ΝΕΕΣ ΚΑΤΑΓΡΑΦΕΣ ΤΟΥ OXYNOTUS CENTRINA ΣΤΙΣ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΘΑΛΑΣΣΕΣ ΚΑΙ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ

ΕΜΒΡΥΪΚΗ ΤΟΥ ΑΝΑΠΤΥΞΗ

Κουστένη Βασιλική και Μεγαλοφώνου Περσεφόνη

Πανεπιστήμιο Αθηνών, Τμήμα Βιολογίας, Τομέας Ζωολογίας-Θαλάσσιας Βιολογίας, Πανεπιστημιούπολη, 157 84 Αθήνα

Compagno, 1984

10ο Πανελλήνιο Συμπόσιο Ωκεανογραφίας & Αλιείας 7-10 Μαΐου 2012, Ίδρυμα Ευγενίδου, Αθήνα

Στη Μεσόγειο έχει χαρακτηριστεί

ως κρίσιμα απειλούμενο

είδος (Bradaї et al., 2010)

κύριες απειλές

• Αύξηση της αλιείας σε ένταση και αποτελεσματικότητα

• Αλιεία σε βάθη όπου απαντά το είδος • Ο χαμηλός ρυθμός ανάπτυξης, η καθυστερημένη ωρίμανση, ο

χαμηλός ρυθμός αναπαραγωγής (Bradaї et al., 2010)

• Βαθύβιο είδος, φτάνει μέχρι τα 660 m σε βάθος • Μέγιστο μήκος: 150 cm, μέσο TL ωρίμανσης ~ 60 cm • Αναπαραγωγή: ωοζωοτοκία, μέσο TL γέννησης ~ 23 cm • Διατροφή: πολύχαιτοι, καρκινοειδή, κεφαλόποδα (Capapé et al., 1999)

Θηλυκό άτομο ~ 60 cm στη θάλασσα του Μαρμαρά (πηγή: http://www.youtube.com/watch?v=WlvS8HfeciQ)

Οξύνωτος καρχαρίας

Oxynotus centrina (Linnaeus, 1758)

• Ψηλό, τριγωνικό σώμα

• Ελαφρώς πεπιεσμένο κεφάλι με στενό και αμβλύ ρύγχος

• Άκανθες στα ραχιαία πτερύγια

• Η άκανθα του 1ου πτερυγίου έχει ελαφριά πρόσθια κλίση

• Απουσία εδρικού πτερυγίου

• Γκρί χρωματισμός με σκούρες κηλίδες

• Μεγάλα και τραχιά πλακοειδή λέπια (Compagno, 1984)

1η άκανθα

2η άκανθα

Κοιλιακά πτερύγια

Πλάγια όψη

Κάτοψη

Κύρια χαρακτηριστικά:

Πλακοειδή Λέπια

Κάτω όψη κεφαλής

• 5 βραγχιακές σχισμές

• Μεγάλοι φυσητήρες

• Μεγάλοι ρώθωνες σε κοντινή απόσταση ο ένας από τον άλλον (πολύ μικρότερη από το πλάτος τους)

• Θηλώδη, παχιά χείλη • Διαφορετικά δόντια στην άνω

και κάτω γνάθο (Compagno, 1984)

Κύρια χαρακτηριστικά:

Κάτω γνάθος

Άνω γνάθος

Φυσητήρας

Βραγχιακές σχισμές

Ρώθωνες

Περιοχές τυχαίας σύλληψης του είδους κατά την περίοδο 2006-2011

• Κορινθιακός Κόλπος: καλοκαίρι, παραγάδι, βάθος 180 m

• Ψαρά (ΒΑ Αιγαίο): φθινόπωρο, μηχανότρατα, βάθος 130 m

• Εύβοια (Κεντρικό Αιγαίο): άνοιξη, μηχανότρατα, βάθος 366-458 m

Σε κάθε άτομο: • καταγράφτηκαν οι

μορφομετρικές μετρήσεις (Compagno, 1984)

• προσδιορίστηκε η ποσοστιαία αναλογία των μορφομετρικών χαρακτηριστικών στο ολικό μήκος

• εξετάστηκε η γεννητική ωριμότητα και το στομαχικό περιεχόμενο

Μορφομετρικά χαρακτηριστικά

Μέση τιμή σε mm

Μέση ποσοστιαία αναλογία (%) TL

PRC (Precaudal length) 493.8 77.7

HDL (Head length) 118.3 18.9

IDS (Interdorsal space) 120.3 18.9

PD1 ( Pre-first dorsal length) 137.0 21.8

PD2 ( Pre-second dorsal length) 372.0 59.0

D1A (First dorsal anterior margin) 126.5 20.4

D1H (First dorsal height) 82.0 13.2

D1P (First dorsal posterior margin) 96.3 15.3

D1B (First dorsal base) 109.3 17.3

P1A (Pectoral anterior margin) 104.8 16.9

P1H (Pectoral height) 89.0 13.9

P1P (Pectoral posterior margin) 74.3 11.9

P1B (Pectoral base) 43.8 7.0

P2A (Pelvic anterior margin) 54.8 8.8

P2P (Pelvic posterior margin) 52.3 8.4

P2B (Pelvic base) 49.3 7.9

HDH ( Head hight) 84.3 13.5

TRH (Trunk height) 100.3 16.1

ABH (Abdomen height) 125.0 19.7

TAH (Tail hight) 48.8 7.7

MOL (Mouth length) 14.3 2.2

MOL (Mouth width) 47.3 7.5

EYH (Eye height) 10.3 1.6

Περιοχή GSI %

HSI %

Ψαρά 0.4 26.6

Ψαρά 0.8 33.5

Κορινθιακός 8.1 35.8

Εύβοια 0.6 28.8

• Μορφομετρία και HSI ομοιότητα με προηγούμενες μελέτες (Capapé et al., 2001, Megalofonou & Damalas, 2004, Dragičević et al., 2009)

• Η ανάλυση του στομαχικού περιεχομένου δεν έδειξε κάποιο είδος διατροφής

• Η αναγνώριση του φύλου ήταν δυνατή στα έμβρυα. Αναλογία Θ:Α = 1.3:1

• TL-RW εμβρύων θετική συσχέτιση• Όλα τα έμβρυα είχαν μορφομετρικά

χαρακτηριστικά όμοια με τα ώριμα άτομα

• Η μέση αναλογία του μήκους της κεφαλής (HDL), και του μήκους του ματιού (EYL) ως προς το TL ήταν 25 % και 8 % ενώ στα ώριμα άτομα ήταν 18.9 % και 4.1 % αντίστοιχα

Έμβρυο με το λεκιθικό του σάκο

Θηλυκά άτομα που αλιεύθηκαν στα Ψαρά (Οκτώβριος 2007)

• Το είδος παρουσιάζει ευρεία εξάπλωση σε όλο το Αιγαίο Πέλαγος

• Τα άτομα δεν ξεπερνούν το μέγιστο ολικό μήκος που έχει αναφερθεί για το είδος στη Μεσόγειο (800 mm στην Αδριατική; Dragičević et al., 2009)

• Το άτομο που αλιεύθηκε στον Κορινθιακό Κόλπο αποτελεί την πρώτη καταγραφή του είδους στην περιοχή

Θηλυκά άτομα που αλιεύθηκαν στα Ψαρά (Οκτώβριος 2007)

Ευχαριστώ για την προσοχή σας