเอดส เชญชวนผใหญใจดทวประเทศ ทเหนด ว ย ก บ แ น ว ค ด ว า‘สถานศกษาควรจะจ ด ก า ร เ ร ย น ร เ ร อ ง เพศศ กษาอย า ง เป น

ระบบและตอเนองใหกบเยาวชน’ ใหชวยกนลงนาม โดยตงเปาไวท ๑ แสนรายชอ เพอขบเคลอนในเชงนโยบายสาธารณะในงานประชมวชาการ ‘เพศศกษาเพอเยาวชน ครงท ๔: ทบทวน ทายทา ศรทธา กลาเลอก’ ระหวางวนท (๑๒)๑๓-๑๕ตลาคม๒๕๕๑ณ โรงแรมแอมบาสซาเดอร กรงเทพฯ-แกนนำเยาวชนในเครอขายวทน และกลมฟาสรง เดนขบวนพาเหรด

S-exchange

�

จด ‘เรทตง’ ชวยเดกไทยพนภยเกม

S-exchange

รศ.ยน ภวรวรรณ รองอธการบดฝายเทคโนโลย สารสนเทศมหาวทยาลยเกษตรศาสตรกลาววาเกมคอมพวเตอรเปนสงหนงทมอทธพลตอจตใจของเดกสงมาก เพราะความสมจรงสมจง ผเลนเปนสวนหนงของเกมเกมจงทาทายเดกทำใหเขาทมเทและใชเวลาเลนเกมมากจนมความคลงไคลและตดเกมในทสดหากแกปญหาโดยหามไมใหเดกเลนเกม แลวจะใหเดกทำอะไร เมอไมมทางเลอกอนๆ ให การเลนเกมของเดกจงเปนเรองปกตแตทำอยางไรจงใหเดกเลนเกมเปนเกมและไมตดเกม การจดเรทตงเกม เปนเพยงเครองมอชวยใหขอมล เบองตนวา เกมนนเหมาะสมกบเดกอายเทาไหรแตความเปนจรงแลวมสงทควรรมากกวานน เชน เนอหาเปนอยางไร มขอควรระวงอยางไรโดยเฉพาะผใหญตองใหคำแนะนำทถกตองกบเดกได การแกปญหาตองมองทกมต และทกคนควรมสวนรวมรบผดชอบ เชน ครและพอแมซงใกลชดกบเดกทสด ตองใสใจพยายามเรยนรเกยวกบเกมใหเทาทนวาเขากำลงเลนเกมอะไรพดคยเรองเดยวกบเขาไดไมใชเลยงลกดวยเกมตองชวยเสรมและใหความร ใหเขาสามารถแยกแยะระหวางโลกของเกมกบโลกความจรง ผมสวนรบผดชอบอนๆ เชน ผผลต เจาของรานเกม คนใหบรการเกมออนไลน และหนวยงานราชการ ตองรวมกนวางแผนแกปญหานในระยะยาวและตอเนอง พรอมกบสรางทางเลอกใหเดกมากขน เชน จดคายเยาวชนในเรองตางๆ กจกรรมสงเสรมความคดและทาทายการแขงขนกฬาและดนตร อยางนอยใหเดกคนหาความชอบ หรอตวตนทแทจรงได ]

ใครจะคดวา เกมทเปนเครองมอบนดาลความสข สนกสนาน ผอนคลาย จะกลายเปน องคประกอบของการกอความรนแรงในสงคมได ดงเชน กรณวยรนเลยนแบบพฤตกรรมจากเกม ทำใหหลายหนวยงานออกมาหาแนวทางแก ไข ทางเลอกหนงเหนวาควรมการจด ‘เรทตง’ เกม

กฤตพฒน เกลยวกนกพนธ แกนนำกลมเยาวชนวทนกรงเทพฯโรงเรยนเสสะเวชวทยาซงเปนคนหนงท

ชอบเลนเกมคอมฯ แสดงความเหนวา การทเดกตดเกม อาจเกดจากความสนก ตองการคลายเครยด สวนหนงในชวตจรงทำไมได แตในเกมทำไดและใชเวลาเลนมากเกนไป ไมมกจกรรมอนๆ ทำยามวาง จนคอยๆซมซบเรองราวในเกมซง

ไมมคำอธบายจากผใหญ การจดเรทตงเกมอาจจะชวยไดบางแตไมทงหมดในทางปฏบตจรงกขนอยกบเจาของรานวาจะทำหรอไม ตราบใดทยงมการผลตเกมออกมาอยเรอยๆ การจดเรทตงกอาจจะไมไดชวยอะไร กลบยงกระตนใหเดกอยากรอยากลองมากขน และอาจจะไปดาวนโหลดจากเวบเอง ซงไมสามารถบลอกไดรอยเปอรเซนตอกทงผผลตเกมกตองหาวธการปลอยออกมาอยด หลายฝายทแวดลอมเดกตองชวยกน สอควรนำเสนอขอมลหรอคำเตอนเกยวกบเกม เชน ผลทตามมาจากการ เลยนแบบเกมคออะไร เพอคอยเตอนสตวาอะไรควร ไมควรเจาของรานเกม ควรเลอกเกมทเหมาะสมกบวยรน พอแมควรเอาใจใสดแล ทำกจกรรมกบลกบาง ใหคำปรกษา ไมปลอยใหอยกบเกมตลอดเวลาโดยไมสนใจ ครควรชวนเดกคยถงขาวทวไปในสงคมใหเขาไดมโอกาสคดและแสดงความคดเหน เพอจะไดมความรรอบตวมากขน เปนการสรางภมคมกนใหเขา ]

ทแยงมม พรพรรณ ทองทนงศกดองคการแพธ

�S-exchange

กรณทคณจำไมไดเลยวาไฟลชออะไร และกไมรจะพมพ Search หาโดยใชคำสำคญวาอะไร แตรวาใชโปรแกรมMicrosoftWordทำงานครงลาสดกใหคณเปดโปรแกรมแลวเลอกเมน File ดรายการไฟลทปรากฏอยดานลาง เหนอคำวาExit กจะเหนไฟลทเคยเปดใชงานลาสด เลอกชอไฟลงานทคณหาจากนนโปรแกรมกจะเปดไฟลทคณเลอกขนมา เทานคณกสามารถหาไฟลทตองการจนเจอแลวสามารถทำงานตอได ]

เขาใจไอท กนทมา เพชรคง องคการแพธ

จำไม ไดวาเกบไฟลไวท ไหน? คณเคยมอาการเซฟงานไว แตหางานไมเจอไหม? วนน ‘เขาใจไอท’ มเทคนคในการคนหาไฟลงานทคณหาไมเจอ ดวยวธงายๆ ดงน

กรณทคณจำชอไฟลและนามสกลไดแมนยำ ใหคณคลกปม Start ทอยมมซายดานลางหนาจอ แลวเลอกเมนSearch(ดงภาพ๑)

จะปรากฏหนาจอดงภาพท๓ใหคณพมพชอไฟลทจำ

ไดพรอมนามสกลทกลองAllorpartofthefilename:ยก

ตวอยางเชน จะหาไฟลชอ เขาใจไอท ททำไวในโปรแกรม

MicrosoftWordกพมพวาเขาใจไอท.docและเลอกDriveท

กลองLook in:จากนนกดSearchโปรแกรมจะทำการคนหา

ไฟลทคณตองการจนเจอแลวจะแสดงรายการดานขวา

แตถาเปนกรณทคณจำชอไฟลได แตจำนามสกลไมไดใหพมพชอไฟล . (จด) แลวตามดวยเครองหมาย * ถาหาไฟลตามตวอยางขางตน กพมพวา เขาใจไอท.* แลวเลอก Driveและกด Search หรอจำชอไฟลไดเปนบางคำ ใหคณพมพ *ไอท.* โปรแกรมกจะคนหาไฟลทมคำวา ไอท เปนสวนประกอบของชอไฟลทงหมดทอยในเครองคณทกนามสกล จาก

นนคณกเลอกไฟลจากรายการทโปรแกรมหาใหทางดานขวามอ

1

2

3

จากนนจะปรากฎหนาจอดงภาพ๒ ใหคณเลอก All

FilesandFoldersทกลองเครองมอดานซาย

10

มองมมเยาว ปลายทาง

S-exchange

กวา ๕ ป บนเสนทางเพศศกษาแบบรอบดานของโครงการกาวยางอยางเขาใจ กอใหเกดเครอขายและกลมคนทำงานเอดสและเพศศกษาขนมากมาย หนงในนนคอ กลมเยาวชนมหาสดม ซงเปนเครอขายเยาวชนในสถานศกษาสงกดอาชวศกษาจ.นครศรธรรมราช จดเรมตนของพวกเรา คงตองชวนทานผอานทกทานยอนกลบไปเมอป๒๕๔๗ซงเปนครงแรกทโครงการกาวยางฯไดทำกจกรรม ‘คายรเทาทนสอ’ ใหกบนกศกษา ระดบอาชวศกษาในจงหวดนำรอง ๒ จงหวดคอ จงหวดอดรธานและนครศรธรรมราช โครงการคายเยาวชนรเทาทนสอ เปนโครงการทจดขนเพอใหเยาวชนเรยนร เขาใจและเทาทนสอพรอมทงสามารถผลตสอเชนละครสงพมพวทยไอทเพอนำเนอหาเรองเพศไปสอสารกบเพอนๆและชมชน โครงการดงกลาวทำใหนกศกษารวมตวกนเพอทำกจกรรมดานเพศและเอดส หนงในหลายๆ กลมทรวมตวกนจนถงทกวนน กคอ กลมเยาวชนมหาสดม จงหวดนครศรธรรมราช ในชวงแรกๆ ของการฟอรมทมงานมหาสดม อาจารยหลายทานอธบายใหเหนวา การทมโครงการฯ เขาไปในวทยาลยเชนน จะเปนโอกาสใหพวกเราไดเรยนรในเรองตางๆมากขนผานการทำกจกรรม เชนการตองหดวางแผนลวงหนาเปนขนตอน การฝกทำหนงสอขออนญาตใชหองประชมในวนหยด การทำหนงสอขออนมตตนสงกดใหนกศกษาเดนทางไปรวมกจกรรมคายฯลฯ แตบอกตรงๆ เลยวา พวกเราไมคอยเขาใจระบบระเบยบทอาจารยพยายามอธบายสกเทาไหร เพราะพวกเราคนเคยกบแคการคยกนหรอโทรนดแนะกนมากกวา นอกจากนกยงมผใหญบางทาน พดเปรยๆ ใหพวกเราไดยนวา‘เดกพวกนเหรอหนาตาไมนาจะทำกจกรรมไดเดยวมนกเลก กลบจากคายมาทไร กเหอแคพกเดยว ถาหวงจะใหกลบมาทำกจกรรมจรงจงในวทยาลยเปนไปไมไดหรอก’

เยาวชนมหาสดม... เรามาถงวนน ไดเพราะ?

แตไมเชอกตองเชอ เสยงกระแนะกระแหนของผใหญทบอกวา ‘เดยวมนกเลก’ กลบกลายเปนสงทาทายททำใหพวกเราฮดขนส เพอจะพสจนใหเหนวาเราไมไดเปนแบบทผใหญดแคลน แรงฮดของพวกเราอกสวนหนงมาจากการทกลม มหาสดมมคนทำงานหลกๆทคอยกระตนเพอนๆใหไปพบปะพดคย และประชมแลกเปลยนกนบอยๆ จนกระทงพวกเราตดสนใจรวมกนทจะทำกจกรรมใหญครงแรกดวยฝมอของพวกเราเองลวนๆนนกคอ‘คายเยาวชนรเทาทนสอรนท๒’ ในการประชมเตรยมงานคาย เยาวชนมอใหมหดขบแบบพวกเราเหนตรงกนวา... ‘กจกรรมคายสามวนสองคน มนจะยากอะไร เตรยมกอนวนจดกทน’ ‘เหนพๆ เคยจดใหพวกเรากไมเหนจะยากอะไรเลยจบกจกรรมโนนนมาตอๆกนกเสรจโอย...สบาย’ ‘สถานทกเตรยมไวแลวอาหารกตดตอไวแลวสองวนกคงพอแลวกบการเตรยมการนะ’ ‘อาจารยไมเหนเคยเขาใจเลย แคขอพานกศกษามาเขาคายแคนเรองมาก อางโนน อางน... พวกเราตดตอนองๆ ใหไปคายเองกไดไมมอาจารยกไมเหนเปนไรเลย’

แต ไมเชอกตองเชอ เสยงกระแนะกระแหนของผใหญทบอกวา ‘เดยวมนกเลก’ กลบกลายเปนสงทาทายททำ ใหพวกเราฮดขนส เพอจะพสจน ใหเหนวาเราไม ไดเปนแบบทผ ใหญดแคลน

11S-exchange

และแลวคายเยาวชนรเทาทนสอรนท๒กเกดขนความเชอมนวาเราสามารถทำมนได แมไมมผใหญ และแทบไมมการเตรยมการใดๆ ถกลบเลอนดวยบทเรยนครงยงใหญเมอม ผเขารวมกจกรรมคายครงนนเพยง๑๔คน ‘โดนดาแนๆ กลบไปคงโดนสมนำหนา’ พวกเราเรมคอตก เพราะเหนเคาลางอนนาสยดสยองรออยหลงจากจบคาย แตบทเรยนราคาแพง กลบไมไดมาพรอมกบคำตอวาเหมอนทเราคด ‘มหาสดมพยายามทำไดดแลว...’ อาจารยอานสรณ คงวดใหม อาจารยทปรกษากลมเยาวชนมหาสดม จากวทยาลยเทคนคนครศรธรรมราชพดกบพวกเราในวนนน หรอพตอง สทศา ศรบตรวงษพเลยงจากองคการแพธบอกกบพวกเราวา ‘พเชอวาหากเราเลอกแลว เรากจะได เรยนรประสบการณจากมน ไมวาผลออกมาจะเปนอยางไร แตนนจะเปนประสบการณทจะสอนเราในอนาคต’ โครงการเยาวชนรเทาทนสอรนท ๒ ในครงนน ทำใหพวกเราไดเรยนรทจะตองใหความสำคญกบการประชมวางแผนเพอเตรยมงานลวงหนาอยางละเอยด

แตทสำคญทสดคอ โอกาส ความเชอมนจากอาจารยผใหญใจด และพๆ ทอยเคยงขางพวกเราเสมอ และคอยบอกพวกเราวา ‘พวกเราชาวมหาสดมสามารถทำได’ เปนปจจยสำคญมากททำใหพวกเรามกำลงใจทจะกาวไปขางหนาเพอทำกจกรรมอนๆ ตอไป จนกระทงบดนพวกเราชวยกนทำคายเยาวชนรเทาทนสอมาถงรนท๕แลว ‘ลองทำกนดนะ เราเปนแกนนำแลว ครจะคอยชวยอยขางหลงเองกระบวนการตรงไหนทเราไมเขาใจกถามครไดครเชอวาพวกเราทำได’ อาจารยชตชนต ทองคง อาจารยทปรกษากลมเยาวชนมหาสดม จากวทยาลยอาชวศกษานครศรธรรมราช กลาวกบพวกเราในการประชมเพอเตรยมคายครงลาสด ตลอด๕ปของโครงการกาวยางอยางเขาใจทำใหพวกเราในฐานะเยาวชนทกำลงกาวเดนบนถนนคนทำงานเอดสและเพศศกษา ไดเหนวา ความมนคงและความยงยนของการทำงานอยท การเปดใจเรยนรรวมกนของผใหญและเดก รวมทงการททงสองฝายใหโอกาสเชอมนและไมทอดทงกน การมสวนรวมในการทำงานของผใหญและเดก อาจไมใชแคการทผใหญชทาง หรอนำทางให แตหากเปนการกาวเดนและเรยนรไปอยางเคยงขางกนตางหาก ]

12

เรองประจำฉบบ อรสา สมามาลย องคการแพธ

ทำไมชวตแกนนำเยาวชน จงเปลยนไป

‘จากทมกเคยมองเพอนวาคนทมเซกสเปนคนไมด ตอนนมกเขาใจวาทกคนคดวาการมเพศสมพนธหลงแตงงานเปนเรองทด แตวาบางคนทำไม ได เพราะเหตผลแวดลอมหลายอยาง’

S-exchange

แกนนำเยาวชนตองเปนคนกลาแสดงออก... แกนนำเยาวชนตองคดเปน เลอกเปน รกเปน...

แกนนำเยาวชนตองมขอมลเรองเพศทถกตองรอบดาน... แกนนำเยาวชนตองสอสารเรองเพศกบเพอนๆ ได...

หลากหลายความคาดหวงทมตอเยาวชนทจะมาเปนแกนนำ ทำใหฉนสงสยวาเดกธรรมดาๆ คนหนงจะตองผานการเรยนรอยางไรบางจงจะเปลยนแปลงตนเองใหมคณสมบตพรอมตามทกลาวมา ในอกมมหนงฉนกเกดสงสยวา เยาวชนทไดทำ กจกรรมจรงๆ แลวเขาไดเรยนรอะไรนอกเหนอจากความ คาดหมายของผใหญหรอไม หรอทจรงชวตของพวกเขากไมแตกตางจากวยรนคนอนทวไปนก

นจงเปนทมาของการพดคยกบตวแทนแกนนำเยาวชนวา ชวตของพวกเขาเปลยนแปลงหรอไม อยางไร หลงจากมาทำกจกรรมกบหนวยงานตางๆ รวมถง ‘กาวยางอยางเขาใจ’? การคนหาคำตอบผานเรองเลาของตวแทนเยาวชน๔ คนนอาจจะชวยให ‘ผใหญ’ เขาใจมากขนวา จะสามารถพฒนาแกนนำใหเกดการเรยนรทนำไปปฏบตจรงไดอยางไรบาง?

13

ทำไมชวตแกนนำเยาวชน จงเปลยนไป

ทปลอดภย หรอแมแตเพอนตงทองแลวมาปรกษา มกกพยายามหาทางชวยเหลอเชน แนะนำใหไปบานพกฉกเฉน ซงตางจากความรสกแตกอนทเวลาเหนคนทองกจะคดแควา ‘ออ คนนโดนแลวผชายเลวเนอะ’แคนน ‘จากทมกเคยมองเพอนวาคนทมเซกสเปนคนไมดตอนนมกเขาใจวาทกคนคดวาการมเพศสมพนธหลงแตงงานเปนเรองทด แตวาบางคนทำไมได เพราะ

เหตผลแวดลอมหลายอยางเชนคานยมในกลมเพอนทภมใจทไดมเพศสมพนธแลวกมาเลาแขงกน ดงนนเรองเพศสมพนธของวยรนมนหามไมไดแตเรานาจะใหวธปองกนใหคำปรกษาและความชวยเหลอกบเขาดกวา’ จากสถานการณปญหาตางๆ ทเพอนๆ เลาใหฟงเทยบกบประสบการณของตนเองทมกคดวาสามารถประเมนสถานการณตางๆ ไดดกวาเดมและดแลตวเองไดดกวาเดมเพราะมความรมาประกอบการตดสนใจ มกจงคดวาการใหความรเรองเพศกบวยรนเปนเรองสำคญ และทำใหเธอเขาใจวาตนเองอยากทำอะไร ‘มกเลอกเรยนนเทศ เพราะตอนทมกจดเสยง ตามสายทโรงเรยนกยงมปญหาพดเรองนไมไดมาก ‘มกอยากจะใชความรเรองสอ หาชองทางใหวยรนไดเรยนรเรองเพศใหมากขน’

S-exchange

มก : เรยนรจากพเลยงจนพบความเปนตวของ ตวเองและความฝน เมอป ๒๕๔๙ มกเรยนอย ม.๕ โรงเรยนมธยม วดธาตทอง ไดมาเขาคายพฒนาแกนนำเยาวชนในเครอขาย วทน กรงเทพฯ แลวกลบไปจดกจกรรมเสยงตามสายในโรงเรยน จากนนตลอดป ๕๐-๕๑ มกไดเขารวมกจกรรมท องคการแพธจดเพอสรางกระแสรณรงคเรอยมา ไมวาจะเปนงานเทศกาลวาเลนไทน งานเวทวชาการเพศศกษา งานคายฯลฯจนปนมกเรยนจบแลวเขาม.รามฯป๑ทำใหมเวลาวางมากขน จงไดมาชวยงานในศนยกจกรรมเพอเยาวชนและสงคม (Y-act) มโอกาสเลนละครในงานเสวนาเรองการจดระเบยบสอและงานประชมแผนงานเยาวชนระดบชาต จากประสบการณทงหมด มกรสกไดวาตวเองเปลยนแปลงไปจากคนทไมไดทำอะไรจรงจง ทำงานพเศษเรยนแลวกเทยว มาเปนคนทสนกกบการทำกจกรรม และไดพฒนาตวเองหลายดาน เชน การคดวางแผนเปนขนตอน ซงเกดขนจากการทตองจดกจกรรมบอยๆ การวางแผนงานใหรอบดานและพรอมแกไขปญหาเฉพาะหนา และการทบทวนตวเองและหาจดปรบปรงอยเสมอทงหมดนเปนเพราะพเลยงกลมใหความใกลชดและใหความสำคญกบการทำงานกบนองทกขนตอนสมำเสมอจนเปนนสยโดยทมกไมรตว ‘ตอนนมกเปนตวของตวเองมากขน กลาทำอะไรๆไดเยอะมาก จากทแตกอนเปนคนคดมาก แตพตาร (วนเฉลมสตยศกดสทธกลมY-act)จะพดกอนเขางานเสมอวานองมกคดอะไรนองมกพดมาเลยความคดเราไมมผดไมมถกนะเรากมนใจมากขน’ จากความกลาและความมนใจนเอง มกสงเกตวาอกเรองทตวเองเปลยนไปจรงๆ คอกลาพดเรองเพศจนเปนเรองธรรมดาไปแลว ตอนนมกสามารถตอบคำถามใหเพอนๆ ไดไมวาจะผหญงหรอผชาย ทงเรองทวๆ ไปอยางการมเพศสมพนธ

‘ในหวของเรามนมกจะมดานดด านลบอย เสมอแหละ แต เรากจะพยายามดงตวเองใหกลบมาคดดานดมากกวา’

1�

เบนซ : เรยนรทจะสรางการแลกเปลยนและลดอคตเรองเพศในชวตประจำวน เบนซเปนสมาชกกลมแกนนำเยาวชนบาลฮายจ.ชลบร ซงเปนเครอขายแกนนำเยาวชนจากสถานศกษาสงกดอาชวศกษาโดยเรมจากการเขาคายเมอป๒๕๔๙แลวไดมาตงชมรมเพศศกษาในวทยาลยของตนเอง ไดรวมกจกรรมละครเรกบกลมบาลฮาย และเปนวทยากรคายทงสรางแกนนำบาลฮายรนใหม รวมทงรบเชญเปนวทยากรใหหนวยงานสาธารณสขแหลมฉบง ปจจบน บทบาทของเบนซในกลมบาลฮายคอรองประธาน ตรวจสอบเอกสารการเงนและการทำรายงานสรป แมวาเบนซจะผานการทำกจกรรมมาไมนอย การเปลยนแปลงของตวเองอยางแรกทเขานกถง กลบไมใชความรบผดชอบทมากขน แตเปนคำพดของอาจารยทบอกวาเขา‘อวดเกง’ ‘เบนซคดวา เบนซมทศนคตทกวางขนจากเมอกอนทมปญหากบใครกจะฟงแลวยอมรบผดฝายเดยวแตตอนนเราคดมากขนวาในสถานการณนสาเหตความขดแยงเกดจากอะไรแลวพยายามจะแลกเปลยนความคดเหนกบเขามากขน’

ประสบการณจากการทำงานกบอาจารยสจตราโปรงแสง สำนกมาตรฐานการอาชวศกษาและวชาชพ (สมอ.)และอาจารยสชลา ยนตพงศพพฒน วทยาลยเกษตรและเทคโนโลยชลบร ทตงคำถามกบเบนซเวลาเตรยมการจดกจกรรมอยบอยๆและการเขาอบรมเปนวทยากรทำใหเบนซชอบการตงคำถามปลายเปดเพอแลกเปลยนความคดเหนจากแรกๆ ทกลววาจะตอบคำถามไมได แตพอตอนหลงเรมเหนวาวธการตงคำถามของอาจารยทำใหเบนซหาคำตอบใหตวเองไดหลายๆ เรอง เบนซจงเอาไปใชกบคนรอบขาง และกบเพอนๆเวลามเรองขดแยงกนกทำใหมโอกาสไดฟงเหตผลกนมากขน แทนทจะประชดประชนทางสหนาทาทางเหมอนกอนแมวาวธแบบนมนมกจะใชไมคอยไดผลกบอาจารย เบนซเลาวา ครงหนงเพอนของเบนซตงทอง แลวอาจารยจะใหหยดเรยนเพราะทำใหโรงเรยนเสยชอเสยงเบนซจงพยายามจะขอใหเพอนสอบใหเสรจกอน แตกไมสำเรจเพราะอาจารยยนกรานปฏเสธ นอกจากน สงทเปลยนไปในตวเบนซคอ ลดการใชทศนคตสวนตวตดสนคนอนในเรองเพศ จากการเขาคายครงแรกทำใหเบนซเขาใจวาเอดสไมไดตดตอกนงายๆ จากเดมทเบนซไมกลาใชชวตรวมกบผตดเชอฯ เพราะตอนเดกๆพยาบาลทรจกกนบอกวาหามใชชอนกนขาวรวมกบพเลยงซงเปนผตดเชอ

‘ยงเราเคยผานมาแลว เชน กนเหลา เทยว เวลาเขารวมกจกรรม เราไดทบทวนตวเองและเขาใจตวเองขน เรากอยากใหรนนองไดเรยนรสงดๆ บาง ไมอยากใหมาหยดทเรา’

S-exchange

1�

เบนซยงกลาพดใหเพอนๆ ใชถงยางมากขนโดยใหเหตผลวาเราไมรวาใครมเชอเอชไอวบาง และแมในเวลาทเบนซทำงานเปนพนกงานทราน ๗/๑๑ จากเดมเวลาทม ใครมาซอถงยางอนามย เบนซเคยคดในใจวาเขาจะตองม เพศสมพนธแนเลยกเปลยนเปนวาดนะทเขารจกปองกน ‘ในหวของเรามนมกจะมดานดดานลบอยเสมอแหละ แตเรากจะพยายามดงตวเองใหกลบมาคดดานดมากกวา’ เอกซ : เพราะผใหญทใหโอกาสลองทำ จงพบวาตวเองทำได เอกซ เปนสมาชกเครอขายมหาสดมรน ๑ ซง เปนเครอขายเยาวชนในสถานศกษาสงกดอาชวศกษาจ.นครศรธรรมราช ทผานมา เอกซรวมกจกรรมเปนพเลยงและวทยากรมา ๒๐ กวาคาย ทงพฒนาแกนนำรนนอง มหาสดมและเครอขายเยาวชนอาชวะฯ ในจงหวดอนๆ รวมทงคายทจดโดยเทศบาลเมองนครศรธรรมราชและหนวยงานราชการตางๆ ถงตอนนเอกซทำหนาทเปนพเลยงใหรนนองกลมมหาสดม เอกซบอกวา สงทไดเรยนรตลอดการทำกจกรรมทผานมาคอ การมองโลกวาทกอยางม ๒ ดาน เชน สงคมบอกวาคนทเกงคอคนทเรยนคณะดๆ อยางวศวะ แตเราคดวาบางครงคนทจบสงๆ อาจจะตกงานและหาทางแกไขปญหาในชวตไมได เราจงควรจะเลอกสงทเราชอบทำแมวามนจะสวนกระแสบาง รวมไปถงเรองความรก ถงสงคมจะบอกเราวาควรจะมความรกในวยอนควรแตเอกซคดวาเราสามารถเรยนรไปไดเรอยๆ ระหวางทางกอนทจะแตงงานกนแตทสำคญความรกตองมาคกบความเขาใจ ตองขอบคณทกษะการฟงและการจบใจความทเขาไดเรยนรระหวางทำกจกรรม ซงทำใหเขารจกเปดใจรบฟงและเขาใจคนรอบขางมากขนทงแฟนนองสาวและพอ ยอนไปถงวถชวตกอนมาเขาโครงการฯ เอกซเปน วยรนคนหนงทเคยเลนเกมมแฟนเทยวกนเหลาสบบหรแตตอนนเขารตววาควรทำอะไรไดแคไหน ไมใชวาแตกอนเขาไมรผลกระทบเลย แตสงทเปลยนไปคอ เอกซรจกคณคาของ ตนเองวานาจะใชเวลาทำอะไรไดมากกวานน

ความรสกนเกดขนตอนทเอกซและเพอนๆ จดคายสรางแกนนำมหาสดมรนท ๓ เอกซกบเพอนๆ จดคายกนเองโดยไมมอาจารยและเจาหนาทองคการแพธไปชวย ถงแมวาผใหญเตอนแลววาจะทำกนไมไหว ซงเวลาจรงทมงานตองเจอภาวะกดดนหลายอยาง แตสดทายกสามารถจดกจกรรมใหผานไปได เอกซจงไดรถงความสามารถของตนเอง และเกดความศรทธาในผใหญทกลาใหเยาวชนไดลองทำงาน แมวาจะเสยงกบการใชจายงบประมาณไปไมนอยจากงานนเอกซจงมจดมงหมายทชดเจนวาจะทำกจกรรมตอไป ‘ยงเราเคยผานมาแลว เชน กนเหลา เทยว เวลาเขารวมกจกรรม เราไดทบทวนตวเองและเขาใจตวเองขน เรากอยากใหรนนองไดเรยนรสงดๆ บาง ไมอยากใหมาหยดทเรา’

‘ทกครงททะเลาะกบพอแม พเลยงจะไปคยกบพอแมทบานใหเขาใจวาเรากำลงทำกจกรรมเสยสละเพอสงคม’

S-exchange

1�

ตอง : พสจนตนเองไดดวยแรงสนบสนนจาก พเลยง กอนทจะมาทำกจกรรม ตองเปนคนหนงทใชชวตเรยนๆ เลนๆ เหมอนวยรนคนอนๆ เขารสกอายเมอมคนพดถงเรองเพศและเอดสคดวาเอดสเปนเรองไกลตวอกทงพอแมกไมสงเสรมใหทำกจกรรม หลงจากทมาทำกจกรรมได ๒ ปกบกลมเยาวชนขนโตกรน๒จ.แพรซงมพธม(เชดพงษแกวเอยกลมเรอนเพาะชำ)เปนพเลยงตองรสกวาเขาไดเปลยนเปนอกคนหนงทกลาแสดงออก เขาภมใจทไดรบเลอกใหเปนประธานขนโตกรน ๒ และยงมนใจขนเรอยๆ เมอไดโอกาสเปนวทยากร นำสนทนาการและกจกรรมหลกคกบพเลยงและอาจารยในคายสรางขนโตกรน๓และขยายไปทำกจกรรมในหมบานดวยงบฯของอบต.อกหลายครง

ตองรสกวาตวเองมความสามารถมากขนเมอไดเลนละครเผยแพรความรเรองเพศและเอดส ซงมทงเลนตามสถานศกษาสงกดอาชวศกษา ถนนคนเดน ตลาดคลองถม ทแพรฯลฯ ‘พวกเราซอมกนแค๓วนวนท๔ไปเลนทวทยาลยอาชวศกษา เสยงกรดลนหอประชมเลยครบ คนเปนพนกวาคนได เพอนๆสนใจกนมากทำใหมความสขกนมากเลยครบ’ตองพดถงการแสดงละครครงลาสดทวทยาลยอาชวศกษาแพรเทยบกบประสบการณบางครงทไปเลนทตลาดแลวคนไมคอยสนใจ ตองรสกวาครงนกลมละครของเขาประสบความสำเรจมาก ‘ละครนยงเลนกยงมนนะครบ เพราะคนดมปฏกรยา ตอบสนอง และกลมขนโตกรนนกทมเทแรงกายแรงใจสามคคและสนทสนมกนมาก’ เบองหลงความสำเรจน ตองบอกวาเปนเพราะ พเลยงทมความสามารถในการแสดง การใหความรเรองเพศเปนพชายทด ตรงตอเวลา มคำพดใหคดในบรรยากาศสนกสนานและทกครงททะเลาะกบพอแมพเลยงจะไปคยกบพอแมทบานใหเขาใจวาเรากำลงทำกจกรรมเสยสละเพอสงคม สวนตวตองเองกพสจนตนเองวาการเรยนไมเสย ยงได ๔.๐๐ เหมอนเดม และจากผลงานการทำกจกรรม เขายงไดรบเลอกใหเปนเยาวชนดเดนระดบประเทศของ สภาสงคมสงเคราะหแหงประเทศไทยป๒๕๕๑ พอแมจงยอมรบการทำกจกรรมของเขามากขน

‘ละครนยงเลนกยงมนนะครบ เพราะคนดมปฏกรยาตอบสนอง และกลมขนโตกรนนกทมเทแรงกายแรงใจ สามคคและสนทสนมกนมาก’

S-exchange

1�

เยาวชนคนไหนๆ กเรยนรได ถา... การเรยนรทจะทำใหเกดการเปลยนแปลงในชวตนนไมไดเกดขนไดทนทจากการอบรมในคายแตตองใชเวลาอยางตอเนอง โดยเฉพาะชวงเวลาทเยาวชนไดทำกจกรรมหลงจากผานการเขาคาย จะเปนชวงเวลาทเยาวชนไดเรยนรการตงคำถามกบชวตของตนเองและพยายามคนหาคำตอบ หรอการนำเอาสงทไดเรยนรไปปะทะกบความคดของคนอน บางครงเขาตองเรยนรจากความผดพลาด และหลายครงทไดกำลงใจจากความสำเรจ แตสงสำคญคอพเลยงทจะเปนตวอยางทดทงในแงกระบวนการทำงาน ความเชอใจ การใหโอกาสและการชวยแกไขปญหาในยามทตองการ จากความเปลยนแปลงในชวตของตวแทนเยาวชน๔คนทไดเลามาทำใหฉนเชอวาไมวาเยาวชนจะมพนฐานการดำเนนชวตมาตางกนอยางไร แตทกคนเรยนรจากประสบการณของตวเองได ซงจะเปนการเรยนรทเขากบวถชวตของพวกเขานนเอง ]

ขอขอบคณเยาวชนใจด มก:สนนาถสนธยาพลาศชนป๑คณะเทคโนโลยสอสารมวลชนมหาวทยาลยรามคำแหงเบนซ:สนนทแพรเมองปวส.๑วทยาลยอาชวศกษาชลบรเอกซ : พทธพจน ตรเภร ปวส.๒ วทยาลยเทคนคนครศรธรรมราชตอง:ววฒนปตจะปวช.๓วทยาลยอาชวศกษาแพร

แบบน...ใครพด วทยากรหลกหรอMTของโครงการกาวยางฯซงเปนครของโรงเรยนแหงหนงไดผลกดนให อบต.สงเสรมกจกรรมเยาวชนในพนท ซงกไดรบการสนบสนนเปนอยางด จงจดอบรมผนำชมชนใหเขาใจเยาวชนเพอลดชองวาง... กจกรรม ‘ยอนรอยวยรน’ จงถกนำมาใชใหผนำชมชนได‘ยอนรอย’ตวเองอยางสนกสนานMT : เปนไงไดยอนคดถงตอนวยรนผนำ : อม...สนกดเหมอนกนนะครยอนไปพวกเรากเหมอนๆกบวยรนยคนนนแหละMT : ถางนเราลองดประโยคนวานาจะเปนใครพด พดจบกฉายแผนใสประโยคนนใหดซงเปนคำกลาวของโสเครตสทพดถงเยาวชนในยคนนวาเอาแตสนกสนาน ฟมเฟอยไมเคารพผใหญฯลฯเพอใหผเขารวมไดทายวาใครพดเมอเฉลยวาเปนคนยคกวาสองพนปทแลวพด จะไดรสกวาเยาวชนยคไหนๆกมลกษณะเหมอนกนเพอจะไดเขาอกเขาใจเยาวชนมากขนMT : เปนไงขอความนมองเยาวชนอยางไรผนำ : มองเยาวชนในแงรายMT : ลองทายสใครพด เงยบไปสกอดใจกมผนำคนหนงพดวา

ผนำ : กพวกครนนแหละเปนคนพดผมเหนครวานกเรยนแบบนประจำเลยเมอเชากยงไดยนอยเลย

S-exchange

1�

‘คณคดวา วฒนธรรมไทยทคณมกใชอางถงบอยๆ นน มอายสกกป’ รศ.ดร.ชลดาภรณ สงสมพนธ จากคณะรฐศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร ถามบรรดานกขาวจำนวนกวา๑๐ ชวตทมาเขารวมฟงการเสวนาเรอง ‘ภาพสะทอนเรองเพศและเยาวชนในสอกบปรากฏการณสงคม’ ซงเปนสวนหนงของการสมมนาเชงปฏบตการ ‘การรายงานขาวเรองเพศของเยาวชน’ ซงรวมกนจดโดยสถาบนอศรา มลนธพฒนาสอมวลชนแหงประเทศไทยและโครงการกาวยางอยางเขาใจเมอกลางปทผานมา เมอวฒนธรรมไทยกลายเปนเงอนไขสำคญทถกนำมาใชตดสนพฤตกรรมตางๆของเยาวชนโดยเฉพาะทเกยวกบเรองเพศ จงทำใหเกด ‘ชดคำถาม’ จากนกขาวขนมา เชน‘อยกอนแตงไดไหม’ และ ‘ควรหรอไมทจะรณรงคใหวยรนพกถงยางอนามย โดยเฉพาะผหญง เพราะจะเปนการขดวฒนธรรมไทย’ ‘วฒนธรรมไทยเปนคำใหม เพงสรางขนมาในสมยจอมพล ป. พบลสงคราม ป พ.ศ.๒๔๘๑ ดงนน ถาจะตงคำถามเรองเพศกตองกลบไปตงคำถามกบความเปนไทยกอนวามนมจรงหรอไมสยามไมไดมความเชอเรอง‘รกนวลฯ’แตนนคอเรองทางการเมองของชนชนสงทนำเขาจากตะวนตกชนชนกลางรบความเชอนมา และถกทำใหลมไปอยางรวดเรววานเปนเรองใหม อายของวฒนธรรมไทยดงกลาวในเรองเพศจงยงไมถง๑๐๐ปเลย’

รายงานพเศษ กองบรรณาธการ

จำเปนหรอไมทสอตองทำหนาท ‘เตอนภยทางเพศ’

ชลดาภรณมองวา ขอหามตางๆ ทเราไดยนกนมานาน และเชอวาเปนวฒนธรรมไทยนน แทจรงเปนผลมาจากฐานความเชอของแนวคดกระแสหลกจากตะวนตกวา เซกสเปนความผดบาป เปนเรองนาอาย และไทย ‘นำเขา’ ความคดนจากตางชาตเขามาในรชกาลท๖ ‘เพศวถกระแสหลกเปดชองไววา เซกสมไดแตตองมไวเพอการสบพนธและเปนไปแบบ ‘ผวเดยวเมยเดยว’ ดงนน สองคำถามนนจงเปนการบอกวา พฤตกรรมของคนพวกนนไมอยในกรอบทเพศกระแสหลกวางไว’

ในเวทเดยวกน นายแพทยสรยเดว ทรปาต ผจดการแผนงานสขภาวะเดกและเยาวชน สำนกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (สสส.) ยนยนถง‘อนตราย’ ของการมเพศสมพนธในเยาวชนวา สงผลตอสขภาพทางเพศเพราะทำใหมโอกาสเสยงสงตอการเปนมะเรงปากมดลก

‘ขณะเดยวกน การสอนเพศศกษาทผานมาซงเนนการรกนวลสงวนตว กลบปรากฏผลลมเหลวในหลายประเทศตงแตความหมาย ‘รกนวลฯ’ ทจำกดไวแคการสอดใส

n รศ.ดร.ชลดาภรณ สงสมพนธ

S-exchange

1�

อวยวะเพศผานทางชองคลอดทำใหวยรนสวนใหญเลอกการมเซกสทางออรล และทางทวารผมวาการแกปญหาเรองเพศของประเทศเราไมถกวธ เพราะเราไมมการบรหารจดการทางเพศ(sexmanagement) เชน การตงวชาเพศศกษาเปนวชาแยกจากสขศกษา ซงจะชวยสงเสรมใหเกดการบรหารจดการเรองเพศอยางเปนระบบ’

จากมมมองของแพทยทยนยนถงอนตรายของการมเพศสมพนธในวยรนเนองจาก ความไมพรอมของสรระนน ชลดาภรณสะทอนกลบวา ในความเปนจรง สงทตามมาจากการมเพศสมพนธคอ เรองของโรค และทอง แตถาเดกคนนนมเพศสมพนธโดยปองกนตนเองทกครงจะสงผลตามมาเชนนนหรอไม

‘ปญหาคอแมคนสวนใหญจะบอกวาเชอในกระแสหลก แตในทางปฏบต เราไมมทางรไดวาเขาทำตามอยางทเชอจรงหรอไม นนคอ ‘เราทำ แตไมพด’ และนนเองทสงผลกระทบ’

เมอคนทเชอในเพศวถกระแสหลก ‘สงเสยงดงกวา’แตไมไดแปลวาทกคนจะเชอและปฏบตตามนน การทำงานของสอจงตองเปดพนทใหกบทกคน ไมวาคนๆนนจะเสยงดงเพยงใด เพราะสอคอชองทางหลกทจะชวยเผยแพรใหคนในสงคมเหนถงความร ความคด ความเชอทหลากหลาย และการเคารพในความตาง

‘แมดฉนกบหมอเดวจะยนกนละจด และฟงดแลวคลายจะเหนแยงกน เชนตวอยางของการรกเพศเดยวกนทหมอกลาวถงวาการทำอะไรทผดจากธรรมชาตกำหนดใหยอมสงผลรายตอรางกาย รวมทงคนทรกเพศเดยวกนมสาเหตเกดไดจากยน พนธกรรม (nature) แตในมมของดฉน กลบมองวาเรองนเปนเรองของแตละคนทควรมสทธเลอกไดวา ตนเองจะเปนเพศอะไรโดยไมตองสอดคลองกบสรระ การขามเพศเปนเรองทเกดขนและทำได (nuture) แตถงทสดแลว ฐานความคดของnature และ nuture คอฐานความคดทเชอมกน เพราะทำใหเหนวา เราไมใชทาสของธรรมชาต ๑๐๐% และไมสามารถเลอกทำตามความตองการของตวเองได๑๐๐%เชนกน

‘ดงนนคนทำหนาทสอจงไมมทางจะไดคำตอบชดเจนในเรองของมนษย และไมมคำตอบทสำเรจรปในเรองการแก

ปญหาพฤตกรรมเสยงของเยาวชนดวย’สรยนต จองลพนธ ผบรหารจากบรษทปาใหญ

ครเอชน ในฐานะตวแทนของสอทนำเสนอเรองราวของเยาวชนสะทอนความเหนในเวทเสวนาวา การไดรบฟงความเหนจากนกวชาการดานสงคมศาสตรและจากนายแพทยอาจทำใหคนฟงเกดความสบสน และไมรจะนำเสนอในประเดนของใคร

‘แตความสบสนเปนเรองดเพราะทำใหเรารวาเรองเหลานไมไดมคำตอบเดยว หรอมคำตอบถกตอง ในฐานะสอเราจงตองทำงานหลายดานใหรอบดาน และประเมนใหไดกอนวาสงทจะนำเสนอนนเปนผลดแกสงคมจรงหรอเราตอง

ใชองคความร การพดคยจากหลากหลายแหลง เพอไมตกเปนเครองมอของฝายใด’

เมอกลาวถงบทบาทของสอกบการรายงานขาวเ ร อ ง เ พ ศ ข อ ง เ ย า ว ช น นายแพทยสรยเดวเหนวาสอทกวนน ทำหนาท เฝาระวงตรวจสอบ เตอนภยใหสงคมรบร โดยเนนกลยทธการใชแรงเสรมลบ ซงกลบสงผลรายกอใหเกดอนตรายตอสงคมมากกวา

‘เราอาจจะนกวาเรากำลงรายงานขอเทจจรงเพอเฝาระวงสงคม แตหารไมวาเรากำลงตกเปนเครองมอของแรงเสรมลบไปแลว การนำเสนอขาวรายตลอดเวลา คอการเชญชวนใหคยแตเรองผดหวง จบผดปจจยเสยงแลวลองนกวาสภาพของคนอานจะเปนอยางไร’

ในความเหนของชลดาภรณ การทสออางความเปนไทยเมอนำเสนอขาวเรองเพศนน เปนการอางทไมถกตอง ‘สออยาทำหนาทกระจายเสยงแบบจอมพล ป. บทบาทของสอคอเปดพนท เพอปลอยใหมการถกเถยงกนอยางอารยะ เชนทดฉนกบคณหมอกำลงนำเสนอขอมลคนละดานใหพวกคณเหน

‘ทกวนน สอจองแตรายงานเรองการเมอง ขณะเดยวกนการเมองภาครฐกไมเหลอทใหกบความหลากหลายทางความคด ความเชอ ทำใหเราไมเหลอพนททจะพดเรองเซกสบนสอ ซงเปนเรองสำคญในการเตรยมเยาวชนใหพรอมกบการรบมอในชวตของเขาซงเปนเรองใหญกวาการเมอง

‘เพราะนคอเรองทเกยวของกบหนาท บทบาท และสทธพลเมองอยางแทจรง’ ]

S-exchange

n นายแพทยสรยเดว ทรปาต

n สรยนต จองลพนธ

20

ทผานมาเพศศกษามกถกเหมาวา เปนสวนหนงของรายวชาสขศกษา ดงนนผทจะทำหนาทสอนกคอ ‘ครสขศกษา’หรอไมก ‘ครวทยาศาสตร’ เนองจากมเนอหาทคาบเกยวกบสขภาพและการเปลยนแปลงดานสรระรางกาย ทวาถงตอนนเพศศกษาแบบรอบดาน (Comprehensive Sexuality Education) ไมไดมเนอหาเพยงแคพฒนาการดานสรระเทานน แตครอบคลมมตอนๆ อกมากมาย เชน สงคมวฒนธรรมทกษะสวนบคคลพฤตกรรมทางเพศฯลฯ ดงนนคำถามกคอ จำเปนหรอไมทคณะศกษาศาสตรหรอครศาสตรโดยเฉพาะอยางยง‘มหาวทยาลยราชภฏ’ทมอย๔๐ แหงทวประเทศ และสวนใหญยงไมไดจดการเรยนร หรอบรรจรายวชาเพศศกษาไวในโปรแกรมหรอสาขาวชาครศาสตรจะจดการเรยนรใหสอดคลองกบบรบทของสงคมทเปลยนแปลงไป สนทร โภชฌงค รองคณบด มรภ.พระนครศรอยธยา ใหความเหนวา‘ปจจบนเยาวชนตองไดเรยนรเกยวกบเพศศกษามากขน แตผทจะสอนเพศศกษาไดตองเปนคนทมประสบการณมการวางตวทเปนแบบอยางทดจงไมเหนดวยทจะบรรจรายวชาเพศศกษาไวในสาขาครศาสตรเพราะนกศกษาสวนใหญมวยไมหางจากผเรยนระดบมธยมศกษามากนก อาจตอบคำถามไดไมดเทาไรยงตองมประสบการณอกมาก แตเหนวาจำเปนทจะจดใหนกศกษาไดเรยน เพอใหเขานำไปใชในชวตประจำวนปองกนตนเองได’

แสงจนทร เมธาตระกล องคการแพธ

ลงขนความคด

ถงเวลารยงทครศาสตร ตองผลต ‘ครเพศ’

เชนเดยวกบ วยวฒ อนทวงศ มรภ.นครศรธรรมราช ทมความเหนวา ‘การสอนเพศศกษาแตกตางจากการสอนวชาอน ทมเนอหาและรปแบบการสอนชดเจนวาเปนแบบบรรยาย

ได อกอยางการพดคยเรองเพศตองอาศยประสบการณบางชดในชวตเพอสรางความเขาใจทลกซง จงคดวายากสำหรบครทเพงจบใหมๆ ซงอาจมวยและประสบการณชวตไมตางจากนกเรยนมากนก

‘แตนกศกษาในระดบอดมศกษาควรไดเรยนรเรองเพศเพราะสวนใหญตองออกมาใชชวตนอกบาน มแฟน ตองดแล ตวเอง การจดการเรยนรในเรองนใหแกนกศกษาตองสอดแทรกอยในวชาทไดเรยนหลายๆ วชา แตปญหาคอพอบอกวาสอนแบบสอดแทรก เรากวดผลไมได และมกไมเกดผลตอนกศกษามากนก หากจะทำใหชด ทกวชาตองปรบคำอธบายรายวชาใหระบชดเจนวา มหนวยการเรยนรเรองเพศในรายวชานนๆ และเปนความรบผดชอบของผสอนทตองจดการเรยนรอยางจรงจง’ ในขณะทอาภรณ เกษศระ มรภ.ลำปาง ทมความเหนเชนเดยวกน แตตางมมมองวา ‘ภารกจของราชภฏคอการผลตครใหตรงกบความตองการของชมชน และเมอจบไปแลวตองมสาขาอาชพรองรบแตทกวนน เพศศกษาไมได ถกกำหนดไว เปนรายวชา เ พศศ กษ า ใ นก า รศ กษ า ขนพนฐาน ดงนนเราตองพจารณาในจดนดวย’

S-exchange

n สนทร โภชฌงค

n อาภรณ เกษศระ

n วยวฒ อนทวงศ

21

ในสวนของเสยงสะทอนจากนกศกษาสาขาครศาสตร ชนปท ๕ ซงผานหลกสตรการจดการเรยนรเพศศกษาและ กำลงฝกสอนรายวชาเพศศกษาควบคกบวชาเอกอยในโรงเรยนสงกดการศกษาขนพนฐาน เชนสรวฒ ตงด นกศกษาวชาเอกวทยาศาสตร มรภ.พระนครศรอยธยาแสดงความเหนวา ‘ไดเรยนวชาเพศศกษาแลวรสกวามนกระจางขน ทผานมาเรากรจากเพอนพดคยกน แตพอเรยนจรงมนมอะไรมากมาย แตกอนกเหมอนเปนกระจกทมนมวๆ เบลอๆพอไดเรยนมนกสะทอนตวเราเองใหชดเจนขนรจรงมากขน’ สวนความคดเพมเตมวา ควรบรรจรายวชาเพศศกษาใน

คณะครศาสตรหรอไมนน ปยพร คำสวรรณ นกศกษาวชาเอกปฐมวยมรภ.พระนครศรอยธยา มความ เหนดวย โดยใหเหตผลวา ‘เพราะ เปนเรองท เราตองรอยแลว เพอน นกศกษาสาขาอนกควรจะไดเรยน เชนเดยวกน สวนสาขาครศาสตรหากจะเพมเนอหาในหลกสตร กคงเปน

เรองวธการถายทอดการเรยนรเรอง เพศสำหรบบคคลอน’ นอกจากนสมชาย ตนใจ นกศกษาวชาเอกวทยาศาสตรมรภ.ลำปาง กกลาวในทำนองเดยวกนวา ‘สำหรบนกศกษาสายครควรจดเปนคอรสใหญคอไดเรยนตอเนองทงเทอม ไมควรจดเปนหลกสตรอบรมระยะสนหรอเรยนในชนปใดชนปหนงเพราะกวาจะไดออกฝกสอนกลมไปแลว เรองนมรายละเอยดและเนอหาเยอะมาก ถาจะตองไปเปนครกควรตองไดเรยน ใหลกไปเลย เชนเดยวกบการสอนสอดแทรกในกจกรรมกคดวา

จะไมคอยไดผล’ แมวาความคดเหนของอาจารยมรภ.บางสวนจะยง ลงเลหรอไม เหนดวยกบการบรรจรายวชาเพศศกษาใน คณะครศาสตรแตจตพร อศวโสวรรณ รองคณบดฝายวชาการ มรภ.นครศรธรรมราช กลบเหนพองกบการบรรจรายวชา เพศศกษา

‘การบรรจ เปนรายวชาใน คณะครศาสตรทำใหการจดการเรยนรเพศศกษากระจายลงสโรงเรยนงายขนเพราะจะทำใหมครไปสอนในระดบการศกษาขนพนฐาน ดงนน มรภ. นครศรฯ จงบรรจไวในหมวดวชาชพคร ซงกสามารถเปดใหเดกคณะอนมาเลอกลงเปนวชาเลอกเสรได การสอนแบบสอดแทรกเปนเร องททำกน อยแลว แตไมคอยเหนผลเทาไหร

ถาเราอยากใหเดกมทกษะและความรในการปองกนตนเองท ถกตอง กจำเปนตองสอนอยางตอเนอง วชาแบบนสอนแทรก ไดยากตองมชวโมงทชดเจน’ ดเรก ตงสายณห มรภ.กาญจนบร ยำความสำคญของเพศศกษาวา ‘ตอนนนโยบายของสพฐ. รวมทงอาชวะ และกศน.เนนเรองการสอนเพศศกษามากขนแลว กถอวาจำเปนทราชภฏตองผลตครใหสอดคลองกนครทกคนกตองสอนเพศศกษาไดแมจะไมมชวโมงชดเจน เขาตองสามารถจดกระบวนการเรยนรหรอออกแบบกจกรรมไดหากทองถนรองขอ อกอยางหน งการสอนเพศศกษาเปนประโยชนสำหรบ ตวนกศกษาเองอยแลว ‘ดงนนยงเขาไมมประสบการณหรอไมร กจำเปนตองสอนใหรกอนจะออกไปเปนครจรงๆ’ ]

S-exchange

n สรวฒ ตงด

n ปยพร คำสวรรณ

n สมชาย ตนใจ

n จตพร อศวโสวรรณ

n ดเรก ตงสายณห

22

นาสมเสรจ ณ สวรรคชนเจด reachthe7thheaven@yahoo.com

สวสดครบแฟนนานแฟน และทานผอานของ นาสมเสรจฯ เนองในโอกาส ๕ ปของกาวยางฯ ฉบบนไมมการตอบจดหมายนะครบ แตเปนการเขยนงานตามใบสง... เอยตามคำแนะนำของทางทมงานฯ ทใหเปลยนจากตอบคำถามเปนการเลาความในใจทนาฯ อยากบอกคณครเพศศกษา ในฐานะทนาตอบคำถามเรองเพศมานานพอควร ................................ จรงๆแลวผมกแคอยากจะบอกวา‘ขอฝากทนไวใหนองๆ ทกคนดแลดวย...’ แปววววววววว...ไมใชครบ นนมนโฆษณาบรษทนำมนครบ ผมอยากจะบอกวา เวลาทผมเขยน หรอทเรยกวา‘ตอบคำถาม’ นนผมไมรวาผมตอบคำถามเรองเพศหรอเปลาผมคดวาผมตอบคำถามเรอง‘ความรก’ตางหาก นนคอทมาของ ‘สอนรก สลกใจ’ คอลมนทหาไดเกยวของกบคณยอดรก สลกใจ ไม แตคงมความหมายดจเดยวกน...:) แตกอนพดถงเรองความรก ผมขอพดเรอง ‘เพศ’ และเรองของ ‘วยรน’ สกนดกอน ............................... ผมเหนวาสงคมไทยหมกมนกบ ‘เรองเพศ’ มากจนเกนไป โดยเฉพาะในสวนของการพดถงการแยกเพศ และบทบาทของแตละเพศทพงปรารถนา (gender) เชน ชายหญงและเรองของความคดความปรารถนาและพฤตกรรมทเกยวกบ ‘การรวมเพศ’ ซงเปนเรองของการเขาใจความปรารถนาของตวเรา (desire) และความเขาใจวาเสนแบงของ

สอนรก สลกใจ

นาสมเสรจฯ เปดใจ ทำไมตอง

‘ความเปนธรรมชาต’และ‘การถกทำใหเปนธรรมชาต’นนมการซอนทบและหาความชดเจนไดยาก ดงนนคำถามจำนวนหนง จงมกวนเวยนกบเรองทวาเรา ‘ควรจะทำอะไร’ และ ‘จะควบคมความตองการอนเปนธรรมชาต’ ของเราไดอยางไร เพอใหเรา ‘เปนปกต/ไมเบยงเบน’ไปจากพฤตกรรมของคนในสงคม ในแงนเมอเราพดถงเรองเพศ (ทงในเรอง genderรวมทงการทำความเขาใจและประพฤตปฏบตตนใหเปนหรอไมเปนไปตามความปรารถนาทางเพศ) เราจงกำลงพดถงการกอรางสราง‘ตวตน’ของเราขนมา ซ งการกอรางสรางตวตนของเรานนไมได เปนกระบวนการทเปนไปตามเจตจำนงของเรา หากทวาเกดจากความสมพนธของตวเรากบสงคม โดยเฉพาะเมอพดถงคำวาความสมพนธนนเราจะพบวามนเกดขนในลกษณะของการกดบงคบตอตานขดขนคลอยตามเชอฟงเขาใจไปอกทางรวมไปถงการพยายามตอรองกบสภาวะทเกดขน เราเรยกรวมๆ ความสมพนธเชนนวา ‘ความสมพนธทางอำนาจ’ และเมอพดถงเรองราวของสงคมนน เราอาจจะแบงแยกปรมณฑลของปฏบตการทางอำนาจททำใหเราตองตอส-ตอรองออกเปนพนทหลกๆ สพนท ไดแก เตยง บาน(ครอบครว) โรงเรยน และ สงคม ซงปรมณฑลเหลานยงมโครงสรางสถาบนบางอยางทคอยควบคม ตงแตสถาบน-บคลากรทางสาธารณสข (หมอ) ผเชยวชาญเรองเพศ (ซงมกเปนหมออกนนแหละ) ผปกครอง คร และเจาหนาทของรฐรวมไปถงผททำหนาทในการออกกฎหมาย

S-exchange

23

เรากำลงพดถงการบงคบเรอนรางของเราในพนท- ปรมณฑลตางๆ ทงพนทของเรอนรางของเรา และพนททงสทอยนอกตวเรา และเนองจากเรามการซอนทบของพนทในหลายชน ความซบซอนของเรองเพศจงเปนเรองทยากเยนในการทำความเขาใจ และทสำคญคอ... ยากเยนในการใชชวต แมวาชวตนนจะตองดำเนนตอไป ................................................................. กอนทจะเขาเรองความรก (รออกนดนง) ผมอยากพดเรอง‘วยรน’สกหนอย เพราะอยางนอย S-exchangeนนกเกยวของกบการใหขอมลและสงเสรมความเขาใจในเรองเพศของวยรน วยรนนนมลกษณะพเศษอยประการหนงตรงทเปนทงคนเปนๆมชวตจตใจและสมผสได (อยาคดลก)และเปนความคดความคาดหวงบางประการ ทคนทไมใชวยรนนนตองการจะใหเขาเปน และบางทบงคบใหเขาเปน โดยเฉพาะบรรดา‘ผใหญ’ซงบางครงผใหญเองกไมสามารถทำไดแตกคาดหวงใหวยรนเปนเชนนน เพอใหเปนผใหญทดในวนขางหนา แตไมสามารถแกปญหาผใหญใหดในวนนไดดวย การทำงานกบวยรนจงเปนเรองทละเอยดออน เพราะวยรนนนบางทอาจจะกลายเปนผทถกกระทำไดงาย ดวยความรกและหวงดของเรา และวยรนเองนนยงตองพงพาผใหญทางดานเศรษฐกจ รวมทงเขายงตดสนใจในฐานะผมสทธเลอกตงไมไดซงมผลสำคญในเชงการผลกดนนโยบายและกฎหมายเพอตวของพวกเขา

ในสภาวการณทเกดขนจรง ประเดนในการทำงานกบวยรนอาจไมใชเรองแคการบงคบ หรอไมบงคบ แตมนเกยวโยงกบเรองทลกซงกวานน ‘สอนรกสลกใจ’ จงเปนเสมอนโครงการทพยายามคนหาจดสมดลระหวางกระแสพทกษไขแดงทกททกเวลา(รกนวลสงวนตวยงชพ)และการยนแจกถงยางใหวยรนโดยมองไปทประเดนของการปองกน โดยหลกเลยงทจะพดถงความเหมาะสม ทเรยกวาการจดความสมพนธระหวางวยรนกบพนทตางๆ นนคอทมาของคำวา ‘สอนรก’ มากกวา ‘สอนเซกส’ หรอ ‘สอนเพศศกษา’ ............................................... คำวารกนนมเสนหและมอำนาจมหาศาลและดจะเปดพนทในการพดอะไรไดหลายเรอง และครอบคลมกวา (และครอบคลมเอาไวซง)เรองของเซกสและเพศ อยางนอยคำวารกกเนนถงเรองของความเขาใจ และการใชชวตของทงสองฝาย คำวารกนนเปนทงคำนามและเปนกรยา ดงนนจงตองการความสมพนธทสลบซบซอนและหลากหลายมต การรก หรอการแสดงซงความรกนน เปนเรองใหญทเราไมพดกนมากนก ทงทถาเราเปดพนทเรองความรกใหมาก และพดถงความหลากหลายในมตของความรก บางทเราอาจจะคนหาทงทางออก และหาจดสมดลผานการพจารณาทซบซอนขนในเรองของการหาม และการตามใจเดกๆ ทเรารกและมความหวงกบเขากไดครบ .................................................. นกคดทานหนงกลาวไววา ผสอนยอมตองถกสอน(หรอยอมตองเรยนรตอไป) สอนรกสลกใจ กหวงใจวาจะอยตอไปไดดวยความเมตตาของแฟนนานแฟนทกทาน ทอานและสงคำถาม หรอทศนะมาแลกเปลยนกนในฉบบตอๆไปนะครบ... (ฮวววววววว ลงทายซะหวานเชยว) ]

คำวารกนน มเสนหและมอำนาจมหาศาล และดจะเปดพนท ในการพดอะไรไดหลายเรอง และครอบคลมกวา (และครอบคลมเอาไวซง) เรองของเซกสและเพศ

S-exchange

2�

เตยหอม และปาแมวรายงานพเศษ

วเคราะหเพศศกษา ๕ ป ผานมมมองของ ‘บอรดกาวยางฯ’

ตลอดระยะเวลา ๕ ปทผานมา โครงการเพศศกษาเพอเยาวชน ‘กาวยางอยางเขาใจ’ ผลกดนใหมการเรยนการสอนเพศศกษาในสถานศกษาทวประเทศโดยมคณะกรรมการทปรกษา (บอรด) เปนผใหคำปรกษาและใหการสนบสนนในการทำงานเสมอมา

และนถอเปนโอกาสดทS-exchangeฉบบกาวยางฯครบ๕ป จะไดพดคยกบคณะกรรมการฯ วาตลอดระยะเวลา๕ปพวกเขาเหนความสำเรจของกาวยางฯบางหรอไมอะไรคอจดแขง จดออน และรวมทงกาวยางฯ ไดขยบเรองเพศ และสรางบทเรยนสำคญใดๆใหแกสงคมไทยบาง

‘หดขนคอ’ เมอตองนำเรองเพศไปสพนทสาธารณะ

จอน องภากรณ กรรมการนโยบาย องคการกระจายเสยงและแพรภาพสาธารณะแหงประเทศไทย (ไทยพบเอส) หนงในบอรดของโครงการกาวยางฯ เหนวา กาวยางฯ เปนโครงการทบกเบกแบบผสมผสานระหวางเพศศกษา กบการจดตงกลมคร และกลมเยาวชน ซงเปนองคประกอบทสำคญอยางยง

‘แตผมอาจจะไมคอยเหนดวยวาตองเปนเยาวชนเพอเอดสและเพศศกษาอยางเดยวกลมเยาวชนควรสามารถดแลสมาชกเครอขายในดานตางๆเชน เศรษฐกจ ครอบครวเพราะความยงยนนาจะอยทการสามารถจบปญหาของคนในเครอขายไดทกประเภทและเชอมโยงกบคร ผปกครอง องคกรในสงคมได ใครมปญหาอะไรกสามารถคยไดเกดการไววางใจกนในกลม’

S-exchange

n จอน องภากรณ

2�

ขณะทชลดาภรณ สงสมพนธ รองศาสตราจารยคณะรฐศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร บอรดอกคนหนงบอกวาเหนการเปลยนแปลงของคนในโครงการฯแมจะรสกวาเปนคนหยบมอเดยว แตการทคนไดคด ใครครวญเรองเพศวถอยางตอเนอง ใจกวาง อดทนกบความแตกตางไดมากขน ถอเปนเรองทนาทง

‘ไมใชวาเขาเปลยนมาเชออยางเราแตเหนวาเขาใจกวางก บ ค น อ น ม า ก ข นอ ด ท น อ ด ก ล น ก บ คนอนมากขน ซงค ณ ส ม บ ต เ ห ล า นทำใหเกดขนกบคนไดดฉนวาไมธรรมดา’

นอกจากน ชลดาภรณเหนวา แนวคดของโครงการฯไมใหม แตสงททำเปนการสรางพนท เหมอนการ ‘จบแพะเจอกบแกะ’คอนำเอาคนทสนใจเรองเพศวถกบคนในแวดวงการศกษาทไมเคยของแวะกน ใหมาไดยนกน เพอเอาไปคดตอไดซงโดยทวไป ตองอาศยการลงทนทสงมากเพอใหเกดพนท แบบน

‘โครงการฯ ใสใจในเนอหา ลงทนกบกจกรรมอยาง ตอเนองเลอกลงทนกบคนสะทอนใหเหนวาคนทำมความหนดพอ ทตองทนกบการถกดา ซงอาจถงขนถกประณาม เพยงเพราะคดตางเชงศลธรรม อนนตองใหเครดตกาวยางฯ ทจดกจกรรมตอเนอง คอคนทรวมงานอาจจะฟงบาง ดาบาง แตกไดคด ใครครวญถอวาเปนกระบวนการทดงพฒนาการในคนออกมา’ชลดาภรณใหความเหน

ไมเพยงเทานน ผครำหวอดในวงการสอสารมวลชนอยางสรยนต จองลพนธ จากบรษท ปาใหญ ครเอชน จำกด เหนวา สอมการพดถงโครงการฯ มากขน เชนรายการผหญงถงผหญง ฯลฯ มคนทเหนดวยกบโครงการฯยนดจะสนบสนนเปนจำนวนมาก

อยางไรกตาม สรยนต บอกวา ควรจดกจกรรมใหญๆ เพอทำใหกระแสเรองเพศศกษาแรงกวาเดม โดยอาจไมตองรอถงชวงเทศกาลหากมประเดนรอน กรบหยบฉวยวาควรทำอยางไรในโรงเรยน เพราะอยางวนวาเลนไทนกมหลายองคกรจดกจกรรม สงผลใหจำไมไดวาใครทำอะไร

‘การมกจกรรมขนมาจะทำใหภาพชดเจนมากขนวาเราทำอะไร แตเราตองดไซนวาจะทำแบบไหนใหคนจำเราไดมากขน’สรยนตกลาว

นโยบายเพศศกษา : จะให ‘ศธ.’ หรอจะให ‘พลเมอง’ ฟนธง

การสรางกระแสสงคมใหเหนความสำคญของการเรยนการสอนเพศศกษาเปนอกกลยทธหนงททางโครงการกาวยางฯนำมาใชควบคกบการผลกดนเพศศกษาใหเปนนโยบาย ซงทงจอนและสรยนต เหนตรงกนวา การบรรจเพศศกษาลงไปในหลกสตรเปนแนวทางทด อาจใหเปนวชาบงคบทเดกทกคนตองไดเรยน

‘ผมเขาใจวาโครงการฯพยายามมอทธพลตอนโยบายแตวธการอาจมสองทางคอ สรางเปนขบวนการทางสงคมท ยงใหญ แบบไมเปนทางการ และอสระจากนโยบายของระบบการศกษา หรออาจนำเอาสงทเรยนรจากอนนไปผลกดนเปนนโยบายระดบประเทศ’จอนเสนอ ‘ในสวนของกระทรวงศกษาเองกควรจะมความ

กลาหาญ ถงทสดตองฟนธง ตองตดสน จะ มาบอกวาแลวแตแตละโรงเรยนจะสอนกได ไมสอนกไดอนนผมคดวามนมปญหามากเพราะเราตองการความปลอดภยของประชากร แลวเรามองเหนวาขณะน ตวเลขคนตดเชอเอชไอวนอกสถานบรการทางเพศ ในวยคนหนมสาว มอตราสงขน นคอความจำเปนของการม เพศศกษา’กรรมการนโยบายฯไทยพบเอสบอก ดานชลดาภรณ มองวา จะโทษระบบการศกษาอยางเดยวไมได เพราะวธมองเพศวถ

‘ในสวนของกระทรวงศกษาเองกควรจะม ความกลาหาญ ถงทสดตองฟนธง ตองตดสน จะมาบอกวาแลวแตแตละโรงเรยน จะสอนเพศศกษากได ไมสอนกได อนนผมคดวามนมปญหามาก เพราะเราตองการความปลอดภยของประชากร’

n ชลดาภรณ สงสมพนธ

n สรยนต จองลพนธ S-exchange

2�

กระแสหลกตอนน คอเรองเพศไมควรปรากฏในพนทสาธารณะเลยซงไมใชเฉพาะภาคการศกษา ‘ดฉนคดวา การทำคขนาน ใหเปนพนททางเลอกทงกบเดกและคร อาจจะนาสนใจกวา เพราะโจทยในการทำงานกบระบบ มกเรมจากการถามถงความยงยน แตถาสนใจความยงยน ตองเชอใน civil society คำถามคอ ทศทางการศกษาไทยจะยงรวมศนยอำนาจอกนานไหม ถาไมใช เรากควรจะรวมกนผลกดน civil society’ ชลดาภรณกลาว

คณครเพศศกษา... ทรก จอนตงขอสงเกตวาหลกสตรเพศศกษาอยางเดยวคงไมพอคนฝกกมความสำคญจงตองสรางระบบการฝกทด ‘ใจผมอยากใหครเพศศกษาตองสอบผานการฝกเปนครดานเพศ เหมอนการสอบใบขบข และถาไดรบการรองเรยนตองมสทธถกถอดถอนไดดวย แตไมจำกดวาเฉพาะคร อาจเปนนกเรยนแบบพสอนนองกได’

จอนยงตงเกณฑการสอบผาน ‘ใบขบข’ ของคร เพศศกษา ดวยการรกษาความลบ มทกษะการใหคำปรกษา มความสามารถทจะสงเสรมใหนกเรยนไดคยกนเอง และมทศนคตทเปดกวางยอมรบในวถชวตทอาจแตกตางกบตวเอง

จอนบอกวา การสอบ ‘ใบขบข’ ครเพศฯ อาจทำใหการเขาถงเพศศกษาแคบลงในระยะแรก แตเขากไมมนใจวา เพศศกษาแบบทไมมคณภาพจะชวยอะไรไดมาก ทงน ควรจะเพมเงนเดอนใหครเพศศกษาดวย

ขณะท ชลดาภรณ ขอใหกำลงใจกบครเพศศกษาเพราะวาการสอนเพศศกษาเปนงานทไมงาย ครทพยายามสอนใหเดกคดใครครวญกำลงทำบญครงยงใหญเพราะถาเดกไมได

ครทสอนแบบนนเดกกจะไมสามารถใชชวตในสงคมแบบนได สวนสรยนตมองวา การทำเรองเพศศกษากบคร ตองทำควบคกบผปกครองดวย ‘เหมอนเรากำลงมองแนวคดแบบใหม แตพอแมยงคดแบบเกา เขาจะรสกวาไมดไมงาม ไมเหมอนกบทเขาเคยใชชวตมา ถาเราสามารถทำกจกรรมกบผปกครองควบคกนไปกจะชวยสรางความเขาใจในเรองเพศในสงคมไดมากขน’

นกเรยนทตงทอง... ตองไดเรยนตอ จอนบอกวา บางอยางสงคมไทยลาสมยมาก สงคม

โรงเรยนเหมอนยคสมยดกดำบรรพในประเทศพฒนาแลว เชนนกเรยนทองไมสามารถเรยนตอได ซงถอเปนความอยตธรรมและเปนการละเมดสทธทรายแรงในสายตาของเขา

‘เรามความคดแบบโบราณมาก (ลากเสยงยาว) และ ไมเขากบยคสมยวาถาเกดมนกเรยนหญงคนหนงทองโตอยในหองเรยนจะเปนตวอยางทไมด จะทำใหนกเรยนหญงคนอนอยากจะทองโตบางมนเปนความคดทไรเหตผลมากๆ’

ไมเพยงเทานน เขายงตองการใหครทกคนใน โครงการฯสาบานตนวาจะสงเสรมใหนกเรยนททอง ไดเรยนตอใหถอเปนนโยบายของโครงการฯ วาครทเขามาในโครงการฯตองเปนครทด และไมไลเดกออก เพราะเขาคดวาสทธทางการศกษาเปนสทธขนพนฐานทสดในโลก

‘ผมอยากเหนครมาเถยงวา การกนไมใหผหญงทองเรยนตอเปนผลดตอสงคม ซงอนนมนเถยงไมขน เพราะฉะนน ถาเถยงไมขนตองทำเปนนโยบาย’ ประธานคณะกรรมการสรรหาสมาชกสภาผชมฯไทยพบเอสกลาว

‘ถาไมใชเพศศกษาบวกกบทกษะชวต ผมมองไมเหนวธอนทจะสงเสรมการปองกนเอดสได’

‘ครทพยายามสอนใหเดกคด ใครครวญ กำลงทำบญครงยงใหญ เพราะถาเดกไม ไดครทสอนแบบนน เดกกจะไมสามารถใชชวตในสงคมแบบน ได’

S-exchange

2�

ความทาทายของกาวยางฯ การทำงานในกาวตอไปของโครงการฯ สรยนต ม ขอเสนอตอการขบเคลอนงานเพศศกษาวา ควรขยบกลม เปาหมายของการสอนเพศศกษามาทเดกอายตำลง ตงแตเรมเขาโรงเรยน เพราะเดกวยนควรจะมชดความรเรองการอยรวมกนเรองเพศสภาพเชนไมใหไปลอเพอนทเปนกะเทย

‘เราชอบมองวาเพศศกษาตองเรมตอนวยรน แตตอนนนมนมความคดวาชายหญงเปนอยางไรแลว ถาเราเรมเรองนเรวจะทำใหพอไปถงม.ตนกเรมเรองอนไดเลย’

นอกจากนสรยนตเสนอใหทำงานกบสอมวลชน อยางการเสนอขาวทเกยวกบเรองเพศ เขายงรสกวาการปกปองสทธของผเสยหายยงมนอย หรอขาวมกไปตอกยำคานยมบางเรองเชนผหญงแตงตวโป เปนตนเหตใหผชายขมขนทงนโครงการฯควรจดกจกรรมเวรคชอปทมเนอหาหลากหลาย สรางความเขาใจใหกบสอมวลชนอยางสมาเสมอ

สวนในมมของนกวชาการอยางชลดาภรณ มองวาเวลาทำโครงการเปนระยะ คนทำงานมกคดวาจะตองทำให เขมขนขนแตกจกรรมทแนะนำใหคนรจกเรองเพศวถทโครงการกาวยางฯทำมา๕ปนนทงไมไดทตองคดตอคอคนทเขามาในกระบวนการแลว จะตอยอดเขาอยางไร และการแนะนำ เชญชวนคนเขาสพนทนในระดบเบองตนยงตองมอย

สวนจอนเหนวา เพศศกษาคอคำตอบของการปองกนเอดส โดยทเพศศกษาไมไดหมายความวารเรองเพศอยางเดยว

‘ควรขยบกลมเปาหมายของการสอนเพศศกษามาทเดกอายตำลง ตงแตเรมเขาโรงเรยน เพราะเดกวยนควรจะมชดความรเรองการอยรวมกน เรองเพศสภาพ เชน ไมให ไปลอเพอนทเปนกะเทย’

แตรจกวธการจดการกบปญหาททาทายในเรองความปลอดภยทางเพศรวมทงสามารถทจะใชอปกรณปองกนตวเองไดเมอถงเวลาจำเปน

‘ถาไมใชเพศศกษาบวกกบทกษะชวต ผมมองไมเหนวธอนทจะสงเสรมการปองกนเอดสได ดงนนเราตองคดวา ใน๒-๓ปขางหนา เราตองการสรางขบวนการทางสงคมแบบไหนหรอสรางอทธพลตอนโยบายตางๆ ของรฐเรองหลกสตร เพศศกษา หรอนโยบายเรองบรการสขภาพอยางไร เพอใหโครงการกาวยางฯ เปนตวเรงการเปลยนแปลงในทางทด เพอประโยชนของเยาวชน’

แลวคณหละ คดเหนอยางไรกบโครงการกาวยางอยางเขาใจ ตลอดระยะเวลา ๕ ปทเรารจกกนมา และอก ๖ ป ทจะกาวไปดวยกน?? ]

กเกรงใจเคานนา กลมผตดเชอเอชไอว/เอดส เปนองคกรประชาชนทรวมตวกนเพอแลกเปลยน/ชวยเหลอซงกนและกน และมสวนรวมผลกดนการพฒนาระบบการรกษาเอดสใหมประสทธภาพอาสาสมครผตดเชอสวนใหญมกเปนชาวบานทอยในทองไรทองนามาตลอดชวตครงหนงพวกเขาไดมารำลกถงความหลง...ผตดเชอ : นกถงตอนทผมทำงานกลมใหมๆ กขำนะมเรองเปนๆอยเรอยพเลยงกลม : เปนไงลองเลาใหฟงหนอยสผตดเชอ : กตอนมาทำงานกลมใหมๆ แลวทางเครอขายฯเชญไปประชมทโรงแรมพเลยงกลม :แลวไงละผตดเชอ : พวกเราเปนคนบานนอกไมเคยเขาโรงแรมหรๆ พอไดกญแจหองพกทางโรงแรมกบอกวาหองพกอย ชน๖ไอพวกเรากไมเคยตองแอบถามเพอนวากดลฟทยงไงพอลฟทถงชน๖ประตลฟทเปดกเดน ออกไป เพอนคนหนงมนตกใจแลวบอกวา รองเทามนหาย ผมกเลยหนไปด มนเดนเทาเปลาจรงๆ ดวยพเลยงกลม : อาวทำไมละผตดเชอ : ผมกถามวารองเทาไปไหนมนบอกวามนถอดอยหนาลฟทกอนทจะเขามานแหละพเลยงกลม : แลวเคาถอดรองเทาทำไมละผตดเชอ : เพอนมนบอกวาพอประตลฟทเปดกเหนเปนหองกกเกรงใจกเลยถอดรองเทาไวหนาประตกะวา พอประตเปดออกใหมแลวคอยออกไปใสรองเทาแตเนยมงเหนไมรองเทาหายไปแลวทำไงดละทน

S-exchange

2�

เคยคยกบเจาหนาทสาธารณสขและคนทำงานเอดสบางคนวาทำไมยงใชคำวาตด ‘เอดส’หรอ เชอ ‘เอดส’อย กไดรบคำตอบวาชาวบานคนชนและจำไดแลวกบคำวา ‘เอดส’ถาพดคำวา‘เอชไอว’จะยงยากและเขาใจยาก กเขาใจไดวา การสอสารกบประชาชนควรจะเขาใจไดงายๆแตวาทสำคญกวากคอการสอสารทด ตองหวงผลใหผรบสารไดรบความเขาใจทถกตองดวย คำวาเอดส (AIDS)กบคำวา เอชไอว (HIV)กเปนภาษาองกฤษทงสนแตเพราะการโหมกระหนำกนมานานจนคนคนชนแตคำวาเอดส จนเขาใจวา ‘เอดส’ เปน ‘เชอโรค’ และ ‘เปนโรค’ปะปนกนไปหมด คำถามกคอ ถาประชาชนเขาใจแบบปะปนกนอยางนแลว จะเกดปญหาอะไรตามมาอกหรอเปลา กตองบอกวา ‘มแนๆ ’ ขอยนยนกอนวา ทวโลกมแตคำวา HIV (HumanImmunodeficiency Virus) ซงเปนไวรสชนดหนง เมอเขาไปในรางกายมนษยและกอภาวะจนตดเชอแลว กจะทำลายเมดเลอดขาวชนดหนงในรางกาย กระทงภมคมกนลดนอยลงไปเรอยๆ จนเกด ‘กลมอาการ’ บางอยางททำใหรางกายเจบปวยซงเราเรยก ‘กลมอาการ’ อนเนองมาจากภาวะภมตานทานบกพรองนวา AIDS (Acquired Immune DeficiencySyndrome)

คอความเขาใจ

โลกน ไมเคยม ‘เชอเอดส’ (จรงๆ นะ)

ปจจบน กลมอาการทงหมดทเกดจากภาวะภมคมกนบกพรองนน‘รกษาได’และบางโรคกยงปองกนไดดวย ขณะเดยวกน ภาวะภมคมกนบกพรองเนองจากเชอ เอชไอวไปทำลายกสามารถควบคมไดดวยการใช‘ยาตานไวรสเอชไอว’ ในการควบคมตวเชอเอชไอวไมใหแพรกระจาย และเมอเกดการแบงตวไมได ปรมาณไวรสกลดลง ความสามารถในการทำลายภมคมกนกนอยลงไประบบรางกายกสรางภมคมกนใหมและเพมปรมาณมากขน จนพนภาวะ ‘ภมคมกนบกพรอง’หรอเอดส กเปนคนแขงแรงปกตพนจากภาวะเอดส นคอทมาของคำวา ‘เอดสรกษาได’ทเรากำลงทำความเขาใจกนอย และทกคนกมสทธรกษาฟรในทกระบบสขภาพ ไมวาจะบตรทอง ประกนสงคม หรอราชการ เพอใหผตดเชอ/ ผปวยเขาถงการรกษา คำวา ‘เอดสรกษาได’ กบ ‘เอดสรกษาไมได’ ใหความรสกแตกตางกนมาก ถาเราตองการใหคนตดเชอเอชไอวหรอ ผปวยเอดส ‘รบ’ เขาถงการรกษา แตเมอเราเรมรณรงคคนจำนวนมากกไมเชอวารกษาไดบางคนกบอกวา โกหกเพราะวาไปตรวจเลอดผลยงเปนบวกอยเลยเพราะคนเคยเขาใจแบบเหมารวมวาทกอยางคอเอดส ชวยกนสอสารใหมนะครบวา ‘เอดสรกษาได’ ไมมใครตดเชอ ‘เอดส’ มแตการตดเชอ ‘เอชไอว’ ]

สมวงศ อไรวฒนา มลนธเขาถงเอดส

S-exchange

2�

เทยวทวไทยไปกบเยาวชนกาวยางฯ ฉบบพเศษ ครบ ๕ ปของโครงการกาวยางอยางเขาใจ ในตอนน จะเปนการ ‘รวมฮต’ สดยอดสถานท ทองเทยวของกลมเยาวชนกาวยางฯ ตามพนทตางๆ ทวประเทศ ตามไปดเลยจะวาเยาวชนอยางพวกเรา เวลาจะไปเทยว นยมชมชอบสถานทแบบไหนกนบาง... กลมเยาวชนมหาสดมเมองคอน เมอเสรจจากงานหนกๆ นำตก ‘อายเขยว’ เปน สถานทแรกๆ ทพวกเรามกไปเทยวพกผอน เพอหลกหนจากเรองราววนวาย ดวยอายเขยวเปนนำตกทไดรบการอนรกษ อยางดจงมความอดมสมบรณสวยงามทกลาพดไดอยางเตมปากวาใครไดไปเทยวเมอไหรจะตดใจไมรลม... นำตกอายเขยวตงอย ในตำบลทอนหงส อำเภอพรหมคร จากตวเมองใชเสนทางนครศรธรรมราช-พรหมคร ไปจนถงกโลเมตรท๒๖เลยวซายเขาไปอก๓กโลเมตรกจะถงตวนำตก นำตกอายเขยวกลายเปนสถานทยอดฮตของแกนนำและสมาชกของกลม เพราะนอกจากนำตกมความสงถง ๑๕ชนแลว (แตทางอทยานอนญาต

เทยวทวไทยไปกบเยาวชนกาวยางฯ เยาวชนกาวยางอยางเขาใจ

รวมฮตสดยอดทเทยว ของเยาวชนกาวยางฯ

ใหขนไปเทยวไดเพยง ๙ ชน) พวกเรายงชอบตนมหาสดำอนใหญโตซงเปนทมาของชอกลมฯของพวกเราดวย หากตดสนใจลองใตเมอไหร มหาสดมยนดพาเทยวจา... ‘หรอยแหละลองมาแล’ ] กลมหมากเลบแมว อดรธาน นำเทยวครงนขอแนะนำศนยการคา‘เซนเตอรพอยต’ ศนยการคาขายสนคาแฟชนอยใจกลางเมองอดรฯตดกบสถานรถไฟบนถนนประจกษศลปาคม สงทดงดดใจใหวยรนมาเทยวจบจายใชสอยทนคอความทนสมยของแฟชน เพราะเซนเตอรพอยตเปนทงศนยการคาขนาดใหญ และเปนศนยรวมกจกรรมททนสมยของวยรนในอดรฯ เรยกวาใครมดกมาโชวไดทน ‘อดรทนสมยแลวนะ’ พวกเรากลมหมากเลบแมวเองกชอบไปซอสนคาทนโดยมกไปเจอกนชวงวนเสาร–อาทตย เพราะศนยการคามกจะมกจกรรมดๆ ใหรวมสนกเสมอเชนประกวดรองเพลงฯลฯ ถาหากเพอนคนไหนอยากจะมาเทยว หมากเลบแมวยนดนำเทยวคะ ]

S-exchange

30

กลมเยาวชนขนโตกเวยงโกศยนครหรอเมองแพร พวกเรากลมเยาวชนขนโตกมกนดพบและประชมปรกษากนท ‘ศนยวจยพชสวนแพร’ เนองจากเปนสถานท ทองเทยวเชงเกษตรทมความเงยบสงบ มธรรมชาตทรมรน ม ไมดอกไมประดบ และยงเปนศนยวจยปลกสมเขยวหวาน และลางสาดดวย นอกจากนยงมกจกรรมการทองเทยวเชงเกษตร ไดแกนงลอววเทยมเกวยนชมรอบบรเวณศนยฯ และรวมเกบผลผลตทางการเกษตรตามฤดกาล ถาหากสนใจกจกรรมการทองเทยวเชงเกษตร อยาลมตดตอพวกเรานะจะ ] กลมเยาวชนบาลฮาย เมองชล กลมเยาวชนบาลฮาย มกจะไปรวมตวกนทหางฟอรมซงเปนหางสรรพสนคายอดฮตของวยรนชลบร พวกเรานยมนดรวมตวกนทบรเวณศนยอาหารชน ๔ ของหาง เพอประชมงานหลงจากงานเสรจกจะทานอาหารดหนงฟงเพลงบางครงกรองคาราโอเกะ เพอผอนคลายหลงจากทไดเครงเครยดจากงานตางๆมาหลายชวโมง หางฟอรม อยกลางเมองชลบร ใครอยากมาประชม หรอมาเทยวเลน ขอเชญตดตอพวกเราไดเลยจา ]

เครอขายเยาวชนลกโม จงหวดลำปาง สถานท ท พวก เราม ก ไป เต ม เช อ ไฟหล งจากทเหนดเหนอยจากการทำงานคอศาลาชมววในโรงไฟฟาแมเมาะอำเภอแมเมาะ จงหวดลำปาง เพราะทนมบรรยากาศทสงบรมเยนและยงมพพธภณฑถานหนลกไนตใหเยยมชมไดดวย จาก ‘ศาลาชมวว’ มองออกไปดานหนาเปนโรงไฟฟาเกาซงทางการไฟฟาฝายผลตฯไมใชในการผลตแลวแตกยงตงเดนเปนสงาใหเราไดมาชมกนมองตำลงมาอกนดจะเหนเหมองถานหนลกไนตซงกวางสดลกหลกตาถาเรามองดๆ จะเหนเปนถนนทมรถคนเลกๆวงขนถายถานหนอยไปมาในเหมอง กจกรรมเดดสดของทนคอ การเลนสไลดเดอร โดยการนงทบบนแผนกระดาษกลองหนาๆ ไหลลงจากเนนทเปน

กลมสมหลา เมองสงขลา สถานทแหงหนงทพวกเรามกไปทำกจกรรมรวมกนหลงจากทเหนดเหนอยจากการทำงานคอ หาดสมหลา เพราะอยไมไกลจากวทยาลยอาชวศกษา พวกเราชอบไปเลนนำทนมากและไปกนอาหารรวมกนหลงจากทำงานเสรจ หาดสมหลาเปนเสมอนหองรบแขกธรรมชาต อยทางตอนเหนอของเมองสงขลา ชายหาดสวยงามนาเดนเลน ทรายขาวละเอยด สะอาด รมรนดวยตนไมใหญ ชายหาดจดไวเปนสถานทพกผอน ทางวงออกกำลงกาย จดชมววทมทวทศนของเกาะหน เกาะแมว และมปฏมากรรมรปนางเงอกนงอยบนโขดหนอนเปนสญลกษณของสงขลา หาดสมหลาอยในเขตเทศบาลนครสงขลา หางจากตลาดสดเทศบาลเพยง ๒.๕ กม. ]

S-exchange

31

สนามหญาจากบนลงลาง และหากใครอยากเหนพระอาทตยดวงกลมโตในยามเยน ใหรอตอนพระอาทตยตกดน ทวทงสวนจะเปนสแดงอราม หากใครไมมไกดพาเทยวลำปาง ‘ยนดฮบใจเจา’ ]

กลมเยาวชนกลาลำดวน จงหวดศรสะเกษ ดวยเหตทสวนสมเดจพระศรนครนทรฯเปรยบเสมอนหองประชมทตดแอรธรรมชาต พวกเรากลมเยาวชนกลาลำดวนจงมกจะใชทนเปนทประชมกนบอยๆ รวมทงเปนทนงพกผอนหยอนใจดวย สวนสาธารณะเฉลมพระเกยรตสมเดจพระศรนครน- ทราบรมราชชนน ๘๐ พรรษา ตงอยในวทยาลยเกษตรและเทคโนโลยศรสะเกษ ถนนกสกรรม หางจากศาลากลางจงหวด๒ กโลเมตร ลกษณะเปนสวนปาขนาดใหญทอยในเขตเมองตกแตงอยางสวยงามรมรนทสำคญคอมดงลำดวนซงเปนพนธไมหอม และเปนตนไมสญลกษณของจงหวด และเปนทมาของชอกลมของพวกเรา ใครมาเทยวในเดอนมนาคม ดอกลำดวนจะบานสงกลนหอม เปนทประทบใจแกผมาเยอนแนนอน ] เยาวชนกลมไขมดแดง โรงเรยนบานผอ พทยาสรรคอำเภอบานผอจงหวดอดรธาน พวกเราชอบไป‘ตลาดนดคลองถม’ทกวนองคารหลงเลกเรยนเพราะมสนคาราคาถกทงเสอผาของใชทนาสนใจคอมรานขายผกและผลไมพนเมองทชาวบานนำมาขาย ผกผลไมพนเมองบางชนดทหาทไหนไมได กมกมมาขายทตลาดนด คลองถมนแหละหลงจากเดนดของเสรจ กจะไปนงกนนมสดทมาเปดอยในบรเวณตลาดนด อกแหงทพวกเราชอบไปคอ ศนยการคาเอนอาร คอมเพลกซ อยทถนนชนบทบำรง ใกลกบธนาคารกรงไทยใจกลางตวอำเภอบานผอ แมจะเปนศนยการคาไมใหญมาก แตกทนสมยพอสมควรจดมงหมายของพวกเราอยทชน๒คอมทงตคาราโอเกะโรงเรยนกวดวชาและศนยอาหาร แตทชอบทสดคอ ตคาราโอเกะ เพราะทงสนก ผอนคลาย ระบายความเครยดจะ ] เยาวชนชมนมเหดขอนขาว โรงเรยนพบลยรกษอำเภอพบลยรกษอดรธาน

พวกเราชอบไปเทยวสะพานหวยหลวง วยรนไมวาจะอยในเขตอำเภอพบลยรกษ หรออำเภอใกลเคยงนยมไปทนมากทสดโดยเฉพาะในวนหยดหรอชวงเทศกาล สะพานหวยหลวงเปนสะพานขามระหวางบานแดงกบบานดงปอ เปนสถานททมบรรยากาศดมาก เพราะมลำหวยท ใสสะอาด มตนไมรมรน และมซมเรอนแพไวสำหรบนงรบประทานอาหาร สวนพวกเราชอบไปตกปลาและลงเลนนำบางคนกจะถอกตารมาดดคลอไปกบบรรยากาศทแสนจะเยนสบาย เวลาถงงานบญประจำปหรอวนลอยกระทงทนกจะคบคงเปนพเศษ การเดนทางจากตวเมอง ใชเสนทางอำเภอเมองอดรธาน-พบลยรกษระยะทางประมาณ๓๕กม. พอถงโรงพยาบาลพบลยรกษ จะมทางแยกซายเขาไปอก ๑ กโลเมตร กจะถงสะพานหวยหลวงจะ ]

เยาวชน V-TEEN กรงเทพ พวกเราเลอกศนยการคาเซนทรลเวรด เปนสถานทนดประชมนอกสถานทกนเพราะชวยใหบรรยากาศของการทำงานผอนคลายสงผลดตอสขภาพจตของเยาวชนผทำงานและจะสงผลใหผลงานออกมาดทสด เซนทรลเวรดเปนจดศนยกลางในการเดนทางทดทสดสำหรบทกๆ โรงเรยน นงรถไฟฟากได ชวงนพวกเราไดเหนพองตองกนวา ทกวนศกรซงศนยการคาจด‘CenterpointIndyInTown@CentralWorld’พวกเราจะนดเพอมาประชมกน และถอโอกาสเทยวงาน ซงเปนแหลงรวบรวมสนคาทำมอของวยรน วางขายกนบนพน ภายใตแนวคดทวา‘ชมนมชนคนมไอเดย’ซงมรานคามากกวา๑๒๐ราน บางรานตงขายไดไมนาน กตองเกบของกลบบานกนแลวเพราะขายดมาก นอกจากนยงมการแสดงดนตร ทงของเยาวชนและศลปนชอดงเวยนมาโชวไมซำหนากนทกสปดาห กจกรรมดๆ แบบนไมอยากใหเพอนๆ พลาดกน เลย ]

S-exchange

32

Fottiamci, anima mia, fottiamci presto perché tutti per fotter nati siamo; e se tu il cazzo adori, io la potta amo, e saria il mondo un cazzo senza questo. ภาพโปเปลอยในสงคมมนษยถอวามมาเนนนานนบ ตงแตเรมตนอารยธรรม ดงทปรากฏบนถวยชามรามไหของ ชาวกรกโบราณไปจนถงภาพจตรกรรมและประตมากรรม หากแตในแวดวงวชาการนน ประวตศาสตรของภาพโปเปลอยเรมตนนบกนอยางเปนทางการเมอปเอโตร อาเรตโน(PietroAretino)ตพมพผลงานImodiหรอหนทางซงแสดงใหเหนฉากรวมสงวาสอยางเปดเผยออกมาเปนครงแรกเมอปค.ศ.๑๕๒๗ อาเรตโนเปนบคคลแรกๆ ในประวตศาสตรทหาเลยงตนเองดวยการเขยนหนงสอบทความและขาวซบซบนนทาซงเจคอบ เบรคฮารดท (Jakob Burckhardt) นกประวตศาสตรชาวเยอรมนผเขยน Civilization of the Renaissance inItaly ไดกลาวถงอาเรตโนเอาไววา ‘พรสวรรคทางดานวรรณกรรมลลาการประพนธทชดเจนและฉายแววโดดเดนการเฝาสงเกตผคนและสงตางๆ รอบตวทำใหเขากลายเปนนกเขยนทไดรบการยกยองในหลายๆสถานะ...’ ซงแนนอนวา ในสถานะของนกเขยนเรองโปอาเรตโนไดใชศพทแสงเกยวกบอวยวะเพศ-การรวมเพศอยางไมมปกปดมดเมน(เชนcazzo,pottaและfottereทแปลเปนองกฤษไดวาprick, cunt, และ fuck) ตวละครทมบทบาทสำคญในเรองเลาของเขามกจะเปนโสเภณ นางช และแมบาน ซงเขาเหนวามความคลายคลงกนในแงทผหญงเหลานตางกเกยวของกบเรองเพศ

หนอนนอยsexual literature

บดาแหงเรองอนาจาร

เจคอบ เบรคฮารดท (Jakob Burckhardt) นกประวตศ าสตรชาว เยอรมนผ เ ขยน Civilization of the Renaissance in Italy ไดกลาวถงอาเรตโนเอาไววา ‘พรสวรรคทางดานวรรณกรรม ลลาการประพนธทชดเจนและฉายแววโดดเดน การเฝาสงเกตผคนและสงตางๆ รอบตว ทำใหเขากลายเปนนกเขยนท ไดรบการยกยองในหลายๆ สถานะ...’

S-exchange

33

อาเรตโนไดรบการอปถมภอมชโดยคนในสงคมชนสง ของโรม เขารเหนความเปนไปของคนในแวดวงขนนางไปจนถง พระชนผใหญ และระหวางทเขาทำงานรบใชองคสนตะปาปา ครยา (Curia) อาเรตโนไดประพนธ Sonetti Lussuriosi หรอ โคลงซอนเนท ๑๖ บทขนมาจากภาพพมพทารวมเพศของ ทวยเทพกรก ๑๖ ภาพของมารคนโตนโอ เรมอนด(Marcantonio Raimondi) ซงมตนแบบมาจากภาพวาดของ กยลโอโรมาโน(GuilioRomano) โคลงซอนเนท ๑๖บทและภาพพมพ ๑๖ภาพนตอมา กลายเปนImodiหนงสอโปเลมแรกของโลกทมศลปนผยงใหญสามคนแหงยคมสวนรวมในการสรางสรรคขนมา ในแงการตลาด I modi ไดรบการตพมพถงสองครงภายในปเดยว (เรยกไดวาเปนหนงสอตดอนดบขายดทเปนรองกแคคมภรไบเบลเทานน) หากความออฉาวของ Imodi กทำใหอาเรตโนตองอพยพหนตายไปเวนส เมองในระบอบการปกครองสาธารณรฐทเปนปฏปกษตอโรม ทจรงแลว Imodiไมใชหนงสอปลกใจเสอปาทมภาพโปประกอบธรรมดาๆ เพราะเนอหาทแทจรงของมนคอการเสยดสโจมตสถาบนศาสนาทครองอำนาจอยในเวลานน (ดงเชนคำเหนบแนมเสยดเยยสารพดสารพนทปรากฏตงแตบทแรกของSonetti Lussuriosi) แตกระนนสงพมพทมเนอหาทางเพศทรเรมแพรหลายในหวงเวลาดงกลาวกเตบโตไปพรอมๆ กบความพยายามในการปราบปรามและควบคมผานกฎหมายเซนเซอรทไมไดมาจาก ‘ความลามกอนาจาร’ ของมนเอง หากแตมาจาก‘ความหมายระหวางบรรทด’ทมอยในงานเขยนเหลานน

กลาวคอสงพมพทถกเรยกวา‘ลามกอนาจาร’นนไมไดถกมองวาเปนภยรายแรงตอสงคม เมอเปรยบเทยบกบสงพมพอนๆทนำเสนอขอโจมตศาสนจกรหรอคนในแวดวงพระดงจะเหนไดวาสนตะปาปา ปอลท ๔ เคยไดกลาวไววา สงลามกอนาจารทงหลายจะยงไมถอวาเปนอนตราย ตราบเทาทมนไมนำเสนอความคดนอกรตทมงทำลายศาสนจกร (ซงความคดนอกรตทปอลท ๔ หมายถงกคอ โปรแตสแตนตของลเธอรนนเอง) เปนทนาสงเกตวาขอกลาวหาทมตอหนงสอโปทวาเปนอนตรายตอแบบแผนพฤตกรรมของผคนจงยงไมเกดขนใน หวงเวลานน หรออยางนอยทสดการนำเสนอเรองเพศอยาง โจงแจงจะถกจำกดและควบคมอยางเดดขาดกตอเมอมนมนยทางการเมอง แอบแฝง หรอมลกษณะของการตงแงวจารณ ฝายใดฝายหนงทมอำนาจอยในขณะนน อยางไรกด การตพมพและการควบคมจำกดกตอสกนเรอยมาจนถงศตวรรษท ๑๗ หรอไปจนถงยคแหงการปฏวตฝรงเศส ทสงพมพลามกอนาจารถกนำไปใชเปนเครองมอทางการเมองอกครงหนง สงทดจะสรางความแปลกประหลาดใจ (สำหรบบางคน) หรอเปนขอเทจจรงทยอนแยงในตวเองอยางมากกคอ นกประวตศาสตรคนพบหลกฐานบางอยางทวา บดาแหงเรองอนาจารของเราแทจรงแลวเปนเกย ]

S-exchange

3�

สวสดครบชายเพนจร วนนไดอานคอลมน‘หองลกทปรกษา’ทมจดหมายจากอาจารย... ซงบอกวา ‘รสกดวงตก และกลมใจมาก เพราะจบสลากไดดแลเดกหองบวย’ อยากบอกวาเสยใจจรงๆ ทอาจารยเขาคดอยางนนเพราะครบลเองชอบมากทไดประจำชนเดกหองบวย ซงปนครบลเสยใจเหมอนกนทไมไดประจำชนเพราะเขาไลใหไปดแลงานทะเบยน มเรองเลาใหฟงเกยวกบเดกหองบวยของครบล เมอปทแลวเดกชายม.๓/๒จำนวน๓๔คนกบเดกหญงอก๗คนมผลการเรยนเฉลย ๑ กวาๆ บางคนตดศนยทง ม.๑-๒ ถง ๑๔ตว สงแรกทครบลบอกกบตวเองเดกเรยนออนไมใชเดกเลว สงตอมา ครบลนกถงยทธศาสตรพระราชทานของพระบาทสมเดจพระเจาอยหว‘เขาใจเขาถงพฒนา’ ครบลบอกกบเดกวา ‘ไมเปนไร ถาพวกเองเรยนไมเกงแตขาขออะไรอยางนะเองตองเกงชวตเมออยหองขา’ ขอโทษนะครบลพดกบเดกไมเพราะนก แตมนทำใหครบลเปนพวกเดยวกบเขา ครบลพยายามทจะใชศกยภาพทเดกหองคงไมม ทำใหพวกเขาโดดเดนขนมา เชน กจกรรมอะไรใชแรงงาน ‘ไปเวยขาขอแรงหนอยยกเวทใหหนอย’ ‘เฮยยกเกาอชวยกนหนอยหวะจะประชมผปกครอง’ฯลฯ ทงนทงนน ครบลกตองไปเสนอหนาขนอาสาเจาภาพงานทงหลายกอน ไดผลครบ พอมคนชมมนหนอย ไอพวกนบาพลงมนเรมเหนคณคาตนเอง วนดคนด ครบลกบนดงๆพอใหมนไดยนวา ถงนมทสงมาใหนองอนบาลกบประถมดมทกเชา คนสงมนโยนกนไมปรานเลยแตกเลอะเทอะกนกเปอนทกวน วนรงขน ผอ.โทรหาตงแตยงอยกลางทาง ‘เดกหองครมนทำอะไรกนน เอานมไปลางกนวนวายหมด’ โอย...หนาครบลแทบระเบด มนรสกปต ทมนรจกทำประโยชนใหชาวบาน โดยทเราไมขอไมสง แลวมนกทำทกวนจนเรยนจบ มครงหนง พวกเหลอขอของครบลไมเอาขยะจากหองออกไปทง พอเยนวนศกรครบลใหเดกหองอนทงตกเอาขยะมาเทในหองครบล แลวเขยนไวทกระดานดำวา ถาขเกยจทงขยะเรากทำใหหองเราเปนททงขยะซะเลยหมดเรอง

พอวนจนทรครบลกลนระทกวามนจะเกบหรอมนจะปลอยไว เฮอ...มนเกบกวาดซะเกลยง หอมฉย ไมรไปเอานำยาดบกลนมาจากไหนและตงแตนนมาขยะกถกนำไปทงทกวน มอกวรกรรมความไมรบผดชอบของมน วนนนไมมใครยกถาดขาวจากโรงครว ยกกนมาแตหมออาหาร ซงเปนผดหมกบลอดชอง ‘ใครยกถาดหรอยง?’เงยบ ‘มใครยกถาดหรอเปลาวะ?’เงยบ ‘เฮย... มใครยกถาดไม? มงจะกนไม’ (โกรธแลวนะ)เงยบ! ครบลกเลยเทลอดชองลงในหมอผดหม แลวครบลกตกผดหมทมลอดชองลงไปผสมแลวกนทนท ‘พอครบผมขอโทษ’เสยงหนงดงขนมา ‘ไมมใครยกถาดมงกนในหมอไดมยหละ’ ‘พอกนไดผมกกนไดครบ’ แลวมนกผลดกนกนกลางวนแบบนนแลววนหลงเวรกไมกลาละเลยทจะยกถาดอก ทานอาจารยอาจจะวาครบลบาทำอะไรหามๆแตครบลอยากจะบอกอาจารยวา ถาเราแสดงถงความจรงใจตอเขา เดกเขารบรไดครบครบลไมเคยใหเดกทำอะไรในสงทครบลทำไมได อาจารยเขาถงพวกเขาซะหนอยอะไรๆมนกไมเกนฝมออาจารยแนครบ ยงมอกนะครบเดกบาอะไรตดศนยตง๑๒วชาทำยงไงดหนอ ไมใชคนเดยวนะครบ เกอบ๒๐ คน เวรกรรมของตขาโดยแท

จดหมายนอย

‘พอ’ ของเดกหองบวย ...เดกเปนผาขาว มาถงเราผาขาวผนนนเปอนซะมากแลว เราจะโยนทงให ไปอดตนตามทอไดลงคอหรอครบ ลองซกซะหนอยซครบ ถงแมจะไมขาวเหมอนแตแรก อยางนอยมนกสะอาดกวาตอนทมาถงเราใหมๆ ไมใชหรอครบ...

S-exchange

3�

เอางเรยกมนมาทงหมดกอนเชญพอแมมนมาดวย ‘พรอมจะชวยลกมยครบพอแม’ ‘เอาซคร’ คอยยงชวหนอยพอแมพรอมสนบสนน เอาตอขซะยกหนงกอน ‘ถาเองซอมไมเสรจในเทอมแรก พอจะรายงาน ผอ.ใหพกการเรยนพวกเอง แลวเทอมหนาซอมอยางเดยว ไมตองจบม.๓พรอมเพอน’ มนกยอม ไมรวามนจนดวยหนทาง หรอมนรวาถาเชอเรามนจะจบพรอมเพอนกหาทราบไมแตมนกรบปากวาจะส ‘มอะไรมาบอกพอทำอะไรไมได อะไรเปนอปสรรคหามเฉยจบไดพอกระทบเลยนะ’(พดไมเพราะยงโหดอกแนะ) มนกไปทำครบ ครบลมาระลกไดทหลงวา ทมนตดศนยกนเยอะเปนดนพอกหางหมน เพราะเดกบรหารเวลาไมได มนเยอะจนไมรวาจะทำอะไรกอนหลง ตอนหลงมนกทำตามทเราบอกตามเวลาทกำหนด บางวชามนตองทำแบบฝกหด ๑๐๐ ขอ มนกยอมนะครบ ตกเยนครคนอนนกวาครบลสอนพเศษในโรงเรยน เปลาหรอกครบ เกณฑไอพวกนนแกศนย อยใกลชด ดแลทกเยนใหเหนวาเราไมทงเขาแนเขากเชอมนเราและรวมมอกบเรา ครบลเองกแอบไปตดตอครประจำวชาไวกอนแลว บอกเลยวาเอาโหดๆ แตอยาใหถงตายนะ คอชวยจรง แตกตองใหเดกเหนความสำคญดวย เชอไหมครบ ตอนนเหลออก ๒-๓ คนทไมจบ เพราะ ไมทนจรงๆกจะจบพรอมรนนองปน อาจารยครบ อยกบเดกหองคง กเหมอนกนแกงจดอาจารยอาจจะรสกสบายใจสบายกายทเขาเรยบรอย ตงใจเรยนสงงานครบทกครง แตมองมมกลบ ไอสงเหลานนมนเปนเพราะอาจารยสรางขนเองหรอครบ

เปลาเลยเหมอนอาจารยซอแกงถงมาแกะกนอยางมากกแคอนในไมโครเวฟนดหนอย แตเดกหองบวยซครบ อรอยเหมอนแกงรสจด ถาอาจารยสามารถเปลยนเขาได อาจารยจะภมใจเหมอนทครบลเปนอยทกวนนแหละ เลาทไหนไมอายเลย เพราะมนเรองจรงเราสราง เราปน เราแกไข เราเจยระไน จนเขาเหลานนอยางนอยๆ กเหนคณคาตนเอง ปรบตนเอง ถงจะไมสำเรจทกรายแตสวนใหญกดขน เขาเองกแสดงใหเหนวาพยายามแลวน จะเอาอะไรอก วนดคนด เขากเรมเรยกครบลวาพอ เขาคงไมเรยกเราวาพอเพราะเราไปเปนสามแมเขาหรอกครบมนมาจากตรงไหนกคงตรงหวใจเขานนแหละครบ แตสงทเปนกำไรมากกวานนคอวนปจฉมนเทศครบ ครบลทไมเคยมองวาลกศษยเปนเดก เหลอขอเรยนแยไมไดเรองกลบไดรบคำขอบใจคำชมเชยจากครทานอนๆ ลกศษยมากราบลาใหครบลผกขอมอให ครบลผกไปกรองไหไป ลกศษยมากราบครกรองไหไป แตนนแหละครบ ครบลถอวานำตาทเสยไปเปนกำไรของชวตครครบ เดกเปนผาขาว มาถงเราผาขาวผนนนเปอนซะมากแลวเราจะโยนทงใหไปอดตนตามทอไดลงคอหรอครบ ลองซกซะหนอยซครบ ถงแมจะไมขาวเหมอนแตแรก อยางนอยมนกสะอาดกวาตอนทมาถงเราใหมๆ ไมใชหรอครบ อาจารยครบ ครบลอยากจะบอกบรบทเราตางกน เดกเรากตางกน แตสงทสามารถเหมอนกนไดคอความตงใจของครครบ มองเขาอยางมคณคา ทำใหเขาเหนคณคาตนเอง มนอาจจะยาก แตประโยชนทจะแลกมาจากความยากนนมนมากมายนก ครบลขอใหกำลงใจอาจารยนะครบ ครบล thegura_sam@hotmail.com ]

บรบทเราตางกน เดกเรากตางกน แตสงทสามารถเหมอนกนไดคอความตงใจของครครบ มองเขาอยางมคณคา ทำใหเขาเหนคณคาตนเอง มนอาจจะยาก แตประโยชนทจะแลกมาจากความยากนนมนมากมายนก

S-exchange