رب تلایهست یلام یرگشرازگ یکناب تاررقم و IFRS یانبم€¦ · و...

[email protected] 1

گزارشگری مالی تسهیالت بر بانکیمقررات و IFRSمبنای

محمود عبدلی فائزه محمدی

[email protected] 2

:موضوعات

کاهش زیان گیری، اندازه ، بندی طبقه ،IAS 39 المللی بین حسابداری استاندارد• وامها ارزش

کاهش زیان گیری، اندازه بندی، طبقه ،IFRS9 المللی بین حسابداری استاندارد• وامها ارزش

تسهیالت درآمد شناسایی و تسهیالت ذخائر خصوص در ایران بانکی مقررات•

درآمد شناسایی و تسهیالت ذخائر خصوص در ایران حسابداری استانداردهای• تسهیالت

و IFRS مجری کشورهای برای پول المللی بین صندوق گزارش خصوص در نکاتی• گیری ذخیره مبحث

گیری نتیجه•

ضمائم•

IAS39 ابزارهای مالی، شناسایی و اندازه گیری

با 2018 سال ژانویه در احتماال و شد، اصالح 2003 سال در شد، ابالغ 2001 سال در بار اولین •IFRS9 میشود جایگزین.

:فوق استاندارد مشمول موارد از مثالهایی•

نقد وجه–

بانکی های سپرده–

تجاری اسناد–

( قلم سه هر برای پرداختنی و ) اعطایی تسهیالت دریافتنی، اسناد دریافتنی، حسابهای– (خریدار برای چه کننده صادر برای چه بدهی، و سرمایه ابزارهای ) اصلی بهادار اوراق– وجود الزاما ایران در که ابزارهایی سایر آتی، قراردادهای خرید، اختیار ) مشتقه بهادار اوراق–

(... ندارد

IAS 39 –طبقه بندی و اندازه گیری دارایی های مالی

شناسایی اولیه همه داراییهای فوق به ارزش منصفانه میباشد•

مالی که دارای سررسید ها و مبالغ بازپرداخت غیر مشتقهداراییهای :وامها و حسابهای دریافتنی • ندارند قیمت بازار مشخص میباشد، در بازاری معامله نمیشوند و در نتیجه

ارزشیابی های بعد از شناخت اولیه –روش اندازه گیری مالی داراییهای طبقه بندی

داراییهای مالی، به ارزش منصفانه از طریق سود و (FVTPL)زیان

(FVTPL)به ارزش منصفانه، شناسایی تفاوت ها در سود و زیان

Available For -داراییهای آماده برای فروش

Sale به ارزش منصفانه، شناسایی تفاوت ها سایر سود و زیان جامع

(FVTOCI)

به ( Amortized Cost) به بهای تمام شده مستهلک شده وامها، حسابها و اسناد دریافتنی (Impairment Loss)کسر ذخیره کاهش ارزش انباشته

–سرمایه گذاریهای نگهداری شده تا سررسید Held – to – Maturity

به ( Amortized Cost) به بهای تمام شده مستهلک شده (Impairment Loss)کسر ذخیره کاهش ارزش انباشته

”Amortized Cost“بهای تمام شده مستهلک شده

استهالك انباشته تفاوت میان -یا + بازپرداخت بابت اصل - مبلغ شناسایی اولیه: تعریف طبق استاندارد• ذخیره کاهش ارزش -مبلغ شناسایی اولیه و مبلغ سررسید با استفاده از روش نرخ بهره موثر

بر سود شناسایی الگوی با سود و اصل های پرداخت الگوی که میشود ایجاد زمانی فوق مفهوم اصوال• .باشد متفاوت (Effective Interest Rate – EIR ) موثر بهره نرخ اساس

هم دارد ای هزینه ماهیت هم ،کسر هم است صرف با ارتباط در هم فوق عبارت در استهالك مفهوم• درآمدی ماهیت

•\

موثر نرخ که میشود ایجاد زمانی تفاوت تسهیالت، با ارتباط در شده، مستهلک شده تمام بهای روش در• :نباشد برابر وام (قراردادی) اسمی نرخ با وام

بهره بدون تنفس دوره با وام اعطای–

(ای مبادله عقود لیزینگ، شرکتهای در بیشتر ) وام اعطای زمان در کارمزد دریافت با وام اعطای– وام اعطای زمان در دیگر کارمزد هر یا کارشناسی کارمزد یا وام اعطای–

(دوره پایان بجای ) تسهیالت دوره هر ابتدای در سود دریافت شرط با وام اعطای–

مثالهایی برای تفاوت نرخ بهره شرایط قراردادی و نرخ موثر

ساله 1دوره تنفس

بدون بهره

%5کارمزد دریافت سود در ابتدای دریافت

هر سال

پرداخت وام 300 300 300

کارمزد 0 (15) 0

سود سال اول (60) 0 0

(در زمان اعطا)خالص مانده 240 285 300

:پرداخت اقساط

پایان سال اول (140) (160) 0

پایان سال دوم (120) (140) (160)

پایان سال سوم (100) (120) (140)

پایان سال چهارم 0 0 (120)

قراردادیبهره نرخ 20% 20% 20%

نرخ بهره موثر 25% 23.5% 12.5%

مدل محاسبه در مثال فوق برای حالتی که وام با کارمزد اعطا شده است

روش 2ثبت حسابداری در هر

میلیون ریال مربوط به کامزد سال اول است که در روش بهره موثر در طی طول عمر وام 15تفاوت مبلغ بهره بمیزان • .میشود( مسنهلک)شناسایی

تفاوت درآمد 2 بهره در روش

بهره موثر بهره قراردادیمبلغ مبنای قسط

محاسبه مانده وام مبلغ مبنای محاسبه مانده وام مبلغ

زمان اعطا 285 300

7 300x 20% 60 200 285 x 23.5% 67 192 160 پایان سال اول

5 200x 20% 40 100 192 x 23.5% 45 97 140 پایان سال دوم

3 200x 20% 20 0 97 x 23.5% 23 0 120 پایان سال سوم

مبلغ کل 135 120 15

بهره موثر بهره قراردادی

بد بس بد بس

نقد 160 160

اصل –وام 93 100

درآمد بهره 67 60

IAS39در ( Impairment Loss )زیان کاهش ارزش

.باشد افتاده اتفاق زیان شناسایی جهت IAS 39 در باید (Loss Event) آور زیان رخداد•

دارایی ارزش کاهش بر دال (Objective Evidence) عینی شواهد که میشود شناسایی زمانی• .باشد داشته وجود (وام)

ورودی نقد وجوه جریان خالص فعلی ارزش" و "دفتری ارزش" بین تفاوت با برابر آن مبلغ• وجوه جریان تنزیل برای استفاده مورد نرخ که است ذکر به الزم .میباشد وامها برای " انتظار مورد

: تسهیالت اعطای اولیه موثر بهره نرخ وام، هر نقد

است دیگر وام از متفاوت وام هم برای–

است متفاوت نیز مالی داراییهای سایر تنزیل جهت موثر بهره نرخ با–

تعیین آستانه برای تسهیالت با اهمیت انفرادی

آیا تسهیالت به صورت انفرادی با اهمیت می باشد؟

آیا تسهیالت دارای معیارهای کاهش ارزش می باشد؟

تعیین وجود شواهد عینی کاهش ارزش

آیا شواهد عینی کاهش ارزش تعیین شده است؟

ارزیابی انفرادی ارزیابی گروهی

آیا کاهش ارزش بر مبنای ارزیابی انفرادی تعیین شده است؟

ذخیره کاهش ارزش کل

ذخیره کاهش ارزش بر مبنای ارزیابی انفرادی

ذخیره کاهش ارزش بر مبنای ارزیابی گروهی

خیر

بله

خیر

بله

خیر

خیر

بله

بله

مرحله اول

مرحله دوم

مراحل ارزشیابی زیان کاهش ارزش

ادامه -مراحل ارزشیابی زیان کاهش ارزش

:تعیین تسهیالتی که به صورت انفرادی با اهمیت هستند

(80-20قاعده ) میزان تنوع تسهیالت • (تصویب توسط شعبه، کمیته اعتباری، هیئت مدیره)فرآیندهای تصویب تسهیالت •جهت انتقال تعداد بیشتر وامها به ارزیابی )کیفیت مدل کاهش ارزش بر مبنای ارزیابی گروهی •

(گروهی

لیست کاملتر شواهد در ضمیمه ) تعیین شواهد عینی برای نکول یک وام :مرحله اول :، بعنوان مثال(1شماره

کاهش حقوق صاحبان سهام تسهیالت گیرنده به دلیل زیان طی دو سال گذشته•روز در نظر گرفته 90در بازل ) تخطی از قرارداد پرداخت وام، شامل نکول در پرداخت اقساط •

(شده است

ادامه -مراحل ارزشیابی زیان کاهش ارزش

:(گروهی ذخیره و انفرادی ذخیره شامل ) ذخیره محاسبه :دوم مرحله

(اهمیت با وامهای ) انفرادی ذخیره ارزش – وام قرارداد از نقدی جریانات فعلی ارزش – وام دفتری ارزش = انفرادی وام هر برای•

وثائق از ناشی نقدی جریانات فعلی

:(نشده گزارش ولی داده رخ زیانهای ) گروهی ذخیره

هستند نکول عینی شواهدی فاقد که اهمیت با وامهای و کوچک وامهای کل شامل•

نوع وام، نوع ) مشترک های ریسک اساس بر متفاوت پرتفوهای به تسهیالت بندی گروه• عمر مابقی وثائق، نوع نکول، روزهای تعداد جغرافیایی، منطقه مشتری، اعتباری رتبه صنعت،

(... و (وثائق بازار ارزش به وام دفتری ارزش) LTV نسبت ارز، نوع تسهیالت، مورد نقدی جریانهای فعلی ارزش – دفتری ارزش = وام (پرتفوی ) گروه هر ذخیره•

:نکول نرخهای خصوص در . انتظار Historical Default) نکول تاریخی نرخهای اساس بر آتی نقدی جریانهای–

Rates) میشود برآورد تسهیالت گروه هر در و گذشته اطالعات اساس بر ،میشود روز به جاری شواهد اساس بر نرخها این–

.میشود تایید مشابه وامهای تجربه

IAS39 -انفرادی ( Impairment Loss)زیان کاهش ارزش -مثال

5 برای و %20 نرخ با الف مشتری به ریال میلیون 1.000 بمبلغ تسهیالت 1394/1/1 تاریخ در• .میشود تسویه اصل از %20 و سود سال هر پایان در .(1398/12/29 سررسید ) شد اعطا سال

بیش ) شد، انجام 1395 شهریور در و تاخیر ما 6 با 1394/12/29 سررسید به اول قسط پرداخت• (نکول عینی شواهد تاخیر روز 90 از

شدن زیانده فروش کاهش نظیر اقتصادی و مالی مشکالت وجود بر دال نیز دیگری شواهد همچنین• .میشود دیده مشتری

میشود شناسایی NPL بعنوان وام عینی، شواهد وجود به توجه با•

میلیون 800 مبلغ سال، آن سود شناسایی عدم فرض با و 1395 سال پایان در وام اسمی ارزش• میباشد ریال

:است صورت بدین مشتری از نقد وجه وصول دریافت بینی پیش• تاخیر یکسال با دوم قسط کل دریافت–

تاخیر یکسال با سوم قسط از %50 دریافت–

تاخیر سال 2 با سوم قسط از دیگر %50 دریافت–

ماند خواهد باقی الوصول پنجم و چهارم اقساط–

ریال میلیون 500 بمبلغ و وام دوره پایان از بعد سال 2 حدود ملکی وثیقه فروش–

وجه نقد فعلیارزش با نرخ موثر - وصولی

اولیه وام

پیش بینی وجه دوره وصول موضوع وصول نقد وصولی

1395 فاقد وصولی 0 0

1396 دریافت کل قسط دوم با یکسال تاخیر 200 167

1397 سال تاخیر 1 از قسط سوم با %50 دریافت 100 69

1398 سال تاخیر 2 دوم قسط سوم با %50 دریافت 100 58

1399 فاقد وصولی 0 0

1400 سال بعد از پایان قرارداد 2 فروش و وصول وثیقه ملکی شرکت 500 201

کل مبلغ وصولی 900 495

م ریال –مبلغ شرح

800 1395ارزش دفتری وام در پایان سال

495 1395ارزش فعلی جریانات نقدی آتی در پایان سال

305 (Impairment Loss)ذخیره مورد نیاز

ادامه - IAS39 -انفرادی ( Impairment Loss)زیان کاهش ارزش -مثال

زیان کاهش ارزش بشرح زیر میباشد

IAS39 -گروهی ( Impairment Loss)زیان کاهش ارزش -مثال

ساله است از بابت سررسیدها، نرخهای تاریخی نکول، ضریب 5پرتفوی تسهیالت وام خودرو بانک که طول عمر آن :بازیافت و تاخیر در وصول بشرح زیر میباشد

نرخهای تاریخی نکول توسط هر بانک با توجه به تجربه زیانهای تاریخی استخراج میشود*

در یکسال بعد انجام شود% 10در همان سال و % 90زمانبدنی وصول هر سال فرض شده •

فرض شده است% 20نرخ بهره موثر برای تنزیل •

جمع مبالغ 1سال 2سال 3سال 4سال 5سال 6سال

A مانده اصل تسهیالت 18,000 5,000 4,000 3,500 3,000 2,500

B *نرخهای تاریخی نکول 3.0% 3.2% 3.8% 4.1% 4.4%

ضریب بازیافت 80% 75% 70% 65% 60%

C -( ضریب بازیافت -1)ارزش در معرض ریسک 20% 25% 30% 35% 40%

A x (1 – B x C) اصلمبلغ قابل وصول بابت 17,811 4,970 3,968 3,460 2,957 2,456

مبلغ قابل وصول بابت بهره 9,479 994 1,587 2,076 2,366 2,456

اصل و فرع - جمع مبلغ وصولی 27,290 5,964 5,555 5,536 5,323 4,912

جمع مبلغ وصولی با تاخیر 27,290 5,368 5,596 5,538 5,344 4,953 491

D ارزش فعلی مبالغ وصولی 16,296 4,473 3,886 3,205 2,577 1,991 165

Dو Aوت تفا –مبلغ ذخیره 1,704

IFRS9 - ابزارهای مالی(Financial Instrument)

استاندارد یک بعنوان 2014 سال در ،2013 از اجرا جهت 2009 در استاندارد اولیه صدور از پس• .شد صادر IAS39 جایگزینی جهت کامل

افتاد تعویق به 2018 ژانویه ابتدای به 2015 ژانویه اول از آن اجرای •

.است مجاز موعد از زودتر اجرای• میباشد آن اجرای کندی تعویق علت •

است نشده (Endorsed) تایید اجرا جهت اروپا در استاندارد این هنوز•

:میشوند بندی دسته کلی طبقه 2 در را IAS39 مشمول داراییهایی تمام IFRS9 در

:زیر فرعی دسته 2 شامل .میشوند ارزشیابی منصفانه ارزش به که داراییهایی -1

(FVTPL) میشود منعکس زیان و سود در آنها ارزشیابی تفاوت که داراییها• (FVTOCI) میشود منعکس جامع زیانهای و سود سایر در آنها ارزشیابی تفاوت که داراییهایی•

میشوند گیری اندازه (Amortized Cost) شده مستهلک شده تمام بهای به که داراییهایی -2

IFRS9 - ابزارهای مالی(Financial Instrument) - ادامه

بهای تمام جهت تعیین اینکه یک قلم میباستی به روش (وامشامل ) در ارتباط با داراییهای مالی :مدل وجود 2اندازه گیری شود یا خیر شده شده مستهلک

(Business Model) آزمون مدل تجاری•آیا معموال وامها تا سررسید نگهداری میشوند تا وجوه نقد قراردادی را دریافت نمایند، بجای –

اینکه فروخته شوند؟

: آزمون جریان وجون نفد•ورودی ) جریان ورودی وجوه نقد وام فقط مرتبط با اصل و بهره وام در تاریخهای معین است؟ –

(وجه نقد دیگری وجود ندارد، مثل وامهای قابل تبدیل به سهام

روش "به "بهای تمام شده مستهلک شده"باشد، بجای روش خیرسوال فوق 2جواب هر کدام از • شناسایی میشود( FVTPL) "ارزش منصفانه از طریق سود و زیان

IFRS9براساس Impairment Loss –زیان کاهش ارزش

محاسبه (Expected Loss – EL) انتظار مورد زیان اساس بر IFRS9 در ارزش کاهش ذخیره• (شده استفاده وامها مورد در معنی یک باECL و EL) میشود

مستهلک شده تمام بهای" روشهای طبق آنها بندی طبقه که داراییهایی برای ارزش کاهش زیان• .است الزم میشود انجام FVTOCI و "شده

بد اعتباری شرایط ابتدا بلکه افتد، نمی اتفاق یکباره به تعهد ایفای عدم :انتظار مورد زیان مفهوم یا پرداخت عدم جمله از عینی شواهد بعد و میکند پیدا افزایش اعتباری ریسک میشود،

زمانی های دوره در را تعهد ایفای عدم این اثرات انتظار مورد زیان .افتد می اتفاق ورشکستگی .میکند شناسایی زودتر

:افتد می اتفاق مرحله سه در IFRS9 در اعتباری زیان شناسایی (جاری تسهیالت - Performing) - (گزارشگری تاریخ از ) ماهه12 انتظار مورد زیان -1 (جاری نیمه تسهیالت ) Under Performing - (Lifetime) عمر چرخه انتظار مورد زیان -2 ) (Impaired) دیده زیان های دارایی برای (Lifetime) عمر چرخه انتظار مورد زیان -3

(Non Perfuming - جاری غیر تسهیالت) – (دارند ارزش کاهش که انفرادی داراییهای

ادامه - IFRS9براساس Impairment Loss –زیان کاهش ارزش

3مرحله 2مرحله 1مرحله

شناسایی زیان

12زیان اعتباری مورد انتظار ماهه

12 month ECL

Lifetime ECLزیان اعتباری مورد انتظار کل عمر

(افزایش قابل توجه در ریسک اعتباری)

(IAS39)شواهد عینی کاهش ارزش + (Credit Impaired)

نرخ بهره موثر در ارزش شناسایی درآمد بهره) دفتری تسهیالت ناخالص

قبل از کسر ذخیره کاهش (ارزش

ناخالصنرخ بهره موثر در ارزش قبل از کسر ) دفتری تسهیالت

(ذخیره کاهش ارزش

دفتری خالصنرخ بهره موثر در ارزش کسر ذخیره کاهش ارزش با ) تسهیالت،

(Amortized costهمان ) –(

Performing Underperforming Non Performing

بهتر شدن تغییر در کیفیت اعتباری از زمان شروع بدتر شدن

ادامه – IFRS9براساس Impairment Loss –زیان کاهش ارزش

:Performing - جاری تسهیالت برای – ماهه 12 انتظار مورد زیان :الف - تعهد ایفای عدم ) نکول رخدادهای از که است زیانی .میشود شناسایی تسهیالت اعطای محض به •

Default) عمر طی در نکول احتماالت کل وزن به نسبت میشود ناشی است محتمل آینده ماه 12 طی که طی در نکول احتمال مثال بعنوان .میباشد متفاوت و پراکنده تسهیالت عمر طی در نکول احتمال .تسهیالت

(%11 جمعا ) %2 سوم سال و %5 دوم سال ،%4 اول سال .باشد %11 میتواند ساله 3 تسهیالت یک عمر

:UPL - جاری نیمه تسهیالت برای (ECL Lifetime) عمر کل انتظار مورد زیان :ب مالحظه قابل افزایش مستلزم که دوم طبقه به (ماهه 12 انتظار مورد زیان ) اول طبقه از انتقال زمان در•

"Significant Increase" نیز افزایش این از پس و افتد می اتفاق میباشد تسهیالت اعتباری ریسک در .باشد شده بیشتر "Low" کم میزان از باید ریسک

.نشده اعتباری ریسک در " مالحظه قابل افزایش" از خاصی تعریف IFRS9 در• های داده از استفاده با ) شود انجام ریسک و اعتباری واحدهای ، مدیریت توسط میبایستی •

(بیرونی و سازمانی درون 30 از باالتر نکول ) نشود انجام روز 30 تا پرداخت تعهد اگر که دارد وجود رد قابل فرض این•

.است داده رخ اعتباری ریسک در مالحظه قابل افزایش ،(روز تسهیالت عمر پایان تا و آینده ماه 12 بر عالوه نکول احتماالت تمام عمر، کل انتظار مورد زیان شناسایی در•

میشود گرفته نظر در

ادامه – IFRS9 براساس Impairment Loss – ارزش کاهش زیان

NPL دیده، آسیب ) جاری غیر تسهیالت برای (ECL Lifetime) عمر چرخه انتظار مورد زیان :ج :است داده رخ نکول که (ها .باالست مدل شبیه آن محاسبه– میشود ارزشیابی (Individual) انفرادی بصورت حتما–

نتیجه که میباشد اعتباری ریسک احتمال ضرایب فزایشا در ها UPL وضعیت با تفاوت– .میشود بیشتر ذخیره شناسایی به منجر آن

و محاسبه قراردادی مبلغ به نسبت (Cash Shortfall) نقد وجه کسری میزان فوق، موارد همه در نقدی جریانات فعلی ارزش IAS39 در ) .است اعتباری زیان مبلغ آن حاصل و میشود تنزیل

(میگردد منظور ذخیره بعنوان مبلغ و مقایسه وام دفتری ازش با و محاسبه ورودی

زیان تعیین در لیکن نمیکند، تجویز را خاصی روش IFRS9 ارزش کاهش زیان محاسبه برای :شود گرفته نظر در باید ویژگی 3 انتظار مورد

محتمل نتایج از گستره یک ارزیابی با احتماالت اساس بر موزون و بیطرفانه مبلغ یک• پول زمانی ارزش•

در ) باشد دسترس در گزاف های هزینه انجام بدون که و پشتیبان و معقول اطالعات وجود• (آتی اقتصادی شرایط بینی پیش و فعلی شرایط ،گذشته رخدادهای با ارتباط

ادامه – IFRS9براساس Impairment Loss –زیان کاهش ارزش

همیشه (نکول نرخهای مثال ) تاریخی اطالعات اما است نگر آینده IFRS9 در روش چه اگر• جهت جاری اطالعات مبنای بر تاریخی اطالعات لیکن .میشود استفاده ECL محاسبات پایه بعنوان

شرایط در است ممکن وامها زیان نرخهای مثال بعنوان .شود می تعدیل آتی شرایط انعکاس چرا یابد (افزایش ) تعدیل آماری روشهای از استفاده با ،اقتصادی رکود و بیکاری نرخ افزایش

.است کرده پیدا افزایش آتی زیان احتمال که

EC – انتظار مورد اعتباری زیان محاسبه فرمول

•EL= PD(%) x LGD(%) x EAD$

:EL محاسبه جهت استفاده مورد های فاکتور تعریف•PD = Probability of Default: (تعهد ایفای عدم ) نکول احتمال •LGD = Loss Given Default: پوشش بدون بخش ) (نکول زیان ) زیان خطر معرض در درصد

(میشود محاسبه وثائق کسر به وام ارزش از که•EAD = Exposure at Default: (است وام مانده معموال ) زیان خطر معرض در مبلغ

IFRS9انفرادی در ( Impairment Loss)زیان کاهش ارزش -مثال

سال 3 مدت برای و %20 ساالنه بهره نرخ با ریال میلیون 100 بمبلغ تسهیالتی 1395 ماه اسفند در• :میباشد زیر بصورت سال 3 طی وام این PD، LGD , EAD به مربوط اطالعات .میشود پرداخت

میشود محاسبه آتی ماه 12 برای ECL است، وام این برای ذخیره اولین اینکه به توجه با 1395/12/30 در• بود خواهد ریال میلیون 4.7 مبلغ فوق جدول اساس بر آن شده تنزیل ارزش که

بمیزان ) افزایش این و کرده پیدا افزایش %30 به اولیه %20 از PD کل اینکه به توجه با 1396/12/29 در• طبقه در گردیده، %30 معادل PD چون همچنین و نمود، تلقی توجه قابل افزایش میتوان را (50%

بر و شد وارد عمر چرخه زیان و دوم مرحله به میتوان نتیجه در نمیگیرد، جای (Low) کم ریسک ریال میلیون 15.6 مبلغ (شده تنزیل ECL ) فوق جدول اساس بر که نمود محاسبه را ذخیره مبنا همین

.میگردد

سال

PD –احتمال نکول

زیان نکول - LGD

میزان در معرض نکول

- EAD

زیان مورد انتظار ماهه 12

(12 Months

ECL)

زیان مورد انتظار چرخه عمر

(Lifetime

ECL)

ارزش فعلی زیان مورد انتظار

ماه 12 آینده

مابقی عمر تسهیالت

ماهه 12چرخه عمر Lifetime

1395/12/30 8% 12% 70% 100 5.6 14 4.7 10.5

1396/12/29 10% 20% 70% 100 7 21 5.8 15.6

1397/12/29 18% 0% 70% 100 12.6 12.6 10.5 10.5

ادامه -IFRS9انفرادی در ( Impairment Loss)زیان کاهش ارزش -مثال

روز 90 از بیش مثال) است شده ایجاد مشتری نکول بر دال عینی شواهد 1397 سال در کنیم فرض•

آن برای ارزش کاهش زیان و شده تلقی زیاندیده وام حالت این در (است داشته سود پرداخت در تاخیر اینگونه برای %60 سوخت احتمال از حاکی زیان تاریخی نرخهای .میشود محاسبه اساس همین بر

.است قبلی زمانبندی طبق فرع و اصل مابقی وصول و نکول صورت در (شده نکون مطالبات) مطالبات :بود خواهد زیر بصورت ذخیره محاسیه نتیجه در

زیان نرخ x نکول زیان x وام مبلغ–– 100 x 70% x 60% = 42 ریال میلیون

ذخیره ECL بعنوان قبل سنوات در ریال میلیون 15.6 مبلغ فوق ذخیره ریال میلیون 42 مبلغ از که• زیان کل IAS39 در درصورتیکه .میشود شناسایی امسال مابقی ریال میلیون 26.4 و است گردیده

.میگردید شناسایی سوم سال در میبایستی ریال میلیون 42

سال

PD –احتمال نکول

زیان نکول - LGD

میزان در معرض نکول

- EAD

زیان مورد انتظار ماهه 12

(12 Months

ECL)

زیان مورد انتظار چرخه عمر

(Lifetime

ECL)

ارزش فعلی زیان مورد انتظار

ماه 12 آینده

مابقی عمر تسهیالت

ماهه 12چرخه عمر Lifetime

1395/12/30 8% 12% 70% 100 5.6 14 4.7 10.5

1396/12/29 10% 20% 70% 100 7 21 5.8 15.6

1397/12/29 18% 0% 70% 100 12.6 12.6 10.5 10.5

IAS39با IFRS9تفاوت مبحث ذخیره در

39IAS 9IFRS

(Rule Based)است قواعدبیشتر بر مبنای -نیازمند -( Principle Based)است اصولبیشتر بر مبنای

بیشتر قضاوت

حالو بروز شده با واقعیات زمان گذشتهذخیره گیری بر اساس است

است آیندهذخیره گیری با نگاه به سمت

بر اساس ( Trigger Event) رخداد ماشه اینیازمند میباشد ( Objective Evidence)میباشد مستندات عینی

را تعیین نکولکه

جهت شناسایی زیان الزم ( Trigger Event) رخداد ماشه ای است احتمال ریسک اعتبارینیست و بر اساس

ارائه میکند هرچند که این اطالعات دیر قابل اتکاتریاطالعات ) ذخیره خیلی دیر خیلی کم است ( بموقع نیست) و کم است

Too Little – Too Late)

ارائه میکند، هر چند که قابلیت اتکای آن بموقع تریاطالعات قابلیت اتکا از طریق جبران) بمیزان اطالعات تاریخی نیست

نظیر سیستم های مدیریت اطالعات وسیعتراستفاده از ریسک، موسسات اعتبار سنجی، داده ها و پیش بینی های

(اقتصادی قابل اتکا

میشوددر نظر گرفته ( ECL) زیانهای اعتباری آتیاثرات نمیشوددر نظر گرفته ( ECL) زیانهای اعتباری آتیاثرات

برای اندازه گیری زیان کاهش ارزش برای مدلهای گوناگونی داراییهای مختلف وجود دارد

ذخیره گیری یکسان برای همه طبقات و ابزارها یک مدل استفاده میشود

قرارداد اعتباری ) Loan Commitmentsبه دلیل اینکه

( ضمانت نامه های مالی) Financial Guaranteesو ( واماحتساب ذخیره هستند، نیاز به ( اقالم زیر خطی) اقالم تعهد

ندارند

و ( Loan Commitments)تعهدات وامها ECLدر محاسبه را نیز ( Financial Guarantees)ضمانت نامه های مالی

اضافه کرده است

IAS39با IFRS9تفاوت مبحث ذخیره در

مراحل شناسایی زیان با افزایش ریسک

IFRS9 IAS39

برای شناسایی ذخیره حسابداری خیلی دیر است

افزایش ریسک اعتباری

شواهد عینی کاهش ارزش

عدم ایفای –نکول تعهد

سوخت مطالبات

IFRS9و IAS 39شناسایی درآمد تسهیالت در

IAS 39

.میباشد موثر بهره نرخ در وام دفتری ارزش حاصلضرب• ندارد (مختلف طبقات برای ) وامها برای درآمد شناسایی توقف جهت خاصی رهنمود•

IFRS9

بدون بدون عمر چرخه زیان و آینده ماه 12 زیان ) دوم و اول طبقات برای درآمد شناسایی• (ارزش کاهش ذخیره کسر بدون ) دفتری ارزش ناخالص حاصلضرب مبنای بر (ارزش کاهش

تسهیالت موثر بهره نرخ در

حاصلضرب مبنای بر (ارزش کاهش با عمر چرخه زیان ) سود طبقه برای درآمد شناسایی• شناسایی ) تسهیالت موثر بهره نرخ در (ارزش کاهش ذخیره کسر با ) دفتری ارزش خالص

(درآمد کمتر ندارد (مختلف طبقات برای ) وامها برای درآمد شناسایی توقف جهت خاصی رهنمون•

مقررات بانک مرکزی جمهوری اسالمی ایران -محاسبه ذخائر و شناسایی درآمد

:ذخائر محاسبه - الف محاسبه نحوه و اعتباری موسسات داراییهای بندی طبقه دستورالعمل" از قبل تا ذخائر شناسایی•

بوده زیر بصورت ، 1385 سال مصوب 2823/مب شماره به "اعتباری موسسات مطالبات ذخیره :است

مطالبات و تسهیالت درصد 2 معادل - عام ذخیره •

اساس بر بانکها و نداشت صراحت مرکزی بانک های بخشنامه در – (خاص ) اختصاصی ذخیره• میگرفتند نظر در گذشته سررسید تسهیالت برخی برای را ذخائری مدیران قضاوت

: فوق دستورالعمل ابالغ از بعد (خاص ذخیره مشمول تسهیالت استثنای به ) مطالبات و تسهیالت %1.5 معادل - عام ذخیره• 3 اساس بر فوق دستورالعمل طبق داراییها بندی طبقه اساس بر - (خاص) اختصاصی ذخیره•

:طبقه هر برای ذخیره ضریب اعمال و وثائق کسر با و زیر معیار

زمان–

مشتری مالی وضعیت–

مشتری فعالیت رشته یا صنعت وضعیت–

ادامه –مقررات بانک مرکزی جمهوری اسالمی ایران -محاسبه ذخائر و شناسایی درآمد

اطالعات از باالیی سطح نیازمند و بوده کیفی آخر فاکتور 2 که شده اشاره دستورالعمل در

با تسهیالت باید مرکزی بانک با هماهنگی ضمن بانک هر در ای کمیته .میباشد کارشناسی و "مشتری مالی وضعیت" تعیین برای را (قبل سال تسهیالت پرتفوی 1/200000) اهمیت

دهند قرار سنجش مورد "مشتری فعالیت رشته یا صنعت وضعیت"

:تسهیالت درآمد شناسایی - ب از تسهیالت درآمد شناسایی روش مرکزی بانک 1384 سال 772 /مب بخشنامه اساس بر•

تصریح تعهدی درآمد شناسایی خصوص در مزبور بخشنامه در .یافت تغییر تعهدی به نقدی : که است شده .باشد محتمل بانک درون به قرارداد، با مرتبط اقتصادی منافع جریان– .نمود گیری اندازه پذیر اتکا ای گونه به بتوان را درآمد مبلغ–

طبقه در شده بندی طبقه تسهیالت برای مرکزی بانک 1394 سال 258020/94 بخشنامه در• (باشد نقدی باید مبنا ) نمیشود شناسایی تعهدی درآمد "الوصول مشکوک"

استاندارد های حسابداری ایران -محاسبه ذخائر و شناسایی درآمد

:ذخائر محاسبه - الف استاندارد در فقط و است نشده اشاره صراحتا مطالبات ارزش کاهش ذخیره شرایط با ارتباط در•

است شده برده نام آن از "مالی صورتهای ارائه نحوه" 1 شماره حسابداری

: تسهیالت درآمد شناسایی - ب 3 حسابداری استاندارد در درآمد شناسایی با ارتباط در در فقط .است نشده اشاره صراحت به•

: که است شده ذکر 3 بند ، "عملیاتی درآمدهای" اقتصادی منافع جریان یعنی ) باشد داشته وجود اقتصادی منافع ورودی آتی جریان یک وقوع –

(باشد محتمل تجاری واحد درون به عملیاتی درآمد با مرتبط .کرد اندازه گیری اتکاپذیر به گونه ای بتوان را منافع این و –

از دیگران استفاده از ناشی ) شده تضمین سود شناسایی مبانی خصوص در فوق استاندارد 30 بند• : (شرکت داراییهای

مربوطه نرخ و طلب اصل مانده به باتوجه و زمان مدت براساس شده تضمین سود–

:فوق استاندارد 33 بند• شده تضمین سود شناسایی اساسی شرط اقتصادی منافع ورودی جریان بودن محتمل - –

و رویه داخلی هر کشور IFRS ،2مقررات بازل: مقایسه ذخیره بانکها

!میباشد متفاوت گیری اندازیه روشهای و آنها مبالغ و است ذخیره انواع ماهیت تطابق نظر از بیشتر فوق نمودار• .است شده همگرا بازل با گیری ذخیره IFRS9 در• است بانکی مقررات و حسابداری استانداردهای از ترکیبی بانکها در گیری ذخیره کلی بطور•

.هستند نگر گذشته معموال ذخائر حسابداری اصول نگاه از لیکن است، نگر آینده دخائر ماهیت احتیاطی مقررات نگاه از• است انتظار مورد زیانهای بعالوه (Incurred Loss) یافته وقوع زیانهای شامل ECL واقع در•

کل زیانها

2بازل زیان غیر قابل انتظار ECL –زیان مورد انتظار

(Unexpected Loss) طریق محاسبات جمعی و انفرادی ازEAD PD x LGD x

IAS39

(Incurred Loss)زیان وقوع یافته

پوشش از طریق سرمایه

(انفرادی)ذخیره خاص Collective)ذخیره گروهی

Provision)

IFRS9

EL–زیان مورد انتظار

ماهه 12زیان مورد انتظار تا پایان 13از ماه ) زیان مورد انتظارچرخه عمر

(عمر تسهیالت

–رویه داخلی مقررات بانکی

ECL –زیان مورد انتظار

ذخیره عام ذخیره خاص

IFRS مواردی از گزارش صندوق بین المللی پول در خصوص ذخیره بانکها در کشورهایی مجری (2014)

.است، نبوده پاسخگو اعتباری ریسک با ارتباط در کافی اندازه به IAS39 اجرای• 3 باز به 2 بازل در که ) هستند عالقمند گیری ذخیره فرایند در (EL) "انتظار مورد زیان" رویکرد به بانکی ناظران•

(است نزدیک خیلی

FASB با تعامل در IFRS9 سمت به حرکت و استاندارد اصالح برای اقدام•

:بانکی ناظران با ارتباط در• لزوم صورت در بیشتر ذخائر ایجاد و بانکها ذخائر بحث به ورود–

ذخائر بحث در IFRS اجرای در داخلی و مستقل حسابرسان با بانکی ناظران نزدیک تعامل– بحث در خصوصا بانکها، در آن اجرای یکنواختی از اطمینان برایIFRS اجرای در بانکی ناظران شدن دخیل–

تسهیالت درآمد شناسایی و گیری ذخیره

و سود میبایستی بانکی ناظر مقامات توسط بیشتر ذخیره هرگونه .میشود منظور زیان و سود به IAS39 طبق ذخیره• صاحبان حقوق در (است انباشه سود کاهنده که منفی بصورت ) تقسیم قابل غیر اندوخته یک در و بزند دور را زیان

.شود بندی طبقه سهام ناظران باشد IFRS مبنای بر ذخیره از بیشتر IFRS اجرای از قبل ذخیره اگر بار، اولین برای IFRS اجرای زمان در•

تقسیم قابل غیر اندوخته یک تحت و نشود منظور زیان و سود به درآمد بعنوان مبلغ این که کنند توصیه باید بانکی شود بندی طبقه انباشته سود قسمت در

دو هر که روش یک و اند شده ادغام هم با احتیاطی مقررات و IFRS طبق گیری ذخیره روشهای کشورها برخی در• .اند کرده ارائه کامل افشای بهمراه دهد پوشش را رویکرد

IFRS مواردی از گزارش صندوق بین المللی پول در خصوص ذخیره بانکها در کشورهایی مجری ادامه -( 2014)

به توجه با .است زیر بشرح میکنند اجرا را IFRS که کشورهایی در تسهیالت بحث در عمومی مسائل برخی– مسائل این خصوص در بانکی ناظران معموال ندارد، صریحی رهنمودهای موارد این از برخی در IFRS اینکه

:مینمایند توصیه بانکها به را مرتبط رویکردهای بانکها به کمک راستای ودر میکنند گیری تصمیم

(ها NPL) دار مشکل وامهای در سود شناسایی -1

Uncollectible Loan Write Off – وصول قابل غیر مطالبات سوخت -2

Valuation and Sale of Collateral In Possession)) تملیکی وثائق فروش و ارزشیابی -3

افشا و بندی طبقه - (Restructured Loans – Loan Forbearance) یافته ساختار تجدید وامهای - 4

موجود میباشد 2ضمیمه شماره مشروح مباحث فوق در

نتیجه گیری باید بانکها تسهیالت مبحث در (IFRS) مالی گزارشگری المللی بین استانداردهای اجرای برای حاضر حال در•

IAS39 داشت خواهد رو پیش در اصلی مساله 3 که نمایند اجرا را:

Objective) “نکول عینی شواهدی” از تعریفی اساس بر انفرادی شده نکول وامهای شناسایی–Evidence) شواهد این گیری اندازی و

انفرادی تسهیالت برای ورودی نقد وجوه آتی جریانات بینی پیش نحوه –

وامها سایر (Collective Assessment) گروهی های ارزشیابی برای روشی تدوین–

در اطالعات گردآوری که چرا کنند تمرکز اهمیت با تسهیالت روی بر میتوانند بانکها گیری ذخیره برای• پرتفوی %90 از بیش میتواند اول مشتری 100 مثال بعنوان ) باشد تر ساده است ممکن آنها خصوص

.(دهد تشکیل را بانک تسهیالت

نیاز مورد اطالعات از ای عمده بخش که چرا میباشند خود ریسک مدیریت سیستمهای توسعه نیازمند بانکها• رتبه ،(PD) نکول احتمال تعیین جمله از ) میکنند تهیه واحدها آن را مطالبات ذخیره تعیین خصوص در

(... و مشتریان داخلی های بندی

اهمیت زمانی موضوع این خصوصا میباشند، بانکها در IFRS اجرای در شدن سهیم نیازمند بانکی ناظران• نتایج به میتواند گیر همه تعامل بدون و بانک هر توسط استانداردها این اجرای که میکند پیدا بیشتری

شود منجر ای منتظره غیر و یکنواخت غیر گزارشگری

با تشکر از دقت و حوصله شما

(1)ضمیمه شماره

IAS39 –مصادیق شواهد عینی نکول در ارزیابی وامهای زیاندیده

:مشکل عمده مالی یا نقدینگی در کسب و کار مشتری– .رتبه بندی داخلی تسهیالت گیرنده نشان دهنده ریسک نکول می باشد• تاخیر تسهیالت گیرنده در بازپرداخت تعهدات به دولت، کارکنان، سایر اعتباردهندگان•

(برای مثال از دست دادن مشتری با اهمیت)کاهش با اهمیت و مستمر سود عملیاتی طی دو سال گذشته • کاهش حقوق صاحبان سهام تسهیالت گیرنده به دلیل زیان طی دو سال گذشته•

برای )کاهش با اهمیت ارزش دارایی ها، زمانی که بازپرداخت تسهیالت از محل فروش آن دارایی ها باشد• (نمونه، تامین مالی پروژه ها

درخواست تسهیالت گیرنده مبنی بر تمدید تسهیالت و یا تسهیل شرایط آن•

(روز در نظر گرفته شده است 90در بازل ) تخطی از قرارداد پرداخت وام، شامل نکول در پرداخت اقساط – :احتمال ورشکستگی یا هرگونه تجدید ساختار مشتری–

.روز از روز ارزیابی مسدود بوده است 60حساب های تسهیالت گیرنده برای بیش از • .شرایط ورشکستگی طبق قانون در مورد تسهیالت گیرنده وجود دارد•

که به ضرر شرکت است( تکنولوژی، بازار، اقتصاد، مقررات) تغییرات سریع در محیط –

تجدید ساختار وام–

(2)ضمیمه شماره 2014 -خالصه مطالب مندرج در گزارش صندوق بین المللی پول در خصوص ذخیره گیری در بانکها

:دارد وجود تسهیالت گیری ذخیره به رویکرد 2 میکنند اجرای را IFRS که کشورهایی در IAS 39 المللی بین استاندارد اساس بر•

احتیاطی مقررات – بازل رژیم اساس بر•

:بانکی احتیاطی مقررات در گیری ذخیره جایگاه تا نمایند ایجاد اضافی ذخائر میبایستی (بانکها ریسکهای کردن برآورده ) ایمنی و سالمت جهت•

این آن از استفاده با اقتصادی، و پولی مالی، بحرانهای و شرایط در بتوانند چربی های الیه مانند بگذارند سر پشت را شرایط

:ورشکستگی صورت در اقتصادی بنگاههای سایر به نسبت بانکها حساس جایگاه• گذاران سپرده از عظیمی طیف وجود در–

اقتصادی و مالی و پولی عملیات در بانکها کارکرد و نقش –

ادامه - (2)ضمیمه شماره 2014 -خالصه مطالب مندرج در گزارش صندوق بین المللی پول در خصوص ذخیره گیری در بانکها

:احتیاطی مقررات دید از IAS39 های محدودیت

در بانکها ،(است باز قضاوت برای فضا) هستند محور اصول IFRS استانداردهای اینکه با توجه با• :میکنند استفاده قضاوت از IAS 39 استاندرد اجرای

تکیه به را برخی که دارد، وجود "عینی شواهد" شناسایی جهت متفاوتی های عمل نحوه – .است داده سوق بموقع، تسویه عدم نظیر (lagging indicators) تاخیری های نشانگر بر

محدودی اطالعات که جایی خصوصا چیست، "نقد وجوه آتی جریانات" از آورد بر بهترین– .میشود محاسبه کمتر ذخیره نتیجه در .است دسترس در

:علت 2 به است، نبوده پاسخگو اعتباری ریسک با ارتباط در کافی اندازه به IAS39 اجرای• اعتباری ریسک آتی رخدادهای بینی پیش آوردن حساب به اجازه فوق استاندارد رویکرد–

نمیدهد را

عینی شواهدی و تاخیری های نشانگر بر بیشتر بانکها از بسیاری که شده این به منجر– کنند تمرکز ارزش کاهش برای


:2 و 1 بازل اساس بر گیری ذخیره ذخیره جهت عناصرمهم بسیاری شامل لیکن نیستند، گیری ذخیره استانداردهای چه اگر 3 و 2 ،1 های آکورد بازل•

.میباشد 3 بازل شبیه گیری ذخیره نظر از وسیعی حدود تا 2 بازل .هستند تسهیالت .هستند عالقمند گیری ذخیره فرایند در (EL) "انتظار مورد زیان" رویکرد به بانکی ناظران• :میشود گروه 2 شامل ذخائر ،1 بازل در •

خاص ذخیره – (دار مشکل وامهای ) شده شناسایی زیانهای–

عام ذخیره – کند پیدا ظهور میرودکه انتظار اما نداده رخ هنوز که نشده شناسایی زیانهای–

مالی و اقتصادی ازفاکتورهای ارزیابی•

بدهی پرداخت باز برای گیرنده وام توانایی•

:2 بازل در بین در (Default) نکول شاخص بعنوان روزه 90 رویه لیکن است، نکرده (جاری غیر وامهای ) NPL از مشخصی تعریف•

.است شده مرسوم بانکها زیان و (PD) نکول احتمال از آن در که میشود استفاده نگر آینده اطالعات و کالن اقتصاد اطالعات از ECL برآورد برای•

میشود استفاده (LGD) وقوع معرض در

:آن محاسبه و است نشده شناسایی هنوز که است محتملی و نهفته زیانهای برای 2 بازل تعریف طبق عام ذخیره• تسهیالت پرتفوی در ثابت ضریب یک•

(زیان بیشتر احتمال دهنده نشان ) تسهیالت تر کیفیت بی طبقات برای پلکانی ضریب•


:است مرتبط بانکها سرمایه کفایت وضعیت با مستقیما "عام ذخیره" گیری اندازه

:1 بازل در• درجه سرمایه به ریسک اساس بر شده موزون های دارایی %1.25 میزان تا میتواند عام ذخیره –

(است رویه همین نیز ایران در ) شود اضافه 2

: 2 بازل در• کماکان عام ذخیره اعتباری، ریسک به (Standardized Approach) استاندارد رویکرد در–

ریسک اساس بر شده موزون داراییهای %1.25 میزان تا و 2 درجه سرمایه بعنوان میتواند شود اضافه

.نشده برده نام عام ذخیره از استفاده از صراحت به (IRB) داخلی بندی رتبه مبتنی رویکرد در– از %0.6 میزان تا میتواند ECL بر ( خاص ذخیره و عام ذخیر ) مجاز ذخائر مازاد عوض در

.شود اضافه 2 درجه سرمایه به ریسک اساس بر شده موزون داراییهای


: "احتیاطی مقررات" و "حسابداری" گیری ذخیره های رویکرد های تفاوت و تشابه برخی

تشابه :الف (IFRS9 در ) هستند آن گیری اندازه و اعتباری ریسک شناسایی دنبال به 2 هر• میگردد استفاده روش 2 هر در تجربی و ای حرفه های قضاوت از روش دو هر در•

میشود استفاده ریسک معرض در ارزش میزان تعیین جهت روش دو هر در وثائق از•

:میشود استفاده جمعی ارزیابی جهت تسهیالت بندی گروه برای زیادی مشترك های داده از دو هر•

تفاوت:ب

به مربوط عمدتا ) میشود گیری اندازه زیان، رخداد عینی شواهد اساس بر زیان شناسایی IAS 39 در• (است مشتری وضعیت

مورد زیان شناسایی جهت (است IAS39 در گیری ذخیره شبیه که ) خاص ذخیره بر عالوه 2 بازل در• .میباشد نیز "اقتصادی شرایط" و "مالی شرایط" ارزیابی مبنای بر مشتری، شرایط بر عالوه انتظار،

:متفاوت واژگان استفاده• حسابداری ادبیات در (Impairment Loss) "ارزش کاهش زیان" –

.است احتیاطی مقررات ادبیات در (Expected Loss ) "انتظار مورد زیان"–

ادامه - (2)ضمیمه شماره 2014 –خالصه مطالب مندرج در گزارش صندوق بین المللی پول در خصوص ذخیره گیری در بانکها

:احتیاطی مقررات منظرا از IAS39 اجرای نکات سایر معمول و مهم مسائل از یکی گیری ذخیره روش دو هر با تعامل و میشود IAS39 به نسبت حسابها در بیشتری ذخیره ایجاد باعث احتیاطی مقررات معموال•

.است میکنند اجرا را IFRS که است کشورهایی در انتظار مورد زیان به (Incurred Loss) یافته وقوع زیان از رویه تغییر جهت مکاتباتی (FASB) حسابداری استاندرهای تدوین هیئت با بازل کمیته نتیجتا•

(Expected Loss) داد انجام. ذخائر که دارند را توانایی و اختیار این بانکی ناظران لیکن .میباشد حسابرسان و شرکت مدیریت با IFRS با مالی صورتهای انطباق از اطمینان مسولیت•

در بانکها به بیشتر ذخیره تحمیل در مرکزی بانک ورود آن شبیه ) .است شده تر مرسوم نیز 2007 مالی بحران از امر این و کنند پیشنهاد بانکها به اضافی (اخیر سالهای

نگرانی و دیدگاهها بیشتر تعامل باعث امر این .باشد بانکها داخلی حسابرسان حتی و مستقل حسابرسان ناظران، بین باید قوی ارتباط که دارد تاکید بازل• (است داده رخ نیز ایران در اخیر سالهای در موضوع این ) است حسابرسان به ناظران های

در ) میگردد مختلف بانکهای در گیری ذخیره فرایند "یکنواختی" از اطمینان به کمک باعث گیری ذخیره مسائل در بانکی ناظران بیشتر شدن دخیل• (کند کمک میتواند شدت به نیز یافته ساختار تغییر وامهای و درآمدها شناسایی خصوص در مساله این ایران

.مینماید دوچندان بانکی ناظران برای را IFRS همچنین و بازل مقررات زمینه در کافی و مناسب آموزش و دانش وجود ضرورت امر این البته• غیر اندوخته یک در بزند دور را زیان و سود میبایستی بانکی ناظر مقامات توسط بیشتر ذخیره هرگونه و میرود زیان و سود حساب به IAS39 طبق ذخیره•

.شود بندی طبقه سهام صاحبان حقوق در (است انباشه سود کاهنده که منفی بصورت ) تقسیم قابل مبلغ این که کنند توصیه باید بانکی ناظران باشد IFRS مبنای بر ذخیره از بیشتر IFRS اجرای از قبل ذخیره اگر بار، اولین برای IFRS اجرای زمان در•

شود بندی طبقه انباشته سود قسمت در تقسیم قابل غیر اندوخته یک تحت و نشود منظور زیان و سود به درآمد بعنوان

نشده گیری تصمیم هنوز انباشته سود به مستقیما یا و شود درج زیان و سود به که IFRS9 از بیشتر احتیاطی ذخیره خصوص در هنوز IFRS9 با ارتباط در• .است

کامل نیز دوم رویکرد برای را اطالعات سپس و میکنند مهیا (حسابداری یا احتیاطی ) ها رویکرد از یکی اجرای برای را ساخت زیر و سیستم معموال بانکها• میکنند

کامل افشای بهراه دهد پوشش را رویکرد دو هر که روش یک و اند شده ادغام هم با احتیاطی مقررات و IFRS طبق گیری ذخیره روشهای کشورها برخی در• .اند کرده ارائه


توجه با .میکنند اجرا را IFRS که کشورهایی در تسهیالت ذخیره جهت عمومی مسائل برخی در بانکی ناظران معموال ندارد، صریح رهنمودهای موارد این از برخی در IFRS اینکه به

مرتبط رویکردهای بانکها به کمک راستای ودر میکندد گیری تصمیم مسائل این خصوص :مینمایند توصیه بانکها به را

فرموله کردن حذف مطالبات در خصوص وامهای غیر قابل وصول–

و وامهای تغییر ساختار یافته( NPL) شناسایی و افشای وامهای غیر جاری –

ها و ماشه های کاهش ارزش NPLشناسایی عوامل مرتبط بیشتر بین –

ها NPLشناسایی و گزارشگری مناسب درآمد تسهیالت برای –

تعیین الزامات خاص برای ارزشیابی وثائق از جمله ارزشیابی دوره ای آنها–

برخورد محتاطانه تر با وامهای تجدید ساختار یافته–


:دار مشکل وامهای در سود شناسایی و اصل وصول احتمال که جایی و باشد نقدی ها NPL سود شناسایی که گوید می احتیاطی مقررات ها کشور برخی در•

شود کم اصل از ابتدا میتواند ها بازپرداخت ندارد، وجود کامل بطور فرع که تعهدی مبنای بر و است نشده مستهلک خالص مانده ضربدر نرخ، مبنای بر تسهیالت سود شناسایی IAS 39 طبق•

سود شناسایی مبنای نیز IFRS9 در ) شود بانکها توسط ها NPL روی بر درآمد متهورانه شناسایی به منجر میتواند (میباشد تعهدی

.نماید اعمال وامها برخی شناسایی برای تعهدی غیر مبنای و کند تخطی فوق استاندارد 2 هر از میتواند احتیاطی مقررات•

:ایران در بانکی مقررات در است شده متوقف الوصول مشکوك طبقه برای تعهدی سود شناسایی•

وجه و سود اصل، بین متناسب بطور میبایستی نمیکند تسویه را بدهی مبلغ کل که گذشته سررسید وامهای دریافتهای• شود شناسایی التزام

: ایران حسابداری های استاندارد در :شرط به میباشد تعهدی شده تضمین سود درآمد، شناسایی مبنای•

.باشد محتمل اقتصادی منافع جریان– .نمود گیری اندازه پذیر اتکا ای گونه به بتوان را درآمد مبلغ–


:Uncollectible Loan Write Off – وصول قابل غیر مطالبات سوخت :بانکها مالی صورتهای در مطالبات بموقع سوخت مزایای•

مالی صورتهای بیشتر شفافیت–

مختلف بانکهای اطالعات مقایسه قابلیت–

مطالبات سوخت تاریخی نرخهای اطالعات در بیشتر دقت ایجاد–

•IAS 39 نموده واگذار کشور هر داخلی مقرراتی شرایط به آنرا و است مسکوت مطالبات سوخت با ارتباط در است

نمود استفاده مطالبات سوخت برای اشتباه به نمیتوان را IAS39 در شناخت قطع معیارهای••IFRS9 کرده تاکید مطالبات حذف بودن بموقع خصوص در و کرده باز "مطالبات حذف" به توجه جهت را بابی

است گذاشته بانکی ناظران بعهده آنرا و ندارد خاصی های رهنمود مطالبات حذف های معیار خصوص در اما

بر بانکها تا نمایند ایجاد وصول قابل غیر مطالبات بموقع سوخت جهت کلی سیاست یک باید بانکی ناظران• .نمایند بندی فرمول رو مطالبات سوخت معیارهای آن اساس

ندارد رهنمودخاصی خصوص این در ایران حسابداری های استاندارد•

و اعتباری موسسه دفاتر از وصول قابل غیر مطالبات حذف و تشخیص نحوه دستورالعمل" بانکی مقررات در• .شده ابالغ و تدوین 1391 سال در "مالی صورتهای در آن افشای


Valuation and Sale of Collateral In Possession)) تملیکی وثائق فروش و ارزشیابی

(فروش های هزینه منهای ) نقد وجه ورودی جریانات جزو شده تنزیل نقد وجه جریانات محاسبه در بازل مقررات همچنین و IAS39 در وثائق• شود محاسبه مییایستی

:شده تملیک وثائق برای المللی، بین های استاندارد در .میشود منظور ارزش کاهش ذخیره آن برای فقط و نمیشود مستهلک داراییها این .فروش ارزش خالص و دفتری ارزش اقل طبق ارزشیابی • ارزشیابی با میشود بندی طبقه امالك در گذاری سرمایه بعنوان اینصورت در که میکند نگهداری را آن ارزش افزایش یا و اجاره جهت بانک اگر•

متفاوت

:(فروش برای شده نگهداری جاری غیر داراییهای ) ایران 31 شماره حسابداری استاندارد در میشود انجام فروش ارزش خالص و دفتری مبلغ اقل به ارزشیابی•

:المللی بین بانکی ناظران مستقل ثالث اشخاص از استفاده با تملیکی وثائق منصفانه ارزش تعیین • ( International Valuation Standards) ارزشیابی المللی بین استانداردهای از استفاده با تملیکی وثائق ارزشیابی از اطمینان• ارزش تعیین بهبود درجهت امر این .شود ایجاد داراییها سایر و املک جهت متمرکز معامالت ثبت سامانه یک که کنند پیدا اطمینان•

.میباشد بازار ارزش صحیح انعکاس و منصفانه

:ایران اسالمی جمهوری مرکزی بانک مقررات در .است شده ارائه نقد وجوه جریان محاسبه بمنظور دقیقا نه و خاص ذخیره محاسبه بمنظور البته جزییاتی• که دادگستری رسمی کارشناس توسط کارشناسی ارزش•

میباشد معتبر امالك، ساالنه تورم نرخ توسط آن تعدیل شرط به و سال 3 تا – میشود ضرب %70 نرخ در ذخائر محاسبه جهت–


:طبقه بندی و افشا -( Restructured Loans – Loan Forbearance)وامهای تجدید ساختار یافته :تغییر ساختار وامها شامل موارد زیر است•

(سهام) ملک، سایر داراییها، منافع مالکانه در تسهیالت گیرنده :دریافت یک تضامین بیشتر برای وام شامل– نرخ، مدت، کاهش اصل وام، کاهش بهره تحقق یافته :تغییر فاکتور های یک وام–

در تسهیالت گیرنده( سرمایه)قبول بانک جهت تبدیل بدهی به ابزار مالکانه :تبدیل وام–

افشای کافی در خصوص نحوه حسابداری وامهای تغییر ساختار یافته•

ناظران بانکی باید رهنمودهایی را برای نحوه برخورد با این وامها تهیه کنند و این وامها را زیر نظر داشته باشند•

.در نتیجه، ریسک بیشتر در کتمان وامهای مشکل دار بعنوان تجدید ساختار شده. تسهیالت سررسید گذشته تمایل دارند "آرایش"بانکهای تحت فشار به • :ناظران بانکی در دنیا معیارهای مشخصی را برای بانکها جهت طبقه بندی وامهای تجدید ساختار یافته تعیین کرده اند•

:وامهای تجدید ساختار یافته معموال– نمیتواند به طبقه بهتری نسبت به آنچه قبال بوده تغییر طبقه بندی پیدا کند•

طبقه بندی می شود "Substandard"یا معموال تحت طبقه •

:قبل از بهبود طبقه بندی وامهای تجدید ساختار یافته– (.سال در نظر گرفته اند 1برخی کشورها ) پایبندی به یک دوره عملکرد با شرایط جدید وام •

.یا پایبندی به تعداد مشخصی اقساط در قالب ساختار تسویه جدید••IFRS9 نسبت بهIAS39 دارد( تجدید ساختار یافته) رهنمود های بهتری در خصوص وامهای تعدیل شده:

یک دارایی تجدید ساختار یافته بطور اتوماتیک ریسک کمتری نخواهد داشت–

.برای کاهش ریسک یک مشتری، یک سابقه از پرداختهای خوب برای یک دوره زمانی داشته باشد–

:بانک مرکزی جمهوری اسالمی ایران• :وامها اشاره دارد که در آن "امهال"دستورالعمل طبقه بندی داراییها، به 3در ماده •

قرار میگیرد "معوق"تسهیالتی که بر اساس مصوبات هیئت دولت امهال میشود در طبقه –

قرار میگیرد "معوق"و یا "سررسید گذشته"سایر تسهیالت امهال شده نیز با توجه به شرایط آن در طبقات –

در صورت بهبود وضعیت اعتباری مشتری، ایفای تعهدات در زمان مقرر بهبود طبقه بندی میتواند اتفاق بیفتد•

رب تلایهست یلام یرگشرازگ یکناب تاررقم و IFRS یانبم€¦ · و...

Documents

Transcript of رب تلایهست یلام یرگشرازگ یکناب تاررقم و IFRS یانبم€¦ · و...