ıİ Pegem Yayınları RAFYAŸrafya(2).pdfCOĞRAFYA KPSS 2016 KPSS Genel Yetenek Genel Kültür konu...

25
COĞRAFYA KPSS 2016 KPSS Genel Yetenek Genel Kültür konu anlatımlı pratik bilgiler sınavlara en yakın özgün sorular ve açıklamaları çıkmış sorular ve açıklamaları 29. Eğitimde yıl Lise ve Ön Lisans Adayları İçin Pegem Akademi Sınav Komisyonu; 2014 KPSS’ye Pegem Yayınları ile hazırlanan adayların, 100'ün üzerinde soruyu kolaylıkla çözebildiğini açıkladı.

Transcript of ıİ Pegem Yayınları RAFYAŸrafya(2).pdfCOĞRAFYA KPSS 2016 KPSS Genel Yetenek Genel Kültür konu...

Page 1: ıİ Pegem Yayınları RAFYAŸrafya(2).pdfCOĞRAFYA KPSS 2016 KPSS Genel Yetenek Genel Kültür konu anlatımlı pratik bilgiler sınavlara en yakın özgün sorular ve açıklamaları

COĞRAFYA

KPSS2016

KPSSGenel YetenekGenel Kültür

konu anlatımlıpratik bilgiler

sınavlara en yakın

özgün sorular ve açıklamaları

çıkmış sorular ve açıklamaları

29.Eğitimde

yıl

Lise ve Ön Lisans Adayları İçin

Pegem AkademiSınav Komisyonu;

2014 KPSS’yePegem Yayınları

ile hazırlanan adayların,100'ün üzerinde soruyu

kolaylıklaçözebildiğini

açıkladı.

Page 2: ıİ Pegem Yayınları RAFYAŸrafya(2).pdfCOĞRAFYA KPSS 2016 KPSS Genel Yetenek Genel Kültür konu anlatımlı pratik bilgiler sınavlara en yakın özgün sorular ve açıklamaları

Editörler: Önder Cengiz-Mesut AtalayYazar: Komisyon

KPSS Coğrafya Konu Anlatımlı

ISBN 978-605-318-169-9

Kitapta yer alan bölümlerin tüm sorumluluğu yazarına aittir.

© Pegem AkademiBu kitabın basım, yayın ve satış hakları

Pegem Akademi Yay. Eğt. Dan. Hizm. Tic. Ltd. Şti.ne aittir.Anılan kuruluşun izni alınmadan kitabın tümü ya da bölümleri,kapak tasarımı; mekanik, elektronik, fotokopi, manyetik, kayıtya da başka yöntemlerle çoğaltılamaz, basılamaz, dağıtılamaz.

Bu kitap T.C. Kültür Bakanlığı bandrolü ile satılmaktadır.Okuyucularımızın bandrolü olmayan kitaplar hakkında

yayınevimize bilgi vermesini ve bandrolsüz yayınlarısatın almamasını diliyoruz.

“Bu kitapta yer alan geçmiş yıllarda ÖSYM'nin yapmış olduğu sınavlardaki ÇIKMIŞ SORULAR'ın her hakkı ÖSYM'ye aittir. Hangi amaçla olursa olsun, tamamının veya bir kısmının kopya edilmesi, fotoğraflarının çekilmesi, herhangi bir yolla çoğaltılması ya da kullanılması, yayımlanması ÖSYM'nin yazılı izni olmadan yapılamaz. Pegem Akademi Yayıncılık telif ücreti ödeyerek bu izni almıştır.”

1. Baskı: Ağustos 2015, Ankara

Yayın-Proje Yönetmeni: Ayşegül EroğluDizgi-Grafik Tasarım: Gülnur Öcalan

Kapak Tasarımı: Gürsel AvcıBaskı: Ayrıntı Basım Yayın ve Matbaacılık Ltd. Şti

İvedik Organize Sanayi 28. Cadde 770. Sokak No: 105/AYenimahalle/ANKARA

(0312-394 55 90)

Yayıncı Sertifika No: 14749Matbaa Sertifika No: 13987

İletişim

Karanfil 2 Sokak No: 45 Kızılay / ANKARAYayınevi: 0312 430 67 50 - 430 67 51

Yayınevi Belgeç: 0312 435 44 60Dağıtım: 0312 434 54 24 - 434 54 08

Dağıtım Belgeç: 0312 431 37 38Hazırlık Kursları: 0312 419 05 60

İnternet: www.pegem.netE-ileti: [email protected]

Page 3: ıİ Pegem Yayınları RAFYAŸrafya(2).pdfCOĞRAFYA KPSS 2016 KPSS Genel Yetenek Genel Kültür konu anlatımlı pratik bilgiler sınavlara en yakın özgün sorular ve açıklamaları

Değerli Adaylar;

Bu kitap Kamu Personeli Seçme Sınavı (KPSS) Genel Kültür Testinde önemli bir yer tutan “Coğrafya” kapsamındaki 18 soruyu etkili bir şekilde çözebilmeniz amacıyla hazırlanmıştır.

Kitap, sorulmuş ve sorulması olası soruların titizlikle incelenmesiyle meydana getirilmiş olup;

■ Coğrafi Konum ve Türkiye’nin Coğrafi Konumu, ■ Türkiye’nin Yerşekilleri ve Özellikleri,■ Türkiye’nin İklimi ve Bitki Örtüsü,■ Türkiye’de Nüfus ve Yerleşme,■ Türkiye’nin Ekonomik Coğrafyası,■ Türkiye’de Madenler, Enerji Kaynakları ve Sanayi,■ Türkiye’de Ulaşım, Ticaret ve Turizm ve ■ Türkiye’nin Coğrafi Bölgeleri bölümlerinden oluşmaktadır.

Kitapta; bölümlerin sınav formatına uygun ve soru çözümünü kolaylaştıracak bir şekilde ele alınmasına ve bilgilerin açık ve anlaşılır bir dille ifade edilmesine, bilginin resim, şekil, şemalarla somutlaştırılmasına, kavram haritaları, tablolar, grafik ve etkinliklerle akılda kalıcı biçimde sunulmasına özen gösterilmiştir. Ayrıca her sayfada yer alan boş Türkiye haritaları ile yer, yön, dağılış vs. bilgilerinizi uygulama olanağı sağlanmıştır.

Her ünitenin sonunda,

■ özet, ■ etkinlik,■ bulmaca, ■ çözümlü testler,■ cevaplı testler ve■ çıkmış sorulara;

yer verilmiştir.

Bu kitabın hazırlanmasında yardım, destek ve katkılarını esirgemeyen meslektaşlarımıza,PEGEM AKADEMİ yayınevi ve dershanesi çalışanlarına ve öğrencilerimize teşekkürü birborç biliriz.

Bu kitap, uzun bir birikimin ve yoğun bir emeğin ürünüdür. Kitapla ilgili görüş veönerileriniz bu ürünün niteliğini daha da arttıracaktır. Değerli görüş ve önerilerinizi lütfen bizimle [email protected] aracılığıyla paylaşınız.

Kitabın çalışmalarınızda yararlı olması dileğiyle, KPSS’de ve meslek hayatınızda başarılar.

Önder Cengiz-Mesut Atalay

SUNU

Page 4: ıİ Pegem Yayınları RAFYAŸrafya(2).pdfCOĞRAFYA KPSS 2016 KPSS Genel Yetenek Genel Kültür konu anlatımlı pratik bilgiler sınavlara en yakın özgün sorular ve açıklamaları

2014 KPSS’de Yer Alan 18 Coğrafya Sorusunun Oransal Dağılışı

KONULAR YAKLAŞIK AĞIRLIK

Türkiye’nin Fiziki Coğrafyası %39 (7 soru)

Türkiye’nin Beşeri Coğrafyası %17 (3 soru)

Türkiye’nin Ekonomik CoğrafyasıTürkiye’nin Ekonomik Coğrafyası %44 (8 soru)

2002-2014 yılları arasında çıkmış soruların analizleri aşağıdaki tabloda verilmiştir.

or

ta

öğ

ret

im

ön

lisa

ns

or

ta

öğ

ret

im

ön

lisa

ns

or

ta

öğ

ret

im

ön

lisa

ns

or

ta

öğ

ret

im

ön

lisa

ns

or

ta

öğ

ret

im

ön

lisa

ns

20

06

20

08

20

10

20

12

20

14

Türkiye’nin

Fiziki

Coğrafyası

Türkiye’nin

Coğrafi

Konumu1 1 1 1 1 1 1 1 1 1

Türkiye’nin

Yerşekilleri1 1 1 1 1 2 1 2 5 5

Türkiye’nin

İklimi ve

Bitki Örtüsü2 2 2 2 1 - 1 1 1 1

Türkiye’nin

Beşeri

Coğrafyası

Türkiye’de

Nüfus ve

Yerleşme2 4 2 3 2 3 3 3 3 3

Türkiye’nin Türkiye’nin

Ekonomik Ekonomik

CoğrafyasıCoğrafyası

Türkiye’de

tarım,

hayvancılık

ve ormancılık

10 8 10 10 5 4 4 5 2 2

Türkiye’de

madenler,

enerji

kaynakları ve

endüstri

4 3 8 5 3 2 3 4 2 2

Türkiye’de

ulaşım,

ticaret, ve

turizm

2 2 4 2 3 4 5 2 3 3

Türkiye’nin Türkiye’nin

Bölgeler Bölgeler

CoğrafyasıCoğrafyası

Türkiye’nin

Bölgeler

Coğrafyası2 2 4 2 3 4 - 1 1 1

Page 5: ıİ Pegem Yayınları RAFYAŸrafya(2).pdfCOĞRAFYA KPSS 2016 KPSS Genel Yetenek Genel Kültür konu anlatımlı pratik bilgiler sınavlara en yakın özgün sorular ve açıklamaları

İÇİNDEKİLER

1. BÖLÜM Coğrafi Konum ve Türkiye’nin Coğrafi Konumu

Coğrafi Konum ve Türkiye’nin Coğrafi Konumu .....................................................3

Matematik (Mutlak) Konum.....................................................................................3

Paraleller ............................................................................................................3

Meridyenler ........................................................................................................4

Yerel Saat Hesaplamaları ..................................................................................5

Güneş Hesaplamaları ........................................................................................6

Özel Tarihlerde Türkiye ......................................................................................7

Türkiye’nin Matematik Konumu ve Sonuçları .....................................................8

Özel (Göreceli) Konum .........................................................................................10

Türkiye’nin Özel Konumu ve Sonuçları ............................................................10

Özet ......................................................................................................................13

Etkinlik ..................................................................................................................14

Bulmaca................................................................................................................15

Çözümlü Test ........................................................................................................16

Cevaplı Test ..........................................................................................................22

Çıkmış Sorular ......................................................................................................25

2. BÖLÜM Türkiye’nin Yerşekilleri ve Özellikleri

Türkiye’nin Yerşekilleri ve Özellikleri ....................................................................29

Jeolojik Zamanlarda Türkiye.................................................................................29

Birinci Jeolojik Zaman (Paleozoik) ...................................................................29

İkinci Jeolojik Zaman (Mezozoik) .....................................................................29

Üçüncü Jeolojik Zaman (Tersiyer) ....................................................................29

Dördüncü Jeolojik Zaman (Kuaterner) .............................................................30

Yerşekillerinin Genel Özellikleri ............................................................................30

Fiziki Haritalar .......................................................................................................31

Türkiye’nin Dağları................................................................................................31

Orojenez ..........................................................................................................31

Volkanik Dağlar ................................................................................................33

Türkiye’nin Ovaları................................................................................................33

Bulundukları Yere Göre Ovalar ........................................................................33

Türkiye’nin Platoları ..............................................................................................35

Türkiye Akarsularının Genel Özellikleri ................................................................35

Page 6: ıİ Pegem Yayınları RAFYAŸrafya(2).pdfCOĞRAFYA KPSS 2016 KPSS Genel Yetenek Genel Kültür konu anlatımlı pratik bilgiler sınavlara en yakın özgün sorular ve açıklamaları

vi

Türkiye’nin Başlıca Akarsuları ..........................................................................35

Türkiye’nin Başlıca Havzaları ...........................................................................36

Akarsularımızın Rejimleri .................................................................................36

Türkiye’deki Akarsulardan Yararlanma ............................................................37

Türkiye’de Akarsuların Oluşturduğu Şekiller ....................................................37

Akarsu Aşındırma Şekilleri ...............................................................................37

Akarsu Biriktirme Şekilleri ................................................................................38

Türkiye’de Karstik Şekiller ................................................................................39

Türkiye’de Göller ..............................................................................................40

Oluşumlarına Göre Göller ................................................................................40

Doğal Göller ................................................................................................40

Yapay Göller (Baraj Gölleri) .........................................................................41

Sularının Özelliklerine Göre Göller ..................................................................41

Türkiye’de Rüzgârlar ve Rüzgârların Oluşturduğu Şekiller ..............................41

Türkiye’de Buzullar ve Buzulların Oluşturduğu Şekiller ...................................42

Türkiye’de Yer Altı Suları ve Kaynakları ...........................................................42

Kayaların Parçalanması ...................................................................................43

Türkiye’de Toprak Tipleri ......................................................................................43

Türkiye’de Doğal Afetler .......................................................................................44

Erozyon ............................................................................................................44

Kütle Hareketleri (Heyelan ve Toprak Kayması) ..............................................44

Türkiye’de Depremler .......................................................................................45

Türkiye’de Kıyı Şekillenmesi ............................................................................45

Türkiye’de Kıyı Tipleri ...........................................................................................46

Özet ......................................................................................................................47

Etkinlik ..................................................................................................................50

Bulmaca................................................................................................................51

Çözümlü Test ........................................................................................................52

Cevaplı Test ..........................................................................................................58

Çıkmış Sorular ......................................................................................................61

3. BÖLÜM Türkiye’nin İklimi ve Bitki Örtüsü

Türkiye’nin İklimi ve Bitki Örtüsü...........................................................................65

Türkiye’nin İklimini Etkileyen Faktörler .................................................................65

Matematik Konumunun Etkisi ..........................................................................65

Özel Konumunun Etkisi ....................................................................................66

Etrafındaki Denizlerin Etkisi .........................................................................66

Etrafındaki Kara Kütlelerinin Etkisi ..............................................................66

Page 7: ıİ Pegem Yayınları RAFYAŸrafya(2).pdfCOĞRAFYA KPSS 2016 KPSS Genel Yetenek Genel Kültür konu anlatımlı pratik bilgiler sınavlara en yakın özgün sorular ve açıklamaları

vii

Etrafındaki Basınç Merkezlerinin Etkisi .......................................................66

Yeryüzü Şekillerinin Etkisi ............................................................................66

İklim Elemanları ...............................................................................................66

Türkiye’de Sıcaklık .....................................................................................66

Türkiye’nin İzoterm Haritaları ...........................................................................67

Türkiye’nin Yıllık İzoterm Haritası ....................................................................67

Türkiye Temmuz Ayı İndirgenmiş Sıcaklık Ortalamalarının Dağılışı ................67

Türkiye Ocak Ayı İndirgenmiş Sıcaklık Ortalamalarının Dağılışı .....................67

Türkiye Yıllık Sıcaklık Farkı ..............................................................................68

Türkiye’de Güneşlenme Süresi ........................................................................68

Türkiye’de Don Olayının Dağılışı .....................................................................68

Türkiye’de Basınç ........................................................................................68

Türkiye’de Rüzgârlar ...................................................................................69

Türkiye’de Nem ve Yağış.............................................................................69

Oluşumlarına Göre Yağış Çeşitleri ...................................................................70

Türkiye’nin İklim Tipleri ve Bitki Örtüsü .................................................................71

Türkiye’de İklim Tipleri .....................................................................................71

Türkiye’nin Bitki Örtüsü ....................................................................................72

Türkiye’deki Endemik Bitkiler................................................................................74

Özet ......................................................................................................................75

İklim ......................................................................................................................76

Bitki Örtüsü ...........................................................................................................76

Etkinlik ..................................................................................................................77

Bulmaca................................................................................................................78

Çözümlü Test ........................................................................................................79

Cevaplı Test ..........................................................................................................87

Çıkmış Sorular ......................................................................................................91

4. BÖLÜM Türkiye’de Nüfus ve Yerleşme

Türkiye’de Nüfus ve Yerleşme ..............................................................................95

Türkiye’de Nüfus Artışı ve Sonuçları ................................................................95

Türkiye’de Nüfusun Dağılışı ve Nüfusun Dağılışını Etkileyen Faktörler ...........96

Türkiye’de Sık Nüfuslu Yerler ......................................................................97

Türkiye’de Seyrek Nüfuslu Yerler ................................................................97

Nüfus Yoğunlukları ......................................................................................98

Türkiye Nüfusunun Özellikleri (Nüfusun Yapısı) ..........................................99

Türkiye’de Göçler ve Yerleşme ..................................................................101

Zamana Göre Göçler .................................................................................102

Page 8: ıİ Pegem Yayınları RAFYAŸrafya(2).pdfCOĞRAFYA KPSS 2016 KPSS Genel Yetenek Genel Kültür konu anlatımlı pratik bilgiler sınavlara en yakın özgün sorular ve açıklamaları

viii

Gidilen Yere Göre Göçler ...............................................................................103

Yerleşme ............................................................................................................103

Kırsal Yerleşmeler ..........................................................................................103

Şehir Yerleşmeleri ..........................................................................................105

Türkiye’de Mesken Tipleri ve Konutlarda Kullanılan Yapı Malzemeleri ..............106

Özet ....................................................................................................................107

Etkinlik ................................................................................................................108

Bulmaca..............................................................................................................109

Çözümlü Test ......................................................................................................110

Cevaplı Test ........................................................................................................116

Çıkmış Sorular ....................................................................................................119

5. BÖLÜM Türkiye’nin Ekonomik Coğrafyası

Türkiye’nin Ekonomik Coğrafyası .......................................................................125

Türkiye Ekonomisini Etkileyen Faktörler.............................................................125

Türkiye’de Tarım .................................................................................................126

Türkiye’de Tarımda Verimi Etkileyen Faktörler ...............................................126

Tarım Ürünleri ................................................................................................129

Tahıllar .......................................................................................................129

Sanayi Bitkileri ...........................................................................................130

Yağ Bitkileri ................................................................................................133

Meyvecilik ..................................................................................................134

Yumrulu Bitkiler .........................................................................................136

Sebzecilik ..................................................................................................136

Seracılık (Örtü Altı Tarım) ..........................................................................136

Türkiye’de Hayvancılık ...................................................................................136

Küçükbaş Hayvancılık ...............................................................................137

Büyükbaş Hayvancılık ...............................................................................138

Kümes Hayvancılığı ..................................................................................139

İpek Böcekçiliği ..........................................................................................139

Arıcılık .......................................................................................................139

Balıkçılık ....................................................................................................140

Türkiye’de Ormancılık.........................................................................................141

Özet ....................................................................................................................142

Etkinlik ................................................................................................................144

Bulmaca..............................................................................................................145

Çözümlü Test ......................................................................................................146

Cevaplı Test ........................................................................................................151

Çıkmış Sorular ....................................................................................................155

Page 9: ıİ Pegem Yayınları RAFYAŸrafya(2).pdfCOĞRAFYA KPSS 2016 KPSS Genel Yetenek Genel Kültür konu anlatımlı pratik bilgiler sınavlara en yakın özgün sorular ve açıklamaları

ix

6. BÖLÜM Türkiye’de Madenler, Enerji Kaynakları ve Sanayi

Türkiye’de Madenler, Enerji Kaynakları ve Sanayi .............................................163

Türkiye’de Madenler ...........................................................................................163

Türkiye’de Çıkartılan Başlıca Madenler .........................................................164

Türkiye’de Enerji Kaynakları ...............................................................................166

Taş kömürü ....................................................................................................166

Linyit ...............................................................................................................166

Termik Santral ................................................................................................166

Petrol ..............................................................................................................167

Doğal gaz .......................................................................................................168

Su Gücü (Hidroelektrik) ..................................................................................168

Rüzgâr Gücü ..................................................................................................168

Güneş Enerjisi ................................................................................................169

Jeotermal Enerji .............................................................................................169

Nükleer Enerji ................................................................................................169

Türkiye’de Sanayi ...............................................................................................170

Türkiye’de Sanayi Kolları ...............................................................................170

Özet ....................................................................................................................175

Etkinlik ................................................................................................................178

Bulmaca..............................................................................................................179

Çözümlü Test ......................................................................................................180

Cevaplı Test ........................................................................................................188

Çıkmış Sorular ....................................................................................................191

7. BÖLÜM Türkiye’de Ulaşım, Ticaret ve Turizm

Türkiye’de Ulaşım,Ticaret ve Turizm ..................................................................197

Türkiye’de Ulaşım ...............................................................................................197

Kara Yolu Ulaşımı ..........................................................................................197

Demir Yolu Ulaşımı ........................................................................................198

Deniz Yolu Ulaşımı .........................................................................................199

Hava Yolu Ulaşımı..........................................................................................200

Türkiye’de Ticaret ...............................................................................................201

Türkiye’de Turizm ...............................................................................................203

Türkiye’nin Turistik Değerleri..........................................................................203

Türkiye Millî Parkları (1958 - 2009) ...............................................................205

Türkiye’de Şehirler ve Özellikleri ....................................................................208

Page 10: ıİ Pegem Yayınları RAFYAŸrafya(2).pdfCOĞRAFYA KPSS 2016 KPSS Genel Yetenek Genel Kültür konu anlatımlı pratik bilgiler sınavlara en yakın özgün sorular ve açıklamaları

x

Özet ....................................................................................................................212

Etkinlik ................................................................................................................213

Bulmaca..............................................................................................................214

Çözümlü Test ......................................................................................................215

Cevaplı Test ........................................................................................................221

Çıkmış Sorular ....................................................................................................224

8. BÖLÜM Türkiye’nin Coğrafi Bölgeleri

Türkiye’nin Coğrafi Bölgeleri...............................................................................231

Doğal Özellikler ..............................................................................................232

Beşeri ve Ekonomik Özellikler .......................................................................232

Karadeniz Bölgesi...............................................................................................233

Fiziki (Doğal) Özellikleri .................................................................................233

Bölümleri ........................................................................................................236

Bölgenin Enleri ...............................................................................................238

Marmara Bölgesi ................................................................................................240

Fiziki (Doğal) Özellikleri .................................................................................240

Nüfus Yapısı ve Ekonomik Özellikleri ............................................................241

Bölümleri ........................................................................................................243

Bölgenin Enleri ...............................................................................................246

Çözümlü Test ......................................................................................................248

Cevaplı Test ........................................................................................................253

Ege Bölgesi ........................................................................................................256

Fiziki (Doğal) Özellikleri .................................................................................256

Nüfus Yapısı ve Ekonomik Özellikleri ............................................................257

Bölgenin Enleri ...............................................................................................259

Akdeniz Bölgesi ..................................................................................................261

Fiziki (Doğal) Özellikleri .................................................................................261

Nüfus Yapısı ve Ekonomik Özellikler .............................................................262

Bölümleri ........................................................................................................263

Bölgenin Enleri ...............................................................................................265

Çözümlü Test ......................................................................................................266

Cevaplı Test ........................................................................................................272

İç Anadolu Bölgesi ..............................................................................................275

Fiziki (Doğal) Özellikleri .................................................................................275

Nüfus Yapısı ve Ekonomik Özellikleri ............................................................276

Bölümleri ........................................................................................................277

Bölgenin Enleri ...............................................................................................278

Page 11: ıİ Pegem Yayınları RAFYAŸrafya(2).pdfCOĞRAFYA KPSS 2016 KPSS Genel Yetenek Genel Kültür konu anlatımlı pratik bilgiler sınavlara en yakın özgün sorular ve açıklamaları

xi

Doğu Anadolu Bölgesi ........................................................................................280

Fiziki (Doğal) Özellikleri .................................................................................280

Bölümleri ........................................................................................................283

Bölgenin Enleri ...............................................................................................284

Güneydoğu Anadolu Bölgesi ..............................................................................286

Fiziki (Doğal) Özellikleri .................................................................................286

Nüfus Yapısı ve Ekonomik Özellikler .............................................................287

Bölümleri ........................................................................................................288

Güney Anadolu Projesi (GAP) .......................................................................289

Bölgenin Enleri ...............................................................................................290

Bölgelerin Özelliklerinin Karşılaştırılması ...........................................................291

Özet ....................................................................................................................293

Etkinlik ................................................................................................................294

Bulmaca..............................................................................................................295

Çözümlü Test ......................................................................................................296

Cevaplı Test ........................................................................................................301

Çıkmış Sorular ....................................................................................................304

Grafik; Tablo ve Harita Yorumlarken Dikkat Edilecek Özellikler .........................307

Bulmaca Çözümleri ............................................................................................310

Page 12: ıİ Pegem Yayınları RAFYAŸrafya(2).pdfCOĞRAFYA KPSS 2016 KPSS Genel Yetenek Genel Kültür konu anlatımlı pratik bilgiler sınavlara en yakın özgün sorular ve açıklamaları

xiii

2014

PEGEM AKADEMİ YAYINLARI'NDA YER ALAN 2014 - KPSS BENZER SORULAR

1.

I. Dört mevsimin belirgin olarak yaşanması

II. Cephe yağışlarının etkili olması

III. En uzun gecenin 21 Aralık’ta yaşanması

IV. Batı rüzgârlarının etkisi altında olması

Yukarıda numaralandırılmış ifadelerden hangileri Türkiye’nin orta kuşakta yer aldığını kanıtlar?

A) I ve II B) I ve IV C) III ve IV

D) I, II ve IV E) II, III ve IV

Önlisans Mezunları İçin Tamamı Çözümlü Soru Ban-kası Sayfa 12 / 15. Soru

2. Türkiye’nin orta kuşakta bulunmasının, aşağıdaki iklim özelliklerinden hangisi üzerinde etkili olduğu söylenemez?

A) Kış mevsiminde cephesel yağışların görülmesi

B) Batı rüzgârlarının etkisinin görülmesi

C) Akdeniz iklim kuşağında yer alması

D) Dört mevsimin belirgin yaşanması

E) Kısa mesafelerde farklı iklim tiplerinin görülmesi

Genel Yetenek Genel Kültür Türkiye Geneli 1034. Soru

3. Ülkemiz genç oluşumlu bir arazi yapısına sahip olup ortalama yükseltisi oldukça fazladır ve kısa mesafede yerşekilleri çeşitlilik göstermektedir.

Buna göre, aşağıdakilerden hangisi Türkiye’nin ge-nel yeryüzü şekilleri özellikleri içinde yer almaz?

A) Batıdan doğuya doğru gidildikçe yükseltinin artması

B) Güncel buzulların etkili olduğu dağların bulun-ması

C) Yüksek düzlüklerin yer alması

D) Farklı jeolojik dönemlere ait arazi yapısının olması

E) Aktif volkanların geniş yer tutması

Önlisans Mezunları İçin Konu Anlatımlı Kitap Sayfa 76 / 1. Soru

4. Türkiye’nin yeryüzü şekilleriyle ilgili aşağıda veri-len bilgilerden hangisi yanlıştır?

A) Kısa mesafelerde yükselti değişimi en fazla Doğu Karadeniz’dedir.

B) Güncel buzullar çoğunlukla ülkenin doğusundaki dağlar üzerindedir.

C) Türkiye’nin farklı yörelerinde meltem rüzgârları görülür.

D) Kırık dağların tamamı kıyı çizgisine dik olarak uzanır.

E) Ülkemizde en çok kıvrım dağları yaygındır.

Genel Yetenek Genel Kültür Türkiye Geneli 929. Soru

5. Kayaların, toprak tabakalarının yamaç boyunca eğim doğrultusunda hareket etmesine heyelan denir.

Heyelan oluşumunda, aşağıdakilerden hangisi en az etkilidir?

A) Eğim fazlalığı

B) Tabakaların uzanış doğrultusu

C) Akarsu rejiminin düzensiz olması

D) Toprağın yapısı

E) Yağış miktarı

5000 Genel Yetenek Genel Kültür Soru BankasıSayfa 564 / 12. Soru

6. Zemini kaya ve yapay dolgu malzemesinden oluşan bir yamacın yerçekimi, eğim, su ve beşeri faktörlerin etkisiyle aşağı ve dışa doğru hareketine heyelan denir.

I

IIIII

IVV

Buna göre, yukarıdaki Türkiye haritasında nu-maralarla gösterilen yerlerin hangisinde görülen heyelanın nedeni yağış ve engebedir?A) I B) II C) III D) IV E) V

Genel Yetenek Genel Kültür Yaprak TestTest 7 / 6. Soru

Page 13: ıİ Pegem Yayınları RAFYAŸrafya(2).pdfCOĞRAFYA KPSS 2016 KPSS Genel Yetenek Genel Kültür konu anlatımlı pratik bilgiler sınavlara en yakın özgün sorular ve açıklamaları

xiv

2014

PEGEM AKADEMİ YAYINLARI'NDA YER ALAN 2014 - KPSS BENZER SORULAR

7. Türkiye’de heyelan olaylarının en fazla Karadeniz Bölgesi’nde görülmesinde;

I. eğimin fazla olması,

II. yağışın fazla olması,

III. killi toprakların fazla olmasıfaktörlerinden hangileri etkili olmuştur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

D) I ve III E) I, II ve III

Önlisans Mezunları İçin Tamamı Çözümlü Soru Ban-kası Sayfa 35 / 9. Soru

8. Türkiye’de kış sıcaklık ortalamalarının en düşük olduğu, yazların serin ve yağışlı geçtiği, yağmur şeklinde düşen yağışların en çok yaz mevsimin-de alındığı iklim tipinin grafiği, aşağıdakilerden hangisidir?

A)

C)

B)

D)

E)

Sıcaklık (°C)Yağış (mm)140 30

2520

15105

0

12010080604020

01 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

Sıcaklık (°C)Yağış (mm)140 30

2520

15105

0

-5

12010080604020

01 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

Sıcaklık (°C)Yağış (mm)140 30

2520

15105

0

12010080604020

01 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

Sıcaklık (°C)Yağış (mm)140 30

2520

15105

0

12010080604020

01 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

Sıcaklık (°C)Yağış (mm)140 30

2520

15105

0

12010080604020

01 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

Sıcaklık

Yağış

Önlisans Mezunları İçin Konu Anlatımlı KitapSayfa 116 / 4. Soru

9.

K

%15

%31

%36

%18

%28

%36

%17%19

Kİ İY YS S

Yağışın mevsimlere dağılışının yüzde olarak gösterildiği yukarıdaki grafikler, aşağıdaki coğrafi bölümlerin hangisine ait olabilir?

I II

A) Yukarı Fırat Orta Fırat

B) Orta Kızılırmak Güney Marmara

C) Doğu Karadeniz Ergene

D) Erzurum-Kars Yukarı Sakarya

E) Erzurum-Kars Antalya

5000 Genel Yetenek Genel Kültür Soru BankasıSayfa 571 / 16. Soru

10.

Ý Y S K

Yaðýþ

Mevsimler

Yağış

S K İ Y

Yukarıda bir merkezimizin yıllık yağış rejimi verilmiştir.

II

IV

III

IV

Yağış rejimi verilen merkez haritada kaç numaralı alandır?A) I B) II C) III D) IV E) V

Önlisans Mezunları İçin Tamamı Çözümlü Soru Ban-kası Sayfa 65 / 17. Soru

Page 14: ıİ Pegem Yayınları RAFYAŸrafya(2).pdfCOĞRAFYA KPSS 2016 KPSS Genel Yetenek Genel Kültür konu anlatımlı pratik bilgiler sınavlara en yakın özgün sorular ve açıklamaları

xv

2014

PEGEM AKADEMİ YAYINLARI'NDA YER ALAN 2014 - KPSS BENZER SORULAR

11. Aşağıdakilerden hangisi Türkiye’nin az nüfuslan-mış yerlerinden değildir?

A) Taşeli Platosu

B) Hakkari Bölümü

C) Yıldız Dağları Bölümü

D) Doğu Karadeniz Kıyıları

E) Menteşe Yöresi

Genel Yetenek Genel Kültür 30 DenemeDeneme 12 / 10. Soru

12.

I

IIIII

VIV

Türkiye’nin iklim ve yeryüzü şekilleri göz önüne alındığında yukarıda verilen numaralı alanlardan hangisinde yerleşme koşullarının daha elverişli olduğu söylenebilir?A) I B) II C) III D) IV E) V

5000 Genel Yetenek Genel Kültür Soru BankasıSayfa 585 / 16. Soru

13. Dağların kıyının hemen gerisinden yükselmesi;

I. Kıyı Ege Bölümü

II. Orta Karadeniz Bölümü

III. Ergene Bölümü

IV. Adana Bölümü

V. Doğu Karadeniz Bölümü

gibi yörelerinden hangilerinde nüfusun dar kıyı şeridinde toplanmasına neden olmuştur?A) I B) II C) III D) IV E) V

Genel Yetenek Genel Kültür Türkiye Geneli 435. Soru

14. İç göçte ülkenin toplam nüfusunda bir değişiklik orta-ya çıkmaz sadece bölgelerin ve şehirlerin nüfusların-da artma ya da azalma meydana gelir.

Aşağıdakilerden hangisi iç göçün sonuçlarından değildir?

A) Ülke genelinde nüfus dağılışında dengesizlik görülür.

B) Düzensiz kentleşme görülür.

C) Sanayi tesisleri kent içinde kalır.

D) Doğal nüfus artış hızı artar.

E) Yatırımlar dengesiz dağılır.

Önlisans Mezunları İçin Konu Anlatımlı KitapSayfa 155 / 5. Soru

15. Türkiye’de kırsal kesimden kentlere doğru ekonomik ve sosyal nedenlerden dolayı yoğun göçler yaşanır. Kırsal kesimdeki ekonomik ve sosyal sorunların yanı sıra kentlerin çekici olma özellikleri de kentlerin göç almasına etkendir.

Aşağıdakilerden hangisi kırsal kesimden kentlere doğru olan göçün sonuçlarından değildir?

A) Doğal Nüfus artış oranının yükselmesi

B) Yatırımların dengesiz dağılması

C) Ulaşım ve hava kirliliğinin görülmesi

D) Kır ve kent kültürünün çatışması

E) Plansız kentleşme

Genel Yetenek Genel Kültür Yaprak TestTest 15 / 9. Soru

16. Türkiye’de Kentsel nüfus oranının en fazla olduğu bölge Marmara, en az olduğu bölge Karadeniz’dir.

Aşağıda verilenlerden hangisi bu durum üzerinde daha fazla etkili olmuştur?

A) Doğum oranları

B) Ölüm oranları

C) Nüfus yoğunlukları

D) Nüfus miktarları

E) Göç oranları

Genel Yetenek Genel Kültür 30 DenemeDeneme 18 / 6. Soru

Page 15: ıİ Pegem Yayınları RAFYAŸrafya(2).pdfCOĞRAFYA KPSS 2016 KPSS Genel Yetenek Genel Kültür konu anlatımlı pratik bilgiler sınavlara en yakın özgün sorular ve açıklamaları

xvi

2014

PEGEM AKADEMİ YAYINLARI'NDA YER ALAN 2014 - KPSS BENZER SORULAR

17.

I. Doğum oranlarının fazla olması

II. Erkek nüfus oranının kadın nüfus oranından be-lirgin bir şekilde fazla olması

III. Doğum oranlarının az, nüfus artış hızının fazla olması

IV. Tarımda makine kullanımının yaygın olması

Yukarıda verilen özelliklerden hangisi bir kentin göç aldığını kanıtlar?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) II ve III

D) II ve IV E) III ve IV

Genel Yetenek Genel Kültür Türkiye Geneli 1537. Soru

18. Çernezyom topraklar, tarımsal verimliliğin yüksek oldu-ğu yerlerdedir. Türkiye’de Doğu Anadolu Bölgesi’nde Erzurum - Kars Bölümü’nde bulunmasına karşın bu bölümdeki tarımsal verim Ege Bölgesi’nden daha dü-şüktür.

Buna göre, aşağıdakilerden hangisi Erzurum - Kars Bölümü ile Kıyı Ege Bölümü’nün bu farklılı-ğının nedenidir?

A) Yüz ölçümlerinin farklı olması

B) Sulama olanaklarının farklı olması

C) Yükseltisinin farklı olması

D) Bitki örtüsünün farklı olması

E) Enlem değerlerinin farklı olmasıGenel Yetenek Genel Kültür Yaprak TestTest 7 / 2. Soru

19. Çernozyom mineral ve humus bakımından zengin, düyanın en verimli toprakları arasındadır.

Türkiye’de Erzurum − Kars Bölümü’nde çernoz-yom toprağının bulunmasına karşın tarımın geliş-meme nedeni aşağıdakilerden hangisidir?

A) Bölümde tarım faaliyetlerine yer verilmemesi

B) Büyükbaş hayvancılığın yaygın olarak yapılması

C) Sulama ihtiyacının yeterince gelişmemiş olması

D) İklim nedeniyle tarımın yeterince gelişmemesi

E) Yaz kuraklığının tarıma olumsuz etkisi

Önlisans Mezunları İçin Konu Anlatımlı KitapSayfa 77 / 11. Soru

20. Toprak içerisindeki humus miktarında doğal bitki ör-tüsü etkilidir. Doğal bitki örtüsü gür ise humus fazladır.

IV

I

V

II

III

Buna göre yukarıdaki Türkiye haritasında tara-narak gösterilmiş alanlardan hangisinde toprak yapısında humus daha azdır?A) I B) II C) III D) IV E) V

5000 Genel Yetenek Genel Kültür Soru BankasıSayfa 564 / 11. Soru?

21. Erzurum-Kars çevresinde aşağıda verilen toprak-lardan hangisine rastlanır?

A) Çernozyom

B) Alüvyon

C) Terra-rossa

D) Lös

E) Kahverengi orman

Önlisans Mezunları İçin Tamamı Çözümlü Soru Banka-sı Sayfa 36 / 12. Soru

22. Aşağıdaki toprak türlerinden hangisi verimli toprak türleri içinde yer almasına karşın Türkiye ekonomisine katkısı en azdır?

A) Alüvyal topraklar

B) Laterit topraklar

C) Step toprakları

D) Terra rossa topraklar

E) Çernozyum topraklar

Genel Yetenek Genel Kültür Türkiye Geneli 1330. Soru

Page 16: ıİ Pegem Yayınları RAFYAŸrafya(2).pdfCOĞRAFYA KPSS 2016 KPSS Genel Yetenek Genel Kültür konu anlatımlı pratik bilgiler sınavlara en yakın özgün sorular ve açıklamaları

xvii

2014

PEGEM AKADEMİ YAYINLARI'NDA YER ALAN 2014 - KPSS BENZER SORULAR

23. Ege kıyılarında dağlar kıyı çizgisine dik uzanır.

Bu durumun sonucunda aşağıdakilerden hangisi-nin gerçekleşmesi beklenmez?

A) Orografik yağışların görülmesi

B) Falez oluşumunun zorlaşması

C) Delta oluşumunun gerçekleşmesi

D) Kıta sahanlığının genişlemesi

E) Kıyı ile iç kesimler arası ulaşımın kolaylaşması

Önlisans Mezunları İçin Konu Anlatımlı KitapSayfa 72 / 14. Soru

24. Ege Bölgesi’nde dağların kıyı çizgisine dik uzan-ması aşağıdaki özellikleriden hangisi üzerinde etkili olmamıştır?

A) Delta oluşumunda

B) Kıyı ile iç kesim arası ulaşım kolaylığında

C) Kıta sahanlığı genişliğinde

D) Pamuk tarımının yapılmasında

E) Kıyı derinliğinin azlığında

Genel Yetenek Genel Kültür Yaprak TestTest 28 / 5. Soru

25. Ege Bölgesi’nde dağlar kıyı çizgisine dik uzanır.

Aşağıdakilerden hangisi bu durum sonucun da gerçekleşmemiştir?

A) İç kesimlere ulaşımın kolay olması

B) Denizellik etkisinin iç kısımlara girebilmesi

C) Şelf alanının geniş olması

D) Horst ve grabenlerin yaygın olması

E) Gerçek kıyı uzunluğunun fazla olması

5000 Genel Yetenek Genel Kültür Soru BankasıSayfa 561 / 11. Soru

26.

Yukarıdaki haritada Ege Bölgesi'nde dağların kıyı çizgisine uzanış yönleri gösterilmiştir.

Buna göre, Ege Bölgesi'yle ilgili,

I. Denizel etki iç kesimlere sokulur.

II. Enine kıyı tipi özellikleri görülür.

III. En yağışlı mevsim kıştır.

IV. Ulaşım doğu-batı doğrultusunda gelişmiş tir.

gibi yargılardan hangisine ulaşılmaz?

A) Yalnız III B) Yalnız IV C) I ve II

D) II ve III E) III ve IV

5000 Genel Yetenek Genel Kültür Soru BankasıSayfa 648 / 12. Soru

27. Aşağıda verilen Ege Bölgesi haritasında kıyıda yer alan dağlar ve kıyı çizgisine uzanış doğrultuları gös-terilmiştir.

Bu dağların geneldeki uzanış doğrultularının sonuçları arasında aşağıda verilenlerden hangisi söylenemez?

A) Horst ve grabenlerin yaygın olması

B) Kıyı girinti çıkıntısının fazla olması

C) İç kesimlere ulaşımın kolay olması

D) Denizellik etkisinin iç kesimlere girebilmesi

E) Şelf alanın geniş olması5000 Genel Yetenek Genel Kültür Soru BankasıSayfa 650 / 1. Soru

Page 17: ıİ Pegem Yayınları RAFYAŸrafya(2).pdfCOĞRAFYA KPSS 2016 KPSS Genel Yetenek Genel Kültür konu anlatımlı pratik bilgiler sınavlara en yakın özgün sorular ve açıklamaları

xviii

2014

PEGEM AKADEMİ YAYINLARI'NDA YER ALAN 2014 - KPSS BENZER SORULAR

28. Ege Bölgesi’nde dağların kıyıya uzanış doğrultu-su aşağıdakilerden hangisini etkilememiştir?

A) Ulaşım şartlarını

B) İklimin etki alanını

C) Kıyıda koy ve körfez oluşumunu

D) Limanların hinterlandını

E) Jeotermal enerji potansiyelinin fazlalığıÖnlisans Mezunları İçin Tamamı Çözümlü Soru Ban-kası Sayfa 16 / 15. Soru

29. Ege Bölgesi’nde kırık hatlarının yaygın olma sı aşa-ğıdakilerden hangisinin ortaya çıkma sına neden olmuştur?

A) Dağların kıyı çizgisine dik uzanmasına

B) Termik santrallerin yaygın olmasına

C) Jeotermal kaynakların fazla olmasına

D) Sanayinin gelişmiş olmasına

E) Zengin linyit yataklarının oluşmasına

5000 Genel Yetenek Genel Kültür Soru BankasıSayfa 647 / 5. Soru

30. Aşağıdaki Türkiye haritasında bazı alanlar tara narak gösterilmiştir

Yukarıdaki haritada başlıca alanları gösteri len enerji kaynağı aşağıdakilerden hangisi dir?

A) Linyit B) Doğalgaz

C) Petrol D) Taşkömürü

E) Jeotermal

5000 Genel Yetenek Genel Kültür Soru Bankası, Sayfa 608 / 5. Soru

31. Ege Bölgesi’nde kırık hatların yaygınlığı ısınma ve enerji üretmede kullanılan jeotermal kaynaklar açısın-dan bölgenin zengin olmasına neden olmuştur.

Buna göre, aşağıda yer alan turizm faaliyetle-rinden hangisinin Ege Bölgesi’nde yıl boyunca yapılması beklenir?

A) Deniz turizmi

B) Doğa turizmi

C) Sağlık turizmi

D) Rafting turizmi

E) Kış turizmi

Genel Yetenek Genel Kültür Yaprak TestTest 28, 7. Soru

32. Ege Bölgesi’nde kırıklı yapının fazla olmasının;

I. termik santraller,

II. kaplıca ve içme,

III. jeotermal enerji potansiyeli,

IV. mağara turizmigibi özelliklerden hangilerinin yaygın olmasına neden olduğu söylenebilir?

A) I ve II B) I ve IV C) II ve III

D) II ve IV E) III ve IV

Önlisans Mezunları İçin Konu Anlatımlı KitapSayfa 366 / 20. Soru

33. Aşağıdaki illerden hangisinin nüfus artışı farklı bir nedene bağlıdır?

A) İskenderun

B) Kırıkkale

C) Karabük

D) Trabzon

E) Bursa

Genel Yetenek Genel Kültür Yaprak TestTest 15 / 7. Soru

Page 18: ıİ Pegem Yayınları RAFYAŸrafya(2).pdfCOĞRAFYA KPSS 2016 KPSS Genel Yetenek Genel Kültür konu anlatımlı pratik bilgiler sınavlara en yakın özgün sorular ve açıklamaları

xix

2014

PEGEM AKADEMİ YAYINLARI'NDA YER ALAN 2014 - KPSS BENZER SORULAR

34. Nadas tarımı ile topraktan iki yılda bir ürün elde edilir. Tarımın yapılmadığı yıl toprak sürülür, havalandırılır. Böylece toprağın mineral bakımından zenginleşmesi sağlanır.

Buna göre, aşağıdakilerden hangisi nadas tarı-mının uygulandığı yöreler için söylenebilecek bir yargı değildir?

A) Rüzgâr şekillendirmelerinin fazla olması

B) Yağış rejiminin düzensiz olması

C) Üretimde süreklilik olması

D) Sıcaklık farkının fazla olması

E) Tarımda ekstantif yöntemlerin uygulanması

Genel Yetenek Genel Kültür Yaprak TestTest 18 / 11. Soru

35. Sulama sorunun olduğu yerlerde nadas uygula ması yaygındır.

Aşağıda verilen bölgelerden hangisinde na das alanları en fazladır?

A) Güneydoğu Anadolu

B) Doğu Anadolu

C) İç Anadolu

D) Akdeniz

E) Ege

5000 Genel Yetenek Genel Kültür Soru BankasıSayfa 602 / 4. Soru

36. Nadas tarımı iklimin kararsızlık gösterdiği sulamanın yetersiz olduğu alanlarda yapılır.

Buna göre;

I. Rize,

II. Muğla,

III. Samsun,

IV. Bursa,

V. Şanlıurfa

merkezlerden hangisinde tarım alanlarının nadasa bırakılma ihtiyacı daha fazladır?A) I B) II C) III D) IV E) V

Genel Yetenek Genel Kültür 30 DenemeDeneme 10 / 9. Soru

37. Toprağın bir yıl ekilip, diğer yıl dinlendirilmesine nadas denir.

Buna göre aşağıdaki verilen alanların iklim koşul-ları düşünüldüğünde hangisinde nadas alanları daha geniştir?

A) Gediz Ovası

B) Çukurova

C) Bafra Ovası

D) Adapazarı ovası

E) Malatya ovası

Genel Yetenek Genel Kültür 30 DenemeDeneme 20 / 9. Soru

38. Endüstri kuruluşları çoğunlukla ham maddenin sağ-landığı yerlerde kurulur.

Aşağıdaki endüstri kuruluşlarından hangisi bulun-duğu yerde üretiminin ham maddesi bulunmaz?

A) Çanakkale → İçki fabrikası

B) Samsun → Sigara fabrikası

C) Batman → Petrol rafinerisi

D) Ankara → Mobilya sanayisi

E) Afyon → Kağıt fabrikası

Genel Yetenek Genel Kültür 30 DenemeDeneme 20 / 13. Soru

39. Bazı sanayi kuruluşlarında ham maddeye yakınlık zorunlu değildir. Fakat genel olarak ham maddeye yakınlık üretim maliyetini düşüreceğinden üretim alanının ham maddeye yakın alanlarda kurulması tercih edilir.

Aşağıda verilen endüstri kuruluşlarından hangi-sinde ham maddeye yakınlığa dikkat edilmemiş-tir?

A) Elazığ Ferro Krom Fabrikası

B) Samsun Bakır İşletme Tesisi

C) Bursa İpekli Dokuma Fabrikası

D) Giresun Aksu Kağıt Fabrikası

E) Konya Şeker Fabrikası

Genel Yetenek Genel Kültür Türkiye Geneli 139. Soru

Page 19: ıİ Pegem Yayınları RAFYAŸrafya(2).pdfCOĞRAFYA KPSS 2016 KPSS Genel Yetenek Genel Kültür konu anlatımlı pratik bilgiler sınavlara en yakın özgün sorular ve açıklamaları

xx

2014

PEGEM AKADEMİ YAYINLARI'NDA YER ALAN 2014 - KPSS BENZER SORULAR

40. Ülkelerin gelişmişlik düzeyleri ile ulasım faaliyetleri arasında sıkı bir ilişki bulunmaktadır.

Türkiye’de yurt içinde en çok kullanılan ulaşım yollarının doğru sıralaması asağıdakilerden han-gisidir?

I II IIIA) Kara yolu Demir yolu Hava yoluB) Hava yolu Demir yolu Kara yoluC) Deniz yolu Kara yolu Demir yoluD) Kara yolu Hava yolu Demir yoluE) Demir yolu Kara yolu Hava yolu

Önlisans Mezunları İçin Konu Anlatımlı KitapSayfa 300 / 9. Soru

41. Aşağıda verilen ovaların hangisinde nüfusun yoğun olması farklı bir nedene bağlıdır?

A) Bursa B) Bafra C) Konya D) Malatya E) Iğdır

Önlisans Mezunları İçin Tamamı Çözümlü Soru Ban-kası Sayfa 182 / 7. Soru

42. Türkiye’de nüfuslanma doğal şartlara bağlı olarak değişiklik gösterir; genellikle tarımsal faaliyetlerin sür-dürülebildiği verimli toprakların bulunduğu ovalarda nüfuslanma fazladır.

Aşağıda verilen ovaların hangisindeki durum bu açıklamaya uymaz?

A) Çukurova

B) Konya Ovası

C) Harran Ovası

D) Yüksekova

E) Bafra Ovası

Genel Yetenek Genel Kültür 30 DenemeDeneme 1 / 8. Soru

Page 20: ıİ Pegem Yayınları RAFYAŸrafya(2).pdfCOĞRAFYA KPSS 2016 KPSS Genel Yetenek Genel Kültür konu anlatımlı pratik bilgiler sınavlara en yakın özgün sorular ve açıklamaları

1 PEGEM AKADEMİ

20141

20121

20101

20081

20061

20141

20121

20101

20081

20061

“Ormansız yurt vatan değildir.”

MUSTAFA KEMAL ATATÜRK

COĞRAFİ KONUM VETÜRKİYE’NİN COĞRAFİ KONUMU

Ø MATEMATİK (MUTLAK) KONUM

Ø ÖZEL (GÖRECELİ) KONUM

Page 21: ıİ Pegem Yayınları RAFYAŸrafya(2).pdfCOĞRAFYA KPSS 2016 KPSS Genel Yetenek Genel Kültür konu anlatımlı pratik bilgiler sınavlara en yakın özgün sorular ve açıklamaları
Page 22: ıİ Pegem Yayınları RAFYAŸrafya(2).pdfCOĞRAFYA KPSS 2016 KPSS Genel Yetenek Genel Kültür konu anlatımlı pratik bilgiler sınavlara en yakın özgün sorular ve açıklamaları

COĞRAFİ KONUM VE TÜRKİYE’NİN

COĞRAFİ KONUMU

ÖNERİÖNERİCoğrafi konum ünitesinin KPSS’de soru sayısı az olmasına karşın matematik ve özel konumun sonuçlarının iyi kavranması diğer konu başlıklarının daha kolay anlaşılmasını sağlayacaktır.

• Türkiye’nin enleminin sonuçları• Türkiye’nin boylamının sonuçları• Özel tarihler ve Türkiye’deki etkileri

iyi kavranmalıdır.

Bir bölgenin Dünya üzerindeki yerine coğrafi konum denir. İki şekilde ifade edilir:

COĞRAFİ KONUM

Özel (Göreceli) Konum

Matematik (Mutlak) Konum

n MATEMATİK (MUTLAK) KONUM

Dünya üzerindeki herhangi bir yerin başlangıç pa-raleli olan “Ekvator”a ve başlangıç meridyeni olan “Greenwich”e uzaklığının derece cinsinden ifadesi-ne “Matematik Konum” denir.

Türkiye’den geçen en uzun paralel dai-resi 36o K (Hatay’dan geçer.) dir.

Türkiye’den geçen en kısa paralel dairesi 42o K (Sinop’tan geçer.) dir.

ParalellerEkvatora ve birbirine 1o aralıklarla çizilen hayali çem-berlere paralel denir.

Paralellerin başlıca özellikleri şunlardır:

90 °

90 °

60 °

60 °

30 °

30 °

n Başlangıç paraleli ve en uzun paralel dairesi Ekvator’dur.

Türkiye’ nin en kuzeyi ile en güneyi ara-sında 666 km’lik kuş uçuşu uzaklık bu-lunmaktadır.

42° − 36° = 6°×111 = 666 km

n Ekvator’dan kutuplara doğru boyları kısalır. Kutup-larda nokta halini alır.

n Ekvator, Dünya’nın tam ortasından geçen ve Dünya’yı iki eşit yarım küreye ayıran en büyük pa-raleldir.

n Ekvator’un kuzeyinde yer alanlara Kuzey Yarım Küre, güneyindeki alanlara Güney Yarım Küre de-nir.

1. BÖLÜMEnlem

��

��������

����� ��������

�������� ��������

����������������

Page 23: ıİ Pegem Yayınları RAFYAŸrafya(2).pdfCOĞRAFYA KPSS 2016 KPSS Genel Yetenek Genel Kültür konu anlatımlı pratik bilgiler sınavlara en yakın özgün sorular ve açıklamaları

4

90 °

90 °

30°

30°

60°

60°

Kuzey

Güney

n 90 tane Kuzey Yarım Küre' de, 90 tane Güney Ya-rım Küre'de olmak üzere toplam 180 tane paralel bulunur. Paraleller birer derece aralıklarla çizilmiş-lerdir.

n Aynı boylam üzerinde iki paralel arası kuş uçuşu uzaklık dünyanın her yerinde 111 km’dir.

Paralel ile enlem birbirine benzeyen ifa-delerdir. Enlem bir noktanın Ekvator’a

uzaklığının açı cinsinden ifadesidir. Enlem, bir yer-deki sıcaklığı, bitki örtüsünü, nüfus ve yerleşmeyi etkiler.

Enlem: Dünya üzerindeki herhangi bir noktanın ekva-tora olan uzaklığının açı cinsinden ifadesidir.

Enlem

Meridyenler

Bir kutup noktasından diğer kutup noktasına 1o ara-lıklarla çizilen hayali yarım dairelere meridyen denir.

Meridyenlerin başlıca özellikleri şunlardır:

Ülkemizde aynı meridyen yayı üzerinde yer alan kentlerin başlangıç meridyenine

olan kuş uçuşu uzaklıkları eşit değildir. Başlangıç meridyeni ile yerel saat farkları eşittir.

30°15° 45°0° 60°

n Başlangıç meridyeni olarak İngiltere’nin Greenwich kasabasından geçen meridyen kabul edilmiştir.

n Meridyenlerin boyları birbirine eşittir.

n Yarım dairedir.

n Aralarındaki kuş uçuşu uzaklık yalnızca Ekvator’da 111 km dir. Bu mesafe kutuplara doğru gidildikçe daralır.

0°111 km

Not

n Ardışık iki meridyen arası Dünya’nın her yerinde 4 dakikadır.

��

��������

����� ��������

�������� ��������

����������������

n Başlangıç Meridyeni’nin doğusunda kalan alanlar Doğu Yarım Küre (180° meridyenine kadar), batı-sında kalan alanlara Batı Yarım Küre denir.

n Meridyenler 180 tane doğuda, 180 tane batıda ol-mak üzere toplam 360 tanedir.

Page 24: ıİ Pegem Yayınları RAFYAŸrafya(2).pdfCOĞRAFYA KPSS 2016 KPSS Genel Yetenek Genel Kültür konu anlatımlı pratik bilgiler sınavlara en yakın özgün sorular ve açıklamaları

5

Türkiye’nin herhangi iki ilinden geçen meridyen uzunlukları birbirine eşittir.

0° 0° 30°30° 60°60°

• Meridyenler birer derece aralıklarla çizilmişlerdir.

Meridyen ile boylam birbirine benzeyen ifadelerdir. Boylam bir noktanın başlan-

gıç meridyenine uzaklığının açı cinsinden ifadesidir.

Boylam: Dünya üzerindeki herhangi bir noktanın başlangıç meridyenine olan uzaklığının açı cinsinden ifadesidir.

Boy

lam

Yerel saat: Dünya üzerindeki herhangi bir yerin gü-neşin ufuk düzlemindeki konumuna göre belirlenen saatidir.

Aynı boylam üzerindeki noktalarda yerel saatler yıl boyunca aynıdır.

Yerel Saat Hesaplamaların Verilen iki merkez arasındaki boylam farkı bulunur.

(Aynı yarım kürede yer alıyorsa D−D, B−B çıkarılır. Farklı yarım kürede yer alıyorsa D+B, B+D topla-nır.)

B - A = x Boylam farkı n Verilen iki merkez arasında bulunan boylam farkı

iki meridyen arasındaki sabit zaman aralığı olan 4 dakika ile çarpılır ve iki merkez arasındaki yerel saat farkı bulunur.

x .4 = Yerel saat farkın Dünya batıdan-doğuya doğru döndüğü için doğu-

da güneş erken doğar erken batar dolayısıyla do-ğunun yerel saati daima ileridir.

n Yerel saati istenen merkez daha doğuda ise, veri-len saate bulunan yerel saat farkı eklenir.

B’nin yerel saati = A’nın yerel saati + (x .4)

n Yerel saati istenen merkez daha batıda ise, verilen saatten bulunan yerel saat farkı çıkarılır.

A’nın yerel saati = B’nin yerel saati - (x .4)

Dünya üzerindeki bir nokta (Boylam) güne-şin tam karşısına geldiği anda o noktada

yerel saat 12:00’dir, öğle vaktidir, güneş ışınları gün içerisinde en büyük açıyla düşer ve gölge boyu gün içerisindeki en kısa halini alır.

30o Doğu Boylamında yer alan İzmit’te yerel saat 11:30 iken aynı anda 36o Doğu boylamın-da bulunan Şanlıurfa’da yerel saat kaçtır ?

İzmit11.30 ?

36o D30o D

Şanlıurfa

36° − 30° = 6°= (Boylam farkı) 6°× 4′ = 24′ = (Yerel saat farkı) 11.30 + 24′ = 11.54 (Şanlıurfa’nın yerel saati)

Page 25: ıİ Pegem Yayınları RAFYAŸrafya(2).pdfCOĞRAFYA KPSS 2016 KPSS Genel Yetenek Genel Kültür konu anlatımlı pratik bilgiler sınavlara en yakın özgün sorular ve açıklamaları

6

45o Doğu boylamında yer alan Iğdır’da yerel saat 15.50 iken, 33o Doğu boylamında yer alan Ankara’da yerel saat kaçtır?

Ankara? 15.50

45o D33o D

Iğdır

45° − 33° = 12° = (Boylam farkı) 12°× 4′ = 48′ = (Yerel saat farkı) 15.50′ − 48 = 15.02 (Ankara’nın yerel saati)

Güneş Hesaplamaların Dünya batıdan doğuya doğru hareket ettiği için,

doğuda güneş erken doğar erken batar, batıda geç doğar geç batar.

n 21 Mart ve 23 Eylül tarihlerinde aynı boylam üze-rinde bulunan tüm merkezlerde güneş aynı anda doğar ve aynı anda batar.

Sabah → Öğlen• Güneş’in ufuk düzlemindeki yüksel-

tisi artar.• Sıcaklıklar artar..• Gölge boyları kısalır.• Gölgeler batıya düşer.

9:0015:00

18:00 333

3

B D

12:00

6:00

6 6n Aşağıda ekinoks tarihlerinde Türkiye'de bulunan

dört farklı merkezin ufuk düzleminde güneşin ko-numunu inceleyelim.

�����

��� ���

Öğlen → Akşam• Güneş’in ufuk düzlemindeki yüksel-

tisi azalır.• Sıcaklıklar azalır.• Gölge boyları uzar.• Gölgeler doğuya düşer.

Ulusal (Ortak) Saat: Ulaşım, ticaret, haberleşme ve sosyal hizmetlerin daha düzenli yapılabilmesi için ülke içerisinde ortak saat belirlenir ve tüm merkezlerin saatleri bu zamana göre ayarlanır.Türkiye’nin Doğu-Batı genişliği fazla olmadığı için bir tek ortak saat kullanılır.

Not-

o

o

30° D

Kış mevsiminde Yaz mevsiminde

Iğdır(İleri saat dilimi)

İzmit(Geri saat dilimi)

45° D

Coğrafi anlamda bir ülke ve bölge için dört özel tarih var-dır. Şimdi bu özel tarihlerde Türkiye’de yaşanan özellik-leri haritada verilen şehirlere bakarak inceleyelim.

21 Mart tarihinde 12 saat olan gündüz süresi, 21 Haziran’a kadar sürekli uzar.