ШАРК МЕВАХУРИ - СКАРНОЫТНА МОЬЕЗТА В118СК. КАРАНТИН...

19
ШАРК МЕВАХУРИ - СКАРНОЫТНА МОЬЕЗТА В118СК. КАРАНТИН ХАПГАРОТИ ТУРРИСИДА ТАВСИЯНОМА ТОШКЕНТ

Transcript of ШАРК МЕВАХУРИ - СКАРНОЫТНА МОЬЕЗТА В118СК. КАРАНТИН...

Page 1: ШАРК МЕВАХУРИ - СКАРНОЫТНА МОЬЕЗТА В118СК. КАРАНТИН …mevazor.uz/media/library/file/2017/01/23/Sharq_mevaxuri_1.pdf · Карантин холатини

ШАРК МЕВАХУРИ - СКАРНОЫТНА МОЬЕЗТА

В118СК. КАРАНТИН ХАПГАРОТИ

ТУРРИСИДА

ТАВСИЯНОМА

ТОШКЕНТ

Page 2: ШАРК МЕВАХУРИ - СКАРНОЫТНА МОЬЕЗТА В118СК. КАРАНТИН …mevazor.uz/media/library/file/2017/01/23/Sharq_mevaxuri_1.pdf · Карантин холатини
Page 3: ШАРК МЕВАХУРИ - СКАРНОЫТНА МОЬЕЗТА В118СК. КАРАНТИН …mevazor.uz/media/library/file/2017/01/23/Sharq_mevaxuri_1.pdf · Карантин холатини

УЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ КИШ Л О К ВАСУВ ХУЖАЛИГИ ВАЗИРЛИГИ

УСИМЛИКЛАР КАРАНТИНИ БОШ ДАВЛАТ ИНСПЕКЦИЯСИ

УСИМЛИКЛАР КАРАНТИНИ ИЛМИЙ МАРКАЗИ

ШАРК МЕВАХУРИ - СКАРНОЫТНА МОЬЕ8ТА ВШСК.

КАРАНТИН ХДШАРОТИ ТУГРИСИДА Т А В С И Я Н О М А

ТОШКЕНТ - 2012

Page 4: ШАРК МЕВАХУРИ - СКАРНОЫТНА МОЬЕЗТА В118СК. КАРАНТИН …mevazor.uz/media/library/file/2017/01/23/Sharq_mevaxuri_1.pdf · Карантин холатини

Тавсияномада хавфли карантин хашарот шарк мевахурининг биологияси, географик таркалиши ва унга Карши курашнинг карантин чора тадбирларини куллаш буйича зарур курсатмалар берилган.

Б. Мухаммадиев

Ф.Зохидов

Ж.Мамашев

Тузувчилар:“Узбошдавкарантин” инспекцияси илмий маркази рахбари, биология фанлари номзоди

“Узбошдавкарантин”инспекцияси бошлиги уринбосари

“Узбошдавкарантин” инспекцияси усим- ликлар карантини илмий маркази катта илмий ходими

Такризчилар:

Э.Холмуродов Тошкент Давлат аграр университетаусимликларни хямоя килиш кафедраси мудири, кишлок хужалиги фанлари доктори, профессор

В.Подаров “Узбошдавкарантин” инспекциясикарантин лабораторияси энтомологи

Мазкур тавсиянома Усимликлар карантини Бош Давлат инспекцияси илмий-техник кенгашининг 2012 йил 3 февралдаги йигилишида (баённомалар) мууокама этилиб, нашр этишга тавсия цилинган.

Page 5: ШАРК МЕВАХУРИ - СКАРНОЫТНА МОЬЕЗТА В118СК. КАРАНТИН …mevazor.uz/media/library/file/2017/01/23/Sharq_mevaxuri_1.pdf · Карантин холатини

СУЗ БОШИ

Шарк мевахури хашаротларнинг 1тесШ синфи, ЬерМор1ега отряди, ТоПгшйае оиласи, СгаркоШа авлодига мансуб хашарот.

Шарк мевах)фини ватани Хитой ва Корея давлатлари хисобланади. Шарк мевахури зараркунанда сифатида биринчи марта 1899 йилда Япония да, 1913 йилда эсаАмерикада аникданган булиб, 1959 йилда Жанубий Австралия, кейинрок Бразилияга таркалди. 1970 йилларга келиб Урта ер денгизи атрофларига хам таркалиб улгурди.

Европанинг Австрия, Болгария, Венгрия, Греция, Германия, Италия, Испания, Польша, Руминия, Словения, Франция, Швейцария, Чехия, Югославия давлатларида кенг таркалган.

1980 йилга келиб Узбекистан худудида хам шарк мевахури таркалганлиги маълум булди. Бугунги кунда Шарк мевахури Узбекистоннинг Андижон, Наманган, Самарканд, Фаргона вилоятлари ва Тошкент шахрида таркалган.

Шарк мевахури МДХ давлатларида 1964 йилда аникланган эди. 1965 йилда усимлик кучатларини кенг мивдорда текшириш натижалари асосида Краснодар вилояти, Абхазия Республикасининг Сухуми шахри, Гарг ва Очамчир туманлари Озарбайжоннинг Дивичен, Кубин, Кусар ва Хамчас туманлари асосий учокдари эканлиги маълум булди. Шарк мевахури ута хавфли карантин хашарот хисобланади. У мевали дарахтларни, ёш кучатларни, данакли ва уругли мевали дарахтларни зарарлайди. Айникса шафтоли, УРИК> олх)фи, нок, олма, олча, гилос, бехи ва дулана дарахтлари кучли зарарланади.

з

Page 6: ШАРК МЕВАХУРИ - СКАРНОЫТНА МОЬЕЗТА В118СК. КАРАНТИН …mevazor.uz/media/library/file/2017/01/23/Sharq_mevaxuri_1.pdf · Карантин холатини

Шарк мевахури мевачиликка катта зарар келтиради. Ушбу зараркунанданинг таркалган майдонларини аниклаш, уларни таркалиб кетишини олдини олиш ва йукотиш учун куйидаги чора тадбирларни амалга ошириш лозим.

ШАРК МЕВАХУРИНИ АНЩ ЛАШ

1. Шарк мевахурини аниклаш ва унинг таркалган худудларини аниклаш максадида икки марта текширув утказилади.

Биринчи текширув: шафтоли гуллагандан кейин 10- 15 кун утгач, новдалари 5-10 см усиб колганда.

Иккинчи текширув: Зарарланган усимликларни мевага киришидан олдин яъни июл ойининг урталарида.

2. Текширувда аввал шафтоли дарахтлари, сунгра барча зарарланган дарахтлар куриб чикилади.

3. Икки марта тулик текширувдан сунг усимликлар карантини давлат инспексияси томонидан танлаб текширилади.

Карантин эълон кнлиш ва уни бекор килиш4. Шарк мевахури аникланган худудларда усимликлар

карантини давлат хизмати томонидан карантин эълон килинади ва зараркунандани бошка худудларга таркал- маслиги ва уни йукотиш буйича чора тадбирлар белги- ланади.

5. Карантин холатини бекор килиш усимликлар карантини давлат хизмати томонидан тегишли вилоят ёки туман хокимлари карори асосида бекор килинади.

Карантин холатини бекор килиш учун куйидигилар асос килиб олинади.

а). Худудда шарк мевахури тулик йукотилган булиши.б). Шарк мевахури йукотилгандан кейин 3 йилгача

учрамаслиги лозим.

4

Page 7: ШАРК МЕВАХУРИ - СКАРНОЫТНА МОЬЕЗТА В118СК. КАРАНТИН …mevazor.uz/media/library/file/2017/01/23/Sharq_mevaxuri_1.pdf · Карантин холатини

в). Шарк мевахурини таркалмаслиги ва й^котилганлиги тугрисида усимликлар карантини давлат хизматини хулосаси.

ШАРК МЕВАХУРИНИ АНИКЛАШ, Х,УДУДЛАРДАУНТА КАРШИ КУРАШ ЧОРА ТАДБИРЛАРИ

Агротехник кураш усуллари6. Дарахтнинг куриган шохлариини кесиб ташлаш

зарарланган новдаларни олиб ташлаш, дарахтнинг эски пустлокларини тозалаш, дарахт колдиклари ва тушган баргларни ёкиб юбориш.

7. Дарахт танасига туткич белбоглар боглаш.8. Дарахтлар катор орасини, танаси атрофларини

агдариш.9. Мевалар кадокданган бостирмалар атрофи,

иморатлар ва унинг худудларини тозалаш, чикиндиларни ёкиб юбориш.

10. Идишларни фумигация килиш ёки термик кайта ишлаш.

11. Шарк мевахури билан зарарланган худудлардан меваларини боища худудларга чикармаслик, ем сифатида ишлатиш ёки консерва тайёрлаш учун ишлатиш лозим. Меваларни очик хавода куритиш батамом таъкикланади.

Кимёвий воситалар билан ишлов берилган дархтлардан терилган меваларни ем ёки консерва килиш, уни белгиланган куни келмагунча ишлатиш мумкин эмас. Зарар­ланган дарахтлардан олинган кисмлар ёкиб юборилади ёки0,5 метр чукурликка кумилади.

Кимёвий кураш усуллари12. Шарк мевах)фи зарарлаган дарахтлар тавсия

этилган кимёвий воситалар билан кайта ишланади.13. Кучатлар ёки усаётган эртаги дарахтлар 3-4 марта

кимёвий ишланади.Биринчиси: апрелни охири майнинг бошларида

капалакка карши пуркалади.

5

Page 8: ШАРК МЕВАХУРИ - СКАРНОЫТНА МОЬЕЗТА В118СК. КАРАНТИН …mevazor.uz/media/library/file/2017/01/23/Sharq_mevaxuri_1.pdf · Карантин холатини

Иккинчиси: биринчи ишловдан 12-15 кундан сунг бошка кимёвий воситалар билан.

Учинчиси: 12-15 кундан сунг бошка кимёвий воситалар билан ишланади.

Туртинчиси: Хрсилни йигиштириб олгандан сунг ишланади.

14. Шафтолининг кечки навлари, кушимча равишда яна 18-20 кун орали гида икки марта ишланади.

15. Уругли экинлар кучатлари: беки, олма, нок, кимёвий воситалар билан икки марта дориланади.

Биринчиси: августни бошида зараркунанданинг 3 авлодига карши дориланади.

Иккинчиси: август ойини охири ва сентябрни бошларида туртинчи авлодига карши дориланади.

16. Олхзфидаги шарк мевахурига карши кимёвий кураш олхури куртига карши кураш билан бир вактда амалга оширилади.

17. Мевали богларни шарк мевахурига карши кимёвий воситалар билан ишлашдан 2-3 кун олдин ахоли огохлантирилади ва улар асалари уяларини томоркадаги сабзавот, полиз ва бошка экинларини захарли кимёвий воситалардан химоя килиш чораларини куришлари лозим.

Кимёвий воситалар билан ишлов бериш, хосил йигиштириб олинишига камида 30 кун кол ганда тухта- тилиши лозим. Кимёвий воситалар билан ишлов бериш муддатларини махаллий усимликларни химоя килиш марказлари ва усимликлар карантини давлат хизмати томонидан белгиланади.

18. Шарк мевахури билан зарарланган худудлардан экув материалларини меваларни олиб чикишда карантин чекловлари урнатилади.

19. Шарк мевахури билан зарарланган худудлардан куйидагиларни олиб чикиш таъкикланади:

а) Шафтоли, )фик, олхури, нок, олма, олча, гилос, бехи ва дулана кучатларини;

6

Page 9: ШАРК МЕВАХУРИ - СКАРНОЫТНА МОЬЕЗТА В118СК. КАРАНТИН …mevazor.uz/media/library/file/2017/01/23/Sharq_mevaxuri_1.pdf · Карантин холатини

б) Кул юклари, багаж, почта жунатмалари оркали экув материаллари, янги узилган меваларни олиб утиш,

20. Шарк мевахури аникланган худудлардан усимлик навларини, меваларни уша худудда ишлатиш учун албатта фумигация килингандан сунг рухсат этилади.

21. Шарк мевахури билан зарарланган мевалар техник кайта ишлашга юборилади.

22. Олиб чикилаётган экув материаллари ва мевалар учун албатта усимликлар карантини давлат хизматини сертификата булиши лозим.

23. Меваларни ва экув материалларини сотишда ёки олиб чикишда белгиланган коидаларга амал килинмаган холда, улар олиб куйилади ва тегишли тартибда тасарруф этилади, ёки кайта ишлашга, умумий овкатланиш ташкилотларига белгиланган тартибда топширилади.

24. Шарк мевахури таркалган давлатлардан мевалар ёки экув материалларини олиб кириш ташки карантин коидалари асосида амалга оширилади.

Ташкилотлар, хужаликларнинг вазифалари ва умумий ташкилий масалалар

25. Шарк мевахурига карши кураш буйича аник режали топшириклар ишлаб чикилади ва барча куйи ташкилотларга етказилади.

26. Шарк мевахурини аниклаш, таркалишини олдини олиш ва йукотиш буйича умумий ташкиллаштириш ва услубий рахбарликни кишлок ва сув хужалиги вазирлиги ва унинг жойлардаги булимлари амалга оширади.

27. Ташкилот рахбарлари, идоралар, фермер хужаликлари худудда шарк мевахурини аниклаш, таркалишига йул куймаслик ва йукотиш буйича жавобгар хисобланади.

28. Ташкилот, идора ва фермер хужаликлари рахбарлари.

7

Page 10: ШАРК МЕВАХУРИ - СКАРНОЫТНА МОЬЕЗТА В118СК. КАРАНТИН …mevazor.uz/media/library/file/2017/01/23/Sharq_mevaxuri_1.pdf · Карантин холатини

а) Мевали богларда шарк мевахурини аниклаш ва текширишни таъминлашлари:

б) Ушбу зараркунандани таркалишини олдини олиш ва йукотишга каратилган чора-тадбирларни бажарилишини:

в) Экув майдонларини ва мевалардан фойдаланишда ва олиб чикишда карантин коидаларига катъий риоя килиниши лозим.

г) Агроном мутахассислигига эга булган ёки бошка шахслардан карантин жамоатчилик вакилларини ажратиш лозим.

29. Транспорт, савдо ва тайёрлов ташкилотлари рахбарлари зиммасига

а) Карантин чекловлари )Фнатилган худудлардан усимликлар карантини хизмати рухсатисиз данакли ва уругли меваларни олиб чикиш таъкикланади.

б) Куйи ташкилотларда махсулотларни ташишда, саклашда, конун коидаларига амал килиш, транспорт воситаларини, махсулотларни фумигация килиш тадбир- ларини бажаришлари лозим.

30. Карантин эълон килинган худудлардаги почта- алока булимларида ахолидан мева кучатларни ва жунатмаларни кабул килмасликлари керак.

31. Шахсий томорка эгалари ва мевали экинлар етиштирувчи хужаликлар зиммасига;

а) Шарк мевахурини аниклаш максадида мунтазам кузатувлар олиб бориш.

б) Шарк мевахури личинкаси зарарлаган мевалар ва кучатлар аникланган тавдирда усимликлар карантин давлат хизмати ходимларини хабардор килишлари лозим.

в) Уз учаскаларида шарк мевахурини таркалмаслиги ва йукотиш буйича чоралар куришлари лозим.

г) Зараркунандани таркалиши буйича белгиланган коидаларга катъий амал килишлари лозим.

32. Юкорида курсатилган вазифаларни бажармаган, карантин конун- коидаларига амал килмасдан зарарланган

8

Page 11: ШАРК МЕВАХУРИ - СКАРНОЫТНА МОЬЕЗТА В118СК. КАРАНТИН …mevazor.uz/media/library/file/2017/01/23/Sharq_mevaxuri_1.pdf · Карантин холатини

худудлардан мева ва экув материалларини олиб чиккан шахсларга нисбатан белгиланган конун доирасида чоралар курил ад и.

Морфологик белгилари ва биологиясиКапалаги: Умумий ранги кулранг-кунгир. Олдинги

канотининг олд кисмида етти жуфт “Кунггирноксимон” ок доглари бор. Шундан турттаси канот киррасида-аник куриниб туради. К^анотининг ташки бурчакларида етти дона кора доги бор. Орка канотлари кенг кулранг-кунгир ва бронзасимон - бахмалсимон копламга эга.

Муйлови ипсимон булиб олд каноти узунлигининг ярмини ташкил килади, ингичка ва билинар- билинмае ок туклари бор.

Лаб киеми оч-кунгир, корин кисми, тук-саргиш кунгир, Корин кисмининг пасти эса ипаксимон ок рангда оёкдари корамтир рангда, саргиш ок калта туклар билан копланган. Крнотларини ёзганда 12-14 мм катталикда. Ургочи капалак эркагига нисбатан каттарок булади (1-расм).

<

1- раем. Шарк мевахури капалаги.

Тухуми: Овалсимон, чузинчок, ярим тиник ок ялтироксимон, етилиши давомида кизгиш тусга киради, хиралашиб колади, шундан сунг 15-48 соат ичида тухумдан

9

Page 12: ШАРК МЕВАХУРИ - СКАРНОЫТНА МОЬЕЗТА В118СК. КАРАНТИН …mevazor.uz/media/library/file/2017/01/23/Sharq_mevaxuri_1.pdf · Карантин холатини

личинкалар чика бошлайди, личинкани бош кисми кора рангда, узунлиги 0,4-0,5 мм, эни 0,15 мм катталикда булади (2-расм).

2- расм.Тухуми (катталаштирилган).

Личинкаси: Тухумдан чиккан личинкалар сутсимон ок рангда, бош кисми кора рангда, кукрак кисми тук рангда ва аналь кисмида туки булади. Катта ёшдаги личинкалари кизгиш-кулранг тусда булади. Катта ёшдаги личинканинг танасидаги туклар кунгир-кулранг тусда булиб, олхури куртидан фарк килади, олхури куртида танасидаги туклар калтарок булади.

Нафас олиш йуллари тук хошиядор тери конламидан иборат, олхзфи куртлари эса нафас йуллари киска ва купрокоч рангдаги тери копламидан иборат. Бош кисми сарик жигарранг, куз атрофида ва лунж кисмида кора доглари бор.

Личинканинг танаси тулик майда кутикулали тиканак туклардан иборат елка кисмидаги мушакларнинг туташган кисмида ушбу тиканак туклар булмайди. Олдинги кукрак кафаси саргиш-кунгир рангда. Орка чикарув органи сегментлари оч саргиш кунгир рангда, кора доглари бор.

Орка чикарув органи сегментлари аналь чикарув органи тепасидан 4-7 тишли тарокка ухшаш аналь тароклари мавжуд. Шарк мевахурини олхури куртидан

10

Page 13: ШАРК МЕВАХУРИ - СКАРНОЫТНА МОЬЕЗТА В118СК. КАРАНТИН …mevazor.uz/media/library/file/2017/01/23/Sharq_mevaxuri_1.pdf · Карантин холатини

фарк киладиган жихатларидан яна бир фарки 2-кукрак сегментининг битта умумий сегментида 9 та калкон жойлашган, олхури куртида эса-алохида жойлашган личинканинг узунлиги 12 мм булади (3-расм).

3- раем. Личинкаси.

Гумбаги: Кнорин кисмининг елка томонида икки катор жигарранг чизикдари бор булиб, бу белгилар оиласига мансублигини билдиради. Кузлари кора,мураккаб тузилган. Корин кисмининг охирида 10-18 та, турли катталикдаги тикканлари бор. Ён томонида орка ва жинсий чикарув тешикларидан баландирокда 1-2 та туклари мавжуд. Гумбак узунлиги 6 мм дан иборат (4-расм).

Page 14: ШАРК МЕВАХУРИ - СКАРНОЫТНА МОЬЕЗТА В118СК. КАРАНТИН …mevazor.uz/media/library/file/2017/01/23/Sharq_mevaxuri_1.pdf · Карантин холатини

Пилласи: Овалсимон пишик ва атроф мухит ранги дан кам фарк килади. Ёзги пиллаларни меваларда, дарахт таналарида, кучатларда ва бошка жойларда учратиш мумкин, Пилла узунлиги 12,5 мм булади.

Биологияси: Личинкалар пишик ипак-пилла ичида дарахтлар танасида, пустлоклар орасида тупрокдан 5-50 см баландликда кишлайди баъзан тупрокдаги усимлик колдиклари орасида баъзи чириган мевалар ичида хам кишлаб чикади.

Ёзги пиллаларни меваларда дарахт таналарида кучатларда ва бошка жойларда учратиш мумкин.

Гумбакка утишдан олдинги давр 3-4 кунга булинади. Гумбаклик даври 5фтача 10 кунни ташкил килади.

Х,аво харорати $фтача 15 °С булганда капалаклар уча бошлайди. Бу даврда капалаклар шафтоли шохларининг орасида ва уч кисмига нотугри шаклда зиг-заксимон яъни бир тепага - бир пастга харакат килиб учишади.

Капалаклар асосан кун ботишдан то кош корайган пайтгача учади, лекин капалакларнинг бахорги авлодларини кундуз кунлари хам учратиш мумкин, капалаклар 10-14 кун учади, ёз ва кузда нисбатан купрок учади.

Кишлашга кетишдан олдин, имагалари пайдо булгандан 2-5 кун утгач, хаво харорати 15,5°С дан ошганда тухум куя бошлайди, тухум куйиш 7-10 кун давом этади.

Кишловга кетадиган авлодларини тухумини ургочи капалак шафтоли баргини орка томонига (баъзан олча ва олхурига) олма ва бехида баргнинг устки кисмига ва ёш шафтоли ва нок кучатлари баргларига, ёзги авлодлари тухумларини мева бандларига ёки косачаларига куяди. Битта ургочи капалак 200-400 тагача уруг куяди.

Уруглардан 6-8 кундан кейин личинкалар чикади ва ёш усимликларни ички кисмини кемириб 8-12 кундан кейин гумбакка айланади. Кейинги авлод личинкалар хам худди шу тарзда зарарлашни давом эттиради. Гумбаклик даври 5- 12 кун давом этади. Бир авлодни тулик ривожланиши 30

12

Page 15: ШАРК МЕВАХУРИ - СКАРНОЫТНА МОЬЕЗТА В118СК. КАРАНТИН …mevazor.uz/media/library/file/2017/01/23/Sharq_mevaxuri_1.pdf · Карантин холатини

кун давом этади. Бир йил давом ид а об-хдво шароитларига караб 4-7 та авлод беради.

Асосан шафтоли, урик, олх)фи, нок, олма; олча, бех,и ва дуланани баъзи навларини зарарлайди.

ЗАРАРЛАШ БЕЛГИЛАРИШафтоли кучатларини зарарлаш давомида, кучат

танаси ичида 12-15 см узунликда йул очади, натижада кучат учки томонидан сулиб колади, барглар тушиб кетади, усимлик усиши секинлашади ва букилиб колади:

Олма ва нокнинг ёш кучатларида личинка 1-2 см гача кириб боради, зарарланган кисмлар кораяди ва курийди. Зарарланган кучат кисмларида чикаришда ва елимли томчиларни учратиш мумкин. Битта личинка 4-5 та кучатни зарарлаши мумкин.

Меваларда эса мева бандлари атрофи ва бандлар оркали кейинги меваларга хам утиб зарар келтиради.

Данакли меваларни йигиб олгандан сунг, личинкалар уругли мевалиларга утади ва яна кучатларни зарарлаб бошлайди.

ШАРК МЕВАХУРИ ЛИЧИНКАЛАРИНИ АНИКЛАШШарк мевахурини личинкаларини биринчи аниклашда

зарарланган ёш шафтоли кучатларини кесиб очиб кури л ад и.Зарарланган кучатлар учида 1-2 та баргларни сулиб,

куриганлиги ва уч кисми букилиб колганлиги билан фаркланади. Иккинчи марта текширишда зарарланган усимликларнинг ерга тукилган мевалари териб олинади ва текширилади, дарахт силкитилади ва тушган мевалар териб олиниб, ундаги мева пашшалари личинкалари ва куртлар текшириб чи кил ад и.

Мева ва кучатларда учраган личинкалар чикариб олинади ва устига кайнок сув куйиб улдирилади, спиртда, адекалон ёки кучсиз тузли эритмада фиксация килинади ва тегишли ёрлик ёпиштирилиб, аниклаш учун карантин инспекциясига юборилади.

13

Page 16: ШАРК МЕВАХУРИ - СКАРНОЫТНА МОЬЕЗТА В118СК. КАРАНТИН …mevazor.uz/media/library/file/2017/01/23/Sharq_mevaxuri_1.pdf · Карантин холатини

Мевалардаги шарк мевахури личинкаларини аниклаш давомида, карантин булмаган бонща мева куртларини турлари хам учраши мумкин .

Бунда 10 турдаги мева куртлари личинкаларни тур таркибларини аниклаш учун аниклагич жадвалдан фойдаланилади.

Катта майдондаги бир хил навдаги дарахтларни анщлаш учун хар 10 та дарахтдан биттаси олинади ва 10% майдон куриб чикилади.

Кишлокларда 3 гектар 25-50%, томоркалардан эса 50- 100 таси курилади.

Дарахтлар иккита диоганал буйича к)филади.Худудларда киши бошига бир кунда 3 гектар (300 та

дарахт), томоркаларда эса 20 та томорка участкаси режа килиб белгиланади.

Шарк мевахурини таркалишини олдини олиш, уни учокларини йукотиш, зарарини камайтириш максадида умум давлат чора-тадбирлари амалга оширилади.

Кимёвий воситаларни санитария коидаларига амал килинган холда ишлатиш лозим.

Данакли ва уругли меваларда учрайдиган баъзи мева куртлари:

I. РугаШЫае - оиласидан:1 )Ыитота рупуогеИа Ма1з. — нок парвонаси2) Еигоркега ЪщеИа Ъ. - парвонаII. СагрозтМае оиласидан:3) Сагроата зазакИ Ма1з. - шафтоли мевакуртиIII. ТоНпсШал -оиласидан:4) СгаркоШка то1е.ч1а Визск.- шарк мевахури5) Сг./жеЪгапа Тг. - олхури мевахури6) Сг. тортаШ Нетг. - Манчжурия мевахури7) Ьазреугезга ротопеПа Ь. - олма мева курти8) Ь. рупуога Оап. - нок мева курти9) ЗрИопоШ рго%па(капа 8пе11 - узок шарк вертунасиIV. Се1ескМае оиласидан:10. Апаш а Ипеа(е11а 2е11.-мева куяси

14

Page 17: ШАРК МЕВАХУРИ - СКАРНОЫТНА МОЬЕЗТА В118СК. КАРАНТИН …mevazor.uz/media/library/file/2017/01/23/Sharq_mevaxuri_1.pdf · Карантин холатини

ФОЙДАЛАНИЛГАН АДАБИЁТЛАР

1. Васильев В.П., Лившиц И.З. Вредители плодовых культур. М. Колос 1984. 399 с.

2. Кузнецов В.И. ТоПпсШае (ОШкгеШШае, СосНуИйае) - Листовертки. / Насекомые и клещи - вредители сельскохозяйственных культур. Т. 3, ч. 1. Чешуекрылые, Наука, 1994, 51-234.

3. Шутова Н.Н., Сметник А.И. Карантинные вредители, болезни растений и сорняки. / Карантин растений в СССР (ред. Шамонин А.И., Сметник А.И.). М. Агропомиздат, 1986. С. 143-248.

Page 18: ШАРК МЕВАХУРИ - СКАРНОЫТНА МОЬЕЗТА В118СК. КАРАНТИН …mevazor.uz/media/library/file/2017/01/23/Sharq_mevaxuri_1.pdf · Карантин холатини

ШАРК; МЕВАХУРИ - СКАРНОЫТНА МОЬЕ8ТАВШСК.

КАРАНТИН х а ш а р о т и ТУГРИСИДА Т А В С И Я Н О М А

Босишга рухсат этилди 30.05.2012 йил. Бичими 60x84 «Т|те$ 11г» гарнитураси. Офсет усулида босилди.

Шартли босма табоги 1,75. Нашр босма табоги 1,0. Бахоси келишилган нархда. Тиражи 100. Буюртма № 69.

«Рап \ а 4ехпо1о”1>а1яг Магкаапшё Ьо$тахопа$Ь> да чоп этилди. 100066, Тошкент шахри, Олмазор кучаси, 171-уй.

Page 19: ШАРК МЕВАХУРИ - СКАРНОЫТНА МОЬЕЗТА В118СК. КАРАНТИН …mevazor.uz/media/library/file/2017/01/23/Sharq_mevaxuri_1.pdf · Карантин холатини