ٓراوش یّاَگ قبط ٌِیفس ِهاٌلصفsafinahmagazine.ir/fa/pdf/43.pdf ·...
192
« ویژة پژوهش فاطمی های» سال یازن، شوار د43 ، تاب ستاى9313 [email protected] Email: Email: [email protected] Email: [email protected] ویژه "ىان اسىه" همایش بانبیت مدرسنشگاه تر دا( اردیبهشت3131 ) نشانی:[email protected] safinahmagazine.ir . www ی شوارا طبق گ سفیاه فصل
Transcript of ٓراوش یّاَگ قبط ٌِیفس ِهاٌلصفsafinahmagazine.ir/fa/pdf/43.pdf ·...
« های فاطمی ویژة پژوهش»
9313ستاى تاب، 43دن، شوار یازسال
[email protected] Email:
Email: [email protected]
Email: [email protected]
اسىه" ویژه " انشگاه تربیت مدرس همایش بانىان (3131اردیبهشت )د
نشانی:
safinahmagazine.ir.www
فصلاه سفی طبق گای شوار
هیئت تحزیزیه )به تزتیب الفبب(
الضشاء داطگب استبدبس/ بارزاد پریي دكتر
تشاى داطگب استبد/ بشتى احود دكتر
تشاى داطگب استبد/ پلاى هصر دكتر
تشاى داطگب استبد/ تجلیل جلیل دكتر
عجبعجبى ػلبه داطگب داطبس/ دشتی هدى دكتر
هطذ فشدسى داطگب استبد/ ركى هحودهدى دكتر
تشاى داطگب استبد/ االسالهى شیخ على دكتر
اسالم جبى داطبه داطبس/ راد طارهى حسي االسالم حجت
هذسس تشثت داطگب داطبس/ ائیى غرى ال دكتر
تشاى داطگب استبد/ هعارف هجید دكتر
سجبى ضذ دثش تشثت داطگب استبدبس/ هیرباقرى هحسي سید دكتر
: فقید استاد یاد ب ثغذاد داطگب استبد/ هحفظ على حسیي دكتر
سذ للؼ کشه ساض
(ثب تطکش اص خبن فبئم صسگشآصاد)
فصلنامة سفینه از طریق بانکهای اطالعاتی زیر قابل دسترسی است:
WWW.SID.ir
WWW.Noormags.com
WWW.Magiran.com
راهنمبی پذیزش مقبالت
سبختبس داساى وچي. ثبضذ گبى ب کت هضع، آسى داساى اسسبلى همبل .ثبضذ ال دست اغلى هتؼذد هبثغ اص استفبد تتجغ استذاللى،
ثت دس ب سسذ چبح ث دگشى طش دس لجال جبذ سف، ث اسسبلى همبل .ثبضذ چبح .شد فشاتش( هجل لغغ دس غفح 25 حذد) کلو 7500 اص همبل حجن
اى، ضبهل همبل .ثبضذ کتبثبه تج اغلى، ثحث همذه، ػ طبى ث CD سى صسگبس ب word لبلت دس آى فبل ثب وشا تبخ ضذ ث ضکل همبل
.ضد فشستبد الکتشك دست عشك اص ب اسسبل، سف دفتشاػذ ثد، فبسسى ادة صثبى فشگستبى خظ دستس ثب هغبثك همبل گبسش ض ل
.ثبضذ ضذ سػبت آى دس شاستبسىادگى، بم بم سذ، کبهل هطخػبت سسذ، ث چبح آثبس سوت، ػلوى، دسج خب
تلفي، ضوبس الکتشك دست دستى، کبهل طبى اسسبل، تبسخ ،(هستذسبصى ثشاى) تلذ تبسخ .ضد اسسبل همبل ثب وشا
ادگى بم الفجبى ث تشتت همبل آخش دس هبثغ فشست تظن رل ضکل ث سذ خب : گشددادگى، بم: کتبة ثشاى( الف هحل. دخل افشاد سبش ب هتشجن بم. کتبة بم. دذذآسذ بم خب
ثت بضش، بم: اتطبس .اتطبس تبسخ چبح، ادگى، بم: همبل ثشاى( ة اى. دذذآسذ بم خب بم. دخل افشاد سبش ب هتشجن بم. همبل ػ
.همبل اتبى اثتذا غفح ضوبس اتطبس، تبسخ هجل، ضوبس اتطبس، سبل ب دس طش،ادگى بم هغلت، مل اص دس ک ثبضذ گ اي ث همبل، هتي دس هبثغ ث اسجبع دذذ خب
:هبذ ضد؛ رکش دشاتض داخل دس ظش هسد غفح ( لضم غست دس) جلذ ضوبس آسذ، (100 ظ ،1 ج هغشى،)
.است ضشسى اغلى هتي اسسبل ب تشجو دس .ضد اسسبلچبح هجبى ػکسى سخ هى ضد، تحمك تػحح ک هتى هسد دس .وى ضد ثبصگشداذ تأذ، ػذم ب تأذ غست دس اسسبلى همبل ه کذ. اتخبة داسى سا همبالت هشثط، هتخػع کبسضبسبى
وکبسى اص حذث، لشآى هجبى ثش اسالهى هجبحث صه دس سف .هى کذ استمجبل دژطگشاى غبحت ظشاى
.است سذ ػذ ث ظش، ش اص همبل، ش هغبلت هسئلتاى، ػلوى، شاص سا سسذ هغبلت سف .ه کذ فى ادثى هحت
.ذاسد هبؼى هأخز، رکش ثب دژطى، ض ث سف اص هغبلت مل
فهزست
فذک جل خغج لشآ 8هحسي لبسن دس ـ ب
سش گ حضشت صشا سالم ضبس ابت تفسش س ـ ػلب اهلل ضبس
سص، هجذ ثشادساى 25هجتج
استذالل دس آى هشس کبسثشد فى خغبث، احتجبج فذک خغج ـ ثش دسوب
اثب ذس 45فشضت
فذک ضبخػ ثبعل اص هظش حضشت صشا ثب تأکذ ثش خغج ائو ـ ب
اه فتح صاد، فشذ 73فتبح
ـ حوبس سبس دس سش حضشت صشا سالم اهلل ػلب بئ غش ل ا، کبسد 98ساحل
جبهؼ د ض آست اجتوبػ ثشى سفت اص آى ـ ب ب
، هحوذ خجست خبئف ال 115 احوذػل
آى دس ثبى حضشت صشا سالم اهلل ػلب ػلل ضکل دبهذب د فبق دس جبهؼ ـ گش
ثبج 143 لبسن ثستب، ػش
حضشت صشاء سالم فالحـ ػلب ضشست الگگش اهلل ضخػت فشاصهب 144سفغ ػل حضشت صشا سالم اهلل ػلب ثش توبم صبى ضبفؼ/ ـ ثشتش ػجذالؼضض غوبس
162 ػجذالحسي عبلؼ
181 تحسي ثذس: تؼشت
اسکى هب: تشجو
سر مقاله
احرمن احریممبسم الل
، شراي سبل گذشت 10است ك تب كى درهيالد بشرگ بباى اسالم فزصتي
ايي ب است تاست هذرس تزبيت داشگب علوي يئت خازاى پژشي -فزگي
. كذ بزگشار پژشي هعبت داشگب ريبست اجبس بب هبسبت
ب گب ب صرت فزاخاى عوهي بزاي ارائ فكز قلن ال علن در ايي وبيش
رابط بب سيز سذگي يب سخبى بشرگ بباي چى حضزت سزا حضزت سيب
بيي بب دعت اس صبحب ظزاى ب صرت سخزاي سالم اهلل عليوب بد در سبل
بزگشار شذ است. "وبيش بباى اس"يب هيش گزد بب عاى
هصبدف بب الدت حضزت سزا سالم اهلل عليب بد ك ب ايي هبسبت در 1393ببر
فزاخاى دعت اس داشگبيبى حسيبى بزاي هشبركت در ايي 1392آغبس سهستبى
هقبل ب دبيز خب 35حذد 93فزرديي 15بيش ب عول آهذ بحوذ هلل تب و
سي شذ اس هيبى يئت علوي داري بزر 2وبيش اصل گزديذ ك ز هقبل تسط
در 2/1393/ 9هقبل در وبيش ك در تبريخ 6هقبل پذيزفت شذ ك 17هقبالت رسيذ
ت فزگي داشگب اجوي داشجيي داشگب تزبيت هذرس بب وكبري هعب
داشگب ب ح بسيبر خبي بحوذهلل بزگشار گزديذ، هطبلعبت سبى رابط عوهي
ل سب
يبسر
وب ش
ن/د
43 /تبب
بىست
13سفینه 93
6
شذ. ارائ
تعذادي اس هقبالت پذيزفت شذ ب وت هؤسس علوي بأ در ايي شوبر هجل سفي
سالم اهلل عليبب چبپ رسيذ است ك اهيذارين هرد رضبي الي حضزت سزا
ببشذ. هحربي ايي وبيش عببرت بد اس:
اسبد شزح خطب حضزت سزا سالم اهلل عليب -1
اصل هببي اعتقبدي اسالم در كالم حضزت سزا سالم اهلل عليب -2
سالم اهلل عليبربزي در بيبى حضزت فبطو اليت -3
بي بزى رفت اس آى شيبي اجتوبعي جبهع ديي بآسي -4
آثبر بديذ اگبري جبيگب ال بيت در پيبم حضزت فبطو سالم اهلل عليب -5
فى خطبب، احتجبج استذالل در خطب حضزت سالم اهلل عليب -6
كبت ادبي بالغي در خطب حضزت سزا سالم اهلل عليب -7
در بيبى حضزت سالم اهلل عليبخالفت راستيي در اذيش ديي -8
سالم اهلل عليبرسبلت جبي اهت اسالهي در كالم حضزت سزا -9
سالم گيزي فبق در جبهع ديي پيبهذبي آى در بيبى حضزت سزا علل شكل -10
اهلل عليب
فلسف احكبم شزعي در بيببت حضزت سالم اهلل عليب
داخلي سبيز وكبراى هجل سفي ك چبپ ايي ، سزدبيز، هذيز اس هذيز هسئل
وكبراى در شراي خازاى دار شذذ اس جبب خد و را عذهقبالت
بل هق
سز
7
هقبالت بيت تشكز را دارم اجز ايشبى را اس پيشگب حضزت فبطو سزا ىصبحبب
سالم اهلل عليب خابن.
ل غزي بئيي
دبيز علوي وبيش
تزبيت هذرس استبد داشگب
بء علوي وبيش عببرتذ اس:اعض
دكتز ل غزي استبد داشگب تزبيت هذرس
دكتز عشت السبدات هيزخبي استبديبر داشگب تزبيت هذرس
دكتز طبي شبكزي استبديبر داشگب تزبيت هذرس
دكتز يل سبس استبديبر داشگب تزبيت هذرس
دكتز هعبرف استبد داشگب تزاى
ساد داشيبر داگب تزاى دكتز عببدالبدي فقي
دكتز فتحي فتبحي ساد داشيبر داشگب الشزا
دكتز قبسن پر داشيبر داشگب كبشبى
اذيشي استبداى قبي دكتز فالح رفيع رئيس هزكش نحج االسالم الوسلويي آ
خبگبى داشگبي استبديبر داشگب تزبيت هذرس
فسوی‌ر پضـ‌‌بی‌لطآی‌ذكج لبس حس
حسيج بت‌لطآ ترػػى‌كب سفيىفػب«فبقیبی‌‌يژ‌پژص»43ز،ضبض‌يبظسب 24ـ8،ظ1393،تبثستب
ای‌قرآوی‌خطب‌فدکي‌جل
پض *1حس‌لبس
حؿطت‌فبق‌‌سرب‌است.فسط‌‌ضسبس‌و‌وال‌ػ‌‌ى‌‌ی:حسيج‌طض‌حمی‌چکيد
ذز‌لطآ‌زفبو‌‌یب‌يژی،اغبف‌جت،تحیس‌حى‌وی‌است.ط‌ی‌زض‌ذكج‌فسوی
ث7اظ‌اليت‌يی حؿطت‌ثبظتبة‌يبفت‌ای‌‌ط‌وسا س‌ثب‌وال‌حی‌‌ب‌‌‌زض‌وال
بز‌فق‌اصوط‌كطح‌‌آيبت‌بنطمب‌‌اي‌‌زض‌حى‌تفسیط‌آ‌است. ثط‌فتبض‌حؿطت‌فبق‌ضا‌زض‌اث
سالی‌فطی‌رب‌ا‌ضصض‌وبض‌ثست‌آيبت‌ضطيف‌لطآی،اظ‌احطاف‌زيی،سیبسی‌‌اظ‌وطز‌است.
ی‌تج‌‌ثب‌استفبز‌اظ‌طباي‌‌طزاضی‌ضس‌‌زض‌والث‌پطز‌پس‌اظ‌ضحت‌ربسظ‌پیبجط طساض‌‌‌حی‌ا
سئیت‌اي‌‌سطظص‌زض‌ذػظ‌لػضبی‌زض‌ضبذت‌آ‌‌بی‌زيی،تطغیت‌یتجت‌ث‌سئس
ویس‌لطاض‌طفت‌است.أضز‌ت
.اليت‌سال‌اهلل‌يیب/تفسیط‌لطآ/حؿطت‌فبق:ذكج/فسوی/ا‌کليدياش
اطگب . * اط١بس د [email protected]کبضب د
ر
یسو‌فكج‌ذیطآی‌ل
ب
9
مقدم
اي‌ب‌ث‌‌ضطت‌لطاض‌زاضز.كم‌ذیجط‌‌سي‌عزيه‌‌فسن‌سطظیی‌زض‌حزبظ
و لتی‌ثز يزيب‌ذیجط‌ضا‌ضىست‌يژ اي‌‌زازس.پس‌اظ‌طبس‌‌سپبیب‌اسال
سطا ف‌ضىست، پیبجط‌تسی‌ضسكم ثطاثط اظ‌‌‌یی‌ط‌سب‌‌سن‌تس‌ضسس‌زض
زض‌اذتیبض‌حػ ضا ظيط‌سبي‌حىت‌‌يؼزض‌‌لطاض‌زس‌‌ايطب‌الت‌سطظی‌ذز
وس.یاسال سالت‌ظسی حبغ‌‌ث سطظی كم حبل‌وطبضظی‌‌ریعاي ث
اسبس‌ضايبت‌فطاای‌ثز.ثط‌ث‌ذػظ‌اظ‌قطيك‌ذطب‌اي‌زيبض‌جى‌‌زضآس‌طز
ش‌حؿطت‌فبق‌ثرطیس.ضا‌ث‌زذتط‌سطظیاي‌‌پیبجط‌و‌زض‌بثى‌فطيمی‌رز‌زاضز
ضح پیبجطپس‌اظ طفت‌‌برطای‌فسن‌ضى‌زيطی6ت‌ربسظ حك‌‌ث‌ذز
ف ضز زض فبق سی‌حبویت‌‌رطيب‌ذالفتس اظ پس‌اظ‌ضس‌طای‌سن
ث‌‌ای‌س‌‌يیب‌زض‌رطيب‌ذكجحؿطت‌فبق‌سال‌اهلل‌طب‌ستبس‌ضس.اي،اظاسال
حك‌آضىبض‌اي‌‌ث‌آيبت‌لطآی‌اظ‌ضصض‌‌‌اي‌سب‌تػطيح‌فطز‌‌ث‌ذكج‌فسوی
اىبض غیطلبث آ رث وی يه‌ب زض است. وطز لطآی‌ب‌استبز اي‌ذكج‌ی
اظ‌هط‌لطآی‌ثطضسی‌ز‌است.اثبز‌آ‌ضا‌‌اي‌مب‌‌ثطضسی‌است‌‌‌ضبيست‌تأ
فدکي‌در‌ريایات‌فریقيه.1
ؾو‌‌وی،ثطضسیاي‌بی‌طثـ‌‌ث‌‌ىی‌اظ‌ؤفي ضايبت‌فطيمی‌‌است.
ل‌سىت1.1 .ريایات‌فدک‌در‌مىابغ‌ا
ف حسىبی:ا آي‌حبو ا26ضطيف‌شي چی‌سض ذسضی اثسیس اظ سطاء
ضايتی.زض‌اػطی سسي اهلل فبط فذک حم: ب ضت آت را امشثی وطز‌است‌ضايت
سر عاضش‌‌زيط چی ذسضی اثسیس است: ، دػب اجیز اال٠ ب ضتضس
اثسیس‌ذسضی .اػطبب فذکب فبط حسيخی‌زيط چی‌فت‌زض ب ضت ػی است:
ضاس).لبي زا لس لس اهلل ک ؼمجک اؼای فذکب امشثی حم فبػطب ات را سسي اهلل
سب
يبظض‌ب‌ض/ز
43/تبث
بست
13سفینه 93
10
د اظ‌اب‌يی‌آضز‌است.ثب‌ی‌ؿ‌حسىبی‌ضايت‌زيطی.(442-438ظ1اتعي)برب(
ذاضظی ثبة‌فؿبئ‌‌ة: حسی‌‌اث‌وخیط‌ی‌ضايت‌‌زض وتبة‌مت‌ا فبق‌زض
اثسیس‌ذسضی‌آضز اظ وخیط،د70ظ1)مت‌احسی‌‌د.اس‌ضا تفسیط‌اث بؾ‌تمی‌یع‌ف(63ظ5؛
ض یطبثضی حبو تبضيد اظ است آضز ضا فق دوع)ايت ب (767ظ3د،158ظ2ا
وتبة‌ذز ظ1)ازطح‌اتسي‌داث‌اثی‌حبت‌ضاظی(519ظ2د‌یبت‌اػحبث)حوبسی‌زض
.اس‌ث‌حی‌ث‌ؿبی‌ضايبت‌ثبال‌اضبضاتی‌زاضت(439-119يبثیى‌از‌غع)لسظی(257
ريایات‌در‌مىابغ‌شيؼی.2.1
اتس بثى،افع‌ثط‌ػبزض تفبسیط‌زضثبض‌‌ضیی‌اي‌اظ‌راى‌حسيخی‌زض
(468ظ6)دفسن‌‌كبت‌طثـ‌ث‌آ‌جبحخی‌آس‌است.خال‌زض‌تفبسیطی‌بس‌تجیب
خمی(186ظ3)دغبفی(634ظ6)دجیب‌زى‌ا مطآ،(154ظ3)د،ضا ریع‌فی‌تفسیط‌ا ا
عيع تف‌ا ض(200ظ2)دیط‌يبی‌سطف‌ث (291ظ5)د‌تفسیط‌بظض(43ظ7)دتفسیط
ضجط تبي(18ظ4)دتفسیط حمبئك‌ا تعي‌زلبئك‌‌تفسیط و‌ری‌رعء(733)ظا
تفبسیط‌ضیی ؾو‌آس‌است.اي‌اس،
.رمس‌پافشاری‌فاطم‌بر‌فدک2
پطسص برطای‌فسنب‌يىی‌اظ اي‌‌رستز‌ثطای‌يبفت‌پبسد‌ث،ی‌اسبسی‌زض سا
ثبی‌ثعضي‌اسال است؟زض‌راة‌ثاي‌‌است‌و‌چطا ثط‌فسن‌اغطاض‌ضظيس
ثبيس‌چی‌فت طايی‌‌‌ثبظيبثی‌فسن،بز‌حك:تالش‌ثطای‌ث‌زست‌طفتاي‌سا
ت‌زض‌رب ی‌است‌ثطای‌احمبق‌حمق‌ا‌زض‌حى‌مس‌‌وضص‌ثطای‌تحمك‌يسا
ا يی‌‌ثیت‌ی اب ابت حك ضاس‌آ، ثس7زض فطاظبی زض تب اي.
حمبیتأت‌‌ذكج ثط اط‌ربطیی‌پیبجطا‌یضبيست‌‌ویس ا‌زض ىت‌زض6ب
ضاظ اظ است‌و تری پبفطبضی‌اي‌‌ذض زض اي‌ؾو‌‌‌اغطاض ثط زاضز.یپطز
ر
یسو‌فكج‌ذیطآی‌ل
ب
11
بنط‌ثط فطاظی‌اظ‌فبق‌اظ‌حؿطت‌و‌ؾاي‌‌يجبضات چی‌اي‌‌و‌زض آس ذكج
است:
سجت‌ث‌ي‌‌ذػظ» ضب پسض‌آيب ؟زابتطيس‌تط‌‌پسط‌يي‌آب‌لطآ‌اظ
ی‌و‌اظ‌ربت‌ذسا‌آس‌اط‌تحمیك‌ویس‌پسض زض‌يمس‌اذت‌‌‌ثز‌‌ضب‌‌اي‌ضس
ض‌پسط‌يی چ‌سجت‌یىيی‌یب‌آ‌ز‌است‌ثز تطر‌رفطی،«؟ب، )احتزبد،
(231،235غع1د
اثعاضی‌ثطای‌ثیب‌آيس‌ی‌يجبضات‌چی‌ث‌زست‌اي‌‌اظ غبيتی‌‌‌سف‌‌و‌فسن‌تب
ربطیی‌پیبجط اط يی ابت‌سی،6تط استبز ثعضي‌‌اي‌ثبی‌ضز
رب‌اسال‌‌لطاض‌طفت‌است.
بزضستی ثط تأویس راستجبـ طيب فسن برطای سبذت‌‌‌ذالفت‌لت‌زض آضىبض
استجبـ‌زيی‌ايزبز‌‌احطاف سیط زض ىت‌فطی‌تسف–ضس است‌و‌‌ای‌حبوب،
فطآيس جبحخ‌‌زض ط‌احتزبد‌‌اي تجیی فبق حؿطت استتسف ثیب‌زيس ث .
فبق‌سال بضؾبيتی‌اظ‌حىت‌اهلل‌زيط، ع‌ربطیی‌سيت‌زض‌ثطاثط‌زبز‌ثاي‌‌‌يیب
)ابت جت ضا ثب( ار‌زفبو‌اظ‌حك‌غػت‌عب يی‌فسن‌كطح‌وطز. ضس
ویتحب اظ زض‌س‌زثس ث‌يژ پیبجط يه،ا‌ضحت اتحبز استطاتژی‌طب‌اظ
مبث‌تفىط‌يی مبث.است‌ی‌فبق‌‌ذبظ‌زض ،تسا‌‌رطيب‌احطافی‌اي‌‌زض
خبث‌يت‌حؿطت ث ی،ت‌پیبجط‌‌فسط‌ضاستی‌حیطفبق آيبت‌لطآی‌ثب‌استفبز‌اظ‌‌ا
ث‌ضضطی‌اتب‌ضظيسس.يب‌ؿبی‌آ
اهلل‌يیبوضص‌فبق ثیبط‌ست،زض‌رطيب‌ذكج‌فسوی‌زض‌و‌ذز‌سال
ی‌است‌‌اظ‌ست‌فی ی‌اغ‌لطاض‌طب‌حىبيت‌اي‌‌ضفتبضی‌ل زاضز.زض‌ست‌ل
یع‌طفی‌ضس‌‌ضرػیت‌حؿطت‌پطزاذت‌ث‌مالتی‌بس‌تحیس،جت‌‌‌زاز
يژی ی، چطا‌رب‌ثس‌اظ‌چ‌‌اي‌ىت‌است‌و‌ثطای‌احجبت‌‌بی‌وتبة‌ا
زض‌بيت‌فطرب‌چی‌‌يا‌آ‌چیست؟پیبجط‌زچبض‌چی‌ؾیتی‌طزيس،ي
سب
يبظض‌ب‌ض/ز
43/تبث
بست
13سفینه 93
12
ايطب‌‌‌‌‌ث‌يی‌زض‌سرباي؟ذاس‌ثزیت‌چ‌ی‌وض‌ربب‌ثبظطتی‌ث‌ست
ضتبض‌ثبالتط‌ثز‌اي‌‌‌اضز‌اظ‌حساي‌‌تحی‌‌است؛طچ‌ثطضسی‌‌تبة‌يبفتثبظ
زيط حضبی‌یزبی حبی يی زض اب ازا‌‌وؾ‌اي‌‌اسبسی‌قجس زض ضا
آضي.ی
.باز‌تاب‌قران‌در‌کالم‌فاطم‌سالم‌اهلل‌ػليا3
فسوی‌ثی ذكج تطزيس تفسیط ذز و آيبت‌لطآ‌زض اي‌‌‌ست‌ث‌قضاست.
ی‌ث‌قض‌اذع‌ى فبق‌اي‌‌‌است.فسط‌لطآ‌ست‌ل فتبض ث‌‌ی‌زض یع
ذضز‌یچط ی‌است.اىبسآي‌تفسیط‌ذكج‌فسوی‌زض‌ربی‌ذز. آيبت‌‌‌‌اي‌‌بت‌ا
ضفت‌حؿطت‌غسيم‌وجطی‌زض‌ذال‌سرب‌يجبضات‌بی‌يیب وبض است‌ثطذی‌اظ‌ث
:اس‌چی‌‌يجبضت‌آيبت‌اي اتما آا از٠ ؤ٠ب ٠ب. 1 ب تت ال تمبت حك ا (103،)آ‌يطا س ؤت ب ٠خط بب. 2 (28)فبقط،. اؼبء ػجبد ا
(103آ‌يطا،).ب فإمزو ابس حفشح ضفب ػ وت . 3
(64،)بئس‌ا ؤطفإب حشة بسا ؤلذا وب. 4 (85)آ‌يطا،اخبسش٠ اأخشح ف ٠مج ف د٠ب اةسال غ١ش ٠جتغ . 5 ؤحس ٠جغ اجب١ة فحى ؤ.6 (50)بئس،٠ل م حىب ا
(16)، داد س١ب سث .7
١ب ذه فت.8 (6-5)طي،٠ؼمة آي ٠شث سث
(11،)سبء‌اإث١١ حظ ث ؤالدوزوش ا ف ٠غ١ى. 9 (180)ثمط، اتم١ ػ حمب ثبؼشف اإلشث١ اذ٠ خ١شا غ١ة تشن ب.10
ب، ستمش خجش جة ى.11 (67)ا
ب حذ ب .12 ؤػمبثى ػ امجت لت ؤ بت فة ؤ اشس لج خت لذ سسي ب
٠ؿش ف ػمج١ ػ ٠مت س١جض ض١ئ ا (144يطا،)آ اطبوش٠ ا
ر
یسو‌فكج‌ذیطآی‌ل
ب
13
13 . (13)تث،ا١ وت ب تخط ؤ ؤحك فب‌لجیاي‌‌بت‌زيط.آي‌‌ثسیبضی ضاس خبث ث لطآ لطآی‌زض‌ؾ‌ثحج‌آيبت
آيبتی.یطز‌یلطاض‌‌ارتبو‌آ‌ضظ‌ضز‌استبز‌‌يیب‌ثب‌ذیف‌اثثىط‌اهلل‌حؿطت‌سال
.ضض‌استحؿطتص‌‌ز‌ضز‌هط‌حؿطت‌زض‌ذال‌فتبضث‌مػ‌و‌افبز‌آب
حضبی‌‌لطآی‌ضا‌اثبز‌تحیسی،ضسبت‌حسی،غف‌لطآ‌‌اي‌ثرص‌‌زض
وی.یطض‌‌آس،ثطضسی‌‌زض‌وال‌حؿطت‌فبق‌اليت‌و
.محر‌تحيد‌قرآوی‌در‌کالم‌حضرت1.3
فبقی3-1-1 زض‌وال اي‌سرب‌‌ثط‌اسبس. ثس‌اظ‌حس‌‌استاض ربزا،
ح ی ا تبی ذبقط ستی‌‌ث رب زض و فطاای ی‌ستطزبی ذای:است،
احبق‌‌‌اساظ‌‌بی‌پطضزبض‌اظ‌ضبض‌ذیطات‌‌ذثی»يی«ج ػ االحػبء ػذدب»
اثطای،18)ح،«ال تحػب ا تؼذا ؼ اهلل»لطآی‌‌ة‌ضطيفآي‌‌اضبض‌است‌ث«ثیط‌است
آضز‌ث‌زست‌‌ث‌بی‌احػبء‌و‌تحػی‌ثب‌يسز‌‌اي‌وال‌حؿطتص‌ثب‌تر.(34
است ضبض حػی‌ضاغت)ثب بز ی‌زض‌یچ‌اسب‌اي‌تطتیت‌و‌‌ث‌ضز؛یثتط‌ف(اغفبی،
سايت‌اسبی‌ذز ثب ساضز‌ضاثك یبظ آى،ث‌یچ‌چیع ثطآضز‌‌ط ذساس‌آ‌ضا
ی دسبظز بی‌آ‌است‌وآي‌اي‌‌صا(60ظ12)ایعا ث بت اظ‌حسز‌ی‌ذسا
رز‌ثب‌تب‌اسب‌لبزض‌ث‌ضبضش‌آ‌یست‌‌يسز‌‌ضبض‌ثیط‌است ارعاء‌‌یيب
ص‌ت‌‌اغبف فطز‌ث‌وبض‌ضفت‌آ‌طاز‌رس‌‌تر‌ث‌ثب‌ی‌ذساست‌ب‌احا
اط‌زلت‌وی‌پس‌اظ ،يجبضتاي‌‌ت‌است)برب( ثز‌‌يجبضت‌ن وفبض
ضفت‌است. وبض ث اسب اظ(34)اثطای،ثطای ث‌يجبضت‌صوض‌آي‌اي‌‌استفبز تر ثب
اسب‌حؿطتصتسف ث تصوبض خبث پبسساضت‌ت‌ب‌ث زض بسپبس‌است‌و ی
اشيب‌زضی‌آب‌سجت‌‌تر‌ث‌حك‌ثز‌يی‌‌ثب‌‌وضس.ی‌اليت‌ىضیسس
اظ‌‌ث اي‌چیعی‌رع‌بسپبسی‌‌‌ضظس.ی‌پصيطش‌آ‌استىبف‌ضظيسس‌اي‌حك،
سب
يبظض‌ب‌ض/ز
43/تبث
بست
13سفینه 93
14
آب‌بضی‌‌حك .ضز‌یبضبسی
ک جؼ االخالظ تب٠ب اهلل حذ ال ضش٠ک ال ا ا اضذ»حؿطت‌فطز.3-1-2
ؾ امة غب » ضبزت یست‌یيی اهلل رع جزی ز يىتب ا
جت‌ت‌ضطيه‌است‌‌ثی (اذالظ‌است‌ضبزت‌ث‌حسایت)اي‌و‌ي‌يب‌تیز‌أا
حؿطت‌ظطا‌اي‌ثرص‌اظ‌وال‌‌ست.ب‌ز‌‌اذالظ‌فكطی‌لة‌‌حمیمت‌تحیس
آي‌تاس‌ث‌ی ػ١ب ال تجذ٠ فبل جک ذ٠ ح١فب فطشت اهلل اتی فطش ابط»ضطيف
فكطی‌ثز‌طايص‌ث‌يی‌فكطی‌ثز.ستس‌ثبضس(30)ض،«رک د٠ ام١ خك اهلل
زض‌قجیت‌‌آزیبسطضتی‌‌ذسا یع‌آ‌ضا‌‌حؿطت‌‌ث‌زيت‌بز‌است‌و‌ذسا
سض‌يىجت‌تبنط65ضطيفآي‌ؿ‌ثبچی.اس..تػطيح‌وطز‌زض‌فتبض‌ذز
است یب»: وطتی ساض اذالظ‌‌ضس‌یو ثب ضا )یذسا اذاس ضا‌‌غیط
ب‌وس(یفطاش زبت‌زاز‌ثبظ‌ططن‌‌و‌ذسا‌آب‌ضا‌ث‌ذطىی‌ضسبیس‌‌‌یاب
ثط‌اذالظ‌است.آي‌اي.«ضس‌ی تىی فكطی‌‌تا‌اظ‌ىب‌و‌طايص‌ث‌ذساي
زضی‌آزیب‌است.
بی‌‌اسيطيی:. االس غفت اتغ االثػبس سء٠تحؿطت‌فطز:.3-1-3
لبغط‌است.زضن‌حؿطت‌‌تمطيط‌اغبفص‌‌ظثب‌اظ‌ثیب‌‌ب‌اظ‌ازضان‌شات‌ا‌زض‌بس
فسجحب اهلل سة هیط:بتیآي‌‌يجبضات‌ثباي‌تى‌است.حب‌‌ی‌نبطیب‌حك‌ثب‌چط
(22)اجیبء،ػب ٠ػف اؼشش ٠ذسک ال تذسک االثػبس(91)،اهلل ػب ٠ػف سجحب،
ب،اخج١ش اط١ف االثػبس ضا‌و‌‌آيبت‌ضبذت‌رق‌‌لجیاي‌‌ب‌است.(103)ا
حسز آ‌‌يت‌فىطی‌است‌پبيیزاضای اظ یتط ابثط‌حك‌تبی‌ازاس‌و يبثس. حبق
ذ7يی جالغ‌ی‌ؿبی‌ضا‌و‌‌زض ثط‌اسبس‌آ‌‌‌يم‌ثط‌و‌غفبت‌آضز‌ا
ی‌آب‌ضس ذ‌اجالغ‌ذكج).ضبذتص‌ثبظ‌زاضت‌است‌‌ضا‌اظ‌طفت‌‌‌‌ذساس‌آبا
(186،ذكی49
ر
یسو‌فكج‌ذیطآی‌ل
ب
15
:فطبيس‌یحؿطت.3-1-4
تس١ رساب کب لجب اطبب ثال التذاء اث اتثباثتذع االض١بء ال ضیء »
بز‌‌ث‌طح‌نض‌‌‌‌یچ‌سبثم:رزات‌ضا‌ثیيی غ١ش حبج ای تک٠ب
ثب‌طیت‌ذز‌‌ايزبز‌وطز‌هیط‌‌ضى‌‌‌خب‌‌سبثم‌ثسي‌اضیبء‌ضا‌ثی‌‌آضز‌ستی
تا‌‌اي‌ر‌ضا‌ی.«تهی‌وطز‌‌ثس‌زض‌هط‌طفت‌فی‌طاتت‌ستی‌ضا‌تػيط
هلل ک اسات »،(1)فبقط،سسال االسؼ جبػ االئک هلل فبطش اسات احذ:بتآي‌‌ثب
ثب(49،ضی)ض٠خك ب ٠طبء االسؼ ی ک ضئ ا اهلل ػ ٠ض٠ذ فی اخك ب ٠طبء»آي‌‌یع
(117)ثمط،اشا فبب ٠مي ک ف١ک . ثذ٠غ اسات االسؼ ارا لؿی اهلللذ٠ش
فطؼ‌وطز.
.محر‌وبت‌در‌کالم‌فاطم‌بر‌اساس‌قرآن2.3
فتبض‌حؿطتب‌ثرص ی‌ب‌آبت‌لطآي‌‌اظ‌رت‌‌ؾو‌‌جت‌ثب،يی‌اظ
وی ب يه زض است. آ تفسیط یثى فتتا ذكج‌‌زض: فطاظ‌اي بیزض
سئ زاضز، آزیب ثط آ ضصض اظ ذسا و تی ت،جت ویس‌أضز
ذاض‌ثخت‌زض‌ؾى‌ثسی‌لطاض‌زاضتس،لج‌اظ‌‌اي‌و‌ايطاة‌‌حؿطت‌لطاض‌طفت‌است.
ثزس شی جزس ثطذضزاض اذتیبضی یچ اظ زيطا چب ظيط واي‌‌تب‌زض
ت‌صاضت آب ا‌ذساس‌ثط پیبجطی‌ضا ث‌سی‌آب‌سی‌زاضت؛تربة‌وطز
زضاي ذكج‌است.اي‌‌‌تػطيحبت‌تسف‌حؿطت‌فبق
3-2-1 اهلل‌سال‌ثیببت‌فبق. يبزيیب ؤیآض‌وال ذز‌ایطا جالغ‌است‌آ‌‌ض ا
ایط و ثخت7بؤرب پیص‌اظ است:اؾبو وطز تطسی چی ضا ذسا»پیبجط
ربیب ضسبت‌جث‌سبذت‌تب ث ضا زس‌ضا‌حس زستضبی‌‌ا‌‌ثی ای ضا
زاز.آسبی لطاض يطة‌ثستطي‌‌ذز ط آ‌حب‌ضب زاضتیس‌آيیزض زض‌ثستطي،ضا
ثی‌س،وطزيس‌یظسی‌‌ب‌سطظی اظ،ذاثیسيس‌یبضبی‌عس‌‌‌ی‌ذطب‌زض
سب
يبظض‌ب‌ض/ز
43/تبث
بست
13سفینه 93
16
پیسبی‌‌ضيرتیس‌یذ‌يىسيط‌ضا،ضزيسذ،غصای‌باض‌یضیسيس‌یآة‌تیط
ذ‌اجالغ،ذكج...زيس‌‌یذيطبسی‌ضا‌لكى (26)
ضاستبی‌ی‌سرب‌زض‌اح وت ػ :فسوی‌چی‌فطز‌است‌‌ذكج‌بیفبق‌زض
، ، زلة اطبسةضفب حفشح ابس ب ص إ ، تستمس ثب ، تؼجذ اإغب ، فإمزو ب ج١، ل ، طئضح اطبغ )زالئ...تمتبت امذار خبسئ١ اطشق، تطشث االلذا جسة اؼجب
ظ پیص‌ا(109اال آتص‌سظااي‌‌ظضب ثط‌پطتب ، ثس‌ثزيس.طفتبض يه‌ق‌زض
.ثیص‌جزيس .پبی‌زض‌ثزيس‌ظيط‌لسضتی‌ساضت‌‌ظيط‌چب‌زيطا‌یچ‌اذتیبض
ذاض‌ثزيس.شی‌‌ذضزيس‌یی‌پست‌ب‌بق‌‌آة‌وخیف
فبق‌سال3-2-2 يجس‌ثز‌پیبجط‌ضا‌لج‌اظ‌جت،ذكجاي‌‌زض‌يیب‌پس‌اظ‌آ‌اهلل.
فطبيس:ی‌زس‌‌یویس‌لطاض‌أت‌ضز‌تػطيح.آي‌ا‌سض‌اسطاء‌است‌‌زض‌الى‌تفسیط‌اي‌فت.اضذ ا اثی حذا ػجذ سس
ثبسکب ال اسجذ احشا ای اسجذ االلػی ازیؼجذ ١سجحب ازی اسشی ث»آي‌‌يی
پیبجطأت...«ح ثز يجس ثط اظ6ویس ثز،لج است‌لطآی‌و‌زض‌‌ای‌ىت‌جی
اىبس‌يبفت‌است. سر‌فبق
ثبی‌اسال3-2-3 و‌اط‌اضبض‌زاضزثیی‌لطآ‌‌اي‌پیص‌‌زض‌ربيی‌اظ‌سربص‌ث.
ث‌ربیت ضب ضفت، زیب اظ ثط‌‌حس آي‌وطي‌‌‌زيس‌ط‌یفط‌صضت‌ذز
بت ا لت امجت ػی اػمبثک افب لذ خت لج اشس سسي اهللب حذ اال »
آب‌تالت‌‌ضا‌ثط(144،آ‌يطا)«س١جضی اهلل اطبکش٠ ػی ػمج١ ف ٠ؿش اهلل ض١ئب ٠مت
ص طب‌چی‌است....اي‌‌است.يجبضات‌وطز ص٠ت احش ػذ بت فتک اهلل اب اکجشی ا
ص اػ١ج اؼظی ، فی کتبة اهلل ج ثب فی اف١تک ال ثبئم ػبج اػ ثب ال ثب ب
د‌‌تطر)احتزبد،ػجحک... سبک (236ظ1رفطی، ايمبة»يجبضت ثط امالة يی«
زي وفط،ثططت‌اظ آىث ثطز‌يی زیب اظ ذسا ضس ثطاط زي‌ذسا آب‌اظ
یچ‌ی ذز زیی بفى اظ غیط چ اس‌‌طزس سط زض زيطی پطضاسس.یيط
ر
یسو‌فكج‌ذیطآی‌ل
ب
17
فبق پیبجط:فطبيس‌یحؿطت اضتحب ثی‌حطت،ثب فبر ضيرت احتطا‌ب ثی
ب‌اضظش زيی جی‌ی آس. پسيس حك اظ تحمك‌اي‌‌احطاف چ ؾیت
ی فت‌تب چی ثبيس يبثس؟ ايتب وفط ظز‌ث‌طايص‌ث باي‌‌پطت‌پب
طايص‌ث‌ربیت‌است‌و ا ضا اي‌چی‌زض‌مبث‌ع‌وال‌جی‌‌زاضز،یفطز
رج‌یطز.ی‌ا‌ب‌تغی
خبت اج١١ ک سسي اهلل ب کب حذ اثب احذ سجبک.آيبت‌زيطی‌هیط3-2-4
ضز‌استبز‌فبق(29)فتح،اضذاء ػی اکفبسؼ از٠ حذ سسي اهلل‌آي‌يب(40)احعاة،
یطز.یلطاض‌سال‌اهلل‌يیب
ر3-2-5 «ای سسي ا١»آي‌ضطيف‌طب‌ثباي‌‌زض‌سر«ج١ ا١ ػی احی».
ثبتجى–ضفت،سی‌ث‌وبضو‌ثطای‌پیبجطای‌بس‌ح،اثطای،ـ،غبح(178)ضطاء،
ست6غف‌حؿطت‌ضس است.-یع حؿطت‌فبق‌زض‌اي‌‌تبنط اظ ب
تبثى ثبيس ضا حی زض ثز ای پیبجط ابتساضی زاست‌و‌‌اي‌‌ذػظ هطي
تغیف«.اس‌ابء‌ذسا‌زض‌یب‌ذك»پیبجط‌اسال‌ث‌قض‌اذع‌‌پیبجطا‌ث‌قض‌اي
ا‌‌بنط«اهلل فی اسؾ ػ١ک ٠ب ا١ اسال»اهلل‌‌ظيبضتب‌طف‌ایػ‌زض‌ابب
شي ب. است‌ثطاي زيطی ػط١شتک االلشث١ ؤزس »آي‌ضطيف است« ثس‌اظ‌آس :
كت‌غفب‌ثبال‌ضفت‌‌ثی‌يجس‌پیبجط‌ثط‌وآي‌اي‌‌ع .ثی‌يجس‌بف‌ضا‌غسا‌ظز‌‌ا
اي‌‌اظ‌وبض‌ی‌ثجی‌اط‌‌ث‌ضب‌ذجط‌ز‌طىط‌يهیثيیس:رى‌ضسس.فطز‌آب
ث‌سی‌ضب آي‌آيس‌یو تب!؟فتس‌آضی‌پصيطيس‌يب‌یب طع‌زضغی‌اظ
فطز ضا‌ثب:سيسي. یثطاي‌ثسایس‌و‌‌ضب احیط،دزاض.ثط‌حصض‌ی‌اظ‌يصاة‌ا 2)اث
(60ظ
ز٠ش ک ث١ ٠ذی ػزاة ضذ٠ذ فبػا اب ػب ةاب اث:.حؿطت‌فطز3-2-6 .»
اال ز٠ش ک ث١ ٠ذی ػزاة ضذ٠ذ»تا‌فت‌ث‌آي‌ضطيف‌‌ی ستس(46)سجب،«ا
است.
سب
يبظض‌ب‌ض/ز
43/تبث
بست
13سفینه 93
18
.ايصاف‌قرآن‌از‌مىظر‌خطب‌فدکي3-3
ثی‌وال‌حؿطتح زيطی‌زض است‌اظ‌اغبف‌‌ی‌رز‌زاضز‌و‌تطسی‌فبق‌ض
زض ی. ی‌طض‌‌فتبض‌حؿطت‌ضا‌ثب‌‌ذػظ‌رالت‌اي‌‌وال‌ا وی. آ ف١ب هلل ف١ى ػذ لذ ب١ى ح ثم١ة استخفب ػ١ى ؼب وتبة اهلل ث١ة ثػبئش
ظ . ىطفة سشائش ثشب ج١ة ظاش اسبء، ثطای‌ذسا(28)ثالغبت زض‌یب‌ضب‌‌يی:
ثسیبض‌‌ای‌زي‌‌ذسا‌ضا‌زض‌ثی‌ضب‌ابتی‌ثعضي‌و‌ضساي‌‌آ‌است‌‌پیبی‌يس
يهت‌ثبلی‌صاضت‌‌‌ثعضي وتبة‌بقك،لطآ‌غبزق‌آ‌ثب ،ض‌سبقى‌لطآ‌است.
زضذطب، حمبيك‌پطت زي ی‌زضب‌حزت‌لای ا وتبة‌اؾح‌اي‌‌ی
ضض‌طزيس‌است.
ی‌‌آضىبض‌ثزآلط‌ضطیض‌غطاحت‌‌اي‌ثیببت‌‌زض حمبيك‌آ،غسق‌وال‌ا
لطآ زض است. طفت لطاض حؿطت تػطيح سر‌آي‌ضز ثب حی ث و آس بتی
اضتجبـ‌سزحؿطت زاضز‌بس:یفبق جبءو لذ (15)بئس، ج١ وتبة س ا (62)، ٠ظ ال ثبحك ٠طك وتبثب ذ٠ب
ب ى اىتبة ػ١ه ض (86)ح،س١ ثطش سحة ذ ء ض تج١بب١ه ؤح١ب از ب٠ذ٠ ث١ ب ػذلب احك اىتبة ب (31)فبقط،ثػ١ش خج١ش ثؼجبد ا
ػ وزة ؤظ ف (32)ظط،ثبػذق وزة اب سثى ثشب جبءو لذ ابط ؤ٠ب ٠ب ١ى ؤض (174)سبء،ج١ب سا ب طزض و‌ث‌‌‌است،خال:لطآ‌وتبثی‌استآس‌آيبت‌ذػغیتی‌اظ‌لطآ‌‌اي‌يه‌اظ
سر یحك است‌يس حك آي‌‌جبيس،ثب غیط‌بت ضا آ ؿبی زض‌‌‌الی
اظ‌سی‌ططوی‌غضت‌پصيطفت-ضطز سطازب‌آ‌و‌لطآ‌ضضط-چیعی‌و
ض‌جی.است
وبض ث‌ذثی‌پیس‌آي‌‌چی‌بزثسي‌سب‌ثب سر‌ثبی‌ثعضي‌اسال بتی‌ثب
ر
یسو‌فكج‌ذیطآی‌ل
ب
19
سبظز.یضا‌ذبقط‌طب‌‌يتطت‌لطآ
ای‌قرآوی.کالم‌حضرت‌در‌دفاع‌‌از‌يالیت‌‌بر‌اساس‌آمز3-4
زفبو‌پط‌غالثت اظ‌حضبی‌‌زض‌ذكج‌فسوی حؿطت‌اظ‌اليت‌‌يىی‌زيط
يیثط‌حك‌‌‌ربطیی پی7اب ات6بجطپس‌اظ سب‌‌است.ث‌يا‌اب
اظب پیص و آاي اسبسب غطفب‌س، فسن، ؾو ايتطاؾی خبث‌قطح ث
،طای‌تحمك‌ؾو‌ثسیبض‌‌اليتيی‌تالش‌ث‌ای‌ططو‌ثطای‌غبيتی‌مسس‌سی
حؿطت‌زض‌ث‌ضبض‌ی ظی‌چی‌فطز‌است:اي‌‌آيس. حذ، ؤلي ػدا ثذء، ال ؤلي ب ؤلي غطب، ال ؤفؼ اػا ؤؤ٠ب ابط فبطة ؤث
حش٠ع ػ١ى ثبا١ سئف مذ جبءو سسي ؤفسى ػض٠ض ػ١ ب ػت .ب ؤفؼ ضططباؼض ؤخب اث ػ د سجبى ؼ -ذ ؤث د سبئىفة تؼض تؼشف تج . سح١
١ ...)کب اتب فب ٠ىفئ (ب ج لش اط١طب ؤ فغشت فبغشح اطشو١ لزف ؤخب ف ، جتذا ف ؤش حت ٠طإ غبخ ، ىذدا دئثب ف رات ا ، ٠خذ جب ثس١ف ب ثإخػ
، ب تإخز ف ا وبدحب ، جذ ، طشا بغحب ١بء ا ، س١ذ ؤ ، لش٠جب سسي ا ا ، ا ة بئ، تتوف ائش ، تتشثػ ثب اذ ادػ فبو آ ، ، ؤت ف سفب١ة اؼ١ص اإخجبس
، اي ، تىػ ػذ اض امتبي ب لذ ؤس ؤ لذ ؤ تفش اخفؽ خذت... ؤ ؤثؼذت -ب . ؤحك ثبجسط امجؽ
ثبضیس( )آب طز فبق‌ای سط‌غسقپسض‌‌ا اظ تبب فتبض است. حس
غف‌‌ثز ثی‌‌اظ اظ‌‌طع‌وال است. زض ث ثی‌‌رب‌بزضستی سط‌‌ضثف‌ضفتبض
ی ثطازضش)زض‌پیب‌اذت(،پسط‌ظس.... ظب‌ضب. یچ‌يه‌اظ ثز ا‌پسض
ذز‌ضا‌‌ط‌ب‌ضبخ‌ضیكبیب‌آ‌ز‌است.چ‌سجت‌یىيی‌‌ضب.يی‌‌ثز
یثیط يب ططوبوطز اظ طی ثغؽ‌تسف فطب ضا طز‌‌‌یيسات‌ذز
اثی ث يی ا ثطای‌مبث‌ثطازض ز‌‌قبت‌ضا ايعا یچ7يی‌‌وطز‌یفى‌آب اظ
ثیأ ضيتی ثبظ یتیز طت؛ پبی‌ثب ظيط ضا زض پط صاضت‌یذز
ثب‌ضطیط‌ذز‌ذبش‌‌ربفی‌بی‌آتص‌ض ثطای‌ذسا‌‌‌سبذت،ثب‌اذالظ‌‌یضا
سب
يبظض‌ب‌ض/ز
43/تبث
بست
13سفینه 93
20
اط‌ثز ضا‌زض ذز وضص بيت ی ايا عزيه‌یفب ی ث‌‌تطي‌وطز. طز
ا‌ذیط6طپیبج ی‌ثز. ا یبء ا پط‌تالش‌ثز‌اظ‌الت‌یچ‌‌‌ذا،رسیسطض
)ی‌طی‌الت اي‌‌لتیطاسیس ضا وبضب ضفب‌ی اد زض ضب و وب‌‌‌وطز(
ب‌ح‌آسزی‌ثزيس. طاسیسيس.یاظ‌ر‌‌‌زض‌‌فطاض‌وطز...ضب
ثبضیس ثی‌ضب‌یآب ضفب زاضيس‌‌آسبيص‌ی‌ث زست‌اظ‌وسی‌و‌سعااض‌‌زیب
(231ظ1)احتزبد،تطر‌رفطی،دس.اي‌زاضتربطیی‌پیبجط‌ذساست‌ثط‌‌ابت
اضز ايتطاؼ‌اي ثط‌سط‌ات‌اىبض، پیبجط اظ ثس و آچ ثط است‌آضىبض، ی
فبق آ‌و ثط افع است. آس اهلل‌سالاسال ذز‌ضبس‌برطا وال‌‌‌ثزيیب
زض‌غسيط‌‌یذت‌ذز‌حؿطت‌‌یپسض‌طا اظ‌ضصض،ضیس‌‌ذ‌ضبس‌ثزطتجت‌ضا
اضبض‌زاضز‌زض6اط‌ذكیط‌ربطیی‌پیبجط‌بتی‌اظ‌لطآ‌‌‌و‌ث‌ؾو‌اليت‌آي
ب حذ»ست.يی‌ثط‌اسبس‌آظ‌لطآی‌‌ؾو‌پطزاذت‌ااي‌‌ذكج‌فسوی‌ثذال
«ا لت امجت ػی اػمبثک بتافب اال سسي لذ خت لج اشس فبر‌ثبظ(143)ثمط،
پیصی‌ربب‌طت‌ث‌ست ثی‌یثیی‌‌ی‌ضا فبر لطآی‌‌‌وطز؛ ايتبيی‌ث‌زستض
سفب‌آ‌طس.أو‌ت7ت‌اظ‌قطيك‌تجض‌اليت‌يیجی‌يی‌تسا‌سیط‌ج
سف‌اهلل‌سال‌ب‌فبق‌سراي‌‌زض اظ‌اضربظ‌‌لطآی–غبيبت‌زيی‌‌‌يیب ثبالتط ضا
آظ‌ی ب‌زاس. لطآی پیبجط‌یب‌تغی‌ی ثس اساف ضاستبی یزض ا تبی
ثبظ.است صضت لايس‌ب‌ست‌طت‌ث ث ايتب يس يی ربی بی‌‌ست‌ی
تسف ضس بز ضحت6پیبجط‌‌لطآ‌ثیب زیب پیبجط‌ضظی‌اظ وس‌‌یثبالذط
پیبجطا‌لجی‌چب‌ثزس ؟يب‌آ‌ضرع‌است‌لايس‌زيی‌لبئ‌ث‌‌آيب‌اسال‌چب‌و
ی‌و‌ست ربطیبص‌ثبيس‌تسا‌يبثس؟آچ‌‌بی‌جی‌پس‌اظ‌ا‌تسف‌آظ‌‌بی‌ا
آس پیص پیبجط اظ اي‌‌ذالف،پس ثز لطآی تغی ف ضاستبی‌فطيبز زض بق
ثب‌تر‌ث‌اي‌فطاظب‌اظ‌وال‌فبق‌سال‌اهلل‌يیب‌ثز.ايتبيی‌ث‌چی‌آظ‌لطآی‌ثی
ر
یسو‌فكج‌ذیطآی‌ل
ب
21
يیآي آس بئس لطآ‌و‌زض‌سض ٠ب اشسي ثغ ب اضي ا ٠ب»آي‌ضطيف‌‌‌‌زيطی‌اظ
زض‌اضتجبـ‌است.ب(67)بئس، تفؼ فب ثغت سسبت ا١ک ا
آیات‌قرآوی.استدالل‌حضرت‌ب‌ارث‌مال‌بر‌اساس3-5
ربت اظ اضث)بی‌‌يىی حؿطت‌ث استسال ذكج، است.اي طب‌ث‌اي(
أس اضث‌و اػبضضس‌ی برط ث ذكبة غت ػ ا٠ب اس ؤ» :فطزس‌س
ؤ ٠بث اث لحبف! ؤ ف وتبة بسث؟ وطف‌اغ، (ض١ئب فش٠ب مذ جئت ب ؤسث ؤث؟ ؤثبن تشث ا
اضث‌ذز‌حط‌ثبض؟يآ‌سبب‌ای(489ظ1د ضبيست‌است‌و‌‌اظ اثثىط‌ای‌ب
آس لطآ زض آيب اضث ت پسض‌یو اظ ی ثطی حؿطت‌‌یاضث آب ثط؟
بپسسی‌طتىت‌ضس‌فطز: ث‌ضاستی‌وبض ازا‌ذكج‌چی‌فتس: زض ؤفؼ ػذ ای!
جزت اء ظسو بر ٠مي تشوت وتبة ا لبي ف١ب التع ، سث س١ب داد :سصوش٠ب بر لب ١ب ٠شث ٠شث آي ٠ؼمة :يخجش ٠ح١ ث ؤا : لبي ،فت ذه
اإسحب ثؼؿ ؤ ف ؤالدو زوش ث حظ : لبي ثجؼؽ ف وتبة ا ٠غ١ى ا)احتزبد‌تطر ب تشن خ١شا اغ١ة اذ٠ اإلشث١ ثبؼشف حمب ػ اتم١ : لبي اإث١١
(234ظ1رفطی،د
وتبة‌ذسا ضا‌آيب تطن‌وطز آاذتی؟ذساس‌زض‌لطاس‌احىب‌آ‌ضا‌پطت‌سط‌يسا
ی س‌فطبيس: اضث‌ثطز زاز س‌يحیی‌م‌وطز‌و‌‌یع‌زض‌سئ(16)،یب‌اظ ت
فت اظ‌سط‌احسب‌ث‌‌پسطی‌يكب‌فطب:ظوطيب ی‌اض‌‌ذساسا و‌پس‌اظ‌‌ت
آ‌اضث يمة‌ثبضس. استبز‌ث(5)طي، آب‌حؿطت‌ثب سض75بتی‌هیط:آي...
اجیبء‌‌‌اضث‌و‌اقالق‌زاضز‌‌ی‌ث‌سئ‌ي‌ثمطسض180سض‌سبء11،افب
وطزس.یضب‌آ سب‌فسن‌استطبز زض ث‌حمبیت‌ذز ظی‌اي‌‌ايطب‌زض‌ضز
فطزس:صػت ؤ ب حظح ب ؤسث ؤث ب سح ث١ب ثأ٠ة ؤخشج ؤث ب ، ؟ؤ فخػى ا
اسثب احذح ؟ؤ تم ب ؤ ت١ ب ٠ت ؤ ؤت ؤػ ؟ؤ ست ؤب ؤث ؤ ة آ ػ ؤث اث (235ظ1احتزبد،تطر‌رفطی،د) ؟ ػ ثخػظ امش
سب
يبظض‌ب‌ض/ز
43/تبث
بست
13سفینه 93
22
ػیجی ثطای پساضتیس پیبجط‌ضب پسض سی اظ 6اضحی )فىط‌‌یست؟ يب
ی‌جز‌‌آي‌‌اظ‌يه‌پسض‌و‌‌‌ايس‌یچ‌لطاثتی‌ثی‌ب‌یست؟ىس‌ب‌وطز‌ویس(ی
اظ‌پسض‌‌ثطي؟!یاظ‌‌اضث ضب بت‌لطآ‌آي‌‌ذػظ‌ث‌ي‌‌پسط‌يي‌آيب
ث‌اي‌سرب،زابتطيس؟ يب‌‌بتی‌است‌و‌طثـ‌ث‌اجیبء‌اضث‌ثطز‌اظ‌آب‌آي‌‌استبز
ثط كك ث است.طثـ ثطای اضث اظ یطی لبقیت‌سجت‌ث ثب ضز‌صا
فطبيس:ی‌وس‌‌ییطی‌‌زستجطز‌لطاض‌طفت‌اضث‌ؾىب٠ب ث ل١ة ؤ سغ تذ -ؤؿ تشاث ؤثؤ ! تجسى ، جغ ؤت ثش
؟اذػح تطى اخجشح ؤت ر اؼذد
ط حبای ضب اػبض یطاثؾ حب( يی )زض ثبضیس بنط ضز‌‌ط پسض
زيطا‌الى‌طزز؟ضب‌ط‌زيت زض‌طؼ‌اتحب‌‌لطاض‌زاضيس‌زستجطز
ثطذ يجبضت‌ضب ستیس... سالح اظ ؤؿ»ضزاض ثاي‌‌زض« يی‌ضب‌‌‌رب ضفت وبض
طيس‌هبض ثطس‌یاضث‌طا زض‌ذكج ث‌ذ‌ذ202. ثب جالغ‌و بن‌سپطز‌ا
حؿط ظب فبقسطض ت پیبجط لجط وبض یعزض زض‌سي‌سطش‌ثیب‌وطز،
يس:ی 6ذكبة‌ث‌پیبجط7يیاب‌‌ی‌وال‌‌آس‌آزب‌و
ذ‌اجالغ،ذكج‌‌ستجئک اثتک ثتؿبفش اتک ػی ؿب... ث‌ظزی‌زذتطت‌ت‌ضا(202)
ا‌ذجط‌زس ثط‌ا‌ست‌وطزس.)وچ ؿ‌‌ضا‌ضثزس‌‌اضث‌اتت‌رى‌ضسس
تفسیطی‌است‌حى‌و‌اي‌تفسیط‌و‌هض‌اظ‌اضث،اضث‌ب‌است،،ثطايوطزس(.ثب
است.اهلل‌سال‌اظ‌سی‌فبق ثیب‌ضس زی‌‌‌اس‌حىبت‌‌حبو‌يبت‌‌يیب
اقالق‌زست‌ثطزاضي.اي‌‌ذبغی‌‌رز‌ساضز‌و‌ثتا‌ثطاسبس‌آ‌ثرای‌اظ
گيری‌وتيج
1 اظ‌تفسیط‌ای‌زض‌برطای‌فسن‌زض‌حمیمت‌سال‌اهلل‌يیب‌‌وال‌حؿطت‌فبق.
زض‌اثبز‌‌آيبت‌لطآ آيس.یبضف‌لطآی‌ث‌ضبض
ر
یسو‌فكج‌ذیطآی‌ل
ب
23
2 ث‌نبط‌زفبو‌اظ‌اهلل‌سالفبق‌‌سرب‌حؿطت. طب‌تسف‌اي‌حك‌پبيب‌ضس‌‌يیب
ابحب سضس‌ذالفت‌است، ی‌است‌پط‌غالثت‌اظ‌ث‌الى‌زض‌ضای‌آ‌زفبي‌ویت
.7اليت‌يی
3 . احطاف‌يیب‌اهلل‌سالفبق 6زبز‌ضس‌پس‌اظ‌پیبجطاي‌‌اظ‌ضصض‌ذكج‌فسوی
ثطرست‌وطز‌است.تسف‌سضس‌ذالفت تر‌ث‌مص‌يتطت‌زض‌مب‌ف‌زي‌‌ضا
اظ‌ضزبی‌غیط است‌و‌زض‌سرب‌حؿطت6لبث‌اىبض‌پیبجطاليت‌سبب،
ايطب‌ث‌يا‌يىی‌‌‌ثبظتبة‌سیی‌يبفت‌است.افع‌ثط‌آى‌ذز‌يیب‌اهلل‌سالفبق
ػب يتطت‌‌اظ است‌‌ذبسا زض‌كطح مباي‌‌سربطب تب، حزیتی اظ
است ثطذضزاض 7ث‌سی‌اب‌يی‌ربطیی‌پیبجط‌اسال‌أویس‌ثط‌ازا‌ضا‌جت‌ت.
است.ذكج‌ضبذع‌اي‌‌یع‌اظ‌ضصض آضىبض‌اغبف4 جت، تحیس، لطآ‌يژی. جبی‌بی‌ذز سرب‌‌آيبت‌لطآ‌زض‌ثط
تر‌ث‌‌‌أویس‌ثط‌تحیس‌حضیت‌بيس.یتط‌‌ؿطت‌فبق‌زض‌ذكج‌فسوی‌ثطرستح
جت اي‌‌ثیبط‌آيبت‌لطآ،طتجت‌زض‌زي‌ثط‌جبی‌‌یحؿطت‌ذت‌ضرع‌ربيب
سبب‌ث ضفتبض ابىت‌است‌و جبی‌آ‌تفسیط‌ضز حازث‌پس‌اظ‌ضحت،بيس‌ثط
ثبضبی‌احطافی‌ربیت‌يىسط‌ثب‌آچ‌و‌آظ‌‌پیبجط ی‌لطآ‌ثط‌آ‌ب‌ثبظطت‌ث
ویس‌زاضز‌تبيع‌است.أت5 ستمی‌‌‌ثست‌وبض. فبق‌‌حؿطتغیطستمی‌زض‌ذال‌فتبض‌‌آيبت‌لطآ‌ث‌قض
.طباي‌‌و‌ستسی‌است‌استاض‌ثط‌سرب‌ای‌ث،چطیط‌‌ثزسال‌اهلل‌يیب
سب
يبظض‌ب‌ض/ز
43/تبث
بست
13سفینه 93
24
مىابغ
ذ‌اجالغ‌‌يال‌ثط‌لطآ
يجیساهلل‌ث‌احس.1 التىسیل.حسىبی، اد .1411،چبح‌ظاضت‌فط‌‌اضضبز،تطا،ش
ل،ا،امقتل‌الحسيه.ذكیت‌ذاضظی،فك‌ث‌احس،2 .ثی‌تب‌ضاسی،
قاسبيی‌ث‌يط،،.اث‌وخیط3 زاضاىتت‌ای،الؼظيمـ‌رآنتفسير .1419ثیطت،،
تحمیكحيا‌الصحاب،حسيسف.وبسزی،4 ثیطت، ثطبضياز،سس‌اطسب، ،1420.
ضاظی،ب.اث‌اثی5 ثیيالتؼدیل‌الجرحت زاضاحیب‌اتطاث‌اطثی،ثیطت، .تب،
6 ، ث‌اثطای لالمد‌یىابيغ.لسظی‌حفی،حبفم‌سیب .تب،ثی،تػحیح‌زاضاىتت‌اطالی،طط‌ثػیطی،
القر.قسی،حس‌ث‌حس،7 فی‌التفسير .تب‌زاضاحیب‌اتطاث‌اطثی،ثیطت،ثی‌ن،آالتبيان
اتطبضات‌نآتفسير‌القرفی‌‌البيان‌مجمغ.قجطسی،فؿ‌ث‌حس،8 .1372تطا،بغطذسط،،
فی.فیؽ‌وبضبی‌الحس،9 القرآنالصافی اتطبضات‌غسض،تطا،تفسير ،1415.
يجسيی‌ث‌ر،10 ل،الثقليه‌ور.يطسی‌حيعی، اتطبضات‌اسبيییب، ،1415.
حس،11 فطی‌زضسبيی‌اظ‌لطآ،تطا،ور‌تفسير.لطائتی، .1383،طوع
12 حس، ث حسی اثاحبس رطربی، االحسان. يجالء االذان گازر(جالء زاطب)تفسير اتطبضات ،
.1377تطا،تطا،
سیس13 .ضجط، ثیطت،،شبر‌تفسيريجساهلل، كجبي‌اطط، .1412ططزاضاجالغ
یطاث‌ىتة،تطا،یلالتىس‌يدقائق‌التايیل‌حقائق‌تفسيرث‌حس،.حسی،اثاىبض،حز14 .1381،طط
احس‌ث‌يی،15 تطا،،احتجاج.قجطسی، .1381تطر‌ثطازرفطی،ططاسالی،
کشف‌الغم.اضثی،اث‌اثی‌افتح،16 ثیطت،زاض‌االؾاء، ،1985.
سیسحسحسی،17 فی.قجبقجبئی، تفسيبرالقرآنالميسان .1363اسالی،زفتط‌اتطبضات،
.تب،اىتج‌احیسضي،ثیبالغات‌الىساء.اث‌اثی‌قبط)اث‌قیفض(،18
ضـ‌گ ـ‌‌لیا‌اهلل‌ایات‌تفؿیطی‌حطت‌ظطا‌ؾالمقاؾی‌ض‌قاؾی
هزتثی‌ضظی،هزیس‌تطازضاى
ات‌لطآى‌‌حسیج ترههى‌هال سفيفهلاه44ـ25،ل1393تاتؿتاى،«فاویای‌‌یػ‌پػف»43یاظزن،قواض‌ؾال
سالم‌اهلل‌عليا‌ضاسي‌رايات‌تفسيري‌حضرت‌زرا‌ضاسي‌‌رش‌گ
*1هزتثی‌ضظی
2**هزیس‌تطازضاى
چكيذ تؿی: اؾتاز الت ایات، ض آیات اظ ؿت:تیت‌اضی وؿای تا ذسا پؽ‌اظ و س
هطاز‌‌همهز‌آیات‌آى‌زاضس،ؾیط‌تفؿیطی‌آاى6اوطم‌پیاهثط آگای‌واهل‌ت‌هاضف‌لطآى،
تاقس.ضاگكای‌هفؿطاى‌هیتا‌گای‌واضتطزی‌تطضؾی‌قس‌اؾت.لیا‌اهلل‌ؾالم‌ای‌تفؿیطی‌حطت‌ظطا‌ضـ،زض‌ایي‌قتاض
ثاضت‌اؾت‌اظ:لطآى‌‌لیاؾالم‌اهلل‌‌ای‌تفؿیطی‌حطت‌ظطا‌تطیي‌ضـ‌تط‌اؾاؼ‌ایي‌پػف،هن
گ تفؿیط‌والهی. ای‌تفؿیطی‌ایكاى‌قاهل‌تأیل،رطی‌‌‌ت‌لطآى،لطآى‌ت‌ؾت،لطآى‌ت‌تاضید
تاقس.هی‌آی‌‌تثیك،توخیل،تفؿیط‌تط‌اؾاؼ‌زاللت‌التعاهی
ایات‌تفؿیطی‌حطت‌ظطاا‌کليذاش ؿیطی.ای‌تف‌گ/ای‌تفؿیطی‌ضـ‌ؾالم‌اهلل‌لیا/:ض
تشثت ذسس شذ .* اشکذ بس د .اصتبد
اسشذ. ** بصی اشجی کبسش .د
ل‌ؾا
یاظض‌وا‌قن/ز
43/تات
اىؿت
13سفینه 93
26
درآهذ
رایساى‌ضؾل‌لطآى آذطیي‌وتاب‌آؾوای‌‌هزع اظ‌ؾی‌ذساس6ذسا‌وطین،
اظل‌قس‌اؾت.یىی‌اظ‌یاظای‌ي‌تطای‌سایت‌اؿاى طضی‌هطزم‌تطای‌ضقس‌هی‌ا
تط هض ذساست اؾت. الی آیات همهز هطاز فن سایت‌لطآى، اظ ضی
تط اظ ت‌اىضی‌تتط‌هطزم ضؾل‌ذیف‌ضا ایي‌والم‌هطفی‌‌لطآى‌وطین، )هثیي(
ذیف‌‌ضاؾراى‌زض‌لن‌زاؿت(44)ول:وطز هرتم تأیل‌لطآى‌وطین‌ضا لن‌ت
اظ.(7وطاى:)آل‌اؾت تؿیاضی اؾتاز زضت اهاهاى‌‌ضایات‌ضاؾراى ذسا ضؾل لن،
(213ل،1د،1407)ولیی،ؿتس.:ههم
تثییي‌آیات‌لطآى‌وطین‌پطزاذت:ائو تفؿیط ت تكط، یاظ ت تر اس.تط‌ایي‌‌تا
ال ت هطار ضایات‌ایكاى،ال‌تط‌زؾتیاتی‌ت‌تفؿیط‌‌تأیل:تیت‌اؾاؼ‌تا
تطز،چطا‌و‌یىی‌اظ‌‌‌زضؾتی‌اظ‌لطآى‌وطین،هی‌تاى‌ت‌هثای‌‌ضـ‌تفؿیطی‌ایكاى‌پی
ال‌مف اؾاؾی ت:تیت‌ای اؾلب‌‌ضـ‌فن‌لطآى، تلین ضایت‌تفؿیطی، یاى
(48ل،1389پض،ههلائی)وطین‌تز‌اؾت.
هی هطح ؾؤال ایي و‌نسیم‌اط‌اوى اهلل‌لیا‌قز ت‌اى‌یىی‌اظ‌‌ؾالم
تفؿیط‌لطآى‌اظ‌چ:تیت‌ال ایكاى‌زض زاقتس؟ تفؿیط‌لطآى‌اتوام هیعاى‌ت چ تا ،
اس؟وطزایی‌اؾتفاز‌‌ضـ
ت‌ضایات‌تفؿیطی‌حطت‌ظطا‌ایي‌همال‌هی يوي‌اقاض ،ؾالم‌اهلل‌لیا‌وقس‌تا
ای‌تفؿیطی‌ایكاى‌ضا‌هضز‌تطضؾی‌‌تحلیل‌لطاض‌زس.ا‌‌گ‌ضـ
و‌رؿتز‌گطزیس آزا قاؾی‌ضایات‌تفؿیطی‌الـ‌قاؾی‌‌ض‌هؿأل‌گ،تا
تحج‌‌وىاـ‌لطاض‌گطفت‌اؾت.لیىي‌زض‌‌ت‌نضت‌ضقي‌‌هؿتمل‌هضز:تیت
زض‌يوي‌تطذی‌اظ‌وتة‌ضـ‌ؾال قاؾی‌تفاؾیط‌لطآى‌‌یا‌هماالت‌ترههی‌‌ای‌اذیط،
ت‌نضت‌ولی‌ت‌ایي‌هي‌پطزاذت‌قس‌اؾت.تطای‌و‌چس‌احط‌ت‌تطتیة‌كط،
گ
ـض‌ی‌اؾق
ؾیقا
یالهلل‌م‌اال‌ؾطا
ت‌ظط
حییطفؿت‌ت
ایاض
27
قس:فطؾت‌هی
ـ.1382یوی،اتكاضات‌ثأ،،وثطی‌ؾالم‌اهلل‌لیا.حملیي‌زض‌تیاى‌حطت‌ظطا1
تطضؾی‌‌تحلیل‌لطآی‌ذث‌حطت‌ظطا2 زض‌هؿزس‌هسی،ظطا‌‌ؾالم‌اهلل‌لیا.
ضاوا: اؾتاز پایاىزیای‌زضزقتی، اضقس‌ضقت‌لم‌لطآى‌‌‌اه‌واضقاؾی‌هزیس‌هاضف،
ـ.1384حسیج،تاتؿتاى
.ـ1387تؾتاى‌وتاب،.اتثاض‌‌واضتطز‌ضایات‌تفؿیطی،لی‌احوس‌انح،3
ضایات.4 ای‌‌افتراضی،پػف،الل8نازق‌تالط‌‌اهام‌تفؿیطی‌اهام‌پػكی‌زض
ـ.1387تفؿیط‌‌لم‌لطآى،
گ.5 حسیج،تاضاؾی‌‌حزیت،هسی‌هطیعی،لم‌ق‌ضایات‌تفؿیطی‌قی،
ـ.1389
اؾت‌ز‌اغ الظم تحج، ت ضز ضایت‌تفؿیطی‌‌ضـ‌تفؿیطی‌هضز‌پیف‌اظ
ؾیاؾی قطای اظ: ثاضتس طح قایؿت هالة‌همسهاتی گیطز. لطاض تيیح تثییي
اهلل‌لیا‌زضاى‌حطت‌ظطا حطت‌فاوؾالم هفاین، اهلل‌لیا، لطآىؾالم
.ؾالم‌اهلل‌لیا‌حطت‌ظطا‌‌ؾیط‌لوی
هفاين
.رايت‌تفسيري1
آى‌رت‌هضز‌اویت‌اؾت‌و‌رساؾاظی‌اا‌ضایات،تطیف‌ض ایت‌تفؿیطی‌اظ
زاف‌گ تسی‌ضایات‌هيی،وایس.م‌آغاظیي‌زؾت‌اؾی‌هیق‌ووه‌قایای‌ت
ایي تطذی‌تط ها‌تاقس. آى‌زؾت‌اؾت‌و‌راه اس‌و‌ط‌‌میس‌تطیف‌ذال‌اظ
ى‌تیزاهس،ضایت‌تفؿیطی‌اؾت،حتی‌اگط‌ای‌ت‌تثییي‌هفاز‌آیات‌لطآ‌ضایتی‌و‌ت‌گ
ای‌ت‌آی‌كس‌تاقس.زض‌آى‌یچ‌اقاض
گعاض یا تمطیط‌ههم فل‌یا لل‌یا حسیج‌تفؿیطی‌ثاضت‌اؾت‌اظ اهض ای‌اظ
ل‌ؾا
یاظض‌وا‌قن/ز
43/تات
اىؿت
13سفینه 93
28
پطت‌آى‌رتی‌اظ‌رات‌هایی‌لطآى‌هفم‌هی و‌زض گطزز،قؤى‌هطت‌ت‌ههم
ههل زؾتزات‌حسیخی تطیف‌قاهل غیطایي هی‌ح حسیج‌تفؿیطی‌‌ههلح گطزز.
قاهل‌احازیخی‌هی ط‌ت‌آی‌یا‌آیاتی‌ذال‌ههلح، و زاقت‌تاقس‌‌یا‌اط‌ت‌‌قز
لاس (5ل،1389،)هطیعیای‌ولی‌اظ‌لاس‌فن‌لطآى‌تاقس.
اس:ضایت‌تفؿیطی‌ضا‌چیي‌ها‌وطز‌زض‌هماتل‌تطذی‌زیگط
احازیج‌تفؿیطی، اظ ت‌قأی‌اظ‌قؤى‌آیات‌لطآى‌وطین‌همهز اؾت‌و احازیخی
هطت‌تاقس،ذا‌ت‌عل‌آى‌هطت‌تاقس‌‌یا‌ت‌لطائت‌آى.یا‌ت‌تیاى‌های‌اطی
آی‌تپطزاظز‌‌یا‌ت‌تیاى‌های‌تای‌آى.ت‌تعیل‌آیات‌یا‌ت‌تأیل‌تطگطزز.تيیح‌ایى
نف‌حسیج‌تزف، اظ‌گ‌قاهل‌ط‌آى‌حسیج‌تفؿیطی‌تا ای‌اظ‌‌چیعی‌اؾت‌و
گفتاضقاى‌یا‌وطزاضقاى‌‌یا‌اهایكاى‌حىایت‌وس:ذهنیات‌‌حاالت‌هههاى
تا‌لیس‌تفؿیطی‌قاهل‌احازیخی‌هی گطزز‌و‌هوىي‌اؾت‌ت‌تثییي‌های‌لطآى‌وطین‌هسز
ذال‌آیات‌‌ؾض فایل تاظگوس و احازیخی ای‌لطآى‌وطین‌اؾت.ضؾاس.(466-465نم،1385،لگطزی‌فط)احؿای
هاؾة زم هی‌تطیف ط ت آى‌تط رع ضا‌‌ضؾس، آیات ؾض فایل ضایات
تطیف،وی ایي زض آی تا ؿثت‌ضایت آى زیگط تطقوطز؛ تفؿیطی ضایات تاى
ض ایي اظ اؾت. كس گفت:هكرم چیي وطز واهل لیزی تا تطیف‌ضا تایس
زض‌آى‌هصوض‌تاقس‌‌یا‌ضایت،اط‌ضایت» آی، ضایتی‌اؾت‌و‌تركی‌اظ تفؿیطی،
آی هصوض‌یؿت‌اها‌حسیج،ت‌تیاى‌هطاز‌ذساس‌‌ت زض‌حسیج، آی، ای‌تاقس‌و‌ذز
.(6ل،1389،)هطیعی«زض‌آى‌آی‌پطزاذت‌‌یا‌ظهی‌فن‌آى‌ضا‌فطان‌ؾاذت‌اؾت
قاذتی‌‌م،راه‌‌ها‌اؾت‌‌زض‌تیز‌هثای‌لطآىو‌تطیف‌ز‌ینا‌ها‌تط‌ایي‌میس
گیطز.یع‌زض‌ایي‌تطیف،زض‌ضایات‌تفؿیطی‌لطاض‌هی:تیت‌ضایات‌ال
.رش‌تفسيري2
اغ ولو‌ضفتي‌اؾت.)هیي،اغ‌ضـ(زض‌لغت‌‌ضـ، ای‌فاضؾی‌‌اؾن‌ههسض
گ
ـض‌ی‌اؾق
ؾیقا
یالهلل‌م‌اال‌ؾطا
ت‌ظط
حییطفؿت‌ت
ایاض
29
قی،اؾلب‌ها‌قس‌اؾت)زرسا،ضا،زاض،ت‌های‌طظ،طیم،لاس‌‌لاى،
ضـ( همهز.اغ فویسى‌ها تفؿیط، ایى‌سف‌‌همهس‌هفؿط‌زض ت تر تا
و آقىاض فن تطای هفؿط و ضاىاضی اؾت، آى وطزى آقىاض آیات ها طزى
آیات‌اتراب‌هی وس‌‌‌تالـ‌‌وقكی‌و‌زض‌آى‌ضا،تطای‌ضؾیسى‌ت‌آى‌‌همهز
سف‌ازام‌هی (13ل،1د،1391،)تاتاییزس،ضـ‌تفؿیطی‌آى‌هفؿط‌اؾت.
سالم‌اهلل‌عليا‌ضرايط‌سياسي‌دراى‌حضرت‌زرا
ضحلت‌ثی‌اوطم هؿیط‌حمیمی‌ذیف6پؽ‌اظ رطیاى‌ضثطی‌راه‌اؾالهی‌اظ
حطت‌ظطا الی‌یی‌‌لیا‌اهلل‌ؾالم‌هحطف‌گكت ارة تعضگتطیي الاه تطای
رت‌انالح‌هؿیط‌اهاهت‌اهت‌اؾالهی،(55ل،5د،1407)ولیی،اظهىط‌‌اهطت‌هطف‌‌ی
تط‌راز تا آیات‌لطآى‌زض‌ذث‌فسوی‌‌ؾرطای‌ذیف‌‌ذیف‌ضا گیطی‌فطااى‌اظ
ل:اظ‌رو،ای‌ذانی‌زاقت‌زض‌رو‌ظاى‌هسی‌آغاظ‌وز.ایي‌زض‌یػگی
تطیي‌هىط.زض‌راه‌اؾالهی‌ت‌اى‌تعضي-پؽ‌اظ‌ثت-.احطاف‌هؿیط‌اهاهت1
ا.هؿلوااى‌زض‌تطاتط‌غانثاى‌ذالفت‌‌ضاد‌تست‌وم.ؾىت2
تط‌ذالف‌آیات‌نطیح‌لطآى‌وطین.ؾالم‌اهلل‌لیا.غهة‌فسن‌اظ‌حطت‌ظطا3
زض‌تواهی‌اضواى‌راه‌اؾالهی.:تیت‌گصاقتي‌ال.واض4
اهلل‌لیا‌تاتطایي‌اویت‌زضاى‌حطت‌ظطا مف‌هن‌ایكاى‌زض‌گؿتطـ‌‌ؾالم
قاؾی‌‌ای‌گاگى‌ضایات‌تفؿیطی‌لاتل‌تر‌اؾت.پیف‌اظ‌پطزاذتي‌ت‌ضـ‌ضـ
وز؛ؾالم‌اهلل‌لیا‌ضایات‌تفؿیطی‌حطت‌ظطا تایس‌ت‌ؾ‌ىت‌اقاض
ضایات‌ال‌اال ترف‌هوی‌اظ نسض اؾت لطآى قاضح زضتاض:تیت‌ؾت، ،
ی،اتي،1،435د،1407ولیی،)ض.ن:لطآى‌‌تفؿیط‌‌تأیل‌اؾت. (314ل،1د،1413تات
تیاى‌آى هفؿطاى‌ت زا‌حایا یاظ تط‌ؾري‌اهام‌تالطا تا ط‌لطآى‌تسى،تفؿی7ضس‌ظیطا
،ؾثة‌ال:تیت‌هطار‌ت‌ال (237ل،24د،1403)هزلؿی،ن‌قرم‌ذاس‌قس.
ل‌ؾا
یاظض‌وا‌قن/ز
43/تات
اىؿت
13سفینه 93
30
قاذت‌ضـ‌تفؿیطی‌حطت‌ظطا هفؿطاى‌ضا‌زض‌فن‌تیفلیا‌اهلل‌ؾالم‌حالخا تط،
تتط‌احازیج‌تفؿیطی‌نازض‌اظ‌ایكاى،یاضی‌هی (6ل،1391)هؤزب،ضؾاس.
سالم‌اهلل‌عليا‌سير‌علوي‌حضرت‌زرا
اهلل‌لیا‌حطت‌ظطا سایت‌فىطی،لوی‌‌زیی‌ظاى‌‌‌ؾالم اضقاز تط ال
ووال‌زذتطاى‌هتطلی )هزلؿی‌ویؽ‌‌تت‌‌اؾواءلثی‌وچى: ف،(190ل،43د،1403،
ظیة،(254ل،43د،1403)هزلؿی،ذعای‌‌‌تط،(523ل،5د‌تا،تی‌االحیط،)اتي‌ؾلو‌‌ام،(174ل)واى،
ظیة(27ل،8د‌تا،تی‌ؾس،تي)هحوس‌ضاف‌‌ام‌‌ؾلوی،(467ل،5د‌تا،تی‌االحیط،)اتي‌ضاف‌اتی‌‌زذتط
99ل،1د،1403)ثطؾی،7الة‌اتی‌اتي‌لی‌‌زذتط هطر‌هصثی‌‌پاگا‌فىطی‌‌لوی(
قایؿت‌اؿاى ذاساى‌حی‌اضتثا‌زاقتس‌ای تا و تزس یعای هطزای‌یط‌ؾلواى.
اتشض،همساز،واض،تالل‌‌زیگط‌نحات‌اظ‌لم‌حطتف(455ل،2د،1414)لوی،فاضؾی ،
تطز ایكاى‌قاذت‌هی‌تط ت‌اى‌ضایاى‌حسیج‌اظ ای‌‌قس.وچیي‌ت‌گ‌اس
لوی‌‌فىطی‌زیگط‌هؿلوااى‌یع‌تز‌‌تؿیاضی‌پطؾفغیط ا‌‌هفاین‌‌هؿتمین‌پاگا
اى‌‌ظاى‌ذیف،عز‌آى‌حطت‌طح‌‌‌هاضف‌هضز‌ط‌ذیف‌ضا‌ت‌ؾیل‌زذتط
پاؾد‌قایؿت‌‌تایؿت‌ضا‌زضیافت‌هی (8ل،2د،1403)هزلؿی،زاقتس.
اـ‌ایي‌‌زض‌ؾیط‌‌ؾثه‌ظسگی‌لیا‌اهلل‌ؾالم‌قاىاض‌لوی‌‌فطگی‌حطت‌ظطا
هی تا تؿیاض زاف، ت و آى‌ضا‌همسؼ‌هی‌تز گطاى‌ضا‌‌قوطز‌‌طگع‌ایي‌وت‌زاز
ریی‌‌وكوىف‌یا‌ام‌فطیثی‌وی‌ی‌فرطفطقی‌یا‌ؾتیعتطا (338،ل1380)وطهی،ذاؾت.
ظطا حطت هار كاگط‌‌لیا‌‌اهلل‌‌ؾالمح هيات‌هرتلف‌لوی زض
و‌ضظی‌پیاهثط اى ت حطت‌اؾت. آى لوی ا6اوطم‌هؤلیت‌االی ت
تا ذسار اؿاى یچ و تیاهظم ت ت زایی یایف زاضی زؾت آیا فطهز:
طت‌ایف‌تحمك‌ذاس‌پصیطفت؟ح‌ذاؾتاذالنی‌آى‌ضا‌راس‌ذاس،هگط‌ایى
اهلل‌لیا‌ظطا آچ‌زض‌آى‌‌ؾالم زیا و‌چیي‌چیعی‌اظ چطا تیاهظیس؛ پسضم فطهز:
گ
ـض‌ی‌اؾق
ؾیقا
یالهلل‌م‌اال‌ؾطا
ت‌ظط
حییطفؿت‌ت
ایاض
31
یاؾت‌تطای‌هي‌زؾت‌زاقت ،)هزلؿی«ب أث زا أحت ا اذب ب فب»تط‌اؾت.
.(405ل،92د،1403
اهلل‌لیا‌فاو‌ظطا ؾطچكو‌ظالل‌هاضف‌اؾالهی‌‌هفؿط‌لطآى‌وطین‌تزس.ؾالم
پیاهثط لطآى، چى هاتی اظ ضا ذز لن اؾت‌و هلوی رثطئیل6اؾالم‌ا
الی‌گطفت‌اؾت. ی)اتيهالئى تات ی‌ا‌رل(329ل،1413االذتهال،هفیس،قید؛182ل،1د،1385،
زض‌ؾیط‌طی‌‌ولی‌ایكاى‌هكز‌‌لیا‌اهلل‌ظطا‌ؾالم‌تسز‌قرهیت‌لوی‌حطته
ولی‌هی تض ایي‌تاى‌وزای‌اطی‌اویت‌لن‌زض‌ؾیط‌ایكاى‌ضا‌زض‌شیل‌‌اؾت.
اضظـ‌لن؛ وز: تطؾین نحیف‌حطت‌ظ‌ایي اهلل‌لیافیلت‌الن؛ ؾالم ؛طا
نایای‌الوا.ذات (42ل،1382،)یویا؛ؾراى؛قطا
لرآى‌‌سالم‌اهلل‌عليا‌حضرت‌فاطو‌زرا
هعيت‌‌وتايي‌تا‌لرآى.1
ؾ‌تا‌لطآى‌وطین‌هیت‌زاضز‌‌اظ‌ؾی‌زیگط،وتای‌‌اظ‌یه‌لیا‌اهلل‌ؾالمفاو‌ظطا
لطآى‌وطین‌هی هیت‌فاو6ان‌‌پیاهثط(135ل،1388اضظگای،)نازلیتاقس. ؾالم‌‌زضتاض
الء فبطة ازشح عتشت أ ثت، تا‌لطآى‌فطهز::تیت‌اهلل‌لیا‌‌ال
(517ل،1414،)ؾی.ال فتشلب حت شدا ع احض ،ع امشآ، امشآ ع
لیا‌فاو‌تال اهلل اؾت‌ؾالم وطین لطآى .وتای ذاب‌ت‌حطت‌آى‌ذز
ج جب»فطهز:7اهیطهؤهاى تعبى خك سي وب ضجح ا ،اع ب أثب احض أ ا
بب أ .ث أدع شجشح شجش اجة فأضبءت ئ تعبى ئ فب دخ أث اجة أحى ااته التطف ص .ففع ،اثشح ته اشجشح أدسب ف 6جحب صت أثفأدع ا
ه اس ث أدع خذجة ثت خذ فضعت أب ر هلم(8ل،43د،1403)هزلؿی،.«
وطین‌زض‌هیت‌ض‌رز‌واس‌ض‌لطآى‌‌ؾالم‌اهلل‌لیا‌گطزز‌و‌ض‌رز‌فاو‌هی
فاو6پیاهثط وتایی و ظیثاتطیي ایي گطزیس اهلل‌لیا‌اظل لطآىؾالم تا
ل‌ؾا
یاظض‌وا‌قن/ز
43/تات
اىؿت
13سفینه 93
32
(138ل،1392اضظگای،)نازلیاؾت.
در‌آيات‌لرآى‌سالم‌اهلل‌عليا‌جايگا‌حضرت‌فاطو.2
زض‌لطآى‌وطین‌ت‌ض‌هؿتمین‌اقاض‌كس‌اؾت،اها‌‌ؾالم‌اهلل‌لیا‌ام‌حطت‌ظطا
ای‌هتسزی‌قأى‌‌آیات‌تؿیاضی‌زض‌قأى‌آى‌حطت‌اظل‌قس‌اؾت‌‌زض‌آیات‌‌ؾض
هعلت‌ایكاى‌ت‌تهیط‌وكیس‌قس‌اؾت.
زاضای‌همام‌هوت‌تز‌لیا‌اهلل‌ؾالم‌حطت‌ظطا زض(33)احعاب:ثك‌آیات‌لطآى،
الال‌ایكا تسیي‌رت‌ضایات‌تفؿیطی‌ایكاى‌هاس‌زیگط‌ال‌ى‌حزت‌هیتیز تاقس.
لطآى:تیت تفؿیط الحسیج-زض لاس‌زاف‌فم زیگط هی-ثك اؾتاز تاقس‌هضز
:تیت‌وطین‌و‌زض‌همام‌هطفی‌ال‌ا‌زض‌ایي‌هرتهط‌ت‌آیاتی‌اظ‌لطآىه.(398،ل1401)ذیی،
هی اقاض اؾت، زض‌تیز‌همام‌‌آهس ت‌اى‌یىی‌‌ؾالم‌اهلل‌لیا‌حطت‌ظطاوین.
ضقي‌ذاس‌قس.،:تیت‌اظ‌ال
زت عى اشجش أ اجت طشو تطشا)-1 ولیی‌زض(33)احعاب:(ئب شذ ا
عز ج سص-رلس‌ال احذا :ى اأئة عثبة ب ص ا احذا ف افی‌ت‌وتاب‌و-
هات‌‌زض‌‌وچیي(287ل،1د،1407)ولیی،ثا‌اقاض‌وطز‌اؾت.ضایاتی‌زض‌قأى‌پذ‌تي‌آل
ثل،؛اتي328،622،657،نم5،د1408)تطهصی،ؾت‌ال ت(357-358،نم3،د1422یكاتضی،؛حاون293،ل6،د2005ح
اؾت.آى‌اقاض قس
ا ذع أثبءب أثبءو ضبءب ضبءو أفضب أفضى ث جت ف)-2 جع فم تعب
عى اىبرث عت ا اظ‌حازث‌هكض‌‌لی.(61وطاى:)آل( هثال هضز ایي‌آی‌زض
یكاتضی‌زض‌ذهل‌ایي‌هارطا،ازای‌تاتط‌وطز‌‌تا‌آزا‌و‌حاون،اؾالم‌اؾتتاضید
ضی،)حاون‌اؾت یى‌اذ‌اتي.(50ل،1977یكات الطياتاتی‌زض 7ثبة روش جش اشضب -ثاض
:تیت‌ت‌ضایاتی‌چس‌زض‌تیاى‌وت‌ال-ع اأ ف افشق ث اعتش األ
ی،)اتياقاض‌وطز‌اؾت‌تطاؾاؼ‌ایي‌آی‌‌لیا‌ؾالم‌اهلل‌نسیم‌اط .(231ل،1د،1378تات
گ
ـض‌ی‌اؾق
ؾیقا
یالهلل‌م‌اال‌ؾطا
ت‌ظط
حییطفؿت‌ت
ایاض
33
)ظهركطی،زاس.تطیي‌زلیل‌تط‌فل‌‌تطتطی‌انحاب‌وؿاء‌هی‌ظهركطی‌ایي‌هارطا‌ضا‌هن
(254ل،1د،1415ذاظى،،193ل،1د،1407
3-( وبت فتبة ع ئ اتاة اشحفتمى آد سث (37)تمط:( تاب. ولیی‌زض
أتی عحسیج وایس‌و‌زض‌آى‌ذسای‌هتال،حطت‌‌ت‌حسیخی‌اقاض‌هی-رس سض ا
هی7آزم فطهاى پذ‌تي‌آل‌زس‌و‌ضا ت‌ؾیل ضا آزم:ثاا تت تا 7تراس،
(304ل،8د،1407،)ولییپصیطفت‌قز.
ثىبت فأت ئر اثتى)-4 (124)تمط:(ئثشا سث تاب–تاتی‌زض‌وتاب‌الرهال‌اتي.
اثتى اىبت ات ضایاتی‌ت‌شوط‌‌اذ تب اعة وبي - خش فأت ث ئثشا سث
و‌هطاز‌اظ‌آى‌هی ام‌پطزاظز 3حؿیي‌‌‌حؿي‌‌فاو،لی،ای‌هحوس،ولوات،ی)اتي.اؾت‌تز (358ل،2د،1395و:ض.ن:یع304-305نم،1د،1362،تات
وافی18ولیی‌زض‌رلس.(23قضی:)(ل ال أصئى ع اجشا اب ادح ف امشث)-5
هی :تیت‌و‌زض‌آی‌اقاض‌قس‌اؾت،ال‌وایس‌و‌هطاز‌اظ‌هزتی‌ت‌ضایاتی‌اقاض
)ولییتاقس.انحاب‌وؿاء‌هی ،1993)ؾیی،ؾت‌‌ال‌‌هات‌‌زض(93ل،8د،414ل،1د،1407،
ت‌ایي‌هن‌اقاض‌قس‌اؾت.(362ل،2د،1408تیای،،154ل،4د،1416،ؿفی،348ل،7د
طع اطعب عى)-6 ال شذ ى حج ضىب تب أصشا ئب طعى ج ا
جزاء ال شىسا ایس‌و‌ت‌فطه‌زض‌وتاب‌االهالی‌حسیخی‌ضا‌مل‌هیؾی‌‌‌قید.(8-9)اؿاى:(
پذ‌تي‌آل ام ،ضاظی)فرط‌ؾت‌‌ال‌‌هات‌‌زض(550ل،1414،)ؾیاقاض‌قس‌اؾت.:ثاا
تغی‌فطاء؛244ل،30د،1413 یع‌ت‌یىواضی(229-310نم،2د،1393،حؿىای‌حاون؛428ل،4د،1415،
قس‌اؾت.:تیت‌تعضي‌ال اقاض
استطاد‌‌استذالل‌ت‌آيات‌لرآى.3
تطزى‌تاتیط‌لطآی‌‌اؾتكاز‌ت‌آیات‌لطآى‌‌واض‌ؾالم‌اهلل‌لیا‌والم‌حطت‌ظطا‌زض
هی زیس حسز‌قز‌فطااى ت هسی هؿزس زض ذز هكض ذات زض تعضگاض آى .
ل‌ؾا
یاظض‌وا‌قن/ز
43/تات
اىؿت
13سفینه 93
34
ای‌و‌زض‌رو‌ظاى‌هارط‌‌اهاض‌ایطاز‌‌لطآى‌اؾتكاز‌وزس‌‌زض‌ذات‌تیؿت‌آی‌اظ
وز تالت ضا لطآى اظ آی ز زفا‌اظ‌الیت‌لیفطهزس، زض ایكاى احث7س. ات،
پیاهثط اضث‌تطای‌شضی ،يوي‌ها‌‌گا‌زض‌تیاى‌حاالت‌ذیف‌ت‌آیات6رز
(93ل،1382)یوی،اس.لی‌اؾتاز‌رؿتا
تسی‌‌قىل‌لاتل‌زؾت‌ت‌آیات‌لطآى‌ت‌ؾ‌لیا‌اهلل‌ؾالم‌ظطا‌‌اؾتكازات‌حطت
اؾت:
1 رطی‌‌تثیك؛ ت‌قی اؾتكاز اؾتكاز‌ت‌هفم‌التعاهی‌آی؛2. .اؾتكاز‌ت3.
ط‌آی.ا
تالت‌قس‌اؾت،زض‌تیكتط‌هاضز‌زاضای‌‌لیا‌اهلل‌ؾالم‌ظطا‌آیاتی‌و‌زض‌والم‌حطت
الاز‌ؿثت‌‌اؾ‌آقایی‌‌تؿل‌فقت3اس‌و‌آى‌حطت‌ؾثة‌عل‌ذانی‌تز
ی)رط‌ای‌هرتلف‌‌ت‌هض‌تأییس‌ولوات‌ذز‌ت‌قی‌ت‌هفاین‌آیات،ت‌هاؾثت
آا ت وز‌تثیك( ایكاى‌اؾتاز تطذی‌هاضز زض ضا‌هضز‌ط‌‌هفم‌التعاهی‌آیات‌اس.
زاز گ‌لطاض احتزاد‌وزاس آی ت‌اط یع ای‌آى‌‌ترف‌ؾیی‌اظ‌ذات‌اس.ا
زفا‌اظ‌الیت‌لی زض احثات‌اهاهت‌آى‌حطت‌ایطاز‌قس‌اؾت.ایكاى7حطت،
اؾتك لطآى آیات ت یع هاضز ایي هسیاى‌زض اظ پاؾری‌ضا تاى‌طگ وز از
(145-144نم)واى،ذالفت‌ؾلة‌وزس.
زض‌هزو‌ؾراى‌حطت‌ظطا آی‌زض54لیا‌اهلل‌ؾالم‌تط‌اؾاؼ‌قواضـ‌گاضس،
ض/46،حذ/68)لهم/ض‌هضز‌اؾتاز‌لطاض‌گطفت‌اؾت.ؾ31 ،37،85،103،102،144وطاى/،آل63،
تت/28فاط/ ،13 ،49 ،128 هائس/60، ،50 ،64 ،80 ول/114، ،تمط/11،ؿاء/41،75،26،افال/5،6،27،هطین/16،
12 ،180 ام/177، ا اتطاین/67، ،8 یؾف/227،قطاء/ غافط/18، اطاف/78، ظهط/96، ،51 ضس/47، ،50،وف/5،
یؽ/104 راحی/35، ،حكط/14هففیي/،33،احعاب/23،قضی/8،نف/24،8،هحوس/28،39،121،122،ز/27،
(6،7،وع/7
گ
ـض‌ی‌اؾق
ؾیقا
یالهلل‌م‌اال‌ؾطا
ت‌ظط
حییطفؿت‌ت
ایاض
35
ت‌ضـ اتتسا ایي‌همال تفؿیط-ؾالم‌اهلل‌لیا‌ای‌وس‌تفؿیطی‌حطت‌ظطا‌زض
تفؿیط‌والهی تاضید ت تفؿیط ؾت، ت لطآى لطآى، ت -لطآى ذاین‌وطز اقاض
ای‌تفؿیطی‌ایكاى‌هی‌ؾپؽ‌ت‌گ پطزاظین.
سالم‌اهلل‌عليا‌اي‌تفسيري‌حضرت‌زرا‌رش
وطزس‌‌ایی‌هتفات‌تطای‌تفؿیط‌لطآى‌اؾتفاز‌هی‌اظ‌ضـ‌لیا‌اهلل‌ؾالم‌حطت‌ظطا
ای‌تفؿیط‌لطآى‌ت‌لطآى،تفؿیط‌لطآى‌ت‌ؾت،تفؿیط‌لطآى‌ت‌تاضید‌‌تاى‌ت‌ضـ‌و‌هی
تفؿیط‌والهی‌اقاض‌وطز.
تفسير‌لرآى‌ت‌لرآى-1
لطآى تاب‌تیاى‌هزول‌‌هثیي،ام‌‌ذال،،تفؿیط‌لطآى‌ت اظ هؿخ،اؾد‌‌‌گا
هلك‌‌همیس،تأحیط‌یه‌لطائت‌تط‌فن‌آی‌‌هاضزی‌هكات‌اؾت.
تطا‌تاضا‌لیا‌اهلل‌ؾالم‌حطت‌ظطا لطآى وزاظ اؾتفاز الی آیات تفؿیط اس.ی
گا‌تا‌اقاض‌ت‌ز‌آی‌‌گا‌‌لیا‌اهلل‌ؾالم‌گیطی‌اظ‌ایي‌قی‌زض‌والم‌نسیم‌اط‌تط
گیی‌تا‌لطآى‌نضت‌پصیطفت‌اؾت.تا‌احتزاد‌ت‌اط‌آی‌‌پاؾد
هارطیي(104)وف:(أ حض صعب)اقاض‌ت‌آیتا‌‌لیا‌اهلل‌ؾالم‌حطت‌ظطا.1
اؾتكاز‌ت‌آی تا ضا اهاض وچى(12)تمط:( ى ال شعشأال ئ افضذ )
هی‌‌ال ظهیي‌فؿاز‌‌وتاتی هافمی‌و‌زض یا اؾت قس وافط ذز ذسای ت و زاس
(109ل،1د،1403)ثطؾی،وس.هی
احتزاد‌حطت‌ظطا.2 اضث‌ذیف‌تا‌‌ؾالم‌اهلل‌لیا‌زض تا‌اتتىط‌تطای‌احثات‌حك
،ت‌آیاتی‌ایس‌ا‌ضا‌وطز‌ایس‌‌پكت‌ؾط‌اساذتتیاى‌ایي‌هلة‌و‌آیا‌وسا‌وتاب‌ذسا‌ض
سث صب داد) وچى )(16)ول:( ب شث شث آي سة ت ذه
(5-6)هطین: (عمة ذیف فطظساى تطای اثیاء اضث احثات هیتطای تاتط یع گیطز.
( وچى آیاتی ت أا اأسحب ثعض أىاؾتكاز ثجعض ف وتبة ا (75)افال:(
ل‌ؾا
یاظض‌وا‌قن/ز
43/تات
اىؿت
13سفینه 93
36
ف أالدو زوش ث حظ اأث) ئ تشن خشا اصة اذ )(11)ؿاء:(صى ا
احثات‌اضث(180)تمط: (األلشث ثبعشف حمب ع اتم لطآى ت لطآى تفؿیط تطای
وطز.6اوطم‌ذیف‌اظ‌راة‌ضؾل (102ل،1د،1403)ثطؾی،اقاض
تفسير‌لرآى‌ت‌ست-2
قز‌‌گفت‌هی:فؽ‌لل،فل‌‌تمطیط‌ههم‌ؾت‌زض‌انالح‌اظ‌طقی‌ت
)ؾثحای (19ل،1419، ال. ؾت، ت‌ؾیل:اهط‌اؾت‌و‌زض‌هط‌ههمتاتطایي،
وس؛یی‌ؾت‌‌حسیج،ؾت‌ضا‌زض‌لالة‌والم‌گعاضـ‌هی)واى(ی‌ازام‌گطفت‌اؾت.
تمطیط‌ن اظ‌رؽ‌ول، اظ‌رؽ‌ؾري‌اؾت‌‌ؾت‌فلی، لی، و‌تأویس‌اؾت‌ل
)فیؿیتاس‌اظ‌‌فل‌تاقس‌‌هی زض‌تفؿیط‌آی‌ت:تیت‌زض‌ایي‌ضـ،ال.(35ل،1388،
زیگط‌اهاهاى‌ههم6هثطؾت‌پیا یا آى،آی‌ضا‌تثییي‌‌‌اؾتاز‌وطز‌‌ت‌هسز:
(110،ل1387،)انحاس.تفؿیط‌وز
اهلل‌لیا‌زض‌ؾیط‌حطت‌ظطا ایي‌قی‌تفؿیطی‌هكاس‌هی‌ؾالم قز.ایكاى‌‌یع
آی و ض) (ال تجعا دعبء اشصي ثى وذعبء ثعضى ثعضب) گاهی قس،(63: اظل
لف6پیاهثطاوطم تا ضؾل‌ضا اطاو‌ایكاى)یا تا و زازس لطاض ذاب هضز اهلل(
ضؾل ظیطا ضا‌زض‌اضتثا‌تا‌حطت‌ظطا6اوطم‌هار‌گطزیسس؛ قأى‌عل‌ایي‌آی
حطت‌لی اهلل‌لیا تلى‌تطای‌رفاواضاى‌لطیف،ؿل‌ایكاى‌ساؿتس7ؾالم
اؾت.ثی زضذاؾت‌وزس‌ایكاى‌‌ؾالم‌اهلل‌لیا‌اظ‌حطت‌ظطا6اوطم‌اظل‌قس
تا‌ثاضت )اتي‌قطآقب(هضز‌ذاب‌لطاض‌زس‌اثة ب)ضا زض‌ایي‌ثاضت،.(320ل،3د،1379،
لی‌ضؾل هضز‌اؾتاز‌لطاض‌گطفت‌اؾت.6اوطم‌ؾت‌ل
تفسير‌لرآى‌ت‌تاريخ-3
ضا اؾتفاز‌وطز،تیاى‌رطیاات‌تاضیری‌‌‌یىی‌اظ لطآى‌تطای‌سایت‌تكط ایی‌و
ؾط تا هطزم آقایی ضا قی ایي ضاضز ذساس اؾت. پیكیي هلل قت‌ؾطگصقت
گ
ـض‌ی‌اؾق
ؾیقا
یالهلل‌م‌اال‌ؾطا
ت‌ظط
حییطفؿت‌ت
ایاض
37
ابت ):فطهایس‌زاس؛آزا‌و‌هی‌پسگطفتي‌اظ‌آى‌هی‌گصقتگاى مذ وب فى صف ئخت ء
ضبئ ت‌تاضید‌‌لهم‌گصقتگاى‌یه‌ؾلؿل‌آیات‌ضا.(7)یؾف:( تر ایي‌ضـ‌تا
ضا‌ضقي‌هی‌تثییي‌وز‌‌تا‌اتىا‌ت‌حازث‌‌ضیسازا،آى ا ؾاظس.
1 اهلل‌لیا‌طاحطت‌ظ. هاضزی‌‌ؾالم ای‌ذیف‌ت‌ایي‌قی‌ضی‌‌ذث‌اظزض
تطای‌یازآضی‌ايا‌لثل‌اظ‌اؾالم‌ت‌تركی‌اظ‌آی‌آضز اظ‌رول شفب وت عى)اس.
فطهزس(103وطاى:)آل(حفشح ابس (100ل،1د،1403)ثطؾی،اقاض سف‌اظ‌ایي‌قی‌زض.
تیاى‌هكىالت‌زیی‌‌فطگی‌لثل‌اظ‌اؾالم‌یا‌تاضید‌‌ؾالم‌اهلل‌لیا‌نسیم‌اطوالم
تاقس.نسض‌اؾالم‌هی
و‌هطت(26)افال:(ابس تخبف أ تخطفى)زض‌هخالی‌زیگط‌ایكاى‌تا‌اقاض‌ت‌آی.2
و‌هؿلو آگا زطت‌اؾت؛ اظ لثل اؾالم اتتسای ضظگاض هیاى‌هكطویي‌ت ااى‌زض
تزس )ظهركطی‌طب‌هحهض (213ل،2د،1407، ذیف‌ضا‌ت‌وت‌رز‌ثی‌هراثیي،
هتصوط‌هی6اوطم (100ل،1د،1403،)ثطؾیؾاظز.
تفسير‌کالهي.4
رایگا اظ ال‌یىی ضس:تیت‌ای تط اضت لطآی اتمازات اظ هطظتای ،
زیی‌زض‌راه لصاتاقس‌هؿلوااى‌هیاسیك ای‌تفؿیطی‌حطت‌ظطا‌یىی‌اظ‌ضـ،
،تفؿیط‌والهی‌اؾت.ؾالم‌اهلل‌لیا
ل(احتجاج‌ت‌آيا4-1 :تيت‌ت‌لرآى‌در‌اثثات‌عصوت‌ا
تا ذیف، تطای فسن حك احثات تطای قاس زضذاؾت ت پاؾد زض ایكاى
ع ای)اؾتكاز‌ت‌ثاضت )تطگطفت‌اظ( طش تطشا اشجش أ اجت أرت ا
33آی احعاب( احثات‌هوت‌الؾض همام اقاض‌ت‌تیز:تیت‌زض پایاى‌تا تزس‌‌زض
آی اظ ضا:تیت‌ال‌سم‌راظ‌زضذاؾت‌قاس‌اظ-:تیت‌هوت‌ال-حانل
ظقتی تسی ط اظ آاى ظیطا ت‌قاس‌ساضس.ههم‌ؿتس‌تطزاقت‌وطزس یاظ
ل‌ؾا
یاظض‌وا‌قن/ز
43/تات
اىؿت
13سفینه 93
38
(306ل،30د،1403)هزلؿی،(احتجاج‌ت‌لرآى‌تراي‌هعرفي‌خيص4-2
مذ جبءو سصي أفضى )تطای‌هطفی‌ذیف‌ت‌آی‌لیا‌اهلل‌ؾالم‌ظطا‌حطت
ظیطا‌ایكاى،اؾتكاز‌وزس(128)تت:( ثبإ سؤف سححشص عى عزز ع ب عت
آى‌اقاض‌قس‌اؾت.زض‌ازاه‌هوت‌پیاهثط ت آی لی‌اؾت‌و‌زض 6اوطم‌فطظس‌ضؾ
تطای‌نحت‌ؾراى‌تسی‌ذز‌تط‌رؿتس؛ظیطا ایي‌تیز ایكاى‌اظ احثات‌وطزس. ضا
ضایات6اگط‌هوت‌پیاهثط تیاى‌هوت‌‌وت6اوطم‌‌ثی‌احثات‌قز؛ زض
لیا‌حطت‌ظطا اهلل احثات‌هی‌ؾالم تطاتط‌‌یع تتطیي‌اتوام‌حزت‌زض ایي گطزز
(100ل،1د،1403،)ثطؾیهرالفیي‌اؾت.
سالم‌اهلل‌عليا‌اي‌تفسيري‌حضرت‌زرا‌گ
ایی‌‌تفؿیطی‌ت‌اتثاضات‌گاگی‌لاتل‌تمؿین‌اؾت.گای‌ت‌اتثاض‌هلیت‌ضایات
آى‌ال‌هی:تیت‌الو ایی‌هاس‌همام‌احتزاد،پاؾد‌الای‌ت‌‌قسس،هلیت‌زض
تیاى تیاى‌های‌تای‌آیات‌یا همام زض ن گای آی اظ التثاؾی تطزاقت هراة،
اثاق‌‌گای اتثارطی گیطی‌اظ‌توخیل،اؾتاض‌‌رع‌‌ض‌ضـ‌تیای‌اها‌زض‌تطت
ای‌تفؿیطی‌ضایات،اط‌تط‌واضوطزای‌‌ت‌ثاضت‌زیگط‌گ(29،ل1388،ػاز)ضؾتنا.ایي
هی تاقس.هتفات‌آا
جري‌‌تطثيك.1
ى‌رطی‌‌تثیك‌یىی‌اظ‌انالحات‌هتسال‌هیاى‌لطآى‌پػاى‌هانط‌اؾت.هكأ‌آ
،1371،)تطلی.جشي وب جشي اشش امشفطهایس:اؾت‌و‌زض‌تنیف‌لطآى‌هیحسیخی
ى‌اله‌ثاثایی‌احط‌لاس‌رطی‌‌تثیك‌ضا‌زض‌تؾ‌ههازیك‌‌هفاین‌لطآ(289ل،1د
تیز‌رازاگی‌آى‌هن‌هی ط‌اثاق‌تط‌ههازیك‌‌‌زاس.زض ایكاى‌لطآى‌اظ ط اظ
آى حال ؾ‌تیاى اظ علا اؾت‌‌یچ‌یه‌ت‌هضز تطذضزاض ذانی هزال ت
گ
ـض‌ی‌اؾق
ؾیقا
یالهلل‌م‌اال‌ؾطا
ت‌ظط
حییطفؿت‌ت
ایاض
39
عل‌آى‌اظ‌رت‌هالن،هتحس هضز تا تلى‌زضط‌هضزی‌و ذال‌اذتهال‌ساضز،
(67ل،3د،1417،)ثاثاییقز‌‌ایي‌واى‌لاس‌رطی‌اؾت.اؾت،راضی‌هی
تلس‌زاضز‌تا‌آزا‌‌رایگای‌تؿیاض‌لیا‌اهلل‌ؾالم‌گ‌تفؿیطی‌زض‌والم‌حطت‌ظطاای
ت‌رطأت‌هی لحا‌ووی‌اظ‌زیگط‌گ‌و تط‌اؾت.تطای‌و‌ت‌‌ا‌تیف‌تاى‌گفت‌اظ
هی وین.ز‌هخال‌اقاض
لیا‌حطت‌ظطا اهلل لثل‌زت‌‌ؾالم زض اهاض اتماز‌قسیس‌ت‌هارطیي زض
ت گطفتي‌حمق‌القیاى‌‌زض ازیس ،)ثطؾی‌ایكاى‌غهة‌‌لن‌ت:تیت‌یز
اقاض‌زاضز(49)تت:(أال ف افتة صمطا ئ ج حطة ثبىبفش)ت‌آی(101ل،1د،1403
هافمیي‌اظل‌قس‌اؾتو گطی‌اظ هضز .حطتف‌اغطاو‌قم‌هرالفیي‌الیت‌زض
تكثی‌وز‌‌حال‌آاى‌ضا‌زض6ت‌هافمیي‌زض‌ظهاى‌حیات‌پیاهثطضا‌ت‌هیا7لی
هی هثك هافماى حال تا الی تاب‌هرالفت‌حىن اظ اؾت.زاس تثیك( )رطی(96ل،1382،)یوی
ایي‌گ‌و اظ آی)،ای‌زیگط ت أال تمبت لب ىثا أب ا ثاخشاج اقاض
أحك أ تخش ئ وت إاشصي اؾت(13)تت:(ثذؤو أي شح أ تخش فب
)ثطؾی اهلل‌لیا‌حطت‌ظطا.(103ل،1د،1403، تالت‌آی‌فق،ول‌هسیاى‌‌ؾالم تا
پیواى یزیاى ول تا لطیف(17ل،5د،1372،)ثطؾی‌قىي‌ذالفت‌ضا ؾی‌یا )آل ،5د،1415،
الس(255ل تا هماتل ت ضا هطزم زاؿت اظ‌الیت‌لیهثك زفا آاى 7اهات
(99ل،1382،)یویتحطیى‌وزس.
تأيل.2
ط اله‌ثاثایی‌تأیل‌لطآى‌ثاضت‌اؾت‌اظ‌حمایك‌ذاضری‌و‌آیات‌لطآى‌زض‌‌اظ
تیااتف‌تساى‌هؿتس‌اؾت ؾایط قطای )ثاثاییهاضف، تطذی‌تطای.(53ل،3د،1417،
لی‌ت‌آیات‌هتكات‌‌زیگطی‌هطت‌ت‌و‌آیات‌لطآى ا و زاز اضائ ها ز تأیل،
ت‌یه‌ر‌ن هتكات تری )هطفتحیح،های‌حای‌والم‌اؾت: .(28-30نم،3د،1411،
ل‌ؾا
یاظض‌وا‌قن/ز
43/تات
اىؿت
13سفینه 93
40
یا پایای‌آی های‌زضی ضؾیسى‌ت چیي‌زاؿت: تاى‌تأیل‌ضا ایت‌هی زض
هاضزی‌ت‌های‌آگای‌اظ‌ههازیك‌پاى زض یا ایی‌ذساس‌هتال هطاز ضؾیسى‌ت
)هؤزبآی .(34ل،1388،
اهلل‌‌حطت‌ظطا ا ى سثى ب ؾض‌ظهط)47لیا‌تا‌التثاؼ‌اظ‌آی‌ؾالم ثذ
خضش به اجط) اشبس ث آ (تىا تحتضج هافماى(78)غافط:( ت ذاب
هى:فطهایس‌هی اط اهضى قوا تطاى پطضزگاضتاى ؾى گواى‌‌اظ طگع و قز
،1403)هزلؿی،زاس.زض‌تیز‌تأیل‌ایي‌آی‌ضا‌زض‌هضز‌هافماى‌ظهاى‌ذیف‌هی‌ویس.وى
(233ل،29د‌آی ایكاى‌ت لؿوتی‌زیگط خضش اجط)زض ن‌وطی‌اؾتكاز‌وزس.لطآى(27)راحی:(
هی‌وؿای رل تال ضا حك و تنیف‌هی‌ضا ظیاىاض لیاهت، ضظ زض وایس.زازس
اهلل‌لیا‌نسیم‌اط تأیل‌آى‌ضا‌زض‌هضز‌افطازی‌‌ؾالم و‌اظ‌یاضی‌حكزاس‌‌هییع
اس احك ع ع : 6لبي اج) (97ل،1413،حالورتاض‌الفهل)هفیس،( احك ع ع ذس حثبد
تا ت وطزس اهیطهؤهاى-لاطاو رع الیتی ازاه-7پصیطـ زض گطیسس،
اهلل‌لیا‌حطت‌ظطا آی‌ؾالم هی‌ت‌ز ى جا ) ب فعى ئر تذ )وس:اقاض
ام:(ضتمش صف تع و(39)ز:(أت عزاة خز ح ع عزاة م )(67)ا
اؾت تسیس‌نطیح‌ت‌ل‌صاب‌الی‌تطای‌هافماى‌‌صاب‌زیی‌‌اذطی‌آهس
هحطفیي‌اظ‌الیت‌‌حطتف.(102ل،1د،1403)ثطؾی، هضز یعزض ضا آی تأیل‌ایي‌ز
زاس.ضاؾتیي‌هی
تياى‌توثيل-3
ای‌الماء‌هلة‌تط‌هراة‌ت‌واضگطفتي‌توخیل‌‌تكثی‌اؾت.یىی‌اظ‌هفیستطیي‌ضا
وطاى:آل،266-265)تمط:ؾاظز‌‌لطآى‌زض‌هاضزی‌ایي‌قی‌ضا‌ضؾیسى‌ت‌همهز‌ضا‌وتا‌هی
ام:،45-47 آهظ(122ا هلوؼ‌ؾاذتي هض وطز‌‌ت اؾتفاز ایي‌ؾیل اظ ای‌ذز،
گ
ـض‌ی‌اؾق
ؾیقا
یالهلل‌م‌اال‌ؾطا
ت‌ظط
حییطفؿت‌ت
ایاض
41
اض‌هالة‌هكىل‌زض‌لالة‌ثاضات.(78ل،1387)افتراضی،اؾت. سف‌اظ‌تكثی‌‌توخیل،ا
طز ذا يح‌اؾت، ضقایی هطحل ت اتام اظ آى ؾاذتي ذاضد ضقي
(98ل،1391)ذاوپض،طف‌تكثی‌هحؿؼ‌یا‌همل‌‌یا‌هتفات‌تاقس.
أف ذي ا احك أحك )تا‌تتید‌هافمیي‌‌اقاض‌ت‌آی‌لیا‌اهلل‌ؾالم‌ظطا‌حطت
،(109ل،1د،1403)ثطؾی،(35)یؽ:(تحى أ تجع أ ال ذي ئب أ ذي فبى وف
اتراب‌ظهاهساضی‌قایؿت ت‌ثاضت‌زیگط پطزاذتس. آی تفؿیط لالة‌تیاى‌توخیل‌ت زض
اؾت سایت‌یافت ذز ظهاهساضی‌االیك‌و یا یع‌زاضز، لسضت‌سایت‌زیگطاى‌ضا
تا‌طح‌یه‌ؾؤال‌ت‌ؾیل‌آی‌لطآى،تفات‌‌لیا‌اهلل‌ؾالم‌تفات‌ساضز؟نسیم‌اط
ز‌گعیف‌ضا‌هتصوط‌هی (108-109نم،1382)یوی،قس.
تفسير‌تر‌اساض‌داللت‌التساهي‌آي–4
ای‌اظ‌لطآى‌وطین،هراة‌ضا‌ت‌ول‌وطزى‌‌تا‌اقاض‌ت‌آی:تیت‌گای‌الات‌ال
فطهزس.ذاسس‌‌زض‌تیز‌آی‌ضا‌تثییي‌هی‌تط‌لاظم‌آی‌فطا‌هی
زض‌اتتسای‌ذث‌زض‌هؿزس‌هسی،ت‌فلؿف‌تكطی‌احىام‌‌لیا‌اهلل‌ؾالم‌حطت‌ظطا
پطزاذتس‌‌ؾپؽ‌فطهزس:
« حش ، ف اششن ا ب أت ض‌ئخبصب ثبشثثة حك تمبت ال تت ئ «اتما ا
(102وطاى:)آل فب أشو ث بو ع فا عجبد) أطعا ا ( اعبءئب خشى ا(99ل،1،د1403()ثطؾی،28)فاط:
اظ‌ؾی‌ذسا، حطهت‌قطن‌ضا اهل‌اذالل‌زض‌ضتتیت‌زاؿت‌‌ؾپؽ‌‌ایكاى‌اتتسا
تا‌اؾتفاز‌اظ‌هفم‌التعاهی‌یه‌آی‌لطآى،الظه‌اذالل‌ضا‌تطؼ‌اظ‌ذسا‌‌تؿلین‌هحى
تزى، آی‌اس.زاؿت‌ا تالت تا حايطاى‌‌آگا زیگط، ت‌تحهیل‌هطفت‌حك‌ای ضا
اؿاى‌زت‌هی و چطا ذكیت‌تیكتطی‌اظ‌ذساس‌زاضس.وایس؛ ای‌اضف‌ت‌حك،(135-136نم،1382)یوی،
ل‌ؾا
یاظض‌وا‌قن/ز
43/تات
اىؿت
13سفینه 93
42
گيري‌‌تيج
1 هیت‌‌وتایی‌حطت‌ظطا. ضایات‌فطاای‌ت لطآى‌وطین‌‌ؾالم‌اهلل‌لیا‌زض
اؾت. اقاض‌قس
2 ؾالم‌اهلل‌لیا‌اقاض‌ت‌فایل‌‌ذهنیات‌حطت‌ظطاآیات‌تؿیاضی‌اظ‌لطآى.
زاضز.
3 ضایات‌حطت‌ظطا. ؾراى زض وطین لطآى یػ رایگا لیا اهلل ؾالم
نسیم‌اط‌تایؿت فسوی‌زض‌هاضز‌‌‌زض‌ؾراى‌ذز‌هاس‌ذث‌لیا‌اهلل‌ؾالم‌ای‌زاضز.
تؿیاضی‌ت‌آیات‌لطآى‌اؾتسالل‌وطز‌اؾت.
4 ضـ. اظ حطت ت‌‌آى لطآى لطآى، ت لطآى تفؿیط هاس تفؿیطی هتفات ای
ؾت،لطآى‌ت‌تاضید‌‌تفؿیط‌والهی‌اؾتفاز‌وطز‌اؾت.
ای‌تفؿیطی‌رطی‌‌تثیك،تأیل،توخیل‌‌تفؿیط‌تط‌اؾاؼ‌زاللت‌‌ایكاى‌اظ‌گ.5
تط‌تطز‌اؾت.آی‌‌‌التعاهی
کتاتاه‌تطرو‌هىاضم‌قیطاظی..لرآى‌کرين
1 . هحوز، العظينآلؾی، تفسيرالمرآى في الوعاي تحمیك:رح زاضالىتة، چاج‌ال، ثسالثاضی‌ی، لی
ق.1415اللوی،تیطت،
.اتي2 .تا{،زاضالىتة‌الطتی،تیطت،}تیأسدالغابةاالحیط،
ـ.1362چاج‌ال،راه‌هسضؾیي،لن،لی‌اوثطغفاضی،،ههحح:الخصال‌تاتی،هحوستي‌لی،.اتي3
ق.1378ههحح:هسی‌الرضزی،چاج‌ال،راى،تطاى،،7عيى‌اخثارالرضا،__________.4
النعمة،__________.5 الدين و تمام ق.1395چاج‌زم،اؾالهی،تطاى،اوثطغفاضی،لی‌ههحح:،كمال
چاج‌ال،علل‌الطرايع،،__________.6 ـ.1385زاضی،لن،
7 .__________ ، الفمي، لیهي‌اليحضر غفاضی،ههحح: اتؿ‌اوثط راه‌هسضؾیي‌اتكاضات‌اؾالهى ت ت
ق.1413لن،،حظ‌لوی‌لن
گ
ـض‌ی‌اؾق
ؾیقا
یالهلل‌م‌اال‌ؾطا
ت‌ظط
حییطفؿت‌ت
ایاض
43
الوسذ‌حثل،احوس،.اتي8 السلی،تیطت، م.2005،تیت‌االفىاض
هحوس‌تي‌لى،9 آقب‌هاظسضاى، ق.1379چاج‌ال،اله،لن،،7طالة‌أتيهالة‌آل.اتي‌قط
هحوس،.احؿای10 لگطزی، ـ.1385،زاضالحسیج،لن،اسثاب‌اختالف‌الحذيثفط
افتراضی11 . الل، ايات، ر صادق‌پصطي‌در اهام تالر پػف،8تفسيري‌اهام چاج‌ال، ای‌تفؿیط
ـ.1387لم‌لطآى،لن،
لی12 .تاتایی، حظ‌‌زاكگا،لن،اي‌تفسيري‌هكاتة‌‌رش‌تررسياوثط، چاج‌ال،پػكگا ـ.1391،
احوس13 تطلی، رالل‌تي‌هحوس‌تي. هحمك: الوحاؾي، لن،ذالس، االؾالهی، زاضالىتة زم، چاج هحسث، السیي
ق.1371
اتؾیس‌ثساهلل‌تي‌وط،14 اسرارالتأيل.تیای، ارالتسيل ا زاضالىتة‌اللوی،تیطت، ق.1408،
هحوس‌تي‌یؿی،15 السي.تطهصی، زاضالىتة‌اللوی،تیطت، تحمیك‌احوس‌هحوسقاوط، ق.1408،
لن،تسين،.رازی‌آهلی،ثساهلل،16 ـ.1378اؾطاء،
17 ثیساهلل‌تي‌ثساهلل، حؿىای، حاون التفضيل‌في. اعذ التسيل‌لم اذ هؾؿ‌‌في‌ال‌تيت،لةيات‌الازآض
ق.1393االلوی،تیطت،
هحوستي‌ثساهلل،18 یكاتضی، الحذيث‌فةهعر.حاون م.1977،زاضالىتة‌اللوی،تیطت،علم
تیطت،الوستذرن‌علي‌الصحيحيي،،____________.19 ق.1422زاضالفىط،
ت‌تفسي،لثابالسیي‌لی‌تي‌هحوس.ذاظى،الء20 )هطر خازىالتأيل ر ق.1415(،زاضالىتة‌اللوی،تیطت،
اهامعمل‌‌جل‌ضرح‌حذيث‌جداهلل،،ضح.ذویی21 تین‌‌كطآحاض ـ.1377ذویی،تطاى،،هؾؿ
22 في‌تفسيرالمرآى.ذیی،اتالماؾن، لن،الثياى ااضالسی، ق.1401،
ـ.1372تطاى،زاكگا‌تطاى،لغتاه،.زرسا،لی‌اوثط،23
ػاز،هسی،24 ايات‌تفسيري.ضؾتن ضاسي‌ر حؿا،قواضگ ،1 ـ(1388،)تاتؿتاى
اهض‌التسيل‌الكطاف.ظهركطی،هحوز،25 عي‌حمائك‌غ ق.1407،زاضالىتاب‌الطتی،تیطت،
رفط،26 ق.1419الهازق،لن،چاج‌زم،هؤؾؿ‌االهام،يةاصل‌الحذيث‌‌احكاه‌في‌علن‌الذرا.ؾثحای،
تالوأثر،.ؾیی،رالل‌السیي،27 في‌التفسير الذرالوثر م.1993زاضالفىط،تیطت،
اضظگای،28 زراهحوس‌اهیي،.نازلی لن،ؾالم‌اهلل‌لیا‌ضاخت‌عارفا‌حضرت وتاب، ـ.1392،تؾتاى
هحوس29 ثاثایی، المرآى،حؿیي. في‌تفسير الويساى ، لن،اتكاضات‌اؾالهى‌راهزفتط لوی هسضؾیي‌حظ
ق.1417لن،
احوس30 ثطؾى، اللجاج‌لى،تي. أل على ههحح:اإلحتجاج هكس،هحوستالطذطؾاى،، هطتى، اتكاضات
ق.1403
ل‌ؾا
یاظض‌وا‌قن/ز
43/تات
اىؿت
13سفینه 93
44
فل31 ثطؾی، تي. حؿي، المرآى، في‌تفسير الثياى تالغی،هجوع هحوسراز انطذؿط،تحمیك: چاج‌ؾم،
ـ.1372تطاى،
زاض‌الخمااالهالي‌الحؿي،تي.ؾی،هحوس32 ق.1414،لن،فة،چاج‌ال،
33. زرایوی،وثطی، ثأ،،عليا‌اهلل‌سالم‌ثمليي‌در‌تياى‌حضرت ـ.1382تطاى،چاج‌ال،
فةزاضالوط‌هفاتيح‌الغية،.فرط‌ضاظی،هحوستي‌وط،34 ق.1413،تیطت،
تغی،35 فة،زاضالوطهعالن‌التسيلحؿیي‌تي‌هؿز،.فطاء ق.1413،تیطت،
اآلثار.لوی،ثاؼ،36 الحكم و المدينة البحار و ق.1414،چاج‌ال،اؾ،لن،سفينة
سيواي‌ريحا‌پياهثر.وطهی،لی،37 ـ.1380،چاج‌ال،زلیل‌ها،لن،6سير
هحوس.38 ،یمب‌تي‌ولیى، چاج‌چاضم،زاضالىتة‌ههحح:الكافي، ق.1407تطاى،اإلؾالهی،غفاضی‌‌آذسى،
هحوس39 هزلؿى، . االطهارتالط، االئمة اخبار الجامعة لدرر ار األنى چاج‌زم،زاض‌احیاء‌التطاث‌الطتی،،بحار
ق.1403تیطت،
تي.هحوس40 زاض‌نازض،تیطت،}تیالطثمات‌الكثريؾس، تا{.،
المرآىازی،.هطفت،هحوس41 التويذ‌في‌علم االؾالهی،لن، هؾؿ‌الكط ق.1411،
پض42 ههالئی ثاؼ،. ايات‌تفسيري‌اهام‌رضا‌گ‌یعزی، ؾال‌زم،پػی،،ز‌فهلاه‌حسیج7ضاسي‌ر
3قواض ـ(.1389،)تاض‌‌تاتؿتاى
ـ.1371تطاى،ؾپط،فرگ‌فارسي،هحوس،.هیي،43
الوؤتوط‌الالوی‌الاالختصاظهحوس،تي.هفیس،هحوس44 چاج‌ال، ق.1413الكید‌الوفیس،لن،فة،
ق.1413لن،وگط‌قید‌هفیس،ههحح:لی‌هیطقطیفی،،ةالفصل‌الوختار،_________.45
ايات‌تفسيري‌ضيع،.هطیعی،هسی،46 ـ(.1389،)تاض55،لم‌حسیج،قواض‌ضاسي‌‌حجيت‌گ‌ر
47 ضيا،هؤزب،. واهطاى، رش‌گایؿی، صادق‌ضاسي اهام تفسيري ايات ر اه‌‌پػف،7ضاسي
حسیج،قواض 10لطآى ـ(.1391،)تاض‌‌تاتؿتاى
لرآى.هؤزب،ضيا،48 زاكگا‌لن،لن،هثاي‌تفسير ـ.1388،
لی‌احوس،49 ايات‌تفسيري.انح، ر کارترد ،اعتثار وتاب،چاج‌ال، ـ.1387لن،تؾتاى
50 قازی، فیؿی، فريميي،الحذيث:يةدرا. گا چاج‌زم،ؾوت‌‌زاكىس‌‌تازپصي‌هصلحات‌حذيثي‌در
ـ.1388لم‌حسیج،تطاى،
طضتٯ ٪سضٴ اثٷب٪ٯـ ٦ط٬ضٴ ثط زض٬٪٧بٶٳ ذكجٯ سٷٯ ٬ بضثطز ٫٭٨ ذكبثٯ، احتزبد ٬ استسال٠ زض آ٨
بت طآ٨ ٬ حسٶج سفيىػ٫٣ب٦ٯ ترػػى ٦كب٢72ـ 45، ظ 1393تبثستب٨ ، «بق٧ٵبٴ ٬ٶژٮ پژ٬ص» 43ز٥، ض٧بضٮ ٶبظسب٠
مريری بر دريومایة خطب فذکي ي کاربرد فىن خطاب، احتجاج ي استذالل در آن *1طضتٯ ٪سضٴ اثٷب٪ٯ
ي٫٭ا٨ آ٬ضزٮ ٬ سپس تحت چ٫س ي٫٭ا٨ ثٯ 34٪بض٪سٮ اثتسا ٦ط٬ضٴ ثط زض٬٪٧بٶٳ ذكجٯ سٷٯ زض چکيذ:
ؿٵ اظ ض٫٭٪سب٨ ٬ احتزبد ثط ت٭ؾٷح پطزاذتٯ، اظ ر٣٧ٯ: ٦طٵ ٭ٶ٫سٲ ذكجٯ، ثحج س، ٦طٵ ث
آ٪ٱب. آ٪بٮ اٶ٩ ذكجٯ ضا ثب ٩ ذكبثٯ، احتزبد ٬ استسال٠ زض ٫٦ك تكجٷ طزٮ است.
استسال٠. /احتزبد /ذكبثٯ /ذكجٯ /س ا: کليذياژ
ػيی سیا. * ت اشگا .استادیاس د
٠سب
ٶبظضٮ
٧ب ض
/٥ز
43 /تبث
ب٨ست
13سفینه 93
46
مقذم
حب٬ٴ ٪بتٵ چ٫س زض ا٦ط ذكبثٯ ٬ احتزبد ،ض٭ز ٦ٵبق٧ٷٯ ٯ بٮ سٷٯ ٪ب٦ٷسٮ ذكجٯ
پٷص اظ پطزاذت٩ ثٯ اغ١ ٦سئ٣ٯ ي٣ت ٪ب٦صاضٴ ذكجٯ ٬ ز٢ٷ١ اٶطاز آ٨ .٬ استسال٠ است
.ثبٶس ٦٭ضز ثطضسٵ ٬اى ض٭ز
. معرفي خطب فاطمي یا فذکي 1
س اٴ آثبزا٨ ث٭ز ٯ بٴ ذٷجط، زسٮ ٪عزٶٵ ٣ٯ ،طسرٵ ٦سٶ٫ٯ چ٫س حس٬ز زض
، ٶٱ٭زٶب٨ سب٩ اٶ٩ زسٮ ثب زٶس٨ يبجت بض ٪ب٤ زاضت. زض سب٠ ت٥ زطت
ٴ ذٷجط، ثب پٷب٦جط آضتٵ طز٪س ٯ ٪ٷ٧ٵ اظ اٶ٩ زسٮ اظ آ٨ پٷب٦جط ثبضس ٬ آ٪ب٨ زض ب ٣ٯ
طآ٨، زسٮ س ثب ٪ٷط٬ٴ ٪هب٦ٵ تح ٪طسٮ ٬ ثٯ تػطٶح .ٴ ذ٭ز ثبٵ ث٧ب٪٫سب ٦عضيٯ
«اهلل ػيي اىشسه او اىقشي فيي ىشسى ىزي اىقشتي ا أفاء»ث٭ز. ح ٬ ذب٢ػٳ پٷب٦جط
.(38ض٤٬/) « آت ري اىقشتي حق»ض٬ ثٯ ا٦ط ا٢ٱٵ ثٯ شٴ ا٢طثٵ ت٣ طت . اظ اٶ٩(59حطط/ )
ض.. زض ). ث٭زي٣ٷٱب اهلل سال٤ زض زست بق٧ٯ 6اسال٤ ٦ٵاٶ٩ ٦عضيٯ تب ضح٣ت پٷب٦جط طا
٬ ثسب ت٭سف ذ٣ٷٯ ا٠٬ ػت (476ظ 1ـ ٫٦بت د228ظ 8تسٷط تجٷب٨ د ـ177ظ 4ا٫٧٢خ٭ض د
اٴ ضس ثطاٴ حؿطت ثطاٴ ثبظ پس ٷطٴ آ٨ ثٱب٪ٯ ضطح ٦ب ٬ى آ٨ ٬ احتزبد .طزٶس
:. ثسٶ٩ ضطح ٯ6اٴ زض ٦سزس پٷب٦جط ٶطاز ذكجٯا
ضا ثٯ 7ا٦ب٤ ي٣ٵ« ذ٥سٶط»زٯ ا٢٭زاو زض ٦ح١ رحٯ سب٠ ز٥ زطت، پٷب٦جط زض ح
٭ا٨ ز٬ ح١ زض ثٯ ي٫ ثٷت ضا ٪جٵ ٦ط٤ اسال٤ تبة ٬ ا١ .٫س رب٪طٷ٫ٵ ذ٭ز ٫٦ػ٭ة ٦ٵ
آ٨ سب٠ ضا آذطٶ٩ سب٠ حٷبت ذ٭ز طزز ٬ ٪٧بٶس. پٷب٦جط اظ سط ثبظ ٦ٵ ٥ ٦طٵ ٦ٵ٫بض
آ٠ ي٧طا٨/ )« ذ ئال سسه قذ خيت قثي اىشسو ا ح»٫س، اسال٤ ضح٣ت ٦ٵ. پٷب٦جطزا٪س ٦ٵ
ا٪س. ٮ ٪ٵ ث٭زا٬ ٦ح٧س رع پٷب٦جطٴ ٪ٷست ٯ پٷص اظ ا٬ پٷب٦جط (144
. ٧٭ ٯ ط٦٭ز: طزز ض٭ز ٬ حؿطتص اظ ٦ساض ح٭٦ت ذبضد ٦ٵ سٷٯ تطٷ١ ٦ٵ
ضس ٪جبٶس ٦ٵ. آ٪چٯ (ذكجٯ س٭٤، ٪ٱذ ا٢جالٯ)« ئ ىیؼي أ حيي ا حو اىقطة اىشحي»
آ٨ض
٠ زسال
ست٬ ا
د زب
حتٯ، ا
كبث ذ
٭٨٫
طزبضث
٬ٷٯ
سٯ
كج ذ
ٶٳ٧ب
ض٬٪ط ز
ٴ ث٬ض
٦ط
47
ض٥ ثطاٴ ذ٣ٷٯ ثٷت ب آٶ٫س تب اظ ث٫ٵ ثٯ زض ذب٪ٯ بق٧ٯ ٦ٵ (582 ظ ا. ا٪سبة االضطض.). ضس
زض .(٪ٱذ ا٢جالٯ ـ ٪ب٦ٯ ثٯ يخ٧ب٨ ث٩ ح٫ٷ) «تيي مات في ایذیا فذك مو ا أظيت اىساء. »ٷط٪س
( ث٭ز.ذت ت٫ٱب س زض زست ٦ب )ا١ ثٷتاا٪س حب٢ٷٯ اظ ٧ٳ آ٪چٯ آس٧ب٨ ثط آ٨ سبٶٯ
٭ا٨ ٵء زض تػط پٷب٦جط ث٭زٮ، : آ٪چٯ ثٯ ي٫ذ٣ٷٯ ثٯ ارتٱبز ذ٭ز ٪هط زاز ٯ آضٴ.
يب٦ال٨ بق٧ٯ اظ س ضا٪سٮ .ا٧٢ب٠ ٦س٧٣ٷ٩ است ٬ ثبٶس زض زست ذ٣ٷٯ ثبضس ثٷت
، اظ ا٬ پطسٷس ٯعز ذ٣ٷٯ ضت ٬ ثب ا٬ ت٭ طزٮثٯ ٪بچبض ٪ي٣ٷٱب اهلل سال٤ بق٧ٯ .ضس٪س
اٶ٩ :بق٧ٯ ط٦٭ز .ثٯ ظ٨ ٬ طظ٪سا٪٥ :؟ ا٬ تضسس ٵپس اظ ٦طص ٦ٷطاحص ثٯ ٯ ٦
.ي٣ٵ ٬ ا٤ اٶ٩٧ ضا ٭اٮ طت .٣٦ ضا پٷب٦جط ثٯ ٩٦ ثرطٷسٮ اظ ا٬ ضبس ذ٭است٫س
ٯ س ثٯ ٦ست سٯ سب٠ زض حب٢ٵ. پصٶطتٯ ٪طس ٬ س ثٯ تػط ح٭٦ت زض آ٦س
٭ضتٯ ٬ ثٯ ضس٭٠ ذسا س٫سٴ زض اٶ٩ ٦٭ؾ٭و ٪ ا٪س ٣٦ بق٧ٯ ث٭ز ٬ ثؿٵ ٥ ٪٭ضتٯ
(٦190ح٧س ٪ٵ ٪٭ٴ ظ - ض.. س٭٫ب٦ٯ س). حؿطت زاز
٦تٵ ٫سٴ ؛ 49ظ ٦7ز٧ى ا٢ع٬ائسد -ٷخ٧ٵ). اٶ٩ ٦ك٣ت زض ض٬اٶبت ثٯ تػطٶح ثٷب٨ ضسٮ است
٧ب٠ د 210زض سب٠ ) (٬.... 273ظ 5ض. . سٷ٭قٵ زض ا٫٧٢خ٭ض د ؛228ظ2يتسا٠ دشجٵ ٦ٷعا٨ اال؛ 158ظ٫2عا٢
1ثالشضٴ ـ ت٭ح ا٢ج٣سا٨ د ) سال٤ اهلل ي٣ٷٱب ثططزا٪س(. ضا ثٯ طظ٪سا٨ بق٧ٯ زطٴ ٦أ٦٭٨ س
طزز ٯ ذ٣ٷٯ اظ ضأٴ ٬ ارتٱبزش ثط ٪٧ٵٶبت ي٣ٷٱب چ٭٨ زض اهلل سال٤ بق٧ٯ( 38 -37غع
زض آ٨ ض٬ظبض .ضبٶت ذ٭ز ضا زض ٦سزس ٦كطح طز ،زاضز ٬ آ٨ ضا ثط س٫ت ٦س٤ ٦ٵ
زٶس ٯ حٵ طتٯ ضسٮ، س٫تٵ ي٣ٷٱب ٦ٵ هللا سال٤ بق٧ٯ .٦سزس ت٫ٱب ٦طع زازذ٭اٵ ث٭ز
٪٭ضت ا٦ت ا٬ سط .، حسٶخٵ ر١ طزٶسٮ ٬ ٦ت٭اتطات طا٦٭ش ضسٮ استضستٯ ضسٮ
ٱبٴ آ٨ ثٯ ث٭تٯ طا٦٭ضٵ زٶس ٯ چ٭٪ٯ اسال٤ ٬ اضظض ضا ثٯ چط٥ ذ٭ز ٦ٵ٦س٧٣ب٨
.س اسال٤ ٬ ا٦تٷبظات آ٨ ضا ئحٷبء ٪٧٭زٮ ٬ ح ضا ثٷب٨ زاضتپس ثبٶ .ض٭ز سپطزٮ ٦ٵ
ثٯ ٧طاٮ ر٧ٵ اظ ظ٪ب٨ . ايال٤ ٪٧٭ز ٯ ثٯ ٦سزس ذ٭اس آ٦سي٣ٷٱب اهلل سال٤ بق٧ٯ
ضاٮ .٦ب٪س ضت٩ پسضش ٦ٵضت ضاٮ ضت٫ص ثٯ ضاٮ . چ٭٨ ثٯ ٦سزس ٦ٵذ٭ٶطب٬٪سش آ٦س
٠سب
ٶبظضٮ
٧ب ض
/٥ز
43 /تبث
ب٨ست
13سفینه 93
48
ث٭ز ٬ ي٣٧ص ٦حٷٵ آ٪چٯ ضت٩ ٶ٫ٵ ٪٭و ٫٦ص ٬ ضتبض ٯ س٫ت بق٧ٯ س٫ت پسضش
ذ٣ٷٯ ثٯ ٧طاٮ ط٬ٵ اظ ٦ٱبرط ٬ ا٪ػبض زض .پٷب٦جط ثطاٴ ا٦ت ثٯ اض٦ب٨ آ٬ضزٮ ث٭ز
طاء ٦طؾٷٯ ثٯ اٶطاز ذكجٯ پطزاذت. زض ٦ٷب٪ٯ ٦سزس چبزضٴ آ٬ٶرتٯ ضس ٬ ظ .٦سزس ث٭ز
سپس س٭ت طز تب .ذبست٦ز٣س ضا ٢طظا٪س ٬ ذط٬ش حبؾطا٨ ثطاٴ طز ٯ ٪ب٢ٯ
. ٫٦س، تطسب٪٫سٮ ٬ آتطٷ٩ . سر٫ٵ حٷ٧ب٪ٯ ث٣ٷ، ٣ٯآ٪بٮ سر٩ ت .طز٦ز٣س آضا٤ ٷ
احسبس ٬ ذطز ٬ ٬رسا٨ حبؾطا٨ ضا ثٯ ٦ز٣س طاذ٭ا٪س تب حزت ي٣ٷٱب اهلل سال٤ بق٧ٯ
ٯ ت٭ ظ٨ .زا٪ستٷ٥ ٬ ت٭ ٬ ٦ب٦ت ضا ٪ط٫بذتٷ٥ طزز ٬ يصضٴ ثبٵ ٪٧ب٪س ٯ ٦ب ٪٧ٵت٧ب٤
ثطاٴ است٧بو ذكجٯ سٷٯ ضاي٣ٷٱب اهلل سال٤ پس بق٧ٯ ث٭زٴ ٬ ٦ب ضا اظ ت٭ ذجطٴ ٪ج٭ز
.٧ٯ ر٭ٶ٫سب٨ حٷت زض ت٧ب٤ تبضٶد اٶطاز ط٦٭ز
اسىاد خطب. 2
ٮ. ( 280-204اث٭ ا٢ؿ١ ٦ح٧س اث٩ قبط ٦ط٬ظٴ )« ثالبت ا٫٢سبء»اٶ٩ ذكجٯ زض
.ضٷٯ ٬ س٫ٵ ؾجف است٬ زض تبثٱبٴ ٦تجط ( 24 -23ثالبت ا٫٢سبء چبح ثٷط٬ت غع). آ٦سٮ است (124سٷس رط ضٱٷسٴ ظ ي٣ٷٱب اهلل سال٤ٵ بق٧ٯ ظطا ظ٪س) . کاربرد يسيع سجع در خطب 3
. ذكجٯ زاضاٴ آضاٶطٱبٴ ٢هٵ ٬ ٫٦٭ٴ ثسٷبض ٬ ثٯ ذػ٭ظ غ٫ت سزى است
چطا ٯ ٪خط ٦طس١ ،٪ٷستي٣ٷٱب اهلل سال٤ ٥ اٶ٩ پ٫ساض ضسٮ ٯ اظ بق٧ٯ٦٭ ٧ٷ٩ ا٦ط،
حب٠ آ٪ٯ زض ذكجٯ تطجٷٯ ٬ استبضٮ ٬ .ضبٶت ٪ٷست ذ٭اٵ ٬ثٯ ظثب٨ زاز ٬است
ال٤ ا٬ ٪ٯ .اظ ت٧ب٤ ٫٭٨ سر٫٭ضٴ ثٱطٮ رستٯ است صحؿطت .٫بٶٯ ثٯ بض ضتٯ است
ٯ ال٦ٵ ا٢ٱٵ زض ثبضٮ ي٥٣ ٬ ٦طت ٬ ،ال٦ٵ ثططٴ ٬ زض حس ثبظ ذ٭است٩ س ث٭ز
٦ربقجٷ٩ حؿطتص ٪ٯ آ٪ٱب ٯ ث٭ز.٬ ايػبض ئحٷبء اسال٤ ٬ اضظضٱبٴ آ٨ ثطاٴ ت٧ب٤ ط٨٬
پس ثبٶس ٯ ست٫س.ق٣جب٨ تبضٶد ذ٭اب٨ ٬ ح ٧ٳ حا٪س، ث٣ٯ زض ٦سزس حبؾط ث٭زٮ
ثٯ .حزت ذسا ثطاٴ ٦طز٤ ٬ زض ا٬د ػبحت ٬ ثالت ثٷب٨ طزز ٯ اٶ٫ب٨ ح١ طآ٪٫س
آ٨ض
٠ زسال
ست٬ ا
د زب
حتٯ، ا
كبث ذ
٭٨٫
طزبضث
٬ٷٯ
سٯ
كج ذ
ٶٳ٧ب
ض٬٪ط ز
ٴ ث٬ض
٦ط
49
ظٶ٫ت جطٴ ٫٦ٷ٩ ٩٬ س٫د ال٤ زض ذب٪سا٨ پٷب٦جط، ا٦طٴ قجٷٵ ث٭زٮ اظ ا٦ٷطا٧٢إيال٬ٮ اٶ
.ض٭ز . اٶ٩ ٪تٯ ٦إٶسٴ ثط ٬حبت آ٨ ض٧طزٮ ٦ٵسزٱبٴ طا٬ا٪ٵ ٪١ ضسٮ است ٪ٷع
. فرستي اجمالي از محتای خطب 4
ح٧س ٬ ستبٶص ا٢ٱٵ -1
ـ ضٱبزت ثٯ ٬حسا٪ٷت حؿطت ح 2
ـ غبت ثبضٴ 3
ـ ثحخٵ زض ضؤٶت حؿطت ح 4
ا٦ت٫بو ٬غ شات ثبضٴ تب٢ٵ -5
ذسا٬٪س زض ٷٷت ٪ب ٩٧٦ ث٭ز٨ -6
آطٶ٫ص اضٷبء ٬ چ٭٪ٵ آ٨ -7
سضت ٬ ٦طٷت ا٢ٱٵ -8
٪ٷبظٴ ذسا٬٪س اظ ٦ر٣٭بت ثٵ -9
ـ سجت آطٶ٫ص 10
قبيت ٬ ٦ػٷت ذسا٬٪س -11
6ـ ضٱبزت ثٯ ضسب٢ت پٷب٦جط12
اٶزبز ٬ اذتٷبض پٷب٦جط پٷص اظ ذ٣ت -13
6ثخت ضس٭٠ اهلل -14
ا٬ؾبو ٬ اح٭ا٠ ٦طز٤ زض رب٣ٷت -15
ـ ضسب٢ت پٷب٦جط ذبت٥ 16
اسا ضسب٢ت -17
٬6بت پٷب٦جط -18
6صضٴ ثط ظ٪سب٪ٵ ضس٭٠ اط٤ -19
٠سب
ٶبظضٮ
٧ب ض
/٥ز
43 /تبث
ب٨ست
13سفینه 93
50
ـ ٦٭ٷت ٦ٱبرطٶ٩ ٬ ا٪ػبض 20
ٴ ٦س٧٣ب٪ٵ ب ٪طب٪ٯ -21
تبة ٬ يتطت -22
طآ٨ ٬ ذػ٭غٷبت آ٨ -23
احب٤ ٬ ٣سٳ تططٶى آ٨ -24
اقبيت ٬ پٷط٬ٴ اظ ذسا٬٪س -25
«اػيا أي فاط»ـ بق٧ٯ ظطاء ٬ ٦طٵ ذ٭ز 26
ـ ؿبٶ١ ا٦ٷطا٧٢إ٫٦ٷ٩ 27
٦٭ٷت يطة زض يػط ثخت -28
٦طٵ ا٦ٷط ا٧٢٭٫٦ٷ٩ ثٯ ي٫٭ا٨ است٭اض ٫٫سٲ زٶ٩ -29
6اسال٤ ثس اظ ضس٭٠ اهلل -30
٦سئ٣ٳ اضث -31
سر٩ ثب ا٪ػبض -32
ات٧ب٤ ثٯ ا٦٭ض ٦س٧٣ٷ٩ -33
6سط٪٭ضت ٦س٧٣ٷ٩ پس اظ ضح٣ت پٷب٦جط اط٤ -34
ـ ات٧ب٤ حزت 35
ذكجٯ حؿطت حبٶتٵ ضٷ٭ا ٬ ث٣ٷ اظ ت٧ب٤ ،ض٭ز ٧ب٪٭٪ٯ ٯ زض ٱطست زٶسٮ ٦ٵ
ٯ ٫٭ظ اظ ت٣ٷ٧ٵ اظ ٦جب٪ٵ زٶ٩ ٦جٷ٩ اسال٤ ثطاٴ ٦طز٦ٵ .اغ٭٠ ٬ ط٬و زٶ٩ است
ا٦ب چٯ ظ٬ز طا٦٭ش طز٪س ٯ چٯ ث٭ز٪س ٬ ا٫٭٨ ثب ا٪س، تٯ٪ط پٷب٦جط بغ٣ٯ چ٫سا٪ٵ
٬ ثط سط ٦ٷطاث اٶ٩ پٷب٦جط، ا٪س ي٫بٶت ذسا ٬ پٷب٦جط ثٯ چٯ ذٷطٴ اظ ز٪ٷب ٬ آذطت ضسٷسٮ
.طز٪س آ٪چٯ ضا طز٪س
آ٪ٱ٥ ثٯ ي٫٭ا٨ .ض٭ز ٭ا٨ ثٯ ٦سئ٣ٯ س ٬ اضث ٦طث٭ـ ٦ٵزض ٦ٷب٨ ٧ٯ ي٫ب٬ٶ٩ ٶ ي٫
آ٨ض
٠ زسال
ست٬ ا
د زب
حتٯ، ا
كبث ذ
٭٨٫
طزبضث
٬ٷٯ
سٯ
كج ذ
ٶٳ٧ب
ض٬٪ط ز
ٴ ث٬ض
٦ط
51
ٯ تب پٷص ا٪س زذتط اظ پسض، چٯ ٫٭ظ اٶ٩ ٦طز٤ طا٦٭ش ٪طزٮثٷب٨ ٶ اغ١ ٬ آ٨ اضث
ضس٪س ٬ ٯ ٭ض ٦ٵاظ اسال٤، زذتطا٨ ح حٷبت ٥ ٪ساضت٫س ٬ ثب زست پسضا٨ ذ٭ز ظ٪سٮ ث
ت٭ا٨ ثب . پس ز٬ثبضٮ ٦ٵ٫٦س٪س ا٢ٱٵ اظ ٧ٳ ح٭ ثٱطٮ ٤ ٬ يسا٢تا٦ط٬ظ ثٯ ٶ٩٧ اسال
ت. پٷساست ٯ اط ثب زذتط پٷب٦جطضب٨ ٬ ثسيتٱبٶٵ ح٭ آ٪ٱب ضا ظٶط پب صاض ب ثٱب٪ٯ
اط ا٦ط٬ظ ثب ر١ حسٶج .حب٠ زٶط ظ٪ب٨ رب٦ٯ چ٭٪ٯ ذ٭اس ضس ،چ٫ٷ٩ ضتبض ٫٫س
ثطٴ طظ٪سا٨ ا٪جٷبء ا٢ٱٷست ثب ٦ت٩ آٶبت طآ٪ٵ ٯ ثٷب٪ط اضث٬ اس٫بز آ٨ ثٯ پٷب٦جط،
يتطت زض اٶ٫زبست ٯ طآ٨ ٬ .٦بضؾٯ ٪٧بٶ٫س، ثسب چٯ ثط سط طآ٨ ذ٭ا٫س آ٬ضز
٬ ظطا ا٢٬ٷ٩ حب٦ٵ .ٷطز تب اسال٤ ثطاٴ ٧ٯ يػطب ٬ ٪س٣ٱب ثبٵ ث٧ب٪س ٥ طاض ٦ٵ٫بض
.طزز ٢٬ٷ٩ طثب٪ٵ زض ضاٮ احٷبء زٶ٩ ٦ٵ٬ ا اسال٤ پس اظ ضس٭٠ ذسا
. بررسي فىن خطاب، احتجاج ي استذالل در خطب فاطمي 5
معرفي گیىذ خطب ي تاثير شخصيت گیىذ در شىوذگان -5-1
، الأقه 6أي فاط أتي حذ . ث قاىت: ایا اىاس! ئػيا5-1-1 أقه ػدا تذا غيطا ال أفؼو شططا.
ا٤ ٬ پسض٤ طاء ذكبة ثٯ ٦ٱبرط ٬ ا٪ػبض ط٦٭ز: اٴ ٦طز٤ ثسا٪ٷس! ٯ ٩٦ بق٧ٯبق٧ٳ ظ
آذط ذ٭ا٥ ت، ثٷب٨ ا٤ ٬ زض ا٠٬ آ٪چٯ زض . زض آذط آ٪چٯ اظ ا٠٬ تٯاست ٦6ح٧س
ال٦ٵ ٣ف ٬ ٪بثزب ثط ،٩٦ اٶ٩ است(٫بٶٯ اظ اٶ٫ٯ حط ح ا٠٬ ٬ آذط زاض٤ ) ٦ٵ
.ز٥ اطاـ زض ال٤ چٷعٴ ضا ا٪زب٤ ٪٧ٵآ٬ض٤ ٬ ز٬ض اظ حٷت ٬ ٶب زض سجٷ١ ظثب٨ ٪٧ٵ
: ذ٭ضز ثٯ چط٥ ٦ٵاٶ٩ طاظ اظ ذكجٯ : ٪بتٵ زض ضطح
زا٪ستٷ٥ ٯ چٯ ٦طٵ حؿطت ثب اس٥ ٬ ٪ست تب طزاٴ ٷب٦ت ٪٭ٶ٫س ٯ ٦ب ٪٧ٵ -1
.طزٶ٥ ت ٬ط٪ٯ ٶبضٶص ٦ٵ پطزٮ سر٩ ٦ٵسٵ اظ ٬ضاٴ
ت ٬ يبضٴ اظ ـ ايال٤ اٶ٫ٯ سر٩ ٩٦ اظ ا٠٬ تب آذط ٶٵ است ٬ غس زض غس زضس2
، تب ٦طز٤ ال٤ ٬ٴ ضا ثٯ ٦ب٤ يػ٧ت ذ٭ز . ٶ٫ٵ اضبضٮض٬ٴ است ط ٭٪ٯ ذكب ٬ ظٶبزٮ
٠سب
ٶبظضٮ
٧ب ض
/٥ز
43 /تبث
ب٨ست
13سفینه 93
52
.ثب سر٫ب٨ ٦طز٤ يبزٴ ٪س٫زٷسٮ ٬ احت٧ب٠ ذكب زض آ٨ ٪س٫س
اضبضٮ ثٯ اٶ٩ ٪تٯ ٯ ١ حؿطت ٧چ٭٨ ٭٢ص يبضٴ اظ ط ٪٭و ثٷٱ٭زٵ ٬ -3
حزت :٭٠ ٬ ١ ٬ تطٶط ٦ػ٭٦ٷ٩ اضبضٮ ثٯ ٦ب٤ يػ٧ت ٣ٵ ٯ .يجج است
.است
زاضز ٯ اٶطب٨ اظ پ٫ذ ٪طٴ ضا ثط اسبس آٶبت طآ٪ٵ ايال٤ ٦ٵ حؿطت چ٫ٷ٩ ٦طٵ
.است ٯ آٶٯ تكٱٷط زض ضأ٪طب٨ ٪بظ٠ ضسٮ ٬ الظ٦ٯ آ٨ ٫٦عٮ ث٭ز٨ اظ ت٧ب٤ ا٪حطابت است
اسكٯ ٪سجتص ٬ آ٪بٮ ذ٭ز ضا ثٯ ٬ .٫س اٶ٩ طاظ ذ٭ز ضا ثٯ ذ٭ز ٦طٵ ٦ٵحؿطت زض
ىقذ جائن سسه أفسن ػزیز ػيی ا ػت »: ط٦بٶس ض٫بسب٪س ٬ ٦ٵ ثب پٷب٦جط ثٯ ٦طز٤ ٦ٵ
اٴ اظ هلل ثٯ آٶٯحؿطت ثطاٴ ٦طٵ ضس٭٠ ا (128ت٭ثٯ/) «حشیص ػيین تاىی سؤف سحی
پٷب٦جطٴ ٯ اظ .ضسب٪س ٯ ضست ٦حجت حؿطت ثٯ ٦طز٤ ضا ٦ٵ ٪٧بٶس طآ٨ استطٱبز ٦ٵ
ضست ضح٧ت ضا زض حطٶع ث٭زٮ ٬ بٴ ٦طز٤ ٦تأحط ضسٮ، ٪سجت ثٯ ساٶت آ٪ٱب سرتٵ
حبال چ٭٪ٯ است ٪٭و ثطذ٭ضز ٦طز٤ ثب اٶ٩ ثبظ٦ب٪سٲ پٷب٦جط ٬ .ثبضٲ آ٪ٱب اي٧ب٠ ٪٧٭زٮ است
ت ، ٦طز٤ ح ٦ض٭ز؟ آٶب پس اظ زض صضت پٷب٦جط چ٭٪ٯ ٦عز ضسب٢تص پطزاذت ٦ٵ رب٢
: ثبٶس ط٦ب٪جطزاض ثبض٫س ٯ ط٦٭ز ؟ ٬ ٶب ٦كبث آٶٯ ا٢ٱٵزاض٪س اثب زست٭ضات حؿطتص ض
اط اظ (129/ )ت٭ثٯ «تىا فقو حسثي اهلل ال اى اال ػيی تميت سب اىؼشش اىؼظیفا »
.٥٫ . ثط ا٬ ت٭١ ٦ٵ: ذساٴ ثعض ٦طا بٷستست٭ضات ت٭ ض٬ٴ ثططزا٪س٪س پس ث٭ز
قاىت: فا تؼزس تؼشف تجذ أتي د ساءم أخا ات ػي د سجاىن، ». 5-1-2
«6اىؼزي ئىیىؼ
ذت ب١٦ اظ اط ٦٭ٷت ا٬ ضا اظ ٪هط ٪ست زض ٫ٷس ٬ ض٫ب ٫س: ٯ ٦ٵحؿطت اؾب
٬ ثطازض پسط ي٧٭ٴ ،ٶبثٷس ٯ ا٬ پسض ٩٦ است ٪ٯ پسض ظ٪ب٨ ض٧ب ا٬ زاضتٯ ثبضٷس، زض ٦ٵ
چٯ ٪ٷ٭ غت است آ٪ٯ ٩٦ ثب ا٬ ٪سجت .٩٦ است ٪ٯ ثطازض ٬ پسط ي٧٭ٴ ٦طزا٨ ض٧ب
.زاض٤
آ٨ض
٠ زسال
ست٬ ا
د زب
حتٯ، ا
كبث ذ
٭٨٫
طزبضث
٬ٷٯ
سٯ
كج ذ
ٶٳ٧ب
ض٬٪ط ز
ٴ ث٬ض
٦ط
53
: طاظ ثسا٨ اضبضٮ زاضز يجبضت است حؿطت زض اٶ٩ ٪بتٵ ٯ
ظٶطا اقبيت .٦طٵ س٧ت ضسب٢ت ٬ ضرػٷت پٷب٦جط ثٯ ضطـ آ٪ٯ ض٫بذتٯ ض٭ز -1
ا »ٯ پٷب٦جط اظ ض٬ٴ ٭اٴ ٪س سر٩ ٪٭ٶس . ٧ب٨ ثبٶس ثسا٪٫س طو ثط٦طت است
ٯ ، بق٧ٯ پبضٲ ت٩ ذ٭ز زا٪ستٯ ٯ ط ٬ ثط اسبس ٧ٷ٩ ٬حٵ (3)٪ز٥/« یطق ػ اىي
آ٪بٮ ،بة ذسا ٬ يتطت پٷب٦جط ٦تس ثبضسثٯ ت ، ٬آظاضش زس پٷب٦ط ضا آظضزٮ است
ت ٪٧ٵ پس .٫س اظ ضاٮ زض٫٧ٵ ٬ آظاض ٦بث٣ٯ ٪٧ٵ ٫س ٬ ثب بق٧ٯ طع ثب ا٦ط پٷب٦جط ٦رب٢
ثب .ثٯ اٶطب٨ استپٷب٦جط ٬ يس٤ اٶ٧ب٨ ٣جٵ ٪سجت ٦طت ٪سجت ثٯ٪تٯ اغ٣ٵ زض يس٤
ض٭٪س تب ٣٦٭٤ طزز ض٧بضٲ ٦٭٫٦ٷ٩ ٬اٵ ثٯ حؿطت ٬ آظ٦بٶص ٦ٵ ز٤ضح٣ت پٷب٦جط ٦ط
. آ٪ب٪ٯ اظ ا٠٬ ٪ٷع اٶ٧ب٨ زض ٣٭ثطب٨ ضاٮ ٪ٷبتٯ ث٭ز ط ا٪س آ٪ب٨ ٯ ضاٮ اضتساز ضا پٷ٧٭زٮ
اٶ٫ اٶ٩ طغت طا٥ ضسٮ تب اٶ٧ب٨ زض ٦ح ا٪س. ٪ساضتٯ چ٫س ٦زب٢ٵ ثطاٴ نٱ٭ض
.٨ ٬اى ض٭زا٦تحب
٬ پسط ي٧٭ ٬ ،ـ اضبضٲ بق٧ٯ ثٯ اٶ٩ ٪تٯ ٯ پٷب٦جط پسض ٩٦ ث٭زٮ ٬ ٪ٯ پسض ظ٪ب٨ ض٧ب2
زض سٷٯ ٦ٱبرط ٬ ا٪ػبض ثٯ ز٪جب٠ .٧سط ٩٦ ث٭زٮ ٬ ٪ٯ ٷچٷ اظ ٦طزا٨ ض٧ب ثطازض ٬
ثٯ رٱت ٪ست ٦ٱبرطٶ٩ ٯ ثٯ پٷب٦جط ،ا٪ػبض ٫بض ٪ٱبزٮ ضس٪س .٦طٵ ذ٣ٷٯ ث٭ز٪س
ٯ ثٯ پٷب٦جط عٶس٪س ٬ اظ ٦ٷب٨ آ٪ٱب سٵ ضا. اظ ٦ٷب٨ ٦ٱبرطٶ٩ طٶص ضا ثط٪عزٶتط٪س
، چٯ سٵ ثٯ پٷب٦جط ٪عزٶتط غحٷح ثبضس ب ا٦ب ثٯ ضاستٵ اط اٶ٩ ٦ٷبض .٪عزٶتط ثبضس
، حب٥؛ 299ظ2ا٢ػحٷح د ،تط٦صٴ –أ٪ت آذٵ ٵ ا٢س٪ٷب ٬ االذطٮ ) (است؟ ثطازضش )ث٫ب ثط يس اذ٭ت
٧جط ؟ ٦ط پٷ٬ پسط ي٧٭ ٬ زا٦بزش؟زذتطش؟ پبضٲ ت٫ص؟ ٶب طزٴ زٶط (14ظ3ا٧٢ستسض د
، طظ٪س اسبس ٧ٳ ٭ا٪ٷ٩ ح٭ٵ ٬ يطٵ؟ ٬ ٦ط ثط رع اٶ٩ زذتط طظ٪س زٶطٴ زاضتٯ
زٶسٮ طتٯ ثٯ ز٪جب٠ ؟ پس چٯ ضس ٯ اٶ٩ اغ١ ضا ٪باظ ٧ٯ ثٯ ا٪سب٨ ٪عزٶتط ٪ٷست
؟٪سجٱبٴ زٶط ثط آ٦س٪س
اضبضٲ حؿطت ثٯ ٬بٶى ؟ ضبٶس. آ٪بٮ اضبضٮ ثٯ ٦طزا٫٨س ٦ٵ حؿطت اضبضٮ ثٯ ظ٪ب٨
٠سب
ٶبظضٮ
٧ب ض
/٥ز
43 /تبث
ب٨ست
13سفینه 93
54
ا٦ب٤ حؿطت ثٯ ٦٭ٷت . ٷطز ض ٦ٵپس اظ ذ٭ز ثبضس ٯ ٧سطٴ پٷب٦جط ٦ال تجطد طا
، ٯ ثب ذكبة ثطازض ٬ پسط ي٧٭ٴ ضس٭٠ ضبضٮ زاضز ا٦ب ٪ٯ ثب ٢م ٧سط ٩٦ا 7ي٣ٵ
پس زض حؿ٭ض ٦ب چٯ ربٶٵ است ثطاٴ .ثب٢ٷس ٬ ٦ب ثٯ پٷب٦جط . ٯ پٷب٦جط ثٯ ي٣ٵ ٦ٵذسا
؟ ط ٪عزٶتط ٬ ثٯ حب٠ ا٦ت ا٬ ز٢س٭ظتطچٯ سٵ اظ ٦ب ثٯ پٷب٦ج .زٶط ٪سجٱب ٬ حسجٱب
زاس ائالػ ذسج اىششمی، ضاستا ثثج، آخزا ات فثيغ اىشساى صادػا: . ب٢ت5-1-3
.تأمظا، داػیا اىي سثیو ست تاىحن اىػظ اىحس
س پسض٤ ضسب٢ت ذ٭ٶص ضا ثٯ ٦طز٤ ضسب٪س زض حب٢ٵ ٯ ٷب٤ ا٬ ثٯ ضسب٢ت ثط اسبس پ
ثب ٦ططٷ٩ ر٫ٷس ٬ ٦طز٤ .اظ استب٪ت ثٯ ٦ططٷ٩ ض٬ٴ ثط طزا٪س .ا٪صاض ٬ تطسب٪ٷس٨ ث٭ز
حؿطت زض اٶ٩ طاظ ثٯ ض٬ضٱبٴ اثال .زي٭ت ٪٧٭ز ذٷطذ٭اٵب ٦٭يهٯ حس٫ٯ ٬ ثضا
پس ثط .اس٭ٮ پصٶطٴ اظ اٶ٩ ض٬ش ٦تبثت ٪٧بٶ٫س٪ج٭ت اضبضٮ زاضز تب ٦طز٤ ثط اسبس
ثطاثط ٦ططٷ٩ اٶستبزٮ ٬ زض ٦بث١ اٶ٩ ضست اسبس آٶبت ا٢ٱٵ ٬ س٫ت ٪ج٭ٴ ثبٶس زض
حذ سسه اهلل اىزی ؼ اشذاء ». بضٷ٥ئت ٪سجت ثٯ زض٫٧ب٨، ٪سجت ثٯ ٦طز٤ ضحٷ٥ ثثطا
٣ص ٬ ثب ٦٭يهٯ حس٫ٯ ثبٶس ثب ح٧ت ٬ ثطب٨ ثطاٴ ا (.29)٪ز٥/ «ػيي اىنفاس سحاء تی
ي٣ٷٱب ٪ٷع چ٫ٷ٩ اهلل سال٤ حؿطت بق٧ٯ .ضا ثٯ ضاٮ ح زي٭ت ٪٧٭ز ، آ٪ٱبثطاٴ ا١ شط
آ٬ضز ٭ٶس. ثطاٴ حب٪ٷت سر٫ص ز٢ٷ١ ٦ٵ سر٩ ٦ٵآٶس ثطاٴ ٦طز٤ . ثٯ ٦سزس ٦ٵ٫س ٦ٵ
ض٭ز ط آ٪ٯ ٪٭ضٴ اظ ٶت ٷطز تب سا بٴ ٦رت٣ ٦٭يهٯ ٬ پ٫س ٧ ٦ٵ ٬ اظ ض٬ش
. ثطاستٵ طزا٪٫س ت٧ب٤ ض٭ز ثطاٴ آ٪ب٪ٯ ض٬ٴ ثط ٦ٵ ض٬٪ص ض٬ض٩ است ٬ حزتاٶ٧ب٨ زض
٧ رب٨ ؟ آ٪ٱب ٯ اظ سر٩ حؿطت ٦تأحط ضسٮ ٬ طٶبزٴ اظ يي٣ت اٶ٩ است٫ب چٷست
ا٪س ضبٶس ثٯ ٢حبل آ٪ٯ ثٯ ٦ب٤ ٬يٵ زست ٪ٷبتٯ .٪ٱ٫س ز٫س ا٦ب ثٯ ح طز٨ ٪٧ٵ سط ٦ٵ
ضسس ٬ ثٯ ض٫٭٪س ت٫ٱب ثٯ ٭ضٱبٶطب٨ ٦ٵ ٦ٵ ٭زضب٨ اظ ح ذب٢ٵ است ٬ آ٪چٯ٬ نط ٬ر
ض٫٭٪س ا٦ب ساٶت . ٦ٵز٫س ض٭٪س ا٦ب تٷٷط ض٬ٶٯ ٪٧ٵ . ٦تأحط ٦ٵٶبثس رب٪ٱبٶطب٨ ضاٮ ٪٧ٵ
ظٶطا نط ٬ر٭زضب٨ اظ ز٪ٷب ٬ ٦كب٦ى آ٨ پط ضسٮ ٬ زٶط نطٷتٵ ثطاٴ ارطاٴ .ض٭٪س ٪٧ٵ
آ٨ض
٠ زسال
ست٬ ا
د زب
حتٯ، ا
كبث ذ
٭٨٫
طزبضث
٬ٷٯ
سٯ
كج ذ
ٶٳ٧ب
ض٬٪ط ز
ٴ ث٬ض
٦ط
55
زا٪س اظ ض٬ضٵ زٶط ت ٯ اٶ٩ حٷت ضا ثٯ ذ٭ثٵ ٦ٵحؿط .ا٦ط ا٢ٱٵ ثبٵ ٪٧ب٪سٮ است
٠ ذ٭ز ضا ، ٪ساٴ ا٬ ضا ض٫ٷسٮ ز٢جب٨ ح ٬ حٷت زض ضاستبٴ تبضٶدر٭ٶس تب قب ثٱطٮ ٦ٵ
ر٭ٶس ٬ تب ٫س ٬ اظ آ٪ٱب ز٬ضٴ ٦ٵ ٬يبء ال٤ ح طاض ز٫س، پس ثب ٦رب٢ٷ٩ ٱط ٦ٵ
.٦ب٪س ا٪تٱبٴ تبضٶد ثط ٱط ذ٭ز ثبٵ ٦ٵ
ٯ ثط ٶب٪ٵ ح ،اٶ٩ ٥٫٦ زذتط ٦ح٧س ث٫سٮ ٬ ضس٭٠ ذسا :ط٦٭ز حؿطت. 5-1-4
پط٬ضزبض طستبزٮ، ٫٦ترت ض٬ظبض ٬ ٪٧بٶ٥ ٯ پسض ٩٦ ز٥ ٬ ايتطا ٦ٵ ٭اٵ ٦ٵ
ا٬ ضا ثطعٶس ط٦٭ز،است. ذسا٬٪س يب٥٢ ا٬ ضا آطٶس ٬ ٪ب٤ ا٬ ضا ثٯ ٧ٯ ذالٶ ايال٤
طزا٪س. پسض٤ ضسب٢تپٷص اظ آ٪ٯ ضسب٢ت زس، ا٬ ضا اذتٷبض طز پٷص اظ آ٪ٯ ٦ج٭ث ثٯ
ضا ثٷب٦٭ظز، ا٬ ضا ثٯ ثطط٪هب٤ ظ٪سٵ ٳثطعٶس تب ا٬ ٣ٷٯ ٦ػب٢ح يب٢ٷ ٦ح٧س ضا آطٶس ٬
٬ حبٶ آبٮ ٬ ٬ا ٬بٶى٣ٷٯ ح٭ازث ٬ س٭ا٪ح صضتٯ ٬آٶ٫سٮ احبقٯ زاز، ٬ ثٯ ٧ٯ
.يب٢ٷٯ ذ٭ز ط٦٭ز ح٧ت٦٭ز، آ٪بٮ ثطاٴ ات٧ب٤ ا٦ط ذ٭ز ثطا٪ٷرت ٬ ٦أ٦٭ض ا٪بش ط
ثٯ ٦ب٤ ضطح: زض اٶ٩ طاظ حؿطت پس اظ ضٱبزت ثٯ ٶب٪ٵ ذسا ٬ ضسب٢ت پٷب٦جط
جطا٨ ٬ پبٶب٨ پٷب٦جطٴ ٯ ط چ٫س زض ٪طئٳ ز٪ٷ٭ٴ، ذبت٥ پٷب٦ .٫س اضبضٮ ٦ٵ 6پٷب٦جط
٧٭ ٯ يب٥٢ .٬اى ٬ زض ٦ب٤ ي٥٣ ا٢ٱٵ ا٢٬ٷ٩ است، ا٦ب زض ثرص س٣س٣ٯ ٪ج٭ت است
آد ». پٷب٦جطٴ ٯ ذ٭ز اضبضٮ زاضز: ضس ز ا٬ست ٬ اط ٪ج٭ز اال ذ٣ ٪٧ٵقٷ١ ٬ر٭
٣ٷ سٷس رال٠ ا٢سٶ٩ آضتٷب٪ٵ ظ )« د تحت ىائي مت » (95ضطح ػ٭ظ ا٢ح٥ ثب ٦س٦ٯ ٬ تػحٷح ٬ ت
٨ ظ٦ب٨ ٩٦ پٷب٦جط ث٭ز٤ آ (1154-766-466-406-268-260-145ظ ٧ب٨ ) «ثیا آد تی اىاء اىطی
٧٭ ٯ ث٫ب ثط ٦ؿ٧٭٨ ض٬اٶبت زض ثس٬ ذ٣ت ٬ سزسٮ .ضس ٯ ١ ٬ر٭ز آز٤ سطضتٯ ٦ٵ
ض.. تسٷط ) ٫س اٶطب٨ ٬ ٦ب٦طب٨ ضا ٦طبسٮ ٦ٵ 7 ، حؿ٭ض زاضتٯ ٬ آز٦٤الئ ثط آز٤
(. 191 - 190غع 1ا٧٢ٷعا٨ تطر٧ٯ بضسٵ د
ال٤ ثٯ ايطاة ذس٦بت اساضبضٮ طزٮ ٬ 6حؿطت ثٯ ٦ب٤ ز٪ٷ٭ٴ پٷب٦جطآ٪بٮ
ا٪س ٬ اٶطب٨ تب آ٪ٱب ٯ حط٦ت ٦ب٤ ٫٦٭ٴ پٷب٦جط ضا ٪ساضتٯ ،٪٧بٶس رب٣ٷت ضا ٭ضعز ٦ٵ
ٷب٦جط ثطاٴ ثٱج٭ز ا١ ثٯ حط٦ت پبسساضت ذس٦بت پا٪س، ال ٪ط٫بذتٯ ضا آ٪چ٫ب٨ ٯ ست
٠سب
ٶبظضٮ
٧ب ض
/٥ز
43 /تبث
ب٨ست
13سفینه 93
56
ثسا٪٫س ٯ ٧ب٪ك٭ض ٯ .اض ٦ص٢ت پطٷع ٪٧بٶ٫س، ثٯ ا٬ا٦طش طز٨ ٪ٱبزٮ ٬ؾٷت ز٪ٷبٶطب٨
ت ز٪ٷ٭ٶطب٨ ٪ٷع ثب ارطاٴ زٶ٩ ثٯ ز، سب٬ٶطب٨ زض ط٬ پبٶج٫سٴ ثٯ زٶ٩ استسبزت اذط
اض ٬الٶت ضا ثط پبٶٯ ذ٭ز طاض زست ذ٭اس آ٦س، ٯ اط ثٯ اٶ٩ ٪تٯ ت٭رٯ طزٮ ٬ ٦س
٧ٷ٩ ٦جتال ثٯ آ٪چٯ ست٫س ٦س٣ ، ز٪ٷبٶطب٨ ٪ٷع ثٱتط اظ آ٨ ث٭ز ٯ زاضت٫س ٬ ا٦ط٬ظزاز٪س ٦ٵ
ثسٶ٩ ض٬ٴ ط٦٭ز: .ضس٪س ٪٧ٵ
، ط٬ٵ ث٭ز٪س، ٬ ١٣٦ ٬ ٪ح١ ٦تطتت زض حب٢ٵ ٯ ٦طز٤ ق٭اٶ ٦رت٣، ازٶب٨
٭ة ٦طز٦ب٨ اٴ ٦س٧٣ب٪ب٨، ٢س ض٧ب پطست ٬ ٫٦ط ذسا ث٭ز٪س. پطست ٬ ر٧ٵ ثت آتص
٦ر٣٭ـ ثب ث٭٠ ٬ ٪ٷط٫٦٬س ث٭زٶس، ٯ آة ٦ت٩ ٪بثرطزا٨ ت٧بٶالت، ٬ زستر٭ش ٭ٴ
، پ٭ضص ٬ ثط زضذتب٨ ضا ثعبٴ زثبٵ ٪طسٮ ٬پ٭ست آضب٦ٷسٶس، سطٷ٩ ضتط ضا ٦ٵ
س٨ ، ثٯ رب٨ ٬٫ ٦ص٢ت ذ٭اضٴ ض٧ب زض ٪ٱبٶت زضرٯ ٬زازٮ ث٭زٶس صاٴ ذ٭ز طاض
ٯ سا٤ زستٯ ٬ ٧ٷطٯ زض اٶ٩ ثٷ٥ ث٭زٶس زازٶس، تسضٶزٵ ثٯ ٪ب٤ ظ٪سٵ ازا٦ٯ ٦ٵ
تب٢ٵ، ثٯ ٬ر٭ز ٦سس ٬ تجبض ذسا٬٪سثبٶ٫س، ٢٬ٵ ، ض٧ب ضا ظ٬زتط ثط٦تربغ٥
ض٧ب ضا .٬ زض٭اضٴ ٬ ثسثرتٵ ٬ ٦ص٢ت ٪زبت زاز ٪بثسب٦ب٪ٵ، ض٧ب ضا اظ اٶ٩ 6ح٧س٦
ثب ٦ػبئت ثعض ٬ ٭چ زست ثٯ طٶجب٨ ث٭زٶس، ٬ ٯ٬تٵ ضبٶٵ ٬ آس٭زٵ ثرطٷس
رٱب٢ت سططزا٨ ث٭زٶس، ٬ زض ثٷبثب٨طب٨ ٦ب٪٫س ٭ٴ زض زست ضزبيب٨ يطة ٬
اط٬ذت٫س ز٤ ٯ آتص ر٫ ٦ٵط آ٪ٱب .ذ٭اض ث٭زٶس ظث٭٨ ٬ ٦طزا٨ ا١ تبة سططب٨ ٬
ستبضٮ ٬س٭سٯ ٬ ٫٣٦ت بٮط٦٭ز، ٬ ط ا٬٪س ثٯ سجت پسض٤ آ٨ ضا ذب٦٭ش ٦ٵذس
آتص ا٪الة ضا ض٬ض٩ ٬طز٪س طزٶس، ٬ ت٫ٯ يهٷ٧ٵ ثط پب ٦ٵ ٦ٵ ، نبطغتب٨ ضٷكب٨
سبذت٫س. ٦ٵ
ٯ ٦ب٦بت اٶطب٨ ضا ثٯ ٶبز ا٦ت ٶت پطزاذتثٯ ٦طٵ ٦ح٭ض ا٦ب٦ت ٬ ٬الظطا حؿطت
٬ ا٪س اثتسا ٦زبستٱب ٬ ضٱب٦تٱبٴ اٶطب٨ ضا ٯ ٦طز٤ ثٯ چط٥ سط ضبس آ٨ ث٭زٮ .آ٬ضز ٦ٵ
. ط٦٭ز:يصضٴ زض يس٤ پصٶطش آ٨ ثطاٴ ٷچس ٪ٷست
آ٨ض
٠ زسال
ست٬ ا
د زب
حتٯ، ا
كبث ذ
٭٨٫
طزبضث
٬ٷٯ
سٯ
كج ذ
ٶٳ٧ب
ض٬٪ط ز
ٴ ث٬ض
٦ط
57
طستبز، ٬ ا٬ تب ت٫ٯ ٦ٵ آتصذب٦٭ش طز٨ ثطازضش ي٣ٵ ا٦ٷطا٧٢إ٫٦ٷ٩ ضا ثطاٴ پسض٤
٬ سط زض٩٧ ضا ظٶط پبٴ ٪طب٪ٷس ا٪ساذت ٬ ٢ٱٷت آتص ضا ط٬ ٪٧ٵ حطٶ ضا ثط ظ٦ٷ٩ ٪٧ٵ
ر٫ ضا ثٯ تٷ سبزط٤ ث٭ز ٯ آتص ت٫ٯ ٬ ٧س .طت اظ ر٫ ثط ٪٧ٵ ٪ٱبز ٪٧ٵ
تت ٬ ض٪ذ ثٯ، ذ٭ز ضا ٪طب٪ٷس ٬ زض ضاٮ ضؾبٴ ذساٴ ٦تب٠ زضٶ ذ٭ز ط٬ ٦ٵ ثٵ
، پٷ٧جط ا٦طا٬ ث٭ز ٯ ثطاٴ ضؾبٴ ذسا ٬ اقبيت .اذت تب ض٧ب زض ا٦ب٨ ثبضٷسا٪س ٦ٵ
، ثبالتط، پطت سط پٷ٧جطذسا ث٭ز ٬ اظ ٧ٯ ت٧ب٤ ت٧ب٤ زاضت ٬ ٧ٷطٯ سبٶٯ غتا
٦ٱ٧تط ٬ ٬االتط ث٭ز.
ضرػٷتٵ ٯ ٷچس .٪٧بٶ٫س اضبضٮ ٦ٵ 7اثبز زٶط ٬ر٭زٴ حؿطت ي٣ٵ سپس ثٯ
٫٫س ٯ ثب ٪ٷع ثٯ يٷص ٬ ٪٭ش ٦طز٤ اضبضت ٦ٵ زض اٶ٩ طاظ. ضا تبة ثطاثطٴ ثب ا٬ ٪ٷست
٦طز٤ ثبٶس زض حس ي٭٢طب٨ سر٩ ت ٬ اٶ٩ ٦طز٤ ثٯ ز٪جب٠ ز٪ٷبٶطب٨ ست٫س ثٷص اظ
٫٫س: ٪ٯ ثٯ سبزت اثسٶطب٨ ٪هبضٮ آ
ذالٶ ث٭ز، ٬ ذٷطذ٭اٮٮ ٬ ارطاٴ ح ثٯ ٧ط ظز ا٬ زا٩٦ ٧ت ضا زضاقبيت ذسا ٬
تب ض٧ب زض ٪٧٭ز،ضظ ٬ ٦٭يهت سٵ ٬ ٭ضص طا٬ا٨ ا٪س ، ٬ پ٫س ٬زض ٪ػٷحت ثٯ ٦طز٤
سط ثطٶس. ٬ زض ٦ٱس اٶ٫٧ٵ ٦ت٥٫ ثبضٷس. ٯ يٷص ٬ ٪٭ش ٬ ذ٭ضٵ ث
ب عىان شىوذگان خطابعليا اهلل زمان از دیذگا فاطم سالم معرفي مردم -5-2
٬ؾٷت زٶطا٨ ضا ثٯ 7ي٣ٵا٦ب٤ ثطاٴ ٦طٵ ثٷطتط ضرػٷت حؿطت ظطا
ا٦ب ثٱتط آ٨ است ٯ ثبض زٶط ذ٭ز ضا .ض٫بذت٫س . آ٪ٱب ذ٭ز ضا ذ٭ة ٦ٵطب٪س تػ٭ٶط ٦ٵ
ذ٭ز آ٬ضز پس حؿطت زض ٦ب٤ ٦صط آ٪ٱب ضا ثٯ .ثجٷ٫٫س ٬ ثٯ ٶبز آ٬ض٪س ،آ٪چ٫ب٨ ٯ ست٫س
. ٢صا ط٦٭ز:(22/بضٷٯ) « ىست ػيی تصیطشفزمش ئا أت زمش »: ٯ ط٦٭زٲ ا٢ٱٵ است ٯ
ا٪ٷع ٬ ب زاضتٷس، ٬ ٫٦تهط اذجبض ٬حطت ٬ ت٫ٯ ٦ب ذب٪سا٨ ا٪تهبض ثالب ثطاٴا٦ب ض٧ب
طٷسٶس، ٬ پٱ٣٭ تٱٵ ضس ذ٭ز ضا ٫بض ٦ٵ . چ٭٨ ايال٤ ر٫ٵ ٦ٵث٭زٶس آ٦ٷع زطت
. چ٭٨ طزٶس ٪٧٭زٶس ٬ طاض ٦ٵ غح٫ٯ ر٫ ثٯ زض٩٧ پطت ٦ٵ زض٪٧٭زٶس، ٬ ٦ٵ
٠سب
ٶبظضٮ
٧ب ض
/٥ز
43 /تبث
ب٨ست
13سفینه 93
58
ثطعٶس ٬ اذتٷبض 6ضا ثطاٴ پسض٤ ٦ح٧س ٦ػكٵ پٷ٧جطا٨، ٫٦ع٢ت پط٬ضزبض ٦تب٠
ٴ ض٧ب ذبض ب ثطاٴ ا٬ پس٫سٶس ٬ ا٪تربة ٪٧٭ز، زض سٷ٫ٯ ضاط٦٭ز ٬ آضا٦بٮ ثطعٶسب٪ص
٧طاب٨ ثٯ سر٩ زضآ٦س٪س، ٬ .ا٧ٷت طزٶس ٬ ثٵ ٱ٫ٯ٪ب نبط ضس ٬ رب٦ٯ زٶ٩
٦طت رٱب٢ت ضا زض ٦ٷسا٨ ثكب٢ت ٶبت٫س. ٫٦ع٢ت ٬ سض، بٴ پست ٬ ظث٭٨ ٫٧ب٤
ض٧ب ٧ٯ ا٬ ضا اربثت .ضتٯ ث٭ز سط ثٯ زض آ٬ضز ط٬ز٬ا٪ٷس٪س، ٬ سط ضٷكب٨ زض آ٪زب ٯ
٬سب٬س ٬ ربٮ ٬رال٠ آ٨ ز٬ذتٷس، ا٬ ٥ ثٯ ٫٦ػتطزٶس، ٬ چط٥ ثٯ ز٪ٷب ٬ ٦تبو ٬
ٶبت، ي٣ٷٯ ا١ زٶ٩ ٬ اٶ٧ب٨ ثٯ ٦ع تٱٵذ٭ز ض٧ب ضا ثطا٪ٷرت، ٬ چ٭٨ سججبض ٬
٬ زض آة ذ٭ضبٮ زٶطا٨ ٬اضز ٪ٱبزٶس پبذط٥ ٬ ؿت زض آ٬ضز، تب آ٪زب ٯ ثط ضتط ٷط
ضسٶس.
، ثٯ ٬ؾٷت ٪ٱب ضا پٷص ض٬ٶطب٨ ثٯ ت٧بضب ٪ٱبزآ٪بٮ ٯ حؿطت تػ٭ٶطٴ ٬اٵ اظ آ
! ٫٭ظ ٦طز٤ :طٶ٩ ضا ٦ربقت سبذتٯ ٬ ٦ٵ ط٦بٶسضب٨ ت٭رٯ طزٮ ٬ ثبض زٶط حبؾ ٫٭٪ٵ
، ٫٭ظ ظذ٥ ز٠ ٦ب ا٢تٷب٤ ٩ ا٬ تبظٮ است ٫٭ظضتٯ، صاظ زضصضت ضس٭٠ ذسا ظ٦ب٪ٵ ٪
؛ ، ثٱب٪ٯ طتٷس ٯ ٦ب اظ ت٫ٯ تطسٷسٶ٥٪طتٯ ذبثٯ 6٪ٷبتٯ، ٫٭ظ رسس پٷ٧جط اط٤
اٶزبز طزٶس اتبزٶس ٬ بطا٨ زض ذ٭زاٴ ٯ ثٯ زست ض٧ب ذ٭ز زض آ٨ ت٫ٯ زض حب٢ٵ ٯ
رٱ٥٫ ٦حٷف طتبض٪س.
حؿطت زض اٶ٩ طاظ ثٯ ٦برطاٴ سٷٯ ٬ يصض تطاضٵ ثب٪ٷب٨ آ٨ اضبضٮ طزٮ ٬ آ٨ ضا
زض اٶ٫زب ثبٶس احسبس ٦طز٤ ضا ثٯ ٦سز ي٣طب٨ آ٬ضز، ثبضس ٯ ٦٭يهٯ ضسٮ .اثكب٠ ٦ٵ ٫س
٫س ٯ ثٯ ق٭ض اٴ اضبضٮ ٦ٵ ٷبتٯ٪ز٠ ٬ ظذ٥ ا٢تٷب٤ پس حؿطت ثٯ زا .٬ پ٫س ٷط٪س
آذط ي٣ٵ پٷب٦جط ضا ؟ چطا يصض آ٬ضز٪س ٯ . چطاا٦ب ٪ٷست .قجٷٵ ثبٶس زضز ٧ٯ ثبضس
چطا زٶطا٨ پٷب٦جط ضا آ٪سض .٪طس ض٬ زض سٷٯ حبؾط زاضت ٬ اظ اٶ٩ ثسٷبض ز٬ست ٦ٵ
پٷط ثٯ ٦بت٥ ٪طٷ٫٫س ٬ ت٫س ٯ اظ زاص ثس٭ظ٪س ٬ زض طا حؿطتصز٬ست ٪ساض
ط ،؟ سإا٢ٵ ٯ تبضٶد اظ پبسد زاز٨ ثٯ آ٨ ٦ص٬ض است٦جبضص ضا ٩ ٬ ز٩ ٪٧بٶ٫س
آ٨ض
٠ زسال
ست٬ ا
د زب
حتٯ، ا
كبث ذ
٭٨٫
طزبضث
٬ٷٯ
سٯ
كج ذ
ٶٳ٧ب
ض٬٪ط ز
ٴ ث٬ض
٦ط
59
ت٫ٯ چ٫س اظ اثتسا يصض ثٷب٨ ضس ٬ حؿطت ٧ٷ٩ ثٱب٪ٯ ضا ثٯ ٪س ٬ ٫بش صاضت. سا٤
اٴ ثٯ ٬ر٭ز آ٦س ٯ آ٪ٱب ذ٭ز ت٫ٯ سبذت٫س ٬ زض آ٨ ط٬ زى ضس ٬ ثٯ ربٴ آ٨ چٯ برٯ
بض ثٯ زست ذ٭ز رٱ٧٫ٵ ضا سبذت٫س ٯ ثط آ٪ٱب احبقٯ ٶبتٯ ٧ب٪٭٪ٯ ٯ ؟اتبز٪س
ست ٯ ا٪سب٨ بٵ .، بغ٣ٳ ظٶبزٴ ٪ٷستثٯ اٶ٩ ٪تٯ ٯ ٦ٷب٨ اٶ٧ب٨ ٬ طاضبضٮ . است
.ضاٮ ضا ٪ط٫بذتٯ ٬ ٬الٶت ضا طا٦٭ش ٫س
زاض ا٦طٴ ض٭ٶس ذ٭اٷس يٱسٮ ٦ٵاست اظ ض٧ب تسثٷط ا٦٭ض، ض٧ب چ٭٪ٯ چٯ ز٬ض،ٷٱبت
؟طب٪س اقاليٷس، ضٷكب٨ ض٧ب ضا ثٯ زب ٦ٵ ثٵ ٯ اظ آ٨
٫س، ا٠٬ ثٯ يٱسٮ ت٫ٯ ضا ٦طٵ ٦ٵ ط٬ اتبزضب٨ زضحؿطت ي٣ت ذكبٴ آ٪ٱب ٬
حب٠ آ٪ٯ ضطـ ا٠٬ پصٶطش ط ٦سئ٭٢ٷتٵ .طت٩ ا٦طٴ ٯ غالحٷت آ٨ ضا ٪ساض٪س
سطا٪زب٤ ٦س٧٣ٷ٩ زض طاس اظپس اط آ٪ٱب ٬اب .احطاظ غالحٷت ا٪زب٤ آ٨ است
نبط ٦٭رٯ ٦ٵ ٪٧بٶس پبسد زازٮ اٶ٩ ز٢ٷ١ ٯ زض . سپطز٪س ا٪س ثبٶس آ٨ ضا ثٯ ا٣ص ٦ٵ ث٭زٮ
٪٧٭زٴ ٪ساضز ٬ حؿطت طضسس ط چ٫س زض نب . ا٦ب ز٢ٷ١ ز٤٬ ثٯ ٪هط ٦ٱ٧تط ٦ٵض٭ز ٦ٵ
.ٷس است٫س ٬ آ٨ ٬س٭سٯ ضٷكب٨ ٬ ٦تبثت اظ اث٣ اضبضتٵ ثسٷبض ظٶجب ثٯ آ٨ ت٭رٯ ٦ٵثب
حؿطت بق٧ٯ ط٦٭ز:
٦طز٤، تبة ذسا زض ٦ٷب٨ ض٧بست، زض ط ا٦طٴ ح٧ٵ ٪بظ٠ ضسٮ، احب٤ ط٬ظا٨ اٴ
ض٧ب طا٦ٷ٩ ا٢ٱٵ .ٴ آضبضٴ زاضز، ا٬ا٦ط آ٨ نبط ٬ ٪٭اٵ آ٨ ض٬ض٩ استب ٪طب٪ٯ ٨طآ
ا٪ساذتٷس. ٬ ٪ٱٵ پطت سط ا٦طضا زض
٩ ٫٦ٵ . ثٯ اٶزض تجٷٷ٩ احب٤ اضبضٮ زاضزحؿطت زض اٶ٩ طاظ اظ ذكٯ ثٯ ربٶبٮ طآ٨
ٶ اظ ظ٪ب٨ ٬ ٦طزا٨ ثط ٷچ ،ٯ اط ح٧ٵ غطٶح زض طآ٨ ٪سجت ثٯ ا٦طٴ ضسٷسٮ ثبضس
ا ما » .٦س٧٣ب٨ ربٶع ٪ٷست ٯ ضأٴ ذ٭ز ضا ثط عٶ٫٫س ٬ ثط ح٥ ا٢ٱٵ تطرٷح ز٫س
پس اظ آ٪زب ٯ (23احعاة/) «..ى ال ئرا قضي اهلل سسى أشا أ ین ى اىخیش
٬ زض ثبضٲ .. زض طآ٨ آ٦سٮ.٥ ٦سئ٣ٳ ٬الٶت ٬ ٥ ٦سبئ١ ٦تطو ثط آ٨ چ٭٨ اضث پٷب٦جط ٬
٠سب
ٶبظضٮ
٧ب ض
/٥ز
43 /تبث
ب٨ست
13سفینه 93
60
ربٶٵ ٪ساضتٯ ا٪س، ٶطٵ ٯ ثط آ٨ پبٴ ططزٮا٪س اٶ٩ ارتٱبز ٬ ٦ػ٣حت ،آ٨ ح٥ زازٮ ضسٮ
.ثبضس ٬ ٦ح١ يصض ٪٧ٵ
حؿطت ظطا ازا٦ٯ زاز:
٬ زض بض ذ٭ز ٪طزٶسٵ زض٪ ا٪س ،6پٷجط! ض٧ب پس اظ ضح٣ت ٦طز٤ اٴ
٬ غساٴ ضٷكب٨ ٪ٱبزٶس، ب ٪ٷ٫سٶطٷسٶس، ض٧ب ثب ثطاط٬ذت٩ آتص ت٫ٯ ٬ سبز، ثسيت
طزٶس ٬ تؿٷٷى ذب٦٭ش٧طاٮ ٫٫سٮ ضا اربثت ٪٧٭زٶس، ٬ ثٯ پٷط٬ٴ آ٨، ا٪٭اض زٶ٩ ضا
٬ زض پس ٪٧٭زٶسٴ پٷ٧جط ضا ٦ح٭ ب ض٧ب ستٷس ٯ س٫ت .ح ضا ضبض ذ٭ز سبذتٷس
سبذتٷس ٬ طا٦٭شپطزٮ ثٯ ٦ط ٬ حٷ٣ٯ ٬ تع٬ٶط، آحبض ٬ ٦أحط زٶ٩ ٦جٷ٩ ضا ثٯ اٶ٩ ظ٬زٴ
اٴ ٯ ٷ٫ٯ ض٧ب ذ٭ضحب٠ ستٷس ٯ .ٴ يطة رب٣ٷت ضا اظ ٪٭ ضبٶى ٪٧٭زٶسب ثسيت
پٷ٧جطحب٢ٵ ٯ اش ثٯ بض ثطزٶس، زض زض ز٠ زاضتٷس زضثبضٮ ذب٪٭ازٮ 6اظ پٷ٧جط
٦ب٪٫سٴ ض٧ب ب ضب٬ت ثٯ سبزت ضسب٪ٷس، ٬ ٦ب ٥ ثط ؾطضب ٬ ت٫ٯض٧ب ضا اظ 6ذسا
يسا٢ت ٫٬ٷ٥، تب زض پٷطبٮ ح ٪ٷعٮ، پ٭ست ا٬ ضا پبضٮ ٫٫س غجط ٦ٵسٵ ٯ ثب بضز ٬
پط٬ضزبض ٬اضز ض٭ٶ٥.
بٴ ضتبض ٫٦بٷ٩ زب حؿطت ٪بة اظ چٱطٲ ٪ب ثط زاضتٯ ٬ غطٶحب ثٯ ا٪ٷعٮزض اٶ٫
.٫س ٫٫سٲ زٶ٩ ٦طٵ ٦ٵ ٷكب٨ ٬ تؿٷٷىآ٪ٱب ضا ا١ ثسيت ٬ سبز ٬ تبثى ض.٫س اضبضٮ ٦ٵ
ست اظ آ٪ٯ غجط بق٧ٳ اٶ . اٶ٩ ٪طب٪ٯ٫س ٦ب٤ غجط ذب٪سا٨ ٬الٶت اضبضٮ ٦ٵحؿطت ثٯ
٪ج٭زٮ آ٪چ٫ب٨ ٯ ثطذٵ تػ٭ض طزٮ ٬ آ٨ ضا 7ي٣ٵ ٧تط اظ حؿطتي٣ٷٱب اهلل سال٤ ظطاء
. ٦ٷ٫٧س٬ يػ٧ت ث٣ٯ ط ز٬ ثعض٭اض زض ٦ب٤ غجط ا٪س. ٪٭يٵ ضت ٣ت ظ٪ب٪ٯ ذ٭ا٪سٮ
.ا٦ب ضأ٨ ط ٶ اتؿبء ٪٭و ذبغٵ اظ ثطذ٭ضز ضا زاضتٯ است
فذك در خطبة فاطمي ب عىان مضع خطب -5-3
٦٭ؾ٭يٵ .٫س طتٵ حؿطت ثٯ ٦سئ٣ٳ س اضبضٮ ٦ٵپس اظ اٶ٩ ٦ؿب٦ٷ٩ يب٢ٵ ٦
حؿطت زض ثٷب٨ .٬ ٫٦تهط قطح آ٨ ست٫سا٪س آ٦سٮ ٯ ثٯ نبط حبؾطٶ٩ ثطاٴ آ٨ طز ٥
آ٨ض
٠ زسال
ست٬ ا
د زب
حتٯ، ا
كبث ذ
٭٨٫
طزبضث
٬ٷٯ
سٯ
كج ذ
ٶٳ٧ب
ض٬٪ط ز
ٴ ث٬ض
٦ط
61
.اٶ٩ ٦سئ٣ٯ ٪ٷع ثٯ اغ٣ٵ ت٭رٯ زاض٪س ٬ آ٨ ٢ع٤٬ ضر٭و ثٯ طآ٨ زض ح١ ٦سبئ١ است
، زض ٦ب٤ ٫٦بظيٯ ثب طآ٨ ط ض٬اٶبت، ثرػ٭ظ آ٪چٯ ٦ت٭اتط ٪ٷستارتٱبز ضرػٵ ٬ اثت٫بء ث
زض ت٭ا ثب ٦ت٩ ٶتٵثٯ اٶ٩ ٪تٯ ٬ا٫س ٯ اط حسٶج ٬ ض٬اي٧٣بء حسٶج .ربٶٵ ٪ساضز
ثٱب٪ٯ ػت غ٭ضت ٦طز٬ز ٬ ٶب بث١ تأ٬ٶ١ است. طآ٨ ثبضس پصٶطت٫ٵ ٬ زض ٷط آ٨
. اظ اٶ٩ ض٬ س ٪ٷع ثٯ ثط٪س است ٯ ا٪جٷبء اضث ٪٧ٵ 6ض٬اٶتٵ ٫٦س٭ة ثٯ پٷب٦جط ،س
حؿطت ظطا .طآ٨ است حب٠ آ٪ٯ اٶ٩ ٦ك٣ت زض تبضؼ ثب ٪ع .ضسس حؿطت ٪٧ٵ
ط٦٭ز:
ذال ٪ع ٯ ثط ثبق١ثط٤، چٯ ٧ب٨ ٩٦ اظ پسض٤ اضث ٪٧ٵٯ ٫ٷس ٧ب٨ ٦ٵض٧ب
غطٶح طآ٨ است.
آ٪ٱب ٯ ٫٭ظ ضس٭ثبت ز٬ضٲ رب٣ٷت ضا زض .حؿطت ثٯ ا٪ٷعٮ اٶ٩ ضتبض اضبضٮ زاضز
٢صا آ٪ٱب ضا ٦ربقت طاض .ثط٪س احٷبء ز٬ثبضٲ س٫ت رب٣ٵ ثٯ سط ٦ٵ٬ زض غسز ز٠ زاض٪س
: ط٦بٶس زازٮ ٬ ٦ٵ
؟اٶس رب٣ٷت طتٯ ز٬ضا٨ثط٤؟ اٶ٩ ح٥ ضا اظ ٭ٶٷس ٩٦ اضث ٪٧ٵ ض٧ب ٦ٵ آٶب
ضبٶس زٶ٩ ٬ ٣ٷبت آ٨ .پٷساست ٯ تٷٷط ط٫، آزاة ٬ ضس٭٤ تب چٯ حس ٦ط١ است
ٶطٯ ا٪س ا٦ب ي١٧ ثٯ زست٭ضات زٶ٩ تبثى ضس٭خ آ٨ زض ز٠ ٬ ،٦٭ضز پصٶطش ٬اى ض٭ز
٪ٷبظ٫٦س است ٬ اط ٦طز٤ ايتبز ٬ ت٧طٶ٩ ٬ ٧٦بضست ا٪سب٪ٱبست ٬ اٶ٩ ا٦طٴ است ٯ ثٯ
٦ٱ٧ٵ حت٧ب چ٫ٷ٩ ،ٶبت٫س تب ثس اظ ز٬ضا٨ سرت ضسب٢ت، تبثى ٬الٶت طز٪س طغت ٦ٵ
ٴس حؿطت ثبض زٶط ٦طز٤ ضا ثٯ زا٬ضاس٭س ٯ ٪طس ٬ ٪صاضت٫س. پ .ٶبت تح ٦ٵ
: ذ٭ا٪س ثط اسبس ذطز ٬ كطت ٬ زٶ٩ طا ٦ٵ
٫س؟ ا٦ب ثطاٴ ٦ٵ ؿب٬تتط ح٥ ٬ اظ ذسا٬٪س ثٱتط ٬ ٦ح٥ ٵ، چٯ س٦طز٤ اٴ
ست؟ پبزاضٵزا٪ٷس ٯ ض٬ظ ٶ٧ب٨ ثٯ آذطت زاض٪س، آٶب ض٧ب ٪٧ٵآ٪ب٨ ٯ ا
. ظٶطا اٶ٩ ثب٬ض٫٫س ثٯ آذطت زض ي١٧ ثٯ زٶ٩ اضبضٮ ٦ٵ حؿطت ثٯ ٪ص اٶ٧ب٨
٠سب
ٶبظضٮ
٧ب ض
/٥ز
43 /تبث
ب٨ست
13سفینه 93
62
٭ز ضا ثط ي١٧ آ٪ٯ ح٥ ذ .ؾ٧ب٪ت ارطاٶٵ ٦ح٧ٵ ثطاٴ اقبيت اظ طا٦ٷ٩ ا٢ٱٵ است
اٴ است . پس اٶ٩ ٪تٯٴ ا٬ب اٶست ثط ايتبزات ٬ ثب٬ض طب٪ٯ٪ ،زاضز ط٦ب٨ ذسا ٦س٤ ٦ٵ
.ٯ ثبٶس ثسا٨ ت٭رٯ ض٭ز
زذتط ثبٷ٧ب٪سٮ پٷ٧جط ذسا ٶب٪ٯ! ٦ب٪٫س آتبة ثط ٧ٯ ٦طٱ٭ز است ٯ ٩٦ ز٦٤ط اٴ
ق٣جب٨ ثط سعا٬اض است ربٮ آٶبپسض ٩٦ است، اٴ ط٬ٮ ٦س٧٣ب٪ب٨، 6ست٥، ٬ ٦ح٧س
ح٧بٶت ٪٫ٷس ٬ ثط٫٭ٶس ٬ ٩٦ض٧ب اظ ٬ح ٦طا ثجط٪س. ٩٦ ٣جٯ ٪٧بٶ٫س، ٬ چٷطٮ ض٭٪س، ٬
؟سبت ث٧ب٪ٷس
ط چ٫س .٫س ا٪ٷعٮ ٦رب٢ٷ٩ ضا ثٷب٨ ٦ٵ ٫س ٬ ضا ٦طٵ ٦ٵ حؿطت ثبض زٶط ذ٭ز
ا٦ب ٫٭ظ سب٪ٵ ست٫س ٯ ٫٦ط .نبطا ٪ٷبظٴ ٪ٷست ظٶطا ٦ك٣جٵ ثٯ ض٬ض٫ٵ آتبة است
.پس ثبٶس ٶبزآ٬ض طز٪س ثبضس تب پصٶطا ض٭٪س .ض٬ض٫ٵ آتبث٫س
زا٪ست٥ ٯ ٫بضٮ ظٶطا ٦ٵ .٪ت٥ ٫س! آ٪چٯ ت٥ ثٯ ا٦ٷس آ٪ٯ زض ض٧ب تأحٷط ٦طز٤ اٴ
٬ احسبس طز٤ ٯ ٦ط، ز١، ؛طت٩ ض٧ب اظ ٦ب ثب ٭ضت ٬ پ٭ست ض٧ب آ٦ٷرتٯ است
ا٤ ر٧ى ب زض سٷ٫ٯ ٬ ا٥٢ زضزبٴ ض٧ب ضا طا طتٯ، ٢٬ٵ چ٭٨ ب ز٠طٶت ٬ ٬س٭سٯ
زا٪ستٷ٥، ٬ ؾ٫٧ب ز٠ ضا اظ ٪٧ٵ ٪٭ٶٷسضسٮ، ذ٭است٥ ٬نٷٯ ذ٭ز ضا ا٪زب٤ زازٮ ثبض٥ ٯ
پط زضز ٩٦ ٯ زٶط قبت تح١٧ سٷ٫ٯاٶ٩ آٵ است اظ .٬ٮ ذب٢ٵ طزٮ ثبض٥ا٪س حع٨ ٬
٬ حزت ضا ثط ض٧ب ت٧ب٤ ٥٫. ا٬٥٫ٮ ضا اظ ز٠ ثٷط٨٬ ا٪س ضا ٪ساضت٥ ٬ ذ٭است٥ اٶ٩ آ٨
ثط آ٪ٱب ٦إحط زا٪س ٯ اٶ٩ سر٫ب٨ حٷ٧ب٪ٯ ٬ ضحٷ٧ب٪ٯ ا٦ب اس٭س ٯ حؿطت ذ٭ز ٦ٵ
٪طزز ٬ ثٯ ٦ب٤ تر٣ٷٯ ٪بئ١ ٪ط٭ز، چطا ٯ غحٯ ز٠ آ٢٭زٮ است ٬ تب ز٠ غبٵ .٪ٷست
٬ اٶ٩ بغ٣ٯ ثب ٭ضت ا٪س ا٦ب چطا آ٪ٱب بغ٣ٯ طتٯ .احط است ط چٯ ثط آ٨ ٬اضز ض٭ز ثٵ
ٯ ذسا ا٪س. آٶب رع آ٨ است چطا ثٯ ضض ٬ حسس آ٢٭زٮ طتٯ .٬ پ٭ستطب٨ آ٦ٷرتٯ است
ب٤/) « ا قذسا اهلل قذس»؟ ا٪س آ٪٭٪ٯ ٯ ست ٪ط٫بذتٯضا ٬ پٷب٦جطش (. 671ظ٦ط/، 74حذ/، 91ا٪
ض٭ز، تب ض٬ظ ٷب٦ت ٪٭ٶ٫س ٯ ٦ب ثب اٶ٩ ٬ر٭ز ثبظ ٥ ثبٶس ت تب ات٧ب٤ حزت
آ٨ض
٠ زسال
ست٬ ا
د زب
حتٯ، ا
كبث ذ
٭٨٫
طزبضث
٬ٷٯ
سٯ
كج ذ
ٶٳ٧ب
ض٬٪ط ز
ٴ ث٬ض
٦ط
63
٬ٮ ا٪س ، ط٬ ٪طب٪س٨ ز٠ اظ حع٨ ٬. ٬رٯ زٶط ثٷب٨ زضززا٪ستٷ٥ ٬ سٵ ثٯ ٦ب ٪ت ٪٧ٵ
زضز ذ٭ز ضا ت٩ ثب ٭ز ٬ .بٮ ثبٶس زضز ز٠ طز تب تح١٧ ٦ػبئت آسب٨ طزز .است
. ضبٶس ٪ٷع تسٷ٩ ثرص ٬ آضا٦ص آطٶ٩ است ،بصثط ض٬ٴ غحبت ٶب حتٵ ثٷب٨ زضز
ٯ ؟ ضبٶس ٪ت٦ٷ٩ ربٶع است ا٦ب ثطاٴ ٦ػ٭٤ چطا٦ػ٭ثطاٴ ٷط تٯ ض٭ز ٯ اٶ٩ ٪سرٯ
يال٬ٮ ثط اظ اٶ٩ ض٬ .ا٢٭ ٬ اس٭ٮ ي٣٧ٵ زٶطا٨ است :زض ٧ٷ٩ رب ثبضس ٯ ٦ػ٭٤
٨ سبٶط ٦طز٤ اظٴ ثططٴ ثط ذ٭ضزاض ث٭زٮ ٬ ٧چ٭ب ، اظ ر٫جٯاثبز ا٢ٱٵ ٬ ٦ب٤ يػ٧ت
ٮ است ثط ض٬ حع٨ ٬ ٦بت٥ ٯ اظ ٬ٶژٷٱبٴ يب٥٢ ٦بز اظ اٶ٩ .حب٢ت ا٪ب٠ ثط ذ٭ضزاض٪س
آ٪ٱب .ٶطٷ٥ا٪س طزز ٫٦تٱب حع٨ ٬ ٦بت٧ٵ ٬ضاٴ آ٪چٯ ٦ب ثٯ آ٨ ٦ٵ ز٠ اٶطب٨ ٪ٷع ٦ست٭٢ٵ ٦ٵ
ثٷ٫٫س، حع٨ ت ٦ٵزٶسٮ ٬ حبٶ ا٦٭ض ضا آ٪چ٫ب٨ ٯ س ٯ ثس ظ٦ب٨ ٬ ٦ب٨ ضا زض ٪٭ض
ر٫جٳ ا٦٭ظش پس ثبٶس ٯ زضز ذ٭ز ضا ثٷب٨ ٫٫س تب ؾ٩٧ آ٪ٯ .تطٴ ضا ٦تح١٧ طز٪سثٷط
.، حٷت آ٨ ٪ٷع ٪٧بٶب٨ ض٭زطزز آ٨ ٦٭ضز ت٭رٯ ٬اى ٦ٵ
بازگشت ب معرفي برخي از شىوذگان خطب -5-4
ض٬ حؿطت پس .حبؾط ث٭ز٪سي٣ٷٱب اهلل سال٤ ٬ ٦ٱبرطٶ٩ زض ٦حؿط بق٧ٯ ا٪ػبض
٬ حبهٷ٩ حس٬ز احب٤ طآ٨ ٬ اسال٤اٴ ٶب٬ضا٨ »: ط٦٭ز ،ثٯ قط ا٪ػبض طزٮ
ذكبة ثٯ ا٪ػبض ثٯ « ؟زاضٶس ٦ٵٴ زٶ٩، اٶ٩ چٯ سستٵ است ٯ زض ح ٩٦ ض٬ا ب پبٶبٮ
آ٪بٮ ٯ .آ٬ض ال٤ پٷب٦جط زض ٬غ آ٪ٱب پس اظ ر٫ ح٫ٷ٩ است٪ح٭ٴ ذبظ ٶبز
ذس٦بت ٦تبث١ ا٪ػبض ،ضتطا٨ سطخ ٦٭ٴ ثٯ طٶص زازٮ ضس ٬ پٷب٦جط زض ايتطاؼ ثٯ ا٪ػبض
٦ط ٪ٯ اٶ٩ ث٭ز ٯ ٯ ض٧ب ٧طاٮ ث٭زٶس ٬ ذسا ض٧ب »اسال٤ ضا زض ٪هط آ٬ضز ٬ ط٦٭ز: ٬
، ثب ٶسٶط زض٩٧ ث٭زٶس .٪ٷبظ طز ، ض٧ب ضا ثٵ٦ست٫٧س ث٭زٶس .ضا ثٯ ٬سٷ٣ٳ ٩٦ ساٶت طز
: آضٴ چ٫ٷ٩ است ٬ ٪٧تٱبٴ ذسا ٬ ضس٭٠ ثط ٦ب . ت٫سض٧ب ضا ثٯ ٥ ٦ٱطثب٨ طزز٢ٱبٴ
ٯ ذسا س٭٫س اط تٷس ضاست : ث٭ٶٷس ٬ ثضس٭٠ ذسا ط٦٭ز.... ثٷطتط اظ اٶ٩ است
. ث٭ٶٷس: ٪عز ٦ب آ٦سٴ حب٢ٵ ٯ ت٭ ضا زض٬٭ زاٶس ٬ ض٧ب ضا تػسٶ ذ٭ا٫س ط تٯ
٠سب
ٶبظضٮ
٧ب ض
/٥ز
43 /تبث
ب٨ست
13سفینه 93
64
.. ثٯ ذساٶٵ ٯ رب٨ پٷب٦جط زض زست ا٬ست اط ٪ٯ ..ذ٭ا٪س٪س ٬ ٦ب تطا ضاست٭ زا٪ستٷ٥
اط ٧ٳ ٦طز٤ .زا٪ست٥ ا٤ ذ٭ز ضا ٶٵ اظ ا٪ػبض ٦ٵ آ٦سٮ اٶ٩ ث٭ز ٯ ٩٦ اظ ٦ٯ ثٯ ٦سٶ٫ٯ
پسطا٨ .ذساٶب ا٪ػبض ضا ثٷب٦طظ .ثٯ ضاٵ ض٬٪س ٬ ا٪ػبض ثٯ ضاٵ ٩٦ ثب ا٪ػبض ذ٭ا٥ ث٭ز
(971-96ضٱٷسٴ غع تبضٶد تح٣ٷ٣ٵ اسال٤ ـ رط ) ..«..ا٪ػبض ضا ثٷب٦طظ
٩٦ ضتٯ ٬ ست٧ٵ ٯ ثط ن٥٣ زضاٶ٩ تب١ ٬ سٱ١ ا٪بضٴ ض٧ب !٦ٱبرط ٬ ا٪ػبض اٴ
ثطاٴ چٷست؟ است
٦ٱبرط ٬ ا٪ػبض ضا ثب ٥ ٦ربقت ،، زض اٶ٩ طاظحؿطت پس اظ ذكبة ثٯ ا٪ػبض
٧ٯ ذ٭ز ضا ثٯ تب١ ٬ سٱ١ ظٶطا زض سٷٯ ط ز٬ ط٬ٮ حبؾط ضس٪س ٬ .سبظز ٦ٵ
ح زضآٶب پسض٤ ٦ح٧س ضس٭٠ ذسا ٪ط٦٭ز ط س ضا . حؿطت ازا٦ٯ زس:ٴ ظز٪سا٪بض
زٶ٩، احتطا٤ ثٯ پسض است، ا٦ب ض٧ب چٯ ظ٬ز ثٯ طظ٪س؟ احتطا٤ طظ٪سش ثبٶس احتطا٤ ٪٧٭ز
آ٪چٯپسٶس آ٬ضزٶس ٬ ب ٬ ثسيت .ٷ٩ ا٪سب٪ٷت ضا تٷٷط زازٶس ٬ طا٦٭ش ٪٧٭زٶسٶذسا ٬ آ
. ضتبض ٪٧٭زٶس آ٨ ث٭ز، ثط ذالپسض٤ زضثبضٮ ٩٦ سبضش طزٮ
، احتطا٦ٵ ٷب٦جط طا٦ٵ اسال٤ ٪سجت ثٯ زذتطشست ثٯ س٫ت پاٶ اٶ٩ ثٷب٨ حؿطت اضبضٮ
اٶ٩ ٪ٯ ت٫ٱب احتطا٤ ثٯ زذتط پٷب٦جط ٯ .ذبظ ٯ ضبٶس ثطاٴ ٦طز٤ ظ٦ب٨ بث١ ٱ٥ ٪ج٭ز
ا٦طٴ ٯ ط ذطز سب٥٢ ٬ ط كطت س٣ٷ٧ٵ .احتطا٤ ط طظ٪سٴ ثٯ احتطا٤ پسضش است
.سضت ٱ٥ آ٨ ضا زاضز
ت٭ا٪ٷس اظ ٩٦ ح٧بٶت ٫ٷس، ٬ آ٨ سضت زاضٶس، ض٧ب ٦ٵ ثطذ٭ا٥ آ٪چٯ اظ ض٧ب ٦ٵ
، آ٬ض٪س ٯ بضٴ اظ ٦ب سبذتٯ ٪ٷست ضبٶس ٦طز٤ يصض .احب٤ طآ٨ ضا ظ٪سٮ ثساضٶس
. حؿطت اٶ٩ يصض ضا ٶ٥اٴ رع اقبيت ٪ساض ٭٦ت زض زست زٶطٴ است ٬ ٦ب چبضٮح
.ظٶطا ٦طز٤ سضت ح٧بٶت اظ ح ٬ ارطاٴ احب٤ ا٢ٱٵ ضا زاض٪س .زا٪س ض٬ا ٪٧ٵ
٦ػٷجتٵ 6 ذسا ضح٣ت پٷ٧جط آضٴ ٦طزٮ است؟ 6ض٧ب ٥ ٦ٵ ٭ٶٷس ٦ح٧س آٶب
زض ظ٦ٷ٩، آس٧ب٨، ٭ٮ ٬ زضت ٬ غحطا ثٷبثب٨ نبط ٬ آضبض آ٨ثعض است ٯ احط
آ٨ض
٠ زسال
ست٬ ا
د زب
حتٯ، ا
كبث ذ
٭٨٫
طزبضث
٬ٷٯ
سٯ
كج ذ
ٶٳ٧ب
ض٬٪ط ز
ٴ ث٬ض
٦ط
65
است.
اٶ٩ ثبضس ٯ زٶط ضس٭٠ ذسا ظ٪سٮ ٪ٷست تب ثٯ ط٦ب٪ص طز٨ يصض زٶط ٦طز٤ ضبٶس
٧ب٪٭٪ٯ ٯ طآ٨ .ض٧بضز ع اضبضٮ زاضتٯ ٬ آ٨ ضا ٦طز٬ز ٦ٵحؿطت ثٯ اٶ٩ يصض ٪ٷ .٪ٱٷ٥
« ا حذ اال سسه قذ خيت قثي اىشسو أفا ات ا قتو اقيثت ػيي اػقاتن»:ط٦بٶس ٦ٵ (144آ٠ ي٧طا٨/) :ط٦٭ز سبذتٯ ٦ربقتقبٶٯ ثعض ا٬س ٬ ذعضد ضا ثٯ ٪ب٤ ٦بزضضب٨ آ٪بٮ
، ٦طا اظ اضث پسض٤ ثجط٪س، اضث ٦طا آٶب سعا٬اض است ٯ ثٯ ن٥٣ ٬ ست٥ ....ٷ٣ٯاٴ پسطا٨
٧ٯ؟ ٬سبت ث٧ب٪ٷس ثط٫٭ٶس٦حط٤٬ سبظ٪س ٬ ض٧ب حبؾط ٬ ٪بنط ثبضٷس ٬ زازذ٭اٵ ٦طا
٬ ايساز ٬اسجبة ٬ از٬ات ر٫ ٬ اطازض٧ب ٧ٯ غبحت زا٪ٷس ٬ ض٧ب ٦ه٣٭٦ٷت ٦طا ٦ٵ
ا٦ب ذ٭ا٪٥. ٶبضٴ زض ارطاٴ ح٥ طآ٨ ٦ٵ ثٯ. ٩٦ ض٧ب ضا اٶس ٯ٣ح٪ٷط٬ ٬ ٭ت ٬ سپط ٬ اس
.ضسٷس ض٫٭ٶس ثٯ طٶبز ٩٦ ٪٧ٵ ٦طا ٦ٵ ٪ب٢ٯ، ٬ ثب آ٪ٯ ٭ٶٷس پبسد ٪٧ٵزا٪٥ ض٧ب ٦طا ٦ٵ
زٶط آ٪ٱب ضا ٪٧٭زٮ ٬ ثب ٢ح٫ٵ حؿطت ثبض زٶط ا٪ػبض ضا اظ زٶط حبؾطٶ٩ ٧٦تبظ
چط٥ پ٭ضٷسٮ ا٦بضت ضا ط٬ ا٪ػبض ٯ زض سٷٯ اظ ذالت .زس ٦٭ضز ذكبة طاض ٦ٵ
پس چٯ .پس نبطا اظ ٫٦بى ٧تطٴ ثطذ٭ضزاض٪س ا٪س. ٮ ا٪س ٬ ثٯ ٬ظاضت ثس٫سٮ طز ٪ٱبزٮ
اٴ آ٪ٱب ٷعٮچٯ ا٪ ا٪س. .. س٭ت طزٮ.ضسٮ ٯ اٶ٫ٱب ٪ٷع زض ٦بث١ ػت ذالت ٬ س ٬
ط ثٯ ثٷب٨ ز٨ ٬رسا٨ اٶ٩ ط٬ٮ ثبض زٶط؟ حؿطت ثطاٴ ثٷساض ثٯ سبظش ٬ازاضتٯ استضا
.ثبضس تب ٦ت٫جٯ ضسٮ ٬ ثٯ ذ٭ز آٶ٫س .پطزاظز ذس٦بتطب٨ ثٯ اسال٤ ٦ٵ
، ٬ ثٯ ٪ٷ٭ٶٵ ٬ ٦طزا٪ٵ ٦٭غ٭ ٬ٯ ض٧ب زض تبضٶد ثٯ ضزبيت ٬ زال٬ضٴ زض حب٢ٵ
ٯ ثٯ ؿٷ٣ت ثطعٶسٮ ث٭زٶسض٧ب اضطا ٬ ثطعٶسب٨ ٦طز٤ ٦س٧٣ب٨ .غالح ٦ط٬ٷس
٪٧٭ز٪س، ٦ٵ ضا ثطاٴ ٦بت٣ٯ ثب ايطاة بط ا٪تربة ض٧بضٱطت ٶبتٷس. ب ضسٶس ٬ ثٯ ذ٭ثٵ
ز٬ضٴآ٬ضٶس، ٬ طع اظ ٦ب ذب٪سا٨ پٷ٧جط طز٪طب٨ ض٬ظبض ضا اظ پبٴ زض٦ٵ ٬ ض٧ب
ثطتٴ آسٷبٴ پط ب ٶ٥ ط٦ب٪جطزاض ث٭زٶس تب چطخ٪٧٭ز ٦ٵ طزٶس ٬ آ٪چٯ ثٯ ض٧ب ا٦ط ٪٧ٵ
، ٬ زض٬ ٯ طزش اتبز ٬ ٪ر٭ت ٬ ضط ٬ ش٢تارت٧بو ٦س٧٣ٷ٩ ثٯ حطت زض آ٦س ٬ ث
٠سب
ٶبظضٮ
٧ب ض
/٥ز
43 /تبث
ب٨ست
13سفینه 93
66
پطستٵ ٬ ص ط ٬ ضط ذب٦٭ش ضس، ٬ زي٭ت ثت٬ ٪ب اظ ثٷ٩ ضت ٬ آت تٱ٧ت٬
٬ ٪هب٤ زٶ٩ ٦ح٥ ٬ است٭اض ٬ پبٶساض طزٶس. ٪بث٭ز،طد ٬ ٦طد
حجت فاطم سالم اهلل عليا تکميلي برای خطاب اتمام -5-5
اظ ٧ٯ ض٬ضٱبٴ ذكبثٯ ٬ ا٪صاض ثٱطٮ رستٯ ٬ ثٯ ي٣ٷٱب اهلل سال٤ظطاء بق٧ٯحؿطت
ادع اىي سثیو ستل تاىحن اىػظ اىحس جادى »ط٦ب٨ ا٢ٱٵ ي١٧ ٪٧٭زٮ ٯ ط٦٭ز:
، پ٫س ٬ ٦٭يهٯ ٪٧٭زٮ ٬ ثٯ ثٱتطٶ٩ ثطب٨ آ٬ضزٮتب اٶ٫زبٴ ذكجٯ . (125ح١/)٪ «تاىتي ي أحس
. پس حؿطت سر٩ ا٦ب ز٢ٱب ضا ربٶٵ ثطاٴ ا٪صاض ٪٧ب٪سٮ است .٬رٯ رسا٠ ٪٧٭زٮ است
زاضز ٬ آ٪ٱب ضا اظ يبجت سرتٵ ٯ ثٯ زست ذ٭ز ثطاٴ ذ٭ز ض٥ آذط ذ٭ز ضا ثٷب٨ ٦ٵ
.زس ا٪س ذجط ٦ٵ ظزٮ
٪بح ػت ٫ٷس ٬ ثٯ آس٭زٵ ثٯطٶس، اٶ٩ ضتط ضٷطزٮ ذالت ضا ثٷطٶس ٬ ثج ا٫٭٨
، ٬ جبض ٬ ٪٫ آ٨ ظذ٥ا٦ب ثسا٪ٷس ٯ پبٴ آ٨ ٦زط٬ح است ٬ پطت ٬ٴ .س٭اض ض٭ٶس
ض٬ش اٶ٧٩ٷطٯ ثبٵ است، اٶ٩ ي١٧ ػت ض٧ب ثٯ ؿت ذسا٬٪س پٷ٭ستٯ است ٬
ض٭ٶس زا٪س آ٪چٯ ض٧ب ٦طتت ٦ٵ سا٬٪س ٦ٵذ .٪بپس٫س ض٧ب ثٯ آتص ض٬ظ رعا ٦تػ١ است
ٶبثٷس. ست٧بضا٨، ثبظطت ذ٭ز ضا زض ٦ٵ ٬ ثٯ ظ٬زٴ اٴ
ت ثب ؿت ا٢ٱٵ ٬ ذ٭اضٴ زض ض٬ظ ٷب٦ت ثٯ اؾبٯ ٪٫ ٬ ذت ز٪ٷ٭ٴ ٪تٷزٯ ٦رب٢
اٶ٩ ٦ب٤ ٦ٷ٥ ضسٮ چطا حؿطت زض ؟٧ٯ ا٪صاض ٬ تطسب٪س٨ ا٦ب چطا اٶ٩. ست ا٬ا٦ط ا٢ٱٵ
: ط٦بٶس ثٯ اٶ٩ پطسص ٪ٷع پبسد زازٮ ٬ ٦ٵ حؿطت .است
ٷ٥٫ ث ، ثٷ٫٧ب سبذت ٬ ٦ٵزضز٪ب٩٦ زذتط سٵ ست٥ ٯ ض٧ب ضا اظ يصاة !٦طز٤ اٴ
.٫س يصاثٵ سرت ض٧ب ضا استجب٠ ٦ٵ
رٱت ثط ذ٭ضزاضٴ اظ ٦ب٤ ي٥٣ ٬ ٥ ثٯ 6حؿطت ٥ ثٯ سجت ٪سجتص ثب پٷب٦جط
.آٶسثٷ٫س ٯ زض ٦ب٤ ا٪صاض ثط ٢س٪ٵ، ذ٭ز ضا ٦٭ن ٦ٵ
٫٦تهط ٪تٷزٯ ي١٧ ض٧ب ٫ٷ٥. ٦ب ٪ٷع آ٪چٯ ثط ح است ٦ٵ .ث٫ٷس ثر٭اسط چٯ ز٢تب٨
آ٨ض
٠ زسال
ست٬ ا
د زب
حتٯ، ا
كبث ذ
٭٨٫
طزبضث
٬ٷٯ
سٯ
كج ذ
ٶٳ٧ب
ض٬٪ط ز
ٴ ث٬ض
٦ط
67
.، ٬ سٷس اظ ضٵ ستٷ٥ح اظ ثبق١ تطرٷع، ٦ب ٥ ٫٦تهط ض٬ظ ذ٭ز ثبضٷس
ا٦ب ٪تٷزٯ ثرطٵ، ت٣ٷ آ٪ٱب ٪ٷست ٯ ا٪سب٨ ٦رتبض ،٦صطا٨ ا٢ٱٵ ٦أ٦٭ض ثٯ ا٪صاض٪س
.٧ب٨ ضا زض٬ ٪٧بٶس پس ط ٯ ط چٯ ثبضز .آطٶسٮ ضسٮ تب ثٯ ٪تٷزٯ ي١٧ ذ٭ز ثطسس
.(105/ت٭ثٯ) «قو اػيا فسیشي اهلل ػين سسى اى»
در مقابل خليف مخاطب اصلي خطاباحتجاج فاطم سالم اهلل عليا -5-6
ذكبة ٦٭ضز اغ٣ٵ ٦ربقت ٯ ضسٷسٮ آ٨ ٬ت ا٪س. ضسٮ ٦زبة حبؾط ر٧ى ا٫٭٨
ظٶطا ٦طز٤ ،زس ز٬ثبضٮ ذ٣ٷٯ ضا ٦ربقت طاض ٦ٵت ض٬ حؿط اظ اٶ٩ .٬ يتبة ٬اى ض٭ز
ت ثب ح پطزاذتٯثٯ تجٷت اظ سط پس ثبٶس پبسرٵ ٫٦بست ثٯ ا٪س. ز٦ساضا٨ ذ٭ز ثٯ ٦رب٢
ط٦٭ز: ذكبة ثٯ اث٭ثط ٪٧٭زٮ ٢صا ٦ست٧سبت ذػ٥ زاز.
تبة ذسا ٪٭ضتٯ ضسٮ ٯ ت٭ اظ پسضت اضث ثجطٴ ٬ ٩٦ اظ ، آٶب زضحبٯاٴ پسط اثٵ
زٵ. اٴ، چٯ ٪سجتٵ ثٯ طآ٨ ٦ٵ ذسا ثستٯ اتطاء ثعضٵ ثط يزتپسض٤ اضث ٪جط٤؟
سبة آ٨ ثٯ ذسا اتطاء ٦حؽ ا٪ت ٣٦٭٤ است ٯ زض طآ٨ چ٫ٷ٩ ح٧ٵ ٬ر٭ز ٪ساضز ٬
ا٢ٱٵ زض اٶ٩ ظ٦ٷ٫ٯ اضبضٮ ظ آٶبتاٴ ا ثٯ پبضٮ ا٢ٱٵ ٷ٥ ٬ تجٷٷ٩ احب٤حؿطت ثطاٴ ت٣. است
، ثٯ ضسس ٯ آ٪ٱب ٯ اٶ٩ پٷب٤ ثٯ ٭ضطب٨ ٦ٵ٫س تب ذ٣ٷٯ ٬ حبؾطٶ٩ زض ٦سزس ٬ ٧ ٦ٵ
.ح٥ ا٢ٱٵ ٬ا ضسٮ ٬ يصضٴ ثبٵ ٪٧ب٪س
ٴ ي٧س، تبة ذسا ، اظ ض٬احب٤ اضثح٥ طآ٨، ٬ زا٪ست٩ ثٯاٴ اث٭ثط! آٶب ثب ي٥٣
تجبض ٬ تب٢ٵ زض طآ٨ ؟ ٦طذسا٬٪ساٴ ضا تط ٪٧٭زٮ ثسا٨ي١٧ اٴ ٬ ضا پطت سط ٪ٱبزٮ
ٶت ٶحٷٵ پسط ظطٶب ضا ٬ زض آ٪زب ٯ حب ؟اضث ثطز زا٬زس٣ٷ٧ب٨ اظ :ط٦بٶس ٦زٷس ٪٧ٵ
ٶ٭ة ٦ٷطاث ثطز ثٯ آ٠ ٬ اظ ٩٦ ٯ اظ ٵٷ، ٢٬پط٬ضزبضا ٭ٶس: ٦ٵ ،ط٦بٶس استطٱبز ٦ٵ
.زاض٪س تس٤ ثؿٵ ثط ثؿٵ ضح٧ٵ ذ٭ٶطب٨ :٪ط٦٭ز ٦ط ط٦ب. ي٫بٶت ٬ ٦طح٧ت ٩٦
ٶ ٦طز ز٬ ٫س ٯ ٪ػٷت ٬غٷت ٦ٵ ا٬الزتب٨ذسا٬٪س ض٧ب ضا زضثبضٮ :٪ط٦٭ز ٦ط
ض٧ب ٬ارت ثط :ثطز. ٦ط ٪ط٦٭ز ٦ٵ اضث٬ پسط ز٬ ثطاثط زذتط ثطاثط ثٱطٮ ٶ ظ٨ است
٠سب
ٶبظضٮ
٧ب ض
/٥ز
43 /تبث
ب٨ست
13سفینه 93
68
٬ ٦بزض ٬ ذ٭ٶطب٨ ٬غٷت پسض، ٬غٷت ٫ٷس زض ٦ب٠ ذ٭ز ثطاٴ است ٯ ٫ب٤ ٦ط
زاض٪س. آذطت، ٬ اٶ٩ ح٥ ثط ح ٬ حبثت است ثط آ٪ٱب ٯ ٶٷ٩ ثٯ ٪ٷ٭ٶٵ
: سٯ ز٢ٷ١، اضث ثطاٴ حؿطت ٦حطظ است ث٫بثطاٶ٩ ث٫ب ثط
.ـ آٶبتٵ ٯ زال٢ت ثط ٦ٷطاث ا٪جٷبء زاضز1
ـ آٶبت ٦طث٭ـ ثٯ اضث 2
.ـ آٶبت ٦طتجف ثب ٬غبٶت3
ا٦ب زذتط پٷب٦جط ذسا ،٫س اضث ٦ٵض٭ز ٯ اٶ٩ آٶبت زال٢ت ثط زض اٶ٩ ثبضٮ ضبٶس ثٷب٨
.ثبٶس ز٢ٷ١ استخ٫بء ث٭ز٨ ٦طرع طزز زض اٶ٩ غ٭ضت، .زض اٶ٩ ٦٭ضز استخ٫بء ضسٮ است
: ط٦بٶس ت ثٯ ثٷب٨ اٶ٩ ٦٭ؾى پطزاذتٯ ٬ ٦ٵ٢صا حؿط
؟ آٶب ثط٤ آٶب ض٧ب ٧ب٨ طزٶس ٩٦ اظ پسض٤ ثٱطٮ ٬ ٪ػٷجٵ ٪ساض٤، ٬ اظ پسض٤ اضث ٪٧ٵ
٭٪ٯ ثسٶ٩اٴ ٪ٷست؟! آٶب ذسا٬٪س ثطاٴ ض٧ب آٶٯ ض٤ ذ٭ٶطب٬٪سٴ٭ٶٷس ثٷ٩ ٩٦ ٬ پس ٦ٵ
آ٪ٯطستبزٮ ٯ ٦طا اظ طظ٪سٴ پسض ذبضد ٫ٷس ٬ اظ اضث پسض٤ ٦حط٥٦٬ سبظٶس؟ ٶب
آٶب ٩٦ ٬ پسض٤ اظ ا١ ٶ ٣٦ت ثط٪س. اظ ٶسٶط اضث ٪٧ٵ )زٶ٩( ٷس ا١ ز٬ ٣٦ت٭ٶ ٦ٵ
؟ ٫ٷس ٦ٵ٫٦ى طا اظ اضث پسضٯ اظ اٶ٩ رٱت ٦ ٪ٷستٷ٥ )زٶ٩(
پس ط ٶ ثبٶس .ثٷب٨ ضسٮ است ظ ح٥ زض زٶ٩ ثٯ ي٫٭ا٨ ٦٭ا٪ى اضث٦٭اضز استخبء ا
٦٭اضز حؿطت؟است ضسٮ ٬اى ا٦ط اٶ٩ اٴ بيسٮ چٯ ثب ٦كبث ض٭ز ٣٦٭٤ تب ض٭ز ثطضسٵ
. ٫س آ٨ ضا ثٷب٨ ٦ٵضا ٶ ثٯ ٶ ٦كطح سبذتٯ ٬ پبسد
ٯ اغكالحب ٪ست ٬ ٦٭رجبت اضث سٯ چٷع زا٪ستٯ ضسٮ است: طاثت ٬ ٪بح ٬ ٬الء
ت ا٢ر٧سٯ) ض٭ز طاثت اظ ٪٭و ٪سجٵ است سجت ٪ب٦ٷسٮ ٦ٵ ٯ ي٣ٵ ٦صا ٫ٷٯ ظ ،ض.. ا٢ .(٦498ح٧س ر٭از ٦
زستٯ ا٠٬ پسض ٬ ٦بزض ٬ .ثط٪س سٯ زستٯ ست٫س ٪ٵ ٯ ثٯ ٬اسكٯ ذ٭ٶطب٬٪سٴ اضث ٦ٵسب
اط ٬اضث ف .ثبض٫س ٩ ذػ٭ظ حؿطت ت٫ٱب ٬اضث پٷب٦جط ٦ٵزض اٶ .ا٬الز ٦ٷت است
بٶس ٣٦٭٤ طزز ٯ چطا حؿطت ضا اظ . پس ثضسس ٦ٷت ثٯ ا٬ ٦ٵٶ ٪ط ثبضس ٧ٳ ٦ب٠
آ٨ض
٠ زسال
ست٬ ا
د زب
حتٯ، ا
كبث ذ
٭٨٫
طزبضث
٬ٷٯ
سٯ
كج ذ
ٶٳ٧ب
ض٬٪ط ز
ٴ ث٬ض
٦ط
69
اتب ٦س٧٣ب٨ ٦رت٣ ٦صات .است پصٶط تح ٦٭اضزٴ زض اضث ٫٦ى ا٪س. زاضتٯ ثبظ حص
ت٭سف ٬اضث ٬ زض زٶ٩، ت١ ٦٭ضث زاض٪س ٯ ٦٭ا٪ى اضث يجبضت است اظ: اذتال٪هط
ز. ٦طتس ٪ٷع اظ ٦س٧٣ب٨ اضث ثط ٫٦ب ٯ بط اظ ٦س٧٣ب٨ اضث ٪٧ٵ ثٯ اٶ٩ (٧499ب٨ ظ). ض
١ ازٶب٨ ٦رت٣ اظ ٶسٶط ا (٧500ب٨ ظ) .چٯ اضتساز كطٴ ثبضس ٬ چٯ ٣٦ٵ .ثطز ٪٧ٵ
٧ب٨ ) .استب٢ٵ ٬ ٫٦ط ؾط٬ضت زٶ٩ ٥ ضب١٦ اٶ٩ ح٥ (٧501ب٨ ظ ) .ثط٪س اضث ٪٧ٵ
ض (505-٧504ب٨ غع ) .ثطز اط ت١ ي٧س ثبضس بت١ ٥ اظ ٦ت٭٠ اضث ٪٧ٵ (502-501غع
.٥ ثٯ ٫٦بٴ ثطزٵ است
ٶ اظ اٶ٩ ٦٭ا٪ى زض ثبضٲ حؿطت ث٭زٮ ربٴ اٶ٩ س٭ا٠ است ٯ سا٤ ،ثب اٶ٩ تػٷ١
٬اٵ ث٭زٮ ٬ ح٥ ب ض٬ض٩ است ٯ ٧ٯ ثٱب٪ٯ ؟ٯ ٫٦زط ثٯ چ٫ٷ٩ ح٧ٵ ضسٮ است
ة ٬٭ ثٯ تب ٬ض اٶ٩ ح٥ ٫٦طبٶٵ ٪ساضتٯ رع يس٬٤ غس ،٪بزضستٵ غبزض ضسٮ است
: ط٦بٶس ا٢ٱٵ ٬ طا٦ٷ٩ زٶ٫ٵ. پس حؿطت ٦ٵ
؟ آٶب ثٯ آذطت يٷسٮ ٪ساضٶس؟ستٷس زا٪بتط طآ٨آٶب ض٧ب اظ پسض٤ ٬ پسطي٥٧ ي٣ٵ ثٯ
٥ ٪ساض٪س ٬ط٪ٯ اٶ٩ چ٫ٷ٩ ح٥ ت ، يٷسٮ ثٯ آذطال٬ٮ ثط اٶ٫ٯ ي٥٣ ثٯ زٶ٩ ٪ساض٪سي
ض٬ حؿطت ٫٫٦س. اظ اٶ٩إ٬ ٪ٯ ثٯ آذطت ٦ ٭ زاض٪سپس آ٪ٱب ٪ٯ ثٯ زٶ٩ ٬. طز٪س ٪٧ٵ
ط٦بٶس: ٦ٵ
حطط زض پٷطبٮ ٬ تػبحت ٫ٷس تب زض ض٬ظ ثٷطٶساط اٶ٫ك٭ض است، ٦طت ذالت ضا
ذسا٬٪س حب٥ زازذ٭اٮ ثعضٵ است، ٬ ٬6 ثسا٪ٷس ٯ ٦ح٧س .ذسا٬٪س زازذ٭اٵ ٥٫
آ٨ زض .زٶ٭ا٨ ٦حبسجبت ا٢ٱٵ است پٷطبٮ٬يسٮ ٩٦ ٬ ض٧ب زض ٷب٦ت زض .ثٯ ح است
.س٭زٴ ٪سس ٪سا٦ت، آ٨ ض٬ظ ض٭ز چٯ سٵ ظٶب٪بضاست ٣٦٭٤ ٦ٵ ٬ت
پس ثٱتطٶ٩ زا٬ضٴ ثٯ آ٨ ،است حسبة ٬ ٶ٭٤ ا٢حسطٮض٬ظ ٷب٦ت ٶ٭٤ ا٢ح ٬ ٶ٭٤ ا٢
ب٤/ ،78٪سبء/، 106ي٧طا٨/ آ٠ ،113ض.. ثٯ: ثطٮ/). ض٬ظ ٪ٱبزٮ ضسٮ ٯ ذسا ثٱتطٶ٩ حب٥ است ،12ا٪
/ طغت ثسٷبض ضبٶس تٯ ض٭ز تب ٷب٦ت ( ٬... ٦36طٶ٥/ ،99ٱ/ ،79اسطاء / ، 38٪ح١/ ،2ضيس/ ،57ايطا
٠سب
ٶبظضٮ
٧ب ض
/٥ز
43 /تبث
ب٨ست
13سفینه 93
70
آذطٶ٩ ٦٭يهٯ حؿطت ثٷب٨ ٪عزٶٵ آ٨ ض٬ظ .ذ٭اٷ٥ ث٫ٷ٥ است، پس ال آ٪چٯ ٦ٵ
.است
ثط چٯ سٵ ٫٫سٮضسس ٬ ذ٭اٷس زٶس يصاة ذ٭اض ٦ٵ طزا ظ٦ب٪ٵ است ٯ ثٯ ظ٬زٴ
« ا یذسیل ىؼو اىساػ تن قشیثا» ٷطز. ٬ يصاة رب٬زا٪ٵ چٯ سٵ ضا طا ٦ٵاست (63احعاة/)
تطبيق خطب فاطمي با فه خطاب، احتجاج ي استذالل در مىطق :وتيج
اىخطات صاػ ػيی ین ؼا اقاع اىجس فیا یشاد أ یصذقا ت » :ثٯتطٶ ذكب
است ٯ ا٫بو ر٧ٱ٭ض ٦طز٤ ضا غ٫بيتٵذكبثٯ (276ظ ، يال٦ٯ ح٣ٵ ،ا٢ز٭ط ا٫٢ؿٷس) .«تقذس االنا
زض ثطب٨ ٬ رس٠ ضا ٶ٫ٵ چ٭٨ يب٦ٯ ٦طز٤ نطٷت .زض حس ا٦ب٨ ثٯ ز٪جب٠ زاضز
ا٫بو ٶ٫ٵ تػسٶ ب٢ت ثٯ چٷعٴ ثب ايتبز .اٴ رع استبزٮ اظ ذكبثٯ ٪ٷست چبضٮ ،٪ساض٪س
ٶ٫ٵ زست ٶبت٩ ثٯ ن٩ .ثٯ اٶ٩ ٪تٯ ٯ ٩٧٦ است ي٫بز ٬ ذالٵ زض آ٨ ٥ ثبضس
ض غسز ا٫بو ض٬ ٯ ز اظ آ٨ ،ثٷب٪بت حؿطت ثٯ ذكجٯ ٦ط٬ طتٯ است .ب٢ت
، ٭ٶ٫سٮ ؾ ض٫٭٪سب٨ ٶ٫ٵ .٦ربقجٷ٫ٵ ثٷب٨ ضسٮ ٯ نطٷت پصٶطش ثطب٨ ضا ٪ساض٪س
.ض٬ش استبزٮ ٪٧بٶسثٯ ربٴ ثطب٨ اظ اٶ٩ تب ٬ازاضتٯ ضا
ىيخطات افغ في االس اىذی أمثش فؼ اىجذه اىثشا فاا إثش »: ٫٦بى ذكبثٯ
اظ ،حٷط ذكبثٯ زض ٦سبئ١ ارت٧بيٵأت. (٧277ب٨ ظ) « یفؼو تحسث یفؼو في اىفس تأثیشا
رس٠ ٬ ثطب٨ ثٷطتط است.
اٶطب٨ .حؿطت ثٯ ز٢ٷ١ زٶطٴ ٥ اظ اٶ٩ ض٬ش س٭ز رستٯ ٬ آ٨ احت٧ب٠ تأحٷط است
اسال٤ احٷبء زٶ٩ زاضتٯ ٬ ٬نٷٳ ذ٭ز زض تأحٷطٴ ضطثط ٦ست٧ب٨ ٪س تبا زض غسز ث٭زٮ
.رستٯ است ض٬ش ذكبثٯ ثٱطٮاظ ض٬ٴ، ٶ٩. ثس٪٧بٶس ارطا ضا
ماىؼقایذ االىی اىقای ىذی اصه اىنيی یتفغ تا في تقشیش اىصاىح اىجزئی ا»
زض ثٷب٨ ا٦٭ض ٦طث٭ـ ثٯ ا٦ط ٦بش ٬ ٦سبئ١ ٦طث٭ـ ثٯ ح٭٦ت ٬ زض .(٧277ب٨ ظ ) «اىؼيی
ذكبثٯ زض زي٭ت ثٯ ،ثٯ اٶ٩ تطتٷت .، ذكبثٯ ٦ٷس است٣٧ٵقطح يبٶس زٶ٫ٵ ٬ ٭ا٪ٷ٩ ي
آ٨ض
٠ زسال
ست٬ ا
د زب
حتٯ، ا
كبث ذ
٭٨٫
طزبضث
٬ٷٯ
سٯ
كج ذ
ٶٳ٧ب
ض٬٪ط ز
ٴ ث٬ض
٦ط
71
حؿطت ٪ٷع ثٯ رٱت آ٪ٯ .آٶس ثٯ بض ٦ٵيبٶس زٶ٫ٵ، ٬ حتٵ ٦جبحج اذالٵ ٬ قجٷٵ
.عٶ٫س اغ٭٠ ٬ احب٤ زٶ٩ ضا ٦س ٪هط زاضز، اٶ٩ ض٬ش ضا ثط ٦ٵثٷب٨
ي٧٭ز ٬ اي٭ا٨، اضب٨ ذكبثٯ ضا . (278تطر٧ٯ اظ ٧ب٨ ظ) ٦٭ؾ٭و ذكبثٯ ٪ب٦حس٬ز است
٫٦ه٭ض اظ اي٭ا٨، اب٠ ٬ ا٭ا٠ ٬ ا٦٭ضٴ ذبضرٵ است ٯ ٶبضٴ (٧ب٨) زس. ٵتطٷ١ ٦
ي٧٭ز ٪ٷع ٧ب٨ حزت ا٫بيٵ …. ٦خال اثطاظ احسبسبت ٬(٧ب٨) ضسب٨ ثٯ اغ١ ذكجٯ است
.ٶ٫ٵ آ٪چٯ ذكجٯ ثط آ٨ اٶستبزٮ ٬ زض غسز ثٷب٨ آ٨ است .است
ؾط٬ضٴ است ٬ : ٦ربقت ٯ ٬ر٭زشا٪س ٦ست٧ٷ٩ ٬ ض٫٭٪سب٨ ٥ ثط سٯ زستٯ
پس حؿطت ثٯ ٫٦ه٭ض بٶت .(٧279ب٨ ظ) حب٤ ٬ ٪بنطٶ٩ ٯ ٬ر٭زضب٨ ؾط٬ضتٵ ٪ساضز
.٫س . ذ٭ز ضا ٦طٵ ٦ٵر٭ٶس ٦ٵاغ٣ٵ ذكبثٯ ٯ ٧ب٨ ثٷب٨ ح است اظ اي٭ا٪ٵ ثٱطٮ
٦ربقجص ذ٣ٷٯ است ٬ حبؾطٶ٩ زض .سبظز ٦ٵ آضبض حع٨ ٬ ٧ص زض ٦بت٥ پسض ضا
ض٫٭٪س ٬ زض آ٨ تط ذكجٯ ضا ٦ٵزا٬ض ٧ٳ آ٪ٱبٶٵ ست٫س ٯ زض ق٭٠ تبضٶد .٦سزس
« احن اىحامی» .است ح٧ط٦ب ٫٫س ٬ حب٥ ذساست ٯ ثٱتطٶ٩ ٦ٵ
٭٠ ٦ت٩ ذكجٯ ٬ .(٧279ب٨ ظ ) : ٭٠ ٬ ٦٭٠ ٢ٯ ٬ بئ٦١ساض ذكبثٯ ٪ٷع سٯ چٷع است
٧٭ ٯ ،«ئػيا أي فاط»ٯ ط٦٭ز ئ١ حؿطتص ب٦حت٭اٴ يب٢ٵ ٦ستتط زض آ٨ است ٬
. ض٭ز اٴ اظ زب٪ص ذبضد ٪٧ٵ ضزاضث٭زٮ ٬ ٭٠ ثٷٱ٭زٮ ٬ پطا٫سٮاظ ٦ب٤ يػ٧ت ثطذ٭
.٦٭ض سبذتٯ استأ٬نبٶ ٦ ا٪زب٤ ضا ثٯ ٧ٯٯ ، ذساٶٵ است ٦٭٠ ٢ٯ
مبادی خطاب
٧ب٨ ) : ٦طٱ٭ضات نبطٴ، ٦ج٭الت ٬ ٦ه٫٭٪بتكبثٯ ٦جبزٴ زاضز ٯ يجبضت است اظذ
ا٦ب .ط چ٫س آ٪چٯ اٶطب٨ ط٦٭زٮ يٷ٩ ٶٷ٫ٷبت است ،حؿطت اظ ٧ٯ ثٱطٮ رستٯ .(280ظ
ت٭ا٪٫س ثٯ آ٨ ت٭رٯ اض٪س حسا١ ثٯ ي٫٭ا٨ ٦ه٫٭٪بت ٦ٵاط ٦ربقجٷ٩ اٶ٩ ا٪ػب ضا ٪س
.٫٫س
٦ط٭ضت زض ا٦طٴ ٯ .(٧284ب٨ ظ) ، ٫٦بطٴ ٬ ٦طبرطٴ استاسب٤ ذكبثٯ، ٦طب٬ضٴ
٠سب
ٶبظضٮ
٧ب ض
/٥ز
43 /تبث
ب٨ست
13سفینه 93
72
٦طبرطٴ ٦تؿ٩٧ ضط ٶب .٦سح ٶب ش٤ ضا ثٯ ز٪جب٠ زاضز . ٫٦بطٴض٭ز اش٨ ٶب ٫٦ى ضا ٦٭رت
٣٦٭٤ .طزز ٴ ٬ ٦طبرطٴ ٦ٷب٨ ز٬ ذػ٥ ٫٦س ٦ٵضبٶت ٶب ايتصاض است ٯ ٫٦بط
ٶطب٨ ٦ط٭ضتٵ زض ا ٪طت ٬ ٦طبرطٮ ثب ذػ٥ ث٭زٮ ٯ اظاست ٯ حؿطت زض غسز ثٷب٨
.ثبة ا٦٭ض ٪ر٭استٯ ث٭ز٪س
، تطتٷت زض ال٤ ٬ ثبال ٬ پبٶٷ٩ بٴ ٢هٵ آضاٶٯ چ٭٨ آضاٶطٵ. ذكبثٯ تعٶٷ٫بت ٥ زاضز
.(٧296ب٨ ظ) آ٬ضز٨ ال٤
٧ب٨ تعٶٷ٫بتٵ ٯ زض ذكجٯ ض٬ض٩ ث٭زٮ ٬ بٵ ٦٭رجبت تطزٶس زض س٫س ذكجٯ ضسٮ
ذ٭ضزاض اظ ثٱتطٶ٩ ٬ پس ال٤ ٦ػ٭٤ ٪ٷع ثط .طآ٨ است٧س٫ يتطت .است
.ت ٦عٶ٩ است٬ ثٯ ظٶجبٶٵ ٬ ثال ٦جطا ٬ زض٬. اظ ٣٭ ٴ ازثٵ استب طٶ٩ آضاٶٯت ضاست
.بق٧ٷٯ جٯچ٫ٷ٩ است ذك ٬ اٶ٩ مىابع
رال٠ ا٢سٶ٩. ضطح ػ٭ظ ا٢ح٥. آضتٷب٪ٵ، سٷس. 1
.بء س ٫ ا٢ بت ال ث. اث٩ اثٵ قبط، 2
.1. اث٩ ضٱط آض٭ة، ٫٦بت د3
.ط ط ٫ : زاضا٢ ط٬ت ٷ ث -، ا٪سبة االضطا الشضٴ ث . 4
. طا٨ ٱ ت 1د ، ١ ٭ س ت ٧ ح اظ ٦ ٯ س٦ ٬ ٦ ٯ ٧ طر ت . ثالشضٴ، ت٭ح ا٢ج٣سا٨ 5
.1373ح٧ت، :تٱطا٨ . سٴ ٷ ث زضٮ ٵ ب٪ ط غ ٱ ٭چ ٫ ٦ ٯ ٧ طر ا٢ز٭ط ا٫٢ؿٷس ـ يال٦ٯ ح٣ٵ ت. ح٣ٵ، حس٩ ث٩ ٶ٭س. 6
. 1999٤ - 1420ط، : زاضا٢ ط٬ت ٷ ث ب٠ طر ا٢ س ٪ ٵ سا٠ ت االي عا٨ ٷ ٦. شجٵ، ض٧س ا٢سٶ٩. 7
.ا٢سض ا٫٧٢خ٭ض ٩٦ ا٢رجط ا٧٢بح٭ض ٬ ٷط ا٧٢بح٭ض. سجف ا٢طٱٷس، ي٣ٵ ث٩ ٦ح٧س. 8
.1369 -. ضٱٷسٴ، سٷس رط. تبضٶد تح٣ٷ٣ٵ اسال٤، ٦طع ٪طط زا٪طبٵ9
٥: ٦طع تحٷبت اسال٦ٵ. -ب ٱ ٷ ٣ ي ٯ ٣ ا٢ ال٤ س ٯ بق٧ بت ٷ ح. ٧٭، 10
تٵ ٦ػجبح ـ ث٫ٷبز ي٧٣ٵ ٬ طٴ يال٦ٯ قجبقجبٶٵ، تسٷط ا٧٢ٷعا٨ تطر٧ٯ بضسٵ ٦ح٧س حسٷ٩.قجبقجبٶٵ، سٷس٦ح٧س. 11
.1370چبح
.8. ق٭سٵ، ٦ح٧س. تسٷط تجٷب٨ د 12
.٦1413٭سسٯ ا٢طسب٢ٯ، –ثٷط٬ت . ب٠ ٧ ا٢ ع ٫ .٦تٵ ٫سٴ، 13
.1366: ٵ ال٦ اس ٭٤ ٣ يبز ٷ ٫ ث. ٫٦ٷٯ، ٦ح٧س ر٭از. ا٢ٯ ي٣ٵ ٦صات ا٢ر٧سٯ 14
.١ ٷ ٣ ر ٵ ٫ ط - ٵ بت ٷ ح ت ٯ س ٭س ٦ –. ٪٭ٴ، سٷس ٦ح٧س تٵ. س٭٫ب٦ٯ س 15
٧٣ٷٯ، ثٷط٬ت: زاضا٢تت، ا٢٭ائس ا٢ع٬ائس ٬ ٫٦جى ٦ز٧ى. ٷخ٧ٵ، ٪٭ضا٢سٶ٩. 16 .1422ا٢
تحیٻ‌تبحی‌ظازٺ،طیسٺ‌اٲیٷیـ‌‌ټبی‌ائٳة‌ثب٭اظ‌ٲٷط‌حطت‌ظټطا‌ثب‌تأ٦یس‌ثط‌ذجة‌س٦یٻ‌قبذهٻ
بت٢طآٴ‌ٸ‌حسیج سفهٯٷبٲٻ‌ترههى‌ٲبٮ97ـ73،ل1393تبثؿتبٴ،«بٳیټبی‌‌ٸیػٺ‌پػٸټف»43زټٱ،قٳبضٺ‌یبظؾب٬
فذک‌تا‌تأکذ‌تز‌خطث‌سزاتاطل‌اس‌هظز‌حضزت‌‌ائوا‌‌ضاخص
ظازٺ *1تحیٻ‌تبحی
**طیسٺ‌اٲیٷی
ی٧ى‌اظ‌اؾٷبز‌ٸ‌ٲساض٤تبضیرى‌ٲٽٱ‌ٲطثٹ‌ثٻ‌ٸ٢بی‌نسض‌اؾال،اؾت٦ٻ‌ٲٷزط‌‌ذجة‌س٦یٻچکذ:
ارتٳبى‌ربٲٻ٪طزیس.ـی‌اظ‌نحٷٻ‌ؾیبؾ7ثٻ‌اٶعٸاى٦بٲ٭اٲب‌ٯى
ٸ‌ثٻ‌ٲطز‌ټٳٻ‌پطزاظز.ٲیټبی‌ائٳٻ‌ثب٭،ثٻ‌ثیبٴ‌قبذهٻزض‌ذجة‌س٦یٻ‌‌ؾال‌اهلل‌ٯیٽب‌حطت‌ظټطا
ٸ‌ؾطاٴ٦ط‌ٸ‌ٶب٠چیعی‌رع٪طتبض‌قسٴ‌ثٻ٦ٻ‌پیبٲس‌پیطٸی‌اظ‌ائٳٻ‌ثب٭٦ٷس‌ٲیاهبض‌ذبط‌ٶكبٴ
،ذؿطاٴ‌اثسی‌ٸ‌آتف‌صاة‌اٮٽی‌ٶیؿت.ت‌اٮٽی
./ذجٻ‌س٦یٻ/ائٳة‌ثب٭/ٶب٦/٠طؾال‌اهلل‌ٯیٽب‌حطت‌ظټطا‌ا:اصذلک
ا.*. ضش ا اشگب بس د اش د
ا. **. ضش ا اشگب اسشذ ػ لشآ حذج د بط کبسش
٬ؾب
یبظضٺ‌ٳب‌قٱ/زټ
43/تبث
بٴؿت
13سفینه 93
74
همذه.1
«ذجٻ‌س٦یٻ»ٷٻ٦ٻ‌ثٻ‌زض‌ٲؿزس‌ٲسی‌ٯیٽب‌اهلل‌ؾال‌‌ظټطا‌ذجٻ‌ثٯٷس‌ٸ‌پطٲٷبی‌حطت
ٲٲطٸ‌اؾت زٮی٭ ثٻ ٶ٧تٻ، ٶبة‌ٸ آٲٹظٺ‌بض غض‌ٸ آٴ‌ټ‌ټبی بی‌طاٸاٶی٦ٻزض
ٯیٽب‌اهلل‌ؾال‌‌ٲیطاث‌زیٷی‌ٸ‌ٲبضی‌حطت‌ظټطاتطیٵ‌‌اؾت‌اظ‌ٶیؽ ضٸز.ٲیثٻ‌قٳبض
طټٷ٩قیٻ، س٤»زض ٲٷبیى‌ثعض٨اؾت‌بزٶٳ« ی٢٥ٻ، ٦ٻ‌ټط٪ع‌زض‌ٲحسٸزٺ
٪ٷزس‌ٸ‌ټٳیٵ‌ٲٷب‌ضٲعى‌اؾت٦ٻزض٪یطى‌ضا‌اظ‌ٲربنٳٻ‌ؾحى‌ٸ‌ٲحسٸز،ظٲیٵ‌ٶٳى
ٲجبضظٺ ثٻ ضؾٹ٬ٳی١اى یبز٪بض اتطاو طیبز ٸا٢، زض س٤ ٲٷبظٻ ٦طز. تجسی٭
زض6ذسا اٶحطا‌پسیس‌آٲسٺ الٸٺ‌ثط٢بیت«ذجٻ‌س٤»،رٽبٴ‌اؾال‌اؾت‌ثٻ
ظټطا ح١ٯیٽب‌اهلل‌ؾال‌بٳٻ پیف‌ثیبٴ‌‌زض ثیف‌اظ ذٹیف، اضث ثٻ ٶؿجت ذٹاټى
اظ زب ثى7طت‌ٯىحضٸقٵ اظ اٶت٣بز ٸ‌ذیبٶت‌ٸ ٲطزٲبٴ‌ٶؿجت‌ثٻ‌ح١ٸبیى
.اؾت:ثیت‌نطیح‌اټ٭
ت٧بٮی‌ثعض٨ٸ‌ٲٽٱ‌اؾال‌اٲب ٯیٽب‌اهلل‌ؾال‌‌ظټطا‌حطتٮصا‌اؾت.ٲیقٷبؾی‌ی٧یاظ
اٲب‌ٸ‌ضټجط‌زیٷی‌ٸ‌آؾٳبٶی پیبٲجط، ٲطت‌ذسای‌ٲتب٬ٸ ٦ٻ‌پؽ‌اظ زاضز ضا‌ثٻ‌ٸیٻ
٦ٷس؛ ٲطی ٲطز اٲب ٦ٷبض‌قٷبذت‌ٲٽٹ اٲب‌ح١»زض » ثب٭»قٷبذت‌ٲٽٹ اٲب اظ«
اٶؿبٴ‌زض‌تكریم‌‌ثٻ٪ٹٶٻ‌اؾت،يطٸضیبت ا٪ط اقتجبٺ‌ای٦ٻ ثب٭زچبض اٲب‌ح١ٸ
ذؿطاٴ‌اٸ‌حتٳی‌اؾتقٹز ٲبټیٱ‌ٲت٣بث٭.، ،«تؼشف األشبء ثأضذادب»ثٻ‌ٲهسا٢٠بسٺ
ی٧سی٫طٶس. ٽٱ ثطای ٲٽٳی قٷبذت٦ٯیس ثب٭»ٲٽٹ اٲب ثٻ‌‌زض‌ذجٻ‌س٦یٻ« ضا ٲب
اؾت‌ثٻ‌‌ایٵ‌پػٸټف‌زض‌نسز.ؾبظز‌ٲیضټٷٳٹز«اٲب‌ح١»قٷبذت‌ټط‌چٻ‌ثیكتط‌ٲٽٹ
ی‌ظیط‌ټب‌ثپطزاظز‌ٸ‌ثٻ‌پطؾف‌ٯیٽب‌اهلل‌ؾال‌ظټطا‌‌اظ‌ٲٷط‌حطت«اٲب‌ثب٭»ٲٽٹ‌‌تجییٵ
زؾت‌یبثس:
ی‌ائٳة‌ثب٭چیؿت؟ټب‌ٸیػ٪ی
ائٳة‌ثب٭زض زٹت‌ثٻ٪ٳطاټی‌چیؿت؟ق٫طز
هٻبذق
ی‌ټب
ٳةائ
ت
ط‌حط‌ٲٷ‌اظ٭
ثبټطا
ظ
ج‌ذ‌ثطیستأ٦ثب
ةیٻس٦
75
ی‌پصیطـ‌زٹت‌ائٳة‌ثب٭چیؿت؟ټب‌پیبٲس
«اهام»ضاس‌‌اص.2
]اٲٱ[ٲٽٳٹظ‌اٮبء‌ٸ‌ٲب‌اؾت‌ٸ‌زض‌ٮت‌ثٻ‌ٲبٶی‌ظیط‌آٲسٺ‌اؾت:اظ‌ضیكٻ«اٲب»
ف االس و التذي ث،»آٶچٻ‌ٲٹضز‌ا٢تسا‌ٸ‌تجیت٢طاض٪یطز‌‌اٮ( ،1410)طاټیسی،«لذ
؛8،428د )طیحی،د(٢یٱ‌ٸ‌ؾطپطؾت(25-12،24،د1404)اثٵ‌ٲٷٹض،ة(ٲ٣س(1،21د،1404اثٵ‌بضؼ،
د1375 ز((6،10، )ټٳبٴ(طی١ٸ‌ضاٺ ٲٷبی‌ٲص٦ٹض‌ثی. اضتجب‌ثب‌ی٧سی٫ط‌ٶیؿتٷس‌ٸ‌ٲبز‌‌ؾٻ
ٲٯ١اؾت‌ٸ‌قبٲ٭ټط‌طزی ٦ٻ‌ٶؿجت‌ثٻ‌‌ٲیٮٹی‌ٸاغٺ، ،ٲ٣تسا‌ٸ‌ٲ٣سای،سٺقٹز
.(45،ل1387،)یعزی‌ٲٯ١ؾطپطؾت‌اؾت
سذ‌خطث‌فذک.3اظ‌رٳٯٻ‌ذجٻایٵ ؾٷسټبی‌ٲتجط‌اظ‌ټب‌ذجٻ ثب ی‌ٲكٽٹضی‌اؾت٦ٻ‌بٲٻ‌ٸ‌ذبنٻ
احٳس‌ثٵ‌جساٮعیع‌رٹټطی‌زض.اٶس‌ضٸایت٦طزٺ‌ٯیٽب‌اهلل‌ؾال‌حطت‌ظټطا رٳٯٻ اظ
ٶب ثٻ ؾ٣یٻ‌ٸ‌س٤»تأٮی‌ذٹز » ٶ٣٭اثٵ‌اثی‌اٮحسیس‌زض‌قطح‌ٶٽذثثٷب ثٻ‌‌ٻ اٮجالٻ،
چٽبض‌طی١ایٵ‌ذجٻ‌ضا‌ضٸایت٦طزٺ‌اؾت:
1 ٲحٳس اظ رٹټطی اظ‌رط‌ثٵ‌ٲحٳس. ظ٦طیب پسضـ‌اظ‌حؿ‌ثٵ اظ ٵ‌ثٵ‌ثٵ‌ٳبضٺ
اټ٭ اظ تٵ زٸ اظ حی ثٵ ٲبزضـ‌ټب‌ثیت‌ثٷی‌نبٮح ظیٷت‌زذت‌اٲیطاٮٳؤٲٷیٵ‌اظ قٱ‌اظ
.ٯیٽب‌اهلل‌ؾال‌نسی٣ٻ‌بټطٺ
.7اٮحؿیٵ‌ثٵ‌ٯی‌ٲحٳسثٵ‌رطثٵ اظ پسضـ اظ ٳبضٺ‌ثٵٲحٳس‌رطاثٵ اظ رٹټطی .2
3 ٳط. اظ ٶزیح ثٵ ٶبئ٭ اظ زیی ٳطاٴ ثٵ خٳبٴ اظ اظ‌ربثط‌‌رٹټطی قٳط ثٵ
7. ری‌اظ‌اثی‌رط‌ٲحٳس‌ثٵ‌ٯی)اٲب‌ثب٢ط(
4 جساهلل‌ٲحى،ٲطٸ‌ثٻٲحٳس‌ثٵ‌یعیس‌اظ‌جساهلل‌ثٵ‌حؿٵثٵ‌‌رٹټطی‌اظ‌احٳس.
(210،ل16د،1385،)اثٵ‌اثی‌اٮحسیس.ٻ‌ثٷت‌اٮحؿیٵ‌ٸ‌اثٵ‌اٮحؿٵ‌اٮٳخٷیثٵ‌بٳ
ٯی‌ثٵ‌یؿی‌اضثٯی‌اظ‌ثعض٪بٴ‌ٯٳبی‌اٲبٲیٻ‌زض٦ك‌اٮٳٻ‌چٷیٵ٪تٻ‌اؾت:
٬ؾب
یبظضٺ‌ٳب‌قٱ/زټ
43/تبث
بٴؿت
13سفینه 93
76
تأٮی‌احٳس ٦تبة‌ؾ٣یٻ اظ ضا ذجٻ ایٵ،ٲیثٵ‌جساٮعیع‌رٹټطی‌ٶ٣٭ٲٵ ٦ٷٱ‌ٸ
٢سی‌ٶؿرٻ ٳیای زض ؾٷسث322ؾب٬اؾت٦ٻ ثب ٦ٻ ٲؤٮ٢طائت‌ٸ‌تهحیح‌قسٺ ی‌ټب‌ط
.(304ل،2د،1381،)اضثٯی(ټبی‌ٲص٦ٹض‌اؾت)ٲطاز‌ؾٷس‌ٲرتٯ‌ضٸایت٦طزٺ‌اؾت.
٦تبة‌ٲطٸد‌اٮصټت‌ثٻ‌ذجٻ‌س٦یٻ‌اقبضٺ‌ٶٳٹزٺ‌اؾت. ،1365)ٲؿٹزی،ٲؿٹزی‌ٶیع‌زض
ی‌ٶیع‌زض٦تبة‌ثالبت‌بټط‌اظ‌زاٶكٳٷساٴ‌هط‌ٲأٲٹٴ‌جبؾ‌اثی.اثٹاٮ٭احٳسثٵ(12ل
(26تب،ل)احٳس‌اثٵ‌اثی‌بټط،ثی‌ثٻ‌چٷس‌ؾٷس‌ضٸایت٦طزٺ‌اؾت.اٮٷؿبء‌آٴ‌ضا
٦تبة‌قبی‌‌اظ‌طی١ذبنٻ، ثٻ‌زٸ‌طی١ٶ٣٭طٲٹزٺ‌اؾت‌ذجٻ‌ضا‌ؾیس‌ٲطتی‌زض
:(140-39،نم3،د1394)ٹؾی،
٦تبة‌طائ٢ؿٳتی‌اظ‌ذجٻ‌ضا٦ٻزض673اثٵ‌بٸٸؼ) زض احتزبد‌جطؾی‌ٺ.٠(
٦تبة‌بئ١اظ‌قید‌حب‌ح٣ٻ‌ٸ‌ٲٱ)ٶعز‌بٲٻ(احٳس‌ثٵ‌‌حاؾت‌اظ‌ؾس‌ثٵ‌قٽطٸ زض
اظ اؾحب٠ثٵ‌جیساهلل‌اظ‌قط٢ی‌ثٵ٢ب ٲٹؾی‌ٲطزٸیٻ‌انٽبٶی‌اظ٦تبة‌ٲٷب٢ت‌ٸی‌اظ
نبٮح‌ثٵ٦یؿبٴ‌اظ‌ظټطی‌اظ‌بیكٻ‌ضٸایت٦طزٺ‌اؾت.ذجط‌زاز‌ٲب٪ٹیس:ٲی(ضٸایت٦طزٺ‌ٺ.381٠ثٵ‌ٯی‌ثٵ‌ثبثٹیٻ)ٲحٳس‌قید‌نسٸ٠،
ٯی‌ثٵ‌حبتٱ‌اظ‌ٲحٳس‌ثٵ‌اؾٯٱ‌اظ‌جساٮزٯی٭یب٢بٶی‌اظ‌حؿٵ‌ثٵ‌ٲٹؾی‌ذكبة‌اظ ضا
ثٵ جساهلل اظ ذكبة ٲٹؾی ثٵ حؿٵ اظ یب٢بٶی ضربٮی اظ ٯٹی ٲحٳس ثٵ جساهلل
ؾال‌‌اظ‌حطت‌ظټطا7اٮٳؤٲٷیٵثیت‌اظ‌ظیٷت‌زذتط‌اٲیط‌ٮی‌اظ‌اټ٭ٲحٳس‌ٯٹی‌اظ‌ضرب
.اهلل‌ٯیٽب
ٲ٫ط‌ایٵ‌‌اٶس؛زاٶكٳٷساٴ‌اٲبٲیٻ‌ٸ‌بٲٻ‌اق٧بٮی‌ثٻ‌ؾٷس‌ضٸایت‌ٶ٧طزٺ‌ؾبٴ‌ثعض٪بٴ‌اظ‌ثسیٵ
٦ٻ‌ٲبٶسیٷی‌اظ‌زقٳٷبٴ‌اټ٭ثیت‌آٴ‌ضا‌ثٻ‌اثٹاٮیٷب‌ٲحٳس‌ثٵ٢بؾٱ‌اټٹاظی‌ثهطی‌ٶؿجت
اٶس‌زازٺ )ثٻ‌ٸیػٺ‌اتجبض‌ایٵ‌ذجٻ‌ٶیع‌ثٻ‌رٽت‌ٶ٣٭ٲكبید‌اٲبٲیٻ.(19ل،1388)حؿیٷی‌ظٶزبٶی،
ٸ‌زاٶكٳٷساٴ‌بٲٻؾ ٳیٷبٴ‌ثٻ‌ایٵ‌ذجٻ،ٲٹرت‌حهٹ٬زضرٻ‌االیس‌ٯٱ‌اٮٽسی( یا
.قطی‌اؾت
هٻبذق
ی‌ټب
ٳةائ
ت
ط‌حط‌ٲٷ‌اظ٭
ثبټطا
ظ
ج‌ذ‌ثطیستأ٦ثب
ةیٻس٦
77
.فذن4
س٤» یٽٹزیبٴ‌ثٹز،٦ٻ‌زض‌ٶعزی٧ی‌ٲسیٷٻ٢طاض‌زاقت‌ٸ« ٶعز ٸ‌حبن٭ذیع آثبز ٢طیٻ
ٸ‌تب‌ذیجط‌ی٥ضٸظ‌ضاٺ ؾٻ‌ضٸظ تب ٲسیٷٻ‌زٸ آٴ‌تب س٤اظ‌طی١نٯح‌ٸ.قس‌ٲیبنٯٻ
پیبٲجط‌ضؾیس. ٸ‌ؾبٮیبٶٻ‌ٲجٯ٢بث٭تٹرٽی‌‌ثسٸٴ‌رٷ٩ثٻ ٸؾی‌ثٹز ؾطظٲیٵ‌س٤ٶؿجتب
زاقت. ثطآٸضز‌‌بیسات زیٷبض ټعاض ټتبز تب چٽبض ثیؿت‌ٸ اظ ضا س٤ ؾبٮیبٶٻ ٹایس
،زض‌ٲٯ٥پیبٲجط٢طاض٪طت«س٤»پؽ‌اظ‌آٶ٧ٻ(58ل،1385/ذعٯی،32ل،1360)نسض،اٶس٦طزٺ
اٮٽی) تبضیری‌ثٻ‌زؾتٹض ثط‌ضٸایبت‌ٲتسز ا امشثىثٷب آت ر س٤»(26)االؾطاء:(حم ثٻ«
ٯیٽب‌حطت‌ظټطا اهلل ؾال قس ل6د،1372)جطؾی،ثركیسٺ ؾیٹی،633، ٸ(4،144د،1404/
7ؾپؽ‌ٯی پیبٲجط‌ٸ ثٷٹیؿس‌ٸ‌ال ایٳٵ»ٲأٲٹض‌قس٦ٻ‌ؾٷس‌آٴ‌ضا ا ٸ‌حطت«
7ٯی س٤»ثط‌آٴ‌قٽبزت‌زازٶس‌ٸ ثٻ‌تهط‌حطت‌بٳٻ« ظٲبٴ‌حیبت‌پیبٲجط زض
اظ آٲس‌ٸ‌زضآٲس‌حبنٯٻ س٤»زض قس.ٲیقٱ‌ٸ‌ٲٽبرط‌ٸ‌اٶهبض‌ت٣ؿیٱ‌ټب‌ثیٵ٣طای‌ثٷی«
زټٷس:ٲیثٷبثط‌آٶچٻ‌ٲٷبث‌تبضیری٪عاضـ6ثس‌اظ‌ضحٯت‌پیبٲجط(59ل،1385)ذعٯی،
ثٻ‌اثٹث٧ط٪ت:ٲطز‌ثٷس٪بٴ» زٶیبیٷس‌ٸ‌رع‌آٴ‌ټسی‌ٶساضٶس.تٹ‌ذٳؽ‌ٸ‌ٷبیٱ‌ضا‌ٳط
اظ‌زؾتف‌ثیطٸٴ‌ثیبٸض. ٸ٢تی‌زؾت‌اٸ‌ضا‌ذبٮی‌زیسٶس،ضټبیف‌‌اظ‌ٯی‌ثبظ٪یط‌ٸ‌س٤ضا
«قٹٶس‌ٲیؾبظٶس‌ٸ‌ثٻ‌ربٶت‌تٹ‌ٲتٳبی٭ٲی ذٯیٻ‌اٸ٬ٶیع.(158،ل1،د1385)ٲٹؾی‌ذٹاٶؿبضی،
ارتٳبی‌حطت‌ظټطا ٶٹش ٲٷٹض‌رٯٹ٪یطی‌اظ 7ٸ‌حطت‌ٯی‌‌اهلل‌ٯیٽبؾال‌‌ثٻ
ثٷی اذطاد٦طز‌ٸ‌س٤«س٤»قٱ،ٸ٦ی٭حطت‌بٳٻ‌ضا‌اظ‌ټب‌ٸ٢سضت٪طتٵ‌زٸثبضٺ
ضا‌هت٦طز.
تزرس‌هحتا‌خطث‌فذک.5
اتطايی‌ثٻ‌اٶحطا‌ؾال‌اهلل‌ٯیٽب٫ٹٶٻ٦ٻ‌ش٦ط‌قس‌ذجة‌س٦یٻ‌حطت‌ظټطا‌ټٳبٶ
ثب‌ٶبزیسٺ٪طتٵ ثطای‌ثط٪طزاٶسٴ‌ذالت‌ٳبی‌اٮٽی‌ٸ‌انالح‌اٲتی‌اؾت٦ٻ ٸ٢ت‌ٸ
ذٹاټس‌ثٻ‌ربټٯیت‌ٶرؿت‌ذٹز‌ثبظ٪طزز.ٲی‌ټب‌ټٳٻ‌ظحٳبت‌ٸ‌ذٹٴ‌ز٬
٬ؾب
یبظضٺ‌ٳب‌قٱ/زټ
43/تبث
بٴؿت
13سفینه 93
78
چطا٦ٻ‌ٲٷزط‌ثٻ‌ت٣ٹیت‌ٲٹ٢یت‌‌‌‌‌‌‌‌قٱ‌ثٹز،ټب‌ت٣ٹیت‌ا٢تهبزی‌ثٷیثٻ‌ٶٹی«س٤»ٸرٹز
آٶبٴ زض‌ٲیارتٳبی ٸ ارتٳبی‌ثٷی‌قس ٶٹش اظ ض٢یت‌زیطیٵ‌ثٷیاٲیٻ‌ٶتیزٻ قٱ‌زض‌ټب،
ؾیبؾت‌ٲسیٷٻ ٲحجٹثیت‌ٲطز‌ٲینحٵ ٸ ارتٳبی ٶٹش ټٳچٷیٵ حطت‌ٲی٦بؾت،
زاز‌ٸ‌ایٵ‌ذطی‌ثٹز٦ٻ‌ټط٢طیكی‌‌ٲیضا‌اعایف7ٯی‌ٸ‌حطت‌ٯیٽب‌اهلل‌ؾال‌‌ظټطا
(.649،ل1387ٸض٠،)ظث٫یطز‌ٺتٹاٶؿت‌ٶبزیس‌ٳیضؾیس‌ٶ‌ٲی٦ٻ‌زض‌ٲسیٷٻ‌ثٻ٢سضت
هت س٤»ثب » اهللٯیٽبحطتظټطا ٦طز،ٳال‌ٲكطٸیت‌‌ٲیا٪ط‌ؾ٧ٹت‌‌ؾال
ضا رسیس حطت‌ٯی‌ح٧ٹٲت اٲتٷب نٹضت ایٵ زض ٸ ثٹز ثیت7پصیطتٻ اظ
٦طز‌زض‌ٲٹي‌زب‌‌ٲیا٪ط‌اتطاو.اظ‌ؾٹییزاز‌ٲیٸربټت‌ارتٳبی‌ذٹز‌ضا‌اظ‌زؾت
ثب‌ایٵ‌حب٬حطت‌ؾ٧ٹت‌ضا‌ربیع‌ٶساٶؿت‌ٸ‌ثٻ.٪طت‌ٲیاظ‌ٲٷب‌قرهی‌ذٹز٢طاض
ح٧ٹٲت‌اظ‌حطت‌ثطای ٦طز، ٲطارٻ اثٹث٧ط ثٻ ح٧ٹٲت، ٳ٭ رٽت‌اتطاو‌ثٻ
حطت ذٹاؾت‌ٸ قبټس ذٹز ٸ‌ٯی،ازبی ایٳٵ ثٻ‌ٷٹاٴ‌قبټس‌ٲطی7ا ضا
س٤ثٻ‌حطت‌بٳٻ اؾتطزاز زؾتٹض ا٢بٲٻ‌قٽٹز ثب ٸ .ض‌قسنبز‌ؾال‌اهلل‌ٯیٽب٦طز،
پؽ‌اظ‌ذطٸد‌حطت‌بٳٻ اهلل‌ٯیٽب‌اٲب ذكٹٶت،ؾال ٸی‌ثب ٸ‌ٲٯ‌قسٴ‌ٳط،
ثیٵ‌ثطز،اثٹث٧ط‌ایٵ‌ضتبض اظ اظ‌زؾت‌حطت٪طت‌ٸ‌آٴ‌ضا اثٹث٧طضا ٳط‌ضا‌ٶٹقتٻ
یب‌ثبیس‌یط‌اظ‌ٯی‌ی٥قبټس‌ٲطز‌زی٫طی»بٳٻ٪ت:تٹریٻ٦طز‌ٸ‌ذبة‌ثٻ‌حطت
ثط‌ا‌ا الٸٺ یب «یٳٵ‌ی٥ظٴ‌زی٫ط‌قٽبزت‌ثسټسثیبٸضی‌ٸ /جطؾی،498،ل2د،1407)٦ٯیٷی،
.(215ل،1،د1403
ثب‌ح٧ٹٲت‌‌ؾال‌اهلل‌ٯیٽب‌ٸ‌حطت‌ظټطا7ی‌حطت‌ٯیټب٦ٻ٪ت٫ٹی‌‌ٲیټٷ٫ب
ٲبٶس‌ثی حطت‌ظټطا‌ٶتیزٻ ٸاؾٻ‌ثب‌ٲطز‌ؾرٵ‌ث٫ٹیس‌‌تهٳیٱ٪طت‌ثی‌ٯیٽب‌اهلل‌ؾال،
ایٵ‌ضٸ‌حطت‌ظټطا اظ ثعٶس؛ پیكٹایبٴ‌ثب٭٦ٷبض ٶ٣بة‌اظ‌چٽطٺ اهلل‌ٯیٽب‌ٸ زض‌‌ؾال
ٲؿزس‌ٸ‌زض‌حٹض‌ٶرج٫بٴ‌ؾیبؾی‌ٸ‌تٹزٺ‌ٲطز)اٱ‌اظ‌ٲٽبرطاٴ‌ٸ‌اٶهبض(ؾرٷبٶف‌ضا
ثب‌تبضید‌ٸ‌ٲطز‌ثعٶس...
ی‌اٸ‌ټب‌ٶس‌ٸ‌ؾپبؼ‌اظ‌ٶٳتؾرٷبٶف‌ضا‌ثب‌ؾتبیف‌ذساٸ‌ؾال‌اهلل‌ٯیٽب‌حطت‌ظټطا
هٻبذق
ی‌ټب
ٳةائ
ت
ط‌حط‌ٲٷ‌اظ٭
ثبټطا
ظ
ج‌ذ‌ثطیستأ٦ثب
ةیٻس٦
79
پیبٲجط ازاٲٻ‌زاز:6آبظ٦طز‌ٸ‌ثب‌قٽبزت‌ثٻ‌ی٫بٶ٫ی‌ذسا‌ٸ‌ضؾبٮتاخبء ثب لذ ػ ؼ ، أ اشىش ػى ب ، ؼ أ ػى ب احذ
أ اخبص ... ب اثتذ ا ، وة جؼ ب ا حذ ب ششه ئ ئ أ ب أشذ حذا ... تأب ث أ أ أشذ أ 6 ، اختبس اتجج لج سع ػجذ
أ جت ، عب لج ... جأسعاٶسیكٻ‌ٶی٧ٹ٦ٻ‌زض‌ز٬ذساٸٶس‌ضا‌ثط‌آٶچٻ‌اضظاٶى‌زاقت،ؾپبؾ٫عاض‌ٸ‌ثط
ثط ٸ قب٦ط ٲى‌ٶٽبز، حٷب طا٪یطـ ٶٳت‌ٶٳتٽبى اظ٪ٹیٱ. ټبیى٦ٻ
ٮف‌رٹقیس... ٲی‌چكٳٻ ثی٪ٹاټی ٸ ی٧تب ذسای رع ټٳتب‌‌زټٱ
ای‌اؾت٦ٯٳٻ-قٽبزت‌ثٻ‌ی٫بٶ٫ی‌ذساٸٶس-ذسایی‌ٶیؿت.ایٵ٦ٯٳٻ
زټٱ‌پسض‌ٲحٳس‌ثٷسٺ‌ذساٸٶس‌‌قٽبزت‌ٲی‌اذالل‌تأٸی٭آٴ‌اؾت...٦ٻ
پیبٲجط‌اٸؾت. اٸ‌ضا‌پیف‌اظ‌آٶ٧ٻ‌ثٻ‌پیبٲجطی‌ثطؾتس‌اذتیبض‌ٶٳٹز‌ٸ‌‌ٸ
ثط٪عیس‌ٸ‌ټٱ‌اٸ‌ضا‌پیف‌اظ‌آطیٷف‌ثٻ‌اٶجیب‌ٸ‌اٲت‌ٲطی٦طز...
6تعثت‌حضزت‌رسل‌اکزم‌ذف‌اس.5-1
ٲٽٱ ټس پیبٲجط،تطیٵ ثخت ذٹزآ٪بٺ»پیسایف‌اٶؿبٴ » آ٪بٺ»ٸ ذسا ذٹز« ثٹز،
ٲٷبی‌قٷبذت‌ؾ ٸ‌طیت‌ثبٮ٣ٹٺآ٪بټی‌ثٻ ٲی‌ای٦ٻ‌زض‌ٸرٹز‌آز‌بذتٳبٴ‌ؾطقتی‌ذٹز
اؾت‌ٸ‌ذسا قسٺ ٶٽبزٺ ٸزیٻ ٲٷبی‌قٷبؾبیی‌ټس‌ٶٽبیی‌ؾیط‌طزی‌ٸ‌‌ثٻ آ٪بټی‌ثٻ
اهلل‌ٯیٽبؾال.حطت‌ظټطا‌زض‌حط٦ت‌تبضیری‌ذٹز‌ثٻ‌ؾٹی‌ذساؾتارتٳبی‌اٶؿبٴ
اٮٽی‌اقبضٺ .٦ٷٷس‌ٲیزض‌ذجٻ‌س٦یٻ‌ثٻ‌ایٵ‌ټس‌ٸ‌ضؾبٮت
ٶی‌ټط٪ٹٶٻ ایٵ‌ټس‌انٯی‌اټسا‌طی‌زی٫طی‌اظ‌رٳٯٻ ثطای‌ضؾیسٴ‌ثٻ جیتب
ثطازضی،ثطاثطی،تأٲیٵ‌ح٣ٹ٠ٲؿتبٴ‌ٸ‌ثٻ‌ضؾٳیت‌قٷبذت ارتٳبی، ؾتٱ‌طزی‌ٸ
ٸ... اؾتجساز رٽ٭ٸ ؿبز، ثب ٲجبضظٺ ٦ٻ‌ضؾیسٴ‌ثٻ‌ایٵ‌اټسا‌طی‌ٶط‌ثٹز‌‌ٲٹضزآٶٽب،
(466،ل1387)ظٸض٠،.قٹز‌ٲیٲٷزط‌ثٻ‌پیسایف‌اٶؿبٴ‌ذٹز‌آ٪بٺ‌ٸ‌ذسا‌آ٪بٺ
الث‌‌ینة.ادا‌هذ5-2
1 ٲی‌زاض‌ربٲٻ‌اؾال‌چٷس‌ؾٷ٩ثٷب‌زاقت:پیبٲجط‌ثٻ‌ٷٹاٴ‌پطچٱاٮٷجی‌‌ٲسیٷٻ،ٶجٹت.
٬ؾب
یبظضٺ‌ٳب‌قٱ/زټ
43/تبث
بٴؿت
13سفینه 93
80
آٸض‌ٸحی‌اٮٽی‌ٸ‌ٲزطی‌اح٧ب‌اٮٽی‌اؾت.پیب
٦ٻ‌‌اٲبٲی‌ٲٷهٹة‌اظ‌ؾٹی‌ذساٸٶسٸالیت‌ثٻ‌ٲٷبی‌احتطا‌ثٻ‌ح١پیكٹایی،ٸالیت.2
زض‌ؾیط‌نٹزی‌ذٯ١ثٻ‌ؾٹی‌ذساؾت‌ٸ‌ٶیع‌ثٻ‌ٲٷی‌اؾتبزٺ‌اظ‌طیت پیكٹای‌ٲطز
ٸرٹزی‌اٸ‌ثطای‌تٳیٵ‌ؾالٲت‌ٸ‌نحت‌ایٵ‌ؾیط‌اؾت.
اٸ.ٸ‌ح١تییٵ‌ؾطٶٹقت‌ټط٦ؽ‌ثٻ‌زؾت‌ذٹز‌اذتیبض.3
ٲی.ض٦ت‌ٳٹٲكب.4
ٶٽبزیٷٻ٦طزٴ6ی‌رسی‌پیبٲجطټب٦ٹقف ضاٺ ق٧٭٪طت،ٸٮی‌پؽ‌ایٵ‌ٲبټیٱ‌زض
(469،ل1387)ظٸض٠،اظ‌اٸ‌ثب‌تی‌ایٵ‌ٶٽبزټب،اضتزب‌زض‌چٽطٺ‌اؾال‌ثط‌تبضید‌ٶٳبیبٴ‌قس.
ثٻ،اٲب‌ټط‌ظٲبٴ‌ٸ‌ټط‌اٲت٦ؿی‌اؾت٦ٻ‌اظ‌زی٫طاٴ‌زض‌اٶزب‌زؾتٹضات‌اٮٽی‌تٹاٶبتط
ضٸح‌اٸ‌ثب‌ذٹزؾبظی‌ٸ‌ت٣ٹا‌اظ‌ټٳٻ‌ظیجبتط،تط‌بز٬اظ‌ټٳٻ‌ٲطز،ضٲع‌ٸ‌ضاظ‌حیبت‌زاٶبتط
ٲٳبضی‌ربٲٻ‌اؾال ضاٺ زض ثبقس.اظ‌ټٳٻ‌ذال٠ٲیٸ اؾال‌تط ٸیٻ‌ټٳٻ‌‌ٲی‌زض‌ربٲٻ
قٷبؾبیی‌اٲب‌ٸ‌طٲبٶجطی‌اظ‌اٸ‌زض‌ضاٺ‌پطؾتف‌ذسا‌ٸ‌ضؾیسٴ‌ثٻ‌ؾبزت‌اؾت.
طٲبیس:ٲی٦ٷس‌ٸ‌‌ٲیاٲب‌ضا‌ثٻ٦جٻ‌تكجیٻ‌‌ؾال‌اهلل‌ٯیٽب‌‌طاثٻ‌ټٳیٵ‌زٮی٭حطت‌ظټ
ٲخ٭اٲب‌چٹٴ٦جٻ‌اؾت ٪ٹٶٻ٦ٻ‌ٲطز‌ثب‌ك١ٸ‌اقتیب٠ٸ‌اظ‌‌ټٳبٴ(533،ل1378)ثحطاٶی،
ثٻ‌ؾٹی٦جٻ اذتیبض ٦ٳب٬آظازی‌ٸ ضٸٶس‌ٸ‌ثٻ‌زٸض‌اٸ‌‌ٲیضٸی‌آ٪بټی‌ٸ‌قٷبذت‌ٸ‌زض
ټٳبٴ‌ٲیٹا ثیت‌ٲطز٦ٷٷس، ٶیع ثبیس‌اظ‌ضٸی‌ك١ٸ‌آ٪بټی‌ٸ‌آظازی٪ٹٶٻ اٲب ثب
اظ‌ټٳیٵ‌ضٸ‌حطت‌‌ثبقس‌ٸ‌ثب‌ٹا‌اٲت‌ثٻ٪طز‌اٲب‌ذٹیف،اٲٹض‌ٲطز‌ٶٱ‌پیسا٦ٷس.
ٷبض‌اظ‌ان٭اٲبٲت‌ؾرٵ٪ت‌ٸ‌آٴ‌ضا‌زض٦يٳٵ‌ثیبٴ‌ٯؿٻ‌اح٧ب‌‌ؾال‌اهلل‌ٯیٽب‌ظټطا
ٲٹرت‌پیٹؾتٵ‌زٮٽب .ٸ‌عت‌اؾال‌ٶبٲیس‌ٶٱ‌اٲٹض‌ٲٯت،ایٳٷی‌اظ‌تط٢ٻ،س٬ٸ‌رٽبز، طبػتب ؼذي تغمب مة اب تطشا ى اششن... ا ا ا ؼ فج
ا اعب... ، اجبد ػض فشلة أبب ا ئبتب ، ظبب ة
ٲٯ١هط‌طټٷ٩قٷیساضی‌ٸ‌اضتجب‌قبټی‌ٸ‌ي‌طټٷ٫یا٦خطیت‌زب٦ٻ‌زض‌اظ‌آٶ
قٷبذت‌اٲطز اٲ٧بٴ پیبٲجط، ٶساقت، ٸرٹز ټٳٻ ثطای ثٻ‌زؾتٹض‌ذساٸٶس‌ثٻ‌ٲطز‌‌ٲب
هٻبذق
ی‌ټب
ٳةائ
ت
ط‌حط‌ٲٷ‌اظ٭
ثبټطا
ظ
ج‌ذ‌ثطیستأ٦ثب
ةیٻس٦
81
ٲٹ٢یت زض تب ٪ت٫ٹټب٦ٳ٦٥طز، ثكٷبؾٷس‌ٸ‌حتی‌زض ی‌ټب‌ی‌ٲرتٯ‌اٲب‌ذٹیف‌ضا
ثس‌ی٧ی‌ثس‌اظ اهبض زض ٦ٻ اٲبٲبٶی ثٻ ٲطز ثب زی٫طی‌ذٹاټٷس‌آٲس‌ٶیع‌اقبضٺ‌ذٹز
.٦1طز
ی٥ت٣ؿیٱ زض ضا زٹت‌ٲحٳسی پصیطٶس٪بٴ ٸ طساضاٴ ٦ٯی، تٹاٴ‌ثٻ‌ؾٻ‌‌ٲیثٷسی
٢تت٣ؿیٱ٦طز:
قٹز٦ٻ‌ظٶس٪ی‌ذٹز‌ضا‌سای‌اؾال٦طزٶس‌‌ٲی٢ت‌اٸ٬اظ‌ٲزٳٹٻ‌ٶیطٸټبیی‌تك٧ی٭
ذٹز‌زض‌ضاٺ‌پیطٸظی‌اؾال٪صقتٷس.ٸ‌اظ‌ټٳٻ‌ٲٷب‌قرهی
اظ‌ٲزٳٹٻ‌اطازی‌تك٧ی٭قسٺ‌ثٹز٦ٻ‌اؾال‌آٸضزٺ‌ٸ‌پب‌ثٻ‌پبی‌آٴ‌ٶیع‌پیف٢ت‌زٸ
ایؿتبزٺاٶس‌ضتٻ قٽبٲت ٸ ٢سضت ثب آٶٽب ٶیؿت ذط ټطرب ذط‌‌اٶس، ٦ٻ ټطرب ٸ
٪بٺ‌زض‌آذطیٵ‌نٹ‌ؾپبٺ‌ٸ‌یب٪طیعاٴ‌ٸ‌پٷٽبٴ‌‌ٸ.اٶس٪طیرتٻ‌‌ٲیاذتٻ،آٶٽب‌ثٻ‌ٶطاٶس‌ؾبیٻ
زض‌ذجٻ‌س٦یٻ2تٷساظ‌چكٱ‌زٸؾت‌ٸ‌زقٳٵ‌ټؿ ثیبٴ‌اٸنب‌آٶٽب زض حطت‌ظټطا ،
:طٲبیس‌ٲی ، ائش ، تتشثص ثب اذ فبو آ ادػ ، ؼش ا سفبة ف ت أ ...
، تفش اي ، تىص ػذ اض أخجبس متبيتتوف ا ... ا
.ثبقٷس‌اظ‌طساضاٴ‌اؾال‌ټؿتٷس‌ٲی٢ت‌اٸ٬ٸ‌زٸ‌ٲتك٧٭اظ‌ٲٽبرط‌ٸ‌اٶهبض
اظ‌ربٶت‌ضؾٹ٬ا٦ط ٢جیٯٻ‌اٸؼ‌ٸ‌ذعضد‌اؾت٦ٻ ٮ٣ت‌زٸ ایٵ‌ٮ٣ت6اٶهبض ثٻ
ٲٽبرطت‌حطت‌ثٻ‌ٲسیٷٻ‌ثٻ‌یبضی‌ٸ‌اظ‌آٴ‌حطت آٶبٴ‌ثٻ‌ټٷ٫ب ظیطا ٲكط‌قسٶس؛
٦طزٶس. ٯی٢یب 7اٲب تٹنی‌اٶهبض ٲیزض ضا»طٲبیس: اؾال ؾٹ٪ٷس‌اٶهبض ثٻ‌ذسا
ذساٸٶس‌زیٵ‌ذٹز‌ضا‌ثٻ‌ٸؾیٯٻ‌آٶبٴ‌یبضی‌طٲٹز‌ٸ‌ثٻ‌ٸؾیٯٻ‌آٶبٴ‌اؾال‌ضا«پطٸضـ‌زازٶس
آق٧بض‌ؾبذت. ٶٽبٴ‌ثٹز، ا٪ط‌آٶبٴ‌ٶجٹزٶس،ٲٽبرطاٴ‌ټط٪ع‌تٹاٴ‌رٷ٫یسٴ‌ثب٢طیف٦ٻزض
ا٪ط‌ٲسیٷٻ‌ربی٫بٺ‌اٶهبض‌ٶجٹز‌ټط٪ع.ضا‌ٶساقتٷس6ٸ‌طة‌زض‌حٳبیت‌اظ‌ضؾٹ٬ا٦ط
احی ػشش .1 حذج ث .اشبس
اس ػذ .2 فش ث اشبس ح احذ صجبی ،)ای دس جگ .(47،ص 2،د1355؛ ػغکشی، 234-232،ص 1355سک: حغی
٬ؾب
یبظضٺ‌ٳب‌قٱ/زټ
43/تبث
بٴؿت
13سفینه 93
82
(184ل،20،د1385،اثٵ‌اثی‌اٮحسیس).ټ٫بټی‌ثطای‌ٲٽبرطاٴ‌ٶجٹزپٷب
طٲبیس:ٲیی‌اٶهبض‌زض‌ذجٻ‌س٦یٻ‌ټب‌زض‌ثیبٴ‌ٸیػ٪ی‌ؾال‌اهلل‌ٯیٽب‌‌حطت‌ظټطااعب ة حصة ا ت صف ... ب ؼبشش امجة. ب ػبد ا ىفبح أ ، ثب
أ ب اختشت ات اخشح اتخجت، ت اخجة ا ، بح اص خش ؼشف ثبأ ا بطحت تؼت، ا ىذ ا ت تح ، ؼشة ا جت.لبتى ، ا ج ، وبفحت ا
دس حت ، اعب است ثب سحى ا ا د ئر ، حتى فتأتش ، أشو تجشح أ ب جشح ا ا ، خذت ش افه ، عىت فسح ا ، خضؼت حغشح اششن أب ، ا ىفش
، اعتعك ظب اذ أت دػح اشد ... ذ
ظټطا حطت )ٯیٽب‌اهلل‌ؾال‌‌ټس زیٵ ثبظٸاٴ چٹٴ اٶهبض اٸنب ثیبٴ اػضبد اظ
(اة ،( اؾال )حضة االعالٶ٫ٽجبٶبٴ زٮیطی ٸ ٶجطز ثٻ ٲته (،صف ثبکفبح(،
قسٺ اٶتربة ٸ ؾبث٣ٻاخجة اتی اتخجت)ټب‌ثط٪عیس٪بٴ ش٦ط ثب آٶبٴ تٽییذ ٸ... ی‌ټب(
زاقتٷس؛ اٶهبض اؾت٦ٻ آٴ‌‌زضذكبٶی طرب ثبیس٪ت‌ٲیبض‌حؿبة٦بض، ایٵ‌ټٳٻ ثب
حطت‌ظټطا اٶهبض‌‌ٯیٽب‌اهلل‌ؾال‌اؾت، طٲبیس:زض‌قٳب‌اؾتساز٢یب‌ٯیٻ‌‌ٲیذبة‌ثٻ
اي ى طبلة »ح٧ٹٲت‌ربئط‌ٸرٹز‌زاضز ص ، لح ػى ب أطت أ أت ر ... ثب أحبي
بح اجة ، ػذو اغ أ ال تمبت لب )ٸ‌ثب‌اؾتٷبز‌ثٻ‌آیٻ٦طیٳٻ‌ؾٹضٺ‌تٹثٻ«اؼذد اؼذح
أحك أ تخش ئ ىخا أب ا ثاخشاد اش عي ثذؤو أي شح أ تخش فب
ٯیٻ‌ٯ(13)اٮتٹثٻ:(وت إ آٶبٴ‌زضذٹاؾت٢یب ثط‌ذبٶساٴ‌پیبٲجط‌ٳیاظ ضتٻ٦6ٻ
ب حذ ئال )ٷبز‌ثٻ‌آیٻ٦طیٳٻ‌ؾٹضٺ‌آ٬ٳطاٴ٦ٷس،ټٳچٷیٵ‌حطت‌ثب‌اؾت‌ٲیاؾت‌ضا
ػمج أػمبثى مت ػى سعي لذ خت لج اشع أ فا بت أ لت امجت ػى
اشبوش شئب عجضي ا رٷ٩احس‌ضا‌ثطای‌بیی‌ٲكبثٻ(13:آ٬ٳطاٴ)( ف ضش ا
تطؾیٱ احس‌ٲیایكبٴ رٷ٩ زض ٦ٻ تبٸت ایٵ ثب ذجط٦ٷس ا٦ط، 6ٲط٨ضؾٹ٬
قبیٻ ثبض ایٵ اٲب ثیف‌ٶجٹز، آٴ‌نحٷٻ‌زقٳٵ‌ثیای زض ٲط٦ٻ‌‌ٸا٢یت‌زاضز، ٶ٣بة‌زض
ٶ٣بة‌اؾال‌زض‌نحٷٻ‌اؾت ایٵ‌ثبض‌زقٳٵ‌ثب اٲب اٲب.(305،ل1388)حؿیٷی‌ظٶزبٶی،رٷ٩ثٹز
.ثطذیعٶس‌ؾال‌اهلل‌ٯیٽب‌ټٹای‌ضیبؾت‌ٲزب٬ٶساز٦ٻ‌ثٻ‌یبضی‌حطت‌ظټطا
هٻبذق
ی‌ټب
ٳةائ
ت
ط‌حط‌ٲٷ‌اظ٭
ثبټطا
ظ
ج‌ذ‌ثطیستأ٦ثب
ةیٻس٦
83
ٲحبٻ اطاز ؾٹ آٸضزٺ٢ت ایٳبٴ ٲ٧ٻ تح پؽ‌اظ ٦ٻ ټؿتٷس اٯت‌اٶس٦بضی ،
٦طزٺټب‌چٽطٺ ت‌ٸ‌حتی‌ٲجبضظٺ ٲربٮ اؾال ثب ق٧ؿت‌‌اٶس‌ی‌ؾیبؾی‌ثٹزٶس٦ٻ آٶٽب اظ ٸ
اٴ‌ٲٷب‌اظ‌زؾت‌ضتٻ‌ذٹیف‌ټؿتٷس.آٶٽب‌چٹٴ،ایٵ٢ت‌زض‌رؿتزٹی‌رجطاٶس‌ذٹضزٺ
ظٲبٴ‌ٯی‌ثطای‌اټسا‌ذٹز‌ٶ اٶس،ثیٷٷس‌زض‌رؿتزٹی‌ٲٷب‌ذٹز‌زض‌آیٷسٺ‌ٳیٲٷبی‌زض
٧ٻ‌ثرٹاٶس‌ٲتحساٶی‌ثطای‌ذٹیف‌پیسا٪طٶس‌ٸ‌زض‌نٹضتی‌ٯت‌ٸ‌ٲحبؾجٻ‌ٶ٫ط،طنت‌آیٷسٺ
(570-522،نم1387ض٠،)ظٸ.ضا‌زض‌ٲیبٴ٢ت‌زٸ‌ذٹاټٷس‌یبت٦ٷٷس،ایٵ‌ٲتحساٴ‌ؾیبؾی
قرهیت‌ٯی٢ت ٲحٹض حٹ٬ آٶ٧ٻ7اٸ٬، اظ حطت٪صقتٻ ثٹز، ٪طتٻ ق٧٭
اٶؿبٴ‌ثط٪عیسٺ‌ٸ‌ٲٳتبظی‌ثٹز٦ٻ‌ذساٸٶس‌اظ‌ٮحٻ‌ٸالزتف‌تٹرٻ‌ذبل‌ذٹز‌ضا قرهب
زض ثٹزٶف‌ضا پیكٹا ا٦ط، ضؾٹ٬ ثبضټب ٶیع ارتٳبی ٶط اظ ثٹز، ٶٳبیف‌ٶٽبزٺ اٸ ثٻ
.اٲب‌ټیچ٫بٺ‌ایٵ‌پیكٹایی‌ضا‌ثط‌ٲطز‌تحٳی٭1بط‌ٶكبٴ٦طزٺ‌ثٹزی‌ٲرتٯ‌ذټب‌ٲٹ٢یت
اؾتبزٺ ثب تب ٪صاقت آظاز ٦بٲال ضا ٲطز ٸ ثٹز اذتیبض‌ذٹز،ٶ٧طزٺ ٸ آظازی ح١ اظ
زض‌ذجٻ‌‌ٯیٽب‌اهلل‌ؾال‌حطت‌ظټطا‌‌ضا‌ٸ‌ٲؿیط‌ظٶس٪ی‌ذٹیف‌ضا‌اٶتربة٦ٷٷس.7ٯی
سا٦بضی قطح ثٻ ٲرتٯ ٲٹاي زض ټب‌س٦یٻ ٯیی ٸ7حطت اؾال ضاٺ زض
پطزاظز:ٲیی‌حطت‌ټب‌ٸیػ٪یأطفأب ا ... حشة ألذا بسا ب فغشت فبغشح و ، شطب لش ج ، أ
، فب ىفئ حتى طأ ص اتب أخب ف ، لزف ، اششو بخب ثأخص، لشجب ا أش جتذا ف ، ا ات ر ، ىذدا دؤثب ف خذ جب ثغف
، ب تأخز ف ا ا وبدحب ، جذ ، ششا بصحب ا بء أ ، عذ ة سعي ا ... بئ
پیطاٲٹٴ‌قرهیت‌ٯی٪طٸټی ،ثٯ٧ٻ‌ٶساقت‌ٲی‌ق٧٭٪طتٻ‌ثٹز،ؾبذتٳبٴ٢ٹ٦7ٻ
.زاقت‌‌ٲیثبت‌طا٢ٹ پیطاٲٹٴ جبضتی ایٵ7ٯیثٻ زض ثٹز، ی٥اٲت‌ق٧٭٪طتٻ
اعت .1 بجش رکش شذ اص پ اشاإ دس شأ احبدخی ک بت ث آ بذ:اشبس تطش ، الت (33االحضاة :)آ بئذ:)؛ آ ؛(22ا
ای االش ؛(53اغبء :)آ جب :)آ ا تجغ ؛(11آي ػش بئذ:)آ اذاس،(14ا حذج ضت، حذج عف، حذج خجش، ؛ حذج .حذج حم، حذج غذش
٬ؾب
یبظضٺ‌ٳب‌قٱ/زټ
43/تبث
بٴؿت
13سفینه 93
84
ایطاٴ‌زض٦ٷبض‌ٲ٣ساز‌اظ‌چٽطٺ،ثال٬اظ‌حجكٻ،اٲت ٲیخٱ‌اظ ی‌طة‌ثٻ‌چكٱ‌ټب‌ؾٯٳبٴ‌ٸ
ی‌ؾیبؾی٦ٻ‌حٹ٢٬ت‌زٸ‌ٸ‌ؾٹ‌ق٧٭٪طتٻ‌ثٹزٶس،ټب‌زض‌حبٮی٦ٻ‌ی،ذٹضٶس‌ٲی
اٶ٫یعٺ‌زاقتٷس.ٲیثبت٢ٹ اظ ټٳ٫طایی‌كیطٺ‌زض٢ت‌ؾٹ٪صقتٻ ای‌ٶیع‌‌ټبی‌ٶػازی،
چكٱ بالٴ‌ایٵ‌ٲیثٻ ای‌اظ ثؿیبض ٸ اٲیٻ‌ٸ‌ٲتحساٴ‌آٴ‌ثٹزٶس٢ت‌ثٷی‌ذٹضز )ظٸض٠.
(576،ل1378،فا.5-3 ق‌‌کفزآضکار‌ضذى‌چز
پیبٲجط پی٧ط ٮحبتی٦ٻ ٶیع‌تٹنیٻ،قس‌ٲیزٵ6زض ی‌اٸ‌زضثبضٺ‌ٸالیت‌ټب‌ٳال
ربٲٻ‌اؾال-ٶیع7ٯی .زٵ‌قس–٦طز‌‌ٲیضا‌تجییٵ‌‌ٲی٦ٻ‌ٲؿیط‌حط٦ت‌ؾیبؾی
ضا‌ثط‌ؾط‌زٸ‌ضاټی‌تهٳیٱای‌‌ٲؿئٯٻ اٶهبض زاز‌‌ٲی٢طاض7٪یطی‌ثطای‌ثیت‌ثب‌ٯی٦ٻ
ذٯیٻ‌زٸ‌ثٹز٦ٻ‌ثط‌ٲسیٷٻ‌اتبزٺ‌ثٹز،ح٣ی٣ت‌‌ضیعی‌ثطٶبٲٻؾبیٻ‌قٳكیط‌ذبٮس‌اثٵ‌ٸٮیس‌ٸ
اٶهبض ٦ٻ پصیطـ‌ضټجطی‌ذٯیٻ‌اٸ٬ٶ٫طاٶی‌ٶساقتٷس‌ثٯ٧ٻ‌ثیٱ‌آٶٽب‌اظ‌اقطا‌ایٵ‌ثٹز اظ
٢طیف نٹضت‌ی٥حعة‌ؾبظٲبٴ‌یبتٻ‌ؾیبؾی‌زض-٢ت‌ؾٹ-٢سضت٪طتٻ ثٻ ٦ٻ
ثٹزٶس پیآٲسٺ ٸ‌زض ثٹز ثٷی، ٪طز‌ایٵ‌ٶ٫طاٶی‌زض‌ؾ٣یٻ ثطای‌ذٹز‌ؾبسٺ ټٱ‌آٲسٶس‌تب
اٲب٦ٹقف‌آٶبٴ‌ثٻ‌زٮی٭اذتالبت٦ٽٵ(639ل،1387)ظٸض٠،ضټجطی‌ٲؿت٣ٯی‌ثٻ‌ٸرٹز‌آٸضٶس
قبض ثب آٶٽب ق٧ؿت‌ذٹضز، زٸ ا٢ساٲبت‌ذٯیٻ ٸ ذعضد اٸؼ‌ٸ ذالت‌اظ»٢جبی٭
اٶهبض اظ ٸظاضت ثطط«٢طیف، ٶؿجت‌ثٻ‌تحٹالت‌رسیس‌ضا ٦ٹقیسٶس‌ٶ٫طاٶی‌اٶهبض
ٶتیزٻ‌ټٷ٫ب حطٲت‌ٸ‌ٲكبض٦ت‌زض‌‌ٲی٦ٷٷس‌ٸ‌زض اٲٷیت، ثبضٺ اٶهبض‌تٳیٵ٦بیزض ٦ٻ
.(66-55نم،1388،)ؿ٧طیطآیٷس‌ؾیبؾی‌ضا‌یبتٷس‌ثب‌اثٹث٧ط‌ثیت٦طزٶس
ټٷ٫ب‌ضحٯت‌پیبٲجط ثطای٦ؿت‌اٲتیبظات6زض اثٹؾیبٴ، انٯی٢ت‌ؾٹ ٲحٹض
ذٹاټس٦ٻ‌ثب‌‌ٲیآٸضز‌ٸ‌‌ٲیضٸی7ثٻ‌ذبٶٻ‌ٯی‌ٲی‌ؾیبؾی‌اظ‌رٳٯٻ٦ؿت‌ٸرٽٻ‌اؾال
حطت‌زض‌رٹاة اٲب طٲبیس:تٹ‌زض‌پی٦بضی‌ټؿتی٦ٻ‌ٲب‌اټ٭ٲیحطت‌ثیت٦ٷس،
تٷٻ‌ٸ‌آقٹة‌ټس‌زی٫طی‌ٶساضی. تٹ‌رع ،ال‌ثٹزیټب‌زقٳٵ‌اؾ‌تٹ‌ٲست‌آٴ‌ٶیؿتیٱ،
.(45،ل2د،1385اثٵ‌اثى‌اٮحسیس،)ٲطا‌ثٻ‌تٹ‌ٶیبظی‌ٶیؿت
هٻبذق
ی‌ټب
ٳةائ
ت
ط‌حط‌ٲٷ‌اظ٭
ثبټطا
ظ
ج‌ذ‌ثطیستأ٦ثب
ةیٻس٦
85
ثعض٨اثٹؾیبٴ‌زض‌رٷ٩احس‌ٲؿبئ٭ؾیبؾی، اظ‌ٮحٻ‌ٸبت‌ضا‌ذبٮس‌اثٵ‌ٸٮیس‌ؾطزاض
اثٹث٧ط6پیبٲجط ٲحٹض ٦ٷبض -زض ثیٳط ٸ ٦بضزاٶی ثب اٸ ٸ ٪ٹٶٻ،ٳیضح‌زاز، ټط
.٦طز‌ٲی٪طت،ؾط٦ٹة‌‌ٲیٲربٮتی‌ضا٦ٻ‌ثب٢سضت‌رسیس‌نٹضت
ثب ٸ ٲؿٯٳبٶبٴ‌ٸ‌ٶرج٫بٴ‌ؾیبؾی٢ت‌زٸ‌ٸ‌ؾٹ حٳبیت‌ٶٹ اظ زٮ٫ط زٸ ذٯیٻ
ثؿیبض آٴ‌ظٲیٷٻ ٶتیزٻ زض ٸ زؾت‌آٸضز ثٻ ؾ٣یٻ زض ٦ٻ زضذكبٶی پیطٸظی ثٻ تٹرٻ
ٶ ثٻ‌ٸرٹز‌آٲس‌ٲؿبسی‌ثٻ ٲسیٷٻ اٶی،تهٳیٱ٪طتت٧ٯی‌ٲٽبرط٢سضت‌رسیس‌زض
ی‌ټب،ی٧ؿطٺ٦ٷس.ثٻ‌ټٳیٵ‌ٲٷٹض‌پؽ‌اظ‌چٷس‌ضٸظ٦ٻ‌پبیٻٶ٧طزٺ‌ثٹزٶسضا٦ٻ‌ټٷٹظ‌ثیت
ح٧ٹٲت‌ق٧٭٪طت‌ٸ‌ٲسیٷٻ‌زض‌ثطاثط‌ذالت،ذٯیٻ‌اٸ٬ذٹ٦طز،ذبٶٻ‌حطت
ٸا٦7٢ٻ‌ٲح٭تزٳ‌حبٲیبٴ‌ٸالیت‌ٯی‌ٯیٽب‌اهلل‌ؾال‌ظټطا ٲٹضز‌ټزٹ ثٹز، قسٺ
ٲط‌ثٻ‌رٽت‌پبییٵ‌آٸضزٴ‌ایٵ‌ا‌ثب‌ظٸض‌ثطای‌ثیت‌ثٻ‌ٲؿزس‌ثطزٺ‌قس!7ٯیاٲب‌ٸ‌قس
ثیت‌نٹضت٪طت.ٲٷعٮت‌اټ٭
ائو‌تاطلا.ضگ5-3-1
ظټطا س٦یٻ‌ٯیٽب‌اهلل‌‌ؾال‌حطت ذجٻ ٸیػ٪یزض ثیبٴ ثب٭ټب‌ثٻ ائٳٻ ی
ٸ‌ذبة‌ثٻ‌ٲطز‌ثٻ‌‌ٲی ٲیپطزاظز طٲبیس: ػجبد ت ، أ أفغى ػى ا أبء ، ح حة د ، أش صت ا
صػت حك ى ، أ ى ا ئ ؟ ثغبؤ
اهلل‌ٯیٽب‌‌ظټطاحطت حبيطیٵ‌‌ؾال ثٻ‌ٷٹاٴ٦ؿبٶی٦ٻ‌حٹض‌پیبٲجط‌ثٻ‌ربی٫بٺ
ضا‌زض٦٤طزٺ‌ثٹزٶس‌ٸ‌ٸیٻ‌آٶٽب‌زض٢جب٬اٲط‌ٸ‌ٶٽی‌اٮٽی‌ٸ‌اثال‌پیب‌اٮٽی‌اقبضٺ٦طزٺ‌ٸ
ازاٲٻ اٲب‌الی١آٴ‌ٶجٹزیس‌ٸ،٢طاض‌زاضز‌ٲی‌ذساٸٶس‌قٳب‌ضا‌قبیؿتٻ‌چٷیٵ‌ٲ٣ب:طٲبیس‌ٲیزض
ٲٯت‌تجیط ایٵ ثطای ٸ ٦طزیس ٳ٭ اٮٽی اٲط ذال ت حك ىصػ»ثط ٦بض« ثٻ ضا
زض‌ٮت‌ثٻ‌ٲٷبی‌ؾرٷى‌اؾت٦ٻ‌زض‌ٲبٴ‌ٸ‌ٲطو‌زضٸ‌ٸ‌ثب٭ثبقس«ظٱ»،ثطٶس‌ٲی
انٽبٶی، ٦بضثطز(380ل،1412)ضات ایٵ‌ټٳٻ اظ ٢طآٴ٦طیٱ‌ثٻ‌نٹضت‌ټب‌ٸ زض ی‌ایٵ‌ٸاغٺ
ٲصٲت‌ٶؿجت‌ثٻ٪ٹیٷس٪بٶف‌آٲسٺ‌اؾت.
٬ؾب
یبظضٺ‌ٳب‌قٱ/زټ
43/تبث
بٴؿت
13سفینه 93
86
اؾت اتطاو‌ثٻ‌حبض ٲ٣ب ٸ‌اقبضٺ‌ثٻ‌ایٷ٧ٻ‌قٳب‌ضبیت‌اٲط‌اٮٽی٦ال‌حطت‌زض
ٶ٧طزیس‌ٸ‌ٲؿیط‌زیٵ‌ذسا‌ضا‌پؽ‌ضحٯت‌ضؾٹٮف‌ٲٷحط‌ؾبذتیس؛ټٱ‌زض‌ٲٹضز٢طآٴ ضا
، »ذٯ‌ٸسٺ٦طزیس٦6طیٱ‌ٸ‌ټٱ‌زض‌ٲٹضز‌اټ٭ثیت‌پیبٲجط ى ئ فى ػذ لذ
زض6ثٹزٶس‌ٸ‌پیبٲجط6زٸ‌ربٶكیٷبٴ‌ثس‌اظ‌پیبٲجط؛چطا٦ٻ‌ایٵ« ثمة اعتخفب ػى
ب ب فى ئ تبسن»ٲٹضزقبٴ‌طٲٹز: ػض ج ػتشت أ ثت أ اخم وتبة ا
ا ػ احض .(415ل،1362)اثٵ‌ثبثٹیٻ،«اخفتب ثؼذي فتشلب حتى شد
ٯیٽب‌حطت‌ظټطا اهلل تٯی١آیبت‌ؾال تٹثٻ13ٸ12ثب ٲجبض٦ٻ أ ال تمبت »ؾٹضٺ
اظ‌ؿ١ٸ‌تزبٸظ‌‌پؽپطزاظز٦ٻ‌‌ٲیثٻ‌ٲطی‌اطازی« ثؼذ ػذ لب ىخا أب
ٶٳبظ‌ٸ‌ظ٦بت‌ضا‌ثپب‌زاقتٷس‌ٸ‌رعٸ‌ربٲٻ‌‌یٷی‌تطیٵ‌اض٦بٴ‌ربٲٻ‌زیٷی‌تٹثٻ٦طزٺ‌ٸ٢ٹی
ظٲبٲساض‌ٲؿٯٳبٶبٴ‌زاقتٷس٦ٻ‌ثبضا‌اٲب‌ثس‌اظ‌آٴ‌پیٳبٶی(11-8اٮتٹثٻ:)ٲحؿٹة‌قسٶس‌‌ٲی‌اؾال
ٶ٧ج».ق٧ؿتٷس » اٮٹبؾت‌ٸ ٲٷبی‌ٶ٣ى‌ٽسی‌اؾت٦ٻ‌الظ ٮت‌ثٻ یٳبٴا»زض ثٻ«
٢ؿٱ‌اؾت ٶٽتٻ‌اؾت،ٲٷبی آٴ‌قست‌ٸ٢ٹت‌ثیكتط ٲٽٹ زض ،12د،1360)ٲهٹی،اٲب
٦ٷبض‌ټٱ‌ثیبٶ٫ط‌اټٳیت.(223ل زض ٲٹاضز ایٵ ٶ٣ى٦طزٺ‌پیٳبٶیټٳٻ آٶٽب .اٶس‌اؾت٦ٻ
٦طزٺ‌اؾت.«أئة اىفش»٢طآٴ٦طیٱ‌اظ‌ایٵ٢ٹ‌تجیط‌ثٻ
ثٻ‌نٹضت‌اؾٱ‌ثٻ٦بض‌ضتٻ«٦ط»ٸاغٺ آیٻ‌ٲص٦ٹض ټس‌اٮٽی‌ثطای‌ٶكبٴ‌زازٴ٦ٻزض
،1430)ؾبٲطائی،زټس.ضا‌ٶكبٴ‌ٲیتساٸ٦ط‌زض‌ٸرٹزقبٴ‌‌ٸاتهب‌ایٵ‌اطاز‌ثٻ‌ٸیػ٪ی٦ط
ایٳبٶی‌بټطی(30ل ثبٷی‌ٸ زاضای٦ط ایٵ‌اطاز ،ثٹزٶس٦ٻ‌ذساٸٶس‌آٶبٴ‌ضا‌زٸ‌چٽطٺ؛
بؾ١ٸ(1)اٮٳٷب٣ٹٴ:زضٸ٫ٹ بٲٻ‌ٲطز‌ضا‌اظ‌‌ی٦ٻآٶٽبی(6)اٮٳٷب٣ٹٴ:٦ٷس‌ٲیٲؿت٧جط‌ٲطی،
زیٵ‌ثط زض‌پكت‌ؾپط‌ؾٹ٪ٷسټبى‌زضٸیٷكبٴ‌ح٪طزاٶٷس‌ٲیضاٺ ضا زض‌حبٮى٦ٻ‌ذٹز ،
ذساٸٶس.(3:اٮٳٷب٣ٹٴ) ٦ٷس‌ٲی؛ذساٸٶس‌ؾجت‌ایٵ٦بضقبٴ‌ضا٦ط‌آٶٽب‌ٷٹاٴ(2اٮٳٷب٣ٹٴ:)٦ٷٷس‌ٲی
٢ت٭آٶبٴ‌ضا‌نبزض ٸ پی٧بض ثٯ٧ٻ‌ؾجت،چطا٦ٻ‌آٶٽب‌ٶٻ‌تٷٽب‌ذٹز٪ٳطاټٷس،٦ٷس‌ٲیزؾتٹض
؛18ل،5د،1372جطؾی،؛159ل،5د،1417)جبجبیی،ؾبظٶس‌‌ٲی٪ٳطاټی‌ٸ‌يالٮت‌زی٫طاٴ‌ضا‌طاټٱ
هٻبذق
ی‌ټب
ٳةائ
ت
ط‌حط‌ٲٷ‌اظ٭
ثبټطا
ظ
ج‌ذ‌ثطیستأ٦ثب
ةیٻس٦
87
ٳیٷبٴ‌ٸ‌تعٮع٬اٲٹض‌ٸ(186ل،6د،1378یت، .ٸ‌ثب‌ایٵ٦بض‌ذٹز‌ٲٹرت‌اذتال٬ٸ‌ؾٯت‌ا
.(223،ل12،د1360)ٲهٹی،قٹٶس‌‌ٲی،زض‌ربٲٻ‌ټب‌تٹ٢رطیبٴ
ٲٷٹض.(78ل،10،د1360)ٲهٹی،٦ط‌ثٻ‌ٲٷبی‌ؾتط‌ٸ‌پٹقبٶسٴ‌اؾتح٣ی٣ت‌ٮٹی‌ٸاغٺ
آز ٸ ٲبٶ‌اظ‌زض٤ح١ٸ‌ح٣ی٣ت‌قسٺ ؾتط‌ٸ‌پٹقبٶسٶی‌اؾت٦ٻ پٹقف، زض‌‌ٲی‌اظ ضا
ؿ٦،١جط،٪ٳطاټی‌ٸ...٢طاض زی٫ط‌چٹٴ‌ٶب٠،قط٤، .زټس‌ٲیٲؿیط‌ٮعقٽبی
اهللٯیٽبحطتظټطا بٲ٭٪ٳطاټی‌ٸ‌اٶحطاكبٴ‌اظ‌زیٵ‌‌ؾال ٶب٠زضٸٶی‌آٶبٴ‌ضا
ظش فى حغىة افبق»:٦ٷس‌ٲیٲطی ثبٵ‌زاقتٷس« ٶب٢ی٦ٻزض پؽ‌اظ‌ضحٯت،ذبض
تٹئٻ6پیبٲجط آٴ ٸ قس بٮیت‌ټب‌آق٧بض زض‌رٽت‌ٸاغ٪ٹٴ‌ٸ ٦ٻ ؾطی ؾبظی‌‌ټبی
.زاقتٷس‌ثٻ‌نٹضت‌آق٧بض‌بټط‌قساؾال
ظثبٴ‌ٸ ایٳبٴ‌ثٻ ثٻ ا٢طاض ٶب٠جبضت‌اؾت‌اظ ٶب٠سات٣بز‌ثٻ‌آٴ‌زض٢ٯت.ٲٽٹ
ٶط‌ٮٹی پٷٽبٶی‌اؾت‌ثٻ‌ټٳیٵ‌رٽت‌زض‌ظثبٴ‌طة‌اظ ظیطظٲیٷی‌ٸ ثٻ‌تٹٶ٭،ٶ١،ضاٺ
(819ل،1412)ضات‌انٽبٶی،٪ٹیٷس،یٷی‌ضاټی٦ٻ‌پٷٽبٴ‌اؾت‌ٸ‌ٸضٸزی‌ٸ‌ذطٸری‌زاضز‌ٲی
بؾ١ ضا ٲٷب١ ٢طآٴ اؾتٶیع پٹؾت.ٶبٲیسٺ ٲٷبی‌ذطٸد‌ضت‌اظ ٮت‌ثٻ زض ؿ١
٦ؿی٦ٻ‌اظ‌چٽبضچٹة‌آزاة‌قطیت‌ذبضد‌قٹز٪طچٻ(636ل،1412ضات‌انٽبٶی،)اؾت ،
طټٷ٢٩طآٴ‌ثٻ‌ٷٹاٴ‌بؾ١قٷبذتٻ ثبقس‌زض ثٻ‌آٴ‌ټٱ‌زاقتٻ ثٷبثطایٵ.قٹز‌ٲیات٣بز
ثٻ‌ؿبز‌ٸ‌زچبض‌قسٴ‌ذبضد‌قسٴ‌اظ‌پٹؾتٻ‌زیٵ:ٲكتط٦ٷس‌ٸیػ٪یٲٷب١ٸ‌بؾ١زض‌ی٥
تجبټی زاضزٸ ٦ط ثب ثؿیبض ٲكتط٤ ٶ٣ب ٶب٠ ثی. ی٥ٶٹ ٶب٠ ٦ٻ ٸ‌ظیطا ایٳبٶی
٢طآٴ‌ٲٷب١ٸ٦بط‌ټط‌زٸ‌زقٳٵ‌ذسا‌قٳطزٺ‌قسٺ‌چٷبٶچٻ‌زض‌اؾت،ات٣بزی‌‌ثی .اٶس‌ذٹز
؛140)اٮٷؿبء:٣ٹثت‌ٲكبثٻ ٶب(68اٮتٹثٻ: ٦طٸ ٮحب‌‌زټس٦ٻ‌ټط٠ٶكبٴ‌ٲیزضٲٹضز اظ زٸ
.،چطا٦ٻ‌ربی٫بٺ‌ٲٷب٣بٴ‌رٽٷٱ‌اؾتٲبټیت٪ٷبٺ‌ی٧ؿبٴ‌ټؿتٷس‌زضرٻ‌ٸ
حطت وبظ طك»:٦ٷس‌ٲیثٻ‌ٹایت‌آٶبٴ‌اقبضٺ،ثب‌اقبضٺ‌ثٻ٪ٳطاټی‌ائٳٻ‌ثب٭ظټطا
ضاؾت‌ٸ«اغب ضاٺ اظ اتبزٴ زٸض ٲٷبی ثٻ ٮت زض ٹایت . اؾتٲٷحط‌قسٴ
٬ؾب
یبظضٺ‌ٳب‌قٱ/زټ
43/تبث
بٴؿت
13سفینه 93
88
ټٱ‌ثبیس‌ٲؿیط‌ٲكرم‌ثبقس‌ٸ‌ټٱ،ثطای‌حط٦ت‌زض‌ٲؿیط‌ح١.(285،ل7د،1360)ٲهٹی،
يب٬ټطبٸی‌اٮجتٻټس‌ثٹز‌بٸی؛ضاٺ‌ضا٪ٱ٦ٷس‌يب٬اؾت‌ٸ‌ا٪ط‌ثی،طزی٦ٻټس
)رٹازی‌‌ٶیؿت‌ټٱ‌ضاٺ‌ٶجٹز،ټس‌ا٪ط‌ٸ‌اؾت‌ټس‌ثط‌ط‌ضاٺ،ظیطا‌ثٹز؛ذٹاټس‌ټٱ
ټسی‌اؾت٦ٻ‌ائٳٻ‌ثب٭اظ‌ٲٷط‌حطت‌ظټطاټس‌‌ثی.(328ل،1384آٲٯی، ٦طزٴ‌اٶؿبٶٽب
٦ٷٷس.ٲیزٶجب٬ؾال‌اهلل‌ٯیٽب
قط٤اؾت ٶب٠ثٻ‌‌ٸ(1421/415،انٽبٶى‌ضات)اظ‌ٹا٢ت٪ٳطاټی‌ٸ‌زٸض‌قسٴ‌اظ‌ح١،
٦ٷس‌ضا‌طاټٱ‌ٲی‌‌ظٲیٷٻ‌قست‌قط٤ٷٹاٴ‌ٲهسا٠قط٤، اظ.(261،ل2،د1389)رٹازی‌آٲٯی،
اهلل‌ٯیٽب‌‌ایٵ‌ضٸ‌حطت‌ظټطا «ثؼذ ااب أششوت»طٲبیس:ٲیذبة‌ثٻ‌حبض‌‌ؾال
ظثبٴ‌ایٳبٴ‌نط‌پصیطـ‌ذسا ی٪ٹٶب٪ٹٴ‌ٸ‌ضؾیسٴ‌ټب‌ثٯ٧ٻ‌ٶزبت‌اظ‌قط٤،ٶیؿتثٻ
ټبی‌ٲٷهٹة‌‌ط‌حزتزټس،ټط٦ؽ‌زض‌ثطاث‌‌ٲیاٮٹح٣ی،ٸا٢یت‌تٹحیس‌ضا‌تك٧ی٭حثٻ‌طٸ
٢سٯ ثعض٨اٮٽی اظ ذٹز اض٦بٴ‌تٹحیسټب‌تطیٵ‌بٹت‌ٱ‌ٶٳٹز، اظ ٶی‌بٹت،ؾت‌ٸ
ٮصا.اؾت ٲٹضز‌ذبة‌حطت‌ظټطا اهلل‌ٯیٽب‌حبض زض‌ثطاثط‌ح٧ٹٲت‌ح١اٲب‌‌ؾال
ثٻ‌ح٧ٱ٢طآٴ٢س7ٯی قٹٶس‌ټط‌چٷس‌ثٻ‌‌ٲیٲكط٤ٲحؿٹة)زض‌ثبٵ(ثطاطاقتٷس‌ٸ
(310-309،نم1388ظٶزبٶی،)حؿیٷی‌بټط٦ٯٳٻ‌تٹحیس‌ضا‌ثط‌ظثبٴ‌ربضی‌ؾبظٶس.
یط‌ٲح٭ذٹز٢طاض زض ٪عیٷس‌بٮٱ‌اؾت‌ٸ‌‌ٲیزټس‌ٸ‌ثب٭ضا‌ثط‌‌ٲیطزی٦ٻ‌ح١ضا
ٲحؿٹة ٯٱ ٸی حطت‌ظټطا‌ٲی٦بض چٷبٶ٧ٻ ټٳبٴ ٯیٽب‌‌قٹز اهلل زض‌يٳٵ‌‌ؾال
ایكبٴ‌تأ٦یس٦طزٺ ثب٭ثٹزٴ‌ضتبض ثط ثبضټب ػذ »«اجط ذس فك»اٶس‌ایطاز‌ذجٻ
،ثب‌اؾتٷبز‌ثٻ‌آیبت٢طآٴ٦طیٱ‌ٸ‌آٶبٴ‌ضا« خغش به اجط» « اغبػة خغش اجط
ٯٱ‌زض‌ٮت.« عؼ از ظا أي مت مج»«ثئظ ظب ثذال»ٮٱ‌ٶبٲیسٶسب
ٲٷبی تزبٸظ‌اظ‌حس،ٸ‌اٶحطا‌اظ‌ٲیبٶٻ‌ضٸى‌ثٻ ذٹز، یط‌ربى‌ٸیػٺ ٶٽبزٴ‌چیعى‌زض
اؾت ٲٷٹض،آٲسٺ د1414)اثٵ ل2، اظ‌حس‌اؾت(2459، ٸ‌تزبٸظ رٹض )ضات‌ٸ‌زض‌انالح،
ل1412انٽبٶی، ٢طآٴ‌اظ‌ٲ٣طضات‌ٸ٢ٹاٶیٵ‌ٲطثٹ‌ثٻ‌ضتبض‌اٶؿبٴ٦ٻ‌ذساٸٶس‌ٲ٣طض.(538، زض
هٻبذق
ی‌ټب
ٳةائ
ت
ط‌حط‌ٲٷ‌اظ٭
ثبټطا
ظ
ج‌ذ‌ثطیستأ٦ثب
ةیٻس٦
89
اؾت‌ثٻ «حذد ا»٦طزٺ تزبٸظ ایٵ‌حسٸز اظ اؾت‌ٸ‌آٴ٦ؿی٦ٻ ٦ٷس‌‌ٲیتجیط‌قسٺ
(1؛اٮال229:٠)اٮج٣طٺ:.اؾتبٮٱ
طاتط ذٹیف‌پبی‌ضا حسٸز اظ ٦ٻ ت٧جط‌ٸ‌ثی‌ٲی‌قرهی ٶیبظی‌ٶٽس‌احؿبؼ٢سضت،
ذٹز٦ٷس‌ٲی)اؾتٷی( ٦ٻ ٦ؿی ثی؛ ضا ټٳٻ اظ ٶیبظ جب.(1412،615انٽبٶی،)ضاتپٷساضز
ٲی ثط٪طایف‌پیسا اٲٹض ټٳٻ زض ٦ٻ ٦ٷس تح٧ٱ ذٹز ٸ‌ٲی‌ټٳٷٹبٴ ذٹاټس‌زض‌‌ٸضظز
٦ٷس.آٶبٴ‌اٳب٬ٲی‌ٶٽبیت‌ذٹز٦بٲٯ٫ی‌ٸ‌اؾتجساز٢سضت‌ذٹز‌ضا‌ثط
اټٳیت‌ٶب٠ٸ٦ط،ثب‌تٹرٻ‌ثٻٯیٽب‌اهلل‌ؾال‌‌حطت‌ظټطا:تٹاٴ٪ت‌ٲیزض‌ٲزٳٹ
اضتجب‌ٶب ایٵ‌زٸ‌ٲٽٹ‌‌ثب‌زی٫ط‌ٲبټیٱ‌ټٱ‌حٹظٺ‌ذٹز‌ثطذٹضزاض‌ټؿتٷس،ٲٷسی٦ٻٸ
ٸیػ٪ی ٲطی ٶب٠زض‌ټب‌زضنسز ٶ٣كی٦ٻ رٽت‌رٯٹ٪یطی‌اظ اؾت‌ثٻ ثب٭ ائٳٻ ی
اٶزبٲس.ٲی٦ٷس٦ٻ‌زض‌ٶٽبیت‌ثٻ٦ط‌‌ٲیربٲٻ‌ایب
در‌دعت‌ت‌گوزا‌‌ضگزد‌ائو‌تاطل.5-3-2
ت٣ؿیٱ يال٬( )یب ثب٭ ٸ ح١ ثٻ ٣ٯی حهط ثٻ ٸرٹز بٮٱ ٦طیٱ ٢طآٴ زض
ٸ‌ٲبٸضاء‌ح١ټٳٻ‌ٲهبزی١ٲكٳٹ٬ٷٹاٴ‌يال٬ٸ‌ثب٭٢طاض‌‌ٲی (32)یٹٶؽ:٪یطز‌ٲیقٹز
زض ثب٭ ٸ ح١ زٶیب قسٺ آٲیرتٻ ثب٭زض‌تالقٷس‌اؾت. ایٵ‌ٲیبٴ‌ائٳٻ ضاح١ټٱزض
ثیبضایٷس،ح١ٮجبؼ‌ثٻ‌ضا‌ثب٭ٸټٱ‌ٶ٧ٷس‌ساپی٪طایف‌آٴ‌ثٻ٦ؿی‌تبثپٹقبٶٷس‌‌ثب٭ٮجبؼ
٪ٹیٷس.«تؿٹی٭»ٸ‌حبالت‌زٸ‌ضا«تٯجیؽ»٦ٻ‌حبٮت‌اٸ٬ضا
]ٮجؽ[ ٲبزٺ ثٻ‌ٲٷی‌اقتجبٺ‌اؾت‌ٸ‌زض«جظ»اؾت٦ٻ‌ا٪ط‌ثٻ‌تح‌ال‌ثبقس‌‌تٯجیؽ‌اظ
ٲٷبی ثٻ ا٪ط‌ثٻ‌يٱ‌ال‌‌ٲكتجٻ‌ٸ‌ٲٯتجؽانالح ثب٭اؾت‌ٸ ٦طزٴ‌ح١ثٻ‌ٸؾیٯٻ
ثٻ‌ٲٷبی‌ٲؿتٹض‌ٲبٶسٴ‌ح١ثٹؾیٯٻ‌پٹقف‌‌ٲٷبی‌پٹقبٶسٴ‌ٸ‌زض‌انالح‌ثٻ«جظ»ثبقس
(160،ل10د،1360)ٲهٹی،ثب٭اؾت.
رٯٹٺ‌زازٴ‌چیعټبیى٦ٻ‌ٶؽ‌ثط‌آٶٽب‌ٲٷى‌تعییٵ‌ٶؽ‌اؾت‌ٸ‌ٻ‌ث]ؾٹ٬[تؿٹی٭اظ‌ٲبزٺ
ثٻ‌نٹضت‌حؿٵ‌ٸ‌ذٹثى‌اؾت حطیم‌اؾت‌ٸ‌تهٹیط‌ٶٳٹزٴ٢جح‌ٸ‌ظقتى‌ثطاى‌اٸ (5،274د،1360؛ٲهٹی،437ل،1412انٽبٶی،)ضات
٬ؾب
یبظضٺ‌ٳب‌قٱ/زټ
43/تبث
بٴؿت
13سفینه 93
90
آٶ٧ٻ‌حطت‌ظټطا اهلل‌ٯیٽب‌پؽ‌اظ آیبت٦طیٳٻ٢طآٴ‌ح١هت‌‌ؾال ثٻ اؾتٷبز ثب
٦ٷس،ذٯیٻ‌اٸ٬زض‌ٶٽبیت‌تٯجیؽ‌ثب‌پٹقبٶسٴ‌ح١ٸ‌ثب‌‌ازب‌ٲیقسٺ‌ذٹیف‌یٷی‌س٤ضا
رٳ‌ضا‌ٯیٻ‌حطت‌ثؿیذ،ش٦ط٦ٯٳبت‌زض‌بټط‌ٲتٹايبٶٻ ٦ٷس‌ٸ‌ثٻ‌ٶٹی‌‌ٲیٹا
ضئٹ‌ٸ‌ضحیٱ‌ثٹز ثعض٪ٹاضـ٦ٻ پسض ٲربٮ‌ؾیطٺ ضا حطت مذ وب أثن »ضتبض
ثطؾبٶس٦ٻ‌چطا‌قٳب‌ثط‌‌ٲیٶكبٴ«ثبإ ػطفب وشب سءفب سحب ضا ایٵ‌ٶ٧تٻ تب زټس،
آٶبٴ‌ضا‌ؾٹاث١ٲٽب،6ذال‌ضأت‌پیبٲجط ایٵ٪ٹٶٻ ٸ طاٲٹـ٦طزٺ ضا اٶهبض رط‌ٸ
.٦ٷیس‌ٲیؾطظٶف
اٸ٬ ضا٦ٻ‌ټسی‌رع‌‌ٯیٽب‌هللا‌ؾال‌ذٹاؾت‌ذبة‌تبة‌آٲیع‌حطت‌ظټطا‌‌ٲیذٯیٻ
ٶكٷبؾی ثٻ‌نٹضت٢سض اٲت‌ٶساقت، ثطای ٲٷ٧ؽ‌زٮؿٹظی اؾال اظ‌ٲزبټساٴ‌نسض
ز حب ب »٦كس:ٲی‌ٯیٽب‌اهلل‌ؾال‌حطت‌ظټطا‌ضخ‌ا٬ذٹز‌ضا‌ثٻ‌ٹٲاٸی.ؾبظز
طيی‌رع‌ارطای‌‌ٸاٶٳٹز٦ٷس٦ٻتب« ه ث ذه... حىه بفز فب ىت ذاي
.ٶیؿت‌ٸ‌ټط٪ع٢هس‌ذیبٶت‌ٸ‌ساٸت‌ثب‌ذبٶساٶف‌ضا‌ٶساضز6طٲبٴ‌پیبٲجط
ضٸایتی ضاؾتب ایٵ زض ٸ أ عؼت سعي »زټس‌ٲیٶؿجت6ثٻ‌ضؾٹ٬ا٦ط‌آٶ٫بٺ
اسا ب ػمبسا ئب سث 6ا اىتبة مي ح ؼبشش اأجبء ب سث رجب ب فضة ب د
اأش ثؼذب احىة اؼ اجح ب وب ب طؼ ،تب‌ثط«أ حى ف ثحىة ف
نس٠ازبی‌ذٹیف‌تأ٦یس٦ٷس.
ٸ‌ٲؿٯٳبٶبٴ‌ارٳب‌‌ٲیؾپؽ‌رٽت‌طیت‌ٲطز اذص‌س٤تهٳیٱ‌طزی‌ٶجٹز ٪ٹیس:
أ»٦طزٶس ه ثاجبع اغ أفشد ث حذي أي ػذير زض«عتجذ ثب وب اش
٧ٻ‌زض‌ټیچ٦زبی‌تبضید‌زض‌ٲٹضز‌ارٳب‌زض‌ٲٹضز‌س٤ؾرٷی‌ثٻ‌ٲیبٴ‌ٶیبٲسٺ‌اؾت،بٮیح
)حؿیٷی‌قٹز!ٲیقبیس‌ثٻ٪ٳبٴ‌ذٯیٻ‌ؾ٧ٹت‌ٲطز‌زض٢جب٬هت‌س٤ارٳب‌ٲحؿٹة
(325-323،نم1388ظٶزبٶی،
اهللٯیٽبحطتظټطا ثب‌اؾتٷبز‌ثٻ٢طآٴ٦طیٱ‌ٯت‌ضٸی٫طزاٶی‌ٲطز‌اظ‌ح١ضا‌‌ؾال
هٻبذق
ی‌ټب
ٳةائ
ت
ط‌حط‌ٲٷ‌اظ٭
ثبټطا
ظ
ج‌ذ‌ثطیستأ٦ثب
ةیٻس٦
91
ت ى أفغى أشا)٦ٷٷس‌‌ٲیتجیت‌اظ‌ټٹای‌ٶؽ‌ش٦ط تؿٹی٭٪تیٱ٦ٻ(18)یٹؾ:(ث ع
ٶؽ تعییٵ ٲٷبی ثٻ ٮت رٽت:اؾت‌زض ثٻ ثب٭ ائٳٻ ربٶت اٯت‌اظ ٦ٻ اٲطی
نٹضت ح١ اظ ٲطز ٪یطز.ٲی٪ٳطاټی زض ضا ٪ٷبټبٴ ثب٭ ظیٷت‌‌چكٱائٳٻ ٲطز
ثٻ‌ٶٹی‌ثب‌طیت‌زازٴ‌ٲطز‌آٶبٴ‌ضا‌اظ‌ح١زٸض‌ٲی‌ٲی اٶؿبٴ‌ثط‌احط‌اٹای٦ٷٷس،زټٷس‌ٸ
،1د‌ـ،1389،)رٹازی‌آٲٯی.زاضز٪بټی‌ٶ٣ٳت‌ضا‌ٶٳت‌پٷساقتٻ،ثٻ‌آٴ‌ز٬ذٹـ‌ٲی‌ائٳٻ‌ثب٭
قٹز‌‌ٲیٸ٪طتبض‌تٷٻ‌ائٳٻ‌ثب٭(528ل .
قٹز‌ٸ‌‌ٲیتٷٻ‌زض‌ٮت‌ثٻ‌ٲٷبی‌آٴ‌چیعی‌اؾت٦ٻ‌ٲٹرت‌اذتال٬ټٳطاٺ‌ثب‌ايطاة
٦ط‌ٸ‌‌تٹاٴ‌ثٻ‌ٯٱ،ٲیاظ‌ٲهبزی١تٷٻ.ټط‌آٶچٻ٦ٻ‌ٲٹرت‌ایٵ‌زٸ‌اٲط‌قٹز‌تٷٻ‌اؾت
٦طز اقبضٺ ،قط٤ زض‌ح١ٸ‌ح٣ی٣ت‌اذتال٬ایزبز (23ل،9د،1360)ٲهٹی، ٦ٷٷس‌ٲیظیطا
قبض‌رٯٹ٪یطی‌ا ثب٭ثب ائٳٻ تٷٻ صػت خف افتة»ظ اسا ؾ٣یٻ‌ضا‌ثٻ‌ضاٺ‌ٹبی«اثتذ
زض‌حبٮی٦ٻ‌حطت‌ظټطا،ذٹز‌اظ٪ٳطاټی‌ٲطز‌رٯٹ٪یطی٦ٷٷس‌تجٯیبتاذتٷس‌تب‌ثٻ‌اٶس
اهلل‌ٯیٽب یٵ‌تٷٻ‌ش٦ط‌‌ؾال ٢طآٴ‌ایٵ‌ٳ٭ایكبٴ‌ضا آیٻ ثٻ اؾتٷبز ب فى )٦ٷٷس‌ٲیثب أ
:(عمطا ئ ج حطة ثبىفشافتة ؾٷٵ‌‌ٲحٹآتكی٦ٻ‌اطٸذتٷس‌زض(49)اٮتٹثٻ
زازٶس‌ٸ‌زض‌ان٭پبؾد‌ٲخجت‌‌ټب‌ثٻ‌تٷٻ‌ی‌اټ٭ثیتف‌زض‌ٸا٢پبؾری‌ثٹز٦ٻپیبٲجط‌ٸ‌ٶبثٹز
أ»ثٻ‌قیبٴ‌ضریٱ‌ثٹز شتب تغتجج تبف اشطب تج ج لذتب خزت تسح
اس اذ اج ئبي ع اج اصف تششث حغا ف است «غبءاغي ئطفبء أ
تاطل‌پذزش‌دعت‌ائو‌اپاهذ.5-3-3
اظ ٦ال‌حطت‌ظټطا آیبتی٦ٻ‌زض‌ذجٻ‌س٦یٻ‌ثٻ‌آٶٽب‌اؾتٷبز‌‌اهلل‌ٯیٽبؾال ٸ
چٷیٵ‌ثطزاقت‌‌ٲی ٦ٻ‌پصیطـ‌زٹت‌ائٳٻ‌ثب٭آحبض‌ٸ‌ٹا٢جی‌‌ٲی٦ٷٷس، ٦ٻ‌زض‌‌زاضزقٹز
زاضز. ٽٹض زٹت، پصیطٶسٺ ٲٹضز ٸ‌ټٱ‌زض زٹت٦ٷٷسٺ ٲٹضز زض ټٱ آذطت، ٸ زٶیب
ب:(غتمش عف تؼى جا )اؾت‌‌ٳیصاة‌ٸ‌پیبٲسی٦ٻٸ٢ٹ‌آٴ‌حت (67)االٶ
زٶیٹی آحبض ٲیاظ‌رٳٯٻ ت‌اٮٽی»تٹاٴ‌ثٻ زٶیٹی‌زاضز‌ٸ« ٦ٻ‌ټٱ‌ٽٹض ٦طز اقبضٺ
٬ؾب
یبظضٺ‌ٳب‌قٱ/زټ
43/تبث
بٴؿت
13سفینه 93
92
،7د،1360)ٲهٹی،اؾت«ء‌زی٫ط‌قست‌زض‌ثطاثط‌قی»ت‌زض‌ٮت‌ثٻ‌ٲٷبی.ټٱ‌اذطٸی
(229ل ٸ ؾجحبٴت‌زض ذساٸٶس ٸ‌حست»ټٳبٴ قست ٦یط٦بطاٴ« اؾت٦ٻزض
ٲی .(516ل،1،د1389آٲٯی،)رٹازی٪طزز‌اٳب٬ ذبة‌ثٻ‌ٲطز‌‌ٯیٽب‌‌اهلل‌‌ؾال‌حطت‌ظټطا
ٶب‌ٲی هت‌ثٻ عة »ت‌اٮٽی‌ضا‌زض‌پی‌ذٹاټس‌زاقت،ٲ٣ب‌ذالت‌ضٸایطٲبیس:
ٸ‌آذطت‌اظ‌ٲٹثیٵ‌ٲحؿٹة«اججبس ثغضت زٶیب زض پیبٲس‌ت‌قٹیس‌ٲیٸ‌قٳب ٸ .
ذؿطاٴ‌زض‌ٮت‌‌ی‌اؾت٦ٻ‌زض‌زٶیب‌ٸ‌آذطت٪طتبض‌آٴ‌ذٹاټیس‌قس.اٮٽی‌يطض‌ٸ‌ذؿطاٶ
ٲٷبی ٪بټى‌ٸاغٺ‌ذؿطاٴ‌زض‌ثبضٺ‌زؾتبٸضزټبى‌ظٶس٪ى٦ٱ‌قسٴ‌ؾطٲبیٻ‌ظٶس٪ى‌اؾت.ثٻ
زٶیبئى‌اؾت‌ٸ٪بټی‌زض‌ظیبٶٳٷسى‌زؾ ٲ٣ب تبٸضزټبى‌ٸ‌ٶتبیزى٦ٻ‌اظ‌حبالت‌ٲخ٭ٲب٬ٸ
ٲخ٭اظ‌زؾت‌زازٴ‌ایٳبٴ.حطت‌ظټطا‌‌ٶؿبٶى‌حبن٭ٲى ثٻ‌نٹضت‌‌ٯیٽب‌اهلل‌ؾال‌قٹز
اظ‌زؾت‌زازٴ‌ایٳبٴ‌ٸ‌ذبضد،ٲ٧طض ثٻ ٲٷزط ٦ٻ ثب٭ضا ائٳٻ پیطٸی‌اظ زض ٲطز ضتبض
.اٶس‌قسٴ‌اظ‌ٲساض‌ح١اؾت‌ذؿطاٴ‌ش٦ط٦طزٺ
اهللٯیٽبحطتظټطا آیٻ‌‌ؾال ثٻ اؾتٷبز فغف تؼ أت ػزاة خض )ثب
زض‌رٳٯٻ٦ٷس؛ٲیحبض‌ضا‌ٲتٹرٻ‌صاة‌زٶیٹی‌ٸ‌اذطٸی(39)ټٹز:(ح ػ ػزاة م
صاة‌زٶیٹى‌اؾت٦ٻ‌ٲٹرت‌اٶ٣طاو‌ٸ‌ضیكٻ٦ٵ« أت ػزاة» اظ‌صاة، ٲٷٹض
ٸ‌آٴ‌ټٳبٴ‌صاة‌‌قسٴ‌ٲى ٸ٪ٳطاټی‌ٸ‌زٸض‌قسٴ‌اظ‌ح١ٸ‌نطا‌ٲؿت٣یٱ‌اؾت؛قٹز،
اظ صاة‌آتف‌زض‌آذطت‌اؾت٦ٻ‌صاثى‌حبثت‌ٸ‌زائٳى‌اؾت،زٮی٭«صاة‌ٲ٣یٱ»ٲطاز
ٲ٣بثٯٻایٵ ٸ٦ٯٳٻ‌صاة، قسٺ، ٸا٢ زٸ ایٵ زض اؾت٦ٻ یٷى‌ث-اى ٻ‌نٹضت‌ٶ٧طٺ
ت٧طاض‌قسٺ‌ٸ‌اٸٮى‌تٹنی‌ثٻ‌اذعاء‌ٸ‌زٸٲى‌ثٻ‌ا٢بٲٻ‌قسٺ-ثسٸٴ‌اٮ‌ٸ‌ال‌زض‌جبضت
(225ل،10د،1417)جبجبیی،.اؾت
احبٻ‌آتف‌رٽٷٱ‌ثط٦بطاٴ،ی‌اذطٸی‌زی٫ط٦ٻ‌حطت‌ثٻ‌آٴ‌اقبضٺ٦طزٺټب‌اظ‌صاة
اؾت‌ٸ‌زض٪یطٲحی‌زض‌ٮت‌ثٻ‌ٲٷبی‌طا.(49:)اٮتٹثٻ( حطة ثبىفش ئ ج)اؾت
٦ط:تٹاٴ٪ت‌ٲیزض‌آیٻ‌ٹ٠.(265ل،1412)ضات‌انٽبٶی،ضٸز‌‌ٲیٲٷ‌ٸ‌ٲٳبٶت‌ٶیع‌ث٧بض
هٻبذق
ی‌ټب
ٳةائ
ت
ط‌حط‌ٲٷ‌اظ٭
ثبټطا
ظ
ج‌ذ‌ثطیستأ٦ثب
ةیٻس٦
93
اٶجبقتٻ٦ٷس‌‌ٲیثبج ثط‌ضٸی٪ٷبٺ ضا ٪ٷبٺ اٶؿبٴ اٶزب‌قٹز پیٹؾتٻ٪ٷبټبٶى‌ثعض٪تط ٸ
ثط‌زٮف‌ٲ‌ٲى ى‌ٸ‌ذطٸد‌اظ‌طٸ‌ضتٵ‌ثیكتط‌ٲ٧بٴ‌ضټبیٽط‌ظزٺ‌قٹز‌ٸ‌پؽ‌اظ‌آٴ‌ازټس‌تب
ثطایف‌طاټٱ‌ٶٳى ٪ٷبٺ آتكی٦ٻ‌‌قٹز؛زض چٷیٵ‌طزی‌ربی٫بټف‌زٸظخ‌ٸ‌آتف‌اؾت،
اؾت‌ٸ‌ثط‌ټط‌چیع‌احبٻ‌زاضز‌ٸ‌ثٻ‌ثبٵ‌قٯٻ الذح)٦ٷس‌‌ٲیٶیع‌ؾطایت‌‌ټب‌ٸض *بس ا
غ ػى اأف چطا(49)اٮتٹثٻ: (ذحئاتى تط پٹقبٶسٴ٦ط٣بٴ٦ٻ ؾی‌زض ٦ٻ ټؿتٷس اطازی
حطت‌ثب‌ش٦ط‌ایٵ‌آیٻ‌زض‌نسز‌ثیبٴ‌ایٵ‌ٲٯت.٦ٷٷس‌ٲیذٹیف‌زاضٶس‌ٸ‌تبټط‌ثٻ‌ایٳبٴ
ثبٵ‌قٳب‌آق٧بض‌ٶ٫طزز ایٵ‌زٶیب ٸ‌‌ټب‌زض‌آذطت‌ثٻ‌ؾجت‌ثطٸظ‌ثبٵ،اؾت٦ٻ٪طچٻ‌زض
ٸض‌ذٹاټس‌قس.قٯٻ‌ټبیتبٴ‌آتكی‌ؾٹظاٴ‌اظ٢ٯت،٦طزیس‌ٲییتبٴ‌پٷٽبٴ‌ټب‌آٶچٻ‌زض٢ٯت
اٮٽی‌ضا‌زض‌ثط‌‌ترع‌آتف‌‌‌ٲیتٹاٴ٪ت‌پیطٸی‌اظ‌ائٳٻ‌ثب٭ؾطاٶزب‌ٲیزض‌ٲزٳٹ
ثب٭اطازی‌ټؿتٷس٦ٻ‌زی٫طاٴ‌ضا‌ثٻ‌ؾٹی تجیط٢طآٴ٦طیٱ‌ائٳٻ ثٻ ٶرٹاټس‌زاقت‌ٸ
(41:)اٮ٣هم( امة ب صش جؼب أئة ذػ ئى ابس )٦ٷٷس‌‌ٲیآتف‌زٹت
ثب٭ ائٳٻ ٲیپیبٲس‌اذطٸی‌زی٫طی٦ٻ طا ثٻ‌ایٵ‌ٲٷب٦ٻ،اؾت«س‌ٶهطت»٪یطز‌ضا
قبت‌زض‌ٮت‌اظ.(38ل،16د،1417)جبجبیی،قبت‌ټیچ‌ٶبنطى‌ثٻ‌ایكبٴ‌ٶرٹاټس‌ضؾیس
ٲ٣بث٭ٸتط‌اؾت‌‌قٲبزٺ ٲٷبی‌رت‌ٸ‌زض ٸ‌زض‌ح٣ی٣ت(184ل،8د،1414ٲٷٹض،اثٵ)ثٻ
قسٴ‌چیعى‌ثٻ يٳیٳٻ ٸ .ثبقس‌ٲی‌چیعی‌زی٫طپیٹؾتٵ قبت‌یٷى‌ثٻ‌جبضت‌زی٫ط
حطٲت‌ٸ‌ٲ٣ب ٶط اظ ٦ٻ ٦ؿى ثٻ اٶٳب ٸ ٲبزٸٴ،پیٹؾتٵ اظ٦ؿى‌اؾت٦ٻ ثبالتط
)ضات‌انٽبٶی،ٸ‌ایٵ‌ٲٷى‌قبت‌زض٢یبٲت‌اؾت.٪یطز‌اٸؾت٦ٻ‌ٲٹضز‌قبت٢طاض‌ٲى
،قٹز‌ٲی٦ٻ‌ټسایت‌ٲحؿٹة‌‌یاٮٽ‌اظ‌ضحٳت٪طیعزض‌زٶیب‌ثٻ‌ؾجت‌‌ثب٭ائٳة.(457ل،1412
٦طزٺ اظ‌قبت‌زض‌آذطت‌ٲحطٸ ضا ٸا٢ذٹز ٢طآٴاٶس‌زض ٦طیٱ‌ٲحطٸٲیٵ‌اظ‌قبت.
.ٲطی٦طزٺ‌اؾت(48)ٶؿبء:ٸ‌اټ٭قط٤(6)ٲٷب٣ٹٴ:ٲٷب٣بٴ(18)بط:ضا‌بٮٳبٴ
تذ‌‌خوع
اتطايی‌ثب‌زضرٻ‌اال‌اظ‌حیج‌نحت‌ؾٷس،ٯیٽب‌اهلل‌ؾال‌ذجٻ‌س٦یٻ‌حطت‌ظټطا
٬ؾب
یبظضٺ‌ٳب‌قٱ/زټ
43/تبث
بٴؿت
13سفینه 93
94
اٲبٲت‌اٮٽی اٶحطا‌اظ ثطای‌ثط٪طزاٶسٴ‌ذالت‌ٳبی‌اٮٽی‌ٸ‌انالح‌اٲتی‌اؾت‌‌ثٻ ٸ
ٶبؾپبؾی‌ٶٳت‌ټسایت،ذٹاټس‌ٲی٦ٻ ثبظ٪طزز.ثب زض‌طټٷ٩ثٻ‌ربټٯیت‌ٶرؿت‌ذٹز
س٤»قیٻ، ٲٷبیى‌ثعض٨اؾت« ٪ٷزس٦ٻ‌ټط٪ع‌زض‌ٲحسٸزٺ‌ی٢٥ٻ‌ظٲیٵ‌ٶٳىٶٳبز
ثٻ ٲحسٸز، ٸ ؾحى ٲربنٳٻ اظ ضا زض٪یطى اؾت٦ٻ ضٲعى ٲٷب ټٳیٵ كی‌ٮچبٸ
ٲٷٹض‌رٯٹ٪یطی‌اظ‌‌هت‌س٤ز،تجسی٭٦طټٳیك٫ی حطت‌ظټطا‌ضٸاد‌ټسایتثٻ
.ټبقٱ،نٹضت٪طت‌ٸ٢سضت٪طتٵ‌زٸثبضٺ‌ثٷی7ٸ‌حطت‌ٯی‌ؾال‌اهلل‌ٯیٽب
پیبٲجط ٦ٻ قٽطی ث٦ٹقیس اٲبٲت‌ٸ‌ٲبز ساٮت، ٶجٹت، تٹحیس، پبیٻ ثب‌ٷیبٴ‌ٶٽثط س،
ثٻ‌زؾتفتضحٯ ٶب٠طٸ‌ضیرت، اطازی٦ٻ‌اٲبٲت‌ٸ‌ٸالیت‌ح١ضا‌ٶرٹاټٷس.٦طٸ
ټسایت اظ ضا ذٹز ؾبزتٳال قبت‌زٶیٹی‌ٸ‌اذطٸی‌ٲحطٸ‌ؾبذتٻ، ظیطا‌اٶس‌ٸ ؛
ثط‌رب ساٮت‌پب اٲب‌ح١، اٲب‌ح١ثٻ‌ٷٹاٴ‌ٲٽط‌ٸ‌ثسٸٴ‌ٸرٹز ٸرٹز ٶرٹاټس‌ٲبٶس.
اؾٳب حؿٷبی‌اٮٽی‌ٲتٳٱ‌تٹحیس‌پطٸضز٪بض‌اؾت‌ٸ‌ثٻ‌ٸاؾٻ‌ٸرٹز‌قٷبذت‌اٲب‌‌یذٯیٻ
ٶٽبزټبیی٦ٻ‌‌ٲحٹایٵ‌اٸنب‌ائٳٻ‌ثب٭ثب‌‌ثب‌تٹاٴ‌ثٻ‌تٹحیس‌ح٣ی٣ی‌زؾت‌یبت.ٲیح١
.ؾبذتٷسٲحطٸ‌‌اذتیبض‌ذٹزٳال‌ٲطز‌ضا‌اظ‌ح١،پیبٲجط‌زض‌ربٲٻ‌ثٷب‌ٶٽبزٺ‌ثٹز
ٲیبٴ‌ٲطز‌بټط‌قسٶس ٶب٠زض چٽطٺ اٸ٬ثب ٪ب ثب٭زض قبض‌پطټیع‌اظ‌تٷٻ،ائٳٻ ثب
هت٦طزٶس ثب٭٦طزٶس‌ٸ‌ضاٺ،ذالت‌ضا ٪طتبض ضا پیطٸی‌اظ‌ټٹای‌ٶؽ‌ربٲٻ ثب
ثؿتٷس. ثط‌ٲطز زض‌چٽطٺ‌ٶب٠٪ٹٶٻ‌‌ٯیٽب‌اهلل‌ؾال‌آٶچٻ‌حطت‌ظټطا٦كح٣ی٣ت‌ضا
آیٷسٺ‌ٲیآٶٽب اظ‌ټسایت‌ٸ‌‌زیس، ٳال ضا ٦ط‌ٲٷزط‌ذٹاټس‌قس‌ٸ‌ربٲٻ ثٻ ٦ٻ ثٹز ای
اؾت‌‌ؾال‌اهلل‌ٯیٽب‌‌ی‌حطت‌ظټطاټب‌تبضید٪ٹاٺ‌ٶ٫طاٶی.ؾبزت‌ٲحطٸ‌ذٹاټٷس٦طز
ؾٻ‌اظ٦ٻ‌پؽ ثٷی‌ح٧ٹٲت‌ذٯبء ح٧ٹٲت‌ثٻ خٳبٶیبٴ‌ٸاٲ٪بٶٻ، جبؾیبٴ، اٲٹیبٴ، ...یٻ،
٦ٷس،اٲب‌‌ٲیایٵ‌ٸا٢ٻ‌تطیت‌‌اتطاو‌ٸ‌ټٹقیبضی‌زض‌ثطاثطاظ‌ایٵ‌ضٸ‌ربٲٻ‌ضا‌ثٻ‌‌ضؾیس؛
ٶب٠ثط‌آٶٽب٢٭ظزٺ‌قسٺ‌ثٹز،ټكساض‌حطت‌ضا‌ٶكٷیس‌‌ییټب٢ٯت ثٻ‌ٸاؾٻ٦طٸ ٦ٻ
ثٻ‌آٴ‌ضيبیت‌زضٸٶی‌زاز.ٸ‌اظ
هٻبذق
ی‌ټب
ٳةائ
ت
ط‌حط‌ٲٷ‌اظ٭
ثبټطا
ظ
ج‌ذ‌ثطیستأ٦ثب
ةیٻس٦
95
زض٪ٳطاټی‌ثٻ‌ؾط ذٹز تٷٽب ثب٭ٶٻ ثٯ٧ٻ‌اؾجبة٪ٳطاټی‌پیطٸاٶكبٴ‌ضا،ثطزٶس‌ٲیائٳٻ
ثٻ‌ؾٹی‌آتف‌صاة‌اٮٽی.٦ٷٷس‌ٲیٶیع‌طاټٱ ؽ‌ٸ‌تسٮیؽ‌یاظ‌اثعاض‌تٯج،زض‌زٹت‌ذٹز
ثب٭٦ٷٷس،ٲیاؾتبزٺ ٸ ح١ اٲتعاد ضا‌ٲیؾجت آٶٽب چٹٴ‌‌قٹٶس‌ٸ ؾط٪ط‌ٹاټط‌زٶیب
زض‌زٶیب‌ٸ،٪یطز‌ٲیزٹتی٦ٻ‌اظ‌ؾٹی‌ائٳٻ‌ثب٭زض‌زٶیب‌نٹضت٦ٷٷس.ٲیٲ٣ب‌ٸ‌ٲٹ٢یت
ٴ‌ثٻ‌ت‌اٮٽی،ذؿطاٴ،صاة‌آتف‌ٸ‌س‌یی‌چٹٴ٪طتبض‌قسټب‌آذطت‌زاضای‌پیبٲس
قبت‌زض٢یبٲت‌اؾت.ثطذٹضزاضی‌اظ‌ٶهطت‌ٸ
هاتع‌اٮ٧طیٱ،،تطرٳٻ‌ٲحٳس‌ٲٽسی‌ٹالزٸٶس،.لزآى‌کزن1 1415.٠تٽطاٴ،زاضاٮ٣طآٴ
ضزح‌ح‌الثالغ.اثٵ‌اثی‌اٮحسیس‌ٲتعٮی،جساٮحٳیس،2 زاض‌احیبء‌اٮتطاث‌اٮطثی،، 1385.٠ثیطٸت،
ثی‌تب.،اٮكطی‌اٮطيی،٢ٱ،تالغات‌الساء،أثی‌بټط،احٳس‌ثٵ‌أثی‌بټط.اثٵ3
ـ.1362،،چبح‌پٷزٱ،ثیطٸت،اٶتكبضات‌اٯٳیاالهال.اثٵ‌ثبثٹیٻ،ٲحٳس‌اثٵ‌ٯی،4
ٯٹ‌اؾالٲی،هعدن‌هماس‌اللغ،احٳس.اثٵ‌بضؼ،5 ـ.1404،تٽطاٴ،اٶتكبضات
ثیطٸت،العزب‌لساى،ٲ٧ط‌ثٵ‌ٲحٳس،ٲٷٹض‌اثٵ.6 چبح‌اٸ٬، 1414.٠زاض‌نبزض،،
اضثٯی،7 یؿی،. اثٵ األئمة‌ٯی الغمة في معرفة ٲهحح:كشف ٲحالتی،، ضؾٹٮی ٶتكبضات‌‌تجطیع،ټبقٱ
،ثٷی 1381.٠ټبقٱ
،ٶهطت،8 ـ.1361،ٲؿٯٳبٴ‌ظٶبٴ‌ٶٽت‌تٽطاٴ،،لزآى‌تفسز‌در‌العزفاى‌هخشى.اٲیٵ‌انٽبٶی
9 ایعتؿٹ، تٹ. قیٽی٧ٹ، اخالل لزآى–هفان در ثسضٺد طیسٸٴ تطرٳٻ ٸ، ٶكط تٽطاٴ، زٸ، چبح ای،
ـ.1360پػٸټف‌طظاٴ‌ضٸظ،
10، ثحطاٶی ،ؾیس. اإلث‌عطزټبقٱ على‌األئو تطرٳٻ::اإلصاف‌ف‌الص ضؾٹٮی‌ٲحالتیټب، چبح،قٱ
1378.٠،زتط‌ٶكط‌طټٷ٩اؾالٲى‌تٽطاٴ،زٸ،
فذک.تٽطاٶی،ٲزتجی،11 ضزح‌کتا‌تز‌خطث طټٷ٫ی ـ.1391ٲهبثیح‌اٮٽسی،،تٽطاٴ،ٲؤؾؿٻ‌پػٸټكی
ٶكط‌اؾطاء،،٢ٱ‌تسن،جساهلل،رٹازی‌آٲٯی.12 ـ.1389،ٲط٦ع
اؾطاء،،چبح‌ؾٹ،٢ٱ‌فطزت‌در‌لزآى،_________.13 ـ.1384،ٲط٦ع‌ٶكط
14 احٳس‌اثٵ‌جساٮعیع، فذن.رٹټطی‌ثهطی، حذخ،،تٽطاٴالسمف ا .،ثی‌تبکتجة ی
عاٮسیٵ،15 ؾیس ظٶزبٶی، حؿیٷی حؿیٷی‌ظٶزبٶی،حکوت‌فاطو. ٲحٳس ٦ٹقف‌ؾیس ٦تبة،ثٻ ثٹؾتبٴ ،٢ٱ،
٬ؾب
یبظضٺ‌ٳب‌قٱ/زټ
43/تبث
بٴؿت
13سفینه 93
96
ـ.1388
16 ٲطيیٻ،ذعٯی. ساس‌حضزت‌سزا، ض اهلل‌علا‌‌تزرس فذک‌سالم خطث کاض‌در هٯٷبٲٻ‌تا ،
.38قٳبضٺ،ـ1385نحیٻ‌ٲجیٵ،
17 ،زقتی. ٲحٳس، سزا اهلل‌علا‌فزگ‌سخاى‌حضزت‌فاطو اٶتكبضات‌ٲكٽٹض،سالم ٢ٱ، چبح‌زٸاظزټٱ، ،
ـ.1386
طٸ18 پٹض، ضحیٱ تز‌دذگا‌عاله‌طثاطثا‌در»،. تأکذ تا لزآى‌کزن تاطل‌در حك ساختار تحلل‌اس
هٯٷبٲٻ‌ٯٳ«الوشاى پٷزٱ-ی، .13قٳبضٺـ،1385،پػٸټكی‌‌پػٸټف‌زیٷی،ؾب٬
19 المزآى‌غزة‌ف‌الوفزدات،ٲحٳس‌ثٵ‌حؿیٵ،انٽبٶى‌ضات. اٸ٬، چبح ثیطٸت، ةاٮكب‌اٮساض‌زاضاٮٯٱ،
،1412.٠
تز‌آات‌لزآى‌کزن.ضیبٴ،ٲهٹٲٻ،20 فذک،تفسز قیٻ،خطث .4قٳبضٺـ،1384،هٯٷبٲٻ‌ثبٶٹاٴ
طټٷ٩اؾالٲیتٽطاٴ،چبح‌چٽبض،ضز‌گوطذٲحٳس‌حؿٵ،.ظٸض٠،21 ـ.1387،،زتط‌ٶكط
بي٭نبٮح،22 هي‌آ‌التشل.ؾبٲطائی، الفظ 1430.٠زاض‌اٮٳبض،،ٳبٴ،الوتطات
1404.٠،ٶزى‌ٲطكى‌اهلل‌ةآ٦تبثربٶٻ،٢ٱ،تالوأثر‌تفسزال‌فى‌الوثر‌الذر،اٮسیٵ‌رال٬،ؾیٹى.23
ٲحٳس‌ثب٢ط،24 ـ.1360تطرٳٻ‌ٲحٳٹز‌بثسی،تٽطاٴ،اٶتكبضات‌ضٸظثٻ،،فذن‌در‌تارخ.نسض،ؾیس
جبجبئی،25 حؿیٵ،. ٲحٳس المزآى‌تفسز‌فى‌الوشاى‌ؾیس پٷزٱ، چبح ٢ٱ، ربٲٻ‌اؾالٲى‌اٶتكبضات‌زتط،
٢،1417.٠ٱ‌ٯٳیٻ‌حٹظٺ‌ٲسضؾیٵ
ثٵ‌ٯى26 احٳس جطؾى، . اإلحتداج‌على‌أل‌اللداج، ٲهحح: ٶكط‌ٲطتی،ٲكٽس،ٲحٳس‌ثب٢ط‌ذطؾبٴ،ؾیس،
1403.٠
چبح‌ؾٹ،المزآى‌تفسز‌فى‌الثاى‌هدوع،حؿٵ‌ثٵ٭.جطؾی،27 ـ.1373،ذؿطٸ‌ٶبنط‌اٶتكبضات،تٽطاٴ،
1416.٠ٻ،اٮجخعغةٲؤ٢ٱ،،الثحزي‌هدوع،ٯى‌ثٵ‌ٲحٳس‌ثٵ‌رطاٮسیٵ‌طیحى،.28
٢ٱ،زاضاٮ٧تبة‌تلخص‌الطافٲحٳس‌اثٵ‌حؿٵ،.ٹؾی،29 1394.٠االؾالٲیٻ،،
چبح‌زٸ،تٽطاٴ،المزآى‌تفسز‌ف‌الثاى‌اطة،اٮحؿیٵ‌جس‌ؾیس،یت.30 ـ.1378،اؾال‌اٶتكبضات،
ؾیس‌ٲطتی،31 در‌احا‌علم‌دي.ؿ٧طی، ـ.1388ٲٷیع،اٶتكبضات،تٽطاٴ،چبح‌چٽبض،مص‌ائو
ـ.1388ٲٷیع،اٶتكبضات،تٽطاٴ،ثٻ٦ٹقف‌ٲٽسی‌زقتی،سمف،____________.32
ذٯی٭.33 اٶتكبضات‌ټزطت،،العي‌کتاب،احٳس‌ثٵ‌طاټیسى ٢1410.٠ٱ،
چبح‌چٽبض،تٽطاٴ،الکاف،ٲحٳس‌ثٵ‌ی٣ٹة‌ثٵ‌اؾحب٦.٠ٯیٷی،34 1407.٠،ةزاض‌اٮ٧تت‌اإلؾال،
٦یبٶی،ظټطٺ،35 ـ،1390ٲبض٢طآٴ٦طیٱ،،پػٸټكٷبٲٻ«هعاضاس‌فت‌در‌لزآى‌‌مص‌اسواء‌ال‌در‌آى».
.10قٳبضٺ
هٻبذق
ی‌ټب
ٳةائ
ت
ط‌حط‌ٲٷ‌اظ٭
ثبټطا
ظ
ج‌ذ‌ثطیستأ٦ثب
ةیٻس٦
97
ثب٢ط،36 ٲحٳس ٲزٯؿی، االطهار. االئمة اخبار ار لدرر االنو اٮطثى‌اٮتطاث‌زاضاحیبء‌چبح‌زٸ،ثیطٸت،،بحار
،1403.٠
37 حضزت‌سزا،______. تٽطاٴ،اٶتكبضات‌ٲٽب،،ٲحٳس‌ضٸحبٶى‌ٯى‌آثبزى،تطرٳٻ:سالم‌اهلل‌علا‌سذگا
ـ.1379
38 اثٵ‌اٮحؿیٵ،،ٲؿٹزی. 1365ٸ‌طټٷ٫ی،،تطرٳٻ‌اثٹاٮ٣بؾٱ‌پبیٷسٺ،تٽطاٴ،اٶتكبضات‌ٯٳی‌هزج‌الذةٯی
ـ.
39 ت٣ی، ٲحٳس ٲهجبح، لزآى». در ٯٳی«ضفاعت هٯٷبٲٻ پٷزٱ،-، ؾب٬ قٷبذت، ٢طآٴ ـ،1391پػٸټكی
.1قٳبضٺ
ـ.٦،1360تبة‌ٶكط‌ٸ‌تطرٳٻ‌ثٷ٫بٺ،،تٽطاٴ‌الکزن‌المزآى‌کلوات‌ف‌التحمك‌حؿٵ،.ٲهٹی،40
41 ٲٹؾٹی . احٳس، ذٹاٶؿبضی، فاطو حضزت اهلل‌علا‌هماهات ست‌سالم کتاب ٦تبةدر ثٹؾتبٴ ٢ٱ، ،،
ـ.1385
ٯٹ‌اؾالٲی،اهاهت‌پض‌ٲحٳٹز‌ٸ‌رٳی‌اظ‌ٶٹیؿٷس٪بٴ،.یعزی‌ٲٯ١،42 ـ.1387ضيٹی،ٲكٽس،زاٶك٫بٺ
غط٢ بئ٣٥ـ حبؾ١ ؾ٥بؾ٣ زض ؾ٥ط٠ حطت ظطا ؾال اهلل ٥ب ا٣، وبضز ضاح
حس٤ج بت لطآ ترههى ب سففهب «فب٣ب٢ ٤ػ پػف» 43ز، قبض ٤بظؾب 114ـ 98، ل 1393، تبثؿتب
سالم اهلل علا حواس ساس در سز حضزت سزا
*1ضاح وبضزا٣
2** غط٢ بئ٣٥
تطو٥ج٣ ج٥ حض مف آفط٣٤ آبب ؤحط زض طن١ ؾ٥بؾت زض « حبؾ١ ؾ٥بؾ٣» چکذ:
هبز٤ك تفبت٣ زض ط ب ايب قطا٤ ذبل تبض٤ر٣، ارتب٣ فط٣ ثز زاضا٢ ؤف
ضا 6پ٥بجط٤ػ ذبثبتكب پؽ اظ اضتحب ث ٥ب اهلل ؾال هط ظب اؾت. ؾ٥ط٠ حطت ظطا
ا ٤ه زؾتض ٣ م٥ست٣،ت ؾ٥بؾ٣ زاؿت و حىب٤ت اظ ث٥ف تح٥س٢ ؾ٥بؾ٣ ٣وال ا
ضؾ٥س٣ ث اض زض زضا ثحطا ؾ٥بؾ٣ پؽ زاضز. ؾال اهلل ٥ب ظطا٢ طي٥ طر ا٤كب ثبضظتط٤
ا تط٤ ضو ح٥بت ا٤كب ضا اظ ربت تفبت، حبؾ آفط ٢ ب ٣٤اظ ضحت پسض ثز قب٤س ثت
حطتف زض طن١ ؾ٥بؾت زفب اظ اؾال زاؿت.
٢ ابت. /ال٤ت /حبؾ١ ؾ٥بؾ٣ ؾال اهلل ٥ب/ ؾ٥ط حطت ظطاا: کلذاص ا
انشگاه تزبیت مذرس .* انشجی دکتزی د .د
انشگاه تزبیت مذرس **. .استاد د
٥ب
هلل ا
ال ؾ
طا ظ
تط
حط٠
ؾ٥ض
٣ زبؾ
ؾ٥ ١
بؾح
99
هقذه
آغبظط ث٥بصاض ت ؾ٥بؾ٣ زفب اظ اؾال ٥ب اهلل ؾال حطت ظطا
٢ تفبت ذباز٣ ب حبو٥ت آ زض تبض٤د اؾت. ا٤كب ثب ك٣ و زض طن
ا٢ ضا ابت اظ ذز اضائ زاز، رج ارتب٣ زض زفب اظ اؾال مب قأ ال٤ت
و اظ ب ٣اؾت. اؾال كز و تط٤ ثبظبس٠ آ، كس اؾال زض تبض٤د
، ثب احطاف٣ ٥ ار قس زض طو ٤6 حبت، پؽ اظ ضحت ج٣ اوطآغبظ
تا حطت ظطا ٣ضز ث ؾطاق٥ج٣ تس بثز٢ فطاق٣ لطاض طفت. ث ضاؾت٣
٥ ؾطثبظ فسا٣٤ رج١ زفب اظ ابت زاؿت و ؿ٥ط جبضظ تب پب٢ ؾال اهلل ٥ب ضا ا
الئ ب صاض٢ وطز. زض٤بفت زضن ا٤ كب اهبض كب ٣رب ثطا٢ تب
ط و ؿتع تسثط ؾال وبـ زض ز١ وب٣ اظ ضفتبض، فتبض تمط٤ط ظطا٢ ا
س طـ حطوت٣ تأ ثب ثه٥طت قض زض ط ؿب تاس ر ٣اؾت؛ اهلل ٥ب
جس تب زض ؾب١٤ آ ٣ا٢ زضذض تج٥ت ضا اطظ و اؾزبس ثبقس. ث٤ػ ثطا٢ ظ
تط٤ ٥ب ثتط٤ وب اهلل ؾال چ قس چ بس ضا زض٤بثس، فب ظطا
اؾت؛ ظ٤طا و ث فطز٠ ضؾ وبالت ث نضت ب ذث٣ اط ١: »6ذساا
قره٣ زضآ٤س، آ قرم فب اؾت، ثى اظ آ االتط. زذتط فب ثتط٤ ا
؛ ثحطا٣ 136ق، ل1407)اث قبشا، «ظ٥ اؾت؛ اظ رت هط رز٢، قطافت وطات
.(127، ل11ق، د1413انفب٣،
تاس زض ٣ ؾال اهلل ٥ب ٢ رتف ح٥بت حطت ظطاب ثب ب٤ت ث ا٤ى طن
ؾبظ٢ ثطا٢ ظ ؿب زض اثبز٢ ذبل، ثطا٢ ط اؿب، ضز اوب٢ لطاض ا
و ثض ذبل ضز ط ؾال اهلل ٥ب ٥طز؛ زض ا٤ پػف، ثرك٣ اظ ؾ٥ط٠ حطت
٢ ؾ٥بؾ٣ ا٤كب اؾت، و ثب تى٥ ثط ف ب لطاض زاضز، بط ث حض فب٥ت
« حبؾ١ ؾ٥بؾ٣»اظ ٣اضائ قس اؾت. زض ا٤ ضاؾتب اثتسا ف «حبؾ»قطا٤ ذك
ؾب
٤بظض
ب ق
/ز
43 /تبث
بؿت
13سفینه 93
100
زض طن١ مف ؾال اهلل ٥ب ٢ رتف حض حبؾ٣ حطت ظطاب ؾپؽ ؤف
٢ جبضظ ث٥ب قس اؾت.ب ضـ ب آفط٣٤ ؾ٥بؾ٣ ا اظ ٤ػ٣
«حواس ساس»شاس هفم -1
ث ب٢ قست، نالثت، قزبت، « حؽ»ا٢ طث٣ اظ ض٤ك بؾ اغح
، 3ق، د1410؛ رط٢، 58، ل6ق، د1414)اث ض، ضظ٢( ز٥ط٢ اؾت )غ٥طت زالض٢، ح٥ت
٥ع ث ب٢ ز٥ط٢ وطز قزبت آس ا٤ اغ زض فط فبضؾ٣ .(920-919نم
.(1372، ل 1، د1360، ش٤ اغ٠ حبؾ؛ ٥، 6، د1377زرسا، ) اؾت
ب٣ تسز٢، زض غت انالح ث٥ب قس اؾت. ثض٤ى « ؾ٥بؾت»زض ضز اغ٠
ؾ٥بؾت زض غت قز ث٥ف اظ ز٤ؿت تط٤ف زض ضز آ طح قس اؾت. ٣فت
، 1377)زرسا، اؾت آس« اس٤ك٣ ٤ك٣ زضاس تسث٥ط اض هحت»فبضؾ٣ ث ب٢
ؾ٥بؾت ا٤ »فطب٤س: ٣زض تط٤ف انالح٣ آ اب ذ٣٥)ض( . (اغ٠ ؾ٥بؾت، ش٤ 38د
اثبز اؿب ٣ اؾت و رب ضا سا٤ت وس ضا ثجطز، تب هبح رب تب
.«رب ضا زض ط ث٥طز ا٤ب ضا ث طف چ٥ع٢ و نالحكب ؿت سا٤ت وس (432، ل13، د1361)ؾ٢ ذ٣٥،
انالحب « ؾ٥بؾ٣ حبؾ »فت؛ ثب ض٤ىطز٢ اؾال٣، تا ٣اؾبؼ ا٤ تبض٤ف ثط
الق اس ث وف ٤ب اوك٣ زض ضاؾتب٢ سا٤ت هحت قز و ٤٣ك٣ رب ا
تس٢، جت٣ ثط ضح٥ غ٥طت حبؾ ذا٣ اؾت. صا قزبت، ا٤ؿتبز٣ سا
٢ ٤ػ قى ب ؾ قره٥تؾ٥بؾ٣ زض ف ان٣ ذز، زض قطا٤ ذبل ت
٥طز. ٣
اؾال ط حطوت فب٥ت٣ ضا و زض اضتجب ثب حبو٥ت ازاض٠ اض رب ضخ
وس. ثى ثب تط٤ف اساف٣ تب٣ ٣زس، ث ا ٤ه فب٥ت ؾ٥بؾ٣ رب٤ع تم٣
. ث زس ٢٣ ٤ػ، ط فب٥ت ضا ضز ؾزف لطاض ب ثب لطاض زاز ٥عا قبذم
« ثبغ٣»زاس ٣ «ثغ٣»٣٤ ذبل ضا ب ؾ٥بؾ٣ ثب ٤ػ٣ ٥ ز٥ اؾت و ٤ه فب٥ت
٥ب
هلل ا
ال ؾ
طا ظ
تط
حط٠
ؾ٥ض
٣ زبؾ
ؾ٥ ١
بؾح
101
اضظ٤بث٣ وطز « ربز»ؾ٥بؾ٣ ز٤ط ضا تحت ا قبضز فب٥ت ٣ضا ؿتحك طي
ب ٥طز. ضز ث قبذت ا٤ اساف، ٤ػ٣ ٣زض ط ٣ارط ٥« زبس»ثطا٢
اظ ضؾبت طف٥ت ا٤ مب ذبضد اؾت. تب ثب٤س زض ط زاقت و اتمبز ب قبذم
"انما یزیذ اهلل ؾض احعاة 33ثط اؾبؼ آ٤ ؾال اهلل ٥ب حطت ظطا« هت»ث
اظ يطض٤بت ز٤ اؾال اؾت ثط ا٤ لیذىب عنکم الزجس اىل البیت یطيزکم تطيیزا"
ظطا ؾال ثطا٢ ب حزت اؾت. قرم جبضن حطتجب، ل ف تمط٤ط ا٤كب
ایياالناس اعلما »فطب٤س: ٣ذج١ فسو٥ ثط هت ذ٤ف تأو٥س وطز، اهلل ٥ب ٥ع زض
أقل عدا بذا ال أقل ما أقل غلطا ال أفعل ما أفعل شططا 6بی محمذانی فاطمة أا پسض حس اؾت، حطف ؛ بب فبا٢ طز ثسا٥س (223، ل29ق، د1403زؿ٣، )
ز عاف ٤٣ اقتجب ٥ؿت آچ ازب ٣ا آذط ٥ اؾت، آچ
.«٥ؿت
ق، 1403؛ زؿ٣، 240 239، نم 1، د1407ض.ن: و٣٥، ) ال ثط ا٤، ثطاؾبؼ ضا٤بت تسز٢
اظ ر ؾال اهلل ٥ب حطت ظطاهحف (157 152ق، نم1404؛ نفبض،44 18، نم 26د
7ض زاقت ث فطز٠ اب نبزقلطا :ت و زض اذت٥بض پ٥كا٤ب هبث٣ اؾ
حازث اذجبض غ٥ج٣ رط٤ببت٣ و پبزقبب تب ضظ ٣وتبث٣ اؾت و زض آ تب
اظ . رز ا٤ وتبة، كب(18ل :26ق، د1403زؿ٣،) زس آس اؾت ٣ل٥بت ازب
ثب حطت حك ثه٥طت ٥ك ذبل آ ؾال اهلل ٥ب اضتجببت غ٥ج٣ فب
ال ثط ؾال اهلل ٥ب حطت زاضز. صا زض ثطزاقت اظ ؾ٥ط٠ ؾ٥بؾ٣ ظطا٢ طي٥
تا ٢٣ ز٤ اؾال ٥بظ٢ ٥ؿت، ثى ب ثط جب٢ قبذم ب آى ث اضظ٤بث٣ فب٥ت
چ٥، ب٣ ط چس نح٥ح وب ضز ط لطاض زاز. ط ضا ث ا ٥عا٣
ؾبظز و ز٤سبب٢ ؾ٥بؾ٣ ٣ذث٣ ب٤ب ث ٥ب اهلل ؾال صضا ث ذبثبت حطت
ث٣٥ تح٥س٢ اؾت. جت٣ ثط آب٣، مال٥ت رب ا٤كب
ؾب
٤بظض
ب ق
/ز
43 /تبث
بؿت
13سفینه 93
102
سالم اهلل علا حواس ساس در سز حضزت سزا -2
ثب٤س ث ٥ب اهلل ؾال ٢ ؾ٥بؾ٣ حطت ظطاب اثبز حبؾ آفط٣٤ثطا٢ زؾت٥بث٣ ث
تبض٤د ٤ب آچ اظ ؾ٥ط٠ ا٤كب ا اظ فتبض ضفتبض تمط٤ط م قس اؾت، ضر وطز.
چطا و تبض٤د، ٤بتط٤ ظثب ثطا٢ ث٥ب حمب٤ك اؾت.
تا ٣ضا بؾال اهلل ٥ ٢ ؾ٥بؾ٣ حطت ظطاب ٥طغ آى حض فب٥ت
٣ 75تب ث زضا 6ضظ٠ ح٥بت ا٤كب پؽ اظ ضحت ضؾ ذسا 95ضظ ث ل
ط ى تط٤ ثرف حض ؾ٥بؾ٣ ظطا٢ذالن ز، ٥ تا ٣ضا ٥ب اهلل ؾال ا
ثطظ احطاف زض ؿ٥ط ذالفت 6ذسا اظ مب ابت، پؽ اظ ضحت ضؾ زض زفب
ؾال اهلل ثب تطوع ثط ا٤ طح اظ ح٥بت ؾ٥بؾ٣ حطت ظطا زاؿت. زض ا٤ زب،
اثبز و٣ ثطضؾ٣ حبؾ١ ؾ٥بؾ٣ زض ؾ٥ط٠ ا٤كب ضا زض ؾ ثرف قطا٤ تبض٤ر٣، ،٥ب
ا٤ و زض ازا ث تفه٥ ث٥ب ٢ جبضظ ضز ط لطاض زازب رب٥ت زض حتا ضـ
ذاس قس.
شزاط تارخ -3-1
ط« قطا٤ تبض٤ر٣»ض اظ ثس ؾال اهلل زض حبؾ آفط٣٤ ؾ٥بؾ٣ ظطا٢ ا
اؾت. ا٤ 6؛ رز ايب قطا٤ ذبل تبض٤ر٣ پؽ اظ ضحت ضؾ ذسا٥ب
اظ ٤ه ؾ زض ا٤ زضا، ثز. ٣زضا ث ز٥ رز ؾ ٤ػ٣، زچبض ثحطا ٥
تربة ساقت. ا٤ قطا٤ ضا قطا٤ ذفمب حبو ثز، ثض٤ى ٥چ وؽ لسضت ا
7ض ضز ث٥ت طفت اظ حطت ٣تا اظ عاضقبت تبض٤ر٣ و ز ٣ثرث٣
ثطذ٣ اظ انحبة ا٤كب رز زاضز زضن وطز.
ظ اظ زف پ٥بجط فبض كس ثزس و ذبسا پ٥بجط زؾتب ا٤كب ضا ثطا٢ ث٥ت
س وطزس. ي تس٤س ذب١ آب تس٤وطز تحت فكبض لطاض زازس ث ؾظاس
، 1388اس٤، ض.ن: قطف) اـ ث تاتط ل٣ حبثت قس اؾت ث ؾظاس ذب ٣7 حطت
٥ب
هلل ا
ال ؾ
طا ظ
تط
حط٠
ؾ٥ض
٣ زبؾ
ؾ٥ ١
بؾح
103
؛ 13ل ،1322؛ اث لت٥ج ز٤ض443،٢، ل2د تب، ث٣ جط٢، ؛63، ل3 د443، ل2، د1404ضث، جس اث؛ 74ل
(.4ل ،1389ث م اظ غط٢ بئ٣٥، 62، ل1د ،1404جطا٣،ؤ٥ زض چ٣ ضفتبض ؛اس قت (6)پؿط زابز پ٥بجط 7ثب ا٥طا
، بس قتط٢ و اؾترا ث٣٥ «کالجمل المخشش»اذتس، اس 7ض٤ؿب ث طز ٣
اس زض آ ذكبـ و چث٣ رهل اؾت، لطاض زاز اس ا ضا اظ طو ؾضاخ وطز
. وب٤ اظ ا٤ى وبال ا ضا زض وتط زاقتس.(263ل، 82ق، د1403)زؿ٣،
زال٤ تسز، ؾ٥بؾت ؾىت ث 7زض چ٥ ل٥ت ذ٥ط٢ و حطت ٣
فطظساكب ٥ع ث رت (78، ل1388اس٤، )ض.ن: قطف آ٥ع ضا اذت٥بض وطز ثزس اتطاو
٥ع ؿأ١ غهت فسن ثطا٢ السابت ؿتطز جزس ٣ زاضا٢ پص٤طـ طز ،نغط ؾ
ؤ٥ - ثز زق ث ٥ ز٤س ط آ ضا 7و ث ٤ه ب غهت ال٤ت ا٥طا
تب حبؾ ٥ب اهلل ؾال پ٥كبس وطز ثز؛ فب ظطا -طفت ٥ب اهلل ؾال اظ فب
ضفت ث ضاؾت٣ زض ا٤ ٥سا چب متسض ز ٣آفط٤ ٥سا ؾ٥بؾت ث قبض
تاؿتس اظ ح٥بت ثز، غبنجب ذالفت ل٥س جك م ؿز٢، تب ا٤كب زضو
(.308، ل2ق، د1409)ؿز٢، ث٥ت ث٥طس 7حطت ٣
زض آ ل٥ت زقاض٢ و زض ال١ ؾظاس ٥ب اهلل ؾال حطت ظطا م قس
ت ث برب اظ ال٤ت ا٢ ؿج اض زاقتس، اظ پكت زضة، زض ذبثلط زضة عكب
بقس ؾطا ط٣ و ز٤ساضقب باضتط اظ قب ث»زفب وطز فطزس: ٣7 ال
ضا زض ٥ب زؾتب ب اصاقت ضفت٥س وبض ضا زض ث٥ ذز 6ذسا ساض، پ٥ىط ضؾ
زا٥س آ ٣٣ لبئ كس٤س. ٤ب قب ثس كضت ثب ب تب وطز٤س ثطا٢ ب حم
ذ چ فطز. ؾس ث ذسا زض آ ضظ، مس ال٤ت ضا ثط ٣ حطت زض ضظ غس٤ط
اؾتاض ؾبذت تب ثس٤ ؾ٥ ا٥س آضظ٢ قب ضا اظ آ ل وس ٥ى قب ضقت١
طت زاض ضاث ث٥ ذز پ٥بجطتب ضا ثط٤س٤س ذساس ٥ب ب قب زض ز٥ب آذ
زض اد نالثت ٥ب اهلل ؾال صا ظطا٢ طي٥ (20، ل28ق، د1403)زؿ٣، «حؿبثط اؾت.
ؾب
٤بظض
ب ق
/ز
43 /تبث
بؿت
13سفینه 93
104
ز٥ط٢، اظ ٥چ ل٥ت٣ ثطا٢ حبؾ آفط٣٤ زض ٥سا ؾ٥بؾت غفت ضظ٤س،
٣ ضا ث ازب ضؾب٥س. ث تب وب، ا٤ ضؾبت ا
، ضثط قس رب١ 6ضحت ضؾ ذسا تبض٤ر٣، پؽ اظ رت ز٤ط٢ اظ قطا٤
ؿبب ثب ثحطا ٥ احطاف اظ ؿ٥ط ح٣ ثبظ قس ثبة ارتبز زض ثطاثط م زض
ارتبز زض ثطاثط ازب٥س. 6ب٢ ضؾ ذسا ؿبئ ز٤ ثز و و و ث مى ؾت
و ترت 7ة ذ٥ف، ٥طغ رز حطت ٣ه٣ و ثب تكى٥ ؾم٥ف اتهب
ثب زؾتض ح٣ ثز، آغبظ قس تب پب٤ب ذالفت ذفب٢ حالح، ث ٣6 ضؾ ذسال
ث٥٥ تب ٣ؾ٣٥ ٤طاط ؿجت ث ان اؾبؼ ز٤ اؾال جس كت. ثض٤ى
٢ فطاا ذفب ب صاض٢ ١ ربفت ثب م نط٤ح ز٤ ثستنس ضز اظ اضز ثطرؿت
حؿ٥ق٥ط، ؾ٥س ضا ال١ س٤ زض طفق جسا ب شوط بث٣ ث «م ارتبز زض ثطاثط» وتبة ا
آض٢ ز اؾت. اظ ق٥ ؾ٣ ر
ذاس چ٥ كى ثعض٣ ضا و پؽ ٣زض ذج١ فسو٥ ٥ب اهلل ؾال حطت ظطا
ثط رب١ ؿبب حبو قس، قعز وس آ فىط٢ اؾت 6ذسا اظ ضحت ضؾ
و زض مبث م قط قس ب٤بطآ اؾت و فطزا ارتبزب٢ ز٤ط٢ زض مبث
اهلل ٥بؾال طي٥ث٣٥ ظطا٢ ٤د ا اؾت و ا٤ پ٥فتبض .قز ٣م بط
ذبث١ ذ٤ف زض ؿزس زض ؾال اهلل ٥ب چ ث ل پ٥ؾت. ا٤ى آ حطت
س٤ پ٥ف اظ ربت لطاض زاز ذ٥ف، فط٤بز ب١ ذز ضا تر ؿبب
قب ثسب ذسا ضز اط ٣ ا حبال ز٤ ح٣ ا »فطب٤س: ٣ب٤س ٣
ق، 1403)زؿ٣، «٥س٤كت جغب ا ؿجت ث تب٤ؿت٥س ابتساضا ذسا ؿجت ث ذ
، زض حم٥مت ٥ف١ ط ؿب ضا زض مب ٤ه فطز اظ ات ثطا٢ تحمك (220، ل29د
وس ا٤ اط، كب اظ رز ثحطا٣ ٣قعز ٢ حىت اؾالب ثرك٥س ث آضب
٥ زض آ هط ظب زاضز. ا٤ ثحطا ب ثحطا ضجط٢ ات اؾت و رت
٥ب
هلل ا
ال ؾ
طا ظ
تط
حط٠
ؾ٥ض
٣ زبؾ
ؾ٥ ١
بؾح
105
٣ ن٣ ضز حق تأ٥٤س پ٥بجط اؾال پ٥سا٤ف زؾتب ذالفت ثب رز حض
قس اؾت.
برط اهبض ا٤طاز فطز ث ا٢ و زض ر ظب ؾال اهلل ٥ب زض ذج ظطا
! وطزاضقب ث ثبض »...لت چ٥ احطاف٣ اقبض وطز: ا٢ اظ ا ق ؾس ث رب
رب٢ ق٥ط، ذ تبظ ؾ ه و٣ ت تب ت٥ز زس ثعا٤س. آب ث اس كؿت.
ث٥س آ٤سب اظ ٣طا٤ب ظ٤ب زض آزبؾت و ثب ثسقس لسح ضا جط٤ع وس
طزس... پؽ ث زؾت قؿت اظ ربتب آبز ق٤س ز ٣ت٥ز وبض صقتب آب
بظط ب ػز ثبز قب ضا ث قك٥ط ثطا ؾ١ تز .ثطا٢ ل فت ئ زاض٤س
ن اس ا٢ و ه٥جتب جساز ظض٣٤ ؾتطا، ث آقة فطا٥ط اؾت
(.158، ل 43)ب، د «طتب ث٥چبض ؿتأن قز...
٥ كب ٢ ا٤زبز احطاف اظ ؿ٥ط ح٣ ضؾبت پؽ اظ برطا٢ ؾم٥ف، زض ب ا
آس ثبال٢ جط كؿت، اثتسا ط٤ وطز ذج١ اثثىط ب٤ب قس. م قس؛ لت٣ اثثىط
)٤بض٢ اتربش ته٥بت ازاض٠ اض، ؿتط زض 6پ٥بجط اوط» ثس چ٥ فت:
٣ او و ح٣ آؾب٣ ثب ضحت ج٣ اوط ل قس اؾت 6قس( ث ح٣ ثز.
.«بع٤ط٤ زض اتربش ته٥بت الظ ث ارتبز ناة ز٤س فىط٢ ذز و٥
اط٢ پ٥ب٥٤. اط زض ٣ب ٥ع بس قب ب٣ ط نح٥ح ب٣ ضا ذب »ثس فت:
.(16، ل1، د1363)اث لت٥ج ز٤ض٢، «اقتجب وطز٤ تصوط ز٥س اقتجب ب ضا انالح و٥س
و زض زا ظز ث پ٥كجطز 6يب تبض٤ر٣ پؽ اظ ضحت پ٥بجطرت ؾ ا
٥بض تأح٥طصاض ثز، ؾىت اساف غبنجب ذالفت تطيب ث حط٤ ال٤ت ثؿ
ط ٥ط٢ ذال ٤ب ث تج٥ط ظطا٢ وبض ط »ث ب٢ « معشز النقیبو» ٥ب اهلل ؾال ا
ذبسا اف زض حب ل تطو ؿجت ثزض ثطاثط احط ،«ثعضب ٤بضا قط٤ت
ثز. ا٤ ٤ػ٣، ث ذث٣ اظ ذبثبت ؿتم٥ غ٥طؿتم٥ آ حطت 6ذسا ضؾ
ؾب
٤بظض
ب ق
/ز
43 /تبث
بؿت
13سفینه 93
106
آ٥ع، ثب تس٢ ال٤ ث ؿبب لبث زضن اؾت. ا٤كب زض ذج١ فسو٥، ٥ب اهلل ؾال
،6فت وؿب٣ و ثب رز ؾبثم ٥ زض زفب اظ اؾال پ٥بجط ؿجت ث ؾبوت٥
6ث٥ت ضؾ ذسا ابض٢ زض زفب اظ حط٤ ا هط٢ ؾ او زچبض ؾؿت
ط مجبء، اى ثبظا ت، اى حبفب اى» طزس:ضا ذبة لطاض زاز، ف اس قس
ابضى اظ زازذاى چطا؟ اؾال، ا٤ يف غفت زض ضز حك ا٤ ؾ
ؾطت ، چ ث«قز حف ىحطت طوؽ زض فطظسا ا »فطز: آ٤ب پسض پ٥بجط ى
ة اظ زب زب ا فطآ طتىت ا٤ اب قس٤س، چ ثب ز ا٤ ثع الغط،
وق٥ ؿت ٥ط ض٤رت، زض نضتى و قب ضا بلت تا ثط آچ زض ضا آ ى
.(226، ل29ق، د1403)زؿ٣، «ثبقس ثطاى حب٤ت زض ا٤ بج لهس ى
زض ث٥ببت ذز ذبة ث ظب برط اهبض ثط ٥ب اهلل ؾال ت ظطاچ٥ حط
اظ طزاتب بذكز... چ ظقت »فطزس: رز الت ا٤ ؿأ تأو٥س وطز،
اؾت وس٢ زض قك٥ط ؾؿت٣ زض ٥ع پطاوس٣ زض ضأ٢... ا٢ ثط ا٤كب چ
ثب٢ جت سا٤ت فطزب ظ٤ط٢ اؾتاض ضؾبت ب ثب٢ حىت ضا اظ پب٤
ثبق٥س ا٤ ظ٤بىبض٢ رجطئ٥ قره٥ت آقب٢ ث اض ز٥ب ز٤ زض وطزس؟! آب
.(158، ل 43)ب، د «آقىبض اؾت...
قبؾ٣ الظ، پ٥كبس ثب ثه٥طت ل ؾال اهلل ٥بثبثطا٤ حطت فب
ب٣٤، ثطاؾت٣ زس ثب ازب ؾؿ فب٥تثحطا ضا ثب تب رات آ تكر٥م زا
ؾىت اعا٢ ا٢ ؾ٥بؾ٣ زض آ قطا٤ پط تف آز ث ذك باال حبؾ
٤بضا ضل ظز.
جاهعت در هحتا -3-2
٢ حبؾ٣، تكر٥م هبح ب فت قس و ٤ى٣ اظ اضوب زض قره٥ت
ؾال اهلل ثب زلت ط٢ ثط ذبثبت فبرب حطوت زض ؿ٥ط تحمك آ اؾت.
٥ب
هلل ا
ال ؾ
طا ظ
تط
حط٠
ؾ٥ض
٣ زبؾ
ؾ٥ ١
بؾح
107
رب٥ت وال ا٤كب و ج٥ لسضت ثه٥طت تكر٥م هبح رب تؾ ،٥ب
وبال ضق اؾت. ا٤كب زض ذبثبت ذز تب ث ثس اؾت، ٥ب اهلل ؾال حطت
اثبز ث ذهل -ؾ٥بؾ٣ ارطا٣٤ لب٤ب ط ساضز، ثى تب اثبز ربت لب٤ب
ث٥س. ٢٣ زض ؿأ ضا ٥ع ب ضا ضز تر لطاض زاز، افك -٢
ط ذبث١ ظطا٢ بضف م٥ست٣، ةزض ؿزس س٤، ٤ه زائط ٥ب اهلل ؾال ا وال٣، ا
س ثب حب ؾؿ بؾ٣ اؾت و ث نضت وبال بتبض٤ر٣، ؾ٥بؾ٣ حت٣ ضاك
ط٢ ر٥ت تا رب ٣ض٤ى ث ذث٣ ؾت. ثطاتج٣ م٣ ا٤طاز قس ا
ضا زضن وطز ثس احؿبؼ ؾال اهلل ٥ب ٤كس حطت ظطااس ذبط قره٥ت
غ٢ ٣ تكتت، اظ بضف ا٤ ذبث ثط ثطز. ا٤كب تطؾ٥ ٣ ؾطزض و٣ اظ ا٤سئ
ة )احطاف اظ ؿ٥ط ابت(، ي ؾ٥بؾ٣ اؾال، قب تج٥٥ ي رز
بت اظ ابت ا آضب٣ ث٥ت ثطا٢ ضؾ٥س ث ؾبزت( ط٤ك ضؾ٥س ث )ا
ث٥ت( ضا اضائ زاز اؾت. ٢ اب )ثب تؿه ث لطآ آظ ي٥ت آضب٣
٣، ٥ب اهلل ؾال حطت ظطا زض ا٤ ذبث، وال ذ٤ف ضا پؽ اظ حس حب٢ ا
٥م٣ ضا زض يبت تح٥س ؾپؽ وس جبحج ٣ ثب جب٣ اتمبز٢ آغبظ
قز. آب طز ٣زض ظس٣ طز 6وطز، تصوط تأح٥ط ضؾ اوط جت طح
قب ثطا٢ اؾال ذ٣٥ ظحت »فطب٤س: ٣هط ذ٤ف ضا ضز ذبة لطاض زاز،
كز اظ تب حك ظحبت٣ و طز رت ثطپب٣٤ اؾال تح قسس، يب٤ « وك٥س٤س.
ذا٥ پبثطرب ثبس، حبن ٣ و ٣ؾ٢ ز٤ط، ٤بزآض٢ وس و رز ا٤ اؾال
-ب فتغ ب ظحبت ذز قب ٥ع ؿت. ؾپؽ ٥ ر٥ت ضا ث رت ؾؿت٣
ض ث قست ضز اتمبز لطا 6ذسا ضؾ ٠ حبو٥ت ثس اظ ضحتزض ضاث ثب ح ٤كب
ضا ث حط ضؾبسس، ٣ز ظحت وك٥سس امالث٣ اؾالزس. صا اظ آ رت و ط ٣
آ رت و ٥ طز ؿجت ث ازا١ امالة ظزس ا ٣آب ضا ضز تر لطاض
ؾب
٤بظض
ب ق
/ز
43 /تبث
بؿت
13سفینه 93
108
ث٥س، تطو ٣غفت وطزس تسا اؾال ضا زض س٤ط٤ت ارطا٣٤ ٤ه اؿب ه
تج٥ت اظ لطآ اقبض وس. زض ازا١ ؾر ث ع ٣ؾت ذط آ ضا قعز آب
ث ا 7 ث ضاحت٣ آب ضا ث ؾ٢ ٣زاضس. چطا و ا٤ تج٥ت اظ لطآ اؾت و
ا٢ زاضس تب ضق قز . زض ازا ث فؿف١ احىب اقبضوس ٣ه ضاب٣٤ ٣اب
وس و ٣و ا٤ ذباز ث ثب ز٤ زؾتطؾ٣ زاضس ؾپؽ ذزقب ضا طف٣
قبذتس؟ زض حم٥مت ا٤كب ثب تصوط٢ ٣٣ رب٢ تأ زاضز. ط طز ا٤كب ضا ثؿ
ثبضب زض ضز ٢ ثب قب 6و ضؾ ذسا ام هي واى فاطو وس و ٣تد، اقبض
فت. ٣ؾر
انما فاطمو " ا و ضؾ اهلل فطز: ثفطب٤س و ب فبذاؾت ٣آ حطت
.(39ل ،43؛ زؿ٣، د169، ل1،د1385)لسظ٢، فمن اغضبيا فقذ اغضبنی" بضعو منی
زض فطاظب٢ ثس٢ وال، اضز ان جبحج ؾ٥بؾ٣ ؾال اهلل ٥ب ظطا٢ طي٥
تأو٥س ثط مف قز پؽ اظ ث٥ب قطا٤ تحمك امالة ز٣٤ زض رب ٣
ؤ٥ زض ا٤ ؿأ، ث رب٤ب ذهن٥بت فبق ت ؾط ثطآضز چط٠ 7ا٥طا
پطزاظز. آب ىطز ضـ غهت ٣ 6رب پؽ اظ ضحت پ٥بجط اوط فبق زض
ثطز وس. ؾپؽ زض غبنجب ثب قبضب٤كب ضا ثطا٢ ثبال ٣ذالفت ضا ضق
رب٤ب ح٥ ىط فبق زض ؾبظز تب ثرث٣ ٣ؾح ق٥بض٢ ارتب٣ طز آقىبض
ا٢ ؿأ١ غهت فسن ضا ث ا ا٤ ي ضق قز. ؾپؽ زض ازا١ ؾر،
٢ ذ٥ف ٢ ثطذالف م لطآ، ثب اؾتبزات ضق لطآ٣ ث٥ب ب اظ يف
ثب اثثىط، ك ا ضا و ىط اضث ثطز فب ٣وس. ا٤كب زض ٤ه جبحخ١ ٣
وس تب ضق قز وؿ٣ و لطآ ز٤ ضا ٣اظ پسضقب اؾت مى ٥بؾال اهلل
ط ٣ ؾال اهلل ٥ب ث زضؾت٣ ثب فس، چ ذ٥ف١ ؿبب قس اؾت؟ ظطا٢ ا
جت ا٤ ضا ٣ا٢ ٣٥ ضق، ث احجبت غهت ذالفت طح پطزاظس ا
٥ب
هلل ا
ال ؾ
طا ظ
تط
حط٠
ؾ٥ض
٣ زبؾ
ؾ٥ ١
بؾح
109
وس. ٣پؽ اظ ث٥ب جب٣ و٥بت ثحج ذ٤ف زض ب يبت ذز طح
زض جبحج پب٤ب٣ ذبث١ ذز اشب زاضس و ١ ا٤ ٥ب اهلل ؾال ظطا حطت
٢ ق٥بض ب بت ضا ثطا٢ اتب حزت ث٥ب وطز تب چطا سا٤ت ب تغص١٤ اؿب
زسب ث ازا ؾال اهلل ٥ب ذبة ان٣ حطتزض تب تبض٤د ثبقس. صا
وس و ز٤ط ٣اهبض اؾت. چطا و ث ضق٣ ث٥ب ٣ت زفب اظ اؾال زض تب
طاف ا٤كب ؿتس ضا ساضس. آب ثبق٥س »فطب٤س: ٣اتبض طا٣ اظ آ ر٥ت٣ و ا
تب رب٢ ب ٤بض٢ ساز و زض ؾ٥ فت آچ ضا فت زض حب٥ى ث ضـ ابز
(228، ل29ق، د1403)زؿ٣، .«قى٣ و ثط زبتب كؿت آقب٤ طفت ف پ٥ب
ذث٣ ضاكبؾ٣ اؿبب٢ ؿبح وبض ؿجت ثؾال اهلل ٥ب چ٥ حطت ظطا
ث ث آؾب٤ف ز٥ب طا٤فوس. ا٤كب ز ثؿت ٣ث ا٤ حبؾ ضا طح
ث٥ب :ا ان٣ پكت وطز ث ه ظ٢ ضا ث ااس ظز٣ حطت ضفب
زاس. ٣وطز، ب بز زض ؿ٥ط زفب اظ اؾال ضا زض ط ق٥بض٢ تما
ؾال اهلل ٥ب زض ا٤ رب٥ت حتا فهبحت ثالغت زض وال ظطا٢ طي٥
جالغ اؾت. چطا و ذبث، ث ا٢ اؾت و قب٤س ثتا فت ا٤ ذج، بزض ذ ا
اظ ا٤ ذبث ا٤طاز قس زض و پؽ 7ب٢ ان٣ ال٣ اظ ؾؿ ثحج ا٢ هبض
جالغ طز آس ذ لبث زضن اؾت. ث ٤ػ و ا٤ ٥ب اهلل ؾال ؛ زض ذبث١ فباس ا
٥ب٢ ا ذبث ؾبب پ٥ف اظ ذج ا٤طاز قس اؾت. ٥7طا
هثارسا رش -3-3
اظ ؾال اهلل ٥ب ظطا حطت ؾ٥بؾ٣ حبؾ جبضظ زض ٢ب تر ث ضـ
٢ ب ضـ اظ اؾت. ا٤كب و٣ اظ اثبز ا٤ حبؾ ت قبذت٣عبت ان٣ وؿ
ث ضاؾت٣ و بسبض٢ اس تفبت تبؾت ثب ظب ربت ذ٤ف اؾتفبز وطز
٣ ذز زض زفب اظ اؾال مب ال٤ت ضا ث ا٤ ؾ٥ ت٥ حطوت پ٥ب ا
ؾب
٤بظض
ب ق
/ز
43 /تبث
بؿت
13سفینه 93
110
. اس ز
ا رشگز خطات 3-3-1
ط ٢ ان٣ جبضظ زض حطوت ظطا٢ ب ٤ى٣ اظ ضـ ، ا٤طاز ٥ب اهلل ؾال ا
ب٢ غهت ذالفت، ثب ا٤ ضـ ث ٣ ذبث ثز اؾت. ا٤كب اظ ب آغبظ٤ ضظ
و -6ا٢ ضا زض ؿزس پ٥بجط س. ذبثؾبذت حطوت سف ذ٤ف پطزاذت
٣ذبة ث تب -ضفت ٣ارتب٣ هط ا٤كب ث قبض -ىب ؾ٥بؾ٣تط٤
ا٢ ز٤ط ضا زض پكت زضة ٥ ؾذت١ ذ٥ف١ لت ا٤طاز فطزس، ذبث ؿبب
ة آس ثزس، ذب 7 ثطا٢ ث٥ت طفت اظ اب ٣ز غبنجب وع زض ب
ا٢ ضا٥ع زض ثؿتط ث٥بض٢ زض آذط٤ ضظب٢ ح٥بت ث برب ث٥ب وطزس ذبث
ذ٤ف ذبة ث ط٣ اظ ظب برط اهبض و ث ٥بزت ا٤كب ضفت ثزس ث٥ب
٢ س٤ ب ؾ٥بؾ٣ ضا ث زض ذبفطزس زض حم٥مت ثب ا٤ ذبة، ٥سا جبضظ٠
ثب ٤بضا صقت١ ضؾ 7بت قت ث طا ٣ ث اث٣ وكبسس. زض وبض ا٤ب، چ
ربك٣٥ 6اللبت زاقتس ؾرب ضؾ اهللث نضت ذب ث ذب 6ذسا
زس. ٣ غهت ذالفت ضا قعز اتب حزت 7ثط حك حطت ا٥ط
زض ذبثبت ذز ثب نطاحت ز اؾتبز ث آ٤بت ؾال اهلل ٥ب ظطا٢ طي٥
وطز ذ٥ف١ لت ح٣، ؾ٣ زض ثطا٥رت ث٥ساضؾبظ٢ ر٥ت ؿبب، ضؾا
صاض٢ زض ز٤ زاقتس. جبضظ ثب ثست
سکت اعتزاض 3-3-2
طب اظ ز٤ط ضـ آ٥ع تطاوت ا، اذت٥بض ؾىؾال اهلل ٥ب ٢ ظطا٢ ا
اتب٣٤ تحم٥ط غبنجب اؾت. ا٤كب پؽ اظ تث٥د تس٤س غبنجب اتب حزت ثب ث٣
حبوب)ؾىت ؾ٥بؾ٣( زض ثطاثط آب ؾبوت٥ ؿجت ث فت؛ ي اتهبة ؾر
بح٥اؾت فسن اظ زفب ؿزس زض ذز٢ غطا اظذبث١ پؽ كب٤ا. اتربش وطزس لت
٥ب
هلل ا
ال ؾ
طا ظ
تط
حط٠
ؾ٥ض
٣ زبؾ
ؾ٥ ١
بؾح
111
ت ثب ؿت ظس تب٣ س پؽ طا فسن اط: »وطز اال اثثىط ث ضؾب لت، ف٥١ذ
ضا نضت ،ذضز ثط٣ اثثىط ث طرب ،٥ز ٥ ث .(227،ل29)ب،د« ٤ ؾر ٣
. چ٥ (26210نم ،8د ق،٢،1401ثربض ؛67لق،٥٣،1414ؾ) زظ ٣ حطف ا ثب س٥طزا ٣ثط
ط اثثىط٣ لت ٥ب اهلل ؾال ظطا حطت بت٥ح٢ ضظب ٤آذط زضم قس و
اظ ثس و٣ ظب طفت٤پص ٥ب اهلل ؾال فب اثتسا وطزس،ا٤كب ضا اللبت٢ تمبيب
ؤ٥ا٢ تمبيب ث ساض٤ز آ عاضـ و وطز ثطذضز٢ ؾطز ثب چب طفت،٤پص ٥7طا
، ٣زؿ.ن: ض) س٤طز ٤تجس ذفب ث ؿجت حطت آ ذك احجبت٢ ثطا٣ ر٤تبض ؾس ه٤
اؤؾ بض٥ثؿ طز ٣ اشب٢ ثطا ، تحم٥ط ؾىت ٤ا .(199 198نم ،43دق، 1403
طاح ٣تب زضو ؾال اهلل ٥ب ظطا حطت اظ چطاثز و تر ربت ع٥ثطا
قز. زض حم٥مت ٣، او چ٥ ك٣ ز٤س سس٤ز ٣ ضا حض حطوت جبضظاتكب،
٥ب اهلل ؾال حطت٢ ؾ اظ آبب لسضتس حض٣ ذزـ، ؾىت ٤ا
٤تط زاز ٣لطاض ط٥تأح٣ تحت رتف ربت اظضا ٣چطا و اشب .ثز
6ذسا ضؾ فطز٠ ث و ٣٣ ثز. ذكج زذت ذك ٥ج و ثز ٤ا آ رت
.(19ل ،ب) اؾت ا ضؾ ذسا ذكرت
گزستي 3-3-3
زض طن١ ؾ٥بؾت، ٥ب اهلل ؾال طي٥ ؾبظ٢ ظطا٢ ٢ حبؾب اظ ز٤ط ضـ
ثز، و ستب زض طاوع 6ذسا زض لبت ط٤ؿت زض ؾي ج٣ثطظ ضفتبض ؾ٥بؾ٣
) قس ٣ارتب ؿبب )ثط ؾط لجط ضؾ ذسا، قسا٢ احس لجطؾتب ثم٥( ازب
س٢، ، حطت ظطااس . م قس ٤ى٣ اظ پذ فط٢ و زض ز٥ب ثؿ٥بض ط٤ؿت( 38، ل1369ا
و ا٤ ؿأ كب اظ ٥ك ثز زضز ،(129، ل1379)حؿ٥٥ب ل٣، ثبقس ٣ ؾال اهلل ٥ب
ض پبؾد ث ا ؾزض ث٥ب احا ذز ز ؾال اهلل ٥ب ضذ ا٤كب زاضز. حطت
زاز پ٥بجط ضز ؾت لطاض اج غ طفتبض٢ ؿت: اظ زؾتزض ٥ب »فطزس:
ؾب
٤بظض
ب ق
/ز
43 /تبث
بؿت
13سفینه 93
112
صا بضاحت٣ ا٤كب ث٥كتط ث ذبط ؾطقت (155ل ،43د ق،1403)زؿ٣، .«ا طفت ن٣
ؿبب ثز تب ي٥ت ضح٣ ذ٤ف. ظ٤طا زض ؾر ذ٤ف اظ ز ا پ٥بجط
ذ٤ف، ث ؿبئ اس پسض ؿط. صا ا٤كب زض ث٥ب وس ٣ن٣ اؾتفبز
ارتب٣ اقبض زاضس ؿبئ ذباز٣.
زاقت قس ثط اظ ؾت ضا ٥ب اهلل ؾال ٢ ز٤ط٢، ظطا٢ طي٥ب زض ؾؤا راة
. صا (245ل ،1372)زقت٣، ب٤س ٣ ذ٤ف ث٥ب اس وس آطا ت ٣ن٣ پ٥بجط
٢ ٣ ا٤كب بز ٤ه ضفتبض ؾ٥بؾ٣ زض مبث حىت غبنت ثز و ث ب ط٤
ظ زؾت ضفت ظحبت پ٥بجط اظ ؿ٥ط ان٣ ذ٤ف، ا ٣زال٤ احطاف حىت اؾال
، اثطاظ ذك بضاحت٣ اظ حىت احطاف٣ كب زاز طا٣ ذ٤ف اظ 6اؾال
ي رز ازب قس اؾت.
طتأح٥ط ا وتط اظ ذبث١ ا٤كب جز ا٤ ؾال اهلل ٥ب ٤ ضـ جبضظ٠ ظطا٢ ا
٢ جبضظات ؾ٥بؾ٣ ا٤كب ث قبض آضز. چطا و ب تا اظ بسبضتط٤ پ٥ب ٣تأح٥ط ضا
ثب بط بف٣، ب٣٤ مال٣ زض ذز فت زاقتس تب تبض٤د مال ضا ث ب ا٤ ط٤
پقبس، ط٤ ٣و اظ بث٥ب چط ؾال اهلل ٥ب فىط ازاضس و چطا حطت ظطا
تب اؾت٢ ا ذطزسا اقه اقه، ٤اپ٥چ٥س؟! ٣قت زض فب٢ س٤ ف ضظ اس
چ ط س٤ث ذز ثب س٥ثك تأ ث اؾت، ضزاضثطذ ك٤اس ٤وتط اظ وفطز٢
٤ا صا عز؟٤ثط اقه آ رت ث ؾال اهلل ٥ب ظطا فب س٤ثب و ضذساز٢ ا حبزح
.اؾت ت٤ثكط فط زض ثعضي٢ ا فبر لآب٣ زضن اظ كب١، اقه
صت ساس 3-3-4
تسف٥ قجب لجط رف٣ ، ج٣ ثطؾال اهلل ٥ب ن٥ت ؾ٥بؾ٣ ظطا٢ طي٥
اظ٢ زؾتجطز ف٤تحط چ٥ ثب و ،(192ل ،43دق، 1403 ،٣زؿ ؛139ل ،5د ،1401)ثربض٢،
، آذط٤ السا قسا زض حبؾ آفط٣٤ حطتف ث ٣ ت٥ط كس ح د٤تبض
٥ب
هلل ا
ال ؾ
طا ظ
تط
حط٠
ؾ٥ض
٣ زبؾ
ؾ٥ ١
بؾح
113
ؾال ظطا ظ٤طا حطت. ذالل ا٤كب ث ؾ٢ ح٥خ٥ت كط٥ت ذ٥ف١ لت ثز
طا اطظ ثب قطوت زض طاؾ زاؿتس و نحبث١ ز٤طظ ح٥ ٣ذث٣ ث اهلل ٥ب
ض ثب ا٤ حطوت ثبقس. اظ ا٤ ٣تسف٥ ٢، زضنسز احطاظ كط٥ت ثطا٢ ذ٤ف
ؾ٥بؾ٣ ذز ج٣ ثط تسف٥ قجب رف٣ ثز لجطقب، ث ب فطزس و ارطا٢
س٠ ثطاظ ٣ پص٤ط ٥ؿت ؿس حىت اؾال اىب ٣ ل٣ ثس حىت اؾالاؾال ا
ثبقس. ا٤كب زض حم٥مت ثب ا٤ ، اعربض ٣ :غبنجب ذالفت ابت ه
و ذ٤ف ضا اظ غبنجب حىت اظ ؿبب ف زض ثطاثط حىت رض
ثب ؾىت ذز ث تحمك حىت غبنت ٤بض٢ ضؾبسس، اال زاقتس.
گز تج
ث ط اؿب ثب ذبثب٢ فطاظب٣ فطارؿ٥ت٣ ذ٤ف، ؾال اهلل ٥ب فب١ ظطا
جبضظ ثب غبنجب ضا اظ آظز و زض ي اتطاو چ ثبقس. ا٤كب ٣ؿب٣
جبضظات آظس ثب اقبض ث ٣ال ث ق٥٥ب ط٤ك ضفتبضب٢ ؾ٥بؾ٣ ذ٤ف،
غ٢ ؾ٥بؾ٣ ق٥ ضا 7 اب ٣ 6پ٥بجط زض ذبثبت ذز، تط٤ هط ا٤سئ
وس و آ س ؾبظقط٢ ثب زق اؾت. ٣ثطا٢ ؿبب آ٤س تطؾ٥
تا ٣ضا ؾال اهلل ٥ب ثبثطا٤ تط٤ حضب٢ جبضظات ؾ٥بؾ٣ حطت ظطا
ش٤ ذالن ز: زض اضز
الت حبو٥ت غ٥طه ثط رب١ ؿ٥ ب ض٤ك٥تج٥. 1
ج٥ت . ث٥ب فؿف١ ابت ا2 ثط رب١ اؾال٣ :ا
تج٥٥ چ٣ ا٤زبز ضؾخ فبق زض رب. 3
احجبت احطاف پ٥ف آس زض حبو٥ت. 4
ثىطاال س كط٥ت ذالفت اث. 5
7ثب تئ تطض قره٥ت حطت ٣ مبث. 6
ؾب
٤بظض
ب ق
/ز
43 /تبث
بؿت
13سفینه 93
114
جبضظ ثب تؿب تؿبح ذال. 7
:ؿ٥ ؿجت ث حبو٥ت غ٥طهتج٥٥ ا تؿب . 8
هاتع ق، ل: ؤؾؿ١ االب اس٢)ذ(.1407، اهزالوؤهي االئو هاقة هي منقبة‌مائةاحس، اث قبشا، حسث. 1
.1404؛ تحم٥ك ف٥س حس ل٥ح، ث٥طت، زاض اىتت ا٥، العقذ الفزذاحس ث حس، جس ضث،اث . 2
، ل: كضات ضي1363.٣، الساس مةاالهااث لت٥ج ز٤ض٢، جساهلل ث ؿ، . 3
ق، ث٥طت: زاضنبض.1414، لساى العزباث ض، حسث ىط، . 4
الن العلم الوعارفهلل ث ضاهلل، ثحطا٣ انفب٣، جس. 5 االب اس٢)ذ(. سسةق، ل: ؤ1413، ع
ق، ث٥طت: زاضافىط.1401، صحح تخارثربض٢، حسث اؾب٥، . 6
، تطا: ا٥طوج٥ط.1379، سخن خرشذ )کاش در سذگ حضزت سزا(حؿ٥٥ب ل٣، س٢، . 7
ق، تحم٥ك احس جساغفض بض، 1410، صحاح العزت اللغةتاج -الصحاحرط٢، اؾب٥ ث حبز، . 8
. ث٥طت: زاضا
.تطا زاكب چبح اتكبضات ؤؾؿ: تطا، س٤رس زض٠ اظ ز چبح، 1377، لغتاه اوجط،٣ زرسا،. 9
.ق، 1414، هسذ فاطو الشزا ها رد ف فضلاؾ٣٥، رال اس٤، . 10 ث٥طت: زاض اث ذط
تطر ٣ زا٣، چبح ٤بظز، ل: رب ،1388، اجتاد در هقاتل صقطف اس٤، جساحؿ٥، . 11
سضؾ٥ حظ ٥ ل، زفتط كط اؾال٣.
چبح ز، ث٥طت، زاض اح٥بء ؛ تحم٥ك حس٢ جساز٥س اؿف٣،الوعجن الکثزجطا٣، ؾ٥ب ث احس؛ . 12
.1404طث٣، اتطاث ا
تب. ، ث٥طت، ؾؿ اال٣، ث٣تارخ طثزحس ث رط٤ط، جط٢،. 13
، تطا: نسض.1369، 7؛ پكتا١ ٣ا فاطو سالم اهلل علا اشک اس٢، ؾ٥ساحس، . 14
.1385، كط زاض اىتت اطال٥، ، لاتع الودطا٥ احف٣، لسظ٢، ؾ٥ب ث اث. 15
.1407، الکافو٣٥، حسث ٤مة، . 16 ، چبح چبض، تطا: زاضاىتت االؾال٥
ار ، حستمى حسثبلطث زؿى،. 17 .اطث٣ اتطاث زاضإح٥بء :طت٥ث ز، چبح، 1403،تحاراأل
ق، ث٥طت: زاضافىط.1409، هزج الذةؿز٢، ٣ ث حؿ٥، . 18
.ط٥طوج٥ا: چبض،تطا چبح، 1360،فارس فزگ حس، ،٥. 19
٣.اؾال اضقبز :تطا، 1361،ر فصح اهلل، سضح٥ؾ ،٥٣ذ٢ ؾ. 20
٣،حذ‌خدست‌ب٢اختبي٣خب‌د٣٤ض٥آس٥ت ـ‌احذي٣خبئف‌ا سفت‌اص‌آ ب٢ثش
حذ٤ث بت‌لشآ تخػػى‌كب سفيفػب«فبق٣ب٤٢ژ‌پژص»43د،ضبس٤بصسب 129ـ115،ظ1393،تبثستب
ديي ضي آسيت )ثب تج ث رش بي ثرى رفت از آى بي اجتوبػي جبهؼ
زذگي حضرت فبطو سالم اهلل ػليب(*1احذي٣خبئف‌ا٣
**2حذ‌خدست
مب‌چكيذ: ا٤ ض٥دس سفت‌اص‌آس٥تب، ثش اح٥بء"اختبي٣دس‌لبت‌هش٤ذ٤ش٤ت٢٣ب٢
،آب٣ت٥ت‌و‌دس‌شح‌ا‌اص‌ذ‌زوس،ثذ٤تشسد‌ثشسس٣لشاسشفت‌است"سصض٣ا‌سفتبسب٢
ذ٢وأخشة‌ؿ‌اختبي٣،سد‌ت‌ثخط٣خب‌اص‌آثبس ،آ‌ثخط٣اص٥ذ‌لشاس‌شفت‌‌دس‌شح١ث
شات‌ي٣سفتبسب‌‌سبئ‌ايتمبد٢ ،و‌وبسثشد٢ضذ‌است‌سال‌اهلل‌ي٥بس٥ش‌حؿشت‌فبق‌‌ث
٣ لشاس خب آحبد اخت٥بس دس ث ،س‌و٣س٥ش‌آ‌حؿشت‌دس‌اس‌فش٣ا٢و‌ثك٥شد،
شف٣شدد.دس شح‌س‌قس٢اختبي٣س٥بس٣ثشا٢افشاد‌خب‌ث‌غست‌اس‌‌ا
٢شف٣ضذ‌دس‌س٤ض٣٢ثشب بد٤ضد‌و‌ي‌ث‌سفتبسب٢ا دس.شدد‌ث٥افشاد‌خب
آخش،ث ذاس٢سفتبسب٢اح٥ب‌ضذهس‌ت‌شح سفتبس‌‌س٥ش‌آ‌حؿشت‌سا،اص‌افشاد٢و‌ثج٥ت
آ٤ذ.زاسذ،تمذ٤ش‌ث‌ي٣س‌‌خب‌ث‌يشغ‌نس٣،ح‌وبب،داطبدس‌ذاسس
فبق‌صشا‌سال‌اهلل‌ي٥ب/ف٥٥س/تشث٥تد٣٤.ب: کليذاژ
تربیت يذرس . * اشگب [email protected] ػض یئت ػهی د
تربیت يذرس . ** اشگب [email protected] ػض یئت ػهی د
سب
٤بصس‌ب‌ض/د
43/تبث
بست
13سفینه 93
116
هقذه
و آضفت٣وب‌خباد، ايت٥بد، اضتغب، ث٥ىبس٢يذ فمش‌‌طىالت٥طت٣،
د اختبي٣ اسصضب٢ دسب٢اختبي٣آس٥ت‌ثخط٣اصيب٤د٤ش‌‌ب‌س‌ضذ
.د٥ب٢ف٣است
آص خد ا٤لبيذ‌ستث٣جد‌‌ثب‌‌ب‌ثب اص خاى‌د٥٣٤ض ب٢د٣٤، ا
وذ.ختبي٣تذد٢دست‌‌پد‌ش٢٣اب‌آس٥ت
تو‌‌تذاد‌ث٥طبس٢اص‌آس٥ت ثب ٢اختبي٣اخ‌ستذ‌و‌دس‌ب‌خاى‌و٣،
ف٥س ؾو آب خجشا‌آس٥ت،٥ب وشد‌ب٢ اسد خب ث ث‌است،بپز٤ش٢
سا‌تا٣وا٢ آس٥تف٥س اص ثس٥بس٢ دسب‌طبء خد خب‌يا٢
د. ثب دستثشا٢ اصداج، ثذ خباد ثشا٣٤،طى٥ ٥بس٤ب٢قالق
آ اص بض٣ سا٣ خ٥،سح٣ فبسذ،سمف افضا٤ص‌آبس اصداج، س سفت ثبال
پ٥صاخالل٣ سفتبسب٢ ثشص دس ، دختشا‌فب ث٥ دخا اصب د٤ش، اسد
ب‌آس٥ت ث ؾو‌ف٥س٣٤است‌و احبء ٣ث٥ح٢اص تبث٥ش‌‌دس‌ا٤دبد‌آ‌ث٣ا
است 1جد .٣ اصف٥س تاذ تذ تذس ص٥و ودس اسصض٣ ب٢
2ثبضذ....اسال٣،س٥ح٤،٣د٢
ثب‌تخ‌ث‌ا٥ت‌ؾو‌س٣ضذ‌تب‌اثتذا‌تبس٤خچ‌ختػش٢اصف٥س‌دس‌خب
٢تبثش‌اص‌خد‌د٤ذب‌ف٥س‌دسب‌سفت‌اص‌آس٥ت‌ثش٢بض٥ا٤شا‌كشح‌سپس
٢ذ٤ش٤ت٣سد‌تدض٤تح٥لشاس٥شد.خب، دس‌لبت‌ا
ث‌ساالت‌پژط٣ر٤ پبسخ‌داد‌خاذ‌ضذ.زا‌خت‌تحمك‌اذاف‌مب
؟ف٥س‌چ٥ست‌‌چ٤ژ٥ب٣٤داسد-1
اسالو یدرآيذ ،ی، سبحبیژاد، يحذ تق یزيببي يحذرضب،. در ز .بر ظبو شخصیت
اش. د تهیح، فییسى .بی فییستی ر
تس٥آ
ض٥٣د٤خب
٣بيتاخ٢ب
ت‌‌سف‌ثش٢ب
آاص
117
سا٤شا٣خد‌داسد؟آ٤بف٥-2
چ٥ست؟دس‌سد‌مص‌ص‌دس‌اختبوي٥ب‌‌اهلل‌سالد٤ذب‌‌س٥ش‌حؿشت‌فبق-3
س‌غشث٣خد‌داسد؟سا‌ح٣دس‌سد‌ثشخسد‌ثب‌ف٥چذ-4
تبريخچ فويسن
ثشخ٣داطذا د٤ذب التػبد٢آب‌وطبسص٢ثداص پب٤ تفبت،دس‌خا٣و
هش‌حمق‌اختبي٣،التػبد٢...٥ب‌ص‌‌شد‌خد‌ذاضت‌‌يب٣ داس٢اص
و ٣شدا ادب سا وطبسص٢ س٥ ص‌بسب٢ اس‌دادذ ادب ثش يال ٥ض ب
بسب٣٤اص‌لج٥فش‌حبو،ث‌و‌يالل‌دس‌حذ‌تا‌‌حست‌تخػع،داس٢خب
فشش ثثبف٣، طغ‌ثدذ. ... داذاس٢ اوثش‌اسد‌ا٢و ث،دس شد٢آب
٣سا‌اصپب٤جذ،اسصضب٢طتشن‌صذ٣ دادذ‌طب٣خد٢لبث‌لج .
خجص‌ضى ادب٥ش٢ شب دفبو‌اصب، امالة،حمق‌صب٢ ضب‌ثب
غشة‌ضذت‌ث٥طتش٢ دس ثذ٤شفتغت٣ غت٣ضذ‌وطسب٢و‌پس‌اص.
سشب٤ ل٥ت٣ثدذ‌تب‌ؾ‌‌اسصاوبس٥ش٢خ٢داسا‌‌وبسفشب٤ب‌ث‌خست‌غشث٣،
ثب ٥ذوذب‌سب٤ش‌سلبثت ت وشد ٥ذ ت سا اسصاتش٢ وبالب٢ ثبصاسب٢خبسخ٣، ث
.1لشاس‌شفتذتخ‌سد‌اسصا‌‌ك٥ى‌‌‌خد،وبس٥ش٢اسسب‌ب٤ذ،صب‌ث‌يا
شحب ث سد ثب وبس‌قبلت،٢التػبد٢ب‌ثب‌ث‌وبسخبدبت‌‌صب، فشسب‌‌فطبس
ثذ٣ سبختب ثب سخ٥ت٣ ف٥ض٤ه‌و ذاضت سح٣صب خس٣ طىالت ،
ص٤شا‌صب‌اص‌حبل‌ف٥ض٤هثذ٣تا‌وبف٣ثشا٥٢ثش‌صب‌تح‌فشاا٣سا داصد‌وشد.
دس‌وبسب‌سبيت‌وبس‌قبلت‌پبضد‌تب ٣٤2ثب‌اىببت‌و‌ذاضتذ.ب‌فشسب
ثشخ٣اص‌حمق‌اختبي٣تىب٥ف‌د٣٤ص‌‌شد‌دس الى‌تفبت‌دس اسال٥ض‌‌دس
رأة انؼبيهة . ن ا نخیة .کبيیهیب، سیک ظري . يختصر تکي .بی فیستی يسی تبريخچ
سب
٤بصس‌ب‌ض/د
43/تبث
بست
13سفینه 93
118
نشافت ثذ٥ صب است‌و د٥ ٥ صب‌ث وبسب٢خط‌‌‌قجى تا‌ادب
ذاسذ سا چبىشدا ، يذ اص ٥ض ثش٣شدا د٥.آ٤ذ‌نب٤ف‌صب ٥ ث
٥ب‌ص‌‌شد‌ث‌ضذت‌جبسص‌وشد‌است تج٥ؿبت‌خد ثب دس‌ي٥حبو .اسال
سبات ٣افشاق٣اص خبجذاس٢ ٥ض د ا٤ .وذ٥ب يجبست‌د٤ش قشفذاس‌‌ث
تمذ‌ث ثى٣تج٥ؽ‌است ش٤ه‌سا‌دس‌خب٤ب،وضذ‌تب‌دس‌خب‌تسب٢،
.1قج٣٥خ٤ص‌ثطبذ
و‌ص‌‌شد‌ش‌وذا‌داسا٢تاب٣٤ثكس‌خالغ٣ ب٣٤خبظ‌‌‌تا‌يا‌وشد
ا٢ستذ‌و‌ثشا٢وبش٤هسد٥بص٣وبسوشدب٤٢ژ ثبضذ.
٣هش١٤ صب حمق حفم دسثبس ث‌ف٥س ص٤بجبس٢ آثبس خب‌‌خد٤ذ شا٢
ث صب‌داسد ث‌يا‌اثضاس٥٢ت‌بدس٢خدضأ‌آبا٢و اص‌دست‌داد سا
ثشا٢سشب٤ ثب‌سدآس ش‌چذ‌ى‌است.2شدذ‌ب٢التػبد٢تجذ٣٤داسا
ذت‌و‌دس بفى،وتب ٣دس‌دو‌‌دس‌‌و٣دستاذ‌‌صب‌ث ،ذتثذ٤بثذ.
ص٤بب٣٤تخ‌صب‌خاذ‌ضذ‌و‌ضب٤ذ‌خجشا‌آ‌دضاس‌ثبضذ.
استبسش ب٢ؾذ‌ث٢٣،ث‌قس‌‌ؿت‌اص‌حشوت،غشة‌التػبد٢
خذ٢خت‌تحمك‌اذاف‌التػبد٢س٥بس٣خد‌استفبد‌وشد‌است.ثيا
يا٤ى٣اص‌يا‌‌‌‌دس‌دسا‌طشق٥ت،خش٤ب‌ثبئ٥ت٥ض‌ثدس‌يػش‌خذ٤ذ
ضى ا٤شا‌كشح‌ضذ.دس دس ف٥س وض٥ذ٣ثبئ٥ت،ثشا٢ثب٥ش٢ ص٤ش‌سا ثب
ضشي٣ احىب ،اسال‌ثشد ساثك سب چبص‌ثىطذ،غح٥ح ث سا شد ص ث٥
ب‌ضبس‌ثشاثش٢حمق‌ص‌‌شد،احىب‌ضشي٣سا٥ض‌وض٥ذذ‌و‌ث‌شا‌سضفىشا‌غشة
دس‌چبسچة‌اغ‌غشث٣ فب٥تفش٣صب‌سا سجه‌صذ٣ ثشد سئا ص٤ش
.وذدذد‌تش٤ف
در ،یشريؼت. .دل يحذ چشى ز
ى»بدر، . اي اخالق، اسب .«خس گر
تس٥آ
ض٥٣د٤خب
٣بيتاخ٢ب
ت‌‌سف‌ثش٢ب
آاص
119
ثشد‌‌ثشتلذ‌ا‌هب‌اس‌ف٥سدس استمال،ضشت‌صض٣خب‌سا‌ص٤ش‌سا
ث سا فشد٢ افشاد‌خب ث اسصش‌كك ٣يا مبء 1وذ.اش‌صب‌دس‌حؿس‌و
دس‌قس٤ى‌‌ثآسد‌است.پذ٤ذ‌ا‌‌خبا٢سا‌ثشا٢فشصذ‌طىالت‌يذ٤ذ،خباد
تب٤صب‌ث‌اصداج،بدس‌ضذ،ض٥شداد‌ث‌ودن‌‌تب٤،ج‌ف٥سپ٣ يذ
.ث‌قالق‌ثشا٢آصاد٢ث٥طتش‌ضذ‌است
ث و خباد اسوب حفم ٤ه‌اسصش يا ٣اختبي٣ لذاد ضذ‌دس‌زج٣
دس و٣ ف٥س‌صب تج٥غبت‌ضذ٤ذ شفت، لشاس فشپبض٣ خت‌ساج‌‌آستب ب
ثخد‌‌ت٥د‌دس) شا٣٤خس‌است.دختشا‌‌پسشا‌ضذ‌‌ثبس٢ثذ‌حدبث٣ث٣ث٣
ضستآذ‌شا٤طب٢تدذدشا٣٤ دجب، ذ‌خت‌‌ض٢غض٢، تؿ٥فس٢اص
خس‌خبف ث ث‌تطى٥ت٥دتب‌تب٤ حفم‌‌خت‌تؿ٥ف‌اسصضب٣٤دش
است(خباد سا٣،ضذ طىالت‌سح٣ صب، ث خ٥ سمف اخت٥بس ايكب٢
ياقف‌‌خسب٣ ؾ٥ف‌ضذ اسال٣اختبي٣صب، اسصضب٢ ف٣ ث، و٣ قس
2.ثد‌است‌‌حت٣ا٤شا٣ث٥٣س‌غشفاص‌تب٤ح‌‌‌اخالل٣د٣٤
ب‌‌تشدا‌‌صب‌خد‌داسد،وف٥سدي‌ثبسب٣٤دس‌خػظ‌استمبء‌ضغ٣
قس٢ث٥ب٣ .شدا‌سح٥ص‌ست٥ض٢دس‌اداسات‌داسذ٣٤وذ‌و‌‌ا٤يجبسات‌سا
ثا٣٤و٤ه‌بى‌بشئ٣اص‌پ٥طشفت‌صب‌ث‌سكح3ا٢ثال‌يا‌سمف‌ض٥ط
آ٤ذ.ي٣ثبالتش‌خب‌خ٥ش٢ث
پ يا ٤ب ض٥ شدا‌حت‌طثشل٣ و ٣ ا٤ ث ٣اشضب٤ست٣پست‌‌ا٢
د‌ض‌ا٢ود٤ذ٣شد‌ثدطب،ثب٤ه‌پ‌ثشل٣ض٥طذاضت‌ثبضذ‌ث‌د٥مب٣سا
فیسىیيحذ . .، ػبذاهلل، ديب شفیؼ سرستب، خريب . ز ز حقق ا بس دفبع .ش
گرسی؛ احذی، خیب؛. ابری خسیتی در 3131سؼیذ ببر فرگی بر بػی م اخت اي اد ؛ "بررسی تبثیر برخی ػ خب بی شر کريب ب ی آ"رستب اي .پیر
سب
٤بصس‌ب‌ض/د
43/تبث
بست
13سفینه 93
120
1سسذ.ضغ٣ثبالتش‌خب٣ثش‌سكح
ف٥س تشث٥ت‌ودوب‌‌نب٤ف‌خباد٣،بدس٢،سش٢ب‌تچ٥ثس٥بس٢اص
٥ض‌مص‌و٥ط آب‌دسخت‌ص٤ش.2داذ‌ا٣٢سا ا٤الذا ثشد‌هب‌اسصض٣و سا
ثبضذ.أث٥ش٣ت‌خباد‌ث٣
وطس دس ا٤شا، ا٤ى خد ثب نبشا‌ثبقب‌ب‌تف٥سثؿ٣ ٤ب حؿشت‌فبق،
٣ي٥باهللسال وب٣ اسب ضج،داذ‌سا ث٥ب ثب تغ٥٥ب‌اب لج٥ اص ىب٣٤ ش
اسب٣، خاى دس خد تحالت صذ٣ صب اص لش چبسد زضت‌ث٥ص‌اص
ي٥ب‌اهلل‌سالحؿشت‌فبق ،٣ اىب‌ا٤ى‌اديب سال‌حؿشت‌فبق‌صذ٣وذ‌و
د٥اهلل‌ي٥ب لشاس ا ذاسد،سا ثب٤ست٣.خد سجت،ضشا٤ف‌ف٣تبست‌ثبزا
٢د٤ش٢ث‌خب‌اسب٣خػغب صب‌الذا‌وشد.ث‌ث‌شف٣ا
اس‌خس٣ث آصاد٢وب‌صب‌دس ثذ٣٤است‌دس‌خا٣و‌ضشت‌‌ثشت
شف٣ كك اسصش فبقيا حؿشت خبي٥ب‌اهلل‌سال‌شدد، چ٥ ا٢ثشا٢
٣ حدت‌خذاذ‌‌ي٥ب‌اهلل‌سالصشا‌‌فبق‌حؿشت‌ثبضذ.٣ضبخع‌بسج‌‌تاذ‌ا
ث و‌زا.ثبضذ٣ش‌تب‌خب٥بتب ثب٤ذ‌يا‌وشد ٢ي٣٣وذا تاذ‌ا
ثبضذ.خذا‌تشس‌خب‌‌تذ٤ثشا٢صب‌ثش٢ؤي٣
جبهؼ اسالهي ي هتبثر از جد ديذگب فويسن درب ي ثرى رفت از آسيتب ضي
آس٥تبض٥ سفت‌اص ثش اختبيب٢ اغ٣ؾو‌مب٢ ثخطب٢ اص ٤ى٣ ٣
دس ،ثبضذ٣ "سب٢اسصض٣سفتباح٥بء"لبت‌هش٤ذ٤ش٤ت٣ زوس‌دسا٤شح‌ض٥زا
٥شد.سد‌ثشسس٣لشاس٣
در پست –پرکیبی، يسؼد . ب ز .بی يذيريتی شؼبػی، فبط، يشکالت شغهی
اهلل، دي فیسىیيحذ. .، ػبذ
تس٥آ
ض٥٣د٤خب
٣بيتاخ٢ب
ت‌‌سف‌ثش٢ب
آاص
121
ف رة ضرايط هجد–ا
دس الذا تش٤ ضه ثذ خ٥ش٢ اص‌خت سفت ب‌آس٥ت‌ثش
خب ؿالت ش اص آب٣اختبي٣ شد ثخط٣ ؿ‌‌آثبس‌ؿشات خشة
هش٣ زا‌دس‌لذ‌ا‌الص‌است‌آثبس‌خشة‌ؿ‌اختبي٣سد ب٢اختبي٣ثبضذ.
.شدد‌ث‌ؾح‌‌تج٥٥
احيبء ضرايط جذيذ هؼرفي الگي هرد ظر -ة
٣٤است‌ب‌تش٤سش٤ى٣اص تشث٥ت،سش‌ا .دس ص٤شا‌تأث٥ش‌ضخػ٥تا
شاتت‌ث٥طتش‌اص‌اسد‌د٤ش‌است.اسال‌‌دس‌ضى ث ص‌تشث٥تضذ ٥ش٢سفتبس
ثخط٣اص‌آ٤بت‌جبسن‌خد‌سا‌ث٥ض‌ث‌ا٤سش‌ا٥تص٤بد٢داد‌است‌‌لشآ‌وش٤
ثبثت‌لذ٣اختػبظ‌داد‌است‌و‌دس‌ضشا٤فب، شف٣شدا‌‌صب‌حذ
ثشص‌داد‌‌حك‌حس٢خ٤ص‌سا‌ث‌اثجبت‌سسبذ سا .اذ‌غالح٥ت‌‌ضخػ٥ت‌خد
ش٤ چ يف٥ف٣ دا پبن صب اهلل‌ي٥ب‌اص سال اهللآس٥سش‌فشي، سال
ض٥تبي٥ دختشا ختف٣ ضشا٤ف دس صب ٢ ا ستب٤ص‌‌ثبضذ‌تد٥و
يب٣ اص است. اسب‌وشد ثشا٢ پ٥ش٢ لبث ب٢ ا ث‌ب‌تش٤ حؿشت صب، ٤ژ
.1است‌سال‌اهلل‌ي٥بغذ٤م‌قبش،فبق‌صشا
صذب٣حؿشت‌صشا ٢ث‌سضت‌تحش٤ش‌ثس٥بس‌مبالت‌‌ب‌وتبة‌ي٥ب‌اهلل‌سال‌دسثبس
اب‌دس ا٤مب‌س٣ضذ‌است‌و‌احبد٤ثسا٤بت‌شثـ‌ث‌س٥ش‌‌سفتبس‌آذ دس
چبسچة‌سا٤بت،دس‌يا‌ثبسصتش٤ػذاق‌ا‌ث٥تث‌ي٥ب‌اهلل‌سالفبق‌حؿشت
دس سفتبس‌آ‌‌س٥شض٥س٣سد‌ثشسس٣لشاس٥شد،ثبا٥ذ‌ث‌ا٤ىوتت‌‌خد
٢افشاد‌خب‌لشاس٥شد. حؿشت‌ثا‌ا
سفتبس‌آضب٣٤،ثخص‌ا٤اسبس٣ذف ثب اخالق حؿشت، اهلل‌‌سال‌فبق‌س٥ش
يقبيس ، حققثريب يك . اسالو در بب ديذ ز آ بی حقق بشر گب هه ن .ا
سب
٤بصس‌ب‌ض/د
43/تبث
بست
13سفینه 93
122
٥ش٢ثشا٢ي٥ب است‌ا٤طب‌اص‌ا اس‌دس‌ا٤طبس٥ش‌‌ضت‌صذ٣،سا٤اص.
اختبي٣-فش٣ اس فشصذ تشث٥ت داس٢،خب سشداس٢، ٢، يجبد٢، اخالل٣،
.است‌ضذ‌قس‌خالغ‌يا‌ث‌وذا‌ش‌‌ػبد٤م٣اص‌ثشسس٣س٥بس٣،
سالم اهلل ػليب فبطو تؼلين تؼلن از ظر حضرت ارزش
خد داد،٣ ثس٥بس ا٥ت ثخط٣،آب٣ داص ي ث ي٥باهللسال صشا‌حؿشت
٣ي‌خض ابب‌و‌ثد‌سكح٣دس‌ا‌اوتسبث٣ذ٣يب٢ختاذ‌‌‌ثد،ا
ث1وشدذ٤٣بد"فبق‌ػحف"يا‌ث‌آ‌اص‌‌ثشدذ،٣استفبد‌آ‌اص:ػ
.و٥يا‌‌سا٤ت٣م٣
بتا٣بدس":وشد‌يشؼ‌‌آذ‌سال‌اهلل‌ي٥ب‌صشا‌حؿشت‌حؿش‌ث‌ثب٣٤سص٢
احىب‌آ‌تب‌فشستبد،ضب‌ضد‌شا‌است،بآب‌سبئ٣احىب‌ث‌بص‌دسثبس‌و‌داس
.ثپشس:فشد‌سال‌اهلل‌ي٥ب‌صشا‌فبق".ثپشس‌ضب‌اص‌سا
،دا سؤا‌ثس٥بس٢اص‌بآ‌وشد،دس٤بفت‌سا‌آب‌پبسخ‌‌پشس٥ذ‌‌سش‌پطت‌سؤا
وشد‌يشؼ‌‌ضذ‌ضشذ‌خد صحت‌سا‌ضب‌ا٤اص‌ث٥ص‌خذا،سس‌دختش‌ا٢":
فشد‌ي٥باهللسالفبق".د٣ و‌ضبس٣٣سا‌ضخػ٣آ٤ب‌ثپشس،دا٣٣آچ:
ثب‌ثبال٢ساس٣٥ثبس‌سص٤ه‌فمف‌و‌ضد‌اخ٥ش(قال‌ثمب)د٤بس‌ضاس‌غذ‌ثشاثش‌دس
وشد‌يشؼ‌ا‌وذ؟خست٣انبس‌‌ثجشد، : فشد‌ي٥باهللسالفبق. دس٥ض":
د،٣پبسخ‌ت‌ث‌‌پشس٣،٣وا٢سأ‌ش‌ثشاثش‌دس‌و‌ا‌ضذ‌اخ٥ش‌خذا‌پ٥طب
ثذذ‌‌ث‌‌وذ‌بة‌ش‌اص‌پش‌سا‌يشش‌تب‌ص٥ث٥اش‌و‌ث٥ش‌ثس٥بس‌پبداش
خست٣انبس‌و‌ست‌آ‌اص‌سضااستش‌‌ثبثشا٤است،ث٥طتش‌پبداش،آ‌اسصش‌ثبص
مذاس‌ث‌ل٥بت‌دس‌ب‌ض٥يب٢:فشد‌و‌ض٥ذ6خذا‌سس‌پذس‌اص‌‌ى،
.4ـ 4، ص، جکهیی .
تس٥آ
ض٥٣د٤خب
٣بيتاخ٢ب
ت‌‌سف‌ثش٢ب
آاص
123
1".ثشذ٣پبداش‌شد،ساب٣٤دس‌تالضطب‌اصاذ‌‌ث‌‌يطب
ػفبف حرين حفظ در جذيت
اهلل‌ي٥ب‌فبق‌خب‌ث‌اخبص،اص‌پس‌بث٥ب٣٤،شد‌سص٢ دس 6پ٥بجش‌آذ،سال
شفت،فبغ‌ا‌اص‌‌پضب٥ذبث٥ب‌آ‌اص‌سا‌خد‌سال‌اهلل‌ي٥ب‌فبق‌ثد،حبؾش‌آدب
فشد‌ا‌ث6پ٥بجش "ث٥ذ؟٣سا‌ت‌ا‌و‌ا٤ثب‌شفت٣،فبغ‌بث٥ب‌شد‌اص‌چشا":
اهلل‌ي٥ب‌فبق داد‌پبسخ‌سال ثاا٣ث٥،٣سا‌ا‌و‌‌ث٥ذ٣شا‌اش‌ا":
خكبة،ي٥ب‌اهلل‌سال‌فبق‌فتبس‌تػذ٤ك‌طب‌ث6خذا‌سس".وذ٣استطب‌سا
2".ست٣ت‌پبس‌ت‌و‌د٣ا٣؛يي بضؼة اك أشذ":فشد‌ا‌ث
سالم اهلل ػليبفبطو خب در ايثبر از اي جل
ث‌غزا‌وجد‌وشد،غزا‌تمبؾب٢آذ،6خذا‌سس‌حؿش‌ث‌شس٥بصذ٢
اهلل‌ي٥ب‌فبق‌خب‌دس‌و‌ثد‌ا٢ جد،ودوبص‌ثشا٢آ‌اص‌و٣اذ‌‌خض‌سال
سال‌‌فبق‌ث‌سا‌بخشا‌‌ثشد‌خد‌خب‌ث‌سا‌شس٥بصذ‌آ‌ضجب7ي٣حؿشت
دادذ،فم٥ش٥ب‌آ‌ث‌سا‌غزا‌ناذ‌‌ب‌اش‌خباد‌افشاد‌‌فبق.فت‌اهلل‌ي٥ب
٥ض‌آب‌و‌وذ‌ب‌فم٥ش‌تب‌دادذ٣تىب‌سا‌خد‌دب‌سفش،وبس‌دس‌تبس٤ى٣دس‌خد
وشد٣ب‌و‌حب٣دس‌‌ضذ‌س٥ش‌‌خسد‌غزا‌آ‌اص‌فم٥ش‌خسذ،٣غزا‌ا‌شا
.3ضذذ‌س٥ش٥ض‌اش‌خباد‌افشاد‌‌سال‌اهلل‌ي٥ب‌فبق
سالم اهلل ػليب زرا حضرت وسرداري
سفتبس‌سشت‌ثب!دختش":ثد‌فشد‌ا‌ث‌سال‌اهلل‌ي٥ب‌صشا‌يشس٣ب‌پ٥بجش
ش‌آ٤ض‌اس‌سخ‌ا٤".ى‌سشپ٥چ٣دستسش‌اص‌وبس٥٢چ‌دس‌‌و،٥ى
7ي٣شض‌ثد،7ي٣سش‌و‌سب‌‌حذد‌ا‌ثد،ي٥ب‌اهلل‌سال‌صشا‌حؿشت
نريذ، ، يیةیشیذ ثب. .ص اار، جیيدهس. اال .، ص4، بحبرنبیب، جیطبرس. ا .0، ص، يدغ
سب
٤بصس‌ب‌ض/د
43/تبث
بست
13سفینه 93
124
7ي٣اذ‌‌ضذ،7٣ي٣خطد٢طبـ‌ب٤اس‌ثى‌ىشد،بخطد‌سا
7ي٣حؿشت‌ساستب،ا٤دس‌طت،٣ثشقشف‌سال‌اهلل‌ي٥ب‌صشا‌حؿشت‌د٤ذاس‌ثب
فشب٤ذ٣ اهلل‌ي٥ب‌صشا‌‌خذا‌ث‌سذ": ث‌سا‌ا‌خذاذ‌و‌ب‌آ‌تب‌سا‌سال
خت‌ب٥چ‌‌ىشد،خط٥شا٥ض‌ا‌ىشد،خط٥ثشد،خد‌س٢
1.طذ‌‌بخطد٢
وسرش از سالم اهلل ػليب زرا تقؼي ثي
اهلل‌ي٥ب‌صشا‌تل٣ث٣ سب‌‌ق‌دس‌و‌ثد‌حذ٢دس7ي٣سشش‌اص‌سال
ث‌سص٢ىشد،7ي٣اص‌بد٢تمبؾب٢ثبس،٤ه‌ثشا٢حت٣سش٢،طتشن‌صذ٣
صشا‌حؿشت‌خب ي٥ب اهلل صشا‌حؿشت‌شس٥ذ،غزاسال اهلل‌ي٥ب اذختسال
سش‌ث‌آب‌اص‌تش‌شس‌سا‌ضت‌خد‌‌ثد،داد‌اش‌شس‌ودوب‌ث‌سا‌خد‌غزا٣٤
حؿشت‌وشد،غزا‌تمبؾب٢سال‌اهلل‌ي٥ب‌‌صشا‌حؿشت‌اص‌ضت،آ‌ثبذاد7ي٣ثشد،
ي٥ب‌صشا اهلل فشد7ي٣سسب٥ذ،7ي٣يشؼ‌ث‌سا‌بخشا‌سال چ٥دس":
پبسخ‌دس‌سال‌اهلل‌ي٥ب‌فبق"ثپشداص؟غزا‌خستد٢ث‌تب‌فت٣ث‌چشا‌ؾ٣
فت ثشد٣،لشاس‌فطبس‌دس‌سا‌خد‌ضب‌تب‌ض‌خت‌و‌وشد‌ضش‌خذا٤اص:
2".افى٣صحت‌ث‌سا‌خد٥ست،مذست‌و‌چ٥ض٢
سالم اهلل ػليب زرا حضرت فبطو ػجبدي سير
خطو‌ثب‌تأ‌ثى،جد‌سح‌ث٣خطه‌يجبدت٤ه‌صشا‌فبق‌حؿشت‌يجبدت
است‌سح‌تىب‌ثبيث‌‌سبصذ‌يجبدت‌‌ا٤و‌ثد‌خظ .
ي٥ب‌اهلل‌سال‌صشا‌فبق‌‌حؿشت.است‌يجبدت‌سح‌‌و٥ف٥ت‌داسد‌ا٥ت‌آچ‌زا
٣خط٥تضذ٣دش‌شفت٣لشاس‌يجبدت‌حشاة‌دس‌لت٣ خدش‌سشاسش‌ا
نغ، جیاربه. ا .4 4، ص، كشف نغ، جیاربه یب ػیس یػه. ا . ، ص، كشف
تس٥آ
ض٥٣د٤خب
٣بيتاخ٢ب
ت‌‌سف‌ثش٢ب
آاص
125
.ضذ٣خبس٢سصاص‌اضىب٢آذ٣دس‌شص‌ث‌ثذص‌ب٢ست‌شفت،٣فشا‌سا
1.شفت٣لشاس‌خذا‌حؿش‌دس‌خد‌تب‌ثب‌ا
زرا حجبة حضرت
سيب٤ت‌دس‌حؿشت‌آ.ثد‌حسبس‌ثس٥بس‌حش٤حدبة‌دسثبس‌صشا‌حؿشت‌س٥ش
٣فشب پب٤جذ‌ؾو‌ا٤ث‌چب.ثد‌ه٥شث٣بحش‌فبغ‌‌حدبة‌ثب‌ساثك‌دس‌ا
اص‌پس‌و‌ثد‌ا٤اب٢غػ‌اص٤ى٣ضبدت،ثستش‌دس‌‌ث٥بس٢ب‌و‌ثد
2.ثج٥ذ‌سا‌آ‌حد‌بحش‌و‌وذ‌ح‌ا٢ث‌سا‌ا‌ثذ‌جبدا‌استحب،
زيستي سبد
ي٥ب‌فبق‌حؿشت‌سص٤:٢ذ٣فبسس٣سب اهلل چبدس٢ود٤ذ‌سا‌سال
ا٤شا‌پبدضبب‌دختشا!يدجب‌فت‌‌بذ‌ضفت٣دس.داضت‌سش‌ثش‌سبد‌‌داس‌غ
وذ٣ت‌ث‌فتبصسث٢ب‌پبسچ‌‌ط٥ذ٣قال٢٣٤ب‌وشس٣ثش‌س‌ل٥ػش و.
!!ص٤جب٢ب‌جبس‌‌‌داسد‌سش‌ثش‌ل٥ت‌شا‌چبدسب٢!خذاست‌سس‌دختش‌ا٤
سب‌ا٢:دادذ‌پبسخ3فبق‌حؿشت ٢ب‌تخت‌‌ص٤ت٢٣ب‌جبس‌ثضسي،خذاذ!
3.«است‌وشد‌رخ٥شل٥بت‌سص‌دس‌ب‌ثشا٢سا‌قال٣٤
اطبػت از وسر
ي٢سص ض‌ضذذ‌‌فشدذ:٣7اب يش‌دس‌پطت‌‌‌ف٥خب!خ‌فبق»اسد
تهش‌اخبص ٠دس‌خب، دس‌ثشاثش3صشا‌حؿشت«ثبضذ؟ثبضذ،تب‌هش‌ضب‌چ٣سد
٣خا٣ثبض.ش‌آچ٣تست‌‌‌سش‌ت١خب!خب،خب٣ي‌ضش‌فشد:
4«ادب‌د.
نتیگهپبيگببطحبئی . .، فبط كثر رسب، اليت فقی رذ ،یخی . .ا...زرا. ب فبط ب دشتی، فرگ سخ اهلل ػهی .سالو
ب، ص 4. .
سب
٤بصس‌ب‌ض/د
43/تبث
بست
13سفینه 93
126
هش ث اب داسد، ثشب ب صذ٣ اس اص ثس٥بس٢ ثشا٢ اسال د٤ ا٤ى خد ثب
ائ٣ س٥ش وشد بد٤ ثشا٢ ائ:سسذ يىشد ثب٤ست٣ اثتذا خػغب:،
حؿشت لشاس‌دس‌ي٥باهللسالفبق ثشسس٣ سد ختف‌صذ٥طب ػبد٤ك سد
حص‌شفت دس آب ختف‌س٥ش ب٢ اخت٥بس، ث‌غست‌وبسثشد٢دس استخشاج
شد‌لشاس٥شد.
دو ،طس‌سستبس٢ات‌اسال٣ي٥ب‌اهلل‌سال‌حؿشت‌صشا‌ح٥ثا شث٣
ث‌‌اخالق‌وب٣ستذ‌و‌خب‌‌ثخػظ‌خاب٣ سا تاذ‌صذ٣ا
٢ثشتش‌ثشا٢سفتبس‌بضشت‌خد‌اتخبة‌‌دس .خباد‌بد٤ب٤ذ‌يا‌ا
تثجيت اجوبد رفتبربي جذيذ –ج
خش٤بف٥ست٣غشفب‌حشوت‌ثشب شف٣ػبد٤ك‌ختف‌صذ٣س٤ض٢ضذ ثب
٢ ضذ‌ا خاذ تلف هش، سفتبسسد ث ي است‌و الص زا ٢ب. ا ٢
دس‌ث٥افشاد‌خب‌بد٤شدد. شف٣ضذ
هش٣ ث شاوض بد٤تفش٣٣سسذ‌دس‌حب‌حبؾش‌تب اذ‌دس‌ضبسبذ
يض٤ض‌‌وشد ثخػظ‌خاب صب ث ثضساس ثب٢ آ خد٢ اثبد اص ثشخ٣
شاوض‌ي٣تحم٥مبت٣سفت ثذ٣٤و ثبضذ. داضت بس‌‌وطسب‌س‌ثضس٣سا
دس‌سد‌ػبد٤ك‌ختف‌صذ٣سد‌ثشسس٣لشاس‌‌ي٥ب‌اهلل‌سالفبق‌‌س٥ش‌حؿشت سا
اخت٥بس ث‌غست‌وبسثشد٢دس دذداد لشاس چ٥شاوض‌طبس‌خباد.شد
آ خد٢ ضخػ٥ت داد لشاس ا ثب ٥ض دستثج٥ت‌حؿشت تخ٣ لبث مص
ا٤فبب٤ذ.ب‌سفتبسب٢خذ٤ذ‌دس‌ث٥خباد
گذاري رفتبربي احيب ضذ -د
اثب٤ذ‌لج‌و٥و‌و‌وبس٢حص ٣است٢فش٤٣ى٣اص‌ياب‌دس‌دسخ
آس٥ت خت‌ثشص هش٣و ث زا است. سسذ‌چبچ‌‌ب٢اختبي٣دس‌خب‌ضذ
تس٥آ
ض٥٣د٤خب
٣بيتاخ٢ب
ت‌‌سف‌ثش٢ب
آاص
127
پز٤ش٢اص‌ضخػ٥ت‌خد٢ حؿشت‌صشا٣آلشسفتبسب٢خب‌ثخاذ‌سش‌ا
اسوذ‌ثب٤ست٣تب‌حص‌ي٥باهللسال ثوبس٢فشب‌سا ٣تالش‌ؿبيف٣سا
.ثجشذ
ثبضذ.ب٢اختبي٣ثش٣ست‌و‌دس‌تثج٥ت‌سفتبس‌اص‌يا٣تشغ٥ت٤ى٣تط٤ك
اص‌ثبا٣و‌دس‌و٥ف٥ت،سث‌ق اص‌‌خس‌پضص‌خد‌حذد‌ضشي٣اذ،س
حدبة‌وب‌سا‌سيب٤ت‌د‌‌سال‌اهلل‌ي٥ب‌حؿشت‌صشاسا‌سيب٤ت‌وشد‌‌ثب‌تبس٣ث
.وذ،تمذ٤ش‌ث‌آ٤ذ٣اختبة‌اص‌حؿس‌دس‌ح٥ف‌خت‌ثب‌بحش
ب٤ذ‌‌دس٣حش٤يفت‌‌دبثت‌سا‌سيب٤ت‌‌دس‌ح٥ف‌وبس،٣وصب‌‌شدا‌ضبغ
غحجت سجت‌ث بحش افشاد ثب ث٣تب ضخ٣ ضاح غ٥شؾشس٢ سد‌‌ب٢
،ثا‌وبسضاس‌‌شف٣شدذ.وذ٣داس٢خ٤طت
دس الذابت لج٥ ا٤ است‌و‌وبس الص خذ٤ذ سفتبسب٢ اح٥بء تثج٥ت ثشا٢
٥ب‌اس‌دس٤ه‌تطى٥الت‌سد‌فش٣اسثب٤ذ تخ‌داضت‌ثبضذ‌و‌داص‌ت
و‌ث‌ح٢اص‌احبء،وبسذا‌‌سب٤ش‌افشاد‌خبآصا،ب،داطد٤ب،استبدا
٢صذ٣ي٥ب‌اهلل‌سالفبق‌‌س٥ش‌حؿشت ،وذ‌شا‌تش٤ح٣آ‌داد‌‌خد‌لشاسسا‌ا
سضت ثشض٤ذب شدذ‌بذ شف٣ خب ختف‌ث ضذ‌ب٢ بد٤ ضبذ تب ،
.ث٥الطبس‌ختف‌خب‌ثبض٥دس‌ي٥ب‌اهلل‌سالس٥ش‌حؿشت‌فبق
خالص
ث٣ تذاد تو اص٢اختبي٣اخ‌ستذ‌و‌ب‌ضبس٢اص‌آس٥ت‌خاى‌و٣ثب
آب ثس٥ب٣ث٥ طبء ف٥سسا ؾو س٢اص‌طىالت‌فش٣يا‌د.تا
چ٥ س خب وطسب٢ دس بف٥س لذست آذ ثخد شاح مب ا٤ دس
٢ د اص ٥ش٢ثش ثب اسصض٣ سفتبسب٢ دذد اح٥بء اغ سد تفبت ت٤٣ذ٤ش ا
.شفت‌ثشسس٣لشاس
سب
٤بصس‌ب‌ض/د
43/تبث
بست
13سفینه 93
128
ص٤ش خىساثب آس٢ثشت،ضشت،استمال‌فشد٢سفت‌اسصضب٢٢خب،
اسصضب‌ثشا٢سس٥ذ‌ث‌ا٤الذا٣ا٢وش٤ه‌اسصش‌كك‌شف٣ضذ‌ث‌ثا
ض٥ط سمف ثد. تخ٥ لبث بشئ٣ بى ثا ثشل٣ا٢ پ صب، پ٥طشفت ثشا٢
ض٥ط شدا‌‌مص‌ا٢ سضذ ثشا٢ ثشا٢تح‌و٥طس٥ ٥نب٤ف‌ست٥ا٥٢ض
صب ٣ث ف٥س و اتمبدب٣٤ثد دي ثشا٢ث٥ب‌سح٥ص‌ست٥ض٢بت،
وشدذ.شدا‌دس‌اداس‌‌خباد‌كشح٣
ف فش‌اسال٣ اص احشاف است‌و ثبس ا٤ ثش بغ‌شفت‌اص‌سجه‌بسذ
ث:صذ٣ائ طبء س٥بس٢اص‌طىالت‌فشد٢،خباد٣اختبي٣است‌جذاء
فبق حؿشت ختف‌صذ٣ ػبد٤ك و غست٣ دس ي٥ب اهلل ث‌غست‌‌سال
بد٤ا٤ػبد٤ك‌دس‌سفتبس‌افشاد‌خب‌تثج٥ت‌‌وبسثشد٢دس‌اخت٥بس‌شد‌لشاس٥شد
٢اختبي٣وتش٢سثش‌خا٥ضذ.ب‌آس٥ت‌ثب،شدد
تس٥آ
ض٥٣د٤خب
٣بيتاخ٢ب
ت‌‌سف‌ثش٢ب
آاص
129
هبثغاهل ثرخي تبثير ثررسي"؛1383شس٣؛خ٥ت؛س٥ذ‌احذ٢، در جسيتي بثراثري ثر فرگي اجتوبػي ػ
اد .6ضبس‌د،سب‌صب،كببت‌فػب‌تشا،؛"آى پيراهى رستببي کرهبى ضر يب خب
.1389صب،ي٥غشة‌تقئ،فويسن‌س٥ذحس٥،اسحبل٣،
ل،رسبلت کثر فبطو‌ض،بس٥ذ‌پب٤ب٣،ثكحبئ٣ .1380سحب٣:
.ثطر حقق الوللى ثيي گب يذ د ثب آى ى هقبيس اسالم در زى حقق.ثش٤بى،
اسشا‌اىتش٥ه‌د،سالم اهلل ػليب زرا حضرت ضخصيت ػولي ػلوي اثؼبد‌يجذاهلل،آ٣،خاد٢
.33ضبس1388سب
.هذيريتي يب پست در زبى ضغلي هطكالت‌فبق،ضبي٣،–سد‌پسو٥ب٣،
.لي٥حص صب‌تحم٥مبت‌‌كببت‌شوض‌د٣٤فتب‌وب،فويسن سؾب،حذ‌ژاد،ص٤جب٣٤
.المريدمنيةثب٣،ض٥ذ‌يب٣،احذ‌ث‌ي٣اذ٤ص٤
.فش٣ث٥بد‌اتطبسات،هحوذ دل درچطن زى‌ي٣،ضش٤ت٣،
ار‌دس٣،يال .ثحبراال
.60ظ،9ج،الجيبى هجوغ‌قجشس٣،يال
.ا‌ثبلش‌پژطىذ‌‌سب٤ت،فويسن ديي‌يجذاهلل،حذ٢،
.تس‌وتبة،فويستي يب ظري تكيي هختصر تبريخچ‌س٢ػ
،سب‌ص،آاى،«گرايى جس ن اسبى اخالق،»بدس، .1997پب٥٤ض،30شفت
.13ش‌وىبش،،«تئکراتيک چرخطى يب دهكراتيک چبلطى اسالهى، فوييسن».٥ش‌تح٥ذى،
.ثبسا‌چبح‌ل،وبس،فشى‌ؤسس زبى، حقق از دفبع ضبسى جريبى.اثشا٥سشستبى،ضف٥ى
،چبح،فقي اليت،...ا‌سح‌‌خ٣٥، .1378اب‌آثبس‌طش‌ؤسس‌تشا،طت
.سالم اهلل ػليبزرا فبطو حضرت سخبى فرگ‌حذ،دضت٣،
.فوييستي يب داص فوييسن‌ست٥ح،
.جبيذاى الگي فبطوي، سير‌ق٥ج،يجبس٣،
، ،العاملةالمرأةلوجيةسيکويجذافتبح،وب٥٥ب نقبرة نقبرة يکتبة ا نحذيثة ا .1972،ا
.سالم اهلل ػليب زرا حضرت رفتبري سير ث گبي‌حذ،اضتبسد٢،حذ٢
.اسالم در زى ضخصيت ظبم ثر درآهذي.حذتم٣سجحب٣،حذسؾب.ژاد،ص٤جب٣٤
ى ا ال اهلل ػ٥ب ػ ث٥ب كعر ى ى٣٤ د٥بيب٢ آ ػبؼ ـ ٢٥ فبق ى
ثبػ٣ شب٣، ص ث لب
كي٤ض سوصصى ؽبؼبر لآ سفيفصب «فبؼ٣ب٢ ٤ د» 43ى، ب ٤بب شب 1393، سبث 143ـ130،
گيزی فاق در جاهؼ دیی پياهذای آى در تياى حضزت سزا ػلل شىل
سالم اهلل ػليا
شب٣ *1لب ث
**2ص ثبػ٣
م ىاى، ئ فبق بفمب ى ػبؼ 6ظػبس٣ و د ا كز د٥بجا ػ چىيذ:
ال ال ثى و ثبػض ي ى ٣ا ب٤ز ػت د٤ب٣ ٣ػبؼ ا سب سأ٥، سبهز سب وي ى
ز؟ آ٤ب ال اهلل ػ٥ب اظبع ػبؼ بب يي. اب ظغ فبؼ ى ا٤ هص ؿ ثى ا
ا ى وى. الت سن ا٤ اظبع ا٤ب بوز ا وب اهشالفبر ز ٤ب آ و ث بب ػى ا٤ كعر فبؼ ال اهلل ػ٥ب اليابر وشف ب ى اثؼبى فؼب٥ز ٣ى ا٤ مب ؼ٣
.س٥ ى٥
ال٣ /فبؼ ال اهلل ػ٥ب ا: وليذاص فبق. /ػبؼ ا
ااص. .* ا شذ چش اشگب بس د اش د
اشد .** بع ید [email protected] زذثاسشذ ػهو لشآ یكبسش
ى
ػ
٥بػ
هلل ا
ال
ا
رع
كب
ث٥ى
٢ آ
بي
د٥ب
٣ى٤
بؼ
ػى
ق فب
٢٥
131
همذه. 1
ب ثى از بفك هبى ب ز ث٥بى اهاللى فبق، ىى ٥ى اب
ثبي. شى ا٤ ث٥بى اطبى ٣ب اػشبػبر ثى ى ػب ه٥ي
٤بجب ى ػاغ ثى ث٥ ا آ ى ا ػب جشالى ث آ، أ ى
ا ى٤ه ال اهلل ػ٥بي از. كعر فبؼ : آ ى لآ ٥ ؼصب
بي كاىص صي اال ثى هى ٥ ى ثه٣ ا آب م اب٣ كب
كز د٥بج ػبدي٤ي فبق ثى و ثؼي ا ،ىاز. ا ػ ا٤ كاىص ػ٤ببر
،ؼت ثؼي ا كز د٥بج يػ٣ ػب٣٥ آ كعر يي ا٢ فصز آىب ي، ػي
ز فشي ثبػض ث د٥بيب٣٤ با ث از ا ث ى ٣ ٤بز ػبؼ اال
ؼ و ثب ث٥ ػ٥ك هى آ٤ي ػب ػ٥بال اهلل فبؼ . بب يي ٣اال
ا٤اى ى ػغ بػا اصب وب٣ ى٤ي، ا ث ػ٥ب ى آ١٤ آ ٤ياىب ٣ اال٣
آ يا ىاى. ب٢ب٣٤ د٥بي وى جز ث ػ ث ؿ٥ كبىط
ظب اليابر ا٤ب ى ب ٢٥ وي ث ث٣ ثو٣ ا ا٤ ظغ ٣ا٤ مب
هص ظػبر ؽف ي ثذىاى.
تؼزیف فاق هافك .2
. فاق هافك در لغت 2-1
ى غز ػة ثاى ى ؼبى اصى ؿي٤ ؼبى فػى ث« ، ف، ق»بى
د٥ي » ؼب٢ ى « سب فب ي»فش از. ى ؼبى اصى آ، ٤ىى وب
. ق، ٤ فك(1318؛ ف٥آثبى٢، 5/454؛ اث فب 26/431؛ ث٥ي4/1560٢)ػ٢)ابػ٥(، از« دب ىاش
دب ب٢ ى فش ي؛ آ ٤ى٣ ا ال« بفمبء»ا٤ ؼب ـ ؼب٢ ى ـ ا ا٠
بى، و ى صر ىاى ال١ ى٤ ا آىب ٣ و آ ا وف٣ ٣ از
. ذ (6/4509)اث ظ ى ٤ى ى ى٢٤ دب ٣ ا ٤ى٣ ٣ هؽ، كز
ب
٤ب
ب
/ى
43 /سبث
بش
13سفینه 93
132
اي. ثهى ٥ فش« فك»ا٤ ؼب ى اشفبى لا فش س ا ٥٤ى ا
. ث (5/455)اث فب ب، ث ٤ه ى٤ ثبش، ٤ه ٤ ىاياي و ا٤ ى ؼ اكشب ىاى
وب ا ثاى اب ث« فك»بى ب بب؛ ػة بى ٥ئز فش ثه٣ ا ثب
ثى سب د ا وبثى لآى آ، ؼبى ا٤ ا ى اىث٥بر ػة سؼ ٤بفز ى
اغت ٥ فبق ا اى ي ى ى٤ ا ٣٤، ث٥ فش ا . بى٠ فك(. 1/1195آثبى٢، )ف٥
.بى٠ فك(. 1/819)اغت اصفب٣، ىاي آ ا ٢ ى٤ ٣
فاق هافك در اصطالح .2-2
بفك وص٣ ،ثب ا٤ سؼج٥ .ىاش وف از ث ؼب٢ سظب ث اال دبفبق
٣ وبف٢ از و وف ا ى ؿ؛ و ث اال سظب ٣ ٢ از ى وي
ي » فب٤ي: ٣ . هيايبى ا ا ثب ثب ػ٣ ٣ وف٣ ىاش ا٤ب ظب٢
٤ي ب ) ثهى ا ى ى (8)ثم/ «انبط ي مل آيب ثبنه ثبنو انأخش يب ى ثؤي
ى يب ]اش٥[ ٥شي(. ى ٠ سث هيا ثب د٥ ا٤ب آىث ا٤
نـكى لو فشل» ٥ فى از: ) (56)سث/ «سهف ثبنه إى نكى يب ى يكى
ب٤ي ى كبى و ا ب ٥شي ٥ى آب وي و آب لؽؼب ا ث هيا ي ٤بى ى
لا « سم٥»سي(. فبق ى ؼب٢ اصؽالك٣ هى ى مبث ى شي و ى
سم٥ ث ، ى كب٣ وسظب ث ا٤ب وف٣ ىاش وف ٤ؼ٥٣ى، ؿا و فبق ٣
.، بى٠ فك(1/1196آثبى٢ )ف٥ىى سظب ث وف دب ى ا٤ب اؼالق ٣
. فاق هافميي در لزآى3
ى آ٤بر ا فبق بفم٥ ٤بى ي از، ا ػ ،ى لآ و٤، ى آ٤بر شؼيى٢
ؼت و ب وي: فصز سس٥ت سص٥ف ٣ ا ثي٠٤ بء و آب 143 سب141
ى ا ٤بى هيا، ىا هج ٤بوب، ث٣ ثيى، هيػ هى ا ث ٤ه ٣
ا.
ى
ػ
٥بػ
هلل ا
ال
ا
رع
كب
ث٥ى
٢ آ
بي
د٥ب
٣ى٤
بؼ
ػى
ق فب
٢٥
133
ث٥٥ هياي بفمب ا ا ىب هبػ٣ و ى هػ وف شي ى ا٤ آ٤بر، ٣
ب، ا٤ب يف٣ ػ ٤بز ػب مب ى ياي ثب ؤؼف٣ ى، ا
سي٤غ ثبي، ؿي ث الؼ٣ ى٤ ىشت ا ٠ىش٥بث٣ ث مصي هى، بؿب ؿ
وى ٣هى هاي وى، ا ى٤ ؿ ث ٤بز آب ؽ اى سبثغ هاش١
وي. ٣بغ اب از وة ا و فش آـ
سالم اهلل ػليا ی فاق اس دیذگا فاطو ا . ػلل اگيش4
. رحلت پياهثز 4-1
دىاى ٣وي ث ث٥ب كاىط٣ ٣اب 6د٥بج ػ٥ب ث كز اهلل ال فبؼ
فب٤ي: ٣ ال اهلل ػ٥ب و ثؼي ا كز د٥بج اسفبق افشبى. ا٤ب
اس ؤجبئ يإ ؤصفبئ ظش فكى زغكة انفبق عم» د نج انذ خهجبة فهب اختبس انه
ؤطهغ فخطش ف ػشصبتكى - ذس فك انجطه خبيم انإله جغ طك كبظى انغبؤع انشطب ص ي س نفبكى ثكى تفب ب يغش ثى نى تهجثا ...يهبزظ ف نهؼضح يغتدج نذػت فإ
نب س تد خشتب لذتب خزتى تسثى ؤ ث ؤ تغك فشتب غهظ لبدبإشث اس انذ انده إبل ع انج انصف تشتغتدج نتبف انشطب انغ إطفبء ؤ
اء زغا ف استغبء نذ ف انخشح انضش صجش يكى ػه يثم زض انذ تش نإه آ٣، ؛ ؼج25٢ؼ٥ف، ؛ اث3/35؛ غث٣ ٢143)اكي(، ػ ٥: 25ؼ٥ف، )اث «خض انغب ف انسشب
ث264٣ؼب، ؛ اث16/250؛ اث اث٣ الي٤ي1/101؛ ؼج202٣ى٤، ، اث15 ؛1/159؛ اث ىم1/487٣؛ ا
(471ب٣، اصف٥ب ا ث٤ي، هب ءو هياي ثا٢ د٥بج، هب اج٥ب ٣ب
ثى، آىب ي جب ى٤ د٥ي ي اب بوز ثب ب هببن فبق و ى ى
ز يي ا ثبؼ ث صيا ى آيي ى ىي، فب٤ب ب ثب لي
ب هى ث٥ ٥ؽب ه٤ ا ا وف٣ . ل ب ث سىبد دىاهشي ب هب
ا ث ىػر هى د٤ا ٤بفز، ى٤ي و آى ب ا ث ٢ هى فا هاي ب
ذ ى ىى٤ي ث ميا آا ي ..ا٤ي. ٢ ا٤ى ف٤ت ا ا ثو٤ي آبىثا
ب
٤ب
ب
/ى
43 /سبث
بش
13سفینه 93
134
ى فش ب فش ػبى فش لالى آ، و ع ى٤ي ى ثافهش ؼ
ى ب وثا٥وش ٥بى آ، ياى ٥ؽب ىب ا اػبثز وى٤ي ع ث ه
ا ؼفياى ظب اػشب٤ى ث شبى د٥بج ث٤ي ى٤ي ث اا ى٤ى ثى
ث٥ز ا ث جز و٥ي، ى ػ هى فغ ث ثبؼ ى كب٥ى ى ب٥٤ي ى ى٤
بي و٥ ى صج ب ا٤شبى مبث ى ب. و٥ي ى فشب ٥ ك٥ ثب فيا
ى ا ٥ س٥ى وي لؽؼ لؽؼ ا اػعب٤ د ثي ؿبلبى ثب و وى صج
!ثي ف ثي
6سستی تی تفاتی یاراى پياهثز. 4-2
سفبسب ز ػصا ف٤بى ال اهلل ػ٥ب ى لز ى٤ ث ث٣ فبؼ
ب يؼشش انمجة ؤػضبد انهة » سفبس٥ي؟ ى ا٤ ثب فى: ي و ؿا ى ثاث كك ث٣ ٣
؟ ؤ يب كب سعل انغة ػ ظهبيت زضة انئعهبو يب ز انغضح ف زم ؤث مل 6انه
نذ؟ ؛ 11/672؛ ثلا٣ اصفب٣ 656سج٢٤ اصب٢، ؛ 1/102 ٥:ؼج٣ 29)اث ؼ٥ف، «انشء سفظ ف
(234؛ ل٣٥، 297مي٢، اى ثب اى ثبا سابى ز، اى ياا ى٤، ا٤ ؿ فشب ز
فى 6هيا ا٤ي؟ دي؛ جىى از و ظبب ى كك ا ىاش
؟«ث فيا ازوصى ى اكشا اػبر » ثى:
شىی ایوای پيواى . تی4-3
ثي ا٤ب لج٣ ز ا٤ب ظب٢ ا٣ ياى سظب ث اال ا٤ب ثي٣٤
ا٤ب٣ ا م٥ف، ث٣ئ٣ فبق از، ٤ى٣ ا ػ الاف ى وىسب ، ىى٣
ال اهلل ػ٥ب ا٤ ثب فبؼ ى٣ ٤ب ػي سيا ا٤ب اشمبز ثى. ى د٥ب
او ؤششكتى ثؼذ انئب ثؼذ انئػهب فإ زضتى ثؼذ انجب ؤعشستى» فى: كصتى ثؼذ انئلذ
؛ 11/672؛ ثلا٣ اصفب٣ 1/102 ٥: ؼج٣ 30، )اث ؼ٥ف « ي ثؼذ ػذى كثا ؤبى ثؤعب نمو
د ؿا ثؼي ا ث٥ب ا٤ب الا ث آ، ) (234؛ ل٣٥، 297؛ مي٢، 656سج٢٤ اصب٢،
ى
ػ
٥بػ
هلل ا
ال
ا
رع
كب
ث٥ى
٢ آ
بي
د٥ب
٣ى٤
بؼ
ػى
ق فب
٢٥
135
ك٥ا عؽة ي٤ي د ا آ ىب٢ ثب اال ٤ب٢ وه هى ا
ا ثؼي ا ا٤ب ػمت ش٥ي؟ ؿ ب ىا٤ي؟ ؿا ثؼي ا آ د٥مي ثى ٣دب
ى ثؼي ا ػي د٥ب يب٤ب ل ٣ شي وب٥ ن ي٤ي؟ ؿ ثي
ىي(. ٣ا
. هاجزای سميف تی ساػذ4-4
ى، ٣ىا٢ ن آي، و ا و ػئ٥بر آ هى٣٤ ى سب٤ ب ى ا٤ ثب ىاشب
از و: ثؼي ا ، ا٤ اي ه٥ م وى ث٥شافشبى آـ و اسفبق ٣ اػبال
غ غ ىاى د٥غجثى، اثشيا 7ى كب٣ و ػ٣ 6كز او
بػي ػغ يي سب ػب٣٥ د٥غج ا ث٣ ١م٥فػؼ٣ ا اصب ا ؼب٤ف هع ى
آيي. هج ث ب آ ،ى لج٥ هىب شو وي. لش٣ ؼب٤ف ا شػ يي
وب ث ػب٣٤ ٥ي و ، ث ػغ اصب د٥شي ب بػ٤ و ٥ي ؿي ف ا آ
ثب ٤ىي٤ وشه وب٢ وىي ث ٢ ٥ و٥يي. اؼب بػ٤ غبت
ؿ ثب لبثز ىاشي ٥ؾ ويا ٤ ثب ى٢٤ ٥ا هع . يي
؛ ٤ؼمث3/102٣ ثوب٢ ؛1/55؛ اث كج 1/13؛ اث لش٥ج 4/1073)اث ب ث٥ؼز وىي ، ثب آبفشي ٣
(.2/294؛ اث هي 5/266؛ اث وظ٥ 5/189؛ اث اط٥ 17/55؛ اث ػبو 2/443؛ ؼج٢ 2/123
ثيا٥ و ؿا وب اصلبة د٥غج ث ا٤ؼب و٥ي و ػيب ا فا ها٥ ٣
وىي؟
صػتى خف » فب٤ي: ٣ ٤ياىهؽج فين ىثب ػز ا٤ ػ٥ب اهلل ال فبؼ اسا اثتذ
ا٢ س٥ ثب كز د٥بج فش ٣» ثا٢ ا٤ وب ػؼال ؿ٥ ى٥ آى٤ي و« انفتة
ؤال » فب٤ي: ٣ كعر ى ا٤ؼب ب ثب آ٤ سث« ث٥ بب ا٤ؼبى ى
(.49)سث: «ف انفتة عمطا إ خى نسطة ثبنكبفش
ا٢ ى٤ ا بػاب٢ دز ، ثب ث٥ب هؽبة ث اى٤ ٣ـ٥ ى وال
ىبى. كعر ٣دى وىسب٢ م٥ف، ػا اجبة دب ا٤ سؼئ ا ثال
ب
٤ب
ب
/ى
43 /سبث
بش
13سفینه 93
136
ؤصجست ث كذ» فب٤ي: ا د٥ي ٣ىهش د٥بج هيا، و اكا ن ث ادب
زدج ؤصجست إيبيت يمتصة ػه غش يب ]تك انص ظهى 6، فمذ انجكشة [ انه ف انتضم عب انج ف انتإم نكب ؤ ب ؤزذة كبت ػه زمبد ثذسة تشاتششع انه
انأثبس ي يخهة ؤسعهت ػهب شأثت فهب اعتذف انإيش ،لهة انفبق يكتة نئيكب انشبح ي زفظ ،انشمبق انشعبنة كفبنة فمطغ تش انئب ي لغ صذسب نظ ػه يب ػذ انه
صا ػبئذتى غشس انذب ثؼذ اتصب صل س ي فتك ثأثبئىانؤي ؤزش اط انكشة يب ف ي
؛ 745يا٣، ب٣؛ ك849؛ سج٢٤ اصب٢، 43/156؛ ؼ319٣؛ ى٣٤، 2/205)اث آة «انشبدات
(6/145بى٢ ا ىز فز ص٣ ا 6 ثى، د٥بج اي ٥ب غ كب٣ وصجق وى ى
٥ي ي از؛ آى اب ث ظ الغ ي! ث هيا ل ٤ب ؿبى ا و
د٥بج. هيا ثب ا ػ ى ؼجك ص٥زظ ى و ؼجك ىش ا٢
ػ ثي اكي بب٢ ىاز و ٢ ب وىي، سب ثب و٥ 7ـ )ا٤ ل( ثب ػ٣آ
فز او و ٣ ٢ بفمب سب ث كب دب ثى لظ اكشب ا٤ فش ب ى ى
و ا ثيثوش٣ ب ؿ ص٥جز اي ػ٣ ي ب و٥آا ى٥ب فش، 6د٥بج هيا
ؿ ٥وشيآي! آب ش ػي د٥ب هى ا )ثب د٥بج( ٣هىب ث ب
٣ ث كفظ بز دش٣ ب ب ىاىي! ؿ ثي ظؼ٣ ى ثاث ػي ا
اال ٥، ىثب ا ثي ف٤ت ى٥ب٢ فب٣ ا هىي. د ا د٢٥
ؤ ىي؛ ؿا و ػ٣ ى٥ا ديا اػياى ن وبف آب ا ٥ اػاضا٥ا
٢ وشف ػ ى٢٥ ث الوز بي از(. ب ى ػص
سالم اهلل ػليا . پياهذ فاق در والم فاطو5
ثب ػ ىا هياىاى٢ ثب ٣ ف ث ا ثص٥ر ال اهلل ػ٥ب فبؼ
٣، آ٤ي ػبؼ وى، ا ث كك ٣بب ا ى صر لع فش ث ػ٥ب بي ا
فب٤ي: ٣ى ا٤ ثب
ى
ػ
٥بػ
هلل ا
ال
ا
رع
كب
ث٥ى
٢ آ
بي
د٥ب
٣ى٤
بؼ
ػى
ق فب
٢٥
137
:وي ٣ب ا ا٤ ث٥ 7شب٤غ وب ى اب ػ٣ 7كعر
سى ؤ» انإي ذ نبنة يجط انش اػذ انجح انذ اع انشعبنة ل س انطج صػضػب ػ
انج... ؤال رنك ان انذ ثإيس انذب إ" سى خغشا ذ انسك ؤزك ؤ تجغ ؤ ف ننب ؤ ذ ثب ؤيب نؼش نمذ نمست (35)٤/"فب نكى كف تسك ؤي ال ذ إ فظشح س
ؼشف انجبطه غت خغش انجطه رػبفب يجذا بنك ء انمؼت ديب ػجطب متتح ثى ازتهجا ين ثى طجا ػ دبكى ؤفغب اطإا نهفتة خبشب ؤثششا ثغف صبسو عطح يب ؤعظ انإ
اد صذا خؼكى زصذا فب زغشت يؼتذ غبشى ثشج شبيم اعتجذ ي انظبن ذع فئكى
٥: 3233)اث ؼ٥ف، «ؤ هضيكب ؤتى نب كبس نكى ؤ ثكى لذ ػت ػهكى
؛ 16/234؛ اث اث٣ الي٤ي 1/109؛ ؼج٣ 129ج٢ آ٣، ؛ ؼ376؛ ؼ٣، 355؛ صيق، 118ػ٢)اكي(،
ث٣ 483ب٣، (1/493؛ ا
، سب آثش ي اي آب ثب٥ي و ث ػب ي ا٤ كىش٣ و ا٤ب ىز وى
آى، د ا آ ث ا٢ ث ثب ٣ اشظب ثب٥ي سب ثج٥٥ي ؿ طاز، د صج و٥ي ى
٢ ثي، )ث ػب٢ ٥( ه سب ثي٥ي )ث ػب٢ ٥( ا آ ب ا وب اي
وي، آ٤يب ا ش٥ؼ آـ ، آب از و ا ثبؼ ٤ب ىه ثي٥ي
ه ثب٥ي )او و ث اى هى ٥ي٤ي( ي آب ى اي د٥٥٥ب دب٤ اى
٣٤ و هاي آي، لير ب ثا٢ فشثا٢ ى٥ب٢ هى، لجشب ؽئ ثبي
ىاى، ) ثبر ثبى ب ا( ث ع و كياوظ ظ سؼي٢ ا ا ٣ شؼب٢
ػ٣ و فا٥ از ػب ا ب، ثبر ثبى ب ا( ث اشجياى٢ ا ظبب
ب ا ثبل٣ ٣ يا و٣ ا ث٥زو م وي، آ غجز ٣ ا٢ و و٣ ى اى، ث ا
ث ب ثبى! ث اي ب٤ي، د كر ػغ ب ا ى وى بثى ى و
ويا٥ ش٥ي؟ ا كك كز هيا ث ب ي از، آ٤ب ب ب ا اىا
و٥ ث كز هيا ) صاغ شم٥(، كب آى هىسب واز ىا٤ي؟
حيات هسلوااى. اتماد شذیذ سثت ت ر6
وي، ٣ث٥ب يي، ب ث٥ب٢ و ى آ فبر و فبؼ ال اهلل ػ٥ب ب٣
ب
٤ب
ب
/ى
43 /سبث
بش
13سفینه 93
138
آ٤ي ى ػاة آب و د٥ي ٣ا٢ ا ب بػ اصب ث ػ٥بىر ا٤ب ػي
٣ ىى ث ثؼي ا كي 7ث٥ب٢ ث س ؿ از؟ كعر ثىي: طب٢ ا
ػبئفة نذبك :فب٤ي ٣ 6د٥بج ى ثؼذ ؤ ػدتىلبنة نشخبنك نفظت ؤصجست انه
بح ختم فمجسب نفهل انسذ انهؼت ثؼذ اندذ لشع انصفبح صذع انم عئتى ثؼذ ؤ عجشتىاء "ثئظ انإ نم ص اء ػهى ف انؼزاة ى خبنذ انأس . يب لذيت نى ؤفغى ؤ عخط انه
؛ 374؛ ؼ٣، 354؛ صيق، 62؛ اث ػمي وف٣، 117)اكي(، ٥: ػ٢ 32)اث ؼ٥ف، (80)بئي/
ث٣ 16/233؛ اث اث٣ الي٤ي 91؛ ؼ٢٥، 1/108؛ ؼج٣ 62ؼج٢ آ٣، (481؛ ب٣، 1/492؛ اا ىاشب غعجبو، د ا آ و ى ا٤ؽ٣ صجق وى و ا ى٥ب٢ ب شف
آب ا اشلب وى، ث ى افىي. ؿ ز از وي٢ ٥ب ش٣ ثب٢
آ٥ غ سن هى ٥ د٥يا ي افىب ٥ ػي٤شب آب د ا
هشي فشب غعت اي ؿ ػ ز ه٥ ثي٢ ثا٢ هى»اب٢ فب٣
٣ ػاة ث٣ ٥ز ى ىب « دب٤ب يي ا ثي ه، ؼبة ٤ب ا٤ ئ
٥ز آ ا ث ى آب اهش ػب ا ث آب اي هاي ثى ٣٥ ئ
.٤وش. د ث٣٥ آب ا ث٤ي ه هى ى ا كز هيا ثبي
6ی فاطو سالم اهلل ػليا اس هافميي در تياات پياهثز ا . هؤیذات اس گزای7
٢ آه ػ جبوب ث اسفبق هب ث ير ا ب ى لظ 6د٥بج
ىاز و ث لط فبس، بفمب از و شظ فصز ثىي ٣ز ثى، ؿ باك
ا٢ وى، ا ٥ب هاي ثىاز. ثا٢ ث آي، آـ و د٥بج دب٤ث٥
و٥. ٣ثه٣ ا ا٤بس٣ و ى صل٥ق ثوب٢ ى٤ وشت ػب آي اوشفب
ثوب٢ اث بػ س٢ ثبث٣ ى ثه٣ ا ا٤ وشبثب بي صل٥ق
ا، ضشة ثؼضكى سلبة ثؼط»سلز ا٤ ثبثب ا٤بس٣ آي از، ى« ال تشخؼا ثؼذ كفبس
ثبي، ا ػ ا٤ ا٤بر: ٣ى ٥ ع ثب ؿي ؼ٤ك ب آ آي و ١
ف( اث ػ م ا، ضشة ثؼضكى سلبة » د٥بج فى:وي و ٣ا ال تشخؼا ثؼذ كفبس
ى
ػ
٥بػ
هلل ا
ال
ا
رع
كب
ث٥ى
٢ آ
بي
د٥ب
٣ى٤
بؼ
ػى
ق فب
٢٥
139
455/ ٥7ج اث٣ )اث ثؼع٣ ى ثؼع٣ ى٤ ا ثي( و)د ا ث وف ثى٤ي «ثؼط
/ 3؛ بئ٣ 442/ ٤9ؼ٣ ؛ اث486٣/ 4؛ س٢ 72/ 7 ىاى اث٣ ؛92/ 5؛ اث بػ 1/82 ؛ 349/ 20؛ ثوب٢ 9/430 كج اث
(.741/ 2؛ اث ثؽ 416/ 1؛ اث كجب 465ىاع ث ػ٤ فى ٣م ـ٥ ة( اث ػ اعتصت » :وي و د٥بج ى كؼ ا
ا ضشة ثؼضكى سلبة ثؼط» فمبل« انبط )ى ا بوز و، ذ «ال تشخؼا ثؼذ كفبس
؛ 455/ ٥7ج اث٣ )اث «ثؼع٣ ى ثؼع٣ ى٤ ا ثي ود ا ث وف ثى٤ي فى:
2/52٣ؼ٥ب٣ (.268/ 13؛ اث كجب 5/380؛ بئ٣ 1/81؛ 9/50؛ ثوب٢ 573/ 31؛ اث كج 1224/ 2؛ ىا
ػجب ػج٥ ا اث ج، ا٤ش٣ اى ي، ا ؼ٥يثس ا ا٤ب ى ا٣ د٥ب ع( ص٤ق
ثى ؤخز ثشخبل ي ؤصسبث رات » ثؼي ا صف ل فى: و كعسا د٥بج،
انا يشتذ ػه ؤػ ، ى يز فبسلتىمبثان رات انشبل فإلل ؤصسبث فمبل إى نى ضا يب ديت فى فهب تفت :فإلل كب لبل انؼجذ انصبنر ػغ اث يشى "كت ػهى شذ
ؤت ػه كم شء شذ" (117بئي/) «كت ؤت انشلت ػهى
ذ ٣ ا اصلبة ى ل ث ؼف از ؿخ ا ػب٤ب
ي ٣ي؟ ػاة ٤٣ ا٤ب اصلبة شي وؼب ٣ي، آب ٣لف
و، ثؼي ا ا٤ى آب ا سن وى٢، ث اػمبثب ثز ىي، د ب و٣ ا
آب ػ آـ س فب ىاى ثىى ث» ٤ و ثي صبق ػ٣٥ ث ٤ فز: ٣
دىب ا دىب هى ا ثذش٥ي. سب ى ٥بب ثى فش. فش و ا
جب ػم٥يسب ثى ؿ ا ٥ا٥يى س هى جب ػم٥يسب شى. س ث
؛ 3/83؛ اث٣ ٤ؼ٣ 10/187؛ ب4/2194٣٤؛ 8/554؛ ثوب14/136٢؛ اث كج ٥7/86ج اث٣ )اث ؿ٥ى آب٣
. (12/9؛ ؼجا٣، ؼؼ وج٥ 16/343اث كجب
ى يا ا٤ب و ٣ا٣ ي٤ي د٥بج طبثز ، ؼجك ا٤ ا٤بر
اىع ي، ثى ث كى هؽج١ ٣فمػ ػب اصلبة سي ا اوظ ،كؼ ا
٥ي. ٣ اسياى لا بب ثى و ى هؽ
ب
٤ب
ب
/ى
43 /سبث
بش
13سفینه 93
140
، صجر انشخم فب » ى( ـ٥ فىي: نغش ايت ي ثؼذ فت كمطغ انهم انظهى
«يؤيب غ كبفشا، غ يؤيب صجر كبفشا، جغ ؤلاو دى ثؼشض ي انذب لهم
٢ 3/143اب٥٥ )ؼجا٣، ي (11/127؛ شم٣ ي٢ 2/496؛ ٥ؼ٣ 12/334؛ م٢٤ 4/438؛ كبو ٥بثبى ت سب اش ا فا دبي، ؿيا و آىى ث ب٤ى ـ دب د ا فش
اط آب ت ؤ ثبي وبف، ؤ ثبي ت وبف. ىبى ى٤ هى ا
.في ػى ا ى٥ب ىن شب اي ث
گيزی . تيج8
٥ ث٥ب غ٥ طأ٤ى٣ ا ش٤ ٤ياىب٢ صي اال و ى ز اال، س
د٥يا٤ بفمب د ا د٥بج ثى و ٣ ئ فبق ى از اال لبث اىب٢ ىاش،
٥بج سؼ٥٥ ػب٤ب هالفز ا ٢٥ و د ي، ثبػض د٤ب ي اظبع ٥
، ؿيا ػ٢ ى 6ػ٥ب د ا كز د٥بج اهلل ال فبؼسغ٥٥ ىاى. وى ثى
صبئت اى ث اال، ىا فب٣ ا اي ياشي ا فاق دي 7ا٣ ثب ػ٣
ى ىاع فشي، اب ثب ث اي يان ػى، ى ٥ ير وسب ى فشب ى
٥ؾ فصش٣ ثا٢ سػ ىاى ث ػالت سن ا٤ اظبع ف ا٢ ىى ػ، ا
ثهىب ػىىب٢ لبث اىب ى لى٥ز ، ثا٢ آ٤يب يو٣ غ٥ ٤ثي
ث ػب٢ بى. بفمب
هاتغ ق.1387الج٣ وب، اجبث٣اؼث٥ ػ٣٥ ػب، ىاإك٥بءاىشت ، ؿبح ى، ث٣الثالغ شزح جالي٤ي، اث٣ اث. 1
اآلثاراث اث٣ ٥ج، ػجي اهلل ث لي، . 2 ؿبح ا، ، سلم٥ك وب ٤ف الر،الوصف فی األحادیث
ي ٤بض، –ىشج١ ا ق.1409ا
، ىا اىشبة اؼث٣، ث٥ر.اسذ الغات فی هؼزف الصحاتاث اط٥، ػ٣ اث اث٣ اى، . 3الكبرى البن بطةياهلل ث لي، اث ثؽ، ػج٥. 4 ، سلم٥ك ظب ؼؽ٣، ػظب األط٥ث٣، ٤ف ااث، اإلبانة
ا ٤بض. ةا٥ي ث ٥ف اص، كي اش٤ؼ٢، ىا ا اش٤غ، ا
ى
ػ
٥بػ
هلل ا
ال
ا
رع
كب
ث٥ى
٢ آ
بي
د٥ب
٣ى٤
بؼ
ػى
ق فب
٢٥
141
يؤعغة ، ؿبح ى، ؼ٥ت األؤغ، لمك صحيح اتي حثاى تتزتية اتي تلثاىاث كجب، لي ث كجب، . 5
نة نشعب .ق، ث٥ر1414، ا
نة، ؿبح ى، األؤغ آه ؼ٥ت، لمك حثل تي هسذاإلهام أحوذ، كج ث أكيكج، اث. 6 نشعب ا .يؤعغة
ك اث لي، . 7 ق.1391ؽجػبر، ث٥ر، ٣، االػتاریخ اتي خلذىاث هي، ػجي ا
از الوطالة فی هالة االهام ػلیاث ىم٣، اي٤ اث٣ اجوبر، . 8 ، ل، ؼغ إك٥بء اظمبف 7ج
ق.1415االال٥،
.1379، ػال، :طالة هالة آل أتی، اث آة بياى، لي ث ػى. 9 ق، ل
الطوائفاث ؼب ك٣، ػ٣ ث ٣، . 10 ق.1399، ث٣ ػب، ث٣ ب، الطرائف فی معرفة مذاهب
ظ٣تالغات الساءاث ؼ٥ف، اكي ث أث٣ ؼب، . 11 ٤ف ا . ، ا ، ث٣ سب، ل
، سلم٥ك ب لي ػؽب، لي ػ٣ ؼض، ؿبح ا، ىا اىشت االستذواراث ػجياج، ٤ف ث ػجياهلل، . 12
، ث٥ر.2000اؼ٥،
ػ االلبف حج٥ اجى٢، ا، سلم٥ك صؽف٣ ث اكي اؼ٢، لي ػجياىالتويذ، _________. 13
االال٥، ق.1387ا
، سلم٥ك ػ٣ ٢٥، ىا افى ؽجبػ ا اش٤غ، تاریخ هذی دهشكاث ػبو، ػ٣ ث ك، . 14
ق، ث٥ر.1415
اق لي، 7الوؤهييفضائل أهيزاث ػمي وفى، اكي ث لي، . 15 ، ك٥ صلق ك اي٤، ػجي ا
.1424ى٥ ب، ق، ل
اللغةاث فب، اكي، . 16 ال ليمعجم مقاييس ق.1399، ىا افى، ب ، سلم٥ك ػجي ا
٣٤، الج٣ وباالهاه السياس، ث اث لش٥ج، ػجياهلل. 17 اش٤غ. ، سلم٥ك ؼ ليا
بػ٥ اث وظ٥، . 18 ق، ث٥ر.1408، سلم٥ك ػ٣ ٢٥، ىا اك٥بء اشاص اؼث٣، الثذای الایاث وظ٥، ا
لمك ؼ٥ت األؤغ، ػبى ي، لي وب ل ث٣، ػجي ، سي اتي هاج، لي ث ٤٤ياث بػ، . 19
نة، اؽ٥ف ك اهلل نؼب ا نة نشعب ا اس ق.1430، ؿبح ا، د
، طالة ها شل هي المزآى فی ػلی لوله الحفاظ هالة ػلی اتي اتی٣، ث اث ى٤ اصفب٣، اكي. 20
ق.1412ػب، ىا الي٤ض، ، ث2٣ؽ
لي ب ، سلم٥ك ػجي اهلل ػ٣ اىج٥، لي أكي كت اهلل،لساى الؼزب اث ظ، لي ث ى،. 21
ب٣، ىا اؼب .ا ف، لب
ال٥ي، ىشج لي ػ٣ صج٥ق االى، ، سلم٥ك لي ل٣٥ اي٤ ػجيالسيز الثیػجياهلل، اث ب، اث. 22
1383. ق، لب
ب
٤ب
ب
/ى
43 /سبث
بش
13سفینه 93
142
داث ىاى، ٥ب ث األؼض، . 23 اس لي وب ل ث٣، ؿبح ا، -، سلم٥ك ؼ٥ت األؤغ سي أتی دا د
، نة نؼب ا نة نشعب ق.1430 ا
ي، ىا اأ شاص،، هسذ أتی یؼلى، أكي ث ػ٣اث ٤ؼ٣، . 24 ىك، ؿبح اف لمك ك٥ ٥ أ
ق.1404
األئمة، ػ٥ى ث اثى، ػى. 25 الغمة في معرفة ٣، ب ، ث٣ ب ، صلق ى لالسى، ٥يكشف
1381. ق، سج٤
ال، ثلاى اصفبى، ػجي اهلل ث اهلل. 26 ال هي اآلیات األخثار األل األح الن الؼلم الوؼارف ػ
اد، ةهستذرن سيذ اإلب ايى عغةسصل٥ق كي اثؽلى اصفبى، لي ثبل، ؤالساء إلى اإلهام الج
٤ف . ػؼ اهلل سؼبى فػ ا ، ل
، س أیاه 6الجاهغ الوسذ الصحيح الوختصز هي أهر رسل اهلل، لي ث إبػ٥ثوب٢، . 27
ق.1422، ؿبح ا، حالمك لي ٥ ث بص ابص، ؿبح ا، ىا ؼق اؼبػى٢،. 28 ، ث .ب ث٣ سب، ث٣ ،تاریخى شاسى اسالم اس یى ا لسوت ػجياى٤
سب. ب، ث٣ ػب، ث٣ ل، ىفش ابى٢، ث٣ ،الشزاء خطث شزح الثيضاء فیاللوؼ سج٢٤ اصب٢، لي ث ػ٣، . 29ب ػاى ؼف، ىا اغة اإلال٣ سي التزهذیس٢، لي ث ػ٣٥، . 30 .1998ث٥ر، –، لمك ث
نسذثةيكتجة ، ىى ب ، صلق ا٥ى، لي السقيفة و فدكػى ثصى، اكي ث ػجي اؼ٤، . 31 ، ا
. ث٣ سب، سا
العربيةػ٢،إبػ٥ ث كبى، . 32 اللغة وصحاح ، سلم٥ك أكي ػجي اغف ػؽب، ىا اؼ الصحاح تاج
ق، ث٥ر.1407ال٥٤،
ك اػ٣، ث٣ ب، ث٣ سب، ث٣ ػب.الوستذرن ػلی الصحيحييكبو ٥بث٢، . 33 ، سلم٥ك ٤ف ػجيا
كػجي اهللىا٣، . 34 ي اياا٣، لمك سي الذارهی، ث ػجي ا ىا اغ٣ ، ؿبح ا، ك٥ ٥ أ
نغؼدةاش٤غ، ا نؼشثة ا نهكة ق.1412، ا
بػ٥غزر األخثارى٤ى، ك ث لي، . 35 ق. 1427، ، ى٥ ب، ا٤ا؛ ل ، صلق ظ٥غ، ا
، سلم٥ك صفا ػيب اياى٢، ؿبح ا، الوفزدات فی غزیة المزآىاغت األصفبى، ك٥ ث لي، . 36
ب ق، ىك، ث٥ر.1412 يةىا ام، ايا ا
ق.1417، سا، ا٥ ؽجبػ ا، االهام ػلی تي اتی طالةكب٣ يا٣، اكي، . 37
از الماهسث٥ي٢، لي ث لي، . 38 .ة المم٥، ىا ايا ػةؼ، سلم٥ك تاج الؼزس هي ج
ق، ث٥ر، 1410، ؿبح ا، ىا افى ؽجبػ ا اش٤غ، الجاهغ الصغيز٥ؼ٣، ػال اي٤، . 39
.1420، ، ػبؼ ي٥ اللاهين ئمةالذر الظين فی هالة األ، ب٣، ٤ف ث كبس. 40 ق، ل
ى
ػ
٥بػ
هلل ا
ال
ا
رع
كب
ث٥ى
٢ آ
بي
د٥ب
٣ى٤
بؼ
ػى
ق فب
٢٥
143
اى حسيیب٢، ػ٣، . 41 ب، ث٣ ػب، ث٣ سب. ، ث٣تا وار
ق.1419اشبثؼ ؼبػ اي٥، ٣، ل، ا االالهستذرن سفي الثحاربى٢، ػ٣، . 42
سب، ؼف. ، ث٣يطجؼة زذسة، جاهغ األخثارؼ٢٥، لي ث لي، . 43
ش ث ػبؼ اوج، ىفش اشبار ا ، صلق غفبى، ػىهؼای األخثار ، . صيق، لي ث ػى44 الى اث
.1403، ي٥ ك ػ٥ ل ق، ل
ال ، ىفش اشبار المزآىالويشاى فی تفسيزك٥، ؼجبؼجب٣٤، لي. 45 ػ٥ ل، ػبؼ ي٥ ك ٣ا
1417. ق، ل
ف٣،ػجياؼ٥ي ث كي٢ ،لمكالىثيز الوؼجن، أكي ث ٥بؼجا٣، . 46 .1404الى، اؼ يكتجةا ق، صب، هسذ الشاهييي، _______. 47 ف٣، ؿبح ى، ا ق، ث٥ر.1417، سلم٥ك كي٢ ػجي اؼ٥ي ا ، صلق هب، لي ثبل، سع٣، ي.اإلحتجاج ػلى أل اللجاج، ؼجى، اكي ث ػى. 48
ؽجػبر، ث٥ر. ٣اؼبء االػالء، االػ، سلم٥ك وج تاریخ طثزیؼج٢، لي ث ػ٤، . 49
برمةدالئل اإلهاآى، لي ث ػ٤، ؼجى. 50 نجؼثة ، صلق ل ايا ا .1413، ثؼظز، اإلعالية يؤعغة ق، لنجؼثة، صلق االهالی، ؼى، لي ث ال. 51 ا .1414، فة، ىا اظمبيؤعغة ق، ل52 . ،٣ د الطيالسی، ٥ب ث ىاىؼ٥ب ىوش لي ث ػجي ال اشو٣، ؿبح ا، ، لمك هسذ أتی دا
. ػةؼ ؽجب ا .الماهس الوحيطف٥آثبى٢، لي ث ٤ؼمة، . 53 .1373اف، ثم اي٥ اشبثؼ ؼبػ ٣االال، ؿبح ا، االشزاء صحيفل٣٥، ػاى، . 54 ق، ث٥ر.1406، سلم٥ك لي فاى ػجياجبل٣، ىا اك٥بء اشاص اؼث٣، الوطأبه، به ث ا، . 55ال االفؼالوشاشم٣، ي٢، ػ٣ شم٣. 56 ب، م٥ك ٥ن ثى٢، سلالؼوال فی السي االل ك٥بس٣، ا
ق، ث٥ر.1409ار الجاهؼ لذؼ٣، لي ثبل، . 57 ظب، رر اخثار االئو االطارتحار اال ق.1403، ث٥ر، ىا ا لمك لي فؤاى ػجي اجبل٣، ىا إك٥بء اشاص اؼث٣، ث٥ر.، الصحيح الوختصز، ث الؼبع، . 58
، سلم٥ك لي ػجي ال٥ي ا٣٥، ؿبح ا، ار لي ػ٣ اهتاع االسواعم٢٤، اكي ث ػ٣، . 59
ق، ث٥ر.1420اىشت اؼ٥، ث٥ع ىا
نة، ك ػجي اؼ ج٣، سلم٥ك السي الىثزىبئ٣، اكي ث ؼ٥ت، . 60 نشعب ا ق، ث٥ر.1421، يؤعغة
ار الؼلیمي٢، ػؼف، . 61 ق، ؼف.1381، ؿبح ى، ىشج ال٥ي٤، اال
، ث٣ سب، ث٣ ب، ث٣ ػب.الوغاسیالي٢، لي ث ػ، . 62
، ىا صبى، ث٥ر.تاریخ اليؼمتیث٣، اكي اث اث٣ ٤ؼمة، ٤ؼم. 63
٥ط٢ اهلل ر فطاظا٣ حؿطذ ظطاء سالضرػ٥ ضف٥غ ػ٣ فالحـ ػ٥ا ؾطضذ ا
فاق٢٣ ا ٤ژ خژص٤اظ
الگگیری علیب ي ضريرت اهلل سالم زراء حضرت فرازمبوی شخصیت *1ضف٥غ ػ٣ فالح
ظط از او ذساس :حؿطذ ظطاء سال اهلل ػ٥ا چ ز٤ط ؼػ٥ چکیذ:
اتسس ت اتعاض ضاذر اسر. عاض ضاذر ات اازض ػا غزاس. ضاذر ا اظ آ حؿطذ
ا اتؼاز غز٢ واالذ ا٤طا ضا ساضز، صا ضاذر ٢ اظ س٢ ا احاق تط ١آز٣ ز
اس تز. تاتطا٤ اال ضاذر سال اهلل ػ٥ا ى اسر حؿطذ ظطاء آز٥ا ٥ع حسز ذ
ا٢ ازضاو٣ اا٣٤ ل اى. ضا٥ا ضاذر ا وا ٥سر؛ چطاو سى٣ ت اسسؼساز ز
اس افعا٤ص ٤اتس؛ ٤ؼ٣ ضاذس٣ اسر زاضا٢ طا ا٤ ضاذر حسز ٥ع ٣حسز اسر. ضا ز
ا اظ زػطت و تطازة ا٢ ؼطفر ظط٢ ػ٣ افطاز تطذضزاض٢ ػس تطذضزاض٢ آ
اتسس اسر. ضاتؼا فؿا٤ غز٢ آ حؿطذ زض طاح -ز٣٤ ػطفا٣ لطب تؼس لث٣
تطا٢ ،اظ غ تطذضزاض٢ اظ ما ػػر وثط٢ ،٤ غا٣رسف سس٣ ت٤ژ زض طح ا
ا زض زض ا٢ ح٥اذ تز اسر. اسفاع اسا
٥ط٢/اتؼاز غز٢ /ػ٥ا اهلل سال ظطاء حؿطذ ب: کلیذياش /ذمر ض٢/ ؾطضذ ا
ضفاػر./ زحسش الئى/ ػحف /ػػر وثط٢
اشگب تشبیت يذسط. * اغبی د اشکذ ػهو .اعتبدیبس د
145
مقذم
اظ سؼر غز٢ اظ ال٤ر زى٣٤ زطط٤ؼ٣ :حؿطاذ ؼػ٥
ضز عا تا زاضر ضاذس٣ و اظ آا اضائ ٣ ثا٤س اسظاضصا تطذضزاضس،
ا ساظاض تاضس؛ آ ا٢ سػص ؼ ت٥ ا اساضاذػ ؼ٥اضا
ا ػاضا٢ مااز٣اظ -ػ٥ا اهلل حؿطذ ظطاء سالاظ غ -تعضاضا
، تا طش اس. تاتطا٤ ػ ؼاضف آا ٥ع تؼؿا زااتطذضزاض تز
ا٢ ؼ ساظاض٢ ساضز. زض چ٥ اؾؼ٣، ا٤ سػص ثس٣ تط زػطت
. آ تا٤سر ز٤سا ذز ضا اغالح و٥ آ ضا اضزماءا٥٤ و ٣ ز٥
ز ضا ت حس ف زضن ػ ذ ١تعضاضا، چ لطآ اظس و طزث
اس.ا زم٥ زاز اسا
ا٣٤ اسر و ىاضف اتغ ؼ ضاذر ا زػطت ػم ا٤سا ضز
،تا٤سر تا ؼ٥اض لطآ سر سػ٥س ضز، ا٤ اتغغحر سم آ ٣
اتغلط واضتطز واضا٣٤ ظ٤طازاا٣٤ ضاذر وا آ تعضاضا ضا ساضس.
قض ت :ا٤ غا اسر. اظ آػا٣٤ و زػطت ؼػ٥ ١ا، حسز ت زػطت
حؿطذ اظ غ -آ تعضاضا ضاذرصا وا تطا٢ ا ضخ ساز اسر،
تاضس، قط٤ك ا٤ اتغ چاچ تا وساب سر ا اظ -ػ٥ا اهلل سال فاق
ػاا ٥ع تط ا،زطر٥ع غحر سم ا٤ ضاذر اػساز اسر. لات
واضآظز ػاضفا حمك اس٤طس اسر.
ضريرت ياکبيی ي پصيش مذام
ا، ٥اظس ىا ١ا زض ظا ١قض سسط، زض غاؼ اسا٣، ت
زض ٥چ ظا٣ ا٤ اوا٢ ثا٤س اسر. :اوا٢ غز ثاضن ؼػ٥
ا٢ او ت ػر اػا خژصزاس ازػا وس و ضز وس٣ ٣ سلف
سا
٤اظض
ا ض
/ز
43 /زات
اسس
13سفینه 93
146
ضاذس :تس٥اض، ٥اظ٢ ت واض غس٤س غز ساضز اتؼاز غز٢ ؼػ٥
ضس اسر.
زا ا٢ ظا ٣ و لطآ ضا اض كاتك ٥اظا خطسصا
سر اظ لطآ زفس٥ط ساسة ػػط ذز تا٤زاس ٣وطز آز٥ا ٣ زفس٥ط
٥ع ٥ حى غاض٢ اسر. ت :ت٥ر زس، زضتاض ؼػ٥ ا اضائ
تزب؟ فأی« فطا٤س:اس. حؿطذ ٣ت٥ر اظ ع لطآ ، ا7ػ٣زؼث٥ط اا
فبی یتب بکى؟ کیف . ای تفک؟ االػالو لبئ االیبت اظذ انبس يصبػالو انذی انغ انصذق، فأضنى أ انذك صيأش بیکى ى تتؼ؟ بیکى ػ
ض٤س؟ چطا اظ طز! وػا ٣»؛ «ػسد انیى انؼؽبسدى بأدغ يبصل انمشآ
ا٢ آ آضىاض اسر، طا ض٤س؟ خطچ ا٢ حك تطافطاضس حك حطف ٣
ض٤س؟ ضاس، چ طاا ت وػا ٣ چطاغا٢ سا٤ر، ضضطتا ا٤ى
چطا سططزا٥س؟ زض حا٣ و ػسطذ خ٥اثط ضا زض ٥ا ضاسر، آا ظاساضا
ا٢ ضاسس٣ غسالسس، خس تا٤س زض تسط٤ ٤م٥س؛ خ٥طا٤ا ز٤، ظتا حك
س٢ آب ضساتاس، ت و ت ا٢ ضسطا زطاظ لطآ غا٤طا ز٥س اس
ع اثالغ، ذكث ) «س٤طا ػ تثط٤س .(14/ تس 87
واذ س٥ط سر آ :ؼػ زح٥ ظس٣ ااا اساس تط ا٤
زاس زض ط ػػط٢ ساسة آ ػػط تاضس. ٣ -اس لطآ -تعضاضا ٥ع
ا٢ ساسة آا، خاسد ٠زاس تا واش زض س٥ططزا زض ػػطا٢ ذز، ٣
ا٤ خاسر٣٤ اثس اس.تا خطسص ظا ذز ت٥اتس. چطا و آا لطآ ػس
خص٤طز و اظ ػ زاص واف٣ تطا٢ زفس٥ط س٢ وسا٣ غضذ تا٤سر اظ ٣
ضس كاتك زح٥ اظ ظس٣ آا تطذضزاض ضش آا، ضض٣ ضاذس
ضأ٢ ت ا٤ غضذ، زفس٥ط غ٥ط اس. زضزاز اضائ كم٣ تاضس و آ تعضاضا
و زض لطآ ت ضأ٢، ا ت طا٤س. زفس٥طضس ت احطاف ٣ ذاس
147
ضسذ ٣ ضس، زض زفس٥ط زح٥ اظ س٥ط سر ااا ٥ع طزز اسر.
عصمت فبطمی
تط ا و كةت ػ٥ا، اهلل سال حم٥مر اتؼاز غز٢ حؿطذ ظطاء
چس اظ ما ثذ ط ٤ؼ٣وثط٢ اسر. ١ىطف ٥سر. آ حؿطذ، ؼػ
ضا اظ ط ا، اط اخسس ذكا ١ ػػر، ٢ثزس اا ى تطذضزاض
اسر، ؼطفر ا زض حس زػض وطز. وس٣ و اظ ػػر تطذضزاضغ ٣
ذا٥: زض ظ٤اضذ غاؼ وث٥ط ٣تطط٢ ٥سر.
کى ي انذظ ارب ػکى يکى ي انفت ؼشآػصکى اهلل ي انضنم »
.(167، ظ 1ق، ظ 1403ض٥د غسق، ) «انشجظ ؼشکى تؽشا
ضز ا٢ ٥سر و اظ ظا صضس زا ت اطظ ػػر، اط ذ٣٥ خ٥چ٥س
ؼػ اس اط وس٣ اسر. تؼؿ٣ خساضس طفسا٢ لطاضػس خطسص زطز٤س
تاضس، ػثض حى اسر زا ا ىس اط چ٥ اسر، خس اضظش واض
اسر. ٢ چ٥سر؟ غاب ضض
ال ػػر ض٤ط زض ؼطفر زاضز. ط اسا٣ زض ظس٣ ػ٣ اذس٥اضا
ػا طا، فطز٢ تاضس سر؛ ت ا٢ اظ ػػر ضا زاضازاس طحذز، ٣
ت حى رط چس سط ػك زاضز ا ٥ع ضاط ٥سرزاس فال اسسو ٣
و آا اساظز، چطا غ ذز ضا زاذ اسسرط ٣ ، ت ٥چس ػم طز ٣
فس زاذ اسسرط ضس، سا٢ تا واض ذز اسر تا زا غز ٣ ١ت س٥ػ
٥ اسا٣ و چ ذاس. ا الور ذز ضا ٣ ضس الور اسر.غطق
ض٥ا٣٤، لسضذ وطس٣ زاضز ذضز آ غة طي ػ زاضز فال از٠
ط اسا٣ و اظ ػم ،ظسغ ة ت آ از ض٥٥ا٣٤ ٣ ٥چ ضز، ت٣
ثاضس. چ ػ زاضز و ا٤ از، ا از وطس اسر ػ تطذضزاض
سا
٤اظض
ا ض
/ز
43 /زات
اسس
13سفینه 93
148
ا٣٤، طا تا طي ض٥٥ ضز ا٤ از٥٠طز و ذچ ػم زاضز، س٥ػ ٣
، ا٤ى ظساسر. صا آظازا اظ ض٢ اذس٥اض زسر ت چا ػ٣ ٣
زاس تعس. ٣
س زض ػا غز اسا ؼػ، چ اظ ؼطفس٣ اال سثر ت حؿض ذسا
س زسر ت ا ذكا ٣ تطذضزاض و ظس. ا٤اسر، زض خ٥طا ذسا
، تى ت اذس٥اض ذز ازب حؿض ضا زض حس وا تاضس زسر ا تسس ساس
سر -آ س خط٥ع اظ ؼػ٥ر ا وس.ضػا٤ر ٣ - و اقاػر اظ ذسا
اوتفبع مگبوی از عصمت
ا فغ اسا اسر و ػػر ا٤ تعضاضا ت غا، آا٤ زض ىس١
س تطا٢ اضزثاـ تا تز ا ضساس خ٥ا ذز ت آا زض اسااسر. ذسا
زس زا تس و لطاض طزتا٤سر وسا٣ اظ غس ساذساض ػا غز، ٣
ا٢ و زض ظط ذكا٣٤ اظ آا ا٣ ضا ت تساص تطساس. ت واسر، خ٥ا
ساض ف تط اساسا تساس تا اق٥ا ذاقط، زا ز٤ط اسا ظس، زض ػ، سط
وا ضا تا ٤م٥ وا تد٥ا٤س. ٥اظ ت ؼػ زض ػا ضا سؼازذضفساض آا
اخص٤ط اسر فا٤س فغ آ ٥ع ت غز، ٥اظ٢ واال ؼم اغساب
س سؼا ت خ٥اثط ذز ٣ ا تط٣اسا لم ال أعئهكى ػهی »فطا٤س: طزز. ذسا
ا٢ خ٥اثط( ت ٥چ اغط٢ تطا٢ ثذ »)؛ (23ضض٢/ ) «ال اندة في انمشبىأجشا إ
يب » زض غا٢ ز٤ط فطز: « ت٥ر ذز ذا ط زذ اذز اظ ضا ٣
نتكى ي أجش ف نكى .«٥ع ت فغ ضاسر و ذاسس ا٤ زذ»؛ (47سثأ/) «عأ
ػػر، ض٤ط زض ؼطفر زاضز آز٣ ت ط ٥عا اظ ؼطفر تاالزط ما
ضز.تطذضزاض تاضس اظ غا٤ا تطزط٢ زض ػػر تطذضزاض ٣
149
علیباهللادلة عصمت حضرت زراء سالم
.ػػر آ حؿطذ تس٥اض اسر و زض ا٤ػا ػا احػاء آا ٥سر ١از
حؿطذ فاق ،سسس اظ س٢ فط٤م٥ تا ت ضا٤اذ. زك٥ط ١ثاضو ١آ٤ طال
س قاضذ خاو٣ آا ت٥ر ضطز ضس اظ غ ا ػ٥ا اهلل سال اس و ذسا
اب »ضا اظ ط ضغس خ٥س٢ ا ذكا س٥ا ؾار وطز اسر:
؛ ظض اظ ا (33احعاب/) «شکى تؽیشایشیذاهلل نیزب ػکى انشجظ ام انبیت یؽ
:، اا حس ػسث٣ اا حس٥، حؿطذ ظطاءاا ػ٣ ،ر زض ا٤ آ٤ت٥
ض٢، )تاضس ٣ .(158، ظ 3ق، ظ 1422حاو ٥طات
ی ت يا یب فبؼ"زض ضأ زذسط ذز، و 6چ٥ سر حؿطذ ضس
تس زطز٤س تط ػػر حؿطذ فاق (32، ظ43ق، ظ 1404ػال ػس٣) " اب يک
طزؿ٣ ػف٥س، س٥س وس و ػا٢ تعض٣ ط ض٥د زالر ٣ ػ٥ااهللسال
اس. اس٢ ٥ع تط آ زأو٥س ضظ٤س
زض ،اسر ا٢ اظ ثسأ زا ؼاز زطى٥ه وطزحس٣ فرطضاظ٢ و زض ط سأ
اؼا٥، زس٥ حؽ تز ؼسمس اسر زض ساء ةػػر حؿطذ س٥س
.(83، ظ 6ش، ظ 1365ضاظ٢ فرط)ػػر قاضذ آ حؿطذ، غا٢ ضه زطز٤س ٥سر
ػ٥ا، زاضا٢ عس٣ لسس٣ زض لاة غضذ تطط٢ اسر. صا اهللسال فاق
اس ت ػػر وثط٢ ، آ حؿطذ ضا اس٥ حضاء مة زاز6اثط طا٣خ٥
.(96، ظ 1996)ات حػط ٥ط٣، اس سسز
ضز: ت ز زسس زمس٥ ٣ :فؿائ ؼػ٥
ػر ضأ ما تس آا، ز٤طا اسر تغفاز٣ و ٤ژ آ. 1
آا حس٣ زض غضذ ضضس ؼطفر زسس٥ات٣ ت ٤ا تسا زسر ٤اتسزاس ٣
طالث سا، تس٥اض اسن اسر.
سا
٤اظض
ا ض
/ز
43 /زات
اسس
13سفینه 93
150
ا واال لات ا٥ط٢ ٢ اظ غفاذ آ تعضاضا، تطا٢ اساز٤ط ١. زسس2
. ا ت٥اظ٤ س٥ط سر آا ضا زض ػ خ٥ازاسر. تا٤س اظ آ و٥
ضسار ال٤ر ٥ع زض ا٤ ترص ز اىا ا٥ط٢ اظ ػس٠ سف اظ
؛ (21احعاب/) «ة دغفی سعل اهلل اع نکى»فطا٤س: آاسر. لطآ وط٤ ٣
نک اػیی »زا٥س ط تاض٥س زض وال٣ فطز: ضا ٣ 7ا٥طاؤ٥
زاض٢ ٤طساا تا ضع، وضص، ػفر ذ»؛ «...عذاد ػفبسع اجتبد
ع) «اسساض٢ طا ٤اض٢ و٥س ؛ ٤ؼ٣ زسه ت غفاذ، س٥ط سر (45اثالغ/ ا
تػ٥٤س.
و ا ضا ت حط٤ آ حط ضا٣ ػ٥ا اهلل ظطا سالفؿائ رسع ت حؿطذ
٥طز. ا٤ ٥سر، اظ ما ػسا٣ غا٤ا س٢ ارام٣ آ تعضاض طأذ ٣
زسس فؿائ اض٣ اظ اتؼاز٢ اظ غز آ تعضاض اسر و فق تطط ػاز٢
٣ ت آا تطا٢ سا٤ر فؿائ لات ا٥ط٢ حؿطذ تس٥اضاس و زأس اااسر.
سؼازذ اتس٢ آز٥ا اط٢ ؾطض٢ اسر.
ػ٥ا طتـ ت لث اظ ذمر اهلل تؼاز فؿائ حؿطذ ظطاء سالتطذ٣ اظ ا
آفط٤ص، تطذ٣ طتـ ت ا٤ غا تطذ٣ طزثف تا سطا٢ ز٤ط اسر. زض ا٤
.خ حس ٥سض ت ا٤ س لس فؿائ ٣فساض ت قض اغا زض طزاظ٤
ری قبل از آفریىش خلقت و
ػ٥ا لث اظ آفط٤ص اهلل ظطاء سال فاق١ ما حؿطذزضتاض عر
و٥: اظ آا ضا زض ا٤ ػا ت٥ا ٣ ضا٤اذ سسس٢ زاض٤ و تؼؿ٣ ،وائاذ
:6اهللآس اسر و حؿطذ فطز: لا ضس 7زض ضا٤س٣ اظ اا غازق
س 6؛ خ٥اثط ذسافبؼة لبم ا یخهك االسض انغبءخهك اهلل س فطز: ذسا
ػ٥ا ضا لث اظ ذمر ظ٥ آسا آفط٤س. اهللسال ض فاق
151
اهلل اغی خهك دساء ةفبؼاهلل! فهیغت ی اغیب؟ فمبل: فمبل بؼط انبط؛ یب بی فهب خهك اهلل ػضجم آدو ػشظت .لبم ا یخهك آدو؛ ار کبت االساحس ي ػضجم
تؼؿ٣ اظ طز ت خ٥اثط ػطؼ وطزس: ا٢ ضس ذسا، ٤ؼ٣ فاق اظ » ؛«ػهی آدو
ا٢ اظ غس تطط اسر ! حؿطذ فطز: )چطا( فاق حض٤غس تطط ٥سر؟
س سؼا اظ ض ذزش لث اظ ذمر آز ا ضا آفط٤س؛ ا خ٥سس ت و ذسا
س آز ضا ذك وطز )سدس( فاق غضذ ضح تز زا ضا ت ا 8ا٤ى ذسا
«.طا زاز. ) تط ال٤ر حثر ا فطظساص اظ حؿطذ آز الطاض طفر(
)زضن ا٤ حم٥مر طى تز صا اغحاب طزة سا اهلل ل٥: ٤ا ث٣
زتاض سؤا . أی کبت فبؼ؟ لبل: کبت فی دم تذت عبق انؼشػ (وطزس ٣
وػا تزس؟ حؿطذ فطز: زض ح٣ اظ 8وطزس: ا٢ خ٥اثط ذسا! خس فاق
ػطش ا٣. تطا٢ تاض س سؤا وطزس: غصا٢ ا٤طا چ تز؟ حؿطذ فطزس:
س. «زسث٥ح ز٥ زػ٥س ذساق، ظ 1404ػس٣، ) لبنا: یب بی اهلل! فب کب ؼؼبيب؟ لبل: انتغبیخ انتهیم انتجیذ
.(4، ظ 43
ت ٤ژ تا اس ت اض -ف ا٤ كة زضن الؼ٥ر حم٥مر آ تطا٢ ا
تس٥اض طى اسر. ٥ى ا تا٤س ذز -ػ حس٣ زػطت٣حض٤ر ز٢٥
ظط و٥ زا تسا٥ ا٤ ضاس٣ ذز زػس٤سضا اظ ا٤ فؿا ذاضظ و٥ زض ضش
. چا ؼاضف ضا تسط زضن ا٢ ت اغحاب تؼؿ٣ اظو زض غسض اسال و٥
تزس و زضن ا٤ كة تطا٢ آا ذ٣٥ طى ثز.
زض حس٤ص ؼطف وساء ت ا٤ ذمر لث اظ آفط٤ص زػط٤ح ضس اسر.
ال عباتی! ای يب خهمت عبء يبی یب يالئکتی یب عکب :اهلل ػضجمفمبل»
هکب ال ف یجشیبذشا الیذس بکيیشا ال شغب يعیئ ال فهاسظب يذدی ال لشا
.(89ق، ظ 1412قط٤ح٣، ) «انزیى تذت انکغبء خغیغشی اال فی يذب الء ان
سا
٤اظض
ا ض
/ز
43 /زات
اسس
13سفینه 93
152
زض آ٤اذ ضا٤اذ تس٥اض تط ا٤ ذمر اضاض ضس اسر، اظ غ زض حس٤ص
ػهی يذذ ةصالانیى خهیال نکثش اهلل ػضجم ابشا زب اخا» :فطا٤سؼطف و ٣
.(34، ظ 1ق، ظ 1416غسق، ) «ام بیت صهات اهلل ػهیى
ػاء ا تطذ٣ اظ سسس لات لث تز ا٤ احاز٤ص غة طز٤س و
وس و زضن حم٥مر ما تس آ حؿطذ تطا٢ ا ى زس ٥ع الطاض
ةا فعم انغیذ»٤سس: س٥ا فطظ ٥٣سر. تطا٢ اسساز زوسط حس
. (سظی اهلل تؼبنی ػب)انضشاء ةفبؼ عیذ غبء انؼبنی ال یغتؽیغ ادذ ا یذیػ ب
بسی بخنب سا ان 6ي سعل اهلل بعؼنب ي يکب ػظی يمبو کشیى. فی بن: ف ةيی یغعبی يب اغعبب. فی سای بعؼ ةا صهی اهلل ػهی آن لبل: فبؼ
ذء انذیب انی انؼبنی ػهی االؼالق ي باغعبب اغعبی. نزانک فی افعم غبء
ت » ؛«جبع االيك ؼشا ببه. افعم انخ6ب جضء ي سعل اهللانمیبو انغبػ؛ ال
زاس ػا( سطض ظا ػا٥ا وس٣ ٣ زؼا٣ اهلل ضؾ٣ظطا ) فؿ٥ر فاق
ا٢ اظ ا خاض اسر، اال٣٤احاق خ٥سا وس، چطا و ا زاضا٢ عر ػظ٥ ما
فطز: 6غز ضس ذساسر. ت غر آچ تراض٢ ضا٤ر وطز و خ٥اثط
و ا ضا ت غؿة آضز. آچآضز ا٢ اظ اسر، طا ت غؿة ٣ فاق خاض
ذط آضز طا ت ذط آضز ا ضا ت چط زض ضا٤ر ز٤ط٢ آس اسر:
صا ا تطزط٤ ظا ػا٥ا ت قض كك اظ ضطع ز٥ا زا ضظ ل٥ار اسر.
تاضس و ت اغاع ار تطزط٤ ٣ 6اسر، چطا و ا غعئ٣ اظ ضس ذسا
.ررلاذ اس
٣ ٤سس س٥ح٣ ٥ع زض ما حؿطذ فاق سال اهلل ػ٥اس٥ا وسا
تذل اکشو ي اذ یا فبؼ انضشاء ی اجم ي ا تشیش انیب االعب»٤سس: ٣
ػ٥ا ما٣ االزط اظ آ زاضز و سسا٢ اهلل فاق ظطا سال» ؛«دػهیب انغش
ا ٢ زط اظ آ اسر و ضطح حا ر٣ ت س٢ ا اضاض وس طا٣زاض٤
153
.(3، ظ 2014س٥ا وسا٣، ) «ضا تطاساس
فبؼ »ضحاز اظ ٤سسا س٣ سض٢ زض مس وساتص ت ا ظ٤ة حى٥
ب سعل ای اتیب انذخل فی دیبتک یب عیذی، ات انتی لبل فی»٤س: ...« انضشاء
بعؼ يی، ي آراب فمذ غب ا عبب: فبؼبی ال یتأثش اهلل انزی ال یؽك ػ ان
اظ اضز ضس زض » ؛«، فبؼ عیذ غبء انؼبنییادبب فمذ دبی ي اآرا
6ظس٣ ز ا٢ سطض ، ذف زاض؛ ظ٤طا ز وس٣ سس٣ و ضس ذسا
طزز ٤س اظ سثة ٤ا سة سأضط ٣ و اظ ض٢ ا٢ فس سر ٣
ض ا٢ اظ اسر، ط وس ا ضا آظاض زس ت ق اذ فطز: فاق خاض زضتاض
حس طا آظضز ط وس ا ضا زسر تساضز ت قض لكغ طا زسر زاضس
.(87، ظ 1994ضحاز، حى٥) «اسر. فاق سطض ظا ػا٥ا اسر
ا ذكخ٥اثط طا٣ اسال و ذز زض احاز٤ص سؼسز چا ،اسر اهللا
اظ ا٢ػ٥ا ٥ع خاض اهلل سال فاق ظطاء .سسس ت ا٤ حم٥مر زػط٤ح فطز
ا ذكػ٥ا ٥ع اهلل سال ظطاء حم٥مر آ حؿطذ اسر. خس فاق ات )اهلل ا
و زض حس٤ط٣ حؿطذ فطز: اط ثز اسر. چا (269 ، ظ3، ظ 1379ضط آضب،
س ػا ضا ذك ٣ ثز 7( اط ػ٣نالک نب خهمت االفالکوطز )ذسا
س س ا ز ػ٥ا اهلل سال ظطاء وطز اط فاقطا ذك ٣ذسا ثز، ذسا
خسس٢ زاضز. ٤ه ؼا٢ وطز. ا٤ حس٤ص، ؼا٣ تس٥اض تس ػمضا ذك ٣
اهلل سال ظطاء ثذ ى آ اسر، تا فاق ١ازا آ ا٤ اسر و ال٤ر
٥ع زضاسر. ػ٥ا اهلل سال ظطاء قا٤ زى٥، فا ٤اتس؛ اسكػ٥ا ازا ٣
اب ات يی ة!فبؼ یب»ذكاب ت زذسطش فطز: خ٥اثطقثك آ و حس٤ط٣
آ٥ع ثز، تى ٤ه حم٥مر ا٤ سر٣ زؼاضف .(32، ظ43ق، ظ 1404ػال ػس٣، )« يک
سؼا٣ تا ػظر زض ذمر آ حؿطذ تز.
سا
٤اظض
ا ض
/ز
43 /زات
اسس
13سفینه 93
154
تجلیبت عرشی ایه جبوی
تطا٢ ت ز ضز فؿا٤ آ حؿطذ آچ طتـ ت ا٤ غا اسر اظ
. اضاض ٣ و
تحذث مالئک ايل.
ال ،«يذذث» اب عیت فبؼة»اضز ضس اسر و فطزس: 7اظ اا غازق
انالئکة کبت تبػ ي انغبء فتبدیب کب تبدی يشیى بت ػشا، فتمل: یب فبؼ
التی نشبک » یب فبؼ« ا اهلل اصؽفیک ؼشک اصؽفیک ػهی غبءانؼبنی»
اکؼی فتذذثى یذذثب، فمبنت نى رات نیهة: أنیغت « اعجذی اسکؼی يغ انش
انفعهة ػهی غبء انؼبنی يشیى بت ػشا؟ فمبنا: ا يشیى کبت عیذة غبء ػبنب،
ض٥د ) «ػض جم جؼهک عیذة غبء ػبنک ػبنب، عیذة غبءاالنی اآلخشی ا اهلل
حسض ا طفر، تس٤ فطزس: ا٤ى فاق 7اا غازق»؛ (200، ظ1376غسق،
زس تط آ حؿطذ ثـ ٣و الئى ا٣ اظ آسا غر اسر
تا ا٤طا ٥ع سر ظزس حطف ٣ 3اكض و تا حؿطذ ط٤ زذسط ػطا
س سؼا زطا ت ضاسس٣ظا٣ الئى ت ٢ فسس: ا٢ فاق .فسس ٣ ذسا
ا٢ « ساذس اسر ز ضا تط ١ ظا ط ز غا تطزط٢ زاز. كطتطع٤س
وسا ضوع ا ضوع، سػس ا ت طوتطا٢ خطضزاضذ لذ »فاق
زس ا٤طا تا حؿطذ فاق سر ظ ٣ تا ا٤طا حطف خس فاق .«و
فسس، زا ا٤ى ضث٣ حؿطذ ذكاب ت الئى فطزس: ط حؿطذ ط٤ ٣
زذسط ػطا تطزط٤ ظا ػا ثز؟ الئى زض غاب ػطؼ وطزس: )ا٢
س ش تز، زض حا٥فمف س٥س٠ ظا ضظاض ذز 3اا ط٤فاق!( ى ذسا
155
ػػط ا سؼا ضا ضا س٥س٠ ظا ػػط ذزذ س٥س٠ ظا ػا اظ ا
.«ذمر زا آذط آ لطاض زاز اسرآچ زض ا٤ حس٤ص ضز زأو٥س اسساز اسر، حسض تز آ حؿطذ
اسر. اط آ حؿطذ حسض اسر تاتطا٤ اظ ػ٣ تطذضزاض اسر و
ز٤طا اظ زسسطس٣ ت آ ػاغعاس.
ديم. مصحف
حؿطذ زاضا٢ ػحف٣ تزس و ػ زض اظ ،ضا٤اذ سسس ت زػط٤ح
زسسطس ز٤طا و سط٤ آ حازش ض٤سازا٢ ػا اسر، زض آ
( )ػع او زض عز غاحة اط :ػحف طزآض٢ ضس زض عز ائ
زط ت ػحف حؿطذ خطزاذس ضز. )زض فػ ز ت قض ططح ساض٢ ٣
.ضز(٣
عرشی آن جبویفضبیل
. ايلیه شخص يارد در بشت1
٥ ضرػ٣ اسر و زض ل٥ار، خا٢ زض تطر تط اساس ضا٤اذ، حؿطذ ا
ضرع فطز: 6صاضز. زض حس٤ط٣ خ٥اثط طا٣ ا٣ ٣ ةم انجیذخا
.(110، ظ 12ق، ظ 1424سم٣ س٢، )ة فبؼ
شفبعت از شیعیبن ي ديستبن. 2
ا خ٥طا ضس، زسس ػال تط ا٤ى ذز اضز تطر ٣حؿطذ آ
7ضؾا وس زا آا ٥ع تا ٢ اضز تطر تطس. اا ذز ضا ٥ع ضفاػر ٣
فؽى فؽب (ػضجم)اهلل ال ةابتی فبؼ یتی عا»: 6اهلل لا ضسفطز:
ا٣ قس٣، )« بسب ي اني ادب .(294ق، ظ 1414ا
اا اس زذسط ضا فاق »فطز: 6ذسا ت م اظ ضس 7اا ضؾا
سا
٤اظض
ا ض
/ز
43 /زات
اسس
13سفینه 93
156
س )ػعغ( ا٤طا حثاص ضا اظ آزص غ تاظ زاضس صاضس؛ چطا و ذسا
« غسا وس» فاق « غسا وطز»ػطب ت ؼا٢ رفك زض غ« اسر.
تاضس. ٣« فاق»اسر. و صوط آ ٥ع «تاظزاضس»
بششی؛ فهک ػذ أ! ةیب فبؼ»: 6اهلل ض حس٤ص ز٤ط٢ آس اسر: لا ضسز
بی بؼث مک ! ن اةؼی. یب فبؼفشتک شیؼتک فذبیاهلل يمبو يذد تشفؼی فی ن
، شفؼا فی کم يبغط نک غبصب نک يب اخشج اهلل ي انبس ااهلل کم يهک لش «بذاب
اهلل سال ذكاب ت حؿطذ فاق 6ذسا ضس»؛ (518، ظ11ق، ظ1414ػا٣، حط ض٥د)
س ضأ عر ػ٥ا فطزس: ا٢ فاق ژز تاز ز ضا و عز ذسا
ا٢ اظ آ زسر؛ تطا٢ زسسا حث٥ ض٥ؼ٥ا ذز ضفاػر وطز خسس٤س
ضفاػسر زض حك آا خص٤طفس ذاس ضس.
س اظ وسا٣ و تا ز ا٢ فاق! اط زا خ٥غثطا فطضسا مطب ذسا
ضفاػسطا خص٤طفس ز ضا غػة وس، ضفاػر ا٤س ) زض٣ وس حك
س سؼا آا ضا اظ آزص ػصاب غ ػاذ راس زاز(. راس ضس ذسا
اشراف بر صحى قیبمت. 3
غثطئ٥ ػ٥ا ت غح ل٥ار زسسض احسطا زىط٤ اهلل ضز فاق سال
ت آ حؿطذ ضاس ز٤ط٢ تط ػظر ضأ آ تعضاض اسر. زض حس٤ط٣ خ٥اثط
ق ي بل یفبؼة ػه یمبم ابتت بيةیانم ویارا کب »فطز: 6طا٣ اسال
، ربب ي ؼخؽبيب ي نؤنؤ س یانجب يذبج انج ، لائب ي انضيشد االخعش ب، ػهیب لب ي س یشی ظبشب ي ببؼب دشاا بلتتبی ببیانغک االرفش ػ
ببؼب ي ظبشب، داخهب ػف اهلل، خبسجب سد اهلل، ػهی سأعب تبج ي س، نهتبج نیبلت، یعیء کب یعیء انککب انذسی فی افك عبؼ سکب، کم سک يشصغ ببنذس ا
انغبء، ػ ییب عبؼ انف يهک، ػ شبنب عبؼ انف يهک؛ جبشائیم اخز بخؽبو انبل، یبدی بأػهی صت: غعا ابصبسکى دتی تجص فبؼ بت يذذ.
فال یبمی یيئز بی ال سعل ال صذیك ال شیذ، انب غعا ابصبسى، دتی تجص
157
فتضج بفغب ػ بلتب، تمل: -جم جالن–فبؼ فتغیش دتی تذبری ػشػ سبب «.انی عیذی، ادکى بیی بی ي ظهی، انهى ادکى بیی بی ي لتم نذی»
یب دبیبتی اب دبیبی! عهیی تؼؽی، اشفؼی » -جم جالن-اهلل فبرا انذآء ي لبم
«.تشفؼی، ف ػضتی جالنی، نبجبصی ظهى ظبنى
«.انی عیذی! رسیتی شیؼتی شیؼ رسیتی يذبی يذبی رسیتی» فتمل:
ب يذب ای رسی فبؼ شیؼتب يذب» :جم جالن -فبرا انذآء ي لبم اهلل
دتی تذخهى 3فیمبه، لذ ادبغ بى يالئک انشد، فتمذيى فبؼ« رسیتب!؟
.(32، ظ 1389ض٥د غسق، ) «انج
3ظ ل٥ار تط خا ضز، زذسط فاقفطزس: آا و ض 6ضس ذسا»
ز قطف ضز ر ظاط ٣ا٢ تطس٣ اس ا٢ اظ ال حا٣ و ساض تط الزض
ال١ آ حؿطذ ع٤ اسر اض آ اظ طاض٤س زاظ سثع ض خاا٢ آ
سطخ اسر. تط تاال٢ اظ ظطز سثع ز آ طه ذضث چطاص اظ ٤الذ
ا٢ اظ ض اسر و ظاطش اظ تاقص تاقص اظ ظاطش خ٥ساسر آ ال لث
سر. تط سط آ حؿطذ ا٣ ا ذاضغص ضحر زاذ آ ض ػف ا٣
زاغ٣ اظ ض اسر و فساز ضو زاضز ط ضو آ تا زض ٤الذ ع٤ اسر
غاة زضذطس فساض عاض ه اظ ا ٣ اس سساض٠ زضذطا زض افك آس
وس ظ غاة چح، آ حؿطذ ضا طا٣ ٣ضاسر فساز عاض ه ا
ر طفس اسر تا غسا٢ تس ا زض زسزض حا٥ى اض ال١ حؿطذ ض 7غثطائ٥
زس: سا ٣
6ذسا زذسط ضس3ظطاء ص ضا تط ٥س زا فاق١ا چطا ذ٤»
سا
٤اظض
ا ض
/ز
43 /زات
اسس
13سفینه 93
158
.«ػثض فطا٤س
٥سر ط آى خس زض آ ضظ ٥چ خ٥غثط ضس غس٤ك ض٥س٢
ا٣ مات ػطشػثض وس زض 3اس زا فاق چطا ذ٤ص ضا تسس
س سؼا چ٥ ػطؼ ٣ض اش خ٥از ٣ ا٤سسس اظ ال ٣ وس: ز ت ذسا
« . ض٢ و ا٢ ا ا٢ آلا٢ ! ت٥ وسا٣ و تط ظ وطزس زا
«ؼثزا! ت٥ وسا٣ و فطظس ضا وطسس حى ا.
س ػعغ سا ٣ ٢ زذسط حث٥ة ا٢ حث٥ث١ ا»آ٤س: آا، اظ غاة ذسا
ذا٣ ضفاػر ترا زا ػكا و، اظ ط و ٣! ط چ ٥ زاض٢ اظ
ذض و ١ ضز، ت ػعذ غال ذز لس ٣ا زا ضفاػسر خص٤طفس
.«ظاا ضا ػاظاذ ذا ز
وس: ػطؼ ٣ ػ٥ا اهلل سال خس آا حؿطذ فاق
٥ؼ١ شض٤ زسسساضا شض٤ ض٥ؼ١ ضا س٥س ! تا »
.«زسسساضا شض٤ ساضا و!
س وػا٤س شض٤ فاق ض٥ؼ١ فاق »فطا٤س: سا ٣ -غ غال -خس ذسا
.« زسسساضا فاق شض٤ ا٤طا؟
ضحر ىآ لر، شض٤ ض٥ؼ زسسساضا آ حؿطذ زض حا٣ و الئ
زض حا٥ى 3اس غ ذاس آس حؿطذ فاق ا٣ ا٤طا ضا احاق وطز
.«وس ١ آا ضا زاذ زض تطر ذاس فطز زض غ٢ ا٤طا حطور ٣
ىاذ لات زأ زض ا٤ حس٤ص ضط٤ف تس٥اض اسر و تؼؿ٣ اظ آا اظ ف
تاضس ذػغ٥اذ ال، ٣ضظ اسر. ا٤ى حؿطذ ساض ال ازضان ا ذا
ت ؼا٣ تس٢ زاضز و ا ا٢ آ، ضى ضا٤ آ اضاض ض
٣ . زا٥ آا ضا زضن و٥
159
ا٥ع اضس٣ اوطا احسطا تر غفا٤ى حؿطذ زض آ ضظ تا ػظر
٥ طا٢ حطط ٣اضز غح طس٥ ضسا آذط٤ اظ اث٥اء ضس ا
ط آ ذاس تز تط ما آ حؿطذ غثك ذاس ذضز، غس٤م٥ ظاض
اضاض ت غا٤ا ٤ژ آ حؿطذ زض اسما ثذ خ٥اثط ذاز ت ال٤ر
زض ا٤ػا غا٤ر ذاز سا٤ر غا٥ا اظ ٤ غز آ حؿطذ زاضز، و
غع اسر. چ٥ اسر ز٤ط ا ػاا٢ ا اظ ف و ا٤ ؼ ٥ع ػم
آ حؿطذ، كطح وطز ضازذ ا٢ ا٤ حس٤ص اظ غ زظ ترص
فطظسش، ذكاب ا٣ ت آ حؿطذ ضفاػسص، طا اظ ما ضف٥غ آ
س٢ غا٤ا حؿطزص زض زا٤ط ٥س٣ ظا سس٣ تعضاض زض زضا ذسا
زاضز.
گري ديم. فضبیل
مااذ آضاض ػ٣ ظط٢ آ حؿطذ زض سال،ترط٣ اظ فؿائ تا٢ ا
ح٥اذ ظس٣ ا٤ غا٣ اسر.
تاضس. خ٥اثط ذسا زض حس٤ط٣ آ مااذ ا٤ا ػثازذ حؿطذ ٣اظ غ
اسدب إ یإ ابت»فطز: لهبب ج یبب انی يشبشب، فتفشغت نؽبػت فبؼة يهأ انه
س سؼا لة غاضح زذسط فاق» ؛(139ق، ظ 1413قثط٢، ) «اهلل تطاسس٣ و ذسا
سال اهلل ػ٥ا ضا زا ػك غزش اظ ا٤ا وطز اسر اا ا ذز ضا
زاض٢ حؿطذ، ازب چ٥ ذا .«تطا٢ اقاػر ػثازذ ا٣ فاضؽ ز
٣ حؿطذ، ػفر حؿطذ، زالش حطر حؿطذ، لاض حؿطذ، ساز ظ٤سس
، 6اذس حؽ حؿطذ اظ ضس اخص٤ط٢ حؿطذ، اقاػرذسس٣وضص
آاذ ت قض و٣ 7اقاػر حؽ آ تا٢ تعضي اظ ا٥طاؤ٥
حظاذ ظس٣ س٥ط ػ٣ آ تعضاض، ضازذ تط ػظر ما غا٤ا
سا
٤اظض
ا ض
/ز
43 /زات
اسس
13سفینه 93
160
ض اس اظ آ حؿطذ ت٢ زاضز. اظ س٢ ز٤ط احاز٤ص ضا٤اذ ت ٤ازا
طا اظ ػ افط ا٤طا زاضز و حسض١ طض ؼطف آ ػا ٤١ژ ذكث
سطضاض اظ ؿا٥ ػا٣ ؼا٣ تس طا تا وطف حما٤ك اسر.
گیری وتیج
اظ غا٤ا٣ فطاظا٣ ،ز٥ تطذضزاض٢ اظ ػػرت :ؼػ٥
تطذضزاضس. تط اساا زض ق اػػاض سا٣ ؾطض٢ اسر زا ضرػ٥ر
آا ضا ضز اوا٢ لطاض زاز ساسة تا ظا ذز س٥ط سر آا ضا
ا٢ ظس٣ ذز لطاض زس.
ت 6ذسا ط اساس ضا٤اذ سسس اظ س٢ ضسحؿطذ فاق ظطاء ت
اس. ٤ژ ظا، ؼطف٣ ضس ػا٥ا تسز ا٢ ػػر وثط٢ س
ػ٥ا زض طاح ذمر اظ اتسساء اهلل ظطاء سال ضرػ٥ر تطغسس حؿطذ
حا تسط٤ ذاك سث ا٢ ػا زض حطط وثط٢، سسز٠ذمر ض٢ زا اس
٥ا٢ ا٣ اسر. ا٤ سسا٤ اث٥ 6اوطذك ا ٤ؼ٣ خ٥اثط ا صاء ا
٤ژ ساا تاالذع ٥سر ط ؾطضذ ض٢ آضز آز٥ا ت
اذ فؿائ آ تعضاض. ا٤ ٥ط٢ اظ تطو ٥ؼ٥ا ت آ حؿطذ تطض
٥ط٢ ثا٤س ط٤سر، تى چ تط٥ط٢ ضا اظ سط اسسحثاب زفطػ تط
س٥ط٠ اظ ض طا٢ ذضض٥س ػاساب اط٢ حس٣ ؾطض٢ اسر.
تا٤سر تا زلر ضز زغ لطاض حؿطذ وال ضا٣ ٢ ضا ٣ ظس٣ آ
س ضس. سؼازذ ذضثرس٣ آز٥ا زض زض طاح ظس٣ اظ آ تطزاز
ت٤ژ حؿطذ غس٤م :ز سطا ٥سط ٥سر ط تا زأس٣ ت س٥ط ؼػ٥
. ضساض حاؾط تا ؼطف٣ ض آ تعضاض زض غسز ا٢ اظ اتؼاز غز٢ قاط
تطآس اسر زا تا ا٤ػاز حساس٥ر اضثاذ اىا ا٢ اظ آ تعضاض ضا٣
161
تطا٢ ا٤ تطا٤س.
مىببع
. لطآ وط٤
. ع اثالغ
ق. 1403، زػح٥ح ػ٣ اوثط غفاض٢، غاؼ سضس٥، 1، ظ عین اخببر الرضبض٥د غسق، . 1
، حمك، حز٢، حستالط، ػغ اح٥اء اطماف االسال٥، 7امیرالمؤمىیهمىبقب وف٣، حس ت س٥ا، . 2
1381.
ق. 1422، زاض اح٥اء اطاش اؼطت٣، ت٥طذ، مستذرک الصحیحیهحاو ٥طاتض٢، . 3
.1365، ؼاضف، 6، ظ تفسیر کبیرفرط ضاظ٢، ات ػثساهلل حس ت ػط، . 4
ق. 1416، ؤسس زاض احػ طماف، الشرایععلل ض٥د غسق، حست ػ٣ ت تات٤، . 5
. 2014، :طط ؼاضف ا ت٥ر، سس زحم٥ماذ فبطم زرا، يتر فی غمذوسا٣، س٥ا، . 6
7 . ، . 1994، سس اض٢، زطك، وبراض الرسبل االسالمیضحاز، حى٥
.3، ظ 1379ػال، ، ؤسس المىبقبات ضط آضب، ات غؼفط حس ت ػ٣، . 8
.1389، چاج ظائط، تر ا، امبلیض٥د غسق، . 9
ق. 1413، اسطاضاذ تؼطر، دالئل االمبمقثط٢، حس ت حط٤ط، . 10
ش. 1361، غاؼ سضس٥، معبوی االخببرغسق، حس ت ػ٣، . 11
ارػس٣، حس تالط، . 12 ق. 1404، اسطاضاذ افاء ت٥طذ، بحبراالو
ق. 1412، ؤسس االػ٣ كثػاذ، ت٥طذ، المىتخبفرطاس٤، حس ػ٣ قط٤ح٣، . 13
اعق المحرقات حػط، احس ت حس ت ٥ط٣، . 1996، ؤسس اطسا، ت٥طذ، ص
الی اللئبلیاحسائ٣، ات ات٣ غض، . 14 ق. 1403، كثؼ س٥ساطساء، ع
ق. 1424، زاضاىسة اؼ٥، ت٥طذ، کىسالعمبلا، سم٣ س٢، ػالء اس٤ ػ٣ ات حس. 15
ق. 1414، :، سس آ اث٥ر يسبئل الشعیض٥د حط ػا٣، حس ت حس ت ػ٣، . 16
ق. 1414، زاضاطماف، امبلیقس٣، حس ت حس، . 17
ؿبىق/ فجذالحؼي عبلقـ ثش توبم صبى ػالم اهلل فلب ثشتش حضشت صشا فجذالقضض موبس
تخللى هغبلقبت شآى حذج سفينهىللبه ظ پظؾ» 43دن، ؿوبس بصػبل 180ـ 162، ف 1393، تبثؼتبى «ىبعوب
بر تمام زنان سالم اهلل عليها برتری حضرت زهرا
(1418 – 1338) ؿبىقلقضض ثي هحوذكذ موبس هنشث فجذا
هزذد آل تح: ػذحؼي حؼ
*1تشرو: فجذالحؼي عبلق
ثش :چکيده اخش اػت، دس اي گيتبس ث ذ الم اث ب ال تؼي دس ػبل اص هحذحبى ثضس ؼذ
شح ربهـ التشهز ه ضةاثي فشث هقبىش دس تبة فبس پشداصد. هقبىش دس آى تبة، االحر ـث
ابت ىضبئل حضشت ىبعو، اىضلت آى حضشت سا سد شد فبـ سا اص ا ضوي ثحج دس هسد س
ثشتش داؼت اػت.
ثش اػبع احبدج كحح ادل ػ ث ظ اثي حزش فل ض ث و ػخبى ؿبسحبى موبس
حبس دس هـل ا دس ىتح الجبس، اثرقيش عحب ، دذگب خد ثةالذي صسـ دس االرب، ثذسفؼال
اى سا 3سا تأذ شد ثشتش ىبعو صشا ذ. حبثت هثش توبم ثب
صشا ها کليدواژه ثش/ فبس -: ىبعو االحر )تبة(/ فؼال، اثي ضةاىضلت / فبـ/ هقبىش، اث
.حزش/ ىتح الجبس )تبة(/ حذج، دسا
آصاد اعالهی، ادذ علم . * ای داشگب دکتش اشجی دس لن، د اشگب [email protected] تذمیمبت عض یئت علوی د
ى صب
بم تو
ش ب ث
ل ف
هللم ا
ال ػ
شات ص
ضش ح
تش
ثش
163
مقدمه
فلب ثش توبم اهلل ثشتش حضشت ىبعو صشا ػالم اص هؼبئل هسد تر هحذحبى،
ثباى ربى اػت. دس هبى هحذحبى ؿق، اي هغلت ثذى اختاله پزشىت ؿذ اػت.
احبدج كحح پبهجش دس هبى هحذحبى تؼي، ثؼبس اص آب هغلت سا ثش اػبع
ل ؿوبس پزشىت اذ. هخال ثشتش حضشت هشن ب اص آب دس اي هسد اػتخب صد اذ،
اص داـساى –اذ. دس اي گيتبس، ؼذ وؼش پبهجش سا هغشح شد فبـ ثشتش
اي ثحج سا هغشح شد ذ الم اثثش اثي فشث هقبىش –هقبكش ال تؼي اػت
سا هسد ؾش شاس داد اثتذا دس تيضل هبى دختش وؼش پبهجش، تشدذ شد، ػپغ
اػت. اىضلت وؼش پبهجش سا ثشگضذ
ث ل اص 182–162ف14اكل هبل ث صثبى فشث دس ـش فلم الحذج ؿوبس
هزذد ث تح حؼي آلؿت موبس ثشگشىت ؿذ ػذ بح ـذ الؼاحتبة چ
تقل آى پشداخت اػت.
ب هحذحبى دس اص اخجبس هبثـ تؼي دذگبؼذ دس اي پظؾ، چذ گش
ؼي ب فلن الحذخ ت د ىضلت حضشت صشا ثش هجب ؿؿشح آب سا دس هس
تذفةالشآى الم هقبىش دس د تبثؾ: احبم ذ. ثذي تشتت، ث ثشسػ اسصبث ه
ـذ. التشهز هاالحر ثـشح ربهـ
ب فلو ؽاكل هضؿ، دس صه اسائ سثذي س، اي گيتبس، رذا اص اوت
آذ. دس اسصبث احبدج سؽ روـ هبى احبدج هتقبسم ض ث بس ه
ثبس ؼذ دس
كذ حؼ موبس هنشث الذي فجذالقضض ثي هحوذ فاله هحذث اثالؼش روبل
ل ػبل -هحذث ثضس ال ػت -عز وش دس ؿش 1338دس هب روبد اال
عز دس دبس هنشة دذ ث ربى گـد. دسع هذهبت سا دس هنشة آهخت دس
ل ػب
بصس
وب ؿ
ن/د
43 /تبث
بىؼت
13سفینه 93
164
ثشا اداه تقلن ث بش سىت. دس اي هبى ث فلن الحذج فال اتوبم 1355ػبل
تش تالؽ فلو خد سا دس ثبة آى ػبهبى داد. پغ اص ثبصگـت ث ظ بىت ثـ
وش 1418سرت هب 15 عز دس آزب ض ث تح دس اي هسد اداه داد تب ا دس
دسگزؿت دس وبى دبس دىي ؿذ.
ثحخب هبؽشات رذ 7عبلت اث ثي فل دس ثبة هحجت ال ثت ث ظ اهبم
ثب اكت داؿت.
هبل اذلؼ هقبىش دس تبة خد اص رول چذ پبػخ ث الم اثثش ثي القشث
ؿشح ػي تشهز( احبدج ىضبئل سا هسد ابس، تأل، تضقو –االحر ضة)فبس
تخيو شاس داد اػت.
ب( آهذ اػت. اي تبة بدداؿت)هزوف « الؼاح»ب موبس دس تبة پبػخ
كيح بت ىشااى دس ثبة تيؼش حذج تبسخ هضفبت دگش 579ضخن دس
ث پببى ثشد اػت. 1394ؿقجبى 17دس ثش داسد دس تبسخ
ثش دگش كحبث 7دس ثبة ثشتش فل -االختبسات - موبس دس تبة دگش خد
االفبدح ثغشق دذیث الظش الی علی هذه تبة دگش خد )ا دس ت ػخي گيت،
گذ. ( ث تيلل دس ثبس آى ػخي ههذسد دس ؿوبس ػم فلم الحذج –عجبدح
، پؾ اص اي د گيتبس اص ا تشرو شد اػت: هتشرن اي هبل
احذ تشاى ػي فل، تشاى: داـگب آصاد تاتش حذج مذش، دس هزوف: .1
وش ثد اػت( 1410)اكل آى، هتي ػخشا ا دس وبؾ لذى 1380ؿوبل،
تشرو ثخؾ هؼبئل حل اليضبئل، اص تبة –بت دس ثبس احبدج ىضبئل .2
ث ل اص تبة 212 –199ف 8الؼاح. اكل آى گيتبس دس هزل فلم الحذج ؿوبس
323 – 314ف 11الؼاح ا آهذ اػت تشرو آى دس هزل اهبهت پظ ؿوبس
ضةاثثش اثي القشث هقبىش دس تبة ا )فبس اػت. آى گيتبس ض پبػخ ث المآهذ
ى صب
بم تو
ش ب ث
ل ف
هللم ا
ال ػ
شات ص
ضش ح
تش
ثش
165
االحر دس ؿشح كحح تشهز( اػت.
صشا ىبعو ثبة ثشتش حضشت ؿد دس هاى تشرو گيتبس اص موبس فشض
هتـش 182تب 162ف14الحذج ؿوبس اى ؿت اكل آى دس هزل فلمثش دگش ثب
هزذد( اىضد اػت. تشرو دس ثشخ حؼي آلب سا هح هتي )ػذ ؿذ ثد. پبس
هاسد رج تشاس داؿت، تلخق ؿذ فجبسات دفب ىشااى ض بدذ گشىت
تب پذ هقب لوبت، هحيػ ثوبذ. ؿذ
هتي
(8)هضهل/ " تجتل إلی تجتیال"هقبىش دس تبة احبم الشآى دس تيؼش آ القشث اثثشاثي
ؼذ: ضوي ثحج خد ه
ثد، ق: ثب هغـ اص هشداى ثد. "ثتل"اػت هشن فزساء اص هلبد آى، »
ىبعو دخت پبهجش سا ض ثتل بهذ، ثذاى س دس ىضلت، دي، حؼت ؼت،
اذ، گش هبى هشدم اختاله ثد. اي ػخ اػت ؿق ػبختاص صبى دگش ثشذ
اػت ذام ثشتشذ: ىبعو ب فبـ. الجت اي هؼئل هن ؼت، ش د دس دبت
.«االتش اػت داذ ذام ثشتش ثتش ه ذ. خذاوبىراللت، ربگب اال داس (332ف 4)احبم الشآى د
دس ثشاثش اي ػخي ثبذ گيت:
بؿذ، رب ت ق سػل خذا دس ثشتش ىبعو ثش توبم ثباى ربى سػذ ث
سا ثش ب دگش ػت و ػخيهبذ. اي ػخي، ل اليلل ا ثشا اختاله ثب و
چذ. ه
خان اي هغلت سا ـبى دن. دس اي گيتبس، ه
س ش گش سا ثذاى گـد، خد ثش ثخب ؿشححزش دس اهشن، اثي الحيبػ ؿخ
گذ: ه
هبذ، دس ثشتش هبى ىبعو هقذ ؿذ اختالى هاذ: اروبؿ ثش اىضلت گيت»
ل ػب
بصس
وب ؿ
ن/د
43 /تبث
بىؼت
13سفینه 93
166
.(136ف 7)ىتح الجبس ثـشح كحح الجخبس د « فبـ خذز اػت
اي اروبؿ دس ؾش هي كحح اػت. چ هشد صى هؤه سا ؼضد پغ اص حن
خذا سػل دس اهش، ثبث دس سد آى ثشا خد ثگـبذ، ث ثب ا هؼئل هسد
اؽ فذش اؼب اوبؾ ضقو ذ، هگ واختاله اػت. چي بس سا
ػؼت داؾ ا اذ رل ا گؼتشد ثبؿذ. صشا اختاله تز إفوبل اذـ دس
س ش ؼ ث عشه چي هاسد اػت دلل آى ثش هب سؿي ؼت؛ ثذي
ـبذ. اؽ ا سا ث ػ ه ؿد اذـ هتوبل ه
تذم "ػخي دگش، هلذا الم كشح پبهجش اي هؼئل سا سؿي ػبخت اػت. ش
اػت خذاذ هتقبل، هب سا اص آى ثبص داؿت، هؤهبى سا ث گشدى "ثش خذا سػل
لذ دس ربب صبد بدى دس ثشاثش لف حضشتؾ ىشا خاذ اػت. اي بفذ
آذ ثبذ هنتن داؼت. ث بس ه
ذ: ت هاي هذفب سا حبثپشداصن ك هاى ث ل
دذ ىبعو ػشس صبى رببى اػت فبـ ض دس . سابت ـبى ه1
هزوف اي صبى رب داسد.
آسم، صشا اػت. هي دس ازب ثذى إػبد ه اي حت اص چذ عش ثبى ؿذ
رش اذ، هـسذ كحت حذج سؿي اػت. لزا بص ث اىشاد تخشذ شد
ػذ ؼت. ىبذ ػذ، آى اػت هب سا ث ؿبخت كحت ب ضقو هؼتذ ثشػبذ. اهب
: سات ؿذى حذج دس كحح ذ، هخال هبص ضاثظ ل هب سا اص ثبى ػذ ث
ثخبس هؼلن، ب ل حذج ثب ثبى ضـ آى اص رت كحت ضقو. اي هب سا اص
گ فول ؾبى حذج ض ثذس حبى ذ؛ ثذي هرش ػذ دس توبم حبالت، يبت
اذ. شد
یب فبعوة! أال تشضیي أى »اص فبـ: پبهجش دس ثوبس ثذاى دسگزؿت، ىشهد: .1-1
ى صب
بم تو
ش ب ث
ل ف
هللم ا
ال ػ
شات ص
ضش ح
تش
ثش
167
«؟تکی عیذح غبء العبلویي، عیذح غبء ز األهة، عیذح غبء الوؤهیي
ا ىبعو! دػت ذاس ػشس ثباى رببى، ػشس ثباى اي اهت، ػشس
ثباى هؤهي ثبؿ؟
ح اػت گشچ ثخبس إػبدؽ كح»آسد گيت: (156ف 3)دحبن دس هؼتذس
1. رج ض ثش الم حبن كح گزاؿت اػت.«اذ هؼلن بسد
خیش غبء العبلویي اسثع: هشین ثت عوشاى، آعی ثت : ». اص اثشش: پبهجش ىشهد1-2
«هضادن، خذیجة ثت خیلذ، فبعوة ثت هذوذ
ؿبػبذ: هشن، آػ، خذز ىبعو. ثتشي صبى ربى سا چبس تي ه پبهجش،
آسد ثب (377 – 376ف 4)د االكحبة فةاي حذج سا اثي فجذالجش دس االػتقبة ى هقش
ثي هحوذ سبؿ، اكجل، اص اثالث فجذالول ثي ػيبى، اص بػن ثي اي ػذ: فجذالاسث
2اص ثذل ثي هحجش، اص فجذالؼالم، اص اثضذ هذ، اص اثشش.
العبلویي ثعذ هشین ثت عوشاى غبء ة عیذحفبعو»لل، هشىفب: اث ثي . اص فجذالشحوي3–1
« خذیجة ثت خیلذ آعیة ثت هضادن
ىبعو ػشس صبى ربى اػت، ثقذ اص: هشن، آػ خذز.
ل سا (391ف 6)الولو، دؿج اثي اث بت پـي ساتؾ شد اػت. الجت هشػل اػت،
دذ. ثش اي هضوى ؿبدت ه
یب فبعوة! أهب تشضیي أى »ث ىبعو ىشهد: 3ح. اص فبـ: پبهجش دس حذج هؼبس4–1
«فضذکت -أ عیذح غبء ز األهة -تکی عیذح غبء العبلویي
االطبثة ج 1. اعت 673ص 4دس کتبة یض آهذاعتیعبة ج 2. لجبهع 633ص 4دس ا اذ. عیعی دس الوعجن الکجیش آسد ای دس عجش ادوذ دس هغذ اعت. ایت شذ اظ یض س اص عشیك
اعت. ای کشد ا گ لظغیش طذت آى س الذظبت عوش ششیف ثب دضشت فبعو . 3 ا کشدى پیبهجش دس آخشیي ص سدلت خد دذیث هغبسح هشثط ث ج ا خجش ا اعت ک س فبعو اد د
فبعو خذیذ. )هتشجن(. پیبهجش هی پیذد اعت ک ث فبعو خغتیي کغی اد ک ایشبى خجش د ث گشیبذ، آگب
ل ػب
بصس
وب ؿ
ن/د
43 /تبث
بىؼت
13سفینه 93
168
ا ىبعو! دػت ذاس ػشس صبى ربى )ب: ػشس صبى اي اهت( ثبؿ؟ ىبعو
خذذ.
ساتؾ «هغذ فبعوة ثت الشعل»دس ثخؾ (196ف 6)د اثداد عبلؼ دس هؼذ خد
1شد اػت.
دغجک هي غبء العبلویي هشین ثت عوشاى خذیجة ثت خیلذ ». اص اغ هشىفب: 5 –1
«فبعوة ثت هذوذ آعیة اهشأح فشعى
چبس ثب اص توبم صبى ربى )دس ىضل وبل( يبت اػت: هشن خذز ىبعو
آػ.
، (157ف 3)د هؼتذس ، حبن دس(703ف 5)د ، تشهز دس ػي (135 ف 3)د احوذ دس هؼذ
2اذ. ي حجبى دس كحح خد ساتؾ شد، اث(377 285ف 4)د اثي فجذالجش دس االػتقبة
اذ. رج ح اػت، گشچ ث اي ليؼ بسدحبن گذ: ثش هجب ثخبس هؼلن كح
ت. ل شد اػ (50ف 1)د ض اي ؾش سا پزشىت اػت. عحب ض دس هـل احبس
ىبعو ػشس صبى اي اهت ػشس صبى ربى اػت، فبـ ض دس اي فوم .2
رب داسد.
أهب تشضیي أى تکی »ىشهد: ح. اص فبـ: پبهجش ث ىبعو دس ضوي حذج هؼبس1–2
اإلػتزاى، تبة ، 79ف 8)د اي حذج سا ثخبس «. عیذح غبء الوؤهیي أ عیذح غبء ز األهة
، تبة ىضبئل 98ح 1904ف 4)د هؼلن (حتبة ثذء الخل، ثبة فالهبت الج 247ف 4البع؛ د ثبة هي بر ثي
اذ. هب ث ليؼ هؼلن آسدن. سات شد (فبعوة، ثبة ىضبئل ثةاللحب
صاسی، »اص اثشش: پبهجش ىشهد: . 2-2 فبعتأرى اهلل فی صیبستی إى هلکب هي الغوبء لن یکي
«. فجششی أخجشی أى فبعوة عیذح غبء أهتی
سربل (201ف 9)هزوـ الضائذداي حذج سا عجشا سات شد سربل آى ث گيت خو
اى(، هغلن )ج کتبة 77ص 3ثخبسی )ج . 1 ل73ح 4794ص 4االعتیز ب دس فضبئ ص آ ا ل م ث ج ( اعت. 474 –467ص 6الخوغ آهذاالطبثة ج 2 . لخوغة ج 673ص 4دس کتبة ا ل دس فضبئ ایت شذ اعت. 477 – 476ص 6اص جبثش س مل شذ
ى صب
بم تو
ش ب ث
ل ف
هللم ا
ال ػ
شات ص
ضش ح
تش
ثش
169
كحح ؼتذ، ثزض هحوذ ثي هشاى رل اثي حجبى ا سا تح شد اػت.
بى اػت خد، ػشس ثباى ثـت اػت ىبعو دخت ػشس آػوببى صه .3
گشد. ي كيت رب هام الوؤهي فبـ دس فوم ا
ؿذ فبـ هثش ؼب داسد تشي ذ سا تشي سد ػگي اي گش احبدج ثلل
سا واس دس بس پبهجش ىبعو سا دس بس فل ث فاى اهبم رب دذ.
دذ. توبم ثباى ثـت شاس هىبعو سا دس ػبدت سىقت، ثشتش اص اي لف،
-هبذ ىظ ربل ػشؾ ب بكج ث بى رب ثشا ػخي هخبلو ثب وثذي ػ
گشداذ. اص آى س ه اوبى،
وؼشاـبى تخلق ثخسد، ث ؿد فوهت وشا صبى ثب اي ق ػجت ه
ؿذ. اثي حضم ث تجقجت ا، بى، اص و خبف فبم ثشتش هػل آا ث گ
داسد، ث ا هقبىش اثي حضم سا دؿوي هثب 1اذ. ث اي هغلت تـجج شدهقبىش
گذ. ثذي س، هقبىش اثي حضم، ثب هغبلج ثذى دلل دس هزجؾ هرت
هسد ؾ دگشاى اذ غب وشا ؿذدس اي خ سد هختلو،رد هخبليت دس ها
اذ. شاس گشىت
تاى گيت اص ه : آبپشػذذ - ػ كى ثد - الذي ػج اص ت
اي »گذ: اذ؟ ا دس پبػخ ه اص خذز فبـ ثشتش اص ىبعو وؼشاى پبهجش مش
جش سا ث فلت وشا ثب پبهجش دس بثل تر اػت. چي ؼ وؼشاى پبهػخ مش
« داذ. چي ػخ ػبظ هشدد اػت توبم كحبث هاؽ دس ثـت، ثشتش اص دسر
.(173ف 7)ىتح الجبس د
اثهحوذ اثي حضم گذ اي ػخي،»ؼذ: هش الحيبػ پغ اص ل اي ػخي ها
. )وبى(« ثد ىؼبد الم، ؽبش اػت
ایجب هی 1. دس لیظ علی دمیمت»یغذ: یغذ للتعظین ب التظغیش یظجی، ال .«الوعبفشی
ل ػب
بصس
وب ؿ
ن/د
43 /تبث
بىؼت
13سفینه 93
170
ثت، اي سگشدا، ثشدت اص بح التو ثب رد احشاه، ادثبس، اثيؿگيتب!
ثب ا اگش اله سا وؼبى ثب ػخي پـي ا سا سد شد اػت؛ػخي اثي حضم
ؿد. ض هتوؼ ههزت هشاد خد ثجذ، ث وتش اص اي
اي ػخي سا ذ ضم، حن هبػخ اثي حتو اي ػخي سا پزشىت دس پ اثي
خبتن، ثبالتش اص هبم گش پبهجشاى، هبم وؼشاى پبهجشث دلل ثشتش پبهجش خبتن ثش د»
1چ ؼ گيت اػت. «پبهجشاى اػت
ن، آى سا اص چذي رت تو وذاػتبى ؼت ت هب دس هسد اي الضام، ثب اثيالج
ا وشا وؼشاى پبهجش ثب حضشتؾ، تجق فشض اػت دان، اص رول ثبعل ه
اكبلتب، چب دس هسد پبهجشاى سػالى اػت. اي ث هقب اىضلت آبى دس ستج
الزیي آها اتجعتن رسیتن ثئیوبى، » هبت اسصؽ ثبؿذ. صشا خذا تقبل ىشهد:
. (21)عس/ « لن هي شیء کل اهشیء ثوب کغت سیيالذمب ثن رسیتن هب ألتبن هي عو
ثل ذه اص ل الم اثي تو آى اػت ثگن: هقبىش اص خغب اثي حضم
ا ضقو دس ثبس اي خغب سا حت ىشد عجـ خ فذتجقت شد اػت.
تب گزاسد، رب ثحخ دگش پزشد. ثقذ اص ا ا سىؾ سا الجت داسد، و ال
صذ. خذاذ، هي ت سا اص آى ثشا خزالى ه تشي هخل اػت هبذ. اي سػب و
دس اهبى خد گشد.
آذ: ه ا هتي پذ حذج دس اي ثبة، دس پ
اص ام ػلو ام الوؤهي: پبهجش سص ىتح ىبعو سا ىشاخاذ ثب ا زا شد. .1–3
ىبعو گشؼت. آگب ثب ا ػخي گيت ا خذذ. پغ اص سحلت پبهجش، فلت گش
أخجشی سعل اهلل أ یوت، فجکیت. ثن أخجشی أی عیذح »خذ سا اص ا پشػذم. ىشهد:
.«غبء ال الجة إلب هشین ثت عوشاى، فضذکت
ص هجوعایي ع 1. ا ا هذتی پیش دس یکی بی هخغ خي س الذ دیذط هجد دس کتبثخب ام.
ى صب
بم تو
ش ب ث
ل ف
هللم ا
ال ػ
شات ص
ضش ح
تش
ثش
171
دذیث دغي »سات شد گذ: (513ف 5تشهز د )ػيحذج سا تشهز دس ػي خد
ام ليؼ سخ دهـ آسد ثب اي اختاله دسفؼبش ض دس تب اثي«. غشیت هي ذرا الج
«فلن أعألب عي شیء دتی تفی سعل اهلل»ػلو گذ:
«. افضل غبء ال الجة خذیجة فبعوة هشین آعیة»فجبع هشىفب: ثي . اص فجذاهلل2 –3
حزش دس ؿشح ثخبس گذ اثي بد كحح آسد، چب حبىؼحذج سا ؼبئ ث إػ .(543ف 6)ىتح الجبس د
بس خظ س صهي ـذ پشػذ: حبن ث اي ليؼ آسد : سص پبهجش چ
ل أفلن. ىشهد: داذ اب چؼت؟ ه افضل غبء ال الجة اسثعة: »گيتذ: اهلل سػ
«، ... تب آخش حذجخذیجة ثت خیلذ، فبعوة ثت هذوذ
اذ. رج ح اػت گشچ ثخبس هؼلن بسدحبن گذ: إػبد اي حذج، كح
. ض: هؼذ 497ف 2)الوؼتذس فل اللححي د ذ ق الوؼتذس ؾش حبن سا تأذ هدس تلخ
لخوغة؛ ىضبئل 378ف 4د ثة؛ االكب322، 316، 293ف 1احوذ د . (175 – 174ف 3د ا
عیذح غبء العبلویي هشین، ثن فبعوة، ثن »اص عش اثي فجبع هشىفب سات ؿذ اػت:
.(376 285ف 4)االػتقبة، د « خذیجة، ثن آعیة
.(168ف 7الجبس د )ىتح 1حزش گذ: حذخ دال ثش تشتت ثبؿذ، اػتاس ؼت اثي حبىؼ
حؼي اص دسآسد اص هػ ثي فج لجش( گذ: اص صثش، اص هحوذ ثيفجذا اثفوش )اثي
عیذح غبء العبلویي هشین، ثن فبعوة، ثن »اهلل: فجبع گيت: بل سػل ثياص شت اص ا
(376 285ف 4)االػتقبة د «خذجة، ثن آعیة
اػت. اثداد ض آسد اػت، اص گ سات شد اىضاذ: صثش ثذي اثي فجذالجش ه
فج، اص شت، اص اثي فجبع هحوذ، اص اثشان ثي هحوذ يل، اص فجذالقضض ثي ثي فجذاهلل
عیذح غبء ال الجة ثعذ هشین ثت عوشاى فبعوة ثت هذوذ، » سػل خذا ىشهد:
.لیظ ثثبثت. 1
ل ػب
بصس
وب ؿ
ن/د
43 /تبث
بىؼت
13سفینه 93
172
«خذیجة آعیة اهشأح فشعى
سد آ بد هتي حذج وي اػت. سات دساىضاذ: كحح دس إػ اثي فجذالجش ه
.)االػتقبة، وبى(ن ثي فج اػت هػ ثي فج اص اثشا
اى زا هلک لن یضل االسع لظ لجل ز اللیلة، اعتأرى ». اص حزي: پبهجش ىشهد: 3–3
الذغي الذغیي عیذا سث أى یغلن علی یجششی ثأى فبعوة عیذح غبء ال الجة، أى
.«شجبة ال الجة
؛ 391ف 5احوذ د )هؼذاذ تشهز آى سا حؼي داؼت اػت. احوذ تشهز ساتؾ شد
6؛ ض القوبل د 190ف 4االلبء د دلیة؛ 151ف 3. ض ثگشذ: الوؼتذس فل اللححي د 660ف 5ػي تشهز د
فؼبش، اثي اثي حجبى دس كحح خد، اثي ذ: سب،هت گ (.102ف 7 د 218 – 217ف
اذ ثضاس اص اثشش ساتؾ شداذ. ض گذ: عجشا، اثي زبس، رشش اص حزي آسد (.111ف 7 د 221ف 6ض القوبل د )
غبئن الذغي الذغیي عیذا شجبة ال الجة، فبعوة عیذح ». اص اثػقذ، هشىفب: 4–3
.«إلب هب کبى هي هشین ثت عوشاى
اذ سربل آى سربل كحح ثخبس ذ: احوذ اثقل ثب ػذ آسدخو گ
. (154ف 3، الوؼتذس فل اللححي د 201ف 9الضائذ د )هزوـ اذ. حبن ض سات شد اػت لنهؼ
ثـبستت ذن؟ هي اص پبهجش ؿذم . اص فبـ: فبـ ث ىبعو گيت: آب 5–3
عیذات غبء ال الجة اسثع: هشین ثت عوشاى فبعوة ثت سعل اهلل خذیجة ثت »ىشهد:
.«خیلذ آعیة
حبن ساتؾ شد كحح داؼت رج ض ؾش حبن سا تأذ شد اػت. (.185ف 3)الوؼتذس فل اللححي د
ذ. وي هذاس آهذ ثذى ؿ، اىبد تاتش هاحبدج ىشاا دس اي ثبة،
ل ؿذ، دس اي گيتبس بى اػت.
ن پغ اص اي و، ىشد هلو پذا ؿد دس اي حت رذال گوبى و .4
ى صب
بم تو
ش ب ث
ل ف
هللم ا
ال ػ
شات ص
ضش ح
تش
ثش
173
ؼبء القبلوي اػت. حذ ىبعو دخت پبهجش، ػذ
دس داذ، دس حبله –ثغس هغل –گذ: چگ ىبعو سا ثب توبم ثباى ه
؟ چگ اي «ثقذ هشن ثت فوشاى»ثقض سابت، اي ليؼ ب اي هضوى آهذ:
ػخي ثب آى سات بثل روـ اػت؟
گن: ر روـ سا عحب دس هـل احبس ثبى شد اػت. گذ: دس پبػخ ه
هحوذ ثي فل ثي داد، اص هخ ثي هقبر، اص لج ثي داد ثنذاد، اص هجبس ثي »
ىضبل، اص حؼي، اص فوشاى ثي حلي گيت:
سص اص خب ثشى آهذم. سػل خذا سا دذم. ىشهد: ىبعو ثوبس اػت، دػت
داس ث فبدتؾ ثش؟
ش اص اي؟گيتن: پذس هبدسم ىذات، چ بس االت
سىتن تب ث خب ىبعو سػذ. پبهجش حشت شد هي وشاؾ ه ىشهد: سا ثيت.
ىشهد: الؼالم فلن، اربص داسم اسد ؿم؟
ىبعو گيت: فلن. اسد ؿ.
پبهجش ىشهد: خدم ؼ وشا هي اػت؟
اگخت، رض اي فجب لجبػ گذ ث ؼ حضشتت سا ث ح ثشىبعو گيت: ػ
ذاسم.
د: ثش ػش ي. ا چبى ا داؿت ث ػ ىبعو اذاخت ىشه پبهجش، ربه
گيت: اسد ؿ. شد ػپغ
پبهجش اسد ؿذ هي وشاؾ. بس ػش ىبعو ـؼت هي ضد پبهجش. ىشهد:
دختشم! چ خجش؟
اىضاذ، ا خسد دس خب ذا، آچ ثش دسد هي ها سػل خ گيت: ث خذا ػگذ،
ذاسم.
ل ػب
بصس
وب ؿ
ن/د
43 /تبث
بىؼت
13سفینه 93
174
پبهجش گشؼت، ىبعو هي وشا حضشتؾ گشؼتن. آگب د ب ػ ثبس ث ىبعو
ىشهد: كجش ي.
ؼبء القبلوي ثبؿ؟ حپغ اص آى ىشهد: دختشم! آب ساض ؼت ػذ
ؿد؟ هعو پشػذ: هشن ثت فوشاى چىب
أی ثیة! تلک عیذح غبء عبلوب، أت عیذح غبء عبلوک. الزی ثعثی ثبلذك پبهجش ىشهد:
. (51 – 50ف 1)هـل احبس، د لمذ صجتک عیذا فی الذیب اآلخشح، ال یجغض إلب هبفك
ج ـبى بى اػت هغلب. هتي حذسػبذ ىبعو ػشس ثباى ر اي حذج ه
دذ صهبى كذس حذج، پغ اص حذج هشثط ث ىضبئل هشن ثت فوشاى ثد ه
الؼبء اػت، حذ ا ػذد ت پذس ثضسگاس ث ىبعو خجش هاػت؛ ث اي دلل
ؿذ ثد هشن ؿد؟ صشا پؾ اص آى پشػذ: پغ هشن ثت فوشاى چ ه ا ه
هذم ثش اػت. لزا ت فوم ثشتش ثش صبى سا ؿذ، دس اي هسد اص پبهجش پشػذ
ثذي س، پبهجش خجش «. هشن ؼبء القبلوي ثقذ حب ػذآ»اي ليؼ سا ؿذ اػت:
دذ هشن ػشس صبى صهبى خد ثد ىبعو ػشس ثباى صهبى خؾ اػت. ه
اي ػخي ثقذ ؼت. تضح ا سص پبهجش ىشهد ىبعو ػشس ثباى ربى
اػت ثقذ اص هشن؛ اي صهب ثد خذاذ، هشتج ثقذ سا ث حضشتؾ خجش ذاد
الؼبء دس صهبى خد حثد. ت هشتج ثقذ سا ث ا خجش داد، پبهجش ىشهد هشن ػذ
ثد.
الؼبء حالؼبء ىظ دس صهبى خد ثد، ىبعو ػذ حي ؿذ هشن ػذت سؿ
دس هحل خد حبثت ؿذ اهت اػالم، ثتشي ثشتشي اهت ؿد؛ صشا ثغس هغل ه
اػت. پغ ثغس ل اص اهتب گزؿت ثشتش اػت اىشاد خبف آى ض ثشتش اص اىشاد
ىشهبذ: اذ. خذا حن ه د پـي ثبخبف هبذ آب دس اهت
(143)ثش / « کزلک جعلبکن اهة عغب لتکا شذاء علی البط»
ى صب
بم تو
ش ب ث
ل ف
هللم ا
ال ػ
شات ص
ضش ح
تش
ثش
175
(110)آل فوشاى/« کتن خیش اهة اخشجت للبط»
ذ، پغ خة ىشا گش دس آى ثگش تشدذ ل دس اي الم ؿ وچ فب
بكج سا دس دل سا هذ.
خذذ ثتش »قت ثشػذ گيت: اثي فشث هقبىش تاؼت ث غخاذن .5
«.داذ ثشتش االتش ؼت ه
گن: خذا فلن افل خد ث اػغ پبهجش كبد هلذ، ث هب دس پبػخ ا ه
خجش داد ىبعو ػشس ثباى ربى، ػشس ثباى ثـت، ػشس ثباى هؤهي اػت.
ثشتش آى ربة ثش دگشاى، هب ػخ اص خد گيتن، گش پش اص دس هسد
خاػت ؿخل شد ثدن؛ ثل في ق سا پ گشىتن. اي ثشا هب بى اػت.
ذ، ثذى ق دلل، تو شد ثبذ پبػخگ الم تشدذ ها گذ
الوؤهي فبـ گشداذ. دذن حت ام ثبؿذ چشا اص اي لف س ه خد
گذ: ه ذ ي اىشاد سا تزت هچ
ل اص عجشا دس: الوقزن االػظ( 201ف 9)هزوـ الضائذ د « هب سأیت أفضل هي فبعوة غیش أثیب»
گذ، ثذى ا تخلق ثضذ. پغ چشا پش غس فبم هفبـ اي الم سا ث
ا ػت ذ تشدذ ث دل سا دذ؟دػتذاس
اي ثش اػبع ق ثد. اص رت فل ض هغلت سؿي اػت:
ىبعو پبس تي سػل خذا اػت، رضئ اص رد ؿشو ا. پغ چگ ؼ ثش ا
ثشتش بثذ؟ رضء وـ حن ل سا داسد ىشؿ اص ؿشاىت اكل ثشخسداس اػت،
.«فبعوة ثضعة هی، یشیجی هب أساثب»ح ىشهد: چب پبهجش دس حذج كح
كحح ؾش ػبلن ػبئت فذ ث تيضل دگشاى ثش آى ربة، خشد اص دلل فل
س، اص اص حبىؾبى حذج دس ػذ ػم پشػذذ فبـ ثشتش اػت اػت. ثذي
سا ثشتش ( هي ؼثضعة هي سعل اهللب ىبعو؟ پبػخ داد: ىبعو پبس تي پبهجش اػت )
ل ػب
بصس
وب ؿ
ن/د
43 /تبث
بىؼت
13سفینه 93
176
1دان. اص پبس تي پبهجش و
گش ثش آى گا اػت. ذ طسه فل ل تأذ هاي ػخي ح اػت
فضل عبئشة علی الغبء کفضل الثشیذ علی عبئش »دس حذج كحح اسد ؿذ اػت: .6
. (243ف 9؛ هزوـ الضائذ د 466 462ف 9، د 133ف 7)كحح ثخبس وشا ثب ؿشح ىتح الجبس د « الغعبم
دس تيضل ( 213ف 7)د شهزاالحر ثـشح تضةدس تبة فبس فشث ؿبذ ػخي اثي
فبـ گيت، بؽش ث وي حذج ثبؿذ. اهب اي اػتبد، اػتاس ؼت.
اي حذج، تلشح ث اىضلت فبـ ثش دگشاى ذاسد، صشا »حبىؼ اثي حزش گذ:
ػبص آى اػت. اي ثتشي مزاب ث رت آػب ت آهبدىضلت حشذ ثش دگش
ل اي دلل ثش اىضلت دس توبم ربت ؼت، ثل ثقض اص مزا دس آى سصگبس ثد.
. (515ف 6)ىتح الجبس د « ش داسذب ث رت دگش ثش آى ثشتعقبه
ىضلت فبـ دس رب خد بهال سؿي اػت، »حبىؼ اثي حزش دس رب دگش گذ:
ا اي حذج ل دلل ثش اىضلت هغل ؼت. اثي حجبى اؿبس شد اىضلت
و اص آى ؿد ىبع ه سػبذ، ثب اىضلت دگش وؼشاى پبهجش، هذ احبدج دگش ه
افضل غبء ؿد؛ تب ثتاى ثي اي حذج ثب حذج دگش روـ شد ىشهد: هؼتخ ه
. (135 –134ف 7)ىتح الجبس د « ال الجة خذیجة فبعوة
کول هي الشجبل کثیش، لن یکول هي »اذ: دس حذج آهذ اػت: گيت»عحب گذ:
فشعى، إى فضل عبئشة علی الغبء کفضل الثشیذ علی الغبء إلب هشین ثت عوشاى آعیة اهشأح
ثن دس هبى صب پبهجش ث وبل ػتد، بم ىبعو بهذ اػت. . ه«عبئش الغعبم
و ثد پؾ اص آ گن: احتوبل داسد اي حذج جل اص ثلك ىبع دس پبػخ ه
ا اهب پغ اص آى ث چي ستجد، ؿبؼتگ بثذ. ا پبهجش ا سا ثذاى ػت ثشا ستج
ن، تضبد ى توبم آچ دس اي ثبة سات هسػذ اػت. پغ ث حوذ ال دس هب
الوفبتیخ ج 1. )هشلبح لک مل شذ د )هشلبح الوفبتیخ ج 375ص 3ایي عخي، ن اص اهبم هب ا اثی د ص اثثکش ثي ا ن ششح 643ص 3(
االکجش هال علی لبسی ص لفم اعت. 547ا اد اثی د اثي لف، اد هؤ (. هش
ى صب
بم تو
ش ب ث
ل ف
هللم ا
ال ػ
شات ص
ضش ح
تش
ثش
177
ص ىبعو ب ثشا دگش ثباى مش ا ؿد. اكال دس هسد توبم ىضلت ثشداؿت ه
ىبعوسد اي احتوبل ه بد ؿذ، اذ، ػپغ ىبعو ث ثبى ؿذدس صهبى خشدػبل
ربگب سػذ خذا خاػت ثشاؾ شاس داد اػت، چبى ربگب خذاذ
(.52 – 51ف 1)هـل احبس د «ا سا ثذاى بد شد ث صثبى پبهجشؽ ثذاى خجش داد اػت
آزب اػت اىضان: پبػخ غق ث اؿبل اثي فشث دس ثش ػخبى اثي حزش عحب ه
ثشد. فوشاى، اص خذز ىبعو بم ه دس حذج ؿشو پغ اص هشن ثت
اػبذ اي حذج:
قة بض اص فوش ثي هشص اص ؿقج، ث ػذ ثي الو. عجشا اص ػو
عحب بد شد اػت.
اص سابى حذج دس حضوي ؿشح حبل فوش ثي هش دلیة االلیبءة. اثقن دس
عش عجشا اػت.
د. حقلج دس تيؼش خد، اص عش فوش ثي هشص.
آسد اػت. 515ف 6ض ثگشذ ث احبدج اجبء اثي حزش دس ىتح الجش د
حل ذ هضؿ سا ثشعشه هسد اي اىض دس حذج، اص عش بدؿذ، اؿبل
سة القبلوي. ؿد. الحوذ هلل ه
الذي صسـ دػت بىتن دس گبسؽ هغلت پـي ث ػخ اص ثذسپغ اص . 7
گذ: ه« اإلجبثة فی هب اعتذسکت عبئشة علی الظذبثة»تبة
«األطل الخوغة عشش»اػتبد اثهلس ثنذاد اص پـابى اكحبة هب، دس تبة »
اػت. گذ: ؿخ هب اثػل هحوذ ثي اله دس ىضلت فبـ ىبعو ػخي گيت
دادذ. ؿبىق وي ، ىبعو سا ثش فبـ ثشتش هؽ ػلػلوبى كلق پؼش
ا دس اي هسد ؿت اػت. فذ داؿت حؼي ثي ىضل سػبل گ
ل ػب
بصس
وب ؿ
ن/د
43 /تبث
بىؼت
13سفینه 93
178
1«فبعوة ثضعة هی»پبهجش ىشهد اػت: گذ: دس اي هغلت تشدذ ؼت.صسـ
2ذ چب اثداد گيت اػت. وؼ ثشاثش چسؿي اػت پبس تي پبهجش ثب
پغ اگش «. کل هع طبدج فی الذسجة»گذ: سات ؿذ اػت: دذ: ه صسـ اداه ه
فبـ وشا پبهجش دس دسر ا ثبؿذ، ىبعو ثب فل دس دسر ا، تيبت هبى دسر
آب سؿي اػت.
ر[ دس تبة الـبهل گذ: اي ػخي دسػت هيالحش گن: اهبم ]اهبم دس پبػخ ه
ؼت، صشا ثذ اػت فبـ دس دسر جت هبذ پبهجش ؼت.
گذ: ق دس هبصل اتجبؿ. ه
دذ. اگش ىضلت ث اي : اي ض هتأكل سا ث دػت ودذ صسـ پبػخ ه
ا چي تزحبلذ. دس توبم خذهتبساى پبهجش ػشات ه دػت آذ، ثاذاص ث
ملظ اػت.
گن گيت ثدم. اى خذا سا ػپبع هؼذ گذ: اي هضوى سا دس سد خد
ثش وذاػتب خد ثب اي پـا داـوذ.
فبعوة عیذح غبء ال »حذج ذ، چب رل . ق ض ثش فذم اضغشاد داللت ه8
آسدن. اثي فشث هقبىش پغ اص ا ث اختاله دس هسد « الجة عیذح غبء العبلویي
دس ؾش هي، فبـ ثش و »گذ: ذ، ه خذز ىبعو فبـ اؿبس ه اىضلت
ب آب هذم اػت، صشا پذسؽ سا ثش وؼش ىشد دگش ]ق فل وؼش ىبعو[ دس د
.(213ف 7االحر د ضة)فبس« آخشت ثشگضذ
آچ گيتن، پبػخ گب اله سػب دس راة چي ىشد اػت. اهب رب داسد
ـبذ چگ ث سد؟ ا سا ث زب ه ث زب ه ثپشػن: اي ىشد دس پش اكت
اعت، 1. ایت دس چذ کتبة آهذ اعت. ایي س الظغیش آسد لجبهع ا عیعی دس بک اص جول: طذیخ ثخبسی، هغذ ادوذ، هغتذسک دبکن، چ
ج هي الظذبح الغت لخوغ ا ل .437 – 434ص 6ثگشیذ: فضبئ2 . شذ ک اشبس د"پیشتش ا اثی د اعت. "اثي طذیخ
ى صب
بم تو
ش ب ث
ل ف
هللم ا
ال ػ
شات ص
ضش ح
تش
ثش
179
اگش اىضلت ث هبؼ پذساى دذ. ؟ اي الم گوشا ا سا ـبى هاىذ ب ه هل
ىش اثثش سا ثشتش اص پبهجش دذ؟ آب هقب فبـ سا ثش ىبعو تشرح هاػت، چگ
گ ػخي گيتي، تس دس الم اػت، ثذى تذثش تيش. گ گذ دس داذ؟ ا ه
صهبى ؿتي اي ػخي، ذست ىن خد سا اص دػت داد اػت.
فبـ ث اي دلل اػت ىشصذ اثثش اػت، چشا ىبعو سا ثشتشي اگش اىضلت
ذان، ث اي دلل ىشصذ پبهجش خبتن اػت؟
گ اػت الهؾ دس تيضل فبـ ثش خذز دلل اػتاس ثش آى ذاسد. وي
بثذ هثذ ث سؿ ب ه ؿگيت ؼ ؿشح هقبىش ثش تشهز سا ثجذ،. 9
دس دل ا رس اص هحجت خبذاى پبهجش سا بىت، ثب ا هحجت آبى ـب اوبى
أدجی لذت » دؿو ثب آب ـب يب اػت. ثل سػل خذا دس هسد آبى ىشهد:
1«اهلل، أدجا أل ثیتی لذجی
ؿذ گذ، ه ب ػخي هىش دس هسد اهبهؾ هقگا اي هذفب ا ت هقب
ي، سابت هشثط ث ىضبئل سا بس ا سا تر ذ ثشاؾ فزس ثتشاؿذ. دس بس ا
تاذ ثپزشد. ذ چى و دلل سد ه ث
ة ىضبئل ىبعو اص ثشذ سات آسد دس ثب ث فاى و حذج تشهز سا ه
تشهز رل «. سعل اهلل فبعوة، هي الشجبل علیکبى أدت البط إلی »ذ گيت: ه
(698ف 5)ػي تشهز د ؼذ: اي حذج حؼي مشت اػت. حذج ه2
تشي وؼش، د ضد پبهجش، اثثش ثد؛ هحجةتشي هش هحجة»ؼذ: هقبىش ه
تشي ىشد خباد ضد پبهجش، ىبعو ثد. فل ض اص هشداى فبـ؛ هحجة
دبکن . 1 لجبهع الظغیش –تشهزی ا مل عیعی دس ایتش کشد –ث ا طذیخ هی س تي دذیث س ا اذ. ش د ایي ظش س رجی یض داذ
اعت. تأییذ کشداالعتیعبة ج 57خظبئض غبئی ص یض ثگشیذ: 2. اغت433ص 6، هغتذسک دبکن ج 673ص 4، بد د اإلع ا طذیخ ، دبکن دذیث س
ا تأییذ هی ایي ظش س .کذ رجی
ل ػب
بصس
وب ؿ
ن/د
43 /تبث
بىؼت
13سفینه 93
180
(.209ف 7االحر د ضة)فبس...« خباد ثد
ل چ دلل ثشب اي ػخي دسك اػت. هقبىش ادفب ادل دس اي هسد شد
تاذ ػخي سؿي اي حذج ؼت. تب ػخي اي اػت ا ودس اي هسد
سا ثپزشد. ث دلل گشاؾ بكج داسد دس توبم تبثبؾ ـبى داد اػت. حؼي
ا رذاگب ثذاى ثپشداصم. ذ ث هي تى دذ دس سػبلاهذاسم خذا
منابع
ش فجذاهلل ثي هحوذثي اث.اثي ا1 تت ث ؿج، اثث . الولو. تح: هحوذ فجذالؼالم ؿبي. ثشت: داس ال ؿج
لعلویة . 1416، ا
.1328. ثةى توض اللحب ثة.اثي حزش فؼال، احوذ ثي فل ثي حزش. االكب2
. هلش: داس الشبى للتشاث، ---------. 3 شح كحح الجخبس . 1407ىتح الجبس ـث
ل .اثي حجل، احوذ. هؼذ. بش:4 . 1313، ویویةا
. االػتقبة ى هقش5 .1328. ثةاالكحبة. دس بهؾ االكب فة.اثي فجذالجش وش شعج
ش هحوذ ثي فجذاهلل. احبم.اثي فشث هقبىش6 تت الشآى. تح: ، اثث لعلویة هحوذ فجذالبدس فغب. ثشت: داسال . ا
. ضجظ ضةفبس -----------. 7 شح ربهـ التشهز تح: كذ رول فغبس. ثشت: داس اليش، االحر ـث
1415.
. تح: اثشان فغح. تشهز، اث فؼ هحوذ ثي فؼ ثي ػس8 فم. بش: هلغي الجبث ح. ػي التشهز
. الحلج
. الوؼتذس فل اللححي. حذس آثبد، .9 .1344حبن ـبثس
. حذس آثبد، 10 . 1333.عحب، اثرقيش احوذ ثي هحوذ ثي ػاله
لخوغة.ىشص آثبد، ػذ هشتض ثي هحوذ. ىضبئل 11 لغتةهي اللحبح ا .1402. ثشت: افلو، ا
لویویةالولبثح. هلش: حالويبتح لوـب ح.بس، فل ثي ػلغبى هحوذ. هشب12 .1309، ا
. خلبئق اهش13 .1348لش: التذم، الوؤهي. ه.ؼبئ
ش. هزوـ الضائذ هجـ اليائذ. بش: . خو، سالذي فل ثي اث14 . هکتجةث الذػ
مىجز انمقاالتجذسی تؼش٠ت: تضس١ ا
مظاهر قرآوية في انخطبة انفذكيةس ضس لبس ث
اخالطة: ب ٠ستفبد صذ٠ج اخم١ اشس أ وال اؼظ ى فسش ص. زا اضى اى ٠ش خـجة فبؿة افذو١ة. مذ تبت ز اخـجة اتص١ذ اجح أطبف
. 7اذفبع ػ ال٠ة ػخظبئض امشآ ثض سز غ وال اص، ثضى تفس١ش تبي زا امبي ا٠٢بت ات ظشت إ١ب وبت اس١ذح فبؿة ف األثؼبد اضثسح، وشفت ػ
اس١بس اخمبف ف ا . ف وبتب 6زتغ اإلسال ثؼذ سص١ اشسياالضشاف اذ٠ امظش٠ ف ١بت اذ١٠ة اضغ ػ١ب تضز٠ش ست اص ف١ب ٠خض اسؤ
خظص ز اسؤ١بت. اال٠ة. –اس١ذح فبؿة سال اهلل ػ١ب –افذو١ة –اىبت اشئ١سة: اخـجة
دراسة أصىاف ومىاهج انروايات انتفسيرية انىاردة عه انزهراء سالو اهلل عهيهاسص زتج ا ادس ز١ذ ثش
ب ربء ف وخ١ش ا٠٢بت اشا٠بت أ أ اج١ت اص١ذ ثؼذ اهلل اخالطة: فمباشسي ض١ـ ثبىب ثؼبسف امشآ مبطذ ا٠٢بت، س١شت ف اتفس١ش د١ إلسشبد
افسش٠.. ف زا امبي تؼشع اىبتجب بذ اتفس١ش س١ذح اضشاء سال اهلل ػ١ب غ ظشح تـج١م١ة
ذ تفس١ش اتضت اضشاء وب ػجبسح ػ تفس١ش امشآ ثبمشآ، ثبء ػ ز اذساسة فئ أتفس١ش امشآ ثبسة، تفس١ش امشآ ثبتبس٠خ اتفس١ش اىال. أب أطبف اتفس١ش اأحس ػب
ا١ة.ف: اتأ٠ ازش اتـج١ك اتخ١ اتفس١ش فك اذالة االتض
ل سا
یازره
ما ش
م/ده
43 /تاب
انست
13سفینه 93
182
أطبف اتفس١ش. –بذ اتفس١ش –اىبت اشئ١سة: اشا٠بت اتفس١ش٠ة س١ذح اضشاء وظرة مه انذاخم إنى انخطبة انفذكية وفىىن انخطابة واالحتجاج واالستذالل
انمستخذو فيهااث١بت فششت ذس
، 43افذو١ة، صتب تضت اخـجة ضتی اخالطة: لبت اىبتجة ف اجذا٠ة ثئمبء ظشح إ ػابتذاسست اخـجة تضت ثؼغ اؼب٠ خ: اخـ١ت، ػع فذن، اتؼش٠ف ثجؼغ استؼ١
خـجة، االصتزبد ػ١، ح ؿبثمتب غ ف اخـبثة االصتزبد االستذالي ف اـك. االستذالي. –االصتزبد –اخـجة –اىبت اشئ١سة: فذن
ات أئمة انباطم مه وجهة وظر انسيذة انزهراء مع تأكيذ عهى انخطبة انفذكيةصفاد ص فتض١ة فتبص ا١ فش٠ذ
اخالطة: اخـجة افذو١ة أصذ احبئك اتبس٠خ١ة اة رات اظة ثبضادث ات صظت ف ثبىب خشر ػ اسبصة اس١بس١ة 7ء اإلب ػطذس اإلسال، ات أدت إ إضا
االرتبػ١ة زتغ.لبت اس١ذح اضشاء ف اخـجة افذو١ة ثج١ب طفبت أئة اجبؿ، أػضت بط ف ر١غ األػظبس أ ت١زة اتجبع أئة اجبؿ سبدح اىفش افبق ضي اغؼت اإل اخسشا
األثذ اؼزاة األخش. افبق. –اىفش –أئة اجبؿ –اخـجة افذو١ة –ت اشئ١سة: اضشاء اىب
انمهحمة انسياسية في سيرة انسيذة انزهراء سالو اهلل عهيهاا اصة وبسد س
ة غش بئ١
تشو١ت غ ٠ضى اتارذ اذس افبػ اؤحش ف ازبي (اضة اس١بس١ة)اخالطة:
اس١بس ف ظشف تبس٠خ١ة ارتبػ١ة حمبف١ة خبطة، ب ػبطش ظبد٠ك تختف ػظش 6ء ثخبطة خـجب ثؼذ سص١ اشسيإ آخش صب إ آخش. ٠ى اػتجبس خـت اضشا
، ص١ج إب تضى ػ ثظ١شح ف اتص١ذ اس١بسة؛ دستسا ؼ اؼمذ اىال اس١بس ف اشؤ اس١بس١ة ثؼذ سص١ اشسي األصة ات ٠ؼد إ١ ألب وبت اشرغ األثشص ازضمت سص١. لذ ٠مبي إ أ ؼـف ف ص١بتب _ ربت تؼذدح _ ب خمت
س ب دفبع ػ اإلسال.ضة س١بس١ة ثؼذ سص١ اشسي ب ثذ
تبال
مض ا
ر
183
اإلب األسح. –اال٠ة –اضة اس١بس١ة –اىبت اشئ١سة: اضشاء اآلفات االجتماعية نهمجتمع انذيىي ومىاهج عالجها )مع انىظر إنى مىهج وسيرة
انسيذة انزهراء سالو اهلل عهيها( ا أصذ ػ خبتف ضذ خزست
ا١ آفبت ارتبػ١ة وخ١شح، ب اف١١١ة ات ٠ى اػتجبسب شأ اخالطة: تار زتؼبت ىخ١ش اشبو االرتبػ١ة اخمبف١ة زتغ اذ٠؛ ره أل استجذاي ام١ اذ١٠ة ثم١ رذ٠ذح خ اخشح اششح االستمالي افشد اتـشف _ وب تـش إ١ اف١١١ة _ ٠شى
ب وج١شا. ال شه أ إص١بء اسو١بت اذ١٠ة ام١١ة زتغ د اتؼش٠ف اتش٠ذ تضذ٠ب رذ٠ سة س١شح اس١ذح اضشاء _ وأثشص ظذاق أل اج١ت _ ال ٠ؼذ ىب.
تبي زا امبي دساسة بذ ؼبزة ا٢فبت االرتبػ١ة ف لبت ظش٠ة إداس٠ة تض ػا
ز االؿشصة ٠ت تػ١ة ازتغ ثب٢حبس (ت ام١١ةإص١بء اسو١ب) . ف اشصة األ
االرتبػ١ة، ف اشصة اخب١ة ٠ت ػشع ثؼغ امؼب٠ب اؼمذ٠ة اخشات اخشثة ؼبػاؼ١ة سن س١شح اس١ذح اضشاء اتؼش٠ف ثب ختف ألشبس أفشاد ازتغ وأسح. ف
اسو١بت اؼشفة ف س١شح اضشاء. ف اشصة األخ١شح اشصة اخبخة ٠ت اتخـ١ؾ تم١ ػب ػ إص١بئب ف ازتغ ف اذاسط ازبؼبت ضبي غشع تخج١ت اسو١بت ات
اسو١بت ف ازتغ. ز ائه اتخ١ اؼ، ٠ىش اتشث١ة اذ١٠ة. –اف١١١ة –ال اىبت اشئ١سة: فبؿة ػ١ب اس
عهم تكىن انىفاق في انمجتمعات انذيىية ومردوداته في كهمات انزهراء سالو اهلل عهيها
لبس ثستب ظشح ثبر
صظت اضادث ات افبق ابفم ف ازتغ 6ثؼذ سص١ اشسي اخالطة: ٠تز ح تؼـشة أػبػ. ى برا وب لف أ اإلسال ثض١ج أد ثزا ازتغ افت
اتضت اسىت اؼجس االختالفبت ابػ١ة أ أب اس١ذح فبؿة ف زا اؼبس؟ ثخبؿش زا اػع؟ روشت اس١
شس ط اتخزتب اس١ذح فبؿة ف امبي سؼ سح ػ ختف اثؼبد اشبؿبت اإلرشاءات ات زا اخظص.
ل سا
یازره
ما ش
م/ده
43 /تاب
انست
13سفینه 93
184
انزهراء )سالو اهلل عهيها( شخصية نكم انعصىر وضرورة انتأسي بها فالس سف١غ ذوتس ػ ا
هلل ف ػب ارد. ؼشفتب ظش أت أو اهلل ػ١ب وجبل اؼظ١ اخالطة: اضشاء سالثب ٠تلف ػ سبئ اؼشفة ات تىب. إ سبئ اؼشفة اجشش٠ة ػبرضح ػ اإلصبؿة ثز١غ األثؼبد ارد٠ة اىب١ة ز اشخظ١ة. زه ؼشفتب ثب _ وجشش _ س١ى ضذدا.
ب ثب غ١ش وب؛ ػ زا فبن مبؽ، أال: و ؼشفتب أشا ىب ال ستض١ال. حب١ب: ؼشفتأل ٠تلف ػ لبث١تب استـبػة لاب اإلدساو١ة. حبخب: ٠ى ز اؼشفة اضذدح أ تضداد؛ ثبػتجبس أ ؼشفة شاتت ظش٠ة ػ١ة، األش ٠تلف ػ ب خبع اإلسب تزبسة د١٠ة
ز اس١ذح، ف ختف شاص ارد ػشفب١ة لشث ثؼذ امج. ساثؼب: افؼبئ ارد٠ةثخبطة شصة زا اى ب: اتالوب اؼظة اىجش، ألر اتفبع اجشش ف ر١غ
األداس اؼظس.اخمة –ػشسح اتأس –األثؼبد ارد٠ة –اىبت اشئ١سة: اس١ذح اضشاء سال اهلل ػ١ب
اشفبػة. –تضذث االئىة –اظضف –اؼظة اىجش –اس٠ة
أفضهية انسيذة انزهراء سالو اهلل عهيها عهى جميع انىساء( شبفؼ ا اغشث غبس ا ؼض٠ض ث ضذ طذ٠ك ا ـ(8181 – 8331ػجذ
صس١ آي زذد س١ذ صس ا تضم١ك: ؼ تشرة ؿب ضس١ ا فبسس١ة: ػجذ ا ی ا
اخالطة: اىبتت اضذح١ اىجبس أل اسة ف اسات األخ١شح. ف سسبت ز ات
ص١ج لب (ػبسػة األصر ثششس ربغ اتشز)ثمذ وال أث ثىش اث ػشث اؼبفش ف وتبث
اؼبفش ثشد اشا٠بت ات أحجتت أفؼ١ة اس١ذح، سؼ إلحجبت و ػبئشة األفؼ.استؼب اغبس ثأصبد٠ج طض١ضة أدة ػم١ة وبت ششاس سة خ اث صزش اؼسمال ف
تأ١٠ذ (االربثة)ثذس اذ٠ اضسوش ف (شى ا٢حبس)أث رؼفش اـضب ف (فتش اجبس)
وال إحجبت أفؼ١ة اس١ذح اضشاء ػ ر١غ اسبء.
(وتبة)ػبسػة األصر –أث ثىش اؼبفش –ػبئشة –ضشاء اىبت اشئ١سة: أفؼ١ة اس١ذح ا
دسا٠ة. –صذ٠ج – (وتبة)فتش اجبس –اث صزش اؼسمال –
6
Safi
neh
No
. 43
comprehensive recognition; because it is based on our limited talents and abilities. And also this limited recognition can be expanded. It means this recognition has different levels which depends on people' knowledge, and their religious experiences. In addition to that, her special attributes such as infallibility is for all people to use it regardless of time and place.
The superiority of hazrat Zahra to all women Abdul Aziz Seddiq Ghamari Maghrebi Shafe’ee ( 1418-1338)
Researcher: seyyed Hassan Houseini Ale Mojaddad Translator: Abdul Husain Tale’ee
Abstract: the author who is one of the greatest Sunnite narrators of traditions in recent years, reviewed the remarks of AbuBakr ibn Arabi Ma’aferi mentioned in Areza Al-Hauzi be sharh jame Al-termizi. Ma’a refi in that book, along with a discussion on the thraditions about virtues of hazrat Zahra, refused her superiority and knew Aisha superior than her.
Ghamari according to the authentic traditions, and logical reasons and also by the help of Sunnite commentators specially ibn Hojr Asghani in Fathul Bari, Abu Jafar Tahavi in Moshkel al-Asar, and Badr al-Din in Ijaba, proved his opinion and declared the superiority on Fatima over all women.
5
Ab
stra
cts
universities, or workplaces and in general in societies should be
appreciated.
The reasons of developing hypocracy in religious
societies and its consequences in the words of
hazrat zahra GHasem Bostani
Nosre Baji
Abstract: one of the issues happened after the demise of the holy Prophet was hypocrisy and hypocrites; they spread in newborn society of that time, and eventually caused turbulence in society. But what was the stance of Fatima? Did she remain quite, ignoring these hypocrisy or stand up for right, reminding people of the end of this hypocrisy? The present study aims at picturing various aspects and measures of Hazrat Zahra concerning mentioned problem.
The special character of hazrat Zahra which was not
limited to a definite time and the necessity of
learning from her Dr.Ali Fallah Rafi
Abstract: hazrat Zahra like other infallibles was a good sign of God in the world. The extent of knowing her depends on our instruments we use to know her. But our tools are not capable of reaching a comprehensive recognition. In this way, our recognition would be a limited recognition. Therefore, recognizing her is a possible thing to do not an impossible thing; and our recognition is not a
4
Safi
neh
No
. 43
The great political activity of Hazrat Zahra in her life
Rahele Kardavani Nahla Gharavi Naeeni
Abstract: the political activity asserts the wise, influential presence and actions of a person in political arena in different historical, social and cultural conditions; it has different components and various examples in different times and periods. The life of hazrat Zahra, especially her sermons after the death of Prophet are regarded as a practical religious and political guideline which assert the great understanding of Zahra(S.A.) regarding knowing God and political situations. She was the high source of answering political issues after the demise of the holy Prophet; it can be claimed the most important aspect of her life was her political role in defending Islam.
Social Harms Posed To Religious Societies And
Solutions According To The Life Style Of Hazrat
Zahra Ahmad ali Khaefullahi Muhammad Khojaste
Abstract: societies, nowadays, are facing various social harms, amongst them feminism can be regarded as the cause of lots of religious and social problems in religious societies; Doubting the value system of society, introducing wealth, fame, or extreme individualism as new values by feminism make great challenges for religious-oriented societies. Doubtlessly, revitalizing the religious values of societies is not possible without knowing and advertising the life style of Hazrat Zahra as the best role model. In the present article, the solution of these social harms has been reviewed in the form of management theory of “revitalizing the valued behavior”. In first level of the mentioned model, the emphasis is on informing part of society of devastating dangers of social harms; in next level, society should be provided with those aspects of Hazrat Zahra’s life style which had been put into practice, in a way that her lifestyle in terms of cultural, political or social issues can be a role model. In the third level, the best attempt should be done to internalize the mentioned values. And in the last level, to fix and save the internalized values, those who manifest these values in schools,
3
Ab
stra
cts
In this study, the author had a practical- oriented way to review the
methods of Hazrat Zahra in interpreting Quran. according to this
study, the main methods of her are as the following: Quran with
Quran, Quran with Lifestyle of Prophet, with history, and Killam’s
interpretation. The typology of her interpretation includes "Ta'vil,
Jar'e and Tatbigh,…".
A review over the theme of sermon about Fadak and
its oratory, reasoning and arguments Fereshte Nadri Abyane
Abstract: the author opens the present article with a review over the
theme of the sermon about Fadak under 34 titles; then she explained
some of these titles such as introduction of the sermon speaker, the
issue of Fadak, introduction of some of the audiences, and bringing
reasons and arguments. Finally, she compered this sermon with the
oratory, reasoning and arguments in logics.
Characteristics of false rulers from Hazrat Zahra’s
point of view referring to the sermon about Fadak Fathiye Fattahi Zade
Faride Amini
Abstract: the sermon of hazrat Zahra about Fadak is one of the significant and historical documents of the early time of Islam, which
resulted in the isolation of Imam Ali from political and social arena. Hazrat Zahra introduced the characteristics of false rulers in her
sermon about Fadak, asserting that the consequences of following
false leaders, the infidel rulers, and the hypocrite chiefs is nothing
but suffering from God’s Anger, everlasting loss, and the Fire of God’s
Torture.
2
Safi
neh
No
. 43
Abstracts
Quranic aspects of Fadakiye Sermon Mohsen Ghasempoor
Abstract: the famous tradition of Saghalain is a proof on this claim
that the words of infallibles can interpret Quran and are its
complementary and the sermon of Hazrat Zahra about Fadak is a
good example of this. The Unity of God, Prophethood, the attributes
of Quran, and defending Ali’s vilayat have been included in her
sermon in one way or the other. They are all compatible with the
Revelation of God, the verses of holy Quran; in fact, they are an
interpretation of them. The present study aims at introducing those
verses, which are referred to in her speech. By her sermon, she
could reveal that distortion, which happened in terms of religious
issues, political issues and cultural issues in Islamic society after the
demise of the holy Prophet. She reminded people of their duties,
encouraged them to know their responsibilities, and blamed people’s
not fulfilling their responsibilities.
The methodology and typology of interpreting-
traditions of Hazrat Zahra Mojtaba Norouzi
Majid Baradaran
Abstract: according to lots of holy verses and traditions Ahlul Bayt are
those who have comprehensive knowledge about Quran’s meaning
and intention, and their way of interpretation is a guideline for
Quran’s commentators.
Safineh
The quarterly of specialized studies
Special issue on the Quran and Hadith
(Special Issue about Hazrat Zahra)
Vol. 11, No. 43, Summer 2014
Publisher:NabaMobin Cultural Organization
Managing Director: M.H. Shahri
Editor - in - chief: Dr. Mansour Pahlavan
Address: P.O. Box: 15655 - 377, Tehran - Iran
Tel: + 98 - 21 - 77501125
Fax: + 98 - 21 - 77506602
Email: [email protected]
Website: www.safinahmagazine.ir
اول شماره یژه قرآن 1831زمستان 1سال اول شماره یژه حدیث 1838بهار 1سال اول شماره یژه حدیث 1838تابستان 8سال اول شماره یژه حکمت علی 1838پائیز 4سال یژه حکمت علی 1838زمستان 5سال دوم شماره یژه صحیفو سجادیو 1834بهار 6سال دوم شماره صحیفو سجادیو یژه1834تابستان7سال دوم شماره یژه صحیفو سجادیو 1834پاییز 3سال دوم شماره سجادیو صحیفو یژه1834زمستان9سال سىم شماره
یژه ميدیت 1835بهار 11سال سىم شماره یژه ميدیت 1835تابستان 11سىم شماره سال
یژه ميدیت 1835پاییز 11سال سىم شماره امامت 1835زمستان 18سال چهارم شماره یژه امامت 1836بهار 14سال چهارم شماره یژه امامت 1836تابستان 15سال چهارم شماره یژه امامت 1836پاییز 16سال چهارم شماره ویژه یژه قرآن 1836زمستان 17سال پنجم شماره یژه کتاب کافی 1837بهار 13سال پنجم شماره
یژه کتاب کافی 1837تابستان 19سال پنجم شماره کتاب کافی یژه 1837پاییز 11سال پنجم شماره یژه قرآن 1837زمستان 11سال ششم شماره )س(حضرت زینة یژه1833بهار11سال ششم شماره
یژه قرآن 1833تابستان 18سال ششم شماره
یژه قرآن 1833پاییز 14سال ششم شماره یژه قرآن 1833زمستان 15سال هفتم شماره امامت 1839بهار 16سال هفتم شماره یژه نصص یژه قرآن 1839تابستان 17سال هفتم شماره یژه حدیث 1839پاییز 13سال هفتم شماره
یژه نبت 1839زمستان 19سال هشتم شماره یژه نبت 1891بهار 81سال هشتم شماره یژه نبت 1891تابستان 81سال هشتم شماره یژه نبت 1891پاییز 81سال هشتم شماره
یژه قرآن 1891زمستان 88سال نهم شماره اهلل شیخ یژه آیت 1891بهار 84سال نهم شماره
شاىردینمازی علی یژه حدیث 1891تابستان 85سال نهم شماره یژه حدیث 1891پاییز 86سال نهم شماره یژه حدیث 1891زمستان 87سال دهم شماره امینی 1891بهار 83سال دهم شماره یژه عالمو ىای یژه پژىش189تابستان 89سال دهم شماره
رضیىای یژه پژىش 1891پاییز 41سال دهم شماره
رضیزدهم سال یژه 1891زمستان 41 شماره یا
ىای رضی پژىشزدهم سال ىای یژه پژىش 1898بهار 41 شماره یا
رضی
"سفینه"راهنمای اشتراک فصلنامه تخصصی
ای شمار متقاضیان محترم اشتراک می اوىذ با ياریس ب استی ب حساب شمار ت ای درخ
آقای ب وام 6037691736671223باوک صادرات ي یا ب شمار کارت 0312577230006
محمذحسیه شری، ي ارسال فرم تکمیل شذ اشتراک ب مرا اصل فیش باوکی ب آدرس
فصلىام، وسبت ب اشتراک خد اقذام ومایىذ.
پیشتاز)ریال( سفارشی)ریال( )ریال(پست عادی وع درخاستی
40000+30000 40000+20000 40000+8000 تک شمار
160000+120000 160000+80000 160000+32000 یکسالدير
ار شیراز، کچ مقذم، وبش ادیبی -تران آدرس فصلنامه: خیابان شریعتی، باالتر از خیابان ب
.طبق ديم فصلىام سفیى 26پالک
021-77506602 تلفن و دورنگار:
"سفینه"فرم اشتراک فصلنامه تخصصی
ادگی: شغل: متلذ: وام پذر: وام ي وام خاو
:وام مؤسس/سازمان)اشخاص حققی( میسان تحصیالت:
وشاوی دقیق:
ایمیل: کذپستی: ار تلفه: شم
:شمار اشتراک تمذیذاشتراک اشتراک جذیذ وضعیت اشتراک:
های درخواستی:شماره
تعذاد وسخ: اشتراک یکسال: از شمار تا شمار
:تعذاد وسخ ای: تک شمار
:شمار فیش ریال مبلغ ياریسی:
«اشتراک تلفنی است. "سفینه"بهترین راه دریافت فصلنامه تخصصی »
![[fa] Validity date from کشور [fa] Viet Nam 00269 [FA ... · 5 / 33 [fa] List in force شماره تایید نام شهر [fa] Regions [fa] Activities [fa] Remark [fa] Date of](https://static.fdocument.pub/doc/165x107/5e0e403e2c91e71788574ed3/fa-validity-date-from-fa-viet-nam-00269-fa-5-33-fa-list-in.jpg)