РЕЦИКЛИРАЊЕ НА МАТЕРИЈАЛИ предизвици и...
Transcript of РЕЦИКЛИРАЊЕ НА МАТЕРИЈАЛИ предизвици и...
![Page 1: РЕЦИКЛИРАЊЕ НА МАТЕРИЈАЛИ предизвици и можностиsctm.mk/noemvri-dokumenti/2017/Presentacii/Recikliranje-na-materijali.pdf · -Прехрамббена](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022041519/5e2d43197414936dc03a29c7/html5/thumbnails/1.jpg)
Д-р. Анѓушева Билјана
Технолошко-металуршки факултет
Универзитет “Св. Кирил и Методиј” во Скопје
Р. Македонија
РЕЦИКЛИРАЊЕ НА
МАТЕРИЈАЛИ-
предизвици и
можности
![Page 2: РЕЦИКЛИРАЊЕ НА МАТЕРИЈАЛИ предизвици и можностиsctm.mk/noemvri-dokumenti/2017/Presentacii/Recikliranje-na-materijali.pdf · -Прехрамббена](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022041519/5e2d43197414936dc03a29c7/html5/thumbnails/2.jpg)
- Прехрамббена технологија
- Биотехнологија
- Полимерно и органско
инженерство,
- Неорганска технологија и
заштита на животна средина,
- Конфекциско инженерство,
- Хемиско процесно инженерство,
- Инженерство на материјали и
нанотехнологии
- Металургија и метални материјали
Технолошко-металуршки факултет
Универзитет “Св. Кирил и Методиј”
во Скопје , Р. Македонија
![Page 3: РЕЦИКЛИРАЊЕ НА МАТЕРИЈАЛИ предизвици и можностиsctm.mk/noemvri-dokumenti/2017/Presentacii/Recikliranje-na-materijali.pdf · -Прехрамббена](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022041519/5e2d43197414936dc03a29c7/html5/thumbnails/3.jpg)
Што е материјал?
Материјалите од значење на техниката треба
да ги задоволуваат следните критериуми:
• во една агрегатна состојба да поседуваат
особина која ќе биде технички употреблива,
• да можат технички и индустриски да се
произведуваат.
![Page 4: РЕЦИКЛИРАЊЕ НА МАТЕРИЈАЛИ предизвици и можностиsctm.mk/noemvri-dokumenti/2017/Presentacii/Recikliranje-na-materijali.pdf · -Прехрамббена](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022041519/5e2d43197414936dc03a29c7/html5/thumbnails/4.jpg)
Композити
Метали
ПолимериКерамика
Поделба на материјалите
![Page 5: РЕЦИКЛИРАЊЕ НА МАТЕРИЈАЛИ предизвици и можностиsctm.mk/noemvri-dokumenti/2017/Presentacii/Recikliranje-na-materijali.pdf · -Прехрамббена](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022041519/5e2d43197414936dc03a29c7/html5/thumbnails/5.jpg)
Класификација на отпад
Според тоа кој го создава
Според хемискоит состав
• Локален
• Индустриски
• Ризичен
• Радиоактивен
• Органски
• Неоргански
• Микробиолошки
![Page 6: РЕЦИКЛИРАЊЕ НА МАТЕРИЈАЛИ предизвици и можностиsctm.mk/noemvri-dokumenti/2017/Presentacii/Recikliranje-na-materijali.pdf · -Прехрамббена](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022041519/5e2d43197414936dc03a29c7/html5/thumbnails/6.jpg)
Состав на локален цврст отпад
Според ДЗС, вкуп. Кол. на собран комунален отпад во Македонија во 2016
година изнесува 610 227 тони.
Најголемо количество е забележано во Скопскиот регион - 160 290 тони
или 26,2% од вк. собрано количество во Р. Македонија.
Најголемо количество на собран комунален отпад (99.4%) се отстранува
на депонија.
![Page 7: РЕЦИКЛИРАЊЕ НА МАТЕРИЈАЛИ предизвици и можностиsctm.mk/noemvri-dokumenti/2017/Presentacii/Recikliranje-na-materijali.pdf · -Прехрамббена](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022041519/5e2d43197414936dc03a29c7/html5/thumbnails/7.jpg)
Хиерархија на отпад
Нај популарниопции
Помалку популарни опции
-Превенција
-Минимизација
-Ре-употреба
-Рециклирање
-Добивање на енергија
-Депонирање на отпад
![Page 8: РЕЦИКЛИРАЊЕ НА МАТЕРИЈАЛИ предизвици и можностиsctm.mk/noemvri-dokumenti/2017/Presentacii/Recikliranje-na-materijali.pdf · -Прехрамббена](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022041519/5e2d43197414936dc03a29c7/html5/thumbnails/8.jpg)
Што е рециклирање ?
• 3 R (3Р)
• Reduse (Редуцирај)
• Reuse (Ре-употреби)
• Recycle (Рециклирај)
![Page 9: РЕЦИКЛИРАЊЕ НА МАТЕРИЈАЛИ предизвици и можностиsctm.mk/noemvri-dokumenti/2017/Presentacii/Recikliranje-na-materijali.pdf · -Прехрамббена](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022041519/5e2d43197414936dc03a29c7/html5/thumbnails/9.jpg)
Reduce - Редуцирај!
![Page 10: РЕЦИКЛИРАЊЕ НА МАТЕРИЈАЛИ предизвици и можностиsctm.mk/noemvri-dokumenti/2017/Presentacii/Recikliranje-na-materijali.pdf · -Прехрамббена](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022041519/5e2d43197414936dc03a29c7/html5/thumbnails/10.jpg)
Reuse-Реупотреби
Реупотреби значи да се употреби нешто повторно како напр.
•Добивање на компост е еден од начините на реупотреба на органскиот отпад.
•При одредени технолошки процеси да се употребат сите нуз-производи кои се јавуваат при процесот
![Page 11: РЕЦИКЛИРАЊЕ НА МАТЕРИЈАЛИ предизвици и можностиsctm.mk/noemvri-dokumenti/2017/Presentacii/Recikliranje-na-materijali.pdf · -Прехрамббена](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022041519/5e2d43197414936dc03a29c7/html5/thumbnails/11.jpg)
RECYCLING
Со одредена постапка да може да се добие нешто
повторно применливо
Рециклирај
![Page 12: РЕЦИКЛИРАЊЕ НА МАТЕРИЈАЛИ предизвици и можностиsctm.mk/noemvri-dokumenti/2017/Presentacii/Recikliranje-na-materijali.pdf · -Прехрамббена](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022041519/5e2d43197414936dc03a29c7/html5/thumbnails/12.jpg)
Рециклирањето е процес
• Собирање и сортирање
• Процесирање и реупотреба
• Купување и примена
![Page 13: РЕЦИКЛИРАЊЕ НА МАТЕРИЈАЛИ предизвици и можностиsctm.mk/noemvri-dokumenti/2017/Presentacii/Recikliranje-na-materijali.pdf · -Прехрамббена](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022041519/5e2d43197414936dc03a29c7/html5/thumbnails/13.jpg)
Купувај рециклирани
производи!• Продукти добиени од рециклирани
материјали
• Затвори го кругот
![Page 14: РЕЦИКЛИРАЊЕ НА МАТЕРИЈАЛИ предизвици и можностиsctm.mk/noemvri-dokumenti/2017/Presentacii/Recikliranje-na-materijali.pdf · -Прехрамббена](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022041519/5e2d43197414936dc03a29c7/html5/thumbnails/14.jpg)
Не е рециклирање...
…ако никој не го купи или употреби
рециклираниот продукт
![Page 15: РЕЦИКЛИРАЊЕ НА МАТЕРИЈАЛИ предизвици и можностиsctm.mk/noemvri-dokumenti/2017/Presentacii/Recikliranje-na-materijali.pdf · -Прехрамббена](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022041519/5e2d43197414936dc03a29c7/html5/thumbnails/15.jpg)
Пластика амбалажа за млеко, сокови & вода
Стакло, амбалажно, прозорско, ТВ-екрани и др.
Конзерви, лименки и разни метали
Хартија, весници, картон, мешана хартија
Кертриџи за принтери
Батерии, акумулатори
![Page 16: РЕЦИКЛИРАЊЕ НА МАТЕРИЈАЛИ предизвици и можностиsctm.mk/noemvri-dokumenti/2017/Presentacii/Recikliranje-na-materijali.pdf · -Прехрамббена](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022041519/5e2d43197414936dc03a29c7/html5/thumbnails/16.jpg)
Стандардни знаци за
рециклирање
Мешано
стакло
Конзерви
за храна и
пијалоци
Мешана
хартија
и картонПластика
![Page 17: РЕЦИКЛИРАЊЕ НА МАТЕРИЈАЛИ предизвици и можностиsctm.mk/noemvri-dokumenti/2017/Presentacii/Recikliranje-na-materijali.pdf · -Прехрамббена](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022041519/5e2d43197414936dc03a29c7/html5/thumbnails/17.jpg)
СТАКЛО- амбалажно, обоено, стаклени предмети,
прозорско, стакло од ТВ екрани, монитори и др.
![Page 18: РЕЦИКЛИРАЊЕ НА МАТЕРИЈАЛИ предизвици и можностиsctm.mk/noemvri-dokumenti/2017/Presentacii/Recikliranje-na-materijali.pdf · -Прехрамббена](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022041519/5e2d43197414936dc03a29c7/html5/thumbnails/18.jpg)
•Тип 1 –––– PETE PETE PETE PETE (Polyethylene Terephthalate), (Polyethylene Terephthalate), (Polyethylene Terephthalate), (Polyethylene Terephthalate), амбалажа за сокови& вода и
некои водоотпорни пакувања
• Тип 2 –––– HDPEHDPEHDPEHDPE (High(High(High(High----Density Polyethylene), Density Polyethylene), Density Polyethylene), Density Polyethylene), амбалажа за млеко,
детергенти и масла, играчки и пластични кеси.
• Тип 3 –––– PPPPVCVCVCVC (Vinyl/Polyvinyl Chloride), (Vinyl/Polyvinyl Chloride), (Vinyl/Polyvinyl Chloride), (Vinyl/Polyvinyl Chloride), вклучува амбалажа за храна,
растителни масла и шишиња.
• Тип 4 ---- LDPELDPELDPELDPE (Low(Low(Low(Low----Density Polyethylene), Density Polyethylene), Density Polyethylene), Density Polyethylene), вклучува разни пластични
кеси и растеглива хартија.
• Тип 5 ---- PP PP PP PP (Polypropylene), (Polypropylene), (Polypropylene), (Polypropylene), вклучува садови за фрижидери, некои
кеси, прекривки и хартија за виткање.
• Тип 6 ---- PSPSPSPS (Polystyrene) (Polystyrene) (Polystyrene) (Polystyrene) вклучува садови за еднократка употреба,
пакувања за месо и заштитни пакувања.
• Тип 7–––– (OTHER) (OTHER) (OTHER) (OTHER) Вообичеано повекеслојна или мешана пластика.
Не се рециклира – мора да биде депонирана на отпад
Типови на пластика дефинирани од: Society of the Plastics Industry (SPI)Society of the Plastics Industry (SPI)Society of the Plastics Industry (SPI)Society of the Plastics Industry (SPI)
oiloiloiloil
![Page 19: РЕЦИКЛИРАЊЕ НА МАТЕРИЈАЛИ предизвици и можностиsctm.mk/noemvri-dokumenti/2017/Presentacii/Recikliranje-na-materijali.pdf · -Прехрамббена](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022041519/5e2d43197414936dc03a29c7/html5/thumbnails/19.jpg)
Хартија контаминирана со храна, восочна хартија, мрсна хартија, индиго
хартија, марамчиња, термохартија, стикери и хартија и амбалажа
ламинирана со пластика.
Хартија која на се рециклира
ХАРТИЈА- весници, мешана
хартија, картонска амбалажа,
![Page 20: РЕЦИКЛИРАЊЕ НА МАТЕРИЈАЛИ предизвици и можностиsctm.mk/noemvri-dokumenti/2017/Presentacii/Recikliranje-na-materijali.pdf · -Прехрамббена](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022041519/5e2d43197414936dc03a29c7/html5/thumbnails/20.jpg)
Метали – Алиминиумски лименки, конзерви
и разни метални предмети
![Page 21: РЕЦИКЛИРАЊЕ НА МАТЕРИЈАЛИ предизвици и можностиsctm.mk/noemvri-dokumenti/2017/Presentacii/Recikliranje-na-materijali.pdf · -Прехрамббена](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022041519/5e2d43197414936dc03a29c7/html5/thumbnails/21.jpg)
7 придобивки од
Рециклирањето
• Финансиска придобивка
• Зачувување на природните ресурси
• Заштеда на енергијата
• Јакнење на опшеството
• Отворање на работни места
• Јакнење на економијата
• Заштита на животната средина
![Page 22: РЕЦИКЛИРАЊЕ НА МАТЕРИЈАЛИ предизвици и можностиsctm.mk/noemvri-dokumenti/2017/Presentacii/Recikliranje-na-materijali.pdf · -Прехрамббена](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022041519/5e2d43197414936dc03a29c7/html5/thumbnails/22.jpg)
Финансиска придобивка
• Се добиваат пари со продавање
на рециклирани материјали
• Финансиска придобивка на
опшеството (намалени трошоци
за складирање на отпад)
![Page 23: РЕЦИКЛИРАЊЕ НА МАТЕРИЈАЛИ предизвици и можностиsctm.mk/noemvri-dokumenti/2017/Presentacii/Recikliranje-na-materijali.pdf · -Прехрамббена](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022041519/5e2d43197414936dc03a29c7/html5/thumbnails/23.jpg)
1 милион тони на рециклиран челик зачувува
• 1.3 милиони тони на железна руда
• 718,000 тони на јаглен
• 62,000 тони варовник.
Зачувување на природните
ресурси
![Page 24: РЕЦИКЛИРАЊЕ НА МАТЕРИЈАЛИ предизвици и можностиsctm.mk/noemvri-dokumenti/2017/Presentacii/Recikliranje-na-materijali.pdf · -Прехрамббена](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022041519/5e2d43197414936dc03a29c7/html5/thumbnails/24.jpg)
Заштеда на
енергија
Потребно е повеќе енергија да се
произведе една лименка отколку
да се рецикираат 20 лименки
![Page 25: РЕЦИКЛИРАЊЕ НА МАТЕРИЈАЛИ предизвици и можностиsctm.mk/noemvri-dokumenti/2017/Presentacii/Recikliranje-na-materijali.pdf · -Прехрамббена](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022041519/5e2d43197414936dc03a29c7/html5/thumbnails/25.jpg)
Рециклирањето го гради
опшеството
• Лугето работат заеднички
• Комуницираат
• Споделуваат идеи
• Се подржуваат
![Page 26: РЕЦИКЛИРАЊЕ НА МАТЕРИЈАЛИ предизвици и можностиsctm.mk/noemvri-dokumenti/2017/Presentacii/Recikliranje-na-materijali.pdf · -Прехрамббена](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022041519/5e2d43197414936dc03a29c7/html5/thumbnails/26.jpg)
Рециклирањето создава
работни места10,000 тони на отпад:
• Ако го согоруваме, креира 1 работно место
• Ако го депонираме на отпад , креира 6
работни места
• Ако го рециклираме, создаваме 36 места!
![Page 27: РЕЦИКЛИРАЊЕ НА МАТЕРИЈАЛИ предизвици и можностиsctm.mk/noemvri-dokumenti/2017/Presentacii/Recikliranje-na-materijali.pdf · -Прехрамббена](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022041519/5e2d43197414936dc03a29c7/html5/thumbnails/27.jpg)
Рециклирањето ја јакне
економијата • Помали трошоци за справување со отпад
• Поевтини материјали
• Заштеда на енергија
• Создавање на работни места
![Page 28: РЕЦИКЛИРАЊЕ НА МАТЕРИЈАЛИ предизвици и можностиsctm.mk/noemvri-dokumenti/2017/Presentacii/Recikliranje-na-materijali.pdf · -Прехрамббена](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022041519/5e2d43197414936dc03a29c7/html5/thumbnails/28.jpg)
Заштита на животната
средина• Се намалува ризикот од загадување
поради депонирање на отпад
• Се намалува загадувањето
• Се намалува ризикот од загадување
поради ископување на нови свежи
материјали.
![Page 29: РЕЦИКЛИРАЊЕ НА МАТЕРИЈАЛИ предизвици и можностиsctm.mk/noemvri-dokumenti/2017/Presentacii/Recikliranje-na-materijali.pdf · -Прехрамббена](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022041519/5e2d43197414936dc03a29c7/html5/thumbnails/29.jpg)
Почист воздух …
82 милиони тони на отпад рециклиран во
2006 е еднаков со отстранување на 39
милиони возила од сообраќај за цела
година!
![Page 30: РЕЦИКЛИРАЊЕ НА МАТЕРИЈАЛИ предизвици и можностиsctm.mk/noemvri-dokumenti/2017/Presentacii/Recikliranje-na-materijali.pdf · -Прехрамббена](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022041519/5e2d43197414936dc03a29c7/html5/thumbnails/30.jpg)
ДАЛИ ЗНАЕТЕ?
� 1 рециклирана лимена козерва може да обезбеди
енергија телевизорот да работи 3 часа.
� 1 рециклирано стаклено шише ќе обезбеди
енергија компјутерот да работи 25 минути.
![Page 31: РЕЦИКЛИРАЊЕ НА МАТЕРИЈАЛИ предизвици и можностиsctm.mk/noemvri-dokumenti/2017/Presentacii/Recikliranje-na-materijali.pdf · -Прехрамббена](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022041519/5e2d43197414936dc03a29c7/html5/thumbnails/31.jpg)
ДАЛИ ЗНАЕТЕ?
� Една фамилија просечно користи 500 стаклени шишиња
и тегли.
� Стаклото може да се рециклира 100% и повторно и
повторно.
� Ако се фрли стаклено шише и заврши на отпад, тоа нема
никогаш да се разложи.
![Page 32: РЕЦИКЛИРАЊЕ НА МАТЕРИЈАЛИ предизвици и можностиsctm.mk/noemvri-dokumenti/2017/Presentacii/Recikliranje-na-materijali.pdf · -Прехрамббена](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022041519/5e2d43197414936dc03a29c7/html5/thumbnails/32.jpg)
� Рециклирана хартија произведува 73% помалку
загаденост на воздухот отколку таа да се произведува од
сурови материјали
� Потребни се 24 дрва за да се произведе 1 тон хартија
� Просечно 323 пластични кеси годишно користи едно
семејство, а потребни се 500 години тие да се разложат
во земјата.
ДАЛИ ЗНАЕТЕ?
![Page 33: РЕЦИКЛИРАЊЕ НА МАТЕРИЈАЛИ предизвици и можностиsctm.mk/noemvri-dokumenti/2017/Presentacii/Recikliranje-na-materijali.pdf · -Прехрамббена](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022041519/5e2d43197414936dc03a29c7/html5/thumbnails/33.jpg)
“Ние на ја наследивме земјата од нашите
претци, туку ја позајмивме од нашите деца"
Стара индијанска поговорка