นโยบายสาธารณะ ( Public Policy)

PA 2101

ดร. จไรรตน จลจกรวฒน

คณะมนษยศาสตร และสงคมศาสตร

มหาวทยาลยราชภฎเชยงใหมมหาวทยาลยราชภฎเชยงใหม

บทท 1บทท 1แนวคดเบองตนเกยวกบนโยบายสาธารณะแนวคดเบองตนเกยวกบนโยบายสาธารณะ

ดร. จไรรตน จลจกรวฒน นโยบายสาธารณะ (Public Policy)

ความหมายของนโยบายสาธารณะ

ในมตทเปนกจกรรมหรอการกระทาของรฐบาลมตท1

ในมตทเปนแนวทางเลอกสาหรบ

ใ มตท2

การตดสนใจของรฐบาลมตท2

ในมตทเปนแนวทางในการกระทาของรฐบาลมตท3

ดร. จไรรตน จลจกรวฒน นโยบายสาธารณะ (Public Policy)

ในมตทเปนกจกรรมหรอการกระทาของรฐบาลมตท1

การแจกแจงคณคาตางๆอยางถกตองตามกฎหมายใหแกสงคมโดยสวนรวม

บคคลและองคการทสามารถใชอานาจดงกลาวไดอยางถกตองตามกฎหมาย

David Easton David Easton David Easton David Easton

((คค..ศศ..19531953//พพ..ศศ..24962496))

James AndersonJames Andersonแนวทางการกระทาของรฐทมจดมงหมายหรอวตถประสงคทเกยวกบเรอง

((คค..ศศ..19701970//พพ..ศศ..25132513))ใดเรองหนง นโยบายอาจเปนเรองเกยวกบการออกกฎหมาย การ

ดร. จไรรตน จลจกรวฒน นโยบายสาธารณะ (Public Policy)

ในมตทเปนกจกรรมหรอการกระทาของรฐบาลมตท1

เปนเรองทเกยวของกบสงทรฐบาลจะตองทา เหตผลทตองกระทา

เชนนน และสงทเปนความแตกตางทรฐบาลไดกระทา

Thomas DyeThomas Dye

((คค..ศศ..19841984//พพ..ศศ..25272527))

Louis KoenigLouis Koenigกจกรรมทรฐบาลกระทาหรอไมกระทบ ซงมผลกระทบตอความกนด

ป โ โ ((คค..ศศ..19861986//พพ..ศศ..25292529))อยดของประชาชน ซงนโยบายสาธารณะมเนอหาและผลของนโยบาย

ทตามมาในการกาหนดชวตและอนาคตของประชาชน

ดร. จไรรตน จลจกรวฒน นโยบายสาธารณะ (Public Policy)

ในมตทเปนกจกรรมหรอการกระทาของรฐบาลมตท1

กจกรรมเกยวกบบรการสาธารณะดานตางๆ เชน การศกษา

สวสดการ การคมนาคมและขนสง เปนตน

Ira SharkanskyIra Sharkansky ใIra SharkanskyIra Sharkansky

((คค..ศศ..19701970//พพ..ศศ..25132513))กจกรรมนนตองมกฎขอบงคบสาหรบบคคลและหนวยงานในการ

ปฏบตกจกรรมตางๆ เชน วนยของทหาร และตารวจ

กจกรรมนนเกยวของกบการควบคมกระบวนการกาหนดนโยบาย หรอ

การกระทาทางการเมองอนๆ เชน การเปลยนแปลงวธการเสนอราง

กฎหมายตอรฐสภา การแกไขกฎหมายรฐธรรมนญ

ดร. จไรรตน จลจกรวฒน นโยบายสาธารณะ (Public Policy)

ในมตทเปนแนวทางเลอกสาหรบการตดสนใจของรฐบาลมตท2

การตดสนใจขนตนทจะกาหนดแนวทางกวางๆ เพอนาไปเปนแนวทางของ

การปฏบตงานตางๆใหเปนไปอยางถกตองและบรรลวตถประสงค

William GreenwoodWilliam Greenwood

((คค..ศศ..19651965//พพ..ศศ.).)

Heinz Heinz EulauEulau และ และ เปนการตดสนใจทแนนอน มลกษณะของการกระทาทไมเปลยนแปลงและกระทา Heinz Heinz EulauEulau และ และ

Kenneth PrewittKenneth Prewitt

((คค..ศศ..19731973//พพ..ศศ.).)

เปนการตดสนใจทแนนอน มลกษณะของการกระทาทไมเปลยนแปลงและกระทา

ซาๆ การดาเนนการเปนระยะยาว ในระบอบประชาธปไตย เปนการตดสนใจดวย

บคคลและกลมบคคล จงตองมผเกยวของจานวนมากทคอยผลกดน ((คค..ศศ..19731973//พพ..ศศ.).)

ดร. จไรรตน จลจกรวฒน นโยบายสาธารณะ (Public Policy)

ในมตทเปนแนวทางเลอกสาหรบการตดสนใจของรฐบาลมตท2

Lynton CaldwellLynton Caldwell

((คค ศศ 19701970//พพ ศศ 25132513))

บรรดาการตดสนใจอยางสมฤทธผลทเกยวกบกจกรรมตางๆ ทสงคม

((คค..ศศ..19701970//พพ..ศศ..25132513))

ฤ ๆ

อนญาตหรอหามมใหกระทาการ อาจออกมาในรปคาแถลงการณ

กฎหมาย ระเบยบขอบงคบ หรอคาพพากษา เปนตน

ดร. จไรรตน จลจกรวฒน นโยบายสาธารณะ (Public Policy)

ในมตทเปนแนวทางในการกระทาของรฐบาลมตท3

หลกการแผนงาน หรอแนวทางการกระทาตาง

Charles Charles JacopJacop

((คค..ศศ..19661966//พพ..ศศ.).)

Harold Harold LasswellLasswell และ และ โ ไ ป

Abraham KaplanAbraham Kaplan

((คค..ศศ..19701970//พพ..ศศ.).)

แผนหรอโครงการทไดกาหนดขนอนประกอบดวย

เปาหมายปลายทาง คณคา และการปฏบตตางๆ

ดร. จไรรตน จลจกรวฒน นโยบายสาธารณะ (Public Policy)

ในมตทเปนแนวทางในการกระทาของรฐบาลมตท3

ทนพนธ นาคะตะทนพนธ นาคะตะ

((คค..ศศ..19731973//พพ..ศศ.).)

โครงการทรฐบาลบญญตขนเปนแนวทางสาหรบการ

ปฏบตในการจดสรรคณคาตางๆ ใหแกสงคม

ดร. จไรรตน จลจกรวฒน นโยบายสาธารณะ (Public Policy)

โ ป โ ปกลาวโดยสรปกลาวโดยสรปอาจพจารณาเปน 2 แนวทางดงน

ความหมายท กจกรรม/การกระทาของรฐบาลและมตการ

ใ

ความหมายทแคบความหมายทแคบ

แคบเลอกตดสนใจของรฐบาล

ความหมายทกวางความหมายทกวาง

แนวทางในการกระทาของรฐบาล ทรฐบาลไดทาการตดสนใจเลอก

ความหมายทกวางความหมายทกวาง

ความหมายท

กวาง

และกาหนดไวลวงหนา เพอชนาใหมกจกรรม/การกระทาตางๆ เกดขน

เพอใหบรรลเปาหมาย โดยมการวางแผน การจดโครงการ วธการ

บรหาร และกระบวนการดาเนนงาน

ดร. จไรรตน จลจกรวฒน นโยบายสาธารณะ (Public Policy)

คอ แนวทาง ตดสนใจเลอกคอ แนวทาง ตดสนใจเลอก

กจกรรมของรฐบาลกจกรรมของรฐบาล

เพอแกไขปญหาตาง ๆ ทเกดขนในสงคม

ดร. จไรรตน จลจกรวฒน นโยบายสาธารณะ (Public Policy)

ความสาคญของนโยบายสาธารณะ

การกาหนดนโยบายหนง ๆ ขนมา จงเปนสงทมคณคา ๆ ส ณ

และประโยชนตอฝายตาง ๆ ดงน

ฝายรฐบาลฝายรฐบาล

ดร. จไรรตน จลจกรวฒน นโยบายสาธารณะ (Public Policy)

ขาราชการขาราชการพลเรอนพลเรอน

ฝ ปฝ ปฝายประชาชนฝายประชาชน

สาหรบผทศกษานโยบายสาธารณะหนงๆสาหรบผทศกษานโยบายสาธารณะหนงๆ

พฒนาการของการศกษาสาขาวชานโยบายสาธารณะ

ระยะหลงสงครามโลกครงท 2 (ค.ศ.1950-1969)

เนนการศกษาการตดสนใจของรฐบาลทมประสทธภาพและการเนนการศกษาการตดสนใจของรฐบาลทมประสทธภาพและการ

นาเอาองคความร มาใชปรบปรงวธการทางานนาเอาองคความร มาใชปรบปรงวธการทางานนาเอาองคความร มาใชปรบปรงวธการทางานนาเอาองคความร มาใชปรบปรงวธการทางาน

ดร. จไรรตน จลจกรวฒน นโยบายสาธารณะ (Public Policy)

ระยะขยายตว (ค.ศ.1970-ปจจบน)

นกทฤษฎไดเสนอแนะทฤษฎและเทคนคการบรหารงาน เนนเพอนานกทฤษฎไดเสนอแนะทฤษฎและเทคนคการบรหารงาน เนนเพอนา

ความรทไดไปใชแกปญหาสงคมนาความรวทยาการใหม ๆ ดานวจยความรทไดไปใชแกปญหาสงคมนาความรวทยาการใหม ๆ ดานวจย

ปฏบตการตามคาดคะเนผลการแกไขปญหาปฏบตการตามคาดคะเนผลการแกไขปญหา

ดร. จไรรตน จลจกรวฒน นโยบายสาธารณะ (Public Policy)

ดร. จไรรตน จลจกรวฒน นโยบายสาธารณะ (Public Policy)

ขอบขายของการศกษาสาขาวชานโยบายสาธารณะ

โ ป

รฐศาสตรรฐศาสตร

การกาหนดนโยบายหนง ๆ ยงมวตถประสงคเพอ

สนบสนนนโยบายทางการเมองของรฐบาลหรอ

ความอยรอดของรฐบาล

นตศาสตรนตศาสตร

กฎหมายรฐธรรมนญเปนกฎหมายมหาชน

เปนกฎเกณฑทรฐบาลใชบรหารประเทศและเปนกฎเกณฑทรฐบาลใชบรหารประเทศและ

แนวทางปฏบตหนวยงานของรฐและกจกรรม

เกยวกบสาธารณะเกยวกบสาธารณะ

ดร. จไรรตน จลจกรวฒน นโยบายสาธารณะ (Public Policy)

ขอบขายของการศกษาสาขาวชานโยบายสาธารณะ

ป ป โ

เศรษฐศาสตรเศรษฐศาสตร

การว เคราะหจงเปนประโยชนมากสาหรบผ

กาหนดนโยบายทจะใชทรพยากรทมจากดใน

โ กจการสาธารณะหรอโครงการของรฐ

จตวทยาจตวทยา

การประชาสมพนธหนวยงานของรฐ ทาให

ประชาชนเชอมนรฐบาลไดอยางไรประชาชนเชอมนรฐบาลไดอยางไร

ดร. จไรรตน จลจกรวฒน นโยบายสาธารณะ (Public Policy)

ขอบขายของการศกษาสาขาวชานโยบายสาธารณะ

โ

สงคมวทยา สงคมวทยา -- มานษยวทยามานษยวทยา

นโยบายเกยวกบสงคม ตองนาหลกฐานทางสงคม

วทยา – มานษยวทยามาประกอบอธบายวา ทาไม

มนษยจงมพฤตกรรมเชนนน

ปรชญาปรชญา

การกาหนดนโยบายสาธารณะและนานโยบาย

ไปปฏบตตองสอดคลองกบอดมการณและ วถ

ญญ

ไปปฏบตตองสอดคลองกบอดมการณและ วถ

ชวตของประชาชน เชนความเสมอภาค/ ความ

เปนธรรมเปนธรรม

ดร. จไรรตน จลจกรวฒน นโยบายสาธารณะ (Public Policy)

ขอบขายของการศกษาสาขาวชานโยบายสาธารณะ

ใ ป ใ ป

สถตสถต

ใชสถต เปนเครองมอในการว เคราะหปญหา

ทางการบรหาร การวนจฉย สงการ การตดสนใจ

ทถกตองเหมาะสม

รฐรฐประศาสนประศาสนศาสตรศาสตร

การบรหารของหนวยงานของรฐ กเปนไปเพอ

บรรลวตถประสงคของนโยบาย ของหนวยงาน

ฐฐ

บรรลวตถประสงคของนโยบาย ของหนวยงาน

หรอรฐบาล เรยกวา นโยบายสาธารณะ

ดร. จไรรตน จลจกรวฒน นโยบายสาธารณะ (Public Policy)

แนวทางการศกษานโยบายสาธารณะ

แนวพรรณนานโยบาย (descriptive approach)( p pp )

มวตถประสงคเพอทราบวานโยบายถกกาหนดมาอยางไรชวยใหเกดมวตถประสงคเพอทราบวานโยบายถกกาหนดมาอยางไรชวยใหเกด

ความรเกยวกบตวนโยบายสาธารณะ โดยไดรบอทธพลจากวธ

การศกษาดานพฤตกรรมศาสตรและสงคมศาสตร

ดร. จไรรตน จลจกรวฒน นโยบายสาธารณะ (Public Policy)

ประเดนการศกษาของแนวทางนประกอบดวย 4 หวขอคอ

ศกษาเกยวกบความเปนมา เจตนารมณ ลกษณะ และการศกษาเกยวกบความเปนมา เจตนารมณ ลกษณะ และการเนอหาสาระเนอหาสาระ ศกษาเกยวกบความเปนมา เจตนารมณ ลกษณะ และการศกษาเกยวกบความเปนมา เจตนารมณ ลกษณะ และการ

ดาเนนงานของนโยบายใดนโยบายหนงดาเนนงานของนโยบายใดนโยบายหนงของตวนโยบายของตวนโยบาย

ศกษาเกยวกบขนตอน ศกษาเกยวกบขนตอน / / วธการกาหนดนโยบายหนงๆ ตวแสดงวธการกาหนดนโยบายหนงๆ ตวแสดง//ตวกระทาตวกระทา

กระบวนการกระบวนการ

นโยบายนโยบายการการ//ผซงเกยวของในแตละขนตอน ฯลฯผซงเกยวของในแตละขนตอน ฯลฯ

นโยบายนโยบาย

ดร. จไรรตน จลจกรวฒน นโยบายสาธารณะ (Public Policy)

ประเดนการศกษาของแนวทางนประกอบดวย 4 หวขอคอประเดนการศกษาของแนวทางนประกอบดวย 4 หวขอคอ

การอธบายถงความสมพนธเชงเหตผลระหวางปจจยทเกยวกบการการอธบายถงความสมพนธเชงเหตผลระหวางปจจยทเกยวกบการปจจยทเปนตวกาหนดปจจยทเปนตวกาหนด

โ โ การอธบายถงความสมพนธเชงเหตผลระหวางปจจยทเกยวกบการการอธบายถงความสมพนธเชงเหตผลระหวางปจจยทเกยวกบการ

กาหนดนโยบายสาธารณะกาหนดนโยบายสาธารณะนโยบายและผลผลต นโยบายและผลผลต

ของนโยบายของนโยบาย

การอธบายผลลพธทเกดจากการดาเนนนโยบาย พจารณาจากการอธบายผลลพธทเกดจากการดาเนนนโยบาย พจารณาจาก

ป ป ใ ใ โป ป ใ ใ โ

ผลลพธ และผลลพธ และ//

หรอผลกระทบหรอผลกระทบประสทธผล และประสทธภาพ มาใชตดสนใจสบตอและยตนโยบายประสทธผล และประสทธภาพ มาใชตดสนใจสบตอและยตนโยบายของตวนโยบายของตวนโยบาย

ดร. จไรรตน จลจกรวฒน นโยบายสาธารณะ (Public Policy)

จากประเดนการศกษาทง 4 ขางตน อาจจดกลมประเดน

การศกษาไดเปน 2 แนวทางใหญ ๆ ดงน

แนวทางเกยวกบกระบวนการกาหนดนโยบายสาธารณะแนวทางเกยวกบกระบวนการกาหนดนโยบายสาธารณะ

((public policy public policy –– making processmaking process))

แนวทางเกยวกบสาเหตและผลกระทบของนโยบายสาธารณะแนวทางเกยวกบสาเหตและผลกระทบของนโยบายสาธารณะแนวทางเกยวกบสาเหตและผลกระทบของนโยบายสาธารณะแนวทางเกยวกบสาเหตและผลกระทบของนโยบายสาธารณะ

((public policy public policy –– making processmaking process))

ดร. จไรรตน จลจกรวฒน นโยบายสาธารณะ (Public Policy)

แนวทางเกยวกบกระบวนการกาหนดนโยบายสาธารณะ

(public policy – making process)

เนอหาสาระของตวนโยบาย และกระบวนการนโยบายขอสมมตฐาน

เบองตนของแนวทางนคอ กระบวนการกาหนดนโยบายสาธารณะเบองตนของแนวทางนคอ กระบวนการกาหนดนโยบายสาธารณะ

เปนเรองของกระบวนการทางการเมอง หรอการใชคานยม

ดร. จไรรตน จลจกรวฒน นโยบายสาธารณะ (Public Policy)

ขนตอนตางๆ ของกระบวนการนโยบายสาธารณะ

การกอตวของนโยบาย การกาหนดนโยบาย

การนานโยบายไป

ปฏบต

การประเมนผล

นโยบาย

การสบตอหรอการยต

นโยบาย

ดร. จไรรตน จลจกรวฒน นโยบายสาธารณะ (Public Policy)

ขนตอนตางๆ ของกระบวนการนโยบายสาธารณะๆ

ขนตอนท ขนตอนท 11 การกอตวของนโยบายขนตอนท ขนตอนท 11 การกอตวของนโยบาย

ดร. จไรรตน จลจกรวฒน นโยบายสาธารณะ (Public Policy)

ขนตอนตางๆ ของกระบวนการนโยบายสาธารณะๆ

ขนตอนท ขนตอนท 22 การกาหนดนโยบายขนตอนท ขนตอนท 22 การกาหนดนโยบาย

ดร. จไรรตน จลจกรวฒน นโยบายสาธารณะ (Public Policy)

ขนตอนตางๆ ของกระบวนการนโยบายสาธารณะๆ

ขนตอนท ขนตอนท 33 การนานโยบายไปปฏบตขนตอนท ขนตอนท 33 การนานโยบายไปปฏบต

ดร. จไรรตน จลจกรวฒน นโยบายสาธารณะ (Public Policy)

ขนตอนตางๆ ของกระบวนการนโยบายสาธารณะๆ

ขนตอนท ขนตอนท 44 การประเมนผลนโยบายขนตอนท ขนตอนท 44 การประเมนผลนโยบาย

ดร. จไรรตน จลจกรวฒน นโยบายสาธารณะ (Public Policy)

ขนตอนตางๆ ของกระบวนการนโยบายสาธารณะๆ

ขนตอนท ขนตอนท 55 การสบตอหรอการยตนโยบายขนตอนท ขนตอนท 55 การสบตอหรอการยตนโยบาย

ดร. จไรรตน จลจกรวฒน นโยบายสาธารณะ (Public Policy)

แนวทางเกยวกบสาเหตและผลกระทบของนโยบายสาธารณะ

(public policy – making process)

ไดรบอทธพลจากแนวความคดทฤษฎระบบ ซงประกอบดวยไดรบอทธพลจากแนวความคดทฤษฎระบบ ซงประกอบดวยไดรบอทธพลจากแนวความคดทฤษฎระบบ ซงประกอบดวยไดรบอทธพลจากแนวความคดทฤษฎระบบ ซงประกอบดวย

ประเดนการศกษา ประเดนการศกษา 22 หวขอจากทกลาวมาขางตนคอ ปจจยทเปนหวขอจากทกลาวมาขางตนคอ ปจจยทเปน

โ โ โ โ ตวกาหนดนโยบายและผลผลตของนโยบาย และผลลพธและตวกาหนดนโยบายและผลผลตของนโยบาย และผลลพธและ//

หรอผลกระทบของตวนโยบายหรอผลกระทบของตวนโยบาย

ดร. จไรรตน จลจกรวฒน นโยบายสาธารณะ (Public Policy)

ปจจยทเปนตวกาหนดนโยบายและผลผลต/ผลลพธของนโยบายปจจยทเปนตวกาหนดนโยบายและผลผลต/ผลลพธของนโยบาย

ปจจยสภาพแวดลอมปจจยสภาพแวดลอม

ปจจยนาเขา/ขอเรยกรอง

เกยวกบตวนโยบาย

กระบวนการทาง

การเมองการบรหาร

ปจจยนาออก/ผลผลต

ของกระบวนการทางผลผลต/

ผลลพธของการเมองคอตวนโยบาย นโยบาย

ขอมลปอนกลบขอมลปอนกลบ

ดร. จไรรตน จลจกรวฒน นโยบายสาธารณะ (Public Policy)

ดร. จไรรตน จลจกรวฒน นโยบายสาธารณะ (Public Policy)

แนวทางการศกษานโยบายสาธารณะ

มวตถประสงคเพอทราบวานโยบายควรจะถกกาหนดอยางไรชวยให

เกดความรในตวนโยบายสาธารณะ

แนวทางการศกษานมวตถประสงค เพอ

ใหขอมลสารสนเทศสาหรบการตดสนใจแกผกาหนดนโยบาย1

ใหการสนบสนนโยบาย โดยใชเทคนควธวจยเชงปฏบตการ2

ดร. จไรรตน จลจกรวฒน นโยบายสาธารณะ (Public Policy)

นโยบายศาสตรนโยบายศาสตร

11. . แนวทางการศกษาเชงพรรคนาหรอ แนวทางการศกษาเชงพรรคนาหรอ

แนวนโยบายศกษาหรอแนวตวแบบแนวนโยบายศกษาหรอแนวตวแบบ

22. . แนวทางการศกษาเชงเสนอแนะหรอแนวทางการศกษาเชงเสนอแนะหรอ

แนวการวเคราะหนโยบายแนวการวเคราะหนโยบาย

เนอหาสาระ กระบวนการ ตวกาหนดนโยบาย ผลลพธ และ/หรอ

ของตวนโยบาย นโยบาย กบผลผลตของนโยบาย ผลกระทบของ

ตวนโยบาย

สารสนเทศสาหรบ หลกเหตผลเพอ

ตดสนใจกาหนด ใหการสนบสนน

นโยบาย นโยบาย ตวนโยบาย นโยบาย นโยบาย

1. กระบวนการ 2. สาเหตและผลกระทบ

กาหนดนโยบาย ของนโยบาย

ความรเกยวกบตวนโยบายความรเกยวกบตวนโยบาย

และกระบวนการนโยบายและกระบวนการนโยบาย

ความรในกระบวนการนโยบายความรในกระบวนการนโยบาย

ดร. จไรรตน จลจกรวฒน นโยบายสาธารณะ (Public Policy)