Η Μεγάλη ΔιαμάχηΜέρος Πρώτο

Ελλεν Γ. Ωηιτε

ὃπψριγητ c⃝ 2012Ελλεν Γ. Ωηιτε Εστατε, Ινς.

Ινφορματιον αβουτ τηις Βοοκ

Οvερvιεω

Τηις εΒοοκ ις προvιδεδ βψ τηε Ελλεν Γ. Ωηιτε Εστατε. Ιτ ις ινςλυδεδιν τηε λαργερ φρεε Ονλινε Βοοκς ςολλεςτιον ον τηε Ελλεν Γ. ΩηιτεΕστατε Ωεβ σιτε.

Αβουτ τηε Αυτηορ

Ελλεν Γ. Ωηιτε (1827-1915) ις ςονσιδερεδ τηε μοστ ωιδελψ τραν-σλατεδ Αμεριςαν αυτηορ, ηερ ωορκς ηαvινγ βεεν πυβλισηεδ ιν μορετηαν 160 λανγυαγες. Σηε ωροτε μορε τηαν 100,000 παγες ον α ωι-δε vαριετψ οφ σπιριτυαλ ανδ πραςτιςαλ τοπιςς. Γυιδεδ βψ τηε ΗολψΣπιριτ, σηε εξαλτεδ Θεσυς ανδ ποιντεδ το τηε Σςριπτυρες ας τηεβασις οφ ονε’ς φαιτη.

Φυρτηερ Λινκς

Α Βριεφ Βιογραπηψ οφ Ελλεν Γ. ΩηιτεΑβουτ τηε Ελλεν Γ. Ωηιτε Εστατε

Ενδ Υσερ Λιςενσε Αγρεεμεντ

Τηε vιεωινγ, πριντινγ ορ δοωνλοαδινγ οφ τηις βοοκ γραντς ψουονλψ α λιμιτεδ, νονεξςλυσιvε ανδ νοντρανσφεραβλε λιςενσε φορ υσεσολελψ βψ ψου φορ ψουρ οων περσοναλ υσε. Τηις λιςενσε δοες νοτπερμιτ ρεπυβλιςατιον, διστριβυτιον, ασσιγνμεντ, συβλιςενσε, σαλε,πρεπαρατιον οφ δεριvατιvε ωορκς, ορ οτηερ υσε. Ανψ υναυτηοριζεδυσε οφ τηις βοοκ τερμινατες τηε λιςενσε γραντεδ ηερεβψ.

Φυρτηερ Ινφορματιον

Φορ μορε ινφορματιον αβουτ τηε αυτηορ, πυβλισηερς, ορ ηοω ψουςαν συππορτ τηις σερvιςε, πλεασε ςονταςτ τηε Ελλεν Γ. Ωηιτε Εστα-

i

http://ellenwhite.org/http://egwwritings.org/ebookshttp://ellenwhite.org/about/http://ellenwhite.org/estate/

τε ατ μαιλὧηιτεεστατε.οργ. Ωε αρε τηανκφυλ φορ ψουρ ιντερεστανδ φεεδβαςκ ανδ ωιση ψου Γοδ’ς βλεσσινγ ας ψου ρεαδ.

ii

mailto:mail@whiteestate.org

iii

Δεδιςατιον

Το μψ βελοvεδ φελλοω ςουντρψμεν, εσπεςιαλλψ τηε ονες λι-vινγ ουτσιδε οφ Γρεεςε, Ι ωηολεηεαρτεδλψ δεδιςατε τηις μψ ηυμβλετρανσλατιον οφ α γρεατ βοοκ ωηιςη ηας τοταλλψ ςηανγεδ μψ λιφε.Ατ τηε τενδερ αγε οφ 13 ορ 14 Ι ρεαδ τηις βοοκ φορ τηε φιρστ

τιμε ιν ιτς Φρενςη εδιτιον. Βεςαυσε τηε οπεν στυδψ οφ ρελιγιουςβοοκς ωας νοτ περμιττεδ ιν τηε Τηεσσαλονιςα ηομε οφ μψ ςηιλ-δηοοδ, ιτ ωας υσυαλλψ αφτερ μιδνιγητ ωηεν Ι ρεαδ τηις βοοκ βψτηε λιγητ οφ αν οιλ λαμπ δυρινγ τηε γλοομψ ψεαρς οφ τηε Ναζιοςςυπατιον. Φρεχυεντλψ τηε δαων φουνδ με ωιτη τηε βοοκ οπενβψ μψ πιλλοω. Μψ φιρστ δυτψ εαςη μορνινγ ωας το συμμαριζε τηεστρικινγ ινφορματιον Ι ηαδ αβσορβεδ λικε α σπονγε δυρινγ τηε νι-γητ βεφορε, ανδ σηαρε ιτ ωιτη μψ δεvουτ μοτηερ ωηο ωουλδ ςομε τομψ ροομ εαγερ το ηεαρ τηε ποιγναντ ςηαιν οφ εvεντς ωηιςη υνφολδιν τηεσε παγες.Ονε δαψ, γεττινγ ουτ οφ βεδ, Ι πυτ μψ αρμς αρουνδ μψ μοτηερ’ς

νεςκ ανδ τολδ ηερ: “Ιτ ις νοτ τηε σαμε τηινγ· ιτ ις νοτ τηε σαμετηινγ ατ αλλ το ηεαρ τηε συμμαρψ φρομ με ας ιτ ις το ρεαδ εvερψτηινγιν δεταιλ, εξαςτλψ τηε ωαψ ιτ ις στατεδ ιν τηε βοοκ.” Ανδ, ωιτηεντηυσιασμ τψπιςαλ οφ ψουτη, ανδ ωιτη α δετερμινατιον ωηιςη ηαςεvεν αστονισηεδ μψσελφ, Ι βολδλψ αδδεδ: “Σομεδαψ, ιφ Γοδ ωιλλγραντ με ηεαλτη ανδ ωισδομ, Ι προμισε τηατ Ι ωιλλ τρανσλατε τηιςβοοκ σο νοτ ονλψ ψου ωιλλ βε αβλε το ρεαδ ιτ, βυτ αλλ οφ μψςομπατριοτς μαψ ας ωελλ.”Νοω, σο μανψ ψεαρς λατερ, τηε δρεαμ φιναλλψ ηας βεςομε ρε-

αλιτψ. Τηε φιρστ vολυμε Ι τρανσλατεδ δυρινγ μψ λεαvε οφ αβσενςειν 1980. Τηε σεςονδ ονε Ι ηαδ φινισηεδ ιν 1982.Φορ αλλ τηε ενςουραγεμεντ Ι ηαvε ρεςειvεδ δυρινγ τηατ τωο-ψεαρ

περιοδ, ας ωελλ ας φορ αλλ τηε λεττερς, ςαρδς, τελεπηονε ςαλλς,ανδ αλλ σορτς οφ ςονταςτς φρομ διφφερεντ παρτς οφ τηε ωορλδδυρινγ τηε ψεαρς τηατ ηαvε φολλοωεδ σινςε-ανδ δυρινγ ωηιςη εα-γερνεσς φορ ιτς πυβλιςατιον ραν σο ηιγη τηατ σομεονε συγγεστεδτηατ Ι σηουλδ γο αηεαδ ανδ τρανσλατε τηε βοοκ αλλ οvερ αγαιν,

iv

ιν τηε σαδ ποσσιβιλιτψ τηατ μψ φιρστ τρανσλατιον ηαδ βεεν λοστ-Ι εξπρεσς μψ δεεπεστ αππρεςιατιον. Φορ τηε λονγ δελαψ φορ ιτςπυβλιςατιον, Ι ηυμβλψ τηανκ ψου φορ ψουρ κινδ πατιενςε.Λατε ιν Σεπτεμβερ, 1989, μψ οριγιναλ μανυσςριπτ φιναλλψ ςαμε

το μψ ηανδς ανδ Ι ιμμεδιατελψ προςεεδεδ το σετ τηε ωηεελς ινμοτιον το ηαvε ιτ πρεπαρεδ φορ τηε πριντερ. Πυβλισηεδ νοω ιν τηεΥ.Σ.Α., Ι αμ γλαδ το οφφερ τηε βοοκ ας α γιφτ το μψ φελλοωςομπατριοτς φορ τηε νεω ψεαρ 1990 ας ωε αρε εντερινγ τηε μοστςρυςιαλ δεςαδε οφ τηε μιλλενιυμ.Τηατ τηε στυδψ οφ τηις βοοκ ωιλλ προvε ας προφιταβλε ανδ

βενεφιςιαλ ιν τηε λιφε οφ τηε ρεαδερ ας ιτ ηας βεεν ιν τηε λιφε οφιτς τρανσλατορ, ις μψ ηεαρτψ ωιση ανδ πραψερ.

Ελλψ Η. Εςονομου

Βερριεν Σπρινγς, Μιςηιγαν Υ.Σ.Α.

Δεςεμβερ, 1989[v]

Αφιερωση

Προς τους αγαπητούς ομοεθνείς μου, ιδίως τους συμπατριώτεςτου αποδήμου Ελληνισμού, αφιερώνω ολόψυχα τη φτωχική μου αυ-τή μετάφραση ενός μεγάλου βιβλίου, η ανάγνωση του οποίου άλ-λαζε ολότελα τη ζωή μου.΄Οταν στην τρυφερή ηλικία των 13 ή 14 ετών διάβασα για πρώτη

φορά το βιβλίο αυτό στη γαλλική απόδοσή του κάτω από το φώςτου λυχναριού, στη γενέτειρά μου τη Θεσσαλονίκη κατά τα ζοφεράχρόνια της γερμανικής κατοχής, συνήθως μετά τα μεσάνυχτα—ε-πειδή η μελέτη οποιουδήποτε θρησκευτικού βιβλίου απαγορεύονταναυστηρά στην οικογένειά μας—πολλές φορές με βρήκαν τα χαράμα-τα με το βιβλίο ανοιχτό πλάι στο προσκέφαλό μου. Η πρώτη μουδουλειά το επόμενο πρωί ήταν να συνοψίσω τα συγκλονιστικά γε-γονότα που είχα απορροφήσει σαν σφουγγάρι την προηγούμενηβραδυά και να τα συμμερισθώ με την αφοσιωμένη μητέρα μου πουανυπομονούσε να μάθει τη συναρπαστική συνέχεια.Μιά μέρα, βγαίνοντας απ’ το κρεβάτι, πήδησα στο λαιμό της και

με δακρυσμένα μάτια είπα: “Δεν είναι το ίδιο. Δεν είναι καθόλουτο ίδιο οι συνοψισμένες πληροφορίες που σου δίνω με την ανάγνω-ση του βιβλίου ς’ όλες του τις λεπτομέρειες, όπως ακριβώς είναιγραμμένο.” Και με τον ενθουσιασμό χαρακτηριστικό της ηλικίαςεκείνης και με αποφασιστικότητα που ξάφνιασε κι εμένα την ίδια,πρόσθεσα: “Μιά μέρα, αν μου χαρίσει υγεία και σύνεση ο Θεός,υπόσχομαι να μεταφράσω ολόκληρο το βιβλίο αυτό για να μπορείςνα το διαβάσεις όχι μόνο εσύ αλλά όλοι οι συμπατριώτες μας.”΄Υστερα από τόσα πολλά χρόνια, το όνειρο τελικά έγινε πραγ-

ματικότητα. Τον ένα τόμο μετέφρασα κατά τη διάρκεια της αδείαςμου το 1980. Τον άλλο τόμο τελείωσα το 1982. Για όλη την ενθάρ-ρυνση κατά το διάστημα της διετίας αυτής, καθώς και για όλα ταγράμματα, κάρτες, τηλεφωνήματα και όλων των ειδών τις επαφέςαπό διάφορα μέρη του κόσμου στα χρόνια που κύλησαν έκτοτε (ο-πότε και η αδημονία για την εκτύπωσή του κορυφώθηκε, σε σημείοπου κάποιος πρότεινε να ξαναμεταφράσω το βιβλίο απ’ αρχής αν

vi

τυχόν η πρώτη μου μετάφραση είχε χαθεί), εκφράζω τη βαθύτατηευγνωμοσύνη μου. Για τη μεγάλη καθυστέρηση της εκτύπωσής τουταπεινά ζητώ την ευμενή επιείκεια όλων των [vι]ενδιαφερομένων.Αργά το Σεπτέμβριο του 1989 το αρχικό χειρόγραφο επέστρεψε

στα χέρια μου και τυπωμένο τώρα το βιβλίο στις Η.Π.Α., το προ-σφέρω στους ομοεθνείς μου σαν δώρο για τον καινούργιο χρόνο1990 καθώς μπαίνομε στην πιο κρίσιμη δεκαετηρίδα της χιλιετη-ρίδας.΄Οπως η ανάγνωση του βιβλίου αυτού αποβεί ευεργετικότερη

και αποδοτικότερη ακόμη για τη ζωή του κάθε αναγνώστη απ’ ότιστη ζωή της μεταφράστριάς του, αποτελεί την εγκάρδια ευχή καιτην προσευχή της τελευταίας.

΄Ελλη Γ. Οικονόμου

Βερριεν Σπρινγς, Μίσιγκαν Η.Π.Α.

Δεκέμβριος, 1989

Περιεχόμενα

Ινφορματιον αβουτ τηις Βοοκ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . iΔεδιςατιον . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ivΑφιερωση . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . viΠρολογος . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ixΕισαγωγη . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . xiiΚεφάλαιο 1: Η αγαπη και η μακροθυμια του θεου . . . . . . . . . . . 21Κεφάλαιο 2: Οι πρωτοι χριστιανοι αφοσιωμενοι και πιστοι . . . 44Κεφάλαιο 3: Απορριπτοντας το λογο του θεου . . . . . . . . . . . . . 55Κεφάλαιο 4: Υπερασπιζοντας την πιστη πανω απο τα ψηλαβουνα . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 68

Κεφάλαιο 5: Πνευματικη χαραυγη στην αγγλια . . . . . . . . . . . . . 87Κεφάλαιο 6: Ο θανατος δυο ηρωων . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 106Κεφάλαιο 7: Ενα επικαιρο σκευος εκλογης . . . . . . . . . . . . . . . 130Κεφάλαιο 8: Ο λουθηρος μπροστα στη διαιτα . . . . . . . . . . . . . 157Κεφάλαιο 9: Ο ελβετος μεταρρυθμιστης . . . . . . . . . . . . . . . . . . 184Κεφάλαιο 10: Μεταρρυθμιστικη προοδος στη γερμανια . . . . . 199Κεφάλαιο 11: Η διαμαρτυρια των πριγκηπων . . . . . . . . . . . . . . 212Κεφάλαιο 12: Η γαλλικη μεταρρυθμιση . . . . . . . . . . . . . . . . . . 228Κεφάλαιο 13: Ολλανδια και σκανδιναβια . . . . . . . . . . . . . . . . . 256Κεφάλαιο 14: Νεοτεροι αγγλοι μεταρρυθμιστες . . . . . . . . . . . 265Κεφάλαιο 15: Η αγια γραφη και η γαλλικη επανασταση . . . . . 286Κεφάλαιο 16: Οι προσκυνητες πατερες . . . . . . . . . . . . . . . . . . 311Κεφάλαιο 17: Προαγγελοι της χαραυγης . . . . . . . . . . . . . . . . . 322Κεφάλαιο 18: Ενας αμερικανος μεταρρυθμιστης . . . . . . . . . . . 341Κεφάλαιο 19: Φως μεσα απο το σκοτος . . . . . . . . . . . . . . . . . . 369

viii

Προλογος

Ο σκοπός της έκδοσης του βιβλίου αυτού δεν είναι να μας πλη-ροφορήσει ότι υπάρχει αμαρτία, συμφορά και μιζέρια στον κόσμο.Αυτό το ξέρομε πολύ καλά.Ο σκοπός της έκδοσής του δεν είναι να μας πεί ότι υπάρχει α-

συμβίβαστη διένεξη ανάμεσα στο σκότος και στο φώς, στην αμαρ-τία και στη δικαιοσύνη, στο ορθό και στο λανθασμένο, στο θάνατοκαι στη ζωή. Από τα βάθη της καρδιάς μας τα γνωρίζομε όλα αυτάκαι γνωρίζομε επίσης ότι εμείς συμμετέχομε, πρωταγωνιστούμε ς’αυτόν τον αγώνα.Στον καθένα μας όμως συχνά γεννιέται η επιθυμία να γνωρίσο-

με περισσότερα για τη μεγάλη διαμάχη. Πώς άρχισε η διαμάχη· ήμήπως υπήρχε ανέκαθεν· Ποιά στοιχεία συμβάλλουν στην τρομεράπολύπλοκη υπόστασή της· Τι σχέση έχω εγώ μ’ αυτή· Ποιά είναιη ευθύνη μου· Δεν ερωτήθηκα προκειμένου να έρθω ς’ αυτόν τονκόσμο. Είναι για μένα αυτό καλό ή κακό·Ποιες είναι οι σοβαρές αιτίες που πρωτοστατούν· Πόσο θα διαρ-

κέσει η μεγάλη λογομαχία· Ποιό θα είναι το τέλος της· Θα καταπον-τισθεί τελικά η γή, όπως μας πληροφορούν ορισμένοι επιστήμονες,στην άβυσσο μιάς ανήλιαγης και παγερής αιώνιας νύχτας· ή τηνπεριμένει ένα καλύτερο μέλλον, λαμπρό με το φώς της ζωής, θερμόμε την παντοτεινή αγάπη του Θεού·Η ερώτηση γίνεται πιο προσωπική: Πως μπορεί η διαμάχη μέσα

στη δική μου καρδιά, η πάλη ανάμεσα στην ενοικούσα φιλαυτία καιστην εξωτερικεύσιμη αγάπη να κατασταλεί με τη νίκη του καλούκαι μάλιστα να κατασταλεί για πάντα· Τι λέγει σχετικά η Βίβλος·Τι μας διδάσκει ο Θεός ως πρός το ζήτημα αυτό που έχει αιώνιασημασία για την κάθε ψυχή·Παρόμοιες ερωτήσεις μας απευθύνονται από κάθε πλευρά. Α-

παιτητικές ξεσηκώνονται από τα μύχια της καρδιάς μας. Και αξιούνμιά συγκεκριμμένη απάντηση.Ασφαλώς ο Θεός ο οποίος δημιούργησε μέσα μας τη λαχτάρα

για το καλό, την επιθυμία για την αλήθεια, δεν θα αποκρύψει α-

ix

x Η Μεγάλη Διαμάχη Μέρος Πρώτο

πό μας την απάντηση για όλη την απαραίτητη γνώση που χρεια-ζόμαστε. Επειδή “Κύριος ο Θεός δεν θέλει κάμει ουδέν χωρίς νααποκαλύψη το απόκρυφον Αυτού εις τους δούλους Αυτού τους προ-φήτας.”Ο σκοπός του βιβλίου αυτού είναι να βοηθήσει την ταραγμένη

ψυχή να βρεί τη σωστή απάντηση σε όλα αυτά τα προβλήματα.Είναι γραμμένο από ένα άτομο το οποίο δοκίμασε και γεύθηκε ότι[ξ]αγαθός είναι ο Θεός και το οποίο έμαθε από την επικοινωνία τουμε το Θεό και από τη μελέτη του λόγου Του όχι τα μυστικά τουΚυρίου φανερώνονται ς’ αυτούς οι οποίοι Τον φοβούνται και στουςοποίους θα φανερώσει τη διαθήκη Του.Για να μπορέσομε να κατανοήσομε καλύτερα τις αρχές που δι-

έπουν την τόσο σημαντική αυτή διαμάχη, η συγγραφέας μας τηνπαρουσιάζει με τα μεγάλα συγκεκριμμένα παραδείγματα των τελευ-ταίων είκοσι εκατονταετηρίδων.Το βιβλίο ανοίγει με τις τραγικές τελευταίες σκηνές της ιστο-

ρίας της Ιερουσαλήμ, της εκλεκτής πόλης του Θεού, μετά την απόμέρους της απόρριψη του Ανθρώπου του Γολγοθά ο οποίος ήρθεμε σκοπό να σώσει. Και μετά προχωρεί διαμέσου της μεγάλης ιστο-ρικής λεωφόρου των εθνών με την αφήγηση των κατατρεγμών τωνπαιδιών του Θεού κατά τους πρώτους χριστιανικούς αιώνες. Με τημεγάλη αποστασία η οποία εισεχώρησε μέσα στην εκκλησία Του.Με την παγκόσμια Μεταρρυθμιστική αφύπνιση στην οποία μερικέςαπό τις σημαντικότερες αιτίες της διαμάχης εκτίθενται με σαφήνεια.Με το τρομερό μάθημα της απόρριψης των αρχών του δικαίου απόμέρους της Γαλλίας. Με την αναζωπύρωση και την εξύψωση τωνΓραφών και την ευεργετική ψυχοσωτήρια επίδρασή τους. Με τηθρησκευτική αφύπνιση των εσχάτων καιρών. Με την αποσφράγισητης περίλαμπρης πηγής του λόγου του Θεού με τις θαυμάσιες απο-καλύψεις της του φωτός και της γνώσης για την αντιμετώπιση τωνολέθριων αποτελεσμάτων κάθε είδους απάτης του σκότους.Η επικειμένη πάλη των ημερών μας, με τις μεσολαβούσες βασι-

κές αιτίες, κατά την οποία κανείς δεν μπορεί να παραμείνει ουδέτε-ρος, εκτίθεται με απλότητα, σαφήνεια και δυναμικότητα.Τελευταία απ’ όλα μας αναφέρεται η ένδοξη νίκη του καλού κα-

τά του κακού, του δικαίου κατά του αδίκου, του φωτός κατά τουσκότους, της χαράς κατά της λύπης, της ελπίδας κατά της απελπι-

Προλογος xi

σίας, της δόξας κατά της αισχύνης, της ζωής κατά του θανάτου καιτης αιώνιας, μακρόθυμης αγάπης κατά του εκδικητικού μίσους.Προηγούμενες εκδόσεις του βιβλίου αυτού οδήγησαν πολλές

ψυχές στον Πραγματικό Ποιμένα. Η προσευχή των εκδοτών είναιόπως η παρούσα έκδοση αποβεί ακόμη αποδοτικότερη ως πρός τααποτελέσματα του αιωνίου καλού.

Οι Εκδότες[ξι]

Εισαγωγη

Πρίν από την εμφάνιση της αμαρτίας, ο Αδάμ απολάμβανε στενήεπικοινωνία με το Δημιουργό του. Αφότου όμως ο άνθρωπος απο-χωρίσθηκε από το Θεό εξαιτίας της παρακοής, η ανθρώπινη φυλήστερήθηκε το υπέροχο αυτό προνόμιο. Αλλά χάρη στο απολυτρωτι-κό σχέδιο, βρέθηκε ένας τρόπος σύμφωνα με τον οποίο οι κάτοικοιτης γής μπορούν ακόμη να επικοινωνούν με τον ουρανό. Ο Θεόςεπεκοινώνησε με τους ανθρώπους μέσο του Πνεύματός Του καιθεϊκό φώς χορηγήθηκε στον κόσμο με αποκαλύψεις πρός τους ε-κλεκτούς Του δούλους. “Δια του Πνεύματος του Αγίου ελάλησανοι άγιοι άνθρωποι του Θεού.” (Β’ Πετ. 1:21.)Κατά τις πρώτες είκοσι πέντε εκατονταετηρίδες της ανθρώπι-

νης ιστορίας δεν υπήρχε γραπτή αποκάλυψη. Οι διδακτοί του Θεούμετέδιδαν τη γνώση τους σε άλλους και από πατέρα σε γιό με-ταδίδονταν μετά αυτή στις επόμενες γενεές. Η προετοιμασία τουγραπτού λόγου αρχίζει με την εποχή του Μωϋσή. Τότε οι εμπνευ-σμένες αποκαλύψεις ενσωματώθηκαν ς’ ένα εμπνευσμένο βιβλίο. Τοέργο αυτό συνεχίσθηκε επί μία μακραίωνη περίοδο 1600 ετών—απότο Μωϋσή, τον ιστοριογράφο της δημιουργίας και της νομοθεσίας,μέχρι τον Ιωάννη, τον αφηγητή των πιό συγκλονιστικών ευαγγελι-κών αληθειών.Η Γραφή παρουσιάζει σαν συγγραφέα της το Θεό, αλλά είναι

γραμμένη από ανθρώπινα χέρια και η διαφορετική τεχνοτροπία τωνδιαφόρων βιβλίων της παρουσιάζει τα χαρακτηριστικά των πολυα-ρίθμων γραφέων της. Οι αποκαλυπτόμενες ς’ αυτή αλήθειες είναιόλες θεόπνευστες (Β’ Τιμ. 3:16), αποδίδονται όμως με ανθρώπινολεκτικό. Ο ‘Απειρος Θεός χορήγησε με το ‘Αγιο Πνεύμα Του φώςστις διάνοιες και στις καρδιές των δούλων Του. Τους έδωσε όνειρακαι οράσεις, σύμβολα και παραστάσεις και εκείνοι στους οποίους μ’αυτόν τον τρόπο η αλήθεια αποκαλύφθηκε, συγκεκριμενοποίησαντη σκέψη χρησιμοποιώντας την ανθρώπινη γλώσσα.Ο Δεκάλογος υπαγορεύθηκε από τον ίδιο το Θεό και γράφηκε

με το ίδιο Του το δάκτυλο. ‘Εχει θεϊκή και όχι ανθρώπινη σύνθεση.

xii

Εισαγωγη xiii

Η Γραφή όμως με τις από το Θεό προερχόμενες αλήθειες της εκ-φραζόμενες στη γλώσσα των ανθρώπων, παρουσιάζει μιά συνένωση [ξιι]του θείου και του ανθρωπίνου. Μιά τέτοια συνένωση υπήρχε στηφύση του Χριστού ο οποίος ήταν Υιός του Θεού και Υιός του αν-θρώπου. Υπαυτή την έννοια αληθεύει για τη Γραφή όπως και γιατο Χριστό ότι “ο Λόγος έγινε σάρξ και κατώκησε μεταξύ ημών.”(Ιωάν. 1:14.)Γραμμένη σε διαφορετικά χρονολογικά διαστήματα, από άτομα

που βασικά διέφεραν μεταξύ τους κοινωνικά και επαγγελματικά, κα-θώς και στα διανοητικά και πνευματικά τους προσόντα, τα βιβλίατης Βίβλου παρουσιάζουν μιά χτυπητή αντίθεση στο συγγραφι-κό ύφος και μιά μεγάλη ποικιλία στη φύση των πραγματευομένωνθεμάτων. Διαφορετικές εκφράσεις χρησιμοποιούνται από διαφορε-τικούς συγγραφείς. Συχνά η ίδια αλήθεια παριστάνεται εντονότερααπό ένα συγγραφέα απ’ ότι από έναν άλλον. Και όταν διάφοροισυγγραφείς παρουσιάζουν ένα θέμα κάτω από διάφορες πλευρέςκαι συσχετισμούς, αυτό μπορεί στον επιπόλαιο, αμελή ή προκατει-λημμένο αναγνώστη να φαίνεται σαν ασυμφωνία ή αντίφαση, ενώο συνετός, ευλαβικός και διορατικός μελετητής ανακαλύπτει τηνενυπάρχουσα ς’ αυτό αρμονία.Καθώς εκτίθεται από διάφορα άτομα, η αλήθεια παρουσιάζεται

με τις ποικίλες της μορφές. ‘Ενας συγγραφέας εντυπωσιάζεται εν-τονότερα από μιά ιδιαίτερη φάση του θέματος. Αντιλαμβάνεται τασημεία που εναρμονίζονται με την εμπειρία του ή με τη διακριτικήκαι υπολογιστική του ικανότητα. ‘Ενας άλλος αντιλαμβάνεται μι-ά διαφορετική φάση. Και ο καθένας αποδίδει με την καθοδήγησητου Αγίου Πνεύματος αυτό που έχει κάνει στο νού του τη μεγα-λύτερη εντύπωση—μιά διαφορετική φάση της αλήθειας ο καθέναςτους, αλλά μιά τέλεια εναρμόνιση μέσο όλων αυτών. Και οι αλήθειεςπου εκτίθενται κατ’ αυτόν τον τρόπο, ενωμένες σχηματίζουν ένατέλειο σύνολο, προσαρμοσμένο να ανταποκριθεί στις ανάγκες τωνανθρώπων κάτω απ’ όλες τις συνθήκες και περιστάσεις της ζωής.Ο Θεός ευδόκησε να γνωστοποιήσει την αλήθεια Του στον

κόσμο χρησιμοποιώντας τον ανθρώπινο παράγοντα και Αυτός οίδιος, μέσο του Αγίου Πνεύματος, χορηγούσε τα απαραίτητα προ-σόντα και την απαιτούμενη ικανότητα για να επιτελέσουν το έργοαυτό. Καθοδηγούσε τη σκέψη στο να διαλέξει το τι θα πεί και τι θαγράψει. Ναι μεν ο θησαυρός είναι εμπιστευμένος σε γήϊνα σκεύη,

xiv Η Μεγάλη Διαμάχη Μέρος Πρώτο

μολαταύτα όμως προέρχεται από τον Ουρανό. Η μαρτυρία αποδίδε-[ξιιι]ται με την ατελή έκφραση της ανθρώπινης γλώσσας, είναι όμως ημαρτυρία του Θεού. Και το πιστό και υπάκουο τέκνο του Θεού δια-κρίνει μέσα ς’ αυτή τη δόξα μιάς θεϊκής δύναμης “πλήρης χάριτοςκαι αλήθειας.”Στο λόγο Του ο Θεός χορήγησε στους ανθρώπους την απα-

ραίτητη για τη σωτηρία τους γνώση. Οι ‘Αγιες Γραφές πρέπει ναγίνονται αποδεκτές σαν αυθεντική και αλάθητη αποκάλυψη του θε-λήματος Του. Αποτελούν τον κανόνα του χαρακτήρα, τον αποκα-λυπτή των διδαχών και τον έλεγχο της πείρας. “‘Ολη η γραφή είναιθεόπνευστος και ωφέλιμος πρός διδασκαλίαν, πρός έλεγχον, πρόςεπανόρθωσιν, πρός εκπαίδευσιν την μετά της δικαιοσύνης· δια ναήναι τέλειος ο άνθρωπος του Θεού, ητοιμασμένος εις παν έργοναγαθόν.” (Β’ Τιμ. 3:16-17.)Το γεγονός όμως ότι ο Θεός απεκάλυψε το θέλημά Του μέσο

του λόγου Του στους ανθρώπους δεν αποκλείει τη συνεχή παρου-σία και καθοδήγηση του Αγίου Πνεύματος. Αντίθετα, το Πνεύματο έχει υποσχεθεί ο Σωτήρας μας για να διανοίξει το λόγο στουςδούλους Του και να τους τον καταστήσει φωτεινό και εφαρμόσιμοστη διδαχή του. Και εφόσον η Βίβλος είναι εμπνευσμένη από τοΠνεύμα του Θεού, είναι αδύνατο οι διδασκαλίες του Πνεύματος νααντιτίθενται προς τις διδασκαλίες του λόγου.Το Πνεύμα δεν δόθηκε—ούτε μπορεί ποτέ να δοθεί—με σκοπό

να εκτοπίσει τη Βίβλο. Επειδή οι Γραφές σαφέστατα δηλώνουν ότιο λόγος του Θεού αποτελεί τον κανόνα με βάση τον οποίο κάθεδιδαχή και εμπειρία πρέπει να δοκιμάζεται. Ο απόστολος Ιωάννηςλέγει: “Μη πιστεύετε εις παν πνεύμα, αλλά δοκιμάζετε τα πνεύματααν ήναι εκ του Θεού· διότι πολλοί ψευδοπροφήται εξήλθον εις τονκόσμον.” (Α’ Ιωάν. 4:1.) Και ο Ησαΐας δηλώνει: “Εις τον νόμον καιεις την μαρτυρίαν· εαν δεν λαλώσι κατά τον λόγον τούτον, βεβαίωςδεν είναι φώς εν αυτοίς.” (Ης. 8:20.)Μεγάλη μομφή έχει αποδοθεί στο έργο του Αγίου Πνεύματος

εξαιτίας των σφαλμάτων μιάς κατηγορίας ανθρώπων οι οποίοι α-ποφαίνονται ότι δεν χρειάζονται την περεταίρω καθοδήγηση τουλόγου του Θεού. Κατακυριεύονται από εντυπώσεις τις οποίες θε-ωρούν σαν τη φωνή του Θεού στην ψυχή. Το πνεύμα που τουςκατέχει όμως δεν είναι το Πνεύμα του Θεού. Η ακολούθηση αυτήτων εντυπώσεων, προκαλώντας την παραμέληση των Γραφών, μόνο[ξιv]

Εισαγωγη xv

στη σύγχυση, στην εξαπάτηση και στην καταστροφή μπορεί να ο-δηγήσει. Συντελεί μόνο στην προώθηση των σχεδίων του πονηρού.Αφού η διακονία του Αγίου Πνεύματος έχει ζωτική σημασία για τηνεκκλησία του Χριστού, αποτελεί ένα από τα τεχνοτροπήματα τουΣατανά να προκαλεί την περιφρόνηση του έργου του Πνεύματος μετα διάφορα λάθη των εξτρεμιστών και φανατικών και να κάνει τολαό του Θεού να παραμελούν την πηγή αυτή της δύναμης την οποίαο ίδιος ο Κύριός μας προμήθευσε.Σύμφωνα με το λόγο του Θεού, το Πνεύμα Του πρόκειται να

συνεχίσει το έργο του καθόλο το διάστημα της Χριστιανικής οι-κονομίας. Ενώ βαθμηδόν χορηγούνταν οι Γραφές της Παλαιάς καιΚαινής Διαθήκης με το κύλισμα του χρόνου, το ‘Αγιο Πνεύμα δενέπαψε να μεταδίδει φώς στη σκέψη ξεχωριστών ατόμων ανεξάρ-τητα από τις αποκαλύψεις εκείνες οι οποίες ενσωματώθηκαν στονΙερό Κανόνα της Γραφής. Η ίδια η Γραφή αναφέρει πως μέσο του Α-γίου Πνεύματος οι άνθρωποι δέχθηκαν προειδοποιήσεις, επιπλήξεις,συμβουλές και διδασκαλίες πάνω σε ζητήματα που δεν σχετίζονταιμε τη χορήγηση των Γραφών. Αναφέρονται επίσης προφήτες κατάδιάφορες χρονικές περιόδους από τις προρρήσεις των οποίων τίποτεδεν έχει καταχωρηθεί. Με τον ίδιο τρόπο, μετά το σχηματισμό τουκανόνα της Αγίας Γραφής, το ‘Αγιο Πνεύμα έμελλε να συνεχίσειτο έργο του προκειμένου να διαφωτίσει, να προειδοποιήσει και ναπαρηγορήσει τα τέκνα του Θεού.Κατά την υπόσχεση του Ιησού πρός τους μαθητές Του, “ο Πα-

ράκλητος, το Πνεύμα το ‘Αγιον, το οποίον θέλει πέμψει ο Πατήρεν τω ονόματί Μου, Εκείνος θέλει σας διδάξει πάντα και θέλει σαςυπενθυμίσει πάντα όσα είπον πρός εσάς.” “‘Οταν δε έλθει Εκε-ίνος, το Πνεύμα της αλήθειας, θέλει σας οδηγήσει εις πάσαν τηναλήθειαν ... και θέλει σας αναγγείλει τα μέλλοντα.” (Ιωάν. 14:26,16:13.) Η Γραφή διδάσκει με σαφήνεια ότι οι υποσχέσεις αυτέςδεν περιορίζονται στην αποστολική εποχή, αλλ’ επεκτείνονται κα-θόλη την πορεία της Χριστιανικής εκκλησίας. Ο Σωτήρας βεβαιώνειτους οπαδούς Του, “Εγώ είμαι μεθ’ υμών πάσας τας ημέρας, έωςτης συντελείας του αιώνος.” (Ματθ. 28:20.) Και ο Παύλος δη-λώνει ότι τα χαρίσματα και οι εκδηλώσεις του Πνεύματος υπήρχανστην εκκλησία “πρός την τελειοποίησιν των αγίων, δια το έργοντης διακονίας, δια την οικοδομήν του σώματος του Χριστού εωσού [ξv]καταντήσωμεν πάντες εις την ενότητα της πίστεως, και της επι-

xvi Η Μεγάλη Διαμάχη Μέρος Πρώτο

γνώσεως του Υιού του Θεού, εις άνδρα τέλειον, εις μέτρον ηλικίαςτου πληρώματος του Χριστού.” (Εφ. 4:12-13.)Ο Παύλος προσεύχονταν για τους Εφεσίους πιστούς με αυτά τα

λόγια: “Δια να σας δώση ο Θεός του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού,ο Πατήρ της δόξης, πνεύμα σοφίας και αποκαλύψεως εις επίγνωσινΑυτού ώστε να φωτισθώσιν οι οφθαλμοί του νοός σας εις το ναγνωρίσητε ποία είναι η ελπίς της προσκλήσεως Αυτού ... και τι τουπερβάλλον μέγεθος της δυνάμεως Αυτού πρός ημάς τους πιστε-ύοντας.” (Εφες. 1:17-19.) Η διακονία του θεϊκού Πνεύματος στο ναδιαφωτίζει τη διάνοια και να παρουσιάζει στο νού τις βαθυστόχα-στες έννοιες του αγίου λόγου του Θεού, ήταν η ευλογία την οποίαο Παύλος ζητούσε για την εκκλησία της Εφέσου.’Υστερα από τη θαυμάσια επίδειξη του Αγίου Πνεύματος κατά

την ημέρα της Πεντηκοστής, ο Πέτρος καλώντας τους ανθρώπουςνα μετανοήσουν και να βαπτισθούν στο όνομα του Χριστού για τηνάφεση των αμαρτιών τους, τους είπε: “Θέλετε λάβει την δωρεάν τουΑγίου Πνεύματος διότι πρός εσάς είναι η επαγγελία και πρός τατέκνα σας και πρός πάντας τους εις μακράν, όσους αν προσκαλέσηΚύριος ο Θεός ημών.” (Πράξ. 2:38-39.)Σε άμεση σχέση με τις σκηνές που διαδραματίζονται τη μεγάλη

ημέρα του Θεού, ο Κύριος υποσχέθηκε μέσο του προφήτη Ιωήλ μιάιδιαίτερη εκδήλωση του Πνεύματός Του. (Ιωήλ 2:28.) Η προφητείααυτή εκπληρώθηκε ενμέρη με την έκχυση του Πνεύματος την ημέρατης Πεντηκοστής. Την ολοσχερή της όμως εκπλήρωση θα τη λάβειμε την εκδήλωση της θεϊκής χάρης η οποία θα συνοδεύσει τηντελειωτική φάση του ευαγγελίου.Ο μεγάλος ανταγωνισμός μεταξύ καλού και κακού θα εξελίσσε-

ται με σφοδρότερη ένταση μέχρι τη συντέλεια των αιώνων. Σ’ όλεςτις εποχές η οργή του Σατανά εκδηλώθηκε κατά της εκκλησίας τουΧριστού. Και ο Θεός χορήγησε τη χάρη και το Πνεύμα Του στολαό Του για να τους ενδυναμώσει να αντισταθούν στη δύναμη τουπονηρού. ‘Οταν οι απόστολοι του Χριστού επρόκειτο να φέρουν τοευαγγέλιό Του στον κόσμο και να το καταχωρήσουν για τις επόμε-νες γενεές, είχαν ιδιαίτερα προικισθεί με τη φώτιση του Πνεύματος.Καθώς όμως η εκκλησία βαίνει πρός την τελική της απελευθέρωση,[ξvι]ο Σατανάς πρόκειται να δράσει με μεγαλύτερη δύναμη. Κατεβαίνει“έχων θυμόν μέγαν, επειδή γνωρίζει ότι ολίγον καιρόν έχει.” (Α-ποκ. 12:12.) Θα εργασθεί “εν πάση δυνάμει και σημείοις και τέρασι

Εισαγωγη xvii

ψεύδους.” (Β’ Θες. 2:9.) Για έξη χιλιάδες χρόνια ο ιθύνων εκε-ίνος νούς ο οποίος ήταν άλλοτε ο ανώτερος μεταξύ των αγγέλωντου Θεού, επεδόθηκε ολοσχερώς στο έργο της απάτης και της κα-ταστροφής. Και όλη την ένταση της σατανικής επιδεξιότητας καιπανουργίας που απέκτησε, όλη τη σκληρότητα που ανέπτυξε κατάτους αιωνόβιους αυτούς αγώνες, θα την εξαπολύσει κατά την τελι-κή σύγκρουση με το λαό του Θεού. Σ’ αυτή την επικίνδυνη εποχήοι οπαδοί του Χριστού έχουν να προειδοποιήσουν τον κόσμο γιατη δευτέρα παρουσία του Χριστού. ΄Ενας λαός πρέπει να προετοιμα-σθεί για να σταθεί στην παρουσία Του άσπιλος και αμώμητος. (Β’Πέτ. 3:14.) Στη σημερινή εποχή το ιδιαίτερο χάρισμα της θεϊκήςχάρης και δύναμης δεν είναι λιγότερο απαραίτητο για την εκκλησίααπ’ ότι ήταν στις ημέρες των αποστόλων.Με τη φώτιση του Αγίου Πνεύματος, η απεικόνιση των σκηνών

του μακραίωνου ανταγωνισμού μεταξύ καλού και κακού παρουσι-άσθηκε στη συγγραφέα του βιβλίου αυτού. Από καιρό σε καιρόμου επιτράπηκε να ατενίσω στην κατά διαφόρους αιώνες εξαπο-λυθείσα μεγάλη διαμάχη μεταξύ του Χριστού, του ‘Αρχοντα τηςζωής, του Αρχηγού της σωτηρίας μας, και του Σατανά, του άρ-χοντα του κακού, του εισηγητή της αμαρτίας, του πρωτοπαραβάτητου αγίου νόμου του Θεού. Η κατά του Χριστού εχθρότητα τουΣατανά εκδηλώθηκε και κατά των οπαδών Του. Το ίδιο μίσος κατάτων αρχών του θεϊκού νόμου, η ίδια παραπλανητική τακτική, βάσητης οποίας η πλάνη παρουσιάζεται σαν αλήθεια, βάση της οποίας οιανθρώπινοι νόμοι αντικαθιστούν το νόμο του Θεού και οι άνθρω-ποι παρασύρονται στο να λατρεύουν την κτίση μάλλον παρά τονΚτίσαντα, μπορεί να εξιχνιασθεί καθόλη την ιστορία του παρελθόν-τος. Οι προσπάθειες του Σατανά να παρουσιάσει διαστρεβλωμένοτο χαρακτήρα του Θεού για να κάνει τους ανθρώπους να σχημα-τίσουν μιά εσφαλμένη εντύπωση για το Δημιουργό ώστε να Τονβλέπουν μάλλον με φόβο και μίσος παρά με αγάπη· οι προσπάθειέςτου να παραμερίσει το θεϊκό νόμο, κάνοντας τον κόσμο να νομίζουνότι δεν δεσμεύονται από τις αξιώσεις του, καθώς και ο κατατρεγμόςεκείνων οι οποίοι τολμούν να αντισταθούν στις απάτες του, ακο- [ξvιι]λουθούν την ίδια αμετάβλητη πορεία από αιώνα σε αιώνα. ‘Εχουνανεξίτηλα χαραχθεί στην ιστορία των πατριαρχών, των προφητών,των αποστόλων, των μαρτύρων και μεταρρυθμιστών.

xviii Η Μεγάλη Διαμάχη Μέρος Πρώτο

Στην τελική μεγάλη σύγκρουση, ο Σατανάς θα χρησιμοποιήσειτην ίδια τακτική, θα εκδηλώσει το ίδιο πνεύμα και θα εργασθείγια τον ίδιο σκοπό όπως και καθόλους τους περασμένους αιώνες.΄Οτι συνέβη στο παρελθόν θα συμβεί και πάλι, με τη διαφορά ότιετούτος ο επικείμενος αγώνας χαρακτηρίζεται από μιά τέτοια τρο-μακτική σφοδρότητα που ο κόσμος δεν έχει ποτέ του ξαναδεί. Οιεξαπατήσεις του Σατανά θα καταστούν πιό έντεχνες, οι επιθέσειςτου πιο αποφασιστικές. Αν είναι δυνατόν, θα παρασύρει ακόμη καιτους εκλεκτούς. (Μάρκ. 13:22.)Καθώς το Πνεύμα του Θεού μου παρουσίασε κατά νου τις με-

γάλες αλήθειες του λόγου Του καθώς και τις σκηνές του παρελ-θόντος και του μέλλοντος, μου ζητήθηκε να καταστήσω γνωστόστους άλλους ότι κατ’ αυτόν τον τρόπο μου έχει αποκαλυφθεί—να χαράξω την ιστορία της διαμάχης των παρελθόντων αιώνων καιμάλιστα ιδιαίτερα να την παρουσιάσω έτσι που να χύσει φώς πάνωστον συντομεύοντα να εξαπολυθεί μελλοντικό αγώνα. Πρός εκ-πλήρωση του σκοπού αυτού, προσπάθησα να συλλέξω και να τα-ξινομήσω παρεμφερή γεγονότα της εκκλησιαστικής ιστορίας κατάτέτοιο τρόπο ώστε να χαραχθεί η εξέλιξη των μεγάλων δοκιμαστι-κών αληθειών οι οποίες δόθηκαν στον κόσμο κατά διάφορα χρονο-λογικά διαστήματα γεγονότα που ερέθισαν την οργή του Σατανάκαι την εχθρότητα μιάς εκκλησίας η οποία θέλγεται από τον κόσμο·και γεγονότα που διατηρήθηκαν με τη μαρτυρία εκείνων οι οποίοι“δεν ηγάπησαν την ζωήν αυτών μέχρι θανάτου.”Στις καταχωρήσεις αυτές μπορούμε να διακρίνομε μιά σκια-

γράφηση της σύγκρουσης που μας περιμένει. Εξετάζοντάς τες κάτωαπό το φώς του λόγου του Θεού και με την έμπνευση του Πνεύμα-τός Του, μπορούμε να διακρίνομε ακάλυπτες τις απάτες του πονηρο-ύ και τους κινδύνους τους οποίους οφείλουν να αποφύγουν εκείνοιπου θα πρέπει να βρεθούν “άμεμπτοι εν τη παρουσία του Κυρίου.”Τα σημαντικά γεγονότα τα οποία χαρακτηρίζουν την πρόοδο

της μεταρρύθμισης των περασμένων γενεών, είναι ιστορικά γεγο-νότα γνωστά και παγκοσμίως παραδεκτά από το Διαμαρτυρόμενο[ξvιιι]κόσμο. Είναι συμβάντα τα οποία κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει.Αυτό το μέρος της ιστορίας το απέδωσα με συντομία, σύμφωναμε τα πλαίσια του βιβλίου και με τη βραχύτητα που αναγκαστι-κά πρέπει να ληφθεί υπόψη, συντέμνοντας τα περιστατικά ώστε νακαταλάβουν τόσο λίγο χώρο όσος φαίνονταν απαραίτητος για την

Εισαγωγη xix

ορθή κατανόηση της εφαρμογής τους. Σε ορισμένες περιπτώσεις,όταν ο ιστορικός έχει συγκεντρώσει τα γεγονότα έτσι που να επι-τρέπουν εν συντομία μιά περιεκτική άποψη του ζητήματος, ή έχεισυνοψίσει λεπτομέρειες κατά τρόπο κατάλληλο, τότε χρησιμοποιο-ύνται τα ίδια του τα λόγια. Σε άλλες περιπτώσεις όμως δεν παρέχε-ται ιδιαίτερη διάκριση ς’ αυτό, αφού τα εισαγωγικά δεν χρησιμοποιο-ύνται με σκοπό να αναφέρουν το συγγραφέα σαν αυθεντία, αλλάεπειδή τα λεγόμενά του παρέχουν μιά προϋπάρχουσα και δυναμι-κή παρουσίαση του θέματος. Στην αφήγηση της εμπειρίας και τωναπόψεων εκείνων οι οποίοι συνεχίζουν το μεταρρυθμιστικό έργοστις ημέρες μας, παρόμοια χρήση των εκδοθέντων συγγραμμάτωντους έχει εφαρμοσθεί.Ο αντικειμενικός σκοπός του βιβλίου αυτού δεν είναι τόσο να

παρουσιάσει καινούργιες πτυχές ενσχέση με τους αγώνες του πα-ρελθόντος καιρού, όσο να τονίσει περιστατικά και πεποιθήσεις ταοποία έχουν επιπτώσεις πάνω στα γεγονότα του μέλλοντος. Εξε-ταζόμενες όμως σαν μέρος της διαμάχης μεταξύ του φωτός και τουσκότους, όλες αυτές οι καταχωρήσεις του παρελθόντος προσλαμ-βάνουν μιά καινούργια σημασία. Και μέσο αυτών φώς χύνεται στομέλλον, φωτίζοντας το δρόμο εκείνων οι οποίοι, όπως οι μεταρρυθ-μιστές των περασμένων γενεών, θα κληθούν και με κίνδυνο ακόμηνα στερηθούν κάθε γήινο αγαθό, να δώσουν τη μαρτυρία τους “διατον λόγον του Θεού και δια την μαρτυρίαν του Ιησού Χριστού.”Το να παρουσιάσει τις σκηνές της μεγάλης λογομαχίας μεταξύ

της αλήθειας και της πλάνης, να αποκαλύψει τα τεχνάσματα του Σα-τανά και τα μέσα με τα οποία μπορεί αυτός να αποκρουσθεί με επιτυ-χία, να προβάλει μιά ικανοποιητική λύση του μεγάλου προβλήματοςτου κακού χύνοντας τέτοιο φώς πάνω στο θέμα της προέλευσηςκαι του τελικού διακανονισμού της αμαρτίας, ώστε να φανερωθείεντελώς η δικαιοσύνη και η καλοκαγαθία του Θεού στην εν γένησυμπεριφορά Του πρός τα πλάσματά Του, και να παραστήσει τηναγία και αμετάβλητη φύση του νόμου Του, αυτός είναι ο σκοπός [ξιξ]του παρόντος βιβλίου. ΄Οπως ψυχές λυτρωθούν από τη δύναμη τουσκότους σαν αποτέλεσμα της επιρροής του βιβλίου αυτού και γίνουν“συγκληρονόμοι των αγίων εν τω φωτί,” πρός δόξα Εκείνου ο ο-ποίος μας αγάπησε και παρέδωσε τον Εαυτό του για μας, είναι ηένθερμη προσευχή της συγγραφέας του.

xx Η Μεγάλη Διαμάχη Μέρος Πρώτο

Ελένη Γ. Χουάϊτ[1]

Κεφάλαιο 1: Η αγαπη και η μακροθυμια του θεου

“Είθε να εγνώριζες και συ τουλάχιστον εν τη ημέρα σου τα-ύτη τα προς ειρήνην σου αποβλέποντα αλλά τώρα εκρύφθησαν απότων οφθαλμών σου. Διότι θέλουσιν ελθεί ημέραι επί σε και οι ε-χθροί σου θέλουσι κάμει χαράκωμα περί σε, και θέλουσι σε περι-κυκλώσει, και θέλουσι σε στενοχωρήσει πανταχόθεν. Και θέλουσικατεδαφίσει σε, και τα τέκνα σου εν σοί και δεν θέλουσιν αφήσει ενσοί λίθον επί λίθον· διότι δεν εγνώρισας τον καιρόν της επισκέψεώςσου.” (Λουκ. 19:42-44.)Από την πλαγιά του όρους των Ελαιών ο Χριστός αντίκρυζε την

Ιερουσαλήμ. Πανέμορφο, γαληνεμένο θέαμα απλώνονταν μπροστάΤου. ‘Ηταν η εποχή του Πάσχα και απ’ όλα τα μέρη οι απόγο-νοι του Ιακώβ συγκεντρώνονταν εκεί γιά να γιορτάσουν τη μεγάληεθνική τους γιορτή. Ανάμεσα από κήπους και αμπέλια και κατα-πράσινες λοφοπλαγιές στολισμένες με των προσκυνητών τις σκη-νές, ξεπρόβαλλαν τα υψώματα με τις πεζουλιαστές ανωφεριές τους,τα μεγαλόπρεπα παλάτια και τα πανίσχυρα οχυρά της Ισραηλινήςπρωτεύουσας. Η θυγατέρα της Σιών έμοιαζε να μονολογεί μέσαστην περηφάνειά της: “Κάθημαι βασίλισσα και θλίψιν δεν θέλω ιδε-ί.” Το ίδιο όμορφη τότε και σίγουρη για την εξασφαλισμένη εύνοιατου ουρανού, όπως αιώνες πρίν όταν ο βασιλικός Ψαλμωδός υμνο-ύσε την ομορφιά της: “Ωραίον την θέσιν, χαρά πάσης της γής, είναιτο όρος Σιών ... η πόλις του Βασιλέως του Μεγάλου.” (Ψαλμ.48:2.) Επίκεντρο της θέας, τα επιβλητικά οικοδομήματα του ναού.Δύοντας ο ήλιος, τόνιζε με τις ακτίνες του την αστραφτερή στιλ-πνάδα των μαρμαρένιων τοίχων του και λαμποκοπούσε πάνω σεκάθε χρυσωμένη πύλη, πύργο και προμαχώνα. Τέλεια σε ομορφιάη πόλη, αποτελούσε το καμάρι του Ισραηλινού έθνους. Ποιός Ισ-ραηλίτης μπορούσε να αντικρύσει μιά τέτοια θέα δίχως να νοιώσεισκιρτήματα χαράς και θαυμασμού! Και όμως το νού του Ιησού απα-σχολούσαν εντελώς διαφορετικές σκέψεις. “΄Οτε επλησίασεν, ιδώντην πόλιν, έκλαυσεν επ’ αυτήν.” (Λουκ. 19:41.) Μέσα στο γενι- [2]κό παραλήρημα της θριαμβευτικής εισόδου, ενώ τα φοινικόκλαδα

21

22 Η Μεγάλη Διαμάχη Μέρος Πρώτο

σείονταν ολούθε στον αέρα, ενώ χαρμόσυνα ωσαννά αντιλαλούσανστους ολόγυρα λόφους και χιλιάδες φωνές Τον ζητωκραύγαζαν βα-σιλιά, ο Λυτρωτής του κόσμου καταλήφθηκε από μιά ξαφνική καιμυστηριώδη λύπη. Αυτός, ο Υιός του Θεού, η υπόσχεση του Ισ-ραήλ, ο νικητής του θανάτου και ο ελευθερωτής των αιχμαλώτωντου τάφου, αναλύεται σε δάκρυα, όχι δάκρυα συνειθισμένης λύπης,αλλ’ έντονης, ακατάσχετης αγωνίας.Το κλάμμα αυτό δεν ήταν για τον εαυτό Του, αν και γνώριζε

πολύ καλά πού Τον οδηγούσαν τα βήματά Του. Μπροστά Του α-πλώνονταν η Γεθσημανή, η σκηνή της μελλοντικής ψυχικής Τουοδύνης. Λίγο πιό πέρα διακρίνονταν η προβατική πύλη απ’ όπουαμέτρητα είχαν οδηγηθεί στο διάβα των αιώνων τα θύματα τωνθυσιών και που θα ανοίγονταν τώρα γι’ Αυτόν που έμελλε να φερ-θεί “ως αρνίον επί σφαγήν.” (Ης. 53:7.) Σε κοντινή απόσταση ορ-θώνονταν και ο Γολγοθάς, η απεικόνιση του σταυρικού θανάτου.Το μονοπάτι όπου ο Χριστός θα διάβαινε σε λίγο για να προσφέρειτην ψυχή Του λύτρο για την αμαρτία, θα σκιάζονταν από ένα πυ-κνό, τρομακτικό σκοτάδι. Και όμως δεν ήταν η σκέψη των σκηνώναυτών που έπεφτε πάνω Του σα μαύρη σκιά τη χαρμόσυνη εκείνηώρα. Κανένα προαίσθημα της ατομικής Του υπεράνθρωπης αγωνίαςδεν βάραινε το αφίλαυτο εκείνο πνεύμα. Ο Ιησούς έκλαιγε για τιςκαταδικασμένες χιλιάδες των Ιερουσολημιτών—για την τύφλωσηκαι αμετανοησία εκείνων που είχε έρθει να σώσει.Στα μάτια του Χριστού ξετυλίγονταν η χιλιόχρονη και πέρα ι-

στορία της ιδιαίτερης εύνοιας και προστατευτικής φροντίδας τουΘεού για τον εκλεκτό λαό Του. Εκεί βρίσκονταν το όρος Μωριά,όπου ο γυιός της υπόσχεσης, το χωρίς αντίσταση θύμα, ο Ισαάκ,είχε δεθεί πάνω στο βωμό—συμβολίζοντας τη θυσία του Υιού τουΘεού. Εκεί είχε επισημοποιηθεί πρός τον πατέρα των πιστευόντωνη συνθήκη της ευλογίας, η ένδοξη Μεσσιανική υπόσχεση. (Γέν.22:9, 16-18.) Εκεί οι φλόγες της θυσίας ανεβαίνοντας στον ουρανόαπό το αλώνι του Ορνάν, είχαν αποτρέψει το σπαθί του εξολο-θρευτή αγγέλου (Α’ Χρον. 21)—σύμβολο κατάλληλο της θυσίαςκαι μεσιτείας του Σωτήρα για τον ένοχο άνθρωπο. Η Ιερουσαλήμείχε τιμηθεί από το Θεό πάνω από κάθε άλλο μέρος της γής. ΟΚύριος είχε εκλέξει τη Σιών, “διότι ευηρεστήθη να κατοική εν αυ-[3]τή.” (Ψαλμ. 132:13.) Σ’ αυτό το μέρος άγιοι προφήτες πρόφερανπροειδοποιητικά μηνύματα για γενεές ολόκληρες. Σ’ αυτό το μέρος

Η αγαπη και η μακροθυμια του θεου 23

ιερείς κινούσαν τα θυμιατήρια τους στέλλοντας το λιβανωτό ανάμι-κτο με τις προσευχές των προσκυνητών ψηλά στον ουρανό. Σ’ αυτότο μέρος καθημερινά προσφέρονταν το αίμα των σφαγμένων αρνιώνσυμβολίζοντας τον Αμνό του Θεού. Σ’ αυτό το μέρος εμφανίζοντανη παρουσία του Κυρίου μέσα στο σύννεφο της δόξας πάνω από το ι-λαστήριο. Και ς’ αυτό το μέρος ακούμπησε η βάση της μυστηριακήςεκείνης σκάλας που ένωνε τον ουρανό με τη γή (Γεν. 28:12, Ιωάν.1:51)—της σκάλας όπου ανεβοκατέβαιναν οι άγγελοι του Θεού καιπου άνοιγε στον κόσμο το δρόμο για τον τόπο τον πανάγιο. Ανο Ισραήλ σαν έθνος είχε διατηρήσει την αφοσίωσή του στο Θεό,η Ιερουσαλήμ θα παρέμενε παντοτεινά η εκλεκτή Του πόλη. (Ιερ.17:21-25.) Αλλ’ η ιστορία του ευνοούμενου εκείνου λαού δεν ήτανπαρά μιά αφήγηση από αδιάκοπα ολισθήματα και ανταρσίες. Είχαναντισταθεί στη χάρη του ουρανού, καταχρασθεί τα προνόμιά τουςκαι αγνοήσει τις ευκαιρίες τους.Αλλ’ αν και οι Ισραηλίτες “εχλεύαζον τους απεσταλμένους του

Θεού και κατεφρόνουν τους λόγους Αυτού και έσκωπτον τους προ-φήτας Αυτού,” (Β’ Χρον. 36:16,) Εκείνος όμως εξακολουθούσενα τους αποκαλύπτεται, “Κύριος ο Θεός, οικτίρμων και ελεήμων,μακρόθυμος και πολυέλεος και αληθινός.” (Εξ. 34:6.) Παρά τις ε-πανειλημμένες αποκρούσεις, η ευσπλαχνική φύση Του συνέχιζε ναικετεύει. Με μια στοργή τρυφερότερη ακόμη από τη στοργή οποιου-δήποτε πατέρα για το αγαπημένο του παιδί, ο Θεός “παρήγγειλεν ειςαυτούς ... δια χειρός των απεσταλμένων Αυτού, εγειρόμενος πρωίκαι εξαποστέλλων· διότι εφείδετο του λαού Αυτού και του κατοικη-τηρίου Αυτού.” (Β’ Χρον. 36:15.) Και όταν επιπλήξεις, παρακλήσειςκαι επιτιμήσεις απέτυχαν, τότε τους έστειλε το πολυτιμότερο δώροτου ουρανού· ή ακριβέστερα, σύσσωμο το πλήρωμα του ουρανούείχε προσφερθεί στο πρόσωπο του Δώρου εκείνου του μοναδικού.Αυτός ο ίδιος ο Υιός του Θεού είχε σταλεί για να υπερασπισθεί

την αμεταμέλητη την πόλη. Ο Χριστός ο ίδιος είχε βγάλει παλαι-ά τον Ισραήλ από την Αίγυπτο σαν αμπέλι Του πολύτιμο. (Ψαλμ.80:8.) Με το ίδιο Του το χέρι είχε αφανίσει τους ειδωλολατρικούςλαούς γύρω του. Το είχε φυτέψει “επί λόφου παχυτάτου.” Το είχεπεριφράξει με την προστατευτική Του φροντίδα. Το είχε περιποιη- [4]θεί με τη βοήθεια των δούλων Του. “Τι ήτο δυνατόν να κάμω έτιεις τον αμπελώνα Μου και δεν έκαμον εις αυτόν·” διερωτάται. (Ης.5:1-4.) Αλλ’ ενώ περίμενε στον τρυγητό σταφύλια, το αμπέλι έκανε

24 Η Μεγάλη Διαμάχη Μέρος Πρώτο

μόνο αγριοστάφυλα. Ακόμη και τότε, με μιά αναπώθητη λαχτάραγια βελτιωμένη μελλοντική καρποφορία, ήρθε ο ίδιος στο αμπέλιΤου να ιδεί αν μπορούσε να το σώσει από την καταστροφή. Τοέσκαψε, το κλάδεψε, το περιποιήθηκε. Δεν φείσθηκε ούτε κόπουςούτε μόχθους προκειμένου να σώσει το αμπέλι της φυτείας Του.Τρία ολόκληρα χρόνια ο Αρχηγός του φωτός και της δόξας

κυκλοφορούσε παντού ανάμεσα στό λαό Του, “ευεργετών και θε-ραπεύων πάντας τους καταδυναστευομένους υπό του διαβόλου,”παρηγορώντας ραγισμένες καρδιές, ελευθερώνοντας δέσμιους, χα-ρίζοντας το φώς στους τυφλούς, κάνοντας χωλούς να περπατούνκαι κωφούς να ακούν, καθαρίζοντας λεπρούς, ανασταίνοντας νε-κρούς, κηρύττοντας το ευαγγέλιο στους φτωχούς. (Πράξ. 10:38,Λουκ. 4:18, Ματθ. 11:5.) Σε ανθρώπους κάθε κατηγορίας, χωρίςδιάκριση, απηύθυνε την ευσπλαχνική πρόσκληση: “‘Ελθετε προςΜε, πάντες οι κοπιώντες και πεφορτισμένοι και Εγώ θέλω σας α-ναπαύσει.” (Ματθ. 11:28.)Παρ’ όλο ότι Του ανταπέδιδαν “κακόν αντί καλού και μίσος

αντί της αγάπης” (Ψαλμ. 109:5), Εκείνος συνέχιζε με επιμονή τησπλαχνική αποστολή Του. Οποιοσδήποτε αποζήτησε τη χάρη Του,ποτέ δεν αποκρούσθηκε. ‘Αστεγος, περιπλανώμενος, καταφρονε-μένος και φτωχός, ζούσε μόνο για να εξυπηρετήσει τις ανάγκεςκαι ν’ απαλύνει τον πόνο των ανθρώπων, εκλιπαρώντας τους ναδεχθούν το δώρο Του της ζωής. Απωθημένα από τη σκληρόκαρ-δη εκείνη γενεά, τα κύματα του ελέους, ξαναγύριζαν πίσω πάλι ς’αυτούς με εντονότερη ακόμη σπλαχνικότητα και ανείπωτη αγάπη.Αλλ’ ο Ισραήλ έστρεψε τα νώτα πρός τον καλύτερό του Φίλο καιμοναδικό Βοηθό του, περιφρονώντας τις ικεσίες της αγάπης Του,απορρίπτοντας τις συμβουλές Του και χλευάζοντας τις προειδοποι-ήσεις Του.Σε λίγο η προθεσμία της ελπίδας και της συγνώμης έληγε. Το

ποτήρι της μακρόχρονης συγκροτημένης οργής του Θεού ξεχείλιζε.Τα από αιώνες συγκεντρωμένα σύννεφα της αποστασίας και τηςανταρσίας, σκοτεινιασμένα τώρα από το βάρος του ολέθρου, όπουνάναι θα ξεσπούσαν πάνω στον ένοχο εκείνο λαό. Και ο μόνοςπου μπορούσε να τους σώσει από τη μελλοντική καταστροφή είχε[5]περιφρονηθεί, απορριφθεί και σε λίγο έμελλε να σταυρωθεί. Μετο σταυρικό του Χριστού θάνατο στό Γολγοθά θα σώνονταν οιτελευταίες μέρες του Ισραήλ σαν το ευνοούμενο κι ευλογημένο

Η αγαπη και η μακροθυμια του θεου 25

έθνος του Θεού. Η απώλεια και μιάς μόνο ψυχής είναι συμφορά πουδε μπορεί να συγκριθεί με τα κέρδη και τους θησαυρούς του κόσμουόλου. Στη θέα όμως εκείνη της Ιερουσαλήμ, μπροστά στα μάτια τουΧριστού διαγράφονταν ο χαμός μιάς ολάκερης πόλης, ενός έθνουςολόκληρου—και τι πόλης! και τι έθνους! Εκείνων που αποτελούσανάλλοτε τον εκλεκτό λαό του Θεού, τον ιδιαίτερο θησαυρό Του.Προφήτες είχαν θρηνήσει την αποστασία του Ισραήλ και τις

τρομακτικές ερημώσεις που επηκολούθησαν τις αμαρτίες του. “Ε-ίθε να ήσαν οι οφθαλμοί μου πηγή δακρύων,” οδύρονταν ο Ιερεμίας,“δια να κλαίω ημέραν και νύκτα τους πεφονευμένους της θυγατρόςτου λαού μου,” επειδή του Κυρίου το ποίμνιο είχε φερθεί στηναιχμαλωσία. (Ιερ. 9:1, 13:17.) Πόσο βαθύτερη έπρεπε να είναι ηθλίψη Εκείνου που το προφητικό Του μάτι διαπερνούσε όχι μόνοχρόνια, αλλ’ απώτερους αιώνες. Οραματίζονταν τον άγγελο τονεξολοθρευτή με υψωμένο το σπαθί βαδίζοντας κατά της πόλης εκε-ίνης που όλα αυτά τα χρόνια υπήρξε το κατοικητήριο του Υψίστου.Από τη βουνοπλαγιά των Ελαιών, το ίδιο ακριβώς σημείο όπου αρ-γότερα ο Τίτος πάτησε με τα στρατεύματά του, ο Ιησούς ατένιζετις αντίπερα από την κοιλάδα πύλες και αυλές του ιερού. Και μεγεμάτα δάκρυα μάτια ήδη διέκρινε τα τείχη περικυκλωμένα από τιςξενικές ορδές. ‘Ακουγε την πολεμική κλαγγή των όπλων. ‘Ακουγετα γυναικόπαιδα να θρηνωδούν μέσα στη λιμοκτονούσα πολιορκη-μένη πόλη. ‘Εβλεπε το πανέμορφο ιερό οικοδόμημά της, τα παλάτιακαι τους πύργους της παρανάλωμα της φωτιάς και τους κατοπινούςστη θέση τους σωρούς από τα καπνισμένα ερείπια.Διαπερνώντας με το βλέμμα μέχρι τα τέλη των αιώνων, διέκρι-

νε το λαό της διαθήκης σκορπισμένο σε κάθε γωνιά της γής σανναυάγια απορρημένα πάνω ς’ ερημικές ακτές. Αλλά στην οπτασίατης τιμωρίας εκείνης της προσωρινής που θα ξέσπαγε σε λίγο πάνωστην Ιερουσαλήμ, δεν διέκρινε παρά τις πρώτες μόνο ξέχειλες στα-γόνες από το ποτήρι της οργής που τη μέρα των τελικών λογα-ριασμών γραφτό της ήταν να το πιεί μέχρι την τελευταία του στα-λαματιά. Αυτό το νόημα είχαν τα ανατριχιαστικά εκείνα λόγια, τοκαταστάλαγμα της θεϊκής ευσπλαχνίας και λαχτάρας ξέχειλης από [6]στοργή: “Ιερουσαλήμ, Ιερουσαλήμ, η φονεύουσα τους προφήταςκαι λιθοβολούσα τους απεσταλμένους πρός σε· ποσάκις ηθέλησανα συνάξω τα τέκνα σου καθ’ ον τρόπον συνάγει η όρνις τα ορ-νίθια εαυτής υπό τας πτέρυγας και δεν ηθελήσατε.” (Ματθ. 23:37.)

26 Η Μεγάλη Διαμάχη Μέρος Πρώτο

Και σύ, έθνος ευλογημένο υπεράνω πάντων, “είθε να εγνώριζες τονκαιρόν της επισκέψεώς σου και τα πρός ειρήνην σου αποβλέποντα.”(Λουκ. 19:42.) Αναχαίτησα τον άγγελο της δικαιοσύνης, σε κάλεσασε μετάνοια. Αλλά μάταια. Δεν καταφρόνησες και απέρριψες μόνοδούλους, απεσταλμένους και προφήτες, αλλ’ Αυτόν τον ‘Αγιο τουΙσραήλ, το Λυτρωτή σου. Για την καταστροφή σου η μόνη υπεύθυ-νη είσαι σύ. “Δεν θέλετε να έλθητε πρός Εμέ δια να έχητε ζωήν.”(Ιωάν. 5:40.)Στην περίπτωση της Ιερουσαλήμ ο Χριστός διέκρινε ένα σύμ-

βολο της σκληροκαρδίας του επίλοιπου κόσμου που με την απιστίακαι την ανταρσία του βάδιζε εσπευσμένα πρός τις τιμωρές κρίσειςτου Θεού. Η συμφορά της αμαρτωλής ανθρώπινης φυλής πίεζε με τοάγχος της την ψυχή Του, ώσπου από τα χείλη Του αποσπάσθηκεη πικρή εκείνη οδυνηρή κραυγή. Διάβαζε την ιστορία της αμαρτίαςτη γραμμένη με τη μιζέρια, τα δάκρυα και το αίμα των ανθρώπων.Κατασυγκινημένος, με την καρδιά ξέχειλη απο απύθμενο οίκτο γιατα δυστυχισμένα πλάσματα της γής, λαχταρούσε να φέρει σε όλουςανακούφιση. Ούτε όμως το δικό Του χέρι ήταν ικανό να αναχαι-τίσει το κύμα της ανθρώπινης συμφοράς. Ελάχιστοι ήταν εκείνοιπου στρέφονταν πρός τη μοναδική Πηγή βοήθειας. ‘Ηταν πρόθυμοςνα κενώσει την ψυχή Του μέχρι θανάτου για να τους καταστήσειπροσιτή τη σωτηρία. Πολλοί λίγοι όμως έρχονταν ς’ Αυτόν για τοαντάλλαγμα της ζωής.Η Μεγαλειότητα του ουρανού πλημμυρισμένη από δάκρυα! Ο

Υιός του άπειρου Θεού ταραγμένος το πνεύμα, συντριμμένος απότο βάρος της αγωνίας! Το θέαμα αυτό προκάλεσε το θαυμασμόολόκληρου του ουρανού. Η σκηνή εκείνη απεικονίζει για μας τηνανυπολόγιστη εγκληματικότητα της αμαρτίας. Αποκαλύπτει πόσοδύσκολο έργο είναι και γι’ Αυτόν ακόμη τον Παντοδύναμο Θε-ό να σώσει τον ένοχο από τις συνέπειες της παράβασης του θε-ϊκού νόμου. Ατενίζοντας ο Χριστός μακρυά, μέχρι την τελευταίαανθρώπινη γενεά, διέκρινε ένα κόσμο βυθισμένο στην πλάνη, πα-ρόμοια μ’ αυτήν που θα προκαλούσε την καταστροφή της Ιερουσα-λήμ. Το μεγάλο κρίμα των Ιουδαίων ήταν η απόρριψη του Χριστού.[7]Το μεγάλο κρίμα του χριστιανικού κόσμου θα είναι η απόρριψητου θεϊκού νόμου—της βάσης της επουράνιας και επίγειας διακυ-βέρνησής Του—η καταπάτηση και η εκμηδένιση των εντολών τουΠαντοδυνάμου. Εκατομμύρια ανθρώπων, παραδομένοι στην αμαρ-

Η αγαπη και η μακροθυμια του θεου 27

τία, αιχμάλωτοι του Σατανά, καταδικασμένοι στο θάνατο το δεύτε-ρο θα αρνηθούν να δώσουν προσοχή στην προειδοποιητική αλήθειατην ημέρα της επίσκεψής τους. Τι τρομερή τύφλωση και φοβερή αυ-ταπάτη!Δυό μέρες πρίν από το Πάσχα, αφού καυτηρίασε την υποκρισία

των Ιουδαίων αρχηγών, ο Χριστός απομακρύνθηκε για τελευταίαφορά από το ιερό, και μαζύ με τους μαθητές Του βρέθηκε πάλιστο όρος των Ελαιών, καθισμένος πλάι τους, πάνω στη χλοερήβουνοπλαγιά αντικρυστά απ’ την πόλη. Ατένιζε γι΄ άλλη μιά φοράτα τείχη, τους πύργους, τα παλάτια της. Ξαναντίκρυζε γι΄ άλλημιά φορά το ναό μέσα στην εκτυφλωτική στιλπνάδα του, κορωνίδαομορφιάς στημένης στην κορφή του όρους του αγίου.Πρίν από χίλια χρόνια ο Ψαλμωδός είχε εγκωμιάσει την εύνοια

του Θεού πρός τον Ισραήλ, με το να διαλέξει τον ιερό ναό τουγια κατοικητήριό Του. “Η σκηνή Αυτού είναι εν Σαλήμ και το κα-τοικητήριον Αυτού εν Σιών.” “Εξέλεξε την φυλήν Ιούδα, το όροςτης Σιών, το οποίον ηγάπησε και ωκοδόμησεν ως υψηλά παλάτιατο αγιαστήριον Αυτού.” (Ψαλμ. 76:2, 78:68-69.) Ο πρώτος ναόςείχε οικοδομηθεί την εποχή της μεγαλύτερης ακμής του Ιουδαϊκούέθνους. Τεράστιες ποσότητες ποικίλων θησαυρών είχαν συγκεν-τρωθεί για το σκοπό αυτό από το βασιλιά Δαβίδ, ενώ η εκπόνησητων οικοδομικών σχεδίων έφερε τη σφραγίδα της θείας έμπνευ-σης. (Α’ Χρον. 28:12,19.) Κι ο Σολομών, ο σοφότερος Ισραηλινόςμονάρχης, αποπεράτωσε το έργο. Ο ναός εκείνος ήταν το μεγαλο-πρεπέστερο οικοδόμημα που γνώρισε ποτέ ο κόσμος. Και όμως οΘεός αναφέρονταν στό ναό το δεύτερο όταν ανήγγειλε με τον προ-φήτη Αγγαίο ότι “η δόξα του εσχάτου τούτου οίκου θέλει είσθαιμεγαλυτέρα της του πρώτου.” “Και θέλω σείσει πάντα τα έθνη καιθέλει ελθεί ο Εκλεκτός πάντων των εθνών και θέλω εμπλήσει τονοίκον τούτον δόξης, λέγει ο Κύριος των δυνάμεων.” (Αγγ. 2:9,7.)Καταστρεμένος από τα στρατεύματα του Ναβουχορδονόσορα,

ο ναός εκείνος ξανακτίσθηκε πεντακόσια περίπου χρόνια πρίν γεν-νηθεί ο Χριστός από ένα λαό που επέστρεφε από μιά ολόκληρη [8]ζωή αιχμαλωσίας σε μιά χώρα ερειπωμένη, καθολοκληρία σχεδόνεγκαταλειμένη. Ανάμεσά τους βρίσκονταν άνθρωποι ασπρομάλλη-δες που είχαν γνωρίσει τη δόξα του ναού του Σολομώντα και πουέκλαψαν σαν είδαν το αναστηλωμένο κατοπινό οικοδόμημα, ασύγ-κριτα κατώτερο από το προηγούμενο. Το γενικό εκείνο αίσθημα

28 Η Μεγάλη Διαμάχη Μέρος Πρώτο

περιγράφουν παραστατικά τα λόγια του προφήτη: “Τις μεταξύ σαςέμεινεν όστις είδεν τον οίκον τούτον εν τη πρώτη αυτού δόξη· Καιοποίον χώρα σείς βλέπετε αυτόν· Δεν είναι εις τους οφθαλμούςσας ως ουδέν συγκρινόμενος προς εκείνον·” (΄Εσδ. 3:12, Αγγ. 2:3.)Αλλ’ η υπόσχεση είχε δοθεί όχι η δόξα του μεταγενέστερου εκείνουοίκου θα υπερέβαινε τη δόξα του προγενέστερου ναού.Και όμως ο δεύτερος ναός δεν μπορούσε να συγκριθεί με τον

πρώτο ως πρός τη μεγαλοπρέπεια. Ούτε και είχε αγιασθεί ετούτοςο ναός με φανερά δείγματα της θεϊκής παρουσίας όπως ο προηγο-ύμενος. Καμιά εκδήλωση υπερφυσικής δύναμης δεν επεσήμανε τονεγκαινιασμό του. Κανένα ένδοξο σύννεφο δε φάνηκε να γεμίζειτο νεόκτιστο αγιαστήριο. Κανένα ίχνος φωτιάς δεν κατέβηκε απότον ουρανό για να καταβροχθίσει με τις φλόγες της τη θυσία τουβωμού του. Η παρουσία του Θεού δεν βρίσκονταν πιά μεταξύ τωνδύο χερουβείμ μέσα στά άγια των αγίων. Ούτε η κιβωτός, ούτε τοιλαστήριο, ούτε οι πλάκες του μαρτυρίου υπήρχαν μέσα στο ανα-στηλωμένο οικοδόμημα. Και ούτε φωνή από τον ουρανό ακούσθηκεποτέ για να φανερώσει στον πρωθιερέα το θέλημα του Υψίστου.Μάταια προσπαθούσαν επί αιώνες οι Εβραίοι να αποδείξουν ότι

η υπόσχεση του Θεού που αναφέρεται στον Αγγαίο είχε εκπληρω-θεί. Τυφλωμένοι από την απιστία και την υπερηφάνεια, δεν μπο-ρούσαν να συλλάβουν το πραγματικό νόημα των λόγων του προ-φήτη. Ο δεύτερος ναός δεν είχε τιμηθεί με το σύννεφο της δόξαςτου Θεού, αλλά με την προσωπική παρουσία Εκείνου, “εν τω Οπο-ίω κατοικεί το πλήρωμα της Θεότητος σωματικώς.” Εκείνου πουήταν ο ίδιος “ο Θεός φανερωθείς εν σαρκί.” Ο “Εκλεκτός πάντωντων Εθνών” είχε πραγματικά εισέλθει στο ναό Του. ‘Οταν ο γλυ-κύς Ναζωραίος δίδασκε και θεράπευε στις άγιες αυλές του, τότεη παρουσία του Χριστού, αποκλειστικά αυτή η παρουσία, έκανε τοδεύτερο ναό ασύγκριτο σε δόξα από τον πρώτο. Αλλ’ ο Ισραήλ α-πέρριψε το δώρο που του έστειλε ο ουρανός. Κι όπως διάβαινε οταπεινός Δάσκαλος τη μέρα εκείνη για τελευταία φορά το κατώφλι[9]της χρυσής πύλης του ιερού, η δόξα τότε χάθηκε κι αυτή παντοτει-νά απ’ αυτό. ‘Ηδη είχαν εκπληρωθεί τα λόγια του Σωτήρα: “Ιδού,αφήνεται εις εσάς ο οίκος σας έρημος.” (Ματθ. 23:38.)Τα προφητικά λόγια του Χριστού για την καταστροφή του ιε-

ρού προκάλεσαν βαθειά εντύπωση και δέος στους μαθητές πουείχαν τώρα την περιέργεια να καταλάβουν καλύτερα τη σημασία

Η αγαπη και η μακροθυμια του θεου 29

των λόγων Του εκείνων. Η φαντασμαγορική λαμπρότητα του να-ού αντιπροσώπευε πλούτο, εργασία και αρχιτεκτονική δεξιοχεχνίασαράντα και πλέον χρόνων. Ο βασιλιάς Ηρώδης τον είχε πλουσιο-πάροχα στολίσει με θησαυρούς ρωμαϊκούς και με πλούτη ιουδαϊκά.Και αυτός ακόμη ο Ρωμαίος αυτοκράτορας τον είχε τιμήσει με ταδώρα του. Ατόφιοι, κάτασπροι, μαρμάρινοι ογκόλιθοι τεραστίων δια-στάσεων, προερχόμενοι από �