ความรู้ทั่วไปเกี่ยวกับสิ่งแวดล้อม...

ความรู้� �ทั่ วไปเกี่�ยวกี่บสิ่�งแวดล้�อม

ENV 2103รู้ายว�ชา สิ่�งแวดล้�อมกี่บกี่ารู้พัฒนา

บทั่ทั่� 1

สิ่�ทั่ธิ�วฒน บ�ญเล้�ศ

ม�ติ�ด�านสิ่�งแวดล้�อม ม�ติ�ด�านสิ่�งแวดล้�อม (Environmental Dimensions)(Environmental Dimensions)

ม�ติ�ด�านสิ่�งแวดล้�อมม�ติ�ด�านสิ่�งแวดล้�อม • สิ่�งติ$างๆ ทั่�อย�$ในสิ่ภาพัแวดล้�อม ม�ความสิ่มพันธิ กี่น

อย$างเป(น รู้ะบบสิ่$งผล้ซึ่,งกี่นแล้ะกี่น • ป-จจยทั่�ม�อ�ทั่ธิ�พัล้ติ$อค�ณภาพัของสิ่�งแวดล้�อมม�

หล้ายป-จจยหรู้2อหล้ายม�ติ� ...แบ$งเป(น 4 ม�ติ� ค2อ 1 . ม�ติ�ทั่รู้พัยากี่รู้ 2. ม�ติ�เทั่คโนโล้ย�3. ม�ติ�ของเสิ่�ยแล้ะมล้พั�ษสิ่�งแวดล้�อม4. ม�ติ�มน�ษย

ม�ติ�สิ่�ง

แวดล้

�อม

ม�ติ�มน�ษย

-ทั่รู้พัยากี่รู้ธิรู้รู้มชาติ�

-ทั่รู้พัยากี่รู้ทั่�มน�ษย สิ่รู้�างข,6น

ม�ติ�ทั่รู้พัยากี่รู้-ซึ่อฟทั่ เทั่คโนโล้ย�

-ฮารู้ ดเทั่คโนโล้ย�

ม�ติ�ของเสิ่�ยแล้ะมล้พั�ษ - ของแข9ง - ของเหล้ว- กี่:าซึ่ - ฟ;สิ่�กี่สิ่

ม�ติ�เทั่คโนโล้ย�

- ปรู้ะชากี่รู้ - กี่ารู้ศ,กี่ษา- อนามย - โบรู้าณสิ่ถาน- เศรู้ษฐกี่�จ - ความปล้อดภย- กี่ารู้เม2องกี่ารู้ปกี่ครู้อง- กี่ารู้นนทั่นากี่ารู้

ม�ติ�ด�านสิ่�งแวดล้�อม ม�ติ�ด�านสิ่�งแวดล้�อม 1. ม�ติ�ทั่รู้พัยากี่รู้ ((Resources dimensions)Resources dimensions) • เป(นม�ติ�ทั่�ม�ความสิ่>าคญ ทั่�มน�ษย ใช�เป(นป-จจยใน

กี่ารู้ด>ารู้งช�ว�ติ• ม�บทั่บาทั่ในกี่ารู้เอ26อปรู้ะโยชน ด�านอาหารู้ ทั่�อย�$

อาศย ยารู้กี่ษา เครู้2องน�$งห$ม• ม�ติ�ทั่รู้พัยากี่รู้ เป(น 2 กี่ล้�$ม ค2อ

1.1 ทั่รู้พัยากี่รู้ธิรู้รู้มชาติ� 1.2 ทั่รู้พัยากี่รู้ทั่�มน�ษย สิ่รู้�างข,6น

1.1 1.1 ทั่รู้พัยากี่รู้ธิรู้รู้มชาติ� ทั่รู้พัยากี่รู้ธิรู้รู้มชาติ� ((Natural Natural resourcesresources ) )

• สิ่�งติ$าง ๆ ทั่�เกี่�ดข,6นเองติามธิรู้รู้มชาติ�แล้ะมน�ษย สิ่ามารู้ถน>ามาใช�ปรู้ะโยชน ได� ถ�าสิ่�งน6นยงไม$ให�ปรู้ะโยชน ติ$อมน�ษย กี่9ไม$ถ2อว$าเป(นทั่รู้พัยากี่รู้ธิรู้รู้มชาติ�

เช$น บรู้รู้ยากี่าศ ด�น น>6า ป@าไม� ทั่�$งหญ�า สิ่ติว ป@า แรู้$ธิาติ� พัล้งงาน แล้ะกี่>าล้งแรู้งงานมน�ษย เป(นติ�น

• สิ่�งติ$าง ๆ ทั่�เกี่�ดข,6นเองติามธิรู้รู้มชาติ�แล้ะมน�ษย สิ่ามารู้ถน>ามาใช�ปรู้ะโยชน ได� ถ�าสิ่�งน6นยงไม$ให�ปรู้ะโยชน ติ$อมน�ษย กี่9ไม$ถ2อว$าเป(นทั่รู้พัยากี่รู้ธิรู้รู้มชาติ�

เช$น บรู้รู้ยากี่าศ ด�น น>6า ป@าไม� ทั่�$งหญ�า สิ่ติว ป@า แรู้$ธิาติ� พัล้งงาน แล้ะกี่>าล้งแรู้งงานมน�ษย เป(นติ�น

ปรู้ะเภทั่ของปรู้ะเภทั่ของทั่รู้พัยากี่รู้ธิรู้รู้มชาติ�ทั่รู้พัยากี่รู้ธิรู้รู้มชาติ�

1 .) ทั่รู้พัยากี่รู้ธิรู้รู้มชาติ�ทั่�ใช�แล้�วไม$หมดสิ่�6น (Inexhaustible natural resources)2 .) ทั่รู้พัยากี่รู้ธิรู้รู้มชาติ�ทั่�ใช�แล้�วทั่ดแทั่นได� (renewable natural resources )3 .) ทั่รู้พัยากี่รู้ธิรู้รู้มชาติ�ทั่�สิ่ามารู้ถน>ามาใช�ใหม$ได� (Recycleable natural resources )4 .) ทั่รู้พัยากี่รู้ธิรู้รู้มชาติ�ทั่�ใช�แล้�วหมดสิ่�6นไป (Exhausting natural resources )

1 .) ทั่รู้พัยากี่รู้ธิรู้รู้มชาติ�ทั่�ใช�แล้�วไม$หมดสิ่�6น (Inexhaustible natural resources)2 .) ทั่รู้พัยากี่รู้ธิรู้รู้มชาติ�ทั่�ใช�แล้�วทั่ดแทั่นได� (renewable natural resources )3 .) ทั่รู้พัยากี่รู้ธิรู้รู้มชาติ�ทั่�สิ่ามารู้ถน>ามาใช�ใหม$ได� (Recycleable natural resources )4 .) ทั่รู้พัยากี่รู้ธิรู้รู้มชาติ�ทั่�ใช�แล้�วหมดสิ่�6นไป (Exhausting natural resources )


1 .) ทั่รู้พัยากี่รู้ธิรู้รู้มชาติ�ทั่�ใช�แล้�วไม$หมดสิ่�6น (Inexhaustible natural resources)

• เป(นทั่รู้พัยากี่รู้ธิรู้รู้มชาติ�ทั่�เกี่�ดข,6นกี่$อนทั่�จะม�มน�ษย • เม2อม�มน�ษย เกี่�ดข,6นมาสิ่�งเหล้$าน�6กี่9ม�ความจ>าเป(นติ$อกี่ารู้ด>ารู้งช�ว�ติของมน�ษย เช$น แสิ่งอาทั่�ติย อากี่าศ แล้ะน>6าในวฏจกี่รู้

1 .) ทั่รู้พัยากี่รู้ธิรู้รู้มชาติ�ทั่�ใช�แล้�วไม$หมดสิ่�6น (Inexhaustible natural resources)

• เป(นทั่รู้พัยากี่รู้ธิรู้รู้มชาติ�ทั่�เกี่�ดข,6นกี่$อนทั่�จะม�มน�ษย • เม2อม�มน�ษย เกี่�ดข,6นมาสิ่�งเหล้$าน�6กี่9ม�ความจ>าเป(นติ$อกี่ารู้ด>ารู้งช�ว�ติของมน�ษย เช$น แสิ่งอาทั่�ติย อากี่าศ แล้ะน>6าในวฏจกี่รู้


2 .) ทั่รู้พัยากี่รู้ธิรู้รู้มชาติ�ทั่�ใช�แล้�วทั่ดแทั่นได�

(renewable natural resources )• ใช�ไปแล้�วสิ่ามารู้ถเกี่�ดข,6นทั่ดแทั่นในสิ่$วนทั่�ใช�ไปได� อาจจะเรู้9วหรู้2อช�าข,6นอย�$กี่นชน�ดของทั่รู้พัยากี่รู้ธิรู้รู้มชาติ�ปรู้ะเภทั่น6น • เช$น ความสิ่มบ�รู้ณ ของด�น พั2ช ป@าไม� สิ่ติว ป@า มน�ษย เป(นติ�น

2 .) ทั่รู้พัยากี่รู้ธิรู้รู้มชาติ�ทั่�ใช�แล้�วทั่ดแทั่นได�

(renewable natural resources )• ใช�ไปแล้�วสิ่ามารู้ถเกี่�ดข,6นทั่ดแทั่นในสิ่$วนทั่�ใช�ไปได� อาจจะเรู้9วหรู้2อช�าข,6นอย�$กี่นชน�ดของทั่รู้พัยากี่รู้ธิรู้รู้มชาติ�ปรู้ะเภทั่น6น • เช$น ความสิ่มบ�รู้ณ ของด�น พั2ช ป@าไม� สิ่ติว ป@า มน�ษย เป(นติ�น


3 .) ทั่รู้พัยากี่รู้ธิรู้รู้มชาติ�ทั่�สิ่ามารู้ถน>ามาใช�ใหม$ได� (Recycleable natural resources )• เป(นทั่รู้พัยากี่รู้ธิรู้รู้มชาติ�จ>าพัวกี่แรู้$ธิาติ�ทั่�น>ามาใช�แล้�วสิ่ามารู้ถน>าไปแปรู้รู้�ปให�กี่ล้บไปสิ่�$สิ่ภาพัเด�มได� แล้�วน>ากี่ล้บมาใช�ใหม$อ�กี่• เช$น แรู้$โล้หะ แรู้$อโล้หะ ได�แกี่$ เหล้9กี่ ทั่องแดง อะล้�ม�เน�ยม ฯล้ฯ

3 .) ทั่รู้พัยากี่รู้ธิรู้รู้มชาติ�ทั่�สิ่ามารู้ถน>ามาใช�ใหม$ได� (Recycleable natural resources )• เป(นทั่รู้พัยากี่รู้ธิรู้รู้มชาติ�จ>าพัวกี่แรู้$ธิาติ�ทั่�น>ามาใช�แล้�วสิ่ามารู้ถน>าไปแปรู้รู้�ปให�กี่ล้บไปสิ่�$สิ่ภาพัเด�มได� แล้�วน>ากี่ล้บมาใช�ใหม$อ�กี่• เช$น แรู้$โล้หะ แรู้$อโล้หะ ได�แกี่$ เหล้9กี่ ทั่องแดง อะล้�ม�เน�ยม ฯล้ฯ


4 .) ทั่รู้พัยากี่รู้ธิรู้รู้มชาติ�ทั่�ใช�แล้�วหมดสิ่�6นไป (Exhausting natural resources )• ม�อย�$อย$างจ>ากี่ด เม2อน>ามาใช�หมดไปไม$สิ่ามารู้ถสิ่รู้�างทั่ดแทั่นใหม$ได� หรู้2อ ติ�องใช�รู้ะยะเวล้านาน นบหล้ายหม2น ปCCกี่ว$าธิรู้รู้มชาติ�จะสิ่รู้�างข,6นใหม$ได� • เช$น น>6ามนป;โติรู้เล้�ยม กี่:าซึ่ธิรู้รู้มชาติ� แล้ะถ$านห�น เป(นติ�น

4 .) ทั่รู้พัยากี่รู้ธิรู้รู้มชาติ�ทั่�ใช�แล้�วหมดสิ่�6นไป (Exhausting natural resources )• ม�อย�$อย$างจ>ากี่ด เม2อน>ามาใช�หมดไปไม$สิ่ามารู้ถสิ่รู้�างทั่ดแทั่นใหม$ได� หรู้2อ ติ�องใช�รู้ะยะเวล้านาน นบหล้ายหม2น ปCCกี่ว$าธิรู้รู้มชาติ�จะสิ่รู้�างข,6นใหม$ได� • เช$น น>6ามนป;โติรู้เล้�ยม กี่:าซึ่ธิรู้รู้มชาติ� แล้ะถ$านห�น เป(นติ�น

12. ทั่รู้พัยากี่รู้ทั่�มน�ษย สิ่รู้�างข,6น (Man-made environment)

• มน�ษย ดดแปล้งธิรู้รู้มชาติ� โดยสิ่รู้�างกี่ล้ไกี่ควบค�มเปล้�ยนแปล้งรู้�ปรู้$างหรู้2อค�ณล้กี่ษณะ เพั2อใช�ปรู้ะโยชน ในกี่ารู้อ�ปโภคบรู้�โภค กี่ารู้จด

รู้ะเบ�ยบของสิ่งคม แล้ะกี่ารู้พัฒนาค�ณภาพัช�ว�ติ

12. ทั่รู้พัยากี่รู้ทั่�มน�ษย สิ่รู้�างข,6น (Man-made environment)

สิ่รู้�ปสิ่รู้�ป: : ม�ติ�ทั่รู้พัยากี่รู้ ม�ติ�ทั่รู้พัยากี่รู้ ((Resources Resources dimensions)dimensions)

* เป(นสิ่�งทั่�ม�ความสิ่>าคญติ$อกี่ารู้ด>ารู้งช�ว�ติแล้ะค�ณภาพัช�ว�ติ

ซึ่,งแยกี่เป(น 4 กี่ล้�$ม ค2อ1 . ทั่รู้พัยากี่รู้กี่ายภาพั • เป(นพั26นฐานหล้กี่ของรู้ะบบสิ่�งแวดล้�อมทั่�

จ>าเป(นแล้ะสิ่>าคญติ$อกี่ารู้ด>ารู้งช�ว�ติของมน�ษย แล้ะสิ่�งม�ช�ว�ติอ2น ได�แกี่$ น>6า อากี่าศ แสิ่งแดด แรู้$ธิาติ�

2. ทั่รู้พัยากี่รู้ช�วภาพั • เป(นทั่รู้พัยากี่รู้กี่ล้�$มสิ่�งม�ช�ว�ติ เป(นติวบ$งช�6

ค�ณภาพัของรู้ะบบสิ่�งแวดล้�อม แล้ะเป(นป-จจยพั26นฐานกี่ารู้ด>ารู้งช�ว�ติ


3. ค�ณค$ากี่ารู้ใช�ปรู้ะโยชน ของมน�ษย • เกี่�ยวข�องกี่บกี่ารู้ดดแปล้งทั่รู้พัยากี่รู้ช�ว

กี่ายภาพัมาสิ่รู้�างเป(นค�ณค$ากี่ารู้ใช�ปรู้ะโยชน ทั่6งด�าน เกี่ษติรู้กี่รู้รู้ม อ�ติสิ่าหกี่รู้รู้ม กี่ารู้สิ่2อสิ่ารู้ เป(นติ�น


4. ค�ณค$าค�ณภาพัช�ว�ติ • เป(นม�ติ�ทั่�แสิ่ดงผล้กี่ารู้น>าทั่รู้พัยากี่รู้มาใช�ใน

กี่ล้�$มค�ณค$ากี่ารู้ใช�ปรู้ะโยชน ของมน�ษย • ทั่>าให�ค�ณภาพัช�ว�ติของปรู้ะชากี่รู้ออกี่มาในรู้�ป

ใด ทั่6งด�านสิ่�ขภาพัอนามย สิ่ภาพัสิ่งคม กี่ารู้ศ,กี่ษา


2. 2. ม�ติ�เทั่คโนโล้ย�ม�ติ�เทั่คโนโล้ย� ((Technology Technology dimensions)dimensions)

•เทั่คโนโล้ย�กี่รู้ะบวนกี่ารู้/ว�ธิ� แล้ะเครู้2องม2อทั่�น>าความรู้� �ทั่าง

ว�ทั่ยาศาสิ่ติรู้ แล้ะศาสิ่ติรู้ อ2นๆ มาใช�เพั2อให�เกี่�ดปรู้ะโยชน ติ$อมน�ษย

ม�ติ�ด�านสิ่�งแวดล้�อม ม�ติ�ด�านสิ่�งแวดล้�อม


•ฮารู้ ดแวรู้ (Hardware): อ�ปกี่รู้ณ สิ่�งปรู้ะด�ษฐ ทั่6งหล้าย


•ซึ่อฟทั่ แวรู้ (Software): อย�$ในรู้�ปความรู้� � แนวค�ด ทั่ฤษฎี�


บทั่บาทั่สิ่>าคญติ$อมน�ษย •เป(นป-จจยทั่�ทั่>าให�มน�ษย สิ่ามารู้ถน>าเอา

ทั่รู้พัยากี่รู้ธิรู้รู้มชาติ�มาใช�ปรู้ะโยชน สิ่นองความติ�องกี่ารู้ได�มากี่ข,6น

•แติ$กี่ารู้ใช�เทั่คโนโล้ย�มกี่กี่$อให�เกี่�ดผล้กี่รู้ะทั่บติ$อสิ่�งแวดล้�อมไม$มากี่กี่9น�อย

•ควรู้เล้2อกี่เทั่คโนโล้ย�ทั่�เหมาะสิ่ม ทั่�ไม$ทั่>าให�เกี่�ดความสิ่�6นเปล้2องทั่รู้พัยากี่รู้หรู้2อกี่$อให�เกี่�ดมล้พั�ษสิ่�งแวดล้�อม


3. 3. ม�ติ�ของเสิ่�ยแล้ะมล้พั�ษสิ่�งแวดล้�อมม�ติ�ของเสิ่�ยแล้ะมล้พั�ษสิ่�งแวดล้�อม ((Waste and Waste and Pollution dimensions)Pollution dimensions) •แสิ่ดงถ,งผล้กี่ารู้ใช�ทั่รู้พัยากี่รู้ของมน�ษย

จะม�ของเสิ่�ย ปล้$อยสิ่�$สิ่ภาพัแวดล้�อมไม$มากี่กี่9น�อย

•ของเสิ่�ยทั่�เกี่�ดข,6นม�ทั่6งของแข9ง/ของเหล้ว หรู้2อกี่:าซึ่

ได�แกี่$ ความรู้�อน กี่ารู้สิ่นสิ่ะเทั่2อน เสิ่�ยง •ของเสิ่�ยทั่�เกี่�ดข,6นอาจจะไม$เกี่�ดมล้พั�ษทั่นทั่� จน

ช$วงเวล้าหน,งจ,งแปรู้สิ่ภาพัเป(นมล้พั�ษ


ทั่รู้พัยากี่รู้ทั่�ม�ศกี่ยภาพัในกี่ารู้ผล้�ติ(Productive resources)

ทั่รู้พัยากี่รู้ทั่�ม�ศกี่ยภาพัในกี่ารู้ผล้�ติ(Productive resources)

ใช�ปรู้ะโยชน (แปรู้รู้�ป)

ใช�ปรู้ะโยชน (แปรู้รู้�ป)

ของเสิ่�ยแล้ะมล้พั�ษ(Waste and Environmental pollution)

ของเสิ่�ยแล้ะมล้พั�ษ(Waste and Environmental pollution)

ความไม$สิ่มด�ล้ในธิรู้รู้มชาติ�(Imbalance of Nature)ความไม$สิ่มด�ล้ในธิรู้รู้มชาติ�

(Imbalance of Nature)

ทั่รู้พัยากี่รู้ธิรู้รู้มชาติ�เสิ่2อมโทั่รู้ม(Unproductive resources)

ทั่รู้พัยากี่รู้ธิรู้รู้มชาติ�เสิ่2อมโทั่รู้ม(Unproductive resources)

กี่ารู้กี่>าจด/กี่ารู้บ>าบด/กี่ารู้ฟF6 นฟ�สิ่ภาพักี่ารู้กี่>าจด/กี่ารู้บ>าบด/กี่ารู้ฟF6 นฟ�สิ่ภาพั

3. 3. ม�ติ�ของเสิ่�ยแล้ะมล้พั�ษสิ่�งแวดล้�อมม�ติ�ของเสิ่�ยแล้ะมล้พั�ษสิ่�งแวดล้�อม ((Waste and Waste and Pollution dimensions)Pollution dimensions)

ของเสิ่�ยแล้ะมล้พั�ษสิ่�งแวดล้�อม แบ$งเป(น 4 กี่ล้�$ม ค2อ• ของแข9ง ได�แกี่$ ขยะม�ล้ฝอย ฝ�@น กี่ากี่สิ่ารู้พั�ษ เศษของ

เหล้2อใช� ฯล้ฯ• ของเหล้ว ได�แกี่$ น>6าทั่�6ง/น>6าเสิ่�ย จากี่ บ�านเรู้2อน โรู้งงาน

อ�ติสิ่าหกี่รู้รู้ม กี่ารู้เกี่ษติรู้ • กี่:าซึ่ ได�แกี่$ อากี่าศปนเปF6 อนสิ่ารู้พั�ษ จากี่เขม$า ควน ไอเสิ่�ยรู้ถ

โรู้งงาน • มล้พั�ษทั่างฟ;สิ่�กี่สิ่ ได�แกี่$ ความรู้�อน แสิ่ง เสิ่�ยง ความสิ่น

สิ่ะเทั่2อน แล้ะทั่ศน�ยภาพั

3. 3. ม�ติ�ของเสิ่�ยแล้ะมล้พั�ษสิ่�งแวดล้�อมม�ติ�ของเสิ่�ยแล้ะมล้พั�ษสิ่�งแวดล้�อม ((Waste and Waste and Pollution dimensions)Pollution dimensions)


ม�ติ�มน�ษย : กี่ารู้ใช�ขนาดกี่บผล้ทั่�เกี่�ดข,6นจากี่พัฤติ�กี่รู้รู้ม

หรู้2อกี่�จกี่รู้รู้มมน�ษย ทั่6งทั่�เป(นรู้�ปธิรู้รู้มแล้ะนามธิรู้รู้ม

4. 4. ม�ติ�มน�ษย แล้ะเศรู้ษฐสิ่งคม ม�ติ�มน�ษย แล้ะเศรู้ษฐสิ่งคม ((Human and Socio-economic Human and Socio-economic dimensions)dimensions)


ม�ติ�เศรู้ษฐสิ่งคม: เป(นกี่ารู้แสิ่ดงขนาดแล้ะค�ณล้กี่ษณะของทั่รู้พัยากี่รู้

ทั่างเศรู้ษฐสิ่งคม ได�แกี่$ องค ปรู้ะกี่อบด�านปรู้ะชากี่รู้ กี่ารู้ศ,กี่ษา กี่ารู้สิ่าธิารู้ณสิ่�ข สิ่ภาพัทั่างเศรู้ษฐกี่�จ กี่ารู้เม2องกี่ารู้ปกี่ครู้อง วฒนธิรู้รู้ม ศ�ล้ปกี่รู้รู้ม ฯล้ฯ

4. 4. ม�ติ�มน�ษย แล้ะเศรู้ษฐสิ่งคม ม�ติ�มน�ษย แล้ะเศรู้ษฐสิ่งคม ((Human and Socio-economic Human and Socio-economic dimensions)dimensions)


สิ่รู้�ปสิ่รู้�ป: : ม�ติ�ด�านสิ่�งแวดล้�อม ม�ติ�ด�านสิ่�งแวดล้�อม ภาพัทั่�แสิ่ดงบทั่บาทั่/หน�าทั่�

สิ่�งแวดล้�อมสิ่�งแวดล้�อมเป(นเทั่คโนโล้ย�

โครู้งสิ่รู้�าง/องค ปรู้ะกี่อบ

เป(นทั่รู้พัยากี่รู้

เป(นของเสิ่�ย/มล้พั�ษเป(นทั่รู้พัยากี่รู้สิ่งคม

กี่ล้ไกี่สิ่�งแวดล้�อมแล้ะสิ่มด�ล้ในกี่ล้ไกี่สิ่�งแวดล้�อมแล้ะสิ่มด�ล้ในธิรู้รู้มชาติ�ธิรู้รู้มชาติ�

กี่ล้ไกี่สิ่�งแวดล้�อม (environmental mechanism )• ติวจกี่รู้ทั่�ควบค�มกี่ารู้เปล้�ยนแปล้งของสิ่�งแวดล้�อมจากี่สิ่ภาพัหน,งไปสิ่�$อ�กี่สิ่ภาพัหน,ง อาจเป(นสิ่�งแวดล้�อมธิรู้รู้มชาติ�หรู้2อสิ่�งทั่�มน�ษย สิ่รู้�างข,6น • กี่รู้ะบวนกี่ารู้ทั่างน�เวศว�ทั่ยาเป(นรู้ากี่ฐานของกี่รู้ะบวนกี่ารู้ทั่างสิ่�งแวดล้�อม เพัรู้าะม�จ�ดกี่>าเน�ดแล้ะเปล้�ยนแปล้งติล้อดเวล้า

กี่ล้ไกี่สิ่�งแวดล้�อม (environmental mechanism )• ติวจกี่รู้ทั่�ควบค�มกี่ารู้เปล้�ยนแปล้งของสิ่�งแวดล้�อมจากี่สิ่ภาพัหน,งไปสิ่�$อ�กี่สิ่ภาพัหน,ง อาจเป(นสิ่�งแวดล้�อมธิรู้รู้มชาติ�หรู้2อสิ่�งทั่�มน�ษย สิ่รู้�างข,6น • กี่รู้ะบวนกี่ารู้ทั่างน�เวศว�ทั่ยาเป(นรู้ากี่ฐานของกี่รู้ะบวนกี่ารู้ทั่างสิ่�งแวดล้�อม เพัรู้าะม�จ�ดกี่>าเน�ดแล้ะเปล้�ยนแปล้งติล้อดเวล้า


กี่ล้ไกี่สิ่�งแวดล้�อม (environmental mechanism )• กี่ล้ไกี่แวดล้�อมจะควบค�มกี่รู้ะบวนสิ่�งแวดล้�อมจนเข�าสิ่�$ช$วงของความสิ่มด�ล้แล้ะติล้อดไป • กี่ล้ไกี่สิ่�งแวดล้�อมสิ่ามารู้ถน>าไปปรู้ะย�กี่ติ ใช�วางแผนกี่ารู้จดรู้ะบบสิ่�งแวดล้�อมให�ม�ปรู้ะสิ่�ทั่ธิ�ภาพัได� • ติวควบค�มกี่ล้ไกี่สิ่�งแวดล้�อมเป(น เครู้2องม2อ อ�ปกี่รู้ณ หล้กี่กี่ารู้ ทั่ฤษฎี�หรู้2อเทั่คโนโล้ย� ข,6นอย�$กี่บจะควบค�มค�ณภาพัสิ่�งแวดล้�อมภายหล้งกี่ารู้เปล้�ยนแปล้งอย$างไรู้

กี่ล้ไกี่สิ่�งแวดล้�อม (environmental mechanism )• กี่ล้ไกี่แวดล้�อมจะควบค�มกี่รู้ะบวนสิ่�งแวดล้�อมจนเข�าสิ่�$ช$วงของความสิ่มด�ล้แล้ะติล้อดไป • กี่ล้ไกี่สิ่�งแวดล้�อมสิ่ามารู้ถน>าไปปรู้ะย�กี่ติ ใช�วางแผนกี่ารู้จดรู้ะบบสิ่�งแวดล้�อมให�ม�ปรู้ะสิ่�ทั่ธิ�ภาพัได� • ติวควบค�มกี่ล้ไกี่สิ่�งแวดล้�อมเป(น เครู้2องม2อ อ�ปกี่รู้ณ หล้กี่กี่ารู้ ทั่ฤษฎี�หรู้2อเทั่คโนโล้ย� ข,6นอย�$กี่บจะควบค�มค�ณภาพัสิ่�งแวดล้�อมภายหล้งกี่ารู้เปล้�ยนแปล้งอย$างไรู้


ความสิ่มด�ล้ในธิรู้รู้มชาติ� • เป(นภาวะกี่ารู้ณ ทั่างธิรู้รู้มชาติ�ของรู้ะบบน�เวศใดกี่9ติามทั่�รู้ะบบความสิ่มพันธิ รู้ะหว$างองค ปรู้ะกี่อบ เป(นไปอย$างสิ่มบ�รู้ณ • ความสิ่มด�ล้ทั่างธิรู้รู้มชาติ�ม�ความแติกี่ติ$างกี่นไปติามความแติกี่ติ$างของรู้ะบบน�เวศ • รู้ะบบน�เวศจะม�กี่ารู้เปล้�ยนแปล้งอย�$ติล้อดเวล้ากี่ารู้เปล้�ยนแปล้งน�6อาจเป(นไปโดยธิรู้รู้มชาติ� หรู้2อโดยมน�ษย กี่9ได�

ความสิ่มด�ล้ในธิรู้รู้มชาติ� • เป(นภาวะกี่ารู้ณ ทั่างธิรู้รู้มชาติ�ของรู้ะบบน�เวศใดกี่9ติามทั่�รู้ะบบความสิ่มพันธิ รู้ะหว$างองค ปรู้ะกี่อบ เป(นไปอย$างสิ่มบ�รู้ณ • ความสิ่มด�ล้ทั่างธิรู้รู้มชาติ�ม�ความแติกี่ติ$างกี่นไปติามความแติกี่ติ$างของรู้ะบบน�เวศ • รู้ะบบน�เวศจะม�กี่ารู้เปล้�ยนแปล้งอย�$ติล้อดเวล้ากี่ารู้เปล้�ยนแปล้งน�6อาจเป(นไปโดยธิรู้รู้มชาติ� หรู้2อโดยมน�ษย กี่9ได�


ความสิ่มด�ล้ในธิรู้รู้มชาติ�

ล้กี่ษณะกี่ารู้เปล้�ยนแปล้งเป(นไปได� 2 แบบ ค2อ

1 .แบบกี่รู้ะทั่นหน: ทั่>าให�รู้ะบบน�เวศเสิ่�ยสิ่มด�ล้แล้ะม�ผล้กี่รู้ะทั่บติ$อสิ่�งม�ช�ว�ติ ทั่>าให�ติายหรู้2อสิ่�ญพันธิ� ไปได�ง$าย เช$น กี่ารู้เกี่�ดไฟไหม�ป@า อ�ทั่กี่ภย กี่ารู้เกี่�ดโรู้ครู้ะบาด ฯล้ฯ



1 .แบบกี่รู้ะทั่นหน: ทั่>าให�รู้ะบบน�เวศเสิ่�ยสิ่มด�ล้แล้ะม�ผล้กี่รู้ะทั่บติ$อสิ่�งม�ช�ว�ติ ทั่>าให�ติายหรู้2อสิ่�ญพันธิ� ไปได�ง$าย เช$น กี่ารู้เกี่�ดไฟไหม�ป@า อ�ทั่กี่ภย กี่ารู้เกี่�ดโรู้ครู้ะบาด ฯล้ฯ




2. แบบค$อยเป(นค$อยไปติามธิรู้รู้มชาติ�: เป(นกี่ารู้เปล้�ยนแปล้งอย$างช�า ๆ กี่$อให�เกี่�ดอนติรู้ายติ$อมน�ษย แล้ะสิ่�งสิ่�งม�ช�ว�ติ อ2นน�อยมากี่



2. แบบค$อยเป(นค$อยไปติามธิรู้รู้มชาติ�: เป(นกี่ารู้เปล้�ยนแปล้งอย$างช�า ๆ กี่$อให�เกี่�ดอนติรู้ายติ$อมน�ษย แล้ะสิ่�งสิ่�งม�ช�ว�ติ อ2นน�อยมากี่


ความสิ่มด�ล้ในธิรู้รู้มชาติ� • กี่ารู้สิ่�ญเสิ่�ยความสิ่มด�ล้ในรู้ะบบน�เวศหากี่เกี่�ดโดยธิรู้รู้มชาติ� รู้ะบบน�เวศจะช$วยแกี่�ไขได�ด�วยติวเอง แติ$ถ�าเกี่�ดจากี่มน�ษย จะแกี่�ไขได�ยากี่มากี่ •มน�ษย = ติวกี่ารู้ทั่>าล้ายรู้ะบบน�เวศมากี่ทั่�สิ่�ด

ความสิ่มด�ล้ในธิรู้รู้มชาติ� • กี่ารู้สิ่�ญเสิ่�ยความสิ่มด�ล้ในรู้ะบบน�เวศหากี่เกี่�ดโดยธิรู้รู้มชาติ� รู้ะบบน�เวศจะช$วยแกี่�ไขได�ด�วยติวเอง แติ$ถ�าเกี่�ดจากี่มน�ษย จะแกี่�ไขได�ยากี่มากี่ •มน�ษย = ติวกี่ารู้ทั่>าล้ายรู้ะบบน�เวศมากี่ทั่�สิ่�ด


สิ่าเหติ�ทั่�ทั่>าให�รู้ะบบน�เวศเสิ่�ยความสิ่มด�ล้

1. กี่ารู้เพั�มปรู้ะชากี่รู้:

ทั่>าให�ความติ�องกี่ารู้ใช�ทั่�ด�นทั่>ากี่ารู้เกี่ษติรู้มากี่ข,6น โดยเฉพัาะเขติรู้�อน ปรู้ะชากี่รู้จะบ�กี่เบ�กี่ป@าใหม$ ๆ เพั2อใช�พั26นทั่�ทั่>าไรู้$เล้2อนล้อยทั่>าให�ด�น ป@าไม� สิ่ภาวะแวดล้�อมเสิ่�ยหายปCล้ะจ>านวนมากี่


1. กี่ารู้เพั�มปรู้ะชากี่รู้:

ทั่>าให�ความติ�องกี่ารู้ใช�ทั่�ด�นทั่>ากี่ารู้เกี่ษติรู้มากี่ข,6น โดยเฉพัาะเขติรู้�อน ปรู้ะชากี่รู้จะบ�กี่เบ�กี่ป@าใหม$ ๆ เพั2อใช�พั26นทั่�ทั่>าไรู้$เล้2อนล้อยทั่>าให�ด�น ป@าไม� สิ่ภาวะแวดล้�อมเสิ่�ยหายปCล้ะจ>านวนมากี่



2 . กี่ารู้เกี่ษติรู้สิ่มยใหม$

กี่ารู้เกี่ษติรู้ในป-จจ�บนม�$งเพั2อกี่ารู้ค�ามากี่ข,6น ม�กี่ารู้ใช�ป�Iยแล้ะยาฆ่$าแมล้งจ>านวนมากี่ สิ่ารู้เหล้$าน�6จะติกี่ค�างในด�น แล้ะอาจถ�กี่ชะล้�างล้งสิ่�$แหล้$งน>6า ทั่>าให�ม�ผล้ติ$อช�ว�ติสิ่ติว ในด�นแล้ะในน>6า


2 . กี่ารู้เกี่ษติรู้สิ่มยใหม$

กี่ารู้เกี่ษติรู้ในป-จจ�บนม�$งเพั2อกี่ารู้ค�ามากี่ข,6น ม�กี่ารู้ใช�ป�Iยแล้ะยาฆ่$าแมล้งจ>านวนมากี่ สิ่ารู้เหล้$าน�6จะติกี่ค�างในด�น แล้ะอาจถ�กี่ชะล้�างล้งสิ่�$แหล้$งน>6า ทั่>าให�ม�ผล้ติ$อช�ว�ติสิ่ติว ในด�นแล้ะในน>6า

กี่ล้ไกี่สิ่�งแวดล้�อมแล้ะสิ่มด�ล้ในกี่ล้ไกี่สิ่�งแวดล้�อมแล้ะสิ่มด�ล้ในธิรู้รู้มชาติ�ธิรู้รู้มชาติ�สิ่าเหติ�ทั่�ทั่>าให�รู้ะบบน�เวศเสิ่�ยความสิ่มด�ล้

3. การขยายตั�วของเมื อง

กี่ารู้เพั�มปรู้ะชากี่รู้ทั่>าให�ความติ�องกี่ารู้ทั่�อย�$อาศยเพั�มข,6น เม2องขยายติวอย$างรู้วดเรู้9ว ทั่>าให�พั26นทั่�กี่ารู้เกี่ษติรู้ถ�กี่ใช�ไปเพั2อสิ่รู้�างติ,กี่ ศ�นย กี่ารู้ค�า ถนน รู้ะบบน�เวศเปล้�ยนไป กี่ารู้ถ$ายเทั่ของเสิ่�ยจากี่เม2อง กี่$อให�เกี่�ดมล้พั�ษของน>6าแล้ะอากี่าศ


3. การขยายตั�วของเมื อง

กี่ารู้เพั�มปรู้ะชากี่รู้ทั่>าให�ความติ�องกี่ารู้ทั่�อย�$อาศยเพั�มข,6น เม2องขยายติวอย$างรู้วดเรู้9ว ทั่>าให�พั26นทั่�กี่ารู้เกี่ษติรู้ถ�กี่ใช�ไปเพั2อสิ่รู้�างติ,กี่ ศ�นย กี่ารู้ค�า ถนน รู้ะบบน�เวศเปล้�ยนไป กี่ารู้ถ$ายเทั่ของเสิ่�ยจากี่เม2อง กี่$อให�เกี่�ดมล้พั�ษของน>6าแล้ะอากี่าศ

กี่ล้ไกี่สิ่�งแวดล้�อมแล้ะสิ่มด�ล้ในกี่ล้ไกี่สิ่�งแวดล้�อมแล้ะสิ่มด�ล้ในธิรู้รู้มชาติ�ธิรู้รู้มชาติ�สิ่าเหติ�ทั่�ทั่>าให�รู้ะบบน�เวศเสิ่�ยความสิ่มด�ล้

4 . การอ�ตัสาหกรรมื

กี่ารู้พัฒนาอ�ติสิ่าหกี่รู้รู้มทั่>าให�ทั่รู้พัยากี่รู้ถ�กี่ใช�เป(นวติถ�ด�บมากี่ย�งข,6น กี่รู้ะบวนกี่ารู้ผล้�ติ ทั่>าให�ม�ของเสิ่�ย เช$น น>6าเสิ่�ย ไอเสิ่�ย ซึ่,งสิ่$งผล้กี่รู้ะทั่บติ$อกี่ารู้เปล้�ยนแปล้งรู้ะบบน�เวศในบรู้�เวณทั่�โรู้งงานอ�ติสิ่าหกี่รู้รู้ม ติ6งอย�$แล้ะบรู้�เวณใกี่ล้�เค�ยง


4 . การอ�ตัสาหกรรมื

กี่ารู้พัฒนาอ�ติสิ่าหกี่รู้รู้มทั่>าให�ทั่รู้พัยากี่รู้ถ�กี่ใช�เป(นวติถ�ด�บมากี่ย�งข,6น กี่รู้ะบวนกี่ารู้ผล้�ติ ทั่>าให�ม�ของเสิ่�ย เช$น น>6าเสิ่�ย ไอเสิ่�ย ซึ่,งสิ่$งผล้กี่รู้ะทั่บติ$อกี่ารู้เปล้�ยนแปล้งรู้ะบบน�เวศในบรู้�เวณทั่�โรู้งงานอ�ติสิ่าหกี่รู้รู้ม ติ6งอย�$แล้ะบรู้�เวณใกี่ล้�เค�ยง


สิ่รู้�ป กี่ล้ไกี่สิ่�งแวดล้�อมแล้ะสิ่มด�ล้ในธิรู้รู้มชาติ�

• ความสิ่มด�ล้ของรู้ะบบน�เวศเป(นเรู้2องสิ่>าคญย�งติ$อกี่ารู้พัฒนาในย�คป-จจ�บน• เพัรู้าะกี่ารู้พัฒนาทั่�ขาดความเข�าใจ ในเรู้2องรู้ะบบน�เวศจะทั่>าให�รู้ะบบน�เวศเสิ่�ยสิ่มด�ล้ แล้ะจะสิ่$งผล้กี่รู้ะทั่บในทั่างล้บมาสิ่�$มน�ษยชาติ�

สิ่รู้�ป กี่ล้ไกี่สิ่�งแวดล้�อมแล้ะสิ่มด�ล้ในธิรู้รู้มชาติ�

• ความสิ่มด�ล้ของรู้ะบบน�เวศเป(นเรู้2องสิ่>าคญย�งติ$อกี่ารู้พัฒนาในย�คป-จจ�บน• เพัรู้าะกี่ารู้พัฒนาทั่�ขาดความเข�าใจ ในเรู้2องรู้ะบบน�เวศจะทั่>าให�รู้ะบบน�เวศเสิ่�ยสิ่มด�ล้ แล้ะจะสิ่$งผล้กี่รู้ะทั่บในทั่างล้บมาสิ่�$มน�ษยชาติ�

ให�นกี่ศ,กี่ษาแบ$งกี่ล้�$ม ทั่>ากี่ารู้ว�เครู้าะห ป-ญหาสิ่�งแวดล้�อมทั่�เกี่�ดกี่บทั่รู้พัยากี่รู้เหล้$าน�6 พัรู้�อมทั่6งบอกี่ผล้กี่รู้ะทั่บทั่�เกี่�ดข,6นอนเป(นผล้สิ่2บเน2องมาจากี่กี่ารู้พัฒนา (กี่ล้�$มล้ะ 1 เรู้2อง)

1. ทั่รู้พัยากี่รู้ป@าไม�2. ทั่รู้พัยากี่รู้สิ่ติว ป@า3. ทั่รู้พัยากี่รู้ด�น4. ทั่รู้พัยากี่รู้แหล้$งน>6า5. ทั่รู้พัยากี่รู้ป@าชายเล้น

ให�นกี่ศ,กี่ษาแบ$งกี่ล้�$ม ทั่>ากี่ารู้ว�เครู้าะห ป-ญหาสิ่�งแวดล้�อมทั่�เกี่�ดกี่บทั่รู้พัยากี่รู้เหล้$าน�6 พัรู้�อมทั่6งบอกี่ผล้กี่รู้ะทั่บทั่�เกี่�ดข,6นอนเป(นผล้สิ่2บเน2องมาจากี่กี่ารู้พัฒนา (กี่ล้�$มล้ะ 1 เรู้2อง)

1. ทั่รู้พัยากี่รู้ป@าไม�2. ทั่รู้พัยากี่รู้สิ่ติว ป@า3. ทั่รู้พัยากี่รู้ด�น4. ทั่รู้พัยากี่รู้แหล้$งน>6า5. ทั่รู้พัยากี่รู้ป@าชายเล้น

งานกี่ล้�$มทั่�ายคาบเรู้�ยน บทั่ทั่� งานกี่ล้�$มทั่�ายคาบเรู้�ยน บทั่ทั่� 11

ความรู้ทั่วไปเกี่ยวกับสิ่งแวดล้อม...

Environment

Transcript of ความรู้ทั่วไปเกี่ยวกับสิ่งแวดล้อม...