ЦАГ ҮЕ ЗГМ: ЗОЧИН FULL INSIDE ЗАСГИЙН ГАЗРЫН...

2020.03.31, МЯГМАР~№050 (1329) ~ ИРГЭН БАЯН БОЛ УЛС БАЯН ~

ЗАСГИЙН ГАЗРЫН МЭДЭЭ2775.89 391.43 34.78 2.27

АМ.ДОЛЛАР РУБЛЬТӨМРИЙН ХҮДЭР

630.003.08%

АЛТ

1,647.80 0.38%

ЮАНЬ ВОНЗЭС

4,490.500.28%

НЕФТЬ

20.8165.92%

ХУРАЛДАЙ БОНД

94.70

САМУРАЙ БОНД

102.48

ЧИНГИС БОНД

99.42

ГЭРЭГЭ БОНД

90.56

Энэ дугаарт

УЛС ТӨР ZGM DAILY

О.Амартүвшин: Засгийн газрын шийдвэрүүд “байгаа оноогүй”

FULL ENGLISH PAGE INSIDE

2

20-21

ЦАГ ҮЕ

Тусгаарлах байрны мөнгөө шилжүүлчихээд онгоцонд багтаагүй бол төлбөрийг нь буцааж олгоно

6

ЗГМ: ЗОЧИН

7

Өнөөдрийн уушгинаас маргаашийн өөх чухал

0 1 3 2 9

Өнөөдөр Маргааш

3°C 8°C

10°C -8°C

4 Гэрэл зургийг Ж.Гэрэлчулуун

24

Цагаан нөмрөгт баатруудынхаа цалинг нэмье

Хямралын үед алтан бөгж авна гэж зүтгээд байдаггүйтэй адил хэрэггүй зардлаа тэвчих л ёстой.

Өмнө нь уг байгууллагын сургасан нохдыг хорт хавдар, Паркинсоны өвчин, хумхаа болон хэд хэдэн бактерийн гаралтай өвчнийг илрүүлэхэд ашиглаж байжээ.

Олон улсын зах зээл дэх бондын ханш савласаар байна

Шаардлагагүй хөрөнгө оруулалтыг шаардлагатай хэсгүүдэд хуваарилах хэрэгтэй

Засгийн газрын 10 жилийн хугацаатай, нэг тэрбум ам.долларын Чингис бондын ханш хамгийн их өөрчлөлтэй байлаа. Сүүлийн сар гаруйн хугацаанд 10 гаруй нэгжээр буурч, 92 нэгжид хэлбэлзэж байна.

8

10

Коронавирусийн халдвар тээгчийг нохойгоор илрүүлнэ

Болливудад хөл тавьсан монгол модель

15

17

Дэлхий нийтэд эрчимтэй тархаж, цар тахлын хэмжээнд хүрсэн “COVID 19” вирусийн халдвар хүн төрөлхтний амьд явах баталгаанд ноцтой заналхийлэл учруулж, улмаар эдийн засгийн гүнзгий хямрал дагуулж байна. Үүсээд буй нөхцөл байдалтай холбогдуулан Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Халтмаагийн Баттулгаас Ард түмэндээ хандан гаргасан уриалгатай холбогдуулан Ардчилсан нам дараах байр суурийг илэрхийлж байна. Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн уриалгад дурдсан төсвийг тодотгох, хямралын сан байгуулах, нийт иргэдийн нийгмийн баталгааг хангах, бизнесийн орчныг

идэвхжүүлэх зэрэг ажил хэрэгч саналууд нь Ардчилсан намаас Засгийн газарт хандан гаргасан “Эрсдэлийн сан” байгуулах, иргэдийн нийгмийн баталгааг хангах, бизнесийг хамгаалах талаар гаргасан санаачилгуудтай адил байгаа тул Ардчилсан нам улс төрийн хариуцлагатай хүчний хувьд санал нэгдэж, дэмжиж буйгаа илэрхийлж байна. Монгол Улсын Үндсэн хуулийн 25 дугаар зүйлийн 25.1т зааснаар “Улсын нийт нутаг дэвсгэрт буюу зарим хэсэгт нь оршин суугаа хүн амын амь нас, эрүүл мэнд, аж амьдрал, нийтийн аюулгүй байдалд шууд аюул учруулсан буюу учруулахуйц байгалийн гамшиг, гэнэтийн бусад аюул

тохиолдсон” үед “Онц байдал” зарлахаар тусгасан бөгөөд өнөөдөр Монгол Улсад дээрх нөхцөл байдал бий болоогүй, мөн хөрөнгө хэмнэх үүднээс УИХын сонгуулийг хойшлуулах нь Монгол Улсад засгийн бүх эрх ард түмний мэдэлд байх Үндсэн хуулийн зарчимд нийцэхгүй гэж үзэж байна. Түүнчлэн уриалгад дурдсан Үндсэн хуулиас гадуур тусгайлсан комисс байгуулах, төрийн удирдлагыг төвлөрүүлэх зэрэг саналыг Монгол Улсын Үндсэн хуулийн суурь үзэл санаанд нийцүүлэх нь зүйтэй. Хямралт нөхцөл байдлыг үндэсний зөвшилцлөөр даван гарна гэдэгт эргэлзэхгүй байна. Үндэсний зөвшилцлийг төрийн

эрх барих дээд байгууллага Улсын Их Хуралд төвлөрүүлэх нь зүйтэй. Харин Үндсэн хуульд заасан онцгой нөхцөл байдал үүссэнээс бусад тохиолдолд ээлжит сонгууль хугацаандаа явагдах нь ард түмний итгэлийг алдсан эрх баригчдын үйл ажиллагааг дүгнэж, хариуцлага тооцох иргэдийн Үндсэн хуулиар баталгаажсан төрийн дээд эрх мэдэл юм. Энэхүү эрх мэдэлд халдах нь авилга, аллага, хулгай, хүчирхийлэлтэй холбогдож олон түмний итгэлийг алдсан МАНын эрх баригчдад цар тахлаар далимдуулан хариуцлагагүй бусармаг үйлдлээ үргэлжлүүлэх бололцоог олгоно гэж Ардчилсан нам үзэж байна.

МОНГОЛ УЛСЫН ЕРӨНХИЙЛӨГЧ ХАЛТМААГИЙН БАТТУЛГЫН УРИАЛГАТАЙ ХОЛБОГДУУЛАН ГАРГАСАН АРДЧИЛСАН НАМЫН МЭДЭГДЭЛ

МЭДЭГДЭЛ

АРДЧИЛСАН НАМ

| ЗАСГИЙН ГАЗРЫН МЭДЭЭ02 2020.03.31, МЯГМАР~№050 (1329)

УЛС ТӨР

П.Батбөх, ЗГМ сонин

АН-ын гишүүд ипотекийн зээлийн хүү төлбөрийг нэг жилээр хойшлуулахыг тусгах санал гаргав

О.Амартүвшин: Засгийн газрын шийдвэрүүд “байгаа оноогүй”

УИХ дахь АНын зөвлөлөөс МҮХАҮТ болон намынхаа Бодлогын зөвлөлтэй хамтран эдийн

засгийн хүндрэлийг давах арга хэмжээний талаар онлайн хурлыг зохион байгуулав. Тус хурлыг үүсээд буй нөхцөл байдалд дүгнэлт хийж, коронавирусийн эсрэг нэгдсэн бодлогоор ажиллах тогтоолын төслийг боловсруулан УИХд өргөн барих зорилгоор хийсэн юм.

МҮХАҮТын ерөнхийлөгч О.Амартүвшин COVID19ийн эдийн засаг, бизнесийн салбарт үзүүлж буй өөрчлөлтүүд, үүсээд буй нөхцөл байдлын талаар АНын зөвлөлд танилцуулахдаа Засгийн газраас гаргасан шийдвэрүүд “байгаа оноогүй” гэдгийг онцолсон юм. Тэрбээр “Коронавирусээс үүдэлтэй хориг арга хэмжээнүүд нийт бизнес эрхлэгчдийн 57.4 хувьд маш их, 32.2 хувьд нь дунд зэргийн нөлөө үзүүлсэн гэсэн судалгаа гарсан. Ялангуяа аялал жуулчлал, худалдаа, үйлчилгээ, хөнгөн үйлдвэрлэлийн салбарт илүү хүндээр тусч байна. Үүнд бараа бүтээгдэхүүний эргэлт буурсан, тээвэр ложистик доголдсон, бизнес, хөрөнгө оруулалтын шийдвэр гаргахад тодорхойгүй байдал бий болсон,

ТӨРИЙН ЗҮГЭЭС ЭМИЙН САЛБАРТ ОГТ АНХААРАЛ ХАНДУУЛААГҮЙГЭЭС ХҮНД БАЙДАЛД ОРСОН ГЭЖ МҮХАҮТ-ЫН ЕРӨНХИЙЛӨГЧ МЭДЭГДЭВ.

арга хэмжээ, шийдвэрүүд байгаа оноогүй гэж МҮХАҮТ үзсэн. Өөрөөр хэлбэл сонгуульд зориулсан шийдвэрүүд гарсан гэж дүгнэж байна” гэв.

Мөн МҮХАҮТ Засгийн газраас ноолуурын салбарт хөрөнгө оруулалт болгосон 300 тэрбум төгрөгийг сонгуульд зориулсан, ойлгомжгүй зардал гэж тодорхойлов. Дэлхийн зах зээлд самнасан нэг кг ноолуурын үнэ 60 мянган төгрөгтэй тэнцэж байхад Монголд түүхий эдийг 100 мянган төгрөгөөр авна гэдэг утгагүй. Цаашид үнэ унах нь тодорхой. Манай самнасан ноолуурын 60 гаруй хувийг авдаг Итали улс вирусийн нөлөөнд бүрэн автсан учраас ийм хэмжээгээр экспортлох боломжгүй үед ийм шийдвэр гаргасан нь ойлгомжгүй

гэж үзэж буй юм. Түүнчлэн төрийн зүгээс эмийн салбарт огт анхаарал хандуулаагүйгээс эмийн салбар хүнд байдалд орсон гэж МҮХАҮТын ерөнхийлөгч мэдэгдэв. Эмийн салбарт эмийн нэг сарын нөөц үлдсэн, эмийн түүхий эдийн 70 гаруй хувийг боловсруулдаг Ухань хот хаагдсан, бусад орнууд эмийн

экспортоо зогсоосон зэргээс бүх төрлийн эмийн хомсдолд орох аюул тулгарч байгаа аж.

МҮХАҮТын мэдээллийн дараа АН-ын зөвлөлийн дарга Д.Эрдэнэбат тогтоолын төсөлд ажлын байрыг хадгалж үлдэх чиглэлийн заалт орулахын зэрэгцээ нэг кг ноолуурыг 100 мянган төгрөгөөр худалдан авахад зориулж 300 тэрбум төгрөг зарцуулах шийдвэрийн үндэслэлийн талаар Ерөнхий сайдад асуулга тавихаа мэдэгдэв. Харин онлайн хуралд оролцсон АНын Бодлогын зөвлөлийн гишүүд өрхийн амьжиргааг дэмжихэд зориулж ус, цахилгаан, халаалтын төлбөрөөс чөлөөлөх, хөнгөлөх, 2020 онд хэрэгжүүлэх төсөвт арга хэмжээнд нам харгалзахгүй тендер олгох, төсвийн зарлагыг 2016 оны түвшинд хүргэх, төсөвт тодотгол хийх зэрэг саналыг тогтоолын төсөлд тусгахыг хүссэн. Мөн АНын даргын зөвлөх З.Энхболд иргэдийн ипотекийн зээлийн хүү, төлбөрийг нэг жилээр хойшлуулах саналыг тусгахыг хүссэн юм.

Хурлын төгсгөлд УИХ дахь АНын зөвлөлөөс намын гишүүд болон биз нес эрхлэгчдийн саналыг тусга сан УИХын тогтоолын төс лийг парламентын удирдлагад яаралтай өргөн барихаа мэдэгдэв.

Гэрэл зургийг С.Батсайхан

Төрийн байгуулалтын байнгын хорооны дарга С.Бямбацогтоос Засгийн газрын бүтцэд өөрчлөлт орох шаардлагатай эсэх талаар тодрууллаа.

- Хаврын чуулганы эхэнд ямар хуулиудад өөрчлөлт оруулахаар төлөвлөсөн бэ?

Хуулийн дагуу өнгөрсөн оны төсвийн гүйцэтгэл, Засгийн газрын үйл ажиллагааны тайланг хэлэлцэхээс гадна Үндсэн хууль хэрэгжиж эхлэхтэй холбогдуулан Ерөнхийлөгч, УИХ, Засгийн газрын тухай хуулиуд болон Шүүх, Аудит, Хөгжлийн бодлого төлөвлөлтийн тухай хуульд

өөрчлөлт оруулах шаардлага бий. Ялангуяа УИХын болон Засгийн газрын тухай хуульд яаралтай өөрчлөлт оруулахгүй бол сонгуулийн дараа байгуулах парламент, Засгийн газар Үндсэн хууль зөрчинө.

-Үндсэн хуулийн өөрчлөлт хэрэгжихээс өмнө Засгийн газрын бүрэлдэхүүнийг шинэч-лэх, “давхар дээлийг тайлах” шаардлага гарах юм биш үү?

Хаврын чуул ганаар Засгийн газрын тухай хуулийг батлахдаа хэрэг жиж эхлэх хугацааг 2020 оны долдугаар сараас эхлэхээр зааж өгнө. Ингэснээр одоогийн Засгийн газар сонгууль өнгөртөл үйл ажиллагаа явуулах боломж бүр дэхээс гадна ямар нэгэн эрх зүйн зөрчил гарахгүй гэж үзэж байгаа.

-Үндсэн хуульд төр, нийтийн өмчийн тухай өөрчлөлт орсон-

той холбоотойгоор уул уурхайн лицензийг төр авах заалтууд холбогдох хуульд орох уу?

Байгалийн баялгийг иргэдэд тэгш, хүртээмжтэй хуваарилахаар Үндэсний баялгийн сангийн тухай хуулийг хаврын чуул ганаар батална. Харин уул уурхайн зарим лицензийг төрд буцаан авах бодлогыг салбарын хуульд нарийвчлан тусгаж зохицуулах юм.

РЕДАКЦ ЗАР СУРТАЛЧИЛГАА ХАЯГ ДУГААРЫН УДИРДАГЧ

ЦАХИМ ХУВИЛБАР

ТУЗийн даргаЭрдэнэбаатарын ДОЛГИОН

Ерөнхий эрхлэгч Баатарын Дуламхорлоо

ЗөвлөхШатарбалын Даваадорж

Орлогч эрхлэгчЛхагважавын Сугармаа Утас: 99903584

Улс төр, нийгэм, эрэн сурвалжлах мэдээллийн албаЭдитор Б.ЭнхжаргалУтас: 99901621

Эдийн засаг, уул уурхайн мэдээллийн албаЭдитор Б.БаяртогтохУтас: 99901532

Цахим контент, бүтээлч үйлдвэрлэлийн албаЭдитор Г.БаярсайханУтас: 99903574

Утас: 99903581

99903578

99907843

Улаанбаатар хот, Сүхбаатар дүүрэг,

I хороо, Энхтайваны өргөн чөлөө,

“Блю Скай тауэр” 407 тоот

Улсын бүртгэлийн дугаар. 1024

Утас: 70103131,

Факс: 70106065

Б.Энхжаргал

zgm.mn

ubinfo.mn

ТОДРУУЛГА & ЗАЛРУУЛГА Уншигч та манай сонины мэдээ,

нийтлэл, сурвалжилгатай холбоотой тодруулж, залруулах шаардлагатай санал,

хүсэлт байвал› [email protected]

Утас: 99903584 хаягаар бидэнтэй холбогдоно уу.

татвар, төлбөрийн хүндрэл үүссэн нь нөлөөлжээ. Ер нь бүх бизнесийн 66 хувьд нь зээлийн төлбөр, хугацаа, хүүгийн асуудал хурцаар тавигдаж байна. Дараа нь 22 хувьд түрээсийн төлбөрийн хүндрэл, есөн хувьд төрөөс хурал зохион байгуулахыг хориглосноос үүдэн мэргэжлийн ажлын хэсгийн хурлууд хойшлуулсан шалтгаан орж байна. Бизнесийнхэнд нөлөөлж буй бас нэг зүйл бол ажлын байрны цомхтгол. 20 хоногийн өмнө бизнес эрхлэгчдийн 4.5 хувь нь ажилчдаа цомхтгож эхэлсэн мэдээлэлтэй байсан. Тэгвэл энэ тоо 33 хувь буюу 6000 хүнээр нэмэгдэж маш хурдацтай өслөө. Цаашид ч нэмэгдэх нь тодорхой байна. Тиймээс Засгийн газраас эдийн засаг, бизнесийг хамгаалах

ТОДРУУЛГА

С.Бямбацогт: Хуульд “давхар дээлийг тайлах” хугацааг сонгуулийн дараа хэрэгжихээр тусгах учраас эрхзүйн зөрчил гарахгүй

ЗАСГИЙН ГАЗРЫН МЭДЭЭ | 03 2020.03.31, МЯГМАР~№050 (1329)НИЙГМИЙН СОНИН

Шинэ төрлийн коронавирусийн улмаас хойшилсон зуны спортын XXXII наадмын эцсийн товыг ОУОХ, “Токио2020” наадмыг зохион байгуулах хорооноос албан ёсоор тогтоожээ. Тус олимпыг 2021 оны долдугаар сарын 23нд эхлүүлэхээр тохиролцсон байна. Энэ тухай мэдээллийг Японы “Майничи” сонин, NHK телевиз мэдээлжээ. Талууд тамирчдын бэлтгэл, олимпын эрхийн тэмцээнүүд, ирэх онд болох томоохон тэмцээн уралдааны хуваарь зэрэг олон зүйлийг хар галзсаны эцэст дээрх хугацаан дээр санал нэгджээ. XXXII наадам олимпын харти, дүрмийн дагуу 16 хоног үргэлж лэх юм. Олимпын наадмын

“Токио-2020” олимп 2021 оны долдугаар сарын 23-нд эхэлнэ

товыг ийн тогтсон бол өнөөдрөөс спорт холбоод эрхийн тэмцээний шинэ хуваариа гаргахаар ажилдаа орно гэсэн үг. Чөлөөт бөх, бокс тэргүүтэй спортын 20 орчим төрлийн олимпын эрхийн тэмцээний шинэ хуваарь тодорхой бус байсан бөгөөд бүхнийг дахин цоо шинээр төлөвлөхөөр болж байгааг Дэлхийн бөхийн нэгдсэн холбооны ерөнхийлөгч Ненад Лалович онцолсон байна. Үүнээс өмнө олимпыг ирэх оны 45 сард, хоёр дахь хувилбар нь 78 сард зохион байгуулах боломжтой гэсэн хувилбар дээр талууд ярилцаж

Б.Мөнхзул, ЗГМ сонин

Оросын алдарт зохиолч Л.Толс тойн “Анна Каренина” роман Мон голд анх удаа Улсын драмын эрдмийн театрын тайзнаа амилах гэж байв. Нээлтийг өнгөрсөн сарын 29нд гэж товлосон. Уг товоос бараг гурван сарын өмнө жүжгийн тухай мэдээлэл хэвлэл мэдээллийн хэрэгслээр цацагдаж, үзэгчдийн дунд Анна болон бусад дүрд ямар жүжигчнийг сонгосон нь анхаарал татаж, таавар болон үлдсэн. Харин хоёрдугаар сард жүжгийн

дүрүүдийг эхнээс нь зарлаж, нээлтээ хийхэд бэлэн болсноо мэдэгдэж байсан ч коронавирусийн улмаас нээлтийн тов нэг сараар хойшлуулсан. Тэгвэл НОКоос нийтийг хамарсан арга хэмжээнд тавьсан хоригоо дахин нэг сараар сунгаснаар дөрөвдүгээр сарын 30 хүртэл бүх зүйл хаалт тай хэвээр үлдэв. “Анна Каре-нина”-гийн нээлт ч хоёр дахиа хойшлох нь тодорхой болжээ. Гэхдээ ирэх намар хүртэл хойшилжээ.

Залуусыг үргэлж сайн сайханд уриалж, үе тэнгийнхэн болон дүү нартаа зөв үлгэр дууриалал үзүүлэхийг эрмэлздэг урлагийн салбарын цөөн залуусын нэг нь рэппер Gee гэдэгтэй олон хүн санал нийлэх биз. Хэсэг хугацаанд уран бүтээлээ завсарласан тэрбээр шинэ дуу, клипээ хийхээр болжээ. Ингэхдээ уг дууг ганцаараа биш үглэх авьяастай шинэ үеийн

залуу рэппертэй хамтарч дуулах гэнэ.

Тиймээс хамтрах рэппер хайж байгаагаа олон нийтэд зарлав. Түүний хувьд нас, хүйс харгалзахгүй гэж заасан бөгөөд Geeгийн шинэ уран бүтээл дээр хамтрах сонирхолтой рэпперүүд өөрийн сонгосон бийт дээр рэп хийсэн нэг минутын дүрс бичлэгээ [email protected] цахим хаягаар явуулах боломжтой аж.

“Анна Каренина”-гийн нээлт дахин хойшлов

Рэппер Gee шинэ дуундаа хамтрагч хайж байна

Японы “Нийгата Күбота” корпораци, Монголын “Техник импорт” ХК хамтран “Эм Жэй Агритех” компанийг 2019 оны гуравдугаар сард үүсгэн байгуулжээ. Тус компани Монголын төмс, хүнсний ногоо тариаланчдад зориулсан “Күбота” үйлдвэрийн трактор нийлүүлж байгаагаас гадна цаашид агрегат, засвар үйлчилгээнээс эхлээд олон үйл ажиллагааг эхлүүлэхээр төлөвлөжээ. Энэ талаар “Эм Жэй Агритех” компанийн захирал Кимихиро Итотой ярилцлаа.

-“Күбота” бол монголчуудын эртний танил компани. “Күбота” брэндийн техник, технологийг Монголын газар тариалангийн салбарт нэвтрүүлэх ажлыг “Эм Жэй Агритех” компани эрхэлж байгаа талаар мэдээлэл өгнө

үү?“Күбота” корпораци нь

ганц трактор үйлдвэрлэлээр тогтохгүй байгаль орчин, бохир цэвэр усны шугамын хоолой, техник тоног төхөөрөмжүүдийн мотор, цахилгаан үүсгүүр, барилгын тоног төхөөрөмж үйлдвэрлэл зэрэг олон салбартай. Тэдгээрээс хөдөө аж ахуйн тоног төхөөрөмж, трактор нь дэлхий дахинаа шилдэг технологи болон чанараараа танигдсан брэнд юм. Тиймээс хөдөө аж ахуйн тоног төхөөрөмж, трактор үйлдвэрлэл болоод борлуулалтаараа дэлхийд эхний гуравт ордог.

Монголын газар тариалангийн салбарыг харахад үр тариа тариалагчид маань нэлээд техникжсэн, хамгийн сүүлийн үеийн техник хэрэглэж байгаа нь харагдаж байна. Харин төмс, хүнсний ногооны салбарынхан нэлээд хоцрогдсон, бүрэн техникжээгүй байгаа юм. Бидний зорьж байгаа зах зээл бол төмс, хүнсний ногоо тариалагчдыг хөгжүүлэх, техникжүүлэх явдал юм. Трактороос гадна агрегат, нэмэлт тоноглолуудыг Монголын хөрс болоод нөхцөлд тохируулан нийлүүлэхээр

бэлтгэж байна. Ялангуяа засвар үйлчилгээн дээр нэлээд анхаарах шаардлагатай. Монголын тариаланчид өөрсдөө засчихдаг хэдий ч мэргэжлийн түвшинд оргиналь сэлбэг хэрэгсэл, урсгал засвар үйлчилгээг цаг тухайд нь хийж явах нь техникийнхээ насжилт, эдэлгээг уртасгана.

-Одоогоор ямар нэр төрлийн бүтээгдэхүүн нийлүүлж байна вэ. 2020 оны шинэ загварууд ямар онцлох үзүүлэлттэй вэ?

Шинэ тракторуудын хувьд 135 хүртэлх морины хүчин чадалтайгаас авахуулаад бага хэмжээтэй талбайд зориулсан 21 морьны хүчтэй загвар ч байгаагаас гадна түлш зарцуулалт, эргономикийн болон ажлын бүтээмжийн хувьд олон дэвшлүүд бий болсон. Өөрөөр хэлбэл талбайн хэмжээ болон

зориулалт бүрд тохирсон нийт 4 төрлийн шинэ загварууд бэлэн ирсэн. Мөн бид бүр том оврын трактор оруулж ирэх асуудал судалгааны түвшинд явж байна. Мөн хүнсний ногоо тариаланчид болон өрхийн аж ахуй эрхэлдэг хүмүүс, малчдад зориулж Японд ашиглаж байсан жижиг оврын хуучин трактор нийлүүлж байна. Шинэ болон хуучин тракторуудаа тариаланчдынхаа санхүүгийн бололцоонд тохируулж лизингид хамруулах үйлчилгээг ч гаргаад байгааг дуулгахад таатай байна.

-Ер нь хөдөө аж ахуйн салбар техникжих нь ямар ач холбогдолтой байдаг талаар та мэргэжлийн хүний хувьд мэдээлэл өгөөч?

Тариаланчид гараараа тарихад хөрс боловсруулалтаа сайн хийж чадахгүйгээс эхлээд алдагдал хүлээх нь их. Түүнээс

үүдээд ургацын чанар муудах талтай. Харин техникжсэнээр нэгдүгээрт, ургацын чанар сайжирна, хоёрдугаарт, ургац хураалтын хэмжээ ихэснэ, гуравт, өөрийн трактороо ашиглаад бусдын талбай дээр түрээсийн үйлчилгээ үзүүлэх боломжтой. Ингэснээр эдийн засгийн хувьд өндөр үр өгөөжтэй.

Тариаланчид маань зөвхөн техник гэлтгүйгээр тариалах арга технологи талаасаа нэлээд мэдлэгжсэн байх шаардлагатай. Монгол орон сэрүүн бүсийн нутагт ордог учраас тариалах технологи маш чухал. Усалгаа ч тэр. Тиймээс бид зөвхөн техник гэлтгүйгээр тариалах технологийг давхар нэвтрүүлэхийг зорьж ажиллаж байна. Жишээ нь, Японд ногоо тариалах технологийн карт гэж гаргадаг. Ямар техникээр хэзээ ямар үед нь яаж арчлах вэ, мөр хоорондын зай ямар байх вэ гэх мэт маш нарийн зааж өгдөг. Японы хамгийн хойд бүс нутаг болох Хоккайдо муж нь Монголтой цаг уурын хувьд ойролцоо учраас төмс, лууван, сонгино тариалах аргыг нэвтрүүлэхийг зорьж байна.

ЯПОНЫ “КҮБОТА” БРЭНДИЙН 2020 ОНЫ ШИНЭ ЗАГВАРЫН ТРАКТОРУУД МОНГОЛД

Өнөөдрөөс спорт холбоод олимпын эрхийн тэмцээний шинэ хуваариа гаргахаар ажилдаа орно гэсэн үг.

“Эм Жэй Агритех” компанийн захирал Кимихиро Ито

байв. Дээрх хугацааг товлоход олимпыг шууд дамжуулах бүрэн эрхт Америкийн NBC телевизийн

санал чухалчлах үүрэг гүйцэтгэсэн нь тодорхой. 2021 оны 78 сард хөнгөн атлетик болон усан спортын дэлхийн аварга шалгаруулах тэмцээн болох хуваарьтай. Харин ОУОХ, “Токио2020” наадмыг зохион байгуулах хорооныхон дээрх хоёр

спортын холбоотой тохиролцоонд хүрч чадсан бололтой. Харин паралимпийн наадам 2021 оны наймдугаар сарын 24нд эхлэх тов зарласан байна.

| ЗАСГИЙН ГАЗРЫН МЭДЭЭ04 2020.03.31, МЯГМАР~№050 (1329) ЗГМ: СЭДЭВ

Т.Намуунболор, ЗГМ сонин

Цагаан нөмрөгт баатруудынхаа цалинг нэмье

БНСУ-д резидент эмч нараа амьдрах байр, хоолоор нь хангаж, цалин олгодог бол Монголд сохор зоосны ч урамшуулалгүй ажиллаж байна


Тендер шалгаруулалтын нэр: Сантехникийн холбох хэрэгсэл болон бусад материал нийлүүлэгчийг сонгон шалгаруулах /багцтай/.

Тендер шалгаруулалтын дугаар/гэрээний дугаар: УСУГБМ202013

Ус сувгийн удирдах газар эрх бүхий тендерт оролцогчдоос сантехникийн холбох хэрэгсэл болон бусад материал нийлүүлэгчийг сонгон шалгаруулах тухай цахим тендер ирүүлэхийг урьж байна.

Тухайн тендерт эргэж төлөгдөхгүй нөхцөлтэйгээр 50,000 /тавин мянган/ төгрөгний цахим тендерийн хураамж төлж оролцоно. Тендер нь түүнийг нээсэн өдрөөс эхлэн 30 хоногийн дотор хүчинтэй байна.

Тендерт оролцогч нь Санхүүгийн болон туршлагын дараах шаардлагыг хангасан байна.

Үүнд: -Сүүлийн 2 жил буюу 2018, 2019 он тус

бүрийн Аудитаар баталгаажуулсан санхүүгийн тайлан ирүүлнэ.

-Сүүлийн 2 жилд буюу 2018, 2018 он тус бүрт ижил төстэй гэрээ хийсэн тухай мэдээлэл ирүүлнэ.

-Борлуулалтын орлого нь сүүлийн 2 жил /2018, 2019/ тус бүр тухайн багц тус бүрийн төсөвт өртгийн 100 хувиас дээш байх.

-Нэг оролцогч тухайн тендерийн зөвхөн нэг

багцад санал ирүүлж болно. Хэрэв өөр багцад давхар санал ирүүлсэн тохиолдолд түүнийг үнэлэхгүй болохыг анхаарна уу.

-Тендерийн хамт Багц-1 748,000 /долоон зуун дөчин найман

мянган/ төгрөг, Багц-2 235,000 /хоёр зуун гучин таван мянган/

төгрөг, Багц-3 1,593,000/нэг сая таван зуун ерэн

гурван мянган/ төгрөгний тендерийн баталгаа тус тус ирүүлнэ.

-Хүчинтэй байх хугацаа: 2020 оны 6 дугаар сарын 27-ны өдрийг дуустал.

Тендерийг 2020 оны 4 дүгээр сарын 30-ны өдрийн 10 цаг 00 минутаас өмнө цахим системээр тендерийн материалаа ирүүлэх ба нээлтэд оролцох хүсэлтэй тендерт оролцогчдыг байлцуулан тендерийг 2020 оны 4 дүгээр сарын 30-ны өдрийн 10 цаг 30 минутаас нээнэ.

Сонирхсон этгээд тендерийн баримт бичиг болон бусад мэдээллийг доорх хаягаар авч болно.

Дотоодын давуу эрх тооцно. Гадаадын этгээд оролцох эрхгүй.Хаяг: Улаанбаатар хот, Баянзүрх дүүрэг,

Ус Сувгийн Удирдах газар, Токиогийн гудамж-5, өөрийн байр, Б.Лхагвасүрэн

Утас: 70157018-123

ТЕНДЕРИЙН УРИЛГА Огноо: 2020.03.31

Дараах ажлын байруудад таныг урьж байна.

БАРИЛГЫН АХЛАХ АЖИЛТАН • Уул уурхай , Барилга болон Механик инженер мэргэжлээр бакалавр болон түүнээс дээш зэрэгтэй. • Мэргэжлээрээ ажилласан туршлагатай. • Англи хэлний дунд болон түүнээс дээш түвшний мэдлэгтэй.

ОРЧУУЛАГЧ• Англи хэл, инженерийн чиглэлээр бакалавр, түүнээс дээш зэрэгтэй• Англи, Монгол хэлний бичгийн, зөв бичих дүрмийн өндөр ур чадвартай байх

ГАГНУУРЧИН• Гагнуурчны мэргэжилтэй, мэргэжлийн үнэмлэх, сертификаттай. • Мэргэжлээрээ ажилласан туршлагатай.

БАРИЛГЫН ШАТ УГСРАГЧ • Барилгын шат угсрагчийн мэргэжилтэй, мэргэжлийн үнэмлэх, сертификаттай.• Мэргэжлээрээ ажилласан туршлагатай.

БЕТОН АРМАТУРЧИН• Бетон арматурчин болон барилгын чиглэлийн

мэргэжлийн үнэмлэх, чадамжийн гэрчилгээтэй. • Мэргэжлээрээ ажилласан туршлагатай.

САГСТАЙ ӨРГҮҮРИЙН ОПЕРАТОР • Сагстай өргүүрийн операторын мэргэжлийн үнэмлэхтэй. • Монгол Улсын жолооны В, С, М ангилалын үнэмлэхтэй. • Мэргэжлээрээ ажилласан туршлагатай.

ГАГНУУРЧИН• Гагнуурчны мэргэжилтэй, мэргэжлийн үнэмлэх, сертификаттай. • Мэргэжлээрээ ажилласан туршлагатай.

ЕРӨНХИЙ ШААРДЛАГА• Харилцах, хамтран ажиллах чадвартай.• Хөдөө орон нутагт ээлжээр ажиллах боломжтой.• Ажлын ачаалал даах чадвартай.• Хувийн зохион байгуулалт сайтай.• Англи хэлний дундаас дээш мэдлэгтэй бол давуу талтай.

COVID-19 ВИРУСЫН ТАРХАЛТТАЙ ХОЛБООТОЙГООР АНКЕТЫГ ЗӨВХӨН

И-МАЙЛ ХАЯГААР ХҮЛЭЭН АВЧ БАЙНА.

И-Майл: [email protected]Холбогдох утас: +(976) 7500-9999

“ХАСУ МЕГАВАТТ” ХХК

МОНГОЛЫН ЭМЧ НАР МЭРГЭШИХ ГЭЖ ГУРВАН

ЖИЛИЙН ТУРШ ЦАЛИНГҮЙ АЖИЛЛАДАГ

Өчигдөр Дэлхийн эмч нарын өдөр болж өнгөрлөө. “Цагаан нөмрөг тэй бурхдадаа баярлалаа” хэмээх мэндчилгээ дайж, баяр талархлын үгс сошиалаар хөврөх аж. Гэвч тэд хоосон магтаалаар хоол авч идэхгүй. Ялангуяа, вирусийн халдварт тахал газар авсан энэ хэцүү өдрүүдэд бид эмч нарт л най даж байна. Гэтэл саяхан Нийслэлийн эрүүл мэндийн газраас “Ре зидент буюу дагалдан эмч нар гомдол гаргасан тул ажил луулахгүй байхаар боллоо” хэмээн мэдэгдэл хийсэн нь олон нийтийн шүүмжлэл дагуулж, резидент эмч нарыг ад шоо үзэх, элдвээр хэлэх үзэгдэл эрс нэмэгдэх болсон.

Нэрээ нууцалсан нарийн мэргэшлээр сурч буй нэгэн эмч “Бид эмнэ лэгт дадлагажиж, жижүүрт

гарч, өдөр шөнөгүй ажилладаг. Сурч мэдэх, ажиллах нь бидний үүрэг гэж ухамсарлан, өргөсөн тангарагтаа үнэнч байхаар мэрийж байна. Гэхдээ эцэг эхээрээ арав гаруй жил тэжээлгэнэ гэдэг хүнд. Үе тэн гийн хэнтэйгээ харьцуулах аргагүй ичмээр нөхцөл байдал бидний угт даг. Ажлын байран дээр га рч, жинхэнэ эмч болсон ч 700 мянган төгрөгийн цалингаар амьдарч, цаг наргүй ажилладаг. Цаашид энэ дорой нөхцөл байдлыг

өөрчилж, резидент эмч нарыг урамшуулалтай ажиллуулж, ажлын байрны нөхцөлөөр хангаасай. Яг үнэнийг хэлэхэд халширмаар санаг даж байна. Гэхдээ мэргэжилдээ хайртай учраас орхихгүй” хэмээн бодлогшрон ярилаа. Үнэхээр Монголын рези дент эмч нар өрөвдөлтэй нөхцөлд ажилладаг нь коронавирусийн үеэр дайчлагдсан хэд хоногт ил болсон билээ. Одоогийн байдлаар коронавирусийн цар тахлын халд

вараас урьдчилан сэргий лэхэд 1842 резидент эмчийг ажил луулж буй бөгөөд тэд мэргэж лээрээ дадлагажиж, хариуцсан эмчийнхээ удирдлага дор тууштай ажил лаж буй. Гэхдээ Монголын рези дентүүд 23 жил суралцах буюу ажиллах хугацаандаа ямар нэг цалин хөлс огт авдаггүй бөгөөд үүний хажуугаар сургалтын төл бөр төлдөг. Гэтэл БНСУ нарийн мэргэжлээр суралцаж буй эмч нараа байр, хоолоор хан гахын

зэрэгцээ сард 400800 мянган воны урамшуулал олгодог. Харин АНУд рези дент эмч нараа эмнэлгийн зэрэглэл, мэргэших чиглэл зэргээ с нь хамаарч жилийн 5061 мянган ам.доллар, Японд 45 сая иенээр цалинжуулдаг байх юм.

ЦАЛИН ХӨЛСИЙГ НЭМЭХГҮЙ БОЛ ЭМЧГҮЙ БОЛОХ ЭРСДЭЛ

ҮҮСЧЭЭ

2017 онд "Форбес" сэтгүүл оны

хамгийн эрэлттэй, өндөр цалинтай 20 мэргэжлийг нэрлэхэд жагсаалтын арван байрыг анагаахын салбарууд эзэлж байв. Үүнд нойрсуулагч эмч, хиймэл шүдний эмч, сувилагч, хүүхдийн эмч, эхо дуран оношилгооны эмч, мэс засалч зэрэг мэргэжил багтсан. Мөн АНУын статистикийн хорооноос гаргасан эрэлттэй, өндөр цалинтай мэргэжлийн жагсаалтад нүдний эмч, малын эмч, эмнэлгийн төхөөрөмжийн инженер зэрэг мөн л

ЗАСГИЙН ГАЗРЫН МЭДЭЭ | 05 2020.03.31, МЯГМАР~№050 (1329)ЗГМ: СЭДЭВ

анагаах ухааны салбарын ажил, мэргэжлүүд багтжээ. Манай улсад ч ялгаагүй. Эмч нарын тоо салбар бүрт дутагдаж, бүх шатны эмнэлэгт 1055 хувь хүртэл орон тооны дутагдалтай буюу нэг эмч, сувилагч 23 хүний ажлыг хийж байна. Үндэсний статистикийн хорооноос гаргасан мэдээгээр, нэг их эмчид 283 хүн ногдож буй. Эмч болно гэдэг хүний алтан амийг хариуцсан хамгийн хариуцлагатай ажил. Тиймдээ ч тэд бакалаврын боловсролыг зургаан жил, нарийн мэргэжлийг гурван жил эзэмшиж, хамгийн багадаа амьдралынхаа бүхэл бүтэн арван жилийг зөвхөн суралцахад зарцуулж байж, нарийн мэргэжлийн эмч болдог. Харин туршлагатай, чадварлаг эмч болохын тулд дахин 1015 жил ажиллах шаардлагатай гэж үздэг. Гэтэл сурч боловсрох, мэргэжлийн дадлага хийж, цаашид ажиллах урам зоригтой болох тэр үеэс нь эхлэн залуу эмч нарын зоригийг мохоож, цалин хөлсгүй ажиллуулж байгаа нь Монголын эрүүл мэндийн салбар боловсон хүчний дутагдалд орох аюулыг дагуулж байна.

МОНГОЛ ЭМЧИЙН ДУНДАЖ ЦАЛИН ЯПОН ЭМЧИЙНХЭЭС

65 ДАХИН БАГА

Шинэ төрлийн вирусийн халдвар газар авч, олон нийтийн эрүүл мэнд эрсдэлд ороод буй энэ цаг үед бид эмч нарт л итгэж байна. Ойрын өдрүүдэд эмч нар коронавирусийн халдвараар өвчилж амиа алдах тохиолдол ихэслээ. Тодруулбал, ДЭМБын мэдээлснээр Итали улсад эрүүл мэндийн ажилтнуудын найман хувь нь халдвар авсан бол Испанид энэ үзүүлэлт 16.5 хувьтай байна. Ийм эрсдэлтэй хүч хөдөлмөр, сэтгэл зүрхээ зориулдаг амь насаа харамлахгүй зүтгэдэг хүнд мэргэжил. Тиймээс ч дэлхий дахинаа хөдөлмөрийн үнэлэмж нь өндөр байдаг.

Монгол Улс эргэцүүлэх цаг хэдийн болжээ. Эрүүл мэндийн яамны Эмнэлгийн тусламжийн газрын дарга Я.Буянжаргалын мэ дээлснээр манай улсын 320 эмч, эмнэлгийн ажилтан коронавирусийн халдварын улмаас тусгаар лагдсан иргэдэд үйлчлэн ажил лаж буй. Энэ цаг үед нийтийн эрүүл мэндийн төлөө нойр хоолгүй ажиллаж, эрсдэл үүрч буй тэд ний цалинг нэмж, амьдралын ба талгааг хангах нь нэн тэргүүний асуудал гэдгийг дурдахгүй өнгөрч болохгүй.

Монголын эмч нарын цалин 2019 оны байдлаар улсын дунджаас 16.3 хувиар бага байгаа бөгөөд тэдний дундаж цалингийн хэмжээ 940.7 мянган төгрөг. Гэвч энэ өчүү хэн мөнгө тэдний амьдралд хү рэлцдэг гэж эндүүрэв дээ. АНУд эмчийн жилийн орлого дунджаар 313 мянган ам.доллар, харин Японд 28.9 сая иен, БНСУд 320 сая воны хооронд хэлбэлздэг бол Монголынх ердөө 3000 гаруйхан ам.доллар буюу 11 сая төг рөгөөр хэмжигдэж байна. Тэд цаг хугацаа, хөдөлмөр зүтгэл, хөрөнгө мөнгөө зарцуулан байж эмч болоод сургал тын төлбөр ч төлж дийлэхгүй энэ өчүүхэн ца лингаараа бидний амь насыг ха риуцаж буй нь хариу нэхдэггүй жин хэнэ энэрэнгүй сэтгэл билээ. Ца гаан нөмрөгт баатруудынхаа цалинг нь нэмээч, төр засаг минь.

Резидент эмчийн жилийн дундаж цалин (төгрөгөөр)

Монгол БНСУ Япон АНУ

021.6 сая

127 сая169 сая

АНУ-Д ЭМЧИЙН ЖИЛИЙН ОРЛОГО ДУНДЖААР 313 МЯНГАН АМ.ДОЛЛАР, ХАРИН ЯПОНД 28.9 САЯ ИЕН, БНСУ-Д 3 САЯ-20 САЯ ВОНЫ ХООРОНД ХЭЛБЭЛЗДЭГ БОЛ МОНГОЛД 11 САЯ ТӨГРӨГӨӨР ХЭМЖИГДЭЖ БАЙНА.

Энэхүү мэдээллийг өгсний дараа түүнээс зарим зүйлийг тодруулсан юм.

-Бусад оронд байгаа монгол иргэд эх орондоо ирэх хүсэлт тавиад буй. Тэднийг татан авах боломж бий юу?

Гадаадын 45 бүс нутгаас манай улсын 5600 иргэн ирэх хүсэлтээ гаргаад байна. Байгаа газраас нь очиж авах боломж алга. Тэгэхээр хамгийн боломжтой хувилбарыг сонгож иргэдээ авчирна. Ирсэн иргэдийг 14 хоног тусгаарладаг байсан бол хугацааг нь сунгаж 21 хоног болголоо. Мөн нэг нэгээр нь тусад нь байлгахаар шийдвэрлэсэн учраас байрны асуудлыг нэн даруй бэлдэх шаардлага тулгарч байна. Тиймээс бид бэлтгэсэн байрныхаа

| ЗАСГИЙН ГАЗРЫН МЭДЭЭ06 2020.03.31, МЯГМАР~№050 (1329) ЦАГ ҮЕ

БНСУаас эх орондоо ирэх хүсэлтэй иргэн олон бий. Улсын онцгой комиссын шийдвэрийн дагуу

ирэх сарын 2нд БНСУын Сөүл хотоос, 3нд Японоос монгол иргэдийг татаж авах болсон. Энэ талаар ГХЯны Консулын хэлтсийн дарга Л.Мөнхтүшиг “Сөүл, Токио, Станбул, Берлингээс ирэх хүсэлтэй иргэдийг тодорхой шалгуур тавьж, тухайн орнуудад үйл ажиллагаа явуулж буй Элчин сайдын яамд болон Консулын газар бүртгэл хийсэн. Гэтэл ганц нислэгт багтахааргүй олон хүн бүртгүүлээд байна. Тухайлбал, Сөүл дэх Монголын Элчин сайдын яаманд хоёр өдрийн турш 500 гаруй хүн дугаарлаж бүртгүүлжээ. Тиймээс энэ удаагийн нислэгээр 10 гаруй хоногийн өмнө бүртгүүлсэн, хүндэтгэх шалтгаантай иргэдийг авчирна. Элчин сайдын яам ажиллахгүй байна, хүмүүсийг бүртгэхгүй байна гэсэн гомдол гарсан. Тийм биш гэдгийг хэлье. Өмнө нь бүртгүүлсэн хүмүүсийн нэрийг МИАТ компани өгч тасалбарыг нь бичүүлсэн. Тасалбар бичих явцад зарим иргэн буцаах тохиолдол гарч байна. Буцаасан тасалбарыг дараагийн хүнд шилжүүлж байгаа. Харин Токио дахь Элчин сайдын яамны бүртгэл зогссон. Одоогоор 700 гаруй хүн ирэхээр бүртгүүлсэн байна.

Гэхдээ дөрөвдүгээр сарын 3нд 10 хоногийн өмнө бүртгүүлсэн хүмүүсийг авчирна. Хүмүүс цахим орчны мэдээлэлд итгэснээс болоод буруу зөрүү ойлгох тохиолдол гарч байна. Гадаадад байгаа Элчин сайдын яамдыг эрсдэлд оруулахгүйн тулд цахимаар бүртгэж эхэлсэн” гэлээ.

нөөц боломжид тулгуурлаад иргэдийг авчрах ёстой болох нь. АНУд амьдарч байгаа иргэдийн дунд тодорхой тоонд хүрвэл тусгай нислэг үйлдэж авна гэсэн тухай ташаа мэдээлэл тархаж, хүмүүсийг т ө ө р ө г д ү ү л ж байна. Тус улсаас 1000 гаруй хүн буцаж ирэх хүсэлт гаргасан.Тэгэхээр бид эдгээр иргэнийг яаж авчрах вэ гэдгийг нарийвчлан судална.

-АНУ-аас ирэх хүсэлтэй иргэд Сөүл, Токиогоор дамжих боломжтой юу?

БНСУ дөрөвдүгээр сарын 1ээс эхлэн тус улсад зорчих гадаад, дотоодын иргэдийг 14 хоног тусгаарлах журам гаргажээ. Ингэж тусгаарлагдах иргэд хоногийн 100 мянган вон төлнө. Энэ бол манай улсыг бодоход өндөр төлбөр шүү гэдгийг иргэд бодолцох хэрэгтэй. АНУ, Канадаас ирэх хүсэлтэй олон иргэн бий. Тэд

Сөүл, Токиогоор дамжиж ирвэл 14 хоног тусгаарлагдаж, өндөр төлбөр төлнө гэдгийг анхаарвал зохилтой.

-Сөүл дэх Элчин сайдын яам ажиллахгүй байна гэсэн. Зарим

хүмүүс тухайн нислэгт багтсан эсэх талаар мэдээлэл авч чадахгүй байна. Нислэгт багтаагүй и р г э д и й н т у с г а а р л а х байрны төлбөрт ш и л ж ү ү л с э н мөнгийг буцааж өгөх үү?

Сөүл дэх Элчин сайдын яамны ажилтнууд утсаар мэдээлэл өгч байгаа. Дөрөвдүгээр сарын 2ны нислэгээр ирэх хүмүүсийн нэрсийг МИАТ компанид бүртгүүлсэн. Тасалбар бичихдээ тухайн иргэнтэй ярьж, ирэх, эсэх тухай мэдээллийг нь баталгаажуулж байгаа. Хэрэв тусгаарлах байрны төлбөрөө төлчихөөд онгоцонд багтаагүй бол төлбөрт шилжүүлсэн мөнгийг нь буцааж өгнө.

Б.Ганаа, ЗГМ сонин

Тусгаарлах байрны мөнгөө шилжүүлчихээд онгоцонд багтаагүй бол

төлбөрийг нь буцааж олгоно

Хэрэв тусгаарлах байрны төлбөрөө төлчихөөд онгоцонд багтаагүй бол төлбөрт шилжүүлсэн мөнгийг нь буцааж өгнө.

Хүн бүрийг тусад нь өрөөнд тусгаарлахад 360 орчим хүнийг хүлээж авах боломж байгаа

ЗГМ: ТОВЧХОН

ХЯНАЛТ, ШАЛГАЛТ НОБГаас түймрээс сэргийлэх үүднээс ногоон бүс, зуслангийн чиглэлд хяналт шалгалт хийжээ. Нийслэлийн хэмжээнд ногоон бүсийн 59 аманд эргүүл хийхэд 168 зөрчлийг илрүүлж, ногоон бүсээс 4040 хүнийг гаргажээ.

АГААРЫН БОХИРДОЛ Яаралтай түргэн тусламжийн төвд угаарын хийнд хордсон долоон өрхийн 22 иргэн хандаж, эмнэлгийн тусламж үйлчилгээ үзүүлжээ. Мөн төвийн зургаан дүүрэгт нийт 64999 өрхөд угаарын хий мэдрэгч тараасан байна. Ирэх сарын 20 гэхэд гэр хорооллын 200 мянган өрхөд угаарын хий мэдрэгч тараахаар төлөвлөжээ.

ХАНДИВ Монгол Улсын 7096 насны ардын цолтнууд хандивын аянд нэгдэж, 5 170 000 төгрөгийг Улсын онцгой комисст хүлээлгэн өглөө. Ахмадууд гавьяат цолтнууд цолтнууд, уран бүтээлчдээ хандивын аянд нэгдэхийг уриалсан юм.

АРИУТГАЛ Ариутгал халдваргүйтлийг автомашин хүрэх боломжгүй гэр хороолол, орон сууцны хорооллын нарийн гудамж, зам, хүүхдийн тоглоомын талбай, амралт зугаалгын тохижилттой талбай, сүүдрэвч, бохирдол ихтэй булан тохой, үерийн хамгаалалтын далан суваг зэрэг газруудад галын машинаар ариутгал хийжээ.

Коронавирусээр өвдсөн иргэдийн хоёр нь эдгэрчээЭрүүл мэндийн яамнаас COVID19 халдварын талаар ээлжит мэдээллээ хүргэлээ. Дэлхийн 202 улсад COVID19 вирусийн халдвар бүртгэгдлээ. Өнөөдрийн байдлаар дэлхий нийтэд 721903 хүн өвчилж, 33966 хүн нас баржээ. Манай улсад 12 тохиолдол бүртгэгдсэнээс хоёр нь бүрэн эдгэрсэн байна. Одоогоор 2368 хүнийг тусгаарлан ажиглаж байна. ХӨСҮТийн ерөнхий захирал Д.Нямхүү “Хоёр хүнийг эмнэлгээс гаргахаар болсон. Сүүлийн гурав хоног таван удаагийн сорьцонд шинжилгээ хийхэд вирус илрээгүй. Мөн эмнэлзүйн шинж тэмдэг бүрэн арилсан тул эмнэлгээс гаргах гэж байна. Тэднийг мөн 14 хоног үргэлжлүүлэн тусгаарлаж өөрийгөө хянах зөвлөгөө өгнө. Анхны тохиолдлын хавьтал болох 59 хүнд гурав дахь удаагийн давтан шинжилгээ хийхэд вирус илрээгүй” гэлээ.


Токио дахь Элчин сайдын яамны бүртгэл зогссон. Одоогоор 700 гаруй хүн ирэхээр бүртгүүлсэн байна.

Нийслэлийн Засаг дарга бөгөөд Улаанбаатар хотын Захирагч С.Амарсайхан долоо хоног бүр цаг үеийн асуудлаар мэдээлэл хийж буй. Тэрбээр өчигдөр цахим хуудсаар мэдээлэл хийлээ. Улмаар 12 хүртэлх насны хүүхэдтэй эхчүүдийн ажлын цагийг хорогдуулах, мөн баар, фитнесс соёл урлагийн газруудыг хаах

хугацааг дөрөвдүгээр сарын 30-ны өдрийг хүртэл сунгаснаа мэдэгдлээ. Харин гэр бүлийн хэмжээнд ууланд алхах, цэвэр агаарт гарахыг зөвшөөрөх аж. Ингэхдээ иргэд олноороо цуглахгүй, хоорондоо ойр явахгүй, орчныг бохирдуулахгүй, хог, нус шүлсээ ил задгай хаяхгүй байхыг анхааруулав. Мөн халдвараас урьдчилан

сэргийлэх хүрээнд орон гэргүй 382 иргэнийг бүртгэж, 144 иргэнийг ар гэрт нь хүлээлгэн өгч үлдсэнийг нь Нийгмийн хамгааллын тусгай төвд байршуулсан байна. Тэрбээр “Улаанбаатар хотын иргэд оршин суугчдын эрүүл мэнд, амь нас аюулгүй байдалтай холбоотой асуудал учраас халдвараас урьдчилан сэргийлэх

хүрээнд авч хэрэгжүүлэх арга хэмжээнүүдийг ойлгож хамтарч ажиллахыг хүсэж байна. Цаг агаар дулаарч, орчны бохирдол нэмэгдэхээс гадна зэрлэг ан амьтан, нүүдлийн шувуудаар дамжин халдвар гарах эрсдэлтэй тул хүүхдүүдээ гадуур явуулахгүй, анхаарал сэрэмжээ сулруулахгүй байх шаардлагатай” гэв.

Нийслэлд хорио арга хэмжээг нэг сараар сунгалаа

ЗАСГИЙН ГАЗРЫН МЭДЭЭ | 07 2020.03.31, МЯГМАР~№050 (1329)

НИЙТЛЭЛЧИЙН БУЛАН

XIII зууны Эзэнт гүрний байлдан дагуулалтаар хуурай газрын талыг эзэлсэн хүчирхэг улсын үлдээсэн өв соёл, нийгэм, эдийн засаг, төрийн тогтолцоонд олон зүйл бий болгож, шинэ дэг журмыг тогтоосон агуу түүхээрээ монголчууд бахархдаг.

Дэлхийн ихэнх улсын дундаж иргэн Монгол орныг газар зүйн зурагт зааж чадахгүй хэрнээ Чингис хааны нэрийг андахгүй мэддэг. Түүнчлэн АНУ, ОХУ, Турк, БНХАУ, Халимаг, Буриад гээд олон оронд Чингис хааны хөшөөт дурсгал, музей, цогцолбор бий. Үүнээс Хятадад гэхэд аялал жуулчлалын зориулалтаар хөгжүүлсэн Чингис хааны хорь орчим хөшөө, дурсгал байгуулж, гаднынхныг их хааны өлгий нутгаар аялуулах нэрээр мөнгөний урсгалыг тийш чиглүүлсээр удлаа. ӨМӨЗОы Ордос дахь “Чингисийн онгон” цогцолборыг үзэх гэж зөвхөн дотоодын жуулчин нь өнгөрсөн жилийн эхний хагаст 18 сая буюу нийт дотоод жуулчлалын 41 хувийг эзэлсэн тоо бий. Тэд Чингис хааныг Тангудыг дайлаар мордсоны дараа хүндээр өвдөж амьсгал хураахад нь бөөгийн ёсоор цагаан тэмээний магнайн ноосыг авч, сүүлчийн амьсгалыг нь хураан авсан газар хэмээн “Чингисийн онгон”ыг тайлбарлаж, жуулчдыг бишрүүлдэг.

Тэгвэл Их хааны төрсөн нутаг, байгуулсан улс, үлдээсэн өв соёлын эзэн бидэнд үзүүлэх зүйл юу сан билээ. Цонжин болдог дахь Чингис хааны морьт хөшөө, “XIII зуун” цогцолбороос өөр урдаа барих юм байна уу. “Чингис хаан” нэртэй хар, шар, бор сархадаа хүртэж, агуу түүхээ алдаг оног ярьж цээжээ дэлдэхээс өөр шидгүй “үхэр” монголчуудыг хоорондоо хэмлэлдэж байх хойгуур харь улсын сийрэг толгойтнууд мянганы суут хүнийг манайх гэж өмчлөхдөө тулаад байна. Үүнийг дээр дооргүй бүгд ярьж, мэддэг хэрнээ өвөг дээдсээ хүндэтгэж, өнгөрүүлсэн түүхдээ эзний ёсоор хандахгүй байсаар өнөөг хүргэсэн юм. Харин энэ засгийн үед их түүхээ сурталчлах ажилд хөрөнгө хаяж, зоригтой шийдвэр гаргасан нь сайшаалтай. Нийслэлийн зүрхэн тушаа нэг музейн байшин барьснаар энэ ажил дуусахгүй. Чингис хааны төрсөн нутагт цогцолбор байгуулах олон янзын төсөл яригддаг ч эцэслэн шийдсэн зүйл одоогоор алга. Гэхдээ цаашид сүр хүчит Их Монгол улсын үр сад гэдгээ бишрүүлэх олон бүтээн байгуулалт өрнөнө гэдэгт итгэнэ.

Хөгжингүй орнуудын хамгийн

Өнөөдрийн уушгинаас маргаашийн өөх чухал

Tүүхээ сурталчлах ажилд хөрөнгө хаяж, зоригтой шийдвэр гаргасныг сайшаалтай

Э.Батцэцэг, ЗГМ сонин

“ЧИНГИС ХААН” НЭРТЭЙ ХАР, ШАР, БОР САРХАДАА ХҮРТЭЖ, АГУУ ТҮҮХЭЭ АЛДАГ ОНОГ ЯРЬЖ ЦЭЭЖЭЭ ДЭЛДЭХЭЭС ӨӨР ШИДГҮЙ “ҮХЭР” МОНГОЛЧУУДЫГ ХООРОНДОО ХЭМЛЭЛДЭЖ БАЙХ ХОЙГУУР ХАРЬ УЛСЫН СИЙРЭГ ТОЛГОЙТНУУД МЯНГАНЫ СУУТ ХҮНИЙГ МАНАЙХ ГЭЖ ӨМЧЛӨХДӨӨ ТУЛААД БАЙНА.

Уул уурхайгаас хараат эдийн засгаа төрөлжүүлэх нэг салбар бол аялал жуулчлал гэдгийг онгон байгальтай, өнө эртний түүхтэй Монголын эрх баригчид ухаарч, энэ чиглэлд хөрөнгө оруулах цаг хэдийн ирээд байна.

сүүлийн үеийн музейн чиг хандлага нь эртний хотын туурь, балгас олдсон газарт хаяа нийлүүлэн барилга барьж, технологийн дэвшлээр нэвт “зэвсэглэн”, өнө эртний түүхийг өнөөгийн хөгжилтэй хослуулан гайхшруулж байна. Байгаль эх хэвлийдээ нуун, энэ цагт авчирсан эртний эд өлгийн зүйлсийг бодитоор харж, мөн вертуал технологиор үүх түүхийг нь үзэж судлах боломжийг тэдгээр “цаг хугацааны машин” олгодог болоод байна.

Тэгвэл энэхүү технологийн дэвшлийг ашигласан Чингис хааны музейн шав тавих ёслол маргааш болно. Уг барилгыг төрийн ордны баруун хойно, хуучин Төв музейн сууринд барихаар төлөвлөж, 20202021 онд 53 тэрбум төгрөг зарцуулан барьж дуусгана гэж тооцоолж буй. Улсын эдийн засаг хүнд хэцүү үед элдэв музей, театрын барилгад их хэмжээний мөнгө

цацлаа гэдэг нь шүүмжлэгчдийн гол өнцөг байсаар ирсэн. Түүнчлэн ганц хааны түүхээр бүхэл бүтэн барилга дүүргэх боломжгүй, бие даасан музей болж чадахгүй гэж үзэгсэд олон бий. Чингис хааны музейг байгуулахдаа одоо байгаа эд өлгийн зүйлсийг бусад музейгээс татан төвлөрүүлж, гаднын 30 гаруй улсад байх XIII зууны үеийн Монголын түүхтэй холбоотой дурсгалуудыг Засгийн газар хоорондын гэрээгээр хуулбарлах буюу эх хувиар нь авчрах, мөн хувь ц у г л у у л а г ч д ы н эд зүйлсийн танхим нээж ажиллуулах, түүнчлэн шинээр малтлага хийх зэрэг чиглэлээр

үзмэрийн сан хөмрөгөө бүрдүүлэх юм.

Музей бол зөвхөн эхлэл. Чингис хааны 800 жилийн тэртээ дэлхийд цуурайтуулсан алдар сууг өнөөгийн Монгол Улсдаа “нааж” чадвал аялал жуулчлал аяндаа наашаа чиглэнэ. Нэг сая жуулчин авахын төлөө тархиа гашилгахын оронд үүх түүхдээ эзэн болж, өвөг дээдэстээ хүндэтгэлтэй хандахад л болох мэт.

Гэвч социалист нийгэмд Монголын түүхийг шинээр зохиож, эд өлгийн зүйлсийг хайр найргүй устгасан сүүдрээс өнөө ч салаагүй байна. 2012 онд ОХУын Буриадын алдарт уран барималч, Монгол Улсын төрийн соёрхолт Даши Намдаковын Лондон хотноо босгосон “Чингис хаан” хөшөөг АНУ, ОХУ, БНХАУаас худалдан авах санал тавьж байсан ч тэрбээр монголчуудад өгөхийг эрхэмлэсэн. Уран бүтээлч Их хааны сүнстэй харьцаж бүтээсэн гэж тайлбарладаг уг сүнслэг хөшөөгөө эх нутагт нь байрлуулснаар санаа нь амарна хэмээж байв. Бүтээл Монголын мэдэлд ирсэн. Харамсалтай нь одоо хүртэл дэлхийд гайхагдсан уг бүтээлийг байрлуулах газар олдохгүй агуулахад хадгалж байна. Түүх, түүний дурсгал, биежүүлсэн суут бүтээлд хүнийрхэж ханддаг эрх баригчдын толгойд одоо л нэг гэрэл тусах мэт өв соёлоо дээдэлж, түгээх, хойч үедээ бахархал үлдээх шийдвэр бүрт монгол хүн бүр алга таших биз.

“Маргаашийн өөхнөөс өнөөдрийн уушги дээр” гэдэг хуучны үзлийг халж, харин ч маргаашийн өөхний (ирээдүйн сайн сайхны) төлөө өнөөдөр ухаалаг шийдвэр гаргах нь чухал болоод байна. Өнөөдөр 53 тэрбум төгрөгийг орлогоо алдсан иргэдэд тараахын оронд тун удахгүй аялал жуулчлалыг даллаж, төсөвт цутгах мөнгөний эх үүсвэр болох бүтээн байгуулалтдаа зарцуулах нь зөв. Уул

уурхайгаас хараат эдийн засгаа т ө р ө л ж ү ү л э х нэг салбар бол аялал жуулчлал гэдгийг онгон байгальтай, өнө эртний түүхтэй Монголын эрх баригчид ухаарч, энэ чиглэлд хөрөнгө оруулах цаг хэдийн ирээд байна. Харин тэднийг төсвөөс м ө н г ө и д э х башир аргынхаа нэг болгож, цутгасан суурь, сарайсан төмөр бүтээцтэй олон

жил дамнахад хүргэх хоноцын сэтгэлээр хандаж зүрхлэхгүй гэж найдна.

Өнөөдөр 53 тэрбум төгрөгийг орлогоо алдсан иргэдэд тараахын оронд тун удахгүй аялал жуулчлалыг даллаж, төсөвт цутгах мөнгөний эх үүсвэр болох бүтээн байгуулалтдаа зарцуулах нь зөв.

Б.Баяртогтох , ЗГМ Daily

ЭДИЙН ЗАСАГ

ЗГМ: ТОВЧХОН АРИЛЖАА

Монголын хөрөнгийн бирж даваа гарагийн үнэт цаасны арилжаагаар 27 компанийн 475,645 ширхэг хувьцаа арилж лаа. Энэ өдөр дөрвөн ком панийн хувьцааны ханш өсөж, 20 компанийнх буурав.

ИНДЕКС ТОП 20 индекс 1.56 хувиар буурч, зах зээлийн үнэлгээ 2.4 их наяд төгрөг боллоо. Хөрөнгийн зах зээлийн тэргүүлэх индекс 10 өдөр дараалан буурч, зах зээлийн үнэлгээ 2.6 их наядаас доошиллоо.

ДУУДЛАГА ХУДАЛДАА

209.6 Сая ам.доллар. Гадаад валютын дуудлага худалдаагаар төв банк энэ сар гарснаас хойш нийт 209.6 сая ам.доллар зах зээлд нийлүүлжээ.

ТӨСӨВ

275 Тэрбум төгрөг. Улсын төсвийн орлого энэ он гарснаас хойш 275 тэрбум төгрөгөөр дутаад байна.

ГАДААД ӨР

2.9 Тэрбум ам.доллар. Монгол Улс ирэх онд нийт 2.9 тэрбум ам.долларын гадаад өр, төлбөр барагдуулахаар байна.

АЗИ

22.6 Тэрбум ам.доллар. Энэтхэг улс эдийн засгаа дэмжих 22.6 тэрбум ам.долларын багц хөтөлбөр хэрэгжүүлэхээр болов. Үүнээс гадна тус улсын төв банк ээлжит бусаар хуралдаж, бодлогын хүүгээ 75 суурь нэгжээр бууруулж, 4.4 хувь болголоо.

УУЛ УУРХАЙ

0.28 Хувь. Bloombergийн мэдээлснээр зэсийн ханш даваа гарагт 4790 ам.доллар болж, энэ өдөр 0.28 хувиар буурлаа.

9 11

11

₮446.4 тэрбумын зээлийн эргэн төлөлтөд хөнгөлөлт үзүүлжээ

Г.Бумчимэг: Шаардлагагүй хөрөнгө оруулалтыг шаардлагатай хэсгүүдэд хуваарилах хэрэгтэй

Хятадын том банкуудын орлого вирусийн улмаас эрс хумигдлаа

Америкчуудыг дэд бүтцийн бүтээн босголтод эргүүлж авчир

10

| ЗАСГИЙН ГАЗРЫН МЭДЭЭ08 2020.03.31, МЯГМАР~№050 (1329)

2018 оноос хойш гадаад өр хоёр тэрбум ам.доллараар нэмэгджээ

Азийн хөгжлийн банк ирэх баасан гарагт “Азийн хөгжлийн төлөв2020” ээлжит тайлангаа танилцуулахаар зэхэж байна. Зүүн Ази, Номхон далайн бүс нутгийн орнуудын эдийн засгийн төлөвийг үүгээр зураглах юм. Дийлэнх нь хөгжиж буй статустай болохоор эдийн засаг нь тэр хэрээр эмзэг, савлагаатай. Тиймээс гадаадын өрийн дарамт, ханшийн эрсдэл, ажилгүйдэл, ядуурал, эдийн засгийн тогтвортой байдлыг энэхүү тайлан чухалчлан үздэг. Манай улсын хувьд гадаад өрийн дарамт хамгийн том сорилт болж байна. Өрийн эрсдэл өндөр, засаглал нь тогтворгүй учраас гаднын зах зээлд гаргасан бондын ханш нь хөрөөний ир шиг хэлбэлзсээр. Засгийн газрын өрийн хүүгийн зардал гэхэд 2020 онд төсвийн орлогын 10, зарлагын 7.4 хувийг тус тус эзэлж байна.

Монгол Улсын Засгийн газрын олон улсын санхүүгийн зах зээлээс босгосон бондуудын ханш үргэлжлэн суларсаар байна. Энэ он гарснаас хойш тасралтгүй уруудсаар доорх түвшинд ирлээ. Сүүлийн гурван сарын хугацаанд бондын өгөөж буурч, ханш доошилжээ. Тухайлбал, Засгийн газрын 10 жилийн хугацаатай, нэг тэрбум ам.долларын Чингис бондын ханш хамгийн их өөрчлөлтэй байлаа. Сүүлийн сар гаруйн хугацаанд 10 гаруй нэгжээр буурч, 92 нэгжид хэлбэлзэж байна. Цар тахлын улмаас дэлхийн эдийн засаг ташраараа хямралтай нүүр тулж, олон улсын хөрөнгийн зах зээлд “хар өдрүүд” тохиосон хэвээр. ОУВС 2009 оноос илүү гүн хямрал эхэлснийг албан ёсоор зарлаж, хөгжиж орнуудын дотоод нөөц энэхүү хүндрэлийг давахад хүрэлцэхгүй гэж мэдэгдсэн.

Манай улсын хувьд УИХын ээлжит сонгууль ойртсон, ирэх оноос бондуудын томоохон дүнтэй эргэн төлөлт хүлээж байгаа нь үнэт цаасны эрсдэл нэмэгдэхэд хүрч байна. Хэдий богино хугацаанд бондын эрсдэл буурч, энэ нь ханшид

Олон улсын зах зээл дэх бондын ханш савласаар байна

Монгол 2022, 2023, DBM 2023 бондуудын дундаж үнэ МУХБ-Самурай бондын дундаж үнэ, өгөөж

Монгол 2022

2019.12.15

110 105 1.1

1.01.01.00.90.90.80.8

104

103

102

101

100

105

100

95

2019.01.062019.03.29 2020.03.30

Үнэ (иен)Монгол 2023

(сүүлийн гурван сар) (сүүлийн гурван сар)

Өгөөж (хувь)DBM 2023 /USD/Эх сурвалж: Монгол Улсын Хөгжлийн банк

Гэрэл зургийг Ж.Гэрэлчулуун

мэдрэгдэж эхэлсэн боловч эдийн засгийн хүндрэл бондын ханш унах суурь шалтгаанд хэдийн тооцогдох болов. Ирэх сонгуулийн дараа шинээр бүрдэх Засгийн газар гадаад өр, төлбөрөө барагдуулахад дахин бонд гаргах, өрийг өрөөр санхүүжүүлэх хувилбар дэвшүүлэхээс өөр гарцгүй болж мэдэх нь. Гэхдээ улс орнууд дор б ү р н э э э д и й н засгийн

хямралд хөл алдаж байгаа энэ үед гаднаас хөрөнгө босгох нь улам их зардал авчрахаар байна. Өөрөөр хэлбэл, хөрөнгө татна гэдэг хэр баргийн амар ажил биш болох нь.

“Мазаалай” бондын эргэн төлөлт ирэх онд

байгаа. 2016 онд гаргаж байсан энэхүү 500 сая

ам.долларын бонд Засгийн газрын

бусад бондоос х а м г и й н ойрынх нь. Манай улсын г а д а а д ы н

өрийн хэмжээ 2019 оны байдлаар 30.7 тэрбум ам.доллар байна. 2018 онтой харьцуулахад хоёр тэрбум ам.доллараар нэмэгдсэн нь энэ.

Нийт гадаад өрийг салбараар авч үзэхэд компани хоо рондын зээллэг 10.3 тэрбум ам.доллар бол бусад салбарынх 8.5 тэрбум ам.доллар, Засгийн газрынх 7.7 тэрбум ам.доллар байна. Төв банкнаас бусад хадгалам жийн байгууллагынх 2.1 тэрбум ам.доллар, төв банкных хоёр тэрбум ам.дол лар байгааг Үндэсний ста тистикийн хороо мэдээл сэн. АНУ дотоодын нийт бүтээгдэхүүнийхээ 10 хувьтай тэнцэх хоёр их наяд ам.доллараар эдийн засгаа дэмжих бол 40 гаруй орон бодлогын хүүгээ бууруулж, их хэмжээний мөнгөөр санхүүгийн зах зээлээс үнэт цаас авахаар болж байна.

ЗАСГИЙН ГАЗРЫН МЭДЭЭ | 09 2020.03.31, МЯГМАР~№050 (1329)МӨНГӨНИЙ БОДЛОГО

COVID19 цар тахалтай холбоотойгоор дэлхий нийтээр мөрдөж буй хязгаарлалт, хорио цээрийн дэглэм нь зарим аж ахуйн нэгжүүдийн үйл ажиллагаанд сөргөөр нөлөөлж, улмаар тухайн аж ахуйн нэгжүүд болон иргэдийн мөнгөн орлого тасалдаж, төлбөрийн чадвар муудаж, банкнаас авсан зээлийг гэрээний дагуу төлөхөд хүндрэл үүсэж байна. Үүнтэй холбоотойгоор давхардсан тоогоор 26 мянган зээлдэгчийн 2.5 их наяд төгрөгийн зээлийн эргэн төлөлтөд доголдол үүсээд байна. Үүнээс 65.1 хувь нь буюу хоёр их наяд төгрөг нь аж ахуйн нэгжид, 35 хувь буюу 545 тэрбум төгрөг нь иргэнд тус тус хамаарч байна. Мөн хуваа рийн дагуу хийгдэх ёстой нийт өрийн үйлчилгээнээс 195 тэр бум төгрөгийн үндсэн төл-бөр, 72 тэрбум төгрөгийн хүү төлөгдөөгүй байна.

Монголбанкнаас COVID19 цар тахлын банк, санхүүгийн салбарт үзүүлэх нөлөөг бууруулахад шаард лагатай боломжит арга хэмжээг бусад улс орнуудын туршлага болон банкны тухай хууль тогтоом жид нийцүүлэн хэрэгжүүлж эхлээд байна. Эдгээр арга хэмжээ нь зөвхөн мөнгөний бодлогын арга хэрэгслээр хязгаарлагдахгүй. Мак розохистой бодлого болон хяналт шалгалтын хүрээнд банкуу дад мөрдүүлдэг зарим нэг шаард лага, шалгуур үзүүлэлтийг түр хуга цаанд уян хатан байдлаар өөрч лөн тогтоох арга хэмжээг хамаа рууллаа.

Мөнгөний бодлогын хорооны

Зээлийн гэрээнд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах ажлыг эхлүүлснээр 1069 иргэдийн 36.6 тэрбум төгрөгийн зээл эргэн төлөлтөд хөнгөлөлт үзүүлээд байна

₮446.4 тэрбумын зээлийн эргэн төлөлтөд хөнгөлөлт үзүүлжээ

2020 оны гуравдугаар сарын 11ний өдрийн ээлжит хурлаар бодлогын хүүг нэг нэгж хувиар бууруулж, 10 хувьд хүргэх, банкны төгрөгийн заавал байлгах нөөцийн хувь хэмжээг хоёр нэгж хувиар бууруулж, 8.5 хувьд тогтоох болон бодлогын хүүний коридорыг бодлогын хүүнээс +1, 1 нэгж ху вийн өргөнтэй болгон өөрчлөх шийдвэр гаргасан. Ингэснээр банкуудын санхүүжилтийн эх үүс вэрийн өртгийг бууруулах, банк хоорондын захын хүүгийн хэлбэлзлийг сааруулах, банкуудын төл бөр


тохиолдолд тухайн зээлдэгчийн зээлийн ангиллыг хэвээр үлдээж, Зээлийн мэдээллийн санд ангилал бууруулж мэдээлэхгүй байх боломжийг бүрдүүлж байна. Түүнчлэн, банкуудын төлбөр түргэн гүйцэтгэх чадварын зохистой харьцааг 25 хувь байсныг 20 хувь болгож бууруулах, өөрийн хөрөнгийг хамгаалах нөөц зөрчигдөхөд авч хэрэгжүүлэх арга хэмжээг түдгэлзүүлэх шийдвэрийг гаргаснаар банкуудын санхүүгийн чадавхид эерэг нөлөө үзүүлэх боломж бүрдлээ.

Арилжааны банкууд Монгол-банкнаас гаргасан багц шийд-вэрийн дагуу холбогдох дотоод журам, дүрэмдээ өөрчлөлт оруулан харилцагчийн хүсэл-тээр зээлийн гэрээнд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах ажлыг эхлүүлс-нээр 1,069 иргэдийн 36.6 тэрбум төгрөгийн зээл, 126 байгууллагын 409.8 тэрбум төгрөгийн зээлийн эргэн төлөлтөд хөнгөлөлт үзүү-лээд байна. Хэрэв зээлдэгч хорио цээрийн дэглэмтэй холбоо тойгоор зээлийн үндсэн төлбөр, хүүгээ хуваарьт заасны дагуу төлж чадахгүй нөхцөл үүсэн бол өөрийн үйлчлүүлдэг банканд хандан гэрээндээ нэмэлт өөрчлөлт оруулах боломжтой юм. Монголбанк цар тахал хэдий хугацаанд үргэлжлэх, санхүүгийн салбар болон бодит секторт үзүүлэх нөлөөлөл хэрхэн өөрчлөгдөж байгаагаас шалтгаалан Засгийн газар, холбогдох яам, мэргэжлийн байгууллагатай хамтран бодлого, зохицуулалтын арга хэмжээг тухай бүр авч хэрэгжүүлэх болно. █

түргэн гүйцэтгэх чадварт дэмж лэг үзүүлэх боломж бүрдлээ. Эд гээр багц арга хэмжээний дүнд банкуудын зээлийн хүү нэг нэгж хувиар буурах, зах зээлд хамгийн багадаа 300400 тэрбум төгрөгийн зээл шинээр гарах боломжтой гэсэн урьдчилсан тооцоо гарч байна.

Банкуудад мөрдүүлж буй “Активыг ангилах, активын эрсдэ лийн сан байгуулж, зарцуулах жу рам”, “Банкны үйл ажиллагааны зохистой харьцааны шалгуур үзүүлэлтийг тогтоох, хяналт тавих журам”ын зарим зохицуулалтад

түр хугацаанд өөрчлөлт орууллаа. Тухайлбал, зээлдэгчдийн зээлийн эргэн төлөх нөхцөлийг дахин өөрч лөх, эргэн төлөлтийн догол долтой зээлийн ангилал, зээлийн түүхийг түр хугацаанд бууруулахгүй, дордуулахгүй байх асуудлыг бие даан шийдвэрлэх боломжийг банкуудад олгоод байна. Өөрөөр хэлбэл, COVID19 цар тахалтай холбоотойгоор хөл хорио тогтоосноор зээлдэгчид зээлийн үндсэн болон хүүгийн төлбөрөө түр хугацаагаар эргүүлэн төлөх боломжгүй

| ЗАСГИЙН ГАЗРЫН МЭДЭЭ10 2020.03.31, МЯГМАР~№050 (1329) ЭДИЙН ЗАСАГ

Г.Ану, ШинжээчБОЛОВСРУУЛАХ БОЛОН АЖ ҮЙЛДВЭРИЙН САЛБАР НЭЛЭЭД ХҮНД ХЯМРАЛТ ӨРТӨХ БАЙХ. МӨН УУЛ УУРХАЙН САЛБАР Ч ГЭСЭН БУЦААД СЭРГЭХДЭЭ НЭЛЭЭД УДНА.

Монголын эдийн засгийн шинжил гээ, судалгааны төвийн захирал Г.Бум

чи мэгтэй ярилцлаа. Хямрал хаяанд ирсэн энэ үед манай улс шаардлагагүй зардлаа танаж, нэн шаардлагатай хэсэгт дахин хуваарилах замаар хүндрэлийн эрсдэлийг бууруулах боломжтой хэмээн тэрбээр өгүүлсэн юм.

-Монголбанкнаас мөнгөний бодлогын хүүг нэг нэгжээр буу-руулж, 10 хувь болголоо. Одоо үүсээд байгаа нөхцөл байдлыг шийдэхэд энэ хувь хэмжээ хангалттай юу?

Бодлогын хүүг бууруулсан шийдвэр тодорхой хугацааны дараа буюу жил орчмын дараа эдийн засагт нөлөөлнө. Харин заавал байлгах нөөцийн хэмжээг өөрчилсөн нь эдийн засагт харьцангуй хурдан нөлөөлөх байх. Мон гол банкны зүгээс өнгөрсөн жил хэрэглээний зээл дээр мак ро зохистой бодлогын арга хэм жээ авсан. Энэ нь өнөөдөр үр нөлөөгөө өгч, хэрэглээний зээ лийн өсөлтийг сааруулсан шүү дээ.

-Сүүлийн нэг долоо хоногийн дотор 30 гаруй улс төв банкны бодлогын хүүгээ багагүй хэмжээгээр буулгалаа. Харин

Г.Бумчимэг: Шаардлагагүй хөрөнгө оруулалтыг шаардлагатай хэсгүүдэд хуваарилах хэрэгтэй

Хямралын үед алтан бөгж авна гэж зүтгээд байдаггүйтэй адилхан хэрэггүй зардлаа тэвчих л ёстой

Монгол арай удаан хөдлөөд байгаа юм биш биз?

Өндөр хөгжилтэй болон хөгжиж буй орны эдийн засаг маш их ял гаатай. Ялангуяа хөгжиж буй болон буурай хөгжилтэй орнуудад өрийн хямрал нүүрлэж магадгүй. Тиймээс бид хангалттай нөөцгүй үедээ тэлэх бодлого явуулбал 20082009 оны хямрал давтагдаж магадгүй.

-Эдийн засгийн хямрал ойрт сон энэ үед Монгол Улс ам.доллараар төлөх бондын эргэн төлөлтийг амжилттай удирдаж чадах болов уу?

Мэдээж бондын эргэн төлөлт хийхэд хүү нь нэлээд өндөр болсон үед дотоодын хүүгээ бууруу лах нь тийм ч ашигтай биш. Тий мээс аль болох ажлын байраа хамгаалах замаар хямралаас сэргийлэх хэрэгтэй. Төв банкны хувьд валютын нөөцийг огцом бууруулахгүй байхад анхаарах ёстой болов уу.

Экспортын гол түүхий эдийн үнэ буурч, гадаад нөхцөл байдал хүндэрсэн үед манай валютын ханш нэлээд тогтвортой байна уу гэж харагдаж байгаа. Яг ийм байдал 2008 онд харагдаж, 2009 онд байдал хүндэрсэн шүү дээ. Тиймээс бодлогын арга хэмжээ эртнээс аваад явах нь зөв байх.

-Бусад улсыг харахад төсвөө зузаатгаж, зардлыг дахин ху-ваа рилж, шаардлагатай хэсэгт хүргэх арга хэмжээ авч байна. Гэ тэл манайх улсын төсвөө то-дот гохгүй гээд байгаа. Үүн дээр таны байр суурийг сонирхмоор байна?

Зуд нүүрлэлээ гэж бодъё.

Тухайн айл энэ үед шинэ авдар авах төлөвлөгөөгөө өөрчилж, илүү хэрэгтэй зүйлд зарцуулах үүднээс зардалдаа дахин хуваарилалт хийдэг. Зардлуудаа зайлшгүй шаардлагатайгаар нь

эрэмбэлэх ёстой гэсэн үг. Улсын төсөвт тусгасан шаардлагатай биш хөрөнгө оруулалтыг шаардлагатай хэсгүүдэд хуваарилж өгөх хэрэгтэй шүү дээ. Ялангуяа аж ахуйн нэгжүүдэд өндөр дарамт ирээд байгаа. Хэрэв олон хүн цомхотголд өртөж, ажилгүй болвол тэднийг дахин ажилд оруулахад маш хэцүү байх болно.

-Экспортын гол түүхий эдүү-дийн үнэ буурч байна гэж та яри лаа. Гэтэл хажуугаар нь хям -ралын үеийн зардал нэмэг дэ-хээр байна. Энэ бүхнийг хаа наас, яаж санхүүжүүлэх ёстой вэ?

Зардлаа танах, эрэмбэлэх асуу дал л яригдана. Мэдээж ул сын орлого төлөвлөснөөс нэлээд буурна. Ялангуяа хэтэр хий

өөдрөгөөр төсөөлсөн нүүрс ний орлого биелэх эсэх нь эргэл зээтэй. Тэгэхээр аль болох зардлаа эрэм бэлэх хэрэгтэй. Айл өрхийн гишүүд хямралын үед алтан бөгж авна гэж зүтгээд байдаггүйтэй л адилхан.

-Эдийн засгийн хүндрэл аль сал барт хамгийн их нөлөөлөх бол?

Өмнөх хямралаас харахад үйл чилгээний салбар харьцангуй хурдан сэргэдэг. Боловсруулах болон аж үйлдвэрийн салбар нэлээд хүндрэлтэй байх болов уу. Уул уурхайн салбар ч гэсэн бу цаад сэргэхдээ нэлээд удна. Яагаад гэвэл Хятадын эдийн зас гийн нөхцөл байдлаас маш их шалтгаална.


“Бүх цаг үеийн хамгийн аварга дэд бүтцийн хөтөл бөр”т америкчуудыг эр гүүлэн авчирч ажиллуулахыг тэрбумтан, хөрөнгө оруулагч Билл Экман АНУын Ерөн хийлөгч Дональд Трампт зөв лөж байна.

Экман АНУын Ерөнхий лөгчид хандсан цуврал “жиргээ”ндээ автозам, гүүр, хонгил байгуулах ажлыг дэмжиж буйгаа илэрхийлсэн юм. Гадаа ажилладаг бүтээн байгуулалтын ажил нь олон нийтээс зай барих, бага хүүтэй урт хугацааны санхүүжилт үүсгэх боломж хэмээн Экман “жиргээ”ндээ бичжээ.

“Таваарын үнэ буурч, ажиллах хүчний өрсөлдөөн саарсан” өнөөгийн нөхцөл нь ийм бүтээн байгуулалтын зардлыг багасгаж өгөх сайн талтай хэмээн тэрбумтан үзэж байна.

Дональд Трампын санаа чилсан нэг их наяд ам.долларын дэд бүтцийн төлөвлөгөөг АНУын хууль тогтоогчид хараахан дэм жээгүй байгаа. Pershing Square Capital Managementийг удир дан ажиллуулдаг хөрөнгө оруулагч Экман өнгөрсөн долоо хоногт эдийн засаг сэргэх бооцоо тавьж, үнэт цаасанд 2.5 тэр бум ам.долларын хөрөнгө оруулсан юм.

Хорвоо дэлхийн сая сая хүний адилаар мөнгө зээлсэн Жан Чуньзи коронавирус нэг тийш болохоос өмнө зээлээ төлж амжина гэсэн бодолтой байлаа.

Хятадын цэцэглэж буй Ханжоу хотын бэлэн хувцас экспортлогч компаниасаа халагдсан, 23 настай бүсгүйн кредит картны төлбөр, дээр нь Жэк Магийн Ant Financial ажиллуулдаг онлайн зээлийн платформоос зээлсэн

Хорин жилийн турш үнэмлэхүй ашигтай ажиллаж, дэлхийн санхүүгийн хямралыг хүртэл давж гарсан

Хятадын тэргүүлэх том банкуудад түүхэн сорилт тулгарлаа.

Үхлийн уршигт коронавирусийн тархалт бизнесийн үйл ажиллагаанд нь заналхийлж буйн улмаас активын хэмжээгээр дэлхийд тэргүүлдэг Хятадын Үйлдвэрлэл, Худалдааны Банк (Industrial and Commercial Bank of China) зэрэг тэргүүлэх банкуудын байдал хүнд байна. Дээр нь өсөлтийн хурдац сүүлийн 40 жилийн үнэмлэхүй хэмжээнд сулраад буй дэлхийн хоёр дахь гол эдийн засгийг аврахад туслахыг банкуудаас хүсэж байгаа нь давхар дарамт боллоо.

БНХАУд шинэ он гарснаас хойш эдийн засгийн идэвх үндсэндээ зогссон нь банкуудын активын чанар, цэвэр хүүгийн ашиг, нөөц хөрөнгө, шинэ үйлчлүүлэгч татах чадварт сөрөг нөлөөлснийг тус

ЗАСГИЙН ГАЗРЫН МЭДЭЭ | 11 2020.03.31, МЯГМАР~№050 (1329)ЭДИЙН ЗАСАГ

Bloomberg News

Bloomberg News

Жэк Питчер

Хятадын том банкуудын орлого вирусийн улмаас эрс хумигдлаа

Хятадаас эхэлж, дэлхийг нөмрөх төлбөрийн чадваргүйчүүдийн давалгаа үүснэ

Америкчуудыг дэд бүтцийн бүтээн босголтод эргүүлж авчир

АЖ АХУЙН БАЙГУУЛЛАГЫГ СҮЙРҮҮЛЭХГҮЙН ТУЛД ӨР ЗЭЭЛИЙГ НЬ СУНГАХ ХЭРЭЭР НАЙДВАРГҮЙ ЗЭЭЛЭЭС ХАМГААЛАХ ХӨРӨНГӨ НӨӨЦ НЬ ШАВХАРЧ БАЙНА.

улсын тэргүүлэх зээлдэгчийн нэгнийх нь захирал тайлбарлав. Нийт 41 их наяд ам.доллараар хэмжигддэг, АНУынхаас хоёр дахин том Хятадын банкны салбар сая сая үйлдвэр, аж ахуйн байгууллагыг сүйрүүлэхгүйн тулд өр зээлийг нь сунгах хэрээр найдваргүй зээлээс хамгаалах хөрөнгө нөөц нь шавхарч байна.

Хятадын банкны тогтолцоо нь активын чанар тай холбоо бүхий ихээхэн бэрх шээлтэй ажиллаж ирснийг Хонконгод байрладаг, судал гааны Rhodium Group LLC фирмийн захирал Логан Райт анхааруулав. Чанаргүй зээлийг засгийн газар шингээж явлаа ч Хятадын банкны үйлдвэрлэлийн орлого энэ онд санаанд оромгүй буюу 39 хувиар буурах магадлалтайг UBS Group AGийн шинжээчид тооцоолжээ.

Хятадын Үйлдвэрлэл, Худалдааны Банкийг оролцуулаад тус улсын хэд хэдэн тэргүүлэх банк баасан гарагт 2019 оны үйл ажиллагааны тайлангаа нийтлэв. Тайлангаас үзвэл, Бээжин хөшүүргийн бодлогоо багасгаж, АНУтай худалдааны асуудлаар зөрчилдсөнөөс банкуудын ажиллагаа суларсан 2019 онд орлого тав орчим хувиар өссөн дүнтэй гарчээ. Хятадын Үйлдвэрлэл, Худалдааны Банкны зээлийн алдагдал нөхөх нөөц өнгөрсөн онд 479 тэрбум юань

Хятадын банкны үйлдвэрлэлийн орлого энэ онд санаанд оромгүй буюу 39 хувиар буурах магадлалтай

Хятадын банкны салбар сая сая үйлдвэр, аж ахуйн байгууллагын зээлийг сунгах хэрээр найдваргүй зээлээс хамгаалах хөрөнгө нөөц нь шавхарч байна.

нөөц төвлөрүүлэх шинэ тойрог эхлүүлснээ зарлав.

Онцгой байдал үргэлжилсээр байх аваас Хятадын төлөгдөөгүй зээлийн хэмжээ гурав гаруй дахин нэмэгдэж, 6.3 хувьд хүрснээр чанаргүй зээл 5.6 их наяд юань болох тооцоог S&P Global сарын өмнө гаргасан юм. Тус улс хямралын үеийн арга хэмжээ болгон чанаргүй зээл тооцох стандартаа сулруулсан, дээр нь цар тахлын уршигтай холбоотойгоор цаашид “асуудалтай” зээлийн хэмжээ нийт зээлийн 11.5 хувьд хүрэх эрсдэлтэйг зээлжих зэрэглэлийн фирмүүд анхааруулж байна.

“Хасах үзүүлэлтгүй олон жил явж ирсэн банкны тогтолцоо 2015, 2016 оны харьцангуй хүнд бэрх цаг үед хүртэл хоёр хувийн өсөлттэй байсан”ыг Хонконг дахь UBSийн шинжээч Мэй Янь тайлбарлав.

Активын чанар, ашиг орлого муудаж буй нь 2019 онд лавтай гурав нь яаралтай тусламж авахдаа тулсан Хятадын орон нутгийн банкуудад ноцтой дарамт учруулж байна. Хятадын эдийн засгийн өсөлт 4.15 хувь хүртлээ сулрах юм бол тус улсын тэргүүлэх 30 банкны 17 нь оршин тогтнох аргагүй болох нь өнгөрсөн онд явуулсан стресс тестээр харагдсан юм. Гэтэл БНХАУын эдийн засаг энэ жил ердөө 2.9 хувиар өсөх төлөвтэй байна.

(67 тэрбум ам.доллар) болсон нь өмнөх дөрвөн жилийнхээс 70 хувиар өссөн үзүүлэлт юм.

Төрийн өмчийн банкуудын удирдлага эдийн засаг урт хугацаанд тогтворжино хэмээн тайлбарлах нь нийтлэг. Хятадын Үйлдвэрлэл, Худалдааны Банкны ерөнхийлөгч Гу Шу тус улсын хэрэглэгч, экспорттой холбоотой салбарууд вирус тархсанаас үүдэлтэй эдийн засгийн цохилтын хүндийг үүрч буйтай уялдан банкны активын чанар цаашид муудна гэж үзсэн юм.

мөнгө нийлээд 12 мянган юань (1,700 ам.доллар) төлөх хугацаа хэдийн хэтэрчээ. “Төлбөрөө оройтуулсан, зээлээ бүгдийг нь төлөх чадал ч алга” хэмээн Жан өгүүлсэн юм.

Жан овогтод тохиолдсон зүйл гурван сарын турш халдварт вирус олон хүний амийг авч, эдийн засгийг сүйрүүлж буй Хятад оронд нийтлэг. Covid19 вирус Ази, Европ, Америк тивийг хамарч, улс орнууд хөл хорио тогтоон, ажилгүйдэл

ихсэж, жижиг бизнес эрхлэгчид хямрах хэрээр дэлхий даяар айл өрхийн амьжиргаа муудах нь цаг хугацааны асуудал хэмээн шинжээчид таамаглаж байна.

БНХАУын сүүлийн шинэ статистик үзүүлэлтүүд таагүй. Кредит картны төлөгдөөгүй зээлийн хэмжээ өнгөрсөн сард жилийн өмнөх үеийнхээс 50 хувиар ихэссэнийг дотоод мэдээлэл задруулж буйтай уялдан нэр дурдахыг

зөвшөөрөөгүй хоёр ч банкны захирал тайлбарлав. Өнгөрсөн оны эцсээр 13 хувьтай байсан төлөгдөөгүй зээлийн хэмжээ энэ хоёрдугаар сард шууд 20 хувь болж өссөнийг Бээжинд төвтэй онлайн зээлийн Qudian Inc тооцооллоо. Хугацаа хэтэрсэн зээл “ноцтой” түвшинд ихэссэнтэй уялдан зээлийн картны бизнесээ “түр завсарлаж байгаа”гаа БНХАУын хэрэглэгчийн зээлийн тэргүүлэх үйлчлэгч

– Хятадын Худалдааны Банк (China Merchant’s Bank) энэ сард зарлав. Хоёрдугаар сард Хятадад найман сая хүн шинээр ажилгүйчүүдийн эгнээнд шилжлээ.

“Хятадад тулгараад буй бэрхшээл нь удахгүй дэлхий нийтийг хамрах юмны эхлэл болов уу” хэмээн Вашингтон дахь Олон улсын эдийн засгийн Питерсоны хүрээлэнгийн судлаач Мартин Чорцемпа таамаглаж байна.

Хохирол нийт салбарыг хамраад байгааг Хятадын Харилцаа Холбооны Банкны (Bank of Communications) дэд ерөнхийлөгч Хоу Вэйдун анхааруулсан бол Хятадын Банк (Bank of China) цаашдын цохилтоос хамгаалах

ТЭРБУМТНЫ ЗӨВЛӨГӨӨ

| ЗАСГИЙН ГАЗРЫН МЭДЭЭ12 2020.03.31, МЯГМАР~№050 (1329) АМЬДРАЛЫН ХЭМНЭЛ

Дэл г э ц д эл х и й нийтийн хэрэглээ бол ж, х үмү үс у ха а лаг у тас, цахим сүлжээнээс

ангид амьдрах боломжгүй болсон гэхэд хилсдэхгүй. Сайн найзтайгаа уулзаж хуучлахын оронд алсын зайнаас, агаарын долгионоор харилцаж, аав, ээждээ асуудлаа хэлж, зөвшилцөхөөс нийгмийн сүлжээнд нийтлэхийг илүүд үзэх хандлага түгээмэл байна. Энэ талаарх судалгаа ч цөөнгүй бий. Тухайлбал, Америк, Их Британи, БНХАУ, Энэтхэг, БНСУ, Бразил зэрэг орноос 5,000 хүн оролцсон судалгаагаар дөрвөн хүн тутмын нэг нь 30 минут тутам, таван хүн тутмын нэг нь 20 минут тутам утсаа шалгадаг нь тогтоогдсон байна. Мөн өөр нэгэн судалгаанд америк эмэгтэйчүүдийн 51 хувь нь, эрчүүдийн 41 хувь нь гар утасгүйгээр амьдарч чадахгүй болохоо илэрхийлсэн байна. Ийнхүү цахим хэрэглээ, ухаалаг утас хүний амьдралын нэг хэсэг болжээ. Цаг хэмнэж, ажил хөнгөвчилж, холыг ойртуулж, хоёрыг учруулж байгаа сайн талтай ч амьдралын хэв маяг, зан харилцаанд эерэг болон сөрөг байдлаар нөлөөлөх болсон. Бидний ихэнх нь ухаалаг утасны хор нөлөөний талаар бодох ч завгүй, алхам тутамдаа түүнээс хараат байдлаар амьдарч байна.

УХААЛАГ УТАС ХЭРЭГЛЭДЭГ 18-24 НАСНЫ ХҮМҮҮСИЙН

40 ХУВЬ НЬ НОЙРНЫ АСУУДАЛТАЙ

Ядарч, ажлын бүтээмж буурч, өдөр нойрмоглож, шөнө сэрвэлзэж буйгийн нэг шалтгаан бол цахим хэрэглээ, ухаалаг утас болохыг та мэдэх үү? Энэ талаар Австралийн эрдэмтэд судалгаа хийсэн байна. Улмаар

Э.Энхлүүн, ЗГМ сонин

таван эмэгтэй тутмын нэг нь, найман эрэгтэй тутмын нэг нь ухаалаг утаснаас болж унтаж амрах цаг нь багасаж, ядарч туйлддаг болсныг тогтоожээ. Мөн эмэгтэйчүүдийн 24 хувь, эрчүүдийн 15 хувийг “ухаалаг утасны асуудалтай хэрэглэгчид” хэмээн тодорхойлж болохыг судлаачид онцолсон юм. Мөн энэ үзүүлэлт 1824 насны хүмүүсийн дунд 40.9 хувь хүртэл өндөр байгаа аж. Мөн утас яг л донтуулагч шиг биднийг ховстож, цаг хугацаа, орон зайн баримжаагүй болгодог тул унтах нойр, идэх хоолоо умартаж түүнийг ашиглаж байна.

АМЬД ХАРИЛЦААГ ЦАХИМ ХЭРЭГЛЭЭ ҮГҮЙ ХИЙЖ

БАЙНА Сүүлийн үед найздаа

сэтгэлээ уудлан тайвшрахын оронд олон нийтийн сүлжээнд гомдоллох хандлага залуусын дунд дэлгэрэх болжээ. Мөн амьдралынхаа хором бүрийг нийгмийн сүлжээгээр дамжуулан, бусадтай х у в а а л ц д а г х ү н цөөнгүй. Ийнхүү хүмүүс өөрийн мэдэлгүй эсвэл з о р и у д а а р б у с д а а с с э т г э л и й н дэм хүсдэг бөгөөд үүнийг сэдфишинг (sadfishing) хэмээн нэрлэдэг байна. И н т е р н е т и й н эрин үед дэлгэрч буй энэхүү шинэ хандлагыг хамгийн анх iD сэтгүүл олж анзаарчээ. Харин нэршлийг

нь Их Британийн сэтгэл зүйн эрүүл мэнд судалдаг Digital Awareness UK байгууллага 2019 онд зохиосон аж. Сэдфишинг нь хоёр янзын үр дагавартай гэнэ. Нэг талаас асуудлаа илэн далангүй хуваалцах нь хүмүүст хүнд хэцүү байдлыг даван туулахад тусалдаг байна. Харин зарим тохиолдолд хүмүүс хүссэн дэмжлэгээ авахын оронд “бусдын анхаар лыг өөртөө татахыг хичээдэг” хэмээн шүүмжлэлд өртдөг юм.

СЭТГЭЦЭД НӨЛӨӨЛЖ

БАЙНАУ х а а л а г

утас нь өсвөр н а с н ы х н ы амьдралын хэв маягт ө ө р ч л ө л т о р у у л ж ,

т э д н и й хувцаслалт, хооллолтод н ө л ө ө л ж байна. Үүгээр ч зогсохг үй, сэтгэцийн эрүүл м э н д эд

үзүүлж буй сөрөг нөлөөллийн гол хүчин зүйл болж

байна. Энэ нөлөөлөл нь угсаа гарал,

баян ядуу, хот хөдөө амьдрахаас үл шалтгаалан

дэлхийн өнцөг булан бүр дэх залууст тулгарч байна. Өсвөр насныхан өөрсдийн бүтээсэн

Сэтгэцийн өвчлөлтийн тохиолдлын ихэнх нь тэдний гар утсаар дамжин ирж байгааг сэтгэцийн эмч нар онцолж байна

Ухаалаг утас бидний амьдралын хэв маягт нөлөөлж байна

хийсвэр ц а м х а г

б о л о х ухаалаг утсан

дотроо амьдарч байгаа юм. Өсвөр үеийнхний

дунд сэтгэл гутралын төвшин огцом нэмэгдэх болсон бөгөөд сүүлийн 10 жилийн хугацаанд сэтгэцийн эрүүл мэндийн хувьд хамгийн аюултай нөхцөлд багтаад байна. Сэтгэцийн өвчлөлтийн тохиолдлын ихэнх нь тэдний гар утсаар дамжин ирж байгааг сэтгэцийн эмч нар онцолж байна.

ЗАСГИЙН ГАЗРЫН МЭДЭЭ | 13 2020.03.31, МЯГМАР~№050 (1329)БАЯЖИХ УХААН

О.Даваасүрэн, ЗГМ сонин

TIK TOK-ООС ОРЛОГО ОЛОХ

Цаг завгүй, мэдээллийн эрин зуунд амьдарч буй хүмүүс богино хугацаанд таатай мэдээлэл хүлээж авч, эерэг мэдрэмж мэдрэх сонирхолтой болсон. Энэ хэрэгцээнд

ХӨЛ ХОРИОНЫ ҮЕЭР Ч ОРЛОГО ОЛОХ БОЛОМЖ БИЙ

Аюулт вирус дэлхий даяар тархаж, эдийн засгийн хямрал нүүрлэсэн өнөө үед хэн бүхний “хэтэвч нимгэрч” байгаа нь нууц биш. Вирусийн халдвараас сэргийлэхийн тулд гэрээс гарахгүй байхыг эрүүл мэндийг байгууллага зөвлөж, хөл хорионы улмаас цөөнгүй хүн ажилгүй болж байгаа мэдээ өдөр бүр чих дэлсэж байна. Тиймээс хөл хорионы дэглэмийг сахиж, гэрээсээ мөнгө олох сонирхолтой аргыг танилцуулж байна.

2021 он гэхэд Tik Tok идэвхтэй хэрэглэгчид өдөрт нэг сая долларын ашиг олох боломжтой гэсэн тооцоог шинжээчид гаргасан байна.

нийцэж, дэлхийн олон оронд түгсэн цахим платформын нэг бол Tik Tok юм. Хөгжилтэй бичлэг, хөгжим, б ү ж и г б ү х и й 30 секундийн бичлэгээр тогтмол орлого олдог хүн цөөнгүй болжээ. М ө н т э д н и й о л д о г а ш и г , орлого жил ирэх тусам нэмэгдэх хандлагатай байна. 2021 он гэхэд Tik Tok идэвхтэй хэрэглэгчид өдөрт нэг сая долларын ашиг олох боломжтой гэсэн тооцоог шинжээчид гаргасан байна. Tik Tok дээр бичлэг нийтэлдэг хүмүүс үзэгч, дагагчдын тоогоороо цалинждаг төдийгүй бараа бүтээгдэхүүн, брендийн сурталчилгаа хийж багагүй мөнгө олдог. Мөн Tik Tokын Vine2.0, archnemesis зэрэг программ нь ирэх дөрөвдүгээр сараас эхлэн олон дагагчтай

хэрэг лэгчдийнхээ нэг видеог 250 мянган

а м . д о л л а р а а р үнэлэхээр болсон аж. Тиймээс энэ сүлжээг хөгжүүлж, мэдээллээ олон хүнд хүргэдэг хүмүүсийн орлого ирэх сараас нэмэгдэх юм. Харин энэ сүлжээг хөгжүүлж,

олон дагагчтай болохын тулд бага зэрэг хичээл зүтгэл шаардлагатай. Юун түрүүнд,

өөрийн гэсэн өнгө төрхийг б ү р д ү ү л э х хэрэг тэй юм.

Харин дараа нь сонирхолтой, бус

даас содон, шинэлэг контент үйлдвэр

лэхийн тулд хайрцгаас давж сэтгэх хэрэгтэй. Мөн урла гийн мэдрэмж, өнгө төрх, хувцаслалт чухал

юм.

ВИРТУАЛ БАГШ

Сүүлийн жилүүдэд зөвхөн оффист сууж ажиллах бус онлайнаар, гар утсаар ажиллаж, мөнгө олох соёл, хэв маяг дэлхий даяар дэлгэрсэн. Америкт нийт 40 саяас илүү хүн гэрээсээ ажилладаг гэсэн судалгаа гарсан. Энэ хандлага салбар бүрт цэцэглэж байгаа ч боловсролын салбарт илүү түрж байгаа гэнэ. Их сургууль болон ЕБС хөл хорио тогтоож, оюутан сурагчид өөрийгөө хөгжүүлж шинэ зүйл сурах завтай болсон гэхэд хилсдэхгүй. Тиймээс энэ үеэр виртуал болон онлайн хичээл заах нь зах зээлээ мэдэрч, санхүүгийн

чадамжаа нэмэгдүүлэх сайхан санаа. Харин үүний тулд та багшлах эрхтэй, энэ чиглэлийн

мэргэжил эзэмшсэн байх шаардлагатай бөгөөд сургуульд заадаг хичээлийн х ө т ө л б ө р ө ө с сонирхолтой байх хэрэгтэй. Энэ төрлийн ажил өндөр хөгжилтэй оронд хэдийн дэлгэрсэн бөгөөд жилд ойролцоогоор 30 мянган а м . д о л л а р ы н цалин авдаг байна. Түүнчлэн хэрэв та

шинжлэх ухааны мэдлэгтэй, гадаад хэлээр ярьж, ойлгодог бол гаднын оюутан сурагчдад мэдээлэл хүргэж, мөнгө олох боломж бас бий.

УТСААР ЗӨВЛӨГӨӨ ӨГДӨГ СУВИЛАГЧИЙН АЖИЛ

Халдварын үед хамгийн эрсдэл бүхий объект бол эмнэлэг. Тиймээс хүмүүс шинж тэмдэг, зовиураа хэлж, анхан шатны зөвлөгөөг гэрээр авах хүсэлтэй байдаг. Тиймээс хэрэв та эмч мэргэжилтэй бол утсаар зөвлөгөө өгч болох нь. Эрүүл мэндийн зөвлөгөөг зайнаас өгөх боломжгүй мэт санагдаж болох ч гаднын улсад энэ төрлийн үйлчилгээ түгээмэл байдаг. Эдгээр хүмүүс 50 мянган ам.доллар ба түүнээс дээш цалинтай ажилладаг бөгөөд Humana, Aetna, United Health Group зэрэг томоохон компани өвчин зовиур, үйлчлүүлэгчийн биеийн байдлаас нь хамаарч утсаар мэдээлэл өгдөг сувилагч ажиллуулдаг болсон.

ТАЙРУУЛСАН ҮСЭЭ БОРЛУУЛАХ

Будаж, хими хийлгэж байгаагүй урт үсийг худалдаалах тохиолдол гаднын улсад элбэг байдаг. Тэд үсээ арчилж, хурдан хугацаанд эрүүл ургуулаад, түүнийгээ хиймэл үс хийдэг болон үс залгадаг компаниудад зарж, мөнгө олдог. Хэрэв үс тань хэт их ургаад тайруулах талаар бодож байгаа бол зүгээр нэг тайруулж, хаяхын оронд зарж мөнгө болгох талаар бодоод үзээрэй.

ЦААСАН НОМЫГ ЦАХИМ ХЭЛБЭРТ ШИЛЖҮҮЛЭХ

Хэрэв та зохиолч бол өөрийн номоо цахим хэлбэрт шилжүүлж зараад, мөнгө олохын зэрэгцээ оюуны бүтээлээ бусдад хүргэх боломжтой. Мөн Amazon дээр KDP хөтөлбөрөөр дамжуулан зарах номоо борлуулан 70 хувь хүр тэлх ашиг хувааж авах боломж той. Ийм үйлчилгээ манай улсад дутагдаж байгаа учир энэ талбарыг хөгжүүлж, бус дын оюуны цангааг тайлж, хэтэв чээ зузаалах боломж бий. █

| ЗАСГИЙН ГАЗРЫН МЭДЭЭ14 2020.03.31, МЯГМАР~№050 (1329) СУДЛААЧИЙН ҮГ

Беларусийн Ерөнхийлөгч Александр Лукашенко олон талын тоглолтоороо XXI зууны энэ цаг үеийг эзэгнэнхэн

төрсөн лидер болчихыг үгүйсгэмгүй. Тэрбээр хаашаа ч харж тоглож чадаж байна. Эрх мэдлээ ингэж ашигласныг нь Монгол руу татаж авчран Монголын улстөрчдөө ятгах санаатай л “Лукашенко судлал”аа үргэлжлүүлээд байгаа хэрэг шүү дээ.

Оростой сөргөлдөөд өмнөөс нь цор цор хийгээд байдаг, гэтэл оросуудын дотор хамгийн их нэр хүндтэй гадаадын улстөрчөөр Лукашенко шалгарчихдаг юм байна. Олон нийтийн санаа бодол судалж тандах бүх оросын төвийн ерөнхий захирал Валерий Федоров тэгж хүлээн зөвшөөрчээ. Лукашенко нь оросын тал баримталсан бодлого явуулдаг гэдгээр оросууд хайртай байдаг. Мөн зөв имижтэй, улс орноо тогтвортой, даацтай захирдаг гэж оросууд үнэлжээ. Урьд нь ийм үнэлгээг оросын иргэд Казахстаны Н.Назарбаевт өгдөг байсан бол одоо тэрбээр хөшигний араар орсон. Украйнд 2019 онд олон нийтийн санал асуулгын тандалт хийгээд үзтэл хариулт өгсөн иргэдийн 66 хувь нь Лукашенког нэрлэж байсан баримт бас байна. Энэ нэр хүнддээ эрдээд тэрбээр Оросыг Беларусийн бүрэлдэхүүнд оруулаад өөрөө Төрийн тэргүүнээр нь залрах тухай ам алдаад тавьчихсан гээч.

Эндээс үзвэл Беларусийн удирдагч ерөөсөө л “хоншоортой эр хүн” мэт. Тэрбээр Оросыг дарамтлах хэрнээ Оросоор хэнэг ч үгүй тэжээлгээд ирсэнд нь оросын улстөрчид тун эгдүүцнэ, гэхдээ яаж ч чадахгүй. 2019 оны байдлаар тус улсын гадаад худалдааны 49 хувь нь Оростой хийгджээ. 2018 онтой харьцуулахад бага зэрэг буурсан. Европын Холбоонд ногдох нь 22 хувь байна. Харин 2020 он гараад БеларусьОросын худалдаа огцом

хүндэрчээ. Орос нефть нийлүүлэхээ зогсоов. Үнээ буулгахгүй бол Беларусь ч Оросоос авахгүй гэв. Нефтийн альтернатив ундарга гэгчийн эрэлд Лукашенко мордож, Балтийн тэнгисийн боомтуудаас нефть татах, Казахстанаас худалдан авах, Польшид АНУаас нийлүүлдэг нефтиэс авах, Гданьскт ирдэг саудын арабын нефтиэс хүртэх гэхчлэн оросуудын санаагүйг сануулав. Оросын “Дружба” хоолойг хаах тухай яриа өрнүүлсэн нь эдийн засгийн ба үнийн асуудал биш улс төрийн асуудал боллоо хэмээн “Транснефть”ийн дарга Николай Токарев хилэгнэв. Оросоос Европ руу явдаг тэр хоолойн хоёр салаа хоолойг Беларусийн мэдэлд өг хэмээн Лукашенко Оросыг дарамталсан болж таарав. Хийн нийлүүлэлт дээр

хэрэгтэй мэт. Ийм лут овсгоо гаргаж байгаагаас нь манайхан суралцууштай.

1994 онд АНУын ТНБД тэр улсад сүүлчийн удаа очиж байжээ. Энэ улс 26 жил АНУаас нүүр буруулчихаж. Хүний эрх зөрчлөө хэмээн энэ улс баахан баалуулжээ. Бүр санкц тавиулжээ. 2008 оноос АНУ Элчин сайдаа хөөлгөөд дахиж томилоогүй өнөө хүргэсэн. Дипломат төлөөлөл нь доошилсон, улс төрийн хүйтэн харилцаатай явсныг энэ удаа М.Помпео цайруулжээ. Ердөө ганцхан нөхцлийн дор. МоскваМинскийн хооронд нягт харилцаа байдаг ч гэсэн Беларусь тусгаар тогтнолоо хадгалаад, хэрэг дээрээ ӨрнөДорнын хооронд ухаалгаар төвийг сахиад, зэрэгцээ нь ОХУын даралт шахалтыг сөрөөд, бүр хэрэлдээд,

хүлээн авчээ. Хэрэв Орос тэгэх гэж оролдох аваас дэлхийн хамтын нийгэмлэгийг дайнд татан оруулах болно шүү. Өрнөд ба НАТО өөрсдийнх нь эсрэг аюул учирлаа л гэж үзнэ, шударгаар хэлчихье. Тэдний буруу биш ч байж болно гэв. Тэгснээ бүр ам халж “Беларусийг алдана гэдэг Оросын хаа нэгтэй газар нутгаас алдсанаас долоон дор юм болно шүү” гэв. “Бид чинь, Беларусь ба Орос бол бүрэн эрхт, тусгаар тогтносон улсууд. Одоо хэн хэнийхээ бүрэн эрхт байдлыг доош хийхгүйгээр интеграц руугаа явж байна” гэв. Украины жишээн дээр Беларусийг зэрэгцүүлж байгаад тэр алдвал хохь чинь шүү гэдгээ ярьжээ. “Та нар төсөөлөөд үз. Дайн хийхгүйгээр нутаг дэвсгэр эзлэн авна гэдэг бодит биш, хэрэгжих боломжгүй,

нисэх хүчний бааз байгуулж яах гээв. Одоогийн дайнд нисэх хүчин ямар ч үүрэггүй шүү дээ хэмээн би В.Путинд хэлсэн. Тэр зөвшөөрч байна лээ. Тийм ээ, Бобруйск руу пуужин харвахад ердөө гуравхан минутын дараа тусчихна гэнэ билээ, Путин – мань хүний ам халсан яриа.

Хоёр улсын хоорондын интеграцын үе шат гэж бөөн будлиан байх шиг байна. Мань хүнийхээр 1999 онд гарын үсэг зурж, 2000 онд хүчин төгөлдөр болсон Холбооны улс байгуулах тухай Гэрээ хэрэгжих тавилангүй аж. Улс төр, эдийн засаг, цэрэг, гааль, валют, эрх зүй, хүмүүнлэг, соёлын нэгдмэл орон зай буй болгох тухай гэрээ шүү дээ. Хууль тогтоох нэгдсэн парламент, төрийн бэлгэдэл, нэгдсэн мөнгөн тэмдэгт, засаглалын байгууллагууд сураггүй. Хэн нь хэндээ хэзээ нэгдэж нийлэх тухай тодорхой заагаагүйгээс Лукашенко элдэв тоглолт хийгээд байна хэмээн оросууд харддаг. 2019 оны 11 дүгээр сарын байдлаар, Гэрээний 20 жилийн ойн үед Беларусийн иргэдийн дийлэнх нь (57.6 хувь) Оростой холбоотны түншлэлийн харилцаатай байхын төлөө байсныг саналын тандалтаас харж болно. Иргэдийн 31.8 хувь нь холбоотны бус түншлэлийн харилцаатай байхын төлөө гэсэн байв. Гэтэл гурван сарын дараа буюу 2020 оны хоёрдугаар сарын 5ны саналын тандалтаар оросын тал баримтлагчдын хувь эрс унажээ. Орост дуртай беларусь иргэд 60.4 хувиас 40.4 хувь хүртлээ унасныг belsat.eu сайтаас харж болно. Зөрүүлээд беларусийн нийгэмд Европын тал баримтлагч иргэдийн хувь өсчээ. Европын холбоонд эх орноо элсүүлье гэж үзэгсэд 24.4 хувь байсан бол 32 хувь болжээ. Нөгөө Холбооны нэгдсэн улс бий болно гэх итгэл бүр ч унтрахаар байна. Тус улсын иргэдийн ихэнх нь буюу 74.6 хувь энэ хоёр улс тус тусдаа тусгаар тогтноод, харин найрсаг харилцаатай, хил нь нээлттэй, виз гаальгүй байх ёстой гэсэн хариулт өгчээ. Нэгдсэн нэг улс болъё гэдэг талынхан нь 12.8 хувь, эх орноо Орост нэгтгэе гэдэгчүүд 3.7 хувь, бусад улстай харилцдаг шигээ Оростой харилцья, онцгойрох юм байхгүй хэмээн үздэг нь беларусь иргэдийн 6.6 хувь гэх судалгаа гарснаас үзвэл оросуудын эмзэглээд байдаг арга ч үгүй юм болов уу.

ТЕНДЕР ШАЛГАРУУЛАЛТЫН НЭР: XIII.2.1.20 “Хүнгүйн голын төмөр гүүр /Завхан, Ургамал сум/ төсөл, арга хэмжээний гүйцэтгэгчийг сонгон шалгаруулах тендерТЕНДЕР ШАЛГАРУУЛАЛТЫН ДУГААР: ЗТХЯ/202002061

Төрийн худалдан авах ажиллагааны газар нь эрх бүхий тендерт XIII.2.1.20 “Хүнгүйн голын төмөр гүүр /Завхан, Ургамал сум/ ажлыг гүйцэтгэх тухай цахим тендер ирүүлэхийг урьж байна.

Энэхүү ажлын тендер шалгаруулалт нь төрийн худалдан авах ажиллагааны цахим системээр зарлагдаж байгаа цахим тендер тул www.tender.gov.mn хаягаар орж дэлгэрэнгүй мэдээлэл болон цахим тендерийн баримт бичгийг авна уу.

Тендерт оролцогч нь тендерийн баримт бичгийг илгээхийн өмнө 50,000.00 (Тавин мянга) төгрөгийг цахим систем ашиглан төлсөн байх.Тендер нь түүнийг нээсэн өдрөөс хойш 30 хоногийн хугацаанд хүчинтэй байна.Тендерт оролцогч нь санхүүгийн болон туршлагын дараах шаардлагыг хангасан байна.Үүнд:Борлуулалтын хэмжээ: Сүүлийн 3 жил буюу 2017, 2018, 2019 онуудын борлуулалтын орлогын дундаж хэмжээ нь тухайн батлагдсан төсөвт өртгийн 30 хувиас багагүй байна.Түргэн хөрвөх чадвартай хөрөнгө болон авах боломжтой зээлийн хэмжээ: Батлагдсан төсөвт өртгийн үнийн дүнгийн 50 хувиас багагүй байна. Сүүлийн 3 жилд хэрэгжүүлэх ижил төстэй ажлын өртөг: Сүүлийн 3 жил буюу 2017, 2018, 2019 онуудын аль нэг жилд доод тал нь нэг удаа батлагдсан төсөвт өртгийн үнийн дүнгийн 30 хувиас багагүй үнийн дүнтэй гүүрийн барилга байгууламжийн угсралтын ажлын ерөнхий гүйцэтгэгчээр ажилласан туршлагатай байх шаардлагатай. Гүйцэтгэсэн ажлын гэрээ болон ажил хүлээлгэж өгсөн

улсын комиссын актыг хавсаргана. Шаардлагатай тусгай зөвшөөрөл: Зам тээврийн хөгжлийн яамны2.8.2.3 Бүх төрлийн гүүр, тунель, үерийн хамгаалалтын далан барихТүншлэлийн гишүүн бүр гүйцэтгэх үүргийнхээ дагуу тусгай зөвшөөрөлтэй байна. Тендерийн баталгааны дүн: 27,465,000.00 /хорин долоон сая дөрвөн зуун жаран таван мянга/ төгрөг.Хүчинтэй хугацаа: 2020 оны 6 дугаар сарын 28ны өдрийг дуустал.Тендерийн материалд цахим тендерийн баталгааг хавсарган ирүүлэх шаардлагагүй бөгөөд цахим систем тендерийн баталгаа гаргагч арилжааны банкны мэдээллийн сангаас тендерт оролцогчийн тендерийн баталгааны талаарх мэдээллийг шалгана. Тендерийг 2020 оны 5 дүгээр сарын 01-ний өдрийн 10.00 цагаас өмнө цахим системээр илгээх ба нээлтэд оролцох хүсэлтэй тендерт оролцогчдыг байлцуулан тендерийг 2020 оны 5 дүгээр сарын 01-ний өдрийн 10.30 цагт нээнэ.Гадаадын этгээд тендер ирүүлэх эрхгүй.Дотоодын давуу эрх тооцно.

Сонирхсон этгээд тендерийн баримт бичиг болон бусад мэдээллийг доорх хаягаар авч болно.Засгийн газрын хэрэгжүүлэгч агентлаг,

ТӨРИЙН ХУДАЛДАН АВАХ АЖИЛЛАГААНЫ ГАЗАР, Улаанбаатар хот, Баянзүрх дүүрэг, 1 дүгээр хороо,

Энхтайваны өргөн чөлөө-16А, Засгийн газрын IX байр,Утас: 262056, 260022

Цахим хаяг: www.tender.gov.mn

О.Баярхүү, судлаач проф.

Лукашенко хамгийн

сонирхолтой үедээ очлоо

ч Оросыг дарамталжээ. Оросын 1000 куб метр хий $127 үнэтэй байсан бол 2020 оноос $152 болгоно гэмэгц нь хэрүүл өдөөв.

Хэрүүл ид өрнөж байх мөчид АНУын ТНБД М.Помпео Беларусьт морилж, Лукашенкод ингэж амлаж байх юм. Хэрэгцээт нефтийг чинь 100 хувь хангаж өгнө. АНУаас ийм бэлэн зэлэн тусламжийн ам өчиг цухуйдаггүй дээ. Хүний эрхийг дээдэлсэн, ардчилсан, үлгэр жишээч, бас АНУын холбоотон болохын даваан дээр яваа манай улсад гэхэд л хичнээн олон жилийн дараа тусламжийн мөнгөний сураг гарлаа даа? Гэтэл нэг муухай аашлаад эргээд сайхан аашилсных нь төлөө, хамгийн гол нь Москвагийн хамаарал хяналтаас холдуулахынх нь төлөө Минскэд тэгж амлаж байх юм. Америкийн судсыг атгаад авсан Лукашенког зүгээр л бишрэх

Орост хэзээ ч уусахгүйгээр бүрэн эрхт байдлаа хамгаалаад байгаа нь л АНУд гэрэл гэгээ болжээ.

М.Помпеогийн айлчлал ба амлалтаар гул бариад Оросыг буулгаад авна гэсэн итгэлтэй Сочид Путинтэй уулзаад нефтиэ хямдаар авна гэтэл Лукашенкогийн өмнөөс “Битгий горьд!” гэдэг байгаа. Үнээ хямдруулахгүй, тэгэх боломж байхгүй гэдгийг ОХУын ЕТГын дэд дарга Дмитрий Козак хэвлэлд зарлажээ.

Өрнөд ба НАТОг Оросын эсрэг сөргүүлэн хооронд нь балансжуулах маягаар Лукашенко тоглолтоо үргэлжлүүлнэ. Хэрэв Орос Беларусийн бүрэн эрхт байдлыг зөрчих аваас Өрнөд ба НАТО гарцаагүй хариу үзүүлж таарна хэмээн “Эхо Москвы” радиогоор (ерөнхий редактор Алексею Венедиктов асуулт тавьж байв) мань Батька ярьсныг оросууд эмзэглэн

тийм төлөвлөгөө бүү бод. Тэр тухай хэзээ ч бүү ярь” гэснээ Орос нь жил ирэх тусам Беларусийг дарамталдаг, хамтын ажиллагаандаа ямагт хатуу нөхцөл тавьдаг–Лукашенко яг ингэж айлджээ.

Оросын эсрэг ял зэм дотор нь Беларусь дахь оросын цэргийн хоёр баазын яриа нэрлэгдэв. Зөвлөлт Холбоот Улс тарсны дараа энэ хоёр баазынхаа төлөө ОХУ бидэнд хичнээн мөнгө төлсөн юм бэ? Нойл. Гэтэл Та нар Байконурынхаа төлөө албан ёсоор жилдээ $200 саяыг төлж байгаа биз дээ. Гэтэл Та нар бидэнд мөнгө төлөхгүй байна, би ч тэр тухай хэзээ ч нэхэл дагал хийж байсангүй. Одоо оросын эрх баригчид Бобруйскийн районд агаарын цэргийн бааз нээх гэж байна. Ямар хэрэгтэй юм, ямар үүрэг гүйцэтгэх гэж байгаа юм, хэдий хэр мөнгө зарцуулах юм, мөнгөө барж ядаа юу, манай хил дээр тулгаж

ТЕНДЕРИЙН УРИЛГА Огноо: 2020 оны 03 дугаар сарын 31-ний өдөр.

Их Британид коронавирусийн х а л д в а р т а й хүмүүсийг хайхад нохой сургаж

байгаа талаар France Press агентлаг уламжлав. Medical Detection Dogs хэмээх буян байгууллагын санал болгосон судалгаанд Дарем ба Лондоны их сургуулийн мэргэжилтнүүд оролцож байна. Өмнө нь уг байгууллагын сургасан нохдыг хорт хавдар, Паркинсоны өвчин, хумхаа болон хэд хэдэн бактерийн гаралтай өвчнийг илрүүлэхэд ашиглаж байжээ.

Тус байгууллагыг үндэслэгч Клэр Гэст “Нохой COVID19ийг

тодорхойлж чадна гэдэгт бид зарчмын хувьд итгэлтэй байгаа. Одоогийн байдлаар өвчтөний вирусийн үнэрийг аюулгүй байдлаар авч нохойд үнэрлүүлэх аргыг хайж байна. Гол зорилго нь шинж тэмдэг илрээгүй хүмүүсийг олж, шинжилгээнд

Ц.Улам, ЗГМ сонин

Strait Times сонинд бичсэнээр Сингапурын эрх баригчид коронавирусийн хөл хориог зөрчиж, гадаадад аялсан иргэний паспортыг цуцалжээ. 53 настай Илья Виктор Го гэгч Сингапураас Индонез руу зорчоод эргэж ирсэн байна. Түүнд хоёр долоо хоногийн албадан карантины талаар урьдчилсан мэдэгдэл хүргүүлсэн байв. Гэтэл уг этгээд 10000 ам.долларын торгууль эсвэл хагас жил хүртэл хорих сануулгыг үл харгалзан мэдэгдэл авсан өдрөө Сингапураас гарч явсан аж.

Түүнийг гуравдугаар сарын 24нд Сингапурт буцаж ирэхэд цагаачлалын албанаас хоёр дахь мэдэгдэл гардуулав. Энд ноён Го хөл хориог үл тоомсорлон хариуцлагагүй хандсан хэмээн донгоджээ. Улмаар түүний хэргийг Эрүүл мэндийн яаманд шилжүүлж, паспортыг цуцалсан боловч иргэн хэвээр үлдсэн байна. Тэрбээр ийм шийтгэл хүлээж буй Сингапурын анхны иргэн боллоо. Өмнө нь карантин зөрчсөн нэг эрэгтэй түр оршин суух эрхийг хураан авсан тухай албаныхан мэдээлсэн.

Дэлхийн хамгийн залуу тэрбумтан эмэгтэй Кайли Женнер шинэ коронавирусийн эсрэг тэмцэлд багагүй мөнгө хандивлажээ. Kylie Cosmetics компанийн захирал бүсгүйн хувийн эмч Тайс Алибади Instagram хуудсандаа үйлч лүүлэгч нь нэг сая ам.долларыг эмчилгээний төвүү дийн хэрэгцээнд

зориулан илгээснийг бичжээ. Мөнгийг эмч, сувилагчдад хамгаалалтын маск, хувцас болон бусад хэрэглэгдэхүүн авч өгөхөд ашиглах юм. Роберт де Ниро зэрэг Америкийн алдартнууд коронавирусээс сэрэм жлүүлэх сурталчилгаанд тоглосны дээр мөнгө хандивлах аян өрнүүлж байна.

Японы Засгийн газар коро на вирусийн тархалттай хол боо тойгоор АНУ, Хятад, Европын бараг бүх улсын иргэдийг нутагтаа оруулахаас татгалзах шийдвэр гарга сныг Киодо агентлаг уламжлав. NHK телевизийн мэдээлс нээр бямба гарагт тус улсад коронавирусээр

халдвар ласан 169 тохиолдол бүртгэгдэж, нийт халдварын тоо 1893 боллоо.

Үүнд Diamond Princess аялал жуулч лалын хөлөг онгоцонд халдвар авсан 712 хүнийг тоо цоогүй байна. Японд хөлгийн зорчигчдыг оруулаад нийт 975 хүн эдгэрчээ.

Оросын МК сонины сэтгүүлчид Оросын төрийн тэргүүний хувцаслалтад гарсан өөрчлөлтийг ажиглаж, дүгнэлт хийсэн байна. Тэд “Путин. 20 жил” гэдэг нэртэй Кремлээс гаргасан гэрэл зургийн цомогт суурилан санаа бодлоо илэрхийлжээ. Тухайлбал, 2000аад оны үед Путин хамгийн даруухан зүйлийг сонгож, нэг л өнгийн саарал зангиа зүүдэг байсан ба дэндүү томдсон хослол өмсдөг байсан гэнэ. Харин тэр үед хослолын өнгө янз бүр байсан бол одоо өнгөний сонголт илэрхий цөөрчээ. Тэрбээр дөнгөж Ерөнхийлөгч болмогцоо хэд хэдэн удаа хүрэн хослолтой

харагдсан бол одоо зөвхөн хар хөх, хар хослолуудыг сонгох болсон байна.

Путин түүнчлэн цэргийн хувцас өмсөхөөс татгалздаггүй. Тэрбээр Батлан хамгаалах яамны арга хэмжээ төдийгүй албан бус уулзалт, амралтын үеэр ч өнгөлөн далдлалтын ногоон саарал хувцастай алхаж явдаг. Харин фрак биеийн хөдөлгөөнийг барьдаг учир Ерөнхийлөгчид таалагддаггүй бололтой. Сэтгүүлчид төрийн тэргүүний дуртай хувцасны нэгээр хар өнгийн поло цамцыг шалгаруулж, хар хослол дотуур өмсдөгийг онцолсон байна.

Хүйтэн улиралд ноён Путин

пальто эсвэл үслэг малгайтай аляска куртка өмссөн харагддаг. Өнгө нь хар ба улаан. Албан тушаалд орсон эхний жилүүдэд тэрбээр тосгоны эмгэнээс бэлгэнд ирсэн битүү захтай ноосон цамц өмсдөг байв. Харин одоо гэгээлэг өнгийн кардиган цамц өмсдөг болжээ. Путин өнгөрсөн шинэ жилээр Петербургт ирэхдээ Италийн Loro Piana брэндийн кардигантай байсан. Бор саарал өнгийн үстэй захтай, товчтой энэ цамц уг брэндийн 2017 оны өвлийн цуглуулгад оржээ. Жинхэнэ цуглуулгаас ийм цамц худалдан авахад 3000 орчим еврогийн үнэтэй байдаг юм.

Коронавирусийн халдвар тээгчийг

нохойгоор илрүүлнэхамруулахад нохой тусална” хэмээв. Лондоны ариун цэвэр, халууны бүсийн өвчний анагаах ухааны сургуулийн нэг ажилтан амьсгалын замын бусад өвчний адилаар COVID19 хүний биеийн үнэрийг өөрчилдөг гэж нотолж байна.

Энэ нь SARSCoV2 вирусийг нохойгоор илрүүлэх найдвар төрүүлж байгаа аж. Өмнө нь Medical Detection Dogsын ноход хумхаа өвчнийг маш өндөр нарийвчлалтай илрүүлж байжээ. Судлаачид тахлын дэгдэлт сулрах үед нааштай үр дүн гарч, сургасан нохдоо онгоцны буудлуудад ажиллуулснаар гаднаас вирус орж ирэхээс сэргийлнэ гэж тооцож байна.

Сингапурт карантин зөрчсөн иргэний

паспортыг хураажээ

Кайли Женнер $ нэг саяыг хандивлав

Япон улс гадаадын иргэдийг нэвтрүүлэхгүйВ.В.Путины хувцаслалтад сүүлийн 20 жилд

гарсан өөрчлөлт

АМЬСГАЛЫН ЗАМЫН БУСАД ӨВЧНИЙ АДИЛААР COVID-19 ХҮНИЙ БИЕИЙН ҮНЭРИЙГ ӨӨРЧИЛДӨГ ГЭЖ НОТОЛЖ БАЙНА.

ЗАСГИЙН ГАЗРЫН МЭДЭЭ | ЕРТӨНЦИЙН СОНИН 15 2020.03.31, МЯГМАР~№050 (1329)

| ЗАСГИЙН ГАЗРЫН МЭДЭЭ16 2020.03.31, МЯГМАР~№050 (1329) СУРТАЛЧИЛГАА

ЗАСГИЙН ГАЗРЫН МЭДЭЭ | 17 2020.03.31, МЯГМАР~№050 (1329)ГОО САЙХАН

БОЛЛИВУДАД ХӨЛ ТАВЬСАН МОНГОЛ МОДЕЛЬ

Болливудын ертөнцөд хөл тавьж, жүжигчний гараагаа эхлүүлсэн жүжигчин, модель, холимог тулааны тамирчин Б.Алтангэрэлийг “Гоо сайхан” буландаа онцолж байна. Intel in-side, HTC, Calvin Klein, Versace зэрэг хэд хэдэн брэндийн нүүр царайгаар ажиллаж байсан тэрбээр энэ онд Болливудын Pattas хэмээх адал явдалт кинонд Металиан гэх эсрэг дүр бүтээсний зэрэгцээ Хонконгийн бослогын тухай өгүүлэх The Two Brothers богино хэмжээний кинонд гол дүр бүтээсэн аж.

Н.Сийлэн, ЗГМ сонин

Биеийн жин: 63 кг Биеийн өндөр: 175 см Биеийн харьцаа: 94:74:94 Орд: Хонь Төрсөн он, сар, өдөр:

1990.04.03 Үсний өнгө: Хар Нүдний өнгө: Бор Төгссөн сургууль: Diablo

Valley College Ажил: Жүжигчин, модель,

кикбоксын тамирчин Мэргэжил: Хувийн

дасгалжуулагч Идэх дуртай хоол: Хуушуур Дуртай сүрчиг: Hugo boss Дуртай өнгө: Хар Хобби: Хөгжим сонсох Зорилго: Холимог тулааны

дэлхийн аварга болох Дуртай брэнд: Dolce&Gabba

na Баримталдаг зарчим:

Шулуун, шударга байх Нууц авьяас: Тогооч Багын хоч: Ingel Үзэх дуртай кино: Romeo

must die (Jet li) Хэлэх дуртай үг: Эзэн

хичээвэл заяа хичээнэ Өглөөг хэрхэн эхлүүлдэг вэ:

Бэлтгэлээ хийж эхлүүлдэг Instagram хаяг: golden

light1990 Биеэ хэрхэн хөгжүүлдэг

вэ: Фитнес болон холимог тулаанаар хичээллэдэг

Арьсаа хэрхэн арчилдаг вэ: Нүүрээ өглөө болон орой тогтмол цэвэрлэж, чийгшүүлэх тос түрхдэг. Хааяа чийгшүүлэх маск тавьдаг. Shiseidoн бүтээгдэхүүн хэрэглэж байна.

| ЗАСГИЙН ГАЗРЫН МЭДЭЭСУРТАЛЧИЛГАА18 2020.03.31, МЯГМАР~№050 (1329)

Огноо : 2020 оны 03 дугаар сарын 31ний өдөрТЕНДЕР ШАЛГАРУУЛАЛТЫН НЭР: “Хогны машин худалдан авах”ТЕНДЕР ШАЛГАРУУЛАЛТЫН ДУГААР: НДХААА/202001003 Налайх дүүргийн Худалдан авах ажиллагааны алба нь эрх бүхий тендерт оролцогчдоос

дүүргийн Орон нутгийн хөгжлийн сангийн хөрөнгөөр ‘‘Хогны машин худалдан авах” нийлүүлэгчийг сонгон шалгаруулах тухай цахим тендер ирүүлэхийг урьж байна.

Энэхүү ажлын тендер шалгаруулалт нь Төрийн худалдан авах ажиллагааны цахим системээр зарлагдаж байгаа цахим тендер тул www.tender.gov.mn хаягаар орж дэлгэрэнгүй мэдээлэл болон цахим тендерийн баримт бичгийг авна уу.

Тендерт оролцогч нь тендерийн баримт бичгийг илгээхийн өмнө 50000 (тавин мянга) төгрөгийг банкны цахим төлбөр тооцооны системийг ашиглан төлсөн байх ёстой.

Тендер нь түүнийг нээсэн өдрөөс эхлэн 30 хоногийн дотор хүчинтэй байна.Тендерт оролцогч нь Санхүүгийн болон туршлагын дараах шаардлагыг хангасан байна. Үүнд: Борлуулалтын хэмжээ: Сүүлийн 2 жилийн буюу 2018, 2019 оны дундаж 41.25 сая

төгрөгөөс багагүй байх.Түргэн хөрвөх чадвартай хөрөнгө болон авах боломжтой зээлийн хэмжээ: 34.375 сая

төгрөгөөс багагүй байх.Аудитаар баталгаажуулсан санхүүгийн тайлан ирүүлэх жилийн тоо: 2018, 2019 он Сүүлийн гурван жилд хэрэгжүүлсэн ижил төстэй ажлын өртөг: 2018, 2019 оны аль нэг

жилд 20.625 сая төгрөгөөс багагүй байхТусгай зөвшөөрөл шаардлагатай бол тусгай зөвшөөрөл ирүүлэх эсэх: “Шаардлагагүй”Тендерийн хамт 1’375’000 (нэг сая гурван зуун далан таван мянга) төгрөгийн дүнтэй

тендерийн баталгаа ирүүлнэ.Тендерийг 2020 оны 04 дүгээр сарын 15-ний өдрийн 11 цаг 00 минутаас өмнө доорх

хаягаар ирүүлэх ба нээлтэд оролцох хүсэлтэй тендерт оролцогчдыг байлцуулан тендерийг 2020 оны 04 дүгээр сарын 15-ний өдрийн 11 цаг 30 минутанд нээнэ.

Гадаадын этгээд тендер ирүүлэх эрхтэй, эрхгүй эсэх: “Эрхгүй”Дотоодны давуу эрх тооцох эсэх: “Тооцно”Сонирхсон этгээд тендерийн баримт бичиг болон бусад мэдээллийг доорх хаягаар авч

болно.Налайх дүүрэг, 2-р хороо,

Хуульчдын гудамж, Худалдан авах ажиллагааны алба.www.tender.gov.mn. Утас:7023-2788

Огноо : 2020 оны 03 дугаар сарын 31ний өдөр1. Налайх дүүргийн Худалдан авах ажиллагааны алба нь “Налайх дүүргийн 6 дугаар

хорооны Шилжрээ хүртэлх 2,1 км авто замын зураг төсөв зөвлөх үйлчилгээ”г хэрэгжүүлэх зорилгоор зөвлөх үйлчилгээний гэрээ байгуулах гэж байгаа тул зөвлөхийн үйлчилгээ үзүүлэх хүсэлтэй этгээдийг мэдүүлгээ ирүүлэхийг урьж байна.

2. Энэхүү зөвлөх үйлчилгээ нь дүүргийн 6 дугаар хорооны Шилжрээ хүртэлх 2,1 км авто замын зураг төсөв боловсруулах болно.

3. Зөвлөх үйлчилгээ үзүүлэх хүсэлтэй этгээд нь ТБОНӨХБАҮХАТ Хуулийн 1416 дугаар зүйлд заасан шалгуур үзүүлэлт, шаардлагуудыг хангаж буйг нотлох баримт бичгийн баталгаажуулсан хуулбарыг хавсарган ирүүлнэ. Үүнд:

• Байгууллагын ерөнхий танилцуулга, байгууллагын гэрчилгээний хуулбар• Ижил төстэй ажлын туршлагын талаарх мэдээлэл /2018, 2019 он/• Зөвлөх хуулийн этгээдийн ажиллах боловсон хүчний чадавхийн талаарх мэдээлэл

/голлох инженер техникийн ажилчдын ур чадварын мэдээлэл, туршлага/• Зөвлөх хуулийн этгээдийн санхүүгийн чадавхийн мэдээлэл /2018, 2019/ оны

жилийн эцсийн санхүүгийн тайлан, аудитын дүгнэлтийн хамт/• Татварын өргүй талаарх цахим тодорхойлолт• Нийгмийн даатгалын шимтгэл төлөлтийн өргүй талаарх тодорхойлолт• Бусад хуулийн этгээд болон иргэдэд өр төлбөргүй болохыг тодорхойлсон

шүүхийн байгууллагын тодорхойлолт /Шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх газар, тухайн хуулийн этгээдийн байнгын үйл ажиллагаа явуулдаг Иргэн болон Захиргааны хэргийн шүүхийн тодорхойлолтыг ирүүлэх/

• Цахилгааны зураг төсөв боловсруулах тусгай зөвшөөрлийн гэрчилгээний хуулбар

4. Мэдүүлгээ ирүүлж буй зөвлөх нь уг үйлчилгээг гүйцэтгэх чадвартайг нотлох мэдээллийг (нийтлэл, ижил төрлийн ажлын туршлага, ажиллах боловсон хүчний чадвар, туршлагын талаарх мэдээлэл г.м) ирүүлнэ.

Сонирхсон этгээд нэмэлт мэдээллийг 2020 оны 03 дугаар сарын 31ний өдрийн 15.00 цагаас 2020 оны 04 дүгээр сарын 08ны өдрийн 17.00 цагийн хооронд авч болох бөгөөд мэдүүлгээ дор дурдсан хаягаар 2020 оны 04 дүгээр сарын 09ний өдрийн 14.00 цагийн дотор ирүүлнэ үү.

ТЕНДЕРИЙН УРИЛГА ЗӨВЛӨХ ҮЙЛЧИЛГЭЭНИЙ ТУХАЙ ЗАРЛАЛ

Налайх дүүрэг, 2-р хороо, Хуульчдын гудамж, Худалдан авах ажиллагааны алба.

Утас: 7023-2788

ЗАСГИЙН ГАЗРЫН МЭДЭЭ | 19 2020.03.31, МЯГМАР~№050 (1329)ЭКОЛОГИ

Тендер шалгаруулалтын нэр: Түлхүүр гардуулах гэрээний нөхцөлтэй XIII.1.1.70 Урт хүйтний голын модон гүүр, Ахсугийн гүүр хүртэлх 20 км сайжруулсан зам /БаянӨлгий, Цэнгэл сум/”

Тендер шалгаруулалтын дугаар: ЗТХЯ/202002037

Төрийн худалдан авах ажиллагааны газар нь эрх бүхий тендерт Түлхүүр гардуулах гэрээний нөхцөлтэй XIII.1.1.70 Урт хүйтний голын модон гүүр, Ахсугийн гүүр хүртэлх 20 км сайжруулсан зам /Баян-Өлгий, Цэнгэл сум/”-ын ажлыг гүйцэтгэх тухай цахим тендер ирүүлэхийг урьж байна.

Энэхүү ажлын тендер шалгаруулалт нь төрийн худалдан авах ажиллагааны цахим системээр зарлагдаж байгаа цахим тендер тул www.tender.gov.mn хаягаар орж дэлгэрэнгүй мэдээлэл болон цахим тендерийн баримт бичгийг авна уу.

Тендерт оролцогч нь тендерийн баримт бичгийг илгээхийн өмнө 50,000.00 (Тавин мянга) төгрөгийг цахим систем ашиглан төлсөн байх.

Тендер нь түүнийг нээсэн өдрөөс хойш 30 хоногийн хугацаанд хүчинтэй байна.

Тендерт оролцогч нь санхүүгийн болон туршлагын дараах шаардлагыг хангасан байна. Үүнд:

1. Борлуулалтын хэмжээ: Сүүлийн 3 жил буюу 2017, 2018,

2019 онуудын борлуулалтын орлогын дундаж хэмжээ нь тухайн батлагдсан төсөвт өртгийн 50 хувиас багагүй байна.

2. Түргэн хөрвөх чадвартай хөрөнгө болон авах боломжтой зээлийн хэмжээ: Батлагдсан төсөвт өртгийн үнийн дүнгийн 50 хувиас багагүй байна.

3. Сүүлийн 3 жилд хэрэгжүүлэх ижил төстэй ажлын өртөг: Сүүлийн 3 жил буюу 2017, 2018, 2019 онуудын аль нэг жилд доод тал нь нэг удаа батлагдсан төсөвт өртгийн үнийн дүнгийн 50 хувиас багагүй үнийн дүнтэй авто зам, гүүрийн угсралтын ажлын ерөнхий гүйцэтгэгчээр ажилласан туршлагатай байх шаардлагатай. Гүйцэтгэсэн ажлын гэрээ болон ажил хүлээлгэж өгсөн улсын комиссын актыг хавсаргана.

4. Тусгай зөвшөөрөл шаардлагатай бол тусгай зөвшөөрөл ирүүлэх эсэх: Тийм

Зураг төсөл боловсруулах байгууллага нь: ЗТХЯны2.8.1.5. Хөдөө орон нутгийн замын зураг төсөл боловсруулах2.8.1.7 Гүүр, туннелийн зураг төсөл боловсруулах Ажил гүйцэтгэх байгууллага нь: ЗТХЯны2.8.2.2 Хайрган хучилттай зам барих 2.8.2.3 Бүх төрлийн гүүр, тунель, үерийн хамгаалалтын далан

барих

Тендерийн баталгааны дүн: 7 000 000.00 /долоон сая/ төгрөг.Хүчинтэй хугацаа: 2020 оны 07 дугаар сарын 01ний өдрийг

дуустал.Тендерийн материалд цахим тендерийн баталгааг хавсарган

ирүүлэх шаардлагагүй бөгөөд цахим систем тендерийн баталгаа гаргагч арилжааны банкны мэдээллийн сангаас тендерт оролцогчийн тендерийн баталгааны талаарх мэдээллийг шалгана.

Тендерийг 2020 оны 5 дугаар сарын 04-ний өдрийн 10:00 цагаас өмнө цахим системээр илгээх ба нээлтэд оролцох хүсэлтэй тендерт оролцогчдыг байлцуулан тендерийг 2020 оны 5 дугаар сарын 04-ний өдрийн 10:30 цагт нээнэ.

Гадаадын этгээд тендер ирүүлэх эрхгүй.Дотоодын давуу эрх тооцно.Сонирхсон этгээд тендерийн баримт бичиг болон бусад

мэдээллийг доорх хаягаар авч болно.

Засгийн газрын хэрэгжүүлэгч агентлаг, ТӨРИЙН ХУДАЛДАН АВАХ АЖИЛЛАГААНЫ ГАЗАР, Улаанбаатар хот, Баянзүрх дүүрэг, 1 дүгээр хороо, Энхтайваны өргөн чөлөө-16А, Засгийн газрын IX байр,Утас: 263022, 260056Цахим хаяг: www.tender.gov.mn

ТЕНДЕРИЙН УРИЛГА Огноо: 2020.03.31

Агаарыг цэвэршүүлэх зорилгоор хот суурин, амралт сувиллын газруудад тарихад тохиромжтой

Архангай аймаг энэ жил Жаргалант, Цэнхэр, Булган сум зэрэг сумын 145 га талбайд ойжуулалт, нөхөн сэргээлт хийхээр төлөвлөжээ. Өнгөрсөн жил 12 сумын 265 гад улсын болон орон нутгийн төсвийн хөрөнгөөр нөхөн сэргээлт хийсэн байна. Мөн байгалийн сэргэн ургалтад туслах ажлыг 20172019 онд зургаан сумын 310 га талбайд хийжээ.

Харин ойн ангиас ойн ашиглалт, цэвэрлэгээ

хөтөлбөрийн хүрээнд өгөршсөн, унаж гэмтсэн модыг түлээнд хэрэглэх зөвшөөрлийг иргэдэд өгчээ. 2019 онд есөн сумын 144 га талбайд ойн мэргэжлийн байгууллага болон ойн нөхөрлөлүүдээр цэвэрлэгээ хийлгэжээ.

Энэ онд улсын төсвийн хөрөнгөөр Цэнхэр, Булган, Жаргалант сумын доройтолд өртсөн ойд цэвэрлэгээ хийж, ойжуулалт хийхээр төлөвлөсөн байна.

Загасны үржлийн үе эхэлж байгаатай холбогдуулан Ховд аймгийн БОАЖГ, ХарУс нуурын хамгаалалтын захиргаатай хамтран ХарУс нуурын байгалийн цогцолборт газрын орчны бүс, Ховд голд хяналт шалгалт хийжээ. Шалгалтын үеэр хууль бусаар загас барихаар очсон 50 гаруй иргэнийг саатуулсан байна. Хулгайгаар загасчлагчдад хуулийн дагуу хариуцлага хүлээлгэжээ.

Иймэрхүү зөрчил өвлийн улиралд цөөнгүй гардаг байна. Тиймээс ховордсон загасыг хамгаалахын тулд хяналт шалгалтыг эрчимжүүлжээ. Мөн хулгайн агнуурын талаар мэдээлэл өгсөн иргэдийг 150 мянган төгрөгөөр урамшуулдаг аж. Тус урамшууллыг аймаг, сумын Засаг дарга ажлын 10 өдөрт багтаан байгалийн нөөц ашигласны төлбөрийн орлогоос олгохоор холбогдох хуульд заажээ.

Арц нь 13 метр өндөртэй мөнх ногоон бутлаг урга мал юм. Манай орны ойт

хээр, шинэс, хушин ой, наранги хад, асгатай ууланд дөрвөн зүйл арц ургадаг. Тэдгээрийг хонин арц, дагуур арц, ямаан арц, хуурамч арц гэж нэрлэнэ. Хонин арцны шилмүүс нарийхан, хайрслаг сүлжмэл ширхэгтэй,

Хулгайгаар загас барихаар очсон иргэдийг саатуулжээ

Арц муу энерги зайлуулж, эфирийн тос ялгаруулдаг

Ойн нөхөн сэргээлт хийнэ

Б.Ганаа, ЗГМ сонин ямаан арцны шилмүүс зүү шиг үзүүртэй, гар хадуур мэт махир бөгөөд тод цагаан судалтай байдаг. Харин Дагуур арц бусдаасаа онцлог. Нэг мөчир дээр сүлжмэл, өргөслөг хоёр янзын шилмүүстэй байдаг аж. Уг арц нь уулын чулуурхаг хажуу, асга даган газарт зулж ургадаг хэвтээ сөөг юм. Хэнтийн тойрогт болон Богд уулын зүүн хажуу, Бумбатын аманд ургадаг. Ишний уг, газар дээрх хэсгээс сэргэн

ургах чадвартай. Манай улс энэ төрлийн арцны маш бага нөөөцтэй юм байна.

Хонин арц бол бие биеэ дэрлэж тогтсон хайрс маягийн тогтоцтой бэржгэр навч бүхий газраар дэвсэж ургадаг сөөг. Хөвсгөл, Хэнтий, Хангай, МонголДагуур, Монгол Алтай, Дунд Хал хаар тархаж ургадаг. Хонин арцны бүх навчис нь хайр сархуу агаад сууриараа ишийг тойрч холбогдсон, 1 2 мм урттай, үзүү рийн мөчир нь дөр вөн талтай, 1,52 мм бүдүүн хэлбэртэй. Жимсгэнэ нь зууван, бараан хүрэн өнгөтэй. Тавдугаар сараас ургаж есдүгээр сарын сүүлч хүртэл ургадаг. Хүй тэнд тэсвэртэй анхилуун үнэртэй эфирийн тост ургамал юм.

Агаарыг цэвэршүүлэх зорилгоор хот суурин, амралт сувиллын газруудад тарихад тохиромжтой.

Шивэр буюу ямаан арц нь богино хон мөчиртэй, жижигхэн зүү хэл бэрийн шилмүүстэй, өвөлд тэсвэртэй, бүрхүүл бүхий бөмбөлөг хэл бэрт үртэй бөгөөд 600 жил наслах тохиолдол бий.

Манай оронд Хэнтий, Хангай, Хөвсгөл аймгуудаар шилмүүст ойн дээд захаар, сарьдаг, хад чулуунд болон ой дотор хэсэг бүлгээр тархан ургана. Харин хуурамч арц нь хуш, шинэс, нарс, хусан холимог ойд гол төлөв далайн төвшнөөс дээш 2200 метрт ургадгаараа онцлог юм. Үндэс сайтай, хүйтэнд тэсвэртэй эл арцны мөчрөөр тарималжуулж ногоон байгууламжид ашиглаж болдог байна. Арцыг муу энерги зайлуулдаг тул шашны зан үйлд ихээхэн хэрэглэдэг юм.

ZGM DAILY| ЗАСГИЙН ГАЗРЫН МЭДЭЭ20 2020.03.31, TUESDAY~№050 (1329)

Coal export continues normally at Shiveekhuren portSouthGobi Resources Ltd., which exports coal from the Nariin Sukhait deposit, is expecting a loss of roughly USD 1318 million in the first quarter of 2020.

NCCD: Two citizens recoveredfrom COVID19A new coronavirus has not been detected in five samples of the patients over the past three days. The first imported case of novel coronavirus has been recorded in Mongolia on March 9.

The Bank of Mongolia (BoM) has distributed a total of USD 209.6 million on FX auction this month. The decline in U.S dollar outflows was

mainly due to lower domestic currency consumption.

In addition, the Extended Fund Facility (EFF) program by the International Monetary Fund (IMF) is ending in May. The meetings to discusses the result of the program may be postponed due to the COVID2019 outbreak. However, the resumption of coal export makes a source of foreign exchange revenue.

According to BoM, the Mongolian tugrik stood at MNT 2775.43 against the U.S dollar as of Monday. The U.S dollar exchange rate has been increased by MNT five against tugrik during the past month. Even though BoM cut interest rate by 1 percentage point to 10 percent, the U.S dollar gradually tightens against tugrik. Mongolia’s foreign exchange

FX auction totals USD

209.6 million in March

reserves barely reach USD 4 billion. It shows that the country’s FX reserves are continuing to shrink.

In the middle of this month, the gold price reaches USD 1470 per ounce, causing a sharp fluctuation; it has been jumping since last week. According to Bloomberg, the gold price turned USD 1,650 on Friday, a level close to early March. Mongolia benefited USD 600700 million from the gold purchase, which is the main source of increasing its FX reserve. As of March 11, BoM has purchased 3.2 tons of gold. BoM’s gold purchasing has been soaring since the border ban.

Oil plunges off in the global market and price fluctuating between USD 2628 per barrel. Since January, crude oil has been deteriorated by 60 percent. According to the analysts, price falls will continue if consumption declines. Moreover, the impact of the crude oil price conveys within 23 months in Mongolia.

Bayartsetseg, ZGM Daily

The Mongolian tugrik stood at MNT 2775.43 against the U.S dollar

Mongolia benefit-ed USD 600-700 million from the gold purchase, which is the main source of increas-ing its FX reserve. As of March 11, BoM has pur-chased 3.2 tons of gold. BoM’s gold purchasing has been soaring since the border ban.

Image by Batsaikhan.S

POLITICSMinister for Foreign Affairs Tsogtbaatar Damdin receives UN Resident Coordinator Tapan Mishra. The sides reviewed the implementation of the “UN Development Assistance Framework for Mongolia 20172021” document, which outlines the priorities for cooperation between the Government of Mongolia and the UN system organizations.

ECONOMYThe government’s measure on the sixmonth exemption of social insurance contributions for the private entities to cover more than 38,000 employers, which total around MNT 800 billion in the financing, according to the Minister of Labor and Social Protection.

Top 20 index falls 1.56 percent, to 16,953.03 points. MSE A index decreases 0.92 percent, to 7,849.33 points. MSE B index drops 0.74 percent, to 7,564.87 points. Market cap stands at MNT 2.46 trillion.

SOCIETYHealth ministers of over 30 countries had an online conference to discuss measures being taken against the spread of the coronavirus and share practices with attending the Minister of Health.

ZGM: HIGHLIGHTS

ЗАСГИЙН ГАЗРЫН МЭДЭЭ | ZGM DAILY 21 2020.03.31, TUESDAY~№050 (1329)

Top 20 index(by units)

16,953.0310k

15k

20k

25k

30k

FX MARKETSOCIETY

MINING

₮2765

II.29

III.3

III.3

III.26

III.27

III.27

₮398

₮396

₮394

₮392

₮390

₮36

₮38

₮40

₮2765The National Center for Communicable Diseases (NCCD) on Monday announced that two people who were tested positive for COVID19 have fully recovered, while there are 12 confirmed cases in Mongolia. A new coronavirus has not been detected in five samp les of the patients over the past three days. The first imported case of novel coronavirus has been recorded in Mongolia on March 9.

The two citizens will be discharged from the hospital as the

clinical symptoms had completely disappeared. The NCCD reported that the two patients have to be isolated at home for 14 consecutive days. Also, the results of the third test of 59 people, who were close contacts of the first confirmed case, were “negative”.

A total of 26 people across the country retested negative for COVID19. As of today, 2,368 people are being under surveillance nationwide, according to the Ministry of Health. As a result, a total of 3,886 people have been observed and isolated since January 9.

SouthGobi Resources Ltd., which exports coal from the Nariin Sukhait deposit, is expecting a loss of roughly USD 1318 million in the first quarter of 2020. In the same period last year, the company had net revenue of USD 2.1 million. The suspension of coal exports from February 11 to prevent the spread of COVID19 is considered a direct impact on the losses.

SouthGobi Resources said it had not received any notification that it could start exporting coal as of March 27. However, coal exports from Shiveekhuren-

Sekhe port started on Monday. Last Saturday, 35 trucks of coal have been exported.

The governor of Umnugovi province said that starting from Monday, 70100 trucks of coal will be produced per day. Coal exports from the GashuunsukhaitGantsmod port started a week ago. Although it was planned to produce 70 trucks a day, last week it produced 3040 trucks a day, according to local sources. In addition to disinfection and sterilization work, coal truck drivers are being repatriated daily.

NCCD: Two citizens recovered from COVID-19

Coal export continues normally at

Shiveekhuren port

Aminaa.U, ZGM Daily

MNT/USD rate(one month to date)

MNT/CNY rate(one month to date)

MNT/RUB rate(one month to date)

| ЗАСГИЙН ГАЗРЫН МЭДЭЭ22 2020.03.31, МЯГМАР~№050 (1329) СПОРТ

СОНИРХУУЛАХАД

Хөлбөмбөгийн багууд дампууралд ойрхон байна

Г.Баярсайхан, ЗГМ сонинДЭЭРЭЭСЭЭ ГУРАВ ДАХЬ ДИВИЗИОНД ТОГЛОДОГ “ТРАНМЕР РОВЕРС” БАГИЙН ЭЗЭН МАРК ПАЛИОС ХЭРЭВ УЛИРЛЫН ҮЛДСЭН ТОГЛОЛТУУДЫГ ҮЗЭГЧГҮЙ ЯВУУЛБАЛ ТҮҮНИЙ БАГ 500 МЯНГАН ФУНТЫН АЛДАГДАЛ ХҮЛЭЭХ БОЛНО ХЭМЭЭН ЯРЬЖЭЭ.

Европын ТОП таван лигийн багууд коронавирусийн улмаас хэдийн дөрвөн тэрбум еврогийн алдагдал хүлээгээд байгааг ВВС мэдээллээ. Хөрөнгө зоорь ихтэй том багууд хямралыг яаж ийгээд даваад гарах бол өдөр хоногоо арай ядан аргацаадаг багачууд энэ дарамтыг тэсэж чадалгүй дампуурахад ойрхон байгааг Английн гуравдугаар дивизионы “Гиллингэм” багийн эзэн Пол Скалли тайлбарлав. “Доод лигийн багууд зардлаа хэрхэн бууруулах талаар байнга зөвлөлдөж байгаа. Гэхдээ Премьер лигийн зүгээс биднийг ямар нэг байдлаар

Францын мэргэжлийн клубүүдийн тал хувь нь COVID-19 вирусийн улмаас дампуурч магадгүй хэмээн “Сент Этьен” клубийн ерөнхийлөгч Бернар Каиззо ярьсан нь тус улсад багагүй үймээн дэгдээж орхив.

дэмжих нь маш чухал байна. Хэрэв дээд удирдлагаас дэмжлэг ирэхгүй бол дампуурлаа зарлах клуб маш олон байх болно” хэмээн тэр ярьжээ.

Английн хөлбөмбөгт мэргэжлийн болон хагас мэргэжлийн ангиллын 700 гаруй баг бий. Амжилт гаргавал дээш өгсөж, тааруухан тогловол доош урууддаг энэхүү системийг бий болгож, багуудыг өнөөгийн хэм жээнд хүргэхэд 100 гаруй жил шаардагдсан. Тэгвэл корона вирус хэмээх аюулт өвчин энэхүү системийг ганц-хан жилийн дотор үгүй хийж магадгүй болжээ. Цагтаа Английн шигшээд тоглож явсан Жейми Реднапп Премьер лигийн багуудыг доод лигийнхэндээ туслах ёстой гэсэн санааг мөн илэрхийлсэн байна. Хэдийгээр Премьер лигийн багууд Английн хөлбөмбөгийг дэлхий дахинд төлөөлдөг ч жижиг багууд бүхий энэ систем үгүй бол Английн хөлбөмбөг оршин тогтнох аргагүй болно.

“Гиллингэм”тэй адил дээрээсээ гурав дахь дивизионд тоглодог “Транмер Роверс” багийн эзэн Марк Палиос хэрэв улирлын үлдсэн тоглолтуудыг үзэгчгүй явуулбал түүний баг 500 мянган фунтын алдагдал хүлээх болно хэмээн ярьжээ. “Транмер” шиг жижиг багийн хувьд хагас сая фунт гэдэг асар их мөнгө гэдэг нь тодорхой.

Нөхцөл байдал зөвхөн Англид хүндрээд байгаа юм биш. Францын багуудад ч дампуурал гэдэг үг тун ойрхон сонсогдож байна. Францын мэргэжлийн клубүүдийн тал хувь нь COVID19 вирусийн улмаас дампуурч магадгүй хэмээн “Сент Этьен” клубийн ерөнхийлөгч Бернар Каиззо ярьсан нь тус улсад багагүй үймээн дэгдээж орхив. Тус улсын багуудын амссан алдагдал бараг тэрбум еврод дөхөж очоод байгаа юм. “Хэрэв энэ хөл хорио зургаан сарын турш үргэлжилбэл Францын хөлбөмбөгийн маш олон клуб дампуурлаа зарлах болно” хэмээн тэрбээр өгүүлжээ.

Гэхдээ коронавирусийн

халдвар хөлбөмбөгт сайнаар нөлөөлөх талтай гэнэ. Учир нь энэ их хямралын дараа багууд солилцоо наймаанд асар их мөнгө зарцуулдаг эрүүл бус үзэгдэл арилна гэж үзэж буйгаа “Бавари Мюнхен” клубийн ерөнхийлөгч асан Ули Хёнесс илэрхийлжээ. “100 болон түүнээс дээш сая еврогийн үнийн дүнтэй наймаа ойрын жилүүдэд дахин болохгүй биз ээ. Энэ хямрал хөлбөмбөгийн солилцоо наймааны солиорлыг хөрсөнд нь буулгаж байгаагаараа сайн талтай. Ингэж байж хөлбөмбөгийн ертөнц эрүүлжинэ” хэмээн Хёнесс өгүүлсэн байна.

Байдал хүндхэн байгааг хүн бүр ийнхүү хүлээн зөвшөөрч байна. Тэдний хувьд хөл хорио тийм ч удаан үргэлжлэхгүй байх гэсэн өөдрөг сэтгэл тээсээр яваа. Хэрэв карантин дахин хагас жилийн турш үргэлжилбэл спортын маш олон клуб дахин сэргэхгүйгээр дампуурах эрсдэл нүүрлэх нь. █

ТОВЧХОН ОЛИМПИЗМ

ОУОХны ерөнхийлөгч Томас Бах олимпын наадам хойшилсон ч эрхээ авсан тамирчдын хувьд оролцох эрх нь нээлттэй хэвээр гэдгийг мэдэгдлээ. “Эрхээ нэгэнт авсан тамирдын эрх цуцлагдах болов уу гэсэн айдас бий. Гэхдээ олимп хойшилсон ч тэдний эрх хадгалагдан үлдэх болно” хэмээн тэр ярьжээ.

ХОЛИМОГ ТУЛААН

Бүх цаг үеийн хамгийн баян тамирчнаар хэн тодорсон гэж та бодож байна? Тэрхүү тамирчин бол хэн нэгэн сагсан бөмбөгч, хөлбөмбөгч, авто уралдаанч, теннисчин биш харин манай эриний II зуунд амьдарч байсан Эртний Ромын морин тэрэгний тамирчин Гай Аппулей Диокл байсан гэнэ. Зодог тайлах хүртлээ тэрбээр одоогийн ханшаар 15 тэрбум ам.доллартай тэнцэх мөнгө шагналд авч байсан байна. Түүний хажууд тамирчдаас хамгийн анх тэрбум “ногоон”ы шагнал авсан гольфийн Тайгер Вудс гуйлгачин л гэсэн үг. Диокл Эртний Ромын үндэсний спорт морин

тэрэгний уралдааны тамирчин байсан бөгөөд 18 настайдаа уралдаж эхлэн, 42тойдоо зодог тайлжээ. Энэ хооронд Диокл 35.863.120 сестерц (тухайн үеийн мөнгөний нэгж) олсныг түүнд зориулж босгосон хөшөөн дээр шүтэн бишрэгчид нь бичсэн байжээ. Энэ нь одоогийн 15 тэрбум ам.доллартай тэнцэнэ гэдгийг Чикагогийн их сургуулийн эрдэмтэн Питер Страк тооцоолон гаргасан байна. Тэр үед тамирчид хэвлэл мэдээлэл болон зар сурталчилгаанаас мөнгө авдаггүй байсан гэхээр Диокл үнэхээр гайхалтай тамирчин байжээ. █

Бүх цаг үеийн хамгийн баян тамирчин хэн бэ

Монголын тулаанч М.НандинЭрдэнэ Солонгосын чансааны дөрөвт бичигдэж байна. Харин Road FC холбоондоо жиндээ хоёрт жагсаж байгаа аж.

ХӨЛБӨМБӨГ Английн “Тоттенхэм”ийн дасгалжуулагч Жозе Моуриньо багийнхаа тоглолтын формыг алдахгүйн тулд онлайнаар бэлтгэл хийлгэхээр болжээ. Багийн бүх гишүүнийг хамруулсан энэхүү бэлтгэлийн үеэр тактик, хувилбартаа түлхүү анхаарах аж. Английн Премьер лиг дөрөвдүгээр сарын 30ныг хүртэл цуцлагдаад байгаа юм.

ТУСЛАМЖАнглийн “Манчестер Сити” клуб 55 мянган хүний суудалтай цэнгэлдэх хүрээлэнгээ эмнэлгийн зориулалтаар ашиглуулахад бэлэн байгаагаа мэдэгдлээ. Их Британийн Эрүүл мэндийн үндэсний алба энэ саналыг хүлээн авсан байна. Тус хотын оршин суугчдын зүгээс анх ийм санал гарсан нь ийнхүү ажил хэрэг болжээ.

СҮМО БӨХЯпоны мэргэжлийн сүмо бөхийн холбооноос хаврын тойргийн барилдааныг цуцаллаа. Мөн тавдугаар сарын 2нд Ёкозүнагийн зөвлөлийн өмнө болох байсан нээлттэй бэлтгэлийг цуцалжээ. Халдвар тараах эрсдэлтэй тул гадаадын бөхчүүдийг эх орондоо буцахыг нь хориглоод байгаа аж. Одоогоор тавдугаар сарын башёгийн тасалбарыг борлуулж эхлээгүй бөгөөд вирусийн халдвар буурахгүй бол энэ сарынх шиг үзэгчгүй явуулж магадгүй байна.

БОКСМэргэжлийн боксын WBO холбооны хүнд жингийн дэлхийн аварга асан Энтони Ярдын эцэг коронавирусийн халдвараар нас баржээ. Энэ талаар боксчин эр өөрийн инстаграмдаа бичсэн байна. “Үнэнийг хэлэхэд би шоконд орсон хэвээр байна. Хүмүүс минь гадуур гаралгүй гэртээ л байх нь хамгийн чухал шүү” хэмээн тэр бичжээ. Өмнө нь Испанийн “Атлетико” багийн 14 настай хөлбөмбөгч коронавирусийн халдвараар нас бараад байв.

ЗАСГИЙН ГАЗРЫН МЭДЭЭ | ӨДРИЙН ХЭМНЭЛ 23 2020.03.31, МЯГМАР~№050 (1329)

ЭНЭ ӨДРИЙН ЗУРХАЙ ДОРНЫН ЗУРХАЙ

ЗГМ: СҮДОКҮ9 4 1 6

1 4 9 8 5 7 3 6 2

2 5 6 3 1 9

9 3 2 1 6 5 7 4 8

1 3 7 2 6

5 2 8 6 4 3 9 7 1

8 5

6 7 4 2 8 9 5 1 3

7 5

7 6 3 9 2 1 4 8 5

7 1 2 5 3

8 1 5 7 3 4 6 2 9

8 9

3 5 6 4 1 8 2 9 7

2 5 7

4 8 7 3 9 2 1 5 6

3 9 6 4 8

2 9 1 5 7 6 8 3 4

Өмнөх дугаарын хариу

Хамтатгахын ордынхны хайр дурлал гал халуун байна

Аргын тооллын гуравдугаар сарын 31, Ангараг гараг. Билгийн тооллын 7, хаврын дунд шарагчин туулай сарын дөрвөн ногоон мэнгэтэй, харагчин тахиа өдөр.

Үс засуулбал: Хэл ам, хэрүүл тэмцэл ирнэНаран ургах, шингэх: 06:3219:20 цагБарилдлага: ҮхэхШүтэн барилдлага: Авахуй Суудал: Уул

Өдрийн наран 06:32 цагт мандаж, 19:20 цагт жаргана.Тухайн өдөр үхэр, могой жилтнээ аливаа үйлийг хийхэд эерэг сайн ба бич, тахиа жилтнээ сөрөг муу нөлөөтэй тул элдэв үйлд хянамгай хандаж, биеэ энхрийлүүштэй. Эл өдөр элдэв үйлд хянуур хандах хэрэгтэй ба ан, гөрөө хийх, мал, адгуус муулах, лусыг тахих, хагалгаа хийлгэх, гэр бүрэхэд сайн. Мод суулгах, нарийн зөвлөгөөн хийх, сэтгэлд сэвтэй газар очиход муу. Өдрийн сайн цаг нь хулгана, бар, туулай, морь, хонь, тахиа болой.Хол газар яваар одогсод баруун хойш мөрөө гаргавал зохистой. Үс шинээр үргээлгэх буюу засуулахад тохиромжгүй.

Хагалгаа хийлгэхэд сайн

Хонь /III.21-IV.19/ Мэлхий /VI.22-VII.22/ Жинлүүр /IX.23-X.22/ Матар /XII.22-I.19/

Үхэр /IV.20-V.20/ Арслан /VII.23-VIII.22/ Хилэнц /X.23-XI.22/ Хумх /I.20-II.18/

Хамтатгах /V.21-VI.21/ Охин /VIII.23-IX.22/ Нум /XI.22-XII.21/ Загас /II.19-III.20/Хамтран ажилладаг хүнтэйгээ

ажлаа бодитоор дүгнэж, цаашдын ажиллагаагаа төлөвлөх цаг ирнэ. Асуудлыг ил тод, шударгаар үнэлж дүгнэ. Магадгүй та мэхлэлт, залиланд өртөж болзошгүй тул санхүүгийн алдагдалд орохоос болгоомжил. Хайртай хосууд өнөөдөр дотно харилцаанд ороход таатай. Хайр дурлал гал халуун өрнөлтэй, ирээдүй өнгөтэй байна.

Өнөөдрийн ажлаа хамгийн чухал зүйлээс нь эхлэхээ мартуузай. Ажлаа хийхэд тань хэрэгтэй бүх зүйлсийн жагсаалтыг гарга. Амьдралын эрч хүч оргилдоо хүрнэ. Зоригтой итгэлтэйгээр урагшил. Үнэн сэтгэлээсээ хандсан дурын ажил амжилттай байна. Таны энхрий ялдам, гадаад төрх, дур булаам байдал тань олон хүний анхааралд өртөх болно. Чөлөөт цагаараа бүтээлч бай.

Ажлын ачаалал, нийгмийн бухимдлаас болж та өнөөдөр таагүй байдалд байна. Аль болох тэвчээртэй байж таагүй өдрийн ард гарахыг одод зөвлөж байна. Үгүй бол мэдрэлийн ядаргаанд орох магадлалтай. Хууран мэхлэлт, хов живээр дүүрэн байна. Гэсэн хэдий ч бусдын дунд орж үймээн шуугиан гаргахаас сэргийл. Ойр дотнынхондоо үлгэр дууриал болохуйц зүйл хий.

Амьдралаа зөв дардан авч явахын тулд сайн төлөвлө. Өөрөөс тань хэт их ухаан шаардах болно. Таныг ажил амьдралын алин дээр ч гаргаж магадгүй алдаанаас дотнын найз тань хамгаалж чадна. Холбоо харилцаагаа сэргээж бизнесийн болон алба ажлынхаа зорилго зорилтыг тэргүүнд тавин ажилла. Ингэж чадвал таны санасан бүхэн бүтэх магадлалтай.

Өнөөдөр санхүүгийн томоохон асуудалд орж магадгүй. Эрсдэлтэй ажилд аль болох оролцохгүй байхыг анхааруулж байна. Идэвхтэй үйл ажиллагаа явуулах, олны өмнө үг хэлэх, нийгмийн байр сууриа илэрхийлэхэд тохиромжгүй. Хайр дурлалын хувьд гэрэл гэгээ ассан, романтик уулзалт хүлээж байна.

Хамтрагчийгаа хүндэтгэсэн, үнэлж дүгнэсэн өдөр байна. Та түүний нөлөөгөөр амжилттай ажиллаж байгаа гэдгээ сануулж, урам өгч, байгаа бүхий л бололцоогоо дэмжихийг хүснэ. Хамтын гэрээндээ боломжит нөхцөлүүдээр нэмэлт өөрчлөлт оруулна. Ажиллах чадвар өсөн нэмэгдэж, сэтгэл санаа дээд зэрэгтээ байна.

Энэ өдрийг бүтээлч, ажил хэрэгч, амжилттай байлгахын тулд та хамт олноороо зөвлөлдөж, хүчээ нэгтгэвэл амжилт олно. Ажил хэргийн талбарт муу явуулга, хууран мэхлэлтэд өртөлгүй хянамгай байхыг анхааруулж байна. Аливаа таагүй асуудлаас үүдэн гарах үр дагавар нь тийм ч хөнгөн биш байна. Удирдлага тань таны хичээл зүтгэлийг тоохгүй өнгөрч чадахгүй.

Энэ өдөр таны ажил өөрөөс чинь маш их мэдрэмж, онцгой анхаарал хандуулахыг шаардаж байна. Та тийм хэмжээний ажлын араас нэлээдгүй хүч хөдөлмөрөө зориулах болно. Танд атаа хорсол санаж явдаг хүмүүсийн муу, явуургүй ажиллагааны улмаас төлөвлөгөө чинь нурах болно. Энэ өдөр сэтгэл санаа тавгүйтэж, айдас түгшүүрийг мэдрэх болно. Хамтрагчийн сайхан эелдэг харилцаа таныг сэргээж, хүч нэмэх болно.

Бүхий л зүйлдээ дүгнэлт хийж, тунгаан бодох мөч ирнэ. Таны шинээр томилогдсон албан тушаал тань нэлээдгүй хэл ам дагуулна. Гэвч удирдлагадаа үнэлэгдсэн таны хөдөлмөрийн үр шимийг хэн ч өөрчилж чадахгүй. Эрчүүдийн хувьд хийсэн бүтээснээрээ олонд танигдах боломж тохионо. Энэ нь таны амьдралын мартагдашгүй дурсамжуудын нэг болон үлдэх юм.

Хэн нэгэнтэй харилцах харилцаа тань урьдынхаасаа өөр, таагүй байх болно. Энэ нь таны аура гэмтсэнтэй, сэтгэл санаа тань тайван бус байгаатай холбоотой байж мэднэ. Эрчүүдийн шийдэмгий зоригтой алхам нь зөв оновчтой болж баярлуулна. Амьдралаа өөрчилж болох сайхан боломжийг барьж авна. Хайр дурлалын хувьд ганц бие хүмүүст амьдралаа холбочих хүн арайхан гарч ирээгүй л байна.

Ажил хэргийн идэвхитэй байдал, бусдад нээлттэй харилцаа нь дараа дараагийн ажлын явц, үр дүнд ихээхэн нөлөөлж чадна. Таны хичээл зүтгэл ч мөн хамтрагч болон түншүүдийн анхаарлын төвд байж чадна. Өмнө эхлүүлсэн ажил асуудал үүсгэхгүй, өөрийн эрчээрээ амжилттай дуусна. Газартай холбоотой аливаа маргаан хууль шүүхийн байгууллагаар шийдвэрлэгдэнэ.

Өмнөх гаргасан амжилтдаа сэтгэл ханаж та өнөөдөр маш их боломжийг алдах болно. Энэ үйлдлээрээ та өөрийгөө ихэд буруутгаж, өнгөрсөн цаг хугацааг эргүүлэхийг хүснэ. Та хэзээ ч, хэнд ч туслахад бэлэн байдаг чанар тань өнөөдөр бас нөлөөлж хэн нэгнийг баярлуулна. Хөдөө, алс явахаар зэхэж байгаа бол төлөвлөгөө амжилттай бүтнэ. Агаарын сайханд тархиа амраахыг хүснэ.

ЗГМ: ҮГИЙН СҮЛЖЭЭ

БОСООГООР:

ХӨНДЛӨНГӨӨР:

1. "Аварга хээр"ийн эзэн2. Морины эмээл тогтоох

хэрэгсэл4. Дараалал5. Булганы зулзага6. Ардын хувьсгалын

анхны долоогийн нэг Д.Сүхбаатартай хамт

Эрхүүд суралцсан хувьсгалч

8. Нэг метр орчим хэмжээ9. Мөнх хааны дүү Хүлэгүгийн

эзэнт улсын залгамжлагч хаан

11. Анхны олимпийн наадам болсон хот

1. Энэ цаг3. Бат хааны хүү, Алтан ордны

эзэн хаан7. Хүлэг хэмээн алдаршсан

Даншигийн их аварга10. Хэнгэрэг дуу, чимээний

зэмсэг

11. Хотгойдын ван Чингүнжавтай үгсэн Манжийн эсрэг эрэлхэг тэмцсэн Ойрадын баатар

15. Урт банзан ор16. Үйл утасны үлдэгдэл

Өмнөх дугаарын хариу 03.30

Ж З СА АН

С Ө А АД

АХ Д АА АО Ү АО

М Л ГӨ Ц НВУ АҮ Ү

Н Ү ЛХ

А У Р У А Ө

ӨХ У НГИ АӨ ЧО Н А

А Г

О

Н Т С Л АН РА

Ө Р АН Г НА Н

Р И

Р Т У

Й

Я Г У Й

АХ Г РУА УА М

1

7 8 9

10

11 12 13 14

15 16

2 3 4 5

6

12. Солонгос улсын төрийн сүлдийн нэгэн бэлгэдэл

13. Ургамлын нэгэн эрхтэн14. Сураг ...

Уран зургийн гайхамшиг

| ЗАСГИЙН ГАЗРЫН МЭДЭЭАМРАЛТ24 2020.03.31, МЯГМАР~№050 (1329)

Орчин үеийн нийгмийн хөгжлийг тодорхойлох хамгийн сонирхолтой зүйл бол урлаг. Гэхдээ

аливаа уран бүтээлч өөрийнх нь бүтээлийг сонирхож, ойлгохыг хүсэж буй хүнээс анхаарал, тэвчээр, мөн өөртэйгөө ярилцахыг шаарддаг. Зарим нь урлаг, уран сайхныг хэзээ ч ойлгодоггүй бол хүсвэл багахан цаг зарцуулахад энэ талаар бүрэн мэдлэгтэй болж чадна. Ингээд уншигч та бүхэнд уран зураг ойлгоход тань туслах энгийн хэдэн аргыг сонирхуулъя.

Уран зураг үзнэ гэдэг зүгээр нэг зураг харахаас илүү өөртэйгөө ярилцах боломж юм

САЙН ХАРАХ

Уран зураг нь заавал сайхан байх албагүй, зүгээр л нүдэнд тусахаар байхад болно. Тухайн зургийн сэдэв, ѳнгѳ, материал, харагдах байдал зэргийг нь сайн ажиглаж хараарай. Ажиглаж харсныхаа дараа ямар утгатай зураг болох талаар сайн бодох хэрэгтэй. Ямар сэдэвтэй, хэний, юуны тухай, байшин барилга бол ямар утга учиртай, утга учир нь юу болохыг тодорхойлох

хэрэгтэй аж. Гэхдээ ХХ зууны уран зургуудын ихэнх нь дүрс, зураг, будагны чанараасаа шалтгаалан хийсвэр байх нь бий. Дээрх зураг бол Данийн уран зураач Питер Брейгелийн Бабелийн цамхгийг харуулсан бүтээл. Эртний уран зургуудад Библийн сургаал, үлгэр домгууд дүрслэгдсэн байдаг байсан ч XIX зууны тѳгсгѳл хэсгээс ѳдѳр тутмын амьдралын байр байдлыг уран зургуудад оруулдаг болжээ.

ЗУРГИЙН УЧРЫГ ТАЙЛАХ

Тухайн уран зураг ямар учиртай, юуг илэрхийлсэн бэ гэдгийг нь олж харах нь чухал. Жишээлбэл, Бабелийн цамхаг гэх зураг бардам зантай байхын сөрөг тал, хүмүүс хоорондын эв найрамдалгүй байдал зэргийг барууны орнуудын хүмүүсийн амьдрал дээр дүрслэн үзүүлсэн

юм. Уран зураг бүр өөрийн гэсэн тодорхой утга санааг илэрхийлж байдаг. Тухайлбал, гавлын ясны зураг баячуудад эд хөрөнгө нь зөвхөн өөрийнх нь бус, дэлхийн бүх л иргэдийн өмч гэсэн утгатай байдаг бол бусад хүмүүсийн хувьд зүгээр л гавлын яс гэж ойлгогдох жишээтэй. Гэхдээ зураачийн ямар утга санаа илэрхийлсэн нь бус, танд юу гэж ойлгогдож байгаагаар л ойлгох нь чухал.

ХЭРХЭН ЗУРСАН ТАЛААР НЬ БОДОХ

Уран зураг ойлгоход туслах дараагийн нэг зүйл бол зураачийн хэв маяг. Сэргэн мандалтын үеийн зураачдын

бүтээл хоорондоо адилхан мэт харагддаг. Зарим нь

зургаа маш их хичээж, зураас бүрт нь анхаарал хандуулдаг бол зарим нь зүгээр л будгаа цацах гэх мэтээр хайхрамжгүй. Зарим зургийн утга учир тодорхойгүй байдаг ч зурахдаа

хэрэглэсэн аргаас нь зураачийн санааг ойлгох нь ч бий.

Жексон Поллокийн бүтээлүүд хийсвэр утгатай боловч, зурсан арга барил нь түүний сэтгэл хөдлөл, эрх чөлөөт байдлыг нь харуулдаг. Харин, Ян Вермеерийн “Саальчин” хэмээх зураг энгийн нэгэн саальчин сүүгээ савлаж байгаа мэт боловч тосон будгийг нимгэнээр түрхэж, маш анхааралтайгаар

зурсан байна.

ХҮҮХЭД Ч ЗУРЖ ЧАДНА ГЭЖ БОДОХ ХЭРЭГГҮЙ

Уран зургийн хамгийн сонирхолтой хэсэг нь зураач зургаараа дамжуулан санаа зовнил, уур бухимдал зэргийг үзүүлэн хүний сэтгэл санаанд нөлөөлөх байдаг. Гэсэн ч уран зургийн галарейгаар зочилсон хүмүүс, зургийн жинхэнэ утга санааг ойлголгүй, “гурван настай хүүхэд ч ингэж зурж чадна” гэх нь олонтаа. Ингэж бодохын оронд тухайн зургийн утга учрыг нь олохоор цаг зарцуулан сайн ажиглаж, зургийг хараад танд ямар сэтгэгдэл төрж байгаагаа тодорхой болгож, яагаад ийм сэтгэгдэл төрж буйг өөрөөсөө асуух хэрэгтэй аж. Ер нь уран зураг үзнэ гэдэг зүгээр нэг зураг харахаасаа илүү өөртэйгөө ярилцах боломж юм. █

С.Дөлгөөн, ЗГМ сонин

ХХ зууны уран зургуудын ихэнх нь дүрс, зураг, будагны чанараасаа шалтгаалан хийсвэр байх нь бий.

ЦАГ ҮЕ ЗГМ: ЗОЧИН FULL INSIDE ЗАСГИЙН ГАЗРЫН...

Documents

Transcript of ЦАГ ҮЕ ЗГМ: ЗОЧИН FULL INSIDE ЗАСГИЙН ГАЗРЫН...