Φορολογία Μηχανικών_Δήλωση Φόρου Εισοδ. O.E.2013.pdf

Περιερχόμενα

Νίκος Κολυδάς - www.tkm.tee.gr

Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας

Τμήμα Κεντρικής Μακεδονίας

Τμήμα Επαγγελματικών Θεμάτων

Φορολογία

Ελευθέρων Επαγγελματιών

Αρχιτεκτόνων-Μηχανικών

Φορολογικές Σημειώσεις

για Ελεύθερους Επαγγελματίες

Μάιος 2013 – Τ.Ε.Ε./Τμήμα Κεντρικής Μακεδονίας

Κολυδάς Νικόλαος

www.tkm.tee.gr



Περιεχόμενα

Ακαθάριστο Εισόδημα Ελευθερίων Επαγγελμάτων – Εισόδημα από Υπηρεσίες

Ελευθερίων Επαγγελμάτων ....................................................................................................... 1

Εκπιπτόμενες Δαπάνες από τα Ακαθάριστα Έσοδα Ελευθέρων Επαγγελματιών .................... 7

Δαπάνη Απόσβεσης – Αποσβέσεις παγίων μέχρι 31.12.2012 ................................................ 19

Δαπάνη Απόσβεσης – Αποσβέσεις παγίων από 01.01.2013 και εφεξής! ............................... 22

Εγκύκλιοι και νομολογία σχετικά με τις δαπάνες που εκπίπτονται ........................................ 26

Φ.Π.Α. Άρθρο 30 – Δικαίωμα Έκπτωσης του Φόρου ............................................................... 28

Συναλλαγές με Ιδιώτες – Τρόπος Εξόφλησης .......................................................................... 30

Επισημάνσεις Ν.3842/2010 ..................................................................................................... 33

Λογιστικές Διαφορές και Φορολογική Αναμόρφωση Κερδών ................................................ 35

Αυτοέλεγχος Υποβαλλόμενων Φορολογικών Δηλώσεων ....................................................... 48

Ν.3919/2011 (ΦΕΚ 32/Α’) ........................................................................................................ 50

Πότε μια Οικονομική Συμφωνία Πρέπει να Δηλώνεται στην Εφορεία ................................... 55

Υποβολή από το Τ.Ε.Ε. καταστάσεων των έγγραφων συμφωνιών που έχουν συνάψει

μηχανικοί .................................................................................................................................. 58

Παράταση Προθεσμίας Υποβολής των Καταστάσεων των Έγγραφων Συμφωνιών

Δικηγόρων και Μηχανικών ...................................................................................................... 59

Χρήσιμα! ................................................................................................................................... 60

Δικαιολογητικά για την Απαλλαγή από την Προκατάθεση της Αμοιβής Μελέτης και

Επίβλεψης Μηχανικών ............................................................................................................ 67

Φορολογία Εισοδήματος Φορολογικές Ρυθμίσεις – Οικονομικό Έτος 2013! Χρήση

2012! ........................................................................................................................................ 80

Πόθεν Έσχες Μηχανικών – Εισόδημα από Προσαύξηση Περιουσίας της §3 του

άρθρου 15 του Ν.3888/2010 ................................................................................................. 108

Διάφορα ................................................................................................................................. 112



Φορολογικός Οδηγός 2013 – Οικ. Έτος 2014 ........................................................................ 118

Φορολογία Εισοδήματος Φυσικών Προσώπων..................................................................... 125

Υπεραξία από την Πώληση Ακινήτου .................................................................................... 132

Φορολογία Εισοδήματος – Λοιπά Θέματα ............................................................................ 134

Φόρος Προστιθέμενης Αξίας .................................................................................................. 136

Φόρος Πολυτελούς Διαβίωσης .............................................................................................. 138

Αποδείξεις που ΔΕΝ «μετρούν» για τη χρήση 2013 .............................................................. 139

Ακαθάριστο Εισόδημα Ελευθέρων Επαγγελματιών – Εισόδημα από Υπηρεσίες Ελευθέρων Επαγγελματιών

Νίκος Κολυδάς - www.tkm.tee.gr Περιεχόμενα σελίδα 1

Ακαθάριστο Εισόδημα Ελευθερίων Επαγγελμάτων –

Εισόδημα από Υπηρεσίες Ελευθερίων Επαγγελμάτων

Παρ. 1

Εισόδημα από υπηρεσίες ελευθέριων επαγγελμάτων είναι το σύνολο των αμοιβών

από την άσκηση του ελευθερίου επαγγέλματος του: ιατρού, οδοντιάτρου, κτηνίατρου,

φυσιοθεραπευτή, βιολόγου, ψυχολόγου, μαίας, δικηγόρου, δικολάβου,

συμβολαιογράφου, άμισθου υποθηκοφύλακα, δικαστικού επιμελητή, αρχιτέκτονα,

μηχανικού, τοπογράφου, χημικού, γεωπόνου, γεωλόγου, δασολόγου, ωκεανογράφου,

σχεδιαστή, δημοσιογράφου, συγγραφέα, διερμηνέα, ξεναγού, μεταφραστή, καθηγητή

ή δασκάλου, καλλιτέχνη, χορευτή, χορογράφου, ηθοποιού, σκηνοθέτη, ζωγράφου,

γλύπτη, χαράκτη, σκηνογράφου, ενδυματολόγου, διακοσμητή, οικονομολόγου,

αναλυτή προγραμματιστή, ερευνητή, σύμβουλου επιχειρήσεων, λογιστή, φοροτέχνη,

αναλογιστή, κοινωνιολόγου, κοινωνικού λειτουργού και εμπειρογνώμονα.

Στο εισόδημα από υπηρεσίες ελευθέριων επαγγελμάτων περιλαμβάνεται και κάθε

αμοιβή που καταβάλλεται :

α) Σε πραγματογνώμονες, διαιτητές, εκκαθαριστές γενικά

β) Σε συγγραφείς και μουσουργούς από συγγραφικό δικαίωμα γενικά

γ) Σε ιδιώτες για τη συμμετοχή τους σε κάθε ειδών επιτροπές ή συμβούλια

Ως εισόδημα από υπηρεσίες ελευθέριων επαγγελμάτων λογίζεται και κάθε

εισόδημα που δεν μπορεί να υπαχθεί σε κάποια από τις κατηγορίες Α’ έως Ζ’ του

φορολογικού εισοδήματος. Ως εισόδημα από ελευθέρια επαγγέλματα λογίζονται και οι

πάσης φύσεως τόκοι που καταβάλλονται σε αρχιτέκτονες μηχανικούς και τοπογράφους

λόγω καθυστέρησης είσπραξης των αμοιβών τους.

Παρ. 2

Κοινό χαρακτηριστικό για τον προσδιορισμό ενός επαγγέλματος ως ελευθέριο είναι

η παροχή ανεξαρτήτων υπηρεσιών από πρόσωπα που έχουν επιστημονικές και

καλλιτεχνικές ή ειδικές γνώσεις. Προέχει δηλαδή το πνευματικό στοιχείο ή το



καλλιτεχνικό. Διαφέρει δε από τα επαγγέλματα του εμπόρου, βιοτέχνη, υδραυλικού,

κομμώτριας κ.λπ. Διότι:

α) Κατονομάζονται περιοριστικός στο νόμο

β) Παρέχονται υπηρεσίες προσωπικά στους πελάτες από άτομα που ασκούν

ελευθέριο επάγγελμα (όπως αυτά απαριθμήθηκαν παραπάνω) ή από

προσωπικές εταιρίες (Ο.Ε., Ε.Ε.) μέσω των μελών τους που έχουν τις ίδιες

ικανότητες ή ιδιότητες και όχι μέσω του προσωπικού τους (ΣτΕ.2662/1970 -

Εγκ. ΠΟΛ.321/1970 ΝΣΚ.362/1974 Εγκ.1067462/1095/25.02.1999.

Σύμφωνα με το υπ’ αριθμό 10/9012/139/30.03.1998 έγγραφο ΥΠΟΙΚ προσωπική

εταιρία Ο.Ε..

Ε.Ε. η οποία προσφέρει τις υπηρεσίες μέσω υπαλλήλων (επιστημονικό προσωπικό)

δύναται να χαρακτηριστεί οργανωμένη κερδοσκοπική μονάδα με συνέπεια το

εισόδημά της να θεωρείται εισόδημα εξ εμπορικών επιχειρήσεων (Δ’ πηγής) με όσα

αυτό συνεπάγεται για τον προσδιορισμό του καθαρού εισοδήματος (υποχρέωση

παρακράτησης φόρου ή μη).

Τα ίδια ισχύουν και για τις ατομικές επιχειρήσεις εφόσον προσφέρουν υπηρεσίες

μέσω επιστημονικού προσωπικού (όταν λέμε προσωπικό εννοούμε ότι υπάρχει

εξαρτημένη υπαλληλική σχέση και όχι προσωπικό με σχέση σύμβασης έργου.

Η απασχόληση στοιχειώδους προσωπικού π.χ. γραμματέως, καθαρίστρια κ.λπ. δεν

μπορεί να προσδώσει τον χαρακτηρισμό εμπορική επιχείρηση. Σχετικό έγγραφο

068319/18799/Α0012/03.08.2004.

Πάντως το εισόδημα μελετητικής Ε.Π.Ε. ή Α.Ε. χαρακτηρίζεται από τον νόμο ως

εισόδημα εξ εμπορικής επιχείρησης .

Κατηγορία βιβλίων μηχανικού

Η B’ κατηγορία λογιστικών βιβλίων στην οποία εντάσσεται ο μηχανικός

περιλαμβάνει:



α) Βιβλίο εσόδων-εξόδων. Τα δεδομένα του βιβλίου τηρούνται σε αθεώρητα

έντυπα, ανεξάρτητα από τον τρόπο τήρησής τους, χειρόγραφα ή μηχανογραφικά

και όταν τηρούνται μηχανογραφικά μπορεί απλώς να αποθηκεύονται σε

ηλεκτρομαγνητικά μέσα και δίνονται άμεσα στον έλεγχο όταν ζητηθούν. Με τις

διατάξεις του Κ.Φ.Α.Σ. δεν ορίζεται υποχρέωση από 01.01.2013 τήρησης

μηνιαίας κατάστασης βιβλίου εσόδων-εξόδων επί μηχανογραφικής τήρησής

του, όμως θα εκτυπωθεί θεωρημένη μηνιαία κατάσταση εσόδων-εξόδων για τον

Δεκέμβριο του 2012.

Στο βιβλίο αυτό γράφει:

• Τα έσοδά του (από παροχή υπηρεσιών, από λοιπές πράξεις όπως έσοδα από

τόκους, προμήθειες κ.λπ.). Η καταχώριση των εσόδων περιλαμβάνει τη

χρονολογία, τον αριθμό του δικαιολογητικού με το οποίο πραγματοποιήθηκε

το έσοδο (καταχώριση μπορεί να γίνεται με ένα ποσό καθημερινά με μνεία

του πρώτου και τελευταίου στοιχείου που εκδόθηκε τη συγκεκριμένη μέρα).

• Το Φ.Π.Α. που εισπράττει από τους πελάτες του.

• Τα έξοδά του, δηλαδή όλες τις δαπάνες που πραγματοποιεί. Η καταχώριση

των εξόδων περιλαμβάνει τη χρονολογία, το είδος του δικαιολογητικού της

δαπάνης, τον αύξοντα αριθμό του, την επωνυμία του εκδότη και το ποσό.

• Το Φ.Π.Α. που εμφαίνει στα δικαιολογητικά δαπανών. Τα ποσά κάθε πράξης

εσόδου ή εξόδου αναλύονται σε ιδιαίτερες στήλες του βιβλίου ή σε

καταστάσεις ανάλογα με τις ανάγκες της φορολογίας εισοδήματος και του

Φ.Π.Α.. Π.χ. αν ένας μηχανικός πραγματοποιεί έσοδα, επί των οποίων για τη

φορολογία εισοδήματος, θα εφαρμόσει όχι ένα συντελεστή αλλά

περισσότερους, όπως ορίζεται στην §5 του άρθρου 49 του Ν.2238/94 (38%,

22%, 17%, 60%), τότε τα έσοδα αυτά θα υποδιακρίνονται στο σκέλος των

εσόδων του βιβλίου του ή η υποδιάκριση θα φαίνεται σε κατάσταση που θα

καταρτίζει. Σημειώνεται εδώ ότι τα δικαιολογητικά δαπανών που

καταχωρίζονται στο βιβλίο, πρέπει να είναι τα προβλεπόμενα από το νόμο

για κάθε περίπτωση.

Εξαιρετικά, μπορεί να μην καταχωρίζεται τιμολόγιο στις περιπτώσεις

αποδοχής υπηρεσιών, καθώς και μη εμπορεύσιμων αγαθών από το



Μηχανικό, αξίας κάθε συναλλαγής μέχρι εκατό (100,00) ευρώ, εφόσον

εκδίδεται απόδειξη παροχής υπηρεσιών ή απόδειξη λιανικής πώλησης, κατά

περίπτωση, υπό την προϋπόθεση της αποδοχής του στοιχείου αυτού από το

Μηχανικό (άρθρο 12, §16 περ. γ΄, όπως αντικαταστάθηκε και με την §11

άρθρ.29 Ν.3522/2006 (ΦΕΚ.276/Α).

Ειδικά για την έκπτωση των καταβαλλομένων στο Τ.Σ.Μ.Ε.Δ.Ε.

κρατήσεων 2% επί των αμοιβών των μηχανικών του Ν.2326/1940 (άρθρο 6,

§1) και του Ν.Δ.27-11/1926 (άρθρο 2), μέχρι 31.12.2002 χαρακτηριζόταν

ασφαλιστική εισφορά και εξεπίπτετο από το συνολικό εισόδημα του

μηχανικού (στην ατομική του δήλωση). Ήδη το υπουργείο Οικονομικών με

την με αριθμό 1023923/553/Α0012/06.03.2003 Διαταγή του, απεφάνθη, μετά

από τη με αριθμό 88/2003 Γνωμάτευση του Νομικού Συμβουλίου του

Κράτους, ότι η κράτηση ποσοστού 2% υπέρ του Τ.Σ.Μ.Ε.Δ.Ε., που γίνεται στις

αμοιβές μηχανικών για την εκπόνηση μελέτης ή την επίβλεψη τεχνικών

έργων, δεν αποτελεί ασφαλιστική εισφορά της περίπτωσης β’ της §1 του

άρθρου 8 του Ν.2238/1994. Κατά συνέπεια, η κράτηση αυτή από το έτος

2003 και εφεξής καταχωρείται ως δαπάνη του μηχανικού και δεν εκπίπτεται

ως μείωση του συνολικού εισοδήματός του στην ατομική του δήλωση.

Σημειώνεται ότι η εισφορά 1% της §1 του άρθρου 7 του αυτού Α.Ν. ως

συνιστώσα εισφορά υπέρ τρίτου, καταχωρίζεται ως δαπάνη στα βιβλία του

μηχανικού.

Έκπτωση ασφαλιστικών εισφορών από τα ακαθάριστα έσοδα

Ισχύουσες διατάξεις

Με τις διατάξεις της §45 του άρθρου 3 του Ν.4110/2013 προστέθηκε

υποπερίπτωση εε' στην περίπτωση α' της §1 του άρθρου 31 του Ν.2238/1994.

Ειδικότερα εκπίπτει, ως διαχειριστική δαπάνη, το ποσό των εισφορών που

καταβάλλονται σε ταμεία ασφάλισης, εφόσον η καταβολή τους είναι υποχρεωτική από

το νόμο, καθώς και το ποσό των καταβαλλόμενων εισφορών στις περιπτώσεις

προαιρετικής ασφάλισης σε ταμεία που έχουν συσταθεί με νόμο.[1]



Σύμφωνα δε με την περίπτωση α' της §1 του άρθρου 28 του ίδιου νόμου οι

διατάξεις αυτές ισχύουν για δαπάνες που πραγματοποιούνται από το οικονομικό έτος

2014 και μετά.

Τέλος, σημειώνεται ότι μεταξύ των δαπανών του μηχανικού συμπεριλαμβάνονται

και οι αποσβέσεις των παγίων περιουσιακών του στοιχείων.

Χρόνος ενημέρωσης βιβλίου εσόδων-εξόδων

Η καταχώρηση - ενημέρωση του βιβλίου εσόδων - εξόδων με τις πιο πάνω πράξεις

γίνεται μέχρι το τέλος του επόμενου μήνα κάθε ημερολογιακού τριμήνου και όχι

πέραν του χρόνου της εμπρόθεσμης υποβολής της περιοδικής δήλωσης Φ.Π.Α..

Στην περίπτωση που κατά την διάρκεια της χρήσης λαμβάνονται στοιχεία αγοράς

αγαθών πριν από την παραλαβή τους, η ενημέρωση των βιβλίων γίνεται κατά την

παραλαβή των αγαθών. Εφόσον στο τέλος της χρήσης λαμβάνονται στοιχεία αγοράς

αγαθών που δεν έχουν ακόμα παραληφθεί, καταχωρούνται σχετικές εγγραφές σε

ιδιαίτερες στήλες του βιβλίου εσόδων - εξόδων και τακτοποιούνται με την παραλαβή

των αγαθών.

Επιπλέον, μέχρι τη λήξη της προθεσμίας υποβολής της δήλωσης φορολογίας

εισοδήματος του οικείου οικονομικού έτους καταχωρείται ανακεφαλαιωτικά,

συγκεντρωτικά και όχι ανά παραστατικό, ανάλυση των δεδομένων που καταχωρούνται

στο βιβλίο εσόδων-εξόδων, ανάλογα με τις ανάγκες της φορολογίας εισοδήματος για

τον προσδιορισμό του αποτελέσματος και την συμπλήρωση των φορολογικών

δηλώσεων ή καταστάσεων που ορίζονται με τις διατάξεις του παρόντος νόμου.

Σε ιδιαίτερο χώρο του βιβλίου εσόδων-εξόδων ή σε καταστάσεις καταχωρείται,

μέχρι τον χρόνο της εμπρόθεσμης υποβολής της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος

για κάθε πάγιο περιουσιακό στοιχείο, η ημερομηνία και η αξία κτήσης του, το οικείο

δικαιολογητικό, ο συντελεστής απόσβεσής του, οι αποσβέσεις και η αναπόσβεστη αξία.

Ακαθάριστο και καθαρό εισόδημα

Ως ακαθάριστο εισόδημα από υπηρεσίες ελευθερίων επαγγελμάτων λαμβάνεται το

σύνολο των αμοιβών, που εισπράττονται από την άσκηση του ελευθέριου



επαγγέλματος, όπως αυτό προκύπτει από τα επαρκή και ακριβή βιβλία και στοιχεία

που τηρεί ο φορολογούμενος.

Από το ακαθάριστο εισόδημα εκπίπτουν οι επαγγελματικές δαπάνες μόνο εφόσον

αποδεικνύεται η καταβολή τους με νόμιμο φορολογικό στοιχείο και έχουν αναγραφεί

στα βιβλία του υπόχρεου.

Το ποσό που απομένει μετά τις εκπτώσεις (επαγγελματικές δαπάνες) αποτελεί το

καθαρό εισόδημα από υπηρεσίες ελευθερίων επαγγελμάτων. Το καθαρό εισόδημα

αρχιτεκτόνων και μηχανικών από τη σύνταξη μελετών και σχεδίων οικοδομικών και

λοιπών τεχνικών έργων, την επίβλεψη της εκτέλεσής τους, τη διεύθυνση εκτέλεσης

(διοίκηση του έργου) και την ενέργεια πραγματογνωμοσυνών και διαιτησιών σχετικών

με αυτά τα έργα, εξευρίσκεται πλέον με λογιστικό τρόπο.

(ισχύει από 01.01.2010)

Χρόνος Απόκτησης Εισοδήματος

Χρόνος κτήσης του εισοδήματος από υπηρεσίες ελευθέριου επαγγέλματος

θεωρείται ο χρόνος κατά τον οποίο παρασχέθηκαν οι υπηρεσίες από τον ελεύθερο

επαγγελματία. Όταν πρόκειται για παροχή υπηρεσιών διαρκείας, χρόνος κτήσης του

εισοδήματος θεωρείται ο χρόνος που καθίσταται απαιτητό κάθε επί μέρους τμήμα της

αμοιβής για το μέρος αυτό και την υπηρεσία που παρασχέθηκε. Κατ’ εξαίρεση, για τους

ελεύθερους επαγγελματίες που αποκτούν εισόδημα από παροχή υπηρεσιών στο

Δημόσιο και τα Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου, χρόνος κτήσης του εισοδήματός

τους θεωρείται ο χρόνος είσπραξής του.

(ισχύει από 01.01.2011)

Εκπιπτόμενες Δαπάνες από τα Ακαθάριστα Έσοδα Ελευθέρων Επαγγελματιών


Εκπιπτόμενες Δαπάνες

από τα Ακαθάριστα Έσοδα Ελευθέρων Επαγγελματιών

Αμοιβές – Αποζημιώσεις

1. Τα έξοδα μισθοδοσίας και αμοιβής του προσωπικού, εφόσον έχουν καταβληθεί ή

βεβαιωθεί οι ασφαλιστικές εισφορές υπέρ του Ι.Κ.Α. ή άλλου ασφαλιστικού

οργανισμού, εκτός αν από την κείμενη νομοθεσία προβλέπεται μερική ή ολική

απαλλαγή από την υποχρέωση για την καταβολή εισφορών. Η υπηρεσία που

διενεργεί το φορολογικό έλεγχο, τακτικό ή προσωρινό, υποχρεούται, αμέσως μετά

την ολοκλήρωσή του, να ενημερώσει τον αρμόδιο ασφαλιστικό οργανισμό σχετικά

με την απόδοση ή μη των ασφαλιστικών εισφορών. Η παραβίαση της υποχρέωσης

του προηγούμενου εδαφίου συνιστά πειθαρχικό αδίκημα που τιμωρείται κατά τις

οικείες διατάξεις του πειθαρχικού δικαίου. Οι δαπάνες μισθοδοσίας δεν

αναγνωρίζονται προς έκπτωση αν δεν έχουν εξοφληθεί μέσω επαγγελματικών

τραπεζικών λογαριασμών ή επιταγών που εξοφλούνται μέσω των ίδιων

λογαριασμών.

2. Η αποζημίωση σε τρίτους βάση δικαστικών αποφάσεων.

3. Αποζημιώσεις απολυθέντων υπαλλήλων.

4. Η αποζημίωση που καταβάλει επιχείρηση σε κληρονόμους φονευθέντος από πτώση

- συνεπεία σεισμού - κτηρίου ιδιοκτησίας της.

5. Αποζημίωση βάσει νόμου που καταβάλει εκμισθώτρια στο μισθωτή για τη λύση της

μισθωτικής σχέσης.

6. Αμοιβές προς άλλους ελεύθερους επαγγελματίες (δικηγόρων, συμβολαιογράφων,

λογιστών κ.λπ.).

7. Αμοιβές μηχανικών για τις παρασχεθείσες υπηρεσίες τους και εφόσον δεν

συμπεριλαμβάνονται στο κόστος οικοδομής (π.χ. σύνταξη τοπογραφικών

διαγραμμάτων, επιμετρήσεις, οριοθετήσεις, κ.λπ.).

8. Αμοιβές προς τρίτους οι οποίοι λόγω ύψους αμοιβών (έως 5.000€) δεν εκδίδουν οι

ίδιοι φορολογικά στοιχεία (καθαρίστριες, ευκαιριακά απασχολούμενοι κ.λπ.).



9. Οι μισθοί και οι κάθε είδους απολαβές των μελών ή εταίρων των εταιριών

ελευθέριων επαγγελμάτων δεν εκπίπτουν από τα ακαθάριστα έσοδα σχετ.

1006184/122/Α0012/22.01.2002 έγγραφο).

Ασφάλιστρα

1. Ασφάλιστρα για την ασφάλιση των περιουσιακών τους στοιχείων.

2. Ασφάλιστρα πυρός.

3. Ασφάλιστρα μεταφορικών μέσων.

4. Ασφάλιστρα ομαδικής ασφάλισης ζωής του εργατοτεχνικού προσωπικού και για

μέλη διοικητικού συμβουλίου Α.Ε. μέχρι του ποσού 1.500€

Μισθώματα

1. Ενοίκια επαγγελματικών εγκαταστάσεων με βάση το μισθωτήριο συμβόλαιο που

έχει κατατεθεί στην Δ.Ο.Υ. ακόμη και αν η μεταγενέστερη τροποποίηση του αρχικοί

μισθωτηρίου δεν έχει κατατεθεί στην Δ.Ο.Υ.

2. Τεκμαρτό μίσθωμα επί ιδιοχρήσεως (εφόσον δηλωθεί ως εισόδημα από ακίνητα).

3. Ενοίκια μηχανημάτων που χρησιμοποιούνται για τις ανάγκες της επιχείρησης.

4. Ενοίκια λοιπών κινητών πραγμάτων που χρησιμοποιούνται για τις ανάγκες της

επιχείρησης

5. Για χρηματοδοτική μίσθωση σε εταιρίες leasing.

Έξοδα Μεταφοράς

1. Προσωπικού.

2. Υλικών, αγαθών με μεταφορικά με μέσα τρίτων

Διάφορες Δαπάνες

1. Ασφαλιστικές εισφορές που υποχρεούνται να καταβάλλουν οι επιχειρήσεις στο

Τ.Σ.Μ.Ε.Δ.Ε. για τους έμμισθους μηχανικούς που απασχολούν (εργοδοτικές

εισφορές) και ατομικές ασφαλιστικές εισφορές στο Τ.Σ.Μ.Ε.Δ.Ε. (ισχύει από

01.01.2013)



2. Δαπάνη ηλεκτρικού ρεύματος και τηλεφώνου, έστω και αν το τηλέφωνο ή ο

μετρητής έχει παραμείνει στο όνομα του ιδιοκτήτη του ακινήτου.

3. Ταχυδρομικών υπηρεσιών - σταθερών τηλεφώνων, ADSL γραμμές.

4. Έξοδα κινητής τηλεφωνίας (50% της δαπάνης) και έξοδα πρόσβασης στο διαδίκτυο

(50%). (ισχύει από 01.01.2013)

5. Αποθήκευσης, φύλαξης, εκθέσεων.

6. Γραφείου (γραφική ύλη, έντυπα, αναλώσιμα, υλικά πολλαπλών εκτυπώσεων).

7. Καύσιμα και υλικά θέρμανσης, υλικά καθαριότητας, φαρμακείου.

8. Κοινόχρηστα.

9. Προμήθειες τραπεζών.

10. Προμήθειες τρίτων για αγορές, πωλήσεις, μεσιτείες, κ.λπ..

11. Δημοσίευσης αγγελιών και ανακοινώσεων.

12. Δημοσίευσης στο Φ.Ε.Κ. ισολογισμών.

13. Κρατήσεις, φόροι - τέλη (εκτός του φόρου εισοδήματος).

14. Συνδρομές σε επιστημονικά περιοδικά.

15. Συνδρομές σε επαγγελματικές οργανώσεις (Τ.Ε.Ε., σύλλογοι κλαδικοί, σύλλογοι

εργασιακοί).

16. Χορηγίες με προϋποθέσεις και εφόσον δεν εκπίπτουν ως δαπάνη μείωσης

φορολογητέου εισοδήματος.

17. Έξοδα επιμόρφωσης προσωπικού.

18. Έξοδα διανυκτερεύσεων και διατροφής πελατών κ.λπ..

19. Συντήρηση και λειτουργία παγίων που ενδείκνυται αποκλειστικά με το αντικείμενο

των εργασιών.

20. Μεταφορικά έξοδα λόγω αλλαγής της επαγγελματικής εγκατάστασης (ως έδρας).

21. Διαμονής, διατροφής, μετακίνησης όταν μετακινούνται μακριά από την έδρα τους

στα πλαίσια της εκτέλεσης της εργασίας.

22. Τα ποσά των διαφημίσεων που βαρύνουν τον ελεύθερο επαγγελματία.

23. Τα ποσά των δαπανών για την αγορά ηλεκτρονικών υπολογιστών και του

λογισμικού.

24. Οι δαπάνες οργάνωσης ενημερωτικών ημερίδων και συναντήσεων για τους

εργαζομένους ή τους πελάτες.



25. Οι κρατήσεις 2% υπέρ του Τ.Ε.Ε. επί μελετών και επιβλέψεων τεχνικών έργων.

(καταργήθηκε)

26. Κρατήσεις 2% υπέρ Τ.Σ.Μ.Ε.Δ.Ε. και 1% υπέρ Ε.Μ.Π..

Αποδείξεις Λιανικής μέχρι 100€ περνάνε στα επαγγελματικά έξοδα.

Δαπάνες Ε.Ι.Χ. αυτοκινήτων – Μισθωμάτων Χρονομίσθωσης ( leasing)

Οι δαπάνες συντήρησης, λειτουργίας, επισκευής, κυκλοφορίας, αποσβέσεων και

μισθωμάτων leasing Ε.Ι.Χ. αυτοκινήτων εκπίπτουν κατά ποσοστό 70% από το

ακαθάριστο εισόδημα για αυτοκίνητα έως 1.600 κυβικά εκατοστά και 35% για τα

αυτοκίνητα μεγαλύτερου κυβισμού.

Παράδειγμα:

Ελεύθερος επαγγελματίας με αυτοκίνητο 1.600cc πραγματοποιεί δαπάνες

συντήρησης, κυκλοφορίας κ.λπ. μέσα στο έτος 10.000€. Από αυτό το ποσό

αναγνωρίζεται φορολογικά το 70% ενώ το υπόλοιπο 30% αναγνωρίζεται ως λογιστική

διαφορά και προστίθεται ως τέτοια στο έντυπο Ε3 στο τέλος του έτους.

Προϋπόθεση για την αναγνώριση προς έκπτωση των ανωτέρω δαπανών είναι η

χρησιμοποίηση των Ε.Ι.Χ. αυτοκινήτων για την εξυπηρέτηση των επαγγελματικών

αναγκών του ελεύθερου επαγγελματία. Συνεπώς στην περίπτωση που τα Ε.Ι.Χ.

αυτοκίνητα εξυπηρετούν αποκλειστικά ατομικές και οικογενειακές ανάγκες αυτού,

κανένα ποσό από τις ανωτέρω δαπάνες των αυτοκινήτων δεν θα εκπίπτεται από τα

ακαθάριστα έσοδα του ελεύθερου επαγγελματία. Η διαπίστωση αν τα Ε.Ι.Χ αυτοκίνητα

χρησιμοποιούνται για τις επαγγελματικές ανάγκες του ελεύθερου επαγγελματία και σε

ποια έκταση είναι θέμα πραγματικό και σε κάθε συγκεκριμένη περίπτωση θα

εξετάζεται με την επιβαλλόμενη αντικειμενικότητα

Οι δαπάνες των Ε.Ι.Χ. αυτοκινήτων των εταίρων που χρησιμοποιούνται για τις

ανάγκες της εταιρίας εκπίπτουν από το ακαθάριστο εισόδημα της εταιρίας.-

Προϋπόθεση για την αναγνώριση για έκπτωση από τα έσοδα της εταιρίας των δαπανών

για έξοδα Ε.Ι.Χ. αυτοκινήτων που ανήκουν στους εταίρους είναι η χρησιμοποίηση

αυτών για την εξυπηρέτηση των αναγκών της εταιρίας και η απόδειξη της καταβολής

των δαπανών από σχετικά παραστατικά στοιχεία που προβλέπονται από τον Κ.Β.Σ. Η



διαπίστωση της χρησιμοποίησης ή όχι των πιο πάνω Ε.Ι.Χ. αυτοκινήτων για τις ανάγκες

της εταιρίας είναι θέμα πραγματικό, το οποίο υπάγεται στην εξελεγκτική εξουσία του

προϊσταμένου της αρμόδιας Δ.Ο.Υ.

Η μόνη προϋπόθεση που θέτει πλέον ο νόμος είναι να χρησιμοποιούνται για τις

ανάγκες της επιχείρησης, και δεν αναφέρεται πουθενά ότι πρέπει να ανήκουν στην

κυριότητα της επιχείρησης ή να τα έχει μισθωμένα από οποιονδήποτε τρίτο. Με βάση

τα ανωτέρω αναφερόμενα, τα επιβατικά αυτοκίνητα Ι.Χ. που χρησιμοποιεί η Ο.Ε. ή Ε.Ε.

και ανήκουν στην κυριότητα των εταίρων οι ανωτέρω δαπάνες αυτών αναγνωρίζονται

προς έκπτωση από τα ακαθάριστα έσοδα από την ισχύ του Ν.3842/2010 (Απρίλιος

2010) και μετά.

Τα μισθώματα που καταβάλλει ελεύθερος επαγγελματίας σε εταιρία ενοικίασης

αυτοκινήτων για μακροχρόνια μίσθωση Ε.Ι.Χ. αυτοκινήτου εκπίπτουν κατά ποσοστό

70% για αυτοκίνητα έως 1600cc και κατά 35% για αυτοκίνητα μεγαλυτέρου κυβισμού.

Το υπόλοιπο πόσο προστίθεται ως λογιστική διάφορα στο τέλος του έτους.

Μισθώματα Χρονομίσθωσης (leasing) Ακινήτων

Τα μισθώματα για leasing διαμερίσματος το οποίο μετά την ανακαίνιση του θα

χρησιμοποιηθεί ως επαγγελματική στέγη εκπίπτουν από το ακαθάριστο εισόδημα.

- Ελεύθερος επαγγελματίας αγόρασε με το σύστημα leasing ένα διαμέρισμα και το

ανακαινίζει, προκειμένου να μεταφέρει το γραφείο του εκεί και να το χρησιμοποιήσει

ως επαγγελματική εγκατάσταση. Η ανακαίνιση αυτή θα διαρκέσει λίγους μήνες. Στην

περίπτωση αυτή τα μισθώματα leasing που καταβάλλει κατά τους μήνες αυτούς της

ανακαίνισης του διαμερίσματος το οποίο δεν χρησιμοποιείται ακόμη ως επαγγελματική

εγκατάσταση, εφόσον αυτό θα χρησιμοποιηθεί στη συνέχεια ως επαγγελματική στέγη,

εκπίπτουν σύμφωνα με την §2 του άρθρου 49 και την περίπτ. ιστ’ της §1 του άρθρου 31

του Κ.Φ.Ε. από τα ακαθάριστα έσοδα του. Τούτο όμως ως θέμα πραγματικό θα κριθεί

από τον προϊστάμενο της Δ.Ο.Υ. στα πλαίσια της εξελεγκτικής του αρμοδιότητας (σχετ.

1062387/1124/Α0012/22.08.2001 έγγραφο).



Δαπάνη Τόκων Δανείου

Οι τόκοι δανείου που καταβάλλει ελεύθερος επαγγελματίας δεν εκπίπτουν από το

εισόδημα από ακίνητα (ιδιόχρηση) όταν δεν δηλώνει εισόδημα από ελευθέρια

επαγγέλματα.

- Με την περίπτ. δ της §1 του άρθρου 31 του Κ.Φ.Ε. ορίζεται ότι από τα ακαθάριστα

έσοδα των επιχειρήσεων εκπίπτουν, μεταξύ άλλων και οι δεδουλευμένοι κάθε είδους

τόκοι δανείων ή πιστώσεων γενικά. Διευκρινίζεται ότι, όπως έχει γίνει δεκτό από την

διοίκηση (σχετ. 1014005/248/Α0012/ΠΟΛ1039/08.02.2001 διαταγή) όταν εμπορικές

επιχειρήσεις αποκτούν εισόδημα μόνο από ακίνητα (Α’ πηγή) οι τόκοι του δανείου δεν

εκπίπτουν από το εισόδημα αυτό και κατά ανάλογη εφαρμογή στην περίπτωση που

ελεύθερος επαγγελματίας δεν δηλώνει εισόδημα από ελευθέρια επαγγέλματα, οι τόκοι

αυτών δεν μπορούν να εκπέσουν από τα εισοδήματα από ακίνητα (ιδιόχρηση) (σχετ.

1086630/2201/Α0012/04.01.2005 έγγραφο).

Οι τόκοι δανείου για την έκδοση των πανεπιστημιακών συγγραμμάτων εκπίπτουν

από το ακαθάριστο εισόδημα.

- Σύμφωνα με το πρώτο εδάφιο της §2 του άρθρου 49 και την περίπτωση δ’ της §1 του

άρθρου 31 του Κ.Φ.Ε. μεταξύ των επαγγελματικών δαπανών περιλαμβάνονται και οι

τόκοι των δανείων που χορηγούνται στους συγγραφείς

- Καθηγητές Α.Ε.Ι. για την έκδοση των πανεπιστημιακών συγγραμμάτων. Τα ποσά

αυτών των τόκων οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να εκπίπτουν κατά τον υπολογισμό του

καθαρού εισοδήματος τους από τις αμοιβές που εισπράττουν, οι οποίες αποτελούν και

το ακαθάριστο εισόδημά τους (σχετ. Π.8904/01.02.1984 έγγραφο).

Λοιπές Δαπάνες

Οι μισθοί και οι κάθε είδους απολαβές των μελών των εταιριών ελεύθερων

επαγγελματιών δεν εκπίπτουν από τα ακαθάριστα έσοδα.

- Σύμφωνα με το τελευταίο εδάφιο της υποπερίπτωσης. αα’ της περίπτωσης. α’ της §1

του άρθρου 31 του Κ.Φ.Ε., όπως προστέθηκε με την §5 του άρθρου 10 του Ν.2065/1992

και ισχύει για τα εισοδήματα που αποκτώνται από 01/01/1992 και εφαρμόζεται



ανάλογα και για τους ελεύθερους επαγγελματίες σύμφωνα με το άρθρο 49 του Κ.Φ.Ε.,

από τα ακαθάριστα έσοδα των υπόχρεων της §4 του άρθρου 2 του Κ.Φ.Ε. που ασκούν

ελευθέριο επάγγελμα δεν εκπίπτουν οι μισθοί και οι κάθε είδους απολαβές των

εταίρων ή μελών τους προκειμένου να προσδιορισθεί το καθαρό τους εισόδημα (σχετ.

1006184/122/Α0012/22.01.2002 έγγραφο).

Το τεκμαρτό ενοίκιο από την ιδιοχρησιμοποίηση ιδιόκτητου χώρου ως γραφείου

Εκπίπτει ως δαπάνη εφόσον δηλωθεί ως εισόδημα από ακίνητα.

- Σύμφωνα με την υποπερίπτ. ββ’ της περίπτ. α’ της §1 του άρθρου 31 του Κ.Φ.Ε., στα

γενικά έξοδα διαχείρισης της επιχείρησης περιλαμβάνεται κα το τεκμαρτό ενοίκιο των

ακινήτων που ανήκουν στον επιχειρηματία και χρησιμοποιούνται από την επιχείρηση,

εφόσον αυτό υπολογίστηκε στο εισόδημα από ακίνητα. Σύμφωνα με την §2 του άρθρου

49 του Κ.Φ.Ε., εφόσον το τεκμαρτό ενοίκιο που προκύπτει από την χρησιμοποίηση του

ιδιόκτητου χώρου ως ιατρείου, δηλωθεί ως εισόδημα από ακίνητα, τότε θα εκπίπτει ως

δαπάνη του ελευθέριου επαγγέλματος και με την προϋπόθεση ότι τα ποσά αυτών

έχουν αναγραφεί στα βιβλία της επιχείρησης (σχετ. 1086630/2201/Α0012/04.01.2005

έγγραφο).

Από το εισόδημα από ελευθέρια επαγγέλματα που δεν μπορεί να ενταχθεί σε

καμιά πηγή δεν εκπίπτουν δαπάνες. Από το εισόδημα που αποκτά φορολογούμενος ως

ιδιώτης από εκμίσθωση μηχανημάτων τα οποία περιήλθαν σε αυτόν με αυτοπαράδοση

μετά την διακοπή των εργασιών της ατομικής του επιχείρησης δεν παρέχεται η

δυνατότητα από τον Κ.Φ.Ε. να εκπέσει οποιαδήποτε δαπάνη στην οποία υποβλήθηκε

για την απόκτηση του, δυνατότητα την οποία θα είχε, αν εξακολουθούσε να ασκούσε

επαγγελματική δραστηριότητα (σχετ. 1106850/1664/Α0012/25.09.1998 έγγραφο).

Οι δαπάνες ελεύθερου επαγγελματία για την παρακολούθηση μεταπτυχιακού

προγράμματος στο εξωτερικό

Δεν εκπίπτουν από το ακαθάριστο εισόδημα.- Οι δαπάνες που πραγματοποιεί

ορθοδοντικός για την παρακολούθηση μεταπτυχιακού προγράμματος στο εξωτερικό

(έξοδα των μεταφορικών και εξόδων διαμονής για την εκπόνηση διδακτορικής



διατριβής ταξιδιού, διαμονής κ.λπ.) θεωρούνται προσωπικές του δαπάνες και όχι

δαπάνες του επαγγέλματος του και συνεπώς δεν αφαιρούνται σύμφωνα με την §2 του

άρθρου 49 του Κ.Φ.Ε από τα ακαθάριστα έσοδα του (σχετ.

1022239/535/Α0012/10.03.2004 έγγραφο).

Αναγνωρίζονται ως εκπεστέα δαπάνη τα ποσά που καταβάλλουν οι επιχειρήσεις για

έξοδα κινητής τηλεφωνίας για λογαριασμούς που ανήκουν στην επιχείρηση

Απαραίτητη προϋπόθεση για την έκπτωση των εξόδων αυτών είναι οι λογαριασμοί

των κινητών τηλεφώνων να μην υπερβαίνουν τον αριθμό των απασχολούμενων στις

επιχειρήσεις υπαλλήλων αυτών. Σε περίπτωση που οι λογαριασμοί των κινητών

τηλεφώνων υπερβαίνουν τον αριθμό των απασχολουμένων υπαλλήλων, το μέρος της

δαπάνης κινητών τηλεφώνων που αναλογεί στους πέραν του αριθμού των

απασχολουμένων υπαλλήλων δεν αναγνωρίζεται προς έκπτωση. Δηλαδή, αν η

επιχείρηση απασχολεί π.χ. 30 υπαλλήλους, οι λογαριασμοί κινητών τηλεφώνων της

επιχείρησης είναι 40 και το ποσό της δαπάνης είναι 12.000€, θα ληφθεί υπόψη το ποσό

των 9.000€ (12.000€ x 30/40). Από το ποσό της δαπάνης αυτής, ποσοστό 50%

αναγνωρίζεται προς έκπτωση από τα ακαθάριστα έσοδα των επιχειρήσεων. Επίσης,

επειδή στις προσωπικές εταιρίες προέχει το προσωπικό στοιχείο και οι εταίροι

προσφέρουν την προσωπική τους εργασία (ως μισθωτοί ουσιαστικά) για τις ανάγκες

της εταιρίας, γίνεται δεκτό, ότι στον αριθμό των απασχολουμένων υπαλλήλων στην

επιχείρηση θα προστίθεται και ο αριθμός των εταίρων των εταιριών αυτών, αλλά με

τον περιορισμό του ενός τηλεφώνου για κάθε εταίρο. Τα ίδια ισχύουν και για τις

επιχειρήσεις που ασκούνται ατομικά από τον επιχειρηματία, δηλαδή από τα

ακαθάριστα έσοδα της επιχείρησης θα εκπίπτει το 50% της δαπάνης του κινητού του

τηλεφώνου. Τα ανωτέρω θα έχουν εφαρμογή και για τα κινητά τηλέφωνα των Ε.Π.Ε.,

Α.Ε., δημόσιων, δημοτικών επιχειρήσεων κλπ. που χρησιμοποιούνται από τους

διαχειριστές ή εταίρους εταιρίας περιορισμένης ευθύνης και τον Πρόεδρο, τον

Διευθύνοντα Σύμβουλο ή μέλη Δ.Σ. ανώνυμης εταιρίας, δημόσιας επιχείρησης κλπ.

(ΠΟΛ.1036/2006)



Δαπάνες Διαφήμισης

Δαπάνες διαφήμισης που επιβαρύνουν την επιχείρηση, για τις οποίες πρέπει να

αποδεικνύεται η καταβολή του δημοτικού τέλους (2% επί της δαπάνης), ώστε να

αναγνωρισθούν και να εκπέσουν από τα ακαθάριστα έσοδα.

Αποσβέσεις Στοιχείων

Οι αποσβέσεις στοιχείων του ενεργητικού, με συντελεστές απόσβεσης

μεγαλύτερους από αυτούς που αναγνωρίζει η φορολογική νομοθεσία, προστίθενται στις

λογιστικές διαφορές, κατά το ποσό που υπερβαίνουν το ποσό της (φορολογικά) νόμιμης

απόσβεσης.

Δαπάνες Κατοικίας – έδρας ελεύθερου επαγγελματία

Ερώτημα:

Ελεύθερος επαγγελματίας με βιβλία Β΄ κατηγορίας δηλώνει ως έδρα την κατοικία

του.

α) Οι δαπάνες της κατοικίας, όπως θέρμανση, ΟΤΕ, ΔΕΗ, καταχωρούνται στα

βιβλία του;

β) Τι ποσοστό αυτών εκπίπτει από το εισόδημα και τι ισχύει για τον Φ.Π.Α.;

Απάντηση:

α) Όπως είναι γνωστό οι δαπάνες αυτές (ΟΤΕ, ΔΕΗ κ.λπ.) συνιστούν δαπάνες τις

επιχείρησης που εκπίπτουν από τα ακαθάριστα έσοδά της, σύμφωνα με το

άρθρο 31 του Κ.Φ.Ε. και την Πολ.1005/2005. Ειδικότερα, σύμφωνα με την ίδια

εγκύκλιο η δαπάνη ηλεκτρικού ρεύματος, εκπίπτει από τα ακαθάριστα έσοδα

της μισθώτριας επιχείρησης έστω και εάν ο μετρητής έχει παραμείνει στο

όνομα του ιδιοκτήτη του ακινήτου (εκμισθωτή), η δε δαπάνη τηλεφώνου,

εκπίπτει από τα ακαθάριστα έσοδα της μισθώτριας επιχείρησης έστω και εάν

το τηλέφωνο ανήκει στον ιδιοκτήτη του ακινήτου. Αρκεί να αποδεικνύεται ότι

κατά την χρονική περίοδο στην οποία αναφέρονται αυτές οι δαπάνες, η

επιχείρηση λειτουργούσε στη διεύθυνση αυτή.



Ωστόσο, οι προϋποθέσεις για την αναγνώριση της έκπτωσης των δαπανών

αυτών, είναι η τήρηση ακριβών και επαρκών βιβλίων (Β΄ ή Γ΄ κατηγορίας του

Κ.Β.Σ.), η αναγραφή των προς έκπτωση δαπανών στα βιβλία αυτά και τέλος η

χρησιμοποίησή τους (διενέργειά τους) για τις ανάγκες της επιχείρησης.

β) Στην περίπτωση που ως έδρα χρησιμοποιείται η κατοικία του επιτηδευματία,

είναι προφανές ότι δεν χρησιμοποιείται το σύνολο των εν λόγω δαπανών για

τις ανάγκες της επιχείρησης, αφού ένα μέρος τους αναλώνεται για την κάλυψη

οικογενειακών και προσωπικών αναγκών.

Η Φορολογική Αρχή δεδομένου ότι είναι αδύνατον να ορίσει ένα πάγιο και

γενικά εφαρμοζόμενο τρόπο διαχωρισμού των δαπανών αυτών, έχει αναθέσει

αυτόν στην ελεγκτική εξουσία του Προϊστάμενου της αρμόδιας ΔΟΥ ως θέμα

πραγματικό και κρινόμενο κατά περίπτωση (ενδεικτικό το έγγραφο με Αρ.

Πρωτ. 1027847/540/Α0012/23.04.2007). Στην πράξη είναι σύνηθες να

διαχωρίζουμε τις δαπάνες αυτές σε επαγγελματικές-εκπιπτόμενες και

προσωπικές στη βάση αντικειμενικών, κατά το δυνατόν, κριτηρίων. Τέτοιο

κριτήριο, μπορεί να είναι π.χ. το εμβαδόν του χώρου που χρησιμοποιείται ως

γραφείο, για τις ανάγκες της δραστηριότητας ή του επαγγέλματος, σε σχέση με

το συνολικό εμβαδό της οικίας. Σε κάθε περίπτωση πάντως, πρέπει να έχουμε

υπόψη μας ότι η αναγνώριση ή όχι προς έκπτωση, των δαπανών αυτών

επαφίεται τελικά στην ελεγκτική αρμοδιότητα του Προϊστάμενου της Δ.Ο.Υ.

του φορολογουμένου.

Σχετικά με την καταχώριση των εν λόγω δαπανών στα βιβλία του

επιτηδευματία είναι προφανές ότι δεν μπορούμε να καταχωρίσουμε «μέρος» ενός

ενιαίου παραστατικού τόσο για λόγους λογιστικής τακτοποίησης, όσο και για

λόγους τήρησης των διατάξεων του Κ.Β.Σ.. Έτσι στα βιβλία καταχωρίζεται το

σύνολο των δαπανών και κατά την υποβολή της φορολογικής δήλωσης, γίνεται

φορολογική αναμόρφωση των κερδών, με την προσθήκη των μη εκπιπτόμενων

δαπανών, ως λογιστικών διαφορών στους κωδικούς 564 - 565 ή 566, κατά

περίπτωση, του πίνακα ΣΤ’ η), του εντύπου Ε3.

Κατά ανάλογο τρόπο στο άρθρο 30, §1, του Κώδικα Φ.Π.Α. προβλέπεται ο

γενικός κανόνας της έκπτωσης από το φόρο εκροών, του φόρου με τον οποίον



έχουν επιβαρυνθεί οι εισροές κατά το μέρος που τα αγαθά και οι υπηρεσίες

χρησιμοποιούνται για την πραγματοποίηση πράξεων που υπάγονται στο φόρο

(φορολογητέες). Ομοίως, δεν έχει οριστεί από την Διοίκηση πάγιος τρόπος

διαχωρισμού του εκπιπτόμενου και μη Φ.Π.Α. στην περίπτωση που η δαπάνη

αφορά επαγγελματική και ταυτόχρονα, προσωπική χρήση, και περαιτέρω

επιμερίζεται. Έτσι, θα πρέπει ο φορολογούμενος επί τη βάσει των κριτηρίων

επιμερισμού που χρησιμοποιήθηκαν στη φορολογία εισοδήματος, να διαχωρίσει

τον Φ.Π.Α. σε εκπιπτόμενο και μη, αναλόγως προς το μέρος της δαπάνης το οποίο

αφορά την επαγγελματική του δραστηριότητα, καταχωρίζοντας το υπόλοιπο μη

εκπιπτόμενο, σε λογαριασμό εξόδων. Θα ακολουθήσει η φορολογική αναμόρφωση

του υπολοίπου αυτού ποσού του Φ.Π.Α., με την αναγραφή του στους ως άνω

κωδικούς του Ε3.

Τέλος επισημαίνεται, ότι για τις ανάγκες του ΚΕΠΥΟ, δεν απαιτείται η υποβολή

στοιχείων διασταύρωσης, για τη ΔΕΗ, τον ΟΤΕ και τις κοινόχρηστες δαπάνες. Είναι

σαφές ότι εάν ληφθεί στοιχείο (π.χ. Τ.Π.Υ.), για το οποίο προβλέπεται η υποβολή

του, με βάση το άρθρο 20 του Κ.Β.Σ., για διασταύρωση (π.χ. έξοδα επισκευής ή

συντήρησης της οικίας), θα πρέπει να αναγραφεί στις συγκεντρωτικές καταστάσεις

ολόκληρο το ποσό αυτό (αφού ο εκδότης του Τ.Π.Υ., υποχρεωτικά, θα αναγράψει

στην αντίστοιχη κατάσταση πελατών, για τον ίδιο σκοπό, το συνολικό ποσό του

παραστατικού).


Έστω ότι χρησιμοποιείται οικία, επιφάνειας 100τ.μ., ως έδρα επαγγελματικής

δραστηριότητας και αποφασίζεται το κριτήριο επιμερισμού των εξόδων, μεταξύ

της επιχείρησης και της προσωπικής χρήσης, να είναι τα 30τ.μ. Ο λογαριασμός της

ΔΕΗ ποσού 140€ (με ανάλυση: αξία Ηλεκτρικού. Ρεύματος 50€, Φ.Π.Α. Ηλεκτρικού

Ρεύματος (9%) 4,50€ και Δημοτικά Τέλη κ.λπ. 85,50€), θα καταχωρισθεί στα βιβλία

με το ποσό αυτό, ως εξής:



Δαπάνες με δικαίωμα έκπτωσης του Φ.Π.Α. 15,00€ (50,00€ x 30/100)

Δαπάνες εξαιρούμενες από τον Φ.Π.Α. 25,65€ (85,50€ x 30/100)

Φ.Π.Α. εισροών (Ηλεκτρικού Ρεύματος) 1,35€ (4,50€ x 30/100)

Δαπάνες για φορολογική αναμόρφωση 94,85€ (50+85,50€ x 70/100)

Φ.Π.Α. μη εκπιπτόμενος στη Φορολογία

εισοδήματος 3,15€ (4,50€ x 70/100 )

Υπενθυμίζουμε ότι η τελική απόφαση για την έκπτωση των δαπανών αυτών,

ανήκει στον προϊστάμενο Δ.Ο.Υ. φορολογίας του υπόχρεου.

Δαπάνη Απόσβεσης – Αποσβέσεις Παγίων μέχρι 31.12.2012


Δαπάνη Απόσβεσης – Αποσβέσεις παγίων μέχρι 31.12.2012

Καθορισμός Κατώτερων και Ανώτερων Συντελεστών Απόσβεσης

Για τον προσδιορισμό του καθαρού εισοδήματος των ελεύθερων επαγγελματιών

καθώς και του καθαρού εισοδήματος των εμπορικών και βιομηχανικών επιχειρήσεων

ορίστηκαν ανώτεροι και κατώτεροι συντελεστές απόσβεσης της αξίας των παγίων

περιουσιακών στοιχείων με το Π.Δ.299/2003.

Οι συντελεστές αυτοί έχουν εφαρμογή από 01.01.2003 για διαχειριστικές χρήσεις

που αρχίζουν από την ημερομηνία αυτή χωρίς να ενδιαφέρει ο χρόνος απόκτησης των

παγίων περιουσιακών στοιχείων εάν δηλαδή αυτά αποκτήθηκαν πριν ή μετά

01.01.2003.

Η διενέργεια αποσβέσεως είναι υποχρεωτική.

Τα ποσοστά αποσβέσεως αφορούν ετήσια απόσβεση.

Η απόσβεση αρχίζει από τον μήνα κατά τον οποίο τα πάγια περιουσιακά στοιχεία

χρησιμοποιήθηκαν ή τέθηκαν σε λειτουργία και υπολογίζεται σε τόσα δωδέκατα όσοι

οι μήνες μέχρι το τέλος της διαχειριστικής χρήσης.

Πάγια περιουσιακά στοιχεία των οποίων η αξία κτήσης εκάστου είναι μέχρι 1.200€

δύνανται να αποσβένονται εξ ολοκλήρου μέσα στη χρήση που τέθηκαν σε λειτουργία ή

χρησιμοποιήθηκαν.

Η αξία των εργαλείων και των ανταλλακτικών των μηχανημάτων αποσβένεται εξ

ολοκλήρου μέσα στη χρήση.

Η ξυλεία για διάστρωση σκυροδέματος υπόκειται σε απόσβεση

Συντελεστές απόσβεσης (για πάγια που ενδιαφέρουν τους μηχανικούς)

Ανώτεροι - κατώτεροι για αξία:

• Κτιριακών εγκαταστάσεων ανώτερος 5% κατώτερος 3%

Σημείωση: Η οικοδομική επιχείρηση δικαιούται να διενεργεί αποσβέσεις, αν

ενοικιάζει τα προς πώληση ακίνητα



• Επιβατικών αυτοκινήτων ανώτερος 15% κατώτερος 11 %

• Φορτηγών αυτοκινήτων ανώτερος 20% κατώτερος 15%.

• Μοτοσικλέτες ανώτερος 20% κατώτερος 15%.

• Μηχανημάτων και λοιπών επαγγελματικών εγκαταστάσεων, όργανα και συσκευές

εργαστηρίου χημείου και συναφών ειδών και έπιπλα και σκεύη ανώτερος 20%

κατώτερος 15%

• Ηλεκτρονικών υπολογιστών και ηλεκτρονικά συγκροτήματα και λογισμικό (software)

των ηλεκτρονικών υπολογιστών ανώτερος 30% κατώτερος 24% (από 01.01.2007

μπορεί να γίνει και εφάπαξ απόσβεση του Η/Υ)

• Λέβητες κεντρικής θέρμανσης φυσικού αερίου χυτοσίδηροι, ανώτερος 6,5%

κατώτερος 4,5%

• Για επιστημονικά περιοδικά και συγγράμματα 100%.

Επομένως στις δαπάνες προς έκπτωση από τις ακαθάριστες αμοιβές ή έσοδα θα

συμπεριληφθούν τα ποσά των αποσβέσεων των παγίων με τους νέους συντελεστές

απόσβεσης.

Η επιλογή του ανώτερου ή κατώτερου είναι προαιρετική. Υπάρχει δηλαδή η

δυνατότητα επιλογής.

Η επιλογή του κατώτερου ή ανώτερου συντελεστή απόσβεσης αφορά όλα τα πάγια

περιουσιακά στοιχεία τα οποία ανήκουν στην ίδια κατηγορία και είναι δεσμευτική

μέχρι την πλήρη απόσβεση τους.

Θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στην ορθή καταχώρηση της δαπάνης

απόσβεσης στα βιβλία εσόδων-εξόδων και στις εκκαθαριστικές δηλώσεις Φ.Π.Α.. Η

καταχώρηση των αποσβέσεων στη στήλη «ΕΞΟΔΑ» του βιβλίου γίνεται συγκεντρωτικά

εφόσον προκύπτει από αναλυτική καταχώρηση στο αθεώρητο βιβλίο «Μητρώο

Παγίων».

Η επιχορήγηση για αγορά παγίων καταχωρείται στο βιβλίο «Εσόδων-Εξόδων»

αρνητικά στην αξία αγοράς. Δεν θεωρείται ακαθάριστο έσοδο (εγγ.

1053838/1065/Α0015/2005)



Παράδειγμα «Μητρώου Παγίων»

Ηµεροµ. Αξία προσθήκες αποσβέσεις Συντ. µη- αναπόσβε-κτήσης κτήσης βελτιώσεις σύνολοαπό µεταφ. Απόσβ. νες χρήσης προοδ/κά στη αξία

1Η/Υ TEM 1 29/02/2008Τ∆Α 128 ΠΑΠΑ∆ΟΠΟΥΛΟΣ ΑΕ 2000 2000 100 12 1999,99 1999,99 0,012KEYBOARD 0 ΤΕΜ 1 29/02/2008Τ∆Α 128 ΠΑΠΑ∆ΟΠΟΥΛΟΣ ΑΕ 50 50 100 12 49,99 49,99 0,013MONITOR ΤΕΜ 1 29/02/2008Τ∆Α 128 ΠΑΠΑ∆ΟΠΟΥΛΟΣ ΑΕ 400 400 100 12 399,99 399,99 0,01

2450 2449,97 2449,97 0,03

κ/δ Περιγραφή Παραστατικόαποσβέσεις

ΣΥΝΟΛΟ

Επωνυµία Προµηθευτή

Επωνυµία επιχείρησης ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΜΑΥΡΙ∆ΗΣ στοιχεία χρήσηςΓενικά στοιχεία παγίου Στοιχεία κτήσης παγίου Αξίες 2009

Δαπάνη Απόσβεσης – Αποσβέσεις Παγίων μετά την 01.01.2013


Δαπάνη Απόσβεσης – Αποσβέσεις παγίων από 01.01.2013 και εφεξής!

Οι αποσβέσεις και οι αλλαγές που επήλθαν από την 01.01.2013 (νέες διατάξεις)

Αποσβέσιμο πάγιο περιουσιακό στοιχείο είναι το λειτουργικό ή μη λειτουργικό,

ενσώματο ή άυλο στοιχείο, που αποκτάται από την οικονομική μονάδα και έχει

ωφέλιμη διάρκεια ζωής περιορισμένη, αλλά μεγαλύτερη από ένα έτος.

Υποχρεωτικότητα Αποσβέσεων

Η διενέργεια των αποσβέσεων είναι υποχρεωτική. Υπόχρεες είναι οικονομικές

μονάδες, οι οποίες έχουν στην κυριότητά τους πάγια περιουσιακά στοιχεία,

ανεξαρτήτως αν τα χρησιμοποιούν, τα εκμισθώνουν ή τα εκμεταλλεύονται με

οποιοδήποτε τρόπο

Η διενέργεια αποσβέσεων για κάθε έτος με τους θεσπισμένους ελάχιστους

συντελεστές είναι υποχρεωτική, ανεξάρτητα από την ύπαρξη ή μη κερδών. Η

διενέργεια αποσβέσεων διακόπτεται από τη στιγμή που το σύνολο των διενεργημένων

αποσβέσεων για κάθε αποσβέσιμο στοιχείο γίνει ίσο με την αποσβεστέα αξία αυτού

του στοιχείου (μείον μιας μονάδας), ανεξάρτητα από το αν εξακολουθεί η παραγωγική

χρησιμοποίησή του.

Μέθοδος Αποσβέσεων – Αξία Κτήσης Παγίων

Οι αποσβέσεις διενεργούνται με τη μέθοδο σταθερής απόσβεσης επί της αξίας

κτήσης των πάγιων περιουσιακών στοιχείων, προσαυξημένης με τις δαπάνες

προσθηκών και βελτιώσεων

Επίσης ενσωματώνονται στο κόστος των παγίων (με εξαίρεση τα ακίνητα) ο φόρος

προστιθέμενης αξίας (Φ.Π.Α.) κατά το μέρος που δεν μπορεί να εκπέσει με το φόρο

εισροών. (1013931/15009/Γ0012)

Συντελεστές απόσβεσης

Οι συντελεστές απόσβεσης που θα ισχύσουν από 01.01.2013 ανά πάγιο

περιουσιακό έχουν ως εξής:



Για όλους τους κλάδους:

Εδαφικές εκτάσεις: 0%

Κτιριακές εγκαταστάσεις, γραφεία, οικίες 4%

Βιομηχανοστάσια, αποθήκες σταθμοί, μη κτιριακές

εγκαταστάσεις 4%

Μηχανήματα 10%

Εξοπλισμός (εκτός Η/Υ και λογισμικού) 10%

Εξοπλισμός Η/Υ και λογισμικό 20%

Μέσα μεταφοράς ατόμων 10%

Μέσα μεταφοράς φορτίων 12%

Λοιπά μέσα μεταφοράς

Έξοδα πολυετούς απόσβεσης 10%

Άυλα στοιχεία και δικαιώματα 10%

Λοιπά πάγια στοιχεία 10%

Υπολογισμός αποσβέσεων

Ο υπολογισμός των αποσβέσεων γίνεται σε ετήσια βάση. Δεν επιτρέπεται η

μεταφορά αποσβενόμενων ποσών μεταξύ οικονομικών χρήσεων. Για τα νέα πάγια

περιουσιακά στοιχεία η απόσβεση αρχίζει από το μήνα κατά τον οποίο αυτά άρχισαν

να χρησιμοποιούνται ή τέθηκαν σε λειτουργία και υπολογίζεται σε τόσα δωδέκατα,

όσοι και οι μήνες μέχρι το τέλος της διαχειριστικής χρήσης.

Ο υπολογισμός των αποσβέσεων γίνεται από τη στιγμή που το πάγιο στοιχείο

αρχίζει να χρησιμοποιείται ή να λειτουργεί. Αν ο χρόνος αυτός δε συμπίπτει με την

έναρξη της λογιστικής χρήσεως, η απόσβεση υπολογίζεται σε τόσα δωδέκατα της

ετήσιας αποσβέσεως, όσοι είναι οι μήνες μέχρι το τέλος της χρήσεως, στους οποίους

περιλαμβάνεται και ο μήνας μέσα στον οποίο το πάγιο στοιχείο αρχίζει να

χρησιμοποιείται ή να λειτουργεί.

Εξ ολοκλήρου απόσβεση παγίων

Οι αποσβέσεις που διενεργούνται σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 31 του

Κ.Φ.Ε. δεν δύνανται να υπερβούν την αξία κτήσης ή την αναπροσαρμοσμένη αξία του



αποσβεστέου πάγιου περιουσιακού στοιχείου. Πάγια στοιχεία των οποίων η αξία

κτήσης του καθενός είναι μέχρι χίλια πεντακόσια (1.500) ευρώ, μπορούν να

αποσβεσθούν εξ ολοκλήρου μέσα στη χρήση κατά την οποία αυτά χρησιμοποιήθηκαν ή

τέθηκαν σε λειτουργία.

Μη διενέργεια αποσβέσεων για τις τρεις πρώτες διαχειριστικές χρήσεις.

Οι νέες επιχειρήσεις, δύνανται για τις τρεις (3) πρώτες διαχειριστικές περιόδους να

διενεργούν αποσβέσεις με μηδενικό συντελεστή για όλα τα πάγια περιουσιακά

στοιχεία. Τα παραπάνω εφαρμόζονται και για τη δαπάνη που καταβάλλει επιχείρηση,

για την κατασκευή μη ιδιόκτητου δικτύου σύνδεσης του σταθμού αυτοπαραγωγής ή

ανεξάρτητης παραγωγής μέχρι το δίκτυο της Δ.Ε.Η..(Υποπερίπτωση στστ' περίπτωσης

στ' άρθρου 31 Κ.Φ.Ε.).

Σύμφωνα με τις διατάξεις της περίπτωσης ζζ', οι νέες επιχειρήσεις για τις τρεις

πρώτες διαχειριστικές χρήσεις, έχουν τη δυνατότητα να μην πραγματοποιήσουν

καθόλου αποσβέσεις για όλα τα πάγια περιουσιακά τους στοιχεία.

Τη δυνατότητα δε την οποία θα επιλέξουν υποχρεούνται να την ακολουθήσουν σε

όλες τις ως άνω διαχειριστικές χρήσεις τους.

Την ανωτέρω επιλογή την οποία θα προκρίνουν οι επιχειρήσεις, υποχρεούνται να

την ακολουθήσουν για όλα τα πάγια περιουσιακά στοιχεία τους και δεν μπορούν να τη

μεταβάλλουν κατά τις ως άνω διαχειριστικές χρήσεις τους. Δηλαδή, στην περίπτωση

κατά την οποία επιλέξουν, έστω, τη μη διενέργεια αποσβέσεων επί των παγίων

περιουσιακών στοιχείων τους, δεν θα διενεργούν αποσβέσεις επί όλων των παγίων

περιουσιακών στοιχείων τους και κατά τις τρεις (3) πρώτες διαχειριστικές χρήσεις τους.

Αποσβέσεις κτηρίου που έχει ανεγερθεί σε έδαφός τρίτου αποκλειστικά με

δαπάνες του μισθωτή

Ειδικά οι επιχειρήσεις που εκμισθώνουν κτήριο που έχει ανεγερθεί σε έδαφός τους

αποκλειστικά με δαπάνες του μισθωτή εκπίπτουν από τα ακαθάριστα έσοδά τους τις

αποσβέσεις που προβλέπονται στην περίπτωση αυτή. (Υποπερίπτωση ηη' περίπτωσης

στ' άρθρου 31 Κ.Φ.Ε.).



Όπως έχει γίνει δεκτό το κόστος ανέγερσης της οικοδομής που ανεγείρεται σε

οικόπεδο τρίτου αποσβένεται από τη μισθώτρια επιχείρηση που το ανήγειρε ισόποσα

στις υπόλοιπες χρήσεις που διαρκεί η μίσθωση από την αποπεράτωση της

ανεγειρόμενης οικοδομής μέχρι τη λήξη της μίσθωσης

(1139081/11011π.ε./Β0012/30.05.1995).

Θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στην ορθή καταχώρηση της δαπάνης

απόσβεσης στα βιβλία εσόδων - εξόδων και στις εκκαθαριστικές δηλώσεις Φ.Π.Α.. Η

καταχώρηση των αποσβέσεων στη στήλη «Έξοδα» του βιβλίου γίνεται συγκεντρωτικά

εφόσον προκύπτει από αναλυτική καταχώρηση στο αθεώρητο βιβλίο «Μητρώο

Παγίων».

Εγκύκλιοι, έγγραφα, νομολογία κ.λπ. σχετικά με τις δαπάνες που εκπίπτονται


Εγκύκλιοι και νομολογία σχετικά με τις δαπάνες που εκπίπτονται

Κατωτέρω παραθέτουμε εγκύκλιες διαταγές και έγγραφα του ΥΠΟΙΚ και νομολογία

των Δικαστηρίων σχετικά με το είδος της δαπάνης που δύναται κάποιος να εκπέσει από

τις ακαθάριστες αμοιβές του ή όχι.

Αποσβέσεις ακινήτων

Οι αποσβέσεις ακινήτου που ιδιοχρησιμοποιείται για την άσκηση ελευθέριου

επαγγέλματος εκπίπτουν από το ακαθάριστο εισόδημα.- Οι ελεύθεροι επαγγελματίες

δικαιούνται να διενεργούν αποσβέσεις όχι μόνο στα πάγια στοιχεία του άρθρου 12 του

π.δ. 100/1998 αλλά και στα ιδιοχρησιμοποιούμενα για την άσκηση του επαγγέλματος

τους ακίνητα σύμφωνα με την 420/1994 γνωμοδότηση του Ν.Σ.Κ., η οποία

κοινοποιήθηκε με την 103255/2028/Α0012/ΠΟΛ1253/14.11.1994 διαταγή (σχετ.

1076433/16144/ΠΟΛ 1184/25.06.1998 διαταγή).

Αποδείξεις Λιανικής Πώλησης για καύσιμα

Διευκρινίσεις αναφορικά με την έκδοση των αποδείξεων λιανικής πώλησης από

πρατηριούχους για την εμπορία πετρελαίου κίνησης και βενζίνης με τη χρήση

φορολογικών μηχανισμών του Ν.1809/1988.

Αναφορικά με την έκδοση των αποδείξεων λιανικής πώλησης (Α.Λ.Π.) από

πρατηριούχους για την εμπορία πετρελαίου κίνησης και βενζίνης με τη χρήση

φορολογικών μηχανισμών του Ν.1809/1988, είτε ενσωματωμένων στις αντλίες (που

λειτουργούν δηλαδή αυτόματα με τη ροή του καυσίμου), είτε όχι, διευκρινίζονται τα

ακόλουθα:

1. Σε περίπτωση αποστολής λιανικώς πωληθέντος πετρελαίου κίνησης ή βενζίνης,

στο εκδιδόμενο Δελτίο Αποστολής, θα αναγράφεται εκτός των άλλων και ο

αύξων αριθμός της Α.Λ.Π.

2. Για τις μεμονωμένες (παράδοση από αντλία) χονδρικές πωλήσεις πετρελαίου

κίνησης ή βενζίνης έως και τριακόσια (300) ευρώ ανά συναλλαγή γίνεται δεκτό

να εκδίδεται σε κάθε περίπτωση Α.Λ.Π. για να διευκολυνθεί και η σύνδεση των

αντλιών με φορολογικό μηχανισμό έκδοσης αποδείξεων. Η Α.Λ.Π. αυτή δεν

Εγκύκλιοι, έγγραφα, νομολογία κ.λπ. σχετικά με τις δαπάνες που εκπίπτονται


αντικαθίσταται με τιμολόγιο, στο πίσω μέρος δε αυτής τίθεται η σφραγίδα του

εκδότη της και αναγράφεται ο αριθμός κυκλοφορίας του εφοδιαζόμενου με

καύσιμα οχήματος, οι δε λήπτες–επιτηδευματίες για τα φορολογικά τους

δικαιώματα και υποχρεώσεις κάνουν χρήση των παραπάνω Α.Λ.Π. οι οποίες

επέχουν θέση τιμολογίου.

Φ.Π.Α. Άρθρο 30 – Δικαίωμα Έκπτωσης του Φόρου



Δικαίωμα έκπτωσης του φόρου (δηλαδή συμψηφισμός του Φ.Π.Α. των εσόδων με το Φ.Π.Α. των εξόδων).

1. Ο υποκείμενος δικαιούται να εκπέσει, από το φόρο που αναλογεί στις ενεργούμενες

από αυτόν πράξεις παράδοσης αγαθών, παροχής υπηρεσιών και ενδοκοινοτικής

απόκτησης αγαθών, το φόρο με τον οποίο έχουν επιβαρυνθεί η παράδοση αγαθών και

η παροχή υπηρεσιών που έγιναν σε αυτόν και η εισαγωγή αγαθών, που

πραγματοποιήθηκε από αυτόν, καθώς και το φόρο που οφείλεται για τις

ενδοκοινοτικές αποκτήσεις αγαθών που πραγματοποιήθηκαν από αυτόν.

Ειδικά, για τα αγαθά επένδυσης, το δικαίωμα έκπτωσης κρίνεται οριστικά κατά το

χρόνο έναρξης χρησιμοποίησης των αγαθών αυτών.

Η έκπτωση αυτή παρέχεται κατά το μέρος που τα αγαθά και οι υπηρεσίες

χρησιμοποιούνται για την πραγματοποίηση πράξεων που υπάγονται στο φόρο.

2. Δικαίωμα έκπτωσης του φόρου παρέχεται επίσης στον υποκείμενο κατά το μέρος που

τα αγαθά ή οι υπηρεσίες χρησιμοποιούνται:

α) για την πραγματοποίηση στο εξωτερικό των δραστηριοτήτων που προβλέπουν

οι διατάξεις του άρθρου 4, εφόσον αυτές θα παρείχαν δικαίωμα έκπτωσης του

φόρου, αν είχαν πραγματοποιηθεί στο εσωτερικό της χώρας,

β) για την παροχή υπηρεσιών και την παράδοση αγαθών που απαλλάσσονται

από το φόρο. σύμφωνα με τις διατάξεις των περ. λ΄ και λγ΄ της §1 του άρθρου

22, αντίστοιχα,

γ) για τις πράξεις που απαλλάσσονται από το φόρο, σύμφωνα με τις διατάξεις

των άρθρων 24, 25, 26, 27 και 28,

δ) για τις εργασίες που απαλλάσσονται από το φόρο, σύμφωνα με τις διατάξεις

των περ. ιθ΄, κ΄, κα΄, κγ΄, κδ΄ και κε΄ της §1 του άρθρου 22, εφόσον ο λήπτης

είναι εγκαταστημένος εκτός της Κοινότητας ή οι εργασίες αυτές συνδέονται

άμεσα με αγαθά που εξάγονται σε χώρα εκτός της Κοινότητας,

ε) για τη διάθεση δώρων μέχρις αξίας δέκα (10) ευρώ και δειγμάτων,

στ) για την πραγματοποίηση πράξεων του τρίτου εδαφίου της §9 του άρθρου 19.



3. Το δικαίωμα έκπτωσης γεννάται κατά το χρόνο που ο φόρος καθίσταται απαιτητός,

σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 16, 17 και 18.

Ειδικά, προκειμένου για ευκαιριακή παράδοση καινούργιων μεταφορικών μέσων,

η οποία απαλλάσσεται σύμφωνα με τις διατάξεις της περ. β της §1 του άρθρου 28, το

δικαίωμα έκπτωσης γεννάται κατά το χρόνο της παράδοσης.

4. Δεν παρέχεται δικαίωμα έκπτωσης του φόρου με τον οποίο έχουν επιβαρυνθεί οι

δαπάνες:

α) αγοράς, εισαγωγής ή ενδοκοινοτικής απόκτησης καπνοβιομηχανικών

προϊόντων.

β) αγοράς, εισαγωγής ή ενδοκοινοτικής απόκτησης οινοπνευματωδών ή

αλκοολούχων ποτών, εφόσον αυτά προορίζονται για την πραγματοποίηση μη

φορολογητέων πράξεων.

γ) δεξιώσεων, ψυχαγωγίας και φιλοξενίας γενικά,

δ) στέγασης, τροφής, ποτών, μετακίνησης και ψυχαγωγίας για το προσωπικό ή

τους εκπροσώπους της επιχείρησης,

ε) αγοράς, εισαγωγής ή ενδοκοινοτικής απόκτησης επιβατικών αυτοκινήτων

ιδιωτικής χρήσης μέχρι εννέα (9) θέσεων, μοτοσικλετών και μοτοποδηλάτων,

σκαφών και αεροσκαφών ιδιωτικής χρήσης που προορίζονται για αναψυχή ή

αθλητισμό, καθώς και οι δαπάνες καυσίμων, επισκευής, συντήρησης,

μίσθωσης και κυκλοφορίας αυτών γενικά.

Η διάταξη αυτή δεν εφαρμόζεται για τα πιο πάνω μεταφορικά μέσα εφόσον

προορίζονται για πώληση, μίσθωση ή μεταφορά προσώπων με κόμιστρο.

Συναλλαγές με Ιδιώτες – Τρόπος Εξόφλησης



Τρόπος εξόφλησης ορισμένων συναλλαγών με ιδιώτες,

κατ’ εφαρμογή των διατάξεων της §3 του άρθρου 20 του Ν.3842/2010 (ΦΕΚ 58/Α).

Άρθρο 1 – Πεδίο εφαρμογής – Όριο συναλλαγής.

1. Φορολογικά στοιχεία, που εκδίδονται από επιτηδευματίες, για πώληση αγαθών ή

παροχή υπηρεσιών σε ιδιώτες, εξοφλούνται από τους λήπτες αυτών αποκλειστικά

μέσω Τραπέζης, με χρεωστικές ή πιστωτικές κάρτες του αγοραστή των αγαθών ή

λήπτη των υπηρεσιών ή μέσω τραπεζικού λογαριασμού ή με επιταγές,

αποκλειόμενης της εξόφλησης των υπόψη στοιχείων με μετρητά.

2. Για την εφαρμογή των διατάξεων της προηγούμενης παραγράφου, ορίζεται ως

κατώτερο όριο συναλλαγής, το ποσόν των τριών χιλιάδων (3.000) ευρώ για το έτος

2011 και το ποσόν των χιλίων πεντακοσίων (1.500) ευρώ από 1.1.2012 και εξής.

Ως αξία συναλλαγής, για την εφαρμογή των ως άνω διατάξεων, νοείται το

συνολικό ποσό της αξίας της συναλλαγής, συμπεριλαμβανομένου του Φ.Π.Α..

3. Προκαταβολές που εισπράττονται ή τμηματικές καταβολές, που αφορούν

συναλλαγές ύψους άνω του ισχύοντος κάθε φορά ορίου, εμπίπτουν στις

υποχρεώσεις που απορρέουν από τις διατάξεις της παρούσας, ανεξαρτήτως του

ποσού έκαστης τμηματικής καταβολής ή προκαταβολής.

4. Σε περίπτωση πώλησης αγαθών (όπως οχήματα, κ.λπ.) σε ιδιώτη «με ανταλλαγή»,

εξοφλείται από τον ιδιώτη - αγοραστή, με τον τρόπο που αναφέρεται στην

παρούσα, η διαφορά της αξίας που προκύπτει από το συμψηφισμό των αμοιβαίων

ανταπαιτήσεων, εφόσον αυτή υπερβαίνει το ισχύον, κάθε φορά, όριο.

Σε περίπτωση αλλαγής λιανικώς πωληθέντων αγαθών, η αξία των οποίων

προηγουμένως έχει εξοφληθεί, για τη νέα απόδειξη λιανικής πώλησης που

εκδίδεται, εφαρμόζονται αναλόγως τα οριζόμενα στο προηγούμενο εδάφιο.

Ομοίως τα προαναφερόμενα ισχύουν και στην περίπτωση επιστροφής

αγαθών, εφόσον μεταγενέστερα η απαίτηση του ιδιώτη συμψηφισθεί με επόμενη

αγορά αγαθών.



5. Σε περίπτωση συναλλαγής που εξοφλείται, μερικώς ή ολικώς, με εκχώρηση από τον

ιδιώτη προϊόντος δανείου που βαρύνει αυτόν, με κατάθεση του σχετικού ποσού

στο λογαριασμό του πωλητή-επιτηδευματία, οι υποχρεώσεις της παρούσας

αφορούν το τυχόν υπολειπόμενο ποσό, ανεξαρτήτως αξίας, εφόσον η

τιμολογούμενη αξία της συναλλαγής υπερβαίνει το ισχύον, κάθε φορά, όριο της

παρούσας.

Άρθρο 2 – Συναλλαγές εκτός πεδίου εφαρμογής

Δεν εμπίπτουν στις υποχρεώσεις της απόφασης αυτής, οι εξής περιπτώσεις

συναλλαγών:

α. Συναλλαγές για τις οποίες τυγχάνουν εφαρμογής οι διατάξεις του πρώτου

εδαφίου της §4 του άρθρου 13 του Κ.Β.Σ..

β. Αγορές αγαθών ή υπηρεσιών, που το αντίτιμο της αξίας καλύπτεται με επί

μέρους διαδοχικές καταβολές (προκαταβολές), διαφορετικών προσώπων από

τον τελικό καταναλωτή. Το τυχόν επιπλέον, μη καλυπτόμενο κατά τα ως άνω

ποσό, εξοφλείται με βάση τις διατάξεις της παρούσας, εφόσον η συνολική αξία

της συναλλαγής υπερβαίνει το ισχύον όριο (π.χ. αγορά αγαθών από ιδιώτη

μέσω «λίστας γάμου» κ.λπ.).

Άρθρο 3 – Ρυθμίσεις επί ειδικών περιπτώσεων

1. Σε εξαιρετικές περιπτώσεις συναλλαγών, που διενεργούνται σε ημέρες και ώρες μη

λειτουργίας των Τραπεζών ή με πρόσωπα-ιδιώτες που για αντικειμενικούς λόγους

δεν είναι δυνατή η από μέρους τους εξόφληση, με τους τρόπους που αναφέρονται

στην §1 του προηγούμενου άρθρου 1 της απόφασης αυτής και καταβάλλονται

μετρητά ή παραδίδονται συναλλαγματικές, οι οποίες εξοφλούνται εκτός

τραπεζικού συστήματος, ακολουθείται ειδική διαδικασία ως ακολούθως:

2. Από τον επιτηδευματία-πωλητή, κατά το χρόνο είσπραξης μετρητών ή παραλαβής

συναλλαγματικών (εκτός τραπεζικού συστήματος) από τον πελάτη-ιδιώτη,

εκδίδεται λογιστικό παραστατικό «απόδειξη είσπραξης μετρητών ή παραλαβής

αξιόγραφων».



Η ως άνω απόδειξη, εκδίδεται αθεώρητη από διπλότυπο, τουλάχιστον,

στέλεχος και εφόσον είναι μηχανογραφική δεν απαιτείται η σήμανση αυτής μέσω

Ε.Α.Φ.Δ.Σ.Σ..

Στο περιεχόμενο αυτής αναγράφονται το ποσό, ο τρόπος εξόφλησης, η

αιτιολογία της είσπραξης (π.χ. προκαταβολή, τμηματική καταβολή, εξόφληση) και ο

αύξων αριθμός του παραστατικού (εφόσον έχει προηγηθεί η έκδοση αυτού).

Επί προκαταβολών, πριν την έκδοση του φορολογικού στοιχείου,

αναγράφονται τα αντίστοιχα στοιχεία του οικείου ταμειακού παραστατικού,

εφόσον εκδίδεται από την επιχείρηση.

3. Ο επιτηδευματίας υποχρεούται το ποσόν των μετρητών, που εισπράττει κατά το

χρόνο έκδοσης της προαναφερόμενης απόδειξης ή κατά το χρόνο εξόφλησης των

συναλλαγματικών, να το καταθέσει εντός δύο (2) εργάσιμων ημερών από την

έκδοσή τους, σε τραπεζικό λογαριασμό που τηρεί σε οποιαδήποτε αναγνωρισμένη

Τράπεζα ή Πιστωτικό Οργανισμό.

Τα εκδιδόμενα τραπεζικά παραστατικά, συσχετίζονται από τον επιτηδευματία

με τις «αποδείξεις είσπραξης μετρητών ή παραλαβής αξιόγραφων» που αφορούν.

4. Οι εκδιδόμενες «αποδείξεις είσπραξης μετρητών ή παραλαβής αξιόγραφων», καθώς

και τα τραπεζικά παραστατικά από τα οποία προκύπτουν τα δεδομένα της

κατάθεσης, διαφυλάσσονται με ευθύνη του υπόχρεου, για όσο χρόνο προβλέπουν

οι διατάξεις του άρθρου 21 του Κ.Β.Σ..

Άρθρο 4 – Κυρώσεις

Για πράξεις ή παραλείψεις της παρούσας που διαπιστώνονται σε διαφορετικό χρόνο

εντός της ίδιας διαχειριστικής περιόδου επιβάλλεται ιδιαίτερο πρόστιμο, ανά

φορολογικό έλεγχο, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 4 του Ν.2523/1997.

Επισημάνσεις Ν.3842/2010



Συναλλαγές Μεταξύ Επιτηδευματιών

Μειώνεται το όριο άνω του οποίου υπάρχει υποχρέωση εξόφλησης τιμολογίων

(αγοράς αγαθών ή λήψης υπηρεσιών) από το λήπτη του φορολογικού στοιχείου, με

επιταγές έκδοσης του λήπτη του στοιχείου ή μέσω τραπεζικού λογαριασμού, από τα

15.000€ στα 3.000€.

Ως αξία που λαμβάνεται υπόψη, για την εφαρμογή των ως άνω διατάξεων, νοείται

το συνολικό ποσό της αξίας της συναλλαγής (τελικό πληρωτέο ποσό)

συμπεριλαμβανομένου του Φ.Π.Α..

Από 01.06.2010 δεν είναι υποχρεωτική πλέον η έκδοση δίγραμμης επιταγής για τις

ανωτέρω συναλλαγές αλλά απλής επιταγής και θεσπίζεται υποχρέωση έκδοσης,

αμέσως, λογιστικού στοιχείου (απόδειξη εκχώρησης αξιόγραφων) στην περίπτωση

εκχώρησης επιταγών τρίτων, για την καλύτερη παρακολούθηση αυτών. Η ισχύς των

ανωτέρω διατάξεων αρχίζει από 01.06.2010, ήτοι για φορολογικά στοιχεία που θα

εκδοθούν από 01.06.2010 και εφεξής.

Διευκρινίσεις – επισημάνσεις.

Στην ως άνω περίπτωση της ολικής ή τμηματικής εξόφλησης, από τον λήπτη των

φορολογικών στοιχείων, με επιταγή, ο εκδότης αυτής πρέπει, για την εφαρμογή της

ανωτέρω υποχρέωσης, να αποδεικνύει την συναλλαγή με φωτοαντίγραφο της επιταγής

αυτής ή με άλλο πρόσφορο τρόπο ή μέσο, διαφυλάσσοντας τα αποδεικτικά αυτά

στοιχεία, για όσο χρόνο ορίζεται από τις διατάξεις του Κ.Β.Σ. .

Τροποποιείται η προθεσμία υποβολής των καταστάσεων της §1 του άρθρου 20 του

Κ.Β.Σ. και ορίζεται πλέον ως νέα ημερομηνία υποβολής τους, για τις συναλλαγές από το

ημερολογιακό έτος 2009 και εφεξής, η 25η Ιουνίου κάθε έτους για τις συναλλαγές και

τα δεδομένα του προηγούμενου ημερολογιακού έτους, για την ταχύτερη επεξεργασία

και διασταύρωση των δεδομένων.

Προθεσμία υποβολής των καταστάσεων της §1 του άρθρου 20 του Κ.Β.Σ. και

θεσμοθέτηση του ορίου των 300€, κάτω του οποίου δεν υποβάλλονται στοιχεία για

διασταύρωση.



Διασφάλιση και Έλεγχος Συναλλαγών

Με τις νέες διατάξεις καθιερώνεται η υποχρεωτική διαβίβαση των φορολογικών

στοιχείων που αφορούν συναλλαγές άνω των τριών χιλιάδων (3.000) ευρώ μεταξύ

επιτηδευματιών και προσώπων της §3 του άρθρου 2 του Κ.Β.Σ. (Δημόσιο, Ν.Π.Δ.Δ.,

κ.λπ.) μέσω ηλεκτρονικού συστήματος σε υπηρεσίες του Υπουργείου Οικονομικών. Οι

διατάξεις αυτές κρίνονται απαραίτητες για την εξασφάλιση της γνησιότητας και

ακρίβειας αυτών των συναλλαγών όπως και των φορολογικών παραστατικών που τις

απεικονίζουν, καθώς και για τη διενέργεια άμεσων ηλεκτρονικών διασταυρώσεων και

ελεγκτικών επαληθεύσεων των παραπάνω συναλλαγών με την δυνατότητα άμεσης

πρόσβασης στα ηλεκτρονικά αρχεία καταγραφής τους.

Καθιερώνεται η εξόφληση όλων των φορολογικών στοιχείων, καθώς και των

λοιπών εγγράφων που εκδίδονται ή συντάσσονται αντί φορολογικών στοιχείων, αξίας

άνω των 3.000€, μέσω επαγγελματικών τραπεζικών λογαριασμών ή επιταγών που

εξοφλούνται μέσω των ιδίων λογαριασμών.

Λογιστικές Διαφορές και Φορολογική Αναμόρφωση Κερδών



O Φορολογικός Νόμος παρουσιάζει μέσα από τις διατάξεις του άρθρου 31, όλες εκείνες

τις δαπάνες και τα έξοδα που δικαιούνται οι επιτηδευματίες να αφαιρέσουν από τα

ακαθάριστα έσοδά τους, προκειμένου να προσδιορισθεί το καθαρό φορολογητέο κέρδος ή

η φορολογική ζημιά.

Κατά την διάρκεια της λογιστικής χρήσης, είναι σύνηθες το φαινόμενο να

καταχωρούνται στα λογιστικά βιβλία συναλλαγές που αφορούν έξοδα της επιχείρησης, τα

οποία είναι μεν πραγματικά (δηλαδή, αφορούν πραγματική συναλλαγή), πλην όμως δεν

αναγνωρίζονται από τις φορολογικές διατάξεις. Τούτο γιατί ο φορολογικός νομοθέτης

εκτιμά, ότι δεν σχετίζονται με το αντικείμενο δραστηριότητας του επιτηδευματία,

χαρακτηρίζονται ως δαπάνες μη παραγωγικές και περαιτέρω δεν συμβάλλουν στην

προώθηση των πωλήσεων.

Η έννοια της «λογιστικής διαφοράς», όπως καθιερώθηκε να λέγονται, όλα εκείνα τα

ποσά των δαπανών που πρέπει να προστεθούν στα λογιστικά κέρδη της χρήσης (ή

αντίστοιχα, να αφαιρεθούν από τις λογιστικές ζημιές αυτής), ώστε να προκύψει το

φορολογητέο εισόδημα για την επιχείρηση, ορίσθηκε με απόφαση του ΣτΕ (33/1989), κατά

την οποία, η μείωση του δηλούμενου εισοδήματος που έχει ως αιτίες την παραδρομή

(λάθος), τον λανθασμένο χαρακτηρισμό πραγματικών περιστατικών ή την ουσιώδη πλάνη

περί το δίκαιο, ονομάζεται λογιστική διαφορά και πρέπει να τακτοποιείται, κατά την

δήλωση του εισοδήματος. Με την πρόσθεση των λογιστικών διαφορών προκύπτει το

φορολογητέο εισόδημα και έτσι γίνεται η φορολογική αναμόρφωση των κερδών.

Υπάρχουν γενικά ορισμένες βασικές προϋποθέσεις που πρέπει να υφίστανται, ώστε μία

δαπάνη να είναι εκπεστέα από το εισόδημα. Οι προϋποθέσεις αυτές, χαρακτηρίζονται από

το στοιχείο της αθροιστικής συνύπαρξής τους, δηλαδή, πρέπει να λαμβάνονται σωρευτικά.

Η μη κάλυψη έστω και μίας τέτοιας προϋπόθεσης, αφαιρεί το δικαίωμα έκπτωσης της

δαπάνης από τα ακαθάριστα έσοδα, οπότε αυτόματα, εφόσον η δαπάνη αυτή είχε

υπολογισθεί, προκειμένου να εξαχθεί το λογιστικό αποτέλεσμα, πρέπει να ονομασθεί

λογιστική διαφορά και να αναμορφωθεί το ως άνω αποτέλεσμα, με την προσθήκη της.

Οι προϋποθέσεις αυτές είναι οι παρακάτω:

• Ο επιτηδευματίας να τηρεί ειλικρινή και επαρκή βιβλία



• Η δαπάνη-έξοδο να προβλέπεται από διάταξη νόμου (άρθρο 31 και 105 του K.Φ.Ε.).

• Το αποτέλεσμα του επιτηδευματία να εξάγεται με λογιστικό τρόπο.

• Η δαπάνη-έξοδο να στηρίζεται σε δικαιολογητικό, προβλεπόμενο από τον Κ.Β.Σ., ή

σε άλλα δημόσια έγγραφα (άρθρο 18, §2 του Κ.Β.Σ.).

• Η δαπάνη-έξοδο να έχει καταχωρηθεί στα βιβλία με τον προσήκοντα λογιστικό

τρόπο.

• Η δαπάνη-έξοδο να είναι παραγωγική, δηλαδή εν δυνάμει, να προσθέτει εισόδημα ή

να συμβάλει στην δημιουργία εισοδήματος.

• Η δαπάνη-έξοδο να είναι βέβαιη και εκκαθαρισμένη, να μην τελεί δηλαδή υπό

αίρεση ή αναστολή.

• Η δαπάνη-έξοδο να είναι δεδουλευμένη, να τηρείται συνεπώς, η λογιστική αρχή της

αυτοτέλειας των χρήσεων.

• Η δαπάνη να γίνεται χάριν της απόκτησης εισοδήματος, να σκοπεύει επομένως στην

άμεση ή την μελλοντική αύξηση των εσόδων.

• Η δαπάνη να είναι πραγματική (όχι εικονική ή πλασματική).

Στα έντυπα των φορολογικών δηλώσεων (έντυπο Ε5 - έντυπο Φ01010 - έντυπο Ε3 στον

πίνακα ΣΤ, η) προβλέπεται η διαδικασία φορολογικής αναμόρφωσης των αποτελεσμάτων,

με την συμπλήρωση συγκεκριμένων κωδικών, με τα ποσά των λογιστικών διαφορών. Ο

υπεύθυνος λογιστής-φοροτεχνικός, πρέπει να προβαίνει στην ενέργεια της φορολογικής

αναμόρφωσης των αποτελεσμάτων της επιχείρησης, σε σχέση πάντα με τα καταχωρηθέντα

κατά την διάρκεια της χρήσης, τυχόν έξοδα που χαρακτηρίζονται λογιστικές διαφορές.

Ο κατάλογος των εξόδων που ενώ καταχωρούνται στα λογιστικά βιβλία, δεν

αναγνωρίζονται φορολογικά και συνεπώς αποτελούν λογιστικές διαφορές, είναι όλα εκείνα

που δεν καλύπτουν αθροιστικά τις παραπάνω προϋποθέσεις. Κατά τη διάρκεια της

ανάλυσης των εκπιπτόμενων δαπανών, που προηγήθηκε, αναφέραμε αρκετά από αυτά.

Παρακάτω θα δούμε ενδεικτικά, ορισμένα έξοδα-δαπάνες που χαρακτηρίζονται ως

λογιστικές διαφορές και περαιτέρω, η επιχείρηση έχει, κατά μία έννοια, την υποχρέωση να

αναμορφώνει, με την υποβολή της φορολογικής της δήλωσης.

Οι περιπτώσεις αυτές, προβλέπονται ρητά από διατάξεις της Φορολογίας.



Τα πρόστιμα και οι πρόσθετοι φόροι, δεν αναγνωρίζονται για έκπτωση από το

εισόδημα.

Η έκπτωση των τόκων υπερημερίας, λόγω εκπρόθεσμης πληρωμής φόρων κ.λπ. προς το

Δημόσιο, ή προς άλλα πρόσωπα δημοσίου δικαίου.

Εφόσον η επιχείρηση χρησιμοποιεί επιβατικά αυτοκίνητα ιδιοκτησίας της, ή που τα έχει

μισθωμένα από τρίτους, όλα τα έξοδα που πραγματοποιούνται κατά την διάρκεια της

χρήσης και αφορούν την συντήρηση ή την επισκευή τους, την λειτουργία τους γενικά,

καθώς και τις αποσβέσεις ή τα μισθώματα, εκπίπτουν κατά ποσοστό, που εξαρτάται από

τον κυλινδρισμό του κινητήρα τους. Έτσι, οι δαπάνες των αυτοκινήτων μέχρι 1.600cc,

εκπίπτουν κατά ποσοστό 70%, ενώ οι δαπάνες αυτοκινήτων μεγαλύτερου κυβισμού,

εκπίπτουν κατά ποσοστό 35%.

Έξοδα κινητής τηλεφωνίας για λογαριασμούς που ανήκουν στην επιχείρηση.

Απαραίτητη προϋπόθεση για την έκπτωση των εξόδων αυτών είναι οι λογαριασμοί των

κινητών τηλεφώνων να μην υπερβαίνουν τον αριθμό των απασχολούμενων στις

επιχειρήσεις υπαλλήλων αυτών. Σε περίπτωση που οι λογαριασμοί των κινητών τηλεφώνων

υπερβαίνουν τον αριθμό των απασχολουμένων υπαλλήλων, το μέρος της δαπάνης κινητών

τηλεφώνων που αναλογεί στους πέραν του αριθμού των απασχολουμένων υπαλλήλων δεν

αναγνωρίζεται προς έκπτωση. Από το ποσό της δαπάνης αυτής, ποσοστό πενήντα τοις

εκατό (50%) αναγνωρίζεται προς έκπτωση από τα ακαθάριστα έσοδα των επιχειρήσεων

Δαπάνες διαφήμισης, που επιβαρύνουν την επιχείρηση, για τις οποίες πρέπει να

αποδεικνύεται η καταβολή του δημοτικού τέλους (2% επί της δαπάνης), ώστε να

αναγνωρισθούν και να εκπέσουν από τα ακαθάριστα έσοδα.

Οι αποσβέσεις στοιχείων του ενεργητικού, με συντελεστές απόσβεσης μεγαλύτερους

από αυτούς που αναγνωρίζει η φορολογική νομοθεσία, προστίθενται στις λογιστικές

διαφορές, κατά το ποσό που υπερβαίνουν το ποσό της (φορολογικά νόμιμης απόσβεσης.

Στο τέλος της χρήσης υποβάλουμε αναλυτική κατάσταση με τι λογιστικές διάφορες μαζί

με την δήλωση φορολογίας. (Ισχύει από 01.01.2010)



Οδηγίες Συμπλήρωσης Κατάστασης Φορολογικής Αναμόρφωσης (Υπ. Οικ. Πολ.

1235/24.11.2011)

Με τον Ν.3842/2010 με τίτλο «Αποκατάσταση φορολογικής δικαιοσύνης,

αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής και άλλες διατάξεις» καθιερώθηκαν σημαντικές

αλλαγές στο φορολογικό σύστημα της χώρας. Μια σημαντική αλλαγή που αφορά

άμεσα τους λογιστές-φοροτεχνικούς, είναι αυτή που προβλέπεται με την §9 του

άρθρου 17 του Ν.3842/2010. Με τη διάταξη αυτή αντικαταστάθηκε η §3 του άρθρου 38

του Ν.2873/2000 σχετικά με την ευθύνη και τις αρμοδιότητες του λογιστή

φοροτεχνικού.

Σύμφωνα με την §3 του άρθρου 38 του Ν.2873/2000 όπως ισχύει: «Ο λογιστής

φοροτεχνικός είναι υπεύθυνος για την ορθή μεταφορά των οικονομικών δεδομένων

από τα στοιχεία στα βιβλία, για την ακρίβεια των δηλώσεων ως προς τη συμφωνία

αυτών με τα φορολογικά και οικονομικά δεδομένα που προκύπτουν από τα τηρούμενα

βιβλία. Επίσης, είναι υπεύθυνος για την ορθή φορολογική αναμόρφωση των

αποτελεσμάτων με τις δαπάνες που δεν αναγνωρίζονται και τις οποίες παραθέτει

αναλυτικά σε κατάσταση που συνυποβάλλεται με τη δήλωση φορολογίας εισοδήματος.

Το περιεχόμενο της κατάστασης αυτής υπόκειται σε έλεγχο σύμφωνα με το άρθρο 66

του Κ.Φ.Ε.. Τέλος, με τη δήλωση φορολογίας εισοδήματος δηλώνεται ότι κατά τη

διαρρεύσασα διαχειριστική περίοδο έχουν υποβληθεί ορθά όλες οι δηλώσεις

παρακρατούμενου φόρου εισοδήματος και απόδοσης των έμμεσων φόρων.

Για την εφαρμογή των διατάξεων της παραγράφου αυτής, ο λογιστής φοροτεχνικός

υπογράφει τις δηλώσεις της §2, καθώς και τα συνυποβαλλόμενα έντυπα ή καταστάσεις,

όπως αυτά καθορίζονται κάθε φορά με τις οικείες αποφάσεις του Υπουργού

Οικονομικών. Επίσης, κατά την υποβολή των δηλώσεων οι λογιστές φοροτεχνικοί

αναγράφουν υποχρεωτικά το ονοματεπώνυμο, τη διεύθυνση κατοικίας τους ή της

έδρας του επαγγέλματος τους, κατά περίπτωση, τον Α.Φ.Μ., την αρμόδια Δ.Ο.Υ για τη

φορολογία τους, τον αριθμό μητρώου της άδειας άσκησης επαγγέλματος τους και την

κατηγορία της άδειάς τους.»

Δηλαδή με τη νέα διάταξη προβλέπεται ότι οι λογιστές φοροτεχνικοί είναι

υπεύθυνοι, πέρα από την ακρίβεια και την ειλικρίνεια των δηλώσεων που υποβάλλουν,



ως προς τη συμφωνία αυτών με τα φορολογικά και οικονομικά δεδομένα που

προκύπτουν κατά τη μεταφορά τους από τα στοιχεία στα βιβλία και από τα βιβλία στις

κατά περίπτωση δηλώσεις, και για την ορθή φορολογική αναμόρφωση των

αποτελεσμάτων με τις δαπάνες που δεν αναγνωρίζονται, καθώς και για την ορθή

υποβολή όλων των δηλώσεων παρακρατούμενου φόρου εισοδήματος και απόδοσης

των έμμεσων φόρων.

Με την Πολ.1053/24.03.2011 έχουν δοθεί οδηγίες ούτως ώστε το σύνολο που

προκύπτει από τη φορολογική αναμόρφωση να μεταφέρεται:

1) για τις ατομικές επιχειρήσεις και για τους υπόχρεους της §4 του άρθρου 2 του

Κ.Φ.Ε. που τηρούν βιβλία Β´ κατηγορίας του Κ.Β.Σ. ανάλογα με την

δραστηριότητα, στους κωδικούς 564, 565 και 566 του υποπίνακα η´ του πίνακα

ΣΤ´ της 2ης σελίδας του εντύπου Ε3.

2) για τις ατομικές επιχειρήσεις και για τους υπόχρεους της §4 του άρθρου 2 του

Κ.Φ.Ε. που τηρούν βιβλία Γ´ κατηγορίας του Κ.Β.Σ. στις «Σημειώσεις

Φορολογουμένου» , της τέταρτης σελίδας του ίδιου εντύπου, θα αναγράφεται

το συνολικό ποσό που θα προκύπτει από την κατάσταση αναμόρφωσης

(ΣΥΝΟΛΙΚΟ ΠΟΣΟ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗΣ: ... ΕΥΡΩ), με την σημείωση ότι

για τους τελευταίους (υπόχρεοι §4 άρθρου 2 του Κ.Φ.Ε.) στη συνέχεια θα

μεταφέρεται στον κωδ. 022 της δεύτερης σελίδας του εντύπου Ε5. Στην

περίπτωση αυτή δεν χρειάζεται να συμπληρωθούν οι υπόλοιποι κωδικοί 018,

019, 020, 450, 021, και 023 της ίδιας σελίδας.

Ειδικότερα, οι μη εκπιπτόμενες δαπάνες που αναγράφηκαν στους κωδικούς της

δήλωσης φορολογίας εισοδήματος οικον. έτους 2011 θα πρέπει να αναγράφονται

αναλυτικά σε κατάσταση που θα συνυποβάλλεται με τη δήλωση φορολογίας

εισοδήματος, το περιεχόμενο της οποίας δεν είναι δεσμευτικό για τη φορολογούσα

αρχή. Στην κατάσταση αυτή αναγράφονται και δηλώνεται από τους λογιστές-

φοροτεχνικούς ότι κατά τη διαρρεύσασα διαχειριστική περίοδο έχουν υποβληθεί ορθά

όλες οι δηλώσεις παρακρατούμενου φόρου εισοδήματος και απόδοσης των έμμεσων

φόρων. Η κατάσταση αυτή συνυποβάλλεται με την ετήσια δήλωση φορολογίας

εισοδήματος.



Α) Υποχρέωση Υποβολής

1. Υποχρέωση υποβολής της κατάστασης φορολογικής αναμόρφωσης έχουν όλοι οι

επιτηδευματίες και όλες οι εταιρίες που τηρούν βιβλία και στοιχεία.

α) είναι υποχρεωτική η υπογραφή της κατάστασης και από τον λογιστή στην

περίπτωση που η δήλωση φορολογίας έχει υπογραφεί από τον ίδιο τον

λογιστή,

β) υπογράφεται μόνο από τον επιτηδευματία όταν η δήλωση έχει συνταχθεί

από τον ίδιο τον επιτηδευματία που δεν είχε βάσει του νόμου υποχρέωση

υπογραφής της δήλωσης φορολογίας του από λογιστή.

γ) Όταν υπάρχει μεταβολή λογιστή, μετά την υποβολή των δηλώσεων

φορολογίας εισοδήματος και ειδικά για φέτος (από το νέο έτος θα

συνυποβάλλεται με την δήλωση) υποχρέωση υποβολής έχει ο νέος

λογιστής ή σε περίπτωση άρνησης ο ίδιος ο επιτηδευματίας.

2. Είναι υποχρεωτική η υποβολή κατάστασης αναμόρφωσης και για τις μηδενικές

δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος.

3. Υπάρχει υποχρέωση υποβολής της κατάστασης για τις Ναυτικές Εταιρίες

(Ν.959/1979) και Ειδικές Ναυτικές Επιχειρήσεις (Ν.89/1967) οι οποίες

απαλλάσσονται υποβολής του Ε3 αλλά είναι υπόχρεες τήρησης βιβλίων.

4. Δεν υπάρχει υποχρέωση υποβολής της κατάστασης φορολογικής αναμόρφωσης για

Ν.Π.Δ.Δ. (ιεροί ναοί, σχολεία, σωματεία & ιδρύματα μη κερδοσκοπικού

χαρακτήρα).

5. Υπάρχει υποχρέωση υποβολής της κατάστασης φορολογικής αναμόρφωσης από

τους αγρότες του κανονικού καθεστώτος.

6. Υποβάλλεται κατάσταση φορολογικής αναμόρφωσης και σε περίπτωση ζημιάς .

Β) Τι αναγράφεται:

1. Στην κατάσταση φορολογικής αναμόρφωσης περιλαμβάνονται μόνο οι

παρακρατούμενοι και έμμεσοι οφειλόμενοι φόροι που αφορούν το χρονικό

διάστημα από 01.01.2011 έως 31.12.2011.



2. Αναγράφονται όλοι οι παρακρατούμενοι και έμμεσοι φόροι σε κάθε περίπτωση

όπως: Φ.Μ.Υ., Φ.Π.Α., φόρος πληρωτέων μερισμάτων, χαρτόσημο κ.λπ..

3. Οι φόροι που αφορούν το έτος 2011 και έχουν βεβαιωθεί από τον έλεγχο μέχρι την

υποβολή της κατάστασης αναμόρφωσης περιλαμβάνονται στην δεύτερη στήλη του

πίνακα IV (αποδοθέντες ή δηλωθέντες).

4. Στην στήλη του Φ.Π.Α. αναγράφονται τα ποσά που καταβλήθηκαν με έκτακτη

δήλωση Φ.Π.Α. από μη ενταγμένους στο Φ.Π.Α. μόνο όταν πρόκειται για

επιτηδευματίες.

5. Στην στήλη του Φ.Π.Α. θα συμπεριλαμβάνεται και ο Φ.Π.Α. που προκύπτει μετά από

έλεγχο ή αυτοέλεγχο.

6. Στην κατάσταση φορολογικής αναμόρφωσης αναγράφονται τα τεκμαρτά ποσά των

ταξί και λεωφορείων που είναι ενταγμένα σε ΚΤΕΛ.

7. Στην κατάσταση φορολογικής αναμόρφωσης αναγράφονται μόνο τα Ε.Ι.Χ.

αυτοκίνητα για τις δαπάνες των οποίων διενεργείται φορολογική αναμόρφωση.

8. Σε περίπτωση πώλησης Ε.Ι.Χ. αυτοκινήτων, αυτά θα αναγράφονται εφόσον υπάρχει

καταχωρημένη δαπάνη αυτών των αυτοκινήτων στα βιβλία της επιχείρησης, εντός

της συγκεκριμένης χρήσης.

9. Αναγράφονται οι προβλέψεις αποζημίωσης προσωπικού και εκτάκτων κινδύνων

εφόσον χρήζουν φορολογικής αναμόρφωσης.

10. Αναγράφεται στην κατάσταση ο μέσος όρος των κινητών τηλεφώνων και των

εργαζομένων που υπάρχει μέσα στη χρήση.

11. Στις περιπτώσεις αποσβέσεων παγίων , φορολογική αναμόρφωση θα διενεργείται

για τις αποσβέσεις που δεν αναγνωρίζονται.

Γ) Δεν Αναγράφονται:

1. Δεν αναγράφεται ο φόρος εισοδήματος, η έκτακτη εισφορά, ο Φ.Α.Π. καθώς και οι

σχετικές περαιώσεις.

2. Δεν αναγράφονται στην κατάσταση οι φόροι επιχειρήσεων που εκμεταλλεύονται

ενοικιαζόμενα επιπλωμένα δωμάτια και κάμπινγκ, των πλανόδιων πωλητών, Φ.Δ.Χ.

κ.λπ., που έχουν καταβληθεί με το ειδικό καθεστώς φορολογίας αυτών (μέχρι

30.06.2010).



3. Δεν αναγράφονται φόροι υπέρ τρίτων, όπως π.χ. τέλη που αποδίδονται στους

δήμους ή σε άλλους οργανισμούς (δημοτικός φόρος διαμονής-εστίασης-

αγγελιόσημο).

4. Δεν αναγράφονται τα Φ.Ι.Χ. στον πίνακα των αυτοκινήτων της επιχείρησης (πίνακας

II) γιατί σ´ αυτά δεν διενεργείται φορολογική αναμόρφωση.

Δ) Γενικά

1. Διευκρινίζεται ότι οι φόροι που αφορούν το χρονικό διάστημα 01.01.2011-

31.12.2011, και έχουν αποδοθεί εκπροθέσμως ή έχουν βεβαιωθεί με

οποιονδήποτε τρόπο, έως και την ημερομηνία υποβολής της κατάστασης

φορολογικής αναμόρφωσης, περιλαμβάνονται στην κατάσταση αυτή στη στήλη

αποδοθέντες ή βεβαιωθέντες φόροι.

2. Εφόσον υπάρχουν και λοιποί έμμεσοι ή παρακρατηθέντες φόροι που δεν

αναγράφονται στην κατάσταση αυτοί θα καταχωρούνται με προσθήκη ανάλογων

γραμμών.

3. Ο όρος «κωδικός» δεν θα συμπληρώνεται σε κανένα πίνακα από τους υποβάλλοντες

αλλά θα συμπληρωθεί από το taxis.

4. Στις περιπτώσεις που η διαχειριστική χρήση εταιρίας είναι από 01.07 έως 30.06 η

ημερομηνία υποβολής της κατάστασης φορολογικής αναμόρφωσης θα είναι η

προθεσμία υποβολής της οικίας δήλωσης φορολογίας εισοδήματος

Διευκρινήσεις

Τέλος διευκρινίζεται ότι στα βιβλία της επιχείρησης καταχωρείται σε κάθε

περίπτωση ολόκληρο το ποσό των λογαριασμών κινητής τηλεφωνίας ή των δαπανών

των Ε.Ι.Χ. αυτοκινήτων της και η φορολογική αναμόρφωση διενεργείται κατά τη

σύνταξη της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος. Τα ποσά της κατάστασης

μεταφέρονται στην κατάσταση φορολογικής αναμόρφωσης.



Παράδειγμα βιβλίου «Εσόδων-Εξόδων» και συμπλήρωση Ε3 με λογιστικές διαφορές:

Ελεύθερος επαγγελματίας με βιβλία Β’ κατηγορίας του Κ.Β.Σ., για τον οποίο

προβλέπεται συντελεστής καθαρών αμοιβών 50%, εμφανίζει στα βιβλία του

ακαθάριστες αμοιβές ύψους 90.000€ και δαπάνες ως εξής:

Ετησία δαπάνη ενός κινητού τηλέφωνου 1.000,00 €

Δαπάνες αυτοκινήτου έως 1.600 cc 6.000,00 €

Αμοιβές προσωπικού 15.000,00 €

Αποσβέσεις 5.000,00 €

Ενοίκιο ιδιόχρησης 3.000,00 €

ΣΥΝΟΛΟ ΕΞΟΔΩΝ 30.000,00 €

Σύμφωνα με τα παραπάνω τα κέρδη που προκύπτουν από τα βιβλία είναι το ποσό

των 60.000,00 €.

Οι δαπάνες που δεν αναγνωρίζονται πρέπει να εμφανίζονται αναλυτικά σε

κατάσταση που συνυποβάλλεται με τη δήλωση φορολογίας εισοδήματος

Υπολογισμός λογιστικών διαφόρων:

Οι δαπάνες του αυτοκίνητου που δεν αναγνωρίζονται φορολογικά είναι το 30%

των δαπανών αυτών: (6.000,00€ x 30%) = 1.800,00€

Δαπάνες κινητού που δεν αναγνωρίζονται φορολογικά είναι το 50% των δαπανών

αυτών: (1.000,00€ x 50%) = 500,00€

Λογιστικές διαφορές:

Αυτοκίνητα = 1.800,00 €

Κινητό = 500,00 €

ΣΥΝΟΛΟ = 2.300,00 €

Θα γίνει φορολογική αναμόρφωση στο έντυπο Ε3 και το αποτέλεσμα που θα

προκύψει στο Ε3 θα μεταφερθεί στο έντυπο Ε1 φορολογία εισοδήματος



Συμπλήρωση Ε3:



Παράδειγμα βιβλίου «Εσόδων-Εξόδων»:

2010 Είδος

Αιτιολογία

Δαπάνες Υποκείμενες σε

Συντελεστή Φ.Π.Α.

Δα

πά

νες

Χω

ρίς

Δικ

αίω

μα

Έκπ

τωσ

ης

Αγο

ρέ

ς Π

αγίω

ν

Οχή

μα

τα (

Κα

ταχώ

ρη

ση

Δα

πα

νώ

ν Μ

αζί

με

το

Φ.Π

.Α.

του

ς)

Έξο

δα

Κιν

ητή

ς Τ

ηλε

φω

νία

ς

Λο

γισ

τικέ

ς Δ

ιαφ

ορ

ές

Οικ

ίας

Φ.Π.Α.

Χρόνος

Έκδοσης

ή

Λήψης

Στοιχείου Αρ

ιθμ

ός

Φο

ρο

λο

γικ

ού

Στο

ιχείο

υ

4,5-5% 9-10% 19-21%

Μη

Εκπ

ιπτό

με

νο

ς

Εκπ

ιπτό

μενο

ς

Μήνας Ημέρα

11 04 Τ.Νο102 Φωτοτυπίες 100,00 21,00

11 12 Τ.Νο2062 Η/Υ 2.000,00 420,00

12 19 ΤΠΥ Νο9 Υδραυλικά 200,00 42,00

12 20 ΤΠΥ Νο7 Συνεργ. Επισκ. Ε.Ι.Χ.

Αυτοκ. 1.210,00

12 22 ΑΠΟΔ Ενοίκιο 290,00

12 23 Τ.Νο2062 Βιβλία & Περιοδικά 60,00 3,00

12 25 Τ.Νο108 Αναλώσιμα 150,00 15,00

12 29 Τ.Νο109 Εστιατόριο 100,00 10,00

12 30 Τ.Νο110 Λογ. Τελών Κινητής

Τηλεφωνίας 100,00 21,00

12 30 Τ.Νο111 Λογαριασμός Δ.Ε.Η.

Οικίας 15,00 25,65 98,00 1,35

12 31 Μητρώο Αποσβέσεις ως Μητρώο

Παγίων 600,00

ΣΥΝΟΛΑ (€) 60,00 165,00 300,00 1.015,65 2.000,00 1.210,00 100,00 98,00 10,00 523,35

Σχόλιο [Χ.Π.1]: Πρέπει να

επικαιροποιηθεί (ΦΠΑ=23%)

Αυτοέλεγχος Υποβαλλόμενων Φορολογικών Δηλώσεων



Με τις νέες διατάξεις ορίζεται ότι στον αυτοέλεγχο υπάγονται οι επιχειρήσεις και

ελεύθεροι επαγγελματίες που τηρούν βιβλία της προβλεπόμενης κατηγορίας του Κ.Β.Σ.

,ανεξάρτητα της νομικής τους μορφής και αφετέρου ότι εξαιρούνται του αυτοελέγχου και οι

δηλώσεις επιχειρήσεων και ελεύθερων επαγγελματιών που αφορούν διαχειριστικές

περιόδους που βαρύνονται με παράβαση μη επίδειξης βιβλίων ή στοιχείων, καθώς και οι

δηλώσεις επιχειρήσεων και ελεύθερων επαγγελματιών στις οποίες υφίσταται ανέγερση ή

απόκτηση κτιριακών εγκαταστάσεων και δεν υφίστανται ακαθάριστα έσοδα. Επίσης

εξαιρούνται οι δηλώσεις με τις οποίες δηλώνονται απαλλασσόμενες πράξεις με δικαίωμα

έκπτωσης του φόρου εισροών, κατά ποσοστό τουλάχιστον 60%, με στόχο την αποφυγή

καταστρατηγήσεων, όσον αφορά την επιστροφή πιστωτικού υπολοίπου.

Επίσης, με τις νέες διατάξεις επανακαθορίζεται ο τρόπος προσδιορισμού των

ελάχιστων ακαθάριστων εσόδων και καθαρών κερδών που πρέπει να δηλώσουν οι

επιχειρήσεις και οι ελεύθεροι επαγγελματίες που επιθυμούν να υπαχθούν στον

αυτοέλεγχο, προκειμένου οι σχετικές δηλώσεις τους να θεωρηθούν περατωθείσες ως

ειλικρινείς.

Προκειμένου να προσδιοριστούν τα ακαθάριστα έσοδα των ελεύθερων

επαγγελματιών αθροίζονται όλες δαπάνες και το ποσό που προκύπτει ανάγεται σε

ακαθάριστα έσοδα με τη χρησιμοποίηση κλάσματος, το οποίο ως αριθμητή έχει τον αριθμό

εκατό (100) και παρονομαστή τον αριθμό εκατό (100) μείον τον προβλεπόμενο μοναδικό

συντελεστή καθαρού κέρδους (Μ.Σ.Κ.Κ.).

Περαιτέρω, προκειμένου να προσδιοριστούν τα ελάχιστα καθαρά κέρδη των

ελεύθερων επαγγελματιών, επί των κατά τα πιο πάνω προσδιορισθέντων ακαθάριστων

εσόδων εφαρμόζεται ο μοναδικός συντελεστής καθαρού κέρδους (Μ.Σ.Κ.Κ.) ή καθαρών

αμοιβών, ανάλογα με την περίπτωση.


Έστω μηχανικός (Μ.Σ.Κ.Κ. = 60%).

Έξοδα και αποσβέσεις 60.000€.

Ακαθάριστες αμοιβές (έσοδα) 100.000€.



Με το προηγούμενο καθεστώς, ο ως άνω ελεύθερος επαγγελματίας, αν

επιθυμούσε να περαιώσει, θα έπρεπε να δεχθεί ως καθαρό εισόδημα το ποσό των

60.000€ (100.000€ x 60%) και όχι το λογιστικό του αποτέλεσμα των 40.000€ (100.000 –

60.000). Η διαδικασία θα τελείωνε, αν επέλεγε την αυτοπεραίωση, με την καταβολή

αυξημένου φόρου εισοδήματος (επί των 60.000€).

Με το νέο καθεστώς, θα προσδιορισθούν τεκμαρτές ακαθάριστες αμοιβές με

πολλαπλασιασμό του συντελεστή αναγωγής, επί του αθροίσματος των εξόδων και

αποσβέσεων: 60.000€ x 100 / (100 - 60) = 150.000€.

Αν ο μηχανικός επιθυμεί να προχωρήσει στον αυτοέλεγχο της υποβαλλόμενης

φορολογικής του δήλωσης, ώστε να θεωρηθεί περαιωθείσα, ως ειλικρινής, θα πρέπει

να δεχθεί καθαρό εισόδημα 90.000€ (δηλαδή 150.000€ x 60%).

Το σημαντικότερο όμως είναι ότι θα πρέπει να προχωρήσει και στην υποβολή του

«Ειδικού σημειώματος αυτοελέγχου Φ.Π.Α.», επειδή προκύπτει διαφορά εκροών στον

Φ.Π.Α., σύμφωνα με τα προσδιορισθέντα τεκμαρτά ακαθάριστα έσοδα. Συνεπώς, θα

κληθεί να καταβάλει επί πλέον Φ.Π.Α. επί της διαφοράς τεκμαρτών και πραγματικών

αμοιβών, δηλαδή επί των 50.000€ : (50.000€ x 23% = 11.500€).

Αυτοέλεγχος είναι προαιρετικός.

Ν.3919/2011 (ΦΕΚ 32/Α’)


Ν.3919/2011 (ΦΕΚ 32/Α’)

Αρχή της επαγγελματικής ελευθερίας,

κατάργηση αδικαιολόγητων περιορισμών στην πρόσβαση και άσκηση επαγγελμάτων

Άρθρο 7 – Μηχανικοί

1. α) Η αμοιβή των μηχανικών, για την μελέτη των έργων που αναφέρονται στο

άρθρο 1, §1 του Π.Δ.696/1974 (ΦΕΚ.301/Α'), καθορίζεται ελεύθερα με

έγγραφη συμφωνία των συμβαλλομένων. Οι προβλεπόμενες στο προεδρικό

διάταγμα τούτο ως υποχρεωτικώς ελάχιστες αμοιβές παύουν εφεξής να

ισχύουν με αυτόν το χαρακτήρα. Τα ανωτέρω ισχύουν αντιστοίχως και ως προς

κάθε οριζόμενη από οποιαδήποτε διάταξη νόμου ως υποχρεωτικώς ελάχιστη

αμοιβή για εργασίες που αναφέρονται στο άρθρο 59 του Ν.Δ. της

17.7/16.08.1923, όπως το άρθρο αυτό αντικαθίσταται με την §10 του παρόντος

άρθρου.

β) Η Δ.Ε. του Τ.Ε.Ε., όταν περιέρχεται στην αντίληψή του περίπτωση

συνομολογήσεως από μηχανικό σύμβασης, της οποίας η αμοιβή φαίνεται

ασυνήθιστα χαμηλή, τον καλεί εγγράφως να δικαιολογήσει το ύψος της,

ζητώντας τις διευκρινίσεις που κρίνει σκόπιμες. Εφόσον οι εξηγήσεις του

ενδιαφερομένου δεν κριθούν ικανοποιητικές, το Δ.Σ. του Τ.Ε.Ε. μπορεί να

ασκεί πειθαρχική δίωξη κατά τις κείμενες διατάξεις.

2. Η σχετική σύμβαση, η οποία πρέπει να περιέχει τουλάχιστον τα στοιχεία που

ορίζονται στις §1 και §2 του άρθρου 1 του Β.Δ. της 30/31.05.1956 (ΦΕΚ.134/Α'),

κατατίθεται από τον μηχανικό στο Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος (Τ.Ε.Ε.). Μετά την

περαίωση της μελέτης, ο μηχανικός γνωστοποιεί στο Τ.Ε.Ε. τα στοιχεία που

προκύπτουν από αυτήν, με βάση τα οποία υπολογίζει και καταβάλλει στο Τ.Ε.Ε τις

εισφορές και τα λοιπά δικαιώματα, όπως αυτά προβλέπονται στη νομοθεσία, είτε

ως παρακρατούμενα από την αμοιβή του μηχανικού, που επέβαλλε το κατά το

άρθρο 2 του Β.Δ. της 30/31.05.1956 να κατατίθεται στο Τ.Ε.Ε., είτε ως

καταβαλλόμενα στο Τ.Ε.Ε. ως δικαιούχο ή προς απόδοση σε τρίτους δικαιούχους.

Το Τ.Ε.Ε., μετά από επαλήθευση των στοιχείων και του βάσει αυτών γενόμενου

Ν.3919/2011 (ΦΕΚ 32/Α’)


υπολογισμού των εισφορών, τον οποίο οριστικοποιεί, αποδίδει στους νόμιμους

δικαιούχους τις καταβαλλόμενες σε αυτό εισφορές και δικαιώματα, πέραν εκείνων

που προορίζονται γι' αυτό.

3. Οι διατάξεις των προηγούμενων παραγράφων ισχύουν αντιστοίχως και ως προς τον

επιβλέποντα μηχανικό για τις εργασίες επίβλεψης, καθώς και τον αναλαμβάνοντα

τη διοίκηση έργου.

4. Οι εισφορές υπέρ του Τ.Ε.Ε., υπέρ ασφαλιστικών ταμείων και λογαριασμών, καθώς

και οι λοιπές εισφορές και δικαιώματα που προβλέπεται από την ισχύουσα

νομοθεσία ότι υπολογίζονται επί της αμοιβής των μηχανικών, υπολογίζονται

εφεξής επί της συμβατικής αμοιβής, εφόσον αυτή είναι μεγαλύτερη από την

νόμιμη αμοιβή κατά την έννοια της §1 του άρθρου 1 του Π.Δ.696/1974, όπως

αντικαθίσταται με την §8, άλλως υπολογίζονται επί της νόμιμης αμοιβής.

Στις περιπτώσεις που οι ως άνω εισφορές προβλέπεται από την ισχύουσα

νομοθεσία ότι υπολογίζονται επί της υποχρεωτικώς ελάχιστης αμοιβής,

υπολογίζονται εφεξής επί της νομίμου αμοιβής.

5. Οι αναφερόμενες στο π.δ. 696/1974 «ελάχιστες αμοιβές» ή «αμοιβές» νοούνται

εφεξής ως νόμιμες αμοιβές κατά την έννοια της §1 του άρθρου 1 του ίδιου

διατάγματος όπως αντικαθίσταται με την §8 και, πέραν της λήψεως υπόψη για τον

υπολογισμό νόμιμων εισφορών και δικαιωμάτων από το Τ.Ε.Ε. κατά την

προηγούμενη παράγραφο, λαμβάνονται επίσης υπόψη από τα δικαστήρια κατά

την εκδίκαση διαφορών από αμοιβές μηχανικών για την παροχή εργασίας

σύμφωνα με τα άρθρα 677 έως 681 του Κ.Πολ.Δ., όταν δεν προκύπτει έγκυρη

έγγραφη συμφωνία περί αυτών.

6. Ειδικά για την έκδοση οικοδομικών αδειών, ο προϋπολογισμός που αναφέρεται στο

άρθρο 3 του Π.Δ.696/1974 εξάγεται είτε βάσει αναλυτικού προϋπολογισμού είτε

σύμφωνα με τις τιμές μονάδος που καθορίζονται με απόφαση του Υπουργού

Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων, κατόπιν γνώμης του Τ.Ε.Ε., η οποία λαμβάνει

υπόψη το κόστος κατασκευής, όπως εξάγεται από τον αντικειμενικό προσδιορισμό

της αξίας των ακινήτων (άρθρο 41 του Ν.1249/1982 (ΦΕΚ.43/Α'), όπως κάθε φορά

ισχύει.

7. Η §6 του άρθρου 3 του Π.Δ.696/1974 καταργείται.

Ν.3919/2011 (ΦΕΚ 32/Α’)


8. Η §1 του άρθρου 1 του Π.Δ.696/1974 αντικαθίσταται ως εξής:

«1. Οι καθοριζόμενες με το διάταγμα αυτό αμοιβές αποτελούν τις νόμιμες αμοιβές,

οι οποίες ισχύουν για την περίπτωση που δεν προκύπτει έγκυρη έγγραφη

συμφωνία αμοιβής, για την εκπόνηση μελετών και τη διενέργεια επιβλέψεων -

παραλαβών και εκτιμήσεων Συγκοινωνιακών, Υδραυλικών και Κτιριακών 'Έργων ως

και Τοπογραφικών Κτηματογραφικών και Χαρτογραφικών Εργασιών, κατά τις

κατωτέρω κατηγορίες ή διακρίσεις αυτών.»

9. Το πρώτο και το δεύτερο εδάφιο της §7 του άρθρου 3 του Π.Δ.696/1974

καταργούνται.

10. Το άρθρο 59 του από 17.7/16.8.1923 νομοθετικού διατάγματος (ΦΕΚ.228/Α')

αντικαθίσταται ως εξής:

« Άρθρο 59

Με προεδρικό διάταγμα, που εκδίδεται με πρόταση των Υπουργών Περιβάλλοντος,

Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής και Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων, μετά

γνώμη της Διοικούσας Επιτροπής του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος, εγκρίνεται

κανονισμός αμοιβών των διπλωματούχων ανώτατων σχολών μηχανικών γενικά και

αρχιτεκτόνων, μελών του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος, καθώς και αυτών που

ασκούν τα επαγγέλματα αυτά, βάσει ειδικών διατάξεων νόμου, εν όλω ή εν μέρει.

Με τον κανονισμό αυτόν καθορίζεται η νόμιμη αμοιβή για τη μελέτη, επίβλεψη,

εποπτεία ή έλεγχο και παραλαβή κάθε είδους έργων ή εγκαταστάσεων, καθώς και

για κάθε είδους τεχνικές γενικά εργασίες και υπηρεσίες, όπως σχεδιαγράμματα,

καταμετρήσεις, γνωμοδοτήσεις, πραγματογνωμοσύνες ή αμοιβές που

καταβάλλονται σε αυτούς που μετέχουν σε αρχιτεκτονικούς διαγωνισμούς και

στους κριτές αυτών.

Μεταξύ των ως άνω έργων περιλαμβάνονται επίσης οι τοπογραφικές και

κτηματογραφικές εργασίες, καθώς και οι χωροταξικές, ρυθμιστικές, πολεοδομικές

και περιβαλλοντικές μελέτες.

Η αμοιβή αυτή οφείλεται, εφόσον δεν προκύπτει έγκυρη έγγραφη συμφωνία

αμοιβής.»

11. Οι §1 και §2 του άρθρου μόνου του Ν.Δ.2726/1953 (ΦΕΚ.325/Α') καταργούνται.

Ν.3919/2011 (ΦΕΚ 32/Α’)


12. α) Επί της συμβατικώς συνομολογουμένης ή της νομίμου αμοιβής κατά τις

διακρίσεις της §4, καταβάλλεται από τον μηχανικό υπέρ του Τ.Ε.Ε. ποσοστό 2%

για τις πάσης φύσεως δαπάνες αυτού. Σε περίπτωση άρνησης, δυστροπίας ή

καθυστέρησης καταβολής των αμοιβών μελετών ή επιβλέψεων από εργοδότη,

μπορεί και το Τ.Ε.Ε. να επιδιώξει δικαστικώς την είσπραξη της οφειλόμενης

αμοιβής, ύστερα από αίτηση του ενδιαφερόμενου μέλους του Τ.Ε.Ε. ή της

εταιρίας, γραφείου ή συμπράξεως γραφείων εκπονήσεως τεχνικών μελετών.

Με την αίτηση πρέπει να προσδιορίζεται και το σύνολο της οφειλόμενης

αμοιβής.

β) Η §4 του άρθρου μόνου του Ν.Δ.2726/1953 (ΦΕΚ.325/Α') καταργείται.

13. Οι διατάξεις των §1, §2 και §3 του άρθρου 2 του Β.Δ. της 30/31.05.1956

καταργούνται.

14. Το τρίτο και το τέταρτο εδάφιο της §4 του άρθρου 2 του Β.Δ. της 30/31.05.1956

αντικαθίστανται ως εξής:

«Αίτημα της αγωγής θα είναι η αναγνώριση υποχρεώσεως καταβολής ή η καταβολή

του οφειλόμενου ποσού στο μελετητή μηχανικό. Τούτο εφαρμόζεται αναλογικά και

στην περίπτωση ασφαλιστικών μέτρων.»

15. Με προεδρικό διάταγμα, που εκδίδεται με πρόταση των Υπουργών Υποδομών,

Μεταφορών και Δικτύων και Οικονομικών, μετά γνώμη της Διοικούσας Επιτροπής

του Τ.Ε.Ε., διενεργείται κάθε αναγκαία προσαρμογή στις διατάξεις του παρόντος

νόμου των διατάξεων της νομοθεσίας που διέπει την εκπόνηση μελετών ιδιωτικών

έργων και τις αμοιβές των μηχανικών.

16. Η §8 του άρθρου 4 του Ν.3316/2005 (ΦΕΚ.42/Α') καταργείται.

17. Το τρίτο εδάφιο της περιπτώσεως β' της §9 του άρθρου 6 του Ν.3316/2005

αντικαθίσταται ως εξής:

«Η υποβληθείσα οικονομική προσφορά κατά κατηγορία μελέτης απορρίπτεται

εφόσον οι ποσότητες του φυσικού αντικειμένου της προσφοράς δεν αντιστοιχούν

στην προτεινόμενη τεχνική λύση.»

Ν.3919/2011 (ΦΕΚ 32/Α’)


18. Στο πρώτο εδάφιο της §5 του άρθρου 7 του Ν.3316/2005 οι λέξεις «σύμφωνα με τις

διατάξεις των §7 και §8» αντικαθίστανται με τις λέξεις «σύμφωνα με τις διατάξεις

της §7».

19. Το δεύτερο εδάφιο της §10 του άρθρου 7 του Ν.3316/2005 αντικαθίσταται ως εξής:

«Η υποβληθείσα οικονομική προσφορά κατά κατηγορία μελέτης απορρίπτεται

εφόσον οι ποσότητες του φυσικού αντικειμένου της προσφοράς δεν αντιστοιχούν

στο αντικείμενο της μελέτης όπως προκύπτει από τα στοιχεία του εδαφίου β' της

§2.»

20. Οι παράγραφοι 2 και 3 του άρθρου 19 του Ν.3316/2005 καταργούνται.

21. Με προεδρικό διάταγμα, που εκδίδεται με πρόταση των Υπουργών Υποδομών,

Μεταφορών και Δικτύων και Οικονομικών, διενεργείται κάθε αναγκαία

προσαρμογή του Ν.3316/2005 και των κατ' εξουσιοδότηση αυτού εκδοθεισών

κανονιστικών πράξεων, στις διατάξεις του παρόντος νόμου.

22. Με απόφαση του Υπουργού Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων, που εκδίδεται

μέσα σε προθεσμία δύο (2) μηνών από την έναρξη ισχύος του παρόντος νόμου,

προσαρμόζονται οι διατάξεις της υπ' αριθμό ΔΜΕΟ/α/ οικ/1161

(ΦΕΚ.1064/Β'/2005) υπουργικής απόφασης που αφορούν τη βαθμολόγηση

οικονομικών προσφορών, στις διατάξεις της §8 του άρθρου 4 του Ν.3316/2005,

όπως αντικαθίστανται με τις διατάξεις της §16 του παρόντος άρθρου.

Πότε μια Οικονομική Συμφωνία Πρέπει να Δηλώνεται στην Εφορεία



Ας δούμε τις σπουδαιότερες περιπτώσεις για τις οποίες οποιαδήποτε οικονομική

συμφωνία μεταξύ φυσικών προσώπων ή εταιριών πρέπει υποχρεωτικά να γνωστοποιείται

στην αρμόδια Εφορεία (Δ.Ο.Υ.) με την θεώρηση των ανάλογων συμφωνητικών.

Α’ περίπτωση: Μισθωτήρια Συμβόλαια.

Ο σχετικός Νόμος είναι ο Ν.2238/1994, άρθρο 77, §1 αναφέρει ότι ιδιωτικά

έγγραφα μίσθωσης αστικών ακινήτων ασχέτως ποσού μισθώματος ή γεωργικών

ακινήτων, εφόσον το μίσθωμα είναι ανώτερο των εκατό (100) ευρώ κατά μήνα,

προσκομίζονται από τον εκμισθωτή ή τον μισθωτή για θεώρηση, μέσα σε τριάντα (30)

ημέρες από τη σύνταξή τους, στον προϊστάμενο οποιασδήποτε δημόσιας οικονομικής

υπηρεσίας. Τα έγγραφα αυτά υποβάλλονται σε δύο αντίγραφα, από τα οποία το ένα

επιστρέφεται θεωρημένο σε αυτόν που τα προσκόμισε και το άλλο παραμένει στη

δημόσια οικονομική υπηρεσία ή σε περίπτωση αναρμοδιότητας, διαβιβάζεται στον

προϊστάμενο της δημόσιας οικονομικής υπηρεσίας που είναι αρμόδιος για τη

φορολογία του εκμισθωτή.

Άρα μπορεί να το υποβάλλει μέσα σε 30 ημέρες είτε ο ιδιοκτήτης του ακινήτου είτε

ο «νοικάρης», όπως επίσης, μπορεί να υποβληθεί σε οποιανδήποτε Δ.Ο.Υ..

Β’ περίπτωση: Συμφωνητικά για Εργολαβίες ή Υπεργολαβίες Εκτέλεσης Τεχνικών

Έργων.

Ο σχετικός νόμος εδώ είναι ο Ν.820/1978 άρθρο 19 καθώς και η ΠΟΛ.1122/2002

που ορίζει το όριο υποβολής σε ευρώ.

Συγκεκριμένα, καθιερώθηκε η υποχρέωση γι' αυτόν που αναθέτει σε εργολάβο ή

υπεργολάβο την εκτέλεση τεχνικού έργου, του οποίου το κόστος υπερβαίνει τις 6.000

ευρώ, να γνωστοποιεί, με δήλωση του, πριν από την έναρξη των εργασιών εκτέλεσης

του έργου, στον αρμόδιο για τη φορολογία του προϊστάμενο Δ.Ο.Υ., τα στοιχεία του

εργολάβου ή του υπεργολάβου που ανέλαβε την εκτέλεση του έργου ή να καταθέτει

αντίγραφο του συμφωνητικού που καταρτίστηκε για την ανάληψη του έργου από τον

εργολάβο ή τον υπεργολάβο.



Γ’ περίπτωση: Συμφωνητικά για Εκδηλώσεις Σωματείων, Συλλόγων, Ιδρυμάτων κ.λπ.

Ο σχετικός νόμος εδώ είναι ο Ν.2238/1994 άρθρο 82 §4 καθώς και η

ΠΟΛ.1015/1998.

Συγκεκριμένα αναφέρει πως οργανώσεις, σύλλογοι, οργανισμοί, ιδρύματα,

σωματεία κ.λπ., όταν πραγματοποιούν χορούς, συγκεντρώσεις, δεξιώσεις

υποχρεούνται να υποβάλλουν στην αρμόδια δημόσια οικονομική υπηρεσία, που

υπάγεται το κέντρο διασκέδασης ή το ξενοδοχείο, αίτηση στην οποία επισυνάπτεται το

συμφωνητικό με το κέντρο ή το ξενοδοχείο και αναφέρεται ο σκοπός της εκδήλωσης, η

επιβάρυνση κατά άτομο και ο αριθμός των προσκλήσεων που θα εκδοθούν. Μέσα σε

πέντε (5) ημέρες από την πραγματοποίηση του χορού ή της συγκέντρωσης ή της

δεξίωσης οι παραπάνω φορείς υποχρεούνται να προσκομίσουν στην ανωτέρω δημόσια

οικονομική υπηρεσία φωτοτυπία του τιμολογίου του κέντρου διασκέδασης ή του

ξενοδοχείου.

Δ’ περίπτωση: Συμφωνητικά Τραγουδιστών και Αθλητών

Σύμφωνα με τον Ν.2238/94 άρθρο 82, παρ.8 για κάθε σύμβαση μίσθωσης εργασίας

ή έργου μεταξύ τραγουδιστή των κέντρων διασκέδασης, αναψυκτηρίων ή συναυλιών

καταρτίζεται συμφωνητικό, το οποίο κατατίθεται από τον αντισυμβαλλόμενο του

τραγουδιστή μέσα σε δέκα (10) ημέρες από τη σύνταξη του.

Ε’ περίπτωση: Λοιπά Συμφωνητικά

Σύμφωνα με την Π.Ο.Λ.1270/2000, οποιαδήποτε συμφωνητικά όταν καταρτίζονται

και δεν υπάγονται στις προηγούμενες περιπτώσεις τότε τα βασικά τους στοιχεία

καταχωρούνται σε μια τριμηνιαία κατάσταση η οποία υποχρεωτικά υποβάλλονται έως

την 20η ημέρα του επόμενου μήνα του τριμήνου. (π.χ. για Ιαν, Φεβ, Μαρτ υποβάλλεται

έως 20 Απρ).

Προσοχή:

Αναφέρει «όταν» καταρτίζονται και συνεπώς δεν είναι υποχρεωτική η σύνταξη τους. Αν

όμως συνταχθούν, τότε υποχρεωτικά πρέπει να θεωρηθούν στην αρμόδια Δ.Ο.Υ.



Εξαιρούνται μόνο τα συμφωνητικά που καταρτίζονται από επιτηδευματίες ή τρίτους :

με το Δημόσιο, τις Τράπεζες, τους Οργανισμούς, τις επιχειρήσεις του ευρύτερου

Δημόσιου Τομέα, τους Δήμους και τις Κοινότητες, τις Ασφαλιστικές επιχειρήσεις, τις

επιχειρήσεις που εκδίδουν κάρτες συναλλαγών και τις εταιρίες χρηματοδοτικής

μίσθωσης του Ν.1665/1986.

Υποβολή από το Τ.Ε.Ε. καταστάσεων των έγγραφων συμφωνιών που έχουν συνάψει μηχανικοί


Υποβολή από το Τ.Ε.Ε. καταστάσεων των έγγραφων συμφωνιών

που έχουν συνάψει μηχανικοί

1. Το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος, υποβάλλει μέχρι την 20η ημέρα του μηνός

Φεβρουαρίου κάθε έτους, καταστάσεις των έγγραφων συμφωνιών που έχουν

συνάψει μηχανικοί με τους αντισυμβαλλομένους τους μέσα στην προηγούμενη

διαχειριστική περίοδο και αφορούν τις έγγραφες συμφωνίες (συμβάσεις) που

κατατίθενται υποχρεωτικά σε αυτό, υπό μορφή ΠΙΝΑΚΑ υπόδειγμα του οποίου

επισυνάπτεται στην παρούσα απόφαση.

2. Ειδικότερα, κατά την πρώτη εφαρμογή, το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος θα

συμπεριλάβει στις καταστάσεις που θα υποβάλλει μέχρι τις 20 Φεβρουαρίου 2012,

μόνο τις έγγραφες συμφωνίες που έχουν συνάψει οι μηχανικοί με τους

αντισυμβαλλομένους τους από 01.07.2011 μέχρι και 31.12.2011.

3. Οι καταστάσεις υποβάλλονται με τη χρήση ηλεκτρονικής μεθόδου επικοινωνίας στο

δικτυακό τόπο της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων (Γ.Γ.Π.Σ.).

4. Την ευθύνη για την υποβολή των καταστάσεων φέρει ο πρόεδρος του Τεχνικού

Επιμελητηρίου Ελλάδος.

5. Η απόφαση αυτή να δημοσιευθεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.

ΠΟΛ.1193: Υποβολή από Μηχανικούς Καταστάσεων Έγγραφων Συμφωνιών στη

Γ.Γ.Π.Σ.

1. Οι μηχανικοί ελεύθεροι επαγγελματίες, υποβάλλουν μέχρι την 20η ημέρα του μηνός

Φεβρουαρίου κάθε έτους, καταστάσεις με τις έγγραφες συμφωνίες που έχουν

συνάψει με τους αντισυμβαλλομένους τους μέσα στην προηγούμενη διαχειριστική

περίοδο, υπό μορφή ΠΙΝΑΚΑ υπόδειγμα του οποίου επισυνάπτεται στην παρούσα

απόφαση.

2. Ειδικότερα, κατά την πρώτη εφαρμογή, οι μηχανικοί ελεύθεροι επαγγελματίες θα

συμπεριλάβουν στις καταστάσεις που θα υποβάλλουν μέχρι τις 20 Φεβρουαρίου

2012, μόνο τις έγγραφες συμφωνίες που έχουν συνάψει με τους

αντισυμβαλλομένους τους από 01.07.2011 μέχρι και 31.12.2011.

3. Οι καταστάσεις υποβάλλονται με τη χρήση ηλεκτρονικής μεθόδου επικοινωνίας στο

δικτυακό τόπο της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων (Γ.Γ.Π.Σ.).

Παράταση Προθεσμίας Υποβολής των Καταστάσεων των Έγγραφων Συμφωνιών Δικηγόρων και Μηχανικών


Παράταση Προθεσμίας Υποβολής των Καταστάσεων

των Έγγραφων Συμφωνιών Δικηγόρων και Μηχανικών

Με απόφαση του Αναπληρωτή Υπουργού Οικονομικών Παντελή Οικονόμου

παρατείνεται η προθεσμία υποβολής, μέσω διαδικτύου, μέχρι και την 28η Σεπτεμβρίου

2012 των καταστάσεων των έγγραφων συμφωνιών που έχουν συνάψει οι δικηγόροι με τους

εντολείς τους, των καταστάσεων των γραμματίων προκαταβολής από τους δικηγορικούς

συλλόγους, καθώς και των καταστάσεων που υποβάλλονται από τους μηχανικούς και το

Τ.Ε.Ε αντιστοίχως.

Χρήσιμα!


Χρήσιμα!

Μεταφορά Ζημίας Ελεύθερων Επαγγελματιών

Σημαντική για τους ελεύθερους επαγγελματίες είναι η δυνατότητα που τους

δίνεται πλέον να μεταφέρουν τη ζημία που τυχόν εμφανίσουν σε κάποια χρήση, για

συμψηφισμό διαδοχικά στα 5 επόμενα οικονομικά έτη με την προϋπόθεση ασφαλώς

της τήρησης βιβλίων και επαρκών στοιχείων του Κ.Β.Σ..

Παράλειψη του υπόχρεου να επιδώσει μέχρι το τέλος του οικείου οικονομικού

έτους δήλωση, στην οποία αναγράφεται η ζημία που προέκυψε στο ίδιο οικονομικό

έτος, του στερεί το δικαίωμα συμψηφισμού.

Κατά συνέπεια η ζημία από την άσκηση του ελευθέριου επαγγέλματος της χρήσης

2010, αν δεν καλύπτεται από θετικά εισοδήματα άλλων πηγών, θα μεταφερθεί για

συμψηφισμό στο οικονομικό έτος 2012 (χρήση 2011) και επόμενα έτη, ενώ η ζημία

προηγούμενων χρήσεων 2009 κλπ, επειδή τα κέρδη προσδιορίζονταν εξωλογιστικά, δεν

μπορεί να μεταφερθεί για συμψηφισμό στη χρήση 2010 (οικονομικό έτος 2011).

Προκαταβολή Φόρου στους Αρχιτέκτονες και Μηχανικούς

Όσον αφορά την προκαταβολή φόρου στους αρχιτέκτονες και τους μηχανικούς

εξακολουθεί να ισχύει η §4 του άρθρου 52 του Κ.Φ.Ε. και ο προκαταβλητέος φόρος θα

υπολογίζεται, ανάλογα με τις παραπάνω περιπτώσεις, ως εξής:

• Σε 4% της νόμιμης αμοιβής για εκπόνηση μελετών και σχεδίων που

αναφέρονται στις περιπτώσεις β’ και δ’ της §5 του άρθρου 49.

• Σε 10% της νόμιμης αμοιβής για εκπόνηση μελετών και σχεδίων που αφορούν

οποιασδήποτε άλλης φύσης έργα και για την επίβλεψη της εκτέλεσης αυτών,

καθώς και των έργων της προηγούμενη περίπτωσης και της ενέργειας

πραγματογνωμοσύνης κ.λπ. για τα έργα αυτά.

Χρήσιμα!


Αμοιβή σε Μηχανικό Μόνο για εκπόνηση Αρχιτεκτονικών Σχεδίων

Όταν καταβάλλεται αμοιβή σε μηχανικό μόνο για την εκπόνηση αρχιτεκτονικών

σχεδίων χωρίς να εκδοθεί οικοδομική άδεια, δεν οφείλεται προκαταβλητέος φόρος.

Ιδιώτης (εργοδότης) ανέθεσε σε μηχανικό μόνο την εκπόνηση αρχιτεκτονικών

σχεδίων και όχι την έκδοση οικοδομικής άδειας ή υποβολής σχετικού φακέλου στην

Πολεοδομία. Στη συνέχεια ο εργοδότης ανέθεσε τη σχετική οικοδομική άδεια σε άλλο

μηχανικό, ο οποίος τελικά την εξέδωσε, αφού προηγουμένως κατέβαλε τον

προκαταβλητέο φόρο 10% επί της αμοιβής του. Σήμερα μετά από διαμεσολάβηση του

Τ.Ε.Ε. ο εργοδότης προτίθεται να καταβάλλει ο ίδιος στον πρώτο μηχανικό την αμοιβή

του. Εφόσον η περίπτωση αυτή αφορά μόνο την εκπόνηση αρχιτεκτονικών σχεδίων και

όχι την έκδοση οικοδομικής άδειας, τότε δεν έχει εφαρμογή η §4 του άρθρου 52 του

Κ.Φ.Ε., δηλαδή δεν υπάρχει υποχρέωση καταβολής προκαταβλητέου φόρου.

Διευκρινίζεται ότι αν ο εργοδότης είναι ένα από τα πρόσωπα που αναφέρονται στην §1

του άρθρου 58 του Κ.Φ.Ε., τότε θα πρέπει να διενεργηθεί παρακράτηση φόρου

σύμφωνα με την §1 του άρθρου 58 του Κ.Φ.Ε., δηλαδή με συντελεστή 20% στο

ακαθάριστο ποσό της αμοιβής του μηχανικού (σχετ. 1072505/1948/ Α0012/13.09.2004

έγγραφο).

Πότε Επιβάλλεται και Αποδίδεται ο Προκαταβλητέος Φόρος Αρχιτεκτόνων –

Μηχανικών (Φ.Ε.Μ.)

ΠΟΛ.1204/31.5.93 Προκαταβλητέος φόρος αρχιτεκτόνων - μηχανικών.

1. Σύμφωνα με τις διατάξεις της §4 του άρθρου 15 του ν.δ. 3323/1955 ειδικά,

προκειμένου για αρχιτέκτονες και μηχανικούς ο προκαταβλητέος φόρος

υπολογίζεται στη νόμιμη αμοιβή ως ακολούθως:

α) Σε τέσσερα τα εκατό (4%) προκειμένου για εκπόνηση μελετών και σχεδίων

που αφορούν λιμενικά έργα κάθε είδους στα οποία περιλαμβάνονται οι

ανω δομές πάνω σε αυτά, υδραυλικά έργα και έργα οδοποιίας και

σιδηροδρόμων, καθώς και τοπογραφικές γενικά εργασίες.

β) Σε δέκα τοις εκατό (10%) προκειμένου για εκπόνηση μελετών και σχεδίων

που αφορούν οποιασδήποτε άλλης φύσεως έργα και για την επίβλεψη

Χρήσιμα!


αυτών, καθώς και των έργων της προηγούμενης περίπτωσης και της

ενέργειας πραγματογνωμοσυνών κ.λπ. για τα έργα αυτά. Περαιτέρω, με

τις διατάξεις της αυτής παραγράφου ορίζεται ότι ο προκαταβλητέος φόρος

επιβάλλεται και αποδίδεται πριν από τη θεώρηση των σχεδίων ή μελετών

ή από τη χορήγηση της σχετικής άδειας από τις αρμόδιες υπηρεσίες του

Δημοσίου.

2. Σύμφωνα με τις διατάξεις της §1 του άρθρου 48 του Ν.Δ.3323/1955 στο εισόδημα

από αμοιβές ελευθέριου επαγγέλματος ενεργείται παρακράτηση φόρου με

συντελεστή είκοσι τοις εκατό (20%) στο ακαθάριστο ποσό των αμοιβών αυτών. Ο

φόρος παρακρατείται από τις δημόσιες υπηρεσίες, οργανισμούς τοπικής

αυτοδιοίκησης και λοιπά νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου, κοινωφελή

ιδρύματα, οργανισμούς και επιχειρήσεις κοινής ωφελείας, δημόσιες επιχειρήσεις,

τράπεζες και πιστωτικά ιδρύματα ή πιστωτικούς οργανισμούς, συνεταιρισμούς και

ενώσεις τους, συλλόγους γενικά και ενώσεις προσώπων ανεξάρτητα από τους

σκοπούς τους, καθώς και από επιχειρήσεις και ελεύθερους επαγγελματίες που

τηρούν βιβλία δεύτερης ή τρίτης κατηγορίας του Κώδικα Βιβλίων και Στοιχείων,

κατά την καταβολή των αμοιβών.

3. Ύστερα από τα παραπάνω, όπως έχει γίνει δεκτό και από τη διοίκηση

(Λ9914/ΠΟΛ.182/16.06.1971 διαταγή της) σε προκαταβολή φόρου 4% ή 10%, κατά

περίπτωση, υπόκεινται μόνο οι αμοιβές των αρχιτεκτόνων και μηχανικών επί

μελετών για τις οποίες προβλέπεται θεώρηση των σχεδίων ή μελετών ή τη

χορήγηση σχετικής άδειας από την αρμόδια Υπηρεσία. Για τις λοιπές περιπτώσεις

που δεν προβλέπεται θεώρηση ή χορήγηση σχετικής άδειας, δεν εφαρμόζονται οι

πιο πάνω διατάξεις, της §4 του άρθρου 15, αλλά οι διατάξεις, του άρθρου 48 του

Ν.Δ.3323/1955, με βάση τις οποίες παρακρατείται φόρος με συντελεστή 20% στο

ακαθάριστο ποσό της συμβατικής ή νόμιμης, κατά περίπτωση, αμοιβής του

δικαιούχου (μόνο όταν ο λήπτης της υπηρεσίας είναι επιτηδευματίας).

Οριστική Δήλωση Παρακρατηθέντος Φόρου από Ελεύθερα Επαγγέλματα

Καθιερώνεται η υποχρέωση για τις επιχειρήσεις που παρακρατούν φόρους, να

υποβάλλουν εκτός από την οριστική δήλωση του φόροι μισθωτών υπηρεσιών, οριστική

Χρήσιμα!


δήλωση φόρου ελευθέρων επαγγελματιών (έως το τέλος Απριλίου κάθε έτους) και

οριστική δήλωση φόρου εμπορικών επιχειρήσεων (έως το τέλος Μαΐου κάθε έτους).

(Ισχύει από 01.01.2011)

Παρακράτηση Φόρου στο Εισόδημα από τα Ελεύθερα Επαγγέλματα

Στο εισόδημα από αμοιβές ελεύθερου επαγγέλματος ενεργείται παρακράτηση

φόρου με συντελεστή 20% στο καθαρό ποσό (χωρίς Φ.Π.Α.) των αμοιβών αυτών μόνο

εφόσον η συναλλαγή υπερβαίνει τα 300€. Επομένως, για συναλλαγές μέχρι και 300€

δεν θα παρακρατείται φόρος. Με τις προηγούμενες διατάξεις ενεργείτο παρακράτηση

φόρου με συντελεστή 20% στις αμοιβές αυτές, ανεξαρτήτως ποσού.

(Ισχύει από 01.01.2011)

ΠΟΛ.1372/07.12.1993 – Προκαταβολή Φόρου Εισοδήματος για Σύνταξη

Μελέτης και Επίβλεψη Ανέγερσης Οικοδομής.

1. Με την Ε.7427/ΠΟΛ.171/16.06.1972 από 16-.06.1972 εγκύκλιό μας έγινε δεκτό ότι ο

αρχιτέκτονας μηχανικός για την εκπόνηση μελέτης από αυτόν και την επίβλεψη

από αυτόν τον ίδιο της ανέγερσης οικοδομής, σε οικόπεδο ιδιοκτησίας του ή της

συζύγου του, δεν υποχρεούται σε καταβολή φόρου εισοδήματος για το ποσό της

αμοιβής που αναλογεί στο τμήμα της οικοδομής το οποίο θα χρησιμοποιηθεί για

ιδιοκατοίκηση.

2. Στην πράξη παρουσιάζονται περιπτώσεις κατά τις οποίες μηχανικοί αναλαμβάνουν,

χωρίς αντάλλαγμα, την εκπόνηση μελέτης και την επίβλεψη ανέγερσης οικοδομής

σε οικόπεδο ιδιοκτησίας τρίτων, όπως ανήλικων ή ενήλικων τέκνων τους, λοιπών

συγγενικών τους προσώπων, ακόμη και εταιριών κάθε μορφής, στις οποίες

συμμετέχουν ως εταίροι ή μέτοχοι.

Φορολογία Κεφαλαίου

1. Σύμφωνα με τις ισχύουσες στη φορολογία κεφαλαίου διατάξεις (άρθρα 1 , 34 , 35

και 38, Ν.Δ.118/1973 – ΦΕΚ.202/Α’) σε κάθε μεταβίβαση περιουσίας (κινητής ή

Χρήσιμα!


ακίνητης, ενσώματης ή ασώματης) αιτία δωρεάς επιβάλλεται φόρος, για την

καταβολή του οποίου υπόχρεος είναι ο δικαιούχος της κτήσης δωρεοδόχος. Για να

υπολογισθεί ο φόρος λαμβάνεται υπόψη η αξία (αγοραία ή αντικειμενική) που

έχουν τα περιουσιακά στοιχεία που μεταβιβάζονται κατά το χρόνο κατάρτισης του

δωρητηρίου συμβολαίου.

2. Ειδικότερα με τις διατάξεις του παραπάνω άρθρου 34 του ίδιου Ν.Δ/τος

προσδιορίζεται η έννοια της αιτίας δωρεάς κτώμενης περιουσίας και διακρίνεται:

α) Σε κτήση από δωρεά, η οποία καταρτίζεται κατά τις διατάξεις του Αστικού

Κώδικα (άρθρα 496 επ.) και

β) Σε κτήση από δωρεά, συνεπεία κάθε παροχής, παραχώρησης ή

μεταβίβασης οποιουδήποτε περιουσιακού στοιχείου χωρίς αντάλλαγμα,

έστω και αν γι’ αυτή δεν συντάχθηκε κάποιο έγγραφο (άτυπη δωρεά).

3. Κατόπιν τούτων γίνεται φανερό ότι, στην περίπτωση που εκπονείται μελέτη και

ασκείται επίβλεψη στην ανέγερση οικοδομής σε οικόπεδο ιδιοκτησίας τρίτων

(φυσικών ή νομικών προσώπων) από μηχανικούς χωρίς αντάλλαγμα, αντικείμενο

φορολογίας θα αποτελέσει η ωφέλεια η οποία θα αποκτηθεί από την μη καταβολή

της παραπάνω δαπάνης για αμοιβή, αφού αυτή (η δαπάνη) έχει όλα τα

εννοιολογικά στοιχεία της δωρεάς (άτυπης) προς αυτούς (τους τρίτους), και

συνεπώς θα υπαχθεί σε φόρο δωρεάς, σύμφωνα με τις περί δωρεών διατάξεις του

Ν.Δ.118/1973.

Φορολογία Εισοδήματος

Από τα παραπάνω προκύπτει ότι στις περιπτώσεις κατά τις οποίες μηχανικός

αναλαμβάνει χωρίς αντάλλαγμα, την εκπόνηση μελέτης και την επίβλεψη ανέγερσης

οικοδομής σε οικόπεδο ιδιοκτησίας τρίτων (φυσικών ή νομικών προσώπων), και με την

επιφύλαξη των διατάξεων των §3 και §4 του Ν.Δ.4486/1965 το ποσό της νόμιμης

αμοιβής δεν αποτελεί εισόδημα για τον μηχανικό, ούτε υπάρχει υποχρέωση

προκαταβολής φόρους εισοδήματος, αλλά υπάρχει υποχρέωση υποβολής δήλωσης

άτυπης δωρεάς, η οποία θα υποβάλλεται πριν από τη δήλωση προκαταβλητέου φόρου

Χρήσιμα!


εισοδήματος του μηχανικού και αντίγραφό της θα επισυνάπτεται στη δήλωση

προκαταβλητέου φόρου.

Κώδικας Βιβλίων & Στοιχείων (Κ.Β.Σ.)

Σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 13, §2 του Κ.Β.Σ. (Π.Δ.186/1992 ), στις

περιπτώσεις εκπόνησης μελέτης και επίβλεψης από αρχιτέκτονα-μηχανικό δικής του

οικοδομής (ιδιοκτησίας του) δεν απαιτείται η έκδοση φορολογικού στοιχείου αξίας

(απόδειξη παροχής υπηρεσιών).

Αντίθετα στις περιπτώσεις εκπόνησης μελέτης και επίβλεψης από αρχιτέκτονα-

μηχανικό οικοδομής οποιουδήποτε τρίτου, χωρίς αμοιβή (δωρεάν), απαιτείται η

έκδοση θεωρημένης απόδειξης παροχής υπηρεσιών στην οποία, εκτός των άλλων

αναγράφεται η ένδειξη «δωρεάν».

Διευκρινίζεται ότι, εφόσον προκύπτει υποχρέωση κατάθεσης της νόμιμης αμοιβής

του αρχιτέκτονα-μηχανικού από τον τρίτο στο Τεχνικό Επιμελητήριο της Ελλάδος

(Τ.Ε.Ε.) ή σε εξουσιοδοτημένη απ΄ αυτό τράπεζα, καίτοι με τον τρίτο έχει συμφωνηθεί η

παροχή υπηρεσιών δωρεάν, εκδίδεται Α.Π.Υ. για τη νόμιμη αμοιβή και στη συνέχεια

πιστωτικό τιμολόγιο για το σύνολο αυτής (έκπτωση 100%) (Σχετική η δ/γή μας

Σ.2625/96/ΠΟΛ.58/24.04.1978). Στις περιπτώσεις αυτές στα εκδιδόμενα φορολογικά

στοιχεία (Α.Π.Υ. και Π.Τ.) σκόπιμο είναι να σημειώνεται ότι οι «υπηρεσίες παρέχονται

δωρεάν».

Φόρος Προστιθέμενης Αξίας

Σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 9 του Ν.1642/1986 όπως ισχύει, θεωρούνται

ως παροχή υπηρεσιών κατά την έννοια του άρθρου 2 του ίδιου ως άνω νόμου και

υπάγονται σε Φ.Π.Α. ορισμένες πράξεις στις οποίες ενώ δεν υπάρχει αντάλλαγμα

(επαχθής αιτία) εντούτοις ο νόμος τις θεωρεί ως φορολογητέες.

Σε περίπτωση κατά την οποία ελεύθερος επαγγελματίας (μηχανικός-αρχιτέκτονας

κ.λπ.) παρέχει υπηρεσίες μελέτης-επίβλεψης για την κατασκευή ακινήτου Α.Ε. εταιρίας

της οποίας είναι μέτοχος χωρίς να λαμβάνει αμοιβή, η υπηρεσία αυτή αποτιμάται στο

σύνολο των εξόδων για την παροχή της υπηρεσίας αυτής και φορολογείται σύμφωνα

Χρήσιμα!


με τις διατάξεις της περιπτ. β΄ του άρθρου 9 του Ν.1642/1986, με συντελεστή Φ.Π.Α.

18%.

Απαλλαγή από τον Φόρο Εισοδήματος

Απαλλαγή από τον φόρο εισοδήματος των αρχιτεκτόνων μηχανικών για την

εκπόνηση μελέτης ανέγερσης ιδιόκτητης οικοδομής: Η διοίκηση έχει δεχθεί (έγγραφο

υπουργείου Οικονομίας και Οικονομικών Ε.7427/ΠΟΛ.171/16.06.1972) ότι ο

αρχιτέκτονας μηχανικός απαλλάσσεται του φόρου εισοδήματος για την εκπόνηση

μελέτης και την επίβλεψη ανέγερσης οικοδομής σε ιδιόκτητο οικόπεδο και για το ποσό

της αμοιβής το οποίο αναλογεί στο τμήμα της οικοδομής που θα χρησιμοποιηθεί για


Η απαλλαγή από τον φόρο εισοδήματος παρέχεται σύμφωνα με το πιο πάνω

έγγραφο με τις εξής προϋποθέσεις:

• Η οικοδομή θα ανεγερθεί σε οικόπεδο που ανήκει κατά κυριότητα κατά την

ημέρα έκδοσης της πολεοδομικής άδειας στον μηχανικό ή στη σύζυγό του. Η

κυριότητα στο οικόπεδο θα αποδεικνύεται με συμβολαιογραφικό έγγραφο, το

οποίο θα συνοδεύεται με πιστοποιητικό μεταγραφής και ιδιοκτησίας.

Αν η ιδιοκτησία στο οικόπεδο προέρχεται από κληρονομιά, θα πρέπει να

υπάρχουν πιστοποιητικό της αρμόδιας ΔΟΥ ότι έχει επιδοθεί η δήλωση φόρου

κληρονομιάς και πιστοποιητικό του υποθηκοφυλακείου ότι δεν έλαβε χώρα

μεταβίβαση σε τρίτον.

• Η οικοδομή που θα ανεγερθεί προορίζεται να χρησιμοποιηθεί ως κατοικία του

αρχιτέκτονα μηχανικού.

• Ο αρχιτέκτονας μηχανικός δεν έλαβε άλλη απαλλαγή όμοιας φύσης.

Σχόλιο [Χ.Π.2]: 23%

Δικαιολογητικά για την Απαλλαγή από την Προκατάθεση της Αμοιβής Μελέτης και Επίβλεψης Μηχανικών


Δικαιολογητικά για την Απαλλαγή από την Προκατάθεση της Αμοιβής

Μελέτης και Επίβλεψης Μηχανικών

Πληροφορίες:

Νομική Υπηρεσία Τ.Ε.Ε./Τ.Κ.Μ.

κ. Δόμνα Κοκκαλίδου

1ος όροφος, τηλ. 2310.883.109

κάθε Τρίτη και Πέμπτη ώρες 11:30 – 14:00

1η Περίπτωση – Μηχανικός Μελετητής και Επιβλέπων την Ανέγερση Οικοδομής επί

του Ιδιόκτητου Οικοπέδου

1. Αίτηση προς το Τ.Ε.Ε. για την απαλλαγή από την προκατάθεση στην Εθνική Τράπεζα

της Ελλάδας της αμοιβής Μελέτης και Επίβλεψης με αναφορά των λόγων

απαλλαγής.

2. Απλό αντίγραφο του τίτλου ιδιοκτησίας από τον οποίο προκύπτει ότι ο κύριος

του οικοπέδου είναι ο μηχανικός. προσοχή: τα αντίγραφα να φωτοτυπούνται

μπρος-πίσω

3. Αντίγραφο του πινακίου αμοιβής Μελέτης και Επίβλεψης του έργου όπως προκύπτει

θεωρημένο από την λογισμική εφαρμογή του Τ.Ε.Ε. και υποβάλλεται στο

Πολεοδομικό Γραφείο.

4. Δήλωση του Ν. 1599/1986 ότι εξακολουθεί ο Μηχανικός να είναι κύριος του

οικοπέδου στο οποίο θα ανεγερθεί η οικοδομή.

Σημείωση:

Αν ο Μηχανικός είναι συγκύριος του οικοπέδου κατά ποσοστό εξ αδιαιρέτου

μικρότερο του 100%, τότε απαλλάσσεται για το αντίστοιχο ποσοστό της αμοιβής του.

Η απαλλαγή από την κατάθεση χορηγείται κατά τη διάταξη του άρθρου 3, §1 του Β.Δ.

της 30/31.05.1956.



2η Περίπτωση – Μηχανικός Μελετητής και Επιβλέπων την Ανέγερση Οικοδομής που

θα Ανεγερθεί επί Οικοπέδου Ιδιοκτησίας της ή του Συζύγου ή Συγγενικών Προσώπων

του.



απαλλαγής.

2. Δήλωση του Ν. 1599/1986 του μηχανικού ότι δεν λαμβάνει ιδιαίτερη αμοιβή από

την ή τον σύζυγο για τη συγκεκριμένη μελέτη ή επίβλεψη και αντίστοιχη δήλωση

της ή του συζύγου ότι δεν πληρώνει τέτοια αμοιβή.

3. Απλό αντίγραφο του τίτλου ιδιοκτησίας από τον οποίον προκύπτει ότι ο κύριος

του οικοπέδου είναι ο μηχανικός. προσοχή: τα αντίγραφα να φωτοτυπούνται

μπρος-πίσω




5. Δήλωση της ή του ιδιοκτήτη συζύγου ότι εξακολουθεί να είναι κύριος του οικοπέδου

στο οποίο θα ανεγερθεί η οικοδομή και ότι η οικοδομή θα χρησιμοποιηθεί για


6. Απαλλαγή από Φ.Ε.Μ. σε περίπτωση ιδιοκατοίκησης ή ΑΤΥΠΗ ΔΩΡΕΑ από την

αρμόδια Δ.Ο.Υ. όταν δεν είναι ιδιοκατοίκηση ή όταν το οικόπεδο ανήκει σε

συγγενικά πρόσωπα

Σημείωση:

Αν η ιδιοκτησία της ή του συζύγου είναι σε ποσοστό εξ αδιαιρέτου μικρότερο του 100%,

τότε το ποσοστό της απαλλαγής αντιστοιχεί στο ποσοστό της εξ αδιαιρέτου

συνιδιοκτησίας

Η απαλλαγή χορηγείται κατά τη διάταξη του άρθρου 4, §1 του Β.Δ. της 30/31.05.1956

γιατί απαλλάσσεται η συγκεκριμένη αμοιβή του Μηχανικού από τον Φόρο

Επιτηδεύματος Μηχανικού (Φ.Ε.Μ.) λόγω ιδιοκατοίκησης.



3η Περίπτωση – Μηχανικός Μελετητής και Επιβλέπων που θα Ανεγείρει την

Οικοδομή ως Κατασκευαστής Μόνος προς Πώληση (Αντιπαροχή)



απαλλαγής.

2. Δήλωση του Ν.1599/1986 του μηχανικού ότι δεν θα λάβει ιδιαίτερη αμοιβή

για τη συγκεκριμένη Μελέτη ή Επίβλεψη και αντίστοιχη Δήλωση του

οικοπεδούχου ότι δεν θα πληρώσει τέτοια αμοιβή.

3. Απλό αντίγραφο εργολαβικού ή βεβαίωση του συμβολαιογράφου περί συντάξεως

του εργολαβικού και το στοιχειώδες περιεχόμενο τούτου. προσοχή: τα

αντίγραφα να φωτοτυπούνται μπρος-πίσω




5. Υπεύθυνη Δήλωση του Μηχανικού ότι γνωρίζει τις υποχρεώσεις του που θα

απορρέουν από τη διάταξη του άρθρου 13, §2 του Ν.2238/1994 και ότι θα

υποβάλλει στην αρμόδια Δ.Ο.Υ. τον Ιανουάριο που ακολουθεί την πώληση της

πρώτης ανεξάρτητης οριζόντιας ιδιοκτησίας της υπό ανέγερση οικοδομής, την

σχετική Δήλωση Αυτοτελούς Φορολόγησης Εισοδήματος.


γιατί κατά τον χρόνο εκδόσεως της Οικοδομικής Άδειας απαλλάσσεται η συγκεκριμένη

αμοιβή του Μηχανικού από τον Φόρο Επιτηδεύματος Μηχανικού (Φ.Ε.Μ.)

4η Περίπτωση – Μηχανικός Μελετητής και Επιβλέπων την Οικοδομή που θα

Ανεγείρει προς Πώληση από την Εταιρική ή Κοινοπρακτική Επιχείρηση, στην οποία

Συμμετέχει ως Μέλος (Ο.Ε., Ε.Ε., Ε.Π.Ε. ή Κοινοπραξίας) ή ως Μέτοχος Α.Ε.



απαλλαγής.



2. Δήλωση του Ν.1599/1986 του μηχανικού ότι δεν θα λάβει ιδιαίτερη αμοιβή

για τη συγκεκριμένη Μελέτη ή Επίβλεψη και αντίστοιχη Δήλωση του

εκπροσώπου της Επιχείρησης ότι δεν θα πληρώσει τέτοια αμοιβή.

3. Απλό αντίγραφο εργολαβικού ή βεβαίωση του συμβολαιογράφου περί συντάξεως

του εργολαβικού και το στοιχειώδες περιεχόμενο τούτου. προσοχή: τα

αντίγραφα να φωτοτυπούνται μπρος-πίσω.




5. Απλό αντίγραφο του καταστατικού της εταιρίας (Ο.Ε. ή Ε.Ε. ή Ε.Π.Ε.) ή του

κοινοπρακτικού συμφωνητικού από το οποίο προκύπτει η ιδιότητα του Μηχανικού

ως μέλους αυτής και η υποχρέωσή του να εκπονεί Μελέτες και να ενεργεί

Επιβλέψεις άνευ ιδιαιτέρας αμοιβής ή του καταστατικού της Α.Ε. προσοχή: τα

αντίγραφα να φωτοτυπούνται μπρος-πίσω.

6. Εάν η κατασκευαστική επιχείρηση είναι Α.Ε. τότε η ιδιότητα του Μηχανικού ως

μετόχου αυτής προκύπτει από τη σχετική βεβαίωση του αρμοδίου οργάνου αυτής

και η εντολή για εκπόνηση της συγκεκριμένης Μελέτης και ενέργεια επίβλεψης

χωρίς ιδιαίτερη αμοιβή προκύπτει από το σχετικό πρακτικό της έκτακτης Γενικής

Συνέλευσης.

7. Απόδειξη από το ταμείο της αρμόδιας Δ.Ο.Υ. της επιχείρησης από την οποία

προκύπτει ότι κατεβλήθη από αυτή ο αυτοτελής φόρος εισοδήματος με

ποσοστό 15% επί του ακαθαρίστου ποσού της νόμιμης αμοιβής Μελέτης ή

Επίβλεψης του Μηχανικού πλέον εισφοράς Ο.Γ.Α. 15% επί του ποσού του φόρου

όπως ορίζει η διάταξη του άρθρου 13, §3 του Ν.2238/1994.


γιατί κατά τον χρόνο εκδόσεως της οικοδομικής Άδειας απαλλάσσεται η

συγκεκριμένη αμοιβή του μηχανικού από τον Φόρο Επιτηδεύματος Μηχανικού

(Φ.Ε.Μ.) με τη συνδρομή βέβαια των προϋποθέσεων που αναφέρονται στο νόμο.



5η Περίπτωση - Μηχανικός Μελετητής ή Επιβλέπων την Ανέγερση Οικοδομής που

είναι Μισθωτός (Ιδιωτικός Υπάλληλος) της Επιχείρησης (Ατομικής ή Εταιρικής) που

Αναλαμβάνει τη Μελέτη ή Επίβλεψη ή Ανέγερση της Οικοδομής



απαλλαγής.

2. Δήλωση του Ν.1599/1986 του Μηχανικού ότι:

• είναι περισσότερο από ένα χρόνο υπάλληλος της επιχείρησης που έχει

αναλάβει την ανέγερση της οικοδομής,

• ότι δεν θα λάβει ιδιαίτερη αμοιβή για τη συγκεκριμένη μελέτη και επίβλεψη,

• ότι ο μηνιαίος μισθός του ανέρχεται στο ποσό των ευρώ (θα αναφερθεί το

ποσό),

• ότι το σύνολο των μισθών του με τα σημερινά δεδομένα από την

έναρξη της εκπόνησης της Μελέτης (θα αναφερθεί η ημερομηνία η

χρονολογία) θα ανέλθει στο ποσό των ευρώ (θα αναφερθεί το ποσό) και

• ότι η νόμιμη αμοιβή του για τη Μελέτη και Επίβλεψη του συγκεκριμένου

έργου είναι μεγαλύτερη ή μικρότερη από το συνολικό ποσό των μισθών

που θα λάβει κατά το χρονικό διάστημα από την έναρξη της εκπόνησης της

Μελέτης μέχρι την περάτωση της επίβλεψης κατά τα παραπάνω

εκτεθέντα.

3. Δήλωση του Ν.1599/1986 του νομίμου εκπροσώπου της επιχείρησης που είναι

η εργοδότρια του μηχανικού ότι:

• ο μηχανικός είναι υπάλληλος της επιχείρησης για χρονικό διάστημα πέραν

του έτους,

• ο μηχανικός ΔΕΝ θα λάβει ιδιαίτερη αμοιβή για τη μελέτη και επίβλεψη,

• ο μηχανικός λαμβάνει μηνιαίο μισθό ευρώ (θα γραφτεί το ποσό),

• κατά το χρονικό προγραμματισμό του έργου, η έναρξη της Μελέτης

είναι η.............(θα γραφεί η ημερομηνοχρονολογία) και η περάτωση της

Επίβλεψης είναι η.............(θα γραφεί η ημερομηνία), το σύνολο των

μισθών του μηχανικού κατά το παραπάνω διάστημα που θα διαρκέσει το



έργο με τα σημερινά δεδομένα, θα ανέλθει στο ποσό των ευρώ.............(θα

αναγραφεί το ποσό) και

• το σύνολο της νόμιμης αμοιβής του μηχανικού για τη συγκεκριμένη Μελέτη

και Επίβλεψη θα ανέλθει στο ποσό των ευρώ.................(θα αναγραφεί το

ποσό) που είναι μεγαλύτερη ή μικρότερη από το συνολικό ποσό των

μισθών που θα λάβει κατά το χρονικό διάστημα από την έναρξη της

εκπόνησης της μελέτης μέχρι την περάτωση της επίβλεψης κατά τα

παραπάνω εκτεθέντα.




5. Αν ο μισθός του μηχανικού είναι μικρότερος από τη νόμιμη αμοιβή του κατά τα

παραπάνω εκτεθέντα, τότε η επιχείρηση-εργοδότρια του μηχανικού σύμφωνα με

την διάταξη του άρθρου 13, §1 του Ν. 2338.1994 θα πληρώσει τον αυτοτελή φόρο

εισοδήματος με ποσοστό 15% επί του ποσού που θα προκύψει από την αφαίρεση

του μικρότερου ποσού των μισθών του μηχανικού από το μεγαλύτερο ποσό της

νόμιμης αμοιβής του μηχανικού για τη συγκεκριμένη Μελέτη και Επίβλεψη και

θα προσκομισθεί η σχετική απόδειξη πληρωμής του ταμείου της αρμόδιας

Δ.Ο.Υ. της επιχείρησης.

6. Βεβαίωση της αρμόδιας Δ.Ο.Υ. ότι κατεβλήθη σ’αυτή από την εργοδότρια

επιχείρηση ο παρακρατηθείς στο παρελθόν Φόρος Μισθωτών Υπηρεσιών (Φ.Μ.Υ.)

του Μηχανικού.

7. Αντίγραφο τίτλου ιδιοκτησίας ή εργολαβικό. προσοχή: τα αντίγραφα να

φωτοτυπούνται μπρος-πίσω.


γιατί κατά τον χρόνο εκδόσεως της οικοδομικής Άδειας απαλλάσεται η συγκεκριμένη

αμοιβή του Μηχανικού από τον Φόρο Επιτηδεύματος Μηχανικού (Φ.Ε.Μ.) με τη

συνδρομή βέβαια των προϋποθέσεων που αναφέρονται στο νόμο.



6η Περίπτωση – Μηχανικός Μελετητής και Επιβλέπων την Ανέγερση Οικοδομής ή

Άλλου Έργου που είναι Υπάλληλος του Δημόσιου Τομέα (όπως αυτός προσδιορίζεται

από το νόμο) των Ν.Π.Δ.Δ. και των Ο.Τ.Α.



απαλλαγής.

2. Βεβαίωση της αρμόδιας Υπηρεσίας ότι ο Μηχανικός που θα κάνει ή έκανε τη

συγκεκριμένη Μελέτη ή Επίβλεψη:

• είναι υπάλληλος της συγκεκριμένης υπηρεσίας,

• αμείβεται με τον νόμιμο μισθό του και

• η εκπόνηση της συγκεκριμένης Μελέτης και η ενέργεια της συγκεκριμένης

επίβλεψης βρίσκονται μέσα στα πλαίσια των υπαλληλικών του

καθηκόντων.

3. Δήλωση του Υπαλλήλου-Μηχανικού ότι:

• ότι είναι υπάλληλος της συγκεκριμένης υπηρεσίας,

• ότι η συγκεκριμένη Μελέτη και Επίβλεψη βρίσκονται μέσα στα πλαίσια των

υπηρεσιακών του καθηκόντων και

• ότι δεν λαμβάνει καμία αμοιβή για την συγκεκριμένη Μελέτη και Επίβλεψη




Σημείωση: Κατά τα λοιπά βλέπε πρώτη περίπτωση.


γιατί κατά τον χρόνο εκδόσεως της Οικοδομικής Άδειας απαλλάσσεται η συγκεκριμένη

αμοιβή του Μηχανικού από τον Φόρο Επιτηδεύματος Μηχανικού (Φ.Ε.Μ.) με τη

συνδρομή βέβαια των προϋποθέσεων που αναφέρονται στο νόμο.

1039542/765/Α0012/2.5.2007 - Συμψηφισμός παρακρατηθέντος φόρου

1. Σύμφωνα με την §2 του άρθρου 83 του Ν.2238/1994, όσοι παρακρατούν φόρο

σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος, έχουν υποχρέωση να χορηγούν, σε



αυτούς από τους οποίους έγινε η παρακράτηση, βεβαίωση στην οποία

αναγράφουν το φορολογούμενο εισόδημα και τον φόρο που παρακρατήθηκε. Ίδια

υποχρέωση υπάρχει και στις περιπτώσεις που δεν προκύπτει φόρος για

παρακράτηση. Η βεβαίωση αυτή χορηγείται στους δικαιούχους μέχρι τις 15

Φεβρουαρίου του οικείου οικονομικού έτους.

2. Όπως έχει γίνει δεκτό με το υπ’ αριθ. 1074996/1479/Α0012/24.08.2005 έγγραφο, αν

αυτός που κατέβαλε τις αμοιβές έχει παρακρατήσει τον φόρο χωρίς να τον

αποδώσει στο Δημόσιο (εκδίδοντας βέβαια τις ανάλογες βεβαιώσεις

παρακράτησης φόρου για τον δικαιούχο των αμοιβών), μόνο σε αυτόν γίνεται ο

σχετικός καταλογισμός του μη αποδοθέντος φόρου, καθώς και των διοικητικών

κυρώσεων του Ν.2523/1997 και, περαιτέρω, ο παρακρατηθείς φόρος

συμψηφίζεται κατά την εκκαθάριση της ετήσιας δήλωσης φορολογίας εισοδήματος

του δικαιούχου των αμοιβών, καθόσον απαιτείται μόνο η προσκόμιση της

αντίστοιχης βεβαίωσης (έγγραφο 1098734/1817/Α0012/18.10.2005).

3. Από τα ανωτέρω συνάγεται ότι δεν υπάρχει υποχρέωση αναγραφής του αριθμού

των διπλοτύπων απόδοσης παρακρατηθέντος φόρου στις βεβαιώσεις

παρακράτησης φόρου που χορηγούνται στους δικαιούχους των αμοιβών.

1038165/731/Α0012/21.05.2007 - Συμψηφισμός παρακρατηθέντος φόρου

1. Σύμφωνα με την §2 του άρθρου 83 του Ν.2238/1994, όσοι παρακρατούν φόρο

σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος, έχουν υποχρέωση να χορηγούν, σε

αυτούς από τους οποίους έγινε η παρακράτηση, βεβαίωση στην οποία

αναγράφουν το φορολογούμενο εισόδημα και τον φόρο που παρακρατήθηκε. Ίδια

υποχρέωση υπάρχει και στις περιπτώσεις που δεν προκύπτει φόρος για

παρακράτηση. Η βεβαίωση αυτή χορηγείται στους δικαιούχους μέχρι τις 15

Φεβρουαρίου του οικείου οικονομικού έτους.

2. Όπως έχει γίνει δεκτό με το υπ’ αριθ. 1074996/1479/Α0012/24.08.2005 έγγραφο, αν

αυτός που κατέβαλε τις αμοιβές έχει παρακρατήσει τον φόρο χωρίς να τον

αποδώσει στο Δημόσιο (εκδίδοντας βέβαια τις ανάλογες βεβαιώσεις

παρακράτησης φόρου για τον δικαιούχο των αμοιβών), μόνο σε αυτόν γίνεται ο

σχετικός καταλογισμός του μη αποδοθέντος φόρου, καθώς και των διοικητικών



κυρώσεων του Ν.2523/1997 και, περαιτέρω, ο παρακρατηθείς φόρος

συμψηφίζεται κατά την εκκαθάριση της ετήσιας δήλωσης φορολογίας εισοδήματος

του δικαιούχου των αμοιβών, καθόσον απαιτείται μόνο η προσκόμιση της

αντίστοιχης βεβαίωσης (έγγραφο 1098734/1817/Α0012/18.10.2005).

3. Από τα ανωτέρω συνάγεται ότι δεν υπάρχει υποχρέωση αναγραφής του αριθμού

των διπλοτύπων απόδοσης παρακρατηθέντος φόρου στις βεβαιώσεις

παρακράτησης φόρου που χορηγούνται στους δικαιούχους των αμοιβών (σχετ.

έγγραφο 1039542/765/Α0012/2.05.2007).

Μη παρακράτηση φόρου ελεύθερου επαγγελματία

Ερώτημα:

Μηχανολόγος - Μηχανικός που εκδίδει Α.Π.Υ. παρέλειψε να βάλει τη παρακράτηση

φόρου 20%.Υπάρχει πρόβλημά; Τι διόρθωση μπορεί να γίνει;

Απάντηση:

Εάν η παρακράτηση έχει διενεργηθεί, η μη αναγραφή της επί της Α.Π.Υ. δεν συνιστά

παράβαση του Κ.Β.Σ. και δεν επισύρει την επιβολή κυρώσεων.

Εάν δεν έχει διενεργηθεί παρακράτηση, επιβάλλονται κυρώσεις σε βάρος του

προσώπου που είχε υποχρέωση να διενεργήσει την παρακράτηση. Συγκεκριμένα

σύμφωνα με την υπ’ αριθμόν 265/2001 γνωμοδότηση του ΝΣΚ τα πρόσωπα αυτά

υποχρεούνται να καταβάλουν τον μη αποδοθέντα φόρο και υπόκεινται και στις

διοικητικές κυρώσεις του άρθρου 1 και 4 του Ν. 2523/1997 (Προσαύξηση 1,5%,3% ή

3,5% κατά περίπτωση - πρόστιμο 117€ έως 1.170€).

1063573/1172/Α0012/09.07.2008 – Χαρακτηρισμός Τεχνικού Έργου

1. Σύμφωνα με τη διοικητική και δικαστηριακή νομολογία, η οποία υφίσταται για την

εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 34 του Ν.2238/1994, ως τεχνικό έργο νοείται

κάθε έργο το οποίο συνδέεται με οποιοδήποτε τρόπο με το έδαφος, το υπέδαφος,



ή τον υποθαλάσσιο χώρο, όπως το οικοδομικό, λιμενικό, υδραυλικό

σιδηροδρομικό έργο, το έργο γεφυροποιίας και το έργο υπαίθρου γενικά.

2. Ειδικότερα, επίσης, σύμφωνα με τα οριζόμενα στην παρ.3 της αρ.173/1957

εγκυκλίου διαταγής μας «περί καθορισμού του ποσοστού προκαταβολής φόρου

εισοδήματος εργοληπτών κ.λπ.», με την οποία κοινοποιήθηκε το από 11.12.1957 Β.

Δ/γμα, στην έννοια των τεχνικών έργων, επί της αξίας των οποίων

προκαταβάλλεται φόρος εισοδήματος εργοληπτών περιλαμβάνονται οι

οικοδομικές κυρίως εργασίες και αυτές που αφορούν ξυλουργικές εργασίες

υδραυλικές και ηλεκτρικές εγκαταστάσεις, εγκαταστάσεις ανελκυστήρων,

ελαιοχρωματισμοί κ.λπ.. Όμως, για να θεωρηθεί ότι οι εργασίες αυτές αποτελούν

τεχνικά έργα πρέπει να εκτελούνται σε οικοδομές που ανεγείρονται και να

βρίσκονται σε συνάρτηση με τη κύρια εργολαβία εκτέλεσης της οικοδομικής

εργασίας. Ως τεχνικό έργο θεωρείται και η εργασία προσθήκης κάποιου στοιχείου

ή ιδιότητας επί υπάρχοντος ήδη πράγματος, ανεξάρτητα αν τα συνδεόμενα θα

αποτελέσουν ενιαίο ή όχι πράγμα (π.χ. εγκατάσταση μηχανημάτων)

(1029816/10268/Β0012/25.06.2002).

3. Κατά την έννοια των διατάξεων του πιο πάνω Β.Δ/τος, στην περίπτωση κατά την

οποία εκτελούνται εργασίες σε οικοδομήματα με σκοπό απλώς τη συντήρηση ή

επισκευή ήδη υφισταμένων εγκαταστάσεων των οποίων δεν αλλάζει η χρήση και

δεν προσδίδει διαφορετικές ιδιότητες, δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι οι εργασίες

αυτές είναι «τεχνικά έργα» κα επομένως, οι εργασίες ή εργολαβίες συντήρησης και

επισκευής, κτηρίων, μηχανημάτων, τοποθέτηση τζαμιών, μεταφορές βαρέων

αντικειμένων δεν θεωρούνται τεχνικά έργα κατά την έννοια των διατάξεων του

άρθρου 34 του Κ.Φ.Ε. και η φορολόγηση γίνεται με τις γενικές διατάξεις της

φορολογίας εισοδήματος (Α 1333/06.07.1988).

Τεχνικά έργα.

Ως τεχνικά έργα νοούνται τα οικοδομικά έργα, τα λιμενικά, τα υδραυλικά,

οδοποιίας, γεφυροποιίας, σιδηροδρόμων και γενικά έργα υπαίθρου και όχι η

κατασκευή βιομηχανικών και βιοτεχνικών προϊόντων (Σ.τ.Ε. 1582/1964, 227/1961 και

Φορ. Εφ. Αθηνών 2504/1974). Στην περίπτωση οικοδομικών έργων, εργολαβικές



εργασίες, ειδικότερα, είναι εκείνες που αφορούν τις κατεδαφίσεις, εκσκαφές θεμελίων,

κατασκευής μπετόν αρμέ, λιθοδομές, αμμοκονιάμματα, ξυλουργικές εργασίες,

υδροχρωματισμούς και ελαιοχρωματισμούς, διακοσμήσεις, εγκαταστάσεις

ανελκυστήρων κ.λπ. που έχουν ως αποτέλεσμα τη δημιουργία συστατικών μερών του

ακινήτου.

Επίσης, ως τεχνικό έργο, με βάση διατάξεις ειδικών νόμων (Ν.1418/1984 όπως

ισχύει μετά τις τροποποιήσεις και συμπληρώσεις με τις διατάξεις του Ν.2229/1994, το

Ελληνικό Λογιστικό Σχέδιο - Π.Δ.1123/1980), την διοικητική και δικαστηριακή

νομολογία, νοείται κάθε νέα κατασκευή ή επέκταση ή ανακαίνιση ή επισκευή ή

συντήρηση και η οικονομικά ή τεχνικά αυτοτελής λειτουργία, καθώς και κάθε σχετική

ερευνητική εργασία, που απαιτεί τεχνική γνώση και επέμβαση και που συνδέεται με

οποιοδήποτε τρόπο με το έδαφος, το υπέδαφος ή τον υποθαλάσσιο χώρο, όπως και τα

πλωτά τμήματα των τεχνικών έργων. Τεχνικό έργο είναι μόνιμες κατά κανόνα, τεχνικές

κατασκευές με τις οποίες τροποποιείται το φυσικό περιβάλλον, με σκοπό την

εξυπηρέτηση των δραστηριοτήτων της οικονομικής μονάδος (δρόμοι, πλατείες,

λιμάνια, φράγματα, λίμνες, διώρυγες, περιφράξεις, σήραγγες, γέφυρες, αεροδρόμια,

στάδια κ.λπ.).

1067983/456/0015/13.08.2007 – Έκδοση πιστωτικών τιμολογίων επί παροχής

υπηρεσίας.

Με την από 09.07.2007 αίτησή σας μας ρωτάτε εάν είναι νόμιμα πιστωτικά

τιμολόγια που εκδίδονται για να ακυρωθούν εκδοθέντα τιμολόγια παροχής υπηρεσιών

και συγκεκριμένα δημοσκοπήσεων (μετρήσεων ακροαματικότητας, θεαματικότητας

κ.λπ.) τα οποία βάσει σύμβασης εκδίδονται πριν την παράδοση των αποτελεσμάτων

των μετρήσεων. Σύμφωνα με την αίτησή σας, η έκδοση των πιστωτικών τιμολογίων

μπορεί να οφείλεται σε διάφορους λόγους όπως σε υπαναχώρηση του πελάτη από τη

σύμβαση λόγω οικονομικής αδυναμίας αντιμετώπισης του κόστους, αναστολής

έκδοσης συγκεκριμένου εντύπου ή λειτουργίας ηλεκτρονικού μέσου (π.χ.

ραδιοφωνικού μέσου), σε αλλαγή του ιδιοκτησιακού καθεστώτος, σε εκ παραδρομής

τιμολόγηση αν και έχει λήξει η συμφωνία κ.λπ.. Επί των ανωτέρω σας γνωρίζουμε,

καταρχήν, ότι δεν είναι δυνατή η διατύπωση οποιασδήποτε επί της ουσίας δικής μας



άποψης, γιατί, εκτός του ότι αντικειμενικά αυτό δεν είναι εφικτό, αφού αφορά

εκτίμηση πραγματικών περιστατικών και δεδομένων, θα σήμαινε ουσιαστικά

υποκατάσταση στη δικαιοδοσία άλλων αρμόδιων για κρίση οργάνων.

Ανεξάρτητα από τα προαναφερθέντα σας και καθόσον αφορά στα θέματα δικής

μας αρμοδιότητας σας γνωρίζουμε τα ακόλουθα:

1. Σύμφωνα με την §1 του άρθρου 12 του Π.Δ.186/1992 (Κ.Β.Σ.) για την παροχή

υπηρεσιών από επιτηδευματία προς άλλο επιτηδευματία εκδίδεται τιμολόγιο

και με βάση τις διατάξεις του άρθρου 12 (§14) το Τ.Π.Υ. εκδίδεται με την

ολοκλήρωση της υπηρεσίας. Όταν η παροχή της υπηρεσίας διαρκεί εκδίδεται

κατά το χρόνο που καθίσταται απαιτητό μέρος της αμοιβής, για το μέρος αυτό

της υπηρεσίας που παρασχέθηκε. Σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να εκδοθεί

πέραν της διαχειριστικής περιόδου που παρασχέθηκε η υπηρεσία (στο σύνολο

ή μέρος αυτής). Επίσης με την εγκύκλιο 1040978/ΠΟΛ. 1110/1993

διευκρινίστηκε ότι η υποχρέωση έκδοσης Τ.Π.Υ. δεν συναρτάται με την

είσπραξη των αμοιβών, αλλά αρκεί και μόνο το γεγονός ότι δημιουργήθηκε

δικαίωμα είσπραξης από την παροχή συγκεκριμένων υπηρεσιών.

Διευκρινίστηκε επίσης ότι δεν απαγορεύεται (προαιρετικά) να εκδοθεί Τ.Π.Υ.,

σε προγενέστερο χρόνο, εντός βεβαίως της ίδιας χρήσης (διαχειριστικής

περιόδου), εφόσον είναι γνωστή και προκαθορισμένη η αναλογούσα αμοιβή

για μέρος ή στο σύνολο αυτής.

2. Περαιτέρω, με την §13 του άρθρου 12 του Κ.Β.Σ. ορίζεται ότι για τις

επιστροφές και τις εκπτώσεις ή άλλες διαφορές, εκτός του Φ.Π.Α., οι οποίες

αναφέρονται σε προηγούμενες συναλλαγές, εκδίδεται πιστωτικό τιμολόγιο

από τον εκδότη του τιμολογίου.

3. Από τα παραπάνω προκύπτει ότι στις περιπτώσεις που έχουν εκδοθεί

τιμολόγια προς επιτηδευματίες και συντρέχουν πραγματικοί λόγοι που

επηρεάζουν αρνητικά – μειωτικά την αξία των αρχικών στοιχείων, θέμα που

διερευνάται κάθε φορά με την εκτίμηση πραγματικών περιστατικών (π.χ.

έλεγχο των σχετικών συμβάσεων κ.λπ.), είναι δυνατή από πλευράς διατάξεων

του Κ.Β.Σ. η διόρθωση ή ακύρωση των αρχικών στοιχείων και των σχετικών

εγγραφών με την έκδοση πιστωτικού τιμολογίου.



Δηλαδή, στην περίπτωση που επιχείρηση εξέδωσε τιμολόγιο παροχής

υπηρεσιών βάσει σύμβασης και στη συνέχεια αποδεδειγμένα δεν

παρασχέθηκε η υπηρεσία ή μέρος αυτής (π.χ. η διεξαγωγή της έρευνας κ.λπ.),

είτε για λόγους που άπτονται στην ίδια, είτε για λόγους που αφορούν τον

αντισυμβαλλόμενό της (όπως υπαναχώρηση του αντισυμβαλλόμενου από τη

σύμβαση πριν την έναρξη παροχής της υπηρεσίας), τότε δύναται να εκδώσει

πιστωτικό για την ακύρωση του αρχικού τιμολογίου. Στην περίπτωση, ωστόσο,

που έχει παρασχεθεί η υπηρεσία ή μέρος αυτής για συγκεκριμένο

αντισυμβαλλόμενο και έχει εκδοθεί τιμολόγιο παροχής υπηρεσιών και ο

αντισυμβαλλόμενος είτε δεν αποδέχεται εκ των υστέρων την υπηρεσία, είτε

για οποιοδήποτε λόγο αρνείται την καταβολή της σχετικής αμοιβής, δεν

επιτρέπεται η έκδοση πιστωτικού τιμολογίου, αλλά οι ανωτέρω διαφορές ως

αστικές κρίνονται από τα αρμόδια δικαστήρια δεδομένου ότι, όπως

προαναφέρθηκε, η έκδοση του αρχικού τιμολογίου δεν συναρτάται με την

είσπραξη ή όχι των σχετικών αμοιβών ή την αποδοχή ή όχι από τον

αντισυμβαλλόμενο της υπηρεσίας που παρασχέθηκε αλλά αρκεί και μόνο το

γεγονός ότι αυτή παρασχέθηκε.

4. Τέλος, τα πραγματικά περιστατικά κάθε περίπτωσης (συμβάσεις κ.λπ.)

αποτελούν αντικείμενο του ελέγχου που διενεργούν τα αρμόδια

φοροελεγκτικά όργανα.

5. Το παρόν έγγραφο με συνημμένη την αίτηση της ενδιαφερομένης

κοινοποιείται στην Δ/νση Ελέγχου για τις τυχόν δικές της ενέργειες




Φορολογικές Ρυθμίσεις – Οικονομικό Έτος 2013! Χρήση 2012!

Υπολογισμός και καταβολή φόρου Εισοδήματος Φυσικών Προσώπων

Άρθρο 9 – Υπολογισμός και Καταβολή του Φόρου

1. Το δηλωθέν εισόδημα πραγματικό ή αυτό που προκύπτει με βάση τις αντικειμενικές

δαπάνες και υπηρεσίες και δαπάνες απόκτησης περιουσιακών στοιχείων του

φορολογουμένου υποβάλλεται σε φόρο με βάση την ακόλουθη κλίμακα:

Κλιμάκιο

Εισοδήματος

(ευρώ)

Φορολογικός

Συντελεστής

(%)

Φόρος

Κλιμακίου

(ευρώ)

Σύνολο


(ευρώ)

Σύνολο

Φόρου

(ευρώ)

5.000 0 0 5.000 0

7.000 10 700 12.000 700

4.000 18 720 16.000 1.420

10.000 25 2.500 26.000 3.920

14.000 35 4.900 40.000 8.820

20.000 38 7.600 60.000 16.420

40.000 40 16.000 100.000 32.420

Άνω των

100.000 45

Για τους νέους ηλικίας έως και τριάντα ετών, για τους συνταξιούχους άνω των

εξήντα πέντε ετών και τα άτομα με ειδικές ανάγκες, όπως ορίζονται στην §3 του

άρθρου 9 του Κ.Φ.Ε. ή συνταξιούχος ανεξαρτήτως ηλικίας με παιδιά με ειδικές ανάγκες,

το αφορολόγητο ποσό ορίζεται στις εννιά χιλιάδες (9.000) ευρώ, εφόσον το δηλωθέν

εισόδημα, πραγματικό ή αυτό που προκύπτει με βάση τις αντικειμενικές δαπάνες και

υπηρεσίες και δαπάνες απόκτησης περιουσιακών στοιχείων του φορολογούμενου δεν

υπερβαίνει τις εννιά χιλιάδες (9.000) ευρώ. Ειδικά για τα πρόσωπα του προηγούμενου

εδαφίου, όταν το συνολικό τους εισόδημα είναι από εννιά χιλιάδες (9.000) ευρώ και



άνω, το ποσό του φόρου που προκύπτει με βάση την ανωτέρω κλίμακα περιορίζεται

ώστε το συνολικό καθαρό εισόδημα που προκύπτει μετά την αφαίρεση του φόρου να

μην υπολείπεται του ποσού των τις εννιά χιλιάδων (9.000) ευρώ.

Το κατά περίπτωση αφορολόγητο ποσό ισχύει, εφόσον ο φορολογούμενος

προσκομίσει αποδείξεις που έχουν εκδοθεί σύμφωνα με τις διατάξεις του Κώδικα

Βιβλίων και Στοιχείων για δαπάνες αγοράς αγαθών και λήψης υπηρεσιών, τις οποίες

πραγματοποιεί ο ίδιος, η σύζυγός του και τα τέκνα που τους βαρύνουν. Οι δημόσιοι

υπάλληλοι που υπηρετούν στην αλλοδαπή και τα λοιπά πρόσωπα που αναφέρονται

στην §3 του άρθρου 47 του Κ.Φ.Ε., όσοι διαμένουν σε οίκο ευγηρίας, οι φυλακισμένοι

και οι κάτοικοι κρατών - μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης που αποκτούν εισόδημα στην

Ελλάδα πλέον του ενενήντα τοις εκατό (90%) του συνολικού εισοδήματός τους,

δικαιούνται το αφορολόγητο ποσό της κλίμακας χωρίς την προσκόμιση αποδείξεων.

Στις πιο πάνω δαπάνες δεν περιλαμβάνονται αυτές που προβλέπονται στις διατάξεις

του άρθρου 9, οι δαπάνες για την απόκτηση περιουσιακών στοιχείων που αναφέρονται

στο άρθρο 17, οι δαπάνες που προβλέπονται στο άρθρο 23 (άρθρα του Κ.Φ.Ε.), οι

δαπάνες ύδρευσης, αποχέτευσης, ηλεκτρισμού και τηλεπικοινωνιών γενικά, καθώς και

οι δαπάνες εισιτηρίων κάθε είδους μεταφορικών μέσων.

Το ποσό των αποδείξεων δαπανών, που απαιτείται να προσκομισθούν, ορίζεται σε

ποσοστό είκοσι πέντε τοις εκατό (25%) του ατομικού εισοδήματος του

φορολογουμένου, του δηλούμενου και φορολογούμενο σύμφωνα με τις γενικές

διατάξεις και για ποσό εισοδήματος μέχρι εξήντα χιλιάδες (60.000) ευρώ. Αν το ποσό

των προσκομιζόμενων αποδείξεων δαπανών του φορολογουμένου υπολείπεται του πιο

πάνω ποσού, τότε επί της διαφοράς επιβάλλεται φόρος με συντελεστή δέκα τις εκατό

(10%). Οι δαπάνες που έχουν πραγματοποιηθεί υπολογίζονται αθροιστικά και για τους

δύο συζύγους μόνο εφόσον έχουν περιληφθεί στην εμπρόθεσμη δήλωση και

επιμερίζονται μεταξύ των συζύγων ανάλογα με το δηλούμενο και φορολογούμενο

σύμφωνα με τις γενικές διατάξεις ατομικό εισόδημα της εμπρόθεσμης δήλωσής τους.

Η καταγραφή των στοιχείων των αποδείξεων δαπανών που απαιτείται να

προσκομισθούν σύμφωνα με τα πιο πάνω μπορεί να γίνεται μέσω διαδικτύου ή

μαγνητικής κάρτας που είναι ανώνυμη και προαιρετική για το φορολογούμενο. Τα

δεδομένα που καταγράφονται για λογαριασμό του φορολογούμενου είναι:



α) ο Α.Φ.Μ. του εκδότη της απόδειξης και

β) η ημερομηνία και το ποσό της συναλλαγής.

Σύμφωνα με την ΠΟΛ.1218/11.10.2011 απόφαση, δεν υπάρχει υποχρέωση

προσκόμισης στη ΔΟΥ των εν λόγω αποδείξεων εφόσον ο φορολογούμενος για τις

συναλλαγές του αυτές έχει χρησιμοποιήσει από 03.10.2011 και μετά τη Κάρτα

Αποδείξεων.

Το αφορολόγητο ποσό του πρώτου κλιμακίου της κλίμακας αυξάνεται κατά δύο

χιλιάδες (2.000) ευρώ για κάθε τέκνο από τα δύο πρώτα του φορολογούμενου που τον

βαρύνουν και κατά τρεις χιλιάδες (3.000) ευρώ για κάθε επόμενο τέκνο που τον

βαρύνουν.

Το ποσό με το οποίο προσαυξάνεται το αφορολόγητο ποσό του πρώτου κλιμακίου,

μειώνει το ποσό του δεύτερου κλιμακίου και εάν αυτό δεν επαρκεί, το ποσό του τρίτου

κλιμακίου, και όποιου επόμενου απαιτείται. Εάν ο ένας σύζυγος δεν έχει εισόδημα ή

αυτό που έχει είναι μικρότερου από το αφορολόγητο ποσό του πρώτου κλιμακίου της

κλίμακας, το αφορολόγητο ποσό που αφορά τα τέκνα ή η διαφορά που προκύπτει και

μέχρι το αφορολόγητο ποσό που αφορά τα τέκνα, προστίθεται στο αφορολόγητο ποσό

του άλλου συζύγου. Επίσης, το αφορολόγητο ποσό της κλίμακας αυξάνεται με το ποσό

των δύο χιλιάδων (2.000) ευρώ για τον ίδιο φορολογούμενο και για καθένα από τα

πρόσωπα που συνοικούν με αυτόν ή τον βαρύνουν, εφόσον είναι ανάπηροι, τυφλοί

κ.τ.λ., έχουν δηλαδή συμπληρώσει τον πίνακα 3 της φορολογικής δήλωσης.

Συμπληρωματικός Φόρος

Αν στο συνολικό εισόδημα περιλαμβάνεται και εισόδημα από ακίνητα, εκτός από

το απαλλασσόμενο εισόδημα από ιδιοκατοίκηση γενικά, το ακαθάριστο ποσό αυτού

υποβάλλεται και σε συμπληρωματικό φόρο, ο οποίος υπολογίζεται με συντελεστή

ενάμιση τοις εκατό (1,5%).

Περαιτέρω επιβάλλεται αυξημένο ποσό συμπληρωματικού φόρου το οποίο

ορίζεται σε ποσοστό 3% στο ακαθάριστο εισόδημα εφόσον, η επιφάνεια κατοικίας

υπερβαίνει τα (300) τετραγωνικά μέτρα της κατοικίας ή πρόκειται για επαγγελματική

στέγη ή εμπορική μίσθωση.



Μειώσεις Φόρου

Το ποσό του φόρου που προκύπτει με βάση την κλίμακα μειώνεται: Κατά ποσοστό

είκοσι τοις εκατό (20%) της δαπάνης που καταβάλλεται λόγω δωρεάς στο λογαριασμό

αλληλοβοήθειας για την απόσβεση του Δημόσιου χρέους.

Κατά ποσοστό δέκα τοις εκατό (10%) και μέχρι του ποσού που προβλέπεται

αντίστοιχα ως εξής:

α) έξοδα ιατρικής και νοσοκομειακής περίθαλψης (κωδ. 051-052),

β) δαπάνη καταβαλλόμενου μισθώματος (κωδ. 811 έως και 823),

γ) του ποσού της δαπάνης για δίδακτρα για φροντιστήρια εκπαιδευτικών

μαθημάτων ή ξένων γλωσσών (κωδ. 079 έως και 085),

δ) τόκους στεγαστικού δανείου που καταβάλλονται από 01.01.2011 και μετά

(κωδ.063-064),

ε) δαπάνη που καταβάλλει ο φορολογούμενος για ασφάλιστρα ασφαλίσεων

ζωής, θανάτου, προσωπικών ατυχημάτων και ασθένειας για την ασφάλιση του

ίδιου, της συζύγου του και των τέκνων που τους βαρύνουν σύμφωνα με τις

διατάξεις του άρθρου 7 του Κ.Φ.Ε. (κωδ. 073 074).

στ) διατροφή που καταβάλλεται από τον ένα σύζυγο στον άλλον το οποίο

επιδικάστηκε ή συμφωνήθηκε με συμβολαιογραφική πράξη (κωδ. 089-090),

ζ) δαπάνες που καταβάλλει για δωρεές, χορηγίες (κωδ. 057 έως και 062),

η) δαπάνες που καταβάλλει για εισφορές σε ταμεία ασφάλισης (κωδ. 053-054),

θ) δαπάνες για επεμβάσεις ενεργειακής αναβάθμισης ακινήτου (κωδ. 087-088).

Επίσης, για το φορολογούμενο που αποκτά εισόδημα από μισθωτές υπηρεσίες

(μισθούς και συντάξεις), εφόσον αυτός προσφέρει υπηρεσίες ή κατοικεί για εννέα (9)

τουλάχιστον μήνες μέσα στο έτος που απόκτησε το εισόδημα αυτό στους νομούς

Ξάνθης, Ροδόπης, Έβρου, Λέσβου, Χίου, Σάμου και Δωδεκανήσου, καθώς και σε

περιοχή των νομών Θεσπρωτίας, Ιωαννίνων, Καστοριάς, Φλώρινας, Πέλλης, Κιλκίς,

Σερρών και Δράμας, η οποία περιλαμβάνεται σε ζώνη βάθους είκοσι (20) χιλιομέτρων

από τη μεθοριακή γραμμή, το ποσό του φόρου μειώνεται με εξήντα (60) ευρώ για κάθε



τέκνο που τον βαρύνει. Στην περίπτωση συζύγων αρκεί ο ένας από αυτούς να έχει τις

παραπάνω προϋποθέσεις. Αν με βάση την φορολογική κλίμακα δεν προκύπτει για το

φορολογούμενο ποσό φόρου ή αυτό που προκύπτει είναι μικρότερο από το άθροισμα

των μειώσεων των περιπτώσεων α, β, γ, ε και η μείωση λόγω παραμεθορίου που

αφορούν αυτόν προσωπικά και τα πρόσωπα που τον βαρύνουν, τότε ολόκληρο το ποσό

των μειώσεων των περιπτώσεων αυτών ή η διαφορά που προκύπτει μειώνει το ποσό

του φόρου που προκύπτει με βάση τη φορολογική κλίμακα για τον άλλο σύζυγο.

Αν το συνολικό ποσό των μειώσεων είναι μεγαλύτερο του φόρου, ο οποίος

προκύπτει με βάση τη φορολογική κλίμακα για τον φορολογούμενο και τη σύζυγο του,

η διαφορά δεν επιστρέφεται ούτε συμψηφίζεται. Το ποσό που απομένει ύστερα από

τις μειώσεις αποτελεί το φόρο που αναλογεί στο συνολικό καθαρό εισόδημα του

φορολογούμενου.

Τα τεκμήρια δαπανών διαβίωσης για το οικονομικό έτος 2013

Με το άρθρο 16 του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος, όπως τροποποιήθηκε με το

Ν.3986/2011, ορίζονται τα τεκμήρια δαπανών διαβίωσης των φορολογουμένων. Τα

τεκμήρια, όπως ισχύουν για το οικονομικό έτος 2013 (χρήση 2012), είναι τα ακόλουθα:

• Κύρια κατοικία

• Δευτερεύουσες κατοικίες

• Επιβατικά αυτοκίνητα Ι.Χ.

• Ιδιωτικά σχολεία στοιχειώδους και μέσης εκπαίδευσης

• Οικιακοί βοηθοί, οδηγοί αυτοκινήτων, δάσκαλοι και λοιπό προσωπικό

• Σκάφη αναψυχής ιδιωτικής χρήσης, κυριότητας ή κατοχής του

φορολογούμενου

• Αεροσκάφη, ελικόπτερα, ανεμόπτερα

• Εξωτερική – εσωτερική δεξαμενή κολύμβησης (πισίνα)

• Ελάχιστη ετήσια αντικειμενική δαπάνη

Με το άρθρο 28 του Ν.3986/2011, πραγματοποιήθηκαν αλλαγές στον τρόπο

υπολογισμού των ετησίων αντικειμενικών δαπανών διαβίωσης για τις κύριες και τις

δευτερεύουσες κατοικίες, για τα επιβατικά αυτοκίνητα Ι.Χ., για τα σκάφη αναψυχής



ιδιωτικής χρήσης καθώς και για τις εξωτερικές και εσωτερικές δεξαμενές κολύμβησης

(πισίνες). Σημειώνεται ότι στις αντικειμενικές δαπάνες διαβίωσης στις οποίες έχουν

πραγματοποιηθεί μεταβολές, θα παρατίθενται και τα περσινά δεδομένα (οικ. έτος

2011) για συγκριτικούς σκοπούς.

1. Κύρια κατοικία

Η ετήσια αντικειμενική δαπάνη με βάση τα τετραγωνικά μέτρα της

ιδιοκατοικούμενης ή μισθωμένης ή της δωρεάν παραχωρούμενης κύριας κατοικίας

ορίζεται, μετά τις τροποποιήσεις που πραγματοποιήθηκαν στο άρθρο 16 του Κ.Φ.Ε.

από το Ν.3986/2011, κλιμακωτά ως εξής:

Κύρια Κατοικία

Τετραγωνικά Μέτρα

Α' κατοικίας

Ισχύουσα Ετήσια

Αντικειμενική Δαπάνη -

Οικ. έτος 2012

Ετήσια Αντικειμενική

Δαπάνη -

Οικ. Έτος 2011

Μέχρι 80 τ.μ. 40 € το τ.μ. 30 € το τ.μ.

81 τ.μ. – 120 τ.μ. 65 € το τ.μ. 50 € το τ.μ.

121 τ.μ. – 200 τ.μ. 110 € το τ.μ. 80 € το τ.μ.

201 τ.μ. – 300 τ.μ. 200 € το τ.μ. 150 € το τ.μ.

300 τ.μ. και άνω 400 € το τ.μ. 300 € το τ.μ.

Παραθέτουμε ακολούθως ορισμένα παραδείγματα ούτως ώστε να γίνει σαφής ο

τρόπος υπολογισμού των ετησίων αντικειμενικών δαπανών διαβίωσης:

Για κύρια κατοικία 70 τ.μ., η ετήσια αντικειμενική δαπάνη διαβίωσης

υπολογίζεται ως εξής: 70 τ.μ. X 40 €/τ.μ. = 2.800 €


υπολογίζεται ως εξής: 80 τ.μ. Χ 40 €/τ.μ. + 10 τ.μ. x 65 €/τ.μ. = 3.200 + 650 =

3.850 €


υπολογίζεται ως εξής: 80 τ.μ. Χ 40 €/τ.μ. + 40 τ.μ. x 65 €/τ.μ + 15 τ.μ. X 110

€/τ.μ. = 3.200 + 2.600 + 1.650 = 7.450 €





€/τ.μ. + 50 τ.μ. X 200 €/τ.μ. = 3.200 + 2.600 + 8.800 + 10.000 = 24.600



€/τ.μ. +100 τ.μ. X 200 €/τ.μ. + 30 τ.μ. X 400 €/τ.μ. = 3.200 + 2.600 + 8.800 +

20.000 + 12.000 = 46.600

Βοηθητικοί χώροι κύριας κατοικίας

Για τον υπολογισμό της ετήσιας αντικειμενικής δαπάνης των βοηθητικών

χώρων της κύριας κατοικίας ορίζεται πλέον ποσό τριάντα (40) ευρώ το

τετραγωνικό μέτρο, σύμφωνα με το άρθρο 16 §1 περ. α' του Κ.Φ.Ε., όπως

τροποποιήθηκε με το άρθρο 28 §1 του Ν.3986/2011.

Έτσι, για παράδειγμα ένα διαμέρισμα 135 τ.μ. με 50 τ.μ. βοηθητικούς

χώρους θα έχει τεκμήριο: 7.450 ευρώ (η κύρια κατοικία) + [50 τ.μ. x 40 ευρώ/

τ.μ.] = 7.450 + 2000 = 9.450 ευρώ.

Τιμές ζώνης

Τα παραπάνω ποσά προσαυξάνονται, προκειμένου για κατοικίες που

βρίσκονται σε περιοχές με τιμή ζώνης, σύμφωνα με τον αντικειμενικό

προσδιορισμό των ακινήτων, από 2.800 ευρώ έως 4.999 ευρώ το τετραγωνικό

μέτρο, κατά ποσοστό σαράντα τοις εκατό (40%) και για περιοχές με τιμή ζώνης

από 5.000 ευρώ και άνω το τετραγωνικό μέτρο, κατά ποσοστό εβδομήντα τοις

εκατό (70%).

Έτσι, για παράδειγμα εάν το ακίνητο του παραδείγματος μας βρίσκεται σε

περιοχή με τιμή ζώνης 2.800 ευρώ έως 4.999 ευρώ το τ.μ., τότε η αντικειμενική

ετήσια δαπάνη προσαυξάνεται κατά 40% ως εξής:

7.450 ευρώ + 7.450 ευρώ x 40% = 7.450 + 2.980 = 10.430 ευρώ

Αντίστοιχα, εάν το ακίνητο του παραδείγματος μας βρίσκεται σε περιοχή

με τιμή ζώνης από 5.000 ευρώ το τ.μ. και άνω, τότε η αντικειμενική ετήσια

δαπάνη προσαυξάνεται κατά 70% ως εξής:



7.450 ευρώ + 7.450 ευρώ x 70% = 7.450 +5.215 = 12.665 ευρώ

Μονοκατοικίες

Τα παραπάνω ποσά προσαυξάνονται, προκειμένου για μονοκατοικίες,

κατά ποσοστό είκοσι τοις εκατό (20%).

Εάν, για παράδειγμα, στο αρχικό παράδειγμα, επρόκειτο για

μονοκατοικία, τα 7.450 ευρώ προσαυξάνονται κατά 20% ως εξής: 7.450 ευρώ +

7.450 ευρώ x 20% = 7.450 + 1.490 = 8.940 ευρώ

2. Δευτερεύουσες κατοικίες

Η ετήσια αντικειμενική δαπάνη, που εκτιμάται με βάση τα τετραγωνικά μέτρα

μιας ή περισσοτέρων ιδιοκατοικούμενων ή μισθωμένων δευτερευουσών

κατοικιών, καθώς και των βοηθητικών χώρων αυτών, ορίζεται στο ένα δεύτερο

(1/2) της ετήσιας αντικειμενικής δαπάνης όπως αυτή ορίζεται στην περίπτωση της

κύριας κατοικίας.

Εάν για παράδειγμα στο παράδειγμα της κύριας κατοικίας, μιλούσαμε για

δευτερεύουσα κατοικία του φορολογούμενου, η ετήσια αντικειμενική δαπάνη θα

μειωνόταν στο 50% ως εξής: 7.450 ευρώ x 50% = 3.725 ευρώ.

Στους ακόλουθους πίνακες παρατίθενται αναλυτικά τα τεκμήρια για συγκεκριμένα

τ.μ. επιφάνειας για κατοικίες (διαμερίσματα, μονοκατοικίες, εξοχικά) σε περιοχές όλων

των τιμών ζώνης.



Αναλυτικοί πίνακες υπολογισμού της ετήσιας αντικειμενικής δαπάνης διαβίωσης

για τις κύριες και τις δευτερεύουσες κατοικίες:

Επιφάνεια

Κατοικίες σε περιοχές με Τιμή Ζώνης

έως 2.799 €/τ.μ.

Διαμέρισμα Μονοκατοικία Εξοχικό

60 2.400,00 € 2.880,00 € 1.200,00 €

70 2.800,00 € 3.360,00 € 1.400,00 €

80 3.200,00 € 3.840,00 € 1.600,00 €

90 3.850,00 € 4.620,00 € 1.925,00 €

100 4.500,00 € 5.400,00 € 2.250,00 €

110 5.150,00 € 6.180,00 € 2.575,00 €

120 5.800,00 € 6.960,00 € 2.900,00 €

130 6.900,00 € 8.280,00 € 3.450,00 €

140 8.000,00 € 9.600,00 € 4.000,00 €

150 9.100,00 € 10.920,00 € 4.550,00 €

200 14.600,00 € 17.520,00 € 7.300,00 €

250 24.600,00 € 29.520,00 € 12.300,00 €

300 34.600,00 € 41.520,00 € 17.300,00 €

330 46.600,00 € 55.920,00 € 23.300,00 €



Επιφάνεια


από 2.800 €/τ.μ. έως 4.999 €/τ.μ.


60 3.360,00 € 4.032,00 € 1.680,00 €

70 3.920,00 € 4.704,00 € 1.960,00 €

80 4.480,00 € 5.376,00 € 2.240,00 €

90 5.390,00 € 6.468,00 € 2.695,00 €

100 6.300,00 € 7.560,00 € 3.150,00 €

110 7.210,00 € 8.652,00 € 3.605,00 €

120 8.120,00 € 9.744,00 € 4.060,00 €

130 9.660,00 € 11.592,00 € 4.830,00 €

140 11.200,00 € 13.440,00 € 5.600,00 €

150 12.740,00 € 15.288,00 € 6.370,00 €

200 20.440,00 € 24.528,00 € 10.220,00 €

250 34.440,00 € 41.328,00 € 17.220,00 €

300 48.440,00 € 58.128,00 € 24.220,00 €

330 65.240,00 € 78.288,00 € 32.620,00 €



Επιφάνεια


άνω των 5.000 €/τ.μ.


60 4.080,00 € 4.896,00 € 2.040,00 €

70 4.760,00 € 5.712,00 € 2.380,00 €

80 5.440,00 € 6.528,00 € 2.720,00 €

90 6.545,00 € 7.854,00 € 3.272,50 €

100 7.650,00 € 9.180,00 € 3.825,00 €

110 8.755,00 € 10.506,00 € 4.377,50 €

120 9.860,00 € 11.832,00 € 4.930,00 €

130 11.730,00 € 14.076,00 € 5.865,00 €

140 13.600,00 € 16.320,00 € 6.800,00 €

150 15.470,00 € 18.564,00 € 7.735,00 €

200 24.820,00 € 29.784,00 € 12.410,00 €

250 41.820,00 € 50.184,00 € 20.910,00 €

300 58.820,00 € 70.584,00 € 29.410,00 €

330 79.220,00 € 95.064,00 € 39.610,00 €



3. Επιβατικά Αυτοκίνητα Ι.Χ.

Η ετήσια αντικειμενική δαπάνη επιβατικού αυτοκινήτου ιδιωτικής χρήσης,

μετά τις τροποποιήσεις του Ν.3986/2011 στο άρθρο 16 του Κ.Φ.Ε., ορίζεται ως:

Κυβικά Εκατοστά Ι.Χ. Ισχύουσα Ετήσια Αντικειμενική Δαπάνη -

Οικ. Έτος 2013

Μέχρι 1.200cc 4.000 €

1.200cc – 2.000cc + 600 €/100 κ.ε.

2.000cc – 3.000cc + 900 €/100 κ.ε.

3.000cc και άνω + 1200 €/100 κ.ε.

Παλαιότητα Ι.Χ.

Τα παραπάνω ποσά ετήσιας αντικειμενικής δαπάνης από κάθε αυτοκίνητο

μειώνονται ανάλογα με την παλαιότητα του, η οποία υπολογίζεται από το έτος

πρώτης κυκλοφορίας του στην Ελλάδα, κατά ποσοστό ως εξής:

Από 5 έως 10 έτη 30%

Πάνω από 10 έτη 50%

Έτσι, για παράδειγμα, εάν το αυτοκίνητο του παραδείγματος μας είναι 6

ετών, η ετήσια αντικειμενική δαπάνη μειώνεται κατά 30% ως εξής: 6.400 –

6.400 x 30% = 4.480 ευρώ.

Σύζυγος και προστατευόμενα μέλη

Αν ο φορολογούμενος, η σύζυγος του και τα προστατευόμενα μέλη είναι

κύριοι ή κάτοχοι και άλλων επιβατικών αυτοκινήτων ιδιωτικής χρήσης, η

αντικειμενική δαπάνη που προκύπτει για τα αυτοκίνητα αυτά λαμβάνεται

υπόψη για τον υπολογισμό της συνολικής αντικειμενικής δαπάνης.

Ανήλικος κάτοχος Ι.Χ.

Η αντικειμενική δαπάνη που προκύπτει βάσει επιβατικού αυτοκινήτου

ιδιωτικής χρήσης, του οποίου κύριος ή κάτοχος είναι ανήλικο τέκνο, λογίζεται



ως αντικειμενική δαπάνη του γονέα που έχει το μεγαλύτερο εισόδημα και αν

αυτός έχασε τη γονική μέριμνα, του άλλου γονέα.

Μεταβίβαση Ι.Χ. κατά τη διάρκεια του έτους

Αν αποκτηθεί ή μεταβιβασθεί με οποιονδήποτε τρόπο επιβατικό

αυτοκίνητο ιδιωτικής χρήσης κατά τη διάρκεια του έτους, η αντικειμενική

δαπάνη περιορίζεται σε τόσα δωδέκατα όσοι και οι μήνες κυριότητας ή

κατοχής του αυτοκινήτου. Διάστημα μεγαλύτερο από δεκαπέντε (15) ημέρες

λογίζεται ως ολόκληρος μήνας. Τα ίδια εφαρμόζονται και σε περίπτωση

ακινησίας ή ολοκληρωτικής καταστροφής του αυτοκινήτου από οποιαδήποτε

αιτία.

Εικονική μεταβίβαση

Αν μεταβιβασθεί ή αποκτηθεί εικονικά αυτοκίνητο από περισσότερα

πρόσωπα, η ετήσια αντικειμενική δαπάνη του ισχύει αυτοτελώς στο σύνολο

της για καθέναν από τους συμβαλλομένους. Εικονική θεωρείται η μεταβίβαση

ή η κτήση που πραγματοποιείται ιδίως μεταξύ συγγενών εξ αίματος ή εξ

αγχιστείας κατ` ευθεία γραμμή ή εκ πλαγίου μέχρι και τον τρίτο βαθμό,

επιτρέπεται όμως η ανταπόδειξη.

Συγκυριότητα

Όταν η συγκυριότητα είναι πραγματική, η ετήσια αντικειμενική δαπάνη

επιμερίζεται κατά το λόγο των ιδανικών μεριδίων καθενός συγκυρίου.

Ενοικίαση ή χρηματοδοτική μίσθωση αυτοκινήτων ιδιωτικής ή μικτής χρήσης

Στις περιπτώσεις ενοικίασης ή χρηματοδοτικής μίσθωσης αυτοκινήτων

επιβατικών ιδιωτικής ή μικτής χρήσης, η ετήσια αντικειμενική δαπάνη, που

αντιστοιχεί στο χρόνο χρησιμοποίησης αυτών, βαρύνει το μισθωτή τους. Οι

διατάξεις για τα επιβατικά αυτοκίνητα Ι.Χ. εφαρμόζονται ανάλογα και για τον

προσδιορισμό της ετήσιας αντικειμενικής δαπάνης των αυτοκινήτων μικτής

χρήσης και των αυτοκινήτων τύπου JEEP.



4. Ιδιωτικά σχολεία στοιχειώδους και μέσης εκπαίδευσης

Η ετήσια αντικειμενική δαπάνη που καταβάλλεται για ιδιωτικά σχολεία

στοιχειώδους και μέσης εκπαίδευσης, με εξαίρεση τα εσπερινά γυμνάσια και

λύκεια, καθώς και τα ειδικά σχολεία ατόμων με ειδικές ανάγκες, ορίζεται όπως

προκύπτει από τις σχετικές αποδείξεις παροχής υπηρεσιών. Σημειώνεται ότι στη

συγκεκριμένη αντικειμενική δαπάνη διαβίωσης δε σημειώθηκε καμία μεταβολή με

τον Ν.3986/2011.

5. Οικιακοί βοηθοί, οδηγοί αυτοκινήτων, δάσκαλοι και λοιπό προσωπικό

Η ετήσια αντικειμενική δαπάνη που καταβάλλεται για οικιακούς βοηθούς,

οδηγούς αυτοκινήτων, δασκάλους και λοιπό προσωπικό ορίζεται στο εκάστοτε

κατώτατο όριο αμοιβών όπως αυτό προσδιορίζεται από τις ισχύουσες διατάξεις για

την αντίστοιχη κατηγορία εργαζομένων. Σημειώνεται επίσης ότι στη συγκεκριμένη

αντικειμενική δαπάνη διαβίωσης δε σημειώθηκε καμία μεταβολή με τον

Ν.3986/2011.

Η διάταξη αυτή δεν εφαρμόζεται όταν ο φορολογούμενος απασχολεί έναν

μόνο οικιακό βοηθό ή όταν ο ίδιος ή πρόσωπο που συνοικεί με αυτόν και τον

βαρύνει έχει αναπηρία εξήντα επτά τοις εκατό και πάνω (67%) από διανοητική

καθυστέρηση ή φυσική αναπηρία ή είναι ηλικίας άνω των εξήντα πέντε (65) ετών

και απασχολεί ένα νοσοκόμο.

6. Ελάχιστη ετήσια αντικειμενική δαπάνη

Η ελάχιστη ετήσια αντικειμενική δαπάνη του φορολογουμένου ορίζεται σε

τρεις χιλιάδες (3.000) ευρώ προκειμένου για τον άγαμο και σε πέντε χιλιάδες

(5.000) ευρώ για τους συζύγους που υποβάλλουν κοινή δήλωση.

7. Γενικά: Συνταξιούχοι - Μείωση ετησίων αντικειμενικών δαπανών κατά 30%

Σύμφωνα με το άρθρο 18 περ. ζ' του Κ.Φ.Ε. «Οι ετήσιες αντικειμενικές δαπάνες

που υπολογίζονται σύμφωνα με το άρθρο 16 του Κ.Φ.Ε. προκειμένου για

συνταξιούχους που έχουν υπερβεί το εξηκοστό πέμπτο έτος (65o) της ηλικίας τους

εφαρμόζονται μειωμένες κατά ποσοστό τριάντα τοις εκατό (30%) των όσων

προκύπτουν σύμφωνα με τις προηγούμενες διατάξεις.»



Αμφισβήτηση ετήσιου συνολικού ποσού αντικειμενικής δαπάνης

Το ετήσιο συνολικό ποσό της αντικειμενικής δαπάνης, που προσδιορίζεται

σύμφωνα με τις διατάξεις της προηγούμενης παραγράφου, μπορεί να

αμφισβητηθεί από τον φορολογούμενο όταν αυτό είναι μεγαλύτερο από την

πραγματική δαπάνη του φορολογουμένου και των μελών που τον βαρύνουν,

εφόσον αυτό αποδεικνύεται από τον υπόχρεο με βάση πραγματικά περιστατικά ή

στοιχεία.

Τέτοια περιστατικά συντρέχουν ιδίως στο πρόσωπο των υπόχρεων, οι οποίοι:

α) υπηρετούν τη στρατιωτική θητεία τους στις Ένοπλες Δυνάμεις,

β) είναι φυλακισμένοι,

γ) νοσηλεύονται σε νοσοκομείο ή κλινική,

δ) είναι άνεργοι και δικαιούνται βοήθημα ανεργίας,

ε) συγκατοικούν με συγγενείς πρώτου βαθμού και έχουν μειωμένες δαπάνες

διαβίωσης, λόγω αποδεδειγμένης συμβολής στις δαπάνες αυτές των

συγγενών τους με την προϋπόθεση ότι οι τελευταίοι αυτοί έχουν

εισόδημα από εμφανείς πηγές,

στ) είναι ορφανοί ανήλικοι οι οποίοι έχουν στην κυριότητα τους επιβατικά

αυτοκίνητα ιδιωτικής χρήσης από κληρονομιά του πατέρα ή της μητέρας

τους και

ζ) προσκομίζουν στοιχεία από τα οποία αποδεικνύεται ότι για λόγους

ανώτερης βίας πραγματοποίησαν δαπάνη μικρότερη από την

αντικειμενική.

Όταν συντρέχει μία ή περισσότερες από τις περιπτώσεις αυτές, ο

φορολογούμενος υποχρεούται να υποβάλει μαζί με τη δήλωση του και τα

αναγκαία δικαιολογητικά για την απόδειξη των ισχυρισμών του. Ο προϊστάμενος

της δημόσιας οικονομικής υπηρεσίας ελέγχει την αλήθεια των ισχυρισμών και την

ακρίβεια των αποδεικτικών στοιχείων του φορολογουμένου και μειώνει ανάλογα

την ετήσια αντικειμενική δαπάνη, στην οποία αναφέρονται οι ισχυρισμοί και τα

αποδεικτικά στοιχεία.



Στις πιο πάνω α` και ε` περιπτώσεις, η διαφορά μεταξύ της αντικειμενικής

δαπάνης και της πραγματικής δαπάνης λαμβάνεται υπόψη για τον υπολογισμό της

συνολικής αντικειμενικής δαπάνης του γονέα ή του τέκνου που συμβάλλει στις

δαπάνες διαβίωσης του υπόχρεου. Αν πρόκειται για τους γονείς, η διαφορά

αντικειμενικής δαπάνης καταλογίζεται σε εκείνον που έχει το μεγαλύτερο

εισόδημα.

ΑΝΑΛΩΣΗ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ

Η αντικειμενική δαπάνη μπορεί να καλυφθεί με ανάλωση κεφαλαίου που

αποδεδειγμένα έχει φορολογηθεί κατά τα προηγούμενα έτη ή νόμιμα έχει απαλλαγεί

από το φόρο.

Θέματα Ανάλωσης κεφαλαίου

787-788 "Ανάλωση κεφαλαίου που ήδη φορολογήθηκε ή απαλλασσόταν από το φόρο"

Γράφετε το ποσό εκείνο του κεφαλαίου που αποδεδειγμένα δηλώθηκε σε

προηγούμενα έτη (συνεχόμενα), είχε φορολογηθεί ή νόμιμα είχε απαλλαγή από το

φόρο και το οποίο ως περίσσευμα (αποταμιεύματα) αναλώθηκε, δηλαδή δαπανήθηκε

στο έτος 2010.

Ο τρόπος σχηματισμού των κεφαλαίων προηγούμενων ετών προσδιορίζεται

αναλυτικά από τις διατάξει της περίπτωσης ζ' της §2 του άρθρου 19 του Ν.2238/1994,

όπως ίσχυαν κατά τα οικεία έτη. Για τα εισοδήματα ή ποσά που ήδη φορολογήθηκαν ή

απαλλάχτηκαν από το φόρο νόμιμα, απαιτούνται βεβαιώσεις των επιχειρήσεων γενικά

ή των αρμόδιων Υπηρεσιών από τις οποίες να προκύπτουν τα ποσά αυτά.

α) Προσδιορισμός ανάλωσης κεφαλαίου

Για τον υπολογισμό της ανάλωσης κεφαλαίου μπορεί να ληφθεί υπόψη

κεφάλαιο που σχηματίσθηκε τα προηγούμενα έτη σύμφωνα με τις ειδικότερες

διατάξεις που ίσχυαν σε κάθε περίπτωση.

Ο φορολογούμενος μπορεί να επικαλεσθεί κεφάλαιο προηγούμενων ετών

χωρίς περιορισμό, δηλαδή και πριν από δέκα και δεκαπέντε χρόνια, με τις εξής

δύο προϋποθέσεις:



αα) Να έχει στοιχεία από τα οποία να προκύπτει το κεφάλαιο που

επικαλείται για ανάλωση

ββ) Τα έτη να είναι συνεχόμενα, π.χ. ανάλωση κεφαλαίων από το

οικονομικό έτος 2004 έως το 2010, και όχι επιλεκτικά, (π.χ. ανάλωση

κεφαλαίου έτους 2005 και έτους 2008).

β) Προσδιορισμός ανάλωσης κεφαλαίου, από 01.01.2010, που αποδεδειγμένα

έχει φορολογηθεί κατά τα προηγούμενα έτη ή νόμιμα έχει απαλλαγή από το

φόρο.

Η περ. ζ' της §2 του άρθρου 19 του Κ.Φ.Ε. (που αναφέρεται στην ανάλωση

κεφαλαίου προηγούμενων ετών) αντικαταστάθηκε με την §7 του άρθρου 3 του

Ν.3842/2010 και ισχύει για εισοδήματα και δαπάνες που πραγματοποιούνται

από 01.01.2010 και μετά.

Ειδικότερα, για τον προσδιορισμό κάθε χρόνο, του κεφαλαίου που μπορεί να

επικαλεστεί ο φορολογούμενος λαμβάνονται υπόψη:

Τα πραγματικά εισοδήματα που:

αα. έχουν υπαχθεί σε φορολογία με τις γενικές διατάξεις ή

ββ. σε αυτοτελή φορολογία με εξάντληση της φορολογικής υποχρέωσης

(π.χ. τόκοι καταθέσεων ή ομολόγων του Ελληνικού Δημοσίου) ή

γγ. νόμιμα έχουν απαλλαγεί της φορολογίας (π.χ. υπεραξία από την

εξαγορά μεριδίων αμοιβαίων κεφαλαίων), καθώς και από τα

δδ. τα χρηματικά ποσά που δεν θεωρούνται εισόδημα:

• χρηματικά ποσά που προέρχονται από την διάθεση περιουσιακών

στοιχείων,

• εισαγωγή συναλλάγματος μη υποχρεωτικά εκχωρητέου στην

Τράπεζα της Ελλάδος,

• δάνεια, δωρεά ή γονική παροχή χρηματικών ποσών για τα οποία

η οικεία φορολογική δήλωση έχει υποβληθεί μέχρι τη λήξη του

έτους στο οποίο πραγματοποιήθηκε η σχετική δαπάνη



εε. οποιαδήποτε άλλο ποσό το οποίο αποδεδειγμένα έχει εισπραχθεί π.χ.

αποζημίωση αγροτικών ζημιών λόγω καταστροφής της καλλιέργειας

(δεν υπάγονται οι επιχορηγήσεις που λαμβάνει ο φορολογούμενος

λόγω υπαγωγής σε αναπτυξιακό νόμο για πραγματοποίηση

επενδύσεων).

Από τα παραπάνω εισοδήματα εκπίπτουν οι δαπάνες που ο

προσδιορισμός τους ορίζεται από τα άρθρα 16 (αντικειμενικές δαπάνες) και 17

(δαπάνες απόκτησης περιουσιακών στοιχείων), ανεξάρτητα από το αν

απαλλάσσονται της εφαρμογής του τεκμηρίου.

Αρνητικά εισοδήματα (ζημία). Κατά ρητή διατύπωση του νόμου, τα

αρνητικά εισοδήματα (ζημίες) πρέπει να συμψηφίζονται με τα θετικά και η

αφαίρεση των δαπανών που προσδιορίζονται στα άρθρα 16 και 17 του Κ.Φ.Ε.

θα γίνεται έστω και αν ο φορολογούμενος εξαιρείται από αυτά (π.χ. ανάπηρος

για τη δαπάνη επιβατικού αυτοκινήτου, που απαλλάσσεται από τα τέλη

κυκλοφορία, αγορά επιβατικού αυτοκινήτου Ι.Χ., ειδικά διασκευασμένου από

πρόσωπο με κινητική αναπηρία άνω του 67%).

Όταν δεν υπάρχουν αντικειμενικές δαπάνες ή αυτές είναι μικρότερες των

3.000 ευρώ ή των 5.000 ευρώ. Στην περίπτωση που δεν υπάρχουν δαπάνες του

άρθρου 16 του Κ.Φ.Ε. ή αυτές που υπάρχουν είναι μικρότερες των τριών

χιλιάδων ευρώ (3.000), προκειμένου για άγαμο, διαζευγμένο ή χήρο και των

πέντε χιλιάδων ευρώ (5.000), προκειμένου για συζύγους, κατά τον

προσδιορισμό κεφαλαίου προηγούμενων ετών θα αφαιρούνται ποσά που θα

προσδιορίζονται με βάση την κοινωνική, οικονομική και οικογενειακή

κατάσταση των φορολογουμένων και τις αποδεδειγμένες δαπάνες διαβίωσης.

Τα ποσά αυτά σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να είναι κατώτερα των τριών

χιλιάδων (3.000) και πέντε χιλιάδων ευρώ (5.000) αντίστοιχα.

Κάθε ποσό που καταβλήθηκε για την απόκτηση των εσόδων τα μειώνει και

το υπόλοιπο που προκύπτει είναι αυτό που περιορίζει ή καλύπτει τη συνολική

ετήσια δαπάνη (π.χ. τα έσοδα από την πώληση μετοχών ή ακινήτων πρέπει να

είναι μειωμένα με το κόστος αγοράς τους αν είχαν αγοραστεί, ή με το φόρο

δωρεάς αν είχαν αποκτηθεί από δωρεά κ.ο.κ.). Εξαιρούνται οι περιπτώσεις



κατά τις οποίες το κόστος απόκτησης των εσόδων αυτών είχε ληφθεί υπόψη

ως τεκμήριο κατά τον προσδιορισμό του εισοδήματος του έτους που

καταβλήθηκε και ο φορολογούμενος επικαλείται ανάλωση κεφαλαίου του

έτους αυτού.


Αν ένας φορολογούμενος πουλάει τη χρήση 2010 ένα ακίνητο το οποίο είχε

αγοράσει τη χρήση 2005 και επικαλείται το έσοδο από την πώληση του

ακινήτου για την κάλυψη ή τον περιορισμό της συνολικής ετήσιας δαπάνης, θα

πρέπει από το έσοδο της πώλησης να αφαιρέσει το κόστος αγοράς του

ακινήτου, εκτός αν η αγορά του ακινήτου αποτέλεσε την χρήση 2005 που

αγοράστηκε τεκμήριο και ο φορολογούμενος επικαλείται εκτός από το έσοδο

της πώλησης και ανάλωση κεφαλαίου προηγουμένων ετών στα οποία

συμπεριλαμβάνεται και το έτος 2005.

γ) Προσδιορισμός ανάλωσης κεφαλαίου για χρήσεις 2008 και 2009

Για τα οικονομικά έτη 2009,2010(χρήσεις 2008 και 2009), σύμφωνα με τις

διατάξεις της §4 του άρθρου 3 του Ν.3763/2009, οι δαπάνες των άρθρων 16

(αντικειμενικές δαπάνες) και 17 (δαπάνες απόκτησης περιουσιακών στοιχείων)

του Κ.Φ.Ε. που πραγματοποιούνται, θα αφαιρούνται κατά τον προσδιορισμό

του κεφαλαίου κάθε έτους, μόνο εφόσον εμπίπτουν στις διατάξεις περί

εφαρμογής τεκμηρίου και δεν απαλλάσσονται.


Αν κατά τη χρήση 2008 και 2009 φυσικό πρόσωπο ήταν κύριος αυτοκινήτου

που απαλλάσσονταν του τεκμηρίου (π.χ. εργοστασιακή αξία μικρότερη των

50.000 ευρώ) και κατά τη χρήση 2010 επικαλείται ανάλωση κεφαλαίου των

δύο προηγουμένων ετών, η τεκμαρτή δαπάνη του εν λόγω αυτοκινήτου δεν θα

αφαιρεθεί, δεδομένου ότι απαλλάσσεται του τεκμηρίου.

Αν δεν υπάρχουν δαπάνες διαβίωσης του άρθρου 16 του Κ.Φ.Ε. ή αυτές είναι

μικρότερες από 2.900€, αφαιρείται ποσό τουλάχιστον 2.900€.

Κάθε ποσό που καταβλήθηκε για την απόκτηση αυτών των εσόδων τα μειώνει,

προκειμένου αυτά να ληφθούν υπόψη για την κάλυψη ή τον περιορισμό της



συνολικής ετήσιας δαπάνης, εκτός αν τα ποσά αυτά έχουν ληφθεί υπόψη κατά

τον προσδιορισμό του εισοδήματος του έτους που καταβλήθηκαν και ο

φορολογούμενος επικαλείται ανάλωση Κεφαλαίου του έτους αυτού.

δ) Προσδιορισμός ανάλωσης κεφαλαίου για χρήσεις από 01.01.2005 έως και

31.12.2007

Για τον προσδιορισμό του κεφαλαίου κάθε έτους, λαμβάνονται υπόψη:

i) τα πραγματικά εισοδήματα που έχουν φορολογηθεί ή νόμιμα

απαλλαγεί από το φόρο, τα οποία προκύπτουν από συμψηφισμό των

θετικών και αρνητικών στοιχείων αυτών,

ii) τα χρηματικά ποσά που δεν θεωρούνται εισόδημα:


στοιχείων,





έτους στο οποίο πραγματοποιήθηκε η σχετική δαπάνη και

οποιοδήποτε άλλο ποσό το οποίο αποδεδειγμένα έχει

εισπραχθεί,

Από τα παραπάνω εισοδήματα εκπίπτουν οι δαπάνες που ο προσδιορισμός

τους ορίζεται από τα άρθρα 16 (αντικειμενικές δαπάνες) και 17 (δαπάνες

απόκτησης περιουσιακών στοιχείων), ανεξάρτητα από το αν απαλλάσσονται

της εφαρμογής του τεκμηρίου.


• Αν κατά τις χρήσεις 2005, 2006, 2007, 2008 και 2009 φυσικό πρόσωπο

ήταν κύριος αυτοκινήτου που απαλλάσσονταν του τεκμηρίου (π.χ.

εργοστασιακή αξία μικρότερη των 50.000€) και κατά τη χρήση 2010

επικαλείται ανάλωση κεφαλαίου των πέντε προηγουμένων ετών, για

μεν τα οικονομικά έτη 2006, 2007, 2008 (χρήσεις 2005, 2006, 2007) η

τεκμαρτή δαπάνη του εν λόγω αυτοκινήτου θα αφαιρεθεί, ανεξάρτητα



από το ότι κατά τις χρήσεις αυτές δεν είχε εφαρμογή το τεκμήριο, για

δε τα οικονομικά έτη 2009 και 2010 (χρήσεις 2008, 2009) δε θα

αφαιρεθεί δεδομένου ότι απαλλάσσεται του τεκμηρίου.

Προσοχή:

Από 01.01.2005 και μέχρι 31.12.2007 κατά τον προσδιορισμό του κεφαλαίου

κάθε έτους και πιο συγκεκριμένα κατά την αφαίρεση των τεκμαρτών δαπανών

διαβίωσης και απόκτησης περιουσιακών στοιχείων, θα αφαιρούνται οι

δαπάνες αυτές ανεξάρτητα από το αν απαλλάσσονται της εφαρμογής του

τεκμηρίου.

ε) Προσδιορισμός ανάλωσης κεφαλαίου για χρήσεις από 01.01.1992 έως και

31.12.2004

Για τον προσδιορισμό του κεφαλαίου κάθε έτους, λαμβάνονται υπόψη:

αα) τα πραγματικά εισοδήματα που έχουν φορολογηθεί ή νόμιμα

απαλλαγεί από το φόρο, τα οποία προκύπτουν από συμψηφισμό των

θετικών και αρνητικών στοιχείων αυτών,

ββ) τα χρηματικά ποσά που δεν θεωρούνται εισόδημα:


στοιχείων,





έτους στο οποίο πραγματοποιήθηκε η σχετική δαπάνη και

• οποιοδήποτε άλλο ποσό το οποίο αποδεδειγμένα έχει

εισπραχθεί.

Από τα παραπάνω εισοδήματα εκπίπτουν οι δαπάνες που ο προσδιορισμός

τους ορίζεται από τα άρθρα 16 (αντικειμενικές δαπάνες) και 17 (δαπάνες

απόκτησης περιουσιακών στοιχείων), όπως ίσχυαν, ανεξάρτητα από το αν

απαλλάσσονται της εφαρμογής του τεκμηρίου.

Στην περίπτωση που δεν υπάρχουν δαπάνες με βάση το άρθρο 16 ή αν το

ποσό τους είναι μικρότερο από τις δύο χιλιάδες εννιακόσια (2.900) ευρώ, το



ποσό που πρέπει να εκπεσθεί αντί αυτών προσδιορίζεται με βάση την

κοινωνική, οικονομική και οικογενειακή κατάσταση των φορολογουμένων και

των αποδειγμένων δαπανών διαβίωσης τους και σε καμιά περίπτωση δεν

μπορεί να είναι κατώτερο των δύο χιλιάδων εννιακοσίων (2.900) ευρώ.

Κάθε ποσό που καταβλήθηκε για την απόκτηση αυτών των εσόδων τα μειώνει,

προκειμένου αυτά να ληφθούν υπόψη για την κάλυψη ή τον περιορισμό της

συνολικής ετήσιας δαπάνης, εκτός αν τα ποσά αυτά έχουν ληφθεί υπόψη κατά

τον προσδιορισμό του εισοδήματος του έτους που καταβλήθηκαν και ο

φορολογούμενος επικαλείται ανάλωση κεφαλαίου του έτους αυτού.

στ) Προσδιορισμός Ανάλωσης Κεφαλαίου οικ. ετών 1992 και προηγουμένων

Για τον προσδιορισμό των κεφαλαίων των οικ. ετών 1992 και προηγούμενων,

εφαρμόζονται οι διατάξει που ίσχυαν κατά τα οικεία οικ. έτη (ΠΟΛ.1042/1992).

Συνοπτικά:

αα. Προσδιορισμός κεφαλαίων μέχρι το οικ. έτος 1978

Εισοδήματα που λαμβάνονται υπόψη:

Λαμβάνονται υπόψη τα φορολογηθέντα και αφορολόγητα

εισοδήματα, τα χρηματικά ποσά από διάθεση περιουσιακών

στοιχείων κ.λπ.

Αφαιρούνται:

Οι δαπάνες διαβίωσης και τα ποσά που διέθεσε για αγορά

περιουσιακών στοιχείων, για ασφάλιστρα ζωής, για πληρωμή

φόρων κ.λπ. (εγκ.7/22.01.1979)

Υπόλοιπο:

Το υπόλοιπο που απομένει αποτελεί το κεφάλαιο για ανάλωση,

ββ. Προσδιορισμός κεφαλαίων από το οικ. έτος 1979 έως το οικ. έτος

1988



Προσδιορίζεται αρχικά το δηλωθέν συνολικό καθαρό εισόδημα που

προκύπτει από το συμψηφισμό θετικών και αρνητικών στοιχείων που

υπόκεινται σε φορολογία ή απαλλάσσονται.

Το κεφάλαιο προς ανάλωση προκύπτει με την αφαίρεση των δαπανών

που αναφέρονται στα άρθρα 11 και 12 του Ν.820/1978 από το

δηλωθέν συνολικό καθαρό εισόδημα.

γγ. Προσδιορισμός κεφαλαίων από το οικ. έτος 1989 έως και το οικ. έτος

1992.

Από τα δηλωθέντα εισοδήματα αφαιρούμε το αφορολόγητο της §3,

§4 του άρθρου 8 του Ν.3323/1955, τις δαπάνες της §6, §7, §11 και τον

αναλογούντα φόρο ή το σύνολο των τεκμαρτών δαπανών των §2-4

του άρθρου 5 του Ν.3323/1955 όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 5

του Ν.1828/1989, αναλόγως ποιο είναι μεγαλύτερο (αν το σύνολο των

τεκμαρτών δαπανών είναι μεγαλύτερο τότε αφαιρούμε αυτό).

ζ) Κατάργηση αποταμιευμάτων που σχηματίσθηκαν με τη δήλωση (έντυπο Ε6

του οικ. Έτος 1992)

Επισημαίνεται επίσης, ότι οι διατάξεις του άρθρου 10 του Ν.2019/1992 με τις

οποίες είχε θεσπισθεί η υποχρέωση υποβολής του εντύπου Ε6 (δήλωση

κινητών περιουσιακών στοιχείων που είχατε στην κατοχή σας την 01.01.1991)

το οποίο είχατε επισυνάψει στη δήλωση οικον. έτους 1992, δεν έχουν

εφαρμογή για τα ποσά των πραγματικών και τεκμαρτών δαπανών που

πραγματοποιείτε από 01.01.1994 και μετά.

Τα χρηματικά ποσά όμως που είχατε επικαλεσθεί από την ανάλωση ή πώληση

των στοιχείων αυτών, κατά τα ποσά που λήφθηκαν υπόψη για μείωση της

προστιθέμενης διαφοράς τεκμηρίου οικον. ετών 1992 μέχρι και 1994,

μειώνουν τα ποσά των κεφαλαίων των αντίστοιχων ετών, που μπορείτε να

επικαλεσθείτε για τη μείωση του τεκμηρίου σας.

Προσοχή:

Τα χρηματικά ποσά που γράφτηκαν σους κωδικούς 781-782 και 787-788,

εφόσον προέρχονται από περιουσιακά στοιχεία που είχαν αποκτηθεί μετά την



1.1.1988 πρέπει να είναι μειωμένα με κάθε ποσό που είχε καταβληθεί για την

απόκτηση τους εκτός εάν πρόκειται για ποσά που έχουν ληφθεί υπόψη κατά

τον προσδιορισμό του κεφαλαίου του έτους που καταβλήθηκαν, την ανάλωση

του οποίου ο φορολογούμενος επικαλείται με τη δήλωση του οικον. έτους

2010.

η) Κεφάλαιο προηγούμενων ετών από εισόδημα ανηλίκου που είχε φορολογηθεί

στο όνομα του πατέρα.

Ο φορολογούμενος μπορεί να επικαλεσθεί ανάλωση του εισοδήματός του

που απόκτησε όταν ήταν ανήλικος και φορολογήθηκε στο όνομα του γονέα

του, για κάλυψη δαπάνης που έγινε μετά την ενηλικίωσή του, έκτος αν είχε

γίνει επίκληση αυτού του εισοδήματος από το γονέα κατά το παρελθόν προς

κάλυψη από αυτόν τεκμηρίου (ΠΟΛ.1259/02.11.2000).

θ) Κάλυψη τεκμηρίου αγοράς, συζύγων με κεφάλαια προηγούμενων ετών, πριν

την έναρξη της έγγαμης συμβίωσής τους.Κατά τα έτη στα οποία δεν είχε

αρχίσει η έγγαμη συμβίωση και κάθε σύζυγος υπέβαλλε χωριστή δήλωση για

τα δικά του εισοδήματα, τα εισοδήματα κάθε συζύγου μπορούν να καλύψουν

ή να μειώσουν μόνο τη δική του ή τη δική τns, κατά περίπτωση προστιθέμενη

διαφορά τεκμηρίων (ΠΟΛ.1094/23.03.1989).

ι) Κάλυψη προστιθέμενης διαφοράς τεκμηρίων με ανάλωση κεφαλαίου

προηγούμενων ετών μεταξύ συζύγων που είναι σε διάσταση.

Οι σύζυγοι που υποβάλλουν χωριστά δήλωση φόρου εισοδήματος λόγω

διάστασης μπορούν σύμφωνα με το άρθρο 19 του Κ.Φ.Ε. να επικαλεσθούν

κεφάλαια προηγουμένων ετών για κάλυψη τεκμηρίου τους το οποίο θα

προέρχεται μόνο από τα δικά τους εισοδήματα και όχι από το οικογενειακό

εισόδημα που προέκυπτε κατά τη διάρκεια τής έγγαμης συμβίωσης (Σχετ.

έγγραφο 1020051/389/Α0012/12.03.2002 και

1048601/935/Α0012/08.06.2005).

ια) Κάλυψη τεκμηρίου της εν ζωή συζύγου από εισοδήματα που δηλώθηκαν με

κοινές φορολογικά δηλώσεις.



Σε περίπτωση που η σύζυγος που υποβάλλει ξεχωριστή φορολογική δήλωση

για τα δικά της εισοδήματα λόγω θανάτου του συζύγου της, επιθυμεί, να

καλύψει στο μέλλον τεκμήριο αγοράς ακινήτου με ανάλωση κεφαλαίου

προηγούμενων ετών, μπορεί να επικαλεσθεί τα δικά της εισοδήματα και από

τα εισοδήματα του συζύγου της μόνο αυτά που συμπεριλαμβάνονται στις

κοινές τους δηλώσεις (Σχετ. έγγραφο 100180711/08.01.2003).

ιβ) Κάλυψη τεκμηρίου με ανάλωση κεφαλαίου προηγούμενων ετών. Μη

αναγνώριση ζημίας σε περίπτωση προσδιορισμού του εισοδήματος με βάση

την ετήσια δαπάνη.

Όταν ο προσδιορισμός του εισοδήματος γίνεται με βάση την ετήσια δαπάνη

του άρθρου 19 του Κ.Φ.Ε., η ζημία του ίδιου οικονομικού έτους ή και των

προηγούμενων δεν εκπίπτει και ούτε μεταφέρεται για συμψηφισμό στα

επόμενα οικονομικά έτη.

Σε περίπτωση που σε κάποια χρήση ο προσδιορισμός του εισοδήματος

πραγματοποιηθεί με βάση τα τεκμήρια, η τυχόν προκύπτουσα ζημία στη χρήση

αυτή δεν συμψηφίζεται με τα υπόλοιπα εισοδήματα ούτε μεταφέρετε σε

επόμενες χρήσεις. Επομένως κατά την ανάλωση κεφαλαίου προηγουμένων

ετών, η ζημία της χρήσης αυτής δε θα ληφθεί υπόψη.

Αν σε κάποιο από τα παρελθόντα έτη τα οποία ο φορολογούμενος επικαλείται

προς ανάλωση κεφαλαίου υπάρχει ζημία από εμπορική επιχείρηση, η ζημία

αυτή καταρχήν συμψηφίζεται με τα υπόλοιπα εισοδήματα του

φορολογουμένου. Σε περίπτωση που το τελικό αποτέλεσμα μετά το

συμψηφισμό παραμένει αρνητικό, κατά τον προσδιορισμό κεφαλαίου

προηγούμενων ετών η τελική ζημία της χρήσης αυτής δε λαμβάνεται υπόψη

αφαιρετικά αλλά για τη χρήση αυτή θεωρείται ότι δεν απομένει κεφάλαιο για

ανάλωση (Σχετ. έγγραφο 1045929/856/Α0012/19.05.2005).

ιγ) Διαφορά φορολογικού ελέγχου.

Σε περίπτωση φορολογικού ελέγχου προηγούμενων οικονομικών ετών, για τα

οποία ο φορολογούμενος επικαλείται ανάλωση κεφαλαίου, λαμβάνονται

υπόψη τα οριστικά εισοδήματα του συμβιβασμού.



ιδ) Χωρίς πρόστιμο η υποβολή συμπληρωματικής δήλωσης για εισοδήματα που

απαλλάσσονται της φορολογίας ή φορολογούνται με ειδικό τρόπο ή δεν

θεωρούνται εισόδημα.

Όταν ο φορολογούμενος υποβάλλει συμπληρωματική δήλωση και δηλώνει

εισόδημα που φορολογείται με ειδικό τρόπο, ή απαλλάσσεται του φόρου, ή

χρηματικά ποσά που δεν θεωρούνται εισόδημα, δεν επιβάλλεται σε βάρος του

κανένα πρόστιμο (ΠΟΛ.1317/02.12.1997).

ιε) Δικαιολογητικά για την ανάλωση κεφαλαίου προηγούμενων ετών

Για την κάλυψη της τεκμαρτής δαπάνης διαβίωσης και απόκτησης

περιουσιακών στοιχείων με ανάλωση κεφαλαίου προηγουμένων ετών

συνυποβάλλεται αναλυτά πίνακαs με τα στοιχεία των εσόδων (εισοδήματα,

δωρεές, κ.λπ.) και των ετήσιων δαπανών τεκμηρίων ή ποσού 2.900€, ή 3.000€

ή 5.000€, ως ελάχιστο ποσό δαπανών διαβίωσης αν δεν υπάρχουν δαπάνες

(τεκμήρια ) διαβίωσης, του άρθρου 16 ανάλογα με το έτος που επικαλείται

δηλωθέντα εισοδήματα προς ανάλωση με το ποσό του σχηματισθέντος κατ

έτος κεφαλαίου που προορίζεται για κάλυψη τεκμηρίων.

ιστ) Προσθήκη της διαφοράς μεταξύ συνολικής ετήσιας δαπάνης και συνολικού

δηλωθέντος εισοδήματος, στο συνολικό δηλωθέν εισόδημα.

Στην περίπτωση που τα πραγματικά, εισοδήματα που δηλώνονται από το

σύζυγο, τη σύζυγο και τα μέλη της οικογενείας του που συνοικούν και τον

βαρύνουν είναι μικρότερα από τα τεκμαρτά εισοδήματα, τότε η διαφορά

προσαυξάνει τα εισοδήματα που δηλώνονται από τον φορολογούμενο ή τη

σύζυγο του κατά περίπτωση, από εμπορικές επιχειρήσεις (εισόδημα Δ' πηγής)

ή ελευθέρια επαγγέλματα (εισόδημα Ζ' πηγής). Αν δεν δηλώνονται εισοδήματα

από τις πηγές αυτές, τότε ολόκληρη η διαφορά θεωρείται ως εισόδημα της §3

του άρθρου 48 του Ν.2238/94 (εισοδήματα που δεν μπορούν να υπαχθούν σε

άλλη πηγή), το οποίο φορολογείται στο όνομα του φορολογουμένου ή της

συζύγου του, ανάλογα σε βάρος ποιου προκύπτει η διαφορά.

ιζ) Βήματα που ακολουθούμε για τον υπολογισμό της διαφοράς μεταξύ

πραγματικών εισοδημάτων και τεκμηρίων.



αα. Βρίσκουμε το συνολικό καθαρό οικογενειακό εισόδημα. Αθροίζουμε

τα επιμέρους καθαρά εισοδήματα, όπως δηλώθηκαν στον πίνακα 4,

τα οποία φορολογούνται σύμφωνα με τις γενικές διατάξεις περί

φορολογίας εισοδήματος με συμψηφισμό θετικών και αρνητικών

στοιχείων. Κατά την άθροιση αυτή δεν λαμβάνονται υπόψη

εισοδήματα που δηλώθηκαν στον πίνακα 6, τα οποία απαλλάσσονται

από το φόρο ή φορολογούνται αυτοτελώς με εξάντληση της

φορολογικής υποχρέωσης.

ββ. Βρίσκουμε το συνολικό οικογενειακό τεκμαρτό εισόδημα. Αθροίζουμε

τα επιμέρους τεκμήρια διαβίωσης και απόκτησης περιουσιακών

στοιχείων, όπως δηλώθηκαν στον πίνακα 5.

γγ. Βρίσκουμε τη διαφορά μεταξύ πραγματικού και τεκμαρτού


δδ. Βρίσκουμε τα εισοδήματα που καλύπτουν ή περιορίζουν τη διαφορά

Αθροίζουμε τα εισοδήματα που δηλώθηκαν στον πίνακα 6 της

δήλωσης όπως απαλλασσόμενα, φορολογούμενα με ειδικό τρόπο

κ.λπ., καθαρά ποσά που προέρχονται από πώληση περιουσιακών

στοιχείων, δάνεια, δωρεές, γονικές παροχές συνάλλαγμα κ.λπ.,

ανάλωση κεφαλαίου. Αν τα εισοδήματα αυτά είναι μεγαλύτερα από

τη διαφορά του τεκμηρίου, τότε καλύπτουν τη διαφορά και συνεπώς

δεν προστίθεται στο πραγματικό εισόδημα κανένα ποσό. Αν όμως

είναι μικρότερα από τη διαφορά του τεκμηρίου, τότε η τελική

διαφορά που απέμεινε ακάλυπτη προστίθεται στο φορολογητέο

εισόδημα.


Φορολογούμενος που ασκεί ατομική εμπορική επιχείρηση στη χρήση 2010

δηλώνει καθαρά κέρδη 40.000€, καθαρό εισόδημα από την εκμίσθωση

ακινήτου 10.000€ (μετά τις αποσβέσεις και εκπτώσεις δαπανών), ήτοι

συνολικό καθαρό εισόδημα 50.000€ (40.000 +10.000). Επίσης, στην ίδια χρήση



έχει αντικειμενική δαπάνη από Ε.Ι.Χ. 20.000€ και από αγορά καταστήματος

100.000€, ήτοι συνολική δαπάνη 120.000€ (20.000 + 100.000).

Σύγκριση μεταξύ πραγματικών εισοδημάτων και αντικειμενικών δαπανών

Συνολικά δηλωθέντα πραγματικά εισοδήματα = 50.000€

Σύνολο αντικειμενικής δαπάνης = 120.000€

Διαφορά 70.000€

Αν ο φορολογούμενος δεν μπορεί να δικαιολογήσει τα χρηματικά ποσά για τη

συνολική αντικειμενική δαπάνη(διαβίωσης και απόκτησης περιουσιακών

στοιχείων), τότε η διαφορά των 70.000€ θα προστεθεί στο εισόδημα από

εμπορικές επιχειρήσεις και ο φορολογούμενος θα φορολογηθεί για εισόδημα

από εμπορικές επιχειρήσεις 110.000€ (40.000 + 70.000) πλέον το εισόδημα

από ακίνητα 10.000€, ήτοι συνολικό φορολογητέο εισόδημα 120.000€

(110.000+10.000).

ιη) Η διαφορά που προκύπτει μεταξύ της συνολικής ετήσιας αντικειμενικής

δαπάνης και του συνολικού εισοδήματος που δηλώθηκε του ενός συζύγου

μπορεί να καλυφθεί από το εισόδημα του άλλου συζύγου.

Στην περίπτωση που η αντικειμενική δαπάνη που δηλώθηκε από τον ένα

σύζυγο είναι μεγαλύτερη από το εισόδημα που δηλώθηκε από τον ίδιο και τα

πρόσωπα που τον βαρύνουν και η διαφορά που προκύπτει δεν καλύπτεται

από λοιπά εισοδήματα που δηλώθηκαν από τον ίδιο στον πίνακα 6 της

δήλωσης, τότε η διαφορά μπορεί να καλυφθεί με εισοδήματα του άλλου

συζύγου.

Πόθεν Έσχες Μηχανικών – Εισόδημα από Προσαύξηση Περιουσίας της §3 του άρθρου 15 του Ν.3888/2010


Πόθεν Έσχες Μηχανικών – Εισόδημα από Προσαύξηση Περιουσίας

της §3 του άρθρου 15 του Ν.3888/2010

ΠΟΛ.1095/29.4.2011

ΘΕΜΑ: Εισόδημα από προσαύξηση περιουσίας της §3 του άρθρου 15 του Ν.3888/2010.

1. Με τις διατάξεις της §3 του άρθρου 15 του Ν.3888/2010, (ΦΕΚ.175/Α'), προστέθηκε

εδάφιο στην §3 του άρθρου 48 του Κ.Φ.Ε. Ν.2238/1994, ως εξής: «Σε προσαύξηση

περιουσίας που προέρχεται από άγνωστη ή μη διαρκή ή μη σταθερή πηγή ή αιτία, ο

φορολογούμενος μπορεί να κληθεί να αποδείξει είτε την πραγματική πηγή ή αιτία

προέλευσής της, είτε ότι φορολογείται από άλλες διατάξεις, είτε ότι απαλλάσσεται

από το φόρο με ειδική διάταξη, προκειμένου αυτό να μην φορολογηθεί ως

εισόδημα από υπηρεσίες ελευθερίων επαγγελμάτων της χρήσης κατά την οποία

επήλθε η προσαύξηση.»

2. Στη σχετική εισηγητική έκθεση του Ν.3888/2010 αναφέρεται ότι με τις νέες αυτές

διατάξεις καθορίζεται ποιος έχει το βάρος απόδειξης επί εισοδήματος του οποίου

δεν προκύπτει σαφώς η πηγή ή αιτία προέλευσης και το οποίο σύμφωνα με τις

ισχύουσες διατάξεις (άρθρα 4 και 48 του Ν.2238/1994) λογίζεται ως εισόδημα

προερχόμενο από ελευθέρια επαγγέλματα. Αν και από την ισχύουσα διάταξη θα

μπορούσε να υποστηριχθεί ότι προέκυπτε χωρίς αμφιβολία το γεγονός ότι ο

φορολογούμενος υποχρεούται να αποδείξει την πραγματική πηγή ή αιτία του

εισοδήματος του, δεδομένου ότι η ισχύουσα διάταξη χρησιμοποιεί το ρήμα

«λογίζεται», εντούτοις για την άρση κάθε αμφιβολίας με την προσθήκη του

εδαφίου αυτού στην §3 ορίζεται αυτό πλέον και ρητά.

3. Οι διατάξεις αυτές αναφέρονται σε οποιαδήποτε προσαύξηση περιουσίας, που

προέρχεται από άγνωστη πηγή και αιτία προέλευσης, ή πρόκειται για προσαύξηση

περιουσίας που δεν προκύπτει από διαρκή και σταθερή πηγή και καθορίζεται ότι ο

φορολογούμενος, εφόσον κληθεί, φέρει το βάρος της απόδειξης για την πηγή ή την

αιτία προέλευσης ή ότι η εν λόγω προσαύξηση φορολογείται με συγκεκριμένες

διατάξεις, ή ότι απαλλάσσεται με ειδική διάταξη. Σε περίπτωση που οι αποδείξεις

δεν είναι ικανοποιητικές, η οποιαδήποτε προσαύξηση της περιουσίας

χαρακτηρίζεται και φορολογείται ως εισόδημα από ελευθέρια επαγγέλματα.



4. Η προσαύξηση της περιουσίας μπορεί να αναφέρεται σε κινητή ή ακίνητη περιουσία

οποιασδήποτε μορφής, οικόπεδα, σπίτια, αυτοκίνητα, σκάφη, αεροσκάφη, πάσης

φύσεως χρεόγραφα, (μετοχές, τοκομερίδια), καταθέσεις, κ.λπ.

5. Κατά την εφαρμογή αυτών των διατάξεων, για κάθε υπόθεση που ελέγχεται,

πιθανόν να προκύπτουν συγκεκριμένα προβλήματα, τα οποία πρέπει να ελέγχονται

και να αντιμετωπίζονται το κάθε ένα ξεχωριστά και μεμονωμένα με τις δικές του

ιδιαιτερότητες.

6. Συγκεκριμένα, απαιτείται να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στις υποθέσεις που

ελέγχονται και για τις οποίες τα εισοδήματα παρελθόντων ετών ορισμένων

κατηγοριών επιτηδευματιών, ή εν γένει φορολογουμένων, έχουν προσδιοριστεί

τεκμαρτά, όπως επιχειρήσεις εκμετάλλευσης επιβατικών αυτοκινήτων δημόσιας

χρήσης (TAXI), εκμετάλλευσης επιβατικών λεωφορείων των Κ.Τ.Ε.Λ., ή επιχειρήσεις

για τις οποίες προβλεπόταν η επιβολή καταβαλλόμενου ετήσιου ποσού φόρου που

αντιστοιχούσε σε ποσά εισοδήματος, όπως επιχειρήσεις εκμετάλλευσης φορτηγών

αυτοκινήτων Δ.Χ., εκμετάλλευσης ενοικιαζομένων δωματίων και διαμερισμάτων,

εκμετάλλευσης camping, πλανόδιων λιανοπωλητών και λιανοπωλητών σε κινητές

λαϊκές αγορές κλπ., όπως προβλεπόταν με τις διατάξεις του άρθρου 33 του Κ.Φ.Ε.

Στις υποθέσεις αυτές άλλα ήταν τα πραγματικά εισοδήματα και άλλα τα

δηλούμενα, γεγονός που μπορεί να διαπιστωθεί, σε όσες περιπτώσεις οι εν λόγω

φορολογούμενοι ήταν υποχρεωμένοι στην τήρηση βιβλίων και στοιχείων του

Κ.Β.Σ., ή από άλλα στοιχεία, τιμολόγια κλπ., όταν δεν είναι υπόχρεοι τήρησης

βιβλίων.

Επίσης, με τις διατάξεις του άρθρου 49 του Κ.Φ.Ε., όπως ίσχυαν πριν την

αντικατάστασή τους με τις διατάξεις του άρθρου 7 του Ν.3842/2010, το καθαρό

εισόδημα των αρχιτεκτόνων μηχανικών εξευρίσκεται με τη χρήση συντελεστή στις

ακαθάριστες νόμιμες αμοιβές τους, οπότε και σε αυτή την περίπτωση άλλα είναι τα

πραγματικά κέρδη και άλλα τα δηλούμενα φορολογητέα κέρδη.

Κατά τον ίδιο τρόπο το καθαρό γεωργικό εισόδημα, στην περίπτωση που δεν

τηρούνται βιβλία Γ' κατηγορίας, προσδιορίζεται με αντικειμενική μέθοδο, οπότε

είναι πολύ πιθανό το πραγματικό εισόδημα να είναι μεγαλύτερο από το

αντικειμενικό - δηλούμενο εισόδημα.



Διευκρινίζεται ότι, σε όσες από τις παραπάνω περιπτώσεις τηρούνται βιβλία

του Κ.Β.Σ., από τα οποία προκύπτουν λογιστικά κέρδη, αλλά οι υπόψη

επιχειρήσεις/ελεύθεροι επαγγελματίες φορολογούνται όχι με αυτά, αλλά είτε με

τεκμαρτά ποσά, είτε με κατ' αποκοπή φόρο, τότε για την κάλυψη της προσαύξησης

της περιουσίας, θα λαμβάνονται υπόψη αυτά τα λογιστικά κέρδη εφόσον είναι

μεγαλύτερα των τεκμαρτών.

7. Από τα παραπάνω προκύπτει ότι οι φορολογούμενοι, οι υποθέσεις των οποίων

ελέγχονται, μπορούν να δικαιολογήσουν την οποιαδήποτε προσαύξηση περιουσίας

με επιπλέον εισοδήματα τα οποία δεν εμφανίζονται στη φορολογική τους δήλωση,

επικαλούμενοι τα επιπλέον έσοδα που είχαν αποκτήσει από τις πιο πάνω

δραστηριότητες και εφόσον αυτά αποδεικνύονται.

8. Σε κάθε περίπτωση, οποιαδήποτε προσαύξηση περιουσίας διαπιστωθεί κατά τον

έλεγχο, προκειμένου να φορολογηθεί ως εισόδημα από υπηρεσίες ελευθερίων

επαγγελμάτων, απαιτείται να ελέγχονται και να συνεκτιμώνται τα πραγματικά

στοιχεία, όπως αναφέρονται παραπάνω, και επίσης να ελέγχονται και να

συνεκτιμώνται οι τυχόν δαπάνες απόκτησης περιουσιακών στοιχείων, που

αποτελούν ή όχι τεκμήρια απόκτησης περιουσιακών στοιχείων όπως ορίζεται από

τις διατάξεις των άρθρων 17 και 18 του Κ.Φ.Ε.

9. Σε όσες περιπτώσεις αποδεικνύεται ότι οποιαδήποτε προσαύξηση περιουσίας

προέρχεται από δωρεά, δανειοδότηση κλπ. πρέπει να καταβάλλονται οι

αναλογούντες αντίστοιχοι φόροι, τέλη κλπ. και τα αντίστοιχα πρόστιμα ή

προσαυξήσεις.

10. Οι παραπάνω διατάξεις ισχύουν για υποθέσεις που η προσαύξηση περιουσίας

προέκυψε πριν ή μετά τις 30.09.2010 ημερομηνία ψήφισης του σχετικού νόμου,

και η έκδοση των καταλογιστικών πράξεων γίνεται μετά τις 30.09.2010. Ειδικά για

τις περιπτώσεις εκείνες των φορολογουμένων, οι οποίοι επικαλούνται έσοδα από

εισοδήματα τα οποία έχουν φορολογηθεί τεκμαρτά με βάση τις ισχύουσες

διατάξεις και λοιπές περιπτώσεις, όπως αναφέρονται ενδεικτικά παραπάνω στην

§6 και εφόσον αυτά αποδεικνύονται από άλλα στοιχεία, ακαθάριστα έσοδα,

βιβλία, τιμολόγια κ.λπ., οι εν λόγω διατάξεις δεν εφαρμόζονται για προσαύξηση

περιουσίας που προκύπτει πριν τις 30.09.2010 ημερομηνία ψήφισης του νόμου.



11. Η οποιαδήποτε προσαύξηση της περιουσίας φορολογείται στη χρήση που

διαπιστώνεται από τον έλεγχο ότι επήλθε η προσαύξηση αυτής. Ο

φορολογούμενος δύναται να αποδείξει ότι ο χρόνος αυτός είναι διάφορος από

αυτόν που διαπιστώθηκε από τον έλεγχο.

12. Ανεξάρτητα από τα παραπάνω, διευκρινίζεται ότι οποιαδήποτε προσαύξηση

περιουσίας μπορεί να δηλωθεί από τον ίδιο το φορολογούμενο, χωρίς να

απαιτούνται στοιχεία απόκτησης αυτής και το εισόδημα αυτό θεωρείται εισόδημα

της §3 του άρθρου 48 του Κ.Φ.Ε., από ελευθέρια επαγγέλματα, της χρήσης κατά

την οποία δηλώνεται και φορολογείται σ' αυτό το οικονομικό έτος.

Κωδικοί 507-508. Γράψτε οποιοδήποτε άλλο εισόδημα αποκτήσατε στην ημεδαπή και

δεν το έχετε ήδη γράψει στους πίνακες 4Α, 4Β, 4Γ, 4Ε και 4ΣΤ γιατί δεν ανήκει σε καμιά

από τις κατηγορίες εισοδημάτων που περιλαμβάνονται σ' αυτούς.

Διάφορα


Διάφορα

Ενοίκια που δεν έχουν εισπραχθεί

Ενοίκια τα οποία αποδεδειγμένα δεν έχουν εισπραχθεί από τον ιδιοκτήτη είναι

δυνατόν να μην περιληφθούν στη φορολογική δήλωση μόνο αν εκχωρηθούν στο

Δημόσιο χωρίς αντάλλαγμα. Η εκχώρηση γίνεται με απλή έγγραφη δήλωση από τον

δικαιούχο των ενοικίων μέσα στο οικονομικό έτος στο οποίο τα ενοίκια πρέπει να

φορολογηθούν.

Τι σημαίνει αυτό στην πράξη; Ότι μέσα στο 2012 ο φορολογούμενος πρέπει να

αποφασίσει αν τα ενοίκια που του οφείλει ο ενοικιαστής για το 2011 θα τα διεκδικήσει

ή θα τα χάσει οριστικά εκχωρώντας το ποσό στο Δημόσιο. Αν αποφασίσει να τα

διεκδικήσει, θα φορολογηθεί κανονικά. Αλλά το αποτέλεσμα της διεκδίκησης δεν θα

είναι σε θέση να το γνωρίζει, καθώς, αν καταθέσει αγωγή στο πρωτοδικείο για να πάρει

τα χρήματά του, θα του δώσουν δικάσιμο για ύστερα από 12 έως 14 μήνες.


Ο ιδιοκτήτης δεν έχει εισπράξει ενοίκια 10 μηνών για το 2011 συνολικού ύψους

10.000€. Καταθέτει αγωγή στο πρωτοδικείο της Αθήνας τον Δεκέμβριο και παίρνει

ημερομηνία εκδίκασης για τον Δεκέμβριο του 2012 (σ.σ.: το παράδειγμα είναι υπαρκτό

και προέρχεται από την εμπειρία των εκπροσώπων της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας

Ιδιοκτητών Ακινήτων). Την άνοιξη του 2012 έρχεται η ώρα υποβολής της φορολογικής

του δήλωσης. Και εκεί έχει να πάρει δύο αποφάσεις:

1. Να πληρώσει φόρο για τις 10.000€ δηλώνοντας κανονικά όλο το ποσό. Ο

φόρος μπορεί να ξεπερνάει το 50% καθώς πρέπει να συνυπολογιστεί:

• Ο συμπληρωματικός φόρος που επιβάλλεται στα εισοδήματα από ενοίκια

ύψους 1,5%.

• Ο φόρος εισοδήματος ο οποίος εξαρτάται και από τα υπόλοιπα εισοδήματα

του ιδιοκτήτη. Ο συντελεστής μπορεί να φτάσει στο 45%.

• Η εισφορά αλληλεγγύης, που αφαιρεί από 1% έως 4% επί του εισοδήματος

του ενοικίου, με τον συντελεστή να εξαρτάται και πάλι από το συνολικό

ύψος του εισοδήματος.

Διάφορα


Η πληρωμή του ποσού (που όμως μπορεί να προσεγγίσει τις 5.000€) θα του

επιτρέψει να διεκδικήσει τις 10.000€ στα δικαστήρια όποτε βγει η απόφαση

και υπό την προϋπόθεση ότι θα βρεθεί τρόπος ώστε να πιεστεί ο ενοικιαστής

και να πληρώσει.

2. Η δεύτερη επιλογή είναι να κατατεθεί δήλωση εκχώρησης των εισοδημάτων

στο Δημόσιο. Ο ιδιοκτήτης χάνει οριστικά τις 10.000€, αλλά δεν πληρώνει τον

φόρο, ο οποίος μπορεί να φτάσει στα 5.000€. Επίσης, δεν καταβάλλει τα

δικαστικά έξοδα, καθώς τι νόημα έχει να διεκδικείς δικαστικά εισοδήματα τα

οποία έχεις εκχωρήσει στο κράτος.

Είναι προφανές ότι ο ιδιοκτήτης και στη μία περίπτωση και στην άλλη είναι

χαμένος. Στη μία περίπτωση πληρώνει φόρο και ρισκάρει να μην εισπράξει τα

ενοίκια ποτέ, στη δεύτερη δεν πληρώνει φόρο αλλά μηδενίζει τις πιθανότητες να

εισπράξει τα ενοίκια.

Για όποιους πάρουν την απόφαση να εκχωρήσουν τα ενοίκια στο Δημόσιο, ισχύουν

τα ακόλουθα:

• Εκτός από τη δήλωση εκχώρησης, πρέπει να συνυποβληθούν και τα

ακόλουθα δικαιολογητικά:

o συμφωνητικό μίσθωσης του ακινήτου,

o εξώδικη καταγγελία της μίσθωσης ή η πρόσκληση καταβολής των

μισθωμάτων,

o αγωγή απόδοσης του μισθίου ή η αγωγή μη καταβολής των

μισθωμάτων και

o δικαστική απόφαση απόδοσης του ενοικίου και καταβολής των

μισθωμάτων.

• Αν δεν υπάρχει κάποιο ή κάποια από αυτά τα δικαιολογητικά, τότε με τη

φορολογική δήλωση πρέπει να κατατεθεί μια υπεύθυνη δήλωση του

Ν.1599/1986, με την οποία να δηλώνεται η μη είσπραξη των οφειλόμενων

ενοικίων και η μη κατοχή αποδεικτικών στοιχείων της εκχωρούμενης

απαίτησης.

• Για τα ενοίκια του 2011, η δήλωση εκχώρησης μπορεί να υποβληθεί μέχρι

31.12.2012. Στην πράξη, αυτή η προθεσμία, όπως υποστηρίζει ο πρόεδρος

Διάφορα


της Π.ΟΜ.ΙΔ.Α., Στράτος Παραδιάς, δεν υπάρχει. Η Γενική Γραμματεία

Πληροφορικών Συστημάτων έχει εκδώσει οδηγία από τον Απρίλιο του

2011 με την οποία υποστηρίζει ότι, για να μην καταβληθεί ο φόρος που

αναλογεί στα εκχωρηθέντα ενοίκια, ο ιδιοκτήτης πρέπει να υποβάλει τη

δήλωση εκχώρησης πριν από την κατάθεση της φορολογικής του

δήλωσης. Διαφορετικά, θα πληρώσει, και στη συνέχεια θα διεκδικήσει

πίσω το φόρο που αναλογεί

Ενάσκηση επικαρπίας

Σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 1142 ΑΚ, η προσωπική δουλεία της επικαρπίας

συνίσταται στο εμπράγματο δικαίωμα του επικαρπωτή για πλήρη χρήση και κάρπωση

του πράγματος. Ο επικαρπωτής μπορεί να μεταβιβάσει το δικαίωμα ενάσκησης της

επικαρπίας. Η ενάσκηση της επικαρπίας είναι ενοχικό δικαίωμα το οποίο μπορεί να

μεταβιβαστεί στον ψιλό κύριο ή σε τρίτο πρόσωπο με συμβολαιογραφικό ή ιδιωτικό

έγγραφο για ορισμένο ή αόριστο χρόνο. Η μεταβίβαση του δικαιώματος ενάσκησης της

επικαρπίας δεν μεταγράφεται και δεν υπόκειται σε φόρο μεταβίβασης ακινήτων.

Στην πράξη η μεταβίβαση ενάσκησης της επικαρπίας γίνεται για λόγους

πολυδιάσπασης του εισοδήματος και μείωσης της φορολογικής επιβάρυνσης του

κυρίου του ακινήτου. Για αυτόν ακριβώς τον λόγο ορίστηκε ότι υποκείμενο φόρου στην

περίπτωση μεταβίβασης του δικαιώματος ενάσκησης της επικαρπίας είναι το πρόσωπο

στο οποίο μεταβιβάστηκε αυτό το δικαίωμα εφόσον η μεταβίβαση έχει γίνει με

οριστικό συμβόλαιο. Σε κάθε άλλη περίπτωση υποκείμενο φόρου είναι ο μεταβιβάσας

το δικαίωμα.

Δωρεάν παραχώρηση κατοικίας ως επαγγελματικής στέγης από πατέρα σε υιό

Ερώτημα:

Ατομική επιχείρηση με έδρα το διαμέρισμα που διαμένει ο επιχειρηματίας και του

οποίου η επικαρπία (του διαμερίσματος) ανήκει στον πατέρα του, παραχωρείται

δωρεάν από τον πατέρα στον υιό (επιχειρηματία).

Διάφορα


1. Πρέπει να κατατεθεί μισθωτήριο με αναγραφή τεκμαρτού ενοικίου στη

ΔΟΥ;

2. Καταχωρίζεται το ποσό αυτό στα βιβλία και αφαιρείται ως έξοδο;

3. Ο πατέρας που το παραχωρεί δωρεάν θα πρέπει να δηλώνει εισόδημα και

να φορολογείται;

4. Μπορεί το μισθωτήριο να αντικατασταθεί με υπεύθυνη δήλωση από τον

πατέρα με αναφορά στην παραχώρηση;

Απάντηση:

Σύμφωνα με την Πολ.1102/2005 κατά την υποβολή των δηλώσεων έναρξης ή

μεταβολής εργασιών ατομικής επιχείρησης συνυποβάλλεται και στοιχείο

προσδιορισμού της έδρας και των λοιπών εγκαταστάσεων της επιχείρησης, που

μπορεί να είναι τίτλος ιδιοκτησίας ή συμφωνητικό μίσθωσης ή υπομίσθωσης,

νομίμως θεωρημένο από τη ΔΟΥ ή υπεύθυνη δήλωση του Ν.1599/1986 περί

δωρεάν παραχώρησης χώρου (άρθρο 3, §1).

Στην ως άνω περίπτωση του ερωτήματος, κατά την υποβολή της δήλωσης

φορολογίας εισοδήματος του πατέρα, θα υπολογισθεί τεκμαρτό εισόδημα από

ακίνητα. Το ανωτέρω ακαθάριστο τεκμαρτό εισόδημα θα εξευρεθεί ύστερα από τη

σύγκριση της παραχωρούμενης οικοδομής με άλλες οικοδομές που εκμισθώνονται,

λαμβάνοντας υπόψη ότι δεν μπορεί να είναι ανώτερο από το 5%, ούτε μικρότερο

από το 3,5% της αξίας του ακινήτου (σε ετήσια βάση), όπως η αξία αυτή

προσδιορίζεται σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 41 του Ν.1249/1982

(αντικειμενική αξία).

Ειδικά για τις περιοχές που δεν ισχύει το αντικειμενικό σύστημα προσδιορισμού

της αξίας των ακινήτων, το ετήσιο ακαθάριστο εισόδημα δεν μπορεί να είναι

ανώτερο από το 4% της πραγματικής αξίας της οικοδομής κατά το χρόνο της

φορολογίας (§3 άρθρου 22 του Ν.2238/1994). Σημειώνεται πάντως ότι σύμφωνα

με τις διατάξεις του ιδίου άρθρου ο φορολογούμενος μπορεί να αμφισβητήσει τον

καθορισμό της μισθωτικής αξίας του ακινήτου, εφόσον από εξαιρετικούς λόγους,

που ανάγονται αποκλειστικά στους παράγοντες που επηρεάζουν τη μισθωτική αξία

του, αυτή είναι μικρότερη από το 3,5% της πιο πάνω αξίας του, όπως αυτή

προσδιορίσθηκε. Η επίκληση των λόγων αυτών, καθώς και η προσαγωγή των

Διάφορα


σχετικών αποδεικτικών στοιχείων γίνεται με προσφυγή, η οποία ασκείται από τον

φορολογούμενο, σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις μέχρι την 31η Δεκεμβρίου του

οικείου οικονομικού έτους.

Περαιτέρω, εάν το παραχωρούμενο ακίνητο χρησιμοποιείται και ως κατοικία του

επιχειρηματία, τότε ως τεκμαρτό εισόδημα του πατέρα θεωρείται μόνο αυτό που

αναλογεί στον χρησιμοποιούμενο για τις επαγγελματικές ανάγκες της επιχείρησης

χώρο, καθώς σύμφωνα με την §2 του άρθρου 6 του Ν 2238/1994 από το εισόδημα

που προέρχεται από ακίνητα (δηλαδή, Α - Β πηγή) απαλλάσσεται το τεκμαρτό

εισόδημα που προκύπτει από τη δωρεάν παραχώρηση της χρήσης κατοικίας

εμβαδού μέχρι διακοσίων (200) τετραγωνικών μέτρων, από τον γονέα που έχει την

κυριότητα ή την επικαρπία αυτής προς τα τέκνα του, προκειμένου να

χρησιμοποιηθεί ως κύρια κατοικία.

Τέλος, στην περίπτωση της δωρεάν παραχώρησης, δεν υφίσταται έξοδο για την

ατομική επιχείρηση, ως εκ τούτου δεν θα γίνει καμία καταχώριση στα βιβλία της.

Ωστόσο, εναλλακτικά όσον αφορά την ως άνω διαδικασία, μπορεί να υπογραφεί

ιδιωτικό συμφωνητικό μίσθωσης του χώρου από τον πατέρα στον υιό, το οποίο θα

κατατεθεί κανονικά για θεώρηση στην αρμόδια ΔΟΥ. Στην περίπτωση αυτή το

αναγραφόμενο, ως καταβαλλόμενο, μίσθωμα, θα είναι πραγματικό και συνεπώς,

θα αποτελεί έξοδο της επιχείρησης, το οποίο σαφώς, θα εκπίπτει από τα

ακαθάριστα έσοδα αυτής, με βάση τις διατάξεις του άρθρου 31 του Κ.Φ.Ε..

Σε ότι αφορά τον πατέρα, το εν λόγω μίσθωμα θα φορολογηθεί ως εισόδημα από

ακίνητα, εκτός εάν αυτό υπολείπεται της προσδιοριζομένης με βάση τις διατάξεις

της §3 του άρθρου 22 του Ν.2238/1994 αξίας, οπότε ως ακαθάριστο εισόδημα από

ακίνητα θα ληφθεί η μεγαλύτερη αυτή αξία. Ιδιαίτερα επισημαίνουμε ότι σε αυτή

την περίπτωση, εάν το ακίνητο χρησιμοποιείται και ως κατοικία, ο πατέρας θα

φορολογηθεί για το συνολικά εισπραττόμενο από αυτόν, βάσει του συμβολαίου,

μίσθωμα, ενώ ο υιός θα έχει δικαίωμα έκπτωσης μόνο της δαπάνης που αναλογεί

επιμεριστικά, στον χρησιμοποιούμενο για τις επαγγελματικές του ανάγκες χώρο.

Διάφορα


Τι αλλάζει με την φορολογική δήλωση το 2013 Ποιοι πρέπει να κάνουν, Ππότε και

Πώς, Τι προβλέπει ο νέος φορολογικός νόμος.

Υποχρεωτική γίνεται από το 2013 η φορολογική δήλωση για όλα τα φυσικά

πρόσωπα από 18 χρονών και πάνω χωρίς εξαιρέσεις.

Η φορολογική δήλωση πλέον θα γίνεται αποκλειστικά ηλεκτρονικά από όλους, ενώ

καθιερώνεται κάθε χρόνο προκαθορισμένο χρονικό διάστημα για την υποβολή των

φορολογικών δηλώσεων. Αυτό που αλλάζει είναι ότι ενώ πέρσι υπήρχε το όριο των

3.000€ για την υποβολή φορολογικής δήλωσης από φέτος κάνουν φορολογική δήλωση

άπαντες.

ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΗ ∆ΗΛΩΣΗ 2013: Απαλλάσσονται από το τεκµήριο

διαβίωσης 18άρηδες και άνεργοι

Σύμφωνα με τον νέο φορολογικό νόμο ορίζεται ότι:

Κάθε φυσικό πρόσωπο, ανεξάρτητα από το αν υπόκειται ή όχι σε φόρο, έχει

υποχρέωση να υποβάλλει δήλωση εφόσον έχει συμπληρώσει το 18ο έτος της ηλικίας

του. Εξαιρετικά, υποχρέωση υποβολής δήλωσης έχει οποιοσδήποτε, εφόσον

προσκληθεί γι' αυτό εγγράφως από τον αρμόδιο προϊστάμενο της Ανόσιας Οικονομικής

Υπηρεσίας.

Πότε Κάνουμε Φορολογική Δήλωση το 2013

Η Φορολογική δήλωση υποβάλλεται υποχρεωτικά µε τη χρήση σύγχρονων

ηλεκτρονικών μεθόδων και δικτυακών υποδομών από την 1η Φεβρουαρίου μέχρι και

την 30ή Ιουνίου κάθε έτους. Ως χρόνος βεβαίωσης του φόρου για τις δηλώσεις που θα

υποβληθούν εμπρόθεσμα θεωρείται ο μήνας Ιούλιος.

Ο φόρος που αναλογεί στο συνολικό καθαρό εισόδημα καταβάλλεται σε τρεις ίσες

δόσεις, έως το τέλος Αυγούστου, έως το τέλος Οκτωβρίου και έως το τέλος Δεκεμβρίου.

Αν ο φόρος βεβαιώνεται τους μήνες Αύγουστο και Σεπτέμβριο του οικείου οικονομικού

έτους, καταβάλλεται σε δύο δόσεις και αν βεβαιώνεται τον Οκτώβριο, σε μία δόση. Σε

περίπτωση εφάπαξ εξόφλησης —για εμπρόθεσμες δηλώσεις— παρέχεται έκπτωση

1,5% επί του οφειλόμενου φόρου.

Σχόλιο [Χ.Π.3]: 18 χρονών μηχανικός ή

άνεργος, δεν υπάρχει γιατί δεν μπορεί να

γραφεί στο ταμείο ανεργείας λόγω

ασφάλισης της ιδιότητας

Φορολογικός Οδηγός 2013


Φορολογικός Οδηγός 2013 – Οικ. Έτος 2014

Φορολογία εισοδήματος νομικών προσώπων

Ο συντελεστής φορολογίας για τα νομικά πρόσωπα αυξάνεται από 20% σε 26%:

Νομικός Τύπος



(%)

Ημεδαπές Α.Ε. Ε.Π.Ε.

26%

Ι.Κ.Ε.

Υποκαταστήματα αλλοδαπών εταιριών

Δημόσιες επιχειρήσεις κερδοσκοπικού χαρακτήρα

Συνεταιρισμοί

Νομικά πρόσωπα μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα

Ομόρρυθμες & Ετερόρρυθμες εταιρίες με διπλογραφικά βιβλία

Σημειώνεται ότι σε περίπτωση διανομής κερδών από Α.Ε., Ε.Π.Ε., Ι.Κ.Ε.,

συνεταιρισμούς και υποκαταστήματα αλλοδαπών εταιριών επιβάλλεται και

παρακράτηση φόρου με συντελεστή 10%. Ο νέος συντελεστής εφαρμόζεται για

διανεμόμενα κέρδη που εγκρίνονται από γενικές συνελεύσεις από 1/1/2014 και μετά.

Για Ο.Ε. και Ε.Ε., που τηρούν απλογραφικά βιβλία (Εσόδων – Εξόδων), ο

συντελεστής φόρου προσδιορίζεται πλέον με προοδευτική κλίμακα ως εξής:

Φορολογητέα

Κέρδη

(€)



(%)

Φόρος

Κλιμακίου

(€)

0 – 50.000 26% 13.000

50.001 - 33%



Στην περίπτωση αυτή δεν προβλέπεται παρακράτηση φόρου κατά την ανάληψη

κερδών.

Οι νέοι συντελεστές ισχύουν για τα εισοδήματα που αποκτώνται από το

οικονομικό έτος 2014 και μετά. Συνεπώς για το οικονομικό 2013 (χρήση 2012)

εφαρμόζονται οι ισχύοντες συντελεστές φορολογίας εισοδήματος για όλες τις μορφές

εταιριών.

Φορολόγηση Τραπεζών & Ασφαλιστικών Εταιριών

Καταργείται το ειδικό φορολογικό καθεστώς για τις τραπεζικές και ασφαλιστικές

εταιρίες. Επίσης, καταργείται ο ειδικός τρόπος προσδιορισμού των φορολογητέων

κερδών των υποκαταστημάτων αλλοδαπών τραπεζών και ασφαλιστικών επιχειρήσεων

που λειτουργούν στην Ελλάδα.

Οι τράπεζες και οι ασφαλιστικοί οργανισμοί θα φορολογούνται πλέον για τα

εισοδήματά τους από τόκους με τις γενικές διατάξεις. Η ρύθμιση ισχύει από το

οικονομικό έτος 2014 και μετά.

Καταργείται η επιπλέον έκπτωση από τα ακαθάριστα έσοδα των ασφαλιστικών

ανωνύμων εταιριών για τα ποσά που καταβάλλουν σε άλλη ασφαλιστική εταιρία, στην

οποία μεταβιβάζεται το σύνολο των περιουσιακών τους στοιχείων.

Καθιερώνεται ενιαίο ποσοστό 1% για όλες τις Τράπεζες, προκειμένου για το

σχηματισμό προβλέψεων για επισφαλείς απαιτήσεις.

Παρατείνεται ο ειδικός τρόπος φορολόγησης (αυτοτελής φορολόγηση) που

προβλέπεται για τα bonus των στελεχών πιστωτικών ιδρυμάτων.

Φορολόγηση Μερισμάτων Αλλοδαπής Προέλευσης

Τροποποιείται σημαντικά ο τρόπος φορολόγησης των μερισμάτων αλλοδαπής

προέλευσης και περιορίζεται αντίστοιχα η επιστροφή φόρου, ανάλογα εάν η

θυγατρική εταιρία βρίσκεται ή όχι σε χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή σε χώρα με την

οποία έχει συναφθεί Σύμβαση Αποφυγής Διπλής Φορολογίας (Σ.Α.Δ.Φ.). Στον



παρακάτω πίνακα συνοψίζονται οι νέες διατάξεις για τα μερίσματα αλλοδαπής

προέλευσης:

Θυγατρική εντός Ε.Ε.

>10% συμμετοχή

>2 έτη Απαλλαγή

Θυγατρική εντός Ε.Ε.

<10% ή

συμμετοχή <2 έτη

Θυγατρική

εκτός Ε.Ε.

με Σ.Α.Δ.Φ.

Θυγατρική

εκτός Ε.Ε.

χωρίς Σ.Α.Δ.Φ.

100% του εσόδου με

την προϋπόθεση

απεικόνισης σε

αφορολόγητο

αποθεματικό

Κατά τη διανομή του

αποθεματικού, από τον

φόρο που προκύπτει

αφαιρείται ο φόρος

εισοδήματος του

αλλοδαπού νομικού

προσώπου – τυχόν

πιστωτικό υπόλοιπο

δεν επιστρέφεται

Φορολογία με τις

γενικές διατάξεις και

έκπτωση από τον

Ελληνικό φόρο

εισοδήματος του

φόρου εισοδήματος

του αλλοδαπού

νομικού προσώπου

και του τυχόν

παρακρατούμενου

(μέχρι του ποσού του

Ελληνικού κύριου

φόρου)

Φορολογία με τις

γενικές διατάξεις

και έκπτωση από

τον Ελληνικό

φόρο

εισοδήματος

μόνο του τυχόν

παρακρατούμενο

υ φόρου (μέχρι

του ποσού του

Ελληνικού κύριου

φόρου)

Φορολογία με

τις γενικές

διατάξεις και

καμία

έκπτωση από

τον Ελληνικό

φόρο

εισοδήματος

Οι ως άνω διατάξεις ισχύουν από την ημερομηνία δημοσίευσης του Νόμου στην

Εφημερίδα της Κυβέρνησης.

Έκπτωση δαπανών από τα ακαθάριστα έσοδα των επιχειρήσεων

Οι σημαντικότερες τροποποιήσεις στις εκπιπτόμενες δαπάνες συνοψίζονται στα

ακόλουθα σημεία:

Εκπίπτει από τα ακαθάριστα έσοδα των νομικών προσώπων σε 30 ισόποσες

ετήσιες δόσεις η χρεωστική διαφορά που προκύπτει σε βάρος τους από την

ανταλλαγή ομολόγων του Ελληνικού Δημοσίου ή εταιρικών ομολόγων με εγγύηση του

Ελληνικού Δημοσίου, κατ’ εφαρμογή προγράμματος συμμετοχής στην αναδιάταξη του

ελληνικού χρέους, αρχής γενομένης από τα ακαθάριστα έσοδα της χρήσης μέσα στην



οποία πραγματοποιείται η συναλλαγή των τίτλων και ανεξάρτητα από το χρόνο

διακράτησης των ομολόγων.

Δεν εκπίπτει πλέον η πρόβλεψη για αποζημίωση προσωπικού λόγω εξόδου από

την υπηρεσία που πληροί τις προϋποθέσεις για το επόμενο έτος.

Για την έκπτωση των εξόδων μισθοδοσίας και αμοιβής του προσωπικού οι

ασφαλιστικές εισφορές πρέπει να έχουν καταβληθεί/βεβαιωθεί μέχρι τη λήξη της

προθεσμίας υποβολής της κατάστασης φορολογικής αναμόρφωσης. Προβλέπεται,

πλέον, η άμεση εφαρμογή της διάταξης αναφορικά με την εξόφληση των δαπανών

μισθοδοσίας μέσω τραπεζικού λογαριασμού.

Προβλέπεται η έκπτωση των υποχρεωτικών ασφαλιστικών εισφορών από τα

ακαθάριστα έσοδα.

Αναγνωρίζονται ρητά προς έκπτωση οι φόροι που επαναχρεώνονται σε

αντισυμβαλλόμενη επιχείρηση εφόσον έχουν αποτελέσει έσοδο φορολογητέο γι’ αυτή.

Ειδικά, η έκτακτη ειδική εισφορά αλληλεγγύης του Ν.4093/2012 για τα

φωτοβολταϊκά πάρκα εκπίπτει ισόποσα μέσα σε μια πενταετία.

Τα ποσά που καταβάλλονται λόγω δωρεών αναγνωρίζονται μόνο εφόσον έχουν

κατατεθεί σε λογαριασμό που τηρείται σε πιστωτικό ίδρυμα.

Δίνεται η δυνατότητα στους ελεύθερους επαγγελματίες να διενεργούν

φορολογικά εκπιπτόμενη πρόβλεψη επισφαλών απαιτήσεων με ποσοστό μισό τοις

εκατό (0,5%) επί των ακαθαρίστων εσόδων τους.

Τροποποιείται το ποσοστό έκπτωσης των δαπανών επιστημονικής και

τεχνολογικής έρευνας σε 130% (από 150%). Ειδικά οι δαπάνες που αφορούν πάγιο

εξοπλισμό, προκειμένου να προσαυξηθούν ανάλογα, κατανέμονται ισόποσα στα

επόμενα τρία (3) έτη. Με την υποβολή της φορολογικής δήλωσης, η επιχείρηση

υποβάλλει στο Υπουργείο Ανάπτυξης τα απαραίτητα δικαιολογητικά για τις

πραγματοποιημένες δαπάνες. Σε περίπτωση άπρακτης παρέλευσης προθεσμίας έξι (6)

μηνών από την υποβολή, θεωρείται ότι οι σχετικές δαπάνες έχουν εγκριθεί.

Προστίθεται στο νόμο ως προϋπόθεση έκπτωσης των ποσών που καταβάλλει η

επιχείρηση σε παιδικούς και βρεφονηπιακούς σταθμούς, η αναγραφή στα



παραστατικά του ονόματος της επιχείρησης και των στοιχείων του τέκνου στην

αιτιολογία.

Για την έκπτωση των παροχών σε χρήμα ή σε είδος προς τους εργαζομένους για

επιβράβευση της απόδοσής τους, οι ασφαλιστικές εισφορές πρέπει να έχουν

καταβληθεί μέχρι τη λήξη της προθεσμίας υποβολής της κατάστασης φορολογικής

αναμόρφωσης και το σχετικό ποσό να φορολογείται ως εισόδημα και στο όνομα του

μισθωτού.

Αναγνωρίζεται προς έκπτωση σε ποσοστό 50% το ποσό που καταβάλλει η

επιχείρηση για έξοδα πρόσβασης στο διαδίκτυο.

Προβλέπεται η έκπτωση δαπανών οργάνωσης ενημερωτικών ημερίδων και

συναντήσεων για τους εργαζομένους ή πελάτες ακόμα και όταν πραγματοποιούνται

εκτός του νομού που εδρεύει η επιχείρηση ή λειτουργεί υποκατάστημά της. Στην

περίπτωση αυτή οι δαπάνες αυτές εκπίπτουν μέχρι του ποσού των τριακοσίων (€300)

ευρώ ανά συμμετέχοντα στην εκδήλωση.

Καταργείται η διαδικασία έκδοσης Υπουργικής Απόφασης με τις εκπιπτόμενες και

μη δαπάνες. Οι Υπουργικές Αποφάσεις που έχουν ήδη εκδοθεί εξακολουθούν να

ισχύουν μόνο εφόσον δεν αντίκεινται στις διατάξεις του άρθρου 31.

Αποσβέσεις

Μεταβάλλεται ριζικά ο τρόπος υπολογισμού των αποσβέσεων για πάγια που

αποκτώνται από 1η Ιανουαρίου 2013. Προβλέπεται πλέον μόνο η χρήση της σταθερής

μεθόδου απόσβεσης καθώς και η διενέργεια αποσβέσεων ανεξάρτητα από το εάν το

πάγιο χρησιμοποιείται από την επιχείρηση.

Δίνεται δυνατότητα εξ ολοκλήρου απόσβεσης σε μία χρήση για πάγια με αξία

κτήσης ≤ 1.500€.

Η δυνατότητα μη διενέργειας αποσβέσεων στις νέες επιχειρήσεις αφορά πλέον

για τις 3 πρώτες διαχειριστικές περιόδους τους. Η διάταξη αυτή ισχύει και για τη

δαπάνη που καταβάλλει επιχείρηση για την κατασκευή μη ιδιόκτητου δικτύου

σύνδεσης του σταθμού παραγωγής με το δίκτυο του ηλεκτρικού ρεύματος.



Επιχειρήσεις που εκμισθώνουν κτήριο που έχει ανεγερθεί σε γήπεδό τους με

δαπάνες του μισθωτή εκπίπτουν από τα ακαθάριστα έσοδά τους τις αποσβέσεις που

προβλέπονται.

Προβλέπονται ειδικές μεταβατικές διατάξεις για τις επιχειρήσεις που

χρησιμοποιούσαν μέχρι την 31.12.2012 την φθίνουσα μέθοδο απόσβεσης και είχαν

αποσβέσει περισσότερο ή λιγότερο από το 50% της αξίας κτήσης του παγίου μέχρι την

πιο πάνω ημερομηνία.

Τροποποιείται ο τρόπος διενέργειας αποσβέσεων του κόστους υλοποίησης των

συμπράξεων Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα (Σ.Δ.Ι.Τ.).

Σε σχέση με τους συντελεστές, καταργείται το Π.Δ.299/2003 και εφαρμόζονται οι

ακόλουθοι συντελεστές απόσβεσης:

Είδος Παγίου Συντελεστής

Απόσβεσης

Κτιριακές εγκαταστάσεις – γραφεία – οικίες –

βιομηχανοστάσια – αποθήκες 4%

Μηχανήματα 10%

Εξοπλισμός (πλην Η/Υ και λογισμικών) 10%

Η/Υ, λογισμικά 20%

Μέσα μεταφοράς ατόμων 10%

Μέσα μεταφοράς φορτίων 12%

Άυλα στοιχεία και δικαιώματα 10%

Λοιπά πάγια στοιχεία 10%

Αφορολόγητα αποθεματικά

Ορίζεται πλέον ρητά ότι για τα αποθεματικά που κεφαλαιοποιούνται κατ’

εφαρμογή των διατάξεων των Νόμων 1473/1984 και 1892/1990 δεν ισχύουν οι

γενικότερες διατάξεις αλλά εφαρμόζεται ειδικός χαμηλός φορολογικός συντελεστής

10% ή 5% αντίστοιχα.



Οργανισμοί Συλλογικών Επενδύσεων σε Κινητές Αξίες (Ο.Σ.Ε.Κ.Α.)

Εναρμονίζεται ο Κώδικας Φορολογίας Εισοδήματος με την Κοινοτική Οδηγία για

τους ΟΣΕΚΑ, όπως αυτοί ορίζονται από το Νόμο 4099/2012.

Υπολογισμός προκαταβολής φόρου εισοδήματος

Από το ποσό της προκαταβολής του φόρου που βεβαιώνεται εκπίπτει μόνο ο

φόρος που παρακρατείται από πηγή Ελλάδος και ο φόρος υπεραξίας που

καταβάλλεται για μεταβίβαση μετοχών ή μεριδίων προσωπικών εταιριών ή Ε.Π.Ε..

Φορολογικό πιστοποιητικό

Επεκτείνεται η υποχρέωση για έκδοση έκθεσης φορολογικής συμμόρφωσης από

νομίμους ελεγκτές/ορκωτούς και στα υποκαταστήματα αλλοδαπών επιχειρήσεων.

Φορολογία Εισοδήματος Φυσικών Προσώπων



Νέες φορολογικές κλίμακες

Με τις νέες διατάξεις, διαμορφώνεται η κλίμακα φορολογίας εισοδήματος

φυσικών προσώπων για τα εισοδήματα που αποκτώνται από το ημερολογιακό έτος

2013, ανάλογα με την κατηγορία του εισοδήματος, ως εξής:

Το εισόδημα από μισθούς, συντάξεις και, υπό προϋποθέσεις, το εισόδημα από

μισθούς με έκδοση τιμολογίου ή απόδειξης παροχής υπηρεσιών, φορολογείται με την

ακόλουθη κλίμακα:

Κλίμακα Μισθωτών & Συνταξιούχων

Κλιμάκιο


(€)



(%)

Φόρος

Κλιμακίου

(€)

Σύνολο


(€)

Σύνολο

Φόρου

(€)

0 – 25.000 22% 5.500 25.000 5.500

25.001 - Άνω 32% 5.440 42.000 10.940

42.001 - Άνω 42%

Το εισόδημα από ατομική επιχείρηση και από ελευθέριο επάγγελμα

φορολογείται με την ακόλουθη κλίμακα:

Κλίμακα μη Μισθωτών

Κλιμάκιο


(€)



(%)

Φόρος

Κλιμακίου

(€)

Σύνολο


(€)

Σύνολο

Φόρου

(€)

0 – 50.000 26% 13.000 50.000 13.000

50.001 - Άνω 33%

Για τις νέες ατομικές εμπορικές επιχειρήσεις ή τους νέους ελεύθερους

επαγγελματίες, με έναρξη επιτηδεύματος μετά την 1η Ιανουαρίου 2013 και για τα τρία



πρώτα έτη άσκησης της δραστηριότητάς τους, ο φορολογικός συντελεστής του πρώτου

κλιμακίου της παραπάνω κλίμακας μειώνεται κατά 50% για μέχρι 10.000€ εισόδημα.

Τα εισοδήματα από μισθώσεις ακινήτων και από κινητές αξίες που

φορολογούνται με τις γενικές διατάξεις (εκτός από περιπτώσεις που με την

παρακράτηση εξαντλείται η φορολογική υποχρέωση) υποβάλλονται στο εξής σε

αυτοτελή φορολόγηση με βάση την ακόλουθη κλίμακα:

Κλιμάκιο


(€)



(%)

Φόρος

Κλιμακίου

(€)

Σύνολο


(€)

Σύνολο

Φόρου

(€)

0 – 12.000 10% 1.200 12.000 1.200

12.001 – Άνω 33%

Όσοι δεν αποκτούν εισόδημα από μισθούς και συντάξεις δε θα δικαιούνται στο

εξής καμία έκπτωση φόρου

Εισόδημα από μισθωτές υπηρεσίες

Εισόδημα από μισθωτές υπηρεσίες, θα θεωρείται πλέον και το εισόδημα από

ατομική επιχείρηση παροχής υπηρεσιών ή ελευθέριο επάγγελμα εφόσον συντρέχουν

αθροιστικά οι εξής δύο προϋποθέσεις:

Έχουν σύμβαση με τα φυσικά ή/και νομικά πρόσωπα στα οποία παρέχουν τις

υπηρεσίες τους, και

Τα φυσικά ή/και νομικά πρόσωπα τα οποία λαμβάνουν τις υπηρεσίες δεν

υπερβαίνουν τα 3 ή εφόσον υπερβαίνουν τον αριθμό αυτό, ποσοστό 75% των

ακαθαρίστων εσόδων προέρχεται μόνο από ένα από τα πρόσωπα αυτά.

Ο νέος νόμος εισάγει σημαντική αλλαγή στον χαρακτηρισμό του εισοδήματος από

μισθωτές υπηρεσίες, διευρύνοντάς τον ώστε να καταλάβει και περιπτώσεις ελεύθερων

επαγγελματιών ή ατομικών επιχειρήσεων. Διευκρινήσεις αναμένονται για την έννοια

της έγγραφης σύμβασης που ο νόμος θέτει ως προϋπόθεση.



Εκπτώσεις Φόρου

Στη θέση του αφορολόγητου ορίου της κλίμακας των Μισθωτών και

Συνταξιούχων, θα παρέχεται έκπτωση φόρου, ως ακολούθως:

Για εισόδημα μέχρι και 21.000€, έκπτωση φόρου 2.100€. Αν ο φόρος που

προκύπτει είναι μικρότερος, θα περιορίζεται ανάλογα και η έκπτωση του φόρου.

Για εισόδημα πάνω από 21.000€, η ως άνω έκπτωση περιορίζεται κατά 100€ ανά

1.000€ εισοδήματος και μέχρι εξαντλήσεως του ποσού των 2.100€.

Ο φόρος που προκύπτει από την κλίμακα των Μισθωτών και Συνταξιούχων μετά

την ως άνω έκπτωση φόρου, μειώνεται κατά ποσοστό 10% για κάθε μία από τις

ακόλουθες δαπάνες:

• Έξοδα ιατρικής και νοσοκομειακής περίθαλψης, με την προϋπόθεση ότι

υπερβαίνουν το 5% του φορολογούμενου εισοδήματος.

• Το ποσό της διατροφής που καταβάλλεται από τον ένα σύζυγο στον άλλο,

(εφόσον έχει επιδικαστεί και δεν καταβάλλεται βάσει συμβολαιογραφικής

πράξης).

• Οι χρηματικές δωρεές που καταβάλλονται και η αξία των ιατρικών

μηχανημάτων, των ασθενοφόρων που μεταβιβάζονται από των

φορολογούμενο σε συγκεκριμένους φορείς, οργανισμούς και κοινωφελή

ιδρύματα εφόσον τα ποσά υπερβαίνουν συνολικά τα €100. Το συνολικό

ποσό των δωρεών δεν μπορεί να υπερβαίνει το 5% του δηλούμενου


Τέλος, εξακολουθεί να ισχύει η διάταξη που προβλέπει ότι οι κάτοικοι

εξωτερικού που αποκτούν εισόδημα στην Ελλάδα δεν δικαιούνται καμία έκπτωση

φόρου εκτός από τους κατοίκους της Ευρωπαϊκής Ένωσης οι οποίοι αποκτούν στην

Ελλάδα πάνω από το 90% του συνολικού τους εισοδήματος.

Με τις νέες διατάξεις καταργούνται οι εκπτώσεις φόρου για το ενοίκιο κύριας

κατοικίας, για την παράδοση ιδιαίτερων μαθημάτων ή φροντιστηρίων, για τους τόκους

στεγαστικών δανείων, για τα ασφάλιστρα ζωής ή υγείας και για την ενεργειακή

αναβάθμιση των ακινήτων.



Συλλογή αποδείξεων

Με βάση τις διατάξεις του νόμου, οι μισθωτοί και οι συνταξιούχοι θα πρέπει να

συνεχίσουν να συλλέγουν αποδείξεις για το 25% του εισοδήματος τους με ανώτατο

όριο ποσού συλλογής αποδείξεων τις 10.500€.

Στην περίπτωση διαφοράς μεταξύ του ποσού των αποδείξεων θα πρέπει να

συγκεντρώνουν και των αποδείξεων που συγκεντρώθηκαν, θα επιβάλλεται φόρος με

συντελεστή 22%.

Παράλληλα, αναγνωρίζονται δαπάνες και για δίδακτρα φροντιστηρίων καθώς

και για ανταλλακτικά αυτοκινήτων και μοτοσικλετών, επισκευή και συντήρηση

οχημάτων, αποδείξεις από ταξί αλλά και δαπάνες καυσίμων Ε.Ι.Χ..

Ασφαλιστικές εισφορές ελευθέρων επαγγελματιών

Προβλέπεται πλέον ότι το σύνολο των ασφαλιστικών εισφορών των ελεύθερων

επαγγελματιών στα ταμεία υποχρεωτικής ασφάλισης και στα επαγγελματικά ταμεία θα

εκπίπτουν από το φορολογητέο εισόδημά τους.

Παρακρατούμενοι φόροι

• Μερίσματα

Φορολογείται αυτοτελώς με συντελεστή 10% από το οικονομικό έτος 2014

(χρήση 2013) και μετά, το έσοδο από μερίσματα από αλλοδαπή Α.Ε. ή κέρδη από

αλλοδαπή Ε.Π.Ε. που εισπράττει ημεδαπό φυσικό πρόσωπο.

Υπόκειται σε παρακράτηση φόρου με συντελεστή 10% το ποσό που

καταβάλλεται στους μετόχους σε περίπτωση εξαγοράς ή με οποιονδήποτε τρόπο

απόκτησης από ημεδαπή Α.Ε. ιδίων αυτής μετοχών με σκοπό την απόσβεση ή

μείωση του κεφαλαίου της.

Προβλέπεται ρητά στο νόμο η επιστροφή στις επιχειρήσεις τυχόν

παρακρατούμενου φόρου κατά το μέρος που αναλογεί σε μερίσματα που

διανέμονται στο Ελληνικό Δημόσιο.



• Ομαδικά ασφάλιστρα συμβολαίων ζωής

Διενεργείται πλέον, με ισχύ από τη δημοσίευση του Νόμου στην

Εφημερίδα της Κυβέρνησης, παρακράτηση φόρου, με εξάντληση της σχετικής

φορολογικής υποχρέωσης στα ποσά που καταβάλλονται από τις ασφαλιστικές

εταιρίες στους δικαιούχους και κατά το μέρος που αντιστοιχεί στα ασφάλιστρα

που έχει καταβάλλει η επιχείρηση στο πλαίσιο ομαδικών ασφαλιστηρίων

συμβολαίων ζωής του προσωπικού της ως εξής:

Εφάπαξ Καταβαλλόμενο Ποσό (€) Συντελεστής Φόρου

0 – 40.000 10%

40.000 - 20%

Περιοδικά καταβαλλόμενες παροχές 15%

Οι παραπάνω συντελεστές διπλασιάζονται σε περίπτωση είσπραξης από τον

δικαιούχο ποσού πρόωρης εξαγοράς.

Τόκοι

Οι νέοι συντελεστές παρακράτησης φόρου έχουν ανά περίπτωση ως ακολούθως:

Είδος Εισοδήματος Νέοι

Συντελεστές

Παλαιοί

Συντελεστές

Εισοδήματα από κινητές αξίες εκτός από μερίσματα

(όπως τόκοι) που εισπράττουν αλλοδαπές

επιχειρήσεις χωρίς μόνιμη εγκατάσταση στην Ελλάδα

33% 40%

Τόκοι καταθέσεων 15% 10%

Τόκοι εταιρικών ομολόγων 15% 10%

Τόκοι ομολόγων Ελληνικού Δημοσίου 15% 10%

Τόκοι τίτλων εθνικών δανείων (Ε.Γ.Ε.Δ.) 15% 10%

Τόκοι δανείων που λαμβάνουν αλλοδαπά φυσικά

πρόσωπα από ημεδαπά φυσικά ή νομικά πρόσωπα 20% 40%



Στο εισόδημα από τόκους αλλοδαπής που δικαιούχος είναι φυσικό πρόσωπο,

φορολογικός κάτοικος Ελλάδας προβλέπεται πίστωση του φόρου που τυχόν έχει

παρακρατηθεί στην αλλοδαπή, αλλά μόνο για χώρα με την οποία η Ελλάδα έχει

θέσει σε ισχύ Σ.Α.Δ.Φ. και μέχρι του ποσού του φόρου που αναλογεί για το εισόδημα

αυτό στην Ελλάδα. Επίσης προβλέπεται πλέον ρητά στο νόμο ότι στην περίπτωση

αυτή, εφόσον το ποσό των τόκων παραμένει στην αλλοδαπή, η παρακράτηση

διενεργείται από το ίδιο το φυσικό πρόσωπο μέχρι την 31η Ιανουαρίου του επόμενου

έτους από την καταβολή ή παρακράτηση τόκων.

Εισόδημα από παράγωγα

Αυξάνεται ο συντελεστής παρακράτησης φόρου από 15% σε 20% για το εισόδημα

από αποδόσεις συμβάσεων ή πράξεων παραγώγων, ανεξάρτητα πλέον της κατηγορίας

βιβλίων που τηρούν οι δικαιούχοι, με την εξαίρεση των πιστωτικών ή χρηματοδοτικών

ιδρυμάτων, των εταιριών επενδύσεων χαρτοφυλακίου και των ΟΣΕΚΑ. Με την

παρακράτηση δεν εξαντλείται η φορολογική υποχρέωση των νομικών προσώπων, ενώ

εξαντλείται η φορολογική υποχρέωση των φυσικών προσώπων και των προσωπικών

εταιριών.

Αμοιβές μελών Δ.Σ.

Αυξάνεται από 35% σε 40% ο συντελεστής παρακράτησης φόρου:

• για τις αμοιβές μελών Δ.Σ., που χαρακτηρίζονται ως εισόδημα από κινητές

αξίες (έξοδα παράστασης),

• στις αμοιβές μελών Δ.Σ., οι οποίες προέρχονται από τα κέρδη της επιχείρησης,

• στις αμοιβές, εκτός μισθού, στο εργατοϋπαλληλικό προσωπικό,

• στις αμοιβές μελών Δ.Σ., που χαρακτηρίζονται ως εισόδημα από εμπορικές

επιχειρήσεις.

Φορολογία υπεραξίας

Μεταβίβαση μετοχών μη εισηγμένων στο ΧΑΑ



Καταργείται ο φόρος 5% κατά την μεταβίβαση μη εισηγμένων μετοχών και

φορολογείται πλέον με συντελεστή 20% η προκύπτουσα υπεραξία.

Η διάταξη αυτή ισχύει για κέρδη από πώληση μετοχών που θα αποκτηθούν

από 1η Ιουλίου 2013 και μετά.

Για τον υπολογισμό της υπεραξίας θα αφαιρείται το κόστος απόκτησης από την

κατώτατη πραγματική αξία των μετοχών κατά τον χρόνο μεταβίβασης, ο τρόπος

υπολογισμού της οποίας δεν αλλάζει.

Μεταβίβαση μετοχών εισηγμένων στο ΧΑΑ

Φορολογούνται με συντελεστή 20% τα κέρδη που θα προκύψουν από μεταβίβαση

μετοχών εισηγμένων στο ΧΑΑ οι οποίες αποκτώνται μετά την 1η Ιουλίου 2013.

Σημειώνεται ότι και μετά την ανωτέρω ημερομηνία θα εξακολουθεί να

επιβάλλεται ο φόρος 0.2% επί της συναλλαγής.

Υπεραξία από την πώληση ακινήτου σε εταιρία χρηματοδοτικής μίσθωσης

Η υπεραξία που προκύπτει από την πώληση ακινήτου επιχείρησης σε εταιρία

χρηματοδοτικής μίσθωσης, για το οποίο στη συνέχεια θα συναφθεί σύμβαση

χρηματοδοτικής μίσθωσης μεταξύ εταιρίας χρηματοδοτικής μίσθωσης και της

πωλήτριας επιχείρησης (sale & lease back), απαλλάσσεται από το φόρο εισοδήματος,

με την προϋπόθεση ότι θα εμφανισθεί σε ιδιαίτερο λογαριασμό αφορολόγητου

αποθεματικού, το οποίο φορολογείται:

• σε περίπτωση διανομής ή διάλυσης της επιχείρησης, καθώς και

• λόγω λύσης της σύμβασης ή υποκατάστασης του μισθωτή από νέο πρόσωπο,

σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις.

Για τον προσδιορισμό της υπεραξίας, ως τιμή πώλησης λαμβάνεται αυτή που

ορίζεται στη σύμβαση πώλησης.

Σε περίπτωση που ο αντισυμβαλλόμενος είναι κάτοικος ή έχει την καταστατική ή

πραγματική έδρα ή είναι εγκατεστημένος σε κράτος με προνομιακό φορολογικό

καθεστώς, πρέπει επιπλέον να αποδεικνύεται ότι πρόκειται για συνήθεις συναλλαγές

που δεν έχουν ως αποτέλεσμα τη μεταφορά κερδών ή εισοδημάτων ή κεφαλαίου με

σκοπό τη φοροαποφυγή ή φοροδιαφυγή.



Αντίθετα, οι διατάξεις αυτές δεν εφαρμόζονται για συμβάσεις αγοράς ακινήτων

στις οποίες ο αντισυμβαλλόμενος είναι κάτοικος ή έχει την καταστατική ή πραγματική

έδρα ή είναι εγκατεστημένος σε κράτος μη συνεργάσιμο.

Υπεραξία από την Πώληση Ακινήτου

Η υπεραξία που προκύπτει από τη μεταβίβαση ακινήτου ή ιδανικού μεριδίου επί

αυτού ή εμπράγματου δικαιώματος επί ακινήτου ή ιδανικού μεριδίου επί αυτού, το

οποίο αποκτάται με οποιονδήποτε τρόπο μετά την 1 Ιανουαρίου 2013 φορολογείται

με συντελεστή 20%, με εξάντληση της φορολογικής υποχρέωσης.

Ως τιμή κτήσης και τιμή πώλησης του ακινήτου ή του εμπράγματου επ’αυτού

δικαιώματος, λαμβάνεται η αξία του κατά το χρόνο απόκτησης ή μεταβίβασής του

αντίστοιχα, όπως προσδιορίζεται με βάση τον αντικειμενικό προσδιορισμό ή η αξία

που αναγράφεται στο μεταβιβαστικό συμβόλαιο εφόσον αυτή είναι μεγαλύτερη.

Η διαφορά μεταξύ της τιμής κτήσης και της τιμής πώλησης του ακινήτου, η οποία

υποβάλλεται σε φόρο, λαμβάνεται αποπληθωρισμένη με την εφαρμογή των

ακόλουθων συντελεστών παλαιότητας:

Έτη Διακράτησης Συντελεστής Παλαιότητας

Από 1 έως 5 0,90

Πάνω από 5 έως 10 0,80




Πάνω από 25 0,60

Στη φορολογία αυτή δεν υπόκειται:

• Το κέρδος που πραγματοποιείται από εμπορική δραστηριότητα

αγοραπωλησίας ακινήτων.



• Το κέρδος που πραγματοποιείται από την πώληση ακινήτου που αποτελεί

πάγιο περιουσιακό στοιχείο νομικού προσώπου το οποίο φορολογείται με τις

γενικές διατάξεις.

• Το κέρδος που πραγματοποιείται από μεταβίβαση ακινήτου μέχρι του

ποσού των 25.000€, εφόσον το ακίνητο έχει διακρατηθεί για διάστημα

τουλάχιστον 5 ετών εκτός αν το φυσικό πρόσωπο έχει μεταβιβάσει

περισσότερα του ενός ακίνητα εντός της περιόδου αυτής.

• Μεταβιβάσεις ακινήτων από μη επαχθή αιτία οι οποίες εξακολουθούν να

φορολογούνται σύμφωνα με τις διατάξεις του Κώδικα Φορολογίας

Κληρονομιών, Δωρεών και Γονικών Παροχών.



Φορολογία Εισοδήματος – Λοιπά Θέματα

Χρόνος Κτήσης του Εισοδήματος από Εμπορικές Επιχειρήσεις (κέρδη από συμμετοχή

σε προσωπική εταιρία, Ε.Π.Ε., Ι.Κ.Ε. ή Κοινοπραξία)

Ο χρόνος κτήσης του εισοδήματος από τη διανομή κερδών προσωπικών εταιριών

ή Ε.Π.Ε./Ι.Κ.Ε. για τον κάθε εταίρο προβλέπεται ρητά από τη νέα διάταξη του Κώδικα

Φορολογίας Εισοδήματος και συνδέεται τόσο με τη νομική μορφή της εταιρίας, όσο

και με τον τρόπο τήρησης των φορολογικών της βιβλίων. Ο παρακάτω πίνακας

συνοψίζει τις νέες διατάξεις:

Νομική

Μορφή

Χρόνος κτήσης εισοδήματος

Τρόπος τήρησης βιβλίων

Απλογραφικός Διπλογραφικός

Ο.Ε. - Ε.Ε.-

Κοινοπραξία

Ημερομηνία λήξης της

διαχειριστικής περιόδου

Πίστωση ή καταβολή

στον δικαιούχο

Ε.Π.Ε. - Ι.Κ.Ε. Χρόνος έγκρισης από τη

συνέλευση των εταίρων

* Σημειώνεται ότι η διάταξη αυτή εφαρμόζεται για κέρδη που καταβάλλονται ή

πιστώνονται από 01.01.2014.

Προσδιορισμός του Εισοδήματος με Αντικειμενικό Τρόπο

Προβλέπεται η διενέργεια εξωλογιστικού προσδιορισμού του εισοδήματος στις

ακόλουθες περιπτώσεις :

• Όταν δεν τηρούνται τα προβλεπόμενα βιβλία ή τηρούνται βιβλία

απλογραφικά αντί διπλογραφικά, δεν τηρούνται τα φορολογικά στοιχεία

και τα λοιπά προβλεπόμενα δικαιολογητικά έγγραφα καθώς και τα

συνοδευτικά στοιχεία συναλλαγών και καθίστανται αδύνατες οι ελεγκτικές

επαληθεύσεις.



• Όταν δεν διαφυλάσσονται ή δεν προσκομίζονται μετά από δύο τουλάχιστον

προσκλήσεις τακτικού φορολογικού ελέγχου τα τηρούμενα βιβλία, τα

φορολογικά στοιχεία και τα λοιπά προβλεπόμενα δικαιολογητικά έγγραφα

καθώς και τα συνοδευτικά στοιχεία συναλλαγών, εκτός εάν υπάρχει η

δυνατότητα αναπαραγωγής αυτών με αξιόπιστο τρόπο, από τον ίδιο τον

υπόχρεο ή/και από τις διασταυρώσεις του ελέγχου.

Στις περιπτώσεις αυτές το ακαθάριστο εισόδημα προσδιορίζεται με βάση τα

στοιχεία και τις πληροφορίες που διαθέτει η ελεγκτική αρχή.

Το καθαρό εισόδημα προσδιορίζεται με πολλαπλασιασμό του ακαθαρίστου

εισοδήματος, με τον μοναδικό συντελεστή καθαρού κέρδους που περιλαμβάνεται σε

ειδικό πίνακα, προσαυξημένο κατά 50%. Στην περίπτωση που για κάποια

δραστηριότητα δεν έχει προβλεφθεί μοναδικός συντελεστής καθαρού κέρδους στον

ανωτέρω πίνακα, θα έχει εφαρμογή ο μέσος όρος των συντελεστών της κατηγορίας

του πίνακα στην οποία θα εντασσόταν η δραστηριότητα αυτή προσαυξημένος κατά

50%.

Τέλος Επιτηδεύματος

Αυξάνεται το τέλος επιτηδεύματος για όλες τις κατηγορίες υπόχρεων.

Ειδικότερα:



Κατηγορία Υπόχρεων Ποσό Τέλους Επιτηδεύματος (€)

Νομικά πρόσωπα που έχουν την έδρα τους σε

τουριστικούς τόπους και σε πόλεις ή χωριά με

πληθυσμό έως 200.000 κατοίκους

800

Νομικά πρόσωπα που έχουν την έδρα τους σε

πόλεις με πληθυσμό πάνω από 200.000

κατοίκους

1.000/έτος

Ατομικές εμπορικές επιχειρήσεις και

ελεύθερους επαγγελματίες 650/έτος

Υποκαταστήματα 600/έτος έκαστο


Εκμίσθωση χώρων για άσκηση επαγγελματικής δραστηριότητας

Παρέχεται δικαίωμα επιλογής φορολόγησης της εκμίσθωσης χώρων για άσκηση

επαγγελματικής δραστηριότητας, αυτοτελώς ή στα πλαίσια μικτών συμβάσεων, ως

παροχή υπηρεσιών υπαγόμενη στο Φ.Π.Α., εφόσον ο μισθωτής είναι υποκείμενος στο

φόρο. Μέχρι σήμερα αντίστοιχη επιλογή υπήρχε μόνο για τη μίσθωση εμπορικών και

εμπορευματικών κέντρων υπό προϋποθέσεις.

Η επιλογή μπορεί να αφορά το σύνολο ή μέρος του οικοδομικού συγκροτήματος

και ενεργοποιείται με σχετική αίτηση του εκμισθωτή στην αρμόδια ΔΟΥ εντός

συγκεκριμένων προθεσμιών, με απώτατο όριο την 30.06.2013 ειδικά για την πρώτη

υπαγωγή.

Επιχειρήσεις εκμετάλλευσης εμπορικών κέντρων που έχουν λάβει βεβαίωση

υπαγωγής στο Φ.Π.Α. μέχρι 31.12.2012, εμπίπτουν στις εν λόγω διατάξεις, χωρίς

εξέταση εκπλήρωσης των προϋποθέσεων που είχαν τεθεί με τις σχετικές υπουργικές

αποφάσεις και χωρίς υποχρέωση υποβολής νέας αίτησης επιλογής φορολόγησης.



Επιχειρήσεις που έχουν επιβάλλει Φ.Π.Α. σε μισθώσεις για άσκηση

επαγγελματικής δραστηριότητας πριν την 01.01.2013, υπάγονται επίσης στη σχετική

διάταξη υπό προϋποθέσεις, εφόσον υποβληθεί αίτηση επιλογής φορολόγησης ως

30.06.2013. Η περίπτωση αυτή απαιτεί περαιτέρω ερμηνεία ως προς την εφαρμογή της.

Οι λοιπές προϋποθέσεις, διαδικασία και λεπτομέρειες εφαρμογής των νέων

διατάξεων θα καθοριστούν με Υπουργικές Αποφάσεις.

Διακανονισμός Φ.Π.Α. επενδυτικών αγαθών

Μεταβάλλεται το διάστημα μετά την παρέλευση του οποίου οι επιχειρήσεις

οφείλουν να προβούν σε εφάπαξ διακανονισμό του Φ.Π.Α. των επενδυτικών αγαθών

των οποίων δεν έχει γίνει έναρξη χρησιμοποίησης. Συγκεκριμένα η υποχρέωση

εφάπαξ διακανονισμού δεν προκύπτει πλέον υποχρεωτικά εντός παρέλευσης

πενταετίας από την πραγματοποίηση της δαπάνης σε κάθε περίπτωση, αλλά

συμβαδίζει με το χρονικό διάστημα διακανονισμού που ισχύει και στην περίπτωση

έναρξης χρήσης του αγαθού, δηλαδή πενταετία γενικά, αλλά δεκαετία σε περίπτωση

ακινήτων η μίσθωση των οποίων υπάγεται σε Φ.Π.Α. κατόπιν της σχετικής αίτησης

επιλογής φορολόγησης.

Εφιστάται η προσοχή των εταιριών στις ακριβείς προθεσμίες για την εφαρμογή

των ανωτέρω.

Όλες οι ανωτέρω αλλαγές ισχύουν για πράξεις που πραγματοποιούνται από

01.01.2013.

Φόρος Πολυτελούς Διαβίωσης


Φόρος Πολυτελούς Διαβίωσης

Επανέρχεται από το ημερολογιακό έτος 2013 ο φόρος πολυτελούς διαβίωσης ο οποίος

υπολογίζεται με βάση τα ποσά της ετήσιας αντικειμενικής δαπάνης που προκύπτουν από

την κυριότητα ή κατοχή επιβατικών αυτοκινήτων ιδιωτικής χρήσης πάνω από 1.929cc,

αεροσκαφών, ελικοπτέρων και ανεμοπτέρων, καθώς και δεξαμενών κολύμβησης, όπως

αυτά προκύπτουν από τις δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος.

Ο φόρος υπολογίζεται ως ποσοστό επί της ετήσιας αντικειμενικής δαπάνης, με

τους ακόλουθους συντελεστές:

Περιουσιακό Στοιχείο Ποσοστό Φόρου Πολυτελούς Διαβίωσης

(%)

επιβατικά αυτοκίνητα

από 1.929cc έως 2.500cc 5

επιβατικά αυτοκίνητα

από 2.500cc και άνω 10

αεροσκάφη, ελικόπτερα και ανεμόπτερα 10

δεξαμενές κολύμβησης,

εσωτερικές και εξωτερικές 10

Με βάση τα ανωτέρω:

• ένα αυτοκίνητο 2.000cc θα επιβαρύνεται ετησίως με φόρο 440€,

• ένα αυτοκίνητο 3.000cc με 1.780€ και

• ο ιδιοκτήτης μίας πισίνας 50τ.μ. θα καλείται να καταβάλει 800€.

Αποδείξεις που ΔΕΝ «μετρούν» για τη χρήση 2013



• Στέγαση , Ενοίκια κατοικιών , Ύδρευση – Αποχέτευση

• Δημοτικά τέλη ,Υπηρεσίες κοινοχρήστων

• Συντήρηση ανελκυστήρα

• Κηπουρός

• Καθαρισμός πολυκατοικίας

• Απόφραξη κεντρικής αποχέτευσης

• Συντήρηση καυστήρα

• Ηλεκτρικό ρεύμα

• Υγραέριο - Φυσικό αέριο

• Πετρέλαιο Θέρμανσης

• Κάρβουνα – καυσόξυλα

• Υγεία

• Φάρμακα

• Φαρμακευτικά προϊόντα (π.χ. θερμόμετρο, οινόπνευμα)

• Θεραπευτικές συσκευές (π.χ. ακουστικά βαρηκοΐας, συσκευή μέτρησης ζαχάρου,

πιεσόμετρο)

• Ιατρικές υπηρεσίες

• Οδοντιατρικές υπηρεσίες

• Φυσιοθεραπεία

• Μικροβιολογική εξέταση

• Ακτινογραφία

• Υπέρηχος

• Τεστ ΠΑΠ – Μαστογραφία

• Νοσοκομειακή περίθαλψη

• Αποκλειστική νοσοκόμα

• Μεταφορές – Επικοινωνίες

• Αγορά αυτοκινήτων

• Αγορά μοτοσικλετών

• Αγορά σκαφών αναψυχής



• Τέλη κυκλοφορίας

• Διόδια

• Εισιτήρια σε τρένα, αεροπλάνα, πλοία αστικές συγκοινωνίες

• Ταχυδρομικές υπηρεσίες (δημόσιες και ιδιωτικές)

• Σταθερή τηλεφωνία

• Κινητή τηλεφωνία

• Πρόσβαση στο διαδίκτυο

• Εισφορά σε ΕΡΤ

• Συνδρομητική τηλεόραση

Άλλες Υπηρεσίες

• Δίδακτρα ιδιωτικών σχολείων

• Ασφάλιση κατοικίας

• Ασφάλιση υγείας

• Ασφάλιστρα αυτοκινήτου – δικύκλων

• Άλλες ασφαλίσεις

• Φωτοβολταϊκά

Φορολογία Μηχανικών_Δήλωση Φόρου Εισοδ. O.E.2013.pdf

Documents

Transcript of Φορολογία Μηχανικών_Δήλωση Φόρου Εισοδ. O.E.2013.pdf